T.C.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI (YENİ TÜRK DİLİ)
ANA BİLİM DALI

fa/0/8
ALİ, KISSA-İ YÛSUF (H.630/M.1233)
(İNCELEME-METİN-DİZİN)

Doktora Tezi

AH CİN

Tez Danışmanı
Prof. Dr. Hamza Zülfikar

Ankara-2004
 T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI (YENİ TÜRK DİLİ)
ANA BİLİM DALI

ALİ, KISSA-İ YÛSUF (H.630/M.1233)

(İNCELEME-METİN-DİZİN)

Doktora Tezi

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hamza Zfilfîkar

Tez Jürisi Üyeleri:

Adı ve Soyadı: İmzası:

Tez Sınav Tarihi: jf ' Dİ' t)

İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. I
KISALTMALAR.........................................................................................................IV
METİNDE KULLANILAN ÇEVİRİYAZI İŞARETLERİ......................................... VI
ÖNSÖZ......................................................................................................................... 1
I. GİRİŞ......................................................................................................................... 3
1.1. Hikâyenin Kutsal Kitaplarda Geçen Biçimleri........................................................ 3
1.1.2. Tevrat’ta Geçen Biçimi........................................................................................ 3
1.1.3. Incil’de Geçen Biçimi......................................................................................... 21
1.1.4. Kur’an’da Geçen Biçimi.................................................................................... 22.
1.1.4.1. Kur’an’da Yakup Admm Geçtiği Diğer Ayetler........................................... 29
1.1.4.2. Kur’an’da Yûsuf Admm Geçtiği Diğer Ayetler............................................. 30
1.1.4.3. Hz. Yakup ve Yusuf........................................................................................ 30
1.2. Arap Edebiyatında Yazdan Kıssa-i Yûsuflar......................................................... 31
1.3. Fars Edebiyatında Yazdan Kıssa-i Yûsuflar.................................................... 31
1.4. Türk Edebiyatında Yazdan Yûsuf ve Züleyhalar (Kıssa-i Yûsuflar)............ .....32
1.4.1. Manzum Olarak Yazılanlar................................................................................. 32
1.4.1.1. Ali, Kıssa-i Yûsuf............................................................................................. 32
1.4.1.2. Kmmlı Mahmut............................................................................................... 33
1.4.1.3. HaliloğluAli.................................................................................................... 33
1.4.1.4. Şeyyad Hamza, Dâstân-ı Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm ve Hazâ Ahsenü’l-Kasasi’l-
Mûbârek....................................................................................................................... 33
1.4.1.5. SüleFakih, YûsufuZüleyha Mesnevisi.......................................................... 34
1.4.1.6. Ahmed, YfjsufuZüleyha......................................................... 34
1.4.1.7. Erzurumlu Darir (XIV. yy.) Kıssa-i Yûsuf...................................................... 34
1.4.1.8. Ahmedî, Kıssa-i Yûsufu Zeliha........................................ 35
1.4.1.9. AksaraylI Mahmud, Dâstân-ıKıssa-i Yûsuf................................................... 36
1.4.1.10. Hamîdi, (DurBig, Ali Şir Nevâî,Ahmedî) Hazret-i YûsufAleyhi’s-seläm ve
Zeliha........................................................................................................................... 36
1.4.1.11. Hamdullah Hamdi (Akşemseddin-zâde) YusûfuZûleyha........................... 37
1.4.1.12. Kemalpaşazâde, Yûsufu Züleyha................................................................. 37
1.4.1.13. Taşhcah Yahya, Yûsufve Zeliha...................................................... 37
1.4.2. Mensur Olarak Yazılanlar........................................................ 38
1.4.2.1. Müstakil Olarak Yazan Müellifler.................................................................. 38
1.4.2.2. Müstakil Olarak Yazılmayı? Diğer Eserlerin İçinde Olan Hikâyeler............38
1.5. Klâsik Edebiyataki Yansımaları............................................................................ 39
1.6. Oğuzlar ve Harezm................................................................................................ 42
l.î.Harezm................................................................................................................. 50
1.7. Karışık Tarihî Lehçeli Eserler................................................................................ 51
1.8. Ali’nin Eseri.......................................................................................................... 54
1.8.1. Eserin Adı........................................................................................................... 54
1.8.2. Eserin Yazan...................................................................................................... 54
1.8.3. Eserin Yazılış Tarihi........................................................................................... 55
1.8.4. Eserin Nüshaları................................................................................................. 56
1.8.4.1. Yazma Nühalar............................................................................................... 56
1.8.4.1.1. Berlin Nüshası.............................................................................................. 56
1.8.4.1.2. Dresden Nüshası...........................................................................................57
1.8.4.1.3. Kazan Nüshası.............................................................................................. 57
1.8.4.1.4. Bakü Nüshası........................................ '...................................................... 57
1.8.4.1.5. Leningrad I Nüshası..................................................................................... 58
1.8.4.1.6. Leningrad n Nüshası.................................................................................... 58
1.8.4.1.7. Milli Kütüphane Nüshası.............................................................................. 58
1.8.4.2. Matbu Nüshalar............................................................................................ 58
1.8.4.2.1. Manisa Nüshası............................................................................................ 58
1.8.4.2.2. İstanbul I. Nüshası...................................................................................... 59
18.4.2.3. İstanbul H. Nüshasın................................................................................. 59
1.8.5. Eser Üzerinde Yapılmış Çalışmalar.................................................................... 59
1.8.6. Eserin Ait Olduğu Dil Sahası.............................................................................. 61
1.8.7. Eserin Nazım Şekli............................................................................................. 62
BÖLÜM I.......................................................................................... 64
1.1. İNCELEME.......................................................................................................... 64
1.1.1. İMLÂ ÖZELLİKLERİ.......................................................................................64
Ünlülerin Yazımı.... ..................................................................................................... 65
Uzun Ünlü.................................................................................................................... 66
Ünsüzlerin Yazımı........................................................................................................ 66
1.1.2. SES BİLGİSİ.................................................................................................. 70
1.1.2.1. Ünlüler............................................................................................................ 70
1.1.2.1.1.Ünlü Değişmesi............................................................................................ 70
1.1.2.1. L1. -e->e Değişmesi........................................................ 70
1.1.2.1.2. Ünlü Türemesi............................................................................................. 70
1.1.2.1.3. Ünlü Yuvarlaklaşması................................................................................. 70
1.1.2.1.3.1. -i->-ü- Değişmesi.................................................... ............. ......... ......... 71
1.1.2.1.3.2 -e->-ü- Değişmesi................................................................. 71
1.1.2.1.3.3. -e->“ö- Değişmesi...................... 71
1.1.2.1.3.4. -ı->-u-Değişmesi............................. 71
1.1.2.1.3.5. -a->-u- Değişmesi......................................................................... 72
I.I.2.I.4. Ünlü Düzleşmesi....................................................................................... 72
Ll.2.1.4.1. -ü->-i-Değişmesi..................................................................................... 72
Ll.2.1.5. Ünlü Daralması............................................................................................ 72
1.1.2.1.6. Ünlü Düşmesi................................ 72
1.1.2.1.7. Ünlü Uyumu................................................................................................ 73
1.1.2.1.7.1. Kalınlık İncelik Uyumu............................................................................ 73
1.1.2.1.7.2. Düzlük Yuvarlaklık Uyumu..................................................................... 73
1.1.2.2. Ünsüzler.................................................................................................... 74
1.1.2.2.1. Ünsüz Türemesi........................................................ 74
1.1.2.2.1.1. /y/ Türemesi...................................................................... 74
1.1.2.2.2. Ünsüz İkizleşmesi........................................................................................ 74
1.1.2.2.3. Ünsüz Düşmesi............................................................................................ 74
1.1.2.2.3.1. ön Seste y Düşmesi.................................................................................. 75
1.1.2.2.3.2. Son Seste w, v düşmesi....................................................... 75
1.1.2.2.3.3. -1- Sesinin Düşmesi.................................................................................. 76
1.1.2.2.4. Ünsüz Değişmeleri.......................................................................................76
1.1.2.2.4.1. b~v Değişmesi......................................................................................... 76
1.1.2.2.4.2. b-~m- Değişikliği.....................................................................................77
1.1.2.2.4.3. t- ~ d- Değişmesi....................................................................................... 77
1.1.2.2.4.4. -d- ~ -y- Değişmesi................................................................................... 78
1.1.2.2.4.5, -v->-p- Değişmesi...................................... 78
Ll.2.2.4.6. -p---- f-Değişmesi..................................................... 78
Ll.2.2.4.7. -k>-ğ>-h- Değişmesi................................................. 78
1.1.2.2.4.8. -z->y Değişmesi........................................................................................ 79
1.1.2.2.4.9. -f->-p-Değişmesi....................... 80
1.1.2.2.4.10. Değişmesi................................................................................... 80
1.1.2.2.4.11. İç seste -k->-h- Değişmesi...................................................................... 82
1.1.2.2.4.12. -k->-ğ-Değişmesi............................................................ 82
1.1.2.2.4.13. -ğ->v-Değişmesi....................................................................................82
1.1.2.2.4.14. ç-<ş- Değişmesi...................................................................................... 82
1.1.2.2.4.15. s-<-ş Değişmesi.................................................................... 85
1.1.2.2.4.16. s-<ç- Değişmesi...................................................................................... 85
1.1.3. ŞEKİL BİLGİSİ................................................................................................. 86
1.1.3.1. Yapım Ekleri................................................................................................... 86
1.1.3.1.1. İsimden İsim Yapım Ekleri........................................................................... 86
1.1.3.1.2. Fiilden İsim Yapım Ekleri........................................................................... 90
Ll.3.1.3. İsimden Fiil Yapım Ekleri............................................................. 91
1.1.3.1.4. Fiilden Fiil Yapım Ekleri.......................................................................... 92
1.1.3.2. İSİM.............................................................................................................. 96
1.1.3.2.1. Çokluk Eki................................................................................................... 96
1.1.3.2.2. İyelik Ekleri.................................................................................................. 96
1.1.3.2.3. Bildirme Ekleri............................................................................................. 97
1.1.3.2.4. Aittik Eki...................................................................................................... 97
1.1.3.2.5. İsim Hâl Ekleri............................................................................................. 98
1.1.3.2.7.1. İlgi Hâli..................................................................................................... 98
1.1.3.2.7.2. Yükleme Hâli............................................................................................ 98
1.1.3.2.7.3. Verme Hâli................................................................................................ 99
1.1.3.2.7.4. Bulunma Hâli................................................................... 99
1.1.3.2.7.5. AynlmaHâti............................................................................................ 100
1.1.3.2.7.6. Yön Hâli.................................................................................................. 100
1.1.3.2.7.7. Vasıta Hâli............................................................................................... 101
1.1.3.2.7.8. Karşılaştırma Hâli.................................................................................... 102
I.I.3.2.6. Soru Eki................................................................................................... 102
1.1.33. ZAMİR.......................................................................................................103
1.13.3.1. Şahıs Zamirleri............................................................................................ 103
1.1.33.2. İşaret Zamirleri........................................................................................... 107
1.13.3.3. Dönücülük Zamirleri.................................................................................. 108
1.1.33.4 Belirsizlik Zamirleri..................................................................................... 109
1.13.3.5. Soru Zamirleri.............................................................................................110
1.13.4. SIFAT........................ 110
1.1.3.4.1. Niteleme Sıfatlan............................................................................ 110
1.13.4.2. İşaret Sıfatlan........................................................................................... 110
1.1.3.4.3. Belirsizlik Sıfatlan...................................................................................... 111
1.1.3.4.4. Soru Sıfatlan...............................................................................................112
1.13.4.5. Sayı Sıfatlan............................................................................................... 113
1.13.4.5.1. Asıl Sayı Sıfatlan..................................................................................... 113
1.13.4.5.2. Sıra Sayı Sıfatlan..................................................................................... 115
1.13.4.53. Üleştirme Sayı Sıfatı................................................................................ 116
1.13.4.5.4. Topluluk Sayılan..................................................................................... 116
1.13.5. ZARF.......................................................................................................... 117
1.13.5.1. Tarz Zarflan................................................................................................117
1.13.5.2. Miktar Zarflan............................................................................................ 118
1.1.3.53. Yer Yön Zarflan....................................................................................... 118
1.1.3.5.4. Zaman Zarflan.......................................................................................... 119
1.13.5.5. Soru Zarflan............................................................................................... 120
1.13.6. EDAT............................................................................................................ 121
1.13.6.1. Çekim Edatlan............................................................................................ 122
1.1.3.6.2. Bağlama Edatlan........................................................................................ 123
1.13.63. Karşılaştırma ve Denkleştirme Edatlan...................................................... 123
1.13.6.4. Ünlem Edatlan............................................................................................ 124
1.1.3.6.5. Çağırma ve Hitap Edatlan...........................................................................124
1.13.6.6. Temenni Edatlan........................................................................................ 125
1.13.7. FİİL............................................................................................................... 126
1.1.3.7.1. Basit Kipler................................................................................................ 127
1.13.7.1.1. Bildirme Kipleri....................................................................................... 127
Ll.3.7.1.1.1. Görülen Geçmiş Zaman........................................................................ 127
U.3.7.1.1.2. öğrenilen Geçmiş Zaman..................................................................... 130
1.L3.7.1.1.3. GelecekZaman..................................................................................... 130
1.1.3.7.1.1.4. Geniş Zaman...................................................................................... 131
1.1.3.7.1.2 Dilek Kipleri............................................................................................. 132
1.1.3.7.1.2.1. İstek......................................................................................................132
1.1.3.7.1.2.2. Şart...................................................................................................... 134
1.1.3.7.1.2.3. Gereklilik.............................................................................................. 135
1.1.3.7.1.2.4. Emir..................................................................................................... 135
1.1.3.7 2. Birleşik Kipler.............................................................................................137
1.1.3.7.2.1. Hikâye Çekimi....................................................................................... 137
1.1.3.7.2.1.1 .Görülen Geçmiş Zamanın Hikâyesi....................................................... 137
1.1.3.7.2.1.2. Öğrenilen Geçmiş Zaman Hikâyesi...................................................... 137
1.1.3.7.2.1.3. Geniş Zamanın Hikâyesi....................................................................... 138
1.1.3.7.2.1.4. İsteğin Hikâyesi................................................................................... 139
1.1.3.7.2.1.5. Şartın Hikâyesi..................................................................................... 139
1.1.3.7.2.2. Rivayet Çekimi........................................................................................ 140
1.1.3.7.2.2.1. Geniş Zamanın Rivayeti........................................................................ 140
1.1.3.7.2.3. Şart Çekimi.............................................................................................. 140
1.1.3.7.2.3.1 .Öğrenilen Geçmiş Zamanın Şartı.......................................................... 141
1.1.3.7.2.3.2. Görülen Geçmiş Zamanın Şartı............................................................ 141
1.1.3.7.2.3.3. Geniş Zamanın Şartı..............................................................................142
1.1.3.7.3. Fiilden Türetilen İsimler, Sıfatlar, Zarflar............................................. 142
1.1.3.7.3.1, İsim-Fiiller............................................................................................... 142
1.1.3.7.3.2. Sıfat Fiiller............................................................................................... 142
1.1.3.7.33. Zarf-Fiiller............................................................................................. 143
1.1.3.7.4. Birleşik Fiiller............................................................................................. 146
1.1.3.7.4.1. Tasviri Fiiller........................................................................................... 146
1.1.3.7.4.1.1. Yeterlik Fiilleri..................................................................................... 146
1.1.3.7.4.1.2. TezlikFiileri..........................................................................................147
1.1.3.7.4.1.3. Süreklilik Fiilleri................................................................................... 147
1.1.3.7.4.2. Yardımcı Fiillerle yapılanlar...................................................................148
Sonuç......................................................................................................................... 156
Kaynaklar....................................................................................... 162
Yapım Ekleri Dizini.................................................................................................... 172

BÖLÜM n.
2.1. METİN................................................................................................................ 186
2.1.1. 24 Fasıldan Oluşan Eserin İçeriği
Hazâ Kitâb-ı Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm....................................................................... Blvl
Faşl Te'vil-i Düş Yackub ‘Aleyhi’s-selâm............................................................. B4r9
Faşl Fi’r-rucû’-ı İhvan-ı Yûsuf‘Aleyhi’s-selâm................................................. B1İVİ4
FaşlMelik-i Çin Hakim................................................................. .B14r3
Faşl Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm Kâfirler Şehrine Kelgen Sözleri.............................. B21v4
Faşl Kudüs Meliki Düş Körgen Sözleri................................................................ B22rl
Faşl Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm Mısırga Kelgen Sözleri.......................................... B24v6
Faşl Fi-Beyân-ı Züleyhâ..................................................................................... B26rl6
Faşl Fi-Beyân Daye sözleri..................................................................................B34rl 1
Faşl MışırHâtunlannı Beyân Kılur........................................ B42r4
Faşl Kışşa-ı ‘Arab................................................................................................ B45r7
Faşl Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm Zindandan Çıkgan Sözleri.................................... B48rl4
Faşl Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm Vezir Olgan Sözleri............................. B52rl 1
Faşl Tezvîc Yûsuf Bin Yackub ‘Aaleyhi’s-selâm................................................. B53r8
Faşl Macâet İhvân-ı Yûsuf‘Aleyhi’s-selâm......................................................... B56r6
Faşl Yusuf‘Aleyhi’s-selâm Kardaşlann Ündegen Sözleri................................... B62v4
Faşl YakubNebl ‘Aleyhi’s-selâm Yûsufun Tirikligin Bilgen Sözleri............... B68rl4
Faşl Kazguda İken Uçmahdan Kelgen Kömlegi Atasına Yibermegi................ B72rl4
Faşl Melik Reyyan Ya'kûb ‘Aleyhi’s-selâmnı Ündegen Beyân........................ B74v8
Faşl Vefat-ı YackübNebî ‘Aleyhi’s-selâm......................................................... B75rl5
Faşl Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm Mısrda çıkgan Sözleri............................................ B76rl5
Faşl Vefat-ı Yûsuf ‘Aleyhi’s-selam.................................................................... B77rl6
Faşl El- hayru ve Billah el-izzet ve’l-tevfik Temam.......................................... B78vl6
BÖLÜM m.
3.1. DİZİN.......................................................................................................................
3.1.1. özel Adlar Dizini....................................................................................................
3.1.1.1. Özet....................................................................................................................
Summary..........................................................................................................................
METİNDE KULLANILAN ÇEVİRİYAZI
İŞARETLERİ

I.T a,e;â
Jİ o,ö,u,ü
b,p
w
•9 P
o< S t
ö ş
c c
s Ç
c h
t h
4 d
4

□ T
j z
ü“ s
iA Ş
4^® Ş
O® i
X t
z
3
t
t
i—â f
J k
J k
J 1
e m
û n
<£ 9
J v,o,ö,u,ü
J w
A h,e,a,
<S y,M
ŞNM: Şeyh Nazîf-i Mevlevi
TDAY Belleten: Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten
TDED: Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi (İstanbu Üniversitesi)
TDK: Türk Dil Kurumu
TKAE: Türk Kültürünü Araştımalan Enstitüsü
TV; Tuhfe-i Vehbî
TZ: Ettuhfet-üz- Zekiyye Fi-Lugat-it Türkiyye
Üni.: Üniversite
ZDMG:
krş: karşılaştırınız
bk.: Bakınız
vb: ve benzeri

İŞARETLER
//: fonem parantezi.
-: fiil kökü, fiil köküne gelen ek.
+: isim kökü, isim köküne gelen ek.
<: bu şekilden gelir.
>: bu şekle gider.
 KISALTMALAR

A: Azerbaycan El Yazması
ADD: Ahmed-i Dâî Divânı
‘A.H.: Aleyhisselam
B: Bakî
B: Berlin El Yazması
ÇEK: Çağatayca El Kitabı
D: Dresden El Yazması
DLT: Divanü Lugat’it-Türk
DTCF Dergisi: Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi
FK: Favâyidü’l- Kiber
FK: Fehîm-i Kadîm
FTD: Fuzûli, Türkçe Divân
H: Hâletî
H:Hitâbî
İ.A: İslam Ansiklopedisi
K: Kazan El Yazması
KB: Kutadgu BiHg
KE: Kısasü’l-Enbiya
LD: Lütfî Divânı
M: Manisa Matbu Nüshası
ME: Mukaddimetü’l-Edeb
MEB: Millî Eğitim Bakanlığı
MK: Mîllî Küphane Nüshası (Ankara)
N:Nâilî
ND: Nedim Dîvânı
ND: Nefî Divânı
NF: Nehcü’l-Feradis
NK: Nailî Kadîm
S: Sami
ŞHB: Şiban Han Divanı
 ÖNSÖZ

Türklük dünyasında üzerinde en çok eser yazılan konulardan birisi “Yûsuf ve

Züleyha” hikâyesidir. Yûsuf ve Zûleyha hikâyesi’rivo. kutsal kitaplarda da yer alması
tüm dünya milletlerinin bu konuya olan ilgisini arttırmıştır. Türk edebiyatmda ilk
defa dörtlüklerle yazılan Yûsuf ve Züleyha hikâyesi Ali’ye aittir. Ali tarafından
yazılan bu hikâye, Türk toplumunun duygu ve düşünce dünyasıyla tam olarak
örtüştüğü için çok sevilmiştir. Eserin bu özelliği onun tarihî dönemlerde değişik
kimselerce yeniden yazılmasına sebep olmuş ve Türk dünyasının çeşitli köşelerinde
farklı lehçelerde kaleme alınmıştır. Üzerinde durduğumuz Kıssa-i Yûsufadlı eser de
Türk dili araştırmalarında adı sıkça anılan birkaç Kıssa-i YûsufXan biridir. Buna
dayanarak biz de çalışmamızda çok sevilen bu hikâyenin metnini tam olarak ortaya
koyarak, bu konu ile ilgili tespitlerimizi bilimsel ölçütler içerisinde sunmaya ve Türk
dili araştırmalarına bir katkı sağlamaya çalıştık.
Çalışmamız giriş, inceleme, metin ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır.
Çalışmamızın giriş bölümünde Kıssa-i Yûsuf'lar hakkında genel bilgiler,
hikâyenin kutsal kitaplarda geçen şekli verildikten sonra, metnin nüshaları, eser
üzerinde yapılan çalışmalar ve Kıssa-i Yûsuf un yazan ile ilgili bilgiler
verilmektedir.
Çalışmamızın inceleme kısmı, imlâ, ses ve şekil bilgisinden oluşmaktadır.
İnceleme kısmında özellikle Türkçe kelimelerin kök ve eklerinin yazılıştan, ses
değişiklikleri ve morfolojik yapılanyla ilgili değerlendirmeler sunulmuştur.
İnceleme kısmının sonunda metinde yer alan yapım eklerinin geçtiği yerlerle
ilgili bir dizin sunulmuştur.
Çalışmamız esas olarak metne dayanmaktadır. Talik hatla, harekesiz olarak
yazılan metin ortaya konulurken kelimelerin imlâsına bağlı kalınmıştır. Bu tez, biri
matbu, beşi el yazması olmak üzere altı nüsha karşılaştınlarak hazırlanmıştır.
Metinde kutladığımız nüshalan A, D, B, MK, K, M harfleriyle kısaltarak
gösterdik. Elimizdeki nüshaların hiçbirisi müellif hattı değildir. Bu sebeple esas
alınabilecek bir nüshanın seçiminde oldukça güçlük çekilmiştir. Metni oluştururken
elimizdeki nüshanın en okunaklısını ana metin olarak ortaya koyup, diğer nüshalarla
bu nüshayı karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Ana metin içerisinde eksik bir bölüm
bulunduğunda bu eksiklik diğer nüshalardan parçalar alınarak tamamlanmıştır.
 Tezimizin dizin kısmını, kurduğumuz metne dayanarak, alfabetik olarak
ortaya koymaya çalıştık. Dizin üzerinde yoğunlaşmamızın sebeplerinin başında bu
önemli kaynağı kullanacakların kolayca yararlanmalarım sağlamak gelmektedir. Bu
amaçla ayrıntılı bir yöntem izlenmiş, madde başı kelime, kendisinden önceki ya da
sonraki kelimeyle ilişkilendirilerek verilmiştir. Dizinde yer alan kelimeler ve üzerine
getirilen ekler alfabetik bir düzen içerisinde sunulmuştur. Birleşik fiil ya da deyim
niteliğinde olan kelimeler asıl maddeye bağlı olarak madde başının altmda
verilmiştir.
Metin içresinde geçen özel isimler dışmda bütün kelimeler madde başı olarak
alınmıştır. Alfabetik olarak hazırladığımız dizin içerisinde yer almayan özel adlar,
“Özel Adlar Dizini” başlığı altmda ayrıca ele alıp ve yine alfabetik düzen içerisinde
sunulmuştur.
Bu çalışmamda yardım ve desteğini gördüğüm tez danışmanım hocam Prof.
Dr. Hamza Zülfikar’a en içten teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, tez komitemde yer
alan ve karşılaştığım sorunların çözümünde benden yardımlarını esirgemeyen Prof.
Dr. Mustafa Canpolat hocama, Türk Dil Kurumundaki yoğun çalışmaları arasında
sorunların çözümü için bana vakit ayıran Prof. Dr. Recep Toparh hocama
teşekkürlerimi sunarım.
Tezimin dizin bölümünü hazırlarken yaptığı bilgisayar programıyla bana
destek veren Fatih Şavk Bey’e, maddî ve manevî yardımlarını gördüğüm
arkadaşlarıma en içten teşekkürlerimi sunmayı bir borç bilirim.

Ali Cin
Ankara Aralık 2004

2
 l.GİRÎŞ

Üzerinde çalıştığım eser İslâmî nitelikli bir hikâyedir. Hikâyeler, özellikle

eski dönemlerde toplumun ihtiyaçlarını karşılayan en popüler kültür araçları
olmuştur. Hatta bizde “roman” türünün geç olarak ortaya çıkması, roman ihtiyacının
hikâyeler tarafından karşılanmasına bağlanır. Hikâyelerin ilk örneklerini kutsal
kitaplarda görmekteyiz. Hikâyelerin insanların değer verdikleri dinlerinin
kitaplarında yer alması bu hikâyelere olan ilgiyi daha çok artırmıştır. Üzerinde
çalıştığımız Yûsuf ve Züleyha hikâyesi de kutsal kitaplarda yer alıp, nesilden nesile
sözlü ya da yazılı olarak aktarılan ve birtakım dersler çıkarılan hikâyelerden biridir.
Hikâyenin kaynağının kutsal kitaplar olması nedeniyle bütün dünya toplumları bu
hikâyeye büyük ilgi göstermiştir.

1.1. Hikâyenin Kutsal Kitaplarda Geçen Biçimleri

1.1.2. Tevrat’ta Geçen Biçimi1

BAB 372
Ve Yakup babasının gurbet diyarında, Kenan diyarında oturdu. (2) Yusuf on
yedi yaşında olarak kardeşleriyle beraber sürü gütmekte idi. Ve o genç olup
babasının kanlan Bilhan’ın ve Zilpan’ın oğullan ile beraberdi ve Yusuf onlann fena
sözlerini babalanna getirdi. (3) Ve İsrail, Yusuf u bütün oğullanndan ziyade severdi,
çünkü o, ihtiyarlığının oğlu idi; ve ona alaca entari yaptı. (4) Ve babalarının bütün
kardeşlerinden ziyade onu sevdiğini kardeşleri gördüler; ve ondan nefret ettiler, ve
ona tatlı söz söyleyemezlerdi.
(5) Ve Yusuf rüya görüp kardeşlerine bildirdi, ve ondan daha ziyâde nefret
ettiler. (6) Ve onlara dedi: Rica ederim gördüğüm bu rüyayı dinleyin; (7) işte tarlanın
ortasında biz demetler bağlıyorduk, ve benim demetim kalktı ve dikildi, ve işte sizin
demetleriniz etrafım kuşatıp benim demetime eğildiler. (8) Ve Kardeşleri ona
dediler: Gerçek üzerimize kral mı olacaksın? Yahut gerçek üzerimizde hüküm mü

1 Kitabı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit) s.38 Bab. 37- Bab 50, Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul 2000.
2 İmlâda ve anlatımda söz konusu kaynağa bağlı kalınmıştır.
süreceksin? Ve rüyalarından ve sözlerinden dolayı ondan daha fazla nefret ettiler. (9)
Ve yine başka bir rüya gördü, ve onu kardeşlerine anlatıp dedi: îşte bir rüya daha
gördüm, ve işte güneş ve ay ve onbir yıldız bana eğildiler. (10) Ve babasma ve
kardeşlerine anlattı, ve babası onu azarlayıp kendisine dedi: Bu gördüğün rüya nedir?
Gerçek ben ve anan ve kardeşlerin yere kadar sana eğilmek için mi geleceğiz? (11)
Ve kardeşleri onu kıskandılar; fakat babası bu sözü yüreğinde tuttu.
(12) Ve kardeşleri babalarının sürüsünü Şekem’de gütmek için gittiler. (13)
Ve îsrâil YusuPa dedi: Kardeşlerin sürüyü Şekem’de görmüyorlar mı? Gel de seni
onların yanma göndereyim. Ve ona dedi: İşte ben. (14) Ve ona dedi: Git bak
kardeşlerin iyi mi ve sürü iyi mi ve bana haber getir dedi. Ve onu Hebron vadisinden
gönderdi ve Şekem’e vardı. (15) Bir adam onu buldu, ve işte o kırda avare
dolaşıyordu, ve adam: Ne arıyorsun? Diye ona sordu. Ve dedi: (16) Ben kardeşlerimi
arıyorum, rica ederim onlar sürüyü nerede güdüyor bana bildir. (17) Ve adam dedi:
Kardeşlerin buradan göç ettiler; çünkü onların: Dotan’a gidelim dediklerini işittim.
Ve Yusuf kardeşlerinin ardına düştü, ve onları Dotan’da buldu.
(18) Ve onu uzaktan gördüler ve kendilerine yaklaşmazdan önce, onu
öldürmek için düzen kurdular. (19) Ve birbirlerine dediler: İşte bu rüyalar sahibi
geliyor. (20) Ve şimdi gelin onu öldürelim ve onu kuyulardan birisinin içine atalım,
ve: Kötü bir canavar onu yedi deriz; ve onun rüyaları ne olacak görürüz. (21) Ve
Ruben işitip onların elinden onu kurtardı ve dedi: Canına kıymayalım. (22) Ve onu
babasma geri götürmek üzere onların elinden kurtarsın diye, Ruben onlara dedi:
Kan dökmeyin, onu çölde olan bu kuyuya atın, fakat ona el uzatmayın. (23) Ve
Yusuf kardeşlerinin yanma geldiği zaman , vâki oldu ki, YusuPun entarisini,
üzerinde olan alaca entariyi çekip çıkardılar; (24) ve kendisini alıp kuyuya attılar; ve
kuyu boştu, onda su yoktu.
(25) Ve ekmek yemek için oturdular; ve gözlerini kaldırıp gördüler, ve işte,
Gilead’dan İsmâîlilerin bir kervanı geliyordu, ve onların develeri baharat, pelesenk
ve mür yüklü idi, ve Mısır’a indirmek için gidiyorlardı. (26) Ve Yahuda kardeşlerine
dedi: Eğer kardeşimizi öldürür, ve onun kanım gizlersek, ne kazanç var? (27) Gelin
ve onu İsmailîlere satalım, ve elimiz ona dokunmasın; çünkü o kardeşimizdir,
etimizdir. Ve kardeşleri sözünü dinlediler. (28) Ve midyânîler, tâcirler geçiyorlardı;
ve YusuPu çekip kuyudan çıkardılar, ve YusuPu İsmâilîlere yirmi gümüşe sattılar.
Ve onlar YusuPu Mısır’a götürdüler. (29) Ve Rube kuyuya döndü, ve işte Yusuf
kuyuda yoktu; ve esvâbmı yırttı. (30) Ve kardeşlerinin yanma dönüp dedi: Çocuk
yok, ve ben, ben nereye gideyim? (31) Ve YusuPun entarisini aldılar ve bir ergeç
kesip entariyi kana batırdılar; (32) ve alaca entariyi gönderdiler, ve babalarına getirip
dediler: Bunu bulduk bak, oğlunun entarisi mi, yahut değil mi? (33) Ve onu tanıyıp

4
dedi: Oğlumun entarisidir; kendisini kötü bir canavar yemiştir; Yusuf mutlaka
parçalanmıştır. (34) Ve Yakup esvâbım yırttı, beline çul sardı ve, çok günler yas
tuttu. (35) Ve bütün oğullan ile bütün kızlan onu teselliye kalktılar; ve teselli
edilmek istemedi, ve dedi: Çünkü oğlumun yanına ölüler diyarına yas tutarak
ineceğim. Ve babası onun için ağladı.
(36) Ve midyânîler onu Mısır’da Firavun’un bir memuru, muhafız askerler
reisi olan Potifar’a sattılar.

BAB38
Ve o zamanda vaki oldu ki, Yahuda kardeşlerinin yanından indi ve Adullamlı
bir adamın yanına indi, ve onun adı Hira idi. (2)Ve Yahuda orada Kenanlı bir
adamın kızını gördü, ve adamın adı dad Şua idi; Ve kızı alıp yanma girdi. (3) Ve
gebe kalıp bir oğul doğurdu; ve onun adım Er koydu. (4) Ve yine gebe kalıp bir oğul
doğurdu, ve onun adım Onan koydu. (5) Ve tekrar bir oğul daha doğurup onun adım
Şela koydu, ve onu doğurduğu zaman, Yahuda Kezib’de idi. (6) Ve Yahuda ilk oğlu
Er için bir kan aldı ve onun adı Tamar’dı. (7)Ve Yahuda’nın ilk oğlu Er, Rabbin
gözünde kötü idi; Ve Rab onu öldürdü. (8) Ve Yahuda ona dedi: Kardeşinin
kansının yanma gir, ve ona kaymbiraderlik vazifesini yap, ve kendi kardeşine
zürriyet yetiştir. (9) Ve Onan zürriyet kendisinin olmayacağım bildi; ve vaki oldu ki,
kardeşinin kansının yanma girdiği zaman kardeşine zürriyet vermesin diye yere
dökerdi. (10) Ve yaptığı şey Rabbin gözünde kötü oldu, ve onu da öldürdü. (11) Ve
Yahuda gelini Tamar’a dedi: Oğlum Şela büyüyünceye kadar kendi babanın evinde
dul kal; çünkü: O da kardeşleri gibi ölmesin, dedi. Ve Tamar gidip babasının evinde
oturdu.
(12)Ve çok zaman sonra Şua’nın kızı, Yahuda’nın kansı öldü, ve Yahuda
teselli buldu, ve kendisi dostu Abdullamlı Hira ile Timnata, sürüsünü kırkanlann
yanma çıktı. (13) Ve: İşte kaynatan sürüsünü kırmak için Timnata çıkıyor diye,
Tamar’a bildirdi. (14) Ve üzerinden dulluk esvâbım çıkardı, peçesiyle örtündü; ve
Timnat yolu üzerinde olan, Enaim Kapısmda sarınıp oturdu, çünkü Şela’mn
büyüyüp kendisinin ona, kan olarak verilmediğini gördü. (15) Ve Yahuda onu
görünce, kendisini kötü kadın sandı; çünkü yüzünü kapamıştı. (16)Ve yolda onun
yanına inip dedi: Rica ederim, gel senin yanma gireyim; çünkü onun kendi gelini
olduğunu bilmedi. Ve dedi: Yanıma girmek için bana ne verirsin? (17) Ve dedi
sürüden bir oğlak gönderirim. Ve dedi: Onu gönderinceye kadar bir rehin verir
misin? (18) Ve dedi: Sana ne rehin vereyim? Ve dedi: Kendi mühürünü ve kaytanı ve
elinde olan değneğini. Ve ona verip onun yanına girdi, ve kadm ondan gebe kaldı.
(19) Ve kalkıp gitti, ve üzerinden peçesini çıkardı, ve dulluk esvâbım giydi. (20) Ve

5
Yahuda kadının elinden rehini almak için Abdullamlı dostunun elile oğlağı gönderdi;
fakat onu bulamadı.(21) Ve kadının bulunduğu yerin adamlarına sorup dedi: Enaim
de yol kenarındaki o kötü kadın nerededir? (22) Ve dediler: Burada kötü kadın
yoktu. Ve Yahuda’mn yanına dönüp dedi: Onu bulamadım; ve hem de o yerin
adamları: Burada kötü kadın yoktu, dediler. (23)Ve Yahuda dedi: Kendisinin olsun
bize utanç olmasın; İşte, bu oğlağı gönderdim, ve sen kendisini bulmadım.
(24)Ve üç ay kadar sonra vaki oldu ki, Yahuda’ya Gelinin Tamar zina
etmiştir, ve hem de işte, zina ile gebe kalmıştır, diye bildirdi. Yahuda dedi: Onu
çıkarın ve yakılsın. (25) Ve o dışarı çıkarıldığı zaman: Bu şeyler kimin ise, ben o
adamdan gebe kaldım, diyerek kaynatasına gönderdi; ve dedi: Rica ederim bak, bu
mühür ve kaytanlar ve değnek kimindir? (27) Ve Yahuda tanıyıp dedi: Mademki onu
oğlum Şelâ’ya vermedim, o benden daha salihtir. Ve artık onu tekrar bilmedi. Ve
onun doğurduğu vakitte vaki oldu ki, işte rahminde ikiz vardı. (28) Ve doğurduğunda
vaki oldu ki, biri elini çıkardı, ve ebe aldı, onun eline bir kırmızı iplik bağlayıp dedi:
Bu önce doğdu. (29) Ve elini geri aldığı zaman vaki oldu ki, işte kardeşi doğdu, ve
ebe dedi: Niçin kendine gedik açtın? Bunun için adı Perets konuldu. (30) Ve sonra
elinde kırmızı iplik olan kardeşi doğdu; ve onun adı Zerah konuldu.

BAB 39
Ve Yusuf Mısır’a indirildi; firavun’un bir memuru muhafız askerleri resi,
Mısırlı Potifar, onu oraya indirmiş olan Îsmailîlerin elinden satm aldı. (2) Ve Rab
Yusuf la idi, ve muvaffakiyetli adamdı; ve Mısır’h efendisinin evinde idi. (3) Ve
efendisi gördü kİ, Rab onunla idi, yaptığı herşey de Rab ona muvaffakiyet veriyordu.
(4) Ve Yusuf onun gözünde lütuf buldu, ve onun hizmetinde bulunuyordu, ve onu evi
üzerine tayin etti, ve kendisine ait olan herşeyi onun eline verdi. (5) Onu evinde, ve
kendisine ait olan herşeyi üzerine tayin ettiği zamandan itibaren vâki oldu ki, Rab
Yusuf un yüzünden Mısırlılar’ın evini mübârek kıldı; ve evin içinde ve tarlada, ona
ait olan herşeyde Rabbin bereketi vardı. (6) Ve kendisine ait olan herşeyi Yusuf un
eline bıraktı; ve yediği ekmekten başka onun yanında olan herbir şeyi bilmezdi. Ve
Yusuf endamı güzel ve bakılışta güzeldi.
(7) Ve bu şeylerden sonra vâki oldu ki, efendisinin karısı Yusuf a göz atıp;
benimle yat dedi. (8) Fakat reddedip efendisinin karışma dedi: İşte efendim benimle
evde ne olduğunu bilmez, kendisine ait olan herşeyi elime vermiştir, (9) bu evde o
benden büyük değildir; ve senden başka herşeyi benden esirgemedi, çünkü sen
kansısın; ve nasıl bu büyük kötülüğü yapayım, ve Allah’a karşı suç edeyim? (10) Ve
hergün Yusuf a söylediği halde, onun yanında yatmak, yahut onunla beraber olmak
ricasım dinlemezdi. (11) Ve vâkî oldu ki, günlerin birinde işini yapmak için eve

6
girdi, ve orada ev halkından kimse yoktu. (12) Ve: benimle beraber yat, diyerek onu
esvâbmdan tuttu, ve Yusuf esvâbım onun elinde bırakıp kaçtı ve dışarı çıktı. (13) Ve
vâkî oldu ki, esvâbım elinde bırakıp dışarı kaçtığım görünce, (14) evinin adamlarını
çağırdı, ve onlara dedi: Bakın bizimle eğlenmek için, bu İbranî adamı bize getirdi;
benimle yatmak için yanıma geldi, ve yüksek sesle çağırdım; (15) ve vâkî oldu ki,
sesimi yükseltip çağırdığımı işitince, esvâbım yanıma bırakıp kaçtı, ve dışarı çıktı.
(16) Ve efendisi evine gelinceye kadar, esvâbım yanında alıkoydu. (17) Ve ona bu
sözlere göre söyleyip dedi: Bize getirdiğin İbrânî köle benimle istihzâ etmek için
yamma geldi; (18) ve vâkî oldu ki, sesimi yükseltip çağırdığım zaman, esvâbım
yanıma bırakıp dışarı kaçtı.
(19) Ve vâkî oldu ki, efendisi: Bana senin kölen böyle yaptı, diyerek karısının
kendisine söylediği sözleri işittiği zaman, öfkesi alevlendi. (20) Ve Yusuf un efendisi
onu alıp zindana kralın mahpuslarının bağlandığı yere, teslim etti, ve orada zindanda
kaldı. (21) Fakat, Rab, Yusuf la idi, ve ona inâyet gösterdi, ve zindan müdürünün
gözünde ona lütuf verdi; (22) ve orada yapılan her şeyi yapan o idi. (23) Zindan
müdürü onun elinde olan hiçbir şeye bakmazdı, Çünkü Rab onunla idi, ve yaptığı
şeyde Rab ona muvaffakiyet veriyordu.

BAB 40
Ve bu şeylerden sonra vaki oldu ki, Mısır kralının sakisi ve ekmekçisi
efendileri Mısır kralına karşı ettiler. (2) Ve Firavun iki memuruna karşı, baş saki ve
baş ekmekçiye karşı öfkelendi. (3) Ve onları hapishânaye muhâfız askerleri reisinin
evine, zindana, Yusuf un mahpus olduğu yere teslim etti. (4) Ve muhafız askerler
reisi Yusuf u onların üzerine koydu, ve onlara hizmet etti, ve bir müddet hapishânede
kaldılar. (5) Mısır kralının zindanda mahpus olan sâkisi ve ekmekçisi, her ikisi bir
gecede her biri rüyasının tabirine göre birer rüya gördüler. (6) Ve sabahleyin Yusuf
onların yanma geldi, ve onları gördü, ve işte kederli idiler. (7) Ve hapishanede,
efendisinin evinde, kendisi ile beraber olan Firavun’un memurlarına sorup dedi:
Niçin bugün yüzünüz bozuk? (8) Ve ona dediler: Rüya gördük ve onu tabir eden yok.
Ve Yusuf onalara dedi: Tabir Allah’a mahsus değil mi? Rica ederim bana anlatın.
(9) Ve baş saki, rüyasını Yusuf a hikâye edip ona dedi: Rüyamda işte,
önümde bir asma, ve asmada üç çubuk vardı; (10) ve tomurcuklanır gibi idi, ve
çiçekleri çıkıp salkımları oldun üzümler verdiler; (11) ve Firavun’un kâsesi elimde
idi; ve üzümleri alıp onların Firavun’un kâsesi içerisine sıktım, ve kâseyi Firavun’un
eline verdim. (12) Ve Yusuf ona dedi: Onu tabiri şudur: Üç çubuk üç gündür; (13)
artık üç güne kadar Firavun senin başım yükseltecek, ve yine seni memuriyetine
döndürecek; ve onun sakisi bulunduğun vakitte olduğu gibi, evvelki usule göre,

7
Firavun’un kâsesini onun eline vereceksin. (14) Fakat sana iyilik olduğu zaman,
beni hâtınna getir,rica ederim bana lütfet, ve beni Firavun’a söyle, ve beni bu evden
çıkar; (15) çünkü gerçek ben İbrânîler ben İbrânîler diyarından çalındım, ve burada
dahi zindana konulacak bir şey yapmadım.
(16) Ve baş ekmekçi tâbirin iyi olduğunu görünce, Yusuf’a dedi: Ben de
rüyamda idim, ve işte başımın üzerinde üç sepet beyaz ekmek vardı; (17) ve en
üstteki sepette Firavun’un yiyeceklerinin her çeşidinden, ekmekçi işleri vardı; ve
kuşlar başımın üzerindeki sepetten onları yiyorlardı. (18) Ve Yusuf cevap verip dedi:
Onun tâbiri şudur: Üç sepet üç gündür; (19) artık üç güne kadar Firavun senin başım
senden kaldıracak, ve seni ağaca asacak, ve kuşlar senin etini üzerinden yiyecekler.
(20) Ve üçüncü günde Firavun’un doğum gününde, vaki oldu ki, bütün kullarına
ziyâfet yaptı; ve kullarının ortasında baş sakinin başım yükseltti, (21) ve Yusuf un
onlara tâbir ettiği gibi, baş sakiyi şakiliğine döndürdü; ve kâseyi Firavun’un eline
verdi; (22) fakat baş ekmekçiyi astı. (23) Fakat baş saki Yusuf u hatırlamadı, ve onu
unuttu.

BAB41
Ve iki tam yıl sonunda vâki oldu ki, Firavun bir rüya gördü; ve işte ırmağın
yanında duruyordu. (2)Ve işte, ırmaktan bakılışta güzel ve ette semiz yedi inek çıktı,
ve sazlar arasında otlanıyorlardı. (3) Ve işte onlardan sonra, bakılışta çirkin ve ette
cılız başka yedi inek çıktı, ve ırmağın kenarında ineklerin yanında durdular. (4) Ve
bakılışta çirkin ve ette cılız olan inekler, bakılışta güzel ve semiz olan yedi ineği
yediler. Ve Firavun uyandı. (5) Ve uykuya varıp ikinci defa rüya gördü; ve işte, bir
sapta yedi semiz ve iyi başak çıktı. (6) Ve işte, onlardan sonra cılız ve şark
rüzgarından yanmış yedi başak bitti. (7) Ve cılız başaklar yedi semiz ve dolgun
başağı yuttular. Ve Firavun uyandı, ve işte rüya idi. (8) Ve vâkî oldu ki, sabahleyin
onun cam rahatsızdı; ve gönderip Mısır’m bütün sihirbazlarım, ve bütün
hikmetlerini çağırdı; ve Firavun onlara rüyasım anlattı; fakat onları Firavun onlara
rüyasını anlattı; Fakat onları Firavun’a tabir edebilen bulunamadı.
(9) Ve baş saki Firavun’a söyleyip dedi: Ben bugün suçlarımı hatırlıyorum;
(10) Firavun kullarına öfkelendi, ve beni baş ekmekçiyi hapishaneye, muhafız
askerler reisinin evine, teslim etti; (11) ve ben ve o, bir gece rüyada gördük; her biri
rüyasının tabirine göre, rüya gördük. (12) Ve orada bizimle beraber muhâfiz askerler
reisinin kulu, Îbrânî bir genç vardı; ve ona anlattık, ve bize rüyalarımızı tabir etti;
rüyalarımızı tabir etti; her birimize rüyasına göre tabir etti. (13) Ve vâkî oldu ki, bize
nasıl tabir etti ise, öyle oldu; ben memuriyetime döndürüldüm, ve o asıldı.

8
 (14) Ve Firavun gönderip Yusuf u çağırdı ve onu zindandan çabuk çıkardılar;
ve traş olup esvâbını değiştirdi, ve Firavun’un huzuruna girdi. (15) Ve Firavun
Yusuf a dedi: Rüya gördüm ve onu tabir eden yoktur; ve ben senin hakkında ne
zaman rüya işitirsen, onu tabir edebilirsin diye işittim. (16) Ve Yusuf Firavun’a
cevap verip dedi: Bende yoktur; Allah Firavun’a hayırlı cevap verecektir. (17) Ve
Firavun Yusufa dedi: Rüyamda işte ırmağın kenarında duruyordum; (18) ve işte
ırmaktan ette semiz ve görünüşte güzel yedi inek çıktı; ve sazlar arasında
otlanıyorlardı; (19) ve onlardan sonra düşkün ve görünüşte çok çirkin ve ette cılız
yedi inek çıktı, bütün Mısır diyarında çirkinlikte onlar gibi inek görmedim; (20) ve
cılız ve çirkin inekler evvelki yedi semiz ineği yediler, (21) ve onların kamına
girdikleri zaman, onların kamına girmiş oldukları bilinmezdi, ve onların bakılışı
başlangıçta olduğu gibi kötü idi. (22) Ve uyandım. Ve rüyamda gördüm, ve işte bir
sapta dolgun ve iyi yedi başak çıktı; (23) ve işte, onlardan sonra solgun, cılız ve şark
yelinden yanmış yedi başak bitti, (24) ve cılız başaklar yedi iyi başağı yuttular; ve
sihirbazlara söyledim, fakat bana bildiren bulunmadı.
(25) Ve Yusuf Firavun’a dedi: Firavun’un rüyası birdir; Allah yapmak üzere
olduğu şeyi Firavun’a bildirdi. (26) Yedi iyi inek yedi yıldır, ve yedi iyi başak yedi
yıldır; rüya birdir. (27) Ve onlardan sonra çıkan yedi cılız ve çirkin inek, ve şark
yelinden yanmış boş yedi başak da yedi yıldır; yedi kıtlık yılı olacaktır. (28)
Firavun’a dediğim şey budur; Allah yapmak üzere olduğu şeyi Firavun’a gösterdi.
(29) İşte bütün Mısır diyarında yedi büyük bolluk yılı gelecektir; (30) ve onlardan
sonra yedi kıtlık yılı çıkacaktır; ve Mısır diyarın bütün bolluk unutulacaktır; ve diyarı
kıtlık telef edecektir, (31) ve diyarda bolluk, ardınca gelen kıtlık yüzünden
bilinmeyecektir; çünkü çok ağır olacaktır. (32) Ve rüya Firavun’a iki defa tekrar
edildi, çünkü mesele Allah tarafından sabittir, ve Allah onu yapmakta acele
edecektir. (33) Ve şimdi Firavun akıllı ve hikmetli bir adam arasın, ve onu Mısır
diyarı üzerine koysun. (34) Firavun bunu yapsm ve bütün Mısır diyarı üzerine
memurlar koysun, ve yedi bolluk yılında Mısır diyarının beşte birini alsın. (35)Ve bu
gelecek iyi yılların bütün yiyeceğini toplasınlar; ve buğdayı şehirlerde yiyecek
olarak, Firavun’un eli altmda yığsınlar, ve saklasınlar. (36) Ve bu yiyecek Mısır
diyarında olacak yedi kıtlık yılı için memlekete zahire olacaktır; ta ki; memleket
kıtlıkta kınlmasm.
(37) Ve bu söz Firavun’un gözünde ve bütün kullarının gözünde iyi idi. (38)
Ve Firavun kullarına dedi: Bunun gibi, kedisinde Allah’ın ruhu olan bir adam
bulabilir miyiz? (39) Ve Firavun Yusufa dedi: Madem ki, Allah sana bütün şeyi
bildirdi, senin gibi akıllı ve hikmetli adam yoktur; (40) sen evimin üzerinde
bulunacaksın ve bütün kavmim senin emrin üzerine idâre olunacaktır; ben yalnız

9
tahtta senden büyük olacağım. (41)Ve Firavun Yusuf a dedi: Bak, seni bütün Mısır
diyarı üzerine koydum. (42) Ve Firavun mühürünü parmağından çıkardı, ve onu
Yusuf un parmağına taktı, ve ona ince keten esvap giydirdi, ve boynuna altın zincir
taktı, (43) ve onu kendisinin ikinci arabasına bindirdi; ve onun önünde: Diz çökün,
diye bağırdılar; ve onu bütün Mısır diyarı üzerine koydu. (44) Ve Firavun Yusuf a
dedi: Ben Firavunum, ve bütün Mısır diyarında hiç kimse sensiz elini yahut ayağım
kaldırmayacaktır. (45) Ve Firavun Yusufun adım Zefanat-paneah koydu; ve
kendisine On şehrinin kâhini Poti-feranın kızı Asenatı kan olarak verdi. Ve Yusuf
bütün Mısır diyarım devre çıktı.
(46) Ve Mısır kralı Firavun’un huzurunda durduğu zaman, Yusuf otuz
yaşında idi. Ve Yusuf Firavun’un huzurundan çıkıp bütün Mısır diyannda dolaştı.
(47) Ve yedi bolluk yılında toprak avuçlarla verdi. (48) Ve Mısır diyannda olan yedi
yılın bütün yiyeceğini topladı, ve yiyeceği şehirlere koydu; her şehrin etrafında olan
tarlada yetişen yiyeceği o şehrin içine koydu. (49) Ve Yusuf deniz kumu gibi, pek
çok buğdayı, onu hesap etmekten vazgeçinceye kadar yığdı; çünkü sayısı yoktu. (50)
Ve kıtlık yılı gelmeden evvel, Yusufun iki oğlu oldu, onlan On kâhini Poti-feran’ın
kızı Asenat kendisine doğurdu. (51) Ve Yusuf ilk oğlunun adım Manesse, koydu:
Çünkü Allah bana bütün zahmetimi ve bütün babamın evini unutturdu, dedi: (52) Ve
İkincinin adım Efraim koydu: Çünkü Allah düşkünlüğüm diyannda beni semereli
kıldı, dedi: (53) Ve Mısır diyannda olan yedi bolluk yılı bitti. (54) Ve Yusufun
söylemiş olduğu gibi yedi kıtlık yılı gelmeye başladı, ve bütün memleketlerde kıtlık
vardı; Fakat bütün Mısır diyannda ekmek vardı. (55) Ve bütün Mısır diyarı aç
kalınca, kavim Firavun’a ekmek için feryât ettiler, ve Firavun, bütün Mısırlılar’a
dedi: Yusufa gidin onun size diyeceğini yapın. (56) Ve kıtlık bütün yeryüzü
üzerinde idi, ve Yusuf yiyecek bulunan bütün yeleri açıp Mısırlılar’a satıyordu, ve
kıtlık Mısır diyannda şiddetlendi. (57) Ve bütün memleketler buğday satm almak
için Mısır’a Yusufa geldiler; çünkü bütün yeryüzünde kıtlık şiddetlendi.

BAB42
Ve Yakup Mısır’da buğday olduğunu gördü, ve Yakup oğullarına dedi: Niçin
birbirinize bakıyorsunuz? (2) Ve dedi: İşte, Mısır’da buğday olduğunu işitti; Oraya
inin, ve oradan bize satın alın; ta ki, yaşayalım ve ölmeyelim. (3) Ve Yusufun on
kardeşi Mısır’dan buğday satm almak için indiler. (4) Fakat Yakup Yusufun kardeşi
Benyamin’i kardeşleriyle göndermedi; çünkü dedi: Belki ona bir zarar dokunur. (5)
Gelenler arasında İsrâiloğullan da satın almak için geldiler; Çünkü Ken’ân diyarın
kıtlık vardı. (6) Ve memleket üzerine vâli olan Yusuftu; ve memleketin bütün
kavmine satan kendisi idi. Ve Yusufun kardeşleri geldiler, ve onun önünde yere

10
kapandılar. (7) Ve Yusuf kardeşleri görüp onları tanıdı, fakat kendisi bir yabancı imiş
gibi davranarak onlara sert söyledi; ve onlara dedi: Nereden geliyorsunuz? Ve
dediler: Yiyecek satın almak içi Ken’ân diyarından. (8) Ve Yusuf kardeşlerini tamdı,
Fakat onlar kendisini tanımadılar. (9) Ve Yusuf onlar hakkında gördüğü rüyaları
hatırladı, ve onlara dedi: Siz çaşıtsınız; memleketin çıplaklığım görmek için geldiniz.
(10) Ve ona dediler: Hayır efendim, ancak kulların yiyecek satın almak için geldiler.
(11) Biz hepimiz bir adamın oğullarıyız; biz doğru adamlarız, kulların çaşıt değildir.
(12) Ve onlara dedi: Hayır, fakat memleketin çıplaklığım görmek için geldiniz. (13)
Ve dediler: Biz kulların, Ken’an diyarında bir adamın oğullan, on iki kardeşiz; ve
işte, küçüğü bugün babamızın yanındadır, biri de yoktur. (14) Ve Yusuf onlara dedi:
Çaşıtsınız diye size söylediğim budur; (15) bununla tecrübe edileceksiniz;
Firavun’un hayatına yemin ederim, küçük kardeşiniz buraya gelmedikçe buradan
çıkmayacaksınız. (16) Sizden birini gönderin de kardeşinizi getirsin, ve siz
bağlanacaksınız, ta ki, siz de hakikat var mı diye sözlerin tecrübe olunsun; yoksa,
Firavun’un hayatına yemin ederim ki, siz çaşıtsınız. (17) Ve üç gün onları
hapishaneye koydu.
(18) Ve üçüncü günde Yusuf onlara dedi: Bunu yapm ve sağ kalın; çünkü ben
Allah’tan korkarım; (19) eğer doğru adamlarsanız, kardeşinizden biri hapsedildiğiniz
evde bağlansın; fakat siz gidin; ve evlerinizin kıtlığı için buğday götürün; (20) ve
küçük kardeşinizi bana getirin; böylece sözleriniz doğru çıkacak, ve ölmeyeceksiniz.
Ve böyle yaptılar. (21) Ve birbirine dediler: Gerçekten biz kardeşimize karşı
suçluyuz, çünkü bize yalvardığı zaman, canının sıkıntısını gördük, ve dinlemedik;
onun için üzerimize bu sıkıntı geldi. (22) Ve Ruben onlara cevap verip dedi: Çocuğa
karşı suç etmeyin diye size söylemedim mi? Ve dinlemediniz; ve onun kanı da işte
aralanıyor. (23) Ve Yusuf’un kendilerim anladığım bilmediler; çünkü aralarında
tercüman vardı. (24) Ve onlardan ayrılıp ağladı; ve onlara dönüp kendileriyle
konuştu, ve aralarından Şimeon’u alıp gözleri önünde onu bağladı. (25) Ve Yusuf
emretti ki, onların kaplan buğdayla doldurulsun, ve her birinin parası kendi çuvalına
geri konulsun, ve onlara yol için azık verilsin; ve onlara böyle yapıldı.
(26) Ve buğdaylarım eşekleri üzerine yüklediler, ve oradan gittiler. (27) Ve
biri konak yerinde eşeğine yem vermek için çuvalım açmca parasım gördü, ve işte, o
çuvalının ağzmda idi. (28) Ve kardeşlerine dedi: param geri verilmiş, ve işte, hatta
çuvalımdadır, ve yürekleri yerinden oynadı, ve titreyerek birbirine dönüp dediler:
Allahın bize bu yaptığı nedir? (29) Ve Kenan diyarına, babalan Yakup’a geldiler, ve
kendilerine olan bütün bu şeyleri ona anlatıp dediler: (30) Memleketin efendisi olan
adam bizimle sert söyleşti, memleketi çaşıtlayanlar gibi yuttu. (31) Ve ona dedik: Biz
doğru adamlanz, çaşıt değiliz, biz babamızın oğullan, (32) on iki kardeşiz; biri

11
yoktur, ve küçüğü bugün Ken’an diyarında babamızın yanındadır. (33) Ve o adam,
memleketin efendisi, bize dedi: Sizin doğru adamlar olduğunuzu bununla bileceğim,
kardeşlerinizden birini yanımda bırakın, ve evlerinizin kıtlığı için buğday alıp gidin,
(34) ve küçük kardeşinizi bana getirin; o zaman sizin çaşıt değil, doğru adamlar
olduğunuzu bileceğim, ve kardeşinizi size vereceğim ve memlekette alışveriş
edersiniz.
(35) Vaki oldu ki, onlar çuvallarım boşaltırken, işte her birinin para çıkını
çuvalında idi, ve kendileri ve babalan paralannın çıkınlanın görünce, korktular. (36)
Ve babalan Yakup onlara dedi: Beni çocuklanmdan ettiniz, Yusuf yok ve Şimeon
yok, Benyamin’i de alacaksınız, bütün bunlar benim başıma geliyor. (37) Ve Ruben
babasına söyleyip dedi: Eğer onu sana getirmezsem, benim ilk oğlumu öldür; onu
benim elime ver, ben de onu sana geri getiririm. (38) Ve dedi: Benim oğlum sizinle
beraber inmeyecekti; çünkü kardeşi öldü, ve yalnız bu kaldı; eğer gideceğiniz yolda,
kendisine bir zarar değerse, o vakit benim ak saçımı ölüler diyanna kederle
indireceksiniz.

BAB 43
Ve diyarda kıtlık ağırdı. (2) Ve Mısır’dan getirdikleri buğdayı yiyip
tükettikleri zaman, vaki oldu ki babalan onlara dedi: Yine gidin, bize biraz yiyecek
satın alın. (3) Ve Yahuda ona söyleyip dedi: O adam bize: Eğer kardeşiniz sizinle
olmazsa, yüzümü görmezsiniz, diye sıkı tembih etti. (4) Eğer sen kardeşinizi bizimle
gönderirsen, ineriz ve sana yiyecek satın alınz. (5) Fakat göndermezsen, inmeyiz;
çünkü o adam bize: kardeşiniz sizinle olmazsa yüzümü göremezsiniz dedi. (7) Ve
İsrail dedi: Niçin o adama bir kardeşiniz daha olduğunu bildirmekle bana kötülük
ettiniz? Ve dediler: O adam: daha babanız sağ mı? Başka kardeşiniz var mı? Diye
bizim hakkımızda ve akrabamız hakkında sordukça sordu, biz de ona bu sözlere göre
bildirdik. Kardeşinizi getirin, diyeceğini hiç bilirini idik? (8) Ve Yahuda babası
İsrail’e dedi: Çocuğu benimle gönder ve kalkıp gideriz; ve sen de, biz de
yavrularımız da yaşarız ve ölmeyiz. (9) Ona ben kefil olurum; onu benden ararsın;
eğer onu sana getirmezsem ve karşında durdurmazsam ebediyyen sana karşı suçlu
olayım; çünkü gecikmeseydik, (10) şimdi ikinci defa dönmüş olacaktık. (11) Ve
babalan İsrail onlara dedi: Eğer şimdi böyle ise bunu yapın; kapılarınızda bu
memleketin iyi şeylerinden alm ve o adama bir hediye biraz peleseng, ve biraz bal
baharat ve mür, fıstık ve badem götürün, (12) ve yanınıza iki kat para alm ve
çuvallannızm ağzından geri verilmiş olan parayı elinizde geri götürün; belki bir
yanlışlık olmuştur; (13) ve kardeşinizi alıp kalkın ve o adamın yanma dönün (14) ve
o adamın önünde kadir olan Allah size merhamet ihsan ettin diğer kardeşinizi ve

12
Benyamin’i size teslim etsin. Ve ben çocuklarımdan edileceksem edileyim. (15) Ve
adamlar bu hediyeyi aldılar, ve ellerinde iki kat para ve Benyamin’i alıp kalktılar ve
Mısır’a indiler ve YusuPun önünde durdular.
(16) Ve Yusuf Benyemin’i onlarla beraber görünce evinin kahyasına dedi: Bu
adamları eve götür; ve davar kesip hazırla; çünkü onlar öğleyin benimle beraber
yiyecekler. (17) Ve adam YusuPun dediği gibi yaptı; o adamları YusuPun evine
götürdü. (18) Ve adamlar korktular, çünkü YusuPun evine götürülmekte idiler ve
dediler: Evvelce çuvallarımızda geri verilmiş olan para meselesi üzerine
götürülüyoruz; ta ki bize karşı bahane arayıp üzerimize düşsün, ve köle olarak bizi ve
eşeklerimizi alsın. (19) Ve YusuPun evinin kahyasına yaklaştılar, ve evin kapısında
ona söyleyip dediler: (20) Aman efendin, ilk defa yiyecek satm almak için indik; (21)
vaki oldu ki, konak yerine vardığımız zaman çuvallarımızı açtık, ve işte tartısı eksik
olmayarak paramız her birinin parası, çuvalının ağzında idi; ve onu elimizde yine
getirdik. (22) Ve yiyecek satın almak için ellerimizde başka para getirdik; paramızı
çuvallarımıza kim koydu bilmiyoruz. (23) Ve dedi: Selamette olun, korkmayın;
Allah’ımz ve babanızın Allah’ı size çuvallarınızda hazine verdi, paranız bana geldi.
Ve Şime onu onlara çıkardı. (24) Ve birisi adamları YusuPun evine getirdi, ve
ayaklarım yıkamaları için su verdi, ve eşeklerine yem verdi. (25) Ve öğle vakti
YusuPun gelmesine kadar hediyeyi hazırladılar; çünkü orada ekmek yiyeceklerini
işitmişlerdi.
(26) Ve Yusuf eve gelince, ellerinde olan hediyeyi evin içine ona getirdiler,
ve ona yere kadar eğildiler. (27) Ve onlardan hal ve hatır sordu dedi: O dediğiniz
kocamış adam, babanız selamette mi? Hala yaşıyor mu? (28) Ve dediler: Babamız
kulun selamette hala yaşıyor. Ve baş eğip secde kıldılar. (29) Ve gözünü kaldırıp
anasının oğlu, kardeşi Benyamin’i gördü ve dedi: Bana söylediğiniz küçük kardeşiniz
bu mudur? Ve dedi: Ey oğlum, Allah sana lûtf etsin. (30) Ve Yusuf acele etti; çünkü
kardeşi için yüreği yanıyordu, ve ağlayacak bir yer aradı; ve odasına girip orada
ağladı. (31) Ve yüzünü yıkayıp çıktı; ve kendisini tuttu, ve dedi: Yemek koyun. (32)
Ve ona ayrıca ve onlara ayrıca ve kendisiyle yiyen Mısırlılara ayrıca koydular; çünkü
Mısırlılar İbranilerle beraber yemek yemezlerdi; çünkü o, Mısırlılara mekruhtu. (33)
Ve onun önünde ilk doğan ilk oğulluk hakkına göre ve küçüğü küçüklüğüne göre
oturdular; ve adamlar birbirine bakıp şaştılar. (34) Ve önünde olandan onlara pay
ayırdı; fakat Benyamin’in payı öbürlerinden her birinin payından beş kat ziyade idi.
Ve içtiler ve onunla beraber hoş vakit geçirdiler.

13
 BAB 44
Ve evinin kahyasına emredip dedi: Bu adamların çuvallarını kaldırabildikleri
kadar yiyecekle doldur, ve her adamın parasım çuvalının ağzına koy. (2) Ve küçüğün
çuvalının ağzma kasemi, gümüş kaseyi, ve buğdayının parasım koy. Ve Yusuf un
söylediği söze göre yaptı. (3) Ve sabah aydınlanınca adamlar kendileri ve eşekleri
gönderildiler. (4) Henüz şehirden çıkmışlar, daha uzaklaşmamışlardı; ve Yusuf,
evinin kahyasına dedi; kalk, o adamların ardınca seyirt; ve onlara yetiştiğin zaman
kendilerine de: Niçin iyiliğe karşı kötülükle ödediniz? (5) Bu, efendimin ondan içtiği
ve hem de onunla fala baktığı kase değil midir? Yaptığınız işle kötülük ettiniz. (6) Ve
onlara yetişti, ve bu sözleri kendilerine söyledi. (7) Ve ona dediler: Niçin efendin bu
gibi sözler söylüyor? Haşa kulların böyle bir şey yapmazlar. (8) İşte çuvallarımızın
ağzmda bulmuş olduğumuz parayı Kenan diyarından sana geri getirdik. Ve senin
efendinin evinden nasıl gümüş veya altm çalmış olalım? (9) Kullarından kimin
yanında bulunursa, o ölsün ve biz de efendime köle olalım. (10) Ve dedi: Peki, şimdi
sözünüze göre olsun; kimin yanında bulunursa, o bana köle olsun ve siz suçsuz
olursunuz. (11) Ve acele ettiler, her bir kendi çuvalım yere indirdi ve her biri kendi
çuvalım açtı. (12) Ve aradı, büyükten başlayıp küçükte bitirdi ve kase Benyamin’in
çuvalında bulundu. (13) Ve esvaplarını yırttılar ve her biri eşeğini yükleyip şehre
döndüler.
(14) Ve Yahuda kardeşleri ile Yusufun evine geldi; ve kendisi daha orada
idi, ve onun önünde yere kapandılar. (15) Ve Yusuf onlara dedi: Yaptığınız bu iş
nedir? Bilmediniz mi ki, benim gibi bir adam elbet fala bakabilir? (16) Ve Yahuda
dedi: Efendime ne diyelim? Ne söyleyelim? Ve kendimizi nasıl suçsuz çıkaralım?
Allah kullarının fesadım buldu; işte hem biz hem kase elinde bulunan, efendime
köleyiz. (17) Ve dedi: Haşa ben bunu yapmam; elinde kase bulunan adam, o bana
köle olacak; fakat siz babanıza selametle gidin.
(18) Ve Yahuda ona yaklaşıp dedi: Aman efendim rica ederim kulun bir söz
söylesin de efendim dinlesin; ve kuluna karşı öfken alevlenmesin; çünkü sen de
firavun gibisin. (19) Efendim kullarına sorup demişti: Sizin babanız yahut kardeşiniz
var mı? (20) Ve efendime demiştik: Biz de kocamış adam, babamız ve küçük,
ihtiyarlık çocuğu var ve kardeşi öldü ve anasından yalnız o kaldı: Ve babası onu
sever. (21) Ve kullarına demiştin: Kendisini bana indirin, onu gözümle göreyim. (22)
Ve efendime demiştik: Çocuk babasım bırakamaz, çünkü babasım bırakırsa babası
ölür. (23) Ve kullarına demiştin: Eğer küçük kardeşiniz sizinle inmezse bir daha
yüzümü görmezsiniz. (24) Ve babam kulunun yanma çıktığı zaman, vaki oldu ki
efendimin sözlerini ona bildirdik. (25) Ve babamız dedi: Yine gidin, bize biraz
yiyecek satm alm. (26) Ve dedik: înemeyiz; eğer küçük kardeşimiz bizimle olursa

14
ineriz: Çünkü küçük kardeşimiz bizimle olmazsa, o adamın yüzünü göremeyiz. (27)
Ve babam kulan bize dedi: Bilirsiniz ki, karım bana iki oğul doğurdu; (28) ve biri
yanımdan gitti ve mutlaka parçalandı, dedim: Ve şimdiye kadar onu görmedim; (29)
bunu da benden alırsanız ve ona bir zarar değerse ak saçımı kederle ölüler diyarına
indirirsiniz. (30) Ve şimdi babam kulunun yanına vardığım zaman çocuk bizimle
beraber olmazsa onun cam çocuğun canına bağlı olduğundan, (31) çocuğun bizimle
beraber olmadığım görünce olur ki, ölür ve kulların babamın ak saçım ölüler diyarına
kederle indirirler. (32) Çünkü kulun babama çocuk için kefil olup dedim: Onu sana
getirmezsem ebediyyen babama karşı suçlu olayım. (33) Ve şimdi rica ederim,
çocuğun yerine efendime köle olarak kulun kalsın; ve çocuk kardeşleriyle beraber
çıksın. (34) Çünkü çocuk benimle beraber olmazsa nasıl babama gideyim ve babama
gelecek fenalığı göreyim?

BAB 45
Ve Yusuf yanında duranların hepsinin yanında kendini tutamadı; ve bağırdı:
Herkesi yanımdan çıkarın. Ve Yusuf kendisini kardeşlerine tanıttığı zaman yanında
hiçkimse yoktu. (2) Ve yüksek sesle ağladı; ve Mısırlılar işittiler, ve Firavun’un evi
işitti. (3) Ve Yusuf kardeşlerine dedi: Ben Yusuf um babam hala yaşıyor mu? Ve
kardeşleri kendisine cevap veremediler; çünkü karşısında şaşırdılar. (4) Ve Yusuf
kardeşlerine dedi: Rica ederim bana yaklaşın. Ve yaklaşın. Ve yaklaşdılar. Ve dedi:
Mısıra sattığınız kardeşiniz Yusuf benim. (5) Ve şimdi beni buraya sattığınıza
kederlenmeyin, ve size güç gelmesin; çünkü Allah hayatı korumak için beni
önünüzden gönderdi. (6) Çünkü bu iki yıldır memlekette kıtlık var; ve daha beş yıl
var ki, onlarda çift sürme ve biçme olmayacaktır. (7) Ve Allah yeryüzünde sizin için
bir bakiye saklamak ve sizi büyük kurtuluşla yaşatmak için beni önünüzden
gönderdi. (8) Ve şimdi beni buraya gönderen siz değilsiniz, Ancak Allah’tır; ve beni
Firavun’a baba, ve bütün evine efendi ve bütün Mısır diyarına hükümdar kıldı. (9)
Acele edin ve babama gidin, ve ona deyin: Oğlun Yusuf böyle diyor: Allah beni
bütün Mısır diyarına hükümdar kıldı; yanıma İndurma; (10) ve Goşen vilayetinde
oturursun, sen ve oğulların ve oğullarının oğullan, sürülerin ve sığırların ve senin
olan her şey bana yakın olursunuz; (11) ve seni orada beslerim; çünkü daha beş yıl
kıtlık olacaktır; yoksa sen ve evin ve senin olanların hepsi yoksulluk çekersiniz. (12)
Ve işte gözleriniz ve kardeşim Benyamin’in gözleri görüyor ki, size söyleyen benim
ağzımdır. (13) Ve Mısırda olan bütün izzetimi ve bütün gördüğünüzü baba bildiriniz;
ve acele edip babamı buraya indirirsiniz. (14) Ve kardeşi Benyamin’in boynuna
kapanıp ağladı; ve Benyamin onun boynunda ağladı. (15) Ve bütün kardeşlerini öpüp
onların boynunda ağladı; ve ondan sonra kardeşleri kendisiyle konuştular.

15
 (16) Ve Yusufun kardeşleri geldi diye Firavun’un evinde haber işitildi; ve
Firavun’un gözünde ve kullarının gözünde hoş göründü. (17) Ve Firavun Yusufa
dedi: Kardeşlerine söyle: Bunu yapın; hayvanlarınızı yükletin ve gidip Kenan
diyarına vann; (18) ve babanızı ve evleriniz halkını alıp yanıma gelin; ve size Mısır
diyannda iyi olanı vereceğim, ve diyarın yağından yersiniz. (19) Ve sana emrolundu
bunu yapm; yavrularınız için ve kullarınız için Mısır diyarından kendinize arabalar
ahn, ve babanızı getirip gelin. (20) Gözleriniz de eşyalannız üzerinde kalmasın,
çünkü bütün Mısır diyanmn iyi şeyleri sizindir.
(21) Ve İsrail oğullan böyle yaptılar; ve Yusuf Firavun’un emri üzerine
onlara arabalar verdi, ve yol için onlara azık verdi. (22) Hepsine her birine birer kat
yedek esvap verdi; fakat Benyamin’e üçyüz parça gümüş, ve beş kat yedek esvap
verdi. (23) Ve babasına böylece, yani Mısır’m iyi şeyleriyle yüklü on eşek, ve babası
için yolda buğday ve ekmek ve azık yüklü on dişi eşek gönderdi. (24) Ve kardeşlerini
gönderdi, ve gittiler: Ve onlara dedi: Yolda kavga etmeyin. (25) Ve Mısırdan çıkıp
Kenan diyanna babalan Yakup’a geldiler. (26) Ve ona: Yusuf hala yaşıyor, ve o
bütün Mısır diyanna hükümdardır, diye bildirdiler. Ve yüreği donuk kaldı, çünkü
onlara inanmadı. (27) Ve Yusufun kendilerine dediği bütün sözleri ona söylediler;
ve kendisini taşımak için Yusufun gönderdiği arabalan görünce, babalan Yakup’un
cam dirildi; (28) ve İsrail dedi: Yeter; oğlum Yusuf hala yaşıyor; gideyim ve ben
ölmeden evvel onu göreyim.

BAP 46
Ve İsrail kendisine ait olan her şeyle beraber göç etti, ve Beer-şebaya geldi,
ve babası İshak’m Allahına kurbanlar kesti. (2) Ve Allah İsrail’e gece rüyalannda
söyleyip dedi: Yakup Yakup! Ve o dedi: İşte ben. (3) Ve dedi: Ben Allah, babanın
Allahıyım; Mısıra inmekten korkma; çünkü orada seni büyük bir millet edeceğim; (4)
ve mutlaka seni yine çıkaracağım; ve senin gözlerini Yusufun eli kapayacaktır. (5)
Ve Yakup Beer-Şeba’dan kalktı; ve İsrail oğullan babalan Yakub’u ve yavrularım ve
kanlanın, onu taşımak için Firavun’un göndermiş olduğu arabalarda taşıdılar. (6)
Yakup ve kendisiyle bütün zürriyeti davarlannı ve Kenan diyannda kazanmış
olduklan şeyleri alıp Mısıra geldiler. (7) Ve kendisiyle beraber oğullannı ve
oğullarının oğullannı ve kendisiyle beraber kızlannı ve bütün zürriyetini Mısıra
getirdi.
(8) Mısıra gelen İsrail oğullannın adlan şunlardır: Yakup ve oğullan,
Yakup’un ilk oğlu Ruben. (9) Ve Ruben’in oğullan, Hanok, Pallu, ve Hestron ve
Karmi. (10) Ve Şimeon,’un oğullan: Yemu’el ve Yamin, ve Ohad ve Yakin, ve
Tsohar, ve Kenanlı bir kadının oğlu olan Şaul. (11) Ve Levi’nin oğulları: Gerşon,

16
Kohat ve Meran. (12) Ve Yahuda’nın oğullan: Er ve Onan, ve Şela ve Perets, ve
Zerah; ancak Er ve Onan Kenan diyarında öldüler. Ve Peretsin oğullan: Hetsron ve
Hamul idi. (13) îssakann oğullan: Tola ve Puva ve Yob ve Şimron. (14) Ve
Zebulu’nun oğullan: Sered ve Elon, ve Yahleel. (15) Bunlar Lean’m oğullandır, kızı
Dina ve onlan Paddan-aramda Yakup’a doğurdu; oğullan ve kızlan bütün canlar
otuzüçtü. (16) Ve Gadın oğullan: Tsifyon ve Haggi, Şuni ve Etsbon, Eri ve Arodi, ve
Areli. (17) Ve Aşer’in oğullan: Yimna ve Yişva ve Yişvi ve Beria ve kızkardeşleri
Serah; ve Beria’nın oğullan: Haber ve Malkiel. (18) Bunlar Laba’nın kızı Leaya
verdiği Zilpa’nın oğulladır; ve on altı can olarak bunlan Yakup’a doğurdu. (19)
Yakup’un kansı Rahel’in çocuklan: Yusuf ve Benyamin. (20) Ve Mısır diyannda
Yusuf a Manesse ve Efraim doğdu, onlan kendisine on şehri kâhini Potifera’nın kızı
Asenat doğurdu. (21) Ve Benyamin’in oğullan: Bela ve Beker, ve Aşbel, Gera, ve
Naaman, Ehi ve Roş, Muphim, ve Huppim ve Ard. (22) Bunlar Rahel’in Yakup’a
doğurduğu oğullandır. Bütün onlar ondörttü. (23) Ve Dan’ın oğullan: (24) Huşim.
Ve Naftalin’in oğullan: Yahtseel ve Guni ve Yetser, ve Şillem. (25) Bunlar Laba’nın
kızı Rahele verdiği Bilha’nın oğullandır, ve bunlan Yakub’a doğurdu; bütün canlar
yedi idi. (26) Bütün canlar, Yakub’un oğullannın kanlarından başka Yakub’un
sulbünden çıkan, onunla Mısır’a gelen bütün canlar altmış altı idi; (27) ve kendisine
Mısır’da doğan Yusuf un oğullan iki candır; Yakub’un evinin Mısır’a gelen bütün
canlan yetmiş idi.
(28) Ve önünden Goşen’e yol göstermek üzre Yahuda’yı kendinden önce
Yusuf a gönderdi; ve Goşen vilâyetine girdiler. (29) Ve Yusuf arabasım hazırladı, ve
babası İsrail’i karşılamak için Goşen’e çıktı; ve ona kendisini taktim etti, ve onun
boynuna kapanıp epey müddet boynu üzerinde ağladı. (30) Ve İsrail Yusuf a dedi:
Senin yüzünü gördükten sonra, şimdi öleyim, çünkü sen hâla yaşıyorsun. (31) Ve
Yusuf kardeşlerine ve babasının evine dedi: Çıkıp Firavun’a bildireyim ve ona
diyeyim: Kenan diyannda olan kardeşlerim ve babamın evi yanıma geldiler; (32) ve
bu adamlar çobandırlar, çünkü davar sahibidirler; ve kendi sürülerini ve sığırlannı ve
kendilerine ait olan bütün şeyleri getirdiler. (33) Ve olur ki, sizi Firavun çağınr, ve:
İşiniz nedir? Der; (34) siz de: çocukluktan şimdiye kadar hem biz hem babalanınız,
kulların davar adamlandır, diyin: Ki, Goşen vilayetinde oturasınız; çünkü Mısırlılar
için her çoban mekruhtur.

BAB 47
Ve Yusuf içeri girdi, ve Firavun’a bildirip dedi: Babam ve kardeşlerim, ve
sürüleri, ve sığırlan, ve onlara ait olan her şey, Kenan diyanndan geldiler; ve işte,
onlar Goşen vilayetindedirler. (2) Ve kardeşleri arasından beş kişi aldı, ve onlan

17
Firavun’un karşısına çıkardı. (3) Ve Firavun onun kardeşlerine dedi: îşiniz nedir? Ve
Firavun’a dediler: Kulların, hem biz ve hem babalarımız çobandırlar. (4) Ve
Firavun’a dediler: Memlekete misafir olmak için geldik; çünkü kullarının sürüleri
için otlak yoktur; çünkü Kenan diyarında kıtlık ağırdır; ve şimdi rica ederiz, kulların
Goşen vilayetinde otursunlar. (5) Ve Firavun Yusufa söyleyip dedi: Baban ve
kardeşlerin sana geldiler; (6) Mısır diyarı senin önündedir; babanı ve kardeşlerini
memleketin en iyi yerinde oturt; Goşen vilayetinde otursunlar; ve onlar arasında
becerikli adamlar olduğunu biliyorsan, onları benim davarlarım üzerine reis koy. (8)
Ve Yusuf babası Yakub’u içeri getirdi, ve kendisini Firavun’un karşısında durdurdu;
ve Yakub Firavun’a hayır dua etti. Ve Firavun Yakub’a dedi: Ömrünün yıllarının
sayısı kaçtır? (9) Ve Yakub Firavun’a dedi: Gurbet yıllarımın sayısı yüz otuz yıldır;
ömrümün yıllarının sayısı az ve kötü oldu, ve babalarımın gurbetlerinin günlerinde
ömürlerinin yıllarının sayısına varmadı. (10) Ve Yakub Firavun’a hayır dua etti, ve
Firavun’un yanından çıktı. (11) Ve Yusuf babasım ve kardeşlerini yerleştirdi, ve
Firavun’un emreylediği gibi Mısır diyarında, memleketin en iyi yerinde, Ramses
civarında onlara mülk verdi. (12) Ve Yusuf babasım ve kardeşlerini ve babasının
bütün evini ailelerine göre ekmekle besledi.

(13) Ve bütün memlekette ekmek yoktu; çünkü kıtlık çok ağırdı, ve kıtlık
yüzünden Mısır diyarı ve Kenan diyarı zebun oldular. (14) Ve Yusuf satın aldıkları
buğdaya bedel Mısır diyarında ve Kenan diyarında bulunan bütün parayı topladı; ve
Yusuf parayı Firavun’un evine getirdi. (15) Ve Mısır diyarında ve Kenan diyarında
para tükenince, bütün Mısırlılar Yusufa geldiler, ve dediler: Bize ekmek ver; niçin
senin karşında ölelim? Çünkü para bitti. (16) Ve Yusuf dedi: Davarlarınızı verin,
eğer para bitti ise davarlarınıza bedel veririm. (17) Ve davarlarım Yusufa getirdiler;
ve Yusuf atlara bedel, ve koyun sürülerine bedel, ve sığır sürülerine bedel, ve
eşeklere bedel onlara ekmek verdi; ve bütün davarlara bedel o sene onları ekmekle
besledi. (18) Ve o yıl sona erince ikinci yılda ona geldiler, ve kendisine dediler;
efendimden gizlemeyeceğiz ki para tükendi; ve davar sürüleri efendimindir;
bedenlerimiz ve toprağımızdan başka efendimin önünde bir şey kalmadı; (19) hem
biz, hem toprağımız senin gözlerinin önünde niçin ölelim? Bizi ve toprağımızı
ekmekle satm al, ve biz ve toprağımız Firavun’a köle olalım; ve tohum ver, ve
yaşayalım, ve ölmeyelim, ve toprak çöl olmasın.
(20) Böylece Yusuf Mısır’ın bütün toprağım Firavun’a satm aldı; çünkü
Mısırlılar, her biri kendi tarlasım sattı, çünkü kıtlık onları sıkıştırıyordu; ve toprak
Firavun’un oldu. (21) Kavm’a gelince, Mısır hududunun bir ucundan öbür ucuna
kadar onları şehirlere geçirdi. (22) Ancak kahinlerin toprağını satın almadı; çünkü

18
kahinlere Firavun tarafından tayin vardı, ve Firavun’un onlara verdiği tayini yerlerdi.
Bunun için topraklarını satmadılar. (23) Ve Yusuf Kavm’a dedi: İşte, bugün sizi ve
toprağınızı Firavun’a satm aldım; işte, size tohum ve toprağınızı ekeceksiniz. (24) Ve
mahsul vaktinde beşte birini Firavun’a vereceksiniz, ve dört kısmı tarla tohumu için,
ve yiyeceğiniz için ve evinizde olanlar için, ve yavrularınıza yiyecek olarak sizin
olacaktır. (25) Ve dediler: Hayatımızı kurtardın; efendimin gözünde lütuf bulalım, ve
Firavun’a köle oluruz. (26) Ve Yusuf bunu Mısır toprağı üzerine kanun yaptı; bu
güne kadar beşte biri Firavun’undur; ancak yalnız kahinlerin toprağı Firavun’un
olmadı.
(27) Ve İsrail Mısır diyannda, Goşen vilayetinde oturdu; ve orada mülk
sahibi oldular, ve semereli olup ziyadesiyle çoğaldılar. (28) Ve Yakub Mısır
diyannda on yedi yıl yaşadı; ve Yakub’un günleri, ömrünün yıllan yüz kırk yedi yıl
oldu. (29) Ve İsrail öleceği günler yaklaştığı zaman oğlu Yusuf u çağırdı, ve ona
dedi: Eğer şimdi senin gözünde lütuf buldumsa, rica ederim elini uyluğumun altına
koy ve bana lütuf ve hakikat göster; rica ederim, beni Mısır’da gömme; (30) fakat ne
vakit atalarımla beraber uykuya varırsam, beni Mısır'dan kaldırırsın, ve beni onlann
kabristanına gömersin. Ve dedi: Dediğin gibi yapanm. (31) Ve dedi: Bana yemin et;
ve ona yemin etti. Ve İsrail yatağının başı ucunda secde kıldı.

BAB 48
Ve bu şeylerden sonra vaki oldu ki, Yusufa denildi: İşte baban hastadır; ve
iki oğlunu, Manesseyi ve Efraimi kendisiyle beraber aldı. (2) Ve Yakup’a bildirip
denildi: İşte oğlun Yusuf sana geliyor; ve İsrail kendisini topladı, ve yatağı üzerine
oturdu. (3) Ve Yakup Yusufa dedi: Kadir olan Allah Luzda, Kenan diyannda, bana
göründü, ve beni mübarek kıldı, (4) ve bana dedi: İşte, ben seni semereli kılacağım,
ve seni çoğaltacağım ve seni kavimler cumhuru edeceğim, ve senden sonra bu diyan
senin zürriyetine ebedî olarak vereceğim. (5) Ve şimdi, ben senin yanma Mısıra
gelmeden evvel, Mısır diyannda sana doğan iki oğlun benimdir; Efraim ve Manesse,
Ruben ve Şimeon gibi benim olacaklardır. (6) Ve onlardan sonra sana doğan
çocuklann senin olacaklardır, miraslarında kardeşlerinin adına göre çağınlacaklardır.
(7) Ve ben Paddandan geldiğim zaman, Kenan diyannda, yolda Efrat’a daha biraz
mesafe kalmışken, Rahel yanımda öldü, ve onu orada, Efrat yolunda gömdüm.
(8) Ve İsrail Yusufun oğullannı görüp dedi: Bunlar kimdir? (9) Ve Yusuf
babasına dedi: Allah’m bana burada verdiği oğullarımdır. Ve dedi: Rica ederim,
onlan bana getir, ve onlan mübarek kılayım. (10) Ve İsrail’in gözleri ihtiyarlıktan
zayıflamıştı, göremiyordu. Ve onlan kendisine yaklaştırdı, ve onlan öpüp kucakladı.
(11) Ve İsrail Yusufa dedi: Senin yüzünü görmeyi düşünüştüm; ve işte Allah bana

19
senin zürriyetini de gösterdi. (12) Ve Yusuf anlan dizleri arasından çıkardı; ve yere
kapandı. (13) Ve Yusuf Efraimi sağ eline, İsrail’in sol eline doğru ve Manesse’yi sol
eline İsrail’in sağ eline doğru ikisini aldı, ve ona yaklaştırdı. (14) İsrail sağ elini
uzatıp küçüğü olan Efraim’in başı üzerine, ve sol elini Manesse’nin başı üzerine
koydu, ve ellerini kasten değiştirdi, çünkü Manesse ilk doğandı. (15) Ve Yusuf u
mübarek kılıp dedi: Babalarım İbrahim ve İshak’m önünden yürüdükleri Allah,
bugüne kadar bütün ömrümde beni güden Allah, (16) beni her kötülükten kurtaran
melek, çocukları mübarek kılsın; ve onların üzerine benim adım, ve babalarım
İbrahim ve İshak’m adı çağırılsın; ve yeryüzünde ziyadesiyle çoğalsınlar. (17) Ve
Yusuf babasının sağ elini Efraim’in başı üzerine koyduğunu gördü, ve gözünde kötü
göründü, ve babasının elini Efraim’in başı üzerinden Manesse’nin başı üzerine
değiştirmek için kaldırdı. (18) Ve Yusuf babasma dedi: Baba öyle değil, çünkü bu ilk
doğandır, sağ elini onun başı üzerine koy. (19) Ve babası koymak istemedi ve dedi:
Bilirim oğlum, bilirim; o da bir kavim olacak, o da büyük olacak; fakat küçük
kardeşi kendisinden daha büyük olacak ve onun zürriyyeti milletler cumhuru olacak.
(20) Ve o günde onlan mübarek kılıp dedi: Allah seni Efraim gibi ve Manesse gibi
etsin, diyerek İsrail sende hayır dua edecektir. Ve Efraimi Manesse’den evvel koydu.
(21) Ve İsrail Yusuf a dedi: İşte ben ölüyorum, fakat Allah sizinle olacaktır, ve yine
sizi babalarınızın diyarına getirecektir. (22) Ve ben sana kardeşlerinden ziyade bir
hisse verdim, onu Amorî’nin elinden kılıcımla ve yayımla aldım.

BAB 50
Ve Yusuf babasının yüzü üzerine kapandı ve onun üzerinde ağladı, ve onu
öptü. (2) Ve Yusuf babasını mumya etmelerini hekim kullarına emretti, ve hekimler
İsrail’i mumya ettiler. (3) Ve onun için kırk gün doldu; çünkü mumya etmenin
günleri böylece dolar; ve Mısırlılar yetmiş gün ona ağladılar.
(4) Ve onun ağlaması günleri geçince, Yusuf Firavun’un evine söyleyip dedi:
Eğer şimdi gözünüzde lütuf buldumsa, Firavun’a dönüp söyleyip deyin: (5) Babam:
İşte ben ölüyorum, beni Kenan diyannda, kendim için kazdığım kabre, oraya
gömeceksin, diyerek bana yemin ettirdi. Bunun için rica ederim şimdi çıkayım,
babamı gömeyim ve döneyim. (6) Ve Firavun dedi: Çık ve sana yemin ettirdiği gibi
göm. (7) Ve Yusuf babası gömmek için çıktı, ve Firavun’un bütün kullan, evinin
ihtiyarlan, (8) ve Yusuf un bütün ev halkı, ve kardeşleri, ve babasını ev halkı
kendisiyle beraber çıktılar; yalmz çocuklannı ve koyunlannı, ve sığırlanm Goşen
vilayetinde bıraktılar. (9) Ve arabalar ve atlılar da kendisiyle beraber çıktılar; ve
gayet büyük bir alay oldu. (10) Ve Erden’in öte tarafında olan Atad harmanına
geldiler, ve orada çok büyük ve ağır dövünme ile dövündüler; ve babası için yedi gün

20
yas tuttu. (11) Ve memleketin ahalisi, Kenanhlar, Atad harmanındaki yası görünce,
dediler: Bu Mısırlılar için hüzünlü bir yastır; bundan dolayı Erden ötesinde olan o
yere Abel-mitsraım denildi. (12) Ve onun oğullan onlara emretmiş olduğu gibi
kendisine yaptılar; (13) ve oğullan onu Kenan diyarına götürdüler, ve onu Mamre
karşısında Makpela tarlasının mağarasında gömdüler, o mağarayı tarla ile beraber
İbrahim, kabir için mülk olarak Hitti Efron’dan satm almıştı. (14) Ve Yusuf, kendi ve
kardeşleri, ve babasım gömmek için kendisiyle beraber çıkanların hepsi, babasım
gömdükten sonra Mısıra döndüler.
(15) Ve Yusuf un kardeşleri babalannm öldüğünü görünce, dediler: Belki
Yusuf bize kin tutar, ve bizim ona yaptığımız bütün kötülüğün karşılığım yapar. (16)
Ve o Yusufa haber gönderip dediler: Baban ölümünden evvel, Yusufa böyle
söyleyeceksiniz diye emretti: (17) Şimdi rica ederim, kardeşlerinin günahını ve
suçlarım bağışla, çünkü sana kötülük ettiler. Ve şimdi rica ederiz, babanın Allah’ının
kullarının günahlarım bağışla, ve onlar kendisine söyledikleri zaman, Yusuf ağladı.
(18) Ve kardeşleri de gidip onun önünde yere kapandılar; ve dediler: İşte biz senin
kullarınız. (19) Ve Yusuf onlara dedi: Korkmayın çünkü ben Allah’ın yerinde
miyim? (20) Ve siz bana karşı kötülük düşündünüz, fakat Allah onu bugün olduğu
gibi yapsın diye, çok kavim yaşatmak için iyilik olarak düşündü. (21) Ve şimdi
korkmayın; ben sizi ve çocuklarınızı besleyeceğim. Ve onları teselli edip yüreklerine
hitap etti.
(22) Ve Yusuf kendisi, ve babasının evi, Mısır’da oturdular, ve Yusuf yüz on
yıl yaşadı. (23) Ve Yusuf Efraim’in üçüncü göbek oğullarım gördü, ve Manesse’nin
oğlu Makir’in çocukları Yusufun dizleri üzerinde doğdular. (24) Ve Yusuf
Kardeşlerine dedi: Ben ölüyorum; fakat Allah mutlaka sizi arayacaktır, ve diyardan
sizi İbrahim’e İshak’a ve Yakup’a yemin ettirdiği diyara çıkaracaktır. (25) Ve Yusuf:
Allah sizi ayıracaktır, ve kemiklerimi buradan çıkaracaksınız, diyerek, İsrail’in
oğullarına yemin ettirdi. (26) Ve Yusuf yüz on yaşmda öldü; ve onu mumya edip
Mısır’da bir tabuta koydular.

1.1.3. Incil’de Geçen Biçimi3

4
(Resullerin İşleri Bab 7)
(8)“îshak Yakub’un, Yakup da on iki büyük atalarının babası oldu. (9) Ve
büyük atalar Yusufiı kıskanarak Mısır’a sattılar ve Allah onunla idi, (10) ve onu
bütün sıkıntılarından kurtardı. Mısır kralı Firavun”n önünde ona hikmet ve inâyet

3 Mısırlıların yası anlamındadır.

4 Kitabı Mukaddes (Eski ve Yeni Ahit) s.125-126, Bab. 7, (8-20. Ayetle)Kitâbı Mukaddes Şirketi,
İstanbul 2000.

21
verdi; o da, kendisini bütün Mısır’ın ve bütün evinin üzerine vali etti. (11) Bütün
Mısır ve Kenan memleketi üzerine kıtlık ve büyük sıkıntı geldi. Atalarımız yiyecek
bulamıyorlardı.(12) Fakat Yakup Mısır’da buğday olduğunu işitince, ilk defa
atalarımızı gönderdi. (13) ikinci defada Yusuf kardeşlerine bildirdi ve YusuPun soyu
Firavuna belli oldu. (14) Yusuf, babası Yakup ve bütün akrabası, yetmiş beş cam
çağırdı. (15) Yakup Mısıt’a indi, kendisi ve atalarımız öldüler; (16) ve Şekem’e
götürülüp İbrahim’in Şekem’de Hamor Oğullarından gümüş pahası ile satm aldığı
kabre konuldular. (17) Fakat Allah’ın İbrahim’e ettiği vadin vakti yaklaştığı zaman,
kavim Mısır’da büyüyüp çoğalmıştı. (18) O vakte kadar ki, Mısır üzerine Yusuf u
tanımayan başka bir kral çıktı. (19) O kral soyumuza hile yaptı ve yaşamasınlar
diye çocuklarını dışan atmaları için babalarımıza cefâ eyledi. (20) Musa o zaman
doğdu ve gayet güzeldi....”

1.1.4. Kur’an’da Geçen Biçimi 5

Bir vakit Yusuf babasma şöyle demişti: “Babacığım, ben rüyada on bir
yıldızla, güneşi ve ayı gördüm; onlan bana secde ediyorlar gördüm.” (4)
“Yavrucuğum, dedi. Rüyanı kardeşlerine anlatma; sonra sana bir oyun
oynarlar. Hiç kuşkusuz, şeytan insan için açık bir düşmandır.” (5)
îşte böyle! Rabbİn seni seçip yüceltecek, olaylann ve sözlerin tevilinden sana
bir şeyler öğretecek, hem senin hem Yakup soyunun üzerinde nimetini
tamamlayacaktır. Tıpkı bundan önceki ataların İbrahim ve îshak üzerine o nimeti
tamamladığı gibi. Şu kesin ki, senin Rabbin alimdir, hakimdir. (6)
Yemin olsun ki, Yusuf ve kardeşlerinde istek ve arayış içerisinde olanlar için
ibretler-işaretler vardır. (7)
O vakit onlar şöyle demişlerdi: “Yusuf ve kardeşi, babamıza bizden daha
sevimli, bu bir gerçek. Ama biz de birbirini her hal ve şartta destekleyen bir ekibiz.
Şu da kuşkusuz ki, bizim babamız, inkar edilemez bir şaşkınlık içindedir.” (8)
“YusuPu öldürün yahut bir yere götürüp atm ki, babanızın ilgilisi yalnız size
yönelsin ve bunun ardından barışçıl ve hayırsever bir topluluk haline gelesiniz.” (9)
İçlerinden söz alan biri şöyle konuştu: “YusuPu öldürmeyin. Onu bir
kuyunun dibine bırakın; gelip geçen kafilelerden biri onu bulup alır. Yapacaksanız
böyle yapın.” (10)
Dediler ki; “Ey babamız, ne oluyor da Yusuf konusunda bize güvenmiyorsun:
Oysa ki biz ona hep öğüt vermekteyiz.” (11)

5 öztürk, Yaşar Nuri, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, İst., 1998, s.236-248 (Sure: 12/ayet:4-100).
Kur’anda birçok hikâye anlatılmaktadır. Ancak Kur’anda konunun bir hikâye ile başlayıp ve sona
erdiği tek hikâye Yusufhikayesi, sure de “YusufSuresi” dir.

22
 “Yarın onu bizimle gönder, gezip oynasın. Kuşkun olmasın biz onu çok güzel
korur gözetiriz.” (12)
Dedi ki: “Onu götürmeniz beni çok çok üzer. Ve korkarım ki siz ondan
habersiz bir haldeyken onu kurt yer.” (13)
Dediler ki: “Vallahi biz böylesine dayanışma içinde bir ekipten onu kurt
yerse, o taktirde biz hüsrana gömülmüş kişiler oluruz.” (14)
Onu götürüp kuyunun dibine koymaya karar verdiklerinde biz de ona şöyle
vahyettik: “Andolsun ki sen onlara, şu yaptıklarını hiç farkında olmayacakları bir
sırada haber vereceksin.” (15)
Yatsı vakti babalarına geldiler; ağlıyorlardı. (16)
“Ey babamız, dediler. Gittik, yanşıyorduk; Yusuf’u eşyamızın yanında
bırakmıştık, kurt onu yemiş. Şimdi biz doğru da söylesek sen bize inanmayacaksın.”
(17)
Yusuf un gömleği üstüne sahte bir kan çalmışlardı, getirdiler. Babalan dedi
ki: “İş söylediğiniz gibi değil! Nefisleriniz sizi aldatıp bir işe itmiş. Artık bana düşen,
güzelce sabretmek. Anlattıklannıza karşı yalnız müsteam olan Allah’tan yardım
istenir.” (18)
Bir yolcu kafilesi gelmişti. Sucularım gönderdiler. O da kovasım sarkıttı.
“Müjde! Bu bir oğlan!” diye haykırdı. Ticaret maksadıyla onu sakladılar. Allah ne
yaptıklannı çok iyi biliyordu. (19)
Onu basit bir karşılıkla, birkaç paraya sattılar. Ona fazla rağbet gösterenler
değillerdi. (20)
Onu satın alan Mısırlı, kansına şöyle dedi: “Ona iyi bak, kendisine güzel bir
yer hazırla. Bize yaran dokunabilir. Belki de evlat ediniriz onu. “İşte bu şekilde biz
Yusuf a yer yüzünde imkan verip o toprağa yerleştirdik ki, ona olaylann-haberlerin
yorumunu öğretelim. Allah kendi emrine galiptir-kendi emrine hükmeder. Ama
insanların çoklan bilmiyorlar.” (21)
Yusuf gerekli olgunluğa ulaşmca ona hükmetme yeteneği ve ilim verdik.
Güzel düşünüp güzel davranışlan biz işte böyle ödüllendiririz. (22)
Yusuf un evinde kaldığı kadm, onun nefsinden gönlünü tatmin etmek istedi.
Kapılan kilitledi, “hadi gel” dedi. Yusuf: “Allah’a sığınırım, Rabbim beni güzel bir
barmağa kavuşturmuştur. Zalimler iflah etmez.” Dedi. (23)
Andolsun, kadm onu arzulamıştı. Eğer Rabbinin gerçeğe dikkat çeken delilini
görmeseydi, o da onu arzulamıştı. Biz böylece ondan, kötülüğü ve fuhşu uzak
tutuyorduk. Çünkü o bizim samimi-seçkin kullanmızdandı. (24)
İkisi birden kapıya koştular. Kadm onun gömleğini arkadan yırttı. Kapının
yanında kadımn beyiyle yüz yüze geldiler. Kadın seslendi: “Senin ailene kötülük

23
düşünene kötülük düşünenin cezası nedir; hapsedilmek mi, acıklı bir işkence mi?”
(25)
Yusuf dedi ki; “O, gönlünü eğlendirmek için beni kullanmak istedi.” Kadının
ailesinden bir tanık da şu yolda tanıklık etti: “Eğer erkeğin gömleği önden yırtılmışsa
kadın doğru söylüyor, bu durumda erkek yalancılardandır. (26)
Eğer erkeğin gömleği arkadan yırtılmışsa kadm yalan söylemiştir. Bu
durumda erkek, doğru sözlülerdendir. (27)
Gömleğin arkadan yırtılmış olduğunu görünce şöyle konuştu: “Bu sizin
tuzaklanmzdandır. Sizin tuzaklarınız gerçekten çok yamandır.” (28)
“Yusuf, sakın bundan bahsetme. Kadın, sen de günahının affını dile. Sen,
gerçekten günahkarlardan oldun.” (29)
Şehirde bazı kadınlar şöyle konuştular: “Aziz’in karısı genç uşağının
nefsinden gönlünü eğlendirmek istemiş. Aşktan yüreğinin zan delinmiş. Öyle
anlıyoruz ki kadm tam bir çılgınlığa düşmüş.” (30)
Kadm onlann oyunlanm işitince, onlara haber gönderdi. Kendilerine,
yaslanarak yiyebilecekleri bir sofra hazırladı ve her birine bir bıçak verdi. Yusufa:
“Karşılanna çık” dedi. Nihayet Yusufu görünce onu öylesine yücelttiler ki,
kendilerinin ellerini kestiler. Şöyle dediler: “Aman Allah’ın! Bu bir insan değil; asil
bir melek bu!” (31)
Kadm dedi ki; “İşte budur o, hakkında beni kınadığınız. Vallahi, ben onunla
gönlümü eğlendirmek istedim de o masum bir tavırla bundan çekindi. Ama, eğer
kendisine emrettiğimi yapmazsa yemin ediyorum hapse tıkılacak ve horlananlardan
olacaktır” (32)
Yusuf dedi: “Rabbim! Zindan benim için bunların beni çağırdığı şeyden daha
sevimlidir. Eğer onlann oyununu benden uzak tutmazsan onlara meyleder de
cahillerden olurum.” (33)
Rabbi onun duasını kabul etti de kadınların tuzaklarını ondan uzaklaştırdı.
Her şeyi duyar o, her şeyi bilir.” (34)
Bunca delili gördükten sonra bile, Yusufu bir süreye kadar zindana tıkmaları
karan onlara egemen oldu. (35)
Onunla birlikte zindana iki genç daha girmişti. Bir tanesi dedi ki; “Rüyada
gördüğüm, şarap sıkıyordum.” Öteki de şöyle dedi: “Bende gördüm ki, başımın
üstünde ekmek taşıyorum, kuşlar ondan yiyor. Bunun yorumunu bize bildir. Biz
senin, güzel düşünüp güzel davrananlardan olduğun kanısındayız.” (36)
Yusuf dedi ki; “Rızıklanacağmız herhangi bir yemek size gelmeden önce
onun yorumunu ikinize mutlaka bildiririm. Bu Rabbimin bana öğrettiği şeylerdendir.

24
Ben Allah’a inanmayan ve ahireti de tamamen inkar eden bir toplumun milliyetini
terk ettim.” (37)
“Ve atalarım İbrahim’in, İshak’m Yakub’un milletine uydum. Bizim herhangi
bir şeyi Allah’a ortak tutmamız söz konusu olamaz. İşte bu, Allah’ın bize ve diğer
insanlara bir lütfiıdur. Ama insanların çoklan şükretmiyorlar.” (38)
“Ey benim zindan arkadaşlanm! Parçalara bölünüp fırkalaşmış rabler mi daha
hayırlıdır? Vahit ve kahhar olan Allah mı?” (39)
Onun yanında nelere kulluk ediyorsunuz? Sadece bir takım isimlere ki,
adlarım siz ve atalarınız koymuştur. Onlar hakkında Allah hiçbir kanıt indirmemiştir.
Hüküm yalnız Allah’ indir. O, yalnız ve yalmz kendisine kulluk etmenizi emretti.
Eskimez ve pörsümez din işte budur. Ama insanların çoklan bilmiyorlar.” (40)
“Ey benim zindan arkadaşlanm! Rüyanıza gelince: Bir taneniz rab edindiği
kişiye şarap sunacak. Ötekiniz ise asılacak da kuşlar başından yiyecek. Hakkında
fetva sorduğunuz iş böyle hükme bağlanmıştır. (41)
Yusuf o iki kişiden, kurtulacağını düşündüğüne şöyle dedi: “Rab edindiğin
kişi yanında beni an.” Ama şeytan o adama, rab edindiği kişiye hatırlatmayı
unutturdu. Böylece Yusuf yıllarca zindanda kaldı. (42)
Kral dedi ki: “Düşümde yedi semiz inek görüyorum. Bunları yedi cılız inek
yiyor. Ayrıca yedi yeşil başak, yedi de kuru başak görüyorum. Ey bendelerim! Eğer
rüya tabir ediyorsanız, bu rüyam hakkında bana bir fetva verin.” (43)
Dediler ki: “Bunlar demet demet hayallerden ibarettir. Biz hayal ve
kuruntuların yorumunu bilenler değiliz.” (44)
Zindandaki iki adamdan kurtulanı, uzun bir zamandan sonra eskiyi hatırladı
da şöyle dedi: “Onun yorumunu size ben haber veririm. Siz beni zindana gönderin.”
(45)
“Yusuf, ey özü sözü doğru insan! Şu rüyayı yorumla bize. Yedi semiz inek
var, yedi cılız inek bunları yiyor; yedi yeşil başak bir yedi tane de kuru başak.
Umarım buradan insanların yanına giderim, onlar da öğrenirler.” (46)
Yusuf dedi: “Alışılageldiği şekliyle yedi yıl ekin ekeceksiniz. Biçtiklerinizden
yiyecek kadar az bir miktar alır gerisini başağında bırakırsınız.” (47)
“Bunun ardından yedi kurak yıl gelecek. Bu yıllar saklayabileceğiniz bir
miktar ekin hariç, önceden biriktirdiklerinizi yiyip tüketecek.” (48)
“Bunun arkasından bir yıl gelecek ki, halk onda bol yağmura kavuşup rahat
edecek; meyve suyu sıkıp süt sağacaklar.” (49)
Kral: “Bu yorumu yapanı bana getirin.” dedi. Elçi kendisine gelince, Yusuf
dedi ki: “Kralına dön de sor bakalım, o ellerini kesen kadınların derdi neydi?
Rabbim, o kadınların hilelerini çok iyi bilmektedir.” (50)

25
 Kral dedi: “Yusuf un nefsinden murat almak istediğinizde, derdiniz ne idi?”
Dediler ki: “Allah şahit, biz onun hiçbir kötülüğünü bilmiyoruz.” Aziz’in karısı dedi
ki: “işte şimdi gerçek ortaya çıktı. Ben onunla gönül eğlendirmek istemiştim. O, özü
sözü doğru insanlardandı.” (51)
“Gerçeği söylüyorum ki, Yûsuf gıyabında ona hainlik etmediğimi, Allah’ın
hainlerin tuzağım başarıya ulaştıramayacağım bilsin.” (52)
“Nefsimi ak-pak gösteremem. Çünkü nefs, Rabbimin merhamet ettiği,
durumlar hariç, olanca gücüyle kötülüğü emreder. Ama rabbim çok affedici, çok
esirgeyicidir.” (53)
Kral dedi ki: “Onu bana getirin, kendime özel dost edineyim.” Yûsuf la
konuşunca da şöyle dedi: “Artık bu gün yanımızda mevkii olan, güvenilir bir
dostsun.” (54)
Yûsuf dedi ki: “Beni ülke hâzinelerine bakan yap. Ben iyi bir koruyucuyum;
bilgiliyim.” (55)
İşte böylece biz Yûsuf a yeryüzünde imkân ve mevkii verdik. Ülkede istediği
yerde konaklayabiliyordu. Biz dilediğimiz kimseye rahmetimizi ulaştırırız; güzel
düşünüp güzel davrananların ödülünü yitirmeyiz. (56)
îman edip takvaya sarılanlar için âhiretteki ödül elbette daha değerlidir. (57)
Nihayet Yûsuf un kardeşleri çıkageldiler; Yûsuf un yanına girdiler, o onları
tanıdı. Ama onlar onu tanımıyorlardı. (58)
Onların yüklerini hazırlatıp bağlatınca şöyle konuştu: “Sizin, aynı babadan
bir kardeşiniz var, onu bana getirin. Görüyorsunuz ben ölçüyü titizlikle yerine
getiriyorum. Ben konukseverlerin de en hayırlısıyım.” (59)
“Eğer onu bana getirmezseniz, artık yanımda sizin için ölçülecek bir şey yok,
bir daha bana yaklaşmayın.” (60)
Dediler: “Onu babasından isteyip getirmeye çalışacağız, her halde bunu
yapacağız da.”(61)
Yûsuf muhafızlarına dedi ki: “Onların sermayelerini yüklerinin içine koyun.
Bakarsın ailelerine döndüklerinde onu fark eder de tekrar gelirler.” (62)
Babalarına döndüklerinde dediler ki: “Ey babamız! Ölçü bizden yasaklandı.
Şimdi kardeşimizi bizimle gönder ki,ölçüp alabilelim. Biz onu gerçekten iyi
koruyacağız.” (63)
Dedi: “Daha önce kardeşi için güvendiği gibi yine güveneyim size değil mi?
Her neyse, koruyucu olarak Allah’tır en hayırlı olan. Merhamet edenlerin en hayırlısı
da O’dur. (64)
Yüklerini açtıklarında sermayelerini buldular; onlara geri verilmişti. “Ey
babamız, dediler, daha ne istiyoruz! İşte sermayemiz bize geri verilmiş. Ailemize

26
yeniden yiyecek alırız. Kardeşimizi koruruz. Bir deve yükü zahire de ilave ederiz.
Zaten şu aldığımız az bir miktardır.” (65)
Yakup dedi: “Hepimizin çepeçevre kuşatılması müstesna, onu bana mutlaka
getireceğinize dair Allah’tan bir garanti vermedikçe, onu sizinle asla göndermem.”
Kardeşler ona garanti verince şöyle dedi: “Şu söylediğinize Allah vekildir.” (66)
Yakup şunu da söyledi: “Oğullarım bir tek kapıdan girmeyin, ayn ayn
kapılardan girin. Gerçi ben Allah’ın takdir ettiği bir şeyi sizden savamam, hüküm
yalnız Allah’mdır. Yalnız ona dayandım ben, yalmz O’na güvenip dayansın tekkül
sahipleri.”(67)
Babalarının emrettiği yerlerden kente girdiklerinde, bu onlardan Allah’m
herhangi bir takdirini uzak tutmamıştı; sadece Yakub’un içindeki bir isteği
gerçekleştirmişti. Yakub bizim ona öğretmemizden dolayı bilgi sahibi idi. Ama
halkın çoğu bunu bilmezdi. (68)
Kardeşler Yusuf un yanma girdiklerinde, Yusuf öz kardeşini yanına çekip
dedi: “Şu bir gerçek ki, ben senin kardeşinim. Onlann yapıp ettiklerine üzülme.” (69)
Yûsuf kardeşlerinin yüklerini hazırlatırken su kabım öz kardeşinin yükü içine
koydu. Sonra bir ünleyici şöyle haykırdı: “Ey kafile, siz herhalde hırsızlık ettiniz.!”
(70)
Onlara dönüp şöyle dediler: “Ne kaybettiniz?” (71)
Dediler: “Kralın su tasım kaybettik. Onu getirene bir deve yükü ödül var.
Kefili benim.” (72)
Kardeşler dediler: “Vallahi siz de iyi biliyorsunuz ki, biz bu toprağa
bozgunculuk yapmak için gelmedik, hırsız da değiliz biz.” (73)
Sordular: “Eğer yalan söylüyorsanız, hırsızlığı yapanın cezası nedir?” (74)
Kardeşler dedi: “Cezası şu: çalman mal kimin yükünde çıkarsa, yükün sahibi
çalman mala karşılık olacaktır. Biz zalimleri böyle cezalandırıyoruz.” (75)
Bunun üzerine Yusuf öz kardeşinin heybesinden önce, öteki kardeşlerin
heybelerini aramaya başladı. Nihayet su kabım, öz kardeşinin heybesinden çıkardı.
Yûsuf a böyle bir tuzak öğretmiştik. Yoksa Yûsuf, Allah’ın dilemesi dışında, kralın
dinine göre öz kardeşini alamazdı. Dilediklerimizi derece derece yükseltiriz biz.
Her bilgi sahibinin üstünde bir başka bilen vardır. (76)
Kardeşler dediler ki: “Bu şaldı ya, bundan önce de onun kardeşi çalmıştı.
“Yûsuf bunu içinde sakladı. Onlara açıklamadı. Şöyle diyordu: “Kötü bir
konumdasınız. O sizin dilinize doladığınız şeyi Allah daha iyi biliyor.” (77)
Kardeşler dediler ki: “Ey vezir! Bunun ihtiyar bir babası var. Onun yerine
bizden birini alıkoy. Senin iyilik severlerden olduğuna inanıyoruz.” (78)

27
 “Ne dedi Yûsuf, Allah korusun. Eşyamızı yükünde bulduğumuz adamdan
başkasını tutamayız. Öyle bir şey yaparsak zalimlerden oluruz.” (79)
Yûsuf’tan ümidi kesince bir kenara çekilip tartışmaya başladılar. Büyükleri
dedi kİ: “Babamızın sizden Allah adına garanti aldığım, daha önce Yûsuf’a
yaptığınız haksızlığı bilmez misiniz.? Babam bana izin verinceye, yahut da Allah
hakkımda hükmedinceye kadar bu ülkeden ayrılmayacağım. Yargıçların en
hayırlısıdır o.” (80)
Babanıza dönüp şöyle deyin: “Ey babamız, oğlun hırsızlık etti. Biz sadece
bildiğimize tanıklık ettik. Biz gaybı bilenlerden değiliz.” (81)
“İçinde bulunduğumuz kente beraberinde döndüğümüz kervana sor. Biz
gerçeğin ta kendini söylüyoruz. (82)
Yakup dedi ki: “Hayır öyle değil, nefisleriniz sizi yine bir işe itmiş. Bana
düşen yine güzel bir sabra sarılmak. Bakarsın Allah onların hepsini bana getirir.
Çünkü alim olan O, Hakim olan o’dur. (83)
Ve yüzünü öteye döndürdü de şöyle inledi: “Ey Yûsuf duyduğum gam,
neredesin!” Ve kederden gözlerine ak düştü. Durmadan yutkunuyordu. (84)
Dediler ki: “Hala Yûsuf u anıp duruyorsun. Sonunda ya kederinden
eriyeceksin yahut da helak olup gideceksin.” (85)
Dedi ki: “Ben içimi doldurup taşan özlemimi, kederimi Allah’a arz ederim.
Ve Allah’a yardımıyla sizin bilmediğiniz şeyleri bilirim.” (86)
“Ey oğullarım! Gidin, artık Yûsuf u ve kardeşini bulmak için dikkat kesilin.
Allah’ın rahmetinden de ümit kesmeyin; çünkü Allah’m rahmetinden, küfre sapanlar
topluluğundan başkası ümit kesmez.” (87)
Tekrar Yûsufun yanma girdiklerinde şöyle dediler: “Ey Vezir! Bize de
ailemize de zorluk dokundu. Önemsiz bir sermaye ile geldik. Sen bize tam ölçü
zahire ver, bize sadaka vermiş ol. Allah karşılıksız verenleri ödüllendirir.” (88)
Dedi: “O cahil zamanımızda Yûsuf a ve kardeşinize ne yaptığınızı
biliyorsunuz değil mi?” (89)
Dediler ki: “Sen, yoksa sen Yûsuf musun?” “Evet dedi, Ben Yûsuf um. İşte
şu da kardeşim. Allah bize lütufta bulundu. Kim Allah’tan korkar, sabrederse Allah
güzel düşünüp davrananların ödülünü yitirmez.” (90)
Dediler: “Vallahi, Allah seni bizden üstün kıldı/seni bize tercih etti. Doğrusu
biz de büyük suç işlemiştik. (91)
Yûsuf dedi: “Bugün azarlanmayacaksınız. Allah sizi affeder. O, rahmet
edenlerin en merhametlisidir.” (92)
“Şu gömleği götürün, babamın yüzü üstüne koyun ki, gözü görür hale gelsin.
Ve sonra da bütün ailenizle toplanıp bana gelin.” (93)

28
 Kervan oradan ayrılınca, öte yandan babalan şöyle seslendi: “Yemin olsun,
ben Yûsuf un kokusunu duyuyorum. Umarını bana bunaklık isnat etmezsiniz.” (94)
Dediler: “Vallahi, sen hala o eski sapıklığında diretiyorsun!” (95)
Müjdeci gelip gömleği yüzünün üstüne bırakınca, gözü derhal görür hale
geldi. Yakup: “Ben size demedim mi? Allah’m izniyle sizin bilmediklerinizi
bilirim.” diye konuştu. (96)
Oğullan dediler ki: “Ey babamız! Günahlanmızın affını dile. Gerçekten biz
hata işledik.” (97)
Dedi: “Rabbimden sizin için af dileyeceğim. Çok affedicidir o, çok
merhametlidir.”(98)
Nihayet Yusufun huzuruna vardıklannda Yûsuf, ana-babasına sanlıp
kucakladı. Ve şöyle dedi: “Girin Mısıra Allah dilerse emniyet ve güven içinde
olacaksınız.” (99)
Ana-babasmı tahtın üstüne çıkardı. Hepsi Yûsuf un önünde secde eder gibi
eğildiler. Yûsuf dedi: “Babacığım işte bu, benim önceden gördüğüm rüyanın
yorumudur. Rabbim onu gerçekleştirdi. O, bana çok güzel lütuflarda bulundu. Şeytan
benimle kardeşlerim araşma yamukluk soktuktan sonra, o beni zindandan çıkardı.
Sizi de çölden getirdi. Rabbim dilediği şeyde çok ince lütuflar sergiliyor. Alim olan
odur. Hakim olan odur.”(100)
Çalışmamda kutsal kitaplarda geçen Yûsuf ve Züleyha hikâyesini
vermemdeki amacım, bu hikâyenin eskiliğini ortaya koymak, kutsal kitaplarda bu
hikâyeye ne ölçüde yer verildiğini göstermek, son olarak bu hikâyenin geçtiği
Kur’an’daki şekliyle incelediğimiz metindeki ölçüleri, özellikleri hakkında bir fikir
vermek, sağlıklı bir karşılaştırma yapabilmektir.
Kur’an’da geçen Yakup Yusuf adlarına çalışmamda yer verişimin sebebi,
hikâyenin Kur’an’ın çeşitli yerlerine gönderme yapılarak anılması bu hikâyerlerdeki
mesaj tekrarlanılarak pekiştirilmesidir. Ayrıca Yûsuf un Yakup’un kutsal kitaplarda
geçen kimlikleri de kısa başlıklar altında aşağıda sunulmuştur.

1.L4.1. Kur’an’da Yakup Adının Geçtiği Diğer Âyetler

İbrahim de oğullarına şunu tavsiye etti, Yakub da: “Oğullarım! Allah sizin
için bu dîni seçmiştir. O halde ancak müslümanlar olarak can verin.”6
“Yoksa siz, Yakub’a ölümün gelip çatışma tanıklar mıydınız? Hani oğullarına
şunu sormuştu:” Benden sonra neye ibadet edeceksiniz?” cevaplan şu olmuştu:

6 öztürk, Yaşar Nuri, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, İst., 1998, Bakara sûresi, 132. Âyet, s.21

29
“Senin ilâhına, ataların İbrahim’in, İsmail’in, İshak’ın ilahına tek ve biricik olan
ilâha kulluk edeceğiz; biz yalnız ona teslim olanlarız.”7
Şöyle deyin: “Allah’a bize indirilene, İbrahime, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a
onun torunlarına indirilene, Mûsa’ya ve İsa’ya verilene ve diğer nebilere verilene
inandık.8
Yoksa siz, “İbrahim, İsmail, İshak, Yakub ve torunları Yahudi yahut
Hristiyanlardı” mı diyorsunuz? 9
De ki: “Allah’a bize indirilene, İbrahime, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a
torunlarına indirilmiş olana, Mûsa’ya ve İsa’ya ve diğer nebilere rablerinden
verilmiş bulunana inandık.” 10
Kur’ân’nın Hûd, 11/71; Meryem, 19/6; En’am, 6/84; Nisa, 4/163; Enbiyâ
21/72; Ankebût,29/27; Sâd, 38/45. sûre ve âyetlerinde Yakub’a göndermeler
yapılmıştır.1112
13

1.1.4.2. Kur’an’da Yusuf Adının Geçtiği Diğer Âyetler

“Daha önce Nuh’a ve onun soyundan olan Dâvûd’a, Süleyman’a, Eyyüb’e,
i 'y
Yusufa, Mûsâ’ya, Harun’a kılavuzluk etmiştik.”
“Yemin olsun, daha önce Yusuf da size açık-seçik mesajlar getirmişti de onun
size getirdikleri hakkında hep kuşku duydunuz.”

1.1.43. Hz. Yakup ve Yusuf

İsrailoğullarmm tarihte firavunlarla (Mısır Kralları) tanıştıkları dönem, Hz.
Yusuf un yaşadığı dönemdir. Kur’anın açıklamalarına göre, İsrailoğullan Hz.
Yusuf un, zamanın firavunlarının himayesine girmesi ve devlet yönetiminde önemli
bir görev üstlenmesi sayesinde Mısır’a yerleşmişlerdir. Bütün bu gelişmelere sahne
olan tarih M.Ö. XIX. yüzyıldır. Yakup ve Yusuf kıssası inanların dilinde asırlardır
bir trajedi olarak anlatılagelir.14

7 a.g.e. Bakara, 133, s.21

8 a.g.e. Bakara, 136, s.22
9 a.g.e. Bakara, 140, s.22
10 a.g.e. Ali İmran,84, s.62
11 öztürk, Yaşar Nuri, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, İst., 1998
12 a.g.e. En’am, 84, s. 139
13 a.g.e. Mümin(Gâfir) 34, s.472
14 özsoy,Ömer-Güler, tlhami, Konularına Göre Kur’an, Ankara, 1999, s.758

30
 1.2. Arap Edebiyatında Yazdan Kıssa-i Yûsuflar

Yûsuf ve Züleyha hikâyesi yalnızca müslüman Türkler arasında değil Arap ve

Fars Ulusları arasında da ilgi görmüş, hatta diyebiliriz ki bu konu daha önce Arap ve
Fars edebiyatı ürünleri arasında yer almıştır.

Gazali, Bahrü ’l-Mahabba

Îbnü’l-Cevzî Abdurrahman Ali Bin Muhammed Ebu’l-Ferec Cemâlüddin, Ez-
Zehrü ’l-Enik Fî Kıssati Yûsuf u Sıddîk
El Ensârî el Avsî el Meliki el-Müzekkir, Ez-Zehrü ’l-Kimam Fî Kıssati Yûsuf
(Bu eser, Celalzâde Nişânî Mustafa Çelebi tarafından Cevâhiru’l-Ahbâr Fî
Hasâili ’l-Ahyar)
Molla Müînî-i Cüveynî, Ahsenü ’l-Kasas
Hazinüşşühi el-Bağdadî, Tefsîrü Sîret-i Yûsuf
Muhammed Yezid Et-Tüsî, Câmiu Letâifi’l-Besâtîn
Ali İbnü’l Arabi, Kıssatu Yûsuf, Süleymaniye Kütüphanesinde bulunmaktadır.
Yûsuf Süresinin tefsiridir.
Şemseddin Abdurrahman Bin Mervan, Kıssatu Yûsuf, Nevşehir Damat
İbrahim Paşa Kütüphanesi no:87’de kayıtlıdır.
Ali et-tamâm, Kıssatu Fus'M/'Süleymaniye Kütüphanesi Fatih, no: 40/7
Ebu Bekr Es-Suyütî, Defut-Taassüf an İhvet-i Yûsuf Süleymaniye
Kütüphanesi no: 678
Mehmet el-Herevî, Haşiye ala Tefsîr-İ süret-i Yûsuf, Süleymaniye
Kütüphanesi, 313

1.3. Fars Edebiyatında Yazılan Kıssa-i Yûsuflar

Türkiye kütüphanelerinde Farsça yazılmış Kıssa-i Yûsuflar sayıca Türkçe

yazılmış olanlardan geri kalmaz. Bunların tamamına yakınını Cami’nin Yûsuf ve
Züleyha adlı eserine dayanır. Farsça yazılmış Yûsuf Kıssasının Türkiye
kütüphanelerinde bulunanları şunlardır.
Nurıı’d-dm Abdurrahman b. Ahmed, Yusuf ü Züleyha, Erciyes İlâhiyat
Fakültesi Kütüphanesi, no: 1208
Cami Nureddin Abdurrahman b. Ahmed, Yûsuf vü Züleyha, Türkiye
Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Koca Rağıp Paşa Ktp. No: 2089; aynı kütüphanenin
2090 numarasında ikinci bir nüsha daha bulunmaktadır. Aynı kişinin Kayseri Raşit
Efendi Ktp. No: 505

31
 El-Cami Nureddin Abdurrahman b. Ahmed el-Horasani, Yusuf ü Züleyha,
Kültür Bakanlığı Süleymaniye Genel Kütüphanesi, no:9606. Yine aynı şekilde aynı
kütüphane içerisinde, 9605, 9607, 9610, 9611, 9612, 9613, 9614, 9609, 15869,
17475, 19092, 19869, 19868, 29193, 30733, 30734, 30735, 30736, 30737, 37188,
41566, 41567, 54868, 54422, 55932, 59089, 62038, 66141, 80697, 81960, 101952,
106117 numarada kayıtlı nüshalar.
Aynı yazarın Türkiye Diyanet Vakfı İsam Ktp. No: 29736 numara kayıtlı
bulunan eseri.
Cami Ebü ’l Berekât Nureddin Abdurrahman b. Ahmed b. Muhammed, Yusuf
ve Züleyha, Kültür Bakanlığı Nuruosmaniye Ktp. no: 1178 ve yine aynı
kütüphanenin 1179,1180,1181,1182 numaralarında da eserin diğer nüshaları vardır.
Aynı eserin bir nüshası da İzmir Milli Ktp. Yazmalar Katalogu’nda yer alır.
Cami Mevlana Nureddin Abdurrahman, Yûsuf u Züleyha, İstanbul Belediye
Ktp. no: 2940
Hamdi Çelebi-Hamdullah Ahmed b. Akşemseddin, Yûsuf vü Züleyha, Kültür
Bakanlığı, Süleymaniye Genel Ktp. no: 40446
Nureddin Abdurrahman Cami, Yûsuf vü Züleyha, Kültür Bakanlığı Atıf
Efendi Ktp. no: 3564
Molla Cami, Yusuf ü Züleyha, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Ktp.
no:18632
Molla Cami Nureddin Abdurrahman b. Ahmed el-Cami el- Herevi, Yûsuf vü
Züleyha, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Ktp. no: 20441 ve 6432 numarada
kayıtlı buluna eser.
Nureddin Abdurrahman b. Ahmed el-Cami, Yûsuf ü Züleyha, Türkiye
Yazmalar Katalogu no: 9926

1.4. Türk Edebiyatında Yazılan Kıssa-i Yûsuflar

Türk edebiyatında yazılan Yûsuf ve Züleyha hikâyelerini iki başlık altmda
toplayabiliriz.

1.4.1. Manzum Olarak Yazılanlar

1.4.1.1. Ali, Kıssa-i Yûsuf

Bu, incelemekte olduğumuz eser olup, ileriki bölümlerde üzerinde ayrıntılı
olarak durulacaktır.

32
 I.4.I.2. Kininli Mahmut
Haliloğlu Ali’nin “Türki dile” çevirdim dediği eserinden 15 Kırımlı Mahmut
adlı birisinin Yûsuf ve Züleyha hikâyesi yazıdığını öğreniyoruz. Hakkında fazla bir
bilgi yoktur.

1.4.13. Haliloğlu Ali,

Elimizde Haliloğlu Ali ile ilgili yeterince bilgi yoktur. Onunla ilgili bilgiler,
rivayetlere dayansa da, eseri bütün bilim alemince bilinmektedir. Haliloğlu Ali,
Kırımlı Mahmud’un “Deşt Dili” ile yazdığı eseri Türkçeye çevirmiştir.

Eser üzerinde ilk çalışmayı yapanlardan birisi Falev’dir.1617

Haliloğlu Ali’nin eserinin tercüme olduğunu şu dörtlükler göstermektedir.
Bu kitabı dönderen
Kırım dilinden gideren
Türkî dile getüren
Çok zahmet görme diyü
Ayrıca, Haliloğlu Ali’nin adı eserde şu şekilde geçmektedir.
Ol Haliloğlu Ali
Yedi divandur Türkî dili
17
Deşt dilinden dönderü
Eser, tıpkı ^Zz’nin eserinde olduğu gibi dörtlüklerle ve hece vezniyle
yazılmıştır.18 Ancak Haliloğlu Ali’nin eseri 12’li hece ölçüsüyle değil de 7’li hece
ölçüsüyle yazılmıştır.

1.4.1.4. Şeyyad Haraza, Dästän-ı Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm ve Hazâ Absenü’l-

KasasiT-Mûbârek
Eser, mesnevi şeklinde 1529 beyit olup, aruzun fâilâtün fâilâtün fâilât
vezniyle yazılmıştır. Eserde vezin hatalarının bolca yapıldığı görülür. Dehri Dilçin,
Şeyyad Hamza’nın eserinde Kur’ân’dan Arapça şekliyle birçok âyetler aldığını,
yeri geldikçe kıyaslama yoluyla ve nükte başlığı altında bazı ara sözler de yapdığını

15 Ertaylan 1. Hikmet, “Türk Dilinde Yazılan îlk Yuusf ve Züleyha” İstanbul Üni. TDED s..219-220.,
İstanbul 1948
16 Falev P., Staro-Osmanskiy perevod”Kınmskoy poemıy “Kınm Manzumesinin Eski Osmanlı
Tercümesi” ZKV. (Zanucku Kollegu Vostokovedov) Leningrad 1925, s.139-160 Aynca bk. Ayrıntı
için, bk..; Dolu Halide, Menşeinden Beri Yusuf Hikâyesi ve Türk Edebiyatı Versiyonları,Türkiyat
Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi no: 402, İstanbul 1953
17 Ertaylan İ. Hikmet, “Türk Dilinde Yazılan İlk Yûsuf ve Züleyha” İstanbul Üni. TDED S..219.,
İstanbul 1948
18 Deniz Rasim, Haliloğlu Ali’nin Yûsufve Zeliha Kıssası, Fırat Ünivesitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Basılmamış Doktora Tezi. Elazığ 1988. Dilçin Dehri, Yusuf ve Zeliha, TDK. Yay. İstanbul 1945 s.9

33
belirtmektedir. 19 Eser, bilim dünyasında Eski Anadolu Turkçesinin kuruluş
aşamasında, Kur’âna bağlı kalınarak, Fars etkisinden uzak bir şekilde yazılan, Yûsuf
ve Zeliha hikâyelerinden biri olarak değerlendirilir.

1.4.1.5. Süle Fakih, Yûsufu Züleyha Mesnevisi

Eserin yazarının adı kaynaklarda birbirinin benzeri fakat farklı biçimlerde
geçmektedir. Bu da eserin yazarının adının farklı okunmasından kaynaklandığını
göstermektedir.2021
Fakih’in eseri 4800 beyit olup mesnevi tarzında aruzun fmlâtün,
failütün faıliün kalıbıyla yazılmıştır. Fakih’in yazmış olduğu Yûsuf ve Züleyha
hikâyesi çağdaşlarının yazdıklarına göre daha hacimlidir. Fakih hikâyede geçen
olayları ayrıntılı bir şekilde anlatmıştır.
Vasfı Mahir Kocatürk, Fakih’in eserinin Şeyyad Hamzanın Eserinden daha
geniş ve teknik bakımından daha güçlü olduğunu belirtir.2223Eserin ülkemiz
kütüphanelerinde birçok el yazması nüshası bulunmaktadır.

1.4.1.6. Ahmed, Yûsufu Züleyha

Eserin yazan hakkında bir bilgi yoktur. Ancak onu eseri Konya Âsâr-ı Atika
7^
Müzesi’nde bulunmaktadır.

1.4.1.7. Erzurumlu Darir (XIV. yy.) Kıssa-i Yûsuf

Eser, mesnevi tazında ve aruzun failütün failâtün föilâtün kalıbıyla
yazılmıştır. Eser sekiz meclisten oluşmaktadır:24
I. Meclis: Bu mecliste, Yusufun gördüğü rüya ve bu rüyayı babasına
anlatması, kardeşlerinin kendisini gezmek maksadıyla kıra götürmelerini ve onu
kuyuya atmalarını anlatmaktadır.

19 Dilçin Dehri, Yusufve Zeliha, TDK. Yay. İstanbul 1945 s.9

20 Ünver İsmail, “Sulı, Suli, Sula, Şule, Süle Ve Süli Fakih Rivayetleri Üzerine” Türkoloji Dergisi, Dil
Ve Edebiyat Araştırmaları Demeği Yayınlan no:2 XIV. Cilt. 1. sayı., Ankara 2001
21 Salman Ramazan, Süle Fakih, Yusuf u Zeliha, (Transkirisonlu Metin-Dil Özellikleri-Seçmeli
Sözlük) Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Malatya 1989. bk.
Köktekin Kazım, Süle Fakih ’in Yusufve Zelihası, (Inceleme-Metn-Dizin) Basılmamış Doktora Tezi,
Atatürk Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1994
22 Kocatürk Vasfi Mahir, Büyük Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara 2970, s. 170
23 Dolu Halide, Menşeinden Beri YusufHikâsi ve Türk Edebiyatı Versiyonları,Türkiyat Enstitüsü,
Basılmamış Doktora Tezi no: 402, İstanbul 1953 s. 221
24 Eser üzerinde en geniş ve kapsamlı araştırma Leylâ Karahan tarafından yapılmıştır. Kıssa-i Yusuf
TDK. Yay. Ankara 1994. s. 27-32. bk. Karahan Leylâ, “Darir’in Kıssa-i YusufMesnevisinin
Bilinmeyen Bir Yazması” Türk Kültürü Araştırmalan, cilt. 26, s.l. Ankara 1988., s. 151-155

34
 II. Meclis: Yusufun kervanla Mısır’a gitmesini, yolda annesinin mezarıyla
karşılaşmasını, kervancının Yusufu dövmesini, Züleyha’nın güzelliği ve gördüğü
rüya, Züleyha ’nın Yusufü satın almasını anlatır.
III. Meclis: Mısır Azizinin Yusufu satın almak için oldukça çok para
vermesine rağmen hâzinenin boşalmadığını görmesi, Züleyha’nın Yusufu besleyip
giydirmesi, Züleyha’nın Yusufun elbisesini yırtmasını, Yusufa iftira etmesini,
bebeğin gerçeği anlatması mucizesi ve Züleyha’nın kadınları davet etmesini ve
onların ellerini nasıl kesitiğini anlatır.
IV. Meclis: Yusufun zindana atılması, saki ve ekmekçinin rüya görmesi ve
Yusufun bu rüyaları tabir etmesini, Mısır padişahının bir rüya görmesini, Yusufun
padişahın gördüğü rüyayı tabir etmesini ve padişahın malını mülkünü Yusufa teslim
etmesini anlatır.
V. Meclis: Yusufun şöhretinin Ken’an iline kadar varmasını, Yusufun
kardeşlerinin buğday almak için kendi huzuruna gelmelerini, onların nasıl
ağırladığını, Şem’un’u alıkoymasını, kardeşlerinin İbn-i Yâmin’i alarak Mısır’a
gelmelerini anlatır.
VI. Meclis: Yusufun kardeşlerini büyük bir merasimle karşılamasını, İbn-i
Yâmin’e kendisini tanıtmasını, Yusufun hile ile kardeşi İbn-i Yâmin’in yanında
kalmasını anlatır.
VII. Meclis: Yusufun kardeşlerinin İbn-i Yâmin ’i almak için tekrar Mısır ’a
dönmelerini, Yusufun kendisini tanıtmasını, Yusufun gömleğini gözüne süren
Yakub ’un gözlerinin açılmasını, Yakup ’un Mısır ’a gelmesinini anlatır.
VIII. Meclis: Züleyha’nın durumu anlatılır. Züleyha’nın yüksek bir yere
çıkarak söylediği sözler Allah tarafından Yusufa iletilmesini, Yusufun Allaha dua
ederek Züleyha ’nın eski güzelliğine kavuşmasını istemesi, Yusufun duasının kabul
edilmesini ve Züleyha ile evlenmesini anlatır.25

1.4.1.8. Ahmedî, Kıssa-i YusufuZeliha

Ahmed? nin eseri 101 varak, 15 satır olup aruzun fäilätün fäilätün, fâilün
vezniyle yazılmıştır. 2627Eser 48 beyitlik başlıksız bir manzume ile başlar. Şair bu
manzumede tevhid, na’t ve ilk dört halifenin methiyesinden sonra kendi adım söyler.
Ahmedî eserini Yakup Han devrinde yazmıştır. Yakup Han, Akkoyunlu hükümdarı
Uzun Haşan'm ölümünden sonra tahta geçen oğludur. Ahmedî eserini

25 Karahan Leylâ, Kıssa-i Yusuf, TDK. Yay. Ankara 1994. s. 27-32.

26 Azamat Nihat,“Yeni Bir Ahmedi ve İki Eseri: Yusuf ve Zeliha, Esramâme Tercümesi” Osmanlı
AraştırmalanNW-Vül. İstanbul 1988., s.347-364
27A.g.e. s.351

35
Akkoyunlulann Musullu boyu beylerinden Halil Bey’in isteği üzerine yazdığını
söyler.28
Eserin ilk beyti şu şekildedir:

İbtidä kıl sözi bismilläh ile

Düriş ey dil dûn ü gün allâh ile
Eserin son beyti şu şekildedir:

Böyle gehnişdi kıssası içre haber

Mâlik-i deyyân işiginde meğer29

1.4.1.9. AksaraylI Mahmud, Dâstân-ı Kıssa-i Yusuf

Eserin başlığı “Dâstân-ı Kıssa-i Yusuf Aleyhi ’s-selâm ez Güftâr-ı Aksaraylu
Mahmud Rahmetu’llâhı Aleyh” dır.30 Eser mesnevi tarzında aruzun fâilâtün fâilâtün
ftülün vezniyle yazlımıştır.31
Eserin ilk beyti,
Evvel-defter benâm-ı pâdişâh
Yâd idelüm kuldur ana cümle şah (lb)3233

1.4.1.10. Hamîdi, (Dur Big, Ali Şir Ncvâî,Ahmedî) Hazret-i YusufAleyhi’s-

selâm ve Zeliha
Eser Çağatayca olup Sultan Hüseyin Baykara adına yazılmıştır. Bu gün üç
ayn nüshası bulunmaktadır. Bu üç nüsha da farklı şahıslara ait görülmektedir.
Hamîdî’nin dışındaki iki nüshadan biri Ali Şir NevâTye, diğerinin de Dur Big adlı
♦
birisine aittir.

28 a.g.e. s.351
29 a.g.e. s.348
30 Deniz, Rasim, Haliloğlu Ali’nin Yusufve Zeliha Kıssası, Basılmamış Doktora Tezi. Fırat Üni.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Elazığ 1998.
31 a.g.e. s.68
32 a.g.e.. s.67
33 Dolu Halide, “Sultan Hüseyin Baykara Adına Yazılmış Çağatayca Manzum Bir Yusuf Hikayesi”
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, cilt. V., İstanbul Aralık 1953

36
 Zeynep Korkmaz da aym eserin Berlin yazmasının sonundaki bir kayda
dayanarak eserin Sultan Baykara zamanında yaşamış Ahmed veya Ahmedî mahlaslı
bir çağatay şairi tarafından kaleme aldığının kabu edilebileceğini belirtir.34

1.4.1.11. Hamdullah Hamdi (Akşemseddin-zâdc) Yûsufu Züleyha

Türk edebiyatında yazılan en güzel Yusuf ve Züleyha hikayelerinden biridir.
Eser, H. 897 yılında yazılmıştır. 6200 beyit civarında olup, oldukça hacimli
bir eserdir. 35

1.4.1.12. Kemalpaşazâde, Yûsufu Züleyha

Eser mesnevi tarzında aruzun mefaiîlün, mefaiîlün, feûlün vezniyle yazılıp
7777 beyitten oluşmaktadır. Eserin içresindde yer alan gazel ve kasidelerde farklı
vezinler kullanılmıştır.36
Eser, münâcât, üç tevhit(biri kaside), varlığın delilleri, münâcât, na’t, kaside,
nasihat, padişaha övgü, “sebeb-i telif’, varlığın tecellisi, aşkın fazileti, manzum
sözün fazileti, Adem peygamberin “misal iklimine” bakarken peygamberler ve
veliler arasında Yusufun güzelliğini görüp hayran oluşunu tasvir eden manzumeden
sonra hikâye başlar.

1.4.1.13. Taşhcah Yahya, Yûsufve Zeliha

Taşılcalı Yayha Bey’in eserini meydana getirirken Cami ve Hamdullah
Hamdfâen etkilendiği bilinmektedir. Yayha, Cami ve Hamdullah Hamdi’ yi örnek
almakla birlikte üslûp, ahenk ve konuyu sunuş bakımından orjinaldir bir eser ortaya
koymuştur.37
Bugün için Yûsuf ve Züleyha hikâyelerinden manzum olarak yazılan ve bilim
alemince bilinenleri yukarıda saydıklarımızda. Ancak, henüz ulaşılamamış, yazan
belli olmayan Yûsuf ve Züleyha hikâyelerinin varlığı bilinmektedir.

34 Korkmaz Zeynep, “Hüseyin Sultan Baykara Adına Yazılmış Çağatayca Yusuf ve Züleyha
Mesnevisinin Tanınmayan Bir Yazması ve Eserin Yazan” Türkoloji Dergisi, c.IIL, Ankara 1968, s. 7-
48; bk. Elçin Dilek, Çağatayca Yusufve Züleyha Mesnevisi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara 1984.
35 Onur Naci, Hamdı, Yusufu Züleyha, Akçağ Yay. Ankara 1991. bk. Kavcar Cahit, “Hamdullah
Hamdî’nin Yusuf ü Züleyhası”, TDAYBelleten Ankara 1968, s.157-172; Onur Naci, “Ak-şemseddin-
zade Hamdullah Hamdî’nin Yusuf ve Züleyha Mesnevisindeki önemli Motifler”, Türk Kültürü
Dergisi*. 248. yıl.XXII Ekim 1984
36Demirel Mustafa, Yusuf u Züleyha Kültür ve Turizm Bakanlı Yay. Ankara 1983; Aym şahıs konu
üzerinde doktora tezi hazırlamışta.
37 Çavuşoğlu Mehmed, YahyâBey, Yûsuf ve Zeliha, İstanbul Üni. Edebiya Fakültesi Yay. İstanbul
1979.

37
 Şairi veya yazan belli olmayan, ancak kaynaklarca varlığı doğrulanan bazı
Yûsuf ve Züleyha hikâyeleriyle ilgili olarak Agah Sim Levend, şu şekilde bir liste
sunar.
Bihiştî Ahmed Sinan (XV.yy.),Kırımlı Abdulmecid,Çâkerî Sinan (XV.
yy.),Bursalı Celîlî (XV. yy.),Ahmedi,Hataî (XV.yy.),Likâî (XVI. Yy.), Nimetulla
(XVI.yy.),Manastırlı Kadı Sinan (XV.yy),Köprülü-zâde Es’ad Paşa, Havaî
Abdurrahman,Süleyman Tevfik Bey (XIX. yy.),Mehmet İzzet Paşa, Ahmed Mürşîdî,
Molla Haşan ( XVIII. yüzyıl),Bursalı Havaî Mustafa,Rufatî Abdülhay,Bağdadlı
Zihnî Abdüddelîl,Ziyâî Yûsuf Çelebi,Halîfe,Karamanlı Kâmî Mehmed,Akşehirli
Gubarî Abdurrahman,Şikârî,Hâmidî,(Eserini Milâdi 1516’da Belh şehrinde
yazmıştır.),Şeyhoğlu Mustafa, (XV. yüzyıl).

1.4.2. Mensur Olarak Yazılanlar

Yûsuf ve Züleyha, hikâyesi, sadece manzum olarak değil, mensur olarak da
yazılmıştır.
1.4.2.1. Müstakil Olarak Yazan Müellifler
Söz konusu konuyla ilgili olarak bazı müellifler, müstakil eser yazmıştır.
Celâl-zâde Koca Nişancı Mustafa Çelebi (öl. 975) Cevâhirü’l-ahbar fi
Hasâil’il-ahyâr adlı eserini Arapça Ahsenü’l-Kasas adlı hikâyeden tercüme
• • 39
etmiştir.
Bir diğer eser Galatalı Mehmet Bin İbrahim’in Sultan III.Murat için telif
ettiği Ahsenü ’l-Kasas-ı Şerife adlı eserdir.38
39
40
Bir diğer eser de Mehmed Bin Altıparmak’m (öl. 1033/ 1623) Yûsufhâme adlı
eserdir. 1031/1621 tarihinde Abûbekir Ahmed Tarsûsî’rân Arapça eserinden Sultan I.
Mustafa adına tercüme etmiştir.41

1.4.2.2. Müstakil Olarak Yazılmayıp Diğer Eserlerin İçinde Olan Hikâyeler

Bu tür eserlerin en başmda geleni Kısâs-ı Enbiyâ lardır.

Bunlarladan birisi Rabguzî’nin Kısasü’l-Enbiyasidır. 1997 yılında Aysu Ata
tarafından yayımlanmıştır.42 Hikâye, “Kışşa-i Yüsuf-ı Şıddık ‘Aleyhisselam”
başlığı altında verilmiş olup eserin, 90-155. sayfalar (65rl9-110vl5) arasındadır.

38 Levend, Agah Sun, Türk Edebiyatı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yay. Ankara 1988, s.129-120.
39 Kavruk Haşan, Eski Türk Edebiyatında Mensur Hikâyeler, MEB. Yayınlan İstanbul 1998,s.64-66
40 a.g.e. s.64-66
41 a.g.e. s.64-66
42 Ata Aysu, Kısasü ’-l Enbiyâ, Giriş-Inceleme-Metin-Sözlûk, TDK Yay. Ankara 1997.

38
 Bir diğer Kısasü’l Enbiya, yazan belli olmayan Bursa Eski Eserler ve
Yazmalar Kütüphanesinde bulunan ve İsmet Cemiloğlu tarafından 1994 yılında
üzerinde çalışma yapılan eserdir.43 Hikâye, “Kışşa-iİbrahim 'Alayhisselâm”başlığı
altında verilmiş olup, eserin 163-185. sayfalar (66b8-96b5) arasındadır.
Bir diğer eser ise, Şirvanlı Mahmut un Tarih-i İbn-i Kesir Tercümesi adlı
eserinin içerisinde yer almaktadır. Eser üzerinde Muhammet Yelten bir çalışma
yapmıştır.44 Hikâye, Kışşa-i Yûsuf 'Aleyhi's-selâm” başlığı altmda verilmiş olup
eserin 256-269. sayfalan (79a9-86al9) arasındadır.
Yakında tarihimizde Ahmet Cevdet Paşa tarafından yazılan Kısasü’l-Enbiya
adlı eser de herkes tarafından bilinmektedir.
Yukanda ismi zikrettiğiniz Kısasü’-l Enbiya'ların dışında Türkiye
kütüphanelerinde Arapçadan ya da Farsçadan tercüme edilen, yazan belli olmayan
pek çok Kısasü’l-Enbiya'da Kıssa-i Yûsuf hikâyesine rastlanılmaktadır.45

1.5. Klâsik Edebiyattaki Yansımaları

Yûsuf ve Züleyha hikâyesi, değişik şairlerin yazmış olduklan mesnevilerle
toplumun zevkle okuduğu bir eser olmuştur. Hikâyenin aslının Kur’an’da da geçmesi
Müslüman Türk toplumunun bu hikâyeye olan ilgisini bir kat daha arttırmıştır. Bu
gerçeği gören şairler, Kıssa-i Yûsuf hikâyesine, yazdıktan divanlarda telmihte
bulunmuşlardır. Klâsik edebiyatta yûsuf, güzelliğin, cefânın, esâretin, taciz edilişin,
sabrın timsali olarak kullanılmıştır. Klâsik edebiyatımızda Yûsuf ve Züleyha
hikâyesine şu tabirlerle telmihte bulunulmuştur.

Pîr-iken'ân:
Çü YûsufMısr şehrinde ‘aziz oldı gül ü bülbül
Uş idergice vü gündüz figân çün pîr-iken'ânî (DehhânîH. İlaydın)

Şâdmân oldu bugün devr-kühen-sâlyine

Vuslat-ı yûsufile nitekipîr-i ken ‘ân (Bakî)

Yûsufı Ken 'anî:

Tüşmegen bolsa cemâliydin köyülgeşu'le i
Hecr ğavğasm körüyüz Yûsuf-ı Ken'ân ara(ŞHB 11/6)

43 Cemiloğlu İsmet, Kısas-ı Enbiya Nüshası Üzerinde Sentaks İncelemesi, TDK. Yay. Ankara 1994
44 Yelten Muhammet, Târih-i İbn-Kesîr Tercümesi, TDK Yay. Ankara 1998
45 Cemiloğlu İsmet, Kısas-ı Enbiya Nüshası Üzerinde Sentaks İncelemesi, TDK. Yay. Ankara 1994. s.
xıv-xııx

39
‘akimdın azar mışr ili dik kim seni körse
bu devrde sen yüsuf-ı kencân yetilip sen (LD 184/3)

kim yüzügi körse 'akimdın kiter

gûyiyâ sin yüsuf-ı ken'ânî sin (LD 452/2)

hod-furûş oldı ol âyâ kayandın tapka-min

anı kim kıldı mu 'ayyen yüsuf-ı ken'anğa narh (FK 115/5)

Mâh-ı ken’ân:
hüsn neslindin seniıj tig aypeyda bolmadı
mâh-ı ken cânî dağı hem munça zîbâ bolmadı (LD 304/1)

mâh-ı ken ‘anîki mışr ili körüp il kistiler

tûşte hergiz körmedi bi’llâh bu hüsn üâbutâb (LD 23/5)

cihan bir taze revnak buldu birrüh-ı musaverle

acep mi tazelense dâstân-ı mâh-ı ken'ânî(ND, 81)

Yûsufistan:
Yüsufstâna dönüp ıyd-geh-ı islâmbol
Dilberân oldular ârâyiş-i keff-i mizan (S)

Gork-i Yûsuf:
Şekve-perdâz-ı zenâhdan olduğun ol ğamzeye
Gorg-iyüsuf-gire ey dil çâhı söyletmek midir ÇSK)

Benemgorg-ı dehân-âlüde-ipâkize-dâmen kim

Misâl-iyüsufoldu hâfınm pür-levs töhmetten (FK)

Gorg-iyüsuf yoğ iken hiç töhmeti

Müttehimlik ile bulmuş şöreti (TV)

Gülbc-iAbzân, Beytü’l- abzân:

Sen idin kûlbe-i abzâna koyan ya 'kübu
Ayırup hazret-iyüsuf gibi göz nurundan (H)

40
n ’ola çeşm-i ter ile çıhsa habs-i häkden nergis
n’ola ger çıhsa yacküb-i belä-keş beytü’l-abzan’dan (FTD, XXV/11)

Rüşen oldu açıhıp dîde-iyacküb-ı emel

Demidir menzil-iişret ola beytü’l-ahzän (B)

Hernefesgark-äb-ı eşk eyler bu mînâ hücreyi

Çeşm-iya cküb-ibtilänm beyt-i abzanın görün (N)

Aziz-iMısr:
Firäk u mihneti aslä azîz-imışr olan bilmez
Anı tenhä-nişin-ikülbe-i abzan olandan sor (ŞNM)

Çün ‘aziz-imışr-ı aşkolmak dilersen ey gönül

Yüsuf-ı mışrîgibi zindana boş gelmek gerek (H)

Yüsuf-ı Misri:
gälibä kim yüsuf-ı mışrî tüşinde körmedi
ol balävetler ki la ’l-ı şekker-efşänmdadur(LD 60/4)

iyneväyT sin ni had birle apa kul bolğa-sin

kim bigenmes iylemekkeyüsuf-ı mışrihikül (FK 381/7)

haftı yazmış dil-berün çäh-ı zenabdänmda kim

bu hezärän yüsuf-ı nnşrilerünzındänıdurÇAVŞ 16/17)

eger olyüsuf-ı mışri bu şäbun yüzini görse

kapusında kul ola idigeçe idi kendü çağından (APŞ 255/5)

çemen bezmine revnak virmeğe gül çıhdı gonceden

müzeyyen kılmak içün mışr-ı yüsufçıhdı zindandan (FTD XXV/10)

zindan:
sinede teng olma ey dil kim seni der-bend eden
matla ’ı-käm eyleyendiryüsufun zindanını (ND CLII/VIII)

41
 sûret-iyûsuf:
sûret-iyûsufnigârâ sindedür
dâyim entas-ı mesîha sindedür (LD 386/1)

içelüm ol sâki-yi mabbüb elinden kim ola

sîreticTsTnefeslû suretiyüsuf-sıfat{l\DD 12/5)

isteben yûsufcemâlip kulhğınuj rütbesin

cilve köp kıldı şala hazânda özin satıp (FK 69/3)

yûsufhikâyeti:
cimşîdi anma büsrevi ko senceri unut
yitmez mi hamza kıssası yûsufhikäyeti (ADD 13/14)

tâ mışr-ı büsn boldı müsellem cemâlma

efsâne boldı dünyâda yûsufhikäyeti (LD 288/3)

1.6. OĞUZLAR VE HAREZM

Çalışmamızın asıl kısmına geçmeden önce üzerinde çalıştığımız eserin

yazıldığı dönem ve bu dönemin coğrafyası ile ilgili bilgiler vermek istiyoruz. Ayrıca
bu dönemin önemli kültür merkezlerinden Harezm ve bu coğrafyada yaşayan Oğuz
Türkleri hakkında da bilgiler vermek istiyoruz.

Oğuzlar,46 tarihte ilk kez Göktürk Kağanlığına bağlı boylar arasında “Tokuz
Oğuz ve Oğuz ” adıyla geçmektedir. VII. yüzyıl ortalarından beri Moğolistan'ın
Ötüken çevresinde yaşamışlardır. Tokuz Oğuzlar 47 adı ile anılan Türkler ikinci
Köktürk devletinin kuruluşunda yer almışlardır.48 Diğer tarafdan Aral Gölünün
kuzeyinde IX. yüzyıl başlarından beri varlıkları îslâm müelliflerince kaydedilen
Oğuzlar da bilinmektedir. Bunların önceki Tokuz Oğuzlarla aynı kavim olduğunda
şüphe bulunmamaktadır.49

46 Sümer Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul 1992

47 “Barthold, Tokuz Oğuzlar ’m Göktürkler’le aynı kavim olduklarını ileri sürse de, F. Laszlo, bu
görüşün doğru olmadığını ileri sürer. ” F. Laszlo, “Dokuz Oğuzlar ve Gök Türkler” TTK Belleten,
XTV/53, 1950, s.43
48 Banguoğlu Tahsin, “Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine” TDAY Belleten, TDK Yay. Ankara 1988, s.l
49 a.g.e. s.2

42
 Oğuzlar X. yüzyılda Hazar Denizi’nden Sirderya (Seyhun) Irmağı’nm orta
yatağındaki Fârab (Karaçuk) ve îsficab (İspicab-Sayramfa kadar olan yerler 50 ile
Aral Gölü kıyılan ve bunlann kuzeyindeki bozkırlarda oturmakta idiler.51
X. yüzyılda Şaş ve îsficab bölgesi smırlannda Oğuzlann oturdukanna ait
bilgiler bulunmaktadır.52 Oğuz boylan Sirderya nehrinin sadece orta kısımlannda
değil, aşağı kesimlerinde de oturmakta idiler.53 X. yüzyılda Oğuz boylan Harezm,
Mâverâünnehir nq Horasan’a sınır teşkil ediyordu.54
X. yüzyılda Ural boyunda ve Volga’nm sol yanında yaşayan Oğuzlar, Başkırt
ve Busrtlar’la komşu idiler. Oğuz topraklan, güney Ural eteklerinde Başkırtlarla
sınır teşkil ediyordu.55 X.yüzyılda Oğuzlar sadece Başkırtlarla değil, Hazarlar ve
Burtaslarla da komşuydular.56
XI. yüzyılda Oğuzlarla ilgili Kaşgarlı’dan başka Ebu Reyhan Birüni’nin de
yazdığı eserlerden öğreniyoruz.57 Bu eserde Oğuzlann Gürcan ve Dehistan sınırlan
arasında Oğuz boylannın oturduklan anlatılır.58 Ebu Reyhan Birüni’ye göre Oğuz
boylan, Ural civarında, aşağı povolje’de, Hazar Denizi’nin kuzey ve doğu kıyılan ile
Sirderya nehrinin aşağı kısımlarında oturmakta idiler.59
Oğuzca ve Oğuzlarla ilgili bilgileri ilk olarak Kaşgarlı’dan öğreniyoruz.
Kaşgarlı eserini yazmadan önce bütün bu bölgeleri dolaşarak mevcut bilgileri
derlemiştir. Bu derlemeleri yaparken, Oğuzlarla diğer Türk kavimleri arasındaki
farklılıktan açıkça ortaya koymaya çalışmıştır.
XI. yüzyılda Oğuzlar’m X. yüzyılda olduğu gibi, Hazar Denizi’ne kadar
dayandığı bilinmektedir. İslâm Coğrafyacılannın Siyah Kuh adım verdikleri
yanmada X. yüzyılda Oğuzlar tarafından işgal ve iskân edilmiş ve bundan dolayı da
bu yanmadaya Man Kışlağ adı verilmiştir.60 Kaşgarlı da bu adı, “Oğuz ülkesinde bir
yer adı ” olarak zikretmektedir.61

50 Sümer Faruk, “X.Yüzyılda Oğuzlar” DTCF. Dergisi C. XVI., S.3-4, Ankara 1958, s.134
31 Sümer Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul 1992, s.46
32 Agacanaov.S.G., Oğuzlar, (Çev:Ekber N. Necef / Ahmet Annaberdiyev) Selenge Yay. İstanbul
2002., s. 109
33 a.g.e. 110
34 a.g.e. 111
33 a.g.e. s. 115
36 a.g.e. s. 126
37 a.g.e.s.121; Ebu Reyhan Birüni, Tahdîd el Emâkin(1018-1028); Tefhim (1029-1034); El Kânun el
Mes’ûdî (1030)
38 a.g.e. s. 121
39 a.g.e. s. 124
60 Genç Reşat, Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, Türk Kültürü Araştırma
Enstitüsü, Ankara 1997., s.30
61 Atalay Besim, Divanü Lügati’-Türk Tercümesi, TDK Yay. Ankara 1992. C.III., s.157

43
 T. Banguoğlu, Kaşgarh’da Oğuz şehirleriyle ilgili olarak geçen bilâd-al-
guzziya tabirinin “Oğuz köy ve şehirleri bölgesi, Oğuz mamureleri bölgesi ” anlamını
taşıdığını ifade etmektedir.62
Rasony, de Oğuzların yayılışı bakımından Küçük Asya sahasının dikkate
değer olduğunu, yüzyılların keşmekeşliklerinin dahi kavimlerin hareketine bağlı
olarak aldıkları isimlerin yadigârlarım silemediğini söyler. 6364
Oğuzların yaşadıkları bölgelerle ilgili olarak Kaşgarlı, Karaçuk (Farab
şehrinin adı), Sugnak, Sitgün, Sepren (Halk sapran der.) ^şehirlerini zikretmektedir.
Bartold, Kaşgarlı’nm verdiği bu bilgilere ek olarak, İslâm dinini kabul eden Oğuz ve
Karluk Türklerinin Sütkent (sitgün)’e yerleştiğini söyler.65 Bartold, Sabran (sebren)
şehrinin Oğuz ve Kimek arazisinin karşısında bulunduğunu ve hudut şehri olması
dolayısıyla yedi sur ile çevrildiğini, Oğuzların buraya ticâret yapmak veyahut barış
antlaşmaları yapmak amacıyla geldiklerini söyler.66 Ayrıca Savran’m alt tarafındaki
Seyhun’un Oğuz şehri içindeki bozkırın üzerinden geçtiğini söyler.67 Barthold,
Seyhun’un aşağı taraflarıyla ilgili olarak şu bilgileri verir. “ Nehrin aşağı
mecrasındaki bölgenin halkı, memleketlerinin coğrafî durumları sayesinde
bağımsızlıklarını uzun süre korudular. Nehrin ağzının onuncu yüzyıldan itibaren
Selçuk’un sayesinde müslümanlann eline geçmiştir. Onbirinci yüzyılın ilk yansında
Melikşah’ın hâkimiyetine girmiştir. Müslüman olmayan Kıpçaklann merkezi olan
Sığnak şehri Moğollar devrinde bile büyük bir önem arz etmiştir.68
Oğuzların yaşadığı bölgelerle ilgili olarak, eski Orta Asya ve doğu Avrupa
tarihî coğrafya haritalarında Oğuz Türkleri Ural-Volga ırmaklan boylannda da
gösterilmiştir. XI. yüzyıl İslâmî kaynaklarda ise, dağınık olarak Ural-Volga
arazisiyle Azov denizi ile Don ırmağı aşağısmda, Hazar denizinin doğu kıyılarında,
Nis, Abiverd, Gürcan çevresinde gösterilmiştir.6970
X. yüzyılın başmda Oğuzların müstakil bir devletinin olduğu ve başlannda da
Yabgu unvanını verdikleri bir hükümdarın olduğu konusu tarihçiler tarafından ortaya
konulan gerçektir. F. Sümer de Oğuz hükümdarı Yabgu’nun kışın Yeni Kent’de
oturduğunu yazın ise kuzeydeki yaylalara çıktığım söyler. Oğuzlarda her boyun
başında bir beğ vardır. Yabguluktan sonra en üst rütbe subaşılıktır ve babadan oğula

62 Banguoğlu Tahsin, “Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine” TDAY Belleten, TDK Yay. Ankara 1988, s.7
63 Rasonyı Laszlo, Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay. Ankara 1993., s. 194
64 Atalay Besim, Divanü Lügati’-Türk Tercümesi, TDK Yay. Ankara 1992. C.I; 487,473,471,443,436
65 Bartold V.V., Moğol istilasına Kadar Türkistan, (Çev: Hakkı Dursun Yıldız) TTK Yay. Ankara
1990, s. 191
66 a.g.e. 192
67a.g.e. 192
68 a.g.e. 193
69 Caferoğlu Ahmet, Türk Dili Tarihi II, Enderun İstanbul 1984, s.43
70 Sümer Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul 1992, s.50

44
devam eder. Selçuklu devletine adım veren Selçuk Bey’in babası Dukak, Oğuzların
Kınık boyunun beyi ve Oğuz yabgusunun subaşısıdır. Dukak, 903 yılında öldükten
sonra oğlu Selçuk subaşı olmuştur. Bu sırada Oğuz yabgusu 7172
ile de arası açılır ve
Kınık boyu ile Cend şehrine gelerek burada Müslüman olurlar. Bundan sonra
sırasıyla Arslan Bey, Tuğrul Bey ve Çağrı Bey ülkelerini ve hâkimiyet alanlarını
genişletmek için çalışırlar. Bu dönemde Karahanlılar 999 yılında Samanoğullan
devletini yıkmışlardır. Selçuklular da Oğuz yabgusu olduktan sonra Türk siyasî
birliğini sağlayıp Türk hakânı olmak maksadıyla Karahanlılar ve Gaznelilerle
mücâdele içindedirler.
Oğuzların kuzeyinde Kapçaklar (Kıfçaklar) Oğuzlara komşu olarak
yaşamıştır. Kapçaklar, şark kaynaklarında “İmek, Yemek, kimek” adlarıyla geçmiştir.
72 Batı kaynaklarında ise, Ruslar, “Polovtsı”, Bizanslılar “Kuman”, Macarlar, “Kun,
Kuman ve Paloç”, Almanlar, “Falon ve Falb”, Ermeniler, “Chardeş” demişlerdir.73
Faruk Sümer, Kıpçaklann adının Moğol devrine kadar genellikle Kıfçak, Hıfçak,
Moğol devrinden itibaren de Kıpçak ve Kıbçak şeklinde yazıldığım belirtir.74
Kıpçaklann XI. yüzyılda ortalalannda Harezm ile komşu oldukları, İslâm ülkeleriyle
temâsa geçtikleri bilinmektedir.75 Kıpçaklann X. yüzyılın ikinci yansından itibaren
Oğuzlan sıkıştırarak onlan göç etmesinde etken rol oynamışlardır.(Faruk Sümer
Makale) 76 Hatta Kıpçaklar, Hazar Denizi ile Aral GöZü’nün kuzeyindeki Oğuzlann
boşalttığı yerlere yerleşip, 1030’lu yıllarda da Harezm civanna inmişlerdir. (F.Sümer
Makale)
Bu değerlendirmelerden Oğuzlar’m X. ve XI. yüzyıllarda çok geniş bir
coğrafyaya yayıldıklarım söyleyebiliriz.
Büyük Selçuklu devletinin kurucusu Selçuk, tahmini 960’h yıllarda kalabalık
Oğuz kitleleriyle Maverâünnehir'e ve yine aym yıllarda Cend şehrine geldi.
Bunu takip eden X-XI.yüzyıllarda Oğuzlann bazı bölükleri topluluklar
halinde Amuderya’âan. Horasan'a doğru göç ederler. Tuğrul ve Çağn beyler
idaresindeki Oğuzlar, 1040 yılında Gazneli Sultan Mesut’a karşı kazandıktan
zaferlerle, Horasan’a yerleşip daha sonra da Menfi aldılar. Çağn Bey, 1041 yılında
Harezm üzerine yürümüş ve başansız kalmıştır. Ertesi yıl (1042) kardeşi Tuğrul Bey
ile Tuğrul Bey’le hareket ederek Harezm üzerine yürüyüp Şahmelik’i yenerek onu

71 Bazı kaynaklarda Oğuz Yabgusu, “Sırderya Yabgu Devleti” olarak geçmektedir. Agacanaov.S.G.,
Oğuzlar, (Çev:Ekber N. Necef / Ahmet Annaberdiyev) Selenge Yay. İstanbul 2002., s. 141
72 Kurat Akdes Nimet, IV. XVIII Yüzyıllarda Karadedenizin Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri,
DTCF Yay. Ankara 1972, s.69
73 a.g.e., s.70
74 Sümer Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul 1992, s.43
75 a.g.e. 69

45
ülkeyi terketmeye mecbur bırakmışlardır. Böylece Harezm, doğrudan merkezden
tâyin edilen valiler tarafından idare edilerek, uzun yıllar Selçuklunun idaresinde
kalmıştır. 1055 yılında Bağdat'a, girer ve emîrü ’l-ümerâ sıfatıyla halifeliğin bütün
iktidarını elinde toplar. 1063 yılında Alparslan’ın tahta çıkışı ile doğu ve batı tek
77 Alparslan kısa süren saltanatı zamanında (1063-
hükümdarın idâresinde birleşti.76
1702) doğuya sadece bir sefer yaptı. 1065 yılı sonlarına doğru Ceyhun nehrini
geçerek Cend şehrim alarak Melikşah’m hâkimiyetine verir. Buradan Harezm'e
geçer. Ürgenç şehrinin îmâr faaliyetleriyle ilgilenir ve 1066 yılında da Merv'e geri
döner. Alparslan Babası zamanında Karahanlılar ve Gaznelilerle kurulan dostluk
münâsebetlerini yenileler, Aral Gö/z/’nün kuzey ve doğusuna kadar olan ülkeleri
fetheder. Batı da ise 1071 yılında Bizans imparatoru Romanos Diogenes’e karşı
kazanmış olduğu Malazgirt zaferi, Türklere Anadolu’nun kapışım açmıştır. Alparslan
1072 yılında doğuya ikinci seferini yaparken yolda öldürülmüştür.78 Alparslan’dan
sonra oğlu Melikşah onsekiz yaşmda hükümdar olur ancak amcası Kara Arslan Bey
ile hükümdarlık kavgası yapmak zorunda kalır. 1073 yılında Melikşah vezir
Nizâmühnülk’ün de yardımıyla Selçuklu tahtına oturur. Alparslan’ın ölümüyle
birlikte Gazneliler ve Karahanlılarca gösterilen başkaldırılar bastırılır. 1085 yılında
Melikşah Musul’a gelir ve buradaki huzursuzlukları giderir. 1086 yılında Antakya
seferine çıkar. Melikşah bazı şikâyetler üzerine Türkistan’a bir sefer düzenler.
Semerkand’ı alıp Kâşgar üzerine yürür. Melikşah Çin sınırına kadar ilerleyerek bütün
hanları buyruğu altına alır. 1092 yılında Bağdat' da zehirlenerek öldürülür. Melikşah
döneminde Selçuklu devleti, Çin sınırından Akdeniz'e Kafkaslardan Hind denizine
kadar olan geniş bir sahayı hâkimiyeti altına almıştır. Büyük Selçuklu devletinin son
hükümdarı Sancar 1118 yılında hükümdarlığım ilân eder. Hükümdar olduğu yıl
Gazne üzerine sefer yaparak Gazne hükümdânnı değiştirir. Gazne ve Karahanlı
hükümdârlan Sancar’a bağlılıklarını bildirirler. Sancar da devletin merkezini Merv’e
taşır. 1137 yılında Karahıtaylar Sermerkand hanım mağlup ederek şehre girerler.
Semerkand hükümdân Sultan Sancar’dan yardım ister. Sultan Sancar ise Selçukluya
başkaldırmış olan Harzemşah Atsız ile mücâdele etmektedir. Aym yıllarda Oğuz,
Kanglı, ( F. Sümer,Kanglılar’in Kıpçak asıllı olup XI. yüzyılda yaşamış bir Kıpçak
başbuğunun adının olduğunu söyler)79 Yağma ve Kartukların batıya doğru büyük
göçleri olmaktadır. Sultan Sancar, 1141 yılında Karahitay hükümdarı Gürhan’a
Katvan savaşında yenilir ve Belh şehrine çekilir. Bunun üzerine Harezmşah Atsız

76 Genç Reşat, Kaşgarlı Mahmud’a GöreXI. Yüzyılda Türk Dünyası, Türk Kültürü Araştırma
Enstitüsü, Ankara 1997., s.43
77 Köymen Altan, Selçuklu Tarihi, s.222
78 ag.e., s.222
79 Sümer Faruk, Oğuzlar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul 1992, s.44

46
yine ayaklanır. Horasan’a saldırır, Merv’ı ve Nişabur’v. alır. Sultan Sancar duruma
hâkim olunca Atsız kaçar. Doğudan gelen baskılarla Oğuzlar, 1143 yılında
Buhara’yı işgâl edip buraya yerleşmeye çalışırlar. Daha önceden buraya gelip
yerleşen Oğuzlarla sonradan gelenler arasında birtakım sorunlar yaşanır. Sultan
Sancar’a karşı ayaklanırlar ve Sancar’ı esir ederler. Üç yıl sonra 1156 yılında
Oğuzların elinden kurtulmayı başarsa da kısa bir süre sonra 1157 yılında ölür.
Böylece Büyük Selçuklu devleti de sona ermiş olur. İmparatorluk en geniş
zamanında doğuda Orta Asya (Balkaş Gölü, Issık Göl ve Tarım Havzası) dan, batıda
Ege ve Akdeniz sahillerine kadar, kuzeyde Aral Gölü ve Hazar Denizi, Kafkasya ve
Karadeniz’e, güneyde Arabistan yarım adasına kadar uzanmıştır.80
Büyük Selçuklu devletinin yıkılışından sonra, Anadolu Selçuklu devleti,
doğuda Harzemşahlar devleti (Horasan ve İran’m büyük bir kısmım hâkimiyeti altına
almış ve batıya doğru ilerliyordu) ve Eyyübi devleti (kuruluş 1174; Şii Fâtîmi
devletini hâkimeyetleri altına almıştır)81 Büyük Selçuklu devletinin mirasına sahip
çıkmak istiyordu.
Tarihçiler Anadolu Selçuklu devletini üç döneme ayırırlar:82
1 .Türkiye Selçuklu devletinin Büyük Selçuklu devletine bağlı olduğu dönem:
(1078-1157) Bu tarihler arası Büyük Selçuklu Türklerinin Anadoluya yerleşmeleri
ve burada varlıklarım koruma devridir.
2. Türkiye Selçuklu devletinin tam bağımsız olduğu dönem: (1157-1243) Bu
dönem Selçuklu devletinin yükselme ve gelişme dönemidir. Bu dönem hükümdarları
Anadolu’da Türk birliğini sağlamaya çalışmışlardır. 1176 yılındaki Miryakefolon
savaşından soma Bizans Anadoluyu bir Türk toprağı olarak görmeye başlamıştır.83
Bu dönem hükümdarları, Selçuklu devletim her bakımdan güçlü hale getirebilmek
için şunları yapmaya çalışmışlardır.
a) Selçuklu hakimiyeti altında Anadolu’da Türk birliğini sağlamak
b) Anadolunun siyasi bütünlüğünü sağlamak
c) Devleti ekonomik olarak kalkındırmak

3. Türkiye selçuklu devletinin Moğolların hakimiyeti altında bulunduğu

dönem: (1243-1308
Sultan Melikşah, Kutalmış oğlu Süleyman Şah’a Anadolu hükümdarlığım
veren fermâm imzalar ve başkenti İznik olan Anadolu Selçuklu devleti kurulmuş
olur. Süleyman Şah, 1081 yıllarında İstanbul ve Çanakkale boğazlarının Anadolu

80a.g.e., s.l
81 Köymen Altan, Selçuklu Tarihi, s.309
82 Koca Salim, Sultan I. îzzeddin Keykavus, Tarih Kurumu Yay. Ankara 1997 s.2.
83 *7
a.g.e. s.7

47
yakasına yerleşerek çeşitli vergiler almaya başlamıştır. 1083 yılında Çukurova
bölgesini hâkimiyeti altma almıştır. Süleyman Şah, 1086 yılma kadar, Hatay, Antep,
Maraş ve Elbistan yörelerini Anadolu Selçuku devletinin topraklan araşma katar.
1086 yılında Melikşah’m kardeşi Sultan Tutuş ile girdiği savaşta ölür. Süleyman
Şah’m çocuklan küçük olduğu için Melikşah onlan yanma ahr ve yanında yetişirler.
1092 yılında Süleyman Şah’m büyük oğlu 1092 yılında Anadolu Selçuklu
devletinin tahtına oturur. Kılıç Arslan, Selçuklu hâimiyetini ve Anadolu Türk
birliğini kurmaya çalışırken büyük haçlı seferleri başlamıştır.
Haçlı seferleri, tarih boyunca devam eden doğu batı mücadelesinin bir
bölümünü oluşturur. Xl.yüzyılın sonlarına doğru başlayan bu savaşlarla Hristiyan
dünyası ile İslâm dünyası karşıkarşıya gelmiştir. Haçlı seferlerini yapan hıristiyan
dünyası değişik ırktan bir araya gelmiş savaşçılarını I. Papa Urbanus 84 ile Bizans
devletinin de gayretleriyle müslüman Türkler üzerine göndermişlerdir. Türk tarihî
bakımından Haçlı seferleri Selçuklu istilâsma tepki olarak görünmektedir.85
I. Haçlı Seferi: Anadolu Selçuklu devleti birinci Haçlı seferi sonunda, Ege ve
Marmara bölgesindeki topraklarım kaybederek Orta-Anadoluya çekilmek zorunda
kalmıştır.86 Kaldı ki, bu ilk savaş Türklerin batıdan gelen Hıristiyan dünyası ile ilk
savaşıdır. Kılıç Arslan’m bütün çabalatma rağmen Birinci Haçlı ordusunun
Anadolu’dan geçişi engellenememiştir. Sultan Kılıç Arslan bu savaşm sonunda
Haçlıların ülkesine verdiği zararları onarmaya çalışıyordu. Sultan Kılıç Arslan 1101
yılında ikinci bir Haçlı ordusuyla Konya yakınlarında savaştı ve onlan bozguna
uğrattı. Aynı yıl içerisinde Haçlılar bir sefer daha düznlediler ancak Kılıç Arslan
Ereğli Irmağı yakınlarında bu Haçlılan da bozguna uğratmıştır.87 Böylece 1101
yılında Haçlı ordularının Anadolu’da uğradığı yenilgi 1147 (II. Haçlı Seferi)ve
1190 (III. Haçlı Seferi) da yapılacak olan Haçlı seferlerinin ortak kaderi ve Türkler
karşısındaki başansızlıklan olmuştur.88 Sultan Kılıç Arslan 1107 yılında Çavlı ile
girdiği savaşta yenildi ve Habur ırmağım geçerken öldü. Kılıç Arslan’m oğullannm
küçük yaşta olmalan ve kendi aralannda taht kavgalanna girmeleri (1107 ile 1116)
devlet otoritesinin zayıflamasına sebep olmuştur. 1107 ile 1116 yıllan arası Bu
durum Sultan Mesut’un Danişmentliler’in yardımıyla kardeşlerinin hâkimeyetine son
vererek devlette birliğinin sağlanmasıyla sona ermiştir.
Sultan Mesut’tan sonra tahta geçen II. Kılıç Arslan, 1163 yılma kadar
kardeşleri ve Danişmendlilerle çekişmek zorunda kalır, ancak sonunda gâlip gelir.

84 Demirkent Işın, Sultan I. Kılıç Arslan, TTK. Yayınlan Ankara 1996., s.34
85 Köymen Altan, Selçuklu Tarihi, s.297
86 Demirkent Işın, Sultan I. Kılıç Arslan, TTK. Yayınlan Ankara 1996., s.46
87 a.g.e. s.44
88 a.g.e. s.48

48
Onun zamanında Anadolu Selçuklu devleti yükselme dönemini yaşamış ve Anadolu
Selçuklu devleti Orta doğunun güçlü devleti hâline gelmiştir. II. Kılıç Arslan
Anadolu da Türk birliğini sağlama yolunda epeyce mesafe alarak Sakarya’dan
Fırat’a kadar Türk birliğini sağlamıştır. Bizans son kez Anadolu Selçuklu devletini
yıkmak ve Türkleri Anadoludan atmak için Selçuklu devletine savaş açar. Göller
yöresinde 1176 yılında (Miryakefalon Savaşı) yapılan savaşta Bizans orduları
yenilgiye uğratılmıştır. Bu sonuçla birlikte Bizans, Anadolunu ebedî bir Türk vatanı
olduğu gerçeğini kabullenmek zorunda kalmıştır.89 II. Kılıç Arslan henüz hayatta
iken devletin yönetimini oğullan arasında paylaştırır. Ancak bu paylaşım oğullarım
birbirleriyle büyük bir mücadele içine sokar, Selçuklu devletini zayıflatır.90 Bunun
üzerine Kılıç Arslan tahtım Gıyaseddin Keyhüsrev’e bırakır. Ancak diğer oğlu
Süleyman Şah (II), Keyhüsrev’in hâkimeyetini tanımayarak, kardeşlerini de berterâf
ederek idareyi ele almıştır. II. Süleyman Şah, 1202 yılında Erzurum üzerine
yürüyerek Saltuklu Beyliğine son verir. Süleyman Şah 1204 yılında ölür ve onun
yerine çocuk yaşta olan oğlu III. Kılıç Aslan geçer (1204-1205). Ancak tahtta uzun
süre kalmadan 9 yıl önce tahtım kardeşi Süleyman Şah’a kaptıran Gıyesddin
Keyhüsrev, Selçuklu devletinin tahtına oturur (1205-1211). 1211 yılında tahta
geçen îzzeddin Keykavus, ilk seferini Trabzon Rum devleti üzerine yaparak Sinop’u
(1214) ve 1216 yılında da Antalya’yı fethetmiştir. Selçuklu devletini bir kara devleti
olmaktan çıkarıp Karadeniz ve Akdeniz sahillerinde tabi sınırlara ulaşmıştır.91 1220
yılında ölen Keykevus’un yerine kardeşi Alâddin Keykübat geçer. Keykübat
döneminde Anadolu, yüzyıllardır görmediği yüksek bir kültür seviyesine ulaşır. 92
her yönüyle Selçuklu devletinin zirvesi olur. 1123 yılında Antalyayı fetheder,
tersâneler kurdurur gemiler, Medresler, kervansaraylar inşâ ettirir. Anadoluda
zenginlik artar, refah yükselir. Moğollarında önünden kaçan birçok âlim ve sanatkâr
Keykübat’m himâyesinde şehirlere yerleştirilirler. 1128 yılında İndus savaşının
sonunda Cengiz orduları tarafından Türkistandan çıkarılan Celaleddin Harzem Şah,
Doğu Anadolu’ya gelerek Ahlat’ı alır ve yağmalar. Sultan Alaeddin Keykübat,
Cengiz ordularına karşı Harzemşahlar ve Eyyübîler ile ittifak kurma niyetindedir.
Ancak Keykübat bütün iyi niyetine rağmen Celâleddin Harzemşah ile anlaşamaz ve
1230 yılında Yassı Çimen yöresinde yapılan savaşta Harzemşah yenilerek
Azerbaycan tarafına çekilir. 1237 yılında Alaeddin Keykübat ölür ve yerine oğlu II.
Gıyaseddin Keyhüsrev geçer. Keyhüsrev kısa sürede duruma hakim olup tahta
oturur. Ancak bu dönemde Selçuklu sarayı içindeki çekişmeler artar. Amasya’da baş

89 Koca Salim, Sultan I. Îzzeddin Keykavus, Tarih Kurumu Yay. Ankara 1997 s.9-10
90 Rasonyı Laszlo, Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay. Ankara 1993., s. 194
91 Koca Salim, Sultan I. îzzeddin Keykavus, Tarih Kurumu Yay. Ankara 1997 s. 102
92 Rasony Laszlo, Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay. Ankara 1993., s.194

49
gösteren Baba îshak isyânı sultan Keyhüsrev’i uğraştırır. Aynca Moğol baskısı
sonucu Anadolu’ya gelmiş olan Türkmenler arasında da huzursuzluklar baş
göstermiştir. Cengiz orduları 1241 yılında Erzurum taraflarına gelir ve Erzurum’u
yakıp yıkarak yağma edip, katliamlar yapar. Sultan II. Gıyâseddin Keyhüsrev,
Moğollar üzerine yürür ve 1243 yılında Kösedağ’da büyük bir savaş olur. Baycu
Noyan komutasındaki Moğol ordusu gâlip gelir.il. Gıyâseddin Keyhüsrev, Konya’ya
çekilir. Moğollar Kayseri'ye yürür, şehirde büyük bir katliâm ve yağma yapılır. 1246
yılında ölen II. Gıyâseddin Keyhüsrev’den sonra taht kavgaları başlar.
(II.Gıyâseddîn Keyhüsrevden sonra, II. Îzzeddîn Keykâvus, IV. Rükneddin Kılıç
Arslan, III. Gıyâseddin Keyhüsrev, II. Gıyâseddin Mesut “I.saltanatı” III. Alaeddin
Keykübat, II. Gyâseddin Mesud “Il.saltanatı”) Anadolu baştanbaşa işgâl edilip,
Anadolu Selçuklu devleti Moğolların atadığı vâlilerle idâre edilirler. Yer yer
Selçuklu hükümdarlarının Moğollara karşı direnmeleri görülse de bu başkaldırılar
Moğollar tarafından şiddetle bastırılmıştır. Sultan II. Gıyâseddin Mesut’un 1308
yılında ölümüyle birlikte Anadolu Selçuklu devleti de sona ermiş olur.

Harezm kelimesinin etimolojisiyle ilgili olarak birçok gürüş vardır.93 Harezm,

Orta Asya’nın en önemli kültür bölgelerinden birisi olmuştur. Harezm, Amuderya
nehrinin döküldüğü Aral Gölü’nün güneyinde ve bu nehrin iki yanında uzanan
arazinin adı olarak tanımlanmaktadır. Harezm bölgesi yapı olarak Amuderyadan
fazla sulanamamasına rağmen ziraata çok elverişli bir bölgedir.94 Bütün bunların
dışında Harezm çok önemli bir ticâret merkezidir. Çin, Iran, Hindistan, Rus
bölgelerinin merkezinde kalan Harezm, bu ülkeler arasındaki ticâret yollarının
merkezinde bulunuyordu.

İslâmiyetten önce Zerefşan Havzası ile Amuderya’daki Harezmliler Türk

devletinin himâyesine girmişlerdir. Bu sebeple bu bölge erken çağlarda Türklerle
tanışmıştır.95 Harezm 712 yılında Arapların istilâsma uğramıştır. Araplar tarafından
işgal edilen Harezm, güneyde Kat ve kuzeyde de Ürgenç olmak üzere iki bölgeye
ayrılmıştır.96 A. Caferoğlu, Hudud-ı Alem’i kaynak gösterek Kat şehrinin Oğuz
Türkistanının kapısı ve Türk mallarının anban olduğunu söyler.97 Harezm, Türklerin
hakimiyetine altına girdikten sonra kültürel ve İlmî gelişmesine devam etmiştir.

93 bk. Caferoğlu Ahmet, Türk Dili Tarihi II, Enderun İstanbul 1984, s. 110
94 Kafesoğlu İbrahim, Harzmşahlar Devleti Tarihi, TTK Yay. Ankara 1956, s.31
95 Caferoğlu Ahmet, Türk Dili Tarihi II, Enderun İstanbul 1984, s. 102
96 a.g.e. 103
97 a.g.e. 103

50
Harezm’de sünni inanç kendisine geniş bir kitle edinmiş olup henefi ve şâfi
mezhepleri yaygındır. Özellikle bu bölgede Mutezile mezhebenin yayılma
merkezinin burası olması, âlimler arasında kelâm konularında tartışmalar yaygm
olması, ilimde büyük gelişmeler sağlanmıştır.
Harzemşahlar döneminde bu bölgeye Türk boylarının göçleri devam etmiştir.
Bazı boylar yerleşik hayata gerçerken Kanglı ve Kıpçak gibi bazı boyların ordu ve
QO
saray içinde nüfuzları artar ve imtiyazlı duruma geçerler.
Tuğrul ve Çağn Beyler 1042 Şahmelik’i yenerek Harezm’i almışlardır.
Buranın idaresini de bir vâli tayin ederek Selçuklu ülkesine katmışlardır.

1.7. KARIŞIK TARİHÎ LEHÇELİ ESERLER

Bu konu, araştıncılar tarafından “karışık dilli eserler” terimiyle işlenilmeye

çalışılmıştır. Biz bu konunun “karışık tarihî lehçeli eserler” terimiyle
incelenmesinin daha doğru olacağını düşünmekteyiz. Bugün art zamanlı eserlerin dili
için “tarihî lehçe ” terimini kullanıyorsak, bu tür lehçe karşışıklığı gösteren eserlere
de “karışık tarihî lehçeli eserler” dememiz, bizce daha uygun görülmektedir.

Yukarıda “Oğuzlar” başlığı altında sunduğumuz bilgilerden de anlaşılacağı

üzere, bu yüzyıl oldukça hareketli geçmiştir. Doğudan Moğol akınlan, batıdan Haçlı
seferleri, bu coğrafyanın hareketlenmesine yol açmıştır. Bu hareketlilik, sosyal,
siyasal, ekonomik ve kültürel hayata da yansımıştır. Bu yansıma kendisini 13
yüzyılda yazılan eserlerin azlığı, savaşlar ve karışıklıklar sebebiyle eserlerin yok
oluşu şeklinde göstermiştir.

Karışık tarihî lehçeli eserler üzerinde inceleme yapan bilim adamları, bu

dönem metinlerinde, niçin hem Doğu hem de Batı Türkçesi özellikleri bulunduğunu
açıklamaya çalışmışlardır. Bu konu üzerinde inceleme yapan bilim adamları,
Behcetü’l-Hadâik, Kitabı-ı Ferdiz, Kudûrî Tercümesi, Şerhü’l-Menâr gibi eserleri
“karışık tarihî Lehçeli” eserler arasında saymaktadırlar.
Bilim adamlarının bir kısmı, üzerinde çalıştığımız Ali'nin Kıssa-i Yûsuf adlı
eserini de “ karışık tarihî Lehçeli” eserler arasında değerlendirmektedirler.
Bu dönem metinleri üzerinde araştırma yapan bilim adamları şu sorulara
yanıt bulmaya çalışmışlardır.*

98 Ercilasun Ahmet Bican, “Onuüçüncü Yüzyıla Kadar Türk Dünyası” Büyük Türk Klâsikleri, ötüken-
Söğüt Yay. İstanbul 1985., s.31

51
 Bu dönem eserlerinin dili, niçin hem Doğu hem de Batı Türkçesi özellikleri
göstermektedir?
Eserlerin dilindeki bu karışıklık, eserleri yazanların kendi yazı dillerinden mi
kaynaklanmaktadır? Yoksa dönemin bir yazı dili etkisi midir?
Anadoluya gelen Oğuzlann bir yazı dili var mıydı? Batıya göç eden Türkler
Oğuzcayı Anadolu’da mı öğrendiler?
Bu konularla ilgili olarak bilim adamlannın görüşü şöyledir:
Şinasi Tekin, “Oğuz yazı dilinin Eski Türkçeden aşamalı olarak ayrılmasını
kabul etmez” Ona göre “Orta Asya İslam Türk yazı dilinin Anadoluya etkisi,yalnız
tek tük kişiler aracılığıyla olmuş ve bu etki de sadece onu getiren ve Anadolu
yöresine yerleşen Orta Asyalı yazarın kendi eserlerine inhisar etmiş, kendi dışını,
çevresini etkileyememiştir.”99 demektedir.
Ayrıca, “Orta Asyadan Anadoluya, Suriye ’ye gelen yazarlar XII-XIII-XIV.
yüzyılda henüz kuruluş devrini yaşayan oğuz yazı dilini, eserlerinde kendi
şivelerinin de özelliklerini kullanmakla, etkileri altına almaya çalışmışlardır. Fakat
bu etki uzun ömürlü olmamış XV. Yüzyıldan itibaren bu tür eserler ortadan kalktığı
gibi, konularının çekiciliği dolayısıyla ilgi görenler de Osmanlıyacaya aktarılmıştır.
Karışık dilli eserlerderdeki -olga-bolga’nın metinlerdeki az veya çok oluşu Orta
Asyalı yazarın kuruluş halindeki Oğuz yazı dilini etkileme gücü ve kendisinin yakın
doğuya erken veya geç gelmesi ile açıklanabilir ”100 demektedir. Şinasi Tekin 1997
yılında yayımlanan yazısında bu konu ile ilgili olarak bazı fikirlerini de değiştirerek
daha geniş bir bilgi verir.101
Behcetü’l-Hadâ’ik üzerinde bir doktora çalışması yapan Mustafa Canpolat
ise, Anadolu’ya gelen Türklerin bir yazı dili olmadığı şeklinde ileri sürülen
görüşlerin doğru olamayacağım söyleyerek102 bu durumu şöyle açıklar.
“XI.XIII. arası bu karanlık devrin sebebini moğol istilasında aramak en akla
gelen ihtimaldir. XIII Yüzyıldan önce yazılmış ve bugüne kadar gelmiş olan pek az
eserin de istinsahlarının XIV. yüzyıla ve daha sonrasına ait olduğu gözönüne
alındığında durum daha açık görülür.103
Moğol orduları müslüman ülkelerdeki kitaplıkları tahrip etmişlerdir. Çeşitli
Türk boylarının geniş bir coğrafi alana yayılması ile yavaş yavaş ortak kültür dili ile

99 Tekin Şinasi, “Bir Eski Anadolu Metni” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1973-1974 TDK
Yay. 1974
100 a.g.e. s.70
101 Tekin Şinasi, “Timur öncesinde Anadolu ile Orta Asya Türk Dünyası Arasındaki Kültür ilişkileri
ve Güzide Kitabı'mn Tercüme Hikâyesi, TDAY Belleten 1997, Ankara 2000, s. 151-196
102 Canpolat Mustafa, “Behcetü’l-Hadâ’ikın Dili Üzerine” TDAYBelleten, 1967, TDK Yay. 1989
s. 165
103 ag.e. s. 170

52
olan bağlarının zayıflayacağı ve lehçelere dayanan dil özelliklerinin yazı diline
geçmeye başlayacağı muhakkaktır. Bütün yerli lehçe özellikleri bir anda yazı diline
girmemiş, ortak kültür dili ile yerli lehçe özellikleri arasında uzun bir çarpışma
olmuş bu arada bir yandan eski yazı dilinin, bir yandan da yavaş yavaş bir yazı dili
haline gelmeye başlayan yerli lehçenin özelliklerini taşıyan eserler yazılmıştır. ” 104

Mecdut Mansuroğlu, Oğuzca ile ilgili olarak şu görüşleri belirtir.105

1. Oğuzca, ilk edebiyat ürünlerini Orta Asya’da vermiştir.
2. Mevlâna ve Dehhani’nin Anadolu’da yeni bir yazı dili ile yazmaya
başlamış olacaklarını kabul etmek güçtür. Bu yazı dili Eski Türkçenin edebiyat
dilinin tesirinden kendisini kurtaramamıştır.
3. Anadoludaki Oğuz edebiyatının Doğu Türkçesiyle bağları 15. Yüzyıl
sonuna kadar çok sağlamdır.
Albdülkadir înan ise, Altınordu ve Mısır Bölgesinde yazılmış olan birçok
eserlerde eski Türkçe özelliklerinin devam ettiğini saptamıştır.106
Zeynep Korkmaz ise, Anadoludaki yazı dilinin Orta Asya ile bağlantısına
dikkat çekerek şu görüşleri öne sürer.107
1. Oğuz yazı dili XII. Yüzyıla ortalarına kadar Karahanlı yazı diline bağlıdır.
2. Oğuzcanın en geç XILyüzyıl ortalarından başlayarak yazı dili ürünlerinde
yer aldığına hükmedebiliriz.
3. Anadolu yazı dilinin kuruluşu anadolu bölgesinde XIII. Yüzyıl sonlarında
ve kendi içinde başlamış bir kuruluş değildir. Aynı dönemdeki Orta Asya yazı dili ile
bağlantılı bulunmaktadır.
4. XI.XIII. yüzyıllar arasındaki dönem, XIII. Yüzyıl sonlarından itibaren
müstakil bir kol halinde gelişmeye başlayan oğuz yazı dili için bir geçiş dönemi
niteliğindedir.
5. Geçiş döneminde Orta Asyanın Harezm ve Horasan bölgesindeki Oğuzca
ile Anadolu bölgesindeki Selçuklular Oğuzcası arasında bir ayrılık yoktur. Her iki
bölgede de genel yapısı itibariyle aynı nitelikte bir Oğuzca vardır.
Ahmet Bican Ercilasun ise, Batı Türkçesinin doğuşunu, siyasi, coğrafi ve
lengüistik sebeplere bağlar, ve şu fikirleri ileri sürer.108

104 a.g.e.
105 Mansuroğlu Mecdut, “Eski Osmanhca” Tarihî Türk Şiveleri, TKAE. Yay. Ankara 1988, s.275
106 inan Abdülkadair, “XIII- XVI. Yüzyıllarda Mısır’da Oğuz Türkmen ve Kıpçak Lehçeleri ve (Halis
Türkçe)” TDAYBelleten 1953, s.53-71
107 Korkmaz Zeynep, “XI.XIII.Yüzyıllar Arası Oğuzca” TDAYBelleten 1974, TDK Yayınlan, Ankara
1974, s.41-48
108 Ercilasun Ahmet Bican, “Batı Türkçesinin Doğuşu”, Uluslararası Türk Dili Kongresi 1988, TDK
Yay. Ankara 1996

53
 XIILyüzyıla kadar bazı küçük farklılıklarla beraber bir tek yazı dili
kullanılıyordu bu da (Hakaniye) Türkçesiydi.
1. Anadoluya gelen Oğuzlar yazı dili bilmiyorlardı
2. Türkistandaki edebi dil geleneğini bilenler Anadoluda bu edebi geleneği
kullanmadılar. Çünkü hitap ettikleri zümre Oğuzlardı. Bu edebi dil geleneğini
bilenler Oğuz ağzından yeni bir yazı dili geleneği yaratmışlardır.
Yukarıda söz konusu saha ve eserlerle ilgili olarak bilim adamlarının
görüşlerini birebir aktardık. Görüldüğü üzere görüşler birbirinden farklıdır. Ancak bu
görüşlerin ortak noktası, elimizdeki mevcut eserlerden hiçbirinin müellif hattının
bulunmaması, yazıldıkları yer ve bölge ile ilgli hiç birisinde açık bir kayıt
bulunmamasıdır. Bu ortak noktalar, bizim bu konuda kesin yargıya varmamızı
engellemektedir.

1.8. Ali’nin Eseri

1.8.1. Eserin Adı
Eserin adı Kıssa-i Yûsuftur. Edebiyatımızda bu eserin adı Kıssa-i Yûsuf un
yanısıra, Yûsufvü Züleyha, Yûsufve Züleyha, Yûsuf ve Zeliha, Yûsuf ü Züleyha, Yûsuf
Mesnevisi, Yûsuf Kıssası, Kitâb-ı Yûsuf Aleyhisselâm gibi değişik isimlerle
kullanılmaktadır.
Azerbaycan sahasında, eserin adı Qısseyi-Yusıf Poeması, olarak geçmektedir.
Türk edebiyatmda özellikle mesnevi admın kullanılması Şeyyad Hamza'nın
Yusuf ve Zeliha adlı eseriyle birlikte başladığını söylemek mümkündür. Türk
edebiyatmda ilk yazılan Kıssa-i Yûsuf hikâyesi Ali’ye ait olmakla birlikte, mesnevi
nazım şekliyle ve aruzun fâilâtün fâilâtün fâilâtün kalıbıyla ilk yazılan eser Şeyyad
Hamza'nın eseridir.109

1.8.2. Eserin Yazan

Türklük dünyasında, Kıssa-i Yûsufun yazan Ali, Harezmli Ali, Kul Ali, Gul
Gali, adıyla bilinmektedir.
Türkiyede son yıllara kadar yapılan çalışmalarda Ali'nin hayatına dair bilgi
veren eser pek yoktur. Genelde kaynaklarda Ali, Harezmli bir Oğuz Türkü olarak
geçmektedir. Bu bilginin dışmda bir bilgi kaynaklarda yer almamaktadır. Ancak
/4/z’nin eserinin sonunda yer alan Kul Ali ibaresi, Türkiye Türkolojisi dışındaki
özellikle doğu Türklük bölgesinde eserin sahibinin Kul Ali adıyla anılmasına sebep
olmuştur. Ali'nin eserinin sonunda, İsminin geçtiği dörtlük şu şekildedir.

109 Dilçin Dehri, Yusufve Zeliha, TDK. Yay., İstanbul 1946

54
 ümid dutar bu müznibin sen mevllye
sen kerîm sen hem rahim mevllye
rahmet kılğılyâ rahim kulcaliye
şoy nefesde müferrah kılğıl imdi
Eserin sonundaki dörtlükte geçen Kul Ali adı, her ne kadar şairin gerçek adı
olmasa da, (Çünkü burada bu ifade, bir mütevâzilik, ve İlâhî yaratıcıdan bir medet
dilemek için yazılmıştır.) doğu Türk dünyası literatürüne bu şekilde girmiştir. Şair
hakkmdaki bilgilerin yetersiz oluşu bu isimlendirmenin yapılmasına sebep olmuş
olabilir.
Şairin hayatı hakkında, Türkiye dışındaki kaynaklarda şu bilgiler yer
almaktadır.
Türkmen kaynaklarında Kıssa-i Yûsuf yazan, Ali Mihrhocaoğlu şeklinde
geçmektdir. Ali Mihrhocaoğlu, orta çağda yaşayan ve eser veren büyük bir Türkmen
şairi olarak değerlendirilir. O, Harezm’de yaşayan aşiretlerden birinde dünyaya
gelmiş, hayatının kırk yıldan fazlasını Harezm’de geçirmiştir. O devirlerde Ali,
Ürgenç medreselerinde müderrislik yapmışta. Ali o sırada Kıssa-i Yûsuf adlı eserini
1233 yılında 50 yaşmda iken tamamlar.110
Tatar kaynaklarına göre ise Kul Ali, İdil Çuman bölgesinde dünyaya
gelmiştir. Yine Tatar kaynaklanna göre, Kul Ali, Bulgar devleti şehzadelerinden
Abdullah Zteğ’in torudur. Tahsilini yapmak için Harezm’e gitmiştir. Orada okumuş
ve uzun yıllar ders vermiştir. Harezm ve Ürgenç'e Moğol istilâları başlayınca Kırgız
bozkırlarına göçmüş ve bir süre sonra da ata yurdu olan Zey'e geçmiştir. Kul Ali,
Moğollara karşı yapılan savaşta vefat etmiştir.111
Her ne kadar Tatar ve Türkmen kaynaklarında onun hayat hikâyesiyle ilgili
bilgiler bulsak da, bu bilgiler efsane ve rivayetlere dayanmaktadır.

1.8.3. Eserin Yazılış Tarihi

Eserin yazılışı aşağıdaki dörtlükte de geçtiği gibi 1234 yılım göstermektedir.
Ancak bu tarihin kesinlikle doğru olduğunu söylemek oldukça iddialı olacaktır.
Eserin Müellif nüshası elilmizde olmadığı için bu konuda söylenebilecek çok fazla
bir şey yoktur.

mevlümden meded nuşretyetüzünden

recep ayı calaba otuzundan

110 Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatı Antolojisi (Türkmenistan Türk Edebiyatı) Kültür Bakanlığı Yay.
Ankara 1998, s.257
111 Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatı Antolojisi (Tatar Edebiyatı II) Kültür Bakanlığı Yay. Ankara
2001, s.37

55
 tarih höş altı yüz otuzundan
bu za cıfbu kitâbnı düzdi imdi

Eserin Bakü nüshasında, eserin yazılışı ile ilgili olarak farklı bir tarih
geçmektedir. Ancak “dokuzundan” kelimesini yazarken “dokuz ...undan” şeklinde
arada bir boşluk vardır. Bu boşluğun bir eksiklik olup olmadığı tartışmalıdır.
tarih altıyüz dokuzundan
bu za cıfbu kitâbnı düzdi imdi

Eserin yazıldığı yer ile ilgili elimizdeki mevcut yazmalarda herhangi bir
kayıt yoktur.

1.8.4. Eserin Nüshaları

Eserin nüshaları aşağıda ayrıntılarıyla belirtilmektedir.

1.8.4.1. Yazma Nüshalar

Ali'nin Kıssa-ı Yûsuf adlı eserinin yazmalarının büyük bir kısmı Türkiye
dışındadır. Türkiye’de bir el yazması ve 2-3 matbu nüshası bulunmaktadır. Yurt
dışmda özellikle Kazan’da eserin birçok el yazması bulunmaktadır. Ancak bu
yazmalar müellif nüshası değildir. Ayrıca Ali'nin eseri 1800’lü yıllarda Kazan’da
birçok kez basılmıştır.

1.8.4.1.1. Berlin Nüshası

Almanya’nın Berlin Kütüphanesi No:138’de kayıtlı bulunan bu nüsha, 79
varak olup 16 satır vardır. Metin okunaklı olup yer yer bazı kelimelerin üstlerinin
çizildiği ve kenar kısımlara tekrar yazıldığı görülmektedir. Metinde özellikle Arap
alfabesindeki noktalı harflerin yazımında sıkça hatalar yapılmıştır. Dresden
nüshasmda anlatılan “Yûsufun suya girmesi ve balıklarla konuşması” Berlin
nüshasında yoktur. Berlin nüshasmda bazı kısımlar noktalarla geçilmiştir. Takip
kelimesi vardır. Berlin nüshası üzerinde bir değerlendirme yapan Steven West,
Berlin nüshasınm 1779 veya bundan kısa bir zaman sonra yazıldığım belirtir. West,
nüshanın filigranlı bir kâğıda sahip olduğunu ve nüshada bulunan 3 harfin çözümünü
yaparak, nüshada kullanılan kâğıdm 1728-1855 yıllan arasında Kazan’m güneybatı
bölgelerinde kullanıldığını belirtir.112

112 West, S.L.1983, “The Qıssa-i Yusuf of Ali” The First story of Joseph in turkic Literatüre, Açta
Orientalia cilt. XXXVII. Fasciculi 1-3 Budapest s.79

56
 Nüshanın ketebe kaydında, “El-hattu bakî veî ömrüfanîel- cabdü caşî ve’r-
Rabbü "afi; Ketebebû faklrü’l-hakîr Maksüd Bin Ramazân” şeklinde bir ibare
bulunmaktadır. Eserin ketebe kaydmdan sonra, duc â yer almaktadır.
mum yazdum yâdgâr olmak üçün
okuğandm bir du câ kılmak üçün

ducâ birle yâd kıluy bizleri

hak ta1âlâ yarlıkasun sîzleri

Ayrıca eserin sonunda rubâ'îbaşlığı altmda şiirler vardır.

I.8.4.I.2. Dresden Nüshası

Almanya’nın Dresden Kraliyet kütüphanesi No:419’da bulunan bu nüsha 75
varak, 17 satırdır. Metin talik hatla yazılmıştır. Ilr5’ten sonra “hikâyet başlığı”
altmda altı satırlık bir bölüm vardır. Bu bölümün asıl metinle bir ilgisi yoktur. West,
bu bölümün buraya sonradan ilave edildiğini, ancak yazı karakterinin de
değişmediğini söyler. Yine West, eserin kâğıtlarının cilâlı ve filigranlı olduğunu ve
nüsha üzerindeki üç harfin açılımım yaparak, bu çeşit kağıdın 1727-1845 yıllan
arasında Moskova’nm kuzeydoğusunda kullanıldığını belirtmektedir.113 Bazı
bölümlerde yazı türünün değiştiği görülmektedir. (12rl3-17 vb.) Kenarlara düzeltme
ve ilâveler yapılmıştır.

1.8.4. L3. Kazan Nüshası

Kazan nüshası, Tataristan Fenler Akademisinin Dil, Edebiyat ve Sanat
Enstitüsünde 53/3 numarada kayıtlı olup 18. Yüzyılda istinsah edildiği sanılmaktadır.
Kazan nüshası 75 varak, 17 satırtan oluşmaktadır. Metnin başlık kısınılan da dahil
olmak üzere okunaklıdır. Berlin ve Dresden nüshalannda bulunan bazı dörtlükler, bu
nüshada yoktur. Nüshanın öör’den sonraki bir varağının eksik olduğu
anlaşılmaktadır. Konu olarak bir kopma söz konusudur. Aynca nüshanın son
kısmında iki satır eksiktir.

1.8.4.1.4. Bakü Nüshası

Bakü nüshası, Azerbaycan’ın Nizami Müzesi’nde B 3422 numarada
kayıtlıdır. Bakü nüshası 70 varak olup genelde 16 satırdır. Ancak bu satır sayısı
zaman zaman 17 satıra da çıkabilmektedir. Yazma baştan 10 varak civarında eksiktir.

113 bk. a.g.e. s.78

57
Bunun dışında bir eksiklik yoktur. Ancak oldukça hatalı yazımlar vardır. Eser bölüm
olarak “aşrından kalan kuyunun ” tasviri ile başlar.

1.8.4.15. Leningrad I. Nüshası

Bu nüsha yazı alanı 135-150x80-85mm ölçülerinde, 15 satirli, talik hatla

yazılmıştır. 79 varaktan meydana gelmiştir. Ketebe kaydı bulunmayan nüshada,
müstensih ve istinsah tarihleri de yoktur.

1.8.4.1.6. Leningrad n. Nüshası

Baştan eksik olan bu nüsha 115-135x85-90 mm ölçülerinde 17 satalı, nesih
hatla yazışmıştır. 56 varaktan meydana gelmiştir. Ketebe kaydma göre Kısmetu ’lllâh
Bin Abdu’l-Celil tarafından Mevlâna Molla İsmail Medresesin’nde 1815 tarihinde
yazılmıştır. Eserin başında bazı faydalı bilgiler ile Kadir Gecesi’nin faziletiyle ilgili
bir kayıt, sonunda da elli beyitlik “Risâle-i Şükr-nâme-i Şerif’ başlıklı bir manzume,
doğum, ölüm kayıtlan ile bazı şiir parçalan vardır.

1.8.4.1.7. Milli Kütüphane Nüshası

Eser Milli Kütüphane, Yz. A 7522/2 numarada kayıtlıdır. Şirazeli, miklepli,
sırtı ve kenarlan siyah meşin, deffeleri kendinden desenli kağıt kaplı mukavva
ciltlidir. Yazma filigranlı kâğıda, siyah mürekkeple bozuk talik hat ile yazılmıştır.
Ebatlan 20,5x15 cm, 16,5x12 cm. Kıssa-i Yûsuf, bu cildin 174b-240a yapraklan
arasındadır. Cildin baş tarafında (la-173a) Salsal-nâme isimli başka bir eser
bulunmaktadır. Eserin sonu eksiktir.

1.8.4.2. Matbu Nüshalar

Türkiye kütüphanelerinde bulunan matbu nüshalar, Kazan’da basılmıştır. Bu
durum eserin Kazan bölgesinde daha çok ilgi gördüğünü göstermektedir.

I.8.4.2.I. Manisa Nüshası

Manisa İli Genel Kitaplık Müdürlüğü 1401 numarada kayıtlıdır. Eser, Kazan
sevdagiri Murtaza Davutoğlu’nvn yardımıyla müslümanlann faydalanması için,
Kazan Sevdagiri Rahimcan Said Oğlunun matbaasında 1847 Kazan’da basılmıştır.
Bu nüsha, 98 sayfadır. Dresden ve Berlin nüshalarına göre birçok dörtlük eksiktir.
Eser basıldıktan sonra bazı kelimelerin üzerine Osmanlıca açıklamalar yapılmıştır.

58
 1.8.4.2.2. İstanbul I. Nüshası
Bu nüsha, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Katanof
Kitaplığı 552 numarada kayıtlıdır. Eser 1839 yılında Kazan’da basılmış olup toplam
122 sayfadır. Eser 2. sayfadan başlalayıp 122. sahifede son bulmaktadır. 122. sayfada
hata sevap cetveli vardır. Nüshada toplam 19 bölüm bulunmaktadır. Eser bir beyit ile
son bulmaktadır.

anı dahi uşal yerde defh kıldı

ziyarete bükün anda varurlarimdi
Nüshanın, fiziki durumu kötüdür. Buna rağmen okunacak yerleri var olmakla
birlikte, okunamayan yerleri de bulunmaktadır.

1.8.4.2.3. İstanbul IL Nüshası

Nüsha, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Katanof
Kitaplığı 171 numarada kayıtlıdır. Kazan’da 1909 yılında basılmıştır. Eser Kitâb-ı
Hazret-i Yûsuf ‘Aleyhi’s-selâm başlığı ile başlamaktadır. Eser 64 sayfa olup şu
beyitle son bulmaktadır.
anı alup ol yerde defh kıldı
ziyarete bükün anda vanırlarimdi

1.8.5. Eser Üzerinde Yapılmış Çalışmalar

Eser üzerinde yapılan ilk çalışma, Houtsma'ya. aittir. Houtsma, Ali'nin Kıssa-i
Yûsuf adlı eserinin Berlin ve Dresden el yazmalarından seçtiği bazı parçalan Alman
Şark Cemiyeti Dergisi “Zeitschrift der Deutschen Morgenlândischen Gesellschaft”
(ZDMG)’de 1889’yılında yayımlamıştır.114 Houtsma'mn bu makalesi, Kıssa-i
Yûsufun Dresden ve Berlin nüshalarından seçtiği parçaların, Arap alfabesiyle verilen
metninden oluşmaktadır. Bu parça, Mısırlı tâcirin anlatıldığı Berlin nüshası 14r3’den
başlar ve 40-50 dörtlükten oluşur.

mısır içre bir tacir olur erdi

anıp atı melik bip duğar erdi

Makalenin son kısmı ise; Berlin nüshası 78v6’dan başlayarak 11 dörtlükten

oluşmaktadır.

114 Houtsma, “Zeitschrift der Deutschen Morgenlândischen Gesellschaft” (ZDMG) “Ein

alttürkisches Gedicht” s.43, 1889, s.69-98

59
 yûsufsawçı kıssasın kılduk ‘ayan
carab acem dilyetdükçe kılduk beyân

Houtsma’dan sonra eser üzerinde ikinci çalışmayı yapan Brockelmann’dır.

Brockelmann, Houtsma’nm yayınladığı metne dayanarak eserin dil
i ıc
incelemelerini yapmıştır.
Eser üzerinde bir diğer çalışma ise, Hüseyin Kâzım Kadri tarafından
116 adlı
yapılmıştır. “Mahdumgulu Divânı ve Yedi Asırlık Türkçe Bir Manzume” 115
çalışma, Houtsma'nın daha önce 1889 yılında ZDMG’de 117 yayımladığı metni esas
alan bir çalışmadır.
Eserden bir parça, Saadet Çağatay tarafından yapılmıştır. Bu metin parçası,
Türk Lehçeleri Örnekleri adlı eserinde bulunmaktadır.118
S. Çağatay, bu metin yayımnda Hüseyin Kâzım Kadri’nin Yedi Asırlı Türkçe
Bir Manzume adıyla yayımlamış olduğu çalışmayı esas alıp, İstanbul Üniversitesi
Türkiyat Enstitüsünde bulunan ve 1839 yılında Kazan’da basılan Kıssa-i Yûsuf un
matbu nüshası ile karşılaştırarak, farklılıkları dipnotlar şeklinde vererek
yayımlamıştır.
Bir diğer çalışmayı makale olarak 1966 yılında A. Bodrogligeti yapmıştır.119
Eser üzerinde ilk hacimli çalışma, 1983 yılında Tataristanda, F. Faseyef
tarafından yapılmıştır.
F.Fasayef çalışmasmda Kıssa-i Yûsuf un hem Tatarcasını hem de Rusçasmı
sunmuştur. F. Faseyef, Kıssa-i Yûsuf metninin Tatarca ve Rusçasmı verdikten sonra,
eserin yazma ve basma nüshalarıyla ilgili olarak birtakım bilgiler ve Kıssa-i Yûsuf
nüshalarından Arap alfabeli parçaların tıpkıbasımlarım vermiştir. F. Faseyef in
çalışması 1010 dörtlükten oluşmaktadır.
N. Hisamov,1979 yılından 2000 yılma kadar, gerek kiril, gerekse Lâtin
alfabesiyle bu konuda çeşitli popüler yayın yapmıştır.120 Ayrıca Hisamov’un Ali’nin
Kıssa-i Yûsufn ile ilgili olarak makaleleri de vardır.
Bir diğer çalışmayı Steven West yapmıştır. “Yusufun Türk İslâm
Edebiyatındaki ilk Öyküsü” olarak çevirilebilecek bu çalışmada West, eserin gerek
nüshaları gerekse hece sayısı ile ilgili görüşlerini sunmuştur.121

115 Brockelmann, ‘Ali’s Qıssa’i Jusuf, Berlin, 1917

116 Hüseyin Kâzım Kadri (Şey Muhsin Fani), “Mahdumgulu Divânı ve Yedi Asırlık Türkçe Bir
Manzume", İstanbul 1340, s.56-64
117 Houtsma, Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschqft (ZDMG) s.43, 1889, s.69-98
118 Saadet Çağatay, Türk Lehçeleri Örnekleri, TTK Yay. Ankara 1963, s.97-110
119 A.Bodrogligeti, 1966, “On the Prosody of ‘Ali’s Qıssa-i Yûsuf’ Acta Orientalia Hung. XIX s. 97.
120 N.Hisamov, Poema Kul Ali “Kıssa-i Yusuf’ 1979; bk. Kul Gali, YusufKıssası, Rennur Neşriyat
Kazan 2000; bk. Qul Qali, Qıssa-i YusufKazan 1997, (lâtin alfabesiyle)

60
 Eser üzerinde diğer bir çalışma, AzerbaycanlI bilim adamı Elmeddin
Elibeyzâde ve Ebulfeyz Hüseynî’ni tarafından yapılmıştır.121
122
Azerbaycan’lı bilim adamlarının bu çalışması, Baku nüshası ile
Leningrad’dan fotokopileri alman üç nüshayı esas alan bir çalışmadır. Eser, yaklaşık
4940 mısra yani, 1235 dörtlükten oluşmaktadır. Eserde İlmî transkripsiyon
sisteminden yararlanılmamış, grmatikal dizini de hazırlanmamıştır. Eserin sonunda
küçük bir sözlük verilmiştir. Nüshaların eksiklikleri tamamlanarak ortaya konmuştur.
Eserin giriş kısmında metinde geçen hem,ol, şol, şu, tek gibi bazı eksik bulunan
edatların ilâve edildiğini ifade etmektedir.123
Ali, Azerbaycan Edebiyat tarihinde Nizamî den sonraki en büyük şair olarak
görülür ve Alînin Gıssayı Yüsıf Poeması ile ana dilinde Nizamî ananelerini devam
ettiren ilk sanatkâr olarak değerlendirilir.124
Bu saydığımız çalışmaların dışında, gerek Türkiye’de, gerekse Türkiye
dışmda Türkologlar tarafından edebiyat tarihleri125 içererisinde ya da ayrı olarak
Alînin Kıssa-i Yûsuf adlı eseriyle ilgili olarak çalışmalar yapılmıştır. Bu
çalışmalardan Türkiye’de yapılanları, kısa ve birbirinin tekrarı mahiyetindeki
incelemelerdir.
Genel anlamda yapılan çalışmaların ortak özelliği ise, Kıssa-i Yûsuf un
metninin tam olarak ortaya konmamış, söz varlığının tam olarak incelenmemiş ve
gramatikal bir dizininin de yapılmamış olmasıdır.

1.8.6. Eserin Ait Olduğu Dil Sahası

Alînin eserinin ait olduğu dil sahasını tespit etmek oldukça güçtür. Elimizde
eserin müellif nüshası yoktur. Dolayısıyla bu konuya dair bilgiler zorlamalara
dayanmaktadır. ^Zz’nin eserinde, aym yüzyılda yazılan diğer eserlerde olduğu gibi,
doğu Türkçesi ve batı Türkçesi özelliklerini birlikte görmekteyiz. Bu sebeple de
eserin ait olduğu dil sahasını tespit etmek oldukça güçleşmektedir.
Bu konuya ilgili olarak araştırıcılar çok farklı fikirler sunmuşlardır. Eser
üzerinde ilk çalışmayı yapan Houtsma, Ali’nin eserini “Eski Anadolu Türkçesinin”
ilk ürünlerinden saymıştır.

121 West, S.L.1983, “The Qıssa-i Yusuf of Ali” The First story of Joseph in turkic Literatüre, Açta
Orientalia cilt. XXXVII. Fasciculi 1-3 Budapest
122 Ehneddin Elibeyzâde-Ebulfeyz Hüseyni, Gul Eli, Gisseyi Yusıf, Azerbaycan Devlet Neşriyatı, Bakı
1995,185 s.
123 a.g.e. s.6
124 a.g.e. s.6
125 Köprülü Fuat, 1986, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, s.235-236; A. BOMBACI, 1968, Histoıre de
la Litterature Turque, Paris; HOFMANN H.F., Turkısh Literatüre A Bıo-Bıblıographıcal Survey,
Sectıon III, Utrecht 1969

61
 Aynı yıllarda Berlin Kütüphanesi yazmalar kataloğu’nu hazırlayan Pertsch,
Ali’nin eserinin “Kazan Türkçesine” ait olabileceğini öne sürmüştür.126127
128
Brockelmann ise Ali’nin eserini Osmanlı Türkçesinin ilk ürünlerinden
1 77
saymaktadır.
Köprülü, eserin dili ve edebî husûsiyetlerini gözönünde bulundurarak eserin
Harezm sahasında yazıldığım veya şairin Harezmli bir Oğuz Türkü olup, Moğol
istilâsında göç edip eserini yine kendi lehçesiyle yazmış olabileceğini
17fi •
söylemektedir. Köprülü Islâm Ansiklopedisi “Çağatay” maddesinde Ali’nin
eserini Çağatay Türkçesinin edebî ürünlerinden biri olarak görmektedir.129
A. Caferoğlu, Ali’nin Kıssa-i Yûsuf unu “müşretek Orta Asta Türkçesinin en
karışık şive ile yazılanı ” olduğunu belirterek, “Harezm sahasının Oğuzlarla meskûn
bir yerinde” yazılmış olabileceğini öne sürmektedir.130
Görüldüğü üzere, Ali’nin eserinin hangi dil sahasında ve nerede yazıldığına
dair fikirler birbirinden oldukça farklıdır. Bize göre Ali’nin eseri 13. yüzyılın siyasî,
ekonomik ve kültürel karışıklığına paralel olarak, halk arasında sözel kültürde
yaşayıp “Dede Korkut” hikâyelerinde olduğu gibi, sonradan yazıya geçirilen edebî
ürünlerdendir. Eser muhtemelen Anadolu coğrafyasında her iki lehçeyi de bilen Ali
tarafından yazılmıştır.

1.8.7. Eserin Nazım şekli

Eserin nazım şekli Türk edebiyatmda görülen varsağı ve koşma biçimine
benzer. îlk üç mısra kendi içinde kafiyeli, dördüncü mısra ise imdi redifi ile devam
etmektedir. Eser, 12’li hece ölçüsüyle yazılmıştır. Ancak bu ölçü zamam zaman 9,10
ve 11 Ti hece olabildiği gibi, 13, 14’lü hece de olabilmektedir. Ali eserinde “rubâğı
düzün içre dursa imdi” şeklinde eserini rubâcî tarzında yazdığım da söylemektedir.
-a -c -d
-a -c -d
-a -c -d
-b -b -b

Köprülü, Ali’nin Kıssa-i Yûsuf adlı eserini, Yesevî tesirindeki edebî

ürünlerden biri olarak görmektedir. 131 Köprülü, T/z’deki Yesevî tesirini, kullandığı
“Hikmet” tarzında bulmuştur. Hece vezninin hikmetlerde kullanılan 4+4+4= 12

126 Pertsch, Die Handschriften Verzeichnisse de Königlichen Bibliothekzu Berlin, 1889., s.319
127 Brockelmann, ‘Ali’s Qıssa’i Jusuf, Berlin, 1917 s. 5.-9
128 a.g.e.236
129 Köprülü Fuat, İslâm Ansiklopedisi ,1945., s.284
130 Caferoğlu Ahmet, Türk Dili Tarihi II, Enderun Yay. İstanbul 1984, s.140-146

62
şekli, yarım kâfiyeler ve eserin dörtlüklerden kurulmasını, göz önünde bulundurarak
Köprülü, Aliyi Yesevî takipçisi olarak görür.131
132

131 Köprülü Fuat, Türk Edebiyatı Tarihi, Ötüken Yay. İstanbul 1981, s.235
132 a.g.e. s.235

63
 BÖLÜM I

ı.ı. İnceleme

1.1.1. İMLÂ ÖZELLİKLERİ

Metnimiz talik hatla yazılmışta. Yazıda genel olarak hareke kullanılmamıştır.
Ancak Berlin nüshasında az da olsa bazı kelimelerde hareke kullanılmıştır. Metnin
imlâsı Uygur geleneği ile Arap-Fars geleneğinin özelliklerini bünyesinde beraberce
barındırmaktadır.133
Uygur yazı geleneğine göre:
Ünlüler harf ile gösterilmiştir, bolur mu j^) B3vl6; ol (Jji) B4rl; yûsuf
(Ux-jj) B4vl6; soralum Çjı^1) B13r5
/g/ sesi için (Jı) kullanılmıştır, teyri B8v3
Kaim sıradan kelimlerde kullanılmıştır, satıldaçıdur MK10r8;
soralum Çdij^) B13r5
Bazı ekler gövdeden ayn yazılmıştır, yulduzlar B3vl0
/ç/ ve /p/ sesleri (ç) ve (._>) olarak yazıldığı gibi, (ü) ve (v) olarak da
yazılabilmektedir.
Arap yazı geleneğin göre:
Kaim sıradan gelen kelimelerde (^o) kullanılmışta, şatalum MK14r6;
şordı (^j^) B3512
Türkçe kelimelerde yükleme ve aynhna hâli eki, Berlin nüshasında çoğu kez
tenvinle yazılmışta. Bu tür yazımlarda bir istikrar söz konusu değildir, andan (aâi)
B2v7; senden (k.) B2vl5; kandaşların (jitaL_>â) B5rl2; yûsufiıy düşin (Jijj
B5rl5
Kelime sonlarında görülen /u/ /ü/ seslerinin (ij)134 şeklinde yazıldığı
görülmektedir. Ancak bu yazımda da bir istikrar yoktur, olmadımu K18v9;
yazuklu K40r3; kılıç atlu(\^\ B19r3

133 Korkmaz Zeynep, Mcırzubän-näme Tercümesi, Ankara Üni. D.T.C.F. Yay.s.91, Ankara 1973. bk.
Tekin Arslan, Tarih-i İbn-i Kesir Tercümesi, TDK Yay. Ankara 1998. s. 43-44
134 Ersoylu Halil, “Eski Türkiye Türkçesi Metinlerinde Kullanılan Elifli Vav” Haşan Eren Armağanı,
TDK Yay. Ankara 2000. s.135-139

64
 Ünlülerin Yazımı
Yazmanım ünlüleri Karahanlı, Harezm Çağatay metinlerinde olduğu gibi
harf ile gösterilmiştir.
a, e ünlüsü:
ön seste: a,e ünlüsü ön seste elif (i) ve zaman zaman da medli elif (i) ile
yazılmışta.
İç seste: a,e ünlüsü iç seste elif (i) ile yazılmışta, birer B25v4; sorarlar
(jiijij^) B27v7; kezer(j\y£) B36rl2
Son seste: a,e ünlüsü son seste (i), (») ve (<) ile yazılmıştır, üzre (^i) B2vl6;
körenlere B2v3; aytmağa B3r8; meşhur ola («dji B4rl3; anda
(öjii) MK54v6; bakı kala (Uü ^l) B4rl5 rahat ola (Uji B46vl6; andıg sonra
(ijSixz» B2v5; secdekılur G>Lâ B24v4
ı,i ünlüsü:
Ön seste: ı,iünlüsü ön seste elif (i) ve elif-ye (^1) ile gösterilmiştir, iki (^ı)
Bllrlö
İç seste: ı,i iç seste (^) ile gösterilmiştir. ı,i ünlüsü ilk hecede bazı Türkçe
kelimelerde yazılırken aym kelimenin başka yazımlarında kullanılmadığı da görülür.
kıl- fiilinde ı,i ünlüsü bazen yazılmış bazen yazılmamışta, kıldı B25rl6; kıldı
B254rll; karşuçıkıp jA>15) B22rl6; olsebebdin Jji) B25rl7; keldi
GfjLS) B25rl6; ahır derler B25rl2
Son seste: ı,i ünlüsü son seste (tf) ile yazılmıştır, şehîdoldı (^Jji j^) B25r9;
emdi B3 lr9
o,ö,u,ü ünlüleri:
Ön seste: o,ö,u,ü ünlüleri ön seste GO ile yazılmışta, ol hâl (JL. Jjl)B42vl;
üçün (öwO B47vl5; ok alıp (*_UT Jji) B14vl6
İç seste: o,ö,u,ü ünlüleri iç seste G) ile yazılmışta, ya'küba dönüp keldi
B4713;
Son seste: o,ö,u,ü son seste G) şeklinde ya da (Q şeklinde yazılmıştır.
yazuklu (ijlâjjL) K40r3; kılıç atlu(\^[ glâ) B19r3; kiril ijjjS) D53rl6

65
 Uzun Ünlü
Eski Anadolu Türkçesi metinlerinde görülen Türkçe kelimelerdeki bazı ünlü
uzunlukları bizim metnimizde de görülmektedir.135 Ancak bu ünlü uzunluklarında bir
istikrar söz konusu değildir. Aynı kelimeyi bir yerde uzun ünlülü görürken diğer
tarafta kısa ünlülü olarak görebilmekteyiz. Berlin nüshasmda ad: “isim” kelimesi
uzun ünlü ile yazılmıştır, yulduzlar adnı Qijî Diğer örnekler şunlardır.
B3vl2; anı (^l) B5rl4; atası B3rll; ân/ar(jiui) B16vl3; anlar (jtisJ)
B17rl5; ândın sonra (iB2v5; ât biner idi (^ı jiı> u)

Ünsüzlerin yazımı
Metnimizde ünszlerin yazımı, Uygur ve Arap- Fars yazı geleneğinin etkisi
altındadır.
Arap alfabesinde /p/,/ç/yrj/sesleri bulunmadığı için metinde bu sesler(dü
harfleri ile gösterilmiştir. Ancak bunun da dışmda yer yer Türkçe kelimelerde /ç/
sesinin (ai) ve /p/ sesinin de (<_>) biçiminde yazıldığı görülmektedir.
g sesi kelime sonlarında (J) ile yazılmıştır, heves kıluıj (Jjis MK22v15;
cümle kelüg <1^.) MK22vl5; andın sonra (ıjSı~=> B2v5
Normal /n/ sesine gelince son seste ye alan bazı /n/ seslerinin tenvinle
yazıldığını görmekteyiz.
Berlin nüshasmda (sen) yazılırken (u); yine zarf-fiil eklerinden -uban ekinde
de tenvin kullanılmıştır. (t$ılx>i)
Aynı şekilde sonda yer alan bazı /n/ seslerinin de -un/-ün şeklinde tenvinle
yazılmıştır, kümüş olsun (Gbi B35rl4
/s/ ünsüzünün yazılışı
Metinde sin (,_>«) ve sat G>~) ayrımı yapılmakla birlikte, yer yer aynı
kelimelerin hem sin GG hem de sat (^) ile yazıldığı örnekleri görmekteyiz:
şatalum (fjltuə MK14r6; satıldaçıdur MK10r8; şavçı
MK5vlO,MKllrl2; sawçı B3r8,B3rl2; soyar GGG MK9r9; fonların soyar
(jLjxä jajLijia) MK40v7; sorarlar (yif B30r3; ahvâl sorarlar (jU>ı B21v7

135 Tekin Talat, Türk Dillerinde Birincil Ünlüler, Ankara 1975. s.9. Ayrıca bk. Lajos Ligeti “Türkçede
Uzun Vokaller” Türkiyat Mecmuası c.vıı-vın(1942) İstanbul 1942. s.82-94; A. Emre Cevat, Türk
Lehçelerinin Mukayeseli Grameri (fonetik), İstanbul 1949; Tuna Osman Nedim “Kök-Türk Yazılı
Belgilerinde ve Uygurcada Uzun Ünlüler" TDAY Belleten 1960, TDK Ankara 1960;Korkmaz

66
 /ç/ve /c/ünsüzünün Yazımı
Metnimizde /ç/( &) ve /c/ (£) aynmı yapılmakla birlikte, aynı kelimenin /c/’li
ya da /ç/’lır şeklinde çift kullanımlarım görmekteyiz. Yer yer /ç/ve /c/nin karışık bir
şekilde kullanıldığına tanık oluyoruz.
uçbukece (*=£ MK5vl2; on dörtüncikece jji) MK26vl5
keçeB5v7,B6r5,K5vl5,B10r9,K70vl3,MK4v8,MK5r5,MK5vl2

/p/ ve /b/ ünsüzünün Yazımı

Metnimizde, /p/ ve /Z/ seslerinin ayrımı yapılmamış ve //V li kelimelerde
harfi ile gösterilmiştir, bişmân (jL^) MK6rll,MK30r3; tep söylediler (jiLaLL^^p)
B22rl6; beri idi (^ı MK21rl2; beyveste MK27v9; binhân MK32r8;
yedi kabu (jjü MK34r3; koyub apa tabmak ısı ^5) MK37rl2; kurt kapar
Qus sjjâ) MK4vl4

/k/ ve /g/ ünsüzleri

Yazmada /k/, /g/xdn ayrımı yapılmamıştır. Her ikisi de aynı işaretle
gösterilmiştir. Ancak biz, Orta Asya yazı geleneğine bağlı olarak metinde bugün /g/
olarak telâffuz ettiğimiz kelimeleri /k/biçiminde okuduk, bir kün (jjS jə B35vl2;
kezer (jij^s) B36rl2; körib C_uj£) MK27rlO; körgil (JSjjS) MK21rll; kendü özüy
D53r9; körüb keldim B45vl4

/t/ ve /d/ ünsüzleri

Eski Türkçeden beri ince sıradan gelen bazı /t/ lerin /d/ ye dönüştüğünü
görüyoruz. Ancak /d/ye dönmeyen /j/li şekiller de var. Hatta aynı kelimenin hem /t/
li hem de /û^li biçimlerini görmekteyiz.
tewe bildi (^jL ijı) A36v2: tilden közden (jjj£ jaE) MK19vl4; tiledi
D57vl5; emrini tiylediler (jULjIKu B52v2; toğankün jliyi) K2vl6; senip
kibi foğmaz (>ıL B38r6
Aynı kelimerin aynı nüshalar da ziY^li biçimleri şu şekildedir.

Zeynep “Batı Anadolu Ağızlarında Aslî Vokal Uzunlukları Hakkında”,TDAY.Belleten 1953, Ankara
1953.; Turan Zikri, Eski Anadolu Türkçesi’nde Ünlü Uzunlukları, Açıksöz Yay. Malatya 1993

67
 deveden (aija) A13r8; faşîh dilin (jJa MK45rl; diledi (^alla) D8v3;
dirjlediyse («u^aKia) B12rl
Metinde kalın sıradan gelip, ancak /d/ ye dönmemiş olan bazı kelimeler (1=) ya
dönmüştür. Ancak bu yazımda da bir istikrar yoktur.
tağ taş bile (iL £(â) D45r5; tağdağı D62rl5; tonın ketürürt^z. jiy;)
MK22r5; tonum şoymaıj MK9r7
/w/ünsüzü:
/v/ sesi metnimizde ($) ve Q) biçiminde yazılmıştır, /w/ sesi metnimizde hem
Arapça-Farsça kelimelerin hem de Türkçe kelimelerin yazınımda kullanılmıştır.
Özellikle Türkçe kelimelerin hem Q) hem de (j) yazıldığını görüyoruz. Bu durumu
arapça kelimelerde de görülmektedir.
dewe mâl (JL ıja); dewe binüp Qa) A47v6; deweni ketindi (^a^Ja)
B73vll; üküşdewlet (oija B14rl6; dewletniDlOvll
Bu örneklerin dışmda metnimizde /w/ile yazılan diğer kelimeler şunlardır:
aw'2zA4r4; awlap B13r8; buğavlu M23/5; buğaw K16rl4,K27v4; buğawlr,
B17rlO,D16rl6;&z/aw'ÄzK16rl4;pewTc durup A17vl3, çewresinde B52v8; dewkızı
A47r4; deweni veribidi B73vll; dewletniıj A59v3; dewletin Bllv8, dewleti
K10vl5, K24r8,M34/l, dewletr>s/B31v7,B68v2,K23vl4;
Bunun yanısıra aynı kelimenin normal /v/ ile yazımı da görülmektedir:
devlet verdi A44v7; devlet vere K51rl4; devletzjeszD23vlO,M19/3; devlet
kömür K13v7; üküş Jev/eZD24r4
savçı/sawçı
ishâk sawçı B58v5,B75r6; mağnb sawçı B52v4; ya'küb sawçı B75r8,
B75rl2;yüW sawçı B77v9,B78r5,B78rl2,B78v6,B78v8,D50r5,K50r4, K72vl2;
ishâksavçı M8/10,K56r8; savçıkıssasını A69v7; müsl savçı M97/11-, savçı oğlıvüz
MK63rl4; yaküb savpM8/15,M12/2, K63rl7
ev/ev/ew
ewdekaldı B56rl3,B58v7; ewekirdi Dllv5,D10vl6,Kllr5,D70rll,K69v3;
ewer D4vl2,D55vl0,A49r7; ewläd B77rl4;ewlendiy mü B64v9;ewliyâ B2v6;
gewherkadrin B78vl4; helwaçı B25rl5; ewde A47v7,A50rl,A58vl2;em? A55rl3,
A64rl6; erçgeA65v5;
yazuvnı M82/4,M82/8; yazuwı anda kördiB&ir3\yazuwnı okudı B62vl4
yuvar B18rl0,K17rl4,M24/16,D69vl6, yuvar idi M93/8,.yuvardı fon B73rl,
A64r4;yuwar A10r8; yuwardı B6v7; yuwnup D23v 1; anğyuwnup A16v4

68
 karavuş D27vl6; karavaşlar M41/12; karawaş B25v3; karawuş K68v3;
kavuşturança MK58rll; kavuşturur A59vl6; kavuşulmağa M62/7; kavuşulmağa
/5te_yt7z’K44vl7,A37vl4; kavuşurança K59v4,A53v2
kavuşalım A21v7; Äa«'zz£<Z?B64r8,D10r2,D39v6,A31v8; kawuşdum B64r6;
kawuşmakdan A55v6; kawuşmazam B68vl0; cennet içre kawuşdura B48r2;
ka wuşğd D46r 15
kervan B24r4,M20/21 ,D 18r7,K 18r9,MKl 7r7,M26/l ,MK 17v 16,M27/4,
MK2 lv8\kervän birle M34/11; kervan halkı M32/9; kervan tapa B15v9; kervana
sataşdılar B56rl4; kervânlarM3\l6‘, kervanlar ise A50vl6;
kerwän B19vl 5,A7v5,K20rl 5,K2 İri
artukrak sevdi A50r4; sevdim B38vl2;serer dedi D64r9; sever der siz
B58vl0; sever oğlannı MK62vl;sever oğ// MK18rlO;sever/zzcz? MK55vl2;5everveo
B59v5,B59v6,K57r6;AâZz£ sevmez MK37rl -,sevüben A6r9
sewer K26v7,A47r4,D56v5,K63vl6,D68r7,K71v8;5ewr erdi T)63vll;sever
idük K56rl7;sewmezler B17vl2;sewdürdi B44v8;sewgülümiz B5v\5-,sewinür
A6v 11 ',sewüklü oğlum D18v2',sewüklü eyle- B7v9
sewündi B28v4,B74r3,B74r9,D14vl2;ÄO£ sewündi B56v6,B59vl3;
sewündiler Bfai^sewüniben D35v5;sewünmemekdin B73rl3;sewünüben B9rl,
B14r9,B33rl3,B34r5,K8r4,K14vl0,A7v3; sewünüpB15v5,B23rl,B32r4, K33rl6;
ravzalarda MK4v9,MK5r3havzalardan D5rl2,K5v6;j2W2a7ardâ B5v8,B6r3;
rawzalardan K5rll;kovuçulardan B4vll;kowa kelip K63r2;kowar D39v8;ÄowzZ>az2
¥39\9,K32ı\\\kövdesinden A60r7,MK64v6,M88/17;Âöm/esznden B69r6;
mürüwwetlü A22vl 1 hâvilerde Al 8r3;
sewünç olur B68rlO;semZnp sanğıl K3r4,D2vl6;sew7&p/ T)65v\3’,yüsuûıp
sewünçi B6^N5',sewündürem B72r6,B73r7;sewünüşüben K6v9;sewünüşüp B7rl;
sewüşdürem B40v3
suv aldı B54v4,K52v1;szzvf almadı K52v2;suır dek K66rl5;sizır üstünde
D10r8;smra düşdi D23vl4;suwdaşım B61r5;suwsamışlar B50vl5;suwsızlıkdan
B6v7 ,B7v6;Zewe A36n2:,yalavaçııj ¥d27v\5-,yalvaruşdı Wkk¥)vfyyalwarduğın
tutmadılar A2rl3;yalwarur A2rl2, A39v3;yalwarursa A2rl0;.yalwaruşdı A13r7
yava kıldım K66rl4;yava kıldum K5rl6,M84/16;yara kılup D66vl0,
MK65r4;jarayaldı MK62r5;javakılıp B69v4;_yav7kıldıld^?>l9-,yavıÂz/û&znM18/l
yawa kıldı A57\3-,yawa kılıp A60v5;yawa kıldum A5vS;yawlak
çoğılaşdılarB\2x^,yawlak mabzündur B71v6;yawlak satağ miz ’D\5v3\yawumadı
B76N\4',yawuzidiB6(x\\:)yawuzkurt B12v4;.yavuzoldı K39vl3,K63rl3
Şedde: Metnimizde şedde birkaç kelimede görülmektedir. Kullanımı yaygın
değildir. e//en'B42v5

69
 1.1.2. SES BİLGİSİ

1.1.2.1. Ünlüler
Metnimizdeki ünlüler, bakmamdan Türkçenin diğer tarihî lehçelerindeki
ünlülerinden farklı bir özellik göstermez. Metnimizde Türkçenin sekiz ünlüsünün
yanında kapalı (e) sesi de kullanılmıştır. Ayrıca metinde bazı uzun ünlüler de yer
almaktadır.

1.1.2.1.1.Ünlü Değişmesi
Ünlülerin değişmesi ve türemesi aşağıdaki başlıklar altmda verildiği gibidir.

Ll.2.1.1.1. -e->e değişmesi

Bu güne değin yapılan metin çalışmalarında /i/ ve /e/ yazımının nasıl
olacağma dair bir birlik sağlanamamıştır. Bu sebeple de yapılan metin çalışmaları
birbirinden farklı olmuştur.
Metnimizde benzer kök hecelerin hem Zz/hem de /e/ şeklinde yazılımlarını
görmekteyiz. Dolayısıyla bu ses değişimi düzenli değildir. Bu ses değişiminin her
ikisini metinde görmekle birlikte, yazmanın -e->-e- değişmesinde e tarafında
olduğunu söyleyebiliriz.
yere serer ».ə B7vl2; kelgil (d£L£) K13vl4; kezer K37v3,
K58r5;endJ>e yedürdiler B58rl6; ta'âm yeyelim D63r6,K62vll; kelirj K24rl2,
MK62v6; ‘afvetdüm A64vl2;#e//^rZzferK9v3,M5/16; barınakların AeserB42v3;

1.L2.1.2. Ünlü Türemesi

Metnimizde ünlü tûrmesi örnekleri şunlardır:
dörüt yaşında B66rl4;Âzra£ arşın ÇjV B62v5;Â2ztzâ: yıl
B75rl5; deveşüre siz K64v5;kırık D60r9;kırık yıldur B55r7;ayıddı Mİ 1/2; yüzin
örütdi B65v3; örütdim B39v8; örütülü yüzi B62r7; ma'büdım örûtdim B39v4;
öra£seznB39vlO

I.I.2.I.3. Ünlü Yuvarlaklaşması

Metnimizde düz ünlülü bazı seslerin yuvarlaklaştığını görmekteyiz. Bu tür
örnekler çok olmasa da dikkat çekecek ölçüdedir.

70
 Ll.2.1.3.1. -i->-ü- değişmesi
kür-: “girmek”, aytu kürdi GjjjS jiJ) A28rl6;Z>ey/e kürdi B6lv3;kürelim
B22vll;kürerB14rl4;
dük-: “dikmek”, çıbuk düksün A26v8
dürjle-: “dinlemek” düyleğıl Y£\fl-,düplemez B3fx\T,dürjlepiz ¥d3fY2\dür)ler
A14rl0,K40rl4,A41rl2;<Â^/ero/saD75rl3;û^/e7zzK40rl0;Jm7/e7zzrmenK44vl3;
düz-: “dizmek”, düzdi A49rl6;dürlü aşlar düzdi B62vl3;kitâbm düzdi
B79rl0;kitâbnı düzdüm kitabm D75vl2;leşker düzer B50v3,MK47rl2
düb: “dip”, JzzZ>/B9vl2;6Â7/>mdbD10r7,M15/15,MK33r3,MK33r4,MK33r6;
direkleri:) döÂâwfeK34rl6;direklerin dübine A26v8;<ZüZ>ündfeMK10vl
süz.-“siz” süzi M5/7;süz/enA31vl6
tüb: “dip” tübinde'M.\4Hdireklertübinde~D34r\6 ’,tübündeB\.İN\6
dületdür-: “diletdirmek” dületdürdiA68v5
üçre: “iç,içre” A68vl3
bün-: “binmek”, deve Z>ünJ/D68vlO;
verü-: “göndermek” ,reraZ>Â/f B15r4,B68rl4; ‘aziz verübidi B36r6; yüsufa
verübidiB52rl 1
kürpük: “kirpik”, kürpüklerürj cânumdan B37vl2
işüd-: “işitmek” işiddügip B2\v3\işidüben Kİ 6v9,K28v4
“işttirmek”, işüddürdiyüsufa B54rl2;işütdürdiW12J%
yincü: “inci” yincü birle B36rl,K34rl7,A26vl0;jTncüİ7fezM52/16,D37rl5;
yincü olsun M4^/\9-,yincüden D34v5;_yincüni D42rl7JfÂ2rlT,yincüye berjzer
K36vl0,A29r8,M51/17

1.1.2.1.3.2 -e->-ü- değişmesi

bükle-: “beklemek”, büklesün MK3 v 14,M5/7
eyü.*“iyi”, eyümetä' MK48vl;eyz7s’ä/'D16vl
tepü: “tepe, baş, yanma”, yüsuftepüsine B21rl

Ll.2.1.3.3. -e->-ö- değişmesi

ötmek: ‘fekmek”, ötmekler B44r6,MK41rl7;azpa ötmekni K70vl2;ötmekçi
MK23vl7;
böz:“bez”, bözketürüpBl6r3;bözköylekK9v9

1AJ2.1.3.4. -ı->-u- değişmesi

şaşur-: “bozmak”, kim şaşura B15r 16
yurtup: “yutmak”, fonm yırtup B12r 12

71
 adur-: ‘Uyırmak”, kaşduydan adur B46rl
aru: “an, temiz, saf’, anı men M55/7 ',aru ven MK38v7

I.I.2.I.3.5. -a->-u- değişmesi

dup-: “tapmak”, duparlar A13n13
yığhış-:“ağlaşmak”, yığluşdılafN134/\Q

L4.
1.1.2. Ünlü Düzleşmesi
Ll.2.1.4.1. -ü->-i- değişmesi
ögid: “öğüt”, ögidin almaz¥A5x4

1.L2.1.5. Ünlü Daralması

Metnimizde ünlü daralması şu örneklerde görülmektedir:
neden Z>o7<Âü7D18v4;M26/15;B53rll; neden oldı B20v7,B33v6,M47/2;
nete bokluy¥.3%v4‘,nete kılam B17n2’,netek sözledügün K40rl3;nete vm//K40vl0
hâliy neşe B34v3 ‘,neşe yazmaduy MK65v 14

1.12.1.6. Ünlü Düşmesi

Türkçede vurgusuzluktan dolayı orta hece ünlüsünün düşmesi eskiden beri
görülen bir ses hadisesidir. Bu durum genel olarak iki heceli kelimelerde ikinci
hecedeki ünsüzden sonra ünlüyle başlayan bir ek alan kelimelerde görülmektedir.
Metnimizde konunun şu örnekleri bulunmaktadır:
alm: alnumdan B44r7
bağır: bağrı B10v4; bağrı yanar A10vl4;Z>a^rzm dağlayıırven ¥66vYl\bağnm
köydi B69v9,MK65r9;Âağnznmz7 paresiA59v8; bağnmnı¥5vl5
boyn: boynı K38rl3;boyamdan M91/3;boynaydın ¥23x7-,boynu içrü
MK36vl7; boynun aşru A30vl4; boynundan B71vl; boynumuzdan K67v7,A62vl
köks:“göğüs” köksizzzreB75rl,D71vl2
beyze-: “benzemek”, beyzemez M¥26xl7;beyzemezdür K24rl3,A17rl3,
M34/6; beyzemiş siz A65v5;kuşa beyzep M96/4;yâkuta beyzer B37vl5;yüsula
beyzeyü A54vl2, M¥59N4-,beyzeyür yusufa 'İÄ^3/¥,beyzeyür sen B71vll,A62vll,
M91/11
beyzeş: “benzer”, beyzeş değil M41/7; beyzeş kimesne K36v8; beyzeş kimse
¥25vl3;beyzeş degülB29x3; kuşa beyzeş K14r2
beyzet-: “benzetmek”, beyzetmiş sen B74v2;beyzetü B21vl5,D20vll,
A13vl3; beyzetü baya D34v9

72
 buyruğ: “buyruk, emir verici”, buyruğı M&57v\7\mülkümüıj buyruğı
MK47v9; buyruğı reväkördi A12r6;
oğl:“oğul”, oğlum aûfa/K62r2,A56rl; oğlumnıD65vl,M88/ll,A60v5;
körjl: “gönül”, annjköyli Dlvl3,Klvl4,K5vlO;Â2£Jaj?Âö#7/D19vl5;£ö077
cferK6rl4
ağz: “ağız” ağzı A3 7v 15; ağzım K12v 17,A5v9,MK 12r7,M 18/2;ağzımğa
¥A3xV,ağzına M.fyLl'ik,ağzınasaldı B43vl2
Ayrıca 7- fiili ile yapılan şu şekillerde de /i/ ünlüsünün düştüğünü
görmekteyiz, isterken B14v7,B77vl5; istersen B27v3, B60vl6,A52r8, M79/15,
İYİQx\-,sözlerken A32vl6; toğarkenB3v3;yerkenK63v6

1.1.2. L7. Ünlü Uyumu

1.1.2. L7.1. Kalınlık İncelik Uyumu
Metnimiz kalınlık incelik uyumu bakımından kurallıdır.
Ancak uyuma aykırı olan örnekler de yok değildir. Bunlara şu örnekleri
verebiliriz:
UtanmagilA40vl4;üpünp7yılge(isjl A43r3; düıjleğılYJAx'l
isma cîlğa ¥dkdk,kayğuhı özümğa B18r 12‘yalfanatlik A49v4

1A2A.1.2. Düzlük Yuvarlaklık Uyumu

Metnimizde düzlük yuvarlaklık uyumunun sağlam olmadığını söyleyebiliriz.
Eski Türkçede kelime kökleriyle uyumlu olan bazı eklerin ünlüleri Eski Anadolu
Türkçesi döneminde çeşitli etkilerle yuvarlaklaşmış, bazı eklerin ünlüleri de
düzleşerek ı,i ’ye dönmüştür. Aynı durumu metnimizde de görmek mümkündür.
altun B27vl3,B28r6; yincüni D42rl7,K42rl7;o^-A61vll;y^Jurğz7 B3rl,
B3r2;e7kiçürdiB67rl0; anlardan kidiirdiK57xl3;kiydürdiMK24r6; kiyûrdiB6v8,
B6v 11; kayğusı MK48v 13

136 Brendemoen Bemt, “Labiyal Ünlü Uyumunun Gelişmesi Üzerine Bazı Notlar” Türkiyat Mecmuası
CXIX İstanbul 1980. s. 223-240

73
 1.122. ÜNSÜZLER

1.12.2.1. Ünsüz Türemesi

Ünsüz türemesi, ünsüz düşmesi, ünsüz benzeşmesi hadisesi metnimizde de
görülmektedir. Konuyla ilgili örnekler aşağıdadır.

1.1.22.1.1. İyi türemesi:

yuku: “uyku” yukum kelse MK16rl 7
yığla-: “ağlamak” yığlar A36v3,K60rl2,K60v9;yxğ/ayzz B6v6,B12vl4,A4r5,
MKAlr\5’,yığlayu eve kirdiB\2tâyığlayuban K6rl4,K6v9,K12r6, A55vl 1,M84/16;
yığlaş-: “ağlaşmak” yığlaşa mahrum kaldı B5öv6;yığlaşdılarB12r2
yığaç: “ağaç” yığaç M15/15,D44v9,K44v8,A37v5,M61/21;jTğ<2p diksün
B35x\Q-.yığaçlar üze D34v2
yığaş: “ağaç” yığaş MKlOvky//^ diksün MK33r6;y/ğa^/ar MK32vl6,
MK33r6
yırak: “uzak,ırak” yırak kaldı B28vl6,D17rl0,K17rl0,MK16rl0,D17v3,
K17v4,M41/ll,K48rl6,A41v4;y/ra^ kıldı K28vl7,A20vl0;yırak kitdi D18rl;.yırak
olğıl K59rl2,A53r8;yzra£ olmakÂereA'K37v5,A30r7
yince: “ince” yince belir) B54vl0
yip: “ip” yip bağlayuban D9v9;j?p dağıp B10v5;yip dağdılar B10rll;j<zp
fakdılar MK8v 17

1.122.2. Ünsüz Benzeşmesi

Metnimizde tonlu ve tonsuz uyumu nüshalara göre farklılık göstermektedir.
Aynı nüshada bu uyumun hem var olduğu hem olmadığını görmekteyiz. Metinde
tespit ettiğimiz örnekler şunlardır:
yükletdi MK26vl2,K28rll;korktı B\7fr,muhkem duttı K6vl2;toftû Blv7,
B4r2,MK6r5,MK6r2,K10rl0,A3r4,MK24vl0,M37/4,MK36v5,MK38rl4,MK43r2;
tuttı B7r4,B7r7,D35v8,D53v9,D63rl5;_ya/ıvara^<7z A13r7;yzra£ kitdi D18rl; yırak
kittiBV&v\5',yontdı B26r6,K20vl0,A13v6,MK19v3,M29/7,K56vl; yonttı B21v9

1.1.22.3. Ünsüz Düşmesi

Metnimizde, genel olarak kelime sonundaki İğ) lann bazen de /g/ lerin
düştüğü görülmektedir.
Birden fazla heceli sözcüklerde kelime sonunda bulunan /ğ/ve /^/seslerinin
düştüğünü şu örneklerde görmekteyiz:

74
 ulu begler M74/5;ulu dacvet K41r3, M74/4;ü7zz da'vet kıldı B55n6,B62n12',
ulu dedem B31rl3; K18vll; ulu foy K53rl4; kuyu üzre D14r6,MK13r8, kuyunu)
zzzereszneMK13rl5, câdirzyuszB14r6,B14v3, M19/1
Ancak eserin bir geçiş dönemi metni olması dolayısıyla söz konusu
ünsüzlerin düşmediği ve eski şekle bağlı olarak yazılan örneklerin de bulunduğunu
görmekteyiz:
uluğ beşaretler A46\16,uluğ da'vet A4(wVy,uluğ faldı A54rl; uyğandum
Al9vl;uyğansam M24/20;uyğanuban ¥2717-, uluğmelikA44v9,K69vl0; uluğ oğluna
A47rl4; uluğ sulfân A64vll,uluğ sübhân 'MKAİNİ6\uhığ da'vet D53v8;zzfoğ deder)
MK17v8;z//zzğ hatun A45xl3-,uluğ pâdişâh M5/12;uluğ sacât yi&Yhl\uluğ sübhân
B32rlO,B44v6; uluğ tâcir M18/12; kutluğ keldi B49r5,MK45v 17; kuyuğ MK60v6,
kuyuğ içre B72r7

1.11212.3.1. Ön seste ^/düşmesi:

yince>ince: ince belir) K52v7/İyince beliğ B54vl0
yırak>ırak: ırak idi D48vl0;zr# kaldı D48rl7,MK47r2,M24/12,MK27rll;
ırak kitdi M25/16;ırakdan MK23r3//yırak idi K48v9,A41vl4;j,zr.a£ kaldı B28vl6,
D17rl0,K17rl0,MK16rl0,D17v3,K17v4,M41/l l,K48rl6,A41v4;jzra£kıldı K28vl7
,A2Q\lQ',yırak kitdiBl^rl-,yırak oldı K72rl3; yırak olmakkerek¥2>7\5, A30r7
ulduz>yulduz ulduzlarB33rlQ,B33rll,M46/14;ulduzlanM46/13
MK dışmdaki nüshalarda hem ulduz hem de yulduz kelimelerinin birlikte
kullanıldığım görmekteyiz.

“yuku>uyku: yukum kelse MK16rl7; uykudan mahrum kaldı B27r4,B34r3;

uykum kelse B18rl3;uykumdan M¥.6r^‘,uykusmda A\9n6‘,uykusmdan B27rl0,
K27rl”

1.11212.312. Son seste /w/, Ä/düşmesi:

Eski Türkçede sub şeklinde olan kelime, daha sonra suw>suv>suy>su
şeklinde bir gelişme göstermiştir. Metnimizde bu kelimenin eski yazılı bir iki örnekte
suv,şuv,suw,suy biçimi bulunurken, su şeklini de görmekteyiz:
su aldı D52v7,A45vl3,M72/16;srz dek A60v6,MK65r5;szz içinde K23rl2;szz
içre A16rl0;szz£oy/z/A48v9,M75/19; suğa d'ü^û&rK24rl;sn/arK5rll,M5/17,M49/16
suv: “su”, suviçmekdeK55r7;sz/ra inmezdin A2vl4;szzva kirür¥)2?>¥ğsuvda
D69vl6;szzvğa düşdi A17rl’,suvğa kirür K23rl3
şuv: “su”, şuvzMK8v2;şzzvı içine MK8v3

75
 suw: “su” , suw aldı B54v4,K52vl;smv dek akar S3fâv5’,suw dilese B57v5;
suw doldurdı 'Q5'1n3‘,suw içinden B78rl,B77vl5;smF içre B24rll,B77vll;5inp
tegmezdin B10vl4; suwa D23r3;suwa düşdi D23vl4;suw^a kirdi B24rl2;
suwsamışlar'Q5tiv\5\ suwsızhkdanB6v7,B7v6
suy: “su” suy üstin K8vl6;5uy üstün 'M12ll4',suyın M12/13

I.I.2.2.3.3. -1- sesinin düşmesi:

Eski Türkçe döneminde oltur- ve keltür- şeklinde bulunan fiiller bizim
metnimizde de görülmektedir, keltürdi B36rl3,MK20v7,A27vl4,M93/l; olturdılar
B64rl3,D4rl4,A33vl0,M56/13,A49v9
Ancak bu fiillerin /1/sesinin düşmüş şekli olan otur- ve ketür- şekli de
metnimizde mevcuttur.
otur-: otur senV)13v4‘,tahta oturdıMK33vl4;oturğılMK33rl6;otunıy deyür
B65v4;otururjlar B78rl3,D74vl7,K73rl 1
ketür-: ÂeZün//D50v5,K50v3,K57r4,D69v9; bözketürdiYJlr8; deve ketindi
D70v8,K70r2,A64vl4;ma/7arÄeZurJ/ K42vl2,A35r8;jzz£ketürdiB65vll,K57r3

1.1.2.2.4. Ünsüz Değişmeleri

Ünsüzler arasındaki değişme daha çok dudak sesleri ile damak sesleri
arasında görülmektedir.

I.I.2.2.4.I. b—v- değişmesi:

b—v- değişmesi Eski Türkçeden bu yana sıkça görülen ünsüz
değişmelerindendir. Bu ses değişmesini yazmada çift taraflı olarak görmekteyiz.
b->v- değişmesinde eğilim /v-/tarafindadır.
bir sözüm var B61vl2;rar dediler B22rl0,var deyür B46rl4,B56vl2,
B59vlO;raAÂzm idi MK45vl6,M65/13,MK57rl4, MK57rl3,rar<7w7 K44rl3,A37r6;
varğıl B10r5,Bllv3, B40r9,MK62vl2; varsay B24r5, varsayuz MK56v6;Z>e/a verdi
D19vll;yezmeyevenD40rl5, D74rl0;destür vermez K.5rl4;versünlerK.9v8;bilezük
verdi A52v8; altun vergil M43/12; veriyiz MK14r3; veriyizler A7v9; vermeseydi
M22112-,vermeyeven A68v6; vermeyince MK23rl6; vermez miz KfAvYy,yalvarar
ise Wk&9r\\yalvamban K6vl4, K32vl2,A25rl;şaneme yalvarur B33rl6,B33vl;
yalvartırlar A62r4,D68vll;ya/razız^û B21rl0,K20rl3;po£ yalwardı A33rl0;
yalwarduğm tutmadılar A2r 13 -,yalwaruşdı A13r7
b~v değişmesinin aksine, aynı kelimelerin (bar, bar-,ber-,ber-,yalbar-,sıba-
,tabul, fabul) Eski Türkçeden bu yana /b/ li şekliyle metnimizde de görmekteyiz.

76
 baralum MK20rl5; barmağa MK52v9; banıp MK3vl4;&zr 18vl7,50r7,
B20vl5,B28rl,D50v7,D2rl6; bar idi ¥d4rfk,bardur hüneri B3Qx\A,bar mu B44r2,
A35rl2;ma^äzna bardı M32/İ9,barğıl D62vl0, A56rl5, M84/18,Z»az7p D54r7,mzşra
banpD54r9;barmadıK54r4:,barmakğa cazm kıldı B56xl2,barmaklığıB5Qv3, yanma
barsam K5v7, barsag D23r2;banırlar K54r4, A47vl 3; &ero7 Al 7r9, D49r8;^ünne^
berdi D2Qx YA e berdi A4v3,M58/15,A41rl, M86/8; uluğmanşıb Z>er<7/M28/19; meded
berdi K8r6; berüben D49vl4;zncü berür MKÄv4',yehüdaäya berür D59vl8; ögüt
berdiA3vl;dervişlere berdim K28rl6;ceväZ> Z>erJrK57v4,K57v9,K63vl6;Ö£zfrberdi
K10v8;ruhsat berdiK69vl2;selâm berdiM>4vY,mamlık herdiler K57vY2; tanukluk
berür B41xl0,B41xl2,D40x7;yehüdaya berür K59v7; atamnı bermezem K72v3;
yalbarur M57/7,D58r2;ar#aszm szZ>arK39r7; Z3ta/D70vl5;/a&z/74r2,M94/18
Ayrıca bu ses değişmesi eklerde de bulunmaktadır. Fiil çekiminde zamirden
gelen şahıs eklerinde -ben ve -fezz’in -ven ve -vüz şeklinde kullanıldığını
görmekteyiz:
kazurvüzB72v7',yüsufiıp oğhven A55r6,MK59vl4;oğ/zwzzMK63rl4
oğlanlarıvüz A58vl 2

1.1.22.4.2. b- ~m- değişmesi:

Kelime başı /b-/ sesinin kendisi gibi bir dudak ünsüzü olan /m-/ sesine
dönmesi metnimizde de görülmektedir. Dikkat çekici olan ise, metnimizde hem /&/1İ
hem /m/li şekillerin bulunmasıdır. Bu durum, özellikle belirli kelimelerde bir
yaygınlık kazanmıştır, “men, mapa, min-”
Zamir çekimlerinde ben yanında de znen’li şekillerin kullanıldığını
görmekteyiz. Aynı durumu bu işaret sıfatında da görmekteyiz, mu heybet A44rl
men B2v 13,B3r 1 ,B3r4,B3r6,B3 v 15,B8r 10,B 8v2,B 12v8,B 16v7,B3 8r9; mapa
M3/17,D9v7,M16/16,D18rl6,Allrl2,MK20r6,M43/21,D31r9,A24vl6,D50vl7;mu
heybet A44xl;munda B76vl6,K15vl3,A8v7,M29/19,M50/21,D54vl 1, D54vl2,
yackübmindi¥dlQx3-,minerrtf/MKl8r 1;becldmingilMK56v\5;deveminüp D54r 12
mindürlerB 19rl
Kelime başmda /m/ li olarak kullanılan bu kelimelerin /b/ li şekilleri de
metnimizde yaygındır. b>m değişiminde eğilim /&/tarafmdadır.

1.122.43. t- ~ d- değişmesi:
Eski Türkçe döneminde /t/ li olarak yazılıp, metnimizde /d/ ye dönen
kelimeler olduğu gibi, Eski Türkçe döneminde /t/ li olup da yine aynı şekilde /ı/li
biçimleriyle kullanılan kelimeler de vardır. Metnimize /t/, /d/ nin kullanım sıklığı
birbirine yakındır.

77
 Metinde aynı kelimelerin {ay tek B15vl,B26vl; ay dek D7rll,K53rl3)
örneğinde olduğu gibi hem /t/ li hem de /d/ li biçimleri görülmektedir. Öteki
örnekler de şunlardır:
depredi B23r9;te/>reûâfer B65vl5; big ZereB25v3; deve bindi B56rl2; dedi
B17r4,MK8vll; tedi A42vll;tep sorar B47v2;diledi D8v3,A51rl5,MK56rl2;
senden dilemedi M47/3; destur diler B17v6;esenlik diler K17v8;dileyelüm
B5rl6,M23/19;<Âz^ZümB63vl6, K7rl5,K17v2,A10rl2, başıma tüşdiB19rll;
bendelige tüşdüm MK16rl6;Zw^er D8vl l,D12r9,M31/ll,D54v7;ö7eör/ D57vl5,
M78/15;ö7emeyün mü Mifi',suçların tilep B73v6; destur tiler KlövlO; tâbütnı
tileyürdi K72v2;ö7eÂ7enMK16rl,D17r6, MK16r6; tâbütnı tiletdürdi M98/4, D74r9,
K72r2

1.1,22.4.4. -d- ~ -y- değişmesi:

Eski Türkçe döneminde /d/’li olarak gördüğümüz kadğu kelimesinin
metnimizde /y/’ye döndüğünü görmekteyiz. Ancak metinde {kadğusundan
K5r\y,kadğudan BSvXQ^kadğuruban MS)N\’,kadğurur B18v3; kadğunşdı K28r5;
kadğuruşdı Kİ kadğuruşdı M\6l&,kadğııruştı B12rl5,B28vl 1) örnekleri ise eski
Türkçedeki biçimiyle kadğu olarak geçmektedir.
kayğu kitdi A54r7;kayğu B62rlfykayğunıg D25v7\kayğug B25vl 1, K25vl 1,
A18rl3;Âajğusz MK48vl3;Â2j^wszn tartar D33vl6,MK32v5; kayğusu A26r9;
kayğulımenA10r8;^ay/zz/zzkalur MK41rl2,M58/13;Äa^ğu/zz olurlar'QAAcX^kayğulu
özümeB\‘&x\Q\kayğulu benK.58v2;kayğulumen K17rl4,A52rl3
Metnimiz -d>-y- değişimi açısından /y/ tarafmdadır.

1.1.2.2.4.5. -v->-p- değişmesi:

Metnimizde kelime içi bazı /v/seslerinin /p/’ye döndüğünü görüyoruz. Bu ses
değişmesini sadece matbu nüshada sıva- fiilinde bulunmaktadır.
arkasın sıpa M871A,arkasın sıpar M54/11 parkasın sıpar olsa M87/8

1.1.2.2.4.6. -p----- f- değişmesi:

Metnimizde kelime içinde -p------ f- değişmesini sadece tofrak kelimesinde
görmekteyiz. Bu kelimenin toprak biçimi yaygındır.
tofrak kitsün B24r6; tofrak M32/12

1.L2.2.4.7. -k>-ğ>-h-değişmesi:
Metnimizde kelime sonunda /-k/seslerinin Eski Anadolu Türkçesinde olduğu
gibi zaman zaman /ğ/ve /h/ya. döndüğünü görmekteyiz.

78
 altunlığşäğ MK61vl4;K63rlQ;altunluğB66r8;altunlıkA57rlQ;kızılaltunlub
¥J3v4',altunluh özreB78r6
/-k-/ sesinin kelime içinde /-ğ-/ya dönüşü eski bir fiil olan çakır- fiilinde
görülmektedir. Ses yansımalı bir fiil olan çakır- aşağıdaki örneklerde gösterildiği gibi
metnimizde /g/X\ biçimdedir. Örnekler olduğu gibi, /-/-/sesine dönmeden zŞ/lı
şekliyle kullanılan kelimeler de vardır.

çağır-: “çağırmak”
çağıraym K64r3,A58r5,M86/20;p3/m/r B12rl4,B63vl3;pa/ıra&ysa K65vl5;
çağırmadı MK63rl,M87/9,K64rl3;çağırmadır} A58vl;çağıruban B54rll,Allvl3,
K45vl0,A38v9;pa/zrapB20v4,MK18v3;pa/zra^uZ>an A12vl; çağıruşup M27/17
zX/li biçim içinde şu kullanımları verebiliriz:
çakır-: “çağırmak”
çağıralım B67r3',çakıradum A58vl5

1.1.2.2.4.8, -z->y değişmesi:

Metnimiz -z>-y değişmesi açısmdan /y/tarafindadır. Ancak ZzZ li şekiller de
metnimizde görülmektedir. Eski Türkçe döneminde /d/>/z/ li olan kelimeler,
metnimizde eski şekillerini korudukları gibi /y/ sesine dönmüş şekilleriyle de yer
almaktadır. Her iki şekli de görmek mümkün olmakla birlikte 4/li şekiller sayıca
daha fazladır.
azaA/hyak” aza£MK17vl,17rl2;azaAzmzMK42vl5,MK43r2; ‘arabırj azakın
MK42vl3; azakıy tutulmağı MK43r3
Kelimenin azak şekli sadece MK nüshasmda vardır. Diğer nüshalarda ayak
şekli kullanılmaktadır.
ayağından B 17rlO,B2 lr9,Kl 6rl4,K20r 12,A27vl 3,MK34r5,D35vl;
ayaklanıp tutulmağıB46rl; ayakırjnnj JutaZma^K44rl7;ayaÂ7anzznB19rl6,MK6v4
ayağın MK46r6,MK46v9,MK53rl5;aya/zzzdm MK34r5
Yine aynı şekilde şu örnekte de z^/li ve /^/biçimlerin birlikte kullanımlarını
görmekteyiz.
ezgir, “iyi” ezgü o/ZaoMK47vl6;e^ûsözsöz7emçgz7MK15vl
eygü MK4v4,MK55r6;eygü ducâ MK19r2;epgw sözden MK5\4~,eygü sözin
MK27v2;e^ü yormuş MK3vl6;ejgü du'â MK19r2;ej^w söz ile D22r7; eygü
sözden MK5v4;ej^ü sözin B23r8,MK27v2; eygü te'vll kıldı MK3vl6;e^gü yordı
M77/10;ey^zyör/zT24S'MK3vl6; eygütimär M6/10;ej^?säzA15r7; eygisöz7eM8/4
sözle-: “söylemek” sözlediB71rlO,M17/17; söz7e<7ü£D15rl4,K15rl3, A8r6;
sözlep B33v5,D32vl6,K32vl7,MK31v5,K40r6, A32v&,sözin sözler MK2vl7,

79
A28vl5,MK35r5;söz7eyür D40r7, M55/12; sözlenür MK38vl2;söz/eZc&' B44vl0;
söz7eftfiferM75/13; söz7e&eB41rl4;söz7e£ö"D4313
söyle-: “söylemek” söyledi B39vl,A5rl6,MKllvl4; söylediler B5v4,
B22rl6,K5r7,A7vl3,MK14r7;5Öy7ezn^g/7 M45/7; söylemezüz M90/5;söyleyelüm
B5rl6,MK29vl,A22vl3; söy7eyränezD68rl
Aşağıdaki kelimede ise -z->-d->y- değişmesine paralel olarak aynı
biçimlerin üç şekilini görmek mümkündür. Bu kelimenin metnimizdeki kullanımı
daha çok /d/ li biçimlerdir.
ize: “sahip; allah”
zzesz'MK46r9,MK47vl0,MK50r4,MK18vl 1;
ide: “sahip; allah”
idesi A5v2,MKl 8vl 1 ,A35vl 6; (arş idesi Al 9r4,K26vl ;zçfeszn/K54rl4
idi. “sahip; allah”
idim B2r4,D24r4,B74r5,MK17rl4,A65r8,K70rl3,M94/21;Â7im sübhân
MK38vl 1,M55/11;idim yâri verse B41v6; idiy B53rl4; nübüvvetnig /pK»K12vlO;
idisi var duıurB49rl4;idisine M43rl 1 ,MK53r3
idü: “sahip; allah”
idüm MK2rl 0,A5r6;idüm sübhân B41 r 13
“sahip” anlamındaki idi’nin /y/’li biçimi için de şu örnekleri verebiliriz:
iye: “sahip; allah”
devlet iyesi D23vlO,M19/3;cfeıy7ef iyesi B31v7,B68v2,K23vl4;ma4ğnZ> iyesi
B26v2,K26rl7 mısır iyesi B54vl,B60r3,D27rl6,K27v3;mzşrf iyesi MK26r4,
MK45rl5,MK51r2;müAef iyesi D13v9,K65rl3;nü6ewe/ iyesi MKllvl7,B13v2;
hatâ iyesiniB66\\6

I.I.2.2.4.9. -f->-p- değişmesi:

Metnimizde -f->-p değişmesiyle ilgili olarak, bir örnek geçmektedir.
kirliklerin 35rl7
1.122.4.10. -v->-f- değişmesi:
Metnimizde -v->-f- değişmesi, “sıvamak, sıvazlamak, sürtmek”anlamındaki
sıla- fiilinde görülmektedir.
sıfadı B55v4,MK52r2,D53v5,M74/2,D64v5;aziaszn sıfağıl B67r8;arkasını
sıfağıl A3Qv9;sıfağıl der arkasını sıfar A31v9,MK37vl0;sz/âro7sa B67rl2,
MK62vl6; şifaya A6\jfr,sıfayuban A46vl3;şriâ MK36vl2

80
 1.122.4.11. -k->-h-değişmesi:
îç seste -k->-b- değişmesi tek heceli yo# kelimesinde görülmektedir.
yoksul: “yoksul, fakir” yoksullara vermiş B66v6;
yoksuz: “yoksul, fakir” yo#szzz/armzzB57r9;yo#suz/araMK62rl0,D64r2,
A57v8
yoksa:, “yoksa” B12r3,Kllrl0,D15r6,K15r5,A7vl4,MK14r8,A58vl5
yoksul: ‘yoksul” bay u yohsul bakar idi M69/10
yobsa: “yoksa” M15/17,M17/8,M21/2,M21/7,M21/17,MK18vl l,M28/2

1.122.4.12. -k->-ğ- değişmesi:

Metnimizde -k->-ğ- değişmesi Eski Türkçede kankı;ak;akıt-;tak-;kıkur-
biçiminde tespit ettiğimiz kelimelerde görülmektedir. Metnimizde kelimelerin hem
/k/Tıhemde /ğ/ ’h biçimi bulunmaktadır.
kanğı dost B38rl2;#azı/z düşman kanğı ilden B60vl5;#aoğ? millet
dutar idiB6Qx3-,kanğıs\. B70vl 1,M81/12;kanğısı suw dileseQ51v5
kankı kimse M36/10;#az7#ı kişi B25vl0,A17vl4,K25rl3;#an#? sulfân
MK65v3,M89/9;#azıÂ7 menzilden B59v7;#an#? sulfân oğlı sen B25v8;kankısı
K55rl l,A48vl5,MK53vl6,MK66r8,M90/2,A61vl l;kankısma B10rl2
ak: “ak, beyaz” ak aflâs A34vl6,A49v2;a#yÛ7cüB43vl2,A35r6;a#yzncünf
K42rl7
ağ: “ak” ağz2//asB30vl4,K42rll;ağaflâs MK41rl;ağra#K37rl, A29vl
akız-: “akıtmak” a#zznî2ğz/K62vlO
ağız-: “akıtmak” ağızmağıl'M^SH^ağızmağılA56v9,MK61rl4
dağ-: “takmak” dağıp B10v5; dağuban K9v 11
efe#-.-“takmak” dakdılarBlürll
kığur-: “yüksek sesle çağırmak” kığurdı K64v3,M87/17 ;kığurdılar
D29vl4,K30rl,M42/21
kıkur-: “yüksek sesle çağırmak” kıkurdı MK63r9

1.1.22.4.13. -ğ->v-
sov/uk B10v4

1.1.2.2.4.14. ç-< ş- değişmesi:

Metnimizde en dikkat çekici özelliklerden birisi ç- <ş- değişmesidir.
Örneklerin çokluğu ve farklılığı, bu bahsi daha geniş ele almamıza sebep oldu.
Ayrıca bu konu, Türkoloji çalışmaları içinde bilim adamlarını fazlasıyla meşgul ettiği

81
için, burada bütün örnekleri sınıflandırarak vermeye çalıştım, ç- <ş- değişmesi, diş
damak ünsüzlerinden /p/nin bir başka diş damak ünsüzü /ş/fye dönme durumudur.
ç-<ş- değişmesine ait örnekleri, özellikle MK nüshasmda görmekteyiz. Bu
ses değişmesi, MK nüshasmm dışındaki nüshalarda üç dört kelimede görülürken,
MK nüshasmda yirmi civarında kelimede görülmektedir, (kumaç: “kumaş” K16rl;
kumaç ketürdiler K49vl4; kumaçım A8v7; kumaçum K15v3; kumaç ketürdiler
K49vl4)
ç-<ş- değişmesiyle ilgili örnekleri metnimizin dışmda Kıpçak eserlerinden
Ettuhfet-üz-zekiyydde ve diğer Kıpçak sahası eserlerinde de çokça görmekteyiz.
Besim Atalay m 1945 yılında Ettuhfet-üz-zekiyyd yi yayımlamasının ardmdan H.
Kun bir eleştiri yazısı yazmıştır. Halasi Kun, ç->ş- değişmesi ile ilgili olarak Besim
Atalay vü Ettuhfet-üz-zekiyydnva. neşrinden sonra yazmış olduğu eleştiri yazısmda
Arapların /ç/sesini bilmediklerini bu sebeple diğer dillerin bu seslerini ş (u-) ile veya
cim (s) ile işaretlediklerini söylemektedir. H Kun, ana Türkçedeki ç sesinin Kıpçak
dili yâdigarlarmda henüz /ş/ sesine doğru değişmediğini A/a/a/Tn İşi li gösterilen
1 *17
kelimeleri /ç/’li okuması gerektiğini belirtir.
B. Atalay, H. Kuria cevap yazısmda metinde kelimelerin /ş/’li ve /ç/’li
şekillerin bulunduğunu ve bu okumaların doğru olduğunu söyler.
H. Kun, daha sonra 1975 yılında yayımladığı “Kıpchak Philology And The
TurkıcLoanwordsm Hunganan”adlı makalesinde eski görüşünden vazgeçerek “Son
zamanlarda kendisinin de bu noktanın önemini kaçırdığım ve ç,ş,cj şekillerinin
eserdeki çeviri güçlüğünden kaynaklandığını düşündüğünü” belirtmiştir.137 139 Ayrıca
138
çağdaş Kıpçak sahasmdan Kazakça ve Karakalpakça’da da bu ses değişiminin
düzenli olduğu görülmektedir. Kitabü’l-İdrâk üzerinde genişçe bir çalışma yapan
Melek Özyetkin de eski kıpçak sahasmda görülen ç- < ş- değişiminin bugünki
modem Kıpçak sahasmda görülen ç- < ş- değişmesinin bir habercisi olduğunu
söyler.140
kelime başında:141
po/.-“şu” MK42r2, MK51r9, MK51rlO, MK60r5; çol kadar 16r4; çol (arab
MK18vl2;po7putdan MK20rl3

137 Kun H., “Philologica I”. Ankara Üni. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt.V. s. 1.1947.
Ocak-Şubat. s. 14
138 B. Atalay, “Prof. Dr. Halasi Kun’a Cevap”Ankara Üni. Ankara Üni. Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Dergisi, cilt. VI. 1-2. s.99
139 Kun H., ‘“‘Kıpchak Philology And The Turkıc Loanwords ın Hunganan” Archıvum Eurasıae
MeduAevı, Tomus 1. 1975. s. 168
140 Özyetkin Melek, Kitabu'l-İdrâk li Lisani’l-Etrâk (Fiil:Tarihî-Karşılaştırmalı Bir Gramer ve Sözlük
Denemesi) Köksav Yay. Ankara 2001. s. 103 Aynca bk. öner Mustafa, Bugünkü Kıpçak Türkçesi
Grameri, TDK Yay. Ankara 1988, s.15
141 ç->ş değişmesinde eğer metinde varsa/ç/’li şekilleri da verilmiştir.

82
 şol: “şu” MK50r3,MK 50rl2,MK 50vl,MK 57v9; şol sä'at MK29rll;#o/
dem MK4ÛVİ4; şol kurta MKllvl3;£o7ÄÜ£zfc MK38v8
çöyle iken: “şöyle iken” MK34rl3
şöyle: şöyle 39rl3; şöyle dururMK32v2
şağır-: “çağırmak”, ^a^znZ?MK44rl3
çağır-: “çağırmak”; çağıra idüm MK63vl;çağırdı erse MK64v4; çağırmadı
M5k63rl',çağırmaduıj MK63r3; çağırmağa MK62vl5,MK 63rl\',çağırsa MK62vlO;
çağırup MK18v3
şıbık: şıbık olsunN\&33v3', şıbıklarMK.33T3
şiçek: “çiçek” MK23rlO;£zpeÂtZersünMK4v9
^en;“asker”;?erasz’MK25rl;#ıaü'“asker” (TZ);#eri? “asker, ordu” (EM)

Kelime ortasında:
açlık: “aşlık, yiyecek” MK48r9,MK48v6,MK52v7,MK54rl4,MK55v5,
MK55v6,MK56r9; açlık almaya MK52v4; açlıkıp MK54rl 1
aşlık:“yiyecek” MK53rl \\aşlıkdan ölmiş'NKAirA
kaşan: “ ne zaman ki” bunı kaşan ahır değme kişiMK28r 17
kaçan: “ne zaman” MK4vl5,MK5vl2,MK 7v2,MK 9v5,MKllv9,MK20rl6,
MK 54r5,MKD57v6,MK56r3,MK 56rl4,MK 56v8,MK 64r6,MKK65vl, MK64r7;
kaçan kim MK23r9; kaçan kiyserj MK3 lr2
keşir-: “geçirmek”, Âe?zrarMK24vl3
keçür-: “geçirmek”, el Âepzr<7/K64rl0,62vl4; omuzuga keçüresin MK57v5;
keçürmege MK50r 11,
Âzzpan<7zzr-.'“kuşandurmak”, kememikuçandurdıNGkSvV (/§/ li şekli yok)
küşük: “küçük” MK34v8
küçik: “küçük” küçik zfcen MK14v8,MK57rl4
küçiklik: “küçüklük”, küçiklikden MK17rl3
kiçü: “küçük”, ÂzpüyeMK56vlO
kiçi: “küçük”, kiçisiniMSkS^Nİfykiçiye MK19r8
şaç-: “şaşmak” ,'akh şaçııp MK59vl7; şaçup MK53r7; 'aklın şaçup
MK25vl2; 'aklurjşaçdı MK28rl2
“şaşmak”, şaşar MK21r8
şaşır-: “şaşırmak,değiştirmek” ^arMK13v8
üşyüz: “üçyüz” MK20v8 (/ç/ li şekli yok)
uç: “şimdi” MK21rl,MK43rlO
uçbu: “işte bu”, uçbu kışşa MK2v9; uçbu keçe MK5vl2; uçbu köçki
MK34vl4; uçbudur MK20r2

83
 uşbu: “işte bu” MK3vl3,MK24vl6,MK31v4,MK46r8,MK50rl5, MK52rl5,
MK53v5,MK66rl 1 düfan MK18v6; uşbu işni MK8r2; uşbu kömlek MK9r8;
uşbu câd kâfiri MK8vl;zz?Z>« rencimden MK32v9; uşbu söziy MK20rl4; uşbu iş
MK15rlO; uşbu işni MK2vl3

Kelime sonunda:
ap;“aş” MK58vl2
ay: “aş”, ye^z7MK61rl4
Zp.- “iş”, fesâd içindenMfk36r9-,içe küçe vazznazMK42v5
ağaş: “ağaç” MK43rll;ağa£ dedigüg MK43rl7;ağa£ tariup MK42vl3;
ağaşdan MK43rl4;a/^/ar üzre MK33r7
yığaş: “ağaç” MKlOvl jyz/a^ diksün MK.33r6;yığaşlarMK.32vl6,MK33r6
ağaş: “ağaç, sopa” (TZ);ağaş: “ağaç”(EM)
birkaş:“birkaç” birkaş kardaşlar sizM¥riAvV3
kaş-: “kaçmak”, kaşup MK49v7
kaç-: “kaçmak” kaça kelüp MK14v9;Âapar MK35vl4;#apû7 MK21vl7;ne?e
kaçdı MK16rl6;AaptZz zıe/eMK14v7; lapzzpMK14r2
kaş-: “kaçmak” (EM)
keş-: “geçmek”, keşer zindan içre MK40rl0;£e£mz>Â/zMK54rl7
keç-: “geçmek”, keçdi MK25v4,MK27vl4;Âep<77 dün MK10vl7; üç kün
keçdi A35vlO,MK41vlO;Z>unc/an keçer MK19vl2;keçer sen MK25rll,MK36rl6;
keçgen sözMKA6vl4;keçse B12v9,MKl lr9;keçer idüm MK45vl
keş-: “geçmek” (TZ)
kılış adlu: “kılıç adlı” MK17r5
köş-: “göçmek”, ÂÖ£âpMK19v8
köç-: “göçmek”, köçdi MK13r6,MK19vlO;Âöp<# öte 'MK.Vh7\köçdiyurtdan
MK27vl4
köş-: “göçmek” (TZ)
düç-: “düşmek”, şuya J₺rpc&'MK22v4
düş-: “düşmek”, düşdi MK19r5, MK25v9,MK59vl7,MK63r8;Jü^J/ ğuşşa
MK40v6;ü?o/hâle düşdiMK3lr7;düşdi yakın MK2lv7;yük düşdiMK21v8; düşdig
MK53r7,MK56r6; düşdügin ‘acebleşdi MK28rll;J₺^ıÂZm MK16vl,MK51r2;
düşdüm nete MK7r4; düşdüy MK17v3,MK27rl0,MK32rl0, MK51rl2; bu hâle
düşdür) MK59vl 0; neden düşdüg MK17v4
şuş: “suç”;szz>’S7zMK39r5;suşsız MK47r8
suç/şuç:“su.ç”;suçkamus/jpMK40vl7; suçetdümM&faYl, MK39r8
suçlı: “suçlu”;suçh üçün MK62v4

84
 şuçlu: “suçlu” MK31vl5,MK39r9
suçsuz: “suçsuz”; suçsuzdan MK62v4
57/>’/“suç”(TZ)
1.1.2.2.4.15. s-< -ş değişmesi:
p«p.*“suç”MK46r3
şaç: “saç”;^apzzn uzun Bİ 8rl 1
şataş-: “sataşmak,rastlamak”;^a^tZı MK49rl7

1.1.2.2.4.16. s-< ç- değişmesi:

çuç: “suç”;c«tn/e çuç bizden MK47r8
Ayrıca buna benzer örnekleri şu eserlerde de görmekteyiz:
çüçüg: “süçik tatlı” ÇEK, Nevâî Divanı 24b3 ve Gedâ Divanı 109a/3)
çüçüg: “tatlı, şirin, lezzetli” (ŞHD 142b/5)
Ayrıca Türkçe olmayan şu kelimelerde de ç->-ş değişmesini görmekteyiz. Bu
ses değişmesi Kıpçak sözlük ve gramer kitaplarında da görülmektedir.
bîş: “hiç” MK24rl5,MKl 1 vl6;2u>.- “hiç” (TZ);2u>.- “hiç” (EM);£öf£- “köşk”;
köçkdenMK28rlO,MK33rl5; (EM);^orfa-“çorba” (GT320/6);#ozÂar “çorba” (EM)

Yukarıda incelemeye çalıştığımız Kıssa-i Yûsuf metninin ses özelliklerini

örnekleriyle genel olarak sınıflandırmaya çalıştık. Şekil bilgisine geçmeden önce
metnin, ses özelliklerinin ilgi çekici olduğunu, nüshalar arası farklılıkların nüshanın
yazıldığı bölgelere göre farklılıklar içerdiği görülmektedir.

85
 1.1.3. ŞEKİL BİLGİSİ

Metnimizin şekil bilgisi özellikleri açısından gösterdiği özellikler öteki eski

Türkçe ve Anadolu Türkçesi metinlerinin özelliklerinden farklı değildir. Ek ve
kelime varlığı da genel olarak bu niteliktedir. Ancak farklı alanların kelime ve
eklerini bir arada içermesi ve bu yapıdan doğan farklılık ayrıca incelemeye değer.
Öte yandan eklerin ses özelliklerine bağlı olarak metnimizde görülen başka
hususiyetler de vardır. Bu bölümde malzeme sınıflandırılıp ek ve kelime varlığı,
yapı bilgisi açısmdan ortaya konulurken metne has özellikler üzerinde de
durulmuştur. Bu genel değerlendirmeden sonra ekleri yapı özellikleri açısmdan
inceleyebiliriz.

1.1.3.1. Yapım Ekleri

Ll.3.1.1. İsimden İsim Yapım Ekleri

+çı, +çi/ +cı

Meslek ekinin son seste uyumu her zaman gerçekleşmemiştir. +çı meslek
ekinin isim üzerine getirilmesi metnimizde yaygındır. Ancak fiillere getirildiğine
dair bazı örnekler de bulunmaktadır. mu?ö7apzK69rl5; hıdmetkârçı gibi kelimelerin
üzerine tekrar -çı meslek ekinin getirilişi -kâr ekinin bu örnekte olduğu gibi
kalıplaştığını gösterir.
şavçı MK5vlO, MKllrl2;sanvz B3r8, B3rl2,B6vll,D46r8,A39r7, A51r6;
buynıkçı K49r6; helvaçılarM35H9',helwaçı B25rl5; kaçkakçıdur D15vll; helvacı
MK23vl7; hıdmetkârçı MK54r6, MK54r8, MK54r9; işçiK35r5;etoeÂp7erM35/19;
eZmeÂpzB25rl5; hıdmetçi A49r8;
+daş
Metnimizden elde edilen malzemede +daş eki getirildiği kelimelerin son
sesine ünsüz benzeşmesi açısmdan uymadığını ünlüleri açısmdan son heceye uyduğu
görülmektedir.
kardaş B7vl 5,B56r 12',karmdaş B5r4,B5r 11 -,suwdaş B61x5',süddaş MK57r9;
süvekdaş D5 8v 12‘,süyükdaş K5 8v3,A52r 14; yoldaş K62r 12,MK55v5
+sız,+siz/+suz,+süz
ayruksız A48v3; babasız B59rl4;bizâcatsız B59v2; ûfesZârszz B47r4;£Üznâaaz
B14rlO,K21vll,A43v5;£Ün<â&szz D19rl4;7?a/âszz B20rl4,K19vl;sabırsız B13vl4;
sansız B25vl6;şansız MK26rlO;supszz B41v8; suşsız MK47r8;şuşsız MK39r5;
yalansızTY12r\yansız MK41r9;.yoldaşsız A51 vl 3;.yüsufsız^6Qr9>

86
 şabırsızhkX)\3tâ>, K13r5;şaZyszz/zArM18/7; suwsızlık'QGvl,B7v6; susızhk
M9/16~,susuzhk MK6v3; edebsizlik B43r 15,K39v 17,D42r4,K42r4; susuzlık MK6v3;
+siz
çaresiz K66r2; eksiksiz Dvl6; eksiksiz B2v4,K13vl4,M19/12;eÂszzÂszz
B14v9; eksüksizAfwfyhıyänetsiz MK28 v8; şeksiz M84/19
+süz
eksüksüzKlr 1 ,D 14rl
+suz
gümânsuz B3v4;suçsuz B43v5,B50rl5,M55/20; yüsufsuz B6rl,A47vlO;
yoksul D25rl0,B57r9,MK62rl0,D64r2,A57v8;zzpszzz M24/2, MK15v17;zz?smz
MK12vlO
+şer
Metnimizde bu üleştirme sıfatlarından +şar/+şer biçiminin yalnız ikişer
örneği bulunmaktadır.
Â7>erM35/14,MK23v2,B24vl6
+ar, +er
birer lokma M30/21,A22rl2,K41r9,MK39vll,K55v6,A49rl2,MK54rl2;
birer altun B25r2; birer ayğa M69/10;birer dînâr B24v 13,B24v 14; birer dürlü B25r7,
B30v9,K25v4,K30rl5;Âir eliyizni MK66vl3;₺zrer ok B12v2;birer pıçak B42rl6,
A33vlO; birer turunç K41r9;&rerzîbâ fon B25v4;onar a/tan B25r4,M35/8
+kü
közkü A7r7,A24r5
+sul
yohsul M69/1 (k,yoksul D50r 13 ,B66v6

+lu,+lü/ +lı +li

Bu eklerden -lu biçimi daha yaygın olarak kullanılmıştır.
adlu D3rl4,K3v2,D18r5,MK17r5,M93/13,D70r4; ‘ärlu B23vl2, B57v9,
K55rl4,A49r3,MK54r3;ÂzZ?p atlu B\9rl-,aflu B73r6,MK23r3,MK26r8; 'ayblu
K9rl6;Âa^/ız B19rlO,B19rl6,Allr8;aZtan başlu D50vl2;bizâcatlu D57rl2; borçlu
A30r3; boruçlu B38v4,K37vl,K37vl,MK36r5;taığa/u A9r8;buğavlu M23/5;datlu
B57v8,B62r8,B72v3,D20r 15,K20v4,M28/21 ,M43/7,K36r5, MK34v9, A53vl;dizârlu
MK35v7,MK35v8;JâsâŞatfiz M79/20;£azfo D22vlO,M65/15; hâtırludur M59/1;
hulklu M34/S;^adarlu B65vl4,MK20vl0,K50v9;Âazı/ız D12r8, D12rl0;£ara#7zz
M51/19;kardaşlu B63rl4,MS2/19;kanndaşlu K60v5; katarlu Jk69v3',kayğulu B61r7,

142 Cin Ali, “Yoksuz ve Yoksul Kelimeleri Üzerine” Türk Dili, Dil Bayramının 70. Yılı, S..665.-
674.,Ankara Eylül 2002

87
B63rl3,D10v6,D45vl3,M82/l&,korkuğhı A35v4;kutlu A17rl4,K47rl4;maÂâzn7zz
MK21vl7,M32/19; maslahatla A26x5A44^li>-,mihrbänlu M92/15;muylu M66/11;
orunlu B8v4;rähatluB61r7,D58vl4,MK57rl 1,M79/19; revälu ohnazD38vlO;şabırhı
D27rl4,MK26r2;şabrlu M39/5,K27vl \şıfatlu B25vl4,D48rl2,K48rl 1,M66/18,
A41rl5;,suçlu K33rl0,M47/7,M86/17; şuçlu MK31vl5,MK39r9;^J/ıÄ/ız MK47v3;
şefacatluB30rl4,B72v4,A63v7;/aZ7zz A13rl4, MK54r2;/aZ/zz B43vl4,MK56r7;ü7n<ğ7zz
K13v6;yya/7z/ D13rl,D55v4;uyaflu M65/2\\yahtlu MK33vl4;yar7z/ D6vl2,D17v6,
D44r6, D44vl7,D70r9;yär7₺r <7zneK61v9,MK60rl4;y^7z/MK59rl0;ya2u77uB41r9
+lü
mürüvetlüdär örneği ilgi çekicidir. Aşağı yukarı aynı çevrede biri Türkçe
diğeri Farsça iki ek, işlevleri açısından benzerdir. 2znzrizweZ/üc/ârK58v9;
bezeklü A41vl2;^ş₺6 dillü B30rl3; diyânetlü B30rl6,M43/6; dürdü dürlü
MK39v3;dürlü B24v6,B32vl3,B35r2; edeblü D55v6,M76/2; emânetlü B30rl6,
MK28v8; hâcetlü MK31rl5;^a7âveZ/ü B32n9',heybetlü B19r3; kerâmetlü D23vll,
D22r3;löZTÂ7zz MK6vl7;±ârA7ü M31/19,M31/21 ;âöz±k/ü MK25v2; körüklü B3v6,
K5vl6,B23vl0,B27v5,B57v7,MK26r2,K37v2;Âzzwe77zz B30rl5,K30r6, MK28v7;
küç!üB69xT, mürüwwetlüA22vll; öröli/wB33v9,A25rl0;ârtü/â'MK31v9,MK46r2,
D58v5,MK57r2,D59vl2,A53rl6,MK58r9;önzfi77n B62r7; sevüklü B17rl2, M6/9,
MK6vl,M9/15;sewgT77z7B5vl5 sewüklüB7v4, K67v9; siyâsetlü B\9r4, D18r6;şa7?£Ş
sözlü K30r4,A21vl6, M43/3;söreZ7û‘ MK28v8; şâhidlü M55/3;şe£katlü M92/15;
şerıâüM10/15; türlü MK16vl;yer7ü A68v2;yûne47üB30rl4; yüz/zzB30rl2
+lı
atlı B27vll;bağlı K50vl0,A43vl6; başlı B52\T,buğawlı B17rlO,D16rl6;
kayğulı K60v4;maÂâm/z D23rlO,M2/6;/nüArac7z M33/8;rahatlı A41v4;ZaZ7z
MK19rl3; yarh B6v7,B7r9,B7rl6,B7v6,MKl 1v9,K44v16
+li
Ââde/77MK22rl2;ez7eZ?77K55rl4;Âasre/77MK44rl5; heybetli
MK18v5;#erame/77K23vl5,A16vl4,MK22vl
+lık
Ekin -mak üzerine gelmesi yaygın bir kullanımdır. Ekin son sesinin kaf (j)
ve kef (J) olarak yazılışı bizi bu eki lık,-lik, hık,lük biçiminde gösterilmesine
götürmüştür. Uyumsuzluk bu durumdan kaynaklanmaktadır.
ağlamaklık Kllvl;almaklık D25rl5; ayrılmaklık D31rl3;ayrulmakhk
AlQrl4;aytmaklık D45vl; barmaklık D54rl2; danışmaklık D45v6; dutmağlık
A65vl6;dutmaklık B74vl3; inanmaklık MK12r3; kavuşmaklık B18r8, MKlörlO;
kawuşmaklık D17rl0; tapınmaklık D21v4; urmaklık K44rlO,A37rl4; olmaklık
D45v2; yürütmeklikYT!3t\T, aytmalikK45vl; işlcmeklikB61vl4; kelmeklikDllr5;

88
kirmeklik M95/20;körmeklik K5r5,M12/19,D55vl0,A50vl4; ögmeklik D36r4,
A28vl ,MK34v8; mzneA7zX:K6r3; vermeklik A57vl;
'fıcizlık M63/15;a^ MK48r9; altunlık ASlrW'fâşıklık B34r7,MK25vlO;
aşlık B60r3,D49v7;a7Zz aylık B29rl,B29r7, K28vl7,A20vl0; cefalık 315n1Q‘,darlık
B77v2,K53vl5,A47vl;t7ânzJğa/2Âr M68/8; dinarlık M&6!3',doğnlık MK55v4,M78/2;
doğruhk K56vl6; düşmanlık D17rll,K17rll;düşmanlık A10r5,MK16rll;eraanÄ£
M66/13;,gammazlık 34rv5;hâ[unlık M39/14;hayranlık M79/12; helâllik A66vl4;
hoşlık K72v9;ınamlık D12vl6,K12vl3; ıraklık M39/10;‘ışklık 327x\2',kâfirlik
377x3-,kâfirlik 377r3', kedhudâhk D49v7,K49v6,A42vll; kılmaklık D41vl4;£?ZZzÄr
MK46v7,MK52v4;kızlık A47xl6‘,kuşlık vakti A58rl5,M87/9 mağbünlık K17rl5;
mahrümlık D59v4,A53x8;mahzünlık 372v9;mihrbänlık D75v5; müselmanlık
B26rl0; müselmänlık D26r5,MK24vl 1 ',nâçârhk M&%l\9‘,oğnhk B66r3 ,K63r5; oğullık
M51/4; pâdişahlık B68v2;pâdişâhlık D23v4, B51rl3;j>ä^äÄ7ı7r A59v3',peğambarlık
D10x4;peyğambarlık 10vl6;pinhânlık M76/19\râhatlık K47v3; râhatlık B4vl,
D48rl7; şabırsızlık D13r8,K13r5; şabrlık MK32r5; şabrsızlık 18/7; şädıklıkf35vl4,
A2üx\fr,şafahk A66vl4;şakınmaklık NOk36x9',sayrıllık A25v7; şaynılık M47/14;
serverlık 372x\Q şıddiklık K35vl4,A28rlO sığınmaklık B38v8; soymaklık T)45n\',
sultanlık B43v9,D42rl4;suwz7z£ M9/16; susuzlık MK6v3; suwsızlık B6v7,
37v&,şâdkâmlık K15r6,A7vl5; şâdlık 66/12; şermsârlık 3v9; şermşärlık 10vl6;
ta'cîllık D49vl;tanuklık MK39rl3;fanukhk MK49v9,M70/13; tarlık MK46v7,
MK52v6;/az7z£ MK48v6; tazamflık B36v4,MK43v3;temän/2Ä' D4rl5; teväzuchk
D12vlO;/cğn7zÄrB41rl4; wpuzÄ^K72vll,A68vl3 ;n/^ğ7z£B44vl5; jw7z£D68vl2;
yalancılık MK.6vl2;yalançılık K.5T4,Klr5;yalaplık B72r9; yathk B71vll,K67vl6;
za cîflık B45rl 5 ',zänlık MK5rl 7 ',zärlık MK56v 11 ',zulmhk W&6/\6',firkätlık
+lik
âhiretlik A39rl6; behrebendlik 319r4; bendelik B17v2, K18rl2,
M26/4,D18rl5,K18vl,AHrll,M26/9;dos/7Ä B51r7; dünyâlik K46r9,A39r9; düzlik
311vl\',edebsizlik B43H5,K39vl7,D42r4,'K42r4;esenlik MK16v7,D17v7; esenlik
KAlvfyhüımetlik M31/3; işlemezlik D7vl4,K7vl5,Mll/l kâfirlik K72r5,A68r6,
M.91llQ',kardaşlik kencänilik K33vll; keylik B51v4,B77vlO; keylik
K49v8;kezâlik D8r9:kiçiklik D18rl3,K18rl5,M80/l; körmeklik ¥f25r3',küçiklik
MKllrl3;künlik M41/5,A32v7; mahbüslik M66/16; meliklik K51rl7,A44vlO;
mu'abbirlik M65/12; peğamberlik K10r6,K73r9,A69rl2; râhatlik B48rl2,A40v6,
MK46r6, M98/10; risâletlik K10r6; sâkîlik B44v3;saltanatlik A49v4; serverlik
B23r4,A15r2, M31/2; seyyidlik B23r6; seyyitlik D22r3;ümldlik A59vl3; yiğitlik
B38vl6; za'îflik M60/17;bendelik D17rl6,MK16rl6;kâfirlik A69x\4',kardaşlik
M9/21; meliklik B45r5;meşhürlik B2r6;mezkürlik 'MAI(r,nelik M4Hl',neteglik

89
A37rl;neteklik K40v3,A33r5,K54rl0;ne/e77fc B56v3, M26/3,D28v2;nere7Ä K44r8;
5ezver/ıtB54r4; yigitlikDyiv]A
+luk
aynluk D33rl6;horluk B33v9,D32vl5,D33r3;Âa^zz7«Âr A3v2;kulluk K17v3;
mağbunluk AlQr9;tanukluk B53r4;temellük MK55vlO;w7üg7zz7r B14vl;yaZ/ü,7'
A62vll
+lük
kerämetlükMlklQNİ^körklük A13v5;Ärä7ü£B41rl 1 ;.ne7ü£K69rl l,M30/8;
sevüklük D16 v 1; türlük B18r 14;yigitlük M53/4; bendelük MK17r 10,MK29v5; birlük
MK12v 13 Jcörüklük A19v6 ',netelük B41 v9 ,MK27r7; serverlük MK5 0v6
+cık,+cük,+çuk
küçücük B41rl 1
+çuk
oğlançuk A34v7,M22/2,A8rl6;oğ7anpzzA7 'QlOvX^oğlançukım A63vl ,M92/9
+açuk
daraçuk kuyudan B44v9
+ça
barça B33vlO
+inçi,+ünçi,+unçı,+inci
6e^znp7B25r2;7fcMp/B24vl6, on birinçisiglk£2r\\’,törtünçi'Q25r2, on
birünçisinii}'B65x6, on dörtünçiA20r6, üçünçi B25r2,B23v7; onunçı B25r4;beşinci
MK3rl3, onbirinciNlYd^Yl ,onbirincisii]MK60vl4
+n
7ZfcfflB69rll

I.I.3.I.2. Fiilden İsim Yapım Ekleri

Metnimizde fiilden fiil yapım eklerinin sayılan ve örnekleri sınırlıdır.
-m
<57ümB10v3
-ç
sevinç A59rl2,MK63vl4,A59v6,MK64r6;saÂ7Z7p B8v2,B52vl6,B58rl6,
K7v6, MK7rl2,M10/13,K7vl2,MK7vl,MK49v5
-gu
kadğu K5rl3
-gû
sevgi K8v3;sewgzz7üB5vl5
-mur

90
 yağmur B20v2,B2 lr7,B21 r6,B51 v6,D20r4,A13r3,MK 19r3,D20r5, A13r4
-guçı
Ekin son ünlüsü düzlük yuvarlaklık açısından uyumsuzdur. Ekin ünlüsü ise
getirildiği kelimenin son ünlüsüne ünsüz bennzeşmesi açısmdan uyar.
ka vşurğuçı B16r 12,B 18r6;
-güçi
birgüçi B23vl4; vergüçi M32/4
-kuçı
kaçkuçıdur B16v6,A8v4
-ak,+ek
konaklara K60r4,A54r2,M82/3; pıçak M12/1 ,M 10/11 ’,pıçak
B9rl6,K8v4,D8v4, A33vlO
-uv/-üv
yazuwı tt3x3\yazuwnı W>2N\A\yazuvnı M82/4,M82/8
-ı,-i
bitiyazdı B17vl; biti okup B28r 15,B70v8
-u
yazu kördi'D6Qv\

1.1.3.1.3. İsimden Fiil Yapım Ekleri

İsimden fiil yapım ekleri içinde en işlek olan -Ta,-7e ekidir.
+da-
alda- B6r2,B36r6;
+de-
ünde- B74r 16,M49/21 ,A65v3,A66v5
+sa-
susa- MK48vl3;şzzss- MK47v7;şzzşa- K49r4jA42r8;szzw,sa- B50vl5
+la-
ağırla- B22v2,B74vl0,K57v5,A51rl4,M78/14;a/7a B60rl0,B61v9,M28/7,
D58r2,K57vl0,A51v3;an7a- K60rl4;^7a- B3rl0,MK2v3,K2vll,MK2v7,D26rl6;
arzula-M97/6; asmarla-B15v3,M62/10;av7a-K12rl6,MKlIv7;aw7a- B13r8; ‘ayıbla-
Wlxfr,bağışla- D21vl5,D21vl6, B62r9,D59vl5;&z/7zz- B36rl0,MK34r3;Z>o<ğaz7a-
Bllvl4,Kllr5;Z>o^zzz7a- DlOvlö;boyla- B37rl5,M51/9;bozla- B45rl0;<7a/7a-A6v5;
da'vâla- B9r3^1\n-,dırıla- K73vl0; doluğla- B15r7,K14rl2;Jo7zzA7a- MK13rl7;
du'âla- K73v2; katarla- B36r7,K61rl3;konakla- D21vl5,B22vl;ÂoznzÂ7a- D71r9
kuçakla- W)ı\-,mui]la- ¥>A%A-,oğnla- B66r2;şatukla- MK58vlO;szz7a- A48vl5;Za#7zz-
MK42v6;/a//7a- M73/13;/o7₺zğ7a- M20/5;ulukla- MK41v3; yarjakla- K19v3,A12rl3;

91
yığla- MK5v5;zindanla- B41r5,D39vl4,A32rl6;.zinharla- B16r7',çoğıla- D44r3,
K44r2,A36vll,M60/20
+r-
kayğur- B19vl5,M6/19,D58r2,K57vl0;Äaj^rzrzz^- Dİ lvl5,MK10vl6,D28vl

1.13.1.4. Fiilden Fiil Yapım Ekleri

-der-
könderdiler MK 13 v2
-dur-,-dür/-dır,-dir/-tur,-tür
Metnimizde ekin daha çok yuvarlak ünlülû biçimlerini görmekteyiz.
açdur- D43rl4,A36r5; adur- B46rl; ağlatdur- D69rl7; akdur- D63r5',aldur-
MKA\rl;antIandur- K62r4;antlaşdur- B43vl5,MK56rl7;afl//a^cfar- D42v3,K42v3,
M58/ll;az7<Äzr- D43r7,K43r6,A35vl4,M59/ll;araÄÄzr- M15/7;artdur- M35/6;
atlandur- B28rl6,M67/l 1 ‘,aydur- B72vl3;azdur- D35vl lMK34rl 5; bıılaşdur- D39rl5
•,dolandur- DölrlO;doldur- B57v3;donandur- B63v7•,duydur- D43r7,K43r6,A35vl4;
mandur- B6Qxl4;ıslandur- MK5v8;kaldur- B24r2,A36rl3;Âa7dizr- B21r5,D31v7,
K70r5,A66r4;Äaz7o,ur- B3xl;kapdur- M712\kavuşdur- ¥A6x\4-,kawuşdur- B48r2;
kondur- B35rll;kuçandur- MK5N9-,saçuladur- B\Qv4-,sandur- D2rl3,K2rl4;
sığmdur- B%x4,M\ll&,sığundur- ¥Ax4\sındur- D4rl6,K4v5;şznJzzr- M72/5;soA/zzr-
K29r8,A21r2 şoldur- MK27v9;sundur- MKAx^,pndur- M83/7; toldur- M68/9; foldur-
MK53vl4; tüydür- MK4İVİ4;urdur- MK.3%N4’,yandur- B3rl,B3r2; yapdur- MK34r3;
yazlandur- B6v9;yondur- B43v2;.yordur- D6vl4;.yudur- B75rl3
-dür-
bezendür- K6vl;bildür- B21rl2,A13r9,M28/16;ZvWzz7-- D25rl6,K25v3,
A18r5,MK24r5;Jeme£tftZr- B75vB);derüşdür- A66vl4-,dikdür- D49v8;dinendür-
B63v7;yüz döndür B54rl,B77r3,M71/18,MK50vl0,MK50vl0,M72/4,A68r6;
döşendür- B43v6;dületdür- A68v5;eAcfâr- D49v7,MK48rlO;elürzzr- M68/8,K49v7,
A42vl2,A42vl2;ez7Z^Jür- MK38r3;ıWâr- B21rll;işiddür- B6vBjşitdür- MK5rl7;
işitdür K6rlO,D5vlO;/^z7<iZür- B54x\2;işütdür- MlUfykeldür- D7xl;kiydür-
MK22vlQ;köndür- B6vl2,B43v6,D14rl6,M20/6,MK26vll, D42rll, K42rll,
A34vl6,M58/6,MK51vl2,MK53r9;Âöra^ûfür- MK38r2;ÂöyJi7r- MK7x2',köyündür-
D51 vl 7-,mindür- B19r 1 •,öldür- B5vl ,B6r 15,M6/8,M7/19.
-dır-
doldır- B30v9
-dir-
bildir- M10/2,MK24rl4;z^/Zo!zir- W1l2\-,kiydir- MK46vl3;sevindir- MK59v3
-tur-

92
 açtıır- K43rl3;arftzr- Bİ lv8,K25r2,MK23v4;azrz/ftzr- B25r2;/w7a£Zzzz- Bİ lvl5;
doltur- ~D3Qr\2',kavuştur- MK58rl l,A59vl6;£aw'W£ftzr-K68v7
-tür-
eyleştür- B56rl l',öltür- A62rl4; üleştür- B26rl 1 ‘,yüklettür- K28r2
-küz-
körküzdilerMKA lrl3,M95/2;^önhzzä/ MK6vl2
-ğuz-
durğuz- K17v2; tor/zzz- B 18rl4;7zz/^zzz- MKlövl
-kür-
yetkür- MK56vl2,A17vl4,M35/17
-t-,-ıt,-ut-
ağlat- W12x\b\akıt- B65v7;az7/aZ- MK41 vl4;ay/A M13/12; benzet- B35v2;
berjzet- B74v2; A?zeZ- B37r2;5«#/aZ- MK52v6;<fö^e/- A34vl6;z/zzzeZ- B21 v8,K26r4;
hazırlat- MK4819-,muylat- B56r9,M75/2;oynat- D35rl7,A27vl2;rezzcüZ- K56vll;
sözlet- B44vl0;szzrt- B13vlO;/zzze/- MK19v2,A18v7;yaraZ- K20v9,A13v5;j7/zcü7-
A50vl;yoz7A B26r6,K56vl;yorzzZ- A18v8;jzzÄ7eZ- MK26vl2,K28rll;j7znczfr- D57r2,
MK55rl6;_y/7n7z- B76v8
-ıt-
akıtmağılközden yaşurj B65v7;ayıtdı M13!\2-,korkıtdılar MK14r8,M21 /7
-ut-
korkutar sizBb'İN6-,korkutdılarYA5x5,MN\4
-ur-, -ür-
aşur- 'Qlx?>lQ'lx\4-,ayur- D18rll;Äa^zzr- B21r3,B24r2,B64r4,D22vl6,K23r3,
A16rl ',koşur- A36vl yaşur- B15rl fyyatur- B18r 13
-ür-
degür- M63/4; düşür- K33vl2,M48/3;/pzZr- MK5v7 ,M8/7;Äepür- B61v2;Äefür-
D70v3;Äz£/ür- K57rl3;Ä/yür- B6v8,B6vl l,A49v2;pz?ür- K70vl2;Zegz/r- D47v4;/e^ür-
A40v6,B75r 16, MK50r 1 ,A46v3,M73/l5,K58r6,M79/7,A52vl6,M95/8;üçür- B6v8;
yetür- D63r9,B70rl ',yetür- D56rl2 yitür- MK57r6
-n-,-un-,-ün-,-m-,-in
adan- D62rl3;aldan- Wl^lH',atan- A55N\.6:,alan- MK60v4;atlan- B23rll;
ezen- MK33rl3;bolğan- M50/15;£>o£an- B19r2;Wazz- MK34v6;dolan- D45v9,
K44rll;eyerlen- MK49r4,M69/l7;eyerlen- D50v6,D50v8;z^Zen- B27v4;zzzjyeZ/en-
B23rll;^saklan- K51rl5,A44v8;&aA7an- MK50r2;5Öj7e/7- MK44rl2,M63/6; sözlen-
MK38vl2;Zzfen- B2vl2;jzzn- K23v5

93
 -un-
bolun- B36vl4,D36r2;Z>u/un- K10vl2;t/ap«n- B54rl;dutun- D52r3;£ozhzn-
MK54v7,A58v8;o7izn- D74r2,K72rl2;saZzzn- B5İVİ2; sıgun- MKJ\].Q-,sığun-
B36vl0,D2r9,K2r9; sığundur- K8r4;solun- MK35vl7;tapun- A45rl0,MK50v3;
urun- B28v2,B36r3,B51r4
-ün-
degün- A6vl;duzzzo- K35vlO;Äörän- B37r4;löranzz£ D59v6,D61vl2;cgwn-
M65/7;örtün- B36rl;öran- M49/19;öZün- B10rl;sevzzo- K47vl6,M78/12;sew<2zn-
B28v4;sezzzn- K35rl 4‘,sezün- B15 v8,B 15v9
-m-
buşın- MK45v8;pa/ıo- B53vl3;cfe/?/z7- K20vl6;Äa/zn- B77rl 1 ’,salın- B11 v6;
şalın- M15/5; sığın- B40v 13; şığın- M54/18 ;B22v6
-in-
degin- S9\3v\Q-,degin- M19İlkiyin- A27r4’,körin- A19v2;sevzz2- K28rl5,
D47vl 7',sewin- A6vl 1 sezin- B36r8;sezin- M50/3,M55/2
-ş-, -iş-,-uş-,-üş-
‘acebleş- B30r2;ağ/a£- ¥A2r\\-,alğışlaş- A16vl6;alkışlaş- D23vl3;‘ayblaş-
K69r4,M93/6; ‘ayıblaş- A33v3,MK39v3;t/az;7a^- B72vl5,A13v3;j#zap- K17vl0;
igleş- MK16v9; soraş- B30r5;şora^- A21v8;söy/e^- D55r3;ta#/<a£- MK19rl7;^/^-
M93/6; titreş- MK49rl 6; yalaş- D69rl ‘,yığlaş- B50v6
-iş-
biliş- B56rl5;t/cz7>’- K9vl6;Âüirap- D69rl;yeö£- M27/7
-uş-
ayduş- MK54rl4;ay77/zz£- D23vl3;ajra/z/£- A16vl6;pağzrap- K19v7,A12vl;
kadğuruş- ¥A\N5',kadğuruş- M\6l^',kayğuruş- Dllvl5,MK10vl6,D28vl,A20rl4,
MK27r6,M41/1; koçuş- K68r7; uruş- D74rl 2-,yalvaruş- MK19rfy,yalwaruş- Al 3r7
-üş-
bilüş- K54r6;degüş- K69rl7;derüş- MK.19vll;derüşdür- A66vl4;deyüş-
K55v7,K57rl7M93/7;dürüş- MK44r8;enz?- Bnrl2;erüşdür- MK38r3;körüş-
D70r 10,K69v2,K69v2,A64rl5,M93/19-,körüşdür- MK3Sr2;külüş- A33r 16,M56/6,
KA0vl5;sevünüş- M34/9;sevüşdür- M54/12;sewünüş- K6v9;sewüşdür- ^B40v3;yetüş-
M70/19;yügrüş- B29v6;yügürüş- MK23r2
-ış-
aynhş- K23'vl7;ayrulış- MK22v3;kadğunş- K28r5
-ul-,-ül-,-ıl-,-il-
ayrul- B9rl l,MK8r2;o'wZzz/- K44rl7;^av^rz/- M84/14;saftz/- B29v5,K14rl5;
şatul- K8vl 1; tutul- B46rl -,urul- D10v9;t2zu/- B33r9;y/rto7- A2r 12

94
 -ül-
bükül- M29/10; büzül- D37rl7 ’,derül- B14v5,B74v3; dökül- D37rl5,
MK35vl7;dazzz7- D37rl8;£W- B14v7;^zh77- D13vl6,K13vl2,A6v6,M19/10,
K44r6,A36vl5,M61/4;7re7/ün77- M38/19;Äöra7- M50/21;örtül- A52r7;süzül- B36rll,
tklİN 12; tökül- B3 8r 15, A29 v 14; üzül- B3 8 v 1 ,MK36r2
-ıl-
apz/-MK19r4;as77-K5vl0;ayz7/-D16vl3,B31rl5;5apz/-D75rl2,A69vl0; satıl-
B1 lv5,MK10r8;şaZz7- MK30v7;_yığıl- B30r3;_^7- D5v2;_yırtıl- B40vl6
-il-
deril- D50v5,K50v3;Äepz7- Kİ lrlO;£es/7- B42v5;süzz7- MK34r4

95
 1.1.32. İSİM

1.1.32.1. Çokluk Eki

Metnimizde çokluk -lar, -ler ekiyle yapılmaktadır.
açlar B50vl5,MK48vl3; ağaşlarMK.33rT, balıklar sultânı D23nA, MK22rl2,
M33/8; Azas/ar B35rl,MK33v9; budaklar MK32vl7;Jü^arc&7er B66r6, MK6rl2,
MK6İVİ2; ellerin kesiben MK39vl5,D41rll; erenler B56vl4,B56vl5, A48r7,
A48r7JC54v5;eûneÂrp7erM35/19; kandillefQ>35x\5, MK33rl 1.M49/3

1.1.3.22. İyelik Ekleri

I. Teklik Şahıs: -m,-um, -üm

Genel olarak -m dudak sesinin etkisiyle bağlama ünlüsü yuvarlaklaşmıştır:
adaktım K18rl4,MK17rl2; allâhum B2vll; kulum B54r6; kumâşum
MK14vl6; febmüm D26vl0; ögütüm A66v7; cemâlüm A46vl2; hâlüm MK50v3;
tenüm MK9r7; da'vâm K52vl3; idim B2r4,B2vl4,B13r6,D24r4; anam B19r7,
B19rl5,B73r9,K18v3,Al lrl3,MK17rl7
II. Teklik Şahıs: -n,-ıy,-iy/-uy,-üy
aşuy yegil A56v9; arzüy B28v9; ğuşşay B34rl3,B63rl4,A54v2,MK59rll;
ad«7B4rl4,M4/16,D3v9,MK3v6,D62v4; azakıy MK43r3
HL Teklik Şahıs: -sı,-si,-i,-ı
Ekin yuvarlak ünlülü biçimine metinde rastlanılmamıştır.
anası B19r6,B41rl5,B66rl2,B72rll,MK38vl3; ârzüsı MK32v2,D33vl4,
M82/14; barçası B51vl3,M12/9,M31/21,K54v3; yahtusıMKZİNİl
I. Çokluk Şahıs: -umuz,-ümüz
Metnimizde -m dudak sesinin etkisiyle yuvarlak ünlülü biçimleri hakimdir.
kulumuz B15vl0; oğlumuz A24rl2; anfumuzı B9r4; köylümüzi K68rl0;
künümüzi A12vl 3
II. Çöldük Şahıs: -yız,-yiz,-yuz, -yüz^-ıyız, iğiz; uyuz,-üyüz
barçayız Kİ2r 10; kiçiyiz M77/11; kapuyıza MK55rl7; kamuyuz B22rl2,
K50r7,A43rl3;/a/7zz77z/2'a B13v5,K55v3,MK54r9;aZaz/zzz MK3vl6; boyuyuzdan
A16r5; kardaşuyuz MK3vl5; kuluyuzı M34/20; muradıyız B8vl2,D12rl4,K12rlO,
A5r3;teûfAâ^zzzK64v4; aÂra7â7zzD15v8; e/ü#üztfezzK67v4;âzz^zzzB13v2J)58r9
El. Çokluk Şahıs: -lan,-leri
adlan MK3r2,D62v8,MK60vl7,MK60vl7; ahmaklan B78v2,D75r5;
arslanlan A56r8,MK60vl2,D62v3,A60v6,M88/16; afları B65r9,A56rl3; du'âlan

96
D70vl3; düşmanlan MK38r3; ekinleri K49v7,A42vl2,M75/l; erenleri MK53rl4;
/>7er/K18v6,Allrl6,K31v7;Äa&7er/K8vl5,B78r7

1.1.3J2.3. Bildirme Ekleri:

L Teklik Şahıs:-ben,-men, -ven
oğlı ben D61v4;cjğ7z men K61r8,M83/18; anğven B4\t9’,aru men M55/7;
aruven MK38v7; ayrukven A67vl2; beşiriven B46vl0; kâdirven B40v3, B40v6,
B72v2,D69vl,A63v5; kadir men M92/13,M54/12, K68v8;^âbe/77ven A16v8
B. Teklik Şahıs: -sen,-sin
O£ÂsenB25v8,B63v8,B57vl0; degülsen A18r9; degülsin MK24r9
benim sen D27rl;benüm sen A19vlO,MK25v6; benüıj sen B27r8; muştuçı sen
B73r4,B73r8; 7r7ms7öK25v8,A18rlO;
III. Teklik Şahıs: -dir-dur,-dur
-dir ile yapılmış metnimizde iki örnek vardır:
kädirdür B41rl3,B74r5,D14v7,K33r5,A25rll,K40r7;6cy7e<7zzr B18vll,
A(tâvA,bilezükdür K45vl; bütidürB7fri\6-,degüldürB24v3, K24v5,A17v6, K39r5,
A31v7; eyledür B24r6,B52rl4,B75rl6; kimdür B44vl5; kaçakdur MK14vl3;
kaçkakçıdur D15vll;ÄapÄzzp(7izr B16v6,A8v4;Â2zz£?(7ur K69r7; vardur B62vll;
kimdir MK5r9;nedir D44vl; ‘âciz durur M57/2; var durur B48vl6, B49rl4,
MK30rl5;ÂorÂzz/u dururlar A49v8;korkulu tururlarWl6/15; korkuludurlar¥ri>6ri
I. Çokluk Şahıs: -miz,-müz,-vüz, -üz -men -ben
kandaşlarmzzzMK54vl5; oğlımzzM87/20,K64v8; nes77mızMK52vl2
kardaşvüzf)56vl^oğlanlarıvüzA58vl2;oğhvüz MK63rl4;aynz£mzzK54vl6;
ayruksı znzz MK53v4,D55r7; şerifler mizK56r3; şerifiniz, B58v5,K67v6,MK54vl4,
M77/1; şerifler bizD68vl; şeriflerüzA62rl6,M91/2;
n. Çokluk Şahıs: -siz
oğullan siz D65r4;kimler siz B5 8v3 ,M76/20;kandaşlar siz B5 8v4,MK54v 13;

1.1.3.2.4. Aitlik Eki

Metnimizde aitlik eki +kı,-+ki,+ğı şeklindedir. Ekin kelimenin ünlüsüne
uyduğu ömekeler olduğu gibi, ünlüsüne uymadığı örnekler de vardır. Bazan iki ünlü
arasında kalan -k- sesi de tonlulaşmaktadır.
dünyâdaki B68vl2;eğindeki D23vl6,K24r6;Jfcen‘âat7a<ğz B7Av2-,ken‘ândağı
oğlanlan B76r7 ;ken ‘ândaki A65v5;yerdekiD2Qv6;yannğı hasretime K61 vl 3\yannkı
telim yıl MK9vl6;_yarınki kün MK40v5;jzara2j7 kün B43r9,MK24vl5;Z>a^cZağz
muradıma B34vl2,B35vl 0,B35vl 0,B73r 11 ,D 19vl 5,Al 2vl 3,MK32v8

97
 I.I.3.2.5. İsim Hâl Ekleri
Metinlerimiz hem Doğu hem de Batı Tûrkçesinin özelliklerini içerdiği için
isim hâl ekleri çeşitlilik göstermektedir.

1.1.3.2.5.1.İlgi hâli: +ıy,+ii);+uy,+üy; +nırj,+niy; +nuy,+nür)

Metnimizde, ilgi ekinin ünsüzle biten isimlerde +ırj,+irj, ünlü ile bitenlerde
+nuy,+nüy şeklinde geldiğini görmekteyiz. Metnimizde ünsüzle biten kelimelerden
sonra da +nııy,+nüy şeklinde kullanımlar görülmektedir.
mâ‘şüknj ârzüsı B34v5; anıg adı B14r3,B63v 16; direkleri/} ı/üÂZudbK34rl6;
direkleri}] arasında B35r8
sizüıj atayızı B67vl3; birinüy başında B27vl2; kardaşlamg öfkesinden
MK7vlO; yüsufiırj ağn MK28vl5; cühüdlaruy ‘akıllan B78v2; yüsufug arkasın
B39rl2
nebîniıj du‘âsıK23rlO;kendüniy eZzneDöOrl; etegüniy altına¥&4', halîlniy
oğlı B69v3; cümlesini}] hatırına D4r9,K4rl3,M5/l 1 ',hâtunnıi) elin B34r5; yehüdânuj
heybetni K64r6
dünyâmı] vefası K45v5,M63/2;saraynzz7 jp/K34v3,A26vl3; sarâynırjnakşına
M50/19; nebînirj du'âsı K23rl0; nilniıj ırmakma M32/13; kaşnuy arkasına
MK6r6;kudüsnüy melikiK20v\7; teıjriniiıj bir dostına B75vl2;

1.1.3.2.5.2 .Yükleme hâli: +ı,+i; +n; +nı,+ni

Metnimizde yükleme hâli eki, +ı,+i biçiminde kullanılır. Bunun dışında Eski
Türkçede olduğu gibi iyelik ekli kelimeler üzerine +nı,+ni ve üçüncü şahıs iyelik eki
alan kelimelerden sonra da +ri li biçimlerini almaktadır. Ayrıca metnimizde +nı,+nı
ekini iyelik eki almamış biçimlerin de bulunduğunu görmekteyiz.
+ı;+i
'arabı ündediler B47v3; beyzi soldı B29rl5, D26vl4,K27rl,A19v6, A25v4;
bülezügi çıkardı B46vll;ısz keldi A63vl3,M93/l; ‘ibreti ‘acebledi B55r8;4p
kılmaklıkğa A38r 16; işi koyup D3 İr 11 ‘,kimi örse B60vl 1
+nı;+ni
deweni ketürdi B73vll; deweni veribidi B73vll; kömlekni bulaşdurdı
^LVüxYl^kitäbm düzdi B79x\Q-,kitâbm temam kıldum B79xV2;bitini aldı
A61rl2;bitini okudı B7t)x7\cebrâ‘ilni kördi MK9v5; kemâlni kördi M7N7’,cemâlni
kördüm D28rll,MK26vl6;t7zzjzw kördüğüm B49rlO;eZuz aldı K8r4,K32v9,
K33rl6,A28rl; kıymetni sakla K45v3; kömlekni bulaşdurdı MK10rl7; rahmetni
kılursa K65v9

98
 +n
elin aldı MK7v9; şefkatin zahir kıldı MK7v9',sözin sözler MK2vl7,
A28vl5,MK35r5;/zrÂaf odm B71rl5; buğavm aldurdı MKA\rl',buğağm şeşmegil
B17rlO; kanun bulaşdurdı Kllrö; kolun tutupKA5r5; fonun soyup A53vl4,K59vl7;
fonun yırtıp Dllv9; oğlum afin D62rl3,MK60v5; bağrın dağlar K16v9,A9v3,
MK15vlO,M23/16; bağrın köyündürür D5İVİ7; barmaklann keser B42v3;başın
yuwdıB6v7; canın aldı B43v8,K42rl3,A35r2, MK41r3,M58/8
Bunların dışında bir de eksiz yükleme durumu dediğimiz örnekler vardır.
Eksiz yükleme hâli için şu örnekleri gösterebiliriz.
malum feda kıhıp MK28rl6; sözüm dutğıl B42rl 2; Zaağran dağlayurven
K66rl7; bağnm köydi B69v9,MK65r9;Ää/mzz7 şişdürdi B26vl6;mâZzzn verdim
A46r5;mâlım verdüm D52vl5;belim bağlayurven B69v8;haberim vergil B46vl0,
MK43vl B,hâlim körmezsin M71/18;kudretim körgil B52r3; yüreğim dağlar B69v6;
öğüdüm işidiben D26vl7•,ögütüm alğıl A66v7;ögütüm dutğıl B75v3, K27r4,
A33v6;ögütüm tutğıl K41r5;özzzzn körsem M7/9;sözüm diple M52/10;sözzzm tutğıl
D41r3;änzÄÄzm Äesmez/MKlörö; ünüm işiden M21 /3;ünüm işitsepiz B67r5;yüküm
sattum B46r8;yüküm satup D44v8

1.1.3.2.5.3. Vermehâli: Ai, +e;-ya,-ye; !ğa,+ge/+ka,+ke

afa bindi MK47rl3;a/a bindiler B50v4;balıklara B24rll;dîvâra D60rl3,
MK58v8,M81/19; tahta ağdı B28v2,D49rlO, MK47vl2;Za/;Z<7 çıkup MK26vl3;
cazîze lafıfkeldiB37r9;kapuya K39vl0,A2rl2,MK38rl5, A51vl2,D58vl0,A52rl2,
D58vll; züleyhâya yüsufşordı B39v7;
köşke kirdi M49/20;şanezne yalvartır B33rl6,B33vl;Âüne^e bepzerdi
MK51rl2; meclise sunarB42rl5; meşâlime buyurdı B57rl5
közküye bakdup midi B32v2,A24r5; teräzüye altun koyğıl B30v8;ûfeveye
mindürdilerB\9f\.-, deveye bindiB7lv9; dlneye emrkıldı B69r9
taşka balkır B47vl0; taşka balkur K46r6,K47rl6,A40v2
itke verapMK6rl3; kıyâmetke tegrüB4rl5;melikke verâpMK6rl3
oğullıkğa kabül kıldı B37rl0; suvğa düşdi A17rl; suvğa kirür K23rl3;
suwğa jfcüra&'B24rl2; suwğa kirsep B24r6; suğa düşdi K24rl; uluklukğa değinirsen
B14vl; közküge bakdup mıD3İVİ7

1.1.3.2.5.4. Bulunma hâli: +da,-+de

Bulunma hâli metnimizde +da/+de şeklinde görülmektedir. +ta/+te li şekilleri
bulunmamaktadır.

99
 kuyuda K14r9,A7r3,M20/20; katında MK4v7, MK5r4,MK62vl3;maÂamû^
B76r6,Dl lvl,A4r4,M71/10,MK55vl6;«araydâ M82/16,A54v7,M83/3;Za<ğdra D12v3,
K12rl6,A5vl;anhat/a D50r4JC50r3,A43r9;</2ğt7a D14vl4; dağlarda A56r3; kapuda
B60v5,A36vl5,MK42v9,M61/4,M61/7,D58rl4,MK56vl6,M79/ll,MK57rl,MK57r
7; yanumda MK12v6; boynunda MK2İVİ0; düşde A14rl4,MK20r6, M30/1, D26v4,
A19rl2, M37/19, D28v8,MK27rl3,A28r2,MK34rl0; ewde A47v7, A50rl, A58vl2;
evde K7v6,MK7rl2,M10/13,MK31v9,K54r4,MK52vl0,M77/3; kiçiklikde D18rl3,
Kİ 8rl 5, M80/1 -,közküde B15r9,B 15rl 1
Şu örneklerde Eski Türkçede olduğu gibi bulunma durumu ekinin ayrılma
durumu görevinde kullanıldığını görmekteyiz, kuyunırj içinde çıka keldi A28vl4;
sarayında çıkar A44r\\ kandakelürşunlar A48r5;bendeyuyutmağıl K33v8

1.1.32.5.5. Ayrılma hâli: +dan,+den

Metnimizde, ayrılma hâli eki, +dan/+den şeklindedir. Bunun yanısıra +dm
şekli de görülmektedir. +dan/+den şeklinin kullanımı +dıria göre daha baskındır.
+tan/+ten ’li kullanım şekilleri +tm,+tin,\i biçimleri yoktur.
açlıkdan B52r5;atdan indi K48vl0,A41vl5,MK47rl3;en7en B2r2,B26v2,
B30rl5, K26rl7,A19r3,A22r2; atamdan D18rll,K18rl3,AUr7,MK17rll,M26/5;
âdemîden B24v3,B38r6; 'azizden B34r8,D33vl, MK32r7,A52vl3; allâhdan B39rl4;
yigitlikden MK36rl7,MK36v4,MK37v2; kardaşlaruıj öfkesinden kuyudan
Bllv5,D10rl0,K10rl2,MK9vl0,K14r3,A6vl3,M19/17,MK42r2,A53vl5,M81/20,K
73rl,D74v7; açmazdan MK65vl; ağaşdan MK43rl4; ardımdan MKA9f\.3:,putdan
B22v6,MK20rl3,M30/8; uçmahdanBİlr8,B72r8,B76r3
atamdm ayırdılar B19r9;abvâldin A5Qrl3;allâbdm M7/13; tecridin K23r2;
‘azabındın B9v3;dünyâdm M77/16; arkasmdm MK 62v\2',oğlandm A34v9;putdm
K21v7; sakmçdm BZv^uçdm uça M8/ll;uçmalıdın D10rl2,K71r8; yırakdm K19r7;
züleyhâdmK.70rl6;yehüdadm D65rl0; buyruğmdm A13rl 1
Eski Türkçeden bu yana gördüğümüz hâl eklerinin birbirinin yerine
kullanılması metnimizde de bulunmaktadır. Şu örneklerde ayrılma durumu ekinin
bulunma görevinde kullanıldığını görmekteyiz.
ol makamdan dörtünçi gür anıp boldı A67rl0; ol tarafdan firâvân oldı ni'met
D74r7
1.1.3 2.5.6.Yön hâli:
Metnimizde yön hâli ekinin farklı şekilleri tespit edilmştir. Bu durum
metinlerin Doğu ve Batı Türkçesi özelliklerini bir arada taşımasından
kaynaklanmaktadır. +ra/+re;+ru, +rü;+n/+ri;-aru/-erü;+ğaru/-+gerü;+karu şeklinde
görülektedir.

100
 taşn balkar MK44v9; taşn çıkmak MK13v2; gür içri MK35vl4,MK36rl2;
kuyu7pzzMK13rl6; taşndanMKA4rl3‘, taşn balkar MK44v9
+ra,+re ile yapılmış örneklerin kalıplaşarak bir edat gibi kullanıldığını
görmekteyiz.
saray içre 33rl6;zindän içre MK40rl0,MK41rl2,MK45vl2; kitab içre
MK8v5; kubbe içre MK2İVİ4; bu hâl içre MK39v2,MK51r9;zmşrT içre MK2v3,
MK23rll,MK25vl7; faşra A7rll,MK39rl2,M63/20,MK13v5;D46r7;^ra çıkdı
B15rl5;taşra çıkğıl B15rl3;taşra durur idi B78r3;taşra keldüginde D23vl; sudan
taşra¥k23v5-, taşrakeldüginden MK22r8; /apraMK13v5,MK39rl2; taşra keldüginden
MK22r8; şoıjra MK10r8,MK52r6,MK60r8;İ2raMK5rl6,MK15vll, MKlövll; kirü
döngüMK6r5; kirü keldiMK46vlO, kirü verdiMK4İVİ3, MK14r5; berü MK6rl5,
MK39v9
iç kelimesinin hem +re hem de +ri şeklinde yön eki ile kullanılması dikkat
çekicidir.
içri MK8v9,MK12rl5;£Ör içri MK35vl4,MK36r2;Âzzyzz içri MK13rl6;
şâdkâm içrü MK14r9;boynuzprizMK36vl7
+san
Bunun bir edat olarak yön ve taraf bildirdiğini, özellikle Çağatay metinlerinde
görmekteyiz. Konu ile ilgili örnekler şunlardır:
mışırsan M75/6; yacküb san M63/6,M92/17
-aru/-erü
taşanı çıkdı D40v7
-ğaru-/-gerü; karu/-kerü biçimi MK nüshasında kullanılmamış, öteki
nüshalarda bulunmamaktadır.
taşğarudan X)^5N\\-,taşkarudan K45vlO,A38v9;/a^Âarzz Bllr6;ia^Âan
M14/10; /ayÄ2nzK10rl2

I.I.3.2.5.7. Vasıta hâli: +n

Metnimizde vasıta eki +n, birle, bile ve ile edatlarıyla yapılmaktadır. Ekin
+sız sıfat ekiyle kalıplaştığına da tanık oluyoruz. Bunun gibi bilen örneğinde de
kalıplaşma mevcuttur, bilen M68/2
hatasızın B2r4;körgil közin B19r7,B19rl3,B15rl4;Âa^ğzzrar kanun ağlar
M25/4; hem bu vaktin MK16r3; tünün keldi45v9
Bu işlev, birle, bile ve ile edatlarıyla da karşılanmaktadır.
kimse ile 25vl3;hasret ile 9r4,60rl2,61rl3, 64rl l,64rl2; anır/ ile 30v3;lügat
birle B50vl3;meJeJ birle B40v3,A31vl6,MK38r2;znenüm birle ;D62vll, M84/19,
D62vl3; nazım ₺zrfeB3rlO; mercan birle B33r2,K35r7,A27v2,M49/19; nikâb birle

101
D59vl2,D63rl,MK61rl0; nicmet birle D49v9; öfke birle B66r8,B67vll, B67vl2;
ökünç birle B7rl3; şabäh birle D69v6; şabır birle B27v4; haüyye birle MK58vl4;
meded birle MK38r2;remz birle MK32r8
mercan bile MK12v3,A22vl,M43/18,D35r7; saki bile B43vl6;suçlu bile
'B33v\5’,tağ taş bile D45r5;jräszzf bile K21r7,K24v2;anlar bile B59vl 1; ulularım bile
MK5r4; destur bile WMJyt4\zärlık bile MK56vl 1destur bile M^SrA^kardaşlarnj bile
MK61r2;mercan bile MK12v3;

1.1.3.2.5.8. Karşılaştırma hz\i:+rak,+rek

Metnimizde karşılaştırma eki +rak,+rek biçiminde görülmektedir.
ağrakKXh 1 ,A29vl\artuğrak B26v9,D32r7,K32r9,MK30vl 3,M5 l/3,MK55r2
artuğrak B17v9,M45/21,A50r4,M77/6; kâfurdan artuğrak B38r2; datlurakdur
A29rl5;latifrak ayaklanıp lutfrak K36vl5;lufufrak B37vl5; latlfrak MK35v3;
y^reA-MK34vl2,MK7rl7,MK14v3,MK16r2,MK40v5; M52/21;Za^raXr dururD74v7

1.1.3.2.6. Soru eki

Metnimizde soru eki -mu/-mü; -mı/-mi dir. Yaygm olarak kullanılan dudak
sesi -m’nin etkisiyle kullanılan -muZ-mifdür.
ahır mu sen 52rl0; olur mu sen 4&v2‘, a#armusenB55vl2,MK52rlO;
aldurj mu 51v6 ; bakdurj mu 30v6 adadurj mu 60v2;duydug mu 6vl6; okımaduıj mu
30v6; aldadıg mu D62rl0; atadurj mu K6İVİ6; soımadurj mu B47v7■,duydur) mu
MK51v7; buldır) mu B64v9; yatur mu sen B19rl5,K18v3,Allrl3; korkar mu sen
M53/4
kıldurjuz mu &v\5-,aldur)iz mu 66v8; atar mu s7?B16r3,MK14rll; yazdurjuz
mu B71r6; duyduğuz mu D7rlO,K7rlO,MK6vl6; alur mu siz 14rll; sorduğuz mu
B56vl4,K54v4; satdurjuz muWl\x5‘,satar mu siz'QYbr'i
bar mu B44r2,A35rl2; yok mu 37v2, 36rl7,38vl4; yetmiş ay mu Dllr4;
yetmiş yıl mu Kİ bakdurj mu idi A7r7,MK13v3;Âözfczye bakduıj mudi A24r5;
bolur mu sen B3N\6-,buldurj midi K32r4;buldurj mu K6İVİ5;buldur) mu MK30v7;
rast mu D16rlO,K16r8; közküye bakdurj mudi A24r5;şormadurj mu K46r3; olmadı
zzmB19v5
-mü
dedürj mü B64vl0; bildürj mü B32v4,D46r5,A51rl2;fo7zHCûrzzz7 mü B47v8;
bilür mzzsm MK53r8; bilürmü sen B34vl,D41vl2;JetÂ&7mn B64vl0; kürer mü sen
MK17rl7,M26/12; körmez mü sen B17vll; eylendürj mü A55vl3; bilür mü sen
MK17vl,MK44rl 1; bilürmü sin MK53r8; yetmişkün mü MKK1 lr9
bildürjizmuQ7\r\A’, bildirjüzmü D68rl4;Zy7dm7âzzmzB42v8,B60r3,M90/l;

102
bilür mü siz B2v8,M77/14; dediıjüz mü B71r5; düşdüyüz mü B42v9,M56/20;
kördürjüz mü B42v8,B42vl2,D41rl5, MK40r6;ÂĞnmes mü siz K7rl4;Âözmez mü siz
B8r9,K16vl5; kesdüıjiiz mü B8r5, B42v9;ö7ezneyzzn mü M3/7;bilmedi mü B19v5;
kelmedi mü B19v6; esen müdür B68r 15
-mi
bilmedüıj mi MKAAnT,dedir) midi D14vl;de(7ü# mi ¥A4ı\5-,dedüy midi
B15rlO, B32v3,A7r8; düdüg miK52v8;dedürjiz miMK66vl;kelmedü m/MK17v7;
bilmedü mi MK1 "N6',kelmemiş miM77/13
-mı
bakdurj mı D3ivl7;okudui)mı K14rl4,D31 N\T,olmadumı MKYİNfr,satduıjız
mzMKöövl; yazdurjızmıMK66v2;buldui) midi K32r4;okuduıj mı D3 İv 17 ;bakdui)
midi B15T9;okudııj mıdıD14r!7; okudur) midi B15r9; olmamış mıM77/13,M77/14

1.13.3. ZAMİR

Metnimizde zamirlerin, Eski Türkçe devresinde gördüğümüz znen’li şekillerle

Aen’li şekillerin birlikte kullanıldığını görmekteyiz.

1.1.33.1. Şahıs Zamirleri

Metnimizde ben şahıs zamiri men olarak da kullanılırken özellikle aldığı
ihbar birinci tekil şahıs eki ilgi çekicidir.
benven B23vl4,D23v4,B28r2,B27v2, B31rl3,B40vl2,B71vl3, B73rl0,
B74r8,MK21v2,D27vl0,K27vl4,D30vl4,K39v5,MK38rll,K58vl7,A52rll,MK57r
6,K59rl0,D68vl4,A64rl3,M93/17,D71r4; benben A16v7,D58v9,D66v9; menven
K69rl7; menznenK70rl4,MK22rll,K68rl

I. Teldik Şahıs Zamiri: ben,men

Yükleme Hâli:
beniişitgilB41v7; beni kurtarğılB43x3,A34rl2', benirencütmegil MK65rl5;
beni kurtar D41v9; beni irsal kıldı K69rl0;znezw kılduıj B38r3; zneozK5vl l,K5vl2,
B16r3,B21vll,K7rll,D12rl2,K15r8,A8rl,D25vl7,D53r9,D62vl7,K68r2,K68v4,K6
9rl2,M93/12
İlgi hâli:
benüm B8r5,B8v5,B8vl3,B10v2,B12vl, D23v8;6eznzzn sen A19vl0,
MK25v6; menüm yüsufım D1İVİ4; menüm K68vl6,K7Ov6;Z>ezrâ0 sen B27r8;
menim D18rl5,D52rl0,K60vl7,K68v8;men₺m katıma K64rl7;mezwm katımda

103
K67v6;memin özim D9v6;benim B52r3,B61r6,B74vl,K8rl,K18rl6,M26/8; benim
sen D27rl;Z>enj^M38/13;Z>eni>7 birle A56rl6
Yönelme Hâli:
marja M3/17,D9v7,M16/16,D13r7,D13r8,D18rl6,Allrl2,MK20r6,M43/21,
D31r9,A24vl6,D50vl7,D51r2,M70/7,M74/9,K65v4,K69rl4,K70v6,K71vl0,M96/l
8; baya ayt B25v8; baya bağışladı B47n 14; baya datlu keldi B47v 11; baya koyşı kılğıl
B48r2; baya lâyık degülB29r2;baya vezgz7B54vl6
Bulunma Hâli:
menûfeK15r9;
AynlmaHâli:
Ben şahıs zamiri, üzerine gelen ayrılma durum eki, metnimizde bazen -dm
bazen de -den biçimindedir.
bendin K12rl0; benden alğıl B30v4,MK28v 12;benden artuk B27r8;benden
özge D27rl,M38/13,D27r2;mend& K7r9,A5r3,A8r2,K64v7; menden M9/21,D12rl4,
Dİ 5rl 0,M28/4; menden yaya D52r 15

II. Teklik Şahıs Zamiri: sen

Yükleme Hâli:
seni tiler M39/ 18;senz ayıp B45r\A',seni bildüm B22v8;sem köre B35v9;seni
satanlarB51vl5; senişordı B47v4;seni sevdimB3Svl2;seni tilerM39/18
İlgi Hâli:
seniy A55r6,D62v5,MK61rl,K62rl7,K62v4,A56vl0,MK61rl5,M85/8,
MK65vl4;senü#MK3r4,K10v6,MK15r7,MK16r2,MK17v8,MK25v6,MK29vll,K33
vl4,MK35rl4,MK35rl4,MK38r7,MK44v4,MK48r3,MK48v5,MK50v5,MK5 İri 1 ,M
K51rl2,MK51v6,MK59vl4
Yönelme Hâli:
saya beyzer B25vl3,B37r6;Â3T7<a lâyık durur B37r7\saya ma'lüm B55rl6;
saya rüzikılmış B37vl4;saz;a verem B28r6;
Bulunma Hâli: sendeM53/\
AynlmaHâli:
şendin aynı A29r7esendin yaya K33vl4,K37vl7;şendin D2rll,K2rl2,D2r9,
K2r9,D17rl,K17rl,A9vll,A18rl5,A25r8,K32vll,A24vl6,K34r7,K52rl,A45rl2,K5
9r5,M80/l 3,K59r7; senden nurlu M52/7;senden yaya B33rl5,B39r4,B61vlO,A26r5;
senden dilemedi M47/3;.senden ducâ umar B47v6

104
 IH. Teklik Şahıs Zamiri: a “o”
Yükleme Hâli:
hâlık ayı yüsufa meded verdiB9x2;ayı vezirkılğıl B52rl4
İlgi Hâli:
anuy adı K13rl0;azızz# du'âsı B46v\5-,anuy hükmi MKftxŞ^anuy hükmin
MK5r9;anuy tenin Jk43x4;anuy üzeKA2xi;anuy yolıB27vl0‘,
Yönelme Hâli:
aya şordı B63vl4;aya ahvâl sorar B63v6',aya aydı B64rl5 aya bakar
B63v2;a#a beyzeş degül B29x3\aya derler B25vl;aya döndi B72v6;aya hıdmet kıhy
B21rl3,B44vl5,B76rl5;a/7a tapa A47vl3
Bulunma Hâli:
anda B9vl4,B10r6,B9vl3,B12r5,Bllv2,B12rl0,B13r3,B15r6,B15v3,B16v4,
B28v6,B30v6,B29vl
AynlmaHâli:
andan diler B50v8; andan keçdi B21vl4,B29rl4,B31r7,B31v2; andan keldi
B5§n\3',andan ÄöpJ/B14vl 1 pandan yedi B23rl

I. Çokluk Şahıs Zamiri: biz

bizmiz¥Jb6x5
Yükleme Hâli:
Biz şahıs zamirine eklenen yükleme hâli -i yanında bizni örneğinde olduğu
gibi -m biçiminde de kullanılmaktadır.
bizi dilese B29>x\2\bizi dutğıl B70v6;Zuz? muylatdı B56x9; bizni rüsvây
kılduy D40rl
İlgi Hâli:
bizim D14vl7,K14vl5,M21/l,M27/21,D22r4;Âzz₺tn bilen K15v5; bizim ile
D15v6,MK61rl5;hizûm7e A56vlO,A62rl3;&zzz7 ile M22/V,bizniy M8712tfbizüm
B23r5,B32vll,B43rl3,B62vl5,B63r9,B70vl2,B74v9,A7v8,MK14r2,K27vl4,K32r9
,A24rl2,MK30vl3,M75/l,M75/17,MK59r4,M82/12,A58vl2,D71r6,K70v7,A65v5;
bizüm eve B74v2; bizüm hâlimizi B57rlO,B57rll;Âizüm ilde B56r8; bizüm
oğlanımız D32r7
Yönelme Hâli:
bize aclem kılğıl B41v2;bize değil B21v8;foze hâliyizi B58rl2 bize ihsân
kıla siz B57vlO;Ätze müştâk olur B57r8;bize şorar B33vl5;bize zâhir kılğıl
B28vl5;
Çokluk I. Şahıs Zamirinin -lar, -ler çokluk ekiyle kullanılışı:

105
 Biz ve siz zamirleri çokluk ifade eder. Bunun yanmda aynı zamiri
çoğullandırmak için yeniden bir çokluk ekine ihtiyaç duyulur. -Iaı7-ler ekini alan bu
şahıs zamirleri üzerine öteki durum ekleri de getirilir.
bizlerden dutğıl B66vl4; I3;bizlere belâ verdi B20vl2;Azz/ere düşvâr keldi
B59rl;&z7ere ihsan kılur B57r 12; bizlerge K57v4;bizleri âzâd kılğıl B71v5;bizleri
ağırladı B60r5;bizlemi bildi beyân K54vl7

II. Çokluk Şahıs Zamiri: siz

Yükleme Hâli:
sizi B4vl l,B57vl6,B59v6,B72rl,M13/10,MK15r2,A10rl4,M25/l,MK19v5,
K39rl4,A31vl6,A49r7,D55vll,D55vl3,D57rl5,K57r6,K57r7,MK55vl3,M87/21,K
65v3,D68vl9,K68r6,A63r2,M9 1/1 %;sizi ol B2'0x5;sizni M2 l/14,M29/9,K27vl 3;sizni
körmekB5İNİ4
İlgi Hâli:
sizin) A50vl5,A58v8,MK63rl0,MK63rl l,K64vl l,MK63vl,M87/21, A6İVİ4
,K67v7,A62vl,MK66vl3,K68r6,A64vl2,M94/I l,A66rS;seniy içün MK54r8;sezm?
ile MK4vl7,MK5rll,MK55v3,MK55v4; seniy üçün M9tf>;seniıjile A50v5;siznîy
D56rl6,K57r7,D64vl7,A58v9,D65r7,A58vl5,D68v2,M91/3,D71vl6;57zn47 bile
A17H5;sizniy ile K5v3,M7/4,D57r7,M78/2;szz72z>7 tapurjuza M77/19;sîzüy B71vl,
B75r5,D57rl6;szz₺&7 atayızı B67vl3;sizüy dilçe B7Qvl4;sizüıj ile D5v4,K56vl5,
N17%!l;sizüıj kapuyıza B59x9;sizüpkandaşıyız B7İVİ3
Yönelme Hâli:
size hıdmetçüven B57v 12; size keldük B70v7;s£ze nete verdi B60r3;sz^ge
B8vl3,B13v3,B57vl4,B70vl5,M10/19,K9rl5,M17/8,M66/l,K55rl7,M81/3,M96/19
sizge 7ayzkB28r2
Bulunma Hâli:
sizde B59rl3
Ayrılma Hâli:
sizden B8v9,B16rl6,B59r8,B59rl0,B66v7,B68v9,MK2rl 1,A5v7,M20/16,
A34r5,K56vl6,K56vl3,MK55vl,M77/20,K56vl4,M78/2,D64r3,A57v9,M86/8,D64r
4,K63v9,A57vl0,M86/9,K65v4,A59vl0,A60v8;s/2'ofez2 artuk B42vl 1 ;sizdin K7vl2
çokluk eki almış şekli:
sîzler siz K56r6
Yükleme Hâli:
sîzleriB40v3,B57vl3,K27v 17,MK26vl,D39r 14,D55v2; sız7emz'D55vlO

106
 İlgi Hâli:
sizleriy 'MKAİNİİ^İ/l^sizlemiy M17/4,K64v4;szz/ezzzİ7 muradıyız
D12rl4, A5r3
Bulunma Hâli:
sîzlerde D57r7,A50v4,A50v6
AynlmaHâli:
sîzlerden B59rl l,B62r5,B66v8,MK64rl0;sizlerdin K59rl7
Yönelme Hâli:
sîzlere B7v3,B28r9,B59rl6,B60r4,B67vl3,D6v9,M9/13,D16v2,K16vl,
A9rllK15v2,M45/17,MK54r5,D55v9,MK54r6,MK54r8,K55v3,A49r9,D57vl2,K57
v3, A5 İr 13,MK56r 10,D57v 17 ,A59vl 1 ,MK64rl 1, A64vl 3,M94/12

Çoğul IIL Şahıs Zamiri: anlar

Yükleme Hâli:
anlan mene kılamadı B9v4;anlamı şordı D7 lr5; anlan aytmazven A23rl 3
İlgi Hâli:
anlarıqzÄsäzuzuMK54rll; anlaruy cümlesiniy 'aklı şişdi B7\n\ü
Yönelme Hâli:
anlara ahvâl sordı B41r2; anlara bak B40v2;an/ara destur verdi
B60rl5;anlarahıdmetkılğıl B56vl7; anlarğa revä kördüy¥L62d\A
AynlmaHâli:
anlardan güman kıldı B7vl;anlardan ahvâl sordı 'M55l2'tanlardın hemen
korktı B17r7

1.13.3.2. İşaret Zamirleri

Bu işaret zamiri, hâl ekleriyle kullanıldığında muya, mayı örneklerinde
olduğu gibi zamirin Zm/li biçimlerini de görmekteyiz.
Yükleme Hâli:
banıaytupB20r7;banı Zu7(7zB55rl4;banıişidüp NGk5x\A',bunı işitB22v6
mum işitüp B18v5;müm kaçan ahır B30r8
İlgi Hâli:
bunıy keydiB40r6;bunıy kaddi K28vl3,MK27rl4;bunıy ät&'M31/3, M86/7;
bunıy rencin M47715;bunuy beyzi B29r3; bunuy rencin B34r7',munıy ecelinden
A66rl5
Yönelme Hâli:
baya karşu varmak B22ttk,buya karşu çıkarlar D20vl7; muya olmaz imiş
B31rl

107
 Bulunma Hâli:
munda JeyürD54vl 1; manda alıp kılamK56vl4; D73v8 manda kirmez;
banda kalsan B59rl 1’,banda keper B22r3
AynlmaHâli:
bundan hâsıl olur ise B29rll; bundan keçerVfcOvMr,

Metnimizde aynca işaret zamirleri de bulunmaktadır.

bular: bulan bildi beyân D55r8; bulan ağırlap D55vl4; bulan ündemegil
bunlar: bunlaruıj ihsanını B58rl; bunlan ağırlap MK54rll; bunlardan ahvâl
şordzMK52vl5
munlar/muglar: manlar banırlar K54r4; manlar ile B62r;muylan köndürür
D6r8
I.I.3.3.3. Dönüşlülük Zamirleri
Metnimizde dönüşlülük zamirleri kendi, kendü, kendüz, kendüzü, öz,
şeklinde görülmektedir. Dönüşlülük zamirleri iyelik ve çokluk eklerini de
alabilmektedir.
kendi: M43rl2,MK12rl0,M18/5,MK21v2,MK49v3;Âendz eliyle M8/6;
kendiye yene kelse B55v2

kendü: kendü elin B17vl,B37v8,B42rl4,B75rl3,D16v6;ÂentÂz hatâsını

MK42r7;ken(/J nefsinden K32rl7,A24v4;kendü özin MK58rl5;ÄezKÄz sözin
A28vl5,M5l/8;kendü suçm A36rl0,M60/2
kendüleri ağzıma B\3v\t}\kendüleri bâfıl işin B63r3;kendüleıin mihrine
BlOrll;kendüleriıj MK8vl7fAV3lfy,kendülernii] A2r9,D9rl5;kendüni D63r8;
kendünig eline D60rl;kendüyüz K57vl7Jk58vl3;kendüyüzi B60vl;kendüsi B6v8,
D5r5,MK4vl2, MK24vl3,D26r7;^entÂzye kolaya MK35r5:kendüye lâyık D36vl;
kendüye şâdkâm oldıB16rl;kendüye teşrifkördi B65vl0
kendüz: “kendi” kendüzi B26rV2]f23r\fy,kendüzim D12r5;kendüzinden
A52v8;kendüziıj bağrına K9rl4;kendüzüm K12rl,K37vl4;kendüzüme B52vl4,
K50vl6;kendüzümni B12v9, MK36vl‘,kendüzüne vezir kıldı B53r6;kendüzüniy
B61rl5;kendüzüg koluna B62rl3;kendüzüye B52rl4;kendüzürji Bİ'ffkendüzıji
B7v9
öz: özkulma M56/7;öz lâyıkın M24/8;özzazdı¥>A6N5',özidarmazK5vlO;
özikeldiB22rl3,B34r4,K30rl6,A22rl3,M43/14;özikiddiBSv\4;özikörürB57rll
özim kan WK5\\\7:özim mahrüm MK44vll;özim menim I)9v6;kendü özin
MK58rl5;dzmsa^7arB29v2,A21rl,MK27v8,M41/18;ozmeMK43v4,MK49vll;özn/

108
A16rl4;özüö7 kayğulu B61r4;özz&n şıddık B8rl2;özün saklar D29r3;özzzz? hoş
B3 8r5; özüy 'ärlu B57v9; özüyüz B13v2,D58r9

1.1.3.3.4 Belirsizlik Zamirleri

kimesne: aynı kimesne B6\nVV,kimesne bilmez B49v5-,hiç kimesne
B29v8,B29rl3, B37v5,B48vlV,kimesnelere A19vlV,kimesneni M80/\6',kiınesneyiz
K19vl2,A12v6
kimse: kimse bile D27r8;kimse bilmez B60vl2;Âzznse birle K27rl2,
M38/20;hîç kimse B48v3;Âzmser7eMK25vl3;Â7mseûfenD51rl6,A44v5, MK49vl6;
hiçkimseden B32x9,M27/17 ;kimsedin M53/4;Âzzz2se^eM5/2,M38/14, M68/3,M71/1;
kimseler M35/13,MK47v7,D75v2^3mse/ere B27r9,MK25v6,D27r2,K27r6,
MK25v7,K44vl0,A37v7;Ännsenz>7 kolma B62v2‘,kimseniy ögütin almaz B46v6;
kimseyiz B20vl0,D19v8,MK18v8,K19vl3;Âzzzzseye MK3vl 1-,kimseye düşer yoh
B46rll
kimsene: £₺mseM27/18
kamuğ: kamudan K21rl3,D55r7;Âazzwz7ar B32vl5,M12/17,K32rl3,A24rl6,
D50vl4; kamulara B74vl3,K9r3,MK8v6,M46/4,A41v2,MK46vl7; kamularda
B17vlkamulardan B1 v8,B4v8,B20r 1 ,B2 İr 10,B30r 15,B3 İri 1 ,B34r 16,B57r9,D 16v6,
Kİ9r5,Al 1 vl5,D2lr8,A48v3,MK53v4,K54vlfykamularğa M66/21kamuları B5r9,
B17rl6,B20v5,B78rl0,D7v2,K7vl,MK7r7,M10/8,K14r3,A6vl3,MK15v6,D22rl6,K
22v3,A15rl6,K60r9,MK58vl6,M91/19,A66rl6;Âamü/az7Z2 tapuğma K12vl3^aan«u
17-.kamuyuz B22rl2, K50r7,A43rl3;azm7 kamusı B9v9;kamusı hayran kaldı
B23nV,kamusm D12r7, B66tl3‘,kamusma M95/\A',kamusınıy usı A15rl4, M31/12;
kamusmuy ‘aklı MK21r4; anı kamuyaB9Nİ(3
kamuğ: kamuğlarB75xl V,kamuğlardan A22vl4;Âazz7^ğ/az7K9vl6,A63r3
kamula: “bütün,hepsi” kamutayız A14rl 1
dekme: “her, her biri” Jçgznes/K34v2,MK33r7
değme: değmeleri MK26rl 1 •,değmesi M49/1
kanğı: kanğısı B70vl 1 ,M81/12',kanğısı suw dilese B57v5
kankı: “hangi” kankıdur V69Vkkankısı K55rll,A48vl5,MK53vl6,MK66r8,
M90/2,A61vl V,kankısma BlQxl2‘,kankısınıy A53v9
biri: B2v2,B10v6,B64rl2,MK4rl l,K19v8,A12v2,K27vl0,D27v6,K34rl3,
A26v5, D63v8
birisi:&z7sz B5r9,D23vll,D23vl2,B66rll,D9vl0;2rer birisi B31v7,B60rl2;
ZmsznB5vl3
dükel: dükeli D20vll,A58v4;</âfce'// halka K41r2,A33v4;c/n£eZf halkğa
D40vll;dükelisindenD30rl2,K30rl5;dûkelüM3U3

109
 tükel: tükelleıiK30vl

1.1.3.3.5. Soru Zamirleri

Metinde soru zamirleri künye ne olarak görülmektedir.
kim: kim birle B27r\5‘,kimsen B31r9;kimsen B63v8,M36/8,D30vll, M44/8,
A22vl2, K58rl3;Âzmszfl MK29rl6;Jamde K37vl3,A30rl5;Azznden MK36rl7
kimdir MK5r9; kimdûr D5v2,K6r2,K21r2,A13vl6,MK19vll,M29/16,M35/17,
K29rl5,K30rl, A21vl3,A23rll,A36r9,M60/l,D45rl7,A49vl4,MK54vl3,M76/21
kimdür yıka B44vl5;Ââz^e B6r9;Äim/er M45/2;kimler idi B31 v8,K3 İr 11 akimler siz
B5^>y2>,W16!2Q',kimniq aslından sen B25y^lM2>6lk,kimniy nesli sen B61r7^kimnirj
oğlı sen B57vlO,B63v8;lzzmÛ7 eline t/^erB42v6
ne: ne aydur sen K44rl3,A37r6,A37r6,MK42vl6,A14v3;ne bilür sen
MK38vl6;ne bulduğuz MK7rl7;ne buyursaq D21v2;ne dedi B71rll;ne dedüq
M31/17;ne der imiş B7lr7;ne deyesin D33vl,K33v2,A25v9,MK32r7;ne deyürven
D4İVİ2, K41vl3,A34rl6;ne eyleyürsen A26rll;ne kılaym MK18r6;ne kılduquz
B71rl2;ne sorar sen B73r3;ne söz/eseK36vl,A28vl5;ne suç etdüm MK6rl7;ne suç
kıldım D6v9,M9/13;ne umar MK25rl 1 \ne veriirseıj K16r2;ne bilür sen B41v2;ne
bilür siz B59r4;hâliq nedür B41y2;hä[ırıq nedür 'M.6\/\6-,kaşduq nedür
MK43r3;niyyetin nedür A37rl4;ne/erB17vll,K54r7
ne: neimişBfltik,adınnedürB47yT,ficliqnedür B46rl;^âZÛ7nedür A32vl4

1.13.4. SIFAT
Metnimizde geçen sıfat çeşitleri şunlardır:

1.13.4.1. Niteleme Sıfatlan

Metnimizde sıfat tamlamalan olarak pek çok örnek bulunmaktadır.
anğ mü inin K52r4,A45vl6;Âzzz7 altun B65vl3;kızıl yäküt M83/20;kürklü
yûzin K29r8,A21r2;/3/Az candan MK6vl4;kiçik oğlan B41rlO;Äjpz' oğlan D40r3,
D4313;Âara bulutB\9x\1,M21l\4\aldaçı kul B38v3,D37vl

1.1.3.43. İşaret Sıfatlan

Tek başlarına işaret zamirleri olarak kullanılan bu,-uşbu,-uçbu,ol,şol
kelimeleri bir ismin önüne gelerek onlan işaret amacıyla belirttikleri zaman işaret
sıfatı olurlar.
bu: “bu” bu ahvâlin M29/5,M37/3,D47r9;&z âyet B39rl5;Z>zz belâya
B20rl4,D18v7,Allv4,MK17v7;6zz beyc B17rl4;to cefam B18r7,M26/14, K18v7,
M26/15; bu cihän B29r5;/>zz dünyadın M77/16;bu düşde D28v8;to hâini

110
MK45vlO;Zw kapuya B61r4,D58vl \:,bu kelâm kul oğlan M27/4;Z>u kurt
A5r9,MKllv8
uşbu: “işte, işte bu” uşbu düşiK47rl l,A40r6; ız^zz hikmet D18rl3,K18rl5,
A14r3;upZ>zz iş D16rl0,K40vl;up&z kün K10v7,K30v10;k^Z>zz söz D16i10;ü£Z>zz
fonlar K32rl2, A24rl5;^Z>ız günâh B20v14;ü£&z haberB29vlO,B33v4; uşbu sarây
B37r7; uşbu sdzB17r4
uçbu: “işte, işte bu” uçbu keçe MK5vl2;zzpZ>zz köçki MK34v 14; up&zdur
MK20r2
şoluk: şoluk sâ'at M32/15,B10vl4,M28/3

şol: şol kiçi oğlan D40r3;^o7 kişi M30/2;^o7 sâ'at MK29rll;^o7 atlan
B65r9;^o7 dem MK40vl4;^o7 kurta MKllvl3;^o7 kuyuda K14r9;^o7 kuyudan
B15r4;^o7 carab A12vll;^o7sarâya B61v6;^o/säzzneB54v9;?o7yol B53v9
ol: o7ämh7B12v5;o76a7r£D23rl4,K23rl6,M32/21,MK22r2,K23v6,A16v5;o7
demde M30/15,D29v4;o7 devlete K13v3,MK12v8;<?7 dünyâ K26v2',ol ferişteler
M34/U;o7 iş B58vl0,B59rl,B69r3,B70r6,K5v3,M7/4;o7 işni MK5rl,MK15r3;o7
karavaşlarBlZvlA^olkuyunııj K13vl0,K14rl0,A7r4,M20/3;o/.me7i£B14r4,B15v3,
D14vl6,MK14rl;o7 şanem B22vl5,A14vl4,K21vl6;o7 şıddlk M2/7,MKlv6,Klv6;
olurağutlar B42r8;o7 vakitdeB9r3',olyığaçlar B35rll;o7jânuszMK22vl

1.1.3.4.3. Belirsizlik Sıfatlan

Metilimizde belirsizlik sıfatlan “bir, biraz, birkaç, cümle, değme, dükel, her,
hezâr, kamu, kamuğ,üküş, hiç” biçimlerinde görülmektedir.

bir: bir cin kızı B55vll;Âzrd’eren7M94/13;ÂzirûfeveyeB60vl0,K58r9,A52r3,

MK56vl5;Äzr ğarlbe B52vll;Âzr halvet eve K61rl6,A55rl3; bir karavaş
B72rll,K25v3,A63rl4;ÂZr kardaşı A57rl4,MK61vl8; bir kervana D54rl3,K54r5,
MK52vll; bir kimse MK21r7; bir köşk B50rl6; bir kulunuz MK40v9; bir nesne
D12r3,MKllr7; birperi oğlan K21r8; ÂzrZ₺^D13rl4,MK49vl2
biraz: biraz t7Ğr7«M43/13; biraz sâ‘at M43/9
birkaç: birkaçkünden^ZN^birkaç K19r6,D19r2,D72v2,M95/15
cümle: cümle çuç MK47r8;cüm7e mâl M43/17;cümle mâlım B30r7,
B54v2;cümle mazlüm B19v9;cümle mülküm B25vl5;cümle nakşı B37r6;cümle
nişan D3r9,K3rl3
değme: değme kişi B79rl,K29vl6,MK28rl7;dşgzn£? vakt K64rll;cfe^zne
kün B25r2

111
 dükel/dûkeli: dûkel mâl B3ün\5-,dükel ahvâl K27vl3; dükel cinsden
A22ı\2-,dükelhalka A33v4;dükelişi B53vl,B72v4;dükelmâlK30v4;dükelmâldan
M43/13;<Äz£e/ cömri B42vl5;dükeli halka K41r2,A33v4;dükeli halkğa D40vl7
her: her deveye K25v3,MK24r5;Aer iş MK32v8;her kimse K25vl0 her kün
K35r2;herzamânda M46/13;7?er ayurj B53v2;her birimizMK1 lr3,Klİvil;2?er dem
B33r5,B34v8,B42vl0,B42vl l,B42vl6,B45rl2,B45rl6, B45vl,B53v9;jfer dürlü
B30v7;her işe B74r5;her kapuya B60v4;M40r3,M40r4, B6\r3;her kişi M24/8;her
metâ'dan B30v7,MK28vl7;Aer fâ'ife B25r7;her tarafdan M40r4;Âer yıl D20vl6,
M29I1&,heryılda K21r4,A14r2
hezâr: hezârçendân B42vl3,B58vl2;^ez2r£/ör/üB42rl4,B49r6,B57vl0
kamu: kamu hâlde B68vl5;^aznzzszzpK42rl0,MK40vl7,M58/5,M67/8
kamuğ: kamuğ ducâlân B13r7;kamuğ suç B43v5
üküş: üküş dewlet Bl4r\6-,üküş devlet D24x4; üküş edgü oğlan B51r8;üfcz£
kimselere K27r6; üküş naşîhatlar MK52r4; üküş nicmet B54v4,D3v6,K3v9,MK3v3,
M4/14;üküşrencim B29rl;üküştavarD4vl3;üküşaltunB57r5;üküşbahâ B16vl2;
hîç: hiç bahâsız B59rl4;Arç eksiksiz Dvl6;AV kes D23rll;Afp kimseye
MK3v11;2ü^Ä7^z B60v6;AJp MK29r 14;Az£ B69vl2;ÂzTp fabibler B27rl5;
hiç yeği fon B64v3;hiç yerden B20v4,B54r5;7tff eksüksiz B\4v9’,hîç gümânsız
B16v5,B22vl0,B22rl6

1.1.3.4.4. Soru Sıfatlan

Metnimizde soru sıfatlan, “kankı, kanğı, ne, neçe” biçimlerinde
görülmektedir.
kankı: kankı kimseM36/10;AarzÂ7 kişi B25vl0,A17vl4,K25rl3;£azzÄ7 sulfân
MK65v3,M89/9;Â2zzA7 dostı MK35vl4;kankı menzilden B59v7;kankı sultân oğlı sen
B25v8;kankı sultânım A61r4
kanğı: kanğı dost B38rl2;Äanğz dostı K37r Ihkanğı düşman BSv5;kanğı
ilden B60vl5;kanğı ilden kelür siz B58v3;kanğı millet dutar /a7B60r3; kanğı sulfân
B70r5
ne: ne bahâya K15v2,A8rl2,A8v6;zıe dükelü M31/3;ne fermân M30/6;ne
hikmet K21r5,A23v9;ne işirj K44rl3,A37r6;.ne işler MK31vll;ne ma'nâdan
K12v5,K15v4,A21v6,K33v6,K38v2, A31r4,K28vl6;ne oğlan sen A18r9;zıeyırakdur
K37v7',ne ahavâldür D69r6;.ne cemâlin B25r6;ne kişi sen B54rl5;z?e mürüvvetlü
B37v2;ne oğlan sen B25v7;ıre.raÄaZÄzB37vl,B61r7;.nesızpB7v3,B16rl6,B19v3
neçe: neçe yıl D43v6;zzepe ÄaÄaB16v8,B30v5,B30r7;aepe bayık B32v8;.nepe
6zrB35r5, B35r6,B36rl4,B45r4;i3epe ceiâB39r3:)neçe urağutlarB42r4;neçe vakt
B45rl4

112
 1.13.4.5. Sayı Sıfatlan
Sayı sıfatlan nesnelerin sayılarını bildiren sıfatlardır. Metnimizde, asıl sayı
sıfatlan, sıra sayı sıfatlan, üleştirme sayı sıfatlan ve topluluk sayı sıfatlan ile ilgli
malzeme bulunmaktadır.

1.13.4.5.1. Asıl sayı sıfatlan

bir: bir bilezük B47vl4,B62r9,M80/6,D59vl5;&r lokma B63r6,K22r2,
A14vl6,MK20v7;fizrşaz7a ruÂ'A34vl2,MK40vl4,M58/2
iki: iki ferişte MK36r7;zfcz közüm A46v10,MK51v17,M73/20;äz' künümüzi
A12vl3;zfa’ lebig M52/1;âz yılğa K63v5,A57v6;iki yıl B66vl2;iki ferişte B38v6;
iki kızıl altım B14rl2;Âz oğul X323n\Q-,iki şebld B2v2’,ikiyigifB2v\
iki yüz: ikiyüz altun B5Sr4;ikiyüz yıl B77r5,A2r8
iki yüz big: iki yüz big er B52v6,M69/20,MK49rll,MK50r6;zfc? yüz big er
B52v5;iki yüz big kişi B52v8
üç: üç kün A35vl0,MK41vl0,M59/7,MK54rl7,M76/8;üp ‘aybı A62r5,
MK66rl5;üç oğlum K65r5;üp oğlumnı M88/l l;üp baş B48v9;üpsüŞozn B44r4
üç yüz altmış: üç yüz altmış dürlüB32v\3\üç yüz altmış yo/Kİ lv6
üç yüz toksan: üç yüz toksan kişi B23r2
dört: dört bağını MK34v2;dori yaşma A57rl6;MK62r2;dort yaşında
K63rl6, Bb3vW,dört dufarB35v\-,dört ferseg B50v2
dört big dört yüz: dört big dörtyüz binä MK1 v9
dört yüz: dört yüz altunlığ K63rl0;üori yüz altunluğ B66r8;t/öri yüz kadar
K41r4; dört yüz kızıl altun B65vl3
dörüt: dörütyaşında B66rl4
tört: tört fersenigD4’&v9:,tört yağa Dllv2
törtyûzbig: dörtyüz bin'MKfAv4
törüt yüz: törütyüz cavrat B42rl 1
beş: beş kündür B56v\2',beş yılğaça B51v3
beş yüz big: beş yüz big altım B30vl 1
altı: altı yıl M69/l;altı ayda B27vl \\alti aylık B29rl,B29r7,K28vl7,A20vl0
altıyıl B51vl6,D50r4,A43r5
altmış: altmış sügek M52/\T,altmış yıl B76rl5
yedi: yedi B42vl0,D21vl7,A28rll,MK45rl7,K47rl,MK45v4,MK48rl3
yedi bıçak MKfkBfyedi kapu MK34r3 ;yet// kapuğ B40vl 3 ;yeüz sığır
B48v6,MK45v2;yeü/ sünbül B4$v%',yedi yerden MK34v2;yeü/ yıl M68/12,
MK48v6;yed? yılda K49v 1 Q-,yediyıldur B49rl 3
yedi: yeJ?Â7zz/M85/13

113
 yeti: yeti buçak VJN^yeti endam B38vl;yeZz kapu M54/16,M54/18;yeû'
kapuğ B36rl0,B40vll5K39v4,A36r5;jeö' kat K2İNİ\\yeti koruğ DAtlrtyeti semiz
sığır B48v4;ye/z şığır D47rl, M64/19;yeZz sünbül A40r3;yeZz yıl B51v6,A42vl3,
A42vl4,D49v9;yeZzjz/<7an D47v6, A40v8;yeö'yıldur A34r4
sekiz: sekiz big ‘âlem B53v3;sekizyarmakım B16vl5
sekiz yüz big: sekizyüz big leşker M71/6
tokuz/tokuz: tokuzkardaş B9x3\tokuz kardaş MK7vl2
on: on Jzzr/zzB30rllJC30r2,A21vl4;on Âar<^B7vl5,B16vl5, B18r4, K4r4,
D4v2,MK4r 10,D5 v7,D7r4, A9v2,MKl 5v9,MK55 v8,K57v 16,A51 v9,D64r 13,A64v 16
;on kandaşlar ISAVl^on kardaşlu B63rl4;on iazıncfe^B5r4,B6rl4, B59vl, B60rl6,
K16v8,K60v2,M82/16,M86/18;on kurt Whh;on kün B25r4,K35r4,K68vl4,
A63vll;ofl künde MK53rl;on oğlan D54rl2;ozz oğhıg B70rl6;on oğul K54r3;on
7?âreB33v6,K32vl4,A25r7,MK50vll;onşanûâ7 MK54v8;ozz şanduk B58rl5
on beş: on beşkündeA64r4;on beş kündenB'13r\
on bir: on bir kardaş D60vl5;on bir kandaşlar MK59r8;on bir karındaş
D58vl0;on bir kuzı B5vl2-,on bir oğlı B46rl5,MK43rl7;oo bir cjğw/MK65vl4;on
bir ulduzD2Nİ3-,on bir7u7tÄzzB3v3,D3r6,K3r9;on biryulduzları
on iki: on iki kardaş B58v6,M77/2’,on iki kün A5v9',on iki oğıl B64vll ’,on
iki oğul B56r4;on iki sügekB3%rlfr,on ikiyıl B48rl4,B49r9;
on iki birj: on iki big asker birle A15rlO,K22rl2;on iki big erB23rl5,B23rll
on sekiz: on sekizyazzna#B16vl6,B17rl;on sekizyarmakğa B32v5;ozz sekiz
yarmakı D16r6
on ûç: on üç künde B56v5
on yedi: on yedi kün B13v9;ozz yedi kündür K12vl7;on yedi künlükdür
B41rll
on yeti: on yeti küdür Dİ 3r3; on yeti künden D40r4; on yeti künlik A32v7
yigirmi beş mig: yigirmi beş big kişilerY25r9
yigirmi big: yigirmi big jfcş/B25r9
yigirmi törüt: yigirmi törüt oğul B31v7
otuz üç min: otuz üç min erenlere Dvl6
otuz üç mig: otuz üç mig erenlere B2N^-,otuz üç migyârenlere K2rl
kırk: kırkarşunD6Qx9
kırk: kırk arşın B62v5;kırk arşım K59vl4;Âzr£ erden B30rl5;kırk yıl
B77vl3,D72rll, A66v3,M95/7,K72vl2;^j7/ûfar K52vl7,A46rl5,M73/14
kırk mig: kırkmig mışırkızılma Bölrlö
kinik: kırukarşın B62v5;kırukyıl B75rl5

114
 elig: eligyıl B14vll,K13vl3,A6v7,A.6v8;eligyılnı K13vl4;e/&yu/B14v8,
B14v9
eGr.elliyıl D13vl7,MK13r2,MK13r3
elli: elliyıl D14rl
ellig: elligyıl M19/11,M19/12
big dört yüz: big dörtyüzyarmak B17v 15
big iki yüz: big ikiyüzyılB\Qx\Q,B\\r\6-,big ikiyüz yıl M14/20
mig: mig kafıra D28r7;mig kişi D50vl2;mz^ kul K28r3;mig deve B28r7;
mig 'alem D50vl2
mig tört yüz: mig törtyüz yarmak D17r3
yüz big: yüz big camım B8v13;jtzz big erden K26rl7;jüz big kişi B52v7
yüz mig: yüzbin B2r5,D8rl
yüz yigirmi: yüz yigirmiyaşım B74vl5;.yüz yigirmi yaşım B74v5

I.I.3.4.5.2. Sıra Sayı sıfatlan

ilk: “ ilk” ilk sözügüz B60rl
ikinçi: ikinçikünB24v!6;ikinçi terâzüye B30v8: ikinç/yıl B5İVİ0
ikinçisinig adın B64vl 3,NİK6Qv5;ikinçisinig adnı K62r2
üçünci MK3rl2
üçünçi:üçünci kün B23v7,B25r2;üçünci yıl B27r\6,B5\N\Q-,üçüncisinig
MK60v6;üçüncisinig adın B64vl4
dörtünçi: i/örtzznc/MK54vl
dörtünçi: dörtünçigür B76r6;dörtünçiyıl M68/17;JörtzznfZsz A55v2
dördünci: MK3rl2,MK23v4; Jön/üncı^eceMK26vl5;dorJönczyıl MK48vl
dördünçi: dördünçiyıl M3r4',dördünçisinigY^62r:3
dördünçü: B58r8;
törtünçi: törtûnçi kün B25r2;
altıncı: MK3r 13; altıncı yıl MKA&tyaltmcısıg MK60v9
altınçı: altmçıyıl B51vl2;altmçısınıg adın B65rl
yedinci: MK3rl4
yedünçi: B4r6,B30rl6
yetinçv.yetinçisinig MK6QvlQ;yetinçisinig adın B65r2
sekizinçi: sekizinçinig A56r6;sekizinçisine arslan dedüm B65r2;sekizinçisini
MK60Vİ0
{okuzıncı: toÂzzzznczMK3rl5
tokuzmçı: tokuzmçı B 3 Ov 1; tokuzmçısmıg MK60v 13
tokuzunçı: tokuzunçısmıg adın B65r5

115
 onunçı: MK3rl5
onunçı: onunçı kün B25r4;onunçısınıg A56r9
on birinci: MK3rl7
on birinçi: K62rl 1
on birünçi: B65r6,B4r8
onınçı: onınçı kün M35/8
on dörtünçi: on dörtünçikün M40/14
onikinçi: on ikinçisine kul dedim B65r6
on törtünçi: on törtünçi folun ay B28v3

Metnimizde yabancı kökenli sıra sayılandan Arapça “evvel” kelimesi de

kullanılmıştır.
evvel: “evvel, önce, ilk”
evvel yulduz adı B4r3;ewe/ sözün A51r4; evvel sözüyiz MK56r7;evvel
oğlumnıi) B64vl 3',yazğıl evvel bismillah MK64vl 1;evvelyüsufhı D68r 15

1.1.3.4.53. Üleştirme Sayı Sıfatı

Üleştirme sayı sıfatlan ünlü ile biten sayılara +ar/-+er, ünsüzle bitenlere ise
+şar/+şer ekleri getirilerek yapılır. Metnimizde kullanılanları şunlardır:
ikişer: ikişera//zzzzM35/14,MK23v2; ikişeraltunnı B24vl6
birer: birer altım B25r2;birer ayğa M69/10;6zrer </ÂârB24vl3,B24vl4;Zyrer
dürlü B25r7,B30v9, K25v4,K30rl5; birer ok B12v2; birer pıçak B42rl6,A33vlO;
birer turunç KAlr9;birerzlbâ fon B25v4
onar: onar B25r4,M35/8

1.13.4.5.4. Topluluk Sayılan

Metnimizde görülen topluluk sayı sıfatlan şu şekildedir:
ikevlesi: “ikisi, her ikisi birlikte” ikevlesi'M2QI5',ikevleyin M20/11
ikilemiz: “ikimiz birlikte” MK20vl,D21v9,K21vl2,A14vl0,M30/13
ikilesi: “ikisi birlikte” B2vl,B7vl3,B7rl3,B15r5,B15r7,B15rl5,D23vl0,
D23vl3,B55v8,B61v3,D7r2, MK6v8,MK13rl5,K53rl6,A55rl5
onala: “onu birlikte” onalamız BYlvlfyonalası D56r6;onalası barmakğa
B56rl2
onılası: “onu birlikte” B58rl0
onla: “onu birlikte”
onlamız D16v9; onlası D7v2,K7vl,M10/8,M75/5,K54r9,M76/ll

116
 onula: “onu birlikte” onulanuz B17v4,A4vll,MKllrlO,M16/19;onulası
B58rl4, MK7r7,A47v6,MK52v9,A49v8,K55vl4,A49v4;o/îu/aszn MK54v7
yedilesi: “yedisi birlikte” yedilesiya vlak B48v6
yetilesi: “yedisi birlikte”ye&7aszyav<ZaÂ' D47rl,A40rl,M64/19

1.13.5. ZARF
Metnimiz zarflar açısından oldukça zengindir. Bu zarfların bir kısmı kendi
anlamlan gereği doğrudan zarf olarak kullanılmış, diğer bir kısmı ise fiillerin
sıfatların ve başka zarfların önüne gelerek zarf açısından onlan sınırlamışlardır.

1.13.5.1. Tarz Zarflan

akran: akrun esgil B72vl 1
kertü: “doğru, gerçek bilmek” kertü bildiD56vl2,K56v5,MK55rl0,B57rl3,
MK41v8;Âertzz döndiler¥J2QN\3',kertü döne sen K13v7
eyle: eyle aymış B66v5;ey/e lalmayaven B61rl3,B66vl5;ej7e kılmış
B28r3;ey7e köıdi M21/5;ey/e kördün B44r4,K42v8,M58/16;ey/e körmiş D56vll,
M77/12;ey/e oldı B56r3,B64vll,B67vl, A17vll,M35/14,D25r6,A47rl3;ey/e
olmamış B59r3
yalğuz: “yalnız” yalğuz döndi D39vl iyalğuz kaldım B6\x4yalğuz kaldı
B28v6,B60v4, M40r3,MK61rl3;ya/^zkaldum K58v2
yigrek: “daha iyi, en iyi” yigrek bilür B32r9 yigrek idi MK34vl2yigrek oldı
D27vl yigrek sever B58vl0
yaman: “yaman” yaman dönmüş Â//M55/1
katığ: “katı,sert, güçlü” katığ düşman B8v6;katığ cârdur MK.4r3;katığ rencim
B8vl0;#a£(ğ yavuz kurt K1İVİ2

Tarz zaflannın bazdan da fiillerden zarf-fiil ekleriyle kurulmuş şekillerdir.

yügür-: “koşmak” yügürü keldi B\5vüyügürüben saçın yolur MK6v7;
züleyha ‘azizeyügürüp keldi MK38vl
yahşi/yahşi: yahşi ayla M52/10;kaddiy yahşi ¥k36v\3’,kaddüy yahşi
B37vl3;hulkuy yahşi A29rl2;yahşiyel M68/13'.hulkı yahşi B49r6
şöyle: “şöyle” şöylekılğılK61.vl2;.şöylekılsunM48/15;^öy7e oldı
Kİ 7r6,D22r 13,K22r 15, Al 5rl 3‘,şöyle rivayet kılurB77ı2
gene: “yine” gene keldi D48rl6;^ene kördi B27r6,B27rl6;-gene şordı
B31 v8,B48vl2\gene vardı K48r 15,A41 v3,M67/1
gene: “yine” geneşordıYA 1 v9; genesordıA4v2

117
 yağa; “yine” yağa kelür idüm MK12r6;2ıer ayurj yağası B53v2;.yağası
olduğmçaMl 1/11',yağası o7dn<ğunJaK51vl,K51v9;

1.1.3.5.2. Miktar Zarflan

köp: “çok” köp ağladım B64vl5;£öp boldaçı B1 lv5;Âöp ekdürdiB5\v3',köp
ÂepJ/D29r3,A21rl;K29r7; Jfc^p ögerB27v91B29x\5‘,köp zân kıldum B65r3
bir bir: bir bir aldı M81/11; bir bir keldi B67r 1
çok: çok ağlaşdılar B7lv4;çok aradı B14v4;fo7r aradukB\2v\9',çok aradum
B65r4;poAr deyüben B58r3;çok döndürdi B58r6;poAr ekig B51v2;çok istedûk
B12vlO;poAr keçdi M41/18;çok öğütledi B42rl2;po7r selâm kıldı B60xl0;çok
yalvardı B21 r4,B67v 15; çokyügürdüm B65r3; çok çok selâm kıldı A51 v3 ,M78/19
üküş: üküş çalınur B53vl3;üküş kömürB\3v9-,üküş oldı B77v\-,üküş şordı
B6Qx9;üküş tegmişdür B69rl4;zz£zz? verdiB55x8
telim: telim bütdim B43rl5;telim dartar B77v2;telim durmışdım BölrlO;
telim eyler B37rl6;telim kılam B32rl3;Ze7ûn kıldı B50rl,B50vl2,B51rl6, B56v7;
telim kılduıj MK7rll,M10/12;/eZân kıhır men A23vl5;telim kılmam K31vl5;ZeZan
kodı B70v8;telimkördiB53x9;telim cömrsürdiB77x3;telimşükrkıldı B50vl2
az: az vakt diylendilerD63x].4,A57x2; az vakt eglendilerMK.6lv6;az bahâya
satun alğıl B 14vl0;az bahâya satmasaydı Blövl 1 ;az bizâ'at ketürdük B59r9

1.1.3.5.3. Yer ve Yön Zarflan

beri/berü: “beri” beri olsamM27/12",beri ersem MK18rl3;/>erz7 razğz7K47v2
iç: “iç, içeri” sarây içi deprendi MK.63xl6;kuyunı/j içinde çıka keldi A7rl5;
suw içinde kırk yıl durdı B77vl3;.yük içinde kizler W18/5-,suw içinden çıkardı
B78rl;kuyular içine bakdım B64vl6
içrü: “içeri, içinde” boynu içrü elin saldı MK36vl7
yırak: “uzak,ırak” yırak kala B\8x\(r,yırak kala siz MKA6v3',yırak kaldı
B28vl6,D17rl0,K17rl0,MK16rl0,D17v3,K17v4,M41/ll,K48rl6,A41v4;jTra^ kıldı
K28vl7,A20vl0;yırak kitdi D18rl;.yırak oldı ¥J2x\3-,yırak olğıl K59rl2, A53r8;
yırakka düşe MK8rl5

Yer ve yön bildiren zarfların bazılan fiilden türetilmiştir.

tapa: “doğru,taraf’ aga tapa banırlar A47vl3;cennet tapa kavuşdur
K46rl4,A39rl4;kendü tapa dartar B36rl6; kendü tapa tartar MK34r9;mzşr tapa
varurlarB56v3',uçmah tapa sefer kıldı Bllx7;yüsuf tapa hamle Âz7rfzK35v4,A27vl6
san: “taraf, yön, e doğru” mışır san varurlar M75/6; ya'küb san varur
M92/17; ya'kûbyügrüp kelüryüsufsan M63/6

118
 taşra: “dışarı” taşra çıkdı B15rl5;Za^ra çıkğıl B15rl3;/a?z2 durur idi
B78r3; taşra keldüginde D23 v 1
karşu: “karşı” karşu çıkarlar İX19n\T,karşıt çıkıp Y2\x5,AX4x3',karşu durdı
A7v3;karşu keldi D18vl3, K18v16,D49v12;Â2t^zz keldiler D21r6;karşu kelür
Dİ lv8,M68/13; karşu oturdılar MK54v8; karşu varğıl K21rl 1;karşu varurYA Ivl
Yer ve yön bildiren zarfların soru biçimleri, “kança, kanda, kandan”
kelimeleriyle karşılanmaktadır.
kança:“nereye” kança varursenB60vl5,B45vl3
kanda: “nerede” kanda kördür] B49x2',kanda dedi B27vl;kanda körem
B18rl 6; bunuq kibikanda hürmet olur ääz£B59v 10
kandan: “nereden” kandan keldüy B45v14,D25v10;Â2zm&z2 kelür
B56vl3,B56vl4;Âazı<7az? ÂörerB8rl 1

1.1.3.5.4. Zaman Zarflan

keçe: “gece” keçe yene hıdmetge kelsem emdi B6r5; keçe yene hıdmetüıje
kelsün MK5r5; keçe zahir kıldum M71/20
B5 v7,B6r5,K5 v 15,B 10r9,K70vl 3,MK4v8,MK5r5,MK8v 15
keçe: “gece” keçe kündüz şol makamda sabit oldı M71/10;Aepe yene
hıdmetiıje kelsün M6/16
kündüz: “gündüz” keçe kündüz şol makamda sabit oldı M71/10M71/10
erte:“sabah” erte 6o/tZ?D5vl3,K6rl3
erte: “sabah” erte boldı MK5v3;erte değin MK44rl 1 \erte kelüıj MK5vl2
‘ale'şşabâh: “sabahla birlikte” on karındaş ‘ale’ş-şabâh öre durdı
D5vl3,6,K6rl3
tün:“gece” bütün bir düş kürdim B14x5;tün Âc/<//MK44rll,MK44rl3;o7 tün
keçdiB\2x\6, Kİ \v6;tünün keldi D45v9
dün: “gece” dün keldüy MK44rl4
dem/dem: zaman (Bu zarf tek başına kullanılışının yanısıra bu, her vb.
kelimelerle birlikte kullanılmaktadır.)
cazız yûsuf ol dem çıkdı taşra B15rl5; melik anı kördi ol dem bl-hod oldı
B15v2; pes yüsufı ol dem yola ketürdiler B19rl; uşal dem hâzır keldi D21r9; her
dem haqa bakar erseMK21r8; âhir demde imân ‘atâkılğılB79x^>', bu dem hâşılkılğıl
D35v7
şimdi:“ şimdi” şimdi eyle kılmayaven B61rl3
müdâm: “devamlı” müdâm kelür imiş B63vll; müdâm tâcat üze bolalum
B6v3

119
 tez/tez: “çabuk, acele, derhal” tez boğazlamağa hamle kıldı B8rl5; tez
çıkardıB\\x3-, muradına tezyeter B27\5\ tezyügrüp mâlikge haber vert//M45/13
yarandası: “yarın, yarınki gün” yarandası erte boldı B6v4
ilkin: “önce” ilkin yazğıl B69rl 1
peveste: “devamlı” peveste olur N69n\A
evvel: “evvel, önce,ilk” B4vl0,B4r3,B30rl2,B36vll,B54v2,B58v4, B64vl3,
B66r4,B66v7,B68rl5,B71rl3,B72vl,A17rl4,K30v3,A23r3,M44/15,M48/4,D39r2
hemân-dem: “hemen, o anda” hemân-dem ğuşşa birle bağn yandı B7rl2;
hemân-dem ol zahide ecel era&'BBl 1 v2
hemân sâ'at: “hemen o an” hemân sâ‘at'âşık oldı B37/20
oluksa'ât:“o zaman” oluk sâ'at cebrâfl hâzır keldi D23rl5
şohık sâ‘at: “o zaman” şoluk sâcat anda bir kubbe keldi M32/15
uşal sâ'at: “tam o zaman” uşal sâ'at kurda hakdan ferman boldı B13rl4; uşal
sâ'at özi keldi B22rl3;kudüs meliki uşal sâ'at hâzır keldi A14rl2,K21rl4
aşnu: “önce” aşnudan kalmışdı B9vl 1
burun: “önce” on kün burun B72v8
yıl:“yû” bir) ikiyüzyıl tâ'at Ar/dzznBllrlö; eligyıl temâm Âepd?B14vll
âhir: “son, son zamanda” âhir demde îmân 'atâkılğıl emdiB79r8
'âkıbet: “nihayet, son” 'âkıbetyüsufı olkördi emdiAlOrlO
dâyim/dayimâ: “dayima” dâyim bakar B53vl5;dâyim olsun M3l5\dâyim
vakt K14v8,A7vl, A19vl3,D28r2, K28r6;Jâyzzn ögdi B36v9;dâyimâ şâkir kerek
MK65vlO
henüz: “şimdi” henüz bî-hod olup yaturM31/13
nâgâh: “ansızın, vakitsiz”nâgâh düşdimBüftü
kaçan: “ne zaman” kaçan ala K29vl6; kaçan ahır A2İVİ1;kaçan kele
B68v5;kaçan kıla B6$v6-,kaçan kiyseç MK31r2;kaçan ola B38r3,B68v5;Âapan
sewüşdürem B40v3

I.I.3.5.5. Soru Zarflan

kayda: “nerede” kayda kıldığın B33vll;kayda körer B18vl4;iaycfe uluklar
MK41v3
kaydan: “nereden” kaydan körem A10rl4
nede:‘‘mâe” nedebildüy B49r2
neden: “neden” neden erdi D51rl5,MK49vl5;ne<7en keldi MK17v2,
MK32rlO;neûfen oldı MK31v6;neden düşdüç MK17v4;neden kıldı MK17v3;neden
küldüyB7v5,MK.7rlQ;neden oldı MK18v6

120
 neden: “neden” neden boldur) D18v4;.neden buldur) M26/15;neden keldi
M47/2;neden kıldı M26/14;neden düşdür) B28vl5;neden galat çıkdı B28vl6;neûfen
oldur) B19v3
nelik: “niçin” oda tapınmaknelikB22v6; oda koymak nelik A14v5
nelük: “niçin, nasıl” nelükyaş ağardurYJ&rll',puta tapmak nelük~M.3QI%
neşe: “niçin” neşe değdi B56vll',neşe kodurj B65x9-,neşe facâm yemez
B63r7
neşe:“niçin.nasıl” neşekaldıB2%v7',hâlir)neşe B34v3;
nete/nete: “niçin” nete bildür) M53/17;nete buldug Allvl;nete düşdüm
MK7r4;ne/e kılavuz B15vl5',nete reva kördür) MK38v5;.neZe sözlep A32v8;nete
beyle B7v2;zzete câyiz ola B70rll;ne/e düşdi B67v3;nete buldur) K38v4;neZe hâin
olam A28v 11, K36rl4;nete hıyanet olur MK35r l\nete reva kördür) K40rl
netek/netek: “niçin,nasıl” netek bildire siz M10/2;neZe£ bildürer siz
K7rl2;netekcanın aldı B43v8;netekerdi D3r4;neteksözledüginB41v3;netekyedüi)
MKllvlO; netekyedürj A5rll;neteksözledügün K40rl3
niçün: “niçin” niçün kaldurj Mll/10;rzzpün oldı M7Q/2Q;mçün bîhod olup
düştür) B59vl6;niçün sığmmaduıj B44vl4;niçünyedüi)B13rll
nige: “niçin” nige küldür) B&Xİ6
nişe: “niçin” -,nişesatdı Klövlö, K31rl2,M45/3;n/?e koyduğuz B60r7
kancı: “neden” kancı kıldurj MK45 v 11
kança: “nereye” kança varursenB60vl5,B45vl3
kançaru: “nereye” kancanı işe küçe varmaz D44rl
kanda: “nerede” kanda kördür) B49r2;kanda dedi B27vl;kanda körem
B18rl6; B47rl5,B72vl6,B73r2,A64r5;kandanndur A64r3
kandan: kandan keldürj B45vl4,D25vlO;kandan kelür B56vl3,B56vl4;
kandan ÄörerB8rl 1 akandan sen dep B47v7

1.13.6. EDAT
Edatlar, bilindiği üzere tek başlarına hiçbir nesne ve hareketi karşılamayıp,
ancak cümle içinde kelimeler arasında ilgi kuran kelimelerdir. Metnimizde kullanılan
edatlar çeşitlilik gösterir.

1.13.6.1. Çekim Edaflan

Cümlede kelimeler arasında ilgi kuran ve çekim edatlan adını verdiğimiz bu
şekillerin bazıları, belirli durum ekleriyle kullanılmaktadır.
bigin: “gibi, benzer” âdem bigin B32rl5;Jhz£ 6z^znB10vl4
üpün;“için”

121
 Üçün aşağıdaki örneklerde görüldüğü gibi, zamirlerle kullanıldığında ilgili
olduğu isme ilgi eki getirilmektedir.
anıg üçün M53/6,M65/21,M71/13;£e77zzm üçün K53rl7\körmek üçün
K25rl7,A18r2; körmeklik üçün K25r3;senÛ7 üçün D51r8,K51r5, A44rl3, M70/13,
D59vl8,M84/19, D62vll, K62rl6; sizüg üçün M76/5; deve üçün B48r5; suçlı üçün
MK62v4; vaşiyyet üçün B75v9; yüsuf üçün B5vl5,B29rl6,B50rl6,B73r4,B73r8,
M7/3,M16/6
kibi: “gibi”
Kibi edatı, üçün edatmda olduğu gibi zamirlerle kullanıldığında ilgili olduğu
isme ilgi eki ile getirilmektedir.
âdem kibi A24r2;bunıg kibi M86ri;hürlar kibi K35vl0,M50/10;Awn kibi
MK35rlO küneş kibi D28rl0,K28rl4,A2Or6,MK26vl5,M40/14,D49rll,K49rl0,
A42rl4,MK47vl3,M68/l;zmzmzz7 kibi D57v3,K57rll,K60v5;semzz7 kibi MK35v8;
yincüÂz&M52/16,D37rl5; folun ay Ä7ÄzB65rl6; kuşkibi B76r2
kadar: çolÂ2ü^rMK16r4;kadarÂ//B65vl4,B69r5;şolkadarB17vlö,B52v6;
kadarca MK61 v4;kadardı K65vl 6; kadardurB23x4
üzre: “üzre,üzerine”
ağaşlar üzre MK33xl ;altunluh üzre B78r6;anlar üzre K8vl2,M75/21;
ayrulmak üzre WkA6\3-,ayrulmakhk üzre B18rl6;başım üzre D42vl0;heyf üzre
B17rl4;Âöp# üzre MK33rl5;Âöfcsz üzre B75xl;kullar üzre B26r3,K20vll, M29/8
,~K33x5;kuyu üzre MK13r8; câşık üzreB54vl4;suw üzreBllx4
birle: “ile, birlikte, beraber”
Birle zamirlerle kullanıldığında ilgili olduğu isme ilgi eki getirilmektedir.
anlar birle D63v6;anf birle B27rl6;anug birle K64vl6;asker birle
K22rl2,A15rl0;Z>eig/erÂzir/eB28v6,MK27rl;benâ7 birle A56rl6;dufa birle B78vl3;
edeb birle B22x\4,B49N\-,leşkerüg birle K21rll;lügat birle B50vl3;menüzn birle
D62vll,M84/19,D62vl3;senâ# birle MK17v7;takdir birle B50v8,MK45rl5;teA(7/ûf
birle M87/18;Zevâzzz7r£ birle B57r2;ulularım birle K5vl2;_yincü birle B36rl,
K34rl7,A26vlO;yincümercan birleB33x2\yoldaşlan birleB22v2
birlen: “ile, birlikte, beraber”
da'vî birlen M68/2;basret birlen K69rl6;kudret birlen K39v4;sırça birlen
A26vl5
şogra:“sonra”
Metnimizde şogra kelimesi zamirle birlikte kullanılmaktadır:
anda şogra A6vl0,A9rl,K33rl3,B41vl5,K70rl5;azw52n şogra B31vl4,B51r8,
B53rlO,D16r9 andan şogra, B2v7,B2v9,B6v3,B9rl4,Bllv7; bunda şogra K9rl6,

122
 B8rll,B10rl4,B18vl4,mzznûfezz şoyra B3rl3,M24/15;muntfez şoyrn. K17rl3;
muydan şoyra M25/13

1 -1.3-6.2. Bağlama Edadan

amma: amma lâkin düyleyür men sözüyni A37vlO
eğer: eğer sâdık ersez; MK51rl5
velâkin: velâkin bir cıyâla serlige hâcetlüven D23v5; velâkin bahây yetüre
alman emdi B25vl6; velâkin yüsufı köp öger emdi B27v9; velâkin ol şart ile
bildürelim B3 İri 1
kaçan: kaçan cebrâfli buldı ise D10r5; kaçan yarlu ya'küb kartı kördi
D12v5;Âapan kurda kapdurawuzB5v\^-, kaçan sanem dönüp sapa sözler ise K2İVİ0;
kaçan kimyüsufşıddik#örJ/K21 vl4; kaçankiyüsufı sanem kördi A14vl2
eğer: âh dirîğa eğer bilsem idüm B31rl6; müdâm eğer kökler tapa nazar kılsa
• B33rlO
zira: zîrâ mihri ğâlib olıp şabn varur B33rl6; zîrâ ki mihr ğâlib şabr kılur
D32vll
u,ü: “ve” fazl u ihsân B39v5; havf u recâ andan kerek A31r9; hâş u câm şâd
kılıp yügürür emdi faklı kâmil fim ü hikmet temâm bilür B51r6; şükr ü
sipâs ol ehade Blv3; körüşüben şükr üşenâkılur eanZzBllrl2
dahi: andan şoyra dahi iddi hem ol çelil B9rl4; hâlık aya dahi peygamber
veribidi BYQr5
gerçi: gerçi mahzün olursa da vişâl umar M71/16
hem: züleyhâ aydur cemâlim hem verdim B54vl2; yüsufa hem tegürdi
A46v3;ya'küb sawçı oğlanlara hem buyurdı B56r6; aşlıkneteligin hem anlar bildi
D54vl; siz hem sever idüyüz hezâr çendân B58vl2
kim: eyle bil kim anıy uşşı ketmüşdi B63v3; eyle kim anıy uşşı kitdi A55rl;
bu sırrım benim kim sen düyleğı!K6\r1

I.3.6.3. Karşılaştırma ve Denkleştirme Edatlan

I.
Metnimizde karşılaştırma edatı olarak, “kimi...kimi; ya...ya; hem...hem”
edatlan kullanılmışta.
kimi...kimi:
kimihafemîkimirümî ola emdi (B28r9)
ya...ya..:
ya öle ya yırakğa düşe emdi (B9v7)
züleyhâ ayduryâ benim emrime mufîc ola (B42V14)
yâ benim rencime merhem ola
yâmahbüs kılam zindân içre kala (B42v 15)
dükel cömıi zindân içre kala emdi

123
 hem...hem...:
hem memleket iyesi boldaçı sen (B4rl6)
hem rahatlık beşaret buldaçı sen (B4vl)
hem cemâlim hem devletim kirü keldi A47rl 2
hem hacetim hem muradım haşıl oldı A47rl 1

1.1.3.6.4. Ünlem Edadan

Metnimizde ünlem edattan “âh ve ay vah” biçiminde görülmektedir.
âh: “ah” B6vl3,B12r9,B12v4,B68v5,MK5vl2;aÄ daıiğa A2v3,A4r3,A4rl5;
âh darîğa A4r9; âh desem B69v6; âh dirîğa B18r8,D7rl6,D9v7,MK7r5, MK9r8,
Dllr4,Dllr5, Dllvl5,MK10vl6,M16/8,M52/4,âX kıldı B55r2;âh urdı MK51v3,
M73/9;âÂÂ7/zzpB20r7
ay vay: ah vaÂB28vl6

1.1.3.6.5. Çağırma ve Hitap Edattan

Metnimizde çağırma edattan “ahî, aya,ya, ey,hudâvendâ, İlâhî,ilâhünâ”
biçiminde görülmektedir.
ahi: “kardeş”
ahi derler B71vl4;aÂ7<’araZ>B45vl3
aya: “ey”
aya ana M26/9;aya baba A51r9,A65vl4;ayâ dâye A26rll,K34r8, A26rl6,
M48/12;ayâ hatun K29r2,A20vl2,K36rl,A28rl4;aya A55vl3;aya cazîz
sultân A32v9;aya oğlan M59/3;aya büstân X&N\5Jk9vT,ayâ karmdaşM6l'l\ayâ melik
D16r5,B22v5;aya oğulMK3vll,M4/20;aya şıddîk B10vl5,B31v4,B40rl3, B48rll,
B74v8
âh mibnetdâri K39rl 1
yâ? “ey”
yâ allahım K19r9:ya anam B19rl3,B73r9;ya babam K5r8;ya cebrâfl
B10vl2,BHv3, B40r9, B73vl2,A59v4;ya evlâdı D54r9;ya kardaş D4v5,K4vlO,
MK4rl3;ya karındaşım K61vl5;ya oğlanlar M75/2; yâ yûsuf M33/9,A16vll,
A25r7,MK31v6,A30r8,K37vl3,A30rl5,K43vll,A36v3,MK49v7,M72/7,MK51vl2,
K58r8; yâ kızım MK5vl7;yâ kurd B13rl2;ya kurt A5rl3;ya mürüvvetin
B61r7,D36r5;ya züleyhâ MK27v3,B27v2,B32vl0,B38r9, B54vl0,B55r9,B55rl5
ey: ey
ey dâye B34v9;ey dirîğa B10v3,B12rl5, B18r7,B18rl5,B19rl5, B19vl5,
B20v8,B31r6,B46rll,D28v7,K28vll,MK27rl2,D31rl,K30v3,K37r2,D42vl4,K42v
14, MK41v4, M59/1 eykardaşlar M13/10;ey cazîz K56v8;eyşabâhyeli B72vl3;ey

124
şahı cihän B48vl6, MK27r9;eyjârB25vll;eyyeâZzûâ'K8r8;ey/>â<Z^â M90/1; ey
kerim MK34r6
hudâvendâ: “ey allahım” B36rl3,B36v7,B40r5,B55rl6,B69r2
hudâvende:“ ey allahım” K20rl5,A13r9
İlâhî: “ey allahım”MKl 8r5,M27/8,K68v4,A63vl,M92/9;
ilâhünâ: “ey allahımız”B10v7,B10vl0,B52rl,M13/19,D19r5, A28r8,M69/2

1.
13.6.6. Temennî Edadan
Metnimizde temennî edatlan “kâşki, inşâ’allâh, ma'âza’llâh” biçiminde
görülmektedir.
inşâ’allâh B46vl6,B68r7;kâşki D15vl6,M22/l\',macâza’llâh: B13vl,
D35vl5,K35vl5,K41vl4,A34v2,MK40v4; ma'âza’llâh dep B36vlO

125
 1.1.3.7.
FÜL
Metnimiz fiiller açısından ilgi çekici malzemeyi içermektedir. Birçok arkaik
şekil metnimizde korunmaktadır.

Fiil Çekimlerinde Kullanılan İyelik Kökenli Şahıs Ekleri

I. Teklik Şahıs: -m
ağırladum B67vl3;ağladum K57v2,A51rll,A56r3,MK60v7,K62r5,MK60v8,
A63v3;araJuzn B65r4;öo76#zzn MK43rlO
II. Teklik Şahıs: -y
a^7adzzz7D57v9,K57rl7,A51r9; 7>o7</zz#D18v4; kördürj (B5r5,B7v4
I. Çokluk Şahıs: -k,-k
araduk B12vlO,D12r6,K12r2; bildiik Blv4,B38v7,MK36r8,K67vl2; dedük
B\6r7‘,keldük B59r9,MK55rl7,D58vlO,K58vl,A52rl2; satduk D70v4,K69vl5,
A64vl0,M94/9;^u/saftÄzArK16v7A9vl
n. Çokluk Şahıs: -yuz,-yüz,-giziyiz
ağladuyuzBMx5\ bolduyuzYJvX l;Ä7/<7u^ızzB8r6,B8v6,B71rl2,K17rl0
koyduğuz M78/16,D57vl6,K57v7; yedüyüz K64v8; bildüyüz B8v7; demeşdüyiz
MK63rll; dj7eJi#7zD12rl4,K12rlO; kılduyızA60vl4; Âz/zz7rzA47v5,MK62rl6

Fiil Çekimlerinde Zamir Kökenli Şahıs Ekleri:

L Tekil Şahıs: -men,-van,-ven, -ben

açıser men M4/4; almaya men M86/17; ahır men MK14vl4,M22/7; anlayur
men MK14vl4;a#7ayzzr men M22/7; aşıser men M91/3; ayırur men K68v5,M92/ll;
buyurdum men K68v5; daylayurmen A37vl0; deyür men B38r9; diler men B33x\5,
K70r6; kalmaya men K7İVİ2; kıldaçı men Ik55v3‘,kılsam men B12v8, B12v8,
B12v9,Kl lvl6,A4v9;^7/sa men D12r5;kirdüm men K58v 17;korka men MK3İVİ4;
korkar men M53/5; maştılar men BlOvlö; sakınur men 'M53I&,sever men MK55vl2;
açıserven B3rl4,MK2v6;s’zzpsuzz almayaven B66vl6,D64rl2,K63vl7,A58r2,
MK62v4;azz/azvea K60rl4;a#7ayzzzven B16v7; aşıserven B71vl,A62vl;bilmezven
MK30rl3; bilümezven D31v7,K31vl0,A23vll,A23vl2;ftuyzzrzzzven B72rl5;
daylayurven D44vl4; eyleyürven B16v8,K15vl2; kalmayaven B76v9‘,kesiserven
B71vi;kıldaçıven B57vl5,A49rlO;Âörezveo B59v6,B68r7,B68r8,MK63vll,K65r5,
MKk>3vl2;muştılarven B60v8,K10r6,MK47r2;«apaezven MK2v6;sakmurven B39r2,
K37vl5; severven B59v5,B59v6,K57r6

126
 alsam ben B25rl5,A17vl6;korkar ben D65vl7;dz7erem B37v3;durmaya ben
M96/20; kılmaya ben M96/20;korkar ben D65vl7;korkaram ben A25rl5;olmaya
ben M97/1; sever ben D57rl5;sığmur ben MK2r9

n. Teklik Şahıs: -sen, -sm, -sin

buyurur sen B22v4,K21v5; diler sen B26vl2,M79/16;ey7ezzzz^ sen B74vl;
kıldaçı sen B45r5;kılsay sen B48r8;muştılar sen D70r2,A64r7; sakmur sen K37vl2,
A30rl4; sever sen K5vll;bilürsin MK45vl5; istersin M^57r4-,keçüresin D59r8;
sözlersin MK32v6; kaparsın MK37vl; la7zzrsmMK65rl6; olasm MK2vl4, MK55r8,
M77/12,D62vl3
I. Çokluk Şahıs: -vuz,-vüz,-uz,-üz,-mız,-miz
a/mayavuzB16vl4,K16rl; bilümezvüzD68r2; iltümeswüz D17v\2 BlövlO;
verümezüz MK66r 12; bilmezüz B70vl5,M9Q/6;bilümezüz B70vl6,MK66rl3,
MK66rl2;77Zümeziz M25/10;iltümezüz A\0v7; bilmez miz A6İVİ5; diler miz
B59rl0; kılur miz, iletümes miz B18v9;iltûmez miz K17vl3; ‘ärlanur miz B18v8;
öldürür miz B15v 16,K 15r5,A9r4,M23/1 ;kıla miz A8v8
II. Çokluk Şahıs: -siz
diler siz MK14vl5; eylemiş siz A65v4;sakmur siz NGk63ıl2;sakınur sizler
A58vl0
III. Çokluk Şahıs: -lar, -ler
düşürdiler B66r6,MK6r 12,MK61 v 12;keldiler B5v4,B70vl,A61 v2;keltürdiler
D4rl4,MK12r9,M56/13,M89/17;#ojadiera&7er MK13v2;Azzr<*7ar K29v5,MK28r6;
soraşdılarB5&14,Al 3v4,K55v8

1.1.3.7. L Basit Kipler

1.13.7.1.1. Bildirme Kipleri
Metnimizde bildirme kipleri şu şekilde görülmektedir:

1.1.3.7. L1.1. Görülen Geçmiş Zaman

Metnimizde görülen geçmiş zaman ekleri eski Anadolu Türkçesi
metinlerinden farklılık göstermez. Metnimizde görülen geçmiş zaman ekleri ünlü
uyumlarına ve ünsüz benzeşmelerine bağlı olarak “-dı;-di/-du;-dü/-tı;-ti/-tu;-tü”
biçimindedir. Görülen geçmiş zamanın çekimi iyelik kökenli şahıs ekleriyle
yapılmaktadır.

127
 LTeklik Şahıs: -dı;-di/-du;-dü/-tı;-ti/-tu;-tü
köşki bezedüm K36r6,A28v3,M50/19; bezetdüm B37r2; bezetdüm köçk
M^vW)ildüın B8v3,B22v8,B22r4,M10/14,K17r9,A10r3, MK16r9, M24/11,
MK24r9,M71/20,K69r2;JeJäm MK7v2;tÄ?Jäm B8v5,B15rl2; keldüm B13v8,
B45rll,B45rll,B54r3,K45vl3,MK44rl6,MK56vl3, M79/8; sevindüm MK26vl6;
tüşdüm D52v6,D52v4; verdüm D30v5;yitürdüm MK57r6; yügürdüm B65r3,D62v2
ağırladım B61v\3-,ağladum K57v2,A51rll,A56r3,MK60v7,K62r5,MK60v8,
M>3\3',ağladur) 1357n9 1^57r\7ğk5\ük,aradum B65r4; boldum Y^5v\4‘,mandunr,
B17rl3,K16vl, K52v3,A45vl5,MK51r7,MK51r7;£a/dfam MK6v4,A23r3,K37v7,
A51vl,M81/l,MK60rl7; telim tartdum MK36rll;zzyamÂzznB26vl5
dervişlere berdim K28rl6;A?zet//m B38vll;fo7<Âzn B25v9,B51rl2,D7v8,
D17r9,D21 v6,D25v3,D44vl 3,K44vl2,A37v9,K52rl,A58v8,D69vl2,A63vl6; dedim
MK7rl5; B8rlO,D18rlO;Z>en6/eZ₺4ge düşdim M24/18,M26/4; mihnete düşdim
B18rl4;keldim B8v8,K12vl6,A36v5,D58rl6,K58r7;le/zzrc7zm B25vl6; kördim
B3v4,B5vl2,B7rll,B14rl0,B72vl2,K42v8,K47r2, A40r4,K47rl3, A40v5; öldim
'D9v'l',örütdim B39v8;sevdzzn B38vl2; verdim K28rl,K30v6; yüklettürdim¥ü'&x2
ağladm D57vll, D62rl6, K56r4\buldım D10v3,K24r9,A17r9,D62r7,
K61vl3,A55vll,D75vl2; kaldım K31r2,D66vlO; sordım K62r9,K70v7;5on/zzn
B65r4,A39r5,A65v5;z//fö77<7zm B39v8
kavuştum D61v8; bendeligke sattum B31rl5;sattum yüküm B46rS;şattum
MK43rlO
düştüm B63vl6,K7rl5,K17v2,A10rl2,Allr6;yere düştüm K61r6; bendelige
tüştüm D17rl6;tüştim D17vl

II. Teklik Şahıs: -dıi;-diU-duQ-dün-tıQ-ti\Ü-tuz-tüU

bildürj K47rll,K47rl2,MK45vl5,M65/12,M79/20;Z>enz' bildürj B36vll,
M45/16,A28rl 2,MK34v3,M52/20; dedüi) B15rlO,B32v3,Al 5v5,M31/17 düşdür/
B28vl5,Allrl6,MK17v3,D18v7,K18vlO,K28v9,MK27rlO,M47/18,D33v5,K33v6,
A25vl3,MK32rl0,D52vl4,A46r4,MK51rl2,M73/2,D54v9JC54vl;#ör^
B5r5,B7v4;örtûfö7 B39v7,MK37r6; tedüy B23v6;yediu/ K12v3,MKl 1 vlO
ağladur/ D57v9,K57rl7,A51r9;ay^ B16v8,B74vll,MK14vl5,D56r8;
kalduy B9r4;kılduıj B8vl,B69vl3,M50/12,D67r2,MK65rl3;#oyı/zzz7 A51rl6,
K61vl4,K61vl6,A56rl3,MK60vl7;şon/uz7B49r3

m. Teklik Şahıs: -dı,-di;-du, -tı,-ti

III. teklik şahısta metnimizde -dff lü biçim kullanılmamıştır.

128
 acığlandı YJn2',cöcİ1 keldi D33rlO;ap<Ä B40vl3,K42v9,K57vl3,A51v6,
K71r6; açdurdı D43rl4,A36r5;<2/ü7 B15vl4,B66v2,A61rl2; berdi A17r9,D49r8;
bezdi B17v2,MK15v7,M23/13; bezedi K55v9,A49rl5,MK54rl5; buldu D63vl6;
kaldu MKllr3; elin şundu B39vl;zzptÄz D31r4; yalvaruştı B21rl0,K20rl3;yazaZ6
B21v8,B21vll,B26r5;jrawZZzB21v9; ÄezeZö*B58r5; ü7z£//B67v4; rpö'B76rl

L Çokluk Şahıs: -duk,-dük; -dik

Metnimizde birinci çokluk şahısta “-dik,-tık,-tik,tük” biçimleri
kullanılmamıştır.
araduk B12vl0,D12r6,K12r2;a7duÂr B6r2,D16r6,araduk B12vl0,
D12r6,K12r2; çağurduk A4rl4; kalduk M45/9; kaldurduk A51rl5; kılduk D75r9,
K73vl; satdukD70v4,K69vl5,A64vl0,M94/9; varduk MKllr3;ya/xÂz£B37r6;
bildük Blv4,B38v7,MK36r8,K67vl2; dedük B16r7; keldük B59r9,
MK55rl7,D58vlO, K58vl,A52rl2; 5Öz/et/zztD15rl4,K15rl3,A8r6;
bildik'MlM-, tZdûK4rMK14rl5; kılurdiklkGGrl
mihnet duttuk MK64vl4; sattukB73v7; renctarttuk D66v4;

II. Çokluk Şahıs: -düyiz, duyuz,-diiyüz

Metnimizde ikinci çokluk şahısta fli biçimler kullanılmamıştır.
derneşdüyiz MK63rll;dz7ec7tfl7zz B13r2;ÄeÄ/üz7äz' B67v9,D56r8;yedi«7zz
K63r9,MK63r 1 ^yedüyüz K64v8;yediyüz D64r6,D65r4; bildüyüzBüvl
sorduğuz mu B56vl4,K54v4;Zzzyt7u^ızz mu M9Hl-,ağladuyuz D64r5;kılduyuz
siz A10r4; koyduyuz siz M24/12

İÜ. Çokluk Şahıs: -diler,-dılar;-tiler,-tılar

Metnimizde üçüncü çokluk şahısta “-tüler;-tular,-düler” biçimleri
kullanılmamıştır.
buldudular iseYdSAvXQ-, kul oldular MK48v5; eline sundularD6'l\5-,
ata bindiler B50v4; dediler MK5r3,MK14,MK33vl5,MK56r6; dediler
B72vl6,D55vl6; deprendiler MK61v5,M85/15; diklendiler D63rl4,A57r2,M85/16;
yüzlerin döndürdiler Bl0v6;kertündiler B21vl2;ÂöWür<fi7er,B10v5,K14rl3,
A10vl5,MKlİT3;sewünüşdiler M34/9; başığa tegürdiler K9v3; yettirdiler D56rl2;
yügürüşdilefMKZlrZ:,
ujraşdılar K17vl0,A10v4,M25/6,A63r3,M91/19; çuvalların açdılar B60rl3;
ağlaşdılar B10v9,B18v5,B72r3,B71v4,B73v6,Dl lvö, MK10vl0,M16/2,M25/7,
A62r4,aldadılar B6r2,B36r6;aşurdılar B'lx^iB'lr\4‘,çoğuşdılar A4r9; kığındılar
D29vl4,K30rl,M42/21;Âopzz^7ar K6%vT,korkutdılar K15r5,Alvl4;oturdılar B5r4,

129
B29v 14,B42r 16 ,K29v6,A21 vl ,MK28r7,M42/l 1 ,D71 r 1 5 ,¥JQv%',soraşdılar
B56rl4,A13v4,K55v8; yip takdılar A2r9;
ilettiler K71rl2; körüştiler B59v\5-,çıkttılarsa K57r8; kawuştılar B73v5;
korkuttılarD 15r6; saftz/arB17vl3; tarttılar ikilesi lyraştılarBlüvü

I. 13.7.1.1.2. Öğrenilen Geçmiş Zaman: -mış,-miş;-muş,-müş

Metnimizde öğrenilen geçmiş zaman ekleri “-mış,-miş;-muş,-müş”
biçimindedir. Metnimizde öğrenilen geçmiş zamanın birinci teklik şahsı için örnek
yoktur. Çekimi, zamir kökenli şahıs ekleriyle yapılmaktadır.

