10.04.
2022
BEDEN EĞİTİMİ
ÖĞRETİMİNDE DRAMA
ÖĞR. GÖR. BUSE ÇELİK
1 2
Drama; doğa ve toplum olaylarının konuşma, hareket ve taklit gibi ögelerden
faydalanarak grupsal etkileşim içinde hayal gücüne dayandırılarak eğlenceli bir
atmosfer dâhilinde canlandırmak şeklinde tanımlanabilir.
• Dramada birey düşünür, plan yapar, organize eder ve düşüncesini eyleme
dönüştürerek uygular.
• Bu süreçte de yaşantılar yoluyla yeni davranış ve duyguları öğrenir, deneyim
sahibi olur.
• Böylece birey duygularını kontrol edebilme, değiştirebilme, düşüncelerini ifade
edebilme, konuşarak iletişim kurabilme gibi yeteneklerini geliştirir.
3 4
• Drama kendine özgü hedef ve kazanımları olan, farklı yaklaşım ve teknikler
kullanan bir öğretim programı olduğu gibi, diğer öğretim programlarının
öğrenme hedeflerine erişmek için kullanabileceği etkili bir yöntemdir.
Dramanın eğitim alanında birçok öğrenme biçimine fırsat tanıdığı
görülmektedir.
• Okullarda öğrenme süreçlerini zenginleştirmekte ve çeşitlilik sağlamaktadır.
Eğitimcilere bu açıdan Türkçeden tarihe; sosyal bilgilerden matematiğe kadar
pek çok derste uygulama imkânı sunmakta ve öğretimin etkin ve zevkli olmasını
sağlamaktadır.
5 6
DRAMA KAVRAMI
• Türkçede dramanın tam karşılığı yokken; bu kavram Yunanca; “drana”
sözcüğünden türetilmiştir ve “yapmak, etmek, eylemek” anlamına
gelmektedir.
• Dram kavramının Anadolu’da yaşayan medeniyetlerde yapılan dinî törenler
aracılığıyla Yunan kültürüne geçmiş olduğunu savunulmaktadır.
Drama; bir sözcüğü, bir kavramı, bir davranışı, bir tümceyi, bir fikri ya da
yaşantıyı veya bir olayı, tiyatro tekniklerinden yararlanarak oyun ya da oyunlar
geliştirerek canlandırmaktır.
• Öğrenme, eğitim etkinlikleri içindeki en önemli kavramdır. Bütün eğitimciler
en etkili ve kalıcı öğrenme sürecinin "yaparak-yaşayarak öğrenme" olduğu
konusunda tartışmasız birleşmektedirler.
• Drama, "yaparak-yaşayarak öğrenme" bakımından en etkili yöntemlerden
biridir.
• Eğitimde drama amaç değil, araç olarak kullanılmaktadır. Öğretmen bu araç
yardımıyla, öğrencilerini daha iyi tanıma imkânı bulabilir. Topluluk karşısında
konuşmaya çekinen çocuklar bu sayede kendilerini rahatça ifade edebilirler.
• Öğrencinin öğrenme sürecinde etkin olması öğrenmede temel şartlardan
biridir. Çünkü birey süreçte etkin olduğu müddetçe öğrenme gerçekleşir.
Dramada birey etkindir ve etkinliklerin uygulama sürecinde yaratıcılığını ortaya
koyar.
• Eğitimde kullanılan dramada iki önemli unsur mevcuttur. Bunlardan ilki, günlük
yaşamda bulunan çeşitli roller, ikincisi de bu rollerin hazırlık yapılmaksızın, o
anda yaratılarak canlandırılması yani doğaçlamadır.
 10.04.2022

DRAMANIN TARİHÇESİ
• Drama insanlık tarihi boyunca var olmuştur. İnsanlarda taklit etmek ve
oynamak için doğuştan gelen bir dürtü vardır. Drama, dinî temaların yaratıcı
oyunlarından başlayarak antik Yunan’da yapılandırılmıştır. Drama sanatı
geliştikçe, öğretmek için bir araç olarak kullanılmaya başlanmıştır.
• Dramanın eğitimde kullanılması, Fransa’da Jean Jacques Rousseau (J. J.
Rousseau) (1712-1778) ile başlamıştır. Dramayı yaygınlaştırma amacıyla
Rousseau, katılımcıların etkin olduğu dramatik faaliyetlere ağırlık vermiş ve
katılımcıların gerçek duygularını ifade etmelerinin gerekliliğini savunmuştur.
Rousseau seyircilerin duygularını yaşamalarının önemli olduğunu ve açık hava
festivalleriyle bu tür oyunlara imkân tanımanın gerekliliğini vurgulamıştır.
• Yaparak yaşayarak öğrenme modeli eğitim açısından önemli bir gelişimdir. 17.
yüzyılda ilk olarak John Locke bu öğrenme modelinin önemini vurgulamıştır.
Yaşantısal deneyimlerin eğitime katkılarının önemli olduğunu ortaya koyan
John Dewey; yaparak yaşayarak öğrenmeyi bilimsel bir temele oturtmuştur.
• Harriet Finlay-Johnson da 20. yüzyılın başlarında ilk defa eğitim alanında
dramayı kullanan bir köy öğretmenidir. Johnson “The Dramatic Method of
Teaching” adlı kitabını 1911 yılında kaleme almış ve kitabında eğitimde
dramanın kullanılmasına değinmiştir.
• Daha sonra H. Caudwell Cook ( The Play Way), Winfried Ward (Creative
Dramatics, Playmaking for Children) gibi bilim insanları da dramayla ilgi
çalışmalar yapmışlardır.