II. Teklik Şahıs: -mış,-miş

İkinci teklik şahısta biçimleri kullanılmamıştır.
ağlamış sen D67vl; korkmış sen D67v2; yazmış sen MK65vl 1; yağılmış sen
B70rl3; beyzetmiş sen B74v2; düzmiş sen B74vl;
III. Teklik Şahıs: -mış-miş,-muş,-müş
korkmış B12vl6,A5rl;aZmz^ B71rl4,K68v9; durmış aylamış
B26v7;aj7nz^B66v5;/ezmz^B68rl\-,doğmuş¥>2lrfk, kirmiş'MlYH
II. Çokluk Şahıs: -mış sizymiş siz
ikinci çokluk şahısta “-muş siz,-müş siz” biçimleri kullanılmamıştır.
ağlatmış siz B66v9; almış siz B66v9,A7v8,M21/l; aldamış siz B71rl3,
K67v3; bulmış siz B15vl0; kayurmış siz B71rl5;korkmış siz MK66vl l',oğnlamış
szzB66r2; satmış sizB66vlO,MK62rl4,A62r5
beyzemiş siz A65v5; demiş siz B71rl3,M90/12,A62r5,A62rl3,K67v3;
düzmişsizA65v4; ayırmış siz
HL Çöldük Şahıs: -mışlar,-mişler;-müşler
Üçüncü çokluk şahısta “-muşlar” biçimi kullanılmamıştır.
susamışlar MK48vl3; yazmışlar A54r5;ketinmişler B27vl3; açhkdan
ölmüşlerQ48vl

1.13.7.1.13. Gelecek Zaman: -ısar;-iser/-daçı,-deçi

Metnimizde gelecek zaman eki, “ -ısar;-iser” ve “-daçı,-deçi” biçiminde iki
biçimde görülmektedir. Metnimizde “-ısar;-iser”'ûe yapılan gelecek zaman örnekleri
sadece birinci teklik ve ikinci teklik şahıslarda görülmektedir. Gelecek zaman
çekimi, metnimizde zamir kökenli şahıs ekleriyle yapılmıştır.

130
 I. Teklik Şahıs:-Mer ven; işer men;-ser ven
mimdin keçiserven M4/3;eliyizi kesiserven K67v7; eliyiz! kesiser men
•Jcöriser menMSS/V^saçıserven B3rl3;cazâb ediserven A62v2
II. Teklik Şahıs: -işer sen
ediser sen M54/14;
Metnimizde bir diğer gelecek zaman eki -daçı,-deçi biçiminde görülmektedir.
Be ekle yapılan çekimin birinci, ikinci, üçüncü teklik şahıs çekimi örnekleri vardır.
Diğer şahıslara ait çekim örnekleri bulunmamaktadır.
I. Teklik Şahıs: -daçı men,-daçı ven
kıldaçı menK55v3; teşrifoldaçı menMK54rlO; oldaçı men K55v3,MK54r9
hıdmet kıldaçıven B57vl5;teşrif kıldaçıven A49rlO,D55vl3; oldaçıven B57vl6,
K55v4.
n. Teklik Şahıs: -daçı sen
buldaçı sen B4rl6,B4vl,B14rl5;Z>zz/akp sen melikligin MK42rl2;Z>o/t/apz
sen B4rl6,B14rl6,M19/3,D43v6,M60/6;İ2/(/apz sen BASrA-.aldaçı sen B14rl5,
MK12vlO; oldaçı sen B45r4,M4/18,D13v9
İD. Teklik Şahıs: -daçı,-deçi
boldaçı Bllv5; kıldaçı B18r9; unutdaçı A10rl0,M24/18; buldaçı
B18rlO,B18rl2, K17rl4;s77db$7 K17rl3,A10r6, MK16rl3,M24/15; süldeçi B18r9;
döküldeçmiTİS, MK35vl7; ft5fcz/<fepB38rl5,A29vl4

1.13.7.1.1.4. Geniş Zaman: -ar, -er;-ur,-ür

Metnimizde geniş zaman ekleri, -ar, -er;-ur, -ür biçiminde görülmektdir. Geniş
zaman çekimi hem iyelik kökenli hem de zamir kökenli şahıs ekleriyle
yapılmaktadır. Metnimizde şimdiki zaman eki olarak kullanılan özel bir ek yoktur.
Şimdiki zaman için geniş zaman eklerinin işlevlelerinden yararlanılmıştır.
Metnimizde -ar;-er, biçiminin kullanımı azdır.
varar MK13rlO; ‘aklı varar K32vl 3; varar/ar MK10rl7;zzuşzra vararlar
MK26r8
Metnimizde -ur;-üfX\ biçimlerin kullanımı şu şekildedir:

I. Teklik Şahıs: -ürem,-üren /-ür men,-ürven

bilürem K5vll,K25v7; bilüren B25N7',bilürmü sen B34vl,D41vl2; kelürven
B45rlO,K43vll; bilürven D52vl7; öldürürven MK66vl4;le/ür men M60/12;
Âe7üneznK58rl6

131
 II. Teldik Şahıs: -ür sen, -ürsin
bilürsen sen M¥>A\N\T,bilürsin MK45vl5; kelür sen B60vl5,D69vll; kelür
mü sen B46r9;kelür sen D69vl0; bilürsen B29rl0
I. Çokluk Şahıs: -ür nıiz.-yür miz -ürüz,-ürvüz
öldürür miz B15vl6,K15r5,A9r4,M23/l; kelürmiz MK52vl5; kelür miz
B58v5,D56rl7,A49vl5; keleyür miz M77/1;öldürürüz A7vl4,D16rl2,K16rlO,
B17r6; £e/zznzzK56r8; öldürürvüz'D\5x6‘, söylemezüz M90/5
n. Çokluk Şahıs: -ür siz
öldürür siz B8r6; kelür siz MK54vl2; bilür siz B13v3,B59r4,K56v7,
MK55rl2,D56vl5;
III. Çokluk Şahıs: -ürler
öldürürler MK14v 1 ,M21/17

1.13.7.13 Dilek Kipleri

Dilek kipleri, gerçekleşmemiş olan, ancak gerçekleşmesi istek, emir, şart ve
gereklilik biçimlerine bağlı kiplerdir. Bu kipler metnimizde şu biçimlerde
görülmektedir:

1.13.7.13.1. İstek -a,-e

Eski Anadolu Türkçesinde istek eki olarak kullanılan -a,-e metnimizde de
görülmektedir.

I. Teklik Şahıs: -am,-em

ağladam M92/11;ağlatam W12x\6\ağlatduram D69rl7; alam MK20vl6,
M31/7•,arturam Q\\.N%-,aydam D45rl7,MK55r4;aynz/am B17v8;ayZam A38rl4;ıyam
B72r5,D69r4, M92/2-,kavuşduram MK38r2,M54/12;Âzzziaram B1 1v7,B40v12,D39v6;
satam M21/5 ,M21/7; mübarekyoram Kİ 3v2
hakikat bilem ¥A2x\2\döndürem K44v7,M61/20;Ja?em A21v7,A45vll;
erüşdürem MK38r3;Âirem B22v8;ceznä/n/ körem M40/15;körüşdürem MK38r2;
kösterem Bllv7,B72vl, A63v4;ö/em A2v3;örtem A23rl4,M45/5;sevıZncÂZrem
D69r5,A63r7,M92/3, K69rl4,M93/14; sevüşdürem M54/12;verem B15v4,K10vl5,
D57vl 7,MK56rl4;yÂerezn A63r6
II. Teklik Şahıs: -asm, -esin; -asm sen,-a sen
ıdasm lk5v\5;kalasm D62vll,D67r5; kılasın MK50r2; varasm MK56v9;
olasm MK2vl4,MK55r8,M77/12,D62vl3; meliki olasm D56vl 1
keçüresin D59r8; omuzuya keçüresin MKSİNS’Jçalasm sen MK61r3;kıla sen
K55rl5,A49r4;o/a sen MK61r5

132
 III. Teklik Şahıs: -e
Metnimizde üçüncü şahıs istek eki ile ilgili bir örnek bulunmaktadır.
öle B9v7
l. Çokluk Şahıs: -avuz,-awuz;-yavuz/-evüz,-ewüz
kaçan kapduravuzWlI2;kurta kapduravuz'bAKAvl5;kapdurawuzB5v\4
saÂ7ayarazMK4vl5,M7/2;5aÂ7ayaw7zzB5vl4
öldüre vûz MK4v 16,M7/3; öldürewiiz B5v 15
n. Çöldük Şahıs: -e siz; -a siz
bildire sizM\Q/2;deveşüre sizK64v5;<Zeye szzK67v6; körmeye szzB24vl3;
kirmeyeszzB24vl2,K58rl,M79/2; saklaya sz2'K6v6,K57vl7
ayrula siz B9rll,MK8r2;.Ae'/âk bola siz ¥A5r\;yırak kala siz NGk\(yv3;kıla
mizA8v8;kıla sizB9rlQ;koya s£zMK7r2,M10/3;<?7a szzB9rl0,M21/3,M86/10;
m. Çoktuk Şahıs: -e sizler
deye sizlerTfâAyfik,

Olumsuz Biçim:
Metnimizde istek çekiminin olumsuz biçimi için şu örnekler bulunmaktadır.
Metnimizde olumsuz biçim için bütün şahıslara ait örnekler bulunmamaktadır.
I. Teklik Şahıs: -maya men,-mayaven/-maya ben
almaya men M86/17; saçsızı almayaven B66vl6,D64rl2,K63vl7,A58r2,
MK62v4; kılmaya ben M96/20; kılmaya men; M8Q/4Jk71vl2;lplmayaven B61rl3,
B66vl5,D40rl4,MK57rl7,M86/16,A58rl;rera kılmayaven D64vll; durmaya ben
M96/20;durmayaven A67vl2; zulm kılmayaven MK62v3; olmayaven B61rl4,
B76vl0,B76v9,D40rl4,D59r4,MK57vl,D64vll,A58rl;Âoz7£z olmayaven A67vl3;
zâlim olmayaven K63vl6
III. Teklik Şahıs: -maya
açlık a7mayaMK52v4; kılmayaSYl3vl
I. Çokluk Şahıs: -meyevüz,-mayavuz
iletmeyevüz MKA6v\.2;almayavuz B16vl4,K16rl; kılmayavuz B16vl3,
D16rl,K16rl,A8vll,M22/13; olmayavuz MK16vl2, MK16vl3 râzî olmayavuz
B16vl3
II. Çöldük Şahıs: -meye siz
körmeye siz B24v 13; ermeye siz B24v 12

133
 1.1,3.7.1.22. Dilek-Şart
Metnimizde dilek-şart eki, Eski Türkçe döneminde kullanılan -sar, -ser ekinin
/r/ sesinin erimesiyle ortaya çıkan -sa,-se biçiminde görülmektedir. Şart çekimi
metnimizde hem iyelik hem de zamir kökenli şahıs ekleriyle yapılmaktadır. Birinci
çokluk şahıs için metnimizde örnek bulunmamaktadır.

I. Teldik Şahıs:
alsam ben B25rl5,A17vl6; kılsam men B12v8,B12v8,B12v9,Kllvl6,
A4v9; olsam menK12rl,M16/18,M16/18
Örneklerde görüldüğü gibi, -m şahıs ekinden sonra -men kelimesinin şahıs
kavramım karşılamak üzere yer alması, ilgi çekici bir durumdur. Aynı özellik ikinci
şahıslarda da görülmektedir.
aytsam MK44r2,M62/17;Âarssm D45rl6,K45rl5;çıksam D45rl7; kılsam
B22v4,MKllr9,K21v5;ÂomzA7asaz22 D71r9; okusam D71r9; uyğansam M24/20;
varsam B6r4,B 17v6,A9v4
II. Teklik Şahıs: -sag
barsay D23r2; sataşsay M69/14; varsaıj B24r5; suva varsay A16r5; buyursan
B22v4,D21v2,K21v5,MK20rll,D34r3,MK32v8;afafa kılsay B47v6, MK45r6;^amze
kılsay MK35rl7;ma7üm kılsay MK29vl5; beyân kılsay B31v9; olsay K46rl4;
kılsay sen B48r8
III. Teldik Şahıs: -sa
ayrılsa D37rl0;aynz/sa B38rl0; aşar bolsa B27vll; buşsa D64v6,MK62v 15;
çağırsa K64r6,MK62vl0,M87/2; doğsa D21r4,K21r9,A14r7;tZoATznÄ2 B20v3;dursa
B38rll,D75v3; haykırsaBSldr, buyursa A23v3; soysaB49r7
n. Çokluk Şahıs: -sayız,-seyiz
buyursayız B43rl3; varsayız B6Q\\-,varsayuz MK56v6;<Âzfa kılsayız B48r8;
yatarsayız M79/l;ünûm işitseyiz tileseyiz B28r5; yazık kılan bolsayız
MK18v9
IH. Çöldük Şahıs: -salar, -seler
eyer ursalar B52r\6; bildürseler&2İri2

Olumsuz Biçim:
Dilek-şart kipinin olumsuz çekimi için metnimizde şu örnek bulunmaktadır:
Birinci çokluk şahısta “-k,-miz,-vüz” biçimlerinin kullanımı ilgi çekicidir.

134
 I. Teklik Şahıs: -meşem
köımesem B38r4,K37rl l,A29vl 1
İÜ. Teklik Şahıs:-mcse
körmese B33r6,M46/9
I. Çokluk Şahıs: -mesevüz, meşe miz,-mesek
körmesevüz W17tik,körmesewüz K56rl7; kaimese miz WK55r5}körmesek
B58vl3; £ömnese£B58vl3

1.13.7.1.2.3. Gereklilik
Metnimizde gereklilik kipi için özel bir ek yoktur. Ancak bu kip için “kerek”
kelimesinden istifade edilmiştir. Bu kullanım metnimizde genel olarak —makkerek/
-mek kerek şeklinde görülmektedir. Ayrıca -maklık kerek; -meklik kerek biçimleri de
vardır.
kılmak kerek B34vl3;olmak kerek D34r6,K34r7, A26rl5,K37v5,A30r7;
şaklamak kerek D37v6; bezmek kerek M48/ll;Az7me£ kerek }JQk\&ıAdarnşmak
Âere#K45v5,A38v4, M63/2; kesmek kerekS33^v\A\
danışmaklık kerek D45v6; dutmağlık kerek A65 v 1 Adatmaklık kerek B74v 13
işlemektik kerek B6İVİ4; şakınmaklık kerek MK36r9:sığınmaklık kerek B38v8;
yürütmektik kerekT)73r 17

1.1.3.7.12.4. Emir
Metnimizde emir çekimi, Türkçenin tarihî lehçelerindeki kullanımıyla
uyumluluk gösterir. Her şahıs için ayn bir emir eki kullanılmışta.

I. Teklik Şahıs: -aym,ayuj;-eyin/-ayım, -eyim/-eyûm, -ayam/-yin

aytaym MK2v3-,aytayıp M3/21;basayın Y/yv^çağıraym K64r3,A58r5,
M86/20;p/Âarayzz7 M86/21,K64r4,A58r6;Âavzz^aym M42/17; kartaraym D64rl6;
kartalaym B20r5;olaym D63r6,K62vl l',soraşaym MAZ/lAtataym sözügüzi D57rl6;
varaym K12vl2, MK12rl,MK15vl2,D64rl5,K64r3,A58r5,M86/20; kılaym B20r5,
B20r6,MK18r5, MK18r6; revâkılaym D52v2,K52rl3; dileyin A9v6;ZZfey/hK16vl2
aydayım D2v4,MK39r3,K45rl6;aj77z/ayzm A9v6; çıkarayım MK62v8;
kılayım alap MK61r5; kawaşayım B30r4; kılayım alap MK61r5;olayım B65v8,
A13v6,MK61rl5; hıdmetkâr olayım i339rA',soraşayım B30r5;varayım B17v7,
D12vl5;<Äz^/yorajzmB14rll;müZ>äreÄr yorayımKAıVk,yorayım Z>enB44r3
dereyim D12vl5;düşeyim B30r4; ketûreyim D12vl6;Âzreyzm K21v9;jb?eyzm
D15v3,K15v2,D16vl2,A9v5; vereyim K52r9
şoraşayam MK28rl4;Âavzz^ayzzm MK28rl3;Jb/ayızzz? istiğfar MK18v7

135
dereyümNSAlxl', düşeyümMK28rl3; Äe7/zzrejramMK12r3; Äörejräz2MK15vl2;

II. Tekil Şahıs: -ğıl,-gil

kini varğıl B50r2,B50rl0,B63v3,B64v5; kirü vergiI o7tağz7B14rll,
K34vl 1, A27r5; selâm kılğılK45r6;
III. Teklik Şahıs: -sun;-sün
böyle kelsün D5rl;kelsün dep B58r6;7ıazzr kelsün B35rl,B35v7,B35vl3,
B62v4; sizüyle kelsün B59rl2;kitsün B24T6,B35vS,MK33v2;bidcğatkitsûn M96/12;
toz foprak kitsün MK2İVİ0; keçsün K12rl,M16/18,M16/18,K41v7,A34r9;
kuşlar konsun MK33r7,MK33v8
I. Çokluk Şahıs: -alıy/-alım,-elim/-alum,-alüm
kılahy istiğfar D19v7 ;kılalıy iş D64rl4
kılalım K5r4,D16r5; kılalım istiğfar K19vll;z? kılalım MK62v6; alalım
B23110-,ayrılalım D16vl3; ayrulalım K16vl2; aytalım B3rl0; çağıralım B67r3;
lyahm K68rl0;kalalım B65rl4,K5r3; kawuşalım A21v7; soralım D4rl2,D12rl7;
şoralım B22vl2,M17/7;/ura7ızn B22vl 1; uralım D68r9; varalım B13v4,B67r3,B71r7,
B74vll,M7/20,MK62v7;
bilelim B62rl 1;bildiirelim B31rll; ahvâl bildürelim B31rl0; fazlın
bildürelim B50r7; atma bindürelim B50r6; derelim B13v4; ketürelim B13v5;sağ
ketûrelimB68r9;kirelimD21v9,'Ki21vl2,A14'vlQ;puthâneyekirelim D21v6; kürelim
B22vl 1 örtelim B31 vl 1; sevündürelim K68rl 1
bilelüm B5r3,MK58rl3,M81/5 hakikat bilelüm MKAlv4;bildürelüm
M44/10,MK46vl7,M66/21;6zz7t7üre7üzn MK46vl6,M66/20;Âzne7üm M30/13;örtelüm
MK29vl7;cü£ edelüm M7I2tf,işiddürelüm B6vl ’ğşitdürelüm MK5r 17 ;kiydürelüm
MK46vl6,M66/20;Âöre7ümMK20v2,M30/14,MK23rl4,M34/20,MK28r4,MK58rl3,
M81/5,M90/14;ö7Jzzre7üm B5vl,B6rl5,M6/8,M7/19;aj<nz7a7ızm MK15vl3;7r/7a7wm
B6rl6,B6vl,B6v2,B67r2,M6/10; iş kılalum A58r4; nâlişkılalum D5v9;saZzzkılalum
B16v4;zân kılalum MKllv5
II. Çokluk Şahıs: -y;-ıy;-iy-üy/-ıy siz; -iy sizler/-uyuz;-üyüz/-ıyız;-iyiz/-
uyuzlar; üyüzler/-ıyızlar
Metnimizde ikinci çokluk şahıs emir ekinin kullanımı çeşitlilik gösterir. Bazı
örneklerde emir ekinin üzerine -lar çokluk eki gelerek nezaket ifadesi kazandırır.
aylay B26v5,K2v7,D2v4,M3/21,D2v8,MK39r3;a7z^ K16r4, A8vl4;a///; sizler
M22/16; vany MK65v 17;62X777 D50r9, K50r8,A43rl4,K60r6; çıkır) K46v6;X77rz7
D57rl4,K57r5,MK55vll,K66r7;rara7 K12rl2,K53vl5;vany siz ^ğf>5Nİ7\selâm
kıhy B56rll,M78/7; biliy B4r4,D16r6,B71vl3,MKlv3,D8rl3,K30vl7,A23vl6,

136
D33vll,A49r7,K57r7,M91/13;dzztoa^ B30r4; vany K12rl2, K53vl5 ; barıy
D54r7;m/şra 7>az7#D54r9;kiyüg der B32vl6
oturuyuz ¥£İN7',häcetüyiz ayduyuz B58rl2; kalduruyız MK54v4,A63rl,
M91/17; kalduruyuz A49v5,M76/12,K68r5; kıluyuz Y&kvYkdevbe kıluyuz A12v9;
Äoyu^nzMK28rl3,M42/17 ; yüzümnişolduruyuz'M\QI\‘,bildürüyüz'D7x\2‘, madüm
edüyüz M67/7; ö7Järä7azD7rll,M10/l
alıyız Blövlö; barıyız D15rlO;kılıyız A47v5,MK62rl6; istiğfar kılıyız
K8rl5
vanyızlar siz P&\n4‘, korkuyuzlar¥^n5\ verüyüzler¥A4v\(y
İÜ. Çokluk Şahıs: -uylar;-üyler/-iyler;-ıylar/-siinler
kirü vanıylar B70v3; otımıylar B78rl3,D74vl7,K73rll; oltunıylar A56v6,
M85/4,A69rl4;varuylar ^lQN?>lfA?>9l\9-,okuylar B70vl0; çıkaruylar B78rl3;
oltunıylar A56v6,M85/4,A69rl4; oZuraz77arB78rl3,D74vl7,K73rl 1; varuylarWIQvl,
M89/19
imân keltürüyler A69rl5; şahîh îmân ketürüyler B78rl4; kiterügler D74vl7,
K73rll,A69rl4;keliyler D57rl4;se7äzn kılıylar B59v4; selâm kılıylar B59v4;
7re7szzn7erMK21rl,D56r2,MK54rl6

1.13.7.2. Birleşik Kipler:

Metnimizde fiillerin birleşik şekillleri genel olarak er-;er-;i- yardımcı fiilinin
çekimi ile yapılmaktadır. Birleşik çekimlerin hikâye, rivayet ve şart çekimleri şu
şekildedir.
1.13.72.1. Hikâye Çekimi
Metnimizde hikâye biçimi, görülen geçmiş zaman öğrenilen geçmiş zaman,
geniş zaman, istek ve şartın çekimlerinde görülmektedir.

1.1.3.7.2.1.1. Görülen Geçmiş Zamanın Hikâyesi

Metnimizde görülen geçmiş zamanın hikâye çekiminin örneklerini birinci,
ikinci, üçüncü teklik şahıslarda görülmektedir. Diğer şahıslara ait örnekler
metnimizde bulunmamaktadır.

I. Teklik Şahıs: -dım idi/-düm idi;-dum idi

vardım 2<77D47rl5,K47rl3; kaldım 7J/K7vl3,M10/20,D52v6,K59rl7; Jdd/m
idi D14v3,K14vl;Âe7dûn idi D57v1A;kördim idi B49r4,A40rl5;d&7zzzz2 7dzB15rl2,
K7v8;Âân/zzzD 7İG&'MK45vl6,MK57rl3; kaldum idi A5?x\4',kıldum 7c&‘K7vl2,D52v5,
MK51r3; oldum idi B60rl,B62r5,MK51r4; sordum idi D47rl6; vardum idi
MK45vl6,M65/13,MK57rl4,MK57rl3

137
 II. Teklik Şahıs: -dııj idi
kıldır} ââ‘MK45v10; satduıj idiM94/2;
I. Çokluk Şahıs: -duk idi
kıldukidi A44rl6; vardukriZ?Dllvl6,Kllvll;B12v3

I.I.3.7.2.I.2. Öğrenilen Geçmiş Zaman Hikâyesi

Metnimizde öğrenilen geçmiş zamanın hikâye çekiminin örneklerini birinci
ve üçüncü teklik şahıslarla birinci çokluk şahısta görmekteyiz.
l. Teklik Şahıs: -mlş erdüm/-mış erdim
dinmiş idim tt%v\7]MÜQI\:,durmış idüm W19!2\///S^v^durmışdım
B61rlO,K58v7;varznz? idim D58vl6; varmışdım B61r9; kirmiş idüm K58v8;
aydurmuştım B72v 13
m. Tekil Şahıs: -mış idi;-miş idi
korkmış idi B71r4,M90/ll,D68r7;saZznz;? idi B71rl,B73r6,M93/13,K69rl3;
satmışdı A62rl',kılmış idi B29r6,B36rl,B58r7,B73r5,B73r7,Alvl4,K68rl4,A63rl0,
M92/4,D70r5,K69rl4,M93/14;^2zznz^ idi K8vl5,Alv9,M12/ll;Âazmz£</z B9vll;
düşmüş idi K39vll, A32rl3; vermişdi MK8vll; almış idi B73r5,M92/5,M93/12;
almışdı Wllrü
I. Çokluk Şahıs:
toğmışidük B61r5,D58vl2

1.13.7^.13. Geniş Zamanın Hikâyesi

Geniş zamanın hikâye çekiminin örneklerini, metnimizde ikinci çokluk şahsm
dışındaki şahıslarda bulabilmekteyiz.

I. Teldik Şahıs:-er erdim;-ar erdim/-ar idüm;-ar idim/-er erdüm;-er idim/-er

idüm;-er erdim/ -er idüm;-er erdim;-er idim/-ür idüm;-ür erdim;-ur erdim
ilter erdim A35vl; biner erdim D46vl6,K46vl4,A39vl5; körer erdim
D3İVİ4; keçer erdim A39vl6;ağlar erdim D62v7; sorar erdim D62v6; ağlar idim
B65r7,B65r8;ağ/ar idüm MK60vl5;zter erdüm A23r4;ilter idim B44r7;ilter idüm
MK29v7,44/16,MK41vl,M58/19JC42vll; biner idim B48v4; keçer idim B48v5;
biner idüm MK45rl7, M64/17; derer idüm K13rl6; keçer idüm MK45vl; derer
enfiznD13v2; bilür erdimD52r1, A45rl4; olur erdim A45rl3; varur erdim D 13r 15
HTeklik Şahıs:
ünderidürj B55vl2,K53v3;A47r5
IH. Teklik Şahıs: -ar erdi/-er erdi; -ur erdi/-idi;-r erdi

138
 biner idi B20rl;aytur erdi D36r4;aj<tor idi B27vl5,B36vl6,B44r8,B78r5,
A7v 1 ,M20/l 5,K42vl 2,K44v5,D47vl 5,M84/8; bakar erdi A43v2,A43vl ,D50r 1 3;
balkur erdi B29r4; balkur idi B26vl,B36v3,B54vll,K28vl4,M41/8,D35v8,A47r9;
beyzer erdi D61v2;bolur erdi D61vl;çıkar erdi D50rl2;pÂar idi B52r8,D50v4,
MK48vl5
l. Çokluk Şahıs: -ar idük;-er idük/-ur idük
konaridükA51r2,MK55vl6; ever idükB5%\V3-, körüridükA60v8; oluridük
B59vl0; severââz£B58v13; yürüridükK5'klQ
m. Çokluk Şahıs: -ür idiler
kelür idiler A51 r4

Olumsuz Biçimi:
Geniş zamanın hikâyesinin olumsuz biçimi metnimizde şu örneklerde
görülür.
beyzemez erdi D29r2,M41/17; bilmez erdi D29r2,M41/17; bilmez idi B34rfl>,
B60v6,K29r6,MK27v7,K29r 10,A2 lr4,MK27vl 1

1.L3.7.2.1.4. isteğin Hikâyesi:

Metnimizde istek kipinin hikâyesiyle ilgi örnekler birinci ve ikinci tekil ile
birinci çokluk şahısta görülmektedir.
I. Teklik Şahıs: -a idüm,-a idim/-e idim,-e idüm
çağıra idüm D65r7,MK63vl; kıla idüm B67vl3; ola idüm MK29v7,M44/16;
sata idim B3lrl6;zfete idim D31r2;ilte idim MK30v4;ö/dare idüm B67vl4
II. Teklik Şahıs: -e idüy
ere idüy B55vl3

L Çokluk Şahıs: -a idük,-ayidük

kıla Â7ü£B69r7,K17vl l,A10v5,M25/8;o/a idük A10v6,M25/9,K17vl2
ala idük K17vll,A10v5,M25/8; kılayidük B18v7,MK16vlO,MK16vll; alayidük
B18v7

I.I.3.7.2.I.5. Dilek Şartın Hikâyesi:

Metnimizde şart çekiminin hikâyesinin birinci ve ikinci teklik ile birinci
çokluk şahıs örnekleri bulunmaktadır.

I. Teklik Şahıs: -sam idi/-sem idüm,-sem idüm

139
 açsam idilk25r\5',baksam idi A38r 13,MK44rl;çıksam idi A38rl4;kılsam idi
M16/17;bilsem idüm B31rl6,A23r3,MK29v6; bilsem idim D31rl;körsem idi
B27r2,M62/16; bilsem zb!z B27r2,K30v3,A38rl3,MK44rl, M62/16; bilse idim B31r6
II. Teldik Şahıs: -sen idüg, -seg idi; -sa idüg
körsen idüg B58vll; körseg idilk56x\5',kılsa idüg D53vl4
I. Çokluk Şahıs: -sa idük
kılsa zi7zz£B55vl3,A47r6; kılsak idük MK52rl 1,M74/11

Olumsuz Biçimi:
Olumsuz biçimiyle ilgili metnimizde iki örnek vardır.
vermese zlZz B16vl2; vermeseydi M22/12

1.13.7.2.2. Rivayet Çekimi

Metnimizde rivayet çekiminin sadece geniş zaman biçimi kullanılmıştır.

1.13.7.2.2.1. Geniş Zamanın rivayeti: -ur imiş;-ür imiş/-r imiş/-ar imiş,-ur

ermiş/-er ermiş
bolur imiş B56rl0;tapmur imiş B26v4; kılur imiş B38v7;o7zzr imiş B26v4,
B26v5,B38v7,A14r6,K21r8,M36/l,K37v4; kâfir olur imiş MK63vl6; bolur ermiş
MK25r3,K54rl ;Âe7zzr imiş B38v8,B63vll,K37v5; kelür ermiş M52/21, D37v6,
MK59v7; der imiş B7lr7;doğar imiş D21r4, K21r9, A14r7; toğar imiş B22r8; olar
imiş K21r9;;Âz7zzr ermiş D26rl5, MK25r3,M37/13;Âörer ermiş MK2>fx9',olur ermiş
M37/13,A19r7,D37v5,M52/20,M75/3

Olumsuz Biçimi:
Metnimizde olumsuz biçim için şu örnekler bulunmaktadır.
kelmez imiş B30vl6;olmaz imiş B30vl6,B3lrl,MK7rl3,M43/20,K30v5,
A22v4,MK29r8; yazma? imiş B5vl6;varmaz ermiş MK4vl7yolmaz ermiş D5rl0,
MK4vl7

1.1.3.73.2.3. Dilek-Şart Çekimi

Metnimizde şart çekiminin öğrenilen geçmiş zaman, görülen geçmiş zaman
ve geniş zaman biçimleri kullanılmıştır. Metnimizde bütün şahıslara ait örnek
bulunmamaktadır.

140
 1.1.3.722.3.1. Görülen Geçmiş Zamanın Şartı

l. Teklik Şahıs: -dun ise/ -dun erse; dum ise/-dum erse

kıldım ise Al 2r 10; oldun ise D19rll,A12r8;Âa7t/zzm ise A12r9; kaldım erse
B20rl2; kıldım erse B20rll,D19rll;Äz/(Äzzn erse K19rl5,MK18rll;Âz/tÂzzn erse
M27/10;sundum erse A35rl5
II. Teklik Şahıs: -düı; ise;-dirj ise/-erdig ise;-erdürj ise -dür/ ise/-erdüg ise/-
dur; ise;-düg erse
devlete erdürj ise MK12v8;devlete erdir; ise K13v3; erdir; ise D13v7,K13v3;
erdür; ise MK12v8; B14rl3;B14rl4;7arJ&7 ise K13v4;kördür; ise B14rl3; makama
erdür; ise B 14rl4; vardug ise D13v6;kördüg erse MK12v8

IH. Teklik Şahıs: -dı ise;-dı erse;-tı erse; -di erse;-diyse

ahvâl bildi erse MK26vll;a7dz erse MK23r9; bakdı erse D14rlO,K14r7,
A7rl,MK13rl2,M19/21,M90/2,A61vll; bildi erse D10r5,MK9v5,M14/5,D28v2,
D35rl5,MK34r2, D44r9, MK42vll; buldı erse K61v2,MK60r7; çıktı erse B59v7,
M78/8; dedi erse M17/13; durdıerse M83/5; kıldı erse D44r8, MK42vlO, M61/13;
kıldı ise K44r7,M61/5
dediyse A5xll;delediyse B20rl0;dirjlediyse B12rl,Mll/21;ıy7if<Z?jse A29v6,
Af/1rl3;keldiyse B1 İr l,D24v5; başına keldiyse B28vl2;işaret keldiyse B40v9;
keltürdiyse A20rl ;kirdiyse B24v8,M76/10;Âaraya kirdiyse B58r9;kördiyse
B33v4,B56v9, A5rlO,K54rl6;j/ösuJî kördiyse B45vl5;:haber verdiyse D32vl6;haber
verdiyse B33v5, B56v8;yeö^(7/yse M27Tl;yüklediyse A20r3;bildiyse B2)6r9;zâhir
bildiyseB2ÜNİ2

m. Çokluk Şahıs: -diler ise; -dilerse;-diler erse; -dilerse

kirdiler ise D56r5,K55vl3,A49v3,D57rl7;77h77/erse K57r8; erdiler ise
¥^55vl4;kördiler İse B58rl0,D56r5JC55vl3,A49v3,A51rl }D57vl;7rärt*7er erse
B59v7,B59v8,MK55vl5; kirdiler erse MK56v8; kördilerse M76/10,M76/ll, M78/9;
erdiler erse MK54v3

1.1.3.72.2.32.Öğrcnilen Geçmiş Zamanın Şartı

Metnimizde öğrenilen geçmiş zaman şart çekimi için şu örnekler vardır.
düşmüş ersem MK18r 14; düşmüş ersem D19r 14,K 19v 1

141
 1.13.722.3.3. Geniş Zamanın Şartı

I. Teklik Şahıs: -erersem; -ürersem; -ür isem;

ünder ersem A33v7,MK52rlO;ö/ür ersem K23vl2,A16vl l,MK22rl5;ö/zzr
isem D23v8; körürsem A54v3;
II. Teklik Şahıs: -ur erseg;-ur iseg;-ür iserj;-ar erserj;-ar iserj;-ür erser;
kılur erser; K3r9,K52vl 1 ,MK5 İri6,M73/6;äzäzt isey B54vl5,B78rl 1; verür
iseg D2r 11',ağlar erser; K73rl faylar iseg A69v6; biür erser; K73r 10; körürsen hâlimi
K68v4
UL Teklik Şahıs:-ar erse; -r erse;-ur ise;-ar ise-ursa;-ur erse
bakar erse MK21r8,K50r8; çıkar erse A60r5;ûTer ersem A60v7;kılur ise
B26r4,B29rl0,B59rl4;ya/rarar ise MK89rl;ya7razwsa B10rl2, K9rl4; olur erse
MK4r2,MK7v5,Ml l/2,K8rl,MK7v6,Ml l/3,K21r9,MK27v5,A26r9,MK34rl6,MK5
5v4, M78/2,A60r4; bulur erse B15v4

1.13.73. FİİLDEN TÜRETİLEN İSİMLER, SIFATLAR, ZARFLAR

Metnimizde fiilden türetilen isim-fiiller, sıfat-fiiller ve zarf fiillerden en çok
kullanıma sahip olanı, zarf-fiillerdir.

1.13.73.1. İsim Fiiller

Metninizde isim-fiillerin kullanımı çok sınırlıdır.
-mak,-mek:
açmak B40vll,D39v5; ayrulmak MK30rl; arja bakmak B39vl3; taşra
çıkmakB15r8; uyalmakMK37r 11
demek M9M1',bezmek kerek M48/11; içmek A25v4,MK32r2,M47/ll,
MK58vl5; işlemek MK16r5,D59v3; keçikmek KllrlO; körmek MK23v5;üçmek
B34r3
-iş,-üş:
körüniş kıldı A53rl0,MK58r3; körüş kıldı B64rl l,MK60r6

1.1.3.7.33. Sıfat-Fiil
Metnimizde sıfat-fiil eklerinin kullanımı, belirli eklerde yoğunlaşmıştır.
Genel anlamda düşünüldüğünde zarf-fiillere göre daha az kullanılmıştır. Sıfat-fiil
ekleriyle karşılanmış olan bu biçimler iyelik, durum ve çokluk ek aldığında isim
görevindedirler.
-ğan/-gen; -kan/-ken
iş falğanB38v8;rüzıkılğan B51rl2,MK48r3,M68/6; yazukkılğanKA9vl3;

142
satğanlarB31v$;yaratğan D20v6;yazğan MK66rl 1; degen B3r4,B28r2,MK24r3;
degen kul D22r3; keçgen sözMK16vl4
-yan/-yen: aldayan M7/12; okuyanlar du'ä içre B78v7;okuyanlar bir du'ä
B79rl2
-an,-en: bakan kün K49rl0,A42rl4;Äay^z7az7 döndüren vişälirj var A54vll,
MK59v3; kayğululan döndüren vişälig var K60v 14;keçen sözD17vl4,M25/12;säz£o
işiden cümle nahäsB25v\3
-uçu: kovuçulardan B4vl 1
-guçı/-güçü: kavşurguçıTklSxlT, körük vergüçiN132!4;körük birgüçiB23v!4;
körik birgüçıMK21 v2;körki birgüçi Al 5vl 3
-ur/-ür: satılurÄzz7B15rlO,B15rl2;
-ar/-er: sever oğlannı MK62vl;sever qğ/zMK18rlO
-miş: eğnine kiymişi yok B64v3

1.13.733. Zarf-Fiil
Metnimiz zarf-fiil kullanımı bakımından zengindir. Genel anlamda en sık
kullanılan biçimleri şunlardır.
“-p/-up/-üp; -ıban/-iben;-uban/-üben; -ban/-ben”
Eski Türkçede -p olarak karşımıza çıkan bu ek, sonraki dönemlerde bağlayıcı
ünlü ile -up/-üp şeklini almıştır. Metnimizde bu ekin genişlemiş biçimleri ünlü ile
bitenlerde -ban/-beır, ünsüzle bitenlerde ise -uban/-üben şekillerini almaktadır.
-p: atamızı a^zr7apMK53v2;Âa?7apMK61v7;z^7epMK34v5; arzülapMK.6v8
-up,-üp,-ıp,-: ar/up korkarven MK36v2; agup inler MK42v3; tartup utmağa
hamle kıldı MK42vl3; ağırlayup hürmet kılıır A48vl, ağırlayup muhterem dutar
M78/9; kahşayup yaturMK.36x\
teyüp irsal kılar MK26v7; elin öpüp hıdmet kıldı MK43r6,MK47rl; eline
verüpyeyüy deyü buyurdılar MK39v 12; sewünüp karşu vardı B15v5, sewünüpkerü
keldiB32r4
yüsufıağırlayıp ketürdilerB24x\T,kanıakıp tamsa B33x9
-uban,-üben:
ok aluban kuş atmağa kelür YA4x5,f6v\5;oğhn ayıruban satar
D69rl3,M92/7; ayruluban mahrum kaldım K31r2;K59rl7,A53rl4; açuban cevelân
kıldı B42v2; közin açuban israf1 anı kördi A64v2;kakşayuban yatıır A29vl5;ot/
kaynayuban K8r2 aflanuban hâzır keldi MK50vl2; boynuna asıluban K5vl0;
varubanyüsufiırj elin tutdı MK13vl4
deyüben sözleşdiler B58r3;sewünüben yüsufı kuçakladı B9rl; tevazu'lık
eyleyüben yalvardılar K4v3;M6/13,MK30v4; körüben şâd-kâm oldug B8rl6;
demeşüben sorar emor/MK28rl2

143
 -ban,-ben: yeti kapuğ bağlaban yapar emdi B36rl0 yedi kapu bağlaban
yapdurur Mlk34r3-,balkuban çıkar A3r6; kuyudan nün balkuban çıkarMKShAXh nur
balkıban çıkar emdiBİ lr6; okuban hiç ahvâlin söylemezüz M90/5; hem okuban sapa
vermez miz A6İVİ5
esirgeben mihr-bânlık eylemegil B17rll; esirgeben bizlere hıdmet kılur
D55rlO,K55r2;deZ>en hak buyurdı K24v2,A17v3
-ıban,-iben: alıban apa döndi B72v6; ol ‘avratlar bakıban anı kördi
K41rl2,A33vl3; kuyudan çıkanban satıldaçı Bllv5; çıkanban suw içre defh kıldı
B77vll; du'â kılıban D63rl3;ihtiyâf kılıban B36x&>kowıban yetdi K39v9,A32rll;
uyanıban kelürD26v5
biliben şâkir oldı Bİ İvl2; at biniben hâzır Âe/t/r D52rl4; çekiben yere serer
B7v\2:,demeşiben sorar lk29vl\-,işidiben pişman oldı D6v5;öğüdüm işidiben
D26vl7 dceh'ben kaviller idi B27vl4; keliben bu cacayibe nazar kılsun B35v7\ellerin
kesiben MK39vl5, IMlrll;eZfenw kesiben K41rl3,A33vl4;Âa<ğ buğağu şeşiben
D42rll; buğawun şeşiben A34vl6; buğaw şeşiben K42rll; yetiben muhkem dutdı
D39v9
-eben: kollarını keseben toğradılarBAİNA
-dukda, dükde: ol yüsuf deyü ağladukda A36vl0;hem kuyudan çıkardukda
M81/20
-ıcak,-icek; -ûcek,-ûçek;-cek: anı A/ote£MK56rl3; körücekşabn kitti B3Q\r3
körüçek A56rll,D62v7,A56rl2,MK60vl6;^mTVez7 körüçek B65r7;
kayğululan körüçek B65r8; kullan körüçek B65r7
-arak/-erek biçimi kullanılmamıştır.
-dukça/-dükçe: apladukça A69v9-,köplüm dedükçeB7Av\\esdükçeB^6r\2
keldükçe MK32rl; kün keldükçe B33r5J&33xl3-,sözledükçe B21vl,B37rl5,
D35rl7; süzüldükçeB36rl\\yetdükçe A69v7
-diginde,-düğünde: kekliğinde Aİ33IA,keldügünde K51vl,K51v9; keldüginde
D23vl,M71/5
-diginden, -düğünden: kekliğinden A16v4,MK22r8;Âe/dÜ£zWenD51vl3
-ınca,-ince,-inçe:Âe/mce K9r9; oğlan ağnnca MK28vl7; vermeyince
MK23rl6;ie/mpeB12v4,M13/l,Kllvl2; vermeyinçeB24v\Q
-ence: siz kidence
-günce,-günçe,-ginçe tyetdügünce MK29x9;kelgünçe BlOrö; sözledügünçe
K35rl7-,kelginçe B9r\Q',vermeginçe B24vl3; benneginçe K24vl4; keldüginçe
M71/11
-unça: toyunça¥^5v\6', kavuşdunınçaB62r9
-ança: doyança X)\6v\2',kavşurança 'M&ll3’,kavuşança D59vl5; kavuşurança
K59v4, A53v2; toyança ben köreyim A9v5

144
 -ekçe: siz kidekçe A49r9
-iken,-ikende,-erken,-erkende: bütün iken D32vl7,A25r7,M47/2;Z>û7zzn ikende
K33rl;p5y7e iken MK34rl3;ey7e iken B47v]ffğâfil iken B36r6,B67v2;2?âzzr iken
K7v9,MK7rl5, M10/16;Ä7pz iken B61rl0;jfczpz£ iken K58v8; küçik iken
MK14v8,MK57rl4;znaÄzän iken A63vl2;oğ7az? iken B53r8; öyle iken MK44v9;
suçlu iken B66vl6;^öy7e iken B36v4,B42vll,D26rl5,K26v2; fitil iken B66rl3,
B73rl6;yer7fcen D64rl
kiçik erken M22/1;kiçik erkende Kİ 5v5,A8rl 5,A28r2;kiçikikende K35v6
kiçik erkenB36vV, oğlan erken A63rl5; ayruerken MK64rlO;Z?ey/e er7renM25/12
-u,-ü,-a,-e:
anı köre oğlanları kadğuruştı A4rl 5, anı köre melik duğar kaldı hayran
D14r9; B18v4,A10r2,MK16v7; köndürdiyüsufı öpekuça B6vl2; öpekuçayığlayu
nazar Ä?7a!zB12vl4
ağlayu cevâb verdi B\^r\-,ağlayu zan kılur B46vl; ârzülayu şoldurdı nürh
yüzin MK27v9; balkıyu doğa keldi BİAvfykahşayu yatur B3%r\(r,konaklayu ünder
emdi MK58vl2; muştılayu keldim şarja deyür D58rl6,MK56vl3;o7z£ayzz B36rl6;
metâ( saklayu kahır B12v3;yığlayu öre durdı B6\6-,yığlaşu oftzrcZ/7arB5r4,D48vl3;
alkışlaşu aynluşdı D23 v 13
yügûrü keldi M65/5;cacebleyü dağlar K.31v7 ;cehdleyü ol kervana anlar
vardı K.\Av\4:>dileyü yola kirdi K45v6,A38v5; düpleyû sorar K40rl0; teyü çok
yalvardı B7r5,M8r/20; yüsufiım körsem teyü bakar Kİ lrl2; kurtar teyü tazarru'lık
kılur B40vl0; eve yakın kelü yawlak çoğılaşdılarB12r8
-ğalı;-geli;-eli: alğalı varduk idi B12v3; sen esgeli men müferrah oldun
K69rl; kurt yegeli külmez idüp MK58r5;jzeye77 külmez idüp B62r3; sen eseli men
müferrah oldum A63vl5
-ğaç/-kaç; -geç/-ğaça: kaşnı aşurğaç itüp yere düşürdiler B7rl4; kaşdm aşkaç
atup yere düşüdiler M9/8;azzz körgeç bî-hod ola 'MA9l\\',zmdänğaça leşker düzer
B50v3; beşyılğaça telim aşlık ekdürürB5\v3
-çek: kelçek kütgil A2r4
-uçak: ayruluçakB59v\Q
-ubanıg: nikâh kılubanıp B40v7; melik olubanıp B40v7;pâdişâh olubanıp
A32r4
-madan/-meden: açmadan B70r3; a7maaranB37vl5; durmadan sevüklü eygü
söz sözlemegil B17rl2; usanmadan B37n1; bu ahvâl değmeden D33vl2; kümeden
öp M97/9; körmedenB77r2,Mfk40r3;körmeden öp A68r5; sevünmedenK23v!2; bu
hâltegmeden K33vl3; tegmeden B34v3,M48/4
-mazdan/-mezden;-mezdin: tegmezden tutar MK9v2; yetmezden M14/2
açmazdan MK65vl;açmazdan öp M89/7; ohumazdan öp A61rl2;inmezdin tutar

145
A2vl4; suw tegmezdinBl$N\4-,şuya tegmezdin MK9v2; suva inmezdin A2vl4; suw
tegmezdin B10vl4
-mayın/-meyin: inmeyin ZzzZarD10r2
-makdan/-mekden;-maÄ<Zm, -mekdin
ağlamakdan B45r 15,B64r 16,B69v9,B71 v6,B71 v7,D 17rl 2,Kİ 7r 12,M24/14,
A36vlO,K67vl3; iki közi ağlamakdan B46v4; bakmakdan D41rl6,M56/20;
çoğılamakdan B45v2; kalmakdan B43r8;zyate/7 kalmakdan yiK.49v4',koıkmakdan
WOkiSrVk,olmakdan B43r9; cäşl olmakdan B43r8; şermsär olmakdan MK40v5;
utanmakdanD68vl6,K68r3; uyalmakdanK41vl5,A34v3
bir körmekden ellcrürjüz kesdür/üz mü B42v9; sevünmekden berjizi nürlu
olmış idiMRSIX
korkmakdm kul bolmağa ikrär kıldı K9ı5',yemekdin içmekdin mahrüm
kaldı A19v7
-madın: aylamadın arkasından e/Äepün//M87/6

1.13.7.4. Birleşik Fiiller143

Metnimizde birleşik fîilerin kullanımı çok yaygındır. Bunları tasviri fiillerle
yapılanlar ve yardımcı fiillerle yapılanlar olmak üzere iki grupta inceleyebiliriz.

1.13.7.4.1. Tasvirî Fiiller

Tasviri fiiller, yeterlik fiiller, tezlik fiilleri ve süreklilik fiilleridir. Bunların
metnimizde kullanışını şu örneklerde görmekteyiz.

1.13.7.4.1.1. Yeterlik Fiilleri

-a/-e al-: yetüre alman B25vl6;
-a/-ebil-: bahâyetüre bilmem M36/16,MK24vl;yeZzzre Zy7menK25vl6
-a/-e;-u/-ü: bulamadı K12r7,K27tik,bulamadım D38vl7‘,bulamaduk A4vl2;
bulamaduk zafer MK64v8;Äzz/ama<Äzzn B40r5;Zw/aması A36v6;bulamaz MK25vl 1;
hiç bulamazB45rYk, bulamazlarBl5v&,yar)ilamazM54l2’,uğatlu olamadım D9v2
bilümedim M17/18,D12vll,K12v8,A22v9,M44/13;Z>/7ömer«z7 B31rl4,
K30vl0,MK29rl3,M44/5;ÄıÄ«oesveo B32r8,B32r9,B34r6,MK35rl2; bilümesvüz
D68r3; bilümezüz B70vl6,MK66rl3,MK66rl2;fo7ümezven D31v7, K3İVİ0,
A23vll,A23vl2; bilümezvüz D68r2;iletümes miz B18v9; iltümeswüz
DHvV2;iltümez miz K17vl3;iltümeziz M25/]Sr,iltümezüz A10v7-,düzümedi B79rl;
5Öy7ejrämezD68rl

143 Birleşik fiillerin geçtiği yerlerin tamamını vererek kullanım sıklığım ortaya koymaya çalıştık.

146
 kelümedi B19vl4;verümesvüz D68r2; verümez men M55/18; verümezven
K40rl6; kıhımadı D47r5; kılumas miz K17vl4; kıhımaswüz D17vl3; kılumazuz
Alüvfyolumasven B37v5,B37v6,K36v8,MK35rl2; olumasvüz D17vl2; olumaz
AlQv7;olumaz miz K17vl3; olumazven K40rl5; alumadı B9v5,D29rl4,MK58rl6;
bulumaz M60/15,A61vl6;Z>zz/ümaz men M51/15; bulumazuz M90/7',bulumazven
K31 vl\\söyleyümez73fär\
ceväb verümezüz MK66rl2; tanukhkı verümezven A33r2; derman bolumadı
B9v4, K64rl;ya£o2 kelümedi B29v8;.yusuf ağrı kelümedi K30vl; şatun alumadı
MK28rl; endîşe kılumasven B32r8;karar kılumasven A29r7,K.36n9-,zahir
kılumasven B34r7,MK32r6; kıyumadı häfmn D4v6,MK4rl4;.fcj7z/naü,7 häfmnı
K4vll

1.1.3.7.4.12. Tezlik Fiileri

-ı/-i; -u/-ü ver-/ver-
bilü vergil D65N\\-,bilü vergil D2vl5,K3r3,D16rl2; açı vergil MK2vl,
M3/17;apu vergil K2v3; aytu verdi 'D44vfy,aytu verdi MK3vl,M50/16,K47vl4,
A41rl,D61vl6,K61v5, MK60rl0;ayta vermezlkAv5',aytu vermez M5/18; bulu vergil
D65vll,D65vl2;Ä7Äz verdi M81/ll;Az/zz vergil K65rl6; kılu vergil B68v4; “jnayet
kılu vergil A59v5; koyu vermez MK6r5; soyu vergil D2rl7,MK2rl7M3/14; şum
verdi MK65v 15;şunu verdi B62r 15,B70v 10, B73rl 4,M58/17,MK51 v3,M93/21 -,şunu
verdüm D42v9; folu verür A 18r 13

1.13.7.4.1.3. Süreklilik Fiilleri

-a/-e dur-/|ur-/tur-
arta dursun B69vl3,D67r2;arta durur MK40r4,M57/l;dzzZä dursun
B35v5,A27r6, M49/7; kavşuru dururlar B58rl4;zzjganu dura M38/15; tuta Jurdı
MK53vl5; kıla durğıl A55vl0;sola durur B34v6; yağa durğan B21r7;ya/a turğan
MK19r3; düte dursunB35v6,D34vl3;dzzZe tursunMK33rl8

-a/-e kel-
duta keldi B24vl6,B43vl2;dura keldi B65v9,D27r3,M38/15,K27r7,K62vl2;
tuta keldi MK23v2,MK41r7; kaça kelüp M$L\4N9-,kayta keldi M33/16; çıka keldi
A7rl 5,B 15vl -,kowa kelip Y£3vl\doğa WdZD14v8,M20/l3
-up dur-
yutup durur MK40r5; buşup dururM65/5;çıkup durmaz A36vl5; durup durur
B46rl5; yatup durur idi B34rl 1; yatup uyur idim B26vl4;

147
 -a/-u kal-/-kel-
otura kaldı MK5vl5;şoya kaldı MK69x4-,tura kaldı K6v8,M8/15;ajraÄz
kaldum idi MK5 8r7; duru keldi B27r 10
-up kel-
alıp keldi B41rl5,B50v5,B57rl,A41vl6,K51r6,A44rl4,D51r9,Bl lr8;a/ap
£e7<*'B25rl0,B25rl6,M55/13,MK47rl4,M67/12,MK53rl4,M88/20,D67v5

I.I.3.7.4.2. Yardıma Fiillerle yapılanlar

Metnimizde yardımçı fiillerle yapılan birleşik fiillerin sayısı oldukça çoktur.
Özellikle kıl- fiilinden bir yoğunluk görülmektedir.
et-: “etmek”
irsal et- M&9!\3',tehdıdet- M85/18;£aş<7 et- D9rl6;7raşJ et- M15/2Q;kabül et-
A14v6; cafv et- A64vV2;maclüm et- M&2H9-,âzâr et- B20v9,K19vl2,A12v6;faj7Z>
et- B42r5;£az7/ et- A19r4,M37/12;zna7ıMs et- M58/12;ÄaM7 et- M68/5-,hoşnüd et-
M28/6-,takdir et- M10/14; tamik ver- K40r4,MK38v8; şiddet ver- MK65vll;<Äzäsz
ver- 'MAQIfyhäcetiıj ver- 1354x15:,kabalasın ver- ~MKA5N5',naşîhatlar ver- MK51v8,
MK52r4;d£zfr ver-Bllvl,B75v6,B77v7, M80/6,A68v9
bol-: “olmak”
helak 7>o7-K15rl;bende bol- B21v9;muktedâ bol- Dvl6;bende bol- K20vl0;
rahat bol- MK32v9;dbsZör bol- DlOrll;devlet bol- M97/4;düşvâr bol- K64vl6;
ferman bol^\3x\4\firâk bol- D18rl;halvet bol-K.53xl(y,hâşıl Âo7-MK10r3,K53v9;
hâzır bol- M96/7‘Jıemrâh bol- K15v5; mağmum bol- D30vl6;meded bol- D38rl3;
mu'cizât bol- D42vl;necât bol- 61/17; ‘afâ bol- K68rl6; ‘ayan bol- D75r3;râhat bol-
M64/1; râzî bol- B30vl0;şiddet bol- A68r4;lzz7 bol- D50rl;âsâeZe bol- A64rl;bûrhân
bol- A31vl2;2?az7s bol- D10v3;rahat bol- K70rl âsüde bol- D69vl3,K69r3,M93/5;
hariş bol- MK10r2;rahat bol- M94/12;müştak bol- K18vl2; âlüde bol- K39r9,
A31vll/âfck bol- B19v7,K18vll;rfezmân bol- D64rl3; yok bol- B38rl6,B38v5,
M52/17;ağzr bol- D74rll;artzz£ bol- K64vl7;beter bol- Dllv9;bulut bol- B20vl;
eksük bol- A59r8;Z£fer bol- ~MK2&v7;yavlakdâr bol- T)7v3;yayan bol- K70r9;yoldaş
bol- K62rl2;şa/uz7 7>o7-MK43rlO;e^Z»o7- K24v2
kıl-: “kılmak”
âh kıl- B20r7;a'lem kıl- B26rl0,B28rl,B30v6,B39rl5,B70vl2,B75rl0,
B75vl,A44v4;af7em kıl- B45v7,B45vl5;a7em kıl- Bllrl4,B26vl3,B41v2,B63v4,
B78rl2,M5/17 aclem kıl- B6Qv\&,âızü kıl- K72rl,M67/18;azaJ kıl- B50v9,
B71v5,K67vll,M91/5,B15v4,B31vl;azmâ>7? kıl- K59vl0,A53v8,A46r2, B54v9,
MK58vl;beyân &7-D73rl7,B32r4,D44r6,D48r8, K48r7,A41rll,MK46vl0, M66/14,
A46v8,MK51vl5,M73/18,A55rll,D72r4,A66rl5,B76v8,B78v6,A69v7,B30v5,B63v

148
4,D7v6,K25vl2,A18rl4,D15v8,K15v7,A8vl,M22/3,B31v9,K71vl 1 bey'kıl- D16r6,
binäÂz/-B76vl2,A27vl,MK33vl0, M49/20, D35r6,K35r6,MK59r7, A67vl5, D34r9,
M48/14,K34rl0,A26v2,M48/14, D35r3, M49/15>A53vl0,MK58v3, M81/14, D60r8,
K59vl3,M67/10, M97/3,MKlv9;&$^> kil- B31rl,K59v4,D30v5, B17r2,B31r3,
B16vl6,K30v5,A22v4;Z»a/7/Äz/- B43r5, MK40rl5,K8rl2;Z>äyer kil- B71rl l,B44rl4,
K4vl3, MK4rl6,M6/5;/>üÄ£äa kıl- B41v5,B53rl3,A33rl,MK39r2, K12r9;ce^ kil-
B39r3,K37vl6; cehdkil- M62/ll,B19vl3,K49v7,A42vl2;ceö2zf kil- B14r9;cereZän
kıl- B42v2,MK39vl3, B23v2,K5v8;cew lal- B19v3;cilve kıl- D41r9,K41rll,
A33v12;cöoS' kil- MK64v6,K65vl7; da'vet Äz/-B55v6,B62vl2,B76v3,B78r7,
MK39r5,M56/9,MK58vll,D73rl0,K71v3,A67v3, M96/12;t7aye kıl- B72rl2;hamle
lal- B36rl5,B45vl0,B63rl2,B77v6,D63r3,MK61rl2,K72v5;^andän kil- K68vl5
harb kıl- ¥J2N5^ilr1v6,A.6^N^',harc kil- MK40vl0;AarÄ kil- KA0v6;haşed kıl-
B49v3,B19r9;£aş7/ Ä7/-B36v2,D41vl0,A34rl4,MK40rl5,Al lv8,M26/20, D35v7,
K18vl4;£aşj/H kıl- K70rll;£a/a kil- B12rl5;£ajr&/- B31vl5,MK30r4, B13vl0;
hâzır kıldı B25rll,B35vl6,B50rl6,B57rl,B59v2,B62vl2,D60vl5,B69r9,B74rl5,
B74rl5,B75v9,B77rl5,A17r5,MK22v8,M35/15,A17vl2,MK23vl3,D47r7,K53rl5,
M75/12,K54v8,MK53rl4,M75/ll,MK59r9,K70v4,A65v2,A66v5,A66vl3,K72v4,A
68v7,A68vl6,B28r6,M40/l,K28rl,D54vl4,K54v6,A48r9,B56vl6,B35rl,B35vl3,B6
2v4,K35r3,A27rl4,MK33v7,MK53rl2,D24rl,D49v3;ezzzr kil- B13rl4,D23vl7,
B32r2,B36r5,B35vl5,B41rl5,B49v8,B50rl6,D50v6,B63r7, B66vl 1, B67r7,B69r9,
B69vl,B75v8,B76v7,D14rl2,M20/2,A7r3,MK29rl,M55/13, D50v6,K71vl0,D74v2,
K72vl3,M98/13,B77vl4,B72r7,B31vl6,M45/10;ent/ı>e kil- B40v2,B48vl4,B32r8;
eser jb/-B34r2,B37r8,B56r7,B61rll, D24v4, D36rl2, K36rl2,A28v9,MK34vl6,
D52vl6,K52rl0,A46r6,MK51rl4,M73/4,D54r7,A47vl,MK52v4,MK54rl0,B24v7,B
47v5,D59rl -,fedäÄz/-MK7v6,M50/7, B25r8,K49r6,MK47v9,D49r7, B38vl2,B43rl4,
D8rl,D25vll,B25vl5,B34vl6,B54vl2,MK34rll,MK36rl3,MK51rl3,B8vl3,
D29vll,B27r3,B30r7,MK28rl6,B23v4,B42vl3,B53v5;Jfe6zn kil- B38r9,B58vl,
MK54vlO,K37r8;/craÄ kil- B68vl6; ferman kil- B10vll,M81/14;/6’zya<7 kıl-
B20v4,B28v7, B54rll,B60r7,B28vl0,B53vll;7fesätf kil- M66n-,üdä kil- D25r4,
K25r8,A17v9,A42rl0, D34r8,K34r9,A26vl,K35v7, D37vl0,K37v9,A30rll, K42r3,
K52rl6,A45vll,D52vl5,A46r5,K29vl5,A21vl0,K34r6,A26rl4,K8rl,K25vl5,A18v
l,A28r3,A34v8,K52r9,A19v5,K26vl7,D22v2,K22v5,A15v3,D41v3,K41v5,A34r7,K
51v4,A44vl4;^äh &/-D42vl6,K42vl6,A35v6,B44rl2; helak kıl- A4v7,D12r2,
MKllr6,M16/15,D52rl3,K52r7,A45v2,M72/5,D37v5,MK36r8,M52/20sJöey^ kıl-
D19v5^A12v3,M27/19;,hıyanet lal- KYlxW^iläf kil- B72v2, K68v8,A63v5,
D8r9,B29r6,M41/10,B9r5,K8r9;^£fe kil- B25rl7,B51vl;Aı7fa/ kil- K57rl;Äzzzrezn
lal- B65rl6,M83/l;^üErem lal- B72r6,hükm kil- MK45rl5, K49rl2, K43rl7,

149
A36r9,MK42r6,A33r2,D40rl5,K40rl6,M60/l;Äzzm7er kıl-
K55r7,K67vl 1 ,M91/5,K5 İri 4,A44v7,B66r7,B32vl 0,B57vl ,B71 v5,M45/20,MK20r
4,MK20t7,K54v14,A48v1,K54v17,M75/15;7^zk kıldı M53/11;.ihsan kıl- B59v3,
B68r5,MK53v7,D57vl4,K57v5,A51rl4,MK56rll,M78/14,K65r2,MK63v9,B40vl0
,B57rl2,M75/14,A48vl6,B57v6;$&jâr kıl- A34rl3,D41v9,D41vl3,B43r3, B43r7,
B36r8,B 15 v 13,M2 l/4,K35r 15,D35rl 5,M54/5,B36r9; ikram Ä7/-B49v2,B65v 10,
MK5vl;.ikrar kıl- B17rl5,B20vl3,K16rll,A9r5,K16v3,MK18vl7,MK20v6,
MK21v3,A62rl2,MK66v8,B54v6,B17r5,MK53v3,M90/19,K67v2; ilham kıl-
K73rl7,A69v5; intikâl kıl- B59r6;/7âzn lal- K73rl2,D26r5, MK24vll,M37/5,
D27v9,K27vl3,MK26rl4,M39/17,D30r9,K30rl2,MK28vl4,D38rl2,K38rll,A30vl
2, MK36vl5,K51rl2,A49vl,D72rl3,M95/9,MK49vl2,K7v5,MK7rll,M10/12,A14rl
3, D26v7,K26vl 1 ,A19rl5,MK25rl2,M38/2,MK27rl0,D40rl l,K40rl2,A32vl4,MK3
8v 16,A52r9,MK57r4,M79/l 6,D5 8v7,K58r 15,K73r 10, A69rl 3,K55 v 11 ,A9v 14,
K48r8,A41 r 12,D5 İri 5,MK49vl5,M70/20,D55r 12,K55r4,A48v8,MK53v9; irsal kıl-
D57rl 0,A50v9,MK55v7,MK26v7,B70r9,K69rl 0,K39r3,MK37v6,M89/4,B28rl 1;
istiğfar kıl- B20v8JMK18v7,K19vll,D19v7,D8rl5,K8rl5, M27/21, MK8r2,
Mİ 1/17;.izhârÄ7-M46/15,M47/12, D33v7,K33v8,A25vl5,MK32rl2, M47/20^»W
Â7-K56vl4,D23v7,B19vl l,D23v9,B31v6,B37rl0,B43r4,B50v7,B73vl6,K9r6,
MK17vl3,M28/12,MK22rl4,K32rl0,MK30vl4,MK35rl,D40v2,A39vl,A39v5,
MK45r7,MK48r2,K70r6,B28rl3,B17rl4,B22v7,MK26v9,D66v3,K66r7,A60rl4,MK
64vl3,B23vl0,B28r4,MK26rl7,D36rl7,MK14v 15,D15vl2>\kahr kıl- M28/2,MK9r6;
kâr Â7/-B9rl6,B27rl3,D27r6,K27rl0,B34r7,D33rl7,A25v8,M47/15 karâr kıl-
A29r7,K36v9,M51/15,B71rl2,B38r3JC16r9,M7/ll,M80/16;Aaş<7 kıl- B62v9,
Kllrl4,B71rl4,B40r2,B14v6,D7v2,K7vl,MK7r7,M10/8,M31/8,K38vl2,A31rl5,
D8v7,M12/4,A8r8,B9v3,M9/19;Äeräzne/ kıl- B63vl2,B48r6,D48v8, A54vl5;£eyJ
kıl- B40rl,B43v4,B43rl2,B76v4,D4r8,K4rl2,M5/10,M54/4,D39vl3,K4r3,MK3vl2,
kurbân kıl- K19rl4,A12r7,B20rl0,B9rl5,B69v2,K66rl2; lâyık kıl- B26rll;
lutf kıl-D55NT,mağlül kıl- MK40vl5;znaÂZ>ûs kıl- B42vl5,B43rl3, B43vl6,
D42r8,MK65rl0,B69vl0,B43vl,B69r3,D27rl0,B79r8;znânzf kıl- M12/5 ma'lülkıl-
K42r8,B49vl6,B62vl5,B77r8,M40/10,MK42v8, M64/7,D53rl7,K53r8, D65rl 1,
K64vl5,MK63v5,D67vl6,A61vl2,M90/3;7ua7öm lal- B22rl4,K65rl5, D74vl6,
B50rl4,B58rl2,MK8v6,MK29vl5;ffia7/yyer Âz/-D73vl3,K72r7,A68r8; ma'yüb
kıl- B32vl5,B43v3;ınecmJf kıl- A69rlO,mecruh Âz/-B20v3, MK17v5, B19v4;
mededkıl- MK37v6,B40r8,MK7vl l,D32vlO, K32vl l,A24vl6,MK31rl6
medfen kıl- fsh&N^medfun kıl- K72rl6,K72vl0,A68vl2,A66v2,M98/l;zneû56 kıl-
MKATv6,mellül kıl- A34vl3;mektüb kıl- D60rll,MK58v6,B62v7;zne/Â kıl-
D23rl7;B26v3;zmy/ kıl- B39r8;D38r6,A30v6,K38r5,MK36v9,MK40rl5,K41vll,

150
A34rl4;B40rl0;B9v4;znwSajjw kıl- B17r4;MK28vl3,M43/l l',mufî‘ kıl- B33rl5;
müferrah kıl-B79r6; müferrih kıl- B65vl;znüfcenrezn kıl- B36vl2,MK55v7;
münakkaşdârkıl- T)Y2x4',mu‘âf ^/-K68r6;MK46rl0;B49rl5,B72rl,D47v8,M91/18;
minnet kıl- M43rll,MK52rl7;D55rl6,K55r8;B73vl3;ınânervier kıl- K34vll;
A27r5;B60r4;müriiwet kıl- B39tâ,müstahüş kıl- B69vl4‘,müstecâb kıl- B78vll,
A69vl2;K73v6;D48vl4; müşfik kıl-^A\.\l^>\müştâk kıl- A17rl5;nakl kıl-B75n5,
B76vl2,B77rl3; M97/9, K72rl4;zrâ7£ kıl- D5v9;namaz kıl- M63/11; B76r5,
B77rl4,M96/7;B47vl,B12r7,D45vl5;Kllrl4,MK10v8; B3İVİ6, B33rl0,
MK31rll;B35v7,M49/9;B12vl4,B23rl3,B25v5,B31r4,B52r6,B67vll,B78r3,K10vl
,K22v3,A15vl,A22r5,MK28vl0,D30r5,K30r8,A22v7;B69rl3;z7eÂz" İpi- B63vl2;
necat İpi- D18vl 1; ‘afâ İpi- B40v6;B79r8;A47rl0;B25r8,B51r9,B55vl7, MK47vl7;
B10vl3; ‘ayan kıl- M88/7;B78v6; ‘inayet kıl- B71v6; ‘izzet kıl- B32vlO,MK53vl2;
MK53v2,M75/16/ucZ> İpi- K22v7; D22vl3;B23v6,M31/17;M32/4;fıayâfl kıl-
K9v6,Ml3/11 İB9n6',pâdişâh kıl- B53rl5;B71 vl4; rahmet Âz/-K48r5;B 19r 14,Kİ8v2;
B79r6,MK17vl l;B68vl4;rera £z/-B29rll;D64vl 1;M72/1 l;A45v8; D52v2,K52rl3;
MK46r8 risâlet kıl- B40r8; rivâyet kıl- B77r2;rııcü‘ kıl- D8rl5,K8rl5;B38v9;
D37v7;MK8r2 rüşen ^z/-B29vl6, MK28r9;B20vl6,D19vl5;B28v3,B36r2;zâzf kıl-
D49vl;B37vl4,B49rl,D53vl8; ‘ayb İpi- A24rl6; ‘azâb kıl- D39vl4,A32rl6; ‘azm
İıl- B56rl2,B56v5,B60rl6,D54rl2;ö&e kıl- Mll/9;öküz kilsim- B35r8;öküzler kıl-
D34rl6;öyle kıl- MK26rl6,D23v7,B46vl5,B48rl,B68vl4,D75rl2,K73v4;B10r4,
B10vl6,D23v3,D23vl0,D24r4,B31v7,B44v9,B51r2,B51r9, B53vl,B56r4,B64vll,
B78v9,M14/4,MK22rl4, K23v7,MK22rl0,M33/6,K43rl l,A36r3,A42rl l,MK47vl7,
A42v5,K5 lrl7,A44vl0,MK50r4 ,D54rl,K53v9,M74/17,D69v6;D51 v4;B79rl 1;B5 İr
12, MK48r3,M68/6;D46rl6,A39rl3;MK44vl6; pâre kıl- B54r9,MK50vl \pârepâre
kıl- M84/18,B69r6;/ıenâ kıl- D19r8;B20r8;perûfe kıl- D23r5;pinhân kıl-
D33v2,K33v3,A25vl0;MK62rl0;zaÂaf kıl- B49vl4;rücü‘ kıl- MK18v9;rÜ5va kıl-
K40r2,M55/6;rwrây ^/-MK38v6;nzsv<K Az/-B41r8;sabır kıl- D13r9;B39rlO;
Bl3v\5-,şabr kıl- D38r7, M53/10;D32v2,MK35v6;A59rl2;D28vl5; B27v5,B29r9,
B36vl4,B37rl2,B45r5, B61rl4,K13vl3,D14rl,MK16vl3, K27vl,A52v7; B68rl0;
A16v3, MK22r7;D32vll;şsJ§’Âz/-K36vl5,A29rl4;şaÂâÂz/-B51r7,D49rl3; şâkıtkıl-
B9^-,sebeb kıl- B51rl5; MK27v4;«?ccfe kıl- B22vl5,B23vl6,D3r3,K3r7, MK20v5,
MK2İVİ4; D56r6; MK42r8,M60/3;MK54v3,M94/4;B24v4,B58rl0,B74r6;se^r kıl-
Bllr7,B14v3;.selâm kıl- B45r2,B51rl4,B52vl5,B59r7,B60rl0,B70v5, B76rl4,
B78r 10,D3r8,MK3r6,A2vl 5,K21 vl 5,A16v2,M60/4,D45v 11 ,K45vl 0,A38v9,MK44r
13, D45vl6,MK47v5,D53rl4,MK51vl2,K56vl0,A51v3,M78/19,MK56rl6,D70rl2,
K69v4,D72v6,M95/17,A67v2,M96/10,A66vl5;K45r6;B59v4;MK20r5;B46v8,B56rl
!,M78/7;K3rl2;D23rl6,B47rl6,D10r3; \35r5-,sevdâ kıl- M22!9',seyrân kıl-

151
D51vl4;A45r4; B53v3;B53vl l;K51vl0;B52rl2;şâre7T77-M29/13;sz7m/ Âz7-B73v2;
B45rl,K65vl3; K69vl0,D70rl6;^7 Jb/-MK61r8;B50vll;B64r6,B65v9;şädi kıl-
K48vl7;B50v5;^ä& kil- MSUYl-, tahkik kıl- MK55rl5;M55/2;B70v2;fc£oS- kıl-
B48v2,M25/l, M64/15;/ä7eZ» lal- B77vl4,M49vl6,K72vl3;/aznaf kil- B25rl5,
A17vl6,M35/19; ta'acctil lal- K56vl5;/3fa/ kil- B74v5;B10r7,B26rl3;Bllrl6;
ta'bîr kıl- A40r5; {aylın kıl- M45/21;Za/»zz kıl- D54vl5;D47vl0;K54v7;K26v2,
A19r6,M75/12;Za/>z/ğ kil- A48rl0;M40/'4’,tebessüm kıl- MK36v5;B61v2;tedbîr kıl-
B65rl2,K62rl6; B67r2,A68v8; M84/15; B18vl0;MK63rl0;B77v6;B67v8;teMÄ7
kil- B41r5;B41r2, D38r5,MK36vl0,D39vl2,K39vl2,A32rl4;B66r2,MK55vl0;
B67v6,D39vl5;/eÄe77ä7’ kıl- B57rlO;teklif kıl- MK53v5;teznâzn kıl- D54vl6,
A48rll;D75vl2;K16r5; B79rl2;K72rl5 te'vil kıl- B59r2,D4r7,K4rll,MK3vl6,
M5/9;B58vl6,D56vl2; B14rl0,K3rl;B48v3;M65/3;tas/ân Âz7-B32v9,B66v4, K63v5
,MK62r8; B17v4; MK17r6;B15vl2,B19r4,D51v8;te^2f kıl- A49rl0; D55vl3;/ey£>e
lal- MK5vl,M8/l; D17vlO;B8vl5,B45rl, B46r3, MU/5,M32/5, K38r6,A37rl5,
MK43r5,M82/9; B20rl2;B9rll,B20vl0, B20vl2,K19vl6, A12vl0; D8r3,D8rll;
MK7vl6,MK18v8; B9r7,B23vl6,K8r3,MK18rl2;K70r6; telim kıl- B32rl3, B50rl,
B50vl2,B51rl6, B56v7;/oğnÂ77-MK50v15;u7zz kıl-\V*<4vk,uluğ kıl- A54rl;.yâr! kıl-
^55N4',yârlu kıl- B53v4;yava kıl- B66vl,B71v7,B64v7,K66rl4; yawa kıl-
A57v3,A55vll,A5v8, A60v5;.yazık kıl- MK18v9;yo7r kıl- D5r7;_yoldaş kıl-
MK55v5;yoyw kıl- MK4vl4, MK12r6;yäÄ' kıl- M36H&,yazuk kıl- B20vl0,
K19vl3,K28vl7,A20vl0;rafûfe kıl- B65rl2;D47v6;B49rl3;B15v3;ra7.F kıl-
M63/3;D16vl3,K16vl2; B17v8,B75v2, MK15vl3,MK44r9; ze/a kıl- B43rl5; vezir
kıl- B52rl4;B53r6; B52vl4;raş7ar 7?7-B77rl3; K72rl4;yad kıl- B68rll, D65v4,
K65r8;B79rl2; ¥A3ı\-,aç:uk kıl- B24v9;a5/ğ kıl- D6vl4;a/7<2S kıl- B50vl;azzz£ kıl-
D6r4,K6v3; B48r5,B48r9,B50v7,B73vl5,B74r 12,B75r 1 ,B75r8,MK47r 16, MK52r2,
D53v5, K53rl2,A46vl3,MK52r2,M74/2,D71vl2,A66rll;terT77- B32rll; barhı kıl-
MKf>Qfl-,bay kıl- D3İVİ0;benzetti kıl- B35v2;bezek kıl- B35r9,K34rl7, A26vl0,
MK33r5;fo-Äarär kıl- MK35v5, D37r3,K37r2,M52/4,A29v2;6ösZâa kıl- B69rl6;
cevr sitem kıl- K49rl2;cew ti cefa kıl- M68/3-,demek kıl- A33v5,K41r3; D41rl;
edeb kıl- MK20r6;eç^z7 kıl- A68vlO;A^ü ducâ kıl- A38rlO;es£r kıl- D39rl6;
B54vl3;ey7eJfa7- B40v6,B72r5,B25rl0,B77rl,D33rl,K33r2,M47/3, K66r9

eyle-: “eylemek”
bahşiş eyle-A22v6;cân eyle- B38vl2;demek eyle- D41rl;</os7 ey7e-K70rl3;
fehm eyle- B46rl3;^âc eyle- B2İVİ5;helak eyle- \}\3v3',hıdmel eyle- B29v15;âö£Ât
eyle- K37v8;7rö?7r eyle- A30rl0, MK36rl2;rasf ey7e-B58r5,D56rl,K55v9;A49rl5;
reva ey7e-B45r3; tahsîn eyle- M89IV&demâm eyle- B75vl3; aclem eyle- B31rl0;

152
âzâd eyle- WK139v4',belli eyle- D15v5;bellü eyle-B16rl5;beyân eyle- B16v3,K15v3,
M21/20,A8rl3;cemf eyle- A49v5,M76/12;ceraZ> eyle- B22vl2,B57vll,D21r5,
A14r8,MK20rl,D21rl4,A14rl4,MK20r6,K21vl0,M30/ll,K21vl3,A14vll,
MK32rl3;MK20v2;A14v8;cfe ‘vet eyle- A33v5,K41r3; Jemefr eyle- B42rlO,MK39r5;
du'â eyle- Bllrl4;ezz2r eyle- D31rl7,K31v2;/e<7a eyle- B28rl3;/7o'a eyle- A19vl6;
y,helak eyle- K5r2;hıdmet eyle- B55r4’,hile eyle- D63vl 2,K63r 1 7,
haber eyle- B66rl “
A57vl,MK62r3;^ğ/âzn eyle- M44/9;ihsân eyle- B57r6;/7âm eyle- D30vl2,K30vl4;
i'zâz eyle- M3Q/4;kabül ey7e-.M22/8;B16v8,K15vl2;lerezn eyle- M73/7;ma'lüm
eyle- A22vl3, MK29rl7;mafyü7> eyle- M27/16;mecruh eyle- M27/16;medh eyle-
K49r3;melikke eyle- K21rl0;mihrbânhk eyle- B17rl 1; 'ayan eyle- B16v3;.reva eyle-
M6/13;sz/a7 eyle- M55/14; tlmâr eyle- M7/17;vedâğ eyle- M25/5;vedâc eyle-
K17v8,A10v2;.zââzreyle-B34rl5;zârı eyle-M46/19

Metnimizde yukarıda gördüğümüz -et-,bol-,kıl-,eyle- yadımcı fiiller dışında

aym görevde başka fiillerde bulunmaktadır. Her ne kadar bunlar birer deyim yapısı
gösteriyorsa da, fiillerin anlam açısından değişmediğini ölçü alarak bunları birleşik
fiil olarak değerlendirdik.

bil-: “bilmek”
ahvâl &7-A20vl6;B15v9,B22vl5,B74rl 1,B75v9,A14v14,K21v16,MK26v11,
D73v4;K60vl6;Z>a/z7 bil- MK5W,bayık fo7-B21r2,B27vl6,B32v8;B19r8,B52rl3,
B5İVİ2, B65rl2;B13vl,B20v9,B20vl4, B29t2-,beyân bil- B10rl,B12r7,B23vl5,
B27rl2,B51rl0,B53r5,B55rl5,B64r5,B66v3,B73vl,K27vl2,MK26rl3,D38rll,
K37rl0,A30vll,M55/21,MK39r5,D41rl,K41r3,A33v5,K42v4,M58/12,A35rl0,MK
41rll,A36rl0,A46v8,D55r8,K54vl7,D65rl3,K64vl7,A59r5,MK63v7,M88/6,D75r3
;B27r8,B31vl2,D18rl0,Allr6,MK17rl0,M26/4,MK18v8,A23rl5,M72/12,D55r7;
D19v8,A48v3,K54vl6; Jennân &7-M38/20var bil- D66v2, MK64vl 2 ;$a£er bil-
B42rl0,B51rl6,B56v6,M20/21,MK14rl,M58/4,M95/9;T?aÄ^a/ bil- MKllv4;
K12rl3;B44rl l;B26v7;zZ6âm bil- D39v3;maebüdZw7-MK37r8; ma'lüm Zv7-B44vl6;
B57v2;minnet bil- B56rl \muktedâı bil- 'M.3lk,mucayyen bil- B13vl l,K21vl,A14rl5;
‘ayân Z>/7-B39rl4,B68r3,M12/18;B54rl6;B57r9;rezzc bil- B48vl;ZaM^ bil- M68/6,
M93/4;B31v4,B59r7;&7ö- bil- M65/ll;temâzn bil- K56r4;tefW7 fo7-MK45rl6,
M64/16;7âözne7 bil- A60vl3;zaÂ2? bil- MK50v5; B67r7,D42v4, K64r7;B28vl2;
MK62vlO,M87/2
tut-: “tutmak”
bahâ tut- M64/3;berk tut- B36v3',bidcat tut- MK37rl3;emin tut- B3İVİ2;
gümân tut- Dlörlö, K16rl3;B17r9;/?ar&- tut- D50vl2;$o£ tut- MK30rl,MK57v9;

153
kamet tut- D45v5,A38v3; mihnet tut- B69rl4;muhkem ftzAMK37rl7;M8/19,
MK34v2; Bllr4; mükerrem tut- D2İVİ6; A14vl;münevver tut- D20rl6;râz7 tut-
M45/6;şatf tut- A23rl5; ümid tut- D62r2;MK17vlO; K46rl3,MK44vl6;MK60rl3,
K73vl5; kıymet tut- MK44r7,MK61v4
kal-: “kalmak”
bakîÂa/-M60/9;B9r9;bende kal- B26rl4;Z>zfcr kal-WlA/T,hayran kal- K47r6,
A40r8;B42v5,B50vl4,B52vl0,M36/17;A33vl5,MK39vl6;&?jr<m kal- B15rl,
B20v5,B23vl,B24v3,B25v6,B26rl,B27rl2,B30v2,B32r5, B45vl 1, B48v3,B56vlO,
MK24v2,MK31r5,M56/15,MK39vl4,M62/6,D46vl5MK47v6,M72/15,K64rl4;D47
v5;B49rl2,MK46r7;B48vl3;B48vll,B60vl2;Ââfir kal- A35v9;B44rl5;ma^znzzm
£a/-B18vl4,M25/15; mahrum Âa/-B50v6,B65v6,B67rl;M40r4,A51vl3;B27r4;
B27r5,B34r3;B8rll,B18r8;MK16vl7;B64v8;B31rl5,B69v4,M73/20,K61vl4,
M84/18; ‘âciz Âa/-B30vl5,B31v3,B51vl,MK50v2;M71/19
koy-: “koymak, bırakmak”
mahzun koy- D12v8; fa‘âm koy- D63r2; mahrum koy- M24/14;maArz7m
koy-B27vl;mahzün koy-B13rl3;mahrum koy- D17rl0
ketür-: “getirmek”
mâl ketür- B43vl4;beşaret ketür- B10vl2,B15r8,B48rl0;zznân ketür-
B25r9;B26rl0;MK3rl0
ver-: “vermek”
âfet ver- B\3r(r,anflar ver- B64vl5;haÂa ver-K26r6,A18v9,MK24v8,M37/2;
bahşiş ver- A50v9',boy ver- M90/14,MK66v4; boyun ver-B69r8,MK64v8,A62r8;
B35v9,D34vl6,M49/10;MK65vl2; cevâb ver- M30/14; destür ver- B43vl;
MK40vl3,M58/l ,K42r6;B 17v7;B61 v5;B5vl 1 ,B6r6;A68r3;B13vl 3-,devlet ver-
K51rl4;/ev2f ü necat ver-M65/20;haber ver- B33v5,B56v8;B32rl;B60vl2,K58rll;
hâzır ver- MK53vl6',hedâye ver- B59rl6;Âaza ver- B49r9;mâlum ver- M73/3;meded
ver- B9r2,B54rl2;mülket ver- B54r7,B74vlO;naşlhat ver- K53r2,A46vl; ‘afv ver-
K70rl;fa/a ver- B78v3; ‘atâ ver-DlvlO,Klvl l,MKlvl 1,M2/12 pend ü naşîhat ver-
B38r8;râhat ver- B53rl4;B70rl4;M41/9;D51vl,K51rl4;raAme^ ver- Allrl2;msZ
ver- B48rl2;râz7 ver-B31v3,MK16v5;K16r9,B32vl;Jnzâ ver- M51/9;nzâ ver-
M25/3;B28rll,K28r6;n/Â5aZ1 ver- B73v4,D70vl,M94/6;rz7^ve^ ver- B43vl4;se/âm
ver- B22rl3,B22vl4,B47v2,B49vl,B50vl3,B75vll,M63/7,M63/12;MK46rl2;
şidded ver-B70rl3;tahsîn ver- MK65vl6;/aAZ ver- MK47vlO;/âfâzn ver-B65v4,
K62v7',temâm ver- B5İVİ1; veiat ver- ^4K\Ay5',zâmin ver- B77v}6',ziynet ver-
M49/19
kel-: “gelmek”

154
dişvâr Äe/-A51rll; düşvär Äe/-B59rl,B77v4; ecel kelXJlfy emr kel-B33v3,
MKllvl3;£aZ>er £e/-MK53r2,A67r8;Äfcetf #e/-49v6; ferman ıte/-D12v9, M17/16,
MK18rl7;^äär Ä<?/-lvll;B25v5,B30vl0,B29vl6;B43rl2,B47v3,B48vl2,B49v9,
B49r 16,B5 İr 14,B51 v8;A33v7;B42rl 3;B67r5,A 17rl 2;B 15r5,B20vl 3;B23v5,D23rl 5
;B24vl0;B39rll;B52r2;D50v6,D50v8,A43vl3;B25vl5;/ä/iF kel- B37r9, A28vl0;
makar kel- M30/18;M48/12;znecW #e/-B33vl2,M47/4; mukırr kel- D22vl3,
K73rl6;D21vl4;K22rl,K22vl6,A15vl4;nz)yer kel- Bl^acil kel- D33rl0;
M43/19; şaväb kel- B9v8;şadlık kel- MK58rl2;^eÄa/ kel- şiddet kel-
Kfävfyşffih kel- MQr\6',tahsIn kel- B6İV&,takdir kel- B18rl6; ta'cîl kel- B48rl6;
tevfîk kel- M88/12,M88/14; vahy kel- B23vl3; zähir kel- K46v4,A39v6; revân
kel- A50vl3, M78/7;cismet kel- M54/17;.rahat kel- B55r9, B5\n3',rahat kel-
M62/15; ağır kel- BTlv5;dathı kel- B47vll,B60rl,B61v9,D46r8; kutlu kel-
D47rl6,M65/14; kutluğ Äe/-MK45vl7; kutluğ kel-B49r5-,mihri kel-B2\r5;
<akh başına kel- MK27r7; yakm £e/-B24v6;B45v5,B45r9,M34/3,A40vll,MK56r4;
B15r 1 ;B24r7;yetfp kel- B59v 12,B60v3

-Iık/-lilc + kıl- yardımcı fiili ile yapılanlar

bı-ve&lıkkıl-MKi3^N6,M55l6-,tgammazlık ğıJ-B41v5d^33rl;kedhudälık kıl-
A42vl 1 ^mihrbänlık kil- W11I2’,padişahlık kıl- K5 İri 5,.A44v8;padişahlık kıl- D23v4,
K59v3',padişahlık kıl- B68v2;sabırsızlık kıl- D13rS;tazamıclıkkıl- B36v4, B40vl0,
B46v2,MK43v3;ZerâzzzfZz£ Âz/-B13rl5,K4v8,MK4rll;2ânlık kıl- MK5rl7 zârılıklar
kıl- M32l6-,zârlık kıl- M93/19;bî-edeblik kıl- MK38v4,MK27v4,B28v9, K39vl7;
mu'abbirlikkıl- M65/12

155
 SONUÇ

Bu tezde bugüne kadar yapılmış metin yayınlan gözden geçirilip vanlan

tecrübelerden yararlanılarak Türk dilinin anıt eserlerinden biri olan Ali’nin Kıssa-i
Yûsuf’u üzerinde ayrıntılı bir dil incelemesi yapılmaya çalışılmıştır.
Ali’nin Kıssa-i Yûsuf adlı eserinin, ulaşılabilen nüshalan elde edilerek,
eserin tüm kelime hâzinesini ortaya çıkaracak bir metin oluşturulmaya çalışılmıştır.
Elde ettiğimiz metnin gramatikal dizini yapılmış, aynca eserin ses, şekil ve imlâ
özellikleri üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmuştur.
Üzerinde çalıştığımız ve birtakım sonuçlara ulaştığımız eser, Türk
edebiyatmda dörtlüklerle yazılan ilk Yusuf ve Züleyha hikâyesidir. Eser Türkoloji
sahasında “karışık tarihî lehçeli eserlef’ arasında yer almaktadır. Bunun en önemli
sebebi, eserin imlâ, ses ve şekil bilgisi açısmdan hem batı Türkçesi hem de doğu
Türkçesinin özelliklerini bünyesinde barındırmasıdır. Farklı nüshalan olan bu
özellikteki metnin bir arada değerlendirilmesi ve nüsha farklarının titizlikle ortaya
konması bu anıt esere bir bütünlük kazandırmaktadır.
Eserin Dresden, Berlin, Kazan ve Azerbaycan nüshalan birbirine daha yakın
olmakla birlikte MK (Milli Kütüphane) nüshası, bazı ses değişmeleri açısmdan
farklılık göstermiştir. MK nüshasmda görülen ç>ş değişmesi ilgi çekici bir
durumdur. Nüshada görülen yirmi, yirmi beş civarındaki ç>ş değişmesi, bizi bu
nüshayı Kıpçak sözlükleriye birlikte değerlendirmeye itmiştir. ç>ş değişmesinin en
yaygın olarak görüldüğü eser, Et-Tuhfetü’z-Zekiyye Fi’l-Lügati’t-Türkiyye’ûûr Bu
ses değişmesi Et-Tuhfetü’z-Zekiyye adlı eserin yanısıra diğer Kıpçak sözlüklerinde
de görülmektedir. Bu ses değişmesinin modem Türk lehçelerinden Kazakça ve
Karakalpak Türkçesinde de görülmesi, Türk dili araştırmalarında eleştiri konusu olan
ç>ş değişmesinin yazarlar tarafından yapılan bir yanlışlık değil de, düzenli bir ses
değişmesi olduğunu göstermektedir.
Metnimizi oluştururken kullandığımız M (Manisa) matbu nüshasının da imlâ,
ses ve şekil bilgisi açsından çok farklı olmadığım gördük. Ancak yine de Kazan
Türkçesinin etkisi açıkça görülmektedir.
Metnimizde kullandığımız A (Azerbaycan) nüshası baştan on varak kadar
eksiktir.
Elimizdeki nüshaların nerede yazıldığına dair bilgiler de mevcut değildir.
Dresden ve Berlin el yazmaları üzerine bir inceleme yapan S. West’in verdiği bilgiye
göre bu nüshalar 18. yüzyılda Kazan bölgesi ve civarında yazılmıştır. Müstensihler
eseri yazarken, olduğu gibi kopya mı etmişlerdir? yoksa kendilerinden bir şeyler
katmışlar mıdır? Bu soruların cevabmı vermek oldukça güçtür. Ancak bu konu ile

156
ilgili olarak şunu söyleyebiliriz. Özellikle Arapçadan Türkçeye giren kelime başı
ayınlı kelimelerde aym sesinin gayın ile gösterildiği örnekler bulunmaktadır. Bu
durum eserin yazıldığı alan hakkında bir fikir vermektedir. M basma nüshasmda bu
tür örnekler daha fazladır, ğıllet derler D4v9
Ortaya koyduğumuz eserin dilini tarihî bir lehçeye dahil etmek kanaatimize
göre mümkün görünmemektedir. Bu durumun sebebi, elimizde bulunan yazmaların
hiçbirisinin müellif hattı olmamasmdan kaynaklanmaktadır.
Yukarıda yaptığımız değerlendirmelerden sonra, eser üzerinde çalıştığımız
metnin karışık tarihî lehçeli eserlerden biri olduğu, bünyesinde Oğuz ve Kıpçak dil
unsurlarını bulundurduğu, bu çalışmayla daha net bir biçimde ortaya konmuştur.
Eserle ilgili başlıca imlâ, ses ve şekil özellikleri kısaca şöyledir.

İmlâ Balonundan:
Metnimiz, imlâ bakımından Arap-Fars yazı geleneği ile Uygur yazı
geleneğinin etkisindedir.
Uygur yazı geleneğine göre:
Ünlüler harflerle gösterilmiştir, bolur mu j^) B3vl6; ol (j^i) B4rl; yüsuf
B4vl6; soralum ÇdiB13r5
/g/ sesi için (di) kullanılmıştır, tegri (^>ın) B8v3
Kaim sıradan kelimelerde kullanılmıştır, satıldaçıdur MK10r8;
soralum QJIj^) B13r5
Bazı ekler gövdeden ayrı yazılmıştır, yulduzlarfj^^l) B3vl0
/ç/ ve /p/ sesleri (;r) ve (<_>) olarak yazıldığı gibi, (aj.) ve (ə olarak da
yazılabilmektedir.
Arap yazı geleneğine göre:
Kaim şuradan gelen kelimelerde kullanılmıştır, şatalum MK14r6;
şordı (ıjj^) B3512
Türkçe kelimelerde yükleme ve ayrılma hâli eki, Berlin nüshasmda çoğu kez
tenvinle yazılmıştır. Bu tür yazımlarda bir istikrar söz konusu değildir, andan (ail)
B2v7; senden ( aiu.) B2vl5; kandaşların ( jiLibjî) B5rl2; yüsufiııj düşin (Jijj
B5rl5
Kelime sonlarında görülen /u/ /ü/ seslerinin (ij) şeklinde yazıldığına tanık
oluyoruz. Ancak bu imlâda da bir istikrar yoktur, olmadımu K18v9;
yazuklu^füjjÇ) K40r3; kılıç atlu(\£ä B19r3

157
 Üzerinde çalıştığımız nüshalarda bolca imlâ tutarsızlıklarının olduğu
görülmüştür.

Ses Bilgisi Bakımından:

Ses bilgisi açısından metnimizde doğu Türkçesi ile batı Türkçesi özelliklerini
bir arada görmekteyiz. Yapılan kullanım sıklığı çalışmasının sonucunda, metnimizde
doğu Türkçesi özellikleri gösteren örneklerin sayıca daha az olduğu görülmüştür.
Ancak bu sayısal sonuç, eserin niteliği ile ilgili olarak verilecek bir karar ile
paralellik göstermez. Çünkü bu sayısal hesaplama, müellif nüshası olmayan bir eser
üzerinden yapılmış olacak ki, bu da bizi yanlış sonuçlara götürebilir.
Buna rağmen b->m değişmesiyle ilgili olarak, bir fikir vermesi açısından
sayısal hesaplamada şu sonuca varılmıştır.
Kelime başı b->m değişimi bakımından /&/nin yaygın olduğunu
görmekteyiz. Ancak bunun yanısıra m- ile başlayan örnekler de vardır. Men şahıs
zamiri B nüshasmda 14 kez; D nüshasmda 25; K nüshasında 35; M nüshasmda 10; A
nüshasında 5; MK nüshasmda iki kez geçmektedir.
Bu değerlendirmeye bağlı olarak metnimizde görülen ve kelime başında m
sesini koruyan kelimeler şunlardır.
men; marja; mu; munlar; muya; munça;munda; mundağ; mundak; miy; mol;
min-; mindür-; meyze-; meyze-;muyla~; muylat-; muylu; muyula-
t>d değişimi bakımından /d/ li biçimlerin baskın olduğu görülmektedir.
Ancak eserin bütün nüshalarında aynı kelimenin hem /t/ li hem de /h/li biçimlerine
rastlanıhnaktadır. Bu özelliğe bağlı olarak kaim ünlü bulunduran kelimelerde /t/
sesinin tonlulaşarak t (L) sesine dönüştüğü görülmektedir.
/Z/Ti olarak geçen kelimeler:
tağ; fağ; tak-; fak-; takı; tal; fal; tam-;fam;tamağ; tamak; jamak; tamar; {amar;
tayla-; fayla-; taylaş-; faylaş-; tap-; fap-; tapa; tapın-; fapmmaklık; tar; far;tara-;fara;
tarlık; (arlık; tart-; fart-; taş;te~; te-; teg-; teg; teg-; tegme; tegme; tegür-; tegür-;tek;
tek; telim; tepre-; tepren-; tewe ; tez; tez; tik-; til; tile-; tilek; tilen-; tiyle-; tirek;
titreş-; toğ-; foğ-; foğra-; toğn; foğn; foğnlık; toğru; tokun-; fokun-; tol-; fol-; toldur-
;foldur-; folu; foluğla; tolun; folun; ton; fon; toy-; foy-; tök-; tökül-; tört; töş; töşe-
;töşek; tur-; tut-; fut-; tutaş-; tutul-; tuy-; (uy-; (uydur-; tuz; fuz; tüb; tükel; tün; tünen;
tüş; tüş-;tüt~; tütet-; tüz; tüzen-; tüzet-
/d/’li olarak geçen kelimeler:
dağ; dağı; dağıl-; dağla-; dak(ğ)-; dayla-; dap-; dapm-; dapun-; dar; dara-;
dart-; de-; de-; dediş-; dediş-; dedüş-; dediş-; dediş-; deg-; deg-; değil; değin;
değin-; değin; değme; degre; degül; degür-; degüş-; dek; dek; depre-; depren-;

158
depren-; der-; der-; derle-; derle-; deve; dewe; deyüş-; dez; dıyla-; dib; dik-;
dikdür-; dil; dile-; dir/len-; direk; diş; doğ-; doğra-; doğn; dokın-; dokun-;
dol-; doldır-; doldur-; don; doy-; dög-; dök-; dökül-; dön-; döy-; döndür-; dört;
döş; döşe-; döşek; döşen-; döşendür-; döşet-; dur-; dut-; dutul-; dutun-; duy-;
duydur-; duz; düb; dük-; dükel; düken-; dületdür-; dün; dürlü; düşür-; düt-; düz-;
düz; düzül-; düzün-
Metnimizde -d->-y- değişmesi tam olarak gelişmemiştir. Tam bir geçiş
dönemini yansıtmaktadır. Metnimizde aynı kelimenin her iki biçimini de
görebilmekteyiz:
kadğu>kayğu; azak>ayak>;ezgü> eygü >eygü> eygi
ide>ize> iye örneğinde ise -d->-z->-y- değişmesini görmekteyiz.
Metnimizde birden fazla heceli kelimelerde iç seste ve son seste /g/ ve /ğ/
sesinin düşmesi Oğuzca bir özellik olarak görülmektedir. Ancak aynı kelimelerde /g/
ve /ğ/ sesinin düşmediği de görülmektedir. Metnimizde /g/ ve /ğ/ sesinin düştüğü
örnekler çoğunluktadır:
ulu/uluğ; kuyu/kuyuğ; kutlu/kutluğ; uyan-/uyğan-
Metnimizde, Türkçenin tarihî dönemlerinde düz ünlülü olarak görülen bazı
kelimelerin yuvarlak biçimleri kullanılmıştır. Bu konuyla ilgili şu örnekleri
verebiliriz:
dük-: “dikmek” A26v8; düyle-: “dinlemek” dügleğıl K61r7;Jüz-z “dizmek”
düzdi A49rl6;dürlü aşlar düzdi B62vl3;Âör-.- “girmek” aytu kürdi A28rl6;Âürer
B14rl4;<ÂzA* “dip” dübiB9vl2;<7ü*ÄzndeD10r7; süz. “siz” säzzM5/7;5Üz/eriA31vl6
tüb: “dip” tübinde M14/7direkler tübinde T)34rl6;dületdür~: “diletdirmek”
dületdürdi A68v5;üpre: “iç,içre” A68vl3;£rân-/ “binmek” deve bündiY)(&N\<y, verü-:
“göndermek” verübidi B\5x4‘,kürpük: “kirpik” kürpüklerüy cânumdan B37vl2;
işüddür-: “işttirmek” işüddürdiyüsufa B54rl2;işütdürdi M72/3;yincü. “inci” yincü
birleBlbrt
Metnimiz, e>e değişimi bakımından açık e tarafmdadır. Ancak metnimizde
aynı kelimelerin hem e’li hem de kapalı e’li biçimleri görülmektedir:
de-; te-; keltür-; ye-; kel-; et-; kez-; kes;- ser-; teg-.
b->-v değişimi bakımından /v/ daha baskındır. Ancak bunun yanında az
sayıda da olsa -Z>‘li ömeleri de görmekteyiz. Metnimizde /&/1İ olarak gördüğümüz
kelimeler şunlardır:
bar, bar-, ber-, ber-, yalbar-, sıba-, tabul, fabul
Metnimizin en önemli özeliklerinden birisi de diş damak ünsüzlerinden biri
olan /p/nin bir başka diş damak ünsüzü /ş/ye. dönme durumudur. Bu ses değişimine

159
A, K,B nüshalarında az sayıda örneğe rastlanılmasına karşın MK nüshasında ön ses,
iç ses ve son seste yirmi civarında kelimede görülmektedir.
MK ve B nüshasmda Zs/sesinin /£/ye döndüğü görülmüştür.
şuç: “suç” MK46r3; şaçz £§aç”; şaçım uzun B18rll; şataş-: “sataşmak,
rastlamak” ;^a^t/zMK49rl7
Bazı /s/seslerinin de /p/ye döndüğüne rastlanılmıştır.
çuçr. “suç”;czzm/e çuç bizden MK47r8

Metnimizde olumsuzluk yapmada kullanılan ve doğu Türkçesi özelliği olarak

bilinen “emes, ermes, imes” biçimleri kullanılmazken “tegül, tegil, deül ve değil”
biçimleri kullanılmıştır. Bu özellik metnimizi doğu Türkçesinden ayıran önemli
özelliklerden biridir.
Metnimizde gelecek zaman eki -daçı/-deçi’mn yanmda -ısar/-iser ekinin de
kullanıldığını görmekteyiz. -daçı/-deçîvân kullanımının daha yaygm olduğu dikkat
çekicidir.
İmek ek-fiili Cevher fiili, metnimizde er- ve i- biçiminde geçmektedir. B
nüshasmda i- biçimi287 kez geçerken er- şekli ise 25 kez kullanılmıştır.
Metnimizde ol- ve bol- fiilleri birlikte kullanılmıştır. Ancak metnimiz
kullanım sıklığı bakımından ol- fiili yanındadır. B nüshasmda ol- fiil 500 kez
geçerken bol- fiili 22 kez geçmektedir.
Ayrılma hâli eki, -dan/-den ve -dm/-din şeklinde birlikte kullanılmaktadır.
Bunların büyük bir kısmı tenvinle yazılmıştır. Metnimizde -dm eki 35, -din 34 yerde
geçerken, -dan 2Q\,-den 219 kez geçmektedir.
Metnimizde yön eki, +ra/+re;+ru,+rü;+n/+ri;-aru/-erü;+ğaru/-+gerü;+karu
eklerine gelince, bunlardan +n+ri biçimlerinin kullanımı dikkat çekicidir. Bu
kullanım sadece MK nüshasmda görülmektedir, içıi MK8v9,MK12rl5;^zzr içti
MK35vl4,MK36r2;^zzyzz içti MK13rl 6
Metnimizde ben şahıs zamiri men olarak da kullanılırken özellikle aldığı
ihbar birinci tekil şahıs çekiminde benven B23vl4,D23v4;Z>en/>en A16v7; menmen
MK22rl 1, K68r 1 \menven K69r7 venven K66r 13
A&’nin Kıssa-i Yûsuf adlı eserinin nerede yazıldığını bilmiyoruz. Eserin,
nüshalarının müellif hattı olmaması sebebiyle bu konunun çözümü oldukça güçtür.
îmlâ, ses ve şekil bilgisi açısından eserin gösterdiği çeşitlilik, anlatımdaki
akıcılık, bunun Türk dünyasının çeşitli köşelerinde okunmasını ve tutunmasını
sağlamıştır.

160
 Bu eserin tutunmasını sağlayan bir başka özelliği, aktarıcıların kendi
konuşma ve yazı dillerini bu esere dahil etmiş olmalarıdır. Konuyla ilgili olarak bu
yolda bir çok varsayımda bulunabiliriz. Ancak bu varsayımlar hep şüphe ile
karşılanacak varsayımlardır, her zaman eleştiriye açıktır.
Bize göre A/7nin Kıssa-i Yûsuf adlı eseri, 13. yüzyıl Türk dünyasındaki
siyasî hareketlilik, ekonomik ve kültürel karışıklık içinde, halk arasında sözel kültür
sahasında yaşayıp, “Dede Korkut” hikâyelerinde olduğu gibi, sonradan yazıya
geçirilen, Türk dilinin anıt eserlerinden biridir.

161
 KAYNAKLAR

A. BOMBACI,“The Turkic Literatures. Introductory Notes on the History end Style”

Philologiae Turcicae Fundamenta II XXVI, 1965.
BORATAV, Petev Naili, L’epoee et la “Hikâye”, Philologiae Turcicae Fundamenta
IIsA2, 1965.
A.BODROGLİGETİ, “On the Prosody of ‘Ali’s Qıssa-i Yûsuf’ Açta Orientalia
Hung. XIX s. 97, 1996.
Abdurresul Tahbazzade HAYYAMPUR, Türk ve Iran Edebiyatlarında Yusuf ve
Züleyha Mesnevileri, Türkiyat Enstitüsü Doktora tezi, no:209, İstanbul 1945.
AXUNOV, A.M., Arabskiy İstoçnik Creolievekovy Tyurko-Tatarkoy Literaturı,
Kazan 2001.
ALMAZ Dzavad, “Kıssa-i Yusuf Ali-ABulgar-Tatar Momument: Trudy XXV
Mezdunarodnogo Kngressa Vostokovedov III 1963, s. 385 1963
ARAT Reşit Rahmeti, Kutadgu Bilig III, indeks (HazırlayamKemal Eraslan, Osman
F. Sertkaya, Nuri Yüce), İstanbul 1979.
---- /‘Anadolu Yazı Dilinin Tarihi inkişafına Dâir” V. Türk Tarihi Kongresi,
Makaleler cilt 1. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1987, s. 311-318
---- ,Kutadgu Bilig, (Metin ) TDK Yay., Ankara 1991.
-—Atabetü ’l-Hakayık, TDK. Yay., Ankara 1992.
-—, “Türk Dilinin Inkişâfi” III Türk Tarih Kongresi, Ankara 15-20 Kasım 1943,
Ankara 1948, s. 598-611
-—, “Türkçe Metinlerde e/i Meselesine Dair” Rocnik Orientalististyczny, XVII,
1953, s.306-313; Makaleler cilt 1. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara
s.334-341
ATA, Aysu, Kısasü’l-Enbiya, I (Giriş-Metin, Transkripsiyon), TDK Yay., Ankara
1997 s. 90-152
-—,Kısasü’l-Enbiya, II (Dizin) , TDK Yay., Ankara 1997 s. 90-152
-—, Nehcü ’l-Ferädis III (Dizin-Sözlük) TDK Yay., Ankara 1998.
ATALAY, “Ettuhfet-üz- Zekiyye” Çevirmesinin Tenkidi Dolayısiyle” Prof. Dr. T.
Halasi Kun’a cevap. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi.,
cilt VI, s. 1-2 s. 99
AYAN Gönül, “Ahmed Yesevi Etkisiyle Yazılan İki Yusuf u Züleyha” Selçuk
Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Araştırmaları Dergisi, s.3. Konya 1997. S.31-38
AZAMAT Nihat, “Yeni Bir Ahmedî ve İki Eseri: Yusuf ve Zeliha, Esramâme
Tercümesi”, Osmanlı Araştırmaları VII-VIII., s.347-361 1988.

162
BANARLI Nihat Sami, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, I. s. 283-284 MEB Yay.,
İstanbul 1971.
BANG, W. Kaup, Berlindeki Macar Enstitüsünden Türkoloji Mektupları, Dr.
Şinasi Tekin), Erzurum 1980.
BARTOLD W., “Harizmşahlar Mad.”, İ.A., s.265-296
BANGUOĞLU, Tahsin, “Uyğurlar ve Uygurca Üzerine”(Kâşgâri’den NotlarI )
TDAYBelleten 1958, 87-113 TDK Yay., Ankara 1988.
-—, “Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine” (Kâşgâri’den Notlar II) TDAYBelleten 1959, 1-
26 TDK Yay., Ankara 1988.
-—, “ Oğuz Lehçesi Üzerine” (Kâşgâri’den Notlar III) TDAYBelleten 1960 s. 23-48
TDK Yay., Ankara 1988.
BİLGİN Azmi, “Eski Anadolu Türkçesi Döneminde Karışık Dil Unsurları Taşıyan
Eserler ve Dil Özellikleri” Türk Dünyası Araştırmaları İstanbul 1990. s. 69 s.63-74
BULUÇ Saadettin, “Behçetü’l-Hadâ’ik- Fi Mev’izeti’l-Halâik’ten Derlenmiş
Koşuklar” TDAYBelleten 1963, Ankara 1988. s.161-201
-—, “Eski Anadolu Türkçesiyle Bir Kâbusnâme Çevirisi” TDA Y Belleten 1969,
Ankara 1989. s. 195-200
BROCKELMANN, C. 1917, Ali ’s Qıssa j Jusuf, Berlin 1917.
—, ZDMG 7O.(Zeitschrift der Deutschen Morgenlândischen Gesellschaft) “Zur
Grammatik des Osmanisch Türkischen” Leipzig 1916. s.185-215
CAFEROĞLU, Ahmet, 1971, “Türkçemizdeki -gıl /-gil Emir Eki”, TDAY Belleten,
s.1-10
-—,Türk Dili Tarihi, Enderun Yay., s.135-141 III. baskı, İstanbul 1984.
—, “Türkçede v Morfemi”, Türkiyat Mecmuası, XVI, 1971, s. 27-38.
DENY, Jean, Grammaire de la langue turque, Paris 1921. (Çev: Ali Ulvi Elöve,
Türk Dili Grameri İstanbul, Maarif Matbâsı 1941
GEHREMANOV, Cahangir-Şameddin HALİLOV, Yûsif ve Züleyha, Azerbaycan
Akademiyası El yazmalar İnstitütü, Bakı 1991.
CANPOLAT, Mustafa, 1967,“Behçetü’l-Hadâ’ik’m Dili Üzerine” TDAY Belleten,
s.165-175
-—, “Behçetü’l-Hadâ’ik Üzerine” BelâkBitig, Wiesbaden 1995. s.51-66
-—, Mecmu ’atü ’n-Nezâ ’ir, TDK Yay., Ankara 1982.
CEMİLOĞLU, İsmet, Kısas-ı Enbiya, TDK Yay., Ankara 1994. s. 163-185
Charles RİEU, Catalogue ef the Türkish Manuscripts in the British Museum, London
1988.
ÇAĞATAY, Saadet, “Eski Osmanhca Üzerine Bazı Notlar” Türkoloji Dergisi c.II,
s.2 Ankara 1944.

163
—, Türk Lehçeleri Örnekleri, Türk Tarih Kurumu Yay., s. 97-110, Ankara 1963.
-—, Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara Üni. DTCF. Yayınlan Ankara 1978.
-—, “Türkçede n/g Sesine Dâir” TDAYBelleten 1954, Ankara 1988. s.15-30
ÇETİN, Nurullah, “Yeni Türk Şairinin ‘Yusuf ve Züleyha Hikâyesi’ Duyarlılığı”
Türkoloji Dergisi, XIII. Cilt., I. sayı, Ankara 2000.
DİLAÇAR, A., Türk Diline Genel Bir Bakış, Ankara 1964. s.98
-—, “Türk Lehçelerinin Meydana Gelişinde Genel Temayüllerin Koyulaşması ve
Körlenmesi” TDA Y Belleten Ankara 1957. s.83-93
-—, “Batı Türkçesi” TDAYBelleten 1953, Ankara 1988. s.73-92
DİLÇİN Dehri,1946, Yusufve Zeliha, TDK. Yay., İstanbul 1946.
DOLU Halide, “Yusuf Hikâyesi Hakkında Birkaç söz ve Bazı Türkçe Nüshalar”
TDED cilt. IV İstanbul. 1952 s. 419-455
-—,“Menşeinden Beri Yusuf Hikâyesi ve Türk Edebiyatı Versiyonları”, Türkiyat
Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi No: 402 İstanbul 1953.
-—, “Yûsuf Hikâyesinde Aşk Temi”, Türk Düşüncesi, cilt 1, sayı:2, Ocak İstanbul
1954.105-109
ECKMANN, Janos, Dıe Tschaghataische Literatür, Fhilologıae Turcicae
Fundamenta II. Wiesbaden. 1965. s.357-361
-—, (Yayımlayanlar Semih Tezcan-Hamza Zülfikar) Nehcü’l-Ferâdis-Metin, TDK
Yay.,, Ankara 1998.
ELÇİOGLU, Nureddin, Hazret-i Yusuf (a.s.) Kıssasından Alacağımız İbretler ve
Öğütler, İstanbul 1977.
ERCİLASUN, Ahmet Bican, Kutadgu Bilig Grameri -FİİL- Gazi Üni. Yay., Ankara
1984.
ERCİLASUN Ahmet Bican, “Batı Türkçesinin Doğuşu” Uluslarası Türk Dili
Kongresi 1988 TDK Yay., Ankara 1996. s.39-45
ERCİLASUN Ahmet Bican, “Tarihten Geleceğe Türk Dili” Türk Dili s.569, Mayıs
1999. s.355-362
EREN Haşan, “Türk Dillerinde Metathese” TDAY Belleten 1953, Ankara 1988.
s.161-180
-—, “Türkçede -mm->-mb- dissimilation’u” TDAY Belleten 1959, Ankara 1988.
s.95-103
ERSOYLU Halil, “Eski Türkiye Türkçesi Metinlerinde Kullanılan Elifti Vav” Haşan
Eren Armağanı, TDK Yay., Ankara 2000. s. 135-139
ERGUN, Saadetin Nüzhet, İslâmiyetten Evvel Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1931.
s.37

164
ERASLAN Kemal, “Doğu Türkçesinde Ek Uyumsuzluğuna Dair” İst Üni. Edeb.
Fak. TDED. c. XVIII İstanbul Ağustos 1970. s.l 13-121
ERTAYLAN İsmail Hakkı, “Türk Dilinde Yazılan İlk Yusuf ve Züleyha”, İstanbul
Üni. Edebiyat Fakültesi TDED İstanbul 1948. s.216-221
-—, Yusuf ile Züleyha, İstanbul Edebiyat Fakültesi Yay., İstanbul 1960.
FANI, Şeyh Muhsin, (Hüseyin Kâzım Kadri) “Mahdumgulu Divânı ve Yedi Asırlık
Türkçe Bir Manzume”, s.56-64, İstanbul 1340.
FASAYEF, Fazıl, Kul Gali, Kıssa-i Yusuf, Tataristan Kitap Neşriyatı, Kazan 1983.
FIRAT Ahmet Suphi, “Yusuf’ maddesi İslam Ansiklopedisi Milli Eğitim Bakanlığı
Yay., cilt. 13 İstanbul 1986.
FOMKİN M.S., “Sultan Veled (1226-1312) Şiir Sanatı ve Türk Şiir Geleneği” TDAY
Belleten 1991, Ankara 1994. s. 137-148
GAMBAROVA, Florida Duebek, Yusuf i Züleyha Prevod s Uzbekskogo-Taşkent
GİBB, A. History of Ottoman Poetry I., London 1900. s.72
GULYEV, A.M.,“Abdurrahman Câmi’nin Yusuf ve Züleyha” Poeması” Bakı 1969.
GRÜNBAUM, M., “Yusuf und Zuleicha” ZDMG 43. s.l
HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Türk Dilinde Edatlar, MEB. Yay., İstanbul 1992
-—,Türk Dünyası El Kitabı III. Cilt Edebiyat Harezm Kıpçak Sahasında Türk
Edebiyatı, s. 70 Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınlan Ankara 1992. (ikinci
baskı)
-—, Kutbun Hüsrev ü Şirin ’i ve Dil Hususiyetleri, TDK Yay., Ankara 2000.
-—, Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Kültür Bak.Yay., Ankara 1991.
HAŞAN Ali, Türk Edebiyatına Toplu Bir Bakış, İstanbul Remzi Kitaphanesi, s.
1932, 106, 130-131
HAZAİ György, “Anadolu Türkçesinin İlk Yüzyıllarına Ait Kimi Sorunlar” Haşan
Eren Armağanı, TDK Yay., Ankara 2000. s.204-210
FALEV, P., Staro-Osmanskiy perevod “Krimskoy” poemıy “Kırım Manzumesinin
Eski Osmanlı Tercümesi” ZKV.(Zanucku Kollegu Vostokovedov), Leningrad. 1925.
s.139-160
FLEÎSCHER, Henricus Orthobius, Catalogus Codium Manuscriptorum Orientalium
Bibloothecae Regiae Dresdensis, Leipzig 1831. s. 72
HACIOLAVA Kremena, “Türkçede İken’in Durumu ve Fonksiyonu” İst. Üni. Edeb.
Fak. TDED. c. XVIII İstanbul Ağustos 1970. s.1-7
HAKOV, B.H., Tatar EdebîTili Tarihi, Kazan Üniversitesi Neşriyatı 1993.
HİSAMOV, Nurmuhammed, Qul Gali, Qıssa-i Yusuf, Kazan 1997.
-—, Kul Gali, YusıfKıssası, Rennur Neşriyatı, Kazan 2000.

165
—, “16. Yüzyıl Türk Şairi Ahmedî’nin Yûsuf ile Züleyhası Mesnevisi ve Onun Gul
Gali’nin Kıssa-i Yusuf Destanı Alekesi” IV. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, 22-29
Eylül 2000, Çeşme İzmir.
HOUTSMA, Ein alttürkisches Gedicht, ZDMG sayı 43, 1889. s.69-98
İLAYDIN Hikmet, “Dehhânî’ni Şiirleri” Ömer Asım Aksoy Armağanı, TDK Yay.,
Ankara 1978. s.137-176
-—, “Anadolu’da Türk Şiirinin Başlangıcı” Türk Dili, s.277 Ekim 1974, s.765-774
İNAN Abdulkadir, Türk Dünyası El Kitabı III. Cilt Edebiyat Çağatay Edebiyatı, s. 81
Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınlan Ankara 1992.
-—, “Kanşık Lehçelerle Yazılan Türkçe Eserler (XV.XVI. Yüzyıllar” Türk Dili s.53
Şubat 1956. (Makaleler ve İncelemer II. 36-38 TDK Ankara 1991)
-—, “XIII- XVI. Yüzyıllarda Mısır’da Oğuz Türkmen ve Kıpçak Lehçeleri ve (Halis
Türkçe)” TDAY 1953, s.53-71 (Makaleler ve İncelemer II. 84-96 TDK Ankara 1991)
-—, “Çağatay Yazı Dilinin Kuruluşu Tarihine Dair Düşünceler” Türk Dili s.6-7 1946
İZ, Fahir, 1972, Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa, cilt I. Kısım I, MEB. Yay.,
İstanbul 1972. s.9-18
-—, “XIII. ve XIV. Yüzyıllarda Nazım ve Nesre Toplu Bir Bakış” Büyük Türk
Klâsikleri, Ötüken Yay., cilt. 1. İstanbul 1985. s. 253-254
JOZEF,Thury, “A közepazsi Török Nyelv Ismertetesci” (Orta Asya Türkçesi Üzerine
Notlar) Çev: Rağıp Hulisi Özdem, (Dil Bilimi Yazıları, Haz: Recep Toparlı), TDK
Yay., Ankara 2000.
-—, “Török nyelvemlekek a XIV szazad vegeig” (On Dördüncü Asır Sonlarına
Kadar Türk Dili Yadigârlan) Çev: Rağıp Hulisi Özdem, (Dil Bilimi Yazıları, Haz:
Recep Toparlı), TDK Yay., Ankara 2000.
KABAKLI, Ahmet, 1997, Türk Edebiyatı, İstanbul 1997. s.125-126
KARAHAN Leyla, Kıssa-i Yusuf, TDK Yay., Ankara 1984.
-—, “Darir’in Kıssa-i Yûsuf Mesnevisinin Bilinmeyen Bir Yazması”, Türk Kültürü
Araşrırmaları, cilt 26, sayı.l, Ankara 1988. s. 151-155
KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi, 1992, Türk Dili (Nereden Geliyor, Nereye
Gidiyor) Hareket Yayınlan, İstanbul 1992. s.92
KAVCAR Cahit, 1968, “Hamdullah Hamdi’nin Yusuf ü Züleyha’sı” TDAY Belleten,
Ankara 1968. s. 157-172
-—, “Kemal Paşa-zadenin Yusuf ü Züleyha’sı”, TDAYBelleten, Ankara 1969.
s.251-281
-—, “İbn-i Kemal’in Şairliği ve Yûsuf u Züleyha’sı” Türk Tarihinde ve Türk
Kültüründe Tokat Sempozyumu, Tokat, 2.06.1986. Yayınlanma tarihi: 1987 s.587-
593

166
KAYMAZ Zeki, “Eski Anadolu Türkçesi’nde Sayı Adlan ve Kullanılıştan” TDAY
Belleten 1991, Ankara 1994. s.9-17
KİLİSLİ Rıfat- ÇELEBİ Veled, “Divân-ı Sultan Veled” İstanbul 1340.
KOCATÜRK Vasfi Mahir, Türk Edebiyatı Antolojisi, Ankara, s. 34-35
KORKMAZ, Zeynep, “Türkçede Ek Yığılması Olaylarının Meydana Gelişi
Üzerine” TDAYBelleten, Ankara 1960. s. 173-180
-—, “ uçun / üçün / için vb. Çekim Edatların Yapısı Üzerine” TDAYBelleten Ankara
1961. s.31-35
-—, “Selçuklu Türkçesinin Genel Yapısı”, TDA Y Belleten, Ankara 1962. s. 17-34.
-—, “Eski Anadolu Türkçesinde’ki -van/-ven, -vuz/-vüz Kişi ve Bildirme
Eklerinin Anadolu Ağızlarındaki Kalmtılan” TDAY. Belleten, Ankara 1964. s. 43-45
-—, Marzubân-nâme Tercümesi (İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Ankara
Üniversitesi D.T.C.F. Yay., Ankara 1973. s.13-66
—-, “XI-XIII. Yüzyıllar Arası Oğuzca” TDAYBelleten 1973-74 TDK Yay., Ankara
1974. s.41-48
-—, “Eski Anadolu Türkçesi Üzerindeki Çalışmaların Bugünkü Durumu ve
Karşılaştığı Sorunlar” Türkoloji Dergisi, c. VIII. Ankara 1977. s. 13-22
— “Eski Türk Yazı Dilinden Yeni Yazı Dillerine Geçiş Devri Özellikleri” TDAY
Belleten 1991, Ankara 1994. s.55-64
-—, Eski Anadolu Türkçesin İmlâ Fonoloji Bağlantısı Üzerine Notlar” Orientalni
institut u Sarayevo vol 30/516 (Sarayevo 1980) s.247-269 , Türk Dili Üzerine
Araştırmalar I, s.491-508 TDK Yay., Ankara 1995.
-—, “Eski Osmanlı Kaynaklarının Yayınında Transkripsiyonla İlgili
Değerlendirmeler” Türkoloji Dergisi, c.VIIL, Ankara 1979. s.67-77
-—, “Eski Anadolu Türkçesinde Asli Ünlü (Vocal) Uzunlukları” Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, c.XXVI/3-4 Ankara 1971. s.49-66
-—, “Anadolu Beylikleri Devrinde Türk Dili ve Karamanoğlu Mehmet Bey” Milli
Kültür, c.3.4.5, Ekim 1980. s.9-13
-—, “Eski Türkçedeki Oğuzca Belirtiler” Birinci Türk Dili Bilimsel Kurultayı Ankra
27-29 Eylül 1972, TDK Yayınlan Ankara 1975. s. 4433-446
-—, “Eski Bir Kudûrî Çevirisi” XI. Türk Dil Kurultayında Okunan Bilimsel Bidiriler,
TDK Yay., Ankara 1968. 225-231
—, “Kâbus-nâme ve Marzuban-nâme Çevirileri Kimindir” TDA Y Belleten, Ankara
1988. s.267-278
—, “Türkçede -°n Zarf-fiil Eki ile -pan/-pen Eki ve Türemeleri”, Türk Dili Üzerine
Araştırmalar, Birinci Cilt, Ankara 1995. s. 179-187.
KOKSAL Asım, Peygamberler Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfi yayınlan Ankara 1995

167
KÖKTEKÎN Kazım, “Süle Fakih’in Yusuf ve Zelihası (İnceleme-Metin -Dizin)
2cilt. Atatürk Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi) Erzurum
1994.
KÖPRÜLÜ, M.Fuat, “Anadoluda Türk Dili ve Edebiyatının Tekamülü”, Yeni Türk
Mecmuası, 4-7- İstanbul 1933.
-—, “Rubai Şeklinin Eskiliği” Türkiyat Mecmuası, c.IV İstanbul 1934. s.437-440
-—, “Çağatay Edebiyatı”, İslam Ansiklopedisi, c. III. İstanbul 1945. s. 284
—Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1986. s.235-236
-—, “Selçükîler Devrinde Anadolu Şâirleri” Hoca Dehhani, Hayat Mecmuası, 1/1,
Ankara 1926. s.4-5
-—, Divan Edebiyatı Antolojisi, (Eski Şâirlerimiz) İstanbul 1931.
-—, “Anadolu Selçuklu Tarihinin Yerli Kaynaklan” Tarih Belleten Ankara 1943.
s.27
KUN Halasi, “Philologica I.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
Dergisi, cilt. V., s.l., Ankara 1947.
KUT Günay, “XIII. Yüzyılda Anadolu’da Türk Şiirinin Gelişmesi” TDA Y Belleten
1991, Ankara 1994. s.127-135
LEVEND, Agah Sim, “Divan Edebiyatmda Hikâye” TDAY Belleten, Ankara 1967.
s.71- 95
-—, “Hamdi’nin Yusuf ü Züleyha’sı”, TDAYBelleten, Ankara 1969. s.173-211
-—, Türk Edebiyatı Tarihi, Tarih Kurumu Yay., s.125, Ankara 1988.
MANSUROĞLU Mecdut, “Türkçede Zamir Çekimi” TDED. cilt. .III., s.3-4,
İstanbul 1949. s.81-93.
-—, “Eski Osmanhca” Tarihî Türk Şiveleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü
Yay., Ankara 1988. s.248
-—, “Anadolu Metinleri XIII. Asır” Türkiyat Mecmuası VII-VIII İstanbul 1940.
s.95-101
-—, “Anadoluda Türk Dili ve Edebiyatının İlk Mahsûlleri” TDED s.I/1 İstanbul
1946. s.9-17
-—, “Anadoluda Yazı Dilinin Başlaması ve Gelişmesi” İstanbul Üniversitesi Türk
Dili ve Edebiyatı Dergisi, s.VI/3 İstanbul 1951. s.215-229
-—, “Şeyyad Hamza’nın Doğu Türkçesine Yaklaşan Manzumesi” TDAY Belleten
Ankara 1988. s.125-149
-—, “Şerhü’l-Menâr’m Dili Hakkında” V. Türk Tarih Kongresi, Ankara 1960. s.367-
374
— “Dehhani ve Manzumeleri” İstanbul 1947

168
-—, “Türkçede -ğay/-gey Eki ve Türemeleri”, Jean Deny Armağanı, TDK Ankara
1958. s. 171-182.
MAZIOGLU Hasibe, “Yusuf -ı Züleyha Yazan Suli Fakîh’in Adı Hakkında” IV.
Uluslararası Türk Dil Kurultayı, 22-29 Eylül 2000, Çeşme/ İzmir.
MELİKOV, Tofik Davudoğlu, “ Eski Türk Şiir Geleneği ve Hece Vezninin
Oluşumu” TDAYBelleten, Ankara 1994. s.149-153
NAPOLNOVA M. Elena, “Edebî Eski Anadolu Türkçesi Tarihinde Bazı Genel
Özellikler” TDAYBelleten, Ankara 1994. s.331-334
ÖZKAN, Mustafa, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz
Kitabevi, İstanbul 1995.
-—, “Selçuklular ve Beylikler Devrinde Türk Dili” Türkler Ansiklopedisi Yeni
Türkiye Yayınlan İstanbul 2002. s.595-608
ÖZKAN Fatma, 2001, Kul Ali, (XII. yüzyıl sonlanyla, XIII. Yüzyılın ikinci çeyreği)
Türlüye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, 18, Tatar Edebiyatı II. Kültür Bak.
Yay., Ankara 2001. s. 37-52
ÖZKIRIMLI Atilla,Edebiyatı Ansiklopedisi, cilt. IV., s. 1240, İstanbul 1987.
ÖZMEN, Mehmet, “Türkçede Değil Kelimesi ve Anlamlan” TDA Y Belleten 1995,
Ankara 1997. s.315-368
ÖZTÜRK Zehra, “Hamdullah Hamdi ’nin Yusufve Zeliha Mesnevisinde Tipler ve
Motifler” II cilt. İstanbul Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi)
İstanbul 1993.
ÖZYETKİN Melek, Kitabu’l-îdrâk li Lisani’l-Etrâk (FiiITarihî-Karşılaştırmalı Bir
Gramer ve Sözlük Denemesi) Köksav Yay., Ankara 2001.
PEKOLCAY Necla, İslâmî Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul.1967 s. 77
PERTSCH, W., Die Handschriften Verzeichnisse der Königlichen Bibliothekzu
Berlin 1889. s. 319-360 (Berlin Kütüphanesi Yazmalan katalogu)
SAMAYLOVİÇ, A., K istori sredneaziatsko-turetskogo yazıka= Contribution a
l’histoire de la lange litteraire de l’Asie Central, (Mir Ali Şir’in doğumunun 500.
Yıh münasebetiyle) 1928.
SERTKAYA O. Fikri, “Türk Şiirinde Dörtlük Tarzının Doğuşu ve Gelişmesi” TDA Y
Belleten, Ankara 1994. s. 89-95
SÜMER Faruk, “X.Yüzyılda Oğuzlar” Ankara Üniversitesi Dil ve Tatih Coğrafya
Fakültesi Dergisi C.XVI, s.3-4, Ankara 1958.
—, Oğuzlar (Türkmenler), Türk Dünyası Araştırmalan Vakfi Yay., İstanbul 1982.
TEKİN Şinasi, “Timur Öncesinde Anadolu ile Orta Asya Türk Dünyası Arasındaki
Kültür İlişkileri ve Güzide Kitabı’mn Tercüme Hikâyesi” TDAYBelleten, Ankara
2000. s. 151-196

169
TEKİN Şinasi, “1343 Tarihli Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni ve Türk Dili
Tarihinde “olga-bolga” Sorunu” TDAYBelleten 1973-74 TDK Yay., Ankara 1974.
s.59-157
TEKİN Talat, “Türk Dillerinde Önseste y- Türemesi” Türk Dilleri Araştırmaları TV.
s.51-56
—, “Üze Zarfi Hakkında” Beşinci Milletler Arası Türkoloji Kongresi, 23-28 Eylül
1985, İstanbul, Tebliğler L, Türk Dili, c.l., 1985., s.253-260
TEVFİK, Hıfzı, Türk Edebiyatı Numuneleri, I. cilt. İstanbul Millî Matbası, İstanbul
1926. s. 126-127
TİMURTAŞ, F. Kadri, “Küçük Eski Anadolu Türkçesi Grameri” Türkiyat
Mecmuası, XVIII. C'den Ayn Basım, İstanbul 1976.
-—, 1994 Eski Türkiye Türkçesi, (Gramer-Metin-Sözlük) İst. Enderun Yay.,
TOGAN Zeki Velidi, “Harizm” Maddesi İ.A., s.240-257
TOPARLI Recep, Çögenli M.S, Yanık H.N., El-Kavânînü’l-Külliye li-Zabti’l
Lügati’t-Türkiyye, TDK. Yay., Ankara 1999.
TOPARLI Recep, Çögenli M.S, Yanık H.N., Kitâb- Mecmu’ı Türkîve AcemîMugalî,
TDK Yay., Ankara 2000.
TOPAKLI Recep, Hârezmli Hâfız’ın Divanı, İnceleme-Metin-Tıpkıbasım, TDK Yay.,
Ankara 1998.
—, Ed-Dürretü’l-Mudiyye Fi’l-Lügati’t Türkiyye, TDK Yay., Ankara 2003
TULUM Mertol, “Şerhü’l-Menâr Hakkında I” İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve
Edebiyatı Dergisi, XVI İstanbul 1968. S.133-138
WEST, S.L., “The Qıssa-i Yusuf of Ali” The First story of Joseph in turkic
Literatüre, Açta Orientalia cilt. XXXVII. Fasciculi 1-3 Budapest. 1983
YALTKAYA Şerefeddin, “Mevtanda Türkçe Kelimeler ve Şiirler” Türkiyat
Mecmuası IV. İstanbul 1934. s.l 11-1168
YAVUZ Kemal, “XIII-XTV. Asır Dil Yâdigârlannın Anadolu Sahasmda Türkçe
Yazılış Sebepleri ve Bu Devir Müelliflerinin Türkçe Hakkmdaki Görüşleri” Türk
Dünyası Araştırmaları, İstanbul 1983, sy.27, s.9-57
YÜCE, Nuri, Mukaddimetü ’l-Edeb, TDK Yay., Ankara 1993.
ZEYNELOV, Ferhat, Ali’nin Kıssa-i Yusufu, Bakü 1974.
-—, Ali’nin Kıssa-i Yusuf’u (Aktaran S.Çağm), Kardaş Edebiyatlar, sayı. 9 İzmir.
1985. s.42-45
YAVUZARSLAN, Paşa, Münebbihü’-râkîdin (Giriş-İnceleme-Tenkitli Metin) TDK
Yay., Ankara 2002.
ZÜLFİKAR Hamza, Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları, TDK Yay., Ankara
1991.

170
—, Türkçede Ses Yansımalı Kelimeler, TDK Yay., Ankara 1995.
— “Cumhuriyet Döneminde Yurdumuzda Yapılan Türk Dili İle İlgili Kaynak
Metinleri” Cumhuriyetin 50. Yıldönümü Anma Kitabı, Ankara 1974. s. 171-199

171
 YAPIM EKLERİ DİZİNİ

İsimden İsim Yapım Ekleri

+çı
MK5vlO,MKl lrl2;MK48v7;B3r8,B3rl2,B6vl l,D46r8,A39r7,A51r6,D72rl
1, D73v4,D74vl,D74vl0;B58v5,B75r6;B52v4;B77r4;B3vl,B12vl2,B13vl2,B39r9,
B47vl,B47vll,B56r6,B56rl6,B58v6,B59vl3,B66v3,B66v8,B67vl0,B74r4,B74r9,B
74rl 1 ,B75r8,B75rl 2,B75v6,B75v9,B76rl 1 ,D63 vl 2;B50v7,B53r8,B66r 1 ,B77v3,B77
v9,B78r5,B78r 12,B78v6,B78 v8,D50r5,K50r4,K72v 12;B74vl 6;K49r6;K69r 15 ,K69r
2;B73r4,B73r8;D69vl2,A63vl6,D70r6,A64rll;D55v2;D55vll;M35/19;B25r/15;
D15vll
+çi
M35/19;B25rl5;A49r8;M76/5; K35r5
+çü
B57vl2
+cı
MK54r6,MK54r8,MK54r9;MK23vl 7
+daş
B7vl5,B56rl2,B58rl5,B61r3,B63r3,D60vl5,B67rl,D4rl4,K4r4,MK4rl0,D4
v5,K4vl 0,MK4rl 3,D4v2,D5v7,MK5rl4,MK5v3,D7r4,MK7vl 2,D8r9,MK7vl 5,A9v
2, MK15v9,A50vl0,MK55v8,A51v9,MK56v5,K57vl6,D59rl0,A54rl6,D64rl3,A64
vl6;B10v2;B18r4,B58rl3;B9r3;M76/21;B58v6,M77/2;A35r3,D63v9,A57rl4,MK61
vl8;B66rl2;B43v9;MK41r4;MK7vl5;B64v9,D61vl;B13v8,B61r5;B18vl4;B63vl5;
M7/2,MK59r4;B63r9;MK4vl5;D59v6;A10vl3,MK17rl;B64r2,MK42rl,K58r9,MK
59vl4,M83/18,A56vl0,MK61rl5;B60v8;B60vl0;B8vl6;MK56vl5,M79/10;B4vl2,
B71vl3,K58r7,A5r21,M84/12,D68vl4,M91/13;B9v6;B64v3;A52r3;B8r9,B9rl0,Bl
0vl,K4v7,MK7r3,MK8r2,D9v5,M13/10,MK59r8;MK54vl5;B58v4,MK54vl3;M94/
5;B73v3A3rl3;M14/17;B18vl5;M24/13;B5r8,B3r9,B4vl4,B7v7,B7rl6,B7v7,B7r3,
B7r5,B7r6,B9r 1 ,K9v4,B 10v9,B 15 v7,B 18 v3,B 18v5,B 18v 15,B56v6,B62vl ,B62v 14,B
63r 12,B65v5,M43r 11 ,B67r 13,B74r5,D4v6,K4v 11 ,MK4r 14,M6/3,K 1 Ov 16,Kİ 7v7,D5
4rl2,D54v6,A48rl,MK53r4,A48r2,K59r4,A53rl0,M80/18,MK57vll,A53v8,M81/l
l,M85/3,K64rl4,D71rl,A65rl0;B70v9;A65r8;B61v7;B56v8;Bllvl4;B7v2,B8rl2,B
8v2,B8v8,B16vll,B19r8,D6v9,M9/12,K7v8,D17rll,K17rll,A10r5,K17v4,D71r3,A
65rl0,M94/21;B8v4;B74r7;K9vl4;B5rl2,B57rl3,B61v4,B65rl5,B65v3,D17v6,A10
vl,M75/7,D54v7,MK53r5,MK54vl0,MK58r3,MK58vl2,D63rl,A56v5,MK61rl0;B
58vl;B56v4;D60vl4;B4vll,MK16v6,D60v2,D62vl4,K62v2,MK61r6,D70rl7,B62r
l;A9r5;M5/4,MK14vl,MK14v2,MK17v3,A52vl6,K59r2,MK57v8,K59rl2,A53r8,M

172
K61r2;M4/15;MK58rl;K5vl5,B64r4;B61vl5;B65rll,D62vl0,A56rl5,M84/18,A56
v2,M84/21;Bllrl3;K10v3;B56v9,A47vl4;D15rl6,A8r8,D15rl7,D59v4;D8r4;D18v
3; A56v8 ;B 18r7,B 18r 16,B 19rl 1 ,MK6rl 6,MK6rl 7,MK7r6,MK7r14,MK7rl 5,MK7v2
,MK15rl ,MK16rl 1 ;B4rl 3,B4v6,B 16rlO,B 19v2,B61 v5;B 16rl 1 ;B44v8;M21/l 8;MK7
v9;B9r6;D58rl6,D58vl,D61v4,D62r3;B5vl4;B64r2,M85/8;B65v8;MK3vl5;D56vl;
B5r4,B5rll,B6rl4,B6v4,B8rl3,B9r6,B59vl,B60rl6,M6/2,K8rl0,K16v8,K17r8,K55
vl7,D58vl0,K58vl,K60r9,K60v2,M82/16,K64rl,M86/18;K62rl2;K56r9;K56r7;K4
2rl4,M58/9,K63rl4;K18r2,D58vl2,K58v3,K61r5,A55vl3,K61vl5;K60rl5;K18r3;K
61 r8,K62vl 1 ;K8r4;K8v 10,K61 v9,K68rl ;K54r 12,K54r 15,K59v 10,K60r5,K60v3,K6
2v8 ,K64rl 3,K70r 11 ;K18r 12,K70r 13;K54rl 1 ,K54rl 6,K55r3,K56r4,K60vl ,K62v6;K
60r6,K69vll;K16rll;D59rll;K61rl0;D10vl;K8rl0;D63r6;B61r5,MK57r9,D58vl2,
K58v3,A52rl4,K62rl2;MK55v5;B59rl4;B22v2
+sız
B60v4,B61r4,B65v6,MK56v9,M85/6;A52rl3;MK57r8;K58r3,D58vll,K58v
2;M40r4;A51v3;A48v3;B59rl4;B59v2;B47r4;B14rl0,B16v5,B22vl0,B22rl6,B52rl
3,B53rl 2,M27/13 ,K21 vl 1 ,MK29vl 1 ,K42vl 5,A35 v5,MK41 v5,M59/2,D50rl 7,K50r
15,MK49rl,A43v5,M69/14;B31v5,B44rll;D19rl4;K44rl4;A37r7;B13r8,M17/10;B
20rl4,K19vl;MKlvll;A12rll;B2r4;13vl4;D13r8,K13r5;M18/7;B25vl6;MK26rl0;
B41v8;M86/17;A58r2;M9/16;MK6v3;MK47r8;MK39r5;B6v7,B7v6;D72rl;MK41r9
;M40r4;A51vl3;B60r8;M78/17
+siz
K66r2;B43rl5,K39vl7,D42r4,K42r4;B41r6;B28v9;Dvl6;B2v4,K13vl4,Ml9
/12;B14v9;A6v8;MK28v8;B28vl4,B37v5,B61vll,B65rl0,D36v8,K36v8,M51/15,K
59r8;M84/19
+süz
K2rl,D14rl
+suz
B3v4;B43v5,B50rl5,M55/20;D64rl2,K63vl7,MK62v4;K42rl0,A34vl5;B66
vl 6;MK6v3;B6r 1, A47vl 0;B56rl 6;D25rl 0;B57r9;MK62rl0,D64r2,A57v8
+şer
B23v3,B25vl3;B15r5;M35/14,MK23v2;B24vl6
+er
M30/21, A22rl 2,K41r9,MK39vl 1 ,K55v6,A49rl 2,MK54rl 2;B25r2;M69/l 0;
K50r8,B24vl3,B24vl4;B25r7,B30v9 ,K25v4,K30rl 5;MK66vl 3;D55vl 5;MK24r5;B
42rl6;B23rl;B12v2;B42rl6,A33vl0;D24rl4;K41r9;M36/3;B25v4;
+ar
B25r4,M35/8

173
 +kü
A7r7;A24r5;K14rl4;B 15r9,B 15rl 1 ;B32v2;MK13v3;MK30v6;A7r9;B 15rl 1;
B15r9;D31 v 17;B32v2;A24r5
+sul
M69/10;D50rl3;B66v6
+lu
B63rl4,M82/19;K60v5,D3rl4,K3v2,D18r5,MK17r5,M93/13,D70r4,K69rl3,
A64r9,M92/14,B72v3,B23vl2,B57v9,K55rl4,A49r3,MK54r3,B49r6,B53v4,A49rl,
D55v6,B38r5,B19r3,B73r6,MK23r3,MK26r8,D24rl4,K24vl,A17v2,K9rl6,B19rl0,
B19rl6,Allr8,B44vll,A36r5,D50vl2,D57rl2^A30r3,B38v4,K37vl,K37vl,MK36r5
,B38v4rA9r8,M23/5,B57v8,B62r8,B72v3,D20rl5,K20v4,M28/21,M43/7,K36r5,MK
34v9,A53vl,K7r8,D36rl2,K36rl2,B60rl,B61v9,D46r8,B70vl6,A61vl6,MK35r8,B
61r8,M57/4,B8r3,B37r8,B29r4,B47vll,B31r8,B37rl,B37vl,B37vl6,A29rl5,B3rl5,
MK35v7,MK35v8,M79/20,D22vl0,M65/15,M59/l,M34/8,B65vl4,MK20vl0,K50v
9,D12r8,D12rl0,M16/21,K62r5,M51/19,B63rl4,M82/19,K60v5,K69v3,B61r7,B63r
13,D10v6,D45vl3,M82/18,MK41rl2,M58/13,D42v5,K45vl2,A38vll,M63/9,B44rl
,B61r4,B18rl0,B18rl2,K58v2,K17rl4,A52rl3,A54vl,K60vl4,B65r8,Bllv2,A35v4,
A17rl4,K47rl4,D47rl6,M65/14,B30vl,MK22vl7,MK21vl7,M32/19,A26r5,M48/5,
B34v9,M92/15,M66/ll,B8v4,B61r7,D58vl4,MK57rll,M79/19,B37vl,D38vl0,D27
rl4,MK26r2,M39/5TK27vl,B25vl4,B31r9,B38vll,B52vll,B52vl3,B57v6,B60vl3,
D48rl2,K48rll,M66/18,A41rl5,MK46vl4,D48v8,K48v7,M67/10,A48vl6,D58r4,K
5 8r 12,B35rl 3,B50v 1 ,B31 r8,MK29r 15,B50r4,MK47r 10,B37r2,K33rl 0,M47/7,M86/
17,D40rl,M55/6,B33vl5,B66vl6,B41r8,B41r9,K63vl7,A58r2,MK31vl5,MK39r9,
MK47v3,B30rl4,B72v4,A63v7,A13rl4,MK54r2,M9/21,B43vl4,MK56r7,MK6vl4,
MK27rl5,MK44vl0,MK57vl2,MK58rl0,MK57rl2,MK29rl5,MK9r3,K13v6,D13rl
,D55 v4,D47v5,K47 v4,A40v7,Kl 2v 15,MK12r5,K55r 12,M65/21 ,MK33vl 4,D6v 12,D
17v6,D44r6,D44vl7,D70r9,K69vl,M93/18,D15vl7,Dllv2,D12v5,B9r2,D8vl3,D17
r7sM8/21sD6rl4,K61v9,MK60rl4,B53v4,MK59rl0,B3rl3,B63rl3,B41r9
+lü
A21vl6,A22vll,A24rl4,A25rl0,A41vl2,A49r3,A53rl6,A54r8,A67vl6,A68
v2,B14vl2,B16v5,B16v6,B17rl2,B17rl4,B19r3,B19r4,B23rl;B24v6,B32vl3,B35r2
,B42r5,B42r8,B57vl0,B78v4,M8/7,K15v7,MK14vl0,D15vl3,D15vl3,MK14vl5,D
17vl,K17v2,M24/20,D19vl,K22r2,A14vl6,K30r2,A21vl4,MK28vl5,MK28vl7,M
43/13,D30rl2,K30rl 5,D34r 10,K34vl 0,A27r4,K35r4,A27rl 5,A27rl 5,MK33v8,M49/
16,MK48rll,M68/10,D49v9,D54vl6,A48rll,MK53rl4,MK53rl4,A48rl4,A48rl4,
MK55v6,A50v9rA50v8,A54r2,MK58vl2,M82/3,K60rl,MK58vl0,D60v7,K60rll,M
K58vl7,K60v2,M82/16,MK59r8,D62rl0,MK60v2,K62rl,MK60v4,A57vl0,MK63v

174
9, M90/l 2,A62r2,M90/9,A62v2,K73rl 8,B24v7,B25r7,B29v7,B47vl 0,B52r8,B30r 11,
B30r 1 2,B30rl 3,B30rl 3,B30rl4,B30rl4,B30rl 5,B30rl 6,B30rl 6,MK28v8,B30v7,B3
0v9,B30v9,B30v9,B32vl 3,B33v9,B35rl 0,B35r 11 ,K34rl 3,A26v5,M48/l 7,B35rl 3,B
35r5,B35vl4,B35vl4,B35v3,B37v9,B38v3,MK35vl5,D37vl,B3rl5,B3v6,B3v6,K5
v 16,B23vl 0,B27v5,B57v7,MK26r2,K37v2,D6 İr 11 ,B42rl 4,B47rl ,B49r6,B49r6,B53
v5,B49v 1 5,B56v 16,B57r 1 ,B59r 15,B62vl 2,B63r5,D60vl 5,B74r 15,B74v4,B76v 13,B
77vl,K24v7,M66/10,M66/13,K60r4,A67vl6,K72rl7,B52r5,B53r9,B57r5,B58v7,B5
v 1 ,B5v 15,B60r5,B6 İr 11 ,B62r7,B62vl 3,B64v 10,B64vl 2,B69r7,B6r3,B6v8,B23 v 11,
B50vl4,MK4v9,A10rl2,K49v8,A42vl3,K61vl6,K70v9,B78rl0,B7vll,B7v4,B7v9,
B9vl4,Dl 8r6,Dl 8v2,D23vl 1 ,D22r3,D23v5,D24rl ,D27r6,D49r4,D55v6,M76/2,D58
v5,D59v 12,D6vl 0 ,K23v9,K24vl 6,MK23vl ,K29r8,A2 lr2,K25v4,K27r 10,K29rl 6 ,K
30r4,K30r6,K32r 11 ,K33r4,K34rl 2,K34r 15,K40v 15,A33rl 6,M56/6,K46r6,K49r2,K5
5r 12,K58v9,K5r3,K67v5,Ml 0/15,M22/3,M25/21 ,M31/19,M31/21 ,K26r4,Al 8v7,M3
6/21 ,M38/9,M39/5,K27vl ,K30r3,A30r2,K45r 15,K47rl 5, A40vl,K56r 10,K70r8,M34
/16,M38/18,M41/19,D29r4,D46r7,M43/3,M43/6,M48/l 5,M52/14,M55/8 ,M6/9,M9/1
5.M92/15,MK16vl ,MK23r 10,MK25vl 1 ,MK25v2,MK28v7,MK28v8,MK3 İrl 5,MK
31v9,MK33r2,MK36r2,MK39rl7,D40vl3,MK39v3,MK46r2,MK57r2,MK58r9,MK
6vl,MK6vl7,MK6v6
+h
B27vll,K50vl0,A43vl6,B52v7,B17rl0,D16rl6,K60v4,A10r8,D23rl0,M2/6
,Blv6,M33/8,A41v4,MK19rl3,B6v7,B7r9,B7rl6,B7v6,MKllv9,K44vl6,B45v5,B7
r6,B64v3,B73r 11 ,B73r 12,B 16vl 2,B6r 10,B 12r5,B 13r 10,B46v 1 ,K 12v2,A60v4,MK65
r3,B9v9,K9v4,B 10r 14,B 18r3,B 18v3,A8vl0,B20r3
+1İ
MK22rl2,A16v8,K55rl4,MK44rl5,K23vl0,MK22rl3,M33/9,A16v9,MK18
v5,K23vl5,A16vl4,MK22vl
+lık
M63/15,MK48r9,MK48v6,MK52v7,MK54rl4,MK55v5,MK55v6,MK56r9,
MK52v4,A43rl4,B52r5,B48v7,MK54rl4,Kllvl,D25rl5,K22rl2,A15rl0,A57rl0,B
34r7,B34v5,B34r2,MK25vl0,M38/17JC33vl7,MK32v4,MK51rl5,B54vl5,M71/10,
K33rl3,K52vllrA46r8,B51v3,B51vl6,B56v3,B60r3,D49v7,A42vll,A43r9,M69/l,
D54vl,A47vl3,A47vl3,D54rl0,K54rl,D54vl3,K54v5,A48r8,A48r8,MK53rll,D55
vl7,K55v8,A49rl4,D57vl2,K57v3,B56r7,B56rl0,B51v9,B56vl5,D57r8,D57r9,B59
rl4,B59rl5,K57rl,B58r4,B59v2,MK45v3,B51v2,B58r4,B29rl,B29r7,K28vl7,A20v
10, B53r3,D31rl3,A10rl4,B18rl6,D17v3,B31vl2,D45vl,A38rl5,M62/18,D54rl2,B
75vl0,B56r7,B56r9,B59r8,B77v2,D49vl2,M68/13,D54r7,K53vl5,A47vl,A47v3,M
75/2,D74r8,K72vl,A68r4,D50r4A43r9,B77vl0,M98/10,D74rl6,K49v6,A42vll,B5

175
1 vl 6.M69/1 ,B51 v7,K50r3,B49vl 3,B51 v5,K48r4,M68/8,M86/3,MK55v4,M78/2,B5
9rl3,K56vl6,MK38vl2,D45v6,A65vl6,B74vl3,D17rl l,K17rl l,A10r5,MK16rl 1,
M24/13,M66/13,B41v5,A33rl,M45/5,M39/14,M79/12,A66vl4,D12vl6,K12vl3,K5
7vl2,D58r4,A5v5,B60rl2,MK12r3,MK56vl,M39/10,B27rl2,B34v7,M47/10,D33rl
7,K33vl,M47/15,A26r8,D33vl4,K33vl5,A46rl0,M73/5,D41rl7,A34r4,A26r6,B77r
3,B77r3,B18r8,MK16rl0,D17rl0,D49v7,K49v6,A42vll,D41vl4,A48vl5,A38rl6,
MK46v7,MK52v4,MK52v3,A47rl6,D54r6,B49vl3,B56r6,A58rl5,M87/9,K17rl5,D
59v4,A53r8,B72v9,B61vl5,B18rll,A10r9,K17rl5,D75v5,M71/2,B26rl0,D26r5,M
K24vll,M88/19,B66r3,B68r4,B69vl2,K63r5,D67rl,A60vl3,MK65rl2,M89/2,D63v
10,K63rl5,A57r5,M85/19,M51/4,B37rl0,D45v2,D41vl5,M62/19,B68v2,D23v4,B5
İrl 3,K5 İrl 5,A59v3,Dl 0r4,B 1 Ovl 6,M76/19,K47v3,B4vl ,D48rl 7,D74rl 6,Dİ 3r8,Kl
3r5,MK32r5,K33rl7,M18/7,K35vl4,A28rl0,A66vl4,MK36r9,A25v7,D69rll,K68r
17,M47/14,B72rl0,K35vl4,A28rl0,B38v8,D45vl,A38rl5,M62/18,K45rl7,B43v9,D
42rl4,M9/16,MK6v3,B6v7,B7v6,K15r6,A7vl5,M66/12,M85/9,MK47rl4,K59v5,M
21/8,MK46v8,MK58rl2,A41r9,MK26vl4,M83/l,A3v9,K10vl6,D49v7,MK39rl3,D
51r8,K51r5,B41rl2,B41v6,B41rl4,M55/8,D40r5,K40r6,A32v8,MK38vl0,M55/10,
A33r2,K40v4,A33r6,MK49v9,M70/13,D21v4,MK46v7,MK52v6,MK48rl2,MK48v
6,B36v4,B40vl0,B46v2,MK43v3,D4rl5,M5/17,D12vl0,D36v3,K36v3,A29rl,MK3
5r7,M51/10,M78/6>K57r4,A50vl2,MK55vl0JC4v8,MK4rll,B57r2,K4v3,B59v3,B5
r9,B 13rl 5,B41rl4,K72vl 1, A68vl 3.M98/11 ,B49vl 2,B77vl 2,D74rl 8,B44vl 5, A36r9
,M19/4,K44rl0,A37rl4,D68vl2,MK6vl2,K5r4,K7r5,B8rl,B72r9,B71vll,K67vl6,
B45r 15,MK5r 17,A55rl 6,M84/5,M32/6,K61 v2,MK56vl 1 ,M93/19,D61 v 13,MK60r7,
M86/16,Kllrll
+lik
A39r 16,B47vl 5,K46r 16,K45 vl ,B79r4,B 17v2,M24/l 8,Kİ 8rl 2,M26/4,D 18r 1
5,K18vl,Allrll,M26/9,B18rl2,B19r8,B31rl5,B51r7,K46r9,A39r9,MK44r7,B77vl
1,B43rl5,K39vl7,D42r4,K42r4,B41r6,B28v9,MK16v7,D17v7,K17v8,M31/3,B61vl
4, D7vl4,K7vl55Mll/l,K72r5,A68r6,M97/10,K7r9,K33vll,B51v4,B77vl0,K49v8,
M68/10,A42vl3,D8r9,D18rl3,K18rl5,M80/l,B19rll,M26/7,M95/20,K25r3,D25rl3
,MK17rl3,M41/5,A32v7,M55/9,M66/16,K51rl7,A44vl0,M65/12,K10r6,K73r9,A69
rl2,K72v9,B48rl2,A40v6,MK46r6,M98/10,K46v6,A39v8,K10r6,B44v3,B57rl6,A4
9v4,B23r4,A15r2,M31/2,M71/21,A45rl3,B23r6,D22r3,A59vl3,B38vl6,B40r4,K37
vl3,K38vl4,A31vl,M54/7,A30rl5,MK36rl7,MK36v4,D38vl6,MK37v2,D73rl7,M
60/17,D17rl6,MK16rl6,D30vl7,MK15v7,B19rl3,A69rl4,M9/21,Dllr5,M95/20,K
5r5,M12/19,M34/8,M35/5,D55vl0^A50vl4,M13/3,K25rl,M63/15,B45r5,MK42rl2,
B45r5,K43v6,B2r6,M4/6,M47/7,A37rl K40v3,A33r5,K54rl 0,B28v 12,B56v3,B78rl
2, M26/3,D28v2,D33r9,K33rl 0,MK31 vl 5,MK46rl 7,D48v2,D54vl ,A47vl 3,MK60rl

176
0,D75r 1 ,K73r 12,A69r 15,B70r7,B4v8,B50rl 1 ,B33v 15,B67r 14,K44r8,B64r 15,B78r 1
4,D36r4,A28vl ,MK34v8,B54r4,K6r3,A57vl,
M7/14,D37vl4,
+luk
D33rl6,B33v9,D32vl5,D33r3,K33r4,A25rl0,A3v2,MK16v2,B25v9,A10rl3,
A10r9,B53r4,D40r7341rl0,D40v2,M17/17,B14vl,A62vll
+lük
MK20vl0,A13v5,B41rl l,K69rl l,M30/8,D16vl,B18rl4,M53/4,MK17rl0,M
K29v5,MK 17rl 5,MK 12v 13,Al 9v6,B41 v9,MK27r7,MK42vl 1 ,MK50v6
+cık,+cük,+çuk
B41rl l,A34v7,M22/2,A8rl6, B20vl4,A63vl,M92/9
+açuk
B44v9
+ça
B33vl0
+inçi,+ünçi,+unçı,+inci
B25r2, B24vl6,K62rl l,B25r2,B65r6,A20r6,B25r2,B23v7,B25r4,MK3rl3,
MK3rl7,MK60vl4
+n
zZÂrâB69rll

Fiilden îsim Yapım Ekleri

-m
ölümB10v3
-Ç
A59rl2,MK63vl4,A59v6,MK64r6,B8v2,B52vl6,B58rl6,K7v6,MK7rl2,Ml
0/13,K7vl2,MK7vl,MK49v5,B5rl0,MK4rl2^58vl0,MK63rl2,MK4vll,B67v8,D
5r4,K5rl3,K7vl3,M10/20,B8v8,B16r8,K15rl3^A8r6,B8v9,B5vl0
-gu
K5rl3,B5vlO,K8v3,B5vl5
-mur
B20v2,B21r7,B21r6,B51v6,D20r4,A13r3,MK19r3,D20r5,A13r4,A12rl5
-guçı
B16rl2,B18r6
-güçi
B23vl4,MK21v2,A15vl3,M32/4,B16v6
-kuçı

177
 B16v6,A8v4
-ak
MK20r8,B62vl 3,MK58vl 2,K60r4,A54r2,M82/3,M 12/1 ,M10/11 ,B9r 16,K8v
4, D8v4,A33vl 0,M 10/10,D7v5,B42rl 6,B8rl 6,B8rl4
-uv/+uw
B63r3;B62vl4;M82/4,M82/8
-ı,-i
B17vl,B28rl5,B70v8
-u
D60vl

isimden Fiil Yapım Ekleri

+da-
B6r2,B36r6,K63vl0,MK56rl4,B71rl3,K67v3,M7/12,B5r4,B62v8,B66v937
3v7TK63rl7,A64vl0
+de-
B74r 16,M49/21, A65v3,A66v5,B55v7 ,K53r 15,B 12vl,B36r5,M95/2,B47v3,B
35v7,K34vl4,M96/12,B76v6,D73rl5,K71v9,A67v9,M96/17,B77r9,MK54vl,A33v7
,MK52rl0,B55vl2,K53v3!A47r5,B42rl3,D41r4,M74/10,B62vl3,D60vl4,B29vll,D
29rl6,A21rl4,B74rl3,MK33vl,B5r2,M5/14,M5/16,M16/10
+te-
MK28vl 5,D27r 1 6,B27v7,B 12vlO,Dl 2r6,A6v6,B 14v6,A28vl 4,B 13r4,Kl 2rl
2,Kİ 3v8,M8 l/8,D60r2,K59v9,B3v8,B 12r5,B 14v4,B 14v6,A4r5,MKl 0v6,M38/6,D54
vl 3,D27r6,B46v2,D27r 12,D27v 11 ,MK13rl ,M 19/10,D 13 vl 6,MK28r 1 6,B28r3,K27r
16, MK25vl7,M39/3,D27vl3,MK26vl,D72vll,MK12vl4,MK45r2,B58v3,D3r2,K3r
6,M27/5,A52r9,K58rl5,K69r8,B14v7,B77vl5,B19vl6,B27v3,B60vl6,A52r8,M79/l
5, D70rl,MK57r4TK54v5,A48r8,MK53rll,B59r8,B19vl4,A50vl,A5r4,B28rl2,K44v
17,D54vl2,A48r7,MK53rl0,A48r8,A37vl4,B56vl4,MK26v8,M40/7,K13vl2,K54v
4,D28r3,A19vl6
+sa-
MK48vl 3,MK47v7,K49r4,A42r8,B50vl5
+la-
B22v2,B74vl0,K57v5,A51rl4,M78/14,B60r5,K55r5,B32vl2,A58vl5,B67vl
3, B58rl,B59v8,D55r6,K54vl4,D55vl4,MK54rll,MK53v2,D24rl7>A49rll,MK23r
6,A48vl,A51rl,M78/9,K24v4,A17v5,B60rl0,B61v9,M28/7,D58r2,K57vl0,A51v3,
M78/19,MK56rl6,A63rl6,M92/8,B46v7,K45r5,D57vll,D62rl6,A56r4,B64vl5,B64
vl 6,B 1 Or 15,Kİ 7v7, A36v 10,B45vl ,MK42v6,K57v2,A5 İr 11 ,A56r3,MK60v7 ,K62r53

178
MK60v8,A63v3,D57v9,K57rl7,A51r9,D64r5,B45vl,M16/l,B65v7,B68vll,B73r9,
A59vl2^69rl6,M93/16,B12rll,B45rl5,B64rl6,B69v9,B71v6,B71v7,D17rl2,K17r
12,M24/14,A36vl0,K67vl 3,B46v4,D44r2,K44rl ,MK60r 15,M6O/16,D66rl ,B7r9,B7
r7,B7r 13,B 12v 15,B 18r4,B20r2,B27r5,B45r 14,B45r 1 6,B46r6,B60v6,B60vl 2,B6 İr 1,
B63rl 2,B63v2,B64rl2,B70r8,B72r3,B73r8,B73vl4,B74r4,B76r8,MK6rl 1 ,K9rl 6,K
Hrl4,A9v4,M23/20,A10r2,M24/10,MK16v7,K19r6,Allvl6,D19r2,K23rl,A15vl5,
M41/l,K43vll,M61/l,D45r6,D57v7,A51vl3,D58rl4,MK56vll,M79/12,MK59rl,M
K59r2,D62r4,K61vl0,A55v8,M84/13,MK61rl3,M91/20,K68v3,K68r8,M93/19,K69
r 15,K71rl 3,Kİ 7rl 3,K45r4,B 18v4,Kl 7v8Al 0v2,K68v6,B45v3,D62v7,M25/l 7,B 18r
9,B65v6,A56v8,B65r7,B65r8,MK60vl 5,K62rl 3,B63v6,Dl 6vl 1 ,K16vl O,MK15vl 1,
M23/17,A10vl4,D57v7,K57r 15,A5 lr7,M78/l 3.M24/15,Kİ 6v9,B 16r2,B 18v3,B 17v5
,B 18vl 6,K9v4,MK60r 12,M25/4,D 17rl 3,MK17r2,B60vl 6,MK43v7,B46v6,M9/3,M
21/9,M62/10,B72rl3,B18v3,B18vl6,B26vl2,D58v7,K62r4,B17v6,K18r4,B6v7,B7r
9,B7r 10,B7v6,B7r 1 ,B7r2,B 12r5,B 12r 10,B20r4,B26 vl 1 ,B45v8,B53 vl 5,B75v5,D6r 1
4,MK6r4,MK6r7,D6v2,MK6r8,MK10rl7,Dl lv3,MK10v8,D12rl0,A4vl5,MKl lrl4
,MKllr2,M16/ll,D12v5,MKllv9,K17r5,A9vl5,D17r7,A56r7,D72rl7,B18rlB26vl
5, MK25rl4,B12r7,M38/4,B46vl,K6vl0,K12v2,K19r8,A12rl,K26v9,A19rl3,A19vl
,M61/6,K44r8,K44r8,A37rl,K44vl6,A37vl3,M62/6,A66v9,M95/13,MK10v7,M37/
20,MK42vll,D44r9,M80/14,D44rl,B69v7,K60rl4,MK14vl4,B3rl0,B38r9,B53r2,B
78v4,MK2v3,K2vl !,MK2v7,D26rl6,MK25r4,A29v8,M52/l l,A33r3,MK49vl5,MK
49v7,D51r6,MK59vl4,M52/10,B27v6,B63v2,K60r9,M94/3,A66vl3,D44vl3,A37v9
,D75rl 1 ,A69v9,B46rl 3,D53r8,K52vl 7,A46rl 5,MK51 v6,MK51 v6,M73/l 3,B4v8,B4
8vl6,MK29v2,M46/5,M64/8,D61v4,K61r8,A55r6,M83/18,D61v3,K61r7,MK59vl3,
A56v9,B41v7,B64rl,M87/6,B39vl5,B70vl3,A24v8,K36rl7,A28vl4,K36vl,D38vl
1 ,A3 İrl 2,MK37rl4,M54/2,B37rl 3,B33r7,M65/4,M90/4,B26v7,D67vl ,B26v5,K2v7
,D2v4,M3/21 ,D2v8,M4/4,M54/3,MK39r3,Al 9r7,A36v7,K44vl 2,B22rl 1 ,B78vl 5,K
21rl2,D75vl,K73rl8,A69v6,D53vl3,K26v5,A19r9,A54v6,M15/U,M22/7,B16v7,M
97/6,M39/14,B76vl5,B10r2,B25rl,B10r3,K59r4,MK26v8,D28r3,K28r7,D29r4,K9rl
l,MK25rl2,B26vl3,D26v7,K26vll,A19rl5,B28rl2,MK27v9,B29rl5,A19vl6,K29r
8,A21r2,M41/19,B15v3,M62/10,M62/13,K12rl6,MKllv7,M46/19,B13r8,B42r8,D2
lvl5,D21vl6,B62r9,D59vl5,B47vl4,B46vl2,B71vl7^64vl2,B73v9,K68r5,A63rl,
M91/17,M94/11 ,B50v9,B73 v6,D30v3,M94/8, A64v9,B36r 10,MK34r3,MKl 9r 1 ,B52
vl ,A57v2,B45vl ,D44r2,A36vl 0,MK42v7,B68vl 2,B71 v3,D68r4,K67v9,MK66v 15,
B19r2,B33r2,MKl 7r4,B20rl 6,MK62r4,B66r 16,B45v4,M61/2,D9v9,D35rl 6,B69v8,
A60v9,Bllvl4,Kllr5,B8rl5,D7v4,K7v3,D10vl6,B37rl5,M51/9,B45rl0,K43vll,B
45v7,M60/12,D44r3,K44r2,A36vll,M60/20,K9vl,B45v2,A6v5,B68vll,K65v7,B73
r9,M93/16,B17v5,K16v9,A9v3,MK15vl0,M23/16,B69v6,B69v7,K66rl7,B9r3,MK7

179
vl2,K73vl0,B78v8,D5r3,D61v3,A55r5,MK59vl3,M83/17,B72v3,B78v7,M74/14,M
92/14,K73v3,B78vl5,K73v5,B78vl0,B15r7,K14rl2,MK13rl7,K73v2,B6vl2,D14vl
0,K14v8,A7vl,A33r9,MK5vll,MK39rll,K40v9,B46v7,B46vl4,B20rl5,K19v2,MK
13vll,B36r7,K61rl3,D65rll,A59r3,D21vl5,B22vl,D63rl,M85/3,K62v6,B65v3,A6
5rl6,B74rl3,MK58vl2,B62vl3,D71r9,B9rl,K48r4,B66r2,MK58vl0,A48vl5,MK42
v6,MK20r3,K70v9,MK24r8,A9v8,MK39rl,B46rl4,M73/13,MK15vl5,M23/21,MK
19vl2,M29/18,MK22vl0,M33/21,M36/6,MK30rl0,M84/5,M95/3,M55/16,M61/l,M
20/5,MK41 v3,Kl 9v3,Al 2r 13,MK5v5,B55rl 1 ,A36v3,K60rl 2,K60v9,MK60vl 6,B 17
v9,B63rl4,B6v6,B12vl4,A4r5,MK47rl5,B12r6,K6rl4,K6v9JC12r6,A55vll,M84/l
6JCllrl3,B41r5,D39vl4,A32rl6,B16r7
+laş-
K12r 11 ,B6r 16,B 10v9,B 18v5,B72r3,B71 v4,B73 v6,D 11 v6,MK 1 Ov 10,M 16/2,
M25/7,A62r4,A64v8,A64v9,Bl lvl5,Dl 1v7,M67/13,B12v2,K1 lrl7,Kl lvlO,K6r9,K
67vl0,B63r6,MK16v8,MK59rl,D60vl0,K60rl4,D68v5,B63r8,B13r3,A16vl6,MK2
2v3,MK52vl6,D23vl3,B56v3,B65vl5,B6rl5,D5v8,Kllrl5,B12r8,B43vl5,MK56rl
7,D42v3,K42v3,M58/ll,B60rll,MK60v7,K69r4,M93/6,B72vl5,A33v3,MK39v3,A
64r2,B 10v9,B 12r9,B 18v5,K9vl 5,A63r3,D23r 10,B 12r8,B72vl 5,Al 3v3,M29/4,D20v
2,B52v9,D8r7,A42rl5,MK47vl4,K8r7,B15v8,B40vl6,B68rl,B73rl3,D14vl5,K14v
13,A7v6,M20/20,D70r 11 ,D40vl 6,D40vl 3,MK19r 17,M93/6,MK49r 15,B50v6,B72r2
,B5r4,D48vl3,K48vl2,A42rl,M5/16
+lan-
K7v2,M 10/9,K41 v 16,A34v4,B 18 v8,B23r 11 ,M31 /8,K52r8,A45v3,MK50v 12,
M72/6,B54rl0,B28rl6,M67/ll,A20r3,D28vl5,B18vl0,A10v8,D17vl3,M51/9,K51r
15,A44v8,M5/3,D37v6,MK50r2,K62vl2,A38v7,K63v6
+r-
B19vl5,M6/19,D58r2,K57vl0,M50/13,M66/3,D58vl4,K58v5,Bllrl3,B61v
6,B61vl6,B65rll,M14/17,MK58r2,K62rl5,A63r2,B72rl,K68r6,M91/18,A52rl6,B5
lv5,K10v9,MK48rl2,D17v6,MK16v6,M25/4,D18vl6,MK17vl6,M27/4,D49vl0,K6
6rl7,Dllvl5,MK10vl6,D28vl,

Fiilden Fiil Yapım Ekleri

der-
MK13v2
-dur-
D43rl4,A36r5,B46rl,D69rl7,D63r5,MK41rl,B12r9,B12rl3,MK10vl4,M16/
2,Dİ IvlOjKl lv3,Kl lrl6,A4rl3,M46/l !,D32v3,K32v4,MK31r9,B60r8,D57vl7,A5
lvl,K57v8,B33r8,K62r4,B43vl5,MK56rl7,D42v3,K42v3,M58/ll,B60rll,MK60v7

180
,D43r7,K43r6,A35v 14.M59/11 ,B4,4v5MK46r8,B49rl 3,M15/7,M35/6,B28rl 6,M67/
1 l,A20r3,B72vl3 ,D35vl l,K35vl l,MK34rl5,M50/l l,D39rl5,Kl lr6,A3vl5,MK10r
17,D61rl0,D61rl0,B57v3,D14rl5,K14rl2,MK13rl7,K30rl5,B63v7,D43r7,K43r6,A
35vl4,M59/ll,B60rl4,MK5v8,B24r2,K43v4,MK42rl0,A36rl3,M60/5,B45r3,MK2
5vll,B48vl3,B58rl3,B21r5,D23v9,B24r8,B31v6,B48r9,B75r8,D31v7,K70r5 TA66r4
,A66rll,B73vl5,K23r9,K55vl7,B72r2,A51rl5,M91/19,A63r3,B71vl7,B58rll,MK
54v4,A63r 1 ,M91/17,A49v5,M76/l 2,K68r5,D69r 1 ,MK19r2,M28/l 1 ,B3rl ,M7/2,MK
4vl5,B5vl4,K46rl4,MK38r2,M54/12,MK21v6,MK59vl6,MK44vl7,MK25vl,MKl
4v3,MK14v3,B62r9,A39rl4,K65vl0,MK64rl6,B48r2,B40v3,B72vl,A32rl,D46rl5,
B35rll,K34v2,MK5v9,B10v4,D2rl3,K2rl4,D8r4,Mll/6,K8r4,D4rl6,K4v5,B61vl4
,M72/5,K29r8,A21r2,K33vl6,D29r4,B8r6,MK27v9,M10/l,M41/19,MK6vl7,MK4r
8,M83/7,M68/9,MK53vl4,B15r7,MK41vl4,MK38v4,B74r2,B3rl,B3r2,MK2rl4,B5
3rl3,M91/l,MK33rll,B35rl5,MK34r3,B6v9,B43v2,D42r7,K42r7,MK40vl4,A34vl
2,D6vl4,B75rl3
-dür-
K6vl,B21rl2,A13r9,M28/16,MK20r6,M30/l,B31rll,B31rl0,B50r7,M44/10,
MK46vl7,M66/21,K7rl2,B44v4,D25v8,D43r8,K43r7,A35vl5,MK41vl5,M59/12,M
K64r4,MK47r7,MKl 3vl 1 ,MK20r3,B47v9,M63/l 9,Al 4rl 0,B8rl ,K7r6,D7r 12,D 14v
10,B13v3,M18/10,K54rl0,B34r9,B8r7,B22rll,K12vll,K21rl2,D25rl6,K25v3,A18r
5, MK24r5,B21rll,M36/3,D18r3,K18r5,A10vl5,MK17r3,M25/18,B50r6,MK46vl6,
M66/20,B75vl0,D72v5,D56r7,A66vl4,D49v8,B63v7,D44vl,D44v2,B40rl4,MK15
v7,B58r6,B54rl,B77r3,M71/18,MK50vl0,MK50vl0,M72/4,A68r6,B10v6,A54vll,
MK59v3,M83/7,K60vl4,K60vl4,A54vll,K39r9,MK38rl0,MK35vl4,A44v5,MK49
vl6,B53rl2,B66r5,K39v4,D63v2,K16v6,B17v2,B38rl2,B40vll,M52/13,D37rl2,K3
7rl l,A29vl l,B66r4,D53r7,K52vl6,A46rl4,M73/12,B43v6,D42rl 1,A68v5,D49v7,
MK48rl0,B51v3,B51v3,M68/8,K49v7,A42vl2,A42vl2,K49v7,MK38r3,B21rll,Bl
Ov5,B 15r7,B53r 12,K20r 14,A13r8,B6vl ,MK5rl 7,K6r 10,D5v 10,B54r 12,M72/8,D7r 1,
MK22vl0,MK54vl,MK19r7,M8/7,MK24r6,MK39v9,MK41rl,MK41vl3,MK46vl6
,M66/20,MK55v6,MK47rl4,M67/12,MK49vl0,D23rl5,D32r9,MK30vl5,M46/2,M
92/5,B70rl0,B6vl2,B43v6,D14rl6,M20/6,MK26vl l,D42rl 1 ,K42rl 1,A34v16,M58/
6,MK51vl2,MK53r9,MK58vl2,B59v3,B46vll,B10v5,K14rl3,A10vl5,MK17r3,Bl
5r8,D18r3,K18r5,M25/18,A61r9,B6vl5,B23r8,B28rl5,M8/14,MK38r2,MK7r2,A45r
7,K51vl3,MK50rl7,B53vl4,M71/15MK51v7,B55r3,MK51v2,B8r8,D51vl7,B19rl,
B67vl4,B5vl,B6rl5,M6/8,M7/19,A58vl6,MK4vl6,M7/3,B5vl5,MK6vll,B62v9,B
71rl4,M10/10,M81/19,M90/21,MK8rl4,B9v6,MK58v8,B9r6,MK7vl5,B7vl2,D7rl
l,M10/l,B16rl0,K42vl5,MK41v5,M59/2,D65r8,M88/l,B15vl6,K15r5,A9r4,M23/l
,B8r6,MKl 4v 1 ,M21/17,A7v 14,Dİ 6rl 2,Kİ 6r 10,B 17r6,MK66vl4,D 15r6,A36r2,MK4

181
2rl,M59/15,K68rll,D69r5,A63r7,M92/3,K69rl4,M93/14,M54/12,A31vl6,B44v8,B
72r6,B73r7,K6v9,B7rl,B40v3,B27v8,M39/8,K27v4,B43v6,B26vl6,M98/4,D74r9,K
72r2,K26rl0,A18vl3,MK24vl2,M37/6,B6v8,B13vl2,B7rl5,D7r5,B18rl4,K17v2,D
17v 1MK16v 1 ,B58rl 6,D25rl 6,D27vl 5,D25vl2,D28r7,B28r 16,K25v3,MK24r5,M40/
2
-dır-
B30v9
-dir-
M10/2,MK24r 14,M7/21 ,MK46v 13,MK59v3
-tur-
K43rl3,Bl lv8 JC25r2,MK23v4,B25r2,Bl lvl5,D30rl2,MK58rl 1,A59v16,K6
8v7
-tür-
B56rl l,A62rl4,K8rl0,K34r3,A26rl l,M48/9,D42vl5,A35v5,B26rl 1 ,K28r2
-küz-
M95/2;MKllrl3;MK6vl2
-ğuz-
K17v2;B18rl4;MK16vl
-kür-
MK56vl2,A17vl4,M35/17,A21rl l,M20/8,M36/10,MK51vl 1
-kir-
MK43vl4
-t-
B72rl6,A57vll,M86/10,D67r4,B66v9,B65v7,MK41vl4,M13/12,B3rl,B3r8,
B4v9,B31vl0,B76r9,B78rl6,K71rl4,B35v2,B74v2,B21vl5,D20vll,A13vl3,D34v9
,B37r2,MK34vl0,B58r5,MK52v6,A34vl6,B21v8,K26r4,M36/21,M76/7,MK48r9,M
58/2,B56r9,M75/2,D54r9,D35rl7JC35rl7,A27vl2,B36rll,K56vll,MK65rl5,B44vl
0,M75/l 3,B41rl4,D4313,B 13v 10,MK33rl 2,MK19v2,Al 8v7,MK24v6,B26r5,D20v4
,K20v9,A13v5,MK19v2,K20v12,MK19v5^18v7,MK24v6,M36/21,D20v6,B21v10,
K20vl2,A13v8,B21vll,B21v8,B21vll,B26r5,A50vl,B26r6,K20vl0,A13v6,MK19v
3,M29/7,K56vl,MK6v2,B21v9,A18v8,MK26vl2JC28rll,M40/ll,M78/5,B28r7,Al
8v2,MK24vl ,D57r2,MK55rl 6,B76v8
-ıt-
B65v7;M13/12;B3rl,B3r8;B4v9;B31vl0;B76r9,B78rl6,K71rl4;MK14r8,M2
1/7
-ut-
B67v6;K15r5,A7vl4;B41r5;D15r6;MK63rl0;D64vl7,M87/18

182
 -ur-
B7r8,B7rl4,MK6rl2,B7rl4,A36vl,B15rl6,B18rl3
-ÛT-

M63/4,K33vl2,M48/3,B34v2,B14v3,B66r6,MK6rl2,MK61vl2,A61r3,B7rl4,M86/l
,MK5 v7,M8/7, A48v 11 ,B 61 v2,K64rl 0,MK62v 14,M87/6,M87/14,B72r 1 ,D68v 19,K6
8r6,M91/18,B53v8,D59r8,MK57v5,D20r2,Al 3rl ,M28/10,D51 vl 1 ,K51 v6, A45r 1 ,M
K50rl l,M71/9,A52vl l,B21r4,K26vl0,A19rl4,D26r7,K26rl l,D70v3,K57rl3,B6v8,
B6vl l,A49v2,B53r5,K48vl l,K51r6,A44rl4,D24r3,B21rl l,B42rl4,B58r8,A35vl3,
M59/10D43r6,M70/14,B25v4,B19rl0,B50r6,K48rl3,B59rl5,B50r3,K68rl5,B50v5,
A44rl4,B72r8,K32rl 1 ,K70vl 2,D47v4,D46v6,A40v6,B75rl 6,MK50r 1 ,A46v3,M73/
15,K58r6,M79/7,A52vl6,M95/8,Mll/9,B55rl0,B40rl2,K9v3,A18v2,MK10r7,B46v
13,Bİ lv4,M15/3,D45rl2,K45rl l,A38r9,M62/l 1 ,K45v7,A38v6,MK44rl0,B44v7,D5
3rl3,MK9rl7,K14rl5,A7r8,A7rl0,K25vl0,A18rl2,D43rl0,B32v3,D42rl6,K42rl6,
MK41r6,K53r4,A46v3,K25rl3,M30/6,B6v8,D63r9,B70rl,K14vl,B25vl6,M36/16,
MK24vl ,K25vl 6,MK6v8,MK6vl 1 ,B29v8,B7vl 3,K29r 17,M42/7,B25vl O,MK13v4,
D14v3,D14vl,B25rl3,D56rl2,MK57r6,MK8rl4,B9v6,
-n-
D62rl3,D62rl2,M78/17,A55vl6,B64vl2,MK60v4,K62rl,B23rll,M31/8,K5
2r8,A45v3,MK50vl2,M72/6,B54rl0,MK33rl3,K34vll,A27r5,B36v5,D35vl0,A28r
6,MK34rl4,M50/l 5,B 19r2,MK34v6,D45v9,MK44r 11 ,MK49r4,M69/l 7,D50v6,D50
v8,A43v9,B27v4,K27rl7,MK26rl,M39/4,B23rll,K51rl5,A44v8,M5/3,D37v6,MK5
0r2,MK44rl2,M63/6,MK38vl2,
B2vl 2,K23v5,MK22r8,M33/4
-un-
B36vl4,D36r2JC10vl2,MK52v7,D63v3,K63r8,A59r8,M88/9,MK61vl2,B54
r 1 ,D52r3,MK54v7,A58v8,D74r2,K72r 12,B51 vl 2,MK7vl 0,B36vl 0,D2r9 ,K2r9,K8r4
,MK35vl7,A45rl0,MK50v3,K51vl6,B28v2,B36r3,B51r4,B35v3,D34vll,
-ün-
A6vl,MK12vl2,K35vl0,B37r4,D36r8,D62v9,A56rl4,MK61rl,B65rl0,B26v
16, B39r9,B4rll,B4v2,B4rl5,B4vl,B14v2,D38r4,B39r6,D59v6,D61vl2,M65/7,B71r
16,MK66vl2,B36rl,M49/19,B10rl,B66r9,K47vl6,M78/12,M7/18,D24rl2,K24rl6,
A17rl6,D23v8,K23vl2,M85/l,M93/20,A56v3,M18/18,M20/18,K35v5,A28rl,M20/
17, MK30r9,B28v4,B74r3,B74r9,D14vl2,B49v8,B56v6,B59vl3,B6rl4,D35v5,B73r
13,B9rl,B14r9,B33rl3,B34r5,B36rl6,K8r4,K14vl0,A7v3,B15v5,B23rl,B32r4JC33r
16,K14rl,K35rl4,B15v8,B15v9,
-in-

183
 D13vl0,K13v6,B14vl,M19/4,A27r4,A19v2,MK3v6,MK3v9,MK12vll,MK3
v8,MKl 2vl3,K28rl 5,D47vl 7,MK5rl4,MK23rl ,MK26vl 6,MK12v4,MKl 3vl 3,MK
13r6,M19/15,A6vll,B36r8,B41r2,K14r8,MK13rl3,MK13vl6,K14vl3,A7v6,D14vl
5,M50/3,M55/2
-m-
MK45v8,B53vl3,K20vl6,B77rl 1,B1 lv6,MK10r9,B6r7,MK5r7,M15/5,B40v
13,MK38rl2,B43r2,B8vl6,D31vl6,B32vl,MK2r9,A36r8,B44vl4,B2vll,K35vll,B
7vl0,B2vl3,M9/18,MK6v7,A50vl5,M54/18,MK30v5,B22v6,B26v4,
-ş-
B30r2,B67v3,B71vl6,B78rl6,MK21r6,K22v3,A15rl6,A69vl,K12rll,B6rl6
,B 10v9,B 18v5,B72r3,B71 v4,B73 v6,D 11 v6,MKl Ov 10,M16/2,M25/7,A62r4,A64v8,
A64v9,Bl lvl5,Dl 1v7,M67/13,B12v2,K1 lrl7,Kl lvl0,K6r9,K67vl0,B63r6,MK16v
8,MK59rl,D60vl0,K60rl4,D68v5,B63r8,B13r3,A16vl6,MK22v3,MK52vl6,D23vl
3,B56v3,B65vl5,K69r4,M93/6,B72vl5^33v3,MK39v3,A64r2,B72vl5,A13v3,M29
/4,D20v2,B52v9,Kl 7vl O,A10v4,M25/6,A63r3,M91/19,B18v6,MKl 6v9,B30r5,M42/
18,B56rl4,A13v4,K55v8,D55vl7,A21v8,MK28rl4,B59vl5JC57rl5,D55r3,M56/5,D
31vl4,B52v9,MK19rl7,M93/6,MK49rl5,MK49rl6,B52vl0,D69rl,B50v6,B72r2,B5
r4,D48vl3JC48vl 2,A42rl ,M5/16
-iş-
B56rl5,K9vl6,D69rl,M27/7
-ÛŞ-

K54r6,K69rl7,MK19vll,A66vl4,K55v7,K57rl7,M93/7,M13/19,MK44r8,B
1 İri 2,A32v7,B75vl 6,MK3 8r3,D70rl 0,K69v2,K69v2,A64r 15,M93/19,D57v8,K57rl
5,A51r8,MK56r5,K68r7,A63r3,M91/19,K69vl3,A64v8JC61vl,MK10v4,B62rl,B73
rl2,B59vl5,BHrl2,B74r4,A65r6,MK38r2,A33rl6,M56/6,K4Ovl5,M34/9,MK5vl6,
M8/16,M54/12,A31vl6,K6v9,B7rl,B40v3,M70/19,B29v6,MK23r2,
-uş-
MK54rl4,D23vl3,A16vl6,K19v7,A12vl,M27/17,KHv5,M16/8,B12rl5,B2
8vll,Dllvl5,MK10vl6,D28vl,A20rl4,MK27r6,M41/l,K68r7,D74rl2,D74rl2,MK
19r6,B2 lrl0,K20rl 3,Al 3r7
-ış-
K23vl7,MK22v3,K28r5
-ul-
B9rll,MK8r2,K16vl2,MK15vl3,B17v8,A9v6,B72v9,B76r2,M96/4,K71r7,D
40vl0,K40vl2,A33rl3,B6r6,MK16rl,MK35r6,B61v8,B61v7,MK14v3,B65rll,D62
vl0,A56rl5,M84/18,MK30rl,MK16v3,B17vl3,B16rl2,B38rl0,K31r2,A23r3,K59rl
7,A53rl4,D59vl0,M81/lK44rl7,B45vll,M84/14,A10r4,B29v5,K14rl5,B32v3,K8v

184
ll,B46rl,MK43r3,M61/15,D44rl3,D10v9,D70vl5,A65r5,M94/18,B33r9,A2rl2,K4
Ovl
-ûl-
M29/10,D37rl7,B38vl,A29vl6,K37rl5,B14v5,B74v3,B77rl4,K51v9,D37rl
5,MK35vl7,K68v3,M92/8,A63rl6,MK34r5,D37rl8,B38rl,B38v2,B14v7,B45v6,B5
3vl3,D13vl6,K13vl2,A6v6,M19/10,K44r6,A36vl5,M61/4,A45r6,MK50rl6,M71/l
4,M38/19,M50/21,A52r7,B36rll,A27vl2,B38rl5^29vl4,M52/16,B38vl,MK36r2,
A29vl6
-il-
D50v5,K50v3,Kl lrl0,B42v5,MK34r4
-ıl-
MK19r4,B28v2,B2 lr8,MK26vl4,K69v4,M93/21 ,B73rl 4,K5vl 0,D 16vl 3,B3
lrl5,MK58rl,D17rl,K17rl,D37rl0,MK35vl2,MK58r7,MK52vl6,D75rl2,A69vl0,
Bllv5,MK10r8,B32v5,MK14v2,B16rll,K14vl,B15rl0,B15rl2,B15rl4,MK30v7,M
K13v6,B30r3,D5v2,B38vl3,K37vlO,B40vl6,K39vlO,M54/21

185
Blvl häzä kitäb-ı yüsufc aleyhi’s-seläm
Blv2 bi’ smi’ l-lähi’r-rahmäni’r-rahım

Blv3 el-hamdü şükr ü sipäs ol ehade

mülki bî-zevâl ol şamede
Blv4 mülket içre bî-şerlk ol ehade
anı bakî zü’l-celäl bildük emdi

Blv5 andm şogra anıg dostı muhammede

peygamberler güzidesi ol ahmede
Blv6 käbe-kavseyn makäznZz ol ahmede
anıg üzre telim dürüt olsun emdi

Blv7 andm şogra şıddîk-ı şähib-ğär

ğär içre muştafi tutdı anı yär
Blv8 yär olmağa keldi tutmadı ğär
anıg şıddık kamulardan artuk emdi

B2rl andm şogra' ömer hattäb oğlı

c älem içre meşhürdur anıg ' adli
B2r2 yüz big erden artuk anıg fazlı
tört big tört yüz mescid binä kılmış emdi

B2r3 andm şogra ezgic oşmän-ı şehld var

anıg vaşfın kur’än içre ögdi cabbär
B2r4 rif at agar vermiş idim cabbär
cemf kur’än hatäsızın düzmiş emdi

Blvl häzä...] MKlvl häzä destän-ı kışşa-i yüsuf M2/1 kışşa-i yüsuf ‘ aleyhi’s-selâm || 3 el hamdü...]
Klv2 hamd ü şenä... | mülketi...ol ahmede M2/3 mülki dâyim bî... ||4...bı-şerîk...] M2/4...bilä şerîk ... |
...bildik MKlv3...bilig... || 5 andın... | ...peygamber...] Dlv3 andan... | ...peğamberler...Klv4...
peğamberler...MKlv4 andan... | ...peyğamber...M2/5...andan||6...mäkamı ol ahmede] Dlv4... makämlı
ol muhammede MKlv5...ol muhammede Klv5...makämı ol ahmede M2/6...makämh... || 6... dürüd...]
K2v5...dürüt... || 7 andın... | ...mustafı tutdı anı yâr] Dlv5 andan... | ...muştafini tutdı ol yär MKlvö
andan...ol şıddık... | ...anı tutdı yâr Klv6...şogra ol şıddîk... | ğär içinde muştafini dutdı yâr M2/7
andan...ol şıddık... | ğär içinde muştafini dutdı ol yär||8...keldi...] Dlv6...yär olmağa keldiyse
...Klv7...ol dutmadı...M2/8...häzır keldi dutmadı... | ...şıddîkı... || B2rl andın... | ğälem içre meşhürdur
...] Dlv7 andan şogra... |' älem...meşhür idi...Klv8...uşal ‘ ömer... |...' älem...meşhür idi...MKlv8
andan şogra... | meşhürdurur...M2/9 andan şogra da]u ' ömer... |' älem içre meşhür erdi...||2...big...]
Dlv8...mig...Klv9...artuk idi anıg... | ...dört big dört yüz...MKlv9 dört big dört yüz binä kılmış
M2/10...artuk erdi... || 3 andın...] Dlv9 ve M2/11 andan şogra... ||4...rif at agar vermiş idim cabbär]
Dlvll ve Klvll zihî rif at 'atä vermiş aga ğaffar MKlvl 1 zihî zîrek ‘atä vermiş aga ğaffar |
...jjatäsız düzmiş...M2/12 zihî rikkat 'atä vermiş aga ğaffar ||

186
B2r5 andın şogra haşem-gîrc ali kerrâr
yüz mig hezârc asker içre siyâsetdâr
B2r6 meşhürligi lâ seyfe illâ zülfekâr
läfetäillâ calîkerrârx emdi

B2vl anıg kögli düşmiş iki yiğit

dîn mürüvvet ikilesi iki reşîd
B2v2 biri haşan biri hüseyin iki şehîd
şebâben ehl-i cennet anlar olsun emdi

B2v3 andm şogra ol ihtiyar erenlere

hak habîbi muştafîni körenlere
B2v4 hîç eksiksiz otuz üç mig erenlere
barçasındın hâlık râzî olsun emdi

B2v5 andm şogra hulefa-i râşidînlere

culemâ-i şehîd ol tâbi'înlere
B2v6 ewliyä etkıyâ eimme-i dînlere
cümlesindin hâlık râzî olsun emdi

B2v7 andan şogra bir er kopmışc ilm kânı

anıg bile müzeyyen bu İslâm dînî
B2v8 zâhirc ayân bilür mü siz sizler anı
şâbit oğlı nuc mân aga derler emdi

5 andm...haşem-gîr... | ...içre siyäsettär] Dlvl2 andan...hışm-ğirü... | ...siyâsetdâr Klvl2...hışm-

ğirü... |yüz big...MKlvl2...big hezâr içre... | ...anıg emdi M2/13 andan... | ...üzre siyâsetler || 6...
kerrat emdi] KİVİ4... kerrâr der emdi || B2vl anıg körjli... | ...reşîd] DİVİ3 ve Klvl4 yene anıg körjli...
MKlvl4...kögli yemişleri iki... | ...râşid M2/15...râşit ||2 şebâben...anlar olsun emdi] DİVİ5 şebâb
ehli...anlar emdi Klvl5 şebâb ehli...anlar emdi MKİVİ5 şebâb ehli...M2/16 birisi haşan birisi
hüseyin... | şebâb ehl-i cennet anlar emdi||3 andın] Dlvlö, MKlvlö ve M2/19 andan... || 4 hîç
eksiksiz... erenlere | barçasındın hâlık...] DİVİ7 hîç eksiksiz otuz üç big erenlere | cümlesine muktedâ
bolalım emdi K2rl hîç eksüksüz otuz üç mig yârânlara | hak habîbi...(3’ün 2. mısrası tekrar
yazılmıştır) MKİVİ7 (ilk satır silinmiştir) cümlesinden...M3/l barçasını muktedâ bilelüm emdi||5
andın... | ...şehîd ol tabi'înlere] D2rl ve K2r2 ve M2/17...şühedâ-i tâbi'inlere MK2rl andan...
| ...şühedâ-i tabi'înlere M2/17 andan... ||6...eimme-i dînlere] D2r2...heme dîndârlara Klvl8...hem
dînlere | cümlesinden...MK2r2...etkıyâ hem dîn imamlara | cümlesinden ||7 andan şogra... | anıg
bile...] D2r3 andın şogra... | anıg birle...K2r4 andın şogra... | anıg birle...M3/2 anıg birle... || 8...sizler
anı] MK2r4...siz anlan | ...derler... ||

1 “Zülfikardan başka kılıç, Ali’den başka cengâver, yiğit yoktur”.

187
B2v9 andan şogra dîn serveri erenlere
îmân rûkn-i İslâm nün hümâmlara
B2vl0 hak üzre hemîn oldı temämlara
hezârân âferîn anlara olsun emdi

B2vll allâhum rahmanıma sığınmayan mu

rahmetindin mağfiretler umanmayun mu
B2vl2 rahmânımdın murâd yân tilenmeyün mü
murâd hâsıl kılmak aga geges emdi

B2vl3 mevlîm sağa sığınur men men bir zac îf

tevfîk senden umanur men ber-tahkîk
B2vl4 hâtınmnı rüşen kılğıl idim latîf
fazlıg birle fehm hayr vergil emdi

B2vl5 tevfîk senden umanur men bir zac îf kul

delîl seni dutanlara başarur yol
B2vl6 ger tevfîk versen kudretig bol
bu bende üzre delilim sen olğıl emdi

B3rl men za'îf hikmet tapa sen yandurğıl

bende hikmet ayıtmağa sen kandurğıl
B3r2 şadnm içre meded şem' i sen yandurğıl
hâtınmnı sen münevver kılğıl emdi

9 andan...erenlere | îmân rükn...] D2r5 ve K2r6 andın şogra...imamlara K2r6...erkän...MK2r5...

erenlere | ...erkân nün hümämlara|| 10 hak üzre hemîn oldı... | hezarän...] D2r6 hak dîn üzre himmeti
temämlara | hezârîn aferin olsun...K2r7 hak dîn üze himmeti... | âferîn anlar üze...MK2r6...üzre
himmeti temämlara [ ...olsun anlara emdi M3/5 hakdm rahmet dâyim olsun hem anlara | ...âferînler
olsun emdi || 11 rahmetindin...] D2r7 rahmânımdın...umayun mu MK2r7 allahıma rahmânuma
... | rahmetinden...M3/6 allâhım rahmânımğa...||12 rahmânımdın...] D2r8 sübhâmmdan...K2r9
sübhânımdın medet yârî...MK2r8 sübhanımdan meded yân dilemeyim mü M3/7 sübhanımdan meded
yârî tilemeyün mü...||13 mevlim...men men... | tevfik senden...] D2r9 mevlî...sığunur men ben... |
tevfîk sendin...K2rlO mevlı sağa sığunur men bir za'îf| tevfîk sendin...MK2r9 mevlâm...ben bir
za'îf | ...sığunur men ben bir tahkik M3/8...men bir nahif || 14...idim...] MK2rlO...idüm... || 15...
senden...bir... | ...dutanlara...] D2rll...sendin...K2rl2...sendin umanur men bir zacîf MK2rll... sizden
umanur men ben bir za'ıf kul M3/10...dutanlar...||16 ger...versen kudretig bol | ...delilim...] D2rl2
eğer tevfik verür işer) kudretig bol K2rl3 eğer tevfik verür iseg kudretig bol | ...delil sen...MK2rl2
eğer tevfik verer iseg kudretirj bol M3/11 eğer tevfik verür erserj kudretig mol||B3rl men za'If...
yandurğıl ] D2rl3 ben za'îfı...sandurğıl K2rl4 ben zacIfhi...sandurğıl MK2rl3 ben za'If... M3/12 ben
za'îfi... | pendü hikmet... || 2...şemcî...] M3/13...şem‘in...MK2rl4 şadr içre meded şem'i yandurğıl ||

188
B3r3 körjlûmde gam fehm soyı vergil
fazlnj birle barja hikmet koyı vergil
B3r4 men za‘ ifa ilham tevfîk koyı vergil
kudretig ol degen olur emdi

B3r5 hatırımdan sehv ü melal saçu vergil

hatırıma rahmet sena saçu vergil
B3r6 men âcize tevfîk kapusın açu vergil
‘aklım şahîh dilim faşîh kılğıl emdi

B3r7 tevfîk vergil hikmet tapa kayıtmağa

‘ âkil kullar hatırın bayıtmağa
B3r8 yûsuf sawçı ahvâlin ayıtmağa
‘ aklım şahîh dilim faşîh kılğıl emdi

B3r9 yûsuf üzre ahvâl netek keldügini

kardaşlan yüsufı ne kılduğını
B3rl0 mışır içre pâdişâh olduğun
nazım birle aytalım sen ağla emdi

B3rll cihân içre kopmış idi yûsuf nebî

atası ya‘ kûb nebî hak habîbi
B3rl2 dedesi ishäk sawçı dîn tabibi
rabb-ı halli ibrâhîm çıkar emdi

3 körjlûmde... | ...barja...] D2rl5 köglümdeki...K2rl6 körjlûmdin...MK2rl5 köklümdeki ğam...M3/14

körjlümge fikr ü fehmi soyu vergil | ...birle hikmeti... || 4 tevfîkın... | kudretirj olduğun...] K2vl tevfîk...
D2rl6 kudretirj bar ne tileserj...MK2rl6 ben za'îfa... | ...bol ol dedigürj olur emdi M3/15 ben za'îfe
ilham tevfîk... |kudretiıj var ol dedügûrj olur... || 5...saçu vergil] D2rl7...soyu vergil MK2rl7... soyu
vergil M3/16 şadnm içre hikmet tohmı saçı vergil||6 men... |‘aklım...] D2rl8 ben... |‘ilm...K2v3
ben...tevfîk sen açu vergil MK2vl ben...açı vergil |‘ilmi şahîh tilim...M3/17 marja tevfîk...açı
vergil | ...tilim...||8...ahvâlin...] M3/19...ahvâlni... |‘ilmim kâmil tilim faşîh—||9...ahvâl netek
keldigini] K2v6...netek ahvâl keldügini MK2v2...nete keldügini | ...yûsufa...M3/20...nete keldûgini |
...kılduğmı|| 10...pâdişâh... | ...aytalım sen ağla emdi] K2v7...ulu melik... | ...aydurven aglap emdi
D2v4...aydayım arjlag emdi MK2v3 mışrî içre ulu melik... | ...aytayın ağla emdi M3/21...ulu melik... |
...aytayırj arjlarj emdi ||11...kopmış idi] MK2v4...kopmışdı... |...savçı hak—1| 12...çıkar...] K2v9...
ibrâhîm sever...M4/2 halîlu’l-lâh ibrâhîmitj oğlı emdi ||

189
B3rl3 mundan şogra hikmet tapa keçiserven
gül ü reyhän dürr ü mercan saçıserven
B3rl4 yüsuf nebî ahvâlin açıserven
mü ’minlere nâfic dür derler emdi

B3rl5 kıssalardan hikmetlerden körklüregi

uşamnadan diglemeğa datlurakı
B3rl6 kitab içre bî-şerîk anıg meşhurligi
uşbu kışşa erdügi zahir emdi

B3vl c azîz yüsuf temam on bir yaşar idi

ya'küb sawçı uylukunda uyur idi
B3v2 uyur iken bir' acâyib düş yüsuf kördi
te ’vîlin atasına sorar emdi

B3v3 tolun ay toğarken on bir yulduz

düşim içre secde kıldı bağa düpdüz
B3v4 uşbu düşni beyle kördim hîç gümânsuz
yâ ebeti bağa te ’vîl kılğıl emdi

B3v5 bu düşümüg te ’vîlin bilü vergil

‘ akıbet ne bulasm bilü vergil
B3v6 bu düşüme körüklü te ’vîl kılu vergil
bu düş içre körüklü sewünç sanğıl emdi

13 mundan...keçiserven | ...saçısarven] D2v7 bundan...keçiserven | ...saçarven K2vl0 bundan...

keçerven | ...saçarven MK2v6 bundan...hikmet şenä saçıserven | mü’minlere gül... açıserven M4/3
mundm...keçiserven | gül ü reyhän...saçıser men || 14...nebî ahvâlin... | ...derler emdi] D2v8...ahvälni...
| ...aglarj emdi K2vll...savçı ahvälni açarven | ...arjla...MK2v7...ahvälni... | näfi'dür aqla emdi M4/4...
ahvälni...açıser men | ...arjlag emdi|| 15 kışşalardan...] MK2v8 kışşalarda hikmetlerde ...||16 kitab
içre...] M4/6 kur’än içre bl-şek anıg mezkürligi MK2v9 kur’än içre bl-şek anırj... | uçbu kışşa indügi
zahir... ||B3vl...temäm... | ...uylukunda...] D2vll...uylukunda...(K’de yok)|| 2...iken...düş yüsuf kördi
|tecvflin...] D2vl2...düş kördi | tecvîl...K2vl5...erken... | düş te'vîlin... MK2vll...bir ‘acebe düş
kördi | te'vîlni atasından şorar...M4/9 uyurkün... | te'vllni atasından... || 3 tolun ay doğarken on bir
yulduz] D2vl3 doğar kün dolun ay on bir ulduz K2vl6 toğan kün tolun ay ...MK2vl2 toğan kün tolan
ay...M4/10 doğar kün tolun ay... | düşüm... || 4...kördim...] D2vl4 kördüm K3rl uşbu düşi...
kördüm | yä ebeti te'vîl kılğıl deyür emdi MK2vl3 uşbu işni beyle kördüm... | ...ebeti burja...M4/ll
uşbu düşi... | ...ayğıl emdi||5...te'vîlin bilü vergil] D2vl5...ahvälni bilü vergil K3r3 bu düşümnirj
ahvälni bilü vergil MK2vl4...ahvälni bilü vergil | ...ne olasm bilü vergil || 6 bu düşüme... |... körüklü
sewünç...] D2vl6 ve K3r4 bu düşüm içre edgü sewünç sanğıl MK2vl5...içre eygü te' vll sanğıl... ||

190
B3v7 meşhurdur bu rivâyetde ol cabbardan
bir cühüd var idi adı büstün
B3v8 su’ül sordı ol cühüd hak resulden
dürüst cevâb şahîh sözin ister emdi

B3v9 yâ muhammed ol düşni yûsuf kördi

ay kün on bir yulduz aga secde kıldı
B3vl0 ol yulduzlar atlan neçük idi
birin birin bağa a' lem kılğıl emdi

B3vll eğer sen hak resül olur erseg

mu' cizât dac vîsin kılur erseg
B3vl2 ol yulduzlar adm bilür erseg
hakikat nübüvvet senig emdi

B3vl3 andan muhammed tefekkür üzre boldı

peyk-i hazret hemün-dem hâzır keldi
B3vl4 ehadden muhammede selâm kıldı
yulduzlar adm ac lem kılur emdi

B3vl5 muhammed aydı cühüd ayâ büstün

aydur ersem men sağa cümle nişün
B3vl6 manuban bolur mu sen sen müselmün
cühüdlıkdan bîzür olup deyür emdi

B4rl ol cühüd bu kavile rüzî oldı

muhammed yulduz adm ac lem kıldı
B4r2 cühüd anı işitüp taşdîk tutdı
faşîh dilin şahîh îmün keltürür emdi

7 meşhurdur bu rivâyetde... | ...cühüd var idi...] D3rl meşhurdur rivâyetdur... | ...vardı...K3r5

meşhurdur rivayet ol cabbardan | ...cûhûdi vardı...MK2vl6 meşhurdur rivayet... || 8...sözin...] D3r2 ve
K3r6...söz ister...MK2vl7...su’âl şordı... | ...sözin sözler emdi||9...ol düşni yûsuf kördi...ana secde
kıldı] D3r3 ve K3r7 ol düşi ger yûsuf kördi | ...secde kıldı MK3rl...düşni kim yûsuf... || 10 ...neçûk idi]
D3r4...netek erdi K3r8...netek idi MK3r2...adlan netek idi || 11...erseg | ...erseg] D3r5...iserj
K3r9...bilûr iserj | ...kılur erseg || 12...yulduzlar...bilür ersen] D3r6 ol on bir yulduz adm bilür iseg
MK3r4...adlann... | ...senüg... || 14 ehadden... | ...kılur...] D3r8 ehade... | ...selâm kıldı...K3rl2... selâm
kılmış...MK3r6 şamedden ehade selâm kıldı || 15 aydur isem | ...cümle şarja nişan] D3r9...isem cümle
nişân şarja K3rl3 aytur... | aydur isem ben sapa cümle nişân MK3r7...aydur cühüda... | ...isem ben...
||16...deyûr emdi] D3rl0...durur emdi MK3r8...olur musın müselmân ||B4rl...yulduz...] D3rll...
yulduzlar...K3rl5...ulduz...MK3r9...bu söze... | ...yulduzlar adın... || 2...işitûp...tutdı | faşîh dilin...
keltürür...]D3rl2...işitüben...dutdı | faşîh dil...ketürür...K3rl6...işitüben...dutdı | ...dilin...ketürür...
MK3rl0...işidüp... | faşîh dilden îmân ketürür...

191
B4r3 resül aydur ewel yulduz adı meyyän idi
ikinçi yulduz adı tarîk idi
B4r4 üçünçi yulduz adı reyyän idi
törtünçi yulduz adı zülfekär bilig emdi

B4r5 beşinçi yulduz adı kabus idi

altınçı yulduz adı şäbit idi
B4r6 yedünçi yulduz adı' amud idi
sekizinçi yulduz adı muhîş bayık emdi

B4r7 tokuzunçı yulduz adı kalak idi

onunçı yulduz adı şärih idi
B4r8 onbirünçi yulduz adı ferruh idi
cümlesini sahih beyân kıldı emdi

FAŞL
TE'VîL-I DÜŞ-Î YA'KÜB ' A.H.

B4rl0 andm ya' küb yüsufhıg düşin yordı

te ’vîlin mübarek aytur idi
B4rll ümîddür kim mevlîden meded erdi
sağa' izzet rif at körünür emdi

B4rl2 ümîd-vâr kim mevlı sağa vere mülket

fazlı birle rüzî kıla sağa ni'met
B4rl3 kardaşlarug köp kıla sağa hıdmet
on birüsi sağa lııdmet kıla emdi

||3...ewel...] MK3rl 1...evveli... | ...deyyän idi || 4 yulduz...adı zülfekär bilir) emdi] D3rl4 ulduz...
D3rl4 ve K3v2 törtünçi zülfekär adlu emdi MK3rl2 üçünci... | dördünci...bayık emdi||5...
yulduz... | ...yulduz] D3rl5...ulduz... | ...ulduz MK3rl3 beşinci... | altmcı... || 6 yedünçi...yulduz
... | ...yulduz] D3rl6 yetinçi...ulduz | ...ulduz K3v4 yetinçi...MK3rl4 yedinci... ||7...yulduz] MK3rl5
tokuzmcı...tarîk idi | onuncı... || 8...yulduz] D3v2...ulduz MK3rl7 on birinci...ferîh idi | ...kılur
emdi || 10...düşin yordı | ...te‘vîlm...aytur...] D3v4 düşni yordı | tecvîl...aydur...K3v8...aydur... MK3vl
...yüsufurj düşin... |... aytuverdi M4/12 anda... | te'vîlni... aytur erdi || 11 ümid dür kim...] D3v5 ümid­
var kim K3v9 ümid dür ki...MK3v2 ümîd-vâr kim mevlädan rahmet erdi M4/13...'izzet ü
rif at... || 12...sağa ni‘met]D3v6 ve K3v9...üküş ni'met MK3v3...mevlä... | ...kıla üküş ni'met M4/14
ümlddür kim...mülket | ...üküş ni'met|| 13 kardaşlarug ...] M4/15 kardaşlang cümlesi kıla hıdmet | on
birisi...MK3v4 on birisi... ||

192
B4rl4 ' âlem içre aduj seniıj meşhur ola
maşrık mağnb ululan seni bile
B4rl5 kıyâmetke tegrü adıg bakî kala
halıl zebîh dewleti körünür emdi

B4rl6 nübüvvet risâlet buldaçı sen

hem memleket iyesi boldaçı sen
B4vl hem rahatlık beşaret buldaçı sen
halîl zebîh dewleti körünür emdi

B4v2 yâ ibn ınanğıl bayık bağa

bu düş içre saltanat körünür sağa
B4v3 hamd sena telim ayğıl sübhânııja
sübhân sağa telim ihsan kıla emdi

B4v4 velâkin emânetdür şakla oğul

bu düşügi hîç kimesne aytmağıl
B4v5 anlar sağa günâh kılmasun saklanğıl
âdemîye şeytân düşmân olur emdi

B4v6 eğer düşül) uşbu ara zâhir ola

kardaşlarug bu ma'nîden ahvâl bile
B4v7 bu iş içre anlar sağa hased kıla
ibtidâsı bize mihnet
V ola emdi

B4v8 yâ ibn bu bendimi key aglağıl

bu râzımı kamulardan key saklağıl
B4v9 bu düşügi hîç kimesne ayıtmağıl
uşbu sim hâlık bilse yigrek emdi

14...adır) senirj | maşrık mağnb...] D3v8 maşrık u mağnb...K3vl2...senig adnırj...MK3v5 şark ğarp
uluları...M4/16...senir) adıg...|| 15...adırj bakî...] D3v9...senig adır) bâkî...K3vl3 tä kıyämetğa teg
adnıg...MK3v6 kıyämete tegürü adırj... | ...devleti körinür...M4/17 kıyamete değin... || 16...boldaçı sen]
M4/18...oldaçı sen MK3v7...oldacı sen | ...oldacı sen||B4vl hem rahatlık...] D3vll ve K3vl5 rahatlığ
...MK3v8 rähathğı...buldacı sen | ...devleti körinûr...M4/19 rahatlığ... | bu düş içre ‘azîm devlet...||2
yä ibn...] M4/20 ayä oğul...MK3v9...burja | ...körinür...||3...sübhänuja... | kıla emdi] M5/l...sübhänige
| ...kılur emdi || 4...emânetdûr sakla oğul | ...bu düşûgi...] D3vl4...emânet söyledüm yâ oğul |...bu
düşügni...K4r2...emânet yâ oğul MK3v 11...emânet aya sağa aya oğul | ...düşürji hîç kimseye sen
aytmağıl M5/2...cânım oğul | bu düşürjni hîç kimsege sen aytmagil || 5...k:ılmasun...] D3vl5
kılmasunlar K4r3...keyd kılmasunlar MK3vl2 şarja keyd kılmasunlar... | âdem şeytân...M5/3 âdemîler
kînesinden key saklanğıl | âdemîge... || 6 eğer düşür)...] M5/4 ger ağmaz kim uşbu esrar zahir ola |
kardaşlanrj...haber bile (MK’de yok) || 7 ibtidası bize...] D4rl ibtidâen bu...K4r5 ibtidâen bize...
(MK’de yok)||8...bu razımı] K4r6 bu râzımnı...(MK’de yok) ||9 bu düşügi...] K4r7 bu düşürjni...
(MK’de yok) ||

193
B4vl0 vardı ya' kûbug bir ögey kızı
ol işitmiş evvel ögden uşbu sözi
B4vll kovuçulardan beklesûn halik sizi
varıp kardaşlarma aytur emdi

B4vl2 kardaşıgız yûsuf bir düş körmiş

on bir yulduz ay kün aga secde kılmış
B4vl3 atağız ol düşni eygü yormış
ben işiddüm eygü te ’vıl kılur emdi

B4vl4 kardaşlan anı işidüp günâh kıldı

hasedleri günâhları ğâlib oldı
B4vl5 cümlesig hâtınna ğuşşa yağdı
demeşüben bâtıl tedbir kılur emdi

B4vl6 eğer ol düş yerine kelür ise

yûsuf ulu pâdişâh olur ise
B5rl cümlemiz aga hıdmet kılur ise
ol bizlere katıc ârdur derler emdi

B5r2 yüsufı biz katumıza ündeyelüm

ne düş körmiş sorayalum izleyelüm
B5r3 aga lâyık rây-ı tedbîr eyleyelüm
bu ahvâli biz hakikat bilelüm emdi

10 vardı ya'küburj... | ...işitmiş...] D4r4 var idi ya'kübmrj...K4r8 bar idi ya'küb... | ...işitmiş idi...
MK3vl3 var idi...ögey kızı | ...ikisinden uşbu...M5/6 var idi ya'küburj bir ögey kızı | ...bu ikiden uşbu
...|| ll...aytur emdi] D4r5...ol aydur emdi MK3vl4 kovcacılardan büklesün... | barup...aydur emdi
M5/7 kovuçılardan büklesün hälık süzi | varup... || 12...yulduz] D4r6...ulduz MK3vl5 kardaşupuz...
|ay kün on bir yulduz arja...M5/8...bir kün bir düş... | ay kün on bir yulduz aga...|| 13...düşni
eygü... | ...te’vîl kılur...] D4r7...düşi eygü... | ...te’vîl kıldı...K4rll...düşi edgû... | ...işitdüm edgû te’vîl
kıldı MK3vl6 atarjuz ol düşi eygü yormuş | ...işitdüm eygü te’vîl kıldı emdi M5/9...ya'kûb anı cdgü
yormış|ben işitdüm edgû te’vîl kıldı emdi|| 14...işidüp günâh kıldı | hasedleri günâhları...] D4r8...
körüp keyd kıldı | hasedleri keydleri...K4rl2 ve M5/10...keyd kıldı | hasedleri keydleri...
MK3vl7...işidüp kîne kaldı | küller haşedleri ğâlib... || 15 cümlesirj Ijâtırın... | ...kılur...] D4r9 ve K4rl3
cümlesinii) hatırına... | ...kılurlar...MK4rl...hâtınpa... | temeşüben...kılurlar...M5/ll cümlesinii)
hatırına... || 16...ise... | ...ulu ...ise] M5/12...kelür olsa|...uluğ pâdşâh olur olsa MK4r2...kelür
erse |...olur erse ||B5rl...kılur ise] M5/13...kılur olsa MK4r3...kılur erse | ...katığ 'ärdur derler...
|| 2...sorayalım izleyelüm] D4rl2... soralım MK4r4...sorayalum bileyelüm M5/14... ündeyelüm |...
sorayalum izleyelüm || 3...eyleyelüm | ...biz hakikat...] M5/15...eyleyelüm | ...hakikat biz bilelüm... ||

194
B5r4 aldayuban yûsufi ketürdiler
on karındaş yığlaşu oturdılar
B5r5 cümlesi tevazu' lığ ketürdiler
ne düş kördüg bize ayğıl derler emdi

B5r6 yüsuf düşi arjlarğa hergiz aytmaz

ata kavlin bozmağa reva körmez
B5r7 buyuruban yalm söz hem söylemez
nâ-çâr olup' acâyibe kahır emdi

B5r8 kardaşlan cümlesi öre durdı

ikin ikin yüsufa gene şordı
B5r9 kamulan yüsufa çok yalvardı
her birisi tevâzu' lık kılur emdi

B5rl0 kördügürj düşni bizden pinhân kılma

gümân içre sakınç içre hayrân kalma
B5rll yâ karındaş sen bizi düşmen körme
ne te ’vîl kıldı râzıg ayğıl emdi

B5rl2 kardaşlarm hâtınn kırumadı

râzm kizlep ayruk söz deyümedi
B5rl3 şıddîkdı yalan hem söylemedi
na-çâr olup sırrın' ayân kılur emdi

.yüsufi
4.. ketürdiler | ...on kanndaş...oturdılar] D4rl4...keltürdiler | ...on kardaş...olturdılar K4r4...
yüsufhı... | on kardaş...oturdılar M5/16 ündeyüben...keltürdiler | ...yığlaşup... || 5 cümlesi tevazu'lığ
ketürdiler | ...kördür)...] D4rl5 tevazu' temänlık ketürdiler K4v3 teväzu'lık eyleyüben yalvardılar
MK4r7 tevazu' temlik hem kosterdiler | ...derler emdi M5/17...teväzu'lık... | ...bize a'lem kılğıl emdi
|| 6...düşi...hergiz aytmaz | ...bozmağa...] D4rl6...düşni...aydu birmes | ...smdurmağa...K4v5...düşin
anlara hîç aytu vermez | ...sındurmağa reva körmez MK4r8...düşin anlara aytı vermez | ata sözin
sundurmağa...M5/18...düşin anlara aytu vermez || 7 buyuruban yalın söz hem... | nâ-çâr olup...] D4vl
yok deyüben yalan dağı söylemez K4v6 yok deyüben yalan dağı söz deyümez | bu iş içre...MK4r9 yok
deyüben yalan söz...M5/19...hîç sözlemez | hayran olup... || 8 kardaşlan cümlesi... | ikin ikin yusufa...]
D4v2 on kardaş kamusı...K4v7 on kardaşlar kamusı... | ikin ikin ol yüsufa...MK4rlO on kardaş
cümlesi öre turdı||9 her birisi...kılur...] K4v8 cümleleri teväzu'lık kılurlar...MK4rl 1 her biri
teväzu'lık kılurlar...|| 10...düşni...] M6/l...düşi...MK4rl2...düşürj bizden... | ...sakınç içre...|| 11 yâ
karındaş...] D4v5 yâ kardaş sen bizleri...K4vlO yâ kardaş bizleri düşmân körme MK4rl3 yâ kardaş
sen bizleri düşmän...M6/2 ayâ kanndaş...bizleri... || 12 kardaşlarm hatırın kırumadı] D4v6 kardaşlan
hâtınn kıyumadı K4vll kardaşlan hatırını kıyumadı MK4rl4 kardaşlan hâtınn kıyumadı | ...ayruksı
SÖZ...M6/3 kardaşlan hatırın koyumadı || 13 şıddîkdı...hem söylemedi] D4v7 ve K4vl2 şıddîk idi yalan
söz deyümedi MK4rl5 şıddîk idi yalan söz söylemedi M6/4 şıddîk erdi yalan söz söylemedi ||

195
B5rl4 anı işidûp bayağı dek oldılar
yüsufa hergiz yârî kılmadılar
B5rl5 yüsufug düşin kertü bilmediler
hakikat bu sözc illet derler emdi

B5rl6 kel varalum atamıza söyleyelüm

yüsufi atamızdan dileyelüm
B5vl alıp iltip bir dürlü iş eyleyelüm
yâ öldürelüm yâ yırakğa satalum emdi

K5r3 atamıznıg kaşında pes biz kalalım

' ale’d-devâm sevüklüler olalım
K5r4 atamıza yalançılık biz kılalım
biz muhterem biz mûkerrem olalım emdi

B5v2 atamız anı bizden artuk sever

anırj yüzin körmege yawlak ever
B5v3 inçi verür bizden aga bizden artuk tafar
anı bizden asn artuk sever emdi

B5v4 keldiler selâm hıdmet eylediler

müşfikin reva edüp söylediler
B5v5 isrâ’ılden yüsufi dilediler
bizümle beyle varsun derler emdi

.oldılar
14.. | ...yân kılmadılar ] D4v8...olmadılar | ...yânı kılmadılar K4vl3 anı işitüp bayağı dek
olmadılar | yüsuf sözin hergiz bäver kılmadılar MK4rl6...olmadılar | ...hergiz bäver kılmadılar M6/5...
olmadılar | ...bäver kılmadılar || 15 yüsufug düşin... | ...bu söz c illet...] D4v9 yüsuf düşi... | hakikat
yüsuf ğıllet derler...K4vl4 yüsuf düşi... | yüsuf sözi tahkike ğalat derler emdi MK4rl7 yüsuf düşin
anlar kertü... | ...yüsuf sözi yalan derler...M6/6...sözi ğalat... || 16 kel... | yüsufı...] K5rl kel... ] ol
yüsufi... MK4vl...atamızdan sorayalum M5/7...söyleyelüm | ...dileyelüm||B5vl...bir dürlü iş
eyleyelim] K5r2...anda heläk eyleyelim MK4v2 ...iltep...iş işleyelüm M6/8 alup iltüp...eyleyelüm |
öldürelüm yâ ırakğa... || K5r3 atamızmrj...] M6/9 atamız kaşında biz kalalım | hemîşe sevüklü biz
olalum|| K5r4...yalançılık...] M6/10...eygü tlmär biz kılalum | ...olalum... [| 2 anıt) yüzin...ever] D4vl2
yüzürj...ewer K5r5 anug...körmeklige...MK4v3 anur)...yavlak... || 3...artuk tafar | ...asn artuk...]
D4vl3...üküş tavar | ...iki artuk...K5r6 inçi mercän bizden aça artuk tağar | ...asn yavlak...MK4v4 incü
berür bizde artuk kıvar | ...eygü artuk...M6/12 inçi verse aga bizden artuk verür | ...iki artuk sever || 4
keldiler... | ...reva edüp söylediler] D4vl4...revâ körüp sözlediler K5r7 cümle kelip... | her birisi reva
körüp söylediler MK4v5...revâ körip...M6/13...revâ eyleyüben... || 5 isrâ’ılden... | bizümile...] D4vl5
ve K5r8 bizüm ile...K5r8 yâ babam isrâ5îldin...MK4v6...derler emdi ||

196
B5v6 yâ baba yüsuf bizümile beyle varsun
koy katında bizümile beyle yörüsün
B5v7 fehmi artsun hatırı rüşen olsun
keçe yene hıdmetge kelsün emdi

B5v8 elvan yerler akar suwlar cümle körsün

şahralarda rawzalarda çiçek dersün
B5v9 kördügünden size kelip haber versün
siz dirjlegiz ol sözlesün derler emdi

B5vl0 ya'küb anı işitdi sakmç Qaldı

ğuşşa birle kadğudan bağrı yandı
B5vll kendü bir düş körmişdi anı arjdı
yüsufa destur vermez komaz emdi

B5vl2 yac küb aydur düne bir düş kördim

düşüm içre on bk kuzı körer idim
B5vl3 saklar iken birisin yava kıldım
elimden kurtlar alıp kider emdi

B5vl4 anlar aydur yüsufı biz saklayawuz

kardaşumız kaçan Qurda kapdurawuz
B5vl5 ‘ âlem kürdin karawuz öldürewüz
sewgülümiz yüsuf üçün derler emdi

6 yâ baba...bizûmile... | ...bizümle...] D4vl6 ve K5r9...bizüm ile... | ...bizüm ile...MK4v7...bizüm ile

yüsuf bele varsun | bizüm ile koy katoda bele...M6/15 bizümile yüsufurj böyle... || 7...hizmetge kelsün]
D5rl...hizmetge böyle kelsün MK4v8 keçe yene...M6/16 keçe yene hıdmetige... || 8...suwlar ... |
şalıralarda...] K5rl 1...sular... | hazarlarda rawzalardan..MK4v9...akar şular... | ravzalarda dürlü dürlü
şiçek dersün M6/17...sular... || 9...size kelip... | siz diglegiz...] D5r3 ...kelip sağa... | sen dırjlağıl...K5rl2
siz dürjlegiz...MK4vlO...kelüp size... | ...diglepüz ol sözlesün deyür emdi M6/18...kelüp... | siz
diglerjüz ol sözlesin... || 10...işitdi...sakınç kıldı | ...kadğudan...] D5r4...işidüp sakınç sundı K5rl3...
işitüben sakmç sandı | ...kadğusundan...MK4vll...işidüp sakınç sandı | ...kayğudan... M6/19... işidüp...
sandı | ...kayğurdı... || 11 kendü...körmişdi... | ...vermez komaz emdi] D5r5 kendüsi...körmiş...
| ...vermez emdi K5rl4 yüsufa destur vermez komaz...MK4vl2 kendüsi bir tüş körmiş anı ögdi
M6/20...körmiş erdi... | yüsufğa... || 12...düne... | ...körer...] K5rl5...aydur ben bir düş... | ...küter idim
MK4vl3...ben bu dün bir... | ...körer idüm M6/21...aytur düne ben bir... | ...küder idim|| 13...yava
kıldım... | elimdem...] D5r7 yok kıldım | hakikat elimden kurt Qapdı emdi K5rl6 ...yava
kıldum | hakîkatde elimde kurt kapar emdi MK4vl4 körer iken birisini yoyu kıldum | hakikat elimdem
kurt kapar emdi M7/1 hakikat elimden kurud kapar emdi|| 14...aydur...] K5vl...aytur...
MK4vl5...saklayavuz | Qardaşımızı kaçan kurta kapduravuz M7/2...saklayavuz | Qardaşımız kurtdan
kaçan kapduravuz|| 15...kurdın... | sevgülümiz yüsuf üçün...] K5v2 'âlem kurtnı... | ...yüsufçün...D5r9
‘âlem kurtug... | vah veyle yüsufçün...MK4vl6 ‘âlem kurtın karavuz öldürevüz | dâdıla yüsuf
içün...M7/3...Qurdm karavuz öldürevüz | vallahi yüsuf üçün... ||

197
B5vl6 yacküb aydur ol eyle olmaz imiş
yüsufum sizügle varmaz imiş
B6rl ol işi hem özüm reva körmez imiş
yüsufsuz nefsüm karâr kılmaz emdi

B6r2 anlar bu kez yüsufı aldadılar

atamızdan sağa destür alduk derler
B6r3 bizümile temaşaya kel dediler
rawzalarda dürlü kuşlar konar emdi

B6r4 yûsuf aydur destür verserj özüm varsam

ulularum birle kolma varsam
B6r5 teferrüc makamların közin körsem
keçe yene hıdmetge kelsem emdi

B6r6 isrâ ’îl yüsufa destür vermez

bir dem ayrulmağa reva körmez
B6r7 bu oğlannug kögli kayda özi durmaz
boynuna salmuban yalvartır emdi

K5vll yûsuf aydı bilürem meni sever sen

sevmegignig delili nedür ayğıl sen
K5vl2 sevmegignig sözi birle yörümez sen
ulularım birle meni ıdgil emdi

16..
.Oİ eyle... | ...imiş] D5rl0...olmaz ermiş K5v3...ol iş eyle... | hem yüsufutn siznirj ile...MK4vl7
...öyle olmaz ermiş | ...sizirj ile varmaz ermiş M7/4...Oİ iş eyle... | yüsufiım siznirj ile... || B6rl yüsufsuz
nefsüm...] K5v4 yüsufsuz hiç nefsüm...MK5rl ol işni özüm reva körmez ermiş || 2...kez... | ...şarja
destûr alduk derler] D5rll...sen destür al dediler K5v5...kezin... | ...seni destür...MK5r2...sen destur al
dediler M7/6...sen destür alğıl derler|| 3...dedier | rawzalarda...] D5rl2 ravzalardan K5v6...kel derler |
ravzalardan...MK5r3...dediler|ravzalarda...||4...özüm varsam | ...kolma varsam] D5rl3...öre dursam
| ...koy katma varsam K5v7...öre dursam | ...koylar yanına barsam MK5r4...aydur destür bile varsam |
koy katında ulularım bile olsam M7/8...öre dursam | ulularım birle anda böyle varsam || 5 teferrüc...]
K5v8 körjlüm açlup cevelân kılıp bu kün yörûsem MK5r5...közüm körsem | keçe yene hıdmetüge...
M7/9...özüm körsem]keçe yene hıdmetige...||6...vermez| ...reva körmez] D5rl5...vermes| ...reva
körmes K5v9...yüsufhı hîç destür... | ...hergiz reva körmez MK5r6 hîç bir dem...M7/10...andan
ayrulmağa... || 7 bu oğlannug körjli kayda... | boynuna salınuban...] D5rl6 bu mağbünuj körjli kopdı
...K5vl0 bu oğlan anırj köpli özi durmaz | boynına asıluban...MK5r7 yüsufurj körjli kopdı evde
durmaz | boynuna salmuban...M7/l 1 mağbünnırj körjli kopdı karâr kılmaz ||

198
K5vl3 ya'küb anı işidûben öre kopdı
yüsufug adaknı üstünde ağnadı
K5vl4 yüsufum netek sözüg sıyayın dedi
hak hükmüge rızâ boldum deyür emdi

K5vl5 yarın kardaşlanga kavşup ıdasın

bu keçe koynumda bağnmnı basaym
K5vl6 ol körüklü yûzüg toyunça köreyin
bunı aydup ağlap ağlap düşer emdi

B6r8 izäcäce kazaen el ‘umye’l-başar2

kaza kelse beşaret kuldan kider
B6r9 allâhnıg hükmi kelse kimge bakar
lâ-büdde anıg hükmi olur emdi

BörlO yarlı ya'küb bu tedbîre râzî oldı

yüsufiı vermeğe ikrar kıldı
B6rll oğlanları birle muhkem vac de kıldı
sizügle yarın varsun deyür emdi

B6rl2 aydur olsun yarın beyle ilteyesiz

nevbetleşü eginigize köteresiz
B6rl3 hurrem bile nigâr kösteresiz
nefsi kögli şâd-kâm olsun emdi

B6rl4 isrâ’ılden mum işidüp sewündiler

on karındaş ikin ikin demeşdiler
B6rl5 yüsufi öldürelüm dep andlaşdılar
ğuşşasmdan kurtulalum derler emdi

8 beşaret...] K6rl beşaretler kuldm...MK5r8...közden kider M7/12...aldayan kider||9...kelse kimge

bakar...] D5v2...olsa kimdür yıkılır K6r2...olursa kimdür yıkar MK5r9 anurj hükmin kemdir
yıkar | ...anug hükmi...M7/13 allâhdm hükm olsa kime... | lâ-büddür kim ola... || 10 yüsufi...] K6r3 pes
yüsufi vermekliğe ikrâr...M7/14...vermeklige ikrar... || 11 sizügle...deyür emdi] D5v4 sizüp ile...varsun
emdi MK5rll sizirj ile...M7/15...bile muhkem... | siznig bile || 12 aydur... | nevbetleşü eginirjize...]
D5v5 aydur varsun yarın... | yüsufi nevbetleşü köteresiz K6r5 izin verdüm yann...MK5rl2 yarın
yüsufi bele ilteyesiz | ...eginügize köteresiz M7/16 yüsufi nevbetleşü köteresiz || 13...bile niğâr... |
nefsi körjli...] D5v6...hoş nigârlar... | nefsi âri...K6r6...birle hoş yazılar... | nefsi âri... MK5rl3...ile hoş
nigarlar... | nefsi anğ kögli şâd-kâm olsun... M7/17 hürmet edüp hoş tîmâr eyleyesiz | ...âri köıjli... ||
.munı...
14.. | on karındaş...] D5v7...bu sözi... | on kardaş...K6r7 isrâ5îldin...işitüp...MK5rl4...bum
işidüp sevindiler | on kardaş...M7/18...bunı...sevündiler|| 15 yüsufi... | ...andlaşdılar] D5v8...antlaşdılar
K6r8 andan yüsufı...MK5rl5...deyüp... | ...derler...M7/19 öldürdüm yüsufi dep ant içdiler ||

2 “Kaza kekliğinde göz bağlanır”.

199
B6rl6 andan dönüp ewimize kirü varalum
cümlemiz ağlaşalum nevha kılalum
B6vl yüsufı kurt yedi dep işiddürelüm
atamızdan artuk zan kılalum emdi

B6v2 şorjra dönüp hatâmuza tevbe kılalum

kılduğumuz ma' şiyetğa mukırr kelelüm
B6v3 andan şorjra müdâm tâc at üze bolalum
tevbemizi tewäb kabül kıla emdi

B6v4 ol tün keçti yarandası erte boldı

‘ ale ’ş-şabâh on kanndaş hâzır oldı
B6v5 cümleleri isrâ’île selâm kıldı
egü sözin yüsufı derler emdi

B6v6 anı işidûp yacküb nebî varsun dedi

kögli zân yığlayu öre durdı
B6v7 kendü elin yüsufug başm yuwdı
darayuban uzun saçm örer emdi

B6v8 aş yedürdi kendüsi suw üçürdi

eginine dürlü dürlü ton kiyürdi
B6v9 tonnı yıpar birle yazlandurdı
közlerine sürme dağı dartar emdi

16 andan...ewimize... | ...nevha kılalum] D5v9 andm...atamıza... | ...näliş kılalım K6r9 andan-

atamıza |...hep cümlemiz ağlaşup...MK5rl6...kirü atamıza varalım M7/20...atamıza hep varalm | ...
cüş edelüm||B6vl...işiddürelüm] D5vlO ve K6rl0...işitdürelüm MK5rl7...deyüp işitdürelüm | ...
zänlık kılalım...M7/21...kurd yedi dep işitdirelüm | ...kılam... ||2...ha{ämıza...] MK5vl...müdam
hatâmıza tevbe kılam | ...ma'şiyete ikrar kılam M8/l...hatâmızğa tevbe kılam | ...ma'şiyetge...
||3...üze... | tevbemizi] D5vl2 tevbelerimizi K6rl2 ...üzre...MK5v2 ...üzre olam M8/2...üzre bolam]|4
'ale’ş-şabälj...] D5vl3 ve K6rl3 ...yanndası erte boldı | on karındaş 'ale’ş-şabäh öre durdı MK5v3...
yanndası erte boldı | on Qardaş ‘ ale ’ş-şabâh öre turdı M8/3 ol dün keçti yanndası... | on kanndaş
'ale'ş-şabâh öre durdı||5 egü sözin...] D5vl4 eygü söz...K6rl4 eygü söz yüsufı dilerler emdi MK5v4
eygü sözden yüsufı diler emdi M8/4...eygi sözle yüsufı dilerler... || 6 körjli zan...] K6rl4 körjli dar
yığlayuban...M8/5 özi dai)i...MK5v5 körjli tanğıp yığlap eve kirdi || 7...yüsufui)...] D5vl6...yûsufnırj...
MK5v6 kendü eliyle...yudı | tarayuban...şaçın...M8/6 kendi eliyle...yudı || 8 eginine...] K6rl6 egine...
MK5v7...şu içürdi M8/7...su içürdi | ...dürlü elvan ton kiydürdi ||9...yazlandurdı] K6vl...bezendürdi
MK5v8...yıpar birle ıslandırdı | ...tartar emdi M8/8... {artar... ||

200
BövlO ibrâhîmc imamesin başma çaldı
ismâ'îl kemerini kuşandurdı
Bövll ishâk sawçı donbäln? hem kiyürdi
bardağına suwın dağı koyar emdi

B6vl2 köndûrdi yüsufı öpe kuça

ısmarladı her birine uçdan uça
B6vl3 erte kelüg sizler uşbu keçe
âh ol keçe kaçan bolur deyür emdi

B6vl4 emânet yüsufı saklayasiz

nevbetleşü egigize köteresiz
B6vl5 cümlegiz eygü tîmâr hem kılasuz
bu söz ile bunları köndürür emdi

B6vl6 pes yac küb yol üze turu kaldı

yüsufı köterip anlar yola kirdi
B7rl cümleleri sewünüşüp alıp vardı
dîne miskîn ağlayu yügürür emdi

B7r2 yac küb aydur yâ kızım kança varur sen

ne ma'nîden ağlayu yügürür sen
B7r3 tac accül birle yüsufa yetermü sen
kardaşlan temaşaya ilter emdi

10 İbrahim... | istnâ' îl kemerini...] D6r3 ishâk zebîh kemerini...K6v2 ibrâhîmnirj... | ishâk zebîh
kemerini...MK5v9 İbrahim jjalîl... | ishâk zebîh kememi kuçandurdı M8/9 İbrahim imamesin... | ishâk
zebîh kemerini... || ll...donbâlni hem kiyûrdi... | ...suwın...] D6r4...zenbîline azuk İçildi | ...sufin dağı...
K6v3...zenbîline azuk kıldı | ..suvı dağı...MK5vl0...şavçı zenbîline azık koydı | bardağına şuvın...
M8/10 ishâk savçı zenbîline azık koydı | bardağına suyun dahi... || 12...yüsufı... | ...her birine...] D6r5...
bir birine K6v4... ol yüsufhı...MK5vll ışmarladı...M8/ll...uçdın uça || 13...kelig | ...kaçan bolur...]
D6r6...kaçan kelür ...K6v5...kelürj sizler... | ...kaçan kele deyür...MK5vl2 erte kelüg...uçbu keçe | âh
keçe kaçan kelür deyürler...M8/12...dedi sizler... | ol keçe kaçan kelür deyür... || 14...yüsufı...] K6v6...
kurddan yüsufı siz sallaya siz MK5vl3...yüsufı siz saklayasiz | ...eginügze...M8/13 emânetdür... |...
egitjizge... || 15 bu söz ile buglan...] D6r8...murjlan...K6v7 bu sözle bunlan...MK5vl4...tîmâr siz
kılasiz | ...bunları... M8/14...tîmârlar kılasiz | ...sözile yüsufı köndütür... || 16...üze turu kaldı |... köterip
anlar...] D6r9...üze oturur idi | ...anlar köterüp...K6v8 pes ol ya'küb yol üzre turakaldı | ...köterüp...
MK5vl5...üzre otura kaldı | ...köterüp...M8/15 ya'küb savçı yol üzre tura kaldı | ...köterüp yola... ||
B7rl...sewünüşüp... | ...ağlayu...] K6v9...sewünüşüben... | ...yığlayuban...MK5vl6 cümlesi sevünüşüp
alup...M8/16...sevünüşüp alup...(D’de yok)||2...yâ kızım kança... | ...ağlayu...] K6vl0...ağlayuban...
MK5vl7...yâ kızım kanca barasın M8/17...kızım ne varur...||3...yüsufa...] K6vll...sen yüsufa...
MKörl ta' cîl birle...yeter müsün M8/18 ta' cîl...yetelmez sen ||

3 Metinde kelime “donbâl "şeklindedir. Muhtemelen yanlış yazılmıştır.

201
B7r4 dîne miskîn dönmedi yûgûrûp yetti
yetûben yüsufug elin tuttı
B7r5 yâ yüsufum dörj teyû çok yalvardı
kardaşlan kayra dönüp buşar emdi

B7r6 yalvarur yarh dîne kirü dönmez

kardaşlan buşduğun hem işitmez
B7r7 berk tuttı yûsufiıp elin komaz
yâ yüsufum döngil teyû ağlar emdi

B7r8 anlar yüsufi eginine köterdiler

bir kaşnırj eteğine aştırdılar
B7r9 yarh ya'küb bakakaldı kanın ağlar
dîne dağı ağlayu döner emdi

B7rl0 dîne aytur bu sâ' at yatur idim

düşüm içre ağlayu varur idim
B7rll yâ ebeti düşümde on kurt kördim
elimizden yüsufi kaparlar emdi

B7rl2 anı işidüp yac kûb nebî mahzün oldı

hemân-dem ğuşşa birle bağn yandı
B7rl3 işitüp beğâyet pişman oldı
ikilesi ökünç birle ağlar emdi

4 dîne...yetti | yetûben yüsufug elin...] D6rl2...yetdi | yetüp yüsufhırj elin muhkem dutdı K6vl2 ol
dîne...yetdi | yûsufnırj elin yetüp muhkem duttı MK6r2... yetdi | ...tutdı M8/19...yetdi | ...yüsuf elin
muhkem tutdı || 5 yâ yüsufum dörj teyû çok...] D6rl3 yüsuf dirjle deyü köp...K6vl3... döngil...
MK6r3...döngil deyü çok... M8/20...döngil teyü... ||ö yalvarur yarh dîne... | ...buşduğun hem işitmez]
D6rl4 yarlu dîne ağlayu...K6vl4 yalvaruban... | ...buşduğunı işitmez MK6r4 yarh dîne ağlayu... |...
buşduğın...M8/21 yarlu dîne... | ...buşduğmı hîç... || 7...tuttı...yûsufut] elin komaz | yâ yüsufum...teyü
ağlar...] D6r15...dutdı...yüsufiug elin koymaz | yâ yüsufım...deyû yalvarur...K6vl5...dutdı...koymaz
| ...dep yalvarur emdi MK6r5...tutdı yüsuf elin koyu vermez | ...kirü döngil deyü yalvarur emdi
M9/l...dutdı...koymaz||8...yüsufı...] M9/2...anda yüsufi köterdiler | bir kaşıt) arkasma...MK6r6 pes
anlar yüsufi köterdiler | bir kaşnutj arkasına... || 9... kanın ağlar] M9/3...bakakaldı zan ağlar MK6r7...
miskîn dağı ağlayu... || 10 aytur ben bu...yatur idim | düşüm üçre ağlayu varur idim] D6v2 aytur ben
bu...yatu erdim...düşümde ağlayu öre duru erdim MK6r8... aydur ben bu sâ‘ at uyur idüm | uykumdan
ağlayu öre durdum M9/4...ben bu sâ'at... | ...öre durdum || 11 elimizden yüsufi Çaparlar emdi] D6v3
yüsufi elimizden alıp kapar emdi MK6r9... kördüm | yüsufi elimizden kapdı emdi M9/5...kurd... |
yüsufhı elimizden kapar...|| 12 anı işidüp ya'küb nebî|...bağn yandı] D6v4 ya'küb bu düşi
işidip-.merjzi şoldı MKörlO ya'küb aydur bu düşi işidüp mahzün ... | ...begzi şoldı M9/6 ya'küb anı
işidüp... | ...berjzi şoldı|| 13 işitüp beğâyet...] D6v5 ya'küb yavlak işidiben...MK6rl 1 işidüben ya'küb
pişman... | ...ökünçisi ile ağlar...M9/7 yüsufi verdiğine pişman... | ...birlen... ||

202
B7rl4 anlar yüsufı bir kaşa aştırdılar
kaşnı aşurğaç itüp yere düşürdiler
B7rl5 azukın ite verüp yedürdiler
bardağından suwın dağı dökerler emdi

B7rl6 yarlı yûsuf yanlannça yayan yeldi

kardaşlan kaşd kılduğm beyân bildi
B7vl hakikat anlardan gümân kıldı
gümân birle ahvâllerin sorar emdi

B7v2 yûsuf aydur yâ kardaşlanm ümîdlerim

nete beyle kılur siz kardaşlanm
B7v3 neşe böyle azar siz c azizlerim
ben sîzlere ne suç kıldum deyür emdi

B7v4 anlar aydur sen yalan düş kördüq

yalan düş ile bizden sewüklü olduq
B7v5 atamıza ol düşqi sen yorduq
bu kün anıq bedelidür bilgil emdi

B7v6 yarlı yûsuf ağlayu ardım deyür

suwsızlıkdan yavlak zac îf oldum teyür
B7v7 ayaklarım ağnk oldum teyür
kardaşlan hiç nesneye bakmaz emdi

14 anlar... | kaşnı aşurğaç...] D6v6 kaşuğa aşkaç itüp...M9/8 yüsufı hem bir kaşa... | kaşdın aşkaç atup
yere...MK6rl2...kaş aştırdılar | bir kaş yere ilteyü düşürdiler|| 15...suwın...] D6v7...sufın yere...
MK6rl3 azuğunı itke verüp... | bardağından şuvın...töker emdi M9/9 azuknı ite... | ...suyun... döker...
|| 16 yarh yûsuf...] (burada satırlar birbirine karışmıştır.) MK6rl4...yâranlannca yabanladı (D’de
yok)||B7vl...anlardan...sorar emdi] D6v8...anlar... | ...birle ahvâllerin ‘azizlerdim MK6rl5... anlara
gümân kıldı M9/11...anlara bed-gümân... || 2...yâ kardaşlanm... | ...kardaşlanm] M9/12...aydur
kardaşlanm... | ...‘azizlerim MK6rl6...aydur kardaşlarum ümîdlerüm | niçün böyle kılasiz ‘azîzlerüm
(D’de yok) || 3...azar siz ‘ azizlerim | ben...] D6v9...azadur siz kardaşlanm | men sîzlere ne suç kıldım...
MK6rl7 nete böyle aydur siz kardaşlarum | ...ne suç etdüm...M9/13 nişe böyle eder siz üyelerim | men
sîzlere ne suç kıldım... ||4 anlar...düş ile bizden...] D6vl0 toğanlar aydur sen... | ...düşe bizler sevüklü
oldur) MK6vl...sevüklü...M9/15...düşle... sevüklü... || 5 düşni...bedelidür bilgil...] D6vll...düşi... | ...
mekridür derler...MK6v2...ol düşi yontduıj M9/14...düşi sen hûb... | ...cezâsıdur... || 6 yarh... | ...teyür]
D6vl2 yarlu... | ...yawlak za‘îf oldum diyür MK6v3...eridüm deyür | susuzlıkdan yavlak...deyür
M9/16...ardum deyür | susızlıkdan... || 7...ağnk oldum teyür | hîç nesneye bakmaz...] D6vl3 ağru
kaldım deyür...hîç kimsene bakmazlar...MK6v4 ayaklarum ağndum kaldum deyür | ...hîç sözine
bakmaz...M9/17...ağndı kaldım... ||

203
B7v8 bu kün sağa asığ kılmaz düş kördügüp
düşüpi atamıza yorduğup
B7v9 kendüzüpi bizden sewüklü eyledüp
bu kün sağa anıp mekri değdi emdi

B7vl0 şem'üna sığınur ise karşu kapar

rävil dutup uruban saçm çeker
B7vll hem yawuz kaşd laldılar andan beter
her birüsi bir dürlü kaşd kılur emdi

B7vl2 rävil saçm çekiben yere serer

keltürûp yüsufı öldürüp der
B7vl3 dîne aydur esirgemep yeterüp der
şart kılup ikilesi urar emdi

B7vl4 oluk sâc at hâzır keldi la' în iblîs

bu iş içre hased kılu kirdi iblîs
B7vl5 bu on kardaş niyyetin kıldı hasîs
cümlesin bâtıl yola dartar emdi

B7vl6 bu yalançı oğlançığı öldürüp der

uşbu yalan düş ta' bîrin yetirüp der
B8rl yalançılık cezâsın bildürüp der
bid' ad üzere rây-ı tedbîr kılur emdi

8..
.asığ kılmaz... |...yorduğu,]] D6vl4...asığ kılmas... | ...yordurduğu^ MK6v5 düşüqüzi atamıza
yorduğurj (M’de yok) || 9 sewüklü eyledürj...] MK6v6...sevüklü...(D ve M’de yok)|| 10 şem'üna
sığunur ise...] M9/18 şem'üna sığınursa... | ...urup dögüben saçm...MK6v7 şem'üna sığınursa... | rävil
dunp yügürüben şaçm yolur || 11 hem yawuz... | her birüsi...M9/19 ğaynlan kaşd kılurlar andm
beter | ...birisi urar üçün kovar emdi (MK’de yok; D’de 2. Misra yok) || 12 rävil... | keltürürj...] D7rl ol
saçın çekiben... | keldürüg...(MK’de yok) || 13 esirgcmerj... | şart kılup...] D7r2...aytur esirgeme... |
başa rikkatle ikilesi urarlar...MK6v8...yetürirj deyür | ...ikilesi... || 14 hased kılu kirdi...] D7r3 kılu kördi
mekr...MK6v9...iblîs la'ln | bunlara kılardı mekr iblTs || 15 niyyetin...haşiş | cümlesin ...] D7r4 bu on
kardaş niyyeti kıldı cem' | cümlesini...K7r4...niyyeti kıldı tahassüs | cümlesini...MKövlO cümlesini...
tartar emdi || 16...oğlançuğı... | uşbu...yetirüg...] D7r5...oğlançuknı... | uşal... ta'bîrin yedürürj der K7r6
...oğlançuknı... |uşal yalan düş ta'bîr bildürürj der MKövll...yalancı oğlancuğı öldürig... | ol yalan
düş...yetürig der||B8rl yalançılık cezasın... | ...üzere...] D7r6...cezânı... | bid'ad üze...K7r5 bu
yalançılık cezâsını...MK6vl2 yalancılık...körküzirj der | bid'ad üzre... ||

204
B8r2 munı işidüp bunlar dağı beter oldı
tedbîrleri yüsuf üzre ğâlib oldı
B8r3 yüsuf bu kez hâl bu imiş bayık bildi
datlu candın bayık ümîd keser emdi

B8r4 yüsuf aydur bağa kaşd kılurmu siz

la'în şeytân sözine uyurmu siz
B8r5 benüm' azîz camımı tuyarmu siz
kardaşlığı kesdügüz mü benden emdi

B8r6 kaşd kılduguz bayık beni öldürür siz

tolun ay tek nürlu yüzim soldurur siz
B8r7 atamıza ahvâl neçük bildürür siz
sorar erse cevâb vermek kerek emdi

B8r8 mahrum mahzun koyar siz isrâ ’îli

hasretile köydürür siz ol zelîli
B8r9 ey kardaşlar körmez mü siz ol celîli
uşbu işni celîl revü körmez emdi

B8rl0 hâlim dişvâr tenüm mecrüh köglüm mağmüm

nä-gäh düşdim bu mihnete men bir mazlüm
B8rll ey dhîğa atam yac küb kaldı mahrüm
bundan şogra beni kandan körer emdi
2 mum işidüp bunlar... | ...üzere ğâlib...] D7r7 bu sözi işidüp...bular... | ...yüsuf üze artuk...K7r7 am
işitüp bular...MK6vl3 ol sözi işidüp anlar... || 3...bu kez hâl bu imiş... | ...cândm...keser...] D7r8 yüsuf
hâl ne imiş... | ...keser...K7r8...bu kez hâl ne imiş... | datlu candın bayık ümît keser ...MK6vl4 bu kez
yüsufa ermiş ecel bayık... | tatlu candan bayık ümîd keser...(M’de 12-3 arası yok) || 4...bağa kaşd... |
...sözine uyur mu siz] D7r9...kaşd bağa kıldurjuz mu | ...destine uyduğuz mu K7r9...kaşd barja
kıldurjuz mu |...sözine uyduğuz mu MK6vl5...kıldupuz mu | mel'ün şeytân sözine uydurjuz mu
M9/20...kaşd barja kıldurjuz mu | mel'ün iblîs destânma uydıpuz mu|| 5...'azîz canımı tuyarmu siz |...
kardaşlığı kesdürjüz mü...] D7rl0...yahtu canıma duyduğuz mu | ...kardaşlığımu benden...K7rlO...
yahtu canıma duyduğuz mu | K7r9 kardaşlikni kesdirjüz mü mendin...MK6vl6 benüm ancak yüzime
duyduğuz mu | kardaşluğı...M9/21...tatlu canıma tuydurjuz mu | kardaşligi...menden... || 6...öldürür
siz|...tolun ay tek...yüzim soldurur...] D7rl 1...öldüıügüz| ...dolun ay dek berjzim soldur K7rll...
meni... | ...yüzüm...MK6vl7 {olan ayurj köriklü yüzitj soldurur siz M10/l...beni bayık öldürürjüz |
...yüzümni şolduruguz ||7...neçük bidürü siz] D7rl2...nete bildürürjüz K7rl2...netek bildürer siz |...
şorarsa...MK7rl...ahvâli netek... | şorar ise...M10/2...netek bildire siz | sorar ise... || 8 hasretile...]
D7rl3 hased birle..,K7rl3 hasret birle..,MK7r2...koya siz... | hasret birle köydüresiz...M10/3...koya
siz... | hased birle... || 9 körmez mü | ...işni...] D7rl4...körmez siz... | ...işi...K7rl4...körmes mü siz... |...
işi...MK7r3 yâ kardaşlar... | ...işi... M10/4...işi...||10...düşdim...men...] D7rl5 düşdüm...ben... K7rl5...
düştüm...MK7r4 hâlüm... | nete düşdüm bu mihnete ben...M10/5...mağmüm | ...düşdüm bu mihnetge
men... || 11 ey dirîğa... | ...kandan...D7rl6 âh dirîğa... | ...kaçan... K7rl6 mundm...kaydan...MK7r5 âh
dirîğa... | ...köre emdi M10/6 mundan...kanda...

205
B8rl2 özüm şıddık atam ya'küb dedem ishâk
kardaşlanm cefasından takatim tak
B8rl3 on karındaş cümlesi boldılar' âkk
cümleleri kaşd kıldılar bağa emdi

B8rl4 mum işidüp şem'ün dağı beter oldı

pıçak tartup yüsufa hazar keldi
B8rl5 tez boğazlamağa hamle kıldı
anı körüp yüsuf kah kah küler emdi

B8rl6 şem' ün aydur yâ yüsuf nige küldür)

nete pıçak körüben şäd-käm oldug
B8vl bundan ögden nevha zän kıldug
bu külmegig aslım ayğıl emdi

B8v2 yüsuf aydur kardaşlanm ben küldügüm

ewden iken men sakınç kıyas kıldum
B8v3 tegri takdiri kadir imiş bayık bildüm
kul tedbîri revâ olmaz bayık emdi

|| 12...cefasmdan...K7rl7...cefasmdm...MK7r6 özim... | kardaşlarum... || 13 on karındaş... | cümleleri

...] D7v2 ve K7vl onlası kaşd kıldılar boldılar... | ...kamuları... MK7r7 onulası kaşd kıldılar boldılar...
| kamuları kaşd...M10/8 onlası kaşd kıldılar oldılar 'âkk | kamuları... || 14 mum işûdûp...dağı beter
oldı | ...yüsufa...] D7v3 bum işidip şem'ün yavlak zär boldı | ...tartıp yûsuf üze...K7v2 mum işitüp...
acığlandı | ...yüsuf üzre...MK7r8 bum işidüp...azar oldı | bıçak tartup yüsuf üzre...M10/9...yavlak
açığlandı | ...tartup yüsuf üzre... || 15 tez boğazlamağa... | am körüp...küldi...] D7v4 tez boğazlamakğa
... | am işidip...küldi...K7v3 cehd boğazlamakğa... | ...küler...MK7r9...körip...küldi M10/10 pıçak ile
öldürmeğe... | ...kahkaha küler... || 16...nige küldüg | ...nete pıçak körüben...] D7v5...neden küldüg |
yeti pıçak körüben...K7v4...neçün... | yeti buçak...MK7rlO...neden küldüg | yedi bıçak körüben...
M10/11...neden... | netek pıçak...körmekle şäd-män...||B8vl...örjden... zän... | ...aşlını ayğıl...] D7v6
bundan örj nevha zän telim kıldı | ...aşlığı beyân kılğıl...K7v5 mundın öt) nevha zän telim kıldır) |...
aşlm i'läm kılğıl...MK7r 11...telim kıldug | ...aşlı i'läm kılğıl M10/12...telim kıldug | ...külmeknig
sırrın i' läm kılğıl... || 2 kardaşlanm... | ...ewden iken men...] D7v7...ululanm... | evde iken ben
bir...K7v6 ol yûsuf aydur ulularım ben küldügüm | evde iken bir sakmç...MK7rl2...ululanm ben... |
evde iken ben bir sakınç...M10/13...ululanm... | evde iken...bir sakınç...||3...kâdir imiş...bildüm |...
revâ olmaz bayık...] D7v8...takdiri imiş...bildim K7v7...bu ermiş... | ...hergiz reva olmaz...MK7rl3
...böyle ermiş beyân... | ...tedbîri olmaz imiş bayık...M10/14...barja takdir etmiş hâlâ bildüm ||

206
B8v4 dedim on orunlu kardaşlanm
on zarif on şerîf erenlerimi
B8v5 hâzır bağa benüm bu arslanlarım
kanğı düşman beni kapa dedüm emdi

B8v6 âh bağa katığ düşman siz olduğuz

beter birle ağır cefa siz kıldurjuz
B8v7 âhir benden cevr hatâ ne bildürjüz
buc ibreti diglemeğa yarar emdi

B8v8 kıra keldim ol sakmçdm kirü döndim

kardaşlanm kaçan kapa dedüm idi
B8v9 ewde iken ben bir sakmç kıldım idi
bu iş içre sizden gümân oldım emdi

B8vl0 bu dem barja ol gûmânum keldi bayık

endâmlanm cümle mecrüh rencim katığ
B8vll şâlihlerge uşbu iş olmaz lâyık
uşbu işni işlemegen yigrek emdi

B8vl2 sizler anı maşlahat körür ise

ben ölüp murâdırjız hâşıl olar ise
B8vl3 benüm eğer yüz bip cânum olur ise
cümlesini sizge fedâ kıldum emdi

4 dedim...kardaşlanm | on zarif on şerif erenlerimi] K7v8 dedüm idi...erenlerüm | on şerif on zarif

kardaşlanm MK7rl4 dedim on oranlu erenlerimi | om zarif om şerif kardaşlarum M10/15 dedüm bu
on oranlu... | om zarif hem şerîflü erenlerim || 5 hâzır bağa...] K7v9 hâzır iken...MK7rl5 hâzır iken bu
benüm kardaşlarum | ...dedim...M10/16 hâzır iken benüm... | kankı... || 6...siz... | tiler birle ağır...]
K7vl0...sizler... | bir tedbîr içre...MK7rl6...katı... | beter bile ağır...M10/17...düşmen... | nä-hak bağa
ağır... || 7...cevr hatâ ne bildürjüz] K7vll...cürüm hatâ siz bolduguz MK7rl7...benden Ijatâ günâh ne
bulduğuz | ...yigrek emdi M10/18...cürm ü |ıatâ... || 8 kıra keldim...] K7vl3 ve M10/20 yene dönüp ol
sakmçdan kaldım idi MK7v2 yene dönüp ol gümândan yandum idüm | kaçan kardaşlarum kapa dedim
idüm || 9...ben bir...kıldım... | ...sizden...] K7vl2...bir sakmç kıldum idi | ...sizdin...MK7vl evde iken
ben sakmç kıldum idüm | ...gümân kıldum idüm M10/19...sizge gümân kıldum... || 10 bu dem...]
K7vl4 bu kün... || 11 şâlihlerge... | ...işni işlemegen...] D7vl4 şâlihlere... | ...işi işlemezlik...K7vl5
şâlihlere...hîç olmaz... | ...işi işlemezlik...MK7v4 şâlihlere... | ...işi işlememek yigrek...Ml 1/1 şâlihlere
... | ...işlemezlik yigrek... || 12...körür ise | ...ölüp murâdıgız...] D7vl5...körer ise... | ...ölüben murâd...
K7vl6...körer erse | ...ölüben murâd...erse MK7v5...körer erse | ...ölüben...hâşıl olur erse Mİ 1/2...
körer erse | ...ölüp murâd... erse|| 13 benim eğer yüz big... | cümlesini sizge...kıldum.„] D8rl benüm
yüz mig... | cümlesi size fedâ kıldım...K8rl eğer benim...erse | ...size fidâ...MK7v6 eğer benüm yüz
big...erse | ...size fedâ kılam emdi Mİ l/3...olur erse||

207
B8vl4 mum işidüp yehüdä özi kiddi
mihr odı kaynadı bağrı yandı
B8vl5 bâtıl işden tevbe kıldı kirü döndi
lä-taktulü yâ yüsuf4 deyür emdi

B8vl6 kardaşıg şefkatin zähir kıldı

etegig altma sığmdur dedi
B9rl sewünüben yüsufi kuçakladı
kardaşlan cefasındın saklar emdi

B9r2 yarlu yüsuf yehüdâdan müşfik kördi

hâlık agı yüsufa meded verdi
B9r3 tokuz kardaş yüsufa tegeridi
yehüdä birle dac vâlaşur derler emdi

B9r4 sen yehüdä' ahdumızdan neçük kaldug

ne ma'nîden antumuzı şâkıt kıldug
B9r5 yüsufiı esirgedûg müşfik kördûg
vacdine hilâf kıldug derler emdi

14 munı işidüp yehüdä... | ...odı kaynadı...] D8r2 bu söze yehüdänırj özi kider K8r2 bu sözi işitüp
yehüdä... | ...otı kaynayuban...MK7v7 ve Mll/4 bu söze yehüdänırj özi köydi || 15...kıldı... | ..yä
yüsuf...] D8r3...tevbe kılıp...K8r3...tevbe kılup... |... taknatü yüsufe...MK7v8...kılup kirü... | lä-taktulü
yüsufe...Mll/5...kirû dönüp tevbe kıldı | lä-taktulü yüsufe deyür...(K’de yok) || 16 kardaşırj şefkat... |
sığundur dedi...] D8r4 kardaşlamırj şefkatin... | ...sığındurdı...K8r4 kanndaşıg şefkati... | etegünirj
altına pes sığundurdı MK7v9 kardaşlık şefkatin zähir kıldı | etegünürj altına şıgunur idi M11/6
kardaşlık şefkatin zähir kıldı | eteginirj...sığındurdı||B9rl...yüsufi kuçakladı | ...cefasmdın...] D8r4-
.yüsufhırj
5.. el aldı | ...öfkesinden...K8r4-5 sewünüben yüsufiır) elni aldı | ...öfkesinden...MK7vlO
şunuban yüsufiır) elin aldı | kardaşlarurj öfkesinden saklar emdi Mİ 1/7 şunuban yüsufiır) elin
aldı | ...öfkesinden... ||2...yehûdâdan müşfik... | ...yüsufa meded verdi] D8r6...arja yehûdânı meded erdi
K8r6...yehüdâdan şefkat kördi | ...ol yüsufa meded berdi MK7vll...şefkat kördi | ...meded kıldı
Mll/8...şefkat kördi | ...müşfik kıldı ||3...yüsufa tegeridi | yehüdä birle...] D8r7...yüsufa igredi
| yehüdä birle dacvälaşı...K8r7...yüsufi döger idi | yehüdâdan da'vâlaşu durur emdi MK7vl2 tokuz
kardaş yüsufi döger erdi | ...dac vâlaşur urar emdi Mll/9...el tegürdi | yehüdäya ta'ne öfke kılurlar
emdi || 4 sen yehüdä...] D8r8 yehüdä...K8r8 ey yehüdä...MK7vl3 yehüdä... neçün...Mll/10
yehûdâ...niçün kaldug | ...antımıznı... || 5...esirgedüg müşfik kördür) | vac dine feiläf kıldui]...]D8r9
yüsufi siz kezâlik müşfik oldm... | va‘ de Ijilâf kılarsın...K8r9 ol yüsufi... | va' değe hilâf kılur sen derler
MK7vl4...esirgedig şefkat kıldıg | ...derler...Ml 1/11...müşfik oldug | bî-vefalık kosterdir)... ||

4 Yüsuf 12/10 “...lâ-taktulü yüsufe...”

208
B9r6 yehûdâ aydur bu işler revâ olmaz
karındaş kardaşm hîç öldürmez
B9r7 mum kılup tegriden rahmet olmaz
yigrek oldur tevbe kılup döngil emdi

B9r8 tegriden korkug bâtılc amel kılmag

âhiretde vebâldür câşî olmag
B9r9 uçmah verüp tamu odın satug almag
tamuğ içre bakî kalmag sizler emdi

B9rl0 uşbu işni ey kardaşlar siz kıla siz

bu iş ile atagızac âkk ola siz
B9rll bayık mevlî rahmetindin ayrula siz
yigrek oldur tevbe kılıg dönüg emdi

B9rl2 munur) ulu dedesi ibrâhîm halîl

oda attı anı ol nemrüd-câhil
B9rl3 od içinde sakladı anı celîl
halîl üçün odı büstün kıldı emdi

B9rl4 andan şogra dahi iddi hem ol celîl

ibrâhîme celîl aydı ayâ halîl
B9rl5 benüm üçün oğlurj kurbân kılğıl
dileyüp sewdügüg deyür emdi

,bu
6.. işler... | kardaş...] D8r9...bu iş... | hîç kardaş...K8rlO...hîç bu iş... | hîç karındaş kanndaşm
öltürmez MK7vl5 yehûdâ aydur bu iş hîç revâ... | hîç kardaş Içardaşı öldürmez Mİ l/12...aytur bu
işirjiz... || 7 mum kıhp tegriden rahmet... | ...döngü emdi] D8rl 1 bunı kılıp hâlıkdan himmet... | ...tevbe
kılıp yar) emdi K8rll...kıhban hâlıkdan... MK7vl6 bunı kılan hâlıkdan rahmet olmaz | ...kılur) döngil
emdi Mll/13...kılğan hâlıkdan râhat bulmaz | ...dönürj emdi|| 8 teoriden...'amel kılmaz ] K8rl2 ol
tecridin korkut) bâtıl kılmag ||9...tamu odm... | ...sizler emdi] D8rl3...tamunı... | ...sen bilir) emdi
K8rl3...tamuğ...MK8rl uçmak verüp tamuğnı şatun almag Mİ l/15...tamuğ otm şatun... || 10 uşbu işni
ey...] D8rl4 ey kardaşlar uşbu işi siz kılur siz K8rl4...işi ey MK8r2-3 yâ kardaşlar uşbu işni siz... | bu
iş öyle atarjıza... || 11 yigrek oldur tevbe...] D8rl5 rücüc kıhp istiğfar kıhg emdi K8rl5 rücûc kılıp
tevbe istiğfar kılığız emdi MK8r2-3...mevlâ rahmetinden ayrula siz | rücü' kılup istiğfar kılır) emdi
Mll/17...rahmetinden... | rüeüc edüp istiğfar kilit) emdi || 12 munurj...ibrâhîm... | ...anı ol...] D8rl6
bunurj...ma'rûf...K8rl6 munurj...dedesidür rna'rûf halîl | ...ol halîl...MK8r4 bu ulu dedesi ma'rüf
halîl | ...atdı...Mll/18 bunui) uluğ...ibrâhîm halîl | ...atdı...|| 13...sakladı anı celîl] D8vl...hem anı celîl
K8vl...anı rabb celîl MK8r5...içün...Mll/19...otnı...|| 14...celîl idi] D8v2...celîl ayâ...MK8r6...vahy
erdi hem ol... | ...aydur halîl M11/20...Oİ hah celîl | ibrâhîmge celîl ayıddı aya halîl || 15...oğlug
kurbân... | dileyüp sewdügürj...] D8v3 diledi sevdügürjni...K8v3...sen oğlurj kurbân... | iki sevgüğa
nebîyi sınar emdi MK8r7...oğlugı... | sever oğlutjı ismâ'ilni deyür...Mll/21...oğlur)nı... | ditjlediyse
sevdügürj... ||

209
B9rl6 yene pıçak ismâ' ile kâr kılmadı
hem halîle od yakın hîç kelmedi
B9vl ya'küb hergiz tepriye 'âşî olmadı
sizler dağı tepriden korkup emdi

B9v2 yehüdâ sözin anlar işitmezler

istiğfar tevbeye hîç bakmazlar
B9v3 âhiret
M ' —azabındın• korutmazlar
•
cümlesi yüsufa kaşd kılurlar emdi

B9v4 yehüdâ hergiz derman bolumadı

ögütlep anlan men' kılumadı
B9v5 yüsufı ellerinden alumadı
nâ-çâr olup ayruksı rây kılur emdi

B9v6 aydur beni öldürmep yitürmep der

kardaşıpız kannı kötûrmep der
B9v7 hîç yok erse bir kuyuya bırakup der
ya öle ya yırakğa düşe emdi

B9v8 bu keleçi anlara şavâb keldi

bu tedbîre cümlesi râzî oldı
B9v9 kamusı anıp sözin revü kördi
yarlı yüsuf beyle teyü yalvarur emdi

16 yene... | hem haille od...] D8v4 pıçak... | hem halli oda...K8v4 hem pıçak ismâ'ilğa... | hem ol halîl
oda yakm...MK8r8 bıçak ismâ' ile hem kâr...M12/l pıçak anda ismâ' ilge... | halîlu’l-lâh oda yakın... ||
B9vl...dağı...korkurj...] D8v5...dahı...K8v5...korkutjuzlar emdi MK8r9 hem ya'küb tegriye 'âşî
hîç... | ...dahı...M12/2 ya'küb savçı hakğa 'âşî hîç... | ...dahi... ||2 yehüdâ sözin... | istiğfar ...] K8v6
yehüdâ sözlemirj... | hem istiğfar tevbeye hîç bakmazlar MK8rlO...anlar hîç işitmez M12/3 tevbe
tevfîk yolma... || 3...'azabındın... | ...kaşd kılurlar...] D8v7 ' azâbmdan... | ...kaşd kılur...K8v7...
'azabından hîç...MK8rll...'azâbındanhîç...M12/4...'azâbmdan... | cümleleri kaşd kılur... || 4 yehüdâ...
bulumadı... | ögütlep anlan men'...] D8v8...olmadı | ögûtlep men' ...K8v8 pes yehüdâ...dermân
olumadı | anlan ögütlep...MK8rl2 yehüdâdan...dermân olumadı| anlar ögütlep men‘...M12/5...
olumadı | öğüt birle aşla mâni' kılumadı || 5 ellerinden... | ...ayması...] D8v9... ellerinden... |...
ayrukusı ray kılur...K8v9 hîç yüsuf ellerinden...M12/6...elleründen alumadı||6 aydur... | kardaşıgız...
ketürmer)...] K8vl0 yehüdâ aydur... | kanndaşıgız...kötermerj...MK8rl4...bunı öldürmerj yitürmeg |...
kötermerj der Mİ2/7 emdi beni... | ...kötermerj... || 7...yok erse bir kuyuya... | ...düşe...] D8vl 1...olmasa
... | ...tüşer...K8vll...bu kuyuya... | ...şatula...MK8rl5 hîç olmasa bir kuyuya burakug der | ...yırakka
düşe M12/8 hîç olmasa... | ...ırakğa... || 8...anlara... | ...cümlesi...] D8vl2... cümle...K8vl2...anlar
üzre... | cümleleri bu tedbîre râzî oldı MK8rl6...keleci ...M12/9...barçası râzî oldı || 9...anırj sözin... |
yarh...teyü...] D8vl3...anırj tedbîrin... | yarlu yüsuf beyle deyü...K8vl3...anurj tedbîrin... | ...
deyü...MK8rl7...anıtj tedbîrin reva... | ...böyle deyüp...M12/10...bunı işidüp yalvarur... ||

210
 FAŞL5

B9vll ol kuyu aşnudan kalmışdı

anı uşal' âd kâfir kazmışdı
B9vl2 dübi diren suwı yawlak açı erdi
anıg suwın hîç kimesne içmez emdi

B9vl3 şogra devre anıg suwı üstüne kelmiş

yılan çıyan cümle anda makâm dutmış
B9vl4 haşerât cümlesi anda olmış
telim dürlü haşerâtlar anda emdi

B9vl5 bir zamânda bir peyğamber kopmışdı

kitâb içre yüsuf vasfın körmişdi
B9vl6 kamuya anı ma' lüm kılmışdı
işidenlerc acâyibe kahırlar emdi

BlOrl ol zâhid bu ahvâl beyân bildi

hâlıkdan ötündi du' â kıldı
B10r2 yüsufi körmege ârzüladı
mevlîden uzun ' ömr diler emdi

11 ol kuyu... | ...kâfir kazmışdı] K8vl5 pes ol kuyu aşnundan... | ...kâfirleri kazmış idi Alv9 pes ol
kuyu... | ...kâfiri kazmış idi MK8vl...uşbu 'äd kâfiri...Ml2/11...kalmış idi | ...kazmış idi|] 12...suwı
yavlak açı erdi] K8vl6... suy anıg yavlak açı idi AlvlO...açı idi...MK8v2...derin şuvı yavlak...idi
|anug şuvın hîç...M!2/13...suy yavlak açı idi | ...suyın hîç kimsene... || 13 şogra devre... | çıyan...
dutmış...] D9rl şogra devirdi...] dutmışdı...K8vl6...anıg suy üstin... | ...çıyan...Alvll şogra dönüp
anıg...MK8v3...şuvı içine üstüne... | ...tutmış M12/14...suy üstün kelmiş || 14 haşerât..olmış] K9rl
haşerâtlar...anda imiş Alvl2 telimdür haşerâtlar...MK8v4 haşerâtlar...olmış idi M12/15 haşerâtlar
cümle anda mecmu' olmış || 15 bir zamânda... | ...körmişdi ] D9r3 ol vakitde bir peğamber kopmış
idi | ...bulmış idi K9r2 uşal vakt bir zâhid kopmış idi | ...bulmış idi Alvl3 ol vaktde...kopmış idi
MK8v5 evvelde bir zâhid olur idi | kitâb içre yüsufıg vaşfın...M12/16 ol zamânda bir ‘âbid kopmış
idi | ...bilmiş idi || 16 kamuya...] K9r3 kamulara...Alvl4...kılmış idi | ...kalur emdi MK8v6 kamulara
ma'lüm kilmişdi M12/17 kamular anı...idi | ...kahırlar... ||B10rl...ahvâl beyân... | ...|}âlıkdan ötündi...]
D9r5 ...ahvâlin beyân... | ...ol zâhid hâlıka...K9r4 pes ol zâhid... | ol zâhid hak hazretine...Alvl5 ol
zâhid Ijâlıkğa du'â...MK8v7 ol bu ahvâli beyân... | ol zâhid hâlıkka du'â...M12/18...'ayân bildi||2
yüsufi... | mevlîden...] D9r6 ve K9r5 hâlıkdan...K9r5 yüsuf yüzin...Alvl6 mevlâdan uzun...MK8v8...
körmekge ol... | ]ıâlıkdan...M12/19...körmeklige... | hâlıkdan uzun 'ömr tiler... ||

5 başlık okunaklı değildir.

211
B10r3 c ömr içinde yüsufi arzuladı
ol zâhidig duc âsi kabul oldı
B10r4 halik aga uzunc ömr rüzî kıldı
ol zahide yehûdâ derler emdi

B10r5 halik aga dahi peygamber veribidi

varğıl' âd kuyusına kirgil dedi
B10r6 şıddîk yûsuf cemâlni körgil dedi
yûsuf anda kelgünçe kütgil emdi

B10r7 keldi kirdi ol zâhid ol kuyuya

‘ ale’d-devâm tâc at kıldı ol mevlîye
B10r8 täc at içre duc â kıldı ol mevlîye
yüsufı körmege diler emdi

B10r9 her keçe rızkı anıg bir nâr idi

önügde nürdan kandîl yanar idi
BlOrlO anıg ' ömri big iki yüz yıl idi
c akıbet yüsufi ol kördi emdi

BlOrll yüsufug beline yip dakdılar

kendülerin mihrine od yakdılar
B10rl2 kuyu içre şalmağa kaşd kıldılar
kankısına yalvararsa buşar emdi

.du
3.. ‘ası kabül oldı | ...içinde] D9r7...içre...K9r6...du'âsm kabul kıldı A2rl...içre yüsufı... | ...dahi
peygamber verdi MK8v9...içri yüsufı ol...(M’de yok)||4 ol zahide yehûdâ...] K9r7 ...ol zâhid anı
yehüdâ...MK8vlO...derler...(M’de yok) || 5...peyğamber... | ...'äd kuyusına...] D9r9...peğamber veribidi
|...'âdı kuyusın kirgil...K9r8...peğamber... | ...varuban...A2r3...ol 'äd kuyusına...MK8vll hâlık
peygamber verse aga dahi vermişdi | ...dedi M12/20...vahy ilham deyûp... | varup ‘âdnıg kuyusına...
|| 6...cemâlni... | ...kelgünçe kütgil...] D9rl0 cemâlin...kelginçe kütgil...K9r9...cemâlini... | ...kelince
kütgil...A2r4 cemâlin körgil... | ...anda kelçek kütgil...MK8vl2 ...dedi | ...kelgence körgil emdi
M13/1...cemâlin... | ...kelinçe...||7 keldi...ol zâhid...] D9rll keldi...K9rlO...uşal zâhid...MK8vl3...
kıldı mevlîye ||8...körmek diler...] D9rl2...körmekge ever...K9rll...körsem deyü ârzülar...MK8vl4
...ever emdi M13/3...hak mevlîye | ...körmeklige ever emdi||9...nzkı...] D9rl3...ruzkı...K9rl2...anıg
rüzısı bir... | önûgde besî nurdan kandıl...A2r7...azukı bir... | öğünde nûrdan...MK8vl5...keçe... |
öğünden nürdan... M13/4...keçe anıq rızkı... || 10...big iki... | ...yüsufı ol...] D9rl4...ol yüsufı...K9rl3
anug 'ömri bigde iki yüz... | ...ol yûsufı...A2r8...'ömri iki yüz yıl...M13/5 anıg 'ömri bigde iki yüz... |
...ol yüsufı... || 11 yüsufug... | ...kendülerin...] D9rl5 yûsufhıg... | ...kendûlernig...K9rl4 yûsufhıg... |
...kendüzig bağrına ot yakdılar A2r9...beline yip takdılar | kendülemig...ot yakdılar MK8vl7...bir yip
takdılar | kendülerig...M13/6...beline... | kendülerig... || 12...kaşd kıldılar | ...yalvartırsa...] D9rl6...kaşd
etdiler | ...yalvarur ise...K9rl4 kayusına yalvartırsa...A2rl0...yalwarursa puşar...MK89rl...yalvarar ise
buşar...M13/7...puşar... ||

212
B10rl3 yüsuf aydur hergiz suç kılmadım
bunug kibi ayruksı düş körmedüm
B10rl4 bundan şogra uğatlu hîç bolmadım
yarlı yüsuf beyle teyü yalvarur emdi

B10rl5 anlar yüsuf zarına hîç balanadılar

hasretile ağladugın dutmadılar
B10rl6 yehüdânıg pendüne hîç balanadılar
cümle darağuban buşar emdi

K9v3 anlar yüsufı sayrayu keltürdiler

' âd kuyusınıg başığa tegürdiler
K9v4 yarlı yüsuf bakakaldı kanın ağlar
kardaşlan hîç nesneye bakmazlar emdi

BlOvl yüsuf aydur yâ kardaşlar bağa koymag

şeytân sözine gümrâh olup aga uymag
B10v2 benüm özüm giryân kılıp tonum soymag
ata hakkın kardaş mihrin saklag emdi

K9v7 anlar aydur bu sözi bizge aymağıl

aya yüsuf bizdin rahîm umanmağıl
K9v8 ay kün on bir yulduzlan ayğıl
amg yazıp ton versünler sağa emdi

.hergiz
13.. suç... | ...düş körmedim] K9rl5...hergiz sizge suç... | ...düş hîç körmedim A2rll...hergiz
size suç... | ...körmedim MK9r2...kılmadum (M’de yok) || 14...uğatlu hîç bolmadım | ...teyü...] D9v2
...şogra uğatlu olamadım | ...deyü...K9rl6 bunda şogra ulu ‘ayblu olmadım | ...deyü yalvarur ağlar
emdi A2r 12...uğatlu olmadum | ...böyle teyü yalwarur...MK9r3...uğatlu uğatlu olumadum | ...deyûp
...(M’de yok) || 15...yüsuf...hîç... | hasretile ağladugın dutmadılar] D9v3...anıg... | hasret birle
yalvarduğm tutmadılar K9vl hasretle çoğıladun dutmadılar A2rl3 hasretle yalwarduğın tutmadılar
MK9r4 hasret ile yalvarduğm tutmadılar M13/8...zânna bakmadılar) ...yalvarduğm...|| 16...pendüne
... | cümle darağuban...] D9v4...pendine...cûmlesi tanğıban...K9v2...pendine... | ...durakuban... A2rl4
...pendine... | cümleleri durakuban buşar...MK9r5...pendine... | cümlesi...M13/9...pendine hem... |
cümleleri...puşar... || B10vl...aydur...koymag | ...şeytân sözine gümrâh...] D9v5...aytur...ey kardaşlar
bağa kılmag | ...şeytân gümrâh kıhpdur aga...K9v5...kıymag MK9r6...kahr kılmag | şeytân ile gümrâh
olup...M13/10...ey kardaşlar bağa kılmag | şeytân sizi gümrâh kılıp aga...||2 benim özüm giryân...]
D9v6 menim özim curyân...K9v6...özim curyân...MK9r7 benüm tenüm yalan tənimi şoymag
M13/11 ...tenüm c uryân kılup...şoymag ||

213
B10v3 bu kün ölüm kam bağa kefen kerek
ey dirîğa kefen olsun bu körjlek
B10v4 zihî ' aceb şavkı bağn katı yürek
körjlekni saçuldurup soyarlar emdi

B10v5 beline bir yip dağıp köndürdiler

yüsufi ol kuyuya indürdiler
BlOvö şefkat kesüp yüzlerin döndürdiler
biri kelüp arkasın keser emdi

B10v7 yüsuf aydur ilähünä kerîm hannän

bî-çâreler ümîdüm rahîm rnennân
B10v8 hîç ümîdüm kalmadı ihvanımdan
bağa meded sen kılğıl deyür emdi

B10v9 anı işidüp kardaşlan ağlaşdılar

cümleleri hâlıkğa çoğılaşdılar
BlOvlO kamuğı cemi' oluban demeşdiler
ilähünä meded senden derler emdi

3..
.ölüm kanı barja... | ey dirîğa...] D9v7 bu kün öldim mağa kefen... | âh dirîğa...K9v9 yüsuf aydur
ölsem baga... | ...bu böz körjlek A2v3 bu kün ölem... | äh dariğa...uşbu köglek MK9r8...ölsem kam... |
äh dirîğa...uşbu kömlek M13/12...ölsem kam... | ayıtdı barja kefen...uşbu...||4...saçuldurup... |...
soyarlar...] D9v8 körjlekni soydılar anlar emdi K9vl0... köglekni egininden soyar emdi A2v4 kölekni
egininden...MK9r9...şavk bağrı... | körjlekni egininden soyar...M13/13 körjlekni egininden şoyarlar...
||5...bir yip dağıp... | ...ol kuyuya...] D9v9 beline yip bağlayuban...K9vll...dağuban... | ...dar kuyuya...
A2v5...tağıp... | ...tar kuyuya...MK9rlO...takıp... | ...ol tar kuyuya...M13/14 beline... ||ö...kesip yüzlerin
... | biri kelip...] D9vl0...kesiben yüz... | birisi kelip...K9vl2...yüzlerini... | ...urğannı keser...A2v6
...urağın keser...MK9rll...urğanın keser...M13/15...kesüp | ...kelüp urağın keser... || 7...aydur ilähünä
kerîm hannän | ...rahîm rnennân] D9vll...aytur ilahi kerîm yä hannän| ...rahîm yä tnennän K9vl3...
bî-çârelemirj ümîdi...A2r7 ve MK9rl2...ümîdi...M13/16...ümîdi sen rahîm... || 8...ihvänımdan | ...
deyür...] D9vl2...teyür...K9vl4...kardaşlanmdan M13/17...meded sen ok kılğıl deyür... || 9...işidüp... |
cümleleri...] D9vl3...işitüp... | cümlesi...K9vl5...işitüp...çoğılaşdılar MK9rl4...cümlesi hähkka...|| 10
kamuğı cemi' oluban... | ilähünä...] D9vl4 kamusı cemi' ohp... | allähım...K9vl6 kamuğlan cem'
oluban derişdiler A2vl0 kamuğ cem' oluban demeşdiler MK9rl5 kamusı cemi' oluban demeşdiler
| ...deyür emdi M13/19 cemi' oluban çok münäcät deyüşdiler | ilähünä senden meded... ||

214
BlOvll dermândeler dest-gıri melik rahman
emr birle cebrâ’îlge kıldı ferman
B10vl2 yâ cebrâ ’îl yüsufa kılğıl derman
hem risâlet beşaret ketürür emdi

B10vl3 ol tavus melâ’ik peyk-i hazret

kadir arja' ata kılmış katı kuvvet
B10vl4 kuş bigin tüşti şoluk sâc at
yüsufa suw tegmezdin tutar emdi

B10vl5 pes cebrâ ’ıl aydur ayâ şıddîk

mevlî sapa selâm aydı dürüd tahkîk
BlOvlö muştılar men rüzî kıldı peyğambarlık
risâlet mübarek olsun emdi

Bllrl yüsufa kaçan cebrâ’îl keldiyse

ol cebrâ’îl aydugun bildiyse
Bllr2 hak selâmı dürüd keldiyse
mağmüm köpül şâd-kâm olur emdi

ll...dest-gîri... | emr birle...] D9vl5 ve KlOrl fazl birle...K10rl...dest-gîri...A2vll fazlı birlen...

MK9rl6 ve M13/20 fazl birle cebrâ>île...|| 12,..beşâret ketürür...] D9vl6...risâlet menşünna kavuşur
emdi K10r2 hem risâlet meşhûretin kavuşar emdi A2vl2...beşâret keltûrûr emdi MK9rl7...tegürür
emdi M13/21...beşâret kavuşur emdi|| 13 ol tavus... | ...kılmış...] K10r3 hem tâvıs... | ...vermiş...M14/2
kavuşdı yüsufa şoluk... | ...suya yetmezden tutar... || 14 kuş bigin tûşti... | yüsufa suw tegmezdin...]
D10r2 kawuşdı yüsufa... | yüsufı suw inmeyin tutar...K10r4 kuş bigin kavuştı kökdin... | yüsufa su...
A2vl4...oluk sâcat... | yüsufı suva inmezdin tutar...MK9v2 koşdı yüsufa şoluk... | yüsufı şuya
tegmezden tutar... || 15...aydur... | mevlî ...selâm aydı...] D10r3...aytur... | halik...selâm kılur... K10r5...
aya yüsuf şıddîk | ...selâm dürüd erdi tahkik A2vl5...selâm kıldı tahkik MK9v3 mevlâ...selâm verüp
iddi tahkik M14/3...ayâ yüsuf... | ...dürüd iddi tahkik || 16 muştular men...peyğambarlık | ...risâlet...]
D10r4 muştulardan...peğambarlık K10r6 muştılarven...peğamberlik | ...hem risâletlik... A2vl6 hem
risâlet...M14/4 müjdelerden rüzî kıldı... ||B1 İri yüsufa kaçan... | ...ayduğun bildiyse] D10r5 yüsuf
kaçan cebrâ’îli buldı ise | ...ayduğunı bildi erse K10r7...ayduğını...MK9v5 yüsuf kaçan cebrâ’îlni
kördi erse | ...idügün bildi erse M14/5 cebrâ’îl yüsufa keldi erse | ...erdügini bildi erse || 2... dürüd... |
mağmüm körjül...] D10r6...dürüdı... | mağbün körjli...K10r8...dürüdı... | ğamgîrj körjli...A3r2 hakkırj
selâm dürüdı... | ...oldı emdi MK9v6...dürüdı keldi erse | ...körjli şâd-kâm olur...M14/6...dürüdı keldi
erse | mahzün körjli şâd-mân olur... ||

215
Bllr3 kuyunıg karağında bir taş olur idi
cebrâ’îl ol taşnı tez çıkardı
Bllr4 suw üzre mu' allak taş muhkem tuttı
yüsuf kelip ol taş üzre olturur emdi

Bllr5 taş yüsufa harîrde yumşak oldı

hâlıkdan' inayet şefkat oldı
Bllrö yüsufug nün ile kuyu toldı
taşkaru hem nür balkıban çıkar emdi

Bllr7 celîlden cebrâ’île destür oldı

cebrâ’îl uçmah tapa sefer kıldı
Bllr8 uçmahdan hülle ta' âm alıp keldi
hülle kiyip yüsuf ta' âm yeyer emdi

Bllr9 hülle kiydi ta' âm yedi şükr kıldı

cemâline hezâr çendan nün keldi
BllrlO cebrâ’îl nün aga melhüz oldı
yerden kökge nürdan tirek olur emdi

Bllrll pes ol zâhid makamından öre durdı

yüsufug cemâlni közin kördi
Bllrl2 telim yılgı murâdma ol erüşdi
körüşüben şükr ü şenâ kılur emdi

3..
.karağında... | ...taşnı...] D10r7...dübinde... | ...taşı...K10r9 kuyu... | peyk cebrâ’îl ol taşı...MK9v7...
olurdı M14/7...tübinde taş var idi || 4 suw üzre...tuttı |... olturur emdi] D10r8 suw üstünde...dutdı |...
oturur emdi K10rl0...tutdı | ...oturur...A3r4...tutdı | ...kelüp ol taş üzre olur emdi MK9v8 şu üzre
mutlak muhkem turdı | ...kelüp {aş üzre oturur...M14/8 şu üzre...muhkem durdı | ...oturur... || 5 taş
yüsufa harîrde... | ...şefkat oldı] D10r9 daş... | ...c izzet keldi KlOrll taş...harîrden hem... |mevlî
hälıkdın...A3r5 ol taş...harîrden...MK9v9...harîrden... | ...şefkat keldi M14/9...şefkatyetdi||6 yüsufurj...
| taşkaru hem nür...] DlOrlO yûsufhıg... | kuyudan nür...K10rl2...nüruyla hem kuyuya toldı | kuyudan
balkıp taşkaru çıkar...A3r6...hem balkuban çıkar...MK9vlO kuyudan nün balkuban çıkar...
M14/10...nün birle... | taşkan hem nün balkup... || 7 celılden...destür oldı] DlOrll celıldin...destür
boldı K10rl3 celîlden cebrâ’îl üzre... | ol cebrâ’îl...MK9vll...fermân oldı M14/11 ol cebrâ’îl... || 8
uçmahdan... | hülle kiyip yûsuf...] D10rl2 uçmahdın... | yüsuf hülle kiyip MK9vl2...alup keldi |...
kiyüp...M14/12...alup keldi | hülle kiyûp... |[9 cemâline...] D10rl3 cemâlig...A3r9...nün toldı MK9vl3
...yedi...M14/13...yedi... || 10 cebrâ’îl...melhüz oldı | ...tirek...] KlOrlö hem cebrâ’îl aga... | ...direk
olur...A3rlO yerde kökge nün tigrek oldı...MK9vl4...kökden nün direk oldı...M14/14...direk
olur... || 11 pes ol zâhid...durdı | yüsufug...] KlOvl pes ol zâhid...öre turdı | şıddîk yüsuf cemâline
nazar kıldı A3r 11...makamında... | ...közi kördi MK9vl5...turdı | ...közi kördi M14/15...közi kördi
|| 12...murâdma ol irüşdi] D10rl6...ârzüsına bu kün erdi K10v2...ümîdine ol kün erdi A3rl2 telim
yılgı... | ...kıldı emdi MK9vl6 telim yılkı ârzüsma...M14/16...ol kün erdi | ...şenâ aytur emdi ||

216
Bllrl3 aydur yüsuf hergiz kayğurmağıl
kardaşlangdan köglin ayırmağıl
Bllrl4 anlara yavuz duc ä eylemegil
yüsuf aydur hälig a' lem kılğıl emdi

Bllrl5 zähid aydur kitäb içre vaşfıg kördüm

körüben yüzige âşık oldım
Bllrlö big iki yüz yıl täc at kıldım
şükr alläh muradım hâsıl oldı emdi

Bllvl yüsufa ol zâhid telim ögüt verdi

yüsuf anıg ögütin revü kördi
Bllv2 hemän-dem ol zähide ecel erdi
yüsuf anda kayğulu kahır emdi

Bllv3 pes buyurdı cebrâ’ıle mevlı celîl

yüsufa gene varğıl yâ cebrâ ’Iİ
Bllv4 selâm dûrüd tegürgil ögütlegil
hätınndan ğam ğuşşasm yusun emdi

13 aydur yüsuf hergiz... | kardaşlangdan...] DlOvl aytur yä yüsuf sen hîç... | kanndaşlarugdan
köglüg...K10v3 kardaşlangdm köglügi...A3rl3 aydur yä yüsuf... | kardaşlarda köglügni...MK9v!7
yüsuf aydur... | ...kögligi... M14/17 aydur aga ayä yüsuf kayğurmağıl | kardaşlardan kögligni... || 14
anlara yavuz... | ...aydur...] D10v2 hem anlara yawuz... | ...aytur...K10v5 anlara hîç yavuz... | ...aytur...
M14/18...yavuz du‘ä hem kılmağıl|| 15...aydur...kördüm | körüben yüzirje âşık oldım] D10v3...aytur
...buldun | yüzügni körmege harîş boldun K10v6...aytur... | senüg yüzür) körmege harîş kıldum
A3rl5...oldum | ...kıldum MK10r2 yüzigi körmege harîş boldum M14/19...hem yüzlerige... || 16
big... | şükr allah...] D10v4 mig... | muradım bu kün...K10v7 muradım uşbu kün häşıl oldı...A3rl6
...häşıl olur emdi MK10r3... kıldum | murädum bu kün häşıl boldı...M14/20 big iki yüz...temäm
tä‘ at... | murädım bu kün hâsıl... || Bİ 1 vl yüsufa ol zähid telim ögüt verdi | ...ögütin...] D10v5 ol zähid
yüsufa... | ...pendüni... K10v8...ögüt berdi | ...ögütün...A3vl...ögüt berdi MK10r4 ol zähid yüsufa
ögüt...M14/21 ol zähid yüsufa... | ...ögütni... || 2...Oİ zähide... | ...kayğulu...] D10v6... yalğuz kayğulu...
K10v9...uşal zähide... | ...kayğuruban...A3v2...kayğuluk kalur...MK10r5 yüsuf anda...||3 yüsufa
gene...] D10v7...yene...K10vl0 yüsufa sen gene...MK10r6...mevlä... || 4...ögütlegil | hätınndan...
ğuşşasm yusun...] D10v8 hätınndm...ğuşşanı soysun...K10vll...hem ögütlegil |... yusın...MK10r7...
verüp tegürgil... | ...yuysın emdi M15/3 selämımnı tegürgil... | ...ğuşşasun... ||

217
Bllv5 kuyudan çıkanban satıldaçı
andan şogra töhmetler köp boldaçı
Bllvö bac d-ezân zindana salmdaçı
her hâl içre ben beyle olam emdi

Bllv7 andan şogra şiddetlerden ben kurtaranı

atasını bayık hem ben kösterem
Bllv8 dewletin mülketin ben arturam
tâc taht memleket verem emdi

Bllv9 hasedler hıdmetine keldeçidür

yawlak ulu şerm-sâr oldaçıdur
BllvlO nedamet pişman hayran oldaçıdur
yüsuf handan alar giryân olur emdi

Bllvll oluk sâc at cebrâ ’îl hâzır keldi

hak selâmm hem ahvâlin zâhir kıldı
B1İVİ2 yüsuf ahvâl biliben şâkir oldı
kazasına dağı teslim olur emdi

.kuyudan çıkanban... | ...töhmetler köp boldaçı] K10vl2 kuyudan ol çıkaruban... | ...aga töhmet
5..
bulundaçı A3v5 ...çıkaruban..,MK10r8...çıkuban satıldaçıdur | ...şogra kıymet buldaçıdur M15/4...aga
töhmet çok oldaçı (D’de yok)]] 6 ba'd-ezän zindana salmdaçı | ...içre ben beyle olam...] D10v9 andın
şogra zindana uruldaçı | ...men beyle olam emdi K10vl3 ol ba' d-ezän zindana hem salmdaçı | ...içinde
ben beyle olam emdi A3v6...ben beyle olam emdi MK10r9...salmdaçıdur | ...ben böyle oldum emdi
Mİ5/5 hem yene...şahndaçı | ...ben beyle olam... || 7 andan şogra... | ...hem ben...] DlOvlO andm şogra
ol... | ...aga men...K10vl5 atasın bayık aga ben kösterem A3v7 atasına bayık...MK10rl0...bayık aga
ben...M15/6 atasına hakîkatde ben köstrem || 8 dewletin mülketin ben... | ...memleket..] DlOvll
dewletni mülketni men... | ...saltanat...K10vl5 dewleti mûlketi... | ...saltanat ben verem emdi A3v8
dewlet mülket ben... MKlOrll devletin... | ...saltanat verem...M15/7 devletin hem memleketin ben
aratduram( ...saltanat.. || 9 hasedler... | ...şem-şâr...] KlOvlö kardaşlan...olıdaçıdur | ...şerm-şârlık...
A3v9...şerm-sârlık oldaçıdur MK10rl2 hasedleri... | yavlak...M15/8 hasüdlan... | ...uluğ şerm-sâr...
|| 10...pişmân hayran oldaçıdur | ...yüsuf Ijandân alar...] D10vl3...hayrân olup kaldaçıdur | ...yüsuf
handânî olar giryân olur...Kllrl...ohdaçıdur MK10rl3...pişmân oldaçıdur | ...anlar...M15/9 pişmanlık
nedamet... | ...anlar giryân... || 11...sâ'at... | hak selâmm hem ahvâlin...] D10vl4 hem selâm hem
ahvâl...Kllr2...sâ‘atde... |hem selâmı hem ahvâl...A3vll...hem ahvâl...MK10rl4 hem selâm hem
ahvâl zâhir kıldı M15/10 bu ahvâli hem selâmı zâhir... || 12...teslîm olur...] D10vl5 kazasın dağı verdi
emdi Kllr3 kazâsına rızâ dağı verdi emdi A3vl2...ahvâlin bilüben şükr kıldı | ...rızâ dahi verdi emdi
MK10rl5 ...bilüben şükr oldı | ...razı dahi olur emdi M15/11... anı aglayup... | ...rızâ elin verdi emdi ||

218
 FAŞL
FÎ’R-RUCÜ-I İHVAN-I
V YÜSUF ' A.H.

B1İVİ4 yüsufug kardaşlan eve döndi

biri bir oğlak dutup boğazladı
B1İVİ5 kanın yüsuf köglegine bulaşturdı
cümleleri ağlaşu varurlar emdi

Bllvlö yol üzre bir yığaç olur idi

ya'küb anıp tübünde oturur idi
B12rl havadan agsuzdan bir ün keldi
diglediyse seb' în deyür emdi

B12r2 ya' küb aydur âh yetmiş yılmı kin

âh yoksa yetmiş ay olur mu kin
B12r3 ey dirîğa yoksa yetmiş yıl mı kin
keçmeligi yûsufumug deyür emdi6

B12r4 ya' küb bakdı ol makâmdan äväz çıkar

yüsufug firkat odı bağrın yakar
B12r5 yarh ya' küb ağlayu anda bakar
yüsufi körsem deyür ister emdi

.eve...
14.. | biri bir olak dutup boğazladı] D10vl6...ewe... | birisi bir oğlak boğuzladı Kİ lr5...pes ewe
... | birisi oğlak dutup boğazladı A3vl4...eve döndi | birisi bir oğlağı dutuban...MK10rl6 birisi bir olak
tutup...M16/13 birisi bir oğlak... || 15 känm...bulaşturdı] Kllrö kanun...bulaşdurdı A3vl5...kölegine
bulaşdurdı MK10rl7...kömlekni bulaşdurdı | ...ağlayu vararlar emdi || 16...oturur idi] Kllr7...pes
oturur idi A3vl6...olur erdi | ...turur erdi MK10vl...bir yığaş olurdı | ...dübünde durar idi M15/15...
kubbe yığaç... | ...dübinde durur... || Bİ 2rl...arjsuzdan... | ...deyür...] Dllr3...teyür...Kllr8...agsuzdan...
| ...dep aydur emdi... || 2...äh yetmiş yıl mekin | ...âh yoksa...] Dİ lr4 äh dirîğa yetmiş kün mi iken |...
yok erse yetmiş ay mu iken Kllr9...äh yetmiş kûn mû iken| ...ay mu iken A4r2...yetmiş kün mi
ken | ...ay mı ken MK10v3...kün mi ken | ...ay mı ken M15/18...kün mi ken | äh yetmiş yıl mı ken|| 3
ey dirîğa yoksa... | keçmeligi yüsufumnırj...] Dllr5 äh dirîğa... | yüsufum kelmekligi—KllrlO äh
dirîğa yoksa yıl mu iken | keçikmek...A4r3 âh dariğa yetmiş yıl mı ken | yüsufum keçmegi
deyür...MK10v4...yetmiş yıl mı ken | yüsufuma körüşmegi deyür emdi M15/17 âh dirîğa yofosa yetmiş
ay mı iken | yüsufumnırj keçmegi... ||4...bakdı ol makâmdan... | ...firkat odı...] Dllvl...turdı ol
makâmda... | ...firkatlığı... Kİ İri l...turdı...yola çıkar | ...firkatlığı pes bağnn...A4r4...mak;ämda awaz...
| yüsufnırj...MK10v5... durdı ol...tez çıkar | ...firâkati bağrın yakar (M’de yok)||5 yarh ya'küb... |
...deyür...] Dllv2 yarlu ya'küb tört yağa müdâm bakar | ...teyü...Kllrl2...yol üstüne müdâm
bakar | ...yüsufum körsem teyü bakar emdi A4r5... yığlayu anda... | ...deyû ister...MK10v6...kayğusuna
müdâm beter | yüsufum körsem deyü ister...(M’de yok) ||

6 D nüshasında, (Dİ lr6) konun dışında altı satırlık bir bölüm vardır.

219
B12r6 körjli zän yığlayu eve kirdi
bayık oğlanlarına gümân kıldı
B12r7 yüsufi sınduğı beyân bildi
namäz kılsa ağlayu kılur emdi

B12r8 oğlanlan ikileyü antlaşdılar

eve yakın kelü yawlak çoğılaşdılar
B12r9 äh dirîğa yüsuf deyü çoğılaşdılar
yüsufi biz aldurduk derler emdi

B12rl0 ya' küb yassığ namäzın kılur idi

oğlanlan ağlayu anda keldi
B12rll kulağına ağlamak üni keldi
öre turup tac accül birle karşu varur emdi

B12rl2 anı köre nevhalan beter oldı

cümleleri tonın yurtup saçm yoldı
B12rl3 her biri yüsuf deyü zän kıldı
yüsufi biz aldurduk derler emdi

.zän yığlayu eve kirdi] Dllv3...zärm ağlayu eve keldi Kllrl3 köqli dar olup yığlayuven kirdi
6..
yola | ...oğlanları üze gümän kıldı A4r6...eve keldi MK10v7...tanğıp ağlayup eve...M15/19 köpü
dank... || 7 yüsufi smduğı beyân bildi] Dllv4 yüsuf işe sataşdığın körjli bildi Kllrl4 yüsufa kaşd
kılduklann beyân bildi | namäz kılur namäz içre ağlar emdi A4r7...satduğı beyân... | eve yakın...
MK10v8 yüsufi yoyduğun... | namäz kılur ağlayu...M15/20 yüsufa k:aşd etdüklerün beyân... || 8...
ikileyü... | eve...] Dllv5...ikiley... | ewe...Kllrl5...ikin ikin antlaşdılar | eve yakın kelüben... MK10v9
...ikisi... | ...kelüp yavlak...Ml 6/1...ağlamağa... | ...kele...yavlak... || 9 äh dirîğa... | yüsufi biz...] Dllv6
vaveyle yüsuf teyü ağlaşdılar | cümlesi nevha zän kılur emdi Kİ lrl6 vä-veyletä yüsuf... | yüsufumızı
aldurduk...A4r9 äh dariğa...çoğuşdılar | yüsufumızı MKlOvlO vä-veyletä yüsuf deyü ağlaşdılar)
...derler...M16/2...ağlaşdılar | yüsufi aldurduk derler... || 10...yassığ... | ...ağlayu anda keldi] Dllv7...
savçı yastuk—| ...ağlaşu anda erdi Kllrl7...ağlaşuban anda erdi A4rl0...yatsu... | ...anda keldi
MKlOvl 1... eve kirdi M16/3...yatsu namäzın kılur erdi || 11...ağlamak üni keldi | ...ta'accül birle karşu
varur...] Dllv8...üni kirdi | ...ta'cîl karşu kelür...Kllvl...ağlamaklık... | öre durup ta'accül karşu varur
emdi A4rll...üni kirdi | ...karşu ta'cîl varur emdi MKlOvl2...ağlamağıq üni... | ...tunp ta'cîl birle
çıkar emdi M16/4...üni kirdi | öre durup ta'cîl karşu... || 12...beter oldı | cümleleri tonın yurtıp...]
Dİ lv9...beter boldı | cümlesi tonun yırtıp Kllv2...donın yırtıp...A4rl2...yırtıp...MK10vl3... körip... |
...yırtup zän kıldı M16/5...körüp... | ...yırtup... || 13 her biri... | yüsufi biz...] DllvlO ve Kllv3 her
birisi... | yüsufumız aldurduk... A4rl3 her birisi... | yüsufumızı aldurduk derler emdi MK10vl4 her
birisi... | yüsufi aldurduk derler...M16/6 her birisi yüsuf üçün zän... ||

220
B12rl4 anı işidüp ya'kübug 'aklı şaşdı
bir çağırdı uğundı yere düşdi
B12rl5 anı kördi oğlanları kadğuruştı
ey dirîğa hatâ kılduk derler emdi

Kllvö ol tün üç yüz altmış yol bî-hoş oldı

' aklı gâh kelüben gâh kiter oldı
Kllv7 atasın oğlanları bu hâlde kördi
katalnäebänäya'kübderler emdi

B12rl6 ol tün keçdi yanndası erte boldı

ya' kübnır) başına' âklı keldi
B12vl oğlanların ündedi gene şordı
kanı benüm yüsufum deyür emdi

B12v2 oğlanlan ağlaşu cevâb verdi

cümlemiz birer ok atduk idi
B12v3 oklarımız alğalı varduk idi
yüsuf metâ' saklayu kalur emdi

.işidüp...ya'kübug...
14.. | ...uğundı...] DİIvl l...ya'kübmrj...Kl lv4...işitüp...ya'kübnıg... | ...uğunuban
...A4rl4...şeşdi | bir çağurduk uğundı...MK10vl5...'aklıg şaçdı | ...uğunup yere...M16/7...şaşdı |...
orunuğa yere düşdi]] 15 anı kördi oğlanları kadğuruştı | ...ey dirîğa...] D1İVİ5 oğlanları anı körüp
kayğuruşdı | ...äh dirîğa...Kllv5 oğlanları anı körüp kadğuruşdı A4rl5 anı köre... |äh dariğa...
MKlOvlö oğlanları anı körip kayğuruşdı | âh dirîğa...derler...M16/8...körüp...kadğuruşdı | âh dirîğa...
||Kllv7...bu hâlde kördi] A4rl7...bu Ijälin kördi | ...ebänä derler emdi|| 16...tün... | ...başına...] Kllv8
...dün keçdi yarandası... | ...başığa yene...A4vl...yarandası erte... | ya'küb başına...MK10vl7...dün
keçdi yanndası boldı M16/9 ol kün keçdi yarandası... | ya'kübug hem...||B12vl oğlanların ündedi... |
...benüm yüsufum deyür...] D1İVİ4 bu kez oğlanlarına... | ...menüm yüsufım teyür...Kllv9 bu kezin
oğlanları gene şordı | ...dep sorar emdi A4v2...gene sordı MK1 lrl bu kez oğlanlarından gene...M16/10
oğlanların ündeyüben... ||2...ceväb verdi | cümlemiz...] Dllvl5...ceväb verdi | tegmemiz... KllvlO
...ağlaşuban...A4v3...ceväb berdi MKllr2...ağlayu...Ml6/11...ağlayu... | ...okı... || 3 oklarımız alğah... |
...kalur emdi] Dllvlö cümlemiz okunuza varduk idi |...kaldı emdi Kİ İvil her birimiz okunuza
varduk idi | ...metâ' 1ar saklayu kılur emdi A4v4 oklarımızı alğah... |... kaldı emdi MK1 lr3 her birimiz
okımıza varduk... | ...kaldu emdi M16/12...kaldı emdi ||

221
B12v4 biz kelinçe bayık aga kaza ermiş
âh ol yerde bir yawuz kurt olur ermiş
B12v5 hakikat yüsufı ol kurd yemiş
fe-ekelehü ’zzi ’b aga derler emdi

B12v6 yac küb aydur eğer eyle olur ise

yüsufum kurd yüyüp helâk kılur ise
B12v7 ac zâsmdan bir narsesi kahır ise
ol aczâm bağa alıp kelig emdi

B12v8 men aga kefen sarıp gür kılsam men

üstüne münakkaşlar kılsam men
B12v9 kendüzümni yüsufa yâr kılsam men
bâkîc ömrüm anıg üzre keçse emdi

B12vl0 anlar aydur yâ baba çok araduk

onalamız ol arada çok istedük
B12vll andan mundan hîç nesne bulumaduk
cümlesin ol kurt yemiş derler emdi

.biz
4.. kelinçe...kazä ermiş | ...äh ol...olur ermiş] Dllvl7...kazä vermiş | ...oL.var imiş Kİ lvl2 biz bu
kelinçe... |... yerde katığ yavuz kurt var imiş A4v5...kurt var imiş MK1 lr4...kazâ keldi | ...yavuz kurt
vardı M16/13 ...yavuz kurd...|| 5...Oİ kurd... | ...aga...] D12rl...kurt yemiş | ...derler emdi Kİ lv!3...uşal
kurt...A4v6... ol yemiş | ...derler emdi MK1 lr5...kurt... | ...derler... || 6...olur ise | yüsufum kurd yüyüp
helak kılur ise] D12r2...oldı ise | yüsufı kurt yeyip helak kıldı ise Kllvl4...yüsufum kurt
yeyüp... A4v7...erse | yüsufı kurt yep helak kılur erse MK1 lr6...oldı erse | yüsufi kurt yeyüp helâk kıldı
erse M16/15 yüsufi kurd yeyüp helâk kıldı ise||7 a'zâsmdan bir... | ol a'zâm bağa...] D12r3
a'/asındın bir nesne kaldı ise K1İVİ5 a'zâsmdan birer nerse kahır ise | ol a'zâm ...alup
kelüg...A4v8...nesine kahır erse |...alup keltür emdi MKllr7...bir nesne kaldı erse |...alup kelüg...
M16/16...biraz nesne kaldı ise | ...a'zâm mapa alup... || 8...kılsam... | üstüne münakkaşlar kılsam...]
D12r4...kılsa... (üstünde münakkaş-dâr kılsa...Kİlvl6 pes aga ben kefen... |üzesine bir münakkaş-
dâr...A4v9...bir münakkaş-dâr kılsam men MK1 lr8 ben aga...gür kılsam | ...bir münakkaş-dâr kılsam
M16/17...anı kefen... | üstine bir nakş-dâr kılsam idi||9 kendüzümni...kılsam men] D12r5
kendüzim...kılsa men K12rl kendüzüm...olsam men |...'ömrim anug üze keçsün emdi M16/18
kendüzüm...olsam men | ...'ömrim anıg üzre keçsün...A4vl0...üze keçe...MKllr9...kılsam | ...anıg ile
keçse...M16/18 kendüzüm yüsufa yâr olsam men | ...'ömrim anıg üzre keçsün emdil0...çok
araduk | ...çok istedük] D12r6...çok istedük | ...çok araduk K12r2...biz çok araduk A4vll onulamız
...MKllrlO onulamız ol yerde çok...M16/19 onulamız ol arada... || 11 cümlesin...] D12r7 kamusm...
K12r3 a'zâsmdan hîç... ( cümlesini...A4vl2 a'zâsından...bulamaduk | ...kurd...MKllrll a'zâsmdan
bir... | cümlesini...derler...M16/20 a'zâsmdan hîç nesne... | kamusun ol kurd... ||

7 Yûsuf 12/4 “...fe ekelehüzzib ve ma ente...”

222
B12vl2 kanlı köglegi koynutjdan çıkardılar
ya'küb sawçı eline ketürdiler
B12vl3 kanı birle isrâ’île kosterdiler
anı körüp bı-hod olup düşer emdi

B12vl4 ' aklı keldi köglegi eline aldı

öpe kuça yığlayu nazar kıldı
B12vl5 köglegünde hîç yırtılmış yer körmedi
ne mihr-bân kurt yemiş tep ağlar emdi

B12vl6 yüsuf etin yemiş kanın içmiş

yüsufdın beni mahrüm mahzün koymış
B13rl köglegin hîç yırtmamış bütün koymış
bu arada bir hikmet var deyür emdi

B13r2 ya'küb aydur sizler murâdupız

yüsufi sizler benden diledügiz
B13r3 alıp iltip anda helak eyledügiz
yalan yerde ağlaşur siz sizler emdi

12 kanlı köglegi koynugdan... | ...eline...] D12r8 kanin köglegi koyunlanndan... | ...aldına ketürdiler
K12r4 kanlı kögleginni çıkardılar] ...savçınuj aldına ketürdiler A4vl3...kölegi...MKllrl2...kömlekni
koynmdan... | ...şavçı...M16/21 kanlu körjlek... | ...aldığa keltürdiler || 13...kosterdiler | ...düşer emdi]
D12r9...közterdiler | ...tüşer emdi K12r5...kösterdiler A4vl4...kösterdiler MKllrl3...körküzdiler |
...körip...M17/l...isrâ’île kosterdiler|| 14 ‘aklı keldi köglegi... | ...yığlayu...] D12rl0 kanlu köglegi...
| ...ağlayu...K12r6...körjlekni... | ...yığlayuban...A4vl5...kölegini eline aldı | ...ağlayu...MKllrl4...
kömlegi... | ...ağlayu...M17/2...elige aldı|| 15...yer körmedi | ...tep ağlar emdi] D12rll...bulumadı |...
teyür emdi K12r7...yırtılmış bulamadı | ...dep aydur emdi A4vl6 küleğinde... | ...deyür emdi MK1 İri5
kömleginden...bulumadı | ...yemiş deyür emdi M17/3...olmadı | ...kurd yemiş deyür... || 16 yüsuf etin...
|yüsufdın beni...koymış] D12rl2 yüsufhırj etin yese kanın içse | yüsufdan meni...koysa K12r8
yüsufnıg etin yese kanın içse | yüsufumdan beni mahrüm mahzün koysa A4vl7 yüsufum etin... |
yüsufdan beni...MKl lrl6 yüsufurj...yeyüp kanın... | yüsufdan...mahzün...||B13rl köglegin hîç... |
...bir hikmet...] D12rl3 köglekni hîç yırtmasa bütün koysa | ...bir macnî...K12r9 köıjlekni hîç yırtmasa
bütün kılsa A5rl kölegin...koymış MKllrl7 kömlegin... koysa||2 ya'küb aydur... | ...sizler benden
diledürjüz] D12rl4 pes ol aydı sizlemirj muradımız | ...siz menden dilediğiz K12rl0 pes ol erdi
barçagız murâdırjız | yüsufum sizler bendin dilediğiz A5r3...sizlemig murâdırjız | ...mendin... MK1 Ivl
pes ol aydı sizlerig...M17/4...sizlemig... | ...dilediğiz|| 3 alıp...anda helak... | ağlaşur siz...] D12rl5...
bayık heläk...K12rll alup... | ...ağlaşa sizler deyür emdi MKllv2 alup anda helâk...M17/5...eyledirjiz
| ...ağlaşur siz deyür... ||

223
B13r4 varug sizler ol kürdi ister] dutug
dutuban ol kürdi alıp kelig
B13r5 uşbu söze cümlegiz muti' olur)
bu ahvâli biz aga soralum emdi

B13r6 yoksa ben sücüd içre kılam zän

size ' azîm âfet vere idim ban
B13r7 müstecâb ol kılur kamuğ du' alan
mazlûmlarug du' asından korkug emdi

B13r8 mum işidüp oğlanlan demeşdiler

tağdan awlap bir günahsız kurt dutdılar
B13r9 ol kürdi ya' küba ketürdiler
yüsufı yeyen bu kurddur derler emdi

B13rl0 yarlı ya'küb ol kürdi kördi ise

hasretle aga karşu vardı ise
B13rll yüsufı nete yedüg dedi ise
niçün yedüg yuyutmağıl ayğıl emdi

4..
.kurdı isteg dutug | dutuban ol kurdı...] D12rl6...kurtı isteg tutuıj | tutuban ol kurtı...K12rl2 vang
sizler ol kurtı isteg duduq | ol kurtı siz tutuban alıp kelig A5r4...isteyüg tutug | ...kurtı...MKllv3...
kurtı... | tutuban ol kurtı alup kelür} || 5 uşbu... | ...biz aga soralım] D12rl7 bu söze... | ...biz soralım
aga...Kİ 2rl3...cümle siz muti' olırj ( bu ahvâl biz hakikat bilem A5r5 bu ahvâl biz andan...MKl lv4...
biz hakikat bilelüm emdi M17/7...râzî olup ( ...soralım... || 6 yoksa ben sücüd...] D12vl yok erse secde
içre...K12rl4 yok erse...A5r6...idüm ban MK1 lv5...secde içre kılalum zän | ...vefat vere...M17/8
yohsa... | sizge... || 7...kamuğ... | mazlûmlarug...] D12v2...kamu... | mazlumlar...K12rl5„.kamu...
MK1 lv6...kamu... | mazlümlar...M17/9...kıla barça... | mazlümlamıg... || 8 mum işidüp... | tağdan...
dutdılar] D12v3 bu söz işitüp... | tağda...tutdılar K12rl6...işitüp... | tağda avlap...A5r8 bum işidüp ... |
...tutdılar MKllv7 bum... | ...avlap...tutdılar M17/10 bum işidüp cümle anlar... | tağda vanp bir
günähsız kurd tutdılar || 9 ol kurdı... | ...bu kurddur...] D12v4 ol kurtı... | ...yeyen kurt bu derler K12vl
ol kurtı tutıp... | ...yeğen uşbudur derler...A5r9...kurtı... | ...bu kurt derler...MKl 1 v8...kurtı... kosterdiler
|...bu kurt yedi derler emdi M17/11 fi’l-hâl içre ya'küba... | ...yeyen kurd bu...|| 10 yarlı ya'küb
...(hasretle aga...] D12v5 kaçan yarlu ya'küb kurtı kördi(ağlayu hasret birle karşu vardı K12v2
kaçan kim yarlı ya'küb kurtı kördi | hasret ile ağlayuban karşu vardı A5rl0...kördiyse | ...vardıysa
MK1 lv9 kaçan kim yarh...kurtı kördi | hasret birle ağlayu karşu vardı M17/12...erse ( hasretile...vardı
erse || 11 yüsufı nete... | ...niçün yedüg yuyutmağıl...] D12v6 yüsufum kanı deyüp kurta sordı | ...nete
yedig yutmağıl...K12v3 yüsufum kanı deyüp kurda şordı... (nete yedüg yuyutmağıl... A5rll...netek
yedüg dediyse | ...yedüg yutmağıl ayğıl...MKllvlO yüsufum kanı deyü kurtdan şordı | netek yedüg
yutmağıl ayğıl...M17/13... dedi erse (...yutmağıl ayğıl... ||

224
B13rl2 yâ kurd yüsuf etin nete yedüg
körjlegin hîç yırtmadug bütün koydur)
B13rl3 ne ma'nîden hâlıkdan korukmadug
peygamberi mahrüm mahzün koydug emdi

B13rl4 uşal sâc at kurda hakdan ferman boldı

isrâ’île söyle deyü emr kıldı
B13rl5 faşîh dilin yac küba söz sözledi
yalanuban tevazu' lık kılur emdi

B13rl6 ol kurd aydur ben yüsufi hîç körmedüm

hem dağı kandalığın hem bilmedim
B13vl ma‘ âza’llâh hak bilür hîç körmedüm
bî-günâh men bayık bilir) deyür emdi

B13v2 özügüz peyğamber resül siz

nübüvvet iyesi resül siz
B13v3 halik sizge bildürür hem bilür siz
peyğamberler eti bizge haram emdi

12..
.kurd... | körjlegin...] D12v7... kurt | köglekni...K12v4...kurt kanı yüsufum nete yedüg | köglekni...
A5rl3 yâ kurt...netek... | kölegin...MKllvll...kurt kapup yüsuf etin... | kömlegin hîç yırtmayup...
M17/14...ayğıl yüsufum nete... | köglekni... || 13...fcâlıkdan korukmadug | ...peygamberi ...koydur]...]
D12v8...hâlıkdan hîç korukmadıg | ...peğamberi mahzün koydırj K12v5 ne ma'nâdan hâlıkdan sen
korkmadug | peğamberi...A5rl 3...ma'nâdan...sen korkmadug MKllvl2...sen korkmadug M17/15...
korkmadug || 14 uşal saat kurta...fermân boldı | ...söyle deyû...] D12v9 ol dem kurta—fermân keldi |...
sözle deyüp...K12v6 uşal sâ'at kurta...keldi | ...sözle deyü...A5rl5...hâhkda ferman oldı MK1İVİ3 ol
şol...kurta hâlıkdan ferman keldi | ...deyüp emr keldi M17/16...fermân keldi || 15...dilin... |...
yalunuban...] D12vl0...tilin kurt... | ...yalunu tevâzu'lık...K12v7...yacküba kurt söz... |yalur ben...
A5rl6...söz söyledi MKllvl4...yacküba kurt söyledi M17/17...kurd sözledi | ...temellük kılur
emdi || 16 ol kurd aydur | ...hem dağı...hem bilmedim] D12vl 1 ol kurt aydur yüsufi ben yemedim |
hem da|}i...bilümedim K12v8 kurt aydur vallâh yüsufi ben körmedüm|hem anug kandahğnı
bilümedim A5rl7 ol kurt...körmedim | ...hîç bilmedim MK1İVİ5 kurt aydur vallâh yüsufi ben
körmedüm | ...ben bilmedüm M17/18 aydur vallahi yüsufi ben körmedim|hem dahi kandalığın
bilümedim]] B13vl...hak bilür... | ...bilig deyür emdi] D12vl2...bayık bunı bilgil emdi K12v9...bilür
men hîç...A5vl...hîç bilmedüm MKllvl6...hîş körmedüm M17/19...men hîç körmedim||2 özüg
peygamber resûl siz | ...resul siz] D12vl3 özügde peğamber hem resül sen | ...iyesi isrâ’îl sen
K12vl0...ma‘lüm tegrinig peğamberi sen | nübüvvetnig idisi hem isrâ’îl sen A5v2 özüg sen...resül
sen | ...idesi isrâ’îl sen MK1İVİ7 özig sen peygamber hem resülsen | nübüvvet iyesi peygamber sen
M17/20...hem peygamber hak resüli sen |...idisi hem isrâ’îl sen|| 3...sizge...siz | peygamberler eti
bizge...] D12vl4...saga...sen Ipeğamberler eti bize...K12vll mevlî sağa bildürürse hem bilür sen|
peğamberler eti bize haram emdi MK11 vl7 hak sağa bildürür hem bilürsen sen | ...eti...bize...M17/21
...sağa bildürür...sen (A’da yok) ||

225
B13v4 dilerserj buyırğıl biz varalım
' âlem içre kurdlan biz derelim
B13v5 cümlesin tapurjuza ketürelim
hazretinde ınamlık kılsunlar emdi

B13v6 anlar dağı yüsufi hîç körmediler

hâşâ li’llâh yüsufa kaşd kılmadılar
B13v7 terjriye hem size 'âşî olmadılar
peğamberler eti bizge harâm emdi

B13v8 ben özüm mışrdan yeği keldüm

bir kardaşım var idi yava kıldım
B13v9 on yedi kün oldı ta'âm hîç yemedim
hasretimden körjlüm ta' âm dilemez emdi

B13vl0 hayrân kılup tağdan uş dutdılar

kendüleri ağzıma kan sürtdiler
B13vll zulm birle tapuğırja ketürdiler
bî-günâh men mu' ayyen bilgil emdi

4 dilersep... |'âlem içre...] D12vl5 kerek erse buyurğıl men varayım | bu yemip kurtlarını men
dereyim K12vl2 diler iserj sen buyurğıl varayın|uşbu yemip kurtlamı hem dereyin A5v3 diler
erser) | ...kurtlan ben derlem MK12rl diler ersep...varayın | bu yerlerip kurtların ben dereyüm (M’de
yok) || 5 cümlesin... | hazretinde ınamlık...] D12vl6 kamuların tapuğupa ketüreyim | hazretipe ınamlık
...K12vl3 kamuların tapuğına ketüreyin | hazrctipde ınamlık...A5v5 hazretipden ınamlık kılsutj...
MK12r3 kamuların tapupa keltüreyüm | hazretipden inanmaklık kılsun derim emdi || 6...dağı...hîç
körmediler] D12vl7...dahi...körmediler A5v6...dahi...MK12r4...dahı...(M’de yok) ||7...hem size 'âşi...
| peygamberler eti bizge...] D13rl...'âşî senden uyatlu... | peğamber eti bize... K12vl5 tepriye 'âkk
size uyatlu olmadılar | ...eti bize...A5v7 tepriye sizden câşî...MK12r5 tepriye ‘âşî size uyatlu
olmadılar) peygamber eti bize...(M’de yok)|| 8 ben özüm... | ...var idi...] D13r2 men da|ıı mışırdan
yepi keldim K12vl6 ben dağı yene mışırda yapa keldim | ...vardı...A5v8...yawa kıldum MK12r6 ben
dahi mışrîden yapa kelür idüm | ...var idi yoyu kıldum M18/l...yapı... | bir ferzendim...yavı kıldım||9
on yedi kün oldı... | hasretimden...] D13r3 on yeti kündür... | hasretinden özüm ta'âm almaz emdi
K12vl7 on yedi kündür ta'âm... | hasretimden ağzım ta'âm almaz emdi A5v9 on iki kün
boldı... | ...ağzım ta'âm almaz MK12r7...kündür...yemedüm | ...ağzım ta'âm yemez emdi
M18/2...ağzım ta'âm almaz emdi|| 10...kılup tağdan uş...] D13r4 hayran olup bir yerden uş tutdılar
K13rl hayran olup yörür idüm uş dutdılar | ...ağzımğa...A5vlO...bir tağda uş tutdılar MK12r8...olup
yörer idüm tutdılar M18/3 ‘âciz edüp bir tağda uş dutdılar || 11 zulm birle...] D13r5 zulm
birle...K13r2...tapuğıpa... | bî-günâh men sen mu'ayyen...MK12r9...tapupa keltürdiler | ...sen
mu'ayyen...M18/4 zulm birle lyazretine keltürdiler | ...sen mu'ayyen... ||

226
B13vl2 yac küb sawçı kurd sözin kertü bildi
kendü elinde ol kurda aş yedürdi
B13vl3 aydur barja bu kazänı terjri verdi
duc â kılup kurda destur verür emdi

B13vl4 bu kazam verdi bağa mevlî celîl

sabırsız' azizleri kılur zelil
B13vl5 ben şabn kılurven şabrun cemîl*
şabr birle murâd haşıl olur emdi

B13vl6 yehüdâ ol yazıya her kün çıkar

ol kuyuya varuban her kün bakar
B14rl yüsufla haberleşür söz okur
hâl ü ahvâlin cümlesin bilür emdi

FAŞL
MELİK-İ ÇİN HAKİM

B14r3 mışır içre ulu melik olur idi

anıi) adı melik bin duğar idi
B14r4 duğar oğlı ol melik bir düş kördi
mu‘ abbire te ’vîl sorar emdi

.kurd
12.. sözin... | ...elinde ol kurda...] D13r6...elin ol kurta...K13r3...kurt sözi verdi | ...elin uşal kurta
aş...MK12rlO...savçı...kurt... | kendi eliyle kurta aş...M 18/5...kurdnıtj... | kendi eliyle... || 13...baga...
verdi | ...kurda destür verür emdi ] Dİ3r7...marja...verdi | ...kurta destür verür emdi A5vl3...kurta
destûr...MK12rll...destür verdi (M’de yok) || 14 bu kazä verdi... | şabırsız...] D13r8 bu kazänı verdi
marja... | şabırsızlık...K13r5 bu kazanı verdi barja... | şabırsızlık ‘azlzlerğa kılur...MK12rl2... kazänı...
rabb celîl (2. Mısra yok) A5vl4 bu kazäm...M18/7...kazänı barja verdi... | şabrsızlık ğazîzlemi ...|| 15
ben şabır kılurven...] D13r9 men şabır kılayın şabrurj cemîl K13r6 ben emdi şabr kılur men...A5vl5...
kıluram şabnm cemîl MK12rl2...kılur men şabn cemîl (2. Mısra yok) M18/8 ben kılur men emdi
bunda şabn cemîl || 16 yehüdâ... | ol kuyuya varuban...] D13rl0 varuban ol kuyuya...K13r7 pes
yehüdâ... | vanban ol kuyuya her...MK12rl3 varuban ol kuyuya...M18/9 varuban ol kuyuya...||B14rl
yüsufla...söz okur | hâl ü ahvâlin cümlesin...] D13rll yüsuf birle...sözin okur|ahvâlni cümlesini...
K13r8 ahvâlir; cümlesin...A6rlyûsufa haberlerşü sözin öter MK12rl4 yüsuf ile haberleşü sözler okur |
ahvâlin cümlesin...M18/10 yüsuf birle haberleşü sözin... | ahvâlin cümlesin bildürür... ||3...ulu melik...
idi | ...adı...] D13rl3...bir tâc olur erdi | ...atı...K13rlO...bir melik... | anut] adı melik ibni...
MK12rl5...içri bir melik... | ...melik ibni dağar...M18/12...uluğ täcir... | ...ibni duğar... ||4...Oİ melik bir
düş... | ...te’vîl...] D13rl4...melik bir tüş... | ...te’vîlni...K13rll...uşal melik... | ...te’vîlin...A6r4...
te’vîlni...MK12rl6 dağar oğlı melik... | ...te’vîlni şorar...M18/13...oğh mâlik bir... | ...te’vîlni... ||

8 Yüsuf 12/11 “...fe şabrun cemîlün...”

227
B14r5 mu1 abbire aydur bu tün bir düş kördim
düşüm içre ken' âna varur idim
B14r6 ' âd kuyusı tegresinde yörür idim
kün hakikat kökden yere iner emdi

B14r7 tolun ay mu‘ ayyen kökden indi

koynuma kirüben yakamdan çıkdı
B14r8 hem kökden dürr mercan incü yağdı
ben anı eteğime derdim emdi

B14r9 sewünüben eteğime derer idim

cemi' kılup şanduğıma koyar idim
B14rl0 uşbu düşni hîç gümansız beyle kördim
yä mu' abbir barja te ’vîl kılğıl emdi

B14rll mu' abbir aydur olturğıl bu yanımda

yorayım düşügi mu' teberimde
B14rl2 iki kızıl altım koyğıl bu yanımda
düşirj i mübarek yoram emdi

5 mu'abbir aydur...kördim | ...idim] D13rl5 aytur...kördüm | ...varur erdim K13rl2 mu'abbire melik
aydur bir düş kördüm | düşüm içinde...vanp idim MK12rl7...melik aydur bir düş kördüm | ...varar
idüm M18/14 aydur apa bu keçe bir... | ...vanp idim || 6...tegresinde yörür... | ...kökden...] K13rl3...
degresinde yörer idüm | ...hakikat yere iner emdi A6r6...yörer idim MK12rl7...tegresinden yörer idüm
|| 7 tolun ay... | koynuma...] D13rl7 doğar kün... | koynumdan...K13rl4 doğar kün hakikat üze kökden
indi | ...kirip...kirü çıkdı A6r7 koynumdan...MK12v2 toğar kün hakikat kökden... | koymamdan...
M18/16 doğar kün mu'ayyen... | koymandan kirüben... || 8 hem kökden...incü... | ben am...] D13vl
men anı...K13rl5 yene kökden...yincü... | ...ben anı pes eteğime derdim...A6r8... yincü... | ...eteğime
derdim ...MK12v3...mercân bile yağdı]...anı kim eteyin derdim...M18/17...yincü... | ...derdüm... ||9
eteğime... derer idim | ...koyar idim] D13v2...anı...derer erdim | ...koyar erdim K13rl6 ben anı pes
sevnüp derer idüm | ...koyar idüm A6r9 sevüben eteğime derer... | ...kılup...şandukıma...MK12v4
sevinüben... | ...kılup şanduğum koyar idüm M18/18 sevünüben men anı derür... | ...kılup
şandukıma...|| 10 uşbu düşni...] D13v3 bu düşi böyle...K13rl7 uşbu düşi... A6rl0...düşi böyle...
MK12v5 bu düşni böyle kördüm | ...burja...M18/19 bu düşni... || 11...olturğıl... |... mu‘teberimde]
D13v4...kel otur sen | ...ta‘bîrimde...K13vl...ben ta'bîrimde A6rll...düşüıjni tac bîrimde MK12v6
mu'abbirler aydur otur bu yanumda | yonyum...(M’de yok)]| 12 düşitji...] K13v2 düşûpni edgü
mübarek...A6rl2...işirjni mübarek yorayım ...MK12v7...yonyum emdi (M’de yok) ||

228
B14rl3 hakikat sen ol düşe erdûg ise
eğer sen mundağ düş kördür) ise
B14rl4 düşüt] içre ol makama erdürj ise
bir şerîf kul elinge kürer emdi

B14rl5 ol kulı sen ucuz satım aldaçı sen

anı satup üküş ni‘ met buldaçı sen
B14rl6 ol sebebden üküş rahat buldaçı sen
bu düş içre üküş dewlet kömür emdi

B14vl ol ma: nîden uluğlukğa değinir sen

küfür şirket mihnetlerden kurtulur sen
B14v2 hâlıkıi) birliğine kertünür sen
dünyâ âhir dewlet körünür emdi

B14v3 anı işitüp melik duğar sefer kıldı

' âd kuyusı tegresinde yük düşürdi
B14v4 kenc ân ili tarafından çok aradı
düşünde kördügün ister emdi

13..sen ol düşe irdürj ise | ...mundağ...] D13v7...ol dewlete erdir) ise... | ...bundağ...K13v3 hakîkatde ol
devlete erdip ise | pes eger...düşi...A6rl3...bundağ düş...MK12v8 hakikat ol devlete erdüp erse
| ...mundağ düş kördür) erse M18/20 mu'abbir aydur mundağ... || 14 düşüp...irdüp ise...] D13v6 düşnirj
...vardup ise K13v4...kirdüp isepaceb şerif kul eliğe kirer...A6rl4...kirer...MK12v9...kul elürje
kirür...M19/l ‘äd kuyusı tegresinde yürür isep | ...kirer... || 15 ol kuh sen ucuz...] D13v8...ucuz...K13v5
uşal kuh ucuz... | (2. Satır yok) A6rl5 kulı uçuz...MK12vlO ol kuh uşsuz şatun aldaçı sen | ...şatup...
M19/2...kulı uçuz şatın... || 16 ol sebebden... | bu düş içre...] D13v9 dewlet mülket iyesi oldaçı sen | ol
sebebden ol rahat üküş kömür emdi MK12vll bu düşürji ükûş rahat... | ol sebebden ol sapa körinür
...M19/3 mülk devlet iyesi boldaçı sen | ol sebebden üküş rahat kömür... ||B14vl...uluğlukğa değinir
... | ...mihnetlerden kurtulur sen...] D13vl0 ol sebebden uluğlukğa değine sen |... mihnetinden kurtula
sen K13v6...uluğlu değine sen | ...kurtula sen A6vl...uluğluğa degünür... | ...mihnetden... MK12vl2 ol
sebebden ululuğa degünür sen | küfri şerik mihnetlerden... M19/4...uluğlıkğa değine sen |... mihnetden
kurtula sen || 2...kertünür sen | âhir devleti...] D13vl0...ger döne sen K13v7...birligin kertü döne
sen | ...âhiret devlet...A6v2...âhiret dewlet...MK12vl3...birlügine kertenür sen | ...âhiret devleti körinür
...M19/4...birligine inana sen| ...âhiret devleti kömür... ||3...tegresinde...] D13vl3...katında...K13v8...
kuyusınıp katında...A6v3...işidüp...MK12vl4...işidüp melik dağar... | ...kuyusup ...M19/6...mâlik...
| ...tegresinde... ||4...tarafından çok aradı... | ...kördügün ister...] D13vl2...içine keldi kirdi D14rl3...
kördügi...K13v8...ilinip içine keldi kirdi | ...istep yörür emdi MK12vl4...içine keldi kirdi | düşüni
kördügini ister...M19/6...içine keldi kirdi | ...kördigin... ||

229
B14v5 kullarına buyurdı derüldiler
ol kuyu tegresine yayıldılar
B14v6 cümlesi istemeğe kaşd kıldılar
melik özi irjez igez ister emdi

B14v7 isterken arjsuzdan bir ün keldi

meliknig kulağına işidüldi
B14v8 aydur temam elig yul turğıl dedi
ol oğlannı almağa deyür emdi

B14v9 hîç eksüksiz elig yul temam turğıl

andan şogra bu makama yene kelgil
B14vl0 ol oğlannı az bahâya satım alğıl
telim mâl bahâya satğıl emdi

B14vll melik duğar anı işidüp andan köçdi

andan şogra elig yıl temäm keçdi
B14vl2 duğar oğlı bu menzile yene düşdi
vac de yetdi tep telim sewnür emdi

. derüldiler | ...kuyu tegresinde...] K13vl0...ol dağıldılar | ol kuyunıg dâyiresinde yayıldılar A6v5...

5..
buyurdı dağladılar... | ...kuyunu) darasmda yayıldılar MK12vl6...buyurdı dağıldılar | ...tegresinde
...M19/8...dağıldılar |... kuyunıg tegresine... || 6 cümlesi... | melik özi...] D13vl5 melik duğar...K13vl 1
cümleleri... | melik duğar...A6v6 cümleleri istemege...(2. Satır yok) MK12vl7 melik dağar irjez
igez...M19/9 mâlik duğar irjez irjez...||7 isterken... | meliknirj...işidüldi] D13vl6 ister erken... | ...
işitüldi K13vl2 isteyürken... | melik duğar...işitüldi (ilk mısra A’da yok) A6v6 cümleleri... | melik
duğar kulağına işitüldi MK13rl ister iken... | melikirj...M19/10 ister iken... | mâlikniç...işitüldi || 8
aydur temam elig yıl... | ol oğlannı almağa...] D13vl7 aytur bayık elli yıl temam kaldı | ...ol oğlan
almaklığa...K13vl3...bayık elig yıl şabr kılğıl MK13r2...bayık elli yıl temam kaldı | ...oğlanı...
A6v7...bayık elig yıl kütgil dedi M19/ll...bayık ellig yıl temam kaldı ||9 hîç eksüksiz elig
yul... | andan...yene kelgil ] D14rl hîç eksüksüz elli yıl şabr kılğıl | andm...hâzır kelgil K13vl4 hîç
eksiksiz elig yılnı temam durğıl | ...kelgil MK13r3...elli yıl...A6v8 ...eksüksiz elig yıl... | ...gene kelgil
M19/12...eksiksiz ellig yıl... | ...gene...|| 10...az... | ...bahâya...] D14r2...kem... | ...ni'mete ...K13vl5...
kem... | ...çok bahâya...MK13r4...kem...şatun... | ...şatğıl...A6v9...kem bahâya şatun... | ...çok bahâ
satğıl...M19/13...şatın... | ...mâl u bahâya... || 11 melik duğar...andan... | andan...] D14r3 melik...
andm... | andm...K13vl6...işitüp...MK13r5 melik dağar... | ...elli...A6vlO ...anda şorjra... M19/14 mâlik
duğar...kirü köçdi | ...keçdi|| 12...bu... | ...tep...] D14r4...ol... | ...dep...K14rl va'desi yetti tep...sewünür
...MK13r6 dağar oğlı ol...köçdi | ...sevinür...A6vl 1 va'desi yetdi dep sewinür...M19/15...ol menzile
... | ...deyüp...sevinür... ||

230
B14vl3 bir neçe ferişteler kelmişdi
kuşa begzer yüsufa eş olmuşdı
B14vl4 ol kuyu anlar ile tolmışdı
kuşa begzer ol kuyudan uçarlar emdi

B14vl5 melik duğar ol kuşlamı anda kördi

ferişte idügün bilümedi
B14vl6 ol vakt melik özi kâfir idi
ok alıp kuş atmağa kelür emdi

B15rl yakın keldi ol kuşlar oldı pinhân

anı kördi melik duğar kaldı hayran
B15r2 bakdı körer nür çıkar ol kuyudan
anı körüp bî-hod olup düşer emdi

B15r3 oluk sâ‘ at otağına yene keldi

agsız degül sezendi zîrek idi
B15r4 kullarından iki kulun verübidi
şol kuyudan suw ketürüg deyür emdi

.berjzer
13.. yüsufa eş...] D14r5...merjzer anda mecmu' olmuş idi K14r2...ferişte anda kelmişdi...
| kuşa berjzeş yüsufa eş olmışdı MK13r7...olmış idi A6vl2 bir neçesi... kelmişidi | ...berjzeş...olmuşıdı
M19/16...kelmiş erdi | ...begzeş yüsufğa eş olmış idi || 14 ol kuyu anlar... | kuşa beıjzer ol...] D14r6
anlar kelmiş yüsufa eş olmışdı | cümlesi kuyu üzre...K14r3 kamuları anda mecmu' olmış
idi | cümleleri kuyudan uçar emdi A6vl3 kamuları anda mecmu' olmış idi | cümleleri kuyudan uçar
emdi MK13r8 cümlesi anda mecmu' olmış idi | cümleleri kuyu üzre uçarlar...M19/17 ol kuyuya
cümle mecmu' olmış idi | cümleleri kuyudan uçar emdi|| 15...kuşlamı... | ferişte idügün...] D14r7...
kuşlan ... | ferişteler erdügüni...K14r4...kuşlan... | ferişteler erdügüni...A6vl 2...kuşlan... | ferişteler...
MK13r9 ...dağar ol kuşlan anda... | ferişteler idügüni 1 Or 18 melik...kuşlan... | ferişteler idügin... || 16 ol
vakt melik özi... | ...kelür emdi ] D14r8 zira ki ol vakt melik duğar... | ...varur emdi K14r5 zîrâ ol vakt
melik duğar... | ...ok aluban...MK13rlO melik dağar ol vakt kâfir... | ...alup kuşı atmağa varar emdi
A6vl5 zîrâ ol vakt melik duğar kâfir... | ok aluban...M19/19...melik duğar kâfir... | okun alup...varur
emdi||15rl yakın keldi... |anı kördi...] D14r9 yakın kelür kuşlar kamu... | anı köre...K14r6 melik
yakın kele kuşlar... | ...anı köre...A6vl6 melik yakın keldi kuşlar... | anı melik duğar kaldı... MK13rl 1
...kele... | ...körip...dağar...M19/20 yakın kele ol... | ...körüp mâlik duğar... ||2 bakdı körer...] D14rl0
bakdı erse...K14r7 bakdı erse nür çıkadur...A7rl bakdı erse nür...MK13rl2 bakdı erse nün... |...
körip...M19/21 bakdı erse...||3 arjsız degül...] K14r8 arjsızdan keldi sezindi...A7r2...degüldi zîrek idi
MK13rl3...sezindi zîrek... || 4...kulun verübidi... | şol kuyudan...] D14rl2 ve M20/2...kula emr kıldı
K14r9...kulı vanp idi | şol kuyuda su...A7r3...kula emr kıldı | ...kuyuda suw...MK13rl4...kulı koyar
idi | ...şu ketürirj deyür...M19/2...şu... ||

231
B15r5 beşir büşrâ ikilesi kova aldı
kuyunırj üzesine hâzır keldi
B15r6 kuyu üzre kovalann nüzul kıldı
yüsuf anda bakup anı körer emdi

B15r7 ikilesi kovalann indürdiler

doluğlayu kovalann toldurdılar
B15r8 hak yüsufa cebrâ’îli köndürdi/er
taşra çıkmak beşaret ketürür emdi

B15r9 yâ yüsuf közküye bakdurj midi

közküde körküg körüp okudur) midi
B15rl0 ben satılur kul olsam dedüg midi
benüm bahâm kim tegür dedüg emdi

B15rll yüsuf aydur belî közküye bakdım idi

közküde körküm körüp aydım idi
B15rl2 ben satılur Ipıl olsam dedüm idi
benüm bahâm kim tegür dedüm emdi

.aldı | kuyug...] D14rl3 kuyunıg...K14rl 0...aldılar | ol kuyunıg...A7r4...ikisi kova... | ol kuyunıg

5..
üzerine...MK13r!5...ikilesi kovaladı | kuyunıg üzerisine...M20/3...kavğa... | ol kuyunıg üzerine... || 6
kuyu üzre... | ...kıldı ] D14rl4 kuyu içre...K14rll kuyu içre...kıldılar A7r5 kuyu içre... | ...bakup anı...
MK13rl6 kuyu içri kovalann... | ...bakuban körer emdi M20/4...içre kavgaların... || ...kovaların
... | doluğlayu kovaların...] D14rl5 doluğ kovalarına suw doldurdılar K14rl2... rğanlann...oluğlayu
kovaların su doldurdılar MK13rl7...doluklayup kovaların doldurdılar M20/5 ikevlesi kavgalar... |
toluğlayu kavğaların...(A’da yok)||8...cebrâ’îli köndürdi/er| ...beşaret...] D14rl6...ebrâ’îli pes
köndürdi K14rl3...cebrâ’îli köndürdiler | ...beşäretin...A7r6...köndürdiler | ...beşäretün..MK13v2...
könderdiler | taşn çıkmak...M20/6...bat köndürdi || 9 ya yüsuf... | ...okudug midi] D14rl7...okudırj mıdı
K14rl4 ayä yüsuf...bakdıg mıdı | közkü içre körküg körüp okudug mı A7r7 ayä...bakdug mu
idi|közkû içinde körküg körüp okudun mıdı MK13v3...bakdug mu idi | közküden...körip...okudug
mudı M20/7...yüsuf sen... || 10...dedüg midi |...kim tegür dedüg emdi] D14vl...dedig midi | ...kim
yetürür dedig emdi K14rl5...satulur... | ...kim tegürür dedüg mi emdi A7r8 ...tegürür dedüg midi emdi
MK13v4 yâ ben şatun kul olsam dedig midi | ...kim yetürür dedig emdi M20/8...kim yetkürür...
|| 11...belî... | ...aydım idi] D14v2 belî bir kez... | ...okıdım idi K14rl6...belî bir kün bakdım idi A7r9...
aydur ben közküye bakdizn idi | ...körûp idi (M’de yok) || 12...dedüm idi | ...kim tegür dedüm emdi]
D14v3...dedim idi | ...kim yetürür dedim emdi K14vl satılur...dedim idi | ...kim yetüre dedim emdi
A7rl0...olsam dedi | ...tegürür dedim emdi (M’de yok) ||

232
B15rl3 cebrâ’îl aydur emdi öre durğıl
urğana yapışğıl taşra çıkğıl
B15rl4 ne bahâya satılur sen közin körgil
müşteri hâzırdur ahır emdi

B15rl5 ikilesi tarttılar beşir büşrâ

c azîz yüsuf ol dem çıkdı taşra
B15rl6 kadir mevlîm takdirin kim şaşura
ne çâre anıp hükmi olur emdi

B15vl kuyudan agsuzdan çıka keldi

tolun ay tek nürlu yüzi toğa keldi
B15v2 melik anı kördi ol dem bî-hod oldı
yä büşrä häzä 9 a clem deyür emdi

B15v3 ol melik anda vac de kılmışdı

kullarına buyurup asmarladı
B15v4 anı her kim bulur erse bilip dedi
âzâd kılup aga fazım verem emdi

.emdi
13.. öre...] K14v2 yä yüsuf emdi öre... | bu urğana yapışıban... A7rll...yä yüsuf emdi turğıl | bu
kavağa yapışuban taşra...MK13v5...turğıl | ...taşra...M20/9...häzır öre durğıl | urğanına... || 14...közin
körgil] D14v5...köz körgil K14v3 ve A7rl2...közüg...MK13v6...şatılur sen közig...M20/10 ..közig... |
müşteriler... || 15...tarttılar | ...ol dem...] D14v6...tartdılar K14v4...taratdılar... | ...uşal demde A7rl3...
tartdılar... | ...uşal demde çıkdı...MK13v7...tartdılar...M20/ll ikevleyin tartdılar... | ...demde..,16...
takdirin... | ne çâre...] D14v7...takdîrini... | kädirdür amg...K14v5...kim şeşer|nä-çär olup anıg...
A7rl4...mewläm... | ...çäre var anırj hükmi...MK13v8...mevläm takdimi kim şaşıra | nâ-çâr olup...
M20/12...takdîmi kim şaşıra... | ...var anırj ola...||B15vl...kuyudan irjizden... | ...tek nürlu yüzi toğa
keldi] D14v8...balkıyu doğa keldi K14v6 yüsuf kuyunırj içinden... | ..dek nürlu...A7rl5 yüsuf kuyunırj
içinde çıka keldi | ...tolu keldi MK13v9 tolan ayır; yüzi nün toğa...M20/13...doğa keldi || 2 melik anı
kördi...] D14v9 melik kördi ...K14v7 melik kördi oluk demde bî hod oldı | ferişte mü yâ peri mü
deyür...A7rl6 melik kördi ol... | ferişte mü yâ perî mü deyür...MK13vlO melik kördi ol dem... | yâ
beşir hem oğlum deyür emdi M20/14 mâlik körüp ol dem anı... | yâ büşrä häzä gulâm
deyür... || 3...anda vacde kılmışdı | ...buyurup asmarladı] D14vl0...hemîşe aydur idi | ...bildürüp
ısmarladı K14v8 melik duğar dâyim vakt aydur idi | ...buyuruban ısmarladı A7vl melik duğar dâyim
vakt aytur idi | ...buyuruban ısmarladı MK13vll... melik hemîşe aydur idi | ...bildürip işmarlar idi
M20/15 ol mâlik hemîşe aytur idi | ...her devâm söyler idi||4...bulur erse... | ...aga kızım...] D14vll...
ilür ise... | ...kızım aga...K14v9...kim körüp kelür ise derdi | ...kızım aga verem...A7v2...körüp kelür ise
dedi | ...kızım aga verem...MK13vl2...erse deyür idi | âzât...verem...M20/16...sizden kaysıgız kördi ise
| ...kılam kızım aga verem... ||

9 Yüsuf 12/19 “...yâ büşra häzä ğulamun...”

233
B15v5 beşir kelip melikge muştıladı
melik duğar sewünüp karşu vardı
B15v6 vanp yetüp yüsufug elin aldı
ketürüben rahat içre kizler emdi

B15v7 yüsufug kardaşlan tağda idi

bakıp ol yazıda kervan kördi
B15v8 sezündi katarlaşu yügürü keldi
yüsufi kuyu içre bulamazlar emdi

B15v9 anlar kelip bu ma'nîden ahvâl bildi

sezündi kervan tapa anlar keldi
B15vl0 aydurlar bir kulumuz kaçmışdı
am bayık siz bulmış siz derler emdi

B15vll rävil aydur verügiz minnetile

yoksa bir nac ra uram heybetile
B15vl2 cümle helak olur siz şıhhatile
ünümizi işiden canın teslîm kılur emdi

5..
.melikge... | ...sewünüp...] D14vl2...sewündi...K14vlO...kelip melikine... | ...sewünüben...A7v3...
melikine... | ...sewünüben karşu durdı MK13vl3 beşir ol dem melike... | melik dağar sevinüp...M20/17
...mâlike müjdeledi | mâlik duğar sevünüp...||6 vanp yetüp...] D14vl3 karşu varup...K14vl l...yüsufnj
elin...A7v4 ketürüp...MK13vl4 varuban yüsufiır) elin tutdı | ...yük içre kizler...M20/18 sevünüben
yüsufur)... ||7...tağda idi | ...bakıp ol yazıda...] D14vl4...dağda durdı | ...bakıban ol menzilde...K14vl2
pes yüsufiır)... | bakıban ol menzilde...A7v5 pes yüsuf... | bakuban ol menzile kerwân...MK13vl5
bakuban ol menzile...M20/19 bakuban ol menzilde... || 8 sezündi... | ...bulamazlar...] D14vl5 sezinüp
katarlaşu anda erdi K14vl3 sezinüben katarlaşu yügrüp... | ...bulmaz...A7v6 sezinüben katarlaşu
yûgrüp keldi | kuyu içre yüsufı...MK13vl6 sezindi cihäd edüp yûgürüp keldi | ...bulmazlar...M20/20
ta'cîl birle katarlaşu yügrüp vardı | ...kuyuda bulmazlar...||9 anlar kelip... | sezûndi kervän...]D14vl6
ol melik bu ma'nlden ahvâl sordı | terkinleyû ol kerväna anlar vardı K14vl4 melik duğar bu ma'nîde
... | cehdleyü ol kerväna anlar vardı KİNİ melik bu... | cehdleyü ol kerväna anlar vardı MK14rl ol
melik bu ahvâlden foaber bildi | tez keleyü kerväna tez anlar vardı M20/21...kaçan bu...haber bildi
| halka edüp ol kervän çulğap aldı || 10 aydurlar bir...] D14vl7 ve K14vl5 aydur bizim...A7v8 aydur
bizüm bir... | ...siz almış siz...MK14r2 aydur bizüm bir... | kaçup kelüp bu kuyuya kirmiş emdi M21/1
aydur bizim kulumız Qaçmış idi | ...almış siz derler... || 11 rävil aydur... | yoksa... heybetile] D15rl rävil
aytur kirü vergil minnet birle | ...heybet birle K14vl6...verüıjüzler minnet ile | yohsa bir kez na'ra
uram heybet ile A7v9...verisizler... | ...heybet ile MK14r3...verigiz... | M21/2 yohsa bir kez...
heybetile || 12...olur siz şılıhatile | ünümizi...] D15r2...ola siz şıhhat içre | ünüm...K15rl...bola siz
cemâ'ât ile | ünüm...A7vlO helâk ola siz cemâ'at ile | ünim...MK14r4 ünüm işide...M21/3...ola siz
mihnet ile | ünüm işiden cânı... ||

234
B15vl3 melik ihtiyat kıldı duc â kıldı
yüsufi çıkardı anlara verdi
B15vl4 anlar aldı maşlahat eyle kördi
bunı kul dep bunlara satalım emdi

B15vl5 bu tedbîri bunlar beyle eylediler

‘arabça yüsufa sözlediler
B15vl6 öldürür miz yoksa seni biz dediler
kul dep satalım sen mutF olğıl emdi

Blörl melik duğar zîrek idi am bildi

hafiyye birle kendüye şâd-kâm oldı
B16r2 anlar satar ol satım alur oldı
anı körüp yüsuf kanın ağlar emdi

B16r3 yüsuf aydur siz meni satar mu siz

hasret ğurbet otma atar mu siz
B16r4 fîc ligizden benden gümân tutar mu siz
saklayalım ant içelim deyür emdi

13.. ‘â kıldı | ...çıkardı anlara...] D15r3...‘âkıl erdi... | murdarakirü verdi K15r2...'âkıl idi | ...korkup
.du
anlara kirü verdi A7vll melik duğar... | yüsufi korkup anlara...MK14r5...câkıl idi | ...anlara kirü verer
idi M21/4 mâlik kıldı ihtiyâç ‘âkil idi | ...bunlara kirü verdi|| 14 anlar aldı...] D15r4 anlar
demeşip...K15r3 anlar demeşip... | mum kul dep munlara...A7vl2 anlar demeşüp... MK14r6...dartaşup
maşlahat... | ...şatalum emdi M21/5 anlar dahi maşlahat ile kördi | mum kul dep satam... || 15...yüsufa
sözlediler] K15r4...ol yüsufa söylediler A7vl3...bular beyle... | ...söylediler MK14r7...anlar böyle
eylediler | ...söylediler M21/6 carabça...söylediler|| 16 öldürür miz... | kul dep satalım sen...] D15r6
öldürürvüz yoksa deyü korkuttılar | kul deyüben satalım mutî'...K15r5 öldürür miz yoksa teyü
korkutdılar A7vl4 öldürürüz yoksa deyü korkuldılar | ...satalım mutî‘ olğıl derler...MK14r8...yoksa
deyûp korkıtdılar | ...deyüp şatalum mut? ol derler...M21/7...yol)sa dep korkıtdılar | ...dep satam...
||B16rl...idi anı bildi | ...kendüye şâd-kâm oldı] D15r7...murjı... | körjli şâd içre kaldı K15r6 hafiyye
birle şâd-kâmlık içre kaldı A7vl5...idi bildi | ...şâd-kâmlık içre kaldı MK14r9...dağar... | ...şâd-kâm
içrü kaldı M21/8 mâlik... | ...körjli şâd-lık içre kaldı (K’de yok)||2...ol satım... | anı körüp...] D15r8...
melik alur... |bu söz işidüp...K15r7 anlar satım alur oldı | mum işitüp yüsuf...A7vl6...satup...alur
idi | bunı işitüp yüsuf...MK14rlO bunı işidüp yüsuf...M21/9 mum işidüp yüsuf zân ağlar... || 3...
aydur... | ...ğurbet otına...] D15r9...ğurbet meydâmna...K15r8...aydı meni...8rl..emdi meni... | ...odına
yakar mu siz MK14rll...aydur emdi beni... | ...meydânına atar mu siz M21/10...beni... |... meydânına
... ||4 fflirjizden benden...]D15rlO banrjız menden...K15r9... ende...8r2 fi'lirjizde mendin... |
saklayalum ant içelüm...MK14rl2 fi'lürjiz benden... | ...içelüm...M21/l 1 saklayalum... içelüm... ||

235
B16r5 beni satmarj kafir kuh olmayalım
atam ya' küb hasrete koymayalım
B16r6 müdäm kâfir kulluğına kalmayalım
dedem halîl hürmetin saklar) emdi

B16r7 anlar aydur bizler seni zinharladuk

atamıza yüsufı kurd yedi didük
B16r8 isrâ’île biz dişvâr söz söyledük
yâ yüsuf bu sakınçı koyğıl emdi

B16r9 pes yehüdâ yüsufı öğütledi

aydur sağa bu kazam terjri verdi
BlörlO kardaşlaruq bâtıl işe doğn durdı
yoksa bayık öldürür bilgil emdi

Blörll yigrek oldur revâ körgil satılmakı

kardaşlaruq cefasından kurtulmakı
B16rl2 isrâ’îlden hasretle ayrulmakı
kavşurguçı kavşursa geqes emdi

B16rl3 anlar aydur satar miz bu kün saqa

ol şart ile satar miz yırak yerge
B16rl4 ne bahâ verürsen körelim bizge
bizler yavlak satu satak mı derler emdi

5 beni satmar]...] D15rllbeni satmayıq... | ya'küb aqup hasretine Çalmayalım A8r3... olmayalım |...
koymayalım MK14rl3...olmayalum | ...ya'kübı hasret içre komayalum M21/12 ...olmayalım | ya'küb
savçı hasret içre koymayalım || 6 müdäm kâfir...] D15rl2 gurbet odı hasretine varmayalım K15rll
...hürmetni...A8r4 gurbet odı hasretine varmayalum | ...hürmetni...MK14rl4 hasret odm bağıma
urmayalum | ...hürmetni... || 7...bizler zinharladuk...kurd...] D15rl3...bizler saqa zinharladuk ...kurt
...K15rl2...aytur...bizler saqa... | ...kurt...A8r5...saqa... | ...kurt...MK14r!5...bizler zinharladuk ...seni
biz kurt yedi dedik M21/14...biz sizni | ...yedi... || 8...biz...söz söyledük] D15rl4...söz sözledük
K15rl3...bizler...söz sözledük | ...sen bu sakmçı...A8r6...sözledük | ...sen bu sakmçı...MK14rl6
...dişvär söyledük M21/15...sen bu... || 9...yüsufi öğütledi ...] D15rl5...yüsufa ögüt verdi K15rl4 ve
A8r7 bu kez yehüdä...MK14rl7...yüsufa ...M21/16...yüsufi yehüdâ... || 10...kardaşlaruq...] D15rl6...
kardaşlamıq...K15rl5 bâtıl işe toğn vardı | ...bayık saqa kıyurlar emdi A8r8 kardaşlamıq ... | ...bayık
saqa kaşd kılurlar emdi MK14vl kardaşlanq... toğn turdı | ...seni öldürürler emdi M21/17 yohsa...
öldürürler... || 11 kardaşlaruq cefasından...] D15rl7 kardaşlamıq...kurtulmakı K15rl6... cefasındın
kurtulmakı MK14v2...satılmağı | kardaşlanq...kurtuhnağı M21/18...budur revä... | kardaşlaruq
fitnesinden kurtulmakı || 12...hasretile... | kavşurguçı...] D15vl...hasret birle... | kavşuraçı ...K15rl7
kavşurguçı kavşurursa...A8rlO...kavşurmağa...MK14v3...hasret birle ayrulmağı | kavuşdurucı
kavuşdursa yigrek...M21/19... hasretile... || 13 anlar aydur... | ...satar miz...] D15v2 aydılar bu kuh
satalım... | ...satahm...K15vl bunlar aydur kuh satalım bu kün saqa | ...bu kün saqa A8rll aydurlar
kul satalum bu... | ...satar boluq yırak yere MK14v4 aydurlar bu kün bum saqa satalım (M’de yok)
|| 14...verür sen körelim... | ...satu satak mı derler...] D15v3...vere sen köreyim bizge | ...yawlak satağ
miz derler...K15v2 ne bahaya verür siz köreyim emdi bizge | ...satu satar miz derler...A8rl2 ne bahaya
veresiz körelim bize | ...satalum derler...MK14v5...verer sen... | ...satucı miz derler...(M’de yok) ||

236
B16rl5 melik aydur bu kul mıdur bellü eyleg
ne ma' nîden satar siz anı söyleg
B16rl6 ne suç kıldı neşe kaçdı anı söyleg
c aklı körki sizden dağı artuk emdi

Blövl anlar aydur kiçik iken atamız satun aldı

dura dura bizümle hem-râh oldı
B16v2 dura dura oğlançuk yawuz oldı
kaçıp kelip kuyuya kirer emdi

B16v3 melik aydur bu ahvâl eyleg ‘ ayan

neçe ' aybı vardur eyleg beyân
B16v4 hîç söz ğalat olmasun anda gürnân
şahîh şart dürüst şatu kılalum emdi

B16v5 anlar aydur hîç gümânsız bayık kuldur

kulumıznıg üç dürlü caybı vardur
B16v6 oğndur yalğançı hem kaçkuçıdur
bu üç dürlü c aybı vardur alğıl emdi

.melik...bellü
15.. eyleg] K15v3...beyän eyleg M21/20 mälik...beyän eyleg A8rl3...beyän eyleg
MK14v6...kulunı bellü eyleg | ...şatar... || 16...bellü eyleg ] D15v5...belli eyleg K15v4...nişe kaçdı anı
söyleg|ne ma'nädan satar siz anı söyleg A8rl4...dahı artuk...MK14v7...nete kaçdı anı deyüg |
...dahi...M21/21...nişe kaçdı doğrı söyleg|| Bİ6vl...aydur...atamız... | ...bizimle...] D15v6...aytur
atamız... | ...bizim ile...K15v5 kiçik erkende atamız... | ...bizim ilen...hem-räh boldı A8rl5 kiçik
erkende...şatun...MK14v8...aydur atamuz küçik iken şatun aldı | ...bizüm ile...M22/l kiçik erken...
| ...bizig ile... || 2 dura dura oğlançuk... | ...kelip kuyuya...] D15v7...kelip bu kuyuya kirmiş emdi
K15v6 dura dura bu oğlancuk... | ...kelip bu kuyuya düşer emdi A8rl6...bu oğlançuk... | ...bu kuyuya
düşmüş emdi MK14v9 tura tura...yavuz... | kaça kelüp bu kuyuya kirmiş emdi M22/2...bu oğlançuk
yavuz... | ...kelüp bu...kirmiş... || 3...bu ahvâl |neçe 'aybı ...] D15v8...ahvâligiz... | neçe cayb vansa
kıhg beyân K15v7...aydur ahvälni eyleg... | neçe dürlü 'aybı vardur anı kıhg beyân A8v 1...aydur
ahvälni... | neçe dürli 'aybı birle vardur kılıg...MK14vlO...aydur ahvâl... | nece dürlü caybı...M22/3
mâlik aydur ahvâlin... | ...dürlü' aybı vardur kıhg beyân || 4 hîç söz ğalat...] D15v9 hîç ğalat söz...A8v2
hem söz...hem anda...MK14vll hîç gürnân ğalat olmasun andan gûmân | ...kılam emdi M22/4...bunda
gürnân | şart şahîh dürüst satu kılam... ||5...bayık kuldur |...'ayıbı...] Dİ5vl0...kuldur | ...'ayıb...
K15v9 ve M22/5...bayık kuldur MK14vl2...aydur kuhmız hîç...kuldur | kulumuzug...||6 yalğançı
hem kaçkuçıdur | ...‘aybı vardur...] D15vll...yalğançıdur kaçkakçıdur | ...cayıb birle...K15vlO oğndur
yalançıdur kaçkuçıdur | ...'aybı birle...A8v4...yalançıdur kaçkuçıdur |...'aybı birle alğıl...MK14vl3
...yalancıdur kaçkakdur |...‘ aybı ile alğıl... M22/6...yalançıdur... |...' aybı birle alğıl... ||

237
B16v7 melik aydur ne deyür siz arjlayurven
hakikat bu kuh men alurven
B16v8 ‘ aybı birle ne îcâb kabul eyleyürven
neçe bahâ alur siz aydug emdi

B16v9 velâkin hîç altunum yok

kale birle kumaşım atlasım çok
BlövlO bir kaç yarmakım var kameti yok
satu neçük kılur miz deyür emdi

Blövll yüsuf aydur emdi eyle olmasa idi

kardaşlanm az bahâya satmasaydı
B16vl2 müşteri üküş bahâ vermese idi
yarlı özüm kul olmasam deyür emdi

B16vl3 anlar aydur hergiz eyle kılmayavuz

bu satuya hergiz razı olmayavuz
B16vl4 kulunuza kale kumaş almayavuz
yarmak vergil her ne verseg derler emdi

.aydur...
7.. | ...kulı men alurven] D15vl2...ben satun alurven K15vll...aytur... | ...ben satun alurven
A8v5 ...ben alurven MK14vl4...anlayur men | ...ben alur men M22/7 mâlik deyür ne deyür
siz...men | hakîkatde bu kulnı men hem alur men ||8 ‘aybı birle... ] neçebahâ...] D15vl3 üç dürlü ‘ayb
birle îcâb kabül kılurven | neçe dürlü bahâ kılur siz aytuıj emdi K15vl2 ‘aybı birle satup kabul
eyleyürven | ...alur sizler...A8v6...birle îcâb kabül... | ne bahâya alur sizler...MK14v!5 üç dürlü ‘aybı
birle îcâb kabül kılur men | ...diler siz aydur],..M22/8...anı kabül eyleyür men || 9...hîç...]
D15vl4...bunda hîç...K15vl3...munda hîç bir altunum yokdur | ...kumaçum ...çokdur A8v7...munda
hîç... | ...kumaçım...MK14vl6...bunda hîç... | ...atlasum kumâşum çok M22/10...elimde hîç... || 10 bir
kaç... | ...neçük kılur miz...] D15vl5 bir kaç pul yarmakım var kamet yok | ...nete kılavuz...
K15vl4...yarmak var ama kamet yok | ...kılavuz biz deyûr...A8v8...kıla miz derler...MK14vl7...
kıymeti yok| ...kılavuz deyür...M22/9 yarmakım bir neçe kıymeti... | neçük sevda kılur... || 11...emdi
eyle olmasa idi | ...satmasaydı] D15vl6...kâşki eyle olmasdı | ...satmaz idi K15vl5...aydur eyle satu
almasaydı A8v9...eyle satu bolmasaydı MK15rl...ol öyle olmasa... | kardaşlarum...şatmasa idi
M22/ll...kâşki eyle olmasaydı || 12...bahâ vermese idi | ...yarlı...olmasam...] D15vl7 müşteri üküş
parası bolmasadı | yarlu özüm kul olmazam deyür...K15vl6 müşteride üküş bahâ olmas idi A8vl0
müşterîye...almasaydı | yarlı yüsuf kul...MK15r2 sizi üküş bahâya... | ...özim kul olmasam emdi
M22/12...vermeseydi || 13 anlar aydur... | bu satuya...] Dlörl bular aydur ol işi kılmayavuz | ol
satuya...K16rl munlar aytur ol işi biz kılmayavuz | ...kale kumaç ahnayavuz A8vll bunlar...ol işi
kılmayavuz MK15r3 bunlar aydur ol işni... | ...şatuya hîç râzı...M22/13 munlar...bu işi kılmayavuz
|| 14...her ne verserj...] D16r2...ne verserj...K16r2...ne verürseıj...A8vl2...verür sen dersen...MK15r4
...vergil deyür emdi ||

238
B16vl5 melik aydur on sekiz yarmakım var
hakikat altunum yokdur yarmakım var
B16vl6 on sekiz yarmak alığız sizler
kalanm baga bahşiş kılıg emdi

D16r5 andm şogra anlar aydur ayä melik

satu kılalım senig sözüg alıp elig
D16r6 bu on sekiz yarmakı alduk bilig
senig birle dürüst beyc kılduk; emdi

B17rl anlar aydur on sekiz yarmak alduk

senig birle bu satuyı temäm kılduk
B17r2 cümlemiz bu şatuya râzî olduk
kalanm sağa bahşiş kılduk emdi

B17r3 andan melik yüsufa yene şordı

bunlar seni kul deyüben baga satdı
B17r4 uşbu iş uşbu söz räst mu dedi
hakikat muc ayyen kılğıl emdi

B17r5 anlar aydur kullukğa râzî olğıl

dilig birle sen dağı ikrar kılğıl
B17r6 yohsa seni öldürürüz bayık bilgil
‘ arabça yüsufa sözler emdi

15...aydur... | ...yokdur yarmakım var] D16r3...aytur... | yokdur der K16r3 ve A8vl3 hakîkatde
altunum yok illâ ol var MK15r5...bunda hîç altunum yokdur M22/15 mâlik... | ...yok kumäşım var||
6.. .alığız sizler | kalanm...] D16r4...alug sizler K16r4...yarmaknı alır) sizler | ...kalduğını...8vl4 ol...
armaknı alır) ... | kalduğunı baga...MK15r6...yartnakım alurj sizler | ...kılug...M22/16...yarmaknı alıq
sizler||B17rl...aydur... | ...satuyı...] D16r7...satunı...K16r5...aytur...yarmakı... | ...birle satumuzı temäm
kılduk A8vl5...birle satumızı...MK15r7...senüg...şatuyı...M22/17...satunı... || 2 cümlemiz bu... | kalanm
..] 16r6 cümlemiz biz bu... | kalduğunı...A8vl6 kalduğını saga... || 3 andan melik...yene şordı | ...bunlar
...bağa sattı] D16r9 andan sogra...sordı | bular...baga verdi K16r7 andan şogra yüsufı melik
şordı | bular seni..A9rl anda şogra yüsufa pes melik şordı MK15r9...yüsufa şordı şordı | ...deyüben
şatar idi M22/19..mälik...gene...||4 uşbu iş uşbu söz...] DlörlO uşbu söz uşbu iş...dedi K16r8 uşbu
işler uşbu sözler räst mu dedi | hakîkatde sen mu‘ ayyen...M22/20...räst mu... | ...sen mu'ayyen...
A9r2...işler sözleri...dedi | hakîkatde sen mu'ayyen...MK15rlO uşbu söz uşbu iş... | ...hakikat
sen... || 5...kullukğa râzî olğıl | ...dilin birle...] Dlörl 1...kulluğa râzî vergil | tilig ile...K16r9...aytur...sen
râzî vergil | dilig birle kul deyüben karâr kılğıl A9r3...sen nzä olğıl | ...kulven deyü ikrär...MK15rll
kulluğa... | tilig birle...dahi râzı olğıl M22/21...tilig...dahı...||6 yohsa seni... | ...sözler emdi] D16rl2
yok deyürseg öldürürüz bilü vergil | ...derler emdi KlörlO yok derseg öldürürüz bilü bilgil | ...yüsufa
aydurlar emdi A9r4 yok deyü erseg öldürür miz bilü bilgil MK15rl2 yok serseg... | ...derler emdi
M23/1 yok der erseg öldürür miz... | ...derler emdi ||

239
B17r7 bu kez yüsuf anlardın hemen korktı
korukmakdın kullukğa râzî oldı
B17r8 kulven dedi közlerinden yaşlar akdi
niyyeti tegrüsine kılur emdi

B17r9 bunlar aydur yâ melik sen bize man

bu kulğa sen hergiz tutmağıl gümän
B17rl0 bağ buğağm şeşmegil ayağından
mışırğa buğawlı varsun emdi

B17rll yalançıdur sözine ınanmağıl

esirgeben mihr-bânlık eylemegil
B17rl2 durmadan sevüklü eygü söz sözlemegil
tac âm arpa etmeği vergil emdi

B17rl3 melik aydur bu sözlere ben mandum

razı oldum kulugızı satun aldum
B17rl4 üç dürlüc aybı birle kabül kıldum
bu beyc üzre bir biti kerek emdi

7..
.anlardın hemen korktı | korukmakdın...] D16rl3...anlardan hem korukdı | korukmak ile kullukğa
genez tedi Klörll...karındaşlarındın korktı | korkmakdın kul bolmağa ikrär kıldı A9r5...
kardaşlarmdan korkdı | korkmakdın kul olmağa ikrär kıldı MK15rl3...anlardan dahi... | korkmakdan
kulluğa...M23/2...anlardan...korkdı | korkmakdın... || 8 niyyeti tegrüsine...] Dlörl4 niyyetin tegrüsine...
K16vl2 kul men dedi közlerindin... | niyyetin tegrisine kılur emdi MK15rl4 kul men dedi...kanlar
akdı | niyyetin...A9r6 kul men... | niyyetni tegrisine...M23/3 kul men... | niyyetni tedrisine... || 9...
aydur...bize man | bu kulğa...] Dlörlö bular aydur antumıza sen man | bu kul olduğuna hergiz tutma
gümän K16rl3 bunlar aytur yä melik sen bizge man | bu kulumızğa hergiz tutma güman A9r7
munlar...melik bize... | bu kulunuza tutmağıl hergiz gümän MK15rl5 bu tutmağıl hergiz gümän
M23/4...mälik burja... | bu kula sen dutmağıl hergiz... || 10...bağ buğagm... | mışırğa boğawlı...] Dlörlö
bağ buğagu... | mışıra degi buğawlı...Klörl4 bağ buğaw şeşmegil sen ayağından | mışıra degin
buğawlu...A9r8 bağ buğanın çeşmegil... | ...degin buğalu varsun...MK15rlö...buğavm hîç... | mışıra
degin buğav ile varsun...M23/5 bağ buğavm çeşmegil... | mışra degin buğavlu varsun... || 11 yalançıdur
sözine...] D16rl7 yalğançıdur hîç sözine...Klörl5...hîç sözine...A9r9...hîç sözine...MK15rl7...hîç
sözine...M23/ö...hem sözine... | esirgeben... || 12 durmadan sevüklü eygü... | ...etmeği vergil...] Dlövl
her dâyim sevüklük eyü söz... | ...arpa etmeği vergil...Klörlö hîç arja edgü söz... | ...arpa etmeğin
vergil...A9rlO hîç arja sen edgü... | ...etmekni...MK15vl aga hîç edgü söz... | ...ötmegi...M23/7 hergiz
aga edgü sözlemegil|... ötmegi...|| 13...bu sözlere ben ınandum] Dlöv2...ben sîzlere hem inandım
Kİövl...aytur ben sîzlere hem mandum A9rll...ben sîzlere hem...MK15v2...aydur ben sîzlere
ınandum | ...şatun aldum M23/8 mâlik...sözigize men inandım | ...şatun... || 14 beyc üzre...] D16v3 bu
bey‘ üzre...Klöv2 ol üç dürlü... | bu beyc üzre...A9rl2 ol üç... | ...üze...M23/9 hem üç... | bu beyc... ||

240
B17rl5 anlar cümle bu sözge râzî oldı
biti yazup vermeğe ikrar kıldı
B17rl6 kamuları bâtıl işe doğn durdı
kabâlasun vermeğe yazarlar emdi

B17vl şem'ûn durup kendü elin biti yazdı

biti yazdı kamularda mühr basdı
B17v2 yüsufdan yüz döndürüp anlar bezdi
peygamberi bendelikge satarlar emdi

B17v3 cümlemiz bu satuya râzî olduk

kulumızı sağa satmağa revâ kördük
B17v4 onulamız râzî olup biti yazduk
kulumızı şarja teslîm kılduk emdi

B17v5 bu sözi işitüp yüsuf kanın ağlar

hasret odı bağım yakar için dağlar
B17v6 ağlarken müdâm kirü destür diler
destür verserj kirü varsam deyür emdi

.bu
15.. sözke râzî oldı | biti yazup...] D16r4...ol sözi revâ kördi | biti yazıp vermeğe boyun verdi
K16v3...bu sözi revâ kördi | biti yazuban vermeğe ikrar kıldı A9rl2...anlar cümlesi bu sözi revâ kördi
MK15v4...bu sözi revâ kördi M23/10... sözi revâ kördi | ...boyun verdi || 16 kabâlasun vermeğe...]
D16v5 kabâlasın vermege...K16v4 ve A9rl4 kabâlasın...MK15v5 bâtıl işe toğru turdı | kabalasın
vermek...M23/l 1...yazar... || B17vl şem‘ ün durup... | kamularda mühr basdı] D16v6 şem'ün özi kendü
elin... | ...kamulardan fitne oldı K16v5 şenfün kendü eli birle bir biti yazdı | biti yazdı..özi azdı
A9rl5...kendü el ile biti... | ...fitne oldı MK15v6 andan kendü eliyle biti... | ...yazup kamuları ümîd
üzdi M23/12...eliyle... | ...yazup kendülerden şefkat üzdi || 2 yüsufdan yüz döndürüp... | peygamberi...]
D16v7 yüsuf kardaşhğından anlar... | peğamberi satdılar anlar emdi K16v6 ...yüz döndürüben
... | peğamberi kul dep satarlar...A9rl6...yüsufda... | ...kul deyûben...MK15v7...döndürdi anlar
bezdi | ...bendelige şaldılar... M23/13...cümle bezdi | ...kullukğa satar... || 3 cümlemiz... | kulumızı sağa
satmağa...] D16v8 bu kuh satmaklığa lâyık kördük K16v7 biz cümlemiz... | duğar oğlı melikge biz bü­
kül satduk A9vl biz cümlemiz bu... | duğan oğlı melikge bir kul satduk MK15v8... şatuya... | dağar
oğlı melikge bir kul şatduk M23/14 kulumızı satmağa... || 4 onulamız...] D16v9 onlamız...K16v8 on
karındaş râzî... | kulumıznı...A9v2 on kardaş râzî...MK15v9 on kardaş râzî... |... aga teslîm...||5 bu
sözi işitüp yüsuf...] DlövlO yüsuf bu sözi işidüp...K16v9 yüsuf anı işüdüben kan ağlar | hasret odı için
yakar bağrın dağlar A9v3 ve MK15vlO yüsuf anı işidüp... | ...için yakar bağrın dağlar M23/16 yüsuf
anı işidüp... | ...odı için yağar bağrın dağlarjjö ağlarken... | destür verserj... Dlövll ağlar
iken... | destür verserj KlövlO ağlar iken yene kirü destür tiler A9v4 ağlar yene kirü... | ...varsam emdi
MK15vl 1 ağlar iken kirü yene destür...M23/17 ağlar iken hem... ||

241
B17v7 destür vergil kirü ben varayım
ulularum toyança ben körelim
B17v8 yazukımı anlardan ben dileyim
vedâğ kılup ayrulam bizler emdi

B17v9 melik bunı işitüp özi köyer

yüsufdın artukrak özi yığlar
B17vl0 yüsufug işlerin yavlak dağlar
buc ibretec acayibe kalur emdi

B17vll melik duğar yüsufa cevâb verdi

körmez mü sen anlar saga neler kıldı
B17vl2 ikinçi yavlak seni uçuz sattı
ne varur sen anlar seni sewmezler emdi

B17vl3 anlar seni sattılar kem yarmakğa

dilekleri senden ayrulmakğa
B17vl4 lâyık degül anlara sen varmakğa
hürmetig bizden saga yigrek emdi

7 destür vergil kirü ben... | ...toyança ben körelim] D16vl2 destür vergil kirü yene ben... | ...doyança
ben köreyim K16vll...kirü yene ben... | ulularınım toyança ben köreyin A9v5...kirü yene
ben... | ulularımı toyança ben köreyim MK15vl2...yene ben varayın | ...köreyüm M23/18...yene
ben... |ululanmnı...köreyin||8 yazukımı...] vedâğ kılup...D16vl3 yazukım... | vedâ‘ kılıp ayrılalım
bizler emdi K16vl2 yazuklanmnı...ben tileyin | vedâ‘ kılıp ayrulalım bizler...A9v6 yazuklanmnı...
dileyin | ...kılup ayrulayım bizler emdi MK15vl3 yazuğımı anlardan ben tileyüm | vedâc kılup
ayrulalum bizler emdi M23/19 yazukumnı...dileyelüm | vedâc kılup...bizler... || 9 melik bunı
işitüp... | yüsufdın...] D16vl4 melik bu sözi işidüp... | hem ol dağı yüsufdan beter yanar K16vl3 melik
bu sözi işitüp... | melik dağı hem yüsufdan beter yanar A9v7 melik dağı hem yüsufdan beter yanar
MK15vl4...bu sözi işidüp... | hem dahi yüsufdan beter beter M23/20 mâlik...işidüben... | ol dahi
yüsufdan beter ağlar|| 10,..işlerin...] D16vl5...bu işlerin...A9v8 yüsufug işlemi Caceb taçlar
MK15vl5...işlerine 'acebler tarjlar M23/21...bu işlerin...taçlar | bu ma'nîye...|| ll...cevâb verdi |
...neler kıldı ] D16vl6...cevâb verdi | ...nete kıldı K16vl5 ...hem yüsufa... | körmez mü siz...ne iş kıldı
A9v9...hem cevâb...MK15vl6...dağar... | körmez misin...M24/l mâlik... || 12 ikinçi...uçuz sattı ||
D16vl7 ikilençL.uçuz satdı Klövlö nişe satdı nişe beyle ucuz verdi | ...sevmez... A9vl0 neşe sattı
neşe böyle ucuz verdi | ...sevmez emdi MK15vl7...uçsuz verdi | ...seni sevmez anlar emdi M24/2...
uçsuz satdı | ...sevmez... || 13...sattılar... | senden ayrulmakğa] D17rl...satdılar... | şendin aynlmakğa
K17rl seni anlar... | diledükleri hem şendin aynlmakğa A9vl 1...satdılar... | ...hem sendin...MK16rl
...şatdılar kem yarmağa | tilekleri bayık senden ayrulmağa M24/3...bayık senden... || 14 lâyık degül... |
...bizde saça...] D17r2...bizden seniç...K17r2 lâyık degüldür sen anlara... | hürmetirj pes bizden senig
yigrek...A9vl2...degül sen anlara hem... | ...pes bizden senig yigrek...MK16r2...varmağa | ...bizden
senüg yigrek...M24/4...senig bizden artuk... ||

242
B17vl5 ol yarmaknıg kameti hem ol vaktin
big dört yüz yarmak idi hem bir altım
B17vl6 şol kadar bahâya aldım satım
yüsufa ahvâl ac lem kılur emdi

B18rl yüsuf aga ağlayu cevâb verdi

anlar bu işi işlemeğe reva kördi
B18r2 dilekleri murâdlan şöyle idi
ben anlardan şefac at kesmen emdi

B18r3 andan melik yüsufa destür verdi

yarh yüsuf hasretile kirü vardı
B18r4 bu on kardaş cümlesi çewre durdı
her birüsi öpe kuça ağlar emdi

B18r5 eyle bildim benden bîzâr olduğuz

uçmah verip tamuyı satun alduguz
B18r6 isrâ’îlden beni mahrüm eyledügiz
kavşurğuçı kavşursa genes emdi

15 ol yarmakmrj... | big dört yüz...] D17r3 ol yarmak... |mig tört yüz yarmak hem...K17r3 uşaL.ol
valçtin | bigde dört yüz yarmakıdı...A9vl3 uşal yarmakıg...vaktde | bigde tört yüz...MK16r3 ol yarmak
kıymeti hem bu vaktin | ...yarmak hem bir altım M24/5 ol yarmak kıymeti hem ol vaktin || 16...aldım
satım...] D17r4...aldı satım K17r4 melik şoL.aldı satım | pes yüsufa melik a'lem kılur...A9vl4 melik
şol...aldı satım | pes yüsufa melik i'lâm kılur...MK16r4 çol kadar...aldum şatun M24/6...eyle aldı
satım | yüsuf üzre ahvâl... ||B18rl yüsuf aga...] K17r5 ve A9vl5 yüsuf melikge ağlayu...MK16r5
...bunı işlemek...M24/7...bunı işlemeğe... || 2 dilekleri... | ben anlardan...] D17r6 tilekleri... | ben şefa'at
ümidin kesmen emdi K17r6 diledükleri murâdlan şöyle oldı | ben şefa'at ümîdüm kesmem emdi
A9vl6 şefa'ati ümîdüm kesmem...MK16r6 tilekleri... | ben şefa'at ümîdüm kesmeg...M24/8...şeyle
oldı | her kişi öz lâyıkın işler emdi||3 andan melik... | yarh yüsuf...] D17r7 yarlu yüsuf ağlayu kiıü
döndi K17r7 anda melik ol yüsufa...AlOrl...ljasretle... M24/9 ...mâlik... ||4...kardaş... | her birüsi öpe
kuça...] D17r8 her birin öper kuçar ağlar...K17r8... karmdaş...öre durdı | her birin...Al 0r2...cümleleri
öre durdı | her birini öpe kuça ağlar...MK16r8...çevre tardı | her birin...M24/10...öre durdı | her
birisin... || 5 eyle bildim... | uçmah verip tamuyı...] D17r9 aydur bildim... | uçmah verüp tamuğ...K17r9
aydur bildüm...olduguz siz | ...verüp tamu satun...siz A10r3 aydı bildüm...siz | ...verüp tamuğ...
MK16r9 aydur benden bildüm bîzâr olduğuz | ...verüp tamuğ şatun...M24/l 1 aydur bildüm... siz |
uçmah verüp tamuğ satan...siz || 6...mahrüm eylediğiz | kavşurğuçı kavşursa...] D17rl0...mahrüm
^oyduğuz | ...kawuşmaklık yavlak yırak kaldı emdi K17rl0... kılduguz | kavşulmaklık yavlak yırak
kaldı emdi A10r4...kılduguz siz | (ikinci satın yok) MK16rlO...eyledügüz | kavuşmaklık yavlak yırak
kaldı...M24/12...koyduguz siz | kavşulmaklık yavlak ırak kaldı... ||

243
B18r7 ey dirîğa' azîz idüm zelîl oldım
kardaşlarum bu cefam barja laldı
B18r8 âh dirîğa atam yac küb mahrüm kaldı
kavuşmaklık yawlak yırak kaldı emdi

B18r9 andan şorjra bağa tîmâr kim kıldaçı

ağlar ersem közüm yaşm kim süldeçi
B18rl0 kayğulu özüme iş kim buldaçı
tonum başım kim yuvar emdi

B18rll uzun şaçım darayuban kim ördeçi

mağbünluğum mahzünlıkım kim sordaçı
B18rl2 kayğulu özürnğa iş kim buldaçı
âzâd özüm bendelikge düşdüm emdi

B18rl3 atam beni egini üzre köterür idi

uykum kelse yastuk üzre yaturur idi
B18rl4 turğuzup türlük tac âm yedürür idi
ol rahatdan bu mihnete düşdim emdi

7 ey dirîğa... | kardaşlarum bu cefanı...] D17rll âh dirîğa ‘azîz özüm... | kardaşlanm bu düşmanlık

...K17rll âh dirîğa ‘azîz başım zelîl oldı | kardaşlanm bu düşmanlık...A10r5 âh dariğa ğarîb başım
zelîl oldı | kardaşlanm bu düşmanlık barja...MK16rll...özim şıddîk zelîl oldum | kardaşlarum
düşmanlık baga...M24/13 âh dirîğa‘ azîz iken | kardaşlardm düşmânlıknı beyle kördim || 8 âh dirîğa... |
...kavuşmaklık yawlak...] D17rl2 atam ya'küb bayık benden... | ağlamamdan iki közi körmez emdi
K17rl2 ağlamakdan iki közi körmez emdi M24/14 ağlamakdan iki közi körmez emdi MK16rl2
...bundan şogra beni kandan körer emdi A10r7 âh atam... | A10r4 kavşulmakğa... (yerleri değişmiş)
M24/14 vaveyla isrâ’îlni mahrüm koydum ||9 ağlar ersem...süldeçi ] D17rl3 ağlar olsam... sordaçı
K17rl3 mundın şorjra... | ağlar bolsam...kim sildeçi A10r6 bundan şorjra... | ...sildeçi MK16rl3
bundan şorjra... | ...sildeçi M24/15 mundan şogra... | ağlar isem...sildeçi|| 10 kayğulu...] tonum
başım...] D17rl4 andan kirü başım tonum...K17rl4 kayğulu men özüme iş kim buldaçı | yene başım
donunu kim...A10r8 kayğuh men özüme iş... | yene başım donunu kim yuwar...MK16rl4 ...özim iş
kim oldaçı | bundan şorjra başım tonum...M24/16...kim iş... | yene başım tonunun kim... j| 11 uzun
saçım... | ...mahzünlıkım...] D17rl5 mahzünlığım...K17rl5 uzun saçum... | mağbünlıkım mahzünlıkım
kim sordaçı A10r9 mağbunlukım mahzünlıkım sordaçı MK16rl5...taraban kim... | ...mahzünluğum...
M24/17 mahrümluğım mahzünlığım kim...|| 12 kayğulu özürnğa... | ...bendelikge düşdüm...] D17rl6
bu hasretirj ‘akabni kim erdeçi | ...bendelige tûştüm emdi K17rl6 bu hasreti 'akıbet kim unuddaçı
AlOrlO bu hasreti ‘akıbeti kim unutdaçı MKlörlö bu hasret ‘akıbet kim erdeçi | âzât özim bendelige
tüşdüm...M24/18 bu hasreti'akıbet kim unutdaçı | ...iken bendelikge düşdim... || 13...üzre...] D17rl7...
üze...K17vl...egi üzre... | ...üzre yatkurur idi A10rll...üze... | ...yastuk üze yaturur idi MK16rl7
yukum kelse dizi üzre...M24/19...üzre yatkurur... || 14...türlük...yedürür idi ] ...düşdim emdi]
D17vl...dürlü...yedürürdi | ...tüştim emdi K17v2 durğuzuban dürlü ta'âm yedürür idi | ...düştüm emdi
A10rl2 dürlü dürlü ta'âm... | râljatda...düştüm...MK16vl turğuzuban türlü yedürürdi | ...düşdüm...
M24/20 uyğansam dürlü... | ol ni'metden bu... ||

244
B18rl5 ey dirîğa ben kullık nete kılanım
müdäm kâfir kullığında neçük turam
B18rl6 kardaşlarum yırak kala siz kanda körem
ayrulmaklık üzre takdîr keldi emdi

B18vl bu takdîr teorimden bolmış kerek

hak hükmine kul râzî olmış kerek
B18v2 şiddetine şabr râzî vermiş kerek
kazasına dağı teslîm olur emdi

B18v3 yarlı yüsuf kadğurur kanın ağlar

ağlar iken kardaşlan kim bakmazlar
B18v4 cümlesini öpe kuça eseıjleşdiler
melik duğar dipüz dirjüz ağlar emdi

B18v5 kardaşlan mum işitüp ağlaşdılar

yawlak katı hasretile çoğılaşdılar
B18v6 cümleleri ulu ünin ıgraştılar
işlerine yawlak pişmân olur emdi

.nete
15.. kılanım | ...neçük turam] D17v2 ...nete kılam | ...nete olam K17v3...men kulluk neçük
kılam | ...duram A10rl3 ey dariğa ben kullukı neçük kılam | ...nete olam MK16v2...ben neçün kulluk
kılam | ...nete kılam M24/21 âh dirîğa...nete kılam | ...nete bulam || 16 kardaşlarum yırak... | ...üzre...]
D17v3 ulularım yırak kaldı kayda bulam | ayrulmaklık üze...K17v4 kardaşlanm yırak kaldı
kanda... | aynlmaklık üzre...A10rl4 ululanm emdi sizi faydan körem | ayrulmaklık üze...MK16v3...
yırak kala siz nete körem | ayrulmak üzre...M25/lululanm emdi sizi kanda... | ...üze takdîr kıldı
emdi|| B18vl...teorimden...] D17v4 ve K17v5...teıjriden...A10rl5...bir terjrimden... | ...olmak kerek
MK16v4...takdîri terjriden bilmek kerek | ...râzî olmak kerek M25/2...takdîri terjriden bilmiş kerek | ...
kullar... || 2...vermiş kerek | ...olur emdi] D17v5...teslîm oldım emdi K17v6...vermiş kerek | ...teslîm
oldım emdi A10rl6...olmış kerek [ ...teslîm oldım emdi MK16v5...râzî vermek kerek | ...daljı teslîm
oldum emdi M25/3...kemâl rızâ vermiş... | ...teslim oldım... || 3 yarlı...kadğurur... | ...kardaşlan kim
bakmazlar] D17v6 yarlu...kayğurur... | ...kardaşlarm koymazdılar K17v7...ağladuğına kardaşlan hîç
bakmadılar A10vl...kadğuruban... | ...kardaşlann öper kuçar MKl6v6...kayğurur... | ...kardaşlanna
bakar M25/4...kayğurur kanun ağlar | ...öper kuçar || 4 cümlesini...] D17v7 cümlesine esenlik diler
kuçar öper K17v8 cümlesine esenlik diler vedâ‘ eyler | ...döne döne ağlar...A10v2 cümlesine esenler
vedâ‘ eyler | ...döz döz ağlar...MK16v7 cümlesinden esenlik diler öpe kuça | melik dağar
...ağlar...M25/5 cümlesine du‘â kılıp vedâğ eyler | mâlik...döne döne...||5...munı işitüp...] D17v8...
bunı işidüp...K17v9...munı işidüben...MK16v8...bunı işidüp ağlaşurlar | yavlak...M25/7... mum körüp
ağlaşdılar | yavlak katı... || 6...ırjraşdılar | işlerine yawlak pişmân olur emdi] D17v9 işlerine anlar
pişmân oldılar emdi K17vl0...ıgraşdılar | işlerine pişmân olurlar emdi A10v4...ulu ün ırjraşdılar |...
olurlar...MK16v9...irjleşdiler | ...pişmânlar olurlar emdi M25/6 zâru giryân olup katı ırjraşdılar |...
peşîmân olur emdi ||

245
B18v7 aydurlar biz seni alay idük
elig alup tevbe kılay idük
B18v8 satumıza cümle pişman olay idük
velâkin' ârlanur miz derler emdi

B18v9 atamıza yalan dağı kim olmas miz

seni kayra kirü iletümes miz
B18vl0 uşbu işe hîç tedbîr kılumas miz
uşbu işe sen katlanğıl derler emdi

B18vll yüsuf aydur keçken söz kirü kelmez

hak takdüi beyledür kimse bilmez
B18vl2 şogra kul tedbîri reva olmaz
kul çalap fermanına boy vermek kerek emdi

B18vl3 bu takdîr tegrimdendür beyle ma‘ lûm

atam ya' küb hasretle kaldı mahrüm
B18vl4 kardaşım ibni yemen kaldı mağmüm
bundan şogra beni kayda körer emdi

.biz
7.. seni alay idük | ...tevbe kılay idük] D17vl0...seni kirü alayduk | ...cümle tevbe kılayduk
K17vll... seni kirü ala idük | ...cümle tevbe kıla idük A10v5...kiıü ala idük | ...alıp cümle tevbe kıla
idük MK16vlO...bizler...alay idük | ...kılay idük M25/8...seni kirü ala idük | elig alup cümle...kıla idük
||8...cümle pişman ] D17vll...köp pişmân...K17vl2...hep pişman ola idük A10v6 satumıza hep
gürnân ola idük | ...biz...derler emdi MK16vll...kirû tevbe kılay idük | ...derler...M25/9...hep pişman
ola idük || 9...dağı kim olmas miz | ...seni kayra kirü iletümes miz] D17vl2...dahı olumasvüz | seni
kirü aga iltümeswüz K17vl3...dağı olumaz miz | ...kayra atamız iltûmez miz A10v7 atamız yalan dağı
olumaz yawuz | ...kirü atamıza iltümezüz MK16vl2...yalancı olmayavuz | ...kayra atamıza
iletmeyevüz M25/10...dahı yalan olumazız | ...kirü atamıza iltümeziz|| 10...kılumas miz | uşbu işe sen
katlanğıl...] D17vl3...kılumaswüz | bu mihnete katlanğıl sen...K17vl4...kılumas miz | bu mihnete sen
...A10v8...işine...kılumazuz | bu mihnete sen katlanğıl...MK16vl3...işe tedbîr olmayavuz | bu milınete
şabr kılğıl derler emdi M25/11...tedbîr bulumazız|bu milınete sen...|| ll...keçken söz...] D17vl4...
keçen söz... K17vl5...keçen nesne kirü... | ...hîç kim bilmez A10v9...keçen nesne kirü... | ...böyledür
kimse...MK16vl4...keçgen... | ...öyledür kimse...M25/12...keçen... | ...beyle erken... || 12 şogra...]
D17vl5 bundan sogra...K17vl6...bundan şogra... | kul hak emrine boy...A10v!0 bundan şogra... | hak
emrine kul şabn vermek...MK16vl5 bundan şogra... | ...boyun vermek...M25/13 mugdan şogra... |
fermânına nzâ vermek... || 13...tegrimdendür böyle... | ...hasretle...] D17vl6...tegridendür ma'lüm|...
hasret içre...K18rl uşbu takdîr kadir tegrimdedür ma'lüm | ...hasretile...A10vll uşbu takdîr kadir
tegridendür ma'lüm MK16vl6...tegrümdendür ma'lüm | ...hasretile...M25/14... tegrimdendür bilmek
ma'lûm | ...hasretile... || 14...kayda körer emdi] D17vl7...kanda körür emdi K18r2 karındaşım ibni
yâben... | ...kaydan...A10vl2...ibni yâben kaldı mahrüm MK16vl7...ibni yâben kaldı mahrüm | bundan
beni kandan körer emdi M25/15...yâben kaldı mağmum | mundan...kanda körerler... ||

246
B18vl5 kardaşlan yüsufdan kitti yırak
atasından kardaşlardan oldı firak
B18vl6 bağrına kanın ağlar iki firak
ağlar iken müdâm kirü bakar emdi

B19rl pes yüsufi ol dem yola ketindiler

palas kiyrüp bir deveye mindürdiler
B19r2 elin bağlap yawlak katı berkitdiler
boşanuban kaçmasun derler emdi

B19r3 bir habeşî kulı var idi kılıç atlu

kullarmıg cümlesinden ol heybetlü
B19r4 yüzi kara yawlak katı siyâsetlü
yüsufi aga teslim kılur emdi

B19r5 ol sâc at ol kervân andan köçdi

bir gülistan kırağından öte keçdi
B19r6 yüsuf nebî bir gür üzre yüzin düşdi
ol anası râhil imiş bayık emdi

15..
.kitti yırak | ...oldı firak] D18rl...kitdi yırak | ...boldı firäk K18r3...kitdi... | ...karındaşından
...A10vl3...kitdi... | ...kardaşından...MK17rl...kitdi... | ...kardaşından...M25/16...kitdi ırak|| 16...kirü
...] Dİ8r2...kayra... K18r4 bağır kanın... | ağlarken müdâm kayra bakar...A10vl4 bağrı yanar kanın
ağlar iken firak | ...kayra bakar...MK17r2 ‘azîz yûsuf kanın ağlar olup firak | ...kayra bakar emdi
M25/17 bunlar cümle uşbu işde oldılar ‘âkk | ...ağlar erken... ||B19rl...ketürdiler | ...mindürdiler]
D18r3...ol dem yola köndürdiler | ...bindürdiler K18r5...yola köndûrdiler | ...bindürdiler A10vl5...yola
köndürdiler | ...bindürdiler MK17r3...köndürdiler | palasın kiyüp...bindürdiler M25/18 ol dem yola
yüsufi köndürdiler | ...bindürdiler || 2 elin bağlap...] K18r6 elin alup yavlak muhkem...A10vl6...
muhkem katı yawlak berkitdiler MK17r4...bağlap muhkem berkitdiler | ...derler... || 3...kuh var idi kıhç
atlu | ...kullarımı)...] D18r5...kul vardı kılıç adlu | ...kullamıg...K18r7...kul... | kullarmdan...Allrl emdi
bir... | kullani)...MK17r5...habeş...kılış adlu| kullannutj... || 4...yawlak katı... | ...kılur emdi] D18r6
yüzi kara körjli tübân siyâsetlü | ...kıldı emdi K18r8 yüsufi pes aga teslîm...Al lr2 pes yüsufi...
MK17r6...yavlak... | ...teslim kıldılar...M25/21 kara yüzlü yavlak... || 5 ol sâ'at...] D18r7 ol kervan oluk
sâ‘at...K18r9 uşal kervan oluk sa'ât andan köçdi | ...kırağında...Al lr3 oluk... | ...kırağında... MK17r7
ol kervan oluk sa'ât... | ...öte köçdi M26/1 ol kervan ol sâ'at... ||6...yüzin... | ol anası râhil...] D18r8 ol
yûsuf anası...K18rlO...yüzün...Allr4...üze yüzün... | ...râhil bayık emdi MK17r8...râhil gün imiş...
M26/2...savçı bir... | ...râhile gün emdi ||

247
B19r7 zan kılup aytur anam ümmû rähil
benüm hâlim neçük oldı közin körgil
B19r8 kardaşlanm sattı beni bayık bilgil
âzâd idüm bendelikge düşdüm emdi

B19r9 hased kılup atamdın ayırdılar

firkat odın bağrıma koyardılar
B19rl0 gurbet tonun eginime kiyürdiler
el adakım zencîr bile bağlu emdi

B19rll kardaşlarum kıldı bağa rene ü zahmet

kiçiklikden tüşdi başıma uşbu mihnet
B19rl2 fazl birle kıldı barja rahmet ûc izzet
ümîdüm nübüvvet hakdan deyür emdi

B19rl3 yâ anam benüm hâlim közin körgil

bendelige satun aldı beni kâfir
B19rl4 bu takdîri kıldı bağa mevlîm gafur
meğer yene ol rahmet kıla emdi

.hälim
7.. neçük...] D18r9...hälim netelik...Al İr5...aydur... | ...közüg...MK17r9...aydur ana ayä
rähil | ...hâlim böyle oldı közig...M26/3...aydur... | ...neteligin közirj... || 8 kardaşlanm sattı beni... |...
düşdüm emdi] D18rl0...beni satdı...beyän bilgil | ...düşdim emdi K18rl2 karındaşlarım satdı
beni... | äzäd özüm bendelikge ...Al lr6...satdı...beyän bilgil | ...özüm...düştüm emdi MK17rlO...beni
şatdı beyân bilgil | ...özim bendelüge...M26/4...satdı...beyän bilgil | ...iken bendelikge düşdim... || 9...
atamdın ayırdılar| firkat odın...] D18rll...atamdan ayurdılar| firkat odı bu cänıma...K18rl3...
atamdan... | firkat odın bu canıma koyurdılar Al lr7...kıluban atamdan ayırdılar | ...odın canıma
koyardılar MK17rll...atamdan... | ...koyurdular M26/5...atamdan | ...otm canıma koyardılar|| 10...
zencîr bile...] D18rl2 zencîr birle... K18rl4 gurbet tonnı eginime... | el adakum...birle...Allr8...
tonnı... | ...ile bağlu...MK17rl2...tonun... | ...adakum zencîr ile...M26/6...tonm... | ...ayakım... birle... ||
11 kiçiklikden...uşbu mihnet] D18rl3 kiçiklikde...uşbu hikmet K18rl5 kiçiklikde tüşti barja uşbu
hikmet Al lr9...barja kıldı... | ...düşdi barja uşbu...MK17rl3 küçiklikden...hikmet M26/7 kiçiklikdin
...baga uşbu... || 12 fazl birle... | ...nübüvvet hakdan...] D18rl4 mundan örjden degdi canıma uşbu
‘ izzet | ...hakdandur...K18rl6 fazl bile kıldı meğer allâh rahmet | ümidim benim hakdandur deyür...
AllrlO...kıla meğer allâh rahmet|ümîdim benüm hakdan...MK17rl4...baga kıla idim rahmet |...
benüm hakdan...M26/8...kılsun bağa terjrim rahmet | ...çok benim hakdan deyür... || 13...benim...közin
körgil | ...bendelige...] D18rl5...menim...körgil zähir | ...bendelikge...K18vl ve Al İril ayâ anam
benüm hâlim körgil zähir | bendelikge...MK17rl5 ...hâlüm körgil ?âhir | bendelüge şatun...M26/9 ayâ
ana benüm hâlim körgil zähir | bendelikge... || 14 meğer yene...] D18rl6 meğer marja...K18v2...baga
verdi mevlârn gaffar | ...yene uluk rahmet kıla...Allrl2...kıldı marja mevlüm... | ...uluk rahmet vere
emdi MK17rl6...mevlâm celîl M26/10...mevlüm... | ...uluk rahmet... ||

248
B19rl5 ey dirîğa anam sen yatur mu sen
bu hâl üzre benüm hâlim bilür mü sen
B19rl6 bakıp beni bu hâl üzre korur mü sen
ellerüm ayaklarum bağlu emdi

B19vl anasmıp gürmdan bir ün keldi

c azîz oğlum yüsuf sapa ne hâl değdi
B19v2 kardaşlaruq bu işi neden kıldı
yüsufum sen mü bu hâle düştüp emdi

B19v3 canım oğlum bu cefaya neden oldup

sapa cevr kılanlara ne suç kıldup
B19v4 bu hâl içre türbetüm üzre keldüp
görüm içre cânım mecruh kıldup emdi

B19v5 atap yac küb bu ahvâli bilmedi mü

ol mahzuna hâlip ma‘ lüm olmadı mu
B19v6 ibni yemin senüple kelmedi mü
bu mihnete ğâfil neçük düştüp emdi

.anam
15.. sen... | ...bu hâl üzre...] D18rl7...sen anam... | ...bu künki kün...K18v3 ey dariğa ‘azîz anam
yatar mu sen | bu künki kün benüm...Al İri3 ey dariğa 'azîz anam yatar mu sen |bu künki kün
benüm...MK17rl7 âh...anam râhil yatar... | bu künki kün benüm hâlim körer mü sen
||16...üzre... |ellerüm ayaklarum...] D 18vl...içre... | ellerim ayaklanm...K18v4...içre... | ellerim hem
ayaklanm...Allrl4...üze... |elim ayaklanm...MK17vl bakup beni...içre bilür mü sen (ellerim
adaklarum...M26/12...körer mü sen (ellerim ayaklarım...||B19vl...günndan... |‘azîz oğlum...]
D18v2... sininden... | sewüklü oğlum hâlirj neden böyle oldı K18v5 anasının kabri içinden... | yâ
yüsufum hâlirj nete beyle oldı Allrl5...kabrinden bir... | yâ yüsuf hâlig nete beyle oldı MK17v2
anasınug... | közüm nün...neden keldi M26/13... sininden bir... | yâ yüsufum hâlin nete böyle oldı || 2
kardaşlarug... | sen mü bu hâle düştür)...] D18v3 kardaşlanjırj... | ...sen bu hâle düşdüg...Kİ8v6...bu
işleri neden... | oğlum sen bu hâle neçük düştûg... Al lrl6...işleri... | oğlum sen bu hâle nete düşdüg...
MK17v3 kardaşlarıg neden kıldı | ...sen bu hâle düşdüg...M26/14...bu cefanı neden kıldı | neçük ğâfil
belâya düşdüg... || 3...neden oldug...] D18v4...neden boldug...K18v7...bu cefanı neden oldug
AlIvl...cefanı nete buldug | ...düşman olanlara ne...MK17v4 cânum...neden düşdüg M26/15...oğıl bu
cefanı neden buldug | saga zâlim olanlara... || 4...üzre keldüg] D18v5...üze keldig K18v8 ve
Al lv2...benim kabrim üze... MK17v5...cânum mecruh kıldıg emdi || 5 atag...] D18v6 ve K18v9...atag
ya‘küb...Allv3...ahvâl...MK17v6...bilmedü mi|...olmadu mı M26/17 ol mağbüna...||6 ibni yemin
senügle... | bu mihnete...] D18v7 ibni yâben senig ile... | bu belâya ğâfil midüg düşdüg emdi K18vl0
ibni yâben senig ile... | bu belâğa ğâfil neçük düşdüg emdi Al lv4 ibni yâben senig birle... | bu belâya
nete ğâfil düştüg...MK17v7...yâben senüg birle kelmedü mi | bu belâya ğâfil neçün düştüg...M26/18
ibni yâmen senigle... | ğâfil olup bu belâya düşdüg... ||

249
B19v7 senig atag ya'kübdur babarj ishâk
ulu dedeg hälıkğa bolmadı' âkk
B19v8 sen dağı rahmete olğıl müştak
ümîddür kim ferah ta' accül ere emdi

B19v9 hudâvende bu hâcetüm sağa ma' lüm

müdâm ûmîd sağa dutar cümle mazlum
B19vl0 zâlimlere sataşmış benüm oğlum
fazlırj birle yarlıkağıl kerîm emdi

B19vll yüsuf am işitüp bî-hod oldı

halik râhil münâcâtın kabül laldı
B19vl2 ol du' âsi yüsufa duş keldi
tâc taht memleket olur emdi

B19vl3 kılıç bakdı yüsufi bulumadı

cehd kılup kandalığın bilümedi
B19vl4 kendü yalğuz isteyü kelümedi
hocasına ahvâl a' lem kılur emdi

7 seniy atay ya'übdur... | ...deden hälıkğa...] D18v8...seniy atanır) ya'küb... | ...deden ibrâhîm halîl
hälıkğa..,K18vll...ya'küb erür dedey ishäk|ulu dedey hälıkıka bolmadı 'âkk Al lv5...ya‘küb erür
dedey ishäk MK17v8 senüy ...ya'küb dedey... | uluğ dedey çahkka... || 8 sen dağı rahmet.. | ümîddür
kim ferah ta'accül...] D18v9 hem sen dağı rahmetine... | ümîd-vâr ferah ta'cîl...K18vl2 hem dağı sen
dağı rahmete bolğıl müştak | ...ferah ta'accül ola emdi Allv6 sen dahi rahmetne... | ...ta'cîl erür emdi
MK17v9...dahı rahmetinden olğıl... | ümîd-vâr kim ferah ta' cîl ere...M26/19 hudâyâ bu... | ...duta saya
cümle...||9 hudâvende...] MK17vlO Jıudâvenden... | ...ümîd tutarım saya ma'lüm|| 10...yarlıkağıl
kerîm emdi] D18vll...benüm tıflum...rahmet necât kılğıl emdi K18vl4 zâlimler sataşmışdur benim
tıflım | ...rahmet haşıl kılğıl... Al lv8 zâlim sataşmışdur...tıflum | ...rahmet hâşıl kılğıl emdi MK17vl 1
...benüm tıflum | ...birle öziy rahmet kılğıl emdi M26/20...tıflum | ...necat haşıl kılğıl... || 11...
işitüp... | ...münâcât...] D18vl2...işidûp... | ...münâcâtm...K18vl5...işitüben... | ...münâcâtm...Al lv9...
münâcâtın...MK17vl2 ve M26/21...işidüp... | ...münâcâtın... || 12 ol du'âsı... | ...olur emdi] D18vl3 ol
münâcât yüsufa karşu keldi | ...memleket oldı emdi K18vl6 ol münâcât yüsufa karşu keldi | ...hem
memleket oldı...MK17vl3 ol münâcât yüsuf içün kabül kıldı | ...hem mülk oldı emdi M27/1...
münâcât yüsufa doğn keldi | ...saltanat buldı emdi|| 13...bakdı yüsufı... | ...kandalığın...] K19rl...
bakuban yüsuf... | ...kandaluğm...Al İvil emdi kılıç bakuban...M27/2 cehd edüben... || 14...yalğuz...]
MK17vl5...yalyuz... | hocasına... ||

250
B19vl5 kayğurdı aytur hoca dursun kerwän
ey dirîğa bayık kaçmış kul oğlan
B19vl6 kafile durup döndi ol aradan
cümleleri yüsufı isterler emdi

B20rl ol kılıç bir çamaz at biner idi

terkleyü kamulardan ol kılıçdı
B20r2 dekin dekin yüsufı çok aradı
bir gür üzre yüzin düşüp ağlar emdi

B20r3 yırakdan ol yüsufı bakdı kördi

yarlı yüsuf am köre öre durdı
B20r4 elin alıp ağlayu yola kirdi
söger buşar yer üzre süyrer emdi

B20r5 yüsuf aydur ilâhum ne kılayın

bu mihnetden ben neçük kurtulaym
B20r6 zâlimlerdin kurtulmağa ne kılayın
hudâvende fazlıg birle kurtar emdi

B20r7 bunı aytup âh kılup yâ kerîm der

fazlıg birle yarlıkağıl yâ rahîm der
B20r8 benüm hâlim sen bilür sen yâ' alîm der
her hâl içre saga penâh kıldum emdi

15 kayğurdı... | ...kul oğlan] D18vl6 kayğurur... | ...ol l<ul oğlan K19r3 çağuruban aydı... | ...kaçmış ol
oğlan...Allvl3 çağıruban aydı melik dursun... | ey dariğa...ol oğlan MK17vl6 kayğurur aydur hoca
...kervan | ...ol kul oğlan M27/4 fcayğurur hâce aydur...kervän | ...kaçdı bu kul... || 16...durup...] K19r4
ve Allvl4...duruban...MK17vl7...tunp...M27/5...durdı ol dem ol... | cümle kervan yüsufı ister... ||
B20rl...kamulardan ol...] D19rl...barçalardan kıhçdı K19r5 ol kılıç kul bir... | cehdleyü kamulardan
kılıç idi A1İVİ5 cehdleyü kamulardan kılıç erdi MK18rl...çabaz at miner idi | terkleyü yüsufa kılıç
erdi M27/6...bir tazı at binmiş idi | terkinleyü...kılıç erdi || 2 dekin dekin...] D19r2 bulduğından yüsufı
bir kaç urdı | bir gür üzre yüzin düşüp ağlar emdi K19r6 bulduğından yüsufı bir kaç urdı | bir gür üzre
yüzden düşüp ağlar emdi Allvlö bulduğunlayun yüsufı bir kulı urdı | ...gür üzre yüzün dutup ağlar
emdi MK18r2 dekin yüsufa birkaç urdı M27/7 yetişdiyse yüsufı birkaç urdı | neçün beyle kaçar sen
deyür... || 3 yırakdan... | anı köre öre...] K19r7 yırakdm kılıç yüsufı... | ...anı körüp öre...(A’da yok)
||4...ağlayu... | süyrer...] D19r4...sürer...K19r8...ağlayuban... | ...sürer emdi A12rl..ağlayuban yola
... |söger puşar yer üzre süyrer...MK18r4 elin alup... || 5...ilähum ne... | neçük...] D19r5 ilâhünâ ben
ne... | netek...K19r9...yä allahım... | uşbu mihnetden neçük...A12r2...yâ ilâhum... | uşbu...ben
neçük...MK18r5...ilâhî ben kılayın | ...ben nete...M27/8...ilâhî ben ne... | ...emdi nete... || 6 zâlimlerden
... I hudâvende...] D19r6 hudâvend...K19rlO ve M27/9 bu zâlimden...A12r3 bu zâlemdin...MK18r6 bu
zâlimleden kurtulmağa ben ne kılayın | ...birle yarlıkağıl... || 7 bunı aytup...] D19r7 bunı aydup...
MK18r7...aydup...kerîm der | ...rahîm der ||8...benim hâlim... | ...penâh kıldum] D19r8...penâh kıldım
K19rll hem hâlim... | ...kıldım MK18r8...calîm der ||

251
B20r9 ulu dedem ibrahim halli idi
halli senig emrirje mutF oldı
B20rl0 oğlı ismäc ilni saqa kurbân kıldı
dilediyse sewdügün deyür emdi

B20rll hudävende eğer hata kıldım erse

emrüg koyup saçac âşi oldum erse
B20rl2 atam yac küb hıdmetinden kaldım erse
tevbe kıldum pişman oldun emdi

B20rl3 pâdişâh eğerc âşî degül isem

hatâdan zilletden birün isem
B20rl4 hatâsız bu belâya düşmüş olsam
bu kavme bir' alâmet koster emdi

B20rl5 pes ol kılıç yüsufi alup keldi

ketürüben melikge ısmarladı
B20rl6 melik buşup bir neçe söger oldı
deve üzre muhkem dutup bağlar emdi

9...emrine mutî' oldı]D19r9...emrini reva kördi K19rl3...buyruğurjnı reva kördi A12r6...ol İbrahim...
| ...buyruğıq revä kördi MK18r9 uluğ... | ...senûıj emrirji reva kördi || 10 oğlu ismä'ilni... | ...dilediyse
sewdügün...] D19rl0 oğlun kılmakğa kurbân boyun verdi | ...ol halılnig hürmeti üçün...K19rl4 ve
A12r7 oğlun kurbân kılmağa boyun verdi | ol halli hürmetiçün deyür emdi MK18rl0 sever oğlı
ismä'ilni kurbân... | ...sevdügin... || 11 hudävende...ise | ...emrüg...oldum erse] D19rll hudâvend...
kıldım erse | ...emriıj...oldım ise K19rl5...kıldum erse | emrüq...A12r8...oldım ise MK18rll...kıldum
erse | emriq...M27/10 hudâvendem eğer hatâ kıldum erse | ...saqa ğâsî oldum... || 12...kıldum pişman
...] K19rl6... kıldım uş pişmân...A12r9...kaldum ise | ...kıldım uş pişmân...MK18rl2 ...kılup...oldum...
|| 13...isem | ...isem] D19rl3...degül ersem | ...birün ersem K19rl7 hudävende... ersem | hatâlardan
zilletlerden birün ersem A12rl0 hudävende eğer hatâ kıldım ise | hatâlardan zilletlerden birün olsam
MK18rl3 pâdişâhım...degül ersem | ...beri ersem M27/12 hudâvende eger...degül ersem | hatâlardan
zilletlerden beri olsam || 14 hatäsız...olsam] D19rl4 günâhsız...düşmüş ersem K19vl hatasız ben bu
belâğa düşmüş ersem A12rll hatasızdın bu...MK18rl4...düşmüş ersem M27/13 hîç gûmânsız bu
cefaya düşmüş ersem || 15...Oİ kılıç... | melikge ısmarladı] K19v2 pes uşal kıhç...alup keldi | ...
melikine ışmarladı A12rl2...melikine...MK18rl5 pes yüsufi kılıç alup... | ...melike... || 16...üzre...]
D19rl6...buşıp bir neçe sinirledi | deve üze...K19v3 melik buşıban bir neçe yasakladı A12rl3 melik
buşıban bir neçe yasakladı MK18rl6... buşup bir neçe söz sözledi ||

252
B20vl ançadan tegriden ferman oldı
kudret birle kökden kar bulut boldı
B20v2 yel esdi kar yağmur katı yağdı
yawlak katı heybet birle yağar emdi

B20v3 başlarına dokunsa yarar idi

tenlerine dokunsa mecrüh kıldı
B20v4 cümleleri çağırup feıyâd kıldı
hîç yerden meded feryâd ermez emdi

B20v5 hîç kimse birin birin körmez oldı

kamuları zulmet içre hayran kaldı
B20v6 kök kürledi yıldurum katı heybet yağdı
anı körüp melik yavlak korkar emdi

B20v7 melik aydur hâlimiz oldı yaman

yâ rabb neden oldı uşbu tüfan
B20v8 ey dirîğa bardur bende birc azîz cân
kelig barça istiğfar kılam emdi

B20vl...bulut boldı] Dl9rl7...kara bulut oldı K19v4 ançadur rahim tegriden... | ...kara bulut boldı
M27/14 bu hâlde tegriden... | ...kökde kara bulut toğdı A12rl4...rahîm tegriden... | ...kökde kara
bulut...MK18rl7...fermân keldi | ...bulut keldi ||2 yel esdi...katı yağdı] D19vl... dürlü yağdı K19v5
yel esdi hem kar...A12rl5 yel esdi hem kara yağmur...MK18vl yel esdi... | yavlak katı...M27/15 yeller
esdi... || 3...dokunsa... | ...dokunsa... | ...mecrüh kıldı] D19v2...tokunsa... | ...tokunsa mecruh eder idi
K19v6...tokunursa yanır idi | ...tokunursa...A12rl6...tokunursa mecrüh oldı MK18v2...tokunsa... | ...
tokunsa...kılur idi M27/16...mecrüh eyler | ...ma'yüb eyler ||4...feryâd kıldı | ...ermez emdi ] D19v3...
feryâd eder idi | ...ermez emdi K19v7...çağıruşuban... | hîç bireweden meded feryâd ermes emdi
A12vl...çağıruşuban... | ...bir yerden...olmaz emdi MK18v3 ...çağırup... | ...ermedi emdi M27/17...
çağıruşup...eyler | hîç kimseden meded yârî olmaz emdi||5 hîç kimse...] D19v4 hîç kimesne bir birin
körmez idi K19v8 hîç kimesne biri birin...A12v2...kim biri birin...MK18v4...kimesne... | ...bu hâl
içre...M27/18 ...kimsene birin birisi... || 6 kök kürledi...] D19v5 kök kükrep yıldırım katı heybet kıldı
K19v9 kök kükrep bulut katı yavlak oldı A12v3...kükrep yıldunm katı heybet kıldı MK18v5 kök
kükrep yıldırım katı heybetli oldı | ...körip...M27/19...kükrep yıldırım katı heybet kıldı | ...mâlik...
||7...aydur hâlimiz... | ...oldı uşbu...] D19v6 ve K19vl0...âh hâlimiz yaman oldı |...oldı bize
uşbu...A12v4...aydı...MK18v6...âh hâlimiz... | ...neden oldı uşbu düfan A12v4 âh hâlimiz... | ...neden
...tüfan M27/20 mâlik...oldı virân | ...bizge uşbu tufan || 8...bende... | ...kılam emdi] D19v7...kılalıg
emdi K19vll ey dariğa bardur tende... | ...istiğfar kılahm...A12v5 ey dariğa...MK18v7...bardur tende
c azîz cân | kelüg... kılayum emdi M27/21 bardur bizim aramızda...mazlüm cân | ...istiğfar kıhg... ||

253
B20v9 melik aydıc azâb erdi bayık bilig
äzär etmiş kim varise şâfi olur)
B20vl0 yazuk kılan kimsegiz tevbe kılıg
yoksa helâk olduk bizler emdi

B20vll meğer bizden kim erse zulm kördi

ol mazlümnıg duc âsi kökge ağdı
B20vl2 c arş idisi bizlere belâ verdi
tevbe kılıg yoksa helâk olduk; emdi

B20vl3 kılıç anı işitüp hâzır keldi

hatâsın günâhına ikrâr kıldı
B20vl4 bayık bilig uşbu günâh benden dedi
şolc arabî oğlançukı urdım emdi

B20vl5 melik duğar buyurdı ol kara kula

bar yüsufug ayağm öpc özr dile
B20vl6 başdağı dek köglümüzi rüşen kıla
meğer bize eygü duc ä kıla emdi

9..bayık bilig | ...kim varise...] D19v8...beyân bilir] | ...kimsegiz K19vl2 melik aytur... | äzär etmiş
kimesnegiz...A12v6 äzär etmiş kimesnegiz şâfî...MK18v8... aydur ‘azâb indi bilgil beyân | ...kimsegiz
tevbe kılug ||10...olduk bizler...] D19v9...olduk kamu bizler...K19vl3 yazuk kılğan...kimsegiz pes
tevbe... | ...olduk kamu bizler...Al 2v7...kamu bizler... MK18v9 yazık kılan bolsagız rüeüc kılug |
...kamu bizler emdi|| ll...kim erse...] D19vl0...kimse K19vl4 kim erse meğer bizlerden...]...
münäcätı...A12v8 kim erse bizlerden zulm...MK18vlO kim erse meğer bizden... | ...mazlümug...
kökge...M28/l...mazlümug münäcätı...|| 12 ‘arş idisi...verdi] D19vll ‘arş tegrisi...belâ verdi K19vl5
‘arş tegrisi...A12v9 ‘arş tegrisi... | tevbe kıluguz...MK18vll idesi bizlere... | ...kılug yohsa...M28/2...
kahr kıldı] ...yo]jsa...|| 13...am işitüp...] D19vl2...bu sözi işidüp...K19vl6 ve A12vl0...işitüben...
| günâhına hatâsına tevbe kılıg MK18vl2...ol sözi işidüp... | günâhına hatâsına... M28/3 şoluk sâ'at ol
kılıç... | işlediği hatâların... || 14...benden dedi | şol ‘arabî...] D19vl3...benden idi | ol ‘arab oğlanı
ben...A12vll şol ‘arab...urdum...MKl8vl2...dedi | çol ‘arab oğlancuğı urdum... M28/4...menden...
| ...kul ‘ibrî oğlançukı urdum...|| 15 melik duğar... | ...ayağın öp...] D19vl4 melik andan... | ...elin
ahp...K20r2 anda melik buyurdı... | ...yüsufhıg ...‘özr tile A12vl2 andan melik buyurdı... | ...ayakın öp
‘özr tile MK18vl4 andan melik buyurdı... | var yüsufug elin öp...M28/5 mâlik andan dedi ol karakula
|| 16 baş dağı... | ...eygü du‘â...] D19vl5 başdağı kögli bize rüşen... K20r3...edgü du‘â...A12vl3
başdağı iki künümüzi... | ...edgü... MK18vl5...künümiz rüşen ola M28/6 kögligi hoşnüd etgil lutfug
eyle | ...bizge edgü... ||

254
B21rl pes yüsuf tepüsine kılıç vardı
yavlak katı yalvardı zän kıldı
B21r2 hatâ günâh kılduğın bayık bildi
düşüp yüsuf ayağını öper emdi

B21r3 melik duğar anurjla beyle vardı

düzin çöküp hıdmetine el kavşurdı
B21r4 melik dağı yüsufa çok yalvardı
hatâmızı keçürü vergil deyür emdi

B21r5 mum kördi yüsufurj mihri keldi

yüsuf nebi el kaldurdı duc â kıldı
B21r6 ducâsı müstecâb kabül oldı
mihnet kitüp kar yağmur solar emdi

B21r7 oluk sâc at kar yağmur selim oldı

yağadurğan kar buzlar cümle kaldı
B21r8 buz erüben suw oluban yere sirjdi
kün açılup cihân hurrem olur emdi

B21rl pes yüsuf tepüsine...] K20r4...yüsufurj tüpüsine...MK18vl6...tapusma...M28/7...yüsufug

tapuğma kılıç keldi | ...ağladı zän... ||2...kılduğın... | ...ayağını...] D19vl7...kılduğını... | ...ayağın...
K20r5...kılduğunı... | yalvarup yüsuf ayağını...A12vl5 banp yüsuf ayağın...MK18vl7 hatâsın
günahına ikrär kıldı | varup yüsufug...M28/8...kılduğına mukırr... | ...ayağın... || 3 melik duğar... |...
düzin çöküp...] D20rl melik duğar anırj ile böyle... | ...dizin çöküp...K20r6 melik anupıla beyle
vardı | diz çöküp... MK19rl...dahı anurj ile bele vardı | ...el bağladı M28/9 mâlik dahi anıq ile... |
dizin...||4...keçürü vergil...] D20r2...keçürgil derler...A13rl...keçürgil...M28/10 zän kıldı yüsufa... |
...sen keçürgil...(MK’de yok) || 5...kördi...] D20r3 mum körüp...K20r8 bum körüben yüsufnırj mihri...
A13r2 bum körüp...MK19r2 am körip... | el kaldurup eygü du'ä kılur emdi M28/11... körüp... | fi’l-häl
içre el kaldurup... || 6...solar emdi] D20r4...yağmur sıldı emdi A13r3...kar yağmur soldı...MK19r3...
icäbet kabül oldı | yağaturğan kar yağmur selîm oldı M28/12 du'âsim terjrisi kabül kıldı | ...şolar
emdi||7...kar yağmur... | ...buzlar cümle...] D20r5...kar sıldı selim oldı | ...yağmur sıldı döndi
K20rl0... sä'atde kar soldı selim| ...cümle döndi A13r4...kar soldı selim... [yağaturğan kar yağmur
häle döndi (MK’de yok) || 8 buz erûben... | olur emdi] D20r6 buz erip... | ...oldı emdi K20rl 1 buz
erüben su oluban yere sirjdi A13r5...su...yere...MK19r4 buz eriyüp şu bolup yere çökdi | kün
açıla...(M’de yok) ||

255
B21r9 anı kördi melik duğar fikre düşdi
bağ buğavı ayağından cümle şeşdi
B21rl0 melik memlûk cümlesi yalvaruştı
kamulardan melik artuk yalvarur emdi

B21rll palas çıkardı ton kiyürdi

deveden indürdi at bindürdi
B21rl2 uluya kiçükçiye ol bildürdi
hudâvende kervân yüsufug derler emdi

B21rl3 cümlegiz yüsufa mut? olup

ulu kiçi kamu aga hıdmet kılıg
B21rl4 bac d-ezân pâdişâh anı bilig
müdâm anıg emrinden çıkmag emdi

B21rl5 andan şogra yüsuf hükmi oldı revân

ulu hürmet verdi aga melik sübhân
B21rl6 hîç kimesne çıkmaz anıg buyruğından
melik duğar aga düşüp işler emdi

.9.. duğar... | bağ buğavı ayağından...] D20r7...melik ‘ibret alıp düşdi | ...bağ buğağusı yüsufdan cümle
şeşdi K20rl2 anı köre melik ‘ibret ahp düşdi | bağ buğağuv ayağmdan...A13r6 anı köre melik ‘arabı
alıp düşdi | bağ buğawun...MK19r5...köre melik ‘ibret alup düşdi | bağ buğavm...şeşdi M28/13...köre
mâlik ‘ibret alup düşdi | bağ buğavın|| 10...yalvaruştı | ...yalvarur...] K20rl3...yalvaruştı | ...artuk
yalanur emdi A13r7...cümlesi yalwaruşdı MK19r6...cümle yalvaruşdı | cümlesinden melik...M28/14
mâlik... | ...mâlik... || 11...çıkardı...] K20rl4...çıkaruban... |hem deveden indürüben at...A13r8 palâsnı
çıkaruban... | hem deveden indürüben at...MK19r7 palâsın...kiydürdi M28/15 palâslann çıkarıp... |
hem teveden... || 12...kiçükçiye... | hudâvende...] D20rl0...kiçiye... | hudâvend...K20rl5...kiçiye... |
hudâvende bu kenvân yüsuf...Al 3r9...hem bildürdi | hudâvende kervân yüsuf derler...MK19r8...kiçiye
ol buyurdı | hudâvenden kervân yüsuf derler...M28/16 uluğlarğa kiçiklerge hem bildürdi |
hudâvenden...yüsuf derler... || 13...yüsufa...] K20rl6 cümlegiz siz ol yüsufa... | ulu kiçi cümle aga...
A13rl0...ol yüsufa... | uluğ kiçük cümlegiz hıdmet kılırj MK19r9...cümle aga hıdmet kılug
M28/17...münkâd olug | uluğ kiçi cümlegiz Jııdmet kılıg || 14 müdâm anıg...] K20vl ulu kiçi kamu aga
Ipdmet kılıg A13rll...dep anı... | ...buyruğmdm çıkmag...MK19rlO bu zamân...bilüg | müdâm
emrigden...M28/18...muktedâ anı...|| 15...verdi...] D20rl3...hürmet berdi...A13rl2...uluğ...M28/19...
fermân | uluğ manşıb berdi ... || 16 melik duğar...] D20rl4 melik dağı aga düşüp işler emdi K20r3
melik dağı aga düşüp işler emdi A13rl3...dağı aga düşüp işler...MK19rl2...dağar aga dönüp işler...
M28/20...çıkmaz oldı tedbirinden | ...duğar oğlı düşüp işler emdi ||

256
B21vl sözledükçe yüsufug fehmi artar
sözi şîrîn ‘ aklı temäm lafzı artar
B21v2 dönüp çıksa cihännı münevver dutar
bakan hergiz cemâline doymaz emdi

FAŞL
YÜSUF 'ALEYHİ’S-SELÂM
KÂFİRLER ŞEHRİNE KELGEN SÖZLERİ

B21v4 andan kelip belus şehrine anlar kirdi

ol şehir ehli cümle kâfir idi
B21v5 ol şehir ehli yüsufug yüzin kördi
kamuları£ acâyibe kahırlar emdi

B21v6 cümlesi yüsuf katma demeşdiler

hälık şun' m yüsuf körkin dağladılar
B21v7 yüsuf birle telim söz sözleşdiler
yüsufdan hâl ahvâl sorarlar emdi

B21v8 bize değil seni beyle kim yarattı

bunug kibi körklû cemâl kim düzetdi
B21v9 bu şüreti senig ûze kim yonttı
bizler dağı aga bende bolalım emdi

B21vl sözi şîrîn...] D20rl5 ve K20v4 sözi datlu lafzı şîrîn 'aklı artar K20v4...artur A13rl4...tatlu lafzı
şîrîn cakh artar MK19rl3 sözi tatlı lafzı şîrîn artar M28/21...lafzı datlu ‘aklı artar||2...dutar|
...doymaz...] D20rl6...tutar K20v5...doymazlar...MK19rl4 dünyaya çıksa cihännı nün tutar M29/1
nikäb açsa cihänı nurlu tutar || 4 andan kelip... | ...cümle...] D20rl7 andan belus...K20v6 andan ötdi...
| ...cümlesi...A13vl andm ötdi... | ...cümlesi...MK19rl5...ötüp bulek şehrine anlar erdi M29/2...ötdi
bir şehre anlar kirdi | ...cümlesi kâfir... || 5 ol şehr ehli... | ...kahırlar...] D20vl ol kâfirler cümlesi yüsufı
kördi | ...kalur...K20v7...yüsufig körkin kördi | ...kalur...Al3v2...kahırlar emdi MK19rl6 yüsufug
körkün anlar kördi | ...bir ‘ acäyib...M29/3 anda anlar yüsufı körkin... ||6...yüsuf katma...] D20v2...
yüsufı körüp daglaşdılar K20v8 frälık şun'ı yüsufa kirü dağlar Al 3v3...daglaşdılar MK19rl7 cümle
yüsuf katma... | ...körkün taglaşdılar M29/4 cümle... | daglaşdılar || 7 cümlesi...] M29/5...ile telim... |
yüsufurj bu ahvälin...A13v4...soraşdılar emdi || 8...seni beyle... | ...kim düzetti] D20v4...böyle seni...
| ...kim tüzetti K20v9...yaratdı A13v5...ayğıl seni böyle yaratdı | ...kibi körklük...MK19v2...degil...
böyle yaratdı | ...tüzetdi M29/6 bizge...yaratdı || 9...dağı...]D20v5...dahi...K20vl0...yorıtdı | ...bende
bolam emdi A13v6 yontdı | ...olayım emdi MK19v3...senüg üzerige kim yontdı | ...emdi aga bende
olam...M29/7...nakışnı senig üze kim yontdı | ...dağı...bende bolalum... ||

257
B2İVİ0 yüsuf aydur yaratğanum hâlık durur
yerdeki kullar üzre rezzâk durur
B21vll yaratmağa rızk vermeğe lâyık durur
seni meni ol yarattı bilgil emdi

B2İVİ2 kamuları uşbu söze inandılar

cümlesi bir tegriye kertündiler
B2İVİ3 hem yüsuf peyğambere inandılar
mü’min muhlis oldılar anlar emdi

B2İVİ4 andan keçdi beyân şehrine anlar kirdi

ol şehir ehli yüsufog yüzin kördi
B2İVİ5 yüsufa begzetü hâc eyledi
cümleleri ol hâca taparlar emdi

FAŞL
KUDÜS MELİKİ DÜŞ KÖRGEN SÖZLERİ

B22rl andan keçti kudüs şehrine anlar kirdi

kudüs meliki düşünde körmişdi
B22r2 kudüs meliki yüsufa karşu vardı
beglerigiz kim deyüben sorar emdi

.yaratğanım...
10.. |... yerdeki...] D20v6...yaratğan hâlıkdur | ...yerdeki kul üzre nzk verür K20vll
yerde kökde kullar üzre...A13v7 yerde kökde kullar üze...MK19v4...ol rezzâk durur M29/8 yerde
kökde kullar üzre... || 11...bilgil emdi] D20v7...deyür emdi K20vl2 yaratıp rızk... | seni beni ol
yaratdı...A13v8 yaratıp... | seni beni... MK19v5...nzkı vermeğe... | sizi bizi ol yaratdı deyür emdi
M29/9 feâlıklığa rezzakhğa lâyık... | sizni bizni...yaratdı bilir]... || 12 kamuları... | ...kertündiler]
D20v8...kerdündiler K20vl3 anlar dağı uşbu... | cümleleri terjriye kertü döndiler A13v9 anlar dağı
uşbu... | cümleleri bir...MKl 9v6...dahı uşbu... | ...hak tutdılar M29/10... tegriye bükûldiler|| 13 hem
yüsuf peyğambere...] D20v9...peğambere...K20vl4 ve A13vl0 hem ol yüsuf...MK19v7...oldı anlar...
||14...beyân şehrine | ...yüzin kördi] D20vl0...körkin kördi K20vl5 ...tayan şehrine... | ...yüsufırj
körkin kördi A13vl2 andm keçdi tayan... | ...körkün kördi MK19v8...köşüp beyân şehrine... |...
halkı...körkin kördi M29/12...diger şehre anlar... | ...körkin kördi || 15...begzetü... | ...cümleleri...
taparlar...] D20vll...begzetü anlar hâc... | dükeli ol hâca daparlar emdi K20vl6... dapınurlar emdi
A13vl3...begzetü anlar hâc... | ...duparlar emdi MK19v9 cümle ol haça tapur emdi M29/13...bir şüret
kıldı | cümlesi ol şürete tapar... ||B22rl...körmişdi] D20vl2andan keçdi... | ...düşünde körmiş idi
K20vl7 kudüsnüg meliki düşünde körmiş idi MK19vlO...köçdi...şehrine kirdi | ...körmiş idi M29/14
kudüs begi...körmiş idi || 2 kudüs... | ...deyüben...] D20vl4 kudüs meliki leşker derip karşu
vardı | ...deyüben haber sordı K21r2...halkın verüp karşu vardı | beglerigiz kimdür deyü haber şordı
A13vl6...halkı derüp karşu vardı | ...kimdür deyü haber sordı MK19vll halkı birle derüşüp
karşu... | begügüz kimdür deyü...M29/16 kudüs begi leşker yığıp karşu... | ...kimdür deyü haber
sorar || D20vl3...şehmig... vermiş idi] K21rl cümlesine şehrine vermiş idi | kerwän kelür karşu çıkın
deyür emdi M29/15 cümle şehmirj ehline demiş idi | kervân kelür cümle karşu... ||

258
B22r3 işitüp kudüs meliki yavlak dağlar
aydur her kim yıl bu melik bunda keçer
B22r4 emdi bildüm bu arada ne hikmet var
buga karşu varmak dahi kerek emdi

B22r5 emrile çok ferişteler kelmişidi

bu hal içre yüsufa eş olmışıdı
B22r6 dâyim anlar yüsufa yörimişidi
dilden közden yûsufiı saklarlar emdi

B22r7 âdem oğlı birle perî olur imiş

yüsufla ol perî bir kün toğmış
B22r8 her kim toğsa bir perî oğlan toğar imiş
olar ise hem beyle olar emdi

B22r9 ol ferişte melikge cevâb söyler

bu oldur kim sapa düşde buyurdılar
B22rl0 hurrem bile karşu çıkup var dediler
ol oğlan uş budur bilgil emdi

3 işitüp... |... her kim yıl...bunda...] D20vl6 kudüs meliki bu ‘ibrete yavlak dağlar | ...her yıl...bundan
keçer K21r4 ve A14r2 kudüs meliki bu ‘ibreti yavlak dağlar | ...her yılda bu melik bundan keçer
MK19vl2 kudüs meliki tannan bu ‘ibreti yavlak tarjlar | ...yıl bu melik bundan keçer M29/18 kudüs
begi bu ahvâl... tarjlar] ...her yıl bu mâlik mundın...||4 burja...] D20vl7 burja karşu çıkarlar deyür
emdi K21r5 uşbu kezin bu arada ne hikmet var | burja karşu çıkırj deyü buyurur emdi A14r3 uşbu
hikmet bu arada ne... | burja karşu çıkırj deyü buyurur emdi M29/19 bu yıl munda bu arada ne... | burja
karşu çıkmak ferman ola emdi (MK’de yok) || 5...ferişteler...] D21rl...ferişte...K21r6 hak emrile
ferişte... A14r4 hak emr ile ferişteler...MK19vl3 hak öyle ferişteler... | ...ohnış idi ||6 dâyim... |
...yüsufi saklarlar...] D21r2 hemîşe yüsuf eyle olmışdı | ...yüsufi ol saklar...K21r7 ‘ale’d-devâm yüsuf
bile olmış idi | ...saklar emdi A14r6 âdem oğlı ile bir perî olur imiş (yeri kaymış) MK19vl4 hemîşe
yüsuf ile olmış idi | tilden...şaklar... || 7 yüsufla...] D21r3 yüsuf ile bir künde böyle toğmış K21r8 âdem
oğlına bir perî oğlan olur imiş | yûsufîle hem ol peri bir künde doğmuş MK19vl5...birle bir perî
toğar... | olur erse hem...olur...(M’de yok)]|8 her... | ...erse] D21r4 kim doğsa bir perî oğlan doğar
imiş | olar erse hem böyle olar emdi K21r9 kim doğsa...doğar imiş | olur erse yene birge olar imiş
A14r7 kim doğsa...doğar imiş | olar erse hem birge olar emdi (M’de yok) ]| 9 melikge... | bu oldur...]
D21r5...bu melikke cevâb eyler | bu yolda şarja bayık buyurdılar K21rl0 ferişte ol cevâbı melikke
eyler | bu oldurur bayık şarja buyurdılar A14r8 ferişteler...cevâb eyler | ...bayık sağa buyurdılar
MK20rl...perî melikge cevâb eyler | ...oldur bayık sağa buyurdılar (M’de yok) || 10 lıurrem bile...]
D21r6 hurrem haşem birle karşu keldiler K21rl 1 leşkerürj birle karşu varğıl dediler | düşünde
kördügirj uşbudur bilgil MK20r2...birle karşu al dediler | ...uçbudur bilgil... (A ve M’de yok) ||

259
B22rll ol oğlanı melik bakar körüp dağlar
ferişteler bildürürse bilüp ağlar
B22rl2 kamupuz bu oğlanı hürmetlep der
bayık anıp hürmeti çok deyür emdi

B22rl3 pes melik uşal sâc at özi keldi

yüsufa selâm verdi hıdmet kıldı
B22rl4 edeb birle yüsufa haber şordı
kim idügüp bize ma‘ lüm kılğıl emdi

B22rl5 andan yüsuf melikge cevâb söyler

ben olven sapa düşde buyurdılar
B22rl6 karşu çıkıp hıdmet kıl tep söylediler
hîç gümânsız sen anı bilgil emdi

B22vl melik bu sözi işitüp 'acebledi

yüsufı ketürüp konakladı
B22v2 yoldaşları birle cümle ağırladı
muhterem mükerrem dutar emdi

1 l...bildürürse...] D21r7...ferişteler dese...K21rl2...oğlannı... | ...bildürürseier bilip aqlar A14rl0...

körüp düpler | ...bildürse...MK20r3 yüsufı melik bakar körip taplar | ...bildürip...(M’de yok) || 12...
hürmetlen der | bayık...] D21r8...hürmetlepler | anıp hürmeti kamulardan artuk emdi K21rl3...
oğlannı... | anup hürmeti kamudan artuk emdi A14rll kamulapız bu oğlannı hürmetlepler | anıp
hürmeti...MK20r4...hürmet kılup der [bizden anup hürmeti artuk emdi (M’de yok) || 13...uşal... |...
verdi...] D21r9...uşal dem hâzır keldi | ...selâm verûp...K21rl4 ve A14rl2 kudüs meliki uşal sâ'at
hâzır keldi A14rl2...selâm verüp...MK20r5 kudüs meliki uşal sâ'at hâzır keldi | ...selâm kılup
hıdmet...M29/20 oluk sâ'at uşal beg anda keldi | ...verüp...|| 14...yüsufa... | ...verdi...] K21rl5...ol
yüsufa... | ...selâm verûben...A14rl3...ol yüsufa... | bize i'lâm kılğıl...M29/21...yüsufa... | ...bizge...
(MK’de yok) || 15...melikge cevâb söyler | ben olven...] D21rl4 cevâb eyler | ben ol ben...K21rl6...ol
melikge... | ...düşünde sapa buyurdılar A14rl4 andm...cevâb eyler | ben evvelden kim düşde sapa
buyurdılar MK20r6 edeb kılup yüsuf melikge cevâb eyler | ...düşde mapa bildürdiler M30/1...Oİ
bekge... | ...ol men düşde sapa bildürdiler || 16...söylediler | ...sen anı...] D21rl5...buyurdılar K21vl ve
A14rl5...dep buyurdılar | ...sen mu'ayyen bilgil...MK20r7...çıkup hürmet kılup al dediler M30/2...dep
buyurdılar | ...şol kişi men bilgil...||B22vl...işitüp...] D21rl6...işidüp...A14rl6...ketürüben...MK20r8
...işidüp... | ...ketürüben konak kıldı M3O/3 bu sözi ol işidüp... | ...keltürüben... || 2...dutar...] D21rl7...
tutar...K21v3 hem muhterem hem mükerrem dutarlar...A14vl hem muhterem hem mükerrem
tutarlar...MK20r9...cümle birle... | ...tutar...M30/4...i'zâz eylep mükerrem... ||

260
B22v3 kudüs meliki aydur bağa ne deyür sen
bağa pend ü naşîhat ne kılur sen
B22v4 yâ yüsuf barja ne buyurur sen
sen buyursan ben anı lalsam emdi

B22v5 yüsuf aydur pendü işit aya melik

işiddügüp dutuban olğıl sâlik
B22v6 senip kibi melik oda tapınmak nelik
bunı işit oddan putdan döngil emdi

B22v7 melik aydur bu sözürj kabül kıldum

sen dedigüp tepriye mutîc oldum
B22v8 hakikat peygambersen seni bildüm
veläkin put-häneye kirem emdi

B22v9 eger sapa dönüp şanem sözler ise

kaç karşu sapa cevâb eyler ise
B22vl0 hakikat peygambersen deyür erse
hîç gümansız mü’min olam deyür emdi

3..
.baqa...] D21vl...baqa...pend ü naşîhat...K21v4...baqa...pend ü naşîhat...MK20rl0...pend ü naşihat
...M30/5 kudüs begi aydur... | ...pend ü naşîhat... || 4...baqa... | sen...] D21v2...baqa sen ne deyür sen |
sen ne buyursaq ben anı tutsam emdi K21v5 ayä yüsuf baqa sen ne buyurur sen | sen buyursaq ben ol
işi kılsam emdi A14v3...ne aytursen | ...kılam...MK20rll...baqa sen ne... | sen buyursaq ben kılam
emdi M30/6...sen ne ferman tegürürsen || 5...pendü işit...] D21v3...benden işit... | işiddügiq...
K21v6...benden işit... | işitdügüq...A14v4...benden işit... | işitdügüq...MK20rl2...benden işit... |...
tutuban...M30/7... benden...mälik||6...oda tapınmak... | bunı işit...] D21v4...puta tapınmaklık | ...bum
alğıl otdan... K21v7...oda tapmak... | mü’min olğıl otdın putdın...A14v5...oda koymak nelik | mü’min
olğıl otdın döngil...MK20rl3 senüq kibi melikge büte tapu nelik | benden işit ol çol putdan... M30/8
...puta tapmak nelük| mü’min olğıl uşbu putdan... || 7...bu... | ...oldum] D21v5...uşbu... | ...oldım
K21v8...uşbu söziq...kıldım | dedügiq teqriye ben mutı' oldım A14v6...uşbu sözüq kabül etdüm
MK20rl4 mâlik aydur uşbu söziq...M30/9 ol beg aydur... | ...münkäd oldım || 8...peyğambersen
...bildüm | veläkin...] D21v6...peğambersen...bildim | bir put-häneye kirelim emdi K21v9 hakîkatde
peğamber sen seni bildim | veläkin bu büt-häne kireyim emdi A14v7 hakıkatde... | ...bu put-
häneye...MK20rl5...büt-häneye bir baralum emdi M30/10...peyğamber dep seni... | velîkin... || 9
eğer... | kaç karşu...] D21v7 eger şanem saqa dönüp... | kaç keleçi karşu...K21vlO kaçan şanem dönüp
saqa sözler ise | kaç keleçi karşu cevâb eyler ise A14v8 kaçan şanem dönüp... | kaç karşu saqa ceväb
eylerise MK20rl6 kaçan şanem saqa dönüp sözler erse | kaç keleci saqa cevâb erse M30/11... şanem
dönüp saqa... | saqa bakıp karşu cevâb eyler ise|| 10...peyğamber sen...] D21v8...peğamber
sen...K21vl 1 hakîkatde peğamber sen deyür ise | hîç gümânsız...mul}liş oldım...A14v9 hakîkatde... |...
oldum...MK20rl7...mü’min muhliş olam emdi ||

261
B22vll yüsuf aydur râzî oldum biz turalım
ikülemiz put-hâneye biz kürelim
B22vl2 şanem hâlin ahvâlin biz şoralım
biz körelim netek cevâb eyler emdi

B22vl3 yüsuf ile put-hâneye melik kirdi

kaçan kim yüsufi ol şanem kördi
B22vl4 deprendi yüsufa selâm verdi
hakikat peygambersen deyür emdi

B22vl5 ol şanem yüsufa secde kıldı

kudüs meliki anı kördi ahvâl bildi
B22vl6 hâlıkırj birliğine mukırr keldi
mü’min olup belinden zünnâr şeşer emdi

D2İVİ5 ikileyin yüsuf konakladı

altım kuşak şeşiben bağışladı
D2İVİ6 ağır hilc at tazu at bağışladı
muhterem mükerrem tutar emdi

B23rl yüsufa dürlü nic met aş ketürdi

yüsuf sewünüp birer lokma andan yedi
B23r2 üç yüz toksan kişi yedi toydı
nicmeti eksilmeyen kahır emdi

11 ikülemiz...kürelim] D21v9 ikilemiz...kirelim K21vl2...râzî oldım yöreyelim | ikilemiz put-hâneye

biz kirelim A14vl0...oldum kel varalum| ikilemiz...biz kirelim MK20vl...oldum yörüyelûm|
ikilemiz büt-hâneye bir kirelim M30/13...tur varalum | ikilemiz put-hâneye biz kirelüm|| 12...eyler
emdi] D21vl0...kelür emdi K2İVİ3 şanem hâl ahvälni biz sorayalım | ...neçük cevâb eyler A14vll...
neçük cevâb eyler MK20v2...biz körelüm | ...neçük cevâb eyler M30/14...soralum | ...körelüm nete
cevâb vere emdi|| 13...ile... | ol sanem...] D2İVİ1...birle şanem...K21vl4 yüsufîle... | kaçan kim yüsuf
şıddık kördi A14vl2 kaçanki yüsufi şanem kördi MK20v3...yüsufi şanem kördi M30/15...Oİ beg kirdi
| ol demde yüsufi... || 14...selâm verdi | ...peygambersen...] D21vl2...peğambersen...K21vl5 selâm
kıldı | hakîkatde peğamber sen deyür...A14vl3...pes yüsufa... | hakıkatde...MK20v4 deprendi...
M30/16...Oİ yüsufa... || 15...yüsufa secde...] D21vl3...yüsufa selâm secde... ||K21vl6 takı ol şanem... |
kudüs meliki anı körüp ahvâl bildi A14vl4 takı ol şanem... | kudüs meliki anı körüp ahvâl bildi
MK20v5...selâm secde kıldı |... anı körüp...M30/17...begi anı körüp... (A’da yok)||16 fcâlıkmr)...]
D2İVİ4 hâlıkırj...mukırr keldi K22rl bir terjrinirj birliğine mukırr keldi A14vl5 bir terjrinirj... | ...olup
zünnâr şeşer emdi MK20v6...ikrâr kıldı | ...şeşer emdi M30/18 terjriniıj... mukırr keldi | ...belinden... ||
B23rl...birer...yedi] D21vl7...bir...yedi K22r2...ol dürlü ni'met... | yüsuf el sunup bir lokma ta'âm
yedi A14vl6...ol dürlü ta'âm aş... | ...elin şunup bir lokma ta'âm yedi MK20v7...keltürdi | elin şunup
yüsuf bir lokma yedi M30/21 ...şunup birer... || 2...kişi yedi...] M31/1 ...kişi cümle yedi...Al 5r 1 ...cümle
toydı | ...hîç eksilmeyen...MK20v8 üş yüz... | ...eksülmeyüp... ||

262
B23r3 andan kudüs meliki aydur bu melikge
uşbu bizge lâyıkdur servelikge
B23r4 kul demelig bunug dek serverlikge
girev seyyidi ne kadardur anıg emdi

B23r5 melik duğar melikge cevâb verdi

aydı bizüm seyyidimüz yüsuf dedi
B23r6 seyyidlikge bizden yüsuf lâyık dedi
ben yüsufug kulıven deyür emdi

B23r7 kudüs meliki yüsufug katma keldi

duğar melik bu melikden destür aldı
B23r8 ol şehirden köçmege niyyet kıldı
eygü sözin yüsufi köndürür emdi

B23r9 kâfîle depredi yola kirdi

kudüs meliki şogra şavâb eyle kördi
B23rl0 ol oğlan elimizden nete vardı
kelig yetüp ellerinden alalım emdi

3 uşbu bizge...] K22r4 uşbu lâyık turur ahî A15r2 andın... | ...lâyık durur dahi serverlikge
MK20v9...oğlan läyıkdur...M31/2...begi aydur mälikge|bu kul bizge lâyık erür serverlikge || 4
kul... | kirü seyyidi...] D22r3 kul degen bunuq kerämetlü yigitge | seyyitlikge lâyık durur deyür emdi
A15r3 kul demek lâyık degül bu hürmetge | bundın artuk seyyid nete olur emdi MK20vl0 kul demeg
bunı tek kerâmetlükge | sim ne kadarlu anıg...M31/3 kul demeç bunıg kibi hürmetlikge | fazlı bizden
ne dükelü anıg emdi || 5 aydı bizüm...] D22r4 aydur bizim...K22r6 melik bu melikge... | ...bizim
Seyyidimiz A15r4...bu melikge...MK20vl 1 bu melik dağar bu melikge...M31/4 mâlik duğar bu
melikge... | aydur bizim... || 6...bizden... | ...yüsufug...] D22r5 yüsufhıg...K22r7...bizdin yüsuf lâyık
dedi | ben hem yüsufug kuh hem deyür emdi A15r5...yûsuf lâyık bizden dedi | ben hem yüsufug kulı
men...MK20vl2...yüsuf benden lâyık dedi | ...kulı men deyür...M31/5...yüsuf benden lâyık... | ...kuh
men... || 7...melikgeden...] D22r6... melikden...K22r8 kudüs melik yüsufa katma keldi | melik duğar bu
melikdin...A15r6...ol melikden destür...MK20vl3... yüsufdan 'ibret aldı |melik dağar...melikden...
(M’de yok) || 8 ol şehirden... | eygü sözin...] D22r7 ol meclisden... | eygü söz ile...K22r9 ol şehirdin
köçmeklikge niyyet kıldı | eygü söz...A15r7 eygi söz yüsufı...MK20vl4...kitmege... | ...sözi ile
yüsufı...(M’de yok) || 9...depredi...] D22r8...deprendiler...K22rlO ol kâfîle deprenüben yola...A15r8 ol
kafile deprenüben yola kirdi MK20vl5...deprendiler yola... | ...öyle kördi M31/6 deprendi kervânlar
yola... | kudüs begi şogra... || 1 Ojelimizden...] D22r9...oğlan elimizden şahv erdi K22rll uşal oğlan
elimizden hayf vardı ] kelig ellerinden...A15r9 uşal oğlan...çıkdı vardı ] kelig yetüp...MK20vl6...
elimizden agsızdan çıkdı | kelüp yetüp...alam emdi M31/7...kim elimizden çıkıp... | ...yetüp ellerimden
alam... ||

263
B23rll on iki big erile atlandılar
yüsufı almağa niyyetlendiler
B23rl2 melik aydur yâ yüsuf uş yetdiler
yüsuf aydur hîç korukma kelsün emdi

B23rl3 kaçan leşker yüsufa yakın keldi

yüsuf dönüp ol leşkere nazar kıldı
B23rl4 anı köre cümlesi bî-hod oldı
bî-huş olup cümle atdan düşer emdi

B23rl5 on iki big er cümle atdan düşdi

kamusı uşşı kitûp‘ aklı şişdi
B23rl6 kervan köçdi aradan üç kün keçdi
anlar dahi bî-hod olup yaturlar emdi

B23vl am köre kamusı hayran kaldı

yüsufug körkin körüp‘ acebledi
B23v2 yüsuf‘ucb makamına cevelân kıldı
baga begzer hîç kimesne yokdur emdi

11...erile...] D22rl0...er bile...K22rl2 ve A15rlO on iki big 'asker birle... | yüsufı almaklıka...
MK20vl7...niyyet kıldılar M31/8 ...at birle atlandılar | ...kaşd kıldılar || 12...uş yetdiler | ...korukma...]
D22rll...yetdiler | ...kayurma...K22rl3...ayâ yüsuf uş yetdiler... | ...korkma...A15rll...korkmag...
MK21rl...uç yetdiler | ...korkma kelsünler emdi M31/9 mâlik aydur...yetdiler | ...korkma... || 13...1eşker
...] K22rl4...ol leşker...A15rl2...ol ' asker... | ...ol ‘askere...MK21r2...yüsufa leşker yakın... || 14...bî-
hüş...] D22rl3...şöyle oldı K22rl5 anı köre cümleleri şöyle oldı | bî-hod olup...A15rl3 anı körüp
cümleleri şöyle oldı MK21r3...körüp... | bî-ljod olup...M31/11...körüp barçalan... | ...tüşer... || 15...er ...
| kamusı...] D22rl4...er... | kamusıgıg...K22rl6...er cümlesi... | kamusınıg ussı...A15rl4...cümlesi... |
kamusınıg usı kitüp...MK21r4 kamusmug 'aklı kidüp hüşı kitdi M31/12...tüşti... | kamusınıg uşı kidüp
... || 16...köçdi... | ...dahı...yaturlar...] D22rl5...keçdi... | ...dağı...K22vl...ol arada... | ...yatur...A15rl5...
ol arada... | ...yatur emdi MK21r5...ol aradan... | ...cümle bî-hod...M31/13...ol aradan... | anlar henüz
bî-hod olup yatur... ||B23vl...kamusı... | ...yüsufug...] D22rl6...kamulan...|jâtınna ‘ucb düşdi K22v3
...kamuları... | yüsuf nebi cemâline 'acebleşdi A15rl6...kamulan... | yüsuf nebî cemâline 'acebleşdi
MK21r6...körüp cümlesi... | ...ahvâlin 'acebleşdi M31/14...körüp barçalan... | ...hatırına 'ucb düşdi
||2...‘ucb makâmına... | ...begzer...] D22rl7...‘ucb meydânına... | baga begzeş...K22v3 ve A15vl...
‘ucb meydâna nazar kıldı | baga begzeş...MK21r7...meydânına cevelân... | ...bir kimse yokdur derler...
M31/15 bir dem ‘ucb meydânına... | ...kimesne... ||

264
B23v3 hîç doğmadı doğmaya benden beşer
her kim bağa bakarsac aklı şişer
B23v4 körmege müştak olup uğunup düşer
dîdânma canın feda kılur emdi

B23v5 oluk sâc at cebrâ ’îl keldi hâzır

veribidi yüsufa melik kadir
B23v6 yâ yüsuf bilür mü sen ne tedürj der
c ucb kıldug hälık şunc ı körgil emdi

B23v7 üçünçi künc arüs şehrine anlar kirdi

ol şehir ehli ins ü cin perî idi
B23v8 kaçan kim anlar yüsufi kördi
her birüsi yüsufdan körüklü emdi

B23v9 kul şağmduğı hergiz revâ olmaz

ol şehirde yüsufı kişi bilmez
B23vl0 cemälni kimse körüp kabül kılmaz
cümleleri yüsufdan körüklü emdi

B23vll her birinig yüsufdan yüzi nurlu

şüretleri münevver dürlü dürlü
B23vl2 cümlesini!)1 aklı temâm özic ârlu
anı körüp yüsuf mağmüm olur emdi

3..
.doğmadı... | ...bakarsa...] D22vl...toğmadı toğmaya... | ...bakar bolsa...K22v4 ve A15v2 hîç
doğmadı hem doğmaya... | her kimnirj barja baksa... MK21r8 her dem barja bakar erse...şaşar (M’de
yok)||4...müştäk olup... | ...fedä...] D22v2...muhtäc olup... | ...fidä kılur...K22v5...muhtäc oluban... |...
fidä kılur...Al5v3...muhtäc olup uğunuban... | dldänmı... fidä kılur...MK21r9...muhtäc olup uğunup...
( M’de yok) || 5...melik kadir] D22v3...mevlî kädir K22v6 ...sä'atde... | veribidi ol yüsufa...Al 5v4
veribidi ol yüsufa...M31/16 verip ıddı yüsufa... || 6 yä yüsuf...] D22v4 hakikat yä yüsuf barja dörj der
K22v7 hakîkatde ayä yüsuf ne dedüyûrj derpucb kıldır) hälık şun'm körgil...Al 5v5 hakîkatde
yä...dedüıj der | ...şunc ın... MK21rl 1 hakîkat yâ yüsuf ne dedir) sen der M3 l/17...sen hakikat ne dedürj
der | ‘ucb kıldurj hälık şun'm körgil... ||7...kirdi] D22v5...keldi A15v6...cin perî idi MK21rl2 ...anlar
erdi | ...cümle ehli perî idi M31/18...bir şehre... | ...cümlesi perî idi || 8 kaçan...] K22v9 uşal vaktde...
A15v7 uşal vaktde... | ...hem yüsufdan...MK21rl3...birisi körklü emdi M31/19...anlar yüsufi közin
kördi | ...birisi...körklü... || 9 ol şehirde...] D22v7 ol il içre...K22vlO kul tek şağmduğı hergiz... | ...hîç
kişi bilmez MK21rl4...kimse bilmez M31/20...şandığı hergizde revâ... | ...şehirde...kimse körmez || 10
cemälni...] M31/21 cemâlin kimse... | barçası...körklü... MK21rl5 cemâlin kimse... || 11 her birinirj... |
şüretleri...] K22vl2 her birisinirj... | hem şüretleri...MK21rl6...birinüıj yüsufdan... | ...münevverdür...
M32/1...birisi... || 12...cârlu | ...olur...] D22vl0...ğârlu K22vl3...bolur...MK21rl7 cümlesinürj... ||

265
B23 v 13 hâlıkdan yüsufa vahy keldi
yâ yüsuf kudretim körgil dedi
B23vl4 sen kendü hâlirji bilgil dedi
körük birgüçi hakikat benven emdi

B23vl 5 çün yüsuf bu ahvâl beyân bildi

kendü Cucb kılduğma pişmân oldı
B23vl6 ‘ âciz olup mevlîye secde kıldı
tevbe kılup yardum deyür emdi

B24rl hemân-dem hâlıkdan meded erdi

yüsufug cemâlin kerü verdi
B24r2 zähir bâtın körküni ol kavşurdı
yâ yüsuf başıg kaldur deyür emdi

B24r3 yene anlar ol şehirden öte keçti

kâfîle kelip mışıra yakın düşdi
B24r4 kervân kelip nîl bahrma yakın düşdi
melik duğar yüsufa yalvarur emdi

13..
.kedretim...dedi] D22vll kudretimL.dedi K22vl4...yüsuf şıddîka vahy... | ...sen kudretimi...
A15vl2...şıddîka... | ...^udretimi...MK21vl...sen kudretim...dedi M32/3...kudretimi... || 14 sen...]
D22vl2 senirj...K22vl5 sen kendü özürj hâligi...A15vl3...kendütj hâini... | körki birgüçi... MK21v2...
kendi...körgil dedi | körik birgûçi...benven dedi emdi M32/4 hüsnüg ile sen ‘ucb kılma dedi | körük
vergüçi...|| 15 çün... | kendü ...] D22vl3 hem Cucb kılduğma mukırr keldi K22vl6 ve A15vl4 kaçan
yüsuf...bayık bildi | hem Cucb ne kılduğuna mukırr keldi MK21v3...yüsuf ahvâli... | hem Cucb...ikrâr
kıldı M32/5...ahvâli... | hem Cucb...tevbe kıldı|| 16...yardum...] D22vl4...kılup yâ rabb deyür...
K23rl...olıp mevlâsına... | ...kılıp yâ rabb dep ağlar emdi A15vl5...olup mevlâsına... | ...yâ rabb dep
ağlar emdi MK21v4...mevlâya... | ...yâ rabb deyür...M32/6...tegrisine... | ...kılup zânlıklar kılur...
|| B24rl yüsufug...] D22vl5 yüsufnıg cemâlni...K23r2...]ıâlık tegridin meded... | ol yüsufıg cemâlini...
A15vl6...yüsufiııg cemâlni...MK21v5...cemâlni...M32/7...tegriden... | ...cemälni... ||2...Oİ kavşurdı]
D22vl6...hem kavşurdı K23r3 ve Alörl ...körküni hem kavşurdı | ...başırjm...MK21v6... kavuşdurdı||
3 yene anlar ol... | ...kelip mışra...] D22vl7 pes anlar ol... | kâfîle halkı mışıra...K23r4 pes anlar uşal
şehirden...A16r2 pes anlar... | kâfîle şehrine yakın düşdi MK21v7 pes anlar... | kâfîle mışra yakın düşdi
M32/9 pes anlar... | kervân halkı mışra yakın makâm dutdı || 4 kervân kelip...] M32/10 nîl ırmakı
kırağına... | mâlik duğar...MK21v8 kervân keldi nîl ırmağına yük düşdi | melik dağar... ||

266
B24r5 melik aydur yâ yûsuf emdi varsarj
nîl ırmağı uşbudur közin körseg
B24r6 maşlahat eyledür suwğa kirseg
boyugdan tozan tofrak kitsün emdi

B24r7 yüsuf melik emirine mutî' oldı

turdı nîl ırmağına yakın keldi
B24r8 el kaldurdı hälıkğa du'ä kıldı
fazlıg birle bağa perde vergil emdi

B24r9 yüsuf nebî du'âsı kabül oldı

oluk sä' at kökden bir kubbe indi
B24rl0 yüsuf ol kubbe içre ğusl kıldı
endâmnı hîç kimse körmez emdi

B24rll ol suw içre bir balık olur idi

suwdağı balıklara ol buyurdı
B24rl2 mevlînig şıddîkı suwğa kirdi
edeb saklar) hîç kimesne bakmaıj emdi

5..varsag] D23r2...barsarj A16r4 ...ayâ... | ...közüg... MK21v9...varurj | ...közirj körirj M32/11 mâlik
aydur... | ...ırmakı...bakıp körserj || 6...suwğa... | ...kitsün...] D23r3...suwa... | ...kiter...K23r7 maşlahat
sağa uşbudur suva kirserj | boynırjdın tozan...A16r5...şarja uşbudur suva varsaq | boyumuzdan tozan...
MK21vlO...öyledür şuya düşeyin | boynunda toz toprak kitsün...M32/12...toz tofrak... ||7 turdı...]
D23r4 durdı..,K23r8...melikniq emrine... | duruban nîl...A16r6...melikniq sözine... | duruban nîl...
MK2İVİ1 vardı nîl...M32/13...mâlik...münkâd oldı | varıp nîlnirj ırmakına... || 8...vergil.„] D23r5...
barja perde kılğıl...K23r9 yüsuf elin kaldurdı... | ...perde vergil...MK21vl2...hâlıkka...|| 9...nebî...
| ...kökden...] K23rl0...nebîniq du'âsı...D23r6 ve K23rl0 oluk sâcat yüsufa bir kubbe keldi A16r8
yüsufnıq... | ...yüsufa bir...MK21vl3 yüsufug du'âsı... | ...sâ'at yüsufa bir kubbe keldi M32/15...
savçı...makbül oldı|şoluk sâcat anda bir kubbe keldi || 10...hîç kimse...] D23r7...hîç mahlûk
K23rll...uşal kubbe içre... | hîç bir mahlûk...A16r9...uşal kubbe... | endamı hîç kimesne...MK21vl4 ol
dem yüsuf kubbe içre secde kıldı | ...hîç mahlûk körmez emdi M32/16 endâmnı hîç mahlükät... || 11 ol
suw içre... | suwdağı...buyurdı] D23r8...buyurur idi K23rl2 ol su içinde... | ol sudağı...Al 6rl0 ol su
içre balık... | ol suwdağı...hem buyurdı MK21vl5...şu... | şudağı...M32/17...su... | sudağı... || 12
mevlînig...suwğa kirdi | edep saklag...] D23r9 hâhknıq...suva kirür dedi | edeb saklayıp hîç kimse...
K23rl3...suvğakirür dedi Alörll...suvğa...MK21vl6 l)âlıkıg...şuya... | ...hîç kimse bakmarj... ||

267
D23rl0 anı işidüp suwdağı balıklar çoğılaşdılar
makâmlı makâmına hem kirdiler
D23rll hîç kes yüsufa balanadılar
cümle yüsuf hürmetin saklar emdi

D23rl2 ol uluk balık yene hâzır keldi

kendü özün yüsufa zâhir kıldı
D23rl3 yüsuf amg üzesinde şâbit oldı
arkasına basıban miner emdi

D23rl4 yüsuf ol balık üzre ğusl kıldı

nün keldi hezâr çendân beter oldı
D23rl5 oluk sâc at cebrâ ’îl hâzır keldi
hak selâmm hülle donun kiydürür emdi

D23rl6 yâ yüsuf hâlık saga kılur selâm

peyveste amg ile böyle olam
D23rl7 c âkıbet anı ulu melik kılam
velîkin şabr kılğıl deyür emdi

D23vl yüsuf nebî temäm ğusl kılduğında

an yuwnup suwdan taşra keldüginde
D23v2 hülle kiyûp kögli şâd-kâm olduğmda
yüsufdan balık hâcet diler emdi

D23rl0 anı işidüp suwdağı...çoğılaşdılar | ...hem kirdiler] K23rl4 ve A16rl2...anı işitüp balıklar
cümle çındılar | ...makamına cümle kirdiler MK21vl7...balıklar cümle kaçdı | makâmlu...barça kirdi
M32/19...balıklar cümle kaçdı | makâmlu makamına bardı kirdi || 11 hîç kes...] K23rl5 hîç kimesne ol
yüsufa...A16rl3 hîç kimesne ol...MK22rl hîç kimse yüsufa hem bakmadı M32/20 hîç kimesne yüsufa
közlemedi|| 12 ol uluk... | kendü özün...] K23rl6 ol balık yene... | kendüzi ol yüsufa...M32/21 ol balık
yüsufa yene keldi | kendüzini...A16rl4...yene anda... | kendü özni ol yüsufa...MK22r2 ol balık yüsufa
gene keldi | kendi özin... || 13...miner...] K23rl7...biner...A16rl5...biner...MK22r3 yüsuf anıp üzeresine
hâzır keldi | ...basuban...M33/l...üzerine... | ...basuban... || 14...Oİ balık... | nün keldi...beter oldı]
K2vl...uşal balık... | nün dağı...artuk oldı A16rl6...uşal balık üze... |nün dağı...artuk oldı MK22r4
cemâline hezâr çendân nün keldi M33/2...dahı...artuk oldı || 15...sâ‘at... | ...hülle donun...] K23v2...
sâ'atde... | ...hülle {onun ketürür...A16vl...tonın...MK22r5...tonm ketürür...M33/3...tonın ketürür... ||
16 yâ yüsuf...] K23v3 aya yüsuf... | hem peyveste anurjıla beyle olam A16v2...saga kıldı selâm | hem
...anıgıla beyle...MK22r6...ile bele olam|| 17...şabr kılğıl...] K23v4...şabr ol kıhban deyür...Al 6v3...ol
şabr kılsun...MK22r7...kılsun deyûr...( M’de yok)||D23vl...kılduğında | eli yuwnup...keldüginde]
K23v5...kılduğından | ...anğ yunup sudan taşra keldüginden A16v4...kılduğından | anğ yuwnup
şudan...keldiginden MK22r8...ğusl temäm kılduğından | anğ yunup şudan taşra keldiginden M33/4
anğ yunup şudan...keldiginde || 2...olduğmda | yüsufdan balık...diler...] K23v6...olduğından | yüsufdan
ol balık hâcet tiler...A16v5... olduğmdan | ...ol balık...MK22r9...olduğmdan ||

268
D23v3 balık aydur işit ayâ server tahkik
bağa rüzî kıldı cabbâr hâlık
D23v4 fazl birle rüzî kıldı pâdişâhtık
balıklar sultânı benven emdi

D23v5 cümle balık sultânı devletiven

velâkin bir' lyâla serlige hâcetlüven
D23v6 ' ıyâl üçün yâ yüsuf hasretliven
benüm üçün bir du' â kılğıl emdi

D23v7 hâlıknırj senirj du' ânırj kabül kıla

fazl birle bağa oğul rüzî kıla
D23v8 ol bağa benden şogra du' â kıla
ölür isem sevünmede benüm emdi

D23v9 yüsuf nebî el kaldurdı du' â kıldı

hâlık anıg du' âsin kabül kıldı
D23vl0 ol balıkğa iki oğul rüzî kıldı
ikilesi devlet iyesi olur emdi

3 balık aydur... | barja rüzî...] K23v7 yüsufa aydur ol ulu server balık | bağa dewlet rûzî kıldı...A16v6
yüsufa aydur ol server balık | bağa dewlet rüzî hâlık cabbâr MK22rlO yüsufa aydur ol server
bayık | barja devlet rüzî...M33/6 yüsufa aydur ol server... | ...devlet rüzî... || 4 balıklar sultânı...] K23v8
cümle balıklar..,A16v7 cümle balık sultânı ben ben deyür...MK22rll...men men emdi M33/7 cümle
balık... || 5...balık sultânı...] K23v9...balıklar sultân dewleti ben|veläkin ‘ıyâl üçün hâcetlü ben
A16v8...hyâl üçün hâcetliven MK22rl2 balıklar sultânı devleti men |...hyâla häcetli men M33/8
balıklar sultânı devletli men |...bu ferzend üçün muhtâclı men||6 'ıyâl üçün...] K23vl0 hyâla yâ
yüsuf yavlak hasretli ben | benim üçün sen bir...A16v9 hyâla yâ yüsuf bayık hasretliven | ...üçün sen
bir...MK22rl3 yâ yüsuf ‘ ıyâl içün hasretli men M33/9 bala üçün yâ yüsuf hasretli men || 7 lıâlıknır)...]
K23vll ol hâlık ...AlövlO ol hâlık senirj duc ârj...MK22rl4 hâlık senüg du'ânı kabül kıldı | ...rüzî kıldı
M33/10 hâlık senirj du'ânı... || 8 ol barja...] K23vl2 oğlum bağa... | ölür ersem sevünmeden deyür emdi
Alövll oğlum barja bundan... | ölür ersem yâ yüsuf deyür...MK22rl5 ölür ersem şokumda benüm...
M33/11...şokumdan deyür... ||9...du'âsın...] K23vl3...du'âsmı...A16vl2...du'âsmı...MK22rl6...anurj
...M33/12 yüsuf savçı... | ...du'âsini... || 10...devleL..] K23vl4...dewlet...MK22rl7 ol balıma iki...
M33/13...USS1... ||

269
D23vll ol ikisi kerâmetlû kopmış idi
birisi yûnusı yutmuş idi
D23vl2 birisi ol yûzigi yutmış idi
ol yüzük sûleymânnıg bayık emdi

D23vl3 yüsuf ol balık birle esenleşdi

ikilesi alkışlaşu aynluşdı
D23vl4 balık vedäc kıluban suwa düşdi
yüsuf kirü melik tapa kelür emdi

D23vl5 yüsuf nebî yene keldi şäd u handan

nün dağı artuk oldı hezâr çendân
D23vl6 nün balkur eğindeki hülle tondan
yerden kökge nürdan direk olur emdi

D23vl7 yüsuf kirü keldûgin melik bildi

oluk sâc at kullarına emr kıldı
D24rl şandukdan yetmiş dürlü ton çıkardı
yüsuf kiysün deyü hâzır kılur emdi

D24r2 melik duğar yüsufa karşu vardı

yüsufing eğinde hülle kördi
D24r3 sorar saga bu tonnı kim kiyürdi
bakar dağlarc acâyibe kahır emdi

ll...kerâmetlû... | ...yûnus yutmış...] K23vl5...kerâmetli kopmış idi |... yûnus nebini yutmış idi
A16vl4...kerâmetli kopmış idi | ...nebîni yutmuş idi MK22vl...kerâmetli kopmış idi... | ...ol yûnusı
...M33/14 birisi anırj yûnusı yutmuş idi|| 12 birisi... | ol yüzük...] K23vl6 hem birisi ol yûzükni
yutmışidi | uşal yüzük sûleymânı# bayık emdi A16vl5...yûzükni... | ol sûleymânnıg yûzûgi emdi
MK22v2...ol yûzik süleymanıq...M33/15...hem ol yüzûkni...||13...ol balık...] K23vl7...uşal balık ile
esenleşdi |... aynlışdı A16vl6...uşal balıkğa esenleşdi | ...alğışlaşu ayruluşdı MK22v3...balık ile... |...
alğışlaşu aynluşdı (M’de yok)|| 14...suwa...] K24rl...suğa düşdi A17rl...suvğa düşdi MK22v4...şuya
düçdi | ...tapa kirü kelir emdi (M’de yok) || 15...yene keldi...] M33/16...kayta keldi şäd u ijandân
| ...da])i...MK22v5...dağı artuk... || 16...egindeki...] K24r3...eginindeki...A17r3...tonundan| ...tirek olur
...MK22v6...balkar eğiniğine hülle... | ...köğe nürdan...M33/17...eginindeki hülle... || 17...keldügün.„]
K24r4...keldügin...A17r4...keldûgin...M33/18...keldûgin mâlik kördi||D24rl...kılur...] A17r5...kıldı...
MK22v8...kıldı emdi || 2...duğar yüsufa... | yûsufmg eğinde...] K24r6...duğar pes yüsufa... | yüsufug
eğindeki...Al7r6 ol yûsufug...hem hûlle...MK22v9 melik dağar... | yüsufug egininden hülle...M33/20
mâlik... | yüsufug egininde... || 3...tonnı...] K24r7 ve A17r7...tonlan... MK22vlO şorar saga bu tonı kim
kiydûrdi | ...taglar...M33/21...taglar... ||

270
D24r4 yüsuf aydur bağa mevlîm berdi hilc at
idim bağa rüzî kıldı üküş devlet
D24r5 bağa andan oldı uşbu rahat
benüm simim olc ayan bilür emdi

D24r6 melik duğar ol menzilden rihlet kıldı

bir menzil mısıra ançak kaldı
D24r7 mısır içre havadan bir ün keldi
birc azîz şahş mışıra kelür emdi

D24r8 melik tacir sarayına cümle kelig

ol oğlanm körmege heves kılıg
D24r9 âdemîye begzemez zahir bilig
mukarreb feriştelerge begzer emdi

D24rl0 ol külmegi size yavlak kutlu durur

‘ aklı temam sözi yavlak datlu durur
D24rll özic ârlu kendü yavlak mürüvvetlü durur
körmege yavlak müştâk olug emdi

B24rl3 mısır ehli anı işitüp sewündiler

cümlesi varmağa demeşdiler
B24rl4 ulu kiçi er üc avrat demeşdiler
her birisi karşu çıkup bakar emdi

4 bağa tnevlîm... | ...üküş devlet] K24r8 ve M34/l...mevlüm verdi bu hil'ati | ...bu dewleti
A17r9...mevlüm bağa berdi bu ljilc ati | ...kıldı bu devleti MK22vll...mevlâm verdi bu hil' ati | ...kıldı
bu devleti || 5 bağa...] K24r9 ve A17r9 ol hâlıkdan buldun ben bu rahatı MK22vl2 ben dahi andan
buldum bu rahatı | ...surun ol... M34/2 ben dahi andan buldum bu rahatı || 6 bir menzil...] K24rl0 ve
A17rl0 yene bir menzil...MK22vl3 melik dağar... | ...mışrî ancak...M34/3 mâlik... | ...ançak yalan
keldi||7...içre... | ...mışra kelür...] K24rll...içige...MK22vl4 mışrî içre...M34/4...mışır içre kelür...
|| 8...kelig | ol oğlanı...] K24rl2...kelig | ol oğlannı...A17rl2...hâzır kelig MK22vl5 melik dağar...
kelüg | ...kılug M34/5 mâlik... sarayına hâzır kelüg || 9...begzemez...] K24rl3 ...begzemezdür zâhir... |
ol mukarreb ferişteye...A17rl3...begzemezdür | ol mukarreb ferişte begzer...MK22vl6 âdeme...
bilüg | ...ferişteye...M34/6 âdemîge begzemezdür... | ...ferişte... || 10 ol külmegi...] A17rl4 evvel ol
kûlmegi yavlak size kutlu...MK22vl7...kutlu olur|‘akl kâmil sözi... || 11...kendü ... |körmege
...olug...] K24rl5 körmekge yavlak...ohg...A17rl5...‘ârlu yavlak... | körmekge yavlak müştâk kıhg...
M34/8 ...hoş hulklu kimse durur|körmeklige yavlak...||B24rl3...anı işitüp sewündiler (cümlesi
varmağa...] D24rl2...bunı işidüp sevimdiler | cümlesi barmağa...K24rl6...mum işitüp sevündiler |
cümlesi anda varmağa...A17rl6...işitüp sevündiler | ...anda varmakğa...MK23rl...bunı işidüp
sevindiler M34/9...bum işidüp sevünüşdiler | cümleleri... || 14...demeşdiler] M34/10...yığluşdılar
A17vl...er ‘avrat... MK23r2 ulu kişi er ‘avrat yügürüşdiler||

271
B24rl5 ançada bir ağır leşker atlu idi
ol cümlesi bayık: ferişteler idi
B24rl6 yüsufa eş bolurj dep hak buyurdı
yüsufla mışıra kirürler emdi

B24vl arasından yüsuf aşar hülle kiyüp

şerîf latif şefac mdan nün balkıp
B24v2 ketürürler yüsufi ağırlayıp
yüsuf aşar kamulardan artuk emdi

B24v3 mışr ehli anı köre kaldı hayran

aydurlar bu degüldür âdemîden
B24v4 mukarreb feriştedür indi kökden
cümleleri ana secde kılurlar emdi

FAŞL
YÜSUF ' A.H MISIRĞA KELGEN SÖZLERİ

B24v6 kaçan anlar mışra yakın keldi ise

dürlü ta' âm lezzet şarâb aldıysa
B24v7 yüsuf yıssı lezzet eşer kıldıysa
dürlü yıpar' anber kibi kokur emdi

15 ançada bir ağır...] D24rl4 ançadan birer tulp atlu idi K24vl arada bir neçe ağır atlu idi A17v2
arada bir neçe ağalan atlu idi MK23r3...ırakdan atlu kelür idi | ...kelür idi M34/11 kervân birle
ağır... | cümlesi ol ferişteler bayık idi || 16...eş bolurj dep... | yüsufla...] D24rl5...eş olup deyü... | yüsuf
ile...K24v2...eş bolırj deben... | yüsuf bile...A17v3...deben hak... | yüsuf birle...MK23r4...eş olup
deyûp... | yüsuf ile mışıra kelürler... M34/12...olug deyü... | yüsuf ile mışıra anlar kirer... || B24rl şerif
latif...] D24rl6 zarif latif şefa'atinden nür balkıp MK23r5...balkup A17v4 arasında...(M’de yok)|] 2
ketürürler...]-D24rl7 terjrisi yüsufi ağırlayıp K24v4 ve A17v5 kadir terjri ol yüsufi ağırlayup MK23r6
idisi yüsufı...ağırlayup (M’de yok)||3...bu degüldür...] D24vl...bu degül...K24v5...pes bu degüldür...
A17v6...1}alkı anı körüp... | ...pes bu degüldür...MK23r7 mışrî ehli anı körip... || 4 cümleleri...] MK23r8
inne hazâ illâ melekün kerîm10 derler emdi || (B24r4-B25r5 arası A’da yok)||ö kaçan anlar...keldi
ise | ...aldıysa] D24v3 kaçan kim...keldi | ...oldı K24v7 kaçan kim şehre yakın... | dürlü ni'met lezzet
şarâb aldı ise MK23r9 kaçan kim şehre yakın keldi erse | ...ni'met lezzet...aldı erse M34/15 yüsuf
kaçan mışra... | ...aldı ise || 7 yüsuf yıssı...kıldıysa | ...yıpar...kokur ] D24v4 yüsuf nebî...kıldı |...
yupar...K24v8 yüsuf issi eşer kıldı ise | ...kokıyur MK23rlO yüsufa lezzet işi kıldı erse | dürlü şiçek
' anber kibi kokar emdi M34/16...isi...kıldı ise | dürlü nesne... ||

10 Yusuf 12/31 “...in hazâ illâ melekün kerîm...”

272
B24v8 melik kaçan mışr içre kirdiyse
saray içre yüsuf mukîm oldıysa
B24v9 nikâb soyup yüzin açuk kıldıysa
saraydan nün balkup çıkar emdi

B24vl0 anı köre mışır ehli cemF oldı

melik duğar sarayına hâzır keldi
B24vll ärzülarm melikge zâhir kıldı
kuhııjı biz körelim derler emdi

B24vl2 melik aydur ol murada ermeye siz

hergiz benüm sarayıma kirmeye siz
B24vl3 hîç yüsuf cemälni körmeye siz
birer dînâr vermeginçe sizler emdi

B24vl4 râzî olup birer dînâr ketürdiler

destür alup sarâya hem kirdiler
B24vl5 yüsuf şıddîk cemälni hem kördiler
bakan hergiz cemâline doymaz emdi

B24vl6 ikinçi kün mışr ehli yene keldi

ikişer altunnı duta keldi
B25rl yüsuf yüzin körmege ârzüladı
kören hayrân ser-gerdân olur emdi

.kirdiyse | ...oldıysa] D24v5...keldiyse | ...oldı erse MK23rll...mışrx içre kirdi erse|...oldı erse
8..
M34/17 mâlik duğar mışır içre keldi ise |...oldı ise || 9...kıldıysa | ...balkup...] D24v6...keldi ise|...
balkıban...K24vlO...yüzQn açık... | ...hem nün balkıp...MK23rl2...kıldı erse M34/18...açık İsıldı ise |
sarayından... || 10...cemî‘ oldı | melik duğar...] D24v7...mecmüc oldı | melik täcir...K24vll ...mecmü'
oldı MK23rl3...mışrî ehli mecmü' oldı | melik dağar...M34/19...mecmü‘... | mâlik dağar... || 11
ärzülarm... | kulugı...derler emdi] D24v8...deyür emdi K24vl2 ärzülarmı... | kulugızı biz...MK23rl4
...melike... | kulugızı bir körelüm derler...M34/20...mälige... | kuluguzı bir körelüm... || 12 melik...]
M34/21 mâlik... || 13...yüsuf cemälni... | ...vermeginçe...] D24vlO...vermeyinçe...K24vl4...yüsufhır)
cemälni... | ...birmeginçe MK23rl6...vermeyince M35/1 hem yüsufurj cemâlin... | ...vermeyen sizler...
|| 14...alup saräya...] K24vl5 destür alıp ol saräya...MK23rl7...saräyına...M35/2...saräyına... || 15 yüsuf
şıddık... | ...cemâline...] K24vl6 yüsufıg körklü yüzin hem... | ...cemâline... MK23vl yüsufug körklü
yüzin kürdiler | ..4oymaz...M35/3...cemäline... || 16...mışr ehli... | ...altunnı...] K24vl7...şehr ehli... |...
altun...MK23v2...şehr ehli cümle keldi | her birisi ikişer altun tuta keldi M35/14...cümle keldi | her
birisi ikişer altun... ||B25rl...yüzin körmege...] K25rl...yüzün körmeklige ... | körenlerde hayrân ser-
gerdän...MK23v3...ärzülan | kören ‘âciz...M35/5... körmeklige... ||

273
B25r2 üçünçi kün törtünçi kün beşinçi kün
arutturdılar değme kün birer altun
B25r3 arzulan yüsufi körmek üçün
kören hergiz cemâline toymaz emdi

B25r4 andan şogra on kün temam oldı

onunçı kün onar altun temam oldı
B25r5 ne ulu kiçi cümlesi közin kördi
her kim körer bî-hod olup düşer emdi

B25r6 bir neçeler ne şüretin ne cemâlin kördi

bir neçesi sîret kemâlin kördi
B25r7 bir neçeler risâletden hâlin kördi
her tâ ’ife birer dürlü körer emdi

B25r8 şüretin kören mâlınc atâ kıldı

sîretin kören cânın fedâ kıldı
B25r9 yigirmi big kişi şehîd oldı
risâletin kören îmân ketürür emdi

B25rl0 pes kâdir hükm takdir eyle kıldı

melik duğar yüsufi alup keldi
B25rll nehâs içre altun kürsî hâzır kıldı
yüsuf ol kürsî üzre olturur emdi

2 arutturdılar değme...] K25r2 artardılar tegme künde...MK23v4...dördünci... | artardılar tegme

kün...M35/6 artdurdılar... | ...doymaz... || 3...körmek...] K25r3... körmeklik...MK23v5...içün | ...kişi bî-
hod düşer emdi||4...on kün... | ...temam oldı] D24vl7...temäm keçdi K35r4...takı on kün...MK23v6...
temam verdi M35/8...onınçı kün... | uşal künde onar altun... || 5 her kim...] D25rl kören kişi bî-
hod...K25r5 ulu kiçiler cümlesi köz kördi | kören kişi bî-hod...MK23v7 ulu kiçi... | kören kişi bî-
lıod...M35/9 ulu kiçi cümlesi közi kördi | kören kişi bî-hod... || 6...ne şüretin ne cemâlin... | bir neçesi
...] K25r6 ve A17v7 bir neçeler şüreti cemälni kördi | bir neçeler...A17v7...neçeler süret kemälni kördi
MK23v8...şüret cemâlin kördi | ...neçeler sîret...M35/10...zâhirini hüb kördiler | bir neçeler sırtından
hat aldılar || 7...risäletden... | ...birer...] D25r3...risäletde... | ...bir...K25r7... risäletinden... A17v8...
risäletde... | ...körür...MK23v9...irsälätden cemälin...M35/ll...häl şordılar||8...fedä kıldı] D25r4...fidä
kıldı K25r8 şüretni kören... | sîretni köre...fidä kıldı A17v9 şüretni kören... | şüretni kören...fidä kıldı
M35/12 kim siretin kördi cänın...||9 yigirmi big... | ...risäletin...] D25r5 yigirmi beş big... |...
risälet...K25r9 yigirmi beş mig kişiler...A17vlO...kişiler... | risälet..MK23vl 1 irsälätin kören kişi
îmân...M35/13... kimseler... || 10 pes kädir...] D25r6 pes kadirden takdir eyle oldı K25rl0 pes kadirden
hükm takdir beyle oldı | ...ol yüsufi... A17vll...kadirden hükm...eyle oldı MK23vl2...kadîm hikmeti
takdiri öyle oldı | ...dağar...M35/14...kâdirden hükm fermân eyle oldı | mâlik... || 11 nehâs içre...]
M35/15 sarây içre altun kürsî hâzır kıldı | ...oturur...A17vl2...hâzır kıldı | ...üze...MK23vl3... hâzır
kıldı | ...oturur... ||

274
B25rl2 münâdîler çevre durup çağırdılar
bu oğlanı kim satım alur derler
B25rl3 bunug kim kametin bilür derler
her kim bahâ yetürürse alur emdi

B25rl4 bum işitüp mışr ehli cümle keldi

ulu kiçi bay fakîr hâzır idi
B25rl5 helwaçı etmekçi' attar kazzâz tama' kıldı
her birüsi ben alsam derler emdi

B25rl6 bir kançık bir gül-âb yap alup keldi

yüsufi almağa hâzır keldi
B25rl7 yüsufi körmege hîle kıldı
ol sebebdin yüsufi körer emdi

B25vl râvîlerde rivâyet şöyle idi

karğa ibni tâlut aga derler idi
B25v2 aga dahi bu ahvâlden haber oldı
yüsufi almağa ol kelür emdi

.oğlanı...]
12.. K25rl2 ve M35/16...oğlaımı...A17vl3...çewre durup... | ...oğlanın kim satup alur...
MK14...şatun alur dediler || 13 bunuq kim... | ...yetürürse...] K25rl3 kankı kişi kıymetin bilür
deler | ...tegürürse...A17vl4 kankı kişi kametni bilür... | ...yetkürse alur...MK23vl5...kıymetin bilür
derler M35/17...kimdür kıymetin bilen derler | ...yetkürse alsun...||14 bum işitüp... | ...bay fakîr...]
D25rl0...işidüp | ...bay yoksuz...K25rl4 mum işitüp... | ...keldi A17vl5 mum... | ...fakîr cümle keldi
MK23vl6...mışrî ehli cümle işidüp keldi | ...hâzır keldi M35/18 mum işidüp... | ...hâzır oldı || 15 her
birisi...] K25rl5 her birin ben alsam idi deyür...A17vl6...'artar tama' kıldı | ...biri ben alsam dep
deyür...MK23vl7 helvacı ötmekçi kaşşâr... | ...birisi...derler...M35/19 helvaçılar etmekçiler tama'
kıldı | ...birisi ben ...deyür... || 16...almağa...keldi] D25rl2...almaklığa...keldi K25rl6 bir kançıknıg bir
gül-âb yap vardı | yüsufi almaklığa ol...A18rl bir kançakmg bir gûl-âb yap vardı | ...almakğa ol hâzır
keldi MK24rl ...kancık bir kilep gül-âb tutar keldi | ...keldi M35/20 bir kemper bir gûl-âb... | ...ol hâzır
keldi || 17...körmege... | ...sebebdin...] D25rl3...körmeklikge... | ...sebebden yüsufi ol kördi emdi
K25rl7 yüsuf körmek üçün ol hîle... | ...sebebden...A18r2...körmek üçün... | ol sebebden...MK24r2...
sebebden ol yüsufi kördi emdi M35/21...körmekge ol hîle... | ol sebeble yüsufi kördi... || B25vl
râvilerde... | ...ibni...aga...] D25rl4 râvîlerden...eyle idi | kazğa bin tâlut derler...K25vl râvîlerde
rivâyetide eyle idi | kazğa bin...A18r3 räwllerde rivâyetde eyle idi MK24r3 râvîler rivâyet böyle
imiş | ...değen bir er varmış M36/1 rivâyet bir kız anda olur imiş | karğa bint tâbiyün aga derler imiş
|| 2...haber oldı | ...almağa] D25rl5...haber vardı | ...almaklıka...K25v2 yüsufi ol almakğa...Al8r4 aga
dağı... | ...ol almakğa kelür...MK24r4 ve M36/2...haber olmış ||

275
B25v3 biıj teve yük hazîne mâl ketürdi
her birine bir karawaş binmiş idi
B25v4 cümlesine birer zîbâ ton kiyürdi
başlarına mülevven taç urar emdi

B25v5 bu şıfatlar birle kim hâzır keldi

yüsufug cemâline nazar kıldı
B25v6 risâlet nürm körüp hayran kaldı
halik şunc m yüsuf körkin dağlar emdi

B25v7 yüsufa sorar aydur ne oğlan sen

ben bilüren hakîkat sen kul degül sen
B25v8 ayt baga sen kirnnig aşlmdan sen
kanla sultân oğlı sen deyür emdi

B25v9 uşbu hâl bildim saga bayık degül

sen hergiz kullukğa lâyık degül
B25vl0 hîç kim saga söz demeğe lâyık degül
kankı kişi saga bahâ yetürür emdi

3 bin teve... |her birine...] D25rl6 big deveye mâl hazîne yüklendürdi | birer zîbâ karavaş hem
bindürdi K25v3 big deveye mâl hazîne yükletdürdi | her deveye bir karavaş hem bindürdi
A18r5...deweye mâl hazîne yük keltürdi | ...deweye bir...hem bindürdi MK24r5...deveye mâl hazîne
yükletdürdi | her deveye birer karavış hem bindürdi M36/3... deveye hazîne mâl yük ketürdi | birer
zîbâ hem karavaş at bindürdi || 4...birer zîbâ...] D25rl7 cümlesine harîr zîbâ...K25v4...birer dürlü
ton...MK24r6...harîr zîbâ ton kiydürdi M36/4...muraşşa' tâc...||5...birle kim hâzır...] D25vl...birle
hâzır keldi K25v5 uşbu şıfatlan birle...Al 8r7 uşbu...MK24r7... birle ol hâzır keldi M36/5...birle yetüp
hâzır... || 6...körkin...] A18r8...şun‘ını...MK24r8 irsâlât yüzin körüp... | ...körkün taglar emdi M36/6...
taglar emdi || 7 yüsufa sorar... | ben bilüren...] D25v3 ben bildim...K25v7 yüsufa ol sorar... | ben
bilürem...A18r9...ol şorar ne oğlan sen | ...hakîkat kul degülsen MK24r9...şorar ...oğlansın | hakikat
ben bildüm sen kul degülsin M36/7 bellü bildüm haklat kul degül sen || 8 ayt baga sen.. | ...sen
deyür... | D25v4...sen bayık...K25v8 aytgil baga kimsin kimnig...A18rlO aytgil kimsin kirnnig...
MK24rlO...kimig aşlındansın | ...oğlanısın deyür emdi M36/8...kim sen kirnnig aşlmdan sen||9
hâl...bayık... | sen hergiz...] D25v5...ahvâl...lâyık degül | kul olduğug bayık degül K25v9 uşbu hâl
hergiz saga lâyık degül | seni hergiz kul dedigig bayık degül A18rll uşbu hâller saga lâyık... | ...kul
dedügün bayık degül MK24rll...hâl hergiz aga lâyık degül | seni hergiz kul demeğe lâyık...
M36/9...hergiz saga lâyık degül | saga hergiz kul demeğe bayık degül || 10 hîç kim saga... | bahâ
yetürür...] D25v6 her...K25vl0 her kimse saga... | ...tegürür...A18rl2 ...tegürür...MK24rl2 hergiz saga
söz demeğe... | ...kişi saga bahâ...M36/10 her kim seni alurğa lâyık... | kankı kimse... yetkürür... ||

276
B25vll ayt ne üçün kayğug üküş hätırug tar
ğam ğuşşa olmuşdur saqa ey yär
B25vl2 ayt baga bu arada ne hikmet var
ahvälig bellü beyân bilsem emdi

B25vl3 cihän içre senden beşer olmış degül

sağa begzer kimse vaşf kılmış degül
B25vl4 hîç kimesne sen şıfatlu olmış degül
meğer sen peyğamber sen deyür emdi

B25vl5 seni işitüp cümle mülküm feda kıldum

seni satun almağa hâzır keldim
B25vl6 sansız tümen mâl gazine yük ketürdim
veläkin bahâg yetüre alman emdi

B26rl yüsuf anıg sözine cevâb verdi

sözin işitüp cümle hayrân kaldı
B26r2 közlerinden güher kibi yaşlar akdi
faşîh dilin şahîh sözin sözler emdi

11 eyt...kayğug... | ...olmuşdur saqa...] D25v7 ne üçün kayğunıg... | ...sağa olupdur... K25vl 1 ne

üçündür kayğug... |ğam ğuşşa köglüg tolu erür ey yâr A18rl3 ne üçündür kayğug...hätırug dar|
...ğuşşa köglüg tolu verür ey yâr MK24rl3 ne içün...hâtıng tar | ...ğuşşandan olupdur şarja ey yâr
M36/11 ne üçün...hätırug tar | ...yâr olupdur şarja... || 12...hikmet... | ...ahvälig...] D25v8...ma‘nî var | ...
ahvâlnirj bildürgil baga emdi K25vl2 aytgil baga... | ahvâligni beyân kılğıl baga emdi A18rl4 aytgil...
| ...baga beyân kılğıl emdi MK24rl4...bildirgil deyür emdi M36/12 ahvâligi bellü vergil deyür...
|| 13...begzer kimse...vaşf...] D25v9...vaşfm...K25vl3...begzeş kimse vaşfm...A18rl5...sendin... |...
vaşf begzeş kimse vaşf...MK24rl6...zîbâ olmış... | ...kelmez degül M36/13...senig kibi... değil |...
begzeş hîç kimesne doğmış değil || 14...kimesne... | meğer...] D25vl0...kimse... | meğer sen kandan
keldüg...K25vl4 meğer sen ok fazl keldüg deyür emdi A18rl6...sen ok fazl keldüg deyür... MK24rl5
hîş kimse sen... | ...sen fazıl keldügig deyûr...M36/14...olmış değil | ...melâ’ik sen deyür... || 15 seni
işitüp...mülküm fedâ...] D25vll seni işidüp cümle mâlım feda kıldım K25vl5...cümle mâlım
fidä...Al8vl...cümle mâlım fidä... | ...almakğa...MK24rl7...işidüp cümle mâlum... | ...şatun almağa
hâzır keldüm M36/15...işidüp cümle mâlum... | ...almakğa hâzır keldüm||16 sansız...] D25vl2 mâl
hazîne yüklendürüp ta'cîl keldim K25vl6 mâl hazîne yük keltürüp ta'accül keldüm | ...hîç bahâg
yetürebilmen...A18v2 mâl hazîne yükletüp ta'cîl keldim | ...hîç bahâ tegürebilmez...MK24vl mâl
hazîne yükletüp hâzır keldüm | ...bahâ yetüre bilmem emdi M36/16 mâl hazîne yük kılıp ta'cîl
keldüm | ...bahâ yetüre bilmem emdi||B26rl...verdi | sözin...] D25vl3...verdi | sözin işiden cümle
nahhâs...K25vl7...anıg bu sözine...verdi | söz işitüp hâş u 'âmlar hayrân...A18v3...bu sözine... | ...hâş
u' âmlar hayrân... MK24v2...işidüp temâşâcı hayrân kaldı M36/17...işiden cümle hayrân kalur idi ||

277
B26r3 aydur benüm hâlimi hâlık bilür
anır) hükmi kullar üzre lâyık durur
B26r4 her ne kim kılur ise lâyık durur
beyle takdîr bağa ol kıldı emdi

B26r5 şunc ı birle bayık beni ol yarattı

bunug kibi körüklü cemâl ol tüzetti
B26r6 bu kazânı üstüme ol yontdı
anıg hükmin hîç kimesne bilmez emdi

B26r7 sağa kul kerek erse satun alğıl

her ne bahâ lâyık erse anı vergil
B26r8 eğer mâlıg yetmezse şağ olğıl
aynı aynı ahvâl sorma benden emdi

B26r9 bum işitüp yüsufug elin tuttı

karğa ibni tâlut derhâl mü hnin oldı
B26rl0 yüsuf aga müsehnânlık: ac lem kıldı
faşîh dilin şahîh îmân ketürür emdi

2..
.dilin...] K26rl faşîh dil...A18v4 közlerindin...MK24v3...dilden şahîh îmân...M36/18... tilin...
söyler... || 3...kullar...läyık durur] D25vl5...kul üzre lâyıkdur der K26r2...ol hâlık bilür |anug hükmi
kul üzre...A18v5...ol Ijâlık... | ...kullar üze...MK24v4 anıg emri...M36/19...kullar üze... ||4...kim...lâyık
durur | böyle...] D25vl6 her ne kılur ise lâyıkdur der | bağa böyle takdîr ol...K26r3...kılur erse aga
lâyık durur | bağa böyle takdiri ol kıldı...A 18v6...kılur erse aga lâyık durur | bağa böyle takdîr
ol...MK24v5...kılur erse... | bağa böyle ol takdîri kıldı...M36/20...kılsa kılmağa lâyık erür | bağa beyle
takdîri ol... || 5...beni... | ...körüklü...tüzetti] D25vl7...meni... | ...latîf...K26r4...körklü...düzetdi A18v7...
yaratdı | ...körklü...tüzetdi MK24v6... yaratdı | ...tüzetdi M36/21...yaratdı | ...körklü...ol düzetdi||ö
bu...] K26r5 hem bu... | anıg hükmi... yıkmaz emdi A18v8...hem ol yorutdı | ...yıkmaz emdi M37/1
...yıkmaz emdi || 7 sağa kul... | her ne...] D26r2 her ne lâyık erse bahâ vergil K26r6 ve A18v9 eğer sağa
kul kerekse... | her neçe kim lâyık durur bahâ vergil MK24v7...kimse yıkmaz emdi MK24v8...ise
şatun alğıl | her nece kim lâyık ise bahâ vergil M37/2...şatun alğıl | ...neçe kim lâyık erse bahâ vergil
|| 8...yetmezse sağ... | aynı...] D26r3 yetmez erse şâfî olğıl | ayruk ahvâl sormağıl...K26r7 ger mâhg
yetmez erse tama' kesgil | aynı aynı şorma benden deyür emdi A18vl0...yetmez erse tama' kesgil |
...ahvâl benden şorma...MK24v9...yetmez ise zâmin olğıl | ayruk ahvâl şormağıl benden emdi
M37/3...yetmez ise fariğ olğıl | bu ahvâlin tafşîlin sorma emdi || 9...işitüp... | ...ibni...] D26r4...işidüp...
| ...bin...K26r8 ve A18vll...yüsufug elin dutdı)karğa bin...MK24vlO...işidüp...tutdı M37/4 mum
işidüp...tutdı | ikrär edüp tegriye mühnin... ||10 yüsuf aga...] D26r5 yüsuf müsehnânlık i'lâm
kıldı | faşîh dil şahîh...MK24vl 1 yüsuf aga müsehnânlık i'lâm kıldı | faşîh dilden şahîh...M37/5...
i'lâm kıldı | ...tilin... ||

278
B26rll mevlî celîl mağfirete lâyık kıldı
cümle mâlın fakirlere üleştürdi
B26rl2 kendüzi bir şavmağa içre kirdi
bâkîc ömri amg içre keçdi emdi

B26rl3 hâlıkdan mağfiret rahmet oldı

andan şograc ale’d-devâm tâ‘ at kıldı
B26rl4 günâhların cümlesinc afv kaldı
ol kün ki kün cümle bende kaldı emdi

FAŞL
Fİ-BEYÄN-I ZÜLEYHÂ11

B26rl6 kulak dutup diglegiz uşbu sözi

ol züleyhâ melik-zâde taymus kızı
B26vl tolun ay tek balkur idi amg yüzi
uçmah içre hür-ı ‘îne begzer emdi

B26v2 ol taymus erdi melik mağnb iyesi

yüz big erden artuk idi hazînesi
B26v3 anı yavlak etmiş olc arş idisi
dünyâ içre ulu melik kılmış emdi

1 l...üleştürdi] K26rl0...üleşdürdi A18vl3...mağfiret... | ...üleşdürdi MK24vl2 mevlâ celîl... |...

üleşdürdi M37/6...dervîşlere üleşdürdi || 12 kendüzi... | bâkî ‘ömri...keçdi...] D26r7 kendüsi bir
şavmağıg içine kirdi | bakî ‘ ömrin...keçürür emdi K26rll bakî ‘ömrin...keçürür...A18vl4...bir
şavmağa... | bakî‘ ömrin anda keçirür deyür...MK24vl3 kendüsi bir... | ...‘ ömrin amg ile keşirür emdi
M37/7 kendüzini bir şavmağanıg içre kirdi | ...‘ömrin amg üzre keçür emdi|| 13 hâlıkdan mağfiret...]
K26rl2 hâlıkdan celîlden mağfîret...A18vl5...1âyık oldı | andm... (M’de yok) |] 14 günâhların
cümlesin... | cümle bende...] D26r9 günâhları cümlesi ‘afv oldı | ...cümle andan boldı emdi K26rl3...
cümlesini... | cümle anda ohır...A18vl6...cümlesini... | ...ifiıâ olur emdi MK24vl5...cümlesin hak aga
‘afv... | yannğı kün cennet içre olur emdi (M’de yok)|| 16 kulak dutup ... melik-zâde...] D26rllkulak
urup...melik taymus...MK24vl6...tutup diglegüz uşbu... ||B26vl tolun ay tek...uçmah...] D26rl2 toğar
kün tek... hür-1c ine begzer...MK24vl7 tolan ayıg balkar idi amg yüzi | ...hurilere begzer... || 2...erdi
melik mağnb... | ...lıazînesi] D26rl3 ol taymus melik mağnb... | ...artuk amg sözi K26rl7 ol taymus
erdi mağnb iyesi | yüz big erden artuk idi...A19r3...erden artuk erdi...MK25rl ol taymus melik
mağnb... | ...bigden artuk idi anıg şerisi M37/ll...erdi amg süsi||3 anı yavlak etmiş... | ...melik
kılmış...] D26rl4 anı yavlak iş etmiş... | ...mülket vermiş emdi K26vl anı yavlak ğanî kılmış ‘ arş idesi
A19r4...yawlak ğanî etmiş ‘arş içlesi | ...olur emdi MK24v2 anı yüsuf iş etmiş ‘arşî iyesi
M37/12...ğanî etmiş ‘arş... ||

11 Metinde “Züeyhâzâde” biçiminde geçmektedir. Bir yanlış yazım olsa gerek.

279
B26v4 dünyâ içre ança dewlet olur imiş
şöyle iken büte tapınur imiş
B26v5 züleyha anıg kızı olur imiş
bu ahvâlnig aşlını aglag emdi

B26v6 züleyha ol taymusnıg kızı imiş

yastukı atasınıg düzi imiş
B26v7 yüsufug şüretin düşde körmiş
ağlamış hakikat bilmiş emdi

B26v8 netekim yac küb yüsufi sever idi

yüsuf yac küb uyhıkında kitmez idi
B26v9 züleyha hem atasına şöyle idi
belkim dağı artuğrak sever emdi

B26Vİ0 züleyha bir kün yatup uyur idi

yüsufug şüretin düşünde kördi
B26vll körüben yüsufa âşık oldı
ağlayu uyanuban kelür emdi

4 dünyä...ança devlet... | ...büte tapınur...] D26rl5...içre ulu mülket... | şöyle iken häca tapu kılur ermiş
K26v2 ol dünyâ... | ...şöyle iken büte tapu kılur...A19r6...imiş haça tapu kılur ermiş MK25r3...bolur
ermiş | ...buta tapu kılur ermiş M37/13...bunça devlet olur ermiş | ...puta tapu kılur ermiş || 5 züleyha
...imiş | bu ahvâlnig...] D26rl6...ermiş | bu ahvälig aşlını ağla emdi K26v3 ol züleyha... | bu ahvälig
aslını siz...A19r7 ol züleyha anıg kızı olur ermiş | ...aşhn aglag...MK25r4...ermiş | ...ahvälig aşlını ağla
emdi M37/14 ol züleyhä... | bu ahvälig... || 6 taymusnıg... | ...düzi...] D26rl7 taymusnıg... | ...dizi...
K26v4...ol melik taymus kızı... | ...hem atasınıg dizi...A19r8...ol melik taymus kızı... | ...dizi...
MK25r5...ol azğmug kızı ermiş | yaşduğı atasıgun...ermiş M37/15...melik taymus kızı ermiş | ...dizi
ermiş || 7...şüretin...] D26vl...şüretni...K26v5 ve A19r9...şüretni... | aglayuban hem hakîkat...MK25r6
...düşünde...M37/16 yûsufhıg... | ...hem hakikat... || 8 nete kim... | ...ya'küb uylukında...] D26v2 ne
kim... | ...uylukından...K26v6 ne kim...ol yüsufı... | yüsufug uylukından kitmez idi A19rl0 nete ya'küb
ol yüsufı... | ...anıg uylukmda...MK25r7 ne kim ya'küb...sorar idi | ...anıg uyluğmda uyur idi M37/17...
anıg uylukundan... ||9 züleyhä... | ...sever...K26v7 hem züleyhä... | ...sewer...A19rll hem züleyhä
atasına... | belki...MK25r8...dahi...M37/18 hem züleyhä şöyle erdi | belki dağı... || 10 züleyhä... şüretin
düşünde...] D26v4 şüretni düşde...K26v8 ol züleyhä... | şûretni...A19rl2 hem züleyljâ... |... şüretni
düşde...M37/19 yüsufiug...düşde...|| 11...'âşık... | uyabuban...] D26v5...uyanıban...K26v9...ol 'âşık... |
aglayuban uyanuban...A19rl3...ol 'âşık... | aglayuban uyanup...M37/20...hemän sâ'at... | ağlayup...||

280
B26vl2 atası sorar aydur ne ağlar sen
köglünde ne keçer ne diler sen
B26vl3 düşül] içre ne körüp sen ârzülar sen
ahvâliıj bağa ac lem kılğıl emdi

B26vl4 züleyha aydur yatup uyur idim

düşüm içre bir zîbâ şûret kördim
B26vl5 uyandum ol şüretin bulumadum
ol ma'nîden ağlayu durdun emdi

B26vl6 ol şüret közüme körünü keldi

hatırım şişdürdi fehm aldı
B27rl c aklım alıp şabnmı ğâret laldı
peyveste nefsûm anı öger emdi

B27r2 atası aydur ben anı körsem idi

ben anır) kandalığm bilsem idi
B27r3 malum mülküm cümle feda kılsam idi
anı sağa kavşurmağa deyür emdi

12 atası... | köglünde...diler sen] D26v6 köglünden...tiler sen K26vl0 pes atası... | köklünden ne
keçürüp...A19rl4 pes atası... | körjlünden ne keçürüp ne tiler sen MK25rll...şorar... | köglürjde ne
umar ne keçer sen M38/1...tilersen || 13 düşüp... | ahvâlig...] D26v7 düşnirj içre ne körüp arzular
sen | murâdnırj bağa i'lâm kılğıl...K26vl 1 düşip içre ne körüp arzular sen|murâdıp bağa i'lâm
kılğıl...A19rl5...ne körüp ârzülar sen | murâdıpı bağa i'lâm kılğıl...MK25rl2...körüp ne ârzülar sen |
murâdıp bağa i'lâm kılğıl...M38/2 murâdını bağa i'lâm kılğıl... || 14...aydur yatup... | ...kördim]
D26v8...aydur ben yatup... | ...kördüm K26vl2...aydur bayık ben uyur...A19rl6...yatuban...MK25rl3
...ben yatup...idüm | düşim...M38/3...ben yatup... ||15...şüretin...bulumadum| ...ma'niden...] D26v9...
şüreti bulumadım | ...ma'nâdan...K26vl3...ol şüreti...bulumadım | ol ma'nâdan...durdım... A19vl
uyğandum ol şüreti bulumadım | ...ağlayuban durdım...MK25rl4 uyanuban ol şüreti... | ...ağlayu
durdum...M38/4 uyandım... | ...ağlayu oldım...||16 hatırım...] D26vl0 'aklım şişdi fehmüm aldı
K26vl4...şüret benim közüme... | ...şişdi takı fehm aldı A19v2...benüm közüme körini keldi | ...şişdi
takı...MK25rl5...közime... | ...fehmim aldı M38/5 hâtırımnı hüşumnı cümle aldı||B27rl 'aklım
alıp... | peyveste...] D26vll 'aklımı şabnmı ğâret kıldı K26vl5 ve A19v3... aluban... | ‘ale’d-devâm
nefsim...MK25rl6...alup...M38/6...alup şabnmı ğâret kıldı | ...anı nefsim ister emdi||2 atası...] M38/7
taymus...||3...mülküm...fedâ...] D26vl3...]ıarâc...K26vl7...mülkim cümle fîdâ kılsam...A19v5...cümle
aga fıdâ kılsam... | ...kavşurmağa deyür...MK25vl...kavuşdurmağa...M38/8...kavşurmakçün ...||

281
B27r4 züleyhâ uykudan mahrüm kaldı
ay kibi körüklü yüzi nün soldı
B27r5 yemekden içmekden mahrüm kaldı
düni kûni yüsuf deyü ağlar emdi

B27r6 bu hâl üzre bir yıl temäm oldı

züleyhâ ol şüreti gene kördi
B27r7 ögütlep züleyhâ aydur idi
ögütüm işitüben dutğıl emdi

B27r8 beyân bilgil ben senig sen benüg sen

benden artuk kimsenig bolumadıg
B27r9 benüm ' ışkım hâtıngdan salumadıg
benden aynı kimselere bakmag emdi

B27rl0 züleyhâ bu kavle râzî oldı

uykusmdan uyanu duru keldi
B27rll katında ol şüreti bulumadı
oluk sâc at bî-hod olup düşer emdi

4..
.uykudan... | ...yüzi nün soldı] D26vl4 yüznig begzi soldı K27rl...uykusından... | ...begzi soldı
A19v6 ol züleyhâ uykusmda... | ...kibi körüklük yüzi betjzi soldı MK25v2...körkülü yüzi şoldı M38/9
...körklü...begzi şoldı || 5 yetnekden içmekden mahrüm... | düni küni yüsuf deyü ağlar...] D26vl5...
cümle... | ...yüsufı öger emdi K27r2 yemekde içmekde... | tüni küni yüsufı öger emdi A19v7 yemekdin
içmekdin... | ...yüsufı öger emdi MK25v3...yûsufı öger emdi M38/10 tüni küni yüsufı öger emdi||6...
üzre...] D26vl6...içre bir yıl dağı temäm...K27r3...içre bir yıl dağı temäm... | pes züleyhâ... A19v8 bu
ahvâl içre...temäm dağı oldı | pes yüsufı ol züley|)ä...MK25v4 bu ahvâl içre bir yıl temäm keçdi
M38/ll...içre... dahi... || 7...züleyhä... | ögütüm...] D26v 17...züleyljäya... | öğüdüm işidiben tutğıl ...
K27r4...züleyljäya ol aydur... | ögütlep ögütüm dutğıl deyür...A19v9...ol züleyhäya... | ögütlep
ögütümi dutğıl...MK25v5...züleyhäya aydur idi M38/12...züleyhäya aytur... | yä züleyhâ ögütümi
dutğıl... || 8 ben senig sen... | benden...] D27rl sen benim sen ben senig | benden özge kimsenig
bolumag K27r5...sen benim hem ben senig | ...hîç kimesne bolumag A19vl0...sen benüm sen ben hem
senig | ...hîç kimesne pes bolumag MK25v6...ben senüg sen benüm sen | ...özge kimselere bakmağay
sen M38/13...sen benig ben senigven | benden özge hîç kimseni hîç bulumag || 9...salumadıg |
benden...] D27r2...salumag | benden özge kimselere bakmag emdi K27r6 benim c ışkım...salumag |
bende üküş kimselere bakmag emdi A19vll ‘ışkımi—salumag | benden öğen kimesnelere...MK25v7
benüm cışkum...şalmağay sen | ...özge kimselere bakma emdi M38/14...sen salumag | ...özge hîç
kimsege bakmag... || 10... uyanu duru keldi] D27r3...uyanu dura keldi K27r7 ...hem bu kavle... | ...
uyğanuban dura keldi MK25v8...söze râzî oldı | ...uyandı tura keldi M38/15...uyğanu dura keldi
(B27rl0-B27rl arası A’da yok) ||

282
B27rl2 atası bu hâl içre kaldı hayrân
£ ışklık kâr kıldugm bildi beyân
B27rl3 bîmâristan içre kılur derman
c aklı kelmez hîç dârü kâr kılmaz emdi

B27rl4 c aklı şişdi yatup uyku hîç uyumaz

tac âm' arzına kılurlar hergiz yemez
B27rl5 hîç kim birle keleçi söz sözlemez
hîç tabîbler buga dermân kılmaz emdi

B27rl6 üçünçi yıl ol sureti gene kördi

yavlak ulu ant birle bu kez sordı
B27vl ayt baga makâmıg kanda dedi
hakikat beni mahrüm koydug emdi

B27v2 yüsuf aydur yâ züleyha beni körgil

bayık mışırc azîzi benven bilgil
B27v3 eğer beni isterseg mısıra kelgil
bayık beni mışır içre bilgil emdi

B27v4 şabır birle işlegil uşbu işi

sabır birle işlene işler başı
B27v5 muradına tez yeter şabır kişi
bu iş içre körüklü şabr kılğıl emdi

ll...bulumadı] K27r8...bulamadı MK25v9...düşdi emdi || 12 atası... | ...kıldugm...] K27r9 melik

taymus bu... | ...kılduğım bildi...MK25vlO...hâl üzre... | ‘âşıklık kâr...M38/17 ‘âşıklık...|| 13 bîmârisân
...] D27r6 bîmâr ister içre dürlü dermân |‘akl kelmez hîç deva kâr kılmaz...K27rl0...kılur dürlü
derman | ...hîç deva kâr kılmaz...MK25vl 1 züleyhâya kaldurdı dürlü zaman | ...hîç derman bulamaz
emdi M38/18 bîmâristan içre kılur dürlü derman | ...hîç deva kâr...|| 14 ‘aklı şişdi...] M38/19 ‘aklı
kitdi yatup... | ta'âm hâzır keltürülse...MK25vl2 ‘akim şaçdı yatup uyku hîç uyumaz | ...‘arz kılurlar
hergiz almaz || 15 hîç kim birle... | ...buga...] D27r8 kim bile keleçi... | ...murja ...K27rl2 kimse birle bir
kelime söz... | ...muga...MK25vl3 kimse ile keleci söz... | ...tabıb aga dermân bulmaz...M38/20 kimse
birle olturup söz... | hîç etıbbâ’ buga dermân bilmez... || 16 yavlak...] D27r9 yavlak katı ant berip...
K27rl3 yavlak katı an] berüben bu kez...MK25vl4 yüsuf katı ant verüp bu... M38/21...katı ant verüp
bu...||B27vl ayt baga... | hakikat...koydug emdi] D27r 10...mahrum kıldug...K27rl4 aytgil
baga... | hakıkatde...MK25vl5...dedi||2...beni körgil] MK25vl6...mışrî ‘azizi beni bilgil||3...isterseg
... | ...bilgil...] D27rl2...ister erseg... | ...içre bulğıl...K27rl6...ister iseg...kelgil | ...içre bulğıl...
MK25vl7...ister iseg... | ...mışrî içre bulğıl emdi M39/3...ister iseg... | ...bulğıl... || 4...işlegil uşbu... |...
işelene işler başı...] K27rl7...işlegil sen uşbu... | ...işlenür her işig başı MK26rl...işlenür işler... M39/4
...işlenür işler... || 5...yeter sabır kişi] D27rl4...teger şabırlu kişi K27vl...şabrlu kişi | ...körklü şabr
kılğıl... MK26r2...şabırlu kişi | bu işi körüklü şabr...M39/5...şabrlu kişi | ...körklü... ||

283
B27v6 züleyha işitüp öre durdı
sözin ağladıc aklı keldi fehmi artdı
B27v7 atasına bu ahvâlden haber verdi
istedügüm mışırc aziz bayık emdi

B27v8 bağ buğağın şeşdürdi şahîh oldı

bayağıdan körki dağı faşîh oldı
B27v9 nün artdı sözi hem melîh oldı
velâkin yüsufi köp öger emdi

B27vl0 züleyhânıg manâmı mağnb ili

ıraklığı mışır ile anug yoh
B27vll eğer atlı aşar bolsa düni küni
altı ayda mışırğa yeterler emdi

B27vl2 yigirmi big ulu yalavaçlar

her birinüg başmda altun taçlar
B27vl3 ketürmişler telim mâl altun haclar
cümleleri zûleyhânı tilerler emdi

.işitüp... | sözin...] D27rl5...mum işidüp... | söz ağdı 'akh fehmi derdi K27v2 züleyha bunı
6..
işitüp... | söz agdı...fehmin derdi MK26r3...bunı işidüp...turdı |...'akh keldi M39/6...bunı işidüp...
| ...ağdı...fehm derdi || 7...verdi | istedügüm mışır...] D27rl6...verdi | istediğim mışır iyesi imiş...
K27v3...mışır iyesi...MK26r4...mışrî iyesi bayık...M39/7 mışır issi deyür emdi||8 bağ buğagın
... | bayağıdan körki dağı...] D27rl7 bağ buğağu... | bayağıdan ol dağı...K27v4 bağ buğaw şeşdürüben
... | ...dili dağı...MK26r5 bağ buğav... | bayağı dek dili faşîh oldı M39/8... bağ buğavın şeşdürdi ğâfîl
oldı | ...tili dahi... || 9 nün artdı...] D27vl...'aklı dağı yigrek oldı K27v5 nün dağı artdı... | velâkin ol
yüsufi köp arjar...MK26r6 nün artdı sözi hem şüçik oldı M39/9...sözi dahi melîh...|| 10...makâmı
mağnb... | ıraklığı...] K27v6...makâmıdur mağnb... | yırakhğı...MK26r7 yıraklığı mışrî ile anıg...
M39/10...makâmıdur mağnb ili | ıraklıkı mışr ile anıg yoh|| 11...bolsa düni ... | ...mışırğa yeterler...]
D27v3...erse tüni küni | ...mışıra varurlar...K27v7...tüni küni | ...mışıra değerler emdi MK26r8...atlu
yörer erse tüni küni | ...mışıra vararlar emdi M39/11 ay yarımda mışıra varur derler... || 12 yigirmi... |
her birinüg...] D27v4 yigirmi big idi... | her bimig...K27v8 yigirmi yedi big... | her birisinig...
MK26r9...bellü ulu yalavıcılar | her birig...M39/12...yeti bigden yalavaçlar | her birinig... || 13...
tilerler...] D27v5 ve K27v9...dilerler...MK26rlO kötermişler şansız altun... | ...züleyfcâya dilerler...
M39/13 kürdiler kim... | ...zûleyhâ tilerler...(B27v2-B27vl3 arası A’da yok) ||

284
B27vl4 tegme bir melikden kelür idi
yalavıçlar keliben kaviller idi
B27vl5 pes züleyhâ atasına aytur idi
beni mışrc azizine vergil emdi

B27vl6 atası bu ahvâli bayık bildi

biti yazıp mısıra kişi ıdaverdi
B28rl biti içre tükel ahvâl ac lem kıldı
bir kızım bar müdäm seni diler emdi

B28r2 taymus ibni tälus değen benven bayık

benüm bir kızım var sizge läyıjç
B28r3 aga takdîr eyle kılmış cabbär hälık
ister iseg yalavaçug ıdgül emdi

B28r4 telim sultânlar diler hergiz varmaz

ayruklan kabul kılmaz kögül vermez
B28r5 lıâtınndan ol sizi hîç kidermez
tilesegiz yalavıç salıg emdi

.bir
14.. melikden...idi | ...yalavıçlar...] D27v6 tegme biri bir melikden kelür erdi | ol yalavaçlar
zûleyhânı dilerler idi K27vl0 tegme biri bir melikden... | yalavıçlar züleyxanı dilerler emdi MK26rl 1
değme besî her melikden... | değmeleri züleyhäyı dilerler idi M39/14 tegmesi bir melikden kelmiş idi
| zûleyhânı hätunlıkğa ärzüladı|| 15...aytur... | ...mışır azizine...] D27v7...mışır melikine vergil deyür
emdi K27vl 1...aydur... | ...mışımıq melikine...MK26rl2...aydur idi|...mışrî 'azîzine...M39/15...
atasığa... |...'azizi alsun emdi||16 atası... | ...ıdaverdi] D27v8...kişi saldı K27vl2 pes atası...beyän
bildi | biti yazuban...kişi saldı MK26rl3...beyän bildi | ...yazup...kişi şaldı M39/16...mışır tapa şaldı ||
B28rl... tükel... | ...kızım bar müdäm diler...] D27v9...içre ahvâl i'läm kıldı |... var seni müdäm
tiler...K27vl3...dükel ahvâl i'läm kıldı | bizim bir kızım var sizni müdäm öger emdi MK26rl4...i‘läm
kıldı |...var seni yavlak diler...M39/17...yazıp tükel ahväl i'läm kıldı | ...tiler...||2...tälus degen... |
benüm...] D27vl0 taymus ibni tälus benven bayık | benüm...vardur saqa läyık K27vl4 tälut oğlı
taymus melik benven bayık | bizüm bir kızımız bardur sapa läyık MK26rl5 benüm kızım var
saqa...M39/l8 taymus ibni tälus melikven ben... | bir kızım var müdäm seni tiler emdi ||3...cabbär
hälık | ister iseq...] D27vll...uşal |)älık| ister erseq...K27vl5...yalawaçıq ıdgül...MK26rl6...öyle
kılmış uşal hälık | ...yalavacıq ıdgil...M39/19...ıdgil...||4...diler | ayruklan...] D27vl2...tileyür... | hîç
beğenmez körjli varmaz K27vl6...dileyür... | ...hîç begenmez...MK26rl7...dilerler... | ...beqzemez hîç
kabül İplmaz M39/20 sultânlardın çok tilerler... | ...hîç beğenmez köqül vermez || 5...Oİ sizi... |
tileseqiz] D27vl3...ol seni... | ister iseq yalavıçıq salğıl emdi K27vl7...ol sîzleri... | tüni küni müdäm
seni öger emdi MK26vl...sîzleri hergiz kidermez | ister iseq yalavacıq ıdgil emdi M39/21...seni...
| ...bizlere bildür emdi ||

285
B28r6 ben kızım hakikat şarja verem
big cihâzıg deve altun hâzır kılam
B28r7 takı big katır mâl yûkletdürem
mig deve yük harîr zîbâ ola emdi

B28r8 takı big karavaş verem böyle

peyveste tapuguzda hâzır ola
B28r9 müdâm anlar sizlere hıdmet kıla
kimi hatemî kimi rümî ola emdi

B28rl0 ol vakt mışr meliki kanzafer idi

yalavıç biti alup aga keldi
B28rll biti okup rızâ verdi revâ kördi
cevâb-nâme resül irsâl kılur emdi

B28rl2 her kim bizi dilese dileyürven

hezâr çendân isteyüp ârzülarven
B28rl3 cümle mâlum mülküm fedâ eyleyürven
bayarladum kabül kıldım deyür emdi

6 big...] D27vl4 big deve yüki cihaz häzır...K28rl bu kızım hakîkatde saga verdim | big deve yüki
cihazı hâzır Qıldım MK26v2 big deve yüki cihaz häzır...M40/l men hakikat kızımnı... | big deve yük
cihazım hâzır... || 7...yüklettürem | mig deve yük...] D27vl5...yüklendürem | deve yüki...K28r2...katıra
mäl yüklettürdim | ...dewe yüki harîr...MK26v3 dahi big katıra mâl yükledem | big deve yüki...M40/2
big katırge dahi mâl yûkletdürem | deve yüki harîr zîbâ olur...(B27vl4-B28r7 arası A’da yok)
|| 8...häzır ola] D27vl6...big kul karavuş verem beyle | ...tapuguzda bele ola K28r3 yene mig kul
karavaşlarım verem beyle | 'ale’d-deväm anug ile böyle ola A19vl2 yene big kul karavaş... beyle |
‘ale’d-deväm ağıla beyle olsa MK26v4 yene big karavış verem beyle |... hıdmet kıla M40/3 dağı big
kul karavaş... | ...tapuğında hıdmet kıla|| 9 müdâm anlar sîzlere...] K28r4 ve A19vl3 dâyim vakt anlar
size...M40/4...tapuğ kıla|| 10 ol vakt... | yalavıç...aga keldi] D28rl...aga vardı K28r5 ol vaktde... |
yalavıçlar...A19vl4...yalavaçlar biti...MK26v6...mışrî... | yalavıcı alup aga...M40/5...‘azîzi katfir...
| yalavaçlar biti birle... || 11...rızâ verdi revâ... | cevâb-nâme...] D28r2 ve K28r6...revâ kördi rızâ verdi
... | cevâb berip...K28r6...revâ kördi rızâ verdi | cevâb bitip...A19vl5...okıp revâ kördi rızâ verdi |
cevâb yetüp resül...MK26v7...revâ körip tiler boldı | cevâb teyüp resül irsâl kılar emdi M40/6...revâ
kördi... | cevâb bitüp... || 12...bizi dilese... | ...isteyûp ârzülarven] D28r3...beni tiler erse tileyürven |...
ârzülap isteyürven K28r7...beni diler erse... | ...ârzülap üsteyürven A19vl6...ârzülayup isteyürven
(Lmısra yok) MK26v8 beni diler erse tileyürven | ...ârzülap isteyür men M40/7...beni tileyürse tileyür
men|...ârzü birle isteyür men|| 13...fedâ... | bayarladum...] K28r8...fidâ... | cânım birle... A19vl6
...fidä eyleyürven (2.mısra yok) MK26v9 eyleyür men | kabül kıldum bayarladum...M40/8 mâlum
mülküm cümle... | cânum birle kabül... ||

286
B28rl4 kanzaferüg yalavıçı keldi ise
taymus ceväb-näme yazdı ise
B28rl5 biti okup hâlin zähir kıldıysa
züleyhänı yarağ kılup köndürür emdi

B28rl6 birj katır deveye mâl yükletdürdi

takı big kul big karavaş atlandurdı
B28vl züleyha mışır şehrine keldi kirdi
saray içre taht urup oturur emdi

B28v2 harîr kiydi tâc urandı tahta ağdı

kögli açılıp hatırı rüşen oldı
B28v3 hemân-dem on törtünçi tolun ay toğdı
begzi nün köşki rüşen kılur emdi

B28v4 sewündi muradıma erdim deyür

' azîz-i mışr cemâlin kördim deyür
B28v5 cümle malum dervişlere verdüm deyür
muradım şükränesin kılam emdi

14 kanzaferüg...keldi ise | ...yazdı ise] D28r5 kanzafemig...kirdi ise | ...yazdı erse K28r9 kanzafemig
... | ...keltürür ise A20rl...keltürdiyse | (1. Mısra yok, karışmış) MK26vlO kanzaferig yalavacı keldi
erse | ...yazdı erse M40/9 katfımig yalavuçı... | taymusa...yazdı erse|| 15...hälin... kıldıysa] D28r6...
ahväl...kıldı erse K28rl0...kıldı ise | züleyhä yarağ kılıp...A20r2...zähir kıldıysa MK26vl 1...ahvâl bildi
erse | ...köndürdi...M40/10...maı;lüm kıldı erse || 16 big... | ...atlandurdı] D28r7 mig katıra dewe...
yüklendürdi | ...bile verdi K28rll...yükletdi | ...big karavaşlar...A20r3...katıra...yüklediyse | ...kul
karavaş atlandurdı MK26vl2...katıra...yükletdi | dahi big karavış...M40/ll...katıra deveye mâl
yükletdi | dağı big karavaş... ||B28rl...oturur...] K28rl2...olturur...A20r4...taht üze olturur...MK26vl3
...mışrî şehrine... | ...tahta çıkup oturur...M40/12...mışır içre keldi... | ...olturur emdi || 2 hatın...] D28r9,
K28rl3 ve A20r5...hätınna şäd yağdı MK26vl4 täc urandı taht indi | köglü açılup hätırına şädlık
yağdı M40/13...hätınna şâdî yağdı ||3...köşkin rüşen...] D28rl0...küneş kibi...K28rl4...küneş kibi
balkur emdi A20r6...on dörtünçi dolun ay doğdı | ...küneş kibi doğdı emdi MK26vl5...dördünci kece
ay doğdı | ...nün küneş kibi yank emdi M40/14 hemän kim on dörtünçi kün ay toğdı | ...küneş kibi
balkur emdi||4 sewündi... | ...cemâlin kördim...] D28rll...cemälni kördüm...K28rl5 sevindi...]...
cemâlini kördüm...MK26vl6 sevindüm...irdüm... |' azîz cemälni kördüm deyür M40/15...cemälni
körem... || 5...verdüm... | murâdım...] D28rl2...verdim... K28rl6...dervîşlere berdim... |bu murädım...
A20r8...verem deyür | bu murädım...M40/16...mälım şükränesin verem deyür ||

287
B28v6 oluk sâc at begler birle melik keldi
begler kitti melik anda yalğuz kaldı
B28v7 anı köre züleyhâ feryâd kıldı
bu ne erdür neşe kaldı deyür emdi

B28v8 karavaşlar züleyhäya ahvâl aydur

bayık mışırc azîzi sultân budur
B28v9 hakîkat senig ârzüg kanzaferdür
edebsizlik kılmağıl derler emdi

B28vl0 bu sözi işitüp züleyhânıgc aklı şişdi

feryâd kılup uğunup yere düşdi
B28vll karavaşlar cümlesi kadğuruştı
anı köre kanzafer hem çıkar emdi

B28vl2 kaçanc aklı başma keldiyse

ahvâl netekligin zâhir bildiyse
B28vl3 ğam ğuşşa birle begzi şoldıysa
karavaşlar bu ahvâl sorar emdi

.begler
6.. birle...] D28rl3... begler ile...K28rl7 ve A20r9 begler kitdi...MK27rl ol sä'atde begler
birle... | ...kitdi ...yalguz kaldı M40/17...‘azîz keldi | ...kitdi 'azîz...||7 anı köre...erdür...] D28rl4...
erdür...K28vl ve A20rl0 anı körüben...MK27r2...körip... | ...erdür nete kaldı...M40/18... körüp... | ...
nişe kaldı... || 8 karavaşlar züleyhäya...] K28v2 karavaşları züleyhâ... | bayık mışımug 'azîzi kelgen
budur MK27r3 karavışlar... | ...bu mışrî ' azîzi... || 9...ârzûg... | edebsizlik...derler...] D28rl6 bî-
edeblik...derler K28v3 hakîkatde senig... | bî-edeblik...A20rl2 hakîkatde... | bî-edeblik... sen derler...
MK27r4...sultân erüg kagzaferdür | bî-edeblik kılmağıl deyür...M40/20...zevceg katfir durur || 10 bu
sözi işitüp...] D28rl7 bunı işidüp...K28v4 anı işüdüben...'akh keldi | ...uğunuban...A20rl3 anı
işitüp...MK27r5 anı işidüp...kitdi M40/21 munı işidüp...şaşdı | ...uğunuban || 11...kadğuruştı | ...hem
çıkar...] D28vl...kayğuruşdı | ...dağı çıkar...K28r5 karavaşları anı köre kadğunşdı | ...hem kaçar...
A20rl4...kayğuruşdı | ...kaçar emdi MK27r6 karavışlar anı işidüp kayğuruşdı | ...körip kanzafer dahi
çıkar...M41/1...kayğuruşdı |... körüp katfir dağı ağlar emdi|| 12...keldiyse... | ...netekligin—bildiyse]
D28v2...keldi erse | ...neteligin...bildi erse K28v6 kaçan kim ‘ aklı...keldi ise | ahvälnig ...zâhir kıldı ise
A20rl5...kim 'aklı... | ...kıldıysa MK27r7...kim 'aklı başına keldi erse| ...netelügin zâhir bildi erse
(M’de yok) || 13...birle begzi...şoldıysa | ...ahvâl sorar...] D28v3 ...bile megzi soldı erse | ...ahvâli
sorarlar...K28v7...soldı ise | karavaşlan...şorarlar...MK27r8...şoldı erse | karavışlar ahvâlin şorar emdi
(M’de yok) ||

288
B28vl4 karavaşlar aydur aya şâh-ı cihan
sensiz bize olmasun uşbu cihan
B28vl5 meliki körüp uğunup düşdüg neden
uşbu işi bize zahir kılğıl emdi

B28vl6 züleyha aydur yırak kaldı benüm ilim

ay vay neden ğalat çıkdı benüm falım
B29rl âh dirîğa üküş rencim uzak yolım
altı aylık rencim zâyic oldı emdi

B29r2 ben düşümde kördüğüm bayık degül

bayık bilir) bu baga lâyık degül
B29r3 bunug begzi hergiz aga begzeş degül
' aklı körki anıg beyle degül emdi

B29r4 dolun ay tek balkur erdi anıg yüzi

bal şekerden datlu idi anıg sözi
B29r5 mahzunlara râhat ede iki közi
ansız baga bu cihân hoş degül emdi

14 karavaşlar...] K28v8 ve A20vl karavaşları... MK27r9 karavışlar aydur ey şâh-ı cihan M41/2...şâh-ı
cihan | ...bizge... || 15...dûşdürj...] D28v5...tûştürj K28v9...körüben uğanup düşdürj...A20v2...körüben
uğunup düşdüg MK27rlO meliki körip uğunup yere düşdüg neden | bu ahvâli bize ic lâm kılğıl...M41/3
anı körüp... | ...bizge izhâr...MK27rll...ırak kaldı benüm elüm | ...neden ğalat çıkdı benüm falım
]| 16...yırak... | ...çıkdı benim falım] D28v6...ırak...K28vlO...çıkdı falım A20v3...neden ğalat çıkdı
benüm hâlim M41/4...ırak... | âh neden ğalat düşdi ki benüm hâlim || B29rl âh dirîğa... | rencim
zâyiğ...] D28v7 ey dirîğa... | ...emek zäyi' ...K28vl 1 ey dirîğa... | ...emgek zâyic oldı...A20v4...emegi
zâyi‘ ...MK27rl2 ey dirîğa üküş...yolum | ...aylık emek zâyiğ oldı...M41/5...neçe künlik mihnet zâyi' ...
|| 2...bilirj bu baga...] D28v8 bu düşde... | bayık bilgil bu er...K28vl2...bu özüme lâyık degül A20v5...
bu öyime lâyık degül MK27rl3...düşde... | ...bilür) bu er barja...M41/6 men... | ...bu bayık değil | ...
değil||3 bunurj berjzi... | ‘aklı...] D28v9 bu özgedür hergiz aga... | ...anı buluğ sim kılğu artuk emdi
K28vl3 bunıg kaddi hergiz... | bayık anug benden körki kılkı artuk emdi A20v6...kadri hergiz... | anug
bundan körki kılğı artuk emdi MK27rl4 bunıg kaddi hergiz... | anıg bundan hulkı katı artuk emdi
M41/7 bu er hergiz ol kişiye begzeş değil ||4 dolun ay...idi...] D28vl0 tolun ay...K28vl4 dolan ay tek
balkur idi...A20v7...şekerdin... MK27rl5 tolan ayıg yanğı idi yüzi | ...tatlu idi anıg sözi M41/8 tolun
ay dek...idi...||5...ede iki...] D28vll...idi anıg sözi K28vl5 mahzün râhat idi anug közi A20v8...idi
anıg sözi MK27rl6...idi anıg yüzi M41/9...verür anıg yüzi ||

289
B29r6 benümle beyle vac de kılmış idi
ne ma‘ nîden vac dine ol hilaf kıldı
B29r7 altı aylık rencim kamu zâyic oldı
benüm şehrim benden ırak kaldı emdi

B29r8 karavaşlar cümlesi demeşdiler

egû sözin züleyhâm öğütlediler
B29r9 yâ hatun sen şabr kılğıl derler
şabr birle murâd hâsıl olur emdi

B29rl0 w • sebeb kılur

ne bilürsen hâlık • ise
ol düşüg te ’vîli kirü kelür ise
B29rll murâdug bundan hâsıl olur ise
hâcet revâ Ihılmak geges emdi

B29rl2 züleyhâ bu ögüti revâ kördi

mışırda durmağa boyun verdi
B29rl3 hîç kimesne bu sim bilmezdi
kanzafer bu ahvâlden ğâfil emdi

6 benimle...] K28vl6...benim ile... | ne ma‘ nadan vac deşiğe hilâf...A20v9...kılmışıdı | ...vac desine...
MK27rl7 benüm ile vacde kılmış idi | ...macnâdan va'dege hilâf oldı M41/10 benüm ile... | ...va'dege
hilâf kıldı ||7...rencim kamu...zâyiğ... | benüm...ırak...] D28vl3...kamu rencim zayi'... | ilim şehrim
benden... K28vl7 ve A20vl0 benim altı aylık rencim zayi'... | ...yırak...MK27vl...rencim benüm zayi'
oldı | ilim şehrim benden ırak...M41/ll munça sefer rencüm kamu... | ilim şehrim...yırak... || 8
karavaşlar...] D28vl4 demeşdiler cümle ol karavaşlar K29rl ve A20vll demeşdiler cümle ulu
karavaşlar... | eygü söz züleyhâm öğütlerler MK27v2 demeşdiler cümle ulu karavışlar | eygü sözin
züleyxaya öğütlerler M41/12 demeşdiler kamu ulu karavuşlar | eygü sözle züleyhâm öğütlerler
||9...sen şabr kılğıl derler] D28vl5...şabr kıl katlan derler K29r2 ayâ hatun sen şabr...A20vl2 ayâ
hatun sen şabr...MK27v3 yâ züleyha emdi şabr...M41/13...dep sözlerler|| 10...düşüp...] D28vl6...
düşnip...K29r3 uşal düşüp te’vîli kelür ise A20vl3 uşal düşüp te’vîlni kelür ise MK27v4...ne sebeb
kılur sen | ...düşip te’vîli kelür erse M41/14...hem te’vîli kelür erse|| ll...murâdup... | ...genes emdi]
D28vl7...murâdnıp... | ...apa genez...K29r4 murâdıpız...oldı ise | ...apa genes...A20vl4 murâdıpız
bunda häşıl... | ...apa genes...MK27v5 murâdıp bunda olur erse | ...apa genes...M41/15...apa genes...
|| 12...ögüti... | ...verdi] D29rl...ögüdi... | ...boyun verdi K29r5 ol züleyha... | mışır şehrine durmağa...
A20vl5...mışır şehrine durmağa...MK27v6 mışrîde turmağa reva kördi M41/16...durmakhğa...
|| 13...kimesne...bilmezdi] D29r2...kimse bilmez erdi | ...kanzafer dağı...K29r6...uşbu sırrın bilmez
idi | kanzafer hem bu...A20vl6...ahvâl bihnes emdi | ...hem bu ahvâlden...MK27v7 hîç kimse sırrını
bilmez idi M41/17...bilmez erdi | katfir hem bu... ||

290
B29rl4 telim köp müddet yıl andan keçdi
kanzaferden züleyha özün saklar idi
B29rl5 yüsufi ârzülayup begzi soldı
peyveste yüsufi köp öger emdi

B29rl6 halik saklar kanzaferden züleyxanı

yüsuf üçün saklar idi bilgil anı
B29vl kanzafer ne idügin bilmez anı
hacet erse cin kızı kelür emdi

B29v2 züleyha kanzafere mutF olmaz

özin saklar hergiz aga yakın kelmez
B29v3 kanzafer bu ahvâl aşhn bilmez
cin kızın züleyha dep sever emdi

B29v4 andan şogra yedi yıl dağı keçdi

hâller döndi telim yılc ömr keçdi
B29v5 c akıbet yüsuf dağı mışıra düşdi
mışır içre kul olup satulur emdi

14 telim... | kanzaferden...] D29r3 telim müddet köp keçdi anda kezin | züleyha kanzaferden saklar
özün K29r7 telim müddetler köp keçti andın kezin | ol züleyha kanzaferden saklar özin
A21rl...müddetler köp keçdi anda kezin | ol züleyhä kanzaferde saklar özin MK27v8...anda
kezin | züleyha kanzaferden saklar özin M41/18...müddet çok keçdi anda kezin | züleyftâ katfirden
saclar özin || 15 yüsufı...peveste...] D29r4 ârzülap soldurur körüklü yüzin | peveste ol yüsufi öger emdi
K29r8 ve A21r2 ârzülayup soldurdı körklüyüzin | 'ale’d-deväm ol yüsufı...MK27v9 ârzülayu şoldurdı
nürh yüzin | ...ol yüsufi öger emdi M41/19 ârzülayur şoldurur körüklü yüzin | ...ol yüsufi Öger...
|| 16...bilgil anı] D29r5, K29r9 ve A21r3...hâlık anı MK27vlO...içün saklardı hälık anı M41/20...
katfirden... | ...hälık anı||B29vl kanzafer... | hacet erse...] D29r6 hem dağı kanzafer hîç... | hacet olsa
...K29rl0 hem dağı ol kanzafer hîç bilmez idi | ...cinnirj kızı...A21r4 hem dağı ol kanzafer bilmez idi
MK27vll hîç dahi kanzafer bilmez idi anı | hacet ise...M41/21 hem katfır yene daljı bilmez...
|| 2...yakın kelmez] D29r7...yakın varmaz A21r5...hîç kanzafere...M42/l...katfire...||3...atıväl... |
...züleyhä dep...] D29r8...ahvâlirj... | cin kızın züleyha sanur emdi K29rl2...hem bu ahvâlni hergiz
bilmez | cin kıznı züleyhâ...A21r6 hem kanzafer...hergiz bilmez | ...kıznı...MK27vl2...hergiz yakın...
MK27vl3... ahvälig aşhn... | ...deyür emdi M42/2 katfır dağı bu ahvâlnig... | ...kızını zûleyljâ dep
koçar emdi||4 andan...] D29r9 andın sogra bir yıl dağı...K29rl3 uş bundan şorjra yedi yıl temâm
keçti |... telim yıllar yurtda keçdi A21r7 uş bundan şogra yedi yıl temâm keçdi | ...telim aylar yurlar
keçdi MK27vl4...yıl temâm keçdi | ...telim olar yurtdan köçdi M42/3...dahı keçdi | ...telim aylar keldi
keçdi || 5...dağı...] MK27vl5 ...dahi mışıra keldi | mışrî içre kul...M42/4...dahı mışıra... ||

291
B29v6 münâdîler nehâs içre yügrüşdiler
bu oğlanı kim satım alur derler
B29v7 körüklü yüzden nikâb köterdiler
begzi nün kün yahtusm dutar emdi

B29v8 hîç kimesne anı satun alumadı

bahâ yetürip kimse yakın kelümedi
B29v9 mışır mâlı muga bahâ olumadı
c âlem mâlı aga bahâ olmaz emdi

B29vl0 ol vakt mışır meliki ol kanzafer

olc azîze mac lüm oldı uşbu haber
B29vll duğar oğlın hıdmetine tac accül ünder
kulug ketür biz körelim deyür emdi

B29vl2 oluk sâc at emr kıldı ol kanzafer

köşk öğünde meydânnı bezediler
B29vl3 harîr zîbâ döşekler döşediler
çevresine telim kürsî kurarlar emdi

B29vl4 begler ile kanzafer oturdılar

oluk sâc at yüsufi ketürdiler
B29vl5 ulu kiçi cümle hıdmet eylediler
meydân içre kürsî üzre oturur emdi

6 bu oğlanı...] K29rl5 bu oğlannı kimdür satım alur derler MK27vl6...içre derler | ...oğlan kim şatun
ahır derler M42/5...bâzâr içre... ]] 7 körüklü yüzden nikâb...] D29rl2...perde dahi köterdiler A21rl0...
yüzinden nikâhın... | begizni nün...K29rl6 körklü yüzünden nikâhın... | ...kün yakatusun dutar emdi
MK27vl7...nikâhın... | ...yaljtusı tutar...M42/6...yaktusın tutar emdi || 8...yetürip...] K29rl7...yetürüp
...M42/7...yetürüp...A21rll...almadı | ...yetkürüp...MK28rl ...kimse anı şatun alumadı | ...yetüp kimse
yakın... || 9...muga bahâ olumadı | ...olmaz emdi] D29rl4 mışır mâlı bahâ yetüp alumadı | ...yetmez
emdi K29vl ve A21rl2...aga bahâ olumadı | ...bahâ yetmez emdi MK28r2 mışrî mâlı aga
bahâ...M42/8...aga...|| 10 ol vakt...] K29v2...ol vaktde...A21rl3...ol vaktde... | ...idi uşbu...MK28r3...
mışrî meliki...(M’de yok)|| ll...ta‘accül...] D29rl6 ta‘cîl...K29v3...oğlı hıdmete...A21rl4...
oğlun...tac cîl ünder MK28r4 dağar...ta' cîl ündi | ...körelüm derler emdi (M’de yok) || 12...Oİ kanzafer]
M42/9...anda katfir | ...ögi meydânnı bezeğiz der A21rl5...meydâm bezediler MK28r5 köçk dek ögde
meydânnı... || 13...kurarlar emdi] K29v5...kurdılar emdi A21rl6...kürsî ururlar MK28r6... kurdılar
emdi M42/10...döşeğiz der |... gururlar... || 14 begler ile...] K29v6 ol halk anda cümle otadılar A21vl
ol halayık anda cümle otadılar MK28r7 ulular cümle anda otadılar M42/11 ol halayık cümle anda
otadılar|| 15...kiçi cümle ] A21v2...kiçi aga hıdmet... | ...üze oltaur...(D’de 1. Mısrayok)||

292
B29vl6 ol dem yüsuf anda hâzır keldi
bepzi nün sarayı rüşen kıldı
B30rl züleyhâ bakup saraydan yüsufi kördi
hemân-dem bî-hod olup düşer emdi

B30r2 karavaşlar cümlesi apa uşdı

c aklı kitüp düşdûginc acebleşdi
B30r3 aydur hâtûn ne ma' nîdenc aklıp şişdi
kamulan yığılıp sorarlar emdi

B30r4 züleyhâ aydur dutmap koyup düşeyim

telim yılgı hasretime kawuşayım
B30r5 firâk hâl ahvâlin soraşayım
hakikat vişäl küni doğdı emdi

B30r6 oldur benüm hâcetüm bakın bilüp

sizler anı benümçün satım alup
B30r7 cümle mâlım anıp üçün fedâ kılup
neçe bahâ dilese verüp emdi

16 ol dem...sarâyı...] D29v4 ol demde... | ...meydânı rüşen...K29v8 ve A21v3 uşal demde... | begzinig

nün saray rüşen oldı MK28r9 hemân-dem... | ...meydânnı rüşen kıldı M42/13 uşal dem
yüsuf... | ...saray için... || B30rl züleyhâ bakıp... | hemân-dem...] D29v5 züleyhâ köşkden bakıp anı
kördi K29v9...köşkde anı kördi | hemân-demde...A21v4...köşkden...MK28rlO...bakup köçkden anı
kördi | uşal sâ'at bî-hod...M42/14 ...fi’l-hâl anı kördi || 2 karavaşlar cümlesi... | ...kitüp...] D29v6...
kidüp...K29vlO karavışlar cümleleri... | ...düşdügine...A21v5 karavaşlar cümleler... | ...düşdûgine...
MK28rll...uçdı | ...‘aklı kidüp düşdûgin...M42/15... ‘akh kidûp...||3...yığılıp.„] D29v7...demeşiben...
K29vll...ne ma'nâda... | ...demeşiben şorar...A21v6 ne ma'nâdan... | ...demeşüben şorarlar emdi
MK28rl2 aydurlar patımdan ‘aklug şaçdı | ...demeşüben şorar emdi M42/16 dediler aga neden 'aklıg
şaşdı | ...demeşüben sorar emdi||4...dutmag ...] D29v8...dutmanıg...A21v7...ben düşem | ...kawuşalım
MK28rl3...koyuguz ben düşeyüm | ...hasretüme kavuşayum M42/17...aydur koyumuz ben
düşeyin | ...kavuşaym || 5 hakîkat...doğdı...] D29v9...toğdı...K29vl3...hâlin ahvälni... | hakîkatde...
A21v8...hâlin ahvâlin şoraşahm MK28rl4... hâlin ahvâlin şoraşayum | ...toğdı...M42/18...hâlin ahvâlin
soraşayın || 6...benimçün...] D29vl0 ve K29vl4...benim içün...A21v9...hâcetimi bakın...MK28rl5...
hâcetûm...bilüg | ...benüm içün şatun alug M42/19...bellü bilig | ...benim üçün...||7 cümle...kıhg
| ...dilese verüg...] D29vll tükel...kıhg | ...dilerse verig...K29vl5...fidâ kıhg | ...derler erse verüg...
A21vl0...fîdâ kıhg | ...dilerse verüg...MK28rl6...mâlum fedâ kılug emdi | ...bahâ ister ise râzî olug
M42/20...dilerse vergil emdi (M’de yok) ||

293
B30r8 ol kün ferişteler aydı yüsuf eşi
aydur mum kaçan alur tegme kişi
B30r9 meğer olc azîz bunug tegi tuşı
c azîz kibi şahlara lâyık ala alsa bilgil emdi

B30rl0 münâdîler ulu ünin çağırdılar

bu oğlannı kim satun alur derler
B30rll on dürlü hüneri bardur derler
hünerlerin birin birin aydur emdi

B30rl2 evvel oldur kadde yahşi zarîf özlü

ikinçi begzi yahtu körüklü yüzlü
B30rl3 üçünçi faşîh dillü şahîh sözlü
yetmiş iki dili temam bilür emdi

B30rl4 dördünçi şefac atlu hem mürüvvetlü

beşinçi alp yüreklü hem heybetlü
B30rl5 altmçı kamulardan bek kuvvetlü
kırk erden kuvveti artuk emdi

B30rl6 yedünçi dîni doğn diyânetlü

sekizinçi hıyânet degül emânetlü
B30vl tokuzınçı hulkı latîf lafzı kutlu
onunçı risâlet nesli emdi

8 ol kün... | aydur...] D29vl2 ve K29vl6 ol ferişte-vâr idi yüsuf eşi | aydur bunı kaçan ala değme kişi
A21vl 1 ol ferişteler idi kim yüsuf eşi | ...bunı kaçan alur tegme kişi MK28rl7 ferişteler var idi yüsuf
eşi | aydurlar bunı kaşan alur değme kişi (M’de yok) || 9 meğer ... | şahlara...] D29vl3 meğer 'azîz ol
bunug denk düşi | ...şahlar ala bayık emdi K29vl6 meğer 'azîz ola bunug degi dûşi | ...şahlar alar
deyür emdi A21vl2...'azîz ola bunug degi düşi | 'azîzi kim şahlar ala deyür emdi MK28vl...ol 'azîz
bunıg... | ...şaha lâyık emdi || 10...çağurdılar] D29vl4... kığurdılar K30rl ...kığurdılar | ...kimdür satun
alur derler A21vl3...uluğ ün ile...kığırdılar | ...kimdür satun alur derler MK28v2... derler M42/21...
kığurdılar|| 11...aydur...] D29vl5...aytur...K30r2 ve A2İVİ4 bunug on dürlü...vardur... MK28v3...
hüneri vardur derler | ...aytur derler emdi M43/l...var munıg derler | ...aytur... || 12...kadde... | ikinçi...]
K30r3...kaddi... | hem ikinçi...körklü...A21vl5...kaddi... | hem ikinçi... MK28v4...kaddi yahşi... |
...begzi yahtu...M43/2...kaddi... || 13...dili...] D29vl7...tili...K30r4 ve A21vl6...dili faşîh şahîh
sözlü...MK28v5...dili faşîh şahîh..,M43/3...tili faşîh şahîh sözlü | ...tili... || 15...bek... | ...erden...]
D30r2...erden...K30r6...katı kuvvetlü | ...erde...A22r2...erden...MK28v7...bek kuvvetlü | ...erden... || 16
yedünçi...] D30r3 yetünçi...K30r7 yetinçi... | onunçı peğamberler nesli emdi MK28v8 yetünçi doğru
süretlü hıyânetsiz | ...hıyânetsiz emânetlü M43/6...bütün diyânetlü | ...hâ’in degül...|| B30vl...kutlu]
M43/7...datlu A22r4...peyğamberler nesli emdi (K’de yok) ||

294
B30v2 ' azîz anı işitüp hayran kaldı
yüsufug cemâline nazar saldı
B30v3 körücek şabn kitti bî-hod oldı
mütehayyir oluban deyüben düşer emdi

B30v4 c azîz aydur bu oğlannı baga satğıl

altım kümüş keregise benden alğıl
B30v5 neçe bahâ keregise beyân kılğıl
kametin mu‘ ayyen sen ayğıl emdi

B30v6 ferişteler anda kim hâzır idi

hafiyye birle melik baga ac lem kıldı
B30v7 her dürlü öz ağn dile dedi
her metâ' dan yüsuf ağn versün emdi

B30v8 tâcir aydur terâzüye altım koyğıl

ikinçi terâzüye kümüş koyğıl
B30v9 her dürlüden birer dürlü doldırğıl
her dürlüsi yüsuf ağn olsun emdi

2..
.işitüp... | ...saldı] D30r5...işidüp... | ...kıldı K30r8...işitüben... | ...pes nazar kıldı A22r5...işidüben...
| ...kıldı MK28vlO nazar kıldı M43/8...işidüp... || 3 körücek...kitti... | ...deyüben düşer...] D30r6
kördügünden...kitdi... | ...oluban durur emdi...K30r9 körkündin şabn bî-hod oldı | mütehayyir oluban
durur emdi A22r6 kürkünden şabn bî-hod... | ...oluban durur emdi MK28vll kürkünü kürüben
cacebledi | ...oluban durur emdi M43/9 kendüden şabn... | biraz sâ'at bî-hod olup turar
emdi||4...aydur... | altun...] D30r7...aytur... | yincü güher yâküt mercan bahâ alğıl K30rl0 ve A22r7
yincü mercan güher yâküt bahâ alğıl MK28vl2... oğlanı şatğıl | inci mercân güher yâküt benden alğıl
M43/10...aytur... | yincü mercân güher yâküt benden... || 5...keregise... | ...ayğıl emdi] D30r8...kerek
ise... | ...kılğıl emdi K30rll...kerek erse... | kıymetni...kılğıl...A22r8...kerek erse... | kametni sen
kılğıl...MK28vl3 kıymetin sen mu'ayyenkılğıl emdi M43/11...kerek erse... (kıymetin sen mu'ayyen
kılğıl... || 6 ferişteler... | ...melik baga...] D30r9 ol ferişte yüsuf eşi hâzır... | ...tâcir i' lâm kıldı K30rl2 ol
ferişte yüsuf işi hâzır... | ...tâcir i'läm kıldı MK28vl4 ol ferişte yüsuf işi hâzır keldi | ...birle tâcire
i'läm kıldı (M’de yok)||7 her dürlü... | ...yüsuf ağn...] D30rl0 ve K30rl3 yüsuf dengi ağır altım dile
dedi | her metâ'dan bir ağn diler emdi K30rl3... metâ'dm...ağn dile emdi A22rl0 yüsuf degi ağır
altun dilediler | ...olsun emdi MK28vl5 yüsufug ağn altım iste dedi | ...metâ'dan bir dürlü olsun emdi
(M’de yok)||8...aydur...] D30rll...aytur... | bu oğlan ağrmça altun koyğıl K30rl4 uşbu oğlan ağrmça
altun koyğıl A22rll tâcir aydur terâzüye...MK28vl6 ...terâzüye... | bu oğlan ağrmça altım şayğıl
M43/12...terâzüye... |bu oğlannıg ağrmça altun vergil||9 her dürtüden... | her dürlüsi] D30rl2
dükelisinden bir dürlü dolturğıl | her birisi oğlan ağn kelsün emdi K30rl5 dükelisinden birer dürlü
doldurğıl | her birsi oğlan ağn...A22rl2 dükel cinsden birer... | her birisi oğlan ağn...MK28vl7 her
metâ'dan bir dürlü... |her birisi oğlan ağrmça olsun emdi M43/13 dükel mâldan biraz dürlü daljı
koyğıl | her birisi oğlan ağn ... ||

295
B30vl0 olc azîz bu kavle râzî boldı
oluk sâc at hazîne dahi hâzır keldi
B30vll terâzüye beş yüz big altun koydı
altım ban yüsuf ağn olmaz emdi

B30vl2 terâzüye telim mâl altun dağı koydı

tanıtdılar yüsuf ile teng kelmedi
B30vl3 hazînede altun kümüş hîç kalmadı
mutlak mâl yüsuf ağn olmaz emdi

B30vl4 ağ atlas müşgc anber üze koydı

güher yâküt incü mercân üze koydı
B30vl5 c azîz bu kez bahâdanc âciz kaldı
dükel mâl yüsuf ağn olmaz emdi

B30vl6 ‘ azîz aydur satumız olmaz imiş

bahâ yetüp şart yerine kelmez imiş
B31rl c âlem mâlı muga olmaz imiş
kalannı bağa bahşiş kılğıl emdi

.bu
10.. kavle...boldı... | dahi hâzır...] D30rl3... râzî oldı | oluk sä'at hazîne üzre keldi K30rl6...uşbu
kavle râzî oldı | ...hazîne özi keldi A22rl3...uşal... râzî oldı | ...özi keldi MK29rl ol sâ'at hazîne-dâra
emr kıldı M43/14 anda... râzî oldı | ...Ijazîneye özi keldi || 11...koydı] K30rl7...kodı MK29r2...beş
big... | altım ağn yüsufug ağrınca ohnaz...M43/15...beş mig... | ...yüsuf ağn kelmez emdi || 12...mâl... |
tanıtdılar yüsuf ile...] D30rl5 tartdılar yüsuf birle ...K30vl terâzüye telim mâl... | tükelleri yüsuf ağn
kelümedi A22rl5... telim altun dağı koydı | tartdılar yüsuf ağn hîç kelmedi MK29r3 ...telim altun dahi
koydı | tartdılar yüsuf ağrmca hem kelmedi M43/16...telim altun dahi koydı | tartdılar...teng
kelmedi || 13,..mal...] D30rl6...mâlın yüsufa teng olmaz...K30v2...kümüş Çalmadı | mutlak yüsuf ağn
kelmez emdi A22rl6 temâm mâl yüsuf ağn...MK29r4...ağn kelmez emdi M43/17 cümle mâl ...kelmez
emdi || 14...üze koydı] D30rl7...bile koydı K30v3...yincü mercân dağı koydı MK29r5...canber dahi
koydı | ...mercan tükendi A22vl...yincü mercân bile koydı M43/18...cümle koydı | ...yincü mercân
bile koydı || 15 dükel mâl... olmaz...] K30v4 dükel mâl yüsuf ağn kelmez...A22v2 ol 'azîz bu...
MK29r6 tükel mâl yüsuf ağn kelmez emdi M43/19...'âciz keldi |tükel mâlı...|| 16...satumaz...]
D30v2...satığmız...A22v3...satumız... | ...yetüp ...MK29r7... şatumız... | ...yetüp şart...M43/20...aydur
sevdâmız olmaz imiş (K’de yok) || B3 İr 1 ‘ âlem muga... | kalannı...] D30v3 ‘ âlem mâlı buga kamet... |
kalannı bağışlağıl deyür emdi K30v5...muga bahâ olmaz imiş | ...bahşiş kıhg emdi A22v4...mâh bağa
bahâ olmaz imiş | kalğannı bağa bahşiş kıhg emdi MK29r8...mâh buga bahâ olmaz...M43/21...mâh
buga... | ...mağa... ||

296
B31r2 tacir aydur bu satuya râzî oldum
yetkeninçe malığı bahâ aldım
B31r3 kalannı ben sağa bahşiş kıldum
bu oğlanı minnet ile verdüm emdi

B31r4 uşal dem ol yüsufic azîz aldı

melik duğar yüsufa nazar kıldı
B31r5 elinde nübüvvet nünnı kördi
sattuğına pişman olup sorar emdi

B31r6 ey dirîğa ne kim benüm dewletim

ben seni bundan ögdin bilse idim
B31r7 uşbu nün eligde hîç körmedim
bu künki kün iş andan keçdi emdi

B31r8 melik aydur yâ yüsuf yüzüg örtülü

ferişte şıfatlu sözûg datlu
B31r9 âdemîden körmedim sen şıfatlu
ayt baga sen kim sen dep sorar emdi

2..
.yetkeninçe...aldım] D30v4 ...yetkençe ben...aldum K30v7 yetkünçe mâlıgm bahâ aldım A22v5...bu
mâlıgm bahâ aldum MK29r9...yetdügünce mâlıgı bahâ aldum M44/l...bu mâlıgm bahâ aldum
|| 3...kıldum | ...verdüm...] D30v5...kıldım | ...verdûm...K30v6...kıldım | ...verdim...A22v6 kalğannı
sağa ben...eyledüm M44/2...verem emdi||4 uşal dem ol...] D30v6 uşal dem ki...K30v8 uşal dem
ki...A22v7 uşal ol cazîz yüsufi aldı | ...yüsuf üze nazar kıldı MK29rll şol sâ'at yüsufı... | melik
dağar...M44/3...demde yüsufı... | mâlik...nazar saldı || 5... sorar emdi] D30v7...sözler emdi K30v9
elinde nübüvvet nün... | satduğına...olup sorur...A22v8 yüsuf elinde nübüvvet nün...MK29rl2
...mübrin kördi | şatduğma...olur emdi M44/4 elinde...nürm kördi | satduğına peşîmân olur... || 6...ne
kim benim... | ...örjdin bilse idim] D30v8...benüm bu kez devletim | ...örjden bilümedim K30vl0...uşbu
kün benim dostum)ben seni murjdan örjden bilümedüm A22v9 ey dariğa kanı benüm ol
dewletim | ...evvelde bilümedim MK29rl3...bu ne ki benüm bahtum|ben seni ögden bilümedüm
M44/5 âh dirîğa kanı benim devletim | ...ögden bilümedüm || 7...nün elinde... | ...andan...] D30v9 uşbu
elürjden hîç...K30vll...iş elimden keçdi...A22vl0 uşbu künki iş anda keçdi...MK29rl4...hîç kün
körmedüm | ...iş bundan andan ötti emdi M44/6...iş elden kitdi... || 8...ferişte...] M44/7...
ferişteler...MK29rl5 ferişteler şıfatlu sözüg tatlu ||9...barja sen kim sen...] D30vll baga kim
sen...K30vl3 âdemîde körmedüm... | ...sen kim dep şorar...A22vll...mürüwwetlü MK29rl6...
körmedüm... | ...baga kim sin deyü şorar emdi M44/8 âdemîde hîç körmedim... | ...kim sen deyü
sorar...A22vl2...kim sen dep... ||

297
B31rl0 yüsuf aydur saga ahvâl bildürelim
kim idügüm saga ac lem eyleyelim
B31rll velâkin ol şart ile bildürelim
kamulardan sırrugı sakla emdi

B31rl2 kim idügüm sen beni bilgil bayık

ben erür men yac küb oğlı yüsuf şıddîk
B31rl3 ulu dedem hak halîldür tahkîk
atam yac küb ishâk oğlı benven emdi

B31rl4 melik bu sözni işitüp oldı mağmüm

bu ahvâli bundan ögden bilümedüm
B31rl5 şıddîkımdan aynldum mahrüm kaldum
peyğambemi bendelikge sattum emdi

B31rl6 âh dirîğa eğer bilsem idüm

ben seni kaçan kişiye sata idim
B31vl âzâd kılup atağa iletkey idim
müdâm kul olaydım saga emdi

lO.-.bildürelirn] D30vl2...ahvâl söyleyelim | ...i'läm eyleyelim K30vl4... ahvâl söyleyelim | ...i'läm

eyleyelim A22vl3...ahväl söyleyelüm | ...ma'lüm eyleyelüm MK29rl7...ahvâl söyleyelüm | ...idügim
saga ma'lüm eyleyelüm M44/9...ahvâl söyleyelüm] ...idügim saga iğlâm eyleyelüm ||ll...sırrugı...]
D30vl3...sözügni...K30vl5...sımgı saklag emdi A22vl4 ama lâkin... | kamuğlardan ol sımgı...
MK29vl...söyleyelüm | ...sımgı şakla emdi M44/10... bildürelüm | ...bu sımgı...|| 12...sen beni... | ben
erür] D30vl4...beni sen... | hakîkat benven emdi yüsuf şıddîk K30vl6...sen benüm bilgil... | ben erür
men hakîkat yüsuf şıddîk A22vl5...sen benüm bilgil... | ben erürven hakîkat yüsuf... MK29v2...benüm
sense aglağıl|ben erürven hakîkat yüsuf şıddîk M44/11...idügim... | men erür men hakîkatde
yüsuf... || 13...oğh benven emdi] D30vl5...ishäk dalu deyür emdi K30vl7...halîldür bilig tahkik |
...zebîh deyür...A22vl6...durur tahkik | ishâk zebîh deyür emdi MK29v3...oğh deyür emdi M44/12
...halîli erür tahkik | ...ishâk zebîh deyür emdi || 14 melik...] D30vl6 melik bu sözi işidüp boldı
mağmüm K3İri...anı işitüben oldı...A23rl..anı işitüben... | ...bilümedim MK29v4 melik anı işidüp... |
bundan ögden bu ahvâli bilümedüm M44/13 mâlik anı işidüp oldı mağmüm | ...mugdan ögden
bilümedim || 15 şıddîkımdan...kaldum | peyğambemi...] D30vl7 şıddıkdan... | peğamberi bendelige
satdım...K31r2...ayruluban...kaldım | peğamberi...satdım emdi A23r3...ayruluban...kaldum |
peyğamberi...satdum...MK29v5 peyğamberi bendelüge şatdum emdi M44/14...peyğamberi...satdum...
|| 16 âh dirîğa...] D31rl ey dirîğa eğer ben bilsem idim K30v3 ey dirîğa eğer evvel bilsem idi | ben
seni kaçan satğay idim A23r3 ey dariğa eğer ewel...idüm | ...satğay erdürn MK29v6 ey...ben bilsem
idüm | ...şatar idüm M44/15...ben evvel... | ...bunda satar... ||B31vl...iletkey idim] D31r2...ilete idim
K30v4 âzâd eyleyüben atağa ilte idim |' ale’d-devâm kul olaydım...A23r4...eylep atağa ilter erdüm |
‘ ale’d-devâm kul ola idim ben saga MK29v7...ilter idüm | ...kulug ola idüm saga emdi M44/16...ilter
idüm | ...ola idüm saga... ||

298
B31v2 yüsuf aydur bu kez iş andan keçdi
tegri takdîri ol tedbîri şaşdı
B31v3 beşaretc âciz kaldı bellü uçdı
hak emrine kul râzî vermek kerek emdi

B31v4 melik aydur yüsufa ayâ şıddîk

kızım var oğlum yokdur bilgil tahkîk
B31v5 benüm üçün bir duc â kılğıl bayık
hîç gûmâsız senig duc âg kabül emdi

B31v6 yüsuf nebî el kaldurdı duc â kıldı

hâlık anıg duc asm kabül kıldı
B31v7 yigirmi törüt oğul aga rüzî kıldı
her birisi dewlet iyesi olur emdi

B31v8 melik bu kez yüsufa gene şordı

seni bağa satğanlar kimler idi
B31v9 neşe satdı beyle uçuz verdi
bu ahvâli beyân kılsag bilsem emdi

2..
.takdîri...] D31r3...takdîri oldı tedbîr şeşdi K30v5...aydı bu kez bu iş andan... | tegrinürj takdîri ol
tedbîr şeşdi A23r5 tegrinig takdîri ol tedbîr şeşdi MK29v8...kul tedbîrin hemän şaçdı M44/17 tegrinig
hükmi oldı tedbîr şaşdı || 3...uçdı | hâk...] D31r4...bellü uçdu K31r6 beşâretlerğa...bellü uçdı A23r6
beşâretler...bellü uçdı | emrine kul...MK29v9...bellü uçdı | ...boyun vermek kerek...M44/18...belâ
uşdı | ...mutî' olmak kerek... || 4 melik... | ...tahkik] D31r5 andan melik aydur yüsufa... | ...bayık K31r7
anda melik aydur... | ...kızım vardur.-.bilgil bayık A23r7 andan melik duğar aydı ayâ şıddîk |
...vardur.-.bilgil bayık MK29vlO andan melik aydur ayâ... | ...yok bilgil...M44/19 andan melik... |
...vardur...bellü bayık || 5...bayık | —du'ân...] D31r6 ve K31r8...tahkîk | ...du'ânırj...A23r8 du'âlar
kabül...MK29vll...içün...tahkîk|hem gümansız senüg...M44/20...tahkîk | ...makbul emdi||6... nebî...
| ...anıg...] D31v7 yüsuf el kaldurdı...K31r9 ve A23r9...du‘âsim kabül...M44/21...savçı. .. | ...yüsuf
du'âsm kabül... || 7...törüt...] K31rl0 yigirmi tört...A23rlO...dört... | ...devlet...M45/l ...dört... | ...devlet
issi olur... || 8...bu kez...gene... | ...bağa satğanlar...] D31r9...bu kez...yene... | ...mağa satanlar ...K31rl 1
...bu kez yüsufa... | seni bağa satdı anlar kimler idi A23rll...bu kez... | ...satdı anlar kimdür dedi
MK29vl4... bu kez... | ...şatanlar...M45/2 mâlik bu kez yüsufa... | ...satanlar kimler dedi || 9 neşe
satdı...] D31rl0 neşe sattı neçe böyle...K31rl2 nişe satdı nişe böyle ucuz...A23rl2...neşe böyle uçuz
verdi MK29vl5 nete seni bağa uçsuz verdi | ...ma'lüm kılsag bilsem...M45/3 ...nişe satdı nişe... | bu
esrarı beyân... ||

299
B3İVİ0 yüsuf aydur ben anı ayıtmazven
hakkı koyup bâtıl işe kayıtmazven
B3İVİ1 gammaz olup şeytân köglin bayıtmazven
bu perdânı açmayalım örtelim emdi

B3İVİ2 ayrulmaklık vakti keldi beyân bilgil

şafa körjlürji emdi emîn tutğıl
B3İVİ3 yüsufi kördim dep hîç sözlemegil
emânet bu râzımnı sakla emdi

B3İVİ4 andan sogra kanzafer fikr kıldı

yüsufi alduğma pişmân oldı
B3İVİ5 hazînede altun kümüş hîç kalmadı
meğer ol hayr kıla deyür emdi

B3İVİ6 yüsuf aydur şah buyursa emr kılsa

hazîne-dâr hazîneye nazar kılsa
B32rl ne kalmış hazînede varıp körse
kelip şâha haber verse deyür emdi

||10...ben anı... | hakkı koyup...] D31rll...anı ben... | hak işi koyup bätıl...K31r!3...ben anlara
temezven A23rl3...anlan aytmazven M45/4...aytumazven | ...kaytumazven || ll...köglin...] D31rl2
...köglün...K31rl4 köglüg...A23rl4...köglûni... | perdâni—örtem emdi MK29vl7...şeytän kögül... |
...açmayalım örtelüm emdi M45/5 ğammäzlıkdan şeytan köglün bayıtumazven | bunda ol sım açmam
örtem...|| 12...ayrulmaklık... | şafa...] D31rl3...aynlmaklık... | şafa köglüg anıt emin tutğıl K31rl5
köglügi sen bu iş üzre tutğıl A23rl5...bilgil beyân | köglini sen bu iş üze şäfi tutğıl MK30rl
ayrulmak... | ...köglüni sen hoş tutğıl M45/6 aydı sen hatırım râzî tutğıl || 13 yüsufi...] D31rl4...
kördüm deyü sözlemegil K31rl6...deyûben sözlemegil | emânetdür...saklag emdi A23rl6...deyü
sözlemegil | emânetdür bu râzımı...MK30r2...kördüm deye sözlemegil | ...razımı şakla...M45/7...deyü
söylemegil | ...esrarı sakla... || 14...kanzafer...] K31rl7 ve A23vl...ol kanzafer...M45/8...ol katfır fikr
... | ...pişîmân oldı || 15...kümüş... | ...meğer ol...] K31vl ve A23v2 meğer yüsuf |ıayr...MK30r4 ol
meğer ol hayr kılsa deyür...M45/9 müflis muhtaç beyle biz kalduk emdi|| 16...emr kılsa...] D31rl7 ve
K31v2...emr eylese A23v3...emr ile M45/10...sultânum emr kılsa | ...nazar salsa||B32rl ne kalmış...
varıp... | ...verse...] D31rl8...banp... | ...verse...K31v3 ne kalmışdur hazînede varup...A23v4 ne
kalmışdur hazînede varur körse MK30r6 hazîne-dâr ne kalsa varup körse | kelüp...M45/l 1 ne
kalmışdur varup... | ...sağa... ||

300
B32r2 andan' azîz hazîne-dâra emr kıldı
hazînede ne kalmış körgil dedi
B32r3 hazîne-dâr hazîneye ta' cîl vardı
hazîneni tolu mâl körer emdi

B32r4 hazîne-dâr sewünüp kerü keldi

bu ahvâli muştıladı beyân kıldı
B32r5 ' azîz işitüp bu işe hayrân kaldı
bu ahvâli' acebler dağlar emdi

B32r6 andan' azîz hazîne-dâra

w haber
w sordı
bu arada ne ma‘ nî vardur dedi
B32r7 hâli olmuş hazîne nete toldı
bu kerâmet bu bereket kandan emdi

B32r8 hazîne-dâr aydur bu sim bilümesven

hîç ma'nîden endîşe kılumasven
B32r9 bu ahvâli hîç kimseden bilümesven
bu sim bu oğlan yigrek bilür emdi

2...hazîne-dâra...] D31vl...iıazîne-dârğa... | ...kalmış varup körgil dedi K31v4 ‘azîz hazîne-dânna... | ...
kalmışdur A23v5 hazîne-dârğa... | ...kalmışdur körgil... MK30r7...dedi M45/12...lıazîneye hâzır keldi
|hazînenig ahvâlin körüp bildi || 3...vardı | ...tolu mâl körer...] D31v2...keldi | ...dolu mâl kördi...
A23v6 hazînesin dolu...MK30r8 hazîneye var hazîneye ta'cîl kelgil | hazînede tolu...M45/13 tez
yûgıüp mâlikge haber verdi | Ijazînede tolu mâl kördüm emdi||4...kirü...] D31v3...yene...A23v7...
sevnüben... |...ahvâl. „MK30r9...sevünüp... | ...melikge muştıladı || 5...işitüp...] D31v4...işidüp...K31v7
‘ azîz anı işitüben... | bu işleri ‘ acebleyü darjlar...A23v8...anı işitüben... | bu işlere ‘ acebleyü...
MK30rl0...anı işidüp hayrân... | ...tarjlar (M’de yok) || 6...hâzîne-dâr haber... | ...ne ma‘nî vardur dedi]
D31v5...hazîne-dârğa sordı|...ne ma'nî ne iş var dedi K31v8 ‘azîz hazîne-dânna... |uşbu arada...
A23v9 ‘azîz hazîne-dârğa... | ...ne hikmet vardur dedi MK30rll...l]azîne-dârdan haber şordı | ...dedi
(M’de yok) || 7...toldı... | bu kerâmet bu bereket...] D31v6...doldı... | bu bereket bu kerâmet...K31v9...
hazînemiz nete doldı A23vlO...ljazînemiz nete doldı MK30rl2...yene toldı | bu bereket bu kerâmet...
(M’de yok) || 8...bilümesven | ...kılumasven] D31v7...bilümezven | ...kılumazven K31vl0...bunı
bilümezven | hîç bir ma‘nâdan...kılumazven A23vll...bu ahvâl bilümezven | hîç bir ma'nâdan...
kılumazven MK30rl3...aydur ben sim bilmezven | ...kılumazven (M’de yok)||9...kimseden
bilümesven] D3 lv8...kimesne kılumazven K31vll...bulumazven A23vl2...ahvâl...bilümezven
MK30rl4...hîç ma'nîden... | ...sim ol oğlan...(M’de yok) ||

301
B32rl0 yüsuf aydurc azîze ayâ sultân
benüm mevlîm vardur uluğ sübhân
B32rll andandur cümlesi uşbu ihsan
yoklan bar kılmak aga geges emdi

B32rl2 bayık bilgil andandur buc inayet

fazl birle ol kılur bu keramet
B32rl3 ben aga telim kılam şükr ü minnet
sağa hîç minnetüm yoktur emdi

B32rl4 hazîne-dâr aydur ben varur idim

yüsufug katında durur idim
B32rl5 kökden kuşlar iner idi körer idim
âdem bigin yüsufla sözleşür emdi

B32rl6 aydurlar yâ yüsuf bu kez körgil

kıymetig neçe olur bu kez bilgil
B32vl hâlıkıg hükmüne rızâ vergil
müdâm aga sığınğıl sen derler emdi

10..
.aydur azize... | ...mevlîm vardur...] D31v9...mevlüm bardur...K31vl2 ve A23vl3...aydur ol
azîze... | benim edgü mevläm vardur kadir sübhân MK30rl5 benüm mevläm var durur ulu sübhan
M45/14...bir mevlüm... || ll...bar...] D3İVİ0... bay kılmak...K31v!3 hem andandur... | yoklan var
kılmak...A23vl4 hem andandur...MK30rl6 ve M45/15...var kılmak... || 12...bayık bilgil... | ...ol kılur...]
K3İVİ4 bayık bilig andandur... | ...uşal kılur...A23vl6 bayık; bilirj... |... uşal kılur...M45/16 bayık
bildüg... | ...kuldur bu...|| 13...telim kılam...] K31vl5...telim kıluram... | saga zerreçe minnetüm
yokdur...A23vl5 bayık aga telim kılur men... | ...zerreçe...yokdur...MK30vl... yokdur...M45/17 sizlere
hîç minnetüm... || 14 yüsufug...idim|| D3İVİ3 yüsufing...durur erdim K3İVİ6 ol hazîne-dâr... | pes ol
yüsufug...A24rl bu Ijazîne-dâr... | pes ol yüsufhıg katında körür idüm MK30v2...varur idüm | bu
oğlanug katında durur idüm (M’de yok)|| 15...iner idi...idim | ...yüsufla sözleşür...] D3İVİ4 ...iner
erdim körer erdim | ...yüsuf birle söyleşür...K31vl7...yüsuf sözleşür...A24r2 âdem kibi yüsuf sözler
emdi MK30v3...indi közüm kördüm | âdem iken anıg ile sözler emdi (M’de yok)|| 16...yüsuf bu
kez... | kıymetig neçe olur...] D3İVİ5 kametig bahâgı bu...K32rl...yüsuf sen bu kez... | kıymetigi
bahâgı bir kezin bilgil A24r3 kametigni bahâgnı bu kez...MK30v4 aydur...körgil kel | ...bahâgı bu kez
bilgil (M’de yok) || B32rl ...vergil | ...sen derler...] D31vl6...vergil | ...sığınğıl derler emdi K32r2 ol
halkıg hükmüne sen rızâ vergil A24r4 ol halkıg...MK30v5...râzî olğıl | ...sığınğıl deyür emdi (M’de
yok) ||

302
B32v2 bundan ögden közküye bakdug midi
közküde körküg körüp aydug midi
B32v3 ben satulur kul olsam dedüg midi
benüm bahâm kim tegürür dedüg emdi

B32v4 bahâgı ne idigün bildüg mü der

takdir neçe idigün kördüg mü der
B32v5 ne bahâya satdılar kördüg mü der
on sekiz yarmakğa satıldug emdi

B32v6 bu kez körgil kıymetig neçe oldı

halik sağac inayet neçe kıldı
B32v7 dökenmiş mâl hazîne neçe doldı
hälıkğa şükr ü sipâs kılğıl emdi

B32v8 andan şogra yüsufac azîz sordı

hürmeti kadri neçe bayık bildi
B32v9 elin alıp züleyhâya teslîm kıldı
bu mübarek oğlançukdur sakla emdi

B32vl0 yâ züleyha bu oğlana hürmet kılğıl

kadri uluğ aga lâyık ‘ izzet kılğıl
B32vll benden aga artuk hürâmet kılğıl
bu bizüm oğlanumız olsun emdi

.közküye...
2.. | ...bakdug mıdı | ...körküg...aydug midi] D31vl7...közküge bakdug mı | ...körkünig
okudug mı K32r3 körküg körüp ‘ aceb kıldug emdi A24r5...bir közküye bakdug mudi | közkü içinde
körküg körüp aydug mu idi MK30v6...bakdug mu | közküden közig körip okımadug mu (M’de yok) ||
(3 ve 4 D, K,A,MK ve M’de yok || 5 ne bahâya...] K32r4 az bahaya kıymetig buldug mıdı MK30v7 az
bahaya kıymetig buldug mu | ...yarmakka şatıldug mu (A ve M’de yok)||6...ne oldı | ...‘inäyet...]
D32r2...neçe boldı K32r5...‘inäyeti...A24r7...kametigni neçük oldı | ...neçük kıldı (M’de yok)||7...
neçe doldı | hälıkğa...] D32r3...yene doldı | hälıkka...K32r6 ve A24r8 ol hälıkğa...MK30v9 tükenmiş
mäl...neçe toldı | hälıkka... || 8 andan...yüsufa... | ...hürmeti...] D32r4 andın... | ...hürmetin kadrin bu
kez bildi K32r7 ve A24r9...ol yüsufa...K32r7, A24r9 ve M45/18 hürmetni kadrini bu kez bildi
MK30vl0 andan yüsufi ‘azîz şordı | hürmetin kadrin bu kez bildi||9...zûleyhâya teslîm... | ...
oğlançukdur...] D32r5...oğlançuk kadrin sakla emdi K32r8...züleyjjâ teslîm... | ...oğlançukdur deyür
emdi A24rl0...oğlançuk sakla...MK30vll...alup...M45/19...oğlançukı...|| 10...oğlana...] M45/20...
oğlannı hürmet kılğıl | gayet ulu aga...A24rl l...oğlanğa... | ol kadri uluğ lâyık aga ‘ izzet...MK30vl2...
oğlanğa...|| 11...artuk hürâmet... |bu bizüm...] D32r7...artuğrak hürmet... | ...bizüm oğlanımız...
K32r9...artuğrak ‘izzet... | bizüm oğlanumuz olsun deyür...A24rl2...hünnet... | bizüm bu oğlumuz...
MK30vl3...artuğrak hürmet... | bizûm...M45/21...artukrak ta'zîm kılğıl | bizim bu oğlumuz olsun... ||

303
B32vl2 c azîz sözin züleyhâ yânı laldı
yüsufı ağırladı hürmet kıldı
B32vl3 üç yüz altmış dürlü ton eyledi
her künde bir dürlüsin kiyer emdi

B32vl4 yüsuf aydur bu iş nete reva ola

bu tonlar reva mıdur yâc ni kula
B32vl5 uşbu işi kamular ma‘ yüb kıla
bu tonlarıc azîz dahi kiymez emdi

B32vl6 züleyhâ aydur bu tonlar sen kiyüg der

kiydügügic azîz dahi reva körer
B33rl uşbu tonı hakîkat ol buyurur
kaçan kiysen nürc ala nür olur emdi

B33r2 kendü elin yüsufui) başm tarar

yincü mercân birle bağlap saçm örer
B33r3 velâkin nefsinde kitdi karâr
c ışkı yeğdi hîç şabn kalmaz emdi

B33r4 züleyhâ yüsuf körkin kıyâs kıldı

bî karârc âciz olıp miskîn oldı
B33r5 c âkıbet ol yüsufac âşık oldı
kün keldükçe her demc ışkı artar emdi

.sözin...yara
12.. kıldı] D32r8... revâ kördi K32rlO...sözi...kabül kıldı A24rl3 ...sözni züleyhâ revä
kördi MK30vl4...züleyhä revä kabül kıldı M46/l...revä kördi|| 13...dürlü ton eyledi | ...kiyer emdi]
D32r9...päreden ton eyledi | ...kiydürür emdi K32rll...şeyden ton eyledi | ...bir dürtüsün kiyürür...
A24rl4...dürlü işden {on eyledi MK30vl5...kiydürür... M46/2...elvän ton... | ...kiydürür... || 14...nete
revä... | bu tonlar...] D32rl0 bu ton kiymek...K32rl2...neçük revä... | uşbu tonlar... A24rl5...aydı uşbu
neçük revä... | uşbu tonlar...M46/3 mundak tonlar... || 15...mağyüb kıla] D32rll...ma‘yüb...K32rl3...
işirji kamular... | ...‘azîz dağı...A24rl6...işigni kamular ‘ayb kıla | ...dağı ...M46/4...kamulara ma'yüb
ola | ...dağı... || 16...tonlar sen kiyürj der | ...dahi revä körer...] D32rl2 tonlamı sen kiygil dedi | ...dağı
revä kördi K32rl4...bu tonları kiygil... | kiydügini...dağı revä...A24vl...tonlan kiygil deyür |
kiydügirjni...dağı revä körür MK31rl züleyljä bu tonları kiygil deyür M46/5...arjlağıl sen ayä dildär |
kiydügürjni... ||B33rl...buyurur] D32rl3...buyurdı K32rl5 ve A24v2...tonnı hakîkatde... MK31r2 bu
tonları hakîkat ol buyurdı | kaçan kiyseg...M46/6 bu tonları hakîkatde ol... || 2...başın...] K32rl6...başnı
...MK31r3...tarar... | incü mercän...M46/7...eliyle yüsufug başm tarar || 3...nefsinde...] D32rl5...
nefsindenşabn kitti karâr K32rl7 ve A24v4 veläkin kendü nefsinden...MK31r4... nefsinden... |
‘ ışkından hîç şabn...M46/8 uşal hälde cänmdan kitdi... | ...yegdi aşlä şabn... || 4 körkin... | ...olıp miskîn
oldı] D32rl6...bolup miskîn oldı K32rl8...körkni... | ...olup miskîn kaldı A24v5...olup miskin kaldı
MK3 lr5...körkin kıyâsı kalmadı | ...olup hayrân kaldı (M’de yok) ||

304
B33r6 züleyhâ hâlden düşdi anda kedin
bir sâ‘ at körmese yüsuf yüzin
B33r7 şabn kalmaz ağlamaz kimse sözin
ne sözlese yüsuf deyü sözler emdi

B33r8 ba'd-ezân teninden kan aldurur olsa

haccâm anıg tamarma neşter ursa
B33r9 c ale’l-hâl kam akıp yere tamsa
yer üzre yüsuf atı yazulur emdi

B33rl0 müdâm eğer kökler tapa nazar kılsa

kök yüzinde ulduzlar körer ise
B33rll hemân-dem yüsuf aga bakar ise
ulduzlar hem yüsuf deyü sözler emdi

B33rl2 uşbu hâlde bî karâr bî-hod oldı

ahvâlin yüsufa zähir kıldı
B33rl3 sewünüben yûsufog elin aldı
elin tutup put-hâneye kirer emdi

6 züleyhâ hâlden... | ...körmese...] D32vl ol hâlde...K32v2...ol hâle düşdi andın kezin | ...körmez erse
...A24v7...ol hâle düşdi... | ...körmez erse...MK31r7 uşol hâle düşdi anda közin M46/9 müşkil hâlde
düşdi... | ...sâ'atge körmese... || 7 şabn kalmaz...kimse...] D32v2 şabr kılmaz dirjlemez...K32v3... hîç
kimse...A24v8 şabn tegmez...hem kimse...MK31r8...yüsuf sözler emdi || 8...aldurur olsa | ...neşter
ursa] D32v3...aldursa K32v4...aldursa A24v9...neşter salsa MK31r9 ba'zılar aydur teninden kan
aldursa | ...anurj tamanna...M46/ll...aldursa | ...nişter ursa||9...kanı akıp yere... | ...üzre...atı...]
D32v4...kanı bırakup yere inse | yer üze...adı...K32v5...kan akuban yere inse | ...yazılur emdi
A24vl0...kan akuban yere inse | yer üze...MK31rlO...tamsa | ...yüsuf deyü yazılur...M46/12...akup
yere tamsa | ...adı...|| 10...tapa... | ...yüzinde ulduzlar...] D32v5...üze... | ...yüzünde yulduzlar...K32v6...
yüzünde yulduzlar ...A24vll...eger körjül tapa... | ...yulduzlar körür erse MK3İril...köklere nazar
kılsa | yulduzlan körer erse M46/13 her zamânda kökler... | ...ulduzları körer ise|| 11...bakar ise |
ulduzlar hem...] D32v6... kelür ise | yulduzlar...K32v7...yüsuf anıy öyine kelse | ol yulduzlar yüsuf
deyü...A24vl2 hemân-dem yüsuf anıg ögine kelse | ol yulduzlar yüsuf...MK31rl2...aya kelür erse |
yulduzlara yüsuf deyü... M46/14...anda kelür ise | ulduzlar yüsuf deyü... || 12 ahvâlin...] D32v7
ahvâlni...K32v8 uşbu hâlde karan bî-ljod... | ahvälni hep yüsufa...A24vl3 ahvälni hep yüsufa...
MK31rl3...bî-karâr bî-hoş oldı M46/15 pes ol hâlde bı-karâr... | ahvälni yüsufa izhâr kıldı || 13...
yüsufug... | elin tutup...] D32v8... yüsufmg... | elin alup...K32v9 sunuban...elni aldı | ...put-hâneye
kirür...MK31rl4 şunuban... | elin alup...M46/16 şunuban... | ...alup... ||

305
B33rl4 aydur yâ şanem hacet neden oldum şarja
bu oğlan läyıkdur yavlak baga
B33rl5 bu kez meded diler men senden yaga
bu oğlannı baga mutîc kılğıl emdi

B33rl6 yalvarur şaneme kop zan kılur

zîrâ mihri ğâlib olıp şabn varur
B33vl hatırından kalmadı 'aklı varur
nâ-çâr olup şaneme yalvarur emdi

B33v2 anı kördi yüsuf nebî duc â kıldı

şanem smdı uşandı on pare oldı
B33v3 hâlıkdan şaneme emr keldi
yûsuf mürsel nebîdür tep sözler emdi

B33v4 züleyhä hälık şunc ı kördiyse

şanemden uşbu haber keldiyse
B33v5 şanem sözlep mundağ haber verdiyse
bu ahvâli yüsufa sorar emdi

14..
.neden... | bu...] D32v9...ben... | uşbu...K32vlO...häcet-mend oldum saga | uşbu oğlan lâyık
durur...A24vl5...häcet-mendin oldum saga | uşbu oğlan...MK31rl5...şanem häcetlü oldum saga|...
yavlak läyıkdur barja M46/17 aydur şanem häcet-mend oldum... | uşbu oğlan lâyık erür yavlak baga
|| 15 meded diler...] D32vl0...meded kılğıl sen benden yağa K32vl 1 recäm şendin durur meded kılğıl
baga A24vl6 recäm şendin durur meded kılğıl maga MK31rl6...meded kılğıl benden yaga | ...oğlanı...
M46/18...meded kılavergil benden yaga|| 16 zîrâ...] D32vll zîrâ ki mihr ğälib şabr kdur K32vl2ve
A25rl yalvaruban... | zîrâ ki mihri ğälibdur şabnn alur MK31rl7...çok zän kılur | zîrâ ki mihri aga
ğälib olur M46/19...Oİ şanemge zän eyler | zîrâ ki ‘ışkı ğälib şabn avlar||B33vl...varur | ...şaneme...]
D32vl2...yüsufa...K32vl3...varar M46/20 hätınnda kalmadı kizli esrär | ...putına yalvarur... ||2 anı
kördi... | ...uşandı...] K32vl4 anı köre... | ...uş anda on päre...A25r3...köre... | ...şmdı...MK31vl...körip
... | ...şmdı...M46/21...yüsuf savçı... | ...ol päre oldı||3...nebîdür tep...] D32vl4...nebî dep...K32vl5
halli hâlıkdan... | yüsuf mürsel nebî dep...A25r4 celîl halliden... | ...nebî deyü sözler... MK31v3...nebî
deyüp sözler emdi M47/l...şanemğa... | ...nebî dep sözler...||4...şun‘ı kördiyse | şanemden...] D32vl5
...şun'ın kördi ise | şaneme uşbu horluk keldi ise K32vl6 ol züleyhä...şun‘ın... | hem şanemden...
A25r5 ol züleyhä şun'ını kördi ise | hem şaneme uşbu...MK31v4...hâlıkdan şun‘ı kördi erse | şaneme
uşbu...keldi erse (M’de yok) || 5...mundağ...verdiyse | ...yüsufa...] D32vl6...sözlep haber verdiyse
K32vl7...sözlep bu haberi... | ...ol yüsufa şorar A25r6...bu haberi berdi ise | ...ol yüsufa şorar...
MK31v5...sözlep bu haberi verdi erse | ...yüsufa sözler emdi (M’de yok) ||

306
B33v6 züleyhâ aydur yâ yüsuf bu iş neden oldı
bütün şanem on pâre neden oldı
B33v7 yüsuf aydur bunı balık dilemedi
buc ameli tegri sewmez bilgil emdi

B33v8 züleyhâ aydur uşbu işc aceb durur

ol halik bu şanemi nete körür
B33v9 bu şanem bu horlukğa nete erür
şanem ewde örtüklü durur emdi

B33vl0 yüsuf aydur sübhânım kâdir durur

barça hâlde kul üzre hâzır durur
B33vll bâtın işler cümle arja zâhir durur
her kim kayda kılduğm körer emdi

B33vl2 züleyhâ aydur emdi eyle oldıysa

hâlıkdan bize kirü meded kelse
B33vl3 bayağı dek şanem dağı bütün olsa
yâ yüsuf sen dileseg olur emdi

6 züleyhâ... | bütün şanem...] D32vl7 aydur bu hâl sanemden bir ün keldi | bütün iken...K33rl aydur
aya bu hâl... | bütün ikende...A25r7 aydur yâ yüsuf bu hâl neden... | bütün iken on pâre...MK31v6
aydur yâ yüsuf... | ...neden oldı M47/2...sorar bu hâl neden keldi | bütün iken ol pâre neden oldı || 7...
dilemedi... | bu 'âmeli...] D33rl...eyle kıldı | bu 'ameli dilemedi senden emdi K33r2...eyle kaldı | bu
‘ameli dilemedi hälık senden emdi A25r8...bunı böyle hälık kıldı | bu 'ameli dilemedi şendin emdi
MK31v7...aydur ol hälık öyle kıldı | bu 'amelleri dilemedi senden emdi M47/3...hälık eyle kıldı | bu
işni dilemedi senden emdi || 8...durur | ...körür] D33r2...dedi | ...kördi K33r3...uşbu şanemi
nete...A25r9 ...uşbu şanemi...(M’de yok) || 9 bu şanem... | ...durur emdi] D33r3 şaneme bu horluk nete
oldı | ...deyür emdi K33r4 hem bu şaneme bu horluklar nete oldı | ...örtüklüdür deyür...A25rlO hem
şanem bu horluklar nete olur | ...evden örtüklü durur deyü körür emdi MK31v9 şanem bu şakarluğa
nete kaldı | ...evde örtülü...(M’de yok) || 10...kul...hâzır durur] D33r4...kullar...nâzır durur K33r5...ol
sübhânım kâdirdür | barça işde kullar üzre...A25rll...ol sübljâmm kâdirdür | barça işler kullar
üze...MK31vlO her kim kula kılduğm köre durur (M’de yok) ]| 11 ...bâtın... ] ...kıldığın...] K33r6
bâtıl... | ...kılduğını... A25rl2 bâtın... | ...kim kılduğını körür...MK31vll bâtıl işler... | ne işler cümlesin
körer emdi (M’de yok) || 12...oldıysa] D33r6...eyle olsa K33r7 ve A25rl3 ol züleyhâ...eyle olsa | hak
hâlıkdan bize kirü...MK31vl2...öyle erse | ...meded kirü keldi erse M47/4...eger eyle oldı
ise | ...meded kelse || 13...dağı... | olur emdi] D33r7...kirü... | olsa emdi...K33r8 ayâ yüsuf ...dilerserj
...A25rl4 ayâ yüsuf sen...deyür emdi MK3lvl3...dek kirü bütün olsun M47/5...dahı... ||

307
B33vl4 korkaram put-hâneyec azîz kirer
sanemi on pare olmış körer
B33vl5 bu ahvâl neteligin bize şorar
kerekmez kim seni suçlu bile emdi

B33vl6 oluk sâc at yüsuf nebî duc â kıldı

mücibden icâbet kabül oldı
B34rl şanem ol dem bayağı dek bütün oldı
züleyhâc acâyibe kahır emdi

B34r2 andan şograc âşıklık eşer kıldı

kün keldikçec ışkı dağı beter oldı
B34r3 begzi şoldı uykudan mahrüm kaldı
yemek üçmek kayğusı kitdi emdi

B34r4 bunı işitüp bir künc azîz özi keldi

bu ahvâli tabîbe zähir kıldı
B34r5 sewünüben hâtunnıg elin aldı
tamann tutup rencin sorar emdi

14 korkaram...] D33r8 korkarven...K33r9 korkaram ben... |uşbu şanemi...bolmış körer A25rl5

korkaram ben... | uşbu şanemi...körür MK3İVİ4 korka men büt-häneye... | ...bolmış köre M47/6...büt-
hâneye mâlik kirer | ...ol päre olmış anı körer || 15 bu ahvâl...] D33r9 ahvâl neteligin...K33rlO ahvâl
neteligin ol bize... | kerekmez seni suçlu... A25rl6...ol bize şorar | kerekmez kim seni...MK31vl5
ahvâlin neteligin bize şora | kerekmesin kim seni şuçlu...M47/7 bu ahvälirj neligin bizge
sorar | kerekmez kim bizni suçlu... || 16 oluk sâ'at... | mücibden...kabül oldı] D33rl0 ol sä'at... | ...'âcil
keldi K33rll ve A25vl hem mücibden...MK31vl6 ol sä'at...M47/8...yüsuf savçı... | tegriden icäbet
häşıl oldı||B34rl şanem ol...] K33rl2 şanem dağı bayağı tek bütün oldı | ol züleyl)ä...A25v2 ol
züleyhâ...M47/9 ol züleyhâ...||2...'âşıklık...] D33rl2...'äşık...K33rl3 anda şogra ‘äşıklıkı... | kün
keldükçe...MK32rl...keldükçe 'ışkı anug beter oldı M47/10...'ışklık... | ...dahi 'ışkı beter oldı||3
yemek üçmek...] D33rl3...içmek...K33rl4 yemeginig kayğusı kitdi emdi A25v4...begzi soldı... |
...içmek...MK32r2...içmek cümlesi kitdi...M47/ll... içmek...||4 bunı...] D33rl4 meğer bir kün 'azîz
hâzır keldi K33rl5 melik bir kün 'azîz anda hâzır keldi | bu ahvâli tabîbleri...A25v5 meğer bir kün
'azîz anda Ijâzır keldi | ...ahvâl tabîblerden... MK32r3 meğer bir kün züleyhâ 'azîze...M47/12 meğer
bir kün 'azîz aga hâzır keldi | bunıg hâlin tabîbe izhâr kıldı||5 sewünüben...] D33rl5 tabîb sundı
hâtunnıg...K33rl6 tabîb sewünüp hâtunıg elni aldı | tamamı tutup rencin şorar..,A25v6 tabîb sunup
hâlıknıg elin aldı | tamann tutup rençukm şorar emdi MK32r4 zâhirin tutuban tabîbe şordı | züleyhâ
rencin şorar...M47/13 tabîb şunup züleyhâ elin aldı | ...rencin anıg sorar... ||

308
B34r6 aydur bundan sâ’irlık hîç bulumasven
bu rencîye dermân nedür bilümesven
B34r7 bunug rencin ben zâhir kılumasven
hakîkatc âşıklık kâr kılmış emdi

B34r8 züleyhä aydur' azîzden keyd kılur idi

c azîz anıg ne idügin bilmez idi
B34r9 rene neden idügin aymaz emdi
remz birle tabîbe bildürür emdi

FAŞL
Fi-BEYÄN DÂYE SÖZLERİ

B34rl 1 züleyhä bir kün yatup durur idi

bir däyesi var idi ahväl sordı
B34rl2 aydur hätun saga bu häl neden keldi
ne ma' nîden bu hâle düştüg emdi

B34rl 3 yâ köz-bânu ne sebebden hätırug tar

cemâlig sarğardı ne ğuşşag var
B34rl4 rencig benden yuyutmağıl kılğıl zâhir
hâlig za'îf vaktig bı-hüb olmış emdi

6 aydur... | ...rencîye...] D33rl6 aydur bunda aynluk bilmesven | ...rence...K33rl7...bunda hîç şabrlık
bulumasven | uşbu rence...nedür...A25v7 bunda şayruhk bulmasven | uşbu rence...nedür... MK32r5...
bunda şabrlık bilümesven | bu züleyxaya hîç dermân bulumasven M47/14...bunda şayrulık bilûmez
men | bu rence bir ne dermân bilûmez men||7... 'âşıklık...] D33rl7 ‘ışklık kâr kılmış...K33vl uşbu
rence hergiz zâhir... | hakîkatde ‘ışklık kâr kılmış... A25v8 uşbu rence hergiz zâhir... | hakîkat ‘ışk kâr
kılmış...MK32r6 burencîdûr zâhir kılumasven M47/15...bunıg rencin hîç zâhir kılumaz men | ...'ışklık
kâr kılmış...||8 züleyhä... | ‘azîz...] D33vl züleyhä ‘azîzden keyd idi | ‘azîz anı ne deyesin bilûmedi
K33v2 ol züleyhä ‘ azîz üze keyd idi | ‘ azîz aga ne deyesin bilûmedi A25v9 ol züleyhä ‘ azîz ûze keyd
idi | ...ne deyesin bilûmedi MK32r7 ‘ azîzden züleyhä gümân kıldı | tabîbe ne deyesin bilûmedi (M’de
yok) || 9 rene neden...] D33v2 tabîbden rencin pinhân kılumadı K33v3 ve A25vl0 tabîblere rencin
pinhân kılumadı A25vl0...birle habîbğa...MK32r8 tabîbden rencin pinhân bilûmedi | remz birle...
(M’de yok) || 11...ahvâl sordı] D33v4...anı kördi K33v5...pes anı kördi A25vl2...anı kördi MK32r9...
idi aga şordı M47/17...uyur idi | ...idi anı kördi || 12 aydur... | düştüg...] D33v5 aydı hâtûn saga ne hâl
değdi | ...dûşdüg...K33v6...ayâ hâtûn saga ne hâl değdi | ne ma‘nâdan...düşdüg...A25vl3...ayâ hâtûn
saga ne hâl değdi | ...düşdüg emdi MK32rlO...neden keldi | ...dûşdûg...M47/18...ayâ hâtun...ne hâl
değdi | ...düşdüg... || 13...sebebden hätırug... | ...sarğardı...] D33v6...hâtımıg... | ...sarğaymış...K33v7 yâ
ked-bânu sebebdin hâtımıg tar | ...sarğaymışdur ne...A25vl4...sarğaymışdur ne...MK32rll...hâtıng
... | ...şarğarmış...M47/19 yâ ked-bânu ne... | ...sanğ olmış ne...|| 14...bî-hüb olmış...] D33v7...benden
yuyutmağıl kılğıl izhâr | ...nâ-hûb olmış...K33v8... bende yuyutmağıl kılğıl izhâr | ...nâ-hûb olmış...
A25vl5...yutmağıl klğıl izhâr | ...nâ-hûb olmış...MK32rl2...yaşurmağıl kılğıl izhâr | ...vaktig ne koyar
olmış emdi M47/20... yutmağıl kılğıl izhâr | ...nâ-hoş olmış... ||

309
B34rl5 züleyhâ dâyesine ahvâl söyler
ser-encâmın dâyesine zâhir eyler
B34rl6 kamulardan bu râzını yavlak saklar
bu râzımı sözlemegil deyür emdi

B34vl züleyhâ aydur uşal kenc ân kul oğlanı

ayâ dâye bilürmü sen sen anı
B34v2 bu ahvâle ol düşürdi bilgil beni
amg c ışkı beyle kıldı beni emdi

B34v3 dâye aydur bu hâl tegmeden saga

neşe hâlig demedüg ögden baga
B34v4 maşlahat iş eder idim senden yağa
murâdıg müyesser olsa emdi

B34v5 c âşıklık' âşıkğa belâ durur

ma' şükıg ârzüsı beyle durur
B34v6 ‘ âşık begzi kündin küne sola durur
tâkati kuvveti kalmaz emdi

.ahvâl
15.. söyler] D33v8...ceväb söyler K33v9 ve A25vl6 ol züleyhâ...cevâb...MK32rl3...cevâb
eyler | sımnı...M47/21...cevâb söyler] sırrın anda dâyesine... || 16...râzımı sözlemegil...] D33v9...
râzımnı zinhar sakla deyür... K33vl0...râzımnı yavlak sakla | bu râzımnı yavlak sakla deyür... A26rl...
rüzını... | ...zinhar saklar emdi MK32rl4...şaklar | ...râzını yavlak şakla deyür...M48/l ...râznı... | bu
esrâmı zinhar sakla deyür... || B34vl züleyhâ aydur...] K33vl 1 aydur uşal ken' anilik kul oğlan | ...sen
anı ‘ayan A26r2 aydur uşal ken'ânlik kul oğlannı MK32rl5 ...uşal ken'anlı kul...M48/l aydur uşal
ken'ânnıg kul... | ...sen emdi anı||2...bilgil beni] D33vll bilir] beni | ...‘ışkı hâlim böyle kıldı emdi
K33vl2...düşürdi bilgil beyân MK32rl6...‘ışkı beni böyle...M48/3...düşürdi bayık beni ||3...hâl
tegmeden... | nişe...] D33vl2...bu ahvâl değmeden... | ...neşe...K33vl3...bu bâlirj tegmeden şarja | ...sen
ögden baga A26r4...hâlin... | ...sen ögden baga MK32rl7...yetmekden saga | nete hälig... M48/4...
tegmeden bu hâl saga | ...evvel baga ||4...iş eder idim senden yağa | murâdıg...] D33vl3...eylesem
senden... | murâdmg müyesser ola deyür emdi K33vl4...uş eylem şendin yağa | senüg murâdug
ola...A26r5 maşlahatlu iş tilesen senden yaga| senig...ola emdi MK32vl bir maşlahat eder
idüm... | ...ola emdi M48/5 maşlahatlu iş kılardum ögden şoga | murâdıg meğer haşıl ola emdi || 5
‘âşıklık...] D33vl4 ‘ışklık ‘ışklara belâ durur | ...ârzüsı belâ durur K33vl5 bu ‘ışklık ‘âşıklarğa... |
dâyim ma‘şükıg...A26r6 bu ‘ışklıklara belâ durur] dâyim ma'şük ârzüsı... MK32v2...ahvâli böyle
durur | ...ârzüsı şöyle durur||6 ‘âşık begzi... | ...kalmaz emdi] D33vl5 ‘ışk nün künden küne... | ...
kuvveti kiter emdi K33vl6...soldurur | tâkati kiter kuweti...A26r7...kitüp kuvveti... MK32v3...künden
küne şola... (M’de yok) ||

310
B34v7 yâ köz-bânu ‘ ışklık geges olmaz
tabıbler ol derde dermân olmaz
B34v8 ‘ âlem hurrem olursa' âşık külmez
her dem ma' şük kayğusın dartar emdi

B34v9 züleyhâ aydı ey dâye rast aydursen

bağa maşlahatlu söz sözleyürsen
B34vl0 bu kün ki kün benüm üçün ne eylersen
yoksa beni uşbu rene ilter emdi

B34vll her ne iş buyursag am kılam

ben senig emrige mutî' olam
B34vl2 meğer bu rencimden râhat olam
başdağı muradıma erem emdi

B34vl3 dâye aydur telim mâl harâc kılmak kerek

c âşık kişi mâlın fedâ kılmak kerek
B34vl4 gazine mâlındın köglün kesmek kerek
' âşık erseg hazîne mâl dökgil emdi

.0İ derde...] D33vl6 yä ked-bânu... | ...ol dârüya...K33vl7 yä ked-bänu bu 'âşıklık genes... | hîç
7..
tabîbler uşal derde...A26r8 yä ked-bânu bu' ışklık... | hîç...uşal derde...MK32v4 yâ köz-bânu ‘ âşıklık...
| hîç tabîb bu derde...M48/6 yâ ked-bânu... | hîç tabîb o derde dermân bulmaz || 8...olursa... | dartar...]
D33vl6...olur ise... | ...kayğusın tartar...K34rl...kayğusmı dutar...A26r9...olur erse 'âşık... | ...kayğusu
...MK32v5...kayğusm tartar...M48/7...olur ise... | ...tartar... || 9...aydı ey... | ...sözleyürsen] D34rl...
aydur... | ...sözler sen K34r2...aydı ayâ...A26rll...aydur ayä dâye...MK32v6...aydur... |... maşlahat bir
söz sözlersin M48/8...aydur yâ dâye... | ...lâyık münâsib söz söyleyürsen|| 10 bu kün ki kün... | ...
uşbu...ilter emdi] D34r2 bu kün ki benüm... | ...bu renc...K34r3...beni bu rene öltürür emdi A26rl l...ne
eyleyürsen | ...beni bu rene öltürür emdi MK32v7 benüm içün bu künki kün ne... | ...beni bu renci
ilter...M48/9 bu kündin şog benüm... | yohsa beni bu rencü öltürür emdi || 11...buyursag...]
D34r3...buyursag...K34r4...buyurur iseg... | ...senig uşal rabbige...A26rl2...uşal rabbige mutî'...
MK32v8 her iş buyursag... | başdağı muradıma erem emdi (M’de yok) || 12 meğer bu... | başdağı...]
D34r4 ve K34r5 meğer kim uşbu rencden...K34r5...ben muradıma yetsem emdi A26rl3 megerem
uşbu... | ...yetsem emdi MK32v9...uşbu rencimden rähat bolam (M’de yok) || 13...telim mâl...'âşık...]
D34r5...'ışk... | ‘âşık erseg...K34r6...aydur mâlı harâc... | ...fidä kılmak...A26rl4...mäl hazîne kılmak
kerek | ...fidä kımak...MK32vlO...mäl fidä kılmak kerek M48/10...aydur mälıg isräf kılmak kerek || 14
hazîne... | ‘âşık erseg...] D34r6 mâl taratmak senden olmak kerek | ‘ışk iseg...K34r7 mâl nişâr kılmak
şendin olmak kerek A26rl5 mâl nişâr kılmak: senden olmak kerek | ...kişi mâl hazîne dökgil emdi
MK32vll mâlı taşarruf kılmak senden kerek | ‘âşık isen mâl hazîne kılmak kerek M48/11 mâl
mülketdin temâm kögül bezmek kerek | ‘ âşık iseg gazine mâllar... ||

311
B34vl5 hatun aydur yâ dâye râzî oldum
ben senit) pendûrje mukırr keldüm
B34vl6 malum mülküm cümlesin feda kıldum
benüm üçün ne kılur sen kılğıl emdi

B35rl dâye aydur binalar hâzır kelsün

saga lâyık bir sarây hâzır kılsun
B35r2 eyle ki kılsun kören hayrân kalsun
içic aceb dürlü nakş olsun emdi

B35r3 içine dürr ü mercân ferş döşesün

kızıl altun yığaçlar anda diksün
B35r4 budaklan erdügünden elvân olsun
yemişleri elvân elvân olsun emdi

B35r5 dürlü dürlü direkler anda diksün

bir neçe direklerc akik olsun
B35r6 bir neçe direkler billür olsun
bir neçesi dürr ü mercân olsun emdi

15 iıätun... | ben senit) pendüge...] K34r8 züleyha aytur aya dâye râzî oldım | ben senig bu ögütügi revâ
kördim A26rl6...ayâ dâye... | ...bu ögütünni revâ kürdim MK32vl2 züleyha... | ...senüg emrine mutîc
oldum M48/12 ...aya dâye... | ...ögüdige mukurr keldim || 16...cümlesin feda kıldum] D34r8...cümlesün
fidâ kıldım K34r9 ve A26vl...cümlesini fidä kıldım MK32vl3...içün ne kılarsıg kılğıl emdi||B35rl
dâye aydur...ljâzır kılsun] D34r9 ve M48/14...binâ kılsun K34rlO ve A26v2 ol dâye... | ...saray bina
kılsun M48/14 ...bina kılsun||2 eyle ki kılsun... | içi ‘aceb dürlü nakş...] D34rl0 eyle kılsun kim... | içi
dürlü 'aceb nakşlar...K34rl 1 uşal uşandağ kılsun kören ...A26v3 uşanduk kim kılsun...MK32vl5
kılsunlar körenler...M48/15 şöyle kılsun körenler... | içi dürlü münakkaş olsun... || 3...ferş döşesin |...
diksün] D34rll...firâş toğsun | ...tiksün K34rl2...dürlü mercan fîrâş döşesün | kızıl altundan...A26v4...
altundan...MK32vl6 içinde... | ...yığaşlar...||4...erdügünden...] K34rl3 budaklan her biri bir dürlü
olsun A26v5 butaklan her biri bir dürlü olsun MK32vl7 çevresinde budaklar elvan olsun M48/17
etrafında budaklan elvan... | ...elvan dürlü olsun... || 5...direkler...] K34rl4...direkleri... | ...direkleri pes
cakık...A26v6...direkleri... | ...direkleri anda ‘akîk...MK33rl...direkleri...M48/18...tirekleri... | ...
direkleri... || 6...billür olsun | bir neçesi dürr ü mercan...] D34rl4...billür...K34rl5 yene bir neçe direk
lü’lü’ olsun emdi | bir neçesi dürlü mercan...A26v7 yene bir neçe direkleri lü’lü’ olsun MK33r2...
billur olsun | neçe dürlü dürr...M48/19...yincü olsun | ...kızıl mercan olsun... ||

312
B35r7 ol direkler dibünde çıbık diksün
ol çıbuklar cümlesi alttın olsun
B35r8 direklerig arasında öküz kılsun
ol öküzler kümüşden olsun emdi

B35r9 şâf kızıl altımdan at eylesün

güher yâküt birle anı bezek kılsun
B35rl0 çevresinde telim dürlü yığaç diksün
yemişleri cümle altım olsun emdi

B35rll ol yığaçlar üstüne kuş kondursun

ol kuşlar tegmesi bir dürlü olsun
B35rl2 ol saray içi vaşfı beyle olsun
kamusı şandal gülden olsun emdi

B35rl3 ol sarayı bu şıfatlu eylesünler

tümen dürlü nakşlar bezesünler
B35rl4 dufarlarm sırça birle bezesünler
müşabihi altım kümüş olsun emdi

7..
.dibûnde...] D34rl5...arasmda...K34rl6 direkleriıj dübinde öküz olsun A26v8...direklerin dübine
çıbuk düksün | ...altundan olsun...MK33r3...dübinde şıbık olsun | ...şıbıklar cümle altun...(M’de
yok) || 8 direklerin...] D34rl6 direkler tübinde öküzler kılsun K34rl6 ol öküzleri...A26v9 direklemüıj
dübinde öküz... | ol öküz... MK33r4 ol direkler dübinde öküz diksün (M’de yok) || 9...anı...] K34rl7
ve A26vl0...atlar... | ...yâküt yincü birle bezek kılsun MK33r5 şâfî ... | ...birle bezek kılsun M48/20
şâfî kızıl... | ...yâküt yincü mercân bezeklesün|| 10 yemişeri cümle...] D34vl yemişleri altundan
olsun...K34vl ve A26vll...hem altundan...MK33r6 çevresine telim yığaş diksün | ol yığaşlar dübinde
altodan olsun emdi M48/21...dürüd yığaç olsun | ...elvân elvân olsun... || 1 l...üstüne kuş... | tegmesi...]
D34v2...üze Quşlar... | ...tekmesi...K34v2...üzesinde kuş kondursun | ol kuşlanrj dekmesi...A26vl2...
Özesinde... | ...kuşlanrj tegmesi...MK33r7...ağaşlar üzre Quşlar konsun | ol dekmesi bir...M49/l...
üzerine... | ol kuşlamnj değmesi... || 12...gülden] D34v3...böyle olsun | kamusı şandal güllâb...K34v3
ol sarâynır) içi...A26vl3 sarâynıg içi vaşfı olsun MK33r8 ol saraylar içi vaşfı böyle olsun | körenler
cümle hayrân olsun...M49/2...sarâyıg içi vaşfı... | ...şandal gülden olsun emdi|| 13...bezesünler]
D34v4...eylesünler K34v4...nakışlar ile bezesünler A26vl4...nakışlar eylesünler MK33r9...saraylar
bu... | ...nakş birle bezesünler...(M’de yok) || 14...birle... | kümüş...] D34v5...ile bezesünler | müşâbiğı
alttın yincüden...K34v5...sırça birlen bezesünler|müşabihi altun...A26vl5...sırça birlen bezesünler)
müşäbihi altun... MK33rl0 dîvârlann... | müşebbehesi kızıl altım olsun emdi (M’de yok) ||

313
B35rl5 anıg için yıpar birle döşesünler
güherden kandiller yandursunlar
B35rl6 'üd 'anber müşg anda dutasunlar
hem münakkaş hem mu' attar olsun emdi

B35vl şüret bezesün anıg sakfı araşma

eyle kılsun dört dufar araşma
B35v2 begzesün cümle yüsuf şüretine
hem sağa benzetü kılsunlar emdi

B35v3 ol köşk üzre mu' ayyen taht urunğıl

egigige elvän dürlü tonlar kiygil
B35v4 başıga mükellel tâc uzatğıl
ol taht üzre münevver sen olğıl emdi

B35v5 karavaşlar hıdmetige öre dursun

kızıl altun meşrebe duta dursun
B35v6 müşg yıpar' üd' anber dûte dursun
sakfı kızıl altımdan olsun emdi

15 anıg... | güherden...] D34v6 anıg içre harîr yıpar döşesünler | güherlerden kandîl...K34v6 anug içre
harîr zîfa döşesünler | güherlerden tahtlardan eylesünler A26vl6 anıg üze harîr zîbâ döşesünler |
güherlerden tahtları eylesünler MK33r 11...birle bezenler dursun | ...hem kandiller yandursun M49/3...
ile bezesünler | güherdin hem kandiller eylesünler || 16...anda dutasunlar ] D34v7...müşg töşesünler
K34v7 ve A27rl...dutasunlar MK33rl2...'anber hem tütetsün | hem nakkaş hem...M49/4... müşglemi
dûtetsünler||B35vl...sakfı arasında | ...dufar...] D34v8...sakf çevresine | ...dîvâr...K34v8 ve A27r2...
bezesünler sakf üzesine | ...kılsunlar...MK33rl3...bezensünler sakf arasına | ...dîvâr...(M’de yok)||2
begzesün cümle... | hem sağa...] D34v9 hem bağa begzetü yazsunlar emdi K34v9 ve A27r3 begzesün
ol cümle... | yene saga...MK33rl4 bezesünler cümle yüsuf süretni |... kilsim emdi (M’de yok)
||3...üzre ...urugğıl | egigige elvan...] D34vl0...köşk üze...taht urğıl |egige mülevven tonlar kiygil
K34vl0 uşal köşk...taht urğıl | egige mülevven dürlü...A27r4 ol köşk üze... | egigige dürlü
mülewen...kiyingil MK33rl5 ol köçk üzre münevver tâc... | ...mülevven (onlar kiygil M49/5 köşk içre
hem mu' ayyen taht urğıl | üstüge hem h°Ş mülevven tonlar... || 4...uzatğıl | ...münevver sen...]
D34vll...tâc urunğıl | ...sen münevver ...K34vll taht üzre bezenüben sen olturğıl | saray içini
münevver kılğıl emdi A27r5 taht üze bezenüben sen olturğıl | saray içini münevver kılsun emdi
MK33rl6 taht üzre münevver sen oturğıl | saray içre müzeyyen olturğıl emdi M49/6 başıga
hem...urunğıl || 5,..hıdmetige...] D34vl2... h^metigde...K34vl2 karavaşları... | safî kızıl altundan
meşrebeler...A27r6...hıdmetge öre dursun | ...meşrebeler duta dursun MK33rl7...öre tursun
M49/7...meşrebeler...||6 müşg yıpar...] D34vl3 müşg 'anber 'üd düte...K34vl3 müşg yıpar...düte
yorsun | şâfî kızıl...MK33rl8...düte tursun | kören kimse hayran olup tursun emdi M49/8...'anberden
dütsi versün ||

314
B35v7 yüsufi ündegil hazır kelsün
keliben bu ‘acayibe nazar kılsun
B35v8 anı köre bî-karâr bî-hod olsun
neçe şabn var ise kitsün emdi

B35v9 bakıban anıg üzre seni köre

ümîddür kim boyun vere mutîc ola
B35vl0 başdağı derdiğe derman ola
murâdıg meğer haşıl ola emdi

B35vll züleyha dâye pendin revâ kördi

bu hâl içre hâli katı zac îf oldı
B35vl2 bir künc azîz keliben aga şordı
hâlig nedür rencig neçük deyür emdi

B35vl3 hatun aydur şânF 1er hâzır kelsün

baga lâyık bir sarây hâzır kılsun
B35vl4 saräy içic aceb dürlü nakş olsun
içinde dürlü suwlar aksun emdi

7 yüsufı...] D34vl4 yüsufhı...K34vl4 şorjra yüsufi ündegil...A27r8 şorjra yüsufı... | kelüp ‘acayibe
...MK33vl...ündesünler... |kelüben...M49/9 kelüben bu elvânğa nazar... || 8 anı köre... | ...neçe var
ise...] D34vl5 anı körüp... | ...varsa...K34vl5 ve A27r9 anı körüben bî-karâr... |ne kadar şabn var
ise...MK33v2...bî-hod ola | ...var erse kitsün... M49/11 anı körgeç...bî-hod ola||9...üzre... | ümîddür...]
D34vl6...üze... | ...ümîd-vâr kim mutî‘ ola boyun vere K34vl6 bakıban ol taht üzre...A27rl0...ol taht
üzesini körsün | ümîd-vâr kim boyun... MK33v3 bakuban taht üzre seni körsün | ümîd-vâr kim
boyun...M49/10 bakuban kürsî üzre seni körsün | ...mutî‘ ola boyun vere|| 10...dermân ola]
D34vl7...dermân ere MK33v4...müyesser ola emdi (M49/12) başıgdağı derdiğe...A27rll...şâyed
dermân ola|murâdırjız...||ll...hâli katı...] M49/13...özi katı...A27rl2...dâye pendin...MK33v5...revâ
köre | ...olmış idi||12 bir kün...şordı | hâlig...] D35r2 bu kün...sordı | rencig neçük hâtımıg ne
deyür...K35r2 her kün ‘ azîz... | rencig neçük hâtıng ne deyür...A27r 13 rencig neçük hâtımı deyür...
MK33v6...kelüben aga... | rencig neçük hâtıng ne deyür...(M49/14)...şefkatiyle aga sordı | rencüg
nedür hätırug ne deyür... || 13 hâtûn aydur... | ...hâzır kılsun] D35r3...binâ kılsun K35r3 ve A27rl4
züleyhä aydur... | ...sarây binâ hâzır kılsun MK33v7 buga lâyık...binâ hâzır kılsun M49/15...binâ
kılsun || 14...‘aceb dürlü nakş olsun] D35r4 ...‘acâyib nakşlar olsun K35r4...dürlü ‘ aceb...A27rl5...içre
dürlü ‘aceb nakş olsun | hem içinde dürlü ‘aceb nakş olsun MK33v8 sarây ‘acâyib dürlü... | ...kuşlar
konsun emdi M49/16...elvân nakş... | içinden hem dürlü sular... ||

315
B35vl5 hemân-dem kanzafer emr kıldı
üstädlar nakkaşlar cemi' oldı
B35vl6 münakkaş köşk muhkem sarây hâzır kıldı
üstädlar cümlesi anda emdi

B36rl züleyhâ dürr û mercânile zülüf örtündi

yincü birle muraşşa' kılmış idi
B36r2 ' arus-âne kılıban köşkge kirdi
begzi nün köşki rüşen kılur emdi

B36r3 mülevven ton tonandı harîr zîbâ

münakkaş tâc urandı oldı hübân
B36r4 münevver tahtğa olturdı oldı hübân
münevver yahtu yüzi balkır emdi

B36r5 emr kıldı yüsufı ündediler

seni hâtûn okıdı kel dediler
B36r6 agsızdan ğâfil iken aldadılar
bizi' azîz verübidi derler emdi

15 üstädlar...] D35r6 şânî'ler nakkaşlar hâzır keldi K35r5...kanzafer melik emr... | şânî'ler işçi cümle
hâzır keldi A27rl6 kanzafer melik emr... | şânî'ler cümlesi hâzır keldi MK33v9 oluk sâ'at binâlar
hâzır keldi M49/17...katfîr anda emr... | şânî'ler hem mfinakkaşlar hâzır keldi || 16...hâzır kıldı]
D35r6...binâ kıldı K35r6 ve A27vl münakkaş muhkem sarây binâ kıldı | ...cümle anda olur emdi
MK33vlO...köçk muhkem sarây binâ kıldı M49/20 hoş münakkaş muhkem sarây binâ kıldı | ...cümle
aga vardı emdi ||B36rl...mercânile... | ...kılmış idi] D35r7...mercân bile zülüf ördi | ...kılmış erdi
K35r7...mercân birle zülüf ördi A27v2...mercân birle zîfa oldı MK33vll...zülüf örendi M49/19...zülüf
örfindi | ...mercân birle aga zînet verdi]]2 'arus-âne kılıban ...] D35r8 'arus-âne oluban...MK33vl2
yeği rüşen kelin kibi köçke kirdi | ...köşki rüşen kıla emdi M49/20 hoş müzeyyen oluban köşke
kirdi || 3...oldı hübân] D35r9...zîbâ K35r9 mülevven tonı tonandı... | ...hûbâ MK33vl3... ton kiydi harîr
zîbâ|...tâc urandı oldı hûbâ (M’de yok)||4 münevver tahtğa... hübân |... yahtu...balkır...] D35rl0
münevver taht üze olturdı hübân | ...yahtu yüzi balkur K35rl0 ve A27v5 münevver tahtına olturdı oldı
hûbâ | hem münevver yahtu yüzi balkur emdi MK33vl4...tahta oturdı oldı zîbâ | ...bajıtlu yüzi balkar
emdi (M’de yok) ||5...kel dediler] K35rll...kelgil dediler A27v6 ...kelgil dediler MK33vl5 buyurdı
yüsufı... | ...dediler M49/21...ündedi kel dediler || 6 agsızdan... verübidi] D35rl2...verüpdür
derler...K35rl2 agsızda gâfîl... | ...veribidi...A27v7 agsızdan pes ğâfil... M50/1 bizni... verüp idi
derler... ||

316
B36r7 katarlayu saraya yüsuf kirdi
taht üzre hatun olturur anı kördi
B36r8 ihtiyat kılıban kirü döndi
sezindi kayra dönüp kaçar emdi

B36r9 züleyhâ bu ahvâli bildiyse

ol yüsuf ihtiyatı kıldıysa
B36rl0 keldügüne pişman oldıysa
yeti kapuğ bağlaban yapar emdi

B36rll tâc oynatur kaşın kerür közin süzer

süzüldükçe nefesindenc anber tüter
B36rl2 hemân-dem firdevs içre hürlar kezer
ayağmda mercan halhal koşar emdi

B36rl3 yüsuf aydur hudâvendâ hudâvendâ

senirj hûkmürj keltürdi beni bunda
B36rl4 bir neçe fitne düşer kula şabr kanda
fazlırj birle şabrun cemîl vergil emdi

.yüsuf
7.. kirdi | hâtûn olturur anı kördi] D35rl3...olturur hâtûn kördi K35rl3...ol yüsuf kirdi A27v8...
ol yüsuf... | ...olturur kördi MK33vl7 ...oturur keldi M50/2...sarâyğa yüsuf... | ...hâdunnı olturur kördi
|| 8...kirü... | sezindi...] D35rl4...kayra dönüp... | sarâyından...A27v9 seznüben kayra dönüp...K35rl4
sezünüben kayra dönüp...MK34rl...kıluban...M50/3...kılur erken kirü döndi | sezindi kayra
dönüp... ||9...bildiyse | ...ihtiyätı kıldıysa] D35rl5...bildi erse | ihtiyat kıldıysa K35rl5 ol züleyhâ...
bildi ise | hem ol yüsuf ihtiyat kıldı ise A27vl0 ol züleyhâ ...bildi ise | hem ol...ihtiyâtın kıldı ise
MK34r2...erse | ol dem ihtiyat kıldı erse (M’de yok) || 10...oldıysa | ...bağlaban yapar...] D35rl6...oldı
erse | ...bağlayuban yaparlar... K35rl6 ve A27vll hem keldügüne...oldı ise A27vll yeti kat
kapuğ...MK34r3...oldı erse | yedi kapu bağlaban yapdurur emdi (M’de yok) ]] 11 tâc...] D35rl7
züleyhâ kaş oynatur közin süzer | sözledükçe nefesinden‘ anber tozar K35rl7 tâc ügrürdür kaş oynatur
közin süzer | sözledügünçe nefesinde ‘anber tozar A27vl2 tâc ügrer kaş oynatur közin süzer | süzülüp
keçe nefesinden ‘ anber tozar MK34r4 züleyhâ kaşın oynadur közin süzer | süzildügi...(M’de yok)
|| 12...kezer | ayağında...]ıâl...] D35vl...kezer | ayağından mercân...K35vl...mercân...koşar... A27vl3
ayağından merhale koşar...MK34r5...karavaş içre Ijurârlar kezer | ayağından mercanlar dökülür emdi
(M’de yok) || 13...aydur... | senirj...keltürdi...] D35v2...aytur... | senirj hükmnirj...beni bunda
K35r2...ketürdi...A27vl4...keltürdi beni bunda MK34r6...ey kerîm hudâvende | ...beni bunda M50/4...
ketürdi beni bunda || 14 bir... | şabr...] D35v3 bu fitneye tüşer kula şabr kanda | ...şabrun cemîl kılğıl
emdi K35v3 munça fitne düşen kula... | ...vergil emdi A27vl5 bu neçe fitne düşen kula...MK34r7 bu
fitne düşen kula...M50/5 bu neçe fitne düşen kula... ||

12 Yüsuf 12/18 “...feşabrun cemîlün”

317
B36rl5 pes züleyha yüsufa delil oldı
' âşıkane delîl hamle kıldı
B36rl6 sewünüben yüsufug elin aldı
ohşayu kendü tapa dartar emdi

B36vl ben seni kiçik erken düşde kördim

andan berü cemâlipe ‘âşık oldım
B36v2 neçe yıldur hacetime bu kün erdim
murâdım bu kün haşıl lalam emdi

B36v3 berk tutdı züleyhä yüsuf elin

tolun ay tek balkur idi yapı toğan
B36v4 şöyle iken yüsuf dilerc ismet yolun
kurtar deyü tazarru' lık kılur emdi

B36v5 yüsuf aydur halvet saray bezenüpdür

hür kibi züleyha düzenüpdür
B36v6 recim şeytân durmağa uzanupdur
keydlerden sakla beni deyür emdi

15 ‘âşıkane delil...] D35v4 ‘ışkkâne delil var hamle...K35v4...delîl idi | şabn kitüp yüsuf tapa hamle
...A27vl6...ol yüsufa... | şabn kitüp yüsuf tapa hamle..,MK34r8 ‘âşıkma delîl...(M’de yok)||16
sewünüben... | ohşayu...dartar...] D35v5 sewüniben yûsufhıg... | ohşayu...tartar..,K35v5 sevünüben... |
ohşayuban kendü...A28rl sevünüben...elni aldı | ohşayuban kendü...tartar...MK34r9 seni küçük iken
düşde kördüm | ...kendü tapa tartar...(M’de yok) ||B36vl...kiçik erken... | andan berü...‘âşk oldım]
D35v6 andan berü...‘ışk oldım K35v6...kiçik ikende ... | andın berü...A28r2...kiçik erkende
düşde... | anda berü...oldum MK34rlO...kördüm | ...oldum M50/6 hatun aydur ben seni düşümde
kördim | andan berü... || 2 neçeden... | bu kün...] D35v7 bu neçeden hacetime... | ...bu dem haşıl kılğıl
emdi K35v7 mâlım mülküm cümle saga fidä kıldım | muradımı bu...A28r3 mâlım mülküm cümle saga
fidä kıldum | murädımı...MK34rl 1 mâlum mülküm cümlesige fedâ kıldum | murâdum...M50/7 mâlum
mülküm cümlesin fedâ kılam ||3...tutdı...yüsuf elin | balkur...] D35v8...tuttı... | ...balkur idi anıg yüzin
K35v8...yûsufug elin | ...yağı kelen A28r4...dutdı... | ...yağı kelen MK34rl2 tolan ayıg balkar idi yeği
kelin M50/8 muhkem dutdı... | ...yağı kelen ||4...deyü...] D35v9 ve K35v9...kurtar teyü...MK34rl3
çöyle iken...M50/9...tazarru‘lar kılur... || 5 yüsuf... | hür kibi...] D35vl0 yüsuf aydur halvet sarây...
| hür kibi züleyha temâm bezenüpdür K35vl0 hürlar kibi bu züleyhä düzünüpdür A28r6...bezenüpdür
MK34rl4...züleyhâ bezenüpdür M50/10 hürlar kibi... || 6...durmağa...] D35vl l...azdurmağa uzanupdur
K35vll...azdurmağa uzanupdur | ...sağla sığınuban deyür... A28r7 keydlerdin...MK34rl5...azdurmağa
uzanupdur M50/1 l...azdurmağa uzanupdur | ...beni sakla deyür... ||

318
B36v7 hudâvendâ eğer eyle olmaz ise
iblîs la'în körüp pişmân olmaz ise
B36v8 muratc ismet necat senden kelmez ise
atam yac küb zillet içre kaldı emdi

B36v9 şıddîk yüsuf hâlığı dâyim ögdi

hem sâdıklar hem şıddîklar aga degdi
B36vl0 iç bağın yeti yerden muhkem dutdı
mac âza’İlâh dep hakğa sığunur emdi

B36vll hälık aydur istiğfar baga kıldug

evvel âhir dest-gîri beni bildüg
B36vl2 hîç korukma mihnetlerden necât oldug
hem kurtaram hem mükerrem kılam emdi

B36vl3 yüsuf aydur yâ hâtûn koyğıl elim

bâtıl işlep hakğa' âşî olmayalım
B36vl4 fesâd işlep bolunup kalmayalım
şabr kılğıl şeytân makhür olsun emdi

B36vl5 pes züleyhâ yüsufa karşu durdı

cemâline medh ü şenâ aytu kirdi
B36vl6 cemälni birin birin aytur idi
ögdügünçe ögmegi artur emdi

7..
.körüp pişmân...] K35vl2...köp pişmän olmaz ise A28r8 ilähünä eger...erse MK34rl6...öyle olmaz
erse |... olur erse (M’de yok)||8 atam...] D35vl3 ol... | ...hem şıddîklar...MK34rl7...senden olmaz
erse | ol ya'küb zillet...(M’de yok)||9 şıddık ...] D35vl4 şıddık deyü yüsufı hälık ögdi | hem şädıklar
şıddîkı aga degdi K35vl4 ve A28rl0 şıddık deyüben yüsufı hälık ögdi | hem şıddıklık şädıkhk aga
degdi MK34vl hem şıddık hem şädık aga...(M’de yok) || 10 iç bağın... | ...dep...] D35vl5 ton bağın
yeti... | ...teyü...K35vl5 tom bağın | ...deyip... A28rl 1 (om bâtın yedi... | ...deyüp...MK34v2 dört bağını
yedi yerden muhkem tutdı | ...deyüben hakka... || 11...istiğfar...] M50/12...aydur isti'änet baga... |...
dest-gîr beni...A28rl2...isti'änet baga... | ...âhir dest-gîr sen beni bildüg MK34v3...dest-gîr... || 12 hîç
korukma... | hem kurtaram...] D35vl7 hîç kayurma | hem hurrcm...K35vl7 hîç korkma...MK34v4 hem
korkma... | ...mükerrem olam emdi M50/13 hîç kayğurma fitnelerden mu'âf oldug|| 13...yâ hâtûn...]
K36rlve A28rl4...ayâ hâtun...MK34v5...elüm | fesâd işlep hakka... olmayalum M50/14...işden
hakğa...olmayalum || 14...işlep bolunup] D36r2...işler bolunup...K36r2... işlep günâhına kalmayalım
A28rl5...işlep günâhî kalmayalum MK34v6...bulanup kalmayalum M50/15...bolğanup kalmayalum
|| 15...züleyhâ yüsufa ...] K36r3...ol yüsufa karşu vardı A28rl6...ol yusufa... | ...aytu kürdi MK34v7
cemâlni...edü verüpdi M50/16...aytu verdi || 16...aytur idi | ...ögmegi artur...] D36r4...aytur erdi... |...
ögmekligi artar...A28vl...aydur idi | oldugunça ögmekligi artar...MK34v8...aydur idi | ...ögmekligi
artar...M50/17 cemâlin... (...ögdügi artur... ||

319
B37rl züleyhâ aydur yä mihr-bän mürüwetlü
hulkug latîf begzüg yahtu sözüg datlu
B37r2 ben köşk bezetdüm sen şıfatlu
bu sarâymg bir nakşına bakğıl emdi

B37r3 yüsuf bakdı saray nakş ‘acebledi

beğendi yavlak zîbâ saray dedi
B37r4 aydur han bunda ‘ azîz körünmedi
‘ azîz dağı hâtunile kerek emdi

B37r5 züleyhâ yüsufa cevâb söyler

‘ azîzüg bu sarayda ne işi var
B37r6 bu sarâymg cümle nakşı sağa begzer
bu köşki senüg üçün yapduk emdi

B37r7 uşbu saray andan sağa lâyık durur

bu keleçi mecâz degül bayık durur
B37r8 fî‘ lig hoş ‘ ışkıg yavlak datlu durur
senig ‘ ışkıg beni eşer kıldı emdi

B37rl...yä mihr-bän... | berjzürj yahtu...] D36r5...aydur mihr-bän yä mürüwetlü | begznig yahtu...

K36r5...sözig datlu...MK34v9...sözig datlu...M50/18... yüzürj yahtu... |( 2 ben köşk bezetdüm...] K36r6
ben uşbu köşki bezedüm... | bir saräymrj...A28v3 ben uşbu köşki bezedüm...MK34vlO ben köçk
bezetdüm... | ...saräyıg nakşına bir bakğıl M50/19 pes bu köşki bezedüm sen şıfatlu | bu saräymrj
nakşına bir bakğıl... || 3...nakş...] D36r7...nakşm ‘ acebledi...A28v4...dedi M50/20...nakşm ‘acebledi...
| ...saray zîbâ dedi || 4 aydur hân... | ‘azîzürj...] D36r8 aydur hätun bunda saray körünmedi K36r8 ve
A28v5 aydur hätun bunda... | ...hätun bile kerek... MK34vl2...bunda ‘azîz dahi yigrek idi | hätun ile
‘azîz hubdär dedi emdi M50/21...hätun munda ‘azîzkörülmedi | ...dahi hätunı ile kerek...|| 5 züleyhä...
|‘azîzürj bu...] D36r9 cazîznig...K36r9 ol züleyhä... | ol ‘azizirj...A28v5 ol züley|ıä...pes ceväb
söyler| ol ‘azîzin bu... MK34vl3 aydur bunda ‘azîzig ne işi var M51/1 ‘azîznirj bu... || ...senüg...]
M51/2...senig... || 6 bu köşki...] A28v7 uşbu köşki... MK34vl4 bu sarâyıg cümle nakşı... | uçbu köçki
...içün yapdum...||7...1âyıkdur | ...keleçi...] D36rll lâyık durur | ...keleçim...K36rll...anda sağa...
durur | bu keleçim... A28v8...1âyıkdurur | bu kelâm mecäz...MK34vl5...saräy bayık şarja... | bu sözüm
mecâz...(M’de yok) || 8 fî‘liıj...datludur | ...beni eşer...] D36rl2 fazlırj...datlu durur | ...bağa eşer kıldı
K36rl2 kavlig kılğıl ‘ışkırj datlu durur | ...barja eşer kıldı...A28v9 kavlig fi'lig ‘ışkırj... | ...bağa eşer
kıldı MK34vl6 ef âlirj hoş sözirj yavlak... | ...‘ışkug barja... (M’de yok) ||

320
B37r9 yûsuf aydurc azîz beni satun aldı
huyum hulkum ‘ azîze latîf keldi
B37rl0 beğendi oğullıkğa kabül kıldı
oğul atağa nete hıyanet kılur emdi

B37rll hıyanet ehlini hälık sewmez

düşmanlarındanc azâb hîç kidermez
B37rl2 der-gâha kelenleri kirü komaz
şabr kılğıl hafv ü recâ olğıl emdi

B37rl3 züleyha ol sözi hîç ağlamaz

yüsuf pendin dirjlemez revâ körmez
B37rl4 aga lâyık keleçi hîç söylemez
kendüye kolaylı söz sözler emdi

B37rl5 sözledükçe yüsufi öge söyler

katma rızâ bolmas vişâl boylar
B37rl6 yalvarur tevâzu' telim eyler
cemâlinig vaşfmı aydur emdi

.9.. ‘azîz beni... | huyum hulkum...] K36rl3...beni ‘azîz... | kavlüm hulkum cazîze...A28vlO...beni
‘azîz... | şuyum ol ‘azîze latif keldi M51/3...beni ‘azîz...|| 10...atağa...] D36tl4...atasma...K36rl4 ve
A28vl 1 begenüben... | ben atam nete hâ’in olam...MK35rl beni oğulluğa kabül kıldı | ...hıyanet olur
emdi M51/4 beni ol oğullıkğa... | atama nete ha’in olam emdi|| 11 düşmanlarından ‘azâb...] D36rl5
düşmanlardan ‘azâbın...kidermez K36rl5...olan bu kez hälık sevmez | ...hîç kidermez A28vl2...ehlin
hergiz halik... | ...‘azâb kütermez MK35r2... sevmez | ...‘azabın hîç kidermez M51/5...sevmez |...
‘azabın hîç kidermez || 12 der-gâha...komaz] D36rl6 der-gâhma...kirü kowmaz K36rl6 der-gâhına...
kirü koymaz A28vl3 der-gâhına... | ...hakka recâ olğıl...MK35r3 der-gâhına...kirü koymaz | ...hûb rical
olğıl...M51/6 der-gâhına kelenleri...koymaz | ...ha’if râcî olğıl emdi|| 13,..dirjlemez...revâ körmez]
D36rl7 düzlemez...kabül kılmaz K36rl7 arja keleçi bu sözleri hîç ağlamaz | yüsuf pendün hîç işitmez
revâ körmez A28vl4 ol züleyhä yüsuflan hîç arjlamaz | ...hîç istemez revâ...MK35r4...bu sözleri
hîç...M51/7...ol sözleri...|| 14...keleçi hîç söylemez |kendüye...] D36vl...keleçi söz söylemez)
kendüye lâyık söz söyler emdi K36vl ol züleyhä bu sözleri hîç ağlamaz | ne sözlese kendü sözün
sözler emdi A28vl5...keleçi hergiz sözlemez|ne sözlese kendü sözin sözler...MK35r5...kelâmı hîç
sözlemez | kendüye kolaya sözin sözler emdi M51/8 ...keleçi söz sözlemez | kendü sözin mükerrer
söyler emdi|| 15...nzâ bolmas] D36v2 kat‘ına râzî bolmaz...K36v2 ve A28vl6...öge sözler | kat‘ma
rızâ bolmaz...MK35r6...öger sözler | ayrulmağa rızâ olmaz vişâl umar M51/9...öge sözler | katlanur
rızâ vermez vişâl boylar || 16...tevâzu‘... | cemâlinitj...] D36v3...tevâzu‘hk telim eyler |cemâlig...
K36v3...tevazu'lık telim eyler | cemâlirj vaşfını bir bir aytur...A29rl...tevâzu‘lık telim eyler | cemâlig
vaşfını birebir aydur...MK35r7...tevâzu‘lık telim eyler | ...aytur...M51/10...tevâzu‘lık telim eyler |
cemâlin vaşfm temâm aytur emdi ||

321
B37vl aydur yä yüsuf senig sözüg datlu
usanmadan diglemeğa ne rähatlu
B37v2 yüzüg latif keleçig ne mürüwetlü
işitsem rahatım artar emdi

B37v3 vişälig dilerem cän rahatı

cemälig kuyaş kibic ışkıg katı
B37v4 şüretüg c aceb turfe lutfiıg yeti
hançer kibi camımdan keçer emdi

B37v5 saga begzer hîç kimesne bulumasven

bir lahze sensiz özüm olumasven
B37v6 senden ayru bir dem olumasven
firäkıg karänmı komaz emdi

B37v7 hilâle begzer senig kaşlarug var

yinçüye begzer senig düşlerüg var
B37v8 c aceb zîbâ müşg yıpar şaçlarug var
kendü elin örmeğe läyık emdi

.yä...]
l.. M51/ll...ayâ yüsuf...MK35r8...yüsuf sözig datlu|uşanmadan...||2...ne...] D36v5...hoş
mürüwetlü A29r3 işitsem benüm rähatım...MK35r9 yüzirj nün kelecig hüb mürüwetlü | ...rähatum...
M51/12...hüb mürüwetlü | işidürsem rahatım... || 3...kuyaş...] D36v6 cemälig bı-kıyäs ' ışkın...A29r4
vişäligni dilerim ben cän... | ...kibidür...MK35rlO...dilerüm... | ...kün kibi'ışkın katı || 4...turfe lutfiıg...]
D36v7...hulkug...K36v7...turfe müdür lutfıg yeti | ...kibi bu cänumdan...A29r5...bu canımdan...
MK35rll...'aceb zîbâ lafzıg yeti|kançer kibi... || 5...begzer hîç kimesne...] D36v8...begzer kimesne
bulumasven | ...lahze hem sensiz olumasven K36v8...begzeş kimesne hîç bulumasven | bir lahze
sensiz hergiz olumasven A29r6...kimesne hîç...MK35rl2...begzer kimse bilümesven | bir lahze senden
ayru olumasven M51/15...bulumaz men| ...sensiz İşarar kılumaz men||6 firäkıg... komaz...] D36v9
firäkıg...soyar emdi K36v9...bir dem karâr kılumasven | ...hep karän şoyar emdi A29r7 şendin ayru
karâr kılumasven | ...hep karârımı şoyar emdi MK35rl3...hîç bir dem... | ...karârımı sorar emdi
M51/16... bolumaz men| ...koymaz emdi||7 yinçüye... |düşlerig var] D36vl0...dişlerig... K36vl0 ve
A29r8 şäf yincüye begzer dişlerig var MK35rl4 yegi aya begzer senüg... | incüye begzer
senüg...M51/17...yincüye begzer...dişlerüg... || 8...elin örmeğe...] M51/18...elüm örmeğe läyık...A29r9
...zîbâ saçların hem dağı var | benüm elim örmegig läyık...MK35rl5 ‘acäyib zîbâ müşg 'anber
şaçlarug var | ...elim ile örmeğe läyık...(K’de yok ve karışmış) ||

322
B37v9 c aceb turfe c azim nihân zülüflerdi) var
halâvetlü mürüwetlü sözlerüg var
B37vl2 gamze kılsa t/zZ-cfrüz közlenir; var
kürpüklerüg camımdan keçer emdi

B37vl3 keleçig dil zeban kelâmıg var

boyug latif kaddüg yahşi kâmetig düz
B37vl4 zihî dewlet baş ol münevver yüz
carş idisi sağa rüzî kılmış emdi

B37vl5 yâküta begzer senig yagaklarug

yaş almadan hıtufrak sağraklarug
B37vl6 bal şekerden dathırak dudaklarug
eyegülerüg köglümi örter emdi

B38rl yağı bitmiş tal çıbıkda barmaklarug

lü’lü’ mercândan düzülmiş tımaklarug
B38r2 kâfurdan artukrak sağraklarug
ellerüg harîr zîbâdan yumşak emdi

9..
.turfe ‘azîm nihân...] M51/19...turfe kara renklü zülüflerüg...MK35rl6 ‘acâyib zarîf nihân... |
halâvetler mürüvvetler sözlerig var|| 12 gamze kılsa...] K36vl2, D36vl3 ve A29rll gamze kılsa dil-
efzün közlerin] var | kirpiklerüg bu canımdan keçer...MK35rl7 gamze kılsag dil-efzün sözlerig var |
kirfiklerirj...M51/19...dildin keçer közlerüg... | kirpiklerüg... || 13...kelâmıg var] D36vl4...kelâmıg
öz | ...kaddig temam kâmetig...K36vl3 |julkug yahşi lutfug şîrîn kelâmıg öz | ...kaddig yahşı..A29rl2
hulkug yahşi lutfug şîrîn kelâmıg var | ...kametig var MK35vl ...zîbâ kelâmıg öz | ...kaddig...kâmetig
tüz (M’de yok)|| 14...baş ol...] D36vl5...baş al...K36vl4 ve A29vl3...‘aceb baş ol...MK35v2 hemân
devlet saga..münewer yüz (M’de yok) || 15...sefer kılarug] D36vl6...sakallang K36vl5... begzeyür
yagaklarug | yaş almadan lutfrak şafa kılarug A29rl4...1atîfrak şafa kılarug MK35v3...1atîfrak sözig
M52/21 yaş almadın_ laöftak_ ayaklarug || 16eyegülerüg...]D36vl7...eneklerig...K36vl6 ban
eyegülerüg...A29rl5...datlurakdur... | ....köglümizi örter emdi M52/1 iki lebig köglümi örter
emdi(MK’de yok)|| B38rl...çıbıkda... | ...mercandan...] D37rl...çıbıkdan... | ...dımaklarug K36vl7...
çıbıkdan... | ...mercân düzmiş dımaklarug A29rl6... çıbıkdan... | ...dımaklarug M52/2...tal çıbıkdan
... | ...mercandın...dımaklarug (MK’de yok) || 2... artukrak...sağraklarug K37rl kâfurdan dağı ağrak
sügeklerüg A29vl...dağı ağrak sügeklerüg M51/3 kâfurdm artuğrak bileklerüg | ...harîrden yumşak
emdi ||

323
B38r3 hakîkat sen karâr kıldug meni
ay vay kaçan ola vişâl küni
B38r4 c ale’d-deväm köre dursam yûsuf seni
körmesem hergiz şabrum kalmaz emdi

B38r5 yâ yüsuf keleçig hoş özüg ‘ ârlu

hîç kim erse körmiş degül sen dîdârlu
B38r6 âdemîden toğmış degül sen tek nürlu
analardan senig kibi toğmaz emdi

B38r7 bu sözni işitti yüsuf şıddîk

züleyhânıg 'azmini bildi tahkîk
B38r8 cevâb verdi mürüvvetlü yumşak rakîk
pend ü naşîhat verüp nehy kılur emdi

B38r9 yüsuf aydur yä züleyhä pendüm digle

ne deyür men fehm kıl işit ağla
B38rl0 şüretden cân ayrulsa şunı digle
körüklü yüzde hergiz nün kalmaz emdi

3 hakîkat sen...] D37r3...sen bî-karâr kıldurj beni | ay vah kaçan...K37r2 hakîkatde sen bî-karâr
kıldur)... | ey dirîğa kaçan ola...MK35v5...sen bî-karâr kıldır) beni M52/4...sen bî-karâr kıldug beni | âh
dirîğa kaçan...A29v2 hakîkatde sen bî-karâr kıldug beni | ey dariğa kaçan... || 4 körmesem...] K37r3
körmez ersem hergiz...A29v3 körmez ersem hergiz şabnm...MK35v6...bir kez şabr kılmaz...M52/5
körmez isem şabnm hergiz kalmaz... || 5 yâ yüsuf... | hîç kim erse...] K37r4 ayâ yüsuf... | hîç
kimesne...A29v4...kimesne...sen dîdârlu MK35v7...özirj... | hîç kimse körmedüm sen dîzârlu
M52/6...kimse körmiş değil... || 6 âdemîden toğmış... | ...senirj kibi...] D37r6...doğmış...sen dek
nürlu | ...sen dek doğmaz...K37r5...doğmış...sen tek nurlu A29v5...sen dek nürlu... | ...doğmaz emdi
MK35v8 âdemden doğmış degül sen dîzârlu | ...senürj kibi...M52/7... körmedim senden nürlu || 7 bu
sözni...] D37r7 bu sözleri işitdi...K37r6 uşbu sözi işitdi...A29v6 uşbu...işitdiyse yüsuf... | ...c azmi
bildi...MK35v9...sözleri işidüp yüsuf...M52/8...sözleri işitdi... | ...kaşdını bildi... || 8...rakîk | ...verüp...]
D37r8 ve K37r7...yumşak refik D37r8....naşîhat berip...M52/9...mürüwetlü oldı müşfik | ögütleyüp
aga pendin aytur emdi || 9...fehm kıl...] K37r8...fehm kılıp...A29v8...pendim... | ...deyürven...kılup
işitüp ağla M52/10...sözüm digle | ...deyür men işitüben yahşi agla|| 10...ayrulsa şunı digle...]
D37rl0... ayrılsa şahı digle | körüklü yüzden hergiz nür kahnaz...K37r9...yüzin...MK35vl2 bu tenden
cân ayrılsa şunı... | ...bir kez nün kalmaz emdi M52/11 bu şüretdin cân çıkarsa bunı ağla ||

324
B38rll körüklü yüzler kefen sarıp gürge kirse
üküş degül gür içinde üç kün dursa
B38rl2 kanğı dost gürge kirüp anı körse
körüklü yüzden yüz döndürüp çıkar emdi

B38rl3 gür içinde körüklü yüzler körki şeşer

yılan çıyan kurt kumuruska anı eşer
B38rl4 koruk kibi uzun saçlar üzlüp düşer
düyme dek bolup şüret yatur emdi

B38rl5 yeti közler körmez olup soldaçı

inci kibi uşak düşler töküldeçi
B38rl6 on iki sügek cümle yok boldaçı
et çürüp kahşayu yatur emdi

B38vl gür içinde telim körüklü yüz büzülüben

yeti endam bendeleri üzülüben
B38v2 yılan çıyan kurt karmça düzülüben
ağız burun dil tamakdan kezer emdi

1 l...gûrge kirse] D37rl 1...kefen sanlılup gür kirse MK35vl3...şarup güra kirse | gür içre üç kün tursa
M52/12...sarup... | ...üküş değil... || 12 kanğı dost.. | körüklü yüzden...] D37rl2 tenden yüz döndürüp...
K37rl 1 kanğı dostı gür içinde anı... | körmesem dep yüz döndürüp kaçar emdi A29vl 1 körmesem dep
yüz döndürüp kaçar...MK35vl4 kankı dostı gür içri anı körse | körmiyedüm yüz döndürip kaçar emdi
M52/13...kim gür içinde anı körse |körmes üçün yüz döndürüp kaçar... || 13...körüklü...] K37rl2...
körkli...MK35vl5 körüklü yüzler gür içinde... | ...kurt karınca anı eşer M52/14...körüklü yüzüg körki
kider | ...çıyan kumruşka anı yayar || 14...üzlüp düşer | duyma dik...] D37rl4...üzlip düşer | derdig
bolup hasret yatar emdi K37rl3...üzlüp düşer | taymamış bolup yatar emdi A29vl3 koruğ
kibi... | taymamış dek...MK35vl6 kurt kibi... şaçlang... | taymaduk şüret yatar emdi || (15 -16 K’de
karışmıştır) M52/15 koruğ kibi... | taymağan dek olup... || 15...soldaçı] D37rl5...soğuldaçı | yincü kibi
dişler döküldeçi MK35vl7...közler gür içinde solundaçı | ...döküldeçi M52/16 yeti közler körmez olup
şoldaçıdur | yincü kibi uşak dişler töküldeçidür A29vl4...soldaçı | ...töküldeçi || 16.. sügek... |
...kahşayu...] D37rl6...sügükler kamu yok... | ...kahşap yatar emdi A29vl5...cümlesi... | eti çürüp
kakşayuban...MK36rl eti çürüp kakşayup yatur...M52/17 altmış sügek kamusı yok boldaçıdur | eti
çürüp viran olup kahır emdi ||

325
B38v3 körüklü yüzler gürge kirse nün kider
aldaçı kul bâtıl işe dağı neter
B38v4 tahkıkdur boruçlu borçın anda öter
mimdin boruçlu varmak düşvâr emdi

B38v5 körüklü körüksüz cümlesi yok boldaçıdur

gür içinde giriftar kaldaçıdur
B38v6 her ne kılğanc amelin buldaçıdur
sağdan soldan iki ferişte yazar emdi

B38v7 çün bildük hâl beyle olur imiş

kullarına mevlîm hesâb kılur imiş
B38v8 kılğan iş cümle anda kelür imiş
fesâd işden sığınmaklık kerek emdi

B38v9 züleyhä aydur benim derdim ayruk

korkup rücüğ kılmağa dermânum yok
B38vl0 fîrâk derdi telim hasretim çok
vişâl şevki sabrım ğâret kıldı emdi

B38rl...körüklü yüz...] D37rl7...körükler büzüliben K37rl5 gür içinde telim közler büzülüben
A29vl6...körkler büzülüben | ...bendeleri üzûlüben MK36r2 gür içri körklü yüzler... | ...endam bir
birinden üzûlüben (M’de yok) || 2...düzülüben | ...dil tamakdan...] D37rl8...düzüliben K37rl6...til
tamakda kezer...A30rl...tamağdan...MK36r3...karmca dürülüben | ...tamakdan...(M’de yok)]]3
körüklü... | aldaçı...neter] D37vl güra kirse körüklü yüzler nür kider | aldaçı kul...neder A30r2 körklü
... | ...dağı döner MK36r3 ...körki kider | ...iş ile anda neder (M’de yok) || 4 mimdin...] D37v2 bundan
anda...K37vl...bunda boruçlu ötde öter| bundan andan boruçlu...A30r3...bunda borçlu anda öder|
bundan andan borçlu varmak...MK36r5 bundan anda boruçlu...(M’de yok) || 5...cümlesi...yok
boldaçıdur ] D37v3...cümle kamu oldaçıdur K37v2 körüklü körüksüz cümlesi boldaçıdır MK36r6...
cümle boldaçıdur | ...giriftar oldaçıdur || 6 her ne...] D37v4 kim ne kılsa kılduğın buldaçıdur K37v3...
kılduğunı buldaçıdur | ...ferişte kezer emdi A30r5...kılduğını buldaçıdur MK36r7 her kılğan kılğanını
buldaçıdur | şağından şolundan iki ferişte...M52/19 kim ne kılsa kıldugm buldaçıdur | ...ferişteler
yazar... || 7 çün... | kullarına...] D37v5 çün böyle bildük hâl böyle olur ermiş | kullara mevlî hesâb kılur
ermiş K37v4 çünki buldur) hâller beyle olur imiş | ...mevlî...A30r6 çünki bildürj hâller böyle olur... |
...mevlî... MK36r8...bildük hâl böyle... | ...mevlâm hesâb kılur imiş M52/20 çünki bildürj hâller beyle
olur ermiş | ...mevlî hesâb kılur ermiş || 8 kılğan... | ...sığınmaklık...] D37v6 kılğan cümle anda kelür
ermiş | ...saklanmak kerek...K37v5 ne kılğan cümle anda kelür imiş | fesâd işden yırak olmak
kerek...A30r7 ne kılğannırj cümle... | ...yırak olmak kerek...MK36r9 kılğannı cümle anda körer
ermiş | fesâd içinden şakınmaklık kerek...M52/21 ne kılmış cümle anda kelür ermiş | bâtıl işden ihtiyât
kerek... || 9...kılmağa...] D37v7...rücü‘ kılmakğa...K37v6...ayâ yüsuf derdim ayruk | ...rücüc
kılmakhğa...A30r8 aydur yâ yüsuf derdim ayrak | ...kılmakhğa...MK36rlO...aydur var emdi benüm
derdim ayruk M53/1...sende benüm derdüm ayrak || 10...derdi | ...şabnm...kıldı...] D37v8...derd telim
yutdum hasretim... | ...ğâret kılur...K37v7 kaldum fîrâk derdin telim... | ...cürmi ğâret...A30r9...derdin
telim bütdim hasretim çok MK36rl 1 fîrâk derdin telim tartdum...M53/2...otın telim yutdım hasretüm
çok | ...ğâret kıldı... ||

326
B38vll telim müddet ben saga söz sözledim
saga lâyık bu şıfatlu köşk bezedim
B38vl2 seni sevdim hakîkat can eyledim
malum mülküm saga fedâ kıldım emdi

B38vl3 yüsuf aydı baga köşk hîç kerekmez

uçmak köşki sarây hîç yıkılmaz
B38vl4 peyveste ni'metleri hîç eksilmes
senig köşkig fanîdür bâkî sarây anda emdi

B38vl5 züleyhâ aydur yâ yüsuf ne sanur sen

hatırından ne keçer ne umar sen
B38vl6 ayt baga kimden korkar sen
yiğitlik tarîkin kılğıl emdi

B39rl yüsuf aydur ben hâlıkdan korkarven

kendüzimi ma‘ şiyetden saklarven
B39r2 âhireti aguban sakınurven
anıgçün muti' olmazven bilgil emdi

ll...ben şarja söz... | ...köşk bezedim] K37v8...sözler saga ben sözledüm | ...köşk eyledim A30rl0 ve
MK36rl2...söz sözledüm | ...köşk eyledüm (M’de yok) || 12...fedâ...] D37vl0...fîdâ kıldım...K37v9...
hakîkatde can eyledüm | ...fidâ kıldım...A30rll...eyledüm | ...fidâ kıldım...MK36rl3...sevdüm...cân
eyledüm | ...fedâ kıldum ...(M’de yok)|| 13...aydı...köşk... | uçmak...] D37vll...aydur...K37vlO...töşek
hîç... | uçmah köşki...bir kez yıkılmaz A30rl2...aydur... | ...köşk sarây hergiz bakmaz MK36rl4...
aydur... | uçmah köşki... (M’de yok) || 14 peyveste... | senig...] D37vl2...eksilmez | senig köşk bakı
sarây anda emdi K37vll ‘ale’d-devâm ni'metleri hîç eksülmes | dünyâ fanî bâkî...A30rl3 ‘ale’d-
devâm ni‘metleri eksülmes | dünyâ fanî bâkî... MK36rl5...eksilmez | uçmah köşki bâkî...(M’de
yok) || 15 züleyhâ... | hâtırmdan ...umar...] D37vl3 andan züleyhâ aydur ne sanur sen | ...umanur sen
K37vl2 anda züleyhâ aydur ne sakınur sen | köglünden ne keçerûp ne umanur sen A30rl4
andan...aydur sakınur sen | köglügden ne...MK36rl6 anda züleyhâ aydur ne şanur sen | körküge ne
keçer sen ne umar sen M53/3...emdi sen ne şanur sen | köglügden ne keçer ne umanur sen||16
ayt... | yiğitlik...] D37vl4 ayt baga sen kemdin... | yigitligig tarîkın...K37vl3 aytgil baga yâ yüsuf
kimde korkar sen | yigitlikde hergiz zevkıg yok mu emdi A30rl5 aytgil...yâ yüsuf
kimde... ( yigitlikden hergiz zevkıg yoktur emdi MK36rl7...baga sen kimden korkarsın ( yigitlikden
hîç naşîbig yok mu emdi M53/4...sen kimsedin korkar mu sen | yigitlükden hîç naşîbig yok mu senig
||B39rl...korkarven | kendüzümi...K37vl4...korkayur men| kendüzüm günâh işlerden... A30rl 6...
hâlıkdan ben Içorkarven | ...günâh işlerden ben saklarven MK36vl kendüzümni... M53/5...hâlıkdan
ben korkar men j ...ben saklar men || 2 aşireti... j anıgçün...] D37vl6 âhiret agup hem... | aga...K37vl5
âhiret küni agup sakınurven | anugçün... olmazam bilgil...A30vl âhiret künni agup...MK36v2...agup
ben korkarven | amg içün...olmazven emdi M53/6...âhiret hâlin agup sakınur men | amg üçün saga
feiläf olam emdi ||

327
B39r3 züleyhâ aydur mutîc olğıl bağa
neçe cefa kılur sen benden yağa
B39r4 ben mürüvvet kıldım senden yağa
sen hudâvendigâr ben hıdmet-kâr olayım emdi

B39r5 pes züleyhä yüsufiır} elin dutdı

yüsuf dağı tebessüm aga kıldı
B39r6 oluk sâc at hâlıkdan meded erdi
yazılu biti közine körünür emdi

B39r7 oluk sâc at tehdîd üzre âyet indi

velâ takrabü ’z-zinâ deyür idi
B39r8 çün atası yüsufa zähir oldı
müfsidden nefsin menc kıla emdi

B39r9 oluk säc at yac küb sawçı körünü keldi

barmakm asıbm tehdîd kılur idi
B39rl0 anı kördi ol dem yüsuf şabn kıldı
züleyhâ yüsuf üzre yörür emdi

.aydur
3.. muti'...] D37vl7...aydur sen mutî‘...K37v!6...sen mutî' olğıl... |neçe cefalar kılur...A30v2
ve MK36v3...sen mutî'...(M’de yok) ||4...senden yağa | ...olayım ] D38rl... hıdmet-kâr olam K37vl7
...telim şendin yağa | sen sultân ol ben hıdmet-kâr emdi A30v3...telim senden... | sen sultân oluban
hıdmet-kâr..,MK36v4...mûrüvvet telim kıldum... | yigitlikden tarîkin kılğıl emdi (M’de yok)
|| 5...yüsufug...] D38r2...yüsufhırj...K38rl ve A30v4...elni dutdı | ...dağı bir tebessüm...MK36v5...tutdı
(...dahi aga tebessüm İçildi M53/7...tebessüm aga etdi ||ö...közne körünür emdi ] D38r4...közine
körünür keldi K38r2...közine...M53/8...tehdıd üze ün işitdi | lâ takrabü ellezinâ deyü okur emdi (A’da
yok) || 7...üzre... | ...deyür emdi] D38r3...üze âyet indi K38r3...deyüben indi A30v5...üze âyet indi | ...
deyür emdi MK36v7...âyet keldi || 8...oldı] D38r6...zâhir kıldı | nefsin men' kıldı K38r5 atası körüben
'ibret aldı | hâlıkdan korkdı nefsi men' kıldı (K’de yerleri değişik) A30v6 atasını körüben ‘ibret
aldı | hâlıkdan korkdı nefsin men' kıldı MK36v8 hem ya'küb yüsufa zähir oldı | ...yüsufi men' kılur
emdi M53/9 atası hem yüsufa... | bâtıldan nefsûg mâni' olğıl dedi || 9 barmakm asıbın...] D38r5
hamakların aynp tehdîd kılur emdi K38r4 barmakm asıp...MK36vlO atasını körüben ‘ibret aldı |
barınağını tehdîd kılur emdi|| 10 anı kördi... | ...yörür emdi] D38r7 anı köre ol dem şabr kıldı | ...
buyurur emdi K38r6 fesâd işlerden yüz urup tevbe kıldı | ol züleyhâ...MK36v9...körûp ol dem yüsuf...
| lıâlıkdan korkuban men' kıldı M53/10 anı körüp yüsuf şıddîk şabr kıldı | hâlıkdan korkup memnü'
olur emdi ||

13 Isra 17/32 “ velâ takrabü’z-zinâ...”

328
B39rll hemân-dem bir ferişte keldi hâzır
veribidi yüsufa melik kâdir
B39rl2 yüsufurı arkasın sıfağıl der
sâkin olup nedâmet olsun emdi

B39rl3 men ya ‘mel süen bibi 14oldıc ayân

cezâsmı buldaçıdur suç kılan
B39rl4 yüsuf bu ahvâli bildi 'ayân
allâhdanc ismet necât umar emdi

B39rl5 bu âyet yüsufa zâhir oldı

her birisi çok tehdîd ac lem kıldı
B39rl6 mûfsidden kurtulmağa meded erdi
hakğa uyup bâtıl işden döner emdi

B39vl züleyhâ söyledi tahtında indi

yüsufuıj boynug aşru elin şundu
B39v2 şıddîk yüsuf mûfsidden kirü döndi
bu bidc ati sen köter dep yalvarur emdi

11..yüsufa...] D38r8...fazl birle...K38r7 hemän-demde bir... | veribidi ol yüsufa...A30v8 ...dem

ferişte... | ...ol yüsufa...MK36vll... hâzır keldi | ...mâlik kädir (M’de yok)|| 12...sıfağıl der] D38r9...
sıfa deyür K38r8 var yüsufug arkasına sıfa deyür | säkin oluban...A30v9...arkasını sıfağıl... MK36vl2
...şıfa deyür (M’de yok) || 13...cezäsını...] K38r9...cezäsı...(M’de yok) || 14...bu...] D38rl 1... uşbu ahvâli
bildi beyân K37rl0 ve A30vll yüsuf nebî bu ahvâli bildi beyân MK36vl4 ol dem yüsuf ahvâli...
| säkin olup nedämet olur emdi (M’de yok) || 15 bu âyet...] D38rl2 nidä yetüp yüsufa ma' lüm oldı |...
birisi havf tehdîd i'lâm kıldı K38rl 1 ve A30vl2 uşbu âyet yüsuf üzre ma'lüm oldı | her birsini havf
tehdîd i'lâm kıldı MK36vl5...birine havf tehdîd hatırına i'lâm kıldı M53/11...âyetler yüsufa ma'lüm
oldı | ...havf tehdîd iğlâm kıldı || 16...erdi] D38rl3...meded boldı MK36vl6...kurtarmaka uyup... |
hakka...M53/12 bâtıldan Qurtulmağa yâri erdi | hakka uyup... || B39vl züleyhâ...tahtında indi] D38rl4
züleyhâ tâc soydı tahtdan indi | yüsufıg boynuna elin sündi K38rl3 ol züleyhâ tâcın soydı... | ...boynı
aşru elin...A30vl4 ol züleyhâ tâc soydı tahtdan indi |... boynun aşru...MK36vl7 hemändem züleyhâ
tahtından... | ...boynu içrü elin şaldı (M’de yok) || 2...sen köter...] D38rl6...tegri közer deyür...
K38rl4...fesâd işdin... | bu bid'ati körer deyür emdi A30vl5 yüsuf şıddîk fesâd işden döndi | bu bid'at
tegri körer deyür emdi MK37rl...müfsidden... | ...hâlık sevmez deyür emdi (M’de yok)||

14 Nisa 4/123 “ men ya'mel süen yücza bihî...”

329
B39v3 ol köşk içre bir şanem olur idi
züleyhâ ma' büd anı bilür idi
B39v4 tonla ol şanemi örte koydı
aydur ma' büdım örütdim emdi

B39v5 hâlıkdan yüsufa oldı bürhân

halik kılur yüsufa fazl u ihsan
B39v6 oldur bürhân oldur kur’ân
levlâ enrâ ey bürhân15 deyür emdi

B39v7 bu ahvâli züleyhäya yüsuf şordı

ol şanemi ne ma'nîden örtdüg dedi
B39v8 züleyhâ yüsufa cevâb verdi
ma'büdımdan uflandım örütdim emdi

B39v9 yüsuf aydur züleyhâ ne iş kıldug

bunug kibi' âcîz ma' büd nete kıldurj
B39vl0 sen şanemi çadırla örte kodug
ben şamedüm nete örütsem olur emdi

.köşk...
3.. | ...anı bilür...] K38rl5 hem züleyhâ ma'büd dağı bilür ...A30vl6 hem züleyxa anı ma'bud
bilür MK37r4...anı kılur idi M53/13 ol köşkde bir şanem hâzır olur...||4 tonla ol
şanemi... | ...ma'büdım ] D38rl7 ton ile şanemi... | ...ben ma'büdım K38rl6 tonile ol... | ...örtdüm
deyür emdi A31rl...macbüdımı örtdüm...MK37r5 tonile şanemi... | ma'budumdan utandum deyür
emdi M53/14 tom ile şanemi örtüp koydı | ben ma'budum örtdüm deyür... || 5...yüsufa
oldı... | ...yüsufa...] K38rl7...yüsuf şıddîk aldı bürhân | ...yüsufına fazl...A31r2...şıddîka oldı pinhân
MK37r2...olur bürhân (M’de yok)||6 oldur...] D38v2 ve K38vl oldur bürhân oldur ihsan oldur...
K38vl cümle dermândeye meded andan emdi A31r3...oldur ihsân | cümle dermândeye meded andan
emdi MK37r3 oldur furtan oldur bürhân... | levlâ en bay bürhân deyür...(M’de yok)
||7...züleyxaya... | ...örtdün...] D38v3...züleyhâdan... | ...örteg...K38v2...ne ma‘nâdan...A31r4 bu
ahvâl... | ...ne macnâdan...MK37r6...yüsufdan züleyhâ şordı | ...şanem ne ma'nîden örtdürj ne bilür
dedi || 8...verdi | ...örütdim] D38v4...cevâb verdi | ...örtdüm K38v3...yüsuf şıddîk cevâb verdi | ...
örtdüm...A31r5...şıddîka cevâb verdi | ...uftanur men deyür...MK37r7...mac budumdan utandum deyür
emdi M53/16...utandum deyür... ||9...aydur züleyhâ...] D38v5...yâ züleyhâ...K38v4...yâ züleyhâ... |
...nete buldur) A31r6...ma‘nâdan nete oldurj MK37r8 bunırj ‘âcizi nete ma'büd bildüg M53/17...yâ
züleyljâ nete kıldug | ...nete bildüg || 10...şanemi... | ben şamedüm...örütsem...] D38v6...şanemig örte
koydug | sen şanemi nete örtem olur emdi K38v5 sen şanemig... | ben şamedim nete örtsem
...A31r7...şanemin çâdırile örte koydug | benüm şamedüm nete örtsem olur...MK37r9 sen şanemin
tonıg ile örte koydug | ben şamedi netelüm deyür emdi M53/18 yene şanemig çâdur ile örte
koydug | ...örtsem olur... ||

15 Yüsuf 12/24 “...levlâ enrâ’e burhâne rabbihî...”

330
B39vll şanem mahlûk: şamed halik kadir sübhân
zâhirdür şamede cümle nihân
B39vl2 kurtulmaya kimse kaçıp hergiz andan
şanemc âcîz körmez dutmaz bilmez emdi

B39vl3 c âcîz şanem muhtâcındur anı yapmak

zalâletdür şamed koyup apa bakmak:
B39vl4 halîlu’llâh ferc ine bidc at katmak:
mac âza’İlâh ol revâ degül emdi

B39vl5 şamed körer körgenin hîç yapılmaz

şamed buşup yazduğın kul ağlamaz
B39vl6 şamed otı tokunsa hîç opalmaz
apa k:atı ok: derler bilgil emdi

B40rl bunı işitüp züleyha keyd kıldı

yüsuf üzre keydi ğâlib oldı
B40r2 kaçar deyü yüsufa gümân kıldı
kaşd kıldı muhkem dutar komaz emdi

ll...şamede...nihân] D38v7 cümle pinhân K38v6...1)âlıQ durur sübhân | zâhir durur ol şamede...
A31r8...durur ol şamede... MK37rlO...cümle pinhân M53/19 zâhir erür şamede cümle pinhân || 12
Qurtulmaya...] D38v8 havf hayâ andan kerek andan utan K38v7 ve A31r9 havf u recâ andan kerek
andan utan | ...tutmaz...A31r9...dutmaz tegmez emdi MK37rll uyalmak andan kerek andan
utan | ...körmez duymaz bilmez...|| 13 'âciz...] D38v9...muhtâc degül anı örtmek K38v8 ve A31rl0
şanem ‘âciz muhtaç degül anı...MK37rl2 'âciz şanem muhtâç degül anı yapmak | ...şamedi koyup arja
tapmak M53/21 şanem 'âciz hâcet değil am yapmak || 14...revâ degül...] D38vl0...revâlu olmaz...
K38v9...fermânına... | ...ol iş revâ...A3İril...fermânma... | ...ol iş revâ olmaz emdi MK37rl3...bid‘at
tutmak | ...reva olmaz... M54/l...bâpl katmak]...ol iş revâ ermez emdi|| 15...körer... | ...yazduğın...]
D38vll...körür kördügüni... | ...buşup yazduğın kul ağlamaz K38vl0 şamed kördügüni hîç
yağılmaz | anı fakat kahr okı derler emdi A31rl2...puşup sorduğını kul ağlamaz MK37rl4...körgenin
yâr kelmez | ...buşup kakduğın kul ağlamaz M54/2...körgenin yapılamaz | ...yazduğın kul
arjlamaz|| 16...otı...] D38vl2...şamed okı...A31rl3...okı tokunursa hîç opalmaz| apı Qatı kahr okı
derler emdi MK37rl5...okı... | aga Qazä okıdur derler emdi M54/3 şamed okı dokınsa... |... kazâ okı
dep aglag emdi (K’de yok)||B40rl bunı işitüp... | ...keydi...] D38vl3 bu söz işidüp... |... kögli...
K38vll...işidüb... | ...keyd dağı ğâlib...A31rl4...işidüp... | ...üze keydi...MK37rl6 bu sözi işidüp... |...
üzre körjli ğâlib oldı M54/4 işidüp bu sözleri keyd kıldı | ...kögli dahi beter oldı || 2...deyü... | ...kıldı...]
K38vl2 ve A31rl5...deyüben... | kaşd kıhp...MK37rl7...deyüp... | yüsuf elin muhkem tutar
koymaz...M54/5 muhkem dutup ihtiyât kılur emdi ||

331
B40r3 ne kaçar sen saray hâli degül midür
kadd-i cevher-şerîf şâf degül midür
B40r4 şerif özüm sağa lâyık degül midür
yigitlikde hîç murâdıg yok mu emdi

B40r5 yüsuf aydur hudâvendâ ğafür gufran

kurtulmağa bulamadum hergiz dermân
B40r6 fazlıg birle sen kurtarğıl beni bundan
bunıg keydi şabnm ğâret kıldı emdi

B40r7 ol erhame’r-râhimîn 'ubüd ahad

hem dest-gîri hem ‘ubüd oldur şamed
B40r8 fazl birle yüsufa kıldı meded
cebrâ’îli aga risâlet kılur emdi

B40r9 celîl aydur cebrâ’île yâ cebrâ’îl

ta' accül varğıl şıddîkımı ögütlegil
B40rl0 ol sağa lâyık degül kılma degül
mûfsidden nefsin men' kılsun emdi

B40rll hemân-dem düşdi ol rühu’l-emîn

ol keleçig pür-nür oldı rüy-ı zemîn
B40rl2 tegürdi yüsufa hak selâmın
ögütlep arkasın sıfar emdi

3 kaddi...] D38vl5 kadehi dağı şarâb şâfî degül midür MK37vl ne ^açarsın... | kaddim şerîf özim
şâf...M54/6 kaçar sen saray hâli... | sakfı cevher şerif şafa degül midür || 4 yigitlikde hîç murâdırj ...]
D38vl6 yigitlikden hîç naşîbig...K38vl4 ve A31vl yigitlikde hîç naşîbirj yok mu...MK37v2...
özim... | yigitlikden hîç naşîbirj yok mu emdi M54/7 'azîz özüm... | yigitlikde naşîbirj yok mu... ||5...
hudävende... | —bulamadum...]D38vl7—bulamadım...K38vl5...hudâvendem...A3 İv2...bulumâdı
hergiz...M54/8...bulumadum... || 6...şabnm ğâret...] A31v3...ğâret kıldı MK37v4...birle kurtarğıl...
M54/9...ğâret kıldı... || 7 ol...‘ubüd ahad | hem...] D39r2 evvel...ğafür ğufrân | dermândeler dest-gîri
ğafür ahad K39r2 ol rahîmü’r-râhmândur 'ubüd şamed| ...hem ma'büd hem ğafür ahad A31v4...
rahîmdur 'ubüd şamed | ...dest-gîr ğafür ahad MK37v5...'ubüd şamed | ...dest-gîr hem ğafür hem
şükür ahad (M’de yok) || 8...yüsufa...] K39r3...ol yüsufa kıldı... | ...irsâl kıldı...A31v5...ol yüsufa... | ...
irsâl aydur emdi MK37v6...kıla meded | ...irsâl kıldı...(M’de yok)||9 ta'accül ...] D39r4 ve K39r4
ta'cîl varğıl...A31v6... yüsufi ögütlegil MK37v7 ta'cîl varğıl yüsufi ögütlegil (M’de yok)|| 10...kılma
degül | mûfsidden...] D39r5...kılma değil K39r5 ve A31v7...degüldür kılma değil | fesâd işden
nefsin...MK37r8...kılma değil | müfsididen men' ...(M’de yok) || 11...düşdi...] D39r6...kawuşdı rühu’l-
emîn K39r6 hemän-demde koşdı...A31v8...demde kawuşdı ol...MK37v9...ferişte ruhu’l-emîn
M54/10...koşdı rühu’l-emîn || 12 yüsufa hak— | —sıfar...] K39r7...yüsuf şıddîka hak— | —arkasını sıbar
emdi A31v9 ve MK37vlO... arkasını...M54/11 ögütleyüp arkasın sıpar emdi ||

332
B40rl3 aydur ya'küb oğlı ayä şıddîk
mevlî saga selâm aydı dürüd tahkik
B40rl4 bu iş saga lâyık degül yüz döndür çık
nefisden mübtelâ ola emdi

B40rl5 ba'zı müfessirler aydur oldur bürhân

ilhâm berdi yüsufa kâdir uğan
B40rl6 aydur ey taht-dâr ğarîb oğlan
bu hâl üzre bî-tefekkür olğıl emdi

B40vl dârü’l-mahzün makâmmda ibni ishâk

ibni yemen dîdânğa yavlak müştâk
B40v2 fehmineg der endîşe kıl anlara bak
anlar vişâl ümidin kesmez emdi

B40v3 ben kâdirven nevbet kaçan sewüşdürem

meded birle sizleri ben kawuşduram
B40v4 hasretleri bir birine kavuşduram
dostlan şâd düşmeni kör kılam emdi

13..
.ya'küb oğlı... | ...selâm aydı...] D39r8...ya'küb nebî oğlı... | ...selâm aydur...K39r8 ve A3İVİ0...
ayâ yüsuf şıddîk MK37vl 1 mevlâ... dürüd iddi tahkîk (M’de yok) || 14...1âyık degül... | nefisden...]
D39r9 müfsidi revâ körme deyür emdi K39r9...şarja revâ degül yüz döndürgil çık | müfsidden âlüde
bolma deyür emdi A3İVİ1 müfsidden âlüde bolma... MK37vl2 müfsidden kirü turğıl deyür emdi
(M’de yok)||15...oldur bürhân] D39rl0...aydur oldı bürhân K39rl0...oldım bürhân A31vl2...aydur
boldun bürhân | ilhâm berdi ol yüsufa...MK37vl4 oldur bürhân oldur kur’ân oldur ihsân | ilhâm verdi
yüsufa...(M’de yok)|| 16...taht-där...] D39rll...ayä mihnet-dâr... K39rll...ayâ mihnet-dâri ğarîb
oğlan | ...üzre değersen kılğıl emdi A31vl3...arja mihnet-dâri ğarîb oğlan | ...içre bir fikr sen
kılğıl...MK37vl6...mihnetde ğarîb oğlan | ...bî-tefekkür...(M’de yok)||B40vl... makâmmda... | ibni
yemen...] D39rl2 ve K39rl2...makâmından... | ibni yâben dîdârige... A31vl4...makâmından... | ibni
yâben dîdânğa... MK37vl7...dîzârige yavlak...(M’de yok) || 2 fehmineg der... | ...kesmez emdi] D39rl3
fehmig der...K39rl3 fehmig der 'aklıg cem£ eyle anlara... | ...ümîtni kesmezler...A31vl5 fehmig der
‘akluj cem' eyle anlara... | ...ümîdlerin kesmez emdi MK38rl...neşv kıl anda bak (M’de yok)
||3...nevbet kaçan... | medet birle...] D39rl4 kudret birle sizleri...K39rl4...kirü sizi...A31vl6... kirü
sizi sevüşdürem | meded birle süzleri...MK38r2...nevbet birle kavuşduram | meded birle... körüşdürem
M54/12 ben kâdir men nevbetile sevüşdürem | ...men kavuşduram ||4...kavuşduram | dostlan şâd...]
D39rl5...bir birine bulaşduram K39rl5...dost şâd düşmânı...A32rl...kawuşduram MK38r3...
erüşdürem |... düşmânlan kör kılam...M54/13...düşmen mağmüm ola emdi ||

333
B40v5 kudret birle' azîzig canın alam
gür içinde giriftar anı kılam
B40v6 ben kâdirven takdîr eyle kılam
züleyhäya îmân' ata kılam emdi

B40v7 mışır içre ulu melik olubanıg

züleyhäya ' akd nikâh kılubanıg
B40v8 züleyhâ senig sen amg olubanıp
züleyhâ hâtûn sen pâdişâh olğıl emdi

B40v9 yüsuf nebî ilhâm hakdan buldıysa

mevlîden bu işâret keldiyse
B40vl0 hälık aga lutf ihsân kıldıysa
kurtar teyü tazarru' lık kılur emdi

B40vll hälık aydur yüz döndürüp kaçmak senden

kudret bile yeti kapuğ açmak benden
B40vl2 ben kurtaram züleyhâ mihnetinden
mûsteğîş ğıyâş benven emdi

5 birle ‘âzîzip... | ...anı...] D39rl6 ben 'azîznip... | ...esîr kılam K39rl6...birlen ben... |kabr içinde...
A32r2...ben 'azîznip canın... | ...anı kılam (M’de yok) || 6...kâdirven...] K39rl7...kâdir tepriven
takdîr...MK38r5...takdiri öyle... | zûleyhânı Imân...(M’de yok) || 7 mışır içre...] D39vl sen mışır
içre...K39vl...içinde pâdişâh olubasap |... kılubasap A32r4...pâdişâh olubanıp | ...olup emdi MK38r6
mışrî içre ulu pâdişâh olup | zûleyhânı cakd nikâh kılup M54/14...içre pâdişâh olıser sen| ...nikâh
ediser sen || 8...sen anıp oluban] K39v2..sen anup olubasap MK38r7...senüp sen anup olup | ...olup
emdi M54/15...senip ola sen anıp sen | hoş mükerrem pâdişâh olğıl... || 9 yûsuf... | ...keldiyse ] D39v3
yüsufa hakdın bu ilhâm bildiyse | ...keldi ise K39v3 yüsufa tepriden ilhâm boldı ise | mevlâ senden bu
işâret keldi ise A32r6 yüsufa tepriden ilhâm oldı ise | mevlâsına bu işâret keldi ise MK38r8 yûsuf
hakdan ilhâm buldıysa|mevlâdan...(M’de yok)]] 10...tazarruğlık...] D39v5...tazarruclık... K39v4...
ihsân kıldı ise | ...tazarru' lık...MK38r9...tazarru ‘ lık...(A ve M’de yok) || 11 ...döndürüp... | kudret bile...]
D39v5 kudret birle kapuğla açmak benden K39v4...döndürûben... | ...kudret birlen yeti
kapuğ...A32r7...birle yeti...MK38rlO...döndürip... | ...birle kapu açmak benden M54/16...birle yeti
kapu...|| 12...kurtaram züleyhâ... | mûsteğîş ğıyâş benven...] D39v6...kurtaram seni züleyhâ...K39v5
...züleyljânıp mihnetinden | dermânda dest-gîri benven emdi A32r8...zûleyhânıp... | dermândeler dest-
gîri...MK38rll...zûleyhânıp mihnetinden] mûsteğîş ğıyâş benven...M54/17...fitnesinden|mûşkil
işden sapa ‘ ismet kele emdi ||

334
B40vl3 hälıkğa sığındı yüsuf kaçdı
kudret birle yedi kapuğ hâlık açdı
B40vl4 selâmet şäd-män yüsuf keçdi
züleyhä uzanıban kovar emdi

B40vl5 pes züleyhâ yüsufi kowup yetdi

yetûben art eteğin muhkem dutdı
B40vl6 art eteği yırtılıp yüsuf kitti
katarlaşu taş kapuya çıkarlar emdi

B41rl c azîz anda hâzır iken anı kördi

züleyhâ bu kez yalğuz düz idi
B41r2 sezindi anlara ahvâl sordı
sorar izler hem tehdîd kılur emdi

B41r3 züleyhâ yügürdic azîze keldi

aydur bağa şol oğlanıq yawuz şandı
B41r4 mâ cezâ’e cezâen men erâde süen16 dedi
illâ en-yüsebbihne evc azâbün elîm17 emdi

13 hälıkğa...] M54/18 tegriye şığındı... | ...yeti kapu...MK38rl2 fcälıkka sığındı... | ...kapu hâlık açdı
|| 14...uzanıban kovar... | züleyhä...] D39v8... ozuban kowar...K39v8...selämet oluban şäd-män... | ol
züleyhä...A32rl0...olıp şäd-män... | ol züleyhä uzanuban kovar emdi M54/19...uzanuban... ||15...
kowup... | yetûben...] D39v9 art eteğini yetiben...K39v9...kowıban yetdi | yeteben art etegün...
A32rll...kowıban yetdi | yetüben...MK38rl4...kovup yetdi | ...tutdı M54/20...kovup yetdi|| 16...
yırtılıp... | ...çıkarlar...] D39vl0...kapuya çıkar...K39vlO...yırtıluban... | ...kapuya çıkar...A2rl2...
yırtuluban... | ...kapuya çıkar...MK38rl5...kitdi | karşu taş kapuya çıkar emdi M54/21... yırtılup yüsuf
kitdi | ...çıkar...||B41rl...iken... | ...düz idi] D39vll...häzır idi... | ...yalğuz döndi K39vll ve A32rl3...
häzır idi anı... | züleyhänırj begzi yawuz düşmüş idi MK38rl6...häzır idi anı... | züleyljämp bepzi yüzi
dönmüş idi M55/1...häzır idi anı... | züleyhänıp bepzi yaman dönmüş idi ||2 sorar izler hem tehdîd...]
D39vl2 ve K39vl2...aydur tehdîd kılur...A32rl4...tez ahvâl şordı | ...aydur hem tehdîd
kılur...MK38rl7...şordı | şorar izler...M55/2 sezindi anlardan ahvâl sordı | ...taljkîk kılur emdi
||3...‘azîze keldi | aydur... bağa...] D39vl3...cazîze keyd kıldı | bu oğlan barja yawuz sandı K39vl3...
aydur uşbu oğlan bağa yawuz oldı A32rl5...uşbu oğlan bağa yawuz ...MK38vl...cazîze yügürüp
keldi | aytdı bu oğlan barja yavuz sandı M55/3...Oİ hâzır keldi | ...bu oğlan bağa yavuz şandı || 4 illâ...]
D39vl4 mä cä’e cezä’en men... | zindänlağıl 'azâb kılğıl deyür emdi A32rl6 mä cezä’e men erâde bi
ehlik dedi | zindänlağıl‘ azâb kılğıl deyür emdi M55/4...c azâb deyür emdi ||

16 Yüsuf 12/25 “...mä cezä’ü men erâde bi ehlike sü’en...”

17 Yûsuf 12/25 “...en yüscene ev azâbün elîm”

335
B41r5 züleyhä aydur bu oğlan zindänlağıl
tehdîd kılğıl korkutğıl ögütlegil
B41r6 ger yoksa koyup beklegil
edebsizlik kıldı ol deyür emdi

B41r7 c azîz aydur yä yüsuf ne iş kıldug

uşbu işi sen bize nete kıldug
B41r8 bî-vefa kıldug bize suçlu oldug
bizi halka bed-näm rüsväy kıldug emdi

B41r9 yüsuf aydurc azîze oldur suçlu

hakîkat ben anğven ol yazuklu
B41rl0 züleyhänıg tanukı yok ben tanuklu
uşal kiçik oğlan tanukluk berür emdi

B41rll c azîz aydur kiçiçük tifil oğlan

on yedi künlükdür yegi toğğan
B41rl2 sözlemedi oğlan hergiz lisän
nete sözlep tanuklık berür emdi

.oğlan... | ...kılğıl...]
5.. D39vl5...oğlam... | ...tehdîd kıhp...K39vl6...oğlanm...A32vl...oğlanm...
MK38v3...oğlanı zindana şalğıl (M’de yok) || 6...yoksa koyup... | ...kıldı ol...] D39vl6 ger yoksa bunı
koyup... | ...kılmasun...K39vl7 yähüd munı zindana katı beklegil | edebsizlik kılmışdur ol...A32v2
yähud bum zindana katı beklegil |... kılmışdur ulu deyür...MK38v4 kirü yoksa bunı katı urdurğıl | bî-
edeblik kıldı baga deyür...(M’de yok) || 7...yä... | ...bize...] D39vl7...sen aga nete kıldug K40rl...ayä
yüsuf... | ...nete revâ kördüg A32v3...ayä şıddîk ne iş kıldug | ...sen nete revâ kördüg MK38v5...işi nete
reva kördüg M55/5... yüsufa ne iş... | ...işni sen bize neçük revä kördüg || 8 bî-vefa kıldug... | bizi
halka...rüsvay...] D40rl bı-vefalık ulu kıluban suçlu kıldug | bizni halkğa...K40r2...rüsvä
kıldug...A32v4 bî-vefalık...MK38v6 bî-vefalık kıldıg emdi bize... | ...rüsvay kıldıg...M55/6 bî-vefalık
kılup emdi suçlu kıldug | bizni ilge bed-näm rüsvä kıldug... || 9...'azîze... | ben anğven...] D40r2...yä
‘ azîz... | ben oruven K40r3 ve A32v5...ayä ‘ azîz... | ...ben anven...MK38v7...aruven... M55/7...yä
‘azîz oldur... | ...ben aru men ol...|| 10 uşal...] D40r3 şol kiçi oğlan baga tanuk olur emdi K40r4 şol
kiçik oğlan tanuk verür...MK38v8...tanuğı yok... | şol küşik oğlan tanuk verür emdi M55/8...şähidi yok
men şähidlü | kiçik oğlan tanuklık verür emdi || 11 on yedi...] D40r4 on yeti künden beri yegi toğan
K40r5...ol kiçiçi pfl... | ...kün uş yagı toğdı A32v7...ol kiçik pfıl oğlan | on yeti künlik erüşen yagı
toğan MK38v9...kûşük tıfıl... | ...künden berü toğan M55/9...Oİ kiçik tıfl oğlan | ...künlik erür yagı
toğan || 12 sözlemedi oğlan... | nete...berür...] D40r5 sözlemedi ol oğlan... | ...tanuklık verür...K40r6
...ol oğlan... | nete sözlep tanuklık verür...A32v8...ol oğlan... | nete sözlep tanuklık verür...
MK38vl0...ol oğlan... | ...tanuklık verür...M55/10...bunıg dek hergiz insan | ...tanuklık verür emdi ||

336
B41rl3 yüsuf aydur' azîze ayä sultan
kavîdür kâdirdür idüm sübhan
B41rl4 ol sözletse sözler ol tıfıl oğlan
toğnlıkğa tanuklık verür emdi

B41rl5 pes ol demc azîz emr kıldı

oğlannı anası alıp keldi
B41rl6 ol oğlannıc aziz eline aldı
hem ohşayu hem dipleyû sorar emdi

B41vl oğlançukğa sorar aydur ayâ tıfıl

' âlem içre yokdur hergiz misâlin
B41v2 uşbu hâlde ne bilür sen nedür hâlig
körükli bize ac lem kılğıl emdi

B41v3 faşîh dilin şahîh sözin oğlan sözler

oğlan netek sözledüginc azîz dirjler
B41v4 ol oğlanug sözledüginc âlem digler
oğlan sözlep kördügin aytur emdi

13..idüm sübhan] D40r6...idim...K40r7...ayä ‘azîz sultân |kavî durur kâdirdür hak sübhan A32v9
...şıddık aydur ayâ ‘azîz sultân | ...kädir durur...MK38vll...idim sübhan M55/11 ...kädir erür idim
sübhan || 14...sözler ol... | toğnlık...verür...] D40r7...sözleyür tıfıl oğlan... | doğrulukğa tanukluk berür
...MK38vl2...sözlenür tifil oğlan | doğruhkka...M55/12...sözleyür uşbu oğlan || 15...Oİ dem... | ...
oğlannı...ahp...] D40r8...ol demde... | ...oğlannıg...alup...K40r9 ve A32vll ol demde ‘azîz sultan
emr... | uşal oğlannı...MK38vl3...ol demde... | ...alup...M55/13...demde ‘azîz katfir emr kıldı | ...anası
alup keldi || 16 ol oğlannı... | hem ohşayu...] D40r9 ol ‘azîz bu oğlanı... | hem ohşayu hem digleyü...
K40rl0...oğlannı bu ‘azîz... | ...hem dügleyü şorar...A32vl2...bu ‘azîz... | ...şorar... MK38vl4 ol ‘azîz
eline oğlanı aldı | hem ohşayu...şorar...M55/14...‘azîz katfir ele aldı | ohşayuban aga su’äl eyler
emdi||B4İVİ...ayâ tıfıl | ‘âlem içre...] D40rl0...yä tıflıg | ‘âlem içre hergiz oğlan yokmişlig K40rllve
A32vl3...şorar...tıflıg | ...içre hergiz oğlan yok mişälig MK38vl5 oğlancukdan şorar idi ayâ tifil
(M’de yok) || 2...hâlde... | ...körükli...] D40rl 1...hâlden... | ...kördügûg bize i‘läm kılğıl... K40rl2
kördügügi bize i'läm kılğıl...A32vl4...nedür hâlirj |kördügügni bize i‘läm kılğıl...MK38vl6...hälden
ne bilür sen... | kördügi bize i'läm kılğıl...(M’de yok)||3...netek...] D40rl2...nete sözledügin...
K40rl3...netek sözledügün ‘azîz digler A32vl5...nete sözledügin...MK38vl7...tilden şahîh sözin
oğlan sözler| oğlan sözledügin...M55/15 faşîh tilin...sözi oğlan sözler | oğlannıg söylediğin...
||4...aytur...] D40rl3...aydur...K40rl4...oğlan sözledügün ‘âlem dügler|...ne kördügig aytur...
A32vl6...oğlan sözlerken ‘âlem dağlar |...ne kördügin aydur...MK39rl...sözledügin ‘âlem taglar]
...kördügin aydur emdi M55/16 oğlannıg söylediğin ‘ âlem taglar | tilge kelüp ne kördügin... ||

337
B41v5 oğlan aydur ben gammazlık kılmazven
bühtan kılup hakğa' âşî olmazven
B41v6 hergiz yalğan tanuklık vermezven
hafiyye birle idim yârî verse emdi

B41v7 yâ 'azîz işitgil beni benden

key aglağıl bu 'avratıg aşlı kandan
B41v8 ma' lûm oldı bu iş yüsufug kögleginden
art etegi yırtuk yüsuf suçsız emdi

B41v9 ' azîz ahvâl netelügin bellü bildi

yüsufug art eteğin yırtuk kördi
B4İVİ0 ol oğlannıg tanukm kabül kıldı
züleyhäya suç senden dep buşar emdi

B4İVİ1 ' azîz aydur yä züleyhä sen sen yalan

bellü oldı sen idügüg suç kılan
B4İVİ2 suçlu oldug bar yüsufdan' özr dilen
tevbe kılğıl bu işden döngil emdi

.kılmazven
5.. | ...olmazven] D40rl4...kılmayaven | olmayaven K40rl5...kılumazven | bühtän olup...
olumazven A33rl...ben gammazlık kılumazven | ...kılup...MK39r2...kılup ‘äsl..M55/17...eylemez
men | bühtan edüp...'âşî olmaz men || 6...vermezven | hafiyye birle idim...] D40rl5...vermeyeven |
hafiyye birle idim lıükm kılğıl emdi K40rl6...verümezven | ...idi hükm kılmaz emdi A33r2...tanuklıkı
verümezven | ...idi hükm kılğıl emdi MK39r3 ne köre kim aydayım aqlaq emdi M55/18...verümez
men |...hükm kılur emdi||7 yä ‘ azîz... |...'avratıq...] D40rl6 yä 'azîz bu sözi işitgil...benden |
...da'viniq aşlı İçandan K40rl7 ve A33r3 ayä 'azîz sen bu sözi işit benden A33r3...aqla ‘avratnıq
aşlı...MK39r4...bayık benden |...bu da'vämq aşlı neden M55/19...sen bu sözi işit benden |...bu
esrämıq aşlı kandan||8 ma'lüm...] D40rl7 ma'lümdur bu iş yüsuf köqleginden K40vl...uşbu iş
yüsuf... | ...yırtulup...A33r4...yüsuf küleğinden | ...yırtık...MK39r5...yüsuf kömleginden | ...şuşsız emdi
M55/20...ma'lüm ola bu iş yüsuf kamîşından | ...yırtuk kimse suçsuz emdi || 9...K40v3... netekligin... |
...etegün...A33r5...netekligin bellü bildi | ...etekni...M55/21...beyän bildi || 10...tanukm... | züleyhäya
...] D40v2 tanuklukın kabül kıldı | züleyhä..,K40v4 ve A33r6 ol oğlanır) tanuklıkm... | züleyhä suç
senden...MK39r7 oğlanıq tanukluğm... | ...deyüp...M56/l...tanuklığın revä kördi|| ll...suç kılan]
M56/2...SUÇU kılan MK39r8...idügiq şuç... || 12...bar yüsufdan...K40v6...olduq yüsufdan ' özr...MK39r9
şuçlu...M56/3...var yüsufdan...A33r8... bu işdin... ||

338
B4İVİ3 andanc azîz yüsufi öğütledi
eygü sözin yüsufa çok yalvardı
B4İVİ4 bu ahvâli yüsufa ısmarladı
züleyha razın nihân sakiar emdi

B4İVİ5 andan şograc azîz taşra çıkdı

züleyha yüsufa gene sordı
B4İVİ6 tıfıl oğlan mundağ cevâb verdi
bu‘ ibretec acâyibe kahır emdi

B42rl yüsuf aydur yä züleyhä bildüg mü

kâdimig kudretine erdüg mü
B42r2 c ibret körüp kudretin kördüg mü
şunc ı ile tıfıl oğlan sözler emdi

FAŞL
MIŞIR HÂTÛNLARINI BEYÂN KILUR

B42r4 mışır içre bir neçe urağutlar

bunı işitüp bir birine demeşdiler
B42r5 urağutlar ‘ayıb etüp sözleşdiler
her birisi bir dürlü söz sözler emdi

13 andan ‘azîz... | ...sözin...] D40v5 andan bu ‘azîz... | ...söz...K40v7...yüsuf hem öğütledi | ...çok
yalğurdı A33rl0 andın... | ...söz yüsufa çok yalwardı MK39rlO...yüsufı ‘azîz...(M’de yok)||14
züleyha râz nihân...] D40v6 züleyljâ razın zinhâr...K40v9 bu ahvâli ısmarladı | ...râznı zinhâr...A33r9
...ahvâl...hem ısmarladı | ...râznı zinhar sakla...MK39rll...bek ışmarladı | ...razın zinhar sakla...(M’de
yok) || 15... taşra... | züleyhä...] D40v7...taşaru... | ol züleyha yüsufa ahvâl sordı K40v8 ol züleyhä
yüsuf üzre gene şordı A33rl 1 ...sultân ‘ azîz...(2.mısrası yok) MK39rl2...dahı taşra... | ...şordı (M’de
yok) || 16...mundağ ...verdi] D40v8...şöyle...verdi K40vl0...şöyle tanuk nete verdi (A’da 1. mısra yok)
MK39rl3...oğlan şöyle tanuklık nete verdi (M’de yok)||B42rl...erdüg mü] D40vll kâdir tegrim
kudretine uydug mu K40vl2...ayä züleyhä kördür) mü | kâdir tegrim kudretine uydur) mu A33rl2...
ayâ...kördürj mü | kâdir tegrim kudretine erdüg mü MK39rl4...kördüg mü | kâdirig...(M’de yok)
|| 2...kudretig...] D40vl0...köglügden ayruldug mu K40vl2 ve A33rl3...fesâd işden ayruldug mu|
...şun‘ı birle..,MK39rl5...köglüg şâf oldug mu|şun‘ı birle...4...işitüp...] D40vl2...işidüp ...K40vl4...
içinde... | ...işidüp...A33rl5...işidüp...MK39rl6...‘avratlar | ...işidüp...M56/5...işidüp bir birine
söyleşdiler || 5 urağutlar... | ...dürlü söz sözler...] D40vl3 ol hâtûnlar züleyfcänı kavlaşdılar | ...dürlü
sözler...K40vl5, A33rl6 ve M56/6 ol hâtûnlar zûleyhâdan külüşdiler | her birisi dürlü söz...MK39rl7
ol hâtûnlar züleyhâm sözleşdiler | ...dürlü sözler... ||

339
B42r6 züleyhâ kulınac âşık olmış
kuh mutîc olmamış hacîl olmış
B42r7 bu hâl üzre' azîz anda hâzır olmış
kulm kava çıkduğın körmiş emdi

B42r8 zûleyhânı' ayıblap ol urağutlar

her birisi bir dürlü söz sözleşürler
B42r9 melik hâtunı mundağ iş kıldı derler emdi
halâyıkğa bed-nâm rüsvây oldı emdi

B42rl0 züleyhâ bu ahvâlden haber bildi

yavlak ulu demek eylep dac vetledi
B42rll andan bundan törüt yüzc avrat keldi
olc avratlar dere keçüp oturur emdi

B42rl2 züleyhâ yüsufa çok öğütledi

bu dem benüm bu sözüm dutğıl dedi
B42rl3 ünder isem tez hâzır kelğil dedi
cemâlirjni bu hâtûnlar körsün emdi

6.. âşık...] K40vl6 ve A33vl züleyhâ hatun kuhna...M56/7...öz kulına... | ...rüsvâ olmış || 7 bu
.'
hâl... | kulm...] D40vl5 'azîz dağı bu hâl içre hâzır kelmiş | kulnı...K40vl7 'azîz dağı bu hâl üzre hâzır
kelmiş | kulm kawa çukduğını...A33v2 'azîz dağı bu hâl üze hâzır kelmiş | kulun kaçduğını körmiş
emdi MK39v2'azîz dahi bu hâl içre hâzır kelmiş | ...koşduğın körmiş...M56/8 'azîz dağı ahvâli bellü
bilmiş | ...kava... || 8 zûleyhânı... | her birisi...] D40vl6 zûleyhânı kavlaşa urağutlar | bir neçesi delü
oldı urağutlar K41rl...'aceblemiş urağutlar | her birsi...A33v3...'ayıblaşu urağutlar | ba'zısı delü oldı
ol urağutlar MK39v3...'ayıblaşu ol ' avratlar | ...birisi dürlü dürlü sözler sözler (M’de yok) || 9
melik... | halâyıkğa...] D40vl7 bir neçesi ma'yüb şeydâ oldılar | dükeli halkğa rüsvâ olur emdi K41r2
ve A33v4 yene bir neçesi ma'yüb oldı anlar | dükeli halka rüsvâ oldılar...A33v4 dükel halka rüsvây
oldılar...MK39v4 bir neçesi zûleyhânı ‘ayb ederler | tükel halka...rüsvây olur emdi (M’de yok) || 10...
ahvâlden... | yavlak...D41rl...ahvâli beyân bildi | yavlak ulu demek kılıp demek eyledi K41r3 ve
A33v5 ol züleyhâ bu ahvâli beyân bildi | ...ulu da'vet eylep demek kıldı MK39v5...ahvâli beyân
bildi | ...demek eylep da'vet kıldı M56/9 züleyhâ bu ahvâli bellü bildi | yavlak ulu düğün eylep da'vet
kıldı || 11 andan bundan törüt...] D41r2 andan mundan tört yüz...K41r4...dört yüz kadar... | ...dere
keçüp...MK39v6...tura çıkup oturur...M56/10 cümle anda dört yüz hâzır keldi | barçalan tura keçüp
olturur emdi (A’da yok) || 12 züleyhâ... | bu dem...] D41r3 andan züleyhâ yüsufa öğütledi | bu kez
kelüp bir sözüm tutğıl dedi K41r5 andan züleyhâ ol yüsufı öğütledi | bu kez kelüp bir ögütüm tutğıl
dedi A33v6 andan züleyhâ öğütledi | bu kez kelüp bir ögütüm dutğıl tedi MK39v7 andan züleyhâ
yüsufı... | bu kez benüm bu sözim tutkıl dedi (M’de yok)|| 13 ünder... | cemâlirjni...] D41r4 ünder
isem...dedi | körkürji bu hâtûnlara körküz emdi K41r6...irsâl cehd hâzır kelgil | cemâliıji...A33v7
ünder ersem cehd hâzır kelgil dedi MK39v8...körkürji bu hâtûnlar körsün...(M’de yok) ||

340
B42rl4 kendü elin yüsufiırı saçın örer idi
eginine hezär dürlü ton kiyürdi
B42rl5 kızıl altun tas äf-täbe eline verdi
ketürüben ol meclise şımar emdi

B42rl6 olc avratlar kürsî üzre oturdılar

birer kerenç birer pıçak ketürdiler
B42vl alup deyü anlara buyurdılar
ol hâl içre yüsuf karşu durur emdi

B42v2 yûsuf nikâb açuban cevelân kıldı

ol hatunlar közleri arja düşdi
B42v3 anı körüp cümlesinirj caklı şişdi
kerenç samp barınakların keser emdi

B42v4 yüsufi körmege uğradılar

kollarım keseben toğradılar
B42v5 elleri kesildügin tuymadılar
olc avratlar cümle hayrân kahır emdi

.örer
14.. idi | eginine...] D41r5...saçın ördi | yüsufa hezär elvän ton...K41r7...yüsuf saçıq ördi | yüsuf
üzre hezär elvän ton...A33v8...yüsufmrj saçın ördi | yüsuf üze hezär elvän ton...MK39v9 yüsufa hezär
elvän ton kiydürdi | ...eliyle...saçın ördi M56/ll...eliyle...saçın ördi | (yok) || 15...äf-täbe eline...
| ...şımar emdi] D41r6...tas eline... | ...ilter emdi K41r8...eline verdi | köterüben...ilter emdi A33v9...äf-
täb eline verdi | ...ilter emdi MK39vlO...ele verdi | ...ilter emdi M56/12...ilter emdi || 16...kerenç...]
D41r7...turunç...K41r9...üze... | birer turunç birer...A33vlO...üze olturdılar | ...turunç birer pıçak...
MK39vll birer... | M56/13...olturdılar| ...turunç ...keltürdiler||B42vl alug... | ol häl...] D41r8 eline
berip kesürj teyû buyurdılar | ol häl yüsuf dağı kelür emdi K41rl0 eline verüp kesgil deyüp
buyurdılar | ol häl üzre yüsuf dağı kelür emdi A33vl 1 eline verüp kesgil deyü buyurdılar | ol häl üze
...dağı kelür emdi MK39vl2 eline verüp yeyüg deyü buyurdılar | ol içre yüsuf dahi kelür emdi M56/14
ele verüp kesürj deyü buyurdılar | ...üze yüsuf dahi kelür emdi || 2 yüsuf... | ol hâtûnlar...] D41r9 yüsufa
közleri düşmüş oldı | ...yüsuf nägäh cemälni cilve kıldı K41rll yüsufa anlar közleri düşmüş oldı |
anlar yüsuf cemâlin cilve kıldı (A33vl2...cemäline cilve kıldı) MK39vl3 yüsufa düşmüşler közleri
oldı(yüsufug cemâline cevelân kıldı M56/15 yüsuf san közleri düşmüş oldı(yüsufug cemâline
hayrân kaldı||3 anı körüp... | kerenç...] D41rl0 ol ‘avratlar bakıban anı kördi | turunç...K41rl2 ve
A33vl3 ol ‘avratlar bakıban anı kördi | turunç sanıp...keser...MK39vl4 yüsufi körüben hayrân kaldı |
...sanup...keser...M56/16 ol ‘avratlar bakuban anı kördi (turunç sanup...||4 yüsufı... | kollarını...]
D41rll yüsufa bakmağa... | ellerin kesiben doğradılar K41rl3 ve A33vl4 anlar yüsufa bakmağa... |
ellemi kesiben doğradılar MK39vl5 yüsufa bakmağa... | ellerin kesiben doğradılar M56/17 yüsufa
bakmağa uğradılar | kendü ellerin kesüben doğradılar || 5 elleri...] D41rl2 ellerin kesdiklerin...K41rl4
ellerin kesdügün hergiz tuymadılar | ol ‘avrat...A33vl5 ellerin kesdügin hergiz... |... hayrân kahırlar...
MK39vl6 ellerin kesdiklerin duymadılar |... hayrân kalurlar...M56/18 kesdügüni ellerin duymadılar |
anda anlar cümle... ||

341
B42v6 vekâle limâ şâ :e allâhü haza 7- beşer1819
bunug kibi kul kimüg eline düşer
B42v7 bunı körenler ‘ akimdan cümle şişer
in hazâ illâ melekün kerlm^ emdi

B42v8 züleyhâ aydur sizler kördügüz mü

benüm begzüm şolduğın bildügüz mü
B42v9 bir körmekden ellerügüz kesdügüz mü
bı-hod olup düşdügüz mü sizler emdi

B42vl0 ben yüsufi kördüğüm yedi yıldur

anıg üzrec ışkım benim her dem artar
B42vll miskîn özümc âşık otun her dem dartar
şöyle iken şabrum sizden artuk emdi

B42vl2 kördügüz mü benüm rencim aslı kandan

bu oğlannug begzi nün doğar künden
B42vl3 { aklı körki turfe-levn hezâr çendân
yüzin kören canın fedâ kılur emdi

6..
.kimüg...] D41rl3 ve K41rl5...kimnig...(M’de yok) || 7 bunı...] D41rl4 bunı körenlemig ‘akh şöyle
şeşer K41rl6...kören ädemlerüg'akh şeşer | ...derler...A34rl...âdemînig 'aklı şeşer | ...derler emdi
MK40rl...körenlerin ‘aklın cümle şaçar | ...derler emdi (M’de yok)||8 sizler kördügüz
mü | şolduğın...] D41rl5 sizler anı kördügüz mü | ...solduğını...K41rl7 ve A34r2...‘ayân kördügüz
mü | ...şolduğmı...MK40r2...begzim şolduğmı...M56/19...‘ayân kördügüz mü | ...begzim... || 9 bir
körmekden...] D41rl6 bir bakmakdan...K41vl...bakmakdm...MK40r3...körmeden ellerigiz...
M56/20...bakmakdan... | ...düşdügüz mü deyür emdi|| 10 anıg üzre...] D41rl7 yüsufa ‘ışkım her dem
artar K41v2 yüsuf üzre ‘ışkım her dem... A34r4...yüsufı köre kiden yeti yıldur tar| yüsuf üze
‘işkildim her dem...MK40r4... körgeli yedi yıl durur | yüsuf üzre her dem ‘ışkum arta durur
M57/l...yeti... | yüsuf üzre ‘ışkım müdâm arta durur|| 11...‘âşık... | ...şabrum...] D41vl...‘ışk müdâm
tartar | ...şabnm...K41v3...‘ışk derdin her dem dartar A34r5...özim ‘ışk derdin her dem artar | ...şabnm
sizden... MK40r5...‘ışk odın yutup durur | ...şabnm...M57/2...bî-çâre ‘âciz durur | ...şabnm...|| 12 bu
oğlanug...] D41v2 bu oğlannıg...toğar künden K41v4 bu oğlannıg...toğan künden A34r6 bu oğlannıg
begzi nuru toğar... MK40r6 kördügüz mü rencüm... | ...nün arttığından M57/3...oğlannıg... nurlu
doğar... || 13...fedâ ...] D41v3...fîdâ kılur...K41v5 kılıç turfedür kün hezâr çendân | yüzün kören cânın
fidâ...A34r7 kalem turfedür levni... | ...fidä kılur...MK40r7 yüzi nün kül yüzi zîbâ hezâr çendän M57/4
kaddi zarîf tili datlu hezâr çendân ||

18 Yüsuf 12/31: “...ve kulne hâşâ li’llâhi mâ-hâzâ beşeren...”

19 Yüsuf 12/31: “...in hâzâ illâ melekün kerîm”

342
B42vl4 züleyhâ aydur yâ benim emrime mutF ola
yâ benim rencime merhem ola
B42vl5 yâ mahbüs kılam zindân içre kala
dükelc ömri zindân içre kala emdi

B42vl6 yüsuf her dem yalvarur sübhânma

beni salğıl kanzafer zindânına
B43rl düşerem bâtıl işc işyâmna
bâtıl işden zindân baga yigrek emdi

B43r2 essicnü ehabbü ileyye mimmâ ted'ünenî20

sığındum ben saga yâ rabbe’l-ğanî
B43r3 züleyhâ keydünden kurtarğıl beni
zindânı ihtiyar kıldum emdi

B43r4 hälık cabbär duc âsin kabül kıldı

züleyhâ keydünden ol kurtardı
B43r5 recim şeytân sözini bâtıl kıldı
müfsidden nefsin menc kılur emdi

14...aydur yä benim...] K41v6 ve A34r8...aydur emrime... | ...uşbu rencime...MK40r8...yä benüm

emrime mup' ola |...benüm rencüme...M57/5...yä emrime... | şöyle benim rencime...|| 15 dükel
...zindan içre kala...D41v5 tükel 'ömri zindan kala...K41v7 ve A34r9 yähud... | ...keçsün emdi
MK40rl0 bâkî 'ömri zindän içre keşer emdi M57/6 yä ki mahbüs... | tükel ' ömri...kalsun... ||
16.. .yalwarur sübhanına | ...kanzafemig zindanına] A34rl0...kanzaferig... MK40rl 1 yüsuf nebî her
dem...M57/7...yalbarur sübhanına | ...bu katfırig zindanına ||B43rl batıl...] D41v7 bid'at işden barja
zindän...K41v9 nä-gäh düşerem...A34rl 1 nä-gäh düşerim...MK40rl2 düşerim...M57/8 korkaram düşer
men dep ' işyänma | ...baga zindän... || 2 şığmdum ben saga yä rabbe’l-ğanî] A34rl2 züleyhänıg
keydünden kurtarğıl beni |...men saga yä... (K ve M’de yok) || 3...kurtarğıl... | zindänı...] D41v9...
kurtar beni] zindänı ben i^tiyär kıldım emdi K41vl0...yä rabb zindän ihtiyär...MK40rl4 zindännı
ihtiyar...A34r13 züleyhâ da'velinden edgü zindän | yä rabb zindanı ihtiyär kıldım emdi (M’de yok)
|| 4...du‘äsın kabüL.züleyhä keydünden...] D41vl0...murädı häşıl kıldı D4İVİ1 züleyhänıg mekrinden
...K41vl 1...muradını... | ...mihnetinden kurtardı A34rl4 cabbär hälık muradım häşıl kıldı | züleyhänıg
mihnetinden ol kurtardı MK40rl5 hälık yüsuf murädıg häşıl kıldı | hem züleyhä...M57/9...murädıg aga
verdi | züleyhänıg fitnesinden || 5...sözini...] D41vlO...keydini...K41vll recm şeytân sözünüg
keydini... | ...nefsi men' kıldı...A34rl4 recîm şeytännıg keydini... | ...men' kıldı emdi MK40rl5...
keydini bâtıl kıldı | müfsididen...men' kıldı emdi M57/10 iblîs mel'ün murâdını... | bâtıl işden nefsine
mâni' olur... ||

20 Yûsuf 12/33 “kalerabbi’ssicnü...mimmâ yed'ünenî...”

343
B43r6 hätun aydur yä yüsuf bilür mü sen
sen baga mutF pinhân kılur mu sen
B43r7 yoksa bayık zindän içre kalur mu sen
bu arada ne ihtiyär kıldug emdi

B43r8 yüsuf aydur tegriyec äşl olmakdan

âsî olup tamuğ içre kim kalmakdan
B43r9 yarmğı kün şerm-sär hem olmakdan
bu kün ki kün baga zindän yigrek emdi

B43rl0 bu sözi işitüp züleyhä yavlak buşdı

c än kelip hätırına keyd düşdi
B43rll yüsufug belinden kemerin şişdi
her bir zîbâ tonların soyar emdi

B43rl2 melik reyyân tapusma hâzır keldi

yüsufdan reyyâna keyd kıldı
B43rl3 aydur bizüm bir kul oğlanc âşî oldı
buyursagız anı mahbüs kılam emdi

6.. yüsuf... |... kılur mu sen] D41vl2...ne deyürven bilürmü sen | ...olur mu sen K41v!3 ve A34rl6
.yä
hätun aydur ne deyürven bilür mü sen | sen baga yaşrun muff olur mu sen MK40v2 züleyhä aydur
yä... | ...olur mu sen M57/ll...ne eyler sen | ...fermän-berdär olur mu sen || 7...kıldug...] D4İVİ3...
kıldıg...M57/12 yohsa bayık... |bu içre ne...(K’de yok) || 8...aydur...'äşl...] D4İVİ4 ma'äza’lläh
müfsidneni kılmaklıkdan K41vl4...aydı... | ma'äza’lläh müfsidden iş kılumakdan A34v2 ma'äza’lläh
müfsid iş kılumakdan MK40v4 ma'äza’lläh müfsid işden kalmakdan M57/13...olmak | bätıl işden
hacälet içre kalmak || 9...olmakdan | bu kün ki kün baga zindän...] D41vl5...olmaklıkdan | bu kün ki
baga...K41vl5 yarın haknıg huzurundan uyalmakdan | ...zindän baga...A34v3 yarın haknıg hazretinde
uyalmakdan MK40v5 yannkı kün şerm-sär olmakdan | ...zindän baga yigrek...M57/14 kıyämet kün
hak kaşında rüsvä olmak | ...baga zindän olsa yigrek... || 10...işitüp... |'än...] D41vl6...işidüp... |'är
kelüp...K41vl6 bum işidüp... |' ärlamıban...A34v4 bum işitüp...buşdı | ' ärlanup...MK40v6...işidüp
... | ...kelüp...ğuşşa düşdi M57/15 anı işidüp... | ...keldi hätırına hîle düşdi || 11...şişdi] D41vl7...şeşdi
K41vl7...kemerini... | harîr zîbâ tonlarını şoyar...A34v5...belinde kemerin şeşdi | harîr zîbâ tonlamı
soylar emdi MK40v7...zünnänn şeşdi | harîr zîbâ tonların şoyar emdi M57/16...belinden kemer
şeşdi | harîr zîbâ... şoyar... || 2 şığındum ben saga yä rabbe’l-ğanî] A34rl2 züleyhänıg keydünden
kurtarğıl beni |...men saga yä...(K ve M’de yok)||3...kurtarğıl... | zindänı...] D41v9...kurtar
beni | zindänı ben ihtiyär kıldım emdi K41vl0...yä rabb zindän ihtiyär...MK40rl4 zindänm
ihtiyär...A34rl 3 züleyhä da' verinden edgû zindän | yä rabb zindänı ihtiyär kıldım emdi (M’de yok) ||

344
B43rl4 anı ağır bahaya satun aldım
cümle mälum bahasına fedâ kıldım
B43rl5 edebsizlik oğlandan telim bütdim
bî-vefadur hergiz vefa kılmaz emdi

B43rl6 emr kıldı züleyhäya melik reyyân

eğer mut? olmaz ise ol kul oğlan
B43vl sezâdur ol kula suçun zindan
destür verdim anı mahbüs kılğıl emdi

B43v2 pes züleyhâ uşal dem kirü döndi

neccâr bulup bir şanduk kim yondurdı
B43v3 yüsufi şanduk içre ma'yüb kıldı
cemmâl ketürüp zindana ilter emdi

B43v4 bu ahvâl kanzafere ma' lüm oldı

züleyhäya buşıban keyd kıldı
B43v5 yüsuf suçsuz kamuğ suç senden dedi
yüsufi ol şandukdan çıkarur emdi

12 yüsufdan reyyâna...] K42rl yüsufdan melik reyyâna...A34v6...kapusma... | ...melik reyyâna...

MK40v8...reyyâna kelece kıldı M57/17...şüküh kıldı || 13...bizüm...] D42r2...bizim...K42r2 aydı...
A34v7...bir oğlançuk ‘âşî oldı MK40v9...bir kulunuz ‘âşî... | buyursarj...M57/18...kul oğlan...
|| 14...satun aldım] K42r3...ben satun aldum | ...fidä kıldım A34v8 ben anı... | ...fidä kıldum
MK40vl0...şatun aldum | ...bahâsını hare kıldum|| 15 edebsizlik oğlandan...bütdim] D42r4 edebsizlik
ol oğlandan telim buldım K42r4 edebsizlik ol oğlandan telim buldım A34v9...ol oğlandın telim
buldım MK40vll...ol oğlandan telim kördüm M57/20...Oİ oğlandan telim kördim || 16...zûleyhâya
... | ...ise ol...] D42r5...züleyhâğa... | ...olmaz erse ol kul...K42r5...olmaz erse ol oğlan A34vl0...ol kul
oğlan || B43vl sezâdur... | ...verdim...] D42r6 sezâ-verdür oğlana ol... | ...destür verdüm...K42r6 sezâ-
verdür ol oğlana habs zindan | ...destür verdüm...A34vll sezâ-verdür oğlan habs zindân MK40vl3
revüdür ol kula... | destür verdüm...M58/l sezâ-vardur ol oğlana suçın... | destür verdüm... || 2...şanduk
kim yondurdı D42r7 neccâr bulup şanduk ol yondurdı K42r7...uşal demde... | neccâr alıp...şanduk tez
yondurdı A34vl2...demde... | neccâra dilep bir şanduk yondurdu MK40vl4...ol şol dem kirü... | neccâr
alup bir şanduk yondurdı M58/2 neccârlardan bir şanduk hâzırlatdı||3...içre mağyüb kıldı]
D42r8...mahbüs kıldı K42r8...içinde ma'lül kıldı | ...köterüp A34vl3...meflül kıldı MK40vl5...
şanduka mağlül kıldı | ...köterip zindâna...M58/3...ol şanduk içre salug dedi | ...alup zindâna...||4 bu
ahvâl...] D42r9 bu ahvâli kanzafer dağı bildi K42r9 uşbu ahvâli kanzafer dağı bildi A34vl4 uşbu
aljvâl kanzafer dağı bildi | ...buşıban...MK40vl6...ahvâli ...dafıı bildi M58/4 ‘azîz katfir bu ahvâlden
haber bildi | ...hâzır keldi' ||5...dedi] D42rl0...dedi K42rl0 ...suçsuzdur kamu suç...A34vl5...
suçsuzdur kamusı... | ...şanduk içinden...MK40vl7...kamu suç...dedi M58/5...kamu suç... ||

345
B43v6 bağ buğawın şişdürdi el köndürdi
harîr zîbâ döşekler döşendürdi
B43v7 hoş kadimlerin hem beyle verdi
tez çıkaranı hîç korukma deyür emdi

B43v8 andan şogra üküş degül bir kaç künden

melik netek canın aldı kädir dayyân
B43v9 kardaşı erdi amg melik reyyân
sultanlık melik reyyâna kahır emdi

B43vl0 kurtardı zindân ehlin melik reyyân

yüsufı çıkarmadı ol zindandan
B43vll cebrâ’îli veribidi melik rahmân
ögütlep arkasın sıfar emdi

B43vl2 bir ak yincü cebrâ ’îl duta keldi

ketürüp yüsufug ağzına saldı
B43vl3 ta' bîmi' ilm cümle bildi
risâlet mu' cizât olur emdi

6 bağ buğawın... | harîr zîbâ...] D42rll bağ buğağu şeşiben hem köndürdi | ağır atlas döşekler
döşendürdi K42rll bağ buğaw şeşiben el köndürdi | ağ atlas döşekler hem döşedi A34vl6 bağ
buğawun şeşiben hem köndürdi | ak atlas döşekler hem döşetdi MK41rl bağ buğavın aldurdı ton
kiydürdi | ağ atlas döşekler hem döşedi M58/6 bağ buğavın...hem köndürdi | ...atlas...hem döşendi || 7
hoş... | ...korukma...] D42rl2 çevresinde hadimler böyle verdi | ...kayurma teyür emdi K42rl2 ve
A35rl çerisi hâdimlcr ile beyle vardı |...korkma...MK41r2 çevresine ^adimler bele verdi | ...
korkma...M58/7 çevresine hadim beyle ... | ...korkma... || 8 melik...] D42rl3 ‘azîz canın aldı melik
dayyân K42rl3 ‘azîznirj canın aldı melik rahman A35r2 ol ‘azîz canın aldı melik rahman MK41r3
‘azîzig cânın aldı melik rahman M58/8...üküş değil... |‘azîzig canın aldı melik rahman || 9...erdi
anırj... | ...kahır...] D42rl4...vardı... | ...sultanlık melik reyyâna teger...K42rl4 bir karındaşı var
idi...A35r3 bir kardaşı var idi melik...MK41r4 kardaşı idi anır) melik reyyân | saltanat reyyâna degdi
emdi M58/9 karındaşı var idi melik... | saltanat reyyâna değer emdi|| 10 yüsufı...] K42rl5 ve A35r4
pes yüsufı...(M’de yok) || 11 ögütlep arkasın...] D42rl6 ve K42rl6 ögütlep hak selâmm tegürûr emdi
A35r5...hak selâmın kılur emdi MK41r6...hak selâmın tegûrür emdi (M’de yok) || 12 ketürüp...]
D42rl7 bu yincüni...K42rl7 bu ak yincüni yüsufurj...A35r6 bir ak yincü yüsufug.,.MK41r7...tuta
keldi | ketürüben...(M’de yok)[| 13 ta'bîr... | ...olur emdi] D42vl ta'bîr ‘ilmin hikmet cümle bildi |...
mu‘cizât boldı emdi K42vl...hikmet cümlesin... | hem mu'cizât hem risâlet oldı...A35r7... hikmeti
cümlesin bildi | hem mu' cizât hem risâlet oldı...MK41r8...‘ ilmin hikmetin cümle bildi (M’de yok) ||

346
B43vl4 yemende mışrda tatlu aş keldi
telim mâl ketûrüp rüşvet verdi
B43vl5 habbâz ile sâkîni antlaşdurdı
reyyâna ağu verüp deyür emdi

B43vl6 melikge bu ahvâlden ma‘ lüm oldı

sakı bile habbâznı mahbüs kıldı
B44rl telim müddet anlar zindän içre kaldı
esîr olup kayğulu olurlar emdi

B44r2 ol sâkî zindän içre bir düş kördi

tac bîrc ilmin kimse bilür bar mu dedi
B44r3 yüsuf ol sâkîye cevâb verdi
düşüp ayt ben yorayım deyür emdi

B44r4 sâkî aydur ben düşi eyle kördim

üç sâlkım şâf üzüm şikar idüm
B44r5 kızıl altun kadeh ile koyar idüm
reyyâna şundum anı içdi emdi

14 yemende... | ...verdi] D42v2 yemenden mışıra...aş keldi | ...verdi K42v2 ve A35r8 yemen şehrinden
mışra casus keldi | telim mâllar ketürdi rüşvet...MK41r9 yemenden mışıra yansız keldi | telim mâl
keltürdi...M58/10 yemenden mışırğa bir casus keldi | telim emval keltürüp... || 15...
antlaşdurdı | ...verüp...] D42v3...antlaşdurdı | ...ağu verüp...K42v3...pes antlaşdurdı | reyyân melike...
A35r9 melik reyyâna ağu verüp emdi M58/11...antlaşdurdı | ...siz ağu verüp... || 16 melikge... | sâkî
bile...] D42v4 melik reyyân bu ahvâli zâhir bildi | habbâz ile sâkîni...K42v4 ve M58/12 melik reyyân
bu ahvâli beyân bildi | habbâz bile sâkîni zindâna koydı A35rl0 melik reyyân bu ahvâli beyân
bildi | habbâz ile sâkîni zindâna koydı MK41rllmelik reyyân bu ahvâli beyân bildi | habbâz ile
sâkîni...M58/12...mahbüs etdi||B44rl telim... | ...olurlar...] D42v5 telim müddet zindän içre anlar
kaldı | ...kayğulu olur...K42v5 ve A35rll telim müddet zindan içinde anlar...MK41rl2...zindân içre
anlar kaldı | ...kayğulu kalur emdi M58/13 telim künler zindän içre anlar kaldı | ...kayğulu kahır
emdi||2...bar mu dedi] D42v6...var mu dedi K42v6 ol sâkîni zindän içinde...A35rl2...kimesne bilür
bar mu...MK41rl3 dedi M58/14...bilür kimse var mu... || 3...verdi | düşüp...] D42v7...cevâb verdi |
tüşnip...K42v7 yüsuf şıddîk ol... | düşüpi ben yoram...A35rl3 yüsuf şıddîk ol... | düşüpni
ayt...MK41rl4 düşip ayt ben yoralum deyür emdi M58/15...şıddık ol sâkîye cevâb berdi | düşûpni ayt
ben deyüreyin deyür... ||4...kördim | ...sıkar idüm] D42v8...kördüm | ...sığar idim K42v8...düşümi eyle
kördim | üç...şığar idim A35rl4...düşümi... | üç salkı sâfî üzüm sığar kıldım MK41rl5...ben düş
kördüm | ...sığardum M58/16...düşümde eyle kördim | ...salkum sâfî üzüm sığar idüm || 5...ile
koyar... | şundum anı...] D42v9...içre koyar... | şunu verdüm içdi...K42v9...içre koyar idüm | reyyân
melik ...erse açdı emdi A35rl5...içre dutar idim | reyyân melikge şundum erse içdi...MK41rl6...koyar
idüm | ...şunı verdüm içdi...M58/17...içre koyar... | ...şunu verdüm içdi... ||

347
B44r6 habbâz aydur ben dağı bir düş kördüm
başıma çok ötmekler köterür idüm
B44r7 ol etmeği reyyâna ilter idim
alnumdan kuşlar kelüp kapar emdi

B44r8 yüsuf ol ikisinii) düşip yordı

şarâb-dâra eygü te ’vîl aytur idi
B44r9 muştular bayık sapa necat erdi
reyyân seni ulu kılur deyür emdi

B44rl0 habbâz aydur korkulu senip düşip

âh dirîğa yavlak düşvâr seniıj işirj
B44rll hakîkat bilgil yiter seniıj başıp
melik seni hîç gümânsız asar emdi

B44rl2 habbâz anı işitüp kılur fiğân

aydur ben düş körmedüm hergiz ben
B44rl3 kuziye’l-emrü’llezî fîhi testeftiyân
yüsuf aydur hak kazâsı dönmez emdi

.kördüm
6.. | başıma...] D42vl0...düş kördim | ...başım üzre çok etmek köterûr idim K42vl0...
etmekler...A35r 16 ...aydı...MK41rl7 ...dahi... | başım çok ötmekler köterür... || 7 alnumdan...] D42vll
elimdem...K42vl 1 ol etmekler reyyâna ilter idüm | başımdan kuş kelüben kapar...A35vl...ilter
erdim | başımdan kuşlar kelüben...MK41vl...idüm | başımdan kuşlar kelüp... M58/19...ötmegi...ilter
idüm | başumdan kuşlar... || 8...eygü...] K42vl2 ...edgü te’vîL.A35v3... düşin yordı | ...aydur idi
MK41v2...düşin yondı | sâkîye eygü te’vîl aydıverdi||9 muştular ...] D42vl3 muştularven...A35v2...
bayık necat erdi MK41v3 muştularven bayık... | reyyân seni kayda uluklar emdi M58/21 müjdelerven
bayık... || 10 âh dirîğa...işirj] D42vl4 ey dirîğa...işnirj K42vl4...korkuludur senit) işip | ey dirîğa...
A35v4...korkuğlu senit]... | ey dariğa...MK41v4...senüp düşip | ey dirîğa...senüp işip M59/1 habbâza
aydur hâtırludur senirj düşüp | ey dirîğa...|| ll...yitersep... |...asar...] D42vl5...yiter senip başnıp|...
öltürür...K42vl5 hakîkatde bilgil kopar senip... | hîç gümansız reyyân seni öldürür emdi A35v5
hakîkatde yiter... | hîç gümansız reyyân seni öltürür..,MK41v5...senüp başıp | hîç gümansız reyyân
seni öldürür emdi M59/2...yiter senip başıp | hîç gümânsız reyyân seni öldürür... || 12 habbâz... |
avdur 1 D42v!6 hu =ö-zî îsiHnn bildi fîöân I avdıır hıı dîisi ben körmedüm hereiz 'avân
K42vl6...işitûben kıldı fiğân | ...bu düşni ben körmedüm hergiz 'ayan A35v6...işitüben kılğay fiğân |
aydı bu düşni körmedim hergiz 'ayan MK41v6...işidüp ... | ...bu düş körmedüm 'ayän M59/3 işidüben
bu sözi kıldı efğân | bu düşni men körmedüm ayâ oğlan || 13...aydur] A35v7...aydı... ||

21 Yûsuf 12/41 “....kuziye’l-emrü’llezî fihi testeftiyân...”

348
B44rl4 şaräb-där yûsuf sözin bäver kıldı
cümlesi inandı mû’min oldı
B44rl5 zindân ehli yüsufı kertü bildi
ol habbäz ol dem kâfir kaldı emdi

B44rl6 andan şogra üç kün temäm keçdi

melik reyyân habbäzı aşa kodı
B44vl bunug kelip közlerinden kuşlar yedi
kamuları ' acäyibe kahırlar emdi

B44v2 andan melik sâkîye Jıil' at verdi

yüsuf aga emânet söz deyür emdi
B44v3 sâkîlik hürmetin kirü verdi
oluk sâ' at mülevven tonlar kiydi

B44v4 aydur bunı melikge bir duydurğıi

ahvâlimi melikge sen bildürgil
B44v5 bî-günâh idügimi sen agdurğıl
üzkürnî "inde rabbike deyür emdi

14...bâver kıldı | cümlesi...] D43rl...yâru kıldı K43rl ol şaräb-där...yäd kıldı | cümleleri

manuban...A35v8 ol şaräb-där yüsuf söz... | cümleleri manuban...MK41v8 ol säkı yüsuf sözin kertü
bildi | cümlesine...M59/5 bu söze ınanuban... || 15...kaldı emdi] D43r2...kalur emdi K43r2...hep
kertü... | kabbäz ol dem anda...A35v9...hep kertü... | fcabbäz ol dem anda kafir kalur...MK41v9 habbäz
anda kâfir oldı...M59/6 habbäz ol dem aga kafir... ||16...üç kün temäm keçdi | ...aşa kodı]
D43r3...aradan üç kün keçdi | ...koydı K43r3...ol arada üç... | ...ol habbäzı aşa koydı A35vl0...ol arada
üç kün keçdi | ...ol tjabbäzı asan koydı MK41vlO...arada üç kün keçdi | ...aşa koydı M59/7...Oİ arada
üç kün keçti | ...ol habbäzı aşa koydı || 44vl bunug... | ...kahırlar...] D43r4 boynırj cümlesin... |...
‘ acäyibe kalur...K43r4 anurj tenin cümlesini kuşlar yedi A35vl 1 anırj teni cümlesini kuşlar... |...
‘acäyibe kahır...MK4İVİ1 anır) közin kelüben kuşlar... M59/8 kelüp amg közlerin...yedi |
...kahır... || 2...hil‘at verdi] D43r5... hil'at verdi K43r5... hil'atlar verdi A35vl2 andın... | ...aytur emdi
M60/9...şogra sâkîye... || 3...verdi | ...tonlar kiydi] D43r6...verdi | ...ton kiyürdi A35vl3...hürmetni... |
...elvân elvân {on kiyürdi MK41vl3...hıdmetin kirü verdi | ...ton kiydürdi M59/10...manşıbm kirü
verdi).-ton kiyürdi (K’de yok)jj4...bir duydurğıi j ...sen biîdûrgil ] D43r7...bir duydurğıi | ...bir
agdurğıl K43r6...beni melikge bir kez duydurğıi | ...bir kez agdurğıl A35vl4 aydur melik birkez
duydurğıi | ahvâl melik bir kez agdurğıl MK41vl4...beni reyyâna tuydurğıl | ahvâlim...bir aglatğıl
M59/llyüsuf aydur melikge bir duydurğıi |ahvâlimni ol melikge bir agdurğıl || 5...idügimi...]
D43r8...erdügimi sen biîdûrgil K43r7...idügümni sen bildürgil A35vl5...sen bildürgil MK41vl5...sen
biîdûrgil | ezkümî ‘inde melik deyür...M59/12... erdügümi sen bildürgil||

22 Yûsuf 12/42 “...ezkümî ‘inde rabbike...”

349
B44v6 oluk sâc at ‘ arş idisi uluğ sübhân
melikler meliki kâdir dayyân
B44v7 cebrâ’îl veribidi indi kökden
selâm tegürüp yüsufi sorar emdi

B44v8 aydur seni yac kûba kim sewdürdi

kardaşlarurj cefasından kim kurtardı
B44v9 şol daraçuk kuyudan kim çıkardı
râhat necât kim rüzî kıldı emdi

B44vl0 züleyhä keydinden kim kurtardı

kudret birle tıfıl oğlan kim sözletdi
B44vll yeti bağlu kapudan kim çıkardı
müfsidden kim halâs kıldı emdi

B44vl2 yûsuf aydur bu nic metler ol tegrimden

bu râhatlar kamusı ol sübhânımdan
B44vl3 hemîşe bu ihsân ol ğufrânımdan
mihnetlerden ol kurtardı deyür emdi

.dayyän
6.. ] D43r9...sultän K43r8 pâdişâhlar päd-şäsı kâdir sultân A35vl6... idesi... | pâdişâh pâdişâhı
kâdir sübhân MK41vl6...kâdir sübhân | ...uluğ sübhân sultân M59/13...ulu... | cümle melik mâliki
kâdir sultân || 7...veribidi indi... | ...tegürüp...] D43rl0...varup idi indi... | ...tegürür...K43r9...yüsuf sorar
kılur emdi A36rl...yüsufdan...MK41vl7...şorar emdi M59/14...verüp idi indi... | ...yüsufa söyler
emdi || 8...cefasmdan...] K43rl0...seni ya'küb üze kim... | ...belâsındm kim... A36r2...ya'küb üze kim
sevdürdi | ...belâsmdan...MK42rl...sevdürdi | kardaşırj...M59/15...sevdürdi | ...fitnesinden... ||9...kuyud
an...] K43rllve A36r3...kuyu içinden... | necâtı kim rüzî kıldı şarja emdi MK42r2 çol daracuk
kuyudan... || 10 kudret...] D4313 kiçi oğlan kudret birle kim sözletti K43rl2 ol zûleyhâ...A36r4 ol
züleyha keydünden...(MK’de yok) ]] 11 yeti...kapudan.„] D43rl4 yeti bağlık tapulardan kim açdurdı
K43rl3...kapulan kim açturdı | ...kıldı deyür emdi A36r5 yeti kapuğ bağlulan kim açdurdı M59/18...
kapulardan... | bâtıl işden kim...(MK’de yok)|| 12...bu nicmetler., .terjrimden | bu rahatlar...] D43rl5...
ol ni‘ metler... |bu kamu lutf kerîm sübhanımdan K43rl4...terjriden | uşbu kamu latîf kerîmimden
A36r6 uşbu kamu lutf kerem sübhânımdan MK42r3 bu kamu ihsân ol...M59/19...ol nic metler bu... |
munça latif kerem keldi sübhânımdan j| 13...ihsân ol gufranımdan] D43rl6...ihsân gufranımdan A36r7
...uşbu ihsân ğufrânımdan MK42r4 hemîşe ol ihsanlar... ||

350
B44vl4 pes niçün sığınmadup ol hälıkğa
hâlık hükmin ol reyyân nete yıka
B44vl5 her ne hükm aydursa kimdür yıka
uluğlık apa lâyık olur emdi

B44vl6 yüsuf kendü suçun ma‘ lüm bildi

ol mac nîden yawlak katı mağbün oldı
B45rl dedigüne pişmân olup tevbe kıldı
sücüd kılıp tepriye yalvarur emdi

B45r2 oluk sâc at cebrâ ’îl yene keldi

hâlıkdan yüsufa selâm laldı
B45r3 tur emdi hâcetnip revâ eyledi
sücüddan başıpı kaidur emdi

B45r4 bir neçe zindân içre kaldaçı sen

câkıbet râhat necât oldaçı sen
B45r5 mışımıp melikligin kıldaçı sen
bu mihnete şabr kılğıl deyür emdi

.niçün...
14.. | hâlık...] D43rl7 hälıkıg hükmin nete reyyân yıka K43rl6...niçün sen... | ...hükmin melik
reyyân nete...A36r8 sığınmadug ol hälıkğa | ...hükmine ol reyyân fitne yıka MK42r5...ol frâlıkka... |...
hükmin reyyân...M59/20...ne içün... | ...erdi ğufrânumdan || 15 her ne... | ...lâyık olur...] D43vl tâ kim
hâlık hükmi bolsa... | ...lâyık durur...K43rl7 ne kim hâlık hükm kılsa... | ...lâyıkdur deyür... A36r9 ne
hâlık hükm kılsa kimdür... | uluğlıkğa arja lâyıkdur deyür...MK42r6 her kim hâlık hükm kılsa mahlûk
nete| ...lâyık bilgil emdi M60/1 ne kim hâlık hükm kılsa kimdür... || 16...kendü suçun... | ol
ma'nîden...] D43v2 bu ma'nâdan katı yavlak...K43vl...suçun... | ol ma'nâdan...A36rlO pes yüsuf
kendü suçın beyân bildi | buma'nâdan...MK42r7...kendü hatâsını... | bu ma'nîden yavlak katı mahzün
oldı M60/2...savçı kendü suçm bellü bildi | bu ma'nîden katı yavlak mağmum oldı
||B45rl...dedügüne...] K43v2 dedügüni...MK42r8...yavlak katı pişmân oldı | secde kılup tevbeye
düşer emdi M60/3 etdügine pişmân olup... | secde kılup tedrisine... || 2 hâlıkdan...] K43v3 kadir
terjriden yüsufa...A36rl 2 kâdir terjri yüsufa...M60/4 ol sâ'at... | ...çok selâm kıldı || 3 tur emdi... |
sücüddan başırjı...] D43v5 tevbenig kabül hâcetirj revâ oldı | başıpı sücüddan...K43v4 tevbenirj dağı
hâcetlemuj revâ oldı j başırjı sücüddan kaidur deyür...MK42rîö turğıl emdi başırjı kaidur dedi j hâceiiıj
revâ oldı deyür emdi A36rl3 tevbegni dağı hâcetler revâ oldı | başırjı sücüddan kaidur emdi M60/5
başurj kaidur hâcetürj revâ oldı | hem terjriye hamd ü sena kılğıl emdi || 4 bir neçe zindân... | ...oldaçı
sen] D43v6 bir neçe yıl zindân... | ...boldaçı sen A36rl4 'akıbet necât rahat oldaçı sen M60/6...necât
rahat boldaçı sen (A’da yok)||5 mışımıtj melikligin...] K43v6 mışr şehrirj melikligin...MK42rl2
mışınrj melikligin buldaçı sen (A’da yok) ||

351
 FAŞL
KIŞSA-Î 'ARAB

B45r7 ol zaman yüsuf zindân içre idi

ken' ândan bir' arab mısıra keldi
B45r8 deriçeden bakup yüsuf am kördi
deve sürüp ta' cîl birle keçer emdi

B45r9 kaçan' arab zindâna yakın keldi

yüsuf anda idügin deve bildi
B45rl0 yüsuf deyü bozladı zan kıldı
ben ken' ândan kelürven deyür emdi

B45rll atag ya' küb ken' ândan körüp keldüm

anırj hâl-i gurbetine erüp keldüm
B45rl2 hasret zân kılduğm körüp keldüm
ol mahzünnnj her dem hazân artar emdi

B45rl3 müdäm senirj hasretig dartar ya' küb

' âlem içre hîç bulamaz senden mahbüb
B45rl4 seni ağıp ağlar düşer yere uğnup
bir neçe vakt bî-hod olup yatur emdi

7,.
.zamân...idi] K43v8 ol zamanda yüsuf zindân kaldı | ken'ânda pes bir...A36rl6 ol zamanda... |...
pes bir...MK42rl3 bir ‘arab mışıra ken'ândan keldi M60/9 yüsuf ol zindân içre bakı kaldı |
...a‘râbî... || 8 deriçeden...] M60/10 deriçeden bakup anı yüsuf... | deve sürip...A36vl deve koşurup...
MK42rl4 terâzüden bakup... ||9...idûgün...] K43vl0...anda erdügüni dewe...M60/l 1 ol a'râbı... |
...erdügin teve bildi A36v2...tewe... || 10 ...yüsuf... | ...deyür...] K43vll yâ yüsuf deyü dewe bozladı... |
...kelürven dep ağlar...A36v3 yâ yüsuf ... | ...dep yığlar emdi M60/12 yüsufa teve bozlap... | ...kelür
men...|| 11 atarj... | ...gurbetine...] D43vl3 atanır)... | hâl-i ‘ibretine varup keldim K43vl2...
ken'ânda... | anurj hâl-i gurbetine durup keldüm A36v4... ken'ânda... | amg hâl-i gurbetine durup
keldim MK42rl7...körip ... | ...ğurbetde körüp keldüm M60/13 ...ken'ânda... | ...gurbetin bilüp keldüm
|| 12...kılduğın...keldüm j ...hazân...] D43vl4...körüp keldim | ...hüzni...K43vl3...kılduğunı... | ...hüzni
artar...A36v5...keldim | ...her dem hüzni...MK42vl...körüp keldüm | ol mahzünı hüzni her dem...
M60/14...hüzni artar... || 13...dartar ya'küb | ...bulamaz...] D43vl5...hasretig tartar... | ...bulumas
...K43vl3...hasretig dutar...A36v6...hasretigni... | ...bulamas...MK42v2...senüg hasretigi tartar... |...
içre olmaz hîç senden...M60/15...hasretig dutar ya'küb | ...bulumaz... || 14...yatur...] D43vl6...
düşer...M60/16...agup yere düşer ağlap uğunup)bir neçe hâli bî-hod olup...A36v7...agup aglap
düşer...MK42v3...agup iğler düşer yere uğunup ||

352
B45rl5 ağlamakdan iki közi körmez oldı
za‘îflıkdan sübekleri durmaz oldı
B45rl6 hîç kança işe küçe varmaz oldı
her dem yûsuf deyü ağlar emdi

B45vl her dem yüsuf deyü ağladukdan

ağlamağa kaşd ü töhmet bağladukdan
B45v2 vişâl agup firak üçün çoğılamakdan
yaş yerine kan közünden akar emdi

B45v3 müdâm mağmüm olup dün ü kün ağlar

anıg zân kılduğınc âlem dağlar
B45v4 rahîm mevlîm rahmetine belin bağlar
vişâl umar hergiz ümîd kesmez emdi

B45v5 yarh deve yüsufa yakın keldi

yac küb hâlin yüsufa zâhir kıldı
B45v6 yüsuf üni kulağına işidüldi
kapudan kirü çöker durmaz emdi

.sürjekleri...] D43vl7 ve K43vl6...sülüklerin...A36v8...sügekleri...M60/17 za'îflikden sübekleri...

15..
|| 16...ağlar...] D44rl...ağlayur...K43vl7...kançaru işe küçe... |her demde...A36v9...iş küçe varmaz...
| ...ol yüsuf... MK42v5...içe küçe varmaz... | ...ol yüsuf...M60/18 hîç kançaru işe küçe... | her däyim ol
yüsuf... ||B45vl...dem yüsuf... | ağlamağa...] D44r2...dem ol yüsuf... | ağlamakğa kaşd ü himmet
bağladukdan K44rl...demde ol yüsuf... | ağlamakğa kaşd ü himmet...A36vlO her demde ol yüsuf deyü
ağladukda | ağlamakdan kaşd ü himmet bağladukdan M60/19 her däyim ol... | ...kaşd ü himmet... || 2
vişâl... çoğılamakdan | ...kan közünden...] D44r3 vişäl arjup yüsuf deyü çoğıladukdan | ...közünden
kan...K44r2...çoğıladukdan | yaş yerine közünden kan akar... A36vl 1...çoğıladukdan | yaş yerine
közünde kan akar...M60/20...firâk ile çoğıladukdan | yaş yerine közünden kan akar ||3...mağmüm
olup... | ...kılduğın...daglar] D44r4...mağmüm olsa... | ...kılduğmı ‘ âlem dağlar K44r3 anurj zan
kılduğunı ‘âlem digler A36vl2...mağbün oluban... | ...kılduğını ‘âlem dirjler MK42v6 firak arjup vişâl
içün ağladukdan | anı zân kılduğın ‘âlem tagladukdan M61/l...oluban dün kün ağlar | ...kılduğunı
‘âlem taglar||4...mevlîm... | ...hergiz...] D44r5...her dem vişâl kesmez emdi K44r4...mevlî... | ...ümît
kesmez...A36vl3...mevlî... | ...ümîd kesmez...MK42v7 rahim mevlâ rahmetine bel bağladukdan |
...ümîd kesmez...M61/2 rahim mevlüm rahmetine belin bağlar || 5 yarlı... | ...hâlin...zâhir kıldı] D44r6
yarlu... | ...beyân kıldı K44r5...yüsuf tapa yakın... |ya‘küb hâini...A36vl4...dewe yüsuf tapa... | ...
hâlin...MK42v8...ma‘lüm kıldı M61/3...teve...||6...üni...işidüldi| ...çöker...] K44r6...özi...işitüldi |
...çöküben...A36vl5...işitüldi | kapuda kirü çıkup durmaz... MK42v9 kapuda çöker deve
durmaz...M61/4...işitüldi | kapuda kirü çökdi durmaz emdi ||

353
B45v7 yüsufa haber ma‘ lûm oldıysa
deve bozlap ahvâl ac lem kıldıysa
B45v8 ya'küb hâli neteligin bildiyse
ağlayu uğnup yere düşer emdi

B45v9 vpluk sâc atc arab hâzır keldi

deveni kapuda çökmiş kördi
B45vl0 ağaç tartıp urmağa hamle kıldı
c arabîniıj adakın yer dutar emdi

B45vll ol£ arab ne kılasın bilümedi

dutulubanc âciz olup hayran kaldı
B45vl2 yüsufa' arab ahvälni zähir kıldı
adakımnı yer tuttı dep yalvarur emdi

B45vl3 yüsuf aydur alıî' arab ne aydursen

kança varur sen ne işürj var ne ayursen
B45vl4 bî-günâh deveni ne urar sen
kandan keldüg haberürj vergil emdi

.oldıysa
7.. | ...a'lem kıldıysa] D44r8...oldı erse | ...i'lâm kıldı erse K44r7 yüsuf üzre... | ...i'lâm kıldı
ise A36vl6 yüsuf üze...oldı ise | dewe...a'lem kıldı ise MK42vl0...oldı erse | ...i'lâm kıldı erse
M61/5... oldı ise | teve...i'lâm İsıldı ise || 8...hâli...bildiyse | ağlayu uğnup...] D44r9...hâlin...bildi erse |
...ağlayup uğunup...K44r8...hâl neteligin... | ağlayuban ağlayuban yere düşdi emdi A37rl ...hâlin
netegligin bildi ise | ağlayuban yere uğunup düşer...MK42vll...hâlin netelügin bildi erse|
ağlayup...M61/6...hâlin... bildi ise | ağlayuban yüzin yere...||9 oluk sâ'at...] K44r9 ol sa'âtde a'rab
hâzır... | ...çökmüşdür anı kördi A37r3 deweni...MK42vl2...ol 'arab...M61/7...a‘râbî hâzır... | teveni
ol kapuda...|| 10...adakm...] D44rll...ayağın yer tutar emdi K44rl0...tartup urmaklıka...A37r2
'arabînirj adaknı yer dutar...MK42vl3 ağaş tartup... |‘arabırj azakın yer tutdı...M61/8 ağaç
alup... | a'rabmirj ayağın yer dutar...|| 11-12 (Bu dörtlükte mısralar karışmıştır) dutuluban...] D44rl3
tutuluban hayrân olup kahır emdi K44rl2...hayrân olup durur emdi MK42vl4 yer tutup hayrân olup
turar emdi M61/9 ol a'râbı ne... | yerden tartup ayağmı alumadı || 12 azakımnı...] D44rl2 ayağm
yerden tartup alumadı (l.mısra yok) MK42vl5... ahvâlin... | azakımı yer tutdı deyüp...|| 13...aydur
ahî...aydursen | ...işürj...] D44rl4...işnig...K44rl3...yâ 'arab ne deyür sen | ...varduıj ne işirj var ne
aydur sen A37r6...yâ 'arab! ne aydur sen | ...vardug ne işirj ne aydur sen MK42vl6...yâ 'arab
ne... | ...ne aytur sen M61/ll...yâ a'râbî ne deyür sen | kandan keldüp kaçan kideyür sen|| 14...urar
sen | ...haberüg...] D44rl5...urur sen | ...habemir)...K44rl4 bu günâhsız deveni neçün urar sen |...
haberimi vergil emdi A37r7 bu günâhsız deweni urur sen | ...haberürjni vergil...MK42vl7 kanda
keldürj...ne deyür emdi M61/12...bu teveni... | ...feaber nedür ayğıl... ||

354
B45vl5 'arab bakıp yüsufı kördiyse
yüsufa hâlin a' lem kıldıysa
B45vl6 ' inayet eşeri keldi ise
ayağımı yer tuttı dep yalvarur emdi

B46rl yüsuf aydur yâ' arab kaşdugdan adur

ayaklarug tutulmağı fi'lig nedür
B46r2 deveni urmağa hätıng nedür
hätıngdan bu endîşe çıkar emdi

B46r3 ol' arab suçma tevbe kıldı

ayakların yer koydı necat oldı
B46r4 oluk sâ' at yüsufiın katma keldi
elin öpüp selâm hıdmet kılur emdi

B46r5 andan yüsuf' araba haber şordı

ol' arab yüsufa cevâb verdi
B46r6 cümle hâlin birin birin aytu verdi
' arab aydur yüsuf digler ağlar emdi

.kördiyse
15.. | ...hâlin...] D44rl6 ...kördi erse | ...hâl ahvâl sordı ise K44rl5 ol yüsufa hâl ahvâl şordı
ise A37r8...kördi ise | ol yüsufa hâl ahvâl şordı ise MK43rl ...bakup yüsufın kördi erse | ...hâl ahvâl
şordı erse M61/13 a'râbî yüsufi kördi erse | ...ic läm kıldı erse || 16 ğıgayet... | ayağımı...] D44rl7
‘inäyet eşeri apa keldi ise | ayağım yer tuttı tep...K44rl6 ve M61/14 ‘inäyet apa eşer kıldı ise | ...dutdı
dep...A37r9 ‘ inäyeti aga eşer... | ayağım yer dutdı...MK43r2 ‘ inäyet aga eşer kıldı erse | azakımı tutdı
deyüp...M61/14...yer tutdı deyür emdi|| B46rl... kaşdugdan adur | ayaklarug...nedür] D44vl...kaşdug
döndür | ayaklamıg...nedir K44rl7...kaşdug nedür |ayakıgnıg dutulmakı fi'lig nedür MK43r3...
kaşdug nedür | azakıg tutulmağı fi‘lün ne durur M61/15...a‘räbl kaşdug nedür | ...tutulmakı
ffligdendür (A’da karışık) || 2...hätıng nedür | hätıngdan...] D44v2...niyyetnig döndür | hätıngdan
uşbu günâh çıkar emdi K44vl...urmakhğa hakkıg nedür |...bu iş günähnı çıkar...A37rl4 deweni
urmaklıka niyyetig nedür | hätırugdan bu günähmı...MK43r4...hätıngda ne durur | ...bunı çıkar emdi
M61/16 bu teveni urmağa hätıng nedür | ...günähnı... || 3,..suçma... | ayakların...] K44v2...
günâhına... | ayaklamı...A37rl5... günâhına tevbe kıldı MK43r5...çuşına tevbe kıldı | ...yere koydı
necät oldı M61/17...a‘râbî... | ...necät boldı||4 elin...] D44v4 elün öpüp...M61/18...yüsufa lıäzır keldi
MK43r6...yanına keldi | alup elin öpüp selâm hıdmet kıldı emdi || 5...verdi] D44v5...verdi K44v4...
'arabîye... | pes yüsufa...A38vl...pes yüsufa...(M’de yok)||6...aytu verdi] D44v6...aytu verdi
K44v5...aytur idi MK43r8...birin birin aydı verdi | ...yüsuf anı digler emdi (M’de yok) A37v2...aydur
idi ||

355
B46r7 ' arab aydur ben ken' andan yegi keldüm
yük ketürdim bu şehirde satu kıldum
B46r8 bir mışır kızıl altun akı aldım
yüküm sattum uş ken'âna döndüm emdi

B46r9 yüsuf aydur ken' andan kelür mü sen

ken' andan bir kubbe-teräk bilür mü sen
B46rl0 çevre durup budaklan bilür mü sen
ol budaklar on iki mü temâm emdi

B46rll ey dirîğa ne yırak ken' ân ili

firkat ehli kimseye düşer yolı
B46rl2 müdâm yel esdükçe ken' ân yeli
ol yığaçdan hasret kokusı kelür emdi

B46rl3 ' arab aydur agladum bu sözügi

bildüm fehm eyledim bu râzugı
B46rl4 veläkin taglayur men bu remzigi
bu iş içre ne hikmet var deyür emdi

.keldüm | ketürdim...kıldum] D44v7...yegi keldim | ...ketürdüm...satu kıldım K44v6...yarjı

7..
keldüm | ...şehre ... satu kıldım A37v3...ketürdüm bu şehire satu kıldım MK43r9...ketürdüm...şatun
keldüm M61/19...yagı keldüm |...bu şehre... || 8...akı aldım | yüküm sattum...döndüm emdi]
D44v8...aşı buldum | yüküm satup...K44v7 bu mışr...aşı buldum | ...satdum...dönem emdi A37v4...
kızıl altun aşı buldım | ...satdum...MK43rlO...altun şatun boldum | ...şattum uç ken‘äna...M61/20 biraz
mışr kızıl altun nef buldum | ...satdum...dönem emdi||9 ken'andan...] D44v9 ve K44v8 ken'anda bir
kubbe yığaç...K44v8...aydur ol ken'ândan... A37v5...uş ken'ândan... | ...kubbe yığaç bilür mü sen
MK43rll ken'ända bir kubbe ağaş bilür mü sen M61/21 anda bir kubbe yığaç bilür...|| 10 çevre...]
D44vl0 çevre durur budaklarm...K44v9 on ikidür budaklan körür mü sen | ol butaklan on iki...A37v6
on ikidür butaklan körür mü sen | ol butaklar...MK43rl2 çevresidür budaklan...M62/l çevresinde
budaklan... || 11...yırak... | kimseye...] D44vll...kimesne...K44vlO...yırakdur... | ...kimselere... A37v7
...dariğa ne yırakdur... | ...kimselere...(M’de yok)]] 12...müdäm...] K44vll ve A37v8 'ale’d-
deväm...MK43rl4...eser bolsa ken'än yeli | ol ağaşdan...(M’de yok) || 13... arjladum... | ...bildüm...]
D44vl3...arjladım | ...bildim K44vl2...aytur arjlap men sözürjni | bildim ..eyledüm räzırjnı
A37v9...arjladım bu sözürjni | bildim...bu räzıgnı MK43rl5...bu remzirji M62/2...sözürjni | ...eyledüm
bu räzurjnı || 14...tarjlayur men...] D44vl4...darjlayurven...K44vl3 ammä lakin dürjleyür men sözügni
A37vl0 ammä lakin daplayur men bu räzırjnı MK43rl6...bu söz içre bir...M62/3 vellkin...sözürjni ||

356
B46rl5 kubbe yığaç dedigûg ya' küb durur
on bir oğlı hıdmetinde durup durur
B46rl6 on ikinçi yüsufı ğâyib durur
hakîkat kurut yedi anı emdi

B46vl andan berü yarlı ya' küb oldı hayrân

ağlayu zan kılur müdäm giıyân
B46v2 yüsufa kavuşmağa ister derman
müdäm hakğa tazarru' lık kılur emdi

B46v3 därü’l-mahzün makamından hergiz çıkmaz

kögli mağmüm ağzına ta' âm yemez
B46v4 közin açıp cihâna hergiz bakmaz
ağlamakdan iki közi körmez emdi

B46v5 yüsuf ğamı hâtınndan hîç kitermez

peyveste yüsufı hîç unutmaz
B46v6 ögütlep kimsenii) ögütin almaz
yüsuf deyüp tağ taşla ağlar emdi

15..
.hıdmetinde...] D44vl5...oğlı hıdmetine derip durur K44vl4...ol ya'kubdur A37vll...hıdmetine...
MK43rl7...ağaş dedigürj... | on bir oğlı hıdmetine durup...M62/4...häzır durur|| 16 hakikat..] D44vl6
hakîkat anı kurt yedi emdi K44vl5 ...ğâyib durur | hakîkatde kurt yeyüpdür anı...A37vl2 ol on ikinçisi
yüsuf... | ...kurt yeyüpdür deyür... MK43vl...yüsuf... | ...kurt yedi anı emdi M62/5...yüsuf oğlı
ğâyib... | hakîkatde anı kurd yedi... ||B46vl...yarlı... | ağlayu zan kılur...] D44vl7...yarlu | köz yaşın
hergiz duymaz müdâm...K44vl6 andan berü yarlı... | ağlayuban...A37vl3 ağlayuban...M62/6 andan
berü...kaldı hayrân | ağlayuban... || 2...kavuşmağa... | ...tazarruğlık...] K44vl7 ve A37vl4...
kavuşulmağa isteyür... | ...tazarru'lar kılur...MK43v3...hakka tazarru'lık kılur...M62/7...kavuşulmağa
... | ...tazarru'lar kılur...||3...mağmüm...yemez] D45r2...ta‘âm almaz K45rl...mağmümdur... A37vl5...
mağmümdur ağzı ta‘âm...MK43v4...özine ta'âm almaz M62/8...mağmüm ağzına ta'âm almaz
|| 4...açıp...] K45r2...açuban...A37vl6 közün...MK43v5...açup...M62/9...açup cihan içre... ||5...ğamı
hâtınndan... | peyveste...] D45r4...ğamın köklünden...K45r3 ğamın hâinindin hîç kidermez |'ale’d-
devâm ol yüsufı...A38rl ...ğamm hâtınndan hîç kidermez | ‘ale’d-devâm ol yüsufı hîç...MK43v6...
ğamın hâtınndan...(M’de yok) || 6... ögütin almaz | ...deyüp...] D45r5... ögüdin almaz | ...tep tağ taş
bile...K45r4 ögütlep hîç kimsenirj ögidin almaz | ...dep dağ taş ağlar...A38r2...dep tağ taşıla...
MK43v7...tağ taş ağlar emdi (M’de yok) ||

357
B46v7 yüsuf anı işidüp kan ağladı
'araburj elin dutıp ısmarladı
B46v8 emânet ya' küba varğıl dedi
ol mahzüna benden selâm kılııj emdi

B46v9 ayğıl benî' arablar rüsvây men

mahzünlar ğarîbler zelîliven
B46vl0 mecrühlar tâlibler beşiriven
mahbüslardan haberim vergil emdi

B46vll yüsuf ol dem köndürdi'arabı

omuzından çıkardı bilezügi
B46vl2 ' araba bağışladı yüsuf anı
bu bilezük benden yâd-gâr olsun emdi

B46vl3 emânet yâ' arab unutmağıl

bu selâmım becîd olğıl dez tegürgil
B46vl4 benüm hâlim ya'küba ısmarlağıl
benüm üçün bir du' â kılsun emdi

B46vl5 meğer anug du' âsi kabül ola

lıälık barja fevzî necât rüzî kıla
B46vl6 inşâ’allâh mihnetlerden râhat ola
peyğamberler du' âsi kabül emdi

7 ...anı işidüp...ağladı |' araburj...] D45r6...bu sözi...ağlar |' arab elin tutup...K45r5 yüsuf nu sözi
işidüp kan ağlar | 'arabnıg kolun dutup...A38r3... işitüben... |' arabnırj...MK43v8...elin tutup...M62/10
yüsuf nebî bunı işidüp zän ağlar | a'râbînig elin dutup asmarladı || 8...benden...] D45r7...bizden selâm
ayğıl emdi K45r6 emânetdür sen ya'küba varğıl deyür | ...selâm kılğıl A38r4 emânetdür ya'küba
sen...MK43v9...selâm ayğıl dedi M62/11 emânet söz... | ...selâm ayğıl emdi || 9...rüsvâyı men] D45r8
...benî ğarîbler resülüven | ...ğarîbler zelîliven K45r7...'arablamırj resülüven | mahzünlamıg ğâliblerirj
delîliven A38r5 aydur benî ğarîblemip resüliven | mahzünlamıg ğâyibnirj zelîliven MK43vlO ayğıl
benî ğarîbler rüsvây men | ...ğâyib zelîli men (M’de yok)||10 mecrühlar tâlibler...] K45r8
mecrühlamırj tâliblemig...A38r6 mecrühlamıg tâliblemirj... | ...var değil emdi MK43vll...tâlib beşeri
men | mahbüslardan haberim vergil...(M’de yok)|| ll../arabı] D45rl0...ol 'arabı K45r9ve A38r7...ol
'arabı | ...bir bilezügi|| 12 'araba...] D45rll ğarîbe ...A38r8 ol 'araba... | ...benden saıja...MK43vl2...ol
‘ arabı | ...bir bilezügi (M’de yok) || 13 bu selâmım... dez...] D45rl2 bu peğâmım becîd olğıl tez
tegürgil K45rl 1 emânetdür yâ... | bu selâmım becîd...tez tegürgil A38r9 emânetdür... | ...selâm...tez
tegürgil MK43vl4...tez yetkirgil M62/11 emânetdür... | ...cehd kılğıl tez tegürgil || 14...hâlim...]
K45rl2...hâlüm...A38rlO...üçün edgü du'â kılsun M62/13...asmarlağıl|| 15...anug...] D45rl4 ve
K45rl3...anırj...A38rll şâyed ya'küb du'âsı...MK43vl5...içün bir...M62/14...anır)...makbûl ola... |...
fevz-ü necât... || 16 peyğamberler...] D45rl5 ve K45rl4 peğamberler...A38rl2 peyğamber du'âsı...
M62/15...râhat kele | ...du' âsi makbul emdi ||

358
B47rl c arab aydur kim idügig bilsem deyür
körüklü yüzügi körsem deyür
B47r2 yüzüg körüp gümandan çıksam aytur
yac küba kim deyü aytam emdi

B47r3 yüsuf aydur saga ben aytmağa

hem yüzümden nikâb soymağa
B47r4 destür yokdur mundağ iş kılmağa
destürsız iş mübârek olmaz emdi

B47r5 yüsuf aydur saga sundum armağanı

kızıl yâkütdur bilgil anı
B47r6 emânet saklağıl kametni
yigirmi big mışr kızılma değer emdi

B47r7 dünyâda bu bilezük saga yeter

yigirmi big kızıl Içamet dutar
B47r8 bu dünyâ vefası yok kelür kiter
âhiret üçün dürüşmek kerek emdi

B47rl...yüzügi...] D45rl6...yüzige bir baksam deyür K45rl5 hem körklü yüzüğe bir baksam deyür
A38rl3...bilsem idi | ...yüzige bu kez baksam idi MK44rl... bilsem idi | ...yüzige bir baksam idi
M62/16...bilsem idi | yüzümüzden perde açıp körsem idi || 2...çıksam aytur |...kim deyü...]
D45rl7...çıksam deyür | ...kimdür deyü aydam...K45rl6...gümâmmdan çıksam deyür | ...kim deyüben
aydayım emdi A38rl4...gümânımdm çıksam idi | ...deyûben...aytam emdi MK44r2 yüzig körip
gümandan çıksam idi | ...aytsam emdi M62/17...gümândan çıksam idi | ...idigûg aytsam emdi
||3...aytmağa| ...nikâb soymağa] D45vl...aytmaklıka| ...nikâbı soymaklıka K45rl7...saga
aytmalikge | hem yüzünden nikâhın soymaklıkğa A38rl5...nebî aydur saga aytmaklıkğa |...
soymaklıkğa MK44r3...ben saga aytmağa|hem nikâhımı yüzimden soymağa M62/18...nebî aytur
saga aytmaklıkğa | ...nikâhımı soymaklıkğa || 4...mundağ iş kılmağa] D45v2...zelîl olmaklıka K45vl
velâkin destür yokdur aytmalikge | ...netek mübârek ola emdi A38rl6...uşbu işi kılmaklıkğa MK44r4
...bundağ iş...M62/19 destür yoktur emrügçe ben olmaklıkğa||5...yâkütdur...] D45v3...yâkütdur sen
bilgil mum K45vl...sundun... | kızıl altun bilezükdür...A38vl... yâkût bilezükden bilgil...MK44r5
...saga verdüm bir yâd-gân | şâf kızıl altundur...M62/20...yâkütdın durur ol bilgil anı || 6...kızıhna
değer...] D45v5...kızılı kamet tutar K45v3 ayâ c arab zinhâr sakla kıymetni | ...değer emdi A38v2 ayâ
‘arab zinhâr sakla... | ...deger...MK44r6...kıymetini | ...mışrî kızılma deger...M62/21 emânetdür sakla
bil hem kıymetni | ...altunğa değer emdi || 7 dünyâda...] D45v5 uşbu bilezük dünyâlık saga yeter
K45v4 ve A38v3 uşbu bilezük dünyâda saga yeter | ...kızıl kıymet dutar A38v3...mışır kızılma kamet
tutar MK44r7 bu bilezik dünyâlikge saga yeter | ...mışrî kızılma kıymet tutar M63/1 bu bilezük
dünyâda... | ...kızıl altun kamet dutar || 8 bu dünyâ ...kiter | ...dürüşmek...] D45v6 bu dünyânıg...
keçer | ...duruşmaklık kerek...K45v5 bu dünyânıg vefası yok kelür kiter | ...duruşmak kerek...
A38v4...dünyânıg... | ...duruşmak kerek...MK44r8 ...dünyânıg vefa yokdur kelür kider | ...içün
dürüşmek kerek... M63/2...dünyâmg vefası yok keldi kiter | âhiretge duruşmak kerek... ||

359
B47r9 hemân-dem revä kıldı öre durdı
icâzet dilep carab yola kirdi
B47rl0 dün fi kün bu haber ile kezdi
bu haberi tegürmege erer emdi

B47rll c akıbet kenc âna dönüp keldi

ertegi kün dağı tolanmadı
B47rl2 hîç öyünde söylemedi aga keldi
c ale’l-hâl ya' küba kelür emdi

B47rl3 ol'arab ya'kûba dünün keldi

çağırdı taşradan haber verdi
B47rl4 dîne çıkup c araba haber verdi
haberüg nedür dünün keldüg emdi

B47rl5 haber verdi dîneye ol' arabî

aydur kandadur ol ya' küb nebî
B47rl6 körüp keldim mısırda birc arabî
ol mahzüna selâm kılur sorar emdi

9 hemân-dem... |... dilep...] D45v7 hemân sa'ât... | ...tilep...K45v6 ve A38v5 hemân sa'ât revä
kördi... | ...dileyû... A38v5...dileyûben...MK44r9...vedâ' kılup yola kirdi | apa icâzet alup 'arab revân
oldı M63/3...vedä' kıldı... || 10 dün ü kün ...kezdi | ...erer...] D45v8 düni küni...keldi kirdi K45v7 ve
A38v6 dünen künen uşbu haber... | ...tegürmege erür...MK44rlO düni küni...haber ile
keldi | ...tegürmekge ever...M63/4 dünen künen gayet ta' cîl ile kitdi | bu habemi degürmekge varur
emdi || 11...dönüp... | ertegi...] D45v9...tünün keldi | erteye değin dağı dolanmadı K45v8...'arab
ken' âna dünen keldi | erte değin evinde kotarmadı A38v7...' arab ken' âna dünen keldi | erte değin
ewinde tarlanmadı MK44rll...tün keldi | erte değin dolanmadı eğlenmedi M63/5...ken‘ân içre dünen
keldi | az yataban istirahat kılumadı|| 12...ya‘kûba...] D45vl0...ya'küb üze kelür emdi K45v9...öyünde
sözlemedi eğlenmedi | ...yügürdi ya'küba...A38v8...ewinde sözlemedi eğlenmedi | ...yügrüp ya'kûba...
MK44rl2 evinde söylenmedi eğlenmedi M63/6...evinde söylenmedi eğlenmedi | fi’l-hâl ya'küb san
yügrüp kelür emdi||13 ol ' arab...keldi | ...taşradan...] D45vll 'arab ya'küba...dünün vardı |...
taşğarudan selâm kıldı K45vl0...ya'küb öyine dünen keldi | çağıruban taşkarudan selâm kıldı
A38v9...ewine dünen... | çağıruban taşkarudan selâm kıldı MK44rl3...tün keldi | şağırdı taşrıdan
selâm kıldı M63/7 ol a'râbî...dünen keldi | ...selâm verdi || 14...haber verdi | ...nedür...] D45vl2...
'araba verdi | ...ne imiş...K45vll dîne çığuban 'araba cevâb verdi | ...ne neden dünen... A38vl0
...çıkuban...cevâb verdi | haberüp ne neden dünen keldüp...MK44rl4...cevâb verdi | lıaberürj nedür dün
keldüp deyür emdi M63/8... a'râbîye cevâb sordı | dünen nişe yörür sen ayğıl emdi || 15 aydur...]
D45vl3 aydur kanı ol kayğulu ya'küb nebî K45vl2...uşal 'arab | ...aydur kanı kayğulu ya'küb...
A38vll uşal a‘râbî|aydur kanı kayğulu ya'küb...MK44rl5...kanı hasretli yûsuf nebî M63/9...Oİ
a'râbî| aydur kanı ol kayğulu ya'küb... || 16 ol mahzüne...] D45vl4...ol mahzün...K45vl3 körüp
keldüm...bir' arab MK44rl6 körüp keldüm mışrîde... | ...şorar M63/10...bir' ibrîni ||

360
B47vl dîne bum işitüp eve kirdi
ya' küb sawçı namäz kılıp turar idi
B47v2 kaçan kim sağ sola selâm verdi
ahvâl nedür kim kelmiş tep sorar emdi

B47v3 ' arabı ündediler hâzır keldi

ol' arab ahvâlin zähir kıldı
B47v4 mısırda bir' arabî seni şordı
zindân içre mahbüs mehcür olmış emdi

B47v5 özüp apa eşer kılmış tâkati täk

senip yüzin körmege yavlak müştäk
B47v6 zindân içre senden du' ä umar yavlak
du' ä kılsap apa necät olsa emdi

B47v7 ya' küb aydur hîç yüzin körmedüp mü

adın nedür kandan sen dep sormadup mu
B47v8 ne ma'nîden mahbüs olmış bilmedüpmü
neşe beyle becîd dep sorar emdi

B47vl dîne... | sawçı...] D45vl5 dîne bu sözi işitti ewe kirdi | ...nebî namäz kılup durur idi
K45vl4...bunı işitüben... | ...durar idi A38vl3...işitüp ewe kirdi | ...durar idi MK44rl7...işidüp... |
...savçı namazda turur idi M63/11 ...bu sözi işitüp... | ...savçı...namâz kıla turur idi || 2 kaçan... | ahvâl...]
D45vl6 kaçan sağ sola selâm kıldı | ya'küb ahvâl nedür dep sorar emdi K45vl5 dîne ahvâl ne deyü
sorar...A38vl4 ol sağa... | dîneye ahvâl ne deyü...MK44rvl...sağa sola... | ya'küb ahvâl nete deyü
şorar...M63/12...şola selâm verdi | ya'küb ol hâl ne deyüben şorar... ||3 ‘arabı... | ol ‘arab...] D45vl7
‘arabm... | ya'lçüba ol ahvâli ...K45vl6 ol ‘arab... | ya'küb üze ol ahvälni zähir kıldı A38vl5 ol
‘arabı... | ya'küb üze ol ahvâl... MK44v2 ya'küba zähir kıldı ahvälni M63/13 a'râbîni... | ya'küba
ahvâllerin...||4...bir ‘arabî...] D46rl...bir ‘arab...K45vl7...‘arab pes seni...A38vl6...pes seni...
MK44v3 mışrîde bir ‘arab seni...M63/14... ‘ibrî kimse... || 5...yüzip...] K46rl...yüzüpi...MK44v4
mahzün apa... |senüp yüzip...M63/15 mahzün erür ‘âcizlıkdın tâkati tak | ...yüzüp körmeklige...
|| 6...olsa...] D46r3...erse...M63/16...necât olur emdi || 7...körmedüp mü | adın nedür...] D46r4...kördüp
mü der | atı nedür kandan sen dep sordup mu der K46r3 aydı hîç yüzüni... | nedür kandan...şormadup
mu MK44v6...körmedüp mi | adı nedür kandansın demedüp mi M63/17...yüzini sen... | adıp neçük
kandağı sen dep sordup mu||8...bilmedüp mü] D46r5...bildüp mü der | neşe böyle...K46r4 ne
ma'nâdan... | ne sebebden böyle sorar...MK44v7...bilmedüp mi|ne ma'nîden zindâna kirmiş...
M63/18 neşe beyle bizni şağınup sorar... ||

361
B47v9 ' arab aydur adm sordum hîç aytmadı
ahvâlin hergiz baga bildürmedi
B47vl0 körüklü yüzden nikâb kötermedi
eyle iken nün taşka balkır emdi

B47vll ya' küb sawçı ol' araba du' â kıldı

aydı sözüg yavlak baga datlu keldi
B47vl2 mahzün özüm bu dem içre râhat oldı
bu beşâret şükrânesin kılam emdi

B47vl3 ' arab aydur ol şükräne baga değdi

bu dünyâda murâdım hâşıl oldı
B47vl4 bir bilezük ol baga bağışladı
yigirmi big mışır kızılma değer emdi

B47vl5 ' arab aydur ya' küba yâ isrâ ’îl

benim üçün âhiretlik du' â kılğıl
B47vl6 meğer beni yarlıkaya mevlî celîl
dünyâ fanî âhiret bâkî emdi

B48rl ya'küb aydur ümîd dutam ben celîle

fazl birle rüzî kala bu' araba
B48r2 kawuşdura cennet içre ol türâbe
cennet içre baga kogşı kılğıl emdi

9..aydur...şordıın hîç aytmadı | ahvâlin...] K46r5...aydı...sordum... | ahvälni...A39r5...aydı...şordım

... | ahvälni... MK44v8 ahvälni... M63/19 ahvâlinden baga nesne bildürmedi|| 10 körüklü... | ...taşka...]
D46r7 körüklü yüzin nikâb birle köstermedi | ...taşmanı balkur emdi K46r6 körklü yüzün nikäbm hîç...
| ...taşka balkur...A39r6...nikäbm.„MK44v9 yüzinden nikäbm kötermedi | öyle iken nün taşn balkar
emdi M63/20 hem yüzünden nikäbm kötermedi | ...taşra çıkar emdi|| 11...ol ‘araba... | aydı...] D46r8
...sawçı ol ‘araba... | aydur senig sözüg yavlak datlu keldi K46r7 aydur sözüg...A39r7...sawçı... |
aydur...MK44vlO ya'küb ol ‘araba... | aydur sözig...tatlu keldi M63/21...savçı a'räbiye... | aydur
sözüg... || 12...özüm bu...] M64/l...cänum bu dem içre râhat boldı | ...şükränesi kerek emdi|| 13...
değdi] D46rl0...şükräne baga degdi K46r9 ve A39r9 bu dünyälikde...MK44vl 1 mahrüm
özim...M64/2 ...şükräne baga değdi || 14...diger] D46rll...kızılına teger K46rl0 ve A39rl0 bir
bilezükni baga ol...MK44vl3...bilezik...M64/3...bahä tutar deyür emdi|| 15...ähiretlik...] D46rl2...
ähiretlığ...K46rl 1 ve A39rll ol ‘arab...MK44vl4 benüm içün... || 16...fanî...] K46rl2 ve A39rl2...
fanîdür... MK44vl5 ...mevlärn celîl M64/4...yarlıkasun mevläm celîl||B48rl...dutam... | fazlı birle...]
D46rl6 fazhg birle rüzî kılğıl bu ‘araba K46rl3...ümîd tutam... | fazhg birle...A39rl3...ümîd-vâr sen
celîle | fazhg birle rüzî kılğıl...MK44vl 6...ümîd tutam bir celîle | fazlı birle rüzî kılsa bu...(M’de
yok) ||2 kavuşdur...] D46rl5 kawuşdurğıl ola cennet ol turâbe K46rl4 kavuşdur olsag anı cennet tapa
A39rl4 kavuşdurur olsag anı cennet tapa MK44vl7 kavuşdurğıl ...(M’de yok) ||

362
B48r3 andan faşîh dil birle deve söyler
deve dağı ya'kûbdan hacet diler
B48r4 hakikat ya' kubdan du' ä umar
âhiret rahatın diler emdi

B48r5 ya' küb nebî deve üçün du' â kıldı

hâlıkdan icâbet kabul oldı
B48r6 uçmah içre bir zarîf taht oldı
hâlık aga ol kerâmet kılur emdi

B48r7 andan' arab aydur isrâ ’île

yalvarur gurbet üçün ol celîle
B48r8 bir du' â kılsagız ol zelîle
yâ isrâ’îl sen kılsag olsa emdi

B48r9 ya' küb nebî el kaldurdı du' â kıldı

du'âsı hazrete kabül oldı
B48rl0 cebrâ’îl yüsufa zâhir kıldı
yüsufa hoş beşâret ketürür emdi

3..
.dil birle...] D46rl6...dilin deve sözler K46rl5 andm yene faşîh dilin deve sözler A39rl5 andm yene
faşîh dilin dewe sözler | ...dahı...MK45rl ...faşîh dilin açup deve sözler | ...dahi ya'kûbdan ducâ umar
(M’de yok)||4...râhatm diler...] D46rl7...râljatnı umar...K46rl6 hakîkatde...ol du‘â umar | âhiretlik
rahatı umar...A39rl6...ol du‘â umar | âhiretlik rahat umar...MK45r2 ...hacet diler | ...rahatın ister emdi
(M’de yok)||5...deve üçün... | hâlıkdan icabet...] K46rl7...ol deveye... | tegriden icazet...A39vl...ol
deveye... | tegriden icazet kabül kıldı MK45r3...deveye du‘â...(M’de yok) || 6...içre bir zarîf...] K46vl
ve A39v2...içinde bir taht-ı zarîf oldı (M’de yok) || 7 andan ‘ arab... | ...ol celîle] D46v3 andan ol
‘arab... | ...sen halîle A39v3...ol ‘ arab... | yalwarur ol ğurbet...MK45r5...ol ‘arab... | ...yüsuf içün ol
zelîle (K ve M’de yok) || 8...sen kılsaıj...] D46v4...sen tileseg olur emdi K46v2 andan ol ‘ arab versün
ol zelîle | yâ isrâ’îl sen dileseg olur...A39v4...ol zelîle | sen dilenil] olur emdi MK45r6 necât ola
hâlıkdan ol ‘ araba | ...sen du‘â kılsarj olur emdi (M’de yok) || 9 du'âsı hazrete...] D46v5 du'âsı ol
hazrete...K46v3 anıt] du‘âsı...A39v5 anıg du'âsı hazret kabül kıldı MK45r7...du‘âsin icâbet kabül
kıldı M64/6 ya'küb savçı... | ...ol hak kaşında makbul oldı || 10...ketürür emdi] D46v6...tegürür emdi
K46v4 ve A39v6 peyk cebrâ’îl yüsufa zähir keldi MK45r8...hâzır keldi M64/7...hem yüsufa ma'lüm
kıldı ||

363
B48rll cebrâ’îl kelip aydur ayâ şıddîk
sapa ataç du' âsi erdi tahkîk
B48rl2 halik: sapa râhatlik rast verdi tahkîk
şiddetlerden rahata çıktup emdi

FAŞL
YÜSUF ' A.H. ZİNDANDAN ÇIKGAN SÖZLERİ

B48rl4 on iki yıl yüsuf zindân içre idi

pes ya'kübup du' âsi apa erdi
B48rl5 anda kim evvel yâd kılduk idi
ol ma‘ nîden fevzî necät olur emdi

B48rl6 hemân-dem cebrâ ’îl keldi ta' cîl

yüsufa veribidi anı celîl
B48vl düşde aydı sapa râhat rene bilgil
hem râhat dağı düşden olur emdi

B48v2 hükm birle takdîr kıldı hikmet dayyân

bir düş kördi mışır şâhı melik reyyân
B48v3 mu' abbirler bu düş içre kaldı hayrân
hîç kimse apa te ’vîl kılmaz emdi

. kelip aydur... | ...atar)...] D46v7...aydur kim...K46v5 ve A39v7 peyk cebrâ’îl aydur kim... MK45r9
11..
...aydur yüsufa ayâ...M64/8 aydur aga aplağıl ayâ şıddîk || 12...rahatlık... | ...çıktup...] D46v8...rahat
räst verdi... | ...rahata çıkdup...K46v6...râhatlikni verdi tahkik | ...sen çıkıp emdi A39v8...râhatlikni
verdi... | rahata çıkıp emdi MK45rlO...râhat necät bayık verdi | ...rahata çıkdup... M64/9...fevz-û necät
verdi bayık | ...rahata Çikdup emdi || 14 ya‘kübup...D46vlO ya‘kübnıp...K46v8 ve A39v9 yacküb
nebînip... MK45rll...içre kaldı M64/ll...zindânda yüsuf kaldı|| 15 anda... | ...olur...] D46vll andan
evvel kim anı... | ...fevzî necät erdi...K46v9 andan evvelde besî... | ol ma'nadan... A39vl0...ewelde
pes... MK45rl2 andan evvel kim anı... | ...necät erdi emdi M64/12 bundan öpden anı... | ...fevz-ü necät
tapdı emdi || 16...veribidi...] D46vl2...veribidi...K46vlO...peyk cebrâ’îl... | veribidi yüsufa
anı...A39vll...peyk cebrâ’îl... | veribidi yüsufa anı mevlî...MK45rl3...verüp idi anı...M64/13 verüp idi
yüsufa kädir celîl || B48vl düşde... | hem rahat dağı...] D46vl3 düşden aydı bu rene sapa... | rahat dağı
hem düşden...K46vl 1 düşden aydı uşbu rencip sapa bilgil | râhat dağı sapa...A39vl2 düşde idi uşbu
rencip sapa bilgil | râhat dağı sapa düşden...MK45rl4 düşden erdi sapa bu renci zelîl | rahat dahi hem
düşden...M64/14 düşden idi bu rencü sapa bilgil]necät dağı hem düşden ola emdi||2...hikmet...]
D46vl4...melik dayyân K46vl2 ve A39vl3...kâdir dayyân MK45rl5 takdîr birle hükm kıldı melik
dayyân |... mışrî iyesi...M64/15 hükmi birle takdîr kıldı melik dayyân || 3 mu'abbirler... | hîç kimse
apa...] D46vl5 mışırlar ol düşe kaldı hayrân K46vl3...kimesne apa...A39vl4...kimesne
apa...MK45rl6...kimesne apa te’vîl bilmez emdi M64/16...kim erse apa te’vîl bilmez emdi||

364
B48v4 reyyân aydur yeti semiz şığır kördim
cûmlesinig arkasına biner idim
B48v5 birisinden birisine keçer idim
bu düş içre c acayibe kaldım emdi

B48v6 yene kördim yedi şığır yavlak zac îf

yedilesi yavlak anık olmış tahkik
B48v7 açlıkdan ölmüşler yavlak zac îf
ol semiz şığırlan yerler emdi

B48v8 yedi sünbül dağı buğday kördim

yene yedi sünbül dağı koruğ kördim
B48v9 ol buğdaylar kökge çıkdı közin kördim
üç baş buğday kirü yerden kahır emdi

B48vl0 mu‘ abbirler bu te ’vîli kılumadı

bu düşe anlar te ’vîl bilûmedi
B48vll hîç kimesne bu düşi bilûmedi
hayrân kalup nedamet olurlar emdi

4 cümlesirj...] D46vl6, K46vl4 ve A39vl5 cümlesini^ arkasına biner erdim MK45rl7...

yedi...kördüm | cümlesinürj...biner idüm M64/17...kördüm | cümlesinirj... biner idüm || 5...keçer... |
...kaldım...] D46vl7...keçer...K46vl5 cümle bu düş içre 'acayibe kahır emdi A39vl6
...erdim |...'acayibe kahır emdi MK45vl...keçer idüm |... 'acayibe kahır emdi M64/18... 'acayibe
kaldum emdi || 6...yedi... | yedilesi...] D47rl ...yeti... | yetilesi yavlak aruk...A40rl yetilesi... anık
olmış...MK45v2...yedi şığır kördüm yavlak... | ...arık olmış...M64/19...yeti... [yetilesi katı za'îf olmış
nahif || 7...yerler emdi] D47r2...yörürler emdi K46vl7...bunlar yavlak... | uşal semiz...A40r2 uşal semiz
şığırlar yeyerler...MK45v3 aşlıkdan ölmiş...M64/20...yavlak nahîf | ...şığırlamı yeyerler emdi||8
yedi...kördim | ...yedi... kördim] D47r3 yeti...kördüm | ...yeti...koruğ kördüm K47rl yene yedi ...A40r3
yene yeti...dağı buğday ... | yene dağı yeti...koruğ...MK45v4 yene yedi...buğday kördüm | yene dahi
yedi....koruğ kördüm M65/1 yeti...buğday birle kördüm | ...yeti... || 9 ol buğdaylar... |... yerden...]
D47r4 dağı buğdaylar kökge çıktı közüm kördüm | ...yerde...K47r2 ve A40r4 dağı buğdaylar kökge
çıkdı kördim | ...bu kirü yerde kalur...A40r4...yere kalur...MK45v5...köge çıkdı közün kördüm
| ...yerde kaldı emdi M65/2 yene buğdayları kökge uçdı kördüm | ...buğday yene yerde kahır emdi ||
.bu
10.. te’vîli... | ...bilûmedi] D47r5...burja te’vîl kılumadı | ...kılumadı K47r3...butja... | bu
düşürje...A40r5... burja ta'bîr kılumadı | bu düşür) ...te’vîlni...MK45v6 ...burja te’vîl... | ...düşe hergiz
dermân kılumadı M65/3...barja te’vîl kılumazlar | ...düş içre anlar ta'bîr bilümezler|| 11 hîç
kimesne... | ...olurlar...] D47r6 hîç kimse bu düş içre... | ...nedamet olur...K47rl 1 ve A40r6...uşbu
düşi...MK45v7 hayrân olup...M65/4...kim erse bunırj sırrın ağlamazlar | ...olup serger-dân olur emdi ||

365
B48vl2 pes anlara melik buşıp gene şordı
fic 1-hâli’z-zamân sâkî hâzır keldi
B48vl3 yüsufi ağdı ögden baş kaldurdı
hayrân kalıp nedâmet olur emdi

B48vl4 sâkînig ahvâlin melik şordı

bu hâl içre ne endîşe kıldug dedi
B48vl5 bu arada ne hikmet var ayğıl dedi
ne sebebden tefekküre kaldug emdi

B48vl6 sâkî aydur aglağıl ey şâh-ı cihân

var durur zindân içre bir ‘ arab oğlan
B49rl ' ilm hikmet rüzî kılmış aga sübhân
bu düşüg te ’vîlin ol bilür emdi

B49r2 melik aydur ol oğlanı kanda kördüg

anıg mu‘ abbir idügin nede bildüg
B49r3 tac bîrc ilmin bildügin neçük bildüg
anı sen nete şordug deyür emdi

12..
.hâzır keldi] D47r7...häzır kıldı K47r5 ve A40r7 oluk zaman mezkûr sâkî...MK45v8...buşına
gene... | fî’l-hâl sâkî anda...M65/5...buşup durur erdi | fi’l-hâl anda sâkî yügürü ... || 13 yüsufi...] D47r8
yüsufi arjup öpden başın saldı K47r6 ve A40r8...apup önüpde başın saldı | hayrân kaluban...
MK45v9...ögûp melik öpde baş koya...M65/6...apup anda... | hayrân olup nedamet tartar... || 14
sakînip...şordı] D47r9...bu ahvâlin melik kördi K47r7...uşbu hâini melik kördi | fı’l-ljâl huzünna alıp
kelip sordı A40r9...uşbu hâini melik kördi MK45vlO...bu hâini melik kördi | ...kıldıp idi M65/7...hâlin
melik kördi | neşe munça ögünür sen deyü sordı || 15...dedi] D47rl0...emdi (A’da 2. Mısra yok)
MK45vl 1 ne tefekkür kancı kıldug dedi | ...var deyür emdi || 16...ey şâh-ı cihân | var durur...] D47rl 1
zindân içre bardur bir...K47r9 zindân içre var idi...A40rl 1 bu sâkî aydur...uşbu cihân | zindan içre var
idi bir...MK45vl2...şâh-ı cihân | zindân içre vardur bir...M65/9 ...işitgil ey şâh-ı cihân | zindân içre var
erür bir ‘ibrî oğlan || B49rl ...bu düşüp te’vîlin...] D47rl2 bu düşnip...K47rlO ve A40rl2...te’vîlni
...MK45vl3 düşip...M65/10...ta'bîrin ol... ||2...kanda... | ...nede...] D47rl3...kayda... | ...nete...K47rl 1
ve A40rl3...oğlannı kördüp | ...neçük bildüp MK45vl4...idügüni neçük bildüp M65/11... oğlannı nete
kördüp | ...ta'bîr bildügin neçük bildüp || 3...cilmin...neçük bildüp | ...anı sen...] D47rl4... cilm bildügin
kaydan bildüp | ne mecübe sen kılıp sordup emdi K47rl2...‘ilmi bildügini nete... | ne düş kördüp ne
kılıp bildüp emdi A40rl4...c ilmini bildügin nete...MK45vl5...‘ilmini bildügini neden bildüp | ne
bilürsin tecribe kıldup emdi M65/12 mu'abbirlik kılduğın kanda kördüp | tecrübesin kaçan bildüp
deyür emdi ||

366
B49r4 sâkî aydur ben zindâna durdum idi
zindân içre hem bir düş kördim idi
B49r5 te ’vîli ol oğlana şordun idi
amg lafzı baga kutluğ keldi emdi

B49r6 c aklı kâmil ‘ ilmi temam özic ârlu

yüzi körüklü hulkı yahşi hezâr dürlü
B49r7 dîni İslâm işi tâc at yüzi nürlu
nikâb soysa nün kökge balkır emdi

B49r8 melik aydur zindâna ol neçük kirmiş

ne suç falmış ol oğlan ne işlemiş
B49r9 sâkî aydur içlisi kazâ vermiş
on iki yıl zindân içre telim mihnet düşmüş emdi

B49rl0 reyyân aydur sâkîye dez durğıl

ben kördüğüm düşni sen aga şorğıl
B49rll hıdmetine ayağıg öre durğıl
hem râhat hem beşâret olsun emdi

4...durdum idi | ...hem bir düş...] D47rl5 ve K47rl3...zindâna vardım idi | ...bir 'aceb düş... K47rl3
...bir düşi ben kürdim...A40rl5...içre bir düş ben kürdim idi MK45vl6...zindâna vardum idi | ...ben tüş
kürdüm idi M65/13...vardum idi |... bir ‘aceb düş kürdim... || 5 te’vîli... | ...kutluğ...] D47rl6
te’vîlni.-.sordum idi |...kutlu keldi...K47rl4...te’vîlni... | ...kutlu keldi... A40rl6 te’vîlni ol oğlana
... | ...şîrîn keldi MK45vl7 te’vîlni ol oğlana şordum... ( ...lafzı kutluğ keldi emdi M65/14 ta'bîmi ol
oğlandan... | ...kutlu...||6 ‘aklı kâmil... | ...körüklü...] D47rl7 ve K47rl5 ‘aklı temäm ‘ilmi
kâmil... | ...kürükli...K47rl5 yüzi kürklü hulkı latîf...A40vl ‘aklı temäm ‘ilmi kâmil... |yüzi kürklü
hulkı latif hezâr çendân MK46rl ‘aklı temâm ‘ilmi kâmil üzi... | hulkı latîf begzi yahtu yüzi nürlu
emdi M65/15...ÖZİ ğârlu | ...kürükli Ijulkı latîf... || 7 dîni İslâm...yüzi nürlu | nün kükge balkır emdi]
D47rl8 dîn İslâm yüzi nürlu... | ...nür balkıp durur emdi K47rl6...nün taşka balkur...A40v2...taşka
balkur...MK46r2...örtülü | ...nün kün dek balkar emdi M65/16...begzi nürlu |... yüzi balkup durur
emdi|| 8...Oİ neçük... | ...kılmış ol oğlan...] D47vl...suç kılmış oğlan...K47rl7...ol zindâna...MK46r3
...ol zindâna... |ne şuç kılmış...M65/17...uşal oğlan... || 9...zindân...] D47v2...zindânda imiş ... K47vl
...zindân telim dutmış...A40v4...zindän içre kalmış...MK46r4 ...zindân içre kalmış emdi M65/18...
zindân içre kalmış... || 10...dez durğıl | ...düşni sen...] D47v3...yürü durğıl |... düş ta‘bîr arja...K47v2
melik aydur ol sâkîye berü varğıl | ...düş ta'bîrin andm şorğıl A40v5...yürü varğıl | ...kürdim düş ta'bîr
andan şorğıl MK46r5 melik aydur...yörü varğıl | ...düşümi sen...M65/19... yügürü varğıl | ...kördüm
düş ta'bîrin aga şorğıl|| ll...ayağıg... | ...olsun emdi] D47v4...ayağına ... | ...tegür emdi K47v3...
ayağıgı... | hem râhatlik hem...tegür emdi A40v6...râhatIik...tegür emdi MK46r6... ayağıg öre turğıl
| hem râhatlik beşâret teger emdi M65/20...üzre durğıl | hem beşäret fevz-ü necät vergil emdi ||

367
B49rl2 sâkî aydur bu iş içre hayrân kaldum
zîrâ ben ol oğlandan uğatlu oldım
B49rl3 anı saga agdurmağa vac de kıldum
yedi yıldur uşbu kün agdum emdi

B49rl4 öğütledi sâkîni melik reyyân

anıg idisi var durur kâdir dayyân
B49rl5 cümle kazâ veren oldur kazâ andan
hîç korukma seni mu‘ âf kılam emdi

B49rl6 ol sâkî zindâna hâzır keldi

zindän içre yüsufı kördi buldı
B49vl edeb birle selâm verdi hıdmet kıldı
utanuban yeğin yüzine dutar emdi

B49v2 yüsuf şıddîk sâkîye ikrâm kıldı

aydur baga bu kazanı tegri verdi
B49v3 lac în şeytân bu arada haşed kıldı
utanmağıl hatâ senden degül emdi

12.. . hayran kaldum | zîrâ ben...] D47v5...hayrân kaldım | unuduban ol oğlandan uyatlu oldım K47v4
...aydı... | ol oğlana ben özüm uyatlu oldım A40v7 sâkîye aydur... | ol oğlanğa uyatlu oldım MK46r7
...bu işe hayrân kaldum | ...ol oğlana ben yalan oldum M65/21...hayrân oldım | anır) üçün ol oğlana
uyatlu oldum || 13...sapa...va'de kıldum | yedi yıldur...agdum...] D47v6... size...kıldım | yeti yıldan...
arjdım...K47v5 ...yıldan...künde ağdım..,A40v8...kıldım | yeti yıldan... künde ağdım...MK46r8...size
aıjdurmağa revâ kıldum | ...yıldan uşbu kün agdum emdi M66/1... sizge... | ...yıldan şoıjra bu kün... ||
14...var durur kâdir...] D47v7...vardur ]}âlık...K47v6...bir idisi vardur...A40v9 ögütlep ol... | ...vardur
...MK46r9 anır) izesi var kâdir sübhân M66/2...var erür kadir sûbljân || 15...veren oldur... | hîç korukma
...] D47v8...veriçi oldur andan | hîç kayurma...muc af kılam emdi K47v7...kazânı ol verdi cevr andan
| ...hîç korkma...A40vl0...kazanı ol verdeçidür andan |...korkma..,MK46rlO...verici oldur dayyân
] hîç utanma seni mu'âf kıla...M66/3...keldügin bilür andan | ...kayğurma seni muğâf dutar emdi
|| 16... zindâna... | ...yüsufi kördi buldu] D47v9...zindân içre... | ...sâkîni körüp bildi K47v8 ...ol körüp
bildi A40vll...yakın keldi |...ol körüp bildi MK46rll ol dem sâkî... | ...körip bildi M66/4 uşal
sâkî... | ...körüp bildi ||B49vl...verdi Ijıdmet kıldı |yeğen yüzne dutar...] D47vl0...selâm verüp tapu
kıldı | ...yeğin yüzine tartar...K47v9...selâm verüp...A40vl2...selâm verüp... | ...yeğni yüzine
tutar...MK46rl2... selâm verdüm... | ...yeğin yüzine...M66/5...kelüp selâm hıdmet kıldı | ...yüze yeğin
tutar... || 2...verdi] D47vll...verdi K47vl0 ve A40vl3...ol sâkîye... (MK46r 13)...tegrim verdi || 3...bu
arada...utanmağıl ...] D47vl2...şeytân arada...K47vll uftanmağıl...A40vl4...utanmagil...döngil emdi
M66/7...fesâd kıldı | utanmagil... ||

368
B49v4 pes andan yüsufa sakı sordı
melik reyyân birc acâyib düş kördi
B49v5 mu‘ abbirler hatırından çıkmış idi
yavlak buşar hîç kimesne bilmez emdi

B49v6 yüsuf nebî sâkîye cevâb verdi

reyyân düşi te ’vîl aydur idi
B49v7 sâkî tac cîl reyyâna kirü vardı
hıdmetine bu ahvâli söyler emdi

B49v8 melik reyyân bunı işitüp hem sewündi

oluk sâc at sâkîye emr kıldı
B49v9 yüsufiır) tapuğma hâzır keldi
reyyân düşi te ’vîlin aydur emdi

B49vl0 sâkî yüsuf hazretine el kavşurdı

hıdmetine ayağı öre durdı
B49vll melik reyyân düşni yüsuf yordı
bî-te ’vîl te ’vîlni aytur emdi

4.. .‘acäyib...] D47vl3...'aceb...K47vl2...yüsuf şıddîkdan sâkî... | ...düşi kördi A40vl5... yüsuf

şıddîkda säki...MK46rl5 pes ol dem yüsufa...şordı M66/8...şordı | ...düşni kördi || 5 mu'abbirler
... | yavlak buşar...] D47vl4 ve K47vl3 mu'abbir hätınndan çıkup vardı | yavlak düş hîç kimse
...A40vl6... çıkup vardı MK46rl6...çıkup vardı | yavlak bu işler hîç...M66/9...çıkup vardı | ...buşar hîç
kim erse bilmez... ||6...nebî...verdi | ...aydur idi] D47vl5 yüsuf ol sâkîye... | ...aytur idi K47vl4...şıddîk
ol sâkîye... | ...te’vîlni aytu verdi A41rl...ceväb berdi |... te’vilni aytu verdi MK46rl7...ol dem
sakiye... | ...düşin neteligin aytğıl dedi (M’de yok) || 7...kirü vardı | hıdmetine bu...söyler...]
D47vl6...kirü keldi| hizmetine ayağına...K47vl5 ...ta'accül ol reyyâna...] hıdmete bu ahvâli
sözler...A41r2...ta'accül ol reyyâna... |... bu ahvâli sözler...MK46vl reyyâna bu ahväli...(M’deyok)||
8.. .sewündi] D47vl7...sevindi K47vl6...hem sevündi | oluk sa'ätde...A41r3...işidüp...MK46v2...işidüp
... | ...düşin aytdı (M’de yok)||9...hâzır keldi | ...te’vîlin aydur...] D48rl...kirü keldi | ...te’vilni sorar...
K47vl7 ve A41r4 ol yüsufug kapuğına... | ...te’vilni aytur...MK46v3 sâkî yüsuf tapusınakirükeldi | ...
te’vilni şorar emdi (M’de yok)|| 10...ayağı öre...] D48r2...ayağın öre durdı K48rl...ayağına öre durdı
A41r5...]}idmetine... | ...ayağnı öre durdı MK46v4...ayağın öre durdı (M’de yok) (| 11 bî-te’vıl...]
K48r2...te’vîlin te’vilni aytur...A41r6 bî-te’vîlin te’vilni aydur...MK46v5...yondı | bi-kitäb te’vilni
aydur...(M’de yok) ||

369
B49vl2 yüsuf aydur yedi yıl uçuzlık ola
elvan elvân nic metlec âlem tola
B49vl3 andan şogra kızlık olac âlem bugula
yedi yıl 'azîm darlık ola emdi

B49vl4 andan şogra rahîm râhmet kıldaçıdur

mahlûk râhat şädlık oldaçıdur
B49vl5 dürlü ni'met firâvân oldaçıdur
mülevven nic metler artar emdi

B49vl6 melik reyyân hıdmetine kirü vardı

uşbu hâli şarâb-dâr ma‘ lüm kıldı
B50rl yüsuf du' ä hamd ü şenâ telim kıldı
sâkî ac lem kılur melik digler emdi

B50r2 şarâb-dâra aydur reyyân kirü varğıl

yüsufı ol zindândan sen çıkarğıl
B50r3 ağır hif at kiyürgil alıp kelgil
zindän aga revä degül deyür emdi

.yedi...
12.. | ...ni'metle] D48r4...yeti... | ...ni'met ile...K48r3...ni‘met ile ‘älem dola A41r7...
yeti... | ...ni'met ile ‘älem dola MK46v6...elvänlar ile ‘älem...M66/10...uçuz ola | elvän dürlü ni'met
ile 'älem dola || 13...buğula | ...yedi...] D48r5...‘ âlem muğula | ...yeti...K48r4... 'älem muğla... |
...darlıklar ...MK46v7...kıtlık ola ‘älem buğala | ...tarlık ola...M66/l 1... ‘älem murjlu ola|| 14...rähat...]
D48r6 mahlûk üzre rähat şäd keldeçidür K48r5...rahîm rahmet kıldaçıdur | mahlûk ara rähat...A41r9
mahlûk ara râhat şädlık olduçıdur | andm şorjra rahim rahmân olduçıdur MK46v8... mahlûk üzre râhat
şadlık; keldeçidür M66/12...rahmân rahîm kılaçıdur | ...üzre şädlık râhat keleçidür || 15...ni‘met...]
K48r6...ni‘metler... | elvän alvän ni‘metleri...A41rlO...ni‘metler olduçıdur | elvân elvân ni'metler...
M66/13...erzanlıklar oldaçıdur | dürlü ni‘met kündin küne artar emdi || 16... vardı | ...ma'lüm kıldı]
D48r8...kirü keldi | ...beyân kıldı K48r7... keldi | ...hâl ol reyyâna beyân kıldı A41rll...kirü
keldi | ...hâli ol reyyâna beyân kıldı MK46vlO sâkî reyyân hıdmetine kirü keldi | ...hâli reyyâna beyân
kıldı M66/14...kirü keldi | ...sâkî anda beyân kıldı |[ B50rl yüsuf du‘â...] K48r8 yüsufa du‘â... | sâkî
i'läm kılur...M66/15 yüsufa hamd... | sâkî sözler melik anı...A41rl2 yüsuf hamd ü şenâ telim aydı
| sâkî i'läm kılur melik dügler MK46vll...medh ü şenâ telim... | sâkî söyler melik...||2 şarâb-dâra...]
D48rl0 reyyân aydur şaräb-där kirü varğıl K48r9 şaräb-där aydur...MK46vl2 reyyân aydur
sâkîye... | ...ol zindân sen...M66/16 sâkîye aydur... | yüsufı ol mahbüslikden... ||3...kelgil] D48rll...ahp
kelgil K48rl0...hil‘atler alıp kelgil A41rl4...hil‘atler...MK46vl3...kiydirgil alup kelgil | ...lâyık
degül...M66/17...alup... ||

370
B50r4 ol kişi şıfatlu fazıl ola
‘ ilm ü hikmet üze ol kamil ola
B50r5 dîni dürüst begzi yahtu' äkıl ola
aga* izzet ihtiram kerek emdi

B50r6 ben aga ağır hil' at kiyürelim

mertebeler atma bindürelim
B50r7 kamular anıg fazlın bildürelim
'âlem içre häs-el-häs olsun emdi

B50r8 sâkî ta' accül yüsufa kirü vardı

selâm verip hıdmet kılup elin öpdi
B50r9 yüsuf nebî anı köre şâd-kâm oldı
gam ğuşşadın râhat oldug deyür emdi

B50rl0 yüsuf aydı sâkîye kirü varğıl

elin kesen ' avratları cümle dergil
B50rll bu işi sen yavlak becîd olğıl
melik reyyân neteligin bilsün emdi

4 ol kişi... | ...üze ol...] D48rl2 ol kim erse bu şıfatlu... | ...üzre kâmil ola K48rll, M66/18 ve A41rl5
ol kimesne bu şıfatlu fazıl ola | ...üzerine kâmil... MK46vl4 ol kimesne bu şıfatlu... | ...üzre...
M66/18...'ilm ü hikmet üzerine kâmil... || 5...ihtirâm...] K48r 11...ihtiramlar lâzım... A41rl6...yüzi
yahtu... | ...ihtirâmlar lâzım...MK46vl5 dîni doğn begzi bahtı nürlu ola M66/19...begzi nurlu... |...
ihtiram lâzım emdi||6...hirat...] K48rl3...|)il'atler kiyürelim... | mertebelemig ...A41vl...hil‘atler...
MK46vl6...kiydürelüm | ...bindürelüm M66/20... kiydürelüm | ...bindürelüm|| 7 kamular anıg...]
M66/21 kamularğa...bildürelüm A41v2 kamulara...fazlıgı...MK46vl7 kamulara...bildürelüm || 8...
ta'accül...kirû vardı | selâm verip...] D48rl6...taceîl yüsufa gene keldi | selâm verip elin öpüp hıdmet
kıldı K48rl5 ta'accül yüsufa ol sâkî gene vardı | ...selâm verüp... A41v3...ta‘cîl yüsufa ol sâkî gene
vardı | ...selâm verüp...MK47rl ...ta'cîl yüsufa... | selâm verüp elin öpüp hıdmet kıldı M67/1...ta'cîl
yüsufa gene vardı | selâm verüp ta'zîm ile elin öpdi || 9 yüsuf nebî... |ğam...] D48rl7 gam ğuşşa
mihnet yüsufdan ırak kaldı | rahatlık muştularven deyür emdi K48rl6 gam ğuşşasından yırak
kaldı | râhatlığı muştularven...A41v4 aydı ğam ğuşşasından yırak kaldı | rahatlı muştularven
deyür...MK47r2 ğam ğuşşasından emdi ırak kaldı | muştılarvcn râhat çıkdug emdi M67/2 ğam
ğuşşadan emdi aynı kalğıl dedi|rüh ü râhat müjdelerven deyür... || 10...aydı... | ...dergil]
D48vl...aydur...K48rl7 ve A41v5...ol sâkîye gene... | ...dergil A41v5...'avratlamı...dergil MK47r3...
aydur...M67/3 elin kesen... || 11 bu işi sen yavlak... | ...reyyân neteligin...] D48v2 bu işe yavlak
sen... | ...reyyân hâl neteligin...K48vl bu işe sen yavlak kata becîd olğıl A41v6...içre yavlak sen becîd
olğıl MK47r4 bu iş içre sen...M67/4 bu işe...muhkem becîd olğıl ||

371
B50rl2 sâkî kelip reyyâna haber verdi
melik reyyân bu haberi şavâb kördi
B50rl3 elin keseg ' avratları cümle derdi
züleyhâ anda hazar olur emdi

B50rl4 melik aydur ma‘ lüm kılıg hâligizi

ne ma'nîden kesdügiz eligizi
B50rl5 züleyhâ aydur' afv kıl günâhımızı
yüsuf suçsuz dükel bizden emdi

B50rl6 melik reyyân oluk sâ' at emr kıldı

yüsuf üçün bir köşk hâzır kıldı
B50vl döşekleri harîr zîbâ atlas kıldı
bu şıfatlu bezek râst kılur emdi

B50v2 şehir birle zindân anıg aralığı

dört ferseg yoldı yıraklığı
B50v3 bu takdîr idi barmaklığı
zindânğaça melik leşker düzer emdi

12..
.kelip...verdi | ...bu...] D48v3...keldi haber verdi | ...ol haberi...K48v2...reyyân üze...MK47r5 sâkî
bunı reyyâna ...M67/5...keldi reyyänğa... | ...bu ahvâli şaväb kördi || 13...derdi | züleyhä...]
D48v4...derdi | ...züleyhä dağı anda hâzır emdi K48v3 ve A41v8 elin kesen... | hem züleyhä...keldi
emdi MK47r6 ...hem anda hâzır keldi emdi M67/6...kesen... | ol züleyl}ä...häzır idi emdi|| 14...eligizi]
K48v4 ne ma'nädan-.eligizi A41v9...siz eligizi MK47r7 reyyân aydur bildürig... | ...elügüzi
M67/7...ma'lüm edügüz... | ne sebebden kesdügüz... || 15...dükel bizden...] D48v6...tükel suç bizden...
K48v5...bizden ...A41vl0...suç bizden...MK47r8...suşsız cümle çuç bizden...M67/8... suçumızı|
...kamu suç bizden... || 16...oluk... |... bir...] D48v7...uşbu... | ...muraşşa' ...K48v6 ve A4İVİ1 yüsufa
muraşşa' köşk...MK47r9...içün bir muraşşa' köşk kıldı M67/9...müzeyyen köşk kıldı ||B50vl bu
şıfatlu...] D48v8 bu şıfatlu bu kerämet kılur emdi K48v7 töşeklerin...kıldı | ...şıfatlu bezekle râst kılur
A4İVİ2 döşeklerin...atlas kıldı | ...bezeklü râst kılur MK47rlO döşeklerin...atlâs kıldı | ...şıfatlu köşk
râst kılur M67/10...şıfatlu sarây binâ kılur... || 2... birle zindân anıg... | dört ferseg...] D48v9 şehr ile
zindânmg... | tört ferseg yer erdi ıraklığı K48v8... zindânnıg... | ...fersah yer idi pes yıraklığı
A4İVİ3...Oİ zindânnıg yıraklığı | ...yer idi pes ıraklığı MK47rll...zindânıg araluğı| ...fersah yol idi
yırakluğı (M’de yok) || 3 bu takdîr... | zindânğaça...] D48vl0 bu kadar ırak idi... | melik buyurur cümle
leşker derer emdi K48v9 uşbu kadar yırak idi barmaklığı | melik buyurdı hep leşker varur...A41vl4
uşbu kadar yırak idi barmaklığı | melik buyurdı hep leşker derledi emdi MK47rl2 bu kadar yer idi
varmakluğı | zindâncuğa mâlik leşker düzer emdi (M’de yok) ||

372
B50v4 reyyân leşken cümle ata bindiler
kelip zindân öğünde atdan indiler
B50v5 yüsufı çıkardılar alıp keldi
hilc at kiyürüp cümle şadı kılur emdi

B50v6 yüsuf nebî zindandan halâs oldı

zindân ehli yığlaşa mahrüm kaldı
B50v7 pes anlara yüsuf sawçı duc â kıldı
duc âsin mücib kabül kıldı emdi

B50v8 zindân ehli yüsufı diler andan

takdîr birle kurtardı kädir dayyân
B50v9 âzâd kıldı zindân ehlin melik reyyân
yüsufa bağışladum deyür emdi

B50vl0 mışır ehli cümlesi karşu keldi

yüsufug yüzin körüp râhat oldı
B50vll altun kümüş yincü mercân nişâr laldı
hâş uc âm şâd kılıp yügürür emdi

B50vl2 yüsuf telim şükr laldı sübhânına

şükr ü sipâs telim kıldı gufranına
B50vl3 andan keldi selâm verdi reyyâmna
yetmiş iki lügat birle sözler emdi

.bindiler
4.. | ...önürjde...] D48vl 1...bindi | önügden at indi K48vl0...1eşker cümlesini atğa bindi |...
zindännırj içinde atdan indi A41vl5...cümlesi atğa bindi | ...zindän içinde atdan indi MK47rl3...ata
bindi | kelüp...atdan indi M67/ll...cem' edüp atlandurdı | kelüp... ||5...çıkardılar...] D48v 12...çıkarıp
cümle alıp döndi K48vll...çıkarup cümle... | tjil'at kiyürdi...A41vl6...çıkarup cümle alıp keldi
MK47rl4...çıkarup alup keldi | ...kiydürüp...şädlık kılur...M67/12...çıkaruban alup keldi | ...kiydürüp
cümle şâdân olur emdi || 6...nebî... | ...yığlaşa...] D48vl3 yüsuf şıddîk... | ...yığlaşu...K48vl2 yûsuf
zindandan... | ...yığlaşuban...A42rl yüsuf şıddîk... | ...yığlaşuban...MK47rl5...şıddîk... | ...yığlayu anda
kaldı M67/13 yüsuf şıddîk ... | ...ağlaşu mahrüm... || 7...sawçı... | du'âsın...] D48vl4...şıddık... | mücib
ol du'âsın müstecâb kılur emdi K48vl3...şıddîk... | du‘âsmı...A42r2...şıddîk... | ...du'âsı... MK47rl6...
yüsuf du‘â kıldı | hälık anırj du'âsın kabül...M67/14...yüsuf şıddîk... | du‘âsim terjri makbul eder
emdi||8...yüsufı diler...] D48vl5 ...diler yüsufı...K48vl4...ehli pes yüsufı...MK47vl7... tiler
andan | ...melik reyyân M67/15...ehlin tiler yüsuf halikından | fazlı birle kurtarur...(M ve A’da yok)
|| 10...cümlesi... | ...yüzin...] K48vl6...cümleleri... | ...yüzini...A42r3...cümleleri... | ...yüzin körip...
M67/17 yüsufmıj yüzin körüp lezzet buldı || 11... şâd...] K48vl7...şâdı kılup...A42r4...şâd oluban...
MK47v3 hâş u ‘âm şâdlıklular emdi M67/18 Ijâş u ‘âmlar ârzü kılup yügürür... || 12...sübhânına
| ...ğufrânına] D49r2 ve K49rl...sübhâna | ...ğufrâna (M’de yok) || 13...reyyânına |... sözler emdi]
D49r3 andan selâm verdi ol reyyâna | ...söyler emdi K49r2...şorjra selâm... | yetmiş dürlü lüğat...A42r6
andan şogra...ol reyyâna MK47v5 andan selâm kıldı reyyâna (M’de yok) ||

373
B50vl4 dürlü dürlü reyyänını medh kılur
sözin işiden 'acebler hayrân kahır
B50vl5 yüzin kören dinele rahat olur
açlar doyar suwsamışlar kanur emdi

B50vl6 reyyân kördi yüsufug cemälni

' acebledi hulknı
■ kemâlni
B51rl c âşık oldı ol şerîf cemälni
mülküm buyuruğı olğıl deyür emdi

B51r2 mevlî verdi yüsufa dewlet baht

fazl birle rüzî kıldı bu melik taht
B51r3 melik reyyân yüsufi beğendi saht
memleket sağa lâyık deyür emdi

B51r4 tâc urandı tahtğa ağdı yüsuf nebî

otuz yaşar yiğit oldı hak habîbi
B51r5 begzi nün rüşen oldı küneş kibi
bakan hergiz cemâline doymaz emdi

14 dürlü dürlü... | ...işiden...] D49r4 dürlü dilçe reyyâna... | ...işidüp... K49r3...ol reyyänı medh
eyler | ...‘acebleyü hayrân...A42r7...ol reyyâna medh... | ...‘acebleyü... MK47v6...reyyänı medh kıldı |
...işidüp ‘ acebler hayrân kaldı (M’de yok) || 15...dinele... | ...suwsamışlar kamır...] D49r5... cânıla... |...
kanar...K49r4 yüzün kören hayrân âdemîler... | ...şuşamışlar...A42r8 yüzün kören ädemller hayrân olur
| ...şuşamışlar kanar...MK47v7...kören kimseler rahat olur | ...toyar susamışlar kanur... (M’de
yok) || 16...hulknı kemâlni] K49r5...hulknı hem kemälni...M67/l 9...hulknı hem hoş hulknı A42r9...ol
yüsufug... | ...hulknı hem kemâlni ||B51rl 'äşık oldı... | ...mülküm buyruğı...] D49r7 fedâ kıldı mülki
hem cemälni | ...mülküme buyruk olğıl ...K49r6 fedâ kıldı mülkini hem mâlını | mülketüm buyrukçı
sen olğıl emdi A42rl0 fîdâ kıldı şun'ını hem mâlnı | mülkine buyruk sen olğıl emdi MK47v9 fedâ
kıldı mülküni hem mâlnı | mülkümüg buyruğı deyür...M67/20 aga verdi mülketni hem mâlmı |
mülkime pes senden buyruk olsun emdi || 2...verdi...baht | ...bu melik taht] D49r8 mevlî berdi...devlet
taht | ...kıldı melik baht K49r7...ol yüsufa... | ...kıldı devlet baht A42rl 1...Oİ yüsufa... | ...rüzî kıldı yerjü
baht MK47vlO izesi yüsufa verdi taht | ...kıldı devlet baht (M’de yok) || 3...1âyık deyür...] D49r9...
lâyıkdur deyür...K49r8 memleketim sağa...A42r 12...lâyık olur emdi (M’de yok)||4...
tahtğa... | ...oldı...] D49rl0...tahta ağdı | ...yiğit hak habîbi K49r9...tahtma... | ...yiğit dükel hak habîbi
A42rl3... tahtına... | ...yiğit tükel hak...MK47vl2 tâc urandı taljta ağdı... | otuz üç yaşar...hak mürseli
M67/21...yaşar yiğitlerden erdi || 5 begzi nün...] D49rll begzinig nün küneş kibi K49rl0 ve A42rl4
...rüşen yüsufug küneş kibi | aga bakan kün 'aksi körer emdi MK47vl3...rüşen yüzi nürlu küneş
kibi | ...toymaz emdi M68/l...küneş kibi rüşen erdi | ...yüzünden doymaz emdi||

374
B51r6 c aklı kâmilc ilm ü hikmet temâm bilür
mûdde'îler dac vâlaşı aga kelür
B51r7 hâş uc âma dostlik şahîh kılur emdi
hîç kimesne sözünden çıkmaz emdi

B51r8 andan sogra aydı yüsufa melik reyyân

ne ma' nîden‘ ilmig üküş edgü oğlan
B51r9 yüsuf aydıc atâ kıldı kâdir sübhân
bu hedâye ol rüzî kıldı deyür emdi

B51rl0 melik reyyân bu ahvâli beyân bildi

yüsufa kertündi mü’min oldı
B51rll İslâm dînin beğendi revâ kördi
elin dutup mü ’min muhliş olur emdi

B51rl2 bildim senig dînig tahkîk bayık: durur

saga anı rüzî kılğan hälık durur
B51rl3 pâdişâhlık benden saga lâyık durur
anıg emrine mekîn emîn olug emdi

6 müddeğiler ğawäşi ...] D49rl2 mûdde'îler da'vîleşü aga kelür A42rl5...temäm 'ilm ü hikmet
temam bilür | mûdde'îler da'vâlaşu aga kelür MK47vl4...temäm 'ilm ü kâmil hikmet
bilür | mûdde'îler da'vâlaşu aga...M68/2...‘ilm ü hikmet kâmil bilür | mûdde'îler da'vî birlen aga... || 7
hâş u ‘âme... | ...sözünden çıkmaz...] D49rl3...|ıâşa ‘âma dürüst şahîh kılur | hîç kimesne çıkmayana
kalur emdi K49rl2 hâş u 'âm şahîh dürüst hükm kıldı | ...kimesne cevr sitem kılmaz emdi
MK47vl5...şahîh dürüst hükm kılur M68/3 hâş u'âme 'adi dürüst hükm kılur | ...kimsege cevr ü cefa
kılmaz... || 8 andan sogra...] D49rl4 andan sordı yüsufa...K49rl3 ve A42vl andan şordı ol
yüsufa... | ne ma'nâdan...MK47vl6 andan şordı yüsufa... | ...edgû oğlan (M’de yok)||9...aydı... |...
hedâye...] D49rl5...aydur... | ...hedâyeni...K49rl4 bu hediyeni ol...A42v2...hedâye ...MK47vl7...aydur
‘atâ kıldı idim... | bu hidâyete ol rüzî kıldı emdi (M’de yok) || 10 melik reyyân... | yüsufa kertündi...]
D4916 ol dem melik reyyân ahvâl sordı | ...yüsufa kirü döndi ...K49rl5 ve A42v3 uşal demde melik
reyyân ahvâl şordı | pes yüsufa kirü döndi...MK48rl ol demde melik reyyân ahvâl şordı
M68/4...yüsufug hâlin bildi]yüsufi taşdîk edüp mü’min...|| 11...dutup... olur emdi] D49rl7 elin
tutup...K49rl6...oldı emdi A42v4 İslâm dîn beğendi... | elni dutup...MK48r2 ...kabül kıldı | elin
tutup...M68/5...kabül etûp revâ kördi || 12 bildim... | saga anı...] D49vl senig dînig... | saga rüzî kılan
hälık durur K49rl7 senig dînig bu tahkîk bayık durur | ...saga mum... A42v5 senig dînig yüsuf tahkîk
bayıkdur | ...mum rüzî kıldı hälık durur MK48r3 senüg dînüg hakîkat bayık... | saga rüzî kılğan ol
hâlık...M68/6 senig dînig tahkik; bildüm... | saga rüzî kılğan anı hälık durur || 13...emîn...] D49v2...
emrine mekîn olug deyür emdi K49vl...baga benden saga... | ...boy vermek kerek emdi A42v6...boy
vermek kerek emdi MK48r4 emrige mutî' oldum deyür emdi M68/7...barça kabül dutug emdi ||

375
B5İIİ4 hemân-dem cebrâ’îl hâzır keldi
hâlıkdan yüsufa selâm kıldı
B51rl5 yüsufa hoş beşâret muştıladı
reyyân şarja sebeb kılur deyür emdi

B51rl6 yüsuf anda cebrâ’îlden haber bildi

hâlıkğa şükr ü minnet telim laldı
B51vl cemâlinde hurşîd mâh' âciz kaldı
işler üzre tedbîr hile kılur emdi

B51v2 ' âdil dâd halâyık üzre kılu kördi

buyurdı aşlıkı çok ekirj dedi
B51v3 becîd verdi ekini köp ekdürdi
beş yılğaça telim aşlık ekdürür emdi

B51v4 mışır içre yedi yıl kerjlik oldı

elvän elvän nicmetle 'âlem doldı
B51v5 ol hâl keçdi yedi yıl darlık oldı
kayğuruban ekin ekmerj deyür emdi

.hâzır
14.. keldi | ...kıldı] D49v3...keldi hâzır | ...kılur K49v2 ve A42v7...peyk cebrâ’îl... | mevlî
hâlıkdan...(M’de yok) || 15...muştıladı | ...sebeb kılur...] D49v4...muştılap aydur | ...sebeb-dârdur bilgil
emdi K49v3 ve A42v8 ol yüsufa... | ...sebeb durur emdi MK48r6...sebebdür deyür emdi (M’de
yok) || 16...anda...] D49v5 yüsuf cebrâ’îlden...K49v4 yûsuf nebî cebrâ’îlden... | ...minnetler...A42v9
yüsuf nebî cebrâ’îlden...MK48r7 yüsuf nebî... | hâlıkka...(M’de yok)||B51vl cemâlinde... | ...üzre
tedbîr...] D49v6 cemâlinden... | ...üze re’y-i tedbîr kılur emdi K49v5 cemâlinden...A42vlO cemâlinden
... | işler üze...MK48r8 cemâlinden ay kün ‘âciz... | ...rây-ı tedbîr kılur... (M’de yok) ||2 'âdil dâd...]
D49v7 tez ta' cîllık üze ked-jjudâhk kılu kördi | buyurdı aşlık çok ekdürdi K49v6 darlık üzre ked-
hudâlık kılu kördi | halka buyurdı çok ekürj dedi M68/8...hükm kılur dedi | ...zirâ'atni çok ekdürdi
A42vl 1 darlık üze ked-hodâlık kılur kördi | halka ihsân aşlık çok ekürj tedi MK48r9...ked-hudâ
hâzırlatdı | ...açlık çok ekürj dedi || 3 becîd verdi... ] D49v8 becîd verdi zahl az dikdürdi | üküş...pes
eyle yığar emdi K49v7 cehd kılup ekinleri köp ekdürdi | köp ekdürür yawanlar köp yığar emdi
MK48rlO becîd devr idi ekin ekdürdi | üküş eğer başıla yığar emdi A42vl2 cehd kılup ekinleri köp
ekdürdi | köp ekdürdi baş anlar köp yığar emdi M68/9 ekinni sünbülde koyar erdi | dağı anbâr
toldurup çok koyar emdi || 4...yedi...keplik... | elvân elvân ni'metle...] D49v9...yeti yıl... | dürlü ni'met
birle...K49v8...kerjlik... | dürlü dürlü ni'met ile...A42vl3...yeti yıl kerjlik oldı | dürlü dürlü ni'met ile...
MK48rll mışrî içre... | dürlü ni'metler ile 'âlem (oldı M68/10...kerjlik oldı | dürlü elvân ni'met
ile...||5...yedi... [kayğuruban ekin ekmeg...] D49vl0...yeti... | ...kayğurur...K49v9...ekin ekmeg
...A42vl4 olar keçdi yeti yıl... | kakıruban ekin ekmeg...MK48rl2...tarlık oldı | kayğurun... M68/11...
ekin ekmeg... ||

376
B51v6 yeti yıl kökden yağmur hiç yağmadı
hem dağı yerden nebat hîç ünmedi
B51v7 yene hem aşl yel bir esmedi
yavlak mahzün darlık karşu kelür emdi

B51v8 ' azîz yüsuf ol şehre haber verdi

mışır ehli cümle anda hâzır keldi
B51v9 altun kümüş verüp aşlık satun aldı
kızul altun tegle ötep satar emdi

B5İVİ0 ikinçi yıl at katırın anlar verdi

üçünçi yıl kale kumaş hem ketürdi
B51vll törtûnçi yıl mâhgı temâm verdi
beşinçi yıl oğlm kızın verür emdi

B5İVİ2 kendüleri kul oldılar altmçı yıl

hem yüsufa satunurlar bayık bilgil
B5İVİ3 barçası yüsufa oldılar kul
şehir halkı cümlesi kul olur emdi

6 yeti yıl... | hem dağı...] D49vll hîç andağok yerden nebat hîç ösmedi K49vl0...yedi yılda... | yene
dağı yerden... A42vl5 yeti yılda kökde... | yene dağı yerde nebat...MK48r 13 yedi... | ...dahi yerde
nebat hîç bitmedi M68/12 yedi yıl... | ...dahı...hîç ösmedi || 7 yene hem... | ...kelür...] D49vl2 andan aşl
yel hîç esmedi | ...darlık karşu keldi...K49vl 1 aşlî dağı yene hergiz yel esmedi A42vl6 aslî dağı
hergiz yel hîç esmedi MK48rl4 hem dahi aşl yel hîç esmedi | ...karşu mahzunlar kelür...M68/13 hem
dahi aşla yahşi yel esmedi | ...ısığ darlık karşu... || 8...Oİ şehre...] MK48rl5...yüsuf mışrî içre
haber... | mışrî ehli... || 9...verüp... | ...teıjle ötep...] D49vl4...berüben... | ...teg tutup satar emdi
K49vl3...tegle dutup satar...A43r2...tege dönüp...MK48rl6...verüp şatun aldı | ...teggine alup şatar
emdi M68/15...tege verüp alur emdi || 10,..katınn... verdi | ...hem ketürdi] D49vl5...katır verdiler]...
verdiler K49vl4 ...yılda at katırın ketürdiler | ...kumaç ketürdiler A43r3...yılda at katır ketürdiler
| ...yılge birle kumaş ketürdiler MK48rl7...katır ketürdiler [ ...kumaş ketürdiler M68/16...katımı hem
verdiler | ...kumâşnı verdiler|| 11...mâhgı... | ...oğlm...] D49vl6 mälıg i'tibâr verdiler | ...oğul kızı
verdiler emdi K49vl5...yıl mülk ‘akar hem derdiler | ...oğul kız verürler emdi A43r4 dördünçi yıl
mülk ‘ akar hem derdiler | ...oğıl kız hem verür...MK48vl dördünçi yıl eyü metâ‘ hem verdiler | ...oğul
kızın hem verür ...M68/17 dörtünçi yıl mülk ü ‘akar verdiler | ...oğul kızın...|| 12 hem yüsufa...]
D49vl7 hem yüsufi satanlar bayık bilgil K49vl6 hem yüsufi satanlar kul oldı bayık bilgil A43r5...altı
yıl | ...yüsufi satanları bayık bilgil MK48v2 altmçı yıl kendüler oldılar kul | ...yüsufi şatanlan
bayık...M68/18... yüsufi satanları bayık... || 13 barçası... | şehir balkı...] D50rl oğul kızlar birle yüsufa
boldılar kul | cümle şehir yüsufa kul bolurlar emdi K49vl7 oğul kızına yüsufa oldılar kul | ol şehir
ehli temam kul... A43r6 ol kızıla yüsufa oldılar kul | ...ehli temâm kulı...MK48v3 oğlı kızıla oldılar
kul | mışrî ehli cümle kul oldılar emdi M68/19 barçalan yüsufa... ] ol şehr ehli temamı... ||

377
B5İVİ4 hâlık aga cebrâ’îli veribidi
yâ yüsuf şükr ü sipâs kılğıl dedi
B5İVİ5 mışır halkı cümle senig kulug dedi
seni satanlar hem sağa kul olurlar emdi

B5İVİ6 darlık içre altı yıl temäm oldı

anbarlarda aşlık hîç kalmadı
B52rl yüsuf nebî bu hâl içre fikr kıldı
ilähünä meded senden deyür emdi

B52r2 hemân-dem cebrâ’îl keldi hâzır

veribidi yüsufa melik kâdir
B52r3 aydur bir şüretig kılğıl zähir
benim sen kudretim körgil emdi

B52r4 yüsuf nebî şehre haber verdi

erte kamu meydâna çıkıg dedi
B52r5 benim körüklü cemâlime bakıg dedi
açlıkdan her kim baksa doyar emdi

.veribidi
14.. | ...yä yüsuf ...dedi] D50r2...verüp idi | yüsufa...K50rl...cebrâ3îl veribidi | ayä yüsuf...dedi
A43r7...veribidi | ayä...M68/20...verüp idi | ...şükr ü sipäs... || 15...halkı...dedi | seni satanlar...] D50r3
mışır ehli... | seni satan sapa kul oldı emdi K50r2...ehli... | seni satan hem...oldı emdi A43r8...ehli
... | ...olur emdi MK48v5 mışrî ehli ...senüp... | ...şatanlar sapa kul oldular...M68/21...ehli senit) barça
kulup oldı | seni satan sapa hem kul olur emdi|| 16 darlık içre... | anbarlarda...] D50r4 darlık keçdi altı
yıl temäm kaldı | anbarda dağı...K50r3...darlık keçdi altı... | hem anbarda dağı...A43r9...darlık keçti
altı... | hem anbarda temäm aşlık hem kalmadı MK48v6 tarlık üzre yedi yıl... | ambarlarda hîç
açlık...M69/l darlık ile altı yıl... | ...aşlılç ta'âm hîç...)|B52rl...nebî ...içre...] D50r5 ve K50r4 yüsuf
sawçı bu hâl üzre...A43rlO yüsuf savçı bu hâl üze...MK48v7 yüsuf şavçı...M69/2 yüsuf savçı bu hâl
üze fikr... | ilähünä...||2 veribidi...] D50r6 verip idi...K50r5 ve A43rll...peyk cebrâ’îl... | veribidi
Oİ...M69/3 verüp idi... || 3...körgil emdi] D50r7 ...bilgil emdi K50r6 ve A43rl2 her ayda bir şûretipi
kılğıl... | ayâ yüsuf kudretimi...MK48v9 ayda bir kere şüretip... | benüm kudretüm körgil ...M69/4...bu
kez şüretipni kılğıl... | ...kudretimi... || 4 yüsuf nebî...verdi | ...kamu...dedi] D50r8 yüsuf eyle şehre
haber kıldı | ...kamuğ meydâna çıkıp dedi K50r7 ve A43rl3...nebî il şehre... | ...kamupuz ...MK48vlO
yüsuf şehre... | erte kamu...M69/5...şıddîk ehl-i şehre haber kıldı || 5...bakm dedi | ...her kim...]
D50r9...bakıp dedi | ...kim bakarsa toyar emdi K50r8...cemâlime birer bakıp dedi | ...kim bakar erse
toyar...A43rl4...cemâlime biraz bakıp... | açhkda kim bakarsa... MK48vl 1 ...bakup dedi | ...kimse
körse toyar...M69/6...cemâlüm körüp dedi | ...kören yüzin doyar... ||

378
B52r6 ulu kiçi hâş uc âm hâzır keldi
yüsufug cemâline nazar kıldı
B52r7 yemek içmek kayğusu cümle kaldı
bakan hergiz cemâline doymaz emdi

B52r8 aydan bir kez yüsuf nebî çıkar idi

körüklü yüzden nikâb soyar idi
B52r9 ulu kiçi bay u fakir bakar idi
bir ayğaça çekmese tac âm yemez emdi

FAŞL
YÜSUF c A.H. VEZÎR OLĞAN SÖZLERİ

B52rll peyk-i hazret cebrâ’îl keldi hâzır

verübidi yüsufa melik kädir
B52rl2 yâ yûsuf celîl emri eyle durur
erte haşem birle seyrân kılğıl emdi

B52rl3 hîç gümânsız hakîkat bayık bilgil

her kime sataşursan alıp kelgil
B52rl4 kendüzüge sen agı vezîr kılğıl
hälık emri eyledür bilgil emdi

6 ulu kiçi... | yüsufug...] D50rl0 uluğ kiçik ‘äm u hâş hâzır keldi | yüsufıg...K50r9...‘ämlar ... | ol
yüsufug... A43rl5 uluğ kiçik häş u ‘ämlar... | ol yüsufug...M69/7...1}äş u ‘äm... | ...nazar saldı||7...
cümle kaldı] K50rl0...cümlesi kaldı MK48vl3...kayğusı... | açlar toyar susamışlar kanur emdi||8
aydan...idi | körüklü...nil<äb...] D50rl2 ayda...erdi | körükli...nikäbın...K50rl 1 ayda bir kün... |...
nik:äbm...A43vl...ayda bir kez...bakar erdi | ...yüzde nikäbın soyar erdi MK48vl4 ayda bir... |...
yüzinden şoyar idi M69/9 ayda bir yüsuf şıddîk... | ...perdesini şoyar... || 9 ulu kiçi...erdi | bir ayğa
çekmese...] D50rl3 uluğ kiçik bay yoksul bakar erdi | bir aya değin kimse...K50rl2..bay u
fakîr...A43v2 uluğ kiçik...bakar erdi | bir ayğaça kimse ta‘ âm...MK48vl5...çıkar idi | bir ayğaca kimse
tacâm...M69/10...bay u yohsul bakar idi|birer ayğa tegrü ta‘âm...||ll verübidi...] D50rl5 verip
idi...K50rl3 ol peyk... | veribidi yüsuf üzre...MK48vl6...yüsufa malığı kädir M86/3...veribidi yüsuf
üze melik kädir M69/12 verüp idi ... || 12...eyle durur | ...seyrân kılğıl...] D50rl6...eyle dunr | seyrâna
çıkar emdi K50rl4 ayâ yüsuf... kıldı | erte haşemig birle...MK48vl7...öyle durur | erte...M86/4 ayâ
yüsuf celîl emrile durur | erte haşemig birle seyrân...M69/13...beyle durur||13 hîç gümânsız... | her
kime...] D50rl7 hakîkat gümânsız... | her kimse sataş senig alıp kelgil K50rl5 hakîkatde hîç
gümânsız... | her kim sataşır erseg...MK49rl hakîkat hîç gümânsız bayık... | ...kim sataşursa
alup...A43v5 hakîkatde hîç gümânsız bayık bilgil | kime sataşır erseg alup kelgil M69/14 hakîkat
gümânsız bayık... |her kişige sataşsag alup kelgil|| 14...eyledür bilgil emdi] D50vl...emri böyledür
tutğıl emdi K50rl6...pes anı sen vezîr... | ...beyle durur...A43v7...pes anı sen vezîr... | ...böyle durur
bilgil...MK49r2 kendi özige... | ...öyledür ...M69/15 anı alup özüge vezîr... | ...böyle durur bilgil... ||

379
B52rl5 yüsufug bir tazı atı olur idi
ol tazınıg ' âdeti şöyle idi
B52rl6 kaçan eyer ursalar kişner idi
mışır ehli cümlesi işidür emdi

D50v4 ' azîz yüsuf ayda bir kez çıkar idi

tazı ününden leşker demeşirdi
D50v5 yüsuf buyurdı kullar at ketürdi
tazı kişnep ol dem leşker derlür emdi

D50v6 ' azîz yüsuf kullanna emr kıldı

ol tazı eyerlendi hazır keldi
D50v7 tazı kişnep şâh binesin zähir kıldı
bar leşker ol dem ta' cîl kelür emdi

B52vl buyurdı kullara at ketürdiler

tazı kişnep cümle bağladılar
B52v2 ' azîz yüsuf emrini tiglediler
mışır ehli cümle anda kelürler emdi

B52v3 ulu kiçi häş u' âm hâzır keldi

begler hanlar cümle şâha hikmet kıldı
B52v4 pâdişâha mağnb sawçı hâzır keldi
şâhile temâşâya çıkar emdi

.şöyle...]
15.. K50rl6...pes şöyle...A43v8... tazı atı... |...tazınıq âdeti... || 16...eyer ursalar... | ...cümlesi
işidür...] D50v3...cümle anı işidür...K50vl... eyer şınur erse... | ...cümle anı işitür...MK49r4...eyerlense
kişner... | mışrî ehli cümle anı...A43v9 kaçan eyerlenür erse kişner idi | ...cümlesi anı işidür...M69/17
kaçan kim eyerlense kişner idi | ...cümle anı işidür... || D50v4 tazı ününden...] A43vl0...ünündin leşker
derlüp idi M69/18...tazı kişnep cümle leşker kelür idi||D50v5 yüsuf...] A43vll...kullan at
ketürdi | ...kişnep leşker ol dem hâzır keldi M69/19 buyurdı kullanna eyerledi | ...leşker kelür emdi
B52vl buyurdı... | tazı kişnep...] D50v5 yüsuf buyurdı kullar at ketürdi | tazı kişnep ol dem leşker
derilür emdi K50v3 yüsuf buyurdı...ketürdi | tazı ünündin leşker derilür... || 2...emrini tirjlediler | mışır
ehli...] D50v6...kullanna emr kıldı | ol tazı eyerlendi hâzır keldi (M’de yok) || 3 ulu kiçi... | begler
hanlar...] D50v8 nedim 'asker haşem cümle keldi | ol tazı eyerlendi hazır keldi K50v6 uşal demde
hâcib ‘asker cümle keldi | begler kelip cümle...A43vl2 uşal demde hâcib ‘asker cümle keldi | ...keldi
cümle şâha...MK49r9 birj hâcib leşker anda cümle keldi (M’de yok) || 4...mağnb sawçı... | şâhla...]
D50v9 câvuş mağrup süsi hâzır keldi | şâh minüben temâşâya kelür emdi K50v7 pâdişâh mağnb süsi
hâzır... | şâh nübüvvet temâşâya kider...A43vl3 pâd-şâ mağnb süsi hazır keldi | şâh binüben temâşâya
kider emdi MK49rlO şâh ile...çıkarlar... ||

380
B52v5 iki yüz big er aşar sağ yanında
yene iki yüz big dağı sol yanında
B52v6 iki yüz big er aşar eyle yanında
yene şol kadar artımdan aşar emdi

B52v7 altun kümüş başlıc alem köterdiler

artandan yüz big kişi harîr dutar
B52v8 yene iki yüz big kişi çewresinde kılıç dutar
bu heybet birle seyrâna çıkar emdi

B52v9 sultanı körenler daglaşurlar

kamuları häş uc äm söyleşürler
B52vl0 heybetinden düşmenler titreşürler
vaşfin işiden cümle hayran kahır emdi

B52vll c azîz yüsuf bu şıfatlu aşar idi

bir ğarîbe sataşdı am kördi
B52vl2 ol ğarîbi bakıban yüsuf kördi
bu baga lâyık degül deyür emdi

5„.big...yanmda | yene iki...yanında] D50vl0 iki yüz mig... yanından] iki yüz mig...yanından
K50v8...er aşar durur sağ yanından | ...dağı aşar sol yanından A43vl4...aşardur...yanında | iki yüz big
dağı aşar sol yanında MK49rl2...şağ yanından | ...şol yanından M69/20...hem ögden | iki yüz big er
aşar sol yanından||6...yanmda | yene...] D50vll... yanından | şol kadar er aşar artımdan emdi K50v9
yene iki yüz big çevre yanından kılıç tutar | şol kadarlu artından aşarlar...A43vl 5 iki big yüz aşardur
eyle yanında | şol kadarlı artundan...MK49rll... iki yüz big er aşar arkasından | uşol kadar ögden hem
aşar emdi M70/l...hem aldından | hem ardından iki yüz big aşar emdi||7 altun kümüş... | artandan...]
D50vl2 altun başlu mig 'alem başladılar | ardınça mig kişi harîr tatar K50vl0...bağh 'alem
köterdirler | artundan...kişiler harîr..,A43vl6...bağlı 'alem köterdiler | artundan...şeyler harîr...
MK49rl3...'alem köterdiler | ardımdan iki...tatar (M’de yok)||8 yene iki... | ...heybet birle...] D50vl3
iki yüz mig çevre yanından kılıç tatar K50vll... heybet ile...A44rl iki big çevre yanında kılıç
dutar | mu heybet ile sarayında çıkar...MK49rl4...iki yüz big şevresinden kılıç tutar | ...
sarâyına...(M’de yok) |]9 kamuları...] D50vl4 kamular häş u 'äm...K50vl2 yüsuf sultân körenlere...
| (2. satu yok) A44r2 yüsuf sultân körenler... | ...sözleşürler MK49rl5 saltanatın körenler taglaşurlar |
hâş u 'âm kamu sözleşdiler M70/2 saltanatın körenler... | ...]ıâş u 'âm sözleşürler|| 10...düşmenler...]
D50vl5...düşmânlar...K50vl2 vaşfm işidüp...(l. satın yok) A44r3 heybetindin düşmanlar... MK49rl6
...düşmanlar titreşdiler | vaşfm kören cümle...M70/3...düşmänlar... || 1 l...anı kördi] D50vl6,K50vl3 ve
A44r4...sataşdı bakdı kördi MK49rl7...şataşdı bakdı kördi M70/4...bu heybetle aşar idi | ...ğarîbge
sataşdı bakdı kördi || 12 ol ğarîbi... | bu baga...] D50vl7 ol ğarîbnig toru düzen eski idi | yüsuf aydur
mağa lâyık degül emdi K50vl4 ol ğarîbig tonı yavlak eski idi | yûsuf aydur baga lâyık degûldür
...A44r5 ol ğarîbnig tonı yavlak eski idi | yüsuf aydur baga lâyık degül emdi MK49vl...ğarîbig tonlan
eski idi | yüsuf aydur baga lâyık degül emdi M70/5 ol ğarîbig donlan eski idi | yüsuf aydur baga lâyık
değil emdi ||

381
B52vl3 bu kün özüm mışır meliki olur isem
hâlıkdan bu şıfatlu dewlet olsam
B52vl4 kendüzüme ben bunı vezîr kılsam
bu bağa lâyık degül deyür emdi

B52vl5 oluk sâ' at cebrâ ’îl hâzır keldi

hâlıkdan yüsufa selâm kıldı
B52vl6 hätınndan bu endîşe çıkar dedi
bu sakınç şarja lâyık degül emdi

B53rl züleyhâ seni fişka dutduğundan

anırj keydi seniıj üzre arttuğmdan
B53r2 sen kaçıp art eteğin yırttuğından
ol ahvâli yâ yüsuf sen arjla emdi

B53r3 ol hâlde bir aylık oğlan idi

seniıj hâlirj beşik başmdan bakdı kördi
B53r4 senürjçün tanukluk nete verdi
ne ma'nîden sapa lâyık degül emdi

13 bu kün... | ...dewlet...] D51rl bu künki kün mışır meliki olsam | ...devlet...K5Ovl5 ve A44r6 bükün
ki kün mışır şahı olur ersem | hâlıkımdan...MK49v2 bu künki kün mışrî şahı olursam |... devlet
körsem M70/6...künki kün ben mışır şahı olsam | ...devlet körsem || 14...ben bunı... | bu bağa...]
D51r2...men mum... | bu kün mapa...K50vl6 kendüzüme ben uş bunı... | ol bağa lâyık degüldür...
A44r7...uş bunı... | ol bapa...MK49v3 kendi özim ben...M70/7...marja bu lâyık... || 15 oluk sâ'at...]
K50vl7 oluk sâ'atde...|| 16...dedi] D51r4...dedi M70/9...degil emdi A44r9...endâşe çıkar... ]| B53rl...
dutduğundan... | anıp keydi...] D51r5...tarttığmdan | anıg tnekri... K51r2...fıskğa seni tartduğunda |...
artdugında A44rl0...fiskğa tartduğmdan | ...üze artduğmdan MK49v5...bu sakınç çıkar dedi M70/10...
tartığında | ...artdugında MK49v6...seni kanca tartduğında | ...artduğmdan || 2...yüsuf sen ağla...]
D51r6...yüsuf apla emdi K51r3 etegip yırtduğmda MK49v7 sen kaşıp tuttuğından | yer tutduğında ol
yâ yüsuf arjla emdi M70/ll...kaçup art etegip yırtduğmda | bu ahvâli yâ yüsuf sen arjğıl emdi||3 ol
hâlde... | senip...] D51r7 ol zamânda bu bir... | senip hâlip beşikden bakdı kördi K51r4 uşal hâlde ol
bir... | ...hâlipni başıpda baktı kördi A44rl2 uşal hâlde ol bir... | ...hâlipni başıpda bakdı kördi MK49v8
senüp hâlip beşikden...M70/12 ol zamânda bir... | ...beşikden bakdı... || 4 senüpçün...] D51r8 kör
tanuklık senip üçün nete verdi K51r5 körüp tanuklık senip üçün... | ...ma'nâdan...A44rl3 kertünü kılıp
senip üçün nete verdi | ...ma‘nâdan...MK49v9 senüp içün tanukhk...M70/13 hem tanuklık senip üçün
nete verdi | ...ne ma'nîden değil emdi ||

382
B53r5 kaçan yüsuf bu ahvâli beyân bildi
ağır hil' at kiyürdi alıp keldi
B53r6 beğendi kendüzüne vezîr kıldı
hemân-dem mü ’min muhlis olur emdi

FAŞL
TEZVİC YÜSUF BÎN YA'KÜB ‘ A.H.