7 8

• 1960’lı yıllarda dramaya yönelik çabaları ve çalışmaları dolayısıyla Heatchcote’un bu

alanda önemli bir yeri vardır. Öğretmenin dramada üstlenmesi gereken sorumlulukları,
“Bir Öğretim Yöntemi Olarak Drama” kitabında yayınlamıştır.
• Çocuklar için drama kavramının ilk olarak İngiltere ve Amerika’da başladığını
görmekteyiz. Peter Slade, çocuk gruplarıyla 1920’li yıllardan itibaren drama çalışmaları
uygulamaya başlamıştır. Slade, “Çocuk Draması” adlı kitabında kendi geliştirdiği özgün
bir drama yöntemini bilim dünyasına kazandırmıştır.
• Ülkemizde de drama alanında çalışmaların Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu ve
Muhsin Ertuğrul’la başladığını söyleyebiliriz. Baltacıoğlu, okullarda tiyatro
alanında yapılan çalışmaları desteklemiştir. “Mektep Temsillerinin Usul-i
Tedrisi” adıyla bir bülten yayınlayarak tiyatronun, eğitim ve öğretim
faaliyetleriyle olan ilişkisi üzerinde durmuştur. Baltacıoğlu’nun çalışmaları
tiyatrodan beslenen dramanın ilk temellerinin atılması açısından önemlidir.

• Slade’in öğrencisi Brian Way, II. Dünya Savaşının çocuklara yaşattığı çeşitli güçlükleri
drama aracılığıyla ortadan kaldırmaya çalışmıştır. Way’e göre, drama tiyatrodan
kesinlikle ayrıdır. Tiyatro seyirciler için oynanırken drama seyirci için değildir;
katılanların kendilerinin süreçten zevk almaları önemlidir. Way çocuğun belirli davranış
kalıplarına hapsedilmesinin ve çocuğa kesin roller vermenin zararlı olduğunu
belirtmiştir. Ona göre drama çocuğu geliştirme kaygısı taşımalıdır; dramayı geliştirme
kaygısı taşımamalıdır.
• Selahattin Çoruh ise 1943’te “Okullarda Dramatizasyon” adlı kitabıyla eğitim
alanındaki dramatizasyon çalışmalarına yönelik ilk kitabı yazmıştır. 1965’te
Emin Özdemir tarafından “Uygulamalı Dramatizasyon” isimli kitap
yayınlanmıştır. Kitap, öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerine yönelik hazırlanmış
olup eserde drama yönteminin eğitim öğretim faaliyetleri üzerindeki olumlu
etkileri üzerinde durulmuştur.

9 10

• 1980’li yıllardan sonra devlet tiyatrosu sanatçılarından Tamer Levent ve Ankara

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi İnci San’ın eğitimde drama
alanında yaptıkları çalışmalar sayesinde dramanın gelişimi hız kazanmıştır. 1998
yılı eylül ayında yayınlanan MEB Tebliğler Dergisi’nde drama dersi 4.sınıftan
8.sınıfa kadar seçmeli ders olarak haftada 1-2 ders saati şeklinde yer almıştır.

• 1998 ve 2006 yıllarındaki düzenlemelerle drama; Okul Öncesi Öğretmenliği,

Türkçe Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Yabancı Dil Öğretmenliği, İlköğretim
Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, İşitme Engelliler Öğretmenliği, Beden Eğitimi
Öğretmenliği ve Üstün Zekâlılar Öğretmenliği bölüm ya da ana bilim dallarında
zorunlu ders olarak okutulmasına karar verilmiştir. Drama alanında
gerçekleştirilen gerek kurumsal gerek akademik çalışmalar dramanın öneminin
anlaşıldığının bir kanıtıdır.

11