B53r8 yüsuf sawçı oğlan iken bir düş kördi

netekim anda a' lem kıldı idi
B53r9 ba' d-ezân ğam ğuşşa telim kördi
telim dürlü şiddetler dartdı emdi

B53rlO andan şogra celîlden râhat erdi

cebrâ ’îl keliben haber verdi
B53rll yâ yüsuf ol şiddetler neden idi
celîl saga a' lem kılur bilgil emdi

B53rl2 hîç gümânsız şefa' atig döndürmegil

mahzünlan dar kuyuya indürmegil
B53rl3 bühtân kılup belâ odın yandurmağıl
mahbüslara mihr-bän olğıl emdi

5 kaçan... | ağır hil'at...] D51r9 yüsuf bu ahvâli... | ol ğarîbe hil'at kiyrûp alıp keldi K51r6ve A44rl4
yûsuf şıddîk bu... | ağn- hil'atler kiyürdi alıp keldi A44rl4... hil'atler kiyürüp...MK49vlO yüsuf nebî
bu... | ...kiydürüp alup...M70/14 yüsuf savçı bu... | alup kelüp ağır hil'at ton kiyürdi || 6 hemân-dem...]
D51rl0 hem dağı...K51r7 ve A44rl5 begenüben... | hem ol dağı...MK49vll...kendi özine... | ...dem
muhliş olur...||8...kıldı idi] D51rl2... i'läm kılduk idi K51r9 netek oldı i'läm kılduk idi A44rl6
netekim evvelde i'läm kılduk idi MK49vl2 ...savçı oğlanken bir tüş... | nete ede i'läm kılduk emdi
M70/17...yukanda ayduk idi ||9...ğuşşa... | ...dartdı...] D51rl3...şiddetler tartdı...K51rlO... ğuşşalan...
A44vl...ğuşşalar... | ...şiddetleri tartdı... MK49vl3 andan şogra ğuşşa— | ...meşakkatler tartdı...
M70/18...ğuşşanı telim...|| 10...verdi] D51rl4...verdi K51rll peyk cebrâ’îl kelûben...A44v3 andm
şogra ol celîlden râhat oldı | peyk-i hazret kelüben...MK49vl4...celîlinden râhat oldı | ...kelüben...
M70/19...yetûşüben haber...|| 11...neden idi | ...kılur...] D51rl5...neden erdi | ...saga i'läm kılur
bilgil...K51rl2 ayâ... | ...i'lâm kıldı...A44v4 ayâ... | ...a'lem kıldı...MK49vl5...neden erdi | ...i'lâm
kılur ağla emdi M70/20...bu şiddetler niçün oldı | ...i'läm kılur bilgil...|| 12 hîç gümânsız...] D51rl6
hîç kimseden...K51rl3 mahrumları..//. satmyok) A44v5 hîç kimseden...döndürmeğıl | mahrumlan...
MK49vl6 hîç kimseden şefa'at döndürmegil (...tar kuyuya...M71/1 hîç kimsege... | mecruhlan... || 13
mahbüslara mihr-bän...] A44v6...mihr-bän sen olğıl...M71/2 bühtân birle belâ otın... | ...mihr-bânhk
kılğıl emdi ||

383
B53rl4 şiddet keçdi mevlî saga rahat verdi
idig saga yavlak ulu hürmet verdi
B53rl5 pâdişâh kılasen körgil dedi
emânet nehy işden sakla emdi

B53rl6 emdi bu dem şiddet kitdi râhat oldı

mışır içre yavlak ulu melik oldı
B53vl idi saga ulu mülk rüzî kıldı
dükel işi ihsân birle işler emdi

B53v2 her ayug yağası olduğmdan

leşker derip cümle hâzır keldüginden
B53v3 ‘ azîz yüsuf binüp seyrân kıldugmdan
sekiz big ‘âlem birle çıkar emdi

B53v4 fazl birle hälık am kıldı yarlu

hükmi revânc aklı temâm özi' ârlu
B53v5 dîni bütün yüzi körüklü özi nürlu
yüzin kören cânın fedâ kılur emdi

.verdi
14.. | idig saga...] D51vl...vere | yavlak ulu hürmetine anıg ere K51rl4...rähat vere | yawlak ulu
hürmet kılıp devlet vere A44v7 yawlak ulu hürmet kıhp devlet verdi MK50rl...mevlâ saga... | yavlak
ulu hürmet ol tegürdi (M’de yok) || 15...körgil dedi] D51v2...telim yere K51rl5 ve A44v8 padişahlık
kılasen sen telim yere | emânetdür...saklan...MK50r2...kılasın telim yıl dedi | ...şaklan emdi (M’de
yok) || 16 emdi... | ...yavlak...] D51v3 ol dem şiddet kitdi râhat keldi | mışır içre yüsuf...K51rl6 ol
demde şiddetler... | ...yüsuf ulu melik...A44v9 ol demde şiddet... | ...içre yüsuf uluğ melik oldı
MK50r3 ol şol dem...râhat erdi | mışrî içre yüsuf...M71/3 uşal dem şiddet râhat yetdi | ...yüsuf ulu...
|| B53vl idi... | dükel...birle emdi] D51v4 idisi ulu mülket rüzî kıldı | tükel ...işler emdi K51rl7 idisi
ulu meliklik rüzî İsıldı | ...birle işler...A44vlO idesi meliklik rüzî kıldı | ...birle işler emdi MK50r4 izesi
ulu melik rüzî kıldı | tükeL.birle işler emdi M71/4 idisi ulu mülk... | temâm işni ihsân ile işler emdi || 2
her ayug... j ...derip...] D51v5 her dem ay yegi olduğundan | ...derlep...K51vl her vaktde aynug yağası
olduğunda | leşker derlip...keldügünde A44vl 1 her vakt aynıg yağası... | ...derlep cümle keldüğından
MK50r5...ay yağası... | ...derlüp lıâzır...M71/5 her dem ayug yegisi olduğmda| ...derlep cümle hâzır
keldüginde || 3 sekiz big...] D51v6 sekiz yüz big ‘âlem birle yanar emdi K51v2...kılduğunda | ...yanar
emdi A44vl2 on sekiz... | ...biner emdi MK50r6 iki yüz big er 'alem birle aşar emdi M71/6 yüsuf tazı
binüp seyrân kılduğında | sekiz yüz big leşker birle...||4...yarlu | hükmi revân...] D51v7...barlu K52v3
ve A44vl3 hükmi birle...MK50r7...kıldı barlu| ...'âdil 'akh...(M’de yok)||5...yüzi körüklü... | yüzin
kören...] D51v8...'ilmi temâm yüzi nürlu | yüzün kören cânın teslîm kılur emdi K51v4 ve A44vl4...
' ilmi temâm yüzi nürlu | ...fidä kılur...MK50r8...‘ ilmi kâmil yüzi nürlu (M’de yok) ||

384
B53v6 züleyhâ za' ıf oldı közi körmez
ta'âm libâs almağa elin vermez
B53v7 kan oldı yüsuf anı körüp bilmez
yüsufi hîç unutmaz bayık emdi

B53v8 yüsufug yolı üzre mukîm oldı

' ömrin anda keçürem dep nezr kıldı
B53v9 bî-çâre züleyhäya ol hoş keldi
şol yol üzre ' ışkı her dem artar emdi

B53vl0 müdâm ay yağı olduğunça

tazı kişnep leşker derlep keldügünçe
B53vll ' azîz yüsuf binüp seyrân kılduğunça
züleyhâ yolda feryâd kılur emdi

B53vl2 bu hâl üzre züleyhâ yüsufi bilmez

zîrâ ki yüsuf aga yakın kelmez
B53vl3 anıg üni kulağına işidülmez
zarb nakkär burğu üküş çalmur emdi

.almağa...] D51v9... bulmağa eli ermez K51r5 ve A44vl5 ol züleyhä... | ...eli ermes MK50r9...eli
6..
varmaz M71/7...eli ermez || 7...körüp bilmez] M71/8...hergiz bilmez | ...komaz emdi A44vl6...körü
bilmez| ol yüsufı...MK50r!0...körip... | ...unutmaz koymaz... || 8 yüsufug... | ...keçürem...] D5İVİ1
yüsufıg... | ...keçürmege niyyet kıldı K51v8 ol yüsufug... |... keçürmege niyyet kıldı A45rlol yüsufhıg
yoh üze makäm oldı | ...keçürmege niyyet...MK50rl 1 ve M71/9...keçürmege niyyet kıldı || 9...' ışkı her
dem...] D5İVİ2 ve K51v7...her dem 'ışkı...A45r2...üze her dem cışkı...MK50rl2 şol yol üzre her dem
saklar emdi M71/10 keçe kündüz şol makamda şäbit oldı | 'äşıklıkdın yavlak rencü tartar
emdi || 10...yagı olduğunça | ...derlep keldügünçe ] D51vl3...yegi olduğundan | ...derlep keldügünden
K51v9 ‘ale’d-devâm aynıg yağası olduğunda] ...derülüp keldügünde A45r3 ‘ ale’d-devâm ay yağası
olduğundan | ...derlep keldüğından MK50rl3...her ay yeği ... | ...derlüp...M71/ll...yagası olduğınça
| ...derlep keldüginçe|| ll...binüp...kılduğunça | ...yolda feryâd...] D51vl4...minüp seyrân kılduğundan
| ...körüp feryâd...K51vlO...minüp seyrân kılduğunda | ol züleyhâ...A45r4...seyrân kılduğından | ol
züleyhä...M71/12...ol züleyhâ yolda... || 12 bu hâl...] D5İVİ5 züleyhânıg bu hâlin yüsuf bilmez
K5İVİ1 uşbu hâlin züleyhânıg yüsuf bilmez | ...hîç aga...A45r5...hâlni züleyhânıg yüsuf bilmez |
...yüsuf hîç aga...MK50rl5 uşbu hâl züleyhâm yüsuf... | zîrâ yüsuf aga ...M71/13...hâlde züleyhâm
yüsuf bilmez | anıg üçün yüsuf... || 13 zarp nakkâr...A45r6... işitûlmez MK50rl6 züleyhâ üni hîç...
işitûlmez | ...nakkare burğu...M71/14...işitülmez (D’de yok, yakın kelmezmısrası tekrar edilmiştir) ||

385
B53vl4 züleyha müdâm mağbün kirü dönmez
köydürür hasret bağrın yakar
B53vl5 ağlayu yüsuf san dâyim bakar
c ale’d-devâm ümidin kesmez emdi

B53vl6 züleyhä telim yıllar böyle kaldı

bu hâl içre ser-gerdânc âciz oldı
B54rl dapunduğı şanemden yüz döndürdi
benüm hâlim beyle imiş bildim emdi

B54r2 c azîz idim tul ğarîbc âciz oldım

yüsufc ışkı sebebinden zelîl oldım
B54r3 ahvâlim sapa keldüm zâhir kıldum
senden meded yoğımış bildim emdi

B54r4 mışr içre ulu hâtûn olur idim

c âlemnii) serverligin kılur idüm
B54r5 andan berü ma' büd seni bilür idüm
hîç yerden râhatuj tegmez emdi

14..
.dönmez | köydürür...] D51vl7...döner | köyündürür hasret otı bağrın... K5İVİ3 hem züleyhä
müdâm mağbün... | köydürüp hasret otı...A45r7 hem züleyhä...mağbün kirü döner | köydürüben hasret
odı...MK50rl7...kirü döner | köydürüp hasretin odı bağnn...M71/15...mahzün olup kirü döner | hasret
odı köydürür bağrın üter|| 15 ağlayu... | ...ümidin...] D52rl ve K5İVİ4 şol lıäl içre vuslat elin sunar
K51vl4...ümîdi kesmez...A45r8 şol häl içre vişälni şunar | ...ümîdni...MK50vl şol häl üzre vişäl
‘ömrile tutar | ...kesmez emdi M71/16 gerçi mahzün olursa da vişäl umar | ...ümidini kesmez
emdi|| 16...yıllar böyle kaldı | ...oldı] D52r2...telim kün böyle kıldı | ...kaldı K5İVİ5 ol züleyhä... |...
böyle kaldı A45r9 ol züleyhä... | ...beyle kaldı MK50v2...c âciz kaldı M71/17...telim künler beyle kaldı
|| B54rl dapunduğı... | benüm hâlim beyle...] D52r3 dutunduğu şanemden... | menfe' äti yokduğm bildi
emdi K5İVİ6 tapunduğı şaneminden... | ...häl böyle imiş dep bildi...A45rlO tapunduğı şanemden... |...
beyle imiş dep bildi emdi MK50v3 tapunduğı şanemden... | benüm hälüm böyle ermiş deyür emdi
M71/18 tapu eden şanemden yüz döndürdi | hâlim körmezsin deyür emdi || 2...'âciz oldım] M71/19
'azîz idüm...'âciz kaldum | ...köydürdi zelîl...MK50v4...tul 'âciz oldum | ...zelil oldum ||3 ahvâlim
şarja...] K52rl bu ahvâli bu kün saga... | sendin...dep bildim...A45rl2 ahvâl bu kün saga zähir
kıldım | sendin...yok imiş...MK50v5 ahvälig bu kün senürj zähir bildüm | ...yok ermiş bayık emdi
M71/20... kün keçe zähir kıldum | ...yok imiş bildüm... || 4...kılur idüm] D52r6 kılur idim K52r2...ulu
melik hätun... | ...idim A45rl3...uluğ hâtûn olur erdim |' âlemig serverlikni kılur erdim MK50v6
'âlemig serverlügin kılur erdüm M71/21...kılur idüm | ...âdemîlerge serverlikni kılur erdüm || 5 andan
berü...idüm | hîç...] D52r7 andan berü...bilür erdim | hîç ma'nadan râhatırj tegmez emdi K52r2...dep
bilür idim | hîç bir ma'nadan... A45rl4...dep bilür erdim | hîç bir ma'nädan râhatıg tegmez...
MK50v7...seni ma'büd kılur erdüm | hîç ma'nîden râhatıg değmez emdi M72/1 hîç sebebden râhatıg
değmez emdi ||

386
B54r6 bayık yüsuf benüm kulum olur idi
'ubüdiyyet şamedden kılur idi
B54r7 müdäm şamed hıdmetine kelür idi
şamed aga ulu mülket verdi emdi

B54r8 züleyhâ şaneme gümân kıldı

şanemden kirü döndi mü ’min oldı
B54r9 şanemi şoydı uşatup pâre kıldı
hakir kılup bäzärda satar emdi

B54rl0 bac d-ezän ay temäm yegi oldı

yüsuf yene atlanup häzır keldi
B54rll züleyhâ çağıruban feıyäd kıldı
yä yüsuf benden yaga bakğıl emdi

B54rl2 kädir şamed züleyhäya meded verdi

anıg ünin yüsufa işüddürdi
B54rl3 ünin işitüp züleyhänı yüsuf kördi
közin süzmez doğrı durup bakar emdi

.benim...
6.. | ...şameden...] D52rl0...menim ... | ...şamede...K52r4 ve A45rl5...şamedine... MK50v8...
şamede kılur...M72/2 yüsuf şıddîk benüm... | ...şamedine kılur erdi || 7 şamed ...] D52rl 1 şamed aga
mülketc izzet berdi emdi K52r5 ...mülk verdi...A45rl6...mülket olur emdi (MK50v9 1.Misranın üzeri
çizilmiş) M72/3...emriyle yörür erdi | ...ulu mülk verdi... || 8 züleyhâ şaneme...K52r6 ve A45vl...uşal
şaneme... MK50vl0 şanemden züleyhâ yüz döndürdi gümân kıldı | ...yüz döndürdi mü’min oldı
M72/4...şanemğa gümân kıldı | ...yüz döndürdi mü’min... || 9 şanemi şoydı...] D52rl3 şanem soyup
uşatıp helak kıldı K52r7 şanemi şoyup uşatup helâk kıldı | çıkaruban bazarlara satar...A45v2 şanemi
şoyup uşatup helâk kıldı | çıkaruban bäzära iltip satar...MK50vll şanem açup uşadup un päre
kıldı | ...kılup bäzära şatar...M72/5...şındurdı helâk kıldı | çıkaruban eczälann satar emdi|| 10...atlanup
häzır...] D52rl4...at biniben...K52r8...yene ay temäm yarjı... | atlanuban... A45v3...yene ay temäm
oldı | atlanuban...MK50vl2...yegi ay oldı |... atlanuban...M72/6...yagı ay yene doğdı | ...atğa atlanup
häzır çık:dı|| ll...feryäd kıldı | ...benden...] D52rl5...zän kıldı | ...menden yarja...K52r9 ve A45v4 ol
züleyhâ... | ayä yüsuf...M72/7 yä yüsuf baga bakğıl deyür... || 12 kädir şamed...] D52rl6 ve A45v5 pes
şamedden züleyhäya meded erdi K52rl0 pes şamedden... | anırj ünni...A45v5 anıp ünini...MK50vl4
pes şamedden...erdi M72/8 pes şamed... | ...işütdürdi || 13 közin süzmez...] D52rl7 közi körmez toğn
turup bakar emdi K52rl 1 ünün işidüp... | köz süzüp... A45v6...işidüp... | köz süzmez doğn durup...
MK50vl5 anı işidüp zûleyhânı yüsuf bildi | közin süzip toğn kılup bakar...M72/9... işidüp... | közi
körmez öre durup... ||

387
B54rl4 ol arada tazı başın yüsuf tanıttı
katına ketürdi ahvâl şordı
B54rl5 ne kişi sen ne hacet kerek dedi
ayt bağa hâcetig verem emdi

B54rl6 züleyhâ aydur ayâ şâh-ı cihân

hâlim zac îf közüm körmez bilgilc ayân
B54vl mışır iyesic azîz cüfti züleyhâven
ben ol hâlden bu hâle düştüm emdi

B54v2 evvel ben seni satım aldım idi

cümle mâlım sağa fedâ kıldım idi
B54v3 seniıj' ışkından hayrân oldım idi
bu kün ki kün bu hâle düştüm emdi

B54v4 cümle kitdi elimden üküş nic met

hîç kalmadı suw aldı mâl mülket
B54v5 velâkin hîç suw almazc ışk hasret
c ale’d-devâm ğâlib olur artar emdi

.taruttı]
14.. D52vl...tarttı K52rl2...tarttı | ...ketürüp...A45v7...tazını başın... | ...kelûben... MK50vl6...
yüsuf tazı başın tartar | katma kelûben ...M72/10 uşal dem tazı başın yüsuf dartdı | kaşına keldi yene
ahvâl... || 15...dedi | ayt bağa...] D52v2...tedi | ayt revâ kılaym teyûr emdi K52rl3...kerekdür
dedi | ...revâ kılayın deyür emdi A45v8...sen tıâcet kerek... | aytgil bağa reva kılan deyür...
MK50vl7...hâcetiq vardur dedi M72/ll...ne hâcetürj var dedi | aytgil barja revâ kılsam deyür...
|| 16...aydur | ...'ayan] D52v3...aytur | ...beyân K52rl4 ol züleyhâ...şâh-ı cihân A45r9 ol züleyhâ...
MK51rl...közim körmez hemân M72/12...işit ayâ şâh-ı cihân|hâlüm...bilgil beyân||B54vl
züleyhâven | ben...düştüm...] D52v4 züleyhâ men | men...tüşdüm ...K52rl5...düşdüm A45vll...düşem
emdi MK51r2 mışrî iyesi 'azîzig cüfti... | ...düşdüm...M72/13... züleyhâ men | ...düşdüm emdi||2
evvel ben seni... | kıldım idi] D52v5 evvel seni men... | kıldum idi K52rl6 ewelde...aldım dedi | ...fidä
kıldım...A45vl 1 ewelde...aldum idi | ...fîdâ...MK51r3...seni şatun aldum idi | ...mâlum fedâ şarja
kıldum idi M72/14 ben ol dem seni şatun aldum idi || 3...oldım idi | bu kün ki kün düştüm emdi...]
D52v6...kaldım idi | bu künki bu hâle tüşdüm emdi K52rl7...cışkında ben hayrân...A45vl2...ben
hayrân oldım... | ...uşbu hâle...MK51r4...oldum idi M72/15...derdürj bile hayrân kaldı emdi | ...emdi bu
hâle düşdüm emdi||4 cümle... | ...suw...] D52v7 çıkdı elümden ol üküş ni'met |... su aldı...K52vl
cümlesi çıktı kolumdan... | ...ol suw aldı...A45vl3 cümlesi çıkdı elimdem... | hîç bir...su aldı...MK51r5
barça... | ...şu aldı...M72/16 barça kitdi elimden... | birisi kalmadı su aldı mâl ü mülket||5...olur...]
D52v8...ğâlib olup...K52v2...suw almadı 'ışkı hasret A45vl4...su atladı ‘ışk hasret |... olup artar
...MK51r6...şu almaz... | ...olup artar emdi M72/17...su almaz c ışk u hasret |...'ışk odı artar emdi ||

388
B54v6 ikrar kıldım inandım bir cabbara
hem inandım sen yüsuf peygambere
B54v7 hîç gümanım kalmadı mü ’minlere
bi-hamdi’llâh mü’min muhliş oldum emdi

B54v8 yüsuf kördi zûleyhânı esirgedi

şol hâl içre ârzüc âşık' acebledi
B54v9 şol sözine hakîkat inanmadı
âzmâyiş kılup yene bayık sorar emdi

B54vl0 yâ züleyhâ kanı senig gencig mâlıg

zîbâ boyug uzun saçıg yince beliğ
B54vl 1 dolun ay tek balkur idi hüb cemâlig
sen ol hâlden bu hâle düştüg emdi

B54v 12 züleyhâ aydur cemâlim hem verdim

senig üçün cümlesin fedâ kıldum
B54v 13 bahtdan tahtdan kirü döndüm
senig c ışkıg beni esîr kıldı emdi

6 hem ınandım...peyğambere]D52v9...peğambere K52v3...kıluban... | ...mandum...peğambere A45vl5

...kılup... | yene dağı ınandum sen peğambere MK51r7 ikrar ınandum bir cabbara | hem ınandum... || 7
bihamdu’llâh...] D52vl0 ben mûselmân muvahhid oldum emdi K52r4 ve A45vl6 hergiz gümânum...
|müselmân anğ mü’min oldım...M72/19 mü’min oldım hakikat deyür emdi || 8...ârzû ‘âşık...]
D52vll ...ârzî ‘ışk ‘acebledi...K52v5...zûleyhâyı... | ...‘ışkı 'acebledi A46rl...‘ışk ‘acebledi MK51r9
çol lıâl içre ârzü ‘ ışkı ' acebledi M72/20...anda zûleyhânı... | ...üzre ârzü ‘ ışkın ‘ acebledi || 9...
hakikat... |... yene...D52vl2...kılup bayık sorar emdi K52v6... hakîkatde... | ...kıluban bayık şordı...
A46r2...kıluban şorar emdi MK51rlO çol sözine... | ...kılup yüsuf şorar...M72/21 imtihandın yene
kaytup sorar emdi || 10...gencin... | zîbâ boyun...] D52vl3...senig dürrüg mâlırj|zîbâ haddig uzun
saçırj yinçege beliğ K52v7 züleyhâ kanı senig dürrüg mâlıg | ...boyug hüb cemâlig ince belir) A46r3
züleyhâ kanı senig dürrüg mâlıg | ...boyug hüb cemâlig nâzik beliğ MK5 İr 11...senüg kenci
mâlıg | ...boyug cemâlig nâzik beliğ M73/1...senig câhıg mâlıg | ...uzun saçıg hüb cemâlig || 11 dolun
ay... | ...düştüg emdi] D52vl4 tolun ay tek balkur... | ...düşdüg emdi K52v8...tek balkurdı... | ...düşdüg
mi...A46r4...senig yüzüg | ...düşdüg MK51rl2 küneşe begzerdi senüg yüzig |... düşdüg...M73/2...idi
senig yüzüg | ...bu ahvâle düşdüg... || 12...hem verdim | ...cümlesin...] D52vl5 ...mâlım verdüm|...
cümlesini fidâ kıldım K52r9...vereyim | senigçün cümlesini fidâ kıldum A46r5 hem mâlım
verdim | ...fidâ kıldım MK51rl3...cümle mâlum mülküm | cümle senüg içün fedâ kıldum M73/3
...cemâlüm mâlum verdüm|| 13 bahtdan... | ...beni esîr...] D52vl6 bahtdan tahtdan cümlesinden kirü
kaldım | ...baga eşer kıldı...K52rlO bahtımdan tahtımdan kirü kaldum | ...baga eşer kıldı...A46r6
bahtımdan tahtımdan kirü kaldum | ...senig ‘ışk baga eşer kıldı...MK51rl4 bahtımdan tahtımdan kirü
kaldum | senüg ‘ ışkun baga eşer kıldı...M73/4...kirü döndim | ...senig ‘ ışkıg baga eşer kıldı... ||

389
B54vl4 yûsuf aydur bellü sen ger' âşık iseg
c âşık üzre kerçek şâdık erseg
B54vl5 c âşıklık dac vîsin kılur iseg
bu dac vîye bir bürhân kerek emdi

B54vl6 züleyhä aydur emdi yakın kelgil

kerem kılıp kamçıgı baga vergil
B55rl c âşık ersem sen beni bellü bilgil
degül ersem bu dac vâm bâtıl emdi

B55r2 yüsuf aga kamçısın sunuverdi

bir âh kıldı kamçını kirü verdi
B55r3 kamçı oda tutaşmış yanar idi
çü yandı yüsuf elin köydürür emdi

B55r4 kamçım bırakdı yüsuf şıddîk

züleyhânıg c ışkını bildi tahkîk
B55r5 hîç gümânı kalmadı kıldı taşdîk
‘ aceblep atc inänm dartar emdi

.
14.. bellü... | ...erseg] D52vl7...aydur bilürven ‘ışk iseg | ...sâdık erseg A46r7...bellü baga ‘äşık
erseg |‘ışk üze kerçek eger şädık erseg MK51rl5...sen ‘äşık erseg |‘äşıkhk...M73/5...sen 'äşık
erseg | ‘ ışklıkda kerçek olup şädık...(K’de yok)[|15 ‘aşıklık...] D53rl ‘ ışk...kılmağa lâyık iseg
K52vll ve A46r8 ‘äşıklıkıg da'vîsini kılur erseg | uşbu...MK5İri6...da‘vâsin kılur erseg | bu
da‘väya...M73/6 ‘ışk razın da'vîsin kılur erseg | bu da'väya bir...|| 16...kelgil | kerem kıhp...vergil]
D53r2...yakın kelgil | kerem kamçıgı baga vergil K52rl2 ve A46r9 ol züleyhä...yakın kelgil | ..kıluban
kamçıgı...MK51rl7...sen yakın kelgil | ...kılup...M73/7...sen yakın kelgil | kerem eylep... || B55rl
‘aşık... | degül ersem...] D53r3 ‘ışk isem beni sen bellü bilgil | degül isem bu da‘vî bätıl...K52vl3
‘âşık erürsem... | ...uşbu da‘väm...A46rlO ‘ışklık erürsem beni bellü... | ...uşbu da'vî bâtıl...MK5İVİ
‘äşıkluğum sen benüm bellü... | ...bâtıl bilgil emdi M73/8 değil ersem... || 2...kıldı... kamçını...verdi]
D53r4 bir äh urdı yüsufa kirü verdi K52vl4 ve A46rl 1...kamçını... | ...kıluban yüsufa kirü...MK51 v3...
kamçısın şunu verdi | ...äh urdı kamçısını kirü verdi M73/9...kamçım... | ...äh urdı yüsufa kirü... || 3
kamçı...] D53r5 kamçıya od tutaşdı yanardı K52vl5...dutaşdı yüsuf kördi | ol dem yüsuf elin kirü
dutar emdi A46rl2 kamçını biraydı ol yüsufa verdi | ol dem yüsuf elin kirü dartar emdi MK51v2
kamçısına ot tutaşdı yanar oldı | yanuban yüsuf elin köydürür oldı M73/10 kamçığa ot dutaşup yanar
kördi | yanuban yüsuf elin... || 4 kamçını bırakdı...] A46rl3 kamçını oda dutaşdı yüsuf... | ol züleyhä
‘ışkı...MK51v4 kamçısını burakdı...(K’de yok) || 5...kalmadı... | ...dartar emdi] D53r7 ...gümân
olmadı... | ...döndürür emdi K52vl6 hîç bir gümân olmadı kıldı şıddîk | ‘ acebleyüp at ‘inânın
döndürür emdi A46rl4...gümân... | ‘ acebleyüp uğunup döndürür...MK51v5...kıldı şıddîk | ...hayrân
olupdur emdi M73/12...dutdı taşdîlç | ‘ acebleyü at ‘ mânın döndürür emdi ||

390
B55r6 züleyhâ aydur yâ yüsuf mandurj mu
kamçıga od tutaşmış dagladug mu
B55r7 kendü elig yanduğm duymadug mu
kırık yıldur ol od beni yakar emdi

B55r8 yüsuf bu ‘ibreti ‘acebledi

züleyhäya naşîhatlar üküş verdi
B55r9 yä züleyhâ ümîd-dâr kim va‘ de erdi
şiddet keçdi rahat keldi bilgil emdi

B55rl0 hemân-dem cebrâ’îl hâzır keldi

hak selâmın yüsufa ol tegürdi
B55rll ol hâtûn oğul kızdan üzmişdi
hakğa yığlap tazarru' kılur emdi

B55rl2 cebrâ’îl aydur mevlî şarja selâm dedi

hakîkat beni sağa veribidi
B55rl3 züleyhâğa ‘ akd nikâh kılsun dedi
züleyhâ hâtûn sen pâdişâh olğıl emdi

.yâ
6.. yüsuf mandurj mu| kamçına...] D53r8...kördüıj mü arjladurj mu|kamçmırj oda tutaşduğın
darjladurj mu K52vl7 ve A46rl5...kördürj mü arjladurj mu | kırk yıldur ol od beni yakar emdi (2. satın
yok) A46rl5 kamçunıg oda dutaşduğm darjladurj mu MK51v6 züleyhâ kördüp mü arjladurj mu | kamçı
senüp ot tutaşduğın apladup mu M73/13...kördüp mü apladup mu|kamçığa ot dutaşduğm tapladup
mu || 7 kendü... |... beni...] D53r9 kendüzüp yandı körmedüp mü ] ...meni yakar...K53rl kendüzüp...
düzmedûp mü A46rl6 kendüzüp düzmedüp mü | ...ol beni yakar...MK51v7 elirj oda köydügün duyduq
mu |... yıldur bu ot beni köydürür emdi M73/14 uşal oduq yanduğına düzmedüp mü | kırk yıldur ol ot
beni...||8...bu... (züleyhäya...] D53rl0...ol... |yüsuf züleyhäya pend ü naşîhat verdi K53r2...şıddık
‘acebledi ol ‘ibreti | züleyhâ üküş pend naşîhat verdi A46vl...şıddîk ol ‘ibreti... | ...üküş pend naşîhat
verdi MK51v8...ol ‘ ibreti... | ...üküş naşîhatlar verdi (M’de yok) || 9 yâ züleyjjâ... | ...keldi bilgil...]
D53rl lyâ züleyhâ ümîd-vâr olğıl dedi | ...kelür deyür emdi K53r3 ve A46v2...ümîddür ki... | şiddetler
keçdi rahatlar keldi emdi A46v2 şiddetler keçdi rahatlar kelür...MK51v9...ümîd-dür va‘de
erdi | ...rahatlar keldi emdi (M’de yok) || 10...cebrâ’îl...] K53r4 ve A46v3...peyk cebrâ’îl... | ...selâmını
yüsufa tegürür...A46v3...yüsufa hem tegürdi M73/15...hem tegürdi || 11...üzmişdi | hakğa yığlap...]
D53rl3...kırmış idi | anıt) selâmın tegürüp aydur emdi MK5İVİ1 oğul kızdan kalmış idi | hâlık emrin
yüsufa yetkürür emdi (K,Ave M’de yok) || 12 cebrâ’îl aydur... | ...veribidi] D53rl4 aydur ayâ şıddîk
mevlî şarja selâm kıldı | ...verüp idi K53r5 ayâ şıddîk...verdi | hakîkatde beni sağa uş verdi A46v5 ayâ
yüsuf mevlî... | ...veribidi MK5İVİ2 yâ yüsuf mevlâ sapa selâm kıldı | ...sağa ol köndürdi (M’de
yok) || 13 züleyhâğa... | züleyjjâ...] D53rl5 züleyhäya... | sen pâdişâh ol hatun olsun emdi K53r6 sen
pâdişâh ol kul hätun olsun...A46v6 züleyhäya ...MK5İVİ3 ve M73/16 züleyljâya... | sen pâdişâh ol
hätun olsun emdi ||

391
B55rl4 cebrâ’îlden yüsuf nebî bunı bildi
züleyhâ makamına kirü döndi
B55rl5 bu ahvâli muştıladı beyân bildi
yâ züleyhâ râhat sewinç erdi emdi

B55rl6 anı işidüp züleyhâ oldı mağbün

hudâvendâ benüm surum saga ma' lüm
B55vl cemâlimden mâlumdan kaldum mahrüm
özüm kan iki közüm körmez emdi

B55v2 kâdirden emr takdîr eyle olsa

közlerim nün kendiye yene kelse
B55v3 şüretüm yüsufa lâyık olsa
mevlîden bu' inâyet umar emdi

B55v4 oluk sâ' at cebrâ ’îl hâzır keldi

kanatla sıfadı yârî kıldı
B55v5 züleyhänıg közi kördi yiğit oldı
begzi nün bayağı dek balkur emdi

14..
.bunı... | ...kirü döndi] D53rl6...kirü vardı K53r7...mum... | ...kirü yene vardı A46v7...kirü vardı
MK51vl4...nebî bildi | ...kirü keldi M73/17...yüsuf şıddık... | züleyhänıg...kirü vardı || 15...beyän
bildi | ...sewinç erdi emdi] D53rl7 ma'lüm kıldı | ...râhat erdi deyür emdi K53r8...ma'lüm
kıldı | ...râhat saga erdi emdi A46v8 bu ahvâl beyân bildi beyân kıldı | ...râhat erdi deyür emdi
MK51vl5...beyân kıldı | ...râhat erdi deyür emdi M73/18...müjdeledi beyân kıldı | züleyhâ pes râhat
erdi deyür emdi || 16...ma‘bun | hudâvende... surum...] D53vl...mağbün | ,..^udâvend...sımm...
K53r9...sırrırn...A46v9...işitüp...aydı mağmüm MK51vl6...mağmüm M73/19 bunı işidüp oldı
mağmüm | ...hâlim saga ma'lüm ||B55vl...kaldım |... közüm...] A46vl0...hem mâlumdan... | kan
özüm iki közüm...MK51vl7 özim kan iki közüm...M73/20 mâlumdan cemâlümden kaldum
mahrüm | ...iki közüm... || 2 közlerim...] D53v3 közlerimnig nün kitdi yene kelse K53rll kädir emrig
takdiri beyle kılsa (2. Satın yok) A46vl 1 sen kadirden... | közlerimnig nün kendine kelse MK52rl...
öyle kelse | közlerüm nün kitdi yene kelse M73/21 pes mevlümden emr hükm eyle... | közlerimnig
nün kayra yene kelse || 3 şüretüm... |...' inäyet...] D53v4 cümle mâlım yüsufa...K53rl 1 ve
A46vl2...‘inâyeti...A46vl2 benüm cemâlüm yüsufa...MK52r2 cemâlim yüsufa... | kanadıyla sıfadı
du'â kıldı M74/1 cemâlüm hem yüsufa ... | mevlümden ‘inayet umar men emdi||4 kanatla...yârî kıldı]
D53v5 kanadıyla sıfadı du'â kıldı K53rl2...du‘â kıldı A46vl3 kanatıyla sıfayuban du'â kıldı MK52r2
ve M74/2 kanadıyla sıfadı du'â kıldı (MK’del. Mısra yok)[[5 züleyhänıg... | ...bayağı dek...] D53v6
züleyhâ körüklendi yiğit oldı | ...dolun ay tek balkur emdi K53rl3...tolun ay dek
balkur...A46vl4...dolun ay tek...MK52r3...közi yiğit oldı | ...nün küneşig balkar emdi M74/3...közi
nün yiğit oldı | ...tolun ay tek... ||

392
B55v6 yüsuf nebi ol dem ulu dac vet kıldı
züleyhâya emr ile nikâh kıldı
B55v7 begleri ündedi hâzır keldi
yavlak ulu beşâret olur emdi

B55v8 andan anlar ikilesi halvet oldı

yüsuf nebî züleyhâm bu kez bildi
B55v9 züleyhâm dutdı yüsuf şordı
hälık seni benim üçün saklar emdi

B55vl0 züleyhä yüsufa cevâb verdi

hâlık beni senig üçün saklar idi
B55vll baga benzeş bir cin kızı kelür idi
kanzafer anı ben dep sever emdi

B55vl2 yüsuf aydur ağar mu sen sen ol küni

bâtıl üşe ünder idüg sen beni
B55vl3 ma‘ âza’llâh kılsa idük biz am
bu murâda kaçan ere idüg deyür emdi

6 yüsuf nebî ol dem ulu... | ...emr ile...] D53v8 yüsuf ol dem uluğ da'vet... | ...oluk sa‘ât...K53rl4
yüsuf ol dem ulu toy da'vet... | züleyha oluk sâ'at nikâh... A46vl5 yüsuf ol dem yavlak uluğ
da'vet... | ...ol dem 'akd nikâh kıldı MK52r4 züleyhâya ol dem 'akd nikâh kıldı | züleyhâya üküş
naşîhatlar verdi M74/4 yüsuf ol dem yavlak ulu da' vet... | züleyhä ol dem ' akd u nikâh kıldı || 7
begleri...keldi] K53rl5 beglerin ündedi hâzır kıldı A46vl6 cümle begleri... | ...uluğ beşâretler olur
emdi MK52r5...ulu beşâretler kılur emdi M74/5 ulu begler ündelüp hâzır... | ...beşâretler olur... || 8...
anlar ikilesi... | ...bildi] D53v9...ol iki... | ...buldı K53rl6 andan meğer ol ikilesi halvet boldı | ...bikr
buldı A47rl andan meğer ol ikisi... | ...bikr buldı MK52r6...şogra ol ikisi halvet kıldı | ...züleyhâm bikr
buldı M74/6...şogra ol ikisi... | ...savçı züleyhâm bikr buldı || 9...dutdı yüsuf... | ...seni benim...]
D53v9... tuttı... | beni senirj...K53r 17...dutup... | ...benüm üçün...A47r2 züleyhânıg elin dutdı...MK52r7
... tutuban... | ...benüm içün...M74/7 züleyhânıg elin tutup ahvâl şordı | bu dem keçe nete bikr kaldug
emdi|| 10...verdi | senig üçün...] D53vl2...verdi K53vl...senügçün...A47r3 ol züleyhä... | hälık nebînig
üçün seni saklar...MK52r8...senüg içün...M74/8...1}üb yüsufa... | ...beni senig... || 11 ...cin... |...
kanzafer...] D53vll...dev... | ...kanzafer beni deyü sanur idi K53v2...begzer bir dev kızı... | ...deyûben
şanur emdi A47r4...dew kızı... | ol kanzafer anı ben dep sewer...MK52r9...kelürdi | ...deyüben sever
emdi M74/9...begzer bir dev kızı... | katfîr anı mağa şanup koçar emdi|| 12...aydug...] D53vl3...aydur
aglarmu sen ol künni...K53v3...aydı... | ...işe ünder idüg...A47r5...sen uşal küni | ...ünder idüg kim sen
beni MK52rlO...agar mu sen ol küni | ...işe ünder...M74/10...sen uşal künni | ...işge ünder idüg anda
beni || 13 ma'äza’lläh... | bu muräda...] D53vl4 ma'äza’lläh ger kılsa idüg sen anı |...bu murâda
yetmedüg bayık emdi K53v4...idük sen ben anı | bu murâdı tapmayurduk bizler emdi A47r6...ger kılsa
idük biz kim anı | ...murâda yetmez idük...MK52r 11...kılsak idük... | bu murâda yetmez idük bayık
emdi M74/11 ...kılsak idük bizler anı | bu murâda yetmez idük bayık: emdi ||

393
B55vl4 züleyhâ aydur ayâ şıddîk nebî
urma benüm yüzüme olc aybm
B55vl5 fazl birle sakladı mevlî beni
seni beni ol belâdan deyür emdi

B55vl6 tolun ayğa begzer idi yüzüg nakşı

söyleseg söylemeğe sözin yahşi
B55vl7 hâlık sağac ata kıldı uşbu nakşı
seni körüp kimnig şabn kahır emdi

B56rl züleyhâ aydur bil minnet aga laldım idi

hacetim muradım häşıl oldı
B56r2 cemâlim dewletim kirü verdi
şükr ü minnet ol mevllye lalam emdi

B56r3 andan şogra hakdan tevfîk eyle oldı

ol ikisi bâkîc ömr anda kıldı
B56r4 on iki oğul aga rüzî kıldı
ulusma meşälim derler emdi

.aydur
14.. ayä şıddîk... | ...‘aybnı] K53v5...aydı ayä yüsuf... |...benüm...‘aybımı A47r7 ol züleyhä...
| urmağıl...sen ol ‘aybı MK52rl2...yüsuf nebî| ...benüm yüzime ol ‘aybımı M74/12 ol züleyhâ... |
...benüm yüzime ol ‘aybımnı|| 15...mevlî beni] M74/13...cabbär ganî | ...ol fitneden deyür emdi A47r8
...ol mevlî bizi | ...belädın...MK52rl3...mevlä bizi || 16 tolun ayğa... | söyleseg...] D53vl7 dolun aya
begzer begzig nakşı | söyleseg...sözüg yahşi K53v7 dolun ay... | ...sözüg yahşi A47r9 dolun ay tek
balkur idi begzüg nakşı | söyler erseg sözlemege sözüg...MK52rl4 tolan ay tek balkar idi begzig nakşı
| sözleseg sözlemege sözig yahşi M74/14...begzüg nakşı | söyler erseg dıglamağa rüzug yahşi
|| 17...‘atä kıldı...] D53vl8...rüzî kılmış...K53v8...kılmış uşbu bahşi|seni körüp kimig şabn kalsun
emdi A47rl0...‘atä kılmış uşbu nakşı MK52rl5 ve M74/15...kılmış uşbu... | ...kimig şabn...||B56rl...
bil minnet aga...] D54rl züleyhä aydur minnet bağa rüzî kıldı K53v9...aydı minnet sağa rüzî kıldı |...
bu kün häşıl boldı A47rl 1 züleyhâ aydı şükr minnet özi kıldı | hem hacetim hem muradım haşıl oldı
MK52rl6 häcetüm murädum häşıl oldı (1. Mısra okunmuyor) (M’de yok) || 2...kirü verdi] D54r2...kirü
keldi K53vl0...uş kirü keldi | ...mevlıge...A47rl2 hem cemâlim hem devletim kirü keldi | ...kıldım
emdi MK52rl7 cemâlüm devletüm... | ...minnet kıldı mevlâya emdi (M’de yok)||3...eyle oldı | ol
ikisi...] D54r3...eyle keldi | ol ikinig bâkî ‘ömri bele oldı K53vll...eyle keldi | ol ikinig bâkî ‘ömri
beyle oldı A47rl3...hak takdîri eyle oldı | ol ikinig bâkî ‘ömri böyle oldı MK52vl...hak tevfîk öyle
oldı | ...ikisinüg bâkî ‘ ömri böyle oldı M74/16...takdîr eyle keldi | ol ikinig bâkî ‘ ömri beyle
oldı || 4...aga rüzî...] D54r4...aga mevlî rüzî...K53vl2...aga hak rüzî...A47rl4...hak aga rüzî... | uluğ
oğluna meşälim... MK52v2...meşälim derler...M74/17...oğul ]ıudâ rüzî kıldı ||

394
 FAŞL
MÄCÄET İHVÄN-I YÜSUF ‘ A.H.

B56r6 kenc ân ili yavlak: kızlık oldı

yac küb sawçı oğlanlara hem buyurdı
B56r7 aydur bize darlık: yavlak eşer kıldı
aşlık: alu mışıra varug emdi

B56r8 bizüm ilde hayr hîç kalmadı

ilimizden hayr iş hîç kelmedi
B56r9 darlık bizi muglatdı hoş kelmedi
yâ evlâd mışıra varug emdi

B56rl0 aşlık: bolur imiş mışıra satun

meliki mü ’min imiş dîni bütün
B56rll yük eyleştürüg yoktur altun
olc azize bizden selâm kılıg emdi

B56rl2 bu on kardaş deve bindi yola kirdi

onalası barmakğac azm kıldı
B56r 13 ibni yemen varmadı ewde kaldı
kenc ândan mışıra varurlar emdi

.yavlak
6.. kızlık... | ...oğlanlara hem...] D54r6...yavlak katı kızlık... | ...oğlanlarına buyurdı
K53vl4...yawlak... | ...oğlanlarına buyurdı A47rl6 ...iki yavlak katı kızlık idi | ...savçı oğlanlar...
MK52v3...ili katı kıtlık oldı | ...savçı oğlanlarına buyurdı M74/19...savçı...||7 aydur... | ...varurj emdi]
D54r7 aydur darlığ bizlere eşer kıldı | ..barıq deyür emdi K53vl5 aydı darlık bizlere yawlak... |...
vanq...A47vl...bizni darlık eşer kıldı MK52v4...yavlak kıtlık eşer kıldı]açlık almaya...M74/20...
bizge... | ...varur) deyür emdi || 8...hayr hiç... | ilmizden...] D54r8...hayr ihsân hîç... | ekdigimizden hayr
hîç...K53vl6...hîç Jjayr hîç kalmadı uş | ekinimizde hayr du'ä hîç kelmedi uş A47v2 bizim
ilimizde... | ilimizde ekinimiz oqmadı MK52v5...ilimize hîç hayr kelmedi | ekinimizde hîç hayr
kalmadı M75/1 ilimizde bizüm feayr... | yerimizde ekinleri hîç oqmadı || 9...muqlatdı hoş... | yâ evlâd...]
D54r9...muqlattı | yâ evlâdî mışra banq deyür emdi K53vl7...kelmedi hoş A47v3 bu darlığ bizi...hîç
oqmadı | yâ oğullar mışıra varuq deyür...MK52v6 tarlık bizi buglatdı... | ...evlâdî...varuq deyür...
M75/2 uşbu darlık muglatdı... | yâ oğlanlar mışıra varuq deyür... || 10...bolur imiş...] D54rl0...bolur
derler...K54rl...aşlık bolur ermiş... | ...mü’min derler dîni A47v4...bolğay imiş... | pâdişâhı...MK52v7
açlık bulunur mışra şatun M75/3...olur ermiş anda bayık satun | pâdişâhı mü’min ermiş... || 11...
eyleştürüq...] D54rll...eyle iltürj... K54r2...yük ile satu kılıg yoktur... A47v5...kılıqız yokdur...]...
bizdin...MK52v7...yokdur altun M75/4 yüq ile satu kılıg yokdur... || 12 bu on kardaş... | onalası...]
D54rl2 kardaşlan deve minüp yola kirdi | on oğlan barmaklıkğa 'azm kıldı K54r3...dewe binüp... | ol
on oğul barmağa...A47v6...dewe binüp... | onulası barmakhğa...MK52v9...binüp... | onulası barmağa...
M75/5...deve binüp yola... | onlası varmağa... || 13 ibni yemen...] D54rl3 ibni yâben...K54r4 ibni
yâben barmadı evde... | ...mışıra munlar barurlar... A47v7 ibni yâben varmadı ewde... | ...mışır şehrine
varurlar ...MK52vlO ibni yâben...evde...M75/6 ibni yâben...evde... | ...mışır san varurlar ||

395
B56rl4 yolda bir er kervana sataşdılar
aşlı nesli birbirine soraşdılar
B56rl5 ismâ'îl neslinden imiş bilişdiler
bizler ishâk neslivüz derler emdi

B56rl6 ya'küb sawçı hâlinden ahvâl şordı

ol mahzun yüsufsuz neyler dedi
B56vl yehüdâ anlara cevâb verdi
ya'küburj hâli düşvär olmuş emdi

B56v2 bunlar dahi anlara ahvâl şordı

mısırdan kelenlere cevâb verdi
B56v3 aşlık bezahı neteligin anlar bildi
alkışlaşu mışr tapa varurlar emdi

B56v4 mevlî celîl cebrâ’île hem buyurdı

yüsufa kardaşlarm muştıladı
B56v5 pes anlar mışırac azm kıldı
on üç kûnde mışra tegerler emdi

.bir
14.. er kervana... | aşlı nesli...] D54rl3...bir kervana... | aşl neseb...K54r5...bular bir kerväna... | aşl
nesl...A47v8 yolda barurda bir... | aşlın neslin...MK52vl 1 yolda bir kerväna... | ...şoradılar (M’de
yok) || 15 ismäğıl... | ...neslivüz...] D54rl5...isma'îl... | nesli biz...K54r6 ismâ'îl...bilüşdiler |...
neslinden biz derler...A47v9 isma'îl... | ...nesli miz...MK52vl2...neslimiz derler...(M’de yok) || 16...
hâlinden ahvâl...] D54r 16...ahvâlin anlar sordı K54r7...ahvälni anlar şordı | ...yüsufa gene neler dedi
A47vl0...ahvälni anlar şordı | ya'küb yüsufsuz...MK52vl3...savçı... | ...dedi (M’de yok) ||B56vl...
verdi | ya'kübug hâli dişvär olmış...] D54rl7...ceväb verdi | ya'kübnırj düşvär oldı... K54r8..hoş ceväb
verdi | ya'kübnırj düşvär oldı...A47vl 1 pes yehüdâ... | ya'küb hâli dişvär durur deyür emdi
MK52vl4...düşvär deyür emdi (M’de yok) || 2 bunlar... | ...ceväb verdi] D54rl8 andan hem ahvâl anlar
sordı | ...haber sordı K54r9 bu onlası anlardan... | ol mışırdan kelenler...A47vl2 andan anlar kerväna
ahvâl şoradılar | ol mışırdan kelenler...MK52vl5 anlar bunlardan ahvâl... | mışırdan kelürmiz deyüp
ceväb...(M’de yok)|]3 aşlık bezehı... |...vararlar...] D54vl aşlık neteligin hem anlar bildi | ...varar
...K54rl0...netekligin anlar hem bildürür | ...mışra anlar barur emdi A47vl3 aşlık neteligin bahâsın
bildiler | aşlık almak aga tapa barurlar... MK52vl6 alğışlaşuban anlardan aynlur emdi (M’de yok) || 4
mevlî celîl... | ...kardaşlarm muştıladı] D54v2 celîl mevlî... | ...hem muştıladı K54rl 1 celîl mevlî...tez
buyurdı | ...kanndaşlarm...A47vl4...kardaşlamı...MK52vl7 celîl mevlâ...M75/7...cebrâ’îli hem... |...
kardaşlarm müjdeledi || 5...mışıra ‘ azm kıldı | ...tegerler...] D54v3...ol dem yola kirdi | ...vararlar...
K54rl3 pes anlar ol dem yola kirmiş idi | ...vararlar ...A47vl5...ol dem hetnmesi yola kirdi | ...kündin
mışıra yeter emdi MK53rl...ol demde yola kirdi | on künde...varurlar emdi M75/8 ol dem anlar hemîşe
yolda idi | ...mışıra yetüp vararlar... ||

396
B56v6 c azîz yüsuf cebrâ ’îlden haber bildi
kardaşlan keldügine hoş sewündi
B56v7 idisirje hamd ü sena telim kıldı
keldüklerin yavlak revâ körür emdi

B56v8 kaçan yetip kardaşlan keldiyse

cebrâ 5îl kelip haber verdiyse
B56v9 kardaşlamı yüsuf kördiyse
uğunuban tahtdan yere düşer emdi

B56vl0 bac d-ezân yüsufug c aklı keldi

vezir bu işe hayrân kaldı
B56vll aydur şâh bu hâl sağa neşe değdi
c aklıg şişip bî-hod olup düşer emdi

B56vl3 yüsuf nebî vezire ahvâl şordı

bilür mü sen kandan kelür şular dedi
B56vl2 vezir aydur beş kündür anlar keldi
ğarîblerdür işleri var deyür emdi

.hoş
6.. sewündi ] D54v4...şäd-käm oldı K54rl2 karmdaşlan...şäd-käm oldı emdi MK53r2...yüsufa
...haber keldi |... şäd-käm oldı M75/9...şäd-män oldı (2. misra A’da yok) || 7 idisine... | ...revä körür...]
D54v5...şerîf körer...K54rl4 idesini... | ...hoş körer...MK53r3 idisine... | ...yavlak teşrif körür emdi
M75/10...revä körer emdi (1. misra A’da yok) || 8...yetip kardaşlan keldiyse | ...verdiyse] D54v6...
kardaşlan keldi ise | ...verdi ise K54rl5...kim karındaşları...A48rl kaçan kim kardaşlan keldi ise |...
berdi ise MK53r4...kim kardaşlan keldi erse | ...kelüp...verdi erse (M’de yok) || 9 kardaşlamı...
kördiyse | ...düşer...] D54v7 kardaşlarm...kördi ise | ...tüşer...K54rl6 yüsuf karındaşların kördiyse |...
tahtından..,A48r2 kardaşlan yüzün yüsuf kördi ise | ...taktda yere...MK53r5 kardaşlann ol dem yüsuf
kördi erse | ...tahtından yere iner emdi (M’de yok) || 10...yüsufug...] K54rl7...yüsufnıg... | vezirler bu
endîşeye...A48r3 yüsuf vezîri...MK53r6 veziri yüsufa hayrân...(M’de yok) || 11...neşe değdi |
‘aklır)...düşer emdi] D54v9...niçün değdi |c akh...düşdüg emdi K54vl...neden değdi | ...düşdüg emdi
A48r4...şâhım bu hâl şarja neçük değdi | ...düşdi emdi MK53r7...saga neden keldi | caklıg şaçup bî-hod
olup düşdig emdi || 13 yüsuf nebi...] D54vl0 yüsuf ol dem vezîre...K54v2 ol dem yüsuf
vezîrine...A48r5...vezîrine... | ...kanda kelür şunlar...MK53r8...vezîrden... | ...bilür müsin kandan...
şunlar dedi (M’de yok)|| 12...anlar... | ...işleri var...] D54vll...şunlar... | ...anlar munda deyür...K54v3
...aydı...bular... | ğarîbdür barçası deyür emdi A48r6...bular keldi | ğarîbdür anlar yâri deyür...MK53r9
vezîr-i baş köndürdi anlar keldi | ğarîblerdür anlar cümle yatur emdi (M’de yok) ||

397
B56vl4 yüsuf aydur ol erenler kandan kelür
sorduğuz mu anlar benden ne isteyür
B56vl5 vezîr aydur ol erenler munlar durur
aşlık üçün kenc ândan kelmiş emdi

B56vl6 yüsuf aydur bir saray kılıg halvet

içinde hâzır kılıg dürlü nic met
B56vl7 ol kavmi hâzır kılğıl sen bu sâc at
kendü baş anlara hıdmet kılğıl emdi

B57rl vezîr ol erenleri alıp keldi

dürlü nic met elvân tac âm hâzır kıldı
B57r2 öglerinde ayağı öre durdı
tevâzu' lık birle hıdmet kılur emdi

B57r3 kaçan anlar kördiler ol nic meti

vezirden buldılar bu hıdmeti
B57r4 ol teşrif olc izzeti ol hürmeti
cümleleric acäyibe kahırlar emdi

14..
.benden...] D54vl2 munlar munda ne isteyür K54v4...şordurjuz mu ki anlar ne isteyürler A48r7
yüsuf ol erenler... | ...ol erenler ne isteyür MK53rl0...ol 'arablar kandan... | ...anlar ne isteyür (M’de
yok) || 15...Oİ erenler... | aşlık...] D54vl3... ol erenler 'abä kiyûr | aşlık ister bu ken'ândan kelür emdi
K54v5 vezîr aydur ol erenler 'ayan kelür | aşlık isteyü...kelür emdi A48r8...aydur anlar aşlık
isteyür | aşlık isteyû ken'ândan kelürler emdi MK53rll...hâcete kelür | aşlık isteyü ken'ândan kelür
emdi||16...kılırj... [içinde hâzır kilit)...] D54vl4...kılğıl... |anıt) içre hâzır kılğıl...K54v6 ve A48r9
yüsuf buyurdı...kılğıl halvet | anır) içre hâzır kılğıl...MK53rl2...kılurj... | anır) içre hâzır kılurj...M75/l 1
buyurdı bir sarâynı kıldı halvet | anır] üzre hâzır kıldı... || 17...bu sa'ât | kendü...] D54vl5...
da'vet| kendü başın ol kavme tapu kıl emdi K54v7...baş ol kavme tapu kılğıl...A48rl 0 ol
kavmi...uşbu sa'ât | kendüzürj ol kavme tapuğ kılğıl emdi MK53rl3...kılurj siz bu sâ'at | kendüzir) ol
kavme hıdmet...M75/12 kazır kıldı ol kavmni şoluk sâ'at | vezîr özi anda tapu kılur emdi||B57rl...
alıp... | dürlü...] D54vl6...alup... | dürlü ni'met techîz temäm kıldı K54v8...ni'met techîz hâzır kıldı
A48rl 1...ni'met dürlü heybet temäm kıldı MK53rl4...erenleri alup keldi | dürlü dürlü ni'metler hâzır
kıldı (M’de yok)||2...ayagı...] D54vl7...ayağın...K54v9...ayağın...A48rl2 örjlerinden ayağına öre
dunrdı MK53rl5...ayağın öre turdı (M’de yok) || 3 kaçanlar anlar... | ...bu hıdmeti] D55rl netek
kördiler ol... | ...ise ol hıdmeti K54vl0 netek kim kördiler... | ...buldular ise bu...A48rl3 kördiler anlar
firävän bu ni' meti | yene vezîrden...(M ve MK’de yok) || 4...Oİ ‘ izzeti...] K54vl 1 ...ol hıçlmet ol hürmeti
A48rl4...dürlü ‘ izzet dürlü hürmet MK53rl7...ol'izzet ol hürmetni (M’de yok) ||

398
B57r5 bu ahvâli telim dürlü sözleşdiler
melik bizden meğer üküş altun diler
B57r6 anır) üçün bizlere ihsân eyler
altunumuz yokduğun bilmez emdi

B57r7 şem'ûn aydur atamızı melik bilür

anıg üçün bizlere hıdmet kılur
B57r8 ya'küb resül idügüne mukırr kelür
ol ma'nîden bize müştâk olur emdi

B57r9 andan yehûdâ aydur bilig c ayân

cümlemiz yoksuzlar miz kamulardan
B57rl0 ‘ azîz bizüm hâlimizi bilürc ayân
ol sebebden tekellûf kılur emdi

B57rll râvil aydur uşbu şâh' âdil durur

ol bizüm hâlimizi özi körür
B57rl2 esirgep bizlere ihsân kılur
c âdil kişi ğarîb-nüvâz olur emdi

5,.
.sözleşdiler] D55r3...söyleşdiler K54vl2 uşbu ahvâl... | ...telim üküş altun alur derler A48rl5 bu
ahvâl...M75/13...sözletdiler||6...ilısân eyler | ...yokduğun...] D55r4...hıdmet eyler |...yok idügin
K54vl3...hıdmet kılar A48rl6...ol ihsan... | ...yok idügin... MK53vl anug içün ihsân eder |...yok
idügin...M75/14...ol bizlere...ihsân kılur | ...yoklığın bilmez... || 7...aydur... | anıg üçün bizlere...] D55r5
...aytur... | D55r6 atamızı ağırlap hıdmet kılur K54vl4...atamıznı ağırlap hürmet kılur A48vl...
aydı... | ...atamızı ağırlayup hürmet kılur MK53v2...atamız ya'kübı bilür | atamızı ağırlap 'izzet kılur
M75/15...hürmet kılur || 8...idügüne...] K54vl5...erdügüne | ol ma'nâdan...deyür emdi A48v2 ol
ma‘nâdan...MK53v3...idügine ikrâr kılur M75/16...mukur kelür | ...bize 'izzet kılur emdi || 9...bilig
'ayân | cümlemiz...] D55r7...bilgil beyân | cümlemiz ayruksı miz biz kamudan K54vl6...aydu bilig
beyân | ...ayrukmiz biz kamulardan A48v3 yehûdâ aydur andan bilig beyân | cümlemiz ayruksız biz
kamulardan MK53v4...bilüg... | biz cümle ayruksı miz kamulardan (M’de yok) || 10 'âzîz...] D55r8
uşbu şâh bulan bildi beyân K54vl7 uşbu melik bizlemi bildi beyân | ...hürmet kılur...A48v4 uşbu
melik bizleri bildi...MK53v5 uşbu şâh bizleri bilür beyân | ...bize teklif kılur emdi (M’de yok)
|| 11...'âdil durur | ol bizüm...] D55r9...'adl durur | bizim za'îf hâlimizi közi körür K55rl...'âdil
turur | bizim za'îf hâlimizi közi körür A48v5...aydur pes uşbu...‘âdildür | ...za'îf hâlimizi közi körür
MK53v6 bizim za'îf hâlimizi köre durur M75/17 bizüm za'îf hâlimizni közi körür]] 12 esirgep...]
D55rl0 ve K55r2 esirgeben bizlere hıdmet kılur A48v6 esirgeben... | ...ğarîb olur emdi MK53v7
esirgeyüp...ihsân kıldı | ‘ adi kişi...M75/18 esirgeleben ol bizlere... | ...ğarîb-nüvâz olur... ||

399
B57rl3 yüsuf anı işitüp zan kıldı
kardaşlann cümlesin kertü bildi
B57rl4 şem'ünla yehüdâm ayırmadı
cebrâ’îl kelüp ac lem kılur emdi

B57rl5 andan buyurdı meşâlime

suw koyğıl benüm hâş meşrebeme
B57rl6 iletğil ol ğarîb 'azîz ğarîb kavme
cümlesine sâkîlik kılğıl emdi

B57vl suw içmekke cümlesine hıdmet kılğıl

emânet' amülara hürmet kılğıl
B57v2 andan mundan keldüklerzn ma' lüm bilgil
sorar ise kim idügig deme emdi

B57v3 meşälim meşrebe suw doldurdı

' amülar hıdmetine hâzır keldi
B57v4 öglerinde ayağın öre durdı
ellerinde meşrebe dutar emdi

13 yüsuf... | ...kertü...] D55rll yüsuf bu sözi işiddi zan kıldı |... körüp...K55r3...bu sözi işitüp... |
karındaşların cümlesin tanup bildi A48v7...işidüben... | ...cûmlesini...MK53v8 ...işidüp... | ...ayra ayra
cümle bildi (M’de yok) || 14 şem'ünla...] D55rl2 yehüdâm şem'unı bilümedi | ...i'lâm kılur emdi
K55r4 yehüdâm şem'ündan bilümedi | ...i'lâm kılur emdi A48v8 yehüdâm şem'ündan... |... kelûben
i'lâm kılur... MK53v9 yehüdâm şem'ündan ayıramadı | ...kelûben i'lâm kılur...(M’de yok)|| 15 andan
buyurdı... | benim hâş...] D55rl3 andan yüsuf buyurdı...K55rl5...yüsuf buyurdı oğlı... |... yene uluğ
meşrebeme A48v9 andan yüsuf buyurdı... | su koyğıl sen hâş meşrebe MK53vlO...yüsuf buyurdı... | şu
koyğıl...M75/19...yüsuf buyurdı... | su koyğıl benüm... || 16 iletgil...] D55rl4 ahp kel ol ğarîb kavme
A48vl0 ve M75/20...am uşal ğarîb 'azîz kavme |... sen kılğıl emdi MK53vll...ol 'araba 'azîz
kavme||B57vl...'amülara...] D55rl5 su içmekde cümlesine... | ...‘amlanrja...K55r7 suv içmekde
...hıdmet kılırj | ...'amülanrja hürmet kıhg A48vll su içürüp... | emânetdür...MK53vl2 şunıvergil
cümlesine... |...'amülanga 'izzet kılğıl (M’de yok)||2 andan mundan...] D55rl6 anlar bunda
keldügüne minnet kılğıl K55r8 anlar munda keldügüne minnet kılğıl | sorar erse kim...A48vl2 andan
bundan keldügini sözlemegil | sorar erse...MK53vl3 anda bunda keldügin revâ körgil | şorar ise
kim...(M’de yok) || 3 'amülar hıdmetine...] D55rl7 ‘amlamıg hıdmetine..,K55r9 meşâlime meşrebeye
... I'amurlan hıdmetine...A48vl3 ol meşälim meşrebe su... | ‘amulan hıdmetine... MK53vl4...şu
toldurdı |' amülan hıdmetine...M75/21 anlar üzre meşälim hâzır keldi |' amülan hıdmetinde hâzır
durdı||4 ellerinde...] M76/1 karşısında...A48vl4...ayağma öre... | ...meşrebeni...MK53vl5...turdı |
elinde meşrebe tuta turdı emdi ||

400
B57v5 her kanğısı suw dilese sunuverdi
mütâbac at kılmağa teşrif kördi
B57v6 hıdmet kılıp meşrebe kirü aldı
bu şıfatlu latîf ihsan kılur emdi

B57v7 c aklı şahîh dili faşîh hoş mürüwetlü

körjli müşfik begzi yüzi yavlak körüklü
B57v8 kemâli rast sözi yavlak datlu
cemâli yüsufa begzer emdi

B57v9 anlar sorar aydur yâ begzi nürlu

cemâlig hoş mürüwetlü özüg ‘ ârlu
B57vl0 bize ihsân kıla siz hezâr dürlü
kimsen kirnnig oğlı sen deyür emdi

B57vll meşâlim anlara cevâb eyler

budur ‘ arabça neçük sözler
B57vl2 ben size hıdmetçüven der eyegüler
yâ sözlese sâkîce sözler emdi

.sunu
5.. verdi | mütäba'at kılmağa...] D55v2...sımu verdi | mutâva'at kılmaklığa...K55rll...kankısı
...dilerse... | (2. satın yok) A48vl5...kankısı sularsa sunuverdi | ...kılmaklıkğa şerîf...MK53vl6 her
kankısı dilese hâzır verür (M’de yok) || 6...meşrebe...] D55v3...meşrebeni...A48vl6 ...kıluban...alur
idi | bu şıfatlu ihsân kılur...MK53vl7...kılup... | ...lutf ihsân...(M’de yok) || 7...yavlak körüklü]
D55v4...uyatlu K55rl2 kögli yumşak begzi körüklü yüzi uyatlu A49rl...faşîh mürüwetlü | ...müşfik
özi cârlu begzi nürlu MK54rl cemâli yüsufa begzer nürlu (M’de yok) || 8...sözi yavlak...]
K55rl3...hem sözi yavlak... | ...hoş begzer..A49r2...râst erür sözi... | ...yüsuf şıddîka...MK54r2...
yavlak tatlu (M’de yok) || 9 cemâlig...] D55v6 yä Jjıred-mend edeblü özi ‘ârlu K55rl4...ey begzig
nürlu... | yâ kâmil edebli özi temäm ‘ ârlu A49r3 anlar sorap aydur yâ begzi körklü | ‘ aceb şerif olup
sen özüg ‘ärlu MK54r3... şorar... | yüzi bahtu kemâli räst özi ‘ärlu M76/2...ayä begzüg körükü | ‘aceb
şerîf edeblü sen özüg... || 10 bize ihsân kıla... | ...deyür emdi] D55v7 bizlere lutf kıla... | ...derler emdi
K55rl5 bize latîf ihsân kıla sen... | ...kimig oğh...A49r4...kıla sen... | ...kimig oğh...derler...
MK54r4...kılur siz... | ...kimig... M76/3 bize ikrâm eyleyûr sen... | ...kimig...derler emdi|| 11 budur...]
D55v8...‘arabça anlar söyler K55rl6...cevâb mundağ eyler |...‘arabça kaçan sözin söyler
A49r5...anlar üze cevâb verdi | anlar ile ‘ arabça söz sözledi MK54r5 ben sizlere ‘ arabça kaçan sözler
M76/4...cevâb söyler (2. satın yok) || 12 ben size... | yâ sözlese...] D55v9 ben sizlere hıdmet-kâr ben
ey kebîrler | ne söylese kıya söyler emdi K55rl7 ben sizge hıdmet-kâr men ey eygüler | ne sözlese
kıya sözler...A49r6 ben sizler hıdmet-kâruven ayğıl j ne sözlerse sâkîçe...MK54r6...sizlere hıdmet-
kârcı men deyür | ne sözlese sâkîce sözler ...(M’de yok) ||

401
B57vl3 mışır şahı sizleri yavlak sever
yüzügizi körmege yavlak ever
B57vl4 sizni körmek hatırında ğuşşası var
beni sizge hıdmet-kâr verdi emdi

B57vl5 ben size müdâm hıdmet kıldaçıven

siz kidinçe tapuguzda oldaçıven
B57vl6 sizi körsem üküş teşrif oldaçıven
vişâligiz baga râhat olur emdi

B58rl anlar kördi bunlarug ihsânını

ağırlap hürmet edüp sewgenini
B58r2 her birine bir etmek verdügüni
bu iş içrec acâyibe kahır emdi

B58r3 bu melik ne cür-merd dedişdiler

ni'meti çok deyüben sözleşdiler
B58r4 aşlık bezahı ne deyü sözleşdiler
bir buçukı aşlıkıg iki yüz altun emdi

.sizleri...
13.. | ...körmege...] D55vlO...sizlemi... | ...körmeklige ...ewer A49r7...sizi bilig yavlak... | yüz
begzi körmege yavlak ewer MK54r7 mışrL..(M’de yok)||14 sizni... | ...hıdmet-kär...] D55vll...
sizi | ...hıdmet-kärçı...D55v2 sizleri körmege hatırından... | ...hıdmet-kärçı kıldı... A49r8 sizig üçün
hatırında... | ...size hıdmetçi...MK54r8 sizig içün hätırından... | ben sizlere hıdmet-kärcı men deyür...
M76/5 sizüg üçün hatırına ğuşşası var | ...hıdmetçi kıldı emdi|| 15...size...kıldaçıven |... tapuguzda...]
K55v3...sizlere hıdmet kıldaçı men | ...tapuguza oldaçı men A49r9 ben sizlere... | siz kidekçe
tapugıza...MK54r9 müdâm ben size hıdmet-kärcı men | siz kidence tapuguza oldaçı men (M’de yok)
|| 16 sizi...oldaçıven] D55vl3 eğer sizi körsem...teşrîf kıldaçıven K55v4...üküş oldaçıven A49rl0...
teşrif kıldaçıven MK54rlO...köp teşrif oldaçı men | ...baga eşer kıldı emdi (M’de yok) || B58rl
anlar... | ağırlap...] D55vl4 bunlar kördi bunlamıg ihsanını | yüsuf bulan ağırlap verdügüni K55r5
munlar kördi yüsufug ihsanını | munlamı ağırladı düni küni A49rl 1 bular kürdiler anlang
ihsânnı | yüsuf ağırlayuban hoş kördügini MK54rl 1 bunlar kördi anlang... | bunlan ağırlap hoş
kördügini (M’de yok) ||2...bir etmek verdügüni] D55vl5...birer etmek verdügüni K55v6 ve
A49rl2...birer etmek verdügüni A49rl2...iş üze...kalurlar...MK54rl2 her birini birer ötmek
verdügini|bu işlere ‘acäyibe...(M’de yok) || 3...cür-merd dedişdiler] D55vl6...ne yawlak cür-merd
dedişdiler K55v7...ne yavlak cü-merd deyüşdiler A49rl3...ne yavlak cü-merd demeşdiler MK54rl3
...c aceb cü-merd dedişdiler (M’de yok) ||4 aşlık biz çü... | bir buçukı aşlıkın...] D55vl7 ol dahil narhın
soraşdılar | bir yük aşlık...K55v8 ol vakt narh ne dep soraşdılar | bir yük aşlık mig iki yüz...A49rl4
evvelin âhirin bir bir sözleşdiler | bir yük aşhk big iki yüz...MK54rl4 açlık narhın ne deyûben
ayduşdılar | bu çok açlıkıg iki yüz...(M’de yok) ||

402
B58r5 andan yüsuf bezetti taht-u bahtın
hem râst eyledi ol sazın şahtın
B58r6 kul karavaş çok döndürdi ol vaktin
ken' ânlar kelsün dep aytur emdi

B58r7 aradan üç kün temam keçmişdi

anlar meşâlime ac lem kılmış idi
B58r8 cümlesine ağ atlas ton kiyürdi
dördünçü kün tapuğına varurlar emdi

B58r9 kaçan anlar saraya kirdiyse

yüsufug heybet kördi ise
B58rl0 saltanat makamın kördiler ise
onılası anda secde kılurlar emdi

B58rll yüsuf aydur kaldurug başugızı

derneşiğiz sizler emdi' aklıgızı
B58rl2 ma‘ lüm kılıg sizler bize hâligizi
ne hâcetügiz ayduguz emdi

5..
.bezetti... | hem...] D56rl...bezedi tahtın bahtın | rast eyledi...K55v9...bezedi bir taht u baht | râst
eyledi hem sazını saht A49rl5...ol yüsuf bezedi taht u baht | temâmen hem râst eylediler söz saht
MK54rl5...bezedi tahtın bahtın | ...eyledi sazın şahtın M76/6...bezedi tabt u bahtın | temamı râst eyledi
säz u şahtın || 6...kelsün dep aytur...] D56r2...kelsünler deyür emdi K55vl0...ol vakt | ken'aniler kelsün
deyü...A49rl6...çok düzdi hem ol... | ...aydur...MK54rl6...karavış çok... | ...kelsünler deyür emdi
M76/7...düzetdi hem ol vaktin | ken'anîler kelsün deyü aytur... || 7...keçmişdi | ...a'lem kılmış...]
D56r3...keçmiş idi | ...i'lâm derler idi K55vll ol arada...keçmiş idi | ...hâlin meşâlime i'lâm kilmişdi
A49vl ol aradan...keçdi | ...i'lâm kıldı MK54rl7 ol arada üç kün temäm keşmiş idi | anlan meşâlime
i' lâm Qılmış idi M76/8 ol arada üç kün temäm keçmiş idi | anlan yüsuf temäm bilmiş idi || 8
cümlesine... | ...kün... D56r4 dörtünçi tapuğma...K55vl2 cümle...A49v2 cümlesine ak atlâs ton kiyûrdi
MK54vl...ağır atlas ton kiydürdi | dörtünçi kün tapusına ünder emdi M76/9 ve A49v2 dörtünçi kün
tapuğına... || 9... kirdiyse | ...heybet kördi ise] D56r5, K55vl3 ve A49v3...kirdiler ise | ...heybetni
kördiler ise MK54v2 ...kirdi erse | ...heybetni kördi erse M76/10...sarâyğa kirdiyse... | ...heybetni
kürdilerse || 10 onılası...] D56r6 onalası ol dem secde kıldılar...K55vl4...makâmına erdiler ise | onulası
anda...A49v4 saltanatlik... | onulası aça secde...MK54v3...makâmına erdiler erse | ...aga secde kılur
emdi M76/11...şevketini kördilerse | onlası aga secde... || 11 derneşiğiz...] D56r7 demeşdürüg sizler
'aklıgızı K55vl5 devşürügiz sizler...A49v5...kalduruguz... | cem' eyleg ayâ sizler ‘aklıgızı MK54v4...
kaldurugız... | ...siz 'aklıgızı M76/12...kalduruguz... | cem' eyleg emdi sizler ‘aklıgızı || 12...bize... |
...hâcetügiz...] D56r8 sizler hâligizi... | ne hâcet kerek keldügüz aydug emdi K55vl6...sizler
hâligizi | ne hâcetge keldügüz deyür emdi A49v6...sizler bağa hâligizi | ne hacet keldügüz
aydug...MK54v5 ma'lüm ma'lümugız sizler emdi hâligizi M76/13...edüg sizler bağa... | ne hacete
keldügizi aydug emdi ||

403
B58rl3 bu on kardaş secdeden baş kaldurdı
cümlesi közin açdıc akim derdi
B58rl4 onulası ayağın öre durdı
taht öğünde kol kavşuru dururlar emdi

B58rl5 buyurdı on şanduk ketürdiler

destür verdi on kardaş oturdılar
B58rl6 korku sakınç endîşe yedürdiler
el-hâifu el-hâifiı derler emdi

B58vl yüsuf bakdı Qardaşların cümle bildi

cümlesin ayru aynı fehm kıldı
B58v2 perde içre pinhân zân kıldı
anlar körüp yüsufi hîç bilmezler emdi

B58v3 yüsuf sorar bunlara siz kimler siz

kanğı ilden kelür siz ne ister siz
B58v4 evvel âhir kaç siz kardaşlar siz
atağız kim teyû sorar emdi

13..
.kardaş... | ...açdı ‘aklırj...] D56r9...açup 'akl derdi K55vl7...kanndaş...kaldurdılar A49v7
cümleleri közi açup...MK54v6...közin açup...M76/14 cümleleri közin açup...||14 onlası...] K56rl
...ayağı öre hıdmet derdi | ...korkuludurlar...A49v8 onulası... | ...korkulu dururlar...MK54v7 onulasın
...öre turdı | ...korkunu öre turdı emdi M76/15...ayağı üzre durdı | ...önürjde korkulu tanırlar
emdi || 15...verdi] D56rl 1 ve K56r2...destür verdi A49v9 yüsuf buyurdı ol... | ...oltardılar MK54v8...on
şandal ketürdiler | destür verdi karşu otardılar M76/16...anda kürsî... || 16...yedürdiler] D56rl2...
yetûrdiler K56r3 korkunç endîşede yörüdiler A49vl0...endîşe yep durdılar MK54v9...endîşe kördiler |
...derler emdi M76/17...çok yediler|| B58vl cümlesin...] D56rl3 her birine... K56r4... karındaşların
temâm bildi | her birine...A49vl 1 cümlesini aynıya fehm...MK54vlO yüsuf Qardaşların cümlesini
... | kiçisini ayra ayra fehm Qıldı M76/18 cümlesini... || 2...pinhân... | anlar körüp yüsufı...D56rl4 anlar
yüsufi hîç... K56r5...pinhânda...A49vl2...pinhân olup zân...MK54vll...yüsufi bilmezler...M76/19...
pinhânhkda zân kıldı | ...bilmez emdi || 3...siz kimler siz] K56r6...kim sizler siz MK54vl2 yüsuf aydur
bunlara... | kankı halkdan kelür siz...M76/20...aydur bunlara siz kimler siz | kankı ilden... ||4...kim teyû
sorar...] D56rl6...siznirj kim derler...K56r7...siz kaç karındaş siz | ...atarjızı kim dep deyürler emdi
A49vl4 evvel âhir siz bir toğma siz | ...kimdür dep sorar...MK54vl3...siz bir kaş kardaşlar
siz | ...kimdür deyü şorar...M76/21...âhir siz bir toğma kardaş mı siz | ...kimdür deyü... ||

404
B58v5 anlar aydur ken' ândan kim kelür miz
dedemiz ishâk sawçı şerîf miz
B58v6 hakîkat on iki kardaş miz
atamız ya'küb sawçı derler emdi

B58v7 birimiz kelmedi ewde kaldı

kiçimizi kurut yedi körüklü idi
B58v8 atamız anı yavlak sever idi
ol hasretden iki közi körmez emdi

B58v9 yüsuf aydur yâ şerifler ne deyür siz

siz aytur siz atamız nebî der siz
B58vl0 kiçimizi bizden yigrek sever der siz
peygambere ol iş revä olmaz emdi

B58vll anlar aydur yâ' azîz işit bizden

körsen idüp kiçimizi sen bir közden
B58vl2 siz hem sever idügüz hezâr çendân
sen körmedüg vaşfm nete kılam emdi

5.. .kim...D56rl7...ken'ândan kelür miz K56r8...aydı ken'ândan biz kelürüz | dedem ishâk savçı
şerifleriniz A49vl5...aydur bizler ken'ândan kelür miz MK54vl4...aydur ken'ândan kelür miz|
...savçı şerifimiz M77/1 ...biz ken' ândan keleyür miz | ...biz şerifimiz || 6...kardaş miz | ...derler] D56vl
...kardaşvüz | ...savçı derler K56r9... karındaş miz | atamıza...A49vl6 hakîkatde biz on iki... |
...savçı...MK54vl5...kardaşlar müz| atamuz...savçı...M77/2 hakîkatde bizler on iki kardaş miz||
7.. .kurut yedi] D56v2...kurt yedi K56rl0 birmiz... | kiçimiz...körklü...A50rl...ewde...MK54vl6...evde
kaldı | ...kurt yedi M77/3...evde... | ...kurd yedi... || 8...anı yavlak ...] M77/4...yavlak anı sever erdi || 9 ...
yâ şerifler... | siz aytur siz] D56v4 ...biz şerifler deyür siz | siz aydur siz...K56rll...aydı... | siz aydur...
A50r3...aydur atamız nebî...MK55rl ...aydur siz babamuz nebî der siz M77/5...atamız nebi deyür siz
|| 10...sever... | peygambere...] D56v5...sewer... | peğambere...K56rl4 kiçimiz... | peğamberlere...revâ
körmez emdi A50r4 birimizi artukrak sevdi... | peğambere bu iş...MK55r2...artuğrak sever der siz
M77/6 birimizni artukrak sever... || 11 körsen idüp...] D56v6 eğer körse idürj kiçimizi bir közden
K56rl5...eger körserj idi anı bir közden MK55r3...sen bir kezden M77/7...ayâ 'azîz... | körse idüp...
|| 12 siz hem...] D56v7 sever idürj anı dahi hezär...K56rl6 sewer idürj sen dahi hezâr... | şarja körkin
netek vasfın kılam...A50r6 körür idürj hem sen anı hezâr... | ...neçük vaşfun kılam...MK55r4 sever
idürj sen dahi... | ...nete aydam emdi M77/8 sever idüg hem sen anı hezâr... ||

405
B58vl3 bizler dağı anı yavlak sever idük
körmesek körmege ever idük
B58vl4 bir yalan düş körmiş anı arjduk
atamız edgü yordı derler emdi

B58vl5 yüsuf aydur ol neçük düş körmiş

atağız anır) düşin neçük yormış
B58vl6 anlar aydı atamız eyle yormış
mışır meliki olar te ’vîl kılmış emdi

B59rl ol iş anda bizlere düşvär keldi

anır) düşin atamız eyle yordı
B59r2 mışır meliki olasın te ’vîl kıldı
am bizler ogamaduk derler emdi

B59r3 yüsuf aydur ol eyle olmamış

ol düşüg te ’vîli kelmemiş
B59r4 ol mışır pâdişâhı olmamış
ol ahvâlden ne bilür siz deyür emdi

.13.. bizler...yalvak sever...] D56v8 biz dahi...yawlak sewer...K56rl7...sewer idük | könnesewüz

körmege..,MK55r5...dahi... | körmese miz körmege...M77/9...dahi... | körmesevüz körmekge ever...
||14...edgû yordı derler...] D56v9...ayru sever derler...K56vl bir yalan düş körmiş manmaduk)
atamıza yontdı ol derler... MK55r6...düş kördi anı... | ...anı eygü yordı emdi M77/10 ol bir yalan düş
kördi anda... | ...eygü yordı...(13-14 A’da kanşmış)|| 15...Oİ neçük... | ...anır) düşin...] D56vl0...neçük
ol... | ...ol düşi... K56v2...aydı... | ...ol düşi neçük yormış MK55r7 atamızı ol düşi neçük yormuş
M77/11 ...ol kiçirjiz ne düş körmiş | hem atayız ol düşi nete yormış || 16 anlar aydı... | ...olar...] D56vl 1
anlar aydur düş eyle körmiş | meliki olasın dep te’vîl...K56v3...düşni ol beyle körmiş | mışır pâdişâhı
olur te’vîl...MK55r8...aydur ol düşi öyle körmiş | mışrî mâliki olasın deyü te’vîl...M77/12...aydur ol
düşi eyle körmiş | mışır issi olasın demiş emdi ((15-16 A’da kanşmış) ||B59rl ol iş anda
dişvär... | ...eyle yordı] D56vl2...kertü bildi | D56vl3 ol vakt...K56v5 ol vakt bizlere... |... kertü bildi
MK55rlO ol vakt bizlere... | ...atamız kertü bildi (1-2 A’da kanşmış) (M’de yok) || 2...te’vîl kıldı]
D56vl 2...te’vîl kılmış K56v4...olur sen dep... | ...oyamaduk...MK55r9 mışrî mâliki... | biz orjamaduk
derler...(M’de yok)||3 ol düşüy...] D56vl4 ol düşnirj...K56v6...aydı... olmamışnı | ol düşnürj te’vîlni
kelmemişni A50rl2 yene ol düşür) te’vîl kelmemiş MK55rll...öyle olmamış M77/13...Oİ düş eyle
olmamış mı | yene ol düş te’vîli kelmemiş mi || 4...bilür siz...] D56vl5...bilür siz sizler...
K56v7...olmamışnı | ...bilür siz sizler emdi A50rl3 ol ahvâldin eyledüyüz mü sizler emdi MK55rl2 ol
mışrî pâdişâh olmamış | ...bilür siz sizler emdi M77/14 ol mışmırj pâdişâhı olmamış mı | ...bilür mü siz
sizler emdi ||

406
B59r5 anlar aydur yâc azîz ol oğlan kanı
hakîkat kurd yedi ol oğlannı
B59r6 uçmalı içindedür anıg cânı
dünyâdan intikâl kıldı emdi

B59r7 yâc azîz hâlimizi bilgil tahkîk

atamız saga selâm kıldı taşdîk
B59r8 yüncü duttı bizleri uşbu darlık
sizden tac âm isteyü keldük emdi

B59r9 muhtâc olup keldük sizüg kapugıza

az bizâc at ketürdük tapugıza
B59rl0 sizden kerem diler miz kerek bize
ihsângızc âlem içre meşhur emdi

B59rll yüsuf aydur süzüğüz kabül olsun

sizlerden birügüz bunda kalsun
B59rl2 ikeleyin kelmegiz tac cîl olsun
ibni yemen sizügle kelsün emdi

.^urd...] D56vl6...kurt...K56v8...aydı ey ‘azîz ol kanı oğlan | ...kurt...A50rl4 hakîkatde kurt yedi

5..
kim ol...MK55rl3...kurt yedi...oğlanı M77/15...emdi ol oğlan kanı | hakîkatde kurd yedi ol
oğlannı || 6...içindedür...] D56vl7...içredür...K56v9...emdi anır) canı | ...kılmış emdi A50rl5...içinde
durmış anıg canı | ol dünyâdan...MK55rl4...içinde...M77/16...pes anıg cänı | bu dünyadın... ]| 7...bilgil
tahkîk | ...selâm kıldı taşdîk] K56vl0...bilgil bayık | ...kıldı selâm tahkîk A50rl6 ve M77/17 ayâ
‘azîz...MK55rl5...kıldı tahkîk || 8 yüncü duttı...] D57r2 yüncütdi...K56vl 1 rencütdi bizleri...A50vl
katı yincütti... | ...isteyüben keldi...MK55rl6 yüncütdi bizleri... M77/18 incütdi... || 9...sizüg...] D57r3...
biz...K56vl2...tapugıza A50v2...ketürdüg tapugıza MK55rl7...keldük kapugıza M77/19...siznig
tapuguza | ...kapuguza || 10...kerem diler miz...] D57r4...üküş kerem tegmek kerek bize K56vl3 sizden
üküş kerem tegdi bize A50v3 bu kez üküş ihsân kerek bizden size MK55vl sizden üküş ihsângız
değdi bize M77/20 bu kez üküş ihsân kerek sizden bizge || 11...aydur sözûgüz...olsun | sîzlerden...]
K56vl4...aydı sözügüzi kabül kılam | sizden birigizi munda alıp kılam A50v4...aydur pes... |
sizlerde...uşbu yerde...MK55v2...sözûgiz... | ...bunda kalsun M77/21... makbul olsun | ...birigiz munda
kalsun || 12 ibni yemin...] D57r6 ibni yâben...K56vl5 terkleyin kelmegizi ta'accül kılam | ibni yâben
sizüg ile...A50v5 ibni yâben sizigile kelsün...MK55v3 ikincileyin kelmegize... | ibni yâben sizig
ile...M78/l ikilençi kelmegigiz ta‘ dİ... | ibni yâben sizüg ile kelsün... ||

407
B59rl3 eğer sizde doğnlık olur ise
ibni yemen sizügle kelür ise
B59rl4 atağız anı yoldaş kılur ise
hîç bahâsız telim aşlık verem emdi

B59rl5 aşlık verem dürlü ni' met beyle verem

cümlegize ağır hil' at hem kiyürem
B59rl6 ben sizlere ulu hürmet hem kösterem
hem atagıza hedâye verem emdi

B59vl on karındaş bu kavle râzî oldı

şem' ün anda kalmakğa boyun verdi
B59v2 yüsuf buyurdı anbarlarda yük hazar kıldı
bizâ' atsız telim aşlık yükler emdi

B59v3 pes köndürdi anlan yüsuf şıddîk

kıldı ihsan tağam tevazu' lık
B59v4 atagıza selâm kılıglar tahkîk
ta' accül birle kirü yanup kelig emdi

.sizde...
13.. | ibni yemin...] D57r7...sizlerde... | ibni yâben siznip ile...K56vl6 doğrulık eğer sizden
olur... | ibni yâben sen ile...A50v6...sizlerde... | ibni yäben...MK55v4...size doğnlık olur erse | ibni
yäben sizip ile kelür erse M78/2...sizden doğnlık olur erse | ibni yâben siznip ile kelür erse
|| 14...verem...] D57r8...aşlık vere...A50v7 atağız size anı...MK55v5...anı size yoldaş kılur
erse | ...açlık verem...M78/3... kılur erse || 15 aşlık verem...beyle verem] D57r9 aşlık verem...böyle
verem K57rl aşlık verem...beyle verem | ...l]il'at kılam emdi A50v8...verem telim dürlû...MK55v6
açlık verem dürlü ni'met bele verem | ...Jjileat ton kiydürem (M’de yok) || 16 hem atanımıza...]
D57rl0 ve A50v9 atapıza hedâye irsal kılam emdi A50v9 size telim dürlü nesne bahşiş verem
MK55v7...muhterem mükerrem kılam | atapıza hedâye irsal kılam emdi (D’de 1. Mısra bir önceki
tekrar yazılmıştır) (K ve M’de yok) ||B59vl... kalmakğa...verdi] D57rll...kalmağa boyun verdi
A50vl0...kardaş... |... kalmaklığa... MK55v8 on kardaş... | ...kalmağa...M78/4...kalmağa boyun verdi
|| 2...anbârlarda... | bizâ'atsız...] D57rl2...anbârdan... | bizâ'atlu yük içre kizler emdi K57r3...buyurdı
anbardan yük ketürdi | bizâ'atleri yük içre koyar emdi A50vll...bip anbâr hâzır... | bizâ'atler yük
içinde kizler emdi MK55v9... anbârdan... | bizâ'atlerin yük içre kizler emdi M78/5 yükletdi tevelerin
hâzır keldi | bizâ'atler yük içinde kizler emdi || 3...köndürdi... | ...tağam tevâzu'lık] K57r4...
ketürdi... | ...ihsân techîz ile tevâzu'lık A50vl2...anlar ol yüsuf... |... tehdîd hem tevâzu'lık MK55vlO
kıldı tehdîd temellük hem tevâzu' lık M78/6 telim ihsân ikram ile tevâzu' lık || 4...kılıplar... | ...yanıp
kelip...] D57rl4...kılıp benden... |... varup kelipler...K57r5...kıhp benden tahkik | ...yene
kelip...A50vl3...kılupız dedi tahkîk | ta'cîl birle kirü revân kelip emdi MK55vll...kılıp benden
tahkîk | ta'cîl kirü yene kelüp emdi M78/7...bizden selâm kılıp tahkîk | ta'cîl birle kirü revân kelip
...r

408
B59v5 hakîkat ben sîzleri severven der
ikileyin körmege everven der
B59v6 hem keldügügüzi yavlak hoş körerven der
sizi gayet severven deyür emdi

B59v7 kaçan anlar mışrdan çıktı erse

kankı menzilden kördiler erse
B59v8 her kime sataşıp kördiler erse
ağırlap muhterem dutarlar emdi

B59v9 anlar aydur bizler hem kelür idük

muhtâcdan bu menzile erür idük
B59vl0 bunug kibi kanda hürmet olur idük
bu kez bunda bir hikmet var deyür emdi

B59vll anlar yanup mısırdan kelür idi

yüsuf yısı anlar bile kelür idi
B59vl2 artlarından iblîs la'în yetüp keldi
yüsuf yısın anlardan alur emdi

5..
.sizleri severven...] D57rl5...sizi sewer ben...K57r6...men sizi beyle severven | ...körmege bil
everven A50vl4 hakîkatde... | ...körmeklige...MK55vl2...sever men der | ...körmege ever men der
(M’de yok) || 6 hem keldügügüzi... | sizi ğäyet...] D57rl6 hem sizüg begzigizi duyarven deyür |
sözügüzi tutayın ben deyür emdi K57r7 hem sizi uş bunda men tanurven | siznig digizde men bilig
emdi A50vl5 sizig hem dîgiz sığmurven der|sizig dîgizi dutarven deyür...MK55vl3 hem sizi
körmege müştak men der | kelmegize ta'cîl olsun deyür emdi (M’de yok) || 7...çıktı erse | ...menzilden
...] D57rl7 çıkdılar ise | ...menzil birle kirdiler ise K57r8...çıktılarsa | ...menzülğa bular kirdilerse
A50vl6... çıkdılar ise | ...menzile bunlar kervanlar ise MK55vl4...mışrîden... | ...menzile anlar kondu
erse M78/8...çıktı erse | ...menzil yol üzre yetdilerse|| 8 her kime... | ...dutarlar...] D57vl kime...bunlar
kördiler ise | ...tutar...K57r9 meğer sataşıp bular yordılarsa | ...tutarlar emdi A51rl kime sataşup...
kördiler ise | ağırlayup...MK55vl5...kördiler erse | ...tutarlar emdi M78/9...kişige yolukup kördilerse |
ağırlayup çok muhterem dutar... || 9 muhtâcdan...] D57v2 bu yerlerde bir menzil kılur idük K57rl0...
aytur biz her dem kelür... | bu yerlerde bu menzilde yörür idük A51r2 bu yerlerde bu menzilde konar
idük MK55vl6...her yıl kelür... | bu makamda bir menzilde konar idük M76/10...her dem kelür... | bu
yerlerde bu menzilde konar idük|| 10 bunug...] D57v3 munug kibi hürmet kayda kılur idük K57rll
munug kibi...bulur idük | ...munda...deyürler...A51r3...bunda ne hikmet...MK55vl7...hürmeti bulur
idük | ...bunda ne hikmet var...M78/l 1 munıg kibi 'izzet hürmet bulmaz idük | ...munda ne hikmet var
derler emdi || (11,12 A ve M’de yok) ||

409
K57rl2 anlar kelür idi ol dem yolm
uçradı anlara iblîs la' în
K57rl3 kidürdi anlardan yüsuf yısm
makşüdı ol erdi anıg emdi

B59vl3 kaçan ya'küb oğlanlan eve keldi

ya' küb sawçı körüben hoş sewündi
B59vl4 bir kez bakdı oğlanlan hoş kelürdi
gene bakdı bı-hod olup düşer emdi

B59vl5 oğlanlan ya'küba körüştiler

bu külmegig aslım şoraşdılar
B59vl6 yâ baba nete küldüg dedüşdiler
gene niçün bı-hod olup düştüg emdi

B60rl ya'küb aydı zZfcsözügüz datlu keldi

ol ma' nîden müferrih oldum idi
B60r2 aragızda birügüz eksük oldı
ol ma'nîden bî-hod olup düştüm emdi

K57rl2...idi ol dem... | uçradı...] D57v4...kelür erdi ol yolın | uğradı...A51r4 anlar kelür idiler uşal
yolm|aknn keldi anlara... ||K57rl3...yüsuf yısın] D57v5... yüsuf sözin A51r5 anlar burınğa ketürdi
yüsuf sözün | ol mel'ûnnırj makşüdı ol erdi emdi || 13 kaçan ya'küb... | ...sawçı körüben...] D57v6
kaçan kim ya'küb... | ...bunları körüp...K57rl4...kim oğlanları öyge keldi | ya'küb körüp anlara
kohusundı A51r6...kim oğlanları eve keldi | ...sawçı bunları körüp...MK56r3 kaçan kim oğlanları... |
...savçı anlan körip küldi M78/12 anlar kaçan seyr edüp eve keldi | ...bir sevündi||14 bir kez... |
gene...düşer.„] D57v7 ağlar iken ya'küb bir kez küldi | ...kendü dönüp bî-hod olup ağlar...K57rl5
ağlar iken ya'küb bir kez küldi | gene dönüp bî-hod olıp...A51r7 ağlar iken yene ya'küb bir kez
küldi |yene dönüp bî-|ıod...MK56r4 oğlanları ya'küba yakın keldi | yene dönüp bî-|ıod...M78/13
ağlar iken ya'küb nebî bir kez küldi | yene dönüp bî-hod... || 15... körüştiler | bu külmegin...]
D57v8...körüşdiler | bu külmeknirj...K57rl5...ya‘küb birle körüşdiler] ...aşlını dep soraşdılar A51r8
hem oğlanlan ya'küb körüşdiler | ...aşlı ne dep...MK56r5...ya'küba körüşdiler | ...aşlın...(M’de yok)
|| 16...nete... | gene niçün...] D57v9...neşe... | dönüp neden ağladurj derler emdi K57rl7...deyüşdiler
| dönüp neden ağladug derler...A5 lr9 ayâ...demeşdiler | dönüp neden ağladurj sen derler...
MK56r6...netek küldüıj dediler | dönüp bî-]jod olup düşdirj yere...(M’de yok)|| B60rl...aydı... | ol
ma'nîden...] D57vl0...aydur... | ol sebebden...K57vl...aydı alırj sözügüz... | ol sebebden müferrih
oldun idi A51rl0...ewe/sözürj... |uşbu sebebde müferrih...MK56r7...aydur evvel sözürjiz tatlu... | ol
sebebden...(M’de yok)||2 aragızda... | ol ma'nîden...] D57vll gene dönüp ol sözime keldim idi | ol
ma'nadan ağladım deyür emdi K57v2 yene gümân bukınmış ol kim keldi | ol ma'nadan ağladum
deyür...A5İril yene...sözürj dişvâr keldi |uşbu ma'nadan ağladum deyür emdi MK56r8 ...eksük
oldı | ...oldum deyür emdi (M’de yok) ||

410
B60r3 mışır iyesi aşlık size nete verdi
bildügûz mü kanğı millet dutar idi
B60r4 anlar durdı ya'küba cevâb verdi
ol sizlere mürüvvet kıldı emdi

B60r5 anlar aydı anıg dîni pak müselmân

ol bizleri ağırladı dürlü ihsan
B60r6 ibni yemen diledi ol bizlerden
şem'ün anda kaldı derler emdi

B60r7 işitkeç feryâd kıldı ya'küb nebî

nişe koyduğuz anda şem'ünnı
B60r8 kaçan verem ben size ibni yemenni
bir aldurup yüsufsız kaldım emdi

B60r9 oğlanlan ya'küba cevâb verdi

ol' azîz seni bizden üküş şordı
BÖOrlO senip üçün ağladı zân kıldı
sağa çok selâm kıldı derler emdi

3..aşlık siz...] D57vl2...sizlere aşlık nete verdi K57v3...sizlere aşlık nete verdi A51rl2...size nete
verdi | bildüg mü kanğı... MK56r9 mışrî iyesi size açlık nete verdi | ...kankı millet tutar dedi (M’de
yok)||4 anlar durdı...] D57vl3 andan anlar durdı...K57v4 andan anlara ya'küb cevâb berdi | ol
bizlerge ol hürmet kıldı...A51rl3...andan ya'küb üze cevâb... | sîzlere ol çok mürüvvetde kıldı...
MK56rlO andan anlar... | sîzlere ol... (M’de yok) || 5...aydı... | ...dürlü ihsân] D57vl4...aydur... | ...kıldı
ihsân K57v5...aydılar anırj dîni müselmân | ol bizlemi ağırladı kıldı ihsân A51rl4...ağırladı kıldı ihsân
MK56rll...aydur anıg dîni fak müselmân | ...kıldı ihsân M78/14 aydılar mışır şâhıdur
müselmân | bizleri ol ağırladı kıldı ihsân || 6 ibni yemen diledi...] D57vl5 ibni yâben tiledi...K57v6 ve
A51rl5 ibni yâbenni diledi... | hem şem'ün anda...A51rl5 şem'ünnı anda kaldurduk...MK56rl2 ibni
yâbeni diledi... | ...kaldı deyür emdi M78/15 ibni yâmenni tiledi... | ...bayık derler... || 7 nişe...anda
şem'ünnı] D57vl6 neşe koyduğuz sizler şem'ünı K57v7 nete koydupuz...A51rl6 nişe koydup sizler
anda...MK56rl3 anı işidcek... | nete...M78/16 neşe anda koyduğuz ol şem'ünnı || 8 kaçan verem ... | bir
aldurup...] D57vl7 kaçan verem ben sîzlere ibni yâbeni | birin aldurup...K57v8...size ibni
yâbenni | birün aldurup...kaldım...A51vl...ibni yâbenni | birin aldurup...kaldum...MK56rl4 ay kaçan
verem...ibni yâbeni | ...aldadunm...M78/17...men size ibni yâmenni | bir aldanup yüsufsız kaldum...
||9...verdi] D58rl...cevâb verdi K57v9...cevâb berdi A51v2 uşal 'azîz... || 10...ağladı... | ...derler...]
D58r2...çok ağladı çok kaygındı | ...derler...K57vlO seninçün çok ağladı çok kayğurdı A51v3
M78/19...çok ağladı... | çok çok selâm kıldı sağa derler...MK56rl6 ol senüp içün ağladı köp zân
... | çok selâm kıldı sapa derler... ||

411
B60rll andan ya'küb ol tedbîri revä kördi
oğlanların cümlesin antlaşdurdı
B60rl2 bunlara ibni yemenni yene verdi
her birisi ınamlık kılurlar emdi

B60rl3 andan şogra açdılar çuvalların

çuval içre buldılar metâ' ların
B60rl4 ınandurdılar anlar ataların
häzä bizä'atünä23 derler emdi

B60rl5 ya'küb nebî anlara destür verdi

ibni yemenni dahi beyle verdi
B60rl6 on karındaş ' azm kıldı yola kirdi
bu kez' azîz hıdmetine
■ varurlar emdi

B60vl ya' küb aydur kaçan anda varsagız

kendügüzi dilden közden saklagız
B60v2 cümlegiz bir kapudan kirmegiz
ikin ikin bir kapudan kirig emdi

11 oğlanların cümlesin...] D58r3 oğlanlamırj cümlesün...MK56rl7...cümle antlaşdurdı (M’de yok) || 12

bunlara... | her birisi...] D58r4 ibni yâbenni bunlara anda verdi | her birisine ınamlık derler emdi
K57vl2 ibni yâbenni bunlara emânet verdi | ...herdiler emdi A51v5 ibni yâbenni dağı bunlara verdi
MK.56vl ibni yâbeni anlara hem verdi | ...inanmaklık kılurlar emdi (M’de yok) |] 13...açdılar...]
K57vl3...açdı anlar çuvalların | ...içinde...A51v6...açdı anlara narin | ...içinde buldılar metâ'lann
(M’de yok) || 14 ınandurdılar anlar...] K57vl4...pes anlar ataların | (arapça) A51v7...pes anlar
... | ...bizâ'at derler...MK56r3...derler emdi (M’de yok)||15 ya'küb nebî...verdi | ibni yemenni...]
D58r7 ya'küb anlara destür verdi | ibni yâbeni bu kez dağı verdi K57vl5...andan anlara... | ibni yâben
bu kez dağı beyle vardı A51v8...anlar üze destür... | ibni yâbenni anlar ile beyle vardı MK56v4 anda
ya'küb... | ibni yâbeni dahi bele verdi M78/20 ibni yâben hem dahi beyle vardı|| 16 on
karındaş... | ...‘azîz ...K57vl6 on Qardaş... | bu kez yüsuf ]ııdmetine...A51v9 on kardaş...MK56v5 on
kardaş... M78/21 kirü yene mışır tapa varurlar...||B60vl kendürjüzi...] D58r9 kendü özüpüz közden
dilden saklarız K57vl7 ya'küb aydı... | kendüpüz dilden közden saklaya siz A51vl0...aydı siz
kaçan... | ...pes saklagız MK56v6 aydur ya'küb...varsaguz | ...şaklarjuz M79/l...anda kaçan yatarsanız
|...hem saklarjız || 2,..kirig...] D58rlO...kirürj...K58rl...kapuğdan kirmeye siz |...her kapudan kirürj...
A51vll...hem bir kapudan siz... | ...her kapudan...MK56v7 ey cümlepiz...kirmeıjüz | iki iki her bir
kapudan...M79/2...kirmeye siz | ...her kapudan kirüg emdi ||

23 Yüsuf 12/65 “...hâzihı bizâ'atüna rüddet...” (işte sermayemiz, malımız, varlığımız).

412
B60v3 oğlanlan mışıra yetüp keldi
ikin ikin bir kapudan anlar kirdi
B60v4 ibni yemen kardaşsız yalğuz kaldı
hayrân olup her kapuya kezer emdi

M79/ 3 anlar kirdi ikin ikin her kapuya

ibni yâben yalğuz kaldı bir kapuya
M79/ 4 her tarafdan bakuban her kapuya
yoldaşsız mahrüm kalup turur emdi

B60v5 şamdân yağa kapuda kelip durdı

ötenden keçenden ahvâl şordı
B60v6 hîç kişi anıg dilin bihnez idi
hayrân olup zân kılur ağlar emdi

B60v7 hemân-dem hâzır keldi rühu’l- emîn

ketürdi yüsufa hak selâmın
B60v8 aydur keldi kardaşıg ibni yemen
muştılarven anıgçün keldüm emdi

3 oğlanlan... | ...bir...anlar...] D58rll kaçan kim anlar mısıra vardı | ...her kapudan bular kirdi K58r2
varuban ol dem mışıra anlar kirdi | ikin ikin kapuğdan anlar kirdi MK56v8 anlar kaçan mışıra keldiler
erse | iki iki her kapudan kirdiler erse (A’da yok)||4 ibni yemen... | hayrân olup...] D58rl2 ibni
yâben... | kançaru varasım bilmez emdi K58r3 ibni yâben kanndaşsız... | kança varusanı bilmez emdi
MK56v9...yâben kardaşsız kaldılar erse | kança varasın bilmez emdi (A’da yok) || M79/3...her kapuya]
A51vl2...bir kapuya... || M79/4 her tarafdan...] A5İVİ3 her tarafa... | yoldaşsızın mahrüm kalup ağlar
emdi || 5...kapuda... | ötenden...] D58rl3...kapudan keldi kirdi | ötene keçene...K58r4... kapudan
... | uluna kiçine su’âl sordı A51vl4...kapuğda ol keldi durdı | uluğlara kiçiklere ahvâl.,.MK56vlO ol
şamdân yağa kapudan keldi turdı | uluya kiçüye haber şordı M79/5... kapuğda keldi durdı | ululara
kiçilere ahvâl sordı || 6 hîç kişi...bilmez idi | ...zân kılur...] D58rl4 hîç kimse... | ...olup kapuda ağlar
emdi K58r5 hîç kimesne...oldı | ...kapudan kezer emdi A5İVİ5 hîç kimesne anıg dilin... | ...oyan buyan
kezer emdi MK56vl 1 anıg hîç kimse dilin... | ...zârlık birle ağlar...M79/6 hîç kimesne anıg
tilin... | ...oyan buyan kezer emdi||7 ketürdi...] K58r6 tegürdi...MK56vl2 anda hemân-
dem... |yetkürdi yüsufa hak...M79/7 tegürdi yüsufa...A52vl6...keldi ol rühüsl-emîn| tegürdi yüsuf
üze hak... || 8 aydur keldi kardaşıg... | muştılarven...] D58rl6...kardaşmg ibni yâben | muştılayu keldim
sağa deyür emdi K58r7 ve A5r21 aydı keldi kardaşıgız ibni yâben | muştılayu keldim sağa deyür emdi
MK56vl3 ...ibni yâben | muştılayum keldüm sağa deyür emdi M79/8...ibni yâben | müjdeleyû keldüm
sağa deyür emdi ||

413
B60v9 yä yüsuf turğıl zarîf tonlar kiygil
tonlarug üstünden bir paläs kiygil
BöOvlO pinhân bir deveye becîd biggil
kardaşıq körmege varğıl emdi

BöOvll şamdän yapa kapudan kelüp durur

kimi körse haber şorur hem yalvarur
B60vl2 kimse bilmez c arabça haber verür
c âciz olup hayrän kalup ağlar emdi

B60vl3 yüsuf nebî bu şıfatlu hâzır keldi

şamdän yaqa kapuda anı buldı
B60vl4 ibni yemen ol idügün bilûmedi
yüzi örtülü andan haber şorur emdi

B60vl5 yüsuf aydur yâ ‘ azîz ne şorar sen

kanğı ilden kelürsen kança varur sen
B60vl6 ne ağlar sen işirj nedür ne istersen
ahvälig baga ac lem kılıg emdi

.tonlar
9.. kiygil | tonlaruq...kiygil] D58rl7...tonlar... | tonuq üstüne bir 'aba paläs kiygil K58r8 yä
yüsuf durğıl... | tonuq üstüniye bir 'abä paläs...A52r2 ayä yüsuf durğul... | tonuq üze ‘abä paläs kiygül
MK56vl4 aydur yä... | tonlarıq üstüne...M79/9...durğıl... | tonıq birle 'abä paläs dahi kiygil || 10...
deveye...bingil | kardaşıq...] D58vl devege becîd rniqgil | kardaşnıq...K58r9 bunımla sen bir deveye
becîd olğıl | kardaşıq...A52r3 pinhân bir olup bir...mingül | kardaşıqm körmege varğul...MK56vl5
evvel bir deveye becîd mingil | kardaşıqı körmege ever deyür emdi M79/10 pinhänlikle... | kardaşıqı
körmege... || 11...şorur ...yalvarur] D58r2...sorar...yalbarur K58rl0 kimni körse haber şorar...A52r4...
kapuğda ol kelüp... MK56vl6 ol şamdän... kapuda kelüp durur | ...yalvarur zän kılur M79/11 ...kapuda
kelüp... | kimni körse...sorar hem... || 12... verür | ...olup...kalup...] D58r3...]jaber verür K58rll...ol
haber verür | ...olıp hayrän olıp...MK56vl7 anı kimse...M79/12...bilmez anıq tilin 'ibrî söyler | ...
hayränlıkdan ağlar... || 13...nebî bu... | ...kapuda anı buldı] D58r4 yüsuf ol şıfatlu... | ...kapudan anı
kördi K58rl2 yüsuf bu şıfatlu ol dem hâzır keldi | ...kapuğda anı...A52r6 ol dem yüsuf bu... | ...
kapuğda pes anı...MK57rl ol dem bu... | şam kapuda anı hem anı buldı M79/13 ol yüsuf bu... || 14 ibni
yemen... | ...andan haber şorur ] D58v5 ibni yäben idügin bilûmedi | ...örtülü haber sorar K58rl3 ibni
yäben... | ...kim sen sen dep şorar emdi A52r7 ibni yäben ol... | yüzi örtülüben haber şorar...MK57r2
...yäben... | ...örtülü haberin şorar emdi M79/14 ibni yäben... | ...haber sorar emdi|| 15,..ne şorar sen]
D58v6...ne erse K58rl4...aydı yä 'azîz nede erseq | kankı... A52r8...ayä'azîz ne istersen MK57r3...ne
aydur sen | kankı...M79/15...ayä 'azîz sen ne erseq | ...ne istersen|| 16 ne ağlar sen | ...a'lem kılıq...]
D58v7 ne ağlar sen ne işiq var ne sorar sen | ...i'läm kılğıl...K58rl5...ne işiq var ne ister sen | ...i'läm
kılğıl emdi A52r9...ne işiq var ne ister sen | ahväliqni baqa i' läm kılğıl...MK57r4...ne işiq var ne
istersin | ahväl baqa i'läm kılğıl...M79/16...ne işiq var ne diler sen | ahväliqi baqa i'läm kılğıl...

414
B61rl ağlar aydur ken' ândan kelür idim
mışır şahı hıdmetine varur idim
B61r2 bu şehre kirdim yol yağıldım
atam ya' küb atım ibni yemen emdi

B61r3 on kardaş kelip idük bu tapuya

ikin ikin kirdiler her kapuya
B61r4 ben kardaşsız yalğuz kaldım bu kapuya
özüm kayğulu közümden yaş akar emdi

B61r5 benüm dahi var idi bir kardaşım

anadan toğmış idük suwdaşım
B61r6 anı ağıp akar benim közden yaşım
mütehayyir bî-karâr oldım emdi

B61r7 aydur kimnig nesli sen yâ mürüwetlü

vişâlig kayğulu ne râhatlu
B61r8 ' arabça hoş sözlersen sözüg datlu
bu dili neşe ögrendüg deyür emdi

|| B61rl ağlar... | ...varur idüm] D58v6 ibni yäben aydur kencândan kelür erdim | ...erdim K58rl6 ibni
yäben aydı ken'ândan kelürem | ...hıdmetine kelürem A52rlO ibni yâben der ken' ândan kelür idüm
MK57r5 ibni yäben aydur kelür idüm | mışrî...M79/17...aydur ken'ândan kelüp idüm ||2...yol
yağıldım | atam...] D58v9...yol yarjıldum | ya'küb oğlı ibni yâben benben emdi K58rl7 bu şehirde
kirdüm men yol yarjıldum | ya'küb oğh ibni yäben benven emdi A52rll uşbu şehre kirdim ise yol
yarjıldım | ya'küb oğh ibni yâben benven emdi MK57r6 bu şehre kelürde yol yitürdüm | ya'küb oğh
ibni yâben benven deyür emdi M79/18 bu şehrde kirdüm erse ...yarjıldum | ya'küb oğh ibni yâben ben
deyür... || 3 on kardaş... | ...kirdiler...] D58vl0 on bir karındaş keldük bu tapuya | ...uğradılar her
kapuya K58vl on karındaş keldük bizler bu... | ...kirdiler anlar bir tapuya A52rl2 ...keldük bizler bu
tapuya | ...kirdi anlar her kapuya MK57r7...kelüp idük bu şehre]...her kapuda (M’de yok)||4 ben
kardaşsız...] D58vl 1 ben kanndaşsız keldim bu kapuya K58v2...karmdaşsız...kaldum... | kayğulu ben
közümden... A52rl3...kardaşsız kaldum... | kayğulu men közümden...MK57r8 bir kardaşsız kaldum
ben bu kapuda | ...közimden...(M ’de yok) || 5 benüm dahi... | anadan...] D58vl2 benüm dağı bar erdi
bir karındaşım | bir anadan toğmış idük süvekdaşım K58v3...dağı...karmdaşım | bir anadan doğmış
idük süyükdaşım A52rl4...dağı... | bir anadan doğmış idük süyükdaşım MK57r9 benüm... | bir anadan
doğmış idük süddaşım (M’de yok) || 6...arjıp... | ...oldım...] D58vl3...arjıban... | ...oldum K58v4...akar
uş közümden ... | mütehayyirim...A52rl5...akar uşbu közden... | muhterem...MK57rlO...akar közünden
yaşım |... bı-karâr men deyür emdi (M’de yok) || 7 aydur kimnirj...] D58vl4 aydur sen kimnig... | vişâl
agup kayğurma ne râhatlu K58v5 aydı kimig nesli sen sen mürüwetlü | senig vişâlig kayğurmağa
...A52rl6 aydı kimig neslisen sen mürüwetlü | senig vişâlig kayğurmaz zâr kılur MK57r 11...kimig
neslinden sen... | ...kayğuya ne rähatlu M79/19...nesli sen mürüwetlü | vişâligden köglüm oldı hüb
râhatlu || 8...hoş sözlersen] K58v6 'arabça sözler erseg...A52vl uşbu dili neşe...MK57rl2...sözig
tatlu | ...nete ögrendig deyür...M79/20 'ibrîçe hoş söyleyür sen fasâhatlu | ...sen nete bildüg deyür... ||

415
B61r9 yüsuf aydur ben kenc âna varmışdım
bir vakt ol makama kirmişdim
BölrlO kiçi iken anda telim durmışdım
bu dili anda ögrentfizn deyür emdi

Bölrll ibni yemen aydur yâ mürüvvet-var

baga hasret eşer kıldı takatim tar
B61rl2 senig yüzin körmege muradım var
nikâb soysag cemâligi körsem emdi

B61rl3 yûsuf aydur şimdi eyle kılmayaven

yüzümden nikäbın şoymayaven
B61rl4 bu hâl içre emrigçe olmayaven
bu iş içre şabr kılğıl deyür emdi

B61rl5 andan yüsuf aga bâzu-bendü verdi

kendüzünig bir bilezügi aga verdi
B61rl6 ol bilezük şâfî kızıl altundı
kırk mig mışır kızılına değer emdi

.9.. varmışdım |... kirmişdim] D58vl6...varmış idim | ...kirmiş idim K58v7...ben ken'ânda dumuşdun
A52v2 az sa'ätda ol makamı körmişdim MK57rl3...vardum idi | ...makamı kördüm idi
M79/21...ken'ânda durmış idüm | ...vaktde ol makämı körmiş idüm|| 10...durmışdım] D58vl7...durmış
idim K58v8 kiçik iken telim anda durmış idüm | bir vakitde ol makäma kirmiş idüm A52v3 uşbu häli
anda ögrendim...MK57rl4 küçik iken ben ken'âna vardum idi | ...ögrendüm emdi M80/1 kiçiklikde
anda telim durmış idim | bu tili men ögrendüm... || 11...mürüwet-vär | ...kıldı...tar] D59rl...mürüwet-
där | ...kılmış...dar K58v9 ibni yäben...mürüwetlü-där | ...kılmış...A52v4 ibni yäben...ayä mürüwet-
vär |...kılmış...MK57r 15 ibni yäben... mürüwet-där | ...eserim var takatim tar M80/2 ibni yäben aydur
ayä mürüwet-där | ...eşer vermiş takatim... || 12...yüzin...] D59r2...yüzüg körmege...K58v9 senig
körmege murädım var | ...cemâlig körsem...A52v5...cemäligni...MK57rl6 senüg yüzin... | ...cemâlig
körsem...M80/3...cemälig körsem...|| 13...eyle... | ...nikäbın...] D59r3...aydur eyle kılmayaven)
...yüzümden ben nikâb...K58vl 1..mikâbımı ...A52v6...nikâbı...MK57rl7...öyle kılmayaven | yüzimden
nisabımı şoymayaven M80/4...kılmaya men | ...ben nikâbı soymaya men || 14...emrinçe olmayaven]
D59r4...murâdınça olmayaven K58vl2 ...kılğıl emdi A52v7 bu iş üze şabr kılğıl deyür emdi
MK57vl...üzre murâdıgca olmayaven M80/5... emrigçe olmaya men|| 15...bazu-bendü verdi ] K58vl3
kendürjüz omuzundan hem çıkardı A52v8 ...bâzu-bend verdi | kendüzinden bilezük verdi MK57v2
andan yüsuf aga bir bilezûgi verdi | omızından çıkan bilezügi M80/6...pes öğüt verdi | bir bilezük
çıkaruban aga... || 16...altundı | ...mig... değer...] D59r6...yâküt idi | kırık big...teger K58vl4...altun idi
A52v9...şâf kızıl altım idi | kırk big mışır... deger...MK57v3...biezik...altun idi | ...big mışrî...deger...
M80/7...altun idi | kıymeti big dînârğa değer emdi ||

416
B61vl serçe şandı anı ol ibni yemen
bilûmedi anı hîç ne kılasın
B61v2 yüsuf aydı omzına keçür sen
hafiyye birle tebessüm kılur emdi

B61v3 yüsuf ibni yemene delîl oldı

ikilesi şehre beyle kürdi
B61v4 ibni yemen kardaşlarm cümle buldı
c azîz yüsuf sarayına varurlar emdi

B61v5 yüsuf aydur emdi baga destür vergil

kardaşlarug anlar mu varup körgil
B61v6 anlar ile şol saraya beyle kelgil
kayğurmağıl hätırug hoş dutğıl emdi

B61v7 ibni yemen ayrulmağa revâ körmez

kardaşlan katma varmaz yakumaz
B61v8 aydur senden ayrulmağa köglüm varmaz
senig ile râhatum artar emdi

B61vl...ibni yemen] D59r7...ibni yäben K58vl5...ibni yäben | ...ol ne kılasım A52vl0...anı pes ibni
yäben MK57v4...şandı ol ibni yäben (M’de yok) || 2...aydı...keçür sen] D59r8...aydur...keçüresin
K58vl6...aydur omuzuga...A52vl 1...aydur...omuzıga keçürsen MK57v5... aydur omuzuga keçüresin
(M’de yok)||3...ibni yemene...] D59r9...ibni yäbene...K58vl7...ol ibni yäben delili boldı A52vl2 ibni
yäben üze delil... | ...hem şehre beyle kirdi MK57v6 ibni yäbene... | ...bele kirdi M80/8...ibni yäbine...
| ...şehr içre beyle... || 4 ibni yemen... | ...varurlar...] D59rl0 ibni yäben kardaş... | ...varur...K59rl ibni
yäben... |'azîz...sarâya varurlar emdi A52vl3...yäben...cümle bildi | ‘ azîzden bu saräya varurlar...
MK57v7...yäben... | ‘ azîzig saräyına... M80/9...yäben... || 5...vergil | kardaşlarug...] D59rl 1 ...destür
vergil | kanndaşlarıg şundadur var körgil K59r2 kardaşlang anlar mudur agıp körgil MK57v8
kardaşlang anlardur varup...M80/10...kaşına varup durğıl||6 anlar... | kayğurmağıl...dutğı...] D59rl2
sen dağı şol sarây içre bele kirgil | kayunnağıl...tutğıl...K59r3 sen dağı uşal saräya kirgil | kayurmağıl
hâtıng... A52vl5 sen dağı şol beyle kirgil MK57v9 sen dahi şol saräya bele kirgil | ...tutğıl emdi
M80/11 sen dağı şol saräya beyle kirgil || 7 ibni yemen...] D59rl3 ibni yäben...K59r4 ibni
yäben... (kardaşlan katma varmağa ärzülamaz A52vl6 kardaşlang katma varmaz yawuz MK57vlO
ibni yäben... | ...yanma varmaz yörümez M80/12 ibni yäben... | ...dahi varmaz || 8 senig ile...] D59rl4
senig birle...K59r5...sendin... | senig birle pes rähatım...A53rl senig birle bir rähatım...A53r2 bum
deyüben... MK57vl 1 kardaşlan senig birle... M80/13...sendin köglüm varmaz | senig birle... ||

417
B61v9 bunı işitüp ağladı zân kıldı
aydur senig sözüg bağa datlu keldi
B6İVİ0 benüm mihrüm senden yağa ğâlib oldı
senden ayru kimesne hoş degül emdi

Bölvll senden ayru kimesne közüm körmez

sensiz canım firakından şabrum kalmaz
B6İVİ2 bir sözüm var sormağa dilim varmaz
şüretüg yüsufiıma begzer emdi

B6İVİ3 yüsuf aydur ben dağı kulven der

mevlîm var anıg hükmin dutarven der
B6İVİ4 allâh emrin sındurmağa korkarven der
buyruk birle işlemeklik kerek emdi

B6İVİ5 varğıl kardaşlanga beyle olğıl

mağbünlıkdan mahzünlıkdan ayru olğıl
B6İVİ6 rene üçün kayğurmağıl şâd olğıl
cerâhatig merhem erdi emdi

9..
.işitüp...] K59r6 bunı deyüben...MK57vl2... işidüp... | ...sözig baga yavlak tatlu keldi M80/14...
işitüp ağlayup zärı... | ...sözig baga... || 10...mihrüm...] D59rl6...mihrim... K59r7...sendin... kimse...
A53r3...mihrim...MK57vl3 benüm mihrüm sapa yavlak ğâlib oldı | ...ayru hîç hoş... ||11 ayru
kimesne... | ...şabrum kalmaz] D59rl7...ayru hîç kimesne... | ...hergiz durmaz K59r8 ...kimseni...
| sensiz hacetim karâr hergiz durmaz A53r4...kimesne ne közüm... | ...firakında hergiz durmaz
MK57vl4...ğayn kimseni közim... | ...cânum firakından hergiz duymaz M80/16... kimesneni
... | ...fîrâkmda karâr kılmaz|| 12...şormağa...] D59vl...söylemege...K59r9...sözlemege tilim... | ...hoş
yüsufa...A53r5...söylemege... | ...hoş yûsufa...MK57vl5...sözim...aytmağa dilim... | ...yüsufa... M80/17
...söylemeğe tilim varmaz | ...hoş yüsufa... || 13...kulven der | ...hükmün dutarven der ] D59v2 ...kulven
deyür | ...hükmüni...deyür K59rl0...benven dağı kulven deyür |... dutarven deyür A53r6...ben hem
dağı kulven der | mevläm vardur anıg hükmini dutarven der MK57vl6...aydur daljı ben kulven
deyür | mevlâm...emrin tutar men deyür (M’de yok) || 14 allâh emrin...der | ...işlemeklik kerek] D59v3
anıg...deyür | ...işlemek...K59rl 1 hak emrin...korkarven deyür | ...iş işlemek kerek...A53r7 hakkıg
emrin... | ...bir iş işlemek kerek...MK57vl7 anıg emrin bozmağa korkarven deyür | buyruğı bolsa
işlemek kerek emdi (M’de yok)||15 varğıl kardaşlanga... | ...mahzünlıkdan ayru...] D59v4...
kardaşlamıg... | ...mahrümlıkdan ayrak olğıl K59rl2 varuban kardaşlang bile olğıl | ...yırak olğıl
A53r8 varuban kardaşlang... | ...mahrümlıkdan yırak olğıl MK58rl...kardaşlang ile bele olğıl |...
aynlğıl (M’de yok) || 16 rene üçün kayğurmağıl...] D59v5 rene çokdur kayurmağıl...K59rl3 cerâhatig
senig muradı erdi emdi A53r9...merhemi sen erdi...MK58r2 bundan kirü kayğurmağıl şad olğıl | ...oldı
emdi (M’de yok) ||

418
B62rl ibni yemen kardaşlanna yene keldi
cümlesine kelüben ol körüşti
B62r2 ibni yemen şäd olduğın anlar bildi
ne ma'nîden şäd-män oldur) derler emdi

B62r3 sen hergiz şäd hurrem olmaz idüg

yüsufı kurut yeyeli külmez idüg
B62r4 döşig açup tebessüm kılmaz idüg
bu kün yavlak şäd sen derler emdi

B62r5 ibni yemen anlara ceväb verdi

ben sizlerden ayruçak oldum idi
B62r6 ol dem bir develi baga keldi
benimlec arabça sözler emdi

B62r7 nikäbla özüg yüzi örütülü

ğarîb dost özi hem mürüwetlü
B62r8 dili faşîh sözi anıg yavlak datlu
anı işitüp rähatum artdı emdi

B62rl ibni yemen... | ...keliben...] D59v6 ibni yäben kardaşın keldi buldı | ...kelüben körünüş kıldı
(K’de yok) A53rl0 ibni yäben kardaşlan katma vardı | cümlesine kelüp köriş kıldı MK58r3 ibni yäben
kardaşlarm keldi buldı | ...kelüben köriş İçildi M80/18 ibni yäben kardaşlan içre keldi | kelüben
cümlesine körüş kıldı || 2 ibni yemen... | şäd-män oldun derler...] D59v7 ve K59rl4 ve A53rl 1 ibni
yäben... |ne ma'nadan şäd-mänsın derler...MK58r4 ibni yäben...olduğmı... |sen ne şädlısm derler...
M80/19 ibni yäben...cümle kördi | ...şäd-män sen derler... || 3,..olmaz idürj | ...külmez idüp] D59v8...
idig | ...idig K59rl5...bir şäd hurrem... | ...yeyeli...(K’de yok) A53rl2...kurt yeyeli hîç bir külmez...
MK58r5 ...kurt yegeli külmez...M80/20 şäd hurrem hergiz sen olmaz... | ...kurd yeyeli hîç külmez... ||
4 döşig açup...idüg | ...şäd sen derler...] D59v9 dişig... | ...şäd-män sen derler...K59rl6 döşügi açıp
... | bu kün ki kün şäd-män sen...A53rl 3...döşügi... | ...künki kün şäd-käm sen...MK58r6 töşüg açup...
| ...derler...M80/21...beyle şäd-män sen... || 5 ibni yemen...ceväb verdi | ...ayruçak oldum idi] D59vl0
ibni yäben...verdi | ayruluçak...K59rl7 ibni yäben... | ben sîzlerdin ayruluban kaldım idi A53rl4...
yäben anlar üze ceväb... | ...ayruluban kaldum idi MK58r7 ibni yäben... | ...aynlu kaldum idi M81/1
ibni yäben... | ...ayrulup kaldum emdi||6 ol dem... | ...sözler...] D59vll oluk sa'ât bir develi keldi
idi |... söyler...K59vl ve A53rl5 uşal demde bir... | benüm ile...MK58r8 ol arada bir... | benüm ile...
M81/2 uşal yerde bu perdeli baga... | benüm ile ‘ arabça... || 7 nikäbla... | ...özi hem...] D59vl2 nikäb
birle anıg yüzi örtülü | ...ol kişi hem mürüwetlü K59v2 nilçäbıyla pes yüzi... | ğarlb dostur ol kişi hem
mürüwetlü A53rl6 nikäbile pes anıg yüzi örtülü | ...dostdur ol kişi hem...MK58r9 nikäb ile anug yüzi
örtülü] ...dost akdı hem mürüwetlü (M’de yok)||8...sözi anıg... | ...işitüp...artdı emdi] D59vl3...anıg
sözi... | anı işidüp rähatım arttı...K59v3...anıg sözi... | anı işidüben rähatım artar emdi A53vl...anıg
sözi yavlalç datlu |...hem rähatım...MK58rlO tili faşîh anug hem sözi tatlu|anı işitgeli rähatım
artdı...(M’de yok) ||

419
B62r9 beni size kavuşdunmça ol ketürdi
bir bilezük ol baga bağışladı
B62rl0 anı köre hatırıma şâdî yağdı
kayğum ğuşşam soldı kitdi emdi

B62rll yehûdâ aydur am biz körelim

ol bilezük ne imiş biz bilelim
B62rl2 kadrin bilip senig üçün saklayalım
bilezükni yehüdâya verür emdi

B62rl3 yehûdâ aldı bakdı serçe dedi

kendüzüg koluna ura koydı
B62rl4 râvil tilep yehüdâdan alumadı
ibni yemen koluna kirür emdi

B62rl5 ibni yemen râvile sunuverdi

râvil aldı kolma ura koydı
B62rl6 buc acebdür anda dağı eğlenmedi
kirû ibni yemen kolma kirür emdi

9 beni size kavuşdunmça... | bir bilezük...] D59vl5 ben size kavuşança... | bir bilezük ol baga bağışladı
K59v4 ben size kavuşurança... | ...bahşiş kıldı A53v2...kavuşurança ol... | ...hem ol baga... MK58rl 1
...kavuşturança... | ...bilezik...M81/3...sizge kavşurança ol...|| 10...şâdı yağdı] D59vl6...şâd yağdı
K59v5 anı alaçak Çatınma şadlık yağdı A53v3 ...soluban kitdi...MK58rl2 anı körip Çatınma şâdlık
keldi M81/4 anı körüp... | ...ğuşşam melâlüm kitdi emdi|| 11...aydur...] D59vl7...aytur...K59v6
yehüd...A53v4...ne üçün imiş...(l. mısra A’da yok) MK58rl3... biz bir körelüm | ...bilezik ...bilelüm
M81/5...kanı dağı biz körelüm | ...neçük ermiş biz bilelüm|| 12... bilip... | ...verür...] D59vl8 kadrin
senig üçün... | ...yehüdâya berür...K59v7...senigçün... | ...yehüdâya berür...(2. mısa A’da yok)
MK58rl4...bilüp senüg içün saklayalum | bilezûgi...M81/6...bilûp... saklayalum || 13...bakdı... |
kendüzüg koluna ura...] D60rl...kördi... |kendünig eline...K59v8...aydı kiydi serçe... | ...vara koydı
A53v5 ol yehûdâ aydı kördi serçe bildi | ...kolma ura koydı emdi (A karışmış) MK58rl5...kördi erse
serçe şandı | kendü özin bileğine ura koydı M81/7 ol yehûdâ aldı anı serçe... | kendüzinig eline ura
koydı || 14...tilep yehüdâdan... | ibni yemen...] D60r2...istep yehûddan... | kirü ibni yâben...K59v9...
istep yehüdâdan... | kelip ibni yâben...kirer...(14, A’da yok) MK58rl6...yehûdâdan alumadı | kirû ibni
yâben kolma ura koydı M81/8...istep yehûdâdın bilûmedi | kirû ibni yâben ûze kelür emdi|| 15 ibni
yemen...] D60r3 ibni yâben beyle sunu verdi (MK ve K’de yok) A53v6 ibni yâben pes... |... alıp
kolma ura koydı M81/9...ibni yâben pes... | ...alup eline ura koydı || 16...kirür...] D60r4...kolına kelür
...A53v7 ...andağı eglenmezdi | ...ibni yâben kolma urar emdi MK58rl 7...dal)i... | ...kolma kirer emdi
M81/10...dahi... | ...ibni yâbene kelür emdi (K’de yok) ||

420
B62vl kışşada kardaşlan cümle aldı
kamulan koluna kiydi bakdı
B62v2 hîç kimsenii) kolına eğlenmedi
ibni yemen kolma kirür emdi

FAŞL
YÜSUF c A.H. KARDAŞ LARIN ÜNDÜGEN SÖZLERİ

B62v4 yüsuf buyur dı binalar hâzır kelsün

bir muhkem yüksek saräy hâzır kılsun
B62v5 ol saräy yük uzum kırk arşın olsun
hem yükseği kıruk arşın olsun emdi

B62v6 bezesünler anda ya'küb şüretni

hem bezesünler cümle oğlanlarım
B62v7 hem anlar yüsufa ne kılduğım
cümlesin anda mektüb kılurlar emdi

B62v8 aldayuban atasından alduklann

donın soyup kuyuya salduklann
B62v9 öldürmeğe hakikat kaşd kılduklann
cümlesin ol dîvârda yazdılar emdi

B62vl...kışşada kardaşlan...] K59vl0 kışşa-dur karmdaşlan... | ...hem anı äzmäyiş kıldı A53v8
kardaşlan bir birine cümle... | ...äzmäyiş kıluban kirdi MK58vl kamulan äzmäyiş kılur idi M81/11
kışşa-dıräz kardaşlan bir bir aldı |... äzmäyiş kılu verdi || 2...kimse...] M81/12...kanğısı elinde
eğlenmedi | ibni yäben eline kelür emdi A53v9 hîç kankısmıg kolına eglenmezdi | ibni yäbennig
kolına...MK58v2 kimsenüg kolında eğlenmedi | ibni yäben... kirer...||4...buyur... | ...yüksek...häzır...]
D60r8 ...buyurdı... | ...yüksük saräy binä kılsun K59vl3...buyurdı... |... saräy yüksek binä kılsun
A53vl0... buyurdı bânîler... | ‘aceb köşk muhkem saräy binä kılsun MK58v3 yüsuf aydur
şänFler... | kelûben büyük miski saräy binä kılsun M81/14 fermän kıldı binälar... | ‘aceb yüksek
muhkem saräy binä kılsun || 5...yük... | ...yükseği kıruk arşın...] D60r9...saräy uzunı kırık... | — yüksügi
kırk arşun...K59vl4 ol saräymrj uzum kırk arşun... | ...kırk arşun...A53vll...saräy uzum kırk— | —kırk
...MK58v4...saräy uzum kırk— | —kırk—M81/15 ol saräynıt) boyı kırk— | —kırk—1| 6 bezesünler
... |hem...] DöOrlO anda bezediler... | bele yazdılar cümle oğlanlamı K59vl5 ve A53vl2 anda
bezesünler... | bezesünler hem anda oğlanlar şûretni A53vl2 hem yene bezesünler oğlanlamı MK58v5
anda bezesünler... | ...cümle...M81/16...şüretini | hem yene bezesünler oğlanlan || 7 hem anlar
... | ...kılurlar emdi] DöOrll hem munlar... | cümlesini anda mektüb kıldılar emdi A53vl3 oğlanlan
yüsufa...MK58v6 cümlelerin anda mektüb kıldılar emdi M81/17 oğlanlan yüsufa ne... | cümlesini
anda...kılsun... || 8 donın soyup kuyuya—] K59vl7 tonun sayup...M81/18...şoyup dar kuyuya...
A53vl4...yüsufı alduklann | tonun soyup dar kuyuya adduklann MK58v7 tonın... || 9...hakikat
... | cümlesin...dîvârda yazdılar...] D60rl3...yawlak— | cümlesün...d!vära yazarlar...(9.ikinci satın K’de
yok, B’ye göre yerleri değişmiş) MK58v8 öldürmeye... | cümle birin ol dîvâra yazar emdi M81/19
öldürmekge... | cümlesini ol dîvâra yazsun emdi (A’da yok) ||

421
B62vl0 kuyudan çıkarmağa keldûklerin
kulunuz tep yalğan satu kılduklann
B62vll satuban az bahâya alduklarm
üç caybı vardur değenin yazmış emdi

B62vl2 ol dem yüsuf nebî ulu dac vet kıldı

sarây içre dürlü nic met hâzır kıldı
B62vl3 konakğa telim dürlü aşlar düzdi
ihvanların konaklayu ünder emdi

B62vl4 kardaşlan ol saraya kelüp kirdi

rävil bakdı ol yazuwnı okudı bildi
B62vl5 hafiyye birle bir birine ma' lüm kıldı
bizüm bâtılc amelimiz derler emdi

B63rl atamızdan yüsufi alduğumız

atamıza' âkkc âşî olduğunuz
B63r2 ne cefa yüsufa biz kılduğumız
bu melik sarayına yazmış emdi

.yalğan
10.. satu kılduklann...] D60rl4...yalan aytup satduklann...K60r2 kulunuz yalançıdur dediklerin
A53vl5 hem kuyudan... | ...dep yalan satduklann MK58vlO...çıkarmaya... | ...deyüp şatukladuklann
M81/20 hem kuyudan çıkardukda... | ...yalan satu ... || 11 satuban az bahaya... | ...vardur digenin...]
D60rl5 satıban az bahâ... | ...var dediklerin...K60rl üç dürlü 'aybı vardur düdüklerin yazmış emdi
A53vl6 yene satup... | ...var dedüklerin...MK58vlO üç dürlü...dediklerin yazar emdi M82/1 yene
satuban... | ...dediklerin yazmış... || 12 ol dem...nebî] D60rl6 'azîz yüsuf ol dem ulu...K60r3 'azîz
yûsuf ol dem ulu...A54rl'azîz yüsuf ol dem uluğ kıldı MK58vll 'azîz yüsuf ol dem anlan da'vet
kıldı M82/2 'azîz yüsuf anda ulu... || 13...aşlar düzdi ] D60rl7 ...ni'met koydı K60r4 konaklara dürlü
ni'met beyle koydı A54r2 konaklara telim dürlü aşlar kirdi MK58vl2 konakka telim dürlü aç
köndürdi | kardaşlarm konaklayu...M82/3 konaklara telim dürlü aşlar koydı || 14...Oİ yazuwnı...]
D60vl...saray içre yazu kördi K60r5 karmdaşlan... | ...ol yazum anda kördi A54r3...yazunı anda kördi
MK58vl3...bakup ol yazımı anda kördi M82/4...Oİ saräyğa... | ...yazuvnı anda kördi|| 15 hafiyye... |
bizüm...derler...] D60v2 kardaşlanna uğraya ol kötürdi | bizim...derler... K60r6 karındaşlarına uğrayu
ol kosterdi |...'amelümiz bakıq emdi (2. mısra A’da yok) MK58vl4 bir birine hafiyye birle
i'läm... | bizim bâtıl işlerimiz deyür...M82/5 bizim bâtıl ‘amelimiz derler... || B63rl...yüsufı alduğımız]
M82/6 ...yüsufı biz alduğımız | ...'âşî ü câfî olduğımız (2. mısra A’da yok) ]]2 ne cefa yüsufa biz...]
D60v4 yüsufa ne cefa biz...K60r8 ne cefanı biz yüsufa ...A54r5 her ne iş ki biz yüsufa... |...
yazmışlar...M82/7 her ne iş kim yüsufa biz kılduğımız | bu meliknig... ||

422
B63r3 bu on kardaş bu yazuwı anda kördi
kendüleri bâtıl işin hem dağladı
B63r4 nedâmet kılıban pişmân oldı
yemek içmek kayğusı kitdi emdi

B63r5 öçlerinde koydılar dürlü ni'met

anlara uğradı hem çok ğuşşa mihnet
B63r6 cümlesi ağlaşurlar katı hasret
hîç kimse bir lokma tac âm yemez emdi

B63r7 yüsuf nebî tercümâna emr kıldı

sorğıl anlar neşe tac âm yemez dedi
B63r8 beyle katı ağlaşurlar ne hâl değdi
tercümân anlara sorar emdi

B63r9 anlar turup tercümâna cevâb verdi

bizüm bir kardaşımız olur idi
B63rl0 anıg körki bu yazuya begzer idi
am bayık kurt yedi derler emdi

.bu
3,. yazuwı anda kördi | kendüleri...hem dağladı] D60v5...ol yazunı anda kördiler |
kendüniç...dağladılar K60r9 —karındaş cümlesi anı kördi | kamuları bâtıl işin ki ağladı A54r6...bu
yazımı anda kördiler | —işin dağladılar MK58vl6...ol yazımı anda... | kamuları bâtıl işlerin körip bildi
M82/8...ol yazuvnı anda... | ...işin ' acebledi || 4...kılıban...oldı] D60v6 nedâmet kılup pişmân oldılar
KöOrlO cümlesi nedâmet pişmân oldı A54r7...pişmân oldılar |...kayğu kitdi...MK58vl5 nedâmet
buyuruban... | ...içmek 'amelimiz derler emdi M82/9 nedâmetden işlerine tevbe kıldı||5 öçlerine de
koydılar... | hem çok ğuşşa milmet] D60v7 öçlerinde räst dürlü... | ...ğuşşa mihnet KöOrll...âreste
dürlü ni'met| ...uğradı ğam ğuşşa...A54r8... dağı dürlü dürlü ni'met |...hem uğradı ğam ğuşşa...
MK58vl7 öçlerinde dürlü ni'met | ...uğradı ğam ğuşşa—(M’de yok) || 6...katı... | hîç kimse...]
D60v8...yavlak— | hîç kimesne ta'âm nesne yemez emdi K60rl2...yavlak katı... | ...ta'âm yemez yığlar
emdi A54r9 cümleleri—yavlak hasret | ...kimesne... MK59rl cümleleri ağlaşurlar yok hasret | hem
kamusı ta'âm yemez ağlar emdi ( M’de yok) |]7 yüsuf nebî—| anlar neşe...dedi] D60v9 yüsuf
tercümâna... | —bular ne üçün...dedi K60rl3 ol dem yüsuf tercümâna... |...munlar ta'âm yemez neşe
oldı A54rl0 'azîz yüsuf... | ...şunlar neşe...MK59r2 yüsuf ol dem... | ...anlar ta'âm yemez ağlar emdi
M82/10 'azîz yüsuf... | ...ta'âm yemez...||8...değdi | tercümân anlara...] DöOvlO böyle katı ağlaşurlar
ne hâl tegdi | tercümâna anlar...K60rl4 katı ünin ağlaşurlar... |... anlarven şorar...A54rll böyle katı
ağuşurlar ne... | —kelüp anlar sorar...MK59r3 böyle katı... | ...şorar emdi M82/11 beyle katı...ne hâl
değdi | kelür anda anlara... ||9...turup...verdi | bizüm—idi] DöOvll...kirû—cevâb verdi |... bizim...olur
erdi K60rl5 anlar kirü ...cevâb verdi | ...karındaşımız...A54rl2 anlar kirü—MK59r4 anlar ol dem... |
bizüm kandaşımız... M82/12 anlar körüp... | bizüm... || 10...derler...] D60v 12...derler... A54rl3...körki
yazuya... |...böri yedi...MK59r5... derler— M82/13...bunakışge beçzer idi | ...kurd yedi... ||

423
B63rll anı köre hasretimiz beter oldı
yemek içmek kayğusı cümle kaldı
B63rl2 kardaşlan yemekge hamle kıldı
ibni yemen ta' âm yemez ağlar emdi

D60vl4 yüsuf ayruk bir saräy halvet kıldı

kardaşlann ol saraya ünder emdi
D60vl5 on bir kardaş ol saraya keldi kirdi
yüsuf dürlü ni' met mülevven hâzır kıldı

B63rl3 yüsuf aydur ne ma' nîden közüg yaşlu

hem köglüg kayğulu bağrug yaşlu
B63rl4 ne ğuşşag var bunug kibi on kardaşlu
ne yığlar sen hasretig ne deyür emdi

B63rl5 ibni yemen aydur men kirü varsam

destür verseg ol saraya yene kirsem
B63rl6 bu sâ' at ol şüreti köre dursam
ol süret yüsufiıma begzer emdi

11 anı köre] M82/14 bunı körüp hasretimiz yeği oldı | ...ârzüsı cümle... || 12...yemekge... | ibni
yemen...] D60vl6...ta'äm yemekge... | ibni yäben...K60v3 karmdaşlan ta'âm yemekge... | ibni
yâben...(A’da yok) MK59r9...ta'âm yemeğe hâzır kıldı | ibni yâben ta'âm yemez emdi||D60vl4
...ayruk bir saräy...] K60vl...bir ayrak saräy... | kanndaşlann...M82/15 yüsuf yene halvet saräy ayruk
kıldı A54rl5 yüsufyene ayruk sarây...MK59r7 yüsuf bir ayruk binäkıldı || D60vl5...on bir kardaş ...]
K60v2 on karındaş ol... | ...mülevven dürlü ni'met...M82/16 on karındaş ol sarâyğa... | ol sarâyda
dürlü ta'âm hâzır idi A54rl6...sarâyma keldi kirdi | on kardaş yemekge cümle kıldı MK59r8 on bir
kardaşlar... | ...ol dem dürlü ni'met hazır... || 13...bağrug.„] D60vl7...bağrıtj.,.K60v4...aydı ne
ma'nâdan köznig... | köglüg kayğulı...A54vl...ma ‘nâdan... | ...kayğuludur...MK59rlO...közin... |...
bağrıi] yaşlu M82/18 begzüg şan kayğulu... || 14 ne ğuşşan... | ne yığlar sen...] Dölrl ne ğuşşanıg var
senip kibi... | ne ğuşşanıg var...K60v5...munug kibi on karındaşta | ne ğamıg var ne hasretig
deyür...A54v2 ne ğuşşarj var hasretig ne olur emdi MK59rll ne ğuşşag var hürmetin ne deyür emdi
M82/19...Oİ kardaşlu | baga hâlig ma'lüm etgil deyür... || 15 ibni yemen... | ...verseg...yene...] D61r2
ibni yâben... | ...verseg...gene...K60v6 ibni yâben...A54v3 ibni yâben aydur yene kirü... [ hemîşe ol
şüreti ben körürsem M82/20...yâben ben kirü... | ...ol sarâyğa kirü kirsem || 16...köre dursam]
D61r3...köre tursam K60v7...ol şüretni... | ol şüret kim...(A’da yok) MK59rl3 hem şâh ol... | ...şüret
yüsufuma...M82/21 hemîşe ol nakşlamı köre dursam | ol şüret... ||

424
B63vl yüsuf ibni yemene destür verdi
ibni yemen ol saräya yene kirdi
B63v2 ol şüreti ağladı bakdı kördi
aga bakar hasretile ağlar emdi

B63v3 yüsuf aydur meşälime kirü varğıl

c amug birle ol saräya beyle durğıl
B63v4 sorar ise ahvälig beyân kılğıl
ol mahzüna hälig ac lem kılğıl emdi

B63v5 meşälim ol saräya kirdi ise

el kavşurup anda karşu durdı ise
B63v6 ibni yemen meşälimi kördi ise
ağlar iken aga ahväl şorar emdi

B63v7 kayğulan dinendüren vişälig var

mahzünlan donanduran cemälig var
B63v8 yüsufuma begzeyür şüretig var
kim sen kimnig oğlı sen deyür emdi

B63vl...ibni yemene...verdi | ibni yemen...yene kirdi] D61r4...ibni yäbene destür verdi|ibni

yäben...saräya keldi kirdi K60v8...ibni yäben...destür verdi | ibni yäben...saräya keldi kirdi A54v4 ibni
yäben üze... | ...gene kirdi M83/l...ibni yäbene... | ibni yäben ol saräyğa kirü keldi (MK’de yok)||2 aga
bakar...] D61r5 aga bakıp hasret birle...K60v9 aga bakup hasret birle yığlar...A54v6...aglayuban...
|aga bakup...M83/2 aga bakup hasret ile...(MK’de yok) || 3 yüsuf aydur... | ‘amun birle...] D61r6
meşälime yüsuf aydur yörü varğıl | ğamnıg birle...beyle kirgil KöOvlO meşälime aydı yüsuf yöri
varğıl | ...bile olğıl A54v7 yörü varğıl... | ...saräyda...MK59rl6... yöri varğıl | ...bile ol saräya bele olğıl
M83/3...öre durğıl | ...ile ol saräyda beyle olğıl || 4...ise... |... hälig...] D61r7 sorar erse... | ol mahzüna
kim idigüg ayğıl emdi K60vll...erse... | ...kim erdügig ayğıl emdi A54v8... ahväligi... | ...kim idügin
ayğıl emdi MK59rl7 şorar ise... | ...mahzüna kim idügin ayğıl emdi M83/4 sorar erse... | ...kim idügin
ayğıl emdi||5...kirdi ise | ...durdı ise] D61r8...erse | ...turdı erse K60vl2... karşında durdı ise A54vl0
pes meşälim... | el kavşur karşısına keldi ise MK59vl meşälim ol saräya keldi erse | ...aga hıdmet İçildi
erse M83/5...saräyğa kirdi erse | ...karşusmda durdı erse||6 ibni yemen...ise] D61r9 ibni yäben...kördi
erse K60vl3 ibni yäben... | ...sorar emdi A54v9 ibni yäben...MK59v2 ibni yäben meşälimi kördi erse
M83/6 ibni yäben...kördi erse||7 kayğulan... | ...dünyänduran...] DölrlO kayğular dolanduran... |
mahzünlar dolanduran...K60vl4 kayğululan döndüren... | mahzünlan döndüren...A54vl 1 kayğulan
döndüren... | mahzünlan döndüren...MK59v3 kayğulan döndüren... | mahzünlan sevindiren...M83/7
kayğulan döndüren... [mahzünlan tanduran...||8...begzeyür...] Dölrll... begzer körüklü ...K60vl5...
begzer senig şüretig var A54vl2 yüsufa begzeyü... | ...kimig oğlı... MK59v4 yüsufa begzeyü... |...
kimüg...M83/8 yüsufa begzeyür hoş şüretig var ||

425
B63v9 meşâlim ahvâl aydur bellü bayık
yâ' amü işid benden bilgil tahkik
B63vl0 benüm atam mışır şahı yüsuf şıddîk
mışır ehli cümle anıg kuh emdi

B63vll atası yac küb imiş hem isrâ ’îl

müdâm kelür imiş aga hem cebrâ ’îl
B63vl2 mükerrem nebî kılmış anı celîl
risâlet kerâmet kılmış emdi

B63vl3 ibni yemen anı işitdi bir çağırdı

eyle bil kim anıg uşşı ketmüşdi
B63vl4 meşâlim bu ahvâli aga şordı
nişe beyle hâligden düştüg emdi

B63vl5 ibni yemen meşâlime cevâb verdi

benüm bir kardaşım olur idi
B63vl6 anıg adı hem dağı yüsuf idi
ol ma'nîden uğunup düştüm emdi

9..
.ahval...] D61rl2...ahvälin...K60vl6...aydı ahvâlim bilig bayık | ...işidûben bilgil... A54vl 3 ol
meşâlim... | ...işitüp benden ...MK59v5 meşâlime... | yâ 'amü işit... M83/9 ol meşâlim cevâb aydur... |
ayâ 'amü işit... || 10 benüm atam...] K60vl7 menim atam mışır...MK59v6...mışrî şâhı... | mışrî
ehli...anug kulı...|[ ll...ya'küb imiş... | ...kelür imiş...D61rl4...ya'küb hem isrâ’îl | ...kelür apa hem...
K61rl...nebî hem isrâ’îl | ...kelür aga hem cebrâ’îl A54vl6...ya‘küb nebîdür hem...MK59v7...ya'küb
nebî hem isrâ’îl | ...kelür ermiş...M83/l 1 ...nebî hem isrâ’îl | ...ermiş aga... || 12...kerâmet...] A54vl5...
kılmışdur anı celîl | aga risâlet kerâmet kılur emdi MK59v7 kerem mükerrem nebî...|| 13 ibni yemen
anı işitti... | eyle bil kim...ketmüşdi ] D61rl6 ibni yâben anı işidüp... | eyle ki anıg usı kiüniş idi K61r3
ve A55rl ibni yâben anı işitüp... | eyle kim anıg uşşı kitdi A55rl çağıruban hüşı kitdi yere düşdi
MK59v9 ibni yâben anı işidüp... | öyle kim anug 'aklı âsmâna kitdi M83/15 ibni yâben mum
işidüp... | hemân-dem ussı kidüp yere düşdi|| 14...hâligden düştüg...] D61rl7...böyle hâle düşdüg...
K61r4 nete beyle düşdüg hâlden deyür...A55r2 uşbu ahvâli meşâlim... |neşe beyle hâlden düşdüg
deyür... MK59vlO bu ahvâli meşâlime... | nete böyle hâle düşdüg deyür...M83/14 uşbu hâli meşâlim
aga... | nişe beyle bu hâle düşdüg... || 15 ibni yemen...verdi | ...olur idi] Dölvl ibni yâben...verdi |
...kardaşım bolur erdi K61r5 ibni yâben... | ...bir kanndaşım...A55r3 ibni yâben... | benüm dağı bir...
MK59vll ibni yâben... | bir kardaşım benüm olur...M83/15 ibni yâben... | ...dağı bir...||16 anıg
... | ...düştüm ...] D61v2 aynı yüsuf saga begzer erdi | ...düşdüm...K61r6 anıg dahi ismi yüsuf... | ol
sebebdin uğanup yere düştüm A55r4 ...hem yüsuf olur idi | ol ma'nâdan bî-hoş olup düşdüm ...
MK59vl2 anug adı hem yûsuf... | ...bî-hod oldum deyür...M83/16...bî-]ıod olup düşdüm... ||

426
B64rl meşälim aydur yä ‘ amü key aglağıl
bu sırrumı benüm sen digleğıl
B64r2 ben kardaşug yüsufug oğlıven bil
kim senig kardaşıg oldur emdi

B64r3 oldur kim dewe binüp saga keldi

şamdän yaga kapudan seni buldı
B64r4 kardaşlanga seni ol kavşurdı
kızıl altun bilezük ol verdi emdi

B64r5 ibni yemen bu ahvâli beyân bildi

'aklı şaşup bî-hod olup yere düşdi
B64r6 ' aklı keldi şâd kılup hurrem oldı
hasretime kawuşdum deyür emdi

B64r7 meşälim terkleyü kirü keldi

bu ahvâli atasına haber verdi
B64r8 yüsuf amg kelâmın şerîf kördi
hasretime bu kün kawuşdı deyür emdi

B64rl ...key arjlağıl | ...sen...] D61v3...beni aglağıl | ...bu sözimi benüm key dıglağıl K61r7...c amü sen
aglağıl | bu sımm benim kim sen dügleğıl A55r5... aydur ki... | benüm uşbu sırrumı key sen dırjlağıl
MK59vl3 meşälime aydur yä 'amüm aglağıl | benüm sözimi dırjlağıl M83/17 meşälim der yä 'amü
key... | benüm uşbu sözimi key dırjlağıl || 2 ben kardaşurj... | kim senig kardaşıg...] D61 v4 ben yüsufhıg
oğlı ben aglağıl|kim ol senig kardaşmg... K61r8 men yüsufug oğlı men sen aglağıl|kim senig
kanndaşıg... A55r6 ben ol yüsufug oğlıven ki aglağıl | hem ol senig...MK59vl4 ben yüsufug oğhven
agla digleğıl | ol senüg kardaşıg olur emdi M83/18 ben ol yüsuf oğlı men sen aglağıl | ...kardaşıg olur
emdi || 3...dewe...] K61r9...dewe...M83/19 ol durur kim deve... | ...kapuğda ol seni...A55r7 oldurur
kim dönüp saga... | ...kapuğdan ol seni buldı MK59vl5...kapuda...||4...kardaşlanga...] KölrlO
kanndaşlanga... | ...bilezük olur ol verdi emdi A55r8... bilezügi verdi... MK59vl6 ...kavuşdurdı | ...
bilezügi ol verdi emdi M83/20 kızıl yäküt bilezük ol verdi emdi||5 ibni yemen... | ...şaşup...] D61v7
ibni yäben... | 'aklı şaşıp...K61rl 1 'aklı şaşıp...A55r9 ibni yäben... | 'aklı şaşdı ...gene düşdi MK59vl7
ibni yäben... | ‘aklı şaçup bî-hod olup yene düşdi M83/21 ibni yäben... | ‘aklı kidüp bî-^od olup gene
düşdi|| 6...kavuşdum...] D61v8...kavuştum...K61rl2...kelip şäd olup hurrem oldı | ...kavuşdım...
A55rl0...kelüp şäd oluban Jıurrem oldı | ...kavuşdum ben deyür...MK60rl...şäd olup... | ...bu kün
kavuşdım deyür emdi M83/l...şädlıkdan hurrem kıldı | ...kavuşdum... ||7...terkleyü...] K61rl3...
katarlayu kirü evge keldi | atasına bu ahvâlden tjaber verdi A55rll...cehdleyüben kirü... | atasına bu
ahvâli beyân kıldı MK60r2...tura kelüp kirü keldi (M’de yok) || 8...kelämın...] K61rl5...sözini
şerîf... |ben dağı hasretime Çavuşam deyür...A55rl2...kelämını... | yeği hasretime kavuşdı emdi
MK60r3...şîrîn kördi | ...kavuşdım deyür...(M’de yok) ||

427
B64r9 yüsuf nebi bir h.alvet eve kirdi
yahtu yüzden nikäb soydı saldı
B64rl0 hemän-dem ibni yemen anı kördi
uşal säc at bî-hod olup düşer emdi

B64rll kaçan kim' aklı kirü keldi ise

ikisi durup körüş kıldı ise
B64rl2 ikisi biri birin buldı ise
ferişteler zân kılup ağlar emdi

B64rl3 andan şogra olturdılar bunlar halvet

hälıkğa kıldılar şükr ü minnet
B64rl4 sözleşûrler hâl ahvâl hasretc işret
ağlap ağlap yüsuf ahvâl sorar emdi

B64rl5 atası ahvâlinden haber şordı

ibni yemen neteligin arja aydı
B64rl6 ağlamakdan iki közi körmez oldı
dârü’l-mahzün makamından çıkmaz emdi

9..
.nebî...] K61rl6 yüsuf bir halvet saräy eve... | ...nikâhım şoyar idi A55rl3 yene hem yüsuf bir halvet
ewe... | ...nikâbm soyu aldı MK60r4 bahtlu yüzden nikâhın soya kaldı M84/2 yüsuf halvet saräy içre
keldi kirdi | nurlu yüzün nikâbm aldı koydı || 10...ibni yemen...] K61rl7...ibni yâben... | kördügi sa'ât
bî-hod...A55rl4...ibni yâben... | kördi sacât hûşı kitüp düşer emdi MK60r5...ibni yâben... | çol
sa'ât...M84/3...ibni yâben anı... | kördüginden uşşı kidüp düşer... || 11...körüş...] D61vl2...körûp
körünüş kıldı...K61vl...keldi erse | ikisi körüp körûşip kıldı erse A55rl5 kaçan ki...başma keldi
ise | ikilesi durup...MK60r6...kim başma caklı... | ikisi körüp körüş...M84/4 andan şogra ‘aklı başa
keldi ise | ...durup fî’l-hâl körüş... || 12 ikisi... | ferişteler...] D6İVİ3 iki hasret bir birini... | zârlıkm
ferişteler dağlar K61v2 iki hasret bir birini buldı erse | zânlıklann ferişteler değer emdi A55rl6 ol ikisi
biri birin bildi ise | zânlıkın ferişteler dağlar emdi MK60r7...bir birin buldı erse | zârhklann ferişteler
dağlar emdi M84/5 ol ikisi bir bimi... | zânlıkın ferişteler tarjlar emdi|| 13...kıldılar...] D61vl4...telim
kıldı...K61v3...oturup bular halvet A55vl...bular... | ...pes şükr minnet MK60r8...şogra bunlar olturup
halvet | halikına kıldılar...M84/6...bular ^jalyet | ...çok şükr minnet||14 sözleşûrler...] D6İVİ5
sözleşdiler...K61v4...'izzet MK60r9 sözleşdiler hâl ahvâk hasret 'ibret M84/7...hasret gurbet] ağlay
ağlay yüsuf...|| 15 ibni yemen...] D6İVİ6 ibni yâben anı aga aytuverdi K61v5 ibni yâben cümle aga
aytu verdi A55v3 atasmıg... | ibni yâben aga birâbir aydur idi MK60rl0...neteligin aytu verdi M84/8
atasınıg ahvâlinden ahbâr şordı | ibni yâben bir bir aga aytur idi ||

428
B64vl yûsuf dese közlerinden kanlar akar
firkat odı hasret bağrın yakar
B64v2 vişâl ümîd dutar kirû bakar
kavuşmakdan ümîdin kesmez emdi

B64v3 ol kız kardaşıgız yarlı dine

hîç yegi ton kiymişi yok eginine
B64v4 peyveste seni sorar yol ehline
andan berü bir kişiye külmez emdi

B64v5 yüsuf aydur emdi sen kirü varğıl

ihvänıga kawuşğıl beyle olğıl
B64v6 bunlar ile tedbîri böyle kılğıl
ibni yemen korkar kirü varmaz emdi

B64vl yûsuf dese... | firkat odı...] D62rl...deyüben... | firkat otı..hasret anıt] bağnn...K61v7 firkat odın
hasret anıg bağnn...A55v5 firkat odm...MK60rl2...kanlar ağlar | ...hasret ile bağnn...M84/10 firkat
odınıg hasreti bağrın... || 2 vişâl... | ...ümîdin kesmez...] D62r2 vişâl umar ümîd tuta kirü bakar | ...hîç
ümîd kesmez...K61v8 vuşlat umar ümît dutar... | kavuşmadan hîç ümîdin...A55v6 vişâlirj
... | kawuşmakdan iki körmez emdi MK60rl3 vişâl umar ümîd tutar... | ...hîç ümîdin kesmez...M84/l 1
vişâlige ümîd dutar körmek umar | kavuşmakdın ümîdini kesmez... || 3...kardaşıgız... | hîç yegi...]
D62r3...kardaşnıg... | ...yegi tonnı hîç kiymedi eginine K61v9...kanndaşıgız yarlu dîne | hîç yağa ton
kiymedi ol eginine A55v7 ol bir kız... | bîç bir yağı ton kiymedi eginine MK60rl4...yarlu
dîne | ...kiymedi eginine M84/12 ol za'îfe kardaşıgız... | hîç bir yağı ton kiymedi ol eginine ||4...
peyveste... | ...berü bir...] D62r4...peveste... |... ağlar hîç külmez...K61vl0...şorar... | andan berü ağlar
hîç duymaz emdi A55v8 ol peveste...şorar... | andan berü külmez hîç bir ağlar emdi MK60rl5 andan
ağlaman hîç durmaz emdi M84/13 andan berü ağlar hergiz külmez... || 5...aydur...] D62r5...aydı emdi
kirü varğıl | ...bele olğıl Kölvll...aytur emdi kirü varğıl | ihvânge kavuşğıl beyle olğıl A55v9...emdi
tez kirü... | ihvânlanga kawuşğıl bele olğıl MK60rl6...hem kirü sen aga varğıl |... kavuşğıl beyle olğıl
M84/14 ihvanlara kavşulğıl beyle olğıl || 6 bunlar ile... | ibni yemen...] D62r6 munlar ile böyle
tedbîrin... | ibni yâben...K61vl2...şöyle kılğıl | ibni yâben...A55vlO anlar ile beyle tedbîr
kıladurğıl | ibni yäben...M84/15 anlar ile böyle sen tedbîr kılğıl | ibni yâben korkar...(MK’de yok) ||

429
B64v7 aydur seni agsızda yava kıldım
yetmiş yıl hasret çekerem bu kün buldum
B64v8 munça müddet senden mahrüm kaldım
firäk odın bağrıma koydug emdi

B64v9 andan yüsuf sorar aydur ewlendig mü

yä kardaşım oğul kız buldıg mu
B64vl0 oğlanlanrja ad dedüg mü
neşe dürlü ad koduq deyür emdi

B64vll ibni yemen aydur buyruk eyle oldı

on iki oğıl baga rüzî kıldı
B64vl2 her birine birer dürlü at atandı
senig kayğug üzre neseb kıldum emdi

B64vl3 evvel oğlumnıg adm degiz dedüm

ikinçisinig adm kurut kodum
B64vl4 üçünçisinig adm kayğu dedüm
törtünçisine kan dedüm emdi

.arjsızda
7.. yava... | ...çekerem bu kün buldum] D62r7...arjsızdan... | ...hasret tartup bu kün buldım
K6İVİ3 aydı seni arjsızdan yawa... | ...yılğı hasretime bu kün boldum A55vll...bir arjsızdan yawa
kıldım | ...yılda yığlayuban bu kün buldım M84/16...seni bir arjsızdan yava kıldum | yetmiş yıllar
yığlayuban bu kün buldum || 8 munça... | ...odm...koydurj...] D62r8 bunça... | firäk telh bağrıma
koydum...K61vl4 munça müddetdür senden mahrüm kaldum | ...otın bağrım koydurj emdi A55vll
anda berü hasretile mahrüm... | ciğerimi hezâr pare kıldug emdi MK60rl7...mahrüm dahi kaldum
| ...bağrıma koydırj emdi M84/18 andan berü hasretile mahrüm kaldum | çigerimi päre päre kıldurj
emdi || 9 andan yüsuf sorar... | ...oğıl kız...] D62r9 andan sorar... | ...oğlurj kıznırj...K61vl5...şorjra
aydur evilendürj mü|yä kanndaşım...buldurj mu A55vl3...şorjra şorar aydur eylendürj mü|ayä
karındaşım oğıl kızıg boldı mu MK60vl...evilendürj mü | ...oğlırj kızıg oldı mu (M’de yok)|| 10,..ad
dedürj mü | neşe dürlü ad kodurj...] D62rl0...at adadır) mu | nete dürlü at verdürj...K61vl6 oğlanlanrja
at atadurj mu | ne dürlü dürlü koydurj emdi A55vl4...atlann atadurj mu | ...atlar verdürj
deyür...MK60v2...ad atadurj mu | nece dürlü ad koydurj...(M’de yok) || 11 ibni yemen... | ...oğıl...]
D62rl 1 ibni yäben aydı terjri buynkı oldı | ...oğul...K61vl7 ibni yäben aydı terjri buyrukı boldı | ...oğul
baga...A55vl5 ibni yäben aydı hak buyrukı oldı | ...oğlan barja...MK60v3 ibni yäben aydur terjri
buyrukı oldı (M’de yok) || 12...birer dürlü... | ...kayğun üzre...] D62rl2...bir tarafa ad
adandı | ...kayğunırj üze niyyet kıldım emdi K62rl...bir dürlü at atandum dedi | ...üzere neseb kıldım
emdi A55vl6...bir tarafa at atandı | ...üze neseb İçildim... MK60v4...bir dürlü at atandı (M’de
yok) || 13,..oğlumnırj adın...dedüm | ikinçisinig...] D62rl3...oğlum atın derjiz dedim | ikinçi oğlum atı
kurt adandam K62r2...oğlum adnı... | ikinçisinig adnı hem kurt dedüm A56rl...oğlum adnı derjiz
verdim | ...kurt atadum MK60v5 ulu oğlum atın derjiz dedüm | ikinçisinirj adın kurt dedüm (M’de
yok) || 14 üçünçisinirj... | törtünçisine...] D62rl4 üçünçi oğlum adm kuyu dedim | dördünçi oğlum adın
kan dedim emdi K62r3 üçünçisirj adnı kayu dedüm | dördünçisinirj adnı kan... A55v2...adı kuyu
atadum | dörtünçisi adnı kan dedim...MK60v6 üçünçisinirj adın kuyuğ dedüm | dördünçisirj adm kan
dedüm...(M’de yok) ||

430
B64vl5 degizler kırağında köp ağladım
tağlarda kurt dutup antlar verdüm
B64vl6 kanlı köglegini tutup ağladım
çok kuyular içine bakdım emdi

B65rl beşinçisinig adm gür dedüm

altınçısınıg adm dar dedüm
B65r2 yetinçisinig adm ğâr dedüm
sekizinçisine arslan dedüm emdi

B65r3 güristanlara köp zan kıldum

darlardan darlara çok yügürdüm
B65r4 mağaralarda seni çok aradum
arslanlardan tutuban şordım emdi

B65r5 tokuzunçısınıg adm ferîd dedim

onunçı senig adm ğarîb dedim
B65r6 on birünçisinig adm kayğu dedim
on ikinçisine kul dedim emdi

15 degizler kırağında ... | tağlarda...] D62rl5 degizler katında çok;... | tağdağı kurtlara çok ant verdim
Kö2r4...katında çok ağlardım | dağlardağı kurtlar tutup antlandurdım A56r3 degizler katında köp
ağladum | dağlarda kurtlar dutup çok ant... MK60v7 degizler kırağında köp ağladum | ...dutup
antlaşdurdım (M’de yok) || 16,..köglegini...] D62rl6...köglegnig tutup çok ağladım Kö2r5 kanlu
köglek tutuban çok ağladum | çok kuyularda içinde bakdum...A5ör4 kanlı köglegig dutup çok;
ağladım | ...bakdum... MKö0v8 kanlı köglekni tutup köp ağladum | ...içine ben bak;dum emdi || B65rl
beşinçisinig ...dedüm | altıncısının...] D62vl beşinçi oğlum adm ğâr dedim | altmçı oğlum adın arslan
dedim emdi K62r6 beşinçisig adm hem gür dedüm | altmçısıg adm dar dedüm A56r5...adnı gür
atadım | ...dar atadım MK60v9 beşinçisinig... | altmcısıg...(M’de yok) „2 yetinçisinin... | sekizinçisine
...] D62rl7 yetinçi oğlum adm gür dedim | sekizinçi oğlum adm darra dedim K62r7 yetinçisig adm dar
dedüm | sekizinçisig adm arslan dedüm A56r6...atnı ğâr atadım | sekizinçinig arslan dedim...
MKöOvlO yetinçisinig... | sekizinçisini...(M’de yok) || 3 güristanlara... | darlardan darlara...] D62v2
gülistanlar arasında çok zan kıldım K62r8 güristan arasında çok zan... | darlarda dürbelerde çok...
A56r7 gülistanlarda köp yörüp zän... | ...çok ağlayu kirdim MKöOvl 1 güristan arasında köp... | ...
yügürdim (M’de yok)|[4 arslanlardan...şordım...] D62v3 arslanlan.-.şordum... K62r9...hem çok... |
arslanlamı dutuban sordun...A5ör8...hem seni çok... | arslanlan dutuban... MKöOvl 2 arslanlan...(M’de
yok) || 5...ferd dedim |...adm ğarîb dedim] D62v4...ferddür dedim | ...adıg ğarîb verdim K62rl0
tokuzınçısıg adm ferd dedüm | onunçısıg adm ğarîb...A56r9...mezrür dedim | onunçısmıg adm kayğu
dedim MKöOvl 3 tokuzınçısınıg adm ferd dedüm | onmçısmıg adm ğarîb dedüm (M’de yok) || ö...adm
kayğu...dedim | on ikinçisine...dedim] Dö2v5...adıg kayğu dedim | on ikinçi senig adıg kul dedim emdi
Kö2rl 1 on birinçisig adm kayğu dedüm | on ikinçisig adm kul dedüm A5örl0...ğarîb dedim | ...kul
atadım emdi MK60vl4 on birinçisig adm... | ...kul dedüm emdi (M’de yok) ||

431
B65r7 kullan körüçek hoş dutar idim
ğarîbleri körüçek ağlar idim
B65r8 kayğululan körüçek ağlar idim
hem kullara mihr-bân oldım emdi

B65r9 yüsuf aydı şol atlan neşe kodug

ol atlan komağa neçük revâ kördüg
B65rl0 ibni yemen aydur cümle senig derdig
sensiz anlar közüme körünmez emdi

B65rll yüsuf aydur sen hergiz kayğurmağıl

kardaşlangdan sen ayrulmağıl
B65rl2 senig ile vac de kılam bayık bilgil
senügçün bir tedbîr kılam emdi

B65rl3 ben senig yükünden şâğ kizleyelim

şağ buluban ben seni oğn deyelim
B65rl4 ihvânıgdan ben seni alıp kalalım
benümle beyle olğıl deyür emdi

7 kullan... | ...ağlar idim] D62v6 kul... | ...sorar erdim K62rl2 yalğuzlar körûcek yoldaş
boldım | ğarîblemi körûcek karındaş oldum A56rl 1 hem kullan körüçek ağlar idim | hem ğarîbleri
körüçek sever idim MK60vl5...kördikçe hoş tutar idüm | ...kördikçe ağlar idüm (M’de yok) |] 8
kayğuluları...erdim [ ...oldım...] D62v7 kayğulan körüçek ağlar erdim | ...oldum...K62rl3 kayğulan
körecek ağlar idüm | kullara hem mihr-bân oldum...A56r 12 şol kayğulan körüçek... | ...mihr-bân
kıldım...MK60vl6 kayğulan körçek yığlar idüm (M’de yok)||9...aydı şol... | ol atlan...] D62v8...aydur
bu adlan nete verdûrj | anlan adamağa nete revâ kördür) K62rl4...nete atadug | mundağ adm nete
anlarğa reva kördüg A56rl3...nete koydug | anıg dili atlan neçük...MK60vl7...aydur ol adlan neçe
koydug | ol adlan koymağa neçük...(M’de yok)||10 ibni yemen... | ...anlar...] D62v9 ibni
yâben... | ...bular hîç közime körünmez emdi K62rl5 ibni yâben aydı cümlesin kayğurmağıl | (2.satın
yok) A56rl4...yâben aydı cümle... | ...közime körünmez...MK61rl...yâben...cümle senig derdüg |
...anlar hîç közime körünmez emdi (M’de yok) || 11...kayğurmağıl | ...sen ayrulmağıl] D62vl0...
kayurmağıl | barğıl kardaşlangdan ayrulmağıl (K’de satırların tam karşılığı yok) A56rl5 ve M84/18
barğıl kardaşlangdan ayrulmağıl A56rl5...aydur hergiz...MK61r2 varğıl kardaşlang bile olğıl || 12
senig ile... | senügçün...] D62vll menüm birle kalasın bayık... | senig üçün...K62rl6 ben seni alıp
kılam bayık bilgil | senig üçün bir tedbîr kılam emdi A56rl6 benig birle tilesen sen bayık... | senügçün
ben bir tedbîr...MK61r3 benüm ile kalasın sen bayık... | senig içün ben...M84/19 menüm birle kaim­
sen şeksiz bilgil | senig üçün...|| 13 ben...yûkünden... | şâğ buluban...] D62vl2 men...yükünde... | şâğ
bulam men seni oğn aydım K62rl7 ben senig ükügde şâğ kizleyem | şâ' birle pes seni oğn deyem
A56vl...yükünde... | ...buluban seni...MK61r4...yükünde şâ' kizledim|şä' buluban seni hem oğn
deyem M84/20...yükünde şâ' koyam | şâ' buluban...oğn deyem || 14 benümle beyle...] D62vl3 menüm
birle olasın teyür emdi K62vl...alıp kılam | benüm ile beyle...A56v2 ve M84/21 kardaşlangdan seni
alup kalam | benüm ile beyle...MK61r5...alup kılayım | benümle ola sen bayık deyür emdi ||

432
B65rl5 ibni yemen kardaşlarm keldi buldı
begizi şâd-kâm olmış idi
B65rl6 anlar aydur seni kim hurrem Qıldı
begzüg tolun ay kibi balkır emdi

B65vl beni sarây şüreti müferrih kıldı

hâlıkdan râhat beşâret oldı
B65v2 başdağı murâdını bu kün boldı
bu kün aga müferrih oldum emdi

B65v3 andan yüsuf nikâhıyla yüzin örütdi

ikileyin kardaşlarm konakladı
B65v4 kendü elin ellerine tac âm verdi
ikin ikin oturug deyür emdi

B65v5 ikin ikin kardaşlan elin şundı

sunup tac âm yemekge niyyet kıldı
B65v6 ibni yemen kardaşsız mahrüm kaldı
tac âm yemez hasretile ağlar emdi

15 ibni yemen... | begzi...] D62vl4 ibni yäben kardaşlanna yene keldi | begzi nün şäd-kätn olmışdı
K62v2 ibni yäben kardaşlanna beyle keldi | şäd-käm begzi nürlu olmış idi A56v3 ibni
yäben... | sevünmekdin begzinig nürlu oldı MK61r6 ibni yäben Qardaşlarına yene keldi | ...nün şäd-
käm...M85/l ibni yäben... | sevünmekden begizi nürlu olmış idi || 16...aydur seni...] K62v4...aydı kim
seni... | begzig senig tolun ay tek balkur oldı A56v4 ...aydılar... | begzeş nürlu dolun ay tek
balkır...MK61r7...aytdı yä seni kim... | begizig nün tolan ay tek balkar emdi M85/2 begizüg nürun
dolun ay tek derler emdi||B65vl beni sarây... | ...oldı] D62vl7 aydur meni sarây... | ...beşâret erdi
emdi K62v5 beni şüreti müferrih... | ...beşâret erdi emdi MK61r8 aydur beni sarây şüreti şäd
kıldı | ...beşâret râhat erdi (A ve M’de yok) || (2; K, A ve M’de yok) || 3... nikâbıyla...örütdi | ikileyin...]
D63rl...nikâb birle örtdi | kardaşlarm keliben konakladı K62v6...yüzine nikâb verdi | karındaşların
ikilerin konakladı A56v5...örtdi | kardaşlarm ikileyin... MK61r9 ibni yäben hâlıkına şükr kıldı | ol
ma'nîden şâd hurrem oldum emdi MK61rlO...nikâb birle yüzin örtdi | kardaşlarm
ikileyin...M85/3...nikâb ile yüzin örtdi | kardaşlan ikileyin konakladı || 4...verdi | ...deyür ...]
D63r2...ta' âm koydı | ...deyür...K62v7 kendü eliyle anlara ta' âm verdi | ...oturuguz sözler emdi
A56v6 ...ellerin... | ...olturuglar deyür emdi MK61rll...otung deyür...M85/4...eliyle ellerine... |...
olturuglar deyür emdi || 5...şundı | ...yemekge niyyet...] D63r3...elin sundı | ...yemeğe hamle kıldı
K62v8 kanndaşlan... | şunuban ta'âm yemekge...A56v7...şunup...yemege...MK61rl2...kolm şundı|
şunuban ta' âm yemeğe hamle kıldı M85/5...yemege... || 6 ibni yemen... | hasretile...] D63r4 ibni yâben
...yalğuz idi | ...hasret birle...K62v9 ibni yäben...A56v8 ibni yâben kardaşlarsız... | hasretle ağlar...
MK61rl3 ibni yâben...yalğuz kaldı | ...hasret ile ağlar...M85/6 ibni yâben kardaşsız... | ta'âm yemey
hasretile... ||

433
B65v7 yüsuf aydur ağlamağı! yegil aşup
deyüp akıtmağıl közden yaşup
B65v8 ben olayım kelgil senii) kardaşup
kel bizûmile ta' âm yegil emdi

B65v9 ibni yemen şâd kılup dura keldi

yüsuf apa sağ yanında orun verdi
B65vl0 ikram kılup kendüye teşrîf kördi
taht üzre beyle ta' âm yeyür emdi

M85/11 ta' âm yedi kardaşlan cümle toydı

idisine çok şükürler minnet kıldı
M85/12 ibni yâben ile kendi ta' âm yedi
ikin ikin böyle ta' âm yeyerler emdi

B65vll ta' âm yedürdi kızul altun şâğ ketürdi

cümlesinip devesine yük ketürdi
B65vl2 ibni yemen yüküne şâğ kizledi
ol ikiden artuk kimse bilmez emdi

7 deyûp akıtmağıl...] D63r5 deyûp akdurmağıl közûpden yaşup K62vl0...akızmağıl közdin yaşup
A56v9...aplağıl yegil aşup | emdi koyğıl ağızmağıl közden yaşup MK61rl4...yegil aşıp | deyûp
ağızmağıl közdin yaşıp M85/7 emdi koyğıl ağızmağıl közûp yaşup || 8 ben olayım... | kel bizimle...]
D63r6 ben olayın yâ bir karmdaşmp | kel biz bile ta' âm yeyelim deyür emdi K62vl 1 ben olayın sapa
hoş karmdaşıp | kel bizler birge ta'âm yeyelim...A56vl0...olam emdi senip kardaşıp | kelüp bizimile...
yegil...MK61rl5 ben olayım senip kel berü kardaşıp | ...bizim ile beyle yegil emdi M85/8...emdi senip
bir İcardaşup | kel ikimiz böyle ta'âm yeyelûm emdi ||9 ibni yemen... | ...orun verdi] D63r7 ibni yâben
şâd olup tura keldi | ...makam verdi K62vl2 ibni yâben şâdlanup dura keldi A56vll ibni yâben şâd
olup tura keldi MKölrlö ibni yâben...öre durdı | ...yanından orun...M85/9 ibni yâben şadlık ile
dura... | ...anda şâğ...|| 10...kendüye teşrif kördi | ...yeyür emdi] D63r8...kendüni şerîf kördi | ...ta'âm
yerler K62vl3... keldügün teşrif kördi | ...ta'âm yeyer emdi A56vl2...keldügini... | ...ta'âm yeyerler
emdi MK61rl7...keldügin hem şerîf kördi | ...üzre beyle ta'âm yeyerler emdi M85/10...keldügini teşrif
kördi | ...üze beyle...yeyelüm emdi|| ll...yedürdi... | ...ketürdi] D63r9 ta'âm yedi... | ...yetürdi K62vl4
ta'âm yedi... | K62vl3 cümlesip dewesine... A56vl3 ta'âm yedi...MK61vl ta'âm yedi...şâ‘ ketürdi |
cümlesip devesine...M85/13 ta'âm yedi kızıl...|| 12 ibni yemen... | ...artuk...] D63rl0 ibni yâben
yükünde... | ...ayruk...K62vl5 ibni yâben yükünde şâğ kizlendi | ...ayru...A56vl4 ibni yâben... | ol
ikide özge kimse...MK61v2 ibni yâben yükünde ol şâ' kizledi | ...ikiden özge kimse bilmez emdi
M85/14...yâben yükünde... | ...özge kimse... ||

434
B65vl3 ol şâğ kızıl altun olmış idi
dört yüz kızıl altun kamet dutar idi
B65vl4 ol vakt kamet şol kadar idi
bu kadarlu bahâ kamet dutar emdi

B65vl5 alkışlaşu du' â kılup teprediler

varup yolda bir menzilde eğlendiler
B65vl6 bir ança ol yerde eğlendiler
artlarından yüsuf yetüp dutar emdi

B66rl yüsuf sawçı nebî beşir başlap yetti

ya'küb oğlanlan nebî cümle dutdı
B66r2 şağ oğnlamış siz dep tehdîd kıldı
inneküm li-sârikün 24 deyür emdi

B66r3 anlar aydur vallahi biz almaduk

ma' âza’llâh oğnlık hîç kılmaduk
B66r4 evvel âhir bâtıl iş hîç kılmaduk
apa bakmaz genez kirü döndürür emdi

.olmış
13.. idi | ...kızıl altun...] D63rll...big altundan olmış idi K62vl6 ve A56vl5...altundan
olmışıdı | dört yûz...A56vl5...altun dutar emdi MK61v3... şâ' kızıl altun olur idi | ...tutar idi (M’de
yok) || 14 ol vakt kamet... | bu kadarlu bahâ...] K62vl7 ol vakt kadri ol kamet idi | bu vakt kameti çok
bahâ emdi A56vl6 ol vaktde kameti ol kadar idi | bu kadarh...MK61v4 tört yüz big kızıl altun olmış
idi | bu kadarca bahâ kıymet tutar emdi (M’de yok) || 15 alkışlaşu... | varup...] D63rl3 alkış du'â
kılıban teprendiler | vanp...K63rl...teprendiler | ...eğlendiler A57rl...deprendiler | vanp...eglendiler
MK61v5 deprendiler | varup bir menzilde eğlendiler M85/15...kılıup deprendiler || 16 bir ança... |
artlarından...] D63rl4 az vakt ol menzilde diklendiler | artlannça yüsuf savçı yeter emdi K63r2 ol
menzilde bir ançadan uş kördiler (...kowa kelip dutar emdi A57r2 ve M85/16 bir az vakt bu menzilde
diklendiler MK61v6 az vakt bir menzilde eğlendiler | ...tutar emdi A57r2...yûsuf dönüp dutar...
||B66rl...nebî beşer... | ...oğlanlan nebi...] D63rl5...başın başlap yetti | ...oğlanlarını cümle tuttı
K63r3...savçı beşir başlap yetdi | ...cümle dutdı A57r3...savçı uşbu işi... | ya'kübmg oğlanlamı
cümle...MK61v7...savçı leşkeri başlap yetdi | ...oğlanlannı cümle dutdı M85/17...savçı artlarından
varup yetdi | ya'kubur) oğlanlann cümle dutdı ||2...dep... | ...deyür emdi] D63rl6...tep... | derler emdi
A57r4 ve inneküm sârikun...MK61v8...tehdîd etdi M85/18...siz deyüben tehdîd etdi||3 anlar...biz
almaduk] D63rl7...biz şâğ almaduk K63r5 munlar... | ...oğnlık kılmaduk A57r5...oğnlıknı biz
kılmaduk MK61v9...biz hîç kılmaduk M85/19...bizler şâğ almaduk | ...oğnlıknı biz bilmeduk || 4...iş
hîç kılmaduk] D63vl ...işden hîç kılmaduk K63r4...biz bâtıl iş...A57r6...işni biz kılmaduk
MK6İVİ0...İŞİ hîç... | ...bakmaz bu kez kirü... M85/20...işni hîç... | aga bakmaz yüsuf kirü... ||

24 Yûsuf 12/70 “...inneküm li-sârikün ...”

435
B66r5 döndürüben mışıra ketürdiler
çuvalların yüklerin aradılar
B66r6 yüklemi cümlesin düşürdiler
ibni yemen yükünde şağ bulur emdi

B66r7 yûsuf aydur duz etmek sanmadığız

ne ma'nîden baga hürmet kılmadığız
B66r8 dört yüz altunluğ şağ kizledigiz
buşıban öfke birle sözler emdi

B66r9 bunı işitüp anlar yavlak ötündiler

yüsufug heybetinden eymendiler
B66rl0 cümlesi bir birine demeşdiler
hîç kimesne ne deyesin bilmez emdi

B66rll andan anlar yüsufa cevâb verdi

bu oğlannug birisi hem yawuz idi
B66rl2 begzer kardaşı hem oğn idi
ol ikinig anası râhil emdi

5 döndürüben mışıra... | çuvalların...] D63v2 döndürüben kirü mısra... | develeri yükin cümle aradılar
K63r7...kirü mışra... | ...yük cümle...A57r7 duruban mışıra ketürdiler | çuvalların yükün cümle...
MKölvll...kirü mışıra... | ...cümlesig aradılar M85/21...kirü ketürdiler | ...hem aradılar || 6 yüklemi... |
ibni yemen...] D63v3 çuvalların cümle... | ibni yäben yükünde bulunur emdi K63r8 çuvalların... | ibni
yäben yükünden bulunur emdi A57r8 çuvalların cümlesini... | ibni yäbennig yükünde şağ buldılar
MK6İVİ2 çuvalların yükün cümle düşürdiler | ibni yäben yükünden şäğ bulunur...M86/l yüklerinirj
cümlesin düşürür | ibni yäben yükünde şäğ buldılar (M’de satır sırası değişmiş) || 7...duz etmek
şanmadıtjız | ...kılmadığız] D63v4...tuz ütmek şanmaduguz | ...kılmaduguz K63r9...aydı duz etmek siz
yedürjiz|ne ma'nädan baga...kılmaduguz A57r9...siz duz etmek... |ne ma'nädan... MK61vl3...tuz
ütmek sanmadugız | ...kılmadugız M86/2...siz tuz etmek bilmediğiz || 8 buşıban...] D63v6 buşıban
anlar birle...K63rlO dört yüz altunlığ—kizledügüz A57rl0 tört yüz kızıl altunlık ... | katı buşıp
öfke...MK61vl4...altunlığ şäğ kizledürjiz | buşuban...M86/3...d!närlık şäğımnı kizledirjiz | katı
buşup...||9 bum işitüp... | yüsufug...eymendiler] D63v6 bu sözi işidüp yavlak utandılar |
yüsufnıg...eymendiler A57rll yüsuf savçı heybetindin eymendiler K63rll bu sözi işitüp
yavlak... | yüsufnıg heybetindin umandılar MK6İVİ5 bum işidüp... | yüsuf heybetinden eymendiler
M86/4...işidüp anlar yavlak utandılar | yüsuf savçı heybetinden eymendiler || 10 cümlesi birbirine...]
K63rl2 cümle bir yerde alar demeşdiler | ...kimse ne deyesin...A57rl2 ve M86/5 cümleleri bir birine
... || 11...verdi | ...oğlannurj...] D63v8...verdi | oğlannıg hem biri...K63rl3 bunlar yene yüsufa...verdi
| bu oğlan hem dağı yawuz oldı A57rl3 anlar anda yüsuf üze cevâb... | bu oğlannıg...MK6İVİ7...
oğlanıg birisi yavuz idi M86/6 andm anlara... |bu oğlannıg bir ünisi yavuz îdi || 12 begzer kardaşı...
| ...râhil emdi] D63v9 bunug begzer kardaşı...oğn erdi | ...râhile derler emdi K63rl4 bunıg bir
karındaşı olur idi | ...atası râhil derler...A57rl4 bunıg bir kardaşı yavlak oğn... | ...anası bir derler emdi
MK6İVİ8 bunıg bir Qardaşı oğn... | ...râhile derler emdi M86/7 ol dafeı bunıg kibi oğn idi | bu
ikinig... ||

436
B66rl3 yüsufug oğnlığı hem evvel idi
tıfıl iken' amu anı soyar idi
B66rl4 ol yüsufi yavlak sever idi
dörüt yaşında iken katında dutar emdi

B66rl5 atamız ya' küb savçı yüsufi derler

dâye aga böyle yene haber eyler
B66rl6 beline kızıl altun açkar bağlar
yüsufi ya'küba verürler emdi

B66vl bir iki künden dâyesi yene keldi

aydur kızul altun açkar yava kıldı
B66v2 meğer ol açkan yüsuf aldı
atası ishâkdan kalmış emdi

B66v3 ya' küb sawçı aradı anda buldı

yüsufug belinde imiş beyân bildi
B66v4 yüsufi' ammesine teslîm kıldı
dağı iki yılğa tigrü dursun emdi

.
13.. oğnlığı hem evvelidi | ...soyar idi] D63vl0...oğnlıkı hem evvel idi |...‘ammesi söyler idi
K63rl5...oğnlıkı hem evvel erdi | ...‘aybm söyler idi A57rl5 yûsuf oğn dedikleri ol idi | ...‘ammesi
bilür idi MK62rl ...evvel erdi | tıfıl iken dâneye ğayb söyler idi (M’de yok) |] 14...sever idi | dörüt
yaşında...] D63vll...sewer erdi | dört yaşında katında...K63rl6 ya'küb yüsufı yawlak sewer idi | dört
yaşında... olturur emdi A57rl6 yüsuf ol yavlak katı sever idi | dört yaşma dek katmda...MK62r2 dört
yaşına değin katında dutar emdi (M’de yok)|| 15 atamız ya'küb... | dâye aga...] D63vl2 ya'küb sawçı
yüsufi kirü diler | ol dâye vermekge hîle eyler K63rl7 ya'küb savçı yüsufi kirü diler | aldayuban
birmege hîle eyler A57vl ya'küb savçı oğlannı kirü diler | uşal dâye vermekliğe hîle eyler
MK62r3...yüsufı diler | ol dâneye kelüp hîle eyler (M’de yok)|| 16...verürler...] D63vl3...
verür...A57v2...açkar bağladılar | ...ya'küb savçıya verürler...MK62r4...açğar bağlar | ...verür emdi ||
B66vl bir iki künden... | aydur...] D63vl4 bir iki dâyesi künden hâzır keldi | aydı...K63v2...hâzır
keldi | aydı...A57v3...künde ol dâye hâzır keldi | ...açkar yawa kıldı MK62r5...künde dâyesi hâzır
keldi | ...açğar yuyaldı (M’de yok) || 2...ishâkdan...] K63v4 ve A57v4...ishâk savçıdan A57v4 meğer
şâyed ol açkan...MK62r6...açğan...(M ’de yok)||3...anda buldı] D63vl6...andan buldu K63v4...nebî
aradı... | yüsufnıg belinde...A57v5...arayuban anda buldı MK62r7...savçı...anda buldı | yüsulig belinde
...(M’de yok)||4 yüsufi...] K63v5 yüsufug ‘ammesine hem teslîm kıldı | dahi iki yılğa tegrû dursun
A57v6 dahi iki yılğa...MK62r8...‘amusına teslîm kıldı | dahı...(M’de yok) ||

437
B66v5 bir neçe râvîler eyle aymış
yüsuf tac âm yer iken nân kizlemiş
B66v6 pinhân anı yoksullara vermiş
yüsufa oğn dedügimiz budur emdi

B66v7 andan yüsuf anlara cevâb verdi

evvel âhir bâtıl iş sizden dedi
B66v8 ya'küb sawçı sîzlerden hasret kördi
elipizden bâtılc amel çıkar emdi

B66v9 siz ol kim atapızı ağlatmış siz

aldayuban sever oğlan hem almış siz
B66vl0 âzâd iken kul deyüben satmış siz
harâm bahâ yedüpiz sizler emdi

B66vll oluk sâc at emr kıldı yüsuf şıddîk

aydur tutup ol şağ oğn sen bayık
B66vl2 şerî' at hükmüni kılıplar tahkîk
iki yıl zindân içre kalsun emdi

5..
.yer iken nân...] D64rl...yer iken ütmek...K63v6 yüsufug zârlanalar eyle demiş | ...yeyerken ütmek
kizlemiş hSİNİ yene bir neçe râvîler eyle demiş | ...yeyer iken etmek...MK62r9 bir neçe rivâyetde
öyle imiş | ...yeyer iken nân kizlemiş (M’de yok) || 6 pinhân anı... | ...didügümiz...] D64r2 pinhân
yoksuzlara... | ...dedileri...K63v7...kıhp fakîrlerğa vermiş | ...oğn dedükleri budur...A57v8...kılup
yoksuzlara anı vermiş | oğn dedükleri bayık budur...MK62rlO pinhân kılup yoksuzlara anı
vermiş | ...dedikleri budur...(M’de yok) || 7...verdi | ...bâtıl iş sizden...] D64r3...verdi | ...bâtıl sizden
dedi K63v8...anlara ...verdi A57v9...anlar üze cevâb... | ...işler sizden...M86/8...cevâb berdi | ...bâtıl
işler sizden dedi || 8 ya'küb sawçı...] D64r4 ya'küb sizden hasret üküş kördi K63v9...nebî sizden üküş
hasret.. A57vl0...sizden dürlü hasret... | eligizde... MK62rl2...savçı...M86/9 ya'küb nebî sizden telim
hasret... || 9...ağlatmış siz | ...sever oğlan...] D64r5...ağladuguz | ...kiçik oğlan alduguz K63vl0...atagızı
aldaduguz | ...kiçik oğlannı aldaduguz A57vll siz ol siz kim atagızı ağlatdugız | ...kiçik oğlanın
aldugız MK62rl3 sizler ol kim atagıznı...M86/10 siz ola siz atagızı ağlatduguz | ...kiçik oğlm hem
aldığız || 10 âzâd iken... | ...yedügüz...] D64r6 kul deyüben âzâd iken siz satduçuz |... yedigüz...
K63vll, A57vl2 ve M86/11 kul deyüben âzâd iken siz satduguz | kaşd birle hatâm bahâ yedügüz
MK62rl4...deyüben siz satmış siz M86/11 harâm bahâ yedügüz... || 11 aydur...] D64r7 aydı dutug ol
şâğ alanı bayık K63vl2 aydı dutug şâğ alarmı bilig tahkîk A57vl3 aydı dutug şağ alanı sizler bayık
MK62rl5...tutıg ol şâğ oğn siz bayık M86/12...şâğ alarmı sizler bayık || 12...kıhglar tahkik...]
D64r8...kılğıl bayık K63vl3...kıluguz tahkîk A57vl4 ve M86/14... hükmin kılam aga tahkîk | ...yatsım
emdi MK62rl6 ...kılığız tahkîk ||

438
B66vl3 andan bular yüsufa cevâb verdi
atamız bu oğlanı sever idi
B66vl4 hem bunı bizlere emânet verdi
bunı koyğıl bizlerden dutğıl emdi

B66vl5 yüsuf aydur ol işi eyle kılmayaven

' âdil iken ben zuhn kılmayaven
B66vl6 suçlu iken suçsuzı almayaven
hatâ iyesini duturj deyür emdi

B67rl dermân olmadılar bular mahrüm kaldı

ol on kardaş cümlesi bir bir keldi
B67r2 bir halvet makâmda tedbîr kıldı
kelig bir iş kılalum deyür emdi

B67r3 yehûdâ aydur ben varalım

ser-henklere ayt bir çakıralım
B67r4 ibni yemenni ben aldan çıkaralım
sizler kılıç tartuban turug emdi

13..
.bular...verdi | ...oğlan sever idi] D64r9...bunlar...verdi | ...oğlannı sever dedi K63vl6...berdi |...
oğlannı sewer...A57vl5 anda bunlar yüsuf üze ceväb... | atamız oğlannı...MK62vl...oğlannı sever...
M86/14 andan bunlar... | ...oğlannı çok sever idi || 14 hem bunı...verdi | bunı...] D64rl0...munı...emânet
verdi | mum koyğıl... K63vl5...munı... emânet verdi | mum koyğıl...A57vl6...ol bizlere... | ...koyuban
bizlerden...MK62v2 hem mum ol bizlere... | ...tutğıl emdi M86/15 emânetdür bizlere ol saklar) dedi |
bunı koyup...|| 15...eyle kılmayaven | ...kılmayaven] D64vll...revâ kılmayaven | ...olmayaven
K63vl6...aydı ol işni... | ...zâlim olmayaven A58rl...işi ben kılmayaven | 'âdil ikende ben...olmayaven
MK62v3...zulm kılmayaven M86/I6...0I işi men kılmayaven | ...zulmlık kılmaya men|| 16...iken
suçsuzı almayaven | ...dutup deyür emdi] D64rl2...üçün suçsuzdan almayaven | ...bayık dutup deyür
emdi K63vl7 suçludan suçsuzdan almayaven | hatânı dutup sizler deyür...A58r2 suçlum koyup
suçsızlardan almayaven MK62v4 suçlı üçün suçsuzdan almayaven | ...iyesin bayık dutup emdi
M86/17 suçlu koyup suçsızdan almaya men| oğrmı dutup sizler deyür...||B67rl...olmadılar
bular... | ol...bir bir keldi] D64rl3 dermân bolmadılar mahrüm... | on kardaş...bir yere keldi K64rl
dermân bolumadı anlar mahrüm... | ...karındaş bir bir keldi A58r3...anlar mahrüm... | ...bir yere keldi
(l.satır MK’de yok) M86/18 bunlar dermân bulumadı mahrüm... | on kanndaş...bir bapa keldi
|| 2...kılalum...] D64rl4...iş kılalıp derler emdi K64r2...iş kılam derler emdi A58r4...makâma varıp
tedbîr... | ...iş kılalum emdi MK62v6..halvet oranında kepeş kıldı | kelip...derler emdi M86/19 bir
makâm-ı halvetde... | ...derler emdi||3 yehûdâ aydur...] D64rl5...aydı kaşd ile .ben varayın
K64r3...aydur kaytuban ben varayın | ser-henklerine bir men çağırayın A58r5...aydı kaşd ile ben
varayın | heybet ile anlara bir çağırayın MK62v7...aydur kaşd ile ben varalım | (2. mısra yok)
M86/20...]ıafiyye ile ben varayın | heybet ile anlara ben çağırayın || 4 ibni yemenni... | sizler...] D64rl6
ibni yäben Qurtarayın | siz cümle kılıç tartup turup emdi K64r4 ibni yâben ben çıkaraym | cümlepiz
kılıç tartup durap...A58r6...yâbenni ben andan çıkaraym | siz cümlepiz kılıç darıp durup emdi
MK62v8...yâbeni anlardan ben çıkarayım | siz cümlepiz kılıç tartıp...M86/21 ibni yâbenni ben andan
çıkaraym | siz cümlepiz kılıç dartup turup... ||

439
B67r5 kaçan ünüm işitsegiz hâzır kelig
bu şehir ehlini cümle kıng
B67r6 yehüdânıg kuvvetin zâhir kılıg
ol haylarsa işiden helâk olur emdi

B67r7 yüsuf anlar buşduğm zâhir bildi

kiçi oğlı mamileye emr kıldı
B67r8 yehüdânı kosterdi varğıl dedi
arkasın sıfağıl amg emdi

B67r9 mamile duruban terkin vardı

pinhân amg katında biraz turdı
B67rl0 nä-gäh amg arkasından el keçürdi
yehüdâ hergiz anı duymaz emdi

B67rll yehûdâya değme kez katı olsa

buşup haykırmağa niyyet kılsa
B67rl2 mamile ger arkasın sıfar olsa
hemân-dem öfkesi solar emdi

5..
.ehlini...kmg ] D64rl7...ehlin cümle kıng A58r7...şehmig ehlini...MK62v9...kırug M87/1 uşbu şehr
ehlini... || 6...kuvvetin...kılıg | ...işüden...] D64vl...heybetoi zâhir körüg | ...işidenler...K64r6 yehüdnıg
heybetni zâhir... | ol çağırsa işiden...A58r8...heybeti zâhir...MK62vlO...kavlin zâhir bilig | ol çağırsa
işiden...M87/2...heybetni zâhir bilir) | ol çağırsa işiden... || 7...buşduğm...] D64v2...demeşdügin...K64r7
...meşveretin zâhir... | ...mamileye varğıl dedi A58r9...buşduğmı... ||8...kösterdi...dedi | ...amg emdi]
D64v3...körterdi varğıl tedi | ...deyür emdi K64r8 yehüdâ ön köterüde varğıl dedi A58rl0 arkasını sıfa
amg deyür emdi MK62vl2 yehüdânıg katma varğıl dedi | arkasındın...M87/4 arkasını sıpa amg
deyür... || 9...duruban...terkin vardı | ...amg ] D64v4 mamile turuban terkin anda vardı | pinhân kaşında
biraz...K64r9...ohp katoda biraz durdı A58rll ol mamile... | pinhân oluban katoda... MK62vl3
...turuban ... | pinhân olup katoda biraz turdı M87/5 ol mamile duruban... | pinhân olup katında...
|| 10...anıg arkasında el keçürdi | ...hergiz anı...] D64v5...arkasından ol sıfadı | ...anı hergiz... K64rl0...
mamile arkasından el keçürdi A58rl2 pes...arkasından... | ol yehüdâ hergiz... MK62vl4 ...arkasına el
keçürdi M87/6 ağlamadın arkasından el keçürdi) ol yehüdâ...|| 11...yâ değme... |buşup...] D64v6
yehüdâ tegme kez katı buşsa | buşuban...K64rl 1 yehüdâ değme vakt girift bolsa | (2. satın yok)
A58rl3 yehüdânıg ‘âdeti ger buşar olsa | buşup çağırmağa...MK62vl5 yehüdâ tegme kez kah buşsa
| buşuban çağırmağa...kılsa M87/7 yehüdânıg ‘ âdeti ger puşar olsa | puşuban ol çağırmağa niyyet...
|| 12...ger arkasın...] D64v7...kelip arkasını...A58rl4...kelüp arkasında olsa | ...demde öfkesi pes solar
emdi MK62vl6 mamile arkasın sıfar olsa M87/8 birev kelüp arkasın sıpar olsa | hemân-demde öfkesi
...MK63rl ...buşup çağırmadı M87/9...puşup çağırmadı (1.satın K’de yok) ||

440
B67rl3 kardaşlan anıg ünin işitmedi
yehüdä hergiz buşup haykırmadı
B67rl4 bu arada ne hikmet var bilümedi
kelüp ahvâl neteligin sorar emdi

B67rl5 anlar aydur ne ma'nîden haykırmadug

heybet birle bu şehri sen kırmadug
B67rl6 kavlümizi yerine ketürmedüg
bu arada ne sebeb var deyür emdi

B67vl yehüdä aydur ahvâl eyle oldı

bayık benüm katıma bir oğlan keldi
B67v2 gafil iken yağrumdan ol sıfadı
bu hûşım heybetim kitti emdi

B67v3 anlar körüp bu ahvâli' acebleşdi

aydur bu ahvâli nete düşdi
B67v4 bunda isrâ ’îl nesli var mu düşti
kamulan ' acâyibe kahırlar emdi

14 kardaşlan... |... haykırmadı] K64rl3 karmdaşlan... | ...çağırmadı K64rl4 kardaşlan ol işe hayrân
kaldı | kelip ahvâl... A58rl5 ol kün temamı kuşlık vakti oldı | ...şorar...MK63r2...bilmedi M449 ol kün
temäm kuşlık vakti dahi oldı || 15...bu şehri sen...] D64vl0...bu şehr ehlin sen...K64rl5...aydı ne
ma'nâdan çağırmadur) A58vl...ma‘nâdan çağırmadır) | ...şehr ehlin pes kırmadır) MK63r3...
çağırmadur) | ...birlen şehr ehlin sen kırmadurj M87/11...çağırmadur) | heybetile şehr ehlin sen...|| 16
kavlümizi yerine...] D64vl 1 kavlimizni sen yerine...K64rl6 kavlimiz sen yerine ketûrmedûp | ...arada
sebeb var...A58v2...sen yerine ketirmedirj MK63r4 sözümizni yerine sen... | ...ne himet derler...
M87/12 sözimizni yerine keltürmedüg | ...ne ma'nî var derler emdi||B67vl...aydur... | ...benim...]
K64rl7...aydı... | ...menim katıma...A58v3 ol yehüdâ...MK63r5...aydı...öyle oldı M87/13...ahvâlüm
eyle oldı ||2...yağrumdan...] K64rl8...arkamdan... | cümle hûşım heybetim kitdi...A58v4 ...el
sıfadı | hûşım heybetim dûkeli kitdi ...MK63r6...eginümden el sıfadı | hûşım heybetüm kitdi
deyûr...M87/14...yağrunumdan el keçûrdi | andan şogra heybetüm... || 3 aydur...] D64vl4 ayturlar bu
ahvâl nete...K64vl aydılar...A58v5... aydurlar ' aceb bu...MK63r7 anlar bu ahvâli işidüp... | ...bu aljvâl
nete...M87/15...işidûp bu... | aydurlar bu ahvâller nete düşdi ||4...nesli... | ...kahırlar...] D64vl5...
neslinden... | ...kalur...K64v2 munda isrâ’îlden var mu dedi | ...kalur...A58v7 bundan isrâ’ıl neslinden
var mu düşdi MK63r8...var der düşdi M87/16 isrâ’îlden munda kimse var mu dedi | ...'acayibe kalur
emdi ||

441
B67v5 kuğurdı anlara yûsuf şıddîk
aydur hâ’in olur siz sizler bayık
B67v6 ben sizüg tedbîrügiz bildim bayık
tehdîd kılıp korkutar siz sizler emdi

B67v7 yûsuf aydur sizler şehr ehlin kırmağa

kaşdugız var körem siz haykırmağa
B67v8 tedbîr kılur siz bu şehri kırmağa
bâtıl sakınç sanur siz sizler emdi

B67v9 yûsuf aydur iki nevbet keldügûz der

sizler benden telim tîmâr alduguz der
B67vl0 hem tuz ötmek bizde yedügüz der
ya' küb sawçı oğlıvuz der siz emdi

B67vll yüsuf buşup öfke birle tahtdan ağdı

heybet birle saräya nazar kıldı
B67vl2 sarây ûçi teprendi heybet düşdi
muhkem yavlak öfke birle buşar emdi

5 kuğurdı...] D64vl6 kıyğurdı...K64v3 kığurdı... | aydı hä’in siz sizler...A58r6 çağurdı pes anlar üze
yüsuf... | ...sizler emdi MK63r9 kıkurdı... M87/17 kığurdı anlara... || 6 ben sizüg... | ...korkutar siz...]
D64vl7 siznig tedbîrlerinizi... | ...korkutar siz...K64v4 sizlemiıj tedbîrimizi bildim tahkîk | ...kılıp
korkur siz sizler...A58v8 sizig tedbîrlerigizi bildim tahkîk | ...korkunur siz sizler emdi MK63rlO...sizig
tedbîrigizni bildüm bayık| tedbîr kılup korkutar siz...M87/18 sizlerig tedbîrigiz bildüm... | tehdîd
birle korkutar siz... |( 7...sizler şehr ehlin... | ...körem siz...] D65rl yüsuf aydur dişvär şehr ehlin... | ...bu
kez haykırmağa K64v5...aydı deveşüre siz bu şehre | kaşduguzdur bir kez çağırmağa A58v9...siz şehre
kirmege... | ...var bu kez siznig... MK63rl 1 aydur demeşdügiz şehr kırmage | ...var bu kez sizig
çağırmağa (M’de yok) || 8...bu şehri...] D65r2...şehr ehlin...A58vlO...sizler şehri... | kaşdugız var
sakınç sakmur sizler...MK63rl2...şehr ehlini... | ...sakınç sakınur siz sizler emdi (M’de yok)
|| 9...alduguz der] D65r3...tîmâr bulduğuz der K64v7...aydı... | ...mendin tîmâr bulduğuz der
A58vl2...tîmâr bulduğuz der MK63rl3...der | ...tîmâr buldugız der M87/19...keldügüz siz | ...bulduğuz
siz || 10...bizde yedügüz der | ...sawçı oğlı...] D65r4...bizden yedigüz der | ...oğlanlan siz sizler emdi
K64v8 telim tuz etmek bizim yedügüz der | ya'küb oğlımiz deye sizler emdi A58vl2 hem duz etmek
bizüm ewde... | ...oğlanlanvüz der siz MK63rl4 ...ütmek benden dahi yedügiz der | ...savçı oğhvüz siz
der siz emdi M87/20...etmek biznig yediğiz siz | ...nebî oğlı miz der siz emdi (M’de yok)
|| ll...tahtdan ağdı | ...saraya nazar kıldı] D65r5...tahtından indi | ...taljt saraya bir kez bakdı
K64v9...atdan indi | ...taht saraya bir kez bakdı A58vl3...indi | ...heybet birle taht saraya bir kez bakdı
MK63rl5...tahtdan indi | ...heybet birle tahjt sarâya...(M’de yok) || 12 saray üçi... | ...yavlak öfke...]
D65r6 sarây teprendi... | ...direkleri düşer emdi K64vl0...içi teprendi... | muhkem mercân direkler
düşer emdi A58vl4...sarây içi deprenüben heybet... |...yawlak...MK63rl6...içi deprendi... ||

442
B67vl3 aydur ben sizüg atagızı ağırladum
yoksa ben sizlere ne kıla idüm
B67vl4 cümlegizi nev' birle öldüre idüm
bu heybeti körüp anlar korkar emdi

B67vl5 andan anlar yüsufa çok yalvardı

'akıbet anlara destür verdi
B67vl6 yehüdâdan ayrukı yola kirdi
ol ibni yemen eyle kalur emdi

B68rl ta' cîl birle katarlaşu anlar keldi

bu ahvâli ya' küba zahir kıldı
B68r2 ibni yemen ahvâli düşvär oldı
yehüdâ anırj ile kaldı emdi

B68r3 ya'küb nebî işitti bildi'ayan

ğam ğuşşası artuk oldı hezâr çendân
B68r4 ibni yemen oğnlık kıldı mu' ayan
hakîkat kördügüz mü sizler emdi

.sizüg...
13.. | yoksa...] D65r7...siznig atagızı... | yok erse ben bir çağıra idüm K64vll aydı men
sizig.. | ...size men bir kez çağırtır idim A58vl5 aydur siznig atagızı ağırladım j yoksa birin heybet ile
çakıradum MK63vl aydur sizig atagıznı... | yoksa ben bir heybet ile çağıra idüm M87/21 aydur sizig
atagızı... | yohsa ben sizi beyle komaz idüm|| 14...öldüre idüm | ...körüp anlar...] D65r8...öldürür
idim | ....anlar körüp...K64vl2...şudä' birle... | ...anlar körüp...A58vl6...bir nev'ile öldürer idim
MK63v2...nevha birle... ( ...korkarlar emdi M88/l...ğazâb birle öldürür idüm | bu heybetni körüp... || 15
'akıbet anlara...] K64vl3 ‘âkıbet yüsuf anlara...A59rl aydur anlar yüsuf üze çok... | ...yüsuf
anlara...MK63v3...çok çok yalvardı | ...hem destün verdi M88/2...hem destür... || 16 yehüdâdan
ayrukı... | ibni yemen...] D65rl0 yehüdâdın ayruk... | ol ibni yâben...K64vl4... ğaynsı yola kirdi |
...birle birge kalur...A59r2 yehüdâ kaldı ayruk... | ibni yâben ile birge kalur emdi MK63v4...ayruğı
yola kirdi | ol ki ibni yâben ile kalur...M88/3 yehüdâdın ayruklan... | ibni yâben ile birge
kalur... ||B68rl...katarlaşu... | ...zâhir kıldı] D65rll...katarlayu... | ma'lüm kıldı K64vl5 ta'accül
birle... | bu ahvâli ya'küb ma'lüm kıldı A59r3...katarlayu anlar keldi | uşbu ahvâli ya'küb...
MK63v5...ya'küba hem ma'lüm kıldı|(2 ibni yemen... | ...ile...] D65rl2 ibni yâben... | ...amg birle...
K64vl6 yâ ibn ahvâl düşvär boldı | yehüdâ anug birle kaldı A59r4 ibni yâbennig hâli dişvär oldı |
yehüdımız anugile kaldı...MK63v6...ahväline dişvär oldı | ...amg ile beyle kaldı emdi M88/5 ibni
yâben ahvâli ... | yehüdâmız amg ...||3...nebî işitti... | ...ğuşşası...] D65rl3...bu işi bildi beyân | ğam
ğuşşa...K64vl7 pes ya'küb bu işi beyân bildi | ğam ğuşşa artuk boldı hezâr...A59r5 ya'küb savçı uşbu
işi bildi beyân MK63v7...nebî bu işni çü bildi beyân M88/6...savçı bu ahvâli bildi beyân || 4 ibni
yemen...] D65rl4 ibni yâben...A59r6 ibni yâben... | hakîkatde...MK63v8 ibni yâben...M88/7 ibni
yâben...kıldı' ayân | hakîkatde kördügüz deyür... ||

443
B68r5 oğlanlan ya' küba haber verdi
ol şâh bize telim ihsân kıldı
B68r6 bir kızıl altun şâğ eksik oldı
ibni yemen yükünden çıkar emdi

B68r7 ya' küb aydur ben tegriden umarven

inşâ’allâh ben yüsufi körerven
B68r8 üç oğlumı cümle beyle körerven
anlar aydur anı nete bildüg emdi

B68r9 ya' küb aydur hakdan tevfîk eyle olsa

kuluna dâyim düşvâr işler kelse
B68rl0 kul hükmüne râzî olup şabr kılsa
mihnet sogı râhat sewünç olur emdi

B68rll kur ’ân içre eyle yâd kılmış

lâ teyesser min ra vh ’illlâh temüş
B68rl2 aga inanmayanlar kâfir olmış
rahmetinden râhat ummak kerek emdi

.5.. verdi | ...bize telim...] D65r 15...haber verdi | ...bizlere ihsan telim...K65r2 ol şâh bizlere ihsân kıldı
A59r7... ya'küb üze haber... | ol pâdşâh telim bize ihsân...MK63v9...hem haber verdi | ...dürlü ihsân
kıldı M88/8...cevâb verdi | ol pâdişâh bizge telim oldı || 6...eksik oldı | ibni yemen ...] D65rl6...eksük
oldı | ibni yâben...K65r3...eksik oldı | ibni yâben yükünden çıkdı...A59r8...altundan şağ eksük
boldı | ibni yâben yükünde bulunur emdi MK63vlO...şâğ oldı | ibni yâben yükünden ol çıkar...M88/9
kızıl altun şağı anda hem yavı kıldı | ibni yâben yükünde bulunur emdi||7...yüsufı...] D65rl7...
yûsufım...K65r4...aydı men tegriden umanur men | ...men yüsufumnı körer men A59r9...tegriden eyle
umarven MK63vll...aydur tegriden... | ...yüsufumı körerven M88/10...tegrimden hüb umar men|
...yüsufumı ben körer men || 8 üç oğlunu... | anlar aydur...] D65vl üç oğlunun... | oğlanlan aydur
nete...K65r5 üç oğlum ile beyle körerven | oğlanlan aydı nete...A59rlO üç oğlumug cümlesini
körerven MK63vl2...cümle beyle körerven | oğlanlan aydur...M88/l 1 üç oğlunun bir yerde köriser
men | ...anı nete dersen emdi || 9...hakdan...olsa | kuluna dâyim dişvâr...] D65v2...hakdın tevfîk eyle
kelse | kul tutup eğri işler bilü kelse K65r6...aydı... | kulına mundağ ağn işler kelse A59rl 1 kul aldına
katı düşvâr işler kelse MK63vl3...öyle olsa | kulına...M88/12...eyle tevfîk kelse | kul aldına katı
düşvâr...|| 10 kul hükmüne...] K65r7 hak hükmüne râzî olup kul...A59rl2...şabr kılup râzî olsa|...
sevinç olur...MK63vl4...sevinç olur...M88/13... hükmine... | ...şogra rahatı olur... || 11...içre eyle...]
D65v4...içre hâlık eyle yâd kılmış K65r8 kur’ân açar hâlık eyle yâd kılmış... | ...demiş A59rl 3...içinde
hâlık... | ümîd kesmeg benüm rahmetemdin demiş MK63rl5...içre hâlık eyle... | ...demiş (M’de yok)
|| 12...olmış | rahmetinden...] D65v5...kâfir imiş | rahmetden...K65r9 aga ınanmağan belki kâfir imiş
A59rl4 kur’âna inanmayanlar kâfir imiş | rahmetindin ümîd-vâr olmak kerek emdi MK63vl6 aga
inanmadan kâfir olur imiş (M’de yok, bölüm başlığı da yok) ||

25 Yüsf 12/87 “...velâ tay’esü min ravhillâhi innehü lâ lâ yey’esü min ravh’illâhi illel...”

444
 FAŞL
YA'KÜB NEBİ' A.H.
YÜSUFUN TİRİGLİGÎN BİLGEN SÖZLERİ

B68rl4 keldi bir kün isrâ’île'azrâ’îl

ziyarete verübidi mevlî celîl
B68rl5 haber verdi andan evvel isrâ’îl
yüsufum esen müdür deyür emdi

B68vl 'azrâ’îl aydur yüsufug esen durur

hem anıg kandalığı beyân durur
B68v2 melik dewlet iyesi sultân durur
bir tarafda pâdişâhlık kılur emdi

B68v3 ya' küb aydur yâ' azrâ ’îl bilü vergil

ben mahzuna yüsufi bulu vergil
B68v4 baga meded' inâyet kılu vergil
' azrâ ’îl aytur destür yokdur emdi

B68v5 ya' küb aydur âh destür kaçan ola

yüsufug sewünçi kaçan kele
B68v6 mevlî baga' inâyet kaçan kıla
bunı aydur közünden kan akar emdi

. <azrâ’ıl | ...verübidi mevlî...] D65v7...isrâ’île hem ‘azrâ’îl | ...veribidi am...K65rll ‘azrâ’îl bir kez
14..
isrâ’île | ziyaret veripdi hak ol isrâ’île A59rl6...keldi bir kez...ol ‘azrâ’îl | ...veribidi... MK63vl7 ...ol
‘azrâ’îl | ...verüp idi...(M’de yok)|| 15...verdi] D65v8 ‘azrâ’île haber sordı evvel isrâ’îl K65rl2 haber
şordı isrâ’îl ‘azrâ’île | ...âsândur deyür...A59vl...şordı cebrâ’îlden isrâ’îl | ...esen mü der sorar...
MK64rl jjaber sordı ‘azrâ’îlden ol isrâ’île | esen midür...(M’de yok) ]| B68vl... esen...] D65v9...esen...
K65rl4 ‘azrâ’îl aydı yüsufug esen durur A59v2 cebrâ’îl aydı... | ...kanda idügi...(M’de yok)|] 2 melik
dewlet...] K65rl3 melik mülket iyesi... A59v3...dewletnig... | hem ol tarafda pâdşâhlık kıldı...
MK64r3...devlet...(M’de yok)||3...bilü vergil | ...bulu vergil ] D65vll...bilü vergil | ...bulu vergil
K65rl5 yâ ‘azrâ’îl men ya'küb... | ...ma'lüm kılğıl A59v4...yâ cebrâ’îl...MK64r4...yüsufı sen bildürgil
(M’de yok) || 4...kılu vergil | ...aytur...] D65vl2...bulu vergil | ...aydur destür yokdur deyür emdi
K65rl6... kılu vergil |...‘azrâ’îl aydı... yok deyür emdi A59v5...minnet ‘inâyet kılu vergil | ol cebrâ’îl
aydur... MK64r5 ‘azrâ’îl aydur... (M’de yok) ||5 yüsufug sewünçi...] D65vl3 yüsufum bu sewünçi
kaçan kele K65rl7...aydı âh kaçan destür ola | yüsufum bu şehre kaçan kele A59v6 yüsufumdan bu
sevinç kaçan ola MK64r6 yüsufdan baga sevinç kaçan kele (M’de yok) || 6...baga ‘inâyet... | ...kan...]
D65vl4...baga bu ‘inâyet... | ...yaş...K65vl...bu ‘inâyeti kaçan kıla | bunı aydı közünden...MK64r7
...bu ‘ inâyet kaçan...(M’de yok) ||

445
B68v7 yä köglümnig şädlığı közüm nün
yä bağnm päresi nefsüm şün
B68v8 yä benüm ibni yemînüm ümm alı kodı
hälık seni körmege verse emdi

B68v9 korkarven nevbet birle ecel ere

ben sizden firkatle ayru ola
B68vl0 kawuşmazam ben size hasretile
bum aytıp ağlap ağlap düşer emdi

B68vll oğlanlan aydur emdi ağlamağıl

hasretile cigerüg dağlamağıl
B68vl2 ähiretde kawuşmağa bel bağlağıl
dünyâdaki ûmîdüg kesgil emdi

B68vl3 yac küb aydur bu keleçi demeg baga

ümîdüm kesmezem andan yağa
B68vl4 baga rahmet kılursa geges aga
ümîdüm var vişâl rüzî kıla emdi

.köglümnig... | ...nefsüm şun] D65vl5...köglüm...K65v2 yäköglüm şädlığı... | ...nefsim şabn A59v8

7..
yâ köglümüg... | ayâ bağnmnıg pâresi...MK64r8 körjlüm şâdlığı...(M’de yok) || 8...ibni yemenim... |
...verse...] D65vl6... ibni yâbenim... | ...verse...K65v3...ibni yâben ümm ah kodı | ...sizi körmege
verse...A59v9 ibni yâbenim ümm alı kodı | mevlî seni...MK64r9 benüm ibni yâben hem ümm ah
kodı || 9 korkarven... | ...firkatle ayru ola ]D65vl7 korkar ben... | ...ayru aga firkat ere K65v4...vere |
belkim sizden ayru mağa firkat ere A59vl0 ben korkaram nevbet ile ecel kele | sizden...firkat ola
MK64rlO...nevbet ile... | ...sizlerden ayru erken firkat ere (M’de yok) ][ 10 kavuşmazam...hasretile |
bunı aytıp...] D66rl kavuşmadum...hasret birle | bunı aydur ağlap yere...K65v5 kavuşmayam ben size
hasret bile | bunı aydur ağlap ağlap...A59vl 1 kavuşmadın ben sizlere... | bunı aydur...MK64rl 1
kavuşmadum hasret ile ben sizlere | bunı aydur...(M’de yok)|| 11 hasretile...] D66r2 köynük özüg
hasret birle...K65v7 köynüben özürje hasret dağlamağıl A59vl2...aydı ağlamağıl | köglini
hasretile...MK64rl2 hasret ile cigerügi...(M’de yok) || 12...ümîdüıj...] D66r3...ümîdügi ...K65v7...bel
bağıl | ...ümîdigni kesgil...A59vl3...ümîdlikni kesgil...MK64rl3...kavuşmağa bel... | dünyâda
ümîdügni...(M’de yok) || 13 ümîdüm kesmezem...] D66r4 ben ümîdim kesmeyem...K65v8...aydı bu... |
ben ümîdim...A59vl4 ben ümîdim hîç kesmezem andm...MK64rl4 ben ümîzim kesmezem...(M’de
yok) || 14...kılursa genes...] D66r5...kılur erse genez...K65v9 rahmetni kılursa... | ümîdim var...A59vl5
...kılur erse... | ümîd-vâr ki vişâl rüzî...MK64rl5 ümîd-vâr kim vişâl... (M’de yok) ||

446
B68vl5 kamu hâlde ol mu' îd kädir durur
hasretleri hasretine ol kavşurur
B68vl6 mahzünlan kudretle ferah kılur
andan umma hergiz nev-mîd olmaz emdi

B69rl bu kez hazân şiddeti beter oldı

ibni yemen yehüdâ anda kaldı
B69r2 mihrabında sücüd içre zân kıldı
hudâvendâ meded senden deyür emdi

B69r3 aydur eğer ol iş eyle olurise

mışır iyesi am mahbüs kılursa
B69r4 yehüdâ bir heybet birle haykırdıysa
şemc ün amg hisârlann yıkar emdi

B69r5 şem'ünnıg kuvveti şol kadar idi

yügrüp yetüp arslan dutar idi
B69r6 köwdesinden başm cüdâ eter idi
cümlesin pâre pâre kılur emdi

15 kamu hâlde...] D66r6 kamuğ hâlde muktedir...K65vlO kamuğ hâlde muktedir kâdirdür]
...kavuşdurur A59vl6 kamuğ...muktedä kädir durur | ...ol kavuşturur MK64rl6...hâlde ol takdîr... | ...ol
kavuşdurur (M’de yok)||16 mahzünlan... | andan umma...] D66r7 mahzunlara müfrrih hem ol
verür | andan uman her ne ümîd olur emdi K65vl 1 mahzün ferah hem ol hak verürdi | andan uman her
ne uman olur emdi A60rl kädir durur mahzünlan... | andan hergiz mahrüm kalmaz emdi MK64rl7
...hem ol dahi ferâlj... | ...uman hergiz nev-mîz olmaz...(M’de yok) || B69rl ...hazân şiddeti... | ibni
yemen yehüdâ...] D66r8 ...hüzni şiddet... | ...ibni yâben yehüd...K65vl2...hüzn şiddetim... | ibni
yâben...A60r2 bu kezin... | ibni yâben hem yehüdâ...MK64vl...hüzni şiddeti... | ibni yâben...(M’de
yok) || 2 mihrabında...] D66r9 mihrâb içre sûcüdda zân kıldı K65vl3 mihrâbda sücüd kılıp zân
kıldı | ...senden meded...MK64v2 hudâvendim senden meded deyür emdi (M’de yok) || 3...eğer ol
iş... | ...kılursa] D66rl0 ol iş bayık eyle oldıysa | ...kıldıysa K65vl4 aydur ol iş eyle olur ise (ikinci
satın yok) A60r4...ol iş eğer eyle olur erse | ...mahbüs kılur erse MK64v3 ya'küb aydur eğer öyle oldı
erse | ...kıldı erse M88/14...Oİ iş eğer eyle tevfîk kelse | mışr issi anı mahbüs kılur ise||4...yehüdâ bir
heybet birle... | ...amg...] D66rll yehüd heybet birle hakırdıysa | ...şem'ün hisârlann... K65vl5...
çağırdıysa | ...şehrin yıkar emdi A60r5...çıkar erse MK64v4...çağırdı erse M88/15...heybetile çağırur
ise|| 5 ...kadar idi | ...arslan...] D66rl2...arslanı... K65vl6...kadardı | ...arslannı dutardı A60v6 0I...0I
kadar idi | ...arslanlan...MK64v5...ol kadar idi | ...arslanlarını... M88/16 ol şem'ünnıg...şöyle
idi | ...arslanlan tutar emdi || 6...eter idi | ...cümlesin...] D66rl3...kılur idi | kamusın...K65vl7... başnı
cüdâ kılurdı | kamum pâre...A60r7 kövdesinden cüdâ eder idi | cümlesini pâre...MK64v6 kövdesinden
başın cüdâ kılur idi M88/17 kövdesinden cüdâ eder emdi | cümlesini... ||

447
B69r7 oğlanlan aydur eyle kıla idük
veläkin anı bizden küçlü kördük
B69r8 gegezin anlara boyun verdük
hîç zafer bulmaduk derler emdi

B69r9 isrä ’îl kızı dîneye emr kıldı

dîne aga devät käğaz hâzır kıldı
B69rl0 şem'üna buyurdı hâzır keldi
yâ şem'ün beyle biti yazğıl emdi

B69rll aydur ilkin yazğıl bismilläh

anda kezin yazğıl isrä ’îl’ullâh
B69rl2 ol' azîz-i mışıra selämu ’llâh
hâlim za' îf vaktim nâ-hüb olmuş emdi

B69rl3 yâ' azîz kılğıl meded ü şenâ

nazar kılğıl bu mektüb ahvâline
B69rl4 bize üküş tegmişdür rene û ğmâ
biz aşnudan telim mihnet tutduk emdi

.kıla
7.. idük] D66rl4...kılur idük K66rl...aydı eyle kılurdik A60v8...biz anı sizden...körür idük
MK64v7...kılar idük M88/18...bizden anı küçlü...||8 genezin...verdük | ...derler...] D66rl5 gegez
bizler aga boyun verdük | ...derler...K66r2 çäresiz bizler aga... | ...olmaduk bizler emdi A60r9 nä-çär
olup bizler aga... | hîç zarîf bulmaduk bizler emdi MK64v8 igiz bizler aga boyun verdük | ...biz zafer
bulamaduk deyür emdi M88/19 nä-çärlıkdan biz aga boyun... j hîç bir zafer bulmaduk derler... || 9
dîne...] D66rl6 dîne dağı devätnı...K66r3...kızı dîneye... | ...dağı devät kalem häzır...A60rl0...
kıznı... | dîne vanp...M88/20 ya'küb nebî... | dîne varup divit kalem alup keldi|| 10 şem'üna
buyurdı... | ...biti...] D66rl7 şem'ün buyurdı | ...böyle büti...K66r4 şem'ün beyle...A60rl 1 oğlı
şem'ün... | ayä şem'ün beyle...MK64vlO şem'ün bele biti...M88/21 şem'ünı çarladı hâzır... |ayä
şem'ün beyle... || 11 aydur ilkin yazğıl... | anda kezin...elin] D66vl aydur yazğıl ewel... | andan yazğıl
ya'küb isrâ’îl’ullâh K66r5 aydı ewel yazğıl... | andan yazğıl biz miz isrâ’îl’ullâh A60rl2 başlayuban
ewel... | yene andan yazğıl...MK64vll...yazğıl ewel bismillah | andan kezin ya'küb isrâ’îl’ullâh
(M’de yok) || 12...nâ-hûb olmış...] D66v2...düşvär bilgil...K66r6...‘azîz-i mışrî... | ...vaktim dişvär
deyür emdi A60rl3 bizden 'azîz-i mışra...MK64vl2 ol mışır 'azîzine selämu’lläh | ...vaktim düşvär
bilgil emdi (M’de yok) || 13...kılğıl...] D66v3...kabül kılgıl...K66r7...kabül kılğıl hamd ü şenâ | ...kılıg
bu mektübug ahvâline A60rl4...'azîz kabül kılğıl hamd ü şenâ MK64vl3...kabül kılğıl hamd ü şenä
(M’de yok) || 14 bize üküş... | biz aşnudan...] D66v4 üküş bize tegmiş rene ğmâ | biz uş bundan telim
rene tarttuk emdi K66r8 üküş bize dutmış rene ü ğınä | uş bunda bir telim mihnet
tartduk...A60rl5...degmişdür köp rene ü mihnet | ...mihnet dutduk...MK64vl4...mihnet darttuk emdi
(M’de yok) ||

448
B69rl5 benüm dedem İbrahim ma'rüf halîl
oda attı am ol nemrüd-câhil
B69rl6 od içinde sakladı anı celîl
halîl üçün odı büstün kıldı emdi

B69vl andan celîl emr kıldı ol halîle

yâ halîlim mutî' olğıl ben celîle
B69v2 hakîkat kılğıl oğlug ismâ' ile
benüm üçün anı kurbân kılğıl emdi

B69v3 ol halîlnirj oğlı benven ya'küb

bir oğlum var idi yavlak mahbüb
B69v4 mahrüm kaldum ben am yava kılıp
hasretimden yavlak za'îf oldum emdi

B69v5 'ale’d-devâm anırj hüzn/ bağrum yakar

közüm yaşı dönüp kanım suw dek akar
B69v6 âh desem nefesimde dütün çıkar
peyveste yüreğim dağlar emdi

15 oda attı...] D66v5 arja takdîr eyle kıldı mevlî celîl K66r9...ibrâhîmdür ma'rüf... | nemrüd anı yanar
oda attı emdi A60rl6... ibrâhîmdür ma'rüf... | (2.mısa yok) MK64vl5...atdı anı...(M’de yok) |] 16 od
içinde... | halîl üçün...] D66v6 kur’än içre vardur arja delil | nemrüd anı yanar oda attı emdi K66r9 aga
takdîr eyle kıldı kadir celîl | kur’än içre vardur aga âyet delil MK64vl6...saklardı anı... | ...içün...(M ve
A’da yok) ||B69vl...ben celîle] K66rll...men celîle (M’de yok)||2...anı kurbân...] K66rl2...oğlıg
kurbân...A60v3 hakîkatde kılğıl...(M’de yok) || 3...benven ya'küb | bir oğlum...] D66v9...ben ben... |
D66v9 benim bir oğlum...K66rl3 ol halîlig oğlı venven ya'küb A60v4...yarlı ya'küb | benüm...
yawlak...MK65r3...yarh ya'küb (M’de yok)||4...kaldum ben anı...] D66vl0...kaldım ol oğlum yava
kılıp K66rl4...oldum oğlumı yava kıldım | ...za'îf oldım emdi A60v5...oğlumnı yawa kılıp |
...yawlak...MK65r4...kaldum ol oğlum yava kılup (M’de yok) || 5...hüzni bağrum... | ...dönüp kanım...]
D66vll...kanı dönüp...K66rl5...hüsni bağnm... | ...yaşı uş benüm suw dek akar A60v6...hüzni
bağnm... | közim yaşı yanup karnım su dek...MK65r5...hüzni bağrım yakar | ...yaşı kana dönüp su dek
akar (M’de yok) || 6...düten...] K66rl6...nefesimden dütün... | peveste...A60v7 âh der ersem
nefesimdem dütün... | ' ale’d-devâm yüregi...MK65r6... nefesimden dütüp çıkar | ...yüreğim kan olmış
emdi ||

449
B69v7 yetmiş yıldur kim yüsufum dep ağlayurven
firkatile yüreğim dağlayurven
B69v8 mevlî rahmetine belim bağlayurven26
yüsufumı sen kavşurğıl derven emdi

B69v9 ağlamakdan iki közüm nün kitdi

şadnm yandı bağnm köydi yüreğim yandı
B69vl0 ibni yemen katında ne suç kıldı
ne ma'nîden anı mahbüs kıldup emdi

B69vll peygamberler kimse mâlın almaz olur

meşhur olur bâtıl işe ermez olur
B69vl2 oğlanları hîç oğnlık kılmaz olur
ol apa töhmetdür bilgil emdi

B69vl3 bundan öpden kıldup telim ihsân^

ihsânıpız arta dursun (olma^hokşân
B69vl4 ol oğlana hîç gümân kılmağıl sen
anı kirü müstahliş kılğıl emdi

7...yıldur kim... | firkatle yüreğim...] D66vl3 yetmiş yıl oldı yüsufum... | firkat birle odı bağrım...
K66rl7...yüsuf üçün kayğurur men | firkat odı birle bağrım dağlayurven A60v8 ...yıldur yüsufum... |
firkat odıla bağrım ...MK65r7...yüsuf dep...(M’de yok) || 8 yüsufumı...] D66vl4 yüsufum sen buyurğıl
deyür emdi A60v9 mevlüm rahmetine bel bilen bağlayurven | ...sen buyurğıl derven... MK65r8...belim
... | yüsufı sen köstergil deyür emdi (M’de yok) || 9...nün kitdi] D66vl5...körmez oldı AöOvlO...
bağrım pişdi yüreğimi köydi MK65r9...içre bağnm köydi...(M’de yok)|| 10 ibni yemen katında...]
D66vl6 ve AöOvlO ibni yâben katımızda...AöOvlO ibni yâben katırjızda...MK65rlO ibni yâben
kaşında... | ...kıldır) emdi (M’de yok) || 11 peyğamberler... | meşhur olur bâtıl işe...] D66vl7
peğamberler... | meşhürdur bâtıl işi kılmaz olur A60vl2 peğamberler kişi... | meşhürdur bâtıl işi
kılmaz durur MK65rll...kimse mâlın almaz bolur | meşhürdur bâtıl işi kılmaz bolur M89/l...meşhür
oldur bâtıl işi kılmaz olur || 12...hîç... | ...töhmetdür...] D67rl oğlanlan oğnlık... | ...töhmet iş...A60vl3
hem oğlanlan oğnlık ... | ol iş apa töhmet bilgil...MK65rl2 hem oğlanlan oğnlık...M89/2 oğlanlan
oğnlık... | ol iş apa...bayık emdi || 13...öpden kıldup... | ihsâpız arta dursun...] D67r2...öpden bize
kıldup... | ihsânnıp arta tursun...AĞ0vl4...öpden telim kıldupız bize... | ...olmay nokşân
MK65rl3...bizlere kıldup telim... | ...olmasun nokşân M87/3...eyledüp telim... | ...olmay nokşân
|| 14...hîç gümân...] D67r3... gümân dutmağıl sen A60vl5 ol oğlan hiç gümân kılmağıl sen | ...kirü
bize halâş kılğıl... M89/4...bed-gümân kılmağıl sen | ...bizge irsâl kılğıl emdi ||

26 Kazan nüshasmda burada eksik bir varak vardır.

450
B69vl5 incütmegil beni bu şiddet içre
yoksa ben duc â kılam hasret içre
B69vl6 neslig bile kalur sen mihnet içre
mazlumlar du' asından korkug emdi

B70rl oğlanlan ol bitini ketürdiler

' ale’l-hâl mışır içre yetürdiler
B70r2 olc azîz hıdmetine kavşurdılar
yer öpüp bitini sunarlar emdi

B70r3 ' azîz yüsuf ol bitini aldı kördi

açmadan öpüp yüzine sürdi
B70r4 andan dönüp anlara cevâb verdi
ne ma'nîden böyle kıldım bilgil emdi

B70r5 yüsuf aydur kanğı sultân' âdil ola

şâlihler bitikleri aga kele
B70r6 ol anı öpüp yüzine süre
ol iş yawlak müstecâb olur emdi

B70r7 bitini okudı yüsuf şıddîk

ahvâlin neteligin bildi tahkîk
B70r8 firkat odı bağrımı yakdı bayık
yaşrun ol nikâb içre ağlar emdi

15 yoksa ben...] D67r4 ben mahzünı ağlatmağıl hasret içre A60vl6...sen beni bu... | ben dağı du'ä
kıluram...MK65rl5 rencütmegil beni...M89/5 meğer bu kün du'ä kılam secde içre || 16 neslin bile
kalur sen... | ...korkug...] D67r5 neslig birle kalasın... | ...korkğıl...A61rl...birle kalır sen... |
mazlûmlamıg...MK65rl6 neslirj ile kalursın...M89/6 nesih) birle... | mazlûmlamırj... || B70rl oğlanlan
ol bitini... | ...mışır içre...] D67r7 oğlanlan bitini | ...mışır üzre...A61r2...mışır şehrine...(M’de yok)
||2...öpüp...] D67r7 yer Öpüben...A61r3...el düşürdiler | yer öpüp ol 'azîze...MK65rl7...şunarlar
...(M’de yok) || 3...sürdi] D67r8...yüzine sıladı M89/7 açmazdan ög öpüp anı yüze sürdi MK65vl
açmazdan öpüp anı yüzine...(A’da yok) || 4...verdi | ...kıldım bilgil...] D67r9...verdi | ...kılam
deyür...MK65v2...beyle kıldum deyür emdi M89/8...beyle kıldum bilig emdi (A’da yok) || 5 yüsuf
aydur... | ...bitikleri aga kele] D67rl0 kanğı sultân kim ‘âdil ola | ...bitiği aga kele A61r4 her kankı
sultânım kim ola ‘âdil ola | ...erenler bitiği aga kelse MK65v3...kankı sultân ‘adi olsa | ...bitini hem
aga kelse M89/9 kankı sultân meğer kim ‘âdil ola | şâlilılemig dest-i hakki aga... ||6...öpüp... | ol iş...]
D67rll...öpüben... | ol yawlak...A61r5...yüzine ger şifaya | ...iş deyür emdi MK65v4...öpüben yüzine
sürse | ...yavlak...M89/10 ol anı alup yene yüze sile | ol iş yavlak müstecâb... || 7 bitini okudı...]
M89/11 ol bitini...A61r6 ol bitini ...hem yüsuf... || 8...bağrunı yakdı] A61r7...bağnn yağdı bayık
MK65v6...odın bağrım yağdı bayık | yaşrun nikâb içre...M89/12...bağnma yakdı bayık | hafiyye birle
nikâb... ||

451
B70r9 hemân-dem cebrâ’îl keldi hâzır
irsâl faldı yüsufa melik kâdir
B70rl0 yâ yüsuf cevâb-nâme yazğıl der
terkin kirü yac küba köndür emdi

B70rll andan yüsuf cevâb yazdı isrâ ’île

yâ isrâ’ıl bu iş nete câyiz ola
B70rl2 kul dâyim şâkir kerek ol celîle
mevlî hükmüne kul rızâ kerek emdi

A61rl2 ' azîz yüsuf ol bitini aldı kördi

ohumazdan ög öpüben yüzine sürdi
A61rl3 andan dönüp anlar üze cevâb yazdı
ne ma'nâda beyle faldım deyür emdi

B70rl3 yâ isrâ’îl bu iş içre sen yapılmış sen

mevlî şiddet verdügin yâd kılmış sen
B70rl4 âhir râhat verdügin terük kılmış sen
kul çalap fermâmna boy vermek kerek emdi

B70rl5 halîl odı büstün olduğum

ismâ'île koç kurbân keldügüni
B70rl6 senig kirü on oğlug kalduğunı
anı neşe yazmadug deyür emdi

9 irsâl kıldı...] A61r8 hemân-dem peyk cebrâ’îl... | ...ol melik kädir M89/13 irsâl etdi... || 10...yazğıl
der] D67rl5...cehd yaz der A61r9 ayâ yüsuf cevâb yazğıl deyür | ...köndürgil emdi M89/14...sen
cevâb-nâme yazğıl sen der || 11...yüsuf cevâb...] M89/15...yüsuf yazdı cevâb isrâ’Tle ] ...bu söz nete
câyiz ola MK65v9...nete revâ ola||12 kuL.şâkir... | ...rızâ...] D67rl7 kula dâyim şükr kerek... |
...yetmek kerek...A61rll...kerekdür ol celîle | ...kul yetmek kerek emdi MK65vlO dâyimâ şâkir... |
...kul râzî olmak kerek emdi M89/16...hak hükmine bende râzî kerek... || 13...sen yapılmış sen] D67vl
...ağlamış sen | mevlî şiddet verdügin yâd kılmış sen A61rl4...içre kelmiş sen | ...şiddet verdügüni yâd
kılmış sen MK65vll...bu iş üzre sen... | mevlî şiddet verdügin yazmış sen (M’de yok)]| 14 âhiret
râhat... | ...boy vermek...] D67v2 âhir yene râhat verdügün hem koymış sen | ...boyun vermek
...A61rl5...verdügüni kılmış sen | hak emrine kul boy...MK65vl2...boyun vermek...(M’de yok)
|| 15...olduğunı | ...keldügüni] D67v3...kılduğunı | ...kılduğunı A61rl6 ol îjalîle odup... |hem isrâ’île
koş kurbân keldügini MK65vl3...kurbân dahi... (M’de yok) [[ 16 anı neşe...] D67v4 nişe böyle
yazmadup...A61vl...on bir... | nete böyle yazmadup sen deyür...MK65vl4 senip on bir oğul... | ...neşe
yazmadup...(M’de yok) ||

452
B70vl oğlanlan biti alup keldiler
isrä’fle ketüriiben şundılar
B70v2 cevâb işitüp cümle tahsîn kıldılar
uşbu sözi peygamberler sözler emdi

B70v3 pes ya'küb buyurdı oğlanlara

ta' cîl kirü varurjlar siz mışıra.
B70v4 ümîd ile dutaram ol ğaffara
ibni yemen yüsuf ile olsa emdi

B70v5 pes anlar mışıra kirü keldi

ya'kübdan yüsufa selâm kıldı
B70v6 pâdişâh hâlimiz düşvär oldı
bizi dutğıl ibni yemen koyğıl emdi

B70v7 yâ büneyyezhebü fetehassesü in yüsuf27 deyür bize

biz yavlak muhtâc olup keldük size
B70v8 anırj odı telim kodı bağrımıza
biti okup anı yüsuf bildi emdi

B70vl...biti alup keldiler] ...sundular] D67v5...ol bitini alup keldi| ...eline sundular A61v2...aluban
keldiler | ...hem şundılar MK65vl5...alup yene keldi | ...şumverdi M89/17...Oİ bitini keltürdiler|
keltürüben isrä’fle hem şundılar || 2 ceväb işitüp... kıldılar | ...peygamberler...] D67v6 ceväb
işidüp.-.tahsîn keldi | ...peğamberler...A61v3...işidüp... | uşbu sözler peğamberler sözi...MK65vl6
...işidüp cümle tahsîn verdi]...söz peygamberler sözi emdi M89/18... işidüp.-.tahsîn eylediler]
peygamberler sözi bu söz derler emdi || 3...buyurdı oğlanlara | ...varuplar...] D67v7...aydur yene
oğlanlarına | ...varur) deyür siz...A61v4 bu kezin ya'kübaydur oğlanlara | ...vanrpzlar siz mışıra
MK65vl7...oğlanlarma|ta'cfl birle kirü varnj siz...M89/19 bundan şogra ya'küb aydur
oğlanlarğa | ...varurjlar ol mışırğa||4...dutaram... | ibni yemen...olsa...] D67v8...tutarven... | ibni yâben
yüsuf ile kele...A61v5...dutaram ben ol... | ibni yâben yüsufile kele emdi MK66rl ümîd-vâr kim yüz
tutarım ol ğaffara | ibni yâben yüsuf ile beyle emdi M89/20...ğaffarğa | ibni yâben yüsuf ile böyle
emdi || 5 pes anlar mışıra...] D67v9 pes anlar yene mışıra... | ya' küb savçıdan...MK66r2...ol mışıra kirü
... | ...hem yüsufa...M89/21...yene kirü keldi... |ya'küb savçıdan yüsufa...(A’dal.mısra yok)||ö...
dişvär oldı | dutğıl ibni yemen...] D67vl0...tutğıl ibni yâben... | ibni yâbenni koyğıl...MK66r3 ibni
yâben...M90/l ey pâdişâh... | bizi dut ibni yâbenni koyğıl...(A 1.mısra yok)||7 biz...] D67vll
bizler...A61v7 ...deyür size | ...olup keldi size MK66r4 bizler muhtâc olup...(M’de yok)||8 anıp odı
telim kodı...] D67vl2 anır) hüzni koydı bağrımıza A61v8...zarâmı koydı bizüm bağrımıza | ...okup
yüsuf bildi emdi MK66r5 anırj hüzni yakdı bizim bağnmıznı (M’de yok) ||

27 Yûsuf 12/87 “... yâ beniyyezhebü fetehassasu min yüsufe...”

453
B70v9 tahtdan indi ol dem yüsuf yere
kardaşlan bile kıldı münazara
B70vl0 bir biti şunu verdi hem anlara
bu bitini okuglar deyür emdi

B70vll anlar yüsuf elinden anı aldı

her kanğısı bakdıysa okudı bildi
B70vl2 hafiyye birle bir birine ac lem kıldı
bizüm bâtılc amelimiz derler emdi

B70vl3 yüsuf aydur bunı hîç kim okıyubilmez

bu şehir ehli bunı hîç ağlamaz
B70vl4 okup hem ahvâli ne hîç söylemez
uşbu biti sizüg dilçe yazar emdi

B70vl5 anlar aydı bizler dağı bihnezüz

okup sizge cevâbm ayurmazuz
B70vl6 bu bitide datlu söz bilümezüz
yavlak düşvâr bütidür derler emdi

9...Oİ dem yüsuf... | ...bile kıldı...] D67vl3... yüsuf ol dem... | ...birle hem kıldı...A61v9 tahtında indi
şol dem...MK66r6...yüsuf ol dem yere | ...birle münazara (M’de yok) || 10...şunı verdi...] D67vl4...
sunu verdi...A61vlO bir bitini... | ...okurjuz siz deyür...MK66r7...biti okuguzlar sizler emdi (M’de
yok) || 11 anlar yüsuf elinden...] M90/2 yüsuf şıddîk anlara biti verdi | her kankısı bakdı erse...
A61vll...elinden biti aldı | ...kankısı bakdı erse okıdı bildi MK66r8 her kankısı bakdı ise
okıdı...|| 12...aclem kıldı] D67vl6...ma‘lüm kıldı A6İVİ2... ma'lüm kıldı M90/3...maclüm kıldı
MK66r9...camelimiz deyürler emdi|| 13...bunı...okıyubilmez] D67vl7...munı hîç kim okumaz
A61vl3...bunı hem kim okumaz | bu şehimig ehli bunı...MK66rlO...aydur hîç kim bunı okıyubilmez
M90/4...hîç okumazuz | ...hîç aglamazuz|| 14...hem ahvâli... | ...yazar...] D68rl...hîç ahvâlin
söyleyümez | ...yazmış...A61vl4 okuban ahvälni söyleyürmez | ...sizig dilçe yazmış emdi MKöörll...
hem ahvälni hîç... | uşbu söz biti ança yazğan emdi M90/5 olçuban hîç ahvâlin söylemezüz | ...yazmış
emdi || 15...aydı... | ...sizge...] D68r2...aydur biz dağı bilümezvüz | ...saga hîç cevâbm verümesvüz
A61vl5...aydur bizler hem bilmez miz | hem okuban saga vermez miz MK66r 12...aydur...dahi
bilümezüz | ...saga cevâb verümezüz M90/6...aydur...hîç bilmezüz | ...size hîç bir cevâb biz
vermezüz|| 16...bilümezüz | ...bütidür derler] D68r3...bilümesvüz | ...bitidür derler A6İVİ6 uşbu bitide
datlu söz bulumaz | ...dişvâr bitidür deyür...MK66rl3...bitüde sevebilü söz biümezüz | ...
bitidür...M90/7...sözler bulumazuz | ...biti durur derler... ||

454
B71rl anlar ol bitini yazmışıdı
yüsufi kul deyüben satmış idi
B71r2 kulumuzug üç c aybı var demişdi
müşteriye ol hattnı vermişler emdi

B71r3 ol hatt yüsuf eline kirmiş idi

yüsuf anı yavlak muhkem dutmış idi
B71r4 harîr zîbâ araşma koymış idi
ol dem anı yavlak muhkem dutmış emdi

B71r5 yüsuf aydur bir kul oğlan satduguz mu

kulumuzug üç 'aybı var dediıjüz mü
B71r6 ol şart ile bu bitini yazduguz mu
anlar aydur biz yazmaduk derler emdi

B71r7 yüsuf aydı şağ ketürüg kim varalım

şâğ çıgrap ne der imiş körelim
B71r8 ne der ise ınanup boy verelim
anlar aydur beyle teslim olduk emdi

B71rl anlar...] D68r4 ol bitini bayık anlar yazmış idi A62rl ol bitini yavlak anlar yazmış idi | ol
yüsufi—satmışdı MK66rl3 ol bitini anlar bayık yazmış idi M90/8 ol bitini bayık anlar yazmış idi || 2
kulumuzut]...demişdi | ...hattını...vermişler] D68r5 bu kulnıg...demiş idi | ...ol bitini verdiler...A62r2
uşbu kulug üç dürlü... | ...ol bitini vermiş emdi MK66rl5 kulumızıg üç ‘aybı var demiş idi | ...ol hattnı
vermiş emdi M90/9 üç dürlü 'aybı vardur demiş idi | ...ol bitini vermiş emdi||3...hatt...]
D68r6...biti...A62r3 uşal hatt...eline kirmişdi | ...muhkem yavlak dutmışdı || 4...koymışdı | ol dem anı
yavlak...] D68r7...koymış idi | ol demdin anı yavlak sewer emdi A62r4...arasında... | ol hem
anı...saklar emdi MK66rl7 ol bitini anlar saklar emdi M90/11 şanduk içre äreste koymış idi | ğäyet
muhkem ihtiyatla saklar emdi || 5...kul oğlan satduguz mu] M90/12...kul oğlannı şatmış siz |
kulumıznıtj üç dürlü 'aybı var demiş siz A62r5...siz bir kul oğlan satmış siz | kulumıznıg üç 'aybı var
demiş siz MK66vl ...satdugız mı | ...dedügiz mi ||6...bitini yazduguz mu] M90/13...siz yazmış
siz | anlar münker biz yazmaduk...A62r6 ol şartla...siz yazmış siz MK66v2...yazdugız mı | anlar aga
biz yazmaduk derler emdi || 7...aydı...ketürüg... | şäğ çıgarap...] D68r9...şäğ ketürelim bir uralım | şäğ
çıgrasm ne der bir kürelim A62r7...ketürüben uralum | çırjrap şäğ ne dermiş...MK66v3...aydur şäğ
ketürüg kim uralum M90/14...aydur şağ ketürüp boy verelüm | şağ çıgrap ne dese biz körelüm || 8 ne
der ise... | ...beyle teslim...] D68rl0 ne deyürse ınanalum boyun verelüm | ...aydur aga biz
teslîm...A62r8 her ne derse ınanuban... | ...aydı aga boyun verdük emdi MK66v4 ne deyürse boy
verelüm manalum | ...aydur aga teslim olduk emdi M90/15 ne sözlerse biz ınanup biz uralum | ...aydur
beyle teslim olduk ||

455
B71r9 hemân yüsuf buyurdı şağ ketürdiler
kızıl altun mili birle şağ urdılar
B71rl0 kudret birle sözledi hem bildiler
anlanır) ne kılduğm aytur emdi

B71rll yüsuf aydur emdi bâver kılduguz mu 28

şâğ çıgradı ne dedi bildügiz mü
B71rl2 yüsufa ne kıldurjuz kördürjüz mü
bu kez nâ-çâr olup karâr kılurlar emdi

B71rl3 sizler evvel kim yüsufi aldamış siz

bizümle temâşâya kel demiş siz
B71rl4 hakîkat öldürmeğe kaşd kılmış siz
elimizden yehüdâ almış emdi

B71rl5 sewdügi oğlın yac kübdan ayırmış siz

firkat odın bağıma koyarmış siz
B71rl6 kelüp benüm katımda ögünür siz
biz hâşlar biz şerifler dersiz emdi

9 hemân yüsuf...] D68rl 1 andan yüsuf...A62r9 andan yüsuf... | ...altunda mil birle...MK66v5...mil
birle şâğ...M90/16 buyurdı ol dem şağı ketürdiler || 10...sözledi... | anlanır)...] D68rl2...sözledügün... |
atarjıza...A62rlO...birle şâğ sözledi... | anlamırj ne kılduğunı aydur...MK66v6...ol hem bildiler]
anlanrj ne kılduğunı...M90/17...hep bildiler | anlamırj ne...|| ll...emdi bâver... | ...dedi...] D68rl3...siz
bâver... | ...dedigün...K67vl...aytur bâver... | ...ne tedügün bildürjüz mü A62rll...aydı... | ...dedi ol
bildürjüz mü MK66v7...ne dedigün...M90/18...çırjrap ne dedügin bildürjüz mü|| 12... kıldurjuz...bu kez
nâ-çâr...] D68rl4...kıldığuguz bildirjüz mü | bu kez anlar nâ-çâr olup dururlar emdi K67v2 ...arjdurjuz
mu | ...ikrâr kılurlar emdi A62rl2...arjdurjuz mu | ...nâ-çâr olup ikrâr kıldılar...MK66v8...arjdurjız
mujburja nâ-çâr olup ikrâr kıldılar emdi M90/19...arjdurjuz mu | nâ-çâr olup cümle ikrâr kılur
emdi || 13 sizler evvel kim...] D68rl5 siz kim evvel yüsufhı...K67v3 siz evvel kim siz yüsufı aldamış
siz | bizüm ile...kel demiş siz A62rl3 siz o siz ki evvel yüsufı... | bizimile temâşâya demiş siz M90/20
siz evvel kim... | bizüm ile... || 14 hakikat... | elirjizden...] K67v4 hakîkatde... | elûrjüzden...A62rl4
hakîkatde öltürmege kaşd... | ...almışdur deyür emdi M90/21 lıakîkatde öldürmekge... || 15...ayırmış
... | ...koyarmış...] D68rl7...ya'kûbdan azmış siz | ...koyurmış...K67v5 sewüklü oğlı ya'kübdan
... | ...odun câna kaynarmış siz A62rl5...oğlanı... | ...odnı bağrına koyurmış siz MKöövll sevdügi
oğlanı... | ...koymış siz M91/1 sevdük oğlın ya'kübdan ayırmış siz | ...otın bağrına yandurmış siz
|| 16...ögünür siz | ...şerifler dersiz...]D68vl...ne deyür siz | ...şerifler biz deyür siz emdi K67v6
...menim katımda... | biz hâşlar miz şerifiniz deye siz A62rl6 kelüben... | biz hâşlaruz şerîflerüz der siz
...MK66vl2...siz ögünür siz | ...hâşlaruz şerifler der siz M91/2 benüm kaşımda öykünür siz |...
hâşlaruz şerîflerüz deyür siz emdi ||

28 Kazan nüshası burada tekrar başlamaktadır.

456
B71vl sizüg birer eligizi kesiserven
cümlegizi boynundan aşıserven
B71v2 kötergil başın yazıserven
mâ fe’altümyüsuf29 derler emdi

B71v3 buyurdı elin közin bağlag dedi

altun yığaç budakına aşıg dedi
B71v4 anlar çok ağlaşdılar ğuşşa yedi
cümleleri yüsufa yalvarur emdi

B71v5 aydurlar bizleri âzâd kılğıl

atamız isrä ’ıle hürmet kılğıl
B71v6 ya' küb yawlak mahzundurc inâyet kılğıl
ağlamakdan iki közi körmez emdi

B71v7 ol mahzün birimizi yava kıldı

ağlamakdan iki közi körmez oldı
B71v8 anı işitdi yüsuf nebi özi köydi30
cümlesinig elin şeşüp koyar emdi

B71vl sizüg birer... | cümlegizi...] D68v2 siznig bir eligizni... | cümlegiznig...K67v7 sizig eligizi
keseserven | ...boynuguzdan asaserven A62vl sizig...kesiserven | ...boynuguzdan aşıserven MK66vl3
sizig birer eligizni kesiserven | cümlegizü boyugızdan...M91/3 siznig...kesiser men | cümlegiznig
boynmdan aşıser men^2 kötergil...] D68v3 dergil başın yazıserven K67v8 dur kelig şalyan
yazaserven | ...deyür emdi A62v2 cümlegize dürlü ‘azâb ediserven | ...deyür emdi MK66vl4
cümlegizi nev‘ birle öldürürven M91/4 barçagızm siyâsetle öldürür men | ...deyür emdi|| 3...elin
közin... | ...budakına...] D68r4...közlerin bağlan... | ...budaklanna...K67v9 buyurdı közlerin
bağlag... | ...budağına...A62v3 pes buyurdı közlemi... | ...butağına açıg dedi MK66vl5 buyurdı
közlerin bağlag... | ...butağına aşıg...(M’de yok) ]| 4 anlar çok... | yüsufa yalvaruru...] D68v5 anlar
ağlaşurlar kamu ğuşşa yedi | ...yüsufa çok yalvarur...K67vlO anlar kamu ağlaşup ğuşşa
yedi | ...yalvarur anlar emdi A62r4 anlar ağlaşdılar cümle ğuşşa yedi ( ...yalvarurlar...MK66vl6 anlar
anda çok...( M’de yok)||5 aydurlar...] K67vll aydur yâ ‘azîz ...âzâd kılıg (atamızı esirgeg hürmet
kılıg A62v5 aydurlar şâh bizleri... | ol atamız...MK66vl7...bizlemi...M91/5 anlar aydur bizlemi âzâd
kılıg | ...hürmet kılıg || 6...‘inâyet kılğıl] K67vl2...şefkat kılıg | bizler bayık suçumızı bildük emdi
MK67rl...yavlak...M91/6...şefkat kılıg||7...iki közi...] K67vl3 ağlamakdan ellerin şişer emdi
A62v7...mahzün pes birimizi yawa...M91/7...birimizni...||8 anı işitdi... | ...koyar emdi] D68v9 anı
işidüp yûsufhıg özi köydi | ...koydı emdi A62v8 anı işitüp yüsufug özi köydi | ...elin şişdi koydı emdi
M91/8 anı işidüp yüsuf hem şöyle köydi (K’de yok) ||

29 Yûsuf 12/89 “...mâ fe’altüm bî yüsuf...”

30 MK nüshasmda burada, hikâye devam etmekle birlikte sona ermiştir, bundan sonra eksik ve
okunamayan 5-6 satır vardır.

457
B71v9 am işitdi yüsufug ‘aklı şişdi
deveye bindi yüzinden nikäb soydı
B7İVİ0 anlarug cümlesinig c aklı şişdi
yüsuf yüzin körüp anlar yalvarur emdi

B7İVİ1 aydurlar ne yavlak yüsufa begzeyür sen

yüsuf iseg nete yatlık eyleyür sen
B7İVİ2 vallahi hakikat sen yüsuf sen
ve innäileynâyûstâderler emdi

B7İVİ3 yüsuf aydur anlara bilig bayık

benven sizüg kardaşıgız yüsuf şıddîk
B7İVİ4 uş beni padişah kıldı hälık
ene yüsufhäzä ahı31 derler emdi

B7İVİ5 anı işidüp cümlesi yüzin düşdi

tanmadan cümlesinig c aklı şişdi
B7İVİ6 mışır ehli cümlesi' acebleşdi
bu ahvâlec acäyiben kahırlar emdi

9 anı işitdi... | deveye bindi...] D68vlO anı işidüp yüsufıg... | ...deve bündi K67vl4 anı işitüp yüsufug
'aklı şişdi | söylemedi yüzünden nikäbm açdı A62v9...işitüp... | ...nikäb açdı M91/9...işidüp...'aklı
şaşdı | ...nikäb açdı || 10 anlarug... | ...yüzin...anlar yalvarur...] D68vll anlamıg...şabn şişdi | ...yüzün
körüp yalvarurlar...K67vl5 anlanı] cümlesig közin şişdi | yüsuf yüzin körüp anlar aytur emdi A62vl0
anlamır)... | ...yüzin kördi yalvarur emdi M91/10 anlamır)...közin şişdi | yüsufi körüp anlar... || 11
aydurlar ne yavlak... | ...iseg nete yatlık...] D68vl2 yüsufa ne yavlak begzcyür sen | yüsuf iseg neşe
yadlık...K67vl6 yüsufa ne yavlak megzeyür sen|yüsufseg nete yatlık...A62vll...yawlak 'aceb
begzeyür sen | ...yatluk...M91/ll yüsufa ne yavlak begzeyür sen |...nete mundak eyleyür
sen|| 12...yüsuf sen | ...derler...] D68vl3...yüsuf mu sen | ...derler...K67vl7 vallahi sen... A62vl2
vallahi bi’llähi hakîkatde sen yüsuf sen | ve inneke ente yüsuf...M91/12...yüsuf hakikat yüsuf mu
sen|ve inneke ente yüsuf... || 13 yüsuf aydur... | benven sizüg...] D68vl4 andan yene yüsuf aydur
bilgil bayık | benven emdi kardaşıgız...K68rl andan yüsuf aytur siz bilüg... | men men karmdaşıgız
...A62vl3 andan 'azîz yüsuf aydur bilgil bayık M91/13 andan 'azîz yüsuf aydur bilig... | ben erür men
kardaşıgız... || 14 uş beni... | derler...] D68vl5 emdi beni... | ...derler...K68r2 uş meni...A62vl4 uşbu
beni...kädir hâlık M91/14 ...deyür emdi|| 15...yüzin... | tanımdan...] D68vl6...yüzün... | utanmakdan...
K68r3...işitüp...yüzün düşdi |utanmakdan cümlesig ‘aklı şişdi A60vl5 utanmaktan...M91/15
tanmakdan...'aklı şaşdı|| 16...‘acebleşdi | bu ahvâl 'acäyiben...] D68vl7...cümlesi degre üşdi |
ahvâline ‘acäyibe...K68r4...cümlesi dek düşdi | ahvâline ‘acäyibe kalur emdi A62vl6 ve M91/16...
cümlesine haber düşdi | ...‘acäyibe kahırlar...||

31 Yusuf 12/90 “...ene yusufü ve hazâ ahî..”

458
B7İVİ7 yüsuf aydur kaldurug başıgızı
bağışladım ben bâtıl işirjizi
B72rl hîç kayğurmag mu'äf kılam sizi
suçugızı keçürdim deyür emdi

B72r2 andan anlar başların kaldurdılar

her birisi yüsufla yığlaşdılar
B72r3 yavlak katı hasretile ağlaşdılar
anı köre ferişteler ağlar emdi

FAŞL
KAZĞUDA İKEN UÇMAHDAN
KELGEN KÖNLEGÎ ATASINA YİBERMEGİ

B72r5 yüsuf aydur emdi tedbîr eyle kılam

kögleki atamıza verip ıyam
B72r6 ol mahzünı hurrem kılup scwündürem
hatägızı sizler andan dilerj emdi

D69r6 ne ahväldür yüzüp verüp aymaz

hem andağok destän elig almaz
D69r7 ayruk nesne vermeğe revä körmez
izhebü bikamîşî32 deyür emdi

.ben...]
17.. D68vl8...ol...K68r5...aydı kalduruguz başugızı | bağışladum ol bätıl...A63rl ve M91/17
...kaldurugız başugızı | bağışladum uşal batıl... ||B72rl...kayğurmag... | suçugızı keçürdim...] D68vl9
...kayurmag...ben hem sizi | suçugızı keçürdüm...K68r6 hıç kayğurmagız mu'âf kıldım sizi emdi |...
keçürdüm sizig emdi A63r2...kayğurmağıl...ben sizi | ...ben deyür...M91/18 kayğurmagız mu'äf kılam
emdi sizi | suçugızı keçürdüm... || 2 andan anlar... |her birisi...] D69rl başların anda kaldurup
körişdiler | bir birin yûsuf birle yalaşdılar K68r7 andan bular turuban körüşdiler | birin birin yüsuf
birle koçuşdılar A63r3 andan başlamı kalduruban körüşdiler | kamuğlan uluğ ünin ırjraşdılar M91/19
başların kalduruban körüşdiler | kamuları ulu ünin ıgraşdılar|| 3. ..hasretile...] D69r2...hasret
birle...K68r8... hasret birle... | ...ferişte ağlar...A63r3...çoğılaşdılar M91/20 anı körüp ferişteler ağlar
emdi || 5...verip...] D69r4...verüp lyam K68rl0...aydı emdi eyle tedbîr... | köglümüzi atamıza berip
lyalım A63r6 ...aydı... | ...atamıza verüp yiberem M92/2...atamıza verüp ıyam||6... mahzünı...
sewündürem| D69r5...mahzünnı...sevündürem K68rll ol mahzün hurrem şäd-män sevündürelim |
hatägızı dileğiz andan...A63r7... sevündürem M92/3 ol mahzünnı...sevündürem || D69r6...yüzüg verüp
aymaz | ...elin almaz] K68rl2...yüzügi verip aymaz | ...elin dutmaz A63r8...yüzügni verüp
aymaz | ...destan elin deymez ||

32 Yusuf 12/93 “izhebu bikamîşî hazä...”

459
B72r7 kuyuğ içre yûsuf yalarj kalmışdı
cebrâ ’île hälık emr kılmışdı
B72r8 ol köglegi uçmahdan almışdı
ketürûben yüsufa kiyürür emdi

B72r9 anı kiydi kurtuldı yalarjlıkdan

ol köglegi 'atâyıdı ol hâlıkdan
B72rl0 dermân oldı tûkel serverlıkdan
ol ma'nîden veribidi derler emdi

B72rll anası öldi yüsuf tıfıl kaldı

yac küb nebî bir karavaş satun aldı
B72rl2 karavaşı yüsufa dâye kıldı
kiçi oğlanın ayrup satar emdi

B72rl3 zân kılup ağlar idi ol karavaş

döker idi közlerinden kanlı yaş
B72rl4 allâhım hâlimi sen bilür sen hoş
sewdügümden ayırdı beni emdi

7..
.kalmışdı] K68rl4...kalmış idi | ...kılmış idi A63rl0 kuyu içre... | ...kılmış idi M92/4 kuyu içre yüsuf
yalan Içalmış idi | ...kılmış idi || 8...almışdı | ...kiyürür emdi] K68rl5...kelmiş idi | ...kiyürmiş emdi
A63rll uşal köglegi...M92/5...almış idi | keltürüben yüsufa kiydürür emdi || 9...'atayıdı...] K68rl6
...'atâ boldı ol hâlıkdan A63rl2...yalar)liginden | ol köıjlegi ‘atâ idi...(M’de yok)|| 10...serverlıkdan |
ol ma'nîden...] D69rll...sayrulıkdan | ...ma'nîden ya'küba yiberür emdi K68rl7... dükel sayrulıkdan
| ol ma'nâdan veribidi derler...A63rl3...dükel... | ol ma'nâdan veribidi...(M’de yok)|| 11...nebî...]
D69rl2...yene bir...A63rl4...ölüben ol tıfıl... | ...savçı bir karavaş...M92/6... savçı...şatun aldı || 12
karavaşı... | ...ayrup...] D69rl3 karavaşnı... | ...ayıruban... K68v2 karawuşı...hem dâye... | däyenirj kiçik
oğlm satar...A63rl5 karavaşnı yüsufa... | kiçik oğlan erken ayırup satdı...M92/7 karavaşnı... | kiçik
oğlm ayıruban... || 13 zân kılıp ağlar idi... | döker idi...] D69rl4 yene zân kılur... | dökdi közlerinden
yetmiş katre yaş K68v3 ...kılup ağlar ol karawuş | döküldi közinden yetmiş kara yaş A63rl6...kıluban
ağladı ol karavaş | hem döküldi yüzünden katre-i yaş M92/8 zân kıldı ağladı ol... | közünden yetmiş
katre döküldi yaş||14 allahım... | sewdügümden...] D69rl5 aydur allâhım hâlimi körer sen
uş | sevdügümden...K68v4 aydı İlâhî hâlimi körürsen uş | ...meni emdi A63vl aydı İlâhî hâlimi bilür
sen uş | oğlançukım ayruban satdılar emdi M92/9 der İlâhî hâlimni bilür... | oğlançukum ayruban
satdı... ||

460
B72rl5 hälık aydur bir hükm buyururven
anı dağı sewdügünden ayururven
B72rl6 firkat odın bağrına koyururven
yetmiş yıl ağlatam temäm emdi

B72vl ewel senig beşirüg kawuşduram

andan şogra yüsufi ben kösterem
B72v2 ben kädirven va' de kaçan hilâf kılam
benüm va' de hergiz hiläf olmaz emdi

B72v3 yüsuf bir kul satun aldı beşir adlu

bu söz dıglamağa yavlak datlu
B72v4 kulı yavlak mihr-bän şefa' atlu
dükel işi ihsän birle işler emdi

B72v5 ol köglegi yüsuf beşire verdi

dahi bir biti yazıp beyle verdi
B72v6 beşir köglegi alıban aga döndi
yüsufdan ya' küba kelür emdi

15..
.aydur... hükm... |... ayururven] K68v5...aydı bu hükmni buyurdum men |... bil ayrur men
A63v3...hükmi... | sevdügünden ...M92/ll...men hükm buyurur men | ...dahi sevdüginden ayrur men
|| 16...koyururven | ...ağlatam temäm...] D69rl7...ağlatduram bilgil...K68v6...koyurur men | ...yıl ağlar
duram temäm...A63v3 yetmiş yıla dek ağladum emdi M92/ll...koyurur men |yetmiş yılğa
ağladam... || B72vl...senig beşirüg... | andan sogra yüsufi...] D69rl8...ben beşirigi... | andan aga
yüsufnı ben ...K68v7...ben beşirüg kawuşturam | andan aga yüsufi kösterem A63v4...beşirigi
kavuşduram | ...yüsufi hem kösterem M92/12...oğlıgnı kavuşduram || 2 ben...D69vl kädirven
va'de... | ...va'dem hergiz...K68v8 kädir men va'dime kaçan hilaf kılam | menim va'dim hergiz
...A63v5 kädirven kaçan va'de hilâf kılam | benüm va'dem hergiz...M92/13 kädir men kaçan va'de
hiläf... | benüm va'dem...||3...beşir...] D69v2...beşir...K68v9...almış beşir...A63v6 uşbu sözi...M92/14
...beşir adlu | uşbu sözi dıglamağa yavlak... || 4...İŞİ ihsän birle işler...] D69v3...işni buyurursa dutar
emdi K68vl0 kögli yavlak... | buyrukı dükel işi dutar emdi A63v7...hem şefa'atlu | ...işni ihsänile
işler...M92/15 hulkı yavlak mihr-bänlu hem şefkatlü | dükel işi ihsän ile... || 5...beşere verdi | ...biti
yazıp...] D69v4...beşire sunu verdi |... bitü yazdı aga verdi K68vl 1...yazdı aga verdi A63v8 dahi biti
yazdı aga...M92/16...ol dem aga verdi | ...yazdı eline verdi || 6...köglegi alıban...] D69v5...köglekni aldı
aga...K68vl2...ol kögleki aldı yola kirdi | ...uş kelür emdi A63v9 pes beşir köglegi alıp yola
kirdi | ...ya'küb savçıya varur emdi M92/17...dahı köglegi alup yola kirdi | ...ya'küb san varur emdi ||

461
B72v7 şubh yeli hälıkğa zân kıldı
fazl birle halik destür verdi
B72v8 beşirden on kün burun keldi
yüsuf yısın yac küba ketürür emdi

B72v9 am bildi yac küb nebî şükr kıldı

mahzünlıkdan ayruldı şâdî oldı
B72vl0 aydur benüm yüsufum yıdı keldi
şubh yeli ketürdi deyür emdi

B72vll akrun esgil yâ şabâh ne öter sen

sen hakîkat yüsufumdan isi tüter sen
B72vl2 cerâhatüm ogarmağa sen yetersen
seni kördim müferrah oldum emdi

B72vl3 aydurmuştım sen ey şabâh yeli

yüsuf yisi eksilmes sen esenli
B72vl4 am duydum uşbuda bildüm beli
innî le ’ecidü rîha yüsufe33 deyür emdi

7 şubh yeli... | ...halik destür verdi] D69v6 şabâh birle bir yel rüzî kıldı | ...balık aga destür verdi
K68vl3 fazhg birle balık aga...A63vlO şabâh yeli... | ...aga destür verdi M92/18 fazlı birle halik
aga... || 8 beşirden on...] D69v7 beşirden yel on...K68vl4 beşirden on kün burun ol yel keldi | yüsuf
isin...A63vll beşirden uşbu yel on kün... | yüsufug du'âsm ya'küba ilter emdi M92/19...kün şöyle
burun keldi | yûsuf isin... ||9 anı bildi... | ...ayruldı şâdi oldı] D69v8 anı ağdı hälıkğa... | ...ya'küb hem
şâd oldı A63vl2 anı ağdı bâlıkğa... | mahzün iken ya'küb nebî şâd oldı K68vl5 ya'lcüb anı dedi hakka
şükr... | ...şâd olup bandan kıldı M92/20 esgil dese bâlıkğa şükr kıldı | ...ya'küb nebî hurrem
oldı || 10...yıdı keldi | şubh yeli...] D69v9...yisi keldi | şubh yeller ketürdi bayık: emdi K68vl6 aydı
menüm yüsufum yisi keldi | ...bayık emdi A63vl3...yüsufug isi keldi M93/l...isi keldi | ...keltürdi
deyür... || 11...yâ şabâh... | ...ıssı tüter sen] D69vl0...şabâb yeli... | ...yüsufumdan buy kelür sen
K68vl7...şabâh yeli... | haklat yüsuf yisin tüter sen A63vl4 aknn esgil şabâh yeli... | ...yüsufum sen
isi düter sen M93/2 yağım esgil şabâh yeli ne... | ...yüsufdan isi... || 12...yetersen | ...seni kördim...]
D69vll... kelürsen | ...sen eseli ben müferrah...K69rl...sen esgeli men müferrah oldım...A63vl5...
ogarmage sen... | sen eseli men müferrah...M93/3 sen eseli ben müferrah... || 13 aydurmuştım... |
yüsuf...] D69vl2 bildim muştuçı sen şubh... | yüsufum yisi esersen sen eseli K69r2 bildüm muştılaçı
sen şabâb yeli | yüsufum yisi eksilmesün sen eseli A63vl6 bildim tahkîk muştuçı sen şubh
yeli | yüsufum isi eksilmez sen eseli M93/4 tahkîk bildüm müjdeci sen şabâh... | ...isi hîç eksilmes sen
eseli|| 14...UŞ buda bildüm beli] D69vl3...asüde boldum beli K69r3 duydum âsüde boldum...yeli
A64rl ...dedim âsüde boldım belî | yüsufum issin tapdım deyür emdi M93/5...âsüde boldum
belî | yûsuf isi tapar men deyür... ||

33 Yûsuf 12/94 “innî le’ecidü rıha yüsufe...”

462
B72vl5 ya'kübdan anı işidüp daglaşdılar
ya'küba 'ayblaşu sözleşdiler
B72vl6 kandadur kanı yüsufug dedişdiler
inneke le fî-zalâlike’l-kadün34 deyür emdi

B73rl andan şogra on beş künden beşir erdi

körer suwda bir' avrat ton yuvardı
B73r2 kudret birle beşir keldi aga şordı
ya'küb evi kandadur deyür emdi

B73r3 ' avrat aydur âh ya' kübı ne şorar sen

dez yörürsen ne dilersen ne kişi sen
B73r4 yohsa yüsuf üçün mü muştular sen
meğer sen muştuçı sen deyür emdi

K69rl0 beşir aydı yâ' avrat bilgil bayık

yüsuf nebî irsal kıldı beni sâlik
K69rll közügden yaş ağardur nişe nelük
' avrat uğanup bi-hoş olup düşer emdi

15 ya'kübdan...] D69vl4 ya'küb kavmi anı...K69r4 ya'küb kavini anı işitüp... | ya'küb ‘ayblaşu...
A64r2...‘ayıblaşuban...M93/6...bunı işidüp tarjlaşdılar |yavlak yaman ‘ayblaşu... || 16...yüsufurj...
| ...deyür...] D69vl5...yüsuf... | ...derler...K69r5...kanı yüsuf... | ...derler A64r3 kandandur kanı ol
yüsuf... | ...derler emdi M93/7...yüsuf deyüşdiler | zalâletig kadîmdür derler emdi || B73rl körer
suwda...yuvardı] D69vl6 meğer suvda...yuvar idi K69r6...keldi | meğer suwda bir...A64r4 on beş
künde beşir keldi | meğer suda bir ' avrat ton yuvardı M93/8...on künden beşir keldi | bir kıyuda bir
‘avrat ton yuvar idi ||2 kudret birle beşir keldi... | ...kandadur...] K69r7 kudret beşir keldi... | ...ewi
kankıdur teyür...A64r5...ewi kandadur dep sorar emdi M93/9...kelüp beşir andan şordı | ...kanda deyüp
şorar emdi||3...âh ya'kübı ne şorar... |dez...] D70rl aydur ya'kübı ne sorar... | tez yörürsen ne
merdsen ne istersen K69r8 ol ‘avrat ya'küba ne şorar sen | ne yörür sen ne ilde sen ne ister sen
A64r6...ya‘küb neçün sorar sen | ya'küb ewi kandan dep sorar sen M93/10...ya‘kûbı ne şorar sen | tez
yörür sen fandan keldürj ne deyür sen || 4 yohsa yusun üçün mü...] D70r2 ya'küba yüsufhı muştılar sen
K69r9 ya'küba yüsufı mı muştular sen | ...muştulaçı sen teyür...A64r7 hakîkatde sen ya'küba muştılar
sen M93/11 meğer sen ya' küba müjdeler sen | hakîkat sen müjdeci sen ... ||

34 Yûsuf 12/93 “...inneke le fî-zalâlike’l-kadün...”

463
B73r5 yac küb nebî beni satun almış idi
yüsufa beni dâye kılmış idi
B73r6 beşir atlu kiçi oğlum satmış idi
yetmiş yıldur hasretim oldur emdi

B73r7 hâlık baga eyle vac de kılmış idi

seni ögden sewündürem demiş idi
B73r8 yüsuf üçün muştuçı sen uş keldi
kanı benüm beşirim dep ağlar emdi

B73r9 beşir aydur yâ anam ağlamağıl

hasretile yüregig dağlamağıl
B73rl0 hak vac desi degül imiş tep ğam yemegil
hakikat oğlug beşir benven emdi

B73rll am işitüp başdağıc aklı şişdi

yarhc avrat uğunup yere düşdi
B73rl2 c aklı keldi oğluna ol körüşti
yarhc avrat uğunup yere düşer emdi

5 ya'küb nebî beni...] K69rl2 ya'küb meni ol dem satun... | beni yüsufa dâye...A64r8 yüsufuna
...M93/12...meni dâye almış idi || 6...atlu kiçi... | ...yıldur...oldur...] D70r4...adlu kiçik... | ...yıldan berü
hasretim artar...K69rl3 beşir adlu kiçik oğlanım satmış idi | ...yıldan hasret oldı emdi A64r9...adlu
kiçik... | ...hasretin dartar...M93/13...adlu...satmış idi | ...hasretini dartam emdi || 7...kılmışdı] D70r5...
kılmış idi K69rl4...maga va'de kılmış idi | ...evvel sevündürem demiş idi A64rl0...demişdi M93/14...
şöyle va'de filmiş idi | ...sevündürem... ||8 yüsuf üçün... | ...dep ağlar] D70r6 uş yüsufug muştuçı sen
aga keldi | beşirim deyür emdi K69rl5 uş yüsufug muştılaçı aga keldi | ...tep ağlar...A64rl 1 uşbu
ya'küba muştuçı sen emdi keldi M93/15 uş ya'kübug müjdesi hâzır keldi | ...beşirim deyür
emdi||9...yâ anam... | hasretile...] D70r7...ey anam dep... | hasretle yüregig dep...K69rl6...aydı ana dep
ağlamağıl) hasret birlen...A64rl2...ayâ... | ...yüregigi...M93/16...ayâ ana ağlamağıl|hasretigle
yüregigi dağlamağıl || 10...oğlun beşir...] K69rl7...degüşmiş dep ğam... | ...beşir oğlug menven...
A64rl3...va‘desi yetmedi dep... | hakikat uş beşir oğlug benven...M93/17...va'desi yetmedi dep
ğam... | hakîkatde beşir oğlug benven... || 11...işitüp başdağı... | yarh...] D70r9...işidüp başdan... |
yarlu...K69vl...işidüp dâyenig 'akh şişdi |yarlu 'avrat uğunup yere...A64rl4...işidüp başından
... | ...uğunuban...M93/18...işidüp ‘avratıg 'aklı şaşdı | yarlu 'avrat ...|| 12...körüşti | yarh 'avrat...]
D70rl0 ve K69v2...körüşdi | her kim körse 'acayibe kahır emdi K69v2 ‘akh oğhna ol körüşdi | her
kim körse 'acayibe kahır emdi A64rl5...kelüben oğhna ol körüşdi | her kim körse ‘acayibe kahır...
M93/19... oğlma hem körüşdi | ikisi hem zârlık kılup ağlar emdi ||

464
B73rl3 katarlaşu ikisi eve kirdi
sewünmekdin olc avratıp uşşı kitdi
B73rl4 selâm verüp beşir köplegi şunu verdi
yüzine sürdi iki közi açılur emdi

B73rl5 közin açdı İsrail anı kördi

sen kimsen ne kişi sen dep apa şordı
B73rl6 beşir aydur ol kim beni sattup idi
tıfıl iken anamdan ayurup emdi

K69v7 düşvârdur ağrudur ğarîb işi

peveste akadur közden yaşı
K69v8 müdâm mahzün hîç opamaz közi yaşı
köpli bertük közünden yaş akar emdi

B73vl anda yac küb okudı ol bitini

kandahğm beyân bildi hasretni
B73v2 yüsuf mışır pâdişâhı olduğını
şükr kılup hakğa sücüd kılur emdi

B73v3 andan yüsuf kardaşlara hilc at verdi

altun kümüş at katır beyle verdi
B73v4 atasın körmege ruhsat verdi
ve }tünî bi-ehlıküm ecma cîn deyür emdi

13 katarlaşu ikisi eve ...] D70rl 1 ikisi katarlaşu ewe...K69v3 katarlu ikisi ewe... | ...ol'avrat ussı kitdi
A64rl6...ol ikisi ewe... | ...hüşı kitdi M93/20...Oİ ikisi evge kirdi | sevünmekden ol... || 14...verüp...
köglegi şunı verdi | yüzine sürdi...] D70rl2 selâm kıldı...körjlegni sum verdi | ya'küb yüzne
silip...K69v4 selâm kıldı...sunu verdi | ya'küba közine silüp açılur emdi A64vl selâm berdi...körjlekni
verdi | yüzine silüp iki közi...M93/21 beşir keldi köglekni şunu verdi | ...silüp közi şol dem açılur
emdi || 15 ...ne kişi sen...] D70rl3 sen kimsen dep aga yene şordı K69r5 yâ sen kimsen deyüben
aga...A64v2... açuban... | ...kimsen deyüben yene aga...M94/l közin açup... | ...sen demek eyle aga
sordı || 16...aydur...sattug idi] K69v6 ...aydı ol kim beni sattugdı A64v3...ol kim yene satdug...M94/2...
satdug idi || K69v7 dişvârdur... || B73vl anda...] D70rl5 andan...K69v9...okudı bitini A64v4 pes andan
okıdı... | kandahğm bildi dağı hasretni M94/3 andan... | ...ağladı ol hasretini || 2...mışır pâdişâgı... |
şükr kılup...] D70rl6 ...mışır içre pâdişâh... | sücüd kılup hakka şükr kılur..,K69vlO mışır içre uluğ
melik... | sücüd kılıp hakka şükr kılur...A64v5...şıddîk mışır şâhı... | ...sücüd oldı emdi M94/4...mışıra
pâdişâh olduğını |... secde kılur... || 3...kardaşlara hil'at...verdi] D70rl7...kardaşlanna...verdi K69vl 1...
karındaşlarına hil' at verdi | ...mülket verdi M94/5...kardaşlara hilğat verdi | ...katırlar beyle verdi || 4
anasm...verdi] D70vl...atasın...ruhsat verdi K69vl2 anasını...ruhsat berdi A64v7 atasını körmege
... | ilig birle barça kelig deyür...M94/6 atasını kelmege ruhsat verdi ||

35 Yûsuf 12/93 “...ve’tünî bi-ehliküm ecma'm...”

465
B73v5 pes anlar atasına kawuşdılar
cümlesi yac küba kawuştılar
B73v6 suçlann tilep ağlaşdılar
hatâmızı bağışlağıl derler emdi

B73v7 aldayuban yüsufhı senden alduk

kul deyüben ırakğa iltip anı sattuk
B73v8 bu kün bizler anı sultân bulduk
cümle mışır ehli anıp kuh emdi

B73v9 yacküb aydur yazukupuz bağışladım

hakîkat hatâpızıc afv kıldım
B73vl0 ben dahi hâlıkdan râhat oldun
size hem râhat ersün deyür emdi

B73vll apa bir deweni ketürdi cebrâ ’îl

ol deweni veribidi kädir celîl
B73vl2 yâ cebrâ’îl bu iş içre becîd olğıl
tez yüsufa kawuşsun ayğıl emdi

5..
.anlar atasına... | cümlesi...] D70v2...anlar kirü dönüp atasına... | cümleleri...K69vl3...kavuşdılar |
cümleleri ya'küb körüşdiler A64v8 oğlanlan deyüben ağlaşdılar | cümleleri ya'küb üze körüşdiler
M94/6...kavuşdılar | cümleleri ya'küba... || 6 suçlann tilep... | hatâmızı...] D70v3 liatälann dileyüben
... | günahımızı keçürü vergil derler emdi K69vl4 hatälann tilep... | günähımızı...A64v9 hatâların
deyüben ağlaşdılar | günähımıznı bağışlağıl...M94/8 hatälann deyüben... | günahımız bağışlağıl...
||7...ırakğa iltip...sattuk] D70v4...ırak yerge anı satduk K69vl5...yırakğa anı satduk A64vl0 biz
aldayuban yüsufı... | yene kul dep anı yırak yere satduk M94/9...yüsufı... | ...ırakğa anı satduk || 8...
bizler anı sultân... | ...ehli anıp kuh...] D70v5...biz anı emdi sultan... | ...mülki anıg emdi K69vl6 uşbu
kün anı biz sultân... | ...mülketi anıg emdi A64vll bu künki kün anı uluğ sultân... | ...mışır ehli
anıg...M94/10 bu kün hälä anı ulu sultân || 9...yazukuguz...] D70v6...suçugızı...K69vl7...aydı
yazukugızı... | ...hatägız ‘afv kıldum A64vl2 ya'küb hatägızı bağışladım | ben sizig günahınızı ‘afv
etdüm M94/11...hatägızı bağışladum | suçıgızı ben sizig ‘afv kıldum|| 10...dahi...oldun | size hem
rähat...] D70v7 ben dağı...räljat oldum | hâlıkdan ‘afv ersün deyür emdi K70rl men dahi... rahat
boldım | fjälıkdan ‘afv versün deyür...A64vl3 ben dağı hem hähkımdan rähat oldum | sizlere hem
rähat...M94/12 ben dağı...rähat boldum | sizlere hem rähat olsun deyür... || 11 ana bir deweni...] D70v8
bir deve ketürdi hem cebrâ’îl K70r2 bir deve ketürdi hakdın cebrâ’îl | ol deveni veribidi mevlî celîl
A64vl4 bir deve ketürdi peyk cebrâ’îl | ...deveni veribidi mevlî celîl M94/13 bir deveni keltürdi hem
cebrâ’îl | ...deveni verüp aydı mevlî celîl || 12 yâ cebrâ’îl... | tez yüsufa...] D70v9 bu iş içre sen emdi
becîd olğıl | yüsufa kavuşmakğa deyür emdi A64vl5 yâ isrâ’ıl... | ...kavuşmağa deyür...M94/14 yâ
isrâ’îl yüsuf san becîd olğıl | ...kavuşmağa deyür emdi (K’de yok) ||

466
B73vl3 minnet kılup ol deveye ya'küb bindi
ulu kiçi ken' ân ehli yarağ kıldı
B73vl4 yetmiş üç kişiyle beyle kirdi
yakın kele oğlanlan ağlar emdi

B73vl5 ya' küb elin kaldurdı du' â kıldı

oğlanlan cümlesi âmîn dedi
B73vl6 du' asını tewäb mevlî kabül kıldı
oğlanlan cümle zân kılur emdi

B74rl ' azîz yüsuf ban leşker dürlüben

atasına karşu çıkup hem keliben
B74r2 burğu tabul nakkâre urduruban
tazı atlar körüklü ünin kişner emdi

B74r3 yüsuf nebî anı körüp hem sewündi

atından inüben yayan oldı
B74r4 ya'küb sawçı deveden inip keldi
ata oğul körüşüben ağlar emdi

13 ulu kiçi...] D70vl0 akrabäş ehl-i beyt hem tez ağdı K70r3 minnet ile deveye ya'küb
mindi | karavaş ehli beyti hem tüzendi A64vl6 on kardaş ehl-i beyti hem deprendi M94/15 şükr kılup
ol... | akrabası ehl-i beyti ile kitdi || 14 yetmiş üç... | yakın kele ...ağlar...] D70vl 1 temäm yetmiş üç kişi
yola kirdi | yakın kele...yalvarur...K70r4 temäm yetmiş üç kişi yola kirdi | ...oğlanlan yalvarur emdi
A65rl temäm yetmişile yola... | yakın kelür oğlanlar yalanur emdi M94/16 temäm yetmiş
üç... | ...yalvarur emdi || 15 ya'küb elin... | ...âmin dedi] D70vl2 ya'küb nebî elin... | ...zân kıldı
K70r5...el kaldurdı... | ...cümle tevbe zân kıldı A65r2 ya'küb savçı el... | ...zân kıldı âmîn... || 16
du'äsını... | ...zân kılur...] D70vl3 du'älan... | ...giryân kıldı...K70r6 diler men tewäb mevlîm kabül
kıldı | ...tevbe kılur emdi A65r3 du'âlann...||B74rl...ban leşker...] D70vl4...baru leşker derlüben
K70r7...cümle leşker derlüben | ...kelûben A65r4...ban derlûben...M94/17...ban leşker derlüben |...
hem kelûben || 2...tabul...] D70vl5...tabul kûrsî nakkare uruluban K70r8...kûrsî nakkâre... |... körklü...
A65r5...uruluban... | tazın atlar...M94/18...tabul kös nakkâre uruluban || 3...nebî anı körüp... | atından
iniben...] D70vl6...savçı anı körüp leşker kıldı | yüsuf atdan indi...K70r9 ya'küb savçı körüp anı şükr
kıldı | yüsuf atdan indi hem yayan boldı A65r7 ya'küb savçı anı köre şükr kıldı | yüsuf nebî atdan indi
yayan...M94/19...savçı anı körüp şükr kıldı | yüsuf nebî atdan indi... ]|4 ya'küb savçı...] M94/20...atası
hem teveden inûp... A65r6...hem deveden indi keldi... | ...körûşûp... ||

467
B74r5 keldi haşem kavmi ol kardaşlan
her işe kâdirdür idim yârî
B74r6 yerine niyyet keldi tüş tac bîri
cümlesi yüsufa secde kılurlar emdi

B74r7 yüsuf aydur makhür oldı şeytân

kardaşlanma dost kıla idi sübhân
B74r8 bu künki kün benven mışır iyesi sultân
şükr kılup şehre beyle kirürler emdi

B74r9 keldi anda yüsufurj oğlanlan

ya'küb sawçı sewündi buyurdı anı
B74rl0 yüsuf aydı oğlanlar düzem ban
cümlesi züleyxadan olmış emdi

B74rll pes züleybâ hıdmetine hâzır keldi

ya'küb sawçı şoruban ahvâl bildi
B74rl2 ya' küb nebî züleyhäya du' â kıldı
züleyhâ yüsufa şorar emdi

5 keldi... | her işe kädir dür...] D71rl katı kavmi haşım kardaşlan | dükel işe kädir durur...K70rl 1 katı
kavm başım kılğan karındaşları | tükel işe kâdirdür...A65r8 ehl-i beyti kavm başım kardaşlan | dükel
işe kädir durur idim...(M’de yok) || 6...niyyet... | ...secde...] D71r2...nete keldi... | —bıdmet kılurlar...
K70rl2 yerine netek tüş ta'bîri |—bıdmet kılur emdi A65r9...neçük keldi ol düş ta'bîri|...
bıdmet...(M’de yok) || 7...oldı şeytân | kardaşalanma...kıla...] D71r3...oldı la'în şeytân | kardaşlanm
dost kıldı...K70r13...oldı la'în şeytân | karındaşlarım dost eyledi idim sübhân A65rl0 ve
M94/21...şükr makhür oldı... | kardaşlanm dost kıldı idim sübhân A65rl0... aydur şükr makhür
oldı... | kardaşlan dost kıldı idim sübhân || 8 bu künki... | ...şehre beyle...] D71r4 bu künki benven mışır
sultânı | ...kılup mışr içre kirerler...K70rl4 bu künki kün menmen mışıra sultân | şükr kılup leşker
beyle kirer emdi M95/1 bu kün özüm mışır issi 'azîm sultân | ...kılup şehre beyle kirer emdi|| 9 keldi
anda... | sawçı sewündi...] D71r5 andan kördi yüsufurj oğlanların | ...şordı yüsufdan hem anlamı
K70rl5 anda şogra yüsufug... | ya'küb şordı yüsufa anlan A65rl2 andan keldi... | ...şordı yüsuf üze
hem anlan (M’de yok)[] 10...aydı oğlanlar... | ...olmış emdi] D71r6...aydur...bizüm ban | ...deyür...
K70rl6...aytur oğlanlan bizim ban | ...züleyhâdm teyür emdi A65rl3...aydur oğlanlar bizim ban|
cümleleri züleyhâdan deyür emdi (M’de yok)|] 12 ya'küb nebî... | züleybâ...] D71r8 ol ya'küb... |
andan züleybâ yüsufdan...K70vl ol ya'küb züleybâya... | andan züleybâ yüsufa aytur emdi A65rl5...
savçı... | andan züleyhâ yüsufa aydur emdi (M’de yok) ||

468
B74rl3 destür verserj konaklasam isrä’ıli
sarayıma ündesem ol resüli
B74rl4 yüsuf aydur yä züleyhä bil ahvâli
peygamberler yüksek saräya kirmez emdi

B74rl5 züleyhä bir kiçik sarây hâzır kıldı

dürlü ni' met âreste hâzır kıldı
B74rl6 a' kübı ündedi keldi kirdi
bunı beyle nete kıldug deyür emdi

B74vl bu ewi baga lâyık hoş düzmiş sen

benim köglüm dedükçe eylemiş sen
B74v2 ken' ândağı bizüm eve begzetmiş sen
züleyhä aydur yüsufa şordım emdi

B74v3 ya' küb kavmi birle anda derüldiler

züleyhä sarayına hem kirdiler
B74v4 dürlü ni' met elvän ta' âm ketürdiler
ya'küb am körüp yavlak dağlar emdi

B74v5 ya' küb aydur yüz yigirmi yaşım durur

peyveste tâ' at kılmak işim durur
B74v6 müdâm arpa etmeği aşımdur
peygamberler mundağ ta' âm yemez emdi

13..
.verseg... | ...ündesem...]D71r9...konuklasam... | ...okusam...K70v2...okursam..A65rl6...konaklasm
... | ...ben ol zelili (M’de yok) || 14 peygamberler...] D71rl0 peğamber...K7öv3...aytur... | peğamberler
...A65vl...peğamberler...(M’de yok)|] 15...kiçik...] D71rll...bir sarây häzır...K70v4...kiçik evi
hazır... | ...arasına hâzır kıldı A65v2...ol saräya häzır...(M’de yok)||16 ya'kübı ündedi...] D71rl2
ya'küb nebini okudı... | bunı böyle nete... K70v5 ya'küb okudı keldi kirdi | mum nete beyle yapdug
deyür...A65v3...ya'küb savçım ündedi... | ...böyle neçük kıldug...(M’de yok)||B74vl...ewi... | ...
dedükçe...] D71rl3...ev... | köglümdegiçe ...K70v6...maga... | menüm köglüm dedügünçe...A65v4 uş
ewi...düzmiş siz | ...eylemiş siz (M’de yok) ||2...eve begzetmiş sen | ...yüsufa şordun] D71rl4...
aga... | ...yüsufdan...K70v7...bizüm evge... | ...aydı yüsufdan sordım...A65v5 ken' ândaki bizüm ewge
begzemiş siz |...yüsuf üze şordım emdi (M’de yok)||3...derüldiler | ...hem kirdiler] D71rl5...
durdılar | ...kirüp yene oturdılar K70v8...birle cümle vardılar | ...kirip oturdılar M95/2...ile ündediler |
züleyhänıg sarayına körküzdiler A65v6...ol kavmi birle anda durdılar | züleyhänıg... || 4 dürlü
ni'met...] K70v9 dürlü dürlü ni'metler ketürdiler |ya'küb körüp am 'aceb taglar...M95/3...yavlak
tağlar emdi|| 5...yaşım durur] D71vl7...vardur K70vl0... aytur...yaşımdur | peveste...işimdür A65v8
ve M95/4 'ale’d-deväm tä‘at...||6...aşımdur | peygamberler...] D71vl aşum vardur |... peğamberler...
K70vll...arpa ütmegi aşumdur | peğamberler...A65v9 peveste...aşum durur | peğamberler beyle...
M95/5 peyveste arpa etmeği aşum durur

469
K70vl2 pes züleyhä arpa ötmekni pişürüben
ya' küb nebî yemeğe ana hoş körüben
K70vl3 keçe kündüz köp namazı kıluban
züleyhâğa edgü du' ä kılur emdi

FAŞL
MELİK REYYÄN YA' KÜB ' A.H.’NI ÜNDEGEN BEYÄN36

B74v8 reyyân aydur yüsufa ayä şıddîk

ya'kübı bize ketürgil tahkîk
B74v9 bizüm hem' azizimiz körsün bayık
anıg birle keleçi kılsun emdi

B74vl0 yüsuf aydur reyyân beni ağırladı

zindändan çıkardı mülket verdi
B74vll yâ baba aga varalım dedi
ya'küb aydur hatâ sözi aydug emdi

B74vl2 hîç minnet dutmağıl sen reyyändan37

seni hâlık çıkardı ol zindändan
B74vl3 kamulara' izzet rif at ol sübhândan
minnet aga dutmaklık kerek emdi

B74vl4 yüsuf sözin digledi ya'küb vardı

reyyân bakdı bir nürânî hoca kördi
B74vl5 ' ömrüg neçe deyüben aga şordı
ya' küb aydur yüz yigirmi yaşım emdi

||8 ya'kübı...] D71v3 ya'kübnı...K70vl4...aytur... | ya'küb bize hem ketürgil ...A65vll...yüsuf üze
ayä şıddîk | ya'küb savçım bize...||9...'azizimiz...] K70vl5...hem 'ärmum var am körmek
bay | ...keleçi söz kılsun emdi A65vl2 bizim hem 'änm körsün yüzini tahkîk | ...hem keleçi...
|| 10...beni... | ...mülket verdi] D71v5...mülk verdi K70vl6...aydı ...bizi. ..A65vl3...baga mülket...
|| ll..baba aga... | ...sözi aydug...] D71v6...baba biz aga... | ...söz deyür...K70vl7...biz aga... | ...aydı
hatä söz dedig emdi A65vl4 ayä baba biz aga... | ...aydı hatä sözi... || 12...dutmağıl...]
D71v7...tutmağıl... A65vl5...sen ol reyyändan || 13...dutmaklık... ] A65vl6...dutmağlık kerek
... || 14...sözin digledi...] D71v9... sözün söyledi...A66rl...söz sözledi ya'küb... | ...bakdı nüräni
hoca... || 15...aydur...] A65r2...aydı... ||

36 Bu bölüm M’de yok.

37 K nüshasında, B74vl2-B75vl2 arası yok, eksik.

470
B74vl6 reyyân aydur aga artuk dedi
ol ya'küb sawçıya inanmadı
B75rl hafiyye birle ya' küb nebî du' â kıldı
egegi köksi üzre düşer emdi

B75r2 melik reyyân yüsufa gene şordı

' ârmum nete benüm bu hâl oldı
B75r3 yüsuf aydı peygamberi yalan dedi
lâ-cerem mundağ oldı deyür emdi

B75r4 andan reyyân ya' küba çok yalvardı

bu' ârmug rüzgârı telim oldı
B75r5 hem dönüp sizüg dîne yene kirdi
buga eyü du' â kılğıl deyür emdi

B75r6 senig dedeg ibrâhim hak halîli

atağız dahi ishâk sawçı dîn tabîbi
B75r7 siz dahi hâlıkıg isrâ’îli
senig sözüg yalan degül kerçek emdi

B75r8 ya' küb sawçı el kaldurdı du' â kıldı

' ârmug yegilemiş şahîh oldı
B75r9 ' ârmu yaglanmışıg bu kez bildi
ben seni ishâk şandum deyür emdi

A66rl3 ya' küb savçı' ânm' özrin' afv kıldı

hemân-dem peyk cebrâ ’îl hâzır keldi
A66rl4 ol' ârmug ecelinden haber verdi
' ânm bu kün ölen oldur deyür emdi

16 reyyân aydur...] D7İVİ1 garım el-ğâr aydı artuk dedi A66r3 ‘ârmanğa aydı artuk dedi | ...savçı
sözine inanmadı||B75rl hafiyye birle... | erjegi köksi...] D7İVİ2 ya'küb yene birin du'â kıldı | eğesi
köksi...A66r4 ya'küb savçı el kaldurdı du'â... ||2...gene şordı |'ärmum...] D71vl3...yene... |'ârmurj
erjegi neşe düşdi A66r5...yüsuf üze gene... | ne ma'nädan 'ârmurj erjegi düşdi ||3...aydı... | ...oldı
deyür...] D71vl4...aydur peğambemi yalan dedi |...'azâb indi...A66r6...peğamberi... | ...ol mundağ
rüsvây oldı...||4...ya‘küba... | ...oldı] D71vl5...yûsufa... | ...kördi A66r7...ol reyyâg... |bu ‘ânm pes
rüzgârları temäm kördi || 5...sizürj... | buga eyü...] D71vl6...siznitj... | muga eyü...A66r8 yene dönüp
sizig dînigize kirdi | muga edgü du'â... || 6...dedeg... | atağız dahi...] D7İVİ7 atag ishâk savçıdur hak
resüli A66r9...ibrâhîmdür... | atag hem ishâk savçıdur hak resüli || 7 siz dahi... | ...yalan degül...] D72rl
hem sen dağı... | ...yalansız...A66rlO yene sen hem hâlıkıg... | ...yalan olmaz kerek... || 8 şahîh oldı]
D72r2...şahîh şafa oldı A66rll...du'â kıldı el kaldurdı | yene 'ârmug egegi şahîh... || 9 ...yağlanmışın...
| ...ishâk şandum...] D72r3...bu kez boldı | ishâk şandım...A66rl2 'ânm yapılmış ikenin bu bildi |...
sanup men deyür... ||

471
B75rl0 ' arma anıg aşlmdan haber şordı
ya' küb ahvâl‘ arma a' lem kıldı
B75rll halik fermam birle ğâram oldı
kamuğlar ‘acayibe kahırlar emdi

B75rl2 andan şogra isrâ’île haber verdi

ya'küb sawçı yüsufla aga keldi
B75rl3 buyurdı yudurdu kefen sardı
kendü elin yup defh kılur emdi

FAŞL
VEFÄT-I YA'KÜB NEBİ' A.H.

B75rl5 ya' küb nebî mışır içre kıruk yıl turdı

bir kün kelip cebrâ ’îl haber verdi
B75rl6 isrâ’île hakdan selâm ol tegürdi
emr eyledür bu mışırdan çıkğıl emdi

B75vl ya' küba bu ahvâl ma' lüm oldı

yüsufi okıdı a' lem kıldı
B75v2 yüsuf nebî işidüp mağbün oldı
ya'küb nebî vedâ' kılup çıkar emdi

10 'arma anıg... | ...a'lem kıldı] D72r4 'ârmug aşlmdan... | ...beyân kıldı A66rl5 ya'küb ahvâl 'ârma
beyân kıldı | mumg ecelinden bu kün ölür emdi|| ll...ğâram oldı] A66rl6 hâlıkıg ...'ârim öldi |
kamuları... || 12...1}aber verdi | ...yüsufla...] D72r8...haber verdi | ...yüsuf ile...A66vl...isrä’îl haber... | ...
yüsufla beyle keldi || 13...kefen şardı | ...elin yup defh kılur...] D72r9...kefen sardı | ...elin yup defo...
A66v2...elin anı medfün kılur... || 15...nebî...kıruk yıl turdı | ...kelip cebrâ’îl...] D72rl l...sawçı...kırk yıl
durdı | ...cebrâ’îl keldi...A66v3...savçı...kırk yıl... | ...kelüp... M95/7 ...savçı ...kırk yıl durdı | cebrâ’îl
kelüp aga haber... || 16 emr eyledür...] D72rl2 emr oldur...A66v4 emr beyledür mışırdan... M95/8...
hakdm selâm hem tegürdi | emr oldur bu... ||B75vl yüsufı...] D72rl3 yüsufiu okudı i'läm kıldı A66v5
ya'küb savçıya bu haber... | yüsuf nebî ündedi hâzır kıldı M95/9 ya'küb nebî bu ahvâlden haber
bildi | yüsuf savçını okudı i'läm kıldı || 2...işidüp... | ya'kûb nebî vedâ'...] D72rl4...bunı işidüp... |
...savçı vedâğ...A66v6...işidüben mağmum oldı | ya'küb savçı...M95/10...işidüben mağmüm oldı |
ya'küb savçı... ||

472
B75v3 pes ya' küb yüsufi öğütledi
yâ yüsuf ögütüm dutğıl dedi
B75v4 ‘ akıbet bu mışırdan çıkğıl dedi
mü ’minât yeri mışır degül emdi

B75v5 ya' küb nebî ken' âna nakl kıldı

' azîz yüsuf ağlayu kirü döndi
B75v6 vezîr hâcib kamusı ögüt verdi
ya'küb sawçı kavmi derüp kiter emdi

B75v7 atası yerine ya' küb keldi

üküş degül kaç kün mukîm oldı
B75v8 kädir hâlık feriştelere emr kıldı
ferişteler kelür bir gür kazurlar emdi

B75v9 ya'küb sawçı anı köre ahvâl bildi

oğlanların vaşiyyet üçün hâzır kıldı
B75vl0 oğlanların cümlesin demeşdürdi
cefalıkın haläyıkdan diler emdi

B75vll ya'küb selâm verdi ahvâl şordı

ferişteler ya' küba haber verdi
B75vl2 terjrinüp bir dostma ecel erdi
anır) üçün kazur miz derler emdi

3..
.yüsufı... | ...ögütüm...dedi] D72rl5...yüsufhı... | ögütünmi dutğıl dedi A66v7 uşal dem ya'küb... | bu
kez oğlum bir ögütüm alğıl dedi M95/ll...ögütümi dutğıl... || 4 'akıbet bu mışırdan... | mü’minät
yeri...] D72rl6 mü’minler makamı...A66v8...sen hem mısırdan... | mü’minler manâmı mışır...
M95/12...sen mışırdan... | mü’minlemir) cäyı mışr degül emdi||5 ya'küb nebî...] D72rl7 ya'küb
mışırdan ken'äna... | ağlayu 'azîz yüsuf...A66v9 ya'küb mışırdan ken'äna... |... ağlayuban...M95/13
ya'küb çıktı... | ...ağlayuban kirü... || 6...kamusı...verdi | ...kavmi derüp kiter...] D72vl vezîre häcibe
kamu ögüt verdi | ...kavmin derip kitdi...A66vl0 vezîre häcibe kamu... | ...savçı kavmin derip kiter
emdi M95/14... kamusına... | ...savçı kavmin derüp...||7 atası... | ...kaç...] D72v2 atasını yerine ya'küb
kirü keldi |...bir kaç...A66vll...ya'küb nebî keldi | ...künler... M95/15...degil bir kaç künler...||8
kädir feriştelere...] D72v3 hälık feriştelerge...A66vl2 hälık ferişteler üze emr... | ...kelüp bir gür kazar
emdi M95/16 melä’ikler üzre hälık emr... | ...kelüp bir gür kazar emdi || 9...köre ahväl...]
D73v4...sawçı anı ahväl bildi A66vl3...savçı uşbu ahvâli ağladı | oğlanların katma häzır kıldı (M’de
yok) || 10 oğlanların cümlesin demeşdürdi | ...diler...] D72v5 kamu katma demeşdürdi | cefalığın
haläyıkdan sorar emdiA66vl4 cümle kavmini katma hem derüşdürdi | şafalıkm helällıkm diler
...(M’de yok) || 11...verdi... | ...verdi] D72v6...savçı selâm kıldı | ...seläm verdi M95/17...savçı seläm
kıldı haber sordı | ...ya'küba hem cevâb verdi A66vl5 ...savçı selâm kıldı Jjaber sordı |... ya'küba
cevâb verdi || 12 tegrinüg... | ...kazur miz derler...] D72v7 hâlıkırj... | ...kazurvüz derler...K71rl hâlık
bir dostma ecel verdi | ...kazurvuz derler...A66vl6 mevlînirj bir dostı üze ecel... | ...üçün gür kazur
miz...M95/18 mevlînirj bir dostma... | ...gür kazar miz derler...

473
B75vl3 ferişteler gün temäm eylediler
harîr zîbâ' üd' anber döşediler
B75vl4 gür için' aceb zîbâ bezediler
ya' küb aga kirmege diler emdi

B75vl5 ferişteler aydur eger körer erseg

hakikat bu makämı sorar erseg
B75vl6 bu rahata erüşmekge erer erseg
yä isrä’Il bu şaräbm içgil emdi

B76rl ya'küb nebî elin sunup aldı am

bismilläh dep içti ol kadehni
B76r2 ayruldı teminden' azîz cänı
kuş kibi uçmak tapa uçar emdi

B76r3 ferişteler ol sâ' at anı yudı

uçmahdan böz ketürüp kefen sardı
B76r4 andan şogra kavmine haber verdi
ehl-i beyt kelüp zân kılur emdi

B76r5 oğlanlan namâzğa hâzır keldi

ferişteler aga cümle namâz kıldı
B76r6 ol makâmda dörtünçi gür amg boldı
halîl sâra ishâk ya' küb anda emdi

|| 13...gün...] D72v8...gümı... K71r2 ve M95/19...gümı... || 14 ğur için...] M95/20 gürug için... | ya'küb
anda kirmeklige diler emdi A67r2...içine ‘aceb... | ...anda... || 15...ersenig ] D72vl0 ...sever erseg
K71r4...aydı eger körer iseg | ...sewer iseg A67r3...eger sorar erseg | hakîkatde ...M96/1 ...sever erseg
|| 16...erüşmekge irer erseg | ...şaräbnı...] D72vll kavuşmağa ister iseg | ...şerbetni...K71r5...
kavuşamağa ever iseg A67r4 ve M96/2...kavuşmağa ever erseg ||B76rl...nebi elin... | ...ol kadehi]
D72vl2...savçı el sünüben aldı am | ...yene ol kadehni K71r6...savçı elin sünüp aldı anı | ...tep açdı ol
şaräb kadehi A67r5...savçı el sunuban aldı... | ...içdi ol kadehi M96/3...savçı el şunuban... | ...ol
kadehni || 2 ayruldı teninden...] D72vl3 teninden ayruldı... | kuş degin uçmağa kawuşur emdi K71r7
tendin ayruldı ‘azîz cänı | kuş tek uçup uçmahğa kirdi emdi A67r7 kuş tek bolup uçmah tapa...M96/4
şerîf tendin ayruldı... | kuşa begzep uçmah tapa uçar emdi||3...uçmahdan böz ketürüp...] K71r8
uçmahdın böz ketürdi...A67r6...oluk sa‘ ât anı... | ...ketürüben...M96/5 oluk sa‘ ät ferişteler...
||4...verdi] D72vl5...haber oldı K71v9 ol kavme andın şogra haber oldı |... kıldılar...A67r8...kavme
haber keldi | ehl-i beyti kelüp zän...M96/6...hem kavmine haber oldı | ehl-i beyti kelüp...
|| 5...namäzğa... | ...aga cümle...] D72vl6...namäzına... | ...cümle aga...K71rlO ve A67r9... namäzığa
... | ...cümle aga...M96/7...namäzma hâzır boldı | ...dağı aga namaz kıldı || 6...boldı] D72vl7 ...anıg idi
K71rll...törtünçi...oldı A67rlO...makämdan...M96/8...amg oldı||

474
B76r7 ya'kübug ken'ändağı oğlanlan
yüsufa iletdiler bu haberi
B76r8 yüsuf am işitüp kıldı zân
yavlak katı hasretle ağlar emdi

B76r9 işitti atasınıg vefatm

ayıttı kad rabbi âteytenî38
B76rl0 dedi mine’lmülki ve 'allemtenl
min te ’vîli’l-ehâdiş 39 deyür emdi

B76rll kaçan kim yüsufa vardı anlar

yac küb sawçı vefatnı ileddiler
B76rl2 teveffenî müslimen tep ölüm diler
ve elhiknî bi’şşälihln 40 deyür emdi

FAŞL
YÜSUF c A.H. MIŞRDA ÇIKĞAN SÖZLERİ

B76rl4 cebrä ’îl yetüp hazar keldi

aydur hälık saga yüsuf selâm kıldı
B76rl5 hakîkat altmış yılc ömrüg kaldı
aga lâyık yarağıg kılğıl emdi

7 ya'kübug...] D73rl ya'kübnırj...K71rl2 ya'kübnırj... | yüsufa hem ilettiler...A67rl 1 pes

ya'küburj... | hem yüsufa...uşbu haberi (M’de yok) || 8...işitüp] D73r2...işidüp K71rl3...hasret birle
ağlar...A67rl2 yüsuf üni işidüben kıldı zän | ...hasretile...(M’de yok) || 9 işitti...] D73r3 işitdi...K71rl4
yüsuf işitdi... | ayıttı rabb kadr A67rl3 işitdiyse... | yüsuf okudı rabbi kad âteytenî (M’de yok) || 10 dedi
mine’l...] A67rl4 mine’l mülki...(M’de yok)|| ll...kim yüsufa...] A67rl5...kim bu 'azîze... |... savçı...
|| 12 teveffenî...] A67rl6 ve tefewenî...dep...(M’de yok)||14 cebrâ’îl yetüp... | ...yüsuf...] D73r8
yüsufa cebrâ’îl hâzır... | saga dürüd yene ıddı K71v2 yüsufa peyk cebrâ’îl... | hälık saga...veribidi
A67v2 yüsufa peyk cebrâ’îl hâzır... | pes hâlıkdan yüsuf üze selâm kıldı M96/10 yüsufa ol cebrâ’îl
hâzır keldi | hâlıkdan yüsufa çok selâm... || 15...kılğıl] D73r9...yarağıg sanğıl... A67v3 hakîkat emdi
altmış... | ...yrağıgnı kılğıl M96/11... yarağıgı kılğıl ||

38 Yüsuf 12/101, “ rabbi kad âteytenî...”

39 Yûsuf 12/101, “...mine’l mülki ve ‘allemtenT min te’vîli’l-ehâdiş...”
40 Yûsuf 12/101, “...teveffenî mûslimen ve elhiknî bi’şşâlihîh...”

475
B76vl bu mışır ilüni sen kılğıl dac vet
İslama okuğıl kesgil bidc at
B76v2 özürjde peygambersen sen hakikat
küfr ehlin İslama okuğıl emdi

B76v3 yüsuf mışır ehlini dac vet kıldı

bu keleçi anlara katı şiddet keldi
B76v4 melik reyyân yüsufdan keyd kıldı
bizi İslama okur derler emdi

B76v5 melik reyyân yüsufi öğütledi

mışır ehli seni yavlak sever dedi
B76v6 bular İslama râzî olmaz dedi
bunlan sen ündemegil koyğıl emdi

B76v7 yüsuf aydur bilgil ayâ melik reyyân

baga lâyık emr kıldı kädir dayyân
B76v8 ben kädir emrini kıldım beyân
anırj emrin yörütmek kerek emdi

B76vl...ilüni sen... | ...kesgil...] D73rl0...ehlini kılğıl da'vet | ...kesgil...K71v3... ehlini kılğıl da'vet
| ...kesgil ...A67v3 uşbu mışıng ilni kılğıl da'vet | islam dînine okuğıl kesgil...M96/12 uşbu mışır
ehlini kılğıl da'vet | ...ündegil sen kitsün bid'ğat ||2...peyğamber ...] D73rll...peğamber sen...K71v5
özürj peğamber sen...A67v5 eserinde peğamber sen bil hakikat M96/13 özürj senpeyğamber sen bil
hakikat|| 3 bu keleçi...] D73rl2 olkeleçi...K71v6...savçımışır ehlin... | ol keleçi anlara dişvär kele dedi
A67v6...ehlin cümle da'vet... | ol keleçi anlar üze şiddet...M96/14...nebî rnışr ehlin... | ol keleçi anlara
şiddet... || 4 melik reyyân ... | bizi islama...] D73rl3 reyyâna yüsufhı... | bizni islama yüsuf okur derler
A67v7...reyyän hem yüsufi gile kıldı | ...okıdur derler...K71v7...yüsufa gile kıldı M96/15... yüsufdan
gile kıldı | bizni islama okıyur derler... || 5...yüsufı... | ...yavlak seni-dedi] D73rl4... yüsufhı... |...
yavlak seni sever dedi K71v8...yawlak seni sewer dedi A67v8...ol yüsufi... M96/16...hem öğütledi || 6
bular... | bunlan sen...] D73rl5 amma bular... | bulan ündemegil kayıtğıl emdi K71v9 ammä bular
islama rüzî olmaz dedi | bunlan ündemegil deyür emdi A67v9 ama bular islama hîç kelmez
dedi | bulan sen ündemegil koyğıl ...M96/17 ama bunlar hîç isläma kelmez dedi | ...ündemegil koyğıl
emdi || 7 baga lâyık...] D73rl6 bayık baga...K71vlO...aytur... | bayık mağa emr kıldı melik reyyân
A67vl0 bayık baga emr...M96/18 bayık maga emr...||8 ben kädir...kıldım... | ...yörütmek...] D73rl7
ben hähk...kılam beyân | ...yürütmeklik ...K71vl 1 men hälık emrin kılur men beyân A67vl 1 ben hâlık
emimi size kıldım... | ...emrini...M96/19 ben hâlık emrin kıldum sizge beyân ||

476
B76v9 ba‘ d-ezân anı kılmay olmayaven
yoksa men mışırda kalmayaven
B76vl0 kâfirler kogşısı olmayaven
küfr ehlinden ‘uzlet kılmak kerek emdi

B76vll yûsuf nebî mü ’minleri cümle derdi

bir hoş yere nehrü’l-‘uyün at verdi
B76vl2 mışırdan nakl kıldı anda vardı
bir şehristân anda binâ laldı emdi

B76vl3 ‘ azîz yüsuf anda boldı telim dewlet

ol şehirde fîrâvân oldı dürlû ni‘ met
B76vl4 aga hergiz yawumadı küfr ü bid‘ at
ol şehir içre emîn derler emdi

B76vl5 reyyân işitüp ol şehri ‘acebledi

ol şehirge kirmege ârzüladı
B76vl6 yâ yüsuf destür verseg kirsem dedi
yüsuf aydı munda kâfir kirmez emdi

. kılmay... | yoksa men...] D73vl...kılmaya... | ayruk ben...K71vl2...eyle kılmaya men men | ayruk
9..
mışırda kalmaya men men A67vl2...emdi ben eyle kılmayaven | ayrukven uşbu mışırda durmayaven
M96/20 ba'dazîn ben eyle kalmaya ben | ayruk beyle bu mışrda durmaya ben||10 kâfirler
kogşısı... | küfr...] D73v2 kâfirlere kogşı... | kâfir...K71vl3...olmaya men A67vl3 kâfirlere hergiz
kogşı olmayaven M97/1 kâfirlerge hergiz kogşı olmaya ben | kâfirlerden ayru turmak kerek...
||ll...mü’minleri...derdi | ...verdi] D73v3...mü’minlemi...derdi | ...at verdi K7İVİ4 yüsuf savçı
mü’min cümle derdi | ...tep at berdi A67vl4...dep at verdi M97/2...isim verdi || 12...nakl kıldı...]
M97/3...nakl edüp anda... | ...binâ kılur emdi A67vl5...kıluban... | ...şehristân binâ kıldı emdi|| 13 ol
şehirde...] D73v5 ol şehir içre...K71vl6...devlet | ol şehr içre fîrâvân oldı ni'met A67vl6 yüsuf nebî
anda... | ...dürlü oldı dürlü ni'met M97/4...telim boldı devlet | ol şehre fîrâvân oldı ni'met || 14 aga...
yawumadı...] K7İVİ7 anda hergiz kirmedi küfr ü bid'at | ol şehrine şehrü’l emîn derler...A68rl ol
şehmig içi emîn...M97/5 anda hergiz olmadı küfr ü bid'at | ol şehmig atın emîn derler... || 15 reyyân
işitüp... |ol şehirge...ârzüladı] D73v7 reyyân anı işidüp 'acebledi]ol şehre...K72rl...ârzü kıldı
A68r2...işidûp... | ...şehr içre kirmege...M97/6...işidüp... | anırj içine kirmege ârzüladı||16 yâ yüsuf
destür verseg... | ...aydı...] D73v8 destür verseg bir kirsem dedi | ...aydur kâfir munda kirmez emdi
K72r2 destür verseg bu şehrge kirsem dedi | ...kâfir munda kirmes emdi A68r3 destür verse bu şehre...
| ...aydı bunda... M97/7 destür verseg bu şehre kirsem... | ...aydur munda... ||

477
B77rl reyyân anı işitüp mü’min oldı
veläkin kadir takdir eyle kıldı
B77r2 ol şehr körmeden reyyân öldi
bir neçeler şöyle rivayet kılur emdi

B77r3 bir neçeler aydur telimc ömr sürdi

yüz döndürdi kâfirlıkğa yene kirdi
B77r4 ol arada müsî sawçı anda keldi
hakîkat fîrc avn am derler emdi

B77r5 bir neçeler aydur anıg oğlı muşc ab kaldı

iki yüz yıl mışır içre melik oldı
B77r6 ol tâgînig oğh fîrc avn lac în oldı
muşc ab oğlı velîd aga derler emdi

FAŞL
VEFÄT-I YÜSUF' A.H.

B77r8 yüsuf nebî ol şehirde telim oldı

bir kün halik: aga ecel ma‘ lüm kıldı
B77r9 yüsuf ündep oğlanların öğütledi
îmânnı saklağıl deyür emdi

B77rl ...işitüp...] D73v9...işidûp...A68r4 bunı işidüp ol reyyân... | ...ol kâdir takdiriyle oldı
M97/8...işidüp... || 2...körmeden... | ...şöyle...] D73vl0 ...kirmedi reyyân öldi | ...böyle rivâyet...K72r4
ol şehirge kirmedi reyyân öldi | bir neçeler râvîler böyle derler...A68r5 ol şehr körmeden öp
reyyân... | ba'zılar böyle rivâyet...M97/9...kirmeden ög reyyân... | ba'zılar böyle nakl kılur
emdi||3...kâfirhkğa...] D73vll...kâfirhğına...K72r5...neçeleri aydur reyyân telim... | ...kâfirlikge kirdi
A68r6 ba'zılar der reyyân telim... | yüz...käfirlikge ...M97/10 ba'zılar der reyyân...şürdi | ...kâfirlikge
yene... || 4...anda keldi | ...derler...] D73vl2...anı kördi | ...am derler...K72r6...anı kördi | ...anı fir'avn
derler emdi A68r7...anı bildi M97/ll...müsî savçı anı buldı | hakîkatde fir'avn aga derler
emdi || 5...anıg oğh... | ...mışır içre...] D73vl3 eyle oğıl ma'şiyet kıldı | ...mışırda...K72r7 bir neçe
aydılar oğh ma'şiyet kıldı A68r8 ba'zılar aydur oğlı ma'şiyetkıldı M97/12 ba'zı aydur anıg oğlı... | ...
mışrda melik oldı||6...1a‘în oldı | ma'şab oldı...derler...] D73vl4 fir'avn oldı | ...muş'ab oğlı velîd aga
derler...K72r8 ol dağı anıg oğlı fir'avn la'în oldı | mus'ab oğlı velîd aga derler...A68r9 ol tâğı oğlı
fîrğavn... | muş'ab oğlı aga velîd derler...M97/13 ol tağînig oğh fir'avn la'în oldı | mus'ab oğh
velîd... || 8... şehirde...] D73vl6...şehir içre...K72r9...şehirde köp telim müddet turdı | bu kün hâlıkdan
aga ecel keldi A68rll yüsuf ol şehr içre telim... | bir halik aga...M97/15...ol şehr içre telim
durdı | ...aga hälık ecel...||9 îmâgnı saklağıl...K72rlO îmânıgnı saklağuz deyür...A68rl2 ve M97/16
îmângızı saklagız deyür emdi ||

478
B77rl0 andan şogra züleyhâ vefat oldı
yüsuf nebî hasretile mağbün oldı41
B77rll ol dağı andan ayrak kalınmadı
oğlanlan baş uruban yürürler emdi

B77rl2 andan şogra yüsufa keldi nevbet

evlâdından ihvânmdan oldı firkat
B77rl3 nakl kıldı hälıkğa kıldı vuşlat
erham aga rahmet nişâr kıldı emdi

B77rl4 ewläd ihvân derülüp nevha kıldı

teçhizin temäm edüp namäz kıldı
B77rl5 ol şıddıkıg tâbütm hâzır kıldı
bir hoş yere anı defh kılurlar emdi

B77vl ol tarafda fîrâvân oldı ni' met

elvân elvân üküş oldı dürlü ni‘ met
B77v2 velâkin mışır içre oldı şiddet
halâyıklar darlık telim dartar emdi

10 yüsuf nebî...] K72rllyüsuf anırj hasretinden...M97/16 yüsuf andan oğlanların... | yüsuf anırj
hasretiyle mağmüm oldı || 11 ol dağı...] D74r2 andan yene ayruk olunmadı K72rl2 andan yene hîç
ayruk olunmadı | oğlanlan başaruban yörür emdi M97/18 andın şogra ayruk yene evlenmedi
| oğlanların başaruban yörür emdi|| 12 evlâdından...] D74r3 evlâdından... K72rl3...evlâdından...yırak
A68rl5...şogra hem yüsufa... | evlâdından ihvanından oldı firäk M97/19 andm şogra... | evlâdından...
|| 13 erhâm...] D74r4 rahîm aga...K72rl4 nakl kılur hâlıka kılur vuşlat | rahîm rahmet aga nişâr kıla
emdi A68rl6 rahîm aga rahmet...M97/20...oldı vuşlat || 14...derülüp... | ...edüp...] D74r5...derlep... |
...temäm edüp... K72rl5 evläd...delep... | ...temäm kılup...A68vl evlâd ü ihvanı derlep nevha... | bezin
temäm kıluban namäz... || 15...kılurlar...] D74r6...kıldılar...K72rl6...tâbütnı... | ...yerde anı medfün
kıldı emdi A68v2... şıddîknıg tartını hazır... | ...Ijoş yerlü anı medfen kılur emdi M98/l...şıddîknıg
tâbütnı... | ...anı medfün kılur... ||B77vl ol tarafda... | elvân elvân...] D74r7 ol tarafdan... | âdemîye
bahâ yeme doldı râhat K72rl7...firävän oldı dürlü ni'met | âdemîyâ bahâ yeme doldı râhat A68v3 ol
tarafdın... | âdemîye bahâ yeme oldı râhat M98/2 ol tarafdan... | âdemî yeme bahâ yemeğe oldı
râhat||2...mışır içre... | ...telim dartar...] D74r8...mışırda... | ...darlık içre kaldı emdi K72vl...mısırda
... | halâyıklar darlık içre kaldı emdi A68r4...boldı şiddet | ...darlık içre kaldı emdi M98/3...içre
katar... ||

41 kafiyeye uygun olarak yer değişiliği yapıldı

479
B77v3 meşälime melik reyyân kişi saldı
yüsuf sawçı täbütm versün dedi
B77v4 ol keleçi meşälime düşvär keldi
ben atamı kaçan verem deyür emdi

B77v5 meşälime bu haber ağır keldi

uşal sâc at leşker derlep hâzır keldi
B77v6 anugla harb kılmağa hamle kıldı
hem ol dahi işitüp tedbîr kılur emdi

B77v7 andan şogra bu araya şulh düşdi

ehl-i ihvän cümle aga öğüt verdi
B77v8 melik reyyân atağa hâş işitdi
tokuşmağıl murädmça olğıl emdi

B77v9 yüsuf sawçı täbütm reyyân aldı

mışırdan yagasma defh kıldı
B77vl0 ol arada hoş râhat keglik oldı
bu arada yavlak darlık oldı emdi

3 meşälime... | ...täbütm versün dedi] D74r9 ve K72r2 melik reyyân meşälime... | ...täbütnı tiletdürdi
K72v2...savçı täbütm tileyürdi A68v5...tarlutnı dületdürdi M98/4 melik reyyân meşälime... | ...savçı
täbütnı tiletdürdi ||4...dişvär keldi | ...kaçan verem...] D74rlO...vermeyeven...K72v3 men atamnı
bermezem deyür... | ben atamı ...A68v6...şiddet keldi | ...vermeyeven deyür... || 5...keldi | ...leşker
derlep...] D74rl 1 ...ağır boldı | ...leşkerin ...K72v4...bu haberi bayık bildi | şol sä' at leşkerin häzır kıldı
A68v7 meşälim uşbu haberi bayık bildi | ...leşkemi häzır kıldı (M’de yok) || 6 anurjla harb
kılmağa... | hem oldah işitüp...] D74rl2 reyyân birle uruşmağa... | uruşmadı böyle...K72v5 anırj birle
hamle kılmak harb kıldı | hem dağı işidüp tedbir ...A68v8 anırj harb kılmağa... | ...dağı...tedbîr kıldı
(M’de yok) || 7 ehl-i ihvan cümle arja...verdi] D74rl3 a'mâm ihvän meşâlime...verdi K72v6...bu
arağa... | 'äm ihvän meşälime ögüt...A68v9...buraya şulh... | a'mäm ihvän meşälime öğüt verdi M98/6
a'mäm ihvän meşälime... || 8,..işitdi] D74rl4...iş idi K72v7...atarj Jjâş işitdi A68vl0...atarja edgü kıldı
M98/7...atarja çok haber kıldı || 9...sawçı täbütm...] K72v8...täbütnı...M98/8...savçı täbütnı reyyân... |
mışırda yarjasına defh kıldı (A’da yok)|| 10 ol arada... | bu arada...] D74rl6 ol yağası râhatlik olup hoş
oldı | bu yağası yavlak darlık olur emdi K72v9 ol tarafa râhatlik hoşhk oldı (bu yağası
yavlak...A68vll yene ol yatjası hoş râhat oldı | bu yakası yavlak olur emdi M98/10 ol tarafda râhatlik
bisyâr oldı | bu tarafda yavlak darlık olur emdi ||

480
B77vll melik reyyân meşâlime düzlik kıldı
çıkanban suw içre defo kaldı
B77vl2 mışır içre yavlak üküş nic met oldı
iki yıl uçuzlık olur emdi

B77vl3 yüsuf nebî suw içinde kırk yıl durdı

ol vakt kim müsî kelîm anda keldi
B77vl4 müsî kelîm tâbütm taleb kıldı
kerîm hälık eyle emr kılmış emdi

M98/16 andan şogra kenc âna alup keldi

atasınıg medfenni taleb kaldı
M98/17 anı dahi uşal yerde defiı kıldı
ziyârete bu kün anda varurlar emdi42

B77vl5 şıddîkımnı suw içinden çıkar dedi

isterken bir ‘ avrat hâzır keldi
B77vl6 müsî aga zâmin verdi râzî oldı
ol‘ avratıg adı bellü merhâ emdi

B78rl yüsuf nebî tâbütm ol ketürdi

müsî kelîm suw içinden hem çıkardı
B78r2 hâlıkdan müsîye destür oldı
müsî yüsuf tâbütm alıp kelür emdi

11 melik reyyân... | çıkanban suw içre...] D74rl7 reyyân yene... | çıkaruban suw içinde...K72vlO pes
reyyân meşâlime... | çıkaruban suw içinde medfun kıldı A68vl2 andan reyyân... | ...şu içinde tnedfün
kıldı M98/10 çıkaruban su içinde... || 12...yavlak üküş... | iki yıl...] D74rl8 iki böyle uçuzlık olur...
K72vll...ükûş yavlak... | iki yanğa uçuzlık...A68vl3...üçre yavlak üküş... | iki yapağa uçuzlık...
M98/11 iki yanğa uçuzlık... || 13...nebî... | mûsî kelim anda keldi] D74vl...sawçı... | ...kelîmu’llâh
mışra keldi K72vl2 yüsuf sawçı kırk yıl suw içinde durdı | ol vakt kelîmu’llâh mışra keldi A68vl4...
şu üçinde... | ...kim kelîmu’llâh mışra keldi M98/12...su içinde... | ol vaktde kelîmu’llâh mışra keldi ||
.eyle
14.. emr kılmış emdi | şıddîkımnı...dedi] D74v2...kelîmine emr kıldı | şıddîkımı.-.çıkar emdi
K72vl3...yüsuf tâbütm taleb kıldı | hem hälık ol müsağa emr kıldı A68vl6...pes taleb... | ...pes bir
‘avrat hâzır kıldı M98/13 kerîmu’llâh kelîmine emr kıldı | şıddîkımı şu içinden çıkar emdi|| 15
isterken...] D74v3 bilûmedi bir...K72vl4 şıddîkı suw içinden... | ...bilûmedi bir... || 16 müsî apa zâmin
... | ol ‘avrata...] D74v4 mûsî zâmin oldı rızâ verdi K72vl5 müsî kelîm zâmin oldı râzî oldı | ol ‘avrat
beyle medhâl olur idi M98/15 ol ‘avrata bellü mercân derler... ||B78rl...kelün...D74v5...ol kosterdi |
mûsî suw içinden...K72vl6 yüsufhıp tâbütm ol kosterdi | ...anı suw içinden ... || 2...alup kelür...] D74v6
...keldi emdi K72vl7...müsî yapa destür oldı | yûsufup tâbütm alup kelür eznc&'||

42 B’de iki dörtlük karışık olduğu için M nüshasının sırasmdaki şekliyle yazdık. Manisa matbu nüsha
burada sona ermiştir. Bundan sonra bir hata-sevap cetveli ve eserin nerede ve kim tarafından
basıldığına dair birkaç satırlık bir bilgi vardır.

481
B78r3 keldi ya' küb tâbütma nazar laldı
kuyudan taşra durur idi
B78r4 andan bakıp köp' acâyib körer idi
peyk-i hazret anda hâzır kelür emdi

B78r5 yüsuf sawçı kıssasın kılur idi

her birine ayru ayru aytur idi
B78r6 kaçan kim müsî kelîm tâbütnı aldı
kızıl altunluh üzre yazar emdi

B78r7 pes koydı' âlem fahri kesdi bid' at

kâfirleri İslâm tapa kıldı da' vet
B78r8 emr birle keldi apa cebrâ 3îl hazret
nahnü nakuşşu 'aleyküm ahsanü’l-kaşaş43 deyür emdi

B78r9 bir kün cümle cühüdlar mecmü' oldı

selâm oğlı' abdullâh beyle keldi
B78rl0 kamuları muştafîye selâm kıldı
telim dürlü mes ’eleler sorarlar emdi

B78rll eğer sen kertü resül olur isep

risâlet da'vîsin kılur isep
B78rl2 yüsuf sawçı kışşasm bilür isep
neteligin bize a' lem kılğıl emdi

3..
.taşra...] D74v7 Quyudan taşrak durur...K73rl...täbutma... | kuyudan taşrurak durur idi||4 andan
bakıp... | ...anda häzır...] D74v8 andan şorjra...kelür emdi | ...emri birle kelür emdi K73r2 andan
şogra... | peyk-i hazret emri birle kelür emdi A69r6...şorjra ança nebî kelür idi | peyk-i hazret emr birle
olur emdi || 5...kılur idi | ...aytur idi] D74v9...kelür idi | ...aydur idi K72r3 her birin ayru ayru aydur
emdi A69r7...savçı kışşasım kılur idi | ...aydur... || 6...kelîm tâbütnı aldı] D74vl0...sawçı täbüt aldı
K73r4...savçı täbüt alğay| kızıl altunluh örer yorar emdi A69r8...üze yazar emdi||7 kâfirleri...]
D74vll käfirlemi... K73r5 pes kopdı 'âlem fahri kitdi bid'ad (A’da yok) ||8...cebrâ’îl hazret]
A69r9...peyk-i hazret || 9... mecmüğ oldı] K73r7...mecmüc oldı A69rl0...kün bir neçe cühüdlar
mecmu' kıldı |...hem beyle keldi || 10...şorarlar...] K73r8...şorar...A69rll... mustafaya... | ...şorar...
||ll...kertü resül... |... da'vîsin...iserj] D74vl5...da‘vîsini...K73r9...sen hak resüli... | peğamberlik
da'vîsini...A69rl2...sen tahkîk resül olur erserj | peğamberlik da'vâsım...||12...bilür isep] D74vl6...
bizema'lüm kılğıl...K73rlO...bilür erseg | ...bize i'lâm kılğıl...A69rl3...savçıkışşasını... |... bize i'lâm
kılğıl... ||

43 Yüsuf 12/3 “nahnü nakuşşa ‘ aleyke ahsene’l kaşaş...”

482
B78rl3 resül aydur yâ cühüdlar oturuglar
cühüdhğı köglügüzden çıkaruglar
B78rl4 faşîh dilin şahîh îmân ketûrügler
şogra ahvâl neteligin aytur emdi

B78rl5 pes ol şoranlara haber açdı

işitüp cühüdlarug ' aklı şişdi
B78rl6 muştafînig melîh sözin ‘ acebleşdi
bizden yigrek bu ayıttı derler emdi

B78vl muştafîye hakdan tevfîk 'ayan oldı

le kad kâne kaşaşahüm 44 dep beyân oldı
B78v2 cühüdlarug ' akıllan mukırr keldi
ahmaklan' acebler duymaz emdi

B78v3 bi-hamdi’llâh haza ’l-kitâb fakad künnet45

uğanım' atâ verdi şükr ü minnet
B78v4 ağla senig hezâr dürlü pend ü hikmet
bu za' îf nazm içre üzdi emdi

13 resul aydur... | cühüdhğı ...çıkaranlar] D74vl7 cühüdlara aydur oturanlar | kâfirliği koninizden
kiterünler K73rll...aytur cühüdlar oturanlar | kâfirliği könlünüzden kiterûnler A69rl4...aydur
cühüdlara olturunlar | kâfirliği könlünüzden kiterünler || 14 faşîh dilin şahîh îmân... | sonra atıvâl...]
D75rl şahîh dilin faşîh dilin... | andan ahvâl neteligin aydam emdi K73rl2 size neteligin i'läm kılam
emdi A69rl5 faşîh dilile şahîh îmân keltürûnler | size anın neteligin kılam emdi || 15...
şoranlara... | işitüp cühüdlarun...] D75r2...ol şadr-ı ma'ânî feaber açdı | işidüben cühüdlarmn...K73rl3
pes uşal şadr-ı ma'ânî haber açdı | işitüben cühüdlamın...A69rl6 pes uşal şadr-ı ma'ânî haber... |...
cühûdlamın—1| 16 bizden yigrek...] K73rl4 bizden yigrek hem bu aydı derler...A69vl...sözine
'acebleşdi | ...hem yigrek bu aydı derler emdi ||B78vl muştafîye...oldı | ...oldı] D75r3 muştafîğa
...‘ayân boldı | ...beyân bildi||2 cühüdlarun akıllan... | ahmaklar...] D75r5 cühûdlamın 'aklına... |
...ahmaklan...K73rl6 cühûdlamın 'akllan mukırr keldi | ...'acebleyü duymaz... || 3...'atâ verdi şükr ü
minnet...] D75r6 uğanum ilhâm verdi ‘atä u minnet K73rl7 ol uğanum ilhâm kıldı 'atä u minnet
A69v5 ol uğanum ilhâm kıldı' atä u minnet || 4...üzdi emdi] D75r7...içre kodı emdi K73rl8 anlar ersen
hezâr dürlü... | uşbu za' îf nazm içre okur emdi A69v6 anlar isen... | uşbu za'ıf nazm içre koydı emdi ||

44 Yûsuf 12/111, “le kad kâne fi-kaşaşihim...”

45 “Allaha şükürler olsunki, bu kitap....”

483
 FAŞL Ü’L-HAYRVE
BÎLLÂHİ’L-ÎZZET VE’L- TEVFÎK TEMÂM

B78v6 yüsuf sawçı kıssasın kılduk ‘ ayân

c arab ' acem dil tiginçe kılduk beyân
B78v7 okumağa dışlamağa oldı âsân
okuyanlar duc â içre olsun emdi

B78v8 yüsuf sawçı kıssasın ' akl okur

dırjladukça fehm artur yaşı akar
B78v9 a'zâsmdan yazukları saçılu çıkar
rahîm arja rahmet rüzî kıldı emdi

B78vl0 fazl kişi uşbu nazmı söyler ola

c âkil kişi kulak tutup dırjlar ola
B78vll kä‘ il sämi' bu müznibe du' â kıla
mücib am müstecâb kıla emdi

B78vl2 okuyanlar dinleyenler duc â kılar

bu zac îf duc â umar hälık bilür
B78vl3 duc â birle telim ‘ âsî rahmet bulur
mağfirete şâyeste olur emdi

B78vl4 gewher daş derler gewher daş olmaz

degül kimse gewher kadrin kıyâs kılmaz
B78vl5 bu nazmnır) kadrini ahmak bilmez
‘ âkil bum dırjlar ağlar bilür emdi

6.. .tiginçe kılduk beyân] D75r9...yetdikçe kılduk...K73vl...kışşasın ‘ ayân |‘arab dilince kılduk...
A69v7...savçı kıssasını... |...‘ acem til yetdükçe kılduk beyân || 7...diglemeğa oldı âsân|... içre...]
D75rl0...daıjlamağa oldı beyân | ...ile arjsun emdi K73v2... duralamağa eyle âsân olsun emdi
A69v8...içre aıjsun emdi || 8...kışşasın... | dırjladukça...] D75rl 1 ...hikmetni... | arjladıysa körjli erür yaşı
akar K73v3...‘akl akdi | dışlamağa körjlüm yaşı akar A69v9... savçı hikmetni... | arjladukça körjli erür
yaşı akar||9...kıldı...] D75rl2... yazuklar saçılu çıkar | ...rüzî kıla emdi K73v4...râhat rüzî
kıla...A69vlO...saçılu çıkar || 10...ola | ‘âkil kişi...] D75rl3...söyler bolsa | ‘akl kişi kulak dutup dürjler
olsa K73v5...uşbu sözi söyler erse |‘akl kişi kulak dutup...erse A69vl Takıl kişi... | ...kulak
dutup...|| 11...kıla...] D75rl4...du‘â kılsa K73v6...müstecâb kılar...A69vl2...du ‘ânı müstecâb kıla...||
12.. .kılar] D75rl5...du‘â kılur K73v7...du‘â kılur A69vl3 uşbu za'îf...|| 13 mâgfıret...]A69vl4
mağfiretlere peveste olur... || 14...derler... | gevher kadrin...] D75rl7 her daş veläkin... | dûkel kimse
gevherirj kadrin bilmez K73v9 ...veläkin gevher daş... | değme kişi... || 15 bu nazmırj kadrini... | ‘âkil
bunı dirjler arjlar...] D75vl uşbu nazmnır) kametni... | ‘akl bunı darjlar ağlar...K73vl0 ‘âkil kişi
dırjladıysa bilür... ||

484
B79rl âh dirîğa değme kişi düzûmedi
fehmi eksik kimse yazumadı
B79r2 bu za‘ ıf uşbu nazmı üzmedi
rubâğı düzün içre dursa emdi

B79r3 ben uşal za'îfdan bende adı

yigirmi dört rakam içre saldı bildi
B79r4 yarlıkağıl yâ rahîm ben hatâ kulı
rahmetinden behre-bendlik umar emdi

B79r5 ümîd dutar bu müzniben sen mevlîye

sen kerîm sen hem rahîm mevlîye
B79r6 rahmet kılğıl yâ rahîm kulc aliye
şog nefesde müferrah kılğıl emdi

B79r7 hudâvende bu hâcetüm sağa mac lüm

ben mahzünnıi) münäcätı sağa mac lüm
B79r8 yâ erhame’r-râhimîn kılma mahrüm
âhir demde îmân ‘atä kılğıl emdi

B79r9 mevlümden meded nuşret yetüzünden

recep ayı calâba otuzundan
B79rl0 târîhmz? hoş altı yüz otuzundan
bu za'îf bu kitâbnı düzdi emdi

B79rll tevfîk nuşret fehm kuvvet hakdan bildim

allâhım rüzî kılduğma şâkir oldun
B79rl2 bu arada bu kitâbnı temäm kıldum
okuyanlar bir duc â yâd kıla emdi

B79rl äh dirîğa... düzümedi | ...kimse yazumadı] D75v2 äh dirîğa değme kişi düzmedi | fehmi eksük
kimseler yazmadı K73vll ey dirîğa değme... | ...eksük kimseleri yazmadı A70rl ey dariğa değme
kimse... |...‘aklı eksük ...yazmadı || 2 rubâğı düzen...] D75v3...za‘îfirj uşbu nazmı üzmedi | rubâ'î
düzen içre dursa ...K73vl2 rubâğı vezün içre dursun... || 3 ben uşal...] D75v4 bunı koşan za'îf bende
adı 'ali K73vl3 mum düzen za'îf bende oğlı | ...rakım içre şaldı... || 4...ben... | behrebentlik...]
D75v5...yâ rahîm ol hatâ kuh |... mihr-bânlık umar...K73vl4...ben ' âşî kulı | rahmetindin... || 5...bu
müzniben... | ...hem rahîm mevlîye D75v6...bu müznibe... | sen kerîm sen rahîm sen sen mevlîye
K73vl5 ümîd tutar bu müznib sen mewlîye | ...sen rahîm sen mewlîye||6...yâ rahîm...] D75r7...yâ 'ali
kul ‘aliye K73vl6...ol kul ‘ali... | âhir demde...||7 Jjudävende... | ...münäcätı...] D75v8 bu mahzünnıg
kögli yene şarja ma'lüm K73vl7 uşbu bir mahzünnıi) kögli şarja tarihnig altı yüz otuzundan || 9
mevlümden...] D75vl0...mevlîden... || 10...hoş altı...] D75vll târîhnig altı yüz otuzundan A70rl0 târîh
altıyüz tokuzmdan|| 11...hakdan bildim] D75vl2...hakdan buldım | ...şâkir oldum || 12 bu arada... |
okuyanlar...] D75vl2...bu kitâbnı düzdüm temäm kıldım | venefa'nâ ve iyyâküm deyür emdi ||

485
DİZİN
 A ‘a.-di B22vl,B23vl,B37r3,
B50vl6,B55r8,B76vl5,MK28vl 1,D
‘abä: (Ar.) yünden dövülerek yapılan, 52vl !,K52v5,A46rl,MK51r9,K53r2
yakasız uzun üstlük ,D73v7
D58rl7,K58r8,A52r2,M79/9 ‘ a.-di (işin ‘ a.) M82/8
‘a. (kiyür)D54vl3 ‘ a.-di (nakşın ‘ a.) D36r7,M50/20
‘âbid: (Ar.) ibadet eden, tapman M12/16 ‘a.-di (‘âşık) B54v8
‘acäyib: (Ar.) acayip, tuhaf, garip ‘ a.-di (‘ ışkın ‘ a.) M72/20
B3 v2,B49v4,B78r4,MKl 9r 16,D35r4,MK ca.-miş K41rl
33v8,MK35rl5,MK35rl6 ca.-p B55r5
‘a.-e MK54rl2,D68vl7,A62vl6 ‘ a.-r B32r5,B50vl4,B78v2,
‘ acayibe kal- MK15vl5, MK47v6
-dım B48v5 ca.-yû
-dumM64/18 K31 v7,A23v8,K49r3,A42r7
-ur ,M73/12,K73rl6
B5r7,B17vl0,D24r3,B34rl,B58r2,M59/8 ‘ a.-yüp K52vl6,A46rl4
,D43r4,A35vl l,MK45vl,K46vl5, ‘ acebleş-: (Ar.+T) şaşırmak
A39vl 6,B41 vl 6,M87/16,K68r4,D70rl O, ‘a.-di B30r2,B67v3,B71vl6,
K69v2,K69v2,A64rl5 B78rl6
-urlar B9vl6,B21v5,B44vl,B57r4, ‘ a.-di (ahvâlin ‘ a.) MK21r6
B67v4,B75rll,M91/16 ‘a.-di (cemâline ca.)
c a.-e (nazar kılsun) B35v7 K22v3,A15rl6
‘a.-en (kahırlar) B7İVİ6 ‘ a.-di (sözine ‘ a.) A69vl
‘aceb: (Ar.) hayret, şakınhk ‘acem: (Ar.) acem B78v6,A69v7
B10v4,B35vl4,B37v8,B37v9,B37v4,B75 acığlan-: üzülmek, acı duymak krş.
vl4,K13v4,A9v8,K35r4,A27rl 5,A27rl 5, açığlan-
MK35rl 1 ,K36vl4,A29vl3,D47rl5,K47r a.-dıK7v2
13,M65/13,D47vl 3,A49r3,M76/2,MK54r ‘âcil: (Ar.) acil
13,M81/14,A53vl0,A58v5,A62vll,K70v ‘â. (keldi) D33rl0
9,A67r2 ‘âciz: (Ar.) âciz, güçsüz, kudretsiz
‘ a. (durur) B33v8 MK23v3,K38v8,A3 lrlO,MK37rl2,
c a. (dürlü) B35r2 M53/21,MK48r8
‘a. (kıldug) K32r3 ‘â.-dururM57/2
‘a. (nakşlar) D34rl0 'âcizkal-
ca.-dürB62rl6 -dı MK50v2
‘ a.-e (düş kördi) MK2vl 1 -dumM71/19
‘aceble-: (Ar.+T) şaşırmak, hayret etmek ‘âciz kel-M43/19
 -di a.-ıp (döşügi a.) K59rl6
câ.-idüpM18/3 a.-ıp (közin a.) B46v4
' âciz ol- a.-ıp (perde a.) M62/16
-dum MK50v4 a.-ıser men M4/4
-up B60vl2 a.-ıserven B3rl4,MK2v6
câ.-eB3r6 a.-madan B70r3
câ.-i MK37r8 a.-mak B40vl l,D39v5
'â. (şanem) B39vl3 a.-mak (kapu) MK38rlO
câ. (ma1 büd) B39v9 a.-mam M45/5
‘ âciz kal- a.-mayalım B3İVİ1
-dı B30vl5,B31v3,B51vl a.-mayalum MK29vl7
' âciz ol- a.-mazdan MK65vl
-dı B53vl6 a.-mazdan (ög) M89/7
-dım B54r2 a.-sa (nikâb a.) M29/1
-ıp B33r4 a.-u (vergil) B3r6,K2v3
-up B23vl6,B45vll a.-uban B42v2,K45r2,A64v2
'acizlik: (Ar.+T) acizlik a.-uk (kıldıysa) B24v9
câ.-dmM63/15 a.-up MK43v5,M62/9,D56r9
aç: aş MK12rlO,MK58vl2 a.-up (döşig a.) B62r4
aç: aç a.-up (faşîh dilin a.) MK45rl
a.-lar B50vl5,MK48vl3 a.-up (közi a.) A49v7
aç-: açmak a.-up (közin a.)
a.-ar (kur’ân a.) K65r8 MK54v6,M76/14, M94/1
a.-arven K2vll a.-up (şanem) MK50vl 1
a.-dı B40vl3,K42v9,K57vl3, a.-up (töşüg a.) MK58r6
A51v6,K71r6 açdur-: açtırmak
a.-dı (fcaber a.) B78rl5,K73rl3, a.-dı D43rl4,A36r5
D75r2 açğan anahtar krş. açkar
a.-dı (hälık a.) MK38rl2 MK62r5,MK62r4
a.-dı (közin a.) B58rl3,B73rl5 a.-ı MK62r6
a.-dı (nikâb a.) A62v9,M91/9 açı: acı
a.-dı (nikâbm a.) K67vl4 a. (idi) K8vl6,AlvlO,MK8v2,
a.-dılar (çuvalların a.) B60rl3 M12/13
a.-ı vergil MK2vl,M3/17 a. (erdi) B9vl2
a.-ık K24vl0 açığlan-: üzülmek, acı duymak krş.
a.-ık (kıldı) M34/18 acığlan-
a.-ıg (butağına a.) A62v3 a.-dı M10/9

487
açıl-: açılmak
a.-a (kün a.) MK19r4
a.-ıp (kögli a.) B28v2
a.-upB21r8
a.-up (köglü a.) MK26vl4
a.-ur (közi a.) B73rl4,K69v4,
M93/21
açkan anahtar krş. açğar A57v3,A57v2
a.-(bağlar a.) B66rl6
a.-(yava kıldı a.) B66vl
a.-ı B66v2,A57v4
açıl-: açılmak
a.-up (köglüm a.) K5v8
açlık: yiyecek
MK48r9,MK48v6,MK52v7,MK54rl4,M
K55v5,MK55v6,MK56r9
a. (almaya) MK52v4
a.-ıg MK54rl4
açlık: açlık
a.-da A43rl4
a.-dan B52r5
a.-dan (ölmüşler) B48v7
açtur-: açtırmak
a.-dı (kapulan a.) K43rl3
ad: ad
a. (adandı) D62rl2
a. (atadug mu) MK60v2
a. (dedüg mü) B64vl0
a. (kodug) B64vl0
a. (koydug) MK60v2
a.-ı
B4r6,B4r7,B4r7,B4r8,B3v7,B4r3,B4r3,B
4r4,B4r4,B4r5,B4r5,D32v4,
M46/12,MK44v6,A55v2
a.-ı (anıg a.) B14r3,B63vl6
a.-ı (anug a.) K13rlO,MK59vl2
a.-ı (bende a.) B79r3,D75v4
a.-ı (‘avratıg a.) B77vl6
a.-m
D62rl 7,MK60vl3,MK60vl 3,
MK60v6,MK60v6,MK60vl4,D62vl
,D62vl
a.-m (bilür iseg) K3r9
a.-m (dar dedüm) B65rl
a.-m (ferîd dedim) B65r5
a.-m (ğar dedüm) B65r2
a.-ın (ğarîb dedim) B65r5
a.-ın (gür dedüm) B65rl
a.-m (ikinçisinig a.) MK60v5
a.-m (kayğu dedim) B65r6
a.-ın (kayğu dedüm) B64vl4
a.-m (kurut kodum) B64vl3
a.-m (nedür) B47v7
a.-m (oğlum a.) D62rl4
a.-ın (oğlumnıg a.) B64vl3
a.-m sordum B47v9
a.-m (yulduzlar a.) B3vl4,B4rl
a.-ıg B4rl4,B4rl5,M4/16,D3v9,
MK3v6,M63/17,D62v4,D62v5,D62
v5
a.-lan MK3r2,D62v8,MK60vl7,
MK60Vİ7
a.-lann MK3r4
a.-nı
B3vl2,K62r3,K62r3,A55v2,
K62r6,A56r5,K62r7,K62r7,K62rl0,
K62rl0,
A56r9,K62rl 1 ,K62rl 1 ,K62rl4,
K62r6
a.-m (bilür iseg) D3r6
a.-m (ikinçisinig a.) K62r2
a.-nı (oğlum a.) K62r2,A56rl
a.- K3vl2,K3vl3
ad-: atmak
 a.-dukların A53vl4 â.-ler (kînesinden) M5/3
‘äd: (Ar.) eski arap kavimlerinden biri ä.-lerge M71/21
B9vll ä.-nir) (c aklı) A34rl
‘ä. (kâfiri) MK8vl ä.-yäK72rl7
‘ä. (kuyusı) B14r6,B14v3,M19/l ä.-ye B4v5,D74r7,A68v3
‘ ä. (kuyusma) B10r5,A2r3 ‘ädet (Ar.)huy
‘ ä. (kuyusmıg) K9v3 ‘ ä.-i (şöyle idi) B52rl5
‘ä.-nırj (kuyusma) M12/20 ‘ ä.-i (yehüdänıg a.)
ada-: atamak A58rl3,M87/7
a.-dıg mu D62rl0 ‘ ä.-i (tazınıq a.) A43v8
a.-mağa D62v8 ‘ädı: (Ar.) eski arap kavimlerinden
adak: ayak biri krş. ‘äd
a.-ımB19rlO ‘ä. (kuyusın) D9r9
a.-ımnı (yer tuttı) B45vl2 ‘ädil: (Ar.) adil MK50r7,B51v2
a.-m (yer dutar) B45vl0 ‘ ä. (ikende) A58rl
a.-larum MK17vl ‘ ä. (turur) K55rl
a.-m K5vl3 ‘ ä. (durur) B57rll
a.-m (‘ arabînig a.) A37r2 ‘ ä. (iken) B66vl5
a.-umK18rl4,MK17rl2 ‘ä. (kişi) B57rl2
adan-: atanmak ‘ ä.-dür A48v5
a.-damD62rl3 ‘ ädil ol-
a.-dı (ad a.) D62rl2 -a D67rl0,A61r4,M89/9,B70r5
âdem: (Ar.) insan, kişi MK3vl2 ‘adi: (Ar.) adalet M68/3
ä. (iken) MK30v3 ‘a. (durur) D55r9
ä. (kibi) A24r2 ‘a. (kişi) MK53v7
ä. (oğh) B22r7,14r6 ‘a. (olsa) MK65v3
ä. (oğlrna) K21r8 ‘a.-i B2rl
ä. (bigin) B32rl5 adlu: adlı D3rl4,K3v2,D18r5,
ä.-den MK35v8 MK17r5,M93/l 3,D70r4,K69r 13,A6
ä.-e MK22vl6 4r9,M92/14,B72v3
ä.-lerüg (‘aklı) K41rl6 adur-: ayırmak
ädemi: (Ar.) insan M98/2 a. (kaşdugdan a.) B46rl
ä.-de K30vl3,M44/8 aferin: (Ar.) beğenme, alkış K2r7
ä.-den B24v3,B38r6 ä. (olsun) D2r6,B2vlO
ä.-den (körmedim) B31r9 ä.-ler (olsun) M3/5
ä.-ge M5/3,M34/6 äfet:(Ar.) büyük felaket, bela
ä.-ler K49r4,A42r8 âfet ver-

489
 -e idimB13r6 a.-dan MK43rl4
âftâb: (Ar.) su kabı A33v9 a.-lar (üzre) MK33r7
-e B42rl5 ağır ağır MK7rl6,M10/17,K24vl,
£afv: (Ar.) af, bağışlama M34/U,MK54vl
£ afv et- a. (altım)
-düm A64vl2 D30rl0,K30rl3,A22rl0
c afv ver- a. (boldı) D74rl 1
-sün K70rl a. (hilcat) D21vl6,B50r3,B50r6,
c afv er- B53r5,B59rl5,M70/14
-sün a. (jpTatler) K51r6,A44rl4
c afv kıl- a. (işler) K65r6
-kıl B50rl5 a. (atlas) D42rl 1
-dı B26rl4,MK24vl5,A66rl3 a. (bahâya) B43rl4
-dım B73v9 a. (cefa) B8v6
-dumK69vl7,M94/ll a. (keldi) B77v5
c afv ol- ağırla-: ağırlamak
-dı D26r9 a.-dı B22v2,B74vlO,K57v5,
ağ: ak A51rl4,M78/14
a.-atlâs a.-dı (bizleri a.) B60r5
B30vl4,B58r8JC42rl l,MK41rl a.-dı (munlamı a.) K55r5
a.-rak K37rl,A29vl a.-dı (yüsufı a.) B32vl2
ağ-: akmak a.-dım (atagızı a.) A58vl5
a.-ardur K69rl 1 a.-dum B67vl3
a.-dıB20vll a.-p
a.-dı (tahta a.) B58rl,B59v8,D55r6JC54vl4,
B28v2,D49rl0,MK47vl2 D55vl4,MK54rl 1
a.-dı (tahtdan a.) B67vl 1 a.-p (atamızı a.) MK53v2
a.-dı (tahtğa a.) B51r4 a.-yıp (yüsufı a.) D24rl7
a.-dı (tez a.) D70vl0 a.-yuban A49rl 1
ağa: bey a.-yup MK23r6,A48vl,A51rl,
a.-lan A17v2 M78/9
ağaç: ağaç, sopa a.-yup (yüsufı a.) K24v4,A17v5
a. (alup) M61/8 ağız: ağız B38v2
a. (tartıp) B45vl0 ağız-: akıtmak
ağaş: ağaç MK43rl 1 a.-mağıl M85/7
a. (dedigüp) MK43rl7 a.-mağıl A56v9,MK61rl4
a. (tartup) MK42vl3 ağla-: ağlamak

490
 a.-dı B60rl0,B61v9,M28/7, MK56vl l,M79/12,MK59rl,MK59r2
D58r2,K57vl0,A51 v3,M78/l 9,MK56r 16 ,D62r4,K61 vlO,A55v8,M84/l 3,MK
,A63rl6,M92/8 6 İrl 3,M9 l/20,K68v3,K68r8,M93/l
a.-dı (kan a.) B46v7,K45r5 9,K69rl5,K71rl3
a.-dım D57vl l,D62rl6,A56r4 a.-r (bolsam) K17rl3
a.-dım (köp a.) B64vl5 a.-r (dağ taş a.) K45r4
a.-dım (tutup a.) B64vl6 a.-r (digüz digüz a.) B18v4
a.-dugm B10rl5 a.-r (döne döne a.) K17v8
a.-duğına K17v7 a.-r (döz döz a.) A10v2
a.-dukda A36vl0 a.-r (duram) K68v6
a.-dukdan B45vl,MK42v6 a.-r (dün ü kün a.) B45v3
a.-dum K57v2,A51rl l,A56r3, a.-r (erdim) D62v7
MK60v7,K62r5,MK60v8,A63v3 a.-r (erken) M25/17
a.-dug D57v9,K57rl7,A51r9 a.-r (ersem) B18r9
a.-duguz D64r5 a.-r (hasretile a.) B65v6
a.-mağa B45vl,M16/l a.-r (hasretle a.) A56v8
a.-mağıl B65v7,B68vl l,B73r9, a.-r (idim) B65r7,B65r8
A59vl2,K69rl6,M93/16 a.-r (idüm) MK60vl5,K62rl3
a.-mak (üni) B12rl 1 a.-r (iken)
a.-makıg (üni) MK10vl2 B63v6,D16vll,K16vlO,
a.-makdan B45rl5,B64rl6,B69v9, MK15vl 1,M23/17,A10v14,D57v7,
B71v6,B71v7,D17rl2,K17rl2,M24/14,A K57rl5,A51r7,M78/13
36vlO,K67vl3 a.-r (isem) M24/15
a.-makdan (iki közi) B46v4 a.-r (kan a.) K16v9
a.-makğa D44r2,K44rl a.-r (kanın a.) B16r2,B18v3,
a.-man MK60rl5 B17v5,B18vl6, K9v4
a.-p M60/16,D66rl a.-r (kanlar a.) MK60rl2
a.-p (ağlap) K5vl6,B64rl4, a.-r (kanun a.) M25/4
B68vlO,K65v5 ağlar ol-
a.-r B7r9,B7r7,B7rl3,B12vl5, -samD17rl3
B18r4,B20r2,B27r5,B45rl4,B45rl6,B46r -upMK17r2
6,B60v6,B60vl2,B61rl,B63rl2,B63v2,B a.-r sen B60vl6
64rl2,B70r8,B72r3,B73r8,B73vl4,B74r4 a.-r (tağ taş a.) MK43v7
,B76r8,MK6rl l,K9rl6,Kl lrl4,A9v4,M2 a.-r (taşla a.) B46v6
3/20,A10r2,M24/10,MK16v7,K19r6,All a.-r (zän a.)
vl6,D19r2,K23rl,A15vl5,M41/l,K43vl M9/3,M21/9,M62/10
l,M61/l,D45r6,D57v7,A51vl3,D58rl4, a.-r (idi) B72rl3

491
 a.-r (iken) B18v3,B18vl6 a.-up K6r9,K67vlO
a.-r sen B26vl2,D58v7 a.-urlar
a.-rdım K62r4 B63r6,MK16v8,MK59rl ,D60vl0,K
a.-rkenB17v6,K18r4 60rl4,D68v5
a.-y M84/7 a.-urlar (katı a.) B63r8
a.-yu B6v7,B7r9,B7rl0,B7v6, a.-ursiz B13r3
B7rl,B7r2,B12r5,B12rl0,B20r4,B26vll, ağlat-: ağlatmak
B45v8,B53vl5,B75v5,D6rl4,MK6r4,M a.-amB72rl6
K6r7,D6v2,MK6r8,MK10rl7,Dl lv3,MK a.-dugız A57vl 1
10v8,D12rl0,A4vl5,MKllrl4,MKllr2, a.-duguz (atapızı a.) M86/10
M16/1 l,D12v5,MKl lv9,K17r5,A9vl5,D a.-mağıl (mahzünı a.) D67r4
17r7,A56r7,D72rl7 a.-mış siz B66v9
a.-yu (cevâb verdi) B18rl ağlatdur-: ağlatturmak
a.-yu (durdun) B26vl5,MK25rl4 a.-am D69rl7
a.-yu (kılur) B12r7 ağna-: debelenmek
a.-yu (oldun) M38/4 a.-dıK5vl3
a.-yu (zän kılur) B46vl ağn: ağırlık, yük bahası
a.-yuban B30v7,B30vl l,B30vl3,D30rl0,K30
K6vl0,K12v2,K19r8,A12rl,K26v9,A19r rl3,K30rl3
13,Al 9vl ,M61/6,K44r8,K44r8,A37rl ,K4 a. (altun) MK29r2
4vl 6,A37vl 3,M62/6,A66v9,M95/l 3 a.(kelsün D30rl2
a.-yup MK10v7,M37/20, a. (olsun)
MK42vl l,D44r9,M80/14 M43/13,K30rl5,A22rl2
a.-yur D44rl a. (yüsuf a.) B30v7,B30v9,
a.-yurven B69v7 B30vl 5.M43/15,K30vl ,A22r 15,K30
ağlat(d)-: ağlatmak v2,A22rl6,MK29r4, M43/17,K30v4,
a.-am M92/11 MK29r6
ağlamaklık: ağlamaklık Kİ 1 vl a. (yüsufug a.) MK28vl5
ağlaş-: ağlaşmak ağn-: ağrımak
a.-aK12rll a.-dı (kaldım) M9/17
a.-alum B6rl6 a.-dum MK6v4
a.-dılar B10v9,B18v5,B72r3, ağn: ağulık, yük bahası
B71 v4,B73v6,Dl 1v6,MK10v10,M16/2, a.-nca MK28vl6
M25/7,A62r4, A64v8,A64v9 a.-nca (olsun) MK28vl7
a.-uBllvl5,Dllv7,M67/13 a.-nca (yüsuf a.) MK29r3
a.-u (cevâb verdi) B12v2 a.-nca (yüsufiu) a.) MK29r2
a.-ubanKllrl7,KllvlO a.-nça D30rl l,K30rl4,M43/12
ağnk: ağn -dı D53r4,MK51v3,M73/9
ağnkol- ahad: (Ar.) bir, tek; allah için
-dum B7v7 kullanılır
ağru: ağn B40r7,D39r2,K39r2,A31 v4,MK37v
ağru kal- 5
-dım D6vl3 ahbän (Ar.) haberler
a.-durK69v7 ahbär şor-
ağır zehir -dıM84/8
a. (verüg) D42v3 ‘ahd: (Ar.) ant, yemin
a. (verür;) B43vl5,A35r9,M58/ll ‘a.-umızdan B9r4
ağuş-: kucaklaşmak ahî/ahî: (Ar.) kardeş K22r4
a.-urlar A54rl 1 a. (derler) B7İVİ4
ağ(ı)z: ağız ä. farab) B45vl3
a.-ı A37vl5 âhir (Ar.) ahiret
a.-ım K12vl7,A5v9,MK12r7, M18/2 B8v7,B14v2,B36vll,
a.-ıma (kan sürtdiler) B13vl0 B58v4,B66r4,B66v7,B70rl4,A28rl2
a.-ımğaK13rl ,A49vl4, M76/21,D67v2,B8v7
a.-ına M62/8 ä. (demde) B79r8,K73vl6
a.-ma (saldı) B43vl2 ahiret: (Ar.) ahiret B47vl6,K13v7,
a.-ma (tac äm yemez) B46v3 A6v2,D37vl6
ah: ah, feryat ä. (devleti) MK12vl3,M19/4
B6vl3,B8v6,B12r2,B12r2,B12r9,B12v4, ä. (hâlin) M53/6
B68v5,B73r3,MK5vl2,Kl lr9,M15/18,K ä. (küni) K37vl5
llrl0,D17rll,K17rll,A10r5,M24/13,Al ä. (künni) A30vl
0r7,M24/21 ,MK17r 17,D 19v6,Kl 9vl 0,M ä. (c azäbındın) B9v3
K18v6,A12v4,M41/4,K65rl7,A60v7,D7 ä. (rähatın diler) B48r4
5v2 ä. (üçün) B47r8
ä. (dariğa) A2v3,A4r3,A4r9,A4rl5 ä.-de B9r8,B68vl2
ä. (desem) B69v6 ä.-ge M63/2
ä. (dirîğa) B18r8,B29rl,B31rl6, ä.-i (aguban) B39r2
B44rl0, B79rl,D7rl6,D9v7,MK7r5, ähiretlığ: (Ar.+T) ahiretlik D46rl2
MK9r8,Dl lr4,Dl lr5,Dl 1v15,MK10v16, ahiretlik: (Ar.+T) ahiretlik A39rl6
M16/8,M52/4,M15/17,M44/5 ä. (du'â kılğıl) B47vl5
âh kıl- ä. (rähatı) K46rl6
-dı B55r2 âhirin: (Ar.) son, soz zamanlar
-up B20r7 A49rl4
ähur- ahmak: (Ar.) akılsız, sersem, şaşkın

493
 a. (bilmez) B78vl5
a.-lan B78v2,D75r5
ahmed: (Ar.) ahmet, Hz.Muhammed’in
başka bir adı
a.-e Blv5,Blv6,Klv2,Klv5
ahvâl: (Ar.) haller, durumlar
B3r9,B8r7,B10rl,Bllvl2,B19vl4,B21v7
,B23vl5,B28rl,B28vl2,B41v9,B43v4,B
45v7,B64rl4,B64rl4,B67vl,B67rl4,B75
rl0,B75vl,B78rl4,D10vl4,Kl lr2,A3vl 1
,MK10rl4,K12rl3rA5r5,MK14vl0,M24/
6,Al lv3,M29/18,D25v5,A18vl0,MK24v
9,A19v8,D27v9,K27vl3,M39/17,D28r6,
A23v7,A23vl l,A23vl2,D33r9,K33rl0,A
25v5,D33vl2,A31r4,A33r9,A34vl4,A35
vl4,D44r 16,K44rl 5,A37r8,MK43rl ,A38
vl4,MK44rvl,A38vl5,D45vl6,K45vl5,
A45rl2,M72/10,A46v8,D54rl8,K54vl2,
A48r 15,A51 vl4,MK57r4,MK60r9,K64rl
4,D64vl4,MK63r7,K64vl6,A66rl5,D75r
1 MK8v7,Ml 5/10,MK21 v3,M32/5,M
a. (a‘lem kılur) B17vl6
a. (aydur) B28v8,B63v9
ahvâl bil-
-di B15v9,B22vl5,D73v4,B74rl 1,
B75v9,A14vl4,K21vl6,MK26vl 1
-dürelim B31rl0
-mes A20vl6
a. (bu a.) B16v3,B28vl3,B29v3,
B33vl5,B41vl4
a. (içre) MK25v4
a. (nedür) B47v2
ahvâl şor-
-dılarA47vl2
-ar B63v6
-dı B34rll,B41r2,D14vl6,M55/2,
D40v7,D4916,M79/5
-dı B54rl4,B56rl6,B56v2,
B56vl3,B60v5,B75vl l,A32rl4,K49
rl5,A42v3, MK48rl,M74/7
-ma B26r8
-mağıl D26r3
ahvâl söyle-
-rB34rl5
-yelim D30vl2,K30vl4
-yelüm A22vl 3,MK29r 17,M44/9
a.-den B25v2,MK14rl,A20vl6,
M58/4,K61rl3,M95/9
a.-den (bu a.)
B27v7,B29r 13,B42r 10,B43 v 16
a.-den (ol a.) B59r4
a.-din A50rl3
a.-dür D69r6
a.-e B71vl6,M73/2,A62vl6
a.-e bu B34v2
a.-i B5r3,B64r7,B68rl,B68r2,
B70vl4,B74r 14,MK6v7rl ,MK7rl,
K27rl 0,MK29v4,K33r 15,MK32v2,
D38rl l,K37r!0,A30vl l,MK36vl4,
K40v9,MK39r5,M56/9,M56/8,D41r
1 ,K41r3,A33v5,D42r9,K42r9,MK40
vl6,M58/12,A35rl0,MK41rll,D45v
17,K47vl 5,A41r2,MK46vl ,M67/5,
K52rl,A55rl 1 ,MK63r7,K64vl5,A5
9r3,M88/5,M88/6,A66vl3,B67v3
a.-i (aga şordı) B63vl4
a.-i (beyân bildi) B51rlO,B64r5,
K42v4
a.-i (bu a.)
B13r5,B19v5,B27vl6,
B31 v9,B32r4,B32r5,B3 İr 14,B32r9,
B33v5,B34r4,B36r9,B39rl4,B39v7,
B53r5,B55rl5,B57r5,B67v3
 a.-i (ol a.) B53r2
a.-i (sorarlar) D28v3
a.-i (söyler) B49v7
a.-i (zâhir bildi) D42v4
a.-im B54r3,MK41vl4,K60vl6
a.-imi B44v4
a.-inmi M59/11
a.-in B3r8,B3rl4,B22vl2,B33rl2,
B47v9,B70r7,D9r5,A3vl2,MK12rl4,Ml
8/10,M29/5,MK21r6,M37/3,MK3 lvl5,M
K42vl 5,D47r9,D54r 16,D6 İr 12,D68r 1 ,M
90/5
a.-in (aşlrn) MK27vl3
a.-in (aydur) M22/3
a.-in (körüp) M45/12
a.-in (melik şordı) B48vl4
a.-in (şorar) MK27r8
a.-in (şoraşalım) A21v8
a.-in (soraşayım) B30r5
a.-in (soraşaym) M42/18
a.-in (şoraşayum) MK28rl4
a.-in (zahir kıldı) B1 Ivl l,B47v3
a.-inden M63/19,M84/8
a.-inden (haber şordı) B64rl5
a.-ine B69rl3,MK63v6,K66r7,
D68vl7,K68r4
a.-irj B25vl2,B60vl6,M37/14,
D29r8,M47/7,MK50v5
a.-ig (aşlını) D26rl6,K26v3, MK25r4
a.-irj (baga) B26vl3
a.-ip (beyân kılğıl) B63v4
a.-iıj (cümlesin) K13r8
a.-irji M36/12,M79/16,A54v8
a.-ipiz D15v8
a.-iıjni K25vl2,A52r9
a.-lerM87/15
a.-lerin B7vl
495
a.-lerin M63/13
a.-lerin (c azizlerdim) D6v8
a.-ni
M3/19,D2v8,MK2v7,M4/4,D13rl 1,
Kİ 5 v7,A8vl ,K21 vl 3,K29r 12,K29v
13,K32v8,A24vl 3,M46/15,D32v7,K
45vl6,K46r5,A39r5,MK44v8,K54r7
,A47vl0,A61vl4,MK66rl 1
a.-ni (açarven) K2vl 1
a.-ni (bilü vergil) D2vl5
a.-ni (bilü vergil) K3r3,MK2vl4
a.-ni (zâhir kıldı)
B45vl2,MK44v2
a.-nip D25v8,K28v6,M42/2
a.-niıj (aşlını) B26v5
a.-üm M87/13
ak: ak, beyaz
a. (atlâs) A34vl6,A49v2
a. (yincü) B43vl2,A35r6
a. (yincüni) K42rl7
a.-dı MK58r9
a.-ı (altım a.) B46r8
ak-: akmak
a.-adur K69v7
a.-ar B61r6,K58v4,A52rl5,
MK57rlO
a.-ar (közünden a.) B45v2
a.-ar (kan a.) B68v6,K44r2,
A36vll,M60/20
a.-ar (kanlar a.) B64vl
a.-ar (su dek a.) MK65r5
a.-ar (şular a.) MK4v9
a.-ar (suw dek a.) B69v5,K66rl5
a.-ar (suwlar a.) B5v8
a.-ar (yaş a.)
B61r4,K69v8,B78v8,
D75rll,K73v3,A69v9
 a.-dıB17r8
a.-dı (kanlar a.) MK15rl4
a.-dı (c akl a.) K73v3
a.-dı (yaşlar a.) B26r2
a.-ıp (kanı a.) B33r9
a.-sıın (dürlü a.) B35vl4
a.-uban (kan a.) K32v5,A24vlO
a.-up M46/12
cakab: (Ar.) arka, art
ca.-niD17rl6
c akar: (Ar.) para getiren mülk
K49vl5,A43r4,M68/17
‘ akd: (Ar.) anlaşma, sözleşme
B40v7,B55rl3,MK38r6,A46vl5,MK52r4
,M74/4
akdur-: akıtmak
a.-mağıl D63r5
‘akıbet (Ar.) nihayet, son
B3v5,B10rl0,D23rl7,B29v5,B33r5,B45r
4,B47rl 1 ,B67vl 5,B75v4,K17rl6,MKl 6r
16,M24/18,A36rl4,K64vl 3
câ.-iA10rl0
‘akıl: akıl
c â.-lan (cühüdlarug) B78v2
‘âlpl: akıl,usB3r7,B78vl5
câ. (erdi) D15r3
‘a. (idi) MK14r5,KI5r2,M21/4
‘ä. (kişi) K73vl0,A69vll,B78vl0
câ.-ola B50r5
akıt-: akıtmak
a.-mağıl (közden yaşurj a.) B65v7
âkız-: akıtmak
a.-mağıl K62vl0
‘ akik: (Ar.) kırmızı renkte, bir tür değerli
taş K34rl4,A26v6
c a.-olsun B35r5
‘âkk: (Ar.) inatçı, isyan etmiş,
lanetlenmiş K12vl5,B63rl,M10/8
c âkk bol-
-dılarB8rl3
-madı K18vll,B19v7
c âkk ol-
-a siz B9rl0
-dılar M25/17
cakl: (Ar.) akıl, us
B78v8,MK22vl7,K73v3,D75vl
ca. (derdi) D56r9
' a. (kelmez) D27r6
‘a. (kişi) D75rl3,K73v5
ca(şaşdı)B12rl4
ca.-ı Kllv6,B16rl6,B29r3,
B28vl2,B42vl 3,D27r 15,D27vl ,K28
v6,A20rl5,MK27r7,D41rl4,MK50r
7,D54v9,MK60r6,M84/4,D61 v7,K6
İri l,A55r9,MK59vl7,M83/21,K67v
14,M91/9,K68r3,M91/15,K69v2,A7
Orl
‘ a.-ı (anug c a.) MK59v9
ca.-ı (şişdi) B28vl0
c a.-ı (âdemînig c a.) A34rl
‘ a.-ı (âdemlerüg c a.) K41rl6
c a.-ı (artarc a.) D20rl5,K20v4,
A13rl4,M28/21
ca.-ı (dâyenig ca.) K69vl
ca.-ı (kâmil) B49r6,B51r6
ca.-ı (keldi) B12vl4,B27v6,
B56vl0,B64r6,B73rl2,MK26r3,K28
v4,B12rl6
ca.-ı (kelmez) B27rl3
‘a.-ı (kidüp) MK21r4,D29v6,
M42/15
‘ a.-ı (kirü keldi ise) B64rl 1
‘a.-ı (kitdi) M38/19
 c a.-ı (kitüp) B30r2 ‘aks: (Ar.) aks, ters, yansıma
ca.-ı (‘avratıg ca.) M93/18 ca.-i (körer) K49rl0
c a.-ı (şahîh) B57v7 ca.-ini A42rl4
c a.-ı (şaşup) B64r5 al: hile, oyun
ca.-ı (şişdi) B23rl5,B27rl4,B42v3, a.-dan (çıkaralım) B67r4
B71 v9,B71 vlO,B71 vl 5,B73rl 1 ,B78rl 5 al-: almak, bakılacak
c a.-ı (şişer) B23v3 a. (baş) D36vl5
ca.-ı (temäm) B21vl,B23vl2, a. (dediler) MK20r7
B53v4,D47r 17,K47rl5,A40vl ,MK46r 1 a. (destür) D5rl l,MK5r2
'a.-ı varar K32vl3 a. (karşu) MK20r2
‘ a.-ı varur B33vl a.-a (alsa) B30r9
c a.-ım B3r6,B3r8 a.-a (idük)
c a.-ım (alıp) B27rl K17vll,A10v5,M25/8
ca.-ım (şişdi) D26vl0 a.-a (kaçan) K29vl6
c a.-ımı D26vl 1 a.-a (şahlar) D29vl3,A21vl2
c a.-ın (derdi) B58rl3 a.-açak K59v5
c a.-ın (körenlerin) MK40rl a.-alım B23rl0
ca.-m (şaçdı) MK25vl2 a.-am MK20vl6,M31/7
c a.-ma (cühüdlarmi)c a.) D75r5 a.-am (canın a.) B40v5
c a.-mdan B42v7 a.-anı (sağ a.) D64r7,A57vl3
ca.-ırj K39rl3,A31vl5 a.-annı K63vl2
ca.-ıg (şaçdı) MK10vl5 a.-annı (sağ) M86/12
c a.-ırj (şaçup) MK53r7 a.-ar (şahlar) K29vl6
ca.-ıg (şaşdı) M42/16 a.-ay (idük) B18v7
ca.-ırj (şişdi) B30r3 a.-ayduk D17vl0
ca.-ıg (şişip) B56vll a.-daçı sen B14rl5,MK12vlO
c a.-ıgızı M76/12,B58rl l,A49v5, a.-dı B15vl4,B66v2,A61rl2,
MK54v4,D56r7 B77v9,M81/7,M84/2,K68vl2,D72v
‘a.-lan K73rl6 12,K71r6,A67r5
ca.-ug (şaçdı) MK28rl2 a.-dı (anı a.) B70vl l,B76rl
akraba: (Ar. akribä) akraba a.-dı (bir bir a.) M81/11
a.-sı M94/15 a.-dı (biti a.) Aölvl 1
akrabäş: (Ar+T akribä+eş) akraba a.-dı (bitini a.) B70r3
D70vl0 a.-dı (bürhân a.) K38rl7
akrın: yavaş A51r4,A63vl4 krş. akrım a.-dı (canın a.) B43v8,K42rl3,
akrım: yavaş krş. akrın D42rl 3,A35r2,MK41r3,M58/8
a. (esgil) B72vll a.-dı (cümle a.) B62vl,M38/5

497
 a.-dı (çulğap a.) M20/21
a.-dı (destür a.) B23r7
a.-dı (el a.) D8r4
a.-dı (ele a.) M55/14
a.-dı (eliğe a.) M17/2
a.-dı (elin a.) B15v6,B33rl3,
B34r5,B36rl6,MK7v9,Ml l/7,A25v6
a.-dı (eline a.) B12vl4,B41rl6,
A4vl5
a.-dı (elni a.) K8r4,K32v9,K33rl6,
A28rl
a.-dı (erse) MK23r9
a.-dı (fehm a.) B26vl6,K26vl4
a.-dı (fehmim a.) MK25rl5
a.-dı (fehmüm a.) D26vl0
a.-dı (ise) K24v7,M34/15
a.-dı (kirü a.) B57v6
a.-dı (kova a.) B15r5
a.-dı (köglekni a.) D69v5
a.-dı (' azîz a.) B3 lr4
a.-dı (oğlanı a.) MK38vl4
a.-dı (c ibret a.) MK20vl3,K38r5,
A30v6,MK36vl0
a.-dı (râvîl a.) B62rl5
a.-dı (satun a.) B16vl,B19rl3,
B37r9,B51 v9,B72r 11 ,B72v3,D 17r4,Kl 7r
4,A9v14,M24/6
a.-dı (şatun a.) MK14v8,MK48rl6,
M92/6
a.-dı (soyu a.) A55rl3
a.-dı (su a.) D52v7,A45vl3, M72/16
a.-dı (şu a.) MK51r5
a.-dı (suw a.) B54v4,K52vl
a.-dı (täbüt a.) D74vl0
a.-dı (täbütnı a.) B78r6
a.-dı (yehûdâ a.) B62rl3
a.-dı (yüsufi a.) A22v7
a.-dı (züleyhä elin a.) M47/13
a.-dılarK14rlO
a.-dılar (hat a.) M35/10
a.-dun K52rl6
a.-dım (akı a.) B46r8
a.-dun (baha a.) B31r2,K30v7
a.-dım (idi) B54v2
a.-dun (satun a.) B17vl6,B43rl4
a.-dıgız M86/10
a.-dıysa B24v6
a.-duğına (pişmân oldı) B3İVİ4
a.-duğumız (yüsufi a.) B63rl
a.-duk B6r2,D16r6,B73v7
a.-duk (yarmak a.) B17rl
a.-dukların B62vl 1,B62v8
a.-duklann (yüsufi a.) A53vl4
a.-dum (bahâ a.) D30v4,A22v5,
MK29r9,M44/l
a.-dum (idi) M72/14,A45vll,
MK51r3
a.-dum (satun a.)
B17rl3,MK15v2, K42r3
a.-dum (şatun a.)
M23/8,MK16r4, MK40vl0
a.-dugız A57vl 1
a.-duguz B67v9,D64r5
a.-duguz (satun a.) B18r5
a.-duguz (şatun a.) MK16r9
a.-duguz siz K17r9
a.-duguz siz (satun) M24/11
a.-ğalı B12v3
a.-ğay (täbüt a.) K73r4
a.-ğıl B16v6
a.-ğıl (bahâ a.) D30r7,K30rl0,
A22r7
a.-ğıl (benden a.)
B30v4,MK28vl2
 a.-ğıl (destür a.) M7/6 a.-maduk B66r3,D63rl7,M85/19
a.-ğıl (' aybı birle a.) A8v4,M22/6 a.-mağa B14v8,B23rl l,B25v2
a.-ğıl (' aybı ile a.) MK14vl3 a.-mağa hâzır keldi B25rl6
a.-ğıl (otdan a.) D21v4 a.-mağa (satun a.)
a.-ğıl (ögütüm a.) A66v7 B25vl5,MK24rl7
a.-ğıl (satun a.) B14vlO,B26r7, a.-mağa (ta' âm libâs a.) B53v6
MK24v8 a.-mak (aşlık a.) A47vl3
a.-ğıl (şatun a.) M37/2 a.-makğa
a.-ı (kodı) B68v8,K65v3, Al 8rl ,K25v2,Al 8r4,Al 8vl ,M36/15
A59v9,MK64r9 a.-man (yetüre a.) B25vl6
a.-ıban B72v6 a.-mag (satug a.)
a.-ırj K16r4,A8vl4 B9r9,Mll/15,MK8rl
a.-ıi) (sizler) M22/16 a.-masaydı A8vl0
a.-ıgızB16vl6 a.-masaydı (satu a.) K15vl5
a.-ıp a.-maya (açlık a.) MK52v4
B5 vl ,B5 vl 3,B7r 1 ,B 13r3,B 12v7,B 13r4,D a.-maya men M86/17
16r5,B20r4,B53r5,B65rl4,B78r2,D6v3,K a.-mayaven (suçsuzı a.) B66vl6,
12rl2,A10v5,A13r6,D48vl2,D50rl7,D5 D64rl2,K63vl7,A58r2,MK62v4
5rl4,A53v6,K62rl6,K62vl,A63v9 a.-mayavuz B16vl4,K16rl
a.-ıp (destür a.) K24vl5 a.-maz B54v5,MK25vl2
a.-ıp (elin a.) B32v9,D19vl4 a.-maz bolur MK65rl 1
a.-ıp (huzünna a.) K47r7 a.-maz (elig a.) D69r6
a.-ıp (keldi) a.-maz (olur) B69vl 1
Bllr8,B41rl5,B50v5,B57rl,A41vl6,K5 a.-maz (ögidin a.) K45r4
lr6,A44rl4,D51r9 a.-maz (ögüdin a.) D45r5
a.-ıp (kelgil) B50r3,B52rl3 a.-maz (ögütin a.) B46v6
a.-ıp (kelgil) D48rll,K48rlO a.-maz (su a.) M72/17
a.-ıp (kılam) K56vl4 a.-maz (şu a.) MK51r6
a.-ıp (neccâr a.) K42r7 a.-maz (ta' âm a.)
a.-ıp ('aklım a.) B27rl Mİ 8/2,Dİ 3r3,Kl 2vl 7,A5v9,D45r2,
a.-ıp (' ibret a.) D20r7,K20rl2 MK43v4,M62/8
a.-ıp (ok a.) B14vl6 a.-mış B71rl4,K68v9
a.-madan B37vl5 a.-mış idi B73r5,M92/5,M93/12
a.-madan (yaş a.) K36vl5 a.-mış siz B66v9,A7v8,M21/l
a.-madı A21rl 1 a.-mışdı B72r8
a.-madı (suw a.) K52v2 a.-mışdur A62rl4
a.-madın (yaş a.) M52/21 a.-sa ala B30r9

499
 a.-sam ben B25rl5,A17vl6
a.-sam idi K25rl5
a.-sun M35/17,M39/15
a.-u (aşlık a.) B56r7
a.-uban K14r5,A6vl5,K26vl5,
A19v3,A61v2
a.-umadı B9v5,D29rl4,MK58rl6
a.-umadı (ayağmı a.) M61/9
a.-umadı (ellerimden a.) M12/6
a.-umadı (satun a.) B29v8
a.-umadı (şatun a.) MK28rl
a.-umadı (tartup a.) D44rl2
a.-umadı (yehüdâdan a.) B62rl4
a.-ug D16r4
a.-ug (deyü) B42vl
a.-uıj (satun a.) B30r6
a.-ug (şatun a.) MK28rl5
a.-ug (sizler) MK15r6
a.-up
B18v7,B70vl ,M6/8,MK5vl 6,M8/16,MK
9vl2,M14/12,Kl lvl5,A4v8,MKl lr7,Ml
6/16,K12rl 1,MK1 lv2,MKl lv3,MK13rl
0,M25/8,K19v2,MKl 8rl5,MKl 8r4,MK2
5rl6,M38/6,MK26v6,MK30vl 1,M46/16,
MK38vl 3,D40r8,M58/3,MK43r6,MK48r
16,MK49rl,M69/15,MK49vl0,D54vl6,
MK53r 14,M8 l/9,A56v2,M84/21 ,MK6 İr
5,M89/10,D67v5,MK65vl5,M92/17
a.-up (ağaç a.) M61/8
a.-up (biti a.) B28rlO
a.-up (destür a.) B24vl4
a.-up (elin a.)
K18r6,D32v8,MK31rl4
a.-up (icazet a.) MK44r9
alup kel-
B20rl5,B25rl6,M49vl6,M55/13,MK47r
14,M67/12,M88/20
500
-gil
MK46vl 3,M66/17,A43v5,M69/14
-üp M70/14
-ürK72vl7
a.-up (neccär a.) MK40vl4
a.-up C ibret a.) MK19r5,M28/13
a.-up (okun a.) M19/19
a.-up (yüsufı a.) B25rl0
a.-ur
B15rl4,B25rl3,D15r8,A17vl3,A17
vl4,M68/15,K54vl2,B15rl4
a.-ur (satun a.) B29v6,MK14
a.-ur (anlardan a.) B59vl2
a.-ur idi A7vl6,A48vl6
a.-ur (kaçan a.) B30r8,A21vl 1
a.-ur (kaşan a.) MK28rl7
a.-ur oldı K15r7
a.-ur (şabnn a.) K32vl2,A25rl
a.-ur (satun a.) B16r2,B25rl2,
B30rl0,K29rl5,K30rl,A21vl3
a.-ur (şatun a.) MK27vl6
a.-ur men MK14vl4,M22/7
a.-ur siz B16v8
a.-ur sizler K15vl2,A8v6
a.-urğa M36/10
a.-urven B16v7,A8v5
a.-urven (satun a.) D15vl2,
K15vll
alar, onlar Bİ lvlO,K63rl2
c alâmet: (Ar.) alamet, iz, nişan
B20rl4
alda-: aldatmak, kandırmak
a.-dılar B6r2,B36r6
a.-duguz K63vl0
a.-dunm MK56rl4
a.-nuş siz B71rl3,K67v3
a.-yan M7/12
 a.-yuban B5r4,B62v8,B66v9, -dı
B73v7,K63rl7,A64vl0 B4rl,B26rl0,B28rl,B30v6,B39rl5,
aldaçı: aldatıcı B70vl2,B75rl0,B75vl ,A44v4
a. (kul) B38v3,D37vl -dı idi B53r8
aldan-: kandırılmak -dı ise A36vl6
a.-up M78/17 -dıysa B45v7,B45vl5
aldı: katma, huzuna -ğıl
a.-ğa Mİ 6/21 B3vlO,Bl lrl4,B26vl3,B41 v2,B63v
a.-na D12r8,K12r4 4,B78rl2,M5/17
a.-na (kul a.) A59rll,M88/12 -ıg B60vl6
a.-ndan M70/1 -mışidi B58r7
aldur-: aldırmak; kaybetmek -ur B3vl4,B17vl6,B19vl4,
a.-dı (buğavm a.) MK41rl B50rl,B53rl l,B57rl4,K17r4
a.-duk B12r9,B12rl3,MK10vl4 a‘lemeyle-B31rlO
a.-duk (yüsufi a.) Mİ 6/2 -yelim
a.-duk (yüsufumız a.) Dİ 1 vlO,Kl 1 v3 ‘alem: (Ar.) alem, bayrak
a.-duk (yûsufiımızı a.) Kİ lrl6,A4rl3 ‘ a. (başladılar) D50vl2
a.-sa M46/1 1,D32v3,K32v4 ‘a. (birle) MK50r6
a.-sa (kan a.) MK31r9 ‘a. (köterdiler) B52v7,K50vl0,
a.-up B60r8 A43vl6,MK49rl3
a.-up (birin a.) D57vl7,A51vl ‘âlem: (Ar.) alem, dünya
a.-up (birün a.) K57v8 B2rl,B34v8,D44r4,MK42v6,D48r5,
a.-ur olsa B33r8 K48r4,MK46v7,M66/l 1
‘ale’d-deväm: (Ar.) devamlı ‘â. (birle) B53v3,D51v6
K5r3,B 10r7,B26r 13,B38r4,B53vl 5,B54v ‘â. (burjula) B49vl3
5,B69v5,K2 lr7,K26vl 5,Al 9v3,K28r3,A ‘ â. (dağlar) B45v3,A32vl6
19vl 2,A2 lr2,K29r8,MK30v4,A23r4,K44 ‘â. (digler)
vl 1 ,A37v8,K45r3,K51 v9,A45r3,A60v7, B41v4,K44r3,A36vl2
A65v8,M95/4 ‘â. (dola) K48r3,A41r7,M66/10
K37vll,A30rl3,A38rl ‘ä. (doldı) B51v4
‘ale’l-hâl: (Ar.) durum üzerine ‘ä. (dügler) K40rl4
B33r9,B47rl2,B70rl ‘â. (fahri) B78r7,K73r5
a'lem: (Ar.) bilmek ‘ä. (içre) B4rl4,B13v4,B41vl,
a‘. (deyür) B15v2 B45rl3,B50r7,B59rl0,Dlv7,Klv8,
a‘ lem kıl- M2/9,D40rl0
‘â. (kürdin) B5vl5
‘â. (kartın) MK4vl6

501
 ‘ä. (kurtnı) K5v2 a.-umB2vll
c ä. (kurturj) D5r9 almaklık(ğ): almaklık
‘ ä. (mâlı) B29v9,D30v3 a.-a D13vl7,D25rl5,K25rl6
‘ä. (tağlar) M55/16,M61/1 a.-a (keldi) D25rl2
‘ä. (tola) B49vl2 a.-a (yüsufi) K22rl2,A15rlO
‘ä. (toldı) MK48rll al(ı)n: alın
'ä. (malı) B31rl a.-umdan B44r7
‘ä. (tağlar) MK39rl alp: alp, cesur, yiğit
cä.-ig (serverlikni) A45rl3 a. (yüreklü) B30rl4
‘ ä.-ig (serverlügin) MK50v6 alt alt, aşağı
‘ ä.-nirj (serverligin) B54r4 a.-ma B8vl6,MK7vlO
‘ale’ş-şabäh: (Ar.) sabah ile birlikte, a.-ma (etegünirj a.) K8r4
erkenden B6v4 altı: altı K50r3,A43r9
‘aleyhi’s-seläm: (Ar.) üzerine selam olsun a. (yıl)
Blvl B51vl6,D50r4,A43r5,M69/l
alğışlaş-: karşılıklı dualaşmak a. (ayda) B27vl 1
a.-u A16vl6,MK22v3 a. (aylık)
a.-uban MK52vl6 B29rl,B29r7,K28vl7,A20vl0
alırj: ön K57vl altı yüz: altı yüz B79rl0
‘ali: (Ar.) ali, yüce D75v4,D75r7 altı yüz otuz: altı yüz otuz
‘a.-(kul‘a.)K73vl6 a.-undan D75vl 1
‘a.-ye (kul ‘a.) B79r6,D75r7 altın: altm krş. altun
‘ alîm: (Ar.) çok bilen a.-dan (olsun) MK33r6
‘a. (der) MK18r8 altıncı: altıncı MK3rl3
‘ a. (der) B20r8 a.-sıg MK60v9
alkış: duaD63rl3 a. (yıl) MK48v2
alkışlaş-: dualaşmak krş. alğışlaş- altınçı: altıncı B4r5,B30rl5,D62vl
a.-u D23vl3,B56v3,B65vl5 a. (yıl) B5İVİ2
allah: (Ar.) allah K18rl6,AllrlO a.-sınıq (adm) B65rl
a. (emrin) B6İVİ4 a.-sıg K62r6
a.-dan B39rl4 altıyüz tokuz: altı yüz dokuz
a.-dınM7/13 a.-mdan A70rl0
a.-ım altmış: altmış A67v3
B72rl4,B79rll,M3/6,D9vl4,K19r9,D69r a. (sürjek) M52/17
15 a. (yıl) B76rl5
a.-ıma MK2r7 altun: altm krş. altm
a.-nıg B6r9 B27vl3,B28r6,B30v4,B30vl l,B30v

502
13,B31vl5,B35r3,B35rl4,B50vll,B51v9 a.-da (mil) A62r9
,B51 v9,B52v7,B65vl 3,B66rl 6,B66vl ,B a.-dan
71r9,B73v3,MK16r3,K24vl7,M35/14,M K34rl2,A26v4,K34vl,A26vl 1.K34
K23v2,M35/8,MK26rl0,MK28vl5,D30r vl2,D63rl l,K62vl6,A56vl5,A59r8
1 l,K30rl4,MK28vl6,M43/12,A22rl5,M a.-dan (at eylesün) B35r9
K29r3,M43/l 6,MK33r3,D34v5 ,K34v5,A a.-dan (kızıl a.) B35v6
26vl5,A37v4,MK43rl0,M61/20,K45vl, a.-dan (olsun) A26v8,D34vl
M63/l,MK52v7,K54vl2,MK61v3,MK61 a.-dı (kızıl a.) Bölrlö
v4 a.-dur MK44r5
a. (ağır a.) D30rl0,K30rl3,A22rl0 a.-ğa M62/21
a. (ağn a.) MK29r2 a.-nı (duta keldi) B24vl6
a. (akı aldım) B46r8 a.-um K16r3,A8vl3,MK15r5
a. (başlu) D50vl2 a.-um (yok) B16v9
a. (bilezük) B64r4 a.-um (yokdur) B16vl5,K15vl3
a. (bir a.) B17vl5 a.-umuz (yokduğun) B57r6
a. (birer a.) B25r2 altunlık: altınlık K63rlO,A57rlO krş.
a. (dağı) B30vl2 altunluğ, altunluh
a. (diler) B57r5 a. (şäğ a.) MK6İVİ4
a. (dutar) A56vl5 altunluğ: altınlık B66r8 krş. altunluh,
a. (idi) K58vl4,A52v9,MK57v3, altunhk
M80/7 altunluh: altınlık krş. altunluh,
a. (ikiyüz a.) B58r4 altunhk
a. (kadeh) B44r5 a. (kızıl a.) K73r4
a. (kızıl a.) B35v5,B42rl5 a. (üzre) B78r6
a. (koydı) B30vl 1 âlüde: (Ar.) bitişik, yapışık; birlikte
a. (koyğıl) B14rl2,B30v8 ä. (bolma) K39r9,A31vl 1
a. (kuşak) D2İVİ5 'am: (Ar.) amca
a. (kürsî) B25rll,M35/15 'a.-lanpa D55rl5
a. (onar a.) B25r4 'a.-lamırj D55rl7
a. (olmış idi) B65vl3 ' a.-urlan K55r9
a. (olsun) B35rlO,B35r7,MK33rlO c a.-urlarnja K55r7
s. (sağ) B68r6 'äm: (Ar.) herkes, halk
a. (sağ ketürdi) B65vl 1 MK47v3,K49rl2,D50rl0,M69/7,D5
a. (şağı) M88/9 0vl4,MK49r 15,M70/2,K72v6
a. (taclar B27vl2 'a.-aD49rl3
a. (yığaç) B71v3 'a.-e M68/3
a. (yoktur) B56rl 1

503
 'a.-lar K25vl7,A18v3,M67/18,
K50r9,A43rl5
ama: (Ar.) ama,ancak
K15vl4,A22vl4,A67v9,M96/17
a'mäm: (Ar.) amcalar
D74rl3,A68v9,M98/6
ambar: (Far.) ambar
a.-larda MK48v6
'amel: (Ar.) iş, hareket, çalışma
' a. (bätıl' a.) B9r8,B66v8
'a.-i D33rl,K33r2,A25r8
'a.-i(bu'a.) B33v7
' a.-imiz MK58vl5,MK66r9
c a.-imiz (bâtılc a.)
B62vl5,B70vl2,M82/5
'a.-in (buldaçıdur) B38v6
'a.-leri MK31v7
'a.-ümizK60r6
âmin: (Ar.) öyle olsun B73vl5
ammä: (Ar.) ama, yalnız, sadece
A37vl0,K44vl3,K71v9,D73rl5
'amme: (Ar.) hala
ca.-si D63vlO,A57rl5
'a.-sineK63v5
' a.-sine (teslîm kıldı) B66v4
'amü: (Ar.) amca B66rl3,B63v9,
B64rl,MK59v5,M83/9,K61r7,M83/17
' a.-g (birle) B63v3
'a.-sınaMK62r8
' a.-lar (hıdmetine) B57v3
'a.-lara (hürmet kılğıl) B57vl
'a.-lan A48vl3,MK53vl4,M75/21
' a.-lanrja MK53vl2
'a.-mMK59vl3
ana: anaMK17r9,M26/9,K69rl6,M93/16
a.-dan (doğmış idük)
K58v3,A52rl4,MK57r9
504
a.-dan (toğmış idük)
B61r5,D58vl2
a.-lardan B38r6
a.-m
B19r7,B19rl5,B73r9,K18v3,Al lrl3
,MK17rl7,K18vl,Al İrl l,D18rl7,D
70r7
a.-m (yä a.) B19rl3
a.-mdan B73rl6
a.-sı B19r6,B41rl5,B66rl2,
B72rl l,MK38vl3,M55/13,D40r8,A
57rl4
a.-sı (ol yüsuf a.) D18r8
a.-sını K69vl2
a.-smm (kabri) K18v5
a.-sınıi) (gürmdan) B19vl
a.-smug MK17v2
anda: orada, onda; oradan ondan; ol
zamirinin bulunma hâli
B9vl4,B10r6,B9vl3,B12r5,Bllv2,B
12rlO,B 13r3,B 15r6,B 15 v3,B 16v4,B
28v6,B30v6,B29vl6,B35r3,B35r5,B
35rl6,B35vl6,B38v4,B38vl4,B41rl
,B42r7,B50r 13,B5 lrl6,B51 v8,B52v
2,B53v8,B53r8,B58rl0,B59rl,B59v
1,B60r7,B61rl0,B61rl0,B62rl6,B63
r3,B63v5,B62v6,B62v7,B66v3,B69r
1 ,B73vl ,B74v3,B74r9,B76r6,B76vl
2, B76vl2,B76vl3,B77vl3,M49vl7,
B78r4,M2vl2,K5r2,M7/8,M12/l,A2
r4,M12/15,A4r5,Dl lv7,Kl lrl7,A4r
1O,MK11 v2,D14r5,K14r3,A6vl3,M
Kİ 3r8,MKl 3r9,K14r2,D 14vl 5,A8v
2,Kİ 7r7,K20r2,M29/3,M29/20,M32/
15,Al 6r 14,K24r 16,Al 7r 16,M36/1 ,K
26rl 3,Al 8vl4,M42/9,K29v6,A21 vl,
MK28r7,M42/l l,M43/14,A22vlO,K
3 lr7,K32vl4,M46/14,A25v5,K33rl 5,M4
7/21,A26v6,A27vl ,M49/17,K35r6,K36r 1
1 ,MK36r3,D37v2, A30r3,MK36r5,M52/2
I,D37vl 2,K37vl2,MK36rl 6,D37v6,K37
v5,MK36r9,MK38rl ,M56/10,M56/l 8,K4
3r2,A35v9,MK41v9,K43vl0,M61/21,M
K45v8,M65/5,M65/6,D48v4,MK47r6,M
66/14,MK47rl 5,MK49r9,M72/20,M74/l
0,M75/3,M75/12,MK53vl3,K55vl4,M76
/16,M77/10,K57v6,A5 İrl 5,A5 İr 15,M78/
16,D58r4,M79/l,A51rl6,MK56v4,MK56
vl2,K58v8,A52v3,M80/l,D60rl0,K59vl
5,K59vl5,A53vl2,A53vl2,MK58v5,M8
2/2,K60r5,A54r3,MK58vl3,M82/4,D60r
II ,MK58v6,M81/17,D60v5,A54r6,MK5
8vl 6,M82/8,M82/11 ,M85/9,A57v5,MK6
2r7,A57r 13,D64v4,D64v4,A57vl 5,M88/
9,MK66vl 6,D69rl ,A65v6,M95/20,A67r
2,A67vl6,K71vl7,M97/5,M97/3,B45r9,
K9rl,B60r6,B33r6,B77r4,B38v8,B56r3,
B48rl5,
B14vl5,B60vl
a.-nda (berü) A28r2,A55vl 1
a.-nda (kezin)
B69rl 1 ,D29r3,MK27v8,M41/18
a.-nda (kezin) A21rl
a.-nda (közin) MK31r7
a.-nda (şogra)
A6vl0,A9rl,K33rl3,B41vl5,K70rl5
andan: ondan, ol zamirinin çıkma durumu
hâli
B3vl3,B6rl6,B7vl l,B12vl l,B17r3,B18r
3,B19r5,B21v4,B22rl5,B23r3,B22rl,D2
4r5,B32r6,B32r2,B32v8,B37r7,B39vl2,
B41v3,B42rll,B44v2,B46r5,B48r3,B48r
7,B49v4,B55v8,B57r9,B57rl5,B58r5,B5
7v2,B60r 11 ,B60vl 4,B6 İr 15,B64v9,B65 v
505
3,B66rl 1,B66v13,B66v7,B67v15,B6
8rl5,B68vl6,B69vl,B68vl3,B70r4,
B70r 11 ,A6 İr 13,B72r2,B72r6,B73v3
,B75r4,B77rl l,B78r4,Dl v3,MKl v4,
M2/5,Dlv5,MKlv6,MK2rl,M2/17,
M2/13,Dlvl5,MKlvl6,M2/19,M7/l
0,K6r8,K6r9,A5r5,MK14vl 1 ,MK15
v6,K18r9,A12vl2,MK18vl4,M28/5,
D19vl4,D20rl7,K20v6,D20vl2,MK
22vl2,M34/2,D26r9,MK29rl4,K30v
5, D3 lr5,A23r7,MK29vl0,M44/l 9,
MK30vl0,K37vl,A30r3,D37vl3,A3
0rl4,K38vl,A31r3,D38v8,D38v8,K
38v7,K38v7,A3 lr9,A3 lr9,MK37rl 1
,MK37rl l,D40v5,D41r2,D41r3,K41
r5,A33v6,MK39v7,D46v3,K46v2,D
46vl 1,A40v5,D47v8,K47v7,A40v10
,M66/3,D49r3,MK47v5,MK47vl7,D
49rl4,K49rl 3,A42vl ,MK47vl 6,D4
9vl2,K53rl6,A47rl,D54rl8,A47vl2
,A48v3,D55rl 3,A48v9,A48vl2,D57
v 13,K57v4,A5 İr 13,MK56r 10,K57v
15,MK57v2,MK60r 15,D62r9,D63 vl
6, M86/21,M86/14,A58r6,D66vl,K6
6r5,D66r7,K65vl l,A60rl,A60rl2,D
68rl l,A62r9,K68rl,A62vl3,M91/13
,K68rl l,D68vl4,K68r7,A63r3,D69r
18,K68v7,M93/9,D70rl 5,A64v4,M9
4/3,D71r5,A65rl2,D71r8,K70vl,A6
5rl5,M97/16,D74r2,K72rl2,A68vl2
,D75rl,B50v8,B49rl5,B21vl4,B29r
14,B31r7,B31v2,B50vl3,B14vll,B2
3rl
a.-ndan (berü) B36vl,B46vl,
B54r5,B64v4,A55v8,M84/l 3,M84/1
8
 a.-ndan (berü) D35v6,M50/6,
K44vl6,M62/6,D52r7,K61vl0
a.-ndan (ewel) MK45rl2
a.-ndan (evvelde) K46v9
a.-ndan (kezin) MK64vl 1
a.-ndan (kirü) D17rl4
a.-ndan (şogra) B31vl4,B51r8,
B53rlO,D16r9
a.-ndan (şogra) B2v7,B2v9,B6v3,
B9rl4,Bllv7,Bllv5,B14v9,B14vll,B18
r9,B2 İri 5,B25r4,B26r 13,B29v4,B34r2,B
43v8,B44rl6,B49vl3,B49vl4,B56r3,B60
r 13,B64r 13,B72vl ,B73r 1 ,B75r 12,B76r4,
B77rl2,B77rl0,B77v7,M49vl6,M2/7,Dl
v7,MKlv8,M2/9,Dlv9,M2/l l,Dlvl 1,A4
2r6,MK49vl 3,M84/4,M87/14,D74v8,K7
3r2,B41vl5,B41vl5
a.-ndandur B32rl l,B32rl2,
K31vl3,A23vl4,K31vl4
andm: ondan, oradan ol zamirinin çıkma
durumu hâli
B4rl0,D5v9,M9/19,D14r3,D14rl,A13vl,
A13vl2,A14rl4,A15r2,D32r4,A33rl0,A
35vl2 ,K46rl 5,A39rl 5,K47v2,M86/6,A5
9vl4
a.-ndın (berü) K35v6
a.-ndm (kezin) K29r7,K32v2
a.-ndın (şogra) D16r5,D10v9, D29r9
a.-ndm (şogra)
B1 v5,Bl v7,B2r 1 ,B2r3,B2r5,B2v3,B2v5,
D2r3,K2r4,D2r5,K2r6,D10vl0,A18vl5,
A41r9,A44v3,K71v9,M97/18,M97/19
anı: onu, ol zamirinin belirtme durumu
hâli B24v4,K70vl2
Blv4,Blv7,B2v8,B5rl4,B4vl4,B5v2,B5
v3,B4r2,B5vl0,B5vll,K5vl3,B6v6,B7rl
2,B8rl 5,B8 vl 2,B9r 12,B9r 13,B9vl 1 ,B 12
r 12,B 12r 14,B 14r 15,B 14v3,B 15v4,B
15vl0,B16rl5,B16rl6,B22rl6,B24v
4,D23rl7,B26v3,B27r2,B27r3,B30r
6,B34vl,B43rl4,B46rl6,B49r3,B49r
13,B53v7,B55vl 1,B58v13,B58v14,
B59r2,B59rl4,B61vl,B62rl l,B63rl
0,B63vl2,B66v6,B67rl0,B68r8,B69
r3,B69r7,B69rl6,B69v2,B69v4,B69
vl0,B70vl l,B69rl5,B69vl4,B70r6,
B70rl6,B70v8,B71r3,B71r4,B71v8,
B72r 15,B72v9,B73v7,B73 v8,B73r 1
5, B76r3,B77rl ,B76v9,B77rl 5,M49v
17,B78vl 1,M5/9,K4v13,MK4v12,M
9/6,K7r7,D7v4,D8vl ,K8vl ,K9r7,M
15/11,M16/17,MK1 lrl3,MK10vl3,
M16/5,Dllvl5,Kllv5,A4rl5,MK10
vl6,K13rl5,MK12v3,D13v2,K13rl
6,M18/18,K14r6,A6vl 6,MK13rl 1,
M19/20,MK13rl2,A7r5,M20/14,Kl
5v4,Kl 5v4,MK14v7,Kl 5v7,M22/8,
Kİ 6v9,A9v3,MKl 5vl 0,M23/l 6,Kİ
9r7,K20rl2,A13r6,A13rl 1,M28/18,
MK19r2,D21v2,A14vl4,MK20v5,M
30/17,K21 vl 6,Al 5rl 3,MK2 lr3,K23
rl4,Al 6rl2,Al 7v6,MK23r7,MK24v
2,D26rl4,K26vl ,M38/6,K28vl ,A20
rl0,K28v4,A20rl3,MK27r5,K28r5,
MK27r6,D28v9,M41/3,D29r5,K29r
9,A21r3,MK27vl0,M41/20,MK27v
11 ,MK28rl ,MK28rl0,M42/14,D29v
5,K29v9,M44/l 3,K3 lrl,A23rl ,MK2
9v4,K31 v7,A23v8,MK30rl 0,D33vl,
D33v4,K33v5,A25vl2,M47/17,K33
vl 1 ,M48/2,D34vl5,K34vl5,A27r9,4
9/1 1,MK35v14,M52/13,MK35v15,
M52/14,K37rl l,D38r7,M53/10,A30
vl6,MK37r4,K38vlO,D38v9,K38v8.
A31rl0,MK37rl2,M53/21,A32r2JC39vl
l,A32rl3,MK38rl6,M55/l,D41rl0,K41r
12,A33vl3,M56/16,D41rl5,M57/15,A34
v8,M60/10,MK42v6,K44r9,MK43r8,D44
v 16,K44vl 5,MK43vl ,M62/5,M62/20,K4
6rl4,A39rl4,A39vl l,MK45rl3,D46vl 1,
MK45rl2,M64/12,M66/15,M68/6,K50vl
,MK49r4,A43v9,M69/l 7,K50rl 6, A43v7,
M69/15,D50v3,MK50vl5,A47r4,M74/9,
D53vl4,K53v4,A47r6,M74/ll,A48vlO,
M75/20,M77/4,MK55r6,MK55r6,K56r 15
,D56v7,A50r6,M77/8,A50v7,MK55v5,M
K56rl3,MK56vl7,D58r4,K58rl2,A52r6,
MK57rl,A52vlO,D59vl3,K59v3,MK58r
10,K59v5,MK58rl2,M81/4,M81/7,K59v
10,K60r9,A55rl ,MK59v9,D61rl6,K61r3
,D61vl6,M84/3,MK62rlO,A57v8,M88/l
I,D65v7,M88/14,K66r9,MK64vl 5,D66v
6,MK64vl6,A60v8,M89/7,MK65vl,M89
/10,A62r4,D68r7,D68v9,A62v8,M91/8,D
68vl0,K67vl4,M91/20,D69vl4,K69r4,D
69v8,A63vl2,K68vl5,D70v4,K69vl5,A
64vl0,M94/9,D70v5,K69vl6,A64vll,M
94/10,D70vl6,K70r9,A65r7,M94/19,K70
v9,K70vl 5,D73v4,A66v2, A67r6,D72vl 2
,K71r6,D73vl2,D73vl2,K72r6,K72r6,A
68r7,M97/ll,K72rl6,A68v2,M98/l,D73
v7,K72vl 6,B76r 1 ,B6 lr6,B31 v 10,B35r9,
B16rl,B29rl6,B21rl4,B29vl,B39v3,B55
v 13,B60v 13,B74r9,B48r 16,B77r4,B72vl
4,B38rl3,B44r5,B10v9,B14vll,D23rl0,
B46v7,B55rl6,B71vl5,B72vl5,B63vl3,
B71v9,B19vll,B20vl3,B30v2,B44rl2,B
57rl 3,B62r8,B73rl 1 ,B76r8,B9v 16,B34v
II,B40v5,B53v4,B22v4,B72r9,K70vl 2,
B12r 15,B 15 v2,B 15r 1 ,B2 lr9,B22vl 5,B33
v2,B36r7, B39rl0, B41rl,B45r8,
507
B52vl l,B64rl0,B15r6,M47/6,MK3
lvl,B38rl2,B12vl3,B15r2,B16r2,B
20v6,B23vl2,B42v3,B74r3,B74v4,B
43r 1 3,B43v 1 ,B27r 1 ,B51 r 12,B29v8,
B66rl3,B26r7,B39vl3,B58v8,B46v
12
a.-nı (köre)
B20r3,B23rl4,B23vl,B24v3,B24vl
0,B28v7,B28vl l,B35v8,B50r9,B62r
10,B63rl l,B72r3,B75v9,D14r9,K22
rl5,K32vl4,A25r3
annj: onun, ol zamirinin ilgi hâli
Blv5,Blv6,Blv8,B2rl,B2r2,B2r3,B
2vl ,B5v2,B3r 16,B6r9,B7v9,B7v5,B
7v9,B9v 12,B9vl 3,K9v8,B23r4,D23
v9,B34r8,B40v8,B45rl l,K57rl3,B6
7r8,B68vl,Klv9,MKlvl2,MK2v9,K
8vl6,Alvl 1,D9v3,D14v7,K14v5,M
K20vl0,M31/3,M33/14,K25vl7,MK
26r7,MK27rl4,MK27rl5,D28vl 1,A
20v8,MK27rl 6,K32v7,A24v 12,D35
v8,MK41r4,A36v4,D45rl4,K45rl3,
M62/14,D51vl,53rl3,M77/16,K56v
9,A50rl5,K57v5,MK56rl 1 ,A51vl5,
MK56vl 1 ,M79/6,M79/12,D59v3 ,D5
9vl2,A53rl6,D59vl3,K59v3,A53vl
,K61r3,A55rl,K61r6,D61rl6,D62rl,
K61v7,A56rl3,A58rl0,M87/4,M88/
5,D67vl2,MK66r5,D70v5,K69vl6,
A64vl l,K71rl 1,M96/8,M97/12,K72
r8,K72rl l,M97/16,A68v8,A69rl5,B
14r3,B63vl6,B50v2,B67rl0,B75rl0,
B2v7,B74v9,D2r3,K2r4,M3/2,D65rl
2,K72v5,B76r6,B21rl6,B59r6,B60v
6, B60r5,K46v3,A39v5,B31 v6,MK4
7rl6,B58vl 5,B59r 1 ,MK24v4,B76v8
,MK57vl7,B21rl4,B51rl3,B43v9,B
50r7,B69r4,B 15rl6,B26r3,A7rl4,K26r5,
B26r6,B61vl3,A53r6,B22rl2,D21r8,B69
v5,B34v2,D72vl7,B49rl4,MK46r9,B27r
2, B67r9,B64r8,B53rl,B26v5,A19r7,Dlv
13,Klvl4,K5vl0,B29r3,B63rl0,MK41vl
l,M59/8,B63vl0,B73v8,B49r5,D51r5,M
4/6,B49r2,B70v8,B77r5,B 1 Or 1O,M13/5,B
Hvl,B10r9,M13/4,K9rl2,B35vl,B29r4,
B62r8,D26rl3,B9v9,B26rl,K8vl6,M37/
1 l,MK25rl,B33r8,D8vl3,MK8rl7,A35v
H,Bllvl6,B63vl3,MK25r7,A19rl0,M3
7/17,B30r7,B57r6,B57r7,B75vl 2,M53/6,
M65/21,M71/13,B53vl3,B54rl2,B67rl3,
A45v5,K52rl0,A26vl6,MK22r3,D23rl3,
B12v9,B35v9,B42vl0,M16/18,M16/18,
M37/7,M75/11 ,M39/10,B26v 1 ,B29r4,M
K24vl7,M41/9,B45v3
a.-sen M54/15
a.-çün B39r2,B60v8
a.-ıla A16v2
a. (için) B35rl5
a. (içine) M97/6
a. (içre) B26rl2,D34v6,D54vl4,
K54v6,A48r9,MK53rl2
a. (içün) MK36v2
a. (ile) D23rl6,B68r2,MKl lr9,
D20rl,M28/9,MK24vl3,MK30v3,MK63
v6
anlar onlar, ol zamirinin çokluk eki almış
şekli
B2v2,B4v5,B4v7,B6r2,B5vl4,B7v4,B6v
16,B7r8,B7rl4,B9v2,B10rl5,K9v3,K9v7
,B12vl0,B13v6,B16rl3,B16vl,B16v5,B
15v9,B15v9,B15vl4,B16r2,B16r7,B16vl
3, D16r5,B 17r 1 ,B 17r5,B 17vl 1 ,B 17vl 2,B
17vl3,B18rl,B17rl5,B17v2,B21v4,B22r
6,B24r3,B23rl6,B21vl3,B21vl4,B23v7,
B23v8,B24v6,B28r9,B40v2,B44r 1 ,B
48vl0,B51vl0,B55v8,B56v5,B56vl
4, B57r3,B57v9,B58rl,B58r7,B58r9,
B58v2,B58v5,B58vl l,B58vl6,B59r
5, B59vl !,K57rl2,B60r4,B60r5,B60
rl4,B60v3,M40r3,B59v7,B59v9,B6
2r2,B62v7,B63r7,B63r9,B65r10,B65
rl6,B66rl 1 ,B66r3,B66r9,B67r7,B67
v3,B67vl4,B67vl5,B68rl,B67rl5,B
68r8,B70v5,B70vl l,B70vl5,B71rl,
B71r6,B71r8,B72r2,B71vl0,B71v4,
B73v5,B76rl l,Dlvl4,D6r9,MK6r6,
MKövl 3,D6v8,D9v8,MK8r 12,MK1
0rl3,M15/9,M17/10,D14r6,MK14rl,
D15r4,K15r3,A7vl2,M21/5,MK14r
7,D14vl6,K14vl4,A7v7,K15r7,A9r
12,D16v7,D16v7,MK15v7,MK15vl
7,Kİ 7rl ,D17v9,MKl 9rl 5,M29/2,M
K19rl6,M29/3,K20vl3,A13v9,MKl
9v7,M29/l 2,D20vl 1 ,A13vl 3,M31/1
3,MK21rl2,M31/19,D22vl7,K23r4,
Al 6r2,MK21 v7,M32/9,M34/l 2,K28
r4,A19vl3,D28r2,K28r6,K31rl 1,A2
3rl l,K41r2,A33v4,K41rl l,K41rl 1,
K41rl3,A33vl4,M56/18,D42v5,K42
v5,A35rll,MK41rl2,M58/13,M65/3
,A42vl2,D54rl8,A47vl2,MK52vl5,
D54vl,K54rl0,K54rl0,D54rl6,K54
r7,A47vlO,K54rl3,M75/8,D54vl 1,
A48r6,MK53r9,MK53r9,K54v4,MK
53rlO,A48rl3,A48r8,D55rl6,K55r8,
A49r3,D55v8,D56vl l,D56rl4,A51r
5,A50vl2,MK55vl4,A5 lr4,M78/12,
D57vl3,MK56rlO,K57vl3,K57vl4,
A51v7,D58rl l,K58r2,MK56v8,K58
vl,A52rl2,A54rl l,K60rl5,A54rl2,
MK59r4,M82/12,MK59r2,D60vl0,
MK6 İri ,M86/4,A57r 13,K64rl ,A58r3,M
K63r7,D65r8,K64vl 2,A59rl ,A59r3,D68r
4,A62r 1 ,MK66rl 3,M90/8,MK66rl 7,M90
/13,MK66v2,D68rl4,D67v9,D68v5,K67
vl0,K67vlO,A62r4,MK66vl6,M91/5,K6
7v15,M91/10,D70v2
B56v3,B56vl2,B22rl,A61rl3,K2r7,A49r
5,A51 v8,A53rl4,A57v9,A58r6,A67v6,K
8vl2,M75/21
a.-mu B61v5
a.-mudur K59r2
a. (bile) B59vll
a. (birle) D63v6
a. (ile) B14vl4,B61v6,A49r5,
A51v8,A55vlO,M84/15
a.-a B2vl0,B9v8,Bllrl4,B15vl3,
B17vl4,B42vl,B48vl2,B57vll,B63r5,B
63r8,B67v5,B67vl5,B69r8,B70r4,B70vl
0,B71vl3,B76v3,M3/5,K4v5,MK4r8,M5
/18,MK6rl5,M9/l l,K10v5,K15r2,A7vl 1
,MK14r5,K17r2,A9vl2,K31rl3,K39rl3,
A31vl5,A51r4,K57rl4,K57v4,MK56vl,
A51 v6,D58r7,K57vl5,M82/l l,K62v7,K
63v8,M86/6,A58r5,M86/20,M87/17,K64
vl3,A59rl,M90/2,K71v6,M96/14,B41r2,
B56v2,B40v2,B56vl,B62r5,B66v7,B60r
15,B56vl7,K57rl2,MK2r6
B50v7
a.-dan
B7vl ,B 18r2,B 17v8,B59vl2,MKl 5r 13,M
23/2,D16rl3,MK15vl3,M55/2,K54r9,M
K52vl6,MK62v8,K57rl3
a.-dm B17r7
a.-dur MK57v8
a.-ğa K62rl4
a.-ı
B9v4,B59v3,MK2r4,K8v8, A23r 13,MK5
509
4rl7,M76/8,MK56r3,MK58vl 1,D62
v8,K70rl5,A65rl2
a.-ırj MK54rll,MK66v6,K67vl5
a.-ıgı A49rl 1
a.-nıD71r5
a.-nıg
A62rl0,M90/17,D68vl l,A62vlO,M
91/10
a.-urj B71rlO,B71vlO
a.-nsız B29r5
anug: onun, ol zamirinin ilgi hâli
almış şekli
K5r5,MK4v3,MK22rl6,K28vl3,A2
0v6,K28vl 5,K39v2,MK38r7,K43vl
2,K44r3,MK58r9,MK58rl0,MK59v
6,MK59v9,MK59vl 2,Kİ 3r 10,K64v
16,B46vl 5,MK5r9,K26r2,MK5r9,K
21r3,MK20r4,K34v6,MK53vl,MKl
9rl,K28r3,K12v8,MK32rl,K9rl3,M
K8 v2,MK31 r9,K8v 13,K43r4,Kl 2r 1,
B27vl0
a.-çün K37vl5
a.-ila K20r6,K23v3
a.-ile A59r4
a.-la B21r3,B77v6
aga: ona; ol zamirinin yönelme hâli
almış şekli
B2v8,B2vl2,B4vl 2,B5rl ,B3v9,B5r3
,B5v3,B10r4,B10r5,B10vl,B10vl3,
B1 İr 10,B 12v4,B 12v5,B 12v8,B 13r5,
B13r 10,B 15v4,B 18r 1 ,B21 v9,B21 r 15
,B26rl0,B25v2,B28r3,B32rl3,B35v
12,B39vl6,B40vl0,B44v2,B47rl2,B
47v5,B48r6,B51 vl4,B54r7,B55r2,B
61rl5,B63vl l,B65v2,B65v9,B66r4,
66rl 5,B68rl 2,B69r9,B69vl 2,B70r5,
B73r2,B73vl 1 ,B73rl 5,B74vl 1 ,B74
vl3,B74vl5,B74vl6,B76r5,B76vl4,B77r
6,B77r8,B77rl 3,B77v7,B78r8,B77vl 6,B
78v9,DlvlO,Klvl l,MKlvl l,M2/12,K5r
6,M6/12,D8r6,MK8vl 1 ,D9v5,Ml 3/10,K
10rl6,M14/17,D10vl0,K10vl5,K10vl2,
M15/4,K1 lvl6,MKl lr8,D12rl7,M18/14,
K16rl6,A9rl0,MK15vl,M23/7,MK15v9,
D17vl2,K18r8,K20rl6,MK19r9,K20vl,
K20r3,A13rl3,MK19rl2,MK19v3,M36/
I Al 8r4,K26r3,Al 8v6,MK24vl 5,MK24r
II,A19v5,MK25vl 3,D28rl ,MK26v6,D2
8v9,D28vl 7,K29r4,A20vl4,MK27v5,M4
l/15,K29vl,A21rl2,MK28r2,A21v2,M4
2/16,A23vl5,M45/20,A24rl l,MK31rl7,
MK3 lrl2,M47/12,K33v2,MK32r9,MK3
3v6,M49/14,M49/20,M49/19,D35vl4,K3
5vl4,A28rl0,MK34vl ,K36rl 7,M52/9,D
37vl6,M53/7,MK36v5,MK37rl2,MK37r
15,A31vl3,D39vl7,M55/14,M57/9,M59/
6,A36r9,D44rl7,K44rl6,M61/14,A37r9,
MK43r2,MK44v4,MK44r9,K46vl 3,A39
vl4,MK45rl6,M64/16,M64/8,D47v3,M6
5/19,M67/20,K49rl0,A42rl4,D49rl2,A4
2rl5,MK47vl4,M68/2,K51 vl 1 ,A45r5,M
K50rl5,D52rll,D54r4,K53vl2,A47rl4,
A49v4,MK54v3,M76/l l,MK57v2,M80/6
,D6 lr5,K60v9,A54v6,M83/2,MK59vl ,D
61rl4,K61rl,M83/ll,A54vl5,D61vl6,K
61v5,MK60rl6,A55v3,M84/8,M85/20,A
57vl4,M86/14,K65r9,MK63vl6,D65vl7,
A60r9,MK64v8,D66v5,D66v6,K66r9,K6
6r9,A60vl 3,D66r 15 ,K66r2,M89/2,D67r 1
0,A6 lr4,MK65v3,M89/9,MK66v2,D68rl
0,A62r8,MK66v4,D69rl8,K68v7,M92/l
6,D69v5,D69v4,K68vl 1 ,A63v8,D69v6,
K68vl 3,A63 vl 0,M92/l 8,D70r6,K69r 15,
D70rl 3,K69r5,A64v2,M94/l ,D71rl4,D7
1v6,K70v17,A65v14,M95/7,D72v16
,K71rl0,A67r9,M96/7,M97/l l,D73v
14,K72r8,A68r9,K72r9,A68rl 1,M97
/15,D74r4,K72rl4,A68rl6,B63vl4,
B50r6,B63v6,B64rl5,B29v9,B63v2,
B33rl l,B39vl3,B32vl l,B29r3,B36
v9,B25vl ,B72v6,B42v2,B21 r 16,B48
rl4,B32rll,B68vl4
B21rl3,B28rl0,B75rl2,B51r6,B39r
5,B56rl,B75vl4,B32vl0,B37rl4,B4
4vl5,B76rl5,B47v6
B50r5,B50r3,B40r8,B31 v7,B56r4,B
32vl,B49rl0,B49rl,A47vl3,B48v3,
B19r4,B30r2,B61rl5
B29v2,B53vl2,B33vll
a.-r B2r4
a.-gı B14r8,A31rl3
a.-gı B9r2,B52rl4
a.-gıla A19vl2
anbar (Far.) bkz. ambar A50vl 1
a. (toldurup) M68/9
a.-da D50r4,K50r3 ,A43r9
a.-dan D57rl2,K57r3,MK55v9
a.-larda B51vl6,B59v2
'anber: (Ar.) anber, koku, güzel
koku
B30vl4,B35rl6,B35v6,B75vl3,D34
vl3,MK33rl2,D35rl7,K35rl7,A27v
12,MK35rl5
ca. (bile) D30rl7
c a. (dahi) MK29r5
‘a. (kibi) B24v7,MK23rlO
c a. (tüter) B36rl 1
ca.-denM49/8
ancak: ancak krş. ançak
MK6vl6,MK22vl3
ança: o kadar, o şekilde ag-: anmak, hatırlamak
B2Ğv4,BÖ5vlö,MKöĞrl l,A69r6 a.-ar (yüsufi a.) K27v5
a.-dan B20vl,D24rl4,K63r2 a.-ar mu sen B55vl2,MK52rl0
a.-dur K19v4 a.-dı
ançak: ancak krş. ancak M34/3 B5vl 1,M39/ö,Dö9v8,AĞ3v12
andağı: onda dahi, onda da A53v7 a.-dı (söz a.) D27rl5,K27v2
andağok: öyle, öylece, o şekilde a.-dı (yüsufi a.) B48vl3
D49vll,Dö9rö a.-dım D47vö,K47v5,A40v8
andlaş-: anlaşmak a.-duk (anı a.) B58vl4
a.-dılar B6rl5 a.-dum B49rl3,MK46r8
anla-: anlamak a.-dugız mu MKööv8
a.-rven K60rl4 a.-duguz mu Kö7v2,A62rl2,
a.-yur men MK14vl4 M90/19
ant: (Ar.) ant, yemin A56r3 a.-ıban D58vl3
a. (berip) D27r9 a.-ıp K59r2
a. (berüben) K27rl3 a.-ıp (anı a.) Bölrö
a. (birle) B27rl6 a.-ıp (seni a.) B45rl4
a. (içdiler) M7/19 a.-maz M5/4
a. (içelüm) a.-sun D75rlO,Aö9v8
B16r4,M21/l l,A8r2,MK14rl2 a.-uban (âhireti a.) B39r2
a. (verdim) D62rl5 a.-up MK3öv2,MĞ0/lö,A3öv7,
a. (verüp) MK25vl4,M38/21 MK42v3,K47rö,A40r8,MĞ5/ö
a.-muznı Mİ 1/10 a.-up (âhiret a.) D37vlö,K37vl5
a.-lar (verdüm) B64vl5 a.-up (firäk a.) MK42vö
a.-unuza Dlörlö a.-up (hâlin a.) M53/Ğ
a.-umuzı B9r4 a.-up (künni a.) A30vl
antlandur-: (Ar.+T) yemin ettirmek a.-up (vişâl a.) B45v2,D44r3,
a.-dım Kö2r4 D58vl4
antlaş-: (Ar.+T) antlaşmak, yeminleşmek a.-up (yac küb a.) D15rl 1
a.-dılar D5v8,Kl 1 r 15 a.-up (yüsufi a.) D47r8
a.-dılar (ikileyü a.) B12r8 agsız: zekasız, düşüncesiz
antlaşdur-: anlaştırmak krş. antlaşdur- a.-sız (degül) B15r3
a.-dı B43vl5,MK5Ğrl7 agdur-: hatırlatmak
antlaşdur-: anlaştırmak antlaşdur- a.-ğıl D43r7,K43rö,A35vl4,
a.-dı D42v3,K42v3,M58/l 1 M59/11
a.-dı (cümlesin a.) BöOrl 1 a.-ğıl sen B44v5
a.-dım MKö0v7 a.-mağa MK46r8

511
 a.-mağa (va'de kaldum) B49rl3
ağla-: anlamak
a. B3rl0,B38r9,B53r2,MK2v3,
K2vl l,MK2v7,D26rl6,MK25r4,A29v8,
M52/1 !,A33r3,MK49vl5,MK49v7,D51r
6,MK59vl4
a. (yahşi a.) M52/10
a.-dı B27v6,B63v2,K60r9,M94/3
a,-dı (ahvâli a.) A66vl3
a.-dım D44vl3,A37v9
a.-dıysa D75rl 1
a.-dukça A69v9
a.-dum (bu sözûgi a.) B46rl3
a.-dug mu D53r8,K52vl7,A46rl5,
MK51 v6,MK51 v6,M73/l 3
a.-ğıl B4v8,B48vl6,MK29v2,
M46/5,M64/8,D61v4,K61r8,A55r6,M83/
18,D61v3,K61r7,MK59vl3,A56v9
a.-ğıl (key a.) B41v7,B64rl
a.-madm M87/6
a.-maz B39vl5,B70vl3,A24v8,
K36rl7,A28vl4,K36vl,D38vll,A31rl2,
MK37rl4,M54/2
a.-maz (hîç a.) B37rl3
a.-maz (kimse sözin a.) B33r7
a.-mazlar (sırrın a.) M65/4
a.-mazuz M90/4
a.-mış B26v7
a.-mış sen D67vl
a.-rj
B26v5,K2v7,D2v4,M3/21,D2v8,M4/4,M
54/3,MK39r3
a.-g (aşlm a.) A19r7
a.-p A36v7,K44vl2
a.-sag B78v4
a.-r B22rl l,B78vl5,K21rl2,D75vl
a.-r (erseg) K73rl8
* >
a.-r (iseg) A69v6
a.-rmu sen D53vl3
a.-yuban K26v5,A19r9,A54v6
a.-yup Mİ 5/11
a.-yur men M22/7
a.-yurven B16v7
ağlat-: anlatmak
a.-ğıl MK4İVİ4
agsız: birdenbire krş. ansuz
a.-daK35rl2
a.-da (yava kaldım) B64v7
a.-dan B36r6,MK20vl6,A27v7,
D62r7,K61vl3,A55vl 1 ,M84/16,MK
64v8
a.-dan (keldi) K14r8
agsuz: birdenbire krş. ansız
a.-dan B12rl,B14v7,B15vl
ar-: yorulmak, dermasız kalmak
a.-dım B6v7,B7v6
a.-dum M9/16
cân (Ar.) haya, utanma
câ. (kelüp) D4İVİ6
câ.-dur B5rl
c â.-dur (katığc a.) MK4r3
câ.-ı (kelüp) B43rl0
ara: ara, arada B4v6
a. (mahlûk a.) K48r5,A41r9
a.-da B13rl,B22r4,B25vl2,
B67rl4,B67rl6,B77r4,B77vl0,B77v
10,B79rl2,M16/19,M29/19JC21r5,A
14r3,K22vl ,A15rl 5,K24vl ,A17v2,
K31 v8,K43r3,A35vl0,MK41 vlO,M
59/7,D47vl2,K55vl 1 ,MK54rl7,M7
6/8,MK58v8,K64rl6
a.-da (bu a.)
B32r6,B43r7,B48vl5, B49v3
a.-da (ol a.) B12vlO,B54rl4
 a.-dan B23rl6,MK21r5,M31/13, ‘a. (ol ‘a.) B45vll
D43r3,A49vl ‘a. (yâ‘a.) B46rl,B46vl3
a.-dan (ol a.) B19vl6 ‘a. (bir‘a.) B45r7
a.-dan (üç kün a.) B58r7 ‘a.-a
a.-ğa K72v6 B47rl4,B48rl,A38r8,D45vl2,K45v
a.-mızda M27/21 1 l,D46r8,MK44vl0,D46rl6,MK45r
a.-gızda B60r2 6, MK53vll
a.-sma B71r4,K70v4 ‘a.-a (bağışladı) B46vl2
a.-sına (dufar a.) B35vl ‘ a.-a (du‘ ä kıldı) B47vl 1
a.-sına (sakf a.) MK33rl3 ‘ a.-a (haber şordı) B46r5
a.-sma (sakfı a.) B35vl ‘a.-ı
a.-sında B35r8,A17v4,D34rl5, A13r6,D45rl0,K45r9,A38r7,
D62v2,K62r8,MK60vl l,A62r4 MK43vl2,A38vl5
a.-ya B77v7 ‘ a.-ı (köndürdi) B46vl 1
ara-: aramak ‘ a.-ı (ündediler) B47v3
a.-dı B14v4,B20r2,B66v3,K63v4 ‘a.-ıg (azakın) MK42vl3
a.-dılar B66r5,D63v2,MK61vl 1, ‘a.-lar MK53rlO
M85/21 ca.-lamıg K45r7
a.-duk B12vlO,D12r6,K12r2 ca.-nıD45vl7
a.-dum B65r4 ‘a.-nıg A38r3
a.-yuban A57v5 ‘a.-nıg (kolun) K45r5
‘arab: (Ar.) arap ‘ a.-ug (elin) B46v7
B45r9,B46r3,B46r5,B46rl3,B47rl,B47r9 ‘ arabça: (Ar.+T.) arapça MK54r5
,B45vl 2,B45vl 5,B47v9,B47vl 3,B47vl 5 ‘ arabça: (Ar.+T.) arapça
,B48r7,B78v6,A12vl 1 ,MK42rl3 ,MK42v B15vl5,B17r6,B57vl l,B61r8,B60v
12,K44rl3,MK42vl 6,D45r6,K45v3,A38 12,B62r6,M2 l/6,D55v8,K55rl 6,A49
v2,MK44r9,K45v8,A38v7,D45vl l,K45v r5,M81/2,K58v6
12,K45vl3,K45vl6,D46rl,K45vl7,MK4 ‘arabı: (Ar.) arap ırkından olan
4v3,K46rl l,A39rl 1,D46v3,A39v3,MK4 A37r6
5r5,K46v2,K73vl ‘a. (bir ‘a.) B47rl6,B47v4
‘a. (âhi) B45vl3 ‘a. (oğlançukı) B20vl4
‘ a. (ahvâlin) B47v3 ‘a. (ol‘a.) B47rl5
‘ a. (aydur) B46r6,B46r7 ca.-nig (adakın) B45vl0
‘ a. (hâzır keldi) B45v9 c a.-nig (adaknı) A37r2
‘a. (oğlacuğı) MK18vl2 ca.-yeK44v4
'a. (oğlan) B48vl6 a'rab: (Ar.) çöl araplan K44r9
'a. (oğlanı) D19vl3

513
acrabî: (Ar.) çölde yaşayan arap a.-sm (sıfar)
M60/9,M60/ll,M61/7,M61/9,M61/15,M B40rl2,B43vll,B67rl2
61/ll,M61/13,M61/17,M63/7,A38vll,M a.-sın (sıpar) M54/11
63/9 a.-sın (yüsufug a.) B39rl2
a.-ni M63/13 a.-sma D23rl3,MK62vl4
a.-nig (ayağın) M61/8 a.-sma (biner idim) B48v4
a.-nig (elin) M62/10 a.-sma (bir kaşır) a.) M9/2
a.-ye M63/8,M63/21 a.-sma (cümlesinig a.) D46vl6,
aralık(ğ): aralık, mesafe, uzaklık K46vl4,A39vl5
a.-ı (amg) B50v2 a.-sına (kaşnurj a.) MK6r6
araluk(ğ): aralık, mesafe, uzaklık krş. a.-sma (yüsufug a.) K38r8
arahl^ğ) a.-smda A58rl4
a.-ı (zindânıg) MK47rll a.-smdan
aratdur-: arattırmak D64v5,K64rl0,A58rl2,
a.-am Mİ 5/7 M87/6,B67rlO
ard: arka a.-smdan (aşar) MK49rl 1
a.-mça D50vl2 a.-sındın MK62vl2
a.-mdan M70/1 a.-sını A30v9,K39r7,A31v9,
a.-undan MK49rl3 MK37vl0,A58rl0,M87/4,D64v7
âreste: (Far.) süslenmiş, bezenmiş 'ärkıla- (Ar.+T) utanmak
K60rll, B74rl5,M90/ll câ.-mız A10v6
an: an, temiz M7/17,D5v6,K6r6 ‘ arlan-: (Ar.+T) arlanmak, utanmak
a. (yuwnup) D23vl câ.-ubanK41vl6
a.-ven K40r3,A32v5 ' â.-up A34v4
anğ: an, temiz câ.-urmizB18v8
a. (mü’min) K52r4,A45vl6 'ârlu: (Ar.+T) utanmaklı B23vl2,
a. (nefsi a.) MK5rl3 B57v9,K55rl4,A49r3,MK54r3
a. (yunup) K23v5,MK22r8,M33/4 câ. (özi ca.) B49r6,B53v4,A49rl,
a. (yuwnup) A16v4 D55v6
a.-ven B41r9 câ. (özüg ca.) B38r5
arık: semiz, güzel, hoş armağan: hediye
a. (olmış) MK45v2 a. (şundum) B47r5
arka: arka arpa: arpa
a.-mdan K64rl8 a. (etmeği) D16vl,M95/5
a.-sın M87/8,MK62vl6 a. (etmeği) B17rl2,B74v6
a.-sm (keser) B10v6 a. (etmeğin) K16rl6
a.-sm (sıfağıl) B67r8 a. (ötmekni) K70vl2
 a. (ütmegi) K70vl 1 a.-a (durur) MK40r4,M57/l
arslan: arslan K62r7,A56r6,D62vl a.-ar
a. (dutar idi) B69r5 B21vl,B42vl0,B45rl2,B54v5,MKl
a.-ı D66rl2 9r 13,A34r5,M66/l 3,A45vl4,MK5 İr
a.-lardan (tutuban) B65r4 6,M72/17,K59v3
a.-lan A56r8,MK60vl2,D62v3, a.-ar (hasretim a.) D70r4
A60v6,M88/16 a.-ar (her dem a.) B53v9,D41rl7
a.-lanm B8v5 a.-ar (hüzni a.) K43vl3,M60/14
a.-larmı MK64v5 a.-ar (lafzı a.) B21vl
a.-lamı K62r9 a.-ar (nic metler a.) B49vl5
a.-nıK65vl6 a.-ar ('aklı a.) D20rl5,K20v4,
1 arş: (Ar.) arş, kâinat A13rl4,M28/21
‘a. (idesi) Al9r4,K26vl a.-ar fışkı a.) B33r5
ca. (idisi) B20vl2,B26v3,B37vl4, a.-ar (ögmekligi a.)
B44v6,M37/12 D36r4,A28vl, MK34v8
ca. (tegrisi) D19vll,K19vl5,A12v9 a.-ar (rahatım a.) B37v2
arşın: (Far.) arşın a.-ar (râhatum a.) B61v8
a.(kırk) B62v5 a.-dı K27v5
a.(kıruk) B62v5 a.-dı (fehmi a.) B27v6
' arşî: (Ar.) kâinatla ilgili, a.-dı (nün a.) MK26r6
ca. (iyesi) MK24v2 a.-dı (rahatım a.) MK58rlO
arşım: (Far.) krş. arşın a.-dı (râhatum a.) B62r8
a. (fark a.) D60r9,K59vl4,K59vl4 a.-dı (sözi a.) B27v9
art: arka a.-dugmda K51r2
a.(etegi) B40vl6,B41v8,B41v9 a.-duğmda M70/10
a.(etegin) B40vl5,B53r2 a.-duğmdan A44rlO,MK49v6
a.(etegini) D39v9 a.-sun B5v7
a.(etegig) M70/11 a.-tı D59vl3
a.(etegün) K39v9 a.-tuğmdan B53rl
a.-ından K50v9 a.-uğmdan (nün a.) MK40r6
a.-lannça D63rl4 a.-ur B36vl6,B78v8,K20v4
ablarından B59vl2,B65vl6,M85/17 a.-ur (ögdügi a.) M50/17
a.-undan artdur-: arttırmak
B52v7,D50vll,A43vl5,K50vl0,A43vl6 a.-dılar M35/6
a.-undan (aşar) B52v6 artuğ: fazla, çok krş artuk
art-: artmak a.-rak B26v9,D32r7,K32r9,
a.-a (dursun) B69vl3,D67r2 MK30vl 3,M5 l/3,MK55r2

515
artuk: fazla,çok ‘a.-ma (kılurlar) B27rl4
B1 v8,B2r2,B5v2,B5v3,B5v3,B6vl ,B 16r arz!: (Ar. ârzü) arzu D52vl 1
16,B27r8,B42vll,B65vl2,D4vl3,K5r6, ârzü: (Far.) istek, arzu
MK4v4,MK4v4,D7r7,A8rl4,M24/4,K20r B54v8,MK51r9,M72/20
13,D2 lr8,K2 İr 13,MK20r4,A15r3,Al 6r 1 ârzükıl-
6,MK22v5,D26rl3,D28v9,K28vl3,A20v -dıK72rl
6,MK27rl4,D71vl l,A66r3 -upM67/18
a. (boldı) K64vl7 â. (birle) M40/7
a. (dedi) B74vl6 â.-lan B25r3,MK23v3
a. (erdi) M2/10,A19r3 â.-lann B24vl 1
a. (hürämet) B32vl 1 â.-lannı K24vl2
a. (idi) B26v2,Klv9,K26rl7, MK25rl â.-g (senig â.) B28v9
a. (kuvveti a.) B30rl5 â.-sı MK32v2,D33vl4,M82/14
a. (oldı) D23vl5,B68r3,K2vl, M33/2 â.-sı (ma‘ şük â.) A26r6
a. (sever) M6/12 â.-sı (ma‘ şükıg) B34v5
a. (verür) M6/12 ä.-sma D1 Or 16,MK9vl 6
a. (yalvarur) B21rl0 arzula-: (Ar.+T) arzulamak, istemek
a.-rak B17v9,M45/21,A50r4,M77/6 ä.-dı M97/6
a.-rak (kâfurdan a.) B38r2 ä.-dı (hätunlıkğa ä.) M39/14
artur-: arttırmak â.-dı (kirmege â.) B76vl5
a.-amBllv8 â.-dı (körmege â.) B10r2,B25rl
a.-dılar K25r2,MK23v4 â.-dı (yüsufi â.) B10r3
ara: suçsuz, masum, günahsız â.-maz (varmağa â.) K59r4
a.-men M55/7 â.-p
a.-ven MK38v7 MK26v8,D28r3,K28r7,D29r4
anık: semiz, güzel, hoş D47rl â.-r (körsem deyü ä.) K9rl 1,
a. (olmış) A40rl,B48v6 MK25rl2
‘arusâne: (Ar.) gelin â.-r sen B26vl3,D26v7,K26vl 1,
‘ a. (kılıban) B36r2 A19rl5
‘ a. (oluban) D35r8 â.-rven B28rl2
arat-: arıtmak â.-yu MK27v9
a. D31rl3 â.-yup B29rl5,A19vl6,K29r8,
aruttur-: arttırmak A21r2
a.-dılar B25r2 â.-yurM41/19
‘arz: (Ar.) sunma; önüne as-: asmak; kaldırmak krş. aş-
‘arzkıl- a.-an (koydı) A35vl0
-urlar MK25vl2 a.-ar (gümânsız a.) B44rl 1

516
 a.-aserven K67v7 c asker: (Ar.) asker
a.-ıbm B39r9 B2r5,Al 5rl 2,D50v8,K50v6,A43vl2
a.-ıp (barmaknı a.) K38r4 ‘a. (birle) K22rl2,A15rlO
aş-: asmak krş. as- ca.-eA15rl2
a.-a (kodı) B44rl6 aşl: (Ar.) asıl,esas D54rl3,K54r5
a.-a (koydı) K43r3,MK41vlO, M59/7 a. (yel) B51v7,D49vl2,MK48rl4
a.-ir) B71v3 a.-ı B41v7,B56rl4,A51r8
a.-ıg (butağma a.) MK66vl5 a.-ı (da'vänıg a.) MK39r4
a.-ıser men M91/3 a.-ı (esrämırj a.) M55/19
a.-ıserven B71vl,A62vl a.-ı (ic lâm kılğıl) MK7rl 1
äsän: (Far.) kolay a.-ı (kandan) B42vl2,D40rl6
ä. (oldı) B78v7 a.-ın A47v8,MK56r5
ä. (olsun) K73v2 a.-m (ahvälig a.) MK27vl3
ä.-durK65rl2 a.-ın (aglag) A19r7
aşı: (Ar.) altın ve değer ölçüsü a.-ın (bilmez) B29v3
a. (buldum) D44v8,K44v7,A37v4 a.-ın (ic lâm kılğıl) K7v5
asığ: fayda, yarar a.-mdan B75rlO,D72r4
a. (kılmas) D6vl4 a.-mdan sen B25v8,M36/8
a. (kılmaz) B7v8 a.-ındansın MK24rlO
asıl-: boynuna sarılıp, çekmek, asılmak a.-mı B8vl,K57rl5
a.-uban (boynına a.) K5vl0 a.-ını (ahvälig a.) D26rl6,K26v3,
câşî: (Ar.) asi, günahkâr MK25r4
B78vl3,MK8r9,M12/2,D13rl,A5v7,MK a.-mı (aglag) B26v5
12r5,MK40v9,M82/6,K73vl4 a.-ını (şoraşdılar) B59vl5
'ä. (degül isem) B20rl3 a.-ıgı (beyân kılğıl) D7v6
c ä.-ol- aşlä: (Ar.) hiçbir zaman
-dı A34v7,B43rl3 M12/5,M46/8,M68/13
-maz men M55/17 aşlı: (Ar.) asli olarak
-duğumız B63rl K49vll,A42vl6
-makdan B43r8 äsmän: (Ar.) gökyüzü
-dum B20rl 1 ä.-a MK59v9
-mag B9r8 asmarla-: ısmarlamak
-madı B9vl a.-dıB15v3,M62/10
-madılar B13v7 a.-ğıl M62/13
-mayalım B36vl3 asn: çok fazla, aşın B5v3,K5r6
-mazven B41v5 äsüde: (Ar.) rahat
äsüde bol-

517
 -dim A64rl câ. (oldum) MK34rlO,A28r2
-dum K69r3,M93/5,D69vl3 câ. (otun)B42vll
aş: aş câ. (üzre)B54vl4
a.-ımdur B74v6 ' â. (begzi) B34v6
a.-ıg (yegil) MK61rl4 câ. (ersen) MK51rl5
a.-lar (dürlü) B62vl3,A54r2, M82/3 câ. (erseg) B34vl4
a.-umD71vl câ. (kişi)B34vl3
a.-um durur A65v9,M95/5 c â.-ğa B34v5
a.-umdur K70vl 1 c â.-ına MK34r8
a.-ug (yegil) A56v9 câ.-larğaK33vl5
a.-ug (yegil) B65v7 c âşık ol-
a. (keldi) D42v2,B43vl4 -dıB51rl,B26vll,B33r5
a. (ketürdi) B23rl,A14vl6 -dım B1 lrl5,B36vl
a. (yedürdi) B6v8,B13vl2,K13r3, -mış B42r6
aş-: aşmak, geçmek ‘âşıkane: (Ar.) aşıkça, aşıklığa
a.-ar yakışır bir şekilde B36rl5
K50v8,A43vl4,M69/20,D50vll,MK49rl c âşıklık: (Ar.+T) aşıklık
l,M70/l,MK50r6 B34r7,B34v5,B34r2,MK25vl0,M38
a.-ar (arkasından a.) MK49rl 1 /17,K33vl7,MK32v4,MK51rl5
a.-ar (artımdan a.) B52v6 ' â. (dac vîsin) B54vl 5
a.-ar (bolsa) B27vl 1 câ.-dınM71/10
a.-ar (durur) K50v8 câ.-ıK33rl3
a.-ar (eyle yanında a.) B52v6 câ.-ıg K52vll,A46r8
a.-ar (idi) B52vll,M70/4 ‘âşıkluk(ğ): (Ar.+T) aşıklık
a.-ar (sağ yanında a.) B52v5 câ.-umMK51vl
a.-ardur A43vl4,A43vl5 aşlık: yiyecek
a.-arlar (artından a.) K50v9 B51 v3,B5 lvl6,B56v3,B60r3,D49v7
a.-kaç (kaşdın a.) M9/8 ,A42vl 1 ,A43r9,M69/l ,D54vl ,A47v
a.-kaç (kaşuğa a.) D6v6 13,A47vl 3,D54rlO,K54rl ,D54vl 3,
‘âşık: (Ar.) aşık K54v5,A48r8,A48r8,MK53rl 1,D55
B34v8,B54v8,K26v9,Al 9r 13,D33r 12,A2 vl 7,K55v8,A49rl4,D57vl 2,K57v3
6r9 a.-alu B56r7
câ. (ersem) B55rl a. (bolur imiş) B56rl0
câ. (erserj) D34r5,A46r7,M73/5 a. (satun aldı) B51v9
câ. (erürsem) K52vl3 a. (üçün B56vl5
câ. (isen) B54vl4,MK32vl 1 a. (vere) D57r8
câ. (iseg) M48/11 a. (verem) D57r9

518
 a. (verem) B59rl4,B59rl5,K57rl, a.-ı (yüsuf) B33r9
a. (bezahı) B58r4 a.-ım (ibni yemen) B61r2
a. (yükler) B59v2 a.-m (şehrnig) M97/5
a.-ı B51v2 a.-1ar (verdûg) A55vl4
a.-ıg B58r4 a.-lan B3vl0
aşlık: açlık a.-lann (atadug mu)A55vl4
a.-dan (ölmiş) MK45v3 a.-nı A56r6
aşnu: önce at-: atmak
a.-dan B9vl l,B69rl4 a.-ar mu siz B16r3,MK14rl 1
a.-ndan K8vl5 a.-dı MK8r4,Ml l/18,MK64vl5
aş(ı)r-: aşırmak, geçirmek,çıkarmak a.-mağa (kuş) B14vl6
a.-u B39vl,K38rl3,A30vl4 a.-mağa (kuşı) MK13rlO
aşur-: aşırmak, geçirmek,çıkarmak a.-tıB9rl2
a.-dılar B7r8,B7rl4 a.-tı (oda) B69rl5,K66r9,D66v6
a.-dılar (kaş a.) MK6rl2 a.-up (yere) M9/8
a.-ğaç B7rl4 at: at, binlecek hayvan krş. at
at: ad, isim a.-dan (indi) K70r9
B20rl,D21vl6,B51vl0,B73v3,A43r3,A4 a.-ğa (bindi) K48vl0
3vll,D50v5, K49vl4 krş. at a.-ı D13rl3
a.-ı D46r4 a.-ı (tazı) A43v8
a.-ı (oğlum) D62rl3 at at, binlecek hayvan krş. at
a.-ı (olur idi) B52rl5 at bin-
a.-m (oğlum) D62rl3,MK60v5 -diD48vll
a.-lan B65r9,A56rl3 -iben D52rl4
a.-lan (neşe kodurj) B65r9 at bindür-
at ver- -dürdi B21rll,M36/3
-di D73v3 -miş M27/6
-düg D62rl0 a. (birle) M31/8
at ver- a. (eylesün) B35r9
-di A67vl4,B76vl 1 a. (ketürdi) D50v5
a. (adadıg mu) D62rl0 a. (ketürdiler) B52vl
a. (atandı) A55vl6,B64vl2 at min-
a. (atandum) K62rl -erMK18rl
a. (atadug mu) K6İVİ6 a. (c inanın)
a. (atandı) MK60v4 B55r5,K52vl6,M73/12
a. (berdi) K7İVİ4 a.-a (bindi) MK47rl3
at ad, isim krş. af a.-a (bindiler) B50v4

519
 a.-dan B23rl4,K64v9,D70vl6, ,MK6v5,A10v7,MK16vl2,M25/10,
A65r7,M94/19 K56r9,K56vl ,K68r 10,A63r6,M92/2
a.-dan (düşdi) B23rl5 a.-mıza (varalum) MK5rl6
a.-dan (indi) K48vlO,A41vl5, a.-mızdan B5rl6,B6r2,B6vl,
MK47rl3 B63rl,MK4vl
a.-dan (indiler) B50v4 a.-mızı D55r6,A48vl,MK53v2,
a.-ğa (atlanup) M72/6 K67vll
a.-ğa (bindi) A4İVİ5 a.-mızı (melik bilür) B57r7
a.-ma (mertebeler) B50r6 a.-mıznı K54vl4
a.-ından (inüben) B74r3 a.-mıznırj K5r3
a.-lar K34rl7,A26vl0>A65r5 a.-mnı K72v3
a.-lar (tazı) B74r2 a.-muz MK14v8,MK54vl5
ata: baba, ata B74r4 a.-mrj D43vl3
a.-ğa B37rlO,MK35rl a.-nııj (ya'küb) D18v8
a.-larin K57vl4 a.-rj D71vl7,A66r9,K72v7
a.-larm (ınandurdılar) B60rl4 a.-p (du' âsi) B48rl 1
a.-m a.-p (ya'küb) B19v5,B19v7,
B8rll,B8rl2,B18rl3,D17rl2,A10r7,A28 B45rll
vllJC36rl4,K60vl7 a.-pa B77v8,MK30v4,A23r4,
a.-m (benüm) B63vl0 A68vlO,M98/7
a.-m (ya'küb) a.-pa (iletkey idim) B31vl
B16r5,B 18r8,B 18vl 3,B20r 12,B3 İr 13,B3 a.-pız B4vl3,B58v4,B58vl5,
6v8,B61r2 B59rl4,B75r6,MK55r7,M77/l 1,A5O
a.-maM51/4 v7
a.-mdan a.-pıza B9rl0,B59v4,MK8r2,
D18rll,K18rl3,Allr7,MK17rll,M26/5 D57rl0,A50v9,MK55v7,D68rl2
a.-mdın (ayırdılar) Bİ9r9 a.-pıza (hedäye verem) B59rl6
a.-mı B77v4,K72v3 a.-pızı B66v9,K56r7,K63vl0,
a.-mız A57vl l,M86/10,D65r7,A58vl5,M8
B5v2,B16vl,B58v8,B58v9,B58v6,B58vl 7/21
4,B58vl 6,B59r 1 ,B59r7,B66r 15,B66vl 3, a.-pızı (sizürj a.) B67vl3
B71v5,M6/9,K15v5,K17vl3,A10v7,MK a.-pıznı MK62rl3,MK63vl
53v2,A50r3,M77/5,MK55rl0,A57vl5,A a.-puz MK3vl6
62v5 a.-sı
a.-mıza B3rl l,B27r2,B27rl2,B27vl6,
B5rl6,K5r4,B7v8,B7v5,B7v8,B8r7,B16r B39r8,B63vl l,B64rl5,B66v2,B75v
7,B 18v9,B63r 1 ,B72r5,D5v9,K6r9,M7/20

520
7,K26vl0,A19rl4,K27vl2,K38r5,M53/9, ata-: atamak, adlandırmak, ad
K63rl4,M94/20 vermek krş ata-
a.-sı (sorar) B26vl2 a.-dur) K62rl4
a.-sığa M39/15 a.-durj mu (at) K6İVİ6
a.-sm Kİ lv7,K10vl5,D70vl catâ: (Ar.) ihsan, bağış
a.-sın (körmege) B73v4 D75r6,K73rl7,A69v5
a.-sına B3v2,B27v7,B74rl,A3v7, ca. (boldı) K68rl6
M15/6,A19rl 1 ,D36tl4,K61rl3,A55rl 1 ,D ‘a. (idi) A63rl2
70v2 c ata kıl-
a.-sına (aytur idi) B27vl5 -am B40v6
a.-sına (haber verdi) B64r7 -dı B25r8,B51r9,B55vl7,
a.-sma (hem) B26v9 MK47Vİ7
a.-sına (kawuşdılar) B73v5 -ğıl B79r8
a.-smdan B18vl5,B62v8,MK2vl 1, -mış B10vl3,A47rl0
M4/9 c ata ver-
a.-sını -di B78v3
Bİ 1 v7,MK36vl0,A30v6,A64v7,M94/6, -miş Dlvl 1,K1 vl l,MKlvl 1,
D72v2 M2/12
a.-smııj A55v3,M84/8 ca. (yıdı) B72r9
a.-sınıi) (dizi) K26v4 atan-: adlandımak, atanmak
a.-sınııj (düzi) B26v6 a.-dı (at) A55vl6
a.-smnj (medfenni) M49vl6 a.-dı (dürlû at) B64vl2
a.-smıg (vefatnı) B76r9 atan-: adlandırmak, atanmak krş.
a.-sıgun (dizi) MK25r5 atan-
a. (sözin) MK4r8 a.-dı (at) MK60v4
a. (hakkın) B10v2 a.-dum (at) K62rl
a. (kavlin) B5r6 afla-: atlamak, üzerinden geçmek
ata-: atamak, adlandırmak, ad vermek krş. a.-dı (su a.) A45vl4
ata- atlan-: ata binmek,atlanmak
a.-dım (dar) A56r5 a.-dılar B23rl 1
a.-dım (gar) A56r6 a.-dılar (at birle) M31/8
a.-dım (gür) A56r5 a.-uban K52r8,A45v3,MK50vl2
a.-dım (kul) A56rl0 a.-up (atğa)M72/6
a.-dum (kurt) A56rl a.-up (hâzır keldi) B54r 10
a.-dum (kuyu) A55v2 atlandur-: ata bidirmek, atla
a.-dug mu (ad) MK60v2 göndermek
a.-durj mu (atların) A55vl4 a.-dıB28rl6,M67/ll

521
 a.-dı (kul karavaş) A20r3 ‘ a.-lar
atlas: (Ar.) üstü ipek altı pamuk kumaş MK39rl6,MK39v3,D41rl0,
a. (ağ a.) B30vl4,B58r8,K42rll, K41rl2,A33vl3,M56/16
MK41rl ‘a.-lar (ol ‘a.)
a. (ağır a.) D42rl 1 B42rll,B42v5,B42rl6
a. (ak a.) A49v2,A34vl6 ‘ a.-lan (elin keser) ‘ a.)
a.-ım B16v9 B50rl0,B50rl3
a.-um MK14vl6 ‘a.-lamı A41v5
a. (kıldı) B50vl ca.-nıi) A33r3
a. (ton) MK54vl äwäz: (Far. äväz) ses, çığlık krş. äväz
atlı: atlı, at ile birlikte A4r4
a. (aşar bolsa) B27vl 1 awla-: avlamak
atlu: adlı, şöhretli a.-p B13r8
a. (kılıç a.) B19r3 ay: ay B4vl2,B3v9,B8r6,K9v8,
atlu: adlı, şöhretli krş. atlu B14r7,B38r3,B54rl0,D37r3,MK48r
B73r6,MK23r3,MK26r8 8,D51 v5,MK50r5,MK50rl 3,A45r3,
a. (idi) D24rl4,K24vl,A17v2 K52r8,A45v3,M72/6
‘artar: (Ar.) aktar B25rl5,A17vl6 a. (dek) D7rll,K14v6,K53rl3
äväz: (Far.) ses, çığlık a. (doğdı) MK26vl5
äväz çıkar- B12r4 a. (dolun a.)
-ar B12r4 D2vl3,A20r6,K53v7
avla-: avlamak a. (kibi) B27r4,B65rl6
a.-pK12rl6,MKllv7 a. (oldı) MK50Vİ2
avla-: acale etmek (evle- olmalı) a. (tek) B15vl,B26vl,B29r4,
a.-r (şabn) M46/19 B54vl 1,K28v14,D52v14,D53v6,A4
‘avrat: (Ar.) avrat, kadm 6vl4,M74/3,A47r9,MK52rl4,A56v4
B73rl,B73r3,K69rl0,K69rl l,B73rl 1,B7 ,MK61r7,M85/2,K62v4
3rl2,B77vl5,A17vl,MK23r2,K41rl4,M a. (toğdı) M40/14
93/8,K69r8,A64r4,K69vl ,M93/18,K69v3 a. (tolan a.) KM2vl2
,A68vl6,K72vl5 a.-(tolun a.) D28vl0
‘ a. (keldi) B42rl 1 a.-(tolun a.) B3v3,B28v3,B36v3,
‘a.-aM98/15 K2vl6,M4/10,M41/8
ca.-ırj M93/18 a. (yapı a.) B53vl0
‘ a.-nj (adı) B77vl6 a. (yetmiş a.) B12r2
‘a.-ırj(bu‘a.) B41v7 a. (yarımda) M39/11
‘a.-ırj (uşşı kitdi) B73rl3 a. (mı iken) M15/17
a. (mı ken) A4r2,MK10v3

* >
 a. (mu iken) Dİ lr4,Kl lr9
a.-a (begzer) MK35rl4,D53vl7
a.-a (degin) D50rl3
a.-da A43rl2,MK48v9,K50r6,
D50rl2,K50rl l,A43vl,MK48vl4,M69/9
a.-da (altı a.) B27vl 1
a.-da (bir kez) D50v4
a.-dan (bir kez) B52r8
a.-ğa (begzer idi) B55vl6
a.-ğa(tegrü) M69/10
a.-ı (recep a.) B79r9
a.-ıg (tolan a.) MK24vl7, MK34rl2
a.-ıg (tolan a.) MK27rl5
a.-ıg (yüzi) MK13v9
a.-lar (telim a.) A21r7,M42/3
a.-nıg A44vll,K51v9
a.-nug K51vl
a.-ug M71/5
a.-ug (her a.) B53v2
a.-ug (tolan a.) MK6vl7
ay-: söylemek
a.-dı
B3vl5,K5vll,B9rl4,B20v9,B23r5,B34v
9,B38vl3,B47vll,B50rl0,B51r8,B51r9,
B58vl6,B60rl,B60r5,B61v2,B65r9,B70v
15,B7 lr7,K69r 10,B74r 10,B75r3,B76v 16,
MKllvl,D12rl4,K15r8,A10r3,K19r3,Al
1 vl 3,Al 2v4,K30v5,A23r7,M45/6,A24rl
5,D33v5,K34r2,K41vl4,K42r2,A35v6,A
35v7,A35rl6,K46r3,K46r5,A39r5,K47v4
,A41v4,A41rl2,K53v3,K53v5,A46v9,K5
3v9,A47r 11 ,K53vl 5,K54v3,A48vl ,K56r
8,K56rl 1 ,K56v2,K56v6,K56v8,K56vl4,
K57vl ,K57vl7,A51 vlO,K58r7,A5r21 ,K5
8rl6,K58v5,A52rl6,K58rl4,K59v8,A53
v5,K60vl0,K60vl6,K60v4,K61vl3,D62r
5,D62rl 1 ,K61 vl 7,A55vl 5,K62r 15,A56r
523
14,K62v4,D63vl4,K63v2,K63r9,K6
3 vl 2,D64r7,A57vl 3,D64r 15,A58r5,
K64r 15,K64v7,K63vl 6,K64r 17,MK
63r5,K64v3,K64v5,K64vl l,K65r4,
K65r5,K65rl4,A59v2,K65r6,K65rl
6,K65r 17,K65vl ,A59vl 2,K65 v8,K6
6r5,K66rl ,A62rl 1 ,A62r8,K68r5,K6
8rl0,A63r6,K68v4,A63vl,K68v5,K
68vl6,K69rl6,K69v6,K69vl7,M94/
13,K70v7,K70vl6,K70vl7,D71vl 1,
A66r3,A65vl4,A65r2,K7 lr4,A68r3,
K73rl4,A69vl
a.-dı (aga a.) B64rl5
a.-dı (düşde a.) B48vl
a.-dı (düşden a.)
D46vl3,K46vll
a.-dı (ferişteler a.) B30r8
a.-dı (selâm a.) B10vl5,B40rl3
a.-dılar D15v2,K57v5,M78/14,
A56v4,K64vl,K72r7
a.-dım(idi)B15rll
a.-dım (oğn a.) D62vl2
a.-duğını K10r7
a.-dugun (bildiyse) Bİ İri
a.-duğum D10r5
a.-dukM70/17
a.-dug
B16v8,B74vl l,MK14vl5, D56r8
a.-dug midi B32v2
a.-dug mu A24r5
a.-dur B41vl l,B42rl,B47r5
a.-ğıl B4v3,B5r5,B5rl l,B8vl,
K9v8,B13rl 1,B30v5,B46v9,B48v15
,B73vl2,M4/l l,A5rl 1,MK1 lvlO,M
17/13,M17/14,A13v5,M61/12,MK4
3vl0,M63/8,A49r6,D61r7,K60vl 1,
A54v8,MK59rl7,M83/4
 a.-ğıl (selâm a.) D45r7,MK43v9, a. (şähı cihän) M72/12
M62/11 a. (şem‘ün) M88/21
a.-ğıl sen K5vl 1 a. (tıfıl) MK38vl5
a.-mağıl K9v7 a. (yüsuf) K10r5,M14/3,M14/17,
a.-maz B34r9,D69r6,D69r6, K14rl4,K22rl 3,K22v7,K23v3 ,K33r
K68rl2,A63r8 8,A25rl4,M51/l l,K37r4,K37v6,K3
a.-mış B66v5 9r8,K40r 1 ,K50r 1 ,K50r6, A43r 12,K5
a.-ursen B45vl3 0rl4,M86/4,K52r9,A45v4,A46v5,A
ay vay: ahvahB28vl6 52r2,A61r9
ayâ: (Ar.) ey a. (züleyfeä) K40vl2,A33rl2
D8v2,A7r7,K21v5,A16r4,B28vl4,K33rl, a. (büstün) B3vl5,K9v7
A43r7,K51rl2,A44v4,M76/2,A52v4,M8 a. (dâye) B34vl
0/2,A59v8,A60rl l,A64rl2,M93/16 a. (halîl) B9rl4
a. (balîl) Mİ 1/20 a. (karındaş) M6/2
a. (ana) M26/9 a. (melik) D16r5,B22v5
a. (anam) K18vl,Alİri 1 a. (melik reyyân) B76v7
a. (baba) A51r9,A65vl4 a. (oğul) MK3vll,M4/20
a. (dâye) a. (saga) MK3vl 1
A26rl l,K34r8,A26rl6,M48/12 a. (server) D23v3
a. (dildar) M46/5 a. (şıddîk)
a. (hatun) B10vl5,B31v4,B40rl3,
K29r2,A20vl2,K36rl,A28rl4 B48rll,B74v8
a. (hatun) A25vl3, K33v6,M47/18 a. (şıddîk nebî) B55vl4
a. (karındaşım) A55vl3 a. (sultân) B32rlO,B41rl3
a. (mihnetdâr) D39rl 1 a. (şâhı cihan) B54rl6
a. (mihnetdâri) K39rl 1 a. (tıfıl) B41vl
a. (‘ amü) M83/9 a. (yüsuf) A31vl0,K53v5
a. (‘arab) K45v3,A38v2 ayak(ğ): ayak
a. (‘azîz) a.-ı (öre) K56rl
K40r3,A32v5,K40rl7,A33r3,K40r7,M77 a.-ı (öre durdı) B49vlO,B57r2
/7,A50rl6,M77/17,A52r8,M79/15 a.-ı (üzre) M76/15
a. (‘azîz sultân) A32v9 a.-ım D44rl7,A37r9
a. (oğlan) M59/3 a.-ımı (yer tuttı) B45vl6
a. (râhil) MK17r9 a.-ın M28/8,D19vl7,D44rl 1,
a. (şıddîk) D44rl2,D48r2,MK46v4,D54vl7,K5
A32v3,M64/8,D53rl4,K53r5,A65vl 1 4v9,MK53rl5
a. (sizler) A49v5 a.-ın (a'râbînig a.) M61/8

524
 a.-ın (öp) B20vl5,A12vl2 ' a.-kelür K54v5
a.-m (öre durdı) B57v4,B58rl4 ' ayân kıl-
a.-m (yüsuf a.) A12vl5 -dı M88/7
a.-ma D47v4,K48rl,D47vl6, A48rl2 -dı mu B68r4
a.-ına (öre) A48vl4 -duk B78v6
a.-mda B36rl2 -ur B5rl3
a.-mdan B17rlO,B21r9,K16rl4, 'ayänol-
K20rl2,A27vl3,MK34r5,D35vl -dı B39rl3,B78vl
a.-mı (alumadı) M61/9 ‘ayb: (Ar.) ayıp, günah,suç D15v8
a.-ını (öper) B21r2 'a. (birle) D15vl3
a.-mı (yüsuf a.) K20r5 ‘ a. (ederler MK39v4
a.-ır) MK46r6 'a. (kıla A24rl6
a.-ıi) (öre durğıl) B49rl 1 ‘ a.-ı B16v5,B 16v6,A47r7,K60r 1,
a.-ıgı K47v3 M90/12,A62r5,MK66rl 5,M90/9
a.-m A41r5 ca.-ı (birle) B16v8,B17rl4,A8v4,
a.-ıgmi) (dutulmakı) K44rl7 M22/6,K15vl2,MK14vl5
a.-ım M26/6 'a.-ı (dürlü) M22/3
a.-lanm ca.-ı ileMK14vl3
B7v7,D18vl,K18v4,Al lrl4,M26/12 'a.-ı (neçe 'a.) B16v3
a.-larm (yer koydı) B46r3 ca.-ı (var) B71r2,B71r5
a.-lamı K44v2 ' a.-ı (vardur) B62vl l,K15v7
a.-lamııj D44vl ca.-ı. (birle) A8vl,K15vlO
a.-larum B19rl6,MK6v4 ‘a.-ımı K53v5,MK52rl2
a.-larug (latîfrak a.) M52/21 'a.-ımnıM74/12
a.-larug (tutulmağı) B46rl ca.-nıK63rl5
'ayan: (Ar.) açık, belli ‘ a.-nı (ol' a.) B55vl4
K33vll,K41rl7,A34r2,M56/19,D42vl6, 'ayblaş-: (Ar.+T) ayıblaşmak,
K42vl6,A35v6,MK41v6,K73vl utanışmak
‘ ayân bol- ‘ a.-u K69r4,M93/6
-dı D75r3 ca.-u (sözleşdiler) B72vl5
‘ ayân bil- ‘ayblu: (Ar.+T.) ayıplı, kusurlu
-irj B57r9 ' ayblu ol-
-gil B54rl6 -dım K9rl6
-ür B2v8,D24r5,B57rl0, ayd-: demek, söylemek
-bildi B39rl4,B68r3,M12/18 a.-am D45rl7,MK55r4
' ayân eyle- a.-am (neteligin a.) D75rl
-g B16v3 a.-ayım D2v4,MK39r3,K45rl6

525
 a.-ı (verdi) MK41v2,MK43r8
a.-uK54vl6
a.-u (birmes) D4rl6
a.-ur) A49v6
a.-ug (keldûgizi a.) M76/13
a.-uguz (häcetügiz a.) B58rl2
a.-up K5vl6,D19r7,MK18r7
a.-ur B4r3,B5vl2,B5vl6,B5vl4,
B6r4,B6rl2,B7v2,B7v4,B7vl3,B8r4,B7r
2,B8rl6,B8v2,B10rl3,B10v7,B9r6,B9v6,
B10vl,K9v7,B10vl5,Bllrl5,B12r2,Bllr
13,B 1 İr 14,B 12vl 0,B 13r2,B 12v6,B 13r 16
,B 13vl 3,B 14r 11 ,B 14v8,B 14r5,B 15r 11 ,B
15rl3,B15vll,B16r3,B16rl3,B16vl,B16
v3,B16v5,B16v7,B16r7,B16r9,B16rl5,B
16vll,B16vl3,B16vl5,D16r5,B17rl,B17
r5,B 18v 11 ,B 17r9,B 17r 13,B20r5,B20v7,
B22v7,B22vll,B21vl0,B22r3,B22v3,B2
2v5,B23r3,B23rl2,B23rl2,B24r5,D23v3,
D24r4,B24vl2,B25v7,B26r3,B26vl2,B2
6vl4,B27r2,B27v2,B28v8,B28vl6,B30r4
,B30v8,B30vl6,B28vl4,B30r3,B30r8,B3
0v4,B3 lr2,B3 lr8,B3 lrlO,B31 v2,B31 v4,
B31vl0,B31vl6,B32r8,B32rl0,B32rl4,B
32vl4,B32vl6,B33rl4,B33v6,B33v7,B3
3v8,B34r6,B34r8,B34rl2,B34vl3,B33vl
0,B34vl,B34v3,B34vl5,B35rl,B33vl2,
B35vl3,B36rl3,B36v5,B36vl3,B37rl,B
36vll,B37r4,B37r9,B37rl6,B37vl,B38v
15,B39rl ,B39r3,B38r9,B38v9,B39v9,B4
0r5,B39v4,B40r9,B40r13,B40r 15,B40r 16
,B41r3,B41r5,B41r9,B41rll,B41rl3,B41
vl ,B41 v5,B40vl 1 ,B41r7,B43r8,B42v8,B
42vl4,B43r6,B43rl3,B44r4,B44r6,B44rl
0,B44rl2,B44rl3,B44v8,B44vl2,B44v4,
B46r6,B46r7,B46r9,B46rl3,B47rl,B47rl
5,B45vl 3,B46rl,B47v7,B47v9,B48rl ,B4
526
7vl3,B47vl5,B48rl l,B48v4,B48vl
6, B49r2,B49r4,B49r8,B49r9,B49rl0
,B49rl2,B49v2,B49vl2,B49v6,B50r
15,B50r 14,B52r3,B54r 16,B55r6,B55
rl2,B55vl2,B55vl4,B54vl2,B54vl
4, B54vl6,B56rl,B56r7,B56vl2,B56
vl4,B56vl5,B56vl6,B57r7,B57r9,B
57rl l,B57v9,B58v9,B58rl 1,B58v5,
B58vl l,B58vl5,B59r3,B59r5,B59rl
1 ,B60vl ,B6 lr7,B59v9,B60v8,B60vl
5,B61rl,B61r9,B61rl l,B61rl3,B61v
5,B61v8,B61v9,B62rl 1,B61v13,B63
v3,B63rl 3,B63r 15,B64r 1 ,B64v5,B6
4vl l,B65rlO,B65rl 1,B64v7,B64v9,
B65rl6,B65v7,B66r3,B66vl,B66vl
1 ,B66r7,B67vl ,B67v3,B67v5,B67v7
,B67v9,B66vl5,B67r3,B67rl5,B67v
13,B68vl,B68v3,B68v5,B68v6,B68r
7,B68r8,B68r9,B69r3,B69r7,B69rl 1
,B68vl !,B68vl3,B70r5,B70vl3,B71
r5,B71rll,B71r6,B71r8,B71vl7,B72
r5,B71vl3,B72rl5,B72vl0,B73r3,B
73v9,B73r9,B73rl6,B74r7,B74rl4,B
74v5,B74v8,B74v2,B74vl0,B74vl 1,
B74vl5,B74vl6,B75vl5,B76rl4,B7
6v7,B77r3,B77r5,B78rl 3,MK3r7,K3
v8,D4r5,MK3vl4,K5rl5,MK5r4,D5
v5,MK6r8,MK6rlO,D6vlO,M9/12,M
K6rl6,K7v6,MK7vl5,MK8r6,K9v9,
K8vl0,A3rl3,MK9vl7,M14/17,Kl 1
r8,K12r7,M17/18,D12vl l,K12v8,M
Kİ lvl5,K13rl2,MK12rl7,MK12v6,
M18/20,M18/14,A7r9,D14vlO,K14v
8, D14vl7,K14vl5,A7v8,MK14r2,M
21/l,MK14rll,K15v7,A8vl,MK14v
10,MK14v8,M22/3,K15vl5,D16rl6,
MK15v2,D 17r9,Kl 7r9,MKl 6r9,M2
4/11,Al lr5,MK17r9,M26/3,MK17vl6,M
27/4,MK18v8,M30/5,MK20r 14,M30/9,M
3 l/2,D22r4,M31/4,M31/9,M32/11 ,M33/6
,K26vl2,K27r4,K27vl l,MK26rl2,MK27
r9,M42/17,K29v!6,A22rl l,M43/20,K31r
7, MK30r 13,MK30v4,MK3 lr9,K33rl,A2
5r7,MK31 v6,MK31 v7,M46/17,D32vl7,
D33rl6,A26r2,M48/2,D34rl,A26rll,MK
32v6,M48/8,K33vll,K34r6,M48/10,K35
r3,A27rl4,M50/6,D35vl0,M50/12,D36r5
,D36r8,K36r8,A28v5,MK34vl3,A30r8,
MK36rl0,A30rl2,MK36rl4,D37vl3,K3
7vl2,A30rl4,MK36rl6,D37vll,A31v5,
D39rlO,A31vl2,D39vl2,K39vl2,A32rl4
,K39vl3,A32v9,D40rl3,A32vl6,MK39r
1 ,K41 vl 3,A34rl6,MK40v2,K41 v6,A34r
8, D42vl6,A35vl4,M59/ll,A38r5,A38rl
5, K44v8,D45vl3,K45vl2,A38vll,M63/9
,D46r8,K46r7,A39r7,MK44vl 0,M63/21,
D46v7,K46v5,A39v7,MK45r9,M64/8,K4
7v2,MK46r5,A40rl l,A40v7,D48vl,MK4
7r3,D48rl0,K48r9,MK46vl2,M66/16,M
K47r7,D49rl 5,MK47vl 7,D49v4,D50vl 7
,M70/5,K50vl4,A44r5,MK49vl ,D52vl 7,
D53rl3,D53vl3,D53rl4,D54rl,D54r7,A
48v3,K54v5,A48r8,A48v5,A49r3,A49rl
6,MK54vl2,M76/20,A49vl5,MK54vl4,
K56rll,A50r3,D56vll,MK55r8,M77/12,
A50v4,D57vl0,MK56r7,D57vl4,MK56r
1 1,MK56v6,MK56v14,D58v6,D58v14,M
80/2,MK57r5,M79/17,D59r8,K58vl6,A5
2vl 1,MK57v5,MK57v16,MK58v3,A54v
3,D61r6,MK59vl3,A55vl3,MK60v3,K6
lvl5,D62v8,MK60vl7,MK61rl,A56rl5,
D62vl 7,MK61r8,K64r3,D65r 1 ,MK62v7,
MK63r 11 ,A58v 15,MK63v 1 ,M87/21,A59
rl,MK63vll,D65vl,MK63vl2,D65vl2,
A59v5,MK64r5,K65v5,A59vl 1,MK
64rl l,D66rl,MK64v3,D66vl ,K65v
14,D67v7,M89/19,MK66rl0,MK66
v3,M90/14,D68r2,A61vl5,M90/6,M
90/15,A61v4,MK66rl2,K67vl 1,M9
l/5,D68rl0,MK66v4,D68vl4,A62vl
3,M91/13,D69rl5,D70rl,A65rl0,D7
lr6,A65rl3,D71vl4,A65rl5,K72r5,
A68r8,M97/12,D73v8,M97/7,K72r3,
D74vl7,A69r7,A69rl4
a.-ur (ahvâl a.) B63v9
a.-ur (birebir a.) A29rl
a.-ur (birin birin a.) B30rl 1
a.-ur (cevâb a.) M83/9
a.-ur (habbâza a.) M59/1
a.-ur (idi) B27r7,MK13vl 1,
MK25v5,A28vl,MK34v8,A35v3,A3
7v2,A55v3,D74v9
a.-ur (isem) D3r9,K3rl3
a.-ur (isrâ’île a.) B48r7
a.-ur (kılduğunı a.) A62rl0
a.-ur ki A55r5
a.-ur (selâm a.) D39r8
a.-ur (şâh a.) B56vl 1
a.-ur (şarâbdâra a.) B50r2
a.-ur (te ’vîl a.) D3v4
a.-ur (te ’vîlin a.) B49v9
a.-ur (te ’vîlni a.) A41r6,MK46v5
a.-ur (yüsuf a.) B47r3
a.-ur (yüsufa a.) K23v7,A16v6,
MK22rlO
a.-ur (ersem) B3vl5
a.-ur sen D37vl7,K44rl3,A37r6,
A37r6,MK57r3
a.-ur siz
MK6rl7,D56v4,MK55rl
 a.-urlar B15vl0,B18v7,B24v3, a.-madı B57rl4
B32rl6,B71v5,B71vl 1 ,A8rl l,MK14v4, a.-mağıl Bİ lrl3
MK28rl2,MK28rl7,A58v5,M87/15,A62 a.-mış sizB71rl5
v5 a.-mış siz (ya'kübdan a.) M91/1
a.-urlar (yüsufa a.) KlörlO a.-uban D69rl3
a.-ursa B44vl5 a.-uban (oğlm a.) M92/7
a.-ursen B34v9 a.-umadı MK53v9
a.-ursen (ne a.) B45vl3 ayıt-: söylemek, demek
a.-urven K2v7 a.-dıM13/12
aydur-: söylemek a.-mağa B3rl,B3r8
a.-muştım B72vl3 a.-mağıl B4v9
ayduş-: karşılıklı söyleşmek a.-mazven B3İVİ0
a.-dılar MK54rl4 a.-tı B76r9,B78rl6,K71rl4
âyet: (Ar.) ayet aylık: aylık
D38r3,A30v5,MK36v7,K38rll,A30vl2, a. (altı a.) B29rl,B29r7,K28vl7,
K66r9 A20vl0
â. (bu â.) B39rl5 a. (bir a.) B53r3
â. (indi) B39r7 aynı: aynıD61v2
â.-lerM53/ll ay(ı)r-: ayırmak; kaldırmak, parmak
ayğaca: aya kadar MK48vl5 kaldırmak
ayğaça: ayakadar A43v2 a.-ıp (batmakların a.) D38r5
a. (çekmese) B52r9 a.-uban (oğlançukım a.) A63vl,
‘ayıb: (Ar.) ayıp krş. cayb M92/9
ca. (birle) D15vll a.-up B72rl2,A63rl5
Cayıbet-B42r5 a.-ur men K68v5,M92/l 1
-üpB42r5 ayra ayra: ayrı ayrı MK53v8,
' ayıbla-: (Ar+T) ayıplamak MK54vlO
c a.-p (züleyhâm) B42r8 ayrak: ayn A30r8,M53/l
‘ayiblaş-: (Ar.+T) ayıplaşmak a. (olğıl) D59v4
‘ a.-u A33v3,MK39v3 a. (saräy) K60vl
c a.-uban A64r2 a. (kalınmadı) B77rl 1
ayıd-: söylemek, demek ayrıl-: ayrılmak
a.-dıMll/20 a.-alımD16vl3
ayır-: ayırmak a.-dumB31rl5
a.-dı B72rl4 a.-ğıl MK58rl
a.-dılar B19r9 a.-makğa D17rl,K17rl
a.-dılar (atamdan a.) Al lr7 a.-saD37rlO

528
 a.-sa (cän a.) MK35vl2 a. (saräy) A54rl5
a.-u (kaldum idi) MK58r7 a. (yehüdâdm a.) D65rl0
a.-ur MK52vl6 a. (söz) B5rl2
ayrılış-: karşılıklı ayrılmak a.-ı (yola kirdi) B67vl6,MK63v4
a.-dı K23vl7 a.-lan M88/3
ayrılmaklık: ayrılmaklık D3 İri3 a.-lan (kabül kılmaz) B28r4
aynluk: ayrılık a.-miz K54vl6
a. (bilmesven) D33rl6 a.-sı miz MK53v4,D55r7
aynluş-: karşılıklı ayrılmak krş. aynlış- a.-ven A67vl2
a.-dı D23vl3 ayruksı: başka, başka türlü B9v5
ayru: ayrı a. (düş) B10rl3
D56v9,MK57vl 3,D59rl 7,K62vl 5,D65v a. (söz) MK4rl4
17,K65v4,M97/l ayruksız: ayrılıksız A48v3
a. (erken) MK64rlO ayrukusı: ayrı D8v9
a. (benden a.) B27r9 ayrul-: ayrılmak, krş. aynl-
a. (kalğıl) M67/2 a.-a siz B9rl l,MK8r2
a. (kimesne) BölvlO a.-alım K16vl2
a. (ola) B68v9 a.-ahım MK15vl3
a. (olğıl) B6İVİ5 a.-amB17v8
a. (senden a.) a.-ayım A9v6
B37v6,B61vll,MK35rl2 a.-dı B72v9,B76r2
a. (şendin a.) A29r7 a.-dı (tendin a.) M96/4,K71r7
a.-ya A49vl 1 a.-duıj mu D40vl0,K40vl2,
ayru ayru: ayrı ayrı A33rl3
B26r8,B78r5,K26r7,K72r3 krş. ayra ayra a.-mağa B6r6,MK 16r 1 ,MK3 5r6
a. (fehm kıldı) B58vl a.-mağa (köglüm varmaz) B61v8
ayruçak: ayncak a.-mağa (revâ körmez) B61v7
ayruçak ol- a.-mağı MK14v3
-dum idi) B62r5 a.-mağıl
ayruk: başka B65rll,D62vl0,A56rl5, M84/18
B38v9,D26r3,MK24v9,K37v6,MK36r10, a.-mak MK30rl
M82/15,D63rl0,A59r2,D73vl,K71vl2, a.-mak (üzre) MK16v3
M96/20,M97/18 a.-makğa (senden a.) B17vl3
a. (binä) MK59r7 a.-makı B16rl2
a. (bir saräy) D60vl4 a.-sa B38rl0
a. (nesne) D69r7 a.-uban K31r2,A23r3,K59rl7,
a. (olunmadı) D74r2,K72rl2 A53rl4

529
 a.-uçak D59vlO a.-sam MK44r2,M62/17
a.-up (kaldum) M81/1 a.-u (kirdi) B36vl5
aynluş-: karşılıklı ayrılmak krş. aynlış- a.-u (kürdi) A28rl6
a.-dı MK22v3 a.-u (ver) B46r6
ayrulmaklık: ayrılmaklık a.-u (verdi) D44v6
a. (üze) A10rl4 a.-u (verdi) MK3vl,M50/16,
a. (üzre) B18rl6,D17v3 K47vl4,A41rl,D61vl6,K61v5,MK6
a. (vakti) B3İVİ2 OrlO
ayruluş-: karşılıklı ayrılmak, krş. ayrılış-, a.-u (vermez) K4v5
aynluş- a.-u (vermez) M5/18
a.-dı A16vl6 a.-umazven M45/4
ayt-: söylemek a.-ug D15vl3
a. a.-up B20r7
B25v8,B25vll,B25vl2,B27vl,B31r9,B3 a.-up (yalan a.) D60rl4
8vl6,B54rl5,B67r3,D37vl4,D52v2 a.-ur
a. (düşüg a.) B44r3 B4vl l,B7rlO,D9vl l,B19r7,
a. (düşig a.) MK41rl4 B19vl5,B41v4,B58r6,B68v4,B71rl
a. (dûşügni a.) A35rl3,M58/15 0,B78rl4,K3rl3,M2vl2,K5vl,M6/2
a.-alım B3rlO l,D6v2,D7r2,Ml l/12,D9v5,D10r3,
a.-am A38rl4 D10vl,D10v2,K10v5,D10v3,K10v6,
a.-am (kim deyü a.) B47r2 D13rl5,D13vl7,D15rl,K15rl2,D15
a.-ayın MK2v3 v6,Kl 5vl 1 ,K16rl ,D16r3,Kl 6r5,K16
a.-ayıi) M3/21 r9,K16rl3,K16vl,K19vl2,M43/l,D
a.-dı MK38vl,MK61r7 30r7,D29vl 5,MK28v2,M43/l 0,D30r
a.-dı (düşin a.) MK46v2 11 ,K34r8,D35v2,K36v3,MK35r7,M
a.-ğıl MK46rl7 5 l/10,K40rl4,A35vl2,K44vl2,M62
a.-gil /18,D52v3,D55r5,M76/7,K57rl0,D5
K25v8,K25vl2,A18rl4,A18rl0,K27rl4, 9vl7,K61 vl l,K67vl,K68rl,K67vl5
K37vl3,A30rl5,A45v8,M72/l 1 ,K70rl 6,K70vl0,K70vl4,K70vl ,K7
a.-ı (vermez) MK4r8 0v3,K71vl0,K73rll
a.-ıp B68vl0 a.-ur (çıksam a.) B47r2
a.-madı (hîç a.) B47v9 a.-ur (erdi) D36r4
a.-mağa B47r3,MK44r3,MK57vl5 a.-ur (idi)
a.-mağıl B4v4,MK3vl 1 B4rl0,B27vl5,B36vl6,
a.-magil M5/2 B44r8,B78r5,A7vl ,M20/l 5,K42vl 2,
a.-maz B5r6 K44v5,D47vl5, M84/8
a.-mazven A23rl3 a.-ur (pendin a.) M52/9
 a.-ur (şenä a.) M14/16 a'zâ: (Ar. a.) vücut uzuvları,
a.-ur (te ’vîlni a.) B49vl l,K47vl7, organlar
A41r4,K48r2 a.-m B12v7, Kİ lvl5,M16/16
a.-ur (züleyhäya a.) M38/12 a.-smdan B12v7,B78v9,K12r3,
a.-ur sen MK42vl6 A4vl2,MKllrll,M16/20
a.-ur siz B58v9 a.-smdm D12r3
a.-urlar D64vl4 ' azâb: (Ar.) azap, eziyet, işkence
a.-ursen A14v3 B37rl 1,MK18v8,A28v12,M55/4,D7
aytmaklık: söylemeklik lvl4
a.-a D45vl 'azâb et-
a.-ğa A38rl5,M62/18 -iserven A62v2
aytmaldig: söylemeklik 'azâbkıl-
a.-eK45rl7 -ğıl D39vl4,A32rl6
aytmalik: söylemeklik 'a.-m D36rl5,MK35r2,M51/5
a.-ge K45vl ' a.-mdan D8v7,K8v7,MK8rl 1,
ayur-: ayırmak krş. ayır- M12/4
a.-dılar (atamdan a.) D18rl 1 ' a.-mdm (âhiret â.) B9v3
a.-mazuz B70vl5 ' a. (erdi) B20v9
a.-up B73rl6 âzâd: (Far.) hür, serbest
a.-urven B72rl5 âzâd eyle-
az: az D49v8 -yüben MK30v4
a. (baha) D60rl5 ä. (idüm) B19r8
a. (sa' atda) A52v2 â. (iken) B66vlO,D64r6
a. (vakt) âzâd kıl-
D63rl4,A57r2,M85/16,MK61v6 -dı
a. (bahaya) -ğıl B71v5
B14vlO,B16vl l,B62vl l,K32r4,MK30v7 -ıg K67vll,M91/5
a. (bizä' at) B59r9 -upB15v4,B31vl
a. (yatuban) M63/5 ä. (özüm) B18rl2,K18rl2
az-: azmak, ayrılmak,sapıtmak, yoldan azak: ayak
çıkmak a.-ımı MK42vl5,MK43r2
a. (ar oldı) MK7r8 a.-m ('arabıg a.) MK42vl3
a. (ar siz) B7v3 a.-ıg tutmağı MK43r3
a.-dı (özi a.) K16v5 äzär: (Far.) azar, incitme
a.-mış siz (ya'kübdan a.) D68rl7 azar et-
azad-: azıtmak, sapıtmak, yoldan çıkmak -miş B20v9,K19vl2,A12v6
a. (adur siz) D6v9 äzät: (Far.) hür serbest krş. âzâd

531
 äzätkıl- ca. (başım) K17rll
-up ‘a. (cân)B20v8,MK18v7
ä. (özim) MKlörlö ca. (canı) B76r2,K71r7
azdur-: azdırmak, yoldan çıkarmak ‘ a. (canın) A35r2
a.-mağa ca. (câmg D42rl3
D35vl 1 ,K35vl l,MK34rl5,M50/l 1 ‘a. (cemälni)MK26vl6
azğın: azgın, sapıtmış c a. (cüfti) B54vl
a.-ug (kızı ermiş) MK25r5 ca. (dağı) B37r4
azık: azık, yol yiyeceği ca. (dahi) B32vl5,B32vl6
a. (koydı) MK5vl0,M8/10 ca. (digler) K40rl3
‘azîm: (Ar.) büyük, çok kötü ‘ a. (hâzır keldi) D33rl4
ca. (darlık) B49vl3 ‘a. (hıdmetine) B60rl6
‘azîm: (Ar.) büyük, ulu, yüce c a. (idim) B54r2
B13r6,B37v9 ‘a. (idüm) B18r7,M71/19
c a. (devlet) M4/19 ‘a. (iken) M24/13
‘a. (sultân) M95/1 c a. (kattır)
cazîz: (Ar.) ulu, yüce; hükümdar M55/14,M55/13,M58/4
B8r5,B30vl 5,B30vl 6,B30r9,B30v2,B30 ca. (kavme) A48vl0,M75/20,
v4,B32r5,B32r6,B32r2,B32v8,B34r4,B3 MK53vll
4r8,B33vl4,B35vl2,B36r6,B37r9,B41rl ca. (keldi) M40/17
!,B41rl,B41rl5,B41rl6,B41v3,B41r7,B ‘ a. (kibi) B30r9
41v7,B41v9,B41vll,B41vl3,B41vl5,B4 ‘a. (kitdi)M40/17
2r7,B57rl0,B57rl6,B58vll,B59r5,B59r7 ‘ a. (körünmedi) B37r4
,B60r9,B60vl 5,B70r2,B69r 13,D29v 13,M ca. (mışır) B27v7
K28vl ,A22v2,A22v7,K31 v7,K31 v8,A23 ca. (oğlum) B19vl
v9,K31 v4,MK30vl0,K32rl 3,A25v5,M47 ‘a. (ol)B30vl0
/12,K33rl5,D33vl,K33v2,K35r2,MK34v ‘a. (ola) K29vl6,A21vl2
12,MK34vl2,M50/21,D40r2,K40r3,A32 ‘a. (özüm) D17rll,M54/7
v5,M55/7,D40r9,K40rl0,A32vl2,MK38 c a. (sözin) B32vl2
vl4,D40rl6,K40rl7,A33r3,K40r7,D40v5 c a. (sultân)
,MK39rl0,A33rll,D40vl5,K40vl7,A33 A32v9,K40r9,A32vl 1
v2,MK39v2,M56/8,K56v8,A50rl6,M77/ ca. (üze) K33v2,A25v9
17,A51v2JC58rl4,A52r8,M79/15,A60rl4 ca. (yüsuf) B3vl,B15rl5,B51v8,
,K67vll,B41vll,B41vll B52v2,B53v3,D50v4,D50v6,B52vl
ca. (aldı) B31r4 l,B53vl l,B56v6,B61v4,B70r3,A61r
ca. (anam) K18v3,Allrl3 12,B74rl ,B75v5,MK58vl 1 ,M82/2,D
c a. (ayâ.c a) M77/7 60rl6,K60r3,A54rl0,A62vl3,M91/l

< 1
3,D72rl7, c a.-rdim (ahvâllerin) D6v8
B76vl3,MK17r2,A54rl,M82/10 cazm: (Ar.) kararlılık, gayret
c a.-den B34r8,D33vl ,MK32r7, c azm kıl-
A52vl3, -dı
‘a.-e B32rl0,B41r9,B41rl3, B56r 12,B56v5,B60r 16,D54r 12
MK32r3,K36rl3,A28vlO,MK38vl,D39v c a.-i (bildi) A29v6
13,A61r3,A67rl5 ca.-ini (züleyhâmıj) B38r7
c a.-e (keldi) B41r3 äzmäyiş: (Ar.) tecrübe, sınama
c a.-e (latif keldi) B37r9 M81/11
‘a.-e (olca.) B29vlO,B56rll äzmäyiş kıl-
‘a.-i M39/15,A21vl2 -dıK59vlO
c a.-i (katfir) M40/5 -uban A46r2,A53v8
c a.-i (mışır) B27v2,B28v8 -up B54v9
‘ a.-i (mışımug) K28v2 -ur MK58vl
ca.-i (mışrî) MK25vl6,MK27r3 cazrâ3îl: (Ar.) İnsanların camiini
c a.-imiz B74v9 almakla görevli melek
c a.-in A28v5 ‘ a.-den MK64rl
ca.-ine (mışır) MK64vl2 ca.-e D65v8,K65rl2
ca.-ine (mışrî ca.) MK26rl2 azuk(ğ): azık, yolculukta yenen
ca.-ine (vergil) B27vl5 yiyecek krş.azuğ
ca.-irj azuk kıl-
MK34vl 3,K36r9,MK41r3,M58/8,MK57 -dı D6r4,K6v3
v7 a.-ı A2r7
‘ a.-ig (canın alam) B40v5 a.-ın B7rl5
ca.-ig (cüfti) MK51r2 a.-nı M9/9
ca.-lerğa (kılur) Kİ 3r5 a.-unı MK6rl3
ca.-leriB13vl4
ca.-lerimB7v3,M9/12
ca.-lerümMK6rl6
ca.-nig D36r9,D39rl6,A32r2,K42rl3
‘a.-üi)B37r5
c azîz-i mışır: (Ar.) mısır hükümdarı
B28v4
ca.-aB69rl2,A60rl3
‘ azîz-i mışrî: (Ar.) mısır hükümdarı
K66r6
‘ azîzle-: (Ar.+T) azizlemek

533
 B b.-ğıl (günähımıznı b.) A64v9
ba-: bağlamak
b.-ğıl (bel b.) K65v7
baba: baba, ata B5v6,B12vlO,B59vl6,
B74vl l,A51r9,D71vö,A65vl4
b.-mK5r8
b.-muz MK55rl
b.-g (ishäk) B19v7
ba'dazîn: (Ar.) bundan sonra M96/20
bacdezän: (Ar.) ondan sonra
Bllv6,B21rl4,B33r8,B53r9,B54rl0,B56
vl0,B76v9,K10vl3
bağ: bağ, halat, uçkur
B17rl0,B27v8,D16rlö,K16rl4,A9r8,M2
3/5,D20r7,K20rl2,A13r6,MKl 9r5,M28/l
3,MK26r5,M39/8,D27rl7,K27v4,D42rl 1
,A34vl6,MK41rl,M58/6
b. (buğavı) B21r9
b. (buğawın) B43v6
b.-ın B36vl0
b.-m (ton b.) D35vl5
b.-m (tom b.) K35vl5
b.-mı (dört b.) MK34v2
bağışla-: bağışlamak,affetmek; ihsanda
bulunmak
b.-dı D21vl5,D21vl6;B62r9, D59vl5
b.-dı (baga b.) B47vl4
b.-dı (yüsuf anı b.) B46vl2
b.-dım B7İVİ7
b.-dım (hatägızı b.) A64vl2
b.-dım (yazukuguz b.) B73v9
b.-dum K68r5,A63rl,M91/17
b.-dum (hatägızı b.) M94/11
b.-dum (yüsufa b.) B50v9
b.-ğıl B73v6,D30v3
b.-ğıl (günahımız b.) M94/8
534
bağla-: bağlamak
b.-ban B36rlO,MK34r3
b.-dı (el b.) MK19rl
b.-dılar B52vl
b.-dılar (açkar b.) A57v2
b.-dukdan B45vl,D44r2,A36vl0
b.-dukdan (bel b.) MK42v7
b.-ğıl (bel b.) B68vl2
b.-g B71v3
b.-g (közlerin b.) K67v9,
MK66vl5,D68r4
b.-p B19r2,B33r2,MK17r4
b.-rB20rl6
b.-r (açğar b.) MK62r4
b.-r (açkar b.) B66rl6
b.-r (belin b.) B45v4
b.-r (belin b.) M61/2
b.-yuban D9v9, D35rl6
b.-yurven B69v8,A60v9
bağlı: bağlı K50vl0,A43vl6 krş.
bağhı
bağlık: bağlı
b.-(yeti b.) D43rl4
bağhı: bağlı B19rlO,B19rl6,Al lr8
krş. bağlı
b. (yeti) B44vl 1
b.-lan A36r5
bağ(ı)r bağır, göğüs K18r4
b.-ıB10v4
b.-ı (yanar) A10vl4
b.-ı (yandı) B5vlO,B7rl2,B8vl4
b.-ım K61vl4,K66rl5,A60v6,
MK65r5,D66vl3,A60v8,AöOvlO,M
K65v6
b.-mı (dağlayurven) K66rl7
b.-ım (köydi) B69v9,MK65r9
 b.-ım (paresi) B68v7 b. (ister ise) MK28rl6
b.-ıma D62r8,MK60rl7,M89/12 b. (kılur siz) D15vl3
b.-ıma (koyardılar) B19r9 b. (olmaz imiş) K30v5,A22v4,
b.-ıma (koydug) B64v8 MK29r8
b.-ımıza B70v8 b. (olumadı) K29vl,A21rl2,
b.-ımıza (koydı) D67vl2 MK28r2
b.-ımızm MK66r5 b. (yetkürüp) A21rl 1
b.-nıK5vl5 b. (yetmez) K29vl,A21rl2
b.-ımmg (päresi) A59v8 b. (yetüp) D29rl4
b.-ın Kİ İrl l,MK60rl2,M84/10, b. (yetürüp) K29rl7,M42/7
A61r7 b. (aldım) B31r2
b.-ın (anıg b.) D62rl,K61v7 b. (dilese) B30r7
b.-m (dağlar) K16v9,A9v3, b. (keregise) B30v5
MK15vlO,M23/16 b. (lâyık erse) B26r7
b.-m (köydürüp) MK50rl7 b. (ne b.) B16rl4
b.-m (köyündürür) D5İVİ7 b. (neçe b.) B16v8
b.-m (üter) M71/15 b. (olmaz) B29v9
b.-m (yakar) B12r4,B17v5, B53vl4, b. (olumadı) B29v9
B64vl,MK10v5 b. (tutar) M64/3
b.-ına B18vl6,K9rl4,MK14rl4, b. (üküş b.) B16vl2
A62rl5,M91/l b. (yetüp) B30vl6
b.-ma (firkat odın) B71rl5 b. (yettirip) B29v8
b.-ına (koyururven) B72rl6 b. (yetürür) B25vl0
b.-ırj D60vl7,MK59rl0 b. (yetürürse) B25rl3
b.-um B69v5 b.-dan (c âciz kaldı) B30vl5
b.-unı B70r8 b. (benüm b.) B15r 12,B32v3
b.-ug (yaşlu) B63rl3 b.-m (benüm b.) B15rl0
bahâ: (Far.) değer, fiyat,kıymet b.-g (yetüre alman) B25vl6
B65vl4,B66vl0,K15vl6,M36/16,D26r2, b.-g (yetüre bilmen) K25vl6
K26r6,Al 8v9,MK24v8,M37/2,MK24rl2, b.-gı B32v4,D31vl5,K32rl,
Al 8v2,MK24vl ,D29r 14,D60r 15,MK61 v MK30v4
4,K62vl7,K63vl l,A57vl2,M86/l 1,M86/ b.-gnı A24r3
11 ,D74r7,K72r 17,A68v3,M98/2 b.-sm A47vl3
b. (aldım) K30v7 b.-sına B43rl4
b. (aldum) D30v4,A22v5,MK29r9, b.-sını MK40vl0
M44/1
b. (alğıl) D30r7,K30rl0,A22r7

535
 b.-ya B15rl4,M19/13,K13vl5, bak-: bakmak
A6v9,A6v9 ,K 15 v2,A8r 12,A8v6,MKl 5r2 b. (anda b.) MK38rl
,K32r4,MK30v7, B15rl4 b. (anlara b.) B40v2
b.-ya (aldım) B17vl6,B43rl4 b.-a (kaldı) B7r9,K9v4,M9/3
b.-ya (alduklann) B62vl 1 b.-an
b.-ya (az b.) B14vlO,B16vl 1 B21v2,B24vl5,B51r5,B52r7
b.-ya (satdılar) B32v5 b.-an (kün) K49rlO,A42rl4
b.-ya (satğıl) B14vl0 b.-ar
babasız: (Far.+T) ücretsiz, bedava B6r9,B 12r5,B 13 vl 6,B22r 11,
b. (telim aşlık) B59rl4 D24r3,B63v2,Dl 1 v2,Kl lrl2,Kl İrl
bahr (Ar.) deniz 2,Dİ 8r2,MKl 6v6,MK20r3,D52rl7,
b.-ına B24r4 MK50Vİ5
bahş: (Far.) bağış, ihsan b.-ar (däyim) B53vl5
b.-i K53v8 b.-ar (durup) B54rl3
bahşiş: (Far.) ihsan bağış b.-ar (erdi)
bahşiş eyle- A43v2,A43vl,D50rl3
-düm A22v6 b.-ar (erse) MK21r8,K50r8
bahşiş kıl- b.-ar (idi) B52r9,M69/10
-dı K59v4 b.-ar (ise) B33rl 1
-ııj K30v5,A22v4,D30v5 b.-ar (kayra b.) K18r4,A10vl4,
-dukB17r2 MK17r2
-dum B31r3 b.-ar (kirü b.) B18vl6,B64v2,
-ğıl B31rl D62r2
-ıg B16vl6,B31r3 b.-ar (olsa) D22vl
b. (verem) A50v9 b.-arsa B23v3,D50r9,A43rl4
baht: (Far.) baht, talih b.-dı
B51r2,D49r8,K49r7,A42rll,MK47vl0,K B12r4,B 15r2,B 19vl 3,B20r3,
55v9,A49rl5 B37r3,B53r3,B58vl,B59vl4,B62vl,
b.-dan B54vl3,D52vl6 B62vl4,B63v2,B74vl4,D50vl6,K5
b.-ıMK46vl5 Ovl 3 ,A44r4,MK49rl 7,M70/4,D5 lr7
b.-ımdan K52rl0,A46r6,MK51rl4 ,A44rl2,M70/12,A66rl
b.-ın B58r5,M76/6 b.-dı (bir kez b.) D65r5,K64v9,
b.-ın (tahtın b.) D56rl,MK54rl5 A58vl3
b.-u MK54r3 b.-dı (erse) D14rlO,K14r7,A7rl,
b.-umMK29rl3 MK13rl2,M19/21,M90/2A61vl 1
bahtlu: (Far.+T) bahtlı, talihli b.-dı (gene b.) B59vl4
MK60r4,MK33vl4 b.-dı (ise) MK66r8

536
 b.-dı (yehüdâ b.) B62rl3
b.-dım (içine b.) B64vl6
b.-dım (idi) B15rll,K14rl6
b.-dırj mıdı K14rl4
b.-dıysa B70vl 1
b.-dum K62r5,A56r4,MK60v8
b.-dug mı D3İVİ7
b.-dug mıdı B15r9,B32v2
b.-dug mu MK30v6
b.-dug mu idi A7r7,MK13v3
b.-dug mudı (közküye b.) A24r5
b.-ğıl MK34vl0,M50/19,M72/7
b.-ğıl (benden yağa b.) B54rl 1
b.-ğıl (nakşına b.) B37r2
b.-ıban K41rl2,A33vl3,B35v9,
D14vl4,K14vl2,K34vl6,D41rl0
b.-ıban (ol ğarîbi b.) B52vl2
b.-m A21v9,B30r6
b.-ırj D50r9,K50r8,A43rl4,K60r6
b.-ıg (cemâlime b.) B52r5
b.-ıp B15v7,B19rl6,B45vl5,
B78r4,M30/l 1,M32/1 l,D29v5,D61r5
b.-ma MK25v7
b.-madı MK22rl
b.-madılar B10rl5,B10rl6,K17v7
b.-madılar (yüsufa b.) D23rl 1
b.-madılar (zänna b.) M13/8
b.-mağa (yüsufa b.) K41rl3,
A33vl4,MK39vl5,M56/17,D41rl 1
b.-mağay sen MK25v6
b.-mak (aga) B39vl3
b.-makdan D41rl6,M56/20
b.-makdın K41vl
b.-mag B24rl2,B27r9,MK21vl6,
D27r2,K27r6
b.-mag (kimsege b.) M38/14
537
b.-maz B7v7,
A30rl2,B66r4,MK61vl0,M85/20
b.-maz (hergiz b.)B46v4
b.-maz (sözine b.) MK6v4
b.-mazlar K9v4,B 18v3
b.-mazlar (kimsene b.) D6vl3
b.-mazlar (tevbeye b.) B9v2
b.-sa (baga b.) K22v4,A15v2
b.-sa (kim b.) B52r5
b.-sam D45rl6,K45rl5
b.-sam (idi) A38rl3,MK44rl
b.-tıK51r4
b.-uban MK13rl6,A7v5,
MK13vl5,M20/19,K19rl,Al Ivl 1,
MK33v3,M49/l 0,M56/l 6
b.-uban (her tarafdan b.) M40r4
b.-ug MK48vl 1
b.-up
B15r6,B30rl,A7r5,MK17vl,
MK28rl0,MK43rl,MK58vl3,K60v
9,A54v6,M83/2
b.-up (deriçeden b.)
B45r8,M60/10
b.-up (teräzüden b.) MK42rl4
bakî: (Ar.) kalan, geride kalan; ebedi
Blv4,B47vl6,D3v9,D37vl2,K37vl
l,A30rl3,MK36rl5
bâkî kal-
-dı M60/9
-mag B9r9
-aB4rl5
b. (cömr) B56r3,B26rl2,
MK40rl0,MK52vl,M74/16,D54r3,
K53vll,A47rl3
b. (‘ ömrin) D26r7,K26rl 1,
A18vl4
b. (c ömrüm) B12v9
 b. (saräy) B38vl4 b.-p (durur) D47rl8
bal: bal b.-p (nür b.) D24rl6
b. (şekerden) B29r4,B37vl6 b.-p (nün b.) K24vl0
bala: çocuk b.-r B36r4,A56v4
b. (üçün) M33/9 b.-r (kökge b.) B49r7
balık: balık b.-r (taşka b.) B47vl0
B24rll,D23vl4,D23rl2,A16rl0,K23rl6, b.-r (tolun ay kibi b.) B65rl6
M32/21,MK22r2,K2vl,K23v6,A16v5,M b.-yu D14v8
33/7 balku-: parlamak krş. balkı-, balka-
b. (aydur) D23v3 b.-ban A3r6,MK9vlO
b. (birle) D23vl3 b.-p M14/10,MK23r5
b. (Ijäcet diler) D23v2 b.-p (durur) M65/16
b. (ile) K23vl7,MK22v3 b.-p (çıkar) B24v9
b. (ol server b.) A16v6 b.-r D23vl6,B55v5,K28rl4,
b. (sultanı) A16v7,D23v5 M40/14,D35rl0,D46r7,K46r6,D52v
b. (ulu server b.) K23v7 14,D53v6,K53rl3,K62v4
b. (üze) Alörlö b.-r (erdi) B29r4
b. (üzre) D23rl4 b.-r (idi) B26vl,B36v3,B54vl 1,
b.-aMK22rl7 K28vl4,M41/8,D35v8,A47r9
b.-ğa D23vl0 b.-r (taşka b.) K47rl6,A40v2
b.-ğa (esenleşdi) Alövlö b.-r (yüzi b.) K35rlO,A27v5
b.-lar D23rl0,A16rl2,MK21vl7, b.-rdıK52v8
M32/19,K23rl4,K23v8,K23v9 bani: (Ar.) bina yapan
b.-lar (sultanı) D23v4,MK22rl2, b.-ler A53vl0
M33/8 barja: bana
b.-lara B24rl 1 B3r3,B4v2,B3v3,B3vl0,B3v4,B8r4,
balka-: parlamak krş. balkı-,balku- B8rl3,B8v5,B8vl0,B8v6,B10v3,Bl
b.-r MK22v6,MK44v9,MK46r2, 0v8,B10vl,B12v7,B13vl3,B13vl4,
MK52r3,MK61r7 B14rl0,B16vl6,B17r3,B18r7,B18r9,
b.-r (idi) MK24vl7,MK34rl2, B19rl l,B19rl2,B19rl4,B22v3,B22v
MK52rl4 3,B22v4,B23v2,B23v3,D23v3,B24r
b.-r (yüzi b.)MK33vl4 8,D23v7,D23v8,D24r4,D24r4,D24r5
balla-: parlamak, ışıldamak krş. balka- ,B25vl2,B26r4,B26vl3,B27vl,B29r
,balku- 5,B30v6,B30v4,B3 İr 1 ,B3 lr9,B31 v8
b.-ban D24v6 ,B33rl4,B33rl5,B34v3,B34v9,B38v
b.-ban (çıkar) Bİ lr6 16,B39r3,B38vl3,B41r3,B43r6,B43r
b.-pK10rl2 !,B43r9,B46vl5,B49r5,B49v2,B52v

538
14, B52vl2,B54rl5,B55vll,B57vl6,B60 b. (lâyık) B35vl3,B74vl,B76v7
vl6,B61rll,B61v5,B61v9,B62r6,B62r9, b. (lâyık degül) B29r2
B64vl 1 ,B66r7,B68v4,B68v6,B68vl 3,B6 b. (vergil) B54vl6
8vl4,B73r7,D7r9,K7r9,M9/20,M10/14, bar: var
M10/17,D9v5,M13/10,K9v9,M13/12,Ml B28rl,D50v7,D2rl6,B41vl2
8/7,A8vl4,D16r9,A10r5,MK16rll,K18r b. (erdi) D58vl2
15,Al lr9,Al lr9,M26/7,MK17rl4,M26/8 b. (idi) K4r8
,K 18v2,D22rl 7,K22v3,MK21r8,Al 5vl, b.-dur B20v8,K19vl l,MK18v7,
K22v4,A15v2,D22v4,K23vl2,A16vl 1 ,D M27/21 ,K27vl4,D31 v9,D47rl 1
23r5,K23v7,A16v6,MK22rl0,A17r9,K25 b.-dur (hüneri) B30rl 1
v8,D25v8,K25vl2,K25vl2,A18rl4,D25v b.-mu B44r2,A35rl2
16,K26r3,Al 8v6,MK24v5,M36/20,D26v bar kıl-
7,K26vl l,A19rl5,MK25rl2,M38/2,K27r -mak B32rl 1
14, A22v4,A22v4,D30vl l,MK29rl6,K31 bar-: varmak
rl l,MK29vl5,MK31rl5,M46/17,K32vl 1 b. B20vl5
,K33vl 3,A26r4,M48/4,D34v9,M50/l 2,A b.-alum MK20rl5
28rl2,D36rl2,K36rl2,A28v9,MK34vl6, b.-asm (kanca b.) MK5vl7
D37vl4,K37vl3,MK36rl7,MK38vl,M5 b.-dı (makämma b.) M32/19
5/3,D40r3,D39vl3,K39vl3,A32rl5,MK3 b.-ğıl D62vl0,A56rl5,M84/18
8v4,D41v7,M57/8,K41vl3,A34rl6,D41v b.-ıg D54r7
15,K41vl5,MK40v5,M57/14,M63/19,A3 b.-ıg (mışra b.) D54r9
9rl0,D46rl0,M64/2,K46rl0,M65/3,K49v b.-ıg ız D 15r 10
l,M70/5,K50vl4,A44r5,MK49vl,K50vl b.-ıp A12vl5,D31rl8
6,A44r7,M72/7,A45v8,M72/l 1 ,D52vl 6, b.-madı K54r4
K52rl0,A46r6,A46r7,D53r2,MK51rl4,M b.-mağa D24rl2,K54r3,MK52v9
73/4,D54rl ,MK54r 10,A49v6,M76/l 3,A5 b.-makğa (‘ azm kıldı) B56rl2
2r9,MK57r4,M79/16,MK57vl2,M80/14, b.-maklığı B50v3
M81/2,D59vl5,A53v2,M82/19,K61vl7, b.-sam (yanma b.) K5v7
A55vl 5,K63r9,M86/l 8,MK64r6,D65vl4 b.-sag D23r2
,A65vl3,D73rl6,A67vl0 b.-up MK3vl4
b. (ayt) B25v8 b.-urK54rlO
b. (bağışladı) B47vl4 b.-urda A47v8
b. (bildürmedi) B47v9 b.-urlar K54r4,A47vl3
b. (datlu keldi) B47vl 1 barça: bütün, hep
b. (degdi) B47vl3 B20v8,Ml 7/9,MK21 vl 7,M68/7,M6
b. (kıldug) B36vl 1 8/21 ,MK5 lr5,M72/16,A64v7
b. (kogşı kılğıl) B48r2 b. (hâlde) B33vl0

539
 b. (işde) K33r5 b.-ayın K5vl5
b. (işler) A25rl 1 b.-dı (mühür b.) B17vl
b.-lardan D19rl b.-ıban D23rl 3
b.-lan M31/14,M31/11,M56/1O, b.-uban MK22r3,M33/l
M68/19 baş: baş A42vl2,K54v7
b.-gız K12rl0 b. (buğday) B48v9
b.-gıznı M91/4 b. (kaldurdı) B48vl3,B58rl3
b.-sı B51vl3,M12/9,M31/21,K54v3 b. (kendü b.) B56vl7
b.-smdm B2v4 b. (koya şaldı) MK45v9
b.-sını M3/1 b. (ol b.)
bardak(ğ): bardak B37vl4,A29vl3,D36vl5, K36vl4
b.-ma B6vl 1 b. (uruban) B77rl 1
b.-mdanB7rl5,MK6rl3 b.-a D7r2
ban: bütün, hepsi, tamamı b.-a (keldi ise) M84/4
B13r6,B30vl 1 ,B74r 1,A5r6,A65r4,D7 lr6 b.-dan D70r9
,K70rl6,A65rl3 b.-ı (işirj b.) K27rl7
b. (düzem) B74rl0 b.-ı (işler b.) B27v4
b. (eyeklerüp) K36vl6 b.-ığa Kİ 1 v8
b. (leşker) M94/17 b.-ığa (kuyusınıg b.) K9v3
barlu: varlı b.-ıla(eger) MK48rlO
barlu kıl- b.-ım B18rlO,D17rl4,K17rl4,
-dı D51v7,MK50r7 A10r8,MK16rl4,M24/16,MK41rl7
barmak(ğ): parmak b.-ım (ğarîb b.) A10r5
b.-m (asıbın) B39r9 b.-ım (c azîz b.) K17rl 1
b.-mı MK36vlO b.-ım üzre D42vl0
b.-lann D38r5 b.-ıma B44r6
b.-lann (keser) B42v3 b.-ıma (tüşdi) B19rll
b.-larug B38rl b.-ımdan
b.-m (asıp) K38r4 A35vl,MK41vl,K42vll
barmaklık(ğ): varmaklık b.-m A45v7,D54vl5,D63rl5,
b.-a A47v6 MK64v6
b.-ı K48v9,A41vl4 b.-m (cüdâ eter) B69r6
barmaklık: varmaklık b.-m (dergil) D68v3
b.-ğaD54rl2 b.-m (saldı) D47r8,K47r6,A40r8
baru: bütün, hepsi krş. ban b.-m (tarar) B33r2
b. (leşker) D70vl4 b.-m (tarar) MK31r3
bas-: basmak.. b.-m (tartar) MK50vl6

540
 b.-m (tazı b.) B54rl4,M72/10
b.-m (yazıserven) B71v2
b.-m (yüsufug b.) M46/7
b.-m (yuwdı) B6v7
b.-ma A4vl,A55rl5,MK60r6
b.-ma (keldi) MK27r7
b.-ma (‘aklı b.) B12rl6,B28vl2
b.-mda B27vl2
b.-mdan A64rl4
b.-mdan beşik B53r3
b.-ıg B24r2
b.-ıg (senig b.) B44rl l,M59/2
b.-ıg (senüg b.) MK41v5
b.-ıga B35v4,M49/6
b.-ıgdaK51r4,A44rl2
b.-ıgdağı M49/12
b.-ıgı D43v5,K43v4,MK42rl0,
A36rl3
b.-ıgı (käldur) B45r3
b.-ıgızı B7İVİ7
b.-ıgm K23r3,A16rl
b.-larm (kaldurdılar) B72r2
b.-larm (kalduruban) M91/19
b.-larm (kaldurup) D69rl
b.-lanna B20v3,B25v4
b.-lamı (kalduruban) A63r3
b.-nı K32rl6,K65vl7
b.-nıg (senig b.) D42vl5
b.-umdan M58/19
b.-ug M60/5
b.-ugızı K68r5,A63rl,M91/17
b.-ugızı (kaldurug) B58rl 1
başma çal-: sürmek
-dı BövlO
başar-: başarmak
b.-uban K72rl2,M97/18
b.-ur B2vl5
541
başdağı: önceki
B34vl2,B35vl0,B35vl0,B73rl 1,D1
9vl5,A12vl3,MK32v8
b. (derdiğe) B35vl0
b. (muradım) B65v2
b. (dek) B20vl6
başla-: başlamak
b.-dılar D50vl2
b.-p B66rl,D63rl5,K63r3,
MK61v7
b.-yuban A60rl2
başlı: başlı krş. başlu
b. (kümüş b.) B52v7
başlu: başlı krş. başlı
b. (altun b.) D50vl2
bat: hemen, derhal M20/6
bâtıl: (Ar.) boş, beyhude
B4vl5,B55rl,D31rll,K33r6,D53r3,
A46rl0,D64r3,D68vl8,K68r5,A63r
1,M91/17
b. (bilgil) MK5İVİ
b. (iş)
B43r 1 ,B66r4,B66v7,K63r4
b. (işden) B8vl5,B39rl6,B43rl,
M52/21,M57/9,M57/13, M59/18
b. (işe) B16rlO,B17rl6, K15rl5,
MK15v5,B31vlO,B38v3,B69vll
b. (işi)
D66vl7,A60vl2,MK65rl 1, M89/1
b. (işin) B63r3,K60r9
b. (işigizi) B7İVİ7
b. (işlep) B36vl3
b. (işler) MK3 İvil,M86/8
b. (işlerimiz) MK58vl4
b. (işlerin) MK58vl6
bâtıl kıl-
-dı MK40rl5,B43r5
 -mag K8rl2 v3,B27v7,B27vl6,B28v8,B31v5,B3
b. (camel) B9r8,B66v8 İri 2,B43r7,B44r9,B53v7,B54r6,B54
b. (‘amelimiz) B62vl5,B70vl2, v9,B63rl0,B63v9,B65rl2,B66vl 1,B
M82/5 67vl,B67v5,B67v6,B70r8,B71vl3,
b. (sakmç) B67v8 K69rl0,B74v9,MK3rl2,K7r8,MK6v
b. (üşe) B55vl2 14,MK7rl 3,Mİ 0/1 JClOvl 5,A3v7,M
b. (yola) B7vl5 K10rl0,MK10rl0,D12vl2,D12rl5,
b. (katmak) M54/1 D13vl7,K13vl3,MK13r2,A6v7,Ml
b.-dan M53/9,M53/12 9/11 ,K15r 15,A8r8,MKl 6r 1 ,M24/3,
batın: (Ar.) iç, iç yüz D17rl2,Allr4,D21r5,K21rl0,A14r8
B24r2,A25rl2,A28rll ,MK20rl,K22vl6,A15vl4,A16v9,M
b. (işler) B33vll K22r 10,K23vl 6,D25v4,K26vl 2,MK
bâver: (Far.) inanma, tastik 26r4,D27vl0,K27vl4,K28v2,D28v8
bâver kıl- ,M41/6,K28vl 3,D29vl 3,M44/19,K3
-duguzmu B71rll lvl4,A23vl6,M45/16,A23vl5,D31r
-dı B44rl4 5,K3 lr7,A23r7,M48/3,MK34vl 5,M
-madılar K4vl3,MK4rl6,M6/5 K39r4,M57/12,A35v2,MK41v3,M5
bay: zengin B25rl4,D25rl0,K50rl2, 8/21,MK45rl0,M64/9,MK48r3,MK
M69/10,D50rl3 48v2,M68/l 8,D49vl7,K49vl 6,A43r
bay kıl- 5,MK49rl ,A43v5,M69/14,MK50v5,
-ma^D31vlO D52vl2,K52v6,D53vl4,MK52rl 1,
bay kör- M74/1 l,M75/3,K56vl0,M78/15,K6
-mekK70vl5 Ovl 6,A56rl 6,MK6 lr5,A57v8,D64r7
bay u fakır: zengin ve fakir B52r9 ,A57v 13,MK62r 15,M86/12,D64r8,D
bayağı: önce, önceki B5rl4 64r 12,MK62v4,MK63r10,D66r 10,M
b. (dek) 89/2,A61r7,MK65v6,M89/12,D68r4,
B34rl,B33vl3,B55v5JC4vl3,MK26r5 MK66rl3,M90/8,K67vl2,D68vl4,A
b. (tek) K33rl2 62vl3,D69v9,K68vl6,D73rl6,K71v
b.-dan B27v8,D27rl7 10,A67vl0,M96/18,K72v4,A68v7,B
bayatla-: ağırlamak, sunmak, ikrâm 17r6
etmek bayık bil-
b.-dum B28rl 3,MK26v9 -di B8r3,B21r2,B32v8
bayık: açık, belli, görünen -gil
B4r6,B4v2,B8r3,B8r6,B8v3,B8v3,B8vl0 B17r6,B32rl2,B52rl3,B51vl2
,B9rl 1,B1 lv7,B12r6,B12v4,B15vl0,B16 -il) B13vl,B20vl4,B29r2
rl0,B16v5,B19r6,B19r8,B19vl5,B20v9, b. (degül) B25v9,B29r2,D25v5,
B22rl2,D23vl2,B26r5,B28r2,B27v2,B27 K25v9,A18rll,M36/9

542
 b. (durur) B37r7,B51rl2,K49rl7 bed-gümän: (Far.) şüpheci, her
b. (idi) M34/11 şeyden şüphe eden M9/1 l,M89/4
b.-dur A42v5 bed-nâm: (Far.) adı kötüye çıkmış,
bayıt-: zengin etmek kötü adlı B41r8,B42r9,M55/6
b.-mağa B3r7 beg: bey
b.-mazven B31vl 1 b.-ler B28v6,B52v3,K28rl7,
b.-umazven M45/5 A20r9,K50v6,M74/5
bâzâr: (Far.) pazar b.-ler (ile)B29vl4
b. (içre) M42/5 b.-ler (birle) B28v6,MK27rl
b.-a (iltip) A45v2 b.-leri A46vl6
b.-a (şatar) MK50vl 1 b.-leri (ündedi) B55v7
b.-da (satar) B54r9 b.-lerin (ündedi) K53rl5
b.-lara (satar) K52r7 b.-leriıjiz B22r2
ba'zı: (Ar.) bazı M97/12 b.-ürjüzMK19vll
b. (müfessirler) B40rl5 beg: bey krş. beg M30/9,M30/15
b.-lar MK31r9,A68r5,M97/9, b.-(uşal b.) M29/20
A68r6,M97/10,A68r8 b.-i M30/17,M31/2
b.-sı A33v3 b.-i (kudüs b.) M29/14,M29/18,
bäzu-bend: (Ar.) kolbağı A52v8 M29/16,M30/5,M31/6
b.-ü (verdi) B61rl5 b.-ler (ile) D28r 13
becîd: (Far. becîdd) gerçek b.-lerirjiz K21r2
K45rll,D58vl beğâyet: (Ar.) aşın, çok fazla B7rl3
b. (devr idi) MK48rlO beğen-: beğenmek
b. (mingil) MK56vl5 b.-di
b. (mingül) A52r3 B37r3,B37rl0,B51rll,B53r6
becîd ol- b.-di (İslâm dîn b.) A42v4
-ğıl K48vl,A41v6,M67/4,K58r9, b.-di (yüsufi b.) B51r3
D70v9,M94/14,B46vl3,B50rll,B73vl2, b.-mez M39/20,D27vl2,K27vl6
D45rl2 b.-üben A28vl l,K36rl4,K51r7,
b. (verdi) D49v8 A44rl5
b. (verdi) B51v3 behrebendlik: (Far.+T) hisse,
b. (birjgil) BöOvlO pay,nasip
b. (dep) B47v8 b. (umar) B79r4
bed: (Far.) fena, kötü bek: sağlam krş. bek
b. (gümân) M89/4 b. (ışmarladı) MK39rl 1
bedel: (Ar.) bedel, karşılık b. (kuvvetlü) MK28v7
b.-idür B7v5 bek: pek, sağlam krş. bek

543
 b. (kuwetlü) B30rl5 b. (verdi) D19vl 1
b.-ge M30/1 b.(verdi) B20vl2
bekle-: beklemek krş. bekle- b.-dan (ol b.) B55vl5
b.-gil B41r6 b.-dm A47r8
b.-gil (katı b.) A32v2 b.-ğaK18vlO,K19vl
b.-sün B4vl 1 b.-smdan A36r2
bekle-: beklemek krş. belde- b.-sındın K43rl0
b.-gil (katı) K39vl7 b.-ya D18v7,Al 1 v4,MKl 7v7,
bel: bel krş. bel M26/18,M26/14
b. (bağladukdan) MK42v7 b.-ya (düşmüş) B20rl4
b.-im (bağlayurven) B69v8 bele: böyle MK4v7,MK5rl2,
b.-in (bağlar) B45v4 MK64vlO
b.-inde (imiş) B66v3 b. (kirdi) MK57v6
b.-inde A34v5 b. (kirgil) MK57v9,D59rl2
b.-inde (yüsufhıg b.) K63v4 b. (ola) D27vl6
b.-inden B22vl6 b. (olam) MK22r6
b.-inden (kemerin) B43rl 1 b. (oldı) D54r3
b.-ine B66rl6,D9v9 b. (olğıl) MK58rl,D62r5,A55v9
b.-ine (yüsufug b.) BlOrl 1 b. (vardı) MK19rl
b.-ig D52vl3,K52v7,A46r3, b. (verdi) MK41r2,MK56v4
MK51rll b. (verem) MK55v6
b.-ig (yince b.) B54vl0 b. (yazdılar) DöOrlO
bel: bel MK64rl3 krş. bel b. (olğıl) MK59rl6
b. (bilen) A60v9 b. (varsun) MK4v7
b. (bağıl) K65v7 belî: (Ar.) evet B15rll,D14v2,
b. (bağlağıl) B68vl2 K14rl6,A64rl,M93/5,B72vl4,D69v
b.-im MK65r8 13
b.-in (bağlar) M61/2 belki: (Ar.) belki
b.-inde (yüsufıg b.) MK62r7 A19rll,M37/18,K65r9
b.-inden M30/18,M57/16 belkim: (Far.) belki B26v9,K65v4
b.-ine B10v5,A2r9,M13/6,M13/14 belli: belli krş. bellü
belâ: (Ar.) bela, kötülük b. (eyleg) D15v5
b. (durur) bellü: belli krş.belli
B34v5,D33vl4,D33vl4,A26r6 B25vl2,B54vl4,B63v9,B77vl6,M3
b. (odın) B53rl3 6/12,MK26r9,D31r4,M44/19,K31r6,
b. (otm) M71/2 A23r6,MK29v9,A46rl0,MK51vl,A
b. (uşdı) M44/18 46r7

544
 bellü bil-
-di A33r5,B41v9,M56/9,M60/2
-düm M36/7
-gil B55rl,D53r3
-iıj M42/19
-iniş M56/8
b. (eyleg) B16rl5
b. (uçdı) B31v3
b. (oldı) B4İVİ1
ben: ben
B4vl3,B7v3,B8v2,B8vl2,Bl 1v6,B1 1v7,
B11 v7,B 11 v8,Bl 3r6,B 13r 16,B 13v8,B 13
v4,B 13 v 15,B 14r8,B 15r10,B 15r 12,B 18r2,
B17r 13,B 17v7,B 17v7,B 17 v8,B 18r 15,B2
0r5,B22rl5,B22v4,B23r6,B25v7,B27r2,
B27r2,B28r6,B27r8,B29r2,B3 lr3,B3 lr6,
B31rl6,B31vl0,B32rl3,B32rl4,B32v3,B
34r7,B34vll,B34vl5,B36vl,B37r2,B38v
11 ,B39r 1 ,B39r4,B39r4,B39vl 0,B40v3,B
40v3,B40v6,B41r9,B41rlO,B41v5,B40vl
2,B42vl0,B43r2,B44r4,B44rl2,B44rl2,
B45r 10,B46r7,B49r4,B49r 10,B49r 12,B5
0r6,B52vl4,B54vl,B54v2,B57vl5,B57v
12, B59r 16,B59v5,B60r8,B6 lr9,B6 lr4,B
62r5,B64r2,B65rl3,B65rl3,B65rl4,B65v
8, B67v6,B66vl5,B67r3,B67r4,B67vl3,B
67vl3,B68v3,B68r7,B68r7,B68v9,B68vl
0,B69vl,B69v4,B69vl5,B71vl7,B72vl,
B72v2,B73vl0,B75r9,B76v8,B77v4,B79
r3,B79r4,B79r7,MK2rl l,M3/12,MK2rl6
,M3/15,D2rl8,K2v3,MK2vl,D2r9,MK2r
9,K3r 13,MK3r7,M5/9,K5rl 5,MK4vl 3,M
6/21 ,D6v2,MK6r8,M9/4,D7r 1 5,MK7r4,
D7v7,K7v6,MK7rl 2,MK7r 12,MK7vl ,A
3v6,MK10r9,K10vl5,A3v8,M15/7,K10v
13, Kİ lvl6,MKl lr8,K12v7,MKl lvl5,M
17/18,D12vll,K12v8,MKllvl5,MK12rl
545
,A5v3,Kl 2vl 6,MK12r6,Kl 3r6,Ml 8/
8,Kİ 3rl 5,Kİ 3 v 1 ,K13r 16,MK13 v4,A
7r9,K15vl 1 ,D15vl2,A8v5,MK14vl
4, D16v2,K16vl,A9rl l,MK15v2,Dl
6vl2,D16vl2,K16vll,K16vll,A9v5
,A9v5,MKl 5vl 2,M23/18,Kİ 6vl2,M
K15vl3,D17r6,K17r6,MK16r6,A10r
13,MK16v2,MK18r6,K19vl,D19r5,
A12r2,MKl 8r5,MKl 8r5,M27/8,D19
vl3,D21rl4,A14rl4,D21v2,K21v5,
MK20rl l,K21v8,K22r7,A15r5,MK2
2vl2,M34/2,K23v9,K24r9,A17r9,K
25rl 5,Al 7vl 6,M35/19,D25v3,K25v
7,MK24r9,D26v8,K26vl2,MK25rl3
,M38/3,D27rl ,K27r5,Al 9vlO,MK25
v6,M38/13,M39/18,A21v7,MK28rl
3,M42/17,D30v4,K30vl0,MK29rl 3,
A22v6,K30vl 6,A22vl 5,MK29v2,D
3 İrl ,MK29v6,M44/l 5,A23r4,K30v3
,K3 İrl 3,MK30rl 3,D32v9,K33r9,K3
4r5,K34r8,M50/6,K36r6,A28v3,MK
34vlO,A28vl l,A29r4JC36rl4,K37v
8,A30rl 6,A30rl 6,M53/5,M53/5,MK
36v2,K37vl7,K38v5,MK37r9,D38r
17,M53/14,M54/12,D39r 16,K39r 16,
A32r2,D40r2,K40r3,A32v5,M55/7,
A33rl,D41v9,K42r3,A34v8,D42vl6
,K42vl6,MK41rl4,M58/15,MK41rl
5, K42v7,MK44r3,M62/l 9,K47rl 3,A
40rl 5,MK45vl 6,K47v4,MK46r7,M
70/6,K50vl 6,MK49v3,K52rl 7,A45v
12,M72/14,D52vl0,K53v4,A49r6,M
K54r5,D55v9,K55r 17,MK54r8,A49r
9, MK54r9,D57r 16,D57vl 7.M79/18,
D58vl l,MK57r8,MK57rl4,K58v7,
D59r3,M80/4,A53r6,MK57vl 6,D59
vl5,K59v4,A54v3,M82/20,D61v4,A
55r6,MK59vl4,M83/18,A55rlO,K61rl5,
K62r 17,D63r6,MK60v8,K62r16,A56r 16,
MK61r3,K62vl l,MK61rl5,D64rl5,K64r
3,A58r5,MK62v8,M86/21 ,A58rl ,A58rl,
MK62v7,M86/20,M86/20,K64r4,A58r6,
D65r7,MK63vl ,M87/21 ,M88/10,A59vl0
,K65v5,A59vl l,MK64rl l,D66r4,K65v8,
A59vl4,MK64rl4,D67r4,A60vl6,A61v5
,D68vl9,A63r2,A63r2,K68v7,D69rl8,D
69rl8,D69vll,M93/3,A64vl3,M94/12,A
64vl2,M94/ll,D70v7,A65rl6,D73rl7,A
67vl 1 ,M96/19,A67vl 2,M96/20,D73vl ,K
72v3,K73vl4
b. (alsam) B25rl5
b. (aytmağa) B47r3
b. (bir) B8v9
b. (celîle) B48rl
b. (dağı) B44r6,B61vl3
b. (dep) B55vll,A47r4
b. (erür men) M91/13
b. (yorayım) B44r3
b.(zacif)MK2rl3
b. (za'ıfi) D2rl3
b. (erür men) B31rl2
b. (zäc ifhi) K2rl4
b. (ben) A16v7,D58v9,D66v9
b.-de B3rl,B20v8,K27r6
b.-de (yuyutmağıl) K33v8
b.-den B8r5,B8v7,B16r4,B18r5,
B20vl4,B23v3,B26r8,B34rl4,B40vl 1 ,B
41 v7,B5 İrl 3,B67v9,D7rl0,MK7rl 7,MK
14rl2,MK16r9,D17rl2,D19vl3,D21v3,K
21v6,A14v4,MK20rl2,M30/7,MK20rl3,
MK20vl2,M31/5,K26r7,A18vl0,MK24v
9,K28vl3,D28vl3,M43/10,D32vl0,MK3
lrl6,D33v7,D39v5,MK38rl0,D40rl6,K4
0rl7,A33r3,MK39r4,M55/19,A38r8,K49
546
vl,D57rl4,K57r5,MK55vl 1 ,A54vl
3,MK63rl4,B8v7
b.-den (alğıl) B30v4,MK28vl2
b.-den (aga) B32vl 1
b.-den (artuk) B27r8
b.-den (ayru) B27r9
b.-den (bilgil) B63v9
b.-den (diledügiz) B13r2
b.-den (ırak; kaldı) B29r7
b.-den (ne isteyür) B56vl4
b.-den (özge) D27rl,M38/13,
D27r2
b.-den (selâm kılıg) B46v8
b.-den (şogra) D23v8
b.-den (öğen) A19vl 1
b.-den (yädgär olsun) B46vl2
b.-den (yağa) B39r3,B54rl 1,
M46/18
b.-dinK12rlO
b.-i B8r6,B8rl 1,B8v5,B12v16,
B16r5,B18rl3,B18vl4,B19r8,B19rl
3,B19rl6,B26r5,B27v3,B27vl5,B31
rl2,B34v2,B34v2,B34vl0,B36rl3,B
36v6,B37r8,B37r9,B40r6,B55rl2,B5
5v10,B55v12,B55v15,B55v15,B57v
14,B62r9,B65vl,B69vl5,B71vl4,B7
2rl4,K69rl0,B73r5,B73r5,B73rl6,B
74vl0,M10/l,M12/7,K12r8,A4vl7,
D15rll,MK14rll,M21/10,MK16rl2
,MK16vl7,D18rl0,K18rl2,MK17rl
0,MK17vl,K20vl2,A13v8,MK25vl
6,MK26v8,M40/7,D28r3,K28r7,D33
vl l,MK32rl6,M48/3,D34r2,K34r3,
A26rl 1 ,MK32v7,M48/9,D35v2,A27
vl4,MK34r6,M50/4,M50/l 1.M50/1
2,A28rl2,MK34v3,MK35rl,M51/4,
D37r3,MK35v5,M52/4,A29v2,K43r
6,
MK41vl4,A46rl0,D53r3,K52vl7,A46r
15,A46rl 6,MK51 v7,M73/14,M74/8,D53
vl 1 ,A47r5,M74/10,K53r5,D53v9,D61 v3,
K62v5,MK61r8,A60vl 6,D68vl 5,A62vl
4,K69rl2,K69v6
b.-i (bellü bilgil) B55rl
b.-i (bildüg) B36vl 1
b.-i (esir kıldı) B54vl3
b.-i (irsâl kıldı) K69rl0
b.-i (isterseg) B27v3
b.-i (işitgil) B41v7
b.-i (körgil) B27v2
b.-i (kurtar) D41v9
b.-i (kurtarğıl) B43r3,A34rl2
b.-i (mahrüm eylediğiz) B18r6
b.-i (mahrüm koydug) B27vl
b.-i (öldürmeg) B9v6
b.-i (rencütmegil) MK65rl5
b.-i (salğıl) B42vl6
b.-i (yakar) B55r7
b.-i (yarlıkaya) B47vl6
b.-im B52r3,B52r5,B61r6,B74vl,
K8rl,K18rl6,M26/8,K18v8,Allv2,K26v
14,K27r5, K28vl7, A20vl0,
K30vl0,M44/5,A23vl3,K31vl2,K61r7,
D66v9
b.-im (derdim) B38v9
b.-im (emrime) B42vl4
b.-im (içün) D29vlO,K29vl4,
M42/19
b.-im (ile) K28vl6,K59vl
b.-im fışkım) B42v 10
b.-im (c ışkım) K27r6
b.-im (rencime) B42vl4,M57/5
b.-im (tıflım) K18vl4
b.-im (üçün) B47vl5,B55v9,K23vl0
b.-im sen D27rl
547
b.-imle B62r6
b.-ig M38/13
b.-ig (birle) A56rl6
b.-üm
B8r5,B8v5,B8vl3,B10v2,B12vl,D2
3v8,B28r2,B42rl2,B54r6,B57rl5,B6
lr5,
B64r 1 ,B63 vl 5,B68v8,B69r 15,B72v
2,B75r2,MK6vl6,M10/16,D8rl,MK
7v6,K18v3,Al lrl3,Al lrlO,MK17rl
4,K18vl,Al İri 1 ,M26/9, MK22rl5,A
19v2,D27vl0,MK26rl5,MK27rl 1,A
20v3,M41/4,MK27rl l,MK27vl,D3
0v8,A22v9,MK29rl 3,A22vl 5,MK2
9v2,K30vl 6,MK30r 15,M48/9,A3 lr7
,MK39v7,M72/2,MK51vl,K53v5,M
75/19,D58vl2,MK57r9,MK59vl 1,A
55r3,D61v3,A55r5,MK59vl3,M83/l
7,A59r 13,MK64r9,A60v4,K66r15,A
63v5,M92/13
b.-üm (atam) B63vl0
b.-üm (bahâm) B15rlO,B15rl2,
B32v3
b.-üm (begzüm) B42v8
b.-üm (beşirim) B73r8
b.-üm (cemälüm) A46vl2
b.-üm (derdim) MK36rl0
b.-üm (derdüm) M53/1
b.-üm (dewletim) B31r6
b.-üm (elim) A29r9
b.-üm (emrime) MK40r8
b.-üm (falım) B28vl6
b.-üm (häcetüm) B30r6
b.-üm (hâlim) B19r7,B20r8,
B19rl3,B19rl5,B46vl4,B54rl,MKl
7rl7
b.-üm (hâlimi) B26r3
 b.-üm (hälüm) MK50v3
b.-üm (içün) MK28rl5,MK32v7,
MK44vl4,MK52r7
b.-üm (ile) MK27rl7,M41/10,
A53rl5,MK58v8,M81/2,MK61r3,K62vl,
A56v2,M84/21
b.-üm (ilim) B28vl6
b.-üm (kardaşlarum) MK7rl5
b.-üm (kaşımda) M91/2
b.-üm (Qatıma) B67vl
b.-üm (katımda) B71rl6
b.-üm (kudretüm) MK48v9
b.-üm (mevlîm) B32rlO
b.-üm (mihrüm) BölvlO, MK57vl3
b.-üm (oğlum) B19vl0
b.-üm f ışkım) B27r9
b.-üm (' ışkum) MK25v7
b.-üm (rahatım) A29r3
b.-üm (rencim) B42vl2
b.-üm (rencüme) MK40r8
b.-üm (sarayıma) B24vl2
b.-üm (sırrum) D24r5,B55rl6
b.-üm (şehrim) B29r7
b.-üm (tenüm) MK9r7
b.-üm (tıflum) D18vl l,MK17vl 1
b.-üm (üçün) B9rl5,D23v6,B31v5,
B34vl0,B34vl6,B46vl4,B69v2,K53rl7
b.-üm (yüsufum) B72vl0
b.-üm (yüzime) MK52rl2,M74/12
b.-üm (yüzüme) B55vl4
b.-üm sen A19vlO,MK25v6
b.-ümçün B3Or6
b.-ümle B29r6,B65rl4,MK61r5
b.-üg sen B27r8
b.-ven
B23vl4,D23v4,B28r2,B27v2,B31rl3,B4
0vl2,B69v3,B71vl3,B73rl0,B74r8,
548
MK21v2,D27vl0,K27vl4,D30vl4,
K39v5,MK38rl l,K58vl7,A52rl 1,M
K57r6,K59rl 0,D68vl4,A64rl 3,M93
/17,D71r4
bend: öğüt
b.-imi B4v8
bende: (Far.) kul, köle; uzuv
B2vl6,M89/16,D75v4,K73vl3
bende bol-
-amK20vl0
-alım B21v9
b.-de (adı) B79r3
b. (kaldı) B26rl4
b. (olam) MK19v3
b.-leri B38vl
b.-leri (üzülüben) A29vl6
bendelik(g): (Far.+T) kölelik krş.
bendelük(g)
b.-e D17rl6,MK16rl6,D30vl7
b.-e (satdılar) MK15v7
b.-e (satun aldı) B19rl3
b.-ge B17v2,M24/18,K18rl2,
M26/4,D18rl5,K18vl,Allrll,M26/
9
b.-ge (düşdüm) B18rl2,B19r8
b.-ge (sattum) B31rl5
bendelük(g): (Far.+T) kölelik krş.
bendelik(g)
b.-e MK17rlO,MK29v5
b.-e (şatun) MK17rl5
benî: (Ar.) oğullar
b. (ğarîbler) D45r8,MK43vlO
b. (ğarîblemig) A38r5
benze-: benzemek
b.-ş (baga b.) B55vl 1
benzet-: benzetmek
b.-ü B35v2
begiz: beniz,, b.-üg (yahtu b.) B37rl
b.-i M85/l,B65rl5 begze-: benzemek
b.-ig (nün) MK61r7 b.-mez MK26rl7
b.-niA21rlO b.-mezdür
b.-üg M85/2 K24rl3,A17rl3,M34/6
beg(i)z: beniz b.-miş siz A65v5
b.-i B28v3,B29v7,B29vl6,B36r2, b.-p (kuşa b.) M96/4
B5 lr5,B55v5,B57v7,A34r6,MK46vl 5,M b.-r K53v2,M74/9,D6 İri 1,
66/19,K55r 1 2,A49r 1 ,A49r3,A49r7,D62v K60vl5,D63v9
14,K62v2 b.-r (aya b.) D53vl7
b.-i (bunug b.) B29r3 b.-r (baga b.) B23v2
b.-i (nürlu b.) B57v9,M65/16 b.-r (hür-ı cîne b.) D26rl2
b.-i (c äşık b.) B34v6 b.-r (idi)B63rlO
b.-i (oğlannug b.) B42vl2 b.-r (kardaşı b.) B66r 12
b.-i (soldı) B29rl5,D26vl4,K27rl, b.-r (kimesne b.) D36v8
A19v6,A25v4 b.-r (saga b.) B25vl3,B37v5
b.-i (şoldı) B34r3,MK6rl0,M9/6, b.-r (yäkütab.) B37vl5
M38/9 b.-r (yinçü)B37v7
b.-i (şoldıysa) B28vl3 b.-r (yüsufiıma b.) B6İVİ2
b.-i (yahtu b.) B30rl2 b.-r (aya b.) MK35rl4
b.-i (yahtu b.) B50r5,MK28v3, b.-r (erdi) D61v2
MK46rl b.-r (ferişte b.) A17rl3
b.-i (züleyhänıg b.) K39vl 1, b.-r (hilâle b.) B37v7
A32rl3,MK38rl6,M55/l b.-r (hoş b.) K55rl3
b.-im M56/19 b.-r (hurilere b.) MK24vl7
b.-im (şolduğını) MK40r2 b.-r (hür-ı cîne b.) B26vl
b.-im (soldur) D7rl 1 b.-r (idi) B55vl6,M82/13
b.-inig A56v3 b.-r (incüye b.) MK35rl4
b.-inig (nün) K29v8,A21v3,D49rll b.-r kimse MK35rl2
b.-ig K55rl4,K62v4 b.-r (kuşa b.) B14vl3,B14vl4
b.-ig (nakşı) D53vl7,MK52rl4 b.-r (saga b.) B37r6
b.-igizi D57rl6 b.-r (yinçüye b.) K36vlO,A29r8,
b.-nig (yahtu b.) D36r5 M51/17
b.-üm (şolduğın) B42v8 b.-r (yüsufa b.) B57v8,MK54rl
b.-üg A47r9,M76/2,M82/18 b.-r (yüsufiıma b.) B63rl6
b.-üg (nakşı) M74/14 b.-rdi (küneşe b.) MK51rl2
b.-üg (tolun ay kibi) B65rl6 b.-sün B35v2,A27r3,K34v9

549
 b.-yû (yüsufa b.) A54vl2,MK59v4
b.-yür K36vl 5
b.-yür (yüsufa b.) M83/8
b.-yür (yüsufuma b.) B63v8
b.-yür sen B71vll,A62vll, M91/11
begzeş: benzer
A6vl2,M19/16,D22rl7,K22v3,A15vl,M
36/13,A18rl5,A56v4
b. (değil) M41/7
b. (kimesne) K36v8
b. (kimse) K25vl3
b. (degül) B29r3
b. (kuşa b.) K14r2
begzet-: benzetmek
b.-miş sen B74v2
b.-ü B21vl5,D20vl 1,A13v13
b.-ü (baga b.) D34v9
ber-: vermek krş. ber-
b.-di A17r9,D49r8
b.-di (hürmet b.)D20r 13
b.-di (at b.)K71vl4
b.-di (cevâb b.) A4v3,M58/15,
A41rl,M86/8
b.-di (hilc at b.) D24r4
b.-di (ilhâm b.) B40rl5,A31vl2
b.-di (ise) A25r6,A48rl
b.-di (meded b.) K8r6
b.-di (c izzet b.) D52rl 1
b.-di (öğüt b.) A3vl
b.-di (uluğ manşıb b.) M28/19
b.-dim (dervişlere b.) K28rl6
b.-ip K68r 10
b.-ip (ant b.) D27r9
b.-ip (eline b.) D41r8
b.-üben D49vl4
b.-ür (incü b.) MK4v4
b.-ür (yehüdâya b.) D59vl8
ber-: vermek krş. ber-
b.-di (cevâb b.)
K57v4,K57v9,K63vl6
b.-di (öğüt b.) K10v8
b.-di (ruhsat b.) K69vl2
b.-di (selâm b.) A64vl
b.-diler (ınamlık b.) K57vl2
b.-ip (naşîhat b.) D37r8
b.-meginçe K24vl4
b.-mezem (atamm b.) K72v3
b.-üben K27r 13
b.-ür (tanukluk b.)
B41rl0,B41rl2,D40r7
b.-ür (yehüdâya b.) K59v7
bereket (Ar.) bolluk, bereket
D31v6,MK30rl2
b. (bub.) B32r7
beri: beri
b. (künden b.) D40r4
beri ol-
-samMK18rl3,M27/12
berk: sıkı, sağlam tutmak
b. (tuttı) B7r7
b. (tutdı) B36v3
berkit-: kilitlemek, kapatmak;
sağlamlaştırmak
b.-diler B19r2,K18r6,A10vl6,
MK17r4
ber-tahkık: (Far.+Ar.) tahkik üzere
B2vl3
berü: beri krş. beri
b. (andan) B36vl,B46vl,B54r5
b. (kel) MK61rl5
b. (künden b.) MK38v9
b. (yıldan b.) D70r4
bertük: kırgın, yaralı K69v8
b. (kögli b.)
berü.: beri krş. berü, beri b.-sinig MK60v9
b. (varğıl) K47v2 beşinçi: beşinci B4r5,B30rl4,D62vl
beşâret: (Ar.) uzak düşünce, derin b. (kün) B25r2
düşünce B6r8,B31v3 b. (yıl)B5İvil
b.-ler K6rl,A23r6 b.-sinig (adm) B65rl
b.-lerğa K31r6 b.-sig K62r6
besi: (Ar.) çok, fazlalık beşir. (Ar.) Kişi adı
K9rl2,MK26rll,K46v9 B15v5,B66rl,B72v6,B73r2,K69rl0,
beş: beş B73r6,B73rl4,B73r9,B73rl0,B73rl
b. (kündür) B56vl2 6,MK13vl0,MK13vl3,K63r3,A63v
b. (yılğaça) B51v3 9,D69v2,K68v9,M92/14,A64r4,K69
beş birj: beş bin MK29r2 r7,M93/9,M93/8,K69rl 7,A64rl 3,M9
beş mig: beş bin M43/15 3/17,M93/21,K69rl3
beş yüz big: beş yüz bin b. (adlu) B72v3
b. (altun) B30vl 1 b. (erdi) B73rl
beşâret müjde B4vl,D46v6,MK46r6, b.-den B72v8,D69v7,K68vl4,
M65/20,MK61r8 A63vll
b. (erdi) D62vl7,K62v5 b.-e D69v4
b. (kavuşur) M13/21 b.-e (verdi) B72v5
b. (keltürür) A2vl2 b.-iven B46vl0
b. (ketürür) B48rlO,B15r8, B10vl2 b.-im B73r8,D70r6,M93/15
b. (muştıladı B51rl5 b.-igi D69rl8,A63v4
b. (oldı) B65vl b.-üg B72vl,K68v7
b. (olur) B55v7 beter: (Far.) kötü, fena
b. (şükrânesin) B47vl2 B7vl l,M9/19,MK10v6,M23/20,D16
b. (olsun) B49rl 1 vl4,K16vl3,A9v7,MK15vl4,
b.-inK14rl3 MK15vl4
b.-ler (kılur) MK52r5 b. (bile) MK7rl6
b.-ler (olur) A46vl6,M74/5 b. (birle) B8v6
b.-ûnA7r6 b. (boldı) Dİ lv9
beşer (Ar.) insan B23v3,B25vl3 b. (oldı) B8r2,B8rl4,B12rl2,
b.-i men MK43vl 1 D23rl4,B34r2,B63rl l,B69rl,MK32
beşik: beşik krş. beşik rl,M47/10,M54/4
b.-den D51r7,MK49v8 bey1: (Ar.) satış yapmak
beşik: beşik krş. beşik B53r3 b. (üzre) B17rl4
b.-den M70/12 bey'kıl-
beşinci: beşinci MK3r 13 -dukDlörö

551
beyân: (Ar.) anlatma, söyletme, bildirme
MK7rl3,D52v3
beyân bil-
-di B7rl6,B10rl,B12r7,B23vl5,
B27rl2,B51rl0,B53r5,K27vl2,MK26rl3
,D38rl l,K37rl0,A30vl l,M55/21,MK39r
5,D41rl,K41r3,A33v5,K42v4,M58/12,A
35rl0,MK41rll,A36rl0,A46v8,D55r8,K
54vl7,D65r 13,K64vl 7,A59r5,MK63v7,
M88/6,D75r3,
-gil D18rlO,Allr6,MK17rlO,
M26/4,MK18v8,A23rl 5,B27r8,B31 vl2,
K33vl2, M72/12,D55r7
-ig D19v8,A48v3,K54vl6
-ürMK53v5
beyân eyle-
-g B16v3,K15v3,M21/20,A8rl3
beyân kıl-
-amD73rl7
-dı D44r6,D48r8,K48r7,A41rll,
MK46vl0,M66/14,A46v8,MK5 1 vl 5,M7
3/18,A55rll, D72r4, A66rl5,B4r8,B32r4
-duk A69v7,B78v6
-dum M96/19
-ğıl
K25vl2,Al 8rl4,B30v5,B31 v9,B63v4,D7
v6
-ir) D15v8,K15v7,A8vl,M22/3
-ur men K7İVİ1
-sag B31v9
-dım B76v8
beyân bil-
-di B55rl5,B64r5,B66v3,B73vl
-semB25vl2
b. (durur) B68vl
b. (oldı) B78vl,D75rlO
b. (şehrine) B21vl4,MK19v8
beyle: böyle
B5v5,B5v6,B5v6,B6rl2,B7v2,B9v9,
B10rl4,Bllv6,B14rl0,B15vl5,B18
vl 3,B2 lr3,B21 v8,B26r4,B43v7,B63
vl4,B65vl0,B69rl0,B71r8,B74rl6,
D8vl3,A3v6,D10v9,K10vl3,A7vl3,
Kİ 6vl 6,M27/7,A16v2,D27vl 6,K28r
3,A19vl2,MK26v4,M45/9,K37v4,M
52/20,M58/7,M63/18,K57r6,M80/8,
M80/21,D60r3,M82/l l,K60vl0,K61
r4,A55r2,M83/14,K62vl ,A56v2,M8
4/21,MK61rl5,MK61rl7,M85/10,M
87/21,MK63v6,K65r5,MK63vl2,K6
6r4,A60rl l,M88/21,MK65v2,M89/8
,MK66rl ,M90/l 5,M94/5,K70rl4,M
95/1 ,K70v5,A65 v9,A66v 1 ,M96/20,
K72vl5TA69rlO
b. (becîd dep) B47v8
b. (degül) B29r3
b. (durğıl) B63v3
b. (durur)
B34v5,M69/13,K50rl6
b. (imiş) B54rl,A45rlO
b. (kaldı) A45r9,M71/17
b. (katı ağlaşurlar) B63r8
b. (keldi) B78r9,K62v2
b. (kelgil B61v6
b. (kıldı) B34v2
b. (kıldım) A61rl3
b. (kılsa) K53rll
b. (kirdi) B73vl4,A52vl2
b. (kirgil)
A52vl5,M80/ll,D61r6
b. (kirürler) B74r8
b. (kördim) M24/13
b. (kördüm) K3rl,MK2vl3
b. (körerven) B68r8
 b. (körmiş) K56v3 b.-düm (köşki b.)
b. (kürdi) B61v3 K36r6,A28v3,M50/19
b. (olar) B22r8 b.-nler MK33rl 1
b. (oldı) K18v5,Al lrl5,K25rlO, b.-giz M42/9
M74/16,K53vll b.-sün (şüret b.) B35vl
b. (olğıl) B61vl5,B64v5,B65rl4, b.-sünler B35rl3,B35rl4,B62v6,
M83/3,K61vl l,MK60rl6,M84/14 B62v6,M49/3,MK33rl4,K34v8,A27
b. (olsa) A19vl2 r2,K34v4,MK33r9,D34v5,K34v5,A2
b. (olsun) B35rl2 6vl5,K59vl5,K59vl5,A53vl2,A53v
b. (olur imiş) B38v7 12,A53vl2,MK58v5,M81/16
b. (takdîri) M36/20 bezek: bezek, süs, nakış
b. (uçuz verdi) B31v9 bezek kıl-
b. (vacde kılmış idi) B29r6 -sun
b. (vardı) K20r6JC42rl2,A35rl, K34rl7,A26vl0,MK33r5,B35r9
K57vl5,A51v8,M78/20 b.-(râst kılur) B50vl
b. (verdi) B60rl5,B72v5,B73v3 b.-le K48v7
b. (verem) B59rl5,K57rl bezekle-: süslemek
b. (erken) M25/12 b.-sün M48/20
b. (koydı) K60r4 bezeklü: süslü A4İVİ2
b. (kördüm) B3v4 bezen-:süslenmek, bezenmek
b. (olam) K23v3 b.-sünler MK33r 13
b. (tedbîr) A55vl0 b.-übenK34vll,A27r5
b.-dür B18vl 1 ,A66v4 b.-üpdür B36v5,D35vlO,A28r6,
bez-:bezmek MK34rl4
b.-di B17v2,MK15v7,M23/13 bezendür-: süslendirmek
b.-mek (kerek) M48/11 b.-di K6vl
bez: bez bezet-: bezetmek
b.-in A68vl b.-düm B37r2
bezah: (Ar.) fiyat veya bir ölçek b.-düm (köçk b.) MK34vlO
b.-ı (aşlık) B58r4 b.-ti (tahtu bahtın b.) B58r5
beze-: süslemek bıçak: pıçak MK8r8
b.-di K55v9,A49rl5,MK54rl5 b. (körüben) MK7rlO
b.-di (taht u bahtın b.) M76/6 bıçak tart-: bıçak çekmek
b.-di (tahtın b.) D56rl -up MK7r8
b.-diler B29vl2,B75vl4,D60rl0 bırak-: bırakmak
b.-diler (meydânı b.) A21rl5 b.-dı (kamçını b.) B55r4,A46rl2
b.-dimB38vll b.-urj B9v7

553
 b.-up (kanı b.) D32v4 bî-hod: (Far.) kendinden geçmiş
bı-çäre: (Far.) çaresiz, zavallı M57/2 MK21r5,MK23v5,D25rl,K25r5,MK
b. (züleyhäya) B53v9 23v7,M35/9,MK28rl0,A22r6,K32v8
b.-ler B10v7 ,K61rl7
b.-lemirj (ûmîdi) K9vl3 bî hod ol-
bid'ad: (Ar. bid'at) sapıklık, sonradan -a MK33v2,M49/l 1
ortaya çıkan K73r5 -dı
b. (üze) D7r6 K30r9,B19vl l,B23rl4,B33rl2
b. (üzere) B8rl -dumMK59vl2
b. (üzre) MK6vl2 -ıpK57rl5
bid'at: (Ar.) sapıklık, sonradan ortaya -sun B35v8
çıkan B76vl,B76vl4,A30vl5, -up B15r2,B15v2,B23rl6,B25r5,
K71vl7,M97/5 M31/13,M43/9,B42v9,D43vl6,B45r
b. (işden) D41v7 14,M60/16,D57v7,M83/16,MK53r7,
b. (katmak) B39vl4 MK56r6,MK59vl 7,M83/21 ,B56vl 1,
b. (keşdi) B78r7 B59vl6,B60r2,B59vl4,B64r5,B64rl
b. (tutmak) MK37rl3 0,K22rl5,MK21r3
b.-i K38rl4 bî-höd:(Far. bî-hod) kendinden
b.-i (bu b.) B39v2 geçmiş bkz. bî-hod
bid'ğat: (Ar. bid'at) sapıklık sonradan bî-hod ol- kendinden geçmek
ortaya çıkan -dı K14v7,B30v3
b. (kitsün) M96/12 -up B27rll,B30rl
bî-edeblik: (Far.+Ar.+T) edepsizlik bî-hoş: (Far. bî-hoş) kötü, çirkin
MK27r3,K28v3,A20rl2,MK38v4 bî-hoş ol-
bî-edeblik kıl-: edebsizlik kılmak -olupK69rll,A55r4
-mağıl MK27v4 -dı MK31rl3,Kllv6
bigin: gibi, benzer bî-huş: akılsız
b.-(ädem b.) B32rl5 bî-hüş ol-: aklı gitmek
b.-(kuş b.) B10vl4 -upB23rl4
bı-günah: (Far.) günahsız bî-karân (Far.+Ar.) kararsız
b. (deveni) B45vl4 B33rl2,B33r4,B35v8,MK31rl3,M4
b. (idügimi) B44v5 6/15,K34vl5,A27r9
b.-menB13vl,B13vll,K13r2 bî-karâr kıl-
bi-hamdi’l-läh: (Ar.) Allaha hamt olsun -dıg MK35v5
B54v7 -dug D37r3,K37r2,M52/4,A29v2
bî-karâr ol-
-dım B61r6

554
 b.-men MK57rlO
bı-kıyäs: (Far.+Ar.) ölçüsüz, sınırsız
D36v6
bî-kitâb: (Far.+Ar.) kitapsız MK46v5
bikn (Ar.) bakire
bikr bul-
-dı K53rl6,A47rl,MK52r6,M74/6
bikr kal-
-dug M74/7
bil-: bilmek
b. M62/21 ,K57r6,K68v5,A67v5,
M96/13
b. (ahvâli) B74rl4
b. (kim) B63vl3
b. -(minnet b.) B56rl
b. -(yüsufug oğlıven b.) B64r2
b.-di B7rl6,B8r3,D23vl7,B62r2,
B62vl4,B70vll,B70v8,B72v9,B79r3,A7
vl 5 ,K22vl 6,Al 5vl4,M45/12,D42r9,K42
r9,A34vl4,MK40vl6,MK46rl 1,M66/4,D
47v9,K47v8,A40vl 1 ,K51 vl 6,A45r 10,M
K50vl 5,MK51 vl4,D54vl ,A48v4,K55r3,
MK53v8,A52vl3,MK58vl6,A61v8,A61
vl 1 ,A66rl2,A68r7,K72v4,A68v7
b.-di (ahväl b.)
B15v9,B22vl5,B74rll,B75v9,A14vl4,K
21vl6,MK26vll,D73v4
b.-di (anı b.) Blörl
b.-di (anlar b.) B56v3
b.-di (bayık b.) B21r2,B27vl6,B32v8
b.-di (bellü b.)
B41v9,A33r5,M56/9,M60/2
b.-di (beyân b.)
BlOrl,B12r7,B23vl5,B27rl2,B51rl0,B5
3r5,B55rl5,B64r5,B66v3,B73vl,
K27vl2,MK26rl3,D38rl l,K37rl0,A30v
11 ,M55/21 ,MK39r5,D41rl ,K41r3,A33v5
555
,K42v4,M58/12,A35rl0,MK41rl 1,A
36rl0,A46v8,D55r8,K54vl7,D65rl3
,K64vl 7,A59r5,MK63v7,M88/6,D7
5r3
b.-di (bu kez b.) B55v8,B75r9,
D32r4,K32r7,A24r9,M45/l 8,MK30
vlO
b.-di (bunı b.) B55rl4
b.-di (cümle b.) B43vl3,B58vl,
D42vl,MK41r8
b.-di (cümlesin b.) A35r7
b.-di (deve b.) B45r9
b.-di (erse)
D10r5,MK9v5,M14/5,
D28 v2,MK27r7,D35r 15,MK34r2,D4
4r9,MK42vll
b.-di (haber b.) B42rlO,B51rl6,
B56v6,M20/21,MK14rl,M58/4,M95
/9
b.-di (hâlin b.) M68/4
b.-di (ise)
K35rl5,A27vlO,M61/6,
A37rl,A55rl6
b.-di (kandalığm b.) A64v4
b.-di (kaşdım b.) M52/8
b.-di (kertü b.) B13vl2,B44rl5,
B57rl3,MK41v8,D56vl2,K56v5,M
K55rl0
b.-di (kılduğını b.) K27r9
b.-di (kögli b.) Dİ lv4
b.-di (ma'lüm b.) B44vl6
b.-di (neteligin b.) B70r7
b.-di ('ayän b.) B39rl4,B68r3,
M12/18
b.-di (' azmi b.) A29v6
b.-di ('azmini b.) B38r7
b.-di ('ışkını b.) B55r4
 b.-di (serçe b.) A53v5
b.-di (temäm b.) K56r4
b.-di (teve b.) M60/11
b.-di (yokduğm b.) D52r3
b.-di (zähir b.) B67r7,D42v4, K64r7
b.-dikM2/4
b.-diler B71rl0,MK66v6,M90/17
b.-diler (bahasın b.) A47vl3
b.-dim B25v9,B51rl2,D7v8,
D17r9,D21v6,D25v3,D44vl3,K44vl2,A
37v9,K52rl,A58v8,D69vl2, A63vl6
b.-dim (beyle imiş) B54rl
b.-dim (eyle b.) B18r5
b.-dim (hakdan b.) B79rl 1
b.-dim (seni b.) K21v9
b.-dim (tedbîrigizi b.) K64v4
b.-dim (tedbîrügiz b.) B67v6
b.-dim (yoğınuş b.) B54r3
b.-digüz mü D68rl4
b.-diyse B36r9
b.-diyse (aydugun b.) Bİ İrl
b.-diyse (ilham b.) D39v3
b.-diyse (neteligin b.) B45v8
b.-diyse (zähir b.) B28vl2
b.-dügin (neçük b.) B49r3
b.-dügin (' ilm b.) D47rl4
b.-dügin ('ilmini b.) A40rl4
b.-dügin (ta' bîr b.) M65/11
b.-dügini K47rl2
b.-dügini filmini b.) MK45vl5
b.-dük Blv4,B38v7,MK36r8,K67vl2
b.-dük (böyle b.) D37v5
b.-düm
B8v3,B22v8,B22r4,B46rl3,B72vl4,M10
/14,K17r9,A10r3,MK16r9,M24/l 1,MK2
4r9,M71/20,K69r2
b.-düm (bellü b.) M36/7
556
b.-düm (tahkîk b.) M68/6,M93/4
b.-düm (tedbîrimiz b.) M87/18
b.-düm (tedbîrigizni b.)
MK63rlO
b.-düm (zähir b.) MK50v5
b.-düg
K47rl l,K47rl2,MK45vl5,
M65/12,M79/20
b.-düg (beni b.) B36vll,M45/16,
A28rl2,MK34v3,M52/20
b.-düg (hâller b.) A30r6
b.-düg (kaydan b.) D47rl4
b.-düg (ma'bud b.) MK37r8
b.-düg (neçük b.) B49r3,A40rl3,
MK45vl4,M65/l 1
b.-düm (nede b.) B49r2
b.-düg (nete b.) B68r8,M53/17
b.-düg mü B32v4,B42rl,D46r5,
A51rl2
b.-dügiz mü B71rl 1
b.-dügüz B8v7
b.-dügüz mü B42v8,B60r3,
M90/18,K67vl,A62rll
b.-dürM39/21
b.-e B4v6,B4rl4
b.-e (suçlu b.) B33vl5
b.-elim B62rl 1
b.-elüm B5r3,MK58rl3,M81/5
b.-elûm (hakîkat b.) MK11 v4
b.-elüm (muktedä b.) M3/1
b.-em (hakikat b.) K12rl3
b.-en (kıymetin b.) M35/17
b.-gil B7v5,B16rlO,B22rlO,
B21vl 1 ,B22rl6,B23vl4,B27v2,B27
v3,B30r9,B31rl2,B32rl2,B32rl6,B3
3v7,B34v2,B39r2,B39vl6,B52rl4,B
53rl !,B55r9,B63v9,B69vl2,B70r4,
K69rl0,B76v7,D12vl2,K21rl l,MK20r2,
M30/2,MK25vl6,D28v8,A22vl5,K30vl
6,K3 lr7,A23r7,MK29vl 0,K32rl ,K33vl 2
,K37vl5,K42vl5,MK42r6,D45v3,A38vl
,M62/20,K46vll,A39vl2,M64/14,D49v4
,A43r5,D49vl7,K49vl6,D50r7,A43v5,A
43v7,M69/15,D51rl5,M70/20,K56vl0,K
60vl6,D68vl4,A62vl3,D69rl7,B17r6
b.-gil (am b.) B29rl6,B47r5
b.-gil (bâtıl b.) MK51vl
b.-gil (bayık b.) B17r6,B19r8,
B52rl3,B51vl2,B65rl2
b.-gil (bellü b.) B55rl,D53r3
b.-gil (beyân b.) B27r8,B31vl2,
D18rlO,Al lr6,MK17rl0,M26/4,MK18v
8,A23rl5,M72/12, D55r7
b.-gil (bilü b.) K16rlO,A9r4
b.-gil (düşvär b.) D66v2,MK64vl2
b.-gil (hakikat b.) B44rl 1
b.-gil (ma'lüm b.) B57v2
b.-gil (mu‘ ayyen b.)
B13vll,K21vl,A14rl5
b.-gil (‘ ayän b.) B54rl6
b.-gil (renc b.) B48vl
b.-gil (şeksiz b.) M84/19
b.-gil (tahkîk b.) B31v4,B59r7
b.-gil (töhmet b.) A60vl3
b.-ibenBllvl2
b.-ig
B4r4,D16r6,B71vl3,MKlv3,D8rl3,K30
vl7,K31vl4,A23vl6,D33vll,A49r7,K57
r7,K63vl2,M89/8,M91/13
b.-ig (ahvâlim b.) K60vl6
b.-ig (anıb.)B21rl4
b.-ig (bayık b.)
B13vl,B20v9,B20vl4,B29r2
b.-ig (bellü b.) M42/19
557
b.-ig (beyân b.)
D19v8,A48v3,K54vl6
b.-ig dedi B15v4
b.-ig (c ayän b.) B57r9
b.-ig (zähir b.) MK62vlO,M87/2
b.-ip K21rl2
b.-ip (kadrin b.) B62rl2
b.-medi MK63r2
b.-medi mü B19v5
b.-mediler B5rl5
b.-medim B13r 16,A5rl 7
b.-medigiz M86/2
b.-meduk M85/19
b.-medü mi MK17v6
b.-medüm MK1 lvl5,A5vl
b.-medüg mi MK44v7
b.-medüg mü B47v8
b.-mek M25/14
b.-mek (kerek) MK16v4
b.-mes (ahvâl b.) A20vl6
b.-mesven (aynluk b.) D33rl6
b.-mez B39vl2,B53v7,B66rl0,
Kİ 7vl 5,M41/21 ,K29r 12,A2 lr6,MK
37rll,M66/9,M71/8,D51vl5,K51vl
l,A45r5,M71/13,M76/19,M79/12,M
K61v2
b.-mez (ahmak b.) B78vl5
b.-mez (anı) B29vl
b.-mez (aşlm b.) B29v3
b.-mez (dermän b.) M38/20
b.-mez (erdi) D29r2,M41/17
b.-mez (hîç kişi b.) K22vl0
b.-mez idi B34r8,B60v6,K29r6,
MK27v7,K29rl0,A21r4,MK27vl 1
b.-mez (kadrin b.) D75rl7
b.-mez (kimesne b.)
B26r6,B49v5
 b.-mez (kimse b.) B18vl l,B60vl2,
B65vl2,MK21rl4
b.-mez (kişi b.) B23v9
b.-mez körü A44vl6
b.-mez (te ’vîl b.) MK45rl6, M64/16
b.-mez (varasın b.) MK56v9
b.-mez (varasım b.) D58rl2
b.-mez (varusam b.) K58r3
b.-mez (yokduğun b.) B57r6
b.-mez (yoklığın b.) M75/14
b.-mez (yüsufi b.) B53vl2
b.-mez miz A6İVİ5
b.-mezdi (bu sım b.) B29rl3
b.-mezler B58v2
b.-mezler (yüsufi b.) MK54vl 1
b.-mezüz B70vl5,M90/6
b.-mezven MK30rl3
b.-miş (bellü b.) M56/8
b.-miş (hakikat b.) B26v7
b.-miş (idi) M12/16,M76/8
b.-miş (kerek) M25/2
b.-se B4v9
b.-se (idim) B31r6
b.-sem B25vl2,B31v9,MK29vl5
b.-sem (idi)
B27r2,K30v3,A38rl 3,MK44rl ,M62/16
b.-sem (idüm)
B31rl6,A23r3,MK29v6
b.-sem (kim idügig b.) B47rl
b.-sem (idim) D31rl
b.-sün (neteligin b.) B50rl 1
b.-ü (bilgil) K16rlO,A9r4
b.-ü (kelse) D65v2
b.-ü (vergil) D65vl 1
b.-ü (vergil)
B3v5,D2vl5,K3r3,D16rl2
b.-üben A3vl2,MK10rl5
558
b.-ümedi
B14vl5,B19vl3,B45vl l,B61vl,B67
rl4,D55rl2,K55r4,D58v5,M81/8,D7
4v3,K72vl4
b.-ümedi (ne deyesin b.)
K33v2,A25v9,MK32r7,D33vl
b.-ümedi (düşi b.) B48vl 1
b.-ümedi (idügün) B60vl4
b.-ümedi (pinhân b.) MK32r8
b.-ümedi (te’vîl b.) B48vl0
b.-ümedim
M17/18,D12vll,K12v8,A22v9,M44
/13,A23rl
b.-ümedim (ögden b.) D30v8
b.-ümedüm B3 İr 14,K30v 10,
MK29rl3,M44/5
b.-ümedüm (ahvâli b.) MK29v4
b.-ümesven B32r8,B32r9,B34r6,
MK35rl2
b.-ümesven (şabrlık b.) MK32r5
b.-ümesvüz D68r3
b.-ümez men (dermân b.)
M47/14
b.-ümez men (şayrulık b.)
M47/14
b.-ümezler (tacbîr b.) M65/3
b.-ümezüz B70vl6,MK66rl3,
MK66rl2
b.-ümezven D31 v7,K31 v 10,
A23vll,A23vl2
b.-ümezvüz D68r2
b.-üıj
B30r6,MK19rl0,MK27rl3,
A21v9,MK53v4,K68rl
b.-üg (zähir b.) MK22vl6
b.-üp B22rl l,MK58rl4,M81/6
b.-üp (gurbetin b.) M60/13
 b.-ür B14rl,B78vl2,B78vl5, b.-ür sen (hâlimi b.) A63vl
K12v9,K25rl3,K38rl5,MK37r6,A35rl2, b.-ür siz
M61/21,M66/3,A42rl5,MK47vl4,M68/2 B13 v3,B59r4,K56v7,MK55rl 2,D56
,K73vlO vl5
b.-ür (hälık b.) B26r3 b.-üremK5vll,K25v7
b.-ür (am b.) B39v3 b.-üren B25v7
b.-ür (beyân b.) MK53v5 b.-ürmü sen B34vl,D41vl2
b.-ür (derler) B25rl3 b.-ürsen B29rl0
b.-ür (erdim) D52r7,A45rl4 b.-ürsen sen MK1 lvl7
b.-ür (erseg) K73rl0 b.-ürsin MK45vl5
b.-ür (hak b.) B13vl b.-ürven D52vl7
b.-ür (hälık b.) K26r2 b.-üvergil B68v3,MK2vl4,
b.-ür (hälimni b.) M92/9 MK2vl4
b.-ür (idi) A57rl5 bilä: (Ar.) sız, sızm
b.-ür (idim) K52r2 b. (şerik) M2/4
b.-ür (idüm) B54r5 bildir-: bildirmek krş. bildür-
b.-ür (ise) D14vll b.-e siz M10/2
b.-ür (iseg) B78rl2,D3r6,K3r9 b.-gil MK24rl4
b.-ür (kametni b.) A17vl4 bildür-: bildirmek krş. bildir-
b.-ür (kıymetin b.) MK23vl5 b.-di B21rl2,A13r9,M28/16
b.-ür (kimse) B44r2 b.-diler MK20r6,M30/l
b.-ür (ma'büd b.) A30vl6 b.-elim B3 İrl 1
b.-ür (melik b.) B57r7 b.-elim (ahväl b.) B31rl0
b.-ür (‘ayan b.) D24r5,B57rlO b.-elim (fazlın b.) B50r7
b.-ür (ol) B49rl b.-elüm M44/10,MK46vl7,
b.-ür (temäm b.) B30rl3,B51r6 M66/21
b.-ür (ya'kübı b.) MK53v2 b.-er siz K7rl2
b.-ür (yigrek b.) B32r9 b.-gil
b.-ür (erseg) B3vl2 B44v4,D25v8,D43r8,K43r7,
b.-ür mü sen A35vl 5,MK41 vl 5,M59/12,MK64r4
B19r 15,B23v6,B43r6,B46r10,B46r9,B56 b.-ig MK47r7
vl3,MK17vl,K41vl3,A34rl6,A37v5,M b.-ip MK13vll,MK20r3
K43rll b.-medi (baga b.) B47v9
b.-ür mü siz B2v8,M77/14 b.-medi (nesne b.) M63/19
b.-ür müsin MK53r8 b.-se A14rl0
b.-ür sen b.-üg B8rl,K7r6
B20r8,B41v2,B72rl4,K12vll,MK38vl6 b.-ügüz D7rl2

559
 b.-üp D14vl0
b.-ür B13v3,M18/10,K54rl0
b.-ür (tabîbe b.) B34r9
b.-ür siz B8r7
b.-ürse B22rll,K12vll
b.-ürseler K21rl2
bile: ile M5/4,MK59rl6
b. (anıg b.) B2v7
b. (anlar B59vl 1
b. (beter MK7r 16
b. (biz D63r6
b. (derdüg M72/15
b. (destür MK5r4
b. (er b.) D22rl0
b. (fazl b.)K18rl6
b. (ğuşşa b.) D28v3
b. (habbâz b.) K42v4,M58/12
b. (hasret b.) K65v5
b. (hätun b.) K36r8,A28v5
b. (hurrem b.) B6rl3,B22rlO
b. (karavaş b.) D28r7
b. (kardaşlan b.) B70v9
b.-kardaşlang b.) K59rl2,MK61r2
b. (kimse b.) D27r8
b. (kudret b.) B40vl 1
b. (mercân b.)
MK12v3,A22vl ,M43/18,D35r7
b. (muhkem b.) M7/15
b. (neslig b.) B69vl6
b. ('anber b.) D30rl7
b. (sâkî b.) B43vl6
b. (siznig b.) M7/15
b. (tağ taş b.) D45r5
b. (ulularım b.) MK5r4
b. (yüsuf b.) K21r7,K24v2
b. (zencîr b.) B19rlO
bile-: bilmek
560
b.-yelüm MK4r4
bilek(g): bilek
b.-ine MK58rl5
b.-lerüg M51/3
bilen: ile
b. (bel b.) A60v9
bilezik: bilezik krş. bilezük
MK44r7,MK44vl 3,MK57v3,MK58r
13,MK58rll
bilezük(g): bilezik krş. bilezik
B61rl6,B62r9,B62rl l,B64r4,M63/l,
D45v5,K45v4,A38v3,A52v8,M80/6,
D59vl5,K61rl0,M83/20
b. (birb.) B47vl4
b. (bub.) B46vl2,B47r7
b.-den A38vl
b.-dürK45vl
b.-i K45r9,A38r7,MK43vl2,
MK57v2,MK57v2,MK58rl4,MK59
vl6
b.-i (aga verdi) B61rl5
b.-i (çıkardı) B46vl 1
b.-i (verdi) A55r8
b.-ni B62rl2,K46rl0,A39rl0
biliş-: bilişmek krş. bilüş-
b.-diler B56rl5
bi’l-lähi: (Ar.) Allah için A62vl2
billür (Ar.) parlak, değerli bir taş,
kristal D34rl4
b. (olsun) MK33r2, B35r6
bilüş-: bilişmek krş. biliş-
b.-diler K54r6
bîrnâr: (Far.) hasta
b. (ister) D27r6
bîmâristan: (Far.) hastahane
b. (içre) B27rl3,M38/18
bin-: binmek
 b.-di B73vl3,D48vll b.-di (at b.) B21rll,M36/3
b.-di (atab.) MK47rl3 b.-diler
b.-di (atğa b.) K48vl0 D18r3,K18r5,A10vl5,MK17r3,
b.-di (atğa b.) A4İVİ5 b.-diler M25/18
b.-di (deve b.) B56rl2 b.-elim (atma b.) B50r6
b.-di (deveye b.) B71v9 b.-elüm MK46vl6,M66/20
b.-diler (ata b.) B50v4 big: bin
b.-er K2317,A16rl5,A44vl2 b. (deve)
b.-er (erdim) D46vl6,K46vl4, D27vl4,MK26v3,K28rl,
A39vl5 MK26v2,M40/l
b.-er (idi) B20rl b. (deveye) D25rl6
b.-er (idim) B48v4 b. (karavaş) B28rl6
b.-er (idüm) MK45rl7,M64/17 b. (altundan) D63rl 1
b.-esin (zähir kıldı b.) D50v7 b. (anbar) A50vl 1
b.-iben (at b.) D52rl4 b. (cehäzıg) B28r6
b.-miş (idi) B25v3,M27/6 b. (deveye) K25v3
b.-üben A43vl3 b. (dinarğa) M80/7
b.-üp B53v3,B53vll,MK52v9 b. (häcib) MK49r9
b.-üp (deve b.) M75/5 b. (karavaş) B28r8,M40/l 1
b.-üp (dewe b.) B64r3,K54r3, A47v6 b. (karavaşlar) K28rl 1
b.-üp (tazı b.) M71/6 b. (karavış) MK26v4,MK26vl2
binä: (Ar. b.) bina b. (katır) B28r7,B28rl6
K35r3,A27rl4,MK33v7 b. (katıra) MK26v3
binä kıl-: bina yapmak b. (katırge) M40/2
-dı b. (kul) B28rl6,D27vl6,A19vl2,
A27vl ,MK33vl 0,M49/20,D35r6,K35r6, M40/3
MK59r7,A67vl5,B76vl2 b. (cälem) B53v3
-sun b. (teve) B25v3
M49/15,A53vl0,MK58v3,M81/14,D60r8 b.-de (dört yüz yarmakıdı) K16r3
,K59vl3, D34r9,M48/14,K34rl0, b.-de (iki yüz) K9rl3,M13/5
A26v2,M48/14,D35r3 b.-de (tört yüz) A9vl3
-ur M67/10,M97/3 b.-den MK25rl
-mış B2r2,MKlv9 big-: binmek
b.-lar B35rl,MK33v9 b.-gil BÖOvlO
b.-lar (häzır kelsün) B62v4 biıj dört yüz: bindörtyüz
bindür-: bindirmek b. (yarmak) B17vl5
b.-di D25rl6,K25v3,A18r5,MK24r5 big iki yüz: binikiyüz A49rl4

561
 b. (yıl) B10rl0,Bllrl6,M14/20 b. (baksam)
bir: bir B43vl2,B46r8,B66vl,B67r2, D45rl6,K45rl5,MK44rl
B69v3,B70vl0,MK2rl 1 ,MK2r9,K5rl 5, b. (balık) B24rl 1
MK4vl3,M6/21,D7v7,K9rl2,A2r7,MKl b. (bilezügi) B61rl5,K45r9,
lrll,M18/13,M18/14,A7v8,Allrl,M26/ A38r7,MK43vl2,MK57v2
2,M26/13,A1 lrl5,K19r5,D19v4,MK20rl b. (bilezük)
5,MK20vl,D21 vl7,K23rl l,K23vlO,A16 B47vl4,B62r9,M80/6,D59vl5
v9,K24vl ,A17v2,D25r3,Al 8r5,K31 vl O, b. (bilezükni) K46rlO,A39rlO
A23vl 1,M47/14,MK33r7,MK34vl0,M5 b. (biti) B17rl4,B72v5,K16v5
0/19,K43v8,A36rl 6,MK43r 16,MK43vl 5 b. (bitini) AölvlO
,MK48vl4,M69/9,D5 lr7,K5 lr4,A44rl 2, b. (buçukı) B58r4
M70/12,K52r2,A45rl4,A45vl3,M73/6,K b. (bürhân kerek) B54vl5
52vl6,A47v8,K59vl,A53rl5,MK58v8,A b. (cabbara) B54v6,MK51r7
53v8,MK58vl4,K60vl,MK59r7,A55vl 1, b. (casus) M58/1O
A55r3,A55v7,M84/12,M84/16,A57r2,M8 b. (celîle) MK44vl6
5/16,A57rl4,D63vl4,A57v7,M86/19,K6 b. (cin kızı) B55vl 1
4r3,A58r5,D65r7,MK63vl,A58vl6,M88/ b.-cühüd) B3v7
19,K66r8,D68r9,D68r9,M90/6,D69rl2,K b. (çağırdı) B12rl4,B63vl3
69r6,A68r 11 ,D73v8,D74v3 b. (çağurduk) A4rl4
b. (ağn)D30rl0,K30rl3,K30rl3 b. (çakıralım) B67r3
b. (ah) D53r4 b. (çamaz) B20rl
b. (âh kıldı) B55r2 b. (dâyesi) B34rl 1
b. (ak yincü) A35r6 b. (dem) B6r6,B37v6,M31/15,
b. (aldanup) M78/17 MK35rl3,MK5r6,K36v9
b. (aldanıp) B60r8 b. (dev kızı) K53v2,M74/9
b. (altun) MK16r3,B17vl5 b. (deve) D70v8,K70r2,A64vl4
b. (alunum) K15vl3 b. (develi) B62r6,D59vll
b. (anadan) b. (deveni) M94/13
D58vl2,K58v3,A52rl4,MK57r9 b. (deveye)
b. (ança) B65vl6 B19rl,B60vlO,K58r9,
b. (ançadan) K63r2 A52r3,MK56vl5
b. (arjdurğıl) D43r7,M59/l 1 b. (deweni) B73vl 1
b. (aplatğıl) MK4İVİ4 b. (dostı) A66vl6
b. (aya) D50rl3 b. (dostına) B75vl2,K71rl,
b. (ayğaca) MK48vl5,B52r9,A43v2 M95/18
b. (aylık) B53r3 b. (du‘â) D23v6,B31v5,B79rl2
b. (bakmakdan) D41rl6 b. (duc â kılsarjız) B48r8

562
 b. (du'ä kılsun) B46vl4 b. (idisi) K47v6
b. (duydurğıl) D43r7,M59/ll, B44v5 b. (iş) A53r7
b. (dürlü) B5vl,B7vll,B35rll, b. (iş kılalum) B67r2
B42r5,B42r8,K62r 1 ,MK60v4,MK28vl 5, b. (kapudan) B60v2,B60v3,
D30rl2, MK28vl7, K34rl3,A26v5 A51vll,MK56v7
b. (dürlüsin) B32vl3 b. (kapuya) M40r3,A51vl2
b. (dürtüsün) K32rl 1 b. (karavaş) B72rl l,K25v3,
b. (düş) B4vl2,B5vll,B5vl2, A63rl4
B 14r4,B 14r5,B44r2,B44r6,B48v2,B49r4, b. (karawaş) B25v3
B53r8,K13rl2, MK12rl7, A40rl5 b. (karçakmg) A18rl
b. (düşi) K47rl3 b. (kardaşı) A57rl4,MK61vl8,
b. (elipizni) D68v2 A35r3
b. (er) MK24r3 b. (kardaşım) B13v8,B61r5,
b. (er) B2v7,B2vl5,B56rl4 B63vl5
b. (esmedi) B51v7 b. (kardaşımız) B63r9
b. (etmek) B58r2 b. (kardaşsız) MK57r8
b. (ferişte) B39rl 1 b. (kardaşuq) M85/8
b. (ferzendim) M18/1 b. (kançık) B25rl6
b. (fikr) A3İVİ3 b. (kançıknıg) K25rl6
b. (ğarîbe) B52vl 1 b. (karındaşı) K42rl4,K63rl4
b. (gür) b. (karındaşım) D58vl2,K61r5
B19r6,B20r2,B75 v8,Kl 9r6,D 19r2,A66vl b. (karındaşnıg) D63r6
2,M95/16 b. (kaş yere) MK6rl2
b. (gülistan) B19r5 b. (kaşa) M9/8,B7rl4
b. (gülab) B25rl6,K25rl6,M35/20 b. (kaşııj) M9/2
b. (gün) B26vlO,B34rll b. (kaşnıg) B7r8
b. (günahsız) M17/10 b. (kaşnup) MK6r6
b. (günahsız kurt) B13r8 b. (kelime) K27rl2
b.-habeşî) B19r3 b. (kemper) M35/20
b. (halvet eve) K61rl6,A55rl3 b. (kere) MK48v9
b. (halvet eve) B64r9 b. (kerväna) D54rl3,K54r5,
b. (her) B43rl 1 MK52vll
b. (heybet) B69r4 b. (kez) B52r8,D50v4,B59vl4,
b. (hikmet) B13rl D14v2,K14vl6,M21/2,MK35vl2,K
b. (hikmet var) B59vl0 37vl0,K43r6,K43r6,A35vl4,A43vl,
b. (hoş yere) B76vl l,B77rl5 D57v7,K57r 15,A5 lr7,M78/l 3,K64v
b. (hükm) B72rl5

563
5,D65r5,K64v9,A58vl3,K64vl l,K65rl 1, b. (lokma)
A59rl 6,MK35v6,A35vl4 B63r6,K22r2,A14vl6, MK20v7
b. (kezden) MK55r3 b. (mahzünnırj) K73vl7
b. (kezin) K32rl b. (ma'ni) D12rl3
b. (kıyuda) M93/8 b. (maşlahat) MK32vl
b. (kız) M36/1 ,A55v7 b. (mazlüm) B8rl0
b. (kızıl altun) B68r6 b. (melik) K13rlO,B27vl4,
b. (kızım) M39/18,B28rl,B28r2 MK12rl5
b. (kızımız) K27vl4 b. (melikden)
b. (kiçik) B74rl5 K27vl0,M39/14,D27v6
b. (kilep) A18rl,MK24rl b. (menzil) D57v2
b. (kimse) MK21r7 b. (menzilde) B65vl5,MK55vl6,
b. (kişiye) B64v4 MK61v5,MK61v6
b. (körelüm) MK23rl4,M34/20, b. (mevlüm) M45/14
MK58rl3 b. (muhkem) B62v4
b. (körmekden) B42v9 b. (murassa') MK47r9
b. (köşk) B50rl6 b. (münakkaşdär) Kİ 1v16,A4v9,
b. (közden) B58vll,D56v6,K56rl5 MKllr8
b. (közküye) A24r5 b. (nahif) M3/8
b. (kubbe) b. (nakşdär) M16/17
D23r6,K23rlO,A16r8,MK21vl3,M32/15, b. (nakşına) B37r2
D44v9,K44v8,MK43rll, M61/21,B24r9 b. (na'ra) B15vll
b. (kubbeteräk) B46r9 b. (när) B10r9
b. (kul) b. (narsesi) B12v7
B72v3,K16v7,A9vl ,MK15v8,A62r5 b. (neçe) B14vl3,B20rl6,B35r5,
b. (kul oğlan) B71r5,B43rl3 B35r6,B36rl4,B42r4,B45r4,B66v5,
b. (kuh) Allvlö M22/9,D19rl6,K19v3,A12rl3,MKl
b. (kulumız) MK40v9 8rl 6,K34rl 5,A26v7,D43v6,M60/l 6,
b. (kulumuz) B15vl0 MK62r9,K72r7,A69rl0
b. (kuyuya) MK8rl5,B9v7 b. (neçeler) B25r6,B25r7,B77r5,
b. (külmez) A53rl2 K25r6
b. (kün) b. (neçesi) B25r6,B35r6
B35vl2,B68rl4,B75rl5,B77r8,B78r9,M5 b. (neçe vakt) B45rl4
/8,K14rl6,MK32r3,M47/12,D33rl4JC33r b. (neçeler) B77r2,B77r3,K25r6,
15,K50rl 1 ,B22r7,B34r4,A25v5 Al 7v7,Al 7v7,M35/10,K72r4
b. (künde) D21r3,K21r8
b. (lahze) B37v5,K36v8,MK35rl2

564
 b. (neçesi) A6vl2,K34rl5, b. (sakınç) B8v9, K7v6,
D40vl 7,K41r2,D40vl 6,A33v4,MK39v4 K7vl2,MK7rl2,M10/13
b. (nesne) D12r3,MKllr7 b. (şanduk) B43v2,A34vl2,
b. (nürâni hoca) B74vl4 MK40vl4,M58/2
b. (cabâ) K58r8,D58rl7 b. (şanemB39v3,M53/13
b. ('âbid)M12/16 b. (sarây)
b. ('acâyib) B3v2,B49v4, MK19rl6 B35rl,B35vl3,B56vl6,
b. (£aceb) D47rl5,K47rl3,M65/13 D60vl4,D71rll
b. (' acebe) MK2vl 1 b. (sarâynı) M75/11
b. ('alâmet) B20rl4 b. (sarâymg K36r6
b. ('arab) B45r7,MK42rl3, b. (savmağa) B26rl2
K45vl 3,D46rl ,MK44v3,B48vl 6 b. (sevündi) M78/12
b. ('arabî) B47rl6,B47v4 b. (söz) MK32v6
b. ('avrat) B73rl,B77vl5,A64r4, b. (sözüm) B61vl2,D41r3
M93/8,A68vl6 b. (şüret) M29/13
b. (' azîz) B20v8 b. (süretip) B52r3
b. (' lyâla) D23v5 b. (şüretirji) A43rl2,K50r6
b. (oğlağı) A3vl4 b. (şâd) K59rl5
b. (oğlak) B1İVİ4 b. (şehre) M29/2,M31/18
b. (oğlan) B67vl b. (şehristân) B76vl2
b. (oğlançuk) A34v7 b. (şerîf) B14rl4
b. (oğlum) D66v9 b. (tâc) D13rl3
b. (' ibrî oğlan) M65/9 b. (tağda) M18/3
b. ('ibrîni) M63/10 b. (tağda) A5vl0
b. (olak) MKlOrlö b. (taht u baht) K55v9
b. (olup) A52r3 b. (tahtı zarif) K46vl,A39v2
b. (ögûtüm) K41r5,A33v6,A66v7 b. (tapuya) K58vl
b. (palâs kiygil) B60v9 b. (tarafa) D62rl2
b. (peğamber) D9r3 b. (tarafa) A55vl6
b. (perî) b. (tarafda) B68v2
A14r6,MK19vl5,D21r4,B22r8 b. (taş) Bllr3
b. (perî oğlan) K21r8 b. (tazı) M27/6
b. (peyğamber) B9vl5 b. (tazî) B52rl5
b. (puthâneye) D21v6 b. (tebessüm) K38rl,A30v4
b. (râhatım) A53rl b. (tedbîr)
b. (sâ' at) B33r6 K7vl0,K62rl6,A56rl6
b. (tedbîr kılam) B65rl2

565
 b. (tegrimden) A10rl5
b. (tegrinirj) A14vl5,K2221
b. (tegriye) A13v9,B21vl2
b. (toğma) A49vl4
b. (toğma) M76/21
b. (tüş) D13rl4,MK49vl2
b. (tüş körmiş) MK4vl2
b. (ögey kızı) B4vlOM5/6
b. (ün) B12rl,B14v7,B19vl, D32vl7
b. (ünisi) M86/6
b. (vakitde) K58v8
b. (vakt) B61r9
b. (yädgärı) MK44r5
b. (yalan) M77/10
b. (yalan düş) B58vl4
b. (yawuz kurt) B12v4
b. (yel) D69v6
b. (yerde) K63rl2,M88/ll
b. (yerden) D13r4,A12vl
b. (yere) D64rl3,A58r3
b. (yığaç) Bllvlö
b. (yığaş) MKlOvl
b. (yıl)
D26vl6,K27r3,MK25v4,D29r9,B27r6
b. (yip) B10v5,MK8vl7
b. (yalan) K56vl
b. (yük) D55vl7,K55v8,A49rl4
b. (zähid) K9r2,MK8v5
b. (za'îf) B2vl3,K2r9,MK2r9,K2rl2
b. (zarif taht) B48r6
b. (zamanda) B9vl5
b. (zibä) B26vl4
b.-i
B2v2,B10v6,A17vl6,B64rl2,MK4rl 1,K
19v8,A12v2,K27vl0,D27v6,K34rl3,A26
v5,D63v8
b.-i(bir)Bllvl4
b.-i (birin) A55rl6
b.-i (her) B12rl3
b.-imiz K56rlO,MKl lr3,Kl 1 vl 1
b.-imiz (kelmedi) B58v7
b.-imizi B71v7,A62v7,A50r4
b.-imizni M91/7,M77/6
b.-in D19v4,K19v8,A12v2,
M27/18,D57vl 7,A55rl 6,MK60r7,D
71vl2,K25rl5,A58vl5
b.-in (aldurup) A51vl
b.-in bir D69rl
b.-in (buldı ise) B64rl2
b.-in (her) K17r8,MK16r8,
D17r8,K72r3
b.-in (birin) B46r6
b.-inden MK36r2
b.-ine B6vl2,B58r2,B62vl5,
B66rl0,B70vl2,D6r5,B78r5,MK36v
15,D39r 15,M56/5,D56rl 3,K56r4, A5
3v8,MK58vl4,A57rl2,M86/5
b.-ine (bir) B40v4,B42r4
b.-ine (her) B25v3,B64vl2
b.-ine (soraşdılar) B56rl4
b.-ini MK54rl2,D61vl3,K61v2
b.-ini (her) A10r2
b.-inir) B23vll,M39/12
b.-inüg (başında) B27vl2
b.-irj MK26r9
b.-isi B5r9,D23vl l,D23vl2,
B66rll,D9vlO
b.-isi (her) B31v7,B60rl2
b.-isin B5vl3
b.-ni M84/5
b.-nirj D27v4
b.-irjiz M77/21
b.-igizi K56vl4
 b.-si B72r2,K5r7,M9/19, b.-mege K63rl7
MK10rl6,M16/13,D10vl6,Kllr5,A3vl4 b.-mes aydu D4rl6
,M27/18,MK21rl3,M31/19,M32/l,M33/ bir bir: tek tek
14,K23vl 6,MK23v2,M35/14,MK23vl 7, K36v3,A49rl4,M84/8,K64rl,M86/l
M35/19,MK28vl 7,M43/13,D30rl2,A22r 8
12,D38rl2,K40vl5,A33rl6,M56/6,MK3 b. (aldı) M81/11
9v3,M72/16,MK61vl7 b. (keldi) B67rl
b.-isi hasan M2/16 biräbir: (Ar.+T) birbir A55v3
b.-isi (her) K30rl5,K41rl,B39rl5, biraz: biraz, az
Dllvl0,Kllv3,A4rl3,MK10vl4,M16/6 B67r9,M16/16,M61/20,A43rl4,D64
b.-isi (hüseyin) M2/16 v4,K64r9,MK62vl3
b.-isin M24/10 b. (dürlü) M43/13
b.-isinden (birisine) B48v5 b. (sâ'at) M43/9
b.-isine D58r4 birebir: bir bir (kelime be kelime
b.-isine (keçer idim) B48v5 gibi)
b.-isini K38rl l,A30vl2 b. (aydur) A29rl
b.-isini (yoyu kıldum) MK4vl4 birer: birer, herbiri
b.-isinig K22vl2,K27v8 M30/21,A22rl2,K41r9,MK39vl 1 ,K
b.-ün (aldurup) K57v8 55v6,A49rl2,MK54rl2
b.-inûg MK2İIİ6 b (altım) B25r2
b.-ügüz (eksük oldı) B60r2 b. (ayğa) M69/10
b.-ügüz (sizlerden b.) B59rl 1 b. (bakır) K50r8
b.-isi B42r5,B42r8 b. (dînâr) B24vl3,B24vl4
b.-üsi B7vll,B18r4 b. (dürlü) B25r7,B30v9,K25v4,
b.-üsi (her) B23v8,B25rl5 K30rl5,B64vl2
birbiri: b. (eligizi) B71vl
b.-n MK60r7,D69rl b. (eligizni) MK66vl3
b.-ne b. (etmek) D55vl5
B40v4,B42r4,ö56rl4,B62vl5,B70vl2,A b. (karavış) MK24r5
57rl2,B66rl0,D6r5,D39rl5,M56/5,M86/ b. (kerenç) B42rl6
5 b. (lokma) B23rl
b.-nden MK36r2 b. (nerse) K1İVİ5
b.-ni D61vl3,K61v2,M84/5 b. (ok) B12v2
bir-: vermek krş. ber- b. (pıçak) B42rl6,A33vlO
b.-güçi B23vl4 b. (tulp) D24rl4
b.-güçi (körik b.) MK21v2 b. (turunç) K41r9
b.-güçi (körki b.) A15vl3 b. (zîbâ) M36/3,D25rl6

567
 b. (zîbâ ton) B25v4 b. (atb.) M31/8
birev: biri, birisi M87/8 b. (ayrulmağı b.) MK14v3
birewe: biri,birisi b. (balık b.) D23vl3
b.-denK19v7 b. (begler b.) B28v6,MK27rl
birge: beraber, birlikte M88/3 b. (benirj b.) A56rl6
b. (bizler b.)K62vll b. (beter b.) B8v6
b. (kalur) K64vl4,A59r2 b. (biti b.) M40/5
b. (olar) A14r7 b. (buğday b.) M65/1
b. (olar imiş) K21r9 b. (buyruk b.) B6İVİ4
birin: birin, hepsi b.-(bühtân b.) M71/2
b. (cümle b. ol divara yazar) MK58v8 b.-(câmm) K28r8
birin birin: tek tek b.-(cänum b.) M40/8
B3vl0,B20v5,MK43r8,K68r7 b. (dil b.) B48r3
b. (aydur) B30rl 1 b. (dilirj b.) B17r5,K16r9
b. (aytur) B36vl6 b. (du'âb.) B78vl3
birkaç: bir kaç, BlövlO b. (edeb b.) B22rl4,B49vl
b. (kün) D72v2 b. (eli b.) K16v5
b. (künden) B43v8 b. (emr b.) BlOvl l,B78r8,A69r6
b. (künler) M95/5 b. (emri b.) D74v8,K73r2
b. (kaş kardaşlar siz) MK54vl3 b. (fazl b.)
b. (urdı) B19rl2,D23v7,B32rl2,
K19r6,D19r2,MKl 8r2,M27/7 B40r8,B48rl,B5 lr2,B53v4,B55vl5,
birle: ile, birlikte, beraber B72v7,D9vl5,
B2vl4,B20vl,D23v4,K6r6,D6v8,A8v6,K K10rl,MK9rl6,M13/20, D38r8
16r5,A8vl5,MK17vl l,MK18r6,MK19vl b. (fazlı b.) B4rl2,MK44vl6,
5,MK20r2,MK20r9,D21vl 1 ,D25vl,M36/ M67/15,M92/18
5,A25vlO,MK33r5,MK33rl 1 ,MK37v4, b. (fazlırj b.) B3r3,B19vlO,
M54/16,K5 İri 7,A44vl0,MK50r4,D51 v6 B20r6,B20r7,B24r8,B36rl4,B40r6,
,K64vl4,A6 lrl,D67vl 3,A62rl0,MK66r6 D46rl6,K46rl3,A39rl3, K68vl3,
,K70v8 b. (fermanı b.) B75rl 1
b. (anırj b.) b. (firkat b.) D66vl3
B74v9,D2r3,K2r4,M3/2,D65rl2,K72v5 b. (ğamnıg b.) D61r6
b. (anlar b.) D63v6 b. (ğazäb b.) M88/1
b. (antb.) B27rl6 b. (ğuşşa b.)
b. (anurj b.) K64vl6 B5vl0,B7rl2,B28vl3
b. (ärzü b.) M40/7 b. (gümân b.) B7vl
b. (asker b.) K22rl2,A15rlO

568
 b. (hafiyye b.) B16rl,B41v6, b. (mercän b.)
B61v2,B62vl5,B70vl2,B75rl,K15r6,D4 K35r7,A27v2,M49/19
Orl5,MK58vl4, B30v6, M89/12 b. (mil b.) A62r9,MK66v5
b. (halkı b.) MK19vll b. (mili b.) B71r9
b. (hased b.) D7rl3,M10/3 b. (minnet b.) D15rl
b. (hasret b.) K7rl3,MK7r2, b. (nakş b.) MK33r9
D9v3,D12v5,MKl lv9,D15vl,D61r5,K60 b. (nazım b.) B3rl0
v9,D63r4,D66r2,D66rl,D69r2,K68r8,K7 b. (neslig b.) D67r5,M89/6
lrl3 b. (nevbet b.) B68v9,MK38r2
b. (haşem) B52rl2,D21r6 b. (nevha b.) MK63v2
b. (haşemig b.) K50rl4,M86/4 b. (nevc b.) B67vl4,MK66vl4
b. (heybet b.) B20v2,B52v8, b. (nikäb b.)
B67r 11 ,B67r 15,B69r4,D 15r 1,A5 8vl 3,M D46r7,D59vl2,D63rl,MK61rl0
K63rl5,D66rll b. (nic met b.) D49v9
b. (hikmeti b.) M3/14 b. (nün b.) M14/10
b. (hükm b.) B48v2 b. (‘ alem b.) MK50r6
b. (hükmi b.) M64/15,K52v3,A44vl3 b. C älem b.) B53v3
b. (ihsän b.) B53vl,B72v4 b. (c amurj b.) B63v3
b. (ilir) b.) A64v7 b. (caybb.)D15vl3
b. (käle b.) B16v9 b. (caybı b.) B16v8,B17rl4,
b. (kam b.) B12vl3 A8 vl ,K15 vl 0,A8v4,M22/6,Kl 5vl 2,
b. (kaşd b.) K63vll,A57vl2,M86/l 1 MK14vl5
b. (kavmi b.) B74v3,A65v6 b. (cayıbb.)D15vll
b. (kervan b.) M34/11 b. (odıb.)K66rl7
b. (kimb.) B27rl5 b. (oğlanlan b.) B6rl 1
b. (kimse b.) K27rl2,M38/20 b. (oğlıb.) B22r7
b. (kudret b.) b. (oğul kızlar b.) D50rl
B40v5,B40vl3,B44vl0,B71rl0,B73r2,D b. (öfke b.)
39rl4,D39v5,MK38rl0,D4313 B66r8,B67vll,B67vl2
b. (leşker b.) M71/6 b. (ögütb.) M12/5
b. (leşkerüg b.) K21rll b. (ökünç b.) B7rl3
b. (lüğat b.) B50vl3 b. (remz b.) B34r9,MK32r8
b. (meded b.) b. (reyyän b.) D74rl2
B40v3,A31vl6,MK38r2 b. (şabäh b.) D69v6
b. (menüm b.) b. (şabır b.)
D62vll,M84/19,D62vl3 B13vl5,B27v4,B27v4
b. (menzil b.) D57rl7 b. (şabrb.) B29r9

569
 b. (şä' b.) K62rl7 b. (zulm b.)
b. (senig b.) D16r6,B17rl,Al lv4, B13vll,D13r5,M18/4
D59rl4,K59r5,A53rl ,MK57vl 1 ,M8O/13 birlen: ile, birlikte, beraber K39rl 6,
b. (senüg b.) MK17v7 MK63r3
b. (sıfatlar b.) B25v5 b. (fazlı b.) A2vl 1
b. (sırça b.) B35rl4 b. (da'vi b.) M68/2
b. (sözi b.) K5vl2 b. (hasret b.) K69rl6
b. (şudä' b.) K64vl2 b. (kudret b.) K39v4
b. (şun'ı b.) B26r5,A33rl3, b. (sırça b.) A26vl5,K34v5
MK39rl5,K40vl2 b.-(ökünç b.) M9/7
b. (şehir b.) B50v2 birlik(g): birlik
b. (takdîr b.) B50v8,MK45rl5 b.-inK13v7
b. (ta'accül b.) B7r3,B12rll, b.-ine (hâlıkıg b.) B14v2,B22vl6
B59v4,K64vl5 b.-ine mana sen M19/4
b. (ta' cîl b.) b.-ine (tegrinig b.) K22rl
B45r8,B68rl,MK6rl,MK10vl2,M20/20, birlük(g): birlik
A50vl3,M78/7,MK65vl7 b.-ine MK12vl3
b. (tehdîdb.) M87/18 birim: (Far. bîrün) uzak
b. (tevazu' lık b.) B57r2 b. (ersem) D19rl3,K19rl7
b. (tilig b.)MK15rll b. (isem) B20rl3
b. (tomg b.) M79/9 b. ol-
b. (ulularım b.) K5vl2 b. -sam A12rl0
b. (ulularam b.) B6r4 bismillah: (Ar.) bismillah
b. (yäküt b.) B35r9 B69rll,B76rl,MK64vll
b. (ya'küb b.) K57rl5 bisyâr: (Far.) çok
b. (yehüdâ b.) D8r7,B9r3 b. (oldı) M98/10
b. (yeti b.) A32r7 bî-şek: (Far.+Ar. şekk) şüphesiz
b. (yılge b.) A43r3 M4/6,MK2v9
b. (yıpar b.) B6v9,B35rl5,MK5v8 bî-şerîk: (Far+Ar.) ortaksız
b. (yincü b.) B36rl,K34rl7,A26vl0 Blv4,B3rl6
b. (yincü mercan b.) B33r2 bit-: bitmek, büyümek
b. (yoldaşları b.) B22v2 b.-medi MK48rl3
b. (yüsuf b.) B21v7,D13rll, b.-miş (tal b.) B38rl
M18/10,A17v3,D30rl5,D31vl4,D69rl,K bî-tefekkür: (Far.+Ar.) düşünmeksiz
68r7 b. (olğıl) B40rl6,MK37vl6
b. (zärlık b.) MK56vl 1 bı-te’vîl: (Far.+Ar.) yorumsuz
b. (zencir b.) M26/6,D18rl2, K18rl4 B49vll

570
 b. (te ’vîlin) A41r6 bitik: mektup,yazı,
biti: yazı,mektup b.-leri (şâlihler b.) B70r5
B69rl0,B70vl,B70v8,B70vl4,B72v5,A9 bitû: yazı, mektup krş. biti D69v4
rl5,MK15v6,A19vl4,MK64vl0, b.-de MK66r 13
MK66rl l,D68r6,MK66r7,A61vl l,A63v bitü-: yazmak
8 b.-p (cevâb b.) M40/6
b.-de B70vl6,A61vl6 bî-vefa: (Far.+Ar.) vefasız
b. (durur) M90/7 bî-vefa kıl-
b.-dür MK66rl3,D68r3,A61vl6 -dug B41r8
b. (alup) B28rl0 b.-dur B43r 15
b. (birle) M40/5 bî-vefalık: (Far.+Ar.+T) vefasızlık
b. (içre) B28rl D40rl,A32v4,MK38v6
b. (şunu verdi) B70vl0 b. (kılup) M55/6
b. (kerek) B17rl4 b. (kösterdig) Mİ 1/11
b. (okup) B28rll,B28rl5 biz: biz
b. (verdi) M90/2 B5r2,B5r3,K5r3,K5r4,K5r4,K5r4,B5
b. (yazdı) B17vl,K16v5,K16v5 vl4,B12r9,B12v4,B12rl3,B13r5,Bl
b. (yazduk) B17v4 3v4,B15vl6,B16r8,B18v7,B22vl 1,B
b. (yazıp) D16r4 22vl l,B22vl2,B22vl2,B24vl 1,B29
b. (yazuban) K16v3,K27vl2 vl l,B62rl l,B62rl l,B63r2,B66r3,B7
b. (yazılu) B39r6 0v7,B69rl4,B71r6,B71rl6,B71rl6,
b. (yazıp) B27vl6 M6/9,M6/9,M6/10,K12r2,Kl lvl2,D
b. (yazup) B17rl5 12rl7,K12rl3,A5r5,MKl 1 v4,MK14
b.-ni rl5,M21/14,K15vl4,K16rl,K16r6,K
B70r 1 ,B70r2,B70r3,B7 İri ,B73vl ,D67r7, 16v7,Kl 6v7,A9vl ,A10v6,K21 v 12,A
MK65v3,M89/l 1 ,A6 lr6,M89/l 7,D68r4, 14vl 0,M30/13,K21 vl 3,MK20v2,K2
A62rl ,MK66r 13,M90/8,MK66r 17,D67v 4vl2,M45/9,A47r6,D54rl5,A48v3,
5,D68r5,A62r2,M90/9,A61 vl 0,K69v9 MK53v4,D55r7,K54vl6,K56r8,M77
b.-ni (aldı) A61rl2 /1 ,M77/1,A49vl 6,D56v4,D56v8,M
b.-ni (okudı) B70r7 K55r9,D57r3,K57rl 0,MK58rl 3,M8
b.-ni (okurjlar) B70vl0 l/5,M81/5,M82/6,A54r5,D63rl7,A5
b.-ni (yazduguz mu) B71r6 7r5,MK61v9,M85/19,K63r4,A57r6,
biti-: yazmak MK64v8,D66v4,A60v8,MK66v2,D6
b.-p (cevâb b.) K28r6 8r2,M90/6,K67v6,A62rl6,M90/14,D
bitik(g): yazı, mektup 68rl0,M90/l 5,M90/l 5,A64vl 0,D70
b.-i D67rl0 v5,K69vl 6,K70vl 7,A65vl4
b.-i (erenler b.) A61r4 b. (anı) B55vl3

571
 b. (bile) D63r6
b.-miz K66r5
b.-de B67vlO,MK4v4
b.-den B5rl0,B5v2,B5v3,B5v3,
B5v3,B7v9,B7v4,B7v9,B20vl 1 ,B23r6,B
57r5,B58vl0,B69r7,B78rl6,MK4rl2,K5r
6,M6/12,D17r2,K17r2,A9vl2,MK16r2,
M24/4,MK18vl0,MK20r4,M31/3,Al 5r5,
D45r7,A41vl0,MK47r8,M67/8,D48v6,K
48v5,A50v3,M78/7,D65r4,A60rl3,K73rl
4 b.-i B5rl l,B36r6,B41r8,B76v4,
b.-den (dükel b.) B50rl5
b.-den (işit) B58vl 1
b.-den (saga) B17vl4
b.-den (seläm kılıg) B56rl 1
b.-den (üküş şordı) B60r9
b.-din K9v7,K22r7,A47v5
b.-e
B5r5,B4v7,B17r9,B20vl6,B22rl4,B56r7
,B68r5,B70v7,B69rl4,B74v8,B78rl2,M5
/17,D12vl4JC12vl l,D13rl,MKl lvl7,K
12vl5,MK12r5,A8rl2,A9r7,D19v6,K19v
10,D19vl5,A14rl3,MK27rl0,K33r7,A25
rl3,K33rlO,A25rl6,MK31vl5,M55/5,M
K38v6,D40rl l,K40rl2,A32vl4,MK38vl
6,MK53v5,M75/16,K55rl5,M76/3,D57r4
,K56vl 3,MK55vl ,A59r7,D66v4,K66r8,
D67r2,A60vl4,A60vl 5,K70vl4,A65vl 1,
D74vl6,K73rl0,A69rl3
b.-e (ac lem kılğıl) B41 v2
b.-e (degil) B21v8
b.-e (hâlıkdan) B33vl2
b.-e (hâligizi) B58rl2
b.-e (ihsän kıla siz) B57vl0
b.-e (kerek) B59rl0
b.-e (kıldug) B41r8
b.-e (müştäk olur) B57r8
572
b.-e (nete kıldug) B41r7
b.-e (olmasım) B28vl4
b.-e (şorar) B33vl5
b.-e (zähir kılğıl) B28vl5
b.-ge
K9v7,B 13v7,B 13v3,B 16rl4,
B23r3,D15v3,K15v2,K16rl3,M27/2
0,M28/6,M29/6,M29/21 ,M31/2,M41
/2,M41/3,M47/7,M74/20,M77/20,M
88/8,M89/4,D71v6
MK19v5,A47r8,MK52rl 3,A47v3,M
K52v6,M90/l,K70vl6
b.-i (dilese) B28rl2
b.-i (dutğıl) B70v6
b.-i (muglatdı) B56r9
b.-im D14vl7,K14vl5,M21/l,
M27/21 ,D22r4,K22r6,M3 l/4,K27vl
3,M45/21,D42r2,A47v2,D55r9,K55r
1,MK53v6,D60v2,MK58v14,M82/5,
D60vl !,K64v8,A61v8,MK66r5,K70
rl6,A65rl3,A65vl2
b.-im (bilen) K15v5
b.-im (ile) D15v6,MK61rl5
b.-imile A56vlO,A62rl3
b.-ig (ile) M22/1
b.-ler B16r7,B16rl4,B17v8,
B20vl0,B21v9,B56rl5,B58vl3,B59
r2,B59v9,B73v8,D6vlO,D15rl3,K15
rl2,MK14rl5,K15rl3,D16vl3,K16v
12,A9v6,MK15vl3,MK16vlO,K53v
4,M74/1 l,A49vl5,M77/2,K58vl,A5
2rl2,M85/19,A60r9,A60r9,MK64v8
,K66r2,D66rl 5,K66r2,D67vl 1 ,MK6
6r4,A61vl5,K67vl2
b.-ler (birge) K62vl 1
b.-ler (dağı) B70vl5
 b.-lerden B60r6,K19vl4,A12v8, b.-ümle B5v5,B16vl,B71rl3
A57vl6 bizä'at: (Ar.) sermaye, mal, mülk
b.-lerden (dutğıl) B66vl4 A51v7
b.-lere B5rl,B57r6,B57r7,B66vl4, b. (ketürdük) B59r9
MK18vl 1 ,M39/21 ,D54r7,K53vl 5,M75/1 b.-ler A50v 11,M78/5
4,M75/18,D55rl0,K55r2,D55v7,K56v5, b.-leri K57r3
MK55rl0,A57vl6,MK62v2,M86/15,D65 b.-lerin MK55v9
rl5,K65r2,MK65rl3 bizä'atlu: (Ar.+T) sermayeli D57rl2
b.-lere (belâ verdi) B20vl2 bizä'atsız: (Ar.+T) sermayesiz,
b.-lere (düşvär keldi) B59rl malsız, mülksüz B59v2
b.-lere (ihsân kılur) B57rl2 bîzâr: (Far.) bezmiş, usanmış
b.-lerge K57v4 bîzâr ol-
b.-leri -duguz MK16r9,B18r5
B59r8,B71v5,D4v5,K4vl0,MK4rl3,M6/ -up B3vl6
2,A48v4,MK53v5,K56vl l,MK55rl6, bi-zeväl: (Far.+Ar.) geçici olmayan,
M78/14, A62v5 fani
b.-leri (ağırladı) B60r5 b. (mülki) Blv3
b.-lemi boğazla-: boğazlamak, kesmek krş
K54vl7,K57v5,MK66vl7,M91/5 boğuzla-
b.-ni b.-dı Bllvl4,Kllr5
M29/9,M47/7,M50/l ,D40rl ,M55/6,M63/ b.-mağa B8rl5
18,A47vl,D73rl3,M96/15 b.-makğa D7v4,K7v3
b.-nii) M87/20 boğuzla-: boğazlamak krş. boğazla-
b.-üm b.-dıD10vl6
B23r5,B32v 11 ,B43r 13,B62vl 5,B63r9,B7 bol: bol
0vl2,B74v9,A7v8,MK14r2,K27vl4, B2vl6,D2rl2,K2rl3,MK2rl2,
K32r9,A24rl 2,MK30vl 3,M75/1 ,M75/17, MK2rl6
MK59r4,M82/12,A58vl2,D71r6,K70v7, bol-: olmak
A65v5 b.-a siz (heläk b.) K15rl
b.-üm (eve) B74v2 b.-alım (bende b.) B21v9
b.-üm (hâlimizi) B57rlO,B57rl 1 b.-alım (muktedä b.) Dvl6
b.-üm (ilde) B56r8 b.-alum B6v3
b.-üm (ile) D4vl5,K5r8,D4vl6, b.-am (bende b.) K20vl0
K5r9,MK4v7,MK4v7,MK14v8,M90/20, b.-am (rähat b.) MK32v9
K67v3 b.-am (üzre) M8/2
b.-üm (oğlanımız) D32r7 b.-daçı Bllv5
b.-ümile B5v6,B6r3,B65v8 b.-daçı (yok b.) B38rl6

573
 b.-daçı sen
B4rl6,B14rl6,M19/3,D43v6,M60/6
b.-daçıdır (cümlesi b.) K37v2
b.-daçıdur (cümle b.) MK36r6
b.-daçıdur (yok b.) B38v5,M52/17
b.-dı B3vl3,B6v4,D72r3
b.-dı (ağır b.) D74rl 1
b.-dı (anda b.) B76vl3
b.-dı (andan b.) D26r9
b.-dı (anıq b.) B76r6
b.-dı (artuk b.) K64vl7
b.-dı (beter b.) Dİ lv9
b.-dı (bu kün b.) B65v2
b.-dı (bulut b.) B20vl
b.-dı (buyrukı b.) K6İVİ7
b.-dı (delili b.) K58vl7
b.-dı (destür b.) DlOrl 1
b.-dı (devlet b.) M97/4
b.-dı (düşvär b.) K64vl6
b.-dı eksük A59r8
b.-dı (erte b.) MK5v3
b.-dı (erte b.) B12rl6,D5vl3,K6rl3
b.-dı (ferman b.) B13rl4
b.-dı (firäkb.) Dİ 8rl
b.-dı (halvet b.) K53rl6
b.-dı (hâsıl b.) MK10r3,K53v9
b.-dı (hâzır b.) M96/7
b.-dı (hemräh b.) K15v5
b.-dı (ise) K39v3
b.-dı (kara bulut b.) K19v4
b.-dı (mağmüm b.) D30vl6
b.-dı (meded b.) D38rl3
b.-dı (mu'cizät b.) D42vl
b.-dı (necät b.) M61/17
b.-dı (neçe b.) D32r2
b.-dı fatäb.) K68r 16
b.-dı fayän b.) D75r3
574
b.-dı (on iki kün b.) A5v9
b.-dı (râhat b.) M64/1
b.-dı (râzî b.) B30vl0
b.-dı (şiddet b.) A68r4
b.-dı (tiler b.) MK26v7
b.-dı (yanndası b.) MK10vl7
b.-dı (yayan b.) K70r9
b.-dı (zar b.) D7v3
b.-dı mu (kızıg b.) A55vl3
b.-dılar
B8rl3,D7v2,K7vl,MK7r7
b.-dılar (kul b.) D50rl
b.-dım (âsüde b.) A64rl
b.-dım (bürhân b.) A3İVİ2
b.-dım (haris b.) D10v3
b.-dım (râhat b.) K70rl
b.-dım (yoldaş b.) K62rl2
b.-dum K5vl4
b.-dum (âsüde b.)
D69vl3,K69r3, M93/5
b.-dum (hariş b.) MK10r2
b.-dum (râhat b.) M94/12
b.-dum (şatun b.) MK43rlO
b.-dug (neden b.) D18v4
b.-duguz K7vl 1
b.-ğay (imiş) A47v4
b.-ğıl (müştâk b.) K18vl2
b.-ıi) eş K24v2
b.-ma (âlüde b.) K39r9,A31vl 1
b.-madı C âkk b.) B19v7,K18vl 1
b.-madılar (dermân b.) D64rl3
b.-madım B10rl4
b.-mağa (kul b.) K16rl 1
b.-mas (nzä b.) B37rl5
b.-masadı (parası b.) D15vl7
b.-masaydı (satu b.) A8v9
b.-maz (râzî b.) D36v2
 b.-maz (rızâ b.) K36v2,A28vl6 borç: borç
b.-mış (kerek b.) B18vl b.-m B38v4
b.-mış (köre b.) MK3İVİ4 borçlu: borçlu A30r3
b.-mış (körer b.)K33r9 b.-varmak A30r3
b.-sa (aşar b.) B27vl 1 boruçlu: borçlu krş. borçlu
b.-sa (bakar b.) D22vl B38v4,K37vl,K37vl,MK36r5
b.-sa (buyruğı b.) MK57vl7 b.-varmak B38v4
b.-sa (eser b.) MK43rl4 boşan-: boşanmak,
b.-sa (girift b.) K64rl 1 b.-uban B19r2
b.-sa (hükmi b.) D43vl boy: boy, uzunluk
b.-sa (söyler b.) D75rl3 b.-ı (saräynır) b.) M81/15
b.-sam (ağlar b.) K17rl3 boy: boy, beden
b.-sagız (yazık kılan b.) MK18v9 boy ver-
b.-umadı (derman b.) B9v4,K64rl -elimB71r8
b.-umadıi) B27r8 boy ver-
b.-umag K27r5,A19vlO -elüm M90/14,MK66v4
b.-umag (kimsenig b.) D27rl -mek B18vl2,B70rl4,K49vl,
b.-umaz men M51/16 A42v6
b.-urj (satar b.) A8rl 1 b.-nırj D43r4
b.-up B38rl4,D32rl6 b.-urj K52v7,A46r3,MK51rll
b.-up (derdig b.) D37rl4 b.-ug (latîf b.) B37vl3
b.-up (kuş tek b.) A67r7 b.-ug (zîbâ b.) B54vl0
b.-up (şu b.) MK19r4 b.-urjdan B24r6
b.-up (tuymamış b.) K37rl3 b.-upızdan MK66vl3
b.-ur B6vl3,K22vl3,D54rl0 b.-uguzdan tozan A16r5
b.-ur (almaz b.) MK65rl 1 boyla-: sürekli olarak istemek
b.-ur (erdi) Dölvl b.-r (vişäl) B37rl5,M51/9
b.-ur (ermiş) MK25r3,K54rl boy(u)n: boyun krş. boyun
b.-ur (imiş) B56rl0 b.-ıK38rl3
b.-ur (kılmaz b.) MK65rl 1 b.-ma (asıluban b.) K5vl0
b.-ur mu sen B3vl6 b.-ından M91/3
b.-urlar (kul b.) D50rl b.-ırjdın K23r7
bolğan-: karışmak b.-u (içrü) MK36vl7
b.-up M50/15 b.-un (aşru) A30vl4
bolun-: olunmak b.-unaB6r7,D38rl4
b.-up B36vl4 b.-una (salınuban) MK5r7
b.-up (işler) D36r2 b.-unda MK2İVİ0

575
 b.-undan B71vl b. (bildük) D37v5
b.-ug (aşru) B39vl b. (durur)
b.-uguzdan K67v7,A62vl MK32v2,A43 v7,M69/l 5
boyun: boyun krş. boyn b. (ermiş) MK7rl3,MK50v3
boyun ver- b. (imiş) MK24r3,K51vl6
-di D19rl0,K19rl4,A12r7,D29rl, b. (kaldı) B53vl6,K51vl5
D57rll b. (kelsün) D5rl
-dükD66rl5 b. (kıldı) D33vll,D52r2
-mek D67v2 b. (kıldım) B70r4
boyun ver- b. (kılğıl) B64v6
-di b. (ola) K28r3
D16r4,M23/10,B29rl2,B59vl,M78/4 b. (olam) D23rl6
-dük B69r8,MK64v8,A62r8 b. (oldı)
-e B35v9,D34vl6,M49/10 MK17r9,M26/13,D18v2,
-elüm D68rl0 MK52vl,A47rl3
-mek MK16vl5,MK29v9,MK65vl2 b. (olsun) MK33r8, D34v3
boz-: bozmak,verdiği sözü yerine b. (olur) A30r6
getirmemek b. (olur ermiş) D37v5
b.-mağa B5r6 b. (takdîr) D25vl6,A18v6
b.-mağa (emrin b.) MK57vl7 b. (takdiri) K26r3
bozla-: bağırmak, ses vermek b. (ta'âm) M43rl2
b.-dı B45rl0 b. (tedbîrin) D62r6
b.-dı (dewe b.) K43vl 1 b. (toğmış) D21r3
b.-p (deve b.) B45v7 b. (verdi) D42rl2
b.-p (teve b.) M60/12 b. (verem) D57r9
böri: kurt A54rl3 b. (verem) B28r8
böyle: böyle b.-dür A10v9,D50vl
B7v3,B66rl 5,M6/15,M7/8,MK6r 16,MK6 böz: bez
rl7,M9/13,MK8rl7,A2rl2,MK10r9,D13 b. (ketürdi)
v3,A6rl0,MK12v5,MK14r7,A9vl0,D20r b. (ketürüp) B76r3
!,D20v4,A13v5,MK19v2,D21r4,MK24v b. (köglek) K9v9
5,D3 lrlO,K3 lrl2,A23rl 2,A25r8,MK32r bu: bu
16,MK36r8,D46r5,K46r4,MK59r3,D60v B2v7,B2vl 6,B4v2,B4v4,B4v8,
10,A54rll,D61rl7,M84/15,MK59vl0,M B4v9,B8r3,B7vl5,B7vl6,B8vl,B22r
85/8,D66rl 7,D67v4,A61 vl ,M89/20,D7 İr 9,B28v7,B29r2,B32v9,B52vl4,B52v
12,A65v3,K72r4,A68r5,M97/9,D73vl0, 12,B62rl6,B67v2,B78rl6,D4rl,MK
D74rl2,D74rl8 7rl5,K7v7,MK8r4,K9v9,Kl lvl2,Dl

576
2v4,Ml 7/11 ,M20/21 ,A7v7,M21/15,A8rl 2,MK46vl,K52rl,A55rl l,K64vl5,
1 ,K15v6,Kl 6r6,Dl 6r 16,MK15r 15,A9vl, M88/6
M26/19,A12rl l,MK20vl l,D24vl,K24v5 b. (ahvâlin) M29/5,M37/3,D47r9
,A17v6,K26r5,MK25vl4,M38/21 ,K28vl b. (ahvälig) D26rl6,K26v3,
2,A20v5,M41/6,D28v9,A22v2,MK29rl3, M37/14,M47/7
M45/16,A24r 1 ,M45/21 ,D32rl 0,M48/9,M b. (ahvâller) M87/15
K33r9,A27vl5,MK34r7,M50/5,K35vl0, b. (ahvâlnig) B26v5,M42/2
D35v7,K35v7, A28v5,K42rl 7,D43r 15,M b. (ahvälni) K29rl2
K42r3,M59/19,D43v2,A36rl0,MK42r7, b. (arada) B13rl,B22r4,B67rl4,
M60/2,A37r7,K44rl4,K44v7,K47r2,A40 B25 v 12,B32r6,B43r7,B48vl 5,B49v
r4,A40rl l,K49rl7,K5 lr6,A44rl4,MK49 3,B67rl6,B77vl0,B79rl2,M29/19,K
vl0,M70/14,M70/7,D51r7,A47r6,D54vl 21r5,A14r3
3,K54vl0,MK54rl4,D57v8,A52r6,MK57 b. (arağa) K72v6
rl ,M79/13,K58vl ,M87/15,K65v5,K65v8 b. (araya) B77v7
,A60vl6,A66rl2,M95/8,K73rl4,A69vl b. (arslanlarım) B8v5
b. (adlan) D62v8 b. (âyet) B39rl5
b. (ahvâl) b. (beläğa) K18vlO,K19vl
B1 Or 1 ,K12r 13,B 16v3,B23vl 5,B28v 13,B b. (belâya)
29v3,B33vl5,B43v4,B75vl,A5r5,M29/l B20rl4,D18v7,Al lv4,
8,A19v8, MK17v7,M26/18
MK25v4,A23vl !,D33vl2,A31r4,A46v8, b. (bereket) B32r7,D31v6,
A48rl5,D64vl4,MK63r7 MK30rl2
b. (ahvâlden b. (beşäret) B47vl2
B25v2,B27v7,B29rl3,B42rl0,B43vl6,M b. (beyc) B17rl4
K14rl,A20vl6,M58/4,K61rl3,M95/9 b. (bid'at) A30vl5
b. (ahvâle) b. (bid'ati) B39v2,K38rl4
B34v2,B71vl6,M73/2,A62vl6 b. (bilezik) MK44r7
b. (ahvâli) b. (bilezük)
B5r3,MK29v4,K33r 15,D42r9,M67/5,B 13 B47r7,B46vl2,M63/l
r5,B19v5,B27vl6,B31v9,B31rl4,B32r4, b. (bitide) B70vl6
B32r5,B32r9, B33v5,B67v3, b. (bitini) B70vl0,B71r6
B34r4,B36r9,B39rl4,B39v7,B41vl4,B49 b. (bizüm) B32vl 1
v7,B51rlO,B53r5,B55rl5,B57r5, b. (büthäne) K21v9
B64r5,B63vl4,B64r7,B67v3,B68rl,MK8 b. (cänıma) D18rll,K18rl3
v7,M15/10,MK27rl0,K37rl0,A30vl 1,K b. (canımdan)
40v9,M56/9,K41r3,A33v5,D42v4,K42v4 A29r5,D36vl3,A29rll
,M58/12,A35rl0,MK41rll,K47vl5,A41r b. (cänımdın) K36vl2

577
 b. (cänumdan) K36v7 b. (düşüm içre) D2vl6,K3r4
b. (cefanı) B18r7,M26/14, b. (düşüme) B3v6
K18v7,M26/15 b. (düşümüg) B3v5
b. (cefaya) B19v3,M27/13 b. (düşümnig) K3r3
b. (cihän) B29r5 b. (düşüg) B49rl,A40r5
b. (darlık) A47v3 b. (düşüğe) K47r3
b. (dac väm) B55rl b. (düşürji) MK12vll
b. (dac vänıg) MK39r4 b. (düşügni) D3vl4,M5/2,K4r7
b. (da'väya) MK51rl6,M73/6 b. (elvânğa) M49/9
b. (dac vı) D53r3 b. (endîşe) B46r2,B52vl6
b. (dac viye) B54vl5 b. (endîşeye) K54rl7
b. (degüldür) B24v3 b. (er) MK27rl3,M41/7
b. (dem) b. (er) D28v8
B8vlO,B42rl2,B53rl6,D35v7,M64/l,M7 b. (esrarı) M45/3
4/7 b. (esrâmı) M48/1
b. (dem içre) B47vl2 b. (esrämırj) M55/19
b. (derde) MK32v4 b. (ewi) B74vl
b. (devleti) A17r9,MK22vl 1 ,K24r8 b. (ferzend) M33/8
b. (dewleti) M34/1 b. (fitneye) D35v3
b. (dili) B61r8,B61rlO b. (günahını) A37rl4
b. (dûn) MK4vl3 b. (haber) B77v5,D45v8,A66v5
b. (dünyâ) B47r8 b. (haberi)
b. (dünyada) B47vl3 B47rl0,B50rl2,B76r7,
b. (dünyadın) M77/16 K32vl7,A25r6,MK31 v5,K72v4
b. (dünyälikde) K46r9,A39r9 b. (habemi) M63/4
b. (dünyänıg) D45v6,K45v5 b. (häcetüm) B19v9,B79r7
b. (düş) b. (hâl) B19rl5,B19rl6,B19v4,
B3v6,B14rl6,MK41v6,K46vl5,D47r6 B22r5,B27r6,B27rl2,B34rl2,B34v3,
b. (düş içre) B48v3,B48v5,M4/19 B40rl6,B42r7,B52rl,B53vl2,B56vl
b. (düşde) D28v8 1 ,B75r2,MKl 8v4,K33rl ,A25r7,M47
b. (düşe B48vl0 /2,D32vl7,M48/4,D40vl5,D50r5,K5
b. (düşi) D6v4,B48vll,MK6rlO, 0r4,A43rl0,M69/2,A48r4,
D13v3,D42vl6 b. (häl içre) B35vl l,B48vl4,
b. (düşmanlık) D17rl l,K17rl l,A10r5 B53vl6,B61rl4,MK39v2
b. (düşni) MK12v5,M18/19, b. (häl üze) A33v2
K42vl6,A35v6,M59/3 b. (hâl üzre) K40vl7
b. (düşnig) D47rl2 b. (hâlde) Kİ lv7,M27/14
 b. (hâle) B19v2,B34rl2,B54vl, 5,K3 İrl 5,A23rl 5,D40r 17,M55/20,K
B54v3,B54vl 1 ,MK17v3,D52v6,M72/l 5, 44vl,MK47r4,A50r4,A52v7,MK65v
M83/14 H,D70v9
b. (hâlin) A4rl7,D51vl5 b. (iş içre)
b. (hälig) K33vl3 B46rl4,B49rl2,B58r2,
b. (hâini) MK45vlO B6 İr 14,B70r 13,B73 vl 2K4v6
b. (hasret) MKlörlö b. (işäret) B40v9,K39v3,A32r6
b. (hasreti) K17rl6,A10rl0,M24/18 b. (işden) B4İVİ2
b. (hasretig) D17rl6 b. (işdin) A33r8
b. (hâtûnlar) MK39v8,B42rl3 b. (işe) B32r5,B56vl0,MK46r7,
b. (hâtûnlara) D41r4 K48vl,D48v2,M67/4
b. (hedâye) B51r9 b. (işi)B18rl,B19v2,M22/13,
b. (hediyeni) K49rl4 MK26r2,B50rl l,D65rl3,K64vl7
b. (heybet birle) B52v8 b. (işigiz)Mll/12
b. (heybeti) B67vl4 b. (işler) B9r6,MK46rl6
b. (heybetle) M70/4 b. (işlere) A23v8,MK54rl2
b. (heybetni) M88/1 b. (işleri) K18v6,K31v7
b. (hıdmeti) B57r3 b. (işlerin) D16vl5,M23/21
b. (hidâyete) MK47vl7 b. (işni) M47/3,MK63v7
b. (hil'ati b. (kadar) D48vlO,MK47rl2
K24r8,M34/l,A17r9,MK22vl 1 b. (kadarca) MK61v4
b. (hörluk) D33r3 b. (kadarlı) A56vl6
b. (horlukğa) B33v9 b. (kadarlu) B65vl4
b. (horluklar) A25rlO,K33r4 b. (kapuda) MK57r8
b. (hükmni) K68v5 b. (kapuya) B61r4,D58vll
b. (hürmetge) A15r3 b. (katfirig) "MSI/I
b. (c ibrete) B4İVİ6 b. (kavağa) A7rl 1
b. C ibreti) B41vl6,B8v7 b. (kavile) B4rl
b. (içre) M57/12 b. (kavle)
b. (ihsän) B44vl3 B27rl0,B30vl0,B59vl, K27r7
b. (ikiden) M5/6 b. (kavme) B20rl4
b. (ikinig) M86/7 b. (kazänı) B13vl3,B13vl4,
b. (ilhäm) D39v3 B16r9,B26r6,B49v2,Dl 3r8,A5vl4
b. (iş) B4v7,B7vl4,B8v9,B9rl0, b. (keçe) K5vl5
B27v5,B32vl4,B33v6,B40rl4,B41v8,B7 b. (keçe) M18/14
Or 11 ,MK8r2,D8r9,K8rl 0,MK7vl 5,K30v b. (kelâm) A28v8

579
 b. (keleçi B9v8,B37r7,B68vl3, b. (kün)
B76v3 B7v8,B7v9,B7v5,B7v9,B 16r 13,B36
b. (keleçim) K36rl 1 v2,B36v2,B43r9,B52vl 3,B54v3,B62
b. (keramet) B32r7,B32rl2,D31v6, r4,B64r8,B64v7,B65v2,B65v2,B73v
MK30rl2,D48v8 8,A66rl4,M49vl7,K5v8,K7vl4,D9v
b. (kerwän) K20rl5 7,A2v3,D10rl6,D10v4,MK10r3,Ml
b. (kez) 4/20,MK14v4,D35r2,D41vl5,M66/l
B6r2,B8r3,B27rl6,B30vl5,B31v2,B31v8 ,D5 lr2,K52rl ,A45rl2,MK50v5,K53
,B32rl6,B32rl6,B33rl5,B55v8,B59vl0, v9,K59r 16,MK60r 1 ,D62r7,K61 vl 3,
B60rl6,B75r9,K7r8,Dl lv!4,MKl lrl,Kl A55vl l,M89/5,M94/10,M95/l,A66r
5rl4,A8r7,D30v8,K30v5,K3 İr 11 ,MK30v 15,K72r9, B10v3
4,D32r4,K32r7,A24r9,M45/l 8,MK30vl0 b. (künki) B31r7,B34vl0,B74r8,
,K36rl5,D41r3,K41r5,A33v6,MK39v7,A K50vl5,A44r6,MK49v2,D52v6,A64
38rl3,M69/4,A50v3,M77/20,D58r7,K57 vll,D71r4, MK32v7,D51rl,K70rl4
vl5,K57vl6,MK61vl0,D65rl,A58v9,M b. (künki kün) K18v3,Allrl3,
K63r 11 ,D68rl4,D72r3,A66v7,B 17r7,B32 MK17rl7,D18rl7
v6,B41rl,B69rl,B71H2 b. (mağbünıg) D5rl6
b. (kezin) Kİ lv9,A60r2,A61v4 b. (mahzünnıg) D75v8
b. (kızım) K28rl b. (makama) B14v9
b. (kitâbnı) B79rl0,B79rl2,D75vl2 b. (makamda) MK55vl6
b. (köglek) B10v3 b. (makämı) B75vl5
b. (köşki) B37r6,M50/19 b. (mälnjnı) A22v5,M44/l
b. (kul) B16rl5,M31/2 b. (mâlik) M29/18
b. (kul oğlan) M27/4 b. (ma'nîde) K14vl4
b. (kula) M23/4 b. (ma'nîden) B4v6,D14vl6,
b. (kulğa) B17r9 B15v9
b. (kuh) B16v7,D15v2,D16v8 b. (ma'nîye) M23/21
b. (kulm) M22/7 b. (mektüb ahvâline) B69rl3
b. (kulnıg) D68r5 b. (mektübug) K66r7
b. (pulunuza) A9r7 b. (melekke) D21r5
b. (kulumızğa) K16rl3 b. (melik) B22r3,B51r2,B58r3,
b. (kurt) A5r9,MKl 1 v8 B63r2,K21r4,A14r2,MK19vl2
b. (kurddur) B13r9 b. (melikden) B23r7
b. (fcuyuya) K8vll,MK14r2, b. (melikdin) K22r8
M22/2,D15v7,K15v6,A8rl6,MK14v9 b. (melikge)
b. (külmegig) B59vl5 B23r3,K22r6,A15r4,
MK20vll,M31/4

580
 b. (meliknirj) M82/7 b. (oğlan) B32r9,B33rl4,B41r5,
b. (menzilde) K57rlO,A51r2, K5vl0,D30rl l,MK28vl6,MK38vl,
M76/10,A57r2,M85/16 M55/3,D39vl3,K63rl3
b. (menzile) B14vl2,B59v9 b. (oğlana) B32vl0
b. (mışır) B76vl b. (oğlançuk) M22/2,A8rl6
b. (mısırdan) B75v4,B75rl6 b. (oğlanı)
b. (mışrda) M96/20 B25rl2,B22rl2,B29v6,
b. (mışrî) MK27r3 B31r3,B66vl3,D40r9
b. (mihnetden) B20r5 b. (oğlannı) B30rl0,B30v4,
b. (mihnete) B33rl5,A14rll,K29rl5
B8r 10,B 18r 14,B 19v6,MK7r4,D 17v 13,K 1 b. (oğlannıg) M43/12,D41v2,
7vl4,A10v8,MK16vl3,M25/l 1, B45r5 K41v4,A34r6,A57rl3,M86/6
b. (mihnetge) M10/5 b. (oğlannug) B6r7,B42vl2,
b. (murada) B66rll
MK52rl 1,B55v13,D53v14,M74/1 1 b. (oğlanurj) MK30v2
b. (muradı) K53v4 b. (oğlumuz) A24rl2
b. (muradım) K28rl6,A20r8 b. (onlası) K54r9
b. (müznib) K73vl5 b. ('ışklık) A26r8,K33vl5
b. (müznibe) B78vll,D75v6 b. ('ışklıklara) A26r6
b. (müzniben) B79r5 b. ('ibrete) B17vl0,D20vl6,
b. (nakışge) M82/13 B4İVİ6
b. (nazmnııj) B78vl5 b. ('ibreti) B55r8,K21r4,A14r2,
b. (ni'meti) A48rl3 MK19vl2,B8v7
b. (ni'metler) B44vl2 b. ('inayet) B32rl2,B55v3,
b. (' acäyibe) B35v7 D65vl4,MK64r7
b. (' ameli) b. ('inäyeti) K65vl
B33v7,D33rl ,K33r2,A25r8 b. (ol durur) K21rl0
b. ('amelleri) MK31v7 b. (on kardaş) B18r4,B56rl2,
b. ('araba) B48rl,D46rl6 B58rl3,B63r3,D7r4
b. (' änm) A66r7 b. (on sekiz) D16r6
b. ('ärmurj rüzgän) B75r4 b. (ot)MK51v7
b. ('âşıklık) K33vl7 b. (ögüti) B29rl2
b. ('avratırj) B41v7 b. (ögütünni) A26rl6
b. ('aziz) K40rl0,A32vl2,D40v5 b. (öğütür) i) K34r8
b. ('azîze) A67rl5 b. (peğämım) D45rl2
b. (perdänı) B31vl 1
b. (perdeli) M81/2

581
 b. (puthäneye) A14v7
b. (rahata) B75vl6
b. (rahatı) MK22vl2,M34/2,
K24r9,A17r9
b. (rahatlar) B44vl2
b. (razımı) B4v8,B34rl6,A23rl6
b. (räzımnı) B31vl3,K33vlO
b. (räzmı) B34rl6
b. (räzırjnı) A37v9,A37vlO
b. (räzugı) B46rl3
b. (räzurjm) M62/2
b. (remzirji) B46rl4,MK43rl5
b. (renc)
D34r2,K34r3,A26rl l,D46vl 3,MK45rl4
b. (rence) M47/14
b. (renci) MK32v7
b. (rencidür) MK32r6
b. (rencimden) B34vl2
b. (renciye) B34r6
b. (rencü) M48/9,M64/14
b. (riväyetde) B3v7
b. (şakarluğa) MK31v9
b. (sakınç) B52vl6,MK49v5
b. (sakınçı) B16r8,K15rl3,A8r6
b. (şanem) B33v9
b. (şaneme) K33r4
b. (şanemi) B33v8
b. (sä'at) B63rl6
b. (säc at)
B7rl0,B56vl7,MK6r8,M9/4,MK53rl3
b. (saraya) A52vl3
b. (sarayda) B37r5
b. (saräyıg) MK34vl4
b. (saräynıg) B37r2,B37r6,M50/19
b. (şatuya) B17r2,B17v3,B31r2
b. (satuyı) B16vl3,B17rl
b. (selâmım) B46vl3,K45rll
b. (sevinç) A59v6
b. (sewünçi) D65vl3
b. (sıfatlar) B25v5
b. (şıfatlu)
B35rl3,B38vll,B50vl,
B52vl l,B52vl3,B57v6,K58rl2,B60
vl3,D48rl2,
K48rll,M66/18,A41rl5,
MK46vl4,D48v8,A48vl6
b. (sım) B29rl3,B32r8,B32r9
b. (sımm) K61r7
b. (sımrjı) M44/10
b. (smumı) B64rl
b. (söz) B5rl5,B6vl5,B72v3,
D12v3,D15r8,D38vl3,MK43rl6,M8
9/18,M89/15
b. (söze) MK3r9,D8r2,MK7v7,
Mll/4,D12rl7,M59/5
b. (sözge) B17rl5
b. (sözi) K9v7,B17v5,B22vl,
B28vl0,M30/3,B43rl0,D5v7,D7r7,
K8r2,K16v3,A9rl2,MK15v4,D16vl
4, K16vl3,MK15vl4,D19vl2,D30vl
6,MK37rl6,D40rl6,K40rl7,A33r3,
M55/19,D42vl 6,M59/3,D45r6,K45r
5, D45vl5,M63/l l,D55rl 1 ,K55r3 ,D
63v6,K63rll
b. (sözim) MK39v7
b. (sözimi) D61v3
b. (sözine) K25vl7,A18v3
b. (sözle) K6v7
b. (sözlere) B17rl3
b. (sözleri) K36rl7,MK35r4,
K36vl,D37r7,M54/4
b. (sözni) B31rl4,B38r7
b. (sözüm) B42rl2,MK34vl5
b. (sözüy) B22v7
 b. (sözüıji) B46rl3 b. (üç dürlü) B16v6
b. (sözügni) A37v9 b. (vakt) K62vl7
b. (şüretdin) M52/11 b. (vaktin) MK16r3
b. (şüreti) B21v9 b. (yakası) A68vl 1
b. (şaräbnı) B75vl6 b. (yalançılık) K7r5
b. (şehir ehli) B70vl3 b. (yanımda) B14rll,B14rl2
b. (şehir ehlini) B67r5 b. (yanumda) MK12v6
b. (şehirde) B46r7,K58vl7 b. (yağası) D74rl6,K72v9
b. (şehire) A37v3 b. (yazımı) A54r6
b. (şehimig) A6İVİ3 b. (yazuwı) B63r3
b. (şehr) D64vl0 b. (yazuya) B63rl0
b. (şehrde) M79/18 b. (yerlerde) D57v2,K57rlO,
b. (şehre) A51r2,M76/10
B6 lr2,M61/19,MK57r6,MK57r7,K64v5, b. (yerlerig) MK12rl
K65rl7,A68r3,M97/7 b. (yemiıj) D12vl5
b. (şehrge) K72r2 b. (yıl) M29/19
b. (şehri) B67v8,B67rl5 b. (yincüni) D42rl7
b. (şiddet içre) B69vl5 b. (yolda) D21r5
b. (şiddetler) M70/20 b. (zâlimden) K19rlO,M27/9
b. (takdir) B18vl,B18vl3 b. (zâlimdin) A12r3
b. (takdir idi) B50v3 b. (zälimleden) MK18r6
b. (takdiri) B19rl4 b. (zamân) MK19rlO
b. (tapuya) B61r3,D58vl0,A52rl2 b. (za'îf) B78vl2,B79r2,B79rl0,
b. (tarafda) M98/10 B78v4
b. (tedbîre) B6rlO,B9v8,K8vl2 b. (züleyhâya) MK32r5
b. (tedbîri) B15vl5 b.-dur B22rlO,B57vl l,B66v6,
b. (tenden) MK35vl2 M21/18,K28v2,A57v8,MK62rl0,K6
b. (te ’vîli) B48vl0 3v7
b. (teveni) M61/12,M61/16 b.-dur (sultân) B28v8
b. (tili) M80/1 b.-nda B22r3,B36rl3,B37r4,
b. (tom) MK22Vİ0 B59vl0,B67v4,M18/8,D15vl4,MKl
b. (tonlar) B32vl4,B32vl6 4vl6,M22/4,MK15r5,A20vl4,MK2
b. (tonları) B32vl5,K32rl4, 7v5,M44/15,M45/5,D33rl6,K33rl7,
MK31rl,MK31r2,M46/6 A25v7,MK32r5,M47/14,D35v2,A27
b. (tonnı) D24r3 vl4,MK34r6,M50/4,D36r8,K36r8,M
b. (tün) B14r5 K34vl 3,A28v5,MK34vl 2,K37vl,A
b. (urğana) K14v2

583
30r3,D55rl 6,MK53vl 3,MK55v2,K57r7, 1 ,A61 vl 3,A61 vl 3,MK66rl 0,M93/6,
A5 lr3,MK55vl 7,K66r8,A68r3 D71rl2,D72rl4,A68r4,D75vl,D75v
b.-nda (kalsun) B59rl 1 4
b.-nda (şogra) K9rl6,B8rl 1, b.-nı (aytup) B20r7
B10rl4,B18vl4,MK16rl2,A10r6,MK16r b.-m (bildi) B55rl4
13,MK16rl4, K17vl6, b.-nı (işidüp) MK5rl4
MK16vl 5,K29rl 3,A2 lr7,M89/l 9 b.-m (işit) B22v6
b.-ndan b.-nı (işitüp) B17v9,B26r9,
B8vl,B31rl4,B34r6,B40r6,B42rll,MKl B25rl4,B34r4,B42r4,B47vl,B49v8,
6vl7,D20vl6JC21r4,A14r2,MK19vl2,A B61v9,B66r9
16vl l,A20v6,MK27rl4,MK29rl4,D37v b.-nı (körenler) B42v7
2,K37vl,A30r3,MK36r5,A48vl2,A58v7, b.-nı (tek) MK20vl0
D66v4 b.-nınıla K58r9
b.-ndan (hâsıl olur ise) B29rl 1 b.-nıg
b.-ndan (ög) D7v6 MK28vl,M47/12,MK37r8,
b.-ndan (kirü) MK58r2 M65/4,K63rl4,A57rl4,MK61vl8
b.-ndan (ögden) B32v2,B69vl3, b.-nıg (dek) M55/10
MK29v4,M64/12 b.-nıg (kaddi) K28vl3,MK27rl4
b.-ndan (ögdin) B31r6 b.-nıg (keydi) B40r6
b.-ndan (şogra) D17vl5,A10vl0 b.-nıg (kibi) M31/3,M86/7
b.-ndın (artuk) A15r3 b.-nıg (rencin) M47/15
b.-m b.-nug B25rl3,B44vl,D8rl6,
K5vl 6,Bİ 5vl4,B33v7,B40rl ,B44v4,B52 Mİ l/18,D22r3,D29vl3,K29vl6,A21
v14,B66v14,B66v14,B68v6,B68v10,B70 vl2,K30r2, A21vl4,D63v9
vl3,B70vl3,B74rl6,B78vl5,M7/18,MK b.-nug (begzi) B29r3
7r8,D8rl l,MK7vl6,M12/10,MK8rl4,Dl b.-nug (dek) B23r4
2vl2,A5r8,MKl 1v7,M17/10,A7v16,MK b.-nug (kibi) B10rl3,B21v8,
14rl0,MK14v4,MK16r5,M24/7,D17v8, B26r5,B39v9,B42v6,B59vl0,B63rl
MK16v8,D19r7,K20r8,A13r2,D21v4,D2 4,A13v5
4rl2,MK23rl,M34/9,K27v2,MK26r3,M3 b.-nug (rencin) B34r7
9/6,D28rl7,K29vl6,A21vll,MK28rl7,K b.-nug (tegi tuşı) B30r9
31vlO,A25r8,M52/ll,D39vl6,A32v2,M b.-raya A68v9
K38v4,K41vl6,A34v4,D41rl4,MK43r4, buga
M62/10,K45vl4,MK47r5,K50vl6,A44r7 B22r4,B27rl5,B75r5,MK3v9,MK2v
,M73/19,A53r2,K59r6,M82/14,MK61vl5 13,MK12v5,M23/4,M29/19,D20vl7,
,M86/15,K65vl,A59vl l,MK64rl l,D66r K21r5,A14r3,M38/20,D30v3,MK29

584
r8,M43/21 ,MK33v7,D47r5,K47r3,A40r5, buğa: köstek, pranga
MK45vö,MKÖĞv8 b.-nm (çeşmegil) A9r8
bular: bunlar buğağ: köstek, pıranga
Böövl 3,B67r 1 ,B76v6,K54r5.A48r6,K54 b.-m (şeşdürdi) B27v8
v3,A49rl l,D58rl l,M84/6,K61v3,A55vl, b.-n şeşmegil B17rl0
D62v9,K68r7,K71v9A67v9,D7r7,K7r7, buğagu: köstek, pranga
A7vl3,Dlörl,Dlör9,K16r7,Dlörlö,K57r Dlörlö,D27rl7,D42rll
8,K57r9,D60v9,D73rl5 b.-sı (bağ b.) D20r7
b.-ı Aö7v9,D55r8,D55vl4,D73rl5 buğağuv: köstek, pranga K20r 12
bunlan bunlar buğalu: köstekli, prangalı A9r8
B15 v 15 ,B 17r3,B 17r9,B5Ğv2,BĞ4r 13,Kİ 5 buğav: köstek, pranga krş. buğaw
vl,A8vll,MK15r3,Klörl3,M25/17,K4ö MK26r5
vl7,D55vl4,MKĞ54rl l,MK54rl l,A50v b. (ile)MK15rlö
1 ö,D57vl ,MKÖ0r8,KĞ3rl 3,DÖ4r9,A57vl b.-ı (bağ b.) B21r9
5,M8Ö/14,M8Ğ/18,M9Ö/17 b.-m MK15rlö,M23/5,M39/8,
b. (ile) BĞ4vĞ M58/Ğ
b.-a b.-m (aldurdı) MK41rl
B15vl4,B58v3,B60rl2,MKöv9,M21/4,M b.-m (bağ b.) MK19r5,M28/13
K54vl2,M7ö/20,D58r4,K57vl2,A51v5 buğavlu: köstekli, prangalı M23/5
b.-dan MK52vl5 buğaw: köstek, pıranga krş. buğav
b.-ıK71v9 Klörl4,K27v4
b.-mg D55vl4 b. (şeşiben) K42rl 1
b.-urj (bunlar ihsanını) B58rl b.-m (bağ b.) B43vö
buçak: bıçak K7v4 b.-un (bağ b.) A13rö
buçuk: yanm b.-un (şeşiben) A34vlö
b.-ı (bir b.) B58r4 buğawlı: köstekli, prangalı krş.
budak(ğ): budak, dal buğawlu,buğavlu B17rl0,Dlörlö
b.-ına Kö7v9 buğawlu: köstekli, prangalı krş.
b.-ına (aşıg) B71v3 buğavlu Klörl4
b.-lar MK32vl7 buğday: buğday
b.-lar (ol b.) B4örl0 A40r3,MK45v4,MĞ5/2
b.-lan b. (birle) MĞ5/1
B35r4,M48/l 7,K34rl 3,MK43rl 2,MÖ2/1, b. (kirü yerden) B48v9
K44v9 b. (kördim) B48v8
b.-lan (bilür mü sen) B46rl0 b.-lar D47r4,K47r2,A40r4
b.-larm D44vl0 b.-lar (kökge çıkdı) B48v9
b.-larma D68r4 b.-lan MÖ5/2

585
bukın-: sıkılmak, daralmak
b.-mış K57v2
bul-: bulmak
b.-am (kayda b.) D17v3
b.-am (nete b.) M24/21
b.-am (şâğ b.) D62vl2
b.-amadı K12r7,K27r8
b.-amadım D38vl7
b.-amaduk A4vl2
b.-amaduk (zafer b.) MK64v8
b.-amadum B40r5
b.-amas A36v6
b.-amaz MK25vl l,B45r!3
b.-amazlar B15v8
b.-ne B3v5
b.-dacı sen MK3v8
b.-daçı B18rlO,B18rl2,K17rl4
b.-daçı sen
B4rl6,B4vl ,B 14rl 5,MK42r 12
b.-daçıdur B38v6,B39rl 3
b.-daçıdur (kıldugm b.)
D37v4,M52/19
b.-daçıdur (kılduğını b.) A30r5
b.-daçıdur (kılduğunı b.) K37v3
b.-daçıdur (kılğanmı b.) MK36r7
b.-daçıdur (kıymet b.) MK10r8
b.-dı
B65rl5,B66v3,D53v9,D59v6,MK58r3,A
55r7,M97/ll
b.-dı (anda b.) A57v5,MK62r7
b.-dı (anı b.) B60vl3
b.-dı (bikr b.)
K53rl6,A47rl,MK52r6,M74/6
b.-dı (cümle b.) B61v4
b.-dı (erse) K61v2,MK60r7
b.-dı (ise) B64rl2,D10r5
b.-dı (kördi b.) B49rl6
4
b.-dı (lezzet b.) M67/17
b.-dı (saltanat b.) M27/1
b.-dı (seni b.) B64r3
b.-dılar (metâc lann b.) B60rl3,
A51v6
b.-dılar (sağ b.) M86/1
b.-dılar (şağ b.) A57r8
b.-dılar (vezirden b.) B57r3
b.-dım D10v3,K24r9,A17r9,
D62r7,K61vl3,A55vll,D75vl2
b.-dım (aşı b.) A37v4
b.-dım (telim b.) D42r4,K42r4,
A34v9
b.-dıg mu B64v9
b.-dıysa B40v9
b.-dıysa (ilham b.) MK38r8
b.-du (andan) D63vl6
b.-duğmdan K19r6,D19r2
b.-duğunlayun Al lvlö
b.-duk (sultân b.) B73v8
b.-dular ise K54vl0
b.-dum MK22vl2,M34/2
b.-dum (aşı b.) D44v8,K44v7
b.-dum (bu kün b.) B64v7
b.-dum (nef b.) M61/20
b.-dug (neden b.) M26/15
b.-dug (nete b.) Al 1 vl
b.-dug (nete b.) K38v4
b.-dug mıdı (kıymetig b.) K32r4
b.-dug mu K6İVİ5
b.-dug mu (kıymetig b.) MK30v7
b.-dugız (tîmâr b.) MK63rl3
b.-duguz MK7rl7
b.-duguz (tîmâr b.)
D65r3,K64v7, A58vl2
b.-duguz siz (tîmâr b.) M87/19
 b.-ğıl D27rl2,K27rl6,MK25vl7,
M39/3
b.-maduk (zafer b.) B69r8,M88/19
b.-maduk (zarîf b.) A60r9
b.-mağa D51v9
b.-masven (şayrulık b.) A25v7
b.-maz K14vl3
b.-maz (derman b.) MK25vl3,M48/6
b.-maz idük M78/11
b.-maz (râhat b.) MI 1/13
b.-mazlar MK13vl6,M20/20
b.-mış idi D9r3,K9r2
b.-mış sizB15vlO
b.-u vergil D65vl l,D65vl2
b.-uban
B65r 13,A56vl ,MK6 lr4,M84/20
b.-umadı
B19vl3,B27rll,D12rll,MKllrl5,A31v
2 b.-ur (säğ b.) MK6İVİ2
b.-umadı (derman b.) M86/18
b.-umadım D26v9,A19vl,K26vl3
b.-umaduk B12vl 1
b.-umadum B26vl5,M54/8
b.-umaq M38/13
b.-umas D43vl5
b.-umasven
B34r6,B37v5,K33rl7,D36v8,K36v8
b.-umasven (derman b.) MK32r5
b.-umaz M60/15,A61vl6
b.-umaz men M51/15
b.-umazız (tedbîr b.) M25/11
b.-umazuz M90/7
b.-umazven K31vl 1
b.-urj D28v9
b.-up (neccâr b.) B43v2,D42r7
b.-ur B66r6
b.-ur (erse) B15v4
587
b.-ur (idük) K57rl l,MK55vl7
b.-ur (rahmet b.) B78vl3
b.-uvergil B68v3
bulan-: karışmak
b.-up MK34v6
bulaşdur-: bulaştırmak,
dokundurmak
b.-am (birbirine b.) D39rl5
b.-dı Kİ lr6,A3vl5,MK10rl7
bulaştur-: bulaştırmak
b.-dı (köglegine b.) Bİ lvl5
bulduq: önce, önceki
b.-häller K37v4
bulun-: bulunmak
b.-daçı (töhmet b.) K10vl2
b.-ur
MK52v7,D63v3,K63r8,A59r8,M88/
9
bulut: bulut B20vl,MK18rl7,K19v9
b. (kara b.)
D19rl7,K19v4,M27/14,A12rl4
bunça: bunca M37/13,D62r8
bundağ: bunun gibi D13v7
b. (düş) A6rl3
b. (iş) MK44r4
bunlar: bunlar B8r2
b.-ı
B6vl5,B76v6,K6v7,MK5vl4,
MK54rll,D57v6,A51r6
bugal-: bunalmak krş. burjul-
b.-a (c âlem b.) MK46v7
buqlat-: bunaltmak
b.-dı MK52v6
buqul-: bunalmak krş. buqal-
b.-a (cälem b.) B49vl3
burak-: bırakmak
 b.-dı (kamçısını b.) MK51v4 b.-aMK25r3
b.-urj MK8rl5 butağ: budak, dal
burğu: davul B53vl3,B74r2,MK50rl6 b.-ma A62v3,MK66vl5
burın: ön,önce butak: dal, budak
b.-ğa A51r5 b.-lar A37v6
burun: ön, önce B38v2,K68vl4, M92/19 b.-lan A26v5,K44v9,A37v6
b. (on kün b.) B72v8 buy: koku
büstün: (Far.) bahçe B3v7,B3vl5 b. (kelür sen) D69vl0
büstün kıl- buyan: bu taraf A51vl5,M79/6
-dı B9rl3,B69rl6 buyır-: buyurmak, emretmek
b. (olduğum) B70rl5 b.-ğıl Bİ 3v4
buş-: sinirlenmek, öfkelenmek buynk: emir
b.-ar b.-ı (tepri b.) D62rl 1
B7r5,B10rl2,B10rl6,B20r4,B41vl0,B67 buyruk: buyruk, emir,emir
vl2,A2rl4,MK89rl,M66/9 verici,vezir B64vl l,A42rlO
b.-ar (olsa) A58rl3 buyruğ ol-
b.-ar (yavlak b.) B49v5 -ğıl D49r7
b.-dı A34v4 -sun M67/20
b.-dı (yavlak b.) B43rl0 b. (birle) B6İVİ4
b.-duğm MK6r4,B67r7 b.-ı K68vlO,MK57vl7
b.-duğmı M8/21 ,A58r9 b.-ı (hakb.) A55vl5
b.-duğun B7r6 b.-ı (mülkümürj b.) MK47v9
b.-duğum (işitmez) K6vl4 b.-ı (terjri b.) K61vl7,MK60v3
b.-ıban b.-mdanB21rl6
B43v4,B66r8,K19v3,A12rl3,A34vl4,D6 b.-ındın A13rll
3v6 b.-ırj (revü kördi) A12r6
b.-ıp B48vl2,D19rl6,A57rl0 b.-urjnı (reva kördi) K19rl3
b.-sa D64v6,MK62vl5 buyrukçı: emir verici K49r6
b.-uban MK61vl4,D64v6,MK62vl5 buyur-: buyurmak, emretmek
b.-up b.-dı B14v5,B20vl5,B51v2,
B20rl6,B39vl5,B67rl l,B67vl l,B67rl3, B52vl ,B58rl 5,B59v2,B62v4,B69rl
MK18rl6,D38vl l,MK37rl4,M86/3, 0,B70v3,B71r9,B71v3,B74r9,B75rl
MK63rl,A58rl3 3,A6v5,MK12vl6,MK19r8,A16rl0,
b.-up (durur) M65/5 MK31r2,MK33vl5,K48v9,A41vl4,
buşın-: kızmak D49v7,M69/19,D50v5,K50v3,K54rl
b.-aMK45v8 1 ,K54v6,A48r9,M75/l 1 ,D55rl 3,K5
but: (Ar.) put 5rl5,A48v9,MK53vl0,M75/19,A49

588
v9,K57r3,D60r8,K59vl3,A53vl0,D66rl b.-urven B72rl5
7,M90/16,K67v9,A62v3,MK66vl5 buyuruk(ğ): vezir krş. buyruğ
b.-dı (cebrä’ıle b.) Bİ lv3 b.-ı (olğıl) B51rl
b.-dı (halka b.) K49v6 buz: buz
b.-dı (hem b.) B56r6,B56v4 B21r8,D20r6,K20rl l,MK19r4
b.-dı (melik b.) K20r2,A12vl2, b.-larB21r7
MK18vl4 bühtän: (Ar.) iftira etmek
b.-dı (meşâlime b.) B57rl5 b. (birle) M71/2
b.-dı (oğlanlarına b.) bühtän et-
D54r6,K53vl4,MK52v3 -üpM55/17
b.-dı (ol b.) B24rll bühtän kıl-
b.-dı (yüsuf b.) D50v5 -up
b.-dılar A33rl,MK39r2,B41v5,B53rl3
B22rl5,B22r9,B42vl,D21r5,K21rl0,A14 bühtän ol-
r8,MK20rl,K21rl6,A14rl4,D21rl5,K21 -upK40rl5
vl,A14rl5,M30/2,D41r8,K41rl0,A33vll bükle-: beklemek; korumak krş.
,MK39vl2,M56/14 bekle-
b.-dum men K68v5 b.-sün MK3vl4,M5/7
b.-ğıl bükül-: bükülmek, eğilerek yere
D12vl5,K12vl2,D66vl4,A60v9 kapanmak
b.-sa A23v3 b.-diler (tegriye b.) M29/10
b.-sa (şäh b.) B3İVİ6 bün-: binmek krş. bin-
b.-san b.-di (deve b.) D68vl0
B22v4,D21v2,K21v5,MK20rl l,D34r3,M bürhân: (Ar.) delil, ispat, tanık
K32v8,MK40v9 K38rl7,MK37r2
b.-sag (iş b.) B34vl 1 bürhân bol-
b.-sagız B43rl3 -dım A3İVİ2
b.-uban B5r7,K14v8,A7vl bürhân ol-
b.-uban (nedamet b.) MK58vl5 -dı B39v5,D39rlO
b.-upB15v3 -dım K39rl0
b.-ur b. (oldur) D38v2,K38vl,B39v6,
B33rl,K21r5,A14r3,D38r7,D48vl0 B40rl5,MK37r3,MK37vl4
b.-ur (idi) D23r8 b. (kerek) B54vl5
b.-ur (iseg) K34r4 büt-: inanmak
b.-ur men M92/11 b.-dim B43rl 5
b.-ur sen B22v4,K21v5 b.-dim (telim) A30r9
b.-ursa (işni b.) D69v3 büt: put

589
 b.-e (tapmur imiş) B26v4
b.-e (tapu) MK20rl3
b.-e (tapu kılur) K26v2
büt-^äne: (Ar.) puthane K21v9
b.-ye MK20rl5,MK20vl,
MK31vl4,M47/6
büti: yazı, mektup krş. biti D66rl7
b.-dür B70vl6
bütün: bütün M43/6
b. (iken) D32vl7,A25r7,M47/2
b. (ikende) K33rl
b. (dîni) B53v5,B56rlO
b. (kılsa) Kİ2r9
b. (koydug) B13rl2
b. (koymış) B13rl
b. (koysa) D12rl3
b. (oldı) K33rl2,B34rl)
b. (olsun) MK3İVİ3
b. (olsa) B33vl3
b. (sanem) B33v6
büyük: büyük MK58v3
büzül-: büzülmek
b.-iben (körükler b.) D37rl7
b.-üben B38vl
b.-üben (körkler b.) A29vl6
b.-üben (közler b.) K37rl5

590
 c c.-ıma D18rll,K18rl3,D18rl4,
Allr7,M26/5
cabbär: (Ar.) her şeye gücü yeten,mutlak
c.-ıma (duyduğuz mu) K7rl0
kudret sahibi (Allah) B2r3,B2r4,M74/13
c.-ıma (tuyduguz mu) M9/21
c. (hälık) B28r3,B43r4,A16v6,
c.-ıma (yahtu c.) D7rl0
D23v3,A34rl4
c.-ımdan A29r5
c.-aMK51r7,B54v6
c.-ımdan (keçer) D36vl3,A29rl 1
c.-dan B3v7,K3r5
c.-ımdm (keçer) K36vl2
cäfi: (Ar.) eziyet edenM82/6
c.-m A32r2,D51v8
cäh: (Ar.) makam, mevki, itibar
c.-m (fedâ kıldı) B25r8
c.-ıg M73/1
c.-m (fedâ kılur) B23v4,B42vl3
câhil: (Ar.) cahil,bilgisiz B69rl5
c.-m (alam) B40v5
calâb: (Far.) sırasında, esnesında
c.-m (aldı)
-aB79r9
B43v8,K42rl3,A35r2,
cän: (Far.) hayat, yaşayış B20v8
MK41r3,M58/8
c. (ayrulsa) B38rlO
c.-m (fedâ kılur) B53v5
c. (çıkarsa) M52/11
c.-m (fidâ kılur) K41v5
c. (eyledim) B38vl2
c.-m (teslîm kılur) B15vl2
c. (eyledüm) K37v9,MK36rl3
c.-ından (kitti) M46/8
c. (mazlum) M27/21
c.-ıg (aldı) D42rl3
c. (‘azîz c.) MK18v7
c.-um B8vl3,MK17v4,MK17v5,
c. (rahatı) B37v3
M64/l,MK57vl4
c. (ayrılsa) MK35vl2
c.-um (birle) M40/8
c.-a (odun) K67v5
c.-umdan K36v7
c.-dan (tatlu c.) MK6vl4
c.-umdan (keçer) B37vl2,B37v4
c.-dın B8r3
c.-umı B8r5
c.-dm (datlu c.) K7r8
câsus: (Ar.) casus, çaşıt
c.-ı M21/3,K71r7
c. (keldi) K42vl2,A35r8,M58/10
c.-ı (amg c.) B59r6,M77/16,
cäy:(Far.) yer K55rl 1
K56v9,A50rl5
c.-ı (mü’minlemig c.) M95/12
c.-ı (‘azîzc.) B76r2
câyiz: (Ar.câ ’iz) caiz, olabilen, olur
c.-ıla D49r5
c. (ola) B70rll,M89/15
c.-ım (birle) K28r8
cebrâ’îl: (Ar.) Cebrail
c.-ım (mecruh kıldug) B19v4
c. (nün)BllrlO
c.-ım (oğlum) B19v3
c. (peyki hazret) B52rl 1
c.-ım (oğul) M5/2
c. (üzre) K10rl3
c.-ım (sensiz c.) B61 vl 1

591
 c.-den B55rl4,K49v4,A42v9, A59vl c.-yü K14vl4,A7v7,K19r5,
c.-den (haber bildi) B51rl6,B56v6 A1İVİ5
c.-e B40r9,B72r7,MK9rl6,M 13/20 c.-yûben A55rl 1
c.-e (buyurdı) Bİ lv3 çelil: (Ar.)Allah, ulu, yüce
c.-e (destür oldı) Bİ lr7 B8r9,B9rl4,B9rl3,B9rl4,Bl lv3,B4
c.-e (hem buyurdı) B56v4 0r9,B53rl l,B56v4,B63vl2,B69rl6,
c.-ge BlOvll B69vl,D8vl,K8vl,D8v2,Ml 1/20,M
c.-i B15r8,B40r8,M75/7 1 l/20,MK12rl2,MK17rl6,A25r4,M
c.-i (buldı ise) D10r5 86/4,D66v5
c.-i (veribidi) B43vl l,B51vl4 c. (anı) B48rl6
c.-ni (kördi) MK9v5 c. (emri) B52rl2
cefa: (Ar.) eziyet, cefa B63r2,M68/3 c. (kädir c.)
c. (ağır c.) B8v6 B73vll,M64/13,K66r9
c.-larK37vl6 c. (mevlä) MK24vl2,MK52vl7
c.-m M26/14,K18v7,Al Ivl, c. (mevläm) MK44vl5,M64/4
M26/15,K60r8 c. (mevlî c.) B26rll,B47vl6,
c.-nı (baga kıldı) B18r7 B68r 14,K70r2,A64vl 4,M94/13,B 13
c.-smdan B8rl2 vl4
c.-smdan (kardaşlarug c.) Blörll c.-den Bİ lr7,K10rl3,K26rl2,
c.-smdan (kim kurtardı c.) B44v8 A44v3
c.-smdm B9rl,K7rl7,K15rl6 c.-den (rahat erdi) B53rl0
c.-yaM27/13 c.-dinD10rll
c.-ya (neden oldug) B19v3 c.-e B69vl,A39rl3,MK44vl6,
c. (kılur) B39r3 Aölrll
cefalık(ğ): (Ar.+T) cefalık c.-e (ben) B48rl
c.-m D72v5,B75vlO c.-e (ol c.) B48r7,B70rl2
cihaz: (Ar.) çeyiz D27vl4,MK26v2 c.-i B8r9
c.-ı (hâzır kıldım) K28rl c.-inden MK49vl4
c.-ını M40/1 cem': (Ar.) toplama
c.-ıg (big c.) B28r6 cem' et-
cehd: (Ar.) gayret, çabalama -üp M67/11
K7v3,K41r6,A33v7,D67rl5 cem' eyle-
c.-edüben M27/2 -eyleK39rl3,A31vl5
cehd kıl- -g M76/12
-ğıl M62/11 -p A49v5
-up B19v3,K49v7,A42vl2 cem' ol-
cehdle-: (Ar.+T) çabalamak, gayret etmek -uban K9vl6,A2vlO
cemä'at: (Ar.) topluluk, cemaat
c.- (ile) A7vlO,K15rl
cemâl: (Ar.) güzellik, yüz güzelliği
B21v8,B26r5
c.-i MK54rl
c.-i (yüsufa berjzer) B57v8
c.-im B56r2,MK52r2,A47rl2
c.-im (hem verdim) B54vl2
c.-imden B55vl
c.-ime K50r8,A43rl4
c.-ime (bakıg) B52r5
c.-in B24rl,M13/l,M31/21,
MK21rl5,MK23v9,M50/17,M51/10
c.-in (cilve kıldı) K41rl 1
c.-in (kelginçe) D9rl0
c.-in (kördi) MK23v8
c.-in (kördim) B28v4
c.-in (körgil) A2r4
c.-in (ne) B25r6
c.-in (yüsufug c.) M35/1
c.-inde B51vl
c.-inden D49v6,K49v5,A42vl0,
MK48r8
c.-ine B1 lr9,B36vl5,K22v3,
A15rl6,MK22r4
c.-ine (cilve kıldı) A33vl2
c.-ine (doymaz) B24vl5,B51r5,
B52r7
c.-ine (doymaz emdi) B21v2
c.-ine (nazar kıldı) B25v5,B52r6,
KlOvl
c.-ine (nazar saldı) B30v2
c.-ine (toymaz) B25r3
c.-ine (yüsufug c.) MK39vl3,
M56/15
c.-ini K9r9
c.-ini (kördüm) K28rl5
593
c.-ini (yüsufıg c.) K23r2
c.-inig (vaşfmı) B37rl6
c.-ig B34rl3,D10rl3,D36v3,
K36v3,D36v6, A29r 1 ,K52v7,A46r3,
MK51rl l,M73/l,K58v9,MK57rl6,
M80/3
c.-ig (hoş mürüvvetlü) B57v9
c.-ig (hûb) B54vll
c.-ig (kuyaş kibi) B37v3
c.-ig (var) B63v7
c.-ige ('âşık oldım) B36vl
c.-igi K41r6
c.-igi (körsem) B61rl2
c.-igni B42rl3,A52v5
c.-ni B23vlO,B36vl6,MK21v5,
M32/7,MK34v7,D41r9,D49r7
c.-ni (kördi) K25r6,A17v7
c.-ni (kördüm)
D28rll,MK26vl6
c.-ni (körem) M40/15
c.-ni (körgil) BlOrö
c.-ni (körmeye siz) B24vl3
c.-ni (şıddîk c.) B24vl5
c.-ni (şerîf c.) B51rl
c.-ni (yûsufhıg c.) D22vl5,
A15vl6,K24vl4
c.-ni (yüsufug c.)
Bllrll,B50vl6
c.-üm M69/6,M73/3,M74/1,
A46vl2,MK52rl7
c.-ümden M73/20
cemi£: (Ar.) hep, cümle, bütün B2r4
cemic kıl-
-upB14r9
cemic ol-
-ıp D9vl4
-uban B10vl0,MK9rl5,M13/19
 -dı B24vlO,B35vl5
cemîl: (Ar.) güzel; iyilikle anma
c. (şabn c.) MK12rl2,M18/8
c. (şabnm c.) A5vl5
c. (şabrun c.) B36rl4,D13r9, D35v3
cemmâl: (Ar.) deve sürücüsü
c. (ketürüp) B43v3
cennet: (Ar.) cennet D46rl5
c. (tapa) K46rl4,A39rl4
c. (ehli) M2/16
c. (içre) B48r2,MK24vl5
cerahat: (Ar.) cerahat, irin
c.-ig K59rl3
c.-ig (merhem erdi) B6İVİ6
c.-üm (onarmağa) B72vl2
cevâb: (Ar.) cevap, yanıt B3v8,
K55rl6,M90/6
c. (aydur) M83/9
cevâb ber-
-di A4v3,M58/15,A41rl,M86/8,
K63vl6
cevâb ber-
-diK57v4,K57v9
cevâb biti-
-p K28r6,M40/6
c. (erse) MK20rl6
cevâb eyle-
-r D21rl4, B22vl2,B22v9,B57vll,
D21r5,A14r8,A14rl4,MK20r6,M30/ll,K
21vl3, A14vl l,MK20v2, MK32rl3
-r ise K21vlO,A14v8
-r (melikge c.) MK20rl
cevâb işit(d)- D67v6
-üp) D67v6,B70v2
ceväb sor- M63/8
-dı M63/8
cevâb söyle-
-r
D33v8,K33v9,A25vl6,M47/21,
A28v5,M76/4,B22r9,B22r 15,B37r5
c. (teyüp) MK26v7
cevâb ver-
-di
D16vl6,D38v4,D40v8,D42v7,
D44v5,K54r8,D54rl7,D58rl,D59vl
0,D60vl l,K60rl5,D61vl,D64r3,K6
3v8,D63v8,K63rl 3,D64r9,D67r9
cevâb ver-
-di
B41vl6,B55vl0,B56vl,B56v2,
B60r4,B60r9,B62r5,B63r9,B63vl 5,
B66rl !,B66vl3,B66v7,B70r4,K38v
3,A3 lr5,K45vl 1 ,A38vl 0,MK44rl4,
A49r5,M88/8,A66vl 5,M95/17,B 12v
2,B 17vl 1,18r 1 ,B23r5,B26r 1 ,B3 8r8,
B39v8,B44r3,B46r5,B49v6
-e M30/14
-mek B8r7
-ümezüz MK66rl2
cevâb yaz-
-dıB70rll,A61rl3,M89/15
-ğıl A61r9
cevâb yet- A19vl5
-üp A19vl5
c.-ıK21rlO
c.-m D68r2
c.-nı B70vl5
cevâb-nâme: (Ar.) cevâb olarak
yazılan yazı, mektup
B28rl l,B28rl4,B70rl0,M89/14
cevelân: (Far.) dolaşma, dolanma
MK21r7
cevelân kıl-
-dı B23v2,MK39vl3,B42v2
 -ıp K5v8 cümert: (Far. cümerd) eli açık, el
cevr: (Ar.) cefa, eziyet açıklığı MK54rl3
K47v7,M68/3,K49rl2,B8v7 cümerd: (Far. cümerd) cömert
cevr kıl- B19v3 A49rl3,K55v7
-anlara Bİ 9v3 cürmerd: (Far. cümerd) cömert
cezä: (Ar.) ceza B58r3,D55vl6
c.-m D7r6 cüş: (Far.) kaynama, coşma
c.-sı K38r9 cüş et(d)-
c.-sıdur M9/14 -elüm M7/20
c.-sm B8rl çuval: çuval
c.-smı B39rl3,K7r5 c.-larm A57r8
ciğer: (Far.) ciğer,yürek c.-lann (yükün) A57r7
c.-imi A55vl 1 cüda: (Far.) ayn
c.-üg (dağlamağıl) B68vl 1 cüdä et(d)-
c.-ügi MK64rl2 -erM88/17
cihad: (Ar.) cihad, din uğruna yapılan -eridi A60r7,B69r6
savaş cüdä kıl-
cihäd et(d)- -ur idi MK64v6
-üp MK13Vİ6 -urdıK65vl7
cihân: (Far.) dünya, alem B21r8,A40rl 1 cüft: çift, eş,
c. (bu c.) B29r5 c.-i ('azîz c.) B54vl
c. (içre) B3rll,B25vl3,M62/9 c.-i ('azîzig c.) MK51r2
c.-(uşbu c.) B28vl4 cühüd: (Ar.) yahudi;inkar, küfür, ret,
c.-a (hergiz bakmaz) B46v4 kabul etmeme B3vl5,B3v7,
c.-ı (nürlu tutar) M29/1 B3v8,B4rl,B4r2
c.-m (münevver dutar) B21v2 c.-a (aydur) MK3r7
c.-m (nün tutar) MK19rl4 c.-lar
cilve: (Ar.) cilve, naz B78r9,B78rl3,A69rl0,K73rl 1
cilve kıl- c.-lara D74vl7,A69rl4
-dı D41r9JC41rll,A33vl2 c.-lamırj
cin: (Ar.) cin, A15v6 K73rl3,A69rl6,D75r5,K73rl6,D75r
c. (kızın) B29v3,D29r8 2
c. (kıznı) K29rl2 c.-larurj ('akıllan) B78v2
c. (kızı) B29vl,B55vll c.-larurj ('aklı şişdi) B78rl5
c.-nig (kızı) K29rl0 c.-lıkdan B3vl6
cins: (Ar.) cins, tür cühüdi: (Ar.) yahudi K3r5
c.-den (dükel c.) A22rl2 cühüdhğ: (Ar.+T) yahudilik

595
 c.-ı (köglûgüzden) B78rl3 4,MK53v8,K55vl2,MK56rl7,A52v
cümle: bütün, hep 13,M80/19,A53v8,D60rl0,MK58v8,
B10rl6,B9vl3,B15vl2,B17rl5,B18v8,B MK58v5,M82/14,A54rl 6,K61 v5,A5
21r7,B21r9,B21v4,B22v2,B23rl4,B23rl 6rl4,MK61rl,D63rl5,K63r3,A57r3,
5,D23v5,D23r 11 ,B26r 1 ,B26r 14,B27r3,B MK61v7,M85/17,D63v2,K63r7,A57
29vl5,B35rlO,B33vll,B35v2,B38rl6,B3 r7,D63v3,MK61vl2,K63rl2,D64rl7
8v8,B42v5,B43rl4,B49rl5,B50rl0,B50v ,K64r 18,D64rl 6,MK63vl2,MK65vl
5,B50rl3,B50v4,B51v8,B52r7,B51vl5,B 6,M90/19,A62r4,K70r5,K70r7,K70v
52v3,B53v2,B52vl,B52v2,B52vl0,B58v 8,A66vl4,D72vl6,K71rl0,A67r9,A
1 ,B61 v4,B62v 1 ,B63rl 1 ,B62v6,B63 vl O, 67v6,D73v3,K71vl4
B65r 10,M43r 11 ,B66rl ,B67r5,B68r8,B70 c. (bildi) B43vl3
v2,B73v8,B73vl6,B76r5,B76vll,B77v7, c. (çuç) MK47r8
B78r9,K5r7,D8vl2,M12/15,K12rl3,M17 c. (keldi) B25rl4
/10,Mİ 9/17 ,M23/13,D17vl 0,M25/l 7,Kİ c. (mâl) M43/17
7vl 1 ,A10v5,M25/8,M26/l 9,M27/5,D20r c. (mâlım) B30r7,B54v2
7,MK19r6,MK19r9,K20rl6,MK19rl7,M c. (mâlın) B26rl 1
29/4,K20rl0,MK19v9,M29/15,M29/15, c. (mâlum) B28v5
MK20r9,M31/1,Al 5r 1 ,MK2 lr5,MK2 İri c. (mazlum) B19v9
2,A16rl2,A16rl2,MK21vl7,M32/19,K2 c. (mülküm) B25vl5
3rl4,K23rl4,K23v8,A16v7,M33/7,MK2 c. (nakşı) B37r6
3v2,M35/14,A17vl5,MK23vl6,D25vl 1, c. (nihân) B39vl 1
D25vl3,M36/17,K25vl5,MK24rl7,M36/ c. (nişân)
15,D26r9,K26r 1 3,D26vl 5,M38/5,K26v 1 B3vl5,B5v8,D3r9,K3rl3
7,A19v5,M40/8,D28vl4,K29rl ,A20vl 1, c. (şişer) B42v7
MK27v2,K29v6,A21vl,MK28r7,M42/l 1 c.(endâmlanm) B8vl0
,M43/18,MK33r3,MK33r8,A27r3,MK33r c. (hâlin) B46r6
14,K34v9,K35r5,A27vl ,M49/20,K35r6, c. (kitdi) B54v4
K35v7,A28r3,MK34vl4,D37v3,MK36r6, c. (mâlum) B28rl3
M52/21 ,D37v6,K37v5,A30r7,MK36r9,K c.-ler A21v5
38vl,A31r3,D38v7,MK37rl0,M53/19,M c.-leri
56/10,MK40rl ,M56/18,D42vl ,MK41r8, B6v5,B7rl,B8rl3,B10v9,Bllvl5,Bl
M59/13,K46vl5,D48vl0,D48vl2,K48vl 2rl2,B18v6,B19vl6,B20v4,B21vl5,
l,A41vl6,M67/12,D50rl,MK48v3,K50v B23vl0,B24v4,B27vl3,B57r4,B71v
1 ,MK49r4,M69/17,M69/l 8,D50v3,D50v 4,K4v8,A2rl4,Ml 3/9,Mİ 2/4,K8vl 2,
8, K50v65K50v6,A43vl2,A43vl2,MK49r Kİ 3vl 1 ,A6v6,K14r3,A6vl 3,MK13r
9,MK49rl6,A44vl 1 ,M71/5,MK5 İri 3,M 8,M19/17,A6v6,A10r2,K20vl3,A13
K5 İri 3,A46vl6,D53v4,MK53r9,MK53v v9,K22rl5,A15rl3,M34/9,K29vl0,

596
K43rl ,A35v8,K48vl 6,A42r3,A49v7,M7
6/14,A54r9,MK59rl,A57rl2,M86/5,D70
v2,K69vl 3,A64v8,M94/6,A65rl 3
c.-lerin MK58v6
c.-miz B5rl,B6rl6,B12v2,B17r2,
B17v3,B57r9,K6r9,Dl lvl6,K16r6,A48v
3,D55r7
c.-giz B6vl5,B13r5,B21rl3,
B60v2,K20rl6,A13rl0,M28/17,MK56v7,
MK62v8,M86/21, K64r4,A58r6
c.-gize B59rl5,A62v2
c.-gizi B67vl4,B71vl,MK66vl4
c.-giznig D68v2,M91/3
c.-gizü MK66vl3
c.-si B5r5,B5r8,B8rl3,B9v3,
B9v8,B9vl4,B14v6,B18r4,B21rl0,B21v
6,B21vl2,B23rl4,B25r5,B29r8,B28vll,
B30r2,B32rl 1 ,B35r7,B35vl6,B38v5,B44
rl4,B50vl0,B51vl3,B52rl6,B58rl3,B63
r6,B66rl0,B67rl,B71vl6,B71vl5,B73v5
,B73vl5,B74r6,B74rl0,M4/15,MK4rl0,
MK5vl 6,D8rl ,D9v4,MK9r5,D9vl 3,MK
9rl4,Dl lv6,Dl lv9,D14r6,MK13r8,A9rl
2,Al 3r7,K20v6,Al 3vl,M29/2,D20vl ,M2
9/13,Al 5r 14,MK21r6,M31/18,K22rl 6,D
24r 12,K24rl 6 ,M34/1 l,K25r5,M35/9,D26
r9,MK32r2,A27rl 6,A29vl 5,K37v2,A41 v
15,A43 v9,K50r 10,K52v 1 ,A45 vl 3,K60r9,
K60rl0,D68vl7,K68r4
c.-sige MK34rl 1
c.-sin
B7vl5,B12vll,B13v5,B14rl,B58vl,B62
v9,B62v7,B69r6,B75vl0,MK12rl4,M18/
10,MK24vl 5,MK31 vl 1 ,M50/7,K42vl ,A
35r7,D43r4,K55r3,K62rl5,M86/l
c.-sin (ahvälig) K13r8
c.-sin (antlaşdurdı) B60rl 1
597
c.-sin (düşürdiler) B66r6
c.-sin (fedä kıldum) B34vl6,
B54vl2
c.-sin (kertü bildi) B57rl3
c.-sin (cafv kıldı) B26rl4
c.-sinden
B19r3,MKlvl7,Klvl8,
MK2r2,MK16v7,MK19r6,D52vl6
c.-sindin B2v6
c.-sine
B25v4,B58r8,B62rl,Dvl6,
K17v8,A10v2,M25/5,D17v7,K21rl,
D25rl7,MK41v8,D55rl5,MK53vl2,
A49v2,A53rl0,M80/18,A62vl6,M9
1/16
c.-sine (hıdmet kılğıl) B57vl
c.-sine (sâkîlik kılğıl) B57rl6
c.-sini B4r8,B8vl3,B18v4,D7r4,
K7r4,MK6vlO,K12r3,MKl İrl 1,D13
r 11 ,K26r 13,Al 8vl 6,K34r9,A26v 1 ,K
43r4,A35vl l,K48vl0,D52vl5,K52r
9,A48v7,A49vl 1,MK54v10,M76/18
,M81/19,D60rl l,M81/17,A57r8,A59
rl0,A60r7,M88/17
c.-siniıj B23v12,B42v3,D46v16,
K46vl4,A39vl5,M64/17
c.-sinig (arkasına) B48v4
c.-sinig (devesine) B65vl 1
c.-sinig (elin) B71v8
c.-sinirj (hatırına) D4r9,K4rl3,
M5/11
c.-sinig faklı şişdi) B7İVİ0,
B7İVİ5
c.-sinüg MK21rl7,MK45rl7
c.-sig B4vl5,K62vl3,MK61vl,
MK61vll,K67vl5,K68r3
c.-sün D34r8,D58r3,D60rl3
cürm: (Ar.) cürm, suç, günah M10/18 ç.-upM27/17
c.-i K37v7 çağur-: çağırmak krş. çağırmak
cürüm: (Ar.) cürm, suç, günah krş. cürm ç.-dı A58r6
K7vll ç.-duk A4rl4
ç.-uban K19r3
çalpr-: çağırmak krş. çağır-,çağur-
ç.-adum A58vl5
ç.-alım B67r3
ç çal-: müzik aleti çalmak, vurmak;
sürmek
çabaz: iyi MK18rl ç.-dı BövlO
çadır: (Far.) çadır krş. çâdur çalap: tanrı
ç. (ile) A31r7 ç. (fermanına) B18vl2,B70rl4
ç.-laB39vlO çalın-: çalınmak,vurulmak
çâdur (Far.) çadır krş. çadır ç.-ur (üküş ç.) B53vl3
ç. (ile) M53/18 çamaz: iyi krş. çabaz
çağır-: çağırmak krş. çağur- ç. (at) B20rl
ç.-a (idüm) D65r7,MK63vl çâre: (Far.) çare, yol A7rl4
ç.-aym K64r3,A58r5,M86/20 ç. (ne ç.) B15rl6
ç.-dı B12rl4,B47rl3,B63vl3 çaresiz: (Far.+T) çaresiz K66r2
ç.-dı (erse) MK64v4 çarla-: çağırmak, bağırmak
ç.-dılar B25rl2 ç.-dı (şemcünı ç.) M88/21
ç.-dılar (ünin ç.) B30rl0 çek-: çekmek
ç.-dıysa K65vl5 ç.-er B7vl0
ç.-madı MK63rl,M87/9,K64rl3 ç.-erem (hasret ç.) B64v7
ç.-madıg A58vl ç.-iben B7vl2
ç.-madurj K64rl5,MK63r3, M87/11 ç.-mese (ayğaça ç.) B52r9
ç.-mağa A58rl3,MK62vl5, çendân: (Far.) o kadar
M87/7,K64v5,MK63rl 1 B1 lr9,D23rl4,D23vl5,B28rl2,B42
ç.-sa K64r6,MK62vl0,M87/2 vl3,B58vl2,B68r3,MK22r4,K41v5,
ç.-uban B54rl 1,A1 lvl3,K45vlO, MK40r7,M57/4,A40vl
A38v9,A55rl çeri: asker
ç.-up B20v4,MK18v3 ç.-si
ç.-ur (idim) K64vl 1 çeş-: çözmek
ç.-ur ise M88/15 ç. (megil A9r8
çağmış-: çağınşmak ç. (megil (bağ buğavın ç.) M23/5
ç.-uban K19v7,A12vl çevre: çevre

598
 ç. (durup) B25rl2,B46rlO
ç. (durur) D44vl0
ç. (turdı) MK16r8
ç. (yamnda) A44rl
ç. (yanından) K50v9,D50vl3
ç.-sidür MK43rl2
ç.-sinde B35rlO,MK32vl7,
D42rl2,M62/l
ç.-sine B29vl3,MK33r6,D34v8,
MK41r2,M58/7
çewre: çevre krş. çevre
ç. (durdı) B18r4
ç. (durup) A17vl3
ç.-sinde B52v8
çıbık: çubuk krş. çıbık
ç. (diksün) B35r7
ç.-da (tal ç.) B38rl
ç.-dan A29rl6,M52/2,D37rl, K36vl7
çıbuk: çubuk krş. çıbık
ç. (düksün) A26v8
ç.-larB35r7
çığ-: çıkmak krş. çık-
ç.-uban K45vl 1
çık-: çıkmak
ç.-tılarsa K57r8
çık-: çıkmak
ç. B40rl4,K39r9
ç.-a (keldi) A7rl5,B15vl
ç.-adur (nür) K14r7
ç.-ar B3rl2,B13vl6,B38rl2,
B46r2,B53v3,B66v8,B75v2,MK10vl2,D
28vl ,MK27r6,M54/21 ,D44v2,MK43r4,
MK63vl0,D74v2,M98/13
ç.-ar (äväz ç.) B12r4
ç.-ar (balkıban ç.) Bİ lr6
ç.-ar (balkuban ç.) A3r6,MK9vlO
ç.-ar (balkup ç.) B24v9
ç.-ar (bu sakmç ç.) MK49v5
ç.-ar (dedi) B77vl5
ç.-ar (dütün ç.) B69v6,A60v7
ç.-ar (dütüp ç.) MK65r6
ç.-ar (endäşe ç.) A44r9
ç.-ar (erdi) D50rl2
ç.-ar (erse) A60r5
ç.-ar (günähnı ç.) M61/16
ç.-ar (hem ç.) B28vl 1
ç.-ar (idi)
B52r8,D50v4,MK48vl5
ç.-ar (kapuya ç.)
D39vlO,K39vlO, A2rl2,MK38rl5
ç.-ar (nür ç.) Bİ 5r2
ç.-ar (saçılu ç.) B78v9,D75rl2,
A69vl0
ç.-ar (sarayında ç.) A44rl
ç.-ar (seyrâna ç.) B52v8,D50rl6
ç.-ar (taşkaru ç.) Kİ Or 12
ç.-ar (taşra ç.) M63/20
ç.-ar (temäşäya ç.) B52v4
ç.-ar (tez ç.) MK10v5
ç.-ar (yola ç.) Kİ İri 1
ç.-ar (yükünden ç.) B68r6
ç.-aram B43v7
ç.-arlar B40vl6,MK49rl0
ç.-arlar (karşu ç.) D20vl7
ç.-arsa (cän ç.) M52/11
ç.-dı
B14r7,A7rl3,A15r9,K28vl0
ç.-dı (agsızdan ç.) MK20vl6
ç.-dı (elimden ç.) A45vl3
ç.-dı (elümden ç.) D52v7
ç.-dı (ğalat ç.) B28vl6,MK27rl 1
ç.-dı (ğalat ç.) A20v3
ç.-dı (häzır ç.) M72/6
ç.-dı (kirü ç.) K13rl4

599
 ç.-dı (köğe ç.) MK45v5
ç.-dı (kökge ç.) B48v9,K47r2, A40r4
ç.-dı (taşra ç.) B15rl5,B41vl5
ç.-dı (yükünden ç.) K65r3
ç.-dılar A16rl2,K23rl4
ç.-dılar (ise) D57rl7,A50vl6
ç.-duğm (kava ç.) B42r7
ç.-durj (rahata ç.) D46v8,
MK45rl0,M64/9,MK47r2
ç.-ğıl B75v4,B75rl6
ç.-ğıl (taşra ç.) B15rl3
ç.-ırj K46v6
ç.-ıg (karşu ç.) K21rl,K21r5, A14r3
ç.-ırj (meydana ç.) B52r4,D50r8
ç.-ıg (rahata ç.) A39v8
ç.-ıp B22rl6,M31/7
ç.-mak (taşn ç.) MK13v2
ç.-mak (karşu ç.) M29/19
ç.-mak (taşra ç.) B15r8
ç.-mag B21rl4
ç.-marj (buyruğındm ç.) A13rl 1
ç.-mayana (kalur) D49rl3
ç.-maz B21rl 6
ç.-maz (hergiz ç.) B46v3
ç.-maz (makamından ç.) B64rl6
ç.-maz (oldı) M28/20
ç.-maz (sözünden ç.) B51r7
ç.-mış (idi) B49v5
ç.-sa B21v2
ç.-sa (dünyaya ç.) MK19rl4
ç.-sam D45rl7
ç.-sam (gümandan ç.) B47r2,
MK44r2,M62/17
ç.-sam (gümanımdan ç.) K45rl6
ç.-sam (idi) A38rl4
ç.-tı (erse) B59v7,M78/8
ç.-tı (kolumdan ç.) K52vl
600
ç.-tı (kökge ç.) D47r4
ç.-tı (ya'küb ç.) M95/13
ç.-tug (rahata ç.) B48rl2
ç.-uban MK10r8,A38vl0
ç.-up B22rl0,MK20r7,B47rl4
ç.-up (durmaz) A36vl5
ç.-up (karşu ç.) B74rl
ç.-up (tahta ç.) MK26vl3
ç.-up (tura ç.) MK39v6
ç.-up vardı M66/9,D47vl4,
K47vl 3,A40v 16,MK46r 16
çıkar-: çıkarmak
ç. (dedi) B52vl6
ç.-alım (aldan) B67r4
ç.-ayım MK62v8
ç.-ayın M86/21,K64r4,A58r6
ç.-dı Bİ 5vl3,B78rl,K58vl3
ç.-dı (ton ç.) D24rl
ç.-dı (bilezügi ç.) B46vl 1
ç.-dı (hälık ç.) B74vl2
ç.-dı (kim ç.) B44v9,B44vl 1
ç.-dı (paläs ç.) B21rl 1
ç.-dı (tez ç.) Bİ lr3
ç.-dı (zindändan ç.) B74vl0
ç.-dılar B12vl2
ç.-dılar (kögleginni ç.) K12r4
ç.-dılar (yüsufi ç.) B50v5
ç.-dukda M81/20
ç.-ğıl B50r2
ç.-ı MK57v2
ç.-ıban Bİ lv5,B77vl 1
ç.-ıp D48vl2
ç.-ıp (paläslann ç.) M28/15
ç.-madı (yüsufi ç.) B43vl0
ç.-mağa B62vl0
ç.-maya MK58vlO
 ç.-uban K10vl2,A3v5,K20rl4, 8,A42vl l,MK48r9,M68/9,MK54rl4
M67/12,K52r7,A45v2,M72/5,M80/6,D74 ,A49r 16,MK54rl 6,M76/17,M78/9,A
rl7,K72vlO, M98/10 51rl3,D58r2,D58r2,K57vl0,K57vl0
ç.-uban (paläsm ç.) A13r8 ,A51v3,M78/19,MK56rl6,M84/6,D
ç.-uglar B78rl3 62rl5,D62rl5,K62r4,A56r3,D62rl6,
ç.-up K48vl l,A41vl6,MK47rl4 A56r8,D62v2,D62v2,K62r8,K62r8,
ç.-ur B43v5 A56r7,K62r9,K62r5,K62r5,A56r4,K
çıgra-: çınlamak, çınırdamak 62vl7,M86/14,D68v5,MK66vl6,M9
ç.-dı (sağ ç.) B71rll 6/10,M98/7
ç.-p B71r7,M90/18 ç. (ağlaşdılar) B71v4
ç.-p (sağ ç.) A62r7,M90/14 ç. (aradı) B14v4
ç.-sın (sağ ç.) D68r9 ç. (araduk) B12vl0
çıyan: çıyan ç. (aradum) B65r4
B9vl3,B38v2,B38rl3,K8vl6,M52/14 ç. (deyüben) B58r3
çiçek: çiçek ç. (deyür) B22rl2
çiçek der- ç. (döndürdi) B58r6
-sün B5v8 ç. (ekirj) B51v2
çiger: (Ar. ç.) ciğer ç. (ferişteler) B22r5
ç.-imi M84/18 ç. (ğuşşa) B63r5
çoğıla-: bağırmak, çağırmak ç. (hasretim) B38vl0
ç.-dukdan ç. (istedük) B12vl0
D44r3,K44r2,A36vl l,M60/20 ç. (keçdi) M41/18
ç.-dun (hasretle ç.) K9vl ç. (kuyular) B64vl6
ç.-makdan B45v2 ç. (öğütledi) B42rl2
çoğılaş-: çağınşmak, bağınşmak ç. (selâm kıldı) BöOrlO
ç.-dılar B10v9,B12r9,B18v5, ç. (şükürler) M43rl 1
K9vl5,A63r3 ç. (tehdîd) B39rl5
ç.-dılar (balıklar) D23rl0 ç. (yalvardı) B21r4,B41vl3,
ç.-dılar (yawlak) B12r8 B67vl5
çoğuş-: toplanışmak ç. (yügürdüm) B65r3
ç.-dılar A4r9 ç. (ötmekler) B44r6
çok: çok ç.-dur K15vl3,D59v5
B5r9,B7r5,B 16v9,B20r2,B75r4,MK6r3, çok çok: çok çok MK63v3
M13/19,M15/4,D12r6,D12r6,K12r2,A6v ç. (selâm kıldı) A51v3,M78/19
9,K13vl5,MK14vl6,M26/8,M39/20,MK çol: şol
3 İri 7,A30r9,M53/2,K40v7,A33r 10,D42v MK42r2,MK5 lr9,MK5 İrİO,
10, MK41rl7,M60/4,D49v7,K49v6,M68/ MK60r5

601
 ç. (kadar) MK16r4
ç. C arab) MK18vl2
ç. (putdan) MK20rl3
çök-: çökmek
ç.-di (kirü ç.) M61/4
ç.-di (yere ç.) MK19r4
ç.-er MK42v9
ç.-er (kirü ç.) B45v6
ç.-miş (kördi) B45v9
ç.-müşdür K44r9
ç.-üben K44r6
ç.-üp B21r3
ç.-üp (diz ç.) K20r6
ç.-üp (dizin ç.) D20rl
çöyle: şöyle
ç.-iken MK34rl3
çuç: suç MK47r8
çuk-: çıkmak krş. çık-
ç.-duğmı (kawa ç.) K40vl7
çulğa-: sarmak, dolamak
ç.-p (aldı) M20/21
çuş: suç
ç.-ma MK43r5
çuval: çuva krş. çuval
ç. (içre) B60rl3
ç.-larm B66r5,K57vl3,D63v3,K63r8
ç.-larm (açdılar) B60rl3
ç.-lann (yükün) MK6İVİ2
çü: (Far.) mademki, öyle B55r3,MK63v7
çün: (Far.) gibi, mademki, çünki
B23vl 5,B38v7,B39r8,D37v5
çünki: (Far.) çünki K37v4,A30r6,M52/20
çürü-: çürümek
ç.-p B38rl6
ç.-p (eti ç.) MK36rl
ç.-p (eti ç.) A29vl5,M52/17
 D 5,A55r3,K63rl3,D66rl6,K66r3,A60
vl6,D68r2,A64v4,D70v7,A64vl3,M
dâd: (Ar.) adalet, doğruluk B51v2 94/12,D72rl,M96/7,K72r8,K72v5,A
d.-ılaMK4vl6 68v8
dağ:dağK45r4 d. (altun d.) B30vl2
d.-daD14vl4 d. (anda d.) B62rl6
d.-larda A56r3 d. (buğday kördim) B48v8
d.-lardağı K62r4 d. (deve d.) B48r3
dağı: dahi d. (iki yüz big d.) B52v5
B6v9,B6vl 1 ,B7r9,B7rl 5,B8r2,B8r 14,B9 d. (keçdi) B29v4
vl ,B 11 vl 2,B 13r 16,B 13 v6,B 16r 16,B 17r5 d. (koruğ kördim) B48v8
,B 18v2,B 18 v9,B 19v8,B21 v9,B21 r4,D23 d. (neter d.) B38v3
vl5,B26v9,B27v8,B29v5,B33vl3,B37r4, d. fışkı) B34r2
B44r6,B51v6,B58vl3,B61vl3,B63vl6,B d. (râhat) B48vl
66v4,B70vl 5,B72r 15,B77rl 1 ,D4vl ,K4v d. (yüsuf d.) B39r5
6, D6r4,K6v3,M9/9,D10vl 5,Kİ lr3,Kl 2v dağıl-: dağılmak
16,D16vl4,K16vl3,A9v7,K17vl3,A10v d.-dılar
7,Dİ 8v9,Kl 8vl2,Kl 8vl 2,D20rl4,K20r3, M19/8,K13vlO,MK12vl6
Al 3rl 3,M29/7,K20vl 3,Al 3v9,D22rl 5,A dağla-: dağlamak, yakmak
16rl6JC2vl, d.-dılar A6v5
Al 8r4,M37/l 8,D26vl 6,K27r3, d.-mağıl (cigerüg d.) B68vl 1
Al 9v8,K27v4,D27vl ,K27v5,D27r 17,M4 d.-mağıl (hasret d.) K65v7
0/3,M40/l 1 ,D28v 1 ,M41/1 ,D29r2,K29r 10 d.-mağıl (yüregig d.) B73r9
,D29r6,A2 lr4,M42/2,D29r9,A22r 15,K30 d.-mağıl (yüregigi d.) M93/16
v3,K32rl 3,A24rl 6,M46/4,D32rl 2,K32r 1 d.-rB17v5
4,A24vl ,K33rl 2,A29r9,K37r 1 ,A29vl ,A d.-r (bağım d.) K16v9,A9v3,
30r2,K38rl,A30v4,K38rl5,K38vll,D38 MK15vlO,M23/16
vl5,D40vl5,K40vl7,A33v2,M56/8,D41r d.-r (yüreğim d.) B69v6
8,K41rl0,A33vll,D42r9,K42r9,A34vl4, d.-yurven B69v7,K66rl7
K43v4,A36rl 3,D45v9,D46vl 3,K46vl 1, dahi: daha B30vl0,Allv6,A15r2,
K47r2,A40r4,A39vl2,M64/14,A40r3,A4 A39r 15,K63 v5,A57v6,A63v8
0r3,D47r4,D48v4,K49vl 0,A42vl 5,K49v d. (artuk d.) A8rl4
11 ,A42vl 6,D50r4,K50r3,M68/9,K50v8, dahi: daha B9rl4,B10r5,B22r4,
A43vl4,D51rl0,K51r7,A44rl5,A45vl5, B23rl6,B25v2,B56v2,B60rl5,B61r5
A51v5,D58r7,K57vl5,D58vl2,K58v3,A ,B72v5,B73vl0,B75r6,B75r7,B77v6
52rl4,A52vl5,M80/ll,D59rl2,K59r3,A5 ,M49vl7,M2/9,M8/10,M8/5,D8v5,
3r6,K59rl0,M81/5,A54r8,M83/15,K61rl MK6r7,MK8r9,Ml 2/2,MK8vl 1 ,A2r

603
1, A3vl2,MK10rl5,
M17/18,D12vll,D12vl7yA5v6,MK12r4,
D13r2,MK12r6,M21/5,MK14v7,MK15rl
3,MK15rl 1 ,M22/21 ,M23/2O,MK15vl4,
Dİ 7vl2,M25/10,MKl 6v5,MKl 7v9,MKl
9r 1 ,M28/9,MK19v6,M33/2,M33/l 6,MK2
2v5,MK22vl2,M34/2,MK25r8,M38/l 1,
M39/8,M39/9,M40/2,MK26v3,MK26vl2
,MK27r6,MK27vl 1,M41/21,M42/3,MK2
7vl 5,M42/4,D29r 12,M43/13,MK29r3,M
43/16,MK29r5,D30vl5,M47/5,M47/l 0,
MK34vl2,M50/21,MK36v5,M54/4,MK3
9rl2,MK39v2,MK39vl2,M56/14,MK40
vl6,MK41rl7,MK45rl,MK45rl4,MK45
v4,MK48rl3,M68/12,MK48rl4,M68/13,
D56v7,K56rl6,MK55r4,D56v8,MK55r5,
M77/9,MK56v4,M78/20,M79/9,MK57v9
,M80/12,MK57vl6,MK58rl7,M81/10,K
61r6,MK60rl7,M86/7,MK62r8,M87/9,M
K63rl4,MK64rl7,MK65vl3,MK66rl2,
M92/ll,M92/17,K70rl
d. (c aziz d.) B32vl5,B32vl6
dahil: (Ar.) buğday D55vl7
dak(ğ)-: takmak
d.-dılar BlOrl 1
d.-ıp B10v5
d.-uban K9vl 1
dağla-: danlamak
d.-dı (hem d.) B63r3
d.-dılar B21v6,D60v5,A54r6
d.-durj mu B55r6,D53r8,A46rl5
d.-mağa D75rl0
d.-r B17vl0,B22rll,B22r3,D24r3,
B32r5,B74v4,K31v7,D61vl3,A55rl6,M
K60r7,D75vl
d.-r (kirü d.) K20v8
d.-r (körkind.) B25v6
604
d.-r (c âlem d.) B45v3
d.-r (‘âlem d.) A32vl6,D44r4
d.-yur men A37vl0
d.-yurven D44vl4
darjlaş-: danlaşmak
d.-dılar B72vl5,A13v3,M29/4,
D20v2
d.-urlar B52v9
dap-: tapmak
d.-arlar (ol häca d.) D20vl 1
daprn-: tapınmak krş. dapun-
d.-urlar K20vl6
dapun-: tapınmak krş. dapın-
d.-duğı (şanemden) B54rl
dar: dar; sıkıntı,meşekkat
d. Qıätırur) d.) A18rl3
d. (kögli d.) K6rl4
d. (kuyuya d.) B53rl2,K9vll,
M81/18,A53vl4
d. (olup) Kllrl3
d. (takatim d.) D59rl
d.-lara (çok yügürdüm) B65r3
d.-larda K62r8
d.-lardan (darlara) B65r3
dar-:çekmek
d.-ıp (kılıç) A58r6
dara: (Ar. dä’ire) çevre
d.-smda (kuyunnj) A6v5
dara-: taramak
d.-yuban B6v7,B 18r 11
dancak: daracık MK42r2
daraçuk: daracık krş. dancak
d. (kuyudan) B44v9
darak(ğ)-:öfkelenmek
d.-ubanB10rl6
dank-: öfkelenmek M15/19
dariğa: (Far.) yazık d. (hiç d.) B27rl3
A2v3,A4r3,A4r9,A4rl 5,A10r5,Al Orl 3,A d.-yaD33vl6
1 lr3,Al lvl3,K18v3,K19vl l,A12v5,A22 dârü’l-mahzün: (Ar.) mahzunluk yeri
v9,A23r3,A29v2,A35v4,A37v7,A70rl B64rl6
darlık: darlık, sıkıntı d. (makamında) B40vl
B56r7,B56r9,B59r8,B77v2,D49vl2,M68/ d. (makamından) B46v3
13,D54r7,K53vl 5,A47v 1 ,A47v3,M75/2 daş: taş
d. (içre) B51vl6,D74r8,K72vl, B78vl4,D10r9,K73v9,D75rl7
A68r4 datlu: tatlı B57v8,B62r8,B72v3,
d. (keçdi) D50r4 D20rl5,K20v4,M28/21,M43/7,K36r
d. (keçti) A43r9 5,MK34v9,A53vl
d. (ola) B49vl3 d. (candın) K7r8
d. (oldı) B51v5,B77vlO d. (durur) D36rl2,K36rl2
d. (olur) M98/10,D74rl6 d. (keldi) B47vll,B60rl,B61v9,
d. (üze) K49v6,A42vl 1 D46r8
d. (ile) M69/1 d. (söz) B70vl6,A61vl6
d. (karşu kelür) B51v7 d. (sözig) MK35r8
d. (keçdi) K50r3 d. (sözürj) B31r8,B37rl,B37vl,
d.-larK48r4 B61r8
dart-: çekmek d. (tili) M57/4
d.-am (hasretini d.) M93/13 d. (candın) B8r3
d.-ar B6v9,B7vl5,B36rl6,B42vl 1 d. (durur) B37r8
d.-ar (hasretin d.) A64r9 d. (idi) B29r4
d.-ar (hasretirj d.) B45rl3 d.-rak B37vl6
d.-ar (hasretirjni d.) A36v6 d.-rakdur A29rl5
d.-ar (her dem d.) K41v3 d.-rakı B3rl5
d.-ar (kayğusın d.) B34v8 da‘vâ: (Ar.) dava, iddia krş. da‘vl
d.-ar (kirü d.) A46rl2 d.-mK52vl3
d.-ar (c inanın d.) B55r5 d.-m (bu d.) B55rl
d.-ar (telim d.) B77v2 d.-nırj aşh MK39r4
d.-dı M72/10 d.-sın MK51rl6
d.-dı (şiddetler d.) B53r9 d.-smı (peğamberlik d.) A69rl2
d.-tuk (mihnet d.) MK64vl4 d.-yaMK51rl6,M73/6
d.-up (kılıç d.) M86/21 da'vâla-: (Ar.+T) davalamak
dartaş-: tartışmak d.-şur B9r3,MK7vl2
d.-up MK14r6 da'vâlaş-: (Ar.+T) davalaşmak
dürü: (Far.) ilaç d.-ı D8r7,B51r6

605
 d.-u A42rl5,MK47vl4 d.-sine B34rl5,K33v9,M47/21
d.-u (durur) K8r7 d.-sine (zähir eyler) B34rl5
da'vet: (Ar.) davet dâyim: (Ar.) daima, devamlı
K53rl4,A46vl5,D54vl5,A67v6 B22r6,B68r9,B70rl2,M2/3,D16vl,K
da'vetkıl- 28r4,A26r6,K33vl 5,M6O/18,M6O/1
-dı MK58vl 1,B55v6,B62v12, 9,D67rl7,B53vl5,M3/5,K14v8,A7v
B76v3,B78r7,MK39r5,M56/9 1 ,A 19vl 3,D28r2,K28r6,B36v9
-ğıl D73rl0,K71v3,A67v3,B76vl, däyimä: (Ar. dä’imä) dayima
M96/12 MK65vlO
d. (ulu) M74/4 däyire: (Ar. dä’ire) çevre
da'vet eyle- d.-sinde (kuyunıg d.) K13vlO
-p K41r3,A33v5 dayyän: (Ar.) tanrının sıfatı
d. (uluğ d.) D53v8 B48v2,MK46rlO
d.-inden (züleyhä) A34rl3 d. (kädir) B43v8,B44v6,B49rl4,
da'vetle-: (Ar.+T) davetlemek B50v8,B76v7,K46vl2,A39vl3
d.-di B42rl0 d. (melik) D42rl3,MK45rl5,
da'vî: (Ar.) dava krş. da'vä M64/15,D46vl4
A46rlO,D53r3 de-: söylemek, demek
d. (birlen) M68/2 d.-di B17r4,MK8vll,MK8vl2,
d.-nig D40rl6 MK18vl2,D22vl l,MK21vl,MK21v
d.-sin M73/6 2,MK21 v2,MK25vl 5,MK28vl 5,M
d.-sin (kılur iseg) B54vl5,B78rl 1 K30r7,A23v9,MK30rl l,D32rl2,A2
d.-sin (mu' cizät d.) B3vl 1 8v4,MK39v7,D42rl0,MK40vl7,D4
d.-sini K52vl l,A46r8,D74vl5 2v6,MK41rl3,MK42rl0,MK43v9,M
d.-sini (peğamberlik d.) K73r9 K45vl l,MK46rl7,MK48r9,D50r8,D
d.-ye (bu d.) B54vl5 50r9,MK48vl l,MK50r2,D5 lr4,MK
da'vlleş: (Ar.+T) davalaşmak 49v5,MK50vl7,MK52vl3,MK53r8,
d.-üD49rl2 MK56r9,D71vl l,D72rl5,D73rl4,D
dâye: (Far.) süt annesi 73v8
d. (almış idi) M93/12 d.-di (hubdâr d.) MK34vl2
d. (ey d.) B34v9 d.-di (kul men d.) MK15rl4
d. (kıldı) B72rl2 d.-di (varğıl d.) B46v8
d. (kılmış idi) B73r5 d.-di (yalan d.) D7İVİ4
d. (yäd.) B34vl5 d.-digüg (ağaş d.) MK43rl7
d.-nig K68v2,K69vl d.-dikMK14rl5
d.-si B66vl,D63vl4,MK62r5 dedikleri MK62rlO
d.-si (bir) B34rl 1 dediklerin MK58vlO

606
 d.-diler MK5r3,MK14,MK33vl5,
MK56r6
d.-diler (al d.) MK20r7
d.-diler (destür al d.) D5rl l,MK5r2
d.-diler (karşu al d.) MK20r2
d.-dim MK7r 15
d.-dim (ferddür d.) D62v4
d.-dim (gür d.) D62rl7
d.-dim (kayğu d.) D62v5
d.-dim (kul d.) D62v5
d.-dig MK13v4
d.-dig sen MK21rl 1
d.-düm MK7v2
d.-medüg mi MK44v6
d.-mege (kul d.) MK24rl 1
d.-mege (söz d.) MK24rl2
d.-meg (kul d.) MK20vl0
d.-r B40v2,MK8rl4,MK21rl 1,
MK55vl2,MK55vl2,MK55vl3
d.-r (burakug d.) MK8rl5
d.-r (hürmet kılup d.) MK20r4
d.-r (kerîm d.) MK18r7
d.-r (körküzirj d.) MK6vl2
d.-r (c âlîm d.) MK18r8
d.-r (rahîm d.) MK18r7
d.-r (yetürig d.) MKövl 1
d.-r siz MK55rl,MK55r2, MK63rl4
d.-rler
MK2r4,MK4r3,MK4r7,MK4v6,MK5r15,
MK7vl4,MK8vl0,MK10vl0,MKl lr5,M
Kİ İri l,MK10vl4,MKl lv8,MK14r8,M
K15rl2,MK16vl l,MK17r4,MK19r8,MK
23r8,MK23vl5,MK23vl7,MK27r3,D28v
15,MK28r4,MK27vl 6,MK27vl 6,MK28v
2,MK28v2,MK28v2,MK37rl 5,MK40rl,
MK52v2,MK52vl2,D55v7,D56rl6,D56v
1 ,MK54v9,D56v9,MK55r9,D57v9,D58r2
607
,MK56rl 6,MK56r3,D59v9,MK58r6,
D59v7,K59rl4,A53rl 1 ,MK58r4,D6
0v2,D60vl2,MK59r5,MK58vl5,D6
4rl4,D66rl5,MK66v2,D68r3,D68vl
5,D68vl 3,D70v3,D72v7,D73r 13,D7
3vl2,D73vl4
d.-rler (bir körelüm d.) MK23rl4
d.-rler (gıllet d.) D4v9
d.-rler (râhile d.) D63v9
d.-rler (şabr kılğıl d.) MK16vl3
d.-rler (satucı miz d.) MK14v5
d.-rler (sığınğıl d.) D3İVİ6
d.-rler (yokdur d.) MK21r7
d.-rseg (yok d.) MK15rl2
d.-yip (ma‘ âza’llâh d.) K35vl5
de-: söylemek, demek krş. de-
d.-ben K24v2,A17v3
d.-di K5vl4,B6v6,B8vl6,B10r5,
B10r6,B14v8,B15v4,B17r8,B20vl4,
B23r5,B23r6,B23vl3,B23vl4,B27v
l,B30v7,B32r2,B32r6,B37r3,B39v7,
B41r4,B42rl2,B43v5,B42rl3,B44r2,
B51vl4,B52vl6,B66v7,B67r8,B71r
1 1,B71v3,B71v3,B75v3,B75v4,B76
v5,B76vl6,M8/12,M17/13,A6v7,A7
v2,A9r2,M28/5,Al 5r5,M32/4,D30r 1
0,K30rl3,A23rl l,M45/2,D31v5,D3
lvl,D33r2,MK37r6,A32rl6,D41r3,
K41r5,A33v7,M58/3,M67/2,K49v6,
M68/8,K50rl ,K50r8,M69/6,K52rl 3,
M72/1 l,K52rl6,D53rl l,K54r7,A50
vl 3,D60v9,K62rl ,M86/8,K64r7,K6
4r8,MK62vl2,K64v2,M87/16,M86/
15,A62rl l,A62v3,K68vl5,A66r3,A
66v7,K71v8,K71v9,A67v9,M96/17,
K71v6,K72r2
d.-di (âmîn d.) B73vl5
d.-di (artuk d.) B74vl6
d.-di (ayğıl d.) B48vl5
d.-di (balağ d.) B52r5
d.-di (çıkar d.) B77vl5
d.-di (çıkırj d.) B52r4
d.-di (çok ekiıj d.) B51v2
d.-di (endîşe kıldug d.) B48vl4
d.-di (kelür şular d.) B56vl3
d.-di (kerek d.) B54rl5
d.-di (körgil d.) B53rl5
d.-di (kul men d.) K16vl2
d.-di (kulurj d.) B5İVİ5
d.-di (mani' olğıl d.) M53/9
d.-di (neşe tac âm yemez d.) B63r7
d.-di (neyler d.) B56rl6
d.-di C akd nikâh kılsun d.) B55rl 3
d.-di (olsam d.) A7rl0
d.-di (räst mu d.) D16rlO,K16r8
d.-di (selâm d.) B55rl2
d.-di (serçe d.) B62rl3
d.-di (sever d.) D64r9
d.-di (sizden d.) D64r3
d.-di (suva kirür d.) D23r9
d.-di (suvğa kirür d.) K23rl3
d.-di (täbütm versün d.) B77v3
d.-di (varalım d.) B74vl 1
d.-di (yalan d.) B75r3
d.-di (râzî olmaz d.) B76v6
d.-di (zîbâ d.) M50/20
d.-diiseB13rll
d.-digig K25v9
d.-digün D68rl3,MK66v7
d.-digüne (pişman olup) B45rl
d.-digürj B22v7,MK2rl6,B46rl5
d.-dikleri A57rl5
d.-diklerin K60r2,D60rl5,M82/l
608
d.-diler B6r3,B15vl6,B22rl0,
B36r5,M42/16,K35rl l,A27v6
d.-diler (kel d.) M49/21
d.-diler (varğıl d.) K21rl 1
d.-dileri D64r2
d.-dim B8v4,D14v3,D62rl3,
D62rl4,A64rl
d.-dim (arslan d.) A56r6,D62vl
d.-dim (darra d.) D62rl7
d.-dim (ferîd d.) B65r5
d.-dim (ğär d.) D62vl
d.-dim (ğarîb d.) B65r5,A56rlO
d.-dim (idi) D14v3,K14vl
d.-dim (kan d.) A55v2
d.-dim (kayğu d.) B65r6,A56r9
d.-dim (kul d.) B65r6
d.-dim (kuyu d.) D62rl4
d.-dim (mezrür d.) A56r9
d.-dim (tegürür d.) A7rl0
d.-dim (yetüre d.) K14vl
d.-dii) D14vl
d.-dirj (hatä söz d.) K70vl7
d.-diıj midi D14vl
d.-digüz mü B71r5
d.-diyse A5rl 1
d.-dügimiz B66v6
d.-düginM90/18
d.-dügig K21v8
d.-dügün (kul d.) A18rl 1
d.-dügünçe K70v6
d.-dügüni K43v2
d.-dügüg M3/15
d.-dükB16r7
d.-dükçe (köglüm d.) B74vl
d.-dükleri (oğn d.) K63v7,A57v8
d.-düklerin K60rl,A53vl6
d.-düm B8v5,B15rl2
 d.-düm (arslan d.) B65r2,K62r7
d.-dûm (dar d.) B65rl,K62r6, K62r7
d.-dûm (degiz d.) B64vl3
d.-düm (degiz d.) MK60v5
d.-düm (ferd d.) K62rl0,MK60vl3
d.-dûm (gar d.) B65r2
d.-dûm (ğarîb d.) MK60vl3
d.-düm (gür d.) B65rl,K62r6
d.-düm (idi) B15rl2,K7v8
d.-düm (kan d.) B64vl4,MK60v6
d.-düm (kayğu d.) B64vl4,K62rl 1
d.-düm (kayu d.) K62r3
d.-düm (kul d.) K62rl l,MK60vl4
d.-düm (kurt d.) K62r2,MK60v5
d.-düm (kuyuğ d.) MK60v6
d.-düm (idi) B8v8
d.-düg B15rl0,B32v3,A15v5,
M31/17
d.-dûg mi K14rl5
d.-düg midi B15rlO,B32v3,A7r8
d.-dügmü B64vl0
d.-dügiz mi MK66vl
d.-düyüg K22v7
d.-gen B3r4,B28r2,MK24r3
d.-gen (kul d.) D22r3
d.-genin B62vl 1
d.-gil
B21v8,D39r5,K39r5,A31v7,MK37r8,A3
8r6
d.-gülB40rl0
d.-lerK25rl3
d.-me B57v2
d.-medüg B34v3
d.-mege B25vl0
d.-mege (fail d.) M36/9
d.-mek M94/1
d.-mek (kul d.) A15r3
609
d.-melig B23r4
d.-meg B68vl3
d.-meg (kul d.) M31/3
d.-miş M77/12,K65r8,A59rl3,
MK63rl5
d.-miş (eyle d.) K63v6,A57v7
d.-miş (idi)
B73r7,M29/15,D68r5,
MK66rl5,M90/9,K69rl4
d.-miş siz
B71rl3,M90/12,A62r5,
A62rl3JC67v3
d.-mişdi B71r2,A64rlO
d.-p B6rl5,B6vl,B15vl4,B31r9,
B31vl3,B39v2,B41vl0,B73r8,B73r
15,B76r 1 ,B78vl ,M7/19,M7/21 ,K6v
15,Kİ lr8,K12r7,Kl 1 v9,D14r4,A6vl
1 ,K15r3,M21/5,M21/7,M21/7,Al 3rl
1 ,K21 vl ,A14r 15,M3O/10,M30/2,K2
3rl,A15vl5,A17vl6,M41/13,K30vl
3,A22vl2,M54/3,M57/8,K43vl 1,A3
6v3,K44rl6,M61/14,K45r4,A38r2,D
45vl6,D46r4,M63/17,K51 vl6,A45r
10,K52r 1 ,K52r2,A45r 14,A47r4,K55
v8,K56r7,A49vl4,D56vl 1 ,K56v4,K
57rl5,A51r8,K58rl3,A53vl5,MK65
r7,A64r5,K69r 17,A64r 13,M93/17,D
70rl3,A64r6,D70r7,D70r7,K69rl6,
A67rl6,A67vl4,B55vl l,K32vl5
d.-p (kelsün d.) B58r6
d.-p (körmesem d.) K37rl 1,
A29vll
d.-p (Ipıl d.) B15vl6,K16v6,
A64vl0
d.-p (ma'âza’llâh d.) B36vl0
d.-p (nebî d.) D32vl4,M47/l
d.-p (nezr kıldı d.) B53v8
 d.-p (oğnlamış siz d.) B66r2
d.-p (sorar d.) B47v8
d.-p (sonnadurj mu d.) B47v7
d.-p (tuttı d.) B45v12,B45v16
d.-p (yüsufum d.) B69v7
d.-p (züleyhâ d.) B29v3,M42/2
d.-r B7vl2,B7vl3,B8rl,B7vl6,
B7vl6,B9v6,B9v6,B9v7,B20r7,B22rl2,
B23v6,B32v4,B32v4,B32v5,B32v16,K1v
14,D16r3,M31/17,A15v5,M42/9,M42/10,
A30v9,D39rl3,D46r4,D46r4,D46r5,A50
vl5,A52rl0,A53r6,A53r6,M83/17,MK63
r8,D65r3,K64v7,A58vl2,MK63rl3,MK6
3rl 3,D65r4,K64v8,MK63rl4,A59vl ,D67
rl5,M89/14,D68r9,M92/9,A68r6,M97/10
d.-r (yâ‘alîmd.)B20r8
d.-r (bildürüi) d.) K7r6
d.-r (dedüyüg d.) K22v7
d.-r (dörj d.) D22v4
d.-r (dutarven d.) B6İVİ3
d.-r (ersem d.) A60v7
d.-r (everven d.) B59v5
d.-r (hıdmetçüven d.) B57vl2
d.-r (imiş) B71r7
d.-r (ise) B71r8
d.-r (keldügüz d.) B67v9
d.-r (korkarven d.) B6İVİ4
d.-r (körerven d.) B59v6
d.-r (kulven d.) B6İVİ3
d.-r (läyıkdur d.) D25vl5,D25vl6
d.-r (rahim d.) B20r7
d.-r (severven d.) B59v5
d.-r (sıfağıl d.) B39rl2
d.-r (tımär alduguz d.) B67v9
d.-r (yazğıl d.) B70rl0
d.-r (yedügüz d.) B67vl0
d.-r (yedürüy d.) D7r5
610
d.-r (yok d.) M23/1
d.-r siz B58v9,B58v10,B67v10,
A58vl2,M87/20,A62rl6,MK66vl2
d.-rdi K14v9,K71vl4
d.-rler B2v8,B5rl,B5r5,B5rl5,
B3rl4,B5v5,B5v9,B6r2,B5vl5,B6rl
5,B6v5,B9r3,B9r5,B 10r4,B 10vl0,B
12r9,Kl 1 v7,B 12v5,B 12vl 1 ,B 12r 13,
B12rl5,B13r9,B15vl0,B16rl4,B16v
14,B18vl0,B18v8,B19r2,B21rl2,B2
4vl l,B25rl2,B25rl3,B25rl5,B29r9,
B29v6,B30rl0,B32vl,B36r6,B39vl
6,B42r9,B58rl6,B58v6,B60rl4,B71
v2,B71vl2,B71vl4,B77r6,K5v6,D6
vl 0,D 12r 1 ,A4v6,A4r 13,A4r 17,D12v
4,Kİ 2vl ,A5r9,M21/l ,A7vl4,Dl 5v3,
K15v2,A8rl2,A8v8,D16rl2,M23/l,
Al 0v6,Al 3r9,M28/l 6,M35/17,D25r
14,M36/1,M39/1 l,A20rl2,K29rl5,
M43/l,K30rl,A21vl3,D35rl2,M50/
l,K38vl0,A31rl3,A34rl,K41rl6,D5
4rl0,K54rl,K54r6,K54vl2,A49r4,M
76/3,K56vl,M78/l l,K57rl7,A51r9,
A51 v3,M78/l 9,A51 v7,M78/l 5,M80
/19,M82/5,M85/2,D63rl6,MK62v6,
M86/19,K64r2,MK63r4,M87/12,M8
8/19,M90/7,K68rl 7,D69vl5,K69r5,
A64r3,M93/7,K7 İrl ,M95/18,A67r2,
A67v7,M96/l 5,K71 vl7,K72r4,K72r
6,M97/1 l,K72r8,A68r9,M97/5,K73r
14,A69vl,M98/15
d.-rler (ayıttı d.) B78rl6
d.-rler (aldurduk d.) M16/2
d.-rler (anda kaldı d.) B60r6
d.-rler (anı d.) B77r4
d.-rler (bağışlağıl d.) B73v6
d.-rler (bardur d.) B30rl 1
 d.-rler (bâtıl 'amelimiz d.)
B62v15,B70v12
d.-rler (bir d.) A57rl4
d.-iler (bu söz d.) M89/18
d.-rler (bütidür d.) B70vl6
d.-rler (daş d.) B78vl4
d.-rler (destür alğıl d.) M7/6
d.-rler (edgû yordı d.) B58vl4
d.-rler (emîn d.) B76vl4
d.-rler (erse) K29vl5
d.-rler (ğalat d.) K4vl4
d.-rler (hilaf kılur sen d.) K8r9
d.-rler (ınamlık d.) D58r4
d.-rler idi B25vl,D56r3
d.-rler (İslama okur d.) B76v4
d.-rler (kazur miz d.) B75vl2
d.-rler (keçürgil d.) D20r2
d.-rler (kılmağıl d.) B28v9
d.-rler (kurt yedi d.) B63rl0
d.-rler (meşâlim d.) B56r4
d.-rler (neslivûz d.) B56rl5
d.-rler (ogamaduk d.) B59r2
d.-rler (râhil d.) K63rl4
d.-rler (râhile d.) MK6İVİ8
d.-rler (selâm kıldı d.) BöOrlO
. d.-rler (şâdmân oldug d.) B62r2
d.-rler (veribidi d.) B72rl0
d.-rler (ya'küb savçı yüsufi d.)
B66rl5
d.-rler (yavlak şâd sen d.) B62r4
d.-rler (yazmaduk d.) B71r6
d.-rler (zafer bulmaduk d.) B69r8
d.-rmiş A62r7
d.-rse A62r8
d.-rsen A8vl2,M88/l l,K16rlO
d.-rsiz B71rl6
d.-rven A60v9
611
d.-rven (kavşurğıl d.) B69v8
d.-se D21r7,M90/14,M92/20
d.-se (yüsuf d.) B64vl
d.-sem B69v6
d.-ye (kördüm) MK30r2
d.-ye siz K67v6
d.-ye sizler K64v8
d.-yelim (oğn d.) B65rl3
d.-yem (oğn d.)
K62rl7,MK61r4, M84/20
d.-yesinB66rlO,K63rl2
d.-yesin (bilûmedi d.) D33vl,
K33v2,A25v9,MK32r7
d.-yû
B12r9,B12rl3,D24rl,B36v4,
B42vl ,B45r 10,D6rl 5,D8vl 3,K8vl 3,
D9v2,K9rl6,MK10vl0,MKl lvlO,K
12v6,D15r6,A7vl4,A9r3,K21r2,A13
vl6,MK19vl l,M29/16,K21r5,A14r3
,M34/12,D24rl5,MK29rl6,M44/8,A
23rl6,M45/7,A25rlO,D35vl4,M53/
8,A33vl l,MK39vl2,M56/14,K43vl
l,A36vl0,D44r3,D45rl7,K45vl5,A
38vl4,MK44rvl,M65/7,D53vl 1,K5
5 v 10,M76/7,MK54vl 3,M76/21 ,MK
55r8
d.-yü (ağlar d.) B27r5
d.-yû (aytam d.) B47r2
d.-yû (digle d.) D6rl3
d.-yû (döngil d.) MK6r3
d.-yü (emr kıldı d.) B13rl4
d.-yü (kaçar d.) B40r2
d.-yü (kirü döngil d.) MK6r5
d.-yü (kördüm d.) D31rl4
d.-yü (körsem d.) K9rl l,A4r5,
MKlOvö
d.-yü (ne d.) B58r4
 d.-yû (nebi d.) A25r4
d.-yû (yok d.) A9r4
d.-yü (yüsuf d.) B33r7,B33rl 1,
B45rl6,B45vl,MK31rl0,K32v7,MK31rl
2, M46/14
d.-yüben B17r3,B71rl,B73v7,
B74vl 5,D4vl ,K4v6,MK4r9,D 15r6,MKl
5r9,D20vl4,K31rl6,K35vl4,A28rl0,MK
34v2,K38r3,K38vl2,A31rl5,A38rl4,K4
5rl6,M63/12,K53v2,MK52r9,MK54rl4,
A53r2,K59r6,D62rl ,M85/18,D64r6,MK6
2rl4,K69r5,A64v2,A64v8
d.-yüben (çok d.) B58r3
d.-yüben (düşer d.) B30v3
d.-yüben (hatâların d.) A64v9, M94/8
d.-yüben (kul d.) B66vlO,K16r9,
A9rl6
d.-yüben (şorar d.) B22r2
d.-yümedi B5rl2,D4v7,K4vl2
d.-yümez K4v6
d.-yüg MK14v7
d.-yüp B65v7,MK5rl5,MK5rl7,
M12/20,MK8rl7,MK9r3,K12v3,D12v9,
MK1 lvl3,D12v6,M19/15,MK14r8,MKl
4r8,MK23r4,A28rl l,MK37rl7,MK39r7,
K41rlO,MK42vl 5,MK43r2,MK52vl 5,M
K58vl0,D63r5,MK61rl4,M93/9
d.-yüp (nebî d.) MK31v3
d.-yüp (yüsuf d.) B46v6
d.-yûr B3vl6,K5vl4,B6rl l,B6v7,
B7v3,B7v6,B6vl 3,B9rl5,B8vl 5,B 10v8,
B12rl,B12r3,B12r5,B12vl,B13rl,B13vl
,B14v8,B15r4,B15v2,B16r4,B16vl0,B16
vl2,B17v6,B20rl0,B19rl2,B21r4,B22rl
2,B22vl0,B22vl4,B23r6,B23vl6,B24r2,
D23rl7,B25vl4,B25v8,B28rl3,B27r3,B2
8v4,B28v4,B28v5,B28v7,B29vl 1 ,B31 vl
612
5,B32rl,B34rl6,B35vl2,B36v6,B39
v6,B41r6,B43v7,B43vl5,B44r3,B44
r9,B45r5,B44v5,B44vl 3,B45rlO,B4
9r3,B52rl,B57vl0,B66r2,B70v7,B7
2rl,D69r7,B72vl6,B72vl4,B73v4,A
66rl4,B76rl2,B76rlO,B77v4,B78r8,
MK6v3,MK6v3,M9/l 6,D6vl 3,MK6
v4,MK9r 15,A4r3,MK10v4,A4vl 6,
MKllrl5,M17/3,K12rll,M17/5,M
K13rl4,A7rl6,MK13vl0,K14v7,M2
2/7,K15vl4,MK14vl7,D15vl7,MK
15r4,Kl 8r 16,M26/8,M27/7,D20v7,
MK19v5,K21rl,D20vl7,K21vll,K2
2r7,K21vl5,K23v4,K23vl2,A16vl 1
,M33/1 l,D24v8,K25rl5,A17vl6,M3
5/19,MK24rl4,M36/12,K25vl4,A18
rl 6,MK24rl 5,M36/14,K26r7,Al 8vl
4,A19v5,K27r4,D27v7,M39/7,MK2
6vl6,A20r8,M40/16,MK27v4,MK2
7vl3,K29vl6,A21vl2,D30v3,D30vl
5,K30vl7,A22vl6,MK29v3,M44/12
,MK30r4,K32r8,A25rl4,D33r3,K33r
4,D33vl3,K33vl0,MK32rl4,D35r2,
K35r2,MK33v6,M49/14,K35vl 1,M
50/1 l,A30v5,D38r9,K38r8,MK36vl
2,K38rl4,A30vl5,MK37rl,MK37r3,
A3 lr5,MK37r7,M53/16,MK37r9,K3
8rl6,MK37r5,M53/14,D39r9,K39r9,
MK37vl2,D39vl4,A32rl6,M55/4,A
32v2,MK38v4,M56/20,MK41rl4,M
58/15,MK41vl5,K43rl3,K43rl7,A3
6r9,K43v4,MK42rl0,MK42vl7,M6
l/14,A37vl2,K45r6,D45rl6,K45rl5,
D45rl7,K45rl6,MK44rl4,M64/3,M
65/12,D48rl7,A41v4,M67/2,MK47v
9,D49r9,D49v2,MK48r4,MK48r6,M
K50v3,M71/18,M72/7,K52rl 3,A45v
8,M72/1 l,M72/19,D53rl l,D53rl7,A46v
8,MK51vl5,M73/18,M74/13,D54r7,A47
vl l,MK52vl4,M74/20,D54r9,A47v3,M
K52v6,M75/2,D54vl 1 ,K54v3,A48r6,K5
4vl 5,MK54r6,MK54r8,D56r2,MK54rl 6,
K55 vl 6,D57r 16,D57r 1 6, A50vl 5,MK55v
13,D57vl 1 ,K57v2,A5 İri 1 ,MK56r8,MK5
6rl2,D58rl6,K58r7,A5r21,MK56vl3,M7
9/8,MK56vl 5,MK57r6,M79/l 8,MK57rl
0,MK57rl2,M79/20,A52v7,K59rl0,K59r
10,MK57v 16,MK57v 16,D59v3,K59r 11,
D59v2,D59v2,MK57vl7,MK58vl4,K60
v5,MK59rl l,M82/19,MK59vl2,A55rl0,
MK60rl ,K61 r 15,MK60r3,K6 lr4,A55r2,
MK59vl0,A55vl4,MK61r5,D63r6,D63r
2, A56v6,MK61 r 11 ,M85/4,D64rl 2,K63 v
17,D64v3,A58rl0,M87/4,M86/17,MK63r
6,K65rl2,M88/7,D65vl2,K65rl6,MK64
v8,K66r6,D66vl4,MK65r8,MK64v2,D67
r9,MK65v2,A61r5,A61r9,A61v7,A61vl,
A61 v 16,A62r 14,A61 v 10,K67v8,A62v2,
M9 l/4,A63r2,M91/14,M93/1 ,A64r 1 ,M93
/5,D70r6,M93/l 5,A64v7,D70v7,K70rl,
M94/12,D70v9,A64vl5,M94/14,D71r6,A
65rl3,K70v5,A66rl2,K71v9,A68rl2,M9
7/16,K72r 10,K72v3,A68 v6,D75 v 12
d.-yür (ad kodug d.) B64vl0
d.-yür (bağışladum d.) B50v9
d.-yür (benben d.) A16v7
d.-yür (beyle kıldım d.) A61rl3
d.-yür (beyle olğıl d.) B65rl4
d.-yür (bilsem d.) B47rl
d.-yür (buyuruğı olğıl d.) B51rl
d.-yür (duc ä kılğı1 d.) B75r5
d.-yür (dutug d.) B66vl6
d.-yür (ekin ekmeg d.) B51v5
d.-yür (emânet söz d.) B44v2
613
d.-yür (ere idüg d.) B55vl3
d.-yür (erse) B22vl0
d.-yür (esen müdür d.) B68rl5
d.-yür (hasretig ne d.) B63rl4
d.-yür (hätımı d.) A27rl3
d.-yür (hikmet var d.) B59vl0
d.-yür idi B39r7,MK13vl2
d.-yür (ishäk şandum d.) B75r9
d.-yür (ismä' ilni d.) MK8r7
d.-yür (iş kılalum d.) B67r2
d.-yür (kandadur d.) B73r2
d.-yür (kawuşdı d.) B64r8
d.-yür (kawuşdum d.) B64r6
d.-yür (kele d.) K6v5
d.-yür (kılğıl d.) M13/17
d.-yür (kiygil d.) A24vl,MK31rl
d.-yür (körsem d.) B47rl
d.-yür (közer d.) D38rl6
d.-yür (kulı men d.) MK20vl2
d.-yür (läyık d.) B51r3
d.-yür (läyık degül d.) B52vl4,
B52vl2
d.-yür (läyık durur d.) D22r3
d.-yür (meded senden d.) B69r2
d.-yür men B38r9
d.-yür (mundağ oldı d.) B75r3
d.-yür (muştuçı sen d.) B73r4
d.-yür (ne bilür siz d.) B59r4
d.-yür (ne sebeb var d.) B67rl6
d.-yür (neşe ögrendüg d.) B61r8
d.-yür (neşe yazmadug d.)
B70rl6
d.-yür (nete kıldug d.) B74rl6
d.-yür (oğlı sen d.) B63v8
d.-yür (okuglar d.) B70vl0
d.-yür (ol belâdan d.) B55vl5
d.-yür (olsun d.) K32r9
 d.-yür (oturuq d.) B65v4
d.-yür (öğrendim d.) BölrlO
d.-yür (râhat ersün d.) B73vl0
d.-yür (râhat oldug d.) B50r9
d.-yür (revâ degül d.) B50r3
d.-yür (rüzî kıldı d.) B51r9
d.-yür (şabr kılğıl d.) B61rl4
d.-yür (şabr kılsun d.) MK22r7
d.-yür (sakla d.) D33v9,M48/l
d.-yür (saklağıl d.) B77r9
d.-yür (sebeb kılur d.) B51rl5
d.-yür (severven d.) B59v6
d.-yûr (şığınğıl d.) MK30v5
d.-yür (söz d.) D71v6
d.-yür (sözlesün d.) MK4vlO
d.-yür (şubh yeli ketürdi d.) B72vl0
d.-yür (te ’vîl kılğıl d.) K3rl
d.-yür (var d.) B46rl4,B56vl2
d.-yür (yâ rabb d.) D22vl4,MK21v4
d.-yür (yetürig d.) MK6v8
d.-yür men M52/10
d.-yür sen B22v3,D21v2,K44rl3,
M61/ll,M93/10
d.-yür siz
B1 6v7,B58v9,M22/7,D56v4,M77/5,D67
v7,D68vl,D68vl,M91/2
d.-yürler
MK5vl2,K56r7JC57rl l,MK66r9
d.-yürse D68rlO,MK66v4
d.-yürseg (yok d.) D16rl2
d.-yürven
A29v8,D41vl2,K41vl3,A34rl6
d.-yüvereyin M58/15
dede: ata, baba
d.-m B8rl2,B20r9,B69rl5,K56r8
d.-m (hala d.) B16r6
d.-m (ulu) B31rl3
614
d.-miz (ishäk sawçı d.) B58v5
d.-n D18v8
d.-g B75r6JC18vll,K18vll,
Allv5
d.-g (ulu d.) B19v7
d.-g (uluğ d.) MK17v8
d.-g (ya'küb d.) MK17v8
d.-si B3rl2
d.-si (ulu d.) B9rl2,MK8r4
d.-si (uluğ d.) Mİ 1/18
d.-sidür K8rl6
dediş-: deyişmek krş. dediş-
d.-diler MK54rl3
dediş-: deyişmek krş. dediş-
d.-diler B72vl6,D55vl6
d.-diler (cürmerd d.) B58r3
dedüş-: deyişmek krş. dediş- dediş-
d.-diler (nete küldüg) B59vl6
defo: (Ar.) gömme, mezara koyma
defo kıl-
-dı
B77v9,B77vl l,M49vl7,M98/8
-ur B75rl3,D72r9
-urlar B77r 15
deg-: değmek, ulaşmak
d.-di
B7v9,D18rl4,D54v9,K54vl, A48r4
d.-di (aga d.) B36v9
d.-di (baga d.) B47vl3
d.-di (hâl d.) B19vl
d.-di (ihsângız d.) MK55vl
d.-di (ne hâl d.) B63r8,D33v5,
A25vl3
d.-di (neşe d.) B56vl 1
d.-di (reyyâna d.) MK41r4
d.-er MK44r6,A52v9,MK57v3
d.-er (big dinarğa d.) M80/7
 d.-meden (bu ahvâl d.) D33vl2 d.-e sen (uluğlu d.) K13v6
d.-mez (râhatıg d.) MK50v7, M72/1 d.-ir senB14vl
d.-mişdür A60rl5 değin: kadar M4/17 krş. değin
deg-: değmek, ulaşmak krş. deg- d. (kuş d.) D72vl3
d.-di (aga d.) D35vl4,K35vl4, d. (mışra d.) M23/5
A28rl0 değin-: değinmek krş. degin-
d.-di (baga d.) D46rlO,M64/2 d.-e sen M19/4
d.-di (ne hâl d.) M47/18,K33v6, değme: her, her bir krş. değme,tegme
M82/11 B67rll,MK26rll,D75v2
d.-er K45v3,A38v2,M62/21, K61v2 d. (kişi d.)
d.-er (mışır kızılma d.) B47r6, B79rl,K29vl6,MK28rl7
B47vl4,B61rl6 d. (vakt d.) K64rl 1
d.-er (reyyâna d.) M58/9 d. (kün d.) B25r2
d.-erler K27v7 d.-leri MK26rl 1
degi: kadar d.-si M49/1
d. (mışıra d.) Dlörlö değme: her, her bir krş. değme,
d. (yüsuf d.) A22rl0 tegme
değil: değil d. (kişi d.) K73v9,K73vl 1
MK19v2,M36/13,M41/6,M41/6,M70/9, d. (kimse d.) A70rl
M70/13,M95/15 degre: etraf,çevre D68vl7
d. (begzeş d.) M41/7 d.-sinde K13rl3
d. (doğmış d.) M36/13 degül: değil A9vl2,A15r3,D24vl,
d. (ersem d.) M73/8 D25v5
d. (hacet d.) M53/21 d. (bayık d.) D25v5,K25v9,
d. (körmiş d.) M52/6 A18rll,M36/9
d. (lâyık d.) M70/5 d. (doğmış d.) MK35v8
d. (olmış d.) M36/14 d. (ersem) D19rl3,K19rl7,
d. (üküş d.) M52/12,M58/8 MK18rl3,M27/12
değin: kadar krş. değin d. (hâin d.) M43/6
d. (aya d.) D50rl3 d. (isem) D53r3
d. (erte d.) MK44rl 1 d. (kelmez d.) MK24rl6
d. (erte d.) K45v8,A38v7 d. (lâyık d.) K25v9,MK24rl 1,
d. (erteye d.) D45v9 M36/9,K28vl2,A20v5,MK46vl3,M
d. (mışıra d.) K16rl4,A9r8,MK15rl6 K49vl,D50vl7,A44r5
d. (yaşma d.) MK62r2 d. (mışr d.) M95/12
değin-: değinmek krş. degin- d. (muhtâc d.) D38v9,K38v8,
d.-e senD13vlO A31rl0

615
 d. (muhtaç d.) MK37rl2
d. (revâ d.) K39r9
d. (agsız d.) B15r3
d. (bayık d.) B25v9,B29r2
d. (begzeş d.) B29r3
d. (beyle d.) B29r3
d. (ersem B55rl
d. (hıyanet d.) B30rl6
d. (hoş d.) B29r5,B61vlO
d. (imiş) B73rl0
d. (isem) B20rl3
d. (lalmış d.) B25vl3
d. (kimse d.) B78vl4
d. (körmiş d.) B38r5
d. (lâyık d.)
B17vl4,B25vl0,B25v9,B29r2,B40rl0,B
40rl4,B52vl4,B52vl6,B52vl2,B53r4
d. (mecaz d.) B37r7
d. (mışır d.) B75v4
d. (olmış d.) B25vl4,B25vl3
d. (revâ d.) B39vl4,B50r3
d. (senden d.) B49v3
d. (toğmış d.) B38r6
d. (üküş d.) B38rll,B43v8,B75v7
d. (yalan d.) B75r7
d.-midür
B40r3,B40r4,D38vl 5,M54/6
d.-sen B25v7,M36/7,A18r9
d.-sin MK24r9
d.-di A7r2
d.-dür
B24v3,K24v5,A17v6,K39r5,A31v7
d.-dür (lâyık d.) K17r2,K50vl4,
K50vl6
degün-: değinmek, ulaşmak
d.-ür (uluğluğa d.) A6vl
d.-ür sen (ululuğa d.) MK12vl2
616
degür-: ulaştırmak
d.-mekge (varur) M63/4
degûş-: değişmek
d.-mişK69rl7
dek: gibi,kadar krş. dek
d. (başdağı d.) B20vl6
d. (bunıg d.) M55/10
d. (yaşma d.) A57rl6
d. (yetmiş yıla d.) A63v3
dek: gibi B5rl4 krş. dek
d. (ay d.) D7rll,K53rl3
d. (bayağı d.) B33vl3,B55v5,
K4vl3,MK26r5
d. (bunug d.) B23r4
d. (bütün d.) B34rl
d. (düyme d.) B38rl4
d. (küçe d.) MK28r5
d. (kün d.) MK46r2
d. (su d.) A60v6,MK65r5
d. (suw d.) B69v5,K66rl5
d. (tolun ay d.) K14v6,M41/8
d. (tuymamış d.) A29vl3
d. (tuymağan d.) M52/15
dekin: sakin MK18r2
dekin dekin: ıssız, sakin,için için
B20r2
dekme: her, her biri
d.-si K34v2,MK33r7
delîl: (Ar.) delil, kanıt, nişan
B2vl5,B36rl5,MK34r8,A52vl2,D6
6v6,K66r9
d. (idi) K35v4
d. (oldı) B36rl5,B61v3
d. (ohnaklıka) D45v2
d. (var) D35v4
d.-senK2rl3
d.-iK5vll
 d.-i (boldı) K58vl7 d.-de K14v,A7rl3,M20/ll,
d.-im B2vl6 K14v7,M30/15,D29v4,K29v8,A21v
d.-iven K45r7 3,M44/3,K38r7,A31 v8,MK38v 13,M
delü: deli 55/13,D40r8,K40r9,A32vl 1 ,K42r7,
d. (oldı) A33v3,D40vl6 A34vl2JC43vl7,K44rl,A36vl0,K4
dem: (Far.) zaman 9rl5,A42v3,MK48rl ,K50v6,A43vl
B6r6,B 19r 1 ,B62r6,B62vl 2,B70v9,B7 lr4 2,K5 lrl6,A44v9,MK53r 1 ,K59vl ,A5
,D12v9,MK13vl3,M25/18,M27/5,D21r9, 3rl5,A58rl4
MK21r8,M31/15,MK21vl4,M42/13,D30 d.-de (âhir d.) B79r8,K73vl6
v6,K30v8,MK34r2,D35v7,MK35rl3,K36 d.-din D68r7
v9,A30v8,MK36vl4,MK36v9,MK40r4, dem: (Far.) zaman krş. dem
K41v3,A34r5,D41rl7,K41v2,A34r4,MK D18r3,D38r7,A46vl5,A52r6,D67vl
40vl4,K43r2,A35v9,M59/6,A36v5,MK4 3
2vl,D44r2,D44r5,MK46rl l,MK46rl7,M deng: denk, eşit
K46r 15,D4916,A43vl 1 ,D50v5,D51 v3,M d.-i (yüsuf) D30rl0,K30rl3
K50r3,M71/3,D51v5,MK49vll,M71/5,D dengüleş-: eşitleşmek
51vl2,K51v7,A45r2,MK50rl2,M72/10, d.-ü MK28vl
M72/14,K52vl5,A46rl2,D53v8,K53rl4, denil-: söylenmek
A46vl5,MK52r4,M74/4,M74/4,M74/7,D d.-e B50vl5
54v3,K54rl 3,A47vl 5,M75/8,MK53r5,D denk: eşit, denk D29vl3
54vl 0,K54v2,D56r6,K57r 10,M76/l 0,K5 değe-: denemek, sınamak
8r2,K58rl2,MK57rl,A54rl,MK58vl 1,D d.-rsen K39rl 1
60r 16,K60r3,K60rl 3,MK59r4,MK59r2, degi düşi: K29vl6
MK59r8,M90/l 6,A61 v9,MK66r6,M92/l degiz: deniz krş. deniz
6,M93/21,K69rl2,A66v7 d.-ler (kırağında) B64vl5
d. (bir d.) B37v6 degiz: deniz krş. deniz
d. (bu d.) B8vl0,B42rl2,B53rl6 D62rl3,A56rl,MK60v5
d. (her d.) B33r5,B34v8,B42vl0, d.-ler (katında) D62rl5,A56r3
B42vll,B42vl6,B45rl2,B45rl6,B45vl, d.-ler (kırağında) MK60v7
B53v9 depre-: hareket etmek
d. (hîç bir d.) MK5r6 d.-diB23r9
d.-içre B47vl2,M64/l depren-: hareketlenmek, sallanmak
d. (ol d.) B15rl5,B15v2,B29vl6, krş. depren-
B34rl ,B39r 10,B41r 15,B44r 15,B46vl 1 ,D d.-di M3 l/6,MK20v4,A64vl6
50v5,D50v7, B55v6,K57rl2 d.-di (saray içi d.) MK63rl6
d. (uşal d.) B31r4,B43v2 d.-diler D22r8,MK20vl5,A57rl
d.-übenK22rlO,A15r8

617
 d.-üben (içi d.) A58vl4
depren-: deprenmek,sallanmak krş.
depren-
d.-diB22vl4
d.-diler MK61v5,M85/15
der-: toplamak krş. der-
d.-di D48v4,D73v3
d.-dimB14r8
d.-dim (eteyin d.) MK12v3
d.-er (leşker d.) D48vl0
d.-er (idim) B14r9
d.-eyüm MK12rl
d.-gil B50rl0
d.-gil (başın d.) D68v3
d.-im MK12r3
d.-ip (kavmin d.) D72vl
d.-ip (leşker d.) B53v2,D20vl4
d.-sün (şiçek d.) MK4v9
der-: toplamak krş. der-
d. A3İVİ5
d. (fehmirj d.) K39rl3
d.-di(cakld.) D56r9
d.-di (‘ aklı fehmi d.) D27rl5
d.-di B50rl3,B76vll
d.-di (fehm d.) M39/6
d.-di (fehmin d.) K27v2
d.-di (hıdmet d.) K56rl
d.-di faklın d.) B58rl3
d.-diler K49vl5,A43r4
d.-dim (eteğime d.) K13rl5,A6r8
d.-dûmM18/17
d.-elimB13v4
d.-er A6r9
d.-er (erdim) D13v2
d.-er (idüm) K13rl6
d.-eyim D12vl5
d.-eyin K12vl2
e
d.-gil K48rl7,A41v5
d.-gil f avratlamı d.) A41v5
d.-ip (durur) D44vl5
d.-ip (kavmin d.) A66vl0
d.-sün B5v8
d.-ûp (halkı d.) A13vl6
d.-üp (kavmi d.) B75v6
d.-ûp (kavmin d.) M95/14
d.-ûrM18/18
derd: (Far.) dert D37v8
d.-e K33vl7,A26r8,MK32v4,
M48/6
d.-e (ol d.) B34v7
d.-i (firak d.) B38vl0
d.-im K37v6,A30r8,MK36rl0
d.-im (benim d.) B38v9
d.-in A30r9
d.-in (firak d.) K37v7,MK36rl 1
d.-in (c ışk d.) K41v3,A34r5
d.-ip D37rl4
d.-ip (senig d.) B65rl0
d.-ipe (başdağı d.) B35vl0
d.-ipe (başırjdağı d.) M49/12
d.-üm M53/1
d.-üp MKölrl
d.-üp (bile) M72/15
dere: (Ar.) kapı, veya kapının
yanında oturulacak bir yer
d. (keçûp) K41r4,B42rll
dergâh: (Far.) dergah, saray
d.-a (kelenleri) B37rl2
d.-ma D36rl6,K36rl6,A28vl3,
MK35r3,M51/6
derhâl: (Far.+Ar.) hemen B26r9
deriçe: (Far.) pencere, küçük kapı
d.-den (bakup) B45r8,M60/10
deril-: toplanılmak
 d.-ür D50v5,K50v3 dermän kıl-
derin: derin MK8v2 -aA27rll
deriş-: toplanılmak -dı B72rl0
d.-diler K9vl6 -ğılB10vl2,
der(i)l-: toplanmak krş. der(i)l- -madılar B67rl
d.-üben (leşker d.) K70r7 -maz B27rl5
d.-üp MK50r5,MK50rl3 -umadı MK45v6
d.-üp (idi) A43vl0 -urB27rl3
der(i)l-: toplanmak krş. der(i)l- dermän ol-
d.-ipK51vl -a B35vlO
d.-üben A65r4 -maz B34v7
d.-üben (leşker d.) D70vl4,M94/17 -umadı K8v8,MK8rl2
d.-ür (leşker d.) D50v5 d.-da K39v5
derle-: toplamak derle- d.-um (yok) B38v9
d.-di (leşker d.) A4İVİ4 dermände: (Far.) çaresiz kalmış, aciz
d.-p A68vl,D74r5 düşmüş, bîçare
d.-p (leşker d.) B53vlO,B77v5 d.-ler (destgîri) BlOvl l,D39r2,
derle-: derlemek derle- A32r8
d.-m A5v3 d.-ye K38vl,A31r3
d.-p demek: demek, düğün; toplantı krş.
D51v5,A44vll,M71/5,M71/ll,D51vl3, demek
A45r3,K72rl5 demek eyle-
derman: (Far.) derman, çare -p B42rl0
B34r6,B40r5,D27r6,K27rl0,MK25vl 1, demek: demek, düğün;toplantı krş.
M38/18 demek
dermän bil- demek eyle-
-mez M38/20 -di D41rl
-ümez men M47/14 demek kıl-
dermän bol- -dı A33v5,K41r3
-madılar D64rl3 -ıp D41rl
-umadı B9v4,K64rl demeş-: toplanmak, bir araya gelmek
dermän bul- d.-diler B6rl4,B10vl0,B13r8,
-maz MK25vl3,M48/6 B21v6,B29r8,B42r4,B66rl0,A2vl0,
-umadı M86/18 MK9r 15,D28vl4,K29r 1, A20vl 1 ,M
-umasven MK32r5 K27v2,M41/12,A49rl3,A51r9,K63r
d. (ere) D34vl7 12
d. (ister) B46v2 d.-dûgin D64v2

619
 d.-dür)iz MK63rl 1 destür: (Ar.) izin
d.-iben D29v7,K29vl 1 B68v5,K5v5,A15r6,K45vl,M62/19,
d.-irjiz B58rl 1 A51v8,D65vl2
d.-ip D15r4,K15r3 destür al-: izin almak
d.-irdi (leşker d.) D50v4 d.-al (dediler) MK5r2,D5rll
d.-üben B4vl5,A21v6,MK28rl2, -dı B23r7
M42/16 -duk B6r2
d.-üp A7vl2 -ğıl M7/6
demeşdür-: toplandırmak -ıp K24vl5
d.-di B75vl0 -up B24vl4
d.-di (katma d.) D72v5 d. (bile) MK5r4
d.-ürj D56r7 d. (boldı) DlOrll
derül-: toplanılmak destür ol-
d.-diler B14v5,B74v3 -aK65rl7
d.-üpB77rl4,K51v9 -dı Bllr7,B78r2,K72vl7
derûş-: toplanmak destür tile-
d.-üpMK19vll -rKlövlO
derûşdür-: toplattırmak destur ver-
d.-di (katma) A66vl4 -di D56rl l,K56r2,D58r7,D61r4,
derviş: (Far.) derviş, miskin K60v8,D69v6
d.-lere M37/6 -düm D42r6
d.-lere (berdim) K28rl6 -gil D16vl2,D59rll
d.-lere (verdüm) B28v5 -mez K5rl4
dest (Far.) el -seç D73v8
d.-i (hakki) M89/9 -ürD13r7
d.-ine D7r9 destür ver-
destan: (Ar.) söz -di B72v7,MK12rl l,MK54v8,
d.-ma (iblis) M9/20 A63vl0,B18r3,B58rl5,B60rl5,B63v
destgîr: (Far.) yardımcı,elinde tutan l,B67vl5
M50/12,A28rl2,MK34v3,A31v4,MK37v -dim B43vl
5 -düm M58/l,K42r6,MK40vl3
destgîri: (Far.) yardımcı,elinde tutan -se A68r3
BlOvl l,B36vl l,B40r7,K10rl,D39r2,K3 -ser) B63rl5,B74rl3,B76vl6,
9v5,A32r8 K72r2,M97/7,B6r4,B17v6,B17v7
destür: (Far.) sarık, tülbent D69r6 -gil B61v5
d.-ı A63r8 -mez B5vl l,B6r6,B17v7
-ürB13vl3

620
 d. (yokdur) B47r4,B68v4 d.-leri (yükin) D63v2
d.-ı MK63v3 d.-ni B45v9,K70r2,A64vl4,
destur dile- M94/13,M94/13
-rB17v6 d.-ni (günahsız d.) K44rl4
destürsız: (Ar.+T) izinsiz d.-ni (ne urar sen) B45vl4
d. (iş) B47r4 d.-ni (urmağa) B46r2
dev: dev d.-sine MKölvl
d. (kızı) D53vl 1 ,K53v2,M74/9 d.-sine (yük ketürdi) B65vl 1
deva: (Ar.) deva, ilaç d.-ye B73vl3,D25rl6,K25v3,
D27r6,K27rl0,M38/18 K25v3,MK24r5,MK24r5,M36/3,M4
devam: (Ar.) devam M20/15 0/1 l,K46rl7,A39vl,MK45r3,K58r9,
devât: (Ar.) divit B69r9,K66r3 A52r3,MK56vl5,K70r3
d.-nı D66rl6 d.-ye (bindi) B71v9
deve: deve krş. dewe d.-ye (bir d.) BöOvlO
B28r7,B28r6,D46r 16,K46r 15,MK45r 1 ,M d.-ye (mâl yükletdürdi) B28rl6
83/19,D68vl0,D70v8,K70r2,A64vl4 d.-ye (mindürdiler) B19rl
d. (bildi) B45r9 develi: deve üzerinde biri
d. (bindi) B56rl2 B62r6,D59vll
d. (binüp) M75/5 deveşür-: devşirmek,
d. (bozlap) B45v7 d.-e siz K64v5
d. (dağı) B48r3 devir (Ar.) devir, zaman krş. devr
d. (durmaz) MK42v9 d.-di D9rl
d. (koşurup) A36vl devlet: (Ar.) zenginlik
d. (minûp) D54rl2 MK22rl0,M33/6,A23rl0,MK35v2,
d. (söyler) B48r3 D49r8,K49r7,MK47vl0,D51rl,K50
d. (sürip) M60/10 vl5,MK64r3,K71vl6
d. (sürüp) B45r8 d. (boldı) M97/4
d. (üçün) B48r5 d. (issi) M45/1
d. (üze) D19rl6 d. (körsem) MK49v2,M70/6
d. (yarlı) B45v5 d. (olur ermiş) M37/13
d. (yük) M40/1 d. (verdi) A44v7
d. (yüki) D27vl4,MK26v3, d. (vere) K51rl4
M40/2,K28r 1 ,MK26v2,D27vl 5 d. (iyesi) D23vlO,M19/3
d. (üzre) B20rl6 d.(kömür) K13v7
d.-den B74r4,K20rl4, A13r8,A65r6 d. (cazîmd.)M4/19
d.-den (indürdi) B21rl 1 d. (üküş d.)D24r4
d.-ge D58vl d.-e (erdig ise) K13v3

621
 d.-e (erdürj ise) MK12v8 d. (iyesi) B31v7,B68v2,K23vl4
d.-i A17r9,MK22vll d.(kömür) A6v2
d.-i (körinür) MK3v6,MK3v8, d. (olsam) B52vl3
MK12vl3 d.-e (erdir) ise) D13v7
d.-i (kömür) M19/4 d.-iK10vl5,K24r8,M34/l
d.-i men MK22rl2 d.-ibenK23v9
d.-im D30v8,M44/5,A47rl2 d.-im A22v9
d.-in d.-im (benüm d.) B31r6
M15/7,MK10rl l,MK10rl l,MK10rl 1 d.-im kirü verdi B56r2
d.-iven D23v5 d.-in Bil v8
d.-ûmMK52rl7 d.-niD10vll
devletli: (Ar.+T) zengin d.-niıj A59v3
d.-men M33/8 dey-: ulaşmak, vamak
devr. (Ar.) zaman, devir d. (elin d.) A63r8
d. (idi) MK48rlO deyüş-: söyleşmek
d.-e B9vl3 d.-diler K55v7,K57rl7,M93/7
devşür-: devşirmek d.-diler (münâcât d.) M13/19
d.-ürjizK55vl5 dez: tez, acele
dew: dev d. (durğıl) B49rl0
d. (kızı) A47r4 d. (tegürgil) B46vl3
dewe: deve krş. deve d. (yörürsen) B73r3
D28r7,K43vl0,K43vll,A36vl4,A36vl6, dırjla-: dinlemek
K61r9 d.-dıysa K73vl0
dewe bin- d.-dukça B78v8
-üp A47v6,B64r3,K54r3 d.-ğrl D5r3,D61v3,A55r5,
d. (sözler) A39rl5 MK59vl3
d. (yüki) K28r2 d.-ğıl (key d.) M83/17
d.-ni A37r3,A37rl4 d.-mağa B72v3,B78v7,M74/14,
d.-ni (günahsız d.) A37r7 M92/14,K73v3
d.-ni (ketürdi) B73vl 1 d.-r B78vl5
d.-ni (veribidi) B73vl 1 d.-r (erse) K73v5
d.-sine K62vl3 d.-r (ola) B78vl0
d.-ye A18r5 dırâz: (Far.) uzun M81/11
dewlet: devlet, zenginlik dımak: tırnak
B14rl6,B14v2,B37vl4,B51r2,B76vl3,A d.-larurj K36vl7,A29rl6,M52/2,
3v8,D13v9,K23v7,A16v6 D37rl
d. (ança d.) B26v4 dib: dip

622
 d.-ünde B35r7 d.-in (anıg d.) A5İVİ5
dîdân (Far.) yüz, çehre d.-in (bilmez) B60v6
d.-ığa A3İVİ4 d.-in (faşîh)
d.-ığa (ibni yemen d.) B40vl B26r2,B41v3,B13rl5,
d.-ima B23v4 B26rl0,B78rl4,K46rl5,A39rl5,MK
d.-mu A15v3 45rl,D75rl
d.-ige D39rl2,K39rl2 d.-in (şahîh) D75rl
dîdârlu: (Far.+T) yüzlü B38r5,A29v4 d.-ince K73vl
diğer: diğer M29/12 d.-ig (birle) B17r5,K16r9
dik-: dikmek dilçe: dilce D49r4
d.-sün B35r3,B35r5 dil-dâr: (Far.) sevgili M46/5
d.-sün (çıbık d.) B35r7 dile-: dilemek, istemek
d.-sün (öküz d.) MK33r4 d.
d.-sün (yığaç d.) B35rlO B20vl 5,B30v7,D30r 10,K30r 13,
d.-sün (yığaş d.) MK33r6 K30rl3
dikdür-: diktirmek d.-di D8v3,K57v6,A51rl5,
d.-di D49v8 MK56rl2
dikkat: (Ar.) dikkat M2/12 d.-di (ibni yemen d.) B60r6
dil: dilB78v6,B37vl3 d.-diler B5v5,A22rlO
d. (fasih) K26rl,D26r5 d.-digi M17/4
d. (birle) B48r3 d.-digiz D12rl4,K12rlO
d. (tamakdan) B38v2 d.-diyse B20rl0
d.-çe B70vl4,A61vl4,M90/5 d.-dükleriK17rl,K17r6
d.-den B22r6,B60vl,D58r9,K57vl7 d.-dügiz B13r2
d.-den (faşîh d.) d.-medi B33v7,D33rl,K33r2,
MK3rl0,MK24v3,MK24vl 1 A25r8
d.-din (keçer) M51/19 d.-medi (c amelleri d.) MK31 v7
d.-i K27v4,MK26r5,K30r4,A52vl d.-medi (senden d.) M47/3
d.-i (anıg d.) A56rl3 d.-meyün mü MK2r8
d.-i(bud.) B61r8,B61rlO d.-mezB13v9
d.-i (faşîh) B57v7,B62r8,A21vl6, d.-nig A39v4
MK28v5 d.-g B72r6
d.-i (temâm bilür) B30rl3 d.-g (özr d.) B4İVİ2
d. (ile faşîh) A69rl5 d.-giz K68rl 1
d.-im B3r6,B3r8,MK57vl 5 d.-p (neccâra d.) A34vl2
d.-im (varmaz) B6İVİ2 d.-r B10r8,B28r4,K12vl2,
d.-in B4r2,K3rl6,D46rl6, MK56vl 1 MK26rl4,D30rl0,K30rl3

623
 d.-r (altun d.) B57r5
d.-r (andan d.) B50v8
d.-r (destür d.) B17v6
d.-r (erse) MK26v8
d.-r (erse) K28r7
d.-r (erseg) A5v3,MK12rl
d.-r (esenlik d.) MK16v7,D17v7
d.-r (esenlik d.) K17v8
d.-r (häcet d.) D23v2,B48r3,MK45r2
d.-r (haläyıkdan d.) B75vl0
d.-r (helällıkm d.) A66vl4
d.-r kirmege B75vl4
d.-r kirmeklige M95/20
d.-r (kirü d.) D63vl2,K63rl7,A57vl
d.-r (c ismet yolun d.) B36v4
d.-r (cömr d.) B10r2
d.-r (ölüm d.) B76rl2
d.-r (rahatın d.) B48r4
d.-r seni B28rl
d.-r (yüsufi d.)
MK5v4,D48vl 5,MK62r3
d.-r men B33rl5,K70r6
d.-r miz (kerem d.) B59rl0
d.-r sen B26vl2,M79/16
d.-r siz MK14vl5
d.-rem B37v3
d.-rim (vişäligni d.) A29r4
d.-rler D27v5,K27v9,MK26rl7
d.-rler idi MK26rl l,D27v6
d.-rler (yüsufi d.) K6rl4,M8/4
d.-rler (züleyhâm d.) K27vl0
d.-rler (züleyhäya) MK26rlO
d.-rse D29vl l,A21vl0,M42/20,
K55rll
d.-rsen B73r3
d. -rseg B13v4,K3 3r8
d.-rüm MK35rlO
d.-se B28rl2,MK53vl6
d.-se (bahä d.) B30r7
d.-se (suw) B57v5
d.-seg B33vl3,K46v2
d.-yelüm B5rl6,M23/19
d.-yimB17v8
d.-yin A9v6
d.-yü K45v6,A38v5
d.-yüben A38v5,D70v3
d.-yüpB9rl5
d.-yürK27vl6
d.-yürven B28rl2
dil-efzün: (Far.) gönlü çok, aşın
K36vl2,D36vl3,A29rl l,MK35rl7
dil-efrüz:(Far.) gönül ışıtan
d. (közlerüg var) B37vl2
dilek: istek,arzu
d.-leri B17vl3,B18r2
dillü: dillü
d. (faşîh) B30rl3
dîn: (Ar.) din B2vl,A42v4,MK2r2,
D47rl8,A50vl5
d. (serveri) B2v9
d. (tabibi) B3rl2,B75r6
d. (üze) K2r7
d. (üzre) D2r6
d.-de K57r7
d.-i K54rl,K57v5,A50vl5
d.-i (anıg d.) B60r5,MK56rl 1
d.-i (bütün d.) B53v5,B56rlO
d.-i (doğn) B30rl6,MK46vl5
d.-i (dürüst) B50r5
d.-i (İslâm d.) B49r7,B2v7
d.-in (İslâm d.) B51rl 1
d.-ine (İslâm d.) A67v3
d.-ig (senig d.) B51rl2,D49vl,
K49rl7,A42v5,M68/6
 d.-igize A66r8
d.-lere Klvl8
d.-üg MK48r3
dînâr. (Ar.) dinar, altın para
B24vl4,B24vl3,M80/7
dinarlık: (Ar.+T) alın paralık M86/3
dindar. (Ar.) allaha inanan kimse
d.-lara D2r2
dîne: (Ar.) Hz. yakup’un kızı
d. (yarlı d.) B7r6
d. (yarlu d.) MK60rl4
d.-ye A38vl4,K66r3
d.-ye (emr kıldı) B69r9
d.-ye (ol‘ arabî d.) B47rl5
dinendür-: dinlendirmek
d.-en (vişâlig var) B63v7
digle-: dinlemek
d. B38r9,B38rl0,M52/10
d. (deyü) D6rl3
d. (şahı d.) D37rl0
d.-di B74vl4
d.-diyse B12rl,Mll/21
d.-ğıl B64rl,MK59vl4
d.-meğa B3rl5,B8v7,B37vl,B8v7
d.-mez B37rl3,D32v2
d.-giz B5v9
d.-giz (uşbu sözi d.) B26rl6
d.-güz MK4vl0,M6/18,MK24vl6
d.-r B41v3,B41v4,K40rl3, MK43r8
d.-r (melik d.) B50rl
d.-r (‘âlem d.) K44r3,A36vl2
d.-r (yüsuf d.) B46r6
d.-yenler B78vl2
d.-yü B41rl6,D40r9
dirilen.-: dinlenmek
d.-diler D63rl4,A57r2,M85/16
digüz digüz: sessiz sesiz, için için
d. (ağlar) B18v4
direk: direkK34rl5
d. (oldı) MK9vl4
d. (olur)
D23vl6,K10rl6,M14/14
d.-ler B35r5,B35r6,MK33r4,
K64vl0
d.-ler (ol d.) B35r7
d.-ler (tûbinde) D34rl6
d.-leri K34rl4,A26v6,A26v6,
MK33r 1 ,M48/18,A26v7,D65r6
d.-lerin (dübine) A26v8
d.-lerii) (arasında) B35r8
d.-lerig (dübinde) K34rl6
d.-lemüg dübinde A26v9
diren: derin B9vl2
dirîğa: (Far.) eyvah, yazık
B8r 11 ,B 12r3,B 12r9,B 12r 15,B 18r7,B
18r8,B 18rl 5,B 19r 15,B 19vl 5,B20v8,
B29r 1 ,B31 r6,B44r 10,B79r 1 ,D7r 16,
MK7r5,D9v7,MK9r8,Dl lr4,Dl lr5,
Kİ lrlO,M15/17,Dl lvl5,MK10vl6,
M16/8,D17rll,K17rll,M24/13,M24
/21,D28v7,K28vl l,MK27rl2,M44/5
,D3 İri ,K30v3,K37r2,M52/4,D42vl
4,K42vl4,MK41 v4,M59/l ,D75v2,K
73vll
d. (âh) B3 İr 16
d. (ey) B10v3,B46rl 1
diş: diş
d.-ig D59v9
d.-ler (yincü kibi d.)
M52/16,D37rl5
d.-lerirj D36vlO
d.-lerig (var) K36vlO,A29r8
d.-lerüg M51/17
dişvân (Far. düşvâr) zor,güç
B8r 10,B 16r8,D65rl ,K66r6,A61 vl 6
d. (durur) A47vl 1
d. (keldi) A5İril
d. (kele)K71v6
d. (oldı) A59r4,MK63v6
d.-dur K69v7
dîvân (Far.) duvar D34v8,MK33rl3
d.-a D60rl3,MK58v8,M81/19
d.-da B62v9
d.-larm MK33rlO
divit (Ar.devât) divit M88/20
diyânetlü: (Ar.+T) diyanetti
B30rl6,M43/6
diz: diz,ayak
d. (çöküp) K20r6
d.-i A19r8
d.-i (atasınıg d.) K26v4
d.-i (ermiş) MK25r5,M37/15
d.-i (üzre) MK16rl7
d.-inM28/9
d.-in (çöküp) D20rl
dîzâr: (Far. dıdâr) yüz çehre krş. dîdâr
d.-ige MK37vl7
dîzârlu: (Far.+T) güzel yüzlü
MK35v7,MK35v8
doğ-: doğmak
d.-a (keldi) D14v8,M20/13
d.-ar B42vl2
d.-ar (imiş) D21r4,K21r9,A14r7
d.-ar (kün d.) D2vl3,M4/10,
D13rl7,K13rl4,M18/16
d.-ar (nürlu d.) M57/3
d.-dı B30r5,M72/6
d.-dı (ay d.) MK26vl5
d.-dı (dolun ay d.) A20r6
d.-dı (küneş kibi d.) A20r6
d.-madı B23v3,K22v4,A15v2
d.-maya B23v3,K22v4,A15v2
d.-maz D37r6,A29v5
d.-mış D37r6,K37r5
d.-mış (âdemden d.) MK35v8
d.-mış (degül) M36/13
d.-mış (idük) K58v3,A52rl4,
MK57r9
d.-muş K21r8
d.-sa D21r4,K21r9,A14r7
doğra-: doğramak,
d.-dılar (ellerin d.) D41rl 1,
MK39vl5,M56/17
d.-dılar (ellemi d.) K41rl3,
A33vl4
doğn: doğru, dürüst,,
d. (dîni d.) B30rl6,MK46vl5
d. (durup) B54rl3,A45v6
d.-işe B16rlO,B17rl6
d. (keldi) M27/1
d. (söyleg) M21/21
doğnlık: doğruluk MK55v4,M78/2
d. (olur ise) B59rl3
doğru: doğru, düzgün yüzlü
d. (süretlü) MK28v8
doğruhk: doğruluk krş. doğnlık
K56vl6
d.-kaMK38vl2
doğruluk: doğruluk krş. doğnlık,
doğruhk
d.-ğa D40r7
dokın-: dokunmak krş. dokun-
d.-saM54/3
dokun-: dokunmak krş. dokın-
d.-sa B20v3
dol-: dolmak
 d.-a ('âlem d.) K48r3,A41r7, M66/10 d.-m (soyup) B62v8
d.-dı (neçe d.) B32v7 d.-m (yırtıp) Kİ lv2
d.-dı (nete d.) D31v6,A23vlO d.-lan (ğarîbig d.) M70/5
d.-dı (nete d.) K31v9 d.-umı K17rl4,A10r8
d.-dı (' âlem d.) B51v4 d.-unD23rl5
d.-dı (râhat d.) D74r7,K72rl7 donandur-: donandurmak,
d.-dı (yene d.) D32r3 d.-an B63v7
dolan: dolan, ayın ondördü donbal: (Ar.) bir çeşit kıyafet
d. (ay) K28vl4 d.-ni Bövl 1
dolan-: dolanmak dost (Far.) dost
d.-madı D45v9,MK44rl 1 B62r7,K39rl5,MK58r9
dolandur-: dolandırmak dost eyle-
d.-an (kayğular d.) DölrlO -diK70rl3
d.-an (mahzunlan d.) DölrlO dost kıl-
doldır-: doldurmak krş. doldur- -a B74r7
d.-ğıl B30v9 d.-kıldı D71r3,A65rl0,M94/21
doldur-: doldurmak krş. doldır- d. (kanğı d.) B38rl2
d.-dı (suw d.) B57v3 d.-dur A53rl6
d.-dılar D14rl5,K14rl2,MK13rl7 d.-ıBlv5
d.-ğıl (dürlü d.) K30rl5 d.-ı (kanğı d.) K37rl 1
doltur-: doldurmak krş. doldır-, doldur- d.-ı (kankı d.) MK35vl4
d.-ğıl (bir dürlü d.) D30rl2 d.-ı (üze) Aöövlö
dolu: dolu d.-ma B75vl2,K71rl,M95/18
d. (hazînesin d.) A23v6 d.-lan (şâd) B40v4
d. (mâl d.) D31v2 d.-um K30vl0
doluğ: dolu D14rl5 d.-urK59v2
doluğla-: doldurmak dostlik: (Far.+T) dotluk B51r7
d.-yuB15r7,K14rl2 doy-: doymak
dolukla-: doldurmak d.-ança D16vl2
d.-yupMK13rl7 d.-ar B50vl5,M69/6
dolun: dolun, aym ondördü B29r4 d.-ar (baksa d.) B52r5
d. (ay) D2vl3,D7rl l,D53vö, d.-maz B21v2,B24vl5,M35/6
A46vl4,A47r9,A56v4,M85/2,A20r6,K53 d.-maz (cemâline d.)
v7 B51r5,B52r7
d. (ay tek) B54vl 1 d.-maz (yüzünden d.) M68/1
d. (aya) D53vl7 d.-mazlar K20v5
don: don dög-: dövmek
 d.-er (erdi) MK7vl2
d.-er (idi) K8r7
d.-üben M9/18
dök-: dökmek
d.-di (közlerinden d.) D69rl4
d.-er M9/9
d.-er (idi) B72rl3
d.-erler B7rl5
d.-gil B34vl4,A26rl5
dökül-: dökülmek
d.-deçi D37rl5,MK35vl7
d.-diK68v3
d.-di (yaş d.) M92/8
d.-di (yüzünden d.) A63rl6
d.-ür (mercanlar d.) MK34r5
dön-: dönmek; sona ermek
d.-di
B19vl6,B72v6,A3vl4,K20rl0,D48vl2
d.-di (eve) B1İVİ4
d.-di (fesâd işden d.) A30vl5
d.-di (hâle d.) A13r4
d.-di (hâller d.) B29v4
d.-di (kayra d.) D35rl4
d.-di (kirü d.) B8vl5,B36r8,
B39v2,B43v2,B54r8,B55rl4,B75v5,D17r
7,M50/3,D4916, K49rl5,A42v3
d.-di (yağmur d.) D20r5
d.-di (yalğuz d.) D39vl 1
d.-diler (kertü) K20vl3
d.-dim (kirü d.) B8v8,M73/4
d.-düm (kenc âna d.) B46r8
d.-düm (kirü d.) B54vl3
d.-e senD13vlO
d.-e sen (kertü d.) K13v7
d.-em K44v7,M61/20
d.-erB7r9,A30r2,D51vl7
d.-er (işden d.) B39rl6
d.-er (kirü d.) A45r7,MK50rl7,
M71/15
d.-gil B9r7,B22v6,K6vl3,
MK7vl6,B41vl2
d.-gil (deyü) MK6r5,MK6r3
d.-gil (otdın) A14v5
d.-gil (teyü) B7r5,B7r7,M8/20
d.-medi B7r4
d.-mez B7r6
d.-mez (hak kazâsı d.) B44rl3
d.-mez (kirü d.) B53vl4
d.-müş (idi) M55/1
d.-müş (yüzi d.) MK38rl6
d.-ürjB9rll,Mll/13
d.-üp
B6r 16,B6v2,B22v9,B23rl 3,
B69v5,B70r4,A61rl3,B75r5,K7vl3,
M10/20,MK7v2,Ml l/5,Alvl 1.MK1
9rl2,D21v7,K21vl0,A14v8,MK20r
16,M30/l 1 ,D57v7,K57rl5,A51r7,M
K56r4,M78/l 3,D57v9,K57rl7,A5 İr
9,MK56r6,D57vl l,A55r7,A57r2,A6
6r8
d.-üp (çıksa) B21v2
d.-üp (kana d.) MK65r5
d.-üp (kanı d.) D66vl 1
d.-üp (kayra d.) B7r5,B36r8,
D35rl4,M50/3,K35rl4
d.-üp (kirü d.) D70v2
d.-üp (tege d.) A43r2
döıj-: dönmek
d. D22v4
döndür-: döndürmek, çevirmek
d. (kaşdug d.) D44vl
d. (niyyetnig d.) D44v2
d. (yüz d.) B40rl4
d.-diMK15v7
 d.-di (çok d.) B58r6
d.-di (yüz d.) B54rl,B77r3,
M71/18,MK50vl0,MK50vl0,M72/4,A68
r6
d.-diler (yüzlerin d.) BlOvö
d.-en (kayğulan d.)
A54vll,MK59v3,M83/7
d.-en (kayğululan d.) K60vl4
d.-en (mahzunlan d.)
K60vl4,A54vll
d.-gil (yüz d.) K39r9
d.-ip MK38rlO
d.-ip (yüz d.) MK35vl4
d.-meğıl A44v5
d.-megil MK49vl6
d.-megil (şefa'atig d.) B53rl2
d.-üben B66r5,K39v4,D63v2
d.-üben yüz K16v6
d.-üp (yüz d.)
B17v2,B38rl2,B40vll,M52/13,D37rl2,
K37rll,A29vll
d.-ür
B66r4,D53r7,K52vl6,A46rl4,M73/12
döne döne: döne döne M25/5
d. (ağlar) K17v8
dördünçi: dördüncü MK3rl2,MK23v4
d. (keçe) MK26vl5
d. (yıl) MK48vl
dördünçi: dördüncü B30rl4,D62rl4
d. (yıl) A43r4
d.-sinig K62r3
d.-sig MK60v6
dördünçü: dördüncü
d. (kün) B58r8
dört dört A23rlO,M45/l
d. (bağını) MK34v2
d. (yaşma) A57rl6
d. (yaşında) K63rl6,D63vl 1
d. (dufar) B35vl
d. (ferseg) B50v2
d. (yaşma) MK62r2
dört big dört yüz: dört bin dört yüz
Klv9
d. (bina kılmış) MKlv9
dört yüz: dört yüz
M56/10,K62vl6,A56vl5
d. (altunlığ) K63rl0
d. (altunluğ) B66r8
d. (kadar) K41r4
d. (kızıl altun) B65vl3
dörtünci: dördüncü MK54vl
dörtünçi: dördüncü
D56r4,M76/9,A49v2
d. (gür) B76r6
d. (yıl) M68/17
d.-si A55v2
dörüt: dört
d. (yaşmda) B66rl4
döş: göğüs, sine
d.-ig (açup) B62r4
d.-ügi K59rl6,A53rl3
döşe-: döşemek
d.-di K42rll,MK41rl
d.-dilerB29vl3,B75vl3
d.-gizM42/10
d.-sün (ferş d.) B35r3
d.-sün (fîrâş d.) K34rl2
d.-sünler B35rl5
d.-sünler (harîr yıpar d.) D34v6
d.-sünler (harîr zîbâ d.) A26vl6
d.-sünler (harîr zîfa d.) K34v6
döşek: döşek
d.-ler B43v6,D42rl l,K42rl 1,
A34vl6,MK41rl
 d.-ler (döşediler) B29vl3 -sun B46vl4,A38rlO
d.-leri B50vl du' ä eyle-
d.-lerin A41vl2,MK47rlO -megilBllrl4
döşen-: döşenmek d. (umar) MK45rl,K46rl6,
d.-di M58/6 A39rl6,B47v6,B48r4
döşendür-; döşettirmek d. (yavuz) M14/18
d.-di B43v6 d.-lar A23r8
d.-di (döşekler) D42rl 1 d.-lan D70vl3
döşet-: döşetmek d.-lan (kamuğ d.) B13r7
d.-di A34vl6 d.-larm A65r3
doz döz: darılan bir kimsenin arkasını d.-nı A69vl2
dönüp kitmesini anlatır d.-m (kabul kıldı) MK22rl4
d. (ağlar) A10v2 d.-nı (senip d.) M33/10
du'â: (Ar.) dua d.-nıp D23v7,D3lr6,K3 lr8
B50rl,B78vl2,B79rl2,MK8v7,MK45r3, d.-p (senip d.) B31v5,A16vlO
K48r8,K53vl6,A66r8,B78v7 d.-sı
d. (birle) B78vl3 B21r6,B48r9,M62/15,D46v5, A42r2
d. (ile) D75rl0 d.-sı (anıp d.) K46v3,A39v5
du' â kıl- d.-sı (anup d.) B46vl5
-a B78vll,D23v8 d.-sı (atap d.) B48rl 1
-amB69vl5,M89/5 d.-sı (mazlümnıp d.) B20vl 1
-ar B78vl2 d.-sı (nebî d.) B24r9
-dı d.-sı (nebînip d.) K23rl0
B10r8,B10rl,B15vl3,B21r5,D23v9,B24r d.-sı (ol d.) B19vl2
8,B31v6,B33v2,B33vl6,B47vll,B50v7, d.-sı (peygamber d.) A38rl2
B73vl5,B74rl2,B75rl,B75r8,MK47rl6, d.-sı (peyğamberler d.) B46vl6
MK52r2,D53v5,K53rl2,A46vl3,M74/2, d.-sı (ya'küb d.) A38rl 1
D71vl2,A66rl l,B48r5,B48r9 d.-sı (ya'kübup d.) B48rl4
-ğıl B75r5,D23v6,B31v5,B47vl5 d.-sı (yüsufup d.) MK2İVİ3
-ıban D63rl3 d.-sı (zâhidip d.) B10r3
-ıp M25/5 d.-sm B50v7,MK45r7,D48vl4,
-up B65v15,B13v13 A63vll
-ur K70vl3,MK19r2,D75rl5, K73v7 d.-sm (anıp d.) MK47rl6
-uram A60vl6 d.-sm kabül kıldı D23v9,B31v6,
-saD75rl4 B43r4,K9r6
-sap B47v6,MK45r6 d.-sm (yüsuf d.) M44/21
-sapız B48r8 d.-smdan (mazlümlar d.) B69vl6
 d.-smdan (mazlûmlarug d.) B13r7
d.-smı
B73vl6,M28/12,K23vl3,A16vl2,M33/l
2,K31r9,A23r9,K48vl3,M67/14
duc âla-: (Ar.+Far.) dua etmek
d.-mağa K73v2
dud-: tutmak
d.-urj K12rl2
dudak: dudak
d.-larug B37vl6
düfan: (Ar. tufan) tufan MK18v6
dufar (Far.) duvar
d. (araşma) B35vl
d.-larm B35rl4
dup-: tapmak
d.-arlar A13vl3
dur-: kalkmak; durmak,beklemek,kalmak
d.-a (keldi)
B65v9,D27r3,M38/15,K27r7,K62vl2,M8
5/9
d.-amK17v3
d.-am (ağlar d.) K68v6
d.-ar (idi) MK10vl,K45vl4,A38vl3
d.-dı B5r8,B6v6,B16rl0,B17rl6,
B77vl3,MK10v5,D14vl4,M27/5,D23r4,
M76/15,D57vl3,A51vl4,M79/5,K64r9,
M97/15,K72vl2
d.-dı (anlar d.) B60r4
d.-dı (çevre d.) B18r4
d.-dı (erse) M83/5
d.-dı (hâzır d.) M75/21
d.-dı ise B63v5,K60vl2
d.-dı (karşu d.) B36vl5,A7v3
d.-dı (kelip d.) B60v5
d.-dı (kırk yıl d.) D72rl 1
d.-dı (muhkem d.) M14/8
d.-dı (öre d.) B1 İri l,B20r3,
B27v6,B49vl 0,B57r2,B57v4,B58r 1
4,D5vl3,K6rl3,M8/3, K17r8,
A10r2,
M24/10,D48r2,K48rl,A41r5,MK46
v4,MK61rl6
d.-dı (yıl d.) M95/7
d.-dılar D71rl5,A65v6
d.-dılar (endîşe yep d.) A49vl0
d.-dım (ağlayu d.) B26vl5
d.-dum (ağlayu d.) MK25rl4
d.-dum idi B49r4
d.-dum (öre d.) MK6r8,M9/4
d. (dez d.) B49rl0
d.-ğıl K13vl4,M65/20,K58r8,
M79/9,M80/10
d.-ğıl (berüp d.) B44v4
d.-ğıl (beyle d.) B63v3
d.-ğıl (öre d.) B15rl3,M83/3
d. (kıla d.) A55vlO
d. (öre d.) B49rll
d. (yörü d.) D47v3
d.-ğul A52r2
d.-ıp MK6v7
d.-ır (eyle d.) D50rl6
d.-ırdı (öre d.) A48rl2
d.-madan B17rl2
d.-mağa (boyun uzanupdur)
B36v6
d.-mağa (boyun verdi) B29rl2
d.-mağa (mışır şehrine) K29r5
d.-mağa (şehrine) A20vl5
d.-maya ben M96/20
d.-mayaven A67vl2
d.-maz B6r7,B45v6,M61/4,
D59rl7,K59r8,A53r4,MK60rl5
d.-maz (çıkup d.) A36vl5
 d.-maz (deve d.) MK42v9
d.-maz (evde d.) MK5r7
d.-maz oldı B45rl5
d.-maz (özi d.) K5vl0
d.-mış A50rl5
d.-mış (idim) D58vl7,M80/l
d.-mış (idüm) M79/21,K58v8
d.-mışdım B61rlO,K58v7
d.-saB38rll,D75v3
d.-sa (düzün içre d.) B79r2
d.-sam (köre d.)
B38r4,B63rl6,M82/21
d.-sam (öre d.) D5rl3,K5v7,M7/8
d.-sun Allvl3,MK33rll,K73vl2
d.-sun (arta d.) B69vl3
d.-sun (duta d.) B35v5,A27r6,M49/7
d.-sun (düte d.) B35v6,D34vl3
d.-sun (iki yılğa tigrü d.) B66v4
d.-sun (kerwän d.) B19vl5
d.-sun (öre d.) B35v5,A27r6
d.-sun (tegrü d.) K63v5
d.-u (erdim) D6v2
d.-u (keldi) B27rl0
d.-uban B67r9,K19r4,Al lvl4,
K23r8,A16r6,A57r7,M87/5
d.-ug A58r6,K64r4
d.-up B17vl,B19vl6,B64rll,
A45v6,A55rl5,M84/4
d.-up (çevre d.) B25rl2,B46rlO
d.-up (çewre d.) A17vl3
d.-up (doğn d.) B54rl3
d.-up (durur) B46rl5
d.-up (hıdmetine d.) MK43rl7
d.-up (keldim) A36v4
d.-up (keldüm) K43vl2
d.-up (öre d.) Kİ lvl,M16/4,M72/9
d.-ur B21vlO,B21vll,B46rl6,
B5 İr 12,B5 İr 13,B5 İr 12,B56vl 5,B68
vl,D3rl0,M15/15,A15r2,D22r3,M3
4/8,A22vl6,K32vl l,A24vl6,D36rl
2,A31r8,MK43r3,MK43r4,M83/19,
A55r7
d.-ur (arta d.) MK40r4,M57/l
d.-ur (aşar d.) K50v8
d.-ur (aşum d.) A65v9,M95/5
d.-ur (balkıp d.) D47rl8
d.-ur (balkup d.) M65/16
d.-ur (bayık d.) B37r7,K49rl7
d.-ur (belâ d.) B34v5,A26r6,
D33vl4,D33vl4
d.-ur (beyân d.) B68vl
d.-ur (beyle d.) B34v5,M69/13,
K50rl6
d.-ur (biti d.) M90/7
d.-ur (böyle d.) MK32v2,A43v7,
M69/15
d.-ur (buşup d.) M65/5
d.-ur (çevre d.) D44vl0
d.-ur (dac vâlaşu d.) K8r7
d.-ur (datlu d.) B37r8,K36rl2
d.-ur (derip d.) D44vl5
d.-ur (dişvär d.) A47vl 1
d.-ur (durup d.) B46rl5
d.-ur (emrile d.) M86/4
d.-ur (esen d.) K65rl4
d.-ur (eyle d.) B52rl2
d.-ur (ğâyib d.) K44vl5
d.-ur (halik d.) K38v6,M68/6,
D49vl,A42v5
d.-ur (hâzır d.) B33vlO,M62/4
d.-ur (idi) B34rll,B78r3,
D45vl5,K73rl
d.-ur (idim) B32rl4,D31vl3
 d.-ur (idüm) MK30v2 d.-ur (zähir d.) B33vl l,K38v6
d.-ur (işim) B74v5 d.-urlar (kol kavşuru d.) B58rl4
d.-ur (kädir d.) d.-urlar (korkulu d.) A49v8
B33vl0,B68vl5,A32v9,A59vl6,A60rl,D d.-urlar (olup d.) D68rl4
71rl,A65r8 dura dura: dura dura B16vl,B16v2,
d.-ur (karşu d.) B42vl K15v6
d.-ur (katfir d.) M40/20 durak-: öfkelenmek
d.-ur (kavi d.) K40r7 d.-uban K9v2,A2rl4
d.-ur (kelüp d.) B60vl l,MK56vl6 durğuz-: durdurmak
d.-ur (kılmaz d.) A60vl2 d.-uban K17v2
d.-ur (köre d.) MK31vlO,MK53v6 durmakhğ: durmaklık
d.-ur (lâyık d.) B26r3,B26r4,B37r7, d.-aM41/16
K26r3,A18v6,K26r6, A18v9,K32vlO, duruş-: çalışmak, çabalamak
D36rll,A28v8, D43vl d.-mak (kerek)
d.-ur (nazir d.) D33r4 K45v5,A38v4,M63/2
d.-ur ('aceb d.) B33v8 duruşmaklık: çalışmaklık, çabalamak
d.-ur (' âciz d.) M57/2 d.-kerek D45v6
d.-ur (' âdil d.) B57rl 1 duş kel-: rast gelmek, tesadüf etmek
d.-ur ('adl d.) D55r9 d. (keldi) B19vl2
d.-ur (oluban d.) dut-: tutmak, yakalamak, hapsetmek
K30r9,A22r6,MK28vl 1 d. (bizi d.) M90/1
d.-ur (olup d.) K44rl2 d.-a M26/19
d.-ur (örtüklü d.) B33v9,A25rlO d.-a (dursun)
d.-ur (öyle d.) MK48vl7 B35v5,A27r6,M49/7
d.-ur (rezzâk d.) MK19v4 d.-a (keldi) B24vl6,B43vl2
d.-ur (sebeb d.) K49v3,A42v8 d.-am (ümîd d.) B48rl
d.-ur (sola d.) B34v6 d.-anlar M3/10
d.-ur (sultân d.) B68v2 d.-anlara B2vl5
d.-ur (şöyle) MK32v2 d.-ar B19v9,B65vl6,K63r2,
d.-ur (taşrak d.) D74v7 A57r2,MK62r2,D69v3
d.-ur (var d.) d.-ar (altun d.) A56vl5
B48vl6,B49rl4,MK30rl5 d.-ar (harîr d.) B52v7
d.-ur (yäkütdm d.) M62/20 d.-ar (hasretig d.)
d.-ur (ya'küb d.) B46rl5 K43vl3,M60/15
d.-ur (yaşım d.) B74v5 d.-ar (idi)
d.-ur (yıl d.) MK40r4 B60r3,B65vl3,B65vl4, B69r5
d.-ur (yutup d.) MK40r5 d.-ar (idim) B65r7,A35rl5
 d.-ar (işi d.) K68vl0
d.-ar (kamet d.) M63/1
d.-ar (katında d.) B66rl4
d.-ar (kayğusmı d.) K34rl
d.-ar (kılıç d.) B52v8,A44rl
d.-ar (kıymet d.) K45v4,A38v3
d.-ar (kirü d.) K52vl5
d.-ar (meşrebe d.) B57v4
d.-ar (muğâf d.) M66/3
d.-ar (muhkem d.) B40r2
d.-ar (muhterem d.) M78/9
d.-ar (mükerrem d.) B22v2
d.-ar (münevver d.) B21v2
d.-ar (ümid d.) B64v2,B79r5,M84/l 1
d.-ar (ümit d.) K61v8
d.-ar (yahtusın d.) B29v7
d.-ar (yakatusun d.) K29rl6
d.-ar (yer d.) B45vl0,A37r2,M61/8
d.-ar (yüzine d.) B49vl
d.-aram A61v5
d.-aram (ol ğaffara d.) B70v4
d.-ardı (arslannı d.) K65vl6
d.-arlar (muhterem d.) B59v8
d.-arlar (mükerrem d.) K21v3
d.-arven A50vl5,K59rl0,A53r6
d.-arven (der) B6İVİ3
d.-asunlar B35rl6
d.-dı D3rl2,K3rl6,D6rl5,K6vl5,
M9/l,D10r8,A28r4,K44rl6,M61/14,K63r
3, MK61v7,M85/17
d.-dı (cümle d.) B66rl
d.-dı (elin d.) B39r5,K26r8,
A18vll,A47r2
d.-dı (elni d.) K38rl,A30v4
d.-dı (makam d.) M32/9
d.-dı (muhkem d.) B36vl0,
B40vl5,D6rl2,M50/8
d.-dı (muştafini d.) Klv6,M2/7
d.-dı (tasdik d.) M73/12
d.-dı (yer d.) A37r9
d.-dı (zûleyhânı d.) B55v9
d.-dılar B13vlO,Bl 3r8
d.-duğundan (fişka d.) B53rl
d.-duk (mihnet d.) A60rl5
d.-ğıl B27r7,B70v6
d.-ğıl (bizlerden d.) B66vl4
d.-ğıl (hoş d.) B61v6
d.-ğıl (ögütüm d.) B75v3,K27r4,
A33v6
d.-ğıl (ögütümi d.) A19v9,
M38/12.M95/11
d.-ğıl (ögûtümni d.) D72rl5
d.-ğıl (sözüm d.) B42rl2
d.-ıp (elin d.) B46v7
d.-madı Klv7,M2/8
d.-madılar B10rl5,K9vl
d.-mağıl M23/4
d.-mağıl (minnet d.) B74vl2
d.-mağıl sen (gümân d.) D67r3
d.-manıg D29v8
d.-maıj B30r4
d.-maz B39vl2,A31r9
d.-maz (elin d.) K68rl2
d.-mış idi B71r3
d.-mış (makam d.) B9vl3
d.-mış (muhkem d.) B71r4
d.-mış (rene û ğınâ d.) K66r8
d.-mış (zindân d.) K47vl
d.-mışdı D9rl,A62r3
d.-tı (muhkem d.) K6vl2
d.-tı (yüncü d.) B59r8
d.-uban
B13r4,B22v5,A56r8,K62r9
d.-uban (oğlağı d.) A3vl4
 d.-ug duy-: duymak
B13r4,B66vl6,K63vl2,D64r7,A57vl3,D d.-arven D57rl6
64rl2,MK62v4 d.-dum B72vl4,K69r3
cL-urj (hatânı d.) K63vl7 d.-dug mu MK51v7
d.-ug (kabül d.) M68/7 d.-duguz mu D7rlO,K7rlO,
d.-ug (oğrmı d.) M86/17 MK6vl6
d.-up d.-madılar (kesdiklerin d.)
B7vlO,Bl lvl4,K53rl7,MK60v7 MK39vl6
d.-up (elin d.) B51rl l,M62/10 d.-madılar (kesdügüni d.)
d.-up (elni d.) A42v4 M56/18
d.-up (kolun d.) K45r5 d.-maduq mu B55r7
d.-up (köglegig d.) A56r4 d.-maz B67rl0,B78v2,MK37rl 1,
d.-up (kulak d.) D44vl7,MK57vl4JC61vl0,K73rl6
B26rl6,D75rl3,K73v5,A69vl 1 duydur-: duyurmak
d.-up (kurt d.) B64vl5 d.-ğıl D43r7,K43r6,A35vl4,
d.-up (kurtlar d.) A56r3 M59/11
d.-up (muhkem d.) B20rl6,M54/5 duz: tuz
d.-up (oğlak d.) Kİ lr5 B66r7,A57r9,K63r9,A58vl2
d.-up (tegle d.) K49vl3 düb: dip
d.-up (yüzün d.) Al 1 vl6 d.-i B9vl2
duta-: tutmak d.-inde D10r7,M15/15,MK33r3,
d.-sunlar K34v7,A27rl MK33r4,MK33r6
dutaş-: tutuşmak d.-inde (direklerirj d.) K34rl6
d.-dıK52vl5 d.-inde (direklemüg d.) A26v9
d.-dı(odad.)A46rl3 d.-ine (direklerin d.) A26v8
d.-duğm (oda d.) A46rl5 d.-ünde MKlOvl
d.-duğm (ot d.) M73/13 düç-: düşmek
d.-up (ot d.) M73/10 d.-di (şuya d.) MK22v4
dutmağlık: tutmaklık krş. dutmaklık düğün: düğün
d. (kerek) A65vl6 düğün eyle-
dutmaklık: tutmaklık krş. dutmağlık -p M56/9
d. (kerek) B74vl3 dük-: dikmek
dutul-: tutulmak d.-sün (çıbuk d.) A26v8
d.-makı (ayakıgmıj d.) K44rl7 dükel: tükel,hep, bütün
d.-uban B45vl 1 K49r9,K68r 17,A63r 13,K68 vl 0,M92
dutun-: tutunmak /15,D71rl,A65r8,D75rl7
d.-duğu (şanemden d.) D52r3 d. (mäl) B30vl5
 d. (ahväl) K27vl3
d. (bizden) B50rl5
d. (cinsden) A22rl2
d. (halka) A33v4
d. (işi) B53vl,B72v4
d. (mal) K30v4
d. (mâldan) M43/13
d. (cömri) B42vl5
d.-i D20vll,A58v4
d.-i (halka) K41r2,A33v4
d.-i (halkğa) D40vl7
d.-isinden D30rl2,K30rl5
d.-üM31/3
döken-: tükenmek
d.-miş (mâl) B32v7
dületdür-: diletdirmek
d.-di (târlutnı d.) A68v5
dün: gece
MK4vl3,M8/3,Kl 1v8,MK10v17
d. (keldüg) MK44rl4
d. (kün) M61/1
d.-e B5vl2,M6/21
dön ü kün: gece ve gündüz B47rl0
d. (ağlar) B45v3
dönen: dünle birlikte K45vl l,M63/8
d. (keldüg) A38vlO
d. (keldi) K45v8,A38v7,M63/5,
K45vlO,A38v9,M63/7
dönen könen: gece ve gündüz
K45v7,A38v6,M63/4
düni küni: gece gündüz B27vl 1,
B27r5,D45v8,MK44rl0,K55r5
dünün: dünle birlikte
d. (vardı) D45vl 1
d. (keldi) B47rl3
d. (keldüg) B47rl4
dünyâ: (Ar.) dünya B14v2,B47vl6,
K26v2,K37vll,A30rl3
d. (içre) B26v3,B26v4
d.-da
B47r7,M63/l,K45v4,A38v3,
MK64rl3
d.-da (bu d.) B47r8,B47vl3
d.-daki B68vl2
d.-dan A50rl5
d.-dan (intikâl kıldı) B59r6
d.-dm M77/16
d.-nıg MK44r8,D45v6,A38v4
d.-nıg (vefası) K45v5,M63/2
d.-ya (çıksa) MK19rl4
dünyalık: (Ar.+T) dünyalık D45v5
dünyâlik: (Ar.+T) dünyalık
d.-de K46r9,A39r9
d.-ge MK44r7
dügle-: dinlemek
d.-ğıl K61r7
d.-mez D36rl7
d.-gizK5rl2
d.-r A14rl0,K40rl4,A41rl2
d.-r (olsa) D75rl3
d.-yûK40rl0
d.-yür men K44vl3
düpdüz: düz, düpdüz B3v3
dürbe: (Ar. türbe) türbe
d.-lerde K62r8
dür(û)l-: toplanmak
d.-ûben B74rl
dürli: türlü A8vl krş. dürlü
dürlü: türlü
B24v6,B32vl3,B35r2,B42r5,B42r8,
B57vl0,B78v4,M8/7,K15v7,MK14v
10,D15vl3,D15vl3,MK14vl5,D17v
1 ,K17v2,M24/20,D19vl ,K22r2,A14
vl 6,K30r2,A21 vl4,MK28vl 5,MK28vl 7, d. (öz ağn) B30v7
M43/13,D30rl2,K30rl5,D34rl0,K34vl0, d. (söz) K40vl5,A33rl6,M56/6
A27r4,K35r4,A27rl 5,A27rl 5,MK33v8, d. (sözler) MK39rl7,D40vl3
M49/16,MK48rl 1 ,M68/10,D49v9,D54vl d. (sözleşdiler) B57r5
6,A48rl l,MK53rl4,MK53rl4,A48rl4A d. (şiçek) MK23rlO
48rl4,MK55v6,A50v9,A50v8,A54r2,MK d. (şiddetler) B53r9
58vl2,M82/3,K60rl,MK58vl0,D60v7,K d. (ton) K25v4
60rl !,MK58vl7,K60v2,M82/16,MK59r8 d. (tonlar) B35v3
,D62rl0,MK60v2,K62rl ,MK60v4,A57vl d. (yetmiş) K49r2
0,MK63v9,M90/12,A62r2,M90/9,A62v2, d. (yığaç) B35rl0
K73rl8 d. (yıpar) B24v7
d.-ad (koduq) B64vl0 d. (zaman) MK25vl 1
d. (aşlar) B62vl3 d. (suwlar) B35vl4
d. (birer d.) B25r7,B64vl2 d. (bird.) B5vl,B7vll
d. (derman) D27r6,K27rl0,M38/18 d. (kuşlar) B6r3
d. (dilçe) D49r4 d. (ni' met) B23rl
d. (doldırğıl) B30v9 d. (telim d.) B9vl4
d. (dürr) MK33r2 d. (ton) D24rl
d. (hezär) B42rl4,B49r6 d. (üç) B16v5,B16v6,B17rl4
d. (ihsân) B60r5 d.-den B30v9
d. (işden) A24rl4 d.-si (her d.) B30v9
d. (mercan) K34rl5,K34rl2 d.-sin (bir d.) B32vl3
d. (mes’eleler) B78rl0 d.-sün kiyürür K32rl 1
d. (münakkaş) M48/15 dürlü dürlü: türlü, çeşit çeşit
d. (nakş) B35vl4 B6v8,B23vl l,B50vl4,MK4v9,A10r
d. (nakşlar) B35rl3 12,K49v8,A42vl3,K61vl6, K70v9
d. (nesne) M34/16 d. (direkler) B35r5
d. (ni'met) d. (ni' met) A54r8
B49vl 5,B56vl 6,B57rl ,B59r 15,B62vl 2, d. (sözler) MK39v3
B63r5,D60vl 5,B74rl 5,B74v4, dürr (Ar.) dürr, inci B14r8,MK33r2
B76vl 3,B77vl ,K24v7,M66/10,M66/1 3, d.-üg D52vl3,K52v7,A46r3
K60r4,A67vl6,K72rl7 dürr ü mercan: (Far.) inci mercan
d. ('aybı) M22/3 B3rl3,B35r3
d. (oldı) A67vl6 d. (olsun) B35r6
d. (olsun) B35rll,K34rl3,A26v5, d. (ile) B36rl
M48/17 dürüd: (Far.) dua, metih, selam krş.
d. (on)B30rll dürüt
B40rl3,M14/3,M48/21,MK37vll,D73r8 d. (kördügüg) B7v8
d. (erdi) K10r5 d. (kördüg) B5r5,B14r3,K47rl2
d. (keldiyse) B1 lr2 d. (kördüg erse) MK12v8
d. (tahkîk) B10vl5 d. (körmedüm) B44rl2
d.-ıD10r6,K10r8,A3r2 d. (körmiş) B4vl2,B5r2,B5vll,
d.-ı (keldi) MK9v6,M14/6 B58vl4,B58vl5
dürüt: (Far. dürüd) dua, metih, selam krş. d. (tac bîr) D47v3,A40v5
dürüdK2v5 d. (tac bîrin)
d. (olsun) Blv6 B7vl6,K47v2,M65/19
d. (tegür) Bllv4 d. (te’vîlin) K2vl5
dürül-: toplanılmak d. (yalan d.) K7r6,MK6vl 1
d.-üben MK36r3 d.-de A14rl4,MK20r6,M30/l,
dürüst: (Far.) dürüst, doğru D26v4,A19rl2,M37/19,D28v8,MK2
M22/4,MK47vl 5,M68/3,D49r 13,K49r 12 7rl3,A28r2,MK34rl0
d. (bey')D16r6 d.-de (aydı) B48vl
d. (cevâb) B3v8 d.-de (buyurdılar) B22rl5,B22r9
d. (dîni d.) B50r5 d.-de (idi) A39vl2
d. (şatu) B16v4 d.-de (kördim) B36vl
dürüş-: çalışmak, çabalamak d.-de (körmiş) B26v7
d.-mek (kerek) B47r8,MK44r8 d.-den
düş: diş D46vl3,A39vl2,MK45rl4
d.-ler (uşak d.) B38rl5 d.-den (aydı) D46vl3,K46vll
d.-lerüg (senig d.) B37v7 d.-den (erdi) MK45rl4
düş: düş d.-den (idi) M64/14
B4vl 6,B7v4,B 1 Or 13,K9r 15,A6r 13,MK41 d.-den (ola) M64/14
v6,MK41rl 5,D42vl0,A40rl 5,D47vl4,K d.-den (olur) B48vl
47vl 3,K56vl ,MK55r6,M77/10,M77/l 1, d.-e B14rl3,D6vl0,D46vl5,
D56vl 1 ,M77/13,M77/13,A65r9 MK45v6,B48vlO
d. (içre) B4v2,B3v6,B14rl6, d.-i
B48v3,B48v5,M4/19,K46vl5,M65/3,D4 B5r6,D3r3,K3r7,D4r7,K4rl 1,
7r6 MK3vl6,M6/l,M4/l l,D4v9,D6vlO,
d. (ile) B7v4 M9/14,K13v3,Dl 3 v3,Kl 3rl 7,A6r 10
d. (kördi) B3v2,B14r4,B44r2, ,D42vl 6,K47rl 3,K47vl 2,D56vlO,K
B48v2,B49v4,B53r8,D2vl2,MK2vl 1 56v2,MK55r7,M77/l l,MK55r8,M7
d. (kördim) B14r5,B5vl2,M65/13 7/12
d. (kördim idi) B49r4 d.-i (bu d.) B48vl 1
d. (kördüm) B44r6,K13rl2, MK12rl7 d.-i (eyle kördim) B44r4
 d.-i (işidip) D6v4
d.-i (işidüp) MKörlO
d.-i (reyyân d.) B49v9
d.-i (te ’vîl aydur) B49v6
d.-i (uşbu d.) K3rl,K47rl l,A40r6
d.-i (yontdug) MK6v2
d.-i (yüsuf d.) K4vl4
d.-imMK25rl3
d.-im (içre) B3v3
d.-in
B5r 15,K4v5,MK4r8,M5/l 8,MK46rl7
d.-in (anırı d.) B59rl
d.-in (aytdı d.) MK46v2
d.-in (neçük yormış) B58vl5
d.-in (yordı) B4rl0,B44r8,A35v3
d.-in (yondı) MK41v2
d.-ig MK41rl4,MK45vl3
d.-ig (içre) D13v6,K26vll
d.-ig (senig d.) B44rl0
d.-ig (senüg d.) MK41v4
d.-ig (te’vîli) MK27v4
d.-igi (mübarek yoram) B14rl2
d.-le M9/15
d.-ni
B4vl 3,B5r 10,B3 v4,B3v9,MK3r1 ,D4r 16,
MK12v5,Ml 8/19,K42vl 6,A35v6,M59/3,
M66/8,K56v3
d.-ni (kördüğüm) B49rl0
d.-ni (melik reyyân d.) B49vl 1
d.-ni (uşbu d.) B14rl0
d.-ni (yordı) D3v4
d.-nig D28vl6,D47rl2,D56vl4
d.-nig (içre) D26v7
d.-nüg K56v6
d.-gi B7v5
d.-üm B5vl2,M4/10
d.-üm (içinde) K13rl2
d.-üm (içre)
B7rl0,B14r5,B26vl4, K3r4,D2vl6
d.-ümde B7rl l,D6v2,M50/6,
M58/16
d.-ümde (kördüğüm) B29r2
d.-üme B3v6
d.-ümi K42v8,A35rl4,MK46r5
d.-ümnig (ahvälni) K3r3
d.-ümüg B3v5
d.-ünde B14v4,B22rl,D20vl2,
K20vl7,K21rll,K21rl6,MK25r6
d.-ünde (kördi) B26vl0
d.-üni MK12vl4
d.-üg B4v6,MK4rl2,A40r5,
A50rl2
d.-üg (ayt) B44r3
d.-üg (içre) B14rl4,B26vl3
d.-üg (senig d.) M59/1
d.-üg (te’vîli) B29rlO,B59r3,
K29r3
d.-üg (te’vîlin) B49rl
d.-üg (te’vîlni) A20vl3
d.-üge K47r3
d.-ügi B4v4,B4v9,B7v8,B7v8,
MK3vll,MK12vll,K42v7
d.-ügi (yorayım) B14rl 1
d.-ügni
D3vl4,M5/2,K4r7,A6rl 1,
K13v2,A35rl3,M58/15
d.-ügüzi MK6v5
düş-: danışmak,istişare etmek
d.-üp (aga d.)
A14v20,B21rl6,K20r3,D20rl4
düş-: düşmek; indirmek
d.-di
B12rl4,B23rl5,B29v5,B40rl 1,A1 İr
9,D20r7,K20r 12,Al 3r6,MKl 9r5,M2
8/13,MK25v9,A48r4,A55r9,MK59vl7,M
83/21,A58v7,MK63r8
d.-di (aga d.) B42v2
d.-di (dek d.) K68r4
d.-di (egegi d.) A66r5
d.-di (fikre d.) B21r9
d.-di (ğalat d.) M41/4
d.-di (ğuşşa d.) MK40v6
d.-di (haber d.) A62vl6,M91/16
d.-di (hâlden d.) B33r6
d.-di (hâle d.) K32v2
d.-di (heybet d.) B67vl2
d.-di (hile d.) M57/15
d.-di (keyd d.) B43rl0
d.-di (mışıra d.) M42/4
d.-di (müşkil hâlde d.) M46/9
d.-di (neşe d.) D7İVİ3
d.-di (nete d.) B67v3,M87/15
d.-di (ol hâle d.) A24v7
d.-di (‘ucb d.) D22rl6,M31/14
d.-di (suğa d.) K24rl
d.-di (şulh d.) B77v7
d.-di (suvğa d.) A17rl
d.-di (suwa d.) D23vl4
d.-di (uşol hâle d.) MK31r7
d.-di (yakın d.)
B24r3,B24r4,A16r2,MK21v7
d.-di (yene d.) B14vl2
d.-di (yere d.)
B28vl0,B64r5,B73rll,M16/7,K44r8,A5
5rl,M83/15
d.-di (yük d.) MK21v8
d.-di (yüzin d.) B19r6,B71vl5
d.-di (yüzün d.) K68r3
d.-dim B8rlO,D18rlO
d.-dim (bendelikge d.) M24/18,
M26/4
d.-dim (mihnete d.) B18rl4
d.-dig MK53r7,MK56r6
d.-dügin C acebleşdi d.) B30r2,
MK28rll
d.-dûgine K29v 10,A21 v5
d.-düm M10/5,MK16vl,M72/15,
K52rl 5,MK5 lr2,M72/l 3,D61 v2,A5
5r4,M83/16
d.-düm (bendelikge d.)
B18rl2,B19r8,D7rl5
d.-dûm (nete d.) MK7r4
d.-düg B28vl5,Allrl6,MK17v3,
Dİ 8v7,Kl 8vl0,K28v9,MK27rl0,M
47/18,D33v5,K33v6,A25vl3,MK32r
10,D52vl4,A46r4,MK51rl2,M73/2,
D54v9,K54vl
d.-dûg (belâya d.) M26/18
d.-düg (beyle d.) K61r4
d.-düg (böyle hâle d.) D61rl7
d.-düg (bu hâle d.) M83/14
d.-düg (ğäfil belâya d.) M26/14
d.-düg (hâlden d.) A55r2
d.-düg (hâle d.) MK59vl0
d.-düg (neden d.) MK17v4
d.-düg mi K52v8
d.-dügüz mü B42v9,M56/20
d.-e B9v7
d.-e (yırakka d.) MK8rl5
d.-em A21v7,A45vl 1
d.-en (fitne d.) K35v3,A27vl5,
MK34r7,M50/5
d.-en (yegi d.) MK33vl2
d.-er K5vl6,B12vl3,B15r2,
B23rl4,
B23v4,B25r5,B27rl l,B30rl,B30v3,
B38rl4,
B68vlO,K69rl 1,MK23v5,D43v16,A36v7
,A55rl4,M84/3
d.-er (bî-hod olup d.)
B56vll,B59vl4,B64rl0
d.-er (direkler d.) K64vl0
d.-er (direkleri d.) D65r6
d.-er (eline d.) B42v6
d.-er (fitne d.) B36rl4
d.-er (köksi üzre d.) B75rl
d.-er (kuyuya d.) K15v6
d.-er (tevbeye d.) MK42r8
d.-er (uğunup d.) A37rl
d.-er (üzlip d.) D37rl4
d.-er (üzlüp d.) K37rl3
d.-er (yere d.)
B45rl4,B45v8,B56v9,B73rl2,M60/16,M
K42v3
d.-er (yolı d.) B46rl 1
d.-er men M57/8
d.-erem B43rl,K41v9
d.-erim A34rll,MK40rl2
d.-eyim B30r4
d.-eyin M42/17
d.-eyin (suya d.) MK2İVİ0
d.-eyüm MK28rl3
d.-miş B2vl
d.-müş (ersem) MK18rl4
d.-müş (ersem)
D19rl4,K19vl,M27/13
d.-müş (idi) K39vll,A32rl3
d.-mûş (kuyuya d.) A8rl6
d.-müş (mihnet d.) B49r9
d.-müş (oldı) D41r9,K41rll,M56/15
d.-müş (olsam) B20rl4
d.-müşler (yüsufa d.) MK39vl3
d.-ti B67v4
d.-tüm B63vl6,K7rl5,K17v2,
A10rl2,Allr6
d.-tüm (bî-hod olup d.) B60r2
d.-tûm (bu häle d.) B54vl,B54v3
d.-tüm (yere d.) K61r6
d.-tüg B19v2,B34rl2,K18v6
d.-tüg (bî-hod olup d.) B59vl6
d.-tüg (bu hâle d.) B54vl 1
d.-türj (ğâfil d.) Al 1 v4
d.-tüg (häligden d.) B63vl4
d.-tüg (neçük d.) B19v6
d.-tüg (neçün d.) MK17v7
d.-üp B20r2,B21r2,A13rl3
d.-üp (yüzden d.) K19r6
d.-üp (yüzin d.) D19r2
düşman: (Far.) düşman
MK4rl3,MK7rl6
d. (kanğı d.) B8v5
d. (katığ) B8v6
d. (körme) K4vl0
d.-ıK39rl5
d.-lar A44r3,MK49rl6,M70/3,
D50vl5
d.-lardan D36rl5
d.-lanMK38r3
d.-larmdan B37rl 1
d. (olanlara) Al 1 vl
d. (olur) B4v5
düşmanlık: (Far.+T) düşmanlık
A10r5,MK16rll, D17rllJC17rll
d.-nı (kardaşlardm) M24/13
düşmen: (Far. duşmän) düşman krş.
düşman M10/17,M54/13
d.-i (kör kılam) B40v4
d.-lerB52vlO
d. (körme) B5rl 1
düşür-: düşürmek; indirmek
 d.-di K33vl2,M48/3 d.-di (kitäbnı d.) B79rl0
d.-di (ol d.) B34v2 d.-düm (kitäbnı d.) D75vl2
d.-di (yükd.) B14v3 d.-em (ban d.) B74rl0
d.-diler B66r6,MK6rl2,MK61vl2 d.-er (leşker d.) B50v3,MK47rl2
d.-diler (el d.) A61r3 düz: diz
d.-diler (yere d.) B7rl4 d.-i (atasımı) d.) B26v6
d.-ür (cümlesin d.) M86/1 d.-in (çöküp) B21r3
düşvâr (Far.) zor, güç krş. dişvär düz-: dizmek
B38v4,B44rl0,B68r9,MK52vl4,A59rl 1, d.-medi D75v2
M88/12,MK64vl2 d.-medürj mü K53rl,A46rl6,
d. (bilgil) D66v2 M73/14
d. (boldı)K64vl6 d.-miş B2r4
d. (bütidür) B70vl6 d.-miş (hatasız d.) MK1 vl 1
d. (keldi) B59rl,B77v4 d.-miş (mercan d.) K36vl7
d. (oldı) B68r2,B70v6,D54rl7,K54r8 d.-miş sen B74vl
d.(olmuş) B56vl d.-miş siz A65v4
d.-dur K69v7 d.-ümedi B79rl
düt-: tütmek düzen: düzen D50vl7,K73vl3
d.-e (dursun) B35v6,D34vl3 d. (içre) D75v3
d.-e (tursun) MK33rl8 düzen-: süslenmek, düzünmek krş.
d.-e (yorsun) K34vl3 düzün-
d.-er sen A63vl4 d.-üpdür B36v5
d.-üp MK65r6 düzet-: düzeltmek, onarmak
dütet-: tüttürmek d.-di
d.-sünler (müşglemi d.) M49/4 B21v8,K26r4,M36/21,M76/7
dütsi: tütsü düzlik: kolaylık
d.-versün M49/8 d. (kıldı) B77vl 1
dütün: duman düzül-: dizilmek
d. (çıkar) B69v6,A60v7 d.-iben D37rl8
düyme: düğme d.-miş (tırnakların) d.) B38rl
d. (dek) B38rl4 d.-üben B38v2
düz: düz düzün: düzen
d. (idi) B41rl d. (içre) B79r2
d. (kämetirj d.) B37vl3 düzün-: süslenmek, düzünmek krş.
düz-: dizmek düzen-: düzünmek
d.-diA49rl6 d.-üpdür K35vl0
d.-di (dürlü aşlar d.) B62vl3
 E e.-üp (halka e.) M20/21
ebeti: (Ar.) babacığım
B3v4,B7rl l,K3rl,MK2vl3
ecel: (Ar.) ecel
Bİ lv2,MK6vl4,A59vl0,A66vl6,K72r9,
M97/15
e. (ere) B68v9
e. (erdi) B75vl2
e. (ma‘ lüm kıldı) B77r8
e. (verdi) K71rl
e.-inden A66rl4,A66rl5
ecza: (Ar.) kısımlar, parçalar
e.-larm (satar) M72/5
et(d)-: etmek
e.-e (nete e.) MK49vl2
e.-e (rahat e.) B29r5
e.-elüm (cüş e.) M7/20
e.-en (tapu e.) M71/18
e.-er (cüdä e.) A60r7,M88/17
e.-er (feryâd e.) D19v3
e.-er idim B34v4
e.-er idüm MK32vl
e.-er (ihsân e.) MK53vl
e.-er (makbül e.) M67/14
e.-er (mecrüh e.) D19v2
e.-er siz M9/13
e.-erler (' ayb e.) MK39v4
e.-iser sen M54/14
e.-iserven (' azâb e.) A62v2
e.-üverüpdi MK34v7
e.-üben (cehd e.) M27/2
e.-ürj M76/13
e.-üpûz (ma'lüm e.) ’MĞHH
e.-üp (bühtan e.) M55/17
e.-üp (cem' e.) M67/11
e.-üp (cihâd e.) MK13vl6
e.-üp (hürmet e.) M7/17
e.-üp (ikrär e.) M37/4
e.-üp (nakl e.) M97/3
e.-üp (rücü' e.) Mİ 1/17
e.-üp (seyr e.) M78/12
e.-üp (taşdîk e.) M68/4
e.-üp (temäm e.) B77rl4,D74r5
edeb: (Ar.) edep
e. (birle) B22rl4,B49vl
e. (kılup) MK20r6
e. (saklag) B24rl2
e. (saklayııj) D23r9
edebli: (Ar.+T) edepli krş. edeblü
K55rl4
edeblü: (Ar.+T) edepli krş. edebli
D55v6,M76/2
edebsizlik: (Ar.+T) edepsizlik
B43rl5,K39vl7,D42r4,K42r4
edebsizlik kıl-
-dı B41r6
-mağıl B28v9
edgü: iyiK4rll,K13v2,A9rlO,
K20r3,A12vl3,M28/6,A66r8
e. (du'â)A38rlO
e. (kıldı) A68vlO
e. (mevläm) K31vl2,A23vl3
e. (oğlan) MK47vl6
e. (söz) K16rl6,MK15vl
e. (sözlemegil) M23/7
e. (te’vîl) K42vl2
e. (te’vîl kıldı) K4rll,M5/9
e. (yormış) M5/9
e. (zindân) A34rl3
e. (du'â) K70vl3
e. (oğlan) B51r8
e. (sewünç) K3r4,D2vl6
 e. (yordı) B58vl4 e.-ine B6v8,B7r8,B42rl4,D62r3,
ef âl: (Ar.) fiil, yapılanlar, ameller K61v9,A55v7,M84/12
e.-ii) (hoş) MK34vl6 e.-ine (kiymedi) MK60rl4
efğân: (Ar.) acı çekerek, bağırıp çağırmak e.-ine (kiymişi yok) B64v3
efğân kıl- e.-ümden MK63r6
-dı M59/3 e.-ügze MK5vl3
eg-: eğmek egig: omuz krş. egig
e.-er (başıla) MK48rlO e.-ize B6vl4
eger: (Far.) eğer egig: omuz krş. egiıj
B4vl6,B3vll,B4v6,B8vl3,B12v6,B14rl e.-e D34vlO,K34vlO
3,B20rl l,B20rl3,B22v9,B26r8,B27vl 1, e.-ige B35v3,A27r4
B27v3,B33rlO,B36v7,B43rl6,B59rl3,B6 e.-izge M8/13
9r3,B75vl5,B78rl l,D2rl2,K2rl3,MK2rl eğlen-: konaklamak, dinlenmek;
2,M3/11 ,K8rl ,MK7v6,Kl 3v3,M27/10,A durmak
12rl0,M27/12,D21v7,K26r6,A18v9,D31r e.-diler B65vl5,B65vl6,K63rl
l,K30v3,A23r3,A24vl l,M47/4,A28r8,A e.-medi
46r7,D55vl 3,D56v6,K56rl 5,K56vl6,A6 B62rl6,B62v2,MK44rll,
0r4,MK64v3,M88/14,K71r4,A67r3 K45v9,A38v8,MK44rl2,M63/6,M8
e. (bilsem idüm) B31rl6 1/12
egi: omuz krş. eğin e.-medi (kolında e.) MK58v2
e. (üzre) K17vl e.-mezdi A53v7,A53v9
eğin: omuz krş. eğin eğlen-: eğlenmek,
e.-igize B6rl2 e.-diler A57rl,MK61v5,MK61v6
eğin: omuz kerş. eğin eğri: eğri, yanlış
e.-de (yüsufnıg) D24r2 e. (işler) D65v2
e.-deki D23vl6,K24r6 egü: iyi
e.-eK6rl6 e. (sözin) B6v5,B29r8
e.-i (üzre) B18rl3 e.-lerB57vl2
e.-igine MK22v6 ehad: (Ar.) bir ve tek olan, allah
e.-imeK18rl4 e.-den B3vl4
e.-ime (kiyürdiler) B19rl0 e.-e Blv3,Blv4,D3r8
e.-inde M33/20 e.-e (selâm kıldı) MK3r6
e.-indeki K24r3,M33/17 ehl: (Ar.) sahip, malik
e.-inden MK22v9 e.-i
e.-inden (kölekni) A2v4 B77v7,K48vl4,A43r6,M68/21,K50r
e.-inden (köglekni) MK9r9, M13/13 2,A43r8
e.-inden (soyar) K9vl0 e.-i (bu şehir e.) B70vl3
 e.-i (cennet e.) M2/16
e.-i (cümle e.) MK2İIİ2
e.-i (firkat e.) B46rl 1
e.-i (ken'ân e.) B73vl3
e.-i (mısır e.)
B50vl0,B51 v8,B52r 16,B52v2,B63vl 0,B
71vl6,B73v8,B76v5,D50r3,A64vl 1
e.-i (mışr e.)
B24v3,B24vl 6,B24vl 0,B25rl 4
e.-i (mışrî e.)
MK23r7,MK23r 13,MK23vl 6,MK48r 15,
MK48v3,MK48v5,MK49r4,MK59v6
e.-i (şebâb e.) Dlvl4,Klvl5
e.-i (şehir e.)
B21 v4,B21 v5,B21 vl 4,B23 v7,K49v 17
e.-i (şehimig e.) A6İVİ3
e.-i (şehr e.)
K24vl 7,MK23v2,M68/19,M69/5
e.-i (zindän e.) B44rl5,B50v6,B50v8
e.-in
A28vl2,D64rl7,D64vl0,A58vl,MK63r3
,M87/ll,A67v6
e.-in (kırmağa e.) B67v7
e.-in (kûfr e.) B76v2
e.-in (mışır e.) K71v6
e.-in (mışr e.) M96/14
e.-in (şehr e.) D65rl,D65r2
e.-in tiler M67/15
e.-in (zindan e.) B43vl0,B50v9
e.-inden (küfr e.) B76vl0
e.-ine (şehmig e.) M29/15
e.-ine (yol e.) B64v4
e.-ini A58r7,D73rl0,K71v3
e.-ini (bu şehir e.) B67r5
e.-ini (dac vet kıldı e.) B76v3
e.-ini (hıyanet e.) B37rl 1
e.-ini (mışır e.) M96/12
e.-ini (şehr e.) M87/l,MK63rl2
ehl-i beyt: (Ar.) yakın
akrabalarB76r4,D70vl 0
e.-i K70r3,A64vl6,M94/15,
A65r8,A67r8,M96/6
ehl-i cennet: (Ar.) cennet ehli B2v2
ek-: ekmek krş. ek-
e.-irj (çok e.) B51v2
e.-meg (deyür) B51v5
e.-ürj MK48r9
ek-: ekmek krş. ek-
e.-digimizden D54r8
e.-meg (ekin e.)
K49v9,A42vl4,M68/l 1
e.-üıj K49v6,A42vl 1
ekdür-: ektirmek krş. edür-
e.-di D49v7,MK48rlO
e.-di (köp e.) B51v3
e.-ür B51v3
ekdür-: ekdirmek krş. ekdür-
e.-di M68/8,K49v7,A42vl2,
A42vl2
e.-ür K49v7
ekin: ekin krş. ekin
e. (ekdürdi) MK48rlO
e. (ekmeıj deyür) B51v5
e.-i (köp ekdürdi) B51v3
ekin: ekin krş. ekin
e. (ekmeg)
K49v9,A42vl4,M68/l 1
e.-imiz A47v2
e.-imizde K53vl6,MK52v5
e.-leri K49v7,A42vl2,M75/l
e.-ni M68/9
eksik: eksik krş. eksik
e. (fehmi e.) B79rl
e. (oldı) B68r6
eksik: eksik krş. eksik
e. (oldı) K65r3
eksiksiz: eksiksiz Dvl6 krş. eksiksiz
eksiksiz: eksiksiz, tam krş. eksiksiz
B2v4,K13vl4,M19/12
eksil-: eksilmek krş. eksil-
e.-mes B38vl4,B72vl3,M93/4
e.-mesün (yisi e.) K69r2
e.-meyen B23r2
e.-mez D37vl2,MK36rl5
e.-mez (isi) A63vl6
eksil-: eksilmek krş. eksil­
enmeyen A15rl
eksük: eksik krş. eksük
e. (fehmi e.) D75v2,K73vl 1
e. (oldı) MK56r8,D65rl6
eksük: eksik krş. eksük
e. (boldı) A59r8
e. faklı)A70rl
e. (oldı) B60r2
eksüksiz: eksiksiz krş. eksüksiz
e. (hîç e.) B14v9
eksüksiz: eksiksiz A6v8 krş. eksüksiz
eksüksüz: eksiksiz K2rl,D14rl
eksül-: eksilmek krş. eksül-
e.-mes K37vl 1
e.-meyüp MK20v8
eksül-: eksilmek krş. eksül-
e.-mes A30rl3
el: el krş. el A65r2
e. (kaldurdı) A66r4,A66rl 1
e. (şunuban) A67r5,M96/3
e. (adakım) B19rl0
e. (adakum) K18rl4
e. (aldı) D8r4
e. (bağladı) MK19rl
e. (düşürdiler) A61r3
e. (ile) A9rl5
e. (kaldurdı)
B21r5,B24r8,B31v6, B48r9,B75r8,
D23v9,D31v7,K70r5
e. (kaldurup) MK19r2,M28/ll
e. (kavşur) A54vl0
e. (kavşurdı) B21r3,B49vlO
e. (kavşurup) B63v5
e. (keçûrdi) K64rlO,MK62vl4,
M87/6,M87/14
e. (keçürdi) B67rl0
e. (köndürdi) B43v6,K42rl 1
e. (sıfadı) A58v4,MK63r6
e. (sunup) K22r2
e. (sünüben) D72vl2
e. (tegürdi) Mİ 1/9
e.-den (kitdi) M44/6
e.-e (aldı) M55/14
e.-e (verdi) MK39vlO
e.-e (verüp) M56/14
e.-i (ermes) K51r5,A44vl5
e.-i (ermez) D51v9,M71/7
e.-i (kendü) K16v5
e.-i (varmaz) MK50r9
e.-ige (aldı) M17/2
e.-ige (kirer) K13v4
e.-im Allrl4
e.-im (benüm e.) A29r9
e.-im (ile) MK35rl5
e.-im (koyğıl) B36vl3
e.-imde K5rl6,M22/10
e.-imdem D42vl l,A45vl3
e.-imden
B5vl3,D5r7,M7/l,M72/16
e.-imden (keçdi) K30vl 1
e.-imden (üküş ni'met) B54v4
 e.-imizden
B7rl l,B23rl0,D22r9,K22rl l,A15r9,MK
20vl6,M31/7
e.-imizden (kapar) M535
e.-imizden (yüsufı) D6v3,MK6r9
e.-in
B6v7,B7r4,B20r4,B71v3,D13r6,K13r3,K
38rl3,M73/10,D63r3,A62v8,A63r8,
D70vl2,A66v2,K71r6
e.-in (aldı)
B15v6,B33rl3,B34r5,MK7v9,Ml 1/7,A2
5v6,M47/13
e.-in (alıp) B32v9
e.-in (alup)
K18r6,MK18r4,D19vl4,D32v8,MK31rl
4 MK43v8,D49r 17,MK48r2,M74/7
e.-in (bağlap) B19r2
e.-in (biti yazdı) B17vl
e.-in (dutdı)
B39r5,K26r8,A18vl lA47r2
e.-in (dutıp) B46v7
e.-in (dutmaz) K68rl2
e.-in (dutup) B51rl l,M62/10
e.-in (kaldurdı) B73vl5
e.-in (kendü) B33r2,B37v8,
B42rl4,B65v4,B75r 13,Dİ 6v6
e.-in (kesen) K48v3,A41v8
e.-in (kesen) M67/3
e.-in (keserj) B50rl0,B50rl3
e.-in (kirü dartar) A46rl2
e.-in (kirü dutar) K52vl5
e.-in (komaz) B7r7
e.-in (koymaz) D6rl5
e.-in (koyu vermez) MK6r5
e.-in (köydürür) B55r3,MK51v2
e.-in (muhkem dutdı) D6rl2
e.-in (muhkem tutdı) M8/19
e.-in (öpdi) B50r8,M67/l
e.-in (öpüp) B46r4,MK43r6,
D48rl6,MK47rl
e.-in (nzä e.) M15/11
e.-in (şaldı) MK36vl7
e.-in (sunar) D52rl,K51vl4
e.-in (şundı) B65v5
e.-in (şundu) B39vl
e.-in (sunup) B76rl
e.-in (şunup) A14vl6,MK20v7
e.-in (sündi) D38rl4
e.-in (şeşüp) B71v8
e.-in (tutdı) MK13vl4
e.-in (tuttı) B26r9
e.-in (tutup) B33rl3,D45r6,
e.-in (vermez) B53v6
e.-in (yetüp) K6vl2
e.-in (yup) D72r9
e.-in (yüsuf e.) B36v3,K23r9,
MK37rl7
e.-in (yüsufııj e.) K14vl 1
e.-in (yüsufurj e.) B36rl6,
MK18vl4,K35v8
e.-inde B31r5,MK53vl5,M81/12
e.-inde (kendü e.) B13vl2
e.-inde (yüsuf e.) A22v8
e.-inden B70vl 1,A61 vl 1
e.-ine MK38vl4,D41r6,K41r8,
K41rl0,M81/9,M81/12,M92/16
e.-ine (aldı) B12vl4,B41rl6
A4vl5
e.-ine (berip) D41r8
e.-ine (düşer) B42v6
e.-ine (kendünig) D60rl
e.-ine (kendüzinirj) M81/7
e.-ine (kirmiş idi) B71r3
 e.-ine (kirmişdi) A62r3 e.-lemi (kesiben)
e.-ine (sawçı) B12vl2 K41rl3,A33vl4
e.-ine (sundular) D67v5 e.-lerüm B19rl6
e.-ine (verdi) B42rl5,A33v9 e.-leründen M12/6,M31/7
e.-ine (verüp) A33vl l,MK39vl2 e.-lerüp B38r2
e.-inge (kürer) B14rl4 e.-lerürjüz B42v9
e.-ig M25/8,MK51v7 e.-ni K38rl,A30v4
e.-ig (almaz) D69r6 e.-ni (aldı) K8r4,K32v9,K33rl6,
e.-ig (alup) B18v7 A28rl
e.-ig (kendü) B55r7 e.-ni (dutup) A42v4
e.-irjde B31r7 e.-ümMK34v5,M51/18
e.-irjizde A57vlO e.-üm (benüm) MK27rl 1
e.-igizden B66v8,B71rl4 e.-ümden D52v7
e.-igizi A41v9,K67v7,A62vl,M91/3 e.-ün (öpüp) D44v4
e.-igizi (kesdürjiz) B50rl4 e.-ügden D30v9
e.-irjizi (kesiserven) B71vl e.-ürje (kul) MK12v9
e.-igizni D68v2,MK66vl3 e.-ügüzden K67v4
e.-iyle e.-ügüzi MK47r7
MK5v6,M8/6,MK12rl0,M18/5,M23/12, el: el krş. el
M46/7,MK39v9,M56/l 1 ,M85/4 e.-igizi K48v4
e.-iyle (kendü e.) MK15v6,K62v7 e.-lerinden D8v9
e.-leri (kesildügin) B42v5 elhamd ü şükr ü sipâs: hamd, şükür
e.-lerim ve şükür Blv3
D18vl,K18v4,MK17vl,M26/12 elig: elli D16r5
e.-lerin D41rl2,A56v6,K67vl3 elig: elli
e.-lerin (kendü e.) M56/17 e. (yıl) B14vll,K13vl3,A6v7,
e.-lerin (kesdiklerin) MK39vl6 A6v8
e.-lerin (kesdügin) A33vl5 e. (yılm) K13vl4
e.-lerin (kesdügün) K41rl4 e. (yul) B14v8,B14v9
e.-lerin (kesdügüni) M56/18 elli: elli krş. elli MK13r5
e.-lerin (kesiben) MK39vl5, D41rl 1 e. (yıl)
e.-lerinde B57v4 D13vl7,MK13r2,MK13r3
e.-lerinden B9v5,B23rl0,K8v9, elli: elli krş. elli
K22rll e. (yıl) D14rl
e.-lerine M85/4 ellig: elli
e.-lerine (tac âm verdi) B65v4 e.(yıl)M19/ll,M19/12
e.-lerigiz MK40r3
elvân: (Ar.) çeşitli
B35v3,M48/l 7,M49/16,K41r7,A33v8,M
K39v9,M66/10,M68/10
e. (olsun) MK32vl7
e. (tac âm) B74v4
e. (ton) M8/7,D41r5
e. (ton) M46/2
e. (olsun) B35r4
e. (tac âm) B57rl
e. (yer) B5v8
e.-ğa M49/9
e.-lar (ile) MK46v6
elvân alvân: (Ar.) çeşit çeşit
e. (nic metle) B49vl2,B51v4
e. (nic metler) A41rl0
e. (nic metleri) K48r6
e. (olsun) B35r4,M48/21
emânet: (Ar.) emanet
B6vl4,B31 vl 3,B44v2,B46v8,B46vl 3,B4
7r6,B53rl5,B57vl,K4r2,MK3vll,M62/l
1 ,A7r3,MK29r 1 ,M55/13,D50v6,K71 v
e. (söyledüm) D3vl4
emânet ver-
-di K57vl2,D64rlO
emânet ver-
-di B66vl4,K63vl5
e.-dür
B4v4,M8/l 3,K3 İri 6,A23rl6,K45r6,A38r
4,K45rl l,A38r9,M62/l 1,M62/21,
K51rl5,A44v8,A48vl 1,M86/15
emânetlü: (Ar.+T) emanetli
B30rl6,MK28v8
emek: emek krş. emek
e.-i (zâyic oldı) A20v4
emek: emek krş. emek D28v7
e. (zâyiğ oldı) MK27rl2
emgek: emekK28vll
emîn: (Ar.) emin M97/5
e. (derler) B76vl4
e. (olug) B51rl3
emin: (Ar. emîn) emin A68rl
emîntut-
-ğıl B3İVİ2
emir: (Ar.) emir
e.-ine B24r7
e.-ni (hälık) A67vl 1
emr. (Ar.) emir, buyruk B55v2,
K35r5,A27rl6,M49/17,K40r9,A32v
11 ,M73/21,D72rl2,A66v4,M95/8
e. (birle) B78r8,A69r6,B10vll
e. (eyledür) B75rl6
e. (eylese) K31v2,D31rl7
e. (ile) B55v6,A14r4,A23v3
e. (keldi) MKllvl3,B33v3
emir kıl-
-dı B63r7,B66vll,B67r7,B69r9,
B69vl,B75v8,B76v7,D14rl2,M20/2
10,D74v2,K72vl 3,M98/13,B 13rl4,
D23vl7,B29vl2,B32r2,B35vl5,B36
r5,B41rl5,B43rl6,B49v8,B50rl6,D
50v6
-mış B77vl4
-mışdı B72r7
-saM45/10,B31vl6
e.-i D50vl
e.-i (anırj e.) MK24v4
e.-i (birle) D74v8,K73r2
e.-i (eyle durur) B52rl2
e.-i (hâlık) B52rl4
e. (ile) B22r5,K21r6
e. (ile durur) M86/4
e.-ime K41v6,A34r8,M57/5
e.-ime (benüm) MK40r8
 e.-ime (mutîc ola) B42vl4 e.-m B24rlO,M32/16
e.-in MK57vl6 endâşe: (Far. endîşe) endişe, derin
e.-in (amg) MK57vl7 düşünce A44r9
e.-in (hak) K59rll endîşe: (Far.) endişe, derin düşünce
e.-in (hakkıg) A53r7 B46r2,B52vl6,A49vl0
e.-in (halik) e. (kördiler) MK54v9
MK51vl 1 ,D73rl7,K71vl 1,M96/19 endîşe yedür-
e.-in (smdurmağa) B6İVİ4 -diler B58rl6
e.-in (yörütmek kerek) B76v8 e.-de K56r3
e.-inden B21rl4 e.-ye K54rl7
e.-ine endîşe kıl-
B51 r 13,A23r6,MK32vl 2,D49v2 -umasven B32r8
e.-ine (hak e.) -duguz B48vl4
B31v3,K17vl6,A10vl0,A61rl5 -anlara B 40v2
e.-ine (meliknig e.) K23r8 ene: (Ar.) ben B7İVİ4
e.-ini A67vl 1 enek(g): eklem; oynak yeri
e.-ini (revä kördi) Dİ9r9 e.-i
e.-ini (kädir e.) B76v8 B75rl,D71vl3,A66r5,A66rl 1
e.-ini (tiglediler) B52v2 e.-lerig D36vl7
e.-irj D19rll,MK18rll,K53rll ege: çene
e.-igçe M80/5 e.-si D7İVİ2
e.-igçe (olmayaven) B61rl4 er. er krş. er
e.-igden MK19rlO B52v6,MK23r2,MK24r3,
e.-ige MK48r4 MK27rl3,M41/7,M69/20,D50vl 1,M
e.-ige (mutîc olam) B34vl 1 K49rll,MK50r6
e.-ige (mutF oldı) B20r9 e. (bile) D22rl0
e.-igi (revä kördi) MK18r9 e.-den D30r2,MK28v7
e.-iyle M72/3 e.-dür D28rl4,MK27r2
e.-ûg K19rl5 e. (ile) B23rl 1
e.-üg (koyup) B20rl 1 e.-üg MK27v4
e.-ügçe M62/19 er erkek krş. er
emval: (Ar.) mallar, mülkler M58/10 B23rl5,B56rl4,D22rl4,K22rl6,A17
endam: (Far.) vücudun bir parçası, uzuv vl,D28v8,K50v8
MK36r2 e. (iki yüz big e.) B52v5
e. (yeti e.) B38vl e. (bir e.) B2v7
e.-ı A16r9 e.-de K30r6
e.-lanm (cümle e.) B8vl0
 e.-den
B2r2,B26v2,B30rl5,K26rl7,A19r3,A22r
2 e.-di (koyar e.) M68/9
e.-di
Bİ lv2,M2vl2,D3r4,Dl 1 v7,Kl lrl7,K12r
10,D14vl5,MK19rl5,MK21rl2,M37/l 1,
M59/20,A51r5,K59rl3,A53r9
e.-dür (ne e.) B28v7
er-: ermek, erişmek,ulaşmak; imek fiili,
cevheri fiil
e.-deçi D17rl6,MK16rl6
e.-di (anıg e.) K57rl3
e.-di aga B48rl4
e.-di (artuk e.) M2/10,A19r3
e.-di (aytur e.) D36r4
e.-di (bakar e.) A43v2,A43vl,D50rl3
e.-di (balkur e.) B29r4
e.-di (bar e.) D58vl2
e.-di (begzer e.) D61v2
e.-di (beşaret e.) D62vl7,K62v5
e.-di (beşir e.) B73rl
e.-di (bilmez e.) D29r2,M41/17
e.-di (bolur e.) Dölvl
e.-di (bu kün e.) DlOrlö
e.-di (çıkar e.) D50rl2
e.-di (döger e.) MK7vl2
e.-di (duc âsi e.) B48rl 1
e.-di (durur e.) M65/5
e.-di (düşden e.) MK45rl4
e.-di (ecel) B75vl2
e.-di (evvel e.) K63rl5,MK62rl
e.-di (fevzî necät) D46vl 1
e.-di (kardaşı e.) B43v9
e.-di (kelmiş e.) M19/16
e.-di (kelür e.) D27v6,D57v4
e.-di (kılıç e.) Al lvl5,MK18rl,
M27/6
e.-di (kılmış e.) D35r7
e.-di (kılur e.) M16/3,M72/2
e.-di (körmiş e.) M6/20
e.-di (meded e.) B24rl,B39r6,
B39rl6,D8r6,K23r2,M32/7,D52rl6,
A45v5,MK50vl4
e.-di (merhem e.) B6İVİ6
e.-di (meşhur e.) M2/9
e.-di (necat e.) B44r9,A35v2,
MK45rl2
e.-di (neden e.)
D51rl5,MK49vl5
e.-di (‘âkil e.) D15r3
e.-di (c azâb e.) B20v9
e.-di (oğn e.) D63v9
e.-di (ol kün e.) K10v2,M14/16
e.-di (olur e.) A3vl6,D13rl3,
DöOvll
e.-di (râhat e.) MK50r3,D53rl7,
K53r8,A46v8,MK51 vl5,M73/l 8,M
K61r8,B53rlO
e.-di (rahmet e.) MK3v2
e.-di (rüşen e.) M68/1
e.-di (şahv e.) D22r9
e.-di (selâm dürüd e.) K10r5
e.-di (sever e.) M77/4
e.-di (sewer e.) D63vl 1
e.-di (sewinç e.) B55rl5
e.-di (şıddîk e.) M6/4
e.-di (soyar e.) A43vl
e.-di (şöyle e.) M37/18
e.-di (taymus e.) B26v2,K26rl7
e.-di (turur e.) A3vl6
e.-di (vahy e.) MK8r6
e.-di (va'de e.) B55r9,MK51v9
e.-di (yârı e.) M53/12
 e.-di (yer e.) D48v9
e.-di (yiğitlerden e.) M67/21
e.-di (yörür e.) M72/3
e.-diler (erse) MK54v3
e.-diler ise K55vl4
e.-dim B28v4,B36v2,D58v6
e.-dim (ağlar e.) D62v7
e.-dim (bilür e.) D52r7,A45rl4
e.-dim (biner e.)
D46vl6,K46vl4,A39vl5
e.-dim (derer e.) D13v2
e.-dim (durur e.) D3İVİ3
e.-dim (ilter e.) A35vl
e.-dim (iner e.) D31vl4
e.-dim (keçer e.) A39vl6
e.-dim (kelür e.) D58v6
e.-dim (kılur e.) A45rl3
e.-dim (koyar e.) D13v2
e.-dim (körer e.) D31vl4
e.-dim (olur e.) A45rl3
e.-dim (Öre duru e.) D6v2
e.-dim (sorar e.) D62v6
e.-dim (varur e.) D13rl5
e.-dim (yatu e.) D6v2
e.-dig ise D13v7,K13v3
e.-dügi B3rl6
e.-dügimi D43r8
e.-dügin M60/11
e.-dügini (bildi) M14/5
e.-dügig K60vl 1
e.-dügümi M59/12
e.-dügünden B35r4
e.-dügüne K54vl5
e.-dügüni D14r7,K14r4,K43vl0
e.-düm (kılur) MK50v6,M71/21,
MK50v7
e.-düm (satğay) A23r3
e. (ilter) A23r4
e.-düg (ise) MK12v8
e.-düg (ise) B14rl3,B14rl4
e.-düg mü (B42rl)
e.-düg mü (kudretine e.) A33rl2
e.-e (anıg e.) D51vl
e.-e (dermân e.) D34vl7
e.-e (ecel e.) B68v9
e.-e (firkat e.) D65vl7,K65v4,
MK64rlO
e.-e (idüg) B55vl3
e.-e (ta'accül) B19v8
e.-e (ta'cîl e.) MK17v9
e.-em (muradıma e.) B34vl2,
MK32v8
e.-er (erseg) B75vl6
e.-ken B36vl,K2vl5
e.-ken (ağlar e.) M25/17
e.-ken (ayru e.) MK64rlO
e.-ken (beyle e.) M25/12
e.-ken (ister i.) D13vl6
e.-ken (kılur e.) M50/3
e.-ken (kiçik e.) M22/1
e.-ken (oğlan e.) A63rl5
e.-kende K15v5,A8rl5,A28r2
e.-medi MK18v3
e.-mes (eli e.) K51r5,A44vl5
e.-mes (feryâd e.) K19v7
e.-ye siz B24vl2
e.-mez D19v3,B20v4,D51v9
e.-mez (eli e.) M71/7
e.-mez olur B69vl 1
e.-mez (revâ e.) M54/1
e.-miş
K7v7,MK7r 13,M37/13,D26rl 6,MK
25r4,M83/ll
e.-miş (dizie.)M37/15
 e.-miş (kazä e.) B12v4
e.-miş (olmaze.)MK4vl7
e.-miş (tapu kılur e.) Al9r6
e.-miş (azğmug kızı e.) MK25r5
e.-miş (bolur e.) MK25r3,K54rl
e.-miş (böyle e.) MK50v3
e.-miş (dizi e.) MK25r5
e.-miş (hesâb kılur e.) D37v5,M52/20
e.-miş (kelür e.)
M52/21,D37v6,MK59v7
e.-miş (kılur e.) D26rl5
e.-miş (kızı e.) M37/15
e.-miş (körer e.) MK36r9
e.-miş (mü’min e.) M75/3
e.-miş (neçük e.) M81/5
e.-miş (olmaz e.) D5rl0
e.-miş olur
M37/13,Al 9r7,D37v5,M52/20,M75/3
e.-miş (revä körmez e.) MK5rl
e.-miş (tapu kılur e.) MK25r3
e.-miş varmaz MK4vl7
e.-miş (yok e.) MK50v5
e.-miş (yüsufa e.) MK6vl4
e.-se
B15v4,A4v7,Ml 7/12,MK13vl2,D27v3,
M41/14,K42v9,M66/9,D58v6,K60vll,
D61r8
e.-se (ahvâl bildi e.) MK26vl 1
e.-se (aldı e.) MK23r9
e.-se (bakar e.) MK21r8,K50r8
e.-se (bakdı e.) D14rlO,K14r7,
A7rl,MK13rl2,M19/21,M90/2,A61vl 1
e.-se (başma keldi e.) MK27r7
e.-se (bildi e.) D10r5,MK9v5,
M14/5,D28v2,D35rl 5,MK34r2,D44r9,M
K42vll
e.-se (buldı e.) K61v2,MK60r7
e.-se (cevâb e.) MK20rl6
e.-se (çağırdı e.) MK64v4
e.-se (çıkar e.) A60r5
e.-se (çıktı e.) B59v7,M78/8
e.-se (dedi e.) M17/13
e.-se (derler e.) K29vl5
e.-se (deyür e.) B22vl0
e.-se (dıglar e.) K73v5
e.-se (diler e.) MK26v8,K28r7
e.-se (durdı e.) M83/5
e.-se (erdiler e.) MK54v3
e.-se (erdüg e.) MK12v8
e.-se (eşer kıldı e.) MK43r2
e.-se (eyerlenür e.) A43v9
e.-se (hâcet e.) B29vl
e.-se (hatâ kıldum e.) M27/10
e.-se (helâk kıldı e.) MK1 lr6
e.-se (helâk kılur e.) A4v7
e.-se (ihtiyât kıldı e.) MK34r2
e.-se (kaldı e.) MK1 lr7
e.-se (kaldılar e.) MK56v9
e.-se (kaldım e.) B20rl2
e.-se (kalur e.) A4v8
e.-se (keldi e.) M14/5,MK9v6,
M14/6,MK23r9,MK26vlO,D28v2,M
K31v4,MK53r4, MK59vl,K61vl
e.-se (keldiler e.) MK56v8
e.-se (kelür e.)
MK4r2,MK27v4,MK3 lrl2,MK55v4
,M78/2
e.-se (kerek e.)
B26r7,D12vl5,K30rl l,A22r8,M43/
11
e.-se (kıldı e.)
MK23rl2,MK23rl0,D28r6,D44r8,M
K42vl0,M61/13,MK59vl,K61vl,
MK64v3
 e.-se (kıldım e.) B20rl l,D19rl 1
e.-se (kıldum e.) K19rl5,MK18rl 1
e.-se (kılur e.)
MK4r3,K26r3,Al 8v6,MK24v5,M78/3 ,D
66r5,A59vl5,A60r4
e.-se (kim e.)
B20vl l,B38r5,K19vl4,A12v8,MK18vl0
,M64/16,M65/4,D48rl2
e.-se (kirdi e.)
MK23rl l,MK54v2,M83/5
e.-se (kirdiler e.) MK56v8
e.-se (kirdûm e.) M79/18
e.-se (kirû keldi e.) MK3İVİ2
e.-se (kondu e.) MK55vl4
e.-se (kördi e.)
MK9v5,MK31 v4,D44r 16,MK43rl ,M61/
13,MK53r5,MK54v2,MK58rl5, D61r9,
MK59v2,M83/6
e.-se (kördiler e.)
B59v7,B59v8,MK55vl5
e.-se (kördüg e.) MK12v8
e.-se (körer e.)
K7vl6,MK7v5,Ml l/2,MK31rl 1
e.-se (körmez e.) K32v2,A24v7
e.-se (körür e.) A24vl 1
e.-se (lâyık e.) B26r7,D26r2,M37/2
e.-se (ma‘ lüm kıldı e.) M40/10
e.-se (megzi soldı e.) D28v3
e.-se (necat e.) D46r3
e.-se (olar e.) D21r4,A14r7
e.-se (oldı e.) MK1 lr6,D24v5,
MK23rl 1 ,D35rl6,MK34r3,D44r8,MK42
vlO,MK64v3
e.-se (oldum e.) B20rl 1
e.-se (olmaz e.) A28r8,MK34rl6,
MK34rl7,D42r5,K42r5
e.-se (olur e.) MK4r2,K7vl6,
MK7v5,Ml 1/2 ,K8rl ,MK7v6,Ml 1/3,
MK19vl5,K21r9, MK27v5, A26r9,
MK34rl 6,MK55v4,M78/2, A60r4
e.-se (öyle e.) MK3İVİ2
e.-se (şınur e.) K50vl
e.-se (şoldı e.) MK27r8
e.-se (sorar e.) K55r8,A48vl2,
D61r7,M83/4
e.-se (şordı e.) MK43rl
e.-se (söyler e.) K73v5
e.-se (sözler e.) MK20rl6
e.-se (şundum e.) A35rl5
e.-se (tiler e.) D28r3
e.-se (turdı e.) D61r8
e.-se (var e.) MK33v2
e.-se (vardı e.) M17/12
e.-se (verdi e.) MK31v5,MK53r4
e.-se (yazdı e.) D28r5,MK26vlO,
M40/9
e.-se (yetmez e.) D26r3,K26r7,
A18vl0
e.-se (yok e.) Dİ lr4,D12vl,
K12rl4,D65r7
e.-se (yoldaş kılur e.) MK55v5
e.-se (yörer e.) MK26r8
e.-se (zâhir bildi e.) MK27r7
e.-sem (beri) MK18rl3
e.-sem (olur) A44r6
e.-sem(birün) D19rl3,K19rl7
e.-sem (değil e.) M73/8
e.-sem (degül e.)
B55rl,D19rl3,K19rl7,MK18rl3,M
27/12
e.-sem (der) A60v7
e.- sem (düşmüş e.)
D19rl4,K19vl,MK18rl4,M27/13
 e.-sem (körmeze.) K37r3,A29v3
e.-sem (' âşık e.) B55rl
e.-sem (ölür e.)
K23vl2,A16vl l,MK22rl5
e.-sem (ağlar e.) B18r9
e.-sem (ünder e.) A33v7
e.-seg A9r4,K58rl4,M79/15
e.-seg (aqlar e.) K73rl8
e.-seg (bilür e.) K73rl0
e.-seg (diler e.) A5v3,MK12rl
e.-seg (erer e.) B75vl6
e.-seg (ever e.) A67r4,M96/2
e.-seg (ister e.) D27rl2,D27vll
e.-seg (kılur e.)
K3r9,K52vl l,A46r8,MK51rl6,M73/6
e.-seg (körer e.) B75vl5
e.-seg (‘ âşık e.)
B34vl4,B54vl4,D34r5,A46r7,MK51r5,
M73/5
e.-seg (olur e.) A69rl2
e.-seg (sâdık e.) D52vl7,A46r7
e.-seg (sataşır e.) K50rl5,A43v5
e.-seg (sever e.) D72vlO,M96/l
e.-seg (sorar e.) B75vl5,A67r3
e.-seg (söyler e.) A47r9,M74/14
e.-seg (sözler e.) K58v6
e.-seg (verür e.) M3/11
e.-seg (yok der e.) M23/1
e.-sün (cafv e.) D70v7
e.-sün (rahat e.) B73vl0
e.-üp (keldüm e.) B45rl 1
e.-ür K18vll,Allv5,Allv6
e.-ür (halîli e.) M44/12
e.-ür (var e.) M65/9
e.-ür (idük) B59v9
e.-ür (kädir e.) M55/11
e.-ür (künlik e.) M55/9
e.-ür (lâyık e.) M31/2,M36/20,
M46/17
e.-ür (mahzün e.) M63/15
e.-ürmenB31rl2
e.-ür (nete e.) B33v9
e.-ür (râst e.) A49r2
e.-ür (tegürmege e.)
K45v7,A38v6
e.-ür (tolu e.) K25vl 1
e.-ür (var e.) M66/2
e.-ür (zähir e.) M53/19
e.-ür men
K30vl6,M44/U,M91/13
e.-ürsem (c âşık e.) K52vl3
e.-ürsem (c ışklık e.) A46rl0
e.-ürven A22vl5,MK29v2
eren: eren, insan, insanlar krş. eren
e.-lerD54vl3
e.-lere MK2r5
e.-lere (otuz üç min e.) Dvl6
e.-leri MK53rl4
eren: insan, insanlar krş. eren
e.-ler B56vl4,B56vl5,A48r7,
A48r7,K54v5
e.-ler (bitiği) A61r4
e.-lere (ihtiyär e.) B2v3,B2v4,
B2v9
e.-leri (ol e.) B57rl
e.-lerim M10/15
e.-lerüm K7v8,MK7rl4
e.-lerüm (şerîf e.) B8v4
erham: (Ar. e.) rahim, rahmetli
B77rl3
eri-: erimek krş. eri-
e.-düm MK6v3
e.-yüp MK19r4
eri-: erimek krş. eri-
 e.-p (buz) D20r6
erkân: (Ar.) erkân, esaslar MK2r5
erte: sabah krş. erteMK48vlO,MK48vl7
e. (boldı) MK5v3,B6v4
e. (değin) MK44rl 1
e. (kelüg) MK5vl2
e. (kün) B47rl 1
erte: sabah erte
B6vl3,B52rl2,B52r4,A4vl,K50rl4,M86
/4
e. (boldı) D5vl3,K6rl3,B12rl6
e. (değin) K45v8,A38v7
e.-ye (değin) D45v9
erü-/erü-: erimek
e.-ben B21r8
e.-ben K20rl 1
e.-r (körjli e.) D75rl l,A69v9
erüş-: ulaşmak, kavuşmak
e.-diBllrl2
e.-en A32v7
e.-mekge B75vl6
erûşdür-: ulaştırmak, kavuşturmak
e.-em MK38r3
erzanhk: (Far.+T) layıklık, uygunluk
e.-larM66/13
es-: esmek krş. es-
e.-di (yel e.) K19v5,A12rl5,MK18vl
e.-dükçe B46rl2
e.-eli D69vl 1,A63v15,A63v16
e.-er (bolsa) MK43rl4
e.-ersen D69vl2
e.-geli K69rl
e.-gil (akrm e.) A63vl4
e.-medi A42vl6,MK48rl4
e.-medi (bir e.) B51v7
e.-medi (yel e.) K49vl 1
es-: esmek krş. es-
e.-di (yel e.) B20v2
e.-di (yeller e.) M27/15
e.-eli
M93/3,D69vl2,K69r2,M93/4
e.-gil M92/20
e.-gil (akrun e.) B72vl 1
e.-gil (yağım e.) M93/2
e.-medi D49vl2,M68/13
esen: sağ, salim krş. esen
e.-mü A59vl
esen: sağ salim,esen krş. esen
e. (durur) B68vl,K65rl4
e.-midür MK64rl
e.-müdür B68rl5
esenle-: esenlemek, veda etmek
e.-r A10v2
esenleş-: vedalaşmak krş. esenleş-
e.-di D23vl3,A16vl6
esenleş-: esenleşmek krş. esenleş-
e.-di (balık ile) K23vl7
esenli: eseli, estiğinden beri B72vl3
esenlik: sağ sağlim, esem
e.-diler MK16v7,D17v7
esenlik: sağ salim, esen
e.-diler K17v8
esenleş-: vedalaşmak
e.-diler B18v4
eşen (Ar.) etki, belirti, alâmet A37r9
eşer kıl-
-dı
B34r2,B37r8,B56r7,B61rl l,D24v4,
MK43r2,D52vl6,K52rl0,A46r6,MK
51rl4,M73/4,D54r7,
A47vl,MK52v4, MK54rlO, K24v8,
D36rl2,K36rl2,A28v9,MK34vl6,K
44rl6,M61/14
-mış B47v5D59rl
 -dıysa B24v7 e.-mg (aşlı) M55/19
e. (vermiş) M80/2 eş-: eşmek
e.-i (keldi ise) B45vl6 e.-er (anı e.) B38rl3,MK35vl5
e.-i finâyet e.) D44rl7 eş: eş
e.-im (var) MK57rl5 e. (bohg) K24v2
e.-inde A67v5 e. (olmış idi) Mİ9/16
esir (Ar.) esir e. (olmışdı)
esir kıl- B14rl3,D14r6,K14r2
-am D39rl6 e. (olmışıdı) B22r5
-dı B54vl3 e. (olug) MK23r4,D24rl5
esir ol- e.-i (yüsuf e.) K29vl6,A21vl 1,
-up B44rl MK28r 17,D30r9,K30r 12,MK28v 14
esirge-: esirgemek, korumak krş. esirge- et-: etmek
e.-ben B17rl l,A48v6,D55rl0,K55r2 e.-di (tehdîd e.) MK61v8
e.-di (züleyhâm e.) B54v8 et et krş. et
e.-dig MK7vl4 e.-i MKllvl7,MK12r5,MK36rl
e.-düg (yüsufa e.) B9r5 e.-i (peğamberler e.) D12vl4
e.-me D7r2 e.-in (yüsufhıg e.) D12rl2
e.-meg B7vl3 e.-in (yüsufam e.) A4vl7
e.-gK67vll et et krş. etB38rl6
e.-yüp MK53v7 e.-i K12vl5,A29vl5,M52/17
esirge-: esirgemek krş. esirge- e.-i (peğamber e.) D13rl
e.-ben M23/6 e.-i (peyğamberler e.) B13v7,
e.-p B57rl2 B13v3,K12vll
esirgele-: esirgelemek e.-in (yüsuf e.) B12vl6,B13rl2,
e.-ben M75/18 MKllvll
eski: eski krş. eski e.-in (yüsufaıg e.) K12r8
e.-idi D50vl7,MK49vl et-: etmek krş. et-
eski: eski krş. eski e.-di (aga e.) M53/7
e.-idi M70/5,K50vl4,A44r5 e.-di (irsâl e.) M89/13
esrar (Ar.) gizlenen veya bilinmeyen e.-di (mahbüs e.) M58/12
şeyler e.-di (tehdîd e.) M85/18
e. (kizli) M46/20 e.-diler (kaşd e.) D9rl6
e. (zähir ola) M5/4 e.-dügine M60/3
e.-ı M45/3 e.-düklerün (kaşd e.) Mİ 5/20
e.-ı (sakla) M45/7 e.-düm (kabül e.) A14v6
e.-m M48/1 e.-düm (ne suç e.) MK6rl7
 e.-düm (' afv e.) A64vl2
e.-üp B5v4
e.-üp (hürmet i.) B58rl
e.-üp (' âciz i.) Mİ 8/3
e.-er (idi) B69r6
e.-gil (hoşnüd e.) M28/6
e.-gil (ma'lüm e.) M82/19
e.-miş (iş e.) MK24v2,D26rl4
e.-miş (azar e.)
B20v9,K19vl2,A12v6
e.-miş (ganî e.) A19r4,M37/12
e.-miş (ol 'arş idisi e.) B26v3
e.-miş (takdir e.) M10/14
e.-üp (kabül e.) M68/5
e.-üp ('ayıb e.) B42r5
etek(g): dağın alt kısmı krş. etek
e.-ine (kaşnıg e.) B7r8
etek(g),(y): etek krş. etek
e.-i (art e.) B40vl6,B41v8
e.-ime (derdim) B14r8
e.-ime (derdim) K13rl5,A6r8
e.-ime (derer) A6r9
e.-ime (derer idim) B14r9
e.-in (art e.) B40vl5,B41v9,B53r2
e.-in (derdim) MK12v3
e.-ini D39v9
e.-inig Mİ 1/6
e.-irj M70/ll,K51r3
e.-ig (altına) B8vl6
e.-ün K39v9,K40v3
e.-ünig (altma) K8r4
e.-ünüg (altma) MK7vlO
e.-ni A33r5
etıbba': (Ar.) hekimler M38/20
etkıyâ: (Ar.) günah işlemekten uzak
duran B2v6,MK2r2
etmeg: ekmek
e.-i (arpa) D16vl,M95/5
e.-i (ol e.) B44r7
e.-in (arpa e.) K16rl6
etmek(g): ekmek krş. etmek
B58r2,B66r7,K55v6,A49rl 2,A57r9,
A57v7,K64v8,A58vl2
e.-i (arpa e.) B17rl2,B74v6
e.-ni A9rl0
etmek: ekmek krş. etmek D42vl0,
D55vl 5,M86/2,K63r9,M87/20
e.-ler K42v 10,K42v 11
etmekçi: ekmekçi krş. etmekçi
e.-ler M35/19
etmekçi: ekmekçi krş. etmekçi
B25rl5
etraf: (Ar.) etraf
e.-mda M48/17
ev. ev D71rl3 krş. ev
e.-de K7v6,MK7rl2,M10/13,
MK31v9,K54r4,MK52vl0,M75/6,M
K54vl6,M77/3
e.-de (durmaz) MK5r7
e.-de (iken) D7v7,MK7vl
e.-e B12r8,MK10v7,Kllrl5,
M78/12,K61rl6
e.-e (bizüm e.) B74v2
e.-e (döndi) B1İVİ4
e.-e (keldi) B59vl3,Dİ lv3
e.-e (kirdi)
B12r6,B47vl ,B64r9,B73r 13,MK5 v5
jMKlOvll
e.-ge K70v7
e.-ge (keldi) K61rl3
e.-ge (kirdi) M93/20
e.-i K70v4
e.-i (ya'küb e.) B73r2
e.-inde K45v8,MK44rl2,M63/6
ev. ev krş. ev e. (kim) B48rl5
e.-den A25rl0 e.-de MK8v5,A22v9,A39vl0,
e.-e (döndi) A3vl4 A44rl6,K52rl6,A45vll
e.-e (keldi) A4r6,A51r6 e.-den A14rl4
e.-e (yakın) A4r7 e.-i MK3rll
ev-: acele etmek e.-in A49rl4
e.-er B5v2,MK8vl4 ew: ev krş. ev, ev
e.-er (erseg) A67r4,M96/2 e.-de B33v9
e.-er (idük) B58vl3 e.-de (kaldı) B56rl3,B58v7
e.-er (iseg) K71r5 e.-de (iken) B8v9
e.-er (körmege e.) MK56vl5 e.-den (iken) B8v2
e.-er (körmekge e.) D9rl2,M77/9 e.-e Dllv5,D10vl6,Kllr5,
e.-er (körmeklige e.) M13/3 D70rll,K69v3
e.-er (tegürmekge e.) MK44rlO e.-e (kirdi) D45vl5
e.-er (yavlak e.) B57vl3 e.-i B74vl,K69r7
e.-er men MK55vl2 e.-imize Börlö
e.-erven B59v5,K57r6 ew-: evmek, acele etmek krş. ev-
evilen-: evlenmek e.-er D4vl2,D55vl0,A49r7
e.-düg mü MKöOvl ew: ev krş. ev, ev, ew
evlâd: (Ar.) çocuklar B56r9,A68vl e.-de A47v7,A50rl,A58vl2
e.-ından e.-e A55rl3,A64rl6
B77rl2,D74r3,K72rl3,A68rl5,M97/19 e.-e (kirdi) A38vl3
evlâdı: (Ar.) D54r9,MK52v6 e.-ge A65v5
evlen-: evlenmek krş. evlen- e.-i A64r5 ,A64r6,A65v4
e.-düg müK61vl5 e.-inde A38v7,A38v8
evlen-: evlenmek evlen- e.-ine A38v9
e.-medi M97/18 ewläd: (Ar.) çocuklar krş. evlâd
evvel: (Ar.) evvel, önce,ilk B4vl0, B77rl4
B4r3,B30rl 2,B36vl 1 ,B54v2,B58v4,B64 ewlen-: evlenmek krş. evlen-, evlen-
vl3,B66r4,B66v7,B68rl5,B71rl3,B72vl e.-dig mü B64v9
,A17rl4,K30v3,A23r3,M44/15,M48/4,D ewliyä: (Ar.) keramet sahibi olanlar,
39r2,D46vl 1 ,D52v5,A49vl4,MK56r7,A erenler B2v6
51rl0,MK56vl5,D65v8,D66vl,K66r5,A ey: ey
60r 12,MK64vl 1 ,D68r 15,A62r 13,M90/20 B8r9,B8rl l,B9rlO,B12r3,K25vl 1 ,M
,K67v3,K69rl4 K29vö,M65/9,K55rl4,D55v9,K55rl
e. (erdi) K63rl5,MK62rl 7, MK56v7,D70r7,K73vll,A70rl
e. (idi) B66rl3,D63vlO
 e.(dariğa) eygü: iyi krş. eygi B4vl3,B6vl5,
Al Or 1 3,Al 1 vl 3,Kİ 9v 11,Al 2v5,A22v9, B20vl6,MK4v4,MK55r6
A23r3,A29v2,A35v4,K18v3,Al İrl 3 e. (ducâ) MK19r2
e. (däye) B34v9 e. (söz) B17rl2,D5vl4,K6rl4,
e. (dirîğa) B10v3,B12rl5, K22r9,K29r 1 ,A20vl 1 ,B47r6
B18r7,B 18r 15,B 19r 15,B 19vl 5,B20v8,B3 e. (söz ile) D22r7
lr6,B46rl l,D28v7, K28vl 1, e. (sözden) MK5v4
MK27rl2,D31rl,K30v3,K37r2,D42vl4, e. (sözin) B23r8,MK27v2
K42vl4,MK41v4,M59/l e. (sözle) M41/12
e. (egüler) B57vl2 e. (te’vîl) B44r8,MK2vl5,
e. (kardaşar) D9v5 MK41v2
e. (kardaşlar) M13/1O e. (te’vîl kıldı) MK3vl6
e. (kerîm) MK34r6 e. (yordı) M77/10
e. (cazîz)K56v8 e. (yonmış) MK3vl6
e. (şabäh yeli) B72vl3 e.-ler (ey e.)K55rl7
e. (şähı cihän) B48vl6,MK27r9 eygü: iyi krş. eygi, eygü
e. (tahtdär) B40rl6 e. (timär) M6/10
e. (yâr) B25vl 1 eyle: öyle
e. (yehüdä) K8r8 B5vl6,B12v6,B15vl4,B16vl l,B16v
e. (dirîğa) B18r7 13,B 18r5,B23r9,B35r2,B52v6,B67v
e. (pädişäh) M90/1 16,
eyegü: kaburga B68rl l,B73r7,B77vl4,K5v3,M7/4,
e.-lerüg (köglümi) B37vl6 M24/6,D21r2,D49v8,D50r8,A43vl5
e.-lerüg (ban) K36vl6 ,M73/21,K63v6,A57v7,M87/l 3,A59
eyer: (Far. eğer) şart edatı r9,D65 v2,D65v4,K65r8,MK63r 15,M
e. (şınur erse) K50vl 88/12,A60r4,M88/14,D66v5,K66r9,
eyer: eyer B52rl6 D66rl0,K65vl4,K66rl,K68rl0,M94
eyerle-: eyerlemek /1 ,A67vl2,M96/20,K71 vl2,D73vl 3,
e.-di M69/19 K73v2
eyerlen-: eyerlenmek krş. eyerlen- e. (aymış) B66v5
e.-se MK49r4,M69/17 e. (bil kim) B63vl3
eyerlen-: eyerlenmek krş. eyerlen- e. (cem')K39rl3
e.-di D50v6,D50v8 e. (dunr) D50rl6
e.-ür (erse) A43v9 e. (durur) B52rl2
eygi: iyi krş. eygü e. (idi) D25rl4,K25vl,A18r3
e. (söz) A15r7 e. (iken) B47vl0
e. (sözle) M8/4 e. (iltüg) D54rll
 e. (keldi) M74/16,D54r3,K53vll
e. (kıla idük) B69r7
e. (kılam) B40v6,B72r5
e. (kıldı)
B25rlO,B77rl ,D33r 1 ,K33r2,M47/3
e. (kılmayaven) B61rl3,B66vl5
e. (kılmış) B28r3
e. (kılsun) B35vl,D34rlO
e. (ki) D61rl6
e. (kim) K61r3,A55rl
e. (kördi) M21/5
e. (kördim) B44r4,K42v8,M58/16
e. (körmiş) D56vl 1,M77/12
e. (oldı)
B56r3,B64vl l,B67vl,A17vl 1,M35/14,D
25r6,A47rl3
e. (oldı ise) M47/4
e. (oldıysa) B33vl2
e. (olmamış) B59r3
e. (olmamış mı) M77/13
e. (olmasaydı) M22/11
e. (olmasdı) D15vl6
e. (olmaz ise) B36v7
e. (olsa)
B55v2,B68r9,D33r6,K33r7,A25r13
e. (olurise) B69r3
e. (satu) K15vl5,A8v9
e. (yordı) B59rl
e. (yormış) B58vl6
eyle-: eylemek
e. (cem') A3İVİ5
e. (lutfiıg) M28/6
e.-di (demek e.) D41rl
e.-di (dost e.) K70rl3
e.-di (häc e.) B2İVİ5
e.-di (rast e.) B58r5,D56rl,K55v9
e.-di (revâ e.) B45r3
e.-di (säz u sahtm e.) M76/6
e.-di (sâzın sahtm) MK54rl5
e.-di (ton e.) B32vl3
e.-di (ton e.) D32r9,K32rl 1,
A24rl4
e.-diler B5v4,B15vl5
e.-diler (böyle e.) MK14r7
e.-diler (hıdmet e.) B29vl5
e.-diler (rast e.) A49rl5
e.-diler (tahsîn e.) M89/18
e.-diler (temâm e.) B75vl3
e.-dim (cân e.) B38vl2
e.-dim (fehm e.) B46rl3
e.-dim (köşk e.) K37v8
e.-digiz B18r6,M17/5
e.-düm A30rl l,K44vl2,M62/2
e.-düm (bahşiş e.) A22v6
e.-düm (cân e.) K37v9,MK36rl3
e.-düm (köşk e.)
A30rl0,MK36rl2
e.-dürj B7v9,M87/3
e.-düg (sevüklü e.) MK6v6
e.-dügiz (helâk e.) B13r3
e.-dürjüz MKlörlO
e.-dügüz mü A50rl3
e.-m (uş e.) K33vl4
e.-megil (du'ä e.) B1 lrl4
e.-megil (mihrbânlık e.) B17rl 1
e.-mez men M55/17
e.-miş sen B74vl
e.-miş siz A65v4
e.-r) (ahvälni e.) K15v7
e.-g (belli e.) D15v5
e.-g (bellü e.) B16rl5
e.-g (beyân e.)
B16v3,Kl 5v3,M21/20,A8r 13
e.-g ('ayân e.) B16v3
 e. (cem') A49v5,M76/12
-rj
-p A23r4
e.
-p (da'vet e.) A33v5,K41r3
e.
e.-p (demek e.) B42rlO,MK39r5
e.-p (düğün e.) M56/9
e.-p (i' zäz e.) M30/4
e.-p (kerem e.) M73/7
e.-r
M27/17,D36v3,K36v3,A29rl ,MK35r7,M
51/10,K55rl6
e.-r (ceväb e.) MK20v2
e.-r (mecrüh e.) M27/16
e.-r (su’äl e.) M55/14
e.-r (vedä' e.) K17v8,A10v2
e.-r (ceväb e.)
B22vl2,B57vl l,D21r5,A14r8,MK20rl,
D21rl4,A14rl4,MK20r6,K21vl0,
M30/11, K21vl3,A14vll,MK32rl3
e.-r (haber e.) B66rl5
e.-r (hıdmet e.) D55r4
e.-r (hîle e.)
D63vl2,K63rl7,A57vl ,MK62r3
e.-r (ihsän e.) B57r6
e.-r (ise) B22v9
e.-r (ma'yüb e.) M27/16
e.-r (medh e.) K49r3
e.-r (melikke e.) K21rl0
e.-r (telim e.) B37rl6
e.-r (vedâğ e.) M25/5
e.-r (zähir e.) B34rl5
e.-r (zän e.) M46/19
e.-r sen M57/11
e.-rise (ceväb e.) A14v8
e.-rsen B34vl0
e.-se (emr e.) D31rl7JC31v2
e.-sem (maşlahat iş e.) D33vl3
e.-sün (at e.) B35r9
e.-sünler B35rl3 ,K34v6,M49/3,
D34v4,A26vl4
e.-sünler (tahtları e.) A26vl6
e.-yelim (a'lem e.) B31rl0
e.-yelim (heläk e.) K5r2
e.-yelim (i'läm e.) D30vl2,
K30vl4
e.-yelüm B5vl,B5r3
e.-yelüm (iğläm e.) M44/9
e.-yelüm (ma' lüm e.) A22vl3,
MK29rl7
e.-yesiz (tîmâr e.) M7/17
e.-yüben (äzäd e.) MK30v4
e.-yüben (revä e.) M6/13
e.-yüben (teväzu' lık e.) K4v3
e.-yür men MK26v9
e.-yür men (kabül e.) M22/8
e.-yür sen
B71vll,M76/3,M91/ll
e.-yürsen A26rl 1
e.-yürven (fedä e.) B28rl3
e.-yürven (fidä e.) A19vl6
e.-yürven (kabül e.) B16v8,
K15vl2
eyle: öyle
e.-dür B24r6,B52rl4,B75rl6
eylen-: evlenmek
e.-düg mü A55vl3
eyleştür-: hazırlamak
e.-üg (yük e.) B56rl 1
eymen-: çekinmek, korkmak
e.-diler B66r9,D63v6,A57rl 1
e.-diler (heybetinden)
MK61vl5,M86/4
eyü: iyi D7İVİ6 krş. eygi, eygü,
eygü,eyü
e. (metä')MK48vl
 e. (söz) Dlövl
eyû: iyi krş. eygi, eygü, eygü, eyü
e. (duc â) B75r5
ezgi: (Ar.) makam B2r3
ezgü: iyi
e. (oğlan)
e. (söz sözlemegil)
 F faşîh kıl-
-ğıl B3r6,B3r8
fahr: (Ar.) övme, övünme fazıl: (Ar.) erdemli
f.-icâlem B78r7,K73r5 f. (keldügig) MK24rl5
fak: (Far. pak) pak, temiz MK56rl 1 f. (ola) B50r4,K48rll,A41rl5
fakat: (Ar.) yalnız, ancak, lâkin K38vlO fazl: (Ar.) ihsan, iyilik K25vl4,
fafcir: (Ar.) fakir B25rl4,A17vl5,K50rl2 K38rl7
f.-lere B26rl 1 f. (birle) D38r8,D23v4
f.-lerğa K63v7 f. (keldüg) A18rl6
fal: (Ar.) fal,uğur, talih f. (bile) K18rl6
f.-ımMK27rll,K28vlO f. (birle) B19rl2,D23v7,B32rl2,
f.-ım (benüm f.) B28vl6 B40r8,B48rl,B51r2,B53v4,B55vl5,
fani: (Ar.) fani, geçici, yok olucu B72v7,D9vl5, KlOrl,
K37vll,A30rl3 MK9rl6,M13/20
f.-dünyâ B47vl6 f. (kişi) B78vl0
f.-dür B38vl4,K46rl2,A39rl2 f.-ı B2r2,M31/3
fariğ: (Ar.) bitmiş, tamamlanmış f.-ı (birle) B4rl2,MK44vl6,
f.-olğıl M37/3 M67/15,M92/18
fasähatlu: (Ar.+T) M79/20 f.-ı (birlen) A2vl 1
faşîh: (Ar.) güzel, açık, düzgün söz f.-m (bildürelim) B50r7
söyleyen f.-ıg D36rl2
f. (dilin) B4r2,B26r2,B41v3 f.-ıg (birle) B2vl4,B3r3,B19vlO,
f. (dillü) B30rl3 B20r6,B20r7,B24r8,B36rl4,B40r6,
f. (dilile) A69rl5 D46r 16,K46r 13,A39r 13,K68vl 3
f. (tili) MK58rlO f.-ıgı A41v2
f. (dil) K26rl,D26r5 fazl u ihsân: (Ar.) ihsan ve iyilik
f. (dil birle) B48r3 B39v5
f. (dilden) MK3rlO,MK24v3, fedâ: (Ar.) uğruna verme krş. fidä
MK24vll MK51r3
f. (dili) B57v7,B62r8,K30r4, fedâ kıl-
A21vl6,MK28v5 -am MK7v6,M50/7
f. (dilin) B13rl5,B26rl0,B78rl4, -dı B25r8,MK47v9,K49r6,D49r7
K46r 15,A39r 15,MK45r 1 ,D75r 1 -dım
f. (oldı) B27v8,MK26r5 D8rl,D25vl l,B38vl2,B43rl4,B54v
f. (tili) M43/3 2
f. (tilim) M3/19
f. (tilin) M36/18,M37/5,M55/15
 -dum ferişte: (Far.) melek
B8vl3,B25vl5,B34vl6,B54vl2,MK34rl K14r2,D21rl,K21r6,K21rl0,A17rl3
l,MK36rl3,MK51rl3 ,M34/6,D30r9,K30rl 2,MK28vl4,K3
-ıg D29vll,B30r7 7v3,MK36r7,A30v8,MK37v9,K68r8
-mak B34vl3 f. (bir) B39rl 1
-ug MK28rl6 f. (idügün) B14vl5
-ur B23v4,B42vl3,B53v5, f. (iki) B38v6
-sam B27r3 f. (ol) B22r9
fedä eyle- f. (şıfatlu) B3 lr8
-yürven B28rl3 f.-müK14v7,A7rl6
fehm: (Ar.) anlama,anlayış f.-dür B24v4
B2vl4,B3r3,B79rl l,B78v8 f.-ler
f. (aldı) B26vl6,K26vl4 B30v6,B30r8,B64rl2,B72r3,
f. (derdi) M39/6 B75v8,B75vl5,B76r3,B76r5,B75vl
fedä kıl- 1 ,B75vl 3,A6vl2,A14r8,D2 lr7,M34/
kıl. B38r9 1 l,A21vl l,MK28rl7,M44/7,MK29r
-dı B58vl,MK54vlO 15,M52/19,D61 vl 3,K61 v2,A55rl 6,
-ıpK37r8 MK60r7,M84/5,M9 l/20,M96/5
fedä eyle- f.-ler (erdügüni) K14r4,D14r7
-dim B46rl3 f.-ler (bildürürse) B22rl 1
f.-i B5v7,B79rl ,D75v2,K73vl 1 f.-ler (çok f.) B22r5
f.-i (artar) B21vl f.-ler (idügin) M19/18
f.-i (artdı) B27v6 f.-ler (idügüni) MK13r9
f.-i (derdi) D27rl5 f.-ler (neçe f.) B14vl3
f.-i (soyuvergil) M3/14 f.-ler (üze) A66vl2
f.-im (aldı) MK25rl5 f.-lere (emr kıldı) B75v8
f.-in (derdi) K27v2 f.-lerge D72v3
f.-ineg B40v2 f.-ye K24rl3,MK22vl6
f.-ig D39rl3,K39rl3,A31vl5 ferişte-vär: (Far.) meleğe benzer
f.-üm (aldı) D26vl0 f. (idi) K29vl6
ferah (Ar.) farahlık, esenlik B19v8, ferman: (Far.) emir buyurmak
D18v9,K18vl2,MK17v9,K65vll M28/19,M35/14
ferah kıl- fermän bol-
-ur B68vl6 -dıB13rl4
ferci: (Ar.) asılla ilgili olmayan, ikinci fermän kıl-
derecede olan -dıM81/14,B10vll
f.-ne (halılu’lläh)B39vl4 fermän ol-
 -aM29/19 f. (işlep) MK34v5,B36vl4
-dı B20vl,MK9vll,A5rl5 f. (işlerden) K38r6
f. (tegürürsen) M30/6 fesâd kıl-
f. (keldi) -dı M66/7
D12v9,M17/16,MKl lvl3,MK18rl7 fevz ü necät: (Ar.) kurtulma, kurtuluş
-ı (birle) B75rll
f. M65/20,M62/14,M64/9
f.-ma M25/13,K38v9,A31rl 1 f. (tapdı) M64/12
f.-ma (çalap) B18vl2,B70rl4 fevzî: (Ar.) selamet, kurtuluş
fermän-berdär: (Ar.+F) fermana uyan f. (necât) B46vl5,B48rl5
fermän-berdär ol-: f. (erdi) D46vl 1
-ur mu sen M57/11 fisk: (Ar.) doğru yoldan sapma,
fersah: (Ar.) ölçü, değişik mesafelere hainlik
karşılık gelen uzunluk ölçüsü f.-a (dutduğundan) B53rl
MK47rll,K48v8 f.-ğa K51r2,A44rlO
ferseg: (Far.) fersah fidâ: (Ar.) uğruna verme krş. fedâ
f. (dört f.) B50v2 K28r8
f. (tört f.) D48v9 fidâ eyle-
ferş: (Ar.) halı, taş vb. döşetme -yürven A19vl6
f. (döşesün) B35r3 fidâkıl-
feryâd: (Ar.) feryat,bağırıp çağırma -dı A42rl0,D25r4,K25r8,A17v9
B20v4 -dım
feryâd et(d)- D34r8,K34r9,A26vl ,K35v7,
-er D19v3 D37vl0,K37v9,A30rl l,K42r3,K52r
feryâd er- 16,A45vll,A46r5, D52v5
-mes K19v7 -dum
feryâd kıl- K8rl ,K25vl 5,Al 8vl ,A28r3,
-dı B60r7,B28v7,B54rl l,B20v4 A34v8,K52r9
-up B28vl0 -dur K22v5
-urB53vll -ır) K29vl5,A21vlO
ferzend: (Far.) çocuk,oğul -mak K34r6,A26rl4
f. (üçün) M33/8 -mak kerek MK32vlO
f.-im Mİ 8/1 -ur
fesâd: (Ar.) fesat D22v2,A15v3,D41v3,K41v5,A34r7,
f. (içden) MK36r9 K51v4,A44vl4
f. (işden) B38v8,K37v5,A30vl5, -sam K26vl7,A19v5
K39r5,A31v7,K40vl2,A33rl3 figân: (Ar.) acıyla bağırıp çağırma
f. (işdin) K38rl4 figân kıl-
 -dı K42vl6,D42v6 -ından
f. (cânım) Bölvll
-ğay A35v6 -ından (cânum) MK57vl4
f.
-ur B44rl2 f. D36v9
-ıg
fikr: (Ar.) düşünce f.
-ıg (karârımı) B37v6
M3/14,M45/8,A31 vl3,M69/2 fîrâkat: (Ar.) ayrılıklar
fikr kıl- -i MK10v5
f.
-dıB52rl,B31vl4 firâş: (Ar.) döşek, yatak
fikre dûş- f. (döşesün) K34rl2
-diB21r9 f. (toğsun) D34rl 1
fi'l: (Ar.) iş, davranış, hareket firâvân: (Ar.) çok, bol, fazla A48rl3
-ig
f. A28v9,K44rl7 -oldı K71vl6,B76vl3,B77vl,
f.
-ig (hoş) B37r8
f. M97/4,K72rl7
f. (nedür) B46rl
-ig f. (oldaçıdur) B49vl5
-igdendür M61/15
f. firdevs: (Ar.) cennet
-igizde
f. A8r2 f. (içre) B36rl2
-ig izden B16r4
f. firkat (Ar.) ayrılık
-ün MK43r3
f. f. (odı) B12r4,B64vl,B70r8,
f.
-ügiz MK14rl2 D18rll
fi’l-hâl: (Ar.) şu an, şimdi f. (odm) B19r9,B71rl5,B72rl6,
M42/14,M63/6,MK45v8,M65/5,K47r7,M K18rl3,K61v7,A55v5,M84/10
84/4 f. (birle) D66vl3
f. (içre)M17/ll,M28/ll f. (ehli) B46rl 1
fi' 1-hâli’z-zamân: (Ar.) şu anda B48vl2 f. (ere) D65vl7,K65v4,MK64rl0
fîrâk: (Ar.) f. (odı) K66rl7
aynlıkB18vl6,B30r5,A10vl4,MK17r2,D f. (odile) A60v8
62r8 f. (ola) A59vl0
f. (agup) MK42v6 f. (oldı) B77rl2
firak bol- f. (otı) D62rl
-dıD18rl f. (ile) B69v7
f. (derdi) B38vlO f.-le B68v9
f. (derdin) K37v7,MK36rl 1 fîrkathk(ğ): (Ar.+T) ayrılık
f. (ile) M60/20 f.-ıDllvl,Kllrll
f. (odm) B64v8 fitne: (Ar.) fitne,fesat, bela
fîrâk ol- f. (düşen)
-dı B18vl5,A68rl5 K35v3,A27vl 5,MK34r7,M50/5
f. (üçün) B45v2 f. (düşer) B36rl4
-ında A53r4,M80/16
f. f. (oldı) D16v6,A9rl5
 f. (yıka) A36r8
-den M74/13
f.
f.
-lerden M50/13
-sinden
f.
M21/18,M54/17,M57/9,M59/15
f.
-ye (tüşer) D35v3
furkän: (Ar.) iyi ile kötüyü ayırt edebilen
f. (oldur) MK37r3
 G -dı B4vl4,B40rl,B8r2,B61vl0
ğ.-dur (mihri ğ.) K32vl2,A25rl
gaffar: (Ar.) kullarının günahlarını ğ.-lerig K45r7
affeden, Allah ğam: (Ar.) gam, keder, üzüntü
DlvlO,Kivi l,MKlvl l,M2/12,K18v2 B3r3,B25vl l,B53r9,B68r3,MK2rl5,
ğ.-a B70v4,MK66rl K25vl l,D28v3,D48rl7,K48rl6,A41
ğ.-ğa M89/2O v4,MK47r2,M67/2,MK58vl7,K60rl
gafil: (Ar.) gaflette bulunan, ihmal eden l,A54r8,D65rl3TK64vl7,K69rl7,M
B19v6,B29rl3,K18vl0,MK17v7 93/17
ğ. (belâya) M26/14 ğ. (ğuşşasm) Bİ lv4
ğ. (düştüg) Al 1 v4 ğ. (ğuşşa) B28vl3
ğ. (iken) B36r6,B67v2 ğ. (yemegil) B73rlO
ğâfil ol- ğ. (ğuşşadın) B50r9
-dı M39/8 ğ.-ı (yüsuf) B46v5
-upM26/18 ğ.-m (hätınndan ğ.) A38rl,
ğ.-midüg D18v7 MK43v6
gafur (Ar.) mağfiret eden, suç bağışlayan ğ.-m (hâtınndın ğ.) K45r3
B19rl4,B40r5,D39r2,D39r2,K39r2,A31v ğ.-ın (köklünden ğ.) D45r4
4,MK37v5 ğ.-ırj K60v5
gâh: (Far.) bazen, arasıra ğ.-nıg (birle) D61r6
g. (kelûben)Kilv6 ğamgîrj: (Ar.+Far.) gamlı, kederli
g. (kiter) Kİ lv6 ğ. (körjli) K10r8
ğalat (Ar. ğalat) yanlış,yanılma ğammâz: birine iftira ederek zarar
ğ. (çıkdı) B28vl6,MK27rll veren
ğ. (derler) K4vl4 ğammâz ol-
ğ. (düşdi) M41/4 -upB31vll
ğ. (olmasun) MK14vl 1 ğammâzlık: (Ar.+T) gammazlık
ğalat: (Ar.) yanlış,yanılma M6/6 B41v5
ğ. (çıkdı) A20v3 ğammâzlık kıl-
ğ. (olmasun)B16v4 -umazven A33rl
ğâlib: (Ar.) kazanan, üstün gelen ğ.-dan M45/5
MK3vl7,D32vl 1 ,M46/19,K38vl 1 ğamze: (Ar.) süzgün bakış
ğ. ol-: kazanmak ğamze kıl-
-dı MK37rl6,MK57vl3 -sa
-ıp B33rl6 B37vl2,K36vl2,D36vl3,A29rll
-up D52v8 -şarj MK35rl7
-ur B54v5,MK31rl7 ğanî: (Ar.) zengin, varlıklı M74/13
 ğ. (etmiş) M37/12,A19r4
ğ. (kılmış) K26vl
ğär: (Ar.) mağara Blv7,A56r6,D62vl
ğ. (içinde) Klv6,M2/7
ğärtut-
-madıBlv8
ğäram:(Far.) rahat, huzur
ğäram ol-
-dı B75rll
ğäret: (Ar.)yağma, çapul
ğäret kıl-
-dı
D26vl 1 ,M38/6,M53/2,A31 v3,M54/9,K3
7v7,B27rl,B38vl0,B40r6
-ur D37v8
ğarîb: (Ar.) kimsesiz, zavallı
B54r2,B57rl6,B62r7,K69v7,D55rl4,A48
vl0,M75/20,K59v2,
D62v4,K62rlO,MKöOvl 3,A56rlO
ğ. (başım) A10r5
ğ. (kavme) B57rl6
ğ. (oğlan) K39rll,MK37vl6
ğ. (olur) A48v6
ğ. (oğlan) B40rl6,A31vl3
ğ.-dür K54v3,A48r6
ğ.-e D45rll,D51r9
ğ.-e (sataşdı) B52vl 1
ğ.-ge (sataşdı) M70/4
ğ.-i (bakıban) B52vl2
ğ.-ig (donları) M70/5
ğ.-ir) (tom) K50vl4,MK49vl
ğ.-ler D45r8,B46v9
ğ.-ler (benî ğ.) D45r8,MK43vlO
ğ.-lerdür B56vl2,MK53r9
ğ.-leri (körüçek) B65r7,A56rl 1
ğ.-lemi K62rl2
ğ.-lemig (benî ğ.) A38r5
ğ.-nig (tom) D50vl7,A44r5
ğarîb-nüvâz: (Ar.+Far.) kimsesizleri
koruyan
ğ. (olur) B57rl2,M75/18
ğärlu: (Ar.+T) utanmaklı
D22vlO,M65/15
ğarb: (Ar.) garp
ğ. (ululan) MK3v5
ğâsî: (Ar.) asi
ğ. (oldum) M27/10
ğayb: (Ar.) belirsiz, bilinmeyen
ğ. (söyler idi) MK62rl
ğäyet (Ar.) çok fazla
B59v6,M45/20,M63/4,M90/l 1
ğâyib: (Ar.) yok olan, kayıp
M62/5,MK43vlO
ğ. (durur)K44vl5,B46rlö
ğ.-nig A38r5
ğayn: (Ar.) diğer
ğ.-leri M9/19
ğ.-si K64vl4
ğ. (kimseni) MK57vl4
ğazäb: (Ar.) azab
ğ.(birle) M88/1
gazız: (Ar.c azîz) aziz, yüce
ğ.-lemi Mİ 8/7
gene: (Far.) hazine
g. B54vl0
-irj
gene: yine krş. gene
B5r8,Bl lv3,B12vl,B41vl5,B59vlö,
B59vl4,B75r2,K10vl0,MKl lrl,A6
v8,M19/12,M22/19,MK22r2,K40v8,
MK45v8,K48rl7,A41v5,K54r7,K57
rl5,D57vl l,D61r2,A54v4,A55r9,M
83/21,A66r5
g. (keldi) D48116
g. (kördi) B27r6,B27rl6
 g. (şordı) B31v8,B48vl2 -kaldaçıdur
g. B38v5
g. (vardı) K48rl5,A41v3,M67/l -oldaçıdur MK36r6
g.
gene: yine krş. gene Kİ 1v9,A4v2 giryân: (Far.) alayıcı, ağlayan B46vl
genes: kolay krş. genez giryân kıl-
B18r6,K29r4,K33vl7 -dıD70vl3
genez: kolay krş. genes -upB10v2
B66r4,D28vl7,D66r5 giıyân ol-
-tedi D16rl3
g. -up M25/6
geges: kolay krş. gegez -ur Bllvl0,D10vl3
B2vl2,B16rl2,B29rl l,B32rl 1,B68v14 gufran: (Ar.) affetme, merhamet
g.
-olmaz B34v7 etme B40r5,D39r2
gegez: kolay krş. geges D66rl5 ğ.-a D49r2,K49rl
-in B69r8
g. ğ.-ımdan D43rl6,A36r7
ger: (Far.) eğer ğ.-ımdan (ol ğ.) B44vl3
B2vl6,B41r6,B54vl4,B67rl2,D3r3,M5/4 ğ.-ma telim kıldı B50vl2
,K3r7,D13vl0,K26r7,D39vl6,D53vl4,A ğ.-umdan M59/20
47r6,A58rl3,M87/7,A61r5 gulâm: (Ar.) köle, esir M20/14
gerçi: (Far.) gerçi M71/16 gür: (Far.) mezar kılmak, mezar
gevher: (Far.) mücevher, inci K73v9 hazırlamak
g. D75rl7
-ig B75 v8,B76r6,K62r6,A56r5,D62r 17,
gewher: (Far.) gevher, müvher, inci A66v 12,M95/16,A66vl 6,M95/18
B78vl4 -için B75vl4
g.
-kadrin B78vl4
g. -içinde
g.
ğıllet: (Ar.) illet B38vl,B38v5,B38rll,B38rl3,B40v
ğ.-derler D4v9 5,M52/13,MK35vl5,MK35vl7,K37
ğmâ: (Ar.) bıkkınlık rl5, K37rll,
B69rl4,D66v4,K66r8 g. (içre) MK35vl3
ğıyâş: (Ar.) yardım B40vl2 g.
(kılsam) B12v8,MKl lr8
gile: (Ar.) şikayet g. (kirse) D37rl 1
gile kıl- (üzre) K19r6,Al lvl6,D19r2
g.
-dı A67v7,K71v7,M96/15 g. (içri) MK35vl4,MK36r2
girev: geri g. (üzre) B19r6,B20r2
-seyyidi B23r4
g. g.
-a (kirse) D37vl,MK35vl3
girift: (Far.) tutma, yakamala -ge (kirse) B38v3,B38rl 1
g.
-bolsa K64rl 1
g. -ge (kirüp) B38rl2
g.
giriftar: (Far.) tutulmuş, yakalanmış -ı
g. B75vl3
-anı kılam B40v5
g. -ı (rähile) M26/2
g.
 g. (imiş) MK17r8
-ı ğ.-larıK51rlO
-ından (anasınıq) B19vl
g. ğ.-m B62rlO,M81/4
g. D72v8,K71r2,M95/19
-nı ğ.-ndan MK24rl3
g.
-um (içre) B19v4 ğ.-m M70/18
-uq (için) M95/20
g. ğ.-nı (soysun) D10v8
gurbet: (Ar.) gurbet, yad el A39v3,M84/7 ğ.-nıq Dölrl
ğ. (meydanına) D15r9 ğ.-q (var)
ğ. (odı) D15rl2,A8r4 B34rl3,B63rl4,A54v2, MK59rl 1
ğ. (otma) B16r3 ğ.-sı M76/5
ğ. (tonm)K18rl4 ğ.-sı (artuk oldı) B68r3
ğ.(tonun) B19rl0 ğ.-sı (var) B57vl4
ğ. (üçün) B48r7 ğ.-sm (yusun) Bİ lv4
ğ.-deMK42rl7 ğ.-smdan B6rl5,K48rl6,A41v4,
ğ.-in (bilüp) M60/13 MK47r2
ğ.-ine (häli) K43vl2,A36v4 ğ.-sun M15/3
gülistan: (Far.) mezarlık ğ. (yağdı) B4vl5
B19r5,K62r8,MK60vll güher güher krş. gevher
g.
-lar D62v2 B30vl4,B35r9,D30r7,K30rlO,A22r7
g.-lara B65r3 ,MK28vl2,M43/10
g.-larda A56r7 g. (kibi) B26r2
ğusl: (Ar.) gusletmek MK22r8 g.-den B35rl5
ğusl- kıl- g.-din M49/3
-dı B24rlO,D23rl4 g.-lerden D34v6,K34v6,A26vl6
-duğında D23vl gül: (Far.) gül
ğuşşa: (Ar.) kaygı, keder g.-den (olsun) B35rl2
B53r9,B63r5,K25vll,A18rl3,D48rl7,M g. (yüzi) MK40r7
K49vl3,MK58vl7,D60v7,K60rll,A54r8 gül ü reyhan: (Far.) gül ve
,D65rl3,K64vl7 fesleğenB3rl3
ğ. (bile) D28v3 güläb: (Ar.) güllâb
ğ.(düşdi) MK40v6 K25rl6,MK24rl ,D34v3,M35/20
ğ. (yedi) B71v4,D68v5,K67vl0, g. (bir) B25rl6
A62r4 gürnân: (Far.) şüphe, kuşku,san
ğ. (birle) B5vlO,B7rl2,B28vl3 B16v4,MK14vl l,MK14vl 1 ,M22/4,
ğ. (olmuşdur) B25vl 1 A9r7,MKl 5rl 5,A46rl4,K57v2,M89
ğ.-dan M67/2 /4
ğ.-dın (rahat olduq) B50r9 gümän dut-
ğ.-lar A44vl -mağıl sen D67r3
 gümân kıl- günâh: (Far.) günah
-dı B20vl4,MK7rl7,D44v2
MK6rl5,Kl lrl3,MK32r7,M72/4,MK50v g. (işlerden) K37vl4,A30rl6
10,B40r2,B54r8,B7vl,B12r6 g.-ımız M94/8
-dumMK7vl,M10/19 g.-ımızı D70v3,K69vl4
-mağılsen B69vl4,A60vl5 g.-ımızı (cafv kıl) B50rl5
gümân ol- g.-ımıznı A64v9
-a idük A10v6 g.-ına
-dım B8v9 K19vl6,A12vlO,MK18vl2,
-madı D53r7,K52vl6 K36r2,K44v2,A37rl5
gümân tut- g.-ma (ikrâr kıldı) B20vl3,
-ma D16rl6,K16rl3 MK18vl7
-ar mu siz B16r4 g.-ını A37rl4
g.-tutmağıl B17r9 g.-mızı A64vl2
g. (birle) B7vl g.-lan B4vl4,D26r9
g. (içre) B5rl0 g.-larm B26rl4
g.-dan MK7v2,MK44r2,M62/17 g.-nı K44vl
g.-dan (çıksam) B47r2 g.-m çıkar M61/16
g.-ı (kalmadı) B55r5 günâh kıl-
g.-ım (kalmadı) B54v7 -dı B4vl4
g.-ımdan K45rl6 -duğmB21r2
g.-ımdm A38rl4 -mak B4v5
g.-suz B3v4 günahsız: (Far.+T) günahı omayan
g.-um K52r4,A45vl6 D19rl4
g.-(keldi) B8vl0 g. (deveni) K44rl4
gümânsız: (Far.+T) şüphesiz, zansız g. (deweni) A37r7
B14r 10,B 16v5,B22vl 0,B22r 16,B52r 13,B g. (kurt) B13r8,M17/10
53rl2,M27/13,K21vl l,MK29vl l,K42vl güzide: (Far.) gözde,seçkin, en
5,A35v5,MK41v5,M59/2,D50rl7,K50rl beğenilen
5,MK49rl,A43v5,M69/14 g.-si (peyğamberler) Blv5
g. (hîçğ.) B31v5, B44rll
gümrâh: (Far.) yolunu şaşırmış
gümrâh kıl-
-ıp M13/10
-ıpdur D9v5
gümrâh ol-
-up MK9r6
 H -bİldi
h. B56v6,M20/21
h.-eyler B66rl5
Şahbaz: (Ar.) ekmekçi h.
-ma c lüm oldıysa B45v7
B43vl5,B44r6,B44rl2,B44rl0,B44rl5,D haber sor-
42v4,D42vl6,K43r2,A35v9,MK41v9,M5 -ar M29/16,D58v5,M79/14
9/6 -dı B32r6,M95/17,D20vl4,
h. (bile) M58/12,K42v4 Al 3 vl 6,D54r 18,D65 v8,MK64r 1,A6
h. (ile) A35rlO,MK41rll 6vl5,
b--aM59/l haber sor-
h.
-ı (aşa kodı) B44rl6 -ar K58rlO,A52r7
-ı (aşa koydı) K43r3,M59/7
h. -dı K21r2,MK30rl l,MK56vlO,
-ı (aşan koydı) A35vl0
h. K65rl2,B22r4,B64rl5,B75rl0
-nı (mahbüs kıldı) B43vl6
h. -ur B60vll,B60vl4
haber (Ar.) haber h. (uşbuh.) B29vlO,B33v4
B77v5,M61/12,K45v7,A38v6,MK48rl 5, haber ver-
M70/19,A59r7,M95/7,A66v5,A66vl ,D72 -di
vl5,A67r8,A69rl6 B27v7,B47r 13,B47r 14,B47r 15,
h. (açdı) B78rl5,K73rl3,D75r2 B50rl2,B51v8,B52r4,B53rl0,B64r7,
haber bil- B68r5,B68rl5, A66rl4,B75rl2,
-di B75rl5, B76r4,B75vll
MK14rl ,M58/4,M95/9,B42rlO,B5 lrl6 -diyse B33v5,B56v8
fc. (bile) M5/4 -se B32rl
h. (düşdi) A62vl6,M91/16 -sünB5v9
h. (ile) D45v8,MK44rlO -ür K58rll,B60vl2
(keldi) MK53r2 h.
-i
haber kıl- B76r7,K32vl7,MK31 v5,D48v3,A67
-dı D50r8,M69/5,M98/7 rll,K72v4,A68v7
haber ol- -i (berdi ise) A25r6
h.
-dı B25v2,K71v9,M96/6 -i(bu|j.) B50rl2
h.
fe. (olmış) MK24r4,M36/2 -im (vergil) B46vlO,MK43vl 1
h.
h. (vardı) D25rl5 -in
h. (şorar) MK57r2
haber ver- -irji (vergil) K44rl4
h.
-di D48v3,K61rl3,D65rl5, -ni
h. M63/4
MK63v9,M45/13 fc.-nir) D44rl5
-diyse D32vl6 -üg A38vl0,MK44rl4,B47rl4
h.
-se D31rl8 -üıj (vergil) B45vl4
h.
-ür D58r3 -ügni A37r7
h.
haberleş-: (Ar.+T) haberleşmek h.-e (kelür) MK53rll
h.
-ü A6rl,MK12rl4,M18/10 h.-ge K55vl6
-ür (yüsufla) B14rl
h. h.-im B56rl,A47rl l,K59r8
habeş: (Ar.) habeş MK17r5 h.-ime B36v2,D35v7
habeşî: (Ar.) habeşli B19r3 h.-imi A21v9
habıb: (Ar.) arkadaş, dost h.-ii)
h.
-ğa A25vl0 D43v5,MK42rl0,MK50vl7
h.
-i (hak h.) h.-iıj (verem) B54rl5
K2rl,D49rl0,K49r9,B2v3,B3rl 1 h.-ler A36rl3
-î (hakh.) B51r4
h. h.-lemig K43v4
habs: (Ar.) hapis K42r6,A34vl 1 h.-nig (revä eyledi) B45r3
hac: (Ar.) haç D20vll,A13vl3 h.-üm B19v9,B79r7,MK52rl6
-a
h. (daparlar) D20vl 1 h.-üm (benüm) B30r6
-a (taparlar) B21vl5
h. h.-üg M60/5,M72/ll
-a (tapu kılur) D26rl5
h. h.-ügiz (ne) B58rl2
h.
-larB27vl3 hâcetli: (Ar.+T) ihtiyaçlı krş. hâcetlû
hâc eyle- h.-men MK22rl2
-di B2İVİ5 h.-ven A16v8
hacâlet: (Ar.) utanma hâcetlü: (Ar.+T) ihtiyaçlı krş. hâcetli
h. (içre) M57/13 hâcetli ol-
haccâm: (Ar.) hacamat eden, hacamatçı -dumMK31rl5
B33r8 h.-ben K23v9
hâce: (Far.) hoca M27/4 h.-ven D23v5
hacet (Ar.) hacet, ihtiyaç B29rll,B33rl4 hâcetmend: (Ar.+Far.) muhtaç
h. (değil) M53/21 hâcetmend ol-
hâcet dile- -dum K32vlO,M46/17
-r B48r3,D23v2,MK45r2 h.-in (oldum) A24vl5
h.-ise MK27vll hâcib: (Ar.) vezir
hacet kel- B75v6,K50v6,A43vl2,MK49r9
-dügüz A49v6 h.-e D72vl,A66vlO
h. (kerek) B54rl5,A45v8,D56r8 Ijacil: (Ar.) utanmış, utancından yüzü
hâcet ol- kızarmış
-sa D29r6 hacil
V ol-
hacet tile- -muş B42r6
-rK23v6 haç: (Ar.) haç
h. (erse) B29vl h.-a (tapu kılur) A19r6
h.-e (keldürjizi) M76/13 h.-a (tapur) MK19v9
hadd: (Ar.) sınır, derece
h.-ig D52vl3
kadim: (Ar.) hizmet eden, hizmetçi
M58/7
h.-ler D42rl2,MK41r2
h.-ler (ile) K42rl2,A35rl
h.-lerin (hoş) B43v7
kadım: hatun
k--nı M50/2
kafîyye: (Ar.) gizli
k- (birle)
B16rl,B30v6,B41v6,B61v2,B62vl5,B70
vl2,B75rl,K15r6,D40rl5,MK58vl4,
M89/12
k- (ile) M86/20
kafv ü recâ: (Ar.) korku ve ümit
kafv û recâ ol-
-ğıl B37rl2
kâ’if: (Ar.) korkan, korkak M51/6
kâ’in: (Ar.) hain
k- (degül) M43/6
kâ’in ol-
-am A28vl 1 ,M51/4,K36rl4
-ur siz B67v5
k--siz K64v3
hak: (Ar.) hak, allah; doğru
B13vl,B15r8,MKllvl7,A14r4,MK19vl
3,A17v3,MK24vl5,A42rl3,K53vl2,A47
rl4,MK52vl,A52vl6,K65rll,K65r7,K65
vll
h. (buyrukı) A55vl5
h. (celîl) Mİ 1/20
h. (dîn) K2r7
h. (dîn üzre) D2r6
h. (emriler) K21r6
h. (emrin) K59rl 1
h. (emrine) B31v3,K17vl6,
A10vl0,A61rl5
h. (habîbi) K2rl,D49rl0,K49r9,
B51r4
h. (habîbi müstafini) B2v3,B3rl 1
h. (kâlıkdan) K33r7,A25rl3
h. (kalîldür)B31rl3
h. (kalÜi) B75r6
h. (hazretine) K9r4
h. (hükmine) B18vl,M89/16
h. (hükmüge K5vl4
h. (işi)D3İril
h. (kaşında) M57/14,M64/6
h. (kazası) B44rl3
h. (mevlîye) M13/3
h. (mürseli) MK47vl2
h. (resül) B3vl 1
h. (resülden) B3v8
h. (resüli) D71vl7,A66r9,K73r9
h. (resüli sen) M17/20
h. (savçı) MK2v4
h. (selâmı) Bllr2
h. (selâmın)
Bİ Ivl l,B55rl0,B60v7,D23rl5,B40r
12,K42r 16,A35r5,MK41 r6,D42r 16
h. (sübhân) K40r7
h. (takdîri) B18vl 1,A47rl 3
h. (tutdılar) MK19v6
h. (üzre) B2vl0
h. (va'desi) B73rl0
h. (yüsufa) MK56vl2
h.-dan
B56r3,B68r9,B75rl6,B78vl,Al İrİO
,MK17rl4,M26/8,D75vl 2
h.-dan (bildim) B79rl 1
h.-dan (buldıysa) B40v9
h.-dan (deyür) B19rl2
 h.-dan (ferman boldı) B13rl4
h.-dan (yüsuf) MK38r8
h.-dandur D18rl4,K18rl6
h.-dın M3/5,D65v2,K70r2,M95/8
h.-dın (yüsufa) D39v3
h.-ğa B73v2,M12/2
h.-ğa ('âşî olmayalım) B36vl3
h.-ğa' âşî (olmazven) B41v5
h.-ğa (sığunur) B36vl0
h.-ğa (tazarru' lık kılur) B46v2
h.-ğa (uyup) B39rl6
h.-ğa (yığlap) B55rl 1
h.-ka
MK43 v3,K68 v 15,D70r 16,K69vl 0
h.-ka (recä olğıl) A28vl3
h.-ka (uyup) M53/12,MK36vl6
h.-kı (koyup) B3İVİ0
h.-nıp (hazretinde) A34v3
h.-nıi) (huzürundan) K4İVİ5
hakir-: haykırmak
h.-dıysa D66rl 1
hakîkat: (Ar.) hakikat,gerçek, doğru
B5r 15,B3vl 2,B7vl ,B 12v5,B 14r 13,B 14r6
,B 16v7,B 16vl 5,B 17r4,B22v8,B22vl0,B
22vl4,B23vl4,B25v7,B28r6,B27vl,B28
v9,B30r5,B33rl,B34r7,B38r3,B38vl2,B
41r9,B46rl 6,B48r4,B52rl 3,B54v9,B55r 1
2,B58v6,B59r5,B59v5,B62v9,B68r4,B69
v2,B71rl4,B71vl2,B72vll,B73v9,B73rl
0,B75vl 5,B76r 15,B76v2,B77r4,D4v9,M
K4vl4,M7/l,D5r7,K13rl4,MK12v2,MK
12v8,K13rl3,D22v4,MK21rll,M31/17,
Al 8r9,MK24r9,M36/7,M40/l ,K30vl 6,A
22vl 5,MK29v2,D30vl4,MK3 lr2,A25v8,
D44vl 6,MK48r3,D50rl 7,MK49rl ,M69/
14,M72/19,M91/12,K68vl7,A64rl3,M93
/1 1,A67v3,A67v5,M96/13
677
hakîkat bil-
-elümMKllv4
-emK12rl3
-gil B44rl 1
-miş B26v7
h.-senMK15rlO
h.-de
K5rl 6,M15/6,Kİ 3 v3,M22/7,
K16r3,A8vl3,K16r8,A9r2,K21v9,A
14v7,K21vll,A14v9,K21vl5,A14vl
3,K22v7,A15v5,K27rl4,K28rl,K28
v3,A20rl2,K29vl3,M44/l l,D32rl3,
K32rl 5,A24v2,M46/6,K33vl ,K37r2
,A29v2,K37v9,A35 v5,K42vl 5,K44v
15,M62/5,K46r 16,K50r 15,A43v5,K
52v6,K53r5,A49vl6,M77/2,A50rl4,
M77/15,A50vl4,A59r6,M88/7,A60v
3,K67v4,A62rl4,M90/21,A62vl2,M
93/17,A64r7,A67r3,M97/l 1
h.-bilelüm B5r3
hakîn(Ar.) itibarsız, değersiz
hakîr kıl-
-up B54r9
hakk: (Ar.) hak, tanrı; hak, kişinin
hakkı, payı
h.-a MK34v2,MK34v5
h.-ın (ata h.) B10v2
h.-ıg A3r2
h.-ırj (emrin) A53r7
h.-ır) (nedür) K44vl
hâl: (Ar.) hal, durum
B8r3,B21v7,B25v9,B64rl4,D7r8,K7
r8,K21vl3,K25v9,MK24rl l,K33rl,
A25r7,M47/2,D32vl7,K33v6,A25vl
3 ,M47/18,M48/4,D37v5,MK36r8,D
41r8,D44rl 6,K44r 15, A37r8,K44r8,
MK43rl,M63/12,K48r7,D48v2,MK50rl
5,K51vl6,A48r4,MK60r9
h.-im (benüm h.) B19r7
h.-im (za'îf) B69rl2
h.-in D44r9
h. (ahvâlin) B30r5
h. (beyle) B38v7
h. (buh.)
B27rl2,B34rl2,B34v3,B56vl 1
h. (degdi) B19vl,B63r8,D33v5
h. (değdi) M82/11
h. (içre)
Bİ lv6,B19v4,B22r5,B351 l,B48vl4,B52
rl ,B54v8,B6 lrl4,MKl 8v4,D40vl 5,MK3
9v2, D52rl,
K51 vl4,MK5 lr9,B20r8,B42vl ,B53vl6,
A45r8
h. (keçdi) B51v5
h. (oldı) B75r2
h. (şordılar) M35/11
h. (tegdi) DöOvlO
h. (üze) A33v2,A33vll,A43rl0,
M69/2
h. (üzre) B19rl5,B19rl6,B27r6,
B40rl6,B42r7,B53vl2,MK25vl0,K40vl
7,D50r5,K50r4, MK50vl,K41rl0
h.-de M27/14,M46/8,D32vl,
K32v8,M46/15,K51r4,A44rl2,M71/13,D
66r6,K65vlO
h.-de (barça h.) B33vl0
h.-de (bu h.) Kİ 1 v7
h.-de (kamu h.) B68vl5
h.-de (müşkil h.) M46/9
h.-de (ol .h.) B53r3
h.-de (uşbu h.) B33rl2,B41v2
h.-den B54vl,B54vl l,D40rl 1,
MK38vl6,K61r4,A55r2,B33r6
h.-e MK17v3,D52v6,A45vl2,
M72/15,D61rl7,MK59vl0,M83/14
h.-e (bu h.)
B19v2,B34rl2,B54vl,
B54v3,B54vll
h.-e (döndi) A13r4
h.-e (düşdi) K32v2,A24v7,
MK31r7
h.-i M60/16,A41rl l,MK46vlO,
A52v3,M83/14,A59r4
h.-i (uşbuh.) B49vl6
h.-i (ya'kübug h.) B56vl
h.-i (gurbetine) K43vl2,A36v4
h.-i ('ibretine) D43vl3
h.-i (saray) B40r3,M54/6
h.-i (ya'küb) B45v8,A47vll
h.-im B8rlO,D18r9,MK17r9,
K18vl,Al İrl l,M26/9,A20v3,M41/4
,M73/19
h.-im (benüm) B20r8,B19rl3,
B19rl5,B46vl4,B54rl,MK17rl7
h.-im (böyle kıldı) D33vl 1
h.-im (kıldım) K19rl 1
h.-im (körmezsin) M71/18
h.-im (za'îf) B54rl6
h.-imi
B26r3,B72r 14,D69rl 5,K68v4,A63v
1
h.-imiz B70v6
h.-imiz (oldı yaman) B20v7
h.-imizi
D55r9,K55rl ,A48v5,MK53v6
h.-imizi (bilgil) B59r7
h.-imizi (bizüm) B57rlO,B57rl 1
h.-imizni M75/17
h.-imni M92/9
 h.-in
B22vl2,M26/13,K29vl3,A21v8,MK28rl
4.M42/18.M47/12, A26r4,A36vl4,M61/6,
A37rl ,MK42vl 1 ,M65/7,D51 vl 5,K51 vl 1
,K55vll
h.-in (agup) M53/6
h.-in (ac lem kıldıysa) B45vl5
h.-in (bildi) M68/4
h.-in (cümle) B46r6
h.-in (kördi) B25r7,A4rl7
h.-in (nedür) B35vl2
h.-in (yac küb) B45v5
h.-in (zähir kıldıysa) B28rl5
h.-inden (ahväl şordı) B56rl6
h.-ig
B19v5,D18v2,K18v5,Allrl5,K33vl3,M
K32rl 7, A32vl4,D5 lr7,MK49v8,M82/l 9
h.-ig (a' lem kılğıl) Bİ lrl4,B63v4
h.-ig (nedür) B41v2
h.-ig (neşe) B34v3
h.-ig (senig) B53r3
h.-ig (za'îf) B34rl4
h.-igden (düştüg) B63vl4
h.-igi K22vl5
h.-igi (bilgil) B23vl4
h.-igizi D56r8,K55vl6,A49v6,
MK54v5
h.-igizi (ma‘ lüm kıhg) B50rl4,
B58rl2
h.-igni K51r4,A44rl2
h.-ler Al 8rl 1 ,K37v4,A30r6, M52/20
h.-ler (döndi) B29v4
h.-ni K47r7,A40r9,MK45vl0, A45r5
h.-ni (kendüg) A15vl3
h.-ni (ya'küb) K44r5
h.-üm MK7r4,MK17rl5,K45rl2,
M72/12
h.-üm (benüm h.) MK50v3
häl ü ahvâlin: (Ar.) hal, durum B14rl
hâlâ: (Ar.) şimdi M10/14,M94/10
haläş: kurtulmak
haläş kıl-
-ğıl A60vl5
-dıB44vll
halâs ol-
-dı B50v6
halävet: (Ar.) tatlılık, şirinlik
h.-ler MK35r 16
halävetlü: (Ar.+T) tatlı B37v9
haläyık: (Ar. halâ 3ik) kullar, insanlar
h. (üzre) B51v2
h.-dan (diler) B75vl0
h.-dan (sorar) D72v5
h.-ğa B42r9
h.-lar B77v2,K72vl
halhäl: (Ar.) ayak bileziği B36rl2
hälık: (Ar.) yaratan, yaratıcı Hz.
Allah
B2v4,B2v6,B4v9,B4vl l,B9r2,B10r4
,B10r5,B13v3,B19vl l,D23v3,D23v
9,D23r 16,B29rl 6,B31 v6,B32v6,B33
v7,B36vl l,B39vl 1,B39v5,B40v10,
B40vl l,B46vl5,B48r6,B48rl2,B51
vl4,B53v4,B55v9,B55vl0,B55vl7,
B68v8,B72r7,B71vl4,B72rl5,B72v
7,B73r7,B74vl2,B75rl l,B76rl4,B7
7r8,B77vl4,B78vl2,MK8vl l,D10r3
,K23r2,K23vl l,A16vlO,MK22rl4,
M33/10,K26r2,A18v5,D27vl 1,MK2
6r 16,D29r5,K29r9,A2 lr3,MK27v 10,
M41/20,K33r2,A25r8,MK31 v7,M47
/3,D35vl4,K35vl4,A28rl0,K36rl5,
A28vl 2,MK37rl ,MK40r 15,A36r9,
MK42r6,M60/l ,D47v7,MK47rl6,A
47r3,D65v4,K65r8,A59rl 3,MK63rl 5,A6
2vl4,D69v6,K68vl 3.M92/18,D72v3,A66
vl 2,M95/16,K7 İr 1 ,K71 v2,A68rl 1 ,M97/
15,K72vl3
h. (açdı) B40vl3,MK38rl2
h. (bilür) B26r3
h. (cabbar)
B28r3,B43r4,A16v6,A34rl4
h. (durur)
B5 lrl2,K38v6,M68/6,D49vl
b- (emimi) A67vl 1
h. (emri) B52rl4
h. (emrin)
MK51vll,D73rl7,K71vll,M96/19
h. (hükm kılsa) K43rl7
b- (hükmi) D43vl
h. (hükmin) B44vl4
b- (kädir) B75v8
b- (sebeb kılur ise) B29rl0
h. (sevmez) B37rll
b- (şunc ı) B23v6,B33v4,K20v8
b- (şun'm) B21v6,B25v6,M31/17,
K22v7
h. (süzi) M5/7
b- (durur) B21vlO,A42v5
b- (ol) B33v8
h.-a D9r5,K72rl4
b--da A5rl5
h.-dan B10rl,Bllr5,B13rl3,
B24rl ,B26rl 3,MK31 v4,B5 lrl4,B52vl 3,
B65vl,B72r9,B73vl0,B78r2,D8rll,K8rl
1 ,MK7vl 6,M11/13,D9r6,K9r5,MK8v8,
M12/19,D12v8,K12v5,MKl lvl3,K24r9,
Al 7r9,K26r 12,K32vl 5,K33r7,A25r 13,A
30rl6,M53/5,K38r5,A30v6,MK36v9,M5
3/10,MK45r6,K49v2,A42v7,K68rl6,D70
v7,K70rl ,A67v2,M96/10,K72r9
b--dan (şaneme) B33v3
h.-dan (bize) B33vl2
h.-dan (icäbet) B48r5
h-dan (korkarven) B39rl
h.-dan (meded erdi) B39r6
h.-dan (yüsufa) B23vl3,B39v5,
B45r2,B52vl5
h.-dınK10rll
b--dur D20v6
b--ğa B10v9,B32v7,B40v13,
B51rl6,B72v7,B77rl3,Alvl5,D18v
8,A24r8,K32r6,A36r8,D69v8,A63vl
2,M92/20
h.-ğa (bolmadı) B19v7
h.-ğa (duc ä kıldı) B24r8
h--ğa (kıldılar) B64rl3
h.-ğa (ol) B44vl4
h.-ı B36v9
b--ıkaK18vll
h.-ımdan A44r6,A64vl3
h.-maMK60r8,MK61r9
w '
h.-mdan M67/15
D21vl4,MK21vl6,A66rl6,A66rl0,
D72v7
b.-ırj (birliğine) B14v2,B22vl6
h.-ıi) (hükmin) D43rl7
h.-nj (isrä’Ili) B75r7
h.-ka
MK9rl4,MK8v7,MK17v8,MK21vl
2,MK30v9,D32r3,MK38rl2,MK42r
5,MK48r7
h.-mg D23v7,D23r9,A25v6
hâlıklık(ğ): (Ar.+T) yaratıcılık
b--aM29/9
häl-i gurbetine: (Ar.) gurbet hali
B45rll
hâli: (Ar.) boş h.-ı MK19v8,D22vl7,A17v6
hâli ol- h.-ı (birle) MK19vl 1
-mış B32r7 h.-ı (derüp) A13vl6
halU: (Ar.) dost h.-ı (kervan h.) M32/9
B9r 14,B9r 12,B20r9,B69r 1 5,B76r6,K8r 16 h..-ı (mışır h.) B5İVİ5
,MK8r4,K8v4,MK8r6,Ml l/20,D8v4,K32 h.-ı (şehir h.) B5İVİ3
vl5 h.-m (verüp) K21r2
h. (hûrmetiçün) K19rl4,A12r7 h.-ıg A24r4
h. (hürmetin) B16r6 halka: (Ar.) halka
h. (İbrahim) Mll/18,D18v8,MK5v9 h. (edüp) M20/21
h. (idi) B20r9 halvet: (Ar.) tenha, yalnız ortam
h. (ma'rüf) K8rl6 B56vl 6,B64r 13,D35 vl 0,M82/15,K6
h. (odı) B70rl5 İr 16,A55r 13,MK60r8,M84/6,M84/2,
h. (üçün) B9rl3,B69rl6 K61v3,MK62v6
h.-den A25r4 halvet bol-
h.-dür K30vl7 -dıK53rl6
h.-dür (hak) B31rl3 1}. (eve kirdi) B64r9
h.-e B9rl6,B69vl,D46v3,A61rl6 h. (kıldı)
h.-i (erür) M44/12 D60vl4,MK52r6,M75/l 1
h.-i (hak) B75r6 h. (kılğıl) K54v6,A48r9
h.-im B69vl h. (makamda) B67r2
h.-ig (oğlı) K66rl3 halvet ol-
h.-nig (hürmeti) Dİ9rl0 -dı B55v8
h.-nig (oğlı) B69v3 h. (saray) B36v5
halîlu’llâh: (Ar.) allahın dostu hamd: (Ar.) hamd, şükür
M4/2,M12/1 B4v3,B56v7,Klv2,M60/5,A41rl2,K
h.-fer‘ine B39vl4 66r7,A60rl4,MK64vl 3
halk: (Ar.) halk, insanlar K29v6 hamd ü şenâ: (Ar.) hamt ve övgü
fc.-aA42vll B50rl
h.-a (bizi h.) B41r8 hamle: (Ar.) saldırma
h.-a (buyurdı h.) K49v6 hamle kıl-
h.-a (dükel h.) A33v4 -dı
h.-a (dükeli h.) K41r2,A33v4 B8r 15,B36r 15,B45vl 0,B63r 12,B77v
h.-a (tükel h.) MK39v4 6,MK61rl2,D63r3
h.-dan MK54vl2 -mak K72v5
h.-ğa D40rl han: hükümdar B37r4
h.-ğa (dükeli h.) D40vl7 h.-lar B52v3
hançer (Far.) hançer -dım D10v3
h. (kibi) B37v4 -dum MK10r2
handan: (Far.) gülen, sevinçli haris kıl-
BllvlO,M33/16 -dum K10v6
handan kıl- hâş: (Ar. hâşş) has, seçkin
-dı K68vl5 K25vl7,Al 8v3,MK47v3,M67/l 8,M
fandan!: (Far.) sevinçli 68/3,K49rl2,D50r 10,A43rl 5,M69/7,
h. (olar) D10vl3 D50vl4,MK49rl 5,M70/2,K72v7
hannän: (Ar.) acıyan, allahın sıfatlarından h. (meşrebe) A48v9
B10v7 h. (işitdi) B77v8
harâc: (Ar.) haraç D26vl3,K34r6 h. (meşrebeme) B57rl5
harâc kıl- h.-aD49rl3
-makB34vl3 h.-larB71rl6
harâm: (Ar.) haram, h.-lar miz K67v6
B13v7,B 13v3,B66vlO,K12vl 1 ,K63vl 1, Ij.-laruz
A57vl2,M86/ll,M86/ll A62rl6,MK66vl2,M91/2
harb: (Ar.) harp hâş uc âm: (Ar.) seçkin insanlar ve
harb kıl- halk B50vl l,B52r6,B52v3,B52v9
-dıK72v5 h.-e B51r7
-mağa B77v6,A68v8 hased: (Ar.) haset
hare: (Ar.) harç, harcama, gider h. (birle) D7rl3,M10/3
hare kıl- h.-lerBllv9
-dum MK40vl0 h.-leri
harîr (Ar.) ipek B4vl4,MK3vl7,MK10rl2,MK10rl2
B28r7,B29vl3,B36r3,B43v6,B50vl,B71r hased kıl-
4,B75vl 3,D25rl 7,MK24r6,M40/2,K28r2 -aB4v7,B7vl4
,D34v6,K34v6,A26vl6,MK33vl3,K41vl -dı B49v3
7,A34v5,MK40v7,M57/16,K50vl0,A43v -uB7vl4
16 -upB19r9
h. (dutar) B52v7 hâselhâs: (Ar.) en seçkin,özel
h. (tutar) D50vl2 h. (olsun) B50r7
h. (zîbâdan) B38r2 häşıl: (Ar.) elde edilen, kazanç
h. (kiydi) B28v2 A20vl4
h.-deBllr5 haşıl bol-
h.-den KlOrl l,A3r5,MK9v9, M51/3 -dı K53v9, MK10r3
harîş: (Ar.) hırslı, tamahkâr hâsıl kıl-
harîş bol- -am B36v2
 -dı K18v4,D41vl0,A34rl4,MK40rl5
-ğıl D35v7,Al lv8,M26/20
-makB2vl2
häşıl ol-
-dı
Bllrl6,B29r9,B47vl3,M47/8,A47rl 1 ,M
K52rl6,B56rl,K10v7
-a M48/5
-ur
B13vl 5,B29r9,B29rl 1 ,D7vl 5,K7vl6,A3
rlö
-ur (erse) MK7v5,Ml 1/2
-sa B8v12,B35v10
hasım: (Ar.) hasım, düşman D71rl
h. (kardaşlan) A65r8
h. (kılğan) K70rl 1
hasîs: (Ar.) kötü huylu, alçak
hasîs kıl-
-dı B7vl5
hasret: (Ar.) iç sıkıntısı, keder
B16r3,B45rl2,B54v5,B61rll,B63r6,B64
r 14,B64v 1 ,MK16r 16,D37r 14,K52v2,A45
vl 4,M72/17,A54r9,MK59rl ,D61 vl 3,K6
lv2,MK60r9,M84/7,D62rl,K61v7,D64r4
,K63v9,A57vl0,M86/9
h. (bağrın yakar) B53vl4
h. (bile) K65v5
h. (birle) K7rl3,D9v3,D12v5,
MK7r2,MKl lv9,D15vl,MK14v3,D61r5,
K60v9,D63r4,D66rl,
D66r2,D69r2,K68r8,K71rl 3
h. (birlen) K69rl6
h. (dağlamağıl) K65v7
h. (çekerem) B64v7
h. (içre) MK14rl3,B69vl5,
M21/12,D17vl6,D67r4
h. (ile) B8r8,B10rl5,B18r3,
B63v2,B68vl0,B68vl l,B72r3,B73r
9,B77rl0,M17/12,K18rl,MK16vl6,
M25/14,A55vl 1,M84/18,M85/6,A5
9vl 2,MK9r4,Kl 2v2,M83/2,MK60rl
2,MK6 İr 13,MK64r 11 ,MK64r 12
h.-ile (ağlar) B65v6
h.-ile (çoğılaşdılar) B18v5
h. (kokusı) B46rl2
h. (kördi) B66v8
h. (odı) B17v5,K16v9,A45r7,
M71/15
h. (odın) MK14rl4
h. (otı) D51vl7,K51vl3
h. (oldı) K69rl3
h. (tartup) D62r7
h.-den (ol) B58v8
h.-e (koymayalım) B16r5
h.-i K17rl6,A10rl0,M24/18
h.-i (odınıg) M84/10
h.-im
B73r6,D37v8,A30r9,D70r4
h.-im çok B38vl0
h.-imden B13v9,B69v4,K12vl7
h.-ime K61rl5,A55rl2,K61vl3
h.-ime (bu kün) B64r8
h.-ime (kawuşayım) B30r4
h.-ime (kawuşdum) B64r6
h.-imiz M82/14
h.-imiz (beter oldı) B63rl 1
h.-in A64r9
h.-in (odı) MK50rl7
h.-inden D13r3,K72rl 1
h.-ine B68vl5,D15rll
h.-ine (varmayalım) D15rl2
h.-ine (varmayalum) A8r4
h.-ini M93/13,M94/3
 h.-ig D17rl6,M60/15,K60v5,A54v2 hatâ: (Ar.) hata, yanlış, günah
h.-ig (dutar) K43vl3 B8v7,B21r2,B49v3,K7vl l,MK7rl7,
h.-irj (ne deyür) B63rl4 M10/18,B8v7
h.-ig (senig) B45rl3 h. (iyesini) B66vl6
h.-ig (tartar) D43vl5 h. (kıldum erse) M27/10
h.-igi (tartar) MK42v2 h. (kuh) D75v5
h.-igle M93/16 h. (söz) K70vl7
h.-igni (dartar) A36v6 h. (sözi) B74vll,A65vl4
h.-iyle M97/16 V ■ kıl-
hatâ •
h.-le -dım ise A12rl0
B13rl0,B16rl2,B76r8,K9vl,A2rl3,A10r -dukB12rl5
l,A56v8,D70r7 -dım B20rl 1
h.-le (kaldı) B18vl3 h. (kulı) B79r4
h.-leri B40v4,B68vl5 h.-dan B20rl3
h.-ni A64v4 h.-lardan
h.-ni (beyân bildi) B73vl K19rl7,A12rl0,M27/12
h.-ümM53/2 Ij.-larm D70v3,K69vl4,A64v9,
h.-üme MK28rl3 M94/8
hasretli: (Ar.+T) hasretli h.-lann (işlediği) M28/3
h. (yüsuf nebî) MK44rl5 h.-mıza MK5vl
h.-benK23vlO h.-mızğa M8/1
h.-men MK22rl3,M33/9 h.-mızı B73v6
h.-ven A16v9, D23v6 h.-mızı (keçürü vergil) B21r4
hasûd: (Ar.) hasetçi, kıskanç h.-muza B6v2
h.-lanM15/8 h.-nıK63vl7
häşä li’lläh: (Ar.) Allah göstermesin fc.-gızK69vl7
B13v6 h.-gızı
haşem: (Ar.) maiyet, yanında bulunanlar; B72r6,B73v9,K68rl l,A64vl2,M94/
aile D50v8 11
h. (birle) D21r6,B52rl2 h.-sınB20vl3,MK18vl7
h. (kavmi) B74r5 h.-sma
h.-ig (birle) K50rl4,M86/4 K19vl6,A12vlO,MK18vl2
haşerät: (Ar.) küçük böcekler B9vl4 h.-smı
V MK42r7
h.-lar K9rl,MK8v4,M12/15 hatasız: (Ar.+T) hatasız
h. (dürlü) B9vl4 B20rl4,K19vl
ha£ (Ar.) yazı h. (düzmiş) MK1 vl 1
h. (kördiler) M35/10 h.-dm
w A12rll
 h.-m B2r4 h.-ıg K33v7,MK32rl l,K35r2,
hatemî: hatem ülkesinden, hatemli B28r9 MK33v6
hatır (Ar.) hatır, gönül; düşünce, fikir, h.-ıg (nedür) M61/16
his h.-ıg (nedür) B46r2
h.-ın (kıyumadı) D4v6 h.-ıg (tar) MK24rl3
h.-ın (koyumadı) M6/3 h.-ıga MK4rl
h.-ınaMK26vl4,M57/15 h.-ıgdan B46r2,D44v2
h.-ırj K59r3 h.-m A27rl3
h.-ıgda MK43r4 h.-nıg D33v6,D35r2
h.-ıgdan (salumadıg) B27r9 h.-ug A18rl3,M49/14
h.-ı (rüşen olsun) B5v7,B28v2 lı.-ug (hoş dutğıl) B61v6
h.-ım (şişdürdi) B26vl6 h.-ug (tar) B25vll,B34rl3
h.-ıma B3r5,K59v5,MK58rl2 h.-ug (tar) M36/11
h.-ıma (şâdî yağdı) B62rl0 h.-ugdan A37rl4
h.-ımdan B3r5 hätırlu: (Ar.+T) gönüllü,düşünceli
h.-ımnı B2vl4,B3r2,M38/5 h.-durM59/l
h.-ın B3r7,B5rl2 featt: (Ar.) yazı, ferman B71r3,A62r3
h.-ın (kıyumadı) MK4rl4 h.-nı B71r2,MK66rl5
h.-ına hâtûn: kadın, hatun krş. hätun
B4vl5,M3 l/14,D28r9,K28rl3,A20r5,M4 B30r3,B34rl2,B34vl5,B35vl3,B36r
0/13,MK36vl5,M76/5 7,B40v8,B43r6,K29r2,A20vl2,K36r
h.-ına (cümlesinig) 1 ,K36r8,A28r 14,A28v5,K40vl 6,K4
D4r9,K4rl3,M5/ll lvl3,A34rl6
h.-ına (keyd düşdi) B43rl0 h. (bile) K36r8,A28v5
h.-ına (Cucb düşdi) D22rl6 h. (melik) K52r2
h.-mda M46/20,A49r8 h. (okıdı) B36r5
h.-mda (ğuşşası) B57vl4 h. (ol)B55rll
h.-ından Bİ lv4,B28r5,B38vl5, h. (olsun) K53r6
B46v5,B52vl6,A38rl,D47vl4,K47vl3,D h. (olur erdim) A45rl3
55v2,MK54r8 h. (olur idim) B54r4
h.-ından (çıkmış idi) B49v5 h. (yäh.) B29r9,B36vl3
h.-ından (ğamın) MK43v6 h. (züleyhâ) B55rl3,A33vl
h.-ından (kalmadı) B33vl h.-ı (melik h.) B42r9
h.-mdm D10v8,K45r3 h.-ile B37r4
h.-mı
w M45/6 h.-lar A33rl6,M56/6,K40vl5
h.-mı (kıyumadı) K4vl 1 h.-lar (buh.) B42rl3
h.-lar (ol h.) B42v2
hätun: kadın, hatun krş. hätun h. (iş) B56r8
D33v5,K33v6 ,A25vl 3,M47/18,M50/6,D h. (vergil) B2vl4
36r8,M50/21 hayrän: (Ar.) şaşırıp kalmak,
h. (ile) MK34Vİ2 şaşırmak
h. (kördi) D35rl3 B25r 1 ,MK30r 10,K49r3,K49r4,MK5
h. (olsun) D53rl5,MK51vl3,M73/16 3r6
h.-dan MK28rl2 hayrän kal-
h.-ı (ile) M50/21 -dı B56vl0,MK24v2,MK31r5,
h.-nj K33rl6 M56/15,MK39vl4,M62/6,D46vl 5,
h.-lar MK39rl7,D40vl3,MK39v8 MK47v6,M72/15, K64rl4
h.-lara D41r4 -dım D47v5
h.-nıg D33rl5 -dumMK46r7
h.-nıg (elin) B34r5 -uban A40r8
Ijätunlık: kadınlık, hatunluk -up B60vl2
fc.-ğaM39/14 -ur idi M36/17
hava: (Ar.) hava -urlar A33vl5,MK39vl6
h.-danB12rl hayrän ol-: şaşırıp kalmak
havf: (Ar.) korku h.-oldaçıdur Bİ IvlO
D38rl2,K38rll,A30vl2,MK36vl5,M53/ hayrän oldı B46vl
ll,D38v8,K38v7,A31r9 -dım B46vl,B54v3,M65/21,
haya: (Ar.) haya, utanma, af D38v8 A45vl2
Ijayf: (Ar.) haksızlık;heyhät, vay -ıpK58rll
h. (vardı) K22rll -sun MK33r8
haykır-: haykırmak -up
h.-dıysa B69r4 B60v4,M5/19,D13r4,K13rl,MK33rl
h.-madı B67rl3 8,D44rl3,K44rl2,MK42vl4,M65/6,
h.-madug B67rl5 D10vl3, MK45v7
h.-mağa B67v7,D65rl -updur MK51v5
h.-mağa niyyet (kılsa) B67rl 1 -ur A42r8
h.-sa B67r6 -dı B27rl2
hayr: (Ar.) hayır hayrän kal-: şaşırıp kalmak
K53vl6,D54r8,K53vl6,MK52v5,MK52v h.-kaldı
5,
M75/1 B24vl,B26rl,B30v2,B45vl 1
hayr kıl- -dıB15rl,B23vl,B48v3
-aB31vl5 -dum B49rl2
-sa MK30r4 ur B42v5,B50vl4,B52vl0
h. (hîç kalmadı) B56r8 ıpB48vl3
 -up B48vl 1
-uban K47r6
-sun B35r2
hayrân kıl-
-dı B20v5,B24v3,B25v6,B32r5
-ma B5rlO
-upB13vlO
hayranlık: (Ar.+T) hayranlık, şaşkınlık
h.-dan M79/12
häzä: (Ar.) bu
Blvl,B15v2,B71vl4,MKlvl,M20/14
hazân: (Far.) sıkıntı, üzüntü
h. (artar) B45rl2
h. (şiddeti) B69rl
hazar: (Ar.) kır,bahçe
h.-larda K5rl 1
hâzır: (Ar.) hazır
B8v5,M20/9,D30r9,K30rl2,K44r9,M61/
7,D48v4,K50v7,A50vl 1 ,M88/21 ,K70v4,
D73r8
h. (boldı) M96/7
h. (çıkdı)M72/6
h. (durdı) M75/21
h. (durur) B33vl0
h. (idi) B25rl4,B30v6,D39vll,
K39vl 1 ,A32rl3,MK38r 16,M55/1 ,M67/6
h. (iken) K7v9,MK7rl5,M10/16
häzır kel-
-di B39rll,B55v4,B55rlO,B57v3,
B60vl3,B69rl0,B70r9,B74rll,A66rl3,B
76r5,B76rl4,B77v5,B77vl5,M2/8,D21r9
,K21rl4,A14rl2,MK20r5,MK22r3,A18rl
,M35/20,MK28vl4,M45/12,A25v5,M47/
12,D33rl4,K33rl5,K35r5,A27rl6,MK33
v9,M49/17,MK36vll,M55/3,M56/10,M5
8/4,M61/l 8,MK45r8,K48v3,A41 v8,MK4
7r6,D50rl0,D50v6,D50v8,M75/21,M78/
5,K58rl2,D63vl4,K63v2,A57v3,M
K62r5,M93/15,M96/10,A43vl3,Bl 1
vl !,B20vl3,B23v5,D23rl2,D23rl5,
B24vl0,B25vl5,B25v5,B30vl0,B35
rl,B35v7,B35vl 3,B42r 13,B43rl 2,B
45v9,B47v3,B48vl2,B49v9,B52r2,B
52r6,B52v4,B53v2,B52vl5,B54rl0,
B52rl l,B52v3,B3vl3,B7vl4,B8rl4,
B29vl 6,B49r 16,B51 v8,B5 İr 14,B 15r
5,B55v7,B60v7,MK23vl6,D35r6,A
43vll,D50v9,B25rl6
-düginde M71/5
-düginden MK50r5
-düm MK24rl7,MK24vl,M36/15
-gil D14rl,A33v7,K41r6
-ir) A17rl2,B67r5
-miş A33v2,D40vl5,K40vl7,
MK39v2
-sün B62v4
-ürj M34/5
-ür B78r4
h. (keltürülse) M38/19
häzır kıl-
-amD24rl,B28r6,M40/l
-dı
B25rl l,B35vl6,B50rl6,B57rl,B59v
2,B62vl2,D60vl5,B69r9,B74rl5,B7
4rl5,B75v9,
B77rl5,A17r5,M35/15,A17vl2,MK
22v8,MK23vl3,D47r7,K53rl5,M75/
12,K54v8,MK53rl4,M75/l l,MK59r
9,K70v4,A65v2,A66v5,A66vl3,K72
v4, A68v2,A68v7,A68vl6
-dım K28rl
-ğıl
B56vl7,D54vl4,K54v6,A48r9
-ıi) B56vl6
 -sun h.-ye (tac cîl vardı) B32r3
B35rl,B35vl3,B62v4,K35r3,A27rl4,MK h.-ye (var) MK30r8
33v7 hazîne-dâr: (Ar.) hazinedar
-urj MK53rl2 B32r3,B32r4,B31vl6,B32r8,B32rl4,
-ur D49v3 K31vl6,A24rl
hazır ol- h.-a (emr kıldı) B32r2,MK29rl
-a B28r8 h.-a (haber sordı) B32r6
-dı B6v4,M35/18 h.-dan MK30rl 1
-mış B42r7 b--ğa
-ur B50rl3,M53/13 D31vl,A23v5,D31v5,A23v9
h. (verür) MK53vl6 b.-ına K31v8,K31v4
h. (durur) M62/4 hazret: (Ar.) allah, tanrı; huzur, kat
h. (idi) M82/16 A39v5
h. (iken) B41rl h. (cebrâ’îl) B78r8
h.-durB15rl4 h.-e D46v5
h.-dur (müşteri) B15rl4 h.-e (kabül oldı) B48r9
hazırlat-: (Ar+T) hazırlatmak h.-inde B13v5
h.-dı MK48r9 h.-inde (hakmıj) A34v3
h.-dı (şanduk) M58/2 h.-ine (el kavşurdı) B49vl0
hazîne: (Ar.) hazine h.-ine (hah: h.) K9r4
B25vl6,B25v3,B32r7,B32v7,B34vl4,D2 h.-ine (keltürdiler) M18/4
5rl 6,K25v3,Al 8r5,MK24r5,M36/3,D25v h.-igde K12vl3
12,K25vl6,Al 8v2,MK24vl ,M36/16,K30 h.-iğden A5v5,MK12r3
rl6,A26rl4,M48/l l,A26rl5,MK32vl 1 h.-ige D12vl6
h. (mâlındın) B34vl4 hedâye: (A) hediye
h. (üzre) D30rl3 B5 lr9,A42v2,D57rl0,A50v9,MK55
h. (dahi) B30vl0 v7
h. (dar) MK30r6 h. (verem) B59rl6
h.-de B30vl3,B31vl5,B32rl, h.-niD49rl5
B32r2 ,K31 v3,A23v4,MK30r8,M45/l 3 hediye: (Ar.) hediye
h.-mizK31v9rA23vlO h.-niK49rl4
h.-ni
w B32r3 helak: (Ar.) mahvolma, çok acı
h.-nirj (ahvâlin) M45/12 çekme
h.-si B26v2 helâk bol-
h.-sin (dolu) A23v6 -asizK15rl
h.-ye B31vl6,M43/14,M45/12, helâk eyle-
MK30r8 -yelim K5r2
 -dürjizB13r3
helak kıl-
-dı
D12r2,MKl lr6,M 16/15,D52r 13,K52r7,A
45v2,M72/5
-ur A4v7
-urise B12v6
helâk ol-
-a siz A7vl0
-dukB20vl0,B20vl2
-ur B67r6
-ur sizB15vl2
helâllik: (Ar.+T) helâllik
h.-m (diler) A66vl4
helvacı: (Ar.+T) helvacı krş. helvaçı
MK23Vİ7
helvaçı: (Ar.+T) helvacı krş. helvacı
h.-larM35/19
helwaçı (Ar.+T) helvacı krş. helvacı,
helvaçı B25rl5
hem: (Far.) hem, ve
B5r7,B5r 13,B4r 16,B4vl ,B6r 1 ,B6vl 1 ,B7
vll,B6vl5,B7r6,B9rl6,B9rl4,B10vl2,B
Hr6,Bllv7,Bllvll,B13rl6,B13rl6,B13
v3,B14r8,B17vl5,B17vl5,B59v9,B66vl
4,B68vl,B70vl0,B75r5,B77v6,B79r5,M
K2r2,M3/5,MK4r7,K5v3,M9/8,M10/15,
D8vl ,K8v4,K8v4,MK8r8,MK8r9,K8v6,
MK8r6,D8v4,Ml 3/9,K10r2,Kl 0r6,A2vl
6,K10r3,K10rl2,A3r6,M14/10,K10rl6,K
10rll,D10v2,M14/18,M14/19,M15/5,Ml
5/7,K10vll,K10vl3,D10vl4,D10vl4,Kl
lr2,Kl lr2,A3vl l,MK10rl4,MK10rl4,M
15/10,M16/9,M17/18,D12vl3,K12vl0,D
12vl l,K12v8,MKl Ivl 7,M17/20,Mİ 7/20
,K12vl 1,MK1 1v17,K12v12,MK13v10,M
22/7,A8v2,A8v2,M23/6,D 16v2,K16vl ,A
9rl l,M23/9,D16rl3,M23/17,K16vl
5,A9v9,K17rl,A9vl l,A9vl2,D17r3,
D16vl4,K16vl3,A9v7,MK15vl4,M
K16r3,MK16r3,M24/5,Kl 8v4,Dl 8v
9,K18vl2,K18vl6,K19rll,MK17vl
3,K19v5,A12rl5,K20rl4,A13r8,M2
8/15,A13r9,M28/16,K20vl4,A13vl
0,K2 lr8,MKl 9vl 5,D2 lr4,A14r7,K2
lv3,K21v3,A14vl,A14vl,K22r7,K2
2r7,Al 5r5,Al 5 v7,K22vl 2,K22v4,A
15v2,D22vl 3,K22vl 6,Al 5vl4,MK2
1 v3,M32/5,D22vl 6,K23r3,Al 6r 1 ,M
K22rl ,K23v3,Al 6v2,Al 6rl O,A17r6,
K23vl 6,M33/15,M35/1 ,K24vl6,K2
4vlO,D25r 16,K25v3,Al 8r5,MK24r5
,M36/3,K26r5, Al 8v8,K26v4,K26v5,
A19rll,M37/18,A19rl2,A19r9,M37
/16,K26v7,K27r5,Al 9vl 0,K27r7,M
K26r6,K28r5,M41/14,K29r6,A20vl
6,M41/17,K29rl0,D29r6,A21r4,M4
l/21,K29rl2,A21r6,K30r3,A21vl5,
MK29r3,MK29vl 1,K31v13,A23v14
,A24v8,K32vl6,A25r5,K33rl 1,A25
vl,K33r4,A25rl0,K34vl,A26vl 1,M
K33rl l,M49/3,M49/6,MK33rl2,M
K33rl2,MK33rl2,D34v9,M49/5,M4
9/5,A27r 15,M49/16,M49/17,K35r 10
,A27v5,K35r 15,A27vl 0,K35rl 6,A2
7vl l,D35vl3,D35vl4,K35vl4,A28r
10, MK34vl,D35vl7,MK34v4,D36v
8,A29r9,D37vl6,MK36v8,M53/9,K
38rl 5,A30vl 6,K39r2,K39r2,MK37v
5,MK37v5,A32rl4,D40r9,D40r9,K4
0rl0,MK38vl4,K40v7,A33r9,MK40
rl5,D42rl l,K42rl l,A34vl6,A34vl6
,MK41rl ,M58/6,M58/6,K42vl ,K42
vl,A35r7,A35r7,M60/5,K45rl7,K45
rl 5 ,MK44r3,M62/21 ,M63/20,M64/7,D46 r9,D71r5,M94/17,M94/20,A65r6,A6
vl3,MK45rl4,M64/14,K47v3,K47v3,M 5rl2,K70vl4,K70vl5,A65vl2,A65v
K46r6,M65/20,K47vl6,K48v3,A41v8,M 12,A66r9,D72rl,A66rl0,M95/8,A66
K47r6,K49r6,A42rl0,MK47v9,M67/20, v8,A66v8,A66vl4,K71rl2,A67rl 1,
K49r5,M67/19,A42r9,D49r7,MK48rl4, M95/17,M96/6,A67v7,M96/16,A68r
M68/13,M68/16,K49vl 5,A43r4,M68/21, 15,K72v5,K72vl3,A69rl0,K73rl4,
K50r3,A43r9,A43r9,A43r4,MK48vl ,MK A69vl
48vl ,D49vl 7,K49vl 6,K50r2,M69/20,M h. (ahvâli) B70vl4
K49rl l,M70/l ,M70/l ,D51 r 10,K5 lr7,A4 h. (almış siz) B66v9
4r 15,M70/l 3,K51 vl 3,A45r7,A46r5,MK5 h. (andağok) D69r6
lr7,A46v3,M73/15,M74/l,A46vl0,A47r h. (anlar) B62v7
1 l,A47rl l,A47rl2,A47rl2,D54rl 8,D54v h. (aşl) B51v7
1 ,K54rl 0,D54v2,M75/7,K55rl 3,K55v9, h. (atagıza) B59rl6
A49rl 5,A49r 16,M76/7,M77/11 ,A50r6,M h. (atasına) B26v9
77/8,D57rl6,K57r7,A50vl5,MK55vl3,A h. (beşâret) B49rl 1
50vl 2,MK55vl O,A5 lr8,K57v6,A5 İr 15, h. (beyle) B22r8,B43v7
MK56vl,M79/l,M78/20,A51vl 1,M79/1 h. (bezesünler) B62v6
1, MK57rl,K58vl3,A52vl2,A53r6,D59v h. (bildiler) B71rl0
12,K59v2,A53rl6,MK58r9,A53vl,MK58 h. (bir düş) B49r4
rl0,A53v2,K59vl0,K59vl5,A53vl2,A53 h. (buyurdı) B56r6,B56v4
vl2,A53vl5,M81/16,D60rll,M81/20,M h. (cebrâ’îl) B63vll
K59rl,A54r8,MK59rl3,D61rl4,D61rl4, h. (çıkar) B28vl 1
K6 İr 1 ,A55r4,MK59vl 2,A55r6,K6 İrl ,A5 h. (çıkardı) B78rl
4vl6,MK59v7,M83/l l,A55rl3,MK60rl6 h. (çok) B63r5
,K62r2,A56r8,K62r9,MK61r4,K62r6,A5 h. (dağı) B51v6,B63vl6
6rl l,A56rl l,K62rl3,MK6 İrl 7,M85/21, h. (dağladı) B63r3
K63v5,D63v8,K63rl3,D63vl0,K63rl5, h. (destgîri) B40r7
M86/10,MK62v2,A58vl2,MK63v3,M88/ h. (dînlere) Klvl8
2, MK63v5,M88/9,D65v7,A59v3,MK64r h. (digleyü) B41rl6
9,MK63v9,D66r7,K65vl 1 ,MK64rl 7,A60 h. (ewel idi) B66rl3
vl3,MK65rl2,A60r2,MK65v3,A61r6,D6 h. (heybetlü) B30rl4
7v2,A61rl6,M89/17,D67vl3,A61vl3,A6 h. (mandım) B54v6
2r4,A61v2,MK66rll,A61vl5,A61vl5,M h. (isrâ’îl)B63vll
K66v6,MK66r2,M91/8,D68vl9,K68v2,A h. (kaçkuçıdur) B16v6
63rl 6,A63v4,A63v7,M92/l 5,D69v8,M93 h. (keldügügüzi) B59v6
/19,M93/19,A64vl 3,A64vl 3,M94/12,D7 h. (keliben) B74rl
0v8,M94/l 3,D70vl 0,K70r3,A64vl 6,K70 h. (ketürdi) B5İVİ0
h. (kirdiler) B24vl4,B74v3
h. (kiyürem) B59rl5
h. (köglüg) B63rl3
h. (kördiler) B24vl5
h. (kösterem) B59rl6
h. (kullara) B65r8
h. (kurtaranı) B36vl2
h. (melih oldı) B27v9
h. (mu'attar) B35rl6
h. (mükerrem) B36vl2
h. (münakkaş) B35rl6
h. (mürüwetlü) B30rl4,B62r7
h. (' azizimiz) B74v9
h. (oğn idi) B66rl2
h. (ohşayu) B41rl6
h. (olmakdan) B43r9
h. C ubüd) B40r7
h. (râhat) B48vl
h. (rahat) B49rl 1
h. (rahat ersün) B73vl0
h. (râst eyledi) B58r5
h. (şädıklar) B36v9
h. (saga) B35v2,B51vl5
h. (sever) B58vl2
h. (sewündi) B49v8,B74r3
h. (şıddiklar) B36v9
h. (tehdîd kılur) B41r2
h. (tuz ötmek) B67vl0
h. (verdim) B54vl2
h. (yalvarur) B60vl 1
h. (yawuz idi) B66rl 1
h. (yüsuf) B2İVİ3
h. (yüsuf deyü) B33rl 1
h. (yüsufa) B5İVİ2
h. (yükseği) B62v5
h. (yüzümden) B47r3
h. (kirdiler) D23rl0
h. (size) B13v7
hemän: (Far.) hemen B71r9,M37/20,
M40/14,MK29v8,MK35v2,K38r7,D
45v7,K45v6,A38v5,MK5 İrl
hemân-dem: (Far.) o anda
B3vl3,B7rl2,Bl 1 v2,B24rl,B28v3,B
30rl,B33rl l,B35vl5,B36rl2,B39rl
l,B40rl l,B47r9,B48rl6,B51rl4,B52
r2,B53r6,B55rl0,B60v7,B64rl0,B67
rl2,B70r9,A66rl3,MK28r9,A24vl2,
MK36vl7,MK56vl2,M83/15,A61r8
h.-de K29v9,K39r6,M87/8
heme: (Far.) bütün
h. (dindarlara) D2r2
hemen: (Far.) hemen B17r7
hemîn: (Far.) hemen, işte bu B2vl0
hemişe: (Ar.) daima, her vakit
M6/9,D14vlO,MK13vl l,M20/15,D2
lr2,MKl 9vl4,MK42r4,M75/8,A54v
3,M82/21
h. (bu ihsän) B44vl3
hemme: (Far.) bütün krş. heme
h.-si A47vl5
hemräh: (Far.) yoldaş
hemräh bol-
-dı K15v5
hemräh ol-
-dıBlövl
henüz: (Far.) şimdi M31/13
hep: hep
K6r9,M7/20,A10v6,M25/9,K17vl2,
K32v8,A24vl 3 ,A29r7,K36v9,K43r2
,A35v9,M90/17
h. (leşker) K48v9,A41vl4
her: her, bütün, hep
K22vl2,K22v4,A15v2,MK21r8,D25
vl 6,D26r2,K26r6,Al 8v9,MK24v8,K
27rl7,D27v4,MK26rl l,K27v8,MK26r9,
M39/12,K38rll,A30vl2,K40vl5,A33rl6
,M56/6,K41rl,MK40r4,K41v3,A34r5,D4
İrl 7,K41 v2,A34r4,MK42r6,A36v5,MK4
2vl,K43vl7,A36vl0,D44r5,A43rl2,K50
r6,D50rl7,K50rl5,M69/14,D51v5,K51vl
,A44vl 1,M71/5,D51 vl2,K5 lv7,A45r2,M
K50rl3,MK50rl2,MK53vl6,MK54rl2,D
56r 13,K56r4,K57r 10,MK55vl 6.M76/10,
D58r4,K58rl,A51 vl l,MK56v7,M79/2,D
58rll,MK56v8,A51vl3,D58vl0,A52rl2,
MK57r7,A54r5,M82/7,D66r7,K65vl 1 ,A
62r8,D70rl0,K69v2,K69v2,A64rl5,K72r
3,D75rl7
h. (biri) K34rl3,A26v5
h. (birin) K25rl5
h. (birisi)
MK23v2,M35/14,MK28vl7,M43/13,D30
rl2,A22rl2
h. (birsi) K30rl5
h. (dâyim) M60/18,M60/19
h. (deveye) K25v3,MK24r5
h. (iş) MK32v8
h. (kankı) A61r4
h. (kankısı) M90/2,MK66r8
h. (kılğan) MK36r7
h. (kim) D25v6,MK31vlO
h. (kimse) K25vl0
h. (kün) K35r2
h. (zamanda) M46/13
h. (kim) M36/10
h. (ayug) B53v2
h. (bir)B43rll
h. (biri)B12rl3,MK4rll
h. (birimiz) MK1 lr3,Kl 1 vl 1
h. (birin) K17r8,MK16r8,D17r8
h. (birine) B25v3,B58r2,B64vl2,
B78r5
h. (birini) A10r2
h. (birinirj) B23vl 1
h. (birinüg) B27vl2
h. (birisi) B5r9,B6vl2,B7vll,
B10r9,B31 v7,B39r 15,B42r5,B42r8,
B60rl2,B72r2,K5r7,Dl 1 vlO,Kl lv3,
A4rl3,MK10vl4,M16/6
h. (birisin) M24/10
h. (birüsi) B18r4,B23v8,B25rl5
h. (däyim) Dlövl
h. (dem) B33r5,B34v8,B42vl0,
B42vl l,B42vl6,B45rl2,B45rl6,B4
5vl,B53v9
h. (deväm) M20/15
h. (dürlü) B30v7
h. (dürlüden) B30v9
h. (dürlüsi) B30v9
h. (häl) Bllv6,B20r8
h. (işe) B74r5
h. (kanğısı) B57v5,B70vll
h. (kapuya) B60v4
h. (kapuya) M40r3,M40r4,B61r3
h. (kim)
B15v4,B22r8,B22r3,B23v3,B25r5,B
25rl3,B28rl2,B33vl l,B52r5
h. (kime) B52rl3,B59v8
h. (kişi) M24/8
h. (kün)B13vl6
h. (künde) B32vl3
h. (metä'dan) B30v7,MK28vl7
h. (ne)
B16vl4,B26r7,B26r4,B34vl l,B38v
6,B44vl5
h. (tä’ife) B25r7
h. (tarafdan) M40r4
 h. (yıl) D20vl6,M29/18 h. (ile) A58r5,M86/20,A58vl5,
h. (yılda) K21r4,A14r2 MK63vl,K14vl6,A7v9,K50vl 1,A4
hergiz: asla, hiçbir zaman 4rl
B5r6,B5r 14,B9vl ,B9v4,B 1 Or 13,B 1 İr 13, h. (düşdi) B67vl2
B16vl 3,B 16vl 3,B 17r9,B21 v2,B23v9,B2 h. (kıldı) D19v5,A12v3,M27/19
4vl5,B24vl2,B25r3,B25v9,B27rl4,B28r h. (kördi ise) B58r9
4, B29r3,B29v2,B38r4,B38rl0,B40r5,B3 h. (yağdı) B20v6
9vl2,B41rl2,B41vl,B41v6,B43rl5,B44r h.-i B67vl4,A58r8
12,B45v4,B46v3,B47v9,B51r5,B52r7,B6 h. (ile) B15vll,M87/ll,M88/15
2r3,B65r 11 ,B67rl 0,B67r 13,B68vl6,B72 h.-im B67v2,K64rl8,A58v4
v2,B76vl4,K4vl3,MK4rl6,K5v9,K7v7, h.-inden B52vlO,B66r9,
K9rl5,A2rll,D16rl6,K16rl3,A9r7,MKl MK61vl5,M86/4
5r 15,M23/4,M23/7,K22v 10,K25 v9,K25v h.-indin A44r3,A57rl 1 ,K63rl 1
9,MK24rl l,MK24rl 1 ,M36/9,M36/9,MK h.-le M70/4
24rl2,MK25vl2,MK26vl,D28v9,K28vl h.-ni D56r5,K55vl3,A49v3,
3,A20v6,MK27rl4,M41/7,K29rl2,A21r6 MK54v2,M76/10,D64vl ,M87/2,M8
,MK27vl2,K33vl,A25v8,A28vl2,A28vl 8/1
5,A29v3,M52/5,K36v8,D37rl0,A30rl2, h.-ni (yehüdänıg h.) K64r6
K37v 13,A30r 15,A31 v2,D40r 10,K40r 11, h.-üm MK63r6,M87/14
A32vl3,M55/10,K41rl4,A33vl5,D42vl heybetli: (Ar.+T) heybetli, gösterişi
6, K42vl6,A35v6,D44vl7,MK45v6,K49v krş. heybetlü
11,A42v 16,M7 l/8,K52r4,A45vl 6,D59r 1 heybetli ol-
7,K59r8,A53r4,MK57vl4,M80/20,M84/l -dıMK18v5
3,A56rl 5,A58rl2,A60rl ,MK64rl7,D69v heybetlü: (Ar.+T) heybetli, gösterişi
1,K68v8,A63v5,A67v13,M97/1,K71v17, krş. heybetli B19r3,B30rl4
M97/5 hezär: (Far.) bin
h. (bakmaz B46v4 B2r5,Bllr9,D23rl4,D23vl5,B28rl2
h.-deM31/20 ,B68r3,B78v4,MK22r4,D41r5,K41r
hesab: (Ar.) hesap 7,A33v8,MK39v9,K41v5,MK40r7,
hesäb kıl- M57/4,A40vl,D56v7,A55vl l,K64v
-ur D37v5,MK36r8,M52/20,B38v7 17,K73rl8
heybet (Ar.) heybet, ihtişam, gösteriş h. (çendän) B42vl3,B58vl2
A48rll,A58vl4 h. (dürlü)
h. (birle) B20v2,B52v8,B67rl5, B42rl4,B49r6,B57vl0
B67vl 1 ,B69r4,D 15r 1 ,A58vl 3,MK63r 15, h. (içre) MKİVİ2
D66rll hezärän: (Far.) binlerce, pekçok
B2vl0
hezârîn: (Far.) binlerce D2r6 h.-ine B70r2,D44vl5,A37vl 1,
hıdmet: (Ar.) hizmet MK43rl7,A41r5,D47vl6,D55rl7,K
MK20r5,A21v2,MK53rl3,K54vl l,K55v 55r9,A48vl3,MK53vl4
3,A65r9 h.-ine (ayağı öre durdı) B49vl0
hıdmet der- h.-ine (ayağıg) B49rl 1
-diK56rl h.-ine (bu ahvâli) B49v7
hıdmet eyle- h.-ine (el kavşurdı) B21r3
-rD55r4 h.-ine (hâzır keldi)
-diler B5v4,B29vl5 B57v3,B74rll
hıdmet ^il­ h.-ine (keldeçidür) B1 lv9
kli. 22rl6 h.-ine (kelür idi) B54r7
-a h.-ine (kelürem) K58rl6
B4rl 3,B28r9,B52v3,M4/l 5,MK26v4,M4 h.-ine (kirü vardı) B49vl6
0/3 h.-ine (reyyân) MK46vlO
-ar K54vl3 h.-ine (tac accül ünder) B29vl 1
-daçıven B57vl5 h.-ine (varur idim) Bölrl
-dı h.-ine (varurlar) B60rl6
B22r 13,B49vl ,B52v3,M66/5,MK47rl, h.-ine (yüsuf) K57vl6
MK43r6,D48rl6 h.-igde D34vl2
-dı (erse) MK59vl h.-ige M6/16,M7/9
-ğıl B56vl7,B57vl h.-ige (öre dursun) B35v5
-ıg A13rl0,M28/17,K20vl,K55r7 h.-üge MK5r5
-ıp B57v6 hıdmetçi: (Ar.+T) hizmetçi A49r8
-ug B21rl3,MK19r9 hıdmetçi kıl-
-up B50r8 -dı M76/5
-ur B5rl,B46r4,B57r2,B57r7, hıdmetçü: (Ar.+T) hizmetçi
D55r6,K55r2,D55rl0K70rl2 fc.-ven B57vl2
-urlar D71r2 hıdmet-kân (A+Far.) hizmetkar
h.-e K29v3,K47vl5 hıdmetkâr ol-
h.-ge A27r6 -ayım B39r4
h.-ge (kelsün) B5v7,B6r5 -amD38rl
h.-i D55rl h. (verdi) B57vl4
h.-i (bu h.) B57r3 h.-ben D55v9
h.-in MK4İVİ3 lj.-men K55rl7
h.-inde M75/21 h.-uven A49r6
h.-inde (durup durur) B46rl5 hıdmet-kârcı: (A+Far.+T) hizmet
h.-inden B20rl2 edici
 h.- men MK54r6,MK54r8,MK54r9
hıdmet-kärçı: (Ar.+T) hizmet edici
D55v2,D55vll
hıred-mend: (Far.) akıllı, anlayışlı D55v6
hışmğirü: (Ar.+Far.) hiddetli bir şekilde
Dlvll,Klvl2
hıyanet (Ar.) hiyanet
h. (degül) B30rl6
h. (ehlini) B37rll
h. (olur) MK35rl
h.-siz
w MK28v8
hıyänet kıl-
-urB37rlO
hîç: (Far.) yok denecek kadar az olan
B2v4,B4v4,B3v4,B4v9,B7v7,B7v7,B9rl
6,B9v2,B9v7,B 1 Or 15,B 1 Or 16,K9v4,B 1 Ov
8, B9r6,B9vl2,B10rl4,B12vll,B12vl5,B
13r 1 ,B 13r12,B 13rl6,B 13vl ,B 13v6,B 13v
9, B 14r 10,B 16v9,B 18vl 0,B23rl 2,B24vl 3
,B61vl,B69vl4,B74vl2,K2rl,M5/2,K4v
5,M5/19,K5 v9,MK5r6,K5v4,M8/21 ,D6v
13,MK6v4,K7vl5,MK8r9,M12/2,MK8rl
0,D8r9,K8rl0,K8rl0,MK7vl5,MK7vl5,
K8v7,MK8rl l,MK8v2,M12/13,K9rl5,K
8v9,D8vll,MK8rl5,M12/8,D10vl,K10v
5,K12r3,M16/20,MKl Ivl l,D12v8,K12v
9,A5 vl ,M 17/19,A5r 17,D12r 13,Kİ 2r9,D 1
4rl,K13vl4,D15vl4,K15vl3,A8v7,MKl
4vl6,M22/10,MK14vll,MK15r3,MK15r
5,MK 15r 16,D16r 17,K 16r 15,A9r9,MKl 5r
17,K16rl6,A9rlO,MK15vl,K17v7,K17v
15,M27/13,Kİ 9v7,M27/l 7,Dİ 9v4,Kl 9v8
JC21 vl 1 ,A15rl ,K22v4,Al 5v2,K22vlO,D
23r7,K23rl 1 ,A16r9,MK21 vl4,M32/l 6,K
23r 15,Al 6r 13,MK22rl ,M32/20,D23r9,M
K21vl6,M36/13,K25vl6,A18v2,K27r5,
A19vl0,M38/13,M38/13,M38/14,D27r6,
K27rlO,MK25vl l,M38/18,MK25vl
2,M38/20,M39/20,D27vl2,K27vl6,
MK26rl7,MK27v7,D29r6,K29rl0,
MK27vl l,A21r5,A22rl5,D30v9,M4
4/8,M45/17,A23vl l,MK30rl4,K32v
3,K33rl7,MK32r5,M47/15,K33vl7,
A26r8,MK32v4,M48/6,D35vl 7,K35
vl7,M50/13,K36rl5,K36rl7,K36rl7
,A28vl4,A28vl4,MK35r2,M51/5,K
36vl ,MK35r5,MK35r 13,K37r4,MK
35v7,K36v8,A29r6,K37vlO,K37vl 1
,MK36rl7,M53/4,K38vlO,A31rl3,D
38vl6,K38vl4,A31vl,MK37v2,K42
vl5,A35v5,MK41v5,M59/2,MK42v
2, M60/l 8,K45r3,A38rl ,K45r4,K46r
3,K46r6,D47r6,D47v8,K47v7,MK46
rl0,MK46rl6,M66/9,D47vl4,K47vl
3,D49rl3,D49vl l,D49vl l,MK48rl
3, M68/12,D49v 12,A42v 16,MK48r 1
4,MK48v6,M69/l ,K50r 15,MK49r 1,
A43v5,D5 İri 6,A44v5,MK49vl 6,M
71/l,K51vl l,A45r5,MK50rl6,D52r
7,K52r2,A45rl4,MK50v7,M72/l,A4
5vl3,K52vl6,D54r8,D54r8,K53vl6,
K53vl6,K53vl6,MK52v5,MK52v5,
M75/l,A47v3,D56rl4,D58rl4,K58r
5,A51vl5,MK56vl l,M79/6,MK57v
13,D59rl7,M80/20,A53rl2,A53v9,
D60v8,D62r2,K61 v8,MK60rl 3,D62
r3,K61v9,A55v7,M84/12,D62r4,K6
lvl0,MK60rl5,D62v9,MK61rl,MK
61v9,D63vl,MK61vl0,M85/20,A59
vl4,A60r9,M88/l 9,A60vl 5,D67v 17,
MK66rl0,M90/4,M90/4,D68rl,MK
66rl l,M90/5,D68r2,M90/6,M90/6,K
68r6,M93/4, A67v9,M96/l 7,K72rl 2
h. (ağlar) B55v8
 h. (ağlamaz) B37rl3,B70vl3 h. (kişi) B60v6
h. (aytmadı) B47v9 h. (kidermez) B37rl 1
h. (bahäsız) B59rl4 h. (kitermez) B46v5
h. (bilmezler) B58v2 h. (korukma) B36vl2,B43v7,
h. (bir) K3İVİ0 B49rl5
h. (bulamaz) B45rl3 h. (körmedim) B31r7
h. (bulumasven) B34r6 h. (kün) MK29rl4
h. (därü)B27rl3 h. (ma'nîden) B32r8
h. (doğmadı) B23v3 h. (minnetüm) B32rl3
h. (eksiksiz) Dvl6 h. (murädıg) B40r4
h. (eksilmes) B38vl4 h. (oğnlık) B69vl2
h. (eksüksiz) B14v9 h. (ogalmaz) B39vl6
h. (gümanı) B55r5 h. (ogamaz) K69v8
h. (gümanım) B54v7 h. (şabn) B33r3
h. (gümansız) h. (söz) B16v4
B16v5,B22vl 0,B22r 16,B44r 1 1 ,B52r 13,B h. (söylemez) B37rl4,B70vl4
53rl2,B31v5 h. (sözlemegil) B3İVİ3
h. (palmadı) h. (suw almaz) B54v5
B30vl3,B31vl5,B51vl6,B56r8,B54v4 h. (tabîbler) B27rl5
h. (kança) B45rl6 h. (unutmaz) B46v5,B53v7
h. (kayğurmag) B72rl h. (uyumaz) B27rl4
h. (kelmedi) B56r8 h. (ünmedi) B51v6
h. (kerekmez) B38vl3 h. (yağmadı) B51v6
h. (kes) D23rl 1 h. (yağılmaz) B39vl5
h. (kılmaduk) B66r3 h. (yegi ton) B64v3
h. (kılmaduk) B66r4 h. (yerden) B20v4,B54r5
h. (kidermez) B28r5 h. (yıkılmaz) B38vl3
h. (kim) B25vlO,B27rl5,B38r5, h. (yüzin) B47v7
B70vl3 h. (zafer) B69r8
h. (kimesne) B21rl6,B23v2, hidâyet: (Ar.) hak yolu
B24rl2,B26r6,B25vl4,B29v8,B29rl3,B3 h.-eMK47vl7
7v5,B48vl !,B49v5,B51r7,B66rl0 hikmet (Ar.) hikmet, sebep
h. (kimse) B20v5,B24rl0,B48v3, B3r 1 ,B3r3,B3r7,B3r 13,B49r 1 ,B78v4
B63r6 ,M3/12,MK2v6,D18rl3,K18rl5,MK
h. (kimseden) B32r9 17rl 3,K21r5,A14r3,D42vl ,K42vl,
h. (kimsenig) B62v2 M66/18,A42rl5,MK47vl4,M68/2,A
h. (kimseye) MK3vl 1 51r3,MK55vl7,M78/l l,MK63r4
 h. (bir h.) B13rl
h. (dayyân) B48v2
h. (tohmı) M3/16
h. (var)
B22r4,B25vl2,B46rl4,B48vl5,B59vl0,
B67rl4
h. (vardur) A23v9
h.-i MK23vl2,A35r7
h.-i (birle) M3/14
h.-in MK41r8
h.-lerde MK2v8
h.-lerden B3rl5
h.-ni D75rl l,A69v9
h.- ayıt­
mağa B3rl
feiläf: (Ar.) karşı, zıt, aksi
K28vl6,M92/13
hiläf kıl-
-am M53/6,K68v8,A63v5,B72v2
-arsın D8r9
-dı MK27rl7,B29r6,M41/10
-dur) B9r5
-ur sen K8r9
-maz B72v2
hilâl: (Ar.) hilâl
h.-e (begzer) B37v7
hilc at: (Ar.) elbise, hilat
MK55v6,D70rl7,K69vll
h. (ağır) D21vl6,B50r3,B59rl5,
M70/14
h. (berdi) D24r4
h. (kılam) K57rl
h. (kiyrüp) D51r9
h. (kiyürdi) B53r5,K48vl 1
h. (kiyürelim) B50r6
h. (kiyürüp) B50v5
h. (verdi) D43r5
h. (verdi) B44v2,B73v3
h.-i K24r8,M34/l,A17r9,
MK22vll
h.-lar (verdi) K43r5
h.-ler K48rl0,A41rl4JC51r6,
A44rl4,A44rl4,K48rl3,A41vl
hile: (Ar.) hile K25rl7,M35/21
hîle düş-
-di (hatırına h.) M57/15
hîle eyle-
-r
D63vl2,K63rl7,A57vl,MK62r3
hîle kıl-
-dıB25rl7
-urB51vl
hilğat: (Ar. hilc at) elbise krş. hilc at
M94/5
himmet: (Ar.) gayret, emek, çalışma
D8rl l,D44r2,K44rl,A36vl0,M60/l
9
h.-i D2r6,K2r7,MK2r6
hisär/hişär. (Ar.) kale
h.-lann B69r4,D66rl 1
hış: (Far. hîç) hiç
MKllvl6,MK24rl5
hoca: hoca, koca B74vl4 krş. hoca
h. (nürânî h.) A66rl
koca: hoca B19vl5,MK17vl6 krş.
koca
h.-sınaB19vl4
korluğ: (Far.+T) değersizlik,
hakirlik, itibarsızlık D32vl5,D33r3
h.-ğa (bu) B33v9
h.-lar K33r4,A25rlO
koş: (Far.) hoş
B72rl4,K70vl2,B74vl ,B77vl 0,B79
rlO,M7/17,D5v6,K6r6,MK5rl3,M34
/8,M49/5,M49/20,M49/20,MK34vl6,D3
6v5,M67/19,K54r8,K53vl7,K55rl3,MK
54rl 1 ,M79/20,MK57v9,MK57v 13,K59r9
,A53r5,M80/17,M83/8,K62vll,A68v2,A
68vll,M54/15
h. (kördügini) A49rl 1
h. (körer) K54rl4
h. (oldı) D74rl6
hoş tut-
-ar MK60vl5
-ğıl MK30rl
h. (yere) B76vl l,B77rl5
h. (hadimlerin) B43v7
h. (beşaret) B48rlO,B51rl5
h. (cemälig) B57v9
h. (degül) B29r5,B61vlO
h. (dutar idim) B65r7
k- (dutğıl) B61v6
U- (fi'lirj) B37r8
h. (keldi) B53v9
k- (keleçig) B38r5
h. (kelmedi) B56r9
h. (kelürdi) B59vl4
h. (körerven) B59v6
h. (mürüwetlü) B57v7
h. (sewündi) B56v6,sewündi B59vl3
h. (sözlersen) B61r8
koşlık: (Far.+T) hoşluk, iyilik
h. (oldı) K72v9
hoşnüd: (Far.) hoşnut, memnun
hoşnüd et-
-gil M28/6
küb: (Far.) güzel, iyi
M9/14,MK35r9,M51/12,MK35r3,M74/8,
M79/19,M88/10
h. (cemälirj) B54vll,K52v7,
A46r3,M73/l
k- (kördiler) M35/10
hübä: (Far.) güzel, iyi K35r9
k- (əldi)
MK33vl3,K35rlO,A27v5
hübän: (Ar.) güzeller, iyiler D35rl0
h. (oldı) B36r3,B36r4
hub-där: (Ar.+Far.) güzellik sahibi
MK34Vİ2
hudä: (Far.) tanrı M74/17
hudävend: (Far.) allah, tann
D19r6,D19rl l,D20rl0,D53vl
h.-e B19v9,B20r6,B20rl 1,
B21rl2,B79r7,K19rl7,A12rl0,M27/
12
h.-emM27/10,K38vl5
h.-en MK17vlO
h.-im MK64v2
hudävendä: (Far.) ey allahım
B36r 13,B36v7,B40r5,B55r 16,B69r2
kudävende: (Far.) eyi allahım
K20rl5,A13r9
h,- (ey kerîm) MK34r6
hudävenden: (Far.) ey allahım
MK19r8,M28/16
hudävendigär: (Far.) hükümdar (tann
için)B39r4
hudäyä: (Far.) ey allahım M26/19
hulefa-i räşidin: (Ar.) ilk dört halife
B2v5
h.-lere
hulk: (Ar.) huy, tabiat
fc.-ı B30vl,MK27rl4,M92/15
h.-ı (latif)
K47rl5,A40vl,MK46rl,M65/15
h.-ı (yahşi) B49r6
 fe.-nı h.-ı (kitüp) A55rl4
B50vl6,K49r5,M67/19,M67/19,A42r9 h.-nn B67v2,K64rl8,A58v4,
h.-um B37r9,K36rl3 MK63r6
h.-ug D36v7 h.-umnı M38/5
h.-ug (latîf) B37rl huy: (Ar.) ahlak, mizaç
h.-ug (yahşi) A29rl2 h.-um B37r9
h.-ug (yahşi) K36vl3 hüzün (Ar.) yan, kat
hulklu: (Ar.+T) ahlaklı M34/8 h.-ına (alıp) K47r7
hür (Ar.) cennet kızlan h.-undan (haknıg h.) K4İVİ5
h. (kibi) B36v5,D35vlO hükm: (Ar.) hüküm, emir
h.-lar D35vl B25rlO,K25rlO,A17vl 1,M73/21
h.-lar (kezer) B36rl2 h. (aydursa) B44vl5
h.-lar (kibi) K35vl0,M50/10 h. (birle) B48v2
hurän (Ar.) ahu gözlüler h. (buyurur men) M92/11
h.-larMK34r5 h. (buyururven) B72rl5
hüri: (Ar.) cennet kızı hükm kıl-
h.-lere MK24vl7 -dı MK45rl5,K49rl2
hunem:(Far.) şen, sevinçli, -ğıl A33r2,D40rl5
güleryüzlü,gönül açan -maz K40rl6
D21r6,D35vl7,M80/20,K59rl5,K68rll -sa
hurrem kıl- A36r9,K43r 17,MK42r6,M60/l
-dı M83/1 -ur MK47vl5,M55/18,M68/3,
hurrem ol- M68/8
-dı A65rl6,A55rl0,K61rl2,B64r6, h. (olsa) M7/13
M92/20 h.-i B6r9,MK5r9,K26r5,A63v3
-dum MK61r9 h.-i (anıg h.)
-maz idüg B62r3 B15rl6,B26r3,A7rl4
-up B72r6 h.-i (anug h.) K26r2
-urB21r8 h.-i (birle)
-ursa B34v8 M64/15,K52v3,A44vl3
fc. (bile) B6rl3,B22rlO h.-i (hälık h.) D43vl
hurşıd: (Far.) güneş B51vl h.-i (oldı revân) B21rl5
hür -ı' îg: (Ar.) güzel gözlü huri h.-i (revân) B53v4
h.-a (begzer) B26vl,D26rl2 h.-i (tegrinig) M44/17
hüş: (Far.) akıl, fikir h.-in B26r6,MK5r9,K43rl6,
h.-ı A64rl6 MK42r5,A57vl4,M86/14
h.-ı (kitdi) MK21r4,A55rl h.-in (dutarven) B6İVİ3

699
 h.-in (hâlık) B44vl4 hürmet kıl-
h.-in (hälıkıg) D43rl7 -dı B32vl2,K57v4
h.-ine A36r8,M88/13 -ğıl
h.-ine (hak) B18vl,M89/16 B32vl0,B57vl,B71v5,M45/20
h.-ini (anıg) A53r6 -ir) K55r7,K67vll,M91/5
h.-ni K68v5 -ıp K51rl4,A44v7
h.-nig D35v2 -madıgız B66r7
h.-üne B68rl0 -ug MK20r4
h.-üne (hak) K65r7 -up MK20r7
h.-üne (halkıg) K32r2 -ur K54vl4,A48vl,K54vl7,
h.-üne (hälkıg) B32vl M75/15
h.-üne (mevlî h.) B70rl2 h. (artuğrak h.) D32r7
h.-üni D59v2 b- (berdi) D20rl3
h.-üni (kılıglar) B66vl2 h. (idüp) B58rl,M7/17
h.-üg (senig h.) B36rl3 h. (olur idük) B59vl0
h.-üge K5vl4 h. (uluh.) B59rl6
hülle: (Ar.) cennet elbisesi h. (verdi) B21rl5,B53rl4
B1 lr8,K23v2,MK22v6,M33/l 7,A17r6,M h.-ge A15r3
K22v9 h.-i B22rl2,B32v8,B57r4,D21r8,
h. (donun) D23rl5 K21rl3,MK20r4,K54vl l,MK55vl7
h. (kiyüp) h.-i (üçün) D19rl0
Bİ lr8,D23v2,MK9vl2,M14/12 h. (içün) K19rl4,A12r7
h. (tondan) D23vl6 h.-in D32r4,MK30vl0,MK59rl 1
h. (kördi) D24r2 h.-in (kirü verdi) B44v3
h. (kiydi) Bİ lr9 h.-in (saklag) B16r6
hümäm: (Ar.) hikmet sahibi h.-in (saklar) D23rl 1
h.-lara B2v9,MK2r5 h.-ine D51vl
hüner: (Ar.) marifet, ustalık h.-ig B17vl4,K17r2
h.-iMK28v3 h.-ni
h.-i (bardur) B30rl 1 K15rl !,A8r4,MK14rl4,K32r7,A24r
h.-lerin B30rl 1 9,M45/18,A35vl3,MK53rl7
hürämet: (Ar.) hürmetle-: (Ar.+T) hürmet
hürämet kıl- B32vl 1 göstermek
-ğıl h.-g B22rl2
hürmet: (Ar.) hürmet, saygı h.-gler D21r8
A24rl2,MK30vl3,MK50r 1 ,A48rl4,D57 h.-gler A14rl 1
v3,M78/ll hürmetlik: (Ar.+T) hürmetlik

700
 h.-geM31/3
hüsn: (Ar.) güzellik(hüzün olmalı)
h.-iK66rl5
h.-üg (ile) M32/4
hüzn: (Ar.) hüzün K65vl2
h.-i
B69v5,D43vl4,K43vl 3,A36v5,MK42vl,
M60/14,D66r8,A60v6,MK65r5,MK64vl,
D67vl2,MK66r5

701
 I ı.-mayanlar B68rl2,A59rl4
ı.-uban B3vl6,K43rl,A35v8,
ıd-: göndermek A62r8
ı.-a (verdi) B27vl6 ı.-uban (söze) M59/5
ı.-asm K5vl5 ı.-upB71r8,M90/15
ı.-dı B9rl4,MK9v3,M14/3,D73r8 ınandur-: inandurmak
ı.-dı (dürüd ı.) MK37vl 1 ı.-dılar B60rl4
ı.-dı (yüsufa ı.) M31/16 inanmaklık: inanmaklı
ı.-gil K5vl2,MK26vl,MK26rl6, inanmaklık kıl-
M39/19 -sun MK12r3
ı.-gül B28r3,K27vl5 -urlar MK56vl
mamlık: itimat, emniyet,eminlik njraş-: ağlamak
D12vl6,K12vl3 ı.-dılar K17vl0,A10v4,M25/6,
ı. (herdiler) K57vl2 A63r3,M91/19
ı. (derler) D58r4 ı.-tılar B18v6
mamlık kıl- ırak: uzak D28v6,M41/4,D70v4
-sug A5v5 ı. (idi) D48vl0
-urlar B60rl2 ı. (kaldı)
-sunlar Bİ 3v5 B29r7,D48rl7,MK47r2,M24/12,MK
man-: inanmak 27rll
ı. B17r9,D16rl6,K16rl3 ı. (kitdi) M25/16
ı.-a sen M19/4 ı.-dan MK23r3
ı.-alum D68rlO,MK66v4 ı.-ğa B73v7,M6/8,M12/8,M94/9
ı.-dı (cümlesi ı.) B44rl4 ıraklık(ğ): uzaklık
ı.-dılar B21vl2,B21vl3 ı.-ı B27vl0,D48v9,A41vl3,
ı.-dım D16v2 M39/10
ı.-dım (bir cabbara ı.) B54v6 ırmak(ğ): ırmak
ı.-dım (sen yüsuf peygambere ı.) ı.-ı B24r5,M32/ll
B54v6 ı.-ı (nil ı.) M32/10
ı.-dum B17rl3,K16vl,K52v3, ı.-ına (yakın keldi) B24r7
A45v 15,MK5 lr7,MK5 lr7 ı.-ına (yük düşdi) MK21v8
ı.-dug mu B55r6 ı.-ına (nîlnig ı.) M32/13
ı.-ğıl B4v2 ısığ: ısı, sıcak, sıcaklık M68/13
ı.-madı B54v9,B74vl6,A66r3 ıslandur-: ıslandımmak
ı.-maduk K56vl ı.-dı MK5v8
ı.-mağan K65r9,MK63vl6 ısmarla-Âşmarla-: ısmarlamak
ı.-mağılB17rll

702
 ı.-dı B6vl2,D14vlO,K14v8, A7vl,
A33r9, B41vl4,MK5vl l,MK39rl 1
ı.-dı (ahvâli ı.) K40v9
ı.-dı (dutıp ı.) B46v7
ı.-lağıl B46vl4
ı.-dı (melikge ı.) B20rl5
ı.-dı (melikine ı.) K19v2
ı.-r idi MK13vll
‘ışlp (Ar.)aşk
B54v5,A25v8,D34r5,D41vl,D52vll,A4
6rl,A45vl4,A46r6,D53rl,M73/6,M72/17
‘ ı. (derdin) K41 v3,A34r5
‘ı. (isem)D53r3
'ı. (iseg) D34r6,D52vl7
‘ı. (nün) D33vl5
‘ı. (odı) M72/17
‘ ı. (oldım) D35v6
‘ ı. (üze) A46r7
‘ ı. (odm) MK40r5
‘ı.-ı M46/19,D33vll,MK32rl6,
D51 vl2,K51 v7,A45r2,K52v5,MK5 lr9,K
52v2,A46rl3
‘ ı.-ı (anıg) B34v2
‘ ı.-ı (anug) MK32rl
‘ ı.-ı (artar) B33r5
‘ ı.-ı (beter oldı) M47/10
‘ ı.-ı (dağı) B34r2
‘ ı.-ı (her dem artar) B53v9
cı.-ı (yegdi) B33r3
‘ ı.-ı (yüsuf) B54r2
‘ı.-ım M57/l,K41v2
‘ı.-ım (benim ı.) B42vlO,K27r6
‘ ı.-ım (benüm ı.) B27r9
‘ı.-ımı A19vll
‘ı.-m (‘acebledi) M72/20
‘ı.-ındaK52rl7
‘ı.-mdanMK31r4
703
‘ ı.-ından (senig ı.) B54v3
‘ ı.-ım (züleyhänıg ı.) B55r4
‘ı.-ıg B37r8,K36rl2,A28v9,
M73/4
‘ ı.-ıg (katı) B37v3
‘ı.-ıg (senig ı.) B37r8,B54vl3
‘ı.-laraD33vl4
‘ ı.-um MK25v7,MK40r4
‘ı.-un MK51rl4
‘ı.-ug MK34vl6
‘ışkkäne: (Ar.) D35v4
‘ ışklık: (Ar.+T) aşıklık
B27rl2,B34v7,M47/10,D33rl7,K33
vl,M47/15,A26r8,D33vl4,K33vl5
‘ı. (erürsem) A46rl0
‘ı.-daM73/5
‘ ı.-ım D41rl7,A34r4
‘ ı.-lara A26r6
ıy-: göndermek
ı.-alım K68rl0
ı.-am B72r5,D69r4,M92/2
‘ıyäl: (Ar.) çoluk çocuk
‘ı. (içün) MK22rl3
‘ı. (üçün) D23v6,A16v8
‘ı.-a D23v5,K23vl0,A16v9
‘ ı.-a (häcetli men) MK22rl2
‘ ı.-ı (üçün) K23v9
 î i.-di (äzmäyiş kılur i.) MK58vl
i-: imek fiil,cevheri fiil
i.-di B10rl0,B10r9,B15rll,
B 14vl 6,MK3r 15,K3r8,MK3r2,A7vl 5,D2
8vl l,A20v8,MK27rl6,M73/2,A57rl5
i.-di (kopmış i.) D23vl 1
i.-di (açı i.) K8vl6,AlvlO,
MK8v2,M12/13
i.-di (aldum i.) M72/14,A45vl 1,
MK51r3
i.-di (almış i.) M92/5,M93/12
i.-di (alsam i.) K25rl5
i.-di (altun i.) K58vl4,A52v9,
MK57v3,M80/7
i.-di (altun olmış i.) B65vl3
i.-di (alur i.) A7vl6,A48vl6
i.-di (anıg i.) D72vl7
i.-di (ac lem kıldı i.) B53r8
i.-di (arslan dutar i.)B69r5
i.-di (artuk i.) B26v2,Klv9,
K26rl7,MK25rl
i.-di (aşar i.)B52vl l,M70/4
i.-di (at binmiş i.) M27/6
i.-di (at miner i.) MK18rl
i.-di (atlu i.) D24rl4,K24vl,A17v2
i.-di (aydım i.)B15rl 1
i.-di (ayduk i.) M70/17
i.-di (aydug mu i.) A24r5
i.-di (aydur i.) B27r7,B49v6,
D14vlOJC14v8,MK13vl l,MK25v5,MK2
6r 12,A28vl ,MK34v8,A35v3
A37v2,A55v3,D74v9
i.-di (ayruçak oldum i.)B62r5
i.-di (aytur i.)
B27vl 5,B36vl 6,B44r8,B78r5,A7vl ,M20
/15,K42vl2,K44v5,D47vl5,M84/8
704
i.-di (bakar i.) B52r9,M69/10
i.-di (bakdım i.) K14rl6
i.-di (bakdug mu i.)
A7r7,MK13v3
i.-di (baksam i.) A38rl3,MK44rl
i.-di (balkar i.) MK24vl7,
MK34rl2,MK52rl4
i.-di (balkur i.) B26vl,B36v3,
B54vl l,K28vl4,M41/8,D35v8,A47r
9
i.-di (bar i.) K4r8
i.-di (bayık i.) M34/11
i.-di (benden i.)D19vl3
i.-di (begzer i.) B55vl6,B63rlO,
M82/13
i.-di (bilmez i.) B34r8,B60v6,
K29r6,MK27v7,K29rl0,A21r4,MK2
7vll
i.-di (bilmiş i.) M12/16,M76/8
i.-di (bilsem i.) B27r2,K30v3,
A38rl3,MK44rl,M62/16
i.-di (bilür i.) B39v3,A57rl5
i.-di (biner i.) B20rl
i.-di (binmiş i.) B25v3
i.-di (bir kardaşım olur i.)B63vl5
i.-di (bulmış i.) D9r3,K9r2
i.-di (buyurur i.) D23r8
i.-di (cüdä eder i.) A60r7
i.-di (cüdä eter i.) B69r6
i.-di (cüdä kılur i.) MK64v6
i.-di (çıkar i.) B52r8,D50v4,
MK48vl5
i.-di (çıkmış i.) B49v5
i.-di (çıksam i.) A38rl4,MK44r2,
M62/17
i.-di (datlu i.) B29r4
 i.-di (dâye kılmış i.) B73r5
i.-di (dedim i.) D14v3,K14vl
i.-di (dedüm i.) B15rl2,K7v8
i.-di (delil i.) K35v4
i.-di (demiş i.) B73r7,M29/15,
D68r5,MK66rl5,M90/9,K69rl4
i.-di (derler i.) B25vl,D56r3
i.-di (derlüp i.) A43vl0
i.-di (devr i.) MK48rlO
i.-di (deyür i.) B39r7,MK13vl2
i.-di (deyyân i.) MK3rl 1
i.-di (dilerler i.) MK26rl l,D27v6
i.-di (döger i.) K8r7
i.-di (döker i.) B72rl3
i.-di (dönmüş i.) MK38rl6,M55/l
i.-di (durar i.) MK10vl,K45vl4,
A38vl3
i.-di (durdum i.) B49r4
i.-di (durur i.) B34rl l,B?8r3,
D45vl5,K73rl
i.-di (dutar i.) B60r3
i.-di (dutmış i.) B71r3
i.-di (düşde i.) A39vl2
i.-di (düşden i.) M64/14
i.-di (düşmüş i.) K39vl l,A32rl3
i.-di (düz i.) B41rl
i.-di (eski i.) D50vl7,MK49vl
i.-di (eski i.) M70/5,K50vl4,A44r5
i.-di (evvel i.) D63vl0
i.-di (eyle i.) D25rl4,K25vl,A18r3
i.-di (fedâ kıldım i.) B54v2
i.-di (ferişteler i.) A21vl 1
i.-di (feriştevâr i.) K29vl6
i.-di (feryâd eder i.) D19v3
i.-di (halîl i.) B20r9
i.-di (hayrân kalur i.) M36/17
i.-di (hayrân oldun i.) B54v3
705
i.-di (hazır i.) B25rl4,B30v6,
D39vl l,K39vl l,A32rl3,MK38rl6,
M55/1,M67/6,M 82/16
i.-di (hem evvel idi i.) B66rl3
i.-di (hem yawuz i.) B66rl 1
i.-di (ırak i.) D48vl0
i.-di (işmarlar i.) MK13vl 1
i.-di (içre i.) B45r7,B48rl4
i.-di (iner i.) B32rl5
i.-di (ic lâm kılmış i.) MK54rl7
i.-di (iş i.) D74rl4
i.-di (işitmiş i.) K4r8
i.-di (kaçmış i.) M21/1
i.-di (kadar i.) B69r5,A56vl6,
A60v6,MK64v5
i.-di (kâfir i.) B21v4
i.-di (kaldım i.)
K7vl3,M10/20,D52v6,K59rl7
i.-di (kaldum i.) A53rl4,MK58r7
i.-di (kalmış i.)
M12/1 l,MK51vl l,K68rl4,M92/4
i.-di (kamet i.) K62vl7
i.-di (kamet dutar i.) B65vl3
i.-di (kanzafer i.) B28rl0
i.-di (kanzafer i.) A21rl3
i.-di (kardaşı i.) MK41r4
i.-di (kaviller i.) B27vl4
i.-di (kazmış i.)
K8vl5,Alv9,M12/ll
i.-di (keçmiş i.) D56r3,K55vll,
M76/8
i.-di (keldi i.) D59vll
i.-di (keldim i.) D57vl 1
i.-di (kelmiş i.) M39/14,K68rl5
i.-di (kelür i.) B27vl4,B54r7,
B55vl l,B59vl 1,B59v1 l,K57rl2,M
K23r3 ,MK23r3,M69/l 8,A69r6,D74v9
i.-di (keşmiş i.) MK54rl7
i.-di (keyd i.) D33vl,K33v2, A25v9
i.-di (kıldım i.) B56rl
i.-di (kıldıg i.) MK45vlO
i.-di (kılduk i.) D51rl2,K51r9,
A44rl6
i.-di (kıldum i.) K7vl2,D52v5,
MK51r3
i.-di (kılıç i.) K19r5
i.-di (kılmış i.) B29r6,B36rl,
B58r7,B73r7,Alvl4,K68rl4,A63rl0,M9
2/4,D70r5,K69rl4,M93/14
i.-di (kılsam i.) B27r3,M16/17
i.-di (kılur i.) B34r8,B39r9,B54r6,
B78r5,MKl 8v2,MK37r4,D66r 13,A69r7
i.-di (kırmış i.) D53rl3
i.-di (kızlık i.) A47rl6
i.-di (kimler i.) B31v8,K31rl 1
i.-di (kirmiş i.) B71r3,K54rl3
i.-di (kişner i.) B52rl6,A43v9,
M69/17
i.-di (kitmez i.) B26v8,K26v6
i.-di (kitmiş i.) D61rl6
i.-di (kopmış i.) D9r3,K9r2,Alvl3,
M12/16,K23vl5,A16vl4,MK22vl
i.-di (koyar i.) MK13rl4
i.-di (koymış i.) B71r4,M90/ll,D68r7
i.-di (kördim i.) B49r4,A40rl5
i.-di (kördüm i.) MK45vl6,MK57rl3
i.-di (körer i.) B78r4
i.-di (körmez i.) D19v4
i.-di (körmiş i.) D20vl2,K20vl7,
MK19vlO,M29/14
i.-di (körsem i.) B27r2,M62/16
i.-di (körseg i.) K56rl5
i.-di (körüklü i.) B58v7
706
i.-di (körüp i.) A7r9
i.-di (köterür i.) B18rl3
i.-di (mecmu' olmış i.)
K14r3,A6vl3,MK13r8,M19/17
i.-di (mecmüc olmuş i.) D14r5
i.-di (mecrüh eder i.)D19v2
i.-di (meşhür i.) Dlv7,Klv8
i.-di (müferrih oldım i.) K57vl
i.-di (neden i.) B53rl 1
i.-di (cäkıl i.) K15r2,MK14r5,
M21/4
i.-di (catä i.) A63rl2
i.-di (oğlan i.) B53r3
i.-di (oğn i.) B66rl2,M86/7
i.-di (okıdım i.) D14v2
i.-di (oldum i.) B60rl,MK51r4
i.-di (olmas i.) K15vl6
i.-di (olmasa i.) Blövl 1
i.-di (olmış i.) MK8v4,MK13r7,
M19/16,MK19vl3,K21r7,MK19vl4
,MK33v5,K62v2,M85/l,D63rl 1,D6
3rll,MK61v4
i.-di (olur i.) B24rl l,B39v3,
B52rl 5,B54r6,B63r9,MK8v5,A55r4,
MK61v3,K63rl4,K72vl5
i.-di (oturur i.) D6r9,Kl lr7
i.-di (örer i.) B42rl4
i.-di (peri i.) B23v7,A15v6,
MK21rl2,M31/18
i.-di (rahat i.) K28vl5
i.-di (saklar i.)
B29rl4,B29rl6,B55vl0
i.-di (sanur i.) D53vl 1
i.-di (şatar i.) MK15r9
i.-di (satdurj i.) M94/2
i.-di (şatmasa i.) MK15rl
i.-di (satmaz i.) D15vl6
 i.-di (satmış i.) B71rl,B73r6,
M93/13,K69rl3
i.-di (sattug i.) B73rl6
i.-di (satun aldım i.) B54v2
i.-di (satun almış i.) B73r5
i.-di (sever i.) B26v8,B58v8,
B66rl4,B66vl3,A57rl6,M86/14
i.-di (sewer i.) K63rl6
i.-di (şıddîk i.) D4v7,K4vl2,MK4rl5
i.-di (sıgunup i.) MK7vlO
i.-di (sorar i.) MK25r7
i.-di (şorar i.) MK38vl5
i.-di (şordım i.) B49r5
i.-di (sordum i.) D47rl6
i.-di (soyar i.) B52r8,B66rl3
i.-di (şoyar i.) MK48vl4,K61rl6
i.-di (söyler i.) M2O/15,D63vlO,
K63rl5,MK62rl
i.-di (şädkäm olmış i.) B65rl5
i.-di (şol kadar i.) B65vl4
i.-di (şöyle i.) B18r2,B26v9,
B25vl,B52rl5,M88/16
i.-di (tağda i.) B15v7
i.-di (takdîr i.) B50v3
i.-di (tac äm yedürür i.) K17v2
i.-di (tatlu i.) MK27rl5
i.-di (turar i.) B47vl
i.-di (turur i.) MK44rl7,M63/l 1
i.-di (tutar i.) MK61v3
i.-di (uyur i.) B26vlO,MK25r7,
M47/17
i.-di (var i.) B19r3,B34rl l,B61r5,
B69v3,D4r4,MK3vl3,M5/6,M14/7,MKl
2r6,MK28rl7,K42rl4,A35r3,M58/9,K47
r9,A40rll
i.-di (vardım i.) D47rl5,K47rl3
i.-di (varduk i.) Kİ 1 vl 1,D1 lvl6
707
i.-di (vardum i.) MK45vl6,
M65/13,MK57rl4,MK57rl3
i.-di (vanp i.) K14r9
i.-di (varup i.) D43rl0
i.-di (verer i.) MK14r5
i.-di (verip i.) D50r6,D50rl5
i.-di (vermese i.) B16vl2
i.-di (vermiş i.) K21rl
i.-di (veriip i.) D50r2,D53rl4
i.-di (verüp i.) M50/l,M59/14,
MK45r 13,M64/13,M68/20,M69/3,M
69/12,MK63vl7
i.-di (yäd kılduk i.) B48rl5
i.-di (yäküt i.) D59r6
i.-di (yalğuz i.) D63r4
i.-di (yanar i.) B55r3
i.-di (yarar i.) B20v3
i.-di (yanğı i.) MK27rl5
i.-di (yarmak i.) B17vl5
i.-di (yanır i.) K19v6
i.-di (yatkurur i.) K17vl
i.-di (yaturur i.) B18rl3
i.-di (yavuz i.) M86/6,MK61vl7
i.-di (yazmış i.) D68r4,A62rl,
MK66rl3,M90/8
i.-di (yedürür i.) B18rl4
i.-di (yer i.) K48v8,A41vl3,
MK47rl2
i.-di (yırak i.) K48v9,A41vl4
i.-di (yigirmi big i.) D27v4
i.-di (yigrek i.) MK34vl2
i.-di (yol i.)MK47rll
i.-di (yolda i.) M75/8
i.-di (yüsuf i.) B63vl6
i.-di (yutmış i.) D23vl2,K23vl5
i.-di (yutmuş i.)
D23vll,A16vl4, M33/14
i.-di (yuvar i.) D69vl6,M93/8
i.-di (zîrek i.) B15r3,B16rl,A7r2
i.-digün (ne i.) B32v4
i.-digün (neçe i.) B32v4
i.-digüg M62/17,D61r7
i.-diler kelür A51r4
i.-dim (ağlar i.) B65r7,B65r8
i.-dim (bilse i.) B31r6
i.-dim (bilür i.) K52r2
i.-dim (biner i.) B48v4
i.-dim (çağırur i.) K64vl 1
i.-dim (durmış i.) D58vl7,M80/l
i.-dim (durur i.) B32rl4
i.-dim (dutar i.) A35rl5
i.-dim (eder i.) B34v4
i.-dim (hoş dutar i.) B65r7
i.-dim (ilete i.) D31r2
i.-dim (iletkey i.) B31vl
i.-dim (ilte i.) MK30v4
i.-dim (ilter i.) B44r7
i.-dim (keçer i.) D46vl7
i.-dim (keçer i.) B48v5
i.-dim (kelür i.) Bölrl
i.-dim (kılur i.) D52r6
i.-dim (kirmiş i.) D58vl6
i.-dim (körer i.) B32rl5
i.-dim (köterür i.) D42vl0
i.-dim (kul ola i.) A23r4
i.-dim (küder i.) M6/21
i.-dim (küter i.) K5rl5
i.-dim ('azîz i.) B54r2
i.-dim (olur i.) B54r4,K52r2
i.-dim (öldürer i.) A58vl6
i.-dim (öldürür i.) D65r8
i.-dim (sata i.) B31rl6
i.-dim (satğay i.) K30v3
i.-dim (sever i.) A56rl 1
708
i.-dim (sığar i.) D42v8
i.-dim (sığar i.) K42v8
i.-dim (uyur i.) B26vl4,K26vl2
i.-dim (varıp i.) K13rl2,M18/14
i.-dim (varmış i.) D58vl6
i.-dim (varur i.) B32rl4, Bölrl
i.-dim (yörer i.) Aörö
i.-dirj D59v8
i.-dügi (kanda i.) A59v2
i.-dügim
M44/ll,MK29rl7,M44/9
i.-dügimi (bigünah i.) B44v5
i.-dügin M19/18,D58v5,
A54v8,MK59rl7,M83/4
i.-dügin (anda i.) B45r9
i.-dügin (aymaz i.) B34r9
i.-dügin (bilmez i.) B29vl,B34r8
i.-dügin (mu'abbir i.) B49r2
i.-dügin (yok i.) D55r4,MK53vl,
A48rl6
i.-dügine MK53v3
i.-dügig MK39r8
i.-dügig (deme) B57v2
i.-dügig (kim i.)B47rl
i.-dügüm (kim i.) B31rlO,B31rl2
i.-dügûmni K43r7
i.-dügünB14vl5
i.-düğün (bildi) MK9v5
i.-dügün (bilümedi) B60vl4
i.-dügüne (resül i.) B57r8
i.-dügüni MK13r9,MK45vl4
i.-dügüg B22rl4
i.-dük K53v4
i.-dük (ala i.) K17vl l,A10v5,
M25/8
i.-dük (alay i.) B18v7
i.-dük (biz anı i.) B55vl3
 i.-dûk (bulmaz i.) M78/11
i.-dük (bulur i.) K57rl l,MK55vl7
i.-dük (doğmış i.) K58v3,A52rl4,
MK57r9
i.-dük (erür i.) B59v9
i.-dük (ever i.) B58vl3
i.-dük (kelip i.) B61r3
i.-dük (kelüp i.) MK57r7
i.-dük (kelür i.) B59v9
i.-dük (kıla i.) B69r7,M25/8
i.-dük (kılar i.) MK64v7
i.-dük (kılay i.) B18v7,MK16vlO
i.-dük (kılsa i.) A47r6
i.-dük (kılsak i.) MK52rl 1,M74/11
i.-dük (kılur i.) D57v2,D57v3,
D66rl4
i.-dük (konar i.) A51r2,MK55vl6
i.-dük (körür i.) A60v8
i.-dük (ola i.) A10v6,K17vl2
i.-dük (olay i.) B18v8,D17vl 1
i.-dük (olur i.) B59vl0
i.-dük (pişmân ola i.) M25/9
i.-dük (sever i.) B58vl3
i.-dük (sewer i.) K56rl7
i.-dük (suwdaşım i.) B61r5
i.-dük (tevbe kıla i.) K17vl l,A10v5
i.-dük (toğmış i.) D58vl2
i.-dük (yetmez
A47r6,MK52rll,M74/U
i.-dük (yörûr i.) K57rl0
i.-düm (ağlar i.) MK60vl5,K62rl3
i.-düm (âzâd i.) B19r8
i.-düm (bilsem i.) B31rl6
i.-düm (bilsem i.) A23r3,MK29v6
i.-düm (bilür i.) B54r5
i.-düm (biner i.) MK45rl7,M64/17
i.-düm (çağıra i.) D65r7,MK63vl
709
i.-düm (dedim i.) MK7v2
i.-düm (derer i.) K13rl6
i.-düm (durmış i.)
M79/21,K58v8
i.-düm (durur i.) MK30v2
i.-düm (eder i.) MK32vl
i.-düm (ilter i.)
MK29v7,M44/16,
MK41vl,M58/19,K42vll
i.-düm (keçer i.) MK45vl
i.-düm (kelüp i.) M79/17
i.-düm (kelür i.)
MK12r6,A52rl 0,MK57r5
i.-düm (kıla i.) B67vl3
i.-düm (kıldum i.) MK7vl
i.-düm (kılur i.) M71/21
i.-düm (kirmiş i.) K58v8
i.-düm (komaz i.) M87/21
i.-düm (koyar i.) B44r5,K13rl6,
MK12v4,K42v9,MK41rl6
i.-düm (körer i.) MK4vl3
i.-düm (körmiş i.) M79/21
i.-düm (körür i.) A24rl
i.-düm (köterür i.) B44r6
i.-düm ('azîz i.) B18r7
i.-düm ('azîz i.) M71/19
i.-düm (ola i.) MK29v7,M44/16
i.-düm (öldüre i.) B67vl4
i.-düm (öldürür i.) M88/1
i.-düm (satar i.) MK29v6
i.-düm (serverligin kılur i.)
B54r4
i.-düm (sığar i.) M58/16
i.-düm (şikar i.) B44r4
i.-düm (tutar i.) MK60vl5
i.-düm (uyur i.)
MK6r8,MK25rl3
 -düm
i. (varar i.) MK12rl7
i.-dûm (varur i.) MK30v2
i.-düm (yandum i.) MK7v2
i.-dûm (yığlar i.) MK60vl6
i.-düm (yörer i.) MK12r8,
MK12rl7,K13rl3
i.-düm (yörür i.) K13rl
i.-düg (ere i.) B55vl3
i.-düg (kılmaz i.) B62r4
i.-düg (kalsa i.) D53vl4
i.-dürj (körse i.) D56v6,M77/7
i.-düg (körsen i.) B58vl 1
i.-düg (körür i.) A50r6
i.-düg (külmez i.) B62r3
i.-düg (olmaz i.) B62r3
i.-düg (sever i.) D56v7,MK55r4
i.-düg (sever i.) M77/8
i.-düg (sewer i.) K56rl6
i.-düg (ûnder i.) B55vl2,K53v3,
A47r5,M74/10
i.-dügüz (sever i.) B58vl2
i.-ken K7v9,MK7rl5,M10/16,
D7v7,K7v6,MK7rl2,M10/13,MK7vl,M2
4/18,A10vl4
i.-ken (âdem i.) MK30v3
i.-ken (ağlar i.) B63v6
i.-ken (ağlar i.)
D16vll,K16vl0,MK15vll,M23/17,D57
v7,K57rl5,A51r7,M78/13
i.-ken ay mu Kİ lr9
i.-ken (âzâd i.) B66vlO,D64r6
i.-ken (bütün i.)
D32vl7,A25r7,M47/2
i.-ken (çöyle i.) MK34rl3
i.-ken (dörüt yaşmda i.) B66rl4
i.-ken (eyle i.) B47vl0
i.-ken (ğâfil i.) B36r6,B67v2
710
i.-ken (hâzır i.) B41rl
i.-ken (ister i.) MK13rl,M19/10
i.-ken (kiçi i.) BölrlO
i.-ken (kiçik i.) K58v8
i.-ken (körer i.) MK4vl4
i.-ken (küçik i.) MK14v8,
MK57rl4
i.-ken (mahzün i.) A63vl2
i.-ken ('âdil i.) B66vl5
i.-ken ('azîz i.) M24/13
i.-ken (oğlan i.) B53r8
i.-ken (öyle i.) MK44v9
i.-ken (suçlu i.) B66vl6
i.-ken (şöyle i.) B36v4,B42vl 1,
K26v2,D26rl5
i.-ken (tıfıl i.) B66rl3,B73rl6,
MK62rl
i.-ken (yer i.) D64rl
i.-ken (yer i.) B66v5
i.-ken (yetmiş ay mı i.) Mİ5/17
i.-ken (yetmiş ay mu i.) Dİ lr4
i.-ken (yetmiş kün mi i.) Dİ lr4
i.-ken (yetmiş kün mü i.) Kİ lr9
i.-ken (yeyer i.) A57v7,MK62r9
i.-ken (yıl mu i.) Kİ İrİO
i.-kende (bütün i.) K33rl
i.-kende kiçik i.) K35v6
i.-kende 'âdil i.) A58rl
i.-kenin A66rl2
i.-miş B8r3,B8v3,MK7rl3,D7v8,
A19r6,D45vl2,A53v4
i.-miş (anda i.) K9rl
i.-miş (bahâ olmaz i.) A22v4,
MK29r8
i.-miş (beyle i.) B54rl,A45rlO
i.-miş (bolğay i.) A47v4
i.-miş (bolur i.) B56rl0
 i.-miş (böyle i.) MK24r3,K51vl6
i.-miş (degül i.) B73rlO
i.-miş (derler i.) M36/1
i.-miş (doğar i.) D21r4,K21r9, A14r7
i.-miş (düzi i.) B26v6
i.-miş (hesâb kılur i.) MK36r8
i.-miş (kâfir i.) D65v5,A59rl4
i.-miş (kâfir olur i.) MK63vl6
i.-miş (kelmez i.) B30vl6
i.-miş (kelür i.) B38v8,B63vl 1,
K37v5
i.-miş (kılur i.) B38v7
i.-miş (kızı i.) B26v6
i.-miş (mışır iyesi i.) D27rl6
i.-miş (mü’min i.) B56rl0
i.-miş (ne i.) B62rl !,D7r8,K7r8
i.-miş (ne der i.) B71r7
i.-miş (neslinden i.) B56rl5
i.-miş (olar i.) K21r9
i.-miş (olmaz i.) B30vl6,B31rl,
M43/20,K30v5
i.-miş (olur i.)
B22r7,B26v4,B26v5,B38v7,A14r6,K21r
8,M36/1,K37v4
i.-miş (öyle i.) MK62r9
i.-miş (râhil i.) B19r6
i.-miş (râhil gün i.) MK17r8
i.-miş (tapınur i.) B26v4
i.-miş (toğar i.) B22r8
i.-miş (var i.) Dİ lvl7,Kl 1v12,A4v5
i.-miş (ya'küb i.) B63vl l
i.-miş (yok i.) A45rl2,M71/20
i.-miş (yüsufug belinde i.) B66v3
i.-miş (zindânda i.) D47v2
i.-se MK24v8,D55rl
i.-se (olur i.) D33vl6
i.-se (açık kıldı i.) M34/18
711
i.-se (aldı i.) K24v7,M34/15
i.-se (bakar i.) B33rl 1
i.-se (bakdı i.) MK66r8
i.-se (berdi i.) A25r6,A48rl
i.-se (bildi i.)
K35rl5,A27vl0,M61/6,A37rl,A55r
16
i.-se (bilür i.) D14vl 1
i.-se (boldı i.) K39v3
i.-se (buldı i.) B64rl2,D10r5
i.-se (buldular i.) K54vl0
i.-se (cevâb eyler i.) K2İVİ0,
M30/11
i.-se (çağmır i.) M88/15
i.-se (çıkdılar i.) D57rl7,A50vl6
i.-se (deyür i.) K21vl 1
i.-se (doğnlık olur i.) B59rl3
i.-se (durdı i.) B63v5,K60vl2
i.-se (erdiler i.) K55vl4
i.-se (erdig i.) D13v7,K13v3
i.-se (eşer kıldı i.)
K44rl6,M61/14
i.-se (eyle oldı i.) M47/4
i.-se (eyler i.) B22v9
i.-se (hâcet i.) MK27vl 1
i.-se (hatâ kıldım i.) A12rl0
i.-se (helâk kıldı i.)
D12r2,M16/15
i.-se (heybet i.) B58r9
i.-se (ihtiyât kıldı i.) K35rl5
i.-se (ister i.) MK28rl6
i.-se (kaldı i.) D12r3,M16/16
i.-se (kaldum i.) A12r9
i.-se (kalur i.) Kİ lvl5
i.-se (keldi i.)
B24v6,B28rl4,B45vl6,B64rl 1,M34
/17,D24v6,K28v6,D32vl 5,D39v3,K
39v3,A32r6,K39v4,D44rl7,D54v6,A48r
l,A54vl0,A55rl5,M84/4
i.-se (kelmez i.) B36v8
i.-se (keltürür i.) K28r9
i.-se (kelür i.) B29rlO,B59rl3,
K14v9,A7v2,A20vl3,D32v6,M46/14
i.-se (kerek i.) D30r8
i.-se (kervanlar i.) A50vl6
i.-se (kıldı i.)
K24v8,M34/16,K28rl0,A27vl0,K44r7,A
36vl6,M61/5
i.-se (kılur i.) B26r4,B29rlO,
D25vl6,M88/14
i.-se (kim lâyık i.) MK24v8
i.-se (kirdi i.) B63v5,D28r5
i.-se (kirdiler i.) D56r5,K55vl3,
A49v3,D57rl7
i.-se (kirdim i.) A52rl 1
i.-se (kirdüg ise i.) K13v4
i.-se (kördi i.) B63v6,M20/16,
A25r5,A37r8,D54v7,A48r2
i.-se (kördiler i.) B58rlO,D56r5,
K55vl 3,A49v3,A5 İrl ,D57vl
i.-se (körer i.) B33rl0,D7vl5,M46/13
i.-se (körüş kıldı i.) B64rl 1
i.-se (ne der i.) B71r8
i.-se (olar i.) B22r8
i.-se (oldı i.)
D12r2,M34/17,K29r4,K35rl6,A27vll,A
32r6,A36vl6,M61/5
i.-se (oldım i.) D19rl l,A12r8
i.-se (olmaz i.) B36v7,B43rl6,
K35vl2
i.-se (olur i.) B29rl l,M48/7, K65vl4
i.-se (soldı i.) K28v7
i.-se (sorar i.) B57v2,B63v4,M10/2
712
i.-se (şorar i.) MK7rl,MK53vl3,
MK59rl7
i.-se (sordı i.) D44rl6
i.-se (şordı i.) K44rl5,A37r8
i.-se (sözler i.) K2İVİ0
i.-se (şunc m kördi i.) D32vl5
i.-se (te ’vîli kelür i.) K29r3
i.-se (var i.)
B35v8,K34vl5,A27r9
i.-se (vardug i.) D13v6
i.-se (verdi i.) D54v6
i.-se (yalvarur i.) D9rl6,MK89rl
i.-se (yazdı i.) B28rl4
i.-se (yetmez i.) MK24v9,M37/3
i.-se (yoldaş kılur i.) B59rl4
i.-se (zähir kıldı i.) K28v6
i.-sem (B20rl3,MK3r7
i.-sem (ağlar i.) M24/15
i.-sem (aydur i.) D3r9,K3rl3
i.-sem (degül i.) D53r3
i.-sem (körmez i.) M52/5
i.-sem (c ışk i.) D53r3
i.-sem (olur i.) B52vl3
i.-sem (ölür i.) D23v8
i.-sem (ünder i.) B42rl3,D41r4
i.-sen (c âşık i.) MK32vl 1
i.-seg D3r5
i.-seg (aqlar i.) A69v6
i.-seg (bilür i.)
B78rl2,D3r6,K3r9
i.-seg (buyurur i.) K34r4
i.-seg (diler i.) K12vl2
i.-seg (ever i.) K71r5
i.-seg (ister i.) B28r3,K27rl6,
MK25vl7,M39/3,D27vl 3,MK26vl,
D72vll
i.-seg (kılur i.) B54vl5,B78rl 1
 i.-seg (körer i.) K71r4 ibniyämen: (Hz. Yakub’un oğlu)
i.-seg (lâyık i.) D53rl M26/18
i.-seg (c âşık i.) B54vl4,M48/l 1 i.-ni M78/15,M78/17
i.-seg (cışk i.) D34r6,D52vl7 ibni yemen: (Ar.) İbni Yemen (Hz.
i.-seg (olur i.) B78rl l,K3rlO Yakup’un oğlu)
i.-seg (sewer i.) K71r4 i. (diledi) B60r6
i.-seg (verer i.) MK2rl2 i. (koyğıl) B70v6
i.-seg (verür i.) K2rl3 i (dıdänğa B40vl
i.-seg (verür i.) D2rl2 i.-ni
i.-seg (yüsuf i.) B71vl l,D68vl2 B60rl2,B60r8,B60rl5,B67r4
i.-seg (yörür i.) M19/1 i.-e (delil oldı) B61v3
iblis: (Ar.) şeytan MK6v9 i.-e (destür verdi) B63vl
i. (destanına) M9/20 ibni yemin: ibni yemin (Hz.
i. (meFün i.) M57/9 Yakub’un oğlu)
i. (kirdi) B7vl4 i.-üm B68v8
i. (la'in i.) B7vl4,B36v7,B59vl2, ibrahim: Hz. İbrahim
K57rl2 i. (halîl i.)
ibn: (Ar.) oğul B4v2,B4v8,K64vl6 MU/18,D18v8,MK5v9
ibni yäben: (A) İbni Yaben (Hz. i.-dür K66r9,A60rl6,A66r9
Yakub’un oğlu) i.-e B9rl4
i. (ile) M43rl2,MK63v4 i.-ge Mll/20
i. (üze) M81/8,A54v4 i.-ig (oğlı) M4/2
i.-e M81/10, D59r9,MK57v6, i.-nig K6v2
D61r4,M83/l, ‘ ibret: (Ar.) ibret MK60r9
i.-i MK56rl2,D57vl7,MK56rl4, c ibret al-
MK56vl ,D58r7,MK56v4,MK62v8, -dı MK20vl3,K38r5,A30v6,
i.-im D65vl6,A59v9 MK36vlO
i.-ni K57v6,A51rl5,D58r4, -ıp D20r7,K20rl2
K57v8,K57vl2, -up MK19r5,M28/13
A51vl,A51v5,A51v8,M86/21, ‘i.-e B17vl0,D20vl6
A58r6,M90/l,D67vl0 ‘i.-i K21r4,A14r2,MK19vl2,
i.-nig A57r8,A59r4 K53r2,A46vl,MK51v8,B8v7
i.-nig (kolına) A53v9 ‘ i.-i (‘ acebledi) B55r8
ibni yäbin: ibni yabin (Hz. Yakub’un ‘i.-ine (hâli ‘i.) D43vl3
oğlu) 'ibrî: (Ar.) İbrani, yahudi M63/14
i.-e M80/8 ‘ i. (oğlan) M65/9
‘i. (söyler) M79/12

713
 c i. (oğlançukı) M28/4 i.-mek (kayğusu) B52r7
‘i.-niM63/10 i.-mekde K27r2,D55rl5,K55r7
‘ibrlçe: (Ar.+T) ibranice M79/20 i.-mekden B27r5
ibtida: (Ar.) başlangıcı, ilk, en öncesi i.-mekdin A19v7
i.-sı B4v7 i.-mekke (suw i.) B57vl
ibtidäen: (Ar.) başlangıç olarak i.-mez B9vl2
D4rl,K4r5 i.-miş (kanın i.) B12vl6
Icäb: (Ar.) lazım gelme, gerek i.-se (kanın i.) D12rl2,K12r8
A8v6,MK14vl5 i.-ti (ol kadehni) B76rl
Î. (kabül kılurven) D15vl3 iç: iç, içeri
ı. (ne i.) B16v8 i.-i B35r2,D34rl0,M48/15,
icabet: (Ar.) kabul etme, kabul edilme K64vl0,A58vl4,A68rl
B33vl6,MK19r3,M47/8,MK45r7 i.-i (sarây i.) B35rl2,B35vl4,
i. (kabul oldı) B48r5 MK63rl6
icazet: (Ar.) izin, ruhsat K46rl7,A39vl i.-i (saräyırj i.) M49/2
icâzet al- i.-i (sarâylar i.) MK33r8
-up MK44r9 i.-i (sarâynırj i.) K34v3,A26vl3
icâzet dile- i.-igeK24rll
-P i.-in (anırj i.) B35rl5
İÇ: İÇ i.-in dağlar B17v5
i. (bağın) B36vl0 i.-in (gür i.) B75vl4
iç:iş i.-in (gürug i.) M95/20
i.-e (küçe varmaz) MK42v5 i.-in (sarây i.) M42/13
i.-den (fesâd i.) MK36r9 i.-in (yağar) M23/16
i.-inden (fesâd i.) MK36r9 i.-in (yakar) K16v9,A9v3,
iç-: içmek MK15vlO
i.-di D42v9,A35rl5,MK41rl6, i.-inde B35vl4,B56vl6,B69rl6,
M58/17,A67r5 K10vl3,K23rl2,MK32vl6,A27rl5,
i.-di (am i.) B44r5 K39vl ,K40vl4,K42r8,K46vl ,A39v
i.-diler (ant i.) M7/19 2,A50rl 5,MK55rl4,A50vl 1 ,K57vl
i.-elim (ant i.) B16r4 3,A51v6,K62r5,A59rl3,D74rl7,K72
i.-elüm (ant i.) vl0,A68vl2,M98/10,K72vl2,M98/l
M21/ll,A8r2,MK14rl2 2
i.-gil (şarâbnı i.) B75vl6 i.-inde (düşüm i.) K13rl2
i.-mek A25v4,MK32r2,D33r3, i.-inde (ğâr i.) Klv6,M2/7
M47/ll,MK58vl5
i.-mek (kayğusı) B63r4,B63rl 1

714
 i.-inde (gür i.) B38vl,B38v5, 1 ,A40rl 5,A41 v6,A44v9,D65v4,MK
B38r 11 ,B38r 13,B40v5,M52/l 3,MK35 vl 63rl5,MK65r9,A61rl4,D70v9,M98/
5,MK35vl7,K37rl5,K37rl 1 3,D75r7,A69v8
i.-inde (kabı i.) K39rl6 i.-dür D56vl7
i.-inde (közkû i.) A7r7 i. (anıg i.)
i.-inde (közkü i.) A24r5 B26rl2,D34v6,D54vl4,
i.-inde (kuyunıg i.) A7rl5 K54v6,A48r9,MK53rl2
i.-inde (od i.) B9rl3 i. (anug i.) K34v6
i.-inde (cömr i.) B10r3 i. (bäzär i.) M42/5
i.-inde (suw i.) B77vl3 i. (bîmâristan i.) B27rl3,M38/18
i.-inde (yük i.) M78/5 i. (bir tedbîr i.) K7vl0
i.-inde (zindan i.) i. (biti i.) B28rl
K42v5,A35rl 1 JC42v6,A41vl5 i. (bu i.) M57/12
i.-inde (zindânmg i.) K48vl0 i. (bu düş i.) M4/19
i.-indedür (anıg cam i.) B59r6 i. (bu hâl i.) B35vl l,B53vl6,
i.-inden M49/16,M98/13,K72vl4, B61rl4,MK18v4,D40vl5,MK39v2,
D74v5,K72vl6 B48vl4
i.-inden (kabri i.) K18v5 i. (bu iş i.) B58r2,B73vl2,
i.-inden (kuyu i.) K43rl l,A36r3 K4v6,MK47r4
i.-inden (kuyunıg i.) K14v6 i. (cennet i.)B48r2,MK24vl5
i.-inden (şanduk i.) A34vl5 i. (cihan i.) B3rll,B25vl3
i.-inden (suw i.) B78rl,B77vl5 i. (cihän i.) M62/9
i.-ine B35r3,D13vl2,MK12vl4, i. (çuval i.) B60rl3
M19/6,MK60v8,A67r2,M97/6 i. (darlık i.) B51vl6,D74r8,
i.-ine (çok kuyular i.) B64vl6 A68r4, K72vl
i.-ine (ilinig i.) K13v8 i. (dem i.) B47vl2,M64/l
i.-ine (şavmağıg i.) D26r7 i. (du'a i.) B78v7
i.-ine (şuvı i.) MK8v3 i. (dünyâ i.) B26v3,B26v4
i.-ini (saray i.) K34vl l,A27r5 i. (düş i.) B3v6,B14rl6,B48v5,
içre: içinde K46vl5,M65/3,D47r6
B1 v4,B 1 v7,B2rl ,B2r3,B2r5,B3r2,B4rl4, i. (düşim i.) B3v3
B4v2,B3rl0,B4v7,MK2vl5,D9r7,D9r7,A i. (düşig i.) D13v6,K26vll
2rl,M20/4,Dl 8vl ,K18v4,MKl 7vl ,D26r i. (düşnig i.) D26v7
15,D26vl6,K27r3,A19v8,MIC25v4,M38/ i. (düşüm i.)
11 ,D27r6,K27rl6,D27v9,MK27vl 6,A27r B5vl2,B7rlO,B14r5,
15,A31 vl 3,M54/14,K40r 11,A32v 13,A35 B26vl4,K3r4,D2vl6
rl 5,M58/17,MK42v2,MK43r16,MK45rl i. (düşüg i.) B14rl4,B26vl3

715
 i. (düzen i.) D75v3 i. (mışır i.) B29v5
i. (düzün i.) B79r2 i. (mışır i.)
i. (ferâvüş i.) MK34r5 B14r3,B53rl6,B27v3,B40v7,B42r4,
i. (fi’lhâl i.) M17/11,M28/11 B51v4,B70rl,B75rl5,B77r5,B77v2,
i. (fîrdevs i.) B36rl2 B77vl2,M34/4,M34/17,D27rl2,M3
i. (gür i.) MK35vl3 9/3,M40/12,D39vl,D51v3,K69vl0,
i. (gürüm i.) B19v4 D70rl 6,B24v8,B54r4,D7 lr4
i. (gümân i.) B5rlO i. (mışrî i.) MK2v3,MK22vl4,
i. (hacâlet i.) M57/13 MK23rl 1,MK25v17,MK27v15,MK
i. (hâl i.) 38r6,MK48rl 1 ,MK48rl 5,MK50r3
B11 v6,B 19v4,B20r8,B22r5,B27r 12,B42v i. (mihnet i.) B69vl6
1 ,B52r 1 ,D52rl,K51 vl4,A45r8,MK5 lr9 i. (mihrâb i.) D66r9
i. (hasret i.) B69vl5,MK14rl3, i. (namâz i.) Kİ lrl4
M21/12,D17vl6,D67r4 i. (nazm i.)
i. (hayrân kaldum i.)B49rl2 B78v4,K73rl8,A69v6
i. (hezâr i.) MKİVİ2 i. (ne hikmet var i.) B46rl4
i. (içre i.) B8v9 i. (nehâs i.) B25rl l,B29v6
i. (idi i.) B45r7 i. (nikâb i.) B70r8,MK65v6
i. (il i.) D22v7 i. ('âlemi.)
i. (iş i.)B7vl4,B27v5,B70rl3 B13v4,B41vl,B45rl3,
i.-kaldı B48v3 B50r7,B59rl0,Dlv7,Klv8,M2/9,D4
i.-kirdi M37/7 OrlO
i. (ken' ân i.) M63/5 i. (ol i.) MK39vl2
i. (kitâb i.) Bllrl5,B3rl6,B9vl5, i. (perde i.) B58v2
MK8v5 i. (râhat i.) B15v6
i.-koyar D42v9,K42v9 i. (rakam i.) B79r3
i. (köşk i.) B39v3,M49/5 i. (rakım i.) K73vl3
i. (közkü i.) K14rl4 i. (şabr kılğıl i.) B61rl4
i. (kubbe i.) i. (şadr i.) MK2rl4
B24rl0,K23rll,MK21vl4 i. (şadnm i.) M3/16
i. (kur’âni.) i. (sakmç i.) B5rlO,MK4rl2
B68r 11 ,M4/6,MK2v9,K66r9,D66v6 i. (sanduk i.) B43v3
i. (kuyu i.) i. (şanduk i.) M58/3,M90/l 1
B1 Orl 2,B 15 v8,D 14r 14,K14r 11,A7r5,A7v i. (sarây i.)
6,A63rl0,M92/4 B24v8,B28vl,B62vl2,
i. (kuyuğ i.) B72r7 M35/15,MK33r 16,D59r 12,D60vl ,M
i. (meydân i.) B29vl5 84/2

716
 i. (savmağa i.) B26rl2
i. (secde i.) D12vl,MKUv5, M89/5
i. (sıhhat i.) D15r2
i. (su i.) AlörlO
i. (suw i.) B24rll,B77vll
i. (sûcüd i.) B13r6,B69r2
i. (şad i.) D15r7
i. (şädkämlık i.) K15r6,A7vl5
i. (şadlık i.) M21/8
i. (şehir i.) B76vl4,D73v5,D73vl6
i. (şehr i.) M80/8,K71vl6,A68rl 1,
M97/15,A68r2
i. (şiddet i.) B69vl5
i. (şol hâl i.) B54v8
i. (tâ'at i.) B10r8
i. (tamuğ i.) B9r9,B43r8
i. (uçmah B26vl,B48r6
i. (vezün i.) K73vl2
i. (yük i.) MK13vl4,D57rl2,
K57r3,MK55v9
i. (zillet i.) B36v8
i. (zindân i.) B43r7,B42vl5,
B42vl5,B44r2,B44rl,B45r4,B47v4,B47v
6,B48rl4,B48vl6,B49r4,B49r9,B49rl6,
B66vl2,MK40rl0,D42v5,MK41rl2,M58
/13,M60/9,D47rl 1 ,K47r9,A40v4,MK46r
4,M65/18,A40r 11 ,MK45vl2,M65/9,D47
v9
i. (zulmet i.)B20v5
içri: içeri, içinde MK8v9,MK12rl5
i. (gür i.) MK35vl4,MK36r2
i. (kuyu i.) MK13rl6
içrü: içeri, içinde
i. (şâdkâm i.) MK14r9
i. (boynu i.) MK36vl7
içün: için
MK8r5,MK24rl3,MK27vl0,MK29vl 1,
MK32vl 3,MK34vl4,M59/20,MK43
vl 5,MK44r8,MK47r9,MK64vl 6
i. (anıg i.) MK36v2
i. (anug i.) MK53vl
i. (benim i.) D29vlO,K29vl4
i. (benüm i.) MK28rl5,MK32v7,
MK44vl4,MK52r7
i. (körmek i.) MK23v5
i. ('ıyâl i.) MK22rl3
i. (senig i.) MK61r3
i. (senüg i.) MK49v9,MK51rl3,
MK56rl6,MK58rl4
i. (sizig i.) MK54r8
i. (vişâl i.) MK42v6
i. (yüsuf i.)
MK4vl6,MK17vl3,MK45r5
i. (senüg i.) MK52r8
içür-: içirmek
i.-di MK5v7,M8/7
i.-üp (su i.) A48vl 1
ide: sahip; allah krş. idi.
i.-si A5v2,MK18vl l,A35vl6,
A44vl0
i.-si ('arş i.) A19r4,K26vl
i.-sini K54rl4
idi: sahip; allah ide
B3vl,B4r3,A33r2
i.-mD40rl5
idi: sahip; allah krş. ide, idi
B53vlJC40rl6
i. (sübhân) B74r7
i.-m B2r4,B2vl4,B13r6,D24r4,
B74r5,MK17rl4,D40r6,MK47vl7,A
65r8,K70rl3,
A65rl0,M94/21,A65rl0
i.-m (sübhân) MK38vl 1,M55/11
i.-m (yârî verse) B41v6
 i.-g B53rl4 -dıysa B40vl0
i.-si B49r9,M17/20,MK23r6, -ur
K47v6,D51 v4,K5 lrl7,M71/4 M75/14,A48vl6,B57v6,B57rl2
i.-si (nübüwetnig i.) K.12vlO i. (oldur)
i.-si (c arş i.) B20vl2,B26v3, D38v2,K38vl,A31r3,MK37vl4
B37vl4,B44v6,M37/12 i. (birle) B53vl
i.-si (var durur) B49rl4 i. (buB44vl3
i.-sine M43rll,MK53r3 i. (dürlü) B60r5
i.-sige B56v7 ihsân eyle-
idü: sahip; tann krş. ide, idi, idi -r B57r6
i.-m MK2rlO,A5r6 i. (uşbu i.) B32rl 1
i.-m (sübhan) B41rl3 i.-ını (bunlamıg i.) D55vl4
ifhä: (Ar.) yok olma, tükenme i.-ını (bunlarug i.) B58rl
ifhä ol- i.-ını (yüsufug i.) K55r5
-urA18vl6 i.-ıgız MK55vl,B59rl0,B69vl3
iğläm: (Ar. ic lam) bildirme i. (ile) A63v7
i. (eyleyelüm) M44/9 i.-larMK42r4
i. (kıldı) M53/11 i.-m (anlang i.) A49rl 1
ihsan: (Ar.) bağış yapmak, ihsanda i.-nıg D67r2
bulunmak ihtiram: (Ar.) saygı, hürmet
B69vl 3,D43rl 6,A36r7,A42vl 1 ,D54r8,A i. (kerek) B50r5
48rl 6,MK53vl7,M78/6,K57r4,D65rl 5,A i. (lâzım) M66/19
59r7 i.-lar (lâzım) K48rl l,A41rl6
i. (birle) B72v4 ihtiyar: (Ar.) kendi arsusuyla hareket
i. (eder) MK53vl etme; akıl sahibi
i. (ile) M71/4,M92/15 i. (erenlere) B2v3
i. (kamu) MK42r3 ihtiyär kıl-
i. (kerek) A50v3,M77/20 -dım D41v9,A34rl3
ihsân kıl- -dıg D4İVİ3
-a B4v3,B40vl0 -dum B43r3
-asenK55rl5 -dug B43r7
-a siz B57vl0 ihtiyât: (Ar.) sakınma, tedbirli
-dı davranmak
MK53v7,D57vl4,K57v5,A51rl4,MK56r i. (kerek) M52/21
11, B59v3,B68r5,M78/14,K65r2, ihtiyât kıl-
MK63v9 -dıB15vl3,M21/4
-dı ise K39v4 -dı ise K35rl5,MK34r2

718
 -dıysa D35rl5,B36r9 i. (közi) B71v6,B73rl4
-ıbanB36r8 i. (yıl) B66vl2
-ur M54/5 i. (ferişte) B38v6
i.-m (kıldı ise) A27vl0 i. (firäk) B18vl6
i.-laM90/ll i. (hasret) K61v2
ihvan: (Ar.) kardeş, samimi dostlar i. (kızıl altun) B14rl2
B77rl4,B77v7,D74rl3,K72v6,A68v9,M9 i. (közi) B29r5,B45rl5,B46v4,
8/6 B58v8,B64rl6,B71v7
i.-ge Kölvll i. (közüm) B55vl,B69v9
i.-ı A68vl i. (kulun) Bİ5r4
i.-ımdan B10v8 i. (künden) B66vl
i.-mdan B77rl2,A68rl5 i. (nevbet) B67v9
i.-ıga (kawuşğıl) B64v5 i. (oğul) D23vl0
i.-ıgdan B65rl4 i. (reşîd) B2vl
i.-lara M84/14 i. (şehîd) B2v2
i.-lann B62vl3 i. (yavlak) A47rl6
i.-langa A55v9 i. (yetmiş) B30rl3
ikele: ikinci kez i. (yıl) B77vl2
i.-yin B59rl2 i. (yılğa tigrü) B66v4
ikevle: ikisi birlikte i. (yigit) B2vl
i.-si M20/5 i.-de A56vl4
i.-yin M20/11 i.-den (artuk) B65vl2
iki: MKlvl4,MK22rl7,MK49rl3, i.-den bu M5/6
D53v9,A55v6,D63vl4,D74r 18 i.-den (özge) MK61v2
i. (artuk) D4vl3,M6/12 i.-miz M85/8
i. (ferişte) MK36r7 i.-nig M74/16,D54r3,K53vll,
i. (hasret) D6İVİ3 A47rl3,M86/7
i. (közi) D17rl2,K17rl2,M24/14, i.-nig (anası) B66112
A64vl i.-si D23vl l,B64rl l,B64rl2,
i. (közüm) B73r 13,MK10v9,A7r4,A47r 1 ,MK52
A46vlO,MK51 vl 7,M73/20 r6,M74/6,K61 vl ,MK60r6,A55rl 6,M
i. (künümüzi) A12vl3 84/5,M93/l 9,D70rl 1 ,K69v3,A64rl 6
i. (lebirj) M52/1 ,M93/20
i. (sevgüğa) K8v3 i.-si ol B56r3
i. (yanğa) K72vll,M98/ll i.-sinden MK3vl3
i. (yagağa) A68vl3 i.-sinig (düşin) B44r8
i. (yılğa) K63v5,A57v6 i.-sinüg MK52vl

719
iki big: iki bin A44rl i. (terâzüye) B30v8
iki big: iki bin yüz A43vl5 i. (yıl) B5İVİ0
iki iki: iki iki MK56v7,MK56v8 i.-sinig (adm) B64vl3,MK60v5
iki yüz: iki yüz MK54rl4 i.-sinig (adm) K62r2
i. (altun) B58r4 ikişer: ikişer
i. (yıl) B77r5,A2r8 i. (altım) M35/14,MK23v2
iki yüz big: iki yüz bin i. (altunnı) B24vl6
A43vl4,K50v9,M70/l,MK49rl4 ikram: (Ar.)ikram
i. (dağı) B52v5 ikram eyle-
i. (er) B52v6,M69/20,MK49rl 1, -yür sen M76/3
MK50r6 i. (ile) M78/6
i. (er) B52v5 ikram kıl-
i. (kişi) B52v8 -dı B49v2
iki yüz mig: iki yüz bin D50vl0,D50vl3 -up B65vlO
ikile: ikimiz birlikte ikrâr: (Ar.) ikrar
i.-miz MK20vl,D21v9,K21vl2, K6r3,M7/14,A9r3,MK51r7
A14vl0,M30/13 ikrar et(d)-
i.-rin K62v6 -üp M37/4
i.-si B2vl,B7vl3,B7rl3,B15r5, ikrâr kıl-
Bİ 5r7,B 15rl 5,D23vlO,D23vl 3,B55v8,B -am MK5vl
61v3,D7r2,MK6v8,MK13rl5,K53rl6,A5 -dı
5rl5 B6r 10,B 17r 15,B20vl 3,Kİ 6rl 1,
i.-yin D21vl5,B59v5,B65v3, A9r5,K16v3,MK18vl7,MK20v6,M
A56v5,MK61rl0,M85/3 K21v3
ikilençi: ikinci D16vl7,M78/l -dılar A62rl2,MK66v8
ikile-: ikinci defa -dım B54v6
i.-yü (antlaşdılar) B12r8 -ğıl B17r5
fldley: ikinci Dİ 1 v5 -ur MK53v3,M90/19
ikin ikin: tekrar tekrar -urlar K67v2
B5r8,B6rl4,B60v2,B60v3,M40r3,B61r3, iküle: ikimiz birlikte krş. ikile
B65v4,B65v5,M43rl 2,K4v7,K58r2 i.-miz B22vl 1
i. (antlaşdılar) Kİ İri 5 il: il, memleket, ülke K50r7,A43rl3
ikincileyin: ikinci defa MK55v3 i. (içre) D22v7
ikinçi: ikinci krş. ikinci i.-de (bizüm i.) B56r8
B4r3,B17vl2,B30rl2,K30r3,A21vl5,D6 i.-de sen K69r8
2rl3 i.-den M76/20
i. (kün) B24vl6 i.-den (kelür siz) B58v3

720
 -den
i. (kelürsen) B60vl5 D40rl !,K40rl2,A32vl4,MK38vl6,
i.-ge M55/6 A52r9,MK57r4,M79/l 6,D58v7,K58
i.-i MK52v3 rl5
i.-i (ken'ân i.) B14v4,B46rll, B56r6 -duk D51rl2,K51r9,MK49vl2
i. (mağnb i.) B27vl0 -duk (idi) A44rl6
i.-im D28vl3,MK27vl,M41/l 1 -mış (idi) MK54rl7
i.-im (benüm i.) B28vl6 -mışdı K55vll
i.-imizde A47v2,M75/l -ur
i.-imizden B56r8 A9vl4,K48r8,A41rl2,D51rl5,
i.-imize MK52v5 MK49vl 5,M70/20,D55rl2,K55r4,A
i.-inig (içine) K13v8 48v8,MK53v9
i.-irj (birle) A64v7 i. (derler idi) D56r3
i.-ni (mışıng i.) A67v3 i. (eyleyelim) D30vl2,K30vl4
i.-üni B76vl ile: ile, birlikte
ilâh: (Ar.) tann, allah B6vl 5,MK5r 13,MK22r6,M49/3,D3
i.-um B20r5,A12r2 4v5,D42v4,M83/3,M94/l 5,M95/2
İlâhî: (Ar.) ey allahım i. (âdem oğh i.) A14r6
MK18r5,M27/8,K68v4,A63vl ,M92/9 i. (anıg i.) B68r2,MKllr9,D20rl,
ilahünâ: (Ar.) ey allahım M28/9,MK24vl 3,MK30v3,MK63v6
B10v7,B 1 Ov 1O,B52r 1 ,M 13/19,D19r5,A2 i. (anlar i.)
8r8,M69/2 B14vl4,B61v6,A49r5,
i'läm: (Ar.) bildirme, bildirilme A51 v8,A55 vl 0,M84/l 5
MK58vl4 i. (anug i.) MK19rl,K28r3
ic lam kıl- i. (balık i.) K23vl7,MK22v3
-amK73rl2 i. (begler i.) B29vl4
-dı i. (begleri.)D28rl3
D72rl3,M95/9,D26r5,MK24vl l,M37/5, i. (benim i.) K28vl6
D26v7,D27v9,K27vl3,MK26rl4, i. (benüm i.) MK27rl7,M41/10,
M39/17,MK27rl0,D30r9,K30rl2,MK28 K59vl,A53rl5,M81/2,MK58v8,MK
vl4,D38rl2,K38rll,A30vl2,MK36vl5, 61r3,K62vl, A56v2,M84/21
K51rl2,A49vl i. (bizim i.) D15v6,MK61rl5
-dı (erse) D44r8,MK42vl0,M61/13 i. (bizig i.) M22/1
-dı (ise) K44r7,M61/5 i. (bizüm i.) D4vl5,K5r8,D4vl6,
-ğıl K5r9,MK4v7,MK4v7,MK14v8,M90
K73rl0,A69rl3,K7v5,MK7rll,M10/12, /20,K67v3
A14rl3,K26vl l,A19rl5,MK25rl2,M38/ i. (böyle i.) D23rl6
2, i. (buğav i.) MK15rl6

721
 i. (bunlar i.) B64v6 i. (mışr i.) M39/10
i. (cemâ'at i.) A7vlO,K15rl i. (mışrî i.) MK26r7
i. (çädur i.) M53/18 i. (mihnet i.) M21/3
i. (darlık i.) M69/1 i. (minnet i.)
i. (du'â i.) D75rl0 B31r3,K14vl6,K70r3
i. (düş i.) B7v4 i. (munlar i.) D62r6
i. (el i.) A9rl5 i. (nakışlar i.) K34v4
i. (elim i.) MK35rl5 i. (neslig i.) MK65rl6
i. (elvanlar i.) MK46v6 i. (nevbet i.) A59vlO,MK64rlO
i. (emr i.) B55v6,A14r4,A23v3 i. (nev' i.) A58vl6
i. (eygü söz ile i.) D22r7 i. (nikäb i.) MK58r9,M85/3
i. (firäk i.) M60/20 i. (ni'met i.)
i. (habbâz i.) B43vl5,A35rlO, D48r4,K48r3,A41r7,
MK41rll M66/10,K49v8,A42vl3,M68/10
i. (haber i.) D45v8,MK44rlO i. (ni‘ metler i.) MK48rl 1
i. (hadimler i.) K42rl2,A35rl i. (nün i.) Bllrö
i. (hafiyye i.) M86/20 i. ('aybıi.) MK14vl3
i. (hasret i.) MK9r4,K12v2, i. (oğlum i.) K65r5
M83/2,MK60rl2, i. (ol şart i.) B71r6
MK61rl3,MK64rll,MK64rl2 i. (ökünçisi i.) MKörl 1
i. (hatun i.) MK34vl2 i. (pıçak i.) M10/10
i. (hätunı i.) M50/21 i. (sen i.) K56vl6
i. (heybet i.) K14vl6,A7v9, i. (senig i.) K18vlO,B61v8,
K50vll,A44rl,A58r5,M86/20,A58vl5, B65rl2,D18v7
MK63vl i. (sizig i.) MK4vl7,MK5rll,
i. (hüsnüg i.) M32/4 MK55v3,MK55v4
i. (ibni yâben i.) i. (siznig i.) K5v3,M7/4,D57r7,
M43rl2,A59r2,MK63v4,M88/3 M78/2
i. (ihsân i.) M71/4,M92/15 i. (sizüg i.) D5v4,K56vl5,M78/l
i. (ikräm i.) M78/6 i. (sözi i.) MK20vl4
i. (iş i.) B9rlO,MK36r3 i. (şadlık i.) M85/9
i. (kadeh i.) B44r5 i. (şâh i.) MK49rlO
i. (kardaşlang i.) MK58rl i. (şart i.) B31rll
i. (kaşd i.) D64rl5,A58r5,MK62v7 i. (şart i.) B16rl3
i. (kimse i.) MK25vl3 i. (şehr i.) D48v9
i. (korukmak i.) D16rl3 i. (şeytân i.) MK9r6
i. (mışır i.) B27vl0 i. (ta'cîl i.) M63/4

722
 i. (ta‘ zîm i.) M67/1 -dı ise A32r6
i. (techîz i.) K57r4 ilhâm ver-
i. (telim i.) M29/5 -di D75r6
i. (tilig i.) Dlörll ilhâm ver-
i. (ton i.) D38rl7 -di MK37vl4
i. (tom i.) M53/14 ilk: ilk
i. (tomg i.) MK37r9 i. (sözügüz) B60rl
i. (uluğ ün i.) A2İVİ3 ilkin: önceB69rll
i. (ûmîd i.) B70v4 illâ: (Ar.) ancak K16r3,A8vl3
i. (yüsuf i.) B30v12,B70v4, ‘illet (Ar.) illet, hastalıklı, yalan
MK12rl4,MK19vl4,D21r3,D24rl5,MK2 B5rl5
3r4,M34/12,D67v8,MK66rl ,B22vl 3,M8 ‘ilm: (Ar.) ilim
9/20,D72r8 B43vl 3,B49r 1 ,D2rl 8,M66/18,A42r
i. (yük i.) K54r2 15,MK47vl4,M68/2
i. (yüg i.) M75/4 ‘ i. (bildügin) D47rl4
i. (zencîr i.) Allr8,MK17rl2 ‘i.-i K47rl2,D51v8
ilen: ile ‘İ.-İK5İV4
i. (bizim i.) K15v5 ‘i.-i A44vl4,MK50r8
ilet-/iled-: iletmek, ulaştırmak ‘ i.-i (kâmil)
i.-diler B76r7,B76rl 1 MK46rl ,D47rl 7,K47rl 5,A40vl
i.-e idim D31r2 ‘ i.-i (şahîh) MK2vl
i.-ğil B57rl6 ‘ i.-i (temäm) B49r6
i.-key (idim) B31vl ci.-imM3/19
i.-meyevüz MK16vl2 ‘ i.-in MK41r8
i.-tilerK71rl2 ‘i.-in (bildügin) B49r3
i.-ümes miz B18v9 ‘ i.-in (kimse bilür) B44r2
ilhâm: (Ar.) ilham, telkin ‘ i.-in (ta‘ bîr) D42vl
B3r4,B40v9,M3/l 5,Mİ 2/20,D39v3 ‘ i.-ini (bildügin) A40rl4
ilhâm ber- ‘i.-ini bildügini MK45vl5
-di B40rl5,A31vl2 ‘ i.-irj B51r8
ilhâm bol ‘ ilm ü hikmet (Ar.) ilim ve hikmet
-dı ise K39v3 B51r6
ilhâm bul- ‘ i. (üze) B50r4
-dıysa MK38r8 ilt-: iletmek
ilhâm kıl- i.-e (idim) MK30v4
-dı K73rl7,A69v5 i.-ep MK4v2
ilhâm ol-

723
 i.-er B7r3,B34vl0,D41r6,K41r8, emdi: şimdi
A33v9,MK39vl0,M56/12 B1 v4,B 1 v6,Bl v8,B2r2,B2r4,B2r6,B
i.-er (erdim) A35vl 2v2,B2v4,B2v6,B2v8,B2v10,B2v12,
i.-er (erdüm) A23r4 B2vl4,B2vl6,B3r2,B3r4,B3r6,B3r8,
i.-er (idim) B44r7 B4r6,B4r8,B4r 11 ,B4r 13,B4v3,B4v9,
i.-er (idüm) MK29v7,M44/16, B4vl 1 ,B4vl 5,B5rl ,B5r5,B5r7,B5r9,
MK41vl,M58/19,K42vll B5r 15,B5 vl ,B3r 10,B3r 12,B3 v2,B3 v
i.-er (renci i.) MK32v7 8,B3v10,B3v12,B3v14,B4v5,B4v7,
i.-er (ya'küba i.) A63vl 1 B4vl3,B5r3,B5rl l,B5rl3,K5r4,B5v
i.-er (zindana i.) B43v3 3,B3rl4,B3rl6,B3v4,B3v6,B3vl6,B
i.-eyesiz B6rl2 4r2,B4r4,B4r 15,B4vl ,B5v5,B5v7,B
i.-eyüMK6rl2 5v9,B5vl l,B6rl,B5vl3,B5vl5,B6r3
i.-ipB5vl,B13r3,B73v7 ,B6r5,B6r7,K5vl2,K5vl6,B6r9,B6r
i.-ip (bazara i.) A45v2 13,B6r 15,B6vl ,B6v3,B7v7,B7v9,B6
i.-ümeswüz D17vl2 v9,B6vl l,K5vl4,B6rl 1,B6v5,B6v7,
i.-ümez miz K17vl3 B7r9,B7rl !,B7rl5,B7vl,B7v3,B7v5
i.-ümeziz M25/10 ,B7v7,B7v9,B7vl l,B7vl3,B8rl,B8r
i.-ümezüz A10v7 3,B6vl 3,B6vl 5,B7rl ,B7r3,B7r5,B7r
i.-üg (eyle) D54rl 1 7,B7rl3,B7vl5,B8r5,B8r7,B8r9,B8r
i.-üp M6/8 15,B8vl,B8v7,B15rl4,B35vl2,B47r
imam: (Ar.) imam 6,B47r8,B8rl l,B8rl3,B8v3,B8v9,B
i.-lara D2r5,K2r6 8vl 1 ,B8vl 3,B9rl ,B9r3,B9r7,B9r9,B
i.-lara (dîn) MK2r2 9rl5,B9vl,B9v3,B9v5,B8v5,B8vl5,
‘imäme: (Ar.) sank B9v7,B9vl4,B9vl6,B10r6,B10rl0,B
ci.-sin BövlO 10rl2,B10rl6,B10v4,B10v6,B10v8,
îmân: (Ar.) iman B9r5,B9rl l,B9rl3,B9v9,B9vl2,B10
B40v6,B79r8,MK23vl l,MK24v3,MK38 r2,B 10r4,B 10r8,B 10rl4,K9v4,B lOv
r5,A69rl5 2,K9v8,B 1 Ovl 0,B 10vl2,B 10vl4,B 1
îmân keltür- 0vl6,Bl lr2,Bl lr4,Bl lr6,Bl lr8,Bl 1
-ürB4r2 rlO,Bl lrl4,Bl lrl6,Bl lv6,Bl lv8,B
îmân ketür- Hvl5,B12rl,B12r3,B12r5,B12r7,Bl
-ür K3rl6,MK3rl0,B25r9,B26rl0 lrl2,Bl lv2,Bl lv4,B12r9,B12rl 1,K
i. (şahîh i.) B78rl4 11v7,B12v1,B12v3,B12v5,B12v9,B
î.-ırjm K72rl0 12vll,B12vl3,B12vl5,B13rl,B13r3
î.-m (saklağıl) B77r9 ,BHvlO,BHvl2,B12rl3,B12rl5,Bl
î.-gızıM97/16,A68rl2 2v7,B 13r5,B 13r 11 ,B 13r 13,B 13r 15,B
13v5,B13v7,B13v9,B13vll,B13r7,B

724
13r9,B13vl,B13v3,B13vl3,B13vl5,B14r
1, B14r8,B14rl0,B14rl2,B14rl4,B14rl6,
B14v2,B14v8,B14r4,B14r6,B14v4,B14v
6,B 14vlO,B 14vl2,B 15r2,B 15r4,B 15r6,B
15r8,B 15rl 0,B 15rl 2,B 15rl 3,B 15rl 6,B 15
v2,B 14vl4,B 14v 16,B 15 v4,B 15v6,B 15 v 1
0,B 15 vl 2,B 15 v 14,B 15vl 6,B 16r4,B 16r 10
,B 16rl 2,B 16r 16,B 16v2,B 16v4,B 16v6,B 1
5 v8,B 16r2,B 16r6,B 16r8,B 16r 14,B 16v8,
B16vl0,B16vll,B16vl2,B16vl4,B16vl
6,D16r6,B 17r2,B 17r4,B 17vl 0,B 17vl 2,B
17vl4,B 17vl 6,B 18r2,B 18r4,B 18r6,B 18r
8,B 18r 10,B 18rl 6,B 18 v2,B 18v4,B 18 vl 0,
B18vl2,B17r8,B17rl0,B17rl2,B17rl4,B
17r 16,B 17v2,B 17v4,B 17v6,B 17v8,B 18r 1
2, B 18rl4,B 18v6,B 18v8,B 18vl4,B 18vl 6,
B19r2,B19v8,B19vl0,B19vl2,B19vl4,B
20r2,B20r4,B20r6,B20r8,B20r10,B20r 12
,B20r 14,B20rl 6,B20v2,B 19r4,B 19r6,B 1
9r8,B19rl0,B19rl2,B19rl4,B19rl6,B19v
4, B 19v6,B 19v 16,B20v6,B20v 10,B20vl 2
,B19v2,B20v4,B20v8,B20v14,B20v16,B
21r2,B21r8,B21rl0,B21rl2,B21v2,B21v
5,B21v7,B21r4,B21r6,B21rl4,B21rl6,B
22r6,B22rl0,B22rl2,B22rl4,B22v6,B22
v8,B22vl0,B22vl2,B22vl 6,D21 vl 6,B21
v9,B21 vl 1 ,B22r2,B22r4,B22r4,B22r8,B
22rl6,B22v2,B22v4,B22vl4,B23r2,B23r
4,B23r6,B23r8,B23rl4,B21vl3,B21vl5,
B23r 10,B23rl 2,B23rl 6,B23 v2,B23 v4,B2
3v6,B23v8,B23v10,B23v12,B23v14,B23
vl 6,B24r2,B24r4,B24r5,B24rl 0,B24r 12,
D23r 13,D23r 15,D23 v2,D23 v4,D23 v 10,D
23vl2,D23vl4,D24rl,D24r5,B24v4,B24
vl5,B24r6,B24r8,D23rll,D23rl7,D23v6
,D23v8,D23vl6,D24r3,B24v7,B24v9,B2
4vl 1 ,B24vl 3,B25r 1 ,B25r3,B25r5,B25r7,
725
B25r9,B25vl4,B25vl6,B26r4,B26r6
,B26r8,B26rl0,B26rl2,B26vl,B26v
7,B25rl l,B25rl3,B25v2,B25v4,B25
v6,B25vl0,B25vl2,B26r2,B26rl4,B
26v3,B26v5,B26v9,B26vl l,B26vl3,
B26vl5,B25rl5,B25rl7,B25v8,B27
v5,B27vl l,B28rl,B28r7,B28r9,B28r
11 ,B28rl 3,B28r 15,B27rl ,B27r3,B27
r9,B27rl l,B27rl3,B27v3,B27v7,B2
7v9,B27vl3,B27vl5,B28r3,B28r5,B
28vl ,B28v3,B28v5,B27r5,B27r7,B2
7rl5,B27vl,B28v7,B28v9,B28vl5,B
29r 1 ,B29r3,B29r5,B29r7,B29r9,B29
r 1 5,B29v 1 ,B29v5,B29v7,B29vl 3,B3
0r3,B30r5,B30r9,B30rl l,B30rl3,B3
0rl5,B30v5,B30v7,B30v9,B30vl5,B
28vl 1 ,B28vl 3,B29rl 1 ,B29rl 3,B29v
3,B29v9,B29vl l,B29vl5,B30rl,B30
r7,B30vl,B30v3,B30vl l,B30vl3,B3
İrl ,B3 lr3,B3 lr5,B3 lr7,B3 lr9,B3 İr
H,B31rl5,B31vl,B31v3,B31v9,B31
vll,B31vl2,B31vl3,B32r3,B32r5,B
31rl3,B31v5,B31v7,B31vl5,B32rl,
B32r7,B32r9,B32rl l,B32rl3,B32rl
5,B32vl,B32v3,B32v7,B32v9,B32v
5, B32vl l,B32vl3,B32vl5,B33r5,B3
3r7,B33r9,B33rl 1 ,B33r 13,B33rl 5,B
33vl,B33v3,B33rl,B33r3,B33v5,B3
3v7,B34r3,B34r5,B34r7,B34r9,B34r
12,B34v4,B34v6,B34vl2,B35rl0,B3
3v9,B33vll,B33vl5,B34rl,B34r9,B
34rl4,B34rl6,B34v2,B34v8,B34vl0
,B34vl4,B34vl6,B35r2,B35r4,B35r
6, B35r8,B33vl2,B33vl3,B35rl2,B3
5rl4,B35rl6,B35v2,B35v4,B35v6,B
35vl0,B35vl4,B36r4,B36rl0,B36rl
2,B36rl4,B36rl6,B35v8,B35vl6,B3
6r2,B36r6,B36r8,B36v2,B36v4,B36v6,B
36v12,B36v14,B36v16,B37v8,B37v12,B
36v8,B36vlO,B37r2,B37r4,B37r6,B37r8,
B37rl2,B37rl4,B37v4,B37v6,B37vl4,B
37vl6,B38r2,B38r4,B38r6,B37rlO,B37rl
6,B37v2,B38rl4,B38rl6,B38v2,B38v4,B
38v6,B38vlO,B38vl2,B38vl4,B38vl6,B
39r2,B39r4,B38r8,B38rlO,B38rl2,B38v8
,B39r6,B39r8,B39rl 0,B39v8,B39v 10,B3
9vl4,B39vl6,B40r4,B39rl2,B39rl4,B39
rl6,B39v2,B39v4,B39v6,B39vl2,B40r2,
B40r6,B40r8,B40rl0,B40rl2,B40rl4,B4
0rl6,B40v2,B40v4,B40v6,B40v8,B40vl
4,B40vl6,B41r2,B41r4,B41r8,B41rl0,B
41rl2,B41rl4,B41rl6,B41v2,B41v4,B40
vl0,B40vl2,B41r6,B41v6,B41v8,B41vl
0,B41vl2,B41vl4,B41vl6,B41v2,B42r5,
B42r 11 ,B42vl ,B42v9,B43r7,B42r7,B42r
9,B42v3,B42v5,B42v7,B42vl 1 ,B42vl 3,
B42vl 5,B43r 1 ,B43r9,B43r 11 ,B43 vl ,B43
v3,B43v5,B43v7,B42r9,B42r 13,B42rl 5,
B43r3,B43r5,B43r 13,B43r 15,B43v9,B43
vl 1 ,B43vl 3,B43vl5,B44r3,B44r5,B44r7
,B44r 11 ,B44r 1 ,B44r9,B44r 13,B44r 15,B4
4vl ,B44v7,B44v9,B44vl 1 ,B44vl5,B45r
l,B45r3,B45r3,B45r5,B45v2,B45v4,B45
v6,B44v2,B44v5,B44vl3,B45r8,B45rl0,
B45rl2,B45rl4,B45rl6,B45v8,B45vl0,B
46r2,B46r4,B46r6,B46r8,B46rl0,B46rl2
,B46rl 6,B46v2,B46v8,B46vl 0,B46vl2,
B46vl4,B46vl6,B47r2,B47r4,B47rl6,B4
7v2,B47v4,B45v12,B45v14,B45v16,B46
rl4,B46v4,B46v6,B47v6,B47v8,B47vl0,
B47vl2,B47vl6,B48r2,B48r4,B47vl4,B
48r6,B48r8,B48rl0,B48rl2,B48rl5,B48v
1,B48v3,B48v5,B48v7,B48v9,B48v11,B
48vl 3,B48vl 5,B49rl ,B49r3,B49r5,B49r
726
7,B49r9,B49rl 1,B49v1,B49v7,B49v
9,B49v1 l,B49rl3,B49rl5,B49v3,B4
9v5,B49vl3,B49vl 5,B50rl ,B50r3,B
50r5,B50r7,B50r9,B50rl5,B50v5,B5
0v7,B50rl l,B50rl3,B50vlsB50v3,B
50v9,B50vll,B50vl3,B51rl,B51r5,
B5 lr7,B5 lr7,B5 lr9,B5 İrl 1 ,B5 İrl 3,
B50vl5,B51r3,B51rl5,B51vl,B51v
3, B51v5,B51v7,B51v9,B51vll,B51
vl 5,B52r 1 ,B52r5,B52r7,B52r9,B52r
12,B51vl3,B52r3,B52rl4,B52rl6,D
50v5,B52v4,B52v6,B53rl l,B53rl5,
B53rl6,B53vl,B53v3,D50v7,B52v2
,B52v8,B52vl4,B52vl6,B53r2,B53r
9,B53rl3,B53v5,B53v7,B53vl3,B53
vl5,B54rl,B52vl0,B52vl2,B53r4,B
53r6,B53v9,B53vl l,B54r3,B54r5,B
54r7,B54r9,B54r 13,B54rl 5,B54vl ,B
54v5,B54rl 1,B54v3,B54v7,B54v9,B
55r5,B55rl l,B55rl3,B55v3,B55v9,
B55vl l,B55vl3,B56r2,B56r4,B54v
H,B54vl3,B54vl5,B54vl6,B55r7,B
55r9,B55rl5,B55vl,B55v5,B55v7,B
55vl5,B55vl7,B56r7,B56r9,B56rl 1,
B55rl ,B55r3,B56rl 3,B56r 15,B56vl,
B56v3,B56v5,B56v7,B56v9,B56vl 1
,B56vl2,B56vl5,B56vl7,B57r2,B57
r4,B57r6,B57r8,B57rl0,B57rl4,B57
rl6,B57v2,B57v4,B57v6,B57v8,B57
vl4,B57vl6,B58r4,B58r6,B58v8,B5
7rl2,B57vlO,B57vl2,B58r2,B58r8,
B58rlO,B58rl l,B58rl6,B58v2,B58v
4, B58v6,B58v10,B58v12,B58v14,B
58vl6,B58rl2,B58rl4,B59r2,B59r4,
B59r6,B59rl2,B59rl4,B59vl0,B59v
12,B59vl6,B60r2,B60r4,B60rl0,B6
0rl2,B59r8,B59rl0,B59rl6,B59v2,B
59v4,K57rl3,B59vl4,B60r6,B60r8,B60r
14,B60rl6,B60v2,B60v4,B61r4,B61r6,B
59v6,B59v8,M40r4,B60v6,B60v8,B60vl
0,B60vl2,B60vl4,B60vl6,B61r8,B61rl0
,B61rl2,B61rl4,B61rl6,B61v2,B61r2,B
61v4,B61v5,B61v6,B61v8,B61vl4,B61v
16,B62r2,B62r4,B62r6,B62r8,B62rl0,B6
2rl2,B62rl4,B61vl0,B61vl2,B62rl6,B6
2v2,B62v9,B62vll,B62vl3,B62vl5,B63
r2,B63r4,B63r6,B63rl0,B63rl2,D60vl4,
B63v2,B63v4,B62v5,B62v7,B63r8,B63r
14,B63rl6,B63v6,B63v8,B63vl0,B63vl
6,B64r2,B64r4,B64r6,B63vl2,B63vl4,B
64r8,B64rl4,B64rl6,B64v4,B64v5,B64v
10,B64vl 2,B64v 16,B65r2,B65r8,B65r 10
,B65r 12,B64r 10,B64r 12,B64v2,B64v6,B
64v8,B64vl4,B65r4,B65r6,B65rl4,B65r
16,B65v2,B65v4,B65v8,B66rl0,B66rl2,
B65v6,B65vl0,M43rl2,B65vl2,B65vl4,
B65vl6,B66r2,B66r4,B66rl4,B66rl6,B6
6v2,B66v8,B66vl0,B66vl2,B66r6,B66r8
,B66v4,B66v6,B67r6,B67r8,B67rl0,B67
r 12,B67r 16,B67v2,B67v4,B67v6,B67v8,
B67vl0,B67vl4,B67vl6,B66vl4,B66vl
6,B67r2,B67r4,B67rl4,B67vl2,B68r2,B
68r4,B68r 1 0,B68rl 2,B68r 15,B68v2,B68
v4,B68r6,B68r8,B68v6,B68v8,B68vl4,B
68vl 6,B69r2,B69r4,B69r6,B69r8,B69r10
,B69rl6,B69v2,B69v4,B68vl0,B68vll,
B68vl2,B69v6,B69v8,B69vl0,B69vl2,B
69vl6,B70r2,B70r8,B70rl0,A61rl3,B70r
14,B70v4,B70v6,B70vl0,B69rl2,B69rl4
,B69vl 4,B70r4,B70r6,B70rl 2,B70r 16,B
70v2,B70v8,B70vl2,B71r2,B71r4,B71r8
,B71rl0,B71rll,B70vl4,B70vl6,B71r6,
B71rl2,B71rl4,B71v4,B71v6,B71v8,B7
lvl0,B71vl6,B72rl,B72r3,B72r5,B72r6,
D69r7,B72r8,B71rl6,B71v2,B71vl2
,B71vl4,B72rl0,B72rl2,B72rl4,B7
2r 1 6,B72v2,B72v4,B72v6,B72v8,B7
2vl4,B72vl6,B72vl0,B72vl2,B73r
2,B73r4,K69rl l,B73r6,B73rl2,K69
v8,B73v4,B73v6,B73v8,B73v10,B7
3vl 2,B73r8,B73r 10,B73r 14,B73rl 6,
B73v2,B73vl4,B73vl6,B74r2,B74r
4, B74r6,B74rl2,B74rl4,B74v4,B74
v6,K70vl 3,B74r8,B74rl 0,B74rl 6,B
74v2,B74v9,B74vl l,B75rl,B75r3,B
75r7,B75r9,A66rl4,B75r 11 ,B75rl 3,
B75v4,B75v6,B74vl3,B74vl5,B75r
5,B75rl6,B75v2,B75v8,B75vl4,B75
vl6,B76r2,B76r4,B76r6,B76r8,B76r
10,B76r 12,B75vlO,B75vl 2,B76rl 5,
B76v2,B76v4,B76v6,B76vl0,B76vl
2,B76vl4,B76vl6,B77r2,B77r6,B77
rl 1 ,B76v8,B77r4,B77r9,B77rl3,B77
r 1 5,B77v2,B77v4,B77v6,B77v8,B77
vl2,B78r2,B78r6,B78r8,B77vlO,B7
7vl4,M49vl7,B77vl6,B78r4,B78rl
0,B78rl2,B78rl6,B78v9,B78vl 1,B7
8vl5,B79r2,B79r4,B79r6,B79r8,B79
rlO,B78rl4,B78v2,B78v4,B78v7,B7
8vl3,B79rl2,Dvl6,M3/l,MKlvl2,
Klvl4,Dlvl4,K2v7,D2v4,MK2v3,
M3/21 ,M4/2,D2v8,MK2v7,MK2vl 7
,D3rl0,D3rl4,K3v2,MK3rl2,MK3r
17,M5/1 ,D4r5,MK3 vl 6,M5/9,MK4r
7,M5/17,M4/11 >K4vl 4,MK4v6,MK
4vl0,D5r7,K5rl6,MK4vl4,M7/l,D5
r5,D5v4,MK5v8,K6rl4,MK5v4,K6v
15,MK6r5,M9/19,MK6vlO,D6v3,M
K6r9,MK6r 13,MK7r5,MK7rl 7,MK
7v6,MK7v9,K8r7,MK7vl2,Ml 1/9,D
8rl5,K8rl5,MK8r2,Ml l/17,K8v5,M
K8vl2,MK8vl4,M 13/3,K8v3,D9v8,K9v
10,D9vl6,K10r2,A2vl2,D8rll,MK7vl6,
Mİ l/13,D8rl3,Alvl4,MK9rl5,MK9rl7,
M13/21,M12/7,K9rl6,A3r2,D10r8,A3r4,
A3rl2,M14/16,A3rl6JC10vl3,A3v6,MK
10r9,K10vl5,MK10rl7,Kl lr8,MK10r7,
D10v9,D10vl5,Kl lr3,MK10v4,Kl lrl2,
Kİ lrl4,Kl lvl,A4rl 1,MK10v12,A3v12,
MK10rl5,M15/l 1,D1 lv6,D12rl,A4v6,A
4v8,K12rl,M16/18,D12r9,D12rll,K12r7
,A4vl6,A4rl3,A4rl7,Kl Ivl l,A4v4,MK
1 lr3,M16/12,D12vl2,Kl 1 v9,Dl 1 vl6,M
Kİ lrl5,K12rl 1,M17/5,MK1 lv4,MKl Iv
8,M17/17,K12vll,MK12r3,M18/2,D13r7
,K13r6,M18/8,D13r3,K12vl7,MK12r7,
MK12v7,K13v8,K13rl3,D13v9,K14r3,A
6vl3,M19/17,D14r8,MK13rl0,M19/19,
MK13rl6,D14vl,K14rl5,A7r8,MK13v4,
D14v3,K14vl,A7rl0,K14v2,A7rll,MKl
3vl0,MK14r2,MK14r6,A8rl ,MK14rl 1,
K15rl5,A8r8,MK14vl,K15v2,MK14v9,
D15v7,K15v6,A8rl6,MK14vll,D15vl3,
MK15r2,K16vl2,D16rl2,K16rl0,MK15r
12,M23/1,D16v7,A9v4,D16vl3,A9v6,A9
vl0,MK15vl7,MK15vl3,D17r6,D17rl0,
K17rl0,D17rl2,K17rl2,K17r6,M24/8,M
24/14,MK16rl2,D17rl6,D17vl,K17v2,A
10rl4,M25/l,M25/l,D17v9,K17vl0,MK
16v9,M25/6,A10v6,MK16vl3,D17vl7,
MK16vl7,MK17r2,Allrl,D18r6,D17v5,
K17v6,A10rl6,MK16v5,Al lr4,M26/2,A
Hr6,MK17v5,D18v7,K18vlO,K18vl2,A
1 lv6,Al lrl2,D18vl 1,A1 lv8,MK17vl 1,
D18vl3,MK17vl3,M27/l,AHvll,K19r6
,Allvl6,D19v3,K19v7,A12vl,MK18v3,
M27/17,D19r2,K19r8,M27/8,D19v7,MK
18v7,K20rl3,A13v4,K20vl0,A13v6,MK
728
19r2,D20r4,M28/12,K20r3,MK19v3
,MK19v5,M29/l 9,K21r7,D20r6,D20
vl l,K20vl6,A13vl3,MK19v9JC21r
l,D20vl7,K21r5,A14r3,A14r7,D21r
8,K21rl3,MK20r4,K21vl,A14rl5,D
21v2,K21v5,MK20rl l,D21v6,K21v
9,MK20rl 5,MK20rl 7,MK20v6,D22
r3,A15r3,M31/3,K22r7,D21vl0,M3
0/14,MK20vl 6,A15rl 5,MK2 İrl 3,M
K21rl,MK21v2,K23rl,A15vl5,MK
21vl4,K23vl2,MK22v4,MK22v8,M
K22rl l,K23vl6,A16vl5,MK23r8,D
24v8,MK23v5,MK23rl0,D25rl 3,M
K24r2,MK24r8,M36/6,D25v8,K25v
12,A18rl4,MK24rl4,K25vl4,M36/l
6,MK24v7,MK24vl ,K26r7,MK24v9
,M37/3,MK24vl 3,M37/7,D26r9,Al
8vl6,MK24vl5,D26r7,A19r4,D26rl
6,MK25r4,D26rl4,D26vl5,K27r2,A
19v7,MK25v3,M38/10,D27r2,K27r6
,MK25v7,MK25v9,M38/6,MK25vl
l,MK25vl7,K27v7,MK26r8,K27vl
0,D27v7,M39/7,M39/15,K27vl3,D2
7vl3,K27vl7,MK26vl,M39/21,M39
/18,K28rl4,MK26v7,A20rl4,D28v9
,K28vl3,A20v6,MK27rl4,A20vl6,
MK27v9,MK27v3,D29r4,D29rl4,K
29vl ,A2 İrl 2,MK28r4,K29v5,MK28
r6,A21v6,D29r8,MK27vl3,M42/2,K
29r 16,M42/6,MK28r12,M42/16,MK
28v2,MK28vl l,MK28rl6,D29vl3,
K29vl6,A21 vl 2,MK28vl ,K30r7,D3
Or8,MK28vl 3,MK29r4,D30v3,K30v
5,A22v4,MK29rl2,MK29rl4,M44/2
,MK29rl6,D30vl 5,K3 lr2,MK29v5,
K30vl 5,MK29vl ,MK29v3,M45/l 3,
A23rl4,MK29vl7,K3 lrl6,M45/9,A
24r2,MK30v3,D31vl6,MK30v5,K32r3,D
32r5,D32r9,K32v5,MK3 lr8,MK31 v3,D3
3rl,K32vl7,MK31v5,MK31vll,D33r7,A
25v6,D33r3,A25rlO,MK32rl2,M48/2,D3
3vl !,D33vl3,D33vl5,K34r3,A26rl 1.M4
8/9,MK32v8,A26rl ,A26r5,MK32vl ,M48
/5,K34r5,A26r 13,MK32vl 3,K34rl 5,A26
rl5,MK33r6,MK33rl4,K34vl l,A27r5,M
K33rl6,MK33rl8,D34v9,MK33v8,A27v
1 ,M49/20,MK33vl 2,MK33rlO,MK33v4,
K35r6,K35rl0,A27v5,MK33vl4,MK34r
3,D35v3,K35v3,MK34v4,D35v7,MK35r
1 ,M5 l/6,D36vl ,MK34vl2,K36vl ,MK35
r5,M51/10,A29r7,MK35rl3,M51/16,A29
rl5,M51/3,A29v5,M52/9,MK35vl4,D37r
16,M52/17,D36v9,K36v9,M52/l,MK35v
12,D37rl4,K37rl3,K37v3,MK36rl0,K37
rll,D37vl2,M53/3,M53/6,K37vl7,M53/
8,A30v5,MK36v8,D38r5,K37vl3,A30rl
5,MK36rl 7,MK36v4,MK36vl0,MK36vl
4, D38r7,K38rl4,A30vl5,MK37rl,K38vl
,A31r3,MK37r7,D38v6,MK37r9,M54/l,
K38vlO,K38rl6,MK37r5,A31r9,A31rll,
A31rl3,MK37rl5,M54/3,M54/5,MK37v
2,A31v5,D39r9,K39r9,MK37vl2,K39rll
,A31 vl 5,MK38r7,K39v5,K39r7,M54/l 1,
M54/13,A32r4,M54/17,A32rl0,MK38rl
5,MK38v6,M55/6,D40r3,MK38v8,A33r2
,MK39r3,M55/l 8,M55/14,MK39rl,D40r
15,MK39r5,K40rl 6,M55/20,A33v2,D40
vl7,M56/10,D41r4,MK39v4,D41r6,K41r
8,A33v9,MK39vl 2,A34rl ,MK40r 1 ,MK4
0rl0,D41v9,MK40rl5,MK39vl0,M56/12
,K41v7,A34r9,A34rl4,D42rl2,MK41r4,
M58/9,D42r 16,K42rl 6,A35r5,MK41r6,D
42vl,A35r9,MK41v3,K42vl5,MK41v5,
D43r2,MK4 İr 14,K42v9, A35vl 2,K43r9,
729
MK41vl7,M59/14,MK41rl2,M58/l
3,K43rl3,MK42r6,K43rl l,A36r3,M
K42rl0,MK42rl0,A36rl 3,M60/5,A
36v3,D44r5,M61/4,D44rl l,D44rl3,
K44r 12,MK42vl 4,K44rl 4,MK42vl
7,D44v2,MK43r4,K44r8,M61/14,M
K43r6,MK43r8,D44vl6,K44v7,M61
/20,MK43vl ,A38r6,M62/l 5,K45rl6,
A38rl4,MK44r2,M62/17,MK43v7,
K45v3,K45vl ,D45vl0,M63/6,M62/
21,M63/16,D46r7,M64/3,MK45r2,
M64/l,D46v6,MK45rl6,M64/16,M
K45 v 1 ,M64/18,D47r2,MK45v5,M6
5/4,D46v4,A39v4,MK45r6,K46v6,A
39v8,M64/9,M64/14,K46vl5,A39vl
6,M64/20,MK45vl7,D47v4,K47v3,
A40v6,MK46r6,M65/20,MK46r8,D
47v8,D48rl7,MK47r2,MK47r2,M67
/2,M66/13,M66/19,D48v4,K48v3,D
48vl0,A41vl4,MK47rl2,D48vl4,M
K47v3,D49r3,K49r6,A42rl0,M67/2
0,A42rl2,M67/14,K49rl0,A42rl4,
MK47vl 3,A42v8,D49v6,D49r 13,K4
9rl2,K49rl6,D49vl4,MK48rl6,M6
8/15,D49v8,K49v7,D49v 16,K49vl 5,
D50r 1 ,MK48v3,M68/21 ,D50r9,MK
48rl0,A42vl2,M68/9,D50r3,A43r8,
D50r7,D50rl6,D50v5,D50vl,D50v9
,A43vl 3,D50vl l,MK49r 1 l,M70/l,
MK48vl 3,MK49vl ,M70/5,D51 v4,A
44vl 0,MK50r4,M7 l/4,D50vl 7,A44r
5,MK49vl2,MK49vl 5,D51 v6,K51v
2,A44vl2,MK50r6,D51 v8,M71/8,M
70/9,MK49v7,M71/2,D52r3,D51r6,
MK50rl2,M71/10,MK50vl,M71/16,
D52r7,MK50v5,MK50v7,M72/l ,D5
2rl 1 ,A45rl6,M72/15,M72/15,D52v
D52vl2,A46r2,M72/21,A45vll,M72/
10,
13,D52vl4,MK51 vl ,K52vl 5,A46rl2,M
K5 lr6,M72/17,D53r7,K52vl6,MK51 v5,
M73/12,K52vl7,M74/l,D53v6,MK52r3,
A46vl 6,MK52r5,K53v2,MK52r9,D53vl
4,K53v4,A47r6,MK52rl 1,M74/1 l,D53rl
7,K53r8,A46v8,MK5 1 vl 5,M73/18,M74/
13,K53v8,D54r7,K54rl0,M74/20,D54r9,
MK53rl,K54rl2,MK53r3,M75/10,D54v
9,K54vl ,A48r4,MK53r7,A48v6,D54vl 3,
K54v5,A48r8,MK53rl 1 ,K54vl 5,M75/16
,D55v7,M76/3,D55v9,MK54rl0,M76/12,
MK54v5,MK54v3,M76/19,K56r7,K56rl
4,MK55r6,MK54v9,K56v7,A50r 13,MK5
5rl2,M77/14,D57rl0,M77/15,K56v9,K5
6v9,D57rl6,K57r7,K57r9,MK55vl5,D57
rl2,K57r3,A50vl l,MK55v9,M78/5,D57
v9,D57vl l,MK56rl2,MK56vl,MK56r3,
M79/2,A51 vl 3,D58rl4,K58r5,A51 vl 5,
M79/6,MK56vl5,MK57r6,MK57rl0,MK
57rl4,K58rl3,MK57r2,M79/14,A52v7,K
59rl,MK57v9,K59rl3,MK58r2,MK57vl
7, M81/l,MK58rl7,M81/10,M81/12,K60r
1, MK58vl0,MK59r3,MK59r9,MK58vl5
,MK59r2,A54v2,MK59rl 1 ,K60vl 3,MK5
9vl4,K61rl0,MK59vl6,A55v6,K61vll,
A55v9,M83/20,K61v2,MK60r7,K61vl4,
K61vl0,A55v8,MK60rl5,D62r5,K62rl,
D62rl4,A55vll,D62rl2,D62v5,A56rl0,
MK60vl4,D62v9,A56v9,M85/7,D62vl,
A56vl 0,M85/8,K62vl 3,MK6 İr 1 7,MK61
r9,MK61v2,A56vl5,K62vl7,D63rl4,K6
3r2,MK61v6,K62v7,A56v6,M85/4,D63v
3,A57rl4,K63rl6,MK62r2,K63r8,D64rl
2, MK62v4,MK62v6,A58r6,A58rl4,A58v
8,D65r4,MK62v2,D64rl6,M87/12,A58r6
,K64v8,MK63rl4,MK63v2,A59r2,MK63
730
v6,A60r9,MK64v8,D66v4,MK64vl
4,K66r9,D66v6,D66r7,K65vl l,A60r
l,K66r2,D66vl4,M88/17,M89/4,A6
lr5,A6 lr9,MK66r 1,A61 v8,A62r4,A
61rl l,MK65vl0,A62r2,MK66rl5,M
90/9,D68r7,K67vl0,K67vl2,K67vl
3,D68vl4,D68vl5,K68r6,M91/18,M
91/20,K68rl0,K68rl5,D69rl l,K67v
15,A62vl0,K68v4,A63vl,A63v3,K6
8vl2,A63v9,M92/l 7,D69v3,K68vl 0
,K68vl 6,A64r3,M93/7,D70r6,K69v
4,M93/21,A64v5,A64rl l,D70v3,D7
0v5,D70v5,K69vl6,D70v7,D70v9,D
70v9,K70vl5,A66rl5,M95/12,A66v
12,M95/16,M95/20,A67r2,K71r7,A6
7v3,A66vl0,D72vl3,D73rl5,K71v9
,M96/17,A67vl2,M97/3,K72r6,K72r
12,D73 v8,M97/l 8,K72r 14,D74r8,K
72vl,A68vl 1 ,A68r4,D74v2,M98/13,
K73r2,A69r6,K72r3,K73r4,A69r8,K
73rl 8,D74rl 6,D74v6,D75rl ,K73rl 2
,A69rl5,D75rl0,B15rl4,B17r6,B8v
7
imtihan: (Ar.) imtihan
i.-dm M72/21
in-: inmek
i.-di B14r7,B39vl,B70v9,
MK30v3,K38r3,D43rl0,M59/14,A5
8vl3
i.-di (at) D48vl 1
i.-di (atdan i.) K70r9
i.-di (atdan i.) K48vlO,A41vl5,
MK47rl3,K64v9,D70vl6,A65r7,M9
4/19
i.-di (âyet i.)
B39r7,D38r3,A30v5
i.-di (deve i.) A65r6
 i.-di (kökden i.) B24v4,B44v7, i. (beliğ) K52v7
K13rl4 inci: inci krş. incü MK28vl2
i.-di (kubbe i.) B24r9 i. (kibi) B38rl5
i.-di (‘azäb i.) MK18v8,D71vl4 incü: inci krş. inci
i.-di (taht i.) MK26vl4 B 14r8,B30vl4,MK4v4,MK3 lr3
i.-di (tahtdan i.) D38rl4,A30vl4, i.-ye (begzer) MK35rl4
MK63rl5 incüt-: incitmek
i.-di (tahtında i.) A61v9 i.-diM77/18
i.-di (tahtından i.) D65r5 i.-megil B69vl5
i.-diler (atdan i.) B50v4 inçi: inci B5v3,K5r6
i.-dügi MK2v9 i. (verse) M6/12
i.-er (erdim) D3İVİ4 indür-: indirmek
i.-er (idi) B32rl5 i.-di B2 İr 11
i.-er (yere i.) B14r6,K13rl3, MK53r5 i.-diler B10v5
i.-ip B74r4 i.-diler (kovaların i.) B15r7
i.-meyin (suw i.) D10r2 i.-megil B53rl2
i.-mezdin tutar A2vl4 i.-üben K20rl 4,Al 3r8
i.-se D32v4,K32v5 ins ü cin: (Arç) insan ve cin B23v7
i.-se (yere i.) A24vl0 insan: (Ar.) insan M55/10
i.-üben (atından i.) B74r3 inşä’alläh: allah izin verirse
i.-üp M94/20 B46vl6,B68r7
'inan: (Ar.) dizgin, idare etme, yürütme intikâl: (Ar.) intikal
‘ i.-m (dartar) B55r5 intikâl kıl-
‘ i.-ın döndürür K52vl6,M73/12 -dı B59r6
‘inayet: (Ar.) inayet, lütuf, ihsan igez igez: sessiz sessiz
Bllr5,B32rl2,B32v6,B55v3,B68v4,B68 B14v6,MK12vl7,M19/9
v6,K44r 16,M6 l/14,MK43r2,D65vl4,MK iğle-: inlemek
64r7 i.-r MK42v3
‘i. (eseri) D44rl7 igleş-: irileşmek
‘ inayet kıl- i.-diler MK16v9
-ğıl B71v6 igre-: ses vermek, çmlamak
-u vergil A59v5 i.-di D8r7
‘ i. (umar men) M74/1 irsâl: (Ar.) gönderme, yollama
‘i. (eseri) B45vl6 A31v5,K41r6
‘İ.-İ irsâl et-
K32r5,A37r9,K53rl l,A46vl2,K65vl -diM89/13
ince: ince irsâl kıl-

731
 -am D57rl0,A50v9,MK55v7 i. (dînî) B2v7,B49r7
-ar MK26v7 i. (dinin) B51rll
-dı MK37v6,B70r9,K69rl0,K39r3 i. (tapa) B78r7
-ğıl M89/4 i.-a D73rl3,M96/15,K71v9,
-ur B28rl 1 A67v9,M96/17
irsälät (Ar.) gönderilen, yollanan i.-a (razı olmaz i.) B76v6
MK24r8 i.-a (okuğıl i.) B76vl,B76v2
i.-den MK23v9 i.-a (okur i.) B76v4
i.-in kören MK23vl 1 isnr (Ar.) isim, ad
is: koku i.-i K61r6
i.-i M34/16,M93/2,M93/4 isma'il: (Ar.) İsmail Peygamber
i.-i (düter sen) A63vl4 i.-e B69v2,B70rl5,MK8r8
i.-i (eksilmez i.) A63vl6 i.-e (kâr kılmadı i.) B9rl6
i.-i (keldi i.) A63vl3,M93/l i.-ğa K8v4
i.-i (tapar men i.) M93/5 i.-ge M12/1
i.-i (tüter sen i.) B72vl 1 i.-ni B20rl0
i.-in (yüsuf i.) K68vl4,M92/19 i.-ni (deyür) MK8r7
i.-si (devlet i.) M45/1 i.-neslinden imiş B56rl5
i.-si (mışır i.) M77/12,M95/1 ‘ ismet: (Ar.) günahtan arınma
i.-si (mışr i.) M88/14 B36v8,B39rl4,M54/17
i.-si (yüsuf i.) K24v8 c i.-yolun B36v4
i.-sin (tapdım i.) A64rl israf: (Ar.) sarf, harcama
ishâk: (Ar.) ishâk peygamber i. (kılmak kerek) M48/10
i. (dedeg) Al 1 v5 isrâ’ıl: (Ar.) Hz. Yakup
i. (neslivüz) B56rl5 Peygamberin lâkabı
i. (oğlı) B31rl3 i. (neslinden) A58v7
i. (şandum) B75r9 i. (yâ i.) B48r8
i. (savçı) K56r8 i.-sen D12vl3,A5v2,K12vlO,
i. (savçıdan) K63v4,A57v4 M17/20
i. (savçıdur) D71vl7,A66r9 i.-den
i. (sawçı) B3rl2,B6vll,B58v5,B75r6 B5v5,B6rl4,B16rl2,B18r6,
i. (savçı) M8/10 K64v2,M87/16
i.-dan (kalmış) B66v2 i.-din K5r8,K6r7
isim: (Ar.) ad M97/2 i.-e B6v5,B13rl4,B16r8,B68rl4,
islam: (Ar.) islam D47rl8 B71v5,B75rl6,K65rl l,K65rl 1,MK6
i. (dîn) A42v4 4rl, A61rl6,M89/17,M89/15
i. (dînine) A67v3 i.-e (aydur) B48r7

732
 i.-e (cevâb yazdı) B70rl 1 i.-r (söz i.) D3r2,K3r6
i.-e (haber verdi) B75rl2 i.-r (yüsufi i.) M27/5
i.-e (ketürüben) B70vl i.-r sen A52r9,K58rl5,K69r8
i.-e (kosterdiler) B12vl3 i.-rken B14v7,B77vl5
i.-i B8r8 i.-rler B19vl6
i.-i (hälıkıg i.) B75r7 i.-rsen B27v3,B60vl6,A52r8,
i.-i (konaklasam) B74rl3 M79/15,D70rl
i.-ni (mahrüm koydum) M24/14 i.-rsin MK57r4
issi: sahip krş. idi, iye i.-yü (aşlık i.) K54v5,A48r8,
i. (mışır i.) M39/7 MK53rll
iste-: istemek i.-yü keldük B59r8
i. K28vl5 i.-yü kelümedi B19vl4
i.-digim D27rl6 i.-yüben A50vl
i.-dügüm B27v7 i.-yüg A5r4
i.-dükB12vlO,D12r6 i.-yüp B28rl2
i.-mege A6v6 i.-yür K44vl7,D54vl 2,A48r7,
i.-mege (kaşd kıldılar) B14v6 MK53rl0
i.-mez A28vl4 i.-yür (aşlık i.) A48r8
i.-g B13r4 i.-yür (kavuşulmağa i.) A37vl4
i.-g (kurtı)K12rl2 i.-yür (ne i.) B56vl4
i.-p K13v8,M81/8,D60r2,K59v9 i.-yür men MK26v8,M40/7
i.-r i.-yürken K13vl2
B3 v8,B 12r5,B 14v4,B 14v6,A4r5,MKl Ov i.-yürler K54v4
6,M38/6 i.-yürven D28r3,A19vl6
i.-r (aşlık i.) D54vl3 isti'änet (Ar.) yardım isteme
i.-r (bîmâr i.) D27r6 M50/12,A28rl2
i.-r (dermän i.) B46v2 istiğfar: (Ar.) af dileme
i.-r (erken) D13vl6 B9v2,B36vll,K8v6
i.-r (erseg) D27rl2,D27vll istiğfar kıl-
i.-r (iken) MK13rl,Ml 9/10 -alımK19vll
i.-r (ise) MK28rl6 -alıg D19v7
i.-r (iseg) -amB20v8
B28r3,K27r 16,MK25 v 17,M39/3,D27v 13, -ayum MK18v7
MK26vl,D72vll -m
i.-r (kördügini) MK12vl4 D8rl5,MK8r2,Ml 1/17,M27/21
i.-r (rahatın i.) MK45r2 -ıgız K8rl5
i.-r siz B58v3

733
istirahat: (Ar.) rahat etme, İŞ kıl-
dinlenme,istirahat -alım MK62v6
i. (kılumadı) M63/5 -alıq D64rl4
‘ isyan: (Ar.) isyan -am K64r2
ci.-ma M57/8 -ahım B67r2,A58r4
£ i.-ma (iş i.) B43rl -ardum M48/5
İŞ -dı B42r9,K16vl5
B4v7,B 18r 10,B 18r 12,B66r4,B69r3,B70r -duq B41r7,A32v3
6,B70rll,K5v3,M7/4,MK8r2,D8r9,K8rl -mağa B47r4
0,MK7vl5,MK15rl0,D16rl0,K17rl4,Al -umakdan K41vl4,A34v2
0r8,MK16rl4,M24/16,K30vl l,MK29rl4 i. (küçe) A36v9
,M44/6,K30v5,MK32v8,M54/l ,K38v9,A i. (ne i.) B39v9
3 İri 1 ,M55/5,D40rl7,K40vl ,M55/20,K4 i. (nete i.) B32vl4
4vl,A50r4,A54r5,M82/7,K63r4,A60r4,M i. (revä olmaz) B58vl0
88/14,A60vl3,D66rl0,K65vl4,M89/2,A i. (tilesen) A26r5
61r5,M89/10,D70v9 i. (töhmet i.) D67rl
i. (anda i.) B59rl i. (uşbu i.) B8vll,B17r4,B33v8
i. (andan i.) B31r7,B31v2 i. (üze) A23rl5,A49rl2,A52v7
i. (bâtıl i.) B43rl,B66v7 i. (üzre) K31rl5,MK65vll
i. (bu i.) B7vl4,B33v6,B40rl4,B41v8 i. (var)D31v5
i. (bundağ i.) MK44r4 i. (destürsız i.) B47r4
i. (buyursaq) B34vl 1 i.-de M25/17,K33r5
i. (cümle i.) B38v8 i.-den D63vl
i. (eder) B34v4 i.-den (bâtıl i.) B8vl5,B39rl6,
i. (etmiş) MK24v2,D26rl4 B43rl ,M50/14,M52/21 ,M57/9,M57/
iş eyle- 13,M59/18
-semD33vl3 i.-den (bid'at i.) D41v7
-yelüm B5vl i.-den (dürlü i.) A24rl4
i. (hayr i.) B56r8 i.-den (döngil) B4İVİ2
i. (içre) i.-den (fesâd i.) B38v8,K37v5,
B8v9,B27v5,B46rl4,B49rl2,B58r2,B61r A30vl5,K39r5,A31v7,K40vl2,A33r
14,B70rl3,B73vl2,K4v6,MK47r4 13
i. (idi) D74rl4 i.-den (kalmakdan) MK40v4
i. (ile) B9rlO,MK36r3 i.-den (müşkil i.) M54/17
iş işle- i.-den (nehy i.) B53rl5
-mek K59rll,A53r7 i.-din A33r8
-yelüm MK4v2 i.-din (fesâd i.) K38rl4

734
 i.-e MK16vl3,K43vl7,MK46r7,
D48v2,K48vl,M67/4^53v3,MK52rl0,K
64rl4
i.-e (kädirdür) B74r5
i.-e (sataşdığın i.) Dİ lv4
i.-e (batıl i.) B31vlO,B38v3,
B69vll,MK15v5
i.-e (bu i.) B32r5
i.-e (doğn i.) B16rlO,B17rl6
i.-e (dükel i.) D71rl,A65r8
i.-e hayrân kaldı B56vl0
i.-e (küçe) B45rl6,M60/18
i.-e (toğn i.) K15rl5
i.-e(tükel i.)K70rll
i.-e (uşbu i.) B18vlO,B18vlO
i.-ge M74/10
i.-i B6rl,B66vl5,K69v7,K7rl4,
MK7r3,M10/4,D7rl4,K8rl4,D16rl,K16r
l,A8vll,
M22/13,K21 v5,MK26r2,MK38v5,A57r3,
MK61vlO,A58rl,M86/16,D65rl3,K64vl
7,A59r5,M92/15
i.-i (neden kıldı) Bİ9v2
i.-i (uşbu i.)
B28vl5,B32vl5,B41r7,D8rl4
i.-i (bâtıl i.)
D66vl7,A60vl2,MK65rl 1 ,M89/1
i.-i (bu i.) B18rl,B50rll
i.-i (dutar) K68vl0
i.-i (dükel i.) B53vl,B72v4
i.-i (işlememek) MK7v4
i.-i (işlemezlik) D7vl4,K7vl5
i.-i (kıldı) MK23rlO
i.-i (kılmaklıkğa) A38rl6
i.-i (koyup) D31rl 1
i.-i (täc at) B49r7
i.-i (var) B37r5,MK34vl3
735
i.-i (yüsuf) B30r8
i. (uşbu i.) B27v4
i.-im (durur) B74v5
i.-imdür K70vl0
i.-in (bâtıl i.) B63r3,K60r9
i.-in (dağladılar) A54r6
i.-in facebledi) M82/8
i.-ine A10v8
i.-irj A37r6,A52r9,MK57r4,
M79/16,D58v7JC58rl5
i.-ig (başı) K27rl7
i.-ig (nedür) B60vl6
i.-ig (senig i.) B44rlO,K42vl4
i.-ig (senüg i.) MK41v4
i.-ig (var) K44rl3
i.-igiK32rl3
i.-igiz Mll/12
i.-igizi B7İVİ7
i.-igni A6rl2,A24rl6
i.-ler
B21rl6,B27v4,B68r9,K16r8,
A9r2,MK26rl,M39/4,A25rl 1,MK31
vll,MK31vll,
D36r2,MK46rl6,A57v9
i.-ler (ağır i.) K65r6
i.-ler (bâtıl i.) M86/8
i.-ler (bâtın i.) B33vl 1
i.-ler (bu i.) B9r6
i.-ler (egri i.) D65v2
i.-ler kelse A59rl 1
i.-ler üze B51vl,A42vlO
i.-lerden (fesäd i.) K38r6
i.-lerden (günâh i.) K37vl4,
A30rl6
i.-lere A23v8,MK54rl2
i.-leri K18v6,Allrl6,K31v7
i.-leri (var deyür) B56vl2
 i.-lerimiz (bâtıl i.) MK58vl4 59/3,A48v7,K59v3,K60vl6,
i.-lerin B17vl0,D16vl5,M23/21 A66v6,M95/10,A67rl2,D75r2
i.-lerin (bâtıl i.) MK58vl6 i.-ûp
i.-lerine B18v6,MK15vl5,D17v9, B5rl4,B4vl4,B6rl4,B6v6,B7rl2,B8
K17vlO,M82/9 r2,B8rl4,B8vl4,B12rl4,B13r8,
i.-lemi A9v8 D23rl0,B71vl5,B72vl5,B75v2,MK
i.-ni B8r9,MK2vl3,MK5rl, 3rlO,D5r4,MK4vl 1,M6/19,M9/6,M
MK8r2,MK15r3,M47/3,M55/5,M71/4,A K6vl3,MK7r8,M12/10,A5r8,M17/l
57r6,M85/20,K63vl 6,MK63v7,D69v3,A 0,A6v3,MK12vl4,MK14rl0,M21/9,
63v7 D16vl0,A9v3,MK15vl0,M23/16,D
i.-ni (uşbu i.) B8vl l,B9rlO 17v8,MK16v8,D18vl2,MK17vl2,M
i.-nirj D42vl4,D44rl4 26/21 ,D2 İri 6,MK20r8,M30/3,D24r
İ.-ÜT) (var) B45Vİ3 12,MK23rl ,M34/9,D25rl0,MK23vl
işaret (Ar.) işaret 6,M35/18,D25vl 1 ,MK24v2,MK24r
i. (bu i.) B40v9 17,M36/15,D26r4,MK24vl0,M37/4,
i. (keldi ise) K39v3,A32r6 D27r 15,MK26r3,M39/6,D28r17,MK
işçi: işçi K35r5 27r5,M40/21,MK27r6,M43/8,D30r5,
işid-: işitmek M44/13,D30vl6,MK29v4,D31 v4,M
i. B63v9 K30rl0,A3 lrl4,M54/4,D40vl2,K40
i.-cekMK56rl3 vl4,A33rl5,MK39rl6,M56/5,D41vl
i.-di D55rll 6,K41 vl 6,MK40v6,D42vl 6,MK41 v
i.-dügüg B22v5 6,M62/10,K45r5,MK44rl7,A41r3,M
i.-dûmB4vl3 K46v2,D49r4,MK47v6,A45v6,MK5
i.-e MK14r4 0vl5,M72/9,M73/19,MK53v8,MK5
i.-en 7vl2,D59vl3,MK59v9,M83/15,D61
B15vl2,B67r6,M36/17,K64r6,MK62vl0, rl6,D63v6,MK61 vl 5,M86/4,MK63r
M87/2 7,M87/15,A61v3,MK65vl6,M89/18,
i.-en (sözin i.) B50vl4,D25vl3 D68v9,M91/8,D68vl0,M91/9,M93/
i.-en (ünüm i.) M21/3 6,D70r9,K69vl ,A64rl4,M93/l 8,D7
i.-en (vaşfm i.) B52vl0 2rl4,D73r2,D73v7,A68r2,M97/6,D7
i.-enler B9vl6,D64vl 3v9,A68r4,M97/8,K72v5
i.-iben D6v5 i.-üp (am i.) B10v9,B14vl 1,
i.-iben (öğüdüm i.) D26vl7 B46v7,B55rl6,M57/15
i.-ip D6v4,D7v4 i.-üp (bunı i.) MK5rl4
i.-übK38vll i.-ûp (cevâb i.) D67v6
i.-üben i.-üp (düşi i.) MKörlO
K5vl3,MK6rl l,M23/20,K17v9,A22r5,M i.-üp (ol sözi i.) MK18vl2

736
 i.-üp (söz i.) D15r8,D38vl3
i.-üp (sözi i.) D16vl4,MK15vl4,
D19vl2,MK37rl6
i.-üp (sözleri i.) MK35v9
i.-ûp (ünün i.) K52rl 1
i.-üp (vaşfrn i.) K50vl2
i.-ür A43v9,M69/17,D50v3
i.-ür (cümlesi i.) B52rl6
i.-ürsemM51/12
işiddür-: işittirmek
i.-elüm B6vl
işidül-: işitilmek
i.-di B14v7
i.-di (kulağına i.) B45v6
i.-mez (kulağına i.) B53vl3
işit-: işitmek
i. B22v6,B22v5,D23v3,B38r9,
M72/12,MK59v5,M83/9
i. (benden)
D21v3,K21v6,A14v4,MK20rl2,MK20rl
3 3,K9vl5,Kl lv4,D12v3,K12rl6,K13
i. (bizden) B58vl 1
i. (sözi) K40rl7,A33r3,M55/19
i.-di
B5vl0,B77v8,D37r7,D73r3,K72v7
i.-di (anı i.) B63vl3,B71v8,B71v9
i.-di (sözi i.) K37r6
i.-di (sözleri i.) M52/8
i.-di (ün i.) M53/8
i.-di (yüsuf i.) K71rl4
i.-diyse A29v6,A67rl3
i.-dügüg K21v6,A14v4
i.-düm K4rl l,MK3vl6,M5/9
i.-geli MK58rlO
i.-gil B41v7,M65/9
i.-gil (sözi i.) D40rl6
i.-keç B60r7
737
i.-medi (ünin i.) B67rl3
i.-mez B7r6,MK8rl0,K36rl7
i.-mez (buşduğunı i.) K6vl4
i.-mezler B9v2
i.-miş B4vl0
i.-miş idi K4r8
i.-sem B37v2,A29r3
i.-segiz (ünüm i.) B67r5
i.-ti B38r7,B68r3,B76r9
i.-ti (sözi i.) D45vl5
i.-üben B27r7,D3rl2,K3rl6,
K5rl3,K18vl5,K19vl6,A12vl0,K3
Or8,K3 İri ,A23r 1 ,K31 v7, A23 v8,M5
2/10,K42vl6,A35v6,A38r3,K45vl4,
K73rl3
i.-üp B4r2,B7rl3,B14v3,B17v5,
B17v9,B22r3,B22vl ,B32r5,B3 İr 14,
B40rl,B49v8,B61 v9,B66r9,B73rl 1,
B76r8,B76vl 5,B77r 1 ,B77v6,B78r 15
,K4vl 3,K6r7,K7r7,K7v2,K8r2,D9vl
vl6,K15r7,A7vl6,K23rl4,A16rl2,K
24rl6,A17rl6,K25rl4,K27v2,A20rl
3,A29v8,A34v4,A38vl 3,A46v9,K55
r3,M80/14,A54vl3,A55rl,K61r3,K6
3rl l,A62v8,K67vl4,A62v9,K68r3,
K69r4
i.-üp (anı i.) B19vl 1,B20v13,
B30v2,B44rl2,B57rl3,B62r8
i.-üp (bunı i.) B26r9,B25rl4,
B34r4,B42r4
i.-ûp (cevâb i.) B70v2
i.-üp (eve kirdi) B47vl
i.-üp (mum i.) B18v5
i.-üp öre durdı B27v6
i.-üp (seni i.) B25vl5
i.-üp (söz i.) K25vl7
 i.-ûp (sözi i.) işlemezlik: işlemezlik
B28vl0,B43rl0,K16vl3,M63/l 1 D7vl4,K7vl5,Mll/l
i.-ûp (sözin i.) B26rl işlen-: işlenmek
i.-ûp (ünin i.) B54rl3 i.-e B27v4
i.-ür K50vl i.-ür K27rl7,MK26rl,M39/4
işitdir-: işittirmek krş. işitdür- ‘işret: (Ar.) içmeB64rl4
i.-elüm M7/21 işüd-: işitmek krş. işit-, işid-
işitdür-: işittirmek krş. işitdir- i.-dügig D21v3
i.-elüm MK5rl7,K6rlO,D5vlO i.-ûben K16v9,K28v4
işitül-: işitilmek işûddür-: işttirmek krş. işid-
i.-di i.-di (yüsufa) B54rl2
D13vl6,K13vl2,A6v6,M19/10,K44r6,A işütdür-: işittirmek
36vl5,M61/4 i.-di M72/8
i.-mez A45r6,MK50rl6,M71/14 it köpek, it
işle-: işlemek, yapmak i.-e B7rl5
i.-digi (hataların) M28/3 i.-ke verüp MK6rl3
i.-gil B27v4,K27rl7 it-: itmek
i.-mege M24/7 i.-üp B7rl4,D6v6
i.-mege (revâ kördi) B18rl i'tibâr: (Ar.) değer, kıymet
i.-megen B8vl 1 i'tibâr ver-
i.-mekMK16r5,D59v3 -diler D49vl6
i.-mek (kerek) iye: sahip, malik
K59rll,A53r7,MK57vl7 i.-si B4rl6,D12vl3
i.-memek (işi i.) MK7v4 i.-si (devlet i.) D23vlO,M19/3
i.-miş (ne i.) B49r8 i.-si (dewlet i.)
i.-p K36r2,A28rl5 B31v7,B68v2,K23vl4
i.-p (bâtıl i.) B36vl3 i.-si (mağnb i.) B26v2,K26rl7
i.-p (fesâd i.) B36vl4,MK34v5 i.-si (mışır i.)
i.-r B54vl,B60r3,B69r3,
K20r3,A13rl3,MK19rl2,D51v4,K51rl7, B74r8,D27rl6,K27v3
A44vl0,MK50r4,M71/4 i.-si (mışrî i.)
i.-r (ihsân birle i.) B53vl,B72v4 MK26r4,MK45rl5,MK5 lr2,MK56r
i.-r (ihsânile i.) A63v7 9
i.-r (lâyıkın i.) M24/8 i.-si (mülket i.) D13v9,K65rl3
i.-yelûm (iş i.) MK4v2 i.-si (nübevvet i.)
işlemeklik: işlemeklik MKllvl7,B13v2
i. (kerek) B6İVİ4 i.-si (‘ arşî i.) MK24v2

738
 i.-sin MK62v4
i.-sini (hatä i.) B66vl6
i'zâz: (Ar.) aziz kılma, saygı gösterme
ic zâz eyle-
-p M30/4
ize: sahip, tanrı krş. iye
i.-si MK46r9,MK47vl0,MK50r4
izhâr: gösterme, meydana çıkarma
izhâr kıl-
-dı M46/15,M47/12,D33v7,K33v8,
A25 vl 5,MK32r 12,M47/20
izin: (Ar.) izin
izin ver-
-düm K6r5
izle-: izlemek
i.-r B41r2,MK38rl7
i.-yelüm B5r2,M5/14
izü: sahip; tanrı
i.-m K42v9
‘ izzet (Ar.) izzet, itibar,şeref
B4rll,B50r5,B74vl3,M4/13,D18rl4,A2
4rll,K32r9,A48rl4,
MK53rl7,M78/ll,K61v4
' izzet ber-
-diD52rll
' izzet kel-
-di D10r9
‘ izzet kıl-
-ğıl B32vlO,MK53vl2
-ur MK53v2,M75/16
'i.-i B57r4

739
 K -maz MK26rl7,D36rl7,B23vl0,
B28r4
kabala: (Ar.) toptan götürü olarak yapılan -ur men MK14vl5
İŞ -urvenD15vl3
k.-sın K16v4,A9rl4 kabül ol-
k.-sm (vermeğe) D16v5 -aB46vl5
k.-sm (vermek) MK15v5 -dı B10r3,B21r6,B24r9,B33vl6,
k.-sun B17rl6 B48r5,B48r9,MK19r3
kâbe-kavseyn: (Ar.) iki makam -sun B59rl 1
k. (makâmlı) Blv6 k. (tevbenip k.) D43v5
kabr (Ar.) kabir, mezar kaç: kaç B22v9,B58v4,K56r7,D72v2
k. (içinde) K39r 16 k. (bir) B16vlO,K19r6,D19r2
k.-i (içinden) K18v5 k. (kün) B75v7,M95/15
k.-im (üze) K18v8,Al lv2 k. (künden) B43v8
k.-inden Al lrl5 kaç-:kaçmak
kabül: (Ar.) kabul k. D21v7,K21vlO,A14v8,
B31 v5,B46vl 6,A8v6,M40/8,A23r8,MK4 MK20rl6
7rl6 k.-a (kelüp) MK14v9
k. (dutup) M68/7 k.-ar B36r8,K28r5,A20rl4,
kabül et- A29vl l,MK35vl4,M52/13,K37rl 1
-düm A14v6 k.-ar(deyü) B40r2
-üp M68/5 k.-ar (ne) B40r3
kabül eyle- k.-ar sen M27/7,M54/6
-yür men M22/8 k.-arsın MK37vl
-yürven Kİ 5vl 2,B 16v8 k.-dı
kabül kıl- B40vl3,M27/4,MK21vl7,M32/19
-a B6v3,D23v7 k.-dı (neşe k.) B16rl6
-am K56vl4 k.-dı (nete k.) MK14v7
-dı B41vlO,B73vl6,K9r6, k.-dı (nişe k.) K15v4,M21/21
MK17vl3,M28/12,MK22rl4,K32rl0,M k.-duğını (kulun k.) A33v2
K30vl4,MK35rl, D40v2, A39vl, k.-ıp B16v2,B39vl2,B53r2
A39v5,MK45r7,MK48r2,K70r6,B31 v6,B k.-mak B40vl 1
37rl0,B43r4,B19vl 1,B50v7,D23v7 k.-masun B19r2
-dımB28rl3 k.-mış B19vl5,K19r3
-dum MK26v9,B17rl4,B22v7 k.-mış (idi) M21/1
-ğıl A60rl4,K66r7,MK64vl3, D66v3 k.-mışdı B15vl0
k.-upMK14r2,M70/ll

740
kaçan: ne zaman kadar: (Ar.) kadar
B5vl4,B6vl3,B8v8,Bllrl,B24v6,B24v8 K34vl5,A27r9,K41r4,D48vl0,K48v
,B28vl2,B30r8, 9,A41vl4,MK47rl2,D50vl 1,
B33rl,B45r9,B47v2,B52rl6,B56v8,B57r MK49rll
3,B58r9,B59vl3,B60r8,B60vl,B59v7,B6 k.-idi A56vl6,A60v6,MK64v5
7r5,B72v2,B76rl 1 ,B77v4,B78r6,MK4vl k. (çol k.) MK16r4
5, M7/2,D6r6,K6v5,MK5vl2,M8/12,D7rl k.-idi B65vl4,B69r5
6, MK7v2,D10r5,MK9v5,D12v5,K12v2, k. (şol k.) B17vl6,B52v6
MK1 lv9,M20/21,K21vl0,A14v8,MK20r k.-caMK61v4
16,K21vl4,K22vl6,A15vl4,M34/15,K30 k.-dıK65vl6
v3,D37r3,K37r2,M52/4,A29v2,M61/11, k.-durB23r4
D45 vl 6,M65/12,A43 v9,M69/17,A48r 1 ,K kadarlı: (Ar.+T) miktarlı,kadarlı
55rl6,MK54r5,D57v6,MK56r3,M78/12, A43vl5,A56vl6
D57v 17,MK56rl 4,A51 v 10,M79/l ,D58r 1 kadarlu: (Ar.+T) miktarlı, kadarlı
l,MK56v8,D65vl3,K65rl7,K65rl7,A59 B65vl4,MK20vl0,K50v9
v6,MK64r6,K65vl,MK64r7,K68v8,A63v İpdd: (Ar.) boy
5,M92/13 k.-de (yahşi) B30rl2
k. (ala) K29vl6 k.-i K30r3,A21vl5,M43/2
k. (alur) A21vl 1 k.-i (bunıg k.)
k. (ere idüg) B55vl3 K28vl3,MK27rl4
k. (kele) B68v5 k.-i (yahşi) MK28v3
k. (lala) B68v6 k.-i (zarîf) M57/4
k. (kim) B22vl3,B23v8,B64rl 1, k.-im (şerîf) MK37vl
D24v3,K24v7,MK23r9,K28v6 k.-ig D36vl4,MK35vl
k. (kiyseg) MK31r2 k.-ig (yahşi) K36vl3
k. (ola) B38r3,B68v5 k.-üg (yahşi) B37vl3
k. (sewüşdürem) B40v3 kadd-i cevher-şerif: (Ar.) herşeyin
k. (yüsuf) B53r5 özü, mayası B40r3
k. (kişiye) B31rl6 kadeh: (Ar.) kadeh, küçük bardak
k. (leşker) B23rl3 D38vl5
k.-ki A14vl2,A55rl5 k.-i K71r6,A67r5
kaçkak: kaçak k.-ile B44r5
k.-dur MK14vl3 k.-ni B76rl,D72vl2,M96/3
kaçkakçı: kaçıcı kadğu: kaygı krş. käyğu
k.-dur D15vll k.-sundan K5rl3
kaçkuçı: kaçıcı,kaçan k.-dan B5vl0
k.-dur B16v6,A8v4 kadğur-:kaygılanmak

741
 k.-uban AlOvl k.-den B55v2,A17vl 1,M35/14,
k.-urB18v3 D25r6,K25rl0,A46vll
kadğunş-: kaygılanışmak krş. kadğuruş- k.-dür B41rl3,B74r5,D14v7,
k.-dı K28r5 K33r5,A25rl l,K40r7,K65vl0,K70r
kadğuruş-: kaygılanışmak krş. kadğunş- 11
k.-dıKllv5,M16/8 k.-ig MK39rl4
k.-tı B12rl5,B28vll k.-ven B40v3,B40v6,B72v2,
kadîm: (Ar.) eskiden MK23vl2,MK41rl6 D69vl,A63v5
k.-dürM93/7 kadr: (Ar.) kıymet, değer
kädir: (Ar.) kudret sabihi, güçlü k.-i B32v8,A20v6,K62vl7
B8v3,B10vl 3,B23v5,B25r 10,B39vl 1JB7 k.-i(uluğ) B32vlO,A24rll
5v8,B77rl,A10vll,D22v3,K39rl7,MK4 k.-in D32r4,MK30vl0,D59vl8
8vl6,K53rl l,A62v!4,A68r4 k.-in (bilip) B62rl2
k. (celîl) B73vll,M64/13,K66r9 k.-in (bilmez) D75rl7
k. (dayyän) B43v8,B44v6,B49rl4, k.-in (kıyas kılmaz) B78vl4
B5Ov8,B76v7 k.-in (sakla) D32r5
k. (dayyän) A39vl3 k.-ini K32r7,A24r9,M45/18
k. (durur) B33vl0,B68vl5,A32v9, k.-ini (ahmak bilmez) B78vl5
A59vl 6,A60r 1 ,D7 İr 1,A65r8 kâfîle: (Ar.) kafile
k. (emrini) B76v8 B19v 16,B23r9,B24r3,K22r 10,Al 5r8
k. (erür) M55/11 ,D22vl7,A16r2,MK21v7
k. (mâlik) MK36vl 1 kâfir: (Ar.) kafir, iman etmeyen
k. (melik) B39rll,B52rll,B52r2, B9vl l,B19rl3,B76vl6,MK13rl0,A
B70r9,M86/3,A61r8 6vl5,
k. (mevlîm) B15rl6 M19/19,M29/2,A35v9,D73v2,D73v
k. (şamed) B54rl2 8,K72r2
k. (sultan) K43r8,M59/13 k. (idi) B21v4,B14vl6
k. (sübhan) B51r9,K31vl2, k. (imiş) D65v5,A59rl4
A23vl3,A35vl6,MK46r9,M66/2 kâfir ol-
k. (tegri) K24v4,A17v5,A36rl2 -dı MK41v9
k. (tegriden) K43v3 -ur imiş MK63vl6
k. (tegrim) D40vll,K40vl2, A33rl2 -mış B68rl2
k. (tegrimdedür) K18rl k. (kaldı) B44rl5
k. (uğan) B40rl5 k. (kuh) B16r5
k. (dayyän) K46vl2 k. (kulluğma) B16r6
k. (sübhân) MK4İVİ6 k. (kulhğında) B18rl5
k.-men M92/13,M54/12,K68v8 k.-i Alv9

742
 k.-i (cäd)MK8vl kak-:kakmak,iteklemek
k.-ler D20vl k.-duğın (buşup k.) MK37rl4
k.-ler (kogşısı) B76vl0 katar-: öfkenlenmek
k.-lerden M97/1 k.-uban A42vl4
k-lere D73v2,A67vl3 kakşa-: dağılacak hale gelmek krş.
k.-lerge M97/1 kahşa-, kahşa-
k.-leri K8vl5,B78r7 k.-yuban A29vl5
k.-lemi D74vl 1 k.-yup MK36rl
käfirlık(ğ): (Ar.+T) kafirlik kalakalmak
k.-ı D74vl7,K73rll k.-aB4rl5
k.-ma D73vl 1 k.-a (içre k.) B42vl5
kafirlik: (Ar.+T) kafirlik k.-a (yırak k.) B18rl6
k.-ğa B77r3 k.-a siz (yırak k.) MK16v3
kafirlik: (Ar.+T) kafirlik k.-alım B65rl4,K5r3
k.-ge K72r5,A68r6,M97/10 k.-alum M6/9
k.-i A69rl4 k.-am A56v2,M84/21
kâfur (Far.) güzel koku, misk k.-annı B16vl6,B17r2,B31rl,
k.-dan B38r2,K37rl B31r3,D30v3
k.-dmM51/3 k.-asın D62vl l,D67r5
käğaz: (Far.) kâğıt B69r9 k.-asın sen MK61r3
kah kah: (Ar.) yüksek sesle gülme k.-daçı sen B45r4
k. (küler) B8rl5 k.-daçıdur B38v5,D10vl3
kahkah: (Ar.) yüksek sesle gülme k.-dı
k.-aM10/10 B6vl 6,B2 lr7,B68r2,B69r 1 ,B76r 15,
kahr (Ar.) zorla bir iş gördürme; helâk B77r5,A4v4,M16/12,Dl lvl6,
etme, ezme D13vl7,MK13r2,M19/l 1 ,D42v5,M
katır kıl- K41rl2,M58/13,K43v8,MK45rl 1,M
-dı M28/2 K47r 15,D50r4,K50r 10,D52r2,MK56
-marj MK9r6 r 12,A59r2,K64v 16,A59r4,D74r8,K7
k. (okı) K38vlO,A31rl3 2vl,A68r4
kahşa-: gevşeyip dağılacak hale gelmek k.-dı (anda k.) B60r6
krş. kahşa- k.-dı (bakî k.) M60/9
k.-pD37rl6 k.-dı (bende k.) B26rl4
kahşa-: gevşeyip dağılacak hale gelmek k.-dı (beyle k.)
krş. kahşa- A45r9,M71/17,MK63v6
k.-yuB38rl6 k.-dı (böyle k.) B53vl6,K51vl5
kâ'il: (Ar.) söyleyen, diyen B78vll k.-dı (cümle k.) B52r7,B63rl 1

743
 k.-dı (erse) MK1 lr7
k.-dı (evde k.) MK54vl6
k.-dı (ewde k.) B56rl3,B58v7
k.-dı (hasretle k.) B18vl3
k.-dı (hayrän k.)
B15r 1 ,B20v5,B23vl ,B24v3,B25v6,B26r
l,B27rl2,B30v2,B32r5, B45vll,
B48v3,B56v10,MK24v2,MK3 lr5 »M56/1
5,MK39vl4,M62/6,D46vl 5MK47v6,M7
2/15,K64rl4
k.-dı (ırak k.) B29r7,M24/12,
MK27rl l,D48rl7,MK47r2
k.-dı (içre k.) B44rl
k.-dı ise D12r3,M16/16
k.-dı (kâfir k.) B44rl5
k.-dı (kîne k.) MK3vl7
k.-dı (mağmüm k.) B18vl4, M25/15
k.-dı (mahrüm k.) B8rl l,B18r8,
B27r4,B27r5,B34r3,B50v6,B65v6,B67rl
,MK16vl7
k.-dı (miskîn k.) K32rl8,A24v5
k.-dı (neşe k.) B28v7
k.-dı (nete k.) MK27r2,MK31v9
k.-dı(nişek.)M40/18
k.-dı (Cäciz k.) B30vl5,B31v3,
B51vl,MK50v2
k.-dı (otura k.) MK5vl5
k.-dı (şoya k.) MK60r4
k.-dı (şäd içre k.) D15r7
k.-dı (şädkäm içrü k.) MK14r9
k.-dı (şädkämlık içre k.) K15r6,
A7vl5
k.-dı (şädlık içre k.) M21/8
k.-dı (tifil k.) B72rll
k.-dı(turak.)K6v8,M8/15
k.-dı (yalğuz k.) B28v6,B60v4,
M40r3,MK61rl3
744
k.-dı (yalguz k.) MK27rl
k.-dı (yerde k.) MK45v5
k.-dı (yırak k.) B18r8,B28vl6,
D17rlO,K17rlO,MK16rlO,D17v3,K
17v4,M41/U,K48rl6, A41v4
k.-dı (yüsuf k.) M64/11
k:.-dı (zillet içre k.) B36v8
k.-dılar (erse) MK56v9
k.-dım K31r2,D66vlO
k:.-dım (yüsufsız k.) B60r8
k:.-dım (ağrıdı k.) M9/17
k.-dım (ağru k.) D6vl3
k.-dım (erse) B20rl2
k.-dım (hayrän k.) D47v5
k.-dım (idi)
K7vl3,M10/20,D52v6,K59rl7
k.-dım (kirü k;.) D52vl6
k.-dım (mahrüm k.) B64v8
k.-dım (' acäyibe k.) B48v5
k.-dım (yalğuz k.)B61r4
k.-duMKllr3
k.-duğmı K16r4,A8vl6
k.-duğunı B70rl6,A8vl4,K16r6
k.-dukM45/9
k.-dum
MK6v4,A23r3,K37v7,A51 vl ,M81/1
,MK60rl7
k.-dum (aynlu k.) MK58r7
k.-dum (hayrän k.)
B49rl2,MK46r7
k.-dum (idi) A53rl4
k.-dum (ise) A12r9
k.-dum (kardaşsız k.)
A52rl3,MK57r8
k.-dum (kirü k.)
K52rl0,A46r6,MK51rl4
 k.-dum (mahrüm k.)
B3 İrl 5,B69v4,M73/20,K61 vl4,M84/l 8
k.-dum (malumdan k.) B55vl
k.-dum (‘ acäyibe k.) M64/18
k.-dum (Cäciz k.) M71/19
k.-dum (yalğuz k.) K58v2
k.-dum (yüsufsız k.) M78/17
k.-dug B9r4
k.-dug (bikr k.) M74/7
k.-duıj (niçün k.) MI 1/10
k.-dug (tefekküre k.) B48vl5
k.-ğannı A22v4,A22v6
k.-ğıl (ayru k.) M67/2
k.-ıp (hayran k.) B48vl3
k.-ır sen Aölrl
k.-ma B5rl0
k.-madı A43r9,K53vl6
k.-madı (birisi k.) M72/16
k.-madı (gümanı k.) B55r5
k.-madı (hätınndan k.) B33vl
k.-madı (hayır k.) MK52v5
k.-madı (hîç k.) B30vl3,B31vl5
B51vl6,B54v4,B56r8
k.-madı (kıyâsı k.) MK31r5
k.-madı (kizli esrär k.) M46/20
k.-madı (kümüş k.) K30v2
k.-madı (mü ’minlere k.) B54v7
k.-madı (ümîdüm k.) B10v8
k.-mağa D57rl l,MK55v8,M78/4
k.-mak (hacälet içre k.) M57/13
k.-makdan B43r8
k.-makdan (işden k.) MK40v4
k.-makğa boyun verdi B59vl
k.-mag (bâkî k.) B9r9
k.-maya men K7İVİ2
k.-mayalım B16r6,B36vl4,K36r2
k.-mayalım (hasretme k.) D15rl 1
745
k.-mayalum (günâhî k.)
A28rl 5,MK34v6,M50/l 5
k.-mayaven B76v9
k.-maz M52/5,A60rl
k.-maz (kuvveti k.) B34v6
k.-maz (nür k.) D37rl0
k.-maz (nün k.)
B38rlO,MK35vl2
k.-maz (şabn k.) B33r7,B33r3
k.-maz (şabnm k.) A29v3
k.-maz (şabrum k.)
B38r4,B61vll
k.-mış B66v2,D31vl,A40v4,
MK46r4,M65/18
k.-mış (idi) M12/ll,MK51vl 1,
K68rl4,M92/4
k.-mış (ne k.) B32rl,B32r2
k.-mışdı (aşnudan k.) B9vl 1
k.-mışdı (yalag k.) B72r7
k.-mışdur
K31v3,A23v4,M45/l l,K31v4,A23v
5
k.-sa MK30r6
k.-sun M57/6,M77/21,MK55v2
k.-sun (bunda k.) B59rl 1
k.-sun (hayrän k.) B35r2
k.-sun (şabn k.) K53v8
k.-sun (zindän içre k.) B66vl2
k.-uban (hayrän k.) K47r6,A40r8
k.-up (hayrän k.)
B48vll,B60vl2
k.-up (mahrüm k.)
M40r4,A51vl3
k.-ur
B5r7,B12v3,B23r2,B67vl6,Alvl4,
D20vl ,K20v7,D43r2,D44rl 3,D49rl
3,
D64vl5,K64v2,MK63v4,M88/3,M98/3 k.-dı MK25vll
k.-ur ('acayibe k.) k.-dı baş B48vl3,B58rl3
D24r3,B41 vl 6,K69v2,K69v2,A64rl 5 k.-dı (el k.) B21r5,D23v9,B24r8,
k.-ur (birge k.) K64vl4,A59r2 B31 v6,B48r9,B75r8,D31 v7,K70r5,A
k.-ur (erse) A4v8 66r4,A66rll
k.-ur (hayrän k.) k.-dı (elin k.) B73vl5
B42v5,B50vl4,B52vl0,M36/17 k.-dı (yüsuf elin k.) K23r9
k.-ur (ise) K1İVİ5 k--dılar K55vl7
k.-ur (kafir k.) A35v9 k.-dılar (başların k.) B72r2
k.-ur (kayğulu k.) k.-dukA51rl5
Bllv2,MK41rl2,M58/13 k.-uban (başların k.) M91/19
k.-ur (kayğuluk k.) A3v2 k.-uban (başlamı k.) A63r3
k.-ur (‘acayibe k.) k.-ug (başıgızı k.) B7İVİ7
B17vl0,B34rl,B58r2,M59/8,D43r4,A35 k.-ur) (başugızı k.) B58rl 1
vl l,MK45vl,K46vl5,A39vl6, k.-ugız MK54v4,A63rl,M91/17
M87/16,K68r4,D70rl0 k.-uguz A49v5,M76/12,K68r5
k.-ur (reyyäna k.) B43v9 k.-up (başların k.) D69rl
k.-ur (şabn k.) B55vl7 k.-up (el k.) MK19r2,M28/l 1
k.-ur (viran olup k.) M52/17 käle: (Far.) kumaş K16rl,B51vlO
k.-ur (yerden k.) B48v9 k. (birle) B16v9
k.-ur (yerde k.) K47r2,A40r4, M65/2 k. (kumäş k.) B16vl4
k.-ur (yere k.) A40r4 kalem: (Ar.) kalem K66r3,M88/20
k.-ur (ise) B12v7 k.-turfedür A34r7
k.-ur mu sen B43r7 kaim-: kalınmak, kalmak
k.-ur sen B69vl6,M84/19 k.-madı (ayrak k.) B77rl 1
k.-urlar A49rl2 kalmakhğ: kalmaklık
k.-urlar (hayrän k.) A33vl5, k.-a A50vl0
MK39Vİ6 kamçı: kamçı krş. kamçu
k.-urlar (‘acäyibe k.) B9vl6, B55r3,MK51v6
B21 v5,B44vl ,B57r4,B67v4,B75rl 1 ,M91 k.-ğaM73/10,M73/13
/16 k.-nı
k.-urlar (‘ acäyiben k.) B7İVİ6 K52vl4,A46rl l,M73/9,A46rl2,A46
k.-ursın MK65rl6 rl3
kaldur-: kaldırmak k.-nı (bırakdı) B55r4
k. B24r2,K43v4,MK42rl0, k.-nı (kirü verdi) B55r2
A36rl3,M60/5 k.-nırj D53r8
k. (başıgı k.) B45r3 k.-g K52rl2

746
 k.-ga (od tutaşmış) B55r6 k.-ola B50r4,D48rl2,K48rl 1,
k.-gı D53r2,A46r9 M66/18,A41rl5,M66/18
k.-gı (baga vergil) B54vl6 k. filmim k.) M3/19
k.-sm MK51v3 kamış: (Ar.) gömlek
k.-sın (sunu verdi) B55r2 k.-mdan M55/20
k.-sınaMK51v2 kamu: bütün,hepsi krş. kamuğ
k.-smı MK51v3,MK51v4 B21rl3,B29r7,B52r4,D12v2,K12rl5
k.-ya D53r5 ,MKllv6,D14r9,D19v9,
kamçu: kamçı krş. kamçı Kİ 9v 13,Al 2v7,MKl 8 v9,K20vl ,D2
k.-nıg A46rl5 8vl3,M41/ll,M41/12,D37rl6,D37v
kamet: (Ar.) boy pos; kıymet, değer 3,D43rl 5,K43rl4,A36r6,MK42r3,M
B65vl4,D15vl5,K15vl4,D30v3 K48vl 0,MK49rl 5,D68v5,K67vl 0,D
k. (dutar) B47r7,M63/l 72v5,D72vl,A66vl0
k. (dutar idi) B65vl4 k. (hâlde) B68vl5
k. (tutar) D45v5,A38v3 k. (suç)
k. (dutar idi) B65vl3 K42rl0,MK40vl7,M58/5, M67/8
k. (idi) K62vl7 k.-dan K21rl3,D55r7
k.-i B16vl0,K62vl7,A56vl6 k.-lar
k.-i (yarmakmg k.) B17vl5 B32vl5,B50r7,M12/17JC32rl3,A24
k.-in (bilür) B25rl3 rl6,D50vl4
k.-in (mu‘ ayyen) B30v5 k.-lara
k.-ig D3İVİ5 B74vl3,K9r3,MK8v6,M46/4,A41v2
k.-ig (var) A29rl2 ,MK46vl7
k.-ig D36vl4 k.-larda B17vl
k.-ig (düz) B37vl3 k.-lardan
k.-ig (tüz) MK35vl Blv8,B4v8,B20rl,B21rl0,B30rl5,B
k.-igni A24r3,A24r7 31rll,B34rl6,B57r9,D16v6, K19r5,
k.-ni A22r8 Al lvl5,D21r8,A48v3,MK53v4,K54
k.-ni (bilür) A17vl4 vlö
k.-ni (saklağıl) B47r6 k.-larğa M66/21
k.-ni (nazmnıg k.) D75vl k.-lan
kâmil: (Ar.) kâmil B5r9,B17rl6,B20v5,B21v5,B21vl2,
B5 lr6,D47rl7,K47rl 5,A40vl ,M68/2,M B30r3,B44vl ,B52v9,B62vl,
K22vl7,MK46rl, B67v4,B78rlO,
MK47vl4,MK50r8,K55rl4 D7v2,K7vl,MK7r7,M10/8,K14r3,A
k. f aklı k.) B49r6 6vl3,MK15v6,D22rl6,K22v3,A15r

747
16,MK58vl,K60r9,MK58vl6,M91/19,A k. (akar) B45v2,K44r2,A36vll,
66rl6 M60/20
k.-lann (tapuğına) K12vl3 k. (aldursa) MK31r9
k.-lann (tapuğuga) D12vl6 k. (aldunır olsa) B33r8
k.-lann (tapurja) MK12r3 k. (olmış) MK65r6
k.-nı K65vl7 k.-ı D66vll
k.-guz B22rl2,K50r7,A43rl3 k.-ı (akıp) B33r9
k.-sı k.-ı (bırakup) D32v4
B23rl 5,B23vl ,B35rl 2,B44vl 2,B75v6,D k.-ı (birle) B12vl3
4v2,K4v7,D9vl4,MK9rl 5,D34v3,M52/l k.-ı (yüsufug k.) B72vl6
7, A34vl5,MK59rl k.-ım B69v5
k.-sı (anır) k.) B9v9 k.-ın Bllvl5,MKllrl6,K18r4
k.-sm D12r7,D66rl3 k.-ın (ağlar) B7r9,K9v4,B16r2,
k.-sına M95/14 B18v3,B17v5,B18vl6,A10vl4,MKl
k.-smı M16/20 7r2
k.-smıq (usı) A15rl4,M31/12 k.-ın (içmiş) B12vl6
k.-sınn) (ussı) K22rl6 k.-m (içse) D12rl2,K12r8
k.-sınug (‘aklı) MK21r4 k.-lar (akdı) MK15rl4
k.-sırjır) D22rl4 k.-lar (ağlar) MK60rl2
k.-ya (anı) B9vl6 k.-lar (akar) B64vl
kamuğ: bütün, hepsi krş. kamu k.-nı (kardaşıg ız k.) B9v6
A2vl0,D50r8,D66r6,K65vl0,A59vl6 k.-um A60v6
k. (du'älan) B13r7 k.-un (ağlar) M25/4
k. (suç) B43v5 k.-un (bulaşdurdı) Kİ lr6
k.-ıB10vl0 kan-: kanmak, doymak
k.-larB75rll k.-ar D49r5,A42r8
k.-lardan A22vl4 k.-ur
k.-lan K9vl6,A63r3 B50vl 5,MK47v7,MK48vl 3
kamula: bütün,hepsi kanatZkanad: kanat
k.-gız A14rll k.-ıyla A46vl3,
kan: kan MK52r2,D53v5,M74/2
B13vl0,B68v6,K32v5rA24vl0,D62rl4,K k.-la (sıfadı) B55v4
62r3,A55v2,MK60v6 kanca: nereye
k.-aMK65r5 k. (barasın) MK5vl7
k. (ağladı) K45r5,B46v7 k. (varasın) MK56v9
k. (ağlar) K16v9 k. (tartduğmda) MK49v6
kancı: nerede

748
 k. (kıldug) MK45vll k. (körer) B8rl 1
kança: hangi B7r2,K58r3,MK56v9 k.-sen D46r4
k. (işe küçe) B45rl6 k.-sen (dep) B47v7
k. (varur sen) B60vl5,B45vl3 k.-sm MK44v6
kançaru: nereye K43vl7,M60/18,D58rl2 kandil: (Ar.) kandil B10r9,K9rl2
kançer (Ar. hançer) hançer k.-ler B35rl5,MK33rl l,M49/3
k. (kibi) MK35rl 1 kandur-: kandırmak krş. kandır-
kanda: nerede k.-ğıl B3rl
B36rl4,B59vl0,M10/6,M25/l,D17vl7, kanğı: hangi A5 İr 12
M25/15,MK42vl 7,M65/12, k. (dost) B38rl2
A48r5,M93/9 k. (dostı) K37rl 1
k. (idügi) A59v2 k. (düşman) B8v5
k. (kördüg) B49r2 k. (ilden) B60vl5
k. (şabr k.) D35v3 k. (ilden kelür siz) B58v3
k. (dedi) B27vl k. (millet dutar idi) B60r3
k. (körem) B18rl6 k. (sultan) B70r5,D67rl0
k.-dur B47rl5,B72vl6,B73r2,A64r5 k.-sı B70vll,M81/12
k.-lığm B13rl6,B73vl k.-sı (suw dilese) B57v5
k.-lığın (bilsem idi) B27r2 kam: hani
k.-lığın (bilümedim) M17/18 B12vl,B59r5,B73r8,MK9r8,M13/12
k.-ndur A64r3 ,K12v3,MKl lvlO,K12v4,D12v6,
kandağı: nerede A22v9,M44/5,D45vl3,K45vl2,A38
k.-senM63/17 vl l,MK44rl5,M63/9,K52v7,A46r3,
kandalık(ğ): nerede K56v8,M77/l 5,M8 l/5,K69r5,A64r3
k.-ı (beyân durur) B68vl k. (ölüm) B10v3
k.-m B19vl3 k. (senig) B54vl0
k.-nı (anug k.) K12v8 kankı: hangi
k.-nı (bildi) A64v4 M10/16,MK54vl2,M76/20,MK56r9,
kandaluğ: nerede K58rl4,MK57r3
k.-ınK19rl k. (kimse) M36/10
kandan: nereden k. (kişi) B25vl0,A17vl4,K25rl3
B32r7,B41 v7,B42vl 2,MK16r 12,MK16v k. (sultan) MK65v3,M89/9
17,D40rl6,M61/l l,K46r3,MK53r8,MK5 k. (dostı) MK35vl4
3rl0,A64r6,M93/10 k. (menzilden) B59v7
k. (aşlı k.) M55/19 k. (sultân oğlı sen) B25v8
k. (keldüg) B45vl4,D25vlO k. (sultânım) A61r4
k. (kelür) B56vl3,B56vl4 k.-durK69r7

749
 k.-sı
K55rl 1 ,A48vl5,MK53vl6,MK66r8,M90
/2,A61vll
k.-sına B10rl2
k.-smıg A53v9
kanlı: kanlı krş. kanlu
k. (köglegi) B12vl2
k. (köglegini) B64vl6
k. (kögleginni) K12r4
k. (köglegig) A56r4
k. (köglekni) MK60v8
k. (yaş) B72rl3
kanlu: kanlı krş. kanlı
k. (köglegi) D12r8,D12rlO
k. (köglek) M16/21,K62r5
kanzafer: (Ar.) Kanzafer
k. (idi) B28rlO,A21rl3
k. (zindanına) B42vl6
k.-deA21rl
k.-den D29r3,K29r7,MK27v8
k.-den (züleyhä k.) B29rl4
k.-den (züleyhâm k.) B29rl6
k.-dür B28v9,MK27vl4
k.-eA21r5
k.-e (mac lüm oldı) B43v4
k.-e (mutF olmaz) B29v2
k.-ig MK26vlO,A34rlO
k.-nig D28r5,K28r9
k.-üg (yalavıçı) B28rl4
kap-: kapmak, yakalamak, almak
k.-a (dedüm) B8v8,B8v5
k.-ar B7vlO,B44r7,D6v3,K42vl 1
k.-ar (kurt) K5rl6,MK4vl4
k.-ar (elimizden) M535
k.-ar (kurud) M7/1
k.-arlar B7rl 1
k.-dı MK6r9
750
k.-dı (kurt) D5r7
k.-upMKllvll
kapdur-: yakalatmak, kapdırmak
k.-avuz (kaçan k.) M7/2
k.-avuz (kurta k.) MK4vl5
k.-awuz B5vl4
kapu: kapı krş. kapuğ
MK38rl0,M54/16,M54/18,MK38rl
2
k. (yedi k.) MK34r3
k.-da B60v5,A36vl5,MK42v9,
M61/4,M61/7,D58rl4,MK56vl6,M7
9/1 l,MK57rl,MK57r7,MK57r8,MK
59vl5
k.-da (anı buldı k.) B60vl3
k.-da (çökmiş kördi k.) B45v9
k.-dan K58rl,A51vll,A51vll,
MK56v7,
M79/2,D58rl 1 ,D58r 13,MK56v8,
K58r4,MK56vlO,K58r5,D58r4
k.-dan (anlar kirdi k.) B60v3
k.-dan (kelüp durur k.) B60vl 1
k.-dan (kim çıkardı k.) B44vl 1
k.-dan (kirig k.) B60v2
k.-dan (kirmegiz k.) B60v2
k.-dan (kirü çöker k.) B45v6
k.-dan (seni buldı k.) B64r3
k.-lardan D43rl4,M59/18
k.-lan K43rl3
k.-gıza MK55rl7
k.-gıza (sizüg k.) B59r9
k.-guza M77/19
k.-sın B3r6
k.-sına A34v6
k.-ya
K39vl0,A2rl2,MK38rl5,A51vl2,D
58vl0,A52rl2,D58vll
 k.-ya (bir k.) M40r3 k.-vuz MK4vl6,M7/3
k.-ya (bu k.) B61r4 k.-wuz B5vl5
k.-ya çıkar D39vl0 karağ: gözünde, ortasında
k.-ya (her k.) M40r3,M40r4,B61r3 k.-mda (kuyunırj k.) Bİ lr3
k.-ya kezer B60v4 karakul: karakul
k.-ya (taş k.) B40vl6 k.-a M28/5
kapuğ: kapı krş. kapu karâr: (Ar.) karar, sabit olma,
k. (yeti) yerleşme K59r8,D32r5
B36rl0,B40vl3,B40vl 1 ,K39v4,A36r5 karâr kıl-
k. (yeti kat) A27vl 1 -dug B38r3
k.-da -ğıl K16r9
A51vl4,M79/5,A52r4,K58rl2,A52r6,M8 -maz B6rl,M80/16,M7/ll
3/19 -umasven A29r7,K36v9
k.-dan K58rl ,K58r2,A55r7 -umaz men M51/15
k.-ma (yüsufug k.) A41r4,K47vl7 -urlar B71rl2
k.-la D39v5 k. (kitdi) B33r3
kâr: (Far.) iş görmek, iş yapmak M38/18 k.-ı K32v8
kärkıl- k.-ı (şoyar) K36v9
-duğm B27rl2 k.-ımı B37v6
-kılmış D33rl7,A25v8 k.-ımı (sorar) MK35rl3
-madı B9rl6 k.-ımı (şoyar) A29r7
-maz B27rl3,D27r6,K27rl0 karavaş: hizmetçi krş. karavaş
-mış M47/15,B34r7 B28r8,B58r6,B72rl l,B72rl3,D25rl
kar kar B20vl,B20v2,B21r7,B21r7, 6,K25v3,M36/3, A19vl2,M40/3,
B21r6,K19v5,A13r3,MK19r3,D20r5,K20 M40/1 l,A20r3,A63rl4,A63rl6,K70r
rlO,A13r4 3
k. (yağaturğan) A13r4 k. (bile) D28r7
kara: kara k. (big k.) B28rl6
k. (bulut) k. (içre) MK34r5
D19rl7,K19v4,M27/14,A12rl4 k.-ı B72rl2
k. (kula) B20vl5 k.-lar
k. (renklü) M51/19 B28v8,B28vll,B29r8,B28vl3,B28v
k. (yağmur) A12r 15 14,B30r2,B35v5,K28rl 1 ,D28vl4,
k. (yaş) K68v3 K29rl,A20vll,A21v5
k. (yüzi) B19r4,D18r6 k.-lan
k. (yüzlü) M25/21 K28v2,K28r5,K28v7,K28v8,A20vl ,
kara-: bakmak K34vl2

751
 k.-larim K28r3 k.-ımız M7/2,MK59r4
k.-nı D69rl3,A63rl5,M92/7 k.-ımız (olur idi) B63r9
karavış: hizmetçi krş. karavış k.-ımızı MK4vl5
MK24r5,MK26v4,MK26vl2,MK54rl6 k.-m D59v6
k.-lar k.-mdan A10vl3,MK17rl
MK27r3,MK27r6,MK27r8,MK27r9,MK k.-ırj B64r2,MK42rl,K58r9,
27v2,K29vlO MK59vl4,M83/18,A56vl0,MK61rl
karavuş: hizmetçi krş. karavaş, karavış 5
D27vl6 k.-ırj (ibni yemen) B60v8
k.-larM41/12 k.-ıg (körmege) BöOvlO
karawaş: hizmetçi krş. karavaş B25v3 k.-ıg (şefaatin) B8vl6
karawuş: hizmetçi krş. karavuş K68v3 k.-ırjı MK56vl5,M79/10
k.-ıK68v2 k.-ırjız B4vl2,B71vl3,K58r7,
kançak: karıcık, ihtiyar B64v3,A5r21 ,M84/12,D68vl4,M91/
k.-nıg A18rl 13
kardaş: kardeş k.-ır)iz (kannı) B9v6
B7vl5,B56rl2,B58rl5,B61r3,B63r3,D60 k.-njm A52r3
vl5,B67rl,D4rl4,K4r4,MK4rl0,D4v5,K k.-lar
4vl0,MK4rl3,D4v2,D5v7,MK5rl4,MK5 B8r9,B9r 10,B lOvl ,K4v7,MK7r3,M
v3,D7r4,MK7vl2,D8r9,MK7vl5,A9v2, K8r2,D9v5,M13/10,MK59r8
MK15v9,A50vl0,MK55 v8,A51 v9,MK56 k.-lar müz MK54vl5
v5,K57vl6,D59rl0,A54rl6,D64rl3,A64 k.-lar siz B58v4,MK54vl3
vl6 k.-lara M94/5
k. (mihrin) B10v2 k.-lara (hik at verdi) B73v3
k. (onk.)B18r4,B58rl3 k.-larda A3rl3
k. (tokuz k.) B9r3 k.-lardan M14/17
k.-mı siz M76/21 k.-lardan (oldı) B18vl5
k.-miz B58v6,M77/2 k.-lardm M24/13
k.-ı A35r3,D63v9,A57rl4, MK6İVİ8 k.-lan
k.-ı (begzer) B66rl2 B5r8,B3r9,B4vl4,B7v7,B7rl 6,B7v7
k.-ı (erdi) B43v9 ,B7r3,B7r5,B7r6,B9rl,K9v4,B10v9,
k.-ı (idi) MK41r4 B 15v7,B 18v3,B 18v5,B 18vl 5,B56v6
k.-ı (öldürmez) MK7vl5 ,B62vl,B62vl4,B63rl2,B65v5,M43
k.-ım B64v9,D61vl rll,B67rl3,B74r5
k.-ım (bir k.) B13v8,B61r5 k.-lan
k.-ım (ibni yemen) B18vl4 D4v6,K4vl l,MK4rl4,M6/3,K10vl6
k.-ım (olur idi) B63vl5 ,K17v7,D54rl2,D54v6,A48rl,

752
MK53r4,A48r2,K59r4,A53rl0,M80/18, k.-langdan (köglin) Bİ İr 13
MK57vl 1 ,A53v8,M81/1 l,M85/3,K64rl4 k.-langdın K10v3
,D71rl,A65rlO k.-lamı B56v9,A47vl4
k.-lan (bile) B70v9 k.-lamıg D15rl6,A8r8,D15rl7,
k.-lan (haşım) A65r8 D59v4
k.-lan (katma) B61v7 k.-lamıg (şefkatin) D8r4
k.-lan (keldiyse) B56v8 k.-largıg D18v3
k.-lan (yüsufug k.) Bİ lvl4 k.-larsız A56v8
k.-lanm k.-larum B18r7,B18rl6,B19rll
B7v2,B8rl 2,B8v2,B8v8,B 16vl 1 ,B 19r8, MK6rl6,MK6rl7,MK7r6,MK7rl4,
D6v9,M9/12,K7v8,D17rl 1, MK7rl5,
K17rll,A10r5,K17v4,D71r3,A65rl0,M9 MK7v2,MK15rl,MK16rl 1
4/21 k.-larug B4rl3,B4v6,B16rlO,
k.-lanm (orunlu k.) B8v4 B19v2,B61v5
k.-lanma B74r7 k.-larug (cefasından)
k.-lanmdan K9vl4 B16rll,B44v8
k.-larin B5rl2,B57rl3,B61v4, k.-larug (fitnesinden) M21/18
B65rl5,B65v3,D17v6,A10vl,M75/7,D54 k.-larug (öfkesinden) MK7v9
v7,MK53r5,MK54vlO,MK58r3,MK58vl k.-nı B9r6
2,D63rl,A56v5,MK61rlO k-nıg
k.-lann (cümle bildi) B58vl D58rl6,D58vl,D61v4,D62r3
k.-larin (muştıladı) B56v4 k.-umız B5vl4
k.-larin (ol saräya) D60vl4 k.-ug B64r2,M85/8
k.-larma B4vl 1,MK16v6,D60v2, k.-ug (senig k.) B65v8
D62vl4,K62v2,MK6 lr6,D70r 17 k.-uguz MK3vl5
k.-larma (yene keldi) B62rl k.-vüz D56vl
k.-larmdan A9r5 fcardaşlık(g): kardeşlik
k.-lang M5/4,MK14vl,MK14v2, k.-ı B8r5
MK17v3,A52vl 6,K59r2,MK57v8,K59rl k.-mdan (yüsuf k.) D16v7
2,A53r8 k.-ımuD7rlO
k.-lang (bile) MK61r2 k. (şefkatin) MK7v9,Mll/6
k.-lang (cümlesi) M4/15 kardaşlik: kardaşlık
k.-lang (ile) MK58rl k.-i M9/21
k.-langaK5vl5,B64r4 k.-ni K7r9
k.-langa (beyle olğıl) B6İVİ5 kardaşlu: kardeşli B63rl4,M82/19
k.-langdan B65rl l,D62vlO, kardaşluk(ğ): kardaşlık
A56rl 5,M84/18,A56v2,M84/21 k.-ıMK6vl6

753
kardaşsız: kardeşsiz k.-langa KölrlO
B60v4,B61r4,B65v6,MK56v9,M85/6 k.-larugdan DlOvl
k.-kaldum A52rl3,MK57r8 k.-nı (öltünnez) K8rl0
kan: kan, ihtiyar,yaşlı k.-nıg D63r6
k. (oldı) B53v7 karmdaşlu: kardaşh K60v5
k. (özim) MK5İVİ7 kanndaşsız: kardaşsız
k. (özüm) B55vl,A46vlO K58r3,D58vll,K58v2
kancık: kancık, ihtiyar kadm MK24rl karşı: karşı
kançık: kancık, ihtiyar kadm B25rl6 k.-ndaK60vl2
k.-nıg K25rl6 k.-sına A54vl0
karmca: karınca MK35vl5,MK36r3 k.-sında M76/1
kannça: karmca B38v2 karşu: karşı
karındaş: kardeş B7vlO,B22v9,A4rl l,D21v7,K21vlO
B5r4,B5rll,B6rl4,B6v4,B8rl3,B9r6,B5 ,A14v8,M30/l l,MK38rl5,MK48rl4
9vl,B60rl6,M6/2,K8rl0,K16v8,K17r8,K k. (durur) B42vl
55vl7,D58vlO,K58vl,K60r9,K60v2,M8 k. (al) MK20r2
2/16,K64rl,M86/18 k. (buga k.) B22r4
karındaş ol- karşı çık-: karşılamak
-dum K62rl2 -ıpB22rl6
k.-miz K56r9 -arlar D20vl7
k.-siz K56r7 -m K21rl
k.-ı K42rl4,M58/9,K63rl4 -ıg K21r5,A14r3
k.-ım K18r2,D58vl2,K58v3, -mak M29/19
K61r5,A55vl3JC61vl5 -up B22rlO,B74rl
k.-ımızK60rl5 karşı dur-
k.-mdanK18r3 -dı A7v3,B36vl5
k.-ıg K61r8,K62vll -dı ise B63v5
k.-ıg (şefakati) K8r4 karşı kel-
k.-ıgız K8vlO,K61v9,K68rl -di
k.-lan K54rl2,K54rl5,K59vl0, D18vl3,K18vl6,D49vl2,B50vl0
K60r5,K60v3,K62v8,K64rl 3,K70rl 1 -diler D21r6
k.-lanmK18rl2,K70rl3 -ür Dllv8,M68/13,B51v7
k.-larm K54rl l,K54rl6,K55r3, k. (oturdılar) MK54v8
K56r4,K60vl,K62v6 karşı var-: karşılamak
k.-larma K60r6,K69vl 1 -dı
kılarındın Kİ 6r 11 B12rl !,B13rl0,B22r2,B15v5,D24r2
k.-lang D59rll

754
,D12v5,K12v2,MKl lv9,K21r2,A13vl6, kaşd ü töhmet: (Ar.) kasıt niyet ve
K36r3 suçlama
-ğıl K21rll k. (bağladukdan) B45vl
-upD14vl3 kaşşâr: (Ar.) temizlikçi; halı
-urKllvl vb.şeyler için çırpıcı, dövücü,
k. (sında) M83/5 silkeleyici MK23vl7
kaşd: (Ar.) kast, bile bile yapma kaş: dağ, tepe
D7r9,K7r9,M9/20,D44r2,K44rl,A36vl0, k.-nug (arkasına) MK6r6
M60/19 kaş: kaş; ön, ön taraf MK54vl3
k. (birle K63vll,A57vl2,M86/l 1 k. (aşurdılar) MK6rl2
k. (etdiler D9rl6 k. (oynatur) D35rl7,K35rl7,
k. (etdüklerün M15/20 A27vl2
k. (ile A58r5,MK62v7,D64rl5 k. (yere) MK6rl2
kaşd kıl- k.-aM9/8
-dı B40r2 k.-a (bir) B7rl4
-dılar B7vll,B8rl3,B10rl2,B14v6, k.-dm (aşkaç) M9/8
D7v2,K7vl ,MK7r7,M10/8,M31/8 k.-ımda (benüm) M91/2
-duğın B7rl6,B14v6 k.-ın (kerür) B36rl 1
-duklarm Kİ İrl 4 k.-m (oynadur) MK34r4
-dugız B8r6 k.-maM80/10
-ıpK38vl2,A31rl5 k.-ına (keldi) M72/10
-urlar A8r8 k.-ında K5r3,D64v4,MK65rl0
-ur B7vl l,B8r4,D8v7,M12/4 k.-ında (atamız k.) M6/9
-urlar B9v3 k.-mda (hak k.) M57/14,M64/6
-duklarm B62v9 k.-ırj (arkasına) M9/2
-madılar B13v6 k.-larurj (senig k.) B37v7
-mış siz B71rl4 k.-nı B7rl4
-urlar M9/19 k.-nırj B7r8
k.-mı (bildi) M52/8 k.-uğa (aşkaç) D6v6
k.-urj D44vl kaş-: kaçmak
k.-ug (nedür) M61/15,K44rl7, k.-up MK49v7
MK43r3 kaşan: ne zaman
k.-ugdan (adur) B46rl k. (alur) MK28rl7
k.-ugız A58vl0 kâşki: (Far.) keşke D15vl6,M22/ll
k.-ugız (var) B67v7 kat: kat,
k.-uguzdur K64v5 k. (kapuğ) A27vl 1
k.-ıma B67vl

755
 k.-ıma (menim) K64rl7 katarlaş-: katar halinde gitmek
k.-ımdaB71rl6 k.-u B15v8,B40vl6,B68rl,
k.-ımda (menim) K67v6 B73rl3,D14vl5,K14vl3,A7v6,M20/
katc: (Ar.) durma, durduran 20,D70rll
k.-ma (râzî bolmaz) D36v2 katarlu: katarlı K69v3
k.-ına (nzä bolmaz) K36v2,A28vl6 katfîn (Ar.) hükümdar
kat: kat, yan k. (durur) M40/20
k.-ma k. fazîzk.) M55/13
MK50vl 6,A53rlO,MK62vl 2,D72v5,A66 k. (cazîzi)M40/5
vl4 k.-denM41/20,M41/18
k.-ma (demeşdiler k.) B21v6 k.-e M42/1
k.-ına (kardaşlan k.) K59r4 k.-nig M40/9
k.-ma (kardaşlang k.) A52vl6 k.-ig (zindanına) M57/7
k.-ma (keldi) B23r7,B46r4,K22r8 katı: çok, çok fazla, şiddetli
k.-ma (ketürdi) B54rl4 B76v3,A10vl6,MK18vl,D19v5,Kl
k.-ma (oğlanların k.) A66vl3 9v9,A12v3,MK18v5,M27/19,D27r9,
k.-ma (nzä bolmas k.) B37rl5 K27rl3,MK25vl4,M38/21,A31rl3,
k.-ma (varmaz) B61v7 D43v2,MK42r7,MK42r8,M60/2,A5
k.-ma (varsam) D5rl3 0vl,K60rl2,MK59r3,M82/l l,D60vl
k.-mda B5v6,B27rl l,B67r9, 0,K60rl4,A54rl l,A57rlO,M86/3,A5
B69v 10,MK4v7,MK5r4,D 13 vl 3,K62r4, 7rl6,D64v6,MK62vl5,A59rl 1,M88/
A56r3,D63vll,A57rl6,MK62r2,K64r9,A 12
58rll,MK62vl3,M87/5 k. (ağlaşurlar) B63r8
k.-ında (degizler k.) D62rl5 k. (artuk) MK27rl4
k.-mda (dutar) B66rl4 k. (beklegil) K39vl7
k.-mda (kuyusmıg k.) K13v8 k. (beklegil) A32v2
k.-mda (oğlanug k.) MK30v2 k. (berkitdiler) B19r2
k.-mda (yûsufhıg k.) A24rl k. (düşman) MK7rl6
k.-mda (yüsufug k.) B32rl4 k. (hasret) B63r6
k.-ıgızda D66vl6,A60vl0,A60vl0 k. (hasretile) B18v5,B72r3
k.-umıza B5r2 k. (hasretle) B76r8
kat-: katmak, dahil etmek k. (heybet) B20v2,B20v6
k.-mak (bâtıl k.) M54/1 k. (ıgraşdılar) M25/6
k.-mak (bidc at k.) B39vl4 k. (kavm) K70rl 1
kata: defa, kere K48vl k. (kavmi) D71rl
katarla-: katar halinde olmak k. (kıtlık) MK52v3
k.-yu B36r7,K61rl3,D65rl 1, A59r3 k. (kızlık) D54r6,A47rl6

756
 k. (kuvvet) B10vl3 katre-i yaş: (Ar.) yaş damlası A63rl6
k. (kuwetlü) K30r6 kava: boş, değersiz, hayırsız M56/8
k. (‘ärdur) B5rl k. (çıkduğın) B42r7
k. (‘ ışkıg) B37v3 kava: kova
k. (ok) B39vl6 ğa A7rll
k. (olsa) B67rl 1 kavga: kova M20/3
k. (siyäsetlü) B19r4 k.-larM20/5
k. (urdurğıl) MK38v4 k.-lann M20/4,M20/5
k. (yağdı) B20v2 kavî: (Ar.) güçlü
k. (yalvardı) B21rl k. (durur) K40r7
k. (yawlak) B44vl6 k.-dür B41rl3
k. (yürek) B10v4 kav(i)l: (Ar.) söz
k. (za‘îf) M64/19 k.-e B4rl,K27r7,K30rl6
k. (za‘ıf oldı) M49/13 k.-e (bu) B27rlO,B3OvlO,B59vl
katığ: katı, sert, güçlü k.-imiz K64rl6
k. (düşman) B8v6 k.-imizni D64vl 1
k. (‘ ärdur) MK4r3 k.-in B5r6,MK62vlO
k. (rencim) B8vl0 k.-ig A28v9
k. (yavuz kurt) Kİ 1 vl2 k.-ig (kılğıl) K36rl2
katır katır krş. katır B73v3,D49vl5 k.-ümK36rl3
k. (ketürdiler) A43r3,MK48rl7 k.-ümizi B67rl6
k. (big k.) B28r7,B28rl6 k.-ler (idi) B27vl4
k.-a MK26v3,K28r2,M40/l 1, A20r3 kavlaş-: dedikodu yapmak
k.-ge M40/2 k.-a (zûleyhânı) D40vl6
k.-ın B51vl0 k.-dılar (zûleyhânı) D40vl3
k.-ın (ketürdiler) K49vl4 kavm: (Ar.) kavim K70rl l,A65r8
k.-lar M94/5 k.-e
k.-nı M68/16 B20rl4,D54vl5,K54v7,A48rl0,MK
katır: katır krş. katır 53rl 3,D55rl4,A48vl 0,M75/20,
k.-a D28r7,MK26vl2 MK53vll,K71v9,A67r8
katlan-: katlanmak k.-e (ğarîb k.) B57rl6
k. D28vl5 k.-i
k.-ğıl B18vl0,A10v8 A48r 10,D7 İr 1 ,D69v 14,K69r4
k.-ğıl senD17vl3 k.-i (birle) B74v3,A65v6
k.-urM51/9 k.-i (derüp) B75v6
katre: (Ar.) damla k.-i (haşem k.) B74r5
k. (yetmiş k.) D69rl4,M92/8 k.-i (hâzır kılğıl) B56vl7

757
 k.-in D72vl,A66vl0,M95/14 k.-dılar K69vl3,M94/6
k.-ine M96/6 k.-dım MK60rl,MK60r3,K61rl2
k.-ine (haber verdi) B76r4 k.-dum A55rlO,M83/l
k.-ini A66vl4 k. -duram B40v4,A63v4
k.-ni M75/12 k.-duram (oğlujm k.) M92/12
kav(u)ş-: kavuşmak k.-ğıl Kölvl l,MK60r 16
k.-up K5vl5 k.-madan K61v8
k.-ur (el) A54vlO k.-madın A59vl 1
kav(u)şul-: kavuşulmak k.-madum D66rl,MK64rl 1
k.-ğıl M84/14 k.-mağa
k.-makğa A10r4 B46v2,MK64rl 3,A64vl 5,
kavşulmaklık: kavuşmaklık M94/14,D72vl l,K71r5,A67r4,M96/
K17rlO,M24/12 2
kav(u)şur-: kavuşturmak k.-makdan B64v2
k.-açı D15vl k.-mayam K65v5
k.-ança M81/3 k.-tıK10r4
k.-dı B21r3,B24r2,B64r4,D22vl6, k.-tumD61v8
K23r3,A16rl k.-ur M13/21
k.-dı (el k.) B49vl0 k.-ur (menşürma k.) D9vl6
k.-dılar B70r2 kavuşdur-: kavuşturmak
k.-ğıl B69v8 k.- K46rl4
k.-guçı K15rl7 k.-amMK38r2,M54/12
k.-mağa B27r3,A8rlO,A19v5 k.-dı MK21v6,MK59vl6
k.-makçûn M38/8 k.-ğıl MK44vl7
k.-sa B16r 12,B 18r6 k.-mağa MK25vl
k.-u (dururlar) B58rl4 k.-saMK14v3
k.-up (el k.) B63v5 k.-ucı MK14v3
k.-ur B68vl5 k.-unça B62r9
k.-ursaK15rl7 k.-ur A39rl4,K65vl0,MK64rl6
kavşurğuçı: kavuşturucu B16rl2, B18r6 kavuşmak: kavuşmak
kavuş-: kavuşmak k.-dmM84/ll
k.-am K61rl5 k.-ğa D70v9
k.-ança D59vl5 kavuşmaklık: kavuşmaklık
k.-ar K10r2 B18r8,MK16rlO
k.-aym M42/17 Çavuştur-: kavuşturmak
k.-ayum MK28rl3 k.-ança MK58rl 1
k.-dı M14/2,A55rl2 k.-ur A59vl6

758
kavuşul-: kavuşulmak k.-dan MK4vl 1
k.-mağa M62/7 k.-larD61rlO
k.-mağa (isteyür) K44vl7,A37vl4 k.-lan B63v7,A54vl 1 ,MK59v3,
kavuşur-: kavuşturmak M83/7,D62v7,K62rl3,A56rl2,MK6
k.-ança K59v4,A53v2 0vl6
kawa: boş, kof İç.-m B62rl0
k. (çukduğını) K40vl7 k.-nııj D25v7
kawuş-: kavuşmak krş. kavuş- k.-nııj (üze) D62rl2
k.-alım A21v7 k.-rj B25vl l,K25vll,A18rl3
k.-ayım B30r4 k.-g (üzre) B64vl2
k.-dı B64r8,D10r2,D39v6,A31v8 lç.-sıMK48vl3
k.-dılar B73v5 k.-sı (içmek k.) B63rl 1
k.-dum B64r6 k.-sı (üçmek k.) B34r3
k.-ğıl A55v9 k.-sı (yemeginii) k.) K33rl4
k.-ğıl (ihvâmga k.) B64v5 k.-sı (yemek içmek k.) B63r4
k.-mağa B68vl2 k.-sm (ma' şük k.) B34v8
k.-makdan A55v6 k.-sm (tartar) D33vl6,MK32v5
k.-mazam B68vl0 k.-smı (dutar) K34rl
k.-sun B73vl2 k.-su A26r9
k.-tılar B73v5 k.-su (içmek k.) B52r7
k.-ur (uçmağa k.) D72vl3 k.-suna MKlOvö
kawuşdur-: kavuşturmak lç.-yaMK57rll
k.-a (cennet içre k.) B48r2 kayğulı: kaygılı krş. kayğulu K60v4
k.-am B40v3,B72vl,A32rl le-men A10r8
k.-ğıl D46rl5 kayğulu: kayğulu,
kawuşmaklık: kavuşmaklık D17rl0 B61r7,B63rl3,D10v6,D45vl3,M82/
kawuştur-: kavuşturmak 18
k.-am K68v7 k. (kalur)
kayda: nerede Bllv2,MK41rl2,M58/13
B6r7,D 17v3,D47rl 3,D57v3 k. (olur) D42v5
k. (kılduğm) B33vl 1 k- (ya'küb)
k. (körer) B18vl4 K45vl2,A38vl l,M63/9
k. (uluklar) MK41v3 k. (olurlar) B44rl
kaydan: nereden K7rl6,K18r2,D47rl4 k. (özüm) B61r4
k. (körem) A10rl4 k. (özüme) B18rl0
kayğu: kaygı A56r9,D62v5,K62rl 1 k. (özümğa) B18rl2
k. (kitdi) A54r7 k.-ben K58v2

759
 k.-men K17rl4,A52rl3 k. (dönüp) B7r5,B36r8,D35rl4,
k.-dur A54vl K35rl4,M50/3
k.-lan K60vl4 kaysı: hangi, hangisi
k.-lan (körüçek) B65r8 k.-rjız M20/16
kayğuhık: kaygılıkA3v2 kayt-: dönmek
kayğur-: kaygılanmak, üzülmek k.-a (keldi) M33/16
k.-dı B19vl5,M6/19,D58r2,K57vl0 k.-uban K64r3
k.-ma M50/13,M66/3,D58vl4 k.-umazven M45/4
k.-mağa K58v5 k.-up M72/21
k.-mağıl Bllrl3,B61v6,B61vl6, kayın hangi K62r3
B65rll,M14/17,MK58r2,K62rl5,A63r2 k.-sına (yalvartırsa) K9rl4
k.-mag B72rl kayur-: kaygılanmak, üzülmek
k.-marjız K68r6,M91/18 k.-ma
k.-maz A52rl6 D22rl l,D35vl7,D42rl2,D47v8
k.-uban B51v5,K10v9 k.-mağıl
k.-un MK48rl2 D59rl2,K59r3,D59v5,D62vlO
k.-ur D17v6,MK16v6,M25/4, k.-mai) D68vl9
D18vl6,MK17vl6,M27/4,D49vl0 kaz-: kazmak
k.-ur men K66rl7 k.-ur miz B75vl2
kayğuruş-: kaygılanışmak kaz-: kazmak
k.-dı Dllvl5,MK10vl6,D28vl, k.-ar (gür k.) A66vl2,M95/16
A20rl4,MK27r6,M41/l k.-armizM95/18
kayıt-:dönmek k.-mış idi K8vl5,Alv9,M12/ll
k.-ğıl D73rl5 k.-mışdı B9vl 1
kayıt-: dönmek, geri dönmek k.-ur miz (gür k.) A66vl6
k.-mağa B3r7 k.-urlar (bir gür k.) B75v8
k.-mazven B3İVİ0 k.-urvuz K71rl
kayna-: kaynamak, köpürmek k.-urvüz D72v7
k.-dı B8vl4 kazzâz: (Ar.) ipekçi, ipek işleyen
k.-yuban (otı) K8r2 satan B25rl5
kayr-: kaygılanmak, tasalanmak kaza: (Ar.) kaza, yerine getirme,
k.-urmış siz K67v5 tanrının yazgısı
kayra: geri, ters yön B18v9,K17vl3, k. (andan) B49rl5
MK16vl2,A27v9,M73/21 k. (ermiş) B12v4
k. (bakar) k. (keldi) MK1 lr4
D18r2,Kl 8r4,A10vl4,MKl 7r2 k. (kelse) B6r8
k. (döndi D35rl4 k. (okı) M54/3

760
 k. (kıdur) MK37rl5
k. (veren) B49rl5
k. (vermiş) DİIvl7
k. (vermiş) B49r9
k.-m
D13r8,MK12rl2,A5vl4,M18/7,K47v7,A
40vl0
k.-nı (bu k.)
B13vl 3,B 13vl4,B 16r9,B26r6,B49v2
k.-sı (hak k.) B44rl3
k.-smD10vl5
k.-sma Bİ 1v12,B18v2,K1 lr3
kebîr: (Ar.) büyük
k.-ler D55v9
keçe: gece MK26vl5
k. (uçbu) MK5vl2
keç-: geçmek krş. keç-
k.-di B12rl6,B14vl l,B23rl6,
B21vl4,B26rl2,B29v4JCllv8,A13vl2,D
20vl2,D22rl5,D24vl7,MK25v4,M41/18,
A21r7,MK27vl4,M42/3,A22vl0,A42vl4
,A49vl
k.-di (andan k.) B29rl4,B31r7,
B31v2
k.-di (darlık k.) D50r4,K50r3
k.-di(dünk.) MK10vl7
k.-di (elimden k.) K30vl 1
k.-di (keldi k.) M42/3
k.-di (köp k.) D29r3,A21rl
k.-di (kün k.) D43r3
k.-di (ol hâl k.) B51v5
k.-di (ol kün k.) M16/9
k.-di (c ömr k.) B29v4
k.-di (öte k.) B19r5
k.-di (şiddet k.) B53rl4,B55r9
k.-di (şiddetler k.) K53r3,A46v2,
A46v2
k.-di (temâm k.) B44rl6
k.-di (üç kün k.) A35vl0,
MK4İVİ0
k.-di (yurlar k.) A21r7
k.-di (yurtda k.) K29rl3
k.-di (yüsuf k.) B40vl4
k.-e A4vl0
k.-e (bu dem k.) M74/7
k.-e (süzülüp k.) A27vl2
k.-en (nesne) K17vl5,A10v9
k.-en (söz) D17vl4,M25/12
k.-enden B60v5
k.-ene D58rl3
k.-er
B22r3,D20vl 6,K2 lr4,A14r2,M53/3
D45v6
k.-er (bundan k.) MK19vl2
k.-er (cämmdan k.)
D36vl3,A29rll
k.-er (cänımdm k.) K36vl2
k.-er (cänumdan k.)
B37vl2,B37v4
k.-er (dildin k.) M51/19
k.-er (idim) D46vl7
k.-er (ne k.) B26vl2,B38vl5
k.-er (tac cîl birle k.) B45r8
k.-er sen MK25rl l,MK36rl6
k.-erven K2vl0
k.-gen (söz) MK16vl4
k.-iserven B3rl3,D2v7
k.-iserven (mundm k.) M4/3
k.-megi A4r3,M15/17
k.-meligi B12r3
k.-miş (idi)
D56r3,K55vll,M76/8
k.-mişdi (temäm k.) B58r7
k.-se B12v9,MKllr9

761
 k.-sün
K12rl,M16/18,M16/18,K41v7,A34r9
k.-ti B6v4,B22rl,M8/3,K29rl3
k.-ti (darlık k.) A43r9
k.-ti (köp k.) K29r7
k.-ti (öte k.) B24r3
k.-ti (üç kün k.) M59/7
k.-üp (dere k.) K41r4
k.-üp (dura k.) B42rl 1
k.-üp (tura k.) M56/10
k.-ürM37/7
keç-: geçmek krş. keç-
E-diM19/14
k.-er (erdim) A39vl6
k.-er (idim) B48v5
k.-er (idüm) MK45vl
k.-ken (söz)B18vll
keçe: gece krş. keçe
B5v7,B6r5,K5vl5,B10r9,K70vl3,MK4v
8,MK5r5,MK5vl2,MK8vl5
keçe: gece B6vl3,M6/16,M7/9,
M8/12,M13/4,M18/14
k. (kündüz) M71/10
keçer-: geçirmek
k.-üpK37vl2
keçik-: gecikmek
k.-mekKllrlO
keçir-: geçirmek krş. keçür-
k.-ür A18vl4
keçür-: geçirmek krş. keçür-
k.-sen (omzına k.) B61v2
k.-di (el k.) K64rlO,MK62vl4,
M87/6,M87/14
k.-dim (suçugızı k.) B72rl
k.-düm (suçugızı k.) D68vl9,
K68r6,M91/18
k.-em (anda k.) B53v8
762
k.-esin D59r8
k.-esin (omuzuga k.) MK57v5
k.-gil D20r2,A13rl,M28/10
k.-mege D51vl 1,K51 v6,A45rl,
MK50rll,M71/9
k.-sen (omuzıga k.) A52vl 1
k.-ü (vergil) B21r4
k.-ûp K26vlO,A19rl4
k.-ür D26r7,K26rl 1
keçür-:geçinnek krş. keçür-
k.-ü vergil (günâhımızı) D70v3
ked-bânu: (Ar.) bir daireyi idare eden
kadın M47/19,M48/6
ked-bânu (Ar.) bir daireyi idare eden
kadm
D33vl6,K33v7,K33vl7,A26r8
ked-hudâ: (Ar.) kethüda, kâhya
k. (hâzırlatdı) MK48r9
kedhudâhk: (Far.+T) kethüdalık,
kahyâlık D49v7,K49v6,A42vll
kedin: sonra
k. (anda) B33r6
kefen: (Ar.) kefen
D9v7,M13/12,Kllvl6,M16/17
k. (sardı) D72r9
k. (kerek) B10v3
k. (sardı) B75rl3,B76r3
k. (sanlup) D37rl 1
k. (sarıp) B12v8,B38rll
k. (olsun) B10v3
kel-:gehnek krş. kel-
k.
B5rl6,B6r3,B36r5,B65v8,A14vl0,
MK30v4,M49/21,K62vl 1,M85/8,D5
5rl4
k. (berü k.) MK61rl5
k. (temâşaya k.) B71rl3
 k.-çek (kütgil) A2r4 k.-di (anlar k.) B56vl2
k.-deçidür Bllv9 k.-di (aga k.) B28rl0
k.-deçidür (şäd k.) D48r6 k.-di (agsızdan k.) K14r8
k.-deçidür (şädlık k.) MK46v8 k.-di (aş k.) D42v2
k.-di k.-di (âyet k.) MK36v7
Blv8,B3vl3,B7vl4,B8rl4,B8vl0,B10r7, k.-di (baga k.) B62r6
B 14v7,B 15v9,B20rl5,B23r7,B23rl 3,D23 k.-di (beyle k.) K62v2,A66vl,
rl4,B24vl6,D23rl2,B28vl,B31vl2,B50v A69rl0
13,B53r5,D60vl5,B65rl5,B68rl,B68rl4, k.-di (bir bir k.) B67rl,K64rl
B73r2,B73r8,B74r4,B74r5,B74r9,B74rl6 k.-di (bir oğlan k.) B67vl
,B75r 12,B75v7,B77rl2,B77vl 3,B78r3,B k.-di (bir yere k.) D64rl3,A58r3
78r8,M49vl 6,B78r9,MK9v6,MK9vl 2,A k.-di (bular k.) A48r6
4rl0,K12v6,D13vl2,K13v8,MK12vl4,M k.-di (bulut k.) MK18rl7
19/6,A7v6,MKl 3 vl 6,Kİ 9v2,M28/7,M29 k.-di (burun k.) B72v8
/20,D22v5,M32/21,D24v3,MK23v2,M35 k.-di (casus k.)
/14,K25rl4,A17vl5,MK23vl6,D25rl2, K42vl2,A35r8,M58/10
MK24r 1 ,D31 v2,M57/l 5,D45v8,MK44r 1 k.-di (cümle k.) B25rl4
0,M63/2,K48r7,D48v3,D49v3,D50v8,K5 k.-di (çıka k.) B15vl,A7rl5
0v6,A43vl2,A43vl2,MK49r9,MK53r7, k.-di (datlu k.)
MK53r9,A50vl,K57v2,D58rl3,A51vl4, B47vl l,B60rl,B61v9,D46r8
MK56vl0,M79/5,A52vl 6,K58r7,A5r21, k.-di (dişvär k.) A51rl 1
MK58r3,A54rl6,D61r4,K60v8,M84/2,D k.-di (doğa k.) D14v8,M20/13
62vl4,MK61r6,M86/18,A59r3,A59rl6,K k.-di (dura k.)
69r6,A64r4,K69r7,M92/19,M93/8,D70r6 B65v9,D27r3,M38/15,K27r7,K62vl
,K69rl5,M93/21,A64rll,A65r6,A65rl2, 2
D72rll,A66vll,D74v6 k.-di (duruk.) B27rl0
k.-di (c akh başına k.) MK27r7 k.-di (duş k.) B19vl2
k.-di (toğa k.) B15vl k.-di (duta k.) B24vl6,B43vl2
k.-di (ağır k.) B77v5 k.-di (dünen k.)
k.-di (akrın k.) A51r4 K45v8,A38v7,M63/5,K45vl0,M63/
k.-di (alıp k.) Bllr8,B41rl5, 7
B50v5,B57rl ,A41 vl 6,K5 lr6,A44rl4,D5 k.-di (düşvâr k.) B59rl,B77v4
lr9 k.-di (ecel k.) K72r9
k.-di (alup k.) B25rlO,B25rl6, k.-di (emr k.) B33v3,MKl lvl3
M55/13,MK47rl4,M67/12,MK53rl4,M8 k.-di (erse)
8/20,D67v5 M14/5,M14/6,MK26vl 0,D28v2,MK
k.-di (anda k.) B77r4

763
31 v4,MK31 vl2,MK53r4,MK59vl,
K61vl
k.-di (eve k.) B59vl3,Dl lv3,M78/12
k.-di (eve k.) A4r6,A51r6
k.-di (evge k.) K61rl3
k.-di (eyle k.) M74/16,D54r3,K53vll
k.-di (ferman k.) D12v9,M17/16,
MK18rl7
k.-di (gene k.) MK22r2,D48rl6
k.-di (haber k.) MK53r2,A67r8
k.-di (hazır k.)
D50v6,D50v8,A43vl3,Bl Ivl l,B15r5,B2
0vl3,B23v5,D23rl5,B24vl0,B25v5,B30
vl 0,B29vl 6,B39rl 1 ,B43rl2,B45v9,B47v
3,B48vl2,B49v9,B49rl 6,B5 lrl4,B51 v8,
B52r2,B52r6,B52rll,B52v4,B52v3,B52v
15,B54rl0,B55v4,B55rl0,B55v7,B57v3,
B60v7,B60vl3,B69rl0,B70r9,B74rl 1,A6
6rl3,B76r5,B76rl4,B77v5,B77vl5,M2/8
,D21r9,K21rl4,A14rl2,MK20r5,MK22r3
,MK23vl6,A18rl,M35/20,MK28vl4,M4
5/12,A25v5,M47/12,D33rl4,K33rl5,D35
r6,K35r5,A27rl6,MK33v9,M49/17,MK3
6vl l,M55/3,M56/10,M58/4,M61/18,MK
45r8,K48v3,A41v8,MK47r6,A43vll,D5
0rl0,D50v6,D50v9,M75/21,M78/5,K58r
12,D63vl4,K63v2,A57v3,MK62r5,M93/
15,M96/10
k.-di (hazîne üzre k.) D30rl3
k.-di (hoş k.) B53v9
k.-di (içre k.) M80/18
k.-di (idi) D59vl 1
k.-di ise B28rl4,B45vl6,B64rll,
MK23r9,M34/l 7,D24v6,K28v6,D32vl 5,
D39v3,K39v3,A32r6,D44rl7,D54v6,A48
rl,A54vl0,A55rl5,M84/4
k.-di (isi k.) A63vl3,M93/l
764
k.-di (kardaşm k.) D59v6
k.-di (kardaşıg k.) B60v8
k.-di (karşu k.) B50vl0,D18vl3,
K18vl6,D49vl2
k.-di (kaşına k.) M72/10
k.-di (katı şiddet k.) B76v3
k.-di (katma k.) B46r4,K22r8
k.-di (kaytak.) M33/16
k.-di (kazä k.) MK1 lr4
k.-di (keçdi k.) M42/3
k.-di (kenc andan k.) MK42rl3
k.-di (kerem k.) M59/19
k.-di (kerü k.) B32r4
k.-di (kervan k.) MK21v8
k.-di (kirü k.)
B64r7,B70v5,D47vl 6,MK46v3,D48
rl,D48r8,A41rl l,MK46vlO,M66/14
,MK51vl4,D54r2,K53vl0,A47rl2,
M83/1 ,MK60r2,M89/21 ,D72v2
k.-di (körini k.) A19v2
k.-di (körünü k.) B26vl6,B39r9
k.-di (körünür k.) D38r4
k.-di (kubbe k.)
D23r6,K23rl0,MK21vl3,M32/15
k.-di (kutlu k.) D47rl6,M65/14
k.-di (kutluğ k.)
B49r5,MK45vl7
k.-di (latif k.) B37r9,A28vlO
k.-di (mukırr k.) B78v2,M30/18
k.-di (melik k.) B28v6
k.-di (mışır içre k.) M40/12
k.-di (mışıra k.) B45r7,MK27vl5-
k.-di (mışra k.)
D74vl,K72vl2,A68vl4,M98/12
k.-di (mihri k.) B21r5
k.-di (mukır k.) D22vl3,K73rl6
k.-di (mukırr k.) D2İVİ4
 k.-di (mukırr k.)
K22rl,K22vl6,A15vl4
k.-di (neçük k.) A65r9
k.-di (neden k.) MK17v2,MK32rlO
k.-di (neden k.) B34rl2,M47/2
k.-di (nete k.) D71r2
k.-di (niyyet k.) B74r6
k.-di(nünk.)Bllr9
k.-di (nün k.) MK22r4
k.-di f äcil k.) D33rlO
k.-di (‘âciz k.) M43/19
k.-di faklı k.) B12vl4,B27v6,
B56vl0,B64r6,B73rl2,MK26r3,K28v4,B
12rl6
k.-di C avrat k.) B42rl 1
k.-di f azîz k.) M40/17
k.-di f azîze k.) B41r3
k.-di f izzet k.) D10r9
k.-di (oturur k.) MK33vl7
k.-di (öyge k.) K57rl4
k.-di (özi k.) B22rl3,B34r4,
K30rl6,A22rl3,M43/14
k.-di (rähat k.) B55r9,D51v3
k.-di (rahatlar k.) K53r3,A46v2,
MK51v9
k.-di (reyyänğa k.) M67/5
k.-di (saga k.) B64r3
k.-di (şaväb k.) B9v8
k.-di (size k.) A61v7
k.-di (şädlık k.) MK58rl2
k.-di (şefkat k.) MK9v9
k.-di (şiddet k.) A68v6
k.-di (şîrîn k.) A40rl6
k.-di (tahsîn k.) D67v6
k.-di (takdîr k.) B18rl6
k.-di(taccîlk.) B48rl6
k.-di (tatlu k.) MK44vlO, MK57vl2
765
k.-di (tatlu aş k.) B43vl4
k.-di (tolu k.) A7rl5
k.-di (tura k.) MK25v8,D63r7,
A56vll
k.-di (tuta k.) MK23v2,MK41r7
k.-di (tutar k.) MK24rl
k.-di (tün k.)
MK44rll,MK44rl3
k.-di (tünün k.) D45v9
k.-di (ün k.)
B12rl,B19vl,D32vl7
k.-di (üni k.) B12rll
k.-di (vahy k.) B23vl3
k.-di (yakın k.)
B15r 1 ,B24v6,B24r7,B45v5,B45r9,
M34/3,A40vll,MK56r4
k.-di (yanma k.) MK43r6
k.-di (yansız k.) MK41r9
k.-di (yel k.) K68vl4
k.-di (yene k.)
B15r3,D23vl 5,B45r2,B62rl ,B66vl,
MK65vl5
k.-di (yetüp k.) B59vl2,B60v3
k.-di (yıdı k.) B72vl0
k.-di (yisi k.) D69v9,K68vl6
k.-di (yüsufa doğn k.) M27/1
k.-di (yügürü k.) B15v8
k.-di (yügürüp k.) MK38vl
k.-di (zähir k.) K46v4,A39v6
k.-diginde M33/4
k.-diginden A16v4,MK22r8
k.-digini B3r9
k.-dikçe (kün k.) B34r2
k.-diler B5v4,B70vl,A61v2
k.-diler (erse) MK56v8
k.-diler (karşu k.) D21r6
 k.-dim
B8v8,K12vl6,A36v5,D58rl6,K58r7,A5r
21,D58vll
k.-dim (durup k.) A36v4
k.-dim (hazır k.) B25vl5
k.-dim (idi) D57vl 1
k.-dim (körüp k.) B47rl6,D43vl4
k.-dim (mukırr k.) M48/12
k.-dim (ta‘ cil k.) D25vl2,A18v2
k.-dim (varup k.) D43vl3
k.-dim (yegi k.) D13r2,D44v7
k.-dirj D18v5
k.-diyse Bİ lrl,D24v5
k.-diyse (başına k.) B28vl2
k.-diyse (dürüd k.) Bİ lr2
k.-diyse (işäret k.) B40v9
k.-diyse (kardaşlan k.) B56v8
k.-diyse (uşbu haber k.) B33v4
k.-diyse (yâr olmağa k.) Dlv6
k.-düğmdan A44vl l,A45r3
k.-dügin D23vl7,A17r4,M33/18,
M66/3,MK53vl3,MK61rl7
k.-düginçeM71/ll
k.-düginde D23vl,M71/5
k.-düginden K23v5,MK50r5
k.-düginden (häzır k.) B53v2
k.-dügine (hoş sewündi k.) B56v6
k.-dügini A48vl2,A56vl2,
M85/10,A61rl6
k.-dügini (nete k.) MK2v2,M3/20
k.-dügiıj (fazil k.) MK24rl5
k.-dügün (teşrif kördi k.) K62vl3
k.-dügünçe B53vl0
k.-dügünde K51vl,K51v9
k.-dügünden D5İVİ3
k.-dügüne B36rlO,K35rl6,
A27vll,D55rl6,K55r8
766
k.-dügüni B70rl5
k.-dügüpüzi B59v6
k.-dük B59r9,MK55rl7,D58vl0,
K58vl,A52rl2
k.-dük (isteyü k.) B59r8
k.-dük (size k.) B70v7
k.-dükçe MK32rl
k.-dükçe (kün k.) B33r5,K33rl3
k.-düklerin B56v7,B62vlO
k.-düklerin (ma‘ lüm bilgil k.)
B57v2
k.-düm B13v8,B45rl l,B45rl 1,
B45rl 2,B54r3,B60v8,K45vl 3,MK4
4rl6,MK56vl3,M79/8
k.-düm (bilüp k.) M60/13
k.-düm (durup k.) K43vl2
k.-düm (hâzır k.)
MK24r 17,M36/15,MK24v 1
k.-düm (körüp k.)
MK42vl,MK42rl7
k.-düm (mukırr k.) B34vl5
k.-düm (şatun k.) MK43r9
k.-düm (tac accül k.) K25vl6
k.-düm (ta'cîl k.) M36/16
k.-düm (yarjı k.) K44v6,M61/19
k.-düm (yepi k.) B46r7
k.-dürj B19v4,K25vl4,M93/10
k.-düp (dün k.) MK44rl4
k.-düp (dünen k.) A38vl0
k.-düıj (fazl k.) A18rl6
k.-dürj (kanda k.) MK42vl7
k.-düp (kandan k.)
B45vl4,D25vl0,M61/ll
k.-düi)izi (hacete k.) M76/13
k.-düpüz B67v9,D56r8
k.-düpüz (häcet k.) A49v6
k.-düpüz (häcetge k.) K55vl6
 k.-dügüz siz M87/19
k.-e
B70r5,M16/l,MK13rll,M19/20,D67v8,
A61v5
k.-e (deyür) K6v5
k.-e (dişvär k.) K71v6
k.-e (ecel k.) A59vlO
k.-e (kaçan k.)
B68v5,K65rl7,MK64r6
k.-e (' ismet k.) M54/17
k.-e (rahat k.) M62/15
k.-e (yakın k.) B73vl4
k.-en (yagı k.) K35v8
k.-enler K54r9,A47vl2
k.-enlere (cevâb verdi k.) B56v2
k.-enleri (dergâha k.) B37rl2
k.-enleri (dergâhına k.) M51/6
k.-eyü MK14rl
k.-eyür miz M77/1
k.-gen K28v2
k.-gence MK8vl2
k.-gil B65v8,D14rl,A6v8,K35rl 1,
A27v6,A43v5,M69/14
k.-gil (alıp k.) B50r3,B52rl3
k.-gil (alup k.) MK46vl3,M66/17
k.-gil (beyle k.) B61v6
k.-gil (hâzır k.) A33v7
k.-gil (mışıra k.) B27v3
k.-gil (ta'cîl k.) MK30r8
k.-gil (yakın k.)
D53r2,K52r 12,A46r9,M73/7
k.-gil (yene k.) B14v9
k.-ğil (hâzır k.) B42rl3
k.-günçe BlOrö
k.-iben B27vl4,B35v7,B35vl2,
B53rl0,B74rl,D63rl
k.-ince K9r9
767
k.-inçe B12v4,M13/l,Kllvl2
k.-ii)
B12v7,B 13r4,B20v8,B23r 10,
B67r2,M16/16,K12rl2,K22rl l,A15r
9,K57r5,A64v7
k.-ig (hâzır k.) B67r5,A17rl2
k.-ip (revân k.) A50vl3,M78/7
k.-ip (yanup k.) B59v4
k.-ipler D57rl4
k.-ip B5v9,Bl lr4,B16v2,B15v9,
B24r3,B24r4,B32rl,B48rl 1,B50v4,
B75rl5,D5r3,K5r7,D9vl0,K14vl0,
D15v7,K15v6,M45/l 1 ,K50v6,K59v
9,K61rl2,K64rl4,D64v7
k.-ip (bunuq k.) B44vl
k.-ip (cebrâ’îl k.) B56v8
k.-ip (durdı k.) B60v5
k.-ip (idük) B61r3
k.-ip (kowa k.) K63r2
k.-ip (' äri k.) B43rl0
k.-ip (sâkî k.) B5Orl2
k.-ir (kirü k.) MK22v4
k.-medi
A22rl5,MK29r3,K53vl6,K53vl7
k.-medi (birimiz k.) B58v7
k.-medi (hayır k.) MK52v5
k.-medi (hîç k.) B56r8
k.-medi (hoş k.) B56r9
k.-medi (teng k.)
B30vl2,D30rl5
k.-medi (teng k.) M43/16
k.-medi (yakın k.) B9rl6
k.-medi mü B19v6
k.-medü mi MK17v7
k.-mege M94/6
k.-megipiz M78/1
k.-memiş (düşüp k.) A50rl2
 k.-memiş (düşüp te ’vîli k.) B59r3
k.-memiş mi M77/13
k.-memişni K56v6
k.-meçiz B59rl2
k.-merjize MK55v3,MK55vl3
k.-megizi K56vl5
k.-mez A67v9,M96/17
k.-mez (degül) MK24rl6
k.-mez (imiş) B30vl6
k.-mez (ise) B36v8
k.-mez (kirü k.) B18vl 1
k.-mez (cakl k.) D27r6
k.-mez (‘ aklı k.) B27rl3
k.-mez (yakm k.) B29v2,B53vl2
k.-mez (yâr k.) MK37rl4
k.-mez (yûsuf ağn k.) M43/15,
K30v2,A22rl 6,MK29r4,M43/l 7,K30v4,
MK29r6
k.-miş D14r6
k.-miş (erdi) M19/16
k.-miş (hâzır k.) D40vl5,K40vl7,
A33v2,MK39v2
k.-miş (idi) M39/14,K68rl5
k.-miş (ken'ândan k.) B56vl5
k.-miş (tep k.) B47v2
k.-miş (üstün k.) M12/14
k.-miş (üstüne k.) B9vl3
k.-miş sen A61rl4
k.-mişdi K14r2
k.-mişdi (ferişteler k.) B14vl3
k.-mişidi B22r5,A6vl2
k.-se B6r8,B6r9,B68r9,D53v3,
MK52rl,M73/21,A61r4
k.-se (bilü k.) D65v2
k.-se (eyle k.) D65v2
k.-se (işler k.) K65r6,A59rl 1
k.-se (kendine k.) A46vl 1
768
k.-se (meded k.) B33vl2,M47/4
k.-se (ögine k.) K32v7,A24vl2
k.-se (öyle k.) MK52rl
k.-se (tevfik k.) M88/12,M88/14
k.-se (uykum k.) B18rl3
k.-se (yene k.) B55v2
k.-se (yukum k.) MK16rl7
k.-sem B6r5
k.-sûn B5v7,B23rl2,K55vl0,
M76/7
k.-sün (ağn k.) D30rl2
k.-sün (böyle k.) D5rl
k.-sün (dep k.) B58r6
k.-sün (hâzır k.)
B35rl,B35v7,B35vl3,B62v4
k.-sün (sizügle k.) B59rl2
k.-sünler
MK21rl,D56r2,MK54rl6
k.-ü (yakm k.) B12r8
k.-üben
Kİ 1 v6,B62rl,Kl lrl5,MK33vl,M49
/9,MK33v6,A35vl,K42vl 1,
MK41vl l,K51rl 1,A44v3,MK49v14
,A45v7,A48v8,MK53v9,D59v6,MK
58r3,M80/l 8,MK58v3,A62rl 6,A64r
15,K70r7,M94/17
k.-üben (katma k.) MK50vl6
k.-ümedi B19vl4
k.-ümedi (yakm k.) B29v8
k.-ümedi (yüsuf ağn k.) K30vl
k.-ürj
B6vl3,K6v5,Kl lvl5,MKl lr7,MKl
lv3,MK18v7,MK22vl5,MK55vl 1
k.-üç (erte MK5vl2
k.-ürj (hâzır k.) M34/5
k.-üp
B10v6,B57rl4,B67rl4,B71rl6,B76r
4,MK4vl0,M6/18,M13/15,A3r4,
MK9v8,
MK10v9,MK14r2,M22/2,MK14v9,MK2
0vl6,MK30r6,A27r8,D41r3,K41r5,A33v
6,MK40v6,MK41 vl ,M59/8,M66/5,MK4
7rl3,M67/l l,MK53r4,A52r4,M79/l 1,A5
3rlO,A54rll,A55rlO,A56vlO,MK62r3,M
87/8,A58rl4,M93/9,A66v3,M95/7,A66v
12,M95/16,A67r8,M96/6
k-üp (alup M70/14
k.-üp (durur) B60vl l,MK56vl6
k-üp (idük) MK57r7
k-üp (idüm) M79/17
k.-üp (kapar k.) B44r7
k-üp (kirdi) B62vl4
k-üp (c är k.) D4İVİ6
k-üp (tilge k.) M55/16
k.-üp (tura k.) MK60r2
k-ür B14vl6,D23vl4,B26vl 1,
B29vl,B72v6,B75v8,B78r2,D6r6,M8/12,
D21vlO,D41r8,A33vl l,MK39vl2,
M56/14,K45v5,MK44r8,D45vl0,B47r8,
D49rl2,A42rl5,MK48rl4,M69/19,D53rl
1 ,A48r5,D54vl 3,K54v5,MK53rl 1 ,MK54
vl4,K57rl0,MK55vl6,M76/10,M81/8,D
60r4,M81/12,M82/ll,D61rl4,K61rl,K68
vl2,D74v8,K73r2
k-ür (almakğa k.) A18r4
k-ür (alup k.) K72vl7
k-ür(arja k.) B51r6
k.-ür (deyürler k.) MK5vl2
k-ür (erdi) D27v6,D57v4
k-ür (erdim) D58v6
k-ür (ermiş) M52/21,D37v6,
MK59v7
k-ür (erse) MK4r2,MK27v4,
M41/14,MK31rl2,MK55v4,M78/2
769
k-ür (hacete k.) MK53rl 1
k-ür (häzır k.) B78r4
k-ür (ibni yäbene k.) M81/1O
k-ür (idi)
B27vl4,B54r7,B55vll,
B59vl l,B59vl l,K57rl2,MK23r3,M
K23r3, M69/18,A69r6,D74v9
k-ür (idiler) A51r4
k-ür (idim) B61rl
k-ür (idük) B59v9
k-ür (idüm) MK12r6,A52rlO,
MK57r5
k-ür (imiş)
B38v8,B63vll,K37v5
k-ür (ise)
B29rl0,B59rl3,K14v9,A7v2,K29r3,
A20vl3,D32v6,M46/14
k-ür (kandan k.) B56vl4
k-ür (karşu k.)
B51v7,Dllv8,M68/13
k-ür (kervan k.) M29/15
k-ür (kerwän k.) K21rl
k-ür (kokusı k.) B46rl2
k-ür (mukırr k.) M75/16
k-ür (mışır içre k.) M34/4
k-ür (mukırr k.) B57r8
k.-ür (c ayan k.) K54v5
k.-ür (ol k.) B25v2
k.-ür (olsa k.) M5/12
k.-ür (rahatlar k.) A46v2
k-ür (şular k.) B56vl3
k-ür (ta‘ cil k.) D50v7
k-ür (temaşaya k.) D50v9
k-ür (yakın k) D14r9,A65rl
k-ür (yügrüp k.) M63/6
k-ür (ise) B4vl6
k-ür men M60/12
 k.-ür miz B58v5,D56rl7,A49vl5 k.-ı MK35r5
k.-ür mü sen B46r9 k.-ın (şerîf kördi) B64r8
k.-ür sen D69vl0 k.-mı A55rl2
k.-ür siz MK54vl2 k.-ırj (öz k.)
k.-ür siz (kanğı ilden k.) B58v3 D36vl4,K36vl3,MK35vl
k.-ürde MK57r6 k.-ıg var B37vl3,A29rl2
k.-ürdi MK52r9 keldür-: getirmek
k.-ürdi (hoş k.) B59vl4 k.-üg (yüsufi) D7rl
k.-ürem K58rl6 kelece: söz
k.-ürem (hıdmetine k.) K58rl6 kelece lal-:
k.-ürler A48r8 -k. dı MK40v8
k.-ürler (anda k.) B52v2 keleci: söz MK8rl6,MK20rl6
k.-ürler (mışıra k.) MK23r4 k. (söz) MK25vl3
k.-ürmiz MK52vl5 k.-g MK35r9
k.-ürsen B60vl5,D69vl 1 keleçi: söz
k.-ürüz K56r8 B9v8,B27rl5,B37rl4,B68vl3,B76v
k.-ürven B45rlO,K43vl 1 3,B77 v4,D21 v7,K21 v 10,D27r8,
kel-: gelmek krş. kel- K36rl7,A28vl5,M51/8,K70vl5,A65
k. K5rl,K5v6,D13v4,D63r6, K67v3 vl 2,D7312,K71 v6,A67v6,M96/14
k.-di B12rlO,D9rll,M14/12, K70v5 k. (buk.) B37r7
k.-di (hazır k.) B25rl6 k. (kılsun) B74v9
k.-di (mukırr k.) B22vl6 k. (söz) D36vl
k.-dügin K24r4 k.-dür (râhat) M66/12
k.-e D67rl0 k.-mD36rll,K36rll
k.-e (kaçan k.) D65vl3 k.-g B37vl3,B37v2
k.-e (yakın k.) K14r6,D70vl 1 k.-g (hoş) B38r5
k.-gil K13vl4,K27rl6,D48rll, k.-g (ol k.) B40rll
K48rl0,D50rl7 kelen: gelin
k.-gil (hâzır k.) K41r6 k. (yagı) A28r4
k.-gil (yakın k.) B54vl6,MK51rl7 kelen: gelin krş. kelen, kelin M50/8
k.-ginçe D9rl0 kelhn: (Ar.) Hz. Musa
k.-irj K24rl2,MK62v6 k.-ine D74v2,M98/13
k.-ip B15v5,B21v4,K47r7 kelime: (Ar.) kelime K27rl2
k.-se MK65v3 k. (bir)
k.-sün A50v5 kelin: gelin krş. kelen, kelin
k.-ürK41rlO MK34rl2
kelâm: (Ar.) kelam A28v8 k. (kibi) MK33Vİ2

770
kelmeklig: gelmeklik k.-in (şeşdi) A34v5
k.-i (yüsufum) Dİ lr5 k.-in (şişdi) B43rl 1
keltür-: getirmek k.-ine (zebîh k.) K6v2
k. A4v8 k.-ini B6vlO,K41vl7
k.-di k.-ini (zebîh k.) D6r3,M8/9
B36r 13,MK20v7,A27vl4,M93/l k.-ni (kuçandurdı) MK5v9
k.-di (deveni k.) M94/13 kemper (Rus.) ihtiyar, yaşlı kadın
k.-di (mäl k.) MK41r9 M35/20
k.-di (yük k.) A18r5 ken: iken
k.-diler k. (yıl mı) A4r3,MK10v4
D4rl4,MK12r9,M56/13,M89/17 k. (ay mı) A4r2,MK10v3
k.-diler (aldığa k.) M16/21 k. (kün mi) MK10v3,M15/18
k.-diler (hazretine k.) M18/4 k. (yetmiş kün mü) A4r2
k.-diyse A20rl k. (yetmiş yıl mı) M15/18
k.-eyüm MK12r3 ken'än: (Ar.) kenan şehri B34vl
k.-medüi] (yerine k.) M87/12 k. (ehli) B73vl3
k.-üben M30/3,M89/17,M92/5 k. (içre) M63/5
k.-üg B7vl2 k. (ili) B46rll,B56r6
k.-ügler (îmân k.) A69rl5 k. (yeli) B46rl2,MK43rl4
k.-üp (emväl k.) M58/1O k. (ili) B14v4
k.-üp (yük k.) K25vl6 k.-a
k.-ür B4r2,A2vl2 B47rl !,B75v5,M49vl6,MK43rl0,K
k.-ür ise K28r9 45v8,A38v7,MK57rl4,D72rl7,A66
keltür-: getirmek krş. keltür- v9
k.-diler K9v3,M5/16 k.-a (döndüm) B46r8
keltürül-: getirilmek k.-a (varmışdım) B61r9
k.-se M38/19 k.-a (varur idim) B14r5
kem: (Far.) B17vl3,K13r4,A6v9, D14r2, k.-da
K13vl5,MK16rl K43v8,K43vl 2,A36v4,M60/l 3,D44
kemâl: (Ar.) M25/3 v9,K44v8,MK43rl 1 ,M79/21 ,K58v7
k.-i (rast) B57v8,MK54r3 k.-dağı B74v2
k.-in (kördi) B25r6 k.-dağı (oğlanlan) B76r7
k.-ni K49r5,A42r9 k.-daki A65v5
k.-ni (kördi) A17v7 k.-dan
k.-ni ('acebledi) B50vl6 B45r 10,B45rl 1 ,B46r9,B58v5,K44v8
kemer: (Ar.) kemer, kuşak ,A37v5,D54vl3,A48r8,MK53rl 1,
k. (şeşdi) M57/16

771
D56rl7,K56r8,A49vl5,MK54vl4,M77/l
,D58v6,K58r 16,A52rl 0,M79/l 7
k.-dan (bir' arab) B45r7
k.-dan (keldi) MK42rl3
k.-dan (kelmiş) B56vl5
k.-dan (kelür idim) Bölrl
k.-dan (kelür mü sen) B46r9
k.-dan (mışıra) B56rl3
k.-dan (yegi keldüm) B46r7
k.-lar (kelsün) B58r6
k.-nıg M48/2
ken'anî: (Ar.) kenan şehirli
k.-ler K55vlO,M76/7
ken' anilik: (Ar.+T) kenanlı K33vl 1
ken'änh: (Ar.+T) kenanlı MK32rl5
ken'änlik: (Ar.+T) kenanlı A26r2
kenci: (Far.) hazine MK51rl 1
k. (mälm)
kendi: kendi krş. kendü
M43r 12,MK12r 10,M18/5,MK21 v2,MK2
2r2,MK49r2,MK49vl l,MK49v3
k. (eliyle) M8/6
k.-ne (kelse) A46vl 1
k.-ye (yene kelse) B55v2
kendü: kendi, kendisi krş. kendi
B5vll,B6v7,B19vl4,B23vl4,B23vl5,D2
3rl2,B65v4,A9rl5,K22vl5,A16rl4,K35v
5,A28rl,D57v7,D58r9
k. (baş) B56vl7
k. (başın) D54vl5
k. (eli) K16v5
k. (elin) B17vl,B37v8,B42rl4,
B75rl3,D16v6
k. (elinde) B13vl2
k. (eliyle) MK5v6,K62v7
k. (ellerin) M56/17
k. (elün) B55r7
772
k. (elüyle) MK15v6
k. (hatâsını) MK42r7
k. (nefsinden) K32rl7,A24v4
k. (özin) MK58rl5
k. (sözin) A28vl5,M51/8
k. (sözün) K36vl
k. (suçın) A36rlO,M6O/2
k. (suçun) B44vl6
k. (tapa) B36rl6,MK34r9
k. (elin) B33r2
k.-den M43/9
k.-lerMK48v2
k.-lerden M23/12
k.-leri B5İVİ2
k.-leri (ağzıma) B13vlO
k.-leri (bâtıl işin) B63r3
k.-lerin (mihrine) Bİ Or 11
k.-lerig MK8vl7,M13/6
k.-lemig A2r9,D9rl5
k.-ni D63r8
k.-nir) D60v5
k.-nig (eline) D60rl
k.-g (hâini) A15vl3
k.-rjüz K57vl7,K58vl3
k.-güzi B60vl
k.-si
B6v8,D5r5,MK4vl2,MK24vl3,D26
r7
k.-ye (kolaya) MK35r5
k.-ye (kolaylı) B37rl4
k.-ye (lâyık) D36vl
k.-ye (şädkäm oldı) Blörl
k.-ye (teşrîf kördi) B65vl0
kendüz: kendi
k.-i B26rl2,K23rl6
k.-imD12r5
k.-imi B39rl
 k.-inden A52v8 kerdün-: inanmak krş. kertür-
k.-ini M32/21.M37/7 k.-diler D20v8
k.-inig (eline) M81/7 kere: defaMK48v9
k.-ig MK53rl3 kerek: gerek, lazım
k.-ig (bağrına) K9rl4 k. (andan k.) D38v8,K38v7,
k.-ümK12rl,K37vl4 A31r9,MK37rll
k.-üme B52vl4,K50vl6 k. (bezmek k.) M48/11
k.-ümni B12v9,MK36vl k. (bilmek k.) MK16v4
k.-üne (vezîr kıldı) B53r6 k. (bilmiş k.) M25/2
k.-ünig B61rl5 k. (biti k.) B17rl4
k.-üg D53r9,K53rl,A46rl6, A48rl0 k. (bize k.) B59rl0
k.-üg (koluna) B62rl3 k. (bolmış k.) B18vl
k.-üge B52rl4 k. (boy vermek k.)
k.-üqi B7v9 B70rl4,K49vl, A42v6
kendüzû: kendisi k. (boyun vermek k.) MK29v9
k.-gi B7v9 k. (bürhän k.) B54vl5
kegeş: karşılıklı fikir alışverişi k. (dedi) B54rl5
kegeş kıl- k. (duruşmak k.)
-dı MK62v6 K45v5,A38v4,M63/2
keglik: bolluk krş. keglik k. (duruşmaklık k.) D45v6
k. (oldı) B51v4,B77v10 k. (dutmağlık k.) A65vl6
keglik: bolluk, çokluk keglik K49v8 k. (dutmaklık k.) B74vl3
k. (oldı) M68/10,A42vl3 k. (dürüşmek k.) MK44r8,B47r8
ker-: germek k. (erse)
k.-ür (kaşın) B36rl 1 B26r7,D12vl5,K30rl l,A22r8,M43/
keramet: (Ar.) keramet D31v6, MK30rl2 11
k. (bu) B32r7,B32rl2 k. (häcet k.) A45v8,D56r8
keramet kıl- k. (hätun bile k.) K36r8,A28v5
-ur B48r6,D48v8,A54vl5 k. (hätunı ile k.) M50/21
-mış B63vl2 k. (hätunile k.) B37r4
kerametli: (Ar.+T) kerametli k. (ihsän k.) A50v3,M77/20
K23vl5,A16vl4,MK22vl k. (ihtiräm k.) B50r5
kerämetlü: (Ar.+T) kerametli k. (ihtiyät k.) M52/21
D23vll,D22r3 k. (emdi) B22r4
kerämetlük: (Ar.+T) kerametlik k. (ise) B30v4,B30v5,D30r8
k.-ge MK20vl0 k. (işlemek k.)
kerçek: gerçek B54vl4,B75r7,A46r7 K59rll,A53r7,MK57vl7

773
 k. (işlemeklik k.) B6İVİ4 k.-se (kul) K26r6,A18v9
k. (kefen k.) B10v3 kerek-: gerek, lazım
k. (kesmek k.) B34vl4 k.-meşin MK3İVİ5
k. (kılmak k.) k.-mez K33rl0,A25rl6,M47/7
B34vl3,A26rl4,MK32vl0,MK32vl 1,M k.-mez (hîç k.) B38vl3
48/10 k.-mez kim B33vl5
k. (mutF olmak k.) M44/18 kerem: (Ar.) cömertlik
k. (olmak k.) D34r6,K34r7,A26rl5 A36r6,D53r2,D57r4,K56vl3,MK59
k. (olmaz k.) A66rl0 v7
k. (olmış k.) AlOrlö kerem dile- B59rl0
k. ('uzlet kılmak k.) B76vl0 -r miz
k. (räzlk.) M89/16 k. (keldi) M59/19
k. (râzî olmak k.) A10rl5, kerem eyle-
MK16v4,MK65vlO -p M73/7
k. (râzî olmış k.) B18vl kerem kıl-
k. (râzî vermek k.)B31v3,MK16v5 -ıp B54vl6
k. (râzî vermiş k.) B18v2 kerenç: (Ar.) turunç
k. (nzä k.) B70rl2 k. (birer k.) B42rl6
k. (şakınmaklık k.) MK36r9 k. (sanıp) B42v3
k. (saklanmak k.) D37v6 kerîm: (Ar.) çok cömert
k. (senden k.) MK32vl 1 B 10v7,Bl 9vl0,B20r7,MKl 8r7,MK3
k. (sığınmaklık k.) B38v8 4r6,D43rl5
k. (şäkir k.) B70rl2,MK65vl0 k. (hälık) B77vl4
k. (şükr k.) D67rl7 k.-sen B79r5,D75v6
k. (şükränesi k.) M64/1 k.-imden K43rl4
k. (tegmek k.) D57r4 kerîmu’llâh: (Ar.) kerem sahibi olan,
k. (turmak k.) M97/1 allahM98/13
k. (ummak k.) B68rl2 kerrär: (Ar.) savaşta döne döne
k. (ûmîdvâr olmak k.) A59rl4 saldıran
k. (vermek k.) B8r7,B18vl2 k. (ali) Klvl4
k. (vermiş k.) K17v6 kerten-: inanmak krş. kertün-
k. (yetmek k.) D67rl7,A61rl 1 k.-ür sen (birlügine) MK12vl3
k. (yırak olmak k.) K37v5,A30r7 kertü: doğru, gerçek bilmek
k. (yörütmek k.) B76v8 K43r2,A35v9
k. (yürütmeklik k.) D73rl7 k. (bildi)
k.-dür K52rl3,A61rll B13vl 2,B44r 15,D56vl2,K56v5,MK
kerek: gerek, lazım 55rl0,B57rl3,MK41v8

774
 k. (döndiler) K20vl3 k.-dügüz ’MfflH
k. (döne sen) K13v7 k.-dügüz mü B8r5,B42v9
k. (resül) B78rl 1 k.-en (elin k.) K48v3,A41v8
kertün-: inanmak k.-erj (elin k.) B50rl0,B50rl3
k.-di (yüsufa k.) B51rl0 k.-er B8r3,K41rl2,A33vl3,
k.-diler B2İVİ2 MK39vl4
k.-ü (kılıp) A44rl3 k.-er (urağın k.) M13/15
k.-ür sen B14v2 k.-er (urganın k.) MK9rl 1
kerü: geri k.-er (urğannı k.) K9vl2
k. (keldi) B32r4 k.-er (ümîd k.) MK6vl4
k. (verdi) B24rl k.-er (ümît k.) K7r8
kervan: (Ar.) kervan k.-gil K41rlO,A33vl l,D73rlO,
B15 v7,B2 İr 12,B23r 16,B24r4,M20/21 ,D 1 K71v3,A67v3
8r7,Kl 8r9,MKl 7r7,M26/l ,MK17vl6,M2 k.-gil(tamac k.)A18vlO
7/4,M27/5,Al 3r9,MKl 9r8,MK21 v8 k.-gil (ümîdigni k.) K65v7
k. (birle) M34/11 k.-gil (ümîdlikni k.) A59vl3
k. (halkı) M32/9 k.-gil (ümîdüg k.) B68vl2
k. (kelür) M29/15 k.-iben D9vl0
k. (ol k.) B19r5 k.-iben (ellerin k.)
k. (tapa) B15v9 MK39vl5,D41rll
k.-a MK14rl,D14vl6,K14vl4, k.-iben (ellemi k.)
A7v7,D54rl3,K54r5,A47vl2,MK52vl 1 K41rl3,A33vl4
k.-a (sataşdılar) B56rl4 k.-iser men (eligizi k.) M91/3
k.-larM31/6 k.-iserven (elipizi k.) K67v7
k.-lar (ise) A50vl6 k.-iserven B71vl
kerwän: (Ar.) kervan krş. kervan k.-iserven (elirjizi k.) A62vl
B19vl5,A7v5,K20rl5 k.-mek (kerek) B34vl4
k. (kelür) K21rl k.-mem (şefac at ümîdüm k.)
kes: (Far.) kişi, kimse D23rl 1 K17r6
kes-: kesmek krş. kes- k.-mem (ümîdüm k.) A9vl6
k.-di (bidc at k.) B78r7 k.-meg (ümîd k.) A59rl3
k.-diklerin (ellerin k.) D41rl2, k.-meyem (ümîdim k.) D66r4
MK39vl6 k.-mez MK50vl
k.-digüz mü K7r9 k.-mez (ümîd k.)
k.-dügin (ellerin k.) A33vl5 A36vl 3,MK42v7,D62r2
k.-dügün (ellerin k.) K41rl4 k.-mez (ümîdi k.) K5İVİ4
k.-dügüni (ellemi k.) M56/18

775
 k.-mez (ümidin k.) B40v2,MK60rl3
k.-mez (ümidini k.) M71/16,M84/11
k.-mez (ümîdlerin k.) A3İVİ5
k.-mez (ümıt k.) K44r4
k.-mez (vişäl k.) D44r5
k.-mezem (ümîdüm k.)
B68vl3,A59vl4
k.-mezler (ümîtni k.) K39rl3
k.-üben (ellerin k.) M56/17
k.-üg D41r8,M56/14
k.-üp (şefkat k.) BlOvö
kes-: kesmek krş. kes-
k.-dügiz (eligizi k.) B50rl4
k.-eben (toğradılar) B42v4
k.-en M67/6
k.-en (elin k.) M67/3
k.-er D7r8
k.-er (barınakların k.) B42v3
k.-er (arkasın k.) BlOvö
k.-er (urağın k.) A2v6
k.-gil (bid'atk.) B76vl
k.-gil (tamac k.) K26r7
k.-iserven (eligizni k.) MK66vl3
k.-men (şefac at k.) B18r2
k.-men (şefac at ümidin k.) D17rö
k.-meg (şefac at ümîdüm k.) MKlörö
k.-mez (ümîd k.) B45v4,B64v2
k.-mez (ümidin k.) B53vl5
k.-üpM13/15
kesil-: kesilmek
k.-dügin B42v5
keş-: geçmek krş. keç-, keç-
k.-er (zindan içre k.) MK40rl0
k.-miş (idi) MK54rl7
keşir-: geçirmek krş. keçir-
k.-ürMK24vl3
ket-: gitmek
776
k.-müşdi (uşşı k.) B63vl3
ketir-: getirmek krş. ketür-
k.-medig (yerine k.) A58v2
ketür-: getirmek
k. B29vll
k.-di B23rl,B62r9,B72vl0,
B73vl l,B78rl,K35r2,M50/4,A43vl
1,D50v5,K50v3, K57r4,D69v9
k.-di (at k.) D50v5
k.-di (böz k.) K71r8
k.-di (burınğa k.) A5 lr5
k.-di (deve k.) D70v8,K70r2,
A64vl4
k.-di (hem k.) B5İVİ0
k.-di (katma k.) B54rl4
k.-di (mäl k.) B25v3
k.-di (mallar k.) K42vl2,A35r8
k.-di (sağ k.) B65vl 1
k.-di (şä‘ k.) MKÖlvl
k.-di (yüsufa k.) B60v7
k.-di (yük k.)
B65vll,M36/3,K57r3
k.-diler
B5r5,B5r4,B 12vl 2,B 13r9,B 19r 1 ,B2
4vl4,B42rlö,B66r5,B71r9,B74v4,M
K54v8
k.-diler (aldma k.) D12r8,K12r4
k.-diler (at k.) B52vl
k.-diler (at katır k.) A43r3
k.-diler (katır k.) MK48rl7
k.-diler (katırın k.) K49vl4
k.-diler (kirü k.) M85/21
k.-diler (kumaç k.) K49vl4
k.-diler (kumäş k.)
A43r3,MK48rl7
k.-diler (mışıra k.)
k.-diler (nic metler k.) K70v9
 k.-diler (ol bitini k.) B70rl
k.-diler (şağı k.) M90/16
k.-diler (şanduk k.) B58rl5
k.-diler (tapuğıga k.) B13vl 1
k.-diler (temänlık k.) D4rl5
k.-diler (yüsufı k.) B29vl4
k.-dim B25vl6
k.-dim (yük k.) B46r7
k.-dük (tapugıza k.) B59r9
k.-düm D44v7,A37v3,MK43r9
k.-düg A50v2
k.-elim B13v5
k.-elim (sağ k.) D68r9
k.-eyim D12vl6
k.-eyinK12vl3
k.-gil B74v8,K70vl4
k.-ig MK13rl4
k.-medüıj B67rl6
k.-medüg (yerine k.) K64rl6
k.-mişler B27vl3
k.-üben B15v6,B20rl5,B42rl5,
B70vl,B72r8,A14rl6,MK20r8,MK41r7,
K52rl2, A62r7,A67r6
k.-üg B15r4,B71r7
k.-üg (sağ k.) MK66v3
k.-ügler (şahîh îmân k.) B78rl4
k.-üp B22vl,B43vl2,A7v4
k.-üp (böz k.) B76r3
k.-üp (cemmäl k.) B43v3
k.-üp (mäl k.) B43vl4
k.-üp (şağ k.) M90/14
k.-ür B72v8,D3rl2,K3rl6
k.-ür (tonun k.) K23v2
k.-ür (beşaret k.) B10vl2,B15r8,
B48rl0
k.-ür (îmân k.) B25r9,B26rlO,
MK3rlO
777
k.-ür (tomn k.) MK22r5,M33/3
key: iyi, iyice B4v8,M5/3,D61v3,
M83/17,M83/17
k. (aglağıl) B41v7,B64rl
keyd: (Ar.) hile, aldatma K38vl 1
keyd kıl-
-dı M54/4,D39vl3,B76v4,D4r8,
K4rl2,M5/10,B43rl2,B43v4,B40rl
-masunlar K4r3,MK3vl2
-urB34r8
k. (idi) D33vl,K33v2,A25v9
k.-i A31rl4
k.-i (anıg k.) B53rl
k.-i (bunıg k.) B40r6
k.-i (ğâlib oldı) B40rl
k.-inden (züleyhâ k.) B44vl0
k.-ini D41vl0,MK40rl5
k.-ini (sözünüg k.) K41 vl 1
k.-ini (şeytännıg k.) A34rl4
k.-lerden B36v6
k.-lerdin A28r7
k.-leri D4r8,K4rl2,M5/10
k.-ünden B43r3,B43r4
k.-ünden (züleyhâ k.) A36r4
k.-ünden (züleyhänıg k.) A34rl2
k.-düşdi B43rl0
kez: defa, kez
B6r2,B69rl ,B7 İrl 2,B75r9,K7r8,D 1
lvl4,MKllrl,D14v2,K14vl6,
M21/2,K15rl4,A8r7,D30v8,K30v5,
K31rl l,MK30v4,D32r4,K32r7,A24r
9,M45/18,MK30vl0,K36rl5,MK35
v6,MK35vl2,K37vl0,D41r3,K41r5,
A33v6,MK39v7,K43r6,K43r6,A35v
14,A35vl4,A38rl 3,M69/4,A43vl ,A
50v3,M77/20,D57v7,K57rl 5,A5 lr7,
M78/13,D58r7,K57vl 5,K57vl 6,MK
61vl0,D64v6,MK62vl5,D65rl,K64v5,A k. fafvk.) B50rl5
58v9,MK63rl 1 ,D65r5,K64v9,A58vl 3,K k. (şabr k.) D28vl5
64vl l,K65rl l,A59rl6,D68rl4,D72r3,A6 k. (tapu k.) D54vl5
6v7 k.-a B4rl2,B4rl3,B4rl3,B4v3,
k. (bir k.) B52r8,D50v4,B59vl4 B4v7,B6v3,M17/9,Al lrlO,MK17rl
k. (buk.) 4
B8r3,B 17r7,B27r 16,B30vl 5,B31 v2,B31 v k.-a (dost k:.) B74r7
8,B32r 16,B32r 16,B32v6,B33r 15,B4 İr 1, k.-a (du'ä k.) B20vl6,D23v8,
B55v8,B59vl0,B60rl6 B78vll
k.-denMK55r3 k.-a (durğıl k.) A55vl0
k.-in K5v5,Kl lv9JC32rl,A60r2, k.-a (hayr k;.) B3İVİ5
A61v4 k.-a (hıdmet k.)
k.-in (uşbu k.) K21r5 B28r9,M4/l 5,MK26v4,M40/3
kez-: gezmek krş. kez- k.-a (idük)
k.-er B38v2,MK34r5,D35vl, B69r7,K17vl l,A10v5,M25/8
A51vl5,M79/6 k.-a (idüm) B67vl3
k.-er (her kapuya k.) B60v4 k.-a (kabül k.) D23v7
k.-er (tamağdan k.) A30rl k.-a (kaçan k.) B68v6,K65vl
k.-er (tamakda k.) K37rl6 k.-a (lutf k.) D55v7
k.-er (tamakdan k.) MK36r3 k.-a (ma'yüb k.) B32vl5
kez-: gezmek krş. kez- k.-a (meded k.) MK37v6
k.-diB47rlO k.-a (men' k.) B39r8
k.-er K37v3,K58r5 k.-a(mu'äfk.)MK46rlO
k.-er hürlar B36rl2 k.-a (müstecâb k.)
kezälik: (Ar.+T) bu, bu da öyle D8r9 B78vll,A69vl2
kığır-: çağırmak, davet etmek krş. kığur- k.-a (namaz k.) M63/11
k.-dılar A2İVİ3 k.-a (nişär k.) K72rl4
kığur-: yüksek sesle çağırmak krş. kığır- k.-a (' ayb k.) A24rl6
k.-dıK64v3,M87/17 k.-a (rahmet k.) B19rl4,K18v2
k.-dılar D29vl4,K30rl,M42/21 k.-a (rüşen k.) B20vl6,D19vl5
kıkur-: yüksek sesle çağırmak krş. kıkur- k.-a (rüzî k.)
k.-dı MK63r9 D23v7,B46vl 5,B48rl ,B68vl4,D75r
kıl-: kılmak 12,K73v4
k:. (hıdmet k.) B22rl6 k.-a (tapuğ k.) M40/4
k. (endîşe k.) B40v2 k.-a (uşan k.) MK33vl2
k. (fehmk.) B38r9 k.-a (üküş ni'met k.) MK3v3
k. (neşv k.) MK38rl k.-a (vergil k.) M46/18

778
 k.-a(yädk.) B79rl2
k.-a miz A8v8
k.-a sen K55rl5,A49r4
k.-a siz B9rl0
k.-a siz (ihsän k.) B57vl0
k.-alım K5r4,D16r5
k.-alım (istiğfar k.) K19vl 1
k.-alım (iş k.) MK62v6
k.-alırj (istiğfar k.) D19v7
k.-alırj (iş k.) D64rl4
k.-alum B6rl6,B6vl,B6v2,B67r2,
M6/10
k.-alum (iş k.) A58r4
k.-alum (näliş k.) D5v9
k.-alum (satu k.) B16v4
k.-alum (zän k.) MK11 v5
k.-alum (zänlık k.) MK5rl7
k.-am B13r6,M7/21,MK14vl 1,
A14v3,MK20rl l,A32r2,K62rl6,K62vl,
A57vl4, D67r9,A69rl5
k.-am (ahp k.) K56vl4
k.-am (anı k.) B34vl 1,B40v5
k.-am (beyän k.) D73rl7
k.-am (ducä k.) B69vl5,M89/5
k.-am (esir k.) D39rl6
k.-am (eyle k.) B40v6,B72r5
k.-am (fedä k.) MK7v6,M50/7
k.-am (häşıl k.) B36v2
k.-am (häzır k.) B28r6,M40/l
k.-am (hiläf k.) B72v2,K68v8, A63v5
k.-am (hilc at k.) K57rl
k.-am (hükmin k.) M86/14
k.-am (ikrär k.) MK5vl
k.-am (ic läm k.) K73rl2
k.-am (irsäl k.) D57rl0,A50v9,
MK55v7
k.-am (istiğfar k.) B20v8
779
k.-am (iş k.) K64r2
k.-am (kabül k.) K56vl4
k.-am (kör k.) B40v4,MK38r3
k.-am (kulluk k.) MK16v2
k.-am (mahbüs k.)
B42vl5,B43rl3
k.-am (melik k.) D23rl7
k.-am (mevlîye k.) B56r2
k.-am (mu'äfk.) B49rl5,B72rl,
D47v8,M91/18
k.-am (mükerrem k.) B36vl2,
MK55v7
k.-am (neçük k.) K17v3,A10rl3
k.-am (nete k.)
B58vl2,MK16v2,M24/21
k.-am (nete k.) D17v2
k.-am (c atä k.) B40v6
k.-am (satu k.) M22/4
k.-am (şükränesin k.)
B28v5,B47vl2
k.-am (tac accül k.) K56vl5
k.-am (tedbîr k.) B65rl2,K62rl6
k.-am (telim k.) B32rl3
k.-am (tevbe k.) MK5vl,M8/l
k.-am (vac de k.) B65rl2
k.-am (vaşfm k.) K56rl6
k.-am (vaşfun k.) A50r6
k.-anMK7vl6
k.-an (revä k.) A45v8
k.-an (rüzî k.) D49vl
k.-an (suç k.) B39rl3
k.-an (suçu k.) M56/2
k.-an (yazık k.) MK18v9
k.-an (yazuk k.) B20vl0
k.-anlara (cevr k.) B19v3
k.-ar (duc ä k.) B78vl2
k.-ar (hıdmet k.) K54vl3
 k.-ar idük MK64v7
k.-ar (irsäl k.) MK26v7
k.-ar (müstecäb k.) K73v6
k.-ardı MK6v9
k.-ardum M48/5
k.-arsm (hilaf k.) D8r9
k.-arsıg MK32vl3
k.-arumB18rl5
k.-anırj (şafa k.) K36vl5,A29rl4
k.-asen (pädişäh k.) B53rl5
k.-asen (padişahlık k.) K51rl5,A44v8
k.-asm MK50r2
k.-asm (ne k.) B45vl l,B61vl
k.-asiz M8/14,MK5vl4,MK6rl6
k.-asun K58vl5
k.-asuzB6vl5
k.-ay idük B18v7,MK16vlO,
MKlövll
k.-ayduk (tevbe k.) D17vl0
k.-ayım (alup k.) MK61r5
k.-aym B20r5,B20r6,MK18r5,
MK18r6
k.-aym (revä k.) D52v2,K52rl3
k.-aym (şabır k.) D13r9
k.-ayum (istiğfar k.) MK18v7
k.-daçı B18r9
k.-daçı men K55v3
k.-daçı sen B45r5
k.-daçıdur (rähat k.) B49vl4
k.-daçıdur (rahmet k.) K48r5
k.-daçıven (hıdmet k.) B57vl5
k.-daçıven (teşrif k.) A49rl0
k.-daçıven (teşrif k.) D55vl3
k.-dı B4r8,B5rl 1,B3v3,B3v9,
B3vl4,B4vl4,B4rl,B5vl0,B6rl0,B6rll,
B6v5,B7vl,B7vl5,B8rl5,B9rl3,B17vll,
B19rl !,D7v6,A3rl2,D18r6,Al lr9,K18rl
780
6,Al lrl2,A17r9,MK22vl l,D25vl6,
K26r3,Al 8v6,M36/20,K43r 13,D49r
8,K49r7,MK47vl0,K50rl4,D51 v7,K
52vl6,MK51v5,A51rl3,M82/15,A5
4rl6,D61vl4,D66v5,D67vl3,D70vl
6
k.-dı (‘ äret k.) B27rl
k.-dı (anda k.) B56r3
k.-dı (aga k.) B39r5
k.-dı (ac lem k:.)
B26rl0,B28rl,B30v6,B39rl5,B70vl
2,B75rl0,B75vl,A44v4
k.-dı (ärzü k.) K72rl
k.-dı (atlas k.) B50vl
k.-dı (äzäd k.) B50v9
k.-dı (azmäyiş k.) K59vl0
k.-dı (azuk k.) D6r4,K6v3
k.-dı (bahşîş k.) K59v4
k.-dı (baga k.) B18r7,B19rl2
k.-dı (barlu k.) MK50r7
k.-dı (bätıl k.) B43r5,MK40rl5
k.-dı (bäver kə B44rl4
k.-dı (beyän k.)
B32r4,D44r6,D48r8 ,K48r7,A41rl 1,
MK46vl0,M66/14,A46v8,MK51 vl5
, M73/18,A55rl l,D72r4,A66rl5
k.-dı (beyle k.) B34v2
k.-dı (bî-edeblik k.) MK38v4
k.-dı (binä k.)
B76vl 2,A27vl ,MK33vl0,M49/20,D
35r6,K35r6,MK59r7,A67vl 5
k:.-dı (bir äh k.) B55r2
k.-dı (böyle k.) D33vl l,D52r2
k.-dı (büstän k.) B69rl6
k.-dı (cevelän k.) B23v2
k>dı (cevelän k.)
B42v2,MK39vl3
 k.-dı (cilve k.) D41r9,K41rl 1,A33v12 k.-dı (fedâ k.) B25r8,K49r6,
k.-dı (dac vet k.) MK47v9,D49r7
B55v6,B62vl2,B76v3,B78r7,MK39r5,M k.-dı (fehm k.) B58vl,MK54vlO
56/9,MK58vll k.-dı (fermän k.)
k.-dı (dâye k.) B72rl2 B10vll,M81/14
k.-dı (defiı k.) k.-dı (feryâd k.) B20v4,B28v7,
B77v9,B77vl 1 ,M49vl 7,M98/8 B54rll,B60r7
k.-dı (demek k.) A33v5,K41r3 k.-dı (fesâd k.) M66/7
k.-dı (dost k.) D71r3,A65rlO, M94/21 k.-dı(fidäk.)
k.-dı (du‘äk.)B10rl,B10r8, D25r4,K25r8,A17v9,A42rl0
B15vl 3,B2 lr5,D23v9,B24r8,B31 v6,B33 k.-dı (figân k.) D42vl6,K42vl6
v2,B33vl6,B47vll,B48r5,B48r9,B50v7, k.-dı (fikrk.) B52rl,B31vl4
B73vl5,B74rl2,B75rl,B75r8,MK47rl6, k.-dı (ğäret k.)
MK52r2,D53v5,K53rl2,A46vl3,MK52r D26vl 1 ,M38/6,M53/2,A31 v3,M54/
2, M74/2,D71vl2,A66rll 9
k.-dı (düzlik k.) B77vll k.-dı (gile k.)
k.-dı (edgû k.) A68vl0 A67v7,K71v7,M96/15
k.-dı (efğän k.) M59/3 k.-dı (giryân k.) D70vl3
k.-dı (emir k.) B29vl2 k.-dı (ğusl k.) D23rl4,B24rlO
k.-dı (emr k.) B13rl4,D23vl7, k.-dı (gümän k.)
B32r2,B36r5,B35vl5,B41rl5,B49v8B50 B12r6,B40r2,B54r8,MK6rl5,Kl İrl
rl6,D50v6,B63r7,B66vll,B67r7,B69r9, 3,MK32r7,MK50vl0,M72/4
B69vl ,B75v8,B76v7,D14rl 2,M20/2,A7r k.-dı (haber k.)
3, MK29rl,M55/13,D50v6,K71vl0,D74v D50r8,M69/5,M98/7
2,K72vl3,M98/13 k.-dı (halâş k.) B44vl 1
k.-dı (erse) MK23rl2,MK23rlO, k.-dı (hälık k.) A25r8
D28r6,MK34r2,D44r8,MK42vl0,M61/l k.-dı (halvet k.)
3, MK43r2,MK59vl, Kölvl ,MK64v3 D60vl4,MK52r6,M75/ll
k.-dı (eşer k.) B34r2,B37r8,B56r7, k.-dı (hamle k.)
B61rll,D24v4,D36rl2,K36rl2,A28v9,M B36rl5,B45vl0,B63rl2,B77v6,D63r
K34vl 6,D52vl 6,K52r 10,A46r6,MK5 İrl 3,MK61rl2
4, M73/4,D54r7,A47vl ,MK52v4,MK54rl k.-dı (handän k.) K68vl5
0 k.-dı (harb k.) K72v5
k.-dı (esir k.) B54vl3 k.-dı (haşed k.) B49v3
k.-dı (eyle k.) B25rlO,B77rl, k.-dı (häşıl k.)
D33rl ,K33r2,M47/3,K66r9 D41vl0,A34rl4,MK40rl5

781
 k.-dı (hazar k.)
B25rll,B35vl6,B50rl6,B57rl,B59v2,B6
2vl2,D60vl5,B69r9,
B74r 15,B74rl 5,B75 v9,B77r 15,Al 7r5,M
K22v8,M35/15,A17vl2,MK23vl3,D47r7
,K53rl5,M75/12,K54v8,MK53rl4,M75/l
1 ,MK59r9,K70v4,A65v2,A66v5,A66v 13
,K72v4,A68v7,A68vl6
k.-dı (heläk k.) D12r2,MKl lr6,
M16/15,D52rl3,K52r7,A45v2,M72/5
k>dı (heybet k.)D19v5,A12v3,
M27/19
k.-dı (hıdmet k.) B22rl3,B49vl,
B52v3,MK43r6,M66/5,D48rl 6,MK47rl
k.-dı (hıdmetçi k.) M76/5
k.-dı (hıdmetkârçı k.) D55v2
k.-dı (fciläf k.) B29r6,M41/10
h>dı (hîle k.) B25rl7
k.-dı (hurrem k.) B65rl6,M83/l
k.-dı (hükm k.) MK45rl5,K49rl2
k.-dı (hürmet k.) B32vl2,K57v4
k.-dı idi B53r8
k.-dı (iğläm k.) M53/11
k.-dı (ihsän k.) B59v3,B68r5,
MK53v7,D57vl4,K57v5,A51rl4,MK56r
11.M78/14, K65r2,MK63v9
k.-dı (ihtiyat k.) B15vl3,M21/4,
K35rl5
k.-dı (ikräm k.) B49v2
k.-dı (ikrär k.) B17rl5,B20vl3,
Klörl l,A9r5JC16v3,MK18vl7,MK20v6,
MK21v3
k.-dı (ilhäm k.) K73rl7,A69v5
k.-dı (intikâl k.) B59r6
k.-dı (ic läm k.) D26r5,MK24vl 1,
M37/5,D27v9,K27vl3,MK26rl4,M39/17
,D30r9,K30rl2,MK28vl4,D38rl2,K38rl
782
!,A30vl2,MK36vl5,K51rl2,A49vl,
D72rl3,M95/9
k.-dı (irsâl k.) B70r9,K69rl0,
K39r3,MK37v6
k.-dı ise M34/18,K24v8,M34/16,
K28rl0,A27vl0,K39v4,K44r7,A36v
16,M61/5, K44rl6,M61/14
k.-dı (iş k.) B42r9
k.-dı (izhar k.) M46/15,M47/12
k.-dı (kabül k.)
B19vll,D23v9,B31v6
k.-dı (kabül k.)
B37rl0,B43r4,B50v7,B73vl6,K9r6,
MK17vl3,M28/12,MK22rl4,
K32rl0,MK30vl4,MK35rl,D40v2,
A39vl ,A39v5,MK45r7,MK48r2,K7
0r6
k.-dı (kahr k.) M28/2
k.-dı (kaşd k.) B40r2
k.-dı (kelece k.) MK40v8
k.-dı (kegeş k.) MK62v6
k.-dı (keyd k.)
B40rl,B43v4,B43rl2,B76v4,D4r8,K
4rl2,M5/10,M54/4,D39vl3
k.-dı (kıyäs k.) B33r4,K32rl8
k.-dı (konak k.) MK20r8
k.-dı (köriş k.) A53rlO,MK58r3
k.-dı (körünüş k.)
D59v6,D61vl2
k.-dı (körüş k.) B64rl l,M80/18
k.-dı (köşk k.) MK47r9,M67/9
k.-dı (kurbân k.) B20rl0
k.-dı (lâyık k.) B26rl 1
k.-dı (mağlül k.) MK40vl5
k.-dı (mahbüs k.) B43vl6,D42r8
k.-dı (ma‘ lül k.) K42r8
 k.-dı (ma‘ lüm k.)
B49vl 6,B62vl 5,B77r8,M40/10,MK42v8
,M64/7,D53rl7,K53r8,
D65rl 1 ,K64vl5,MK63v5,D67vl6,A61v
12,M90/3
k.-dı (ma‘ şiyet k.)
D73vl3,K72r7,A68r8
k.-dı (ma'yüb k.) B43v3
k.-dı (mecmü' k.) A69rlO
k.-dı (mecrüh k.) B20v3
k.-dı (meded k.) B40r8,MK7vl 1
k.-dı (medfun k.) K72rl6,K72vlO,
A68vl2
k.-dı (medh k.) MK47v6
k.-dı (meflül k.) A34vl3
k.-dı (men' k.) D38r6,A30v6,
K38r5,MK36v9,MK40rl5,K41vl l,A34r
14
k.-dı (mer k.) B43rl6
k.-dı (mevlîye k.) MK8vl3
k.-dı (minnet k.) M43rl 1, MK52rl7
k.-dı (müferrih k.) B65vl
k.-dı (münazara k.) B70v9
k.-dı (mürüvvet k.) B60r4
k.-dı (müşfik k.) Mİ 1/8
k.-dı (nakl k.) B75v5,B76vl2,
B77rl3
k.-dı (namaz k.) B76r5,B77rl4,
M96/7
k.-dı (nazar k.) B12vl4,B23rl3,
B25v5,B31r4,B52r6,B67vll,B78r3,K10v
l,K22v3,A15vl,A22r5,
MK28vl0,D30r5,K30r8,A22v7
k.-dı (ne iş k.) K16vl5
k.-dı (neçe k.) B32v6
k.-dı (neçük k.) A24r7
k.-dı (neden k.) MK17v3
783
k.-dı (neden k.) B19v2,M26/14
k.-dı (nete k.) Dlövlö
k.-dı (nevha k.) B77rl4
k.-dı (nezr k.) B53v8
k.-dı (nikah k.) A46vl5,MK52r4,
B55v6
k.-dı (nişär k.) B50vl l,B77rl3
k.-dı (niyyet k.) B65v5,B23r8,
K22r9,D51vl 1 ,K51v6,A45rl,MK50
rll,M71/9
k.-dı (niyyeti k.) D7r4,K7r4
k.-dı (nüzül k.) B15r6
k.-dı ('afv k.) B26rl4,A66rl3
k.-dı ('akd u nikâh k.) M74/4
k.-dı (' äret k.)
B38vl0,B40r6,K37v7
k.-dı (' atä k.)
B25r8,B5 lr9,B55vl 7,MK47vl 7
k.-dı ('ayän k.) M8 8/7
k.-dı (' azm k.)
B56rl2,B56v5,B60rl6,D54rl2
k.-dı (ol k.) B26r4,B41r6
k.-dı (öyle k.) MK31v7
k.-dı (özi İc) A47rl 1
k.-dı (pädişäh k.) B7İVİ4
k.-dı (pädişählık k.)
D23v4,A59v3
k.-dı (päre k.) B54r9,MK50vl 1
k.-dı (räst k.) K48v7
k.-dı (rüşen k.) B29vl6,MK28r9
k.-dı (rüz! k.)
B10r4,B 10vl 6,D23 v3,D23vlO,D24r
4,B31 v7,B44v9,B5 lr2,B5 lr9,
B53vl,B56r4,B64vl 1,B78v9,M14/4,
MK22rl4,K23v7,MK22rl0,M33/6,
K43rl l,A36r3,A42rl l,MK47vl7,A
42v5,K51rl7,A44vl0,MK50r4,D54rl,K5
3v9,M74/17,D69v6,D51v4
k.-dı (şabır k.) B39rlO
k.-dı (şabr k.) D38r7,M53/10
k.-dı (secde k.)
B22vl5,B23vl6,D3r3,K3r7,MK20v5,M
K2İVİ4
k.-dı (sefer k.) Bİ lr7,B14v3
k.-dı (selâm k.)
B45r2,B51rl4,B52vl5,B59r7,B60rl0,B7
0v5,B76rl4,B78rl0,
D3r8,MK3r6,A2vl5,K21vl5,A16v2,M60
/4,D45vl 1 ,K45vl0,A38v9,MK44rl 3,D4
5vl6,MK47v5,D53rl4,MK51vl2,K56vl
O,A51 v3,M78/l 9,MK56r 16,D70r 12,K69
v4,D72v6,M95/17,A67v2,M96/10,A66vl
5 k.-dı (yarağ k.) B73vl3
k.-dı (suç k.) B16rl6,B69vlO
k.-dı (şüret k.) M29/13
k.-dı(şädk.)MK61r8
k.-dı (şükr k.) B50vl2,B72v9,
A3vl2,MK61r9,M92/20,K70r9,A65r7,M
94/19,Bllr9
k.-dı (şüküh k.) M57/17
k.-dı (tahkik k.)MK55rl 5
k.-dı (takdir k.) B48v2,M25/l,
M64/15
k.-dı (takdiri k.) B19rl4,MK24v5
k.-dı (taleb k;.)
B77vl4,M49vl6,K72vl3
k.-dı(tamac k.) B25rl5,A17vl6,
M35/19
k.-dı (täc at k.) B10r7,B26rl3
k.-dı (tapu k.) D47vl0
k.-dı (taşdîk k.) B55r5
k.-dı (tebessüm k.) MK36v5
k.-dı (tedbir k.) B67r2,A68v8
784
k.-dı (tehdîd k.) B66r2,MK55vlO
k.-dı (telim k.) B50rl,B50vl2,
B51rl6,B56v7
k.-dı (temâm k.) D54vl6,A48rl 1
k.-dı (te’vîl k.) B59r2,D4r7,
K4rll,MK3vl6,M5/9
k.-dı (teslîm k.) B32v9,B66v4,
K63v5,MK62r8
k.-dı (tevbe k.) B8vl5,B45rl,
B46r3,Ml l/5,M32/5,K38r6,A37rl5,
MK43r5,M82/9
k.-dı (uluğ k.) A54rl
k.-dı (vedäc k.) M63/3
k.-dı (vezir k.) B53r6
k.-dı (vuşlat k.) B77rl3
k.-dı (yâd k.) K43rl
k.-dı (yâri k.) B55v4
k.-dı (yarlu k.) B53v4
k.-dı (yaru k.) D43rl
k.-dı (yânı k.) B32vl2
k.-dı (yava k.) B66vl,B71v7
k.-dı (yavı k.) M88/9
k.-dı (yawa k.) A57v3
k.-dı (yırak k.) K28vl7,A20vl0
k.-dı (yüsufa k.) K39r3
k.-dı (zähir k.)
Bİ Ivl l,D23rl2,B24vl l,B33rl2,B3
4r4,B45v5,B47v3,B45vl2,B48rl0,D
50v7,
B68rl,MK7vlO,Ml l/6,MK10rl4,M
15/10,K28v6,D38r6,K45 vl 6,MK44v
2,B8v16
k.-dı (zän k.)
B12rl3,B21rl,B45rl0,B57rl3,B58v
2,B60rl0,B61v9,B69r2,B72v7,B76r
8,
MK10vl3,M28/10,D52rl5,M76/19,D66r
9,K65vl3,M92/8,D70vl2,K70r5,A65r2,
A67rl2
k.-dı mu (' ayän k.) B68r4
k.-dığuguz D68rl4
k.-dılar
B7vl l,B8rl3,B10rl2,K14rl l,K71v9 ,D7
4r6
k.-dılar (hälıkğa k.) B64rl3
k.-dılar (halikına k.) MK60r8
k.-dılar (ikrär k.) A62rl2,MK66v8
k.-dılar (kaşd k.) B14v6,D7v2,
K7vl ,MK7r7,M10/8,M31/8
k.-dılar (mektüb k.) D60rl l,MK58v6
k.-dılar (niyyet k.) MK20vl7
k.-dılar (secde k.) D56r6
k.-dılar (tahsin k.) B70v2
k.-dılar (teslim k.) MK17r6
k.-dım B5vl3,B13v8JC19rl6,
A12r9,K21v8,K30v6,A40v8,A47rl2,A67
vll
k.-dım (bahşiş k.) D30v5
k.-dım (beyân B76v8
k.-dım (beyle A61rl3
k.-dım (böyle B70r4
k.-dım (erse) B20rl l,D19rl 1
k.-dım (fedä k.) B38vl2,B43rl4,
D8rl,D25vll
k.-dım (fidä k.) D34r8,K34r9,
A26vl ,K35v7,D37vl 0,K37v9,A30rl 1 ,K
42r3,K52rl6,A45vl 1 ,D52vl5,A46r5
k.-dım (hâlim k.) K19rl 1
k.-dım (häzır k.) K28rl
k.-dım idi B54v2,B56rl
k.-dım (ihtiyär k.) D41v9,A34rl3
k.-dım (ikrär k.) B54v6
k.-dım ise A12rlO
785
k.-dım (kabül k.) B28rl3
k.-dım (mihrbän k.) A56rl2
k.-dım (mucäf k.) K68r6
k.-dım (mürüvvet k.) B39r4
k.-dım (neseb k.) K62rl,A55vl6
k.-dım (niyyet k.) D62rl2
k.-dım (' afv k.) B73v9
k.-dım (penäh k.) D19r8
k.-dım (satu k.) D44v7,K44v6,
A37v3
k.-dım (sığar k.) A35rl4
k.-dım (suç k.) D6v9,M9/13
k.-dım (täcat k.) Bllrlö
k.-dım (temäm k.) D75vl2
k.-dım (vac de k.) D47v6
k.-dım (yava k.) B64v7,K66rl4
k.-dım (yavı k.) M18/1
k.-dım (yawa k.) A55vl 1
k.-dım (yok k.) D5r7
k.-dım (zähir k.) A45rl2
k.-dım (zän k.) D62v2
k.-dım (idi) B8v9
k.-dı K7v5
k.-dıg (bi-karär k.) MK35v5
k.-dıg (bı-vefalık k.) MK38v6
k.-dıg idi MK45vlO
k.-dıg (ihtiyär k.) D4İVİ3
k.-dırj (mahbüs k.) MK65rlO
k.-dıg (mecrüh k.) MK17v5
k.-dırj (‘ucb k.) K22v7
k.-dıg (rüsväy k.) MK38v6
k.-dıg (şefkat k.) MK7vl4
k.-dıysa D66rl0
k.-dıysa (açuk k.) B24v9
k.-dıysa (ac lem k.)
B45v7,B45vl5
k.-dıysa (eşer k.) B24v7
 k.-dıysa (ihsan k.) B40vl0
k.-dıysa (ihtiyat k.) D35rl5
k.-dıysa (ihtiyatı k.) B36r9
k.-dıysa (zähir k.)
B28rl5,A20r2,A20rl5
k.-duğm
B7rl6,B45rl2,B71rl0,D37v4,M52/19,M
K42v6
k.-duğın (bildi beyân k.) B27rl2
k.-duğın (günâh k.) B21r2
k.-duğın (körer k.) B33vl 1
k.-duğm (kula k.) MK3İVİ0
k.-duğın (mu‘ abbirlik k.) M65/12
k.-duğın (zän k.) B45v3
k.-duğınaB23vl5,M28/8
k.-duğma ('ucb k.) D22vl3
k.-duğına (rüzî k.) B79rl 1
k.-duğmda D23vl
k.-duğında (seyrân k.) M71/6
k.-dugından (seyrân k.) B53v3
k.-duğından K23v5,A16v4,
MK22r8,A45r4
k.-duğını B3r9,M3/20,D19vl7,
K27r9,K33r6,A25rl2,A30r5,D44r4,A36v
12
k.-duğmı (ne k.) B62v7
k.-duğumız B63r2
k.-duğumuz B6v2
k.-duğuna K22vl6,A15vl4
k.-duğunça (seyrân k:.) B53vl 1
k.-duğunda K51 v2
k.-duğunda (seyrân k.) K5İVİ0
k.-duğundan (seyrân k.) D5İVİ4
k.-duğum K20r5,K37v3,K43vl3,
M61/l,D67v3,D67v3,A62rl0,MK66v6
k.-duğunı (zän k.) K44r3
k.-duk D75r9JC73vl
786
k.-duk (bahşiş k.) B17r2
k.-duk (beyân k.) B78v6,A69v7
k.-duk (bey' k.) D16r6
k.-duk (lıatä k.) B12rl5
k.-duk (idi) B48rl5,D51rl2,
K51r9,A44rl6
k.-duk (i'läm k.) MK49vl2
k.-duk (' ayän k.) B78v6
k.-duk (temäm k.) K16r5
k.-duk (teslîm k.) B17v4
k.-duklarm (kaşd k.)
B62v9,Kllrl4
k.-duklarm (satu k.) B62vl0
k.-dum
B7v3,B8v2,MK10r3,A3rl5,MK36v
4,M96/19
k.-dum (bahşiş k.) B31r3
k.-dum (beyle k.)
MK65v2,M89/8
k.-dum (erse) K19rl5,MK18rl 1
k>dum (erse) M27/10
k.-dum (fedä k.)
B8vl3,B25vl5,B34vl6,B54vl2,MK
34rll,MK36rl3,MK51rl3
k.-dum (fidä k.)
K8rl ,K25vl 5,Al 8vl,A28r3,A34v8,
K52r9
k.-dum (gümân k.) M10/19
k.-dum (harc k.) MK40vl0
k.-dum (harîş k.) KlOvö
k.-dum (idi)
K7vl2,D52v5,MK51r3
k.-dum (idüm) MK7vl
k.-dum (ihtiyär k.) B43r3
k.-dum (kabül k.)
B17rl4,B22v7,MK26v9
k.-dum (neseb k.) B64vl2
 k.-dum f afv k.) K69vl7,M94/l 1
k.-dum (penäh k.) B20r8
k.-dum (revä k.) MK46r8
k.-dum (satu k.) B46r7,M61/19
k.-dum (temäm) B79rl2
k.-dum (tevbe k.) B20rl2
k.-dum (va' de k.) B49rl3
k.-dum (yava k.) K5rl6,M84/16
k.-dum (yawa k.) A5v8
k.-dum (yoyu k.) MK4vl4,MK12r6
k.-dum (zähir k.) B54r3,M71/20
k.-dum (zän k.) B65r3
k.-dug B8vl,B69vl3,M50/12,
M53/17,D67r2,MK65rl3
k.-dug (baga k.) B36vl l,A28rl2
k.-dug (bi-karär k.) D37r3,K37r2,
M52/4,A29v2
k.-dug (bî-vefa k.) B41r8
k.-dug (endîşe k.) B48vl4
k.-dug (hezär päre k.) A55vl 1
k.-dug (hiläf k.) B9r5
k.-dug (ihtiyär k.) B43r7
k.-dug (iş k.) B39v9,B41r7
k.-dug (kancı k.) MK45vl 1
k.-dug (karär k.) B38r3
k.-dug (mahbüs k.) B69vl0
k.-dug (mahrüm k.) D27rl0
k.-dug (mecrüh k.) B19v4
k.-dug (ne iş k.) A32v3
k.-dug (neçük k.) A65v3
k.-dug (nete k.) B39v9,B41r7,
B74rl6,D39vl7
k.-dug (‘ aceb k.) K32r3
k.-dug (Cucb k.) B23v6,M31/17
k.-dug (päre päre k.) M84/18
k.-dug (rüsvä k.) K40r2,M55/6
k.-dug (rüsväy k.) B41r8
787
k.-dug (şäkıt k.) B9r4
k.-dug (suç k.) B19v3
k.-dug (tecribe k.) MK45vl5
k.-dug (telim k.)
MK7rll,M10/12
k.-dug ız A60vl4
k.-duguz B8r6,B8v6,B71rl2,
K17rl0
k.-duguz (bäver k.) B71rl 1
k.-duguz mu
D7r9,K7r9,MK6vl5, M9/20
k.-duguz siz A10r4
k.-ğan MI l/13,MK36r7,D37v6,
K37v5
k.-ğan (haşım k.) K70rl 1
k.-ğan (iş k.) B38v8
k.-ğan (ne k.) B38v6
lç.-ğan (rüzî k.) B51rl2,MK48r3,
M68/6
k.-ğan (yazuk k.) K19vl3
k.-ğanını MK36r7
k.-ğannı MK36r9
k.-ğannıg A30r7
k.-ğay (fiğän k.) A35v6
k.-gıl B10v8,B2vl4,B3r2,B3r6,
B3r8,B3vl 0,B3v4,D23rl 7,B34vl 6,
B69v2,B76vl,M13/17,D30r8,K30rl
l,A22r8,MK32vl3J<39rl l,A31vl3,
K50rl,D54vl4,A48vl0,M75/20,D64
r8,A60v3
k.-ğıl (mu' ayyen k.) B17r4
lc-ğıl (a‘ lem k.) Bİ lrl4,B26vl3,
B41v2,B63v4,B78rl2,M5/17
k.-ğıl (äzäd k.) B71v5
lç.-ğıl (bahşiş k.) B31rl
k.-ğıl (beyän k.) B30v5,B63v4,
D7v6,K25vl2,A18rl4
 k.-ğıl (böyle k.) B64v6
k.-ğıl (cehd k.) M62/11
k.-ğıl (dac vet k.) D73rlO,K71v3,
A67v3,M96/12
k.-ğıl (derman k.) B10vl2
k.-ğıl (du‘ ä kə D23v6,B47vl5,
B75r5,B31v5
k.-ğıl (haläş k.) A60vl5
k.-ğıl (halvet k.) K54v6,A48r9
k.-ğıl (hamd ü şenâ k.) M60/5
k.-ğıl (hâsıl k.) K18vl4,Allv8,
M26/20,D35v7
k.-ğıl (hazır k.) D54vl4,K54v6,
A48r9
k.-ğıl (hıdmet k.) B56vl7,B57vl
k.-ğıl (hükm k.) A33r2,D40rl5
k.-ğıl (hürâmet k.) B32vl 1
k.-ğıl (hürmet k.) B32vlO,B57vl,
B71v5,M45/20
k.-ğıl (ikrär k.) B17r5
k.-ğıl (i' läm k.) K7v5,MK7rl 1,
M10/12,A14rl3,D26v7,K26vll,A19rl5,
MK25rl2,M38/2,MK27rl0,D40rl l,K40r
12,A32vl4,MK38vl 6,A52r9,MK57r4,M
79/16,D58v7,K58rl5,K73rlO,A69rl3
k.-ğıl (irsâl k.) M89/4
k.-ğıl (izhâr k.) D33v7,K33v8,
A25vl5,MK32rl2,M47/20
k.-ğıl (kabül k.) D66v3,K66r7,
A60rl4,MK64vl3
k.-ğıl (karâr k.) K16r9
k.-ğıl (kavliıj k.) K36rl2
k.-ğıl (kogşı k.) B48r2
k.-ğıl (kurbân k.) B9rl5,B69v2,
K66rl2
k.-ğıl (mahbüs k.) B43vl
788
k.-ğıl (ma‘ lüm k.)
B22rl4,K65rl5, D74vl6
k.-ğıl (meded k.)
D32vlO,K32vll, A24vl6,MK31rl6
k.-ğıl (meded ü şenä k.) B69rl3
k.-ğıl (mihrbânlık k.) M71/2
k.-ğıl (minnet k.) D55rl6,K55r8
k.-ğıl (mu'ayyen k.)
MK28vl3,M43/ll
k.-ğıl (mut? k.) B33rl5
k.-ğıl (müferrah k.) B79r6
k.-ğıl (münevver k.) K34vl 1
k.-ğıl (müstahliş k.) B69vl4
k.-ğıl (nazar k.) B69rl3
k.-ğıl (necât k.) D18vl 1
k.-ğıl fatäk.) B79r8
k.-ğıl (' azâb k.) D39vl4,A32rl6
k.-ğıl (c inâyet k.) B71v6
k.-ğıl (c izzet k.)
B32vlO,MK53vl2
k.-ğıl (perde k.) D23r5
k.-ğıl (rahmet k.)
B79r6,MK17vll
k.-ğıl (rüzî k.) D46rl6,A39rl3
k.-ğıl (şabr k.) B27v5,B29r9,
B36vl4,B37rl2,B45r5,B61rl4,K13v
13,D14rl,MK16vl3, K27vl,A52v7
k.-ğıl (şabrun cemîl k.) D35v3
k.-ğıl (säkilik k.) B57rl6
k.-ğıl (selâm k.) K45r6
k.-ğıl (seyrân k.) B52rl2
k.-ğıl (şüretiıji Ic.) K50r6,A43rl2
k.-ğıl (şüretirjni k.) M69/4
k.-ğıl (şöyle k.) K6İVİ2
k.-ğıl (şükr ü sipäs k.) B32v7,
B5İVİ4
k.-ğıl (tac zîm k.) M45/21
 k.-ğıl (tapu k.) K54v7
k.-ğıl (tapuğ k.) A48rl0
k.-ğıl (tarîkin k.) B38vl6,MK36v4
k.-ğıl (tedbîr k.) M84/15
k.-ğıl (tehdîd k.) B41r5
k.-ğıl (tevbe k.) B4İVİ2
k.-ğıl (te’vîl k.) B14rlO,K3rl
k.-ğıl (vezîr k.) B52rl4
k.-ğıl (yarağıg k.) B76rl5
k.-ğıl (yarağıgı k.) M96/11
k.-ğıl (yarağırjnı k.) A67v3
k.-ğıl (zâhir k.) B28vl5,B34rl4,
B52r3
k.-ğıl sen B56vl7
k.-ğu D28v9
k.-ıban B36r2,K8rl 1 ,K23v4
k.-ıban (duc â k.) D63rl3
k.-ıban (ihtiyat k.) B36r8
k.-ıban (nedamet k.) B63r4
k.-ırj (istiğfar k.) D8rl5,M27/21
k.-ıg D57rl4,K57r5,MK55vll,
K66r7
k.-ıg (beyân k.)
D15v8,Kl 5v7,A8vl ,M22/3
k.-ıg (hıdmet k.) M28/17
k.-ıg (istiğfar k.) MK8r2,Ml 1/17
k.-ırj (ac lem k.) B60vl6
k.-ıg (âzâd k.) K67vl l,M91/5
k.-ıg (bahşiş k.)
B16vl6,K30v5,A22v4
k.-ırj (fedâ k.) D29vl 1
k.-ıg (fîdâ k.) K29vl5,A21vlO
k.-ıg (halvet k.) B56vl6
k.-ıg (hâzır k.) B56vl6
k.-ıg (hıdmet k.)
B21rl3,A13rl0,K20vl,K55r7
789
k.-ırj (hürmet k.)
K55r7,K67vl l,M91/5
k.-ırj (ma' lüm k.)
B50rl4,B58rl2
k.-ıg (müştâk k.) A17rl5
k.-ıg (satu k.) K54r2,M75/4
k.-ıg (selâm k.)
B46v8,B56rll,M78/7
k.-ırj (şefkat k.) K67vl2,M91/6
k.-ıg (tevbe k.) B9rl l,B20vl0,
B20vl2,K19vl6,A12vl0
k.-ıg (zâhir k.) B67r6
k.-ıgız A47v5,MK62rl6
k.-ıgız (istiğfar k.) K8rl5
k.-ıglar (selâm k.) B59v4
k.-ırjlar (şerîc at hükmüni k.)
B66vl2
k.-ıp D8rl l,K23rl,D47rl4,
K47rl2,K63v7,K64v4
k.-ıp (bühtân k.) B41v5,B53rl3
k.-ıp (cemic k.) B14r9
k.-ıp (cevelân k.) K5v8
k.-ıp (demek k.) D41rl
k.-ıp (du'ä k.) M25/5
k.-ıp (fehm k.) K37r8
k.-ıp (giryân k.) B10v2
k.-ıp (gümrâh k.) M13/10
k.-ıp (hıdmet k.) B57v6
k.-ıp (hürmet k.) K51rl4,A44v7
k.-ıp (kaşd k.) K38vl2,A31rl5
k.-ıp (kerem k.) B54vl6
k.-ıp (kertünü k.) A44rl3
k.-ıp(namâz B47vl
k.-ıp ('uryân k.) D9v6
k.-ıp (rücü' k.) D8rl5,K8rl5
k.-ıp (sücüd k.) B45rl,K65vl3
k.-ıp (şäd k.) B50vl 1
 k.-ıp (tehdîd k.) B67v6,D39vl5
k.-ıp (tevbe k.) D8r3,D8rl 1
k.-ıp(vedäc k.) D16vl3,K16vl2
k.-ıp (yarağ k.) K28rl0
k.-ıp (yava k.) B69v4,D66vlO
k.-ıp (yawa k.) A60v5
k.-ıp (yük k.) M36/16
k.-ıpdur (gümrah k.) D9v5
k.-ma B5rl0,D39r5,K39r5,A31v7,
MK37r8
k.-ma (degül) B40rl0
k.-ma (mahrüm k.) B79r8
k.-ma (Cucb k.) M32/4
k.-madı (kär k.) B9rl6
k.-madılar B5rl4,B13v6
k.-madılar (bäver)
K4vl3,MK4rl6,M6/5
k.-madılar (yäru k.) D4v8
k.-madım Bİ Or 13
k.-madıgız (hürmet k.) B66r7
k.-maduk B66r3,B66r4,A57r5,
MK61v9,D63vl,A57r6
k.-maduk (oğnlık k.) K63r5
k.-madurjız MK6İVİ3
k.-maduguz K63r9,D63v4
k.-mağa M36/20,D53rl
k.-mağa (harb k.) B77v6,A68v8
k.-mağa (iş k.) B47r4
k.-mağa (kurbân k.) K19rl4,A12r7
k.-mağa (mütäba'at k.) B57v5
k.-mağıl M14/18
k.-mağıl (bî-edeblik k.) MK27v4
k.-mağıl (edebsizlik k.) B28v9
k.-mağıl sen B69vl4,M89/4
k.-mağıl sen (gümän k.) A60vl5
k.-mak (bar k.) B32rl 1
k.-mak (kerek) B34vl3
790
k.-mak (revâ k.) B29rl 1
k.-mak B2vl2
k.-mak (bay k.) D3İVİ0
k.-mak (fidä k.) K34r6,A26rl4
k.-mak (hamle k;.) K72v5
k.-mak (kerek) B34vl3,B76vlO,
A26rl4,MK32vl0,MK32vl 1.M48Z1
0
k.-mak (nişär k.) K34r7,A26rl5
k.-mak (täc at k.) B74v5
k.-mak (tasarruf k.) MK32vl 1
k.-mak (var k.)
K31vl3,MK30rl6,M45/15
k.-makğa D19rl0
k.-makğa (rücüc k.) D37v7
k.-mag B9r8,D9v5,M13/10
k.-mag (bätıl k.) K8rl2
k.-maq (kahr k.) MK9r6
k.-mas (asığ k.) D6vl4
k.-masun D39vl6,B4v5
k.-masunlar D3vl5
k.-masunlar (keyd k.) K4r3,
MK3vl2
k.-may (anı k.) B76v9
k.-maya D73vl
k.-maya ben M96/20
k.-maya men M80/4,M86/16,
K7İVİ2
k.-mayaven B61rl3,B66vl5,
B66vl5,D40rl4,MK57rl7,M86/16,
A58rl,A67vl2
k.-mayaven (revä k.) D64vl 1
k.-mayaven (zulm k.) MK62v3
k.-mayavuz B16vl3,D16rl,
K16rl,A8vll,M22/13
k.-maz B6rl,B7v8,B7v8
k.-maz (bolur) MK65rl 1
 k.-maz (cevr sitem k.) K49rl2
k.-maz (cevr û cefa k.) M68/3
k.-maz (derman k.) B27rl5
k.-maz (durur) A60vl2
k.-maz (hükm k.) K40rl6
k.-maz (idüg) B62r4
k.-maz (kabül k.) B23vlO,B28r4,
MK26rl7,D36rl7
k.-maz (kâr k.) B27rl3,D27r6,
K27rl0
k.-maz (karâr k.) M7/11,M8O/16
k.-maz (kıyâs k.) B78vl4
k.-maz olur B69vl2,D66vl7, M89/1
k.-maz (şabr k.) D32v2,MK35v6
k.-maz (te ’vîl k.) B48v3
k.-maz (vefa k.) B43rl5
k.-mazven (gammazlık k.) B41v5
k.-mış B2r2,B4vl2,M52/21,
K53v8,MK52rl 5,M74/15,K56v9
k.-mış (binâ k.) MK1 v9
k.-mış (degül) B25vl3
k.-mış (emr k.) B77vl4
k.-mış (erdi) D35r7
k.-mış (eşer k.) B47v5,D59rl
k.-mış (eyle k.) B28r3
k.-mış (ğanî k.) K26vl
k.-mış (idi) B29r6,B36rl,B58r7,
B73r5,B73r7,A1 vl 4,K68r 14,A63r 10,M9
2/4,D70r5, K69rl4,M93/14
k.-mış idi (i'läm k.) MK54rl7
k.-mış (kâr k.) B34r7,D33rl7,
A25v8,M47/15
k.-mış (kerâmet k.) B63vl2
k.-mış (melik k.) B26v3
k.-mış (nebî k.) B63vl2
k.-mış (' atâ k.) B10vl3,A47rl0
k.-mış (öyle k.) MK26rl6
791
k.-mış (rüzî k.) B37vl4,B49rl,
D53vl8
k.-mış (selâm k.) K3rl2
k.-mış (suç k.) B49r8,D47vl,
MK46r3
k.-mış (te ’vîl k.)
B58vl6,D56vl2
k.-mış (yâd k.) B68rl l,D65v4,
K65r8
k.-mış sen B70rl3,A61rl5
k.-mış sen (terük k.) B70rl4
k.-mış sen (yâd k.)
D67vl,A61rl4
k.-mış siz (kaşd k.) B71rl4
k.-mışdı B9vl6
k.-mışdı (emr k.) B72r7
k.-mışdı (i' lâm k.) K55vl 1
k.-mışdı (ma' lüm k.) MK8v6
k.-mışdı (va'de k.) B15v3
k.-mışdur A32v2,A54vl5
k.-mışdur (edebsizlik k.) K39vl7
k.-mışıdı A20v9
k.-sa D12r4,M36/20,D37v4,
M52/19,MK62vl5
k.-sa (beyle k.) K53rl 1
k.-sa (bütün k.) K12r9
k.-sa (du'â k.) D75rl4
k.-sa (emr k.) B31vl6,M45/10
k.-sa (gamze k:.)
B37vl2,K36vl2, D36vl3,A29rll
k.-sa (hayr k.) MK30r4
k.-sa (hükm k.) K43rl7,A36r9,
MK42r6,M60/l
k.-sa idük B55vl3,A47r6
k.-saidüg D53vl4
k.-sa (münakkaşdâr k.) D12r4
k.-sa (namâz k.) B12r7
 k.-sa (nazar k.) B31vl6,B33rlO,
MK31rll
k.-sa (niyyet k.) B67rl 1
k.-sa (rüzî k.) MK44vl6
k.-sa (şabr k.) B68rl0
k.-sa men D12r5
k.-sak (idük) MK52r 11 ,M74/11
k.-sam B22v4,MKl lr9,K21v5
k.-sam (fedä k.) B27r3
k.-sam (fidä k.) A19v5,K26vl7
k.-sam (gür k.) MK1 lr8
k.-sam (idi) M16/17
k.-sam (münakkaş-där k.) MK1 lr8
k.-sam (revâ k.) M72/11
k.-sam (vezîr k.) B52vl4
k.-sam men B12v8,B12v8,B12v9,
Kllvl6,A4v9
k.-sag (beyân k.) B31v9
k.-sag (du' ä k.) B47v6,MK45r6
k.-sarj (ğamze k.) MK35rl7
k.-sag (ma‘ lüm k.) MK29vl5
k.-sag sen B48r8
k.-sagız (du'ä k.) B48r8
k.-sun B35r2,M26/8,A26v3,
MK33rl4,M81/17
k.-sun (bezek k.)
B35r9,K34rl7,A26vl0,MK33r5
k.-sun (binä k.) D34r9,M48/14,
K34rl0,A26v2,M48/14,D35r3,M49/15,A
53vlO, MK58v3,M81/14,D60r8, K59vl3
k.-sun (du' ä k.) B46vl4
k.-sun (edgü du' ä k:.) A38rlO
k.-sun (eyle) B35vl,D34rlO
k.-sun (hâzır k.) B35rl,B35vl3,
B62v4,K35r3,A27rl4,MK33v7
k.-sun (inanmaklık k.) MK12r3
k.-sun (keleçi k.) B74v9
792
k.-sun (men' k.) B40rl0
k.-sun (münevver k.) A27r5
k.-sun (nazar k.) B35v7,M49/9
k.-sun ('akd nikah k.) B55rl3
k.-sun (öküz k.) B35r8
k.-sun (öküzler k.) D34rl6
k.-sun (şabr k.) A16v3,MK22r7
k.-sun (söz k.) K70vl5
k.-sun (şöyle k.) M48/15
k.-sun (uşandağ k.) K34rl 1
k.-sunlar
MK32vl5,K34v8,A27r2
k.-sunlar (benzetü k.) B35v2
k.-sunlar (ınamlık k.) B13v5
k.-suq (ınamlık k.) A5v5
k.-u B7vl4
k.-u (kördi) B51v2,D7r3,D49v7,
K49v6
k.-u (vergil) B3v6
k.-u (verdi) M81/11
k.-u (vergil) K65rl6
k.-u (vergil) (' inäyet k.) A59v5
k.-uban D23vl4,K70vl3,Al lr7,
MK34rl ,D40r 1 ,K52v6,K52r 12,A46r
9,K52vl4,A46rl 1,K52v3,A48v16,A
63rl6,A67vl5,A68vl
k.-uban (äzmäyiş k.)
A53v8,A46r2
k.-ubanıg (nikâh k.) B40v7
k.-ubasag K39vl
k.-ular (kaşd k.) A8r8
k. (istirähat k.) M63/5
k. (te ’vîl k.) D47r5
k.-umadı D47r5
k.-umadı (dermân k.) MK45v6
k.-umadı (mâni' k.) M12/5
k.-umadı (men' k.) B9v4
 k.-umadı (pinhân k.) D33v2,
K33v3,A25vlO
k.-umadı (ta'blr k.) A40r5
k.-umadı (te ’vlli k.) B48vl0
k.-umakdan K41vl4,A34v2
k.-umas miz K17vl4
k.-umas miz (tedbir k.) B18vlO
k.-umasven (endîşe k.) B32r8
k.-umasven (karar k.) A29r7,K36v9
k.-umasven (zähir k.) B34r7,MK32r6
k.-umaswüz D17vl3
k.-umaz men (karâr k.) M51/15
k.-umaz men (zähir k.) M47/15
k.-umazlar (te ’vîl k.) M65/3
k.-umazuz A10v8
k.-umazven D31v7,K31vlO,
A23vll,MK30rl3,D31v8,K40rl5
k.-umazven (gammazlık k.) A33rl
k.-ug MK15r6,MK18vll, MK22vl5,
MK53rl3,MK53rl2
k.-ug (fedä k.) B30r7,MK28rl6
k.-urj (häzır k.) MK53rl2
k.-ug (hıdmet k.) MK19r9
k.-ug (hürmet k.) MK20r4
k.-ug (nikäh k.) MK38r6
k.-ug (rücü' k.) MK18v9
k.-ug (tevbe k.) MK7vl6,MK18v8
k.-ugız A50vl3
k.-uguz K63vl3
k.-uguz (tevbe k.) A12v9
k.-up B7vl3,B9r7,A6r9,MK12v4,
MI 8/18,D22vl4,M32/6,A29v8,MK50vl
1 ,MK5 lrl 7, A45vl 5,MK53vl 7,A57v8,K
68v3,D71r4,M95/l
k.-up (du' ä k.) B13v 13
k.-up (äh k.) B20r7
k.-up (ärzü k.) M67/18
793
k.-up (äzäd k.) B15v4,B31vl
k.-up (äzmäyiş k.) B54v9
k.-up (bl-vefalık k.) M55/6
k.-up (bühtän k.) A33rl,MK39r2
k.-up (cehd k.) B19vl3,K49v7,
A42vl2
k.-up (duc ä k.) B65vl5
k.-up (edeb k.) MK20r6
k.-up (feryäd k.) B28vlO
k.-up (hakir k.) B54r9
k.-up (hased k.) B19r9
k.-up (hayrän k.) B13vl0
k.-up (hıdmet k.) B50r8
k.-up (hurrem k.) B72r6
k.-up (hürmet k.) MK20r7
k.-up (ikräm k.) B65vlO
k.-up (minnet k.) B73vl3
k.-up (namäz k.) D45vl5
k.-up (nedämet k.) D60v6
k.-up (c uryän k.) K9v6,M13/l 1
k.-up (pinhän k.) MK62rlO
k.-up (rücü' k.) MK8r2
k.-up (şabr k.) A59rl2
k.-up (secde k.) MK42r8,M60/3
k.-up (seläm k.) MK20r5
k.-up (sücüd k.) K69vl0,D70rl6
k.-up (şäd k.) B64r6,B65v9
k.-up (şäd! k.) K48vl7
lç.-up (şükr k.) B73v2,B74r8,
M94/15,K70rl4
İ£.-up (tedbîr k.) MK63rlO
k.-up (temäm k.) K72rl5
k.-up (tevbe k.) B9r7,B23vl6,
K8r3,MK18rl2
k.-up (toğn k.) MK50Vİ5
k.-up (vedäc k.) B17v8,B75v2,
MK15vl3,MK44r9
 k.-up (yarağ k.) B28rl5
k.-up (yava k.) MK65r4
k.-up (zän k.) B19r7,B64rl2,B72rl3
k.-up (zärlık k.) M93/19
k.-ur
B4vl5,B5r9,B3vl4,B4vl 3,B5r 13,B7v2,
B7vll,B8rl,B22v3,B39v5
k.-ur
MK3rl7,M5/l,Kllvll,K16vl2,K27rl0,
M38/18,K31 vl4,A23vl 6,K43r9,MK50v8
k.-ur (erseg) A46r8
k.-ur (şükr ü şenä k.) Bİ İr 12
k.-ur (ağlayu k.) B12r7
k.-ur (a'lem k.) B17vl6,B19vl4,
B50rl,B53rl l,B57rl4,K17r4
k.-ur (azmäyiş k.) MK58vl
k.-ur (beşaretler k.) MK52r5
k.-ur (binä k.) M67/10,M97/3
k.-ur (cefa k.) B39r3
k.-ur (cefalar k.) K37vl6
k.-ur (cüdä k.) MK64v6
k.-ur (defiı k.)B75rl3,D72r9
k.-ur (dermän k.) B27rl3
k.-ur (du‘ ä k.) K70vl 3,MK19r2,
D75rl5,K73v7
k.-ur (erdi) M16/3,M72/2
k.-ur (erdim) A45rl3
k.-ur (erdüm) MK50v6,M71/21,
MK50v7
k.-ur (erken) M50/3
k.-ur (ermiş) D26rl5,MK25r3,
M37/13
k.-ur (erse) MK4r3,K26r3,
Al 8v6,MK24v5,M78/3,D66r5,A59vl 5,A
60r4
k.-ur (erseg) K3r9,K52vl 1,
MK51rl6,M73/6
794
k.-ur (fedä k.) B23v4,B42vl3,
B53v5
k.-ur (ferah k.) B68vl6
k.-ur (feryâd k.) B53vl 1
k.-ur (fidä k.) D22v2,K22v5,
Al 5v3,D41 v3,K41 v5,A34r7,K51 v4,
A44vl4
k.-ur (fiğän k.) B44rl2
k.-ur (häzır k.) D24rl,D49v3
k.-ur (heläk k.) A4v7
k.-ur (hesäb k.) D37v5,MK36r8,
M52/20
k.-ur (hıdmet k.) B46r4,B57r2,
B57r7,D55r6,K55r2,D55rl0,K70rl2
k.-ur (hıyänet k.) B37rl0
k.-ur (hîle k.) B51vl
k.-ur (hükm k.)
MK47vl5,M68/3, M68/8,M55/18
k.-ur (hürmet k.) K54vl4,A48vl,
K54vl7,M75/15
k.-ur (idi)
B39r9,B54r6,B78r5,MKl 8v2,MK37
r4,D66rl3,A69r7
k.-ur (idim) D52r6
k.-ur (idük)
D57v2,D57v3,D66rl4
k.-ur (idüm) B54r4,M71/21
k.-ur (ihsän k.) B57v6
k.-ur (ihsän k.)B57rl2,M75/14,
A48vl6
k.-ur (ihtiyät k.) M54/5
k.-ur (ikrär k.) MK53v3,M90/19
k.-ur (imiş) B38v7
k.-ur (ic läm k.) A9vl4,K48r8,
A41rl2,D51rl5,MK49vl5,M70/20,
D55rl2,K55r4, A48v8,MK53v9
k.-ur (irsäl k.) B28rl 1
 k.-ur (ise)
B26r4,B29rl0,B59rl4,D25vl6,M88/14
k.-ur (iseg) B54vl5,B78rl 1
k.-ur (kamuğ du'älan k.) B13r7
k.-ur (kaşd k.) D8v7,M12/4
k.-ur (kedhudâlık fc.) A42vl 1
k.-ur (keramet k.)
B48r6,D48v8,A54vl5
k.-ur (keyd k.) B34r8
k.-ur (medfen k.) A68v2
k.-ur (medfun k.) A66v2,M98/l
k.-ur (medh k.) B50vl4
k.-ur (men' k.) B43r5,MK36v8
k.-ur (müstecâb k.) D48vl4
k.-ur (nakl k.) M97/9,K72rl4
k.-ur (namaz k.) Kİ lrl4,MK10v8
k.-ur (nehy k.) B38r8
k.-ur (' äret k.) D37v8
k.-ur ('azîzlerğa k.) K13r5
k.-ur (' izzet k.) MK53v2,M75/16
k.-ur (ol k.) B32rl2
k.-ur (olsa) M5/13
k.-ur (padişahlık k.) B68v2
k.-ur (päre päre k.) B69r6
k.-ur (rast k.) B50vl,A41vl2,
MK47rlO
k.-ur (räy k.) B9v5,D8v9
k.-ur (räyı tedbîr k.) MK48r8
k.-ur (re’yi tedbîr k.) D49v6
k.-ur (risâlet k.) B40r8
k.-ur (riväyet k.) B77r2
k.-ur (rüşen k.) B28v3,B36r2
k.-ur (sabırsızlık k.) D13r8
k.-ur (şabr k.) D32vl 1
k.-ur (şahîh k.) B51r7,D49rl3
k.-ur (sebeb k.) B51rl5
k.-ur (secde k.) MK54v3,M94/4
795
k.-ur (selâm k.) D23rl6,B47rl6,
D10r3
k.-ur (selâmın k.) A35r5
k.-ur (sevdä k.) M22/9
k.-ur (sücüd k.) B73v2
k.-ur (şâdî k.) B50v5
k.-ur (şädlık k.) MK47rl4
k.-ur (şükr k.) D70rl6,K69vl0
k.-ur (tahkîk k.) M55/2
k.-ur (tapu k.) K26v2,A19r6,
M75/12
k.-ur (tazarru' k.) B55rl 1
k.-ur (tazarru' lar k.) M50/9,
K44v17,A37v14,M62/7
k.-ur (tazarru' lık k.) B36v4,
B40vl 0,B46v2,MK43v3
k.-ur (tebessüm k.) B61v2
k.-ur (tedbîr k.) B77v6
k.-ur (tehdîd k.) B41r2,D38r5,
MK36vlO,D39vl2,K39vl2,A32rl4
k.-ur (tekellüf k.) B57rl0
k.-ur (teklîf k.) MK53v5
k.-ur (temellük k.) M17/17
k.-ur (tegrüsine k.) B17r8
k.-ur (teslîm k.) B15vl2,B19r4,
D51v8
k.-ur (teväzu' lık k.) B13rl5
k.-ur (tevbe k.) K70r6
k.-ur (ulu k.) B44r9
k.-ur (vuşlat k.) K72rl4
k.-ur (yoldaş k.) MK55v5
k.-ur (zär k.) A52rl6
k.-ur (zän k.) B33rl6,B46vl,
B60v6.B73vl6,B76r4,Dl 1 v6,MK31
rl7,MK56vl6,D69rl4
k.-ur (zänlıklar k.) M32/6
k.-ur (zelîl k.) B13vl4
 k.-ur (erseg) B3vl 1
k.-ur idi (namäzm k.) B12rl0
k.-lur (ise) B5rl,B12v6
k.-ur men
Kİ 3r6,MKl 2rl 2 ,M18/8, A23vl 5
k.-ur men (beyân k.) K71vl 1
k.-ur men (kabül k.) MK14vl5
k.-ur miz BlövlO
k.-ur mu sen B43r6
k.-ur sen B34vl6
k.-ur sen (hiläf k.) K8r9
k.-ur sen (sebeb) MK27v4
k.-ur siz D8rl4,MK54r4
k.-ur siz (bahâ k.) D15vl3
k.-ur siz (tedbîr k.) B67v8
k.-uram A5vl5,K31vl5
k.-uram (duc ä k.) A60vl6
k.-urdı (cüdä k.) K65vl7
k.-urdik K66rl
k.-urlar D4r9,K4rl3,MK4rl
k.-urlar (defo k.) B77rl5
k.-urlar (hıdmet k.) D71r2
k.-urlar (ınamlık k.) B60rl2
k.-urlar (inanmaklık k.) MK56vl
k.-urlar (ikrär k.) K67v2
k.-urlar (karar k.) B71rl2
k.-urlar (kaşd k.) B9v3,M9/19
k.-urlar (mektüb k.) B62v7
k.-urlar (' arz k. k.) MK25vl2
k.-urlar (' arzına k.) B27rl4
k.-urlar (öfke k.) MI 1/9
k.-urlar (secde k.) B24v4,B58rlO,
B74r6
k.-urlar (tevazu" lık k.) K4v8,
MK4rll
k.-urmu siz B8r4
k.-ursa (mahbüs k.) B69r3
796
k.-ursa (rahmet k.) B68vl4
k.-ursa (rahmetni k.) K65v9
k.-urven (kabül k.) D15vl3
k.-urven (şabır k.) B13vl5
k.-uvergil B68v4
kılaçı: kılıcı
k.-dur (rahîm) M66/12
kılavuz: rehber
D15vl5,K15vl4,MK14vl7
kılıç: kılıç; bir habeşini adı
B19vl3,B20rl5,B20rl,B20vl3,B21r
l,D18r5,K19v2,MK18rl5, Allvll,
K19r5,K19r7,M28/3,M28/7
k. (danp) A58r6
k. (dartup) M86/21
k. (dutar) B52v8
k. (erdi) MK18rl,M27/6
k. (idi) K19r5
k. (tartıp) MK62v8
k. (tartuban) B67r4
k. (tartup) D64rl6,K64r4
k. (tutar) K50v9,D50vl3,A44rl,
MK49rl4
k. (atlu) B19r3
k. (erdi) Al lvl5
k. (turfedür) K41v5
k.-dı B20rl,D19rl
lpl]£ huy, tabiat, mizaç
k.-ı K28vl3,20v6
lplmaklık(ğ): kılmaklık
k.-a A30r8
k.-a (mutâva" at k.) D55v2
k.-a (rücü' k.) K37v6
kılmaklık: kılmaklık
k.-dan (müfsidneni k.) D4İVİ4
k.-ğa A48vl5
k.-ğa (işi k.) A38rl6
kır-:kırmak, öldürmek, yok etmek k. (uşbu k.) B3rl6
k.-ıg D64rl7 k.-da B62vl
k.-ıg (cümle k.) B67r5 k.-durK59vlO
k.-madıg A58vl k.-larda MK2v8
k.-madug B67rl5,MK63r3 k.-lardan B3rl5
k.-mağa (bu şehri k.) B67v8 k.-smK73vl
k.-mağa (şehr ehlin k.) B67v7 k.-sm (bilür iseg) B78rl2
k.-mage (şehr k.) MK63rl 1 k.-sın (kılduk) B78v6
k.-mış idi D53rl3 k.-sm (kılur idi) B78r5
k.-umadı B5rl2 k.-sın (c akl okur) B78v8
k.-ug MK62v9 k.-smı A69r7,A69rl3,A69v7
k.-a (keldim) B8v8 kıtlık: kıtlık MK46v7,MK52v4
kırağ: kenar, kıyı, uç k. (oldı) MK52v3
k.-ına (nîl ırmakı k.) M32/10 kıv-: mutlu etmek
k.-mda B64vl5 JC18r9,Al lr3 -ar MK4v4
k.-ında (degizler k.) MK60v7 kıy-: kırmak
k.-ından B19r5 k.-mag K9v5
kınk: kırk D60r9 k.-umadı (hâtınn k.)
k. (yıldur) B55r7 D4v6,MK4rl4
kınk big: kırk bin D59r6 k.-umadı (hatırını k.) K4vl 1
kırk: kırk k.-urlar K15rl5
k. (arşım) D60r9 kıya: sert, haşin
kırk: kırk A53vl l,MK58v4,M81/15 k. (söyler) D55v9
k. (arşın) B62v5 k. (sözler) K55rl7
k. (arşun) K59vl4 kıyamet (Ar.) kıyamet
k. (erden) B30rl5 k. (kün) M57/14
k. (yıl) B77vl3,D72rll,A66v3, k.-e (değin) M4/17
M95/7,K72vl2 k.-e (tegürü) MK3v6
k. (yıldur)K52vl7,A46rl5,M73/14 k.-ğa (teg) K3vl3
kırk big: kırk bin A52v9,MK57v3 k.-ke (tegrü) B4rl5
kırk mig: kırk bin kıyâs: (Ar.) kıyas
k. (mışır kızılma) B61rl6 kıyâs kıl-
kıruk: kırk -dı K32rl8,B33r4
k. (arşın) B62v5 -dum B8v2
k. (yıl) B75rl5 -maz B78vl4
kışsa: (Ar.) kısa M81/11 k.-ı kalmadı MK31r5
k. (uçbu k.) MK2v9 Ipyğur-: yüksek sesle çağırmak

797
 k.-dıD64vl6 k.-ı (ögey k.) MK3vl3,M5/6
kıymet: (Ar.) kıymet, değer, fiyat k.-ıla A43r6,MK48v3
k. (buldaçıdur) MK10r8 k.-ım B7r2,B15v4,B28r6,
k. (dutar) K45v4,A38v3 MK5vl7,M8/17,M39/18,K28rl
k. (tutar) MK44r7,MK61v4 k.-ım (bir k.) B28rl,B28r2
k.-i MK14vl7,M22/9,M24/5, M80/7 k.-ım (var) B31v4,MK26rl5
k.-i (yarmak k.) MK16r3 k.-ım (vardur) K31r7
k.-in MK28vl3,M43/ll k.-ımız K27vl4
k.-in (bilen) M35/17 k.-ımnı M40/1
k.-in (bilür) K25rl3,MK23vl5 k.-ın B51vll,MK48vl,M68/17
k.-ini MK44r6 k.-ın (cin k.) B29v3,D29r8
k.-ig (buldug midi) K32r4 k.-maK49vl7
k.-ig (buldug mu) MK30v7 k.-ım M42/2
k.-ig (neçe oldı) B32v6 k.-ıg (boldı mu) A55vl3
k.-ig (neçe olur) B32rl6 k.-ıg (oldı mu) MKöOvl
k.-igi K32rl k.-lar (birle) D50rl
k.-niK30rll,M62/21 k.-nı A21r6,A60rl0
k.-ni (sakla) K45v3 k.-nı(cink.) K29rl2
kıyu: kıyı, kenar k.-nıg D62r9
k.-daM93/8 kızıl: kızıl K34vl3,K45v4,A38v3,
kız: kız, kız çocuk M85/13
B64v9,M36/l,K49vl5,A43r4,A55v7 k. (altun) A37v4,M61/20,K45vl,
k. (kardaşıgız) B64v3 M63/1 ,MK61 v3,MK61 v4,M88/9,B 1
k.-dan (kalmış idi) MK5İVİ1 4rl2,B35r3,B35r9,B35v5,B42rl5,B4
k.-dan (üzmişdi) B55rl 1 4r5,B46r8,B61rl6,B64r4,B65vl3,B6
k.-ı B4vl0,B26rl6,B69r9,D49vl6, 5vl3,B66rl6,B68r6,B71r9,MK33rl
K66r3 0
k.-ı (anıg k.) B26v5,A19r7 k. (altun idi) A52v9
k.-ı (azğınug k.) MK25r5 k. (altundur) MK44r5
k>ı (cin k.) B29vl k. (altunlık) A57rl0
k.-ı (cinnig k.) K29rl0 k. (altunluh) K73r4
k.-ı (dev k.) D53vl l,K53v2,M74/9 k. (yâküt) M83/20
k.-ı (dew k.) A47r4 k. (altunan) K34rl2
k>ı (ermiş) M37/15 k. (altundan) B35v6,K34vl2
k.-ı (imiş) B26v6 k. (altunluh) B78r6
t-ı (kelür idi) B55vl 1 k. (mercân) M48/19
V-ı (melik taymus k.) K26v4, A19r8 k. (şäfi) M48/20

798
 k.-ı D45v5 k. (koruk k.) B38rl4
k.-ma (mışır k.) k. (kurtk.)MK35vl6
B47vl4,B61rl6,A38v3 k. (kuş k.) B76r2
k.-ma (mışrî k.) MK44r7,MK44r6 k. (kuyaş k.) B37v3
k.-ma (teger) D46rl 1 k. (kün k.) MK35rlO
kızlık: kıtlık krş. kıtlık k. (küneş k.) B51r5,D28rlO,
k. (idi) A47rl6 K28rl4,A20r6,MK26vl 5,M40/14,D
k. (katı) D54r6 49rll,K49rl0,A42rl4,
k. (ola) B49vl3 MK47vl3,M68/l
k. (oldı) B56r6 k. (munıg k.) M78/11
kızul: kızıl krş. kızıl k. (munug k.)
k. (altun) B51v9,B65vll,B66vl D57v3,K57rll,K60v5
ki: ki k. (senig k.)
B26rl4,B34vl0,B35r2,B43r9,B53vl2,B5 D61rl,B22v6,B38r6,M36/13
4v3,K3v9,D14r8,M41/4,MK29rl3, k. (senüg k.) MK20rl3,MK35v8
D32vl l,K32vl2,A25rl,MK31rl7,M46/l k. (tolun ay k.) B65rl6
9,M57/6,D41vl5,K53r3,A46v2,K54v4,K k. (yincü) M52/16,D37rl5
59rl6,A54r5,K60r9,A55r6,D61rl6,A55r kiçi: küçük krş. kiçü
5,A55r5,MK63v4,A59vl5,A62rl3 B21rl3,B25r5,B25rl4,B29vl5,B52r
kibi: gibi A19v6,K36v7 6,B52r9,B52v3,B73vl3,K20rl6,M2
k.-dür A29r4 8/17, K20vl,MK23v7,M35/9,A21v2
k. (âdem k.) A24r2 k. (iken) BölrlO
k. (ayk.) B27r4 k. (oğlan) D40r3,D4313
k. fanbcr k.) B24v7,MK23rlO k. (oğlanın) B72rl2
k. (c azîz k.) B30r9 k. (oğlı) B67r7
k. (bunıg k.) M86/7.M31/3 k. (oğlum) B73r6
k. (bunuq k.) B10rl3,B21v8, k.-lerK25r5
B26r5,B39v9,B42v6,B59vl0,B63rl4,Al k.-lere M79/5
3v5 k.-miz K56rlO,K56rl4
k. (güher k.) B26r2 k.-mizi B58vl0,B58vll,D56v6
k. (hançer k.) B37v4 k.-mizi (kurut yedi) B58v7
k. (hür k.) B36v5 k.-ne K58r4
k. (inci k.) B38rl5 k.-gizM77/U
k. (hürk.)D35vl0 k.-sini MK54vlO
k. (hürlar k.) K35vl0,M50/10 k.-ye D20rl0,K20rl5,MK19r8
k. (kançer k.) MK35rl 1 kiçiçi: küçücük
k. (koruğ k.) A29vl3,M52/15 k. (tıfl) K40r5

799
kiçiçük: küçücük B41rl 1 k.-er (nür k.) D37vl
kiçik: küçük k.-er (nün k.) B38v3
A32v7,M55/9,A43v2,A43rl 5,D50r 10,D5 k.-er (özi k.) D8r2
Orl 3,D64r5,D70r4,A64r9,K70v4 k.-er (temaşaya k.)
k. (iken) K58v8 K50v7,A43vl3
k. (oğlan) A63rl5 k.-eyür sen M61/11
k. (oğlanın) A57vl 1 k.-inçe siz B57vl5
k. (oğlannı) K63vl0 k.-üp (‘ aklı k.) MK21r4,D29v6,
k. (oğlın) M86/10,K68v2,M92/7 MK28r 11 ,M42/15,M83/21
k. (erken) B36vl,M22/l k.-üp (uşı k.) M31/12
k. (erkende) K15v5,A8rl5,A28r2 k.-üp (ussı k.) M83/15
k. (ikende) K35v6 k.-üp (uşşı k.) M84/3
k. (oğlan) B41rl0,K40r4,M55/8 kider-: gidermek krş. kider-
k. (oğlanum) K69rl3 k.-mez
k. (saräy) B74rl5 MK26vl,D36rl5,K36rl5,
k. (iken) Blövl MK35r2,M5 l/5,K45r3,A38r 1
k.-lere A5İVİ4 k.-mez (hîç k.) B28r5,B37rl 1
k.-lerge M28/16 kidür-: gidermek krş. kidür-
kiçiklik: küçüklük k.-di (anlardan) K57rl3
k.-de D18rl3,K18rl5,M80/l kilep: içine yiyecek konulan kap
k.-den (tüşdi) B19rl 1 A18rl
k.-dinM26/7 kim: kim
kiçü: küçük krş. kiçi B4rll,B4rl2,B18r9,B18rl0,B18rl0,
k.-ye MK56vlO B18v3,B 18v9,B 19v8,B20v9,B22r9,
kiçük: küçük A13rl0 B22vl3,B43r8,B43v2,B58v5,B64r2,
kiçükçi: küçük B63vl3,B64rl l,B66v9,B69v7,B71r
k.-ye (ol bildürdi) B21rl2 13,B73rl6,B76rl l,B78r6,D3v5,MK
kiçür-: geçirmek,sarmak 3v2,M4/14,M5/4,MK3rl ,M7/13,K12
k.-di (el) B67rl0 v2,MKl lv9,MK12v3,K14rl5,MK13
kid-: gitmek v4,M20/8,D14v3,K14vl,K14v5,MK
k.-di B8vl4 13v8,D14vl,K14v9,M20/12,K17rl3,
k.-ekçe A49r9 MK16rl5,D17rl6,K17rl6,A10rl0,
k.-en A34r4 MK16rl6,M24/18,K17rl4,K17rl4,
k.-ence MK54r9 Al 0r8,MKl 6rl4,M24/l 6,M24/16,K
k.-er B5vl3,B6r8,M7/12,MK44r8 17rl5,K17vl5,MK17v9,A12v2,D20
k.-er (körki k.) M52/14,MK36r3 v4,MK19v3,M29/7,D21r4,K21r9,Al
k.-er (közden k.) MK5r8 4r7,A14rl4,K21vl4,M3 l/7,MK22vl

800
0,D24v3,K24v7,MK23r9,M35/12,A17vl k. (hîç) B70vl3
3,M36/10,D25v6,D26v2,K26v6,MK25r7, k. (hurrem kıldı) B65rl6
M39/13,M40/14,K28v6,A20rl 5,MK27r7, k. (idügig) B47rl,B57v2
MK27vl6,A21vll,A21vl2,K30vl3,MK k. (idügüm) B31rlO,B31rl2
31 vl 0,A25rl2,A25rl6,MK31 vl 5,M47/7, k. (kaçan) B23v8,B47v2
D34r4,K34r5,D34rl0,A26v3,D34vl6,A2 k. (kametin) B25rl3
7rl 0,MK33v3,M52/1 3,D37v4,M52/19,M k. (kerekmez) B33vl5
K39r3,K43r 10,K43rl 0,A36r2,K43rl 1 ,D4 k. (kıldaçı) B18r9
3r 14,K43rl 3,A36r5,M59/l 8,D43vl ,K43r k. (kılur ise) B26r4
17,MK42r6,M60/l ,A36r3,D4313 ,K45rl6 k. (kiyürdi) D24r3
,D46v7,K46v5,A39v7,D46vl l,MK45rl2 k. (kurtardı) B44v8,B44vlO
,D50r9,K50r8,A43rl4,K50rl 5,MK49rl, k. (lâyık) K26r6,A18v9
M69/17,A47r5,A47r6 ,K54rl 5,A48r 1 ,MK k. (lâyık erse) M37/2
53r4,K54vl 0,K55r8,MK53vl 3,K56r6,D5 k. (lâyık ise) MK24v8
6r 16,K56r7,A50rl4,D57v6,K57rl4,A5 İr k. (ne) B31r6
6,MK56r3,K57v2,D58rll,M82/7,K60v7, k. (ol vakt) B77vl3
D6 lr7,K60vl 1 ,A54v8,MK59rl 7,M83/4, k. (ola) A61r4
K61r3,A55rl,MK59v9,D61v4,K61r8,M8 k. (oldur) B64r3
3/19,A55r7,MK60r6,K6 lr7,MK61r7,K62 k. (ördeçi) B18rll
v4,A57vl l,MK62rl3,MK64rl5,D67rl0, k. (rüzî kıldı) B44v9
M89/9,MK66rl,D67vl7,A61vl3,MK66r k. (satun) B25rl2
10,MK66v3,D68rl5,M90/20,K67v3,D70 k. (satun alur) B29v6,B30rl0
r 10,K69v2,K69v2,A64rl 5,K69v6,A64v3, k. senB31r9
A67rl5,A68vl4 k. (sewdürdi) B44v8
k. (baksa) B52r5 k. (sordaçı) B18r 11
k. (birle) B27rl5 k. (sözletdi) B44vl0
k. (çıkardı) B44v9,B44vl 1 k. (şaşura) B15rl6
k. (deyü) B47r2 k. (tegür) B15rlO,B15rl2
k. (deyüben) B22r2 k. (tegürür) B32v3
k. (erse) B20vl l,B38r5,A12v8, k. (teyü) B58v4
MK18vl O,M64/16,M65/4,M66/9,D48rl 2 k. (toğsa) B22r8
k. (ewel) B48rl5 k. (ümîddür) B35v9
k. (hazır idi) B30v6 k. (vac de) B55r9
k. (hâzır keldi) B25v5 k. (varalım) B71r7
k. (hem) B15v4 k. (düzetdi) B21v8
k. (her) B22r3,B23v3,B25r5, k. (yonttı) B21v9
B25rl3,B28rl2 k. (buldaçı) B18rl2

801
 k. (erse) K19vl4 k.-niıj (aşlmdan sen)
k. (halâş kıldı) B44vl 1 B25v8,M36/8
k. (her) B33vl 1 k.-nip (nesli sen) B61r7
k. (hîç) B25vlO k.-nii) (oğlı sen) B57vlO,B63v8
k. (idügüg) B22rl4 k.-nii) (şabn) B55vl7
k. (kelmiş) B47v2 k.-sen B57vl0,B73rl5,D70rl3,
k. (yarattı) B21v8 K69r5,A64v2
k.-sen B63v8,M36/8,D30vl 1, k.-sin K25v8,A18rlO
M44/8,A22vl2,K58rl3 k.-üg MK59v4
k.-sin MK29rl6 k.-ürj (eline düşer) B42v6
k.-de K37vl3,A30rl5 kimesne: kimse, kişi
k.-den MK36rl7 B4v4,B4v9,B9vl2,B21rl6,B23v2,B
k.-den (korkar sen) B38vl6 24rl2,B26r6,B25vl4,B51r7,B61vl0,
k.-din D37vl4 B66rl0,D19v4,K19v8,MKl 8v4,M3
k.-dirMK5r9 1/15,Al 6r9,K23r 15,Al 6r 13,M32/20,
k.-dür D5v2,K6r2,K21r2,A13vl6, M36/13,K27r5,A19vl0,D31v8,D36v
MK19vl 1 ,M29/16,M35/17,K29rl 5,K30r 8,K37r4,A29v4,K36v8,A29r6,A35rl
l,A21vl3,A23rll,A36r9,M60/l,D45rl7, 2,D44vl 1 ,K46vl 3,A39vl4,MK45rl
A49vl4,MK54vl 3,M76/21 6,K48rl l,M66/18,A41rl5,MK46vl4
k.-dûr (yıka) B44vl5 ,D49rl3,K49rl2,K58r5,A51vl5,M7
k.-e M7/13,A43v5,A51rl,D57vl 9/6,D59rl 7,A53r4,D60v8,A54r9
k.-e (sataşıp) B59v8 k. (ayruk.)Bölvll
k.-e (sataşursan) B52rl3 k. (bilmez k.) B49v5
k.-ge B6r9 k. (hîç k.) B29v8,B29rl3,B37v5,
k.-i (hateml) B28r9 B48vll
k.-i (körse) B60vl 1 k.-lere A19vl 1
k.-i (rümî) B28r9 k.-ni M80/16
k.-ii) MK24rl0,K53v8,MK52rl5, k.-r|izK19vl2,A12v6
M74/15,MK54r4,M76/3,K58v5,A52rl6, kimse: kimse
MK57rll B23vl0,B24rl0,B25vl3,B29v8,B39
k.-irj (oğlı)K55rl5,A49r4,A54vl2 vl2,B63r6,B65vl2,B79rl,B78vl4,A
k.-lerM45/2 10v9,MK16vl4,D19vl0,MK21rl4,
k.-ler (idi) B31v8,K31rll M31/20,M31/21,MK21rl5,MK21r7,
k.-ler siz B58v3,M76/20 MK22rl,D23r9,MK21vl6,K25vl3,
k.-niK58rlO,M79/ll D25vlO,MK24rl 5,MK24v7,M36/10
k.-nirj K22v4,A15v2,K25v8, ,A18rl 5,K25vl0,D29r2,MK27v7,M
A18rl0,D41rl3,K41rl5,D58vl4 K28r 1 ,MK28rl ,K32v3,A24v8,MK3

802
3rl8,MK35v7,M52/6,MK35rl2,M58/14,
M63/14,D47r6,D47vl4,K47vl3,MK48vl
1 ,D50r 1 3,A43 v2,MK48v 15,D50r 17,D58r
14,MK56vl !,MK56vl7,K59r7,A56vl4,
MK61v2,M85/14,K63rl2,M87/16,MK65
rll,A70rl,D75rl7,A70rl
k. (bile) D27r8
k. (bilmez) B60vl2
k. (bilür) B44r2
k. (birle) K27rl2,M38/20
k. (durur) M34/8
k. (hîç k.) B48v3
k. (ile) MK25vl3
k. (mâlın) B69vl 1
k. (sözin) B33r7
k. (yırtuk k.) M55/20
k. (bilmez) B18vl 1
k. (hîç k.) B20v5
k.-den D51rl6,A44v5,MK49vl6
k.-den (hîç k.) B32r9,M27/17
k.-din M53/4
k.-ge M5/2,M38/14,M68/3,M71/1
k.-ler M35/13,MK47v7,D75v2
k-lere B27r9,MK25v6,D27r2,
K27r6,MK25v7,K44vl0,A37v7
k.-leri K73vl 1
k.-ne D6vl3,M12/13
k.-ni M38/13,K59r8,MK57vl4
k.-nirj K45r4,B27r8,D27rl
k.-nig (kolına) B62v2
k.-nir) (ögütin almaz) B46v6
k.-nürj MK58v2
k.-giz B20vl0,D19v8,MK18v8,
K19vl3
k.-yeMK3vll
k.-ye (düşer yolı) B46rl 1
kimsene: kimse M27/18
803
kine: (Far.) kin, düşmanlık
k. (kaldı) MK3vl7
k.-sinden M5/3
kinle-: (Far.+T) nefret etmek
k.-rMK3vl7
kir-: girmek
k.-di
B6vl6,B7vl4,B10r7,B21v4,
B22vl 3,B21 vl4,B22rl ,B23v7,B28v
!,B36r7,B60v3,M40r3,D60vl5,B74r
16,D13vl2,K13v8,MK12vl4,M19/6
,M29/2,MK19vl0,M30/15,MK21vl
7,M32/19,D45v8,D58rl l,K58r2,D5
8rl3,A52rl2,A53v8,A54rl6,D61r4,
K60v8,A54v4,M84/2,K70v5
k.-di (aşlar k.) A54r2
k.-di (ayruk yola k.) B67vl6
k.-di (aytu k.) B36vl5
k.-di (bele k.) MK57v6
k.-di (beyle k.) B73vl4,A52vl2
k.-di (dînigize k.) A66r8
k.-di (erse) MK23rl l,MK54v2,
M83/5
k.-di (eve k.)
B12r6,B47vl,B64r9,
B73rl3,MK5v5,MK10vll
k.-di (evge k.) M93/20
k.-di (ewe k.) D45vl5
k.-di (ewe k.) A38vl3
k.-di (içine k.) D26r7
k.-di (içre k.) B26rl2,M37/7
k.-di ise B63v5,D28r5
k.-di (kâfirlikge k.) K72r5
k.-di (kelüp k.) B62vl4
k.-di (köçke k.) MK33vl2
k.-di (köşke k.) M49/20
k.-di (köşkge k.) B36r2
 k.-di (suwğa k.) B24rl2
k.-di (uçmahğa k.) K71r7
k.-di (üni k.) Dİ 1 v8,A4rl l,M16/4
k.-di (yene k.) B63vl,B75r5,B77r3
k.-di (yola k.)
B20r4,B23r9,B56rl2,B60rl6,Kllrl3,Al
5r8,MK44r9,D54r 12,D54v3,
A47vl5,MK53rl,K64vl4,MK63v4,K68v
12,A63v9,M92/17,D70vl l,K70r4
k.-di (yüsuf k.) K35rl3
k.-diler B24vl4,D23rl0,B74v3,
A16rl2,K23rl4,K58vl
k.-diler (erse) MK56v8
k.-diler (her kapuya k.) B61r3
k.-diler (ise) D56r5,K55vl3,
A49v3,D57rl7
k.-dilerse K57r8
k.-dim (ağlayu k.) A56r7
k.-dim (bu şehre k.) B61r2
k.-dimise A52rll
k.-diyse B24v8,M76/10
k.-diyse (saräya k.) B58r9
k.-düm (erse) M79/18
k.-düm men K58vl7
k.-dür) (ise) K13v4
k.-elim D21v9,K21vl2,A14vlO
k.-elim (puthäneye k.) D21v6
k.-elüm M30/13
k.-em B22v8
k.-er B16v2,A6r 14,M19/1,
M34/12,M47/6,K59v9,MK58v2,K70rl4,
M95/1
k.-er (elige k.) K13v4
k.-er (kolma k.) MK58rl7
k.-er ('azîz k.) B33vl4
k.-er (puthäneye k.) B33rl3
k.-erler D71r4
804
k.-eyimK21v9
k.-gilB10r5
k.-gil (bele k.) MK57v9,D59rl2
k.-gil (beyle k.) A52vl5,M80/l 1,
D61r6
k.-gil (kuyusın k.) D9r9
k.-gil (saräya k.) K59r3
k.-ig (bir kapudan k.) B60v2
k.-ip K13rl4,K70v8
k.-meden (ög) M97/9
k.-medi K71vl7,K72r4,D73vl0
k.-mege A58v9,A68r2,M97/6
k.-mege (ärzüladı) B76vl5
k.-mege (diler) B75vl4
k.-mekle A67r2
k.-megiz (bir kapudan k.) B60v2
k.-megüz MK56v7
k.-mes K72r2
k.-meye siz
B24vl2,K58rl,M79/2
k.-mez B74rl4,B76vl6,D73v8
k.-miş MK14r2
k.-miş (idi) B71r3,K54rl3
k.-miş (idim) D58vl6
k.-miş (idüm) K58v8
k.-miş (kuyuya k.) MK14v9,
M22/2,D15v7
k.-miş (neçük k.) B49r8
k.-miş (zindäna k.) MK44v7
k.-mişdi (eline k.) A62r3
k.-mişdim B61r9
k.-se (gür k.) D37rl 1
k.-se (güra k.) D37vl,MK35vl3
k.-se (gürge k.) B38v3,B38rl 1
k.-sem
B76vl6,M82/20,D73v8,K72r2,M97/
7
 k.-sem (yene k.) B63rl5 k. (aldı) B57v6
k.-seıj B24r6 k. (bakar) B18vl6,B64v2
k.-seg (suva k.) K23r7 k. (çıkdı) K13rl4
k.-üben B14r7 k. (çıkup) A36vl5
k.-üben (koynumdan k.) M18/16 k. (çökdi) M61/4
k.-üg D58rl0,K58rl,M79/2 k. (çöker) B45v6
k.-üp B38rl2,D71rl5 k. (daqlar) K20v8
k.-ür (suvğak.) K23rl3 k. (dartar) A46rl2
k.-ür (elüge k.) MK12v9 k. (döndi) B8vl5,B36r8,B39v2,
k.-ür (koluna k.) B43v2,B54r8,B55rl4,B75v5,D17r7,
B62rl4,B62rl6,B62v2 M50/3,D4916, K49rl5,A42v3
k.-ür (puthäneye k.) K32v9 k. (döndim) B8v8,M73/4
k.-ür (suva k.) D23r9 k. (döndüm) B54vl3
k.-ürler B74r8 k. (döndürür) B66r4
kirfik: kirpik krş. kirpik k. (döner) A45r7,MK50rl7,
k.-lerig MK35rl7 M71/15
kinneklik(g): T a girmeklik k. (döngil) MK6r5
k.-e M95/20 k. (dönmez) B7r6,B8v8,B53vl4
kirpik: kirpik krş. kirfik k. (dönüp) Mİ 1/5
k.-lerüg k. (dutar) K52vl5
K36vl 2,D36vl 3,A29rl 1 ,M51/19 k. (kaldım) D52vl6
kirü: geri k. (kaldum) K52rlO,A46r6,
B18v9,D23vl4,B33vl 2,B62rl 6,B70rl 0, MK51rl4
B69vl4,B70rl6,MK5rl6,K16vl0,A9v4, k. (keldi)
MK15vll,D16vl2,K16vll,A9v5,D17vl B64r7,B70v5,MK31vl2,
0,MK16vll,D17vl2,A10v7,M25/10,K17 D47vl6,MK46v3,D48rl,D48r8,A41
vl5,A10v9,K17vll,A10v5,M25/8,K33r7 rl 1,MK46v10,M66/14,MK51v14,D
,A25rl3,D33r7,MK31 vl 3,K39rl4,A31 vl 54r2,K53vl0,A47rl2,M83/l
6, MK38v4,MK40vl4,K52vl4,A46rl 1 ,M k. (keldi ise) B64rl 1
73/9,K53r7,A50vl3,MK55vll,M78/7,M k. (kelmez) B18vll
78/21 ,MK58r 16,M8 l/8,D60r2,D60vl 1 ,K k. (keldügin) D23vl7
60rl 5,A54r 12,A54v3,M82/20,K6 İrl 3,A5 k. (kelür) MK22v4
5rl l,MK60r2,D62r2,D62r5,K61vl 1,A55 k. (kelür ise) B29rl0
v9,MK60rl6,MK61vl0,M85/20,D63v2, k. (kirsem) M82/20
K63r7,MK61vll,M85/21,D63vl2,K63rl k. (komaz) B37rl2
7, A57vl ,A60vl 5,MK65vl 7,MK66r2,M8 k. (kowmaz) D36rl6
9/21 ,D70v2,D72v2,M95/l 3

805
 k. (koymaz) K36rl6,MK35r3,M51/6
k. (köçdi) M19/14
k. (turğıl) MK37vl2
k. (varalum) B6rl6
k. (vardı) B18r3,B49v7,B49vl6,
B50r8,D53rl6,A46v7,M73/17
k. (varğıl) B50r2,B50rlO,B63v3,
B64v5
k. (varmaz) B64v6
k. (varsam) B17v6,B63rl5
k. (varuglar) B70v3
k. (verdi) D15r3,D43r6,D53r4
k. (verdi) B44v3,B56r2,B55r2,
M21/4,K15r2,MK41vl3,M59/10,MK51v
3 k.-ge M69/14,M78/9
k. (verer idi) MK14r5
k. (vergil) D15rl
k. (yamıp) B59v4
k. (yerde) K47r2,A40r4
k. (yerden) B48v9
k. (ben varayım) B17v7
k. (destür diler) B17v6
kişi: kişi
B25r9,B78vl0,B78vl0,B79rl,M24/8,M3
1/1 ,K22vl0,MK23r2,MK23v5,K25rl 3,A
17vl4,D25rl,K25r5,MK23v7,M35/9,MK
24rl2,A21vll,MK28rl7,A26rl5,MK53v
7,D59vl2,K59v2,A53rl6,A60vl2,D70vl
l,K70r4,D75rl3,K73v9,K73vl0,D75v2,
K73v5,A69vll
k. (degme k.) K29vl6
k. (hıç k.) B60v6
k.-ıda verdi B27vl6
k. (iki yüz big k.) B52v8
k. (kankı k.) B25vl0
k. (kören k.) MK23vl 1
k. (mig k.) D50vl2
806
k. (c âdil k.) B57rl2
k. fäşıkk.) B34vl3
k. (şabır k.) B27v5
k. (şabırlu k.) MK26r2,D27rl4
k. (şabrlu k.) M39/5,K27vl
k. (saldı) B77v3,D27v8,K27vl2
k. (şaldı) MK26rl3
k. (şıfatlu) B50r4
k. (yüz big k.) B52v7
k.-bilmez B23v9
k. (tegme k.) B30r8
k. (yedi k.) B23r2
k.-men M30/2
k.-sen B54rl5,B73rl5,B73r3
k.-ler K25r9,A17vl0,K50vl0
k.-ye M41/7
k.-ye (külmez) B64v4
k.-ye (sata idim) B31rl6
k.-yle (yetmiş üç k.) B73vl4
kişne-: kişnemek
k.-p D50v5,D50v7,B52vl,
M69/18,A43vll
k.-p (tazı k.) B53vl0
k.-r B74r2,MK49r4
k.-r (idi) B52rl6,A43v9,M69/17
kit-: gitmek
k.-di
B62rlO,Kl 8r3,A10vl 3,MK17r 1 ,MK
27rl ,MK27r5,MK38rl 5,M72/16,
A53v3,MK63r6,M94/15,D72vl,K73
r5
k.-di (asmana k.) MK59v9
k.-di (begler k.) K28rl7,A20r9
k.-di (canından k.) M46/8
k.-di (cümle k.) B54v4
k.-di (cümlesi k.) MK32r2
 k.-di (dükeli k.) A58v4 k.-üp (mihnet k.) B21r6
k.-di (elden k.) M44/6 k.-üp (c aklı k.) B30r2
k.-di (heybetim k.) K64rl8 k.-üp (şabn k.) K35v4,A27vl6
k.-di (hüşı k.) MK21r4,A55rl,A64rl6 k.-üp (usı k.) A15rl4
k.-di (ırak k.) M25/16 kitab: (Ar.) kitap
k.-di (karar k.) B33r3 k. (içre) B3rl6,B9vl5,Bllrl5,
k.-di (kayğu k.) A54r7 MK8v5
k.-di (kayğusı k.) B34r3,B63r4, k.-nı (düzdi) B79rl0
K33rl4 k.-nı (düzdüm) D75vl2
k.-di (melâlüm k.) M81/4 k.-nı (temam kıldum) B79rl2
k.-di (nün k.) B69v9,D53v3, MK52rl kitäb-ı yüsuf: (Ar.) yusuf kitabı Blvl
k.-di C aklı k.) M38/19 kiter-: gidermek
k.-di (c avratnj uşşı k.) B73rl3 k.-mez (hîç k.) B46v5
k.-di (‘azîz k.) M40/17 k.-ürjler D74vl7,K73rl l,A69rl4
k.-di (şabn k.) D30r6 kiter ol-
k.-di (şiddet k.) B53rl6,D51v3 -dıKllvö
k.-di (ta'cîl ile k.) M63/4 kiy-: giymek,takmak
k.-di (ussı k.) K69v3 k.-di K59v8
k.-di (uşşı k.) K61r3,A55rl k.-di (anı k.) B72r9
k.-di (yırak k.) Dİ 8rl k.-di (harîr k.) B28v2
k.-di (yûsuf k.) M54/21 k.-di (hülle k.) Bİ lr9
k.-er B47r8,B75v6,D23r3, k.-di (koluna k.) B62vl
K45v5,M63/2,A66vl0 k.-di (tonk.) MK33vl3
k.-er (kuvveti k.) D33vl5 k.-di (tonlar k.) B44v3
k.-er (täkati k.) K33vl6 k.-dügini K32rl4
k.-mege MK20vl4 k.-dügirjni A24vl
k.-mez (idi) B26v8,K26v6 k.-dügürji B32vl6
k.-miş (idi) Dölrlö k.-dügürjni M46/5
k.-sün B24r6,B35v8,MK33v2 k.-erB32vl3
k.-sün (bid'ğat k.) M96/12 k.-gil
k.-sün (toz toprak k.) MK2İVİ0 D32rl2,K32rl4,A24vl ,D58rl 7,M79
k.-ti B28v6,B67v2 /9
k.-ti (şabn k.) B30v3,D32rl5 k.-gil (paläs k.) B60v9
k.-ti (yırak k.) B18vl5 k.-gil (tonlar k.) D34vl0
k.-ti (yüsuf k.) B40vl6 k.-gil (tonlar k.)
k.-üp B23rl5,A26r7 B35v3,MK33rl5,B60v9
k.-üp (hüşı k.) A55rl4 k.-gil (tonlan k.) MK31rl

807
 k.-gül A52r2
k.-ip (hülle k.) Bİ lr8
k.-medi D62r3,MK60rl4
k.-medi (ton k.)
K61v9,A55v7,M84/12
k.-mek (ton k.) D32rl0
k.-mez B32vl5
k.-mişi yok (eginine k.) B64v3
k.-sen (kaçan k.) B33rl
k.-seg MK31r2
k.-sün deyü D24rl
k.-üg der B32vl6
k.-üp D23v2
k.-üp (hülle k.) MK9vl2,M14/12
k.-üp (paläsın k.) MK17r3
k.-ür (‘ abä k.) D54vl 3
kiydir-: giydirmek krş. kiydür-
k.-gil MK46Vİ3
kiydür-: giydirmek krş. kiydir-
k.-di MK22vlO
k.-di (atlas ton k.) MK54vl
k.-di (paläsın k.) MK19r7
k.-di (ton k.) M8/7
k.-di (ton k.) MK24r6,MK39v9,
MK41rl,MK41vl3
k.-elüm MK46vl6,M66/20
k.-em (hiF at ton k.) MK55v6
k.-üp MK47rl4,M67/12,MK49vl0
k.-ür D23rl 5,D32r9,MK30vl5,
M46/2
k.-ür (yüsufa k.) M92/5
kiyin-: giyinmek
k.-gilA27r4
kiy(ü)r-: giydirmek
k.-üp (hiF at k.) D51r9
k.-üp (paläs k.) B19rl
kiyür-: giydirmek
808
k.-di B6v8,B6vl 1
k.-di (ton k.) A49v2
k.-di (ton k.) B21rl l,B42rl4,
B58r8,A35vl3,M59/10D43r6,M70/l
4
k.-di (hiF at k.) B53r5,K48vl 1
k.-di (hiF atler k.) K51r6,A44rl4
k.-di kim D24r3
k.-di (zîbâ ton k.) B25v4
k.-diler (eginime k.) B19rl0
k.-elim (hiF at k.) B50r6
k.-elim (hiF atler k.) K48rl3
k.-em (hem k.) B59rl5
k.-gil (hiF at k.) B50r3
k.-mişK68rl5
k.-üp (hiFat k.) B50v5
k.-üp (hiF atler k.) A44rl4
k.-ür B72r8
k.-ür (dürtüsün k.) K32rl 1
kizle-: gizlemek
k.-di (sağ k.) B65vl2
k.-di (şäc k.) MK61v2
k.-dim (säc k.) MK61r4
k.-digiz B66r8
k.-digiz (sağımnı k.) M86/3
k.-dügiz (şäğ k.) MK6İVİ4
k.-dürjüz K63rl0
k.-miş B66v5
k.-miş (nän k.) MK62r9
k.-miş (ütmek k.) K63v6
k.-p B5rl2
k.-r
B15v6,D57rl2,A50vl l,MK55v9,M
78/5
k.-yelim (şäğ k.) B65rl3
k.-yem (şäğ k.) K62rl7
kizlen-: gizlenmek
 k.-di (sağ k.) K62vl5 k.-ma (eğlenmedi) B62v2
kizli: gizli k.-ına (kirür) B62rl6,B62v2
k. (esrär k.) M46/20 k.-ına (ura koydı) B62rl5
ko-: bırakmak, koymak k.-ma (urar) A53v7
k.-dı K30rl7,D75r7 k.-ında MK58v2
k.-dı (ah k.) B68v8,K65v3,A59v9, k.-lannı (keseben) B42v4
MK64r9 k.-umdan K52vl
k.-dı (aşa k.) B44rl6 k.-un (tutup) K45r5
k.-dı (bağrımıza k.) B70v8 k.-una (kirür) B62rl4
k.-dug (neşe dürlü ad k.) B64vl0, k.-una (kiydi) B62vl
B65r9 k.-una (ura koydı) B62rl3
k.-dug (örte k.) B39vl0 kolay: kolay
k.-mağa (neçük revâ kördüg k.) k.-a (kendüye k) MK35r5
B65r9 kolaylı: kolaylı
k.-mayalum MK14rl3 k. (söz) B37rl4
k.-maz B5vll,B7r7,B37v6,B40r2, kon-: konmak
K5rl4,M71/8 k.-ar B6r3,M76/10
k-maz (idüm) M87/21 k.-ar (idük) A51r2,MK55vl6
k.-maz (kirü k.) B37rl2 k.-du (erse) MK55vl4
koç: koç B70rl5 k.-sun (kuşlar k-)
koç-: kucaklamak MK33r7,MK33v8
k.-ar M42/2,M74/9 konak: misafir, konuk evi
koçuş-: kucaklaşmak konak kıl-: misafir etmek
k.-dılar K68r7 -dı MK20r8
kohusun-: kızmak, öfkelenmek? k--ğa B62vl3
k.-dı K57rl4 k.-ka MK58vl2
kok-: kokmak k.-lara K60r4,A54r2,M82/3
k.-ar MK23rlO konakla-: misafir etmek
k.-ıyur K24v8 k.-dı
k.-ur B24v7 D21 vl 5,B22vl ,D63rl ,M85/3
koku: koku k.-dı (ikilerin k.) K62v6
k.-sı (hasret k.) B46rl2 k.-dı (kardaşlann k-) B65v3
kol: kol, el k.-sam A65rl6
k. (kavşuru) B58rl4 k.-sam (isrâ’ıli k-) B74rl3
k.-m (şundı) MK61rl2 k.-yuMK58vl2
k.-ına B6r4,A53v5,MK58rl6, k.-yu (ünder) B62vl3
A53v6,D60r4,MK58rl 7,A53v9,A53 v9 kondur-: kondurmak

809
 k.-sun B35rl 1 k.-dı (hâlıkdan k.) K38r5,A30v6
k.-sun (kuş k.) K34v2 k.-dı (kardaşlanndan k.) A9r5
konukla-: misafir etmek krş. konakla- k.-ğıl D67r5
k.-samD71r9 k.-ma K22rl3,MK21rl,M31/9,
korjşı: komşu D73v2 K35vl7,MK34v4,K42rl2,A35rl,M
kogşı kıl-: komşu yapmak K41r2, M58/7,K47v7,A40vl0
-ğıl B48r2 k.-madug K12v5,A5rl3,
korjşı ol- MKllvl2,M17/15
-mayaben M97/1 k.-makdan MK15rl3
-mayaven A67vl3 k.-makdın Klörl l,A9r5,M23/2
k.-sı (kâfirler k.) B76vl0 k.-mag A15rll
kop-: kopmak; meydana çıkmak k.-tıB17r7
k.-arK42vl5 k.-uban MK36v9
k.-dı K5vl3,K73r5 k.-up B9r8,B9vl,B13r7
k.-dı (körjli t) D5rl6,MK5r7, M7/11 k.-up (du'äsından k.) B69vl6
k.-mış B2v7 k.-up (tepridin k.) K8rl2
k.-mış (idi) D23vl l,D9r3,K9r2, k.-urjuzlar K8v5
Alvl3,M12/16,K23vl5,A16vl4,MK22v k.-up B38v9,K15r2,A7vl 15
l,B3rll M53/10
k.-mışdı B9vl5,MK2v4 k.-ur siz K64v4
kork-: korkmak korkıt-: korkutmak krş. korkut-
k.-a men MK3İVİ4 k.-dılar MK14r8,M21/7
k.-ar B20v6,B67vl4,M84/15,B64v6 korku: korku B58rl6
k.-ar ben D65vl7 korkuğlu: korkulu A35v4
k.-ar men M53/5 korkulu: korkulu B44rl0
k.-ar mu sen M53/4 k. (dururlar) A49v8
k.-ar sen B38vl6,K37vl3 k. (tururlar) M76/15
k.-aram B33vl4,K33r9,M57/8, k.-durK42vl4
A59vl0 k.-durlar K56rl
k.-aram ben A25rl5 korkun-: korkmak,korkunmak
k.-arlar MK63v2 k.-u MK54v7
k.-arsın MK36rl7 k.-ur siz A58v8
k.-arven B39rl,B68v9,D33r8, korkunç: korkunç K56r3
A30rl 6,MK36v2,K59rl 1 ,MK57vl7 korkut-: korkutmak krş. korkıt-
k.-arven (der) B6İVİ4 k.-ar siz B67v6
k.-ayur men K37vl4 k.-dılar K15r5,A7vl4
k.-dı (anlardan k.) M23/2 k.-ğıl B41r5

810
 k--tılar D15r6 k.-dı MK13rl5
k.-urMK63rlO kovcacı: dedikoducu
k.-ur siz D64vl7,M87/18 k.-lardan (büklesün) MK3vl4
koruğ: koruk A40r3,MK45v4 kovuçı: dedikodu yapan krş. kovuçu
k. (kibi) A29vl3,M52/15 k.-lardan M5/7
k. (kördim) B48v8 kovuçu: dedikodu yapan krş. kovuçı
k. (kördüm) D47r3 k.-lardan B4vl 1
koruk: koruk krş. koruğ kow-: kovmak
k. (kibi) B38rl4 k.-a kelip K63r2
koruk-: korkmak k.-ar D39v8
k.-dı D16rl3 k.-ıban K39v9,A32rl 1
k.-ma B23rl2 k.-maz (kirü kə D36rl6
k.-ma (hîç k.) B36vl2,B43v7,B49rl5 k.-up (yüsufi kə B40vl5
k.-madıq D12v8 koy-: koymak, bırakmak
k.-maduq B13rl3 k. B5v6,MK4v7,D5rl3,MK5r4
k.-mak (ile) D16rl3 k.-a siz MK7r2,M10/3
k.-makdm B17r7 k--a (şaldı)
k.-mazlar B9v3 k.-am (säc kə M84/20
koş: koç Aölrlö k.-ar B6vl l,B71v8,M58/17,
koş-: koşmak M68/9,K57r3
k.-an D75v4 k.-ar (erdi) M68/9
k.-ar B36rl2,K35vl,A27vl3 k.-ar (erdim) D13v2
k.-dı MK9v2,K39r6,M54/10 k--ar (içre kə D42v9
k.-duğm (körmiş) MK39v2 k--ar (idi) MK13rl4
koşur-: koşturmak k--ar (idüm)
k.-up (deve k.) A36vl B44r5,K13rl6,MK12v4,K42v9,MK
kov-: kovalamak 41rl6
k.-ar B40vl4,A32rl0 k.-ar (olmış) MK32rl2
k.-ar (urar üçün k.) M9/19 k.-ar (idim) B14r9
k.-up MK38rl4,M54/20 k.-ar siz B8r8
kova: kovaB15r5,A7r4 k.-ardılar B19r9
k.-larm MK13rl6,K14rl2, MK13rl7 k.-ardılar (canıma kə
k.-larm (indürdiler) B15r7 Allr7,M26/5
k.-larm (toldurdılar) B15r7 k--mış siz B71rl5
k.-larm (nüzul kıldı) B15r6 k.-dı B30vl2,A22rl5,MK29r3,
k.-larma D14rl5 M43/16,K30v3,M43/l 8,D43r3 ,K60r
fcovala-: kova almak

811
4,M82/3, M84/2,A61v8,D68v9,A62v8
k.-dı (altun k.) B30vl 1
k.-dı (aşa k.) K43r3,MK41vlO,M59/7
k.-dı (asan k.) A35vlO
k.-dı (azık k.) MK5vl0,M8/10
k.-dı (bağrımıza k.) D67vl2
k.-dı (mercan bile k.) A22vl,M43/18
k.-dı(nazm içre k.)A69v6
k.-dı (ni'met k.) D60rl7
k.-dı (' âlem fahri k.) B78r7
k.-dı (' anber bile k.) D30rl7
k.-dı (‘ anber dahi k.) MK29r5
k.-dı (örte k.) B39v4
k.-dı (örtüp k.) M53/14
k.-dı (ta'äm k.) D63r2
k.-dı (ura k.) B62rl3,B62rl5,
A53v5,MK58rl5,MK58rl6,A53v6,M81/
9.M81/7
k.-dı (üze k.) B30vl4
k.-dı (vara k.) K59v8
k.-dı (yer k.) B46r3
k.-dı (yere k.) MK43r5
k.-dı (zindana k.) K42v4,M58/12,
A35rl0
k.-dılar (öçlerinde k.) B63r5
k.-dıg (bağrıma k.) MK60rl7
k.-dıi) (mahzun k.) D12v8
k.-dum (bağrıma k.) D62r8
k.-dum (mahrüm k.) M24/14
k.-durj A51rl6,K61vl4,K61vl6,
A56rl3,MK60vl7
k.-duç (ad k.) MK60v2
k.-duç (bağrıma İç.) B64v8
k.-duç (bütün k.) B13rl2
k.-durj (mahrüm k.) B27vl
k.-durj (mahzün k.) B13rl3
812
k.-duç (örte k.) D38v6,MK37r9,
M53/18,A31r7
k.-duçuz M78/16,D57vl6,K57v7
k.-duçuz (mahrüm k.) D17rl0
k.-duguz (nişe k.) B60r7
k.-duçuz siz M24/12
k.-ğıl B16r8,B66vl4,B76v6,
M43/13,A56v9,M85/7,D64rl0,K63v
15,A67v9,M96/17
k.-ğıl (altun k.) B14rl2,B30v8,
D30rll
k.-ğıl (elim k.) B36vl3
k.-ğıl (ibni yâbenni k.) M90/1,
D67vl0
k--ğıl (ibni yemen k.) B70v6
k.-ğıl (kümüş k.) B30v8
k.-ğıl (su k.) A48v9,M75/19
k.-ğıl (şu k.) MK53vlO
k.-ğıl (suw k.) B57rl5
k--ı vergil B3r3,B3r4
k.-lar K5v7
k.-mağa MK60vl7
k.-mak (oda k.) A14v5
k.-maç BlOvl
k.-mayalım B16r5
k.-mayalum A8r3,M21/12
k.-maz
K6vl 5,M9/1 ,M51/16,MK37rl 7,MK
50rl0
k.-maz (elin k.) D6rl5
k.-maz (kirü k.)
K36rl6,MK35r3,M51/6
k.-mazdılar (kardaşlarm k.)
D17v6
k.-mış B12vl6,A5rl
k.-mış (bütün k.) B13rl
k.-mış idi B71r4,M90/l l,D68r7
 k.-mış sen D67v2 k.-di (öte k.) MK17r7
k.-mış siz MK66vl 1 k.-di yurtdan MK27vl4
k.-saD12rl2,MKllrl7 k.-mege B23r8
k.-sa (bütün k.) D12rl3 köçk: (Far.) köşk MK33vlO
k.-sa (mahzün k.) K12r8 k. (bezetdüm) MK34vlO
k.-u vermez MK6r5 k. (dek) MK28r5
k.-uban A57vl6 k. (üzre) MK33rl5
k.-umadı (hatırın k.) M6/3 k.-den MK28rlO
k.-ug B30r4 k.-e (kirdi) MK33vl2
k.-uguz MK28rl3,M42/17 k.-i MK34vl4
k.-up B20rl l,D39vl6,M86/15 köçmeklik: göçmeklik
k.-up beklegil B41r6 k.-ge (niyyet kıldı) K22r9
k.-up (hak işi k.) D31rl 1 kök(g): gök B20v6,D19v5,K19v9,
k.-up (hakkı k.) B3İVİ0 MK18v5
k.-up (şamed k.) B39vl3 k.-e MK22v6
k.-up (şamedi k.) MK37rl2 k.-e (çıkdı) MK45v5
k.-up (suçlu k.) M86/17 k. (yüzinde) B33rl0
k.-up (suçlum k.) A58r2 k.-de M27/14,A12rl4,K20vl 1,
k.-urdılar (canıma k.) K18rl3 A13v7,M29/8 ,A42vl5
k.-urdular MK17rl 1 k.-den
k.-urmış D68rl7 B 14r8,B20vl,B24v4,B24r9,B32rl 5;
k.-urmış siz A62rl5 B51 v6,MK9vl4,MK12v2
koyn: bağır, göğüs,koyun krş. koyun k.-den (indi)
k.-mdan MK1 lrl2 B14r7,B44v7,K13rl4
k.-umaB14r7 k.-den (yere) B14r6
k.-umda K5vl5 k.-din (kavuştı) K10r4
k.-umdan D13rl7,A6r7,MK12v2 k.-ge
k.-umdan (kirüben) M18/16 B20vl 1 ,D23vl 6,D47r4,K47r2
k.-ugdan çıkardılar B12vl2 k.-ge (balkır) B49r7
koyun: bağır, göğüs krş. koyn k.-ge (çıkdı) B48v9,A40r4
k.-lanndan D12r8 k.-ge (uçdı) M65/2
koyur-: koydurmak k.-ge (yerde) A3rl0
k.-ur men K68v6,M92/l 1 k.-ge (yerden) Bİ İrlO
k.-urven B72rl6 k.-ler M46/13
köç-: göçmek k.-ler (tapa) B33rl0
k.-di B14vl l,B19r5,B23rl6, k-lere MK31rll
M19/14,MK13r6,K18r9,MK19vl0 köks: göğüs

813
 k.-i (üzre) B75rl,D71vl2
kölek: gömlek
k.-i A4vl3
k.-in A5rl3,A5rl
k.-inde A4vl6
k.-inden (yüsuf k.) A33r4
k.-ine bulaşdurdı A3vl5
k.-ini A4vl5
k.-ni (egininden k.) A2v4
kömlek: gömlek MK9r8
k.-i MKUrl4
k.-in MKllvll,MKllrl7
k.-inden MKllrl5
k.-inden (yüsuf) MK39r5
k.-niMKllrl2
k.-ni (bulaşdurdı) MK10rl7
könder-: göndermek krş. köndür-
k.-diler MK13v2
köndür-: göndürmek krş. könder-
k. (yac küba k.) B70rl0
k.-di B6vl2,B43v6,D14rl6,
M20/6,MK26vl l,D42rl l,K42rl l,A34vl
6, M58/6,MK51vl2,MK53r9
k.-di (aç k.) MK58vl2
k.-di (anlan k.) B59v3
k.-di (‘ arabı k.) B46vl 1
k.-diler B10v5,K14rl3,A10vl5,
MK17r3
k.-diler (cebrâ’îli k.) B15r8
k.-diler (yola k.) D18r3,K18r5
k.-diler (yüsufi k.) M25/18
k.-gil A61r9
k.-ür B6vl5,B23r8,B28rl5
k.-ür (yüsufi k.) M8/14
kög(ü)l: gönül
k.-i B2vl,B6rl3,B6v6,K69v8,
MKlvl4,M7/17,MK9v6,Kl lrl3,D15r7,
814
M21/8,D18r6,D38vl3,MK37rl6,M5
4/4,K55rl2,K68vl0,D75v8,K73vl7
k.-i (açılıp) B28v2
k.-i (anıg) Dlvl3,Klvl4,K5vlO
k.-i (başdağı) D19vl5
k.-i (bildi) Dİ lv4
k.-i (dar) K6rl4
k.-i (dank) M15/19
k.-i (erür) D75rl l,A69v9
k.-i (ğamgig k.) K10r8
k.-i (kayda) B6r7
k.-i (kopdı) D5rl6,M7/ll
k.-i (mağbün k.) DlOrö
k.-i (mağmum k.) B46v3
k.-i (mahzün) M14/6
k.-i (müşfik) B57v7
k.-i (şâdkâm olduğında) D23v2
k.-i (şâdkâm olsun) MK5rl3
k.-i (tarğıp) MK5v5
k.-i (varmaz) D27vl2
k.-i (yüsufug k.) MK5r7
k.-i (zân) B12r6
k.-in (bayıtmazven) B31vl 1
k.-in (kardaşlangdan) Bİ İri 3
k.-ini A23rl5,A59vl2
k.-igiMK9vl7
k.-igi (hoşnüd etgil) M28/6
k.-igni M14/17
k.-üMK26vl4
k.-üm
B13v9,K5v8,M79/19,M80/13,D65v
15,K65v2,K70v6
k.-üm (mağmum k.) B8rl0
k.-üm (dedükçe) B74vl
k.-üm (şädlığı) MK64r8
k.-üm (varmaz) B61v8
k.-üm (yaşı) K73v3
 k.-ûmde B3r3 k.-i B72r8,B72r9,B72v5,D12rl0,
k.-ûmdegiçe D71rl3 A63rl l,A63rl2,A63v9,M92/17,B72
k.-ümdeki D2rl5,MK2rl5 r5,K68vl2
k.-ümdin K2rl6 k.-i (alıban) B72v6
k.-ûmge M3/14 k.-i (eline aldı) B12vl4
k.-ümi (örter) B37vl6,M52/l k.-i (kanlı k.) B12vl2
k.-ümizi (örter) A29rl5 k.-i (kanlu k.) D12r8
k.-ümnig (şâdlığı) B68v7 k.-i (şunu verdi) B73rl4
k.-ümüg A59v8 k.-in B13rl,B13rl2
k.-ümüzi K68rlO k.-inden (yüsuf k.) D40rl7
k.-ümûzi (rüşen kıla) B20vl6 k.-inden (yüsufug k.) B41v8
k.-ünD31rl2 k.-ine (bulaşturdı) B1 lvl5
k.-ün (baytumazven) M45/5 k.-ini (tutup) B64vl6
k.-ün (kesmek kerek) B34vl4 k.-inni (kanlı k.) K12r4
k.-ünde B26vl2 k.-ig (dutup) A56r4
k.-ünden D26v6,K26vl0,A19rl4, k.-ni D70rl2JC12r6,D12v7,
K37vl2,D45r4 K12v4,M17/14,D12rl3,K12r9,D69v
k.-üni A23rl4,MK30rl 5,A64vl,M93/21
k.-üg D10vl,K25vll,A18rl3, k.-ni (egininden)
K3 lrl4,MK39r 15,K60v4 K9vlO,MK9r9,M13/13
k.-üg (kayğulu) B63rl3 k.-ni (saçuladurup) B10v4
k.-üg (şafa) D31rl3 k.-ni (soydılar) D9v8
k.-ügdeMK25r 11 k.-ni (tutup) MK60v8
k.-ügden A30rl4,M53/3,D40vl0 k.-nig D62rl6
k.-ügi K31rl5 k.-ünde B12vl5
k.-ügi (kardaşlangdın) K10v3 kögül: gönül MK29vl7
k.-ügi (şafa) B3İVİ2 k. (bezmek kerek) M48/11
k.-ügizden D74vl7 k. (tapa) A24vl 1
k.-ügni A3rl3 k. (mağmüm k.) B1 lr2
k.-ügüzden B78rl3,K73rl 1, A69rl4 kögül ver-
köglek: gömlek, elbise M16/21 -mez B28r4,M39/20
k. (tutuban) K62r5 köp: çok
k. (böz k.) K9v9 B4rl 3,B29rl4,B33rl 6,K70vl 3,D6r 1
k. (buk.)B10v3 3,D17vl 1,K27v5,K35v12,K49v7,K4
k. (uşbu k.) A2v3 9v7,K49v7,A42vl2,A42vl2,A42vl2
,MK54rl0,MK56rl6,A56r3,MK60v

815
7, A56r7,MK60vl 1 ,MK60v8,A60rl 5,K72
r9
k. (ağladım) B64vl5
k. (boldaçı) Bllv5
k. (ekdürdi) B51v3
k. (keçdi) D29r3,A21rl
k. (keçti) K29r7
k. (‘acâyib) B78r4
k. (öger) B27v9,B29rl5
k. (zän kıldum) B65r3
kör: kör
kör kıl-
-am B40v4,MK38r3
kör-: körmek
k. D51r8
k.-di B3v2,B3v9,B9r2,B10rl0,
B20r3,B21r5,B22vl3,B22vl5,B21vl4,B
23r9,B23v8,B50vl6,B53r3,B52vl2,B54v
8, B58rl,B63v2,B70r3,A61rl2,D3r3,K3r
7,MK19rl6,K21vl4,A14vl2,MK20v3,D
25rl3,MK24r2,MK28rl0,M42/14,D29v5
,K29v9,D33r2,A42vll,D50vl6,K50vl3,
A44r4,MK49rl7,M70/4,D5 lr7,K5 lr4,A4
4rl2,K52vl5,D55vl4,K55r5,MK54rll,D
60rl,A53v5,M80/19,K60r5,A54r3,MK58
vl 3,M82/4,K60r9,A55rl4,D64r4,D71 vl 5
,A66r7,D73vl2,K72r6
k.-di (anda k.) B14vl5,B63r3
k.-di (anı k.) B12rl5,B15v2,
B15rl,B21r9,B33v2,B36r7,B39rl0,B41r
l,B45r8,B52vll,B64rl0,B73rl5,D33v4,
K33v5,A25vl2,M47/17,D41rl0,K41rl2,
A33vl3,M56/16,K44r9,D58r4
k.-di (bu hâlde k.) Kİ 1 v7
k.-di (bu hâlin k.) A4rl7
k.-di (cemâlin k.) B25r6,MK23v8
k.-di (cemälni k.) K25r6,A17v7
816
k.-di(çökmiş k.)B45v9
k.-di (dolu mäl k.) D31v2
k.-di (düş k.)
B14r4,B44r2,B48v2,
B49v4,B53r8,D2vl2,MK2vl 1,MK5
5r6,M77/10
k.-di (düşi k.) K47vl2
k.-di (düşni k.) M66/8
k.-di (düşünde k.) B26vl0
k.-di (erse) MK9v5,MK31v4,
D44rl6,MK43rl ,M61/13,MK53r5,
MK54v2,MK58rl5, D61r9,
MK59v2, M83/6
k.-di (eyle k.) B15vl4,M21/5
k.-di (gene k.) B27r6,B27rl6
k.-di (hâlin k.) B25r7
k.-di (hasret k.) B66v8
k.-di (hätun k.) D35rl3
k.-di (hülle k.) D24r2
k.-di ise
B58r9,B63v6,M20/16,D32vl5,A25r
5,A37r8,D54v7,A48r2
k.-di (kemâlin k.) B25r6
k.-di (kemälni k.) A17v7
k.-di (kervân k.) B15v7
k.-di (kılu k.)
B51 v2,D7r3,D49v7,K49v6
k.-di (körkin k.) K20v7,D20vlO,
K20vl 5,MK19v8,M29/l 2
k.-di (körkün k.) A13vl2
k.-di (köz k.) K25r5
k.-di (közi k.) B55v5,A3rl 1,
MK9vl5,M14/15,M35/9
k.-di (közin k.) Bİ İrl l,B25r5,
M31/19
k.-di (kurtı k.) D12v5,K12v2,
MKUv9
 k.-di (mâlik k.) M33/18
k.-di (melik k.) D47r9,K47r7,
A40r9,MK45vl0,M65/7
k.-di (nüräni hoca k.) B74vl4
k.-di (nürm k.) M44/4
k.-di (nünnı k.) B31r5
k.-di (oğlanların k.) D71r5
k.-di (olturur k.) A27v8,M50/2
k.-di (öyle k.) MK20vl5
k.-di (revä k.) B9v9,Bl lvl,B18rl,
B28rl l,B29rl2,B51rl l,B60rl l,MK8rl7,
D16r4,K16v3,A9rl2,MK15v4,M23/10,D
19r9,K19rl3,A12r6,MK18r9,K28r6,A19
vl 5,M40/6,MK27v6,D32r8,A24r 13,B35v
11 ,M46/1 ,D32r 12,M56/1 ,K45v6,A38v5,
M68/5
k.-di (şaväb k.) B50rl2,M67/5
k.-di (sîretin k.) M35/12
k.-di (şefkat k.) K8r6,MK7vl 1,
Mll/8
k.-di (şerîf k.) B64r8,D63r8,
MK61rl7
k.-di (şîrîn k.) MK60r3
k.-di (telim k.) B53r9
k.-di (teşrîf k.) B57v5,B65vlO,
K62vl3,M85/10
k.-di (yanar k.) M73/10
k.-di (yazu k.) D60vl
k.-di (yırtuk k.) B41v9
k.-di (yüsuf k.) B54rl3
k.-di (yüsufi k.) B30rl,B49rl6,
D20vl,M35/21
k.-di (yüzin k.) B21v5,A62vlO
k.-di (zulm k.) B20vl 1
k.-di (mührin k.) MK29rl2
k.-di iseB13rlO
k.-dikçe MK60vl5
817
k.-diler B24vl5,B57r3,M39/13,
A48rl3,D55rl,K54vl0,A49rl l,D60
v5,A54r6,K63r2
k.-diler (endîşe k.) MK54v9
k.-diler (erse) B59v7,B59v8,
MK55vl5
k.-diler (hüb k.) M35/10
k.-diler (ise) B58rlO,D56r5,
K55vl3,A49v3,A51rl,D57vl
k.-diler (yüzin k.) MK23vl
k.-dilerse
M76/10,M76/ll,M78/9
k.-dim B3v4,B5vl2,B7rll,
B 14r 10,B72v 12,K42v8,K47r2,A40r
4,K47rl3,A40v5
k.-dim (beyle k.) M24/13
k.-dim (buğday k.) B48v8
k.-dim (cemâlin k.) B28v4
k.-dim (düş k.)
B14r5,D42vl0,M65/13
k.-dim (düşde k.) B36vl
k.-dim (düşümde k.) M50/6
k.-dim (eyle k.) B44r4,M58/16
k.-dim idi B49r4,A40rl5
k.-dim (koruğ k.) B48v8
k.-dim (közin k.) B48v9
k.-dim (revä k.) K34r8,A26rl6
k.-dim (şığır k.) B48v4
k.-dim (şüret k.) B26vl4
k.-dim (telim k.) M57/20
k.-dim (yene k.) B48v6
k.-dim (yüsufi k.) B3İVİ3
k.-diyse B33v4,B56v9,A5rl0,
K54rl6
k.-diyse (yüsufi k.) B45vl5
k.-dügi
D13vl3,MK38vl6,K61rl7
 k.-dûgin B41v4,A32vl6,MK39rl,
M55/16
k.-düginden M84/3
k.-dügini A49rl l,MK54rl 1
k.-dügini ister MK12vl4
k.-dügirj K21rll,K40rl4
k.-dügüm B29r2,B42vlO
k.-dügüm (düşni k.) B49rl0
k.-düğün (ister) B14v4
k.-dügünden B5v9,D30r6
k.-dûgüni D38vl l,K38vlO
k.-dügüg B5rlO,B7v8,B7v8, D40rl 1
k.-dügügi K40rl2
k.-dügügni A32vl4
k.-dük (küçlü k.) B69r7
k.-dük (lâyık k.) D16v8
k.-dük (revä k.) B17v3
k.-düm D2vl4,K3rl,MK2vl3,
MK6r9,Dl 3rl 5,D26v8,D3 lrl4,MK30r2,
D42v8,M65/2,MK45rl7,M64/17,D47r3,
M65/1,M65/19
k.-düm (bir düş k.) K13rl2, MK12rl7
k.-düm (böyle MK12v5
k.-düm (buğday k.) MK45v4
k.-düm (cemâlini k.) K28rl5
k.-düm (cemälni k.) D28rll
k.-düm (düş k.) B44r6,MK41rl5
k.-düm (düşde k.) MK34rlO
k.-düm idi MK45vl6,MK57rl3
k.-düm (koruğ k.) D47r3,MK45v4
k.-düm (közüm k.) MK30v3, D47r4
k.-düm (közün MK45v5
k.-düm f azîz cemälni k.) MK26vl6
k.-düm (şığır k.) MK45v2
k.-düm (telim k.) MK40vl 1
k.-düm (tolu mâl k.) M45/13
k.-düm (vaşfig k.) B1 İri 5
818
k.-düg (B5r5,B7v4
k.-düg (düş k.) K47rl2
k.-düg (erse) MK12v8
k.-düg (kanda k.) B49r2,M65/12
k.-düg (müşfik k.) B9r5
k.-düg (nete k.) M65/11
k.-düg (oğlannı k.)
A40rl3,K47rll
k.-düg (revä k.) B65r9,K40rl,
A32v3,MK38v5,M55/5,D62v8,K62r
14
k.-düg ise B14rl3
k.-düg mü
B32v4,B32v5,K40vl2,
A33rl2,MK39rl4,B42r2,D46r4,D53
r8,K52vl7,A46rl5,
MK51v6,M73/13
k.-dûgüz M88/7
k.-dügûz mü
B42v8,B42vl2,B68r4,B71rl2,D41rl
5,K41rl 7,A34r2,M56/l 9,MK40r6
k.-e
MK7r5,K14r6,K20rl2,A13r6,MK19
r5,M28/13,MK39r3,A65r7
k.-e (anı k.)
B12rl2,B20r3,B23rl4,B23vl,B24v3
,B24vl0,B28v7,B28vl 1,B35v8,
B50r9,B62rl0,B63rl l,B72r3,B75v9,
A4rl5,D14r9,K22rl5,K28r5,K32vl
4,A25r3,D38r7
k.-e (bolmış) MK3İVİ4
k.-e (dursam) B38r4,B63rl6,
M82/21
k.-e (durur) MK31vlO,MK53v6
k.-e (revä k.) MK33v5
k.-e (seni k.) B35v9
k.-e (sîretni k.) K25r8
 k.-e (tursam) D61r3
k.-e (yüsufi k.) A34r4
k.-ecekK62rl3
k.-elim B16rl4,B17v7,B22vl2,
B29vl l,B62rl l,B71r7,A8rl2,MK20vl,D
68r9
k.-elim derler B24vl 1
k.-elüm MK20v2,M30/14,
MK23r 14,M34/20,MK28r4,MK58rl 3,M
81/5,M90/14
k.-em (cemälni k.) M40/15
k.-em (kanda k.) B18rl6
k.-em (kaydan k.) A10rl4
k.-em (nete k.) MK16v3
k.-em siz B67v7
k.-en B25rl,B25r3,B25r8,B25r8,
B25r9,B35r2,MK23v3,D25rl,K25r5,MK
23v7, M35/9,K34rll,K41rl6
k.-en (irsäletin k.) MK23vl 1
k.-en (kimse) MK33rl8
k.-en (kimseler) MK47v7
k.-en (şüretni k.) K25r8,A17v9,
A17v9
k.-en (vaşfin k.) MK49rl6
k.-en (yüzin k.) B42vl3,B50vl5,
B53v5,M69/6
k.-en (yüzün k.)
K41 v5,K49r4,A42r8,D51 v8
k.-enler B52v9,MK32vl5,
M48/15,MK33r8,A44r2
k.-enler (bum k.) B42v7
k.-enler (saltanatın k.)
MK49rl5,M70/2
k.-enlerde K25rl
k.-enlere B2v3,K50vl2
k.-enlerin MK40rl
k.-enlemig D41rl4
819
k.-er
B8r 11 ,B 15r2,B 15r6,B 18vl4,
B25r5,B25r7,B25rl7,B32r3,B39vl5,
B73rl,MK13rl6,MK16rl2,MK16vl
7,A30vl5
k.-er (anı k.) M47/6
k.-er (bidc ati k.) K38rl4
k.-er (bolmış k.) K33r9
k.-er (cümlesin k.) MK3İVİ1
k.-er (erdim) D3İVİ4
k.-er (ermiş) MK36r9
k.-er (erse)
K7vl6,MK7v5,Ml l/2,MK31rl 1
k.-er (erseg) B75vl5
k.-er (hoş k.) K54rl4
k.-er (idi) B78r4
k.-er (idim) B32rl5
k.-er (idüm) MK4vl3
k.-er (iken) MK4vl4
k.-er (ise)
B33rlO,D7vl5,M46/13
k.-er (iseg) K71r4
k.-er (kılduğın k.) B33vl 1
k.-er (caksi k.) K49rlO,A42rl4
k.-er (olmış) B33vl4
k.-er (revä k.) B32vl6,M75/10
k.-er (şerîf k.) D54v5
k.-er (idim) B5vl2
k.-er men K65r4,M88/10
k.-er mü sen MK17rl7,M26/12
k.-er sen D69rl5
k.-erler M25/15
k.-erven B59v6,B68r7,B68r8,
MK63vl l,K65r5,MK63vl2
k.-erven (cümlesini k.) A59rl0
k.-eyim D15v3,K15v2,D16vl2,
A9v5
 k.-eyin K5vl6,K16vl 1 ,M23/18
k.-eyûm MK15vl 2
k.-geç (anı k.) M49/11
k.-geli MK40r4
k.-genin B39vl5,MK37rl4,M54/2
k.-gil B23v6,B23vl3,B53rl5,
B61v5,D14v5,MK13v6,M20/10,D18rl5,
MK21v2,A23v5,D31vl,MK30v4,D59rl 1
,K59r2
k.-gil (beni k.) B27v2
k.-gil (bu kez k.) B32rl6
k.-gil (cemâlin k.) A2r4
k.-gil (cemälni k.) BlOrö
k.-gil dedi B32r2
k.-gil (kelgence k.) MK8vl2
k.-gil (kıymetig k.) B32v6
k.-gil (közin k.) B19r7,B19rl3,
B15rl4
k.-gil (kudretim k.) B52r3
k.-gil (kudretüm k.) MK48v9
k.-gil (revä k.) Blörl l,MK53vl3
k.-gil (şun‘m k.) M31/17,K22v7
k.-gil (zähir k.) Kİ 8vl ,A1 İrl 1,
MK17rl5,M26/9
k.-iıj MK21v9
k.-ip MK7r9,MKUrl3,MK10vl3,
MK10vl6,MK13rll,MK13rl2,MK13v3,
MK18v5,MK19r2,MK20r3,MK23r7,MK
27r2,MK27r6,MK42r 17,MK46r 11 ,MK50
rlO,MK56r3,MK58rl2,MK58vl6
k.-ip (am k.) MK3İVİ
k.-ip (közig k.) MK30v6
k.-ip (meliki k.) MK27rlO
k.-ip (revä k.) MK4v5,MK26v7
k.-ip (yüzin k.) A42r3
k.-ip (yüzig k.) MK44r2
k.-iser men M88/11
820
k.-iş (kıldı) A53rlO,MK58r3
k.-küz D41r4
k.-me B5rl 1
k.-me (düşmän k.) K4vl0
k.-me (revä k.) D39r9
k.-meden B77r2,MK40r3
k.-meden (ög) A68r5
k.-medi B12vl5
k.-mediler B13v6
k.-medim B31r9,K9rl5,A2rl 1,
M17/18,M17/19,A5rl7,D30v9,M52/
7,A35v6
k.-medim (ädemıde) M44/8
k.-medim (hîç k.) B3 lr7
k.-medüm
B10rl3,B13rl6,B13vl,MKUvl5,M
Kİ lvl6,K12v8,MK29rl6,MK35v7,
D42vl6,K42vl6,MK41v6,M59/3
k.-medüm (ädemıde) K30vl3
k.-medüm (düş k.) B44rl2
k.-medüm (hîç kün k.) MK29rl4
k.-medüg B58vl2
k.-medüg mi MK44v6
k.-medüg mü B47v7,D53r9
k.-mege
B5v2,B10r8,B68v8,B73v4,D55v2,K
56rl7,MK55r5,K57r6,MK55vl2,M
K55vl3,
A52r3,MK56vl 5,M79/10,D59r2,K6
5v3,A64v7
k.-mege (ärzüladı) B25rl
k.-mege (begzi k.) A49r7
k.-mege (ever idük) B58vl3
k.-mege (everven) B59v5
k.-mege (hîle kıldı) B25rl7
k.-mege (murädım var) B61rl2
k.-mege (müştäk olup) B23v4
 k.-mege (uğradılar) B42v4
k.-mege (varğıl) BöOvlO
k.-mege (yavlak ever) B57vl3
k.-mege (yavlak müştak) B47v5
k.-mege (yüsufı k.) B10r2
k.-mege (yüzirji k.) MK10r2
k.-mege (yüzüg k.) K10v6
k.-mege (yüzügni k.) D10v3
k.-mek (bay k.) K70vl5
k.-mek (içün) MK23v5
k.-mek (sizni k.) B57vl4
k.-mek (umar) M84/11
k.-mek (üçün) B25r3,K25rl7, A18r2
k.-mekden B42v9
k.-mekge K24rl5,A17rl5,M35/21,
M77/9
k.-mekle M10/11
k.-mes (revä k.) D5rl5
k.-mes (üçün) M52/13
k.-mes mü siz K7rl4
k.-mese B33r6
k.-mese (säc atge) M46/9
k.-mese miz MK55r5
k.-mesek B58vl3
k.-mesem B38r4,K37rl l,A29vl 1
k.-mesevüz M77/9
k.-mesewüz K56rl7
k.-meye siz B24vl3
k.-mez B5r6,B6r6,B8r9,B39vl2,
D17rl2,D19v4,MK21vl4,MK37rl 1,MK
51rl,A55v6
k.-mez (erse) K32v2,A24v7
k.-mez (ersem) K37r3,A29v3
k.-mez (iki közi k.) B71v6,
K17rl2,M24/14
k.-mez (isem) M52/5
k.-mez (kimse k.) B24rl0,M31/20
821
k.-mez (közi k.) B46v4,B53v6,
B58v8,D52rl7,M72/9
k.-mez (közüm k.)
B54rl6,B55vl,B61vll
k.-mez (oldı) B20v5,B45rl5,
B64rl6,B71v7,D66vl5
k.-mez (olup) B38rl5,M52/16
k.-mez (revä k.) B37rl3,B61v7,
D69r7,K4v5,K5v9,MK5r1 ,K36r 17,
K56rl4
k.-mez (imiş) B6rl
k.-mez misin MK15vl6
k.-mez mü sen B17vl 1
k.-mez mü siz B8r9,K16vl5
k.-mez siz D7rl4
k.-mezsin (hâlim k.) M71/18
k.-miş B4vl2,B5r2,D5r5
k.-miş (beyle k.) K56v3
k.-miş (bir tüş k.) MK4vl2
k.-miş (çıkduğın k.) B42r7
k.-miş (değil) M52/6
k.-miş (degül) B38r5
k.-miş (düş k.) K56vl,M77/l 1
k.-miş (düşde k.) B26v7
k.-miş (erdi) M6/20
k.-miş (eyle k.) D56vl 1,M77/12
k.-miş (idi) D20vl2,K20vl7,
MK19vlO,M29/14
k.-miş (idüm) M79/21
k.-miş (kaçduğını k.) A33v2
k.-miş (koşduğm k.) MK39v2
k.-miş (neçük düş k.) B58vl5
k.-miş (öyle k.) MK55r8
k.-miş (yalan düş k.) B58vl4
k.-mişdi B5vl l,B9vl5,B22rl
k.-mişdim (makämı k.) A52v2
k.-miyedüm MK35vl4
 k.-se B32rl,D31rl8,A23v4,
MK30r6,MK48vl 1,M79/1 l,D70rl0,K69
v2,K69v2,A64rl5
k.-se (anı k.) B38rl2,MK35vl4,
M52/13
k.-seidüg D56v6,M77/7
k.-se (kimi k.) B60vl 1
k.-se (kimni k.) K58rlO
k.-sem B6r5,B12r5,Dl lv2,D55v!3
k.-sem (cemälig k.) K58v9,
MK57rl6,M80/3
k.-sem (cemäligi k.) B61rl2
k.-sem (devlet k.) MK49v2,M70/6
k.-sem (deyü) K9rl 1 ,A4r5, MKlOvö
k.-sem (deyür) B47rl
k.-sem (idi) B27r2,M62/16
k.-sem (közüm k.) MK5r5
k.-sem (özüm k.) M7/9
k.-sem (sizi) B57vl6
k.-sem (teyü) Kİ lrl2
k.-sen (idüg) B58vl 1
k.-seg B24r5,M32/ll
k.-seg (idi) K56rl5
k.-sün B5v8,B42rl3,B74v9,
A27rlO,MK33v3,MK39v8,A65vl 2
k.-sün (seni k.) M49/10
k.-ü (bilmez) A44vl6
k.-üben B8rl6,Bl lrl5,B26vl 1,
B59vl3,K70vl2,D7v5,MK7rl0,K20r8,K
28vl,A20rl0,K28v9,A20v2,MK28vl 1,K
34vl5,A27r9,K38r5
k.-üben (atasım k.) A30v6, MK36vlO
k.-üben (yüsufi k.) MK39vl4
k.-ücek B30v3,K62rl2,K62rl2
k.-üçek A56rll,D62v7,A56rl2,
MK60vl6
k.-üçek (ğarîbleri k.) B65r7
822
k.-üçek (kayğululan k.) B65r8
k.-üçek (kullan k.) B65r7
k.-üg (cemälüm k.) M69/6
k.-üg (zähir k.) D64vl
k.-üp B22rl l,B23vl,B23vlO,
B23vl2,B36v7,B45rl l,B45rl2,B53
v7,B58v2,B67v3,B71vl0,B74r3,B74
v4,D4r8,M16/5,Dl lvl5,Kl lv5,M16
/8,M19/20,M20/14,K14v9,A7v2,M2
5/7,K19r7,A13r2,M28/l 1 ,A14rlO,A
14vl4,MK20v5,M30/17,MK21r6,M
31/14,K21vl6,A15rl3,MK21r3,M31
/1 l,A17v6,D26v7,K26vl l,A19rl5,
MK25rl2,M40/18,M41/l,M41/3,M
K36v9,M53/10,K45vl 3,MK44rl 6,
M66/4,D47v9,K47v8,A40vl 1 ,D51 v
14,K51r5,K53v8,D55rl l,D57v6,K5
7rl4,A51r6,M81/4,M82/12,M82/14,
K61vl,MK60r6,D61vl2,D65r8,K64
vl2,M91/20,D70vl6,K70r9,M94/19,
K70v9
k.-üp (ahvâlin k.) M45/12
k.-üp (anı k.)
B8r 15,B 12vl 3,B 15r2,B 16r2,B20v6,
B42v3,D34vl5
k.-üp hayrän kaldı B25v6
k.-üp (heybeti k.) B67vl4
k.-üp (heybetni k.) M88/1
k.-üp (idi) A7r9
k.-üp (' ibret) B42r2
k.-üp (keldim) B47rl6,D43vl4
k.-üp (keldüm)
MK42vl,MK42rl7
k.-üp (körküm k.) B15rl 1
k.-üp (körküg k.) B15r9,B32v2,
K14rl4,A7r7,K32r3,A24r5
k.-üp (meliki k.) B28vl5
 k.-üp (mum k.) D20r3
k.-ûp (revä k.) D4vl4,K5r7
k.-üp (seni k.) B55vl7
k.-üp (yüsufı k.) D20v2,M91/10
k.-üp (yüzin k.) B50vl0,MK24r8,
M67/17,K67vl5
k.-üp (yüzün k.) D68vl 1
k.-üp (yüzüg k.) B47r2
k.-üp sen B26vl3
k.-ür D17vl7,A17v8,A25rl0,
D38vll
k.-ür (erse) A24vl 1
k.-ür (idük) A60v8
k.-ür (idüm) A24rl
k.-ür (idüg) A50r6
k.-ür (kılduğını k.) A25rl2
k.-ür (közi k.) D55r9,K55rl,
A48v5,M75/17
k.-ür (nete k.) B33v8
k.-ür (özi k.) B57rl 1
k.-ür (revä k.) B56v7
k.-ür (şanemi k.) A25rl5
k.-ür (teşrif k.) MK53r3
k.-ür ise (maşlahat k.) B8vl2
k.-ür mü sen B19rl6,A37v6, K44v9
k.-ürsem A54v3
k.-ürsen (hâlimi k.) K68v4
k.-üş MK60r6
k.-üş kıldı ise B64rl 1
körik: güzellik
k. (birgüçi) MK21v2
köriklü: güzel MK6vl7
körin-: görünmek
k.-i (keldi) A19v2
k.-ür MK3v6,MK3v9,MK12vl 1
k.-ür (devleti) MK3v8,MK12vl3
köriş-: görüşmek
823
k.-diler D69rl
körk: güzellik
k.-i B16rl6,B27v8,B42vl3,
K28 vl 3,A20v6,MK36r3,A54r 13,
k.-i (anıg k.) B29r3,B63rlO
k.-i (birgüçi) A15vl3
k.-i (kider) M52/14
k.-i (şeşer) B38rl3
k.-in M29/3,MK31r5,K56rl6
k.-in (dağladılar) B21v6
k.-in (dağlar) B25v6
k.-in (kıyâs kıldı) B33r4
k.-in (kördi)
K20v7,D20vl0,K20vl5,MK19v8,M
29/12
k.-in (körüp) B23vl
k.-ler A29vl6
k.-lüMK21rl3
k.-lü (cemäl) B21v8
k.-ni (kıyäş kıldı) K32rl8
k.-üm (körüp) B15rl 1
k.-ün (kördi) A13vl2
k.-ün (taglar) MK24r8
k.-ün (taglaşdılar) MK19rl7
k.-ün (yüsufug k.) MK19rl6
k.-ünden A22r6
k.-ündin K30r9
k.-üni B24r2,K23r3,A16rl
k.-ünig (okudug mı) D3İVİ7
k.-ünü (körüben) MK28vl 1
k.-üg (körüp) B15r9,B32v2,
K14rl4,A7r7,K32r3,A24r5
k.-üge MK36rl6
k.-ügi D41r4,MK39v8
körkli: güzel K37rl2 krş. körklü
körklü: güzel krş. körkli
M31/19,M31/21 ,K26r4,Al 8v7,M36/
2 l,M38/9,M39/5,K27vl ,K30r3,A30r2,K k. (vergüçi) M32/4
45rl 5,K47rl 5,A40vl ,K56rl0,K70r8 k.-lerD37rl7
k. (begzi) A49r3 k.-lü B23v8,B27r4,B38v5,B74r2
k. (yüzin) K24vl6,MK23vl,K29r8, k.-lü (cemâl) B26r5
A21r2 k.-lü (yüz) B38vl
k. (yüzler) MK36r2 k.-lü (yüzde) B38rlO
k. (yüzün) K46r6 k.-lü (yüzden) B38rl2,D37rlO
k. (yüzünden) K29rl6 k.-lü (yüzler) B38rll,B38rl3
k.-regi B3rl5 k.-lü (yüzlü) B30rl2
kürklük: güzellik Al 3v5 k.-ü M76/2
körkülü: güzel körüklen-: güzelleşmek
k. (yüzi) MK25v2 k.-di D53v6
kürküz-: göstermek, baktırmak körükli: güzel
k.-diler MKllrl3,M95/2 B41 v2,D47r 17,K47r 15,M65/15,D50
k.-diler (sarayına k.) M95/2 rl2
k.-ig MK6vl2 körüklü: güzel
körmek: görmek B3v6,K5vl6,B23vl0,B27v5,B57v7,
k.-ge MK8v8 MK26r2,K37v2,D61rll
k.-ge (ever) D9rl2 k. (sewünç) B3v6
körmeklik: görmeklik k. (begzi) K55rl2
k.-e K5r5,M12/19,M34/8,M35/5, k. (cemâlime) B52r5
D55vl0,A50vl4 k. (idi) B58v7
k.-e (ever) M13/3 k. (yüzden)
k.-e (yüzün) K25rl B29v7,B47vl0,B52r8
k.-e (yüzûg) M63/15 k. (yüzi) B49r6,B53v5
k.-ge D25rl3 k. (yüzin) M41/19,D29r4,D46r7
k. (üçün) K25r3 k. (yüzler)
kör(ü)n-: görünmek B38v3,MK35vl5,D37vl
k.-ür B14rl6,D13v9 k. (yüzüg) M52/14
k.-ür (devlet k.) K13v7 k. (yüzügi) B47rl
k.-ür (devleti k.) M19/4 körüklük: güzel
k.-ür (dewlet k.) A6v2 k.-yüzi A19v6
k.-ür (râhat k.) M19/3 körüksüz: güzel olmayan
körter-: göstermek B38v5,K37v2
k.-di D64v3 körül-:görülmek
körük: güzel k.-medi M50/21
k. (birgüçi) B23vl4 körün-: görünmek

824
 k.-medi (' azîz k.) B37r4 k.-em B1 lv7,B72vl,A63v4
k.-medi (saräy k.) D36r8 k.-em (hem k.) B59rl6
k.-mez (közime k.) k.-em (yüsufi k.) K68v7
D62v9,A56rl4,MK61rl k.-esiz B6rl3
k.-mez (közüme k.) B65rlO k.-gil MK65r8
k.-ü keldi B26vl6,B39r9 k.-medi (nikâb birle k.) D46r7
k.-ür B4rl 1 ,B4v2,B4rl 5,B4vl, koş-: göçmek krş. köç-
B14v2 k.-üp MK19v8
k.-ür keldi D38r4 köşk: (Far.) köşk
k.-ür közine B39r6 B35vl6,B38vl3,K34vl0,A30rl2,D3
körünüş: görünüş 7vl2,MK47rl0,A53vl0
körünüş kıl- k. (bezedim) B38vl 1
-dı D59v6,D61vl2 k. (bezetdüm) B37r2
körüş: görüşme k. (eyledim) K37v8
körüş kıl- M80/18 k. (eyledüm) A30rl0,MK36rl2
-dıM80/18 k. (hâzır kıldı) B50rl6
körüş-: görüşmek k. (içre) B39v3
k.-di D70rl0,K69v2,K69v2, k. (kıldı) MK47r9,M67/9
A64rl5,M93/19 k. (murassa' k.) K48v6,A41vll
k.-diler D57v8,K57rl5,A51r8, k. (üze) D34vlO,A27r4
MK56r5,K68r7,A63r3,M91/l 9,K69vl 3, k. (içre) M49/5
A64v8 k. (örjünde) B29vl2
k.-ip Kölvl k. (üzre) B35v3
k.-megi MK10v4 k.-de K29v9,M53/13
k.-ti B62rl,B73rl2 k.-den D29v5,A21v4
k.-tiler B59vl5 k.-e kirdi) M49/20
k.-üben Bİ lrl2,B74r4 k.-ge kirdi) B36r2
k.-üp A65r6 k.-i MK33vl2,K36r6,A28v3,
körüşdür-: görüştürmek M50/19, A28v7
k.-em MK38r2 k.-i(buk.) B37r6
kös: büyük davul M94/18 k.-i (rüşen kılur) B28v3,B36r2
köster-: göstermek k.-i (uçmah) K37vlO,MK36rl4,
k.-r ('alâmet k.) B20rl4 MK36rl5
k.-di K60r6,D74v5,K72vl6 k.-i (uçmak) B38vl3
k.-di (yehüdâm k.) B67r8 k.-irj (senirj k.) B38vl4
k.-diler B12vl3,MK4r7,MKl lv8 köter-: kaldırmak, götürmek
k.-dir) (bı-vefalık k.) Mİ 1/11 k. B39v2

825
 k-diler B7r8,D29rl2 k.-dügün (oda) MK51v7
k.-diler (nikäb k.) B29v7 k.-erB17v9
k-diler (‘alem k.) B52v7,A43vl6, köydür-: yaktırmak
MK49rl3 k.-esiz MK7r2
k.-diler (yüsufı k.) MK6r6 k.-üben A45r7
k.-dirler (‘ alem k.) K50vl0 k.-üpK51vl3
k.-esiz B6rl2,B6vl4,D5v5,M7/16 k.-üp (bağım k.) MK50rl7
k-gil (başm k.) B71v2 k-ür B53vl4,M71/15,MK51v7
k-ip B6vl6,MK40vl5 k.-ür (elin k.) B55r3,MK51v2
k.-medi (nikäb k.) B47vl0 k.-ür siz B8r8
k.-medi (nikäbın k.) M63/20 köy(ü)n-: yanmak
k.-medi (nikäbnı k.) MK44v9 k.-üben K65v7
k-meg MK8rl4,M12/7 köynük: acı, yanık, yanmış
k.-meg (karındaşımız k.) K8vlO k.-üg D66r2
k.-mişler MK26rlO köyündür-: yakmak
k.-üben K41r8 k-ür D5İVİ7
k.-üp D6r9,K6v8,MK5vl5,K42r8 köz: göz D14v5
k.-üp (yola k.) M8/15 k. (kördi) K25r5
k.-ürMK41rl7 k. (süzüp) K52rl 1
k.-ür (idi) B18rl3 k. (yaşm) D44vl7
k.-ür (idim) D42vl0 k. (süzmez) A45v6
k-ür (idüm) B44r6 k.-den
köter-: götürmek B22r6,D56v6,K56rl 5,D58r9,K57vl
k.-üde (ön) K64r8 7,A52rl5,A56v9
kötür-: götürmek k.-den (bir k.) B58vl 1
k.-di D60v2 k.-den (kider) MK5r8
k.-meg B9v6 k.-den (saklagız) BöOvl
kövde: gövde k.-den (yaşı) K69v7
k.-sinden A60r7,MK64v6,M88/17 k.-den yaşım Bölrö
köwde: gövde k-den yaşug B65v7
k.-sinden B69r6 k.-dinK62vlO,MK61rl4
köy-: yanmak k-i K69v8,K28vl5,MK52r3,
k.-di M91/8 M74/3,M75/17,M93/21
k.-di (bağrım k.) B69v9,MK65r9 k-i (açılur) B73rl4
k.-di (özi k.) k-i (açup) A49v7
B71v8,MK7v7,Ml 1/4,D68v9,A62v8 k-i (iki k.) B29r5,B45rl5,A64vl
k.-di (yüreğimi k.) AöOvlO

826
 k.-i (kördi) B55v5,A3rl l,MK9vl5, k.-lerimniıj D53v3
M14/15,M35/9 k.-lerimnig (nün)
k.-i (körmez) B46v4,B53v6,B58v8, A46vll,M73/21
B71v6,B71v7,D17rl2,K17rl2,M24/14,D k.-lerin
52rl7,M72/9 M59/8,D68r4,K67v9,MK66vl 5
k.-i (körmez oldı) B64rl6 k.-lerinden
k.-i (körür) D55r9,K55rl,A48v5 B17r8,B26r2,B44vl ,B64v 1 ,B72r 13
k.-imMK51rl,MK57vl4 k.-lerinden (dökdi) D69rl4
k.-im (yaşı) A60v6 k.-lerindin K16vl2,A18v4
k.-imden MK57r8,MK57rlO k.-lerine B6v9
k.-ime MK25rl5,D62v9 k.-lemi A62v3
k.-ime (körünmez) A56rl4, MKölrl k.-lerüm (nün) MK52rl
k.-in B6r5,B71v3 k.-lerüg M51/19
k.-in (açdı) B58rl3,B73rl5 k.-lerüg (var)
k.-in (açıp) B46v4 B37vl2,K36vl2,D36vl3,A29rl 1
k.-in (açup) MK54v6,M76/14, M94/1 k.-niq K60v4
k.-in (anırj k.) MK41 vl 1 k.-üm A53r4
k.-in (kördi) Bİ İrl l,B25r5, M31/19 k.-üm (iki k.)
k.-in (kördim) B48v9 A46vlO,MK51 v17,M73/20
k.-in (körgil) B19r7,B19rl3, B15rl4 k.-üm (kördüm) MK30v3,D47r4
k.-in (körseg) B24r5 k.-üm (körmez)
k.-in (süzer) B36rll,D35rl7, B54rl6,B55vl,B61vll
K35rl 7,A27vl2,MK34r4 k.-üm (körsem) MK5r5
k.-in (süzip) MK50vl5 k.-üm (nün) B68v7,B69v9,
k.-in (süzmez) B54rl3 MK17v2
k.-in (şişdi) K67vl5,M91/10 k.-üm (yaşı) B69v5
k.-inden (döküldi) K68v3 k.-üm (yaşın) B18r9
k.-ine K38r2,K69v4 k.-ümden K58v2,A52rl3,K58v4
k.-ine (körünür) B39r6,D38r4 k.-ümden (yaş akar) B61r4
k.-irj M20/10,MK13v6,MK17r9, k.-üme K26vl4,A19v2
M26/3,MK21v9,MK 59rl0 k.-üme (körünmez) B65rl0
k.-ig (körip) MK30v6 k.-üme (körünü keldi) B26vl6
k.-ler MK35vl7,M52/16,K37rl5 k.-ün A37vl6
k.-ler (yeti k.) B38rl5 k.-ün (kördüm) MK45v5
k.-leri B42v2,D41r9,K41rl 1, M56/15 k.-ünde A36vl 1
k.-leri (oldı) MK39vl3 k.-ünden B68v6,K69v8,K44r2,
k.-lerim (nün) B55v2 M60/20,K65vl,M92/8

827
 k.-ünden (akar) B45v2 k.-ar
k.-üg K14v3,A7rl2,Allr5, D17r8,A10vl,M25/4,D17v7
A16r4,M85/7 kuçakla-: kucaklamak
k.-üg (yaşlu) B63rl3 k.-dı B9rl
k.-ügden K69rll,D63r5 kuçandur-: kuşandurmak
köz-bänu: (Far.+Ar. ked-bänu) bir daireyi k.-dı (kememi) MK5v9
idare eden kadm MK32v4,B34v7 kudret: (Ar.) kudret, güç K69r7
k. (yä) B34rl3 k. (bile) B40vll
köze-: gözlemek k. (birle)
k.-rD38rl6 B20vl,B40v5,B40vl3,B44vl0,B71r
közkü: ayna 10,B73r2,D39rl4,D39v5,MK38rl0,
k. (içinde) A7r7,A24r5 D4313
k. (içre) K14rl4 k. (birlen) K39v4
k.-de B15r9,B15rll,B32v2 k.-imB23vl3,MK21vl
k.-den MK13v3,MK30v6 k.-im (körgil) B52r3
k.-ge (bakdug mı) D3İVİ7 k.-imi
k.-ye A7r9 D22vl 1,K22v14,A15v12,M32/3,K5
k.-ye (bakdum) B15rll 0r6,A43rl2,M69/4
k.-ye (bakdug mıdı) B15r9,B32v2 k.-ine D40vl l,K40vl2,A33rl2
k.-ye (bakdug mudı) A24r5 k.-ig B2vl6,B3r4,D2rl6
közle-: bakmak, gözlemek k.-ig (bol) D2rl2,K2rl3,MK2rl2
k.-medi (yüsufa) M32/20 k.-ig (var) M3/15
közter-: göstermek k.-leB68vl6
k.-diler D12r9 k.-üm (körgil) MK48v9
kubbe: (Ar.) kubbe A16r8,A16r9, kudüs: (Ar.) kudüs
D44v9,K44v8,A37v5,MK43rl 1 ,M61/21 k. (begi)
k. (içre) K23rll,MK21vl4,B24rl0 M29/14,M29/18,M29/16,
k. (indi) B24r9 M30/5,M31/6
k. (keldi) k. (meliki) B22r2,B22r3,B22v3,
MK21vl3,M32/15,D23r6,K23rl0 B22vl 5,B23r3,B23r7,B22r1 ,B23r9,
k. (yığaç) B46rl5,M15/15 D20vl4,K21r4,K22r8,A14r2,MK19
kubbe-terâk: (Ar.) yarık kubbe, yarık ev vl2,D20vl6,K21rl4,A14rl2,MK20r
k. (bilür mü sen) B46r9 5,A14vl4,K21vl6
kuç-: kucaklamak k. (şehrine) B22rl
k.-a k.-nüg (meliki) K20vl7
B6vl2,B12vl4,B18r4,B18v4,A10r2,MK kuğur-: çağırmak, davet etmek krş.
16v7 kığur, kığır-, kıkur-

828
 k.-dı B67v5 k. ('ali)K73vlö
kul: (Ar.) k. faliye) B79rö,D75r7
B2vl 5,B 18vl ,B 18vl 2,B23v9,B26r7,B31 k. (oğlan)
v3,B39vl5,B42v6,B58rö,B68rlO, B19vl 5,B71 r5,MKl 7v 1Ö,M27/4,K3
B70rl4,B70rl2,B70rl2,B72v3,A8rll,A8 3vl l,M57/18,A34vl0,A62r5
vl0,K16r9,D18r5,K18r7,K17vl6,A10vl k. (oğlanı) B34vl
0,K19r5,M28/4,M31/2,D22r3,D27vl6,K k. (oğlannı) A26r2,M90/12
28r3,A19vl2,M40/3,A20r3,MK27vl5,A kul ol-: kul, köle olmak
23r6,M48/2,D38vll,A31rl2,MK37rl4, -aA23r4
M54/2,D42r5,K49vl7,K53r6,D62v5,K62 -aydım MK30v4,B51vl5
rl 1 ,A56r 10,MKöOvl 4,D62v6,D64r6,D65 -dı K49vl6,D50r3,K50r2
v2,K65r7,Aölrl 5, Aö İr 1 1 ,MK65vl O, A64 -dılar
vlO B51vl2,MK48v2,K49vl7,A43rö,M
k. (aldaçı) B38v3,D37vl K48v3
k. (aldına) A59rl 1,M88/12 -duğuna Dlörlö
k. (big k.) B28rl6 -duğug D25v5
k. (boldılar) D50rl -dular MK48v5
k. (bolmağa) Klörl 1 -urB51vl3
k. (bolurlar) D50rl -masam B16vl2
k. (dedigig) K25v9 -samB15rl0,B31vl
k. (dedügün) A18rl 1 -sam B15rl2
k. (degül sen) M36/7,A18r9 -up B29v5
k. (degülsin) MK24r9 -mağa A9r5
k. (demeğe) MK24rl 1 -masam MK15r2
k. (demeğe) M36/9 -mazamD15vl7
k. (demek) A15r3 -sam MK13v4
k. (demelig) B23r4 -urM68/21
k. (demeg) MK20vl0 k. (satduk)
k. (demeg) M31/3 K16v7,A9vl,MK15v8
k. (dep) B15vl4,B15vlö,K15r3, k. (tedbiri) B8v3,B18vl2
M21/5,M21/7,K16vö k. (tedbîrin) MK29v8
k. (deyüben) B17r3,BöövlO, k. (tek) K22vl0
B71rl,D15rö,A9rlö k. (üzre) D20v6,D25vl5,K26r2
k. (deyüp) MK14r8 k. (degül sen) B25v7
k. (elige) K13v4 k. (deyüben) B73v7
k. (elüge) MK12v9 k. (elinge) B14rl4
k. (kerekse) K26r6 k. (kerekse) A18v9

829
 k. (oğlan) B43rl6,B43rl3,D18vl6 k.-ıven B23r6
k. (oldılar) MK48v3 k.-lar
k. (satulur) B32v3 B3r7,D50v5,M25/2,D33r4,D50v5
k. (üzre) B33vl0 k.-lar (üze)
k.-men K16vl2,MK15rl4,A9r6s A13v7,A18v5,M36/19,A25rl 1
M23/3 k.-lar (üzre)
k.-mıdur B16rl5 B21vl0,B26r3,K20vl l,M29/8
k.-a B20vl5,B32vl4,M20/2,A7r3, ,K33r5
M23/4,MK31 vl0,MK40vl 3,D67rl7 k.-lara D37v5,K62rl3
k.-a (emr kıldı) D14rl2 k.-lara (at ketürdiler) B52vl
k.-a (fitne düşen) K35v3,A27vl5, k.-lara (mihrbân oldım) B65r8
MK34r7,M50/5 k.-lan A43vl l,A56rl 1
k.-a (fitneye tüşer) D35v3 k.-lan (körüçek) B65r7
k.-a (ol k.) B43vl k.-lanna B38v7,M69/19,D50v6
k.-a (şabr) B36rl4 k.-lanna (buyurdı) B14v5,B15v3
k.-dan B6r8 k.-lanna (emr kıldı)
k.-dın K6rl D23vl7,D50v6
k.-dur B16v5,M45/16 k.-larmdan B15r4,K18r7
k.-ğa Bİ 7r9 k.-lannıg (cümlesinden) B19r3
k.-ı B16v7,B19r3,B72v4,K13v5, k.-lannug MK17r5
A6rl5,MK12vl0,M19/2,MK13rl4,K15v k.-lang Al İrl
l,D16v8,A43r6 k.-lamıg D18r5
k.-ı (anıg k.) B63vlO,B73v8 k.-lığında (kâfir) B18rl5
k.-ı (anug k.) MK59v6 k.-lıkB18rl5
k.-ı (bir k.) Allvlö k.-lukğaD16rl3,M23/13
k.-ı (hatä k.) B79r4,D75v5 k.-lukğa (râzî oldı) B17r7
k.-ı (kafir k.) B16r5 k.-lukğa (râzî olğıl) B17r5
k.-ı (mutF olmamış) B42r6 k.-m M22/7,D40vl5
k.-ı (câşî)K73vl4 k.-nıg D68r5
k.-ı(olk.)B14rl5 k.-um (olur idi) B54r6
k.-ı (satalım) D15v2 k-umız
k.-ı (vanp idi) K14r9 B62vl0,M21/l,MK40v9, K60r2
k.-ı (yüsufug k.) K22r7 k.-umıza B16v 14,A9r7
k.-ı men A15r5,MK20vl2,M31/5 k.-umızğa K16rl3
k.-m B42r7,K40vl7 k.-umızı B17v3,B17v4,M23/14
k.-ma k.-umızıg MK66rl5
B42r6,K40vl 6,M56/7,K65r6,MK63vl 3 k.-umıznı K16v8

830
 k.-umızmrj B16v5,M90/12,A62r5 k. (ketürdiler) K49vl4
k.-umuz (bir k.) B15vlO k.-ım A8v7
k.-umuzurj B71r5,B71r2 k.-umK15vl3
k.-un (kaçduğmı) A33v2 kumâş:(Ar.) ipek ve yünden yapılan
k.-un (verübidi) B15r4 dokuma B16vl4,B51vlO
k.-una B68r9 k. (ketürdiler) A43r3,MK48rl7
k.-unı MK14v6 k.-ım B16v9,M22/15
k.-ur) MK29v7,A62r2 k.-nı (verdiler) M68/16
k.-ug (dedi) B5İVİ5 k.-umMK14vl6
k.-ug (ketür) B29vl 1 kumruşka: kannca M52/14 krş.
k.-ur) (oldı) M68/21 kumuruska
k.-uıjı B24vll kumuruska: kannca B38rl 3 krş.
k.-ugızı K24vl2,MK23rl4 kumruşka
k.-urjızı (satun aldum) B17rl3 kur-: kurmak
k.-urjuzı M34/20 k.-arlar (kürsî k.) B29vl3
k.-ven B17r8,A9r3,K59rl0,A53r6, k.-dılar K29v5,MK28r6
MK57vl6,D59v2 k.-urlar M42/10
k.-ven (der) B6İVİ3 kur’ân: (Ar.) kur’an B2r3,B2r4
kulak(ğ): kulak k.-a A59rl4
k.-ma B12rl l,A6v6 k. (açar) K65r8
k.-ına (işidüldi) B14v7,B45v6 k. (içre)
k.-ma (işidülmez) B53vl3 M4/6,B68rl l,MK2v9,K66r9,D66v6
kulak: kulak k. (oldur) B39v6,MK37vl4
kulak dut: dinlemek kurbân: (Ar.) kurban
-up B26rl6,B78vl0,D75rl3, K8v3,A61rl6,MK65vl3
K73v5,A69vll kurbân kıl-: kurban etmek
kulak ur-: dinlemek -dı B20rl0
-up D26vl 1 -ğıl B9rl5,K66rl2,B69v2
kulluk(ğ): (Ar.+T) kulluk Kİ7v3 -mağa K19rl4,A12r7
k.-aMK15rll,MK15rl3 -makğa D19rl0
k.-a (râzî vergil) Dlörl 1 k. (keldügûni) B70rl5
k.-ğa lâyık degül B25v9 kurd: kurt krş. kurt
k.-ıA10rl3 B12v5,B12v6,B16r7,B59r5,M7/21,
k.-ınaB16r6 M535,M16/15,A4vl2
k. (kılam) MK16v2 ,M 16/20,M16/13,M17/3,M17/11,Mİ
kumaç:(Ar. kumaş) ipek ve yünden 7/17,M17/10,M62/5,M77/3,M77/15,
yapılan dokuma Klörl krş. kumaş M80/20,M82/13

831
 k. (olk.)B13rl6 k.-danM7/2
k. (yäk.) B13rl2 k.-dan (şordı) MK11 vlO
k.-sözin B13vl2 k.-ı
k.-aB5vl4,B13rl4,B13vl3 D12rl6,K12rl2,K12rl2,A5r4,MKl 1
k.-a (ol k.) B13vl2 v3,MKl lv3,D12v4,K12vl,A5r9,M
k.-a şordı K12v3 Kllv8
k.-dan K6v6 k.-ı (kördi)
k.-dur (buk.)B13r9 D12v5,K12v2,MKllv9
k.-ı (ol k.) B13r4,B13r9,B13rlO k.-ı (tutuq) D12rl6
k.-mB5vl5,M7/3 k.-m C älem k.) MK4vl6
k.-lan B13v4 k.-larB5vl3
k.-nıq M18/5 k.-lar (dutup) A56r3
kurt: kurt krş. kurd k.-lar (tutup) K62r4
B6vl,B7rll,B38v2,B38rl3,D5r7,K5rl6, k.-lara D62rl5
MK4vl4,D12rl,Kllvl3,MKllr5,D12r2, k.-lan A5v3
Kİ lvl4,A4v7,MKl lr6,MKl İri 1 ,K11 vl k.-larm (yerleriq) MK12rl
2,MK1 lr4,D12v7,K12v4,A5rl3,MKl Ivl k.-lannı (yemiq) D12vl5
!,D12vl0,K12v7,D12v4,A5r9,MKl 1 v8, k.-lamı (yemiq) K12vl2
MK1 lvl4,D12vl l,K12v8,A5rl7,MKl Iv k.-nı (c älem k.) K5v2
15,Kİ 3r3,MKl 2r 10,D 15r 13,Kİ 5r 12,A8r k.-uq (c älem k.) D5r9
5,MK14rl 5,MK35vl 5,D44vl 6,K44vl 5, kurtar-: kurtarmak
A37vl2,MK43vl,D56v2,MK54vl6,D56 k. B20r6,B36v4,D35v9,K35v9
vl6,K56v8,A50rl4,MK55rl3,MK58r5,A k. (beni k.) D41v9
53rl2,D62rl3,K62r2,A56rl,MK60v5 k. (teyü) B40vl0
k. (dutup) B64vl5 k.-am Bİ 1v7,B40v12,D39v6
k. (günahsız k.) B13r8 k.-am (hem k.) B36vl2
k. (kibi) MK35Vİ6 k.-ayın D64rl6
k. (mihrbän k.) B12vl5 k.-dı B43vlO,A34rl4
k. (yawuz k.) B12v4 k.-dı (kim k.) B44v8,B44vlO
k. (yedi) B63rl0 k.-dı (mihnetinden k.) K41vl 1
k. (yemiş) Bİ2vll k.-dı(olk.) B43r4,B44vl3
k.-a k.-dı (takdîr birle k.) B50v8
K12v6,MKllvl3,D13r6,K13r3,MK12rl k.-ğıl B40r6,MK37v4,A34rl2
0,D13r7,A5vl3 k.-ğıl (beni k.) B43r3
k.-a (ferman keldi) D12v9 k.-maka MK36vl6
k.-a (kapduravuz) MK4vl5 k.-urM67/15
k>a (sordı) D12v6 kurtul-: kurtulmak

832
 k.-a sen D13vlO,K13v6,M19/4 k.-lamı (ol) B14vl5
k.-alum B6rl5 k.-lamırj (değmesi) M49/1
k.-ayın B20r5 kuşak: kuşak
k.-dı B72r9 k. (şeşiben) D21 v 15
k.-mağa B39rl6,MK18r6,M53/12 kuşan-: kuşanmak
k.-mağa (bulamadum) B40r5 k.-durdı BövlO
k.-mağa (zâlimlerdin k.) B20r6 kuşlık: kuşluk zamanı
k.-mağı MK14v2 k. (vakti) A58rl5,M87/9
k.-makı B16rll,D15rl7,K15rl6, kutlu: kutlu A17rl4,K47rl4
M21/18 k. (keldi) D47rl6,M65/14
k.-maya (kimse k.) B39vl2 k. (lafzı) B30vl
k.-ur sen B14vl k. (olur) MK22Vİ7
kurud: kurt M7/1 krş. kurd kutluğ: kutlu
kurut: kurt krş. kurt k. (keldi) B49r5,MK45vl7
k. (kodum) B64vl3 kotur-: hiçbir şey yapmadan
k. (yedi) B46rl6,B58v7 beklemek, dolanmak
k. (yeyeli) B62r3 k.-madı K45v8
kuş: kuş K42vl 1 kuvvet: (Ar.) kuvvet B79rl 1
k. (atmağa) B14vl6 k. (katı k.) Bİ Ov 13
k. (degin) D72vl3 k.-i D33vl5,K33vl6,A26r7
k. (tek) A67r7,K71r7 k.-i (artuk) B30rl5
k. (bigin) B10vl4 k.-i (kalmaz) B34v6
k. (kibi) B76r2 k.-i (şem'ünnıg k.) B69r5
k. (kondursun) B35rl l,K34v2 k.-in (yehüdänırj k.) B67r6
k.-a (berjzep) M96/4 kuwetlü: (Ar.+T) kuvvetli
k.-a (berjzer) B14vl3,B14vl4 B30rl5,K30r6,MK28v7
k.-a (begzeş) K14r2 kuyaş: (Far.) güneş
k.-ı (atmağa) MK13rlO k. (kibi) B37v3
k.-lar B6r3,B 15r 1 ,B32r 15,B35r 11, kuyu: kuyu B9vl 1,B1 lr6,K8vl5,
B44r7,B44vl ,D14r9,K14r6,A6vl 6,D34v Alv9,K10r9,D62rl4,A55v2
2, k. (içinden) K43rl 1
MK33r7,MK33v8,A35vl,MK41vl,M58/ k. (içre) B10rl2,B15v8,D14rl4,
19,K43r4,A35vl 1.MK41 vl 1 K14rl l,A7r5,A7v6,A63rlO,M92/4
k.-lan k. (içri) MK13rl6
D14r7,K14r4,A6vl 2,MK13r9,M19/l 8 k. (ol k.) B14v5,B14vl4
k.-lanr) (değmesi) K34v2 k. (üzre) D14r6,MK13r8
k.-lanrj (tegmesi) A26vl2 k. (içinden) A36r3

833
 k. (üzre)B15r6 k.-ya (kirer k.) B16v2
k.-da K14r9,A7r3,M20/20 k.-ya (ol k.) B10r7,B13vl6
k.-dan Bİ lv5,B15vl,B78r3, k.-ya (saldukların) B62v8
D10rl0,K10rl2,MK9vl0,K14r3,A6vl3, k.-ya (tar k.) A2v5
M19/17,MK42r2,A53vl5,M81/20,K73rl, k.-ya (tar t) MK9rlO,MK49vl6
D74v7 kuyuğ: kuyu krş. kuyuğ MK60v6
k.-dan (çıkarmağa) B62vl0 k. (içre) B72r7
k.-dan (daraçuk k.) B44v9 kuzı: kuzı B5vl2
k.-dan (ol k.) B15r2,B14vl4 küç: güç(işgüç)
k.-dan (şol k.) B15r4 k.-e (içe varmaz) MK42v5
k.-lar (çok k.) B64vl6 k.-e (iş varmaz) A36v9
k.-larda K62r5 k.-e(işe) K43vl7,M60/18
k.-nırj D14rl3,K14rlO k.-e (varmaz oldı) B45rl6
k.-nıg (darasmda) A6v5 küçik: küçük
k.-nnj (däyiresinde) K13vl0 k. (iken) MK14v8,MK57rl4
k.-nır) (içinde) A7rl5 küçiklik: küçüklük
k.-nıg (içinden) K14v6 k.-den MK17rl3
k.-nıg (karağında) Bİ lr3 küçlü: güçlü
k.-nıg (tegresine) M19/8 k. (kördük) B69r7
k.-nır) (üzeresine) MK13rl5 küt(d)-: gütmek
k.-nııj (üzerine) A7r4,M20/3 k.-er (idim) M6/21
k.-nırj (üzesine) B15r5 küfr: (Ar.) küfür, imansızlık krş.
k.-sı fäd k.) B14r6,B14v3,M19/l küfür B76vl4,K71vl7,M97/5
k.-sm (kirgil) D9r9 k. (ehlin) B76v2
k.-sına (c äd İç.) B10r5,A2r3 k. (ehlinden) B76vl0
k.-sına (c ädnırj k.) M12/20 k.-iMK12vl2
k.-sınırj (başığa) K9v3 küfür (Ar.) küfür, imansızlık krş.
k.-sınırj (katında) K13v8 küfrB14vl
k.-sui) MK12vl4 kükre-: kükremek
k.-ya k.-p A12v3,M27/19
K10rl2,M19/17,MK14r2,MK14v9,M22/ k.-p (kök k.) D19v5,K19v9,
2,D15v7,K15v6,A8rl6,M81/18,A53vl4 MK18v5
k.-ya (bir k.) B9v7,MK8rl5 kül-: gülmek
İç.-ya (bu k.) K8vll k.-di D7v4,MK7r9,MK56r3,
lç.-ya (dar k.) K9vl 1 D57v7,K57r 15,A5 lr7,M78/l 3
İç.-ya (indürdiler) B10v5 k.-dügüm B8v2,K7v6
lç.-ya (indürmegil) B53rl2 k.-dürj MK56r6

834
 k.-düg (neden k.) D7v5,MK7rlO M70/6,D5 lr2,K52rl ,A45r 12,D52r2,
k.-düg (nete k.) B59vl6 MK50v5,K53v9,MK54r 17,M76/8,M
k.-düg (nige k.) B8rl6 K54vl,K59rl6,K59rl6,A53rl3,MK
k.-er B8rl5,M10/10,K7v3 60rl,D62r7,K61vl3,A55vl l,A58rl5
k.-megi A17rl4 ,M87/9,M89/5,K68vl4,A63vl 1,M92
k.-megig (aşlını) B8vl,B59vl5 /19,K69v16,A64v1 l,M94/10,K70rl
k.-meknig M10/12,D57v8 4,M95/1 ,A66rl 5,K72r9,A69rl 0
k.-mez B34v8,A53rl2,MK58r5, k. (açılup) B21r8
M80/20,D62r4,A55 v8,M84/l 3 k. (bakan k.) K49rlO,A42rl4
k.-mez (idüg) B62r3 k. (beşinçi k.) B25r2
k.-mez (kişiye k.) B64v4 k. (bir k.) B22r7,B34r4,B34rl 1
külüş-: gülüşmek k. (bu k.)
k.-diler (züleyhädan k.) B7v8,B7v9,B7v5,B7v9,B 16r 13,B36
A33rl6,M56/6,K40vl5 v2,B36v2,B43r9,B52vl 3,B62r4,B64
kümüş: gümüş B30v4,B30vl3, r8,B64v7,B65v2,B65v2
B31vl5,B35rl4,B50vll,B51v9,B73v3,K k. (degme k.) B25r2
30v2 k. (dek) MK46r2
k. (başlı) B52v7 k. (dördünçü k.) B58r8
k. (koyğıl) B30v8 k. (dün k.) M61/1
k.-den (olsun) B35r8 k. (herk.)B13vl6
kün: gün; güneş k. (ikinçi k.) B24vl6
B4vl 2,B3 v9,B 10v3,K9v8,B 14r6,B23r 16, k. (keldükçe)
B26rl4,B31r7,B34vl0,B43r9,B54v3,B54 B33r5,B34r2,K33rl3
v3,B68rl4,B72v8,B73v8,B74r8,A66rl4, k. (kıyamet k.) M57/14
B75rl 5,B75v7,B77r8,B78r9,M49vl 7,M4 k. (kibi) MK35rlO
/9,D2vl 3,K2vl 6,KM2vl 2,M4/10,M5/8, k.-mikenM15/18
K5v8,K7vl4,D9v7,A2v3,D10rl6,K10v2, k. (ol k.) B26rl4,B30r8
M14/16,D10v4,K10v7,MK10r3,M14/20, k. (onk.) B25r4
M16/9,A5v9,D13rl7,K13rl4,MK12v2,M k. (on yedi k.) B13v9
18/16,K14rl6,MK14v4,D18rl7JC18v3,A k. (onunçı k.) B25r4
1 İrl 3,MK17rl 7,MK19r4,MK23v4,K35r k. (tek) D26rl2
4,M35/8,MK24vl 5,M40/14,K30vl0,MK k. (uşbu k.) B49rl3
29rl4,A25v5,MK32r3,M47/12,D33rl4,K k. (üç k.) B38rl l,B44rl6,B58r7
33rl 5,MK32v7,D35r2,K35r2,MK35vl 3, k. (üçünçi k.) B25r2
K40r5,K41v5,D41vl5,D43r3,A35vl0,M k. (yahtusın) B29v7
K41vl0,M59/7,MK46r8,M66/l,MK48r8, k. (yakatusun) K29rl6
K50rl 1 ,D5 İrl ,K50vl 5,A44r6,MK49v2, k. (yärmğı k.) B43r9

835
 k. (yarınki k.) MK40v5 k. (ki kün)
k. (birk.) B26vl0 B34vl0,D18rl7,K18v3,Al lrl3,MK
k. (törtünçi k.) B25r2 17rl7,MK32v7
k. (üçünçi k.) B23v7 k.-ki (uş k.) A22vl0
k.-mi (iken) Dİ lr4 k.-ler A66vll,M95/15
k-mi (ken) A4r2,MK10v3 k.-ler (telim) M58/13,M71/17
k.-mû (iken) Kİ lr9 k.-ni D53vl3,M74/10
k.-de D21r3,K21r8,K25r2,M35/8, k.-ni (ähiret k.) A30vl
K47v5,A40v8,MK53rl ,A57v3,MK62r5, k.-ümiz MK18vl5
A64r4 k.-ümüzi A12vl3
k.-de(herk.) B32vl3 kündüz: gündüz K70vl3
k.-de (on üç k.) B56v5 k. (keçe k.) M71/10
k.-den B66vl,D63vl4,M93/8 küneş: güneş
k.-den (beri) D40r4 k. (kibi)
k.-den (berü) MK38v9 B51r5,D28rl0,K28rl4,A20r6,MK26
k.-den (doğar k.) B42vl2 vl5,M40/14,D49rl l,K49rlO,A42rl4
k.-den (kaç k.) B43v8 , MK47vl3,M68/l
k.-den küne D33vl5,MK32v3 k.-e (begzerdi) MK51rl2
k.-den (on beş k.) B73rl k.-ig MK52r3
k.-den (toğan k.) K41 v4 künlik: günlük krş. künlük
k.-den (toğar k.) D41v2 M41/5,A32v7
k.-din A47vl5 k. (erür) M55/9
k.-din (küne) B34v6,M66/13 künlük: günlük krş. künlik
k.-din (şog k.) M48/9 k.-dür (on yedi k.) B41rl 1
k.-dür D13r3,K12vl7,MK12r7 kür-: girmek
k.-dür (beş k.) B56vl2 k.-di (aytu k.) A28rl6
k.-e (künden k.) D33vl5,MK32v3 k.-di (beyle k.) B61v3
k.-e (kündin k.) B34v6,M66/13 k.-elim B22vl 1
k.-i A47r5,MK52rlO k.-er B14rl4
k.-i (ähiret k.) K37vl5 kürle-: gürlemek
k.-i (ol k.) B55vl2 k.-di B20v6
k.-i (vişâl k.) B30r5,B38r3 kürpük: kirpik krş. kirpik, kirfik
k. (keçek.)M71/20 k.-lerüg (cänumdan) B37vl2
k.-ki kürsl: (Ar.) oturulacak yüksekçe yer
B3 lr7,B74r8,D5 İrl ,K50vl 5,A44r6,MK4 B25rl l,M76/16,D70vl5,K70r8
9v2,M70/6,D52v6,A53rl 3,A64vl 1, k. (altun) M35/15
D71r4,K70rl4 k. (kurarlar) B29vl3

836
 k. (ururlar) A21rl6
k. (üzre) B29vl5,B42rl6,M49/10
küşik: küçük krş. MK38v8
küşük: küçük krş.
k. (tifil) MK38v9
küt-: beklemek
k.-er (idim) K5rl5
k.-gil B10r6,A6v7
k.-gil (kelçek k.) A2r4
k.-gil (kelginçe k.) D9rl0
k.-gil (kelince k.) K9r9
küter-: gidermek
k.-mez A28vl2

837
 L 0,D27vl0,A24rl l,M48/8,MK33v7,
MK42r6,A42rl2,M70/7
labüd: (Ar.) olmalı 1. (şahlara 1.) B30r9
-dürM7/13
l. 1. (arja 1.)
läbüdde: (Ar.) olmalı B6r9 B32vl0,B37rl4,B44vl5, B76rl5
lä-cerem: (Ar.) şüphesiz B75r3 1. (baqa 1.) B35vl3,B74vl
lafz: (Ar.) söz, kelime 1. (değil) M70/5
-ı D20rl5,MK45vl7
l. 1. (degül)
l. (anıq 1.) B49r5
-ı B17vl4,B25vl0,B25v9,
-ı (artar) B21vl
l. B29r2,B40rlO,B40rl4,B52vl4,B52v
-ı (datlu) M28/21
l. 16,B52vl2,B53r4,A15r3,D25v5,K25
-ı (kutlu) B30vl
l. v9,MK24rl 1,M36/9,K28v12,A20v5,
-1 (şirin) K20v4,A13rl4, MK19rl3
1. MK46vl3,D50vl7,A44r5,MK49vl
l.-ırj (yeti) MK35rl 1 1. (degül.midür)B40r4
lahze: (Ar.) göz ucuyla bakmcaya kadarki 1. (degüldür) K17r2,K50vl4,
zaman B37v5,D36v8,K36v8,MK35rl2 K50vl6
la'în: (Ar.) lanetlenmiş K72r8 -dur B23r3,B33rl4,MK20v9,
l.
la'în ol- D25vl5,D25vl6,MK31rl5,K43rl7,
-dı B77r6,M97/13 A36r9,D49r9
1. (iblis) 1. (durur) B26r3,B26r4,B37r7,
B7vl4,B36v7,B59vl2,K57rl2,MK6v9 B5 İrl 3,D22r3,K26r3,Al 8v6,K26r6,
1. (şeytan) B8r4,B49v3,D71r3,K70rl3 A18v9,K32vl0,A28v8,
lâkin: (Ar.) lakin, fakat D43vl,B21vll, A15r2,D36rll
A22vl4,K44vl3,A37vl0 1. (erse) B26r7,D26r2,M37/2
latif: (Ar.) latif, güzel, hoş 1. (erür) M31/2,M36/20,M46/17
B2vl4,B37rl,B57v6,D24rl6,D25vl7,K4 1. (ise) MK24v8
3rl4,M59/19,K47rl5,A40vl,MK46rl,M 1. (iseq) D53rl
65/15,K55rl5 1. (kendüye 1.) D36vl
1. (boyuq) B37vl3 1. (kördük) D16v8
1. (hulkı) B30vl 1. (oldı) A18vl5
1. (keldi) B37r9,A28vlO 1. (olsa) B55v3
1. (yüzüq) B37v2 1. (olmaz) B8vl 1
-rak A29r 14,MK35v3
l. 1. (örmeğe) B37v8,M51/18
-rak (ayaklaruq 1.) M52/21
l. 1. (rezzaklığa) M29/9
lâyık: (Ar.) layık, uygun, münasip 1. (saqa 1.) B35rl,B51r3,K27vl4
B5r3,B23r6,B76v7,Al 5r5,Al 8rl 1 ,M36/1 1. (sizge 1.) B28r2
1. (şäha 1.) MK28vl

838
 1. (turur) K22r4 lokma (Ar.) lokma,yieyecek
1. (sapa 1.) B38vl 1 B23rl ,B63r6,K22r2,A14vl 6,MK20v
l. (işler) M24/8
-ın 7
1. (kıldı) B26rll lu|f: (Ar.) sevgi, iyilik
lâzım: (Ar.) lazım, gerekli B40vl0,D43rl5,A36r6,MK53vl7
1. (ihtiram 1.) M66/19 1. (kıla) D55v7
1. (ihtiramlar 1.) K48rl l,A41rl6 l. (yeti 1.) K36v7
-ırj
leb: (Far.) dudak -rak K36vl5
l.
İ.-ig (iki) M52/1 -ug (eyle) M28/6
l.
leşker: (Far.) asker -up (şîrin) K36vl3,A29rl2
l.
B23rl3,D50v4,D50v7,K22rl4,K48v9,A4 L-up (yeti) B37v4
lvl4,K48vl0,A43vl0,M69/18,A43vll, lutuf: (Ar. lutf) sevgi iyilik krş. lutf
M69/19,D50v5,K50v3,MK49r9,K51 vl ,K -rak B37vl 5
l.
70rl4,D70vl4,K70r7,M94/17 lügat: dil
1. (birle) M71/6 1. (birle) B50vl3
1. (derer) D48vl0 lü’lü5: (Ar.) inci B38rl
1. (derip) B53v2,D20vl4 1. (olsun) K34rl5,A26v7
1. (derlep) B53vlO,B77v5
1. (derlür) D50v5
1. (dürlûben) B74rl
1. (düzer) B50v3,MK47rl2
1. (kıldı) D70vl6
1. (yığıp) M29/16
İ.-e B23rl3
-i MK61v7,B50v4
l.
-in D74rll,K72v4
l.
-ni A68v7
l.
l.
-üıj (birle) K2İril
levn: (Ar.) renk
-i
l. A34r7
lezzet: (Ar.) lezzet
B24v6,B24v7,K24v7,MK23r9
1. (buldı) M67/17
1. (işi) MK23rlO
libâs: (Ar.) elbise
1. (almağa) B53v6
lisân: (Ar.) lisan, dil, konuşma B41rl2

839
 M mağfiret (Ar.) bağışlama
B26rl3,A18vl3
ma' âza’İlâh: (Ar.) allah korusun m.-e (lâyık kıldı) B26rl 1
B13vl,B39vl4,B55vl3,B66r3,D35vl5,K m.-e (şâyeste olur) B78vl3
35vl5,D41vl4,K41vl4,A34v2,MK40v4, m.-ler B2vl 1
D53vl4 m.-lere A69vl4
m. (dep) B36vl0 mağlül: (Ar.) bağlanmış
ma'büd: (Ar.) ibadet edilen, ilahi yaratıcı mağlül kıl­
B39v9,B39v3,B54r5,K38rl 5,K39r2 dı MK40v 15
ma' büd bil- mağmüm: (Ar.) gamlı, kederli,tasalı
-düg MK37r8 B8rl0,B46v3,M10/5,M62/8,A46v9,
-ürA30vl6 MK51vl6,M73/19
ma'bûdkıl- m.-dur K45rl,A37vl5
-ur erdüm MK50v7 mağmüm bol-
m.-ım B39v4,D38rl7 -dı D30vl6,M44/13
m.-ımı A31rl mağmüm kal­
m.-um M53/14 dı B18vl4,M25/15
m.-umdan MK37r7,MK37r5 m. (kögül) Bllr2
m.-umdan (uttandım) B39v8 mağmüm ol-
mağara: (Ar.) mağara -aM54/13
m.-larda B65r4 -dı M60/2,M95/10,M97/16
mağbün: (Ar.) kandırılmış, aldatılmış -sa D44r4
B53vl4,K51vl3,A45r7,D53vl -dı A66v6,B31r4
mağbün ol- -ur B23vl2
-dı B44vl6,B55rl6,B75v2,B77rl0 -up B45v3
-uban A36vl2 mağnb: (Ar.) batı
m. (körjli) D10r6 D3v8,D26rl3,MK25rl
m.-a M26/17 m. (iyesi) K26rl7
m.-ıg (kögli kopdı) D5rl6 m. (süsi) K50v7,A43vl3
m.-nıg (körjli) M7/11 m. (ili) B27vl0
mağbünlık: (Ar.+T) aldatılmışlık m. (iyesi) B26v2
m.-danB61vl5 m. (sawçı) B52v4
m.-ımK17rl5 m. (ululan) B4rl4
mağbünluk(ğ): (Ar.+T) aldatılmışlık mağrup: (Ar.) batı krş. mağnb
m.-umB18rll m. (süsi) D50v9
m.-ım A10r9 mâh: (Ar.) ay B51vl

840
mahbüb: (Ar.) sevilen, dost -dug D27rl0
B45rl3,B69v3 -ma B79r8
mahbüs: (Ar.) hapsedilmiş, bir yere -dumM24/14
alıkoyulmuş B47v4,M57/6 -duguz D17rl0
m. (etdi) M58/12 m.-ları K51rl3,A44v5
mahbüs kıl- mahrüm eyle-
-am B42vl5,B43rl3 -dügiz B18r6
-ğıl B43vl mahrüm kal-
-dı D42r8,B43vl6 -dı B27r4,B8rll,B18r8,B18vl3,
-dıg MK65rlO B27r5,B50v6
-dug B69vl0 -dum B3 İri 5
-ur (erse) A60r4 mahrüm koy-
-ur (ise) M88/14 -dug B27vl
-ursa B69r3 mahrümlık: (Ar.+T) mahrumluk
m.-lara B53rl3 m.-dan D59v4,A53r8
m.-lardan B46vlO,MK43vl 1 mahrümluk(ğ): (Ar.+T) mahrumluk
mahbüs ol- m.-ım M24/17
-mış B47v8 mahzün: (Ar.) kaygılı, tasalı
mahbüslik: (Ar.+T) hapislik B51 v7,B56rl 6,B71 v7,K69v8,MK6r
m.-den M66/16 10,K28vl 5,D45vl4,MK44v4,K65vl
mahluk: (Ar.) yaratılmış, mahluk l,A62v7,K68rll
D23r7,K23rll,MK21vl4, m. (erür) M63/15
B39vl l,B49vl4,MK42r6,K48r5 m. (iken) A63vl2
m. (ara) A41r9 mahzün koy-
m. (üzre) D48r6,MK46v8 -ar siz B8r8
mafelükât: (Ar.) yaratıklar,mahluklar -dıg D12v8
M32/16 -dug B13rl3
mahrüm: (Ar.) mahrum, yoksun -mış B12vl6
B8r8,B 12v 16,B 13r 13 ,K 12r8,MK44v 11 ,A -sa K12r8
55vll, MK60rl7,A58r3,A60rl m. (kögli) M14/6
mahrüm kal- mahzün ol-
-dı B65v6,B67rl,MK16vl7 -dı B7rl2,MK42r7
-dım B64v8 -upM71/15
-dum -ursa da M71/16
B55vl,B69v4,M73/20,K61vl4,M84/18 m. (özüm) B47vl2
-up A5İVİ3 m.-a B63v4,B68v3,D61r7,
-up turur M40r4 MK59rl7

841
 m.-a (ol m.) B19v5,B46v8,B47rl6 m.-ı (kördüm idi) MK57rl3
m.-dur B71v6 m.-ı (körmiş idüm) M79/21
m.-ı B72r6,MK42vl,D67r4 m.-ı (körmişdim) A52v2
m.-lar B46v9,MK48rl4 m.-ı (mü ’minler m.) A66v8
m.-lara M41/9,D66r7 m.-ı (sorar erseg) B75vl5
m.-lara (rahat ede) B29r5 m.-ı (züleyhâmg) B27vl0
m.-lan B53rl2,B63v7,B68vl6 m.-ıdur M39/10,K27v6
m.-lan DölrlO m.-ın (saltanat m.) B58rl0
m.-lan K60vl4,A54vl l,MK59v3, m.-ına B23v2,D23rl0,A16rl2,
M83/7,A60rl M32/19,K23rl4,K55vl4,MK54v3
m.-lamıg K45r7,A38r5 m.-ma (kirü döndi) B55rl4
m.-nı D69r5,M92/3 m.-ında A3rl 1
m.-nıg D75v8,K73vl7 m.-ında (dâr’ülmahzün m.)
m.-nıg (münäcätı) B79r7 B40vl
m.-nıg (ol) B45rl2 m.-ından B46v3,B64rl6,K39rl2,
mahzünhk(ğ): (Ar.+T) mahzunlık A31vl4,D39rl2
m.-ım M24/17,D17rl5 m.-ından (öre durdı) Bİ İri 1
m.-dan B72v9 m.-ıg B27vl
m.-dan (ayru olğıl) B6İVİ5 m.-lann B6r5
m.-ım B18rll,A10r9JC17rl5 makâm-ı halvet: (Ar.) yalnızlık
mahzönluk(ğ): (Ar.+T) mahzunluk makamı,yeri M86/19
m.-um MK16rl5 -de M86/19
makam: (Ar.) makam makamlı: (Ar.+T) makamlı
makâm dut- D23rlO,M2/6
-dı M32/9 m. (kâbekavseyn m.) Blvö
-mış B9vl3 makâmlu: (Ar.+ T) makamlı
m. (oldı) A45rl MK21vl7,M32/19
m. (verdi) D63r7 mukırr: (Ar.) inanılan, doğru
m.-a K58v8,A58r4 söylenilen, kabul edilebilecek M28/8
m.-a (bu m.) B14v9 mukırr kel- onaylamak
m.-a (erdüg ise) B14rl4 -di B78v2,M30/18
m.-a (kirmişdim) B61r9 -dimM48/12
m.-da -ürM75/16
B76r6,Dl lvl,A4r4,M71/10,MK55vlö makbul: (Ar.) makbul
m.-da (halvet m.) B67r2 M44/20,M62/15
m.-dan B12r4,A67rlO m. (eder) M67/14
m.-ı Klv5,D72rl6 makbul ol-

842
 -aM62/14 m.-ı (mışrî m.) MK28r2
-dı M64/6 m.-ı ('älem m.)
-sım M77/21 B31rl,B29v9,D30v3
-dıM32/15 m.-ım B30r7,A18vl,M40/16,
makhür (Ar.) allahın gazabına uğramış K35v7,A28r3,D53v4
makhür ol- m.-ım (cümle m.)
-dı B74r7,A65rl0,M94/21 B54v2,D25vll,K25vl5
-sun B36vl4 m.-ım (tükel m.) D29vl 1
makşüd: (Ar.) amaç, gaye m.-ım (verdim) A46r5
m.-ı (mel'ünnıg) A51r5 m.-ım (verdüm) D52vl5
m.-ı (ol erdi) K57rl3 m.-m B26rl l,B34vl3,D30rl6,
mâl: (Ar.) mal, mülk MK65rll
B25vl6,B30vl2,B32r3,B34vl3,B34vl4, m.-m (almaz olur) B69vl 1
B54v4,M19/13,D25rl6,K25v3,A18r5,M m.-m (c atä kıldı) B25r8
K24r5,M36/3,D25vl2,K25vl6,A18v2,M m.-ındın B34vl4
K24vl,M36/16,K30vl,A22rl6,M43/17,K m.-ını K49r6,MK47v9,M67/20
30v4,MK29r6,A26rl4,MK32vl0,M48/l 1 m.-gj B54vl0,K26r7,M48/10,
,D34r6,K34r7,A26r15,A26r 15,MK32v 11 D49vl6,D52vl3,K52v7,A46r3,MK5
,MK41r9,M72/16 lrll,M73/l
m. (dükel m.) B30vl5 m.-ıg (yetmezse) B26r8
m. (dükenmiş m.) B32v7 m.-ırjı B31r2,MK29r9,B51vl 1,
m. (ketürüp) B43vl4 MK48vl6
m. (kördi) D31v2 m.-ıgnı K30v7,A22v5,M44/l
m. (kördüm) M45/13 m.-lar M48/1 l,K42vl2,A35r8
m. (mutlak m.) B30vl3 m.-nı A42rl0
m. (telim m.) B14vlO,B27vl3 m.-um B27r3,B34vl6,B38vl2,
m. (tükenmiş) MK30v9 B43rl4,M40/8,MK28rl6,MK34rl 1,
m. (yükledem) MK26v3 M50/7,MK51rl3,MK51r3
m. (yükletdi) M40/11 m.-um (cümle m.)
m. (yükletdürdi) B28rl6 B28rl3,B28v5, MK24rl7,M36/15
m. (yükletdürem) B28r7,M40/2 m.-dan B55vl
m. (yüklettürdim) K28r2 m.-um (verdüm) M73/3
m. (ketürdi) B25v3 m.-umdan A46vl0,M73/20
m.-dan (dükel m.) M43/13 mälik(g): (Ar.) malik
m.-ı M43/19,A22v4,MK29r8, M18/13,M19/6,M20/14,M20/15,M2
M43/21,K34r6,MK32vl 1 l/4,M21/8,M22/7,M21/20,M22/3,M
m.-ı (mışır m.) B29v9,D29rl4 22/15,M22/19,M23/4,M23/8,M23/2

843
0,M23/20,M24/9,M25/5,M27/19,M27/20 ma' lüm ol-
,M28/5,M28/9,M28/13,M28/14,M29/18, -a M55/20
M30/7,MK20rl4,M31/9,M32/11,M32/13 -dıysa B45v7
,M33/18,M33/20,M34/3,M34/5,M34/21, -dı
M45/2,M44/13,M47/6,MK47rl2 B29vl0,B41v8,B43v4,B43vl6,
m.-e M34/20 B75vl,D38rl2,K38rl l,A30vl2,M53
m. (kadir m.) MK36vl 1 /11
m.-e M20/17,M34/20 -madı mu B19v5
m.-ge M31/2,M45/13 m.-dur D40rl7
m.-i (melik m.) M59/13 m.-ugız MK54v5
m.-i (mışrî m.) MK55r8,MK55r9 mamile: (Ar.) Hz. Yusuf un oğlu
m.-niıj M19/10 B67r9,B67rl2,D64v4,A58rl 1,M87/
ma'lül: (Ar.) hastalıklı, sakat 5,K64rl0,MK62vl6
ma' lül kıl- m.-ye K64r7
-dıK42r8 m.-ye (emr kıldı) B67r7
ma'lüm: (Ar.) malum, bilinen îmân: (Ar.) iman B2v9
B18vl 3,B 19v9,B55r 16,B79r7,B79r7,Kl 2 ma'nä: (Ar.) mana, anlam; sebep,
vl0,D17vl6,K18rl,A10vll,MK16vl6,M neden
25/14,MK17vl0,M73/19,MK54v5,D75v m.-da A61rl3,K29vl 1
8 m.-dan
ma' lüm bil- Kİ 2v5,A5r 13,Kİ 5v4,D26v9 ,K26vl
-di B44vl6 3,K28vl6,MK27rl7,A21v6,K31vl0,
-gilB57v2 A23vl 1 ,K33v6,K38v2,A3 lr4,A3 lr6
ma' lüm et- ,D43v2,K43vl,A36rl0,K46r4,K46v
-gil M82/19 9,K48v4,K49rl 3,A42vl ,K5 lr5,A44r
ma' lüm eyle- 13,D52r7,K52r2,A45rl4,K54vl5,A4
-yelüm A22vl3,MK29rl7 8v2,D57vl 1 ,K57v2,A5 İril ,D59v7,
m. (idügüz) M67/7 K59rl4,A53rl l,K60v4,A54vl,A55r
ma' lüm kıl- 4, A57r9,K63r9,A58vl ,K64rl 5,K68r
-dı 17,A63rl3,A66r5
B49vl 6,B62vl5,B77r8,M40/l 0,MK42v8 ma'nî: (Ar.) neden sebep; mana,
,M64/7,D53rl7,K53r8,D65r 11 ,K64vl 5, anlam
MK63v5, D67vl6,A61vl2,M90/3 D12rl3,D25v8,D31v5,M87/12
-ğıl B22rl4,K65rl5,D74vl6 m.-ne B32r6
-ıg B50rl4,B58rl2 m.-de K14vl4
-mışdı B9vl6,MK8v6 m.-den B4v6,B7r2,B9r4,B13rl3,
-şarj MK29vl5 B 14v 1 ,B26vl 5,B32r8,B62r2,B63r13

844
,B63vl6,B66r7,B67rl5,B69vl0,B70r4,B m. (eder) MK32vl
72rl0,D14vl6,MK30rl4,MK37r6,MK42 m. (iş) B34v4
r7,M60/2,MK44v7,M70/l 3,MK50v7,MK m. (eyledür) B24r6
61r9,D69rll m. (körür) B8vl2
m.-den (bu m.) B15v9 maşlahatlu: (Ar.+T) önemli,
m.-den (ne m.) B16rl5,B29r6, ehemmiyetli
B30r3,B34rl2,B39v7,B47v8,B50rl4,B51 m. (iş) A26r5,M48/5
r8,B53r4 m. (söz) B34v9
m.-den (ol m.) B44vl6,B48rl5, maşrık: (Ar.) doğu, şark B4rl4,D3v8
B57r8,B60rl,B60r2 ma'şük: sevgili
m.-ye M23/21 m. (ârzüsı) A26r6
mani': (Ar.) mani, engel m.-ıg K33vl5
m. (kılumadı) M12/5 m.-ıg (ârzüsı) B34v5
m'' nî ol- m. (kayğusın) B34v8
-ğıl M53/9 ma'yüb: (Ar.) ayıplanmış, ayıp
-urM57/9 sayılmış, D40vl7
manşıb: (Ar.) makam, mevki ma'yüb ol-
m. (berdi) M28/19 -dı K41r2,A33v4
m.-ın M59/10 -aM46/4
maga: bana M3/17,D9v7,M16/16, ma'yüb eyle-
D13r7,D13r8,D18rl6,Allrl2,MK20r6,M -rM27/16
43/21,D31r9,A24vl6,D50vl7,D51r2,M7 mağyüb: (Ar. ma'yüb) ayıplanmış,
0/7,M74/9,K65v4,K69rl4,K70v6,K71vl ayıp sayılmış,
0,M96/18 mağyüb kıl-
ma'rüf: (Ar.) belli, bilinen -aB32vl5,B43v3
B69r 15,D8r 16,K66r9,A60r 16 mazlüm: (Ar.) mazlum, zulüm
m. (halîl) K8rl6,MK8r4 görmüş
ma'şiyet: (Ar.) günah, suç m. (bir)B8rlO
ma' şiyet kıl- m. (cän) M27/21
-dı D73vl3,K72r7,A68r8 m. (cümle) B19v9
m.-den B39rl m.-nıg (du'âsı) B20vl 1
m.-e (ikrär kılam) MK5vl m.-lar D12v2,B69vl6,MKl lv6
m.-ğa B6v2 m.-lamıg Aölrl ,M17/9,M89/6
m.-ge M8/1 m.-larug (du'âsından) B13r7
maslahat (Ar.) iş; önemli, ehemmiyetli m.-ug MK18vlO,M28/l
B15vl4,M21/5,K23r7,D33vl3,K33vl4, mecaz: (Ar.) mecaz, gerçek olmayan
MK32v6 m. (degül) B37r7

845
meclis: (Ar.) meclis m. (berdi) K8r6
m.-den D22r7 m. (birle)
m.-e (sunar) B42rl5 B40v3,A31vl6,MK38r2
mecmu': (Ar.) bütün, hep, tamamı m. (boldı) D38rl3
M34/19 m. (erdi) B4rll,B24rl,B39r6,
mecmu' kıl- B39rl 6,D8r6,K23r2,M32/7,A45v5,
-dı A69rl0 MK50vl4,D52rl6
mecmu' ol- m. (diler men) B33rl5
-dı K73r7,B78r9,D24v7,K24vl 1, m. (kelse) M47/4
MK23rl3 meded kıl-
-nuş M12/15 -a vergil M46/18
-mış idi -dı MK7vll,B40r8
K14r3,A6vl3,MK13r8,M19/17 -ğıl D32vl0,K32vll,A24vl6,
-muş idi D14r5 MK31rl6
mecübe: (Ar.) cevap m. (şem'i) B3r2,MK2rl4
m. (sen kılıp) D47rl4 m. (verdi) B9r2,B54rl2
mecruh: (Ar.) yaralı, yaralanmış m. (kelse) B33vl2
mecruh eyle- medet: (Ar. meded) meded yardım
-r M27/16 K2r9
mecruh et- medfen: (Ar.) defnedilecek yer,
-eridi D19v2 kabir, mezar
mecruh kıl- medfen kıl-
-dı B20v3 -ur A68v2
-dır) MK17v5 m.-ni (taleb kıldı) M49vl6
-dug B19v4 medfun: (Ar.) defnedilmiş
mecruh ol- medfun kıl-
-dı A12rl6 -dı K72rl6,K72vl0,A68vl2
m. (rencim) B8vl0 -ur A66v2,M98/l
m. (tenüm) B8rl0 medh: (Ar.) övgü, övme
m.-lar B46vl0 A42r7,MK46vl 1
m.-lan M71/1 medh eyle-
m.-lamıi) K45r8,A38r6 -rK49r3
meded: (Ar.) meded, yardım medh kıl-
B10v8,B10vl0,B20v4,B52rl,B54r3,B68 -dı MK47v6
v4,B69r2,B69r 13,B79r9,MK2r8,M3/7,M -ur B50vl4
13/17,M13/19,K19v7,M27/17,MK31vl2, medhü şenâ: (Ar.) övgü B36vl5
K38vl ,A3 lr3,MK37v6,K65vl 3,MK64v2 medhâl: (Ar.) dahil olacak yer

846
 m. (olur idi) K72vl5 mellıüz: (Ar.) düşünülen, hatırdan
meflül: (Ar.) kilitli, kapalı geçen
meflül kıl- m.-oldı BllrlO
-dı A34vl3 melih: (Ar.) güzel, şirin, sevimli
meğer: (Far.) meğer, yoksa; sadece M39/9
B19rl4,B20vll,B20vl6,B25vl4,B31vl5 melih ol-
,B34vl2,B35vl0,B46vl5,B47vl6,B57r5, -dı B27v9
B66v2,B73r4,K18rl6,Allrl0,D18rl6,Kl m. (sözin) B78rl6
9vl4,MK18vl0,D25vl0,K25vl4,D29vl3 melik: (Ar.) hükümdar; ilahi yaratıcı,
,K29v 16,MK30r4,MK32r3,M47/l 2,D33r Allah
14,A25v5,D34r4,K34r5,M48/5,K53rl6,A B15v2,B14vl6,B15vl3,B16v3,B16v
47rl,K57r9,A57v4,M89/5,M89/9,D69vl 7,B16rl5,B16vl5,B17r3,B18r3,B17r
6,K69r6,A64r4,M93/ll 13,B 17v9,B20v6,B20v7,B20r 16,B20
mehcür: (Ar.) uzaklaşmış, ayrılmış v9,B2 İr 10,B2 lrlO,B2 lr4,B22r 11 ,B2
mehcür ol- 2rl 3,B22v6,B22v7,B22vl 3,B22r3,B
-mış B47v4 22vl ,B22v5,B23r5,B23r 12,B23v5,B
mekîn: (Ar.) oturan, yerleşen B51rl3 24r5,D23vl7,B24v8,B24vl2,B26v2,
m. (olug) D49v2 B28v6,B28v6,B30v6,B3 lr8,B31 v4,
mekr (Ar.) hile, aldatma D7r3 B31rl4,B31v8,B42r9,B43v8,B44rl 1
m. (değdi) B7v9 ,B44v2,B48vl2,B49r2,B49r8,B49v8
m. (kılardı) MK6v9 ,B50rl6,B50rl4,B50v3,B57r5,B57r7
m.-i (anıg m.) D51r5 ,B58r3,B63r2,B68v2,K2v7,MK2v3,
m.-idûr DövlO M3/21,K13rl0,MK12rl5,D13rl4,K
m.-inden (züleyhänıg m.) D41 vl 1 13rll,K13rl2,MK12rl7,D14r3,K14
mektüb: (Ar.) yazılmış r6,A6vl6,MK13vl 1 ,D14vl6,A7v7,
m. (ahvâline) B69rl3 MK14rl,D15r8,K16r7,A9rl,K16rl3,
mektüb kıl- A9r7,D16vl4,K16vl3,K16vl3,A9v
-dılar D60rll,MK58v6 7,K17r4,K17r4,A9vl4,A9vl4,K17r7
-urlar B62v7 ,A1 lvl3,K19v3,A12rl3,K19vl2,K2
m.-ug (ahvâline) K66r7 0r2,A12vl2,MKl 8vl4,K20r6,D20r7
melâ’ik: (Ar.) melekler B10vl3 ,K20rl2,Al 3r6,MK19r5,MK19r6,D
m.-ler (üzre) M95/16 19vl4,K2 lr4,Al 4r2,MK 19vl 2,MK2
m.-sen M36/14 0r3,K22r6,K22r8,K27vl4,K31r7,K3
melal: (Ar.) üzüntü 3rl5,K35r5,A27rl6,A35r3,A35vl4,
m.-üm (kitdi) M81/4 A35vl4,MK41vl5,K47r7,A40r9,M
melek: (Ar.) melek K45vl0,M65/7,D47r9,K47v2,MK46
m.-keD21r5 r5,D48vl0,K48v9,A41vl4,M66/15,

847
A41rl2,D49r8,K51rl6,K54vl7,A48v4,K m. (ol) B14r4
65rl3,K69vl0,M97/12 m. (özi) B14v6
m. (ayä m.) D16r5 m. (rahmän) BlOvl 1
m. (dayyän m.) D42rl3,M64/15, m. (reyyän) B77vll,M58/12,
D46vl4 MK41rll
m. (dipler) B50rl m. (ulu) B14r3
m. (emrine) B24r7 m.-den D22r6,A15r6,MK20vl3,
m. (ey m.) B17r9 K27vlO,MK26rl l,M39/14,D27v6
m. (hätun) K52r2 m.-den (destür aldı) B23r7
m. (kädir) B39rl l,B52rl l,B52r2, m.-den (kelür idi) B27vl4
B70r9,M86/3,A61r8 m.-din K22r8
m. (kılam) D23rl7 m.-e MK13vl3,MK18rl5,
m. (kılmış) B26v3 MK23rl4
m. (mâliki) M59/13 m.-e (reyyän m.) K42v3
m. (ol)B15v3 m.-ge
m. (oldı) B53rl6,B77r5,A44v9 B43vl6,B44v4,K16v7,A9vl,
m. (ögde) MK45v9 MK15v8,K17r5,A9vl5,K21rl6,MK
m. (rahmän) B43vll,K42rl3, 20rl 3,K22r6,Al 5r4,MK20vl 1 ,M31/
A35r2,MK41r3,M58/8 4,MK30r9,K43r6,M59/l 1,M59/11
m. (reyyän) m.-ge (berüp) B44v4
B43rl2,B43rl6,B43v9,B43vl0,B44rl6,B m.-ge (bu m.) B23r3
48v2,B49vll,B49rl4,B49v4,B49vl6,B5 m.-ge (cevâb eyler) MK20rl,
0rll,B50rl2,B50v9,B51r3,B51r8,B51rl0 MK20r6
,B75r2,B76v4,B76v5,B76v7,B77v3,B77 m.-ge (cevâb söyler)
v8,MK41r4,M58/9,D42v4,K42v4,A35rl B22rl5,B22r9
0,K42v9,K43rl6,MK47vl7,D4916,K49r m.-ge (ceväb verdi) B23r5
15,A42v3,MK48rl m.-ge (ısmarladı) B20rl5
m. (reyyäna) m.-ge (muştıladı) B15v5
B43v9,K42r 1 ,A34v6,D42rl4,A35r9 m.-ge (reyyän m.) A35rl5
m. (rüzî kıldı) MK50r4 m.-ge (zähir kıldı) B24vl 1
m. (şordı) B48vl4 m.-i B56rl0
m. (täcir) D24v7 m.-i (körip) MK27rlO
m. (taht) B51r2 m.-i (körüp) B28vl5
m. (tapa) D23vl4 m.-i (kudüs m.) B22r2,B22r3,
m. (taymus) D26rl3,MK25rl B22v3,B22vl 5,B23r3,B23r7,B22rl,
m. (ulu) B40v7 B23r9,D20vl4,K21r4,A14r2,MK19
m. (dayyän) MK45rl5

848
vl2,D20vl6,K21rl4,A14rl2,MK20r5,Al m.(şeytän) MK6vl5
4vl4,K21vl6 m.-nıg (makşüdı) A51r5
m.-i (kudüsnüg m.) K20vl7 memleket (Ar.) memleket
m.-i (melikler m.) B44v6 Bllv8,B19vl2,B51r3
m.-i (mışır m.) B29vlO,B59r2, m. (oldı) D18vl3,K18vl6
D51rl,K50vl5 m. (iyesi) B4rl6
m.-i (mışr m.) B28rlO m.-im K49r8
m.-i (mışrî m.) MK28r3 m.-in M15/7
m.-i (olar) B58vl6 memlûk: (Ar.) köle B21rl0
m.-i (olasın) D56vl 1 memnüc: (Ar.) yasak
m.-i (olur isem) B52vl3 m. (olur) M53/10
m.-ine K14vlO,A7v3,K19v2, men: ben
A12rl2,K27vll B2vl 3,B3rl ,B3r4,B3r6,B3vl 5,B8r 1
m.-ine (mışır m.) D27v7 0,B8v2,B 12v8,B 16v7,B38r9,B63r 15
m.-irj MK13rl ,B76v9,MK2r9,D6v9,M9/l 3,M10/5,
m.-ke (eyler) K21rl0 D10v!0,D10vl 1,D10v9,K12v9,M17
m.-ler (meliki) B44v6 /19,D12vl5,D12vl5,D13r2,D13r9,D
m.-nig M82/7 13vl ,M18/18,M22/7,M23/8,K 17v3,
m.-nig (emrine) K23r8 M40/l,M41/6,M44/l 1,M54/12,M55/
m.-niıj (kulağına) B14v7 8,A34rl2,M59/3,K44vl2,D5 lr2,D5
m.-nirj (sözine) A16r6 2v4,D52v4,D52v5,K57r6,K57r7,K5
m.-ven M39/18 7r7,M78/17,M80/l,K61r8,D62vl2,D
melik sübhan: Allah B21rl5 62vl 2,K64r3,M86/l 6,K64vl 1 ,K64v
melik taymus: Mısır hükümdarı 1 l,K65r4,K65r4,K65rl5,K66rl 1,M9
D26vll,K27r9 2/1 l,K69rl,A63vl5,K70rl,K71vl 1,
m. (kızı) K26v4,A19r8 K71vl2,K71vl2,K72v3
m. (kızı ermiş) M37/15 m.(erür) B31rl2
meliklik(g): (Ar.+T) meliklik m.-men MK22rl l,K68rl,K70rl4
m. (rüzî kıldı) K51rl7,A44vlO m.-de K15r9
m.-in (melikligin) B45r5 m.-den M9/21,D12rl4,D15rlO,
m.-in (mışıng m.) MK42rl2 M28/4
m.-in (mışımıg m.) B45r5 m.-den (yaga) D52rl5
m.-in (mışr şehrig m.) K43v6 m.-din K7r9,A5r3,A8r2,K64v7
melikzäde taymus: (Ar.) Mısır hükümdarı m.-i
m.(kızı) B26rl6 K5vll,K5vl2,B16r3,B21vll,
mel'ün: (Ar.) lanetlenmiş K7rl l,D12rl2,K15r8,A8rl,D25vl7,
m. (iblis) M9/20,M57/9

849
D53r9,D62vl7,K68r2,K68v4,K69rl2,M9 m.-e
3/12 M19/15,A7v5,MK13vl5,A50vl6,M
m.-i (kıldug) B38r3 K55vl4
m.-im D18rl5,D52rl0,K60vl7, m.-e (bu) B14vl2,B59v9
K68v8 menzül: (Ar. menzil) konaklama yeri
m.-im (katıma) K64rl7 bkz. menzil
m.-im (katımda) K67v6 m.-ğa K57r8
m.-im (özim) D9v6 meg(i)z: beniz
m.-üm K68vl6,K70v6 m.-i (şoldı) D6v4,D28v3
m.-üm (birle) D62vl 1,M84/19, megze-: benzemek krş. megze-
D62vl3 m.-yür sen K67vl6
m.-üm (yüsufım) Dİ lvl4 megze-: benzemek krş. menze-
m.-ven K69rl7 m.-r D14r5
men': (Ar.) yasaklama mercân: (Ar.) mercan
men' kıl- B14r8,B30vl4,B50vl l,K5r6,D30r7,
-a B39r8 K30rl0,A22r7,MK28vl2,M43/10,K
-sun B40rl0 30v3,MK29r5,MK3 lr3,K34rl 5,M48
-dı D38r6,A30v6,K38r5,MK36v9, /20,K34rl2,D35vl
MK40rl5,K41vl l,A34rl4 m. (bile)
-ur MK36v8,B43r5 MK12v3,A22vl,M43/18, D35r7
menfe'ät: (Ar.) menfaat, fayda m. (birle) B33r2,K35r7,A27v2,
m.-i (yokduğın) D52r3 M49/19
rnennân: (Ar.) ihsan edici; allahın m. (direkler) K64vl0
sıfatlarından B10v7 m. (düzmiş) K36vl7
menşür: (Ar.) duyurulmak üzere yazılan m. (halhal) B36rl2
ferman m. (hâti) K35vl
m.-ma (risâlet) D9vl6 m. (olsun) M48/19
menzil: (Ar.) konaklama yeri m.-dan B38rl
D57v2,M78/8 m.-dın M52/2
m. (birle) D57rl7 m.-lar MK34r5
m.-de merd: (Far.) kişi
B65vl5,D14vl4,K14vl2,M20/19,K57rl m.-sen D70rl
0,A51r2,MK55vl6,M76/10,MK61v5, merhale: (Ar.) menzil, konak
D63rl4,K63r2,A57r2,M85/16,MK61v6 A27vl3
m.-den (kördiler erse) B59v7 merhem: (Ar.) merhem
m. (erdi) B6İVİ6
m.-i A53r9

850
 merhem ol-
-aB42vl4
mertebe: (Ar.) mertebe
m.-ler (atma) B50r6
m.-lemii) K48rl3
meşâlim: (Ar.) Hz. Yusufun oğlu
m.-e B77v3,B77v4,B77v5,
B77vl l,K55r9,K55vl l,MK54rl7,K60vl
0,D61r6,MK59v5,MK59vl0,MK59vl3,
M98/4,D74rl3,K72v6,K72vl0,D74r9,K7
2r2,A68v9,M98/6
m.-e (ac lem kılmış idi) B58r7
m.-e (buyurdı) B57rl5
m.-e (cevâb verdi) B63vl5
m.-e (kirü varğıl) B63v3
m.-i MK59v2
m.-i (kördi ise) B63v6
mescid: (Ar.) mescit
m. (bina kılmış) B2r2
mes’ele: (Ar.) mesele
m.-ler (dürlü m.) B78rl0
meşakkat: (Ar.) meşakkat
m.-ler (tartdı) MK49vl3
meşhur: (Ar.) meşhur olmak
B59rlO,M89/l
m. (erdi) M2/9
m. (idi) Dlv7,Klv8
m.-ligi B2r6,B3rl6
meşhur ol-
-a B4rl4
-urB69vll
m.-dur
B2rl,B3v7,D3rl,K3r5,MK2vl6,MK65rl
1,D66v17,A60v12
m. (durur) MKlv8
m.-etin (risâlet m.) K10r2
851
meşrebe: (Ar.) maşraba
B35v5,B57v6,A48v9,MK53vl5
m. (dutar) B57v4
m. (suw doldurdı) B57v3
m.-ler A27r6,M49/7,K34vl2
m.-me (hâş m.) B57rl5
m.-me (uluğ m.) K55rl5
m.-ni A48vl4,D55v3
m.-ye K55r9
meşrebe: (Ar.) maşraba bkz. meşrebe
A48vl3
meşveret: (Ar.) danışma
m.-in K64r7
meta': satılacak mal, eşya MK48vl
m.-dan MK28vl5,MK28vl7
m.-dan (her m.) B30v7
m.-dm K30rl3
m.-larKllvll
m.-larm (buldılar)
B60rl3,A51v6
m. (saklayu) B12v3
mevlâ: (Ar.) mevla, sahip, allah
MK3v3,MK8r2,MK9v3,MKl 0r6,M
K37vl 1 ,K39v3,MK42v7,MK50rl ,M
K51vl2,MK52rl3
m. (celîl) MK24vl2,MK52vl7,
MK44vl5,M64/4
m.-dan MK3v2,Alvl6,MK38r8
m.-m MK2r9,MK13v8,K18v2,
MK17rl6,MK22vl l,K31vl2,A23vl
3,MK30rl5,MK36r8,
A53r6,MK57vl6
m.-sma K23rl,A15vl5,A32r6
m.-ya MK21v4,MK52rl7
mevlî: (Ar.) mevla, sahip, allah
B4rl2,B10vl5,Bl lv3,B40rl3,B51r2
,B53rl4,B55rl2,B55vl5,B56v4,B68
v6,B69v8,B70rl3,B73vl6,D2r9,K2r9,Kl
Orl l,K12vl !,D22v3,D37v5,K37v4,A30r
6,M52/20,K44r4,A36vl3,A39vll,D49r8,
D53rl4,A46v5,A47r8,D54r4,A59v9,D66
v5,D67vl,MK65vll
m. (celîl) B13vl4,B26rll,B47vl6,
B68r 14,K70r2,A64vl4,M94/l 3
m. (hähkdan) K49v2,A42v7
m. (hükmüne) B70rl2
m. (rahmetindin) B9rl 1
m.-den B4rl l,B10r2,B40v9,B55v3
m.-ge K53vl0
m. (benüm m.) B32rl0
m. (ğafur) B19rl4
m. (kädir) B15rl6
m.-m B2vl3,D24r4,B38v7,K70r6
m.-m (rahmetine) B45v4
m. (var) B6İVİ3
m.-niıj A66vl6,M95/18
m.-nirj (şıddîkı) B24rl2
m.-ye B10r7,B10r8,B79r5,B79r5,
M13/3,D75v6
m.-ye (kılam) B56r2
m.-ye (kıldı) MK8vl3
m.-ye (secde kıldı) B23vl6
mevlü: (Ar. mevlä) allah
m.-m
Al lrl2,M26/10,K24r8,M34/l ,A17r9,M4
5/14,D31v9,M61/2,A60v9
m.-mden B79r9,M74/l ,M73/21
mewlä: (Ar. mevlä) mevla,allah
m.-m A7rl4
mewll: (Ar. mevlä) mevla,allah
m.-yeK73vl5
meydan: (Ar.) meydan, alan
m. (içre) B29vl5
m.-a D50r8
852
m.-a (çıkırj) B52r4
m.-a (Cucb m.) K22v3,A15vl
m.-ı D29v4
m.-ı (bezediler) A21rl5
m.-ma
MK14rll,M21/10,MK21r7
m.-ına (gurbet m.) D15r9
m.-ma (Cucb m.) D22rl7,M31/15
m.-m M42/9,MK28r5,MK28r9
m.-m (bezediler) B29vl2
mezkûr: (Ar.) zikredilen, anlatılan
K47r5,A40r7
mezkürlik: (Ar.+T) anlatılmıştık
m.-i M4/6
mısır (Ar.) mısır B3rlO,B46r8,
B57vl3, A52v9,K60vl7,A66v8
m. (degül) B75v4
m. (ehli)
B24vl0,B51v8,B52rl6,
B52v2,B63vl0,B71vl6,B73v8,B76v
5,D50r3,A64vl 1
m. (ehlin) K71v6
m. (ehlini) B76v3,M96/12
m. (halkı) B5İVİ5
m. (içre) B14r3,B27v3,B29v5,
B40v7,B51 v4,B53rl 6,B70rl ,B75rl 5
,B77r5,B77v2,B77vl2,M34/4,M34/l
7,D27rl 2,M39/3,M40/12,D39vl ,D5
lv3,K69vl0,D70rl6
m. (ile) B27vl0
m. (ilüni) B76vl
m. (issi) M39/7,M77/12,M95/1
m. (iyesi) B54vl,B60r3,B69r3,
B74r8,D27rl6,K27v3
m. (kızılma) B47vl4,B61rl6,
A38v3
m. (mälı) B29v9,D29rl4
 m. (meliki) B29vlO,B58vl6, m.-a (satun) B5örl0
B59r2,D51rl,K50vl5 m.-a (vararlar) MK2ör8
m. (meliki olur isem) B52vl3 m.-a (varur)) B5ör7,B5ör9
m. (melikine) D27v7 m.-a (varur) M39/11
m. (cazîz) B27v7 m.-a (varurlar) B56rl3,D27v3
m. ('azizi) B27v2,B28v8 m.-a (yakın düşdi) B24r3
m. (c azizine) MKö4vl2 m.-a (yemenden)
m. (pâdişâhı) K5öv3,B73v2,B59r4 D42v2,MK41r9
m. (san) M75/6 m.-a (yeter) A47vl5
m. (sultânı) D71r4 m.-a (yetüp) M75/8
m. (şâhı) B48v2,B61rl,B63vl0, m.-a (yetüp keldi) Bö0v3
A44rö,M70/6,Aö4v5 m.-da B29rl2,B76v9,K12vlö,
m. (şähıdur) M78/14 K71vl2,Aö7vl2,D73vl3,D74r8,K7
m. (şehrine) B28vl,K29r5,A47v7, 2vl,M98/8
A61r2 m.-da (birc arabî) B47rlö,B47v4
m. (tapa) M39/16 m.-dan B75v4,B75rlö,B7övl2,
m. (üzre) D67r7 B77v9,Dl 3r2,K54r9,A47vl 2,MK52
m. (eli) B50vl0 vl 5, Aööv4, AĞĞv8,M95/l 2,D72r 17,
m. (içre) B42r4 Aööv9
m. (şehrine) A20vl5 m.-dan (kelenlere) B5öv2
m. (tapa) M78/21 m.-dan (kelür idi) B59vl 1
m.-a B70v3,B70v5,D22vl7, m.-ğa B17rlO,M89/19
M34/12,M34/15,K54r4,A47v3,M75/2,D5 m.-ğa (yemenden) M58/10
8rll,K58r2, m.-ğa (yeterler B27vl 1
MK5öv8,A57r7,MKöl vl 1,A61v4,D67v9 m.-ıi) (ilni) Aö7v3
,MK66r2,M94/4,K70rl4 m.-ırj (melikligin) MK42rl2
m.-a (değerler) K27v7 m.-lar D4övl5
m.-a (degi) Dlörlö m.-nıg (melikine) K27vl 1
m.-a (degin) Klörl4,A9r8,MK15rlö m.-nıg (melikligin) B45r5,B45r5
m.-a (düşdi B29v5,M42/4 m.-nug f azîzi) K28v2
m.-a (keldi) mışn (Ar.) mısır K43vö,K44v7,
B45r7,MK27vl 5,MK42r 13 Möl/20,M95/12
m.-a (kelgil) B27v3 m. (ehlin) M9Ğ/14
m.-a (kelürler) MK23r4 m. (içre) B24v8,B54r4,D71r4
m.-a (ketürdiler) B66r5 m. (issi) M88/14
m.-a (kişi ıda verdi) B27vlö m. (ehli) B24v3,B24vlö,B25rl4
m.-a C azm kıldı) B5öv5 m. (ile) M39/10

853
 m. (meliki) B28rl0 m.-den MK55vl4
m. (‘azizine) B27vl5 m.-den (yağa) MK12r6
m. (tapa) B56v3 mihnet: (Ar.) mihnet, sıkıntı
m.-a MK21v7,M32/9,K42vl2, B21r6,B63r5,M41/5,D48rl7,D60v7,
A35r8,K54rl0,D54r9,MK52v7,D63v2,K A60rl5
63r7,D74vl ,K72vl2,A68vl4,M98/l 2 mihnet dut-
m.-a (değin) M23/5 -duk A60rl5
m.-a (tegerler) B56v5 m. (içre) B69vl6
m.-a (yakın keldi ise) B24v6 m. (ile) M21/3
m.-da B43vl4,M96/20,M97/12 m. (sogı) B68rl0
m.-danB13v8 mihnet tart-
m.-dan (çıktı erse) B59v7 -dukK66r8
m.-mrj (pâdişâhı) M77/14 m. (telim) B49r9
mışrî: (Ar.) mısır mihnet tut-
MK22vl3,MK26v6,MK54r7,MK55rl2, -duk B69rl4
MK57r5,MK57v3 mihnet dart-
m. (ehli) MK23r7,MK23rl3, -tuk MK64vl4
MK23vl6,MK48rl5,MK48v3,MK49r4, m. (uşbum.)B19rll
MK59v6 m.-de MK37vl6
m. (içre) MK22vl4,MK23rll, m.-den
MK25vl7,MK27vl5,MK48rl l,MK48rl B20r5,A6vl ,M19/4,K19r9
5,MK50r3 m.-e MK7r4,D17vl3,K17vl4,
m. (ile) MK26r7 A10v8,MK16vl3,M25/U
m. (iyesi) m.-e (bu m.) B8rlO,B18rl4,
MK26r4,MK45rl5,MK5 lr2,MK56r9 B19v6,B45r5
m. (kızılma) MK44r7,MK44r6 m.-ge M10/5
m. (mâlı) MK28r2 m.-inden D13vl0JC39v5,
m. (mâliki) MK55r8,MK55r9 MK38rll,K41vll
m. (meliki) MK28r3 m.-inden (züleyhä m.) B40vl2
m. (‘ azizi) MK27r3 m.-inden (züleyhânııj m.)
m. (‘azizine) MK26rl2 A34rl4
m. (şâhı) MK49v2,MK59v6 m.-lerden
m. (şehrine) MK26vl3 B14vl,B36vl2,B44vl3,MK12vl2
m. (ehli) MK48v5 m.-lerden (râhat ola) B46vl6
m. (içre) MK2v3,MK38r6 m. (ola) B4v7
m. (‘azizi) MK25vl6 mihnet-dâr: (Ar.) sıkıntılı,eziyet
m.-de MK27v6,MK44rl6,MK44v3 çeken D39rl 1

854
mihnet-dari: (Ar.) sıkıntılı, eziyet çeken m. (birle) A62r9,MK66v5
K39rll,A31vl3 m.-i (birle) B71r9
mihr: (Far.) sevgi D32vl 1 millet (Ar.) millet B60r3,MK56r9
m. (odı) B8vl4 min-: binmek
m.-iMK31rl7 m.-di (yac küb) K70r3
m.-i (keldi) B21r5 m.-er D23rl3
m.-i (ğâlib olıp) B33rl6 m.-er (idi) MK18rl
m.-i (ğâlibdur) K32vl2,A25rl m.-gil D58vl
m.-in (kardaş m.) B10v2 m.-gil (becîd m.) MK56vl5
m.-in (kördi) MK29rl2 m.-gül (becîd m.) A52r3
m.-ine BlOrll m.-üben D50v9
m.-üm (benüm m.) BölvlO, m.-üp D51vl4,K51vlO
MK57vl3,D59rl6,A53r3 m.-üp (deve) D54rl2
mihrab: (Ar.) namaz kılınan özel bölme mindür-: bindirmek
(daha çok imamların namaz kıldırdığı yer m.-diler B19rl
için kullanılır) minnet (Ar.) minnet, gönül borcu
m. (içre) D66r9 B56r2,B64rl3,B74vl3,B78v3,D54rl
m.-daK65vl3 ,K53v9,A47rl l,A55vl,M84/6,A59v
m.-ında B69r2 5,D75r6,K73rl7,A69v5
mihrbân: (Far.) şefkatli, merhametli m. (aga kıldım) B56rl
B12v 15,B72v4,D36r5,A44v6 m. (birle) D15rl
mihrbân kıl- m. (dutmağıl) B74vl2
-dım A56rl2 m. (le) B15vll,K14vl6, B31r3,
mihr ol- K70r3
-dım B65r8 minnet kıl-
-dum K62rl3 -dıM43rll,MK52rl7
m. (yâ m.) B37rl -ğıl D55rl6,K55r8
m.-olğıl B53rl3 -up B73vl3
mihrbânlık: (Far.+T) merhametlilik m.-ler K49v4
D75v5 m.-üm K31vl5,M45/17
mihrbânlık kıl- m.-üm (hîç) B32rl3
-ğıl M71/2 mig: bin Dlv8,D10v4
mihrbânlık kıl- m. (katıra) D28r7
-megil B17rll m. (kişi) D50vl2
mihrbânlu: (Far.+T) sevgili, merhametli m. (kul) K28r3
M92/15 m. (deve) B28r7
mil: (Ar.) mil, ahundan ince metal m. (calem) D50vl2

855
mig iki yüz: bin iki yüz K55v8 17,D45v3,K49rl 7,A42v5,D5 lr2,K5
mig tört yüz: bin dört yüz 3r7,M83/15,D64rl0,D64rl0,K63vl5
m. (yarmak) D17r3 ,K63vl5,MK62v2,D67vl7,K70v5,K
misâl: (Ar.) benzer 73vl3
m.-in B41vl m.-nı (işitüp) B18v5
m.-ig (yok) K40rll,A32vl3 m.-nı (kaçan alur) B30r8
miski: (Ar.) misk gibi, güzel kokulu m.-nıg M43/l,A66rl5
MK58v3 m.-nıg (kibi) M78/11
miskîn: (Ar.) bîçare, âciz m.-nlar B56vl5,K16rl,K54r4,
B7rl,B7r4,MK6r7 D54vl2,K55r5,D60rl l,K60rl3,K63
m. (kaldı) K32rl8,A24v5 r5
m. (oldı) B33r4,D32rl6 m.-nlar (ile) D62r6
m. (özüm) B42vl 1 m.-nug B9rl2,K8rl6
mişl: (Ar.) misi, benzer m.-nug (kibi) D57v3,K57rll,
m.-ig (yok) D40rl0 K60v5
mol: bol M3/11 m.-ga K30v5,D71vl6,A66r8
m. (kudretig) m.-gdan (ögden)
mu: bu K30vl0,M44/13
m. (heybet) A44rl m.-gdan şogra M25/13
m.-nda B76vl6,K15vl3,A8v7, m.-gıD15r7
M29/19,M50/21 ,D54vl 1 ,D54vl 2,K55r8, m.-glan D6r8
M77/21 ,K56vl4,K57rl 1 ,M78/11 ,K64v2, muc abbir: (Ar.) tabir eden,
M87/16,D73v8,K72r2,M97/7 yorumlayan
m.-ndan B12vl l,B57v2,M10/6, B14rlO,B14rl l,M18/20,D47vl4,K4
M25/15,D41r2 7vl3
m.-ndan (ögden) D18rl4 m. (idügin) B49r2
m.-ndan (şogra) B3rl3,M24/15 m.-eB14r5,K13rl2
m.-ndın K7rl6,M29/18 m.-e (te’vîl sorar) B14r4
m.-ndm (boruçlu) B38v4 m.-ler B48v3,B48vl0,B49v5,
m.-ndm (keçiserven) M4/3 MK12v6
m.-ndm (ög) K7v5 muc abbirlik: (Ar.+T) muabbirlik
m.-ndın (şogra) K17rl3 m. (kılduğın) M65/12
m.-nı mu'âf: (Ar.) muaf, ayrı tutulmuş;
B6rl4,B8r2,B8rl4,B8vl4,B9r7,B13r8,B affolunmuş
21r5,K7v2,K15r3,M21/5,K15r7,M21/9,K mu'âfkıl-
17v9,M25/7,D20r3,K24rl6,K25rl4,A17v -aMK46rlO,B49rl5
15 ,M35/18,M37/4,D27r 15,M40/21 ,K39v -am B72rl,D47v8,M91/18

856
 -dım K68r6 muhkem tut-
mu‘ af ol- -arMK37rl7
-dug M50/13 -dı M8/19,MK34v2
muc allak: (Ar.) asılı, asılmış Bllr4 -tıBllr4
muc attan (Ar.) güzel kokulu muhkem dut-
m. (hem) B35rl6 -ar B40r2
mu'ayyen: (Ar.) belirli, ortada -dı B36vl0
B 14r7,B30v5,B35v3,Ml 8/16,M49/5 -up B20rl6
m. (bilgil) B13vll,K21vl,A14rl5 muhlis: (Ar.) samimi, içten
m. (kılğıl) B17r4,MK28vl3, M43/11 muhliş ol-
mücib: (Ar. mu' cib) icebeden -amMK20rl7
B50v7,B78vll,D48vl4 -dımK21vll
m.-den B33vl6,K33rl l,A25vl -dılar B2İVİ3
muccizât: (Ar.) mucizeler K42vl,A35r7 -dum B54v7
m. (boldı) D42vl -ur MK49vl l,B51rl l,B53r6
m. (dac vîsin) B3vl 1 muhtâc: (Ar.) muhtaç, ihtiyacı olan
m. (olur) B43vl3 M45/9
muğâf: (Ar. mu'âf) muaf m. (degül) D38v9,K38v8,A31rlO
muğâf dut- muhtâc ol-
-arM66/3 -up MK66r4
muhammed: (Ar.) Hz.peygamber -uban K22v5
B3 v9,B3vl 3,B3vl 3,B3vl 5,B4r 1 -up B59r9,B70v7,D22v2,A15v3,
m.-e Blv5,B3vl4,Dlv4,MKlv5 MK21r9
muhkem: (Ar.) sağlam m.-dan (bu menzile) B59v9
B6rl 1,B62v4,B67v12,M7/1 5,Kİ 8r6,A10 m.-ındur B39vl3
vl 6,MK17r4,A27vl ,MK33vl0,M49/20, muhtâclı: (Ar.+T) ihtiyaçlı
K35r6,M67/4,A53vl0,M81/14,K64vl0, m. (men) M33/8
M90/ll,A62r3 muhtaç: (Ar.) muhtaç, ihtiyacı olan
m. (durdı) M14/8,B40vl5,D6rl2, m. (degül) MK37rl2
M50/8 muhterem: (Ar.) saygm
muhkem dut- K5r4,D21 vl 6,B22v2,K21 v3,A14vl,
-mış B71r4 MK55v7,A52rl5
-mış idi B71r3 muhterem dut-
-tı K6vl2 -arM78/9
-up M54/5 -arlar B59v8
m. (sarây) B35vl6 mucıd: (Ar.) yardımcı B68vl5
m. (turdı) MK9v8

857
mukarreb (Ar.) yakın m. (olmaz imiş) B31rl
B24v4,K24rl3,A17rl3 mugla-: bunalmak
mukırr: (Ar.) ikrar eden, doğru söyleyen m. K48r4
mukırr kel- murjlat-: bunaltmak
-di D21vl4,K22rl ,K22vl6,A15vl4, m.-dı B56r9,M75/2
D22vl3,K73rl6 m.-tı D54r9
-ür B57r8 murjlu: sıkıntılı
-elelüm B6v2 m. (ola) M66/11
mukırr kel- mugula-: bunalmak krş. mugla-
-di B22vl6,B34vl5 m. D48r5
-dümB34vl5 murâd: (Ar.) istek, dilek, amaç
mukîm: (Ar.) ikamet eden, oturan B2vl2,B13vl5,D7vl5,K7vl6,MU/
mukîm ol- 2
-dı B75v7,B24v8 m. (hâsıl olur) B29r9
-dıysa B24v8 m.-aMK52rll,M74/ll
muktedâ: (Ar.) kendisi örnek alman, önde m.-a (bu) B55vl3
yer alan M28/18,A59vl6 m.-a (ol m.) B24vl2
muktedâ bil- m.-a (yetmedüg) D53vl4
-elüm M3/1 m.-ı K53v4,K59rl3
muktedâ bol- m.-ı (haşıl kıldı) D4İVİ0
-alım Dvl6 m.-ım B1 lrl6,B36v2,B56rl,
muktedir: (Ar.) gücü yeten D10v4,K10v7,M14/20,K28rl6,A20r
D66r6,MK64rl6,K65vl0 8,A47rll
munça: bunca, bu kadar m.-ım (başdağı) B65v2
M41/11 ,K35v3,M59/l 9,M65/7 ,K61 vl4 m.-ım (haşıl oldı) B47vl3
m. (müddet) B64v8 m.-ım (şükrânesin) B28v5
mundağ: böyle, bunun gibi m.-ım (var) B61rl2
B14rl3,B33v5,B41vl6,B42r9,B74v6,B7 m.-ima (erdim) B28v4
5r3,K55rl6,K62rl4,K65r6,A66r6 m.-ıma (erem) B34vl2,MK32v8
m. (düş) MK12v8 m.-ıma (yetsem) K34r5
m. (iş kılmağa) B47r4 m.-ımı K35v7,A28r3
mundak: bunun gibi krş. mundağ M91/11 m.-ına B1 lrl2,B27v5
m. (tonlar) M46/3 m.-ınça B77v8,D59r4
munlar: bunlar M22/13,A9r7 m.-ını M38/2,K41vl l,M57/9
m.-aK15r3,D15r3 m.-ını (haşıl kıldı) A34rl4
m.-nı K55r5 m.-ıg B34v4,B35vl0,K26vll,
muga: buna B29v9,D27r8,K27rl2 MK25rl2,MK27v5,M48/5,M57/9

858
 m.-H) (hîç) B40r4 m.-nig (melîh sözin) B78rl6
m.-ırj (yüsuf m.) MK40rl5 m.-ye B78vl
m.-ıi)ca MK57vl m.-ye (selâm kıldı) B78rl0
m.-ııjı A19rl5 muştıla-: müjdelemek krş. muştula-
m.-ııjız B8vl2,D12rl4,K12rlO, m.-dı B15v5,B55rl5,D54v2
A5r3,K29r4,A20vl4,A27rl 1 m.-dı (beşâret m.) B51rl5
m.-lan B18r2,K17r6 m.-dı (bu ahvâli m.) B32r4
m.-nıi) D26v7,D28vl7,D33vl3 m.-dı (kardaşların m.) B56v4
m.-um MK10r3,MK34rll, MK52rl6 m.-dı (melikge m.) MK30r9
m.-urj B29rll,K33vl4 m.-p D49v4
m.-ugız B13r2 m.-r men BlOvlö
muraşşa' :(Ar.) kıymetli taşlarla süslenmiş m.-r sen D70r2,A64r7
D48v7 m.-rven B60v8,K10r6,MK47r2
m. (köşk) K48v6,A41vl l,MK47r9 m.-yu D58rl6,K58r7,A5r21
m. (kılmış)B36rl m.-yum MK56vl3
m. (tâc) M36/4 muştılaçı: müjdeleyici K69rl5
murat: (Ar. murâd) istek, dilek B36v8 m.-sen K69r2
müsa: (Ar.) Hz. Musa peygamber muştuçı: müjdeci
m.-ğaK72vl3 m.-sen D69vl2,A63vl6,B73r4,
müsî: (Ar.) Hz. Musa peygamber B73r8,D70r6,A64rl 1
B78r2,B77vl 6,D74v4,D74v5,K72vl 7 muştula-: müjdelemek krş. muştıla-
m. (savçı) M97/11 m.-r B44r9
m. (sawçı) B77r4 m.-r sen B73r4,K69r9
m.-ye (destür oldı) B78r2 m.-rdan D10r4
müsî kelim: (Ar.) Hz. Musa Peygamber m.-rven
B77vl3,B78rl,K72vl5 D42vl3,MK41v3,D48rl7,
m. (tâbütnı) B77vl4 K48rl6,A41v4
m. (tâbütnı aldı) B78r6 muştulaçı: (Ar.+T) müjdeleyici
muştala: (Ar.) Mustafa, Hz. Muhammet m.- sen K69r9
m.-ya A69rl 1 mutâva'at: (Ar.) itaat etme
muştafî: (Ar.) Mustafa, Hz. Muhammet m. (kılmaklığa) D55v2
m.-ğa D75r3 mu'teber: (Ar.) hatırı sayılır,
muştafî: (Ar.) Mustafa, Hz. Muhammet muteber
Blv7 m.-imde B14rll
m.-ni (dutdı) Klv6,M2/7 muti1: (Ar.) itaat B43r6
m.-ni (hak habîbi) B2v3 muti' ol-
m.-ni (tutdı ol yâr) Dlv5 ol. MK14r8

859
 -ur mu sen K41vl3,A34rl6 3,K27vl7,M39/18,M57/l,D41vl,D4
-ğılB33rl5 4vl7JC51vl3,MK54r9
-a D34vl6,M49/10,MK40r8, müdde'î: (Ar.) iddia eden
B42vl4,B35v9 m.-ler
-am B34vl 1 B5 lr6,D49rl2,A42rl 5,MK47vl4,M
-dı B24r7,B20r9 68/2
-dım K21v8 müddet: (Ar.) zaman
-dum B22v7,MK32vl2, MK48r4 M41/18,D42v5,K42v5,A35rl 1 ,K72r
-ğıl A7vl4,B69vl,A30v2, 9
MK36v3,B15vl6,K37vl6,B39r3 m. (köp m.) B29rl4
-ırj K12rl3 m. (munça m.) B64v8
-mak M44/18 m. (telim m.)
-mamış B42r6 B38vll,B44rl,D29r3
-maz B29v2,B39r2,B43rl6 m.-dürK61vl4
-uç B13r5,B21rl3 m.-ler A21rl
mutlak: (Ar.) mutlak, kesin; bütün mal m.-ler (telim m.) K29r7
MK9v8,MK48r4 müferrah: (Ar.) ferahlanmış
m. (mâl) B30vl3,K30v2 müferrah kıl-
mübarek: (Ar.) mübarek, kutlu -ğıl B79r6
B4rlO,B32v9 müferrah ol-
mübarek ol- -dım K69rl
-aK45vl -dum B72vl2
-maz B47r4 müferrih: (Ar.) ferahlanıcı
-sun BlOvlö K62v5,D66r7
mübarek yor- müferrih kıl-
-am K13v2,B14rl2 -dı B65vl
-ayım A6rl2 müferrih ol-
mübtelâ: (Ar.) belaya uğramış -dımK57vl
mübtelâ ol- -dum B65v2
-aB40rl4 -dum idi B60rl
müdäm: (Ar.) devamlı müfessir (Ar.) müfessir, dini
B6v3,B18rl5,B16r6,B17v6,B18vl6,B19 konularda yorum getiren
v9,B21rl4,B28rl ,B28r9,B31 vl ,B32vl ,B m.-ler (bac zı) B40rl5
33rl0,B45v3,B45rl 3,B46rl2,B46vl ,B46 müflis: (Ar.) zarara uğramış, zara
v2,B5 3v 14,B53v 10,B54r7,B57v 15,B63v görmüş M45/9
1 l,K69v8,B74v6,MK5vl,Dl lv2,Kl lrl2, müfsid: (Ar.) bozguncu A34v2
MK10v6,Kl 8r4,MK19rl0,D27v9,K27vl m. (işden) MK40v4

860
 m.-den B40rl0,B43r5,B44vl 1, m. (tonlar) D34vl0
MK37rl,K39r9,A31vl l,MK37vl2,K41v m. (tonlar)
14 B44v3,MK33rl5,M49/5
m.-den (kirü döndi) B39v2 m. (nic metler) B49vl5
m.-den (kurtulmağa) B39rl6 m. (taç) B25v4
m.-den (nefsin) B39r8 mülk: (Ar.) mülk
m.-i D39r9 Mİ 9/3,K49vl 5,A43r4,M68/17,M71/
m.-iden MK37r8,MK40rl5 4,D71v5
m.-neni (kılmaklıkdan) D4İVİ4 m. (oldı) MK17vl3
mühr (Ar.) mühür m. (verdi) M72/3,K52r5
m. (basdı) B17vl m. (rüzî kıldı) B53vl
müjde: (Far.) müjde m.-i D49r7,D70v5
m.-lerden M14/4 m.-i (bî-zevâl) Blv3
m.-si M93/15 m.-im K26vl7
müjdeci: (Far.+T) müjdeci m.-ime M67/20
m.-sen M93/4,M93/11 m.-ine A42rl0
müjdele-:(Far.+T) müjdelemek m.-ini K49r6
m.-di M20/17,M73/18,M75/7 m.-üm B25vl5,B28rl3,B27r3,
m.-r sen M93/11 B34vl6,B38vl2,B51rl,M40/8,K35v
m.-rven M58/21.M67/2 7,A28r3,MK34rll, M50/7,MK51rl3
m.-yü M79/8 m.-üme D49r7
mükellel: (Ar.) süslü, parlak m.-ümüg (buyruğı) MK47v9
m. (tâc) B35v4 m.-üni MK47v9
mükerrem: (Ar.) mülket: (Ar.) mülkler
saygıdeğer,hürmetlenmiş Blv4,B54v4,M4/14,A3v8,D13v9,D2
B63vl2,M30/4JC21v3,A14vl,M54/15,M 6rl5,D52rl l,M72/16,K69vl l,A65v
K59v7 13
m. (dutar) B22v2 m. (iyesi) K65rl3
m. (kılam) MK55v7,B36vl2 m. (olur) A45rl6
m. (olam) K5r4,MK34v4 m. (rüzî kıldı) D51v4
m. (tutar) D2İVİ6 m. (verdi) B54r7,B74vlO
mükerrer (Ar.) tekrar m. (vere) B4rl2
m. (söyler) M51/8 m. (vermiş) D26rl4
mülevven: (Ar.) renkli m.-dinM48/ll
D60vl5,K34vl0,A27r4,K60v2 m.-i Klv2,K10vl5,K69vl6
m. (ton) B36r3 m.-inBllv8
m. (tonı) K35r9 m.-ni DlOvl l,M67/20

861
 m.-ûm K49r6 m. (hem) B35rl6
mü’min: (Ar.) mümin, iman eden m.-lar B12v8,M49/17
B21vl3,B51rl l,B53r6,B54v7,MK20rl7, münakkaş-dâr (Ar.) nakışçı,
M37/4,M72/4,K54rl ,K71 vl4 işlemeci
m. (ermiş) M75/3 münakkaş-dâr kıl-
m. (imiş) B56rl0 -saD12r4
mü ’min ol- -sam MKllr8
-amB22vlO -sam men Kİ 1v16,A4v9
-dı B51rl0,B54r8,B77rl, münâsib: (Ar.) uygun, lâyık M48/8
MK50vl0,B26r9,B44rl4 münazara: (Ar.) münazara, bir konu
-dım K52r4,A45vl6,M72/19 üzerinde tartışma MK66r6
-dum A14v9 münazara kıl-
-ğıl K21v7,A14v5,M30/8 -dı B70v9
-up B22vl6 münevver: (Ar.) aydınlamış
m.-ler D72rl6,A66v8 B23vl l,B35v4,B36r4,B36r4,D34vl
m.-lere B3rl4,MK2v6 1 ,MK33r 16,D35r 10,K35r 10,A27v5
m.-lere (kalmadı) B54v7 m.-dür MK21rl6
m.-leri B76vl 1 m. (dutar) B21v2
m.-lemi D73v3 münevver kıl-
m.-lemirj M95/12 -ğıl B3r2,K34vll
mü’minât: (Ar.) inananlar, müminler -sun A27r5
m. (yeri) B75v4 m. (tâc) MK33rl5
münâcât: (Ar.) münacat, yalvarma, dua m. (tahtına) K35rlO,A27v5
etme K18vl6,MK17vl3,M27/l m. (tutar) D20rl6
m. (deyüşdiler) M13/19,D18vl3 m. (yüz) B37vl4,MK35v2
m.-ı K19vl4,M28/l münkäd: (Ar.) boyun eğme
m.-ı (mahzünmrj m.) B79r7 münkâd ol-
m.-m -dıM32/13
D18vl2,K18vl5,Allv9,MK17vl2,M26/ -dım M30/9
21 -urj M28/17
m.-m (rähil m.) B19vll münker (Ar.) kabul görmeyen, kötü
münâdî: (Ar.) tellâl, bağıran, ilân eden şey M90/13
m.-ler B25rl2,B29v6,B30rl0 mürsel: gönderilmiş; peygamber
münakkaş: (Ar.) nakşedilmiş, nakışlı, B33v3,K32vl5
işlemeli m.-i (hak m.) MK47vl2
B36r3,B35vl6,M49/20,K35r6,A27vl mürüvvet iyilik; cömertlik
m. (olsun) M48/15 B2vl,MK36v4

862
 mürüvvet kıl- müşabih: (Ar.) benzeyen, benzer
-dı B60r4 m.-i B35rl4,K34v5,A26vl5
-dım B39r4 müşebbehe: (Ar.) benzetilen
m.-de (laldı) A51rl3 m.-si MK33rlO
m.-ler MK35rl6 müşfik: (Ar.) şefkatli, müşfik
mürüvvet-dâr: (Ar.+Far.) B57v7,M52/9,A49rl
D59rl,MK57rl5,M80/2 m.-ın B5v4
mürûvvetlü: (Ar.+T) insanlıklı, m. (kıldı) Mİ 1/8
iyiliksever; cömert müşfik kör-
B37rl,B37v9,B37v2,B38r8,B57v7,B57v -di B9r2
9,B61r7,B62r7,D36r5,MK35r9,M51/12, -dür) B9r5
D36v5,A49rl ,K58v5,A52rl 6.M79/19,D5 müşfik ol-
9vl2,K59v2,MK58r9 -dın D8r9
m. (oldı) M52/9 -dug Mİ 1/11
m. (hem) B30rl4 müşg: (Ar.) misk
mürûvvetlü-dâr (Ar.+Far.) B30vl4,B35rl6,B35v6,B37v8,D34v
mürüvvetli,iyilik sahabi K58v9 7,D34vl3,K34vl3,MK35rl5
mürüvvet-vâr: (Ar.) mürüvvvetli m.-lemi M49/4
B61rll,A52r4 müşkil: (Ar.) zor, güç
mürüwwetlü: (Ar.+T) A22vl 1 m. (hâlde) M46/9
müselmân: (Ar.) müslüman m. (işden) M54/17
B3vl6,B60r5,MK3r8,D52vl0,K52r4,A4 müştâk: (Ar.) özleyen, can atan
5vl6,MK51r8,K57v5,MK56rl 1,M78/14 B47v5
müselmânhk: (Ar.+T) a müslümanlık m.-bolğıl K18vl2
B26rl0,D26r5,MK24vll m.-kılırj A17rl5
müstahliş: (Ar.) kurtarıcı müştâk ol-
m. (kılğıl) B69vl4 -ııj K24rl5
müstecâb: (Ar.) kabul edilen, kabul olan -ğıl B19v8,B40vl
B13r7,B21r6,M89/10 -up B23v4
müstecâb kıl- -ur B57r8
-aB78vll,A69vl2 m. (men) MK55vl3
-ar K73v6 müşterî: (Ar.) müşteri, alıcı
-ur D48vl4 B15rl4,B16vl2,D15vl7,B15rl4
-urB70r6 m.-de K15vl6
müsteğîş: (Ar.) yardım dileyen B40vl2 m.-lerM20/10
müşabiğ: (Ar. müşabih) müşabih m.-ye A8vlO,B71v2
m.-ı D34v5

863
mütäba'at: (Ar.) uyma, uygunluk
gösterme
m. (kılmağa) B57v5
mütehayyir (Ar.) şaşırmış, şaşmış B61r6
mütehayyir ol-
-uban B30v3,K30r9
m.-imK58v4
müvahhid: (Ar.) allahın birliğine inanan
müvahhid ol-
-dum D52vl0
müyesser. (Ar.) kolay olan, kolaylıkla
olan, zor olmadan
müyesser ol-
-aD33vl3,MK33v4
-sa B34v4
müzeyyen: (Ar.) süslenmiş, süslü
B2v7,MK33rl6
m. (köşk) M67/9
m. (oluban) M49/20
müznib: (Ar.) suçlu, günah işleyen
K73vl5
m.-e D75v6
m.-e (duc â kıla) B78vl 1
m.-en B79r5

864
 N -üp M97/3
naklkıl-
nä-çän (Far.) çaresiz -dı B75v5,B76vl2,B77rl3
näçär ol-: çaresiz kalmak -ur M97/9,K72rl4
-up nakş: (Ar.) nakış, süs B37r3
MK13v8,B5rl3,B71rl2,K14v5,A60r9,D n. (birle) MK33r9
68rl4,MK66v8,M90/l 9,B5r7,B9v5, nakş ol-
B33vl -sun
nä-çärlık: (Far.+T) çaresizlik A27rl 5,M49/16,B35r2,B35vl4
n.-dan M88/19 n.-ı A47rl0
näfi‘: (Ar.) yararlı n.-ı (begzig n.)
n.-dür MK2v7,B3rl4 D53vl7,MK52rl4
nägäh: (Far.) ansızın, vakitsiz n.-ı (begzüg n.) A47r9,M74/14
B67rl0,D41r9,K41v9,A34rl 1 n.-ı (cümle) B37r6,MK34vl4
n.-düşdim B8rl0 n.-ı (uşbu n.) B55vl7
nä-hak: (Far.+A) haksız M10/17 n.-ı (yüzüg n.) B55vl6
nahif: (Ar.) zayıf M3/8,M64/19,M64/20 n.-m (‘acebledi) D36r7,M50/20
nä-hoş: (Far.) hoşa gitmeyen, n.-ma B37r2
beğenilmeyen n.-ma (sarâyıg n.) MK34vlO
nä-hoş ol- n.-ma (sarâymg n.) M50/19
-mış M47/20 n.-lar B35rl3
nä-hüb: (Far.) kötü, çirkin n.-lar (c aceb) D34rl0
nä-hüb ol- n.-lar (olsun) D35r4
-mış D33v7,K33v8,A25vl5,B34rl4 n.-lamı M82/21
-muş B69rl2 nakş-dân (Ar.) nakış ve süs yapan
nalçış: (Ar.) süs nakş-dâr kıl-
n.-geM82/13 -sam (idi) M16/17
n.-lar A26vl4 nâliş: (Far.) inleyiş
n.-lar (ile) K34v4 nâliş kıl-
n.-nı M29/7 -alum D5v9
nakkär (Ar.) çalgı, müzik B53vl3 namäz: (Ar.) namaz
nakkare: (Ar.) müzik aleti n. (içre) Kİ lrl4
B74r2,MK50rl6,D70vl 5,K70r8,M94/l 8 namäz kıl-
nakkaş: (Ar.) süsleme ustası MK33rl2 -a turur M63/11
n.-lar B35vl5, D35r6 -dı B76r5,B77rl4,M96/7
nakl: (Ar.) nakl etme, taşıma, götürme -ıp D45vl5
nakl et(d)- -up B47vl

865
 -urKllrl4,MK10v8 -sa B31vl6,MK31rl l,B33rlO
-sa B12r7,B47vl -sun B35v7,M49/9
n.-daMK44rl7 -dı B30v2,M44/3,M69/7
n.-ğa (häzır keldi) B76r5 nazar sal-: bakmak
n.-ı (kıluban) K70vl3 -saM45/10
n.-ığaK71rlO,A67r9 nazım: (Ar. nazım) şiir, nazım
n.-ın (yassığ n.) B12rl0 n. (birle) B3rl0
n.-ın (yatsu n.) M16/3 näzır: (Ar.) gözeten, gözetleyen
n.-ına M96/7,D72vl6 n. (durur) D33r4
nän: (Far.) ekmek MK62r9 nâzik: (Ar.) nazik
n. (kizlemiş) B66v5 n. (beliıj) A46r3,MK51rll
när: (Far.) nar nazm: (Ar.) şiir, nazım
n. (idi) B10r9 n. (içre) B78v4,K73rl8,A69v6
na'ra: (Ar.) bağırmak, çağırmak, n.-ı D75v3
haykırmak n.-ı (azmadı) B79r2
na'raur- n.-ı (söyler ola) B78vl0
-am Kİ 4v 16,B 15 v 11 n.-nırj (kadrini) B78vl5
narh: (Ar.) fiyat K55v8 n.-nıg (kametni) D75vl
n.-m D55vl7,MK54rl4 ne: ne
närin: (Ar.) ince, zarif, nazik A51v6 B70vl4,Al lvl,M27/8,D21v2,MK20
narse: şey, nesne rl 1 ,M47/14,K33v7,A25vl4,M47/19,
n.-si B12v7 M47/19,MK32rl2,MK32v7,K35r2,
naşîb: (Ar.) nasip, kısmet MK33v6,M49/14,M57/12,A36r9,M6
n.-irj MK36rl7,M53/4,D38vl6, l/9,MK42vl6,K45vl l,A38vlO,A38
K38vl4,A31 vl,MK37v2,M54/7 vl4,M63/12,K45vl5,K46r4,K46r4,
nasihat (Ar.) nasihat MK44v7,MK45vl l,D47rl4,K47rl2,
D53rl0,K53r2,A46vl K47rl2,MK45vl5,MK46r3,K48v4,
naşlhat ber- M67/7,K49rl 3,A42vl ,M70/l 3,M72/
-ip D37r8 1 !,D54vl2,K54v4,A48r7,MK53rl0,
n.-lar B55r8,MK51v8,MK52r4 D55v9,K55r 17,A49r6,MK54r6 ,A49r
nazar: (Ar.) bakma, bakış 13,K55v8,MK54r 14,D55 vl 6,D56r8,
nazar kıl- K55vl6,A49v6,M76/13,M77/l 1,A5
-dı lr3,MK55vl7,M78/l l,A51r8,A52r9
B12v4,B23r 13,B25 v5,B3 lr4,B52r6,B67v ,MK57r4,MK57r4,M79/16,M79/16,
1 l,B78r3,K10vl,K22v3,A15vl, D58vl4,MK57rl l,D58v6,A52r8,M
MK28vl0,D30r5,K30r8,A22r5,A22v7 K57r3,M79/15,M79/15,D58v7,D58v
-ğıl B69rl3 7,D58v7,K58rl5,K58rl5,A52r9,K58

866
vl 5,A53r4,D59v7,K59rl4,A53rl 1 ,MK58 n. (dedüyüg) K22v7
r4,M81/17,K60r8,A54r5,M82/7,A54rl 1, n. (der imiş) B71r7
M82/11 ,K60v5,K60v5,A54v2,A54v2,M n. (der ise) B71r8
K59rl l,MK59rl l,K60v4,D61rl,D61rl,K n. (deyesin)
61vl6,A57r9,K63r9,K63rl2,K64rl5,MK D33vl,K33v2,A25v9, MK32r7
63r4,M87/12,D66r7,K65vll,D68r9,A62r n. (deyesin bilmez B66rl0
7,A62rl0,MK66v6,M90/l 8,K67vl ,MK6 n. (deyü) B58r4
6v7,D68vl,M90/14,D68rl0,A62r8,MK6 n. (deyür) B16v7,B22v3,B63rl4,
6v4,M90/l 5,K67vl6,M91/11 ,D70rl ,D70 D35r2,MK42vl7
r 1 ,D70rl ,K69r8,K69r8,K69r8,K69r8,M9 n. (deyür men) B38r9
3/10,M93/l 0,A66r5,B 15r 14,B8v7 n. (deyür sen) K44rl3,M61/l 1
n. (ağlar sen) B26vl2,B60vl6 n. (deyür siz B58v9,M22/7
n. (ahaväldür) D69r6 n. (deyürven)
n. (arzular sen) MK25rl2 D41vl2,K41vl3,A34rl6
n. (aydur sen) n. (diler sen) B26vl2,B73r3
K44r 1 3,B45v 13,A37r6,A37r6,MK42vl 6, n. (durur) MK43r3,MK43r4
A14v3 n. (dükelü) M31/3
n. (ayursen) B45vl3 n. (düş) B5r2,B5r5
n. (buyurur sen) B22v4 n. (endîşe) B48vl4
n. (bahâ) B16rl4,B17vl2,B26r7 n. (erdür) B28v7
n. (bahaya) n. (eylersen) B34vlO,M57/ll
B15rl4,B32v5,K15v2,A8rl2,A8v6 n. (eyleyürsen) A26rl 1
n. (bilür) MK37r6 n. (fermän) M30/6
n. (bilür sen) n. (ğuşşag) B34rl3,B63rl4
B29rl0,B41v2,MK38vl6 n. (häcet kerek) B54rl5
n. (bilür siz) B59r4 n. (häcetügiz) B58rl2
n. (bulasın) B5rll,B3v5,B7r2 n. (häl
n. (bulduğuz) MK7rl7 B19vl ,B63r8,D33v5,K33 v6,A25vl 3
n. (buyursaq) D21v2 ,M47/18
n. (buyurur sen) K21v5 n. (her B16vl4,B26r4
n. (cefa) B63r2 n. (hikmet)
n. (cemâlin) B25r6 K21r5,A23v9,B22r4,B25vl2,B46rl
n. (cürmerd) B58r3 4
n. (çare) B15rl6 n. (hikmet var) B48vl5,B67rl4
n. (dedi) B71rll n. (hükm) B44vl5
n. (dedig sen) MK21rl 1 n. (îcâb) B16v8
n. (dedüg) M31/17 n. (içün) MK24rl3,M59/20

867
n. (idigün) B32v4 n. (kılduguz) B71rl2
n. (idügin) B29vl n. (kılğan) K37v5,B38v6
n. (idügün) B34r8 n. (kılğannıg) A30r7
n. (ihtiyär kıldug) B43r7 n. (kılmış) M52/21
n. (imiş) K7r8,D45vl2,B62rll n. (kılsa) D37v4,M52/19
n. (ister siz) B58v3 n. (kılur) B34vl6
n. (istersen) B60vl6 n. (kılur ise) D25vl6
n. (isteyür) B56vl4 n. (ki) MK29rl3
n. (iş) B34vll,B39v9,A32v3,M55/5 n. (kim) D26v2,K26v6,MK25r7,
n. (iş var) D31v5,MK34vl3 K43rl7, M60/l,B31r6
n. (iş kıldı) K16vl5 n. (kişi sen)
n. (iş kıldug) B41r7 B73r3,B73rl5,B54rl5
n. (işi) B37r5 n. (kördügin) A32vl6,M55/16
n. (işig) K44rl3,A37r6 n. (kördüg) K40rl4
n. (işlemiş) B49r8 n. (kore) MK39r3
n. (işler) MK3İVİ1 n. (körüp)
n. (işüg var) B45vl3 D26v7,K26vll,A19rl5, B26vl3
n. (kaçar) B40r3 n. (lâyık erse) D26r2
n. (kaçarsın) MK37vl n. (ma'näda) K29vll,A61rl3
n. (kadar) K34vl5,A27r9 n. (ma'nädan) K12v5,K15v4,
n. (kadardur) B23r4 A21v6,K33v6,K38v2,A31r4,K28vl
n. (kadarlu) MK20vl0 6
n. (kalmış) B32rl,B32r2 n. (ma'nî) D31v5,B32r6
n. (kalmışdur) K31v3,A23v4,M45/ll n. (ma'nîden)
n. (kalsa) MK30r6 B9r4,B13rl3,B29r6,
n. (keçer) B26vl2,B38vl5,M53/3 B30r3,B34rl2,B39v7,B47v8,B50rl4
n. (keçer sen) MK25rll,MK36rl6 ,B51r8,B53r4,B62r2,
n. (keçerüp) K37vl2 B63r 13,B66r7,B67r 1 5,B69v 10,B70r
n. (keçürüp) K26vlO,A19rl4 4,MK37r6,B16rl5
n. (kılur sen) B22v3 n. (mihrbän) B12vl5
n. (kılarsıg) MK32vl3 n. (mürüwetlü) B37v2
n. (kılasın) B45vll,B61vl n. (oğlan sen) B25v7,A18r9
n. (kılayın) MK18r6,B20r5,B20r6 n. (olasm) MK2vl4
n. (kıla idüm) B67vl3 n. (öter sen) B72vl 1
n. (kılduğın) B71rl0 n. (râhatlu) B37vl,B61r7
n. (kılduğını) B62v7 n. (sakınur sen) K37vl2
n. (kılduğuna) K22vl6,A15vl4 n. (sanur sen B38vl5,D37vl3

868
 n. (şanur sen) MK36rl6,M53/3 n.-dür (kaşdug n.) MK43r3
n. (sebeb) MK27v4 n.-dür (niyyetig n.) A37rl4
n. (sebeb var) B67rl6 n.-ler B17vll,K54r7
n. (sebebden) B34rl3,B48vl5 ne: ne K55v7,D60vl0
n. (şorar sen) B60vl5,B73r3 n. (imiş D7r8
n. (sözlese) B33r7,K36vl,A28vl5 n.-de K58rl4
n. (suç) B7v3,B16rl6,B19v3 n.-dür B34r6,B47v2,B46r2
n. (suç etdüm) MK6rl7 n.-dür (adm n.) B47v7
n. (suç kıldı) B69vl0 n.-dür (fi‘ lig n.) B46rl
n. (suç kıldım) D6v9,M9/13 n.-dür (hälig n.) A32vl4
n. (suç kılmış) B49r8 n.-kılduğını B3r9
n. (şüretin) B25r6 nebät: (Ar.) nebat, bitki
n. (tedüg) B23v6 D49vl l,A42vl5,MK48rl3
n. (tiler sen) A19rl4 n. (hîç ünmedi) B51v6
n. (tileseg) D2rl6 nebî: (Ar.) peygamber
n. (ulu) B25r5 B3rl l,B6v6,B7rl2,B66rl,B66rl,D3
n. (umar) MK25rl 1 2vl4,K32vl5,A25r4,MK31v3,M47/
n. (umar sen) B38vl5,MK36rl6 l,MK40rl l,A38rl5,M62/18,D45vl5
n. (umanur sen) K37vl2,M53/3 ,K50r7,A43rl 3,MK51 vl4,A50r3,M
n. (urar sen) B45vl4 K55rl,M77/5,K61rl,M83/l 1,MK59
n. (üçün) v7,K63v4,K63v9,MK63v7,M96/14,
B25vl 1,M36/11 ,D25v7,A53v4 ,D60v9 A69r6
n. (üçündür) K25vll,A18rl3 n. (der siz) B58v9
n. (varur) M8/17 n. (du'äsı) B24r9
n. (verseg) D16r2 n. (kılmış) B63vl2
n. (verürseg) K16r2 n. (oğlı miz) M87/20
n. (yavlak) B71 vl 1 n. (şıddîk n.) B55vl4
n. (yığlar sen) B63rl4 n. (ya'kübn.)
n. (yırak) B46rl 1 B48r5,B48r9,B60r7,
n. (yırakdur) A37v7 B60rl5,B68r3,B72rll,B72v9,B73r5,
n.-dir D44vl K70vl2,B74rl2,B75rl,B75rl5,B75v
n.-dür K5vl l,B60vl6,K33rl7, 5,B75v2,B76rl,D39r8,M78/13,MK5
A25v7,M49/14,M61/12,M61/15,K44vl, 9v7,M86/9,M88/20,M92/20,A63vl2
K44rl 7,K44r 17,MK44rl4,D45 vl 6,D46r ,D70vl2,M95/9,A66vl l,B47rl5
4,K46r3,MK44v6 n. (yüsuf n.)
n.-dür (hâlirj n.) B41v2 B3rl4,B19r6,B21r5,
n.-dür (hätıng n.) M61/16 D23vl5,D23vl,D23v9,B31v6,B33v

869
2,B33vl6,B40v9, B49v6,B50r9,B50v6, n. (bulup) B43v2,D42r7
B5 lr4,B52r 1 ,B52r8,B52r4,B55r 14,B55v n.-a (dilep) A34vl2
6,B55v8,B56vl3,B60vl3,B62vl2,B63r7, n.-lardan M58/2
B64r9,B71v8,B74r3,B75v2,B76vll,B77r nece: nice MK24v8,MK60v2
8,B77rlO,B77vl3,B78rl,K22v3,A15rl6, n. (dürlü) MK14vlO
D24v4,K37rl0,A30vl l,M62/10,MK44rl neçe: nice
5,K49v4,A42v9,MK48r7,MK49vl0,MK MK18rl 6,K24vl ,A17v2,K26r6,Al 8
52rl2,A65r7,M94/19,A66v5,A67vl6 v9,M37/2,M41/5,MK33r2,A27vl5,
n.-dür B33v3 M50/5,MK60vl7,A57v7,MK62r9,K
n.-dür (yac küb n.) A54vl6 72r7,A69rlO
n.-ni D71rl2 n. (boldı) D32r2
n.-ni (yûnus n.) K23vl5 n. (böyle) D31rl0
n.-ni (yutmuş idi) A16vl4 n. (cefalar) K37vl6
n.-nir) (du'âsı) K23rl0 n. (direk) K34rl5
n.-nig (üçün) A47r3 n. (direkleri) A26v7
n.-nirj (ya'küb n.) K46v8,A39v9 n. (hâli) M60/16
n.-yi (sınar) K8v3 n. (toldı) MK30v9
necat: (Ar.) kurtuluş, kurtulma n. (yıl) D43v6
B36v8,B44v9,M26/20,A36rl4,M60/6,M n. (baha) B16v8,B30v5,B30r7
K45rlO,M64/14 n. (bayık) B32v8
n. (boldı) M61/17 n. (bir) B35r5,B35r6,B36rl4,
n. (erdi) B44r9,A35v2,MK45rl2 B45r4
n. (erse) D46r3 n. (cefa) B39r3
n. (kılğıl) D18vll n. (deyüben) B74vl5
necät ol- n. (doldı) B32v7
-aMK45r6 n. (dürli) A8vl
-daçı sen B45r4 n. (dürlü) K15v7,D15vl3
-dı B46r3,MK43r5 n. (ferişteler) B14vl3
-dug B36vl2, n. (idigün) B32v4
-sa B47v6 n. (kıldı) B32v6
-ur B48rl5,M63/16 n. (kıymeti) M22/9
n. (rüzî kıla) B46vl5 n. ('ayb)D15v8
n.-ıK43rll,A36r3 n. ('aybı)B16v3
n. (umar) B39rl4 n. (oldı) B32v6
neccâr: (Ar.) marangoz n. (olur) B32rl6
n. (alıp) K42r7 n. (râvîler) B66v5
n. (alup) MK40vl4 n. (şabn) B35v8

870
 n. (sirjirledi) D19rl6 n. (sevda kılur) M22/9
n. (söger oldı) B20rl6 n. (sözler) B57vl 1
n. (urağutlar) B42r4 n. (turam) B18rl5
n. (vakt) B45rl4 n. (yormış) B58vl5
n. (yagakladı) K19v3,A12rl3 n. (idi) B3vl0
n. (yıldur) B36v2 neçün: niçin
n.-den D35v7 K7v4,MK7vl 3,MK16v2,M27/7,K44
n.-ler rl4,A64r6
B25r6,B25r7,B77r2,B77r3,B77r5,K25r6, n. (düştüg) MK17v7
K25r6,Al 7v7,Al 7v7,Al 7v7,MK23v8, nedämet:(Ar.) pişman olma,
M35/10,K72r4 pişmanlık Bİ lvl0,M15/9,K60rl0
n.-leri K72r5 n. (buyuruban) MK58vl5
n.-si nedamet kıl-: pişman olmak
B25r6,A6vl2,K34rl5,D40vl7,K41r2,D4 -ıban B63r4
0vl6,A33v4,MK39v4 -up D60v6
n.-si (bir) B35r6 -sun B39rl2
neçük: nasıl, niçin -ur B48vl 1,B48v13,MK36v14,
B8r7,K18v6,M26/14,K19r9,A12r2,K32rl D47r6
2,A24rl5,D35r2,K35r2,B35vl2,A27rl3, nedâmet tart-: pişmanlık duymak
MK33v6,M63/17,MK45vl4,M65/l 1,A48 -arM65/6
r4,K56v2,MK55r7,A50r6,A56rl 3,MK60 n.-den M82/9
vl 7,A65r9,A65 v3 nede: nasıl
n. (bildüg) B49r3,K47rll,A40rl3 n. (bildüg) B49r2
n. (cevâb eyler) neden: neden krş. neden
K21vl3,A14vll,MK20v2 A12v4,MK27rl l,MK27rlO,MK39r4
n. (düş körmiş) B58vl5 ,MK45vl 5,K54vl ,MK53r7
n. (düşdüg) K.18vlO n. (erdi) D51rl5,MK49vl5
n. (düştüg) B19v6 n. (keldi) MK17v2,MK32rlO
n. (ermiş) M81/5 n. (oldı) MK18v6, MK31v6
n. (kaldug) B9r4 n. (düşdüg) MK17v4
n. (kılam) K17v3,A10rl3 n. (kıldı) MK17v3
n. (kıldı) A24r7 n. (küldûg) D7v5,MK7rlO
n. (kılur miz) BlövlO neden: neden krş. neden
n. (kirmiş) B49r8 M10/1 1,K18v6,D18v2,A20v3,M41/
n. (kurtulaym) B20r5 4,M42/16,A25r7,K45vl l,A38vlO,D
n. (oldı) B19r7,A24r7 57v9,K57rl7,A51r9
n. (revä kördüg) B65r9,M55/5 n. (boldug) D18v4

871
 n. (buldug) M26/15 n.-inden (kendü n.) K32rl7
n. (keldi) M47/2 n.-ine (mânic olur) M57/9
n. (kıldı) M26/14,B19v2 n.-üm B6rl,B27rl,K5v4
n. (oldı) M47/2,B20v7,B33v6,B33v6 n.-üm (şün) B68v7
n. (oldug) K18v7,B19v3 n.-üg M53/9
n. (oldum) B33rl4 nehâs: (Ar.) esir pazan D25vl3
n. (düşdüg) B28vl5 n. (içre) B25rl l,B29v6
n. (ğalat çıkdı) B28vl6 nehy: (Ar.) yasak
n. (idi) B53rl 1 n. (işden) B53rl5
n. (idügin) B34r9 nehy kıl-: yasaklamak
n. (keldi) B34rl2 -ur B38r8
neden ne yapar D37vl,MK36r3 nelik: niçin, nasıl B22v6,A14v5,
nedim: (Ar.) sohbet, arkadaşı D50v8 MK20rl3
nef: (Ar.) kâr, fayda n.-in M47/7
n. (buldum) M61/20 nelük: niçin, neden, nasıl
nefes: (Ar.) nefes, soluk K69rll,M30/8
n.-de (şog n.) B79r6 nerse: şey, nesne K1İVİ5
n.-imde B69v6 neseb: soy, nesil D54rl3
n.-imdem A60v7 neseb kıl-
n.-imden K66rl6,MK65r6 -dım K62rl,A55vl6
n.-indeK35rl7 -dum B64vl2
n.-inden B36rl 1 ,D35rl7,A27vl2 nesine: nesne A4v8
nefis: (Ar.) güzel, hoş nesi: (Ar.) nesil, soy sop K54r5
n.-den (mübtelâ ola) B40rl4 n.-i B56rl4,D54rl5
nefs: (Ar.) nefs, can, ruh n.-i (peğamberler n.) K30r7
n.-i B6rl3,D5v6,K6r6 n.-i (peyğamberler n.) A22r4
n.-i (anğ) MK5rl3 n.-i (risâlet n.) B30vl
n.-i (menc kıldı) K38r5,K41vl 1 n.-i (var mu) B67v4
n.-im K26vl5,A19v3,M38/6 n.-i miz A47v9,MK52vl2
n.-im (şabn) K65v2 n.-i sen B61r7,K58v5,M79/19
n.-in D38r6,K39r5,A31v7 n.-in A47v8
n.-in (menc kıla) B39r8 n.-inden D64vl5
n.-in (menc kıldı) A30v6 n.-inden (imiş) B56rl5
n.-in (menc kılsun) B40rl0 n.-inden (isrâ’îl n.) A58v7
n.-in (menc kılur) B43r5 n.-inden biz K54r6
n.-inde (kitdi) B33r3 n.-inden sen MK57rl 1
n.-inden D32rl5,A24v4,MK3 lr4 n.-ig (bile) B69vl6

872
 n.-irj (birle) D67r5,M89/6 nete: niçin
n.-ig (ile) MK65rl6 B75r2,MK6rl7,M17/14,M26/13,Al
n.-isen A52rl6 lrl6,Al lrl5,Al lv4,M27/8,MK18r5
n.-ivüz (derler) B56rl5 ,M30/14,MK29vl5,MK32rl7,MK37
nesne: nesne, şey r8,MK42r6,MK44rvl,M65/l l,A40r
D69r7,D12r3,MKllr7,M16/16,M16/20, 14,D47rl 3,A44r 13,M70/l 3,M74/7,
M34/16,M63/19,A50v9,D60v8 M77/1 l,MK55r4,D57vl2,K57v3,A5
n. (keçen) K17vl5,A10v9 lrl2,MK56r9,MK56rl3,MK57rl2,
n. (hiç) B12vll M79/20,K61 r4,MK59vl 0,D62r 10,D
n.-ye B7v7,K9v4 62v8,D62v8,K62rl4,A56rl 3,D64vl
neşe: niçin krş. neşe 4,MK63r7,M87/15,M88/l l,A61vl,
B7v3,B64vl0,D33vl2,D46r5,D57v9,D57 M89/15,MK65v9,K67vl6,M91/l 1,D
vl6,A52vl,A54rl0,A55r2,D68vl2,D71v 71r2
13 n. (beyle) B7v2
n. (böyle) A9vlO,A23rl2 n. (bildüg) B68r8,M53/17
n. (degdi) B56vll n. (bildürügüz) D7rl2
n. (kaçdı) Blörlö n. (bulam) M24/21
n. (koduq) B65r9 n. (buldug) Al Ivl
n. (oldı) K60rl3 n. (câyiz ola) B70rl 1
n. (ögrendüg) B61r8 n. (doldı) D31v6,A23vlO
n. (satdı) B31v9 n. (düşdi B67v3
n. (sattı) A9vlO,D31rlO n. (düşdüm) MK7r4
n. (tac âm yemez) B63r7 n. (ede) MK49vl2
n. (yazmadug) B70rl6 n. (erür) B33v9
neşe: niçin krş. neşe n. (hä'in olam) M51/4
M63/18,M65/7,M78/16,MK65vl4 n. (kaçdı) MK14v7
n. (beyle) B47v8 n. (kaldı) MK27r2,MK31v9
n. (hälig) B34v3 n. (keldügini) MK2v2
n. (kaldı) B28v7 n. (keldügüni) M3/20
neşter: (Far.) hekim bıçağı n. (kılam) MK16v2,M24/21,
neşter sal- B58vl2
-sa A24v9 n. (kılanım) B18rl5
neşter ur- n. (kılavuz) D15vl5
-sa B33r8 n. (kıldı) Dlövlö
neşv: (Ar.) canimin büyümesi n. (kıldug B39v9,B41r7,B74rl6,
neşv kıl- M53/17,D39vl7
kıl. MK38rl n. (körem) MK16v3

873
 n. (körür) B33v8 n. (verdi) K40vl0
n. (küldür]) B59vl6 n. (yedüg) K12v4
n. (olam) D17v2 netek: niçin, nasıl krş. netek
n. (oldı) D33r3 B3r9,K5vl4,B22vl2,MK7rl,A5rl3,
n. (oldug) A31r6 Dİ 9r5,K45vl ,K5 lr9,D55rl ,K54vlO,
n. (olur) A15r3,A25rlO K56rl6,MK56r6,K70rl2
n. (örtem) D38v6 n. (bildire siz) M10/2
n. (örtsem) K38v5,A31r7 n. (bildürer siz) K7rl2
n. (örütsem) B39vl0 n. (cänın aldı) B43v8
n. (revä kördüg) A32v3,MK38v5 n. (erdi) D3r4
n. (revä ola) B32vl4 n. (idi) K3r8,MK3r2
n. (reyyân) D43rl7 n. (sözledügin) B41v3
n. (şordug) B49r3 n. (yedüg) MK1 IvlO
n. (sözledügin) D40rl2,A32vl5 n. (yedüg) A5rl 1
n. (sözlep) A32v8,B41rl2 netek: niçin, nasıl krş. netek M10/11
n. (toldı) B32r7 n. (sözledügün) K40rl3
n. (vardı) B23rl0 netekim: netekim
n. (verdi) B53r4,B60r3,MK39rl3 B26v8,B53r8,A44rl6
n. (verdi) D51r8 neteklik(g): niçin, nasıl
n. (ya'küb) A19rl0 n.-in
n. (yatlık eyleyür sen) B71vl 1 A37rl,K40v3,A33r5,K54rl0
n. (yedüg) B13rl l,B13rl2 n.-in (zähir bildiyse) B28vl2
n. (yedüg) K12v3 netelik(g): nasıl, niçin krş. netelik(g)
n. (yedıq) D12v6 n.-in B56v3,B78rl2,M26/3,
n. (yıka) B44vl4 D28v2,D33r9,K33rl0,MK31vl5,M
n.-lüm MK37r9 K46r 17,D48v2,D54vl ,A47v 13,MK6
nete: niçin Or 10,D75r 1 ,K73r 12, A69r 15
B8rl6,B37rl0,K18v5,K33r3JC43rl6,K47 n.-in (bildi) B70r7
rl2,K57v7,K62rl4,K65r5,K70v5 n.-in (bildiyse) B45v8
n. (buldug) K38v4 n.-in (bilsün) B50rl 1
n. (doldı) K31v9 n.-in (bize şorar) B33vl5
n. (hâin olam) A28vl l,K36rl4 n.-in (sorar) B67rl4
n. (hıyanet olur) MK35rl netelik(g): nasıl, niçin krş. netelik(g)
n. (kılam) D17v2 n.-in K44r8
n. (oldı) K33r4 n.-in (aga aydı) B64rl5
n. (revä kördüg) K40rl n.-in (aytur) B78rl4
n. (sözlep) K40r6 netelik: niceD18r9

874
netelük(g): nasıl, niçin
n.-in B41v9,MK27r7
n.-in (bildi erse) MK42vl 1
neter ne yapar B38v3
nevc: bak
n. (birle) B67vl4,MK66vl4
n. (ile) A58vl6
nevbet: (Ar.) nöbet,sıra
B40v3,B67v9,B77rl2
n. (birle) B68v9,MK38r2
n. (ile) A59vl0,MK64rl0,M54/12
nevbetleş-: (Ar.+T) nöbetleşmek
n.-û B6rl2,B6vl4,D5v5,M7/16
nevha: (Ar.) yüksek sesle ağlama
B8vl,D7v6,K7v5,Dl lv6,A68vl
n. (birle) MK63v2
nevha kıl-
-dı B77rl4
-amBörlö
n.-lan (beter oldı) B12rl2
nevmîd: (Far.) ümitsiz B68vl6
nevmlz: (Far.) ümitsiz MK64rl7
neyle-(ne eyle-) neylemek
n.-r (yüsufsuz n.) B56rl6
nezn (Ar.) adak, adama
nezr kıl-
-dı B53v8
niçün: niçin MK6rl6,K43rl6,D54v9
n. (kaldug) Mİ 1/10
n. (oldı) M70/20
n. (bî-hod olup düştüg) B59vl6
n. (sığınmadug) B44vl4
n. (yedüg) B13r 11
nida: (Ar.) nida, ses, çağırma
n. (yetüp) D38rl2
nigar (Far.) sevgili
n.-lar D5v6,MK5rl3
875
n. (kostere siz) B6rl3
nige: niçin
n. (küldüg) B8rl6
nihân: (Far.) gizli, saklı
B37v9,B39vl l,B41vl4,MK35rl6
nikâb: (Ar.) peçe, yüz örtüsü
D59r3,M89/12,A62v9
n. (açdı) M91/9
n. (açsa) M29/1
n. (açuban) B42v2
n. (birle) D59vl2,D63rl,
MK61rlO,D46r7
n. (içre) MK65v6,B70r8
n. (ile) MK58r9,M85/3
n. (köterdiler) B29v7
n. (kötermedi) B47vl0
n. (soyar idi) B52r8
n. (soydı) B64r9,B71v9
n. (soymağa) B47r3
n. (soysa) B49r7
n. (soysag) B61rl2
n. (soyup) B24v9
n. (verdi) K62v6
n.-ı D45vl,A52v6,M80/4
n.-ım Kölrlö
n.-ımı K58vll,MK57rl7
n.-ımı (soymağa) MK44r3
n.-ımı (soymaklıkğa) M62/18
n.-ın A21rl0,K29rl6,MK27vl7,
K46r6,A39r6,D50rl2,K50rl l,A43v
l,MK60r4,M84/2, K67vl4
n.-m (kötermedi) M63/20
n.-m (soymaklıkğa) K45rl7
n.-m (şoymayaven) B61rl3
n.-ıyla K59v2
n.-ıyla (yüzin örütdi) B65v3
n.-ile A53rl6
 n.-la B62r7 n.-ler D43rl5,M59/19,K48r6,
n.-nı MK44v9,A55rl3 A41rl0,A41rl0,MK53rl4,K70v9
nikah: nikah K53rl4,M74/4 n.-ler (bu n.) B44vl2
nikah et- n.-ler ile MK48rl 1
-iser sen M54/14 n.-ler (mülewen n.) B49vl5
nikah kıl- n.-leri B38vl4,K37vll,A30rl3,
-dı A46vl5,MK52r4,B55v6 K48r6
-ug MK38r6 nişan (Ar.) serpme, dağıtma
-ubamg B40v7 nişâr kıl-
-sun B55rl3 -a K72rl4
nîl: (Ar.) nil neheri -dı B50vl,B77rl3
n. (bahnna) B24r4 -mak K34r7,A26rl5
n. (irmağı) B24r5 nişan: (Far.) nişan,iz, belirti
n. (irmağına) B24r7,MK21v8 B3vl5,D3r9,K3rl3
n. (ırmakı) M32/10 nişe: niçin K69rl 1 ,M9/13,M45/3,
n.-nig (ırmakına) M32/13 M63/8,A51rl6,M83/14,D67v4
nicmet (Ar.) nimet n. (beyle) K16vl6,B63vl4
B4rl2,B23rl ,B62vl 2,B77vl ,B77vl ,M4/ n. (böyle) K31rl2
14,K22r2,K24v7,MK23r9,M66/l 3,D52v n. (kaçdı) K15v4,M21/21
7,D54vl 6,K54v8,A48rl 1 ,MK55v6,K60r n. (kaldı) M40/18
4,K60rl l,A54r8,MK58vl7,K60v2,MK59 n. (satdı) K16vl6,K31rl2,M45/3
r8,K71vl6,A67vl6,M97/4,K72rl7 n. (koyduğuz) B60r7
n. (birle) D49v9 nişter. (Far. neşter) hekim bıçağı
n. (buldaçı sen) B14rl5 nişter ur-
n. (dürlü) B57rl,B49vl5,B56vl6, -saM46/ll
B59r 15,B63r5,D60vl 5,B74r 15,B74v4,B7 niyyet: (Ar.) niyet kılmak
6vl3 n. (keldi) B74r6
n. (ile) D48r4,K48r3,A41r7, niyyet kıl-
M66/10,K49v8,A42vl3,M68/10 -dı B23r8,K22r9,D51vl l,B65v5,
n. (koydı) D60rl7 K51 v6,A45rl ,MK50rl 1 ,M71/9
n. (oldı) B77vl2 -dılar MK20vl7
n. (üküş) B54v4,D3v6,K3v9, MK3v3 -dım D62rl2
n.-den M24/20 -sa B67rl 1
n.-e D14r2 n.-iB17r8
n.-i B23r2,B58r3,A48rl3 n.-i (kıldı) D7r4,K7r4
n.-i (ol n.) B57r3 n.-in D16rl4,K16vl2,MK15rl4
n.-le (elvân elvän n.) B49vl2, B51v4 n.-in (kıldı) B7vl5

876
 n.-irj (nedür) A37rl4 n.-ı (ile) Bllrö
n.-ni A9r6,M23/3 n.-ı (kalmaz) B38rlO,MK35vl2
n.-nig (döndür) D44v2 n.-ı (keldi)
niyyetlen-: (Ar.+T) niyetlenmek Bllr9,D23rl4,MK22r4
n.-diler B23rl 1 n.-ı (kider) B38v3
nokşän: (Ar.) eksik n.-ı (kitdi) B69v9
n. (olmas) B69vl3 n.-ı (kökge) B49r7
n. (olmasun) MK65rl3 n.-ı (közlerim n.) B55v2
n. (olmay) A60vl4,M87/3 n.-ı (közlerimnirj n.) D53v3,
nür (Ar.) nur, ışık, aydınlık A46vll,M73/21
D10rl0,D47rl8 n.-ı (közlerüm n.) MK52rl
n. (balkıp) D24rl6 n.-ı (közüm n.) B68v7
n. (çıkadur) K14r7 n.-ı (nübüvvet n.) A22v8
n. (kalmaz) D37rl0 n.-ı fışkn.) D33vl5
n. (kider) D37vl n.-ı (rüşen oldı) B51r5
n. (balkıban) B1 lr6 n.-ı (soldı) B27r4
n. (çıkar) B15r2 n.-ı (taşka) B47vl0
n.-dan n.-ı(toldı) A3r9
B10r9,K9r 12,MK8vl 5,MK22v6 n.-ı (tutar) MK19rl4
n.-dan (direk) D23vl6 n.-ı (uşbu) B31r7
n.-dan (tirek olur) Bİ İrlO n.-ı (yüzip n.) MK35r9
n.-ı B2v9,B28v3,B29v7,B29vl6, n.-ın (kördi) M44/4
B36r2,B42vl2,B55v5,MK2r5,MK9vl0, n.-ın (körüp) B25v6
M14/10,A3rl0,MK9vl4,MK13rl2,MKl n.-ım (kördi) B31r5
3v9,MK17v2,A16rl6,K2vl,K27v5,MK2 n.-lı (yüzin) MK27v9
6r6,MK26vl 5,A21 r 10,MK40r6,MK40r7, n.-u A34r6
MK44v9,K47rl 6,MK46r2,MK52r3,M74/ n.-un M85/2
3,MK61r7,D62vl4,MK61r6 n.-uylaK10rl2
n.-ı (artdı) B27v9 nür' alä nür (Ar.) nur üzerine nur
n.-ı (balkıp) K24vl0 n. (olur) B33rl
n.-ı (balkup) B24v9 nürânî: (Ar.) nurlu
n.-ı (balkur) D23vl6 n. (hoca) A66rl,B74vl4
n.-ı (berjzinirj n.) K29v8,A21v3, nürlu: (Ar.+T) nurlu, ışıklı
D49rll B38r6,B53v5,B57v9,D37r6,K37r5,A
n.-ı (birle) M14/10 29v5,M52/7,MK46rl ,D47rl 8,M65/1
n.-ı (cebrâ’îl) Bİ İrlO 6 ,M66/19,MK47vl 3,D51 v8,K51 v4,
n.-ı (dağı) D23vl5

877
A44vl4,MK50r8,MK54rl,K55rl4,M84/
2,A56v4
n. (begzi) A49rl
n. (doğar) M57/3
n, (olmış idi) K62v2,M85/l
n. (tutar) M29/1
n. (yüzi) B49r7
n. (ola) MK46Vİ5
n. (oldı) A56v3
n. (yüzi) B15vl,B23vll
n. (yüzim) B8r6
nuşret (Ar.) yardım B79r9,B79rl 1
nübüvvet: (Ar.) peygamberlik
B3 vl 2,B4r 16,B 19r 12,K50v7
n. (iyesi) B13v2,MK12r2
n. (nün) A22v8
n. (nürım) B31r5
n.-nig (idisi) K12vl0
nübüvvet kıl-
-dıB15r6

878
 o o.-ın (belâ o.) B53rl3
o.-m (firak o.) B64v8
od: ateş o.-m (firkat o.) B19r9,B71rl5,
B9r 16,B55r7,B69r 16,K52vl 7,A46r 15 B72rl6,K18rl3,K61v7,A55v5
o. (tutaşdı) D53r5 o.-m (' ışk o.) MK40r5
o. (tutaşmış) B55r6 o.-m (tamu o.) B9r9
o. (yakdılar) BlOrl 1 o.-ına A8rl
o. (içinde) B9rl3 o.-ınıg (firkat o.) M84/10
o.-a D8v4 o.-m A62rl5
o.-a (attı) B9rl2,B69rl5 o.-un K67v5
o.-a (dutaşdı) A46rl3 o.-ug M73/14,A61rl6
o.-a (dutaşduğm) A46rl5 oğıl: (Ar.) oğul
o.-a (koymak) A14v5 B64vl l,M26/15,A43r4,A55vl3
o.-a (köydûgün) MK51v7 oğ(u)l: oğul
o.-a (tapınmak) B22v6 o.-an B22rl0,B23rl0,A62r5
o.-a (tapmak) K21v7 o.-an (bu o.)
o.-a (tutaşduğın) D53r8 B32r9,B33rl4,B41r5
o.-a (tutaşmış) B55r3 o.-an (kiçik o.) B41rl0
o.-a (yakm) K8v4,M12/l o.-an (kul o.) B19vl5
o.-a (yanar) K66r9,D66v6 o.-an (olur imiş) K21r8
o.-dan B22v6 o.-an (tıfıl o.) B41rl 1
o.-ı M23/16,D66vl3 o. (perî o.) B22r8
o.-ı (amg o.) B70v8 o.-ı M18/13,MK13r6,K29v3,
o.-ı (birle) K66rl7 MK29v3,D39r8,D44vl 5,MK43r 17,
o.-ı (büstân kıldı) B9rl3,B69rl6 M62/5,MK48v3,K55rl5,A60rl 1 ,K7
o.-ı (firkat o.) B12r4,B64vl, 2r7,A68r8,M97/12,K72r8
B70r8,D18rll o.-ı (amg o.) B77r5
o.-ı (gurbet o.) D15rl2,A8r4 o.-ı (bende o.) K73vl3
o.-ı (halîl o.) B70rl5 o.-ı benven B69v3
o.-ı (hasret o.) B17v5,A45r7, M71/15 o.-ı (dağar o.) MK15v8
o.-ı (hasretin o.) MK50rl7 o.-ı (duğar o.) B14r4,B14vl2,
o.-ı (için) K16v9 K16v7
o.-ı (kaynadı) B8vl4 o.-ı (duğan o.) A9vl
o.-ı (‘ışk o.) M72/17 o.-ı (halîlig o.) K66rl3
o.-ıla A60v8 o.-ı hıdmetinde B46rl5
o.-ın Allr7,MK65v6 o.-ı (ibrâhîmig o.) M4/2
o.-m (hasret o.) MK14rl4 o.-ı (ile) A14r6

879
 o.-ı (ishâk o.) B31rl3 o.-um (adm) D62rl4
o.-ı (ismäc ilni o.) B20rl0 o.-um (adm) K62r2,A56rl
o.-ı (kiçi o.) B67r7 o.-um (atı) D62rl3
o.-ı (kimig o.) K5 5rl5,A49r4, o.-um (atın) D62rl3,MK60v5
A54vl2 o.-um (benüm o.) B19vl0
o.-ı (muş' ab o.) B77r6 o.-um (canım o.) B19v3
o.-ı (oğlı o.) B22r7 o.-um (ile) K65r5
o.-ı sen B57vl0 o.-um ('azîz o.) B19vl
o.-ı (sever o.) MK18rlO o.-um (satmış idi) B73r6
o.-ı (sewüklü o.) K67v5 o.-um (yokdur) B31v4
o.-ı (tâgînig o.) B77r6 o.-umı B68r8,K66rl4
o.-ı (ya'küb o.) B31rl2,B40rl3, o.-umnı D65vl,M88/l l,A60v5
M79/18,D58v9,K58vl 7,A52rl 1 ,MK57r6 o.-umnıg (adm) B64vl3
o.-ı ben D61v4 o.-umug A59rl0
o.-ı men K61r8,M83/18 o.-umuz A24rl2
o.-ı miz M87/20 o.-umuz (olsun) M45/21
o.-ı sen B25v8,B63v8 o.-unD19rlO,A21rl4
o.-ımiz (ya' küb o.) K64v8 o.-un (kurbân kılmağa)
o.-ınB51vll,M86/10 K19rl4,A12r7
o.-m (ayıruban) M92/7 o.-una (ol körüşti) B73rl2
o.-m (duğar o.) B29vl 1 o.-una (uluğ o.) A47rl4
o.-m (satar o.) K68v2 o.-ug K8v3,D62r9
o.-m (sevdük o.) M91/1 o.-ug (beşir o.)
o.-m (sewdügi o.) B71rl5 B73rl0,K69rl7,A64rl3,M93/17
o.-ma K69v2,A64rl5,M93/19 o.-ug (ismä' ile) B69v2
o.-ma (âdem o.) K21r8 o.-ug (kalduğunı) B70rl6
o.-ıg MK60vl,K66rl2 o.-ug (kurbân kılğıl) B9rl5
o.-ıgnı M92/12 o.-ugı MK8r7
o.-ıven (bil) B64r2 o.-ugı (sever o.) MK8r7
o.-ıven (yüsufug o.) A55r6, o.-ugnıMll/21
MK59vl4 oğlak(ğ): oğlak
o.-ıvuz B67vl0 o.-ı (dutuban) A3vl4
o.-ıvüz MK63rl4 o. (dutup) Bllvl4,Kllr5
o.-um oğlan: çocuk, evlat, erkek evlat
B69v3,MKl 3vl O,K18v6,Al İr 16,D18v2, B41rl2,B41v3,B41v3,B41v4,B41v5,
K23vl2,A16vl 1 ,D62rl 7,D62rl 7,D62vl, B43rl3,B59r5,B66v9,B67vl,B71r5,
D62vl ,D66v9,D66vl0,MK65r4,A66v7 K5vl0,D13vl7,K19r3,Allvl3,MKl

880
7vl 6,M27/4,MK20v9,D22r9,K22rl 1 ,A1 o.-dan B43rl5,D42r4,K42r4,
5r9,MK27vl6,D30rl l,K30rl4,MK28vl6 MK40vl l,M57/20,M65/14,D47v5
sMK30rl4,A24vl5,M46/17,MK38vl,M5 o.-dan (uğatlu oldım) B49rl2
5/3,D40r3,D39v 13,K39v 13,A3 2r 15,K40r o.-dın A34v9
4,MK38v8,M55/8,A32v7,M55/9,D40r5, o.-ğa A24rl 1,MK30v12,A40v7
K40r6,A32v8,D40rl0,K40rl 1 ,A32vl 3,M o.-ı MK13r2,MK31rl6,D39vl5,
K38vl7,MK38vl7,M55/15,MK38vlO,A MK38v3,D40r9,MK38vl4,MK55rl
32vl 6,M55/12,M57/18 ,K42r5,A34vlO,A 3,A62rl5
34vl 1 ,M59/3,D4313,M65/9,D47vl ,M65/ o.-ı (bu o.)
17,MK47vl6,D54rl2,K56v8,M77/15,A5 B25rl2,B29v6,B66vl3
5 vl 5,K63r 13,D64r5,A60vl 5 o.-ı (hürmetleıj) B22rl2
o. (ağn kelsün) D30rl2 o.-ı (kanda kördüg) B49r2
o. (ağn olsun) M43/13,K30rl5, o.-ı (kul o.) B34vl
A22rl2 o.-ı (minnet ile) B31r3
o. (ağımca) MK28vl7 o.-ı (ol o.) B22rl 1
o. (edgü) B51r8 o.-ı (ol ‘arab o.) D19vl3
o. (erken) A63rl5 o.-ı (şatğıl) MK28vl2
o. (ğarîb) B40rl6,K39rll, o.-ı (sevdügi o.) MK66vl 1
A31vl3,MK37vl6 o.-ımız (bizüm o.) D32r7
o. (idi) B53r3 o.-m A57vl 1
o. (iken) B53r8 o.-ın (ayrup) B72rl2
o. (kul) B43rl6,D18vl6JC33vl 1 o.-ırj K40v4,A33r6,MK39r7
o. (ne işlemiş) B49r8 ,MK61vl7
o. C arab) B48vl6 o.-ırj (şol o.) B41r3
o. (perî) D21r4 o.-ısın MK24rlO
o. (sözledügün) K40rl4 o.-ken MK49vl2
o. (tıfıl) B41rl4,B44vl0,D40r7, o.-lar A47rl6,M75/2,A65rl
MK38vl2 ,A65rl3
o. (uşbu o.) K32vl0 o.-lar (düzem ban) B74rl0
o.-sen B25v7,A18r9 o.-lar (şüretni) K59vl5,A53vl2
o.-a o.-lara A61v4
B69vl4,M58/l,D42r6,K42r6,A40rl6,M o.-lara (buyurdı) B70v3
K45 vl 7,M65/21 ,K47v4,MK46r7 o.-lara (hem buyurdı) B56r6
o.-a (bu o.) B32vl0 o.-larğa M89/19
o.-a (ol o.) B49r5 o.-lan B12rlO,Kllv7,B12v2,
o.-çığı B7vl6 B12rl5,B13r8,B59vl5,B60r9,B60v3
,B66rl,B68r5,B69r7,B68vl l,B69vl

881
2,
B70rl,B70vl,B73vl4,B73vl5,B73vl6, 64r9,K63vl6,A57vl5,MK62vl,M86
B76r5,B76r7,B77rl 1,K1 lv9,K57rl4,A51 /14,M90/12
r6,MK56r3,MK56r4,A5 lr8,A53vl3,M81 o.-m (almağa) B14v8
/17,D65vl ,K65r5,MK63vl2,D67rl ,A60v o.-nı (bu o.)
13,MK65rl2,M89/2,D67r7,A64v8,K70r4 B30rl0,B30v4,B33rl5
,K70rl6,K72rl2 o.-nı (hürmet kılğıl) M45/20
o.-lari (yüsufurj o.) B74r9 o.-nı (hürmetlegler) A14rl 1
o.-lan (bezesünler) M81/16 o.-nı (ol o.)
o.-lan (birle) B6rl 1 B14vl0,B41rl6,B59r5
o.-lan (hoş kelürdi) B59vl4 o.-nıg B41vl0,M43/12,M55/15,
o.-lan (ikileyü) B12r8 M55/16,D40r8,M57/3,D41v2,K41v4
o.-lan (üze) Kİ İrl 3 ,D63v8,A57rl3, M86/6
o.-lan (ya'küb o.) B59vl3 o.-nıg (begzi) A34r6
o.-lan siz D65r4 o.-nug B6r7,B66rl 1
o.-larm B60rll,B75v9,B75vl0, o.-nug (begzi) B42vl2
M16/10,M85/17,A66v13,M97/16,M97/1 o.-sm MK24r9
8 o.-um (kiçik o.) K69rl3
o.-larm (öğütledi) B77r9 o.-umız (olsun) B32vl 1
o.-larm (ündedi) B12vl o.-umuz (bizüm) K32r9
o.-larm (yüsufug o.) D71r5 o.-ug (katında) MK30v2
o.-larma Dİ lvl4,D54r6,K53vl4, o.-ug (sözledügin) B41v4
MK52v3,D67v7,MK65vl7 oğlancuk(ğ): oğlancık krş. oğlançuk
o.-larma (gümân kıldı) B12r6 o.-ı (urdum) MK18vl2
o.-larmdan MK1 İrl o.-ı (yalancı o.) MK6vl 1
o.-larmı D63rl5,MK61v7 o.-dan (şorar idi) MK38vl5
o.-larmı (cümle) B62v6 oğlançuk: oğlancık krş. oğlançuk
o.-langa B64vlO,K61vl6 B16v2,M22/2,A8rl6,D32r5,A24rl0,
o.-lanvüz A58vl2 A34v7
o.-lamı D60rl0,A57r3 o.-dur K32r8
o.-larm (bezesünler) A53vl2 o.-dur (mübarek o.) B32v9
o.-lamıg D58r3 o.-ğa (sorar) B41vl
o.-nı o.-ı M45/19
B41rl5,K21rl2,K21rl3,K24rl2,M35/16, o.-ı (urdum) B20vl4,M28/4
A17vl3,K25rl2,K29rl5,A26r2,K39vl6, o.-ım A63vl
A32vl,K40rl(),K40r9,A32vl l,A40rl3,M o.-m D7r5,K7r6
65/1 l,K47rl l,M77/15,A57vl,K63vl0,D o.-um M92/9

882
oğn: hırsız o.-yu B36rl6,B41rl6
D62vl2,K62rl7,MK61r4,M84/20,A57rl o.-yuban K35v5,A28rl
4,MK61vl8,A57rl5,K63v7,A57v8 ojışa-: okşamak krş. ohşa-
o. (erdi) D63v9 o.-yu D35v5,D40r9,MK38vl4
o. (idi) M86/7 o.-yuban M55/14
o. (dedügimiz) B66v6 ohu-: okumak
o. (deyelim) B65rl3 o.-mazdan (ög) A61rl2
o. (idi) B66rl2 ofc ok M13/17,K25vl4,A18rl6
o.-sen B66vl 1 okal-
o.-siz MK62rl5 -uban K14r5 ,A6vl5
o.-dur B16v6,K15vlO -ıp B14vl6
o.-m M86/17 ok at-
oğnla-: çalmak -duk idi B12v2
o.-mış siz B66r2 o. (katı) B39vl6
oğnhk(ğ): hırsızlık o.-ı A31rl3,MK37rl5
B66r3,B68r4,B69vl2,K63r5,D67rl,A60v o.-ı (kahr o.) K38vlO,A31rl3
13,MK65rl2,M89/2 o.-ı (kazâ o.) M54/3
o.-ı (yüsufug) B66rl3,D63vlO, o.-ı (şamed o.) D38vl2,M54/3
K63rl5 o.-ıdur (kazâ o.) MK37rl5
o.-m A57r5,M85/19 o.-ımıza MKllr3
oğul: oğul, evlat o.-larımız B12v3
B4v4,D23vl0,B31v7,B37rl0,B55rll,B6 o.-lanmızı A4v4
4v9,B74r4,M4/20,D3vl4,K4r2,MK3vll, o.-umıza Dİ lvl6,Kl Ivl 1
M5/2,MK35rl ,D49vl6,K49vl5,D50rl ,K o.-un (alup) M19/19
49vl 7,A43r6,MK48vl ,M68/17,M74/17, okı-: okumak,çağırmak; seslenmek,
K54r3,D62rll,K61vl7,MK65vl4,D73vl söylemek krş. oku-
3 o.-dı MK66r8,A61vl l,A64v4
o. (kızdan) MK5İVİ1 o.-dı (hatun o.) B36r5
o. (on iki) B56r4 o.-dı (yüsufi o.) B75vl
o. (rüzî kıla) D23v7 o.-dım (idi) D14v2
o.-lar A47v3 o.-dur A67v7
oğulhk: oğulluk krş. oğulluk o.-madug mu MK30v6
o.-ğa M51/4 o.-p A19vl5
o.-ğa (kabül kıldı) B37rl0 o.-yubilmez B70vl3,MK66rl0
oğulluk(ğ): oğulluk krş. oğulhk o.-yur (İslama o.) M96/15
o.-a MK35rl oku-: okumak, çağırmak krş. okı-
ohşa-: okşamak krş. ohşa- o.-ban A61vl4M90/5,A61vl5

883
 o.-dı B70vll,K69v9 B19rl4,B21rl2,D23v8,D24r5,B28r5
o.-dı A67r 13 ,B31vl5,B41vl0,B50r4,B51r9,B58r
o.-dı (bitini o.) B70r7 5,B57rll,B58vl5,B59r3,B59r4,B60r
o.-dı (nebîni o.) D71rl2 4,B60r5,B60r6,B60vl4,B61vl,B62r
o.-dı (ol bitini o.) B73vl !,B62r9,B62r9,B64r4,B64r4,B65vl 3
o.-dı (savçını o.) M95/9 ,B66rl4,B66v2,B66v9,B66vl l,B67r
o.-dı (ya'küb o.) K70v5 6,B67v2,B67vl 6,B67rl ,B68r5,B68v
o.-dı (yazuwnı o.) B62vl4 15,B69rl2,B69vl2,B70r6,B73rl2,B
o.-dı (yüsufiıı o.) D72rl3 73rl6,B74vl6,B75rl6,B77rl l,B77v
o.-dnj mıdı D14rl7 6,B78rl,B78rl5,Klv7,D3r6,K3r9,D
o.-dun mıdı A7r7 4r5,MK4vl0,M6/18,K8r6,MK8v9,M
o.-durj mı K14rl4,D31vl7 K8r6,Ml 1/20,MK8v7,D10v10,K10v
o.-dug mıdı B15r9 12,K10vl3,MK10v5,A4v6,Dllvl7,
o.-dug mudı MK13v3 MK11 vl3,MKl Ivl ,D12rl4,K12rlO,
o.-ğıl (islam dînine o.) A67v3 D13v9,MK12vll,K13vl0,D14r4,M
o.-ğıl (islama o.) B76vl,B76v2 K13r6,M19/20,MK15rl,D16rl,K16r
o.-mağa B78v7 3, A8vl 3,A8vl4,Kl 6v2,A9rl2,M23/
o.-maz D67vl7,A61vl3 20,D16vl4,K17r7,K19rl4,A12r7,Dl
o.-mazuz M90/4 8vl6,MK17vl6,M27/5,MK19r8,Al
o.-qlar (bu bitini o.) B70vl0 3rl0,MK19v4,K20vl2,MK19v5,D2
o.-quz siz AölvlO lr2,MK20rl3,M30/3,D22vl7,A16rl
o.-quzlar (biti o.) MK66r7 0,K23rl5,A16rl3,K23v4,A16v3,Al
o.-p B28rll,B70vl4,B70vl5, A61v8 6rl0,K23v7,A17r6,MK22vl2,A17rl
o.-p (biti o.) B28rl5,B70v8 4,K24vl 5,K25r 16,Al 8r 1 ,M35/20,D
o.-r M53/8,D73rl3,K73rl8 25r 13,K25rl7,MK24r2,M35/21 ,K25
o.-r('aklo.) B78v8 v2,Al 8r4,K25v7,Al 8r9,MK24r7,D2
o.-r derler B76v4 5vl6,K26r3,A18v6,MK24v5,M36/2
o.-r (söz o.) B14rl 0,M36/21 ,A18v8,D26rl 3,K26r 17,K
o.-r (sözin o.) D13rl 1 26v3,A19r7,M37/14,K26v4,A19r8,
o.-rsam K70v2 MK25r5,MK25rl ,K27r4,K27v5,D27
o.-sam D71r9 rl7,D27vl3,K27vl7,A2Lr2,MK27v
o.-yanlar B78v7,B79rl2,B78vl2 9,M41/19,D29r4,K29r8,A21vl 1,D2
ol: işaret sıfatı 9vl3,K29vl6,MK28vl,D30r9,K30r
Bİ v3,B 1 v4,B 1 v5,B 1 v6,B2v3,B2v5,B4vl 12,MK28vl4,A22v2,A22v95A22v7,
0,B4vl3,B4vl6,B5rl,B3v9,B3vl0,B3vl A22vl4,K31vl6,K31vl6,M45/5,K3
2,B4rl,B5v9,B5vl6,B6v4,B6vl3,B8r8,B lrl7,A23vl,M45/8,MK30r4,MK30r
8r9,B8vl0,B10rl0,B9rl4,BHrl2,B16r2, 4,MK30rl4,A24r 1 ,K32r2,A24r4,K3

884
2r7,A24r9,K32r6,A24r8,A24rl l,MK31r2
,M46/6,D32vl ,K32v2,A24v7,K32v7,A24
vl2,M46/15,M46/19,M46/21,K32vl6,A2
5r5,M47/2,MK31v7,K32vl7,A25r6,K33r
7,A25rl 3,M47/6,K33rl0,MK31 vl 6,K33r
12,A25v2,M47/9,K33r5, A25r 11 ,A25rl 6,
D33rl0,K33v2,A25v9,K33v9,A25vl6,D
33vl 6,K34rl 0,A26v2,K34r 16,A26v9,M
K33r4,MK33r6,K34v2,MK33r7,M49/l ,K
34v3,MK33r8,A27r3,A27r4,MK33rl5,K
34v9,K34vl 6,A27r 10,K35rl 3,A27v8,K3
5rl5JC35rl5,A27vl0,A27vl0,A27vl6,D
35vl3,MK34rl7,M51/4,A28vl4,K36vl,
K36r3,A28rl 6,K36r9,K36r9,A28v5,A28
v5,A28vl0,K38r7,A30v8,MK36vl4,K38
rl3,A30vl4,D38r7,K38r6,MK36v9,K38v
6,A31r8,M54/l,M53/13,K38v9,A31rll,
K39r2,K39r3,A31 v5,A31 vl2,A31 v8,K39
v8,A32rl 0,M55/3,M55/7,K39vl 7,A32v7
,M55/9,D40r5,K40r6,A32v8,MK38vl3,
D40r9,MK38vl4,MK38vl0,D40v7,K40v
8,A33rl 6,M56/6,MK39rl 7,D40r8,K40r9,
A32vl l,K40v4,A33r6,D40vl 3,K40vl 5,
A33v3,MK39v3,K41r5,K41r3,A33v5,D4
lr8,K41rlO,A33vl l,D41rlO,K41rl2,A33
vl3,M56/16,K41rl4,A34rl4,M58/l,D42r
7,MK40vl4,M58/3,D42r4,K42r4,A34v9,
MK40vll,M57/20,A35r2,D42r5,K42r5,
A34vl0,D42r6,K42r6,MK40vl 3,K43r 1,
A35v8,MK41v8,A35rl3,M58/15,K43r3,
K43r3,A35vl0,A35vl0,M59/ll,K42v6,
K42v7,K42vl 1 ,M59/7,M59/7,D43rl 5,M
59/19,MK42r4,A36r8,K43vl,M60/4,K43
rl2,A36r4,A36r8,MK42r5,K43v8,A36rl
6,M60/9,M60/l 1 ,MK42vl,A36v9,MK42
v5,M60/18,D44r2,K44rl,A36vl0,M60/l
9,K44r9,MK42vl2,M61/7,M61/9,K44rl5
885
,A37r8,A37v6,MK43rl4,K44vl4,A3
7vl2,D45rl0,K45r9,A38r7,A38r8,M
K43vl2,K44v8,K44v9,K45r3,A38rl
,M62/20,M63/7,D45vl 3,M63/9,M63
/9,D45vl4,A38vl4,M63/12,D45vl7,
K45vl6,K45vl6,A38vl5,A38vl5,D
46r8,MK44vl0,A39rl0,K46rl 1,A39
rl 1 ,D46rl 5,K46r 16,A39rl 6,K46rl 7,
K46rl 0,A39vl ,D46v3,A39v3,A39v
3,MK45r5,MK45r5,M64/6,D46vl 5,
K46v2,K46v2,A39v4,MK45r6,D46v
5,K46v9,A40rl 6,MK45vl 7,M65/14,
K47v2,M65/21,M65/10,K47rl7,MK
46r3,A40v9,K47v7,A40vl0,K47vl0
,D47vl5,K47vl4,MK46rl7,A41r4,D
47v5,K47v4,A40v7,MK46r7,K47v8,
A40vl l,MK46rl l,A40vl3,MK46rl
5,K47vl5,A41r2,K47vl7,K48rl 1 ,M
66/18,A41rl5,MK46vl4,K48rl5,A4
lv3,K48rl7,A41v5,K48r7,A41rl 1,
MK46vl2,M66/16,D48rl2,D48v3,
M67/6,A41vl3,D48vl4,D49r3,A42r
6,K49r3,A42r7,K49r7,A42rl l,A42r
9,K49rl 3,A42vl ,K49rl4,MK47vl7,
D4916,K49v3,A42v8,MK48rl,MK4
8r3,K49vl7,M68/19,K50r5,A43rl 1,
K50rl3,A43vl l,D50v5,D50v6,K50r
9,A43rl5,D50v8,MK49rl l,D50vl7,
M70/5,K51r7,A44v3,MK50rl,D51v
3,K51 r 16,A44v9,MK50r3,A45rl,K5
0vl4,A44r5,A44r 15,K5 lr5,A44vl 5,
A44vl6,K51 v6,K51 vlO,A45r4,M71/
12,K50vl 6,A44r7,D5 lr7,K5 lr4,A44
rl2,M70/12,D5 lr9,A45r9,MK49v7,
K51 vl 5,K52r9,A45v4,K52rl4,A45r
9,M72/14,D52v7,K52vl,K52rl2,A4
6r9,K52vl5,A46rl2,A46rl2,A46rl3
,K52vl7,A46rl 5,A46rl 6,M73/14,D53rl 0
,K53r2,A46vl ,MK51 v8,D53v8,K53rl4,
A46vl 5,A46vl 5,MK52r4,M74/4,M74/4,
D53v9,K53rl6,A47rl,A47r3,A47r4,D53
vl3,MK52rl0,A47r7,A47r7,MK52rl2,M
74/12,M74/12,M74/13,MK51vl2,D53rl5
,K53r6,MK51 vl 3,M73/16,MK52r6,M74/
6,A47r8,M74/16,K54r3,K54r9,A47vl2,D
54r3 ,K53vl 1 ,A47rl3,D54v3,K54rl 3,A4
7vl 5,MK53rl ,M75/8,MK53r5,D54vl0,K
54v2,A48r7,A48r7,MK53rlO,D54vl3,D5
4vl5,K54v7,A48rl0,A48rl0,MK53rl3,
M75/12,K54vl l,K54vl l,MK53rl7,MK5
3rl7,M75/14,M75/18,K54v5,D55rl,D55r
l,A48rl6,K54vl5,A48v2,D55rl4,MK53
vll,D55vl7,K55v8,A49rl5,A48vl3,K55
vl0,A49r!6,M76/7,K55vl l,A49vl,MK5
4rl7,M76/8,D56r6,A49v9,K56vl,M77/l
0,D56vl0,K56v2,MK55r7,M77/ll,M77/
11 ,K56v3,MK55r8,M77/12,D56vl 3,K56
v5,MK55rl0,D56vl4,K56v6,A50rl2,M7
7/13,M77/13,A50rl3,MK55rl2,M77/14,
K56v8,A50rl4,M77/15,M77/15,A50rl5,
A51r5.A51r5,A50vl2,D57v4,D57vl0,K5
7vl ,MK56r7,D57vl 1 ,D57vl 1 ,K57v2,K5
7v2,K57v4,K57v4,A51rl3,MK56rlO,K5
7v5,M78/14,M78/16,MK56rl6,K58r2,A5
1 vl4,MK56vlO,A52vl 6,MK57rl ,A52r4,
MK56vl 6,K58r 11 ,D58r4,K58rl2,A52r6,
M79/13,M79/21 ,K58v8,A52r7,A52v2,K5
8vl7,K58vl5,MK57v4,MK58v8,D59vl2
,K59v2,A53rl 6,D59vl 5,A53v5,A53v2,A
53v2,M81/3,M81/7,K59vl4,M81/15,MK
58v8,M81/19 ,A54rl ,MK58vl 1 ,K60r5,M
K58vl3,M82/4,D60v2,K60r6,D60rl6,K6
0r3,D60v5,MK58vl6,M82/8,K60rl3,MK
59r4,MK59r2,K60v2,M82/16,M82/16,M
886
82/19,A54v3,M82/20,K60v7,K60v7,
MK59rl3,M82/21,M82/21,MK59rl
6,M83/3,D61r7,MK59r8,M83/l,MK
59vl,A54vl3,M83/9,K61r6,A55r4,
D61 v4,A55r6,A55r6,MK59vl4,M83
/18,M83/19,M83/19,A55r7,A55r7,K
61rlO,MK59vl6,M83/2O,A55rl6,M
84/5,K61v9,A55v7,M84/12,M84/12,
A55v8,MK60vl7,MK60vl7,MK61r
9,A56vl4,MK61 v2,K62vl7,K62vl 7
,A56vl6,A56vl6,D63rl4,K63r2,M8
6/7,A57rl6,D63vl2,A57v3,A57v4,
A57rl5,MK62r3,A57vl l,MK62rl3,
D64r7,MK62rl5,K64r6,MK62vl0,
M87/2,A58rl l,M87/5,D64v5,A58rl
2,M87/6,K64rl4,A58rl 5,M87/9,M8
7/7,A57vl 6,MK62v2,M86/l 5,K63v
16,M86/16,A58v3,D65rl 0,MK63v4,
MK63vlO,K65rl l,A59rl6,MK63vl
7, MK64rl ,K65r2,A59v3,A59v5,A59
r7,M88/8,A59vl6,MK64rl6,MK64r
16,D66r7,A60r4,M88/14,K66rl 3,K6
5vl l,MK64rl7,A60v6,A60v6,MK6
4v5,M88/16,MK64vl2,D66vl0,MK
65r4,A60vl3,M89/2,D66rl0,K65vl
4,A60vl5 ,A61r3,D67rl 1,M89/1O,M
89/10,M89/ll,A61r6,A61r8,A61rl6,
M89/17,M89/19,A61v5,MK66rl,D6
7vl 3,D68r4,A62rl ,A62rl,MK66rl 3,
M90/8,MK66rl7,A62r6,A61rl 1,D6
7v5,D68r5,A62r2,MK66rl 5,M90/9,
D68r7,A62r4,M90/l 6,MK66v6,A62
rl3,MK66r2,MK66r6,A62rl l,A62v
5,D68vl 8,K68r5,K68rl 1 ,M92/3,K6
8rl6,A63rl2,K68rl7,A63rl3,A63rl
4,K68v3,A63rl6,M92/8,K68vl2,M9
2/16,K68vl4,A64r3,K69r8,K69v2,A
64r 15,K69v3,A64r 16,M93/20,M93/20,K o. (buyurur) B33rl
69rl2,K69v6,A64v3,M94/3,K70r2,M94/ o. (cabbärdan) B3v7,K3r5
15,A65r9,D71r8,K70vl,A65v6,A65rl6, o. (cebrâ’îl)
A65v2,A65 vl 5,A66r6,A66r7,K71 v9,M9 Bllrl,K10rl3,M14/ll
6/10,D72vl2,K71r6,A67r5,M96/3,A67v8 o. (celîle) B48r7,B70rl2
,M97/4,K71 vl 7,A68rl ,M97/5,D7312,K7 o. (cevâbı) K21rl0
lv6,A67v6,M96/14,D73v5,K71vl6,A68r o. (cühüd) B3v8
5,K72r8,A68r9,M97/l 3,A68r 1 1 ,M97/15, o. (çıbuklar) B35r7
D74r7,D73v7,K72r4,A68r4,A68r4,A68v o. (dem) B15rl5,B15v2,B19rl,
3,M98/2,A68vll,M98/10,K72vl2,M98/l B29vl6,B34rl,B39rl0,B41rl5,B44r
2,K72vl3,K72vl5,M98/15,K73rl7,A69v 15,B46vl 1,D50v5,D50v7,B55v6,K5
5,D74r 1 6,K72v9,D74v5,K72v 16,D75r2, 7r 12,B62r6,B62v 12,B70v9,B71 r4,M
D75v5,K73vl6,B41vl0,B41vl0 K13vl3,M25/18,M27/5,MK21vl4,
o. (ahmede) Klv2,Klv5 MK34r2,K43r2,A35v9,M59/6,D 12v
o. (ahvâlden) B59r4 9
o. (ahvâli) B53r2 o. (dem) D18r3
o. (anası) B19r6 o. (demde) M30/15,D29v4
o. (a'zänı) Kİ 1v15,B12v7 o. (derde) B34v7
o. (arada) B54rl4,B77r4,B77vl0, o. (deveye) B73vl3
M16/19,K22vl,A15rl5 o. (devlete) K13v3,MK12v8
o. (aradan) B19vl6,MK21r5, M31/13 o. (deweni) B73vl 1
o. (atlan) B65r9 o. (dewlete) D13v7
o. (balık) D23rl4,K23rl6,M32/21, o. (deyür) B41r6
MK22r2,K23v6,A16v5,D23vl3 o. (dîne) K6vl2
o. (balıka) MK22rl7 o. (direkler) B35r7
o. (balıkğa) D23vl0 o. (dîvârda) B62v9
o. (baga) B47vl4 o. (du'âsı) B19v 12
o. (beg) M30/9,M30/15 o. (dün) M8/3,Kllv8
o. (bekge) M30/1 o. (dünyâ) K26v2
o. (belâdan) B55vl5 o. (dürlü) K22r2,A14vl6
o. (bilezük) B61rl6,B62rll o. (düşe) B14rl3
o. (bilür) B49rl o. (düşi) D3r3,K3r7,MK3vl6,
o. (bitini) MK6v2
B70rl,B70r3,A61rl2,B71rl,B73vl o. (düşni) B7v5
o. (budaklar) B46rl0 o. (düşüg) B29rlO,B59r3
o. (buğdaylar) B48v9 o. (düşürdi) B34v2
o. (buyurdı) B24rl 1 o. (erdi) K57rl3

887
 o. (erenler) B56vl4,B56vl5 o. (ikiden artuk) B65vl2
o. (erenleri) B57rl o. (ikinirj) B66rl2
o. (erhame’rrâhimîn) B40r7 o. (ikisi) D23vll,B56r3
o. (etmeği) B44r7 o. (ikisinig) B44r8
o. (ferişte) B22r9 o. (il içre) D22v7
o. (ferişteler) M34/11 o. (iş)
o. (gaflara) B70v4 B58vl0,B59rl,B69r3,B70r6,
o. (ğarîb) B57rl6 K5v3,M7/4
o. (ğarîbi) B52vl2 o. (işi)
o. (gufranımdan) B44vl3 B6rl,B66vl5,D16rl,K16rl,
o. (gûmândan) MK7v2 A8vll,K21v5
o. (habbäz) B44rl5 o. (işni) MK5rl,MK15r3
o. (haca) B21vl5,D20vll o. (kadehni) B76rl
o. (haça) MK19v9 o. (kâfile) K22rlO,A15r8
o. (hâl) B42vl,B51v5 o. (kâfirler) D20vl
o. (halayık) A21vl,M42/ll o. (kanzafer) B29vl2,K29rlO,
o. (hâlde) B53r3 A21r4,B29vlO
o. (hâlden) B54vl,B54vl 1 o. (karakula) M28/5,B20vl5
o. (halik) B33v8,K23vl l,A16vlO, o. (karavaş) B72rl3
K26r2,A18v5 o. (karavaşlar) D28vl4
o. (hâlıkdan) B72r9,K24r9,A17r9 o. (kardaşlan) B74r5
o. (hâlıkğa) B44vl4 o. (kavmi) B56vl7
o. (halîl)K8rl6,K8v4 o. (kavşurdı) B24r2
o. (halîle) B69vl o. (keçe) M8/12
o. (halîlnig) B69v3,D19rlO o. (keleçi) B77v4
o. (halk) K29v6 o. (keleçig) B40rl 1
o. (hasretden) B58v8 o. (kelür) B25v2
o. (hatt) B71r3 o. (kerâmet kılur) B48r6
o. (hattnı) B71r2 o. (kervân)
o. (hâtûn) B55rl 1 B19r5,M20/21,D18r7,
o. (hâtûnlar) B42v2 MK17r7,M26/l
o. (heybetlü) B19r3 o. (kerväna)
o. (hilâf kıldı) B29r6 K14vl4,D14vl6,A7v7
o. (hoş keldi) B53v9 o. (laldı) B26r4
o. (hürmeti) B57r4 o. (kılıç) B20rl5,B20rl,K19r5,
o. (ibrâhîm) A12r6 M28/3
o. (içre) MK39vl2 o. (kıhçdı) B20rl

888
 o. (kılur) B13r7,B32rl2 o. (mağbüna) M26/17
o. (kız kardaşıgız) B64v3 o. (mahzün) B56rl6,B71v7
o. (kiçiçi) K40r5 o. (mahzuna)
o. (kişi) B50r4 B19v5,B46v8,B47r16,B63v4
o. (kişiye) M41/7 o. (mahzünı) B72r6
o. (köglegi) B72r8,B72r9,B72v5 o. (mahzünnıg) B45rl2
o. (körüklü) K5vl6 o. (manâma) B14rl4,B61r9
o. (köşk) B39v3,B35v3 o. (makamda) B76r6,Dl Ivl
o. (kubbe) B24rl0 o. (makâmdan) B12r4
o. (kul oğlan) B43rl6 o. (mâlik) M20/15
o. (kula) B43vl o. (ma'nâdan) K26v 13
o. (kulı) B14rl5,MK12vlO o. (ma'nîden) B14vl,B26vl5,
o. (kurd) M16/20,B12v5,B13rl6 B44vl6,B48rl 5,B57r8,B60r 1 ,B60r2,
o. (kurda) B13vl2 B63vl6,B72rlO
o. (kürdi) B13r4,B13r4,B13r9, o. (mazlümmg) B20vl 1
B13rl0 o. (meclisden) D22r7
o. (kurt) B12vll,MKllrll, o. (meclise) B42rl5
D12vll,A5rl7 o. (melik) B14r4,B15v3,D14vl6,
o. (kurta) D13r6 MK14rl
o. (kurtardı) B43r4,B44vl3 o. (melikden) A15r6
o. (kurtı) D12rl6,K12rl2, o. (melikge) K21rl6
MKllv3,D12v4,K12vl o.-men M30/1
o. (kuşlar) B15rl,B35rll o. (menzilde) D14vl4,K14vl2,
o. (kuşlan) MK13r9 M20/19
o. (kuşlamı) B14vl5 o. (menzile) M19/15,A7v5,
o. (kuyu) B9vll,B14v5,B14vl4, MK13Vİ5
K8vl5,Alv9 o. (mevlîye) B10r7,B10r8,B56r2
o. (kuyudan) B15r2,B14vl4 o. (mukarreb) A17rl3
o. (kuyunıg) o. (mukarreb ferişteye) K24rl3
Kİ 3 v 10,K14r 10,A7r4,M20/3 o. (mu'îd) B68vl5
o. (kuyuya) o. (murâda) B24vl2
B10r7,B 10v5,B 13vl 6,M19/17 o. (münâcât) D18vl3,K18vl6,
o. (kün) B30r8,K10v2,M14/16,M16/9 MK17vl3
o. (kün ki kün) B26rl4 o. (münevver yüz) B37vl4
o. (küni) B55vl2 o. (neçük) B49r8
o. (kürsî) B25rl 1 o. (nemrûd) B69rl5
o. (leşkere) B23rl3 o. (nemrûd câhil) B9rl2

889
 o. (nikäb içre) B70r8 o. (reyyân) B44vl4
o. (ni'metden) M24/20 o. (rühu’lemîn) B40rl 1
o. (ni‘meti) B57r3 o. (sâ‘ atde) MK27rl
o. (‘ âd kuyusına) A2r3 o. (sakınçdan) K7vl3,M10/20
o. (‘arab) B45vll,B46r3,B46r5, o. (sakınçdın) B8v8
B47v3 o. (sâkî) B49rl6,B44r2
o. (‘arab oğlanı) D19vl3 o. (sâkîye) B44r3
o. (‘ araba) B47vl 1 o. (şandukdan) B43v5
o. (‘arabî) B47rl5 o. (şanem) B22vl5,A14vl4,
o. (‘ ârmug) A66rl4 K2İVİ6
o. (‘ arş idisi) B26v3 o. (şanemi) B39v4,B39v7
o. (‘asker) K22rl4,A15rl2 o. (saga) B40rl0
o. (‘askere) A15rl2 o. (sâ‘at) B19r5,B76r3,MK29rl
o. (‘âşık)K26v9,A19rl3 o. (sarây) B35rl2,B62v5
o. (‘avratıg) B73rl3,B77vl6 o. (saräya) B62vl4,D60vl4,
o. (‘avratlar) B42rll,B42v5, B42rl6 D60vl 5,B63v3,B63v5,B63r 15,B63v
o. (‘aybm)B55vl4 1
o. (‘azîz)B30vl0,B30r9,B60r9, o. (sarâyı) B35rl3
B70r2 o. (sebeb) B14rl6
o. (‘azîze) B56rll,B29vlO o. (sebebden) B57rlO,D13v9,
o. (od) B55r7 MK12vll,M19/3,D13vl0,A18r2,M
o. (oğlan) B22rl0,B23rl0,B49r8, K12vl2
B59r5,D13vl7,K19r3,Al lvl3 o. (sebebdin) B25rl7
o. (oğlana) B49r5,B69vl4 o. (sebeble) M35/21
o. (oğlandan) B49rl2 o. (semiz şığırlan) B48v7
o. (oğlanı) B22rl l,B49r2 o. (server) M33/6
o. (oğlannı) o. (server balık) A16v6
B14v8,B14vl0,B41rl6,B59r5,K24rl2 o. (server bayık) MK22rlO
o. (oğlannıg) B4İVİ0 o. (sözletse) B41rl4
o. (oğlanug) B41v4 o. (şıddîk) M2/7,MKlv6,Klv6
o. (‘ izzeti) B57r4 o. (şıddîkıg) B77rl5
o. (orada) B12vl0 o. (sözi)
o. (öküzler) B35r8 B37rl3,MK6vl3,D16r4, MK18vl2
o. (peri) B22r7,K21r8 o. (sözleri) M51/7
o. (rahatdan) B18rl4 o. (su içinde) K23rl2
o. (resüli) B74rl3 o. (sudağı) K23rl2
o. (revä degül) B39vl4 o. (suret) B63rl6

890
 o. (şüret) B26vl6 o. (tedbîre) B31v2
o. (şürete) M29/13 o. (tedbîri) B60rl 1
o. (şüreti) B63v2,K26vl3,B27r6, o. (tegürdi) B55rl0
B27rl 6,B63rl 6,Al 9vl ,MK25rl4,B27rl 1 o. (tecridin) K8rl2
o. (şüretin) B26vl5 o. (teorimden) B44vl2
o. (suw) B24rl 1 o. (teşrîî) B57r4
o. (sübhandan) B74vl3 o. (tıfıl oğlan) B41rl4
o. (sübhanımdan) B44vl2 o. (tün) B12rl6,Kllv6
o. (süleymânmg) A16vl5 o. (türâbe) B48r2
o. (şart) B16rl3,B31rll o. (tüzetti) B26r5
o. (şart ile) B71r6 o. (uluk) D23rl2
o. (şehir) B21v4,B21v5 o. (urağutlar) B42r8
o. (şehir ehli) B21vl4,B23v7 o. (vakitde) D9r3
o. (şehir içre) B76vl4 o. (vakt)
o. (şehirde) B23v9,B76vl3,B77r8 B14vl6,B28rl0,B29vl0,
o. (şehirden) B23r8,B24r3 B65vl4,B77vl3,D14r8,K14r5
o. (şehirdin) K22r9 ,MK13rlO,A6vl5
o. (şehirge) B76vl5 o. (vaktde)
o. (şehr) B77r2 Alvl3,K29v2,A21rl3, K28r5
o. (şehre) B51v8 o. (vaktin) B17vl5,B58r6,K16r3,
o. (şehri) B76vl5 M24/5
o. (şerif cemälni) B51rl o. (yaküb) K6v8
o. (şiddetler) B53rl 1 o. (yalan düş) MKövl 1
o. (şükrâne) B47vl3 o. (yalavaçlar) D27v6
o. (taht) B35v4 o. (ya'küb) B47rl5
o. (tâgînig) B77r6 o. (yâr) Dlv5,M2/7
o. (tar kuyuya) MK9rlO o. (yarattı) B21vl l,B26r5
o. (tarafda) B77vl o. (yarmak)
o. (taş) Bllr4,A3r4,A3r5 D17r3,MK16r3,M24/5
o. (taşı) K10r9 o. (yarmaknnj) B17vl5
o. (taşnı) Bİ lr3 o. (yazıda) B15v7
o. (tavus) B10vl3 o. (yazıya) B13vl6
o. (taymus erdi) B26v2 o. (yazuklu) B41r9
o. (taymusmıj) B26v6 o. (yazuwnı) B62vl4
o. (tazı) D50v6 o. (yerde) B12v4,B65vl6,
o. (tazîmg) B52rl5 MKllrlO
o. (tedbîr) K30v5,A23r5 o. (yığaçdan) B46rl2

891
 o. (yığaçlar) B35rl 1
o. (yontdı) B26r6
o. (yûnusı) MK22vl
o. (yüsuf) B36r9,K7v6,D18r8,
K20vl4,A13vl0
o. (yüsufa) B33r5,K4v7,K15r4,
K20rl6,K21rl5,A14rl3,K22v6,A15v4,M
30/16, K23rl6,A16rl4
o. (yüsufı) B20r3,B22vl3,B31r4,
K5rl,D9rl4,K9rl3,M13/5,K24v4,A17v5,
K25rlO,K26v6, A19rlO,K8r9
o. (yüsufıg) K23r2
o. (yüsufhı) K6v4
o. (yüzigi) D23vl2
o. (yüzik) MK22v2
o. (yüzük) D23vl2
o. (yüzükni)K23vl6,M33/15
o. (zahid)B10r7,Blİril,Bllvl,
K9r7,MK8v7,K10vl,B10rl
o. (zahide) B10r4,Bl lv2
o. (zâhidig) B10r3
o. (zaman) B45r7
o. (zamanda) M12/16
o. (zelile) B48r8
o. (zindündan) B43vl0,B50r2,
B74vl2
o. (züleyhâ)
K26v8,A19v6,A19v8,K29r5,K29r7,A21r
l,B26rl6
o. (züleyhäya) A19v9
ol: o
o.-dur
B30r6,B30rl2,B64r2,B73r6,A66rl4,MK
20rl,D38v2,K38vl,MK37vl4,M55/7,D4
7v8,MK46r 10,M89/l ,D72r 12,M95/8
o.-dur (bürhân)
B39v6,B40r 15,D38v2,K38v 1 ,MK37r3
o.-dur (furkân) MK37r3
o.-dur (ihsan) D38v2,K38vl,
A31r3,MK37vl4
o.-dur (kazâ veren) B49rl5
o.-dur (kim) B22r9,B64r3
o.-dur (kur’ân) B39v6,MK37vl4
o.-dur (şamed) B40r7
o.-dur (suçlu) B41r9
o. (durur) K21rl0
o.-ven (ben o.)B22rl5
ol-: olmak
o. B3r4
o. (baş) A29vl3,K36vl4
o. (dedigürj) MK2rl6
o. (dedügüg) M3/15
o. (mutîc o.) MK14r8
o. (sultân o.) K37vl7
o.-aD46rl5
o.-a B4rl4,B4v6,B4v7,D15r2,
K33vl4,A26r5,MK32vl
o.-a (ayru o.) B68v9
o.-a (bele o.) D27vl6
o.-a (bî-höd o.) M49/11
o.-a (bî-hod o.) MK33v2
o.-a (böyle o.) K28r3
o.-a (câyiz o.) B70rl 1,M89/15
o.-a (darlık o.) B49vl3
o.-a (derman o.) B35vl0,A27rl 1
o.-a (destür o.) K65rl7
o.-a (dırjlar o.) B78vl0
o.-a (düşden o.) M64/14
o.-a (fazıl o.) B50r4,K48rl 1,
M66/18,A41rl5
o.-a (ferman o.) M29/19
o.-a (firkat o.) A59vl0
o.-a (haşıl o.) B35vlO,M48/5
o.-a (hâzır o.) B28r8

892
 o.-a idük A10v6,M25/9,K17vl2
o.-a idüm MK29v7,M44/16
o.-a (kabül o.) B46vl5
o.-a (kaçan o.) B38r3,B68v5, A59v6
o.-a (kâmil o.) B50r4,D48rl2,
K48rl l,M66/18,A41rl5,M66/18
o.-a (kıtlık o.) MK46v7
o.-a (kızlık o.) B49vl3
o.-a (kim o.) M7/13,A61r4
o.-a (kul o.) A23r4
o.-a (mağmum o.) M54/13
o.-a (makbul o.) M62/14
o.-a (ma‘ lüm o.) M55/20
o.-a (ma'yüb o.) M46/4
o.-a (merhem o.) B42vl4
o.-a (murjlu o.) M66/11
o.-a (mutF o.) B35v9,B42v14,
D34vl 6,M49/l 0,MK40r8
o.-a (mübarek o.) K45vl
o.-a (mübtelä o.) B40rl4
o.-a (müyesser o.) D33vl3,MK33v4
o.-a (necät o.) MK45r6
o.-a (nürlu o.) MK46vl5
o.-a (‘âdil o.)
B70r5,D67rl 0,A61r4,M89/9
o.-a (‘ âkil o.) B50r5
o.-a (‘azîz o.) K29vl6,A21vl2
o.-a (rähat o.) B46vl6
o.-a (revä o.) B32vl4,MK65v9
o.-a (rümî o.) B28r9
o.-a (rüşen o.) MK18vl5
o.-a (senig o.) M54/15
o.-a (söyler o.) B78vl0
o.-a (ta‘ accül o.) Kİ 8vl2
o.-a (tarlık o.) MK46v7
o.-a (uçuz o.) M66/10
o.-a (uçuzlık o.) B49vl2
893
o.-a (zähir o.) M5/4
o.-a (zîbâ o.) B28r7
o.-a sen MK61r5
o.-a siz B9rl0,M21/3,M86/10
o.-a siz (helâk o.) A7vl0
o.-alım K5r3,K5r4
o.-alum M6/9,M6/10
o.-am Bİ 1v6,B22v10,MK5v2,
A3v6,D10v9,K10vl3,A56vl0
o.-am (bele o.) MK22r6
o.-am (bende o.) MK19v3
o.-am (beyle o.) K23v3
o.-am (böyle o.) D23rl6
o.-am (hâin o.) K36rl4,A28vl 1
o.-am (hä‘ in o.) M51/4
o.-am (hıdmetkär o.) D38rl
o.-am (hiläf o.) M53/6
o.-am (muhliş o.) MK20rl7
o.-am (mutî‘ o.) B34vl 1
o.-am (mükerrem o.) MK34v4
o.-am (nete D17v2
o.-am (rähat o.) B34vl2
o.-amadım (uğatlu o.) D9v2
o.-an K36rl5
o.-anlara (düşmän o.) Al 1 vl
o.-anlara (zâlim o.) M26/15
o.-ar (beyle o.) B22r8
o.-ar (birge o.) A14r7
o.-ar (erse) D21r4,A14r7
o.-ar (handânî o.) D10vl3
o.-ar (imiş) K21r9
o.-ar (ise) B22r8
o.-ar (mışır meliki o.) B58vl6
o.-ar (ise) B8vl2
o.-asın MK2vl4,MK55r8,
M77/12,D62vl3
o.-asın (meliki o.) D56vl 1
 o.-asm (mışır meliki o.) B59r2
o.-ayidük B18v8
o.-ayidük (pişmân o.) D17vl 1
o.-aydım (kul) B31vl,MK30v4
o.-ayım B65v8,A13v6,MK61rl5
o.-ayım (hıdmetkär o.) B39r4
o.-aym D63r6,K62vl 1
o.-dacı sen MK3v7
o.-daçı M15/4,MK16rl4
o.-daçı men K55v3,MK54r9
o.-daçı men (teşrif o.) MK54rlO
o.-daçı sen B45r4,M4/18,D13v9
o.-daçı sen (rahat o.) A36rl4
o.-daçıdur Bİ lv9,K10vl6,
K10vl6,A3v9
o.-daçıdur (erzanlıklar o.) M66/13
o.-daçıdur (ferevän o.) B49vl5
o.-daçıdur (giriftar o.) MK36r6
o.-daçıdur (hayrän o.) Bİ IvlO
o.-daçıdur (kamu o.) D37v3
o.-daçıdur (pişman o.) MK10rl3
o.-daçıdur (şadlık o.) B49vl4
o.-daçıdur (şermsär o.) M15/8
o.-daçıven B57vl6,K55v4
o.-daçıven (tapuguzda o.) B57vl5
o.-dı
B2vl0,B4vl4,B4rl,B6rl0,B6v4,B8r2,B8
r2,B7rl 2,B7r 13,B8rl4,B 1 İr 16,B 13v9,B 1
6r2,D24r5,A3r2,D19v6,K19vl0,MK19v7
,D20r6,D24v3,Al 9v8,K3 İrl ,K49rl 6,K5
8r5,M79/l 9,MK58r2,M87/9,MK63r5,M
K63vl0,M88/8,D71r3,K70rl3,A68r4
o.-dı (bî-hüş o.) Kİ 1 v6
o.-dı (temäm o.) B25r4
o.-dı (anıg o.) K71rl l,M96/8
o.-dı (artuk o.)
D23vl 5,B68r3,K2vl ,M33/2
894
o.-dı (äsän o.) B78v7
o.-dı (äşık o.) B26vl 1
o.-dı (azar o.) MK7r8
o.-dı (balkur o.) K62v4
o.-dı (bele o.) D54r3
o.-dı (bellü) B41 vl 1
o.-dı (beşäret o.) B65vl
o.-dı (beter o.) B12rl2,D23rl4,
B34r2,B63r 11 ,B69r 1 ,MK32r 1 ,M47/
10,M54/4
o.-dı (beyän o.) B78vl,D75rlO
o.-dı (beyle o.) K18v5,AHrl5,
K25rl0,M74/16,K53vll
o.-dı (bî-hod o.) B15v2,B19vl 1,
B23rl4,B30v3,B33rl2,K30r9
o.-dı (bî-höş o.) MK31rl3
o.-dı (bisyär o.) M98/10
o.-dı (böyle o.) MK17r9,M26/13,
D18v2,MK52vl,A47rl3
o.-dı (bu Ijäl o.) B75r2
o.-dı (buyrıkı o.) D62rl 1
o.-dı (buyrukı o.) A55vl5,
MK60v3
o.-dı (bürhän o.) B39v5,D39rlO
o.-dı (bütün o.) B34rl,K33rl2
o.-dı (cemi' o.) B35vl5,B24vlO
o.-dı (çıkmaz o.) M28/20
o.-dı (darlık o.) B51v5
o.-dı (delil o.) B36rl5,B61v3
o.-dı (delü o.) A33v3,D40vl6
o.-dı (dermän o.) B72rl0
o.-dı (destür o.) Bİ lr7,B78r2,
K72vl7
o.-dı (direk o.) MK9vl4
o.-dı (dişvär o.) A59r4,MK63v6
o.-dı (durmaz o.) B45rl5
o.-dı (dürlü o.) A67vl6
 o.-dı (düşmüş o.) D41r9,K41rl 1,
M56/15
o.-dı (düşvâr o.) B68r2,B70v6,
D54rl7,K54r8
o.-dı (eksik o.) B68r6
o.-dı (eksik o.) K65r3
o.-dı (eksük o.) MK56r8,D65rl6
o.-dı (eksük o.) B60r2
o.-dı (erse) MK1 lr6
o.-dı (erse) D24v5,MK23rl 1
o.-dı (erse) D35rl6,MK34r3,
D44r8,MK42vl0,MK64v3
o.-dı (eyle o.) B56r3,B64vl 1,
B67vl ,A17vl 1 ,M35/14,D25r6,A47rl 3,M
87/13
o.-dı (faşîh o.) B27v8,MK26r5
o.-dı (ferman o.)
B20vl,MK9vll,A5rl5
o.-dı (firak o.) B18vl5,A68rl5
o.-dı (firâvân o.)
B76vl3,B77vl,M97/4,K72rl7,K71vl6
o.-dı (firkat o.) B77rl2
o.-dı (fir' avn o.) D73vl4
o.-dı (fitne o.) D16v6,A9rl5
o.-dı (ğâfil o.) M39/8
o.-dı (ğâlib o.)
B40rl ,B61 vlO,MK37rl 6,MK57vl 3
o.-dı (haber o.)
B25v2,D72vl5,K71v9,M96/6
o.-dı (halâş o.) B50v6
o.-dı (halvet o.) B55v8
o.-dı (haşıl o.)
B47vl 3,B56r 1 ,K10v7,M47/8,A47r 11 ,M
K52rl6
o.-dı (hasret o.) K69rl3
o.-dı (hayrân o.) B46vl
o.-dı (hâzır o.) M35/18
895
o.-dı (hemrâh o.) Blövl
o.-dı (heybetli o.) MK18v5
o.-dı (feilâf o.) MK27rl7
o.-dı (koş o.) D74rl6
o.-dı (hoşlık o.) K72v9
o.-dı (hübâ o.)
MK33vl3,K35rlO, A27v5
o.-dı (hübân o.) B36r3,B36r4
o.-dı (hurrem o.) B64r6,A55rlO,
K61rl2,M92/20
o.-dı (hükmi o.) M44/17
o.-dı (ise) D12r2,M34/17,K29r4,
M47/4,K35rl6,A27vl l,A32r6,A36v
16,M61/5
o.-dı (kabül o.) B10r3,B21r6,
B24r9,B33vl 6,B48r5,B48r9,MKl 9r
3
o.-dı (kâfir o.) MK41v9
o.-dı (kara bulut o.) D19rl7
o.-dı (karı o.) B53v7
o.-dı (katı yavlak o.) K19v9
o.-dı (keglik o.) B51v4,B77vlO
o.-dı (keglik o.) A42vl3,M68/10
o.-dı (kıtlık o.) MK52v3
o.-dı (kızlık o.) B56r6
o.-dı (kiter o.) Kİ lv6
o.-dı (körmez o.) B20v5,B45rl5,
B64rl6,B71v7,D66vl5
o.-dı (köydürür o.) MK51v2
o.-dı (közleri o.) MK39vl3
o.-dı (kul o.)
K49vl6,D50r3,K50r2
o.-dı (kulurj o.) M68/21
o.-dı (kuşhk vakti o.) A58rl5
o.-dı (la'în o.) B77r6,K72r8,
M97/13
o.-dı (lâyık o.) A18vl5
 o.-dı (mağbün o.) B44vl6
o.-dı (mağbün o.) B55rl6,B75v2,
B77rl0
o.-dı (mağmüm o.) B31rl4,M60/2,
A66v6,M95/10,M97/16,M73/19
o.-dı (mahzun o.) MK42r7
o.-dı (makam o.) A45rl
o.-dı (makbül o.) M32/15,M64/6
o.-dı (makhür o.) B74r7,A65rlO,
M94/21
o.-dı (ma‘ lüm o.) B29vlO,B41 v8,
B43v4,B43vl6,B75vl,D38rl2,K38rl 1,A
30vl2,M53/ll
o.-dı (ma'yüb o.) K41r2,A33v4
o.-dı (mecmü' o.)
B78r9,D24v7,K24vl l,MK23rl3,K73r7
o.-dı (mecrüh o.) A12rl6
o.-dı (melhüz o.) BllrlO
o.-dı (melîh o.) B27v9
o.-dı (melik o.)
B53rl6,B77r5,A44v9,M97/12
o.-dı (memleket o.) D18vl3,K18vl6
o.-dı (miskîn o.) B33r4,D32rl6
o.-dı (mukîm o.) B53v8
o.-dı (mukîm o.) B75v7
o.-dı (mundağ o.) B75r3
o.-dı (mutî' o.) B20r9,B24r7
o.-dı (mülk o.) MK17vl3
o.-dı (münkâd o.) M32/13
o.-dı (mü’min o.)
B26r9,B44rl4,B51rl0,B54r8,B77rl,MK
50vl0
o.-dı (mürüwetlü o.) M52/9
o.-dı (necät o.) B46r3,MK43r5
o.-dı (neçe o.) B32v6
o.-dı (neçük o.) B19r7,A24r7
o.-dı (neden o.) MK18v6,MK31v6
896
o.-dı (neden o.) B20v7,B33v6,
M47/2
o.-dı (neşe o.) K60rl3
o.-dı (nete o.) D33r3
o.-dı (nete o.) K33r4
o.-dı (netek o.) K51r9
o.-dı (niçün o.) M70/20
o.-dı (ni'met o.) B77vl2
o.-dı (nürlu o.) A56v3
o.-dı (' âciz o.) B53vl6
o.-dı (' afv o.) D26r9
o.-dı (' aram o.) B75rl 1
o.-dı ('aram o.) A66rl6
o.-dı ('âşî o.) B43rl3,A34v7
o.-dı ('âşık o.) B33r5,B51rl
o.-dı ('ayan o.) B39rl3,B78vl
o.-dı (öyle o.)
MK23vl2,MK52vl
o.-dı (pare o.) B33v2,M46/21
o.-dı (pinhân o.) B15rl,A31r2
o.-dı (pişîmân o.) M45/8
o.-dı (pişmân o.) B23vl5,B63r4,
MK42r8,K60rl0,B31vl4
o.-dı (pür-nür o.) B40rl 1
o.-dı (râhat o.) B47vl2,B50vl0,
B53rl6,A44v3,MK49vl4,A68v3,M
98/2,A68vll
o.-dı (rahmet o.) B26rl3
o.-dı (râzı o.) MK25v8,B9v8,
B17r7,B17rl5,B27rl0,B59vl,B77vl
6,K8vl2,M12/9,D30rl3,K30rl6,A2
2rl3,M43/14,K72vl5
o.-dı (revä o.) D43v5,K43v4,
MK42rl0,A36rl3,M60/5
o.-dı (revân o.) B21rl5,MK44r9
o.-dı (risâlet o.) K42vl,A35r7
 o.-dı (rüşen o.) B28v2,B51r5,
K29v8,A21v3
o.-dı (rüsvay o.) B42r9,A66r6
o.-dı (şäbit o.) D23rl3,M71/10
o.-dı (şafa o.) D72r2
o.-dı (şahîh o.) B27v8,B75r8
o.-dı (satun alur o.) K15r7
o.-dı (selîm o.) B21r7,MK19r3,
D20r5
o.-dı (söger o.) B20rl6
o.-dı (sücüd o.) A64v5
o.-dı (şäd o.) D69v8,A63vl2
o.-dı (şâdî o.) B72v9
o.-dı (şädkäm o.)
B16r 1 ,B50r9,D54v4,K54r 12,MK53r2
o.-dı (şädmän o.) M75/9
o.-dı (şakir o.) Bİ lvl2
o.-dı (şefkat o.) Bİ lr5
o.-dı (şehîd o.) B25r9
o.-dı (şeyle o.) M24/8
o.-dı (şiddet o.) B77v2
o.-dı (şöyle o.)
K17r6,D22rl3,K22rl5,A15rl3
o.-dı (şüçik o.) MK26r6
o.-dı (şükr o.) MK10rl5
o.-dı (taht o.) B48r6
o.-dı (tahtı zarîf o.) K46vl,A39v2
o.-dı (takdîri o.) D31r3
o.-dı (tarlık o.) MK48rl2
o.-dı (telim o.) B75r4,B77r8
o.-dı (temäm o.)
B25r4,B27r6,B51vl6,A45v3
o.-dı (tigrek o.) A3rl0
o.-dı (üküş o.)B77vl
o.-dı (varmaz o.) B45rl6
o.-dı (vefat o.) B77rl0
o.-dı (virän o.) M27/20
897
o.-dı (vuşlat o.) M97/20
o.-dı (yaman o.) B20v7
o.-dı (yanar o.) MK51v2
o.-dı (yavlak darlık o.) B77vl0
o.-dı (yawuz o.) B16v2,K39vl3,
K63rl3
o.-dı (yayan o.) B74r3
o.-dı (yegi o.) B54rlO,M82/14
o.-dı (yegi ay o.) MK50vl2
o.-dı (yıl o.) D66vl3
o.-dı (yırak o.) K72rl3
o.-dı (yigit o.) B51r4,B55v5,
D53v6,MK52r3,M74/3
o.-dı (yigrek o.) D27vl
o.-dı (yumşak o.) Bİ lr5
o.-dı (zähir o.) B39r8,B39rl5,
MK36v8
o.-dı (zämin o.) D74v4,K72vl5
o.-dı (za'îf o.) B35vl 1,B53v6,
M49/13
o.-dı (zäyiğ o.)
MK27rl2,MK27vl
o.-dı (zäyi‘ o.) B29rl,B29r7,
K28vll,A20v4,M41/5
o.-dı (zelîl o.) K17rll,A10r5
o.-dı (zîbâ o.) MK33vl4
o.-dı (zîfâ o.) A27v2
o.-dı mu (kıznj) MKöOvl
o.-dılar B5rl4,M10/8
o.-dılar (kul o.) B51vl2,B51vl3,
MK48v2,K49vl7,A43r6,MK48v3,M
K48v3
o.-dılar (muhliş o.) B2İVİ3
o.-dılar (cäk o.) M25/17
o.-dılar (pişmän o.)
D17v9,D60v6, A54r7
o.-dılar (rüsvä o.) K41r2,A33v4
 o.-dılar (rüsvây o.) A33v4
o.-dılar (şeydâ o.) D40vl7
o.-dım B8v9,D21v5
o.-dım (ağlayu o.) M38/4
o.-dım (âşık o.) Bİ İri 5
o.-dım (bî-karâr o.) B61r6
o.-dım (bürhân o.) K39rl0
o.-dım (hayrân o.) M65/21, A45vl2
o.-dım (idi) B54v3
o.-dım (ise) D19rl l,A12r8
o.-dım (mihrbân o.) B65r8
o.-dım (muhliş o.) K21 vl 1
o.-dım (mutî' o.) K21v8
o.-dım (müferrah o.) K69rl
o.-dım (müferrih o.) K57vl
o.-dım (münkâd o.) M30/9
o.-dım (mü ’min o.)
K52r4,A45vl6,M72/19
o.-dım (' âciz o.) B54r2
o.-dım (‘âşık o.) B36vl
o.-dım (' ışk o.) D35v6
o.-dım (pişmân o.) B20rl2
o.-dım (râhat o.) B73vl0
o.-dım (râzî o.) K21vl2,K34r8
o.-dım (şâkir o.) B79rl 1
o.-dım (teslîm o.)
D17v5,K17vö,A10rlö,M25/3
o.-dım (uğatlu o.) B49rl2
o.-dım (uyatlu o.)
D47v5,K47v4,A40v7
o.-dım (za'îf o.) K66rl4
o.-dım (zelil o.) B18r7,B54r2
o.-dın (müşfik o.) D8r9
o.-dıysa (eyle o.) B33vl2,D66rlO
o.-dıysa (ma‘ lüm o.) B45v7
o.-dıysa (mukîm o.) B24v8
o.-dıysa (pişmân o.) B36rl0
898
o.-duçıdur (ni'metler o.) A41rl0
o.-duçıdur (şâdlık o.) A41r9
o.-duğımız M82/6
o.-duğm (şäd o.) B62r2
o.-duğınça M71/11
o.-duğmda D23v2,M71/5
o.-duğından (yağası o.)
B53v2,K23v6,A16v5,MK22r9
o.-duğını B3rl0,B73v2,MK58r4
o.-duğını (pâdişâh o.) M94/4
o.-duğumız (' âşî o.) B63rl
o.-duğuna Dlörlö
o.-dugunça A28vl
o.-duğunça (yağı o.) B53vl0
o.-duğunda K51 vl ,K51 v9
o.-duğundan D51vl3,D51v5,
A45r3
o.-duğunı B70rl5
o.-duğug (kul o.) D25v5
o.-duk B17r2
o.-duk (helâk o.)
B20vl0,B20vl2
o.-duk (râzî o.) B17v3
o.-duk (teslîm o.) B71r8,M90/15,
MK66v4
o.-dular (kul o.) MK48v5
o.-dum
B7v7,B6v7,B7vö,MKl 0r9,
A3rl5,A14vl0,MK20vl,MK5ör8,D
58vl3,DĞ2v7,KĞĞrl4
o.-dum (za'îf o.) D6vl2
o.-dum (bî-hod o.) MK59vl2
o.-dum (ğâsî o.) M27/10
o.-dum (hâcetlü o.) MK31rl5
o.-dum (hâcetmend o.)
K32vlO,M4ö/17
o.-dum (hâcetmendin o.) A24vl5
 o.-dum (hurrem o.) MK61r9
o.-dum idi B60rl,B62r5,MK51r4
o.-dum (karındaş o.) K62rl2
o.-dum (mihrbân o.) K62rl3
o.-dum (muhlis o.) B54v7
o.-dum (mutıc o.) B22v7,
MK32vl2,MK48r4
o.-dum (müferrah o.) B72vl2
o.-dum (müferrih o.) B65v2
o.-dum (mü ’min o.) A14v9
o.-dum (muvahhid o.) D52vl0
o.-dum (neden o.) B33rl4
o.-dum (c âciz o.) MK50v4
o.-dum (‘ äşi o.) B20rl 1
o.-dum (c âşık o.) A28r2,MK34rlO
o.-dum (pişmân o.) MK18rl2
o.-dum (râhat o.) D70v7,A64vl3
o.-dum (râzî o.)
B17rl3,B22vl l,B31r2,B34vl5
o.-dum (şâkir o.) D75vl2
o.-dum (teslîm o.) MK16v5
o.-dum (uyatlu o.) M65/21
o.-dum (yalan o.) MK46r7
o.-dum (yavlak zac îf o.) B69v4
o.-dum (zelîl o.) MKlörl l,MK50v4
o.-dug B7v4,B8rl6
o.-dug (mu‘ äf o.) M50/13
o.-dug (müşfik o.) Mİ 1/11
o.-dug (necat o.) B36vl2
o.-dug (neden o.) B19v3,K18v7
o.-dug (nete o.) A31r6
o.-dug (râhat o.) B50r9
o.-durj (şâf o.) MK39rl5
o.-dug (sevüklü o.) DövlO
o.-dug (suçlu o.)
B41r8,B41vl2,D40rl,M55/6
o.-dug (şâdmân o.) B62r2,M10/ll
899
o.-duguz B8v6
o.-duguz (bîzâr o.)
B18r5,MK16r9
o.-duguz siz K17r9
o.-dur B9r7,B9r 11,B16r 11
o.-ğıl B2vl6,B22v5,B77v8,
MK17v9,K49r6,A42rl0,A44v6,K59
r 12 ,K60vl 0,MK59r 16,MK6 lr2
o.-ğıl (ayrak o.) D59v4
o.-ğıl (aynı o.) B6İVİ5
o.-ğıl (becîd o.) B46vl3,B50rl 1,
B73vl2,D45rl2,K48vl,A41v6,M67/
4,K58r9,D70v9, M94/14
o.-ğıl (bele o.) MK58rl,D62r5,
A55v9
o.-ğıl (beyle o.) B61vl5,B64v5,
B65rl4,M83/3JC61vl l,MK60rl6,M
84/14
o.-ğıl (bî-tefekkür o.) B40rl6
o.-ğıl (buyruk o.) D49r7
o.-ğıl (buyuruğı o.) B51rl
o.-ğıl (fariğ o.) M37/3
o.-ğıl (hafv ü recâ o.) B37rl2
o.-ğıl (hâc if râcî o.) M51/6
o.-ğıl (hüb ricâl o.) MK35r3
o.-ğıl (mänic o.) M53/9
o.-ğıl (mihrbân o.) B53rl3
o.-ğıl (mut? o.) A7vl4,B15vl6,
B39r3,B69vl,K37vl6,A30v2,MK36
v3
o.-ğıl (mü’min o.)
K21v7,A14v5,M30/8
o.-ğıl (müştâk o.) B19v8
o.-ğıl (pâdişâh o.)
B40v8,B55rl3, M54/15
o.-ğıl (râzî o.) B17r5,MK30v5
o.-ğıl (recâ o.) A28vl3
 o.-ğıl (nzä o.) A9r3
o.-ğıl (şâfî o.) D26r3
o.-ğıl (şağ o.) B26r8
o.-ğıl sen B35v4
o.-ğıl (şäd o.) B61vl6,MK58r2
o.-ğıl (ümîd-vâr o.) D53rl 1
o.-ğıl (yırak o.) K59rl2,A53r8
o.-ğıl (zamin o.) MK24v9
o.-ıg (mutî' o.) K12rl3
o.-ıg (müştak o.) K24rl5
o.-ıp K23rl,A32rl0,K58rl 1, K64r9
o.-ıp (cemi' o.) D9vl4
o.-ıp (bî-hod o.) K57rl5
o.-ıp (ğälib o.) B33rl6
o.-ıp (Ijayrän o.) K58rl 1
o.-ıp (‘âciz o.) B33r4
o.-ıser sen (pâdişâh o.) M54/14
o.-madı D8v8,M17/3,M97/5
o.-madı (gümän o.) D53r7,K52vl6
o.-madı ('âşî o.) B9vl
o.-madı mu B19v5
o.-madılar
B13v7,D4v8,K4vl 3,MK4rl 6,M6/5
o.-madılar (derman o.) B67rl
o.-madılar (uyatlu o.)
K12vl5,MK12r5
o.-madım (' ayblu o.) K9rl6
o.-madu mı MK17v6
o.-maduk K66r2
o.-madum (uğatlu o.) A2rl2
o.-mağaBlv8
o.-mağa (keldiyse) Dlv6
o.-mağa (kul o.) A9r5
o.-mak M57/13
o.-mak (kerek)
D34r6,K34r7,A26r 15,K37v5,A30r7
o.-mak (mutî' o.)M44/18
900
o.-mak (râzî o.)
A10rl5,MK16v4, MK65vlO
o.-mak (rüsvâ o.) M57/14
o.-mak (ümîd-vâr o.) A59rl4
o.-makdan B43r9
o.-makdan (' âşî o.) B43r8
o.-makdan (şermsär o.) MK40v5
o.-mamış (eyle o.) B59r3
o.-mamış (mışır pâdişâhı o.)
B59r4
o.-mamış (mutî' o.) B42r6
o.-mamış (öyle o.) MK55rl 1
o.-mamış (pädişäh o.) MK55rl2
o.-mamış mı M77/13,M77/14
o.-mamışnı K56v6,K56v7
o.-marj (' âşî o.) B9r8
o.-mas (idi) K15vl6
o.-mas (nokşân o.) B69vl3
o.-mas miz B18v9
o.-masa M12/8,D8vll,MK8rl5
o.-masa (idi) Blövl 1
o.-masa (öyle o.) MK15rl
o.-masam B16v 12
o.-masam (kul o.) MK15r2
o.-masaydı M22/11
o.-masdı (eyle o.) D15vl6
o.-masun B16v4
o.-masun (bize) B28vl4
o.-masun (ğalat o.) MK14vl 1
o.-masun (nokşân o.) MK65rl3
o.-may A60vl4
o.-may (nokşân o.) M87/3
o.-maya ben (kogşı o.) M97/1
o.-maya men M80/5,K71vl3
o.-mayalım B16r5
o.-mayalım (' âşî o.)B36vl3
 o.-mayalum A8r3,MK14rl3,
M21/12,MK34v5,M50/14
o.-mayaven B61rl4,B76vlO,
B76v9,D40rl4,D59r4,MK57vl,D64vll,
A58rl
o.-mayaven (kogşı o.) A67vl3
o.-mayaven (zâlim o.) K63vl6
o.-mayavuz MK16vl2
o.-mayavuz (râzî o.) B16vl3
o.-mayavuz (tedbîr o.) MK16vl3
o.-maz K7vl5A12vl,M27/17,
MK42v2,M80/20, A66r 10
o.-maz (dermän o.) B34v7
o.-maz (ağn o.)
B30vl5,B30vll,B30vl3
o.-maz (ağrmca o.) MK29r2
o.-maz (baha o.) B29v9
o.-maz (daş o.) B78vl4
o.-maz (ermiş) D5rlO,MK4vl7
o.-maz (erse)
A28r8,MK34rl6,MK34rl7,D42r5,K42r5
o.-maz (geges o.) B34v7
o.-maz (hiläf o.) B72v2
o.-maz (idüg) B62r3
o.-maz (imiş)
B30vl6,B31rl,MK7rl3,M43/20,K30v5,
A22v4,MK29r8
o.-maz (ise) B36v7,B43rl6,K35vl2
o.-maz (mutF o.) B29v2
o.-maz (mübärek o.) B47r4
o.-maz (nevmîd o.) B68vl6
o.-maz (nevmîz o.) MK64rl7
o.-maz (rahmet o.) B9r7,MK7vl6
o.-maz (räzı o.) B76v6
o.-maz (revä o.)
B8v3,B8vl 1 ,B9r6,B 18vl 2,B23v9,B58vl
0,K7v7,A31rll,MK37rl3
901
o.-maz (revälu o.) D38vl0
o.-maz (nzä o.) MK35r6
o.-maz (rüzî o.) K71v9
o.-maz (teng o.) D30rl6
o.-maz imiş B5vl6
o.-maz men M55/17
o.-mazam D15vl7,K37vl5
o.-mazven MK36v2
o.-mazven (mutF o.) B39r2
o.-mazven (£âşî o.) B41v5
o.-mış MK33v5
o.-mış (anda o.) B9vl4
o.-mış (arık MK45v2
o.-mış (aruk o.) B48v6,A40rl
o.-mış (bî-hüb o.) B34rl4
o.-mış değil M36/14
o.-mış degül B25vl3,B25vl4
o.-mış (haber o.) MK24r4,M36/2
o.-mış (hacîl o.) B42r6
o.-mış (häzır o.) B42r7
o.-mış (idi) B65rl5,B65vl3,
MK8v4,K14r3,A6vl3,MK13r8,M19
/17,MK13r7,M19/16,MK19vl3,K21
r7,MK19vl4,K62v2,M85/l,D63rl 1,
D63rll,MK61v4
o.-mış (käfir o.) B68rl2
o.-mış (kan o.) MK65r6
o.-mış (kerek o.) AlOrlö
o.-mış (koyar o.) MK32rl2
o.-mış (mahbüs o.) B47v8
o.-mış (mecmü£ o.) M12/15
o.-mış (mehcür o.) B47v4
o.-mış (nähoş o.) M47/20
o.-mış (nähüb o.) D33v7,K33v8,
A25vl5
o.-mış fäşık o.) B42r6
o.-mış (päre o.) B33vl4,M47/6
 o.-mış (râzî o.) B18vl
o.-mış (rüsvâ o.) M56/7
o.-mış (sanğ o.) M47/19
o.-mış (za'îf o.) M64/19
o.-mış (zîbâ o.) MK24rl6
o.-mış (züleyhâdan o.) B74rl0
o.-mışdı D21r2
o.-mışdı (eş o.) D14r6,K14r2
o.-mışdı (şâdkâm o.) D62vl4
o.-mışıdı K62vl6,A56vl5
o.-mışıdı (eş o.) B22r5
o.-muş (düşvär o.) B56vl
o.-muş (lıâli o.) B32r7
o.-muş (mecmu' o.) D14r5
o.-muş (nâ-hüb o.) B69rl2
o.-muşdı (eş o.) B14vl3
o.-muşdur B25vl 1
o.-muşıdı A6vl2
o.-sa B48r8,D5v2,D33r7,A58rl4
o.-sa (kelür o.) M5/12
o.-sa (aldurur o.) B33r8
o.-sa (arkasın sıfar o.) B67rl2
o.-sa (beyle o.) A19vl2
o.-sa (buşar o.) A58rl3
o.-sa (bütün o.) B33vl3
o.-sa (dügler o.) D75rl3
o.-sa (eyle o.)
B55v2,B68r9,D33r6,K33r7,A25rl3
o.-sa (hâcet o.) D29r6
o.-sa (hükm o.) M7/13
o.-sa (katı o.) B67rl 1
o.-sa (kılur o.) M5/13
o.-sa (lâyık o.) B55v3
o.-sa (mağmüm o.) D44r4
o.-sa (müyesser o.) B34v4
o.-sa (necät o.) B47v6
o.-sa f adi o.) MK65v3
902
o.-sa olur M5/12
o.-sa (öyle o.) MK63vl3
o.-sa (puşar o.) M87/7
o.-sa (râzî o.) A59rl2
o.-sa (sıfar o.) MK62vl6
o.-sa (sıpar o.) M87/8
o.-sa (yüsuf ile o.) B70v4
o.-sa (zindän o.) M57/14
o.-sam M70/6
o.-sam (ağlar o.) D17rl3
o.-sam (beri o.) M27/12
o.-sam (bîrûn o.) A12rl0
o.-sam dedi A7rl0
o.-sam (dewlet o.) B52vl3
o.-sam (düşmüş o.) B20rl4
o.-sam (kul o.) B15rlO,B15rl2,
B32v3,MK13v4
o.-sam (mışır meliki o.) D51rl,
K50vl5
o.-sam (ulularım bile o.) MK5r4
o.-sam men K12rl,M16/18,
M16/18
o.-sag K46rl4
o.-sarj (kavuşdurur o.) A39rl4
o.-sun B1v6,B2v2,B2v4,B2v6,
B5v7,B6rl 3,B32vl l,B35r2,B35r6,A
22rl0
o.-sun (âferîn o.) B2vlO,D2r6
o.-sun (âferînler o.) M3/5
o.-sun (ağn o.) B30v9,M43/13,
K30rl5,A22rl2
o.-sun (ağrmça o.) MK28vl7
o.-sun (altından o.) MK33r6
o.-sun (altun o.) B35rlO,B35r7,
MK33rlO
o.-sun (altımdan o.)
B35v6,A26v8, D34vl
 o.-sun (anlara o.) MK2r6
o.-sun (arşın o.) B62v5
o.-sun (äsän o.) K73v2
o.-sun (beşaret o.) B49rl 1
o.-sun (beyle o.) B35rl2
o.-sun (bı-hod o.) B35v8
o.-sun (billur o.) B35r6,MK33r2
o.-sun (böyle o.) D34v3,MK33r8
o.-sun (buyruk o.) M67/20
o.-sun (bütün o.) MK3İVİ3
o.-sun (däyim o.) M3/5
o.-sun (du' a içre o.) B78v7
o.-sun (dürlü o.)
B35r 11 ,MK28vl 5,K34rl 3,A26v5,M48/l
7 o.-sun (yığaç o.) M48/21
o.-sun (elvän o.) B35r4,MK32vl7
o.-sun (elvän elvän o.) B35r4,M48/21
o.-sun (gül o.) B35rl2
o.-sun (häselhäs o.) B50r7
o.-sun (hätun o.) K53r6
o.-sun (hätun o.)
D53rl5,MK51vl3,M73/16
o.-sun (hayrän o.) MK33r8
o.-sun (kabül o.) B59rl 1
o.-sun (kefen o.) B10v3
o.-sun (kıruk arşm o.) B62v5
o.-sun (kızıl mercân o.) M48/19
o.-sun (kümüş o.) B35rl4
o.-sun (kümüşden o.) B35r8
o.-sun (lü’lü3 o.) K34rl5,A26v7
o.-sun (makbül o.) M77/21
o.-sun (makhür o.) B36vl4
o.-sun (mu'attar o.) B35rl6
o.-sun (mübärek o.) BlOvlö
o.-sun (münakkaş o.) M48/15
o.-sun (nakş o.)
B35vl4,A27rl5,A27rl5,M49/16
903
o.-sun (nakşlar o.) D35r4
o.-sun (nedämet o.) B39rl2
o.-sun ('akîk o.)B35r5
o.-sun (oğlanumuz o.) K32r9
o.-sun (oğlumuz o.) M45/21
o.-sun (öküz o.) K34rl6
o.-sun (rähat o.) M94/12
o.-sun (şädkäm o.) MK5rl3
o.-sun (şıbık o.) MK33r3
o.-sun (ta'cîl o.)
B59rl2,MK55vl3
o.-sun (vaşfı o.) A26vl3
o.-sun (yädgär o.) B46vl2
o.-sun (yarın o.) B6rl2
o.-sun (yincü o.) M48/19
o.-uban B40v8,M13/19,D30r6,
A22r6,MK28vll,M61/l
o.-uban (cemi' o.)B10vl0,
MK9rl5
o.-uban (cem' o.) K9vl6,A2vlO
o.-uban (mağbün o.) A36vl2
o.-uban (muhtäc o.) K22v5
o.-uban (mütehayyir o.) B30v3,
K30r9
o.-uban (müzeyyen o.) M49/20
o.-uban ('arusäne o.) D35r8
o.-uban (pinhân o.) A58rl 1
o.-uban (säkin o.) K38r8
o.-uban (selâmet o.) K39v8
o.-uban (su o.) K20rl l,A13r5
o.-uban (sultân o.) A30v3
o.-uban (suw o.) B21r8
o.-uban (şäd o.) A42r4,A55rlO
o.-ubanıg B40v7
o.-ubanııj (pädişäh o.) A32r4
o.-ubasag K39v2
 o.-ubasag (pädişäh o.) K39vl
o.-umadı M12/5
o.-umadı (bahä o.) B29v9,K29vl,
A21rl2,MK28r2
o.-umadı (derman o.) K8v8, MK8rl2
o.-umadum (uğatlu o.) MK9r3
o.-umasven B37v5,B37v6,K36v8,
MK35rl2
o.-umasven (sensiz o.) D36v8
o.-umasvüz D17vl2
o.-umaz A10v7
o.-umaz miz K17vl3
o.-umazız (yalan o.) M25/10
o.-umazven K40rl5
o.-ug
M34/12,MK38r7,MK38r7,A32r4
o.-ug (emîn o.) B51rl3
o.-ug (eş o.) MK23r4,D24rl5
o.-ug (mekîn o.) D49v2
o.-ug (mutF o.)B13r5,B21rl3
o.-ug (münkäd o.) M28/17
o.-ug (pädişäh o.) MK38r6
o.-ug (râzî o.) M17/7,MK28rl6
o.-ug (şäfi o.) B20v9
o.-up
B5r7,B5rl3,B3vl6,B12vl3,B45vll,MK
12r8 ,A15vl 5,K32rl 8,A24v5,MK3 lr5,M
65/4,A45vl4,MK51r6,D58rl4,A52r3,A6
lv7
o.-up (ağlar o.) MK17r2
o.-up (âsî o.) B43r8
o.-up (bî-hod o.)
B15r2,MK53r7,MK56r6,B23rl6,B25r5,B
27rl l,B30rl,B42v9,B45rl4,B56vl 1,B59
vl6,B60r2,B59vl4,B64r5,B64rl0,M31/l
3,K22rl5,MK21r3,D43vl6,M60/16,D57
v7,M83/16,MK59vl7,M83/21
904
o.-up (bî-hoş o.)
K69rll,B23rl4,A55r4
o.-up (bühtän o.) K40rl5
o.-up (dar o.) Kİ İr 13
o.-up (dek o.) M52/15
o.-up (esir o.) B44rl
o.-up (ğäfil o.) M26/18
o.-up (ğälib o.) D52v8
o.-up (ğammaz o.) B31vl 1
o.-up (giryân o.) M25/6
o.-up (gümrah o.) B10vl,MK9r6
o.-up (hayrän o.) B60v4,B60v6,
M5/19,D10vl3,D13r4,K13rl,MK33
rl 8,D44rl 3,K44rl2,MK42vl4,MK4
5v7,M65/6
o.-up (körmez o.)
B38rl5,M52/16
o.-up (kul o.) B29v5
o.-up (mağmum o.) B45v3
o.-up (mahzün o.) M71/15
o.-up (muhtäc o.) B59r9,B70v7,
D22v2,A15v3,MK21r9,MK66r4
o.-up (mü’min o.) B22vl6
o.-up (müştak o.) B23v4
o.-up (nä-çär o.) B9v5,B33vl,
B71rl2,K14v5,MK13v8,A60r9,D68
rl4,MK66v8,M90/19
o.-up (Cäciz o.) B23v16,B60v12
o.-up (pinhän o.) A49vl2,
MK62vl3,M87/5
o.-up (pişmän o.) B31r5,M60/3,
B45rl
o.-up (rahatlık o.) D74rl6
o.-up (râzî o.) B24vl4,B68rlO,
K65r7
o.-up (râzî olup o.) B17v4
 o.-up (sakin o.) B39rl2,MK36vl4 l/3,MK19vl5,K21r9MK27v5,
o.-up (şâd o.) MK60rl,K61rl2, A26r9,
D63r7,A56vll,K68vl5 MK34r 16,MK55v4,M78/2,A60r4
o.-up (şerîf o.) A49r3 o.-ur (ersem) A44r6
o.-up (turar o.) M43/9 o.-ur (erseg) A69rl2
o.-up (viran o.) M52/17 o.-ur (ğâlib o.) B54v5,MK31rl7
o.-updur D25v7 o.-ur (ğarîb o.) A48v6
o.-updur (ğuşşandan o.) MK24rl3 o.-ur (ğarîb-nüvâz o.) B57rl2,
o.-updur (hayrân o.) MK51v5 M75/18
o.-updur (yâr o.) M36/11 o.-ur (giryân o.) B1 1v10,D10v13
o.-ur o.-ur (hâsıl o.) B29r9,D7vl5,
B3r4,B4v5,B6r9,B 13vl 5,B 18v2,B 19v 12, K7vl6,A3rl6
D23vl0,D23vl6,B33vl3,MK2rl6,M3/15 o.-ur (hayrân o.) A42r8
5 o.-ur (hâzır o.) B50rl3,M53/13
A3r4,MK10rl5,K26rl3,MK24vl5,A19r4 o.-ur (helâk o.) B67r6
,A27vl ,K35r6,M53/l 8,D46v4,K46v2, A3 o.-ur (hıyânet o.) MK35rl
9v4,MK45r6,A43r8,K56v3,K56vl6,A54 o.-ur (hurrem o.) B21r8
v2,MK59vl4,M83/18,K61r!0,D66r7,K6 o.-ur (hükmi o.) B15rl6
5vll,A68vll,A69r6 o.-ur (idi)
o.-ur (almaz o.) B69vl 1 B24rll,B39v3,B52rl5,
o.-ur (beşâret o.) B55v7 B54r6,B63r9,MK8v5,A55r4,MK61 v
o.-ur (beşaretler o.) A46vl6,M74/5 3,K63rl4,K72vl5
o.-ur (bir kardaşım o.) B63vl5 o.-ur (idim) B54r4,K52r2
o.-ur (böyle o.) A30r6 o.-ur (idük) B59vl0
o.-ur (bürhân o.) MK37r2 o.-ur (ifiıâ o.) A18vl6
o.-ur (darlık o.) M98/10,D74rl6 o.-ur (imiş)
o.-ur (devlet issi o.) M45/1 B26v4,B26v5,B38v7,
o.-ur (direk o.) K10rl6,M14/14 A14r6,K2 lr8,M36/l ,K37v4
o.-ur (düşden o.) B48vl o.-ur (ise) B29rl l,B59rl3,
o.-ur (erdi) A3vl6,D13rl3,D60vl 1 D33vl6,M48/7,K65vl4
o.-ur (erdim) A45rl3 o.-ur (isem) B52vl3
o.-ur (ermez) B69vl 1 o.-ur (iseg) B78rl l,D3r5,K3rlO
o.-ur (ermiş) o.-ur (iyesi o.) B31v7
M37/13,Al 9r7,D37v5,M52/20,M75/3 o.-ur (kâfir o.) MK63vl6
o.-ur (erse) o.-ur (kayğulu o.) D42v5
MK4r2,MK7v5,Ml l/2,K8rl,MK7v6,Ml o.-ur (kılmaz o.)
B69vl2,D66vl7, M89/1

905
 o.-ur (kul o.) B51vl3,M68/21
o.-ur (kutlu o.) MK22vl7
o.-ur (lâyık o.) B44vl5,A42rl2
o.-ur (mağmum o.) B23vl2
o.-ur (mâni' o.)M57/9
o.-ur (memnu' o.) M53/10
o.-ur (meşhur o.) B69vl 1
o.-ur (muhliş o.) B51rl l,B53r6,
MK49vll
o.-ur (mu'cizât o.) B43vl3
o.-ur (mülket) A45rl6
o.-ur (mûstecâb o.) B70r6
o.-ur (müştak o.) B57r8
o.-ur (necât o.) B48rl5,M63/16
o.-ur (neçe o.) B32rl6
o.-ur (nedamet o.)
B48vl3,MK36vl4,D47r6
o.-ur (nete o.) A15r3,A25rlO
o.-ur (nür' ala nür o.) B33rl
o.-ur (olsa o.) M5/12
o.-ur (örtem o.) D38v6
o.-ur (örtsem o.) A31r7
o.-ur (örütsem o.) B39vl0
o.-ur (perî o.) B22r7
o.-ur (peşîmân o.) M44/4
o.-ur (peşîmân o.) M25/6
o.-ur (peveste o.) A69vl4
o.-ur (pişmân o.) B18v6,MK29rl2
o.-ur (râhat o.)
B50v15,B57v16,MK47v7
o.-ur (râhatı o.) M88/13
o.-ur (rüsvâ o.) D40vl7
o.-ur (rüsvây o.) MK39v4
o.-ur (sergerdân o.) B25rl,M65/4
o.-ur (sevinç o.) A59rl2,MK63vl4
o.-ur (sewünç o.) B68rl0
o.-ur (şädän o.) M67/12
906
o.-ur (şâdkâm o.) Bİ lr2,MK9v6
o.-ur (şâdmân o.) M14/6
o.-ur (şâyeste o.) B78vl3
o.-ur (tamik o.) D40r3
o.-ur (teslim o.) Bİ lvl2
o.-ur (tirek o.) BllrlO,A17r3
o.-ur (uçuzlık o.)
B77vl2,D74rl8
o.-ur (zîbâ o.) M40/2
o.-ur (ermiş) B12v4
o.-ur (erseg) B3vl 1
o.-ur (idi) Bİ lr3,BHvl6,B14r3
o.-ur (ise) B4vl6,B8vl3,B12v6
o.-ur mu (kin) B12r2
o.-ur mu sen D41vl2,K41vl3,
A34rl6,MK40v2,M57/ll
o.-ur musm MK3r8
o.-ur sen K56v4
o.-ur siz B15vl2
o.-ur siz (hâ' in o.) B67v5
o.-urdı MK9v7,MK10vl
o.-urise B69r3
o.-urlar B44rl,MK16v9
o.-urlar (kul o.) B5İVİ5
o.-urlar (nedâmet o.) B48vl 1
o.-urlar (pişmân o.) K17vl0,
A10v4
o.-ursa K6r2
o.-ursa (hurrem o.) B34v8
o.-ursa da (mahzün o.) M71/16
o.-ursam MK49v2
olmaklık: olmaklık
-a (delil) D45v2
-dan D4İVİ5
-ğaM62/19
olak: oğlak krş. oğlak MKlOrlö
oluk: tam o, işte omız: omuz
Al lr3,K47r5,A40r7,K47vl 6,K50vl 7,D5 o.-mdan MK57v2
3v8,A67r6,M96/5 omuz: omuz krş. omz
o. (rahmet) M26/10 o.-mdan B46vl 1
o. (rahmet kıla) K18v2 o.-ırja A52vl 1
o. (rahmet vere) Al lrl2 o.-undan K58vl3
o.(sa'ât) D59vll,M29/20,D23r6, o.-ugaK58vl6,MK57v5
K23rl0,MK33v9,K53rl4,D30rl3 omz: omuz krş. omuz
o. (balık) D23rl2 o.-ına (keçür sen) B61v2
o. (demde) K14v7 on: on
o. (sâ'at) A2vl4,B7vl4,Bllvll, o. (dürlü) B30rl l,K30r2,A21vl4
B15r3,D18r7,K18r9,B21r7,B23v5,D23rl o. (kardaş)
5,D23vl7, B24r9,B27rll,B28v6, B7vl5,B16vl5,B18r4,
B29vl4,B30vl0,B29vl2,B33vl6,B39r9, B56rl2,B58rl5,B58rl3,B61r3,B63r
B39r6,B39r7,B44v6,B45r2, 3,B67rl,D4rl4,K4r4,D4v2,MK4rl0,
B44v3,B45v9, D5v7,MK5rl4,MK5v3,D7r4,A9v2,
B46r4,B49v8,B50rl6,B52vl5,B55v4,B6 MK15v9,MK55v8,MK56v5,K57vl 6
6vll ,A51 v9,A54r 16,D64rl 3,A64vl6
olan onlar MK27v 14 o. (kardaşlar) K4v7
o. (keçdi) A42vl4 o. (kardaşlu) B63rl4
oltur-: oturmak o. (karındaş) B5r4,B6rl4,B6v4,
o.-dı D35rl0 B8rl3,B59vl,B60rl6,K16v8JC58vl,
o.-dı (tahtğa o.) B36r4 K60v2,M82/16, M86/18
o.-dı (tahtına o.) K35rlO,A27v5 o. (karmdaşlu) K60v5
o.-dılar o. (kurt) B7rl 1
B64rl3,D4rl4,A33vl0,M56/13,A49v9 o. (kün) B25r4,B72v8,K35r4,
o.-ğıl B14rl l,K34vl l,A27r5 K68vl4,A63vll
o.-ğıl (müzeyyen o.) MK33rl6 o. (künde) MK53rl
o.-uglar A56v6,M85/4,A69rl4 o. (künden) M93/8
o.-up M38/20,MK60r8 o. (oğlan) D54rl2
o.-ur o. (oğlug) B70rl6
Bİ lr4,B25rl l,B36r7,K28rl2,A20r4,M40 o. (oğul) K54r3
/12,A21v2,D35rl3,A27v8, o. (oranlu) M10/15
M56/10,K63rl6 o. (orunlu) B8v4
o.-ur (kördi) M50/2 o. (päre)
olun-: olunmak B33v6,B33vl4,K32vl4,
o.-madı (ayruk) D74r2,K72rl2 A25r7,K33r9,MK50vl 1

907
 o. (päre oldı) B33v2 o. (yıl) B48rl4,B49r9
o. (sandal) MK54v8 o.-mû B46rl0
o. (şanduk) B58rl5 o.-dür K44v9,A37v6
o. (şerîf) B8v4,K7v8 on iki big: on iki bin
o. (zarif) K7v8 o. (asker birle) A15rlO,K22rl2
o. (zarîf) B8v4 o. (er) B23rl5,B23rll
o.-ı (şerîf) MK7rl4 on ikinçi: onikinci D62v5
o.-ı (zarîf) MK7rl4,M10/15 o. (yüsufi) B46rl6
on beş: onbeş o.-si A37vl2
o. (künde) A64r4 o.-sine B65r6
o. (künden) B73rl o.-sig K62rl 1
on bir: onbir B4vl2,B3vl,B3v9,A61vl on sekiz: onsekiz A44vl2
o. (kardaş) D60vl5 o. (yarmak) B16vl6,B17rl
o. (kardaşlar) MK59r8 o. (yarmakım) B16vl5
o. (karındaş) D58vl0 o. (yarmakğa) B32v5
o. (kuzı) B5vl2 o. (yarmakı) D16r6
o. (oğlı) B46rl5,MK43rl7 on törtünçi: ondördüncü
o. (oğul) MK65vl4 o. (tolun ay) B28v3
o. (ulduz) D2vl3 on üç: onüç
o. (yulduz) B3v3,D3r6,K3r9 o. (künde) B56v5
o. (yulduzlan) K9v8 on yedi: onyedi krş. on yeti
o.-isi M4/15,MK3v4 o. (kün) B13v9
on birinci: onbirinci MK3rl7 o. (kündür) K12vl7
o.-sig MK60vl4 o. (kûnlükdür) B41rl 1
onbirinçi: onbirinci on yeti: onyedi krş. on yedi
o.-sig K62rl 1 o. (kündür) D13r3
onbirünçi: onbirinci o. (künden D40r4
o.-sinig. (adın) B65r6 o. (künlik A32v7
onbirüsi: onbiriB4rl3 onala: onu birlikte krş. omla
on dörtünçi: ondördüncü A20r6 o.-mız B12vl0
o. (kün) M40/14 o.-sı D56r6
on iki: oniki K44v9,A49vl6 o.-sı (barmakğa) B56rl2
o. (kardaş miz) B58v6,M77/2 onar: onar
o. (kün) A5v9 o. (altun) B25r4,M35/8
o. (oğıl) B64vl 1 on birünçi: onbirinci B4r8
o. (oğul) B56r4 omla: onu birlikte krş. onala
o. (sügek) B38rl6 o.-sı B58rl0

908
onınçı: onuncu o. (verdi) B65v9
o. (kün) M35/8 o.-ında MK62v6
o.-sınır) MKöOvl 3 o.-uğa M16/7
onla: onumuz birlikte krş. omla, onala, orunlu: makamlı
onula o. (on) B8v4
o.-mızD16v9 ‘oşmän: Hz. osman
o.-sı D7v2,K7vl,M10/8,M75/5, ‘ o.-ı (şehîd) B2r3
K54r9,M76/ll ot: ateşMK51v7
onula: onu birlikte o. (dutaşduğın) M73/13
o.-mız o. (dutaşup) M73/10
B17v4,A4vll,MKllrlO,M16/19 o. (tutaşdı) MK51v2
o.-sı o. (tutaşduğın) MK51vö
B58rl4,MK7r7,A47v6,MK52v9,A49v8, o. (yakdılar) K9rl4,A2r9
K55vl4,A49v4 o.-dan (alğıl o.) D21v4
o.-sın MK54v7 o.-dınK21v7
onuncı: ununcuMK3rl5 o.-dın (döngil o.) A14v5
onunçı: onuncu o.-ı (kaynayuban) K8r2
B4r7,B30vl ,B65r5,K30r7 o.-ı (firkat o.) D62rl
o. (kün B25r4 o.-ı (hasret o.) D51vl7,K51vl3
o.-sınıg A56r9 o.-ı (şamed o.) B39vl6
o.-snj K62rl0 o.-m M26/5,M53/2,M91/1
oi)-: feyiz ve bereket bulmak o.-m (belâ o.) M71/2
o.-amaz K69v8 o.-m (tamuğ o.) Mİ 1/15
o.-madı A47v2,M75/l,A47v3 o.-ma (gurbet o.) B16r3
oga-: beğenmek, uygun görmek o.-nı Mll/19
o.-maduk K56v4 o.-un (cäşık o.) B42vl 1
o.-maduk B59r2,MK55r9 ot: ateşM73/14
ogal-: iyileşmek, sağlamlaşmak o.-m K6İVİ4
o.-maz B39vl6,A31rl3 otağ: otağ, çadır
ogar-: iyileştirmek, sağlamlaştırmak o.-ma Bİ 5r3
o.-mağa B72vl2 otur-: oturmak
o.-mage A63vl5 o. MK12vö
oranlu: makamlı M10/15 o.-sen D13v4
o.-erenlerüm MK7rl4 o.-a (kaldı) MK5vl5
oru: suçsuz, an, temiz o.-dı (tahta o.) MK33vl4
o.-ven D40r2
orun: yerMKölrlö

909
 o.-dılar B5r4,B29vl4,B42rl6,
K29v6,A21vl,MK28r7,M42/l 1 ,D71rl5,
K70v8
o.-dılar (karşu o.) MK54v8
o.-dılar (on kardaş o.) B58rl5
o.-ğıl MK33rl6
o.-ıgMK61rll
o.-ug (deyür) B65v4
o.-uglar B78rl3,D74vl7,K73rl 1
o.-uguz K62v7
o.-up K61v3
o.-ur
B28vl,B42rll,D10r8,K10rl0,MK9v8,M
14/8,M35/15,MK23vl3,MK26vl3,
MK39v6
o.-ur (idi) D6r9,Kl lr7
o.-ur (keldi) MK33vl7
o.-ur (üzre) B29vl5
o.-ur (idi) Bİ lvl6
otuz: otuz
o. (yaşar) B51r4
o.-undan B79r9
otuz üç: otuzüç
o. (yaşar) MK47vl2
otuz üç big: otuz üç bin
o. (erenlere) Dlvl7
otuz üç mig: otuz üç bin B2v4
o. (yârenlere) K2rl
oyan: o taraf
o.- (buyan kezer) A51vl5,M79/6
oynat(d)-: oynatmak
o.-ur (kaşın) MK34r4
oynat-: oynatmak, hareket ettirmek
o.-ur (kaş o.) D35rl7,K35rl7,A27vl2
o.-ur (tâc o.) B36rl 1

910
 ö ö.-dirj MK57rl2
ö.-düm MK57rl4,M80/l
öde-: ödemek ö.-dûg (neşe ö.) B61r8
ö.-r A30r3 ögüd: öğüt krş. ögid
öfke: öfke A57rlO ö.-i D29rl
ö. (birle) B66r8,B67vll,B67vl2 ö.-in (almaz) D45r5
ö. (kılurlar) Mİ 1/9 ö.-ige M48/12
ö.-si B67rl2,M87/8,A58rl4 ö.-üm (işidiben) D26vl7
ö.-sinden D8r4,K8r4,MK7v9, Mİ 1/7 öğün-: öğünmek
ög-: öğmek ö.-ür sen M65/7
ö.-di B2r3 ö.-ür siz B71rl6,MK66vl2
ö.-di (anı ö.) MK4vl2 öğüt öğüt vermek krş. ögüd, ögid
ö.-di (dâyim ö.) B36v9 K72v6
ö.-di (halik ö.) D35vl4,K35vl4, öğüt ber-
A28rl0 -di A3vl
ö.-dügi M50/17 öğüt ber-
ö.-dügûnçe B36vl6 -di K10v8
ö.-e (söyler) B37rl5,K36v2 ö. (birle) M12/5
ö.-e (sözler) A28vl6,M51/9 öğüt ver-
ö.-er MK35r6 -di D15rl5,D72vl,D74rl3
ö.-er (am ö.) B27rl öğüt ver-
ö.-er (köp ö.) B27v9,B29rl5 -di B1 lvl,B75v6,B77v7,A68v9,
ö.-er (müdäm ö.) K27vl3 M80/6
ö.-er (seni ö.) K27vl7 ö.-i (bu ö.) B29rl2
ö.-er (yüsufı ö.) D26vl5,K27r2, ö.-in (almaz) B46v6
A19v7,MK25v3,M38/10,MK27v9,M41/l ö.-in (revä kördi) B1 Ivl
9,D29r4 ö.-lerler (zûleyhânı ö.) K29rl
ö.-megi B36vl6 ö.-ni M14/21
ö.-üp MK45v9 ö.-üm B27r7
öğen: başka ö.-üm (alğıl) A66v7
ü. (benden) A19vl 1 ö.-üm (dutğıl)
ögid: öğüt krş. ögüd B75v3,K27r4,A33v6
ö.-in (almaz) K45r4 ö.-üm (tutğıl) K41r5
ögmeklik(g): öğmeklik ö.-ümi (dutğıl) A19v9,M38/12,
ö.-i (artar) D36r4,A28vl,MK34v8 M95/11
öğren-: öğrenmek ö.-ümni D72rl5
ö.-dim B61rlO,A52v3 ö.-ün K10v8

911
 ö.-ünni A26rl6 ö.-em A2v3
ö.-ügi K34r8 ö.-en A66rl4
öğütle-: öğütlemek ö.-miş (aşlıkdan ö.) MK45v3
ö.-di ö.-müşler (açlıkdan ö.) B48v7
B16r9,B75v3 ,B76v5,K40v7 ,A33 v6,M96/ ö.-sem K9v9,MK9r8,M13/12
16 ö.-üben D7vl5,K7vl6,MK7v5,
ö.-di(çokö.) B42rl2 A63rl4
ö.-di (oğlanların ö.) B77r9 ö.-üm B10v3
ö.-di (sâkîni ö.) B49rl4 ö.-üm (diler) B76rl2
ö.-di (yüsufa ö.) D41r3 ö.-üp B8vl2,Mll/2
ö.-di (yüsufi ö.) K41r5,B41vl3 ö.-ür A66rl5
ö.-diler B29r8 ö.-ür (ersem)
ö.-gil Bllv4,B40r9,B41r5 K23vl2,A16vll,MK22rl5
ö.-gil (yüsufi ö.) A31v6,MK37v7 ö.-ür (isem) D23v8
ö.-p B27r7,B40rl2,B43vll, öldür-: öldürmek krş. öltür-
B46v6,D8v8,K8 v8,MK8r 12,K27r4,A19v ö.-e (idüm) B67vl4
9,D42rl6,K42rl6, K45r4,A40v9 ö.-elüm
ö.-p (anlan) B9v4 B5vl,B6rl5,M6/8,M7/19
ö.-rler (züleyhâm ö.) A20vl 1, ö.-er (idim) A58vl6
M41/12 ö.-evüz MK4vl6,M7/3
ö.-rler (züleyhäya ö.) MK27v2 ö.-ewüz B5vl5
ö.-yüp M52/9,M54/11 ö.-ig (oğlancuğı ö.) MK6vl 1
ökünç: pişmanlık ö.-mege B62v9,B71rl4,M10/10
ö. (birle) B7rl3 ö.-mekge M81/19,M90/21
ö.-isi (ile)MK6rll ö.-meg MK8rl4
öküz: öküzA26v9 ö.-meg (beni) B9v6
ö. (diksün) MK33r4 ö.-meye MK58v8
ö. (kılsun) B35r8 ö.-mez B9r6,MK7vl5
ö. (olsun) K34rl6 ö.-üg B7vl2,B7vl6
ö.-ler (kılsun) D34rl6 ö.-ügüz D7rl l,M10/l
ö.-ler (ol ö.) B35r8 ö.-ür B16rl0,K42vl5,MK41v5,
ö.-leri K34rl6 M59/2
öl-: ölmek ö.-ür (idim) D65r8
ö.-di B72rl l,K72r4,D73vlO ö.-ür (idüm) M88/1
ö.-di (reyyän ö.) B77r2 ö.-ür men M91/4
ö.-dim D9v7 ö.-ür miz B15vl6,K15r5,A9r4,
ö.-e B9v7 M23/1

912
 ö.-ür siz B8r6 ög: ön, önce
ö.-ürler MK14vl,M21/17 ö. (açmazdan ö.) M89/7
ö.-ürûz A7vl4,D16rl2,K16rl0,B17r6 ö. (bundan ö.) D7v6
ö.-ürven MK66vl4 ö. (kirmeden ö.) M97/9
ö.-ürvüz D15r6 Ö. (körmeden ö.) A68r5
öltür-: öldürmek krş. öldür- ö. (mundm ö.) K7v5
ö.-mege A62rl4 ö. (ohumazdan ö.) A61rl2
ö.-mez (karmdaşnı) K8rlO ö.-de MK28r5,MK45v9
ö.-ür ö.-den B4vlO,B8vl,B31rl4,
K34r3,A26rl 1 ,M48/9,D42vl 5, A35v5 B73r7,
'ömr (Ar.) ömür D30v8,MK29rl3,M44/5,K33vl3,A2
' ö. (anda kıldı) B56r3 6r4,D47r8,M69/20,
'ö. (diler) B10r2 MK49rll,D67r2,A60vl4
'ö. (içinde) B10r3 ö.-den (baga) B34v3
'ö. (keçdi B29v4 ö.-den (baş kaldurdı) B48vl3
'ö. (rüzî kıldı) B10r4 ö.-den (şoga) M48/5
'ö. (sürdi) B77r3 Ö.-i M42/9
'ö. (tiler) Mİ2/19 ö.-ine (kelse) K32v7,A24vl2
'ö.-i A2r8 ö.-lerinde
'ö.-i (anır) ö.) B10rl0,B26rl2, M13/5 B57r2,B57v4,B63r5,D60v7,MK58v
'ö.-i (anug ö.)K9rl3 17
'ö.-i (bakî ö.) MK40rl0,MK52vl, ö.-lerinden A48rl2
M74/16,D54r3,K53vl l,A47rl3 ö.-ünde (köşk ö.) B29vl2
'ö.-i (dükel ö.) B42vl5 ö.-ünde (taht ö.) B58rl4
'ö.-i (tükel ö.) M57/6,D41v5 ö.-ünde (zindän ö.) B50v4
'ö. (ile tutar) MK50vl Ö.-ünden MK8vl5
'ö.-im K12rl,M16/18,M16/18 öp-: öpmek
'ö.-in B53v8,MK24vl3,M37/7 ö. B20vl5
' ö.-in (bakî ö.) D26r7,K26rl 1, ö. (elin ö.)MK18vl4
A18vl4 ö. (ayakın ö.) A12vl2
'ö.-ümB12v9 ö.-di (elin ö.) B50r8,M67/l
'ö.-üg B74vl5,B76rl5 ö.-e
ön: ön B6vl2,B12vl4,B18r4,B18v4,
ö. (köterüde) K64r8 A10r2,MK16v7
ö.-ügde B10r9,K9rl2,K47r6, ö.-er
A40r8,M76/15 B21r2,D17r8,A10vl,M25/4, D17v7
ö.-ügden D48vl 1

913
 ö.-üben A61rl2,D67rl l,MK65v4 ö. (turdı) K10vl,MK54v7,
ö.-ûben (yer ö.) D67r7 MK54v7
ö.-üp B70r3,B70r6,M89/7,MK65vl ö. (turğıl MK46r6
ö.-ûp (elin ö.) ö. (tursun) MK33rl7
B46r4,MK43r6,D48rl6,MK47rl ö. (turup) B12rll
ö.-üp (elün ö.) D44v4 ören-: örenmek, örtünmek
ö.-üp (yer ö.) B70r2,A61r3 ö.-di (zülüf) MK33vll
ör-: örmek ört-: örtmek
ö.-deçi B18rll ö.-di D63rl,A56v5
ö.-di K41r7 ö.-di (yüzin ö.) MK61rlO,M85/3
ö.-di (saçm ö.) D41r5,A33v8, ö.-düm D38v4,K38v3,K38rl6,
MK39v9,M56/ll M53/14
ö.-di (zülüf ö.) D35r7,K35r7 ö.-düm (ma‘ büdımı ö.) A3 İri
ö.-er B6v7,K73r4 ö.-düg B39v7,MK37r6
ö.-er (idi) B42rl4 ö.-e (kodug) B39vl0
ö.-er (saçm ö.) B33r2 ö.-e (koydı) B39v4
ö.-mege B37v8,MK35rl5 ö.-e (koydug) D38v6,MK37r9,
ö.-mege (lâyık) M51/18 M53/18,A31r7
ö.-megig A29r9 ö.-elim B31vll
öre: dik, ayağa kalkık durum, yükselmek ö.-elüm MK29vl7
ö. (ayağı ö.) K56rl ö.-em A23rl4,M45/5
ö. (ayağına) A48vl4 ö.-em (olur) D38v6
ö. (durdı) ö.-eg D38v3
ö.-durdı B5r8,B6v6,Bl İri 1, ö.-er (köglümi ö.) B37vl6,M52/l
B20r3,B27v6,B49vl0,B57r2,B57v4,B58r ö.-er (köglümizi ö.) A29rl5
14,D5vl3,K6rl3,M8/3,K17r8,A10r2,M2 ö.-mek D38v9
4/10,D48r2,K48rl,A41r5, ö.-semK38v5,M53/18
MK46v4,MK61rl6 ö.-sem (nete ö.) A31r7
ö. (durdum) MK6r8,M9/4 ö.-üp (koydı) M53/14
ö. (durğıl) B15rl3,B49rll,M83/3 örtüklü: örtülü
ö. (dunrdı) A48rl2 ö. (durur) B33v9,A25rlO
ö. (dursam) D5rl3,K5v7,M7/8 ö.-dür K33r4
ö. (dursun) B35v5,A27r6 örtül-: örtülmek
ö. (duru erdim) D6v2 ö.-üben (yüzi ö.) A52r7
ö. (durup) Kllvl,M16/4,M72/9 örtülü: örtülü krş. örütûlü
ö. (kopdı) K5vl3 MK31 v9,MK46r2,D58v5,MK57r2,
ö. (turdı) MK4rlO,MK5v3, MK53rl5 D59vl2,A53rl6, MK58r9,B31r8

914
 ö.-ûlû (yüzi ö.) B60vl4 öy: ev
örtün-: örtünmek ö.-ge K57rl4
ö.-di B36rl ö.-ime A20v5
örün-: örünmek, örtünmek ö.-ine (ya'küb ö.) K45vl0
ö.-di zülüf M49/19 ö.-ünde K45v9,B47rl2
örüt-: örtmek öykün-: öykünmek, taklit etmek
ö.-di (yüzin) B65v3 ö.-ür siz M91/2
ö.-dim B39v8 öyle: öyle
ö.-dim (ma'büdım) B39v4 MK4vl 7,MK8r2,MKl 9vl 3,MK34rl
ö.-sem B39vl0 6,MK38r5,MK57rl 7,MK62r9,MK6
örütülü: örtülü 3r5, MK63vl3, MK64v3
ö. (yüzi) B62r7 ö. (durur) MK48vl7
ös-: uzamak, büyümek ö. (erse) MK3İVİ2
ö.-medi D49vll,M68/12 ö. (iken) MK44v9
öt-: geçmek ö. (kelse) MK52rl
ö.-de K37vl ö. (kıldı) MK31v7
ö.-di K20v6,A13vl,M29/2 ö. (kılmış) MK26rl6
ö.-enden B60v5 ö. (kim) MK59v9
ö.-ene D58rl3 ö. (kördi) MK20vl5
ö.-er (sözin ö.) A6rl ö. (körmiş) MK55r8
ö.-er sen B72vl 1 ö. (oldı) MK23vl2,MK52vl
ö.-ti MK29rl4 ö. (olmamış) MK55rll
ö.-üpMK19rl5 ö. (olmasa) MK15rl
öte: öte, öte taraf B19r5 ö.-dür MK16vl4,MK21vlO,
ö. (keçti) B24r3 MK49r2
ö. (köçdi) MK17r7 öz: kendi D36vl4,K36vl3,MK35vl
öte-: ödemek ö. (kulına) M56/7
ö.-p (satar) B51v9 ö. (ağrı) B30v7
ö.-r B38v4,K37vl ö. (läyıkın) M24/8
ötmek: ekmek B67vlO,MK54rl2 ö.-i B6r7,B14vl6,M8/5,D16v6,
ö.-ler B44r6,MK41rl7 M49/13,K44r6,MK46rl ,M65/15,M7
ö.-ni (arpa) K70vl2 5/12,A49rl,K55rl4,MK54r3,D68v9,
ö.-i MK15vl,M23/7,M58/19 A62v8
ötmekçi: ekmekçi MK23vl7 ö.-i (azdı) K16v5
ötün-: niyaz etmek, şefaat istemek ö.-i (durmaz) K5vl0
ö.-di BlOrl ö.-i (hem mürüwetlü) B62r7
ö.-diler B66r9

915
 ö.-i (keldi) ö.-üm (miskîn ö.) B42vl 1
B22r 13,B34r4,K30rl6,A22rl 3,M43/14 ö.-üm (c azîz ö.) M54/7
ö.-i kıldı A47rl 1 ö.-üm (şıddık ö.) B8rl2
ö.-i (kiddi) B8vl4 ö.-üm (şerîf ö.) B40r4
ö.-i (kider) D8r2 ö.-üm (yarlı ö.) B16vl2
ö.-i (körür) B57rll ö.-üm (yarlu ö.) D15vl7
ö.-i (köydi) B71v8,MK7v7,Mll/4 ö.-üme K17rl4,A10r8,K28vl2
ö.-i (köyer) B17v9 ö.-üme (kayğulu ö.) B18rlO
ö.-i (melik ö.) B14v6 ö.-ümğa (kayğulu ö.) B18rl2
ö.-i (nürlu) B53v5 ö.-ün D23rl2
ö.-i Cärlu) B23vl2,B49r6,B53v4, ö.-ün (saklar) D29r3
D55v6 ö.-ün (saklar idi) B29rl4
ö.-i (yığlar) B17v9 ö.-üg B62r7,A5v2,K22vl5,
ö.-im MK7r6,K9v6,MK15r2, A49r3,M76/2,D66r2,K71 v5,M96/l 3
MK16rll,MK16rl6,MK16rl4,MK17rl0, ö.-üg (aga) B47v5
MK37v2,A34r5, MK49v3 ö.-üg (hoş) B38r5
ö.-im (kan) MK5İVİ7 ö.-üg (c ärlu) B57v9
ö.-im (mahrüm) MK44vl 1 ö.-üg (saklar) K29r7
ö.-im (menim ö.) D9v6 ö.-ügde B76v2,D12vl3
ö.-im (şäf) MK37vl ö.-üge M69/15,K65v7
ö.-in MK22r2 ö.-ügüz B13v2,D58r9
ö.-in (kendü ö.) MK58rl5 özge: başka D27rl,M38/14,A56vl4,
ö.-in (saklar) B29v2,A21rl, MK61v2,M85/14
MK27v8,M41/18 ö. (benden ö.) M38/13,D27r2
ö.-ine MK43v4,MK49vl 1 ö. (kimselere) MK25v6,MK25v7
ö.-irj MKllvl7,MK17vll, MK35v7 ö.-dürD28v9
ö.-ige (kendi ö.) MK49r2 özlü: özlü
ö.-lenden K16v5 ö. (zarîf ö.) B30rl2
ö.-ni A16rl4 'öze (Ar.) özür
ö.-üm B6rl,B6r4,B10v2,B13v8, c ö.-in (c afv kıldı) A66rl3
B37v5,B52vl 3,MK5r 1 ,D13r3,Dl 7r 11,A cö. (tile) K20r2,A12vl2
Ur6,K47v4, M95/1 ‘ö. (dile) B20vl5
ö.-üm (âzâd ö.) B18rl2,K18rl2 cö. (dilen) B4İVİ2
ö.-üm (karı) B55vl,A46vlO
ö.-üm (kayğulu ö.) B61r4
ö.-üm (körsem) M7/9
ö.-üm (mahzün ö.) B47vl2

916
 p palas: (Far.) aba, elbise
B 19rl ,D58r 17,K58r8,A52r2,M79/9
pâdişâh: (Far.) padişah, hükümdar p. (çıkardı) B21rl 1
B3rl0,B20rl3,B21rl4,B70v6,M5/12,M5 p. (kiygil) B60v9
4/14,K50v7,D53r 15,K53r6,MK51 vl 3,M p.-m (kiydürdi) MK19r7
73/16,M88/8,M90/l ,D70rl 6 p.-m (kiyüp) MK17r3
pâdişâh kıl- p.-larm (çıkarıp) M28/15
-asen B53rl5 p.-m A13r8
-dı B7İVİ4 para:(Far.) para
pâdişâh ol- p.-sı D15vl7
-duğmı M94/4 pâre: (Far.) parça
-ğıl B40v8,B55rl3,M54/15 pâre kıl-
-mamış MK55rl2 -dıMK50vll,B54r9
-ubanıg A32r4 -dup A55vl1
-ubasag K39vl p. (neden oldı) B33v6,M47/2
-up MK38r6 p. (oldı) B33v2,M46/21
-ur B4vl6 p. (olmış) B33vl4,M47/6
p. (pâdişâhı) A35vl6 p. (on p.) K32vl4,A25r7,K33r9
p.-a B52v4 p.-den D32r9
p.-ı A47v4,M75/3 p.-si (bağnm p.) B68v7
p.-ı (mışır p.) B59r4,B73v2,K56v3 p.-si (bağnmnıp p.) A59v8
p.-ı (mışmıp p.) M77/14 pâre pâre: (Far.) parça parça
p.-ı (pâdişâh p.) A35vl6 pâre kıl
p.-ımMK18rl3 -dup M84/18
p.-lar (pâdşâsı) K43r8 -ur B69r6
pâdişâhlık: (Far.+T) padişahlık, peğâm: (Far. peyğâm) haber
hükümdarlık D23 v4,B5 İr 13 p.-ım D45rl2
pâdişâhlık kıl- peğambarlık: (Far.+T) peygamberlik
-asen K51rl5,A44v8 D10r4
-dı A59v3 peğamber: (Far.) peygamber
-ur B68v2 D9r3,D9r9,K9r8,D12vl3,D71rl0
pâdşâ:(Far.) padişah, hükümdar A43vl3 p. (eti) D13rl
p.-sı (pâdişâhlar p.) K43r8 p.-sen K21vll,D73rl l,A67v5
pâdşâh: (Far.) padişah A59r7 p.-sen D21v8,K71v5
pak: (Far.) pak,temiz p.-e
p. (dîni p.) B60r5 D20v9,D52v9,K52v3,A45vl 5,
D56v5,A50r4

917
 p.-i pend ü naşîhat ver-
D12v8,K12v5,D16v7,K16v6,D30vl7,K3 -üp B38r8
lr2,A66r6 perdä: (Far.) perde, bölüm, konu
p.-i sen K12vl0 p.-nı (bu) B31vl 1
p.-ler perde: (Far.) perde, örtü, peçe
Klv4,D45rl5,K45rl4,D66vl7,A60vl2,D p. (açıp) M62/16
67v6,D71vl,K70vl l,A65v9,K70v3, p. (dahi) D29rl2
A65vl p. (içre) B58v2
p.-ler (eti) D12vl4 p.(kılğıl) D23r5
p.-ler (eti) B13v7,Kİ 2vll p. (vergil) K23r9
p.-ler (nesli) K30r7 p. (vergil) B24r8
p.-ler (sözi) A61v3 p.-sini (şoyar) M69/9
p.-lere K56rl4 perdeli: (Far.+T) perdeli, örtülü
p.-niD71vl4 M81/2
p.-sen D21v6,K21v9,K21vl5 perî: (Far.) peri B22r7,K21r8,
peğamberlik: (Far.+T) peygamberlik MK19vl5,MK20rl
K10r6,K73r9,A69rl2 p. (idi) A15v6,MK21rl2,B23v7,
penah: (Far.) sığınma, sığınılacak yer M31/18
penäh kıl- p. (oğlan) B22r8,K21r8,D21r4
-dım D19r8 p. (ol p.) B22r7
-dum B20r8 p. (olur imiş) A14r6
pend: (Far.) öğüt, nasihat p.-mü A7rl6,K14v7
B78v4,M3/12,D53rl0,K53r2,A46vl pes: (Far.) sonra, öylece
p.-im A29v8 K5r3,B6vl 6,B lOvl 5,B 1 İri 1 ,B 11 v3,
p.-in A27rl2,M52/9 B16r9,B19rl,B19rl,B20rl5,B21rl,B
p.-in (däye p.) 22rl3,B25rl0,B27vl5,B36rl5,B36v
p.-in (yüsuf) B37rl3 15,B39r5,B40vl 5,B41rl 5,B43v2,B4
p.-ine D9v4,K9v2,A2rl4,MK9r5, 4vl4,B48rl4,B48vl2,B49v4,B50v7,
M13/9 B56v5,B59v3,B70v5,B70v3,B73v5,
p.-ü (işit) B22v5 K70vl2,B74rl l,B75v3,B78r7,B78rl
p.-üm B38r9 5,K6r3,K6v8,MK6r6,K8r4,K8v8,K8
p.-ün (yüsuf p.) K36rl7 vl5,Alv9,K9r4,K10vl,Kl lr7,Kl İri
p.-üne (yehüdänıg p.) Bİ Or 16 1,K1 lr5,Kllvl6,D12rl4,K12rlO,M
p.-üni D10v5,M14/21 Kİ lvl,K13r7,K13rl5,K13v3,K13rl
p.-üge (senig p.) B34vl5 6,D14rl 6,K14vl2,A7v5,A9rl ,K17r2
pend ü naşîhat: (Far.+Ar.) övgü ve ,A9vl2,K17r4,A9vl4,K18r8,Al lr2,
nasihat B22v3 K19v2,MK18rl5,K19vl3,A14vl3,K

918
23r4,A16r2,MK21v7,M32/9,D22vl7,K2
4r6,K24v5,A17v6,D25r6,K25rl0,K26vl
0,A19rl4,K27r3,A19v8,A19vl0,K27vl2,
K30r8,K31vl6,A24rl,M46/15,K33v5,K3
4rl4,A27v7,M50/19,A28v5,K42rl5,A35r
4,K42v3,A36r 1 0,K43v8,A36rl 6,K44v4,
A38vl,K45vl7,A38vl6,A39vl0,MK46r
15,K48v8,A41 vl 3,M67/20,K48vl 4,K49r
15, A42v3,D49v8,K50r 16, A43v7,K50rl 6,
D52rl6,A45v5,K52rl0,MK50vl4,M72/8
,M73/18,M73/21,A47vll,K54rl3,A48v5
,M77/16,A50v4,K57vl4,A51v7,A51vl0,
A52r6,M80/6,A52vl0,K59r5,K59v2,A53
rl6,A53v6,M81/9,A54vl0,A55vl,K62rl
7,A58rl2,A58rl4,A58vl,A58r6,K64vl7,
D67v9,A62v3,A62v7,A63v9,A64v4,A66
r7,A67rll,A67v2,K72vl0,A68vl6,A68v
16, K73r5,A69rl6,K73rl3
peşiman: (Far.) pişman
peşîmân ol-
-ur M25/6,M44/4
peveste: (Ar.) devamlı K69v7,D29r4,
D62r4,A55v8,K66rl6,K70vl0,A65v9
p. (olur) A69vl4
peyğambarlık: (Far.+T) peygamberlik
B10vl6
peygamber (Far.) peygamber
B9vl5,B13v2,MKllvl7,M17/20,M30/10
p. (du'âsı) A38rl2
p. (eti) MK12r5
p. (verdi) A2rl
p. (veribidi) B10r5
p. (verse) MK8vl 1
p.-sen B25vl4,MKl lvl7,M96/13
p.-e (ol iş) B58vl0
p.-e (yûsuf p.) B21vl3,B54v6
919
p.-i B13rl3,B17v2,A23r3,
MK29v5,M44/14
p.-i (yalan dedi) B75r3
p.-ler B69vl l,B70v2,B74rl4,
B74v6
p.-ler (du'âsı) B46vl6
p.-ler (eti) B13v3
p.-ler (güzidesi) Blv5
p.-ler (nesli) A22r4
p.-ler sözi MK65vl6,M89/18
p.-ni B31rl5
p.-sen B22v8,B22vl0,B22vl4,
B76v2
peyk: (Far.) haber getirip, götüren
K50rl3,K53r4
peyveste: (Far.) devamlı
D23rl6,B28r8,B27rl,B29rl5,B38vl
4,B46v5,B64v4,B69v6,B74v5,K23v
3,M95/5
pıçak: bıçak krş. bıçak
B9rl6JC8v4,D8v4,M12/l,A33vlO
p. (ile) M10/10
p. (körüben) D7v5,B8rl6
p. (ketürdiler) B42rl6
p. (körmekle) M10/11
p. (tartup) B8rl4
pinhân: (Far.) gizli
B58v2,B60vl0,B66v6,B67r9,D38v7
,MK37rl0,M53/19,A52r3,D64r2,D6
4v4
p. (bilümedi) MK32r8
pinhân kıl-
-ma B5rl0
-up MK62rlO
-ur mu sen B5rlO,B43r6
-umadı D33v2,K33v3,A25vl0
pinhân ol-
 -dı B15rl,A31r2 put: (Far. büt) put
-uban A58rl 1 p.-a M37/13
-up A49vl2,MK62vl3,M87/5 p.-a (tapınmaklık) D21v4
p.-daK56r5 p.-a (tapmak) M30/8
pinhänlık: (Far.+T) gizlilik p.-dan B22v6,MK20rl3,M30/8
p.-daM76/19 p.-dınK21v7
pinhänlik: (Far.+T) gizlilik p.-ına M46/20
p.-le M79/10 puthäne: (Far. büthäne) puthane
piş-: pişmek p.-ye B22vll,B22vl3,B33vl4,
p.-di (bağrım) AöOvlO D21v6,A14v7,K21vl2,M30/13
pişîmân: (Far. peşlmän) pişman p.-ye (kirem) B22v8
p.-oldıM45/8 p.-ye (kirer) B33rl3
pişmân: (Far. peşiman) pişman p.-ye (kirür) K32v9
BllvlO,MK6rll,M9/7 pür-nür: (Far.+Ar.) nur dolu, nur
pişmän ol- içinde
-a idükK17vl2,M25/9 pür-nür ol-
-ayidük D17vll,B18v8 -dı B40rll
-daçıdur MK10rl3
-dı B7rl3,B20rl2,B23vl5,B31vl4,
B63r4,MK42r8,K60rl0
-dılar D17v9,D60v6,A54r7
-dıysa B36rl0
-dumMK18rl2
-maz ise B36v7JC35vl2
-up B31r5,B45rl,M60/3
-ur B18v6,MK29rl2
-urlar K17vl0,A10v4
p.-lar MK16v9
pişmanlık: (Far.+T) pişmanlık M15/9
pişör-: pişirmek
p.-üben (ötmekni) K70vl2
pul: (Far.) para, pul D15vl5
puş-: kızmak, öfkelenmek krş. buş-
p.-ar M13/9,A2rl0,M13/7,A12rl
p.-ar (olsa) M87/7
p.-uban M87/7
p.-up A31rl2,M87/9

920
 rahat ol-
-a B46vl6
R -am B34vl2
-daçısen A36rl4
rabb: (Ar.) allah -dı B53rl6,A44v3,A68vl 1,
D22vl4,K23rl,A15vl5,MK21v4,A34rl3 B47vl2,B50vl0,MK49vl4
,B20v7,K41vl0 -dım B73vl0
r. (celîl) K8vl,MK12rl2 -dum D70v7,A64vl3
r.-ige K34r4,A26rl2 -dug B50r9
râcî: (Ar.) rica eden, yalvaran -sun M94/12
räcı ol- -ur B57vl6,MK47v7,B50vl5
-ğıl M51/6 r. (umar) A39rl6
rahat: (Ar.) rahat rahat ver-
B44v9,B45r4,B55rl5,B48vl,B49vl4,B6 -di B53rl4
5vl,B68rl0,B68rl2, B77vl0, -dügin B70rl4
D13v9,MK12vl l,D46vl3,K46vl l,D46v -dügün D67v2
8,MK45rl0,A39vl2,MK45rl4,D48r6,K4 -e D51vl,K51rl4
8r5,A41r9,MK46v8,M67/2,K53r8,D74r7, -ür M41/9
K72r 17,A68v3,M98/2,K73v4 r. (yetdi) M71/3
r.-buldaçı sen B14rl6 r. (bulmaz) Mll/13
râhat bol- r. (ede) B29r5
-am MK32v9 r. (erdi) A46v8,M73/18
-daçısen M60/6 r. (içre) B15v6
-dı M64/1 r. (uşbu r.) D24r5
-dımK70rl r.-a B75vl6
-dum M94/12 r.-a (çıkdug) D46v8,MK45rlO,
-durj MK47r2 M64/9
r.-dağı B48vl r.-a (çıkıg) A39v8
r. (erdi) MK50r3,D53rl7, r.-a (çıktug) B48rl2
MK51vl5,MK61r8,B53rlO r.-da A10rl2
r. (ersün) B73vl0 r.-danB18rl4
r. (hem) B49rl 1 r.-ı
r. (idi) K28vl5 MK22vl2,M34/2,K24r9,Al 7r9,
r. (keldi) B55r9,D51v3 M88/13
r. (kele) M62/15 r.-ı (cän r.) B37v3
r. (keleçidür) M66/12 r.-ı (umar) K46rl6
r. (kömür) M19/3

921
 r.-ım M51/12,K59r5,A53rl, D59vl3, MK42v7,M61/2,K48r5,A41r9,D74r
K59v3,A53vl,MK58rlO 4,K72rl4,A68rl6,D75v5
r.-ım (artar) B37v2 r. (kılaçıdur) M66/12
r.-ım (benüm) A29r3 r. (mevlîye) B79r5
r.-m (diler) B48r4 r. (rähat kıldaçıdur) B49vl4
r.-ın (ister) MK45r2 r.- sen D75v6JC73vl5
r.-ırj (değmez) MK50v7,M72/l r.-dur A31v4
r.-ırj (tegmez) B54r5 rahmän: (Ar.) acıyan, esirgeyen;
r.-nj tegmez D52r7,A45rl4 Allah B10vll,M66/12
r.-lar K53r3,A46v2,A46v2,MK51v9 r. (melik)
r.-lar (bu r.) B44vl2 B43vll,K42rl3,A35r2,
r.-m (umar) D46rl7 MK41r3,M58/8
r.-um B61v8,MK35r9 r. (olduçıdur) A41r9
r.-um (artdı) B62r8 r.-ıma B2vl 1
rahatlı: (Ar.+T) rahatlı r.-ımdm B2vl2,D2r7
r. (muştularven) A41v4 r.-ımğa M3/6
rahatlık(ğ): (Ar.+T) rahatlık, huzur r.-uma MK2r7
D3vl 1 ,K3vl 5,M4/19,MK3v8,B4vl ,D48r rahmet: (Ar.) rahmet, acıma,
17 esirgeme
r.-ı K48rl6 B3r5,B9r7,B77rl 3,B78v9,M3/5,Kl 8
r.-ı (buldacı sen) MK3v8 rl6,Al lrl0,MK17rl4,M26/8,M26/l
r. (olup) D74rl6 0,D18vl l,K18vl4,Al lv8,K72rl4,A
rähatlik: (Ar.+T) rahatlık,huzur 68rl6
K72v9,B48rl2,A40v6,MK46r6,M98/10 r. (bulur) B78vl3
r.-ni K46v6,A39v8 r. (erdi) MK3v2
rahatlm (Ar.+T) rahatlı krş. rahatlı rahmet kıl-
B61r7,D58vl4,MK57rl 1,M79/19 -aK18v2,B19rl4
r. (ne r.) B37vl -daçıdur K48r5
râhil: (Ar.) Hz. Yusuf un annesinin adı -ğıl B79r6,MK17vll
B66rl2, -ursa B68vl4
r. (imiş) B19r6 rahmet ol-
r. (münäcätın) B19vll -dıB26rl3
r.-e (gün) M26/2 -maz MK7vl6
rahim: (Ar.) merhamet r. (vere) Al lrl2
B10v7,K9v7,B20r7,B45v4,B78v9,B79r4, r.-den D65v5
B79r6,M13/16,MK18r7,K19v4,A12rl4, r.-e (bolğıl) K18vl2
r.-e (olğıl müştäk) B19v8

922
 r.-imdin A59rl3 râvî: (Ar.) rivayet eden, söyleyen,
r.-inden B68rl2,B79r4,MK2r7, hikaye eden
Mll/17,MK17v9 r.-ler MK24r3,A57v7,K72r4
r.-inden (mevlä) MK8r2 r.-ler (eyle aymış) B66v5
r.-indin B2vl l,A59rl4,K73vl4 r.-lerde B25vl,K25vl
r.-indin (mevlî) B9rl 1 r.-lerden D25rl4
r.-ine rävil: (Ar.) YusuPun kardeşlerinden
Al 1v6,B69v8,D18v9,MK42v7,M61/2 birinin adı B7vlO,B7vl2,B15vl 1,
r.-ine (belin bağlar) B45v4 MK6v7,D15rl,B57rl l,B62rl4,B62r
r.-ine mevlüm A60v9 15,B62vl4
r.-ni (kılursa) K65v9 r.-e (şunu verdi) B62rl5
rahmet üc izzet: (Ar.) rahmet ve izzet ravza: (Ar.) bahçe
B19rl2 r.-larda MK4v9,MK5r3
rakam: (Ar.) rakam r.-lardan D5rl2,K5v6
r. (içre) B79r3 räwi: (Ar.) rivayet eden, söyleyen,
rakım: (Ar. rakam) rakam hikaye eden
r. (içre) K73vl3 r.-lerde A18r3
rakîk: (Ar.) ince B38r8 rawza: (Ar. ravza) bahçe
räst (Far.) doğru, gerçek, dürüst D60v7 r.-larda B5v8,B6r3
räst ay- r.-lardan K5rl 1
-dursen B34v9 ray: (Ar.) tedbir, fikir
r. (erür) A49r2 rây kıl-
räst eyle- -urD8v9,B9v5
-di B58r5,D56rl,K55v9,M76/6 ray-ı tedbîr: (Ar.) tedbir
-diler A49rl5 düşüncesi,çıkış yolu
r. (kemâli r.) B57v8,MK54r3 B5r3,B8rl,MK48r8
räst kıl- râz: (Far.) sır, gizli
-dı K48v7 r.-ımı B4v8,A23rl6
-ur A41 vl2,MK47rl0,B50vl r.-ımı (bu r.) B34rl6
räst ver- r.-ımı (şakla r.) MK30r2
-di D46v8 r.-ımnı K4r6,B31vl3,D33v9,
räst ver- K33vlO,K33vlO
-di B48rl2 r.-ın B5rl2,D40v6,B41vl4,
r.-mu B17r4,D16rlO,K16r8, M22/20 MK39rll,M73/6
räşid: (Ar.) akıllı, hak yolunu kabul etmiş r.-mı MK32rl4
olan MKlvl4,M2/15 r.-ını (bu r.) B34rl6
r.-ıg B5rl 1

923
 r.-ıgm K44vl2,A37vl0,A37v9 recep: (Ar.) recep ayı
r.-m M48/l,K40v9,A33r9 r. (ayı) B79r9
r.-ugı (bu r.) B46rl3 recim: (Ar.) taşlanmış, lanetlenmiş
r.-ugnı M62/2 r. (şeytân) B36v6,B43r5
râzî: (Ar.) razı olmak r. (şeytânnıg) A34rl4
râzî bol- recm: (Ar.) taşlama, taşa tutma
-dıB30vl0 r. (şeytân) K41 vl 1
r. (kerek) M89/16 refik: (Ar.) arakadaş, yoldaş
râzî ol- D37r8,K37r7
-dı remz: (Ar.) işaret, işaretle anlatma
B4r 1 ,B6r 10,B9v8,B 17r7,B 17r 15,MK25 v r. (birle) B34r9,MK32r8
8,B27r 10,B59vl ,B77vl 6,K8vl 2, r.-irji MK43rl5
M12/9,D30rl3,K30rl6,A22rl3,M43/14, r.-igi (bu r.) B46rl4
K72vl5 rene: (Ar.) zahmet, eziyet, sıkıntı
-dım K21vl2,K34r8 B34r9,B69rl4,D34r2,K34r3,A26rl 1,
-duk B17r2,B17v3 D46vl 3,D59v5,D66v4,K66r8,A60rl
-dum B17rl3,B22vl l,B31r2,B34vl5 5
-ğıl B17r5,MK30v5 r. (bilgil) B48vl
-mak A10rl5,MK16v4,MK65vl0 r. (tarttuk) D66v4
-mayavûz B16vl3 r. (uşbu r.) B34vl0
-maz D36v2,B76v6 r. (üçün) B6İVİ6
-mış B18vl r.-den D34r4,K34r5
-sa A59rl2 r.-e D33rl6,K33rl7,A25v7,
-ug M17/7,MK28rl6 M47/14,K33vl,A25v8
-up B17v4,B24vl4,B68rl0,K65r7 r.-i MK45rl4
-sun B2v4,B2v6 r.-i (ilter) MK32v7
r. (tutğıl) M45/6 r.-imD28vl3,MK27vl
râzî ver- r.-im (altı aylık r.) B29rl,B29r7,
-gilDlörll K28vl7
-gilK16r9 r.-im (aylık) A20vl0
-mek MK16v5,B31v3 r.-im (benüm r.) B42vl2
-miş B18v2 r.-im (katığ) B8vl0
recâ: (Arəumma, umut etme; dilek, istek r.-im (üküş r.) B29rl
K38v7,A31r9 r.-imden MK32v9,B34vl2
recâ ol- r.-ime K41v6,A34r8,M57/5
-ğılA28vl3 r.-ime (merhem ola) B42vl4
r.-m K32vl l,A24vl6 r.-in (bunıg r.) M47/15

924
 r.-in (bunug r.) B34r7 r.-den B3v8
r.-in (neçük) B35rl2 r.-i B74rl3
r.-in (pinhân bilûmedi) MK32r8 r.-i (hak r.)
r.-in (pinhân kılumadı) D71vl7,A66r9,K73r9
D33v2,K33v3,A25vl0 r.-i sen M17/20
r.-in (sorar) B34r5 r.-iven A38r5
r.-in (şorar) K33rl6,MK32r4 r.-sen MK1İVİ7
r.-ig r.-üven D45r8,K45r7
B34rl4,D35r2,K35r2,A27rl3,MK33v6,K reşîd: (Ar.) doğru yolu tutan, akıllı,
46vll,A39vl2 iyi hareket eden
r.-ü M64/14 r. (iki) B2vl
r.-ü (öltürür) M48/9 revä: (Ar.) uygun, yerinde
r.-û (tartar) M71/10 MK7vl5,M21/18,M31/20,MK30vl4
r.-üm M41/ll,MK40r6 ,K38v9
r.-üme (benüm) MK40r8 r. (degül) K39r9
r.-üg M49/14 r. (edüp) B5v4
rene ü zahmet: (Ar.) eziyet ve r. (ermez) M54/1
zahmetB19rll revä eyle-
rencî: (Ar.) sıkıntı -di B45r3
r.-dür MK32r6 revä kıl-
r.-ye (bu r.) B34r6 -an A45v8
rencüt-: incitmek -aym D52v2,K52rl3
r.-diK56vll -dı B47r9
r.-megil MK65rl5 -dum MK46r8
renç: (Ar. rene) sıkıntı -sam M72/11
r.-ukın (şorar) A25v6 revä kör-
renklü: renkli -e MK33v5
r.- (karar.) M51/19 -er B32vl6,M75/10
resül: (Ar.) resul -di Bllvl,B18rl,B28rll,B29rl2,
B3vl l,B4r3,B28rl l,B78rl3,A19vl5,MK B51rl l,MK8rl7,D16r4,K16v3,A9rl
26v7 2,MK15v4,M23/10,D19r9,A12r6,M
r. (idügüne) B57r8 Kİ 8r9,K28r6,A19v 15,M40/6,MK27
resül ol- v6,D32r8,A24rl3,M46/l,D32rl2,M
-ur erseg A69rl2 56/l,K45v6,M68/5,B60rl l,A38v5,B
-ur iseg B78rll 35vll
r.-sen D12vl3,A5v2 -di (buyruğugnı) K19rl3
r.-sizB13v2 -dimK34r8,A26rl6

925
 -dûkB17v3 r. (aydur) B50r2
-düg K40rl,A32v3,MK38v5, r. (birle) D74rl2
M55/5,D62v8,K62rl4,B65r9 r. (düşi) B49v9,B49v6
-gil MK53vl3,B16rll r. (hıdmetine) MK46vlO
-ip MK26v7,MK4v5 r. (leşkeri) B50v4
-üp D4vl4,K5r7 r. (melik r.)
-ür B56v7 B43rl2,B43rl6,B43v9,B43vl0,B44r
-me D39r9 16,B48v2,B49vl l,B49rl4,B49v4,B4
-mes D5rl5 9v8,B49vl 6,B50r 16,B50r 11 ,B50r 12,
-mez B50v9,B5 lr3,B5 lr8,B5 İr 10,B75r2,
B5r6,B6r 1 ,B6r6,B8r9,B9v9,B37r13,B61 B76v4,B76v5,B76v7,B77v3,B77v8,
v7,D69r7,K4v5,K5v9,MK5rl ,K36r 17, B77vl l,MK41r4,M58/9,D42v4,K42
K56rl4 v4,M58/12,A35rl0,MK41rl l,K42v9
revä ol- ,K43r 16,MK47vl 7,D4916,K49r 15,A
-a B32vl4,MK65v9 42v3
-dı r. (melike) K42v3
D43v5,K43v4,MK42rl0,A36rl3,M60/5 r. (melikge) A35rl5
-maz r. (olr.) B44vl4
A3 İr 11 ,MK37r 13,B8v3,B9r6,B 18vl 2,B2 r. (üze) K48v2
3v9,B58vl0,K7v7 r. (yıka) D43rl7
r. (degül) B39vl4 r.-a MK40v8,MK41 vl4,K42vl 1,
r. (degül aga) B50r3 K47vl5,A41r2,MK46vl,K48r7,A41
r.-eyleyüben M6/13 rl 1 ,MK47r5,MK46vl0,D49r3,A42r
revä kıl- 6,MK47v5,D49r4,A42r7,D73r13
-mak B29rl 1 r.-a (ağu verüg) B43vl5
-mayaven D64vl 1 r.-a (degdi) MK41r4
r.-mıdur B32vl4 r.-a (değer) M58/9
r.-dur MK40vl3 r.-a (haber verdi) B50rl2
revâhı: (Ar.+T) uygunlu r.-a (ilter idim) B44r7
r. (olmaz) D38vl0 r.-a (kalur) B43v9
revân: (Ar.) yürüyen, giden r.-a (kirü vardı) B49v7
r. (hükmi) B53v4 r.-a (melik) K42rl,A34v6,
r. (kelig) A50vl3,M78/7 D42rl4,A35r9
r. (oldı) MK44r9,B21rl5 r.-a (şundum) B44r5
re’yi tedbir. (Ar.) tedbir düşüncesi, çıkış r.-a (yüsufdan r.) B43rl2
yolu D49v6 r.-dan B74vl2,A65vl5
reyyân: (Ar.) Mısır hükümdarı B44r9 r.-ğa M67/5

926
 r.-ı K49r3,MK47v6 rikkat: (Ar.) yufka yüreklik,
r.-ma (seläm verdi) B50vl3 merhamet
r.-mı (medh kılur) B50vl4 r.-le D7r2
rezzâk: (Ar.) her şeyin nskmı veren alllah risâlet: (Ar.) peygamberlik
r. (durur) B21vlO,MK19v4 B10vl6,B43vl3,B63vl2,A2vl6,D2
rezzaklık(ğ): (Ar.+T) bütün mahlükatm 5r5,A17vl0,A54vl5
rızkını vericilik r. (buldaçı sen) B4rl6
r.-aM29/9 r. (da'vîsin) B78rll
nzä: (Ar.) razı olma, kendi isteğiyle evet r. (ketürûr) B10vl2
deme Kİ lr3,A3vl2 r. (kılur)B40r8
rızâ bol- r. (menşürma) D9vl6
-dum K5vl4 r. (meşhüretin) K10r2
-mas K5vl4 r. (nesli) B30vl
-maz K36v2,A28vl6 r. (nünn) B25v6
r. (elin)M15/ll r. (oldı) K42vl,A35r7
r. (olğıl) A9r3 r.-de D25r3,A17v8
r. (olmaz) MK35r6 r.-den (hâlin kördi) B25r7
nzä ver- r.-in (kören) B25r9
-di K28r6,B28rl 1 r.-inden K25r7
-gil K32r2,B32vl risâletlik: (Ar.+T) peygamberlik
-mekM25/13 K10r6
-mez M51/9 rivâyet (Ar.) rivayet
-miş M25/3 B25vl ,K3r5,K25vl ,MK2vl6,MK24
nzä ver- r3,M36/l,A68r5,D73vl0
-di A19vl5,D74v4 rivâyet kıl-
r. (kerek) B70rl2 -urB77r2
rızk: (Ar.) tanımın bahşettiği nimet r.-de B3v7,A18r3,MK62r9
B21vll,K20vl2 r.-dür D3rl
r.-ı (anıg r.) B10r9,M13/4 rubâğı:(Ar.) rubai, dörtlü
r.-ı (verür) D20v6 K73vl2,B79r2
r.-ı (vermeğe) MK19v5 rubâ'î: (Ar.) rubai, dörtlü D75v3
rical: (Ar.) mevki sahibi riih: (Ar.) canlılık, his M67/2
ricâl ol- ruhsat: (Ar.) ruhsat
-ğıl MK35r3 ruhsat ber-
rif at (Ar.) yücelik büyük rütbe -di K69vl2
B2r4,B74vl3,DlvlO,Kivi 1,M4/13 ruhsat ver-
r. (körünür) B4rl 1 -di B73v4,D70vl,M94/6

927
rümî: ram ili -mış D53vl8,B37vl4,B49rl
r. (ola) B28r9 -sa MK44vl6
rüşen: (Far.) aydınlık,parlak -mazK71v9
K49rl0,A42rl4,MK47vl3 ruzk: (Ar. rızk) nzık
r. (kelin) r.-ı D9rl3
r. (erdi) M68/1 rücü': (Ar.) sözden geri dönme;
rüşen kıl- dönüş, geri
-a D19vl5,B20vl6,MK33vl2 rücüc et-
-dı MK28r9 -üp Mİ 1/17
-ğıl B2v14,B28v3 -ıp D8rl5,K8rl5
-ur B29vl6,B36r2 -makğa D37v7
rüşen ol- -maklığa K37v6
-aMK18vl5 -up MK18v9
-dı B28v2,K29v8,A21v3,B51r5 -up MK8r2
-sun B5v7 rücüğ: (Ar. rücüc) geri dönme, dönüş
rüy-ı zemin: (Ar.) yeryüzü B40rl 1 rücüğ kıl-
rüz: (Far. râz) sn-, gizli -mağa B38v9
r.-mı A26rl rükn-i İslâm: (Ar.) islamm temel
r.-ısı K9rl2 şartlan B2v9
r.-up M74/14 rüsvâ: (Ar.) rüsvâ, rezil
rüzî: (Far.) nzık, kısmet, nasip rüsvâ kıl-
A16v6,A59vl5 -dup K40r2,M55/6
rüzî kıl- -dılar K41r2,A33v4
-a B4rl2,D23v7,B48rl,B46vl5, -makM57/14
B68vl4,D75rl2,K73v4 -mış M56/7
-an D49vl -ur D40vl7
-dı rüsvây: (Ar.) rezil, itibarsız,
B10r4,B10vl6,MK22rl4,MK22rl0,M14Z haysiyetsiz
4,K23v7,B31 v7,M33/6,K43rl 1 ,A36r3,A rüsvây kıl-
42rl 1,MK47v17,A42v5,B44v9,D51v4,K -dıp MK38v6
51rl7,A44vl0,MK50r4,D54rl,K53v9,B5 -dup B41r8
lr2,B51r9,B53vl,B56r4,B64vll,B78v9 r.-men B46v9,MK43vlO
M74/17,D69v6,D23v3,D23v4,D23vl0,D rüsvây ol-
24r4, -dı B42r9,A66r6
-duğına B79rll -dılar A33v4
-ğan MK48r3,B51rl2,M68/6 -ur MK39v4
-ğıl D46rl6,A39rl3 rüşvet: (Ar.) rüşvet K42vl2,A35r8

928
 r. (verdi) B43vl4
rüzgâr: (Far.) rüzgar
r.-ı B75r4
r.-lan A66r7

929
 s ş. (birle) D69v6
ş. (yeli)
şä': (Ar.) bin dirhemlik hububat ölçeği B72vl3,A63vl0,D69vl0,
MK61v3 A63vl4,M93/2,K69r2,K68vl 7
ş. (birle) K62rl7 şabır: (Ar.) sabr
ş. (buluban) MK61r4,M84/20 ş. (birle) B27v4
ş. (ketürdi) MKölvl şabr kıl-
ş. (kizledi) MK61v2 -aymD13r9
s. (kizledim) MK61r4 -dı B39rl0
ş. (koyam) M84/20 -urven B13vl5,B39rlO
sâ'at: (Ar.) vakit, an ş. (kişi) B27v5
B76r3,B77v5,MK6r8,M9/4,M29/20,D23r şabırlu: (Ar.+T) sabırlı
6,K23r 10,MK21 vl 3 ,M32/15,M37/20,M ş. (kişi) D27rl4,MK26r2
K28r 10,M43/9,D30r 13,MK29r 1 ,MK29r 1 şabırsız: (Ar.+T) sabırsız, aceleci
1 ,D33r 10,MK31 vl 6,MK33v9,M60/4,K5 ş. ('azizleri) B13vl4
3rl4,MK53rl3,M75/12,K72v4,K12v6,D sabırsızlık: (Ar.+T) sabırsızlık
45v7,K45v6,A38v5,D53v8,A48rl0,D59v D13r8,K13r5
H,K61rl7,A55rl4, MK60r5, şâbit: (Ar.) sabit
A67r6,M96/5,B63rl6 sabit ol-
s. (oluk s.) -dıD23rl3,M71/10
MK17r7,D18r7,K18r9,B7vl4,Bl Ivl 1,B2 şabr: (Ar.) sabır
lr7,B23v5,D23rl5,D23vl7, B18v2,B36rl4,K23v4,MK26r2
B24r9,B27rl 1,B28v6,B29v12,B29v14,B ş. (birle) B13vl5,B29r9
30vl0,B33vl6,B39r6,B39r7,B39r9,B44v ş (cemîl) B13vl5
6,B45r2,B44v3,B45v9,B46r4,B49v8,B50 ş. (kanda) D35v3
rl6,B52vl5,B55v4,B66vl l şabr kıl-
s.-da A52v2 ş.-kıl D28vl5
s.-de Kİ lr2,K20rl0,K22v6, -dı D38r7,M53/10
K23v2,MK27rl,K50vl7,K44r9,K47vl6 -ğıl B27v5,B37rl2,B45r5,
s.-ge M46/9 D23rl7,B29r9,B36vl4,B61rl4,K13
s. (şoluk s.) B10vl4,M28/3 vl3,D14rl,MK16vl3, K27vl,A52v7
s. (uşal s.) B13rl4,B22rl3,B64rl0, -maz D32v2,MK35v6
K21rl4,A14rl2,MK20r5 -sa B68rl0
s. (bir s.) B33r6 -sun A16v3,MK22r7
s. (bu s.) B7rl0,B15r3,B56vl7 -up A59rl2
s. (ol s.) B19r5 -ur D32vll
şabah: (Ar.) sabah B72vl l,M93/4 -ur men K13r6

930
 ş.-ı s.-m (çekiben) B7vl2
A10vl0,A22r6,M43/9,M46/8,D34vl5,K3 s.-m (ördi) D41r5,A33v8,
4vl5,A27r9,MK52rl5,M74/15,D68vl 1 MK39v9,M56/ll
ş.-ı (avlar) M46/19 s.-m (örer) B6v7,B33r2
ş.-ı (bî-hod oldı) K30r9 s.-m (yoldı) B12rl2
ş.-ı (cemîl) MK12rl2,M18/8 s.-m (yüsufug s.) B42rl4
ş.-ı (kalmaz) B33r7,B33r3 s.-ıg D52vl3,M73/l
ş.-ı (kalsun) K53v8 s.-ıg (ördi) K41r7
ş.-ı (kalur) B55vl7 s.-ıg (uzun s.) B54vl0
ş.-ı (kitdi) D30r6 s.-um (uzun s.) K17rl5
ş.-ı (kitti) B30v3,D32rl5 s.-lar (uzun s.) B38rl4
ş.-ı (kitüp) K35v4,A27vl6 s.-larm A29r9
ş.-ı (neçe) B35v8 s.-larug (var) B37v8
ş.-ı (nefsim) K65v2 şaç: saç krş. saç
ş.-ı (tegmez) A24v8 ş.-m MK5v6
ş.-ı (varur) B33rl6 ş.-m (yolur) MK6v7
ş.-ım M52/5,D41vl,A34r5, ş.-lang MK35vl6
MK40r5,M57/2 ş.-larug (var) MK35rl5
ş.-ım (cemîl) A5vl5 saç-: saçmak, dağıtmak krş. şaç-
ş.-ım (kalmaz) A29v3 s.-arven D2v7,K2vlO
ş.-ım (‘äret kıldı) B38vl0,B40r6 s.-ıser men M4/3
ş.-ımı (ğâret kıldı) D26vl l,M38/6 s.-ıserven MK2v6
ş.-ımı (' äret kıldı) B27rl s.-aserven B3rl3
ş.-m (alur) K32vl2,A25rl s.-ı (vergil) M3/16
ş.-um B42vl 1 s.-u (vergil) B3r5
ş.-um (kalmaz) B38r4,B61vll şaç-: saçmak, dağıtmak krş. saç-
ş.-un (cemîl) B36rl4,D35v3 ş.-ar (‘aklın ş.) MK40rl
ş.-ug (cemîl) D13r9 ş.-dı MK29v8
şabrlık: (Ar.+T) sabrlık ş.-dı faklıg ş.) MK10vl5
ş. (bilümesven) MK32r5 saçıl-: saçılmak
ş. (bulumasven) K33rl7 s.-u (çıkar)
şabrlu: (Ar.+T) sabir D75rl2,B78v9,A69vl0
ş. (kişi) M39/5,K27vl saçuldur-: açmak,
şabrsızhk: (Ar.+T) sabırsızlık M18/7 parçalamak,yırtmak
saç: saç krş. şaç s.-up (soyarlar)B10v4
s.-m M9/18 sâdık: (Ar.) sadık, sadakat sahibi,
s.-m (çeker) B7vl0 sözünde duran MK34vl

931
 s. (erseg) D52vl7,A46r7,B54vl4 şâfî tut-
ş.-lar (hem s.) B36v9 -ğıl A23rl5
ş.-lar (şıddîkı) D35vl4 şâğ: (Ar. şâc) bin dirhemlik hububat
sadıklık: (Ar.+T) sadıklık, sözünde ölçeği krş. şâc
durmaklık K35vl4,A28rlO B68r6,B71rl l,B71r7,M85/9,D63rl7
şadn (Ar.) göğüs ,M85/19,M86/l,D64r7,K63vl2,M86
ş. (içre) MK2rl4 /12,D68r9,D68r9,A62r7,MK66v3,A
ş.-ım B3r2 62rl0,B66r2,B66r6,B7 lr9,B7 lr9,B7
ş.-ım (içre) M3/16 lr7,A57r8,A57vl3,A59r8,M90/14,
ş.-ım (yandı) B69v9 M90/14,MK61vl4,MK62rl5,MK63
şadr-ı ma‘ ani: (Ar.) manaların en vlO,MK66v5,MK61vl2
ayrıntılısı, en ilerisi ş. (bulam) D62vl2
D75r2,A69rl6,K73r3 ş. (buluban) B65rl3
şâf: (Ar.) saf B35r9,MK44r5,A52v9 s.-ımnı M86/3
ş. (degül midür) B40r3 Ş.-1M90/16
ş. (oldug mu) MK39rl5 ş.-ı (altun ş.) M88/9
ş. (özim) MK37vl s. (ketürdi) B65vl 1
s. (üzüm) B44r4 s. (kizledi) K62vl5,B65vl2
ş. (yincüye) K36vlO,A29r8 ş. (kizledigiz) B66r8
safa: (Ar.) gönül huzuru, gönül rahatlığı ş. (kizleyelim) B65rl3
ş. (degül midür) M54/6 ş. (kizleyem) K62rl7
şafa kıl- s. (ol s.) B65vl3
-arug K36vl5,A29rl4 ş. (oğn sen) B66vl 1
ş. (köglüg) D31rl3 sağ: sağ yan
ş. (köglügi) B3İVİ2 s.-a A38vl4
ş. (oldı) D72r2 s.-a (sola) MK44rvl
şafalık: (Ar.+T) gönül huzurluğu s.-dan B38v6
ş.-ın A66vl4 ş.-mdan MK36r7
sâfî: (Ar.) saflık,temiz, berrak; s.-sola D45vl6,B47v2
katışıksız,halis K42v8,B61rl6, s. (yanında) B52v5,B65v9
Al 2v6,MK33r5,K34vl 3,K34vl 2 s. (yanından) K50v8,MK49rl2
ş. (degül midür) D38vl5 şağ: sağ, sağlam, esen, sağlık
s. (üzüm) A35rl4,M58/16 şağ ol-
ş. (kızıl) M48/20 -ğılB26r8
şâfî ol- sağın-: düşünmek, sanmak,
-ğıl D26r3 zannetmek krş. şağm-
-ug B20v9 s.-duğı B23v9

932
şağın-:düşünmek, sanmak, zannetmek sakf: (Ar.) tavan D34v8
krş. sağm- ş. (araşma) MK33rl3
ş.-duğı K22vl0 s. (üzesine) A27r2,K34v8
ş.-up M63/18 ş.-ı B35v6
sağla-: saklamak ş.-ı (anırj ş.) B35vl
s.K35vll sakın-: sakınmak
sağrak: çene, çene altı s.-ur men M53/6
s.-larurj B37vl5,B38r2 s.-ur sen K37vl2,A30rl4
şahîh: (Ar.) gerçek, doğru s.-ur siz (sakınç) MK63rl2
B3r6,B3r8,B4r8,M22/4,D26r5,MK24vll s.-ur sizler A58vl0
,MK38vl7,MK47vl5,K49rl2,A66rl 1,D7 s.-urven B39r2,K37vl5
2r2 sakınç: düşünce, endişe
ş. (îmân) B4r2,B26rl0,B78rl4, B8v2,B52vl6,B58rl6,K7v6,MK7rl
MK24v3,A69rl5 2,M10/13JC7vl2,MK7vl,MK49v5
ş. (kılur) B51r7,D49rl3 s. (içre) B5rlO,MK4rl2
ş. (‘aklış.) B57v7 s. (kıldı) B5vl0
ş. ('ilmi ş.) MK2vl s. (kıldım) B8v9
ş. (oldı) B27v8,B75r8 s. (sakınur) A58vl0
ş. (sözin) B3v8,B26r2,B41v3 s. (sakınur siz) MK63rl2
ş. (sözlü) B30rl3,K30r4,A21vl6, s. (sandı)MK4vll,K5rl3
M43/3 s. (sanur siz) B67v8
s. (şart) B16v4 s. (sundı) D5r4
ş. (dilin) D75rl s.-danK7vl3,M10/20
ş. (sözlü) MK28v5 s.-dm B8v8
şaljra: (Ar.) sahra,çöl s.-ı B16r8,K15rl3,A8r6
ş.-larda B5v8 şakınmaklık: sakınmaklık
saht: (Far.) katı, sert ş. (kerek) MK36r9
B51r3,K55v9,A49rl5 şakıt: (Ar.) düşen,düşmüş, hükümsüz
s.-m B58r5,MK54rl5,M76/6 ş. (kıldug) B9r4
şahv: (Ar.) ayrılma sâkî: (Ar.) saki
ş. (erdi) D22r9 B44r4,B48vl2,B48vl6,B49r4,B49v
sâ’irlık: (Ar.+T) bir şeyden kalan başka 10,B49r9,B49rl2,B49rl6,B49v7,B5
şey B34r6 0rl,B50r8,MK41v8,K47r5,A40r7,M
sakal: sakal K45v8,M65/5,A40rl l,MK46rl 1,M6
s.-lang D36vl6 6/4,MK46v3,K47vl2,A40vl5,K48rl
şakarluğ: sakarlık 5,A41 v3,MK46vl 1 ,MK47r5,MK46v
ş.-aMK31v9 10,M66/14,K48r8,M66/15,A41rl2

933
 s. (kelip) B50rl2
s. (sordı) B49v4
s. (bile) B43vl6
s. (ol s.) B44r2
s.-ce (sözler) B57vl2,MK54r6
s.-ni
D42v4,K42v4,M58/12,A35rl0,MK41rll
,K42v6,D47v9
s.-ni (ile) B43vl5
s.-ni (öğütledi) B49rl4
s.-nig (ahvâlin) B48vl4
s.-ye
MK41v2,M60/9,K47v2,D47vl5,K47vl4,
MK46rl7,A40v7,K47vl 0,A40vl 3,K48rl
7,A41v5,MK46v12,M66/16
s.-ye (cevâb verdi) B44r3,B49v6,
M58/15
s.-ye (dez durğıl) B49rl0
s.-ye (emr kıldı) B49v8
s.-ye (hilc at verdi) B44v2
s.-ye (ikram kıldı) B49v2
s.-ye (kirü varğıl) B50rl0
sakîçe: (Ar.+T) saki A49r6
şakilik: (Ar.+T) şakilik
s. (hürmetin) B44v3
s. (kılğıl) B57rl6
sakin: (Ar.) sakin
sakin ol-
-uban K38r8
-up MK36vl4,B39rl2
sakla-: (Ar.) saklamak krş. şakla-
s. B31rll,B31vl3,B32v9,B36v6,
D33v9,K33vl0,K33vl0,M48/l,M50/ll,
A33r9, MK39rll,A38v2,M62/21
s. (esrarı s.) M45/7
s. (kadrin s.) D32r5
s. (kıymetni s.) K45v3
934
s. (nehy işden s.) B53rl5
s.-dı (anı s.) B9rl3,B69rl6
s.-dı (mevlî beni) B55vl5
s.-ğıl B4v8
s.-ğıl (îmânnı s.) B77r9
s.-ğuz K72rl0
s.-nğıl B4v5
s.-g K31rl6,M86/15
s.-g (hürmetin s.) B16r6
s.-g (mihrin s.) B10v2
s. (edeb s.) B24rl2
s. (sımgı s.) K30vl5
s.-gız A51vl0,M79/l,A68rl2,
M97/16
s.-gız (dilden közden) B60vl,
D58r9
s.-r
B9r 1 ,D23r 11 ,B29r 16>B34rl 6,
MK7v9,D21r2,K21r7,A26rl,D40v6,
K40v9,B41vl4,MK50rl2,
A47r3,A62r4
s.-r (benim üçün s.) B55v9
s.-r (bitini s.) MK66rl7
s.-r (idi) B29rl4,B29rl6,B55vl0
s.-r (ihtiyatla s.) M90/11
s.-r (özin s.) B29v2,A21rl,
MK27v8, M41/18,D29r3,K29r7
s.-r (iken) B5vl3
s.-r men M53/5
s.-rdı MK27vlO,MK64vl6
s.-rlar B22r6
s.-rven B39rl,A30rl6
s.-ya siz K6v6,K57vl7
s.-yalım B16r4,B62rl2
s.-yalum
M21/ll,A8r2,MK58rl4, M81/6
s.-yasız B6vl4
 s.-yasiz MK5vl3 ş.-dı (elin ş.) MK36vl7
s.-yavuz MK4vl5,M7/2 ş.-dı (kişi ş.) MK26rl3
s.-yawuz B5vl4 ş.-dı (mışır tapa ş.) M39/16
s.-yııj (edeb s.) D23r9 ş.-dı (rakım içre ş.) K73vl3
s.-yu (metä' s.) B12v3 ş.-ğıl (zindana ş.) MK38v3
s.-yu (metäc lar s.) Kİ 1 vl 1 ş.-mağa Bİ Or 12
şakla-: saklamak krş. sakla- ş.-mağay sen MK25v7
ş. B4v4,MK32rl4 salgım: salkım K42v8
ş. (razımı ş.) MK30r2 salın-: salınmak, göndermek krş.
ş. (sımgı ş.) MK29vl şalın-
ş.-guz MK56v6 s.-daçı Bllvö
ş.-r MK19vl4,MK32rl4 s.-daçıdur MK10r9
saklan-: saklanmak krş. şaklan- s.-uban B6r7
s. K51rl5,A44v8 s.-uban (boynuna) MK5r7
s.-ğıl M5/3 şalın-: salınmak, göndermek krş.
s.-mak (kerek) D37v6 salın-
şaklan-: saklanmak krş. saklan- ş.-daçı M15/5
ş. MK50r2 şälih: (Ar.) doğru, iyi
sal-: salmak, göndermek, bırakmak krş. ş.-ler (bitikleri) B70r5
şal- ş.-lere D7vl4,K7vl5,MK7v4,
s.-dı B64r9,B79r3 Mll/1
s.-dı (ağzma s.) B43vl2 ş.-lerge B8vl 1
s.-dı (başın s.) D47r8,K47r6,A40r8 ş.-lemiıj M89/9
s.-dı (kişi s.) B77v3,D27v8, K27vl2 sälik: (Ar.) bir yola giren
s.-dı (nazar s.) B30v2,M44/3, M69/7 B22v5,K69rlO
s.-duklarm B62v8 salkı: (Ar.) salkım A35rl4
s.-ğıl D27vl3 salkım: (Ar.) salkım
s.-ğıl (beni s.) B42vl6 s. üç s.) B44r4
s.-ırj (yalavıç s.) B28r5 salkum: (Ar.) salkım M58/16
s.-sa (nazar s.) M45/10 saltanat (Ar.) saltanat, sultanlık
s.-sa (neşter s.) A24v9 B4v2,D10vl l,K10vl5,MK10rl 1 ,M
s.-umadırj B27r9 15/7,MK41r4,M58/9
s.-umag D27r2,K27r6,A19vll, saltanat bul-
M38/14 -dı M27/1
s.-ug içre M58/3 s. (makamın) B58rl0
şal-: salmak, göndermek, bırakmak krş. s.-m (körenler) MK49rl5,M70/2
sal-

935
saltanatlik: (Ar.+T) saltanattık A49v4 s.-up (turunç s.) M56/16
şamed:(Ar.) pek yüksek,ulu, ezeli, ebedi s.-up men A66rl2
olan allah s.-ur D29r8
B39vll,B39vl5,B39vl5,B54r7,K38vlO, s.-ur (idi) D53vl 1
K39r2,A31v4,MK37v5,M72/8,D52rl 1 s.-ur sen B38vl5,D37vl3
ş. (hıdmetine) B54r7 s.-ur siz B67v8
ş. (kädir) B54rl2 şan-: saymak, zannetmek krş. san-
ş. (koyup) B39vl3 ş.-dı (serçe ş.) B61vl,MK57v4,
ş. (okı) D38vl2,M54/3 MK58rl5
ş. (otı) B39vl6 ş.-dı (yavuz ş.) M55/3
ş.-oldur B40r7 ş.-dı (yawuz ş.) B41r3
ş.-den MK50vl0,D52rl6,A45v5, ş.-dığı M31/20
K52rl0,MK50vl4 ş.-dım D72r3
ş.-den (ehade) MK3r6 ş.-dum B75r9
ş.-den (kılur idi) B54r6 ş.-madııjız B66r7
ş.-e Blv3,K38v6,A31r8, ş.-maduıjuz D63v4
M53/19,D52rl0,MK50v8 ş.-up M74/9
ş.-e (cümle nihân) B39vl 1 ş.-urK53v2
ş.-iMK37r9 ş.-ur sen MK36rl6,M53/3
ş.-i (koyup) MK37rl2 sağa: sana B4rl l,B47r5,B47r7
ş.-im K38v5 şandal:(Ar.) sandal ağacı
ş.-ine K52r4,A45rl5,M72/2 B35rl2,D34v3,M49/2,MK54v8
ş.-üm B39vlO,A31r7 şanduk(ğ): sandık
sämi': (Ar.) işiten, dinleyen B78vl 1 B43v2,B58rl5,D42r7,K42r7,A34vl
san-: saymak, kabul etmek, zannetmek 2,MK40vl4
krş. şan- ş.-ıma (koyar idim) B14r9
s.-dıM6/19 ş.-um MK12v4
s.-dı (sakınç s.) K5rl3,MK4vl 1 s.-dan D24rl
s.-dı (yavuz s.) MK38vl ş. (içre) B43v3,M58/3,M90/l 1
s.-dı (yawuz s.) D39vl3 ş. (hazırlatdı) M58/2
s.-ğıl B3v6,D2vl 6,K3r4 ş. (içinden) A34vl5
s.-ğıl (te’vîl s.) MK2vl5 ş.-a (mağlül kıldı) MK40vl5
s.-ğıl (yarağnj s.) D73r9 ş.-dan (ol ş.) B43v5
s.-ıp (kerenç s.) B42v3 ş.-ıma M18/18A6r9
s.-ıp (turunç s.) K41rl2,A33vl3 sandur-: zannettirmek
s.-madurjız MK6İVİ3 s.-ğıl D2rl3,K2rl4
s.-up MK39vl4

936
şanem: (Ar.) sanem,put ş.-inden (tapunduğı) K5İVİ6
B22v9,B22vl3,B22vl5,B33v2,B33v5,B3 ş.-ii) D38v6,K38v5,M53/18
3 v9,B34r 1 ,B33vl 3,B39vl 1 ,B39vl 2,D21 şanı': (Ar.) yapan, işleyen, yapıcı
v7,K21vl0,A14v8,MK20rl6,M30/ll,Al ş.-ler B35vl3,D35r6,K35r5,
4vl4,K21vl3,D21vll,A14vl2,MK20v3, A27rl 6,M49/17,MK58v3
K21vl6,MK31rl5,M46/17,K33rl2,A25r sansız: sayısız krş. şansız
10,MK31 v9,MK37r6,M53/l 3,K38v8,A3 s. (tümen) B25vl6
lrlO,MK37rl2,M53/21 şansız: sayısız MK26rlO krş. sansız
ş. (açup) MK50vl 1 saga: sana
ş. (bu ş.) B33v9 B2vl3,B4rl2,B4rl2,B4rl3,
ş. (hâlin) B22vl2 B4rl 3,B4v2,B4v3,B4v5,B4v7,B3vl
ş. (Câcîz) B39vl3 5,B6r2,B7v8,B7v9,B7v8,B7v9,K9v8
ş. (olur idi) B39v3 ,B 1 Ovl 5,B 16r 13,B 16r9,B 17r2,B 17v
ş. (soyup) D52rl3 11 ,B 17vl4,B 17v3,B 17v4,B 19v9,B 1
ş. (yâ ş.) B33rl4 9v9,B20r8,B20rlO,B20rl l,B19vl,B
ş. (bütün) B33v6 19v3,B22rl5,B22v9,B22r9,B22v9,D
ş.-den B33v4,B54rl,K32vl6, 24r3,D23rl6,B26r7,B25vl0,B25vl0
D32vl7,M71/18 ,B25vl l,B25v9,B27r3,B3 lr3,B3 İri
ş.-den (dutunduğu) D52r3 0,B3 lrlO,B31 vl ,B32r 13,B32v6,B33
ş.-den (kirü döndi) B54r8 rl4,B34rl2,B34v3,B35rl,B38vl 1,B
ş.-den (tapunduğı) A45rl0,MK50v3 38vl2,B40rl0,B40rl3,B40rl4,B43r
ş.-e D32vl5,A25r5,MK31v4, 2,B44r9,B47r3,B48rl l,B48rl2,B48v
D33r3,K33r4,K52r6,A45vl 1,B49rl 3,B5 İr 13,B5 İri 5,B5 lr3,B51
ş.-e (gümân kıldı) B54r8 rl2,B51vl5,B53rl l,B53vl,B52vl6,
ş.-e (hâlıkdan) B33v3 B53rl4,B53rl4,B54r3,B53r4,B54v2,
ş.-e (yalvarur) B33rl6,B33vl B55rl2,B55rl2,B55vl7,B56vl 1,B5
ş.-ğa M47/l,M72/4 9r7,B60rl0,B64r3,B76rl4,B79r7,B7
ş.-ge M46/19 9r7,D2r9,D3r9,K3rl3,MK3vl 1,MK
ş.-i B33vl4,B39vl0,K33r3,K33r9, 3vl2,D5r3,D12vl4,K12vl 1,MK1 İv
A25rl5,A25r9,D38v6,D38rl7,MK37r5, 17,M17/21,MK12vll,D15rl3,K15rl
M53/14 2,A8r5,K15rl5,A8r8,K15vl,MK14v
ş.-i (şoydı)B54r9 4,A8vl6,M26/15,M26/19,MK17vl0,
ş.-i (bu ş.) B33v8 M27/10,D21r5,K21rl0,A14r8,MK2
ş.-i (ol ş.) B39v7 0rl,K21rl6,A14rl4,M30/l,D21v7,K
ş.-i (örte koydı) B39v4 21 vlO ,A14v8,MK20rl 6,MK20r 16,
ş.-i (şoyup) K52r7,A45v2 M30/1 l,M30/l l,K23r7,A16r5,A16v
ş.-in A31r7,MK37r9 2,MK22vl0,K26r6,Al 8v9,K25v9,A

937
18r 1 1,D25v7,M36/9,M36/9,K25v10,MK vl4,B62v5,K29v8,A21v3,K34rl0,A
24rl2,MK24rl2,D27vl0,K27vl4,K28rl, 26v2,K35r3,A27rl4,MK33v8,A27v
A22v6,MK29rl 7,M44/9,M45/11 ,K31 vl 5 l,MK33vl0,M49/20,K35r6,D35vl0,
,K32vl0,A24vl5,MK31rl5,D33v5,K33v M50/20,D36r8,MK34vl5,A30rl2,D
6,A25vl 3,K33vl 3,MK32rl7,M48/4,A27 37vl2,M67/10,A53vl0,MK58v3,M8
r3,K34v9,K35v7,A28r3,MK34vl 5,MK35 l/14,K59vl3,M82/15,A54rl5,K61rl
v2,K37v8,M53/6,K39r9,M54/17,A34rl2, 6,D62vl 7,MK61r8,D65r6,MK63rl 6,
K43rll,A36r3,A38r8,K45rl7,A38rl5,M D71rll
K44r5,MK44r7,MK44r3,M62/l 8,D45v5, s. (ayrak s.) K60vl
K45v4,A38v3,D46vl3,K46vl l,K46vl 1, s. (bir s.) B35vl3
A39vl2,A39vl2,MK45rl4,M64/14,K49r s. (hâli) B40r3,M54/6
8,K49vl ,D49vl ,K49rl 7,MK48r3,M68/6, s. (Ijalvet s.) B36v5
MK48v5,M68/21,D50r3,K50r2,D51rl5, s. (hâzır kıldı) B74rl5
MK50rlJC52rl,A45rl2,MK51r3,D53rl4, s. (hâzır kılsun) B62v4
K53r5,MK51vl2,MK51vl2,K53r8,M73/ s. (içi) B35rl2,B35vl4
19,K53v9,A48r4,MK53r7,K56rl6,A51v3 s. (için) M42/13
,M78/19,MK56rl6,D58rl6,K58r7,A5r21, s. (içini) K34vll,A27r5
MK56vl 3,M79/8,MK57vl 3,D61 v2,A55r s. (içre) B24v8,B28vl,B62vl2,
7,K62vl 1 ,D68r2,A61 vl 5,MK66rl 2,K71 M35/15,MK33rl6,D59rl2,D60vl,M
v2,D73r8,D75v8,K73vl7 84/2
s. (begzer) B25vl3,B37r6 s. (kılırj) B56vl6
s. (hem) B35v2 s. (muhkem s.) B35vl6
s. (lâyık durur) B37r7 s. (şüreti) B65vl
s. (maclüm)B55rl6 s. (uşbu s.) B37r7
s. (rüzî kalmış) B37vl4 s. (uzum) D60ı9,MK58v4
s. (verem) B28r6 s. (üçi) B67vl2
s. (begzer) B37v5 s. (yüksük) D6Or8
s. (lâyık) B38vll,B40r4 s. (uzum) A53vll
sar-: sarmak krş. şar- s.-aB36r7,K59rl,A52vl3,
s.-dı (kefen) D72r9 MK57v9,M80/l 1 ,K59r3,D61r4,MK
s.-ıp (kefen) B12v8,B38rl 1 59rl6,K60v8,MK59vl,D65r5,K64v
s.-upM52/12 9,A58vl3,MK63rl5,A65v2
şar-: sarmak krş. sar- s.-a (beyle durğıl) B63v3
ş.-dı (kefen) B75rl3,B76r3 s.-a (hem kirdiler) B24vl4
ş.-upMK35vl3 s.-a (keldi) D60vl5
saray: (Ar.) saray s.-a (kelüp kirdi) B62vl4
B35rl,B37r3,B37r3,B38vl4,B38vl3,D60 s.-a (kirdi ise) B63v5

938
 s.-a (kirdiyse) B58r9
s.-a (kinnez) B74rl4
s.-a (nazar kıldı) B67vl 1
s.-a (şol n.) B61v6
s.-a (ünder) D60vl4
s.-a (yene kirdi) B63vl
s.-a (yene kirsem) B63rl5
s.-da M82/16,A54v7,M83/3
s.-da (bu s.) B37r5
s.-dan B24v9,B30rl
s.-ğa M50/2,M76/10,M82/4,
M82/16,M82/20,M83/5,M83/l
s.-ı (ol s.) B35rl3
s.-ı (rüşen kıldı) B29vl6
s.-ıma (kirmeye siz) B24vl2
s.-ıma (ündesem) B74rl3
s.-ına B74v3,M34/5,MK23rl7,
M35/2,MK49r 14,A54r 16
s.-ına (hâzır keldi) B24vl0
s.-ına (c azîzig s.) MK57v7
s.-ma (varurlar) B61v4
s.-ına (yazmış) B63r2
s.-ma (züleyhänıg s.) M95/2
s.-ında (çıkar) A44rl
s.-ından M34/18,D35rl4
s.-ıg MK34vl4
s.-ıg (içi) M49/2
s.-ıg (nakşına) MK34vlO
s.-larMK33r9
s.-lar (içi) MK33r8
s.-nı (kıldı halvet) M75/11
s.-nıg K36r6
s.-nıg (boyı) M81/15
s.-nıg (bu s.) B37r2,B37r6
s.-nıg (içi) K34v3,A26vl3
s.-nıg (nakşına) M50/19
s.-nıg (uzum) K59vl4
939
sarğar-: sararmak krş. şarğar-
s.-dı B34rl3
şarğar-: sararmak krş. sarğar-
ş.-mış MK32rl 1
sarğay-: sararmak
s.-mış D33v6
s.-mışdur K33v7,A25vl4
sân: taraf, yön, e doğru M56/15
s. (mışır s.) M75/6
s. (ya'küb s.) M63/6,M92/17
s. (yüsuf s.) B53vl5,M94/14
şan: san krş. sanğ
ş. (begzüg ş.) M82/18
sanğ: san krş. şan
s. (olmış) M47/19
sani-: sanlmak
s.-up (kefen s.) D37rl 1
sat-: satmak
s.-a (idim) B31rl6
s.-ağ miz D15v3
s.-akmıB16rl4
s.-alım
B15vl4,B15vl6,Dl 5r6,A7vl4,Dl 5v
2,D15v2,K15vl,MK14v4
s.-alum B5vl,A8rl2
s.-alum (kul s.) A8rl 1
s.-am M21/5,M21/7
s.-an M68/21,D50r3,K50r2
s.-anlar
B51 vl 5,D3 lr9,M45/2,D49vl 7,K49v
16
s.-anlan M68/18,A43r5
s.-ar B16r2,B72rl2,M44/15,
D49vl4, K49vl3,A45v2
s.-ar (bazarda s.) B54r9
s.-ar (bazarlara s.) K52r7
s.-ar bolug A8rll
 s.-ar eczaların M72/5 s.-duguz mu B71r5
s.-ar (kullukğa s.) M23/13 s.-ğanlar B31v8
s.-ar (oğlın s.) K68v2 s.-ğay (idim) K30v3
s.-ar (ötep s.) B51v9 s.-ğay (idüm) A23r3
s.-ar miz B16r 13 s.-ğıl B14vlO,M19/13,A6v9
s.-ar miz (satu s.) K15v2 s.-ğıl (baga s.) B30v4
s.-ar mu siz B16r3 s.-ıban D60rl5
s.-ar siz B16rl5,K15v4 s.-mağa B17v3 ,M23/14
s.-arlar B17v2,K16v6 s.-mag (beni s.) B16r5
s.-dı Allr6,M26/4,K31rll, s.-masaydı Blövll
A23rl l,K31rl2,M45/3,A63rl5 s.-mayıg D15rl 1
s.-dı (baga s.) B17r3 s.-maz (idi) D15vl6
s.-dı beni D18rlO,K18rl2 s.-mış (idi)
s.-dı (neşe s.) B31v9 B71rl,B73r6,M93/13, K69rl3
s.-dı (nişe s.) K16vl6 s.-mış siz
s.-dı (oğlançukum s.) M92/9 B66vl0,MK62rl4,A62r5
s.-dı (uçsuz s.) M24/2 s.-mışdı A62rl
s.-dı (uçuz s.) D16vl7 s.-tı D31rl0
s.-dılar D17rl,A9vll s.-tı (beni s.) B19r8
s.-dılar (ne bahaya s.) B32v5 s.-tı (neşe s.) A9vl0
s.-dılar (oğlançukım s.) A63vl s.-tı (uçuz s.) B17vl2
s.-dılar (peğamberi s.) D16v7 s.-tılar B17vl3
s.-dımK31r2 s.-tuğına (pişmân olup) B31r5
s.-dım (bendelige s.) D30vl7 s.-tuk B73v7
s.-duğı A4r7 s.-tum (bendelikge s.) B31rl5
s.-duğma M44/4,K30v9 s.-tum (yüküm s.) B46r8
s.-duk D70v4,K69v15,A64v10, s.-tug (idi) B73rl6
M94/9 s.-tugdı K69v6
s.-duk (kul s.) K16v7,A9vl s.-uban B62vll,M82/l
s.-duklarm D60rl4,A53vl5 s.-un (mışıra s.) B56rl0
s.-dum A23r3,M44/14,K44v7, s.-up B14rl5,A7vl6,K15vl2,
A37v4,M61/20 A17vl3,A53vl6
s.-dug A64v3 s.-up (yüküm s.) D44v8
s.-dug (idi) M94/2 şat-: satmak
s.-dugız mı MK66vl ş.-alum MK14r6,MK14r8
s.-duguz D64r6,K63vl l,A57vl2, ş.-anlar MK29vl4,MK48v5
M86/11 ş.-anlan MK48v2

940
 ş.-ar MK48rl6 s.-dug B32v5
ş.-ar (bäzära ş.) MK50vl 1 s.-mağı MK14v2
ş.-ar (idi) MK15r9 s.-maki Blörll
ş.-ar (idüm) MK29v6 s.-ur K14vl
ş.-dıMK17r!0 s.-ur (kul) B15rlO,B15rl2
ş.-dılar MKlörl s.-ur senB15rl4
ş.-dılar (bendelige ş.) MK15v7 şatıl-: satılmak krş. satıl-
ş.-duğma MK29rl2 ş.-dug mu MK30v7
ş.-duk (kul ş.) MK15v8 ş.-ur MK13v6
ş.-dum (bendelüge ş.) MK29v5 satmaklık(ğ): satmaklık
ş.-ğıl MK13r4 s.-a (lâyık kördük) D16v8
ş.-ğıl (oğlanı ş.) MK28vl2 satu: satış BlövlO
ş.-mM19/2,M19/13 s. (bolmasaydı) A8v9
ş.-masa idi MK15rl s. (eyle)K15vl5
ş.-mış siz M90/12 satu kıl-
ş.-tum MK43rlO -am D16r5,M22/4
sataş-: sataşmak, rastlamak -dım D44v7,K44v6,A37v3
s. D50rl7 -ıg K54r2,M75/4
s.-dı D50vl6,K50vl3,A44r4 -dum B46r7,M61/19
s.-dı (bir ğarîbe s.) B52vl 1 -dukların B62vl0
s.-dı (ğarîbge s.) M70/4 satu sat-
s.-dıgınDllv4 -ar mizK15v2
s.-dılar B56rl4 -mazB16rl4
s.-ıp K57r9 s.-mız (olmaz imiş) B30vl6
s.-ıp (her kime) B59v8 s.-mıza B18v8,A10v6
s.-ır (erseg) K50rl5,A43v5 s.-mızı A8vl5
s.-mışB19vlO s.-muzı K16r5
s.-mışdur K18vl4,Al lv8 s.-nı D16r7,M22/17
s.-sag M69/14 s.-ya (bu s.)
s.-up A51rl B16vl3,B17r2,B17v3, B31r2
s.-ursa MK49rl s.-yıB17rl
s.-ursan (kime s.) B52rl3 şatu: satış
satığ: satış ş.-mız MK29r7
s.-mız D30v2 ş.-ya MK15r3,MK15v8
satıl-: satılmak krş. şatıl- ş.-yıMK15r7
s.-daçı Bllv5 satucı: satıcı
s.-daçıdur MK10r8 s.-miz MK14v5

941
şatukla-: satmak -mağa MK24rl7
ş.-duklarm MK58vlO -mag Mll/15,MK8rl
satul-: satılmak krş. şatul- -umadı MK28rl
s.-ur B29v5,K14rl5 -ug MK28rl5
s.-ur kul olsam B32v3 -ur MK14,MK27vl6
şatul-: satılmak krş. satul- ş. (bendelüge) MK17rl5
ş.-aK8vll ş. (boldum) MK43rlO
satun: satış krş. satun ş. (keldüm) MK43r9
satun al- ş. (kul olsam) MK13v4
-daçı sen B14rl5 ş.-upMK12vlO
-dı B16vl,B19rl3,B37r9,B51v9, satun-: satılmak
B72r 11 ,B72v3,Dl 7r4,Kl 7r4,A9vl4,M24 s.-urlar (yüsufa) B5İVİ2
/6 şaväb: (Ar.) doğru, iyi B23r9
-dım B17vl6,B43rl4,B54v2 ş. (keldi) B9v8
-dum B17rl3,K42r3 ş. (kördi) M67/5,B50rl2
-duguz B18r5 savçı: peygamber,elçi krş. şavçı
-duguz siz K17r9 MK2v4,Dl lv7,MK12rl0,M26/2,M3
-ğıl B14vlO,B26r7, 2/15,M44/21 ,M60/2,MK44r 17,M63/
-umadı B29v8 1 l,M63/21,MK49vl2,M74/6,A47rl
-ug B3Or6 6,MK52v3,M74/19,MK52vl 3,MK5
-mağa B25vl5 4vl4,D56vl ,A49vl6,MK54vl 5,MK
-mag B9r9 56r3,K63r3,A57r3,MK61 v7,M85/l 7
-mış idi B73r5 ,MK62r7,MK62rl2,M88/6,A63rl4,
-ur B16r2,B29v6,B30rl0,K15r7, M92/6,D70vl6,M94/19,A66r3,A65r
B25rl2,K29rl5, K30rl,A21vl3 15,A66v3,M95/7,D72rl4,A66vl3,D
-urven D15vl2,K15vll 72v6,M95/17,D72vl2,A66vl0,M95/
sa(un: satış 14,A66vl 5,K7 lr6,A67r5,M96/3,A6
s. (alduguz siz) M24/11 7rl 5,K71 v6,M98/4,K72v2, A69r7,K
şatun: satış (satun) B16v4,MKl 3r4,A6v9 73r4,M98/8,A69v9
şatun al- s. (ahvälni) K2vl 1
-daçı sen MK12vlO s. (ishäk s.) M8/10,K56r8
-dı MK48rl6,M92/6,MK14v8 s. (kıssasını) A69rl3,A69v7
-dum MK15v2,M23/8,MK16r4, s. (müsî s.) M97/11
MK40vl0 s. (oğlıvüz) MK63rl4
-dum idi M72/14,MK51r3 s. (ya'küb s.) M8/15,M12/2,
-duguz MK16r9 M2 l/12,M64/6,K63r 17,A57vl ,A59r
-ğıl MK24v8,M37/2

942
5,K70r9,A65r7,A65r2,A66r4,A66v6,M9 sayra-: ses çıkarmak, ötmek,
5/10,B66rl5,A66rl3 şakımak
s. (yüsuf s.) M33/12,M46/21, s.-yu K9v3
M47/8,A43rl0,M69/2,M70/14,D63rl4,A sayrıllık: hastalık
57rll,M86/4,K71vl4 s.-dan D69rll,K68rl 7
s.-dan (ishäk s.) K63v4,A57v4 şayruhk: hastalık
s.-dan (ya'küb s.) D67v9,M89/21 ş. (bilümez men) M47/14
s.-dur (ishäk s.) D71vl7,A66r9 s. (buhnasven) A25v7
s.-nı (ya'küb s.) A65v3,A65vl 1 säz: (Ar.) sıra düzen M76/6
s.-m (yüsuf s.) M95/9 s.-m B58r5,MK54rl5
s.-nıg (aldma) K12r4 s.-mı K55v9
s.-ya (ya'küb s.) A57v2,A63v9, sebeb: (Ar.) sebep, neden,vesile
A66v5 s. (durur) K49v3,A42v8
şavçı: elçi,peygamber krş. savçı sebeb kıl-
MK5vlO,MKllrl2 -ur B29rlO,B51rl5
ş. (yüsuf) MK48v7 -ur sen MK27v4
şavmağ: (Ar. şavma' a) ibadet yeri, tekke, s. (var) B67rl6,K64rl6
tapmak s.-de A51rlO
ş.-a B26rl2,B18v4 s.-den
ş.-ıg (içine) D26r7,M37/7 B14rl6,D13vlO,MK12vl2,
sawçı: peygamber,elçi krş. savçı D13v9,MK12vl l,M19/3,D25rl3,K2
B3r8,B3rl 2,B6vl 1 ,D46r8,A39r7,A5 lr6, 5rl 7,Al 8r2,MK24r2,K46r4,M67/7,
D72rl l,D73v4,D74vl,D74vl0 M72/l,D57vlO,K57vl,MK56r7
s. (ishäk s.) B58v5,B75r6 s.-den (ne s.) B34rl3,B48vl5
s. (mağnb s.) B52v4 s.-den (ol s.) B57rl0
s. (müsî s.) B77r4 s.-din B25rl7,K33v7,K61r6
s. (ya'küb s.) B3vl,B12vl2, s.-dür MK48r6
Bİ 3vl2,B39r9,B47vl ,B47vl 1 ,B56r6,B5 s.-inden (yüsuf'ışkı s.) B54r2
6r 16,B58v6,B59vl 3,B66v3,B66v8,B67v s.-le M35/21
10,B74r4,B74r9,B74rll,B75r8,B75rl2,B sebeb-dâr: (Ar.) vesile olan, bir şeye
75v6,B75v9,B76rl l,D63vl2 neden olan
s. (yüsuf s.) B50v7,B53r8,B66rl, s.-dur D49v4
B77v3,B77v9,B78r5,B78rl2,B78v6,B78 seb'în: (Ar.) yetmiş B12rl
v8, D50r5,K50r4,K72vl2 s. (dep) Kllr8
s.-ya (ya'küb s.) B74vl6 s. (teyür) Dİ lr3
şay-: saymak secde: (Ar.) secde D2İVİ3
ş.-ğıl (altun s.) MK28vl6 s. (içre) M89/5,D12vl,MKllv5

943
 secde kıl- selâm kıl-
-dı -dı B3vl4,B6v5,B51rl4,B45r2,
B3v3,D3r3,B3v9,K3r7,MK20v5,MK21v B52vl5,B59r7,B60rl0,B70v5,B76rl
B22vl5,B23vl6
14, 4,B78rl0,D3r8,MK3r6,A2vl 5,K21 v
-dılar D56r6 15,A16v2,M60/4,D45vl l,K45vlO,A
-mış B4vl2, 38v9,MK44rl 3,D45vl 6,MK47v5D5
-up MK42r8,M60/3 3rl4,MK51vl2,K56vl0,A51v3,M78
-ur B24v4,MK54v3,M94/4 /19,MK56rl 6,D70r 12,K69v4,D72vö
-urlar B58rlO,B74r6 ,M95/17,A67v2,M96/10,A66vl5
s.-den (baş kaldurdı) B58rl3 -ğıl K45r6
sefer (Ar.) sefer M41/11 -ıg B56rll,M78/7,B46v8
s. (kıldı) Bllr7,B14v3 -ıglar B59v4
sehv ü melal: (Ar.) yanlışlık, sıkıntı -mış K3rl2
üzüntü B3r5 -up MK20r5
sekiz big: sekiz bin -ur D10r3,23rl6,B47rl6
s. ('âlem) B53v3 s. (tegürüp) B44v7
sekiz yüz big: sekiz yüz bin D51 v6 selâm ver-
s. (leşker) M71/6 -di D49r3,D72v6
sekizinçi: sekizinci B4r6,B30rl6,D62rl7 s.-verüp D21r9,D47vlO
s.-nig A56r6 selâm ver-
s.-sine (arslan dedüm) B65r2 -di
s.-sini MKöOvl O B22rl3,B22vl4,B47v2,B50vl3,
s.-sig K62r7 B49vl,B75vl 1,M63/7,M63/12
selâm: (Ar.) selam -düm MK46rl2
Bllv4,B46r4,B75rl6,K10r5,A3r2,D10vl -ip B5Or8
4,MK10rl4,MK20v5,D21vl3,MK43r6,A -übenK21rl5
38r9,M66/5,K49r2,M95/8 -üp B73rl4,MK9v3,A14rl2,
selâm ay- M29/20,K47v9,A40vl2,K48rl5,A41
-dıB40rl3,B10vl5 v3,MK47rl,M67/l
-dur D39r8 s.-ıKllr2,M15/10
-ğıl D45r7,MK43v9,M62/l 1 s.-ı(haks.)Bllr2
selâm ber- s.-ımK45rll
-di A64vl s.-ım (bu s.) B46vl3
selâm de- s.-ımnı (tegürgil) M15/3
-di B55rl2 s.-m (hak: s.) B1 Ivl l,D23rl5,
selâm eyle- B40rl2,B55rl0,B60v7,D42rl6,K42r
-diler B5v4 16,A35r5,MK41r6

944
 s.-ın (tegürüp) D53rl3
s.-mı K53r4,A46v3
selâmet (Ar.) kurtulma, huzura erme
B40vl4
s. (oluban) K39v8
selâmu’llâh: (Ar.) allahın selamı
B69rl2,MK64vl2
selim: selamet K20rl0,A13r4
s. (oldı) MK19r3,D20r5,B21r7
semiz: bakımlı K46vl7
s. (şığır) B48v4
s. (şığırlar) A40r2
s. (sığırları) B48v7
sen: sen B2vl6,B3rl,B3rl,B3r2,B3r2,
B5rl l,B3rlO,B3vl 1,B3v16,B7v4,B7v5,
B7r2,B9r4,B10v8,B14rl3,B14rl3,B14rl
5,B 15 v 16,B 17r5,B 18vl 0,B 17r9,B 17r9,B
17vl4,B20r8,B 19rl 5,B22v7,B22v3,B22v
4,B23vl4,B25vl4,B25v7,B25v8,B25v9,
B27r8,B29r9,B30v5,B3 lr9,B3 lr9,B3 lr9,
B31rl2,B32vl6,B34vl,B33vl3,B35v4,B
38r3,B38r5,B39r3,B39r4,B39vl0,B40r3,
B40r6,B39v2,B40v8,B40v8,B41r7,B43r6
,B48r8,B49r3,B49rl0,B50rll,B52r3,B52
rl4,B53r2,B53r2,B54v6,B55rl3,B55vl2,
B55vl 2,B54vl 1 ,B54vl4,B55rl ,B57vl 0,
B58vll,B58vl2,B60vl6,B62r3,B64rl,B
64v5,B65rl l,B65rl l,B67rl5,B69v8,B70
rl3,B71vl2,B72rl4,B72vll,B72vl2,B72
vl3,B72vl3,B73r4,B73rl5,B74vl2,B76v
l,B76v2,B76v6,B78rll,B79r5,B79r5,K2
v3,MK3vl l,M5/2,D4v5,MK4rl3,D5r3,D
5rl l,MK5r2,M7/6,K6vl l,D6vlO,M9/14,
K8v3,M13/16,M13/17,D8rl3,D10vl,K10
vl0,K12v5,A5rl3,MKl 1 vl2,A5v2,MKl
lvl7,K12vl2,K13r2,M18/4,MK13v6,Kl
5r 13,A8r6,M21/15,Kİ 6r8,M22/20,A9r2,
945
K16r9,A9r3,Dl 6rl 6,Kİ 6rl 3,M23/4,
K16rl4,A9rl0,K17r2,A9vl2,A10v8,
M25/11 ,MK17v3,D 18v9,Kl 8vl 2,A
Hv6,D18rl7,M28/10,K21vl,A14rl
5,D21v2,D21v2,K21v5,K21v5,MK2
Orl l,MK20rl l,M30/6,K22vl4,MK2
lvl,M31/17,K22vl5,M32/4,K23vl0
,A16v9,MK24r9,D25v4,D25vl 0,K2
5vl4,Al 8rl 6,MK24rl 5,MK24rl 5,M
K25rl2,K27r5,A19vl0,MK25v6,M3
8/13,M38/14,D27rl,K27rl7,A22r8,
MK28vl3,M43/l 1,K30v13,A22v15,
K30vl 6 ,K3 İri 5,A23r 15,MK30r l ,M
45/6,K32r 1 ,K32r2,D32rl 2,M46/5,D
32vl0,M48/2,K33vl3,A26r4,K33vl
1 ,D34vl l,K34vl l,A27r5,MK33rl6,
A28rl2,D37r3,K37r2,MK35v5,M52
/4,A29v2,A29v4,MK35v7,MK35v8,
M53/3,K37vl6,A30v2,MK36v3,K3
7vl7,A30v3,D37vl4,MK36rl7,M53
/4,D38v6,K38v5,MK37r9,A3 1 vl3,K
39v2,MK38r7,M54/l 5,D39vl ,A32v
3,M55/5,D39v 17,K40r 17,A33r3,M5
5/19,K41 vl 3,A34r 16,D43r8,K43r7,
A35vl5,MK41vl5,M59/12,K43rl6,
K45r6,A38r4,D45v3,M63/l 7,A39rl
3,D46v3,D46v4,K46v2,A39v4,MK4
5r6,K46v6,MK46r5,MK46vl 2,D48v
2,K48vl,A41v6,MK47r4,K49r6,A42
rl 0,K50r 16,A43v7,K5 İri 5,A44v8,A
44v6,MK49v7,A45v8,MK5 İr 15,M7
3/5,MK51 r 17,M73/7,MK51 v 1,A45v
15,D53r3,A47r5,A47r5,M74/10,D53
vl4,K53v4,A47r7,D53rl 5,K53r6,M
K51vl3,M73/16,A46vl l,A48v9,A4
8vl0,M75/20,A49r3,M76/2,MK55r3
,K56r 16,A50r6,MK55r4,M77/8,A51
r9,K58r9,D58vl4,K58v5,A52rl6,K58rl3
,M79/20,MK57v9,M80/ll,M79/15,D59r
12,K59r3,A52vl5,A53r9,M80/20,MK58r
4JC61r8,M83/18,MK60rl6,M84/15,K61r
7,K61r7,A55r5,A56rl6,D64vl0,MK63r3
,M87/1 l,D64vl l,K64rl6,A58v2,MK63r
4,MK64r4,D66vl4,A60v9,MK65r8,A60v
16,M89/14,MK65vll,K67vl7,A62vl2,A
63vl4,D69vll,K69rl,A63vl5,A63vl5,
M93/3,D69vl2,K69r2,A63vl6,M93/4,D7
0rl3,K69r5,A64r7,M93/l 1,M93/11,M94/
1 ,D70v9,A65vl 5,D72rl ,A66rlO,A66v8,
A66v8,M95/12,A67v9,M96/13,K73r9,A6
9rl 2,D75v6,D75v6,K73vl5,K73vl 5
s. (anı) B22rl6
s. (agdurğıl) B44v5
s. (bildürgil) B44v4
s. (çıkarğıl) B50r2
s. (dek) D37r6,A29v5
s. (ile) K56vl6
s. (idügürj) B41 vl 1
s. (şıfatlu) B25vl4,B37r2
s. (tek) B38r6,K37r5
s. (dağı) B19v8
s.-müB19v2
s.-de M53/1
s.-den B2v13,B2v15,B10v10,
B17v13,B25v13,B34v4,B36v8,B40v11,B
41vl0,B43v5,B54r3,B64v8,B69r2,B73v7
,M13/19,D13rl,MK16rl,M24/3,D33rl,K
33r2,MK31 v7,D33vl 3,D34r6,A26rl 5,M
K34rl7,MK35rl2,A30v3,K39v3,K40v4,
A33r6,MK42v2,M67/20,K61vl4,K65vl3
,MK64v2
s.-den (ayru) B37v6,B61vlO, Bölvll
s.-den (ayrulmağa) B61v8
s.-den (degül) B49v3
946
s.-den (deyür) B52rl
s.-den (dilemedi) M47/3
s.-den (duc ä umar) B47v6
s.-den (kerek) MK32vl 1
s.-den (mahbüb) B45rl3
s.-den (nurlu) M52/7
s.-den (yarja) B33rl5,B39r4,
B61vlO,A26r5
s.-din
D2rl l,K2rl2,D2r9,K2r9,D17rl,K17
rl ,A9vl 1 ,A18rl 5,A25r8,K32vl 1 ,A2
4vl6,K34r7,K52rl,A45rl2,K59r5,M
80/13,K59r7
s.-din (ayru) A29r7
s.-din (yaga) K33vl4,K37vl7
s.-i
B2vl 5,B4rl4,B 15vl 6,B 16r7,Bl 7r3,
B17v12,B17v12,B17v13,B18v7,B18
v9,B21v8,B21vll,B31r6,B31rl6,B3
lv8,B33vl5,B36r5,B36vl,B38r4,B4
4rl l,B53rl,B55v9,B55vl5,B55vl7,
B60r9,B64r4,B64v4,B65rl4,B64v7,
B65r4,B65rl6,B68v8,B72vl2,B73r7
,B74vl2,B75r9,B76v5,K5v5,MK14r
15,MK14vl,K16r7,MK15vl7,K17rl
,D17vlO,D17vl2,K17vl 1,M25/8,D2
0v4,A13v5,K20v12,A13v8,K21v9,
M30/10,D25vl 1,K25v9,M36/10,MK
24rl 1,D27v9,D27v13,K27v17,M39/
21,K30vl0,MK29rl3,K31rl 1,MK29
vl5,K30v3,K33rl0,A25rl6,MK31v
15,MK33v3,M49/10,M50/6,D39v6,
MK41 v3,K42vl 5,A35v5,MK41 v5,
M59/2JL43rlO,K45vl7,A38vl6,MK
44v3,MK46rl0,M66/3,M68/21,D50r
3,K50r2,K5 lr2,MK49v6,MK50v7,
M72/14,D52v5,MK5 lr3,A47r3,K53
v8,M83/l 9,A55r7,K61 vl 3,M84/16,A55v s.-ig (atag) B19v7
8,A56r8,D62vl2,K62rl7,A56vl,MK61r4 s.-ig (başıg) B44rl l,M59/2
,MK6 lr7,K62rl 6,A56v2,M84/21 ,K62v4, s.-ig (başnıg) D42vl5
A59v9,D73rl4,K71v8,B17r6 s.-ig (beşirüg) B72vl
s.-i (agıp) B45rl4 s.-ig (birle) D16r6,B17rl,Allv4,
s.-i (bildüm) B22v8 D59rl4,K59r5,A53rl,MK57vl 1,M8
s.-i (bilür idüm) B54r5 0/13
s.-i (buldı) B64r3 s.-ig (dînig) B51rl2
s.-i (diler) B28rl s.-ig (ducänı) M33/10
s.-i (işitüp) B25vl5 s.-ig (ducäg) B31v5,A16vlO
s.-i (köre) B35v9 s.-ig düşig) B44rl0
s.-i (mu'äf kılam) B49rl5 s.-ig (düşlerüg) B37v7
s.-i (oğn deyelim) B65rl3 s.-ig (düşüg) M59/1
s.-i (satanlar) B5İVİ5 s.-ig (emrige) B20r9,B34vll
s.-i (satun aldım) B54v2 s.-ig (gencig mälıg) B54vl0
s.-i (satun almağa) B25vl5 s.-ig (hälig) B53r3,D51r7
s.-i (seni şordı) B47v4 s.-ig (hasretig) B45rl3
s.-i (sevdim) B38vl2 s.-ig (hükmüg) B36rl3
s.-i (tiler) M39/18 s.-ig (içün) MK61r3
s.-i (ulu kılur) B44r9 s.-ig (ile) B61v8,B65rl2,D18v7,
s.-i (yac küba) B44v8 K18vl0
s.-inçün K57vl0 s.-ig (işig) B44rlO,K42vl4
s.-ig B4rl4,B3vl2,D23v7,B27r8, s.-ig (kardaşıg) B64r2
B40v8,B65r 10,B70rl 6,B75r7,B75r6,D 17 s.-ig (kardaşug) B65v8
r2,K17r2,A9vl2,M24/4,D18v8,D22vl2, s.-ig (kaşlarug) B37v7
D27rl ,K27r5,A19vl 0,K28v3,K34r4,A26 s.-ig (kayğug) B64vl2
r5,K34r8,D35v2,M51/2,M53/4,A35v4,K s.-ig (kibi) B22v6,B38r6,
42vl 5,D49v 1 ,K49r 17,A42v5,M68/6,M68 M36/13,D61rl
/21 ,D50rl 7,D52vl 3,K52v7,A46r3,M73/l s.-ig (köşk) D37vl2
,A46r4,M73/2,M74/8,D53v9,K58v5,A52 s.-ig (köşkig) B38vl4
r 16,K59r 13,K60vl 5,D61 v4,K61 r8,A55r6 s.-ig (kulug) B5İVİ5
,D62v5,MK61rl,K62rl7,K62v4,A56vlO, s.-ig (c ışk) A46r6
MK61rl5,M85/8,MK65vl4 s.-ig (c ışkından) B54v3
s.-ig (adın) B65r5 s.-ig C ışkıg)
s.-ig (adıg) M4/16,D3v9 B37r8,B54vl3,M73/4
s.-ig (adnıg) K3vl2 s.-ig (ola) M54/15
s.-ig (ärzüg) B28v9 s.-ig (pendüge) B34vl5

947
 s.-ig (sözüg) s.-ügle B19v6
D16r5,B37vl,B61v9,D46r8 şenä: (Ar.) övme,medih Klv2
s.-ig (üçün) B55vlO,B54vl2, B3r5,B4v3,B56v7,B69rl3,M14/16,
B60rl0,B62rl2,D5 lr8,K5 lr5,A44r!3,M7 M60/5,MK46vl 1 ,A41rl 2,K66r7,A6
0/13,D59vl8,M84/19,D62vll,K62rl6 0rl4,MK64vl3
s.-ig (üze) B21v9,M29/7 ş. (saçıserven) MK2v6
s.-ig (üzre) B53rl sensiz: sensiz
s.-ig (yagaklarug) B37vl5 B28vl4,B37v5,B61 vl l,B65rlO,D36
s.-ig (yükünden) B65rl3 v8,K36v8,M51/15,K59r8
s.-ig (yüzin) B47v5,B61rl2 ser-: sermek
s.-igçün K52r9,K59v7 s.-er (yere s.) B7vl2
s.-igle M26/18 serçe: küçük K59v8,M81/7
s.-igven M38/13 serçe bil- küçük görmek
s.-se MK29v2 -di A53v5
s.-üg MK3r4,K10v6,MK15r7, s. (şandı) MK58rl5
MK16r2,MK17v8,MK25v6,MK29vl 1 ,K s. (dedi) B62rl3
33vl4,MK35rl4,MK35rl4,MK38r7,MK s. (şandı) Bölvl
44v4,MK48r3,MK48v5,MK50v5,MK5 İr seren-cäm: (Far.) başına gelenler
11 ,MK5 lrl2,MK51 v6,MK59vl4 s.-ın B34rl5
s.-üg (başıg) MK41v5 sergerdän: (Far.) başı dönen,şaşkın,
s.-üg (birle) MK17v7 sersem B53vl6
s.-üg (duc äm) MK22rl4 s.-olur M65/4,B25rl
s.-üg (düşig) MK41v4 serhenk: (Far.) çavuş; yasakçı
s.-üg (emrine) MK32vl2 s.-lere B67r3
s.-üg (emrigi) MK18r9 s.-lerine K64r3
s.-üg (hälig) MK49v8 serlik(g): (Far.+T) reislik, başkanlık
s.-üg (hasretigi) MK42v2 s.-e D23v5
s.-üg (içün) MK49v9,MK51rl3, servelik: (Far.+T) reislik, başkanlık
MK52r8,MK56rl6,MK58rl4 s.-ge B23r3
s.-üg (işig) MK41v4 server: (Far.) baş, başkan, reis
s.-üg (kibi) MK20rl3,MK35v8 D23v3,M33/6
s.-üg (cışkun) MK51rl4 s. (balık) K23v7,A16v6
s.-üg (üçün) B37r6 s. (bayık) MK22rlO
s.-üg (üzerige) MK19v3 s.-i (dîn) B2v9
s.-üg (yüzin) MK57rl6 serverlık: (Far.+T) başkanlık, reislik
s.-ügçün B53r4,B65rl2,K53vl, s.-dan B72rl0
A56rl6

948
serverlik(g): (Far.+T) başkanlık, resilik s.-er (oğlannı) MK62vl
s.-in ('âlemnig) B54r4 s.-er (oğlı) MK18rlO
s.-ge B23r4,A15r2,M31/2 s.-er (oğlugı) MK8r7
s.-ni (kılur erdüm) M71/21 s.-er (yavlak) B57vl3
s.-ni ('âlemig s.) A45rl3 s.-er men MK55vl2
serverlük(g): (Far.+T) başkalık, reislik s.-er sen K5vl 1
s.-in (' âlemig) MK50v6 s.-erven B59v5,B59v6,K57r6
sev-: sevmek s.-megignig (delîli) K5vl 1
s.-di (artukrak s.) A50r4 s.-megignig (sözi) K5vl2
s.-dim B38vl2 s.-mez
s.-dügi (oğlanı) MK66vl 1 K16vl6,A9vlO,MK15vl7,
s.-düginden M92/11 M24/2,K36rl5,A28vl2,MK35r2,M5
s.-dügümden D69rl5 1/5
s.-dügünden A63v3 s.-mez (halik) MK37rl
s.-dügüg Mİ 1/21 s.-ûben A6r9
s.-dügügni D8v3 sevda: (Ar.) sevda
s.-dük (oğlm) M91/1 s. (kılur) M22/9
s.-düm MK36rl3 s.-mız M43/20
s.-ebilü (söz) MK66rl3 sevdür-: sevdirmek
s.-er B5v2,B5v3,B26v9,B29v3, s.-di A36r2,MK42rl,M59/15
B55vl 1 ,B76v5,K2v9,MK52r9,D56v9,D7 sevgû: sevgi
3rl4 s.-ğa (iki) K8v3
s.-er (artuğrak s.) MK55r2 sevin-: sevinmek
s.-er (artukrak s.) M77/6 s.-di K28rl5,D47vl7
s.-er (dedi) D64r9 s.-diler MK5rl4,MK23rl
s.-er (der siz) B58vl0 s.-düm MK26vl6
s.-er (erdi) M77/4 s.-üben MK12v4
s.-er (ersen) M96/1 s.-üpMK13vl3
s.-er (erseg) D72vl0 s.-ür MK13r6,M19/15
s.-er (hem) B58vl2 sevinç: sevinç
s.-er (idi) B26v8,B58v8,B66rl4, A59rl2,MK63vl4,A59v6,MK64r6
B66vl3,A57rl6,M86/14 sevindir-: sevindirmek
s.-er (idim) A56rl 1 s.-en (mahzunlan) MK59v3
s.-er (idük) B58vl3 sev(i)n-: sevinmek krş. sevin-
s.-er (idüg) D56v7,MK55r4,M77/8 s.-ûben A23v7
s.-er (iki artuk) M6/12 s.-üpK13rl6
s.-er (oğlan) B66v9

949
sevüklü: sevgili s.-er (idük) K56rl7
B17r 12,M6/9,MK6vl ,M9/15 s.-er (idüg) K56rl6
s. (eyledüg) MK6v6 s.-er (iseg) K71r4
s. (olduq) D6vl0 s.-er ben D57rl5
s.-ler K5r3 s.-genini B58rl
sevüklük: sevgili D16vl s.-mez B33v7,B37rl 1
sevün-: sevinmek krş. sevin- s.-mezler B17vl2
s.-diK47vl6,M78/12 sewdür-: sevdirmek krş. sevdür-
s.-diler M7/18,D24rl2,K24rl6, ,sevdir-
A17rl6 s.-di B44v8
s.-mede D23v8 sewgülü: sevgili
s.-meden K23vl2 s.-miz B5vl5
s.-mekden M85/l,M93/20 sewin-: sevinmek krş. sevin-
s.-mekdin A56v3 s.-ür A6vl 1
s.-üben M18/18,M20/18,K35v5, sewinç: sevinç
A28rl s.-erdi B55rl5
s.-üp M20/17,MK30r9 sew(i)n-: sevinmek
sevündür-: sevindirmek krş. sevindir- s.-ür B14vl2
s.-elim K68rl 1 sewüklü: sevgili
s.-em D69r5,A63r7,M92/3, s. (eyledügüg) B7v9
K69rl4,M93/14 s. (oldug) B7v4
sevünüş-: sevinişmek s. (oğlı) K67v5
s.-diler M34/9 s. (oğlum) D18v2
s.-üp MK5vl6,M8/16 sewün-: sevinmek
sevüşdür-: seviştirmek s.-di
s.-em M54/12 B28v4,B74r3,B74r9,D14vl2
s.-em (sizi) A3İVİ6 s.-di (hem) B49v8
sew-: sevmek krş. sev- s.-di (feoş) B56v6,B59vl3
s.-dügi B71rl5 s.-diler B6rl4
s.-dügümden B72rl4 s.-iben D35v5
s.-dügün B20rl0 s.-mekdin B73rl3
s.-dügürj B9rl5 s.-üben
s.-dügünden B72rl5 B9rl,B14r9,B33rl3,B34r5,
s.-er K26v7,A47r4,D56v5,D56v8, B36rl6,K8r4,K14vl0,A7v3
K63vl6,D68r7,K71v8 s.-üp
s.-er (erdi)D63vll B15v5,B23rl,B32r4,K33rl6
s.-er (idi) K63rl6 s.-ür K14rl

950
sewünç: sevinç krş. sewünç s.-dür M58/l,D42r6,K42r6,
s.-olur B68rl0 A34vll
s. (sanğıl) B3v6,K3r4,D2vl6 sezen-: anlamak, farkına varmak krş.
s.-i D65vl3 sezin-
s.-i (yüsufug s.) B68v5 s.-di B15r3,M50/3,M55/2
sewündür-: sevindirmek sezin-: anlamak, farkına varmak krş.
s.-em B72r6,B73r7 sezin-
sewünüş-: sevinişmek s.-di B36r8,B41r2,K14r8,
s.-üben K6v9 MK13rl3, MK13vl6
s.-üp B7rl s.-üben K14vl3,A7v6
sewüşdür-: sevişdirmek s.-üpD14vl5
s.-em B40v3 sez(i)n-: sezinmek
seyr. (Ar.) yolculuk s.-üben
seyr et- sezün-: sezinmek krş. sezün-
-üp M78/12 s.-üben K35rl4
seyrân: (Ar.) gezinme M86/4 sezün-: anlamak, farkına varmak
s.-a (çıkar) B52v8,D50rl6 krş. sezün-
seyrân kıl- s.-di B15v8,B15v9
-ğıl B52rl2 sı-: kırmak
-duğınça B53vl 1 s.-yaym K5vl4
-duğmda M71/6 sıba-: sıvamak
-duğından A45r4,B53v3, s.-r (arkasını) K39r7
-duğundaK5İVİ0 şıddîk: (Ar.)dost, sözünün eri
-duğundan D51vl4 Blv8,M2/7,B74v8,MKlv6,Klv6,M
seyyid: (Ar.) efendi, bey A15r3 Klörl !,D35vl4,K35vl4,A28rl0,M
s.-i B23r4 K34vl,A32v3,A32v9,M58/15,M64/
s.-imiz K22r6 8,K47vl4,MK47rl5,D48vl4,K48vl
s.-imüz B23r5 3,A42r2,M69/5,K52vl 6,MK51 v5,K
seyyidlik: (Ar.+T) Hz. Hasan’m 53r2,A46v 1 ,D53r 14,K53r5,A64v5,A
soyundan olan 65vll
s.-ge B23r6 ş. (ayâ)
seyyitlik: (Ar.+T) Hz. Hasan’ın soyundan B10vl5,B48rll,B31v4,B40rl3
olan ş. (idi) D4v7,K4vl2,MK4rl5
s.-ge D22r3 ş. (yüsuf) B10r6,B38r7,B49v2,
sezä: (Far.) münasip, uygun B63vl0,B66vll,B70r7,B71vl3,K10
s.-dur B43vl r5,K10vl ,K21vl4,K30vl6,MK29v2,
sezä-var: (Far.) münasip, uygun M53/10,A30vl5,K38v3,K38rl7,K39

951
r8,A35rl3,K42v7,D48vl3,A42rl,M67/14 s.-ya A61r5
,M69/9,K5 lr6,A44r 14,M73/17,M90/2,B3 s.-yuban A46vl3
6v9,B55r4,B59v3,B67v5,M72/2,B31rl2, şifa-: sıvamak krş. sıba-, sıva-
B39v2,A31vlO,M67/13,B24vl5 ş. MK3ÖVİ2
ş. (erdi) M6/4 şıfat: (Ar.) sıfat,hal, keyfiyet, suret
ş.-a A15vl2,A31r2,A31r5 s.-lan K25v5
ş.-a (yüsuf) K22vl4,K39r7,A49r2 ş.-lar (birle) B25v5
ş.-da (yüsuf) A40vl5 şıfatlu: ((Ar.+T) sıfatlı, suretli, şekilli
ş.-danD30vl7 B25vl4,B31r9,B38vl l,B52vl 1,B52
ş.-dan (yüsuf) K47vl2 vl3,B57v6,B60vl3,D48rl2,K48rl 1,
ş.-dı B5r 13 M66/18,A41r 15,MK46vl4,D48v8,K
ş.-ı M2/8,K72vl4,B24rl2 48v7,M67/10,A48vl 6,D58r4,K58rl
ş.-ı (sâdıklar) D35vl4 2
ş.-ımdan (aynldum) B31rl5 ş. (bu ş.) B35rl3,B50vl
ş.-ımı D74v2,M98/13 ş. (ferişte ş.) B31r8
ş.-ımı (ögütlegil) B40r9 ş. (ferişteler ş.) MK29rl5
ş.-ımnı B77vl5 ş. (kişi ş.) B50r4
ş.-ırj (tâbütm) B77rl5 ş. (köşk ş.) MK47rlO
ş.-lar D35vl 3 ş.-sen B37r2
ş.-lar (hem) B36v9 sık(ğ)-: sıkmak
ş.-mr) (tâbütm) M98/1 s.-ar (idim) D42v8
ş.-nır) (tartını) A68v2 s.-ar (idüm) M58/16
s. (nebî) B55vl4 s.-ar (kıldım) A35rl4
şıddîklık: (Ar.+T) dostluk, sözünün eri s.-ardum MK41rl5
K35vl4,A28rlO Şik(ğ)-: sıkmak
sıfa-: sıvamak krş. sıba- ş.-ar idim K42v8
s. D38r9,K38r8,A58rlO sığın-: sığınmak
s.-dı B55v4,B67v2,MK52r2, s.-dı B40vl3
D53v5,MK52r2,M74/2,D64v5 s.-dı (hälıkka s.) MK38rl2
s.-dı (el) A58v4,MK63r6 s.-dum B43r2
s.-ğıl (arkasın s.) B67r8 s.-dur B8vl6
s.-ğıl (arkasını s.) A30v9 s.-ğıl D31vl,MK30v5
s.-ğıl der B39rl2 s.-ğıl sen B32vl
s.-r B40rl2 s.-ur ben MK2r9
s.-r (ardasın s.) B43vl 1 s.-madug A36r8
s.-r (arkasını s.) A31v9,MK37vlO s.-mad uç (niçün) B44vl4
s.-r (olsa) B67rl2,MK62vl6 s.-mayun mu B2vl 1

952
 s.-uban K35vl 1 ş.-ur (erse) K50vl
s.-ur (ise) B7vlO sına-: sınamak, denemek
s.-ur men B2vl3 s.-r K8v3
s.-ursa (şem'üna s.) M9/18,MK6v7 sındur-: kırmak, kırdırmak krş.
s.-urven A50vl5 şındur-
şığın-: sığınmak s.-mağa D4rl6,K4v5
ş.-dı (terjriye) M54/18 s.-mağa (emrin) B6İVİ4
sığmdur-: sığındırmak şındur-: parçalatmak krş. sındur-
s.-dı D8r4,M11/6 ş.-dı M72/5
sığınmaklık: sığınmak sıpa-: sıvamak krş. sıba-, sıfa-
s. (kerek) B38v8 s. M87/4
şığır sığır D47rl,MK45v2,M64/19 s.-r (arkasın) M54/11
ş. (kördim) B48v4 s.-r (olsa) M87/8
ş. (yedi ş.) B48v6 sırça: cam, billur
ş.-lar A40r2 s. (birle) B35rl4
ş.-lan (semiz) B48v7 s. (birlen) K34v5,A26vl5
ş.-lamı M64/20 sirr: (Ar.) sır, esrar
sığım-: sığınmak s.-ı B4v9,MK20vl0,M45/5,
s.-ur B36vlO,MK7vlO MK30rl3,MK30rl4
s.-ur men D2r9 ,K2r9 s.-ı (bu s.) B29rl3,B32r8,B32r9
sığundur-: sığındırmak s.-ı (kılğu) D28v9
s.-dı K8r4 s.-ımMK22vl2,D53vl,
şıhhat: (Ar.) sıhhat,sağlık, geçerlilik K53r9,K61r7
ş. (içre) D15r2 s.-m
ş. (ile)B15vl2 B5rl 3,K29r6,M47/21 ,M65/4
şık-: sıkmak s.-m (ic lâm kılğıl) M10/12
ş.-ar (idüm) B44r4 s.-ını
sil-: sılmak, kesilmek MK27v7,MK32rl 3,K30vl 5,
s.-dı (kar) D20r5 A22vl4,MK29vl,M44/10
s.-dı (yağmur) D20r4,D20r5 s.-um D24r5
sıla-: sürmek, sürtmek s.-um (benüm s.) B55rl6
s.-dı (yüzine) D67r8 s.-umı B64rl,A55r5
sm-: kırılmak, bozulmak krş. şın- s.-ugı (sakla) B3 İrl 1
s.-dı B33v2 sırt: (Ar.) sırt, arka
s.-duğı B12r7 s.-mdan M35/10
şin-: kırılmak, bozulmak sın- sil-: silmek
ş.-dı A25r3,MK31vl

953
 s.-deçi K17rl3,A10r6,MK16rl3, K63vl l,A57vl2,M86/l l,MK62rl4,
M24/15 MK62v8,M86/21,MK63rlO,D64rl6,
s.-e (yüze s.) M89/10 A58r6,A58v9,MK63rl4,A62r5,M90
s.-ip yüzne D70rl2 /13,A62r6,D68rl 3,D68rl 5,K67v3,A
s.-üp M93/21 62r 13,M90/20,K67v3,A62rl 3,MK66
s.-üp (közine s.) K69v4 vl2,K68rl
s.-üp (yüzine s.) A64vl s.-de B59rl3
sin: (Far.) mezar s.-den
s.-inden D18v2,M26/13 B8v9,B16rl6,B59r8,B59rl0,
sig-: sinmek, içe işlemek B66v7,B68v9,MK2r 11 ,A5v7,M20/l
s.-di B21r8 6,A34r5,K56vl 6,K56vl 3,MK55vl,
s.-di (yere) K20rl 1 M77/20,K56vl4,M78/2,D64r3,A57v
sigirle-: sinirlenmek 9,M86/8,D64r4,K63v9,A57vl0,M86
s.-di (neçe) D19rl6 /9,K65v4,A59vl0,A60v8
sîret: (Ar.) ahlak, ruh B25r6,MK23v8 s.-den (artuk) B42vl 1
s.-in (kördi) M35/12 s.-din K7vl2
s.-in (kören) B25r8 s.-e B5v9,B13r6,B13v7,B57vl5,
s.-ni (köre) K25r8 B60r8,B62r9,B68vl0,B73vl0,MK4
sitem: (Ar.)zulüm, haksızhk,eziyet vlO,D8rl,K8rl,MK7v6,A2rl l,K12v
K49rl2 15,MK12r5,A17rl4,K28r4,A19vl3,
siyâset: (Ar.) siyaset D28r2,K28r6,D47v6,MK46r8,A49r8
s.-le M91/4 ,MK54r9,A50v9,A50v3,MK55v4,A
s.-ler (üzre) M2/13 50v7,MK55v5,A51rl2,MK56r9,K57
siyäset-där: (Ar.+F) siyaset sahibi v8,M78/17,D59vl5,K59v4,K64vl 1,
B2r5,Dlvll K65v5,A61v7,A61v7,M90/6,A67vl
siyäsetlü: (Ar.+T) siyasetli B19r4,D18r6 l,K73rl2,A69rl5
siz: siz B5v9,B7v2,B9rl0,B8v6,B8v6, s.-e (hıdmetçüven) B57vl2
B15vlO,B16r3,B18rl6,B57vl5,B58v9,B s.-e (keldük) B70v7
58v3,B58v3,B58v4,B58vl2,B66v9,B70v s.-e (nete verdi) B60r3
3,B75r7,MK2r4,K5rl 2,M6/18,K6v6,MK s.-ge B8vl3,B13v3,B57vl4,
5vl3,MK5vl4,K7vl l,D8r9,D8rl4,MK8r B70vl5,M10/19,K9rl5,M17/8,M66/
2,K12rl2,K12rl3,D12rl4,A7v8,D15r2,K l,K55rl7,M81/3,M96/19
20rl6JC26v3,M58/l l,A41v9,MK53rl3, s.-ge (läyık) B28r2
A49r9,MK54r9,MK54v4,M76/20,K56r7, s.-i
A49vl4,MK54vl3,M76/21,D56v4,K56rl B4vl l,B57vl6,B59v6,B72rl,
l,A51vlO,A51vll,M85/18,A57r9,M86/2 M13/10,MK15r2,A10rl4,M25/l,M
,K63r9,A57vl l,A57vl l,M86/10,D64r6, K19v5,K39rl4,A31vl6,A49r7,D55v

954
11 ,D55vl3 ,D57rl5,K57r6,K57r7,MK55v 3,A51rl3,MK56rl0,D57vl7,A59vl
13,M87/21 ,K65v3,D68vl 9,K68r6,A63r2, l,MK64rl 1,A64v13,M94/12
M91/18 s.-leri
s.-i (ol) B28r5 B40v3,B57vl3,B59v5,K27vl7,MK2
s.-irj A50vl5,A58v8,MK63rl0, 6vl,D39rl4,D55v2
MK63rl l,K64vl l,MK63vl,M87/21,A61 s.-lerig MKllvl,M87/18
vl4,K67v7,A62vl ,MK66vl 3,K68r6,A64 s.-lemi D55vl0
vl2,M94/ll,A66r8 s.-lemig M17/4,K64v4
s.-irj (içün) MK54r8 s.-lemig (murädıgız)
s.-irj (ile) MK4vl7,MK5rll, D12rl4,A5r3
MK55v3,MK55v4 s.-ni M21/14,M29/9JC27vl3
s.-ig (üçün) A49r8 s.-ni (könnek) B57vl4
s.-igile A50v5 s.-nig D56rl6,K57r7,D64vl7,
s.-ler A58v9,D65r7,A58vl5,D68v2,M91/3
B2v8,B6v 13,B8vl 2,B9r9,B9vl ,B 13r2,B ,D71vl6
13r2,B 13r3,B 13r4,B16vl 6,B24vl 3,B30r s.-nig (bile) M7/15
6,B42v8,B42v9,B58rll,B58rl2,B66vl0, s.-nig (ile) K5v3,M7/4,D57r7,
B67v5,B67v6,B67v7,B67v8,B67v9,B67r M78/2
4,B68r4,B7 İr 13,B72r6,K6v5,M8/l 2,K7v s.-nig (tapuguza) M77/19
10,K12rll,K12rl2,K12rl0,D16r4,K16r4, s.-üg B71vl,B75r5,D57rl6
M35/l,A49r6,A49v5,M76/12,D56r8,K55 s.-üg (atagızı) B67vl3
vl 6,A49v6,MK54v5,M76/l 3,D56r7,K55 s.-üg (dilçe) B70vl4
vl5,K56v7,A50rl3,MK55rl2,M77/14,D s.-üg (ile) D5v4,K56vl5,M78/l
56vl5,D57vl6,A51rl6,MK62rl3,A57vl s.-üg (kapugıza) B59r9
3,M86/12,K63vl7,M86/17,K64v4,A58v8 s.-üg (kardaşıgız) B7İVİ3
,MK63rl2,D65r4,K64v3,A58r6,A58vl0, s.-üg (tedbîrügiz) B67v6
MK66r7 s.-üg (üçün) M76/5
s.-ler siz K56r6 s.-ügle B5vl6,B6rl 1
s.-lerde D57r7,A50v4,A50v6 s.-ügle (kelsün) B59rl2
s.-lerden B59rl l,B62r5, s.-ügle (kelür ise) B59rl3
B66v8,MK64rlO soğul-: sönmek; kurumak; feri
s.-lerdin K59rl7 gitmek
s.-lere B7v3,B28r9,B59rl6,B60r4, s.-daçı D37rl5
B67vl3,D6v9,M9/13,D16v2,K16vl,A9rl sol: sol, sol taraf krş. şol
1 ,MK15v2,M45/l 7,MK54r5,D55v9,MK5 s.-a (sağa) MK44rvl
4r6,MK54r8,K55v3,A49r9,D57vl2,K57v s.-a (sağ) D45vl6
s.-a (selâm verdi) B47v2

955
 s.-dan B38v6 s.-dı (körklû yüzin) K29r8,A21r2
s. (yanında) B52v5,A43vl4 s.-ur K33vl6
s. (yanından) K50v8,M69/20 s.-ur (körüklü yüzin) D29r4
şol: sol, sol taraf krş. sol s.-ur siz B8r6
ş. (yanından) MK49rl2 şoldur-: soldurmak krş. soldur-
ş.-aM63/12 ş.-dı MK27v9
ş.-undan MK36r7 ş.-uguz (yüzümni ş.) Mİ 0/1
sol-: solmak, rengi atmak; azalmak, ş.-ur M41/19
geçmek ş.-ur siz MK6vl7
s.-a (durur) B34v6 solun-:solmak, solunmak
s.-ar B21r6,A58rl4 s.-daçı MK35vl7
s.-ar (öfkesi s.) B67rl2 sog:son
s.-daçı B38rl5,A29vl4 s.-ı (mihnet s.) B68rl0
s.-dı (begzi s.) B29rl5,D26vl4, şog: son, ahir
K27rl,A19v6,D28v3,A25v4 ş. (kündin) M48/9
s.-dı (ise) K28v7 ş. (nefesde) B79r6
s.-dı (kar s.) K20rl0,A13r4 ş.-a (ögden) M48/5
s.-dı (kar yağmur s.) A13r3 ş.-umda MK22rl5
s.-dı (kayğum ğuşşam s.) B62rl0 ş.-umdan M33/11
s.-dı (nün s.) B27r4 şogra: sonra
s.-duğını D41rl5 B6v2,B 18vl2,B23r9,B32v8,B78rl4,
s.-uban A53v3 Klv6,D9rl,Alvl l,D9v2,MK10r8 ,K
şol-: solmak,rengi atmak; azalmak, 16r7,M3 l/6,K34vl4,A27r8,M60/9,
geçmek M66/l,K49r2,MK52r6,M74/6,MK6
ş.-arM28/12 0r8,K61vl5,A55vl3,M88/13,A68rl
ş.-daçıdur M52/16 5,A69r6,D23v8
ş.-dı (begzi ş.) B34r3,MK6rlO, ş. (devre) B9vl3
M9/6,M38/9 sor-: sormak krlş. şor-
ş.-dı (erse) MK27r8 s.-alım D4rl2,D12rl7
ş.-dı (megzi ş.) D6v4 s.-alum B13r5,M30/14
ş.-dı (yüzi ş.) MK25v2 s.-ap A49r3
ş.-dıysa B28vl3 s.-ar B3v2,B7vl,B28vl3,B31r5,
ş.-duğın B42v8 B31r9,B41r2,B41rl6,B41vl,B47rl6,
ş.-duğını K41rl7,A34r2 B47v2,B54v9,B57v9,B58v3,B64v9,
ş.-duğını (begzim ş.) MK40r2 Kİ 1v9,K25v7,M42/16,M44/8,M47/
soldur-: soldurmak krş. şoldur- 2,K43r9,K45vl 5,D45vl 6,K46r4,M6
s.-dur (begzim s.) D7rl 1 3/18,D52vl2,M72/21,D58r2,M79/l 1

956
,A54rll,K60vl3,D62r9,A59vl,A64r5,D
70rl
s.-ar (ahvâl s.) B64rl4
s.-ar (anlara s.) B63r8
s.-ar (atası s.) B26vl2
s.-ar (bizge s.) M47/7
s.-ar (dep s.) B47v8
s.-ar (erdim) D62v6
s.-ar (erse) B8r7,K55r8,A48vl2,
D61r7,M83/4
s.-ar (erseg) B75vl5,A67r3
s.-ar (haber s.) M29/16,D58v5,
M79/14
s.-ar (haläyıkdan s.) D72v5
s.-ar (idi) MK25r7
s.-ar (ise) B57v2,B63v4,M10/2
s.-ar (karârımı s.) MK35rl3
s.-ar (kim teyü s.) B58v4
s.-ar (neteligin s.) B67rl4
s.-ar (rencin s.) B34r5
s.-ar (saqa s.) D24r3
s.-ar (seni s.) B64v4
s.-ar (te ’vîl s.) B14r4
s.-ar (te ’vîlni s.) D48rl
s.-ar (yüsufa s.) B25v7,B33v5
s.-ar (yüsufi s.) B44v7
s.-ar sen D58v7,A64r6,A64r6
s.-arlar B30r3
s.-arlar (ahvâli s.) D28v3
s.-arlar mes ’eleler B78rl0
s.-daçı B18rll,D17rl3,K17rl5,
A10r9
s.-dı B3v8,B32v8,A4v2,D16r9,
D31v5,D35r2,M49/14,K47r7,M65/7,D49
rl4,D54rl 8,D54rl6,M94/l
s.-dı (ahväl s.) B34rl l,B41r2,
D14v 16,M55/2,D40v7,D4916,M79/5
957
s.-dı (bu kez s.) B27rl6
s.-dı (cevâb s.) M63/8
s.-dı (haber s.) B32r6
s.-dı (haber)
D20vl4,A13vl6,D54rl8,D65v8,MK
64rl,M95/17,A66vl5
s.-dı (ise) D44rl6
s.-dı (kurta s.) D12v6
s.-dı (sâkî s.) B49v4
s.-dı (su ’äl s.) K58r4
s.-dım K62r9,K70v7
s.-duğını A31rl2
s.-dum K46r5
s.-dum (idi) D47rl6
s.-dug D47rl4
s.-dug mu D46r4,M63/17
s.-ğıl B63r7,M65/19
s.-ma (benden s.) B26r8
s.-ma (tafşîlin s.) M37/3
s.-madug mu B47v7
s.-mağıl (ahväl s.) D26r3
s.-ur K30v9
şor-: sormak krş. sor-
ş.-a (bize ş.) MK3İVİ5
ş.-alım B22vl2,M17/7
ş.-anlara B78rl5
ş.-ar B22r2,B74rl2,MK2vl 1,
MK22vl0,A18r9,MK24r9,MK25rl 1
,K29vl l,MK28rl2,K30vl3,MK29rl
6,MK38rl7,K40rl0,A32vl2,MK38v
14,K40rl 1,A32v13,MK41v17,MK4
4rl 6,MK44rvl ,M63/l 2, A46r2,MK5
lrlO,MK54r3,MK54vl3,K58rl3,M
K59r3,K60rl4,K61vl0,A55v8,A55v
13,A58rl5,M93/9,K73r8,A69rl 1
ş.-ar (ahväl ş.) B63v6
ş.-ar (ahvâlin ş.) MK27r8
 ş.-ar (bize ş.) B33vl5,A25rl6
ş.-ar (haber ş.) K58rlO,A52r7
ş.-ar (haberin ş.) MK57r2
ş.-ar idi MK38vl5
ş.-ar ise MK7rl,MK53vl3, MK59rl7
ş.-ar (rencin ş.) K33rl6,MK32r4
ş.-ar (rençukın ş.) A25v6
ş.-ar (te’vîlni ş.) MK12rl6, MK46v3
ş.-ar (yüsufa ş.) K32vl7,A25r6
ş.-ar sen B60vl5,B73r3,K69r8,
M93/10
ş.-arlar B21v7,K28v7,A21v6
ş.-arsaK7rl2
ş.-dı B5r8,B12vl,B17r3,B31v8,
B73r2,B73rl5,B75r2,B74vl5,Kl 1 v9
K16r7,A9rl,MK15r9,MK15r9,MK38rl7,
K40v8,MK39rl2,MK46rl5,M66/8,K49r
13,A42vl ,MK47vl 6,K52v6,K54r7,A47v
10,M93/9,D70rl3,D71r5,A65rl2
ş.-dı (ahbär ş.) M84/8
ş.-dı (ahvâl ş.) B54rl4,B56rl6,
B56v2,B56vl3,B60v5,B75vll,A32rl4,K
49rl5,A42v3, MK48rl ,M74/7
ş.-dı (aga ş.) B63vl4,MK32r9
ş.-dı (cebrâ’îlden ş.) A59vl
ş.-dı (erse) MK43rl
ş.-dı (gene ş.) B48vl2
ş.-dı (haber ş.) B22rl4,B46r5,
B64rl5,B75rl0,K21r2,MK30rl l,MK56v
10,K65rl2
ş.-dı (ise) K44rl5,A37r8
ş.-dı (kurda ş.) K12v3
ş.-dı (kortdan ş.) MKllvlO
ş.-dı (melik ş.) B48vl4
ş.-dı (c azîz ş.) MK30vl0
ş.-dı (seni ş.) B47v4
ş.-dı (su’äl ş.) MK2vl7
958
ş.-dı (tabîbe ş.) MK32r4
ş.-dı (üküş ş.) B60r9
ş.-dı (ya'küb ş.) K70rl5
ş.-dı (yüsuf ş.) B39v7,B55v9
ş.-dı (züleyhä ş.) MK37r6
ş.-dılar (häl ş.) M35/11
ş.-dım B65r4,A39r5,A65v5
ş.-dım (idi) B49r5
ş.-dım (yüsufa ş.) B74v2
ş.-dum D62v3
ş.-dum (adm ş.) B47v9
ş.-dum (oğlana ş.) MK45vl7
ş.-dug B49r3
ş.-duguz mu B56vl4,K54v4
ş.-ğıl B49rl0,K47v2,A40v5
ş.-ma (benden ş.) K26r7,A18vlO
ş.-madug mu K46r3
ş.-mağa dilim varmaz B6İVİ2
ş.-mağıl (ahväl ş.) MK24v9
ş.-uban B74rl 1
ş.-ur (haber ş.) B60vll,B60vl4
sora-: sormak krş. şora-
s.-yalım K2İVİ3
s.-yalum
B5r2,MK4r4,M5/14,MK4vl
şora-: sormak krş. sora-
ş.-dılar MK52vl 1
ş.-dılar (ahväl ş.) A47vl2
soraş-: soruşmak krş. şoraş-
s.-ayım B30r5
s.-aym M42/18
s.-dılar B56rl4,A13v4,K55v8
s.-dılar (narljın s.) D55vl7
şoraş-: soruşmak krş. soraş-
ş.-alım A21v8
ş.-ayum MK28rl4
ş.-dılar (aşlını) B59vl5,K57rl5
soy-: soymak krş. şoy- ş.-mağa MK44r3
s.-ar D36v9 ş.-mag MK9r7
s.-ar (egininden s.) K9vlO,MK9r9 ş.-mayaven MK57rl7
s.-ar (erdi) A43vl ş.-up M81/18
s.-ar (idi) B52r8,B66r 13 ş.-up (şanemi ş.) K52r7,A45v2
s.-ar (tonların s.) B43rl 1 soymaklık: soymaklık
s.-arlar B10v4 s.-a (nikâbı) D45vl
s.-dı (nikâb s.) B64r9,B71v9 s.-ğa A38rl5
s.-dı (tâc s.) D38rl4,A30vl4 s.-ğa (nikâhımı s.) M62/18
s.-dı (tacın s.) K38rl3 s.-ğa (nikâbın s.) K45rl7
s.-dılar (köglekni s.) D9v8 sög-: sövmek
s.-ı (vergil) B3r3 s.-er A12rl,B20r4
s.-mağa (nikâb s.) B47r3 s.-er (oldı) B20rl6
s.-mag B10v2 söyle-: söylemek
s.-maya men M80/4 s. B13rl4
s.-mayaven B61rl3 s.-di B39vl,A5rl6,MKl lvl4
s.-sa B49r7 s.-di (sözün) D71v9
s.-sarj (nikâb s.) B61rl2 s.-digin M55/15
s.-sun (ğuşşanı s.) D10v8 s.-digin (oğlannıg s.) M55/16
s.-u (aldı) A55rl3 s.-diler
s.-u (vergil) D2rl7,MK2rl7 B5v4,B22r 16,K5r7,Kl 5r4,
s.-up (donm s.) B62v8 A7vl3,MK14r7,M21/6
s.-up (nikâb s.) B24v9 s.-dük (söz s.) B16r8
s.-up (şanem s.) D52rl3 s.-düm D3vl4
s.-up (tonun s.) K59vl7,A53vl4 s.-medi B5rl3,MK4rl5,M6/4,
s.-uvergil (fehmi) M3/14 B47rl2,K67vl4
şoy-: soymak krş. soy- s.-mege B55vl6,D59vl,A53r5,
ş.-a (kaldı) MK60r4 M80/17
ş.-ar M57/16 s.-megil M45/7
ş.-ar (tonların ş.) MK40v7 s.-mez B5r7,B70vl4,D4vl
ş.-ar (idi) MK48vl4,K61rl6 s.-mez (hîç s.) B37rl4
ş.-ar (karârı ş.) K36v9 s.-mez (söz s.) D36vl
ş.-ar (karârımı ş.) A29r7 s.-mezüz M90/5
ş.-ar (perdesini ş.) M69/9 s.-rj
ş.-ar (tonlarını ş.) K4İVİ7 B16rl5,B16rl6,K15v4,K15v4
ş.-arlar (egininden ş.) M13/13 s.-g (doğn) M21/21
ş.-dı (şanemi ş.) B54r9

959
 s.-r M36/18,M59/14,MK46vll, söz: söz
D49r3,D55v8,D55v9,D59vl 1 B5r7,B70vl6,B72v3,MK4r9,D5vl4,
s.-r (ceväb s.) K33v9,A25vl6, K6rl4,K12v7,D12v3,Dl 5r8,A8v2,D
A28v5 16rl0,D16vl,K16rl6,MK15vl,D17
s.-r (idi)MK62rl vl4,K27rl2,MK25vl3,M38/20,D38
s.-r (cibri s.) M79/12 vl3,D40v5,A33rl0,K40vl5,A33rl6,
s.-r (ahväl s.) B34rl5 M56/6,A35v8,M62/1 1 ,A49rl 5,MK6
s.-r (ahvâli s.) B49v7 5v 16.M89/18,M89/15,MK66r 11 ,D7
s.-r (bolsa) D75rl3 lv6,K70vl7
s.-r (ceväb s.) B22rl5,B22r9, s. (deyümez) K4v6
B37r5,D33v8,M47/21 ,M76/4 s. (arjdı) D27rl5,K27v2
s.-r (deve s.) B48r3 s. (ayruk s.) B5rl2
s.-r (erse) K73v5 s. (ayruksı s.) MK4rl4
s.-r (erseg) A47r9,M74/14 s. (bu s.) B6vl5
s.-r (idi) M20/15,D63vl0,K63rl5 s. (datlu s.) A6İVİ6
s.-r (mükerrer s.) M51/8 s. (demeğe) MK24rl2
s.-r (ola) B78vl0 s. (demeğe) B25vl0
s.-r (öge s.) B37rl5 s. (deyümedi) D4v7,K4vl2
s.-r (söz s.) D36vl s. (emânet s.) B44v2
s.-r (sözin s.) K55rl6 s. (eygi s.) A15r7
s.-se D55v9 s. (eygü s.)
s.-seg B55vl6,D53vl7 B17rl2,D22r7,K22r9,
s.-yelim (ahväl s.) D30vl2, K30vl4 K29rl,A20vll
s.-yelüm B5rl6,MK29vl s. (hîç s.) B16v4
s.-yelüm (ahväl s.) A22vl3, s. (içre) MK43rl6
MK29rl7,M44/9 s. (ister) D3r2,K3r6
s.-yümez D68rl s. (işitüp) K25vl7
s.-yür sen M48/8,M79/20 s. (keçen s.) M25/12
s.-yürmez (ahvälni s.) A6İVİ4 s. (keçgen s.) MK16vl4
söylen-: söylenmek s. (keçken s.) B18vl 1
s.-medi MK44rl2,M63/6 s. (kılsun) K70vl5
söyleş-: söyleşmek krş. sözleş- s. (maşlahatlu s.) B34v9
s.-diler D55r3 s. (sevebilü s.) MK66rl3
s.-diler (birbirine s.) M56/5 s. (okur B14rl
s.-ür (yüsuf birle s.) D3İVİ4 s. (söyledi A5rl6
s.-ürler (häş u ‘ äm s.) B52v9 s. (söylemedi MK4rl5,M6/4
s. (söylemez D36vl

960
 s. (söyler D36vl s.-i (hata s.) B74vll,A65vl4
s. (sözledi B27rl5,MK18rl6, s.-i (ile) MK20vl4
A49r5,A66rlB13rl5 s.-i (işidüp) MK6vl3
s. (söyledük B16r8 s.-i (işitüp) B17v5,B43rlO
s. (sözledük D15rl4,K15rl3,A8r6 s.-i (ol s.) B37rl3
s. (sözledüm A30rl0,MK36rl2 s.-i (peğamberler s.) A61v3
s. (sözlemez M51/8 s.-i (peygamberler s.)
s. (sözlersin MK32v6 MK65vl6,M89/18
s. (sözledim B38vl 1 s.-i (şîrîn) B21vl
s. (sözler B37rl4,B42r5 s.-i (uşbu s.) B26rl6,B70v2
s. (sözleşürler B42r8 s.-i (yavlak) B57v8
s. (telim s.) B21v7 s.-i (yüsuf s.) K4vl4
s. (uşbu s.) B17r4 s. (ile) M8/14
s. (bu s.) B5rl5 s.-im MK57vl5
s. (söyleyür sen M48/8 s.-im (tutkal) MK39v7
s.-den (eygü s.) MK5v4 s.-ime D57vl 1
s.-e D8r2,MK7v7,Mll/4, S.-İH1İ D61v3,MK59vl3,M83/17
D12rl7,M59/5 s.-imizni M87/12
s.-e (bu s.) MK3r9 s.-in B23r8,M18/10,D57v5
s.-e (razı oldı) MK25v8 s.-in (ağladı) B27v6
s.-e (uşbu s.) B13r5,B21vl2 s.-in (dirjledi) B74vl4
s.-ge (râzî oldı) B17rl5 s.-in (egü s.) B29r8
s.-i B4vl0,B22vl,B27v9, s.-in (eygü s.) MK27v2,B41vl3
M6/6,D5v7,D7r7,K8r2,Kl 3r3,Dl 6r4,Kl s.-in (ister) B3v8
6v3,A9rl2,MK15v4,M23/10,D16vl4,Kl s.-in (işiden) B50vl4,D25vl3
6vl3,MK15vl4,D19vl2,MK18vl2,K20v s.-in (işitüp) B26rl
4, MK19rl3,D20rl5,M30/3,MK22vl7,M s.-in (kendü s.) A28vl5,M51/8
K26r6,M39/9,MK27rl5,D28vl l,A20v8, s.-in (kertü bildi) MK41v8
D30vl 6,K32rl 0,K37r6,MK37rl 6.M55/1 s.-in (kimse s.) B33r7
5, D40rl 6,K40rl 7,A33r3,M55/l 9,D42vl 6 s.-in (kurd s.) B13vl2
,M59/3,D45r6,K45r5,D45 v 15,M63/11 ,D s.-in (melih s.) B78rl6
55rll,K55r3,K55rl3,A49r2,MK58rl0,D s.-in ('azîz s.) B32vl2
63v6,K63rl l,A63v6,M92/14,K73v5 s.-in (okur) D13rll
s.-i (anır) s.) B29r4,B62r8,D26rl3, s.-in (öter) A6rl
D59vl3,K59v3,A53vl s.-in (reva kördi) B9v9
s.-i (birle) K5vl2 s.-in (şahîh s.) B41v3,MK38vl7
s.-i (bu s.) K9v7,B28vlO s.-in (söyler) K55rl6

961
 s.-in (sözler) B26r2,MK2vl7, s.-lerüg (var) B37v9
MK35r5 s.-ni A24rl3
s.-in (sundurmağa) MK4r8 s.-ni (bu s.) B31rl4,B38r7
s.-in (yahşi) B55vl6 s.-üm MK34vl5
s.-in (yehûdâ s.) B9v2 s.-üm (bu s.) B42rl2
s.-in (yüsuf s.) B44rl4,K4vl3 s.-üm (digle) M52/10
s.-in (yüsufi s.) B6v5 s.-üm (tutğıl) D41r3
s.-ine B8r4,K7r9,MK6vl5, s.-üm (var) B6İVİ2
Dİ 6rl 7,A9r9,K25vl 7,Al 8v3,MK5 İrlO, s.-ümizni MK63r4
A69vl s.-ün (kendü) K36vl
s.-ine (bakmaz) MK6v4 s.-ün (söyledi) D71v9
s.-ine (cevâb verdi) B26rl s.-ün (yüsuf s.) A51r5
s.-ine (manmağıl) B17rl 1 s.-ünden (çıkmaz) B51r7
s.-ine (meliknig s.) A16r6 s.-ünüg (keydini) K41vl 1
s.-ine (savçı s.) A66r3 s.-üg K5vl4,B22v7,B47vll,
s.-ine (şeytân s.) BlOvl B61v9,A14v6,K46r7,M63/21,D53vl
s.-ine (şol s.) B54v9 7,K53v7,A47r9,A51rll
s.-iniK61rl5 s.-üg (datlu)
s.-ini (şeytân s.) B43r5 B31r8,B37rl,B37vl, B61r8
s.-ig K21v8,MK20rl4,MK34vl6, s.-üg (ewel s.) A51rl0
MK44vl0,MK52rl4,MK57vl2,M80/14 s.-üg (senig s.) D16r5,D46r8
s.-ig (datlu s.) K36r5,MK34v9, s.-üg (tatlu) MK29rl5
MK35r8 s.-üg (yalan degül) B75r7
s.-ig (latîfrak s.) MK35v3 s.-ügi (bu s.) B46rl3
s.-ig (tatlu s.) MK57rl2 s.-ügiz MK55v2
s.-igize M23/8 s.-ügiz (ewel s.) MK56r7
s.-le K6v7 s.-ügni D30vl3,K44vl2,A37v9,
s.-le (eygi s.) M8/4 K44vl3,M62/3,M62/2
s.-le (eygü s.) M41/12 s.-ügüz (alıg) K57vl
s.-ler A61v3,M90/7 s.-ügüz (datlu keldi) B60rl
s.-ler (sözler) MK39v3 s.-ügüz (kabül olsun) B59rll
s.-lere (bu s.) B17rl3 s.-ügüzi K56vl4,D57rl6
s.-leri A9r2,K36rl7,MK35r4, sözle-: söylemek krş. söyle-
M51/7,K36vl,D37r7,MK35v9,M52/8,M s. D12v9,K12v6
54/4 s.-di B71rlO,M17/17
s.-lerig (var) MK35rl6,MK35rl7 s.-di (sağ s.) A62rl0
s.-lemig K8v6

962
 s.-di (söz s.) B13rl5,MK18rl6, s.-r (ise) K2İVİ0
A49r5,A66rl s.-r (kıya s.) K55rl7
s.-diler B15vl5,D4vl4 s.-r (lügat birle s.) B50vl3
s.-dim (söz s.) B38vl 1 s.-r (neçük s.) B57vl 1
s.-dûgin B41v3,B41v4,D40rl2, s.-r ('arabça s.) B62r6
A32vl5,MK38vl7,MK39rl s.-r (öge s.)
s.-dügün K40rl3,K40rl4,D68rl2 K36v2,A28vl6,M51/9
s.-dügünçe K35rl7 s.-r (sakice s.) B57vl2,MK54r6
s.-dük D15rl4,K15rl3,A8r6 s.-r (söz s.) B42r5
s.-dükçe B21vl,B37rl5,D35rl7 s.-r (sözin s.) MK2vl7,A28vl5,
s.-düm K37v8,A30rl0 MK35r5
s.-dûm (söz s.) MK36rl2 s.-r (sözler s.) MK39v3
s.-medi B41rl2,D40r5,K45v9, A38v8 s.-r (sözün s.) K36vl
s.-mege A47r9,MK52rl4,K59r9 s.-r (yüsuf s.) A24r2
s.-megil B17rl2,B34rl6,D31rl4, s.-r (yüsufa)
K3 İr 16,A23r 16,MK30r2,A48vl 2 B17r6,MK31v5,B17r6
s.-megil (edgü s.) M23/7 s.-r (ise) B22v9
s.-megil (hiç s.) B3İVİ3 s.-r sen D34rl
s.-mez M5/19,A28vl5,MK35r5 s.-rken A32vl6
s.-mez (söz s.) B27rl5,M51/8 s.-rler M41/13
s.-p B33v5,B41v4,D32v16, s.-rse A49r6,M90/15
K32vl7,MK31 v5,K40r6,A32v8 s.-rsen B61r8
s.-p (nete s.) B41rl2 s.-rsin (söz s.) MK32v6
s.-r B41rl4,B41v3,B42r2,B66r8, s.-se B57vl2,K36vl,A28vl5,
B70v2,MK12rl4,K16r8,D30v7,MK31r8, K55rl7,MK54r6
A25r4,MK31 v3,M47/l ,MK35r6,K37v8, s.-se (ne s.) B33r7
MK38vl 7,M55/15,MK39rl 7,D40vl 3,K4 s.-seg MK52rl4
7vl 5,A41r2,M66/l 5,MK54r5,K62v7 s.-sin M6/18
s.-r (deyü) B33r7,B33rl 1 s.-sün B5v9,MK4vlO
s.-r (söz s.) B37rl4 s.-yür D40r7,M55/12
s.-r (sözin s.) B26r2 s.-yürsen B34v9
s.-r (tep)B33v3 sözlen-: söylenmek
s.-r (amrj ile s.) MK30v3 s.-ür MK38vl2
s.-r (deve s.) sözleş-: söyleşmek
D46r 16,K46rl 5,A39rl 5,MK45r 1 s.-diler B21v7,B42r5,B72vl5,
s.-r (erse) MK20rl6 MK49r 15,D61 vl 5,MK60r9
s.-r (erseg) K58v6 s.-diler (bir bir s.) A49rl4

963
 s.-diler (deyüben) B58r3 şu: su krş. su
s.-diler (dürlü s.) B57r5 MK5v7,MK13rl4,M19/2,MK21vl5,
s.-diler (ne deyü) B58r4 MK53vl4,A68vl2,A68vl4,M98/13
s.-diler (züleyhâm s.) MK39rl7 ş. (aldı) MK51r5
s.-ür B32rl5 ş. (almaz) MK51r6
s.-ür (yüsuf s.) K31 vl7 ş. (bolup) MK19r4
s.-ürler B64rl4,A44r2,M70/2 ş. (koyğıl) MK53vlO
s.-ürler (söz s.) B42r8 ş. (üzre) MK9v8,M14/8
sözlet-: söyletmek ş.-dağı MK2İVİ5
s.-di (kim s.) B44vl0 ş.-dan A16v4,MK22r8,M33/4
s.-diler M75/13 ş.-lar (akar s.) MK4v9
s.-se (ol s.) B41rl4 ş.-vm MK5vlO,MK8v2
s.-tiD4313 ş.-vm (töker) MK6rl3
sözlü: sözlü ş.-ya MK2İVİ6
s. (şahîh s.) B30rl3,K30r4, ş.-ya (düçdi) MK22v4
A21vl6,M43/3 ş.-ya (düşeyin) MK2İVİ0
su: su krş. şu ş.-ya (tegmezdin) MK9v2
M8/7,K10r4JC14r9,K14rl2,A13r5,M32/l su ’äl: (Ar.) soru
7,D55rl5,A48vll,A48vl3,M98/10,M98/ su’äl eyle-
12 -rM55/14
s. (aldı) D52v7,A45vl3,M72/16 su ’äl sor-
s. (almaz) M72/17 -dı B3v8,K58r4
s. (atladı) A45vl4 su’äl şor-
s. (dek) A60v6,MK65r5 -dıMK2vl7
s. (içinde) K23rl2 şubh: (Ar.) sabah, şafak D69vl2
s. (içre) AlörlO ş. (yeli) A63vl6,B72v7,B72vl0
s. (koyğıl) A48v9,M75/19 ş. (yeller) D69v9
s. (oluban) K20rll suç: suç krş. şuç
s.-da A64r4 K9rl5,A2rl l,K40v4,A33r6,B41 vlO,
s.-dağı K23rl2,M32/17 M67/8,D48v6,A41vl0
s.-dan K23v5 s. (kamu s.)
s.-fm D6r4,D6v7 K42rl0,MK40vl7,M58/5
s.-ğa (düşdi) K24rl suç kıl-
s.-lar K5rl 1,M5/17,M49/16 -an B39rl3,B41vll
s.-vı K6v3 -dı B69vlO,B16rl6
s.-ya (yetmezden) M14/2 -dım D6v9,M9/13
s.-yun M8/10,M9/9 -durj B19v3

964
 -dum B7v3 s.-dur K42rlO,A34vl5
-madım Bİ Or 13 s.-ı (almayaven) B66vl6
-mış D47vl,B49r8 şudä': (Ar.) baş ağrısı
suç et- ş. (birle) K64vl2
-düm MK6rl7 sula-: su istemek
s. (kamuğ s.) B43v5 s.-rsa (her kankı s.) A48vl5
s.-ın M58/l,A36rl0,M60/2 şulh: (Ar.) barış A68v9
s.-ına (tevbe kıldı) B46r3 şulh düş-
s.-ırjızı M94/11 -di B77v7
s.-lann (tilep) B73v6 sultân: (Ar.) sultan
s.-u (kılan) M56/2 MK27v4,A30v3,K40r7,A32v9,K40r
s.-umızı M67/8,K67vl2 9,A32vl l,D43r9,MK41 vl6,K50vl2,
s.-un B43vl,K43vl A44r2,D70v5,K69vl6,A64vl 1,M94/
s.-un (kendü) B44vl6 10, M95/l,B74r8,K70rl4
s.-ugızı D70v6 s. (kädir s.) K43r8,M59/13
s.-urjızı (keçürdim) B72rl s. (kanğı s.) D67rl0
s.-urjızı (keçürdüm) s. (kankı s.)
D68vl9,K68r6,M91/18 MK65v3,B70r5,M89/9
şuç: suç krş. suç MK39r8 s. (' azîz) A33rl 1
suçlı: suçlu krş. suçlu, şuçlu s. (ol) K37vl7
s. (üçün) MK62v4 s. (ayâ s.) B32rlO,B41rl3
suçlu: suçlu krş. şuçlu, suçlı s. (balıklar) K23v9
K33rl0,M47/7,M86/17 s. (budur) B28v8
s.-dan K63vl7 s. (bulduk) B73v8
suçlu ol- s. (durur) B68v2
-dui) D40rl,B41vl2,M55/6,B41r8 s. (oğlı sen) B25v8
s. (bile) B33vl5 s.-ı D23v4
s. (iken) B66vl6 s.-ı (balık s.) A16v7,D23v5
s. (oldur) B41r9 s.-ı (balıklar s.) MK22rl2,M33/8
s.-m A58r2 s.-ı (körenler) B52v9
şuçlu: suçlu krş. suçlu, suçlı s.-ı (mışır) D71r4
MK31vl5,MK39r9 s.-ım (kankı) A61r4
suçsız: suçsuz B41v8 s.-lar B28r4
s.-dan M86/17 s.-lardın M39/20
s.-lardan A58r2 s.-um M45/10
suçsuz: suçsuz B43v5,B50rl 5,M55/20 sultanlık: (Ar.+T) sultanlık
s.-dan D64rl2,K63vl7,MK62v4 B43v9,D42rl4

965
şumağ: ibadet yeri ş.-m (hâlık) B21v6,K22v7
ş. (anırj içre) M37/7 ş.-m (körgil) M31/17
sun-: sunmak krş. şun- ş.-m (züleyhâ ş.) K32vl6
s.-ar vuşlat (elin s.) D52rl,K51vl4 ş.-mı A18r8,A42rlO
s.-arlar (bitini s.) B70r2 ş.-mı (züleyhâ) A25r5
s.-dı D33rl5 şun-: sunmak
s.-dı (elin s.) D63r3 ş.-ı (verdi) MK65vl5,B62rl5,
s.-dı (sakınç) D5r4 B70vl0,B73rl4,M58/17,MK51v3,M
s.-dım K45vl 93/21
s.-dular (eline s.) D67v5 ş.-u (verdüm) D42v9
s.-ı (verdi) D70rl2 ş.-ı (verdüm) MK41rl6
s.-u (izüm) K42v9 ş.-ı (vergil) MK53vl2
s.-u (verdi) D67vl4,K69v4,D55v2, ş.-uban
D60r3,D69v4 MK7v9,Ml 1/7,MK3 lrl4,
s.-u (verdi) B55r2,B57v5,A48vl5 M46/16,K62v8,MK61rl2
s.-uban K32v9 ş.-uban (el ş.) M96/3
s.-uban (el s.) A67r5 ş.-up B65v5,M30/21,M47/13,
s.-up B76rl,A25v6 A56v7
s.-up (el s.) K22r2 ş.-up (elin ş.) A14vl6,MK20v7
şun-: sunmak krş. sun- sundur-: kırdırmak
ş.-ar (meclise ş.) B42rl5 s.-mağa MK4r8
ş.-ar (vişâlni ş.) A45r8 şür. (Ar.) boynuzdan yapılmış boru
ş.-arlar MK65rl7 ş.-ı (nefsüm ş.) B68v7
ş.-dı (elin ş.) B65v5 suret: (Ar. şüret) suret, şekil, tarz
ş.-dı (kolin ş.) MK61rl2 s.-ni (yüsuf s.) MK33rl4
ş.-dılar B70vl,M89/17,A61v2 şüret (Ar.) suret, şekil, görünüş
ş.-du (elin ş.) B39vl B38rl4,K25r6,A17v7,MK23v8,K26
ş.-dum B44r5 vl4,K60v7,MK59rl3,M82/21
ş.-dum (erse) A35rl5 ş.-i D26v9,B63rl6
şunc: (Ar.) yapma, meydana getirme ş.-i (cemälni) A17v7
ş.-ı (birle) B26r5,K40vl2,A33rl3, ş. (kıldı) M29/13
MK39rl5 ş. (tuymaduk) MK35vl6
ş.-ı (lıâlık ş.) K20v8 ş. (bezesün) B35vl
ş.-ı (kördi ise) MK31v4 ş. (kördim) B26vl4
ş.-ı (lıâlık) B23v6 ş. (ol ş.) B26vl6
ş.-ı (kördiyse) B33v4 ş.-den (cân ayrulsa) B38rl0
ş.-m D32vl5,B25v6,A15v5 ş.-dinM52/ll

966
 ş.-e (tapar) M29/13 ş.-mışlar K49r4,A42r8
ş.-i K26vl3,A19vl,MK25rl4, susızlık: susuzluk krş. susuzlık
A54v3,K62v5,MK61r8 s.-dan M9/16
ş.-i (ağladı) B63v2 susuzlık: susuzluk krş. susızlık
ş.-i (bu ş.) B21v9 s.-dan MK6v3
ş.-i (bulumadı) B27rl 1 suşsız: suçsuz krş. şuşsız MK47r8
ş.-i (köre dursam) B63rl 6 şuşsız: suçsuz krş. suşsız MK39r5
ş.-i (ol) B27r6,B27rl6 suv: su
ş.-i (saray) B65vl s. (içmekde) K55r7
ş.-in (bulumadum) B26vl5 s.-a (inmezdin) A2vl4
ş.-in (düşde körmiş) B26v7 s.-a (kirseg) K23r7
ş.-in (kören) B25r8 s.-a (kirür) D23r9
ş.-in (ne) B25r6 s.-a (varsag) A16r5
ş.-in (yüsufug ş.) B26vl0 s.-daD69vl6
ş.-ine (yüsuf ş.) B35v2 s.-ğa Al 6r 11
ş.-ini M81/16 s.-ğa (düşdi) A17rl
ş.-ig MK48v9,K60vl5 s.-ğa (kirür) K23rl3
ş.-ig (kılğıl zähir) B52r3 şuv: su
ş.-ig (var) B63v8,M83/8 ş.-ı MK8v2
ş.-igi A43rl2,K50r6 ş.-ı (içine) MK8v3
ş.-igni M69/4 suw: su krş. şuv, suv
ş.-leri B23vll,K22vl2 B6v8,A7r3,D14rl5,D74rl7,K72vl0,
ş.-ni D26vl,K26v5,D26v4,K26v8, K72vl2,K72vl4,D74v5,K72vl6
A19rl2,A19r9,K60v7 s. (aldı) B54v4,K52vl,
ş.-ni (kören) K25r8,A17v9,A17v9 s. (almadı) K52v2
ş.-ni (oğlanlar ş.) K59vl5,A53vl2 s. (almaz) B54v5
ş.-ni (ya£küb ş.) B62v6 s. (dek) K66rl5
ş.-üm B55v3 s. (dek akar) B69v5
ş.-ürj B37v4 s. (dilese) B57v5
ş.-üg (yüsufiıma) B6İVİ2 s. (doldurdı) B57v3
süretlü: (Ar.+T) suretli,şekilli, görünüşlü, s. (içinde) B77vl3
MK28v8 s. (içinden) B78rl,B77vl5
susa-: susamak krş. şusa-, şuşa- s. (içmekke) B57vl
s.-mışlar MK48vl3 s. (içre) B24rll,B77vll
şusa-: susamak krş. susa- şuşa- s. (inmeyin) D10r2
ş.-mışlar MK47v7 s. (ketürüg) B15r4
şuşa-: susamak krş. şusa-,susa- s. (koyğıl) B57rl5

967
 s. (oluban) B21r8 8vl 1,M55/1 l,MK41vl6,K70rl3,A6
s. (tegmezdin) B10vl4 5rl0,M94/21,A65rl0
s. (üstünde) D10r8 s. (idi) B74r7
s. (üzre) Bllr4 s. (idüm) B41rl3
s.-a D23r3 s. (kâdir s.)
s.-a (düşdi) D23vl4 B51r9,K31vl2,A23vl3,A35vl6,MK
s.-da B73rl,K69r6 41vl6,MK46r9,M66/2
s.-dağı AlörlO s. (ulu s.) MK30rl5
s.-dağı (balıklar) D23rl0 s. (uluğ s.) B32rlO,B44v6
s.-dağı (balıklara) B24rl 1 s.-a D49r2,K49rl
s.-dan D23vl s.-dan B74vl3
s.-ğa (kirdi) B24rl2 s.-ım B33vl0,K33r5,A25rl 1
s.-ğa (kirseg) B24r6 s.-ımdan D2r8,MK2r8,M3/7,
s.-ı B9vl2 D43rl5,A36r6,M59/19
s.-ı (anıg s.) B9vl3 s.-ımdan (ol s.) B44vl2
s.-ın B6vll,B7rl5 s.-ımdın K2r9
s.-m (anıg s.) B9vl2 s.-ma (şükr kıldı) B50vl2
s.-lar B5v8 s.-ına (yalbarur) M57/7
s.-lar (dürlü) B35vl4 s.-ma (yalvarur) B42vl6
suwdaş: sudaş s.-ıga B4v3
s.-ım B61r5 s.-ige M5/1
suwsa-: susamak sücüd: (Ar.) secde
s.-mışlar B50vl5 s. (içre) B13r6,B69r2
suwsızlık: susuzlık sücüd kıl-
s.-dan B6v7,B7v6 -ıp B45rl,K65vl3,D70rl6
suy: su krş şuy K8vl6,M12/13 -up K69vl0
s. (ûstin) K8vl6 -ur B73v2
s. (üstün) M12/14 s. (oldı) A64v5
s.-m M12/13 s.-da D66r9
şuy: huy, ahlak s.-dan
ş.-um A28vl0 K43v4,A36rl 3,B45r3,D43v5
sü: asker süddaş: (Ar.) süttaş, aynı sütten içen
s.-si D50v9,K50v7,A43vl3 s.-ım MK57r9
s.-si (anıg s.) M37/11 sül-: silmek
sübhân: (Ar.) allah s.-deçiB18r9
B4v3,B39vl 1 ,B49rl ,K38v6,K40r7,MK3 süleyman: (Ar.) Süleyman
peygamnber
 s.-ıg K23vl6,MK22v2 s.-leri A3İVİ6
s.-mg D23vl2,A16vl5 süz-: süzmek
sun-: uzatmak s.-er (közin s.)
s.-di (elin s.) D38rl4 B36rl l,D35rl7,K35rl7,A27vl2,M
s.-üben (el s.) D72vl2 K34r4
s.-üp (elin s.) K71r6 s.-ip (közin s.) MK5ÛVİ5
sünbül: (Ar.) sünbül A40r3 s.-mez (köz s.) A45v6
s.-dağı B48v8 s.-mez (közin s.) B54rl3
s.-de (koyar) M68/9 s.-üp (köz s.) K52rl 1
sügek: kemik krş. sügükB38rl6,M52/17 süzil-: süzülmek krş. süzül-
s.-leri A36v8,M60/17 s.-dügi MK34r4
s.-leri (durmaz oldı) B45rl5 süzül-: süzülmek krş. süzil-
s.-lerüg K37rl,A29vl s.-dükçe B36rl 1
sügük: kemik krş. sügek s.-üp (keçe) A27vl2
s.-ler D37rl6
s.-lerin D43vl7,K43vl6
sür-: sürmek
s.-di (' ömr s.) B77r3
s.-di (yüze s.) M89/7
s.-di (yüzine s.)
B70r3,A61rl2,B73rl4
s.-e (yüzine s.) B70r6
s.-er D19r4,K19r8
s.-ip (deve s.) M60/10
s.-se (yüzine s.) MK65v4
s.-üp (deve s.) B45r8
sürme: (Far.) sürme B6v9
sürt-: sürtmek
s.-diler B13vl0
süvekdaş: aynı anadan süç emen
s.-ım D58vl2
süyre-: sürüklemek
s.-r B20r4,A12rl
süyükdaş: aynı anadn süt emen
s.-ım K58v3,A52rl4
süz: siz
s.-i M5/7

969
 Ş şâdî ol-
-dı B72v9
şaç: saç ş. (yağdı) B62rl0,M40/13
ş.-ım (uzun ş.) B18rl 1 şâd-kâm: (Far.) çok sevinçli
şaç-: şaşmak K62v2,MK61r6
ş.-dı (‘aklın ş.) MK25vl2 ş. (içrü) MK14r9
ş.-dı (‘aklurj ş.) MK28rl2 şâdkâm ol-
ş.-up f aklı ş.)MK59v 17, -dı B16rl,B50r9,D54v4,K54rl2,
ş.-up (‘ aklıg ş.) MK53r7 MK53r2
şäd: (Far.) sevinç, mutluluk -dug B8rl6
B62r3,M33/l 6,K39r 15,M80/20,K59r 15, -duğmda D23v2
MK61r9 -mış idi B65rl5
ş. (içre) D15r7 -mışdı D62vl4
ş. (keldeçidür) D48r6 -sun MK5rl3,B6rl3
şäd kıl- -ur MK9v6,Bllr2
-dıMK61r8 ş.-sen A53rl3
-up B64r6,B65v9,B50vl 1 şâd-kâmlık: (Far.+T) sevinçlilik
şäd ol- ş. (içre) K15r6,A7vl5
-dıD69v8,A63vl2 şâdlan-: (Far.+T) sevinçlenmek
-duğın B62r2 ş.-up K62vl2
-ğıl MK58r2,B61vl6 şâdh: (Far.+T) sevinçli, mutlu
-uban A42r4,A55rlO ş.-sm MK58r4
-up MK60rl,K61rl2,D63r7, şâdlık(ğ): (Far.+T) sevinçli, mutlu
A56vll,K68vl5 M66/12
ş. (yağdı) ş.-danM83/l
D28r9,K28rl3,A20r5,D59vl6 ş.-ı (köglüm ş.) K65v2,MK64r8
ş. (dostları) B40v4 ş.-ı (köglümnig ş.) B68v7
ş.-sen B62r4 ş.-ı (körjlüm ş.) K65v2,MK64r8
şäduhandän: (Far.) mutlu, gülen, sevinçli ş. (ile) M85/9
D23vl5 ş. (içre) M21/8
şädän: (Far.) sevinçli ş. (keldeçidür) MK46v8
şädän ol- ş. (keldi) MK58rl2
-urM67/12 ş. (kılur) MK47rl4
şäd!: (Far.) mumnunluk, sevinçlilik ş. (olduçıdur) A41r9,B49vl4
şâdî kıl- ş. (yağdı) MK26vl4,K59v5
-upK48vl7 şâdlıklu: (Far.+T) sevnçli
-ur B50v5 ş.-lar MK47v3

970
şäd-män: (Far.) sevinçli
B40vl4,K39v8,A32rl0,K68rl 1
şâdmân ol-
-dı M75/9
-dug B62r2,M10/ll
-urM14/6
ş.-sen
D59v9,K59rl6,M80/21,M80/19
ş.-sm D59v7,K59rl4,A53rl 1
şağır-: çağırmak krş. çağır-
ş.-dıMK44rl3
şâh: (Ar.) padişah
B68r5,D50v9,K50v7,A43vl3,D55r8,MK
53v5,MK59rl 3,K65r2,A62v5
ş. (ile) B52v4,MK49rlO
ş. (aydur) B56vl 1
ş. (binesin) D50v7
ş. (buyursa) B3İVİ6
ş. (uşbu) B57rl 1
ş.-a A43vl2
ş.-a (haber verse) B32rl
ş.-a (hıdmet kıldı) B52v3
ş.-a (lâyık) MK28vl
ş.-ı (mışır) B48v2,B57vl3,B61rl,
B63vl 0,A44r6,M70/6,A64v5
ş.-ı (mışrî) MK49v2,MK59v6
ş.-ıdur (mışır) M78/14
ş.-ım A48r4
ş.-lar (ala) D29vl3,A21vl2
ş.-lar (alar) K29vl6
ş.-lara (lâyık) B30r9
şâh: (Far. şâh) şah, önder
ş.-ı (digle) D37rl0
şâh-ı cihân:(Ar.) cihan şahı
B28vl4,K52rl4,B48vl6,MK27r9,M41/2,
MK45vl2, B54rl6,M65/9,M72/12
şâhid: (Ar.) tanık, şahit
971
ş.-i (yok) M55/8
şâhidlü: (Ar.+T) şahitli M55/8
şâkir: (Ar.) şükreden
ş. (kerek) B70rl2,MK65vl0
şâkir ol-
-dıBllvl2
-dım B79rl 1
-dum D75vl2
şam: (Far.)
ş. (kapuda) MK57rl
şamdän: (Ar.) şamdan
ş. (yağa) B60v5,B60vll,B60vl3,
B64r3,MK56vl0,MK56vl6
şarâb: (Ar.) şarap
B24v6,K24v7,MK23r9,D38vl5,K71
r6
ş.-nı (içgil) B75vl6
şarâb-dâr (Ar.) şarapçı
B44rl4,K43rl,A35v8,D48rl0,K48r9
,B49vl6
ş.-a B44r8
ş.-a (aydur) B50r2
şark: (Ar.) şark,doğu MK3v5
şart: (Ar.) şart B30vl6,M22/4
ş. (ile)B31rll,B16rl3,B71r6
ş. (şahîh ş.) B16v4
ş.-la A62r6
ş. (kılup) B7vl3
şaş-: şaşmak,bozulmak
ş.-ar MK21r8
ş.-dı M40/21
ş.-dı faklı ş.) B12rl4,M16/7,
A55r9, M91/9,M91/15,M93/18
ş.-dı faklıg ş.) M42/16
ş.-dı (tedbîr ş.) M44/17
ş.-dı (tedbîre ş.) B31v2
ş.-ıp faklı ş.) D61v7,K61rll
 ş.-up (' aklı) B64r5 -üp BlOvö
şaşır-: şaşırmak,değiştirmek şefkat ol-
ş.-aMK13v8,M20/12 -dıBllrö
şaşur-: bozmak ş.-i (kanndaşıi) ş.) K8r4
ş.-a (kim ş.) B15rl6 ş.-in (kardaşıi) ş.) B8vl6
şataş-: rastlamak ş.-in (kardaşlamıg ş.) D8r4
ş.-dı MK49r 17 ş.-in zähir kıldı MK7vlO,Ml 1/6
şavk: (A) şiddetli arzu MK9r9 ş.-iyle M49/14
ş.-ı B10v4 şefkatlü: (Ar.+T) şefkatli M92/15
şäyed: (Far.) eger A27rl l,A38rl l,A57v4 şehîd: (Ar.) şehit
şäyeste: (Far.) yakışır, yaraşır,uygun ş. (iki) B2v2
ş. (olur) B78vl3 ş. (‘ oşmânı) B2r3
şebâb: (Ar.) gençlik, civanlık şehîd ol-
-en B2v2 -dı B25r9
ş.-(ehli) Dlvl4,Klvl5,MKlvl5, şehir: (Ar.) şehir D50rl
M2/16 ş. (ehli) K49vl7
şefa'at (Ar.) şefaat MK49vl6 ş. (içre) B76vl4,D73v5,D73vl6
ş. (ümidin) D17r6 ş. (birle) B50v2
ş. (ümîdüm) K17r6,MK16r6 ş. (ehli) B21v4,B21v5,B21vl4,
ş.-i A9vl6 B23v7,B70vl3
ş.-inden D24rl6 ş. (ehlini) B67r5
ş.-irj (döndürmegil) B53rl2 ş. (balkı) B5İVİ3
ş. (kesmen) B18r2 ş.-de B23v9,B76vl3,B77r8,
şefa'atlu: (Ar.+T) şefaatli M31/20,K58vl7,K72r9
B30rl4,B72v4,A63v7 ş.-de (bu ş.) B46r7
şefkat (Ar.) şefkat,acıma, merhamet ş.-den B23r8,K23r4
ş. (keldi) MK9v9 ş.-den (öte keçti) B24r3
şefkat kıl- ş.-din K22r9
-dırj MK7vl4 ş.-e A37v3
-ıi) K67vl2,M91/6 ş.-ge K72r4
şefkat kör- ş.-ge (kirmege) B76vl5
-diK8rö,MK7vll,Mll/8 ş.-nirj (ehli) A6İVİ3
şefkat üz- şehr: (Ar.) şehir B77r2,MK63rll,
-diM23/12 A68r5
şefkat yet- ş. (ehli)
-di M14/9 K24vl7,MK23v2,M68/19
şefkat kes-

972
 ş. (ehlin) ş.-ine (beyân ş.) MK19v8
D64vl0,A58vl,MK63r3,M87/ll,D65rl, ş.-ine (bulek ş.) MK19rl5
D65r2 ş.-ine (durmağa) K29r5,A20vl5
ş. (ehlini) M87/1 ş.-ine (keldi) B28vl
ş. (içre) ş.-ine (mışır ş.) A47v7,A61r2
M80/8,K71vl6,A68rll,M97/15,A68r2 ş.-ine (mışrî ş.) MK26vl3
ş. (ehlini) MK63rl2 ş.-ine (tayan ş.) K20vl5
ş. (elin) B67v7 ş.-irj (mışr ş.) K43v6
ş. (ile) D48v9 ş.-nig (atm ş.) M97/5
ş.-deM79/18 ş.-nig (ehline) M29/15
ş.-e ş.-nig (ehlini) A58r7
M29/2,M29/12,M31/18,K44v6,M61/19, ş.-nig (içi) A68rl
D50r8,K50r7,A43rl 3,MK48vl 0, şehristân: (Ar.) büyük şehir
MK57r7,A52rl 1 ,A52vl2,MK57r6,K64v B76vl2,A67vl5
5,A58 v9,K65r 17,M95/1 ,M97/4,D73 v7,A şeker:(Far.) şeker
68r3,M97/7 ş.-den (bal ş.) B29r4,B37vl6
ş.-e (beyle kirürler) B74r8 ş.-din A20v7
ş.-e (beyle kürdi) B61v3 şeksiz: (Ar.+T) şüphesiz M84/19
ş.-e (ehli) M69/5 şem'i: (Ar.) mum
ş.-e (haber verdi) B52r4 ş. (meded ş.) B3r2
ş.-e (kirdim) B61r2 ş. (yandurğıl) MK2rl4
ş.-e (ol ş.) B51v8 ş.-nM3/13
ş.-e (yakın) K24v7 şenTün: (Ar.) Hz. Yakup’un oğlu
ş.-e (yakm keldi) MK23r9 B8rl6
ş.-ge K72r2 ş.-a B7vl0
ş.-i B67rl5,A58vlO ş.-a (buyurdı) B69rl0
ş.-i (kırmağa) B67v8 ş.-a (sığınursa) M9/18,MK6v7
ş.-i (c acebledi) B76vl5 ş.-dan K55r4,A48v8,MK53v9
ş.-im D28vl3,MK27vl,M41/l 1 ş.-ı D55rl2,D57vl6,M88/21
ş.-im (benüm ş.) B29r7 ş.-la B57rl4
ş.-in K65vl5 ş.-nı A51rl5,M78/16
ş.-inden (yemen ş.) K42vl2,A35r8 ş.-nı (anda) B60r7
ş.-ine MK19vlO,K21rl,A16r2, ş.-nıg M88/16
K7İVİ7 ş.-nıg (kuvveti) B69r5
ş.-ine (anlar kirdi) B21vl4,B22rl, şerbet: (Ar.) şerbet
B23v7 ş.-ni D72vl 1
ş.-ine (belus ş.) B21v4 şeri: (Far.) asker

973
 ş.-si MK25rl ş.-di (zünnänn ş.) MK40v7
şeri'at: şeriat ş.-er MK20v6,D41rl4
ş. (hükmüni) B66vl2 ş.-er (körki ş.) B38rl3
şerifi (Ar.) şerefli, yüce, şeref sahibi ş.-er faklı ş.) A34rl,K41rl6
K7v8,MK7rl4,A48vl 5,M76/2,K6 İrl 5 ş.-iben D2İVİ5
ş. (cemälni) B51rl ş.-iben (bağ buğağu ş.) D42rl 1
ş. (elige) K13v4 ş.-iben (buğawun ş.) A34vl6
ş. (kaddim) MK37vl ş.-megil (buğağın ş.) B17rl0
ş. (kördi) D63r8,MK61rl7,B64r8 ş.-üp (elin ş.) B71v8
ş. (körer) D54v5 şeş-: çözmek
ş. (kul) B14rl4 ş.-di B21r9,A4rl4,K30v5,A23r5
ş. (olup) A49r3 ş.-di (kemer ş.) M57/16
ş. (on ş.) B8v4 ş.-er B22vl6JC14v5
ş. (özüm) B40r4 ş.-iben (buğaw ş.) K42rl 1
ş. (tendin) M96/4 ş.-megil K16rl4
ş.-miz B58v5,K67v6 şeşdür-: çözdürmek
ş.-imiz MK54vl4,M77/l ş.-di B27v8,M39/8
ş.-ler B58v9,B71rl6,D56v4, ş.-üben K27v4
MK66Vİ2 şevk: (Ar.) istek, arzu
ş.-ler biz D68vl ş.-ı (vişäl ş.) B38vlO
ş.-lenniz K56r8 şevket: (Ar.) büyüklük, heybet
ş.-lerüz A62rl6,M91/2 ş.-iniM76/ll
şerîflü: (Ar.+T) şeref sahibi, şerefli şevre: çevre
M10/15 ş.-sinden MK49rl4
şerik: (Ar.) ortak MK12vl2 şey: şey, nesne
ş. (bilä ş.) M2/4 ş.-den K32rll
şermsär: (Far.) utangaç B43r9 ş.-ler A43vl6
şermsär ol- şeydä: (Ar.) deli, divâne
-daçıdur Bllv9,M15/8 şeyda ol-
-makdan MK40v5 -dılar D40vl7
şermsärlık: (Far.+T) utangaçlık A3v9 şeyle: şöyle
şermsärlık: (Far.+T şermsär+lık) ş. (oldı) M24/8
utangaçlık KlOvlö şeytan: (Ar.) şeytan
şeş-: çözmek B4v5,B36vl4,B74r7,MK3vl2,D9v5,
ş.-di D20r7,MK19r5,D41vl7 M13/10,MK29vl7,M45/5,D47vl2
ş.-di (kemerin ş.) A34v5 ş. (köglin) B31vll
ş.-di (tedbîr ş.) D31r3 ş. (la'în ş.) B8r4,B49v3,D71r3

974
 ş. (recîm ş.) B43r5 şimdi: şimdi B6 İr 13
ş. (sözine) B10vl,MK6vl5 şîrîn: (Far.) tatlı, sevimli B21vl
ş. (sözünüg) K4İVİ1 ş. (lafzı ş.)
ş. (ile) MK9r6 D20rl5,K20v4,A13rl4, MK19rl3
ş. (lacîn ş.) K70rl3 ş. (lutfiıg ş.) A29rl2,K36vl3
ş. (recîm ş.) B36v6 şîrîn kel-
ş.-nırj (keydini) A34rl4 -di A40rl6
şıbık: çubuk şîrîn kör-
ş. (olsun) MK33r3 -di MK60r3
ş.-lar MK33r3 şirket: (Ar.) ortaklık B14vl
şiçek: çiçek MK23rlO şiş-: şaşmak; çözmek
ş. (dersün) MK4v9 ş.-di B71vl0,B71vl5,K26vl4,
şiddet: (Ar. şidded) sertlik, katılık; sıkılık A19v2
A44v9,M71/3,A67v6,M96/14, A68v6 ş.-di (elin ş.) A62v8
şiddet bol- ş.-di (kemerin ş.) B43rl 1
-dı A68r4 ş.-di (közin ş.) K67vl5,M91/10
şiddet ver- ş.-di faklı ş.) B23rl5,B27rl4,
-dügin B70rl3,D67vl B28vl0,B42v3,B71v9,B73rl l,B78r
şiddet ver- 15,K67vl4,K68r3,K69vl
-dügin MK65vll ş.-di ('aklım ş.) D26vl0
-dügüni A61rl4 ş.-di (c akili] ş.) B30r3
ş. (içre) B69vl5 ş.-di (şabn ş.) D68vl 1
ş. (keçdi) B53rl4,B55r9 ş.-er B23v3
ş. (keldi) B76v3 ş.-er (cümle ş.) B42v7
ş. (kitdi) B53rl6,D51v3 ş.-er (ellerin ş.) K67vl3
şiddet ol- ş.-ip f aklıi] ş.) B56vl 1
-dı B77v2 şişdür-: şaşmak; çözdürmek
ş.-i MK64vl ş.-di B43v6
ş.-i (beter oldı) B69rl ş.-di (hätınm ş.) B26vl6
ş.-im K65vl2 şol: şu (sıfat)
ş.-ine B18v2 Kİ 7r4,A9vl4,D50vl 1 ,K50v9,A43v
ş.-ler K51rl6,M70/20,K53r3,A46v2 15,MK50r3,D52r 1 ,MK50r 12,M71/1
ş.-ler (dartdı) B53r9 0,K51vl4,A45r8,MK50vl,A52vl5,
ş.-ler (neden idi) B53rl 1 MK57v9,M80/l l,D59rl2,A56rl2,A
ş.-ler (tartdı) D51rl3 61v9,M93/21,K72v4
ş.-lerden Bllv7,B48rl2 ş. (kiçi oğlan) D40r3
ş.-leri (tartdı) A44vl ş. (kiçik) K40r4

975
 ş. (kişi) M30/2 ş.-nı MK35vl2
ş. (säc at) MK29rl 1 ş.-nı (digle) B38rl0
ş. (atlan) B65r9 şular şunlar (kandan kelür) B56vl3
ş. (daraçuk) B44v9 şunlar, şunlar
ş. (dem) MK40vl4 A48r5,MK53r8,D54vl l,A54rlO
ş. (häl içre) B54v8 şuç: suç
ş. (kadar) B17vl6,B52v6 ş. (kılmış) MK46r3
ş. (kadar idi) B65vl4,B69r5 şüçik: tatlı MK26r6
ş. (kurta)MKllvl3 şükr (Ar.) şükür
ş. (kuyuda) K14r9 B56r2,B64r 13,K68vl 5,B78v3,A47r
ş. (kuyudan) B15r4 1 l,A55vl,M84/6,A65rl0,M94/21,
ş. (küşik) MK38v8 A65rl0
ş. C arab) A12vll ş. (kerek) D67rl7
ş. (c arabî) B20vl4 şükr kıl-
ş. (oğlanıq) B41r3 -dı
ş. (saräya) B61v6 B72v9,A3vl2,MK61r9,M92/20,
ş. (sözine) B54v9 K70r9,A65r7,M94/19,B50vl2,Bl İr
ş. (yol üzre) B53v9 9
şoluk: o an M14/2,MK9v2,M75/12 -up B73v2,B74r8,M94/15
ş. (sä‘at) M32/15,B10vl4,M28/3 -ur D70rl6,K69vl0
şöyle: şöyle -up K70rl4
D40v8,K40vl0,MK39rl 3,D41rl4,M57/5 şükr ol-
,K50rl6,M91/8,M92/19,M93/14 -dıMK10rl5
ş. (idi) M88/16 şükr alläh: (Ar.) allaha şükür Bİİrlö
ş. (kılğıl) K6İVİ2 şükr ü minnet: (Ar.) şükür ve minnet
ş. (durur) MK32v2 B32rl3,B51rl6
ş. (erdi) M37/18 şükr ü şenâ: (Ar.) şükür ve övgü
ş. (idi) B18r2,B26v9,B25vl, B52rl5 Bllrl2
ş. (iken) B36v4,B42vll,D26rl5, şükr ü sipäs: (Ar.) şükür ve övgü
K26v2 B50vl2,B51vl4
ş. (kulsun) M48/15 ş. (kılğıl) B32v7
ş. (oldı)K17r6,D22rl3,K22rl5, şükräne: (Ar.) iyilik, gönül borcu
A15rl3 D46rlO,M64/2
ş. (riväyet kılur) B77r2 ş. (ol ş.) B47vl3
ş. (iken) B26v4 ş.-si M64/1
şu: şu ş.-sin (kılam ş.) B47vl2
ş.-ndadur D59rl 1 ş.-sin (murädım ş.) B28v5

976
 ş.-sin (verem) M40/16
şüküh: (Ar.) ululuk
ş. (kıldı) M57/17
şükür (Ar.) şükür MK37v5
ş.-ler M43rll

977
 T t. (yegil) B65v8
t. (yemekge) B65v5
tâ: ta t. (yemez) B46v3,B63r6,B63rl2,
t. (kıyâmetğa teg) K3vl3 B63r7,B65v6,B74v6,MK12r7
t. (kim) D43vl t. (yeyerler) M43rl2
ta'accül: (Ar.) acele t. (yeyür) B65vl0
B40r9,B50r8,Kl 1 vl ,K47vl 5,A41r2,K48r t. (yedi) Bllr9,M43rl2
15 t. (yemez) B52r9
t. (birle) B7r3,B12rll,B59v4, t. (yer iken) B66v5
K64vl5 t. (yeyer) B1 lr8
t. (keldüm) K25vl6 t. (dilemez) B13v9
t. (kılam) K56vl5 tâ'at: (Ar.) taat, ibadet
t. (ola) K18vl2 M14/20,A65v8,M95/4
t. (ere) B19v8 t. (içre) B10r8
t. (ünder) B29vl 1 t. (işi t.) B49r7
ta'âm: (Ar.) yemek, yiyecek t. (üze bolalum) B6v3
B13v9,B17rl2,B24v6,B53v6,K12vl7,Al tâ' at kıl-
0rl2,A14vl6,M38/19,A37vl5,M69/l,A4 -dımBllrlö
3v2,MK48vl 5,M69/10,D60v8,K60r 12,M -dı B10r7,B26rl3
K59r 1 ,D60vl 6,K60v3,MK59r9,MK59r9, -mak B74v5
K60rl3,MK59r2,M82/10,M82/16,M85/6, tabıb: (Ar.) hekim
D63r6,K62vll,M85/8,D63r8,K62vl3,A5 MK25 vl 3,D33r 15,K33r 16,A25 v6,M
6vl2,MK61rl7,M85/10,D63r9,K62vl4, 47/13,MK32v4,M48/6
A56vl3,K62v8,MK61rl2,MK61vl,M85/ t.-den D33v2,MK32r8
13,D63r2,K62v7 t.-e MK32r7
t. (almaz) D13r3,K12vl7,A5v9, t.-e (bildürür) B34r9
Mİ 8/2,D45r2,MK43v4,M62/8 t.-e (izhâr kıldı) M47/12
t. (alıp) Bllr8 t.-e (şordı) MK32r4
t. (hâzır kıldı) B57rl t.-e (zahir kıldı) B34r4
t. (isteyü keldük) B59r8 t.-i (dîn) B3rl2,B75r6
t. (ketürdiler) B74v4 t.-ler B27rl5,B34v7,K33vl7
t. (' arzına kılurlar) B27rl4 t.-lerden A25v5
t. (verdi) B65v4 t.-lere K33v3,A25vlO
t. (yedi) K22r2,A14vl6 t.-leri K33rl5
(yedi) M43rl 1 tâbi'în: (Ar.) Hz. Muhammd’i
t. (yedürdi) B65vl 1 görmüş olanları görüp onlardan
t. (yedürür) B18rl4,K17v2 hadiz dinlemiş olanlar.

978
 t.-lere B2v5 t. (urunğıl) D34vl 1
ta'bîr: (Ar.) tabir, yorum t.-urundı B28v2,B36r3,B51r4
K7r6,D47v3,A40v5 t. (uzatğıl) B35v4
t. (bildügin) M65/11 t. (ügrer) A27vl2
t. (bilümezler) M65/3 t. (ügrürdür) K35rl7
t. (kılumadı) A40r5 t. (urandı) MK26vl4
t. filmin) B44r2,B49r3,D42vl t.-m (soydı) K38rl3
t.-i (düş) A65r9 t.-lar B27vl2
t.-i (tüş) B74r6,K70rl2 ta'cîl: (Ar.) acele
t.-imde Kİ 3vl ,A6r 11 ,D 13v4 B70v3,M8/18,Dl 1v8,M16/4,D18v9,
t-in B7vl6,K47v2,M65/19, M65/10 D29rl6,A21rl4,MK28r4,D39r4,K39
t.-in (yedürürj) D7r5 r4,MK37v7,D48rl 6,A41 v3,MK47r 1,
t.-ni B43vl3,M65/14 M67/l,M78/l,MK55vll
tabul: davulD70vl5 t. (birle) MKörl,MK10vl2,
fabul: tavulB74r2,M94/18 M20/20,B45r8,B68r 1 ,A50vl 3,M78/
täbüt: (Ar.) tabut D74vlO,K73r4 7,MK65vl7
t.-ın B78r2 t. (ere) MK17v9
t.-m (hâzır kıldı) B77rl5 t. (erür) Al 1 v6
t.-ın (ol ketürdi) B78rl t. (ile) M63/4
t.-m (reyyân aldı) B77v9 t. (keldim) D25vl2,A18v2
t.-ın (versün) B77v3 t. (keldüm) M36/16
t.-m (yüsuf) K72vl3 t. (kelgil) MK30r8
t.-m (yüsufinrj) K72vl6 t. (olsun) MK55vl3
t.-m (yüsufug) K72vl7 t. (varur) A4rl 1
t.-ma K73rl t. (keldi) B48rl6
t.-ına (nazar kıldı) B78r3 t. (kelür) D50v7
t.-m K72rl6,K72v2,M98/4,D74r9, t. (olsun) B59rl2
K72r2,K72v8,M98/8 t. (sâkî) B49v7
t.-m (aldı) B78r6 t. (vardı) B32r3
t.-m (şıddîkmg) M98/1 ta'cîllık: (Ar.+T) acelelik
t.-nı (taleb kıldı) B77vl4 t. (üze) D49v7
tâc: (Far.) taç Bllv8,B19vl2,M36/4, tacir: (Ar.) tacir
MK33rl5,MK33vl3 B30v8,B31r2,D30r9,K30rl2,A22rl 1
t. (oynatur) B36rl 1 t. (melik) D24v7
t. (olur erdi) D13rl3 t. (uluğ) Mİ8/12
t. (soydı) D38rl4,A30vl4 t.-e MK28Vİ4
t. (urandı) MK47vl2 taç: taç krş. tâc

979
 t. ur- B25v4 -dı MK55rl5
-ar -uçuz K63vl3
tafan mal B5v3 -ur M55/2
tafsil: (Ar.) ayrıntılı bildirme, uzun uzun t. (olmış) B48v6
anlatma t. (selâm kılıçlar) B59v4
t.-in (sorma) M37/3 t. (dürüd) B10vl5
tağ: dağ tahsîn: (Ar.) güzel bulma
t. (taş bile) D45r5 tahsîn eyle-: güzelleştirmek
t. (taşıla) A38r2 -diler M89/18
t. (taşla) B46v6 tahsîn kel-
t.-da D12v3,K12rl6,A5vlO -di D67v6
t.-da (idi) B15v7 tahsîn kıl-
t.-dan B13vlO,B13r8 -dılar B70v2
t.-larda B64vl5 tahsîn ver-
tağ: dağ -di MK65vl6
t. (taş ağlar) MK43v7 taht: (Far.) taht
t.-daM17/10,M18/3 Bİ 1 v8,B19vl2,B51r2,B58r5,D49r8,
t.-dağı D62rl5 K55v9,A49rl 5,M76/6,D65r5,K64v9
tağam: (Ar. tac âm) yemek B59v3 ,A58vl3,MK63rl5
tahassüs: (Ar.) hususi, mahsus olma K7r4 t. (indi) MK26vl4
tahkîk: (Ar.) doğru, gerçek; doğru ve t. (oldı) B48r6
gerçekliği araştırma t. (öğünde) B58rl4
D23 v3,B3 İr 13,B48r 11 ,B48r 12,B5 İr 12,B t. (urğıl) D34vl0,K34vl0,M49/5
55r4,B66vl2,B70r7,B74v8,MK2r9,K4vl t. (üze) A20r4,A27r5,D35rl0
4,K10r5,A2vl5,MK9v3,M14/3,K30vl7, t. (üzesini) A27rl0
D31r6,K31r8,MK29vl l,M44/20,A22vl6 t. (üzre) B35v4,B36r7,B65vl0,
,M44/12,MK37vl 1 ,K46v6,K49r 17,A42v K34vl l,MK33rl6,K34vl6,MK33v3
5, K56vl0,K57r5,A50vl3,MK55vll,M78 t. (verdi) MK47vlO
/7,K63vl2,A57vl4,M86/14,MK62rl6,A6 t.-a (ağdı) B28v2,D49rlO,
3vl6,A65vl2,A69rl2,B40rl3,B63v9 MK47Vİ2
tahkîk bil- t.-a (çıkup) MK26vl3
-di B38r7 t.-a (oturdı) MK33vl4
-dim K64v4,A58v8 t.-da A48r2
-düm M68/6,M93/4 t.-dan B54vl3,D52vl6,MK63rl5
-gil B31v4,B59r7 t.-dan (ağdı) B67vl 1
t.-dur B38v4 t.-dan (indi)
tahkîk kıl- B70v9,D38rl4,A30vl4

980
 t.-dan (yere düşer) B56v9
t.-ğa (ağdı) B51r4
t.-ğa (münevver) B36r4
t-ımdan K52rl0,A46r6,MK51rl4
t.-ın (bahtın) D56rl,MK54rl5
t.-ına K49r9,A42rl3
t.-ına (olturdı) K35rlO,A27v5
t.-mda (indi) B39vl,A61v9
t.-mdan MK36vl7,K54rl6,
MK53r5,D65r5
t.-lardan K34v6
t.-lan A26vl6
taht ur-
-up B28vl
-unğıl B35v3
tahtdâr: (Far.) taht sahibi
t. (ey) B40rl6
taht-ı zarîf: (Far.) zarif taht
taht-ı zarîf ol-
-dı K46vl,A39v2
tâ’ife: (Ar.) bölük, grup, takım
t. (her) B25r7
tak-: takmak krş. tak-
t.-dılar (yip) A2r9
t.-ıp A2v5
tak-: takmak krş. tak-
t-dılar (yip t.) MK8vl7
t-ıp MK9rlO
takat: (Ar.) takat, güç, kuvvet
t-i B34vö,K33vlö
t-i (tâk) (Ar.) B47v5
t-i (tâk) (Ar.) M63/15
t.-im M80/2
t-im (tâk) B8rl2
t.-im (dar) D59rl
t.-im (tar) Bölrl 1
t.-im (tar) MK57rl5
981
takdîr: (Ar.) ezelde allahın olmasını
istediği
B25r 10,B26r4,B28r3,B32v4,B77r 1,
K18rl,A10vl l,K25rl0,D25rö,D25v
16, A18vö,K39r 17,M74/16,MK64r 16
,D66v5,K66r9
t. (birle) B50v8,MK45rl5
t. (etmiş) M10/14
t. (eyle kılam) B40v6
t. (eyle olsa) B55v2
t. (idi) B50v3
t. (kıldı) B48v2,M25/l,M64/15
t. (bu t.) B18vl,B18vl3
t-i B8v3,MK16v4,M25/2,
MK23vl2,K26r3,M36/20,MK38r5,
K53rll
t.-i (hak) B18vll,A47rl3
t-i (imiş) D7v8
t-i (kıldı) B19rl4,MK24v5
t. (keldi) B18rl6
t-i (oldı) D31r3
t-i (terjri) B31v2
t.-i (teprinig) A23r5
t.-i (terjrinüıj) K30v5
t.-in (mevlîm) B15rlö
t.-ini D14v7
t.-iyle A68r4
t-ni (mevlâm) MK13v8,M20/12
takı: daha
B28r7,B28r8,B28rlö,K21vlö,A14v
14,K35r4,K26vl4,A19v2
tal: dal
t. (çıbıkdan) M52/2
tal: dal
t (çıbıkda) B38rl
taleb: (Ar.) talep A68vl6
talep kıl-
 -dı B77vl4,M49vl6,K72vl3 t.-nı (şatun almaç) MK8rl
tâlib: (Ar.) isteyen, istekli MK43vl 1 tamuğ: cehennem M24/11
t.-ler B46vl0 tan-: hayrette kalmak, şaşırmak
t.-lemirj K45r8,A38r6 t.-madanB71vl5
tam-: damlamak krş. tam- ta'n: (Ar.) sövme, yerme, ayıplama
t.-sa (yere) B33r9,M46/12 Mİ 1/9
tam-: damlamak krş. tam- tan-: şaşırmak, hayrette kalmak
t.-sa (yere) MK3 İrlO t-makdan M91/15
tama': (Ar.) açgözlülük tanu-: tanımak
tama' kes- t.-p K55r3
-gil A18vl0 t.-rven K57r7
tama' kes- tanuk(ğ): tanık, şahit
-gilK26r7 t.-ı (yok) MK38v8
tamä' kıl- tanuk: tanık, şahit K40vl0
-dı A17vl6,M35/19,B25rl5 t. (olur) D40r3
tamağ: damak t. (verür) K40r4,MK38v8
t.-dan (kezer) A30rl t.-ı (züleyhanıç) B41rl0
tamak: damak krş. tamak t.-m (kabül kıldı) B4İVİ0
t.-daK37rl6 tanuklu: tanıklı B41rl0
t.-dan (dil) B38v2 tamıklığ: tanıklık, şahitlik
tamak: damak krş. tamak t.-mM56/l
t.-dan (kezer) MK36r3 tanuklık: şahitlik
tamar: damar MK39rl3,D51r8,K51r5
t.-m (tutup) B34r5,A25v6 tanuklık ber-: şahitlik etmek
t.-ına (neşter ursa) B33r8 -ür)B41rl2
t.-nı (tutup) K33rl6 tanuklık ver-
tamar: damar -mezven B41v6
t-ına (anug) MK31r9 -ür B41rl4,M55/8,D40r5,K40r6,
tamu: cehennem Kİ7r9 A32v8,MK38vl0,M55/10
tamu: cehennem t.-ı (verümezven) A33r2
t- (odm) B9r9 t.-m K40v4,A33r6
t.-nı D8rl3 tanuklık: şahitlik MK49v9,M70/l 3
t-yı (satun aldurjuz) B18r5 tanukluğ: tanıklık, şahitlik
tamuğ: cehennem t.-m MK39r7
K8rl3,D17r9,A10r3,MK16r9 tanukluk: şahtitlik B53r4
t. (otın) Mll/15 t. (berür) D40r7,B41rl0
t. (içre) B9r9,B43r8 t.-m (kabül kıldı) D40v2

982
taqla-: hayret etmek, şaşırmak t. (İslâm t.) B78r7
t.-dukdan (c âlem) MK42v6 t. (kendü t.) B36rl6,MK34r9
t.-r MK20r3,K70v9 t. (kervân t.) B15v9
t.-r (körkûn) MK24r8 t. (kökler t.) B33rl0
t.-r (c aceb) A9v8 t. (köqül t.) A24vl 1
t-r (‘âlem) MK39rl t. (melik t.) D23vl4
t.-yur men B46rl4 t. (mışır t.) M39/16,M78/21
taqla-: hayret etmek, şaşırmak t. (mışr t.) B56v3
t.-duq mu M73/13 t. (uçmah t.) B1 lr7,A67r7,M96/4
t.-r MK15vl5,M23/21,MK19vl2, t. (yüsuf t.) K35v4,A27vl6,
M29/18,MK22vl 0,M33/21 ,M36/6,MK30 A36vl4,K44r5
rl0,M84/5,M95/3 tapın-: tapınmak
t.-r (c âlem) M5 5/16,M61/1 t.-mak B22v6
taqlaş-: karşılıklı şaşırmak t.-ur (imiş) B26v4
t.-dılar MK19rl7 tapınmaklık: tapınmaklık
taqlaş-: karşılıklı şaşırmak t.-puta D21v4
t.-dılar M93/6 tapu: huzur, yan, ibadet, itaat,
t.-urlar MK49rl5 hizmet
tap-: tapmak, bulmak t. (eden) M71/18
t.-ar (ol şürete t.) M29/13 tapu kıl-
t-ar men M93/5 t.-kıl. D54vl5
t.-dı (fevz û necat t) M64/12 -dı D47vl0
t.-dım (issin t.) A64rl -ğıl K54v7
t.-mak (aqa t.) MK37rl2 -ur M75/12
t.-mak (oda t.) K21v7 -ur (ermiş) M37/13
t.-mak (puta t.) M30/8 t.-qa (kamuların t.) MK12r3
t.-mayurduk K53v4 t.-qa (keltürdiler) MK12r9
t.-u (büte t.) MK20rl3 t.-qıza A49r9,K56vl2,A50v2
t.-u (kılur) K26v2 t.-qıza ketürdük B59r9
t.-u (kılur ermiş) D26rl5,A19r6 t.-quza B13v5,K55v3,MK54r9
t.-ur (haça t.) MK19v9 t.-quza (sizniq t.) M77/19
Çap-: tapmak t.-quzda D27vl6
t.-arlar B2İVİ5 t.-quzda (oldaçıven) B57vl5
tapa: doğru, taraf t-sma MK18vl6,MK54vl
B3rl ,B3r7,B3r 13,B76r2,MK22v4 t.-sına (yüsuf t.) MK46v3
t. (aqa t.) A47vl3 t.-ya D58vl0,K58vl,A52rl2
t. (cennet t.) K46rl4,A39rl4 t.-ya (bu t.) B61r3

983
tapu: huzur, ibadaet, itaat,hizmet t.-daM98/10
t. (kılur ermiş) MK25r3 t.-dan (her) M40r4
t.-guzda (hâzır ola) B28r8 taraf: (Ar.) yön, taraf
L-sına (hâzır keldi) B43rl2 t.-a A55vl6,K72v9
tapuğ: huzur, kat; hizmet,itaat t.-da
tapuğ kıl- B68v2,B77vl,A59v3,M98/10
-aM40/4 t-dan D74r7,M98/2
-ğıl A48rl0 t-dın A68v3
t.-ına (hâzır keldi) B49v9 t.-mdan B14v4
t.-ına (kamuların t.) K12vl3 tank(ğ)-: öfkelenmek
t.-ma (varurlar) B58r8 t-ıban D9v4
t.-ında M40/3 tarat-: çekmek
t.-ma D56r4 t.-dılarK14v
t.-ıgaK13r2 t.-mak D34r6
t.-ırja (ketürdiler) B13vl 1 tank(ğ): kızmak, öfkelenmek
t.-uga (kamuların) D12vl6 MK5v5,MK10v7
tapuğ: hizmet t.-ıp
t-ma (yüsufug) M28/7 târih: (Ar.) tarih A70rl0
tapun-: tapınmak t.-nig B79rlO,D75vll
t.-duğı (şanemden) A45rl0,MK50v3 tarik: (Ar.) yol
t.-duğı (saneminden) K5İVİ6 L-m D37vl4,MK36v4
tan dar; sıkıntı A34r4 t-ın (yiğitlik) B38vl6
t. (hâtırug) B25vl 1 tarlık: darlık
t. (kuyuya) A2v5 t. (ola) MK46v7,MK52v6
tar. dar; sıkıntı t. (oldı) MK48rl2
t. (hâtıng t-) MK24rl3,K33v7 tarlık: darlık
t- (hâtırug t ) B34rl3,M36/l 1 t (üzre) MK48v6
t. (kuyuya t) MK9rlO,MK49vl6 tarlut: tabut
t. (tâkatim t.) Bölrll,MK57rl5 t.-nı (dületdürdi) A68v5
tara-: taramak tart-: çekmek
t.-r (başm t.) B33r2 t.-ar
tara-: taramak MK5v8,MK6vl0,M48/7,D35v5,A28
t-ban MK16rl5 rl,MK34r9
t.-r (başm t-) MK31r3,M46/7 t.-ar (başm t.) MK50vl6
L-yuban MK5v6 t.-ar (hasretig t.) D43vl5
taraf: (Ar.) taraf, yan t.-ar (hasretigi t.) MK42v2
t.-a A51vl3,D62rl2

984
 t.-ar (kayğusm t.) D33vl6, MK32v5 t.-dılar B30vl2
t.-ar (nedamet t.) M65/6 t.-tıB54rl4
t.-ar (c ışk t.) D41 vl tas: (Ar.) tas D41r6
t.-ar (rencü t.) M71/10 t. (altım t-) B42rl5
t.-ar (yüzine t.) D47vl0 tasarruf: (Ar.) sarf
t.-dı (meşakkatler t.) MK49vl3 taşamıfkıl-
t.-dı (şiddetler t.) D51rl3 -mak MK32vll
t.-dı (şiddetleri t.) A44vl taşdîk: (Ar.) doğrulama, gerçek
t.-dılar D14v6,A7rl3,MK13v7, olduğunu onaylama B59r7
M20/1 !,D30rl5,A22rl5,MK29r3,M43/l taşdîk dut-
6 -dı M73/12
t.-duğında (kanca t.) MK49v6 taşdîk et-
t.-duğmdan A44rl0 -üp M68/4
t.-duğunda K51r2 taşdîk kıl-
t.-duk (mihnet t.) K66r8 -dı B55r5
t.-dum (telim t.) MK36rl 1 taşdîk tut-
t.-tığında M70/10 -dı B4r2
t.-tığından D51r5 taş: taş; dış, dışarı
L-tı D52vl ,K52rl2 Bllr4,M14/7,K10rll,A3r5
t.-tılar (ikilesi t.) B15rl5 t. (ağlar) K45r4,MK43v7
t.-ıp D7v3 t. (bile) D45r5
t.-ıp (ağaç t.) B45vl0 t. (kapuya) MK38rl5
t.-ıp (kılıç t.) MK62v8 t. (üzre) B1 lr4,A3r4
t.-tuk (rene t.) D66v4 t. (kapuya) B40vl6
t.-uban (kılıç t.) B67r4 t.-ı D10r7,K10r9
t.-up M10/9,K44rl0 t.-ila (tağ) A38r2
t.-up (ağaş t.) MK42vl3 t.-ka (balkır) B47vl0
t.-up (bıçak t.) MK7r8 t.-ka (balkur)
t.-up (hasret t.) D62r7 K46r6,K47rl6,A40v2
t.-up (kılıç t.) D64rl6,K64r4 t-la (ağlar) B46v6
t.-up (pıçak t.) B8rl4 t.-nı (ol) Bllr3
t.-up yerden M61/9,D44rl2 t.-rak (durur) D74v7
tart-: çekmek taşanı: dışarı D40v7
t.-ar M8/8 taşkaru: dışan K10r2
tartı: tabut olmalı taşkan: dışan M14/10
t.-nı (şıddîknnj t.) A68v2 taşru: dışarı
tanıt-: tartmak t-rak K73rl

985
taş: taşBllr5 t (melik t) D26rl3,MK25rl
t. (üzre) MK9v8 t.-a M40/9
taşmanı: dışarı Bİlr6 t.-nıg (kızı imiş) B26v6
taşğaru: dışarı tazarru': (Ar.) yalvarma
t.-dan D45vl 1 tazarru' kıl-
taşkanı: dışarı D46r7 -ur B55rl 1
t.-dan K45vlO,A38v9 t.-lar M50/9
taşra: dışan MK13v5 t.-lar (kılur)
taşra: dışarı A7r 11,MK39r 12,M63/20 K44vl7,A37vl4,M62/7
t. (çıkdı) B15rl5,B4115 tazarru'lık: (Ar.+T) yalvarma
t. (çıkğıl) B15rl3 tazarru' lık kıl-
t. (çıkmak) B15r8 -ur
t. (durur idi) B78r3 B36v4,B40vl0,B46v2,MK43v3
t. (keldüginde) D23vl tazı: (Far. tâzl.) safkan arap atı
t. (keldüginden) MK22r8 D50v6,M69/l 8,D50v5,D50v8
t.-dan B47rl3 t. (atlar) B74r2
t. (sudan) K23v5 t. (başm) B54rl4,M72/10
taşn: dışan t. (binüp) M71/6
t.-(balkar) MK44v9 t. (kişnep) B52vl,B53vl0,D50v7
t.-(çıkmak) MK13v2 t. (ünündin) K50v3
taşn: dışan t. (atı) A43v8
t.-dan MK44rl3 t. (kişnep) D50v5
tatlı: tatlı MK19r 13 t. (ününden) D50v4
tatlu: tatlı A13rl4,MK54r2 t.-nı A45v7
t. (cänıma) M9/21 t.-nıg (âdeti) A43v8
tatlu: tatlı B43vl4,MK56r7 tazı: (Ar. Far. tâzî) safkan arap atı
t. (candan) MK6vl4 M27/6
t. (idi) MK27rl5 t. (başm) MK50vl6
t. (keldi) MK44vlO,MK57vl2 t-n (atlar) A65r5
t. (sözi) MK58rlO t-nıg ('âdeti) B52rl5
t. (sözig) MK57rl2 ta'zîm: (Ar.) saygı gösterme,
t (sözüg) MK29rl5 yüceltme,büyük görme
tavar: malD4vl3 t. (ile) M67/1
tayan: (Ar.) bir şehir adı A13vl2 ta'zîmkıl-
t. (şehrine) K20vl5 -ğıl M45/21
taymus: (Ar.) hükümdar B28rl4,M38/7 tazu:(Far. tâzî) safkan arap atı
t. (erdi) B26v2,K26rl7 D2İVİ6

986
te-: söylemek krş. te- t. (ile) K57r4
t.-diA42vll t.-in (temâm edüp) B77rl4
t.-p (sorar) B47v2 tecribe: (Ar.) tecrübe
te-: söylemek, demek krş. te- tecribe kıl-
t.-di A33v6,D52v2,D64v3 -dug MK45vl5
t.-di (genez t.) D16rl3 tecrübe: (Ar. tecribe) tecrübe
t.-düğün K67vl t.-sinM65/12
t.-düg B23v6 tedbîr: (Ar.) tedbir
t.-mezven K31rl3 B51 v 1 ,B72r5,K30v5,A23r5,A56r 16,
t.-müş B68rl 1 A58r4,K68rlO
t-p B12vl5,B14vl2,B22rl6, tedbîr bul-
B33v3,B73rl0,B76rl2,K14rl,D44rl7,D4 -umazız M25/11
5r5,D63rl6,K69rl5,K71r6,K71vl4 t. (içre) K7vl0
t.-p (kulumız t.) B62vl0 tedbîr kıl-
t.-yü B7r5,B7r7,B9v9,B10rl4, -a durğıl A55vl0
Dİ lv2,Dl 1 v6,K15r5,D35v9,K35v9,D41r -am B65rl2,K62rl6
8 -dı B67r2,A68v8
t.-yü (böyle t.) A2rl2 -ğıl M84/15
t.-yü (döngil t.) M8/20 -umasmizB18vlO
t.-yü (kim) B58v4 -up MK63rlO
t.-yü (körsem t.) Kİ İr 12 -ur B4vl5,B77v6
t.-yü (kurtar t.) B40vl0 -ur siz B67v8
t.-yü (ma1 âza’llâh t.) D35vl5 tedbîr ol-
t.-yüp (cevâb t.) MK26v7 -mayavuz MK16vl3
t.-yür B6v7,B7v7,B7v6,B7v7, t. (şaşdı) B31v2,M44/17
D9vl2,D12rll,D42rl2,D52v2,D62vl3,K t. (şeşdi) D31r3
69r7, K69r9,K70rl6 t.-e B6rlO,B9v8
t.-yür (seb'în t.) Dİ lr3 t.-e (râzî oldı) K8vl2
t.-yür (yüsufım t.) Dİ lvl4 t.-i (böyle kılğıl) B64v6
tebessüm: (Ar.) tebessüm t.-i(but.)B15vl5
B39r5,K38rl,A30v4,M53/7 t.-i (kul t.) B8v3
tebessüm kıl- t.-i (ol t.) BÖOrll
-dı MK36v5 t.-i (olmaz) MK7rl3
-mazidüg B62r4 t.-i (revâ olmaz) B18vl2
-ur B61v2 t.-in K8vl3
teçhiz: (Ar.) donatma, gerekli şeyleri t.-in (anıg) D8vl3
tamamlama D54vl6,K54v8 t.-in (böyle) D62r6

987
 t.-in (kul t.) MK29v8
t.-in (reva kördi) MK8rl7
t.-inden M28/20
t.-igiz (bildüm) M87/18
t.-igizi K64v4
t.-igizni MK63rlO
t.-leri B8r2
t.-lerinizi D64vl7
t.-lerirjizi A58v8
t.-ügizsizüg B67v6
tefekkür: (Ar.) tefekkür, düşünme
MK45vll
t. (üzre boldı) B3vl3
t.-e (kaldug) B48vl5
teferrüc: (Ar.) açılma; gezinti
t. (makamların) B6r5
teg-: değmek
t.-di (hâl d.) DöOvlO
t.-er D59r6
t.-meden (bu hälig) K33vl3
t.-mez A31r9
t.-mez (râhatıg) B54r5
t.-mezden (tutar) MK9v2
t.-mezdin (suw) B10vl4
t.-mişdür B69rl4
teg: kadar, değin
t. (kıyâmetğa t.) K3vl3
teg-: değmek
t.-di (bize) K56vl3
t.-er D27rl4,MK46r6
t.-er (kazılma) D46rl 1
t.-er (reyyâna) D42rl4
t.-eridi B9r3
t.-erler B56v5
t.-meden B34v3,M48/4
t.-mek (kerek) D57r4
t.-mez (râhatıg) D52r7,A45rl4
988
t.-mez (şabn) A24v8
t.-miş D66v4
t.-ür K47v3
t.-ür (kim) B15rlO,B15rl2
tegme: her, her bir B27vl4,K27vlO
t. (kişi) B30r8
t. (kün) MK23v4
t. (künde) K25r2
t.-miz D1İVİ5
t.-si B35rl 1
tegme: her, her bir D27v6
t. (kez) D64v6,MK62vl5
t. (kişi) A21vll
t.-si M39/14
t.-si (kuşlang) A26vl2
tegre: çevre, etraf
t.-sinde B14v3
t.-sine B14v5
t.-sine (kuyunıg) M19/8
tegre: çevre, etraf
t.-sinde B14r6,M19/l,M19/6
t.-sinden (yörer idüm) MK12rl7
tegrü: kadar B4r 15
t. (ayğa) M69/10
t. (iki yılğa) K63v5
tegûr-: ulaştırmak
t. D47v4
t.-ür D46v6
tegür-: değmek, ulaşmak
t. A40v6
t.-di
B75rl6,MK50rl,A46v3,M73/15,K5
8r6,M79/7,A52vl 6,M95/8
t.-di (el t.) Mİ 1/9
t.-di (ol t.) B55rl0
t.-di (yüsufa t.) B40rl2
t.-diler (başığa t.) K9v3
 t-ebilmez (bahâ t.) A18v2 tek: gibi
t.-gil MK10r7 t. (bunı) MK20vl0
t.-gil (dez t.) B46vl3 tek: gibi B8r6,K52v8,A46vl4
t.-gil (dürûd t.) Bİ lv4 t- (ay)
t.-gil (selâmımın t.) Mİ 5/3 B15vl ,B26vl ,B29r4,B36v3,
t.-gil (tez t.) D45rl2,K45rl 1, B54vl !,D52vl4,A47r9,MK52rl4,A
A38r9,M62/ll 56v4, MK61r7,M85/2,K62v4
t-mege K45v7,A38v6,B47rl0 t. (bayağı t.) K33rl2
t.-mekge (ever t.) MK44rlO t. (dolan ay t.) K28vl4
t.-üp (selâm t.) B44v7 t. (kul t.) K22vl0
t.-üp (selâmın t.) D53rl3 t. (kuş t) A67r7,K71r7
t.-ür MK9rl7,K14rl5,A7r8, t. (kün t.) D26rl2
A7rl0,K25vl0,A18rl2,D43rl0 t. (sen t.) B38r6,K37r5
t.-ür kim B32v3 t. (tolun ay t.) M74/3
t.-ür (selâmın t.) t. (ay) D53v6
D42rl6,K42rl6,MK41r6 tekellüf: (Ar.) külfetli, zahmetli
t.-ûr (yüsufa t.) K53r4,A46v3 t.-kıl- B57rl0
t.-ürse K25rl3 -ur
t.-ürsen (fermän t.) M30/6 teklif: (Ar.) birinden külfetli fakat,
tegürû: kadar MK3v6 fayah bir şey isteme
tehdîd: (Ar.) tehdit teklîfkıl-
D38rl2,K38rll,A30vl2,MK36vl5,M53/ -urMK53v5
ll,A50vl2 tekme: her, her bir
t. (birle) M87/18 t.-si D34v2
tehdîd et- telh: (Ar.) acı söz D62r8
-diMK61v8 telim: çok
tehdîd et- B1 v6,B4v3,B4v3,B28r4,B29r 14,B30
-di M85/18 vl2,B35rl0,B38vl,B38vl0,B53r9,B
tehdîd kıl 57r5,B62vl3,B68r5,B78rl0,D7v6,K
-dı B66r2,MK55vlO 7v5,M29/5,D29r3,MK27vl4,D36v3,
ğıl B41r5 K36v3,A29r 1 ,MK35r7,M51/10,K37
-ıp D39vl5,B67vl6 r 15,D37v8,K37v7,A30r9,MK36r11,
-ur D38r5,MK36vl0,B39r9, M53/2,K37vl 7,A30v3,MK36v4,D4
B41r2,D39vl2,K39vl2,A32rl4 2r4,K42r4,A34v9,MK40vl l,K42vl
t. (çok) B39rl5 2,A35r8,M57/20,MK41r9,M58/10,D
t. (üze) M53/8 42v5,K42v5,A35rl l,M58/13,K47vl,
t. (üzre) B39r7 MK46vl l,A41rl2,M70/18,K54vl2,

989
A50v9,M78/6,A50v8,K58v8,M80/l,A54r t. (yığaş) MK33r6
2,MK58vl2,M82/3,D61vl4,M86/9,K64v t. (yıl) B29v4,MK50r2
8,D65rl5,A59r7,M88/8,D66v4,K66r8,A6 t. (yılğı) Bllrl2,B30r4,A3rl2
0vl4,MK65rl3,M87/3,M97/4,K72r5,A68 t. (yılkı) MK9vl6
r6,A68rll,M97/15 t. (yıllar) B53vl6,K29rl3
t. (altun) A22rl5,MK29r3,M43/16 t. (kün) D52r2
t. (aşlık) B51v3,B59rl4,B59v2 t. (künler) M71/17
t. (aylar) A21r7,M42/3 temäm: (Ar.) tamam
t. (bütdim) B43rl5 B3vl,B14v8,B14v9,B21vl,B23vl2,
t. (dartar) B77v2 D23vl,B46rl0,B49r6,B51vl l,B54rl
t. (dewlet) B76vl3 0,B72rl6,M14/20,D13vl7,MK13r2,
t. (darmışdım) BölrlO M19/1 l,K13vl4,MK22r8,D24vl7,
t. (dürlü) B9v14,B29v13 MK25v4,K29rl3,A21r7,MK27vl4,
t. (eyler) B37rl6 M48/1 1,D35v10,M51/10,D36v14,D
t. (ihsän) B69vl3 47r 17, A40vl ,MK46r 1 ,A42r 15,A42r
t. (kılam) B32rl3 15,MK47vl 4,K49vl 7,A43r6,D50r4,
t. (kıldı) B50rl,B50vl2,B51rl6, A43r9,D51 v8,K51 v4,A44vl4,K52r8
B56v7 ,K55rl4,MK54rl 7,M76/8,M76/8,K5
t. (kıldurj) MK7rll,M10/12 6r4,M87/9,K68v6,D70vl l,K70r4,A
t. (kılur men) A23vl5 65rl,M94/16,A66r7
t. (kıluram) K3İVİ5 temäm bil-
t. (kodı) B70v8 -ür B30rl3,B51r6
t. (kördi) B53r9 temäm et-
t. (mäl) B14v10,B27v13,B34v13, -üp B77rl4,D74r5
B43vl4,K30vl temäm eyle-
t. (mihnet) B49r9,B69rl4 -dilerB75vl3
t. (müddet) B38vl l,B44rl,K72r9 t. (işni) M71/4
t. (müddetler) K29r7 t. (keçdi) B14vll,B44rl6
t. (câşî)B78vl3 t. (keçmişdi) B58r7
t. (oldı) B75r4,B77r8 temäm kıl-
L (c ömr sürdi) B77r3 -dı D54vl6,A48rll
t. (ögüt)Bllvl -dım D75vl2
t. (sewnür) B14vl2 -dukB17rl,K16r5
t. (söz) B21v7 -dum B79rl2
t. (şükr kıldı) B50vl2 -uban A68vl
t. (tlmär) B67v9 -upK72rl5
t. (yere) D51v2,K51rl5,A44v8 t. (mäl) A22rl6

990
 t. (‘aklı) B53v4,K47rl5 t. (kelmedi) M43/16
temam ol- teg: denk, eşit, benzer
-dı B25r4,B27r6,B51vl6,A45v3 t. (tutup) D49vl4
temâm ver- t.-e (dönüp) A43r2
-di MK23v6 t. (verüp) M68/15
t.-ı M68/19,M76/6,A58rl5 t.-i B30r9
t.-lara B2vlO,D2r6,MK2r6 t.-le (dutup) K49vl3
temâmen: (Ar.) tamam olarak A49rl5 tegle: denk olarak
temaşa: (Far.) temaşa, seyir t. (ötep) B51v9
t.-ya B6r3,B7r3,B71rl3,A62rl3 tegri: tann
t.-ya (çıkar) B52v4 B8v3,B13vl3,B16r9,D38rl6,A30vl
t.-ya (kelür) D50v9 5,A36rl2,D47vll,M67/14
t.-ya (kider) K50v7,A43vl3 t. (buynkı) D62rl 1
temaşam: (Far.+T) seyirci MK24v2 t. (buyrukı) K61vl7,MK60v3
temellük: (Ar.+T) yaltaklanma, t. (kâdir) K24v4,A17v5
dalkavukluk MK55vlO t. (takdiri) B8v3,B31v2
temellük kıl- t. (verdi) B49v2
-urM17/17 t. (sevmez) B33v7
temlik: (Ar.) mülk olarak verme MK4r7 t-den B9r8,B9vl,B9r7,B20vl,
ten: (Far.) ten,vücut, beden B68r7,D17v4,K17v5,MK16v4,M25/
t.-de (bardur) K19vl l,MK18v7 2,M27/14,A12rl4,M32/7,M47/8,K4
t.-den MK35vl2,D37rl2 3r 14,K43 v3,K46r 17,A39vl ,K65r4,A
t.-din K71r7 59r9,MK63vll
t.-din (şerîf t.) M96/4 t.-den (yüsufa) K39v3,A32r6
t.-i (anıg t.) A35vl 1 t.-dendür D17vl6,A10vl 1
t.-in (anug t.) K43r4 t.-din K23r2
t.-inden B33r8,MK31r9 t.-din (korkug) K8rl2
t.-lerine (dokunsa) B20v3 t.-m M26/8,D40vl l,K40vl2,
t.-üm B8rlO,MK9r7,M13/l 1 A33rl2,MK46rl3
t.-ünden B76r2 t.-mdedür K18rl
tenk(g): denk, eşit t.-mden B18vl,A10rl5,M88/10
teng kel- t.-mden (ol) B44vl2
-medi B30vl2,D30rl5 t.-mdendür B18vl 3
teng ol- t.-nig K22rl,A14vl5,M30/18
-maz D30rl6 t-nig (hükmi) M44/17
t.-ine MK48rl6 t.-nig (peğamberi sen) K12vl0
tenk(g): denk, eşit t.-nig (takdiri) A23r5

991
 t-nüg (bir dostma) B75vl2 t.-a D60v9,K60rl3,D60vl0
t.-nüıj (takdîri) K30v5 t.-a (ceväb verdi) B63r9
t.-si M28/12,D24rl7 t.-a (emr kıldı) B63r7
t.-si (carş) D19vll,K19vl5,A12v9 terk: terk
t.-sine K16vl2,A9r6,M23/3, t.-in B67r9,D64v4
M32/6,M60/3 t.-in (kirü) B70rl0
t.-venK39rl7 terkinle-: terk etmek
t.-ye B13v7,B43r8,MK8r9, t-yü D14vl6,M27/6
K12vl5,A5v7,MK12r5,K20vl3,A13v9,K terkle-: terk etmek
21 v8,M37/4,M54/l 8,M60/5 t.-yinK56vl5
t.-ye (büküldiler) M29/10 t.-yûB20rl,MK18rl
t.-ye (kertündiler) B2İVİ2 t.-yû (kirü keldi) B64r7
t.-ye (mutF oldum) B22v7 temeş-: toplanmak
t.-ye (câşî olmadı) B9vl t.-üben MK4rl
t.-ye (yalvarur) B45rl terük: terk
tegri: tann, allah terük kıl-
t.-den K19v4 -mış sen B70rl4
tegrü: tann teslîm: (Ar.) teslim K18r8,K32r8
t.-mdendür MKlövlö teslîm kıl-
t.-sine B17r8,D16rl4 -dı B32v9,K63v5,MK62r8
tepre-: harekete geçmek, kımıldamak -dılarMK17r6
t.-diler B65vl5 -dı B66v4
tepren-: hareketlenmek -dukB17v4
t.-di B67vl2 -ur B15vl2,B19r4,D51v8
t.-di (içi t.) K64vl0 teslîm ol-
t.-di (saräy t.) D65r6 -dım
t.-diler D63rl3,K63rl D17v5,K17v6,A10rl6,M25/3
tepü: tepe, baş -duk B71r8,M90/15,MK66v4
t.-sine (yüsuf) B21rl -dum MK16v5
teräzü: (Ar.) pencere -urBllvl2,B18v2
t.-den (bakup) MK42rl4 teşrîf. (Ar.) şereflendirme; gelme,
teräzü: (Ar.) terazi, ölçü gitme B57r4
t.-ye B30vll,B30vl2,A22rll, teşrîf kıl-
MK28vl6,M43/12,K30vl -daçıven A49rlO,D55vl3
t.-ye (altun koyğıl) B30v8 teşrîf kör-
t.-ye (kümüş) B30v8 -di B57v5,B65vl0,K62vl3,
tercüman: (Ar.) tercüman B63r8 M85/10

992
 -ürMK53r3 -urK70r6
teşrif ol- -amMK5vl,M8/l
-daçı men MK54rlO -dıMll/5
-daçıven B57vl6 -ıp D8r3,D8rl 1
tevazu': (Ar.) alçak gönüllülük -up K8r3,MK18rl2,B9r7,B23vl6
D4rl5,MK4r7 t.-lerimizi D5vl2
t. (telim eyler) B37rl6 t.-mizi B6v3
teväzu'lığ: (Ar.+T) alçak gönüllülük t.-nig D43v5,K43v4
tevazu' lığ ketür- t.-gni A36rl3
-dilerB5r5 t.-ye (bakmazlar) B9v2
tevazu'İlk: (Ar.+T) alçak gönüllülük t.-ye (düşer) MK42r8
M5/17,D12vl0,D36v3,K36v3,A29rl,MK teve: deve M60/12,M61/3,M61/5
35r7,M51/10,M78/6,K57r4,A50vl2,MK5 t. (bildi) M60/11
5vl0 t. (big) B25v3
tevazu' lık kıl- t-den M28/15,M94/20
-dı B59v3 t.-lerin (yükletdi) M78/5
-ur B5r9,B13rl5 t.-ni M61/7,M61/12,M61/16
-urlar K4v8,MK4rl 1 tevfîk: (Ar.) yardım
t. (birle) B57r2 B2vl3,B2vl5,B3r4,B3r6,B68r9,B78
teväzu' lık eyle- vl ,B79rl 1 ,K2vl ,D2r9,K2r9,M3/l 5,
-yüben K4v3 MK52vl,D65v2,M88/14
tevbe: (Ar.) tevbe t. (eyle oldı) B56r3
K8rl5,M12/3,A10v5,K19vl3,K70r5 tevfîk kel-
tevbe kıl-: tevbe etmek -seM88/12
-a idük K17vll tevfîk ver-
-am B6v2 -sen B2vl6
-ay idük B18v7,MKl 6vl 1 -üriseg D2rl2
-ayduk D17vl0 tevfîk ver-
-dı -gil B3r7
B8vl 5,B45rl ,B46r3,M32/5,K38r6,A37r 1 -er iseg MK2rl2
5,MK43r5,M82/9 -ür (erseg) M3/11
-dum B20rl2 -ür (iseg) K2rl3
-ğıl B4İVİ2 t. (yolma) M12/3
-ir) K19vl6,A12vlO te’vîl: (Ar.) sözü çevirme, söze
-ug B9rl,B20vl0,B20vl2,MK7vl6, başka D2vl2,MK45v6,A50rl2
MK18v8 te ’vîl ay-
-uguz A12v9 -dur D3v4,B49v6

993
 t. (bilmez) MK45rl6,M64/16 tevvab: (Ar.) kulların tevbesini kabul
t. (edgü t.) K42vl2 eden B6v3
t. (eygü t.) MK41v2 t. (mevlı) B73vl6
te ’vîl kıl- t. (mevlîm) K70r6
-dı B5rl l,B14rlO,D4r7,K4rl 1, tewe: deveA36v2
MK3vl6,M5/9,B59r2 tez: çabuk, acele
-ğıl B3v4,B14rlO,K3rl D7v4,MK10v5,MK14rl,MK14rl
-mış B58vl6,D56vl2 tez: çabuk,hemen, derhal
-maz B48v3 B8rl5,B73vl2,M45/13,A32rl4,K42
-umadı D47r5 r7,D45rl2,K45rl l,A38r9,MK43vl4,
-umazlar M65/3 M62/1 l,D49v7,K54rl l,A55v9,D70v
-urB4vl3 10
-uvergil B3v6 t. (çıkaram) B43v7
t. (sanğıl) MK2vl5 t. (hâzır kelğil) B42rl3
t. (bilümedi) B48vl0 t. (yeter) B27v5
t. (eygü t.) B44r8 t. (yörür sen) M93/10,D70rl
t. (sorar) B14r4 t. (çıkardı) Bllr3
t.-i (düş t.) M77/13 tıfil: (Ar.) tıfıl, çocuk
t.-i (düşig t.) MK27v4 MK38v9,MK38vl5,A63rl4
t.-i (düşüg t.) B29rl0,B59r3,K29r3 t. (iken) B66rl3,B73rl6,MK62rl
t.-i (kelür erse) M41/14 t. (oğlan)
t.-i (kılumadı) B48vl0 B41rll,B41rl4,B44vlO,
t.-i (ol oğlana t.) B49r5 B41vl6,B42r2,A32v7,D40r7,MK38
t.-in B4rlO,B3v2,B3v5,K2vl5, vl2
K13rll,K48r2 t. (ayâ t.) B41vl
t.-in (aydur) B49v9 tıfıl kal-
t.-in (ol bilür) B49rl -dıB72rll
t.-ni fifl: (Ar.) tıfil, çocuk
M2vl2,D13rl4,A6r4,MK12rl6,M18/13, t. (kiçiçi t.) K40r5
A40r5,D47rl6,K47rl4,A40rl6, t. (oğlan) M55/9
MK45vl7,K47rl0,A40rl2,K47vl4,A41r t.-ımK18vl4
l,A41r4,MK46v3,K48r2,A41r6,MK46v5 t.-ıg D40rl0,K40rll,A32vl3
,D48rl,K47vl7 t.-um
t.-ni (atasından t.) MK2vl l,M4/9 M26/20,D18vl 1,A1 lv8,MK17vl 1
t.-ni aytur B49vl 1 tandur-: şaşırttırmak
t.-ni (düşnüg t.) K56v6 t.-an (mahzünlan) M83/7
t.-ni (düşüg t.) A20vl3 tırnak: tırnak

994
 t.-larug B38rl t.-r (häcet t.) K23v6
tig-: yetmek, ulaşmak, teğmek t.-r (müdam t.) D27v9
t.-inçe B78v6 t.-r (seni t.) M39/18
tigrek: direk t.-r (uzun cömr t.) M12/19
t. (oldı) A3rl0 t.-r sen D26v6,A19rl4
tigrü: kadar t.-rlerB27vl3,M39/13
t. (iki yılğa t.) B66v4 t.-rler (çok t.) M39/20
tik-: dikmek t.-rsen M38/1
t.-sünD34rll t.-sen A56rl6
til: dil K37rl6,A69v7 t.-sen (iş t.) A26r5
t.-den MK19vl4,MK38vl7 t.-seg D2rl6,D46v4
t.-ge (kelüp) M55/16 t-segiz B28r5
t.-i M39/8,D29vl7,M43/3,M80/l, t.-yinK16vl2
MK58rlO t-yüm MK15vl3
t.-i (datlu t.) M57/4 t.-yür D27vl2
t.-i (faşîh t.) M43/3 t-yür men M40/7
t.-im MK2vl,M3/17,K59r9, M80/17 t.-yürdi (täbütnı t.) K72v2
t.-im (faşîh t.) M3/19 t.-yürse M40/7
t.-in D12vl0 t.-yürven MK26v8,D28r3
t.-in (amg t.) M79/6,M79/12 tilek: dilek
t.-in (faşîh t.) M36/18,M37/5, M55/15 t-leri MK16rl,D17r6,MK16r6
t.—irj M22/21 tilen-: istemek
t.-irj (birle) MK15rll t.-meyün mü B2vl2
t.-irj (ile)Dlörll tiletdür-: diletdirmek
tile-: dilemek t.-di (täbütnı t.)
t. (cözrt.) K20r2,A12vl2 M98/4,D74r9,K72r2
t.-di D57vl5,M78/15 tîmâr: (Far.) birine bakma
t.-meyün mü M3/7 B6v 15,B 18r9,B67v9,M6/10,MK5v
t.-p D45v7 4
t.-p (hatâların t.) K69vl4 tîmâr bul-
t-p (râvîl t.) B62rl4 -dugız MK63rl3
t.-p (suçların t.) B73v6 -duguz D65r3,K64v7,A58vl2
t.-r M39/17,MK47vl7 -duguz siz M87/19
t-r (boldı) MK26v7 tîmâr eyle-
t-r (destür t.) KlövlO -yesizM7/17
t.-r (ehlin t.) M67/15 t.-lar M8/14
t.-r (erse) D28r3 tigle-: dinlemek

995
 t.-diler (emrini t.) B52v2 t.-mış B22r7
tirek: direk t.-mış (degül) B38r6
t. (olur) BllrlO,A17r3 t-sa B22r8
t.-leriM48/18 t. (keldi) B15vl
titreş-: titreşmek toğan: büyükler
t.-diler MK49rl6 t.-lar DövlO
t.-ürler B52vl0 toğra-: doğramak
tofrak: toprak B24r6,M32/12 t-dılar B42v4
toğ-: doğmak toğn: e doğru, tarafa
t.-an B36v3,D40r4 t. (bâtıl işe t.) K15rl5
t.-an (kün) K2vl6,KM2vl2 t. (turup) D52rl7
t.-an (künden) K41v4 toğn: doğru
t.-an (yapı t.) A32v7,M55/9 toğn kıl-
t.-ar A34r6 -upMK50vl5
t.-ar (künden) D41v2 toğntur-
t.-arken B3v3 -dı MK14vl
t.-dı D29v9 toğnlık: doğruluk
t.-dı (ay t.) M40/14 t.-ğa B41rl4
t.-dı (kara bulut t.) M27/14 toğru: a doğru, taraf
t.-dı (yarjı t.) K40r5 t. (bâtıl işe t.) MK15v5
t.-ğan (yerji t.) B41rl 1 tohm: (Ar.) tohum
t.-maM76/21 t.-ı (hikmet) M3/16
t.-ma siz A49vl4 tokun-: dokunmak, temas etmek
t.-madı D22vl t.-sa B39vl6,D19v2,D19v2
t.-maya D22vl t.-ursa K19v6,A12rl6
t.-mış (böyle t.) D21r3 t.-ursa (okı t.) A31rl3
L-mış idük B61r5,D58vl2 tokun-: dokunmak
t.-sun (firâş t.) D34rl 1 t-saMK18v2
toğ-: doğmak tokuş-:kavga etmek, savaşmak,
t.-aMK13v9 vuruşmak
t.-an MK38v9 t.-mağıl B77v8
t-ar MK19vl5 tokuz: dokuz
t-ar (imiş) B22r8 t. (kardaş) B9r3
t-ar (kün) MK12v2,D26rl2 tokuz: dokuz
t-dı MK28rl4 t. (kardaş) MK7vl2
t.-dı (tolun ay) B28v3 tokuzıncı: dokuzuncu MK3r 15
t.-maz B38r6 tokuzınçı: dokuzuncu B30vl

996
 t.-sınırj MK60vl3 tolun: dolun, aym on dördü
t.-sıg K62rl0 t- (ay)
tokuzunçı: dokuzuncu B4r7 B3v3,B14r7,B15vl,B26vl,
t.-sınıi) (adm) B65r5 B28v3,B36v3,B65rl6,K2vl6,M4/10
tol-: dolmak krş. tpl- ,M41/8,K53rl3,M74/3, K62v4
t.-a (c älem t.) B49vl2 t- (ay dek) K14v6
t.-dı (kuyu t.)Bl lr6 t (ayğa) B55vl6
t.-dı (nün t.) A3r9 ton: don krş. ton M70/14
tol-: dolmak krş. tol- t. (elvän t.) D41r5
t-dı MK30rl2 t. (kiymek) D32rl0
t.-dı (kuyuya t.) K10rl2 t. (kiyürdi) M8/7,D43r6
t.-dı (neçe t.) MK30v9 t.-ıK35vl5
t.-dı (nete t.) B32r7 t.-m Alövl
t.-dı (‘ âlem t.) MK48rl 1 t.-m (ketürür) MK22r5,M33/3
t.-mışdı B14vl4 t.-ıq (ile) MK37r9
t.-u (keldi t.) A7rl5 t.-lar D58rl7
t.-u (verür t.) A18rl3 t.-lar (mülevven) D34vl0
tolan: dolan,aym ondördü t.-nı Al lr8
t.(ay) KM2vl2,MK52rl4,MK61r7 t.-umB18rlO,D17rl4
t- (ayıq) t.-um (soymaq) B10v2
MK13v9,MK24vl 7,MK34rl 2 t.-unMK17rl2
tolan: tolun, aym öndördü t.-undan A17r3
t. (ayıq) MK27rl5 t.-uq D58rl7
t. (ayuq) MK6vl7 ton: don krş. ton
tolan-: dolanmak K25v4,M46/2,MK33vl 3,MK55v6,K
t.-madı 61 v9,A55v7,M84/l 2,M93/8,A64r4
toldur-: doldurmak t. (ak atlas t.) A49v2
t.-up (anbar t.) M68/9 t. (atläs t.) MK54vl
toldur-: doldurmak t (bağın) D35vl5
t.-dı (şu t.) MK53vl4 t (eyledi)
t-dılar B15r7 D32r9,A24rl4,B32vl3, K32rll
tolu: dolu B32r3,MK30r8,M45/13 t (ile) D38rl7
t (erür) K25vl 1 t (kiydürdi) MK24r6,MK39v9,
toluğla-: doldurmak MK41rl,MK41vl3
t-yu M20/5 t. (kiyürdi)
tolun: dolun, aym on dördü B8r6 B6v8,B21rll,B42rl4,
t. (ay) D28vlO,D52vl4 B58r8,A35vl3,M59/10

997
 t. (çıkardı) D24rl t.-larug (üstünden) B60v9
t. (kiymişi yok) B64v3 t.-m
t. (mülevven t.) B36r3 B6v9,D32rl3,K32rl5,A24v2, D62r3
t. (versünler) K9v8 t.-nı (bu t.) D24r3
t. (yuvardı) B73rl t-nı (gurbet t.) K18rl4
t. (zîbâ t.) B25v4 t.-umMK16rl4
t.-dan D23vl6 t.-umnı M24/16
t-ı MK22vl0,A28rll,M53/14 t.-un (eginime) B19rl0
t-ı (ğarîbig t.) K50vl4 t.-un (ketürür) K23v2
t-ı (ğarîbnig t.) D50vl7,A44r5 t-un (soyup) A53vl4,K59vl7
t.-ıtonandı K35r9 t.-un (üze) A52r2
t.-ı (uşbu t.) B33rl t-un (yırtıp) Dİ lv9
t.-ımı (şoymag) MK9r7 t.-ug (üstüniye) K58r8
t.-ın M26/6,MK58v7 tonan-:giy inmek
t.-m (yırtıp) A4rl2 t-dı (ton t.) B36r3
t.-ın (yurtup) B12rl2 t-dı (tonı t.) K35r9
t.-ırj (birle) M79/9 toprak: toprak MK2İVİ0
t.-ırj (yutup) M16/5 toy-: doymak
t.-ile K38rl6,MK37r5 t.-ança (ben küreyim) A9v5
t.-la B39v4 t.-ança (ben küreyin) K16vl 1
t-lar K32rl2,A24rl5 t.-arD50r9
t.-1ar MK33rl5 t-dı A15rl
t-lar (bu t.) B32vl4,B32vl6 t-maz B25r3
t-lar (kiydi) B44v3 t.-unçaK5vl6
t-lar (kiygil) B35v3,B60v9 |oy: şülen, ziyafet
t.-lar (mundak t.) M46/3 t. (ulu) K53rl4
t-lar (mülevven t.) M49/5 toy-: doymak
t-lan t.-ança B17v7
K24r7, Al 7r7,K32r 14, A24vl ,MK3 İr 1 ,M t.-ar MK47v7,K50r8,MK48vl 1,
K31r2,M46/6 MK48Vİ3
t-lan (bu t.) B32vl5 t-dı B23r2,M43rl 1
t-lan (ğarîbig t.) MK49vl t-maz MK23vl,MK47vl3
t.-lann (soyar) B43rl 1 toz: toz MK21vlO,M32/12
t-ların (şoyar) MK40v7 toz-: tozmak
t.-lannı (şoyar) K4İVİ7 t-an (boyuguzdan t.) A16r5
t.-lang MK56vl4 t.-an (boynıgdın) K23r7
t.-lamı D32rl2,A34v5 t.-an (tofrak) B24r6

998
 t.-ar C anber) D35rl7,K35rl7, tul: dulMK50v4
A27vl2 tul: dul B54r2
töhmet (Ar.) birine isnat edilen suç tulp: takım? D24rl4
M15/4 tur-: kalkmak
töhmet bil- t. B45r3,M30/13
-gil A60vl3 tur: kapı, veya kapının yanmda
t. (iş) D67rl oturulacak bir yer
töhmet bul- t.-a (çıkup) MK39v6
-undaçı K10vl2 t.-a (keçüp) M56/10
t.-dür B69vl2 tur-: kalkmak; beklemek; tur-
t.-lerBllv5 yadımcı fiili
tök-: dökmek t.-a (kaldı) K6v8,M8/15
t.-er (şuvın) MK6rl3 t.-a (keldi)
tökül-: dökülmek MK25v8,D63r7,A56vl 1
t.-deçi B38rl5,A29vl4 t.-a (kelüp) MK60r2
t.-deçidür M52/16 t.-alım B22vl 1
tört: dört t.-amB18rl5
t. (fersenig) D48v9 t.-ar (idi) B47vl
t. (yağa) Dİ lv2 t.-ar (olup) M43/9,MK42vl4
tört bir) tört yüz: dört bin dört yüz B2r2 t.-dı MK9vl5,Dl lvl,Kl İri 1,
tört yüz: dört yüz D41r2,A57rlO MK56vlO,MK62vl3,K72r9
tört yüz big: dört yüz bin MK61v4 t.-dı (biraz) B67r9
törtünçi: dördüncü D3r 14,K3 v2,K7 İril t.-dı (çevre) MK16r8
t. (yulduz) B4r4 t.-dı (erse) D61r8
t. (yıl) B51vll t.-dı (işe toğru) MK15v5
t. (kün) B25r2 t.-dı (kinik yıl) B75rl5
t.-sine (kan dedüm) B64vl4 t.-dı (muhkem) MK9v8
törütyüz: dört yüz t.-dı (öre) MK4rlO,MK5v3,
t. (c avrat) B42rl 1 MK53rl5
töş: göğüs, sine t-dı (toğn) MK14vl
t.-üg MK58r6 t.-ğıl B14v8,B14v9,A7rll
töşe-: döşemek t.-ğıl (kirü) MK37vl2
t.-sünler (müşg t.) D34v7 t.-ğıl (öre) MK46r6
töşek: döşekK37vlO t.-ıp MK10vl2,MK17vl7
t.-lerin K48v7 t.-mağa MK27v6
tevban: katı? D18r6 t.-mak (kerek) M97/1
tüfan: (Ar.) tufan B20v7,A12v4,M27/20 t.-sa (üç kün) MK35vl3

999
 t.-sam (kirü t.) D61r3
t.-sun (arta t.) D67r2
t.-sun (düte t.) MK33rl8
t-sun (olup t.) MK33rl8
t.-uban D64v4,MK62vl3,K68r7
t.-u (kaldı) Böv 16
t.-ug M86/21
t.-ug (kalıç tartuban) B67r4
t.-urj (kılıç tartup) D64rl6
t.-up B12rl l,B63r9
t.-up (toğn t.) D52rl7
t.-ur M40r4,K22r4
t.-ur (erdi) A3vl6
t.-ur (idi) MK44rl7,M63/l 1
t.-ur (c adil) K55rl
t.-urlar (korkulu t.) M76/15
tur-: kalkmak
t-dı B24r7,MK26r3,MK53vl5
t.-dı (öre t.) K10vl,MK54v7,MK54v7
t.-dı (tuta t.) MK53vl5
t.-ğıl B60v9,MK13v5,MK42rl0
t.-sun (öre t.) MK33rl7
tura tura: dura dura MK14v9
turâb: (Ar. türäb) cennet toprağı
t.-e D46rl5
turfe: (Ar.) taze, yeni
B37v9,B37v4,M51/19
t.-müdür K36v7
t.-dür (kalem t.) A34r7
t-dür (kılıç t.) K41v5
turfe-levn: (Ar.) görülmemiş şekilde olan
B42vl3
turğuz-: durdurmak, kaldırmak,
yükseltmek
t.-upB18rl4
turğuz-: durdurmak
t-uban MKlövl
1000
turtan-: dönmek, oyalanmak
t.-madı A38v7
turunç: (Ar.) turunç
D41rl0,K41rl2,D41r7,K41r9,A33v
10,M56/13
t. (sanıp) A33vl3
t. (sanup) M56/16
tuş: uygun gelmek, denk olmak
t.-ı B30r9
tut-: tutmak
t.-a (keldi) MK23v2,MK41r7
t.-a (pırdı) MK53vl5
t.-a (ümîd t.) D62r2
t.-am (ümîd t.)
K46rl3,MK44vl6
t.-ar D21rl7,MK27vl7,M42/6,
MK49rl 3,D57vl ,MK56r9,MK61vö
t.-ar (arslanlan t.) M88/16
t.-ar idiMK61v3
t.-ar (bahâ t.) M64/3
t.-ar (harîr t.) D50vl2
t.-ar idüm MKöOvl 5
t.-ar (inmeyin t.) D10r2
t.-ar (inmezdin t.) A2vl4
t.-ar (kamet t.) D45v5,A38v3
t.-ar keldi MK24rl
t.-ar (kılıç t.) K50v9,D50vl3,
MK49rl4
t.-ar (kıymet t.)
MK44r7,MK61v4
t.-ar (muhkem t.) MK37rl7
t.-ar (mükerrem t.) D2İVİ6
t.-ar (münevver t.) D20rl6
t.-ar (nün t.) MK19rl4
t.-ar (nürlu t.) M29/1
t.-ar ('ömrile t.) MK50vl
t.-ar (tegmezden t.) MK9v2
 t.-ar (tegmezdin t) B10vl4
t.-ar (ümîd t.) MK60rl3,K73vl5
t.-ar (yeğin t.) M66/5
t.-ar (yer t.) D44rl 1
t.-ar (yetmezden t.) M14/2
t.-ar (yüzine t.) A40vl2
t.-ar men (emrin t.) MK57vl6
t.-ar mu siz B16r4
t.-arım (ümîd t.) MK17vlO
t.-arım (yüz t.) MK66rl
t.-arlar K57r9,MK55vl5
t.-arlar (mükerrem t.) A14vl
t.-arven D67v8
t.-aym (sözügüzi t.) D57rl6
t.-dı Blv7,B4r2,MK6r5,MK6r2,
K10rl0,A3r4,MK24vl0,M37/4,MK36v5,
MK38rl4, MK43r2
t.-dı (berk t.) B36v3
t.-dı (elin t.) MK13vl4
t.-dı (muhkem t.) M8/19,MK34v2
t.-dı (müstafini t.) Dlv5
t.-dı (yer t.) MK42vl3,MK42vl5,
M61/14
t.-dılar
D12v3,A5r8,MKl lv7,D13r4,A5vlO,MK
12r8
t.-dılar (hak t.) MK19v6
t.-dılar (kurd t.) M17/10
t.-duğmda (yer t.) MK49v7
t.-duk (mihnet t.) B69rl4
t.-ğıl
D50vl,D59rl2,MK62v2,D67vl0
t.-ğıl (öğüdüm t.) D26vl7,K41r5
t.-ğıl (bu iş üzre t.) K31rl5
t.-ğıl (emîn t.) B3İVİ2
t.-ğıl (hoş t.) MK30rl,MK57v9
t.-ğıl (râzî t.) M45/6
1001
t.-ğıl (şâfî t.) A23rl5
t.-ğıl (sözüm t.) D41r3
t.-ıg MK62rl5
t.-ıpK12vl
t.-kıl (sözim t.) MK39v7
t.-ma (gümân t.) D16rl6,K16rl3
t.-madı Blv8
t.-madılar (yalvarduğm t.)
MK9r4,D9v3
t.-madılar (yalwarduğın t.) A2rl3
t.-mağıl A9r7,MK15rl5,D71v7
t.-mağıl (gümân t.) B17r9
t.-mak (bid'at t.) MK37rl3
t.-maz K38v7,A3 lr9
t.-mış MK8v3
t.-samD21v2
t.-tı B7r4,B7r7,D35v8,D53v9,
D63rl5
t.-tıdep B45vl2
t.-tı (elin t.) B26r9
t.-tı (muhkem t.) B1 lr4
t.-tı (yer t.) B45vl6,D44rl7
t.-tuğından MK49v7
t.-uban
D12rl6,K12rl2,MKllv3,
MK20rl2,MK32r4,MK52r7
t.-uban (körjlek t.) K62r5
t.-uban (sordun) B65r4
t.-urj B66vl l,A5r4
t.-ug (kurtı t.) D12rl6
t.-up MK24vl6
t-up (elin t.) B33rl3,D45r6,
MK43v8, D49rl7,MK48r2,M74/7
t.-up (kanlı köglegini t.) B64vl6
t.-up (köglegnig t.) D62rl6
t.-up (köglekni t.) MK60v8
t.-up (kul t.) D65v2
 t.-up (kulak t) B78vl0 t.-inde M14/7
t.-up (kurtlar t.) K62r4 t.-inde (direkler t.) D34rl6
t.-up (olak t.) MKlOrlö t.-ünde Bİ lvl6
L-up (tamann t.) B34r5,A25v6 tükel: tükel, bütün
t.-up (tamamı t.) K33rl6 A42rl3,D51v4,MK50r4,K70rl 1
t.-up (teg t.) D49vl4 t. (ahvâl) B28rl,M39/17
t.-up (yer t.) MK42vl4 t. (halka) MK39v4
tut-: tutmak t. (mâl) MK29r6
t.-ar MK20r9 t. (mâlı) M43/19
tutaş-: tutuşmak t. (mâlım) D29vl 1
t.-dı (od t.) D53r5 t. (‘ömri) M57/6,D41v5
t.-dı (ot t) MK51v2 t. (serverlıkdan) B72rl0
t.-duğm (oda t.) D53r8 t. (suç) D48v6
t.-duğm (ot t.) MK51v6 t.-leri K30vl
t.-mış B55r3 tüken-: tükenmek
t.-mış (od t.) B55r6 t.-di (mercân t.) MK29r5
tutul-: tutulmak t.-miş (mâl t.) MK30v9
t.-mağı B46rl tümen: bin
t.-mağı (azakıg t.) MK43r3 t. (dürlü) B35rl3
t.-maki M61/15 t. (mâl) B25vl6
t.-uban D44rl3 tün: geceB6v4
tuy-: duymak krş. tuy- t. (but.)B14r5
t.-armu siz B8r5 t.-keldi MK44rl l,MK44rl3
t.-duguz mu M9/21 t. (ol t.) B12rl6,Kllv6
t.-madılar K41rl4 tünen: gceleleyin
t.-maduk (şüret t.) MK35vl6 t. (keldi) D45v9
t.-mamış (bolup) K37rl3 tüni küni: gece gündüz
t.-mamış (dek) A29vl3 K27r2,M38/10,D27v3,K27v7,MK26
tuy-: hissetmek, duymak krş. tuy- r8,K27vl7
t-madılar (kesildügin t.) B42v5 tüpü: tepe
L-mağan (dek) M52/15 t.-sine (yüsufug t.) K20r4
tüydür-: duyurmak türâb: (Ar.) cennet toğrağı
t--gıl (reyyâna t.) MK4İVİ4 t-e (ol t.) B48r2
tuz: tuz türbet: (Ar.) türbe, mezar
B67vl0,MK61vl3,D63v4,K64v8 krş. tuz t.-ümB19v4
tuz: tuz M86/2 krş. tuz türlü: türlü MKlövl
tûb: dip türlük: türlü

1002
 t. (tacäm) B18rl4
tüş: düş D13rl4,MK49vl2,K70rl2
t.-nig D42v7
t. (kördüm) MK45vl6
t. (körmiş) MK4vl2
t. (ta'bîri) B74r6
tüş-: düşmek
t.-di (başıma t.) B19rl 1
t.-düm D52v6,D52v4
t.-düm (bendelige t.) MKlörlö
t.-er D8vl l,D12r9,M31/l 1 ,D54v7
t.-er (fitneye t.) D35v3
t.-ti B10vl4,K18rl5,M31/12
t.-timD17vl
t.-tüm (bendelige t.) D17rl6
t.-tür) D28v5
tüt-: tütmek
t.-er (c anber t.) B36rl 1
t.-ersenB72vll,K68vl7
tütet-: tütetmek, tüttürmek
t.-sün (c anber t.) MK33rl2
tüz: düz
t. (kâmetig t.) MK35vl
tüzen-: dizilmek, tertiplenmek
t.-diK70r3
tüzet-: yaratmak
t.-di MK19v2,A18v7,MK24v6
t.-ti B26r5
t.-ti (kim t.) D20v4

1003
 u u.-dı B31v3,MK28rl 1 JC31r6,
A23r6, MK29v9
u: (Far.) ve u.-dı (kökge u.) M65/2
B58r5,D3v8,M19/13,M33/16,K25vl7,Al u.-duD31r4
8v3,K38v7,A3 lr9,MK47v3,M67/l 8,M68 u.-up (kuş tek u.) K71r7
/3,K49rl2,K50rl2,M69/10,D50rl0,A43r uçbu: işte bu krş. uşbu MK2v9
15,M69/7,D50vl4,MK49rl 5,M70/2,M72 u. (kece) MK5vl2
/17,M74/4,K55v9,A49rl5,M76/6,M76/6, u. (köçki) MK34vl4
D75r6,K73rl7,A69v5 u.-dur MK20r2
cubüd: (Ar.) sonsuz (allah için uçmak(ğ): cennet krş. uçmah
kullanılmış) u.-a D72vl3
B40r7,K39r2,A31 v4,MK37v5 u. (köşki) B38vl3
'ubüdiyyet: (Ar.) kulluk, kölelik B54r6 u. (tapa) B76r2
‘ucb: (Ar.) kendini beğenmişlik, u. (verüp) MK8rl
kibirlenme uçmah: cennet B9r9 krş. uçmak(g)
K22vl6,A15vl4,MK21v3,M32/5 u.-ğa K71r7
'ucb düş- u. (içindedür) B59r6
-di D22rl6,M31/14 u. (içre) B26vl,B48r6
‘ucbkıl- u. (köşki) K37vlO,MK36rl4,
-dırj K22v7 MK36rl5
-duğma D22vl3,B23vl5 u. (tapa) Bİ lr7,A67r7,M96/4
-dug B23v6,M31/17 u. (verip) B18r5
-ma M32/4 u. (verüp) D17r9
cu. (makamına) B23v2 u. (verüp)
‘u. (meydana) K22v3,A15vl K17r9,A10r3,MK16r9, M24/11
cu. (meydanına) D22rl7,M31/15 u.-dan Bİ lr8,B72r8,B76r3
ucuz: ucuz u.-dın D10rl2,K71r8
B14rl5,K13v5,K16vl6,A9vl0 uçra-: rastlamak
u. (verdi) K31rl2 u.-dı (anlara) K57rl2
uç: uç uçsuz: ucuz M24/2,MK15vl7
u.-dan (uça) B6vl2 u. (verdi) MK29vl5
u.-dın (uça) M8/11 uçuz: ucuz A6rl5,M19/2,D16vl7
uç-: uçmak u. (ola) M66/10
u.-ar B76r2,K14r3,A6vl3,M19/17 u. (verdi) A23rl2,B31v9
u.-ar (uçmah tapa u.) M96/4 u. (sattı) B17vl2
u.-arlar B14vl4,MK13r8 uçuzlık: ucuzluk
K72vll,A68vl3,M98/ll
 uçuzlık ol- 7rl0,M60/16,MK42v3,D44r9,A37rl
-a B49vl2 ,A46rl4,K69vl
-ur B77vl2,D74rl8 u.-up (yere düşdi) B28vl0
‘üd: (Ar.) öd ağacı ulduz: yıldız
B35rl6,B35v6,D34vl3,B75vl3 K3r 15,D3r 14,D3r 15,D3r 15,D3r 16,D
uflan-: utanmak 3rl6,D3v2,D2vl3,D4r6
u.-dım B39v8 u.-lar B33rlO,B33rl 1,M46/14
u.-mağıl K47vl 1 u.-lan M46/13
u.-ur men A31r5 ulu: büyük, ulu kişi,önder
uğan: allah B4vl6,B21rl3,B21rl5,D23rl7,B25r
u. (kädir) B40rl5 5,B25rl4,B26v3,B29vl5,B52r6,B52
u.-ım B78v3,D75r6 r9,B52v3,B73vl 3,K20rl 6,K20vl ,K2
u.-umK73rl7,A69v5 3v7,MK23r2,K25r5,MK23v7,M35/9
uğan-: uğunmak krş. uğ(u)n- ,M45/20,D40r 1 ,A32v2,M59/l 3,M71
u.-up K69rl l,K28v9,K61r6 /3,M82/2,D60rl6,K60r3
uğatlu: utanmaklı Bİ Or 14 u. (ant) B27rl6
u. (olamadım) D9v2 u. (begler) M74/5
u. (oldım) B49rl2 u. (beşaret) B55v7
u. (olmadum) A2rl2 u. (beşaretler) MK52r5
uğatlu uğatlu: utanmaklı MK9r3 u. (da'vet) K41r3,A33v5,M74/4
uğ(u)n-: uğunmak krş. uğan- u. (da'vet kıldı) B55v6,B62vl2
u.-up B45rl4 u. (dedem) B31rl3,B20r9
u.-up yere düşer B45v8 u. (dederj) B19v7,K18vll
uğra-: uğramak u. (dedesi) B9rl2,MK8r4
u.-dı D57v4,K60rl l,A54r8 u. (demek) B42rl0
u.-dı (anlara u.) B63r5 u. (demek) D41rl
u.-dı (ğam ğuşşa u.) MK58vl7 u. (düğün) M56/9
u.-dılar B42v4,D58vlO u. (hätun) B54r4
u.-dılar (bakmağa u.) M56/17 u. (hürmet) B53rl4,B59rl6,
u.-ya D60v2 K51rl4,A44v7,MK50rl
u.-yu K60r6 u. (hürmetine) D51vl
uğun-: bayılacak hale gelmek u. (karavaşlar) K29rl,A20vll
u.-dı B12rl4,A4rl4 u. (karavışlar) MK27v2
u.-uban B56v9,Kl 1v4,A15v3, u. (karavuşlar) M41/12
K28v4, M40/21,A64rl4 u. (kılur) B44r9
u.-up B23v4,B28vl5,B63vl6, u.-larMK28r7
B73rl !,B73rl2,MK10vl5,MK21r9,MK2 u.-lara M79/5

1005
 u.-lan B4rl4,MK3v5 u. (dedesi) Mll/18
u.-lanm u. (hätun) A45rl3
D7v7,K7v6,MK7rl 2,M10/l 3,Dİ 7v3,A10 u. (kadri) A24rll,B32vlO
rl4,M25/l u. (kıldı) A54rl
u.-lanm (bile) MK5r4 u. (manşıb) M28/19
u.-lanm (birle) K5vl2 u. (melik) A44v9,K69vlO
u.-lanmı A9v5 u. (meşrebeme) K55rl5
u.-lanmnı K16vll,M23/18 u. (oğluna) A47rl4
u.-larum B17v7 u. (sultân) A64vl 1
u.-larum (birle) B6r4 u. (sübhän) MK4İVİ6
u.-melik u. (ün ile) A2İVİ3
B40v7,B53rl 6,K2v7,MK2v3,M3/21 ,MK u. (ünin) A63r3
50r4,B14r3,K51rl6 u. (pädişäh) M5/12
u.-melik hatun K52r2 u. (sacät)MK17r7
u.-meliklik K5 lrl7 u. (sübhän) B32rlO,B44v6
u. (mülk) B53vl,M71/4,M72/3 u. (şermsär) M15/8
u. (mülket) B54r7,D26rl5,D51v4 u. (tâcir) M18/12
u.-na K58r4 u.-lara A5İVİ4
u. (ayblu ) K9rl6 u.-larğa M28/16
u. (oğlum) MK60v5 uluğhk(ğ): ululuk, büyüklük yücelik
u. (pädişäh) MK38r6 B44vl5
u.-sma (meşälim derler) B56r4 u.-ğa A36r9
u. (sultân) M94/10 u.-ğa (değine sen) M19/4
u. (sübhän) MK30rl5 uluğlu: ululuk, yüyüklük,yücelik
u. (şermşär) Bİ lv9 u.-degine sen K13v6
u. (toy) K53rl4 uluğluk(ğ): ululuk,
u. (ün) A10v4 büyüklük,yücelik
u. (ünin) B18v6,B30rl0,M91/19 u.-ğa değinir sen B14vl
u. (ya) B21rl2,MK56vlO u.-a (degünür) A6vl,MK12vl2
u. (yalavaçlar) B27vl2 u.-a degünür A6vl
u. (yalayıcılar) MK26r9 ulukla-: yüceltmek
uluğ: büyük, ulu kişi, önder krş. ulu u.-r MK41v3
MK18r9,A13rl0,M28/17,A13rl2,A43v2, um-: ummak
D50rl0,A43rl5,D50rl3 u.-an D66r7,K65vl l,K65vl 1,
u. (beşäretler) A46vl6 MK64rl7
u. (da'vet) A46vl5,D53v8 u.-arMK25rll
u. (dedeg) MK17v8

1 I
 u.-ar (duc ä u.)
B47v6,B48r4,B78vl2,MK45rl,K46rl6,A
39rl6
u.-ar (körmek u.) M84/11
u.-ar (mihrbänlık u.) D75v5
u.-ar (necät u.) B39rl4
u.-ar (c inäyet u.) B55v3
u.-ar (rähat u.) A39rl6
u.-ar (rahatı u.) K46rl6
u.-ar (rähatnı u.) D46rl7
u.-ar (vişäl u.)
B45v4,MK35r6,M71/16,D62r2,MK60r 13
u.-ar (vuşlat u.) K61v8
u. (behrebendlik u.) B79r4
u.-ar men M74/l,M88/10
u.-ar sen B38vl5,MK36rl6
u.-arven B68r7,A59r9
u.-ayun mu D2r7
u.-ma (andan u.) B68vl6
u.-mak (rähat u.) B68rl2
uman-: umanmak
u.-dılar (heybetindin u.) K63rl 1
u.-mağıl K9v7
u.-mayun mu B2vl 1
u.-ur men
B2vl 3,B2vl 5,K2rl 2,MK2r 11 ,K65r4
u.-ur sen D37vl3,K37vl2,M53/3
unud-: unutmak krş. unut-
u.-daçı K17rl6
u.-uban D47v5
unut-: unutmak krş. unud-
u.-daçı A10rl0,M24/18
u.-mağıl B46vl3
u.-maz MK50rl0
u.-maz (hîç) B46v5,B53v7
ur-: urmak; koymak; takmak
1007
u.-a (koydı)
B62r 13,B62rl 5 ,A53 v5,MK58r 15,M
K58rl6,A53v6,M81/9,M81/7
u.-alım D68r9
u.-alum A62r7,MK66v3,M90/15
u.-am (heybetile u.) B15vl 1
u.-am (na'ra u.) K14vl6
u.-ar B7vl3,MK7vl2
u.-ar (kolına u.) A53v7
u.-ar (täç u.) B25v4
u.-ar üçün M9/19
u.-ar sen B45vl4,K44rl4
u.-arlar D7r2
u.-dı (ah u.) D53r4
u.-dı (äh u.) MK51v3,M73/9
u.-dı (bir kaç u.) K19r6,D19r2
u.-dı (bir kulı u.) Al 1 vlö
u.-dı (birkaç u.) MK18r2,M27/7
u.-dılar B71r9
u.-dım B20vl4
u.-dum A12vl 1
u.-dum (oğlacuğı u.) MK18vl2
u.-dum (oğlançukı u.) M28/4
u.-ğıl (taht u.) D34vlO,K34vlO,
M49/5
u.-ma (benüm yüzüme u.)
B55vl4
u.-mağaM61/16
u.-mağa hamle kıldı B45vl0
u.-mağa hätınıj nedür B46r2
u.-mağıl A47r7
u.-mayalum (bağrına u.)
MK14rl4
u.-sa (neşter u.) B33r8
u.-sa (nişter u.) M46/11
u.-salar (eyer u.) B52rl6
u.-uban B7vl0
 u.-uban (baş u.) B77rl 1 uruş-: vuruşmak,çarpışmak
u.-upM9/18 u.-madı D74rl2
u.-up (kulak u.) D26vl 1 u.-mağa D74rl2
u.-up (taht u.) B28vl ‘uıyän: (Ar.) çıplak
u.-up (yüz u.) K38r6 curyänkıl-
u.-ur sen A37r7,D44rl5 -ıp D9v6
u.-urlar (kürsî u.) A21rl6 -up K9v6,M13/l 1
urağ: urgan us: akıl, us krş. uş
u.-ın (keser) M13/15 u.-ı (anıg u.) Dölrlö
u.-ın (keser) A2v6 u.-ı (kamusınıg u.) A15rl4
urağut: avrat, kadın u.-sı M83/15,K69v3
u.-lar u.-sı (kamusınıi) u.) K22rl6
B42r4,B42r5,K41rl,A33v3,A33v3,D40v uş: akıl, us krş. us
16,D40vl6 u. ı (kidüp) M31/12
u.-lar (ol u.) B42r8 u.-şı (anıg) K61r3,A55rl
uran-: takınmak krş. urun- u.-şı (ketmüşdi) B63vl3
u.-dı (täc u.) u.-şı (kidüp) M84/3
MK26vl4,MK33vl3,MK47vl2 u.-şı (kitdi) B73rl3
urdur-: vurdurmak u.-şı (kitüp) B23rl5
u.-ğıl (katı u.) MK38v4 usan-: usanmak krş. uşan-
u.-uban B74r2 u.-madan B37vl
urğan: urgan, ip uşan-: usanmak krş. usan-
u.-a K14v2 u.-madan B3rl5
u.-a (yapışğıl) B15rl3 ussı: sahip M33/13
u.-ın (keser) MK9rl 1 uş: şimdi, yeni
u.-ına M20/9 B13 vl 0,B23rl 2,B71 vl4,B73r8,A5v
u.-lann K14rl2 10,K19rl6,A12r9,K22rl3,A21r7,K2
u.-nı (keser) K9vl2 9rl3,A22vl0,K32vl4,K40r5,A37v5,
urmaklık(ğ): vurmaklık MK49rl l,K50vl6,A44r7,K53r5,K5
u.-a K44vl ,K44rlO,A37rl4 3vl0,K53vl6,K53vl6,K57r7,K58v4
urul-: koyulmak ,K63r2,D66v4,K66r8,K66rl5,K68r2
u.-daçı (zindana u.) D10v9 ,D69rl 5,K68v4,A63vl ,K68vl2,D70
u.-uban D70vl5,A65r5,M94/18 r6,K69rl 5,A64rl 3,M93/15,A65v4
urun-: takınmak krş. uran- u. (eylem) K33vl4
u.-dı (täc u.) B28v2,B36r3,B51r4 u. (kenc äna) B46r8
u.-ğıl B35v3 u. (tutdılar) D13r4
u.-ğıl (täc u.) D34vl 1 uş-: toplanmak

1008
 u.-dı B30r2 u. (kurt)Kllvl3
uş-: uçmak u. (kurta) K13r3
u.-dı (belâ u.) M44/18 u. (künde) M35/8
uşad-: parçalamak u. (melik) K13rl 1
u.-up MK50vl 1 u. (oğlan) K22rll,A15r9
uşak: küçük u. (oğlannı) K40r9,A32vl 1
u. (dişler) M52/16 u. (ol cazîz) A22v7
u. (düşler) B38rl5 u. (‘ äd kâfir) B9vl 1
uşal: işte u. (rabbirje) K34r4,A26rl2
B34vl,Klv8,D7r5,K7r6,K16r3,A22rl3, u. (sä'at) B13rl4,B22rl3,
K3 lvl4,A23vl6,A26r2,MK32rl5,M48/2 MK28rl0,K12v6,B64rl0,B77v5,K2
,K33vl l,K45vl2,A38vl l,K46vl7,A40r2 lrl4,A14rl2,MK20r5
,M65/17,M66/4,K49r 15,A42v3,K50v6,A u. (şehirden) K23r4
43 vl 2,M71/3,K5 lr4,A44rl 2,K52r6,A45v u. (uşandağ) K34rl 1
l,M72/10,M73/14,A47r5,M74/10,A48vl u. (vakt) K9r2
0,M75/20,A5 lr4,A51 v2,K59r3,K59vl,A u. (vaktde) K22v9,A15v7
53rl5,M81/2,A57vl,A62r3,A63rl,M91/l u. (yarmakırj) A9vl3
7,A63r 11 ,A66v7,K73r 13,A69r 16 u. (yerde) M49vl7
u. (balık) K2vl,K23vl7,A16rl6 u. (yüzük) K23vl6
u. (balıkğa) Alövlö u. (zahid) K9rl0
u. (beg) M29/20 u. (zähide) K10v9
u. (dem) u. (za'îfdan) B79r3
B43v2,D21r9,D30v6,K30v8,B31r4,M42/ uşan-: ufalanmak, parçalanmak
13 u.-dı B33v2
u. (demde) uşandağ: işte onun gibi
K14v,A7rl3,K29v8,A21v3,K42r7 u. (kılsun) K34rll
u. (derde) K33vl7,A26r8 uşanduk: işte onun gibi A26v3
u. (düşür]) A20vl3,K29r3 uşat-: parçalamak
u. (hâlde) M46/8 u.-ıp D52rl3
u. (hälık) D27vl l,MK26rl6 u.-up B54r9,K52r7,A45v2
u. (kervan) K18r9 uşbu: işte bu
u. (kılıç) K19v2 MK3vl3,M5/6,M13/12,Al lr9,M26/
u. (kiçik oğlan) B41rl0 7,D19v6,K19vl0,A12r2,K20vl3,D2
u. (köşk) K34vl0 1 v5,K22r4,Al 8r7,MK24vl 6,K27rl7
u. (kubbe) A16r9 ,A24rl5,D32v9,D32vl5,A25r5,MK3
u. (kubbe içre) K23rl 1 lv4,A26rl3,A29v6,A36r6,A36r7,D4
u. (kulı) K13v5 4v2,K45v7,A38v6,A38rl 6,D45v5,K

1009
45v4,A38v3,K46vll,A39vl2,K47r7,A40 u. (işde) M25/17
r9,K47v5,A40v8,MK46r8,A40rl l,D48v7 u. (işe) B18vlO
,K48v9,A41vl4,K51vl l,MK50rl5,A45v u. (işi) D8rl4,B27v4,B28vl5,
12,K52vll,A46r8,K52vl3,A46rlO,K53v B32vl5,B41r7
8,A47rl0,MK52rl5,M74/15,M75/2,A48r u. (işler) K16r8
10,K54vl2,D55r8,K54vl7,A48v4,MK53 u. (işni) B8r9,B8vll,B9rlO,
v5,A48v5,A50v4,A5 lrlO,A5 İrl 1 ,A52v3, MK2vl3,MK8r2
A52rll,A52rl5,A52vl,A55r2,M83/14,A u. (kamu) K43rl4
55r5,M83/l 7,A57r3,M87/l ,A59r3,A59r5 u. (kavle) K30rl6
,A61v3,MK66rll,A61vl6,A62r2,A62vl u. (kezin) K21r5
4,A63v6,M92/14,A63vl l,A64rl l,K69vl u. (kışşa) B4vlO,B3v4,B4v6,
6 ,A66vl 3,A67r 11 ,A67v3,M96/l 2,A67vl B3rl6, B4v9,B6v13
2,A68v7,K73rl 8,A69v6,K73v5,D75vl ,A u. (kömlek) MK9r8
69vl3,D75v3,K73vl7 u. (körjlek) A2v3
u. (ahvâl) A34vl4 u. (köşki) K36r6,A28v3,A28v7
u. (ahvâli) D38rll,K42r9 u. (kün) K10v7,K30vl0,B49rl3
u. (arada) K31v8 u. (künki) A22vl0
u. (âyet) K38rll,A30vl2 u. (mihnetden) K19r9
u. (biti) B70vl4 u. (mihnet) B19rll
u. (bizge) B23r3 u. (' äd kâfiri) MK8vl
u. (cihän) B28vl4 u. (oğlan) K30rl4,K32vl0,
u. (darlık) B59r8 A24vl5,M46/17,K39vl3,A32rl5,M
u. (düfan) MK18v6 55/12
u. (düşi) K3rl,M4/ll,K47rll,A40r6 u. ('izzet) D18rl4
u. (düşni) B14rl0 u. (nakşı) B55vl7
u. (elürjden) D30v9 u. (nazmı) B78vlO,B79r2
u. (esrär) M5/4 u. (nün)B31r7
u. (günâh) B20vl4 u. (putdan) M30/8
u. (haber) B29vlO,B33v4 u. (rähat) D24r5
u. (hâl) K25v9,B25v9 u. (renc) B34vl0
u. (hâlde) B33rl2,B41v2,K32v8 u. (rence) K33rl7,A25v7,K33vl
u. (hâli) B49vl6 A25v8
u. (hâller) Al 8r 11 u. (rencden) D34r4,K34r5
u. (hikmet) D18rl3,K18rl5,A14r3 u. (rencimden) MK32v9
u. (ihsän) B32rll u. (rencime) K41v6,A34r8
u. (iş) B8vl l,B17r4,B33v8, u. (şanemi)
MK15rl0,D16rl0,K40vl K33r3,K33r9,A25rl5,A25r9

1010
 u. (saray) B37r7 u.-duıjuz mu
u. (sıfatlan) K25v5 D7r9,K7r9,MK6vl5
u. (sırrm) K29r6 u.-mag BlOvl
u. (söz) D16rlO,B17r4 u.-up (hakğa) B39rl6
u. (söze) B13r5,B21vl2 u.-up (hakka) MK36vl6,M53/12
u. (sözi) B26rl6,B70v2,K37r6 u.-urmu siz B8r4
u. (sözin) K21v8 uyal-: utanmak
u. (sözig) MK20rl4 u.-mak MK37rl 1
u. (sözler) K16r8 u.-makdan K41vl5,A34v3
u. (sözüg) A14v6 uyan-: uyanmak
u. (şäh) B57rl 1 u.-dı MK25v8
u. (takdîr) K18rl,A10vll u.-dım M38/4
u. (tom) B33rl u.-dum B26vl5
u. (tonlar) K32rl2,A24rl5 u.-ıban D26v5
u. (tufan) B20v7,M27/20 u.-u (duru keldi) B27rlO,D27r3
u. (yalan) B7vl6 u.-uban
u. (yemirj) K12vl2 B26vl l,K26v9,MK25rl4
u.-da B72vl4 u.-up A19rl3
u.-dur uyatlu: hayâlı, utanmaklı krş. uyatlu
B22rl l,B24r5,K12vl,K21rl l,K23r7,A16 D13rl,D55v4
r5 u. (oldım) D47v5,K47v4,A40v7
uşol: işte MK31r7 u. (olmadılar) K12vl5,MK12r5
uşsuz: ucuzMK12vlO u. (yüzi) K55rl2
utan-: utanmak uyatlu: hayalı,utanmaklı krş. uyatlu
u. (andan) u. (oldum) M65/21
D38v8,K38v7,A31r9,MK37rl 1 uyğan-: uyanmak
u.-dılar D63v6,M86/4 u.-dum A19vl
u.-dum MK37r7,MK37r5,M53/16 u.-sam M24/20
u.-maMK46rlO u.-u (dura) M38/15
u.-mağıl B49v3 u.-uban K27r7
u.-magil A40vl4,M66/7 uyku: uyku B27rl4,MK25vl2
u.-makdan D68vl6,K68r3 u.-dan (mahrüm kaldı)
u.-maktan A60vl5 B27r4,B34r3
u.-uban B49vl u.-m (kelse) B18rl3
uy-: uymak, peşinden gitmek u.-mdan MK6r8
u.-dnjuz mu M9/20 u.-sında A19v6
u.-dur) mu D40vl l,K40vl2 u.-sından B27rlO,K27rl

1011
uyluk (ğ): uyluk, kalçadan u.-ı (sarây)
u.-ında B26v8 D60r9,A53vll,MK58v4
u.-ında (anıg a.) A19rlO,MK25r7 u.-ı (sarâymg) K59vl4
u.-mdan D26v2,K26v6 u.-ı (yük) B62v5
u.-unda B3vl,D2vl 1
u.-undan M37/17
uyu-: uyumak
u.-maz B27rl4,MK25vl2
u.-r M4/9
u.-r (idi) MK25r7
u.-r (idüm) MK6r8,MK25rl3
u.-r (idi) B3vl,B26vl0,M47/17
u.-r (idim) B26vl4,K26vl2
u.-r (iken) B3v2
oz-: geçmek, ilerlemek, takip etmek
u.-uban D39v8
uzak: uzak
u. (yolım) B29rl
u. (yolum) MK27rl2
uzan-: uzanmak
u.-ıban B40vl4
u.-uban A32rlO,M54/19
u.-updur
B36v6,D35vl l,K35vl l,MK34rl5,M50/l
1
uzat-: uzatmak, sunmak
u.-ğıl B35v4
'uzlet (Ar.) inziva, yalnızlık
'u. kıl-: yalnızlığa çekilmek
-mak kerek B76vl0
uzun: uzunAlvlö
u. (' ömr)
B10r2,B10r4,B38rl4,M12/19
u. (saçıp) D52vl3,B54vlO,M73/l
u. (saçum) K17rl5
u. (saç) B6v7
u. (şaçım) B18rll

1012
 ü ü. (yol) Kllvö
üç yüz toksan: üç yüz doksan
ü: (Ar.) ve ü. (kişi) B23r2
B56r2,B56v7,B64rl3,B69rl3,B69rl4,B7 üçün: için
6vl4,B78v3,B78v4,Klv2,M3/12,M3/14, A16v9,M36/l l,D25v7,A38rl0,A53v
M4/13,M10/18,M60/5,D44r2,K44r 1 ,A36 4,D60v9,D64rl2,A66vl6
vl 0,M60/l 9,M67/2,MK46vl 1 ,M66/18,A ü. (aşiret ü.) B47r8
41rl 2,A42rl 5,MK47vl4,M68/3,M68/2, û. (amg û.)
M68/17,M72/16,D53rl0,M82/6,K66r7,A M53/6,M65/21,M71/13
60rl4,MK64vl3,K66r8,A60rl5,K71vl7, ü. (bäläü.) M33/9
M97/5,A68vl ü. (benim ü.) M42/19
üç: üç K43r3 ü. (benüm ü.) K53rl7
ü. (baş) B48v9 ü. (körmek ü.) K25rl7,A18r2
ü. (dürlü) K60rl,MK58vl0, ü. (körmeklik ü.) K25r3
M90/12,A62r2,M90/9,Bl 6v5,B 16v6,B 17 ü. (körmes ü.) M52/13
rl4,D15vl3, MK14vl5 ü. (nebînig ü.) A47r3
ü. (kün) A35vlO,MK41vlO, ü. (senig ü.)
M59/7,MK54r 17,M76/8,B23r 16,B3 8r 11, D51r8,K51r5,A44rl3,
B44rl6,B58r7, MK35vl3,D43r3 M70/13,D59vl8,M84/19,D62vl 1,
ü. Caybı) A62r5,MK66rl5, K62rl6
B62vll,B71r2 ü. (sizig ü.) A49r8
ü. faybı var) B71r5 ü. (sizüg ü.) M76/5
ü. (oğlum) K65r5 û. (suçlı ü.) MK62v4
ü. (oğlumnı) M88/11 ü. (yüsuf ü.) K66rl7
û. (oğlumuq) A59rl0 ü. (amg ü.) B30r7,B57r6,B57r7,
û. (oğlunu) B68r8 B75vl2
ü. (oğlumnı) D65vl ü. (aşlık ü.) B56vl5
ü. (salğım) K42v8 ü. (benim ü.) B47vl5,B55v9,
ü. (salkı) A35rl4 K23vl0
ü. (salkım) B44r4 ü. (benüm ü.) B9rl5,D23v6,
ü.-i (sarây) B67vl2 B31v5,B34vl0,B34vl6,B46vl4,B69
û.-inde A68vl4 v2
üç-: içmek ü. (deve û.) B48r5
ü.-mek B34r3 ü. (ferzend ü.) M33/8
üçre: iç, içre A68vl3 ü. (firak ü.) B45v2
üç yüz altmış: üç yüz atmış û. (ğurbet û.) B48r7
ü. (dürlü) B32vl3 ü. (halli ü.) B9rl3,B69rl6

1013
 û. (hürmeti û.) D19rl0 ü. (altun) B57r5
ü. (körmek ü.) B25r3 ü. (bahâ) B16vl2
û. (ne ü.) B25vl 1 ü. (degül) B38rl 1
û. fıyâl ü.) D23v6,K23v9,A16v8 ü. Dewlet) B14rl6
ü. (rencü.) B6İVİ6 û. (çalınur) B53vl3
û. (senig ü.) B55vlO,B54vl2, ü. (değil) M52/12
B60rl0,B62rl2 ü. (degül) B43v8,B75v7,M58/8
ü. (senûg ü.) B37r6 ü. (devlet) D24r4
û. (urar ü.) M9/19 ü. (edgü oğlan) B51r8
ü. (vaşiyyet ü.) B75v9 ü. (kimselere) K27r6
û. (yüsuf û.) B5vl5,B29rl6, ü. (kömür) D13v9
B50rl6,B73r4,B73r8,M7/3,M16/6 ü. (naşîhatlar) MK52r4
ü.-dür K25vll,A18rl3 ü. (nicmet) B54v4,D3v6,K3v9,
üçünci: üçüncü MK3rl2 MK3v3,M4/14,B14rl5
üçünçi: üçüncü B4r4,B30rl3,D62rl4 ü. (oldı) B77vl
ü. (kün) B23v7,B25r2 ü. (râhat) MK12vll,M19/3
ü. (yıl) B27rl6,B51vlO ü. (rencim) B29rl
ü.-sinig MK60v6 û. (şordı) B60r9
û.-sinig (adın) B64vl4 ü. (tavar) D4vl3
û.-sig K62r3 ü. (tegmişdür) B69rl4
üçür-: içirmek ü. (teşrif) B57vl6
ü.-di B6v8 ü. (verdi) B55r8
ögey: üvey ü. (yavlak) B77vl2
ü. (bir û.) B4vl0 üleşdür-: üleştirmek krş. üleştür-
û. (kızıü.) MK3vl3,M5/6 ü.-di K26rl0,A18vl3,MK24vl2
ügre-: sallamak krş. ügrü- ü.-di (dervişlere) M37/6
ü.-r (tac) A27vl2 üleştür-: paylaştırmak krş. üleşdür-
ügrü-: sallamak krş. ügre- ü.-di B26rl 1
ü.-rdür (tâc) K35rl7 ümîd: (Far.) ümit B19v9,D66r7
ük: yük ü. (dutar) B64v2,B79r5,M84/l 1
ü.-ügde K62rl7 ü. (ile) B70v4
üküş: çok ümîd kes-: ümidini yitirmek
B14rl6,B25vll,D15vl7,K15vl6,MK15r -meg A59rl3
2,D49v8,MK48rl0,D52v7,K53r2,A46vl, -mez A36vl3,MK42v7,D62r2
MK51 v8,K54vl2,K55v4,D57r4,K56vl 3, ümîd tut-
A50v3,MK55vl,M77/20,D64r4,K63v9,D -a D62r2
66v4,K66r8,K72vl 1 ,A68vl 3 -am K46rl3,MK44vl6

1014
 -ar MK60rl3,K73vl5 ümîd-vâr: (Far.) uman, ümitli
-arım MK17vlO B4r 12,D3v5,MK3 v2,Dl 8v9,MKl 7v
û. (üzdi) MK15v6 9,D34vl 6,A39r 13,A59vl 5,MK64r 1
û.-dür K3v9,B4rl l,B19v8,B35v9, 5,MK66rl
M4/14,K53r3,A46v2,MK51 v9 ü.(kim) A27rlO,MK33v3
û.-i A2r7,MK9rl2,M13/16 ümîd-vâr ol-
ü.-i (bî-çârelemig û.) K9vl3 -ğıl D53rll
ü.-i (kesmez) K5İVİ4 -mak A59rl4
ü.-im K18rl6,AllrlO,D66r4, K65v8, ümîd-dâr: (Far.) ümitli B55r9
A59vl4,K65v9 ümîdlik: (Far.+T) umutluluk
ü.-in K61v8 ü.-ni A59vl3
ü.-in (kesmez) B40v2,MK60rl 3 ümit: (Far. ümîd) ümit
ü.-in (kesmez) B53vl5,B64v2 ümît dut-
ü.-in (şefa‘ at ü.) D17r6 -arK61v8
ü.-ine K10v2 ümît kes-
û.-ini (kesmez) M71/16,M84/11 -erK7r8
ü.-igni K65v7 -mez K44r4
ü.-lerin (kesmez) A3İVİ5 ü.-ni kesmezler K39rl3
ü.-lerim B7v2 ümîz: (Far. ümîd) ümit
ü.-lerüm MKörlö ü.-im MK64rl4
ü.-ni A45r8 ümm: (Ar.) anne
ü.-üm B10v7,B10v8,B19rl2, B68v8,K65v3,A59v9,MK64r9
B68vl4,B68vl3 ün: ses
ü.-üm (kesmem) A9vl6 ü. (ile) A2İVİ3
ü.-üm (kesmeg) MK16r6 ü. (işitdi) M53/8
ü.-üm (şefa'at) K17r6 ü. (keldi) B12rl,B14v7,B19vl,
ü.-üg (kesgil) B68vl2 D32Vİ7
ü.-ügi D66r3 ü.-i (ağlamağıl) ü.) MK10vl2
ü.-ügni MK64rl3 ü.-i (ağlamak û.) B12rl 1
ümîd: (Far. ümîd) ümit ü.-i (kirdi) Dİ lv8,A4rl l,M16/4
ümîd dut- ü.-i (kulağına ü.) B53vl3
-am B48rl û.-i (yüsuf ü.) B45v6,A67rl2
ümîd kes- ü.-i (züleyhâ ü.) MK50rl6
-er MK6vl4,B8r3 ü.-im A7vl0
-mez B45v4 ü.-in B74r2,K60rl4
ü.-in (anıg ü.) B54rl2
ü.-in (çağırdılar) B30rl0

1015
 ü.-in (ıgraştılar) B18v6 ü.-r (konaklayu ü.) B62vl3
ü.-in (işitmedi) B67rl3 ü.-r (saraya ü.) D60vl4
ü.-in (işitüp) B54rl3 ü.-r (tac accül ü.) B29vl 1
ü.-in (ulu ü.) M91/19 ü.-r (ta'cîl ü.) D29rl6,A21rl4
ü. (uluü.) A10v4 ü.-sem (sarayıma ü.) B74rl3
ü.-in (uluğ ü.) A63r3 ü.-sünler MK33vl
ü.-ini (amg ü.) A45v5 ü.-yelüm B5r2,M5/14
ü.-ni (amg ü.) K52rl0 ü.-yüben M5/16,M16/10
ü.-üm D15r2,K15rl,MK14r4 ündel-: seslenilmek
ü.-üm (işiden) M21/3 ü.-üp M74/5
ü.-üm (işitsegiz) B67r5 üni: küçük kardeş
ü.-ûmizi (işiden) B15vl2 ü.-si M86/6
ü.-ün (işidüp) K52rl 1 üst üst
ü. -ünden (tazı ü.) D50v4 ü.-in (suy ü.) K8vl6
ü.-ündin A43vl0 ü.-ineM16/17
ü.-ündin (tazı ü.) K50v3 ü.-üme B26r6
ün-: seslenmek, çağırmak ü.-ün (kelmiş) M12/14
ü.-di B74rl6,M49/21,A65v3,A66v5 ü.-ünde K5vl3,D12r4
ü.-di (begleri ü.) B55v7 ü.-ünde (suw ü.) D10r8
ü.-di (beglerin ü.) K53rl5 ü.-ünden tonlarug B60v9
ü.-di (oğlanların ü.) B12vl ü.-üne B12v8,MK8v3
ü.-di (ta1 cîl ü.) MK28r4 ü.-üne kelmiş B9vl3
ü.-diler B36r5,M95/2 ü.-üne (tonlang ü.) MK56vl4
ü.-diler (c arabı ü.) B47v3 ü.-üne (tonug ü.) D58rl7
ü.-gil B35v7 ü.-üne (yığaçlar ü.) B35rl 1
ü.-gil (yüsufı ü.) K34vl4 ü.-üne (yol ü.) Kİ lrl2
ü.-gil sen M96/12 ü.-üniye (tonug ü.) K58r8
ü.-medi B51v6 û.-ûge M49/5
ü.-megil üstâd: (Ar.) becerikli, mahir, pir, usta
B76v6,D73rl5,K71v9,A67v9,M96/17 ü.-lar B35vl5,B35vl6
ü.-p B77r9 üste-: istemek krş. iste-
ü.-r MK54vl ü.-yürven K28r7
ü.-r (ersem) A33v7,MK52r 10 üş-: toplanmak
ü.-r (idüg) B55vl2,K53v3 ü.-di degre D68vl7
ü.-r (idüg) A47r5 üş: iş krş. iş
ü.-r (isem) B42rl3,D41r4 ü.-e (bâtıl ü.) B55vl2
ü.-r (işge ü.) M74/10 üş yüz: üç yüz MK20v8

1016
üt-: yakmak ü. (kabrim ü.) K18v8,Al lv2
ü.-er (bağrın ü.) M71/15 ü. (kayğunıg ü.) D62rl2
ütmek(g): ekmek ü. (keçe ü.) A4vl0
MK61 vl 3,D64rl ,D63v4,K63v6,MK63rl ü. (kökden ü.) K13rl4
4 ü. (köşk ü.) D34vlO,A27r4
ü.-i (arpa ü.) K70vl 1 ü. (kullar û.) A13v7,A18v5,
üye: büyükler M36/19,A25rll
ü.-lerim M9/13 ü. (' azîz ü.) K33v2,A25v9
üz-: ayırmak,kesmek ü. (oğlanlan ü.) Kİ İri3
ü.-di (nazm içre ü.) B78v4 ü. ('ışkü.) A46r7
ü.-di (şefkat ü.) M23/12 ü. (reyyân ü.) K48v2
ü. (ümîd ü.) MK15v6 ü. (senig ü.) M29/7,B21v9
û.-medi (nazmı ü.) D75v3,B792 ü. (talıtü.) A20r4,A27r5,D35rl0
ü.-mişdi (oğul kızdan ü.) B55rl 1 ü. (ta' cîllık ü.) D49v7
üze: üzerine, üstüne ü. (tehdîd ü.) M53/8
D6r9,D7r7,A9rl2,D17rl7,A10rll,M25/l ü. (ya'küb ü.) A36r2,D45vlO,
,Allr4,Allrl4,D18v5,A17vl2,A21v2,D K45vl6,A38vl 5,A5 İri 3,A59r7,A64
32v5,D34vl6,D38r3,A30v5,M56/14,K41 v8
r9,A33vl0,D49v6,A45r2,A44rl0,A54v4, ü. (yastuk ü.) AlOrl 1
A55vl6,M85/10,A69r8 ü. (yer ü.) D32v4,A24vlO
ü. (anıg ü.) A26vl6 ü. (yığaçlar ü.) D34v2
ü. (anlar ü.) A49r5,A51v8,A53rl4, ü. (yolı ü.) A45rl
A57v9,A58r6,A67v6 û. (yüsuf ü.)
ü. (anug ü.) K12rl D7v3,A22v7,A33v8,
ü. (ayrulmaklık ü.) D17v3,A10rl4 A34r4,A36vl6,M86/3,A52vl6,A57r
ü. (balık ü.) Alörlö 13,A57v 15,A59r 1,A65r 12,A65 v5,A
ü. (bid'ad ü.) D7r6 65vll,A66r5,A67v2
ü. (bu hâl ü.) A33v2,A43rlO ü. (anlar ü.) A61rl3,K2r7
ü. (darlık ü.) A42vl 1 ü. (bolalum ü.) B6v3
ü. (delil ü.)A52vl2 ü. (hak dîn ü.) K2r7
ü. (deve ü.) D19rl6 ü. (keydi ü.) A31rl4
ü. (dostı ü.) A66vl6 ü. (koydı ü.) B30vl4
ü. (ferişteler ü.) A66vl2 ü. (' ilm ü hikmet ü.) B50r4
ü. (hâlü.) A33vll,M69/2 û. (tonug ü.) A52r2
ü. (ibni yâben ü.) M81/8 ü. (ya'küb ü.) K43r 10
ü. (işü.) A23rl5,A49rl2,A52v7 ü. (yol ü.) B6vl6
ü. (işler û.) A42vl0 üzere: üzerine,üstüne K62rl

1017
 ü. (bidc ad ü.) B8rl ü. (bu iş ü.) MK65vl 1
û.-sine (anıg ü.) MK22r3 ü. (cebrâ’îl ü.) K10rl3
üzeri: üzerine, üstüne ü. (darlık ü.) K49v6
ü.-ne M33/1 ,K48rl 1 ,M66/18, ü. (däruğalık ü.) M68/8
A41rl5,M49/l ü. (diziü.) MK16rl7
ü.-ne (hikmet ü.) M66/18 ü. (egiü.) K17vl
ü.-ne (kuyunıg ü.) A7r4,M20/3 ü. (egini ü.) B18rl3
ü.-rje (senüg ü.) MK19v3 ü. (gürü.) B19r6,B20r2,K19r6,
ü.-sine (kuyunıg ü.) MK13rl5 Allvl6,D19r2
ü.-sinde D23rl3,K34v2,A26vl2 ü. (hak ü.) B2vl0
ü.-sine B15r5,Kl lvl6 ü. (hak dîn ü.) D2r6
ü.-sine (sakf ü.) K34v8,A27r2 ü. (häl ü.) B19rl5,B19rl6,B27r6,
ü.-sini (taht ü.) A27rl0 B40rl6,B42r7,MK25vl0,K41rl0,M
üz(ü)l-: üzülmek, bölünmek, parçalanmak K50vl
ü.-ip D37rl4 ü. (halayık ü.) B51v2
ü.-üp B38rl4,K37rl3 ü. (hazîne ü.) D30rl3
üzre: üzerine, üstüne ü. (işü.)K31rl5
B1 v6,B2vl 6,B3r9,B3vl3,B 15r6,MK2r6, ü. (işler ü.) B51vl
K6rl2,MK5vl 5,D14r6,Kl 7vl ,K34vl6,M ü. (kayğug ü.) B64vl2
K37rl6,K39rll,M65/20,M66/12,D48rl2, ü. (köçk ü.) MK33rl5
MK46vl4,M72/20,MK57vl ,MK6 lrl7 ü. (köksi ü.) B75rl
ü. (kullar ü.) B2İVİ0 ü. (köşkü.) B35v3
ü. (ağaşlar ü.) MK33r7 ü. (kul ü.)
ü. (altunluh ü.) B78r6 B33vl0,D20v6,D25vl5, K26r2
ü. (anıg ü.) B12v9,B35v9,B42vl0, ü. (kullar ü.)
M16/18,M16/18,M37/7,M75/11 B26r3,K20vll,M29/8 ,K33r5
ü. (anlar ü.) K8vl2,M75/21 ü. (kuyuü.) MK13r8
ü. (ayağı ü.) M76/15 ü. (kürsî ü.) B25rll,B29vl5,
ü. (ayrulmak ü.) MK16v3 B42rl6,M49/10
ü. (ayrulmaklık ü.) B18rl6 ü. (mahlûk ü.) D48r6,MK46v8
ü. (balık ü.) D23rl4 ü. (melä’iklerü.) M95/16
ü. (başım ü.) D42vl0 ü. (mışır ü.) D67r7
ü. (beyc ü.) B17rl4 ü. (cäşıkü.) B54vl4
ü. (bidc ad ü.) MK6vl2 ü. (olam ü.) MK5v2
ü. (bolam ü.) M8/2 ü. (senig ü.) B53rl
ü. (bu häl ü.) ü. (siyâsetler ü.) M2/13
B53vl2,K40vl7,D50r5,K50r4 ü. (şu ü.) MK9v8,M14/8

1018
 û. (suw û.) Bİ lr4
ü. (taht ü.) B35v4,B36r7,B65vl0,
K34vl l,MK33rl6,MK33v3
ü. (tarlık û.) MK48v6
ü. (taş û.) B1 lr4,A3r4
û. (taş û.) MK9v8
ü. (tehdîd û.) B39r7
ü. (türbetüm ü.) B19v4
û. (yastuk ü.) B18rl3
û. (yer ü.) B20r4,B33r9,A12H
ü. (yol û.) B1 1v16,B53v9,K6v8,
M8/15,MK50rl2,M78/8
ü. (yolı û.) B53v8
û. (yüsuf ü.) B8r2,K7v2,MK7r8,
M10/9,M24/6,K38rll,A30vl2,B40rl,K4
0v8,K41r7,MK40r4,M57/l,
K41v2,K44r7,K50rl3
ü. (yörür ü.) B39rl0
üzül-: üzülmek, bölünmek, parçalanmak
ü.-üben B38vl,MK36r2
ü.-üben (bendeleri ü.) A29vl6
üzüm: üzüm
ü. (şâf ü.) B44r4,A35rl4,M58/16

1019
 V vahy: (Ar.) vahiy
B23vl3,M12/20,K22vl4
va'd: (Ar.) vaat, verilen söz v. (erdi) MK8r6
v.-e B72v2,D69vl vakit: (Ar.) vakit
v.-e (erdi) MK51v9 v.-de D9r3,K58v8
v.-e (hilâf kılarsın) D8r9 vakt: (Ar.) vakit, zaman
v.-e (kıldım) D47v6 B77vl3,K9r2,D14r8,K14r5
v.-e (kılmış idi) B73r7 ,MK13rl0,A6vl5,K14v8,A7vl,A44
v.-ege K8r9 vl l,K55v8,K55vlO,D56vl3,K56v5,
v.-ege (hilaf kıldı) M41/10 MK55rl0,K62vl7,K62vl7,D63rl4,
v.-ege (hilaf oldı) MK27rl7 A57r2,M85/16,MK61v6,K64rl 1,K7
v.-em D69vl 2vl2
v.-ime K68v8 v. (dâyim) K28r4,D28r2,K28r6
v.-im K68v8 v. (bir v.) B61r9
v.-ine B9r5 v. (neçe v.) B45rl4
v.-ine (ol hilaf kıldı) B29r6 v. (ol v.)
va'de: (Ar.) vaat, verilen süre B14vl6,B28rl0,B29vl0, B65vl4
A63v5,M92/13 v.-de Alvl3,A9vl3,K22v9,
v. (erdi) B55r9 A15v7,K28r5,K29v2,A21rl3,K51vl
v.-m A63v5,M92/13 ,M79/21,A56vl6,M98/12
v.-si A6vl 1 v.-i (ayrulmaklık v.) B3İVİ2
v.-si (hak v.) B73rl0 v.-i (kıışlık v.) A58rl5,M87/9
v.-si (yetmedi) A64rl3,M93/17 v.-im B69rl2,K66r6,MK64vl2
v.-si (yetti) K14rl v.-in K16r3,MK16r3,M24/5,
v.-sige K28vl6 M76/7
v.-sine A20v9 v.-in (ol v.) B17vl5,B58r6
v. (yetdi) B14vl2 v.-iıj B34rl4,MK32rl2
va'dekıl- vallâh: (Ar.) allah için, allaha yemin
-am B65rl2 ederim bkz. vallahi
-dıBörll K12v8,MKllvl5
-dımB49rl3 vallahi: (Ar.) allah için, allaha yemin
-mış B29r6 ederim
-mışdıB15v3 B66r3,B71vl2,M7/3,M17/18,K67vl
-mış idi K69rl4,M93/14 7, A62vl2
vah: (Ar.) vah, yazık D37r3 var: var
vah veyl: (Ar.) vah, yazık B2r3,B13rl,B16vl0,B16vl5,B16vl
.-e (derler)D5r9 5,B28r2,B67v7,B67rl4,B67rl6,B68

1020
vl 4,B7 lr2,B7 lr5,M3/l 5,A7r 14,D15vl 5,
K15vl4,K16r3,A8vl3,M22/15,MK18vl4
,K21r5,M43/l,A29r9,MK36rl0,M56/3,K
44rl3,A38r6,D60rl5,A53vl6,D61rl,D61
rl,MK63r8,A58v9,MK63rl 1
v. (bir sözüm v.) B6İVİ2
v. (cemâlig v.) B63v7
v. (dediler) B22rl0
v. (deyür) B46rl4,B56vl2,B59vl0
v. (dişlerig v.) K36vlO,A29r8
v.-dur
B16v5,B 16v6,B 16v3,B32r6,B32r 10,K15
v7,A8vl,M22/3,D27vl0,K30r2,A21vl4,
MK28v2,K31vl2,A23vl3,A23r7,M44/19
,D47v7,MK45vl 2,K47v6,A40v9,MK50v
17,A53r6,D66v6,K66r9,D71vl7
v.-dur (aşum v.) D71vl
v.-dur (hikmet v.) A23v9
v.-dur (kızım v.) K31r7
v.-dur C aybı v.) K60rl,M90/9
v.-dur (üç c aybı v.) B62vl 1
v.-durur B48vl6,B49rl4,MK30rl5
v. (düşlerüg v.) B37v7
v. (erse) MK33v2
v. (erür) M65/9,M66/2
v. (eserim v.) MK57rl5
v. (ğamıg v.) K60v5
v. (ğuşşag v.)
B34rl3,A54v2,MK59rll
v. (ğuşşası v.) B57vl4,M76/5
v. (häcetüg v.) M72/11
v. (hikmet v.)
B22r4,B25vl 2,B48vl 5,MK55vl 7,M78/1
1 v. (‘ışkkäne delil v.) D35v4
v.-ısaD15v8
v. (idi)
B3v7,B13v8,B19r3,B34rll,B61r5,B69v3
1021
,D4r4,MK3vl 3,M5/6,M14/7,MK12r
6, MK28rl7, K42rl4,A35r3,M58/9,
K47r9,A40rll
v.(imiş) Dllvl7,Kllvl2,A4v5
v. (ise) B20v9,B35v8,K34vl5,
A27r9
v. (işi v.) B37r5
v. (işig v.) A52r9,MK57r4,
M79/16, D58v7,K58rl5
v. (izesi v.) MK46r9
v. (kametig v.) A29rl2
v. (kaşdugız v.) A58vl0
v. (kaşlarug v.) B37v7
v. (kelämıg v.) B37vl3,A29rl2
v.-kıhnak K31 vl 3,MK30rl6,
M45/15
v. (kızım v.) B31v4,MK26rl5,
M39/18
v. (közlerüg v.) B37vl2,K36vl2,
D36vl3,A29rll
v. (ma'ni v.) D25v8,M87/12
v. (mevlîm v.) B6İVİ3
v.-mış MK24r3
v.-mu D42v6,A58v7,M87/16,
B67v4,M58/14,K64v2
v. (muradım v.) Bölrl2
v. (ne ğuşşag v.) B63rl4
v. (ne iş v.) D31v5
v. (ne işi v.) MK34vl3
v. (ne işüg v.) B45vl3
v. (c ännum v.) K70vl5
v. f aybı v.) M90/12,A62r5,
MK66rl5
v.-sa (şabn v.) D34vl5
v. (şaçlarug v.) B37v8,MK35rl5
v. (sebeb v.) K64rl6
 v. (sözlerig v.) MK35rl6,MK35rl7
v. (sözlerin) v.) B37v9
v. (şüretig v.) B63v8,K60vl5,M83/8
v. (ümîdim v.) K65v9
v. (vişâlig v.) B63v7
v. (zülüflerüg v.) B37v9
var-: varmak
v. D27v9,K38r8,D59rl 1
v. (hazîneye v.) MK30r8
v.-a (koydı) K59v8
v.-alım
B13v4,B67r3,B7 lr7,B74vl 1 ,M7/20,MK
62v7
v.-alum
B5rl6,B6rl6,A14vl0,M30/13
v.-alum (atamıza v.) MK5rl6
v.-ar MK13rlO
v.-ar (idüm) MK12rl7
v.-ar (' aklı v.) K32vl3
v.-arlar MK10rl7
v.-arlar (mışıra v.) MK26r8
v.-asm MK56v9
v.-asını D58rl2
v.-ayım B17v7,D12vl5
v.-ayın
K12vl 2,MK12rl ,MK15vl 2,D64rl 5,K64
r3,A58r5,M86/20
v.-dı
B4vl0,B7rl,B18r3,B21rl,B21r3,B22r2,
B23rl0,B74vl4,B76rll,
D3rl,K3r5,MKl lr4,K12vl6,MK14rl,M
20/20,D14vl6,K14vl4,A7v7,D18r5,K22r
11 ,A15r9,MK21vl l,K25rl6,A18rl,D28r
1 ,M49/20,D42rl4,K53r7,D58rl 1,
v.-dı (anda v.) B76vl2
v.-dı (bâtıl işe toğn v.) K15rl5
v.-dı (bele MK19rl
1022
v.-dı (beyle v.) K20r6,K42rl2,
A35rl ,K57vl 5,A51 v8,M78/20
v.-dı (çıkup v.) MK46rl6,M66/9,
D47vl4,K47vl3,A40vl6
v.-dı (dünün v.) D45vl 1
v.-dı (erse) M17/12
v.-dı (gene v.) K48rl5,A41v3,
M67/1
v.-dı (haber v.) D25rl5
v.-dı (karşu v.) B15v5,D12v5,
K12v2,MKl lv9,K21r2,A13vl6,D24
r2
v.-dı (katma v.) A53rl0
v.-dı (kirü v.) B49v7,B49vl6,
B50r8,D53rl6,A46v7,M73/17
v.-dı (tac cîl v.) B32r3
v.-dı (terkin v.) B67r9
v.-dı (yüsufa karşu v.) K36r3
v.-dı ise B13rl0
v.-dılar K70v8
v.-dım (idi) D47rl5,K47rl3
v.-dıysa A5rl0
v.-duk MKllr3
v.-duk (idi) B12v3,Dl lvl6,
Kİ İvil
v.-dum (idi) MK45vl6,M65/13,
MK57rl4,MK57rl3
v.-dug K44rl3,A37r6
v.-dug (ise) D13v6
v.-ğıl B10r5,Bllv3,B40r9,
B61 vl 5,B67r8,A40v5,MK46r5,K60
vl0,A54v7, MK59rl6,
D61r6,MK60rl6,
MK6 lr2,K64r7,D64v3,K64r8,MK62
vl2
v.-ğıl (berü v.) K47v2
v.-ğıl (dedi) B46v8
 v.-ğıl (karşu v.) K21rl 1
v.-ğıl (kirü v.)
B50r2,B50rl0,B63v3,B64v5,D62r5,K61
vll
v.-ğıl (körmege v.) BöOvlO
v.-ğıl (tac cil v.)
D39r4,K39r4,MK37v7
v.-ğıl (yac küba v.) K45r6
v.-ğıl (yügürü v.) M65/19
v.-ğul (körmege v.) A52r3
v.-ıban K13r7
v.-ıg K12rl2,K53vl5
v.-ıg siz MK65vl7
v.-ıgızlar siz A61v4
v.-ıp
B4vl 1 ,B 15v6,B32r 1 ,M 17/10,M32/l 3,D6
3rl 3,A57rl ,A58r4,A60r 10
v.-ıp (idi) K14r9
v.-ıp (idim) K13rl2,M18/14
v.-madı B56rl3,A47v7
v.-mağa
MK16r2,K24rl6,M75/5,K59r4
v.-mak B22r4
v.-mak (borçlu v.) A30r3
v.-mak (boruçlu v.) B38v4
v.-makğa B17vl4,A17rl6
v.-mayalım D15rl2
v.-mayalum A8r4
v.-maz M80/12
v.-maz (dilim v.) B6İVİ2
v.-maz (eli v.) MK50r9
v.-maz (ermiş) MK4vl7
v.-maz (hergiz v.) B28r4
v.-maz (içe küçe v.) MK42v5
v.-maz (iş küçe v.) A36v9
v.-maz (katma v.) B61v7,A52vl6
v.-maz (kirü v.) B64v6
1023
v.-maz (kögli v.) D27vl2
v.-maz (köglüm v.)
B61v8,M80/13
v.-maz (oldı) B45rl6
v.-maz (tilim v.) M80/17
v.-maz (yakın v.) D29r7
v.-maz (yanma v.) MK57vl0
v.-maz (imiş) B5vl6
v.-mış (idim) D58vl6
v.-mışdım B61r9
v.-sam B6r4,B17v6,A9v4
v.-sam (böyle v.) M7/8
v.-sam (destür bile v.) MK5r4
v.-sam (katma v.) D5rl3
v.-sam (kirü v.) B63rl5
v.-sai) B24r5
v.-sag (suva v.) A16r5
v.-sagız B60vl
v.-sarjuz MK56v6
v.-sun B5v5,B5v6,B6rl l,B6v6,
D5v4,D5v5
v.-sun (bele v.) MK4v7
v.-sun (buğalu v.) A9r8
v.-sun (buğav ile v.) MK15rl6
v.-sun (buğavlu v.) M23/5
v.-sun (buğawlı v.) B17rl0
v.-uban B13vl6,K9r8,MK13vl4,
K58r2,K59rl2,A53r8
v.-urj B13r4,MK21v9,M74/20,
MK52v6,D67v7
v.-urj (mışıra v.)
B56r7,B56r9,A47v3,M75/2
v.-uglar B70v3,M89/19
v.-up B61v5,B65vl5,M5/7,
Mİ 2/20,MK18vl 7,K31 v3,MK30r6,
M45/1 l,D31vl,D57rl4,M80/10,MK
61v5,M85/17,M88/20
 v.-up (idi) D43rl0 v.-ın (işidüp) K50vl2
v.-up (karşu v.) D14vl3 v.-m (kılam) K56rl6
v.-up (keldim) D43vl3 v.-m (kören) MK49rl6
v.-ur v.-m (körmişdi) B9vl5
M8/17,D14r8,M19/19,A23v4,K48v9,D54 v.-m (nete kılam) B58vl2
vl ,D59rl0,A63v9,M92/l 7 v.-m (yüsufıi) v.) MK8v5
v.-ur (tac cîl v.) A4rl 1 v.-mı (cemälinig v.) B37rl6
v.-ur (degürmekge) M63/4 v.-mı (cemälig v.)) K36v3,A29rl
v.-ur (erdim) D13rl5 v.-ırj (kördüm) Bİ İr 15
v.-ur (idim) B32rl4, Bölrl v.-un (kılam) A50r6
v.-ur (idüm) MK30v2 vaşfkıl-
v.-ur (karşu) B12rl 1,K1 Ivl -mış degül B25vl3
v.-ur (mışıra v.) M39/11 vaşiyyet (Ar.) vasiyyet, tenbih
v.-ur (c äklı v.) B33vl v. (üçün) B75v9
v.-ur (şabn v.) B33rlö vaveyla: (Ar.) eyvah, yazık M24/14
v.-ur (idim) B7rlO,B14r5 vaveyle: (Ar.) eyvah, yazık Dİ Ivö
v.-ur sen väveyletä: (Ar.) eyvah, yazık
B7r2,B 17vl2,B45vl 3,B60vl 5 Kllrl6,MK10vl0
v.-urlar vay: eyvah B38r3
Bllvl5,B56rl3,B56v3,M49vl7,A47v7, vebäl: (Ar.) vebal, günah
M75/6,D54v3,K54rl 3,MK53rl ,M78/21 v.-dür B9r8
v.-urlar (hıdmetine v.) BöOrlö vedä': (Ar.) veda etmek
v.-urlar (mışıra v.) D27v3 vedäc eyle-
v.-urlar (saräya v.) K59rl,A52vl3 -rK17v8,A10v2
v.-urlar (tapuğma v.) B58r8 vedäc kıl-
v.-urlar (yetüp v.) M75/8 -dı M63/3
v.-urlar (yüsuf saräyma v.) B61v4 -ıpD16vl3,K16vl2
v.-usam K58r3 -uben D23vl4
varmakluk(ğ): varmaklık -up B75v2,MK15vl3,MK44r9
v.-ıMK47rl2 vedäğ: (Ar. vedä‘) veda D72rl4
vaşf: (Ar.) vasif A18rl5 vedäğ eyle-
v.-ı M49/2 -rM25/5
v.-ı (beyle olsun) B35rl2 vedäğ kıl-
v.-ı (böyle olsun) MK33r8 -up B17v8
v.-ı (olsun) A26vl3 vefa: (Ar.) vefa
v.-ın B2r3,D25v9,K25vl3,M51/10 v. (yokdur) MK44r8
v.-ın (işiden) B52vl0 v.-sı (dünyänuj v.) K45v5,M63/2

1024
 v.-sı (yok) B47r8 v.-di (eline v.) K41r8
v. (kılmaz) B43rl5 v.-di (emânet v.) K57vl2,D64rlO
vefat: (Ar.) vefat, ölüm v.-di (haber v.) D48v3,K61rl3,
vefat ol- D65rl5
-dı B77rl0 v.-di (hilc at v.)
vefat ver- D43r5,D70rl7,K69vll
-eMKllv5 v.-di (ilham v.) D75r6
v.-m (atasınıg v.) B76r9 v.-di (ise) D54v6
v.-m (ileddiler) B76rl 1 v.-di (kirü v.)
velâkin: (Ar.+F) lâkin, fakat D15r3,D43r6,D53r4
B4v4,B 16v9,B 18v8,B22v8,D23v5,B25vl v.-di (makam v.) D63r7
6,B27v9,B3 İri l,B33r3,B46rl4,B54v5,B v.-di (mülk v.) D71v5
69r7,B77rl,B77v2,K21v9,K23v9,K27v5, v.-di (mülket v.) K69vl 1
K32rl 7,A24v4,K45vl ,K73v9,D75r 17 v.-di (nete v.) D57vl2
velıkin: (Ar.) ama, fakat v.-di (nikäb v.) K62v6
D23rl7,M30/10,M62/3 v.-di (c araba v.) D45vl2
ven: ben v.-di (ol v.) KölrlO
v.-ven K66rl3 v.-di (öğüt v.) D15rl5,D72vl,
ver-: vermek D74rl3
v.-di v.-di (pend ü naşîhat v.) D53rl0
D27rl 6,D28r7,D42v2,D5 lrl4,D5 lr8,D5 v.-di (râst v.) D46v8
3vl 2,D58r4,D58r7,D73v3 v.-di (nzä v.) A19vl5,D74v4
v.-di (aga v.) D69v4,K68vl 1 v.-di (rızâ dağı v.) Kİ lr3,D13r7
v.-di aytu D44v6 v.-di (selâm v.) D49r3,D72v6
v.-di (baga v.) D16r9,K18v2,D25vl3 v.-di (sunu v.) D55v2,D60r3,
v.-di (becîd v.) D49v8 D69v4
v.-di (belâ v.) D19vl 1 v.-di (tegri v.) D47vl 1
v.-di (boyun v.) v.-diler D49vl5
D19rl0,K19rl4,A12r7,D29rl ,D57rl 1 v.-diler (bitini v.) D68r5
v.-di (böyle) D42rl2 v.-diler (i'tibâr v.) D49vl6
v.-di (cevâb v.) v.-diler (oğul kızı v.) D49vl6
Dİ 6vl 6,D38v4,D40v8,D42v7,D44v5,K5 v.-dim D28rl2
4r8,D54rl7,D58rl,D59vl0,D60vll,K60r v.-dim (ant v.) D62rl5
15,D61vl,D64r3,K63v8,D63v8,K63rl3, v.-dim (ğarîb v.) D62v4
D64r9,D67r9 v.-diyse (haber v.) D32vl6
v.-di (destür v.) D56rl l,K56r2, v.-dûgin (şiddet v.) D67vl
D58r7,D6 lr4,K60v8,D69v6 v.-düğün (râhat v.) D67v2

1025
 v.-dügüni D55vl4,D55vl5
v.-dük (boyun v.) D66rl5
v.-düm D30v5
v.-düm (destür v.) D42r6
v.-düm (izin v.) K6r5
v.-düm (malım v.) D52vl5
v.-düm (şunu v.) D42v9
v.-düg (at v.) D62rl0
v.-düg (nete v.) D62v8
v.-e (aşlık v.) D57r8
v.-elim (boy v.) B71r8
v.-elüm (boyun v.) D68rl0
v.-em
B15v4,K10vl 5,D57vl 7,MK56r 14
v.-em (açlık v.) MK55v6,MK55v5
v.-em (aşlık v.) D57r9
v.-em (bele v.) MK55v6
v.-em (böyle v.) D57r9
v.-em (karavuş v.) D27vl6
v.-en (kazâ v.) B49rl5
v.-gil D31vl6,K35v3,D53r2
v.-gil (bahâ v.) D26r2
v.-gil (arpa etmeği v.) Dlövl
v.-gil (bilü v.)
D2vl5,D16rl2,D65vll
v.-gil (bulu v.) D65vl l,D65vl2
v.-gil (destür v.) D16vl2,D59rl 1
v.-gil (haberüg v.) B45vl4
v.-gil (kılu v.) K65rl6
v.-gil (kirü v.) D15rl
v.-gil (perde v.) K23r9
v.-gil (râzî v.) Dlörl 1
v.-ip B72r5,D48rl6
v.-ip (idi) D50r6,D50rl5
v.-mege (boyun verdi) D16r4
v.-mege (kabalasın v.) D16v5
v.-mege revä körmez D69r7
1026
v.-mek (boyun v.) D67v2
v.-meyeven D40rl5,D74rl0
v.-mez (aytu v.) K4v5
v.-mez (destür v.) K5rl4
v.-miş (kazâ v.) Dİ 1 vl7
v.-miş (mülket v.) D26rl4
v.-miş (râzî v.) B18v2
v.-se D65vl6
v.-se (haber v.) D31rl8
v.-se (yârî v.) B41v6
v.-sen B2vl6
v.-seg D16r2,D61r2
v.-seg (destür v.) D73v8
v.-sünler K9v8
v.-üg (ağu v.) D42v3
v.-üp D69r6,D69r4
v.-üp (idi) D50r2,D53rl4
v.-üp (selâm v.) D21r9,D47vlO
v.-üp (uçmah v.) D17r9
v.-ür D63vl3,D66r7
v.-ür (destür v.) D13r7
v.-ür (haber v.) D58r3
v.-ür (iseg) D2rl2
v.-ür (nzk v.) D20v6
ver-: vermek krş. ver-
v.-deçidür A40vl0
v.-di B13vl4,B15vl3,B16r9,
B51vl0,D10vl5,A3vl2,M15/ll,Kl
3r3 ,K24r8,M34/l ,MK22vl 1 ,MK23v
6,MK45rl0,K47v7,A44rl3,M70/13,
K53r5,K53r5,A51 v5,MK56vl,M94/
5,A67vl4
v.-di (ceväb v.) B12v2
v.-di (aga v.)
B61rl5,M57/9,M67/20,M92/16
v.-di (at v.) B76vl 1
v.-di (aydı v.) MK41v2,MK43r8
 v.-di (aytu v.)
B46r6,M50/16,K47vl4,A41rl,D61vl6,K
61v5,MK60rl0
v.-di (bäzubend v.) A52v8
v.-di (bazubendü B61rl5
v.-di (becîd v.) B51v3
v.-di (belâ v.) B20vl2
v.-di (bele v.) MK41r2,MK56v4
v.-di (beşire v.) B72v5
v.-di (beyle v.)
B43 v7,B60rl 5,B72v5,B73 v3
v.-di (bilezügi v.) MK57v2,A55r8
v.-di (bilezük v.) A52v8
v.-di (biti v.) M90/2
v.-di (boyun v.)
B29r 12,B59vl ,D 16r4,M23/l 0,M78/4
v.-di (ceväb v.)
B17vl 1 ,B 18r 1 ,B23r5,B26r 1 ,B38r8,B39v
8,B41vl6,B44r3,B46r5,B49v6,B55vl0,B
56vl,B56v2,B60r4,B60r9,B62r5,B63r9,
B63vl 5,B66r 11 ,B66vl 3,B66v7,B70r4,K
38v3,A31r5,K45vl l,A38vlO,MK44rl4,
A49r5,M88/8,A66vl5,M95/17
v.-di (destür v.)
B18r3,B58rl 5,B60rl 5,B63vl ,B67vl 5,B7
2v7,MK12rl 1, MK54v8,A63vlO
v.-di (destün v.) MK63v3
v.-di (devlet v.) A44v7
v.-di (ecel v.) K71rl
v.-di (ele v.) MK39vlO
v.-di (eline v.) B42rl5,A33v9,
M92/16
v.-di (emânet v.) B66vl4,K63vl5
v.-di (erse) MK31v5,MK53r4
v.-di (fevzü necät v.) M64/9
v.-di (haber v.) B27v7,B47rl3,
B47rl4,B47rl5,B50rl2,B51v8,B52r4,B5
1027
3rl0,B64r7,B68r5,B68rl5,A66rl4,B
75rl2,B75rl5,B76r4,B75vl 1,M45/1
3,MK63v9
v.-di (hıdmetkär v.) B57vl4
v.-di (hilğat v.) M94/5
v.-di (hiFat v.) B44v2,B73v3
v.-di (hiF atlar v.) K43r5
v.-di (hürmet v.) B21rl5,B53rl4
v.-di (ıda v.) B27vl6
v.-di (ilhäm v.) MK37vl4
v.-di (isim v.) M97/2
v.-di (kerü v.) B24rl
v.-di (kılu v.) M81/11
v.-di (kirü v.)
B44v3,B56r2,B55r2,
M21/4,K15r2,MK41vl3,M59/10,M
K51v3
v.-di (köglekni v.) A64vl
v.-di (meded v.) B9r2,B54rl2
v.-di (mevlî v.) B51r2
v.-di (mülk v.) M72/3,K52r5
v.-di (mülket v.) B54r7,B74vlO
v.-di (naşîhat v.) K53r2,A46vl
v.-di (naşîhatlar v.) MK51v8,
MK52r4
v.-di (nete v.) B53r4,B60r3,
MK39rl3,K57v3,A51rl2,MK56r9
v.-di (nete v.) K40vl0
v.-di (c atä v.) B78v3
v.-di (ol v.) B64r4,MK59vl6,
M83/20
v.-di (orun v.) B65v9
v.-di (ögüt v.)
Bİ lvl,B75v6,B77v7,M80/6,A68v9
v.-di (peygamber v.) A2rl
v.-di (rähat v.) B53rl4
 v.-di (rähatlikni v.) K46v6,A39v8 v.-dügin (rähat v.) B70rl4
v.-di (rast v.) B48rl2 v.-dügin (şiddet v.) B70rl3,
v.-di (nzä v.) B28rl l,K28r6 MK65vll
v.-di (ruhsat v.) B73v4,D70vl,M94/6 v.-dügini MK54rl2
v.-di (rüşvet v.) B43vl4 v.-dügüni
v.-di (seläm v.) K55v6,A49rl2,A61rl5
B22rl3,B22vl4,B47v2,B49vl,B50vl3,B v.-dügüni (bir etmek v.) B58r2
75vll,M63/7,M63/12 v.-dügüni (şiddet v.) A61rl4
v.-di (sunu v.) B55r2,B57v5,A48vl5 v.-dük (boyun v.)
v.-di (şunu v.) B69r8,MK64v8, A62r8
B62rl5,B70vl0,B73rl4,MK51v3,M93/2 v.-düm B31r3,MK44r5
1 v.-düm (antlar v.) B64vl5
v.-di (tahsin v.) MK65vl6 v.-düm (dervişlere v.) B28v5
v.-di (taht v.) MK47vlO v.-düm (destür v.) MK40vl3,
v.-di (ta'äm v.) B65v4,K62v7 M58/l,K42r6
v.-di (temäm v.) B51vl 1 v.-düm (mälum v.) M73/3
v.-di (tegri v.) B13vl3,B49v2 v.-düm (seläm v.) MK46rl2
v.-di (tegrim v.) MK46rl3 v.-düm (şum v.) MK41rl6
v.-di (ucuz v.) v.-düm (şunu v.) M58/17
K16vl6,A9vlO,K31rl2 v.-düg (atlar v.) A55vl4
v.-di (uçsuz v.) MK15vl7,MK29vl5 v.-e B4rl2,K65v4
v.-di (uçuz v.) B31v9,A23rl2 v.-e (äfet v.) B13r6
v.-di (üküş v.) B55r8 v.-e (boyun v.) B35v9,D34vl6,
v.-di (yene v.) B60rl2 M49/10
v.-di (yüsufa v.) A46rl2 v.-e (ceväb v.) M30/14
v.-di (zämin v.) B77vl6 v.-e (devlet v.) K51rl4
v.-di (ziynet v.) M49/19 v.-e (rähat v.) D51vl,K51rl4
v.-digine M9/7 v.-e (rahmet v.) Al lrl2
v.-diler D49vl5,M68/16,M68/16, v.-e (vefät v.) MK11 v5
MK48vl v.-e senD15v3
v.-diler (c akär v.) M68/17 v.-elüm (boy v.)
v.-dim K28rl,K30v6 M90/14,MK66v4
v.-dim (derjiz v.) A56rl v.-em
v.-dim (destür v.) B43vl Bİ lv8,B77v4,MK10rl l,A20r8,M44
v.-dim (hem v.) B54vl2 /2,A50v8
v.-dim (mälım v.) A46r5 v.-em (aşlık v.)
v.-diyse (lıaber v.) B33v5,B56v8 B59rl4,B59rl5,K57rl

1028
 v.-em (bahşiş v.) A50v9
v.-em (beyle v.)
B59rl5,MK26v4,K57rl
v.-em (häcetig v.) B54rl5
v.-em (hedâye v.) B59rl6
v.-em (kaçan v.) B60r8
v.-em (karavaş v.) B28r8
v.-em (karavaşlarım v.) K28r3
v.-em (saga v.) B28r6
v.-em (şükränesin v.) M40/16
v.-er (idi) MK14r5
v.-er (iseg) MK2rl2
v.-er sen MK14v5
v.-esiz A8rl2
v.-eyim K52r9
v.-gil
B2vl4,B3r3,B3r3,B3r4,B3r5,B3r5,B3r6,
B3r7,B3v5,B3v5,B3 v6,B 17r 12,MK15r4,
M36/12,D27v7,M42/20
v.-gil (açı v.) MK2vl,M3/17
v.-gil (açu v.) K2v3
v.-gil (altun v.) M43/12
v.-gil (anı v.) B26r7
v.-gil (arpa etmeğin v.) Klörlö
v.-gil (baha v.)
K26r6,Al 8v9,MK24v8,M37/2
v.-gil (baga v.) B54vl6
v.-gil (bilüv.)K3r3
v.-gil (destür v.) B17v7
v.-gil (fevz ü necät v.) M65/20
v.-gil (haberim v.) B46vlO,MK43vl 1
v.-gil (haberigi v.) K44rl4
v.-gil (haberügni v.) A37r7
v.-gil (keçürü v.) B21r4
v.-gil (kıla v.) M46/18
v.-gil (kılu v.) A59v5
v.-gil (‘azizine v.) B27vl5
1029
v.-gil (perde v.) B24r8
v.-gil (räzl v.) K16r9,B32vl
v.-gil (nzä v.) K32r2
v.-gil (şabrun cemîl v.) B36rl4
v.-gil (saçı v.) M3/16
v.-gil (soyu v.) MK2rl7,D2rl7
v.-gil (şum v.) MK53vl2
v.-gil (yarmak v.) B16vl4
v.-ğil (destür v.) B61 v5
v.-güçi (körük v.) M32/4
v.-ig D29vll
v.-igiz MK14r3
v.-igizler \1n9
v.-ip Bİ 8r5,M31/16,K68r 12
v.-ip (selâm v.) B50r8
v.-mege B6rlO,B17rl6,K16v3
v.-mege (ikrär kıldı v.) B17rl5
v.-mege (lâyık durur v.) B21vl 1
v.-mege (nzkı v.) MK19v5
v.-meginçe B24vl3
v.-mek AlOvlO
v.-mek (boy v.) B18vl2,B70rl4
v.-mek (boyun v.) MK16vl5
v.-mek (kabälasm v.) MK15v5
v.-mek kerek
B8r7,MK29v9,K49vl ,A42v6
v.-mek (râzî v.) B31v3,MK16v5
v.-mek (nzä v.) M25/13
v.-mek (boyun v.) MK65vl2
v.-ge D63vl2
v.-mes D5rl5
v.-mese (idi) B16vl2
v.-meseydi M22/12
v.-meyen M35/1
v.-meyeven A68v6
v.-meyince MK23rl6
v.-meyinçe D24vl0
 v. (aytı v.) MK4r8
v. (aytu v.) M5/18
v. (elin v.) B53v6
v. (koyu v.) MK6r5
v.-(kögül v.) B28r4,M39/20
v.-mez D5r5
v.-mez (destür v.) B5vl l,B6r6
v. (nzäv.)M51/9
v.-mez miz A6İVİ5
v.-mezüz M90/6
v.-mezven (tanuklık v.) B41v6
v.-miş B2r4,K10r3,MK62rl0,A57v8
v.-miş (bitini v.) A62r2,M90/9
v.-miş (eşer v.) M80/2
v.-miş (fakîrlerğa v.) K63v7
v.-miş (hattnı v.) MK66rl5
v.-miş (idi) K21rl
v.-miş (kazä v.) B49r9
v.-miş (kerek) K17v6
v.-miş (c ata v.)
DlvlO,Klvll,MKlvll,M2/12
v.-miş (nzä v.) M25/3
v.-miş (yoksullara v.) B66v6
v.-mişdi MK8vl 1
v.-mişler (ol hattnı v.) B71r2
v.-se MK8vll,K65v3
v.-se (destür v.) A68r3
v.-se (haber v.) B32rl
v.-se inçi M6/12
v.-se (körmege v.) B68v8
v.-seg B6r4,B16vl4
v.-seg (destür v.) B17v6,B63rl5,
B74rl3,B76vl6,K72r2,M97/7
v.-sün B5v9
v.-sün (dütsi v.) M49/8
v.-sün (c afv v.) K70rl
v.-sün (ol zelîle v.) K46v2
1030
v.-sün (täbütın v.) B77v3
v.-sün (yüsuf ağn v.) B30v7
v.-üben (seläm v.) K21rl5
v.-ümesvüz D68r2
v.-ümez men M55/18
v.-ümezüz (ceväb v.) MK66rl2
v.-ümezven K40rl6
v.-ümezven (tanuklıkı v.) A33r2
v.-üg B30r7,K29vl5,A21vl0
v.-üg (ağu v.) B43vl5,A35r9,
M58/11
v.-ügiz (minnetile v.) B15vl 1
v.-ügüzler K14vl6
v.-üp B7rl5,B51v9,MK10r7,
K41rl0,M56/14,MK48rl6,M68/15,
A63r6,M92/2, A63r8
v.-üp (ant v.) MK25vl4,M38/21
v.-üp (deveni v.) M94/13
v.-üp (eline v.)
A33vll,MK39vl2
v.-üp (halkın v.) K21r2
v.-üp (idi) M50/l,M59/14,
MK45rl 3,M64/13,M68/20,M69/3,M
69/12,MK63vl7
v.-üp (itke v.) MK6rl3
v.-üp (pend ü naşîhat v.) B38r8
v.-üp (seläm v.) B73rl4,MK9v3,
A14rl2,M29/20,K47v9,A40vl2,K48
rl5,A41v3, MK47rl,M67/l
v.-üp (uçmah v.)
B9r9,K17r9,A10r3,MK16r9,M24/l 1
v.-üp (uçmak v.) MK8rl
v.-üpdiedü MK34v7
v.-üpdür D35rl2
v.-ür
B5v3,A43r4,MK48vl ,MK62r4
v.-ür (artuk v.) M6/12
 v.-ür (destür v.) B13vl3 v.-di (yüsufa v.)
v.-ür (erseg) M3/11 B23v5,B48rl6,B52r2
v.-ür (haber v.) B60vl2,K58rl 1 verici: verici MK46rlO
v.-ür (hâzır v.) MK53vl6 veriçi: verici D47v8
v.-ür (iseg) K2rl3 vermeklik(g): vermeklik
v.-ür (kızm v.) B51vl 1 v.-e (yüsufı) K6r3
v.-ür (rähat v.) M41/9 vermeklik(g): vermeklik
v.-ür (tanuk v.) K40r4,MK38v8 v.-e A57vl
v.-ür (tanuklık v.) v.-e (ikrâr) M7/14
B41rl4,M55/8,D40r5,K40r6,A32v8,MK verübi-: göndermek
38vl0,M55/10 v.-di B15r4,B68rl4
v.-ür (tolu v.) A18rl3 v.-di (cazîz v.) B36r6
v.-ür (yehüdäya v.) B62rl2 v.-di (yüsufa v.) B52rl 1
v.-ür sen A8vl2 vezîr: (Ar.) vezir
v.-ür siz Kİ 5v2 B57rl,B56vl0,B56vl2,B56vl5,B75
v.-ürdi K65vl 1 v6,K50rl6,A43v7,M69/l 5,M75/12,
v.-ürler A57v2 K54v5
v.-ürler (oğul kız v.) K49vl5 v.-denMK53r8,A48rl3
v.-ürler (ya'küba v.) B66rl6 v.-den (buldılar) B57r3
v.-ürsen B16rl4,K16r2 v.-e D54vl0,D72vl,A66vl0
veribi-: göndermek krş. veribi- v.-e (ahväl şordı) B56vl3
v.-di v.-i A48r3,MK53r6
B39rl l,K38r7,D46vl2,K65rl l,D65v7,K v.-ine K54v2,A48r5
68rl7,K71v2 v.-lerK54rl7
veribi-: göndermek krş. veribi- vezîr kıl-:vezit yapmak
v.-di -dı B53r6
K22v6,Al 5v4,K35rl2,A39vl 1 ,K50r 1 ,A4 -ğıl B52rl4
3r7,K50r5,A43rl l,K50rl3, -sam B52vl4
M86/3,A46v5, A59rl6,A63rl3,K70r2 vezîr-i baş: (Ar.) baş vezir MK53r9
v.-di (cebrâ’îl v.) B44v7 vezün: vezin
v.-di (cebrä’fli v.) B43vl l,B51vl4 v. (içre) K73vl2
v.-di (derler) B72rl0 virän: (Ar.) viran, yıkık, yaralı gönül
v.-di (deveni v.) A64vl4 virän ol-
v.-di (kädir celîl v.) B73vl 1 -dı M27/20
v.-di (peygamber v.) B10r5 -upM52/17
v.-di (saga v.) B55rl2

1031
vişäl: (Ar.) kavuşma
B64v2,B68vl4,MK50vl ,A59vl 5,MK64r
15
vişâl ag-
-up D58vl4,B45v2,D44r3
vişâl boyla-
-r M51/9,B37rl5
v. (içûn) MK42v6
vişâl kes-
-mez D44r5
vişâl um-
-ar
B45v4,D62r2,MK35r6,M71/16,MK60rl3
v. (küni) B30r5,B38r3
v. (şevki) B38vl0
v. (ümîdin) B40v2
v.-irj A52rl6,A55v6
v.-ig (dilerem) B37v3
v.-ig (kayğulu) B61r7
v.-ig (kayğurmağa) K58v5
v.-ig (var) B63v7
v.-igden M79/19
v.-ige M84/11
v.-irjiz (baga) B57vl6
v.-igni (dilerim) A29r4
v.-ni (şunar) A45r8
vuşlat: (Ar.) ulaşma, kavuşma, yetişme
v. (elin) D52rl,K51vl4
vuşlat kıl-
-dı B77rl3
-ur K72rl4
vuşlat ol-
-dı M97/20
v. (umar) K61v8

1032

ya: (Far.) ya, ya da, veya
y. (degem) B67rl 1
y. (öle) B9v7
y. (yırakğa) B9v7
ya-: yapmak
y.-p (bir gül-
âb)B25rl6,K25rl6,A18rl
ya: (Ar.) ey
B4v2,B5rll,B5vl,B5vl,B4v8,B5v6,B7r
11 ,B7v2,B7r2,B7r5,B7r7,B8r 16,B8vl 5,B
10vl,B68v7,B68v8,MK13v4,K14v7,A7r
16,A15v5,MK40v2,MK40r8,M57/5,K45r
1 l,D55v6,K55rl4,A49r3,MK56vl4,MK6
İr7,D63r6,K69r5
y. (allâhım y.) K19r9
y. (anam y.) B19rl3,B73r9
y. (a'râbî y.) M61/11
y. (baba y.) B12vlO,B59vl6, B74vl 1
y. (babam y.) K5r8
y. (bağrım paresi y.) B68v7
y. (benim y.) B42vl4
y. (begzi nürlu y.) B57v9
y. (beşir y.) MK13vlO
y. (büşrâ y.) B15v2,M20/14
y. (cebrâ’îly.) B10vl2,Bllv3,
B40r9,B73vl2,A59v4
y. (cühüdlary.) B78rl3
y. (dâye y.) B34vl5,M48/8
y. (ebetiy.)K3rl,MK2vl3
y. (erhame’rrâhîmîn y.) B79r8
y. (evlâd y.) B56r9
y. (evlâdı y.) D54r9
y. (halîlim y.) B69vl
y. (hâtûn y.) B29r9,B36vl3
y. (ırakğa y.) M6/8
1033
y. (ibn y.) K64vl6
y. (ilâhum y.) A12r2
y. (isrâ’îl y.) B47vl5,B48r8,
B70rl 1 ,B70rl 3,K46v2,A64vl 5
y. (kardaş y.) D4v5,K4vlO,
MK4rl3
y. (kardaşlar y.) MK7r3,MK8r2
y. (karındaşım y.) K6İVİ5
y. (kedbânu y.) M47/19
y. (kedbânu y.) D33vl6,K33vl7,
A26r8
y. (kedbägu y.) M48/6
y. (kerîm y.) B20r7
y. (kezbânu y.) K33v7
y. (kızım y.) MK5vl7
y.-ki M57/6
y. (köglüm y.) K65v2
y. (köglümüg y.) A59v8
y. (közbânu y.) B34rl3,MK32v4
y. (közbânu y.) B34v7
y. (kurdy.) B13rl2
y. (kurt y.) A5rl3
y. (mahbüs kılam y.) B42vl5
y.(meliky.)K16rl3
y. (mihrbân y.) B37rl
y. (mu'abbiry.) B14rl0
y. (mürüvvetlü y.) B61r7,D36r5
y. (mürüwetvär y.) Bölrll
y. Calîy.) D75r7
y. (‘alîmy.) B20r8
y. (camüy.)
B63v9,B64rl,M83/17
y. (' amüm y.) MK59vl3
y. (‘araby.) B46vl3,B46rl,
K44rl3,MK42vl6
y. (‘arâbly.) A37r6
y. ('avrat y.)K69rlO
 y. (c azîz y.) B41v7,B58vl 1, y. (melik y.) B17r9
B59r5,B59r7,B60vl5,B69rl3,D40r2,M5 y. Q amü y.) MK59v5
5/7,D40rl6, K58rl4,K67vl 1 y. (rabb y.) D22vl4
y. fazrâ’îly.) B68v3,K65rl5 y. (tıflırj y.) D40rl0
y. (oğlanlar y.) M75/2 yâd: (Ar.) yad, anma, hatıra getirme
y. (oğul y.) D3vl4,K4r2 yâd kıl-
y. (oğullar y.) A47v3 -a B79rl2
y. (rabb y.) K23rl,A15vl5, -dı K43rl
MK21v4,A34rl3,B20v7,K41vl0 -dukB48rl5
y. (rabbe’lğanî y.) B43r2 -mış B68rll,D65v4,K65r8
y. (rahîm y.) B20r7,B79r6,D75v5, -nuş sen B70rl3,D67vl,A61rl4
B79r4 yädgän (Far.) yadigâr, hatıra
y. (şabäh y.) B72vl 1 y.-ı MK44r5
y. (şanem y.) B33rl4 yädgär ol-
y. (sözlese y.) B57vl2 -sunB46vl2
y. (şem'ürj y.) B69rl0 yadlık: yabancılık, ecnebilik
y. (şerifler y.) B58v9 D68vl2 krş. yatlık, yatluk
y. (yüsuf y.) B15r9,D23rl6,B38r5, yağadur-: yağmak
B53r2,B16r8,B22v4,B23rl2,B23v6,B23v y.-ğan B21r7
13,B24r2,B24r5,D23v6,B3 lr8,B32rl 6,B y.-ar B20v2,M23/16
33v6,B33vl3,B37vl,B38vl5,B41r7,B43r yağatur-: yağmak
6,B52rl2,B51vl4,B53rl l,B54rl l,B55r6, y.-ğan MK19r3
B60v9,B70rl0,B75v3,B76vl6,D10vl,A3 y.-ğan (kar) A13r4
rl3,K14v2,A7rll,Allrl5,K23vlO,A16v yağ-: yağmak
9,MK22rl3,M33/9,A16vl l,A25r7,MK31 y.-dı
v6,A30r8 JC37vl 3,A30rl 5,K43vl 1 ,A36v B4vl 5,B 14r8,B20v2,MKl 2v3
3,MK49v7,M72/7,MK51vl2,K58r8 y.-dı (dürlü) D19vl
y. (yüsufım y.) D6rl5 y.-dı (heybet) B20v6
y. (yüsufum y.) M26/13,K18v5 y.-dı (şäd) D28r9,K28rl3,A20r5,
y. (züleyhâ y.) MK27v3,B27v2, D59vl6
B32vl0, y.-dı (şâdî) B62rl0,M40/13
B38r9,B41vll,B42rl,B54vl0,B55r9,B55 y.-dı (şädlık) MK26vl4,K59v5
rl5,B74rl4,M38/12,D38v5,K38v4,M53/ y.-madı (hîç) B51v6
17,D53rll yağ-: yakmak
y. (ebeti) B3v4,B3v9 y.-dı (bağrım) MK65v6
y. (isrâ’îly.) B75vl6,M94/14 y.-dı (bağrın) A61r7
y. (kardaşım y.) B64v9

1034
yağmur: yağmur y.-ar B12r4,B69v5,K52v 17,
B20v2,B21r7,B21r6,B51v6,D20r4,A13r3 A46rl5,D53r9,A46rl6
,MK19r3,D20r5,A13r4 y.-ar (bağrım y.) MK65r5
y. (kara) A12rl5 y.-ar (bağrın y.) B17v5,B53vl4,
yağrm: sırt, sırtın yukarı kürek kısmı MK10v5
M93/2 krş. yağrun y.-ar (beni y.) B55r7
yağru: sırt, sırtın yukarı kürek kısmı y.-ar (hasret bağrın y.) B64vl
y.-mdan B67v2 y.-ar için K16v9,A9v3,MK15vlO
yağrun: sırt, sırtın yukarı kürek kısmı krş. y.-ar mu siz A8rl
yağrm y.-dı B70r8
y.-umdan M87/14 y.-dı (bağrıma y.) M89/12
yahşi: güzel, iyi y.-dı (bağnmıznı y.) MK66r5
B30rl2,K36vl3,K53v7,B55vl6 krş. y.-dılar (od y.) BlOrl 1
yahşi y.-dılar (ot y.) K9rl4,A2r9
y. (aqla) M52/10 yaka: yaka
y. (kaddig) K36vl3 y.-mdan (çıkdı) B14r7
y. (kaddüg) B37vl3 y.-sı A68vl 1
y. (hulkug) A29rl2 yakatu: nur, şule, aydınlık
yahşi: güzel, iyi krş. yahşi y.-sun K29rl6
MK28v3,D53vl7,MK52rl4,M74/14 yakın: yakm
y. (yel) M68/13 K8v4,M 12/1,A4r7,MK28r 1 ,MK27v
y. (hulkı) B49r6 12,K44r5
yahtu: nur, şule, aydınlık yakm düş-
B30rl2,M50/18,A41rl6 krş. yahtu,yaktu -di B24r3,A16r2,MK21v7,B24r4
y. (begzüg) B37rl yakm kel-
y. (yüzden) B64r9 -di B15rlB23rl3,B24r7,B45v5,
y. (yüzi) B36r4,K35rl0,A27v5 B45r9,M34/3,MK23r9,A40vl 1,
y.-sın (dutar) B29v7 MK56r4
yaljtu: nur, şule, aydınlık D36r5,MK46rl -di ise B24v6
krş. yahtu,yaktu -e M19/20,B73vl4
y. (begzi) B50r5,MK28v3 -gil D53r2,K52rl2,A46r9,
y. (canıma) D7rlO,K7rlO MK51rl7,M73/7,B54vl6
y. (yüzi) D35rlO -medi B9rl6
y.-sı (tutar) MK27vl7 -mez B29v2,B53vl2
yâhud: (Ar.) yahut, veya -üB12r8
A32v2,MK39v7,K41v7,A34r9 -ümedi B29v8
yak-: yakmak, dağlamak -übenKllrl5

1035
 -ür D14r9,A65rl y. (oğlı) B31rl2,M79/18,D58v9,
yakın kel- K58vl7,A52rll,MK57r6
-e K14r6,D70vll y. (oğlımiz K64v8
y. (mışra) M32/9 y. (san) M63/6,M92/17
y. (şehre) K24v7 y. (savçı) B66rl5,M8/15,M12/2,
y. (varmaz) D29r7 M21/12,M64/6,K63rl 7,A59r5,A65r
yaktu: nur, şule, aydınlık krş. yahtu, yahtu 2,K70r9,A65r7,A66r4,
y.-sm (tutar) M42/6 A66v6,M95/10
yaku-: yaklaşmak y. (savçıdan D67v9,M89/21
y.-maz B61v7 y. (savçmı) A65v3,A65vl 1
ya'küb: (Ar.) Hz.Yakup peygamber bk. y. (savçıya)
ö.a.d. A57v2,A63v9,A66v5
y. (agup) D15rll y. (sawçı)
y. (atam y.) B31rl3,B36v8 B3vl,B12vl2,B13vl2,
y. (ataq y.) B45rl 1 B39r9,B47vl ,B47vl 1 ,B56r6,B56rl 6
y. (birle) K57rl5 ,B58v6,B59vl 3,B66v3,B66v8,B67v
y. (dartar) B45rl3 10,B74r4,B74r9,B74r 11 ,B75r8,B75r
y. (dedeg y.) MK17v8 12,B75v6,B75v9,B76rl l,D63vl2
y. (du' äsı) A38rl 1 y. (sawçıya) B74vl6
y. (durur) B46rl5 y. (şüretni) B62v6
y. (erür) Al lv5 y. (tâbütına) B78r3
y. (evi) B73r2 y. (uylukında) B26v8
y. (ewi) A64r6 y. (üze K43rl0,A36r2,K45vl6,
y. (hâli) B45v8,A47vl 1 A38vl5,A5 İrl 3,A59r7,A64v8
y. (hâlin) B45v5 y. (yarlı) B13rlO,B46vl
y. (imiş) B63vl 1 y. (nebî) B73r5,B76rl
y. (kavmi) D69vl4,K69r4 y. (nebîni) D71rl2
y. (kayğulu) K45vl2,A38vl 1, M63/9 y. (oğlanlan) B59vl3
y. (nebî) y. (oğlı) B40rl3
B47rl5,B48r5,B48r9,B60r7,B60rl5,B68r y. (öyine) K45vl0
3,B72rl 1 ,B72v9,K70vl 2,B74rl 2,B75r 1, y. (savçı) A66rl3,A57vl
B75rl5,B75v5,B75v2,D39r8,M78/13,M y. (üze) D45vl0
K59v7,M86/9,M88/20,M92/20,A63vl2, y.-a B13r9,B47vl5,B70rl0,
D70vl2,M95/9,A66vll B72vl5,B75r4,B75vl,B75vl 1 ,K12v
y. (nebîdür) A54vl6 7,M17/11,MK1 lvl4,A38r4,A38v8,
y. (nebînig) K46v8,A39v9 D45vl 1,D45v17,MK44v2,M63/13,
y. (oğlanlan) B66rl MK56r4,MK56r5,MK63v5,D69rl 1,

1036
K69r8,A63vl 1 ,K69v4,D70r2,K69r9,A64 yäküt: (Ar.) yakut
r7,M93/l l,A64rl l,M95/17,A66vl5 B30vl4,D30r7,K30rl0,A22r7,MK2
y.-a (ceväb verdi) B60r4,B60r9 8vl2,A38rl,M43/10,K34rl7,
y.-a (haber verdi) B68r5 A26vl0,M48/20,M83/20
y.-a (ısmarlağıl) B46vl4 y. (birle) B35r9
y.-a (kawuştılar) B73v5 y. (idi) D59r6
y.-a (kelür) B47rl2,B72v6 y.-a (begzer) B37vl5
y.-a (ketürür) B72v8 y.-dur D45v3,B47r5
y.-a (kim deyü) B47r2 y.-dın (durur) M62/20
y.-a (kim sewdürdi) B44v8 yuyal-: gizlemek, saklamak
y.-a (körüştiler) B59vl5 y.-dı (açğar) MK62r5
y.-a (söz sözledi) B13rl5 yalan: yalan
y.-a (varğıl) B46v8,K45r6 B5rl 3,B7v4,D4vl ,K4v6,M25/l 0,A5
y.-a (verürler) B66rl6 3vl5,M81/20,M92/4,D71vl4,
y.-a (yügürdi) K45v9 A66rl0
y.-a (zähir kıldı) B68rl yalan ayt-
y.-dan B71rl5,B72vl5,MK45rl, -upD60rl4
D68rl7,K67v5,M91/l y. (dağı) B18v9,A10v7
y.-dan (ducä umar) B48r4 y. (dedi) B75r3
y.-dan (häcet diler) B48r3 y. (degül B75r7
y.-dan (yüsufa) B70v5 y.(düş) B7v4,B7vl6,K7r6,
y.-dur B19v7,K44vl4 MK6vll,K56vl,M77/10
y.-ı B73r3,B74v8,MK14rl3, y. (düş körmiş) B58vl4
MK53v2,D70rl,M93/10 y. (oldum) MK46r7
y.-ı (ündedi) B74rl6 y. (söz) MK4r9,D4v7,K4vl2,
y.-nı D71v3 MK4rl5,M6/4
y.-nıg y. (tonımı) MK9r7
D4r4,Dl Ivl 1,K1 lv4,D46vl0,D54rl7,K5 y. (yerde) B13r3
4r8,A57r3,D73rl,K71rl2 y.-liginden A63rl2
y.-nıg (başına) B12rl6 yalan-: yalanmak
y.-ug y.-uban B13rl5
B4v 10,B76r7,M 16/9,M85/l 7,M93/15,A6 y.-ur K20rl3,A65rl
7rll yalançı: yalancı
y.-ug (bir ögey kızı) M5/6 y.-dur MK14v 13
y.-ug (du'äsı) B48rl4 y. (oğlancuğı) MKövl 1
y.-ug (häli) B56vl yalancı ol-
y.-ug faklı) B12rl4 -mayavuz MK16vl2

1037
yalancılık: yalancılık MK6vl2 yalğan: yalan B41v6
yalançı: yalancı y. (satu kılduklann) B62vl0
y. (oğlançığı) B7vl6 yalğançı: yalancı B16v6
y.-dur B17rl l,A8v4,M22/6, y.-dur D15vll,D16rl7
K15vl0,K60r2 yalğur-: yalvarmak
yalançılık: yalancılık K5r4,K7r5 y.-dı (çok) K40v7
y. (cezasın) B8rl yalğuz: yalnız B19vl4,B41rl,D10v6
yalansız: yalansız D72rl y. (döndi) D39vl 1
yalap: yalın, yalnız y. (idi D63r4
yalarj kal-: yalnız kalmak y. (kadım) B61r4
-mışdı B72r7 y. (kaldı)
yalarjhk: yalınlık B28v6,B60v4,M40r3,MK61rl3
y.-dan B72r9 y. (kaldum) K58v2
yalaş-: yalaşmak y.-lar K62rl2
y.-dılar D69rl yalın: yalan
yalavac: elçi krş. yalavaç y. (söz) B5r7
y.-ı (kanzaferig y.) MK26vlO yalguz: yalnız MK17vl5
y.-ıg MK26vl,MK26rl6 y. (kaldı) MK27rl
yalavaç: elçi krş. yalavac yalu-: yalamak
y.-lar M39/12,D27v6,A19vl4, M40/5 y.-rK12v7
y.-lar (ulu) B27vl2 yalım-: yalanmak
y.-urj (ıdgül) B28r3 y.-u D12vl0
yalavıc: elçi krş. yalavıç yalvar-: yalvarmak krş. yalwar-,
y.-ı (alup) MK26v6 yalbar-
y.-ılar MK26r9 y.-ar (ise) MK89rl
yalavıç: elçi krş. yalavıc B28rl0 y.-dı B5r9,B7r5,B21rl,B21r4,
y. (salıp) B28r5 B41vl3,B67vl5,B75r4
y.-ı (kanzaferürj) B28rl4 y.-dı (çok çok y.) MK63v3
y.-ırj D27vl3 y.-dılar K4v3
y.-lar K27vlO,K28r5 y.-duğm M13/8
y.-lar (keliben) B27vl4 y.-duğın (tutmadılar)
yalavuç: elçi MK9r4,D9v3
y.-ı (katfimig) M40/9 y.-uban K6vl4,K32vl2,A25rl
yalawaç: elçi y.-up K20r5
y.-ıg K27vl5 y.-ur B6r7,B7r6,B9v9,B10rl4,
yalbar-: yalvarmak krş. yalvar-, yalwar- B21rl0,B24r4,B37rl6,B39v2,B45vl
y.-ur M57/7,D58r2 6,B71v4,B71vl0,D6rl5,K6vl5,MK
6r5,Ml 2/10 ,K9r 16,MK56vl 6,D68v5,K6 y.-dı (şadnm y.) B69v9
7vl0,A62vl0,D70vl l,K70r4,M94/16 y.-dı (yüreğim y.) B69v9
y.-ur (dep) B45vl2 y.-duğın (duymaduıj mu) B55r7
y.-ur (ğurbet üçün y.) B48r7 y.-duğma M73/14
y.-ur (hem) B60vl 1 y.-dum (idüm) MK7v2
y.-ur (ise) D9rl6 y.-uban MK51v2,M73/10
y.-ur (putına y.) M46/20 yan-: dönmek
y.-ur (şaneme y.) B33rl6,B33vl y.-up B59vl 1
y.-ur (sübhanına y.) B42vl6 y.-up (kirü) B59v4
y.-ur (terjriye y.) B45rl y.-up (yaşı) A60v6
y.-urlar A62r4,D68vl 1 yaq-: dönmek
y.-ursa B10rl2,K9rl4 y. D8rll
yalvaruş-: yalvanşmak yan: yan, taraf
y.-dı MK19r6 y.-ğaK72vll,M98/ll
y.-tı B21rl0,K20rl3 y.-ımdaB14rll
yalwar-: yalvarmak krş. yalvar-, yalbar- y.-ımda bu Bİ4r 12
y.-dı (çok) A33rl0 y.-ına MK57vlO
y.-duğın (tutmadılar) A2rl3 y.-ma (barsam) K5v7
y.-ur A2rl2,A39v3 y.-ma (keldi) MK43r6
y.-ursa A2rl0 y.-ında B52v6,A43vl4,A43vl5
yalwaruş-: yalvanşmak y.-mda (çevre) A44rl
y.-dı A13r7 y.-mda (sağ) B52v5
yaman: yaman, kötü M93/6 y.-mda (sol y.) B52v5,A43vl4
y. (dönmüş idi) M55/1 y.-ından D50vl0,D50vl 1,
y. (oldı) B20v7 MKölrlö
yan-: yanmak y.-mdan (çevre) K50v9,D50vl3
y.-ar y.-mdan (sağ) K50v8
D16vl4,K16vl3,A9v7,D51v6,K51v2 y.-mdan (şağ) MK49rl2
y.-ar (bağn y.) A10vl4 y.-mdan (sol) K50v8,M69/20
y.-ar (idi) B55r3 y.-mdan (şol) MK49rl2
y.-ar (kördi) M73/10 y.-mda B65v9
y.-ar (oda y.) K66r9,D66v6 y.-larmça B7rl6
y.-ar (oldı) MK51v2 y.-umda MK12v6
y.-ar (idi) Bİ 0r9 yandur-: yakmak, yaktırmak
y.-ardı D53r5 y.-ğıl B3rl,B3r2
y.-dı B55r3,D53r9 y.-ğıl (meded şem' i) MK2rl4
y.-dı (bağn y.) B5vlO,B7rl2,B8vl4 y.-mağıl (belâ odm) B53rl3

1039
 y.-mış siz M91/1 y. (keldüm) K44v6,M61/19
y.-sun MK33rl 1 y. (kelen) K35v8,A28r4
y.-sunlar B35rl5 y. (kelen) M50/8
yäcni: (Ar.) yani B32vl4 y. (toğan) A32v7,M55/9
yansız: casus y. (toğdı) K40r5
y. (keldi) MK41r9 y. (bitmiş) B38rl
yağa: yeni, şimdi K61v9 y. (olduğunça) B53vl0
y. (keldim) K12vl6 y. (toğan) B36v3
y. (kelür idüm) MK12r6 yağıl-: yanılmak, hata
y.-sı A44vl l,MK50r5,A68vl 1, y.-amaz M54/2
D74rl6,D74rl6,K72v9 y.-dım (yol) B61r2,A52rl 1
y.-sı (her ayurj) B53v2 y.-dum (yol)
y.-sı (olduğınça) M71/11 M79/18,D58v9,K58vl7
y.-sı (olduğunda) K51vl,K51v9 y.-maz K38vl0
y.-sı (olduğundan) A45r3 y.-maz (hîç) B39vl5
yağa: yan, taraf y.-mış A66rl2
y. (andan) B68vl3 y.-mış senB70rl3
y. (benden) B39r3,B54rll, M46/18, yağlan-: yanılmak
D32vlO,MK31rl6 y.-mışın B75r9
y. (menden) D52rl5 yap-: kapatmak
y. (müsî) K72vl7 y.-ar B36rl0
y. (senden) y.-arlar D35rl6
B33rl5,B34v4,B39r4,B61vl0,A26r5 yap-: yapmak
y. (şendin) K33vl4,K37vl7 y.-duk B37r6
y. (şamdan) y.-dum MK34vl4
B60v5,B60vl 1 ,B60vl 3,B64r3,MK56vl 0 y.-dug K70v5
y. (tört) Dİ 1 v2 y.-makB39vl3
y.-ğa A68vl3 y.-mak (anı) MK37rl2,M53/21
y.-sma B77v9 yapdur-: örttürmek, kapattırmak,
y.-sına (mışırda) M98/8 gizlemek
yarjak: yanak y.-ur MK34r3
y.-larurj K36vl5 yapış-: yapışmak, tutunmak
y.-larurj (senig y.) B37vl5 y.-ğılB15rl3
yagakla-: tokat atmak y.-ıban K14v2
y.-dı K19v3,A12rl3 y.-uban A7rl 1
yarjı: yeni M18/l,K52r8,A55v7,M84/12 yar-: yarmak
y. (ay) M72/6 y.-ar (idi) B20v3

1040
 y.-ur (idi) K19v6 y. (dilemeyün mü) MK2r8
yâr: (Far.) sevgili, dost yarık(ğ): parlak, ışık krş. yarığ
B25vll,Dlv5,Klv6,M2/7 y. (küneş kibi) MK26vl5
y. (kelmez) MK37rl4 y.-ı (tolan ayıg) MK27rl5
yâr ol- yarım: yarım
-mağa Dlv6,Blv8 y.-da (ay) M39/11
-sam B12v9 yarın: yarın
-sam men M16/18 K5vl5,B6rl l,D5v5 ,K6r5,MK5rl2,K
-updur M36/11 41vl5,A34v3
y.-ı (tilenmeyün mü) B2vl2 y. (ol) B6rl2
y. (tutdı) Blv7 y.-kı (kün) MK40v5
yara-: yaramak yanndası: yarın, yarınki gün
y.-r B8v7 B12rl 6,D5vl3,K6r 13,MK5v3,M8/3,
yarağ: hazırlık yapmak MK10vl7
yarağ kıl- yarmğı: yarınki
-dıB73vl3 y. (kün) B43r9,MK24vl5
-up K28rlO,B28rl5 yârı: (Ar.) yardım
y.-ıg (kılğıl) B76rl5 K2r9,M27/17,A48r6
y.-ırj (sanğıl) D73r9 y. (erdi) M53/12
y.-njı (kılğıl) M96/11 y. (idim) B74r5
y.-ırjnı (kılğıl) A67v3 y. (kıldı) B55v4
yaran: (Far.) dostlar, ahbaplar y. (kılmadılar) B5rl4
y.-lara K2rl y. (tilemeyün mü) M3/7
yarandası: yarın, yarınki gün y. (verse) B41v6
B6v4,Kl lv8,A4vl,M16/9 krş. yanndası yarh: zavallı
yarat-: yaratmak B6v7,B7r9,B7rl6,B7v6,MKl lv9,K4
y.-dı 4vl6 krş. yarlu
K20v9, Al 3 v5,MK 19v2,K20v 12,MK19v y. (deve) B45v5
5,Al 8v7,MK24v6,M36/21 y. (dîne) B7r6,B64v3
y.-ğan D20v6 y. (‘avrat) B73rll,B73rl2
y.-ğanum B2İVİ0 y. (özüm) B16vl2
y.-ıp K20vl2,A13v8 y. (ya'küb)
y.-mağaB21vll B6rlO,B12r5,B13rlO,
y.-tı B21v8,B21vll,B26r5 B46vl,K12v2,A60v4,MK65r3
yardum: (Ar.) yardım y. (yüsuf) B9v9,K9v4,B10rl4,
y. (deyür) B23vl6 B18r3,B 18 v3,A8 v 10,B20r3
yân: (Ar.) yardım yarlığa-: affetmek, bağışlamak

1041
 y.-ğıl B19vl0,B20r7,B79r4, MK18r6 y.-ı MK25r5
y.-sun M64/4 yassığ: yatsı
y.-ya (mevlî celîl) B47vl6 y. (namazın) B12rl0
yarlu: zavallı D6vl2,D17v6,D44r6, yastuk: yastık Dİ 1 v7
D44vl7,D70r9 krş. yarlı y. (üze) AlOrll
y. ('avrat) K69vl,M93/18 y. (üzre) B18rl3
y. (özüm) D15vl7 y.-ı B26v6
y. (ya'küb) Dllv2,D12v5 yaş: genç, taze
y. (yüsuf) B9r2,D8vl3,D17r7 yaş al-: genç olmak
y. (dîne) M8/21 ,D6rl4,K61v9, -madan) B37vl5,K36vl5
MK60rl4 -madm) M52/21
yarlu kıl- yaş: yaş, ıslaklık D65vl4
-dı B53v4 y. (döküldi) M92/8
yarmak(ğ): para, pul,akçe, sikke y. (yetmiş kara) K68v3
K15vl4,D17r3,D17r3,MK16r3,M24/5 y. (yetmiş katre) D69rl4
y.-aMK16rl y. (ağardur) K69rl 1
y. (kıymeti) MK16r3 y. (akar) B61r4,K69v8
y. (alduk) B17rl y. (kanlı y.) B72rl3
y. (alığız) Blövlö y. (yerine)
y. (idi) B17vl5 B45v2,K44r2,A36vll, M60/20
y. (vergil) B16vl4 y.-ı B69v5,K69v8,K66rl5,
y.-ğa (kem y.) B17vl3 MK65r5,D75rll,A69v9
y.-ğa (satıldug) B32v5 y.-ı (akar) B78v8
y.-ı D16r6,K16r5 y.-ı (körjlüm) K73v3
y.-ıdıK16r3 y.-ı (közden) K69v7
y.-ım D15vl5,M22/9,MK15r6 y.-ı (közim) A60v6
y.-ım (var) BlövlO,B16vl5,B16vl5 y.-ım (durur) B74v5
y.-ıg A9vl3 y.-ım (közden) B61r6
y.-ka MK30v7 y.-ım (közimden) MK57rlO
y.-nı K16r4,A8vl4,M22/16 y.-ım (yüz yigirmi) B74vl5
y.-mrj (kameti) B17vl5 y.-ımdur (yüz yigirmi) K70vl0
yânı: (Ar.) yardım y.-m (köz) D44vl7
yaru kil-: yardım etmek, yardımcı y.-ın (közüm) B18r9
olmak y.-ma (dört) A57rl6,MK62r2
-dı D43rl,B32vl2 y.-ında (dört) D63vl l,K63rl6
-madılar D4v8 y.-ında (iken) B66rl4
yaşduk(ğ): yastık y.-ırj (közdin) MK61rl4

1042
 y.-lar B17r8 yatlık: yabancılık B71vl l,K67vl6
y.-lar (akdı) B26r2 krş. yadlık, yatluk
y.-ug (közden) B65v7,A56v9 yatluk: yabancılık A62vl 1 krş.
y.-ug (közdin) K62vl0 yatlık, yadlık
y.-ug (közüg) M85/7 yatsu: yatsu namazı A4rl0
y.-ug (közügden) D63r5 y. (namäzm) M16/3
yaşa-: yaşamak yatur-: yatırmak
y.-r B3vl,MK47vl2,M67/21 y.-ur (idi) B18rl3
y.-r (otuz) B51r4 yava: kaybetme krş. yavı, yawa
yaşlu: yaşlı, göz yaşı MK59rlO yava kıl-: kaybetmek
y. (bağrug) B63rl3 -dı B66vl,B71v7
y. (közüg) B63rl3 -dım
yaşrun: gizlice B5vl 3,B 13v8,B64v7,K66r 14
B70r8,K41vl3,A34rl6,MK65v6 -dumK5rl6,M84/16
yaşur-: gizlemek -ıp B69v4
y.-mağıl MK32rl2 -up D66vlO,MK65r4
yat-: yatmak y.-yaldı MK62r5
y.-arsagız M79/1 yavı: kaybetme krş. yawa, yava
y.-sun A57vl4,M86/14 yavı kıl-: kaybetmek
y.-u (erdim) D6v2 -dı M88/9
y.-uban A19rl6,M63/5 -dım Mİ 8/1
y.-up B27rl4,M38/19,MK25vl2 yavlak: çok; iyi güzel
y.-up (durur idi) B34rl 1 D7v3,B16rl4,B17vl0,B17vl2,B20v
y.-up (uyur idi) B26vl0 6,B22r3,B27rl6,B33rl4,B37r3,B37r
y.-up (uyur idim) B26vl4 8,B40vl,B42rl0,B44rl0,B47v5,B47
y.-ur v6,B48v6,B53rl6,B53rl4,B55v7,B5
B38rl4,B38rl6,B45rl4,MK17rl7,K22vl 7v8,B59v6,B62r4,B67vl2,B69v3,B7
,A15rl5,M31/13,D37rl6, lr3,B71r4,B71vl l,B72r3,B72v4,B7
MK36rl,D37rl4,K37rl3,MK35vl6,MK5 6r8,MK4v3,K5r6,MK6v3,K8vl 6,M
3r9 K8v2,M12/13,MK10rl2,MK10v9,M
y.-ur (idim) B7rl0 16/l,D17rl0,K17rl0,MK16rl0,M24
y.-ur mu senB19rl5,K18v3,Allrl3 /12,MK16v8,M25/7,K18r6,MK17r6,
y.-urlar B23rl6 M25/21 ,MK18vl ,K19v9,K21r4,A14
yatkur-: yatırmak r2,MKl 9vl2,D20vl 6,K23vlO,Al 7r
y.-urM24/19 14,K24rl 5,Al 7rl 5,M34/8,D26r 14,K
y.-ur (idi) K17vl 26vl ,D27r9,K27r 13,MK26r 14,MK3
lrl5,M46/17,K33vl0,K33vl0,MK3

1043
2rl4,MK34vl 6,MK37vl 7,M56/9,D41rl,
D43v2,MK42r7,M60/2,MK42r8,D46r8,D
47rl,MK45v2,K46vl7,M64/20,MK46rl6
,D47vl4,K47vl 3,D48v2,K48vl ,A41 v6,
K50vl4,A44r5,D51vl,MK50rl,M71/10,
A46vl5,M74/4,D54r6,A47rl6,MK52v4,
MK53r3,K55rl 3,MK54r2,A49r7,A49r7,
A49rl 3,K55v7,M77/4,MK57vl 3,MK57v
12,A53vl,D60v8,K60rl2,A54r9,A57rl4,
A57rl6,D63v6,K63rll,M86/4,MK65v4,
M89/10,A62rl ,A62r3,D68r7,MK67r 1 ,K6
7vl6,M91/ll,M92/14,K68vl0,M92/15,
M93/6,M95/3,D73rl4,A68vl 1 ,M98/10,K
72vl l,A68vl3,K72v9,D74rl6
y. (açığlandı) M10/9
y. (aruk olmış) B48v6
y. (becîd olğıl) B50rl 1
y. (buşar) B49v5
y. (buşdı) B43rl0
y. (daqlar) B74v4
y. (darlık oldı) B77vl0
y. (datlu) B62r8,B72v3
y. (düşvâr bütidür) B70vl6
y. (eşer kıldı) B56r7
y. (etmiş) B26v3
y. (ever) B57vl3
y. (işidiben) D6v5
y. (katı) B21rl
y. (kızlık oldı) B56r6
y. (körüklü) B57v7
y. (mahzün) B51v7
y. (muhtäc olup) B70v7
y. (ötündiler) B66r9
y. (revä körür) B56v7
y. (saklar) B34rl6
y. (sever) B57vl3,B76v5
y. (sever idi) B58v8,B66rl4
1044
y. (sever idük) B58vl3
y. (sözüq) B47vl 1
y. (üküş) B77vl2
y. (za'îf) B48v7
y. (za'îf oldum) B7v6,B69v4
yavuz: kötü K10v5,M22/2,MK14v9
krş. yawuz
y. (du'ä) M14/18
y. (idi) M86/6,MK61vl7
y. (kurd) M16/13
y. (kurt) Kllvl2,MKUr4
y. (sandı) MK38vl
y. (şandı) M55/3
y. (du'ä) Bllrl4
yawa: kaybetme K61vl3,A62v7 krş.
yavı, yava
yawa kıl-: kaybetmek
-dı A57v3
-dım A55vl 1
-dum A5v8
-ıp A60v5
yawanla-: toplamak ?
y.-rK49v7
yawlak: çok, haddinden fazla
B5v2,B9vl2,B 11 v9,B 18r8,B 18v5,B
19r4,B20v2,A10vl6,A19r4,K51rl4,
A44v7,K53vl4,K53vl5,D55vl6,D5
6v8,D60rl 3,K63rl 6 ,A58vl4,A60v4,
A60v5,D67rl 1 ,A62vl 1 ,K71 v8
y. (çoğılaşdılar) B12r8
y. (katı) B19r2,B44vl6
y. (mahzundur) B71v6
y. (müstecäb olur) B70r6
y. (pişmän olur) B18v6
y. (satağ miz) D15v3
y. (za'îf)D6vl2
yawu-: yaklaşmak
 y.-madı B76vl4 y.-duk (biti y.) B17v4
yawuz: kötü, fena y.-dugız mı MK66v2
B7vl 1 ,D10v2,A10v7,K39vl l,A32rl3,A y.-durjuz mu B71r6
52vl6 krş. yavuz y.-ğan MK66rl 1
y. (idi) B66rl 1 y.-ğıl B69rl l,B70rl0,D66vl,
y. (kurt) B12v4 D66vl ,K66r5,K66r5, A60rl 2,MK64
y. (oldı) B16v2,K39vl3,K63rl3 vll
y. (sandı) D39vl3,B41r3 y.-ğıl (beyle biti y.) B69rl0
yay-: yaymak, dağıtmak y.-ğıl (ceväb y.) A61r9
y.-ar (anı y.) M52/14 y.-ğıl sen M89/14
yayan: yayan A65r7 y.-ıp K9v8,B72v5,M39/17
y. (boldı) K70r9 y.-ıp (biti y.) B27vl6,D16r4
y. (oldı) B74r3 y.-ıserven B71v2,D68v3
y. (yeldi) B7rl6 y.-madı D75v2,K73vl l,A70rl
yayıl-: dağılmak, yayılmak y.-maduk B71r6,MK66v2
y.-dılar B14v5 y.-madup (böyle y.) D67v4
y.-dılar (darasında y.) A6v5 y.-madug (neşe y.) B70rl6
y.-dılar (däyiresinde y.) K13vl0 y.-madurj (neşe y.) MK65vl4
yaz-: yazmak y.-madurj sen Aölvl
y. D67rl5 y.-mış B62vll,B63r2,K60rl,
y.-ar M82/l,D68rl,A61vl4,M90/5
B38v6,B70vl4,B78r6,M23/ll,M52/19,M y.-mış (idi) D68r4,A62rl,
K58vlO,A69r8 MK66rl3,M90/8
y.-ar (divara y.) MK58v8 y.-mış sen MK65vl 1
y.-arlar B17rl6 y.-mış siz M90/13,A62r6
y.-arlar (dîvâra y.) D60rl3 y.-mışıdı B71rl
y.-aserven K67v8 y.-nuşlar A54r5
y.-dı B17vl,M92/16,K68vl 1 y.-sun (dlvära y.) M81/19
y.-dı (biti y.) K16v5,A63v8 y.-sunlar D34v9
y.-dı (bitü y.) D69v4 y.-uban (biti y.) K16v3,K27vl2
y.-dı (ceväb y.) y.-umadı B79rl
B70rll,A61rl3,M89/15 y.-up B17rl5,MK15v6,M23/12,
y.-dı (erse) D28r5,MK26vl0,M40/9 MK26rl3
y.-dı (ise) B28rl4 yazı: ova,kir,yazı
y.-dılar DöOrlO y.-da(ol y.)B15v7
y.-dılar (ol divarda y.) B62v9 y.-lar K6r6
y.-duğın B39vl5,D38vl l,M54/2 y.-ya(ol y.)B13vl6

1045
yazık: günah y.-di B6vl,B16r7,B44vl,M7/21,
yazık kıl-: günah işlemek MK9vl3,MKl lv8,MK14rl5,MK43
-an MK18v9 vl,D56v2, A50rl4
yazıl-: yazılmak y.-di (bir lokma y.) MK20v7
y.-ur K32v5,MK31rlO y.-di (ğuşşa y.)
yazılır yazılı B71v4,D68v5,K67vl0,A62r4
y. (biti) B39r6 y.-di (kurd y.) B59r5
yazlandın-: kokulandırmak y.-di (kurt y.) B63rlO,D44vl6,
y.-dı B6v9 MK54vl6,MK55rl3
yazu: yazı y.-di (kurut y.) B46rl6,B58v7
y. (kördi) D60vl y.-di (ta'âm y.) K22r2,A14vl6,
y.-nı K60r5,A54r3,MK58vl3, D63r9,A56vl3,MK61vl
D60v5,A54r6,MK58vl6 y.-digüz D64r6,D65r4
y.-ya A54rl3 y.-düg K12v3,MKllvlO
y.-ya (berjzer idi) B63rlO y.-dügiz K63r9,MK63rl4
yazuk(ğ): günah, suç y.-dügüz K64v8
y.-ımı MK15vl3 y.-dügüz (haram bahâ y.)
yazuk kıl-: günah işlemek K63vll, A57vl2,M86/ll,M86/ll
-anB20vl0 y.-geli MK58r5
-ğanK19vl3 y.-gil A56vl0
y.-ım D16vl3 y.-gil (aşug y.) A56v9
y.-ımı B17v8 y.-medim B13v9,D12vl 1
y.-lar D75rl2 y.-medüm MK12r7
y.-lan B78v9 y.-mege
y.-lanmnı K16vl2,A9v6 K70vl2,A56v7,MK61rl2,
y.-umnı M23/19 M85/5,D63r3
y.-ugızı K69vl7 y.-mege (ta'âm y.) MK59r9
y.-ug uz (bağışladım) B73v9 y.-megil (ğam y.) B73rl0
yazuklu: günahkâr B41r9 y.-meginig (kayğusı) K33rl4
yazul-: yazılmak y.-mek B34r3,B63r4,B63rl 1
y.-ur (atı) B33r9 y.-mekde K27r2
yazuv:yazı krş. yazuw y.-mekdin A19v7
y.-nı M82/4,M82/8 y.-mez B27rl4,D60v8
yazuw: yazı krş. yazuv y.-mez (neşe ta' âm y.) B63r7
y.-ı (anda kördi) B63r3 y.-mez (ta' âm y.) B46v3,B52r9,
y.-nı (okudı) B62vl4 B63r6,B63rl 2,B65v6,B74v6,MK12r
ye-: yemek krş. ye-

1046
7,K60rl2,MK59rl,MK59r9,K60rl3,MK y.-yeli M80/20,K59rl5,A53rl2
59r2,M82/10 y.-yeli (külmez idürj y.) B62r3
y.-miş B12v5,B12vll,B12vl5, y.-yelim (ta'äm y.)
B12vl6,D12rl,A4v6,MKllrll,MKllrl D63r6,K62vll
5,M17/3 y.-yelüm M85/8
y.-rler (sığırları y.) B48v7 y.-yelüm (ta'âm y.) M85/10
y.-rler ta' äm y.) D63r8 y.-yen B13r9,D12v4
y.-se (etin y.) D12rl2 y.-yer Bllr8
y.-se (etin y.) K12r8 y.-yer (iken) A57v7,MK62r9
y.-yen (kurd y.) M17/11 y.-yer (ta' äm y.) K62vl3
ye-: yemek krş. ye- y.-yerken K63v6
y.-di M21/14,M31/l,K43r4, y.-yerler A40r2
M59/8,M62/5 y.-yerler (sığırlamı y.) M64/20
y.-di (andan y.) B23rl y.-yerler (ta'äm y.) M43rl2,
y.-di (böri y.) A54rl3 A56vl2,MK61rl7
y.-di (kişi y.) B23r2 y.-yip D12r2
y.-di (kurd y.) y.-yüg MK39vl2
M77/3,M77/15,M82/13 y.-yüp Kİ lvl4,MKl lr6,M16/15,
y.-di (ta'äm y.) MKllrlö
Bİ lr9,M43rl l,M43rl2,K62vl4 y.-yüpdür K44vl5,A37vl2
y.-diler M76/17 y.-yür (ta'äm) B65vl0
y.-dirj D12v6 yedi: yedi
y.-digiz siz M87/20 B42vl0,D21vl7,A28rll,MK45rl7,
y.-düg A5rl l,K12v4 K47r 1 ,MK45v4,MK48rl 3
y.-düg (nete y.) B13r 11 ,B 13r 12 y. (bıçak) MK7rlO
y.-düg (niçin y.) B13rl 1 y. (kapu) MK34r3
y.-dügiz (baha y.) B66vl0 y. (kapuğ) B40vl3
y.-dügüz B67vl0 y. (koruğ) MK45v4
y.-dürdi (ta' äm y.) B65vl 1 y. (şığır) B48v6,MK45v2
y.-genK12vl y. (sünbül) B48v8
y.-gil MK61rl5 y. (yerden) MK34v2
y.-gil (aşug y.) B65v7,MK61rl4 y. (yıl) B29v4,B49v12,B49v13,
y.-gil (ta'äm y.) B65v8 B51 v4,B5 l v5,K29rl3,A21r7,MK40r
y.-mey (ta'äm) M85/6 4
y.-p A4v7 y. (yıl) M68/12,MK48v6
y.-p (endîşe y.) A49vl0 y. (yılda) K49vl0
y.-r (iken) B66v5 y. (yıldur) B49rl3

1047
yedi: yedi y. (aşl) B51v7,D49vl2,MK48rl4
y. (kızıl) M85/13 y. (esdi) K19v5,A12rl5,MK18vl
yedilesi: yedisi birlikte B48v6 y. (esdükçe) B46rl2
yedinci: yedinci MK3r 14 y. (esmedi) K49vl 1
yedünçi: yedinci B4r6,B30rl6 y. (yahşi) M68/13
yedür-: yedirmek y.-i (ârî y.) K69r3
y.-di B6v8 y.-i (ken'ân y.)
y.-di(aşy.)B13vl2 B46rl2,MK43rl4
y.-diler B7rl5 y.-i (şabâh y.) B72vl3,A63vlO,
y.-ürj (ta' bîrin y.) D7r5 D69vl0,K68vl7,A63vl4,M93/2,K6
y.-ür (ta'âm y.) B18rl4,K17v2 9r2
y.-ürdi D17vl,MK16vl y.-i (şubh y.)
yedür-: yedirmek B72v7,B72vl0,A63vl6
y.-diler (endîşe y.) B58rl6 y.-ler D69v9
yehüdâ: (Ar.) Hz. Yûsuf un y.-ler (esdi) M27/15
ağabeylerinden birisinin adı yel: yel, rüzgâr B20v2,A42vl6
y. (birle) B9r3,D8r7 yel-: koşmak
y. (sözin) B9v2 y.-di B7rl6
y.-dan yeme: yine
B9r2,B67vl6,MK8rl2,MK58rl6,K59v9, D74r7,K72r 17,A68v3,M98/2
K8r6,K8r7,D60r2 yemek: yemek B52r7
y.-dan (alumadı) B62rl4 y.-den B27r5
y.-dm M81/8,D65rlO,M88/3 y.-ge A54rl6,K62v8,M98/2
y.-mız M88/5 y.-ge (hamle kıldı) B63rl2
y.-nı y.-ge (niyet kıldı) B65v5
D8r6,D55rl2,K55r4,A48v8,MK53v9 y.-ge (ta‘ âm) D60vl6,K60v3
y.-ı (ayırmadı) B57rl4 yemen: (Ar.) yemen şehri
y.-nı (kosterdi) B67r8 y. (şehrinden) K42vl2,A35r8
y.-nnj MK62vl2,A58rl3,M87/7 y.-de B43vl4
y.-nıi) (heybetni) K64r6 y.-den (mışıra) D42v2,MK41r9
y.-nırj (kuvvetin) B67r6 y.-den (mışırğa) M58/10
y.-nıi) (özi) D8r2,MK7v7,Ml 1/4 yemiş: yemiş, meyve
y.-nırj (pendüne) BlOrlö y.-leri
y.-ya Mİ l/9,D59vl8,K59v7 B35rl0,B35r4,MKlvl4,D34vl
y.-ya (verür) B62rl2 yene: yine
yel: yel, rüzgâr B5v7,B6r5,B9rl6,B17r3,B19rl4,B2
D69v6,D69v7,K68vl4,A63vl 1 4r3,D23 vl 5,D23r 12,B51 v7,B52v5,B

1048
52v6,B52v8,B54rl0,B54v9,B66rl5,Dlvl y.-di M46/8
3,Klvl4,MK4v8,M6/16,MK5r5,M7/9,K y.-di (c ışkı) B33r3
7vl 3,M10/20,MK7v2,M 15/5,D10v7,Kl 1 yeg: yen, elbise kolı
v8,K12vl6,Kl 3r 15,Kİ 6vlO,A9v4,MKl 5 y.-in (tutar) M66/5
vl l,D16vl2,K16vl 1,A9v5,MK15v12,M y.-in (yüzine) D47vlO,MK46rl2
23/18,Kİ 7rl4,A10r8,M24/16,Kl 8v2,K21 y.-in (yüzine) dutar B49vl
r9,K23rl6,M32/21,A16rl4,K24rl0,A17r y.-ni A40vl2
10,K28r3,A19vl2,MK26v4,M41/21,D31 yegi: yeni MK50rl3,A55rl2,D62r3
r9,D31 v3,MK30r 12,D32r3,K34r 15,A26v krş. yenü
7,A27r3,K34v9,M53/18,K41r2,A33v4,K y. (ay) MK50vl2
46r 15,A39r 1 5,M65/2,K47rl ,A40r3,A40r y. (oldı) M82/14
3,MK45v4,MK45v4,M65/2,K49vl0,A42 y. (aya) MK35rl4
vl 5,K49v 11 ,K50v9,K52r8,A45v3,M72/6 y. (düşen) MK33vl2
,M72/10, M72/21,A45vl5,K53r7,D53v3, y. (keldim) D13r2,D44v7
MK52r 1 ,M73/21,A48rl 3,K55rl 5,A50rl 2 y. (keldüm) B13v8,B46r7
,M77/13,K57r5,MK55vl l,A51r7,A5 lr7, y. (kelin) MK34rl2
MK56r4,M78/l 3,K57v2,A5 İrl 1 ,M78/21, y. (oldı) B54rl0
A53vl2,M81/16,A53vl6,M82/l,M82/15, y. (olduğundan) D5İVİ3
A54rl5,A54v3,A55rl3,MK59vl7,D62vl y. (olduğundan) D51v5
4, MK61r6,K63rl3,A57v7,A60rl2,M89/l y. (toğan) D40r4
0,D67v2,D67v7,MK65vl5,D67v9,M89/2 y. (toğğan) B41rl 1
1 ,D68vl 4,D69r 12,D69r 14,D70r 13,A64v y. (ton) B64v3
2, A64v3,A64vl0,D71rl5,D71vl2,D71vl y.-si M71/5
3,A66r8,A66r 10,A66r 11 ,D73r8,D72v 12, yegile-: yenilemek
M97/10,D74r2,K72r 12,M97/18,D74r 17, y.-miş B75r8
A68vll,D75v8 yegü: yeni krş. yeni
y. (düşdi) B14vl2 y. (baht) A42rl 1
y. (keldi) B15r3,B45r2,B62rl,B66vl yer: yer
y. (kelse) B55v2 yer dut-
y. (kirdi) B63vl,B75r5,B77r3 -ar B45vl0,A37r2,M61/8
y. (kirsem) B63rl5 -dı A37r9
y. (kördim) B48v6 y. (erdi) D48v9
y. (verdi) B60rl2 y. (idi) K48v8,A41vl3,MK47rl2
y. (yedi) B48v8 y. (iken) D64rl
y. (keldi) B24vl6 y. (koydı) B46r3
y. (kelgil) B14v9 y. (öpüben) D67r7
yeg-: yenmek, galip gelmek y. (öpüp) B70r2,A61r3

1049
 yer tut- y.-e (düşdi)
-arD44rll B12rl4,B28vl0,B64r5,
-dı MK42vl3,MK42vl5,M61/14 B73rl l,M16/7,K44r8
-duğmda MK49v7 y.-e (düşdüg) MK27rlO
-up MK42vl4 y.-e (düşer)
-tı B45vl2,B45vl6,D44rl7 B45rl4,B45v8,B56v9,B73rl2,M60/
y. (üze) D32v4,A24vlO 16,MK42v3
y. (üzre) B20r4,B33r9,A12rl y.-e (ilteyü) MK6rl2
y. (yırtılmış) B12vl5 y.-e (iner) B14r6
y.-de MK1 lrlO,Kl lvl2,K20vl 1, y.-e (inse)
Al 3v7,M29/8,D47r4,A42vl5,MK48rl 3, D32v4,K32v5,A24vl0
A50v4,M8 l/2,K63rl2,M88/l 1 ,K72r 16 y.-e (kalur) A40r4
y.-de (defo kıldı) M49vl7 y.-e (koydı) MK43r5
y.-de (kaldı) MK45v5 y.-e (sigdi) K20rl 1
y.-de (kalur) K47r2,A40r4,M65/2 y.-e (tamsa) B33r9,M46/12
y.-de (kökge) A3rl0 y.-e (tamsa) MK31rlO
y.-de (ol) B12v4,B65vl6 y.-e (yırak) A8rll,A64vlO
y.-de (yalan y.) B13r3 y.-ge B16rl3,D70v4
y.-deki D20v6 y.-i (mü’minât y.) B75v4
y.-deki (kullar) B2İVİ0 y.-imizde M75/1
y.-den y.-ine B4vl6,B75v7,D64vl 1,
B20v4,Dl 3r4,Al 2vl ,D49vl 1 ,K49vlO K64rl6,A58v2,MK63r4,M87/12,K7
y.-den (hîç) B54r5 0rl2,D72v2
y.-den (kalur) B48v9 y.-ine (kelmez imiş) B30vl6
y.-den (kökge) BllrlO,D23vl6 y.-ine (ketürmedüg) B67rl6
y.-den (nebat) B51v6 y.-ine (niyet keldi) B74r6
y.-den (tartup) M61/9,D44rl2 y.-ine (yaş)
y.-den (yedi) MK34v2 B45v2,K44r2,A36vll, M60/20
y.-den (yeti) B36vl0 y.-ler B5v8
y.-e B7vl2,B7rl4,B70v9,D6v7, y.-lerde D57v2,K57rl0,A51r2,
Kİ 3rl 3,Al 3r5,MK19r4,M61/6,D51 v2,K M76/10
5 İr 15,A44v8,A48r2,MK53r5,MK56r6,A y.-lerig (kurtların) MK12rl
55rl,M83/15,K61r6,D64rl3,A58r3,D66r y.-nig (kurtlarını) D12vl5
l,MK66r6,K69vl y.-nig (kurtlamı) K12vl2
y.-e (atup) M9/8 yer: yer
y.-e (bir hoş) B76vl l,B77rl5 y.-e B21r8,A37rl
yerlü: yerli A68v2

1050
yet-: yetmek, yetişmek,ulaşmak krş. yet- y.-mez (idük)
y.-di K39v9,A32rl 1 ,MK38rl4, A47r6,MK52rll,M74/ll
M54/20,MK61v7,M85/17 y.-mez (ise) MK24v9,M37/3
y.-di (kowup y.) B40vl5,M8/19 y.-mezden Mİ 4/2
y.-di (rähat y.) M71/3 y.-mezse B26r8
y.-di (şefkat y.) M14/9 y.-sem A26rl3
y.-di (va'de y.) B14vl2 y.-sem (muradıma y.) K34r5
y.-di (va' desi y.) A6vl 1 y.-ti B66rl,D63rl5
y.-dikçe D75r9 y.-ti (va' desi y.) K14rl
y.-diler B23rl2,D22rll,K22rl3, y.-üben B7r4,B40vl5,A32rl 1
MK21rl,M31/9 y.-üp B15v6,B23rl0,B65vl6,
y.-dilerse M78/8 B69r5,B76rl4,D6rl2,K6vl2,A15r9,
y.-düğünce MK29r9 MK20vl6, M31/7,M36/5,MK28rl
y.-dükçe A69v7 y.-üp (bahâ y.) B30vl6,D29rl4
y.-eben K39v9 y.-üp (cevâb y.) A19vl5
y.-er y.-üp (keldi) B59vl2,B60v3
B27v5,MK44r7,D45v5,K45v4,A38v3,B4 y.-üp (mışıra y.) M75/8
7r7,D63rl4 y.-üp (nidâ y.) D38rl2
y.-er (mısıra y.) A47vl5 yet-: yetmek, yetişmek,ulaşmak
y.-er müsün MK6rl krş.yet-
y.-erler (mışırğa y.) B27vl 1 y.-di
y.-ermü sen B7r3 D6rl2,K6vl2,MK6r2,K63r3
y.-ersen B72vl2 y.-ti B7r4
y.-i B37v4,K36v7 yetel-: yetişmek
y.-i MK35rll y.-mez sen M8/18
y.-iben D39v9 yeti: yedi D35vl5,A32r7,M57/l,
y.-ip (kardaşlan y.) B56v8 D47r3,A40r3,M65/l ,D48r4,A41r7,D
y.-kençe D30v4 48r5,D49vlO
y.-keninçe B31r2 y. (bağlık) D43rl4
y.-künçe K30v7 y. (bağlu) B44vl 1
y.-medi (va'desi y.) A64rl3,M93/17 y. (buçak) K7v4
y.-medüg (murada y.) D53vl4 y. (endâm) B38vl
y.-mek (kerek) D67rl7,A61rl 1 y. (kapu) M54/16,M54/18
y.-mekden MK32rl7 y. (kapuğ) B36rl0,B40vll,
y.-mez (bahâ y.) K39v4,A36r5
D29rl4,K29vl,A21rl2 y. (kat) A27vl 1
y.-mez (erse) D26r3,K26r7,A18vl0 y. (koruğ) D47r3

1051
 y. (közler) B38rl5,M52/16 y. (dürlü D24rl ,K49r2
y. (pıçak) D7v5 y.(iki) B30rl3
y. (semiz şığır) B48v4 y. (kara yaş) K68v3
y. (şığır) D47rl,M64/19 y. (katre) M92/8
y. (sünbül) A40r3 y. (katre yaş) D69rl4
y. (yerden) B36vlO y. (kün)Dllr4
y. (yıl) B51v6,A42vl3,A42vl4, y. (kün mi) A4r2
D49v9 y. (kün mü) Kİ lr9
y. (yılda) A42vl5 y. (yıl) B12r2,B12r3,B64v7,
y. (yıldan) D47v6,A40v8 B72rl6,D66vl3
y. (yıldur) A34r4 y. (yıl mı ken) M15/18,A4r3,
yeti big: yedi bin MK10v4
y.-den M39/12 y. (yıla dek) A63v3
yetilesi: yedisi birlikte y. (yıldur) B69v7,B73r6
D47rl,A40rl,M64/19 y. (yılğa) M92/11
yetinçi: yedinci y. (yıllar) M84/16
D3rl 6,K3v4,K30r7,D62r 17 y. (ile) A65rl
y.-sinig MKöOvlO yetmiş iki: yetmiş iki B5Ovl3
y.-sinig (adın) B65r2 yetmiş üç: yetmiş üç M94/16
y.-sig K62r7 y. (kişi) D70vll,K70r4
yetir-: yetirmek y. (kişiyle) B73vl4
y.-üg B7vl6 yetünçi: yedinci D30r3,MK28v8
yetiş-: yetişmek yetür-: yetirmek krş. yetür-
y.-diyse M27/7 y.-di D63r9
yetkir-: ulaştırmak, yetiştirmek krş. y.-diler B70rl
yetkür- y.-e K14vl
y.-gil (tez) MK43yl4 yetüre al-
yetkür-: yetiştirmek krş. yetkir- -man B25vl6
y.-diMK56vl2 yetüre bil-
y.-se A17vl4,M35/17 -mem M36/16,MK24vl
y.-üp (bahâ) A21rl 1 y.-e (bilmen) K25vl6
y.-ür M20/8,M36/10 y.-ig MK6v8,MK6vl 1
y.-ür (yüsufa) MK5İVİ1 y.-ip (bahâ) B29v8
yetmiş: yetmiş y.-üg B7vl3
y. (ay)B12r2 y.-üp (bahä) K29rl7,M42/7
y. (ay mı iken) M15/17 y.-ür B25vl0,MK13v4,D14v3
y. (ay mu) Dİ lr4 D14vl

1052
 y.-ürse B25rl3 y.-yu (eve kirdi) B12r6
yetür-: yedirmek krş. yetür- y.-yuban K6rl4,K6v9,K12r6,
y.-diler D56rl2 A55vll,M84/16
yetüş-: yetişmek y.-yuven Kİ İrl 3
y.-ûben M70/19 yığlaş-: ağlaşmak krş. yığluş-
yetüz: yetişme y.-a (mahrüm kaldı) B50v6
y.-ünden B79r9 y.-dılar B72r2
yıd: koku y.-u B5r4,D48vl3
y.-ı (keldi) B72vl0 y.-uban K48vl2,A42rl
yığ-: toplamak y.-up M5/16
y.-ar D49v8,K49v7,MK48rl0, yığluş-: ağlaşmak krş. yığlaş-
A42vl2 y.-dılar M34/10
y.-ıp (leşker) M29/16 yık-: yıkmak
yığaç: ağaç krş. yığaş y.-a (fitne) A36r8
MI 5/15,D44v9,K44v8,A37v5,M61/21 y.-a (kimdür) B44vl5
y. (olsun) M48/21 y.-a (nete) B44vl4
y. (bir) Bllvlö y.-a (reyyän) D43rl7
y. (budalana) B71v3 y.-ar K6r2,MK5r9
y. (dedigürj) B46rl5 y.-ar (hişärlarm) B69r4
y. (diksün) B35rl0 y.-ar (şehrin) K65vl5
y.-dan (ol y.) B46rl2 y.-maz A18v8,K26r5,M37/l,
y.-lar B35r3 MK24v7
y.-lar (ol y.) B35rl 1 yıkıl-: yıkılmak
y.-lar (üze) D34v2 y.-ır D5v2
yığaş: ağaç krş. yığaç MKlOvl y.-maz B38vl3,K37vlO
y. (diksün) MK33r6 yıl: yıl
y.-lar MK32vl6,MK33r6 B10rl0,B22r3,A2r8,M19/l l,D20vl
yığıl-: yığılmak, toplanmak,, 6,MK19vl2,M29/19,M29/18,D26vl
y.-ıp B30r3 6,
yığla-: ağlamak K27r3,MK25v4,K29rl 3,A21r7,MK2
y.-p MK5v5 7vl4,D29r9,D43v6,K49vl 5,A43r4,
y.-p (hakğa y.) B55rl 1 MK48v2,D50r4,MK48v6,M69/l ,M
y.-r A36v3,K60rl2,K60v9 K48vl,M68/17,A43r5,MK50r2,MK
y.-r (idüm) MK60vl6 55vl6,D66vl3,K68v6
y.-r (özi) B17v9 y. (birj iki yüz y.) Bİ İr 16
y.-r sen B63rl4 y. (altınçı y.) B5İVİ2
y.-yu B6v6,B12vl4,A4r5, MK47rl5 y. (altmış y.) B76rl5

1053
 y. (beşinçi y.) B51vl 1 y.-dan K47v5,MK46r8,M66/l,
y. (big iki yüz y.) M14/20 K69rl3
y. (bir y.) B27r6 y.-dan (berü) D70r4
y. (durur) MK40r4 y.-dan (yeti) D47v6,A40v8
y. (elig y.) B14vl 1,K13v13,A6v7, y.-dur B69v7,B73r6,K52vl7,
A6v8 A46rl5,MK5 lv7,M73/14,A60v8
y. (elli y.) D13vl7,MK13r2, MK13r3 y.-dur (kirik y.) B55r7
y. (elli y.) D14rl y.-dur (neçe y.) B36v2
y. (ellig y.) M19/12 y.-dur (yedi y.) B42vlO,B49rl3
y. (iki y.) B66vl2,B77vl2 y.-dur (yeti y.) A34r4
y. (iki yüz y.) B77r5 y.-ğa (iki y.) A57v6
y. (ikinçi y.) B5İVİ0 y.-ğa (tegrü) K63v5
y. (kırk y.) y.-ğa (tigrü) B66v4
B77vl 3,D72r 11 ,A66v3,M95/7,K72vl 2 y.-ğa (yetmiş y.) M92/11
y. (kıruk y.) B75rl5 y.-ğaça B51v3
y. (köp müddet y.) B29rl4 y.-ge (birle) A43r3
y.-mıkenM15/18 y.-ğı (hasretime) K61 v 13
y. (on iki y.) B49r9 y.-ğı (telim y.) Bİ lrl2,B30r4,
y. (oniki y.) B48rl4 A3rl2
y. (telim y.) B29v4 y.-kı (telim t.) MK9vl6
y. (temäm y.) B5İVİ6 y.-lar (telim t.) B53vl6,K29rl3
y. (törtünçi y.) B51vll y.-lar (yetmiş t.) M84/16
y. (üçünçi y.) B27rl6,B51vlO y.-nı(elig y.)K13vl4
Y- (yedi y.) yılan: yılan B9vl3,B38v2,B38rl3
B29v4,B49vl 2,B49vl 3,B51 v4,B51 v5,M yıldırım: yıldırım D19v5,MK18v5,
68/12 M27/19
y. (yetiy.) yıldunm: yıldırım A12v3
B51 v6,A42vl 3,A42vl4,D49v9 yıldurum: yıldırım B20v6
y. (yetmiş y.) B64v7,B72rl6 yıpan koku
y. (mı ken) A4r3,MK10v4 B24v7,B35v6,B37v8,D34v6,K34vl
y. (mı kin) B12r2,B12r3 3
y. (muiken)KllrlO y. (birle) B35rl5,MK5v8,B6v9
y.-a (dek) A63v3 yırak: uzak,ırak
y.-da K21r4,A14r2,K49vl4, y. (idi) K48v9,A41vl4
A43r3,A55vll yırak kal-
y.-da (yedi y.) K49vl0 -aB18rl6
y.-da (yeti y.) A42vl5 -a siz)MK16v3

1054
 -dı B28vl6,D17rlO,K17rlO, y.-mayup MK11 vl 1
MK16rl0,D17v3,K17v4,M41/ll,K48rl6 y.-tuğından (eteğin y.) B53r2
,A41v4, B18r8 y.-up MK10vl3,M16/5
y. (ken' än ili) B46rl 1 yırtık: yırtık A33r4
yırak kıl- yırtıl-: yırtılmak krş. yırtul-
-dı K28vl7,A20vl0 y.-ıp B40vl6
yırak kit- y.-uban K39vl0
-di D18rl y.-up M54/21
-tiB18vl5 yırtuk: yırtık, parçalanmış B41v8
yırak ol- y. (kimse) M55/20
-dıK72rl3 y. (kördi) B41v9
-ğıl K59rl2,A53r8 yırtul-: yırtılmak krş. yırtıl-
-mak kerek K37v5,A30r7 y.-uban A2rl2
y. (yere) A8rl l,A64vlO y.-up K40vl
y. (yerge) B16rl3 yıs: koku
y.-dan B20r3 y.-ı (yüsuf y.) B59vl 1
y.-dınK19r7 y.-m (yüsuf y.) B59vl2,K57rl3,
y.-dur K44vlO,A37v7 B72v8
y.-ğaB5vl,K69vl5 y.-sı B24v7
y.-ğa (düşe) B9v7 yiber-: göndermek
y.-ka (düşe) MK8rl5 y.-em A63r6
yıraklık(ğ): uzaklık krş. yırakluk y.-ür D69rl 1
y.-ı MK26r7,K27v6,K48v8 yigirmi beş big: yirmi beş bin D25r5
y.-ı (yoldı) B50v2 yigirmi beş mig: yirmi beş bin
y.-ı (zindännıg y.) A4İVİ3 y. (kişiler) K25r9
yırakluk(ğ): uzaklık krş. yırakhk yigirmi big: yirmi bin
y.-ıMK47rll B27vl2,B47r7,B47vl4
yırt-: yırtmak y. (idi) D27v4
y.-duğında M70/1 l,K51r3 y. (kişi) B25r9
y.-ılmış K12r7 yigirmi dört: yirmi dört B79r3
y.-ılmış (yer) B12vl5 yigirmi tört: yirmi dört K3İrlO
y.-ıp (donıny.)Kllv2 yigirmi törüt: yirmi dört
y.-ıp (tonın y.) A4rl2 y. (oğul) B31v7
y.-ıp (tonun y.) Dİ lv9 yigirmi yedi big: yirmi yedi bin
y.-madug B13rl2 K27v8
y.-mamış B13rl yiğit: yiğit D49rl0,K49r9,A42rl3
y.-masa D12rl3,K12r9 yigit ol-

1055
 -dı D53v6,MK52r3,M74/3,B51r4, y.-ye (begzer)
B55v5 K36vl0,A29r8,M51/17
y. (iki) B2vl yincüt-: incitmek
y.-ge D22r3 y.-ti (katı) A50vl
y.-lerden (erdi) M67/21 yinçe: ince krş. yince
yigitlik(g): yiğitlik krş. yigitlük y.-ge (belig) D52vl3
y.-ig (tarîkin) D37vl4 yinçü: inci
y. (tarîkin) B38vl6 y.-ye begzer B37v7
y.-de B40r4,K37vl3,K38vl4, yip: İP
A31vl,M54/7 y. (bağlayuban) D9v9
y.-den A30rl5,MK36rl7,MK36v4, y. (dağıp) B10v5
D38vl6,MK37v2 y. (dakdılar) BlOrl 1
yigitlük: yiğitlik krş. yiğitlik y. (takdılar) A2r9
y.-den M53/4 y. (takdılar) MK8vl7
yigrek: daha iyi, en iyi yis: koku
B4v9,B8vl l,B9r7,B9rl l,B16rl l,B17vl4 y.-i (eksilmes) B72vl3
,B43rl,B43r9,B78rl6,MK7rl7,MK14v3, y.-i (eksilmesün) K69r2
K17r2,A9vl2,MK16r2,MK40v5,M57/14, y.-i (keldi) D69v9,K68vl6
K73rl4,A69vl y.-i (yüsufum) D69vl2
yigrek bil- y.-in (yüsuf) K68vl7
-ürB32r9 yit-: yitmek, kaybolmak, ölmek
y. (idi) MK34vl2 y.-er A35v5,M59/2
yigrek ol- y.-er (başıg y.) D42vl5
-dı D27vl y.-er senig (başıg y.) B44rl 1
y. (sever) B58vl0 yitür-: yitirmek, koybolmak
yince: ince krş. yinçe y.-düm (yol y.) MK57r6
y. (belirj) B54vl0 y.-meg MK8rl4
yincü: inci y.-meg beni B9v6
B33r2,B50vll,K13rl5,A6r8,M18/17,D3 yok(ğ): yok
0r7,K30rl0,A22r7,M43/10,K30v3,A22vl y.-ımış B54r3
,M43/18,M48/20,A35r6 yohsa: yoksa B73r4,K14vl6,B17r6
y. (ak) B43vl2 yo]ısa: yoksa M15/17,M17/8,M21/2,
y. (birle) B36rl,K34rl7,A26vl0 M21/7,M21/17,MK18vl 1,M28/2,M
y. (kibi) M52/16,D37rl5 48/9,M57/12,M87/21
y. (olsun) M48/19 yohsul: yoksul M69/10
y.-den D34v5 yok: yok
y.-ni D42rl7JC42rl7 D15vl5,K15vl4,MK14vl7,

1056
Kİ 6r3,A8vl 3,M22/15,MK29vl 0,MK59r y.-dur (destür) B47r4,B68v4,
1, K65rl6 K45vl,D65vl2
y. (altunum) B16v9 y.-dur (minnetüm) K3İVİ5
yok bol- y.-dur (oğlum) B31 v4
-daçı B38rl6 y.-dur (vefa) MK44r8
-daçıdur B38v5,M52/17 y.-lan K3İVİ3
y. (der) M23/1 y.-lan (bar kılmak) B32rl 1
y. (dermânum) B38v9 y.-sa B12r2,B12r3,B13r6,
yok de- B15vll,
-rseg) MK15rl2 B15vl6,B16rlO,B20vlO,B20vl2,B3
yok de- 4vl0,B41r6,B43r7,B67vl3,B69vl5,
-rseg) KlörlO B76v9,Kl lrl0,D15r6,K15r5,A7vl4,
-yüben) D4vl,K4v6,MK4r9 MK14r8,D39vl6,MK38v4,A58vl5,
-yü A9r4 MK63vl
-yûrseg) D16rl2 y.-tur B32rl3,A30rl5,K54r2
y. (ermiş) MK50v5 y.-tur (altun) B56rl 1
y. (erse) y.-tur (destür) M62/19
D65r7,B9v7,Dl lr4,D12vl,K12rl4 yokhk(ğ): yokluk
y. (idügin) D55r4,MK53vl,A48rl6 y.-ın M75/14
y. (imiş) A45rl2,M71/20 yoksul: yoksul, fakir D50rl3
y. (kamu) D37rl6 y.-lara (vermiş) B66v6
y. (kameti) BlövlO yoksuz: yoksul, fakir D25rl0
y. (kıldım) D5r7 y.-lar miz B57r9
y. (kiymişi) B64v3 y.-lara MK62rl0,D64r2,A57v8
y. (mişâlig) K40rl l,A32vl3 yol: yol B2vl5
y. (mişlig) D40rl0 y. (ehline) B64v4
y. (şahidi) M55/8 y. (idi)MK47rll
y. (tamiki) B41rl0 y. (üç yüz altmış y.) Kİ 1 v6
y. (tanuğı) MK38v8 y. (üstüne) Kİ lrl2
y. (vefası) K45v5,M63/2 y. (üze)B6vl6
y.-mu M53/4,K38vl4,MK37v2, y. (üzre) Bllvl6,B53v9,K6v8,
M54/7,B40r4,K37vl3,MK36rl7,A31vl M8/15,MK50rl2,M78/8
y.-duğın (bildi) D52r3 yol yagıl-
y.-duğun (bilmez) B57r6 -dım B61r2,A52rl 1
y.-dur B16vl5,B23v2,B41vl, -dum D58v9,K58vl7
Kİ 5vl 3,Dİ 6r3,MKl 5r5,MK2 lr7,A23vl yol yitür-
5, MK30vl,A47v5, MK52v7,M75/4 -düm MK57r6

1057
 y.-a M25/18,M75/5,K64vl4, yol-: yolmak, koparmak, çekmek
MK63v4,K68vl2,A63v9,M92/17,D70vl y.-dı (saçm) B12rl2
lJC70r4,A65rl y.-ur (şaçm) MK6v7
y.-a (çıkar) Kİ İrl 1 yoldaşsız: yoldaşsız M40r4
y.-a (dartar) B7vl5 y.-ın A5İVİ3
y.-a (ketürdiler) B19rl yoluk-: uğramak, çatmak, rastlaşmak
y.-a (kirdi) B20r4,B23r9,B56rl2, y.-up (kördilerse) M78/9
B60rl6,B67vl6,Kl lrl3,A15r8,MK44r9, yondur-: yontturmak, hazırlatmak
D54rl2,D54v3,B47r9,A47vl5, y.-dı B43v2,D42r7,K42r7
MK53rl,B6vl6 y.-dı (şanduk)
y.-a (kirmiş idi) K54rl3 MK40vl4,A34vl2
y.-a (köndürdiler) yor-: tabir etmek, yormak
D18r3,K18r5,A10vl5 y.-alum MK41rl4
y.-a (köterüp) M8/15 y.-am B14rl2,K42v7
y.-da y.-am (mübârek y.) K13v2
B53vll,B65vl5,D21r5,M71/12,A47v8, y.-ar K73r4
MK52vll y.-ayım (ben) B44r3
y.-da (bir er) B56rl4 y.-ayım (düşûgi y.) B 14rl 1
y.-da (idi) M75/8 y.-ayım (mübârek y.) A6rl2
y.-dı (yıraklığı y.) B50v2 y.-dı B4rl0
y.-ı (anıg y.) M39/10 y.-dı (düşin y.) B44r8,A35v3
y.-ı (anug y.) B27vlO y.-dı (düşni y.) D3v4
y.-ı (düşer) B46rl 1 y.-dı (edgü y.) B58vl4
y.-ı (üze) A45rl y.-dı (eygü y.) MK55r6,M77/10
y.-ı (üzre) B53v8 y.-dı (eyle y.) B59rl
y.-ım (uzak) B29rl y.-dı (yüsuf y.) B49vl 1
y.-ın K57rl2,A51r4,D57v4 y.-dılarsa K57r9
y.-ma (tevfîk y.) M12/3 y.-duğug B7v8,MK6v5
y.-um (uzak) MK27rl2 y.-dug B7v5
y.-un (‘ ismet y.) B36v4 y.-mış B4vl3
yoldaş: yoldaş y.-mış (edgü y.) M5/9
yoldaş bol-: yoldaş olmak y.-mış (eyle y.) B58vl6
-dımK62rl2 y.-mış (neçük y.) B58vl5,K56v2
yoldaş kıl- y.-mış (nete y.) M77/11
-ur (erse) MK55v5 y.-sun (düte y.) K34vl3
-ur (ise) B59rl4 yordur-: tabir ettirmek
y.-lan (birle) B22v2 y.-duğug D6vl4

1058
yon-: tabir etmek, yormak y.-r sen M63/8,K69r8,M93/10
y.-dı MK41v2,MK46v5 y.-rler D47r2
y.-mış (eygü y.) MK3vl6 y.-rler (baş uruban) B77rl 1
y.-mış (neçük y.) MK55r7 y.-rsen (dez) B73r3
y.-yum MK12v6,MK12v7 y.-rsen (tez) D70rl
yont-: tabir ettirmek krş. yorut- y.-sem K5v8
y.-dı B26r6,K20vl0,A13v6, y.-sün B5v6
MK19v3,M29/7,K56vl y.-yelim K2İVİ2
y.-dug (ol düşi y.) MK6v2 y.-yelüm MK20vl
y.-tı B21v9 yörût-: yürütmek, devam ettirmek
yorut-: tabir ettirmek krş. yont- y.-mek (kerek) B76v8
y.-dı A18v8 yürütmeklik: yürütmeklik
yoy-: yoymak y. (kerek) D73rl7
y.-duğun MK10v8 yu-: yumak, yıkamak
yoyu kıl- y.-dı B76r3,MK5v6,M8/6
-dum MK4vl4,MK12r6 y.-pB75rl3
yöre-: yürümek y.-p (elin y.) D72r9
y.-r MK12r8 y.-sm KlOvll
y.-r (erse) MK26r8 y.-sunBllv4
y.-r (idim) A6r6 yudur-: yıkatmak, yudurmak
y.-r (idüm) MK12rl7,K13rl3 y.-duB75rl3
yöri-: yürümek krş. yürü- yukarı: yukarı
y. K60vl0,MK59rl6 y.-daM70/17
y.-mişidi B22r6 yuku: uyku
yörû-: yürümek krş. yüri- y.-m kelse MK16rl 7
y. A40v5,MK46r5,A54v7,D61r6 yul: yıl
y. (durğıl) D47v3 y. (elig y.) B14v8,B14v9
y.-diler (endîşede) K56r3 yulduz: yıldız B4vl2,D3r6,K3r9
y.-mez MK57vlO y. (adı) B4r6,B4r7,B4r7,B4r8,
y.-mez sen K5vl2 B4r3, B4r3,B4r4,B4r4,B4r5,B4r5
y.-p A56r7 y. (adm) B4rl
y.-r B39rl0,K13v8,K72rl2,M97/18 y. (on bir y.) B3v3,B3v9
y.-r (erdi) M72/3 y.-lar B3vlO,B3vl2,D3rll,
y.-r (idük) K57rl0 MK3r9,D32v5,K32v6,A24vl 1 ,D32v
y.-r (idüm) K13rl 6,K32v7,A24vl2
y.-r (iseg) M19/1 y.-lar (adm) B3vl4
y.-r (idim) B14r6 y.-laraMK31rl2

1059
 y.-lan K9v8,MK31rll y. (cemälni) BlOrö
yumşak: yumşak olmak y. (dağı) B29v5
B38r2,B38r8,M5 l/3,D37r8,K37r7 y. (dedi) B23r5
y. (körjli y.) K55rl2 y. (degi) A22rl0
y. (oldı) Bllr5 y. (dengi) D30rl0,K30rl3
yun-: yunmak y. (dese) B64vl
y.-up K23v5 y. (deyü) B12r9,B12rl3,B27r5,
y.-up (anğ y.) MK22r8,M33/4 B33r7,B33rl l,B45rl0,B45rl6,B45v
yûnus: Hz. Yunus Peygamber IjMKİOvlO
y. (nebîni) K23vl5 y. (deyüp) B46v6
y.-ı (yutmuş idi) D23rll,M33/14 y. (du'äsın) M44/21
y.-ı MK22vl y. (düşi) K4vl4
yupar: yıpar, misk D24v4 y. (elin) B36v3,B55r3,MK6r5,
yun yıl M8/19,K52vl5,MK51v2,K23r9,MK
y.-lar (keçdi) A21r7 37rl7
yurt: yurt y. (elinde) A22v8
y.-da (keçdi) K29rl3 y. (elinden B70vl 1
y.-dan (köçdi) MK27vl4 y. (eline) B71r3
yurt-: yırtmak y. (eşi) K29vl6,A21vll,
y.-up B12rl2 MK28rl7,D30r9,K30rl2,MK28vl4
yüsuf: (Ar.) Hz.Yusuf peygamber y. (etin)
Y- (ağn) B12vl6,B13rl2,MKllvll
B30v7,B30v9,B30vl5,B30vll,B30vl3,K Y- (eY y-) B15r9
30vl,A22rl5,K30v2,A22rl6,MK29r4, y. (hazretine) B49vl0
M43/17,K30v4,MK29r6,M43/15 y. (hükmi) B21rl5
y. (ağnnca) MK29r3 y. (hürmetin) D23rl 1
y. (anası) D18r8 y. (içün) MK4vl6,MK17vl3,
y. (am) B46vl2 MK45r5
y. (atı) B33r9 y. (idi) B63vl6
y. (ayä y.) K9v7 y. (ile) B22vl3,B30vl2,B70v4,
y. (ayağın) A12vl5 MK12rl4,MK19vl4,D21r3,D24rl5,
y. (ayağım) B21r2,K20r5 MK23r4,M34/12,D67v8,MK66rl,M
y. (bile) K21r7,K24v2 89/20,D72r8
y. (birle) A17v3,B21v7,D13rll, y. (iseg) B71vll,D68vl2
M18/10,D30rl5,D31vl4,D69rl,K68r7 y. (isi) M93/5
y. (buyurdı) D50v5 y. (issi) K24v8
y. (cemâline) KlOvl y. (isin) K68vl4,M92/19

1060
 y. (işi) B30r8 y. (sawçı) B50v7,B53r8,B77v3,
y. (kamışından) M55/20 B77v9,B78r5,B78rl2,B78v6,B78v8,
y. (kardaşlığından) D16v7 D50r5,K50r4,K72vl2
y. (katma) B21v6 y. (şıddîk)
y. (köleginden) A33r4 B24rl5,A30vl5,A42rl,
y. (kömlekinden) MK39r5 A44rl4,B36v9,B55r4,B59v3,B67v5,
y. (köqleginden) D40rl7 M72/2,B3 lrl2,B38r7,B39v2,B49v2,
y. (kördi) B54rl3 B63vl0,B66vll,B70r7,B71vl3,K10
y. (körkin) B21v6,B33r4,B25v6 r5,K21 vl4,K30vl 6,MK29v2,K38v3,
y. (körmek) K25rl7 K38r 17,K39r8,A31 vl 0, A35rl 3,K42
y. (kudretim) B23vl3 v7,D48vl3,M67/13,M67/14,M69/9,
y. (lâyık dedi) B23r6 K51r6,M73/17,M90/2
y. (muradıq) MK40rl5 y. (şıddîka)
y. (nebî) K22vl4,K39r7,A49r2
B3rl4,B19r6,B21r5,D23vl5,B24r9,D23v y. (şıddikda) A40vl5
1, D23v9,B33v2,B33vl6,B50r9,B50v6, y. (şıddîkdan) K47vl2
B51r4,B52rl,B52r8,B52r4,B55rl4,B55v y. (şordı) B55v9
6,B55v8,B56vl3,B62vl2,B64r9,B71v8, y. (sözi) K4vl4
B75v2,B76vll,B77r8,B77rl0,B77vl3,K y. (sözin)
22v3,A 15r 16,D24v4,K37r 10,A30vl 1 ,M6 B44rl4,B74vl4,K4vl3, MK41v8
2/10,MK44r 15,K49v4,A42v9,MK48r7,M y. (sözün) A51r5
K49vlO,MK52rl 2,A65r7,M94/l 9,A66v5 y. (şüretine) B35v2
,A67vl6,B31 v6,B40v9,B60vl 3,B74r3,B y. (şüretni) MK33rl4
78rl y. (tâbütm) B78r2,K72vl3
y. f azîz) y. (tapa) K35v4,K44r5,A36vl4
B3vl,B15rl5,D50v4,D50v6,B53v3,B52v y. (tapusına) MK46v3
2, B52vl 1 ,B53vl 1 ,B56v6,A6 İrl 2,B51 v8 y. (tanıttı) B54rl4
y. (oğlı men) M83/18 y. (üçün) B5vl5,B29rl6,B50rl6,
y. (pendün) K36rl7 B73r4,B73r8,M7/3,M16/6,K66rl7
Y- (peygambere) B54v6 y. (ündep) B77r9
y. (saçıq K41r7 y. (üni) B45v6,A67rl2
y. (san) M56/15,M94/14 y. (üze) D7v3,A22v7,A33v8,
y. (savçı) M33/12,M47/8,A43rl0, A34r4,A36v 16,M86/3,A52vl 6,A57r
M69/2,M70/14,D63rl4,A57rl 1 ,M86/4,K 13,A57vl 5,A59rl ,A65rl2,A65v5,A
71vl4,M46/21 65vl l,A66r5,A67v2
y. (şavçı) MK48v7 y. (üzre) B8r2,B39rl0,B40rl,
y. (savçını) M95/9 K7v2,MK7r8,M10/9,M24/6,K38rl 1,

1061
A30vl2,K40v8,K41r7,MK40r4,K41v2,K
44r7,K50rl3,M57/l
y. (vaşfm) B9vl5
y-(yäy.)
B32r 16,B33v6,B37vl ,B38vl 5
y- (yarlı)
K9v4,B9v9,B 1 Or14,B 18r3,B 18v3
y. (yarlu) B9r2,D8vl3
y. (yısrn) B59vl2,K57rl3,B72v8
y. (yıssı) B24v7
y. (yisi) B72vl3
y. (yordı) B49vll
y. (yüzin) B25rl,B33r6,B71vl0,K9r5
y. (zänna) Bİ Or 15
y.-mu sen D68vl3,M91/12
y.-sen B71vl2,A62vl2
y.-a
B5r8,B5r9,B5rl4,B5vll,B6r6,B7r3,B8rl
4,B9r3,B10vl4,BUrl,Bllr5,Bllvl,Bll
v3 ,B 15r8,B 15v 15,B 17r3,B 17v 16,B2 lr4,
B23rl,B21vl5,B23v5,B23vl3,B31v4,B3
2v8,B39rll,B39v5,B40rl5,B42rl2,B45v
7,B45vl5,B51r2,B51r8,B51rl5,B56v4,B
63r2,B66v6,B70r9,B71rl2,B71v4,B72rl
2,B73r5,B74r6,B74v8,B75r2,B77rl2,MK
2v2,K4v7,D4v9,MK6vl4,M14/2,D10r2,
K10r4,MK9v2,Kl İr 14,MI 5/20,MI 6/18,
A6rl ,K14r2,D14r6,Kl 5r4,Dl 5rl5,MK14
rl7,A9rl,MK15r9,K16rl0,K17r4,B17r6,
A9vl4,MKl 8r2,MKl 8rl ,K20rl6,K20v8,
K21rl 5,A14rl 3,M29/21 ,K22r8,K22v6,A
15v4,M31/16,A14vl3,M30/16,D21vl3,D
23r6,K23rl0,A16r8,MK21vl3,K23rl5,M
K22rl,K23rl6,M32/21,A16rl4,MK22r2,
K23v7,A16v6,MK22rl0,K24r6,M33/6,M
K23rl0,K25v7,D30rl6,K31rl l,K32r7,A
24r9,K32v8,A24vl 3,D32vl2,K32vl 7,A2
1062
5r6,MK31v5,A27vl6,K36r3,A28rl6
,M53/9,K38r7,A30v8,M53/l l,K39r3
,A31 v5,A31 vl2,MK37vl4,D39v3 ,K
39v3,A32r6,M55/5,A33rl0,D40v7,
D41r5,MK39v9,D41r9,K41rl l,K41r
13, A33vl4,MK39vl5,M56/17,D41r
17,MK39vl3,D41rl l,B41vl 1,M59/
14,K43v3,A36rl2,M60/l 2,K44r 15,
A37r8,M61/18,K44v4,A38vl,A39vl
1 ,M64/13,MK45r9,MK46rl 5,D48rl
6,K48r 15,A41 v3,MK47rl,M67/l ,K4
8v6,A41vl 1 ,K48r8,M66/15,K49r7,
A42rl l,MK47vl0,D49rl4,K49rl3,
A42vl ,MK47vl6,D4916,K49rl 5,K4
9v3,A42v8,A42v3,D50r 1 ,D50rl ,K4
9vl7,A43r6,M68/19,D50r2,MK48vl
6,D53r4,K52vl4,A46rl 1,M73/9,A4
6rl2,K53r4,A46v3,A46v3,A46vl2,
M74/8,MK51 vl 1 ,K54r7,MK53r2,M
K53r6,MK54rl ,MK56vl 2,M79/7,K
59r9,A53r5,MK57vl5,M80/17,A53v
13,M81/17,A54r5,M82/7,A54vl2,M
K59v4,M83/8,K63r 13,MK66r2,M89
/21 ,D68v5,M92/5,A63r15,K67v 16,
M91/1 l,K69rl2,D70v9,K70rl5,K70
vl,A65rl5,D71vl5,K71rl2,A67rll,
K71v2,A67v2,M96/10,M96/10,D73r
8,K71v7,A68rl5,B17r6
y.-a (oldılar) B5İVİ3
y.-a (agı) B9r2
y.-a (âşık oldı) B26vl 1
y.-a (bağışladum) B50v9
y.-a (bakmadılar) D23rl 1
y.-a (begzer) B57v8
y.-a (begzeyür sen) B7İVİ1
y.-a (ceväb söyler) B37r5
 y.-a (ceväb verdi) B17vl l,B39v8,
B46r5,B55vl0,B66rl l,B66vl3
y.-a (cümlesi) B9v3
y.-a (çok yalvardı) B67vl5
y.-a (delîl oldı) B36rl5
y.-a (destür verdi) B18r3
y.-a (destür vermez) K5rl4
y.-a (doğn keldi) M27/1
y.-a (duş keldi) B19vl2
y.-a (eş) B14vl3
y.-a (eş olmışıdı) B22r5
y.-a (gene) B31v8
y.-a (gümân kıldı) B40r2
y.-a (haber şordı) B22rl4
y.-a (lıak selâmın) B40rl2,B60v7
y.-a (hoş beşaret) B48rl0
y.-a (izhâr kıldı) M46/15
y.-a (iletdiler) B76r7
y.-a (igredi) D8r7
y.-a (işüddürdi) B54rl2
y.-a (karşu) D24r2
y.-a (karşu durdı) B36vl5
y.-a (karşu keldi) D18vl3,K18vl6
y.-a (karşu vardı) B22r2
y.-a (kaşd kılmadılar) B13v6
y.-a (kavuşmağa) B46v2
y.-a (kawuşsun) B73vl2
y.-a (keldi) M14/5
y.-a (kertündi) B51rl0
y.-a (kıldı meded) B40r8
y.-a (kılğıl) B10vl2
y.-a (kirü vardı) B50r8
y.-a (kiyürür) B72r8
y.-a (közlemedi) M32/20
y.-a (läyık olsa) B55v3
y.-a (ma‘ lüm kıldı) M64/7
y.-a (ma'lüm oldı) D38rl2
1063
y.-a (meded berdi) K8r6
y.-a (melik kädir) B52rl l,B52r2
y.-a(mutîc olurj)B21rl3
y.-a (nazar kıldı) B31r4
y.-a (ne kılduğını) B62v7
y.-a farab) B45vl2
y.-a f âşık oldı) B33r5
y.-a (ol tegürdi) B55rl0
y.-a (oldı bürhän) B39v5
y.-a (öğütledi) D41r3
y.-a (sâkî sordı) B49v4
y.-a (satunurlar) B5İVİ2
y.-a (secde kıldı) B22vl5
y.-a (selâm kıldı) B45r2,B51rl4,
B52vl5,B70v5
y.-a (selâm verdi)
B22rl3,B22vl4
y.-a (sorar) B25v7,B33v5
y.-a (şorar) B74rl2
y.-a (şordım) B74v2
y.-a (vardı) B76rl 1
y.-a (veribidi) B48rl6
y.-a (yakm keldi) B23rl3,B45v5
y.-a (yalvarur) B24r4
y.-a (yâr kılsam) B12v9
y.-a (yürimişidi) B22r6
y.-a (zähir keldi) K46v4,A39v6
y.-a (zähir kıldı) B33rl2,B45v5,
B48rlO,D23rl2
y.-a (zähir oldı) B39r8,B39rl5,
MK36v8
y.-a (zân kıldı) M28/10
y.-çün K5v2,D5r9
y.-da A9r 16
y.-dan B17v2,B18vl5,B21v7,
B23v8,B23vl 1 ,D23v2,B72v6,D12rl
2,A4vl7,MKl lrl6,M23/20,D16v!4,
K16vl3,A9v7,MK15vl4,D20r7,MK20vl M66/16,D48vl 5,K48vl4,M68/4,MK
3,A15v7,MK21rl6,K23v6,MK37r6,K40v 48v2,M68/l 8,D49vl 7,K49vl 6,A43r
6,K42rl ,A36rl ,B41 vl2,D48rl 7,MK64r6, 5,A44vl6,D56rl4,MK54vl l,A53vl
M93/2,D71r5,D71r8,D71rl4,K70v7,M96 4,K63rl6,D63vl2,K63rl7,MK62r3,
/15 MK64r4,MK65r8,A62rl,A62rl3,K6
y.-dan (keyd kıldı) B76v4 7v3,M91/10,K68v7,A63v4,A64vl0,
y.-dan (körüklü) B23vl0 M94/9,A67v7,A67v8
y.-dan (reyyäna) B43rl2 y.-ı (ağırladı) B32vl2
y.-dın B12vl6 y.-ı (aldı) KLİNİ
y.-dın (artukrak) B17v9 y.-ı (alduğumız) B63rl
y.-ğa M6/20 y.-ı (aldurduk) M16/2
y.-ğa (begzeş) M19/16 y.-ı (almağa) B23rll,B25rl6
y.-ı y.-ı (alup) B20rl5,B25rl0
B5r2,B5rl6,B3r9,B5r4,B5v5,B6r2,B5vl y.-ı (aga) B19r4
4, B6rl5,B6vl,B6vl2,B6v5,B7rll,B7vl2 y.-ı (agdı) B48vl3
,B6vl4,B6vl6,B7r8,B7rl4,B9rl,K9v3,B y.-ı (ärzüladı) B10r3
10v5,B12r9,B12v5,B13r2,B12rl3,B13rl y.-ı (ârzülayup) B29rl5
1 ,B 13rl 6,B 13v6,B 13r9,B 15v8,B 15vl 3,B y.-ı (beğendi) B51r3
16r7,B 19r 1 ,B 19r 1 ,B20r3,B22vl 3,B23 v9, y.-ı (bilmez) B53vl2
B25v2,B31v14,B42v10,B43v3,B43v5,B5 y.-ı (birkaç urdı) M27/7
0r2,B66rl4,B66rl6,B66v4,B68v3,B7 İrl, y.-ı (bulumadı) B19vl3
B71rl3,B72vl,K5rl,K6r8,MK5rl2,K6v6 y.-ı (çıkardılar) B50v5
,MK5vl3,M9/8,MK7vl2,D8r9,K8r9,MK y.-ı (çıkarmadı) B43vl0
8v9,D10r2,A2vl4,A2rl ,D9rl4,K9rl 3,M y.-ı (çok aradı) B20r2
13/5,MK9v2,D12r2,A4v7,MKl lr6,M16/ y.-ı (derler) B66rl5
15,D12vl l,K12v8,A7v6,A7vl 1 ,M25/18, y.-ı (diler) MK5v4
K18r85Allr2,MK18rl5,K19r6,Allvl6,D y.-ı (diler andan) B50v8
19r2,K19r7,M29/3,D21r2,MK20r3,A15r y.-ı (dilerler) K6rl4,M8/4
7,MK20vl4,A14vl2,K22rl2,A15rl0,M3 y.-ı (döger idi) K8r7
1/19,MK20v3,M30/15,D24rl 7,K24v4,Al y.-ı (elimizden) D6v3,MK6r9
7v5,MK23r6,K25rl0,K25v2,K25rl6,D25 y.-ı (ellerinden) B9v5
rl3,MK24r2,M35/21,K26v6,A19rl0,D26 y.-ı (ğäyıb durur) B46rl6
vl5,A19v8,K27v5,A21r2,K29r8,MK29rl y.-ı (hîç bilmezler) B58v2
l,M44/3,MK30vl0,K34vl4,A27r8,MK3 y.-ı (hîç unutmaz) B46v5,B53v7
3vl5,D35vl4,K35vl4,A28rl0,A31v6,M y.-ı (ister) M27/5
K37v7,MK39rl0,MK39v7,MK39vl4,K4 y.-ı (isterler) B19vl6
2rl5,A35r4,M61/13,K45r3,A38rl,D47r8, y.-ı (keldürüg) D7rl

1064
 y.-ı (kertü bildi) B44rl5
y.-ı (ketürdiler) B29vl4
y.-ı (ketürüp) B22vl
y.-ı (kowup) B40vl5
y.-ı (köndûıür) B23r8,M8/14
y.-ı (köp öger) B27v9,B29rl5
y.-ı (kördi)
B10rl0,B23v8,B30rl,B49rl6,D20vl
y.-ı (kördim) B3İVİ3
y.-ı (kördiyse) B45vl5
y.-ı (köre) A34r4
y.-ı (körer) B25rl7
y.-ı (körerven) B68r7
y.-ı (körmege)
B10r8,B 10r2,B25r 17,B42v4
y.-ı (körmek üçün) B25r3
y.-ı (körsem) B12r5
y.-ı (körüp) D20v2
y.-ı (köterdiler) MK6r6
y.-ı (kurut yeyeli) B62r3
y.-ı (melik şordı) K16r7
y.-ı (menc kılur) MK36v8
y.-ı (nevbetleşü) D5v5,M7/16
y.-ı (okıdı) B75vl
y.-ı (ol) B31r4
y.-ı (öge söyler) B37rl5
y.-ı (öger) K27r2,A19v7,MK25v3,
M38/10,MK27v9,M41/19,D29r4
y.-ı (öğütledi) B16r9,B41vl3, B75v3
y.-ı (öğütledi) B76v5,K41r5
y.-ı (öldürelüm) M7/19
y.-ı (sever idi) B26v8
y.-ı (sınduğı) B12r7
y.-ı (sorar) B44v7
y.-ı (ündediler) B36r5
y.-ı (ündegil) B35v7
y.-ı (verdiğine) M9/7
1065
y.-ı (vermekliğe) K6r3
y.-ı (yoyduğun) MK10v8
y.-ı mı K69r9
y.-ım D6rl5,D65rl7
y.-ım (menüm) Dİ 1 vl4
y.-ımı K12rl0
y.-ın (kördi erse) MK43rl
y.-ına K38rl7
y.-ıg D5OrlO,D51vll,D68vlO
y.-ıg (belinde) MK62r7
y.-ıg (boynuna) D38rl4
y.-ıg (cemâlini) K23r2
y.-ıg (elin) K14vl 1
y.-ıg (körkin) K20v7,K20vl5
y.-ıg (körklü yüzin) K24vl6
y.-ıg (vasfın) MK8v5
y. (ile) K21r8,K21vl4,A61v5
y.-la B14rl,B22r7,B72r2,
B75rl2,A66vl
y.-la (sözleşür) B32rl5
y.-lan A28vl4
y.-nı B73v7,K4r4,K6v4,D34vl4,
D68rl 5,D69rl 8,D70r2,D72r 13,D72r
15,D73rl3,D73rl4
y.-nı (elimizden) M535
y.-nıg
B4rl0,D5vl6,D9rl5,K9rl4,
Dİ Or 10, A4r4,K20r2,K20r8,D22r5,D
22vl5,A16r8,M37/19,M37/16,D31v
13,D32v8,D35v5,D38r2, A33v8,M67
/17,K54r 17,D63v6,K63rl 1 ,D68v9
y.-nıg (eğinde) D24r2
y.-nıg (belinde) K63v4
y.-nıg (cemälni) A15vl6,K24vl4
y.-nıg (el aldı) D8r4
y.-nıg (elin) D6rl5,D6rl2,K6vl2
y.-nıg (etin) D12rl2
 y.-nıg (etin) K12r8
y.-nıg (katında) A24rl
y.-nıg (oğlı ben) D61v4
y.-nıg (täbütın) K72vl6
y.-nıg (yolı) A45rl
y.-seg K67vl6
y.-u B6rlO,B9r5
y.-u (saklarlar) B22r6
y.-um
B5vl6,K5vl4,B7r5,B7r7,B12vl,B12v6,
B19v2,B68rl 5,K5v3,M7/4,Dl lr5,A4r3,
Kİ lrl2,Kl 1v14,K12v3,MK1 lvlO,K12v
4,M17/14,D12v6,M26/13,K18v5,D65vl3
,K65rl7,D66vl3,A60v8,D66vl4,A63vl4
y.-um (dep) B69v7
y.-um (etin) A4vl7
y.-um (isi) A63vl6
y.-um (issin) A64rl
y.-um (körsem) MKlOvö
y.-um (yıdı keldi) B72vl0
y.-um (yisi) K68vl6,D69vl2,K69r2
y.-uma MK10v4,MK59rl3
y.-uma (begzer) B61vl2,B63rl6
y.-uma (begzeyür) B63v8
y.-umdan K12r8,A59v6,D69vl0
y.-umdan (isi tüter sen) B72vl 1
y.-umı B69v8,MK63vll,M88/10
y.-umız (aldurduk) Dİ lvlO,Kl lv3
y.-umızı A4r9,A4rl3
y.-umızı (aldurduk) Kİ İr 16
y.-umnı K65r4
y.-ummg (keçmegi) M15/17
y.-umug B12r3
y.-un (katma keldi) B46r4
y.-una A64r8
y.-ug B5rl5,K5vl3,B6v7,B7r4,
B7r7,B12r4,B52rl5,B58r9,B72vl6,MK3
1066
vl,M6/15,MKl lrl6,K14vl2,M20/l
8,A9v8,MK18vl4,MK18vl7,M29/5,
Al 7r6,MK22v9,M33/20,K26v6,K31
vl6,K42rl7,A35r6,A42r9,K49rl0,A
42rl4,K50r9,A43rl 5,K51 v6,K63v5,
K63v6,K65rl4,A62v8,K67vl4,A63
vl l,A63vl3,D70r6,K69rl5,D71r5,K
70rl5
y.-ug (ağn) MK28vl5
y.-ug (ağnnca) MK29r2
y.-ug (ağzına) B43vl2
y.-ug (arkasın) B39rl2
y.-ug (arkasına) K38r8
y.-ug (art eteğin) B41v9
y.-ug (ayağın) B20vl5
y.-ug (başm) B33r2,M46/7
y.-ug (belinde imiş) B66v3
y.-ug (belinden) B43rl 1
y.-ug (beline) BlOrl 1
y.-ug (boynug) B39vl
y.-ug (cemâlin) B24rl,M35/l
y.-ug (cemâline) B25v5,B30v2,
B52r6,MK39vl3,M56/15
y.-ug (cemälni) Bllrll,B50vl6
y.-ug (derler) B21rl2
y.-ug (du'âsı MK2İVİ3
y.-ug (eğindeki) K24r6
y.-ug (elin)
B15v6,B26r9,B33rl3,
B36rl6,B39r5,MK7v9,Ml 1/7,MK13
vl4,K26r8,A18vl 1, K35v8
y.-ug (elni) K8r4
y.-ug (fehmi artar) B21vl
y.-ug (hâlin) M68/4
y.-ug (heybetinden) B66r9
y.-ug (ihsänmı) K55r5
y.-ug (işlerin) B17vl0
 y.-ug (kapuğma) A41r4,K47vl7 yusufsuz: (Ar.+T) yusuf olmaksızın
y.-ug (kardaşlan) Bİ 1v14,B15v7 B6rl,A47vlO
y.-ug (katına) B23r7 y. (neyler dedi) B56rl6
y.-ug (katında) B32rl4 yut-: yutmak
y.-ug (kögleginden) B41v8 y.-dım (telim y.) M53/2
y.-ug (kögli) MK5r7 y.-dum (telim y.) D37v8
y.-ug (körkin) B23vl y.-mağıl
y.-ug (körklü yüzin) MK23vl D12v6,A5rll,MKllvlO,
y.-ug (körkün) MK19rl6 M17/13,A25vl5,M47/20
y.-ug (kuh) K22r7 y.-mış (idi) D23vl2,K23vl5,
y.-ug (kuh men) A15r5 K23vl6
y.-ug (kuhven) B23r6 y.-muş (idi)
y.-ug (mihri) B21r5 D23vll,A16vl4,M33/14
y.-ug (nün)Bllr6 y.-up (durur) MK40r5
y.-ug (‘aklı keldi) B56vl0 yuv-: yıkamak, yumak krş. yuw-
y.-ug (‘akh şişdi) B71v9 y.-ar B18rl0,K17rl4,M24/16,
y.-ug (oğlanlan) B74r9 D69vl6
y.-ug (oğh men) K61r8 y.-ar idi M93/8
y.-ug (oğlıven) y.-ardı (ton) B73rl,A64r4
B64r2,A55r6,MK59vl4 yuw-: yıkamak, yumak krş. yuv-
y.-ug (oğnlığı) B66rl3 y.-ar A10r8
y.-ug (saçm) B42rl4 y.-dı B6v7
y.-ug (sewünçi) B68v5 yuw(u)n-: yuvunmak,yıkanmak
y.-ug (şüretin) B26v7,B26vlO y.-up D23vl
y.-ug (täbütm) K72vl7 y.-up (anğ) A16v4
y.-ug (tapuğına) B49v9 yuy-: yuymak, yıkamak
y.-ug (tapuğına) M28/7 y.-sın MK10r7
y.-ug (tüpüsine) K20r4 yuyut-: gizlemek, saklamak
y.-ug (yolı) B53v8 y.-mağıl
y.-ug (yüzin) B50vl0 B13rl l,B34rl4,K12v3,D33v7
y.-ug (yüzin kördi) B21v5,B21vl4 y.-mağıl (bende) K33v8
y.-üg B68vl yü-: yemek
yüsufsız: (Ar.+T) yusufsuz y.-yüpB12v6
yüsufsız kal- yüg(ü)r-: koşamak, hızh gitmek
-dım B60r8 y.-üp
-dumM78/17 B69r5,K14vl3,A7v6,M20/20,M45/l
3,A38v8,M63/6

1067
yüg(ü)rüş-: koşmak, hızlı gitmek y.-i (dewe y.) K28r2
y.-diler B29v6 y.-in D63v2
yügür-: koşmak y.-lerin (aradılar) B66r5
y.-di B41r3,K45v9 y.-lerinig (cümlesin) M86/1
y.-dim MKöOvl 1 y.-lemi B66r6
y.-dûm B65r3,D62v2 y.-üm (sattum) B46r8
y.-û M65/5,M65/19 y.-üm (satup) D44v8
y.-û (keldi) B15v8 y.-ün A57r7,MK61vl2
y.-üben MK6v7 y.-ünde B66r6,D62vl2,A56vl,
y.-üp B7r4,MK13vl6 MK61r4,M84/20,D63rl0,K62vl5,M
y.-ûp (c azîze) MK38vl K61v2,M85/14,D63v3,A57r8,M86/l
y.-ür B7rl,B7r2,B50vl 1,M67/18 ,M88/9,A59r8
yügürüş-: koşmak, hzılı gitmek y.-ünden K63r8,MK61vl2,
y.-diler MK23r2 MK63vlO,K65r3
yük: yük; yükseklik y.-ünden (çıkar) B68r6
B25v3,B28r7,M40/l,D55vl7,K55v8,A49 y.-ünden (şâğ kizleyelim)
rl4,K57r3,K63r7 B65rl3
yük düş-: yük indirmek y.-üne (sağ kizledi) B65vl2
-diMK21v8 yükle-: yüklemek
-yük düşür-: yük indirmek y.-diyse A20r3
-diB14v3 y.-r (aşlık) B59v2
yük eyleştür-:yük hazırlamak yükled-: yükletmek
-ûg B56rl 1 y.-em MK26v3
y. (hâzır kıldı) B59v2 yüklendür-: yüklendirmek
y. (içinde) A50vll,M78/5 y.-diD25rl6,B28r7
y. (içre) y.-em D27v 15
MK13vl4,D57rl2,K57r3,MK55v9 y.-üp D25vl2
y. (ile)K54r2 yüklet-: yükletmek
y. (keltürdi) A18r5,M36/3 y.-diMK26vl2,K28rll
y. (keltürüp) K25vl6 y.-di (mâl) M40/11
y. (ketürdi) B65vl 1 y.-di (tevelerin) M78/5
y. (ketürdim) B25vl6,B46r7 y.-dürem B28r7
y. (kılıp) M36/16 y.-üp A18v2,MK24vl
y. (uzum) B62v5 yükletdür-: yüklettirmek
y.-i (deve y.) y.-di B28rl6,K25v3,MK24r5
D27vl4,MK26v3,M40/2,K28rl ,MK26v2 y.-em M40/2
,D27vl5 yüklettür-: yüklettirmek

1068
 y.-dim K28r2 -üp M52/13,D37rl2,K37rl 1,
yüksek(g): yüksek M81/14 A29vl l,B17v2,B38rl2,B40vl 1
y.-i (kinik arşın) B62v5 y. (körüklü) B38vl
y. (binä) K59vl3 y. (münevver) B37vl4,MK35v2
y. (saräy) B62v4 yüz ur-:yüz sürmek
y. (saräya) B74rl4 -up K38r6
yüksûk(g): yüksek yüztut-
y.-i D60r9 -anm MK66rl
y. (saräy) D60r8 y.-de A43vl
yüncü: incime y.-de (körüklü) B38rlO
yüncü dut-: incitmek y.-den MK60r4
y. (duttı) B59r8 y.-den (düşüp) K19r6
yüncüt-: incitmek y.-den (körüklü) B29v7,B38rl2,
y.-di D57r2,MK55rl6 B47vl0,B52r8,D37rl0
yüg: yün y.-den (nikäb soydı) B64r9
y. (İle) M75/4 y.-e M66/5,M89/10
yürek(g): yürek y.-e (sürdi) M89/7
y.-i A60v7 y.-i
y.-im MK65r6 B57v7,MKl 3 v9,D 18r6, A19v6,MK2
y.-im (dağlar) B69v6 7rl 5,MK27rl 6,MK38rl6,MK40r7,
y.-im (dağlayurven) B69v7 M65/16,A41rl6,MK47vl3,D51v8,K
y.-im (yandı) B69v9 51 v4,A44vl4,MK50r8,K55rl2,MK5
y.-imi AöOvlO 4r3,A52r7,K59v2,MK58r9
y.-irj B73r9,D70r7 y.-i (anır) y.) B26vl,B29r4,
y.-irji A64rl2,M93/16 MK24vl7,M41/9,D59vl2,A53rl6
y. (katı) B10v4 y.-i (balkar) MK33vl4
yüreklü: yürekli B30rl4 y.-i (balkur) D35rl0,K35rl0,
yüz: yüz, çehre A49r7 A27v5
yüz döndür- y.-i (kara) B19r4
y.-döndür. B40rl4 y.-i (körklü y.) K47rl5,A40vl
-di y.-i (körüklü y.) B27r4,B49r6,
B54r 1 ,A68r6,B77r3,M7 1/18,MK50vl0, B53v5
MK50vl0,M72/4 y.-i (kül y.) MK40r7
-diler D9v 10 y.-i (nürlu y.) B15vl,B23vl 1,
-gil K39r9 B49r7,MK46rl,D47rl8
-ip MK35vl4 y.-i (örtülü) B60vl4
-übenKlövö y.-i (özüg) B62r7

1069
 y.-i (şoldı) MK25v2 y.-ine (tartar) D47vl0
y.-i (yahtu) B36r4 y.-ine (tutar) A40vl2
y.-im B8r6 y.-ini M63/17,K48vl6,A65vl2
y.-imden MK44r3,MK57rl7 y.-ig MK44v4,MK51rl2
y.-ime (benüm y.) MK52rl2,M74/12 y.-ig (köriklü) MK6vl7
y.-ime (duyduğuz mu) MK6vl6 y.-ig (körip) MK44r2
y.-in B5v2,K37r9,M61/6,K67vl5, y.-ig (nün) MK35r9
A62vl0 y.-ige D45rl6,A38rl3,MK44rl
y.-in (açuk kıldıysa) B24v9 y.-ige (âşık oldım) Bİ lrl5
y.-in (amg y.) D35v8 y.-igi (körmege) MK10r2
y.-in (düşdi) B19r6,B71vl5 ,MK10r2
y.-in (düşüp) B20r2,D19r2 y.-ler (körklü y.) MK36r2
y.-in (kördi) B21v5,B21vl4 y.-ler (körüklü y.)
y.-in (kördiler) MK23vl B38v3,B38rll,
y.-in (kören) B42vl3,B50vl5, B38rl3,MK35vl5,D37vl
B53v5,M69/6 y.-lerin (döndürdiler) BlOvö
y.-in (körip A42r3 y.-lerini K9vl2
y.-in (körklü) K24vl6,K29r8, A21r2 y.-lerige M14/19
y.-in (körmedüg mü) B47v7 y.-ne D70rl2
y.-in (körmege) B25rl,B61rl2 y.-nig (begzi) D26vl4
y.-in (körüklü) M41/19,D29r4, D46r7 y.-üm K7rl 1
y.-in (körüp) B50vl0,B71vl0, y.-ümden B61rl3,D59r3
MK24r8,M67/17 y.-ümden (nikäb soymağa)
y.-in (örtdi) MK61rlO,M85/3 B47r3
y.-in (örütdi) B65v3 y.-üme (ol caybnı) B55vl4
y.-in (senig y.) B47v5 y.-ümni (şolduruguz) M10/1
y.-in (senüg y.) MK57rl6 y.-ün K18rl0Al lr4,K24vlO,
y.-in (şoldurdı) MK27v9 A48r2,M84/2,D68vl l,D68vl6
y.-in (yüsuf y.) B33r6,K9r5 y.-ün (dutup) Al lvl6
y.-inde (kök) B33rl0 y.-ün (düşdi) K68r3
y.-inden B71v9,A21rl0,MK44v9, y.-ün (kören) K41v5,K49r4,
MK48Vİ4 A42r8,D51v8
y.-ine MK46rl2,K62v6,D67r8, y.-ün (körklü) K46r6
MK65vl,A61r5,MK65v4,A64vl y.-ün (körmeklige) K25rl
y.-ine (dutar) B49vl y.-ünde (kök y.) D32v5 ,K32v6
y.-ine (sürdi) B70r3,A61rl2,B73rl4 y .-ünden K45rl7,M63/20,M68/l,
y.-ine (süre) B70r6 K67vl4

1070
 y.-ünden (döküldi) A63rl6 y.-ni (yutmışidi) K23vl6
y.-ünden (körklü) K29rl6
y.-üni K46r3
y.-üg K5vl6,D69r6,D4vl2,A46r4,
M73/2,D59r2,D69r6
y.-üg (körmege) KlOvö
y.-üg (körmeklige) M63/15
y.-üg (körüklü y.) M52/14
y.-üg (körüp) B47r2
y.-üg (latîf y.) B37v2
y.-üg (nakşı) B55vl6
y.-üg (örtülü) B31r8
y.-üg (yahtu) M50/18
y.-üge (körklü) K45rl5
y.-ügi K46rl,K68rl2
y.-ügi (körüklü y.) B47rl
y.-ügizi (körmege) B57vl3
y.-ügni A63r8
y.-ügni (körmege) D10v3
y.-ügüzden M62/16
yüz big: yüz bin
B2r2,B26v2 ,K 1 vl 2,MK1 vl 2,MK7v6
y. (cänum) B8vl3
y. (erden) K26rl7
y. (kişi) B52v7
yüz mig: yüz bin B2r5,D8rl
yüz yigirmi: yüz yirmi K70vl0
y. (yaşım) B74vl5
y. (yaşım durur) B74v5
yüzik(g): yüzük M22v2
y.-i (yutmış idi) D23vl2
yüzlü: yüzlü B3Orl2
y. (karay.)M25/21
yüzük(g): yüzük D23vl2
y.-i (süleymännıg y.) A16vl5
y. (uşal y.) K23vl6
y.-ni A16vl5,M33/15

1071
 z -dıysa A20r2,A20rl5,B28rl5
-dum M71/20,B54r3
zafer: (Ar.) zafer B69r8 -ıg B67r6
z. (bulamaduk) MK64v8 -ğıl B52r3,B28rl5,B34rl4
z. (bulmaduk) M88/19 -umasven B34r7,MK32r6
zähid: (Ar.) zahid, sofu -umaz men M47/15
B1 Or 1 ,B 10r7,B liri 5,K9r2,MK8v5,K9r7, zahir kör-
K9rl0,MK8v7,K10vl -gil D18rl5,Al İri l,MK17rl5,
z. (ol z.) Bllvl,Bllrll M26/9,K18vl
z.-e (kayğuruban) K10v9 -üg D64vl
z.-e(ol z.) B10r4,Bllv2 zähir ol-
z.-ig du'âsı B10r3 -aM5/4
zähir: (Ar.) görünen, açık,belli -dıMK36v8
B2v8,B3rl6,B24r2,MK2v9,K24rl 3,K33v -sa B4v6,B39rl5
l,A25v8 -dı B39r8,B39rl5
zahir bil- z.-dür (şamede) B39vl 1
-di B67r7,D42v4,K64r7 z.-in (tutuban) MK32r4
-di (erse) MK27r7 z.-ini M35/10
-diyse B28vl2 zahl: (Ar. tahıl) buğday D49v8
-düm MK50v5 za'îf: (Ar.) güçsüz, kuvvetsiz,
-ig MK62vlO,M87/2 takatsiz
-üg MK22vl6 K2rl2,B78vl2,B79r2,B79rl0,B78v4
z. (durur) B33vll,K38v6 ,MK2rl 3,K2r9,MK2r9,D55r9,K55rl
z. (erür) M53/19 ,A48v5,MK53v6,M75/l 7,K73rl 8,A
zahir kel- 69v6,D75v4,K73vl 3,A69vl 3
-rB34rl5 za'îf ol-
zähir kel- -dı B35vl l,B53v6,M49/13
-diK46v4,A39v6 -dım K66rl4
zahir kıl- -dum B7v6,B69v4,D6vl2
-kıl (şefkatin z.) B8vl6 -mış M64/19
-dı B68rl,MK7vlO,Mll/6, z. (bir) B2vl3,B2vl5,B3rl
MK10rl4,M15/10,K45vl6,MK44v2,D38 z. (hâlim z.) B69rl2,B54rl6
r6,Bllvll, z. (hâlig z.) B34rl4
B24vl 1 ,B33rl2,B34r4,B45v5,B45vl 2,B z. (yavlak) B48v6,B48v7
47v3,B48rl0,D23rl2, D50v7 z.-aB3r4,MK2rl6
-dı (ise) K28v6 z.-dan B79r3
-dım A45rl2 z.-e M3/15,M84/12
 z.-i D2rl3,M3/12 z.-nı A61v8
z.-irj D75v3 zarb: (Ar.) dövme, vurma B53vl3
z.-ni K2rl4 zân: (Far. zârî) ağlayıp, sızlama
za'îflık: (Ar.+T) güçsüzlük, zayıflık B6v6
z.-dan B45rl5 z. B12r6,D7v6,K7v5,A49vl2,
za'ıflik: (Ar.+T) zayıflık MK56rl6,M80/14,K62r8,A56r7,A6
z.-den M60/17 7r8
zalälet: (Ar.) sapıklık, kötü yola sapma z. (ağlar) M9/3,M21/9,M62/10
z.-dür B39vl3 z. (eyler) M46/19
z.-irj M93/7 zän kıl-
zâlim: (Ar.) zalim, zulümkâr Al 1 v8 -amB6vl,B13r6
zâlim ol- -alum MKllv5
-mayaven K63vl6 -dı B57rl3,B58v2,B69r2,B72v7,
-anlara M26/15 B76r8,MK10vl3,M28/10,D52rl5,
z.-den Kİ 9rlO,M27/9 M76/19,D66r9,K65vl 3,M92/8,D70v
z.-din A12r3 12,K70r5,A65r2,A67rl2,B12rl3,B2
z.-leden MK18r6 lrl,B45rl0,B60rl0,B61v9
z.-lerK18vl4 -dım D62v2
z.-lerdin B20r6 -duğm MK42v6,B45v3,B45rl2,
z.-lere B19vl0 -duğunı K44r3
zaman: (Ar.) vakit, zaman,devir, dönem -dum B65r3
MK19rl0,K47r5,A40r7,MK25vl 1 -ug B8vl
z. (ol z.) B45r7 -up B64rl2,B72rl3,B19v7
z.-da B9vl5,K43v8,M12/16, -ur B73vl6,B76r4,Dllv6,
M46/13,A36rl 6,D5 lr7,M70/12 MK31rl7,MK56vl6,D69rl4,B33rl6
zämin: (Ar.) tazmine olan kefil ,B46vl,B60v6
zamin ol- zänlık: (Far.+T) ağlayıp, inlemeklik
-dı D74v4,K72vl5 z. (kılalum) MK5rl7
-ğıl MK24v9 z.-m A55rl6,M84/5
z. (verdi) B77vl6 z.-lar (kılur) M32/6
zän (Far.) ağlama, feryat, figan z.-lann K61v2
z. (kılur) A52rl6 zarif: (Ar. zarîf) zarif,ince,kibar
z.-ın Dİ lv3 K7v8
z.-ma (bakmadılar) M13/8 zarif: (Ar.) zarif, ince, kibar
z.-ma (yüsuf z.) B10rl5 Mİ 0/15,D24r 16,MK35r 16,A60r9,M
z.-uM25/6 K7rl4
zarän (Ar. zarar) zarar z. (kaddi) M57/4

1073
 z. (on) B8v4 z. (bile) B19rl0
z. (özlü) B30rl2 z. (birle) D18rl2,K18rl4,M26/6
z. (taht oldı) B48r6 z.-ile Allr8,MK17rl2
z. (tonlar kiygil) B60v9 zerreçe: (Ar.+T) en ufak parça
zärlan-: (Ar.+T) ağlamak, inlemek K31vl5,A23vl5
z.-alar K63v6 zevce: (Ar.) eş
zärhk: (Far.+T) ağlayıp,inleme z.-rj M40/20
z. (bile) MK56vl 1 zevk: (Ar.) zevk
z. (kılup) M93/19 z.-iT) K37vl3,A30rl5
z.-ın D6İVİ3 zîbâ: (Ar.) süslü, yakışıklı
z.-lann MK60r7 B29vl 3,B36r3,B37v8,B37r3,B43v6,
zäyic: (Ar.) kayıp, yitik B50vl,B71r4,B75vl3,B75vl4,M36/
D28vl3,K28vl7,A20vl0 krş. zäyiğ 3,D25rl7,MK24r6,D35r9,MK33vl3,
z.-oldı K28vl l,A20v4,M41/5 MK35rl l,MK35rl5,MK35vl,MK40
zâyiğ: (Ar. zäyi') kayıp, yitik krş. zäyic r7,K41vl7,A34v5,M57/16
z.-oldı B29rl,B29r7,MK27rl2 z. (boyup) B54vl0
zebıh: (Ar.) Hz. İsmail’in lakabı z. (dedi) M50/20
z. (kemerine) K6v2 z. (döşesünler) A26vl6
z. (kemerini) D6r3,M8/9 z. (karavaş) D25rl6
z. (kememi) MK5v9 zibâ ol-
zelil: zelil, hakir MK45rl4 -aB28r7
zelil kıl-: zelil kılmak -dı MK33vl4
-urB13vl4 -mış MK24rl6
zelîl ol- -urM40/2
-dı K17rll,A10r5 z. (tonların) B43rll,MK40v7
-dımB18r7,B54r2 z. (haddip) D52vl3
-dum MK16rll,MK50v4 z. (saçların) A29r9
z.-e MK45r5,K46v2,A39v4 z. (şüret) B26vl4
z.-e (ol z.) B48r8 z. (ton) B25v4
z.-i B8r8,A65rl6 z.-dan (yumşak) B38r2
z.-i men MK43vlO zîfa: (Ar. zîbâ) güzel, süslü
z.-iven B46v9,D45r8,A38r5 z. (döşesünler) K34v6
zenbîl: (Ar.) zenbil zîfa ol-
z.-ine (azık koydı) M8/10 -dı A27v2
z.-ine (azuk kıldı) K6v3, zihî: (Ar.) güzel, hoş
z.-ine (azuk koydı) MK5vlO B10v4,B37vl4,MKlvl l,M2/12,Dlv
zencin (Far.) zincir 10,Kivi 1

1074
zillet: (Ar.) hakirlik, horluk MK34rl7
z. (içre) B36v8
z.-den B20rl3
z.-lerden K19rl7,A12rl0,M27/12
zindân: (Ar.) zindan
B43rl,B43r9,B50r3,B50v2,D41v7,M57/8
,K41vl0,A34rl3,K41vl5,MK40v5,K42r
6,A34vl 1 ,D43v6,K43v8,K47vl ,MK46vl
2 z.-ına (katfirirj z.) M57/7
z. (ehli) B44rl5,B50v6,B50v8
z. (ehlin) B43vl0,B50v9
z. (içinde)
K42v5,A35rl l,K42v6,A41vl5
z. (içre)
B43r7,B44r2,B44rl,B45r4,B47v4,B47v6
,B48rl4,B48vl6,B49r4,B49r9,B49rl6,B
66vl2,MK40rl0,MK41rl2,M58/13,M60/
9,D47r 11 ,K47r9,A40v4,MK46r4,M65/l 8
,A40rl 1 ,MK45vl2,M65/9,D47v9,B42vl
5,D42v5
z. (içre idi) B45r7
z. (olsa) M57/14
z. (öğünde) B50v4
z. (suçun) B43vl
z.-a K10vl3,K39vl7,A32v2,
MK40vl 5,M58/3,MK44v7,D47rl 5,K47r
13,K47rl7, MK46r3
z.-a (durdum idi) B49r4
z.-a (hâzır keldi) B49rl6
z.-a (ilter) B43v3
z.-a (koydı) K42v4,M58/12,A35rl0
z.-a (ol neçük kirmiş) B49r8
z.-a (şalğıl) MK38v3
z.-a (salmdaçı) B1 lv6
z.-a (uruldaçı) D10v9
z.-a (yakm keldi) B45r9
z.-da M64/11
1075
z.-da (imiş) D47v2
z.-dan B74vl0,B74vl2,K48vl2
z.-dan (halâş oldı) B50v6
z.-dan (ol z.) B43vl0,B50r2
z.-ğaça B50v3
z.-ı D41v9,A34rl3
z.-ı (ihtiyar kıldum) B43r3
z.-ına (kanzafer z.) B42vl6
z.-ırj (araluğı z.) MK47rl 1
z.-nı MK40rl4
z.-mi) D48v9,K48v8
z.-nıg (içinde) K48vl0
z.-nııj (yıraklığı) A4İVİ3
zindâncuk(ğ): (Ar.+T) zindancık
z.-aMK47rl2
zindanla-: (Ar.+T) zindana atmak
z.-ğıl B41r5,D39vl4,A32rl6
zînet: (Ar.) zinet, süs
z. (verdi) M49/19
zinhar: (Far.) sakın, asla
D33 v9,A26rl ,M48/1 ,D40v6,K40v9,
A33r9,MK39rl 1,K45v3,A38v2
zinharla-: (Ar.+T) yasaklamak
z.-dukB16r7
zîrâ: (Ar.) çünkü
B33rl6,B49rl2,B53vl2,D14r8,K14r
5,A6vl5,D32vll,K32vl2,
A25rl ,MK3 İri 7,M46/19,MK50r 15
zirâ'at: (Ar.) tarım, ekip, biçme,
çiftçilik
z.-ni M68/8
zîrek: (Far.) zeki, uyanık MKlvl 1
z.-idi A7r2,B16rl,B15r3
ziyaret (Ar.) ziyaret K65rl 1
z.-e M49vl7
z.-e (verübidi) B68rl4
zulm: (Ar.) zulüm, işkence A12v8 z.-nı (işitüp) B54rl3
z. (birle) B13vl l,D13r5,M18/4 z.-nı (kanzaferden) B29rl6
z. (kılmayaven) B66vl5,MK62v3 z.-nı (kavlaşa) D40vl6
z. (kördi) B20vl 1 z.-nı (kavlaşdılar) D40vl3
zulmet (Ar.) karanlık z.-nı (öğütlediler) B29r8
z. (içre) B20v5 z.-nı (öğütlerler)
zulmlık: (Ar.+T) işkencecilik M86/16 K29rl,A20vll,M41/12
zü’l-celâl: (Ar.) celal sahibi Blv4 z.-nı (sözleşdiler) MK39rl7
züleyhä: (Ar. züleyhâ) züleyha z.-nı (tilerler) B27vl3
B42rl2,D35vlO z.-nıg K39v5,A32r8,D51vl5,
z. (da‘verinden) A34rl3 K51vl l,A45r5,M73/17,M95/2,A65v
z. (keydünden) B43r3 6
z.-nı (dilerler) D27v6 z.-mıj (tanukı) B41rl0
z.-nı fayıblap) B42r8 z.-nııj (aklı şişdi) B28vl0
z.-nır) (keydünden) A34rl2 z.-nırj (begzi) K39vl l,A32rl3,
züleyhâ: (Ar.) Züleyha B26rl6 MK38rl6,M55/l
z. (dep) B29v3 z.-nıg (elin) A47r2,M74/7
z. (keydinden) B44vl0 z.-nıg (fitnesinden) M57/9
z. (keydünden) B43r4 z.-nıg (közi B55v5
z. (şun'ın) K32vl6 z.-nnj (makamı) B27vl0
z. (şun‘ mı) A25r5 z.-nnj (mekrinden) D41vl 1
z. (elin aldı) M47/13 z.-nıg (mihnetinden) MK38rl 1
z. (hatun) A33vl z.-nır| (mihnetinden) A34rl4
z. (pendin) B35vl 1 z.-mg (‘ azmini) B38r7
z.-men M72/13 z.-nııj (c ışkını) B55r4
z.-dan B74rl0,D38v3,A65rl3 z.-ven (‘ azîz cüfti) B54vl
z.-dan (külüşdiler) A33rl6,M56/6, z.-ya B40v6,B40v7,B43rl6,
K40vl5 B43v4,B55r8,B55v6,MK25vl 1,D26
z.-dm K70rl6 vl7,K27r4,A19v9,MK25v5,M38/12,
z.-ğa K70vl3,D42r5,B55rl3 MK32r5,D53rl0,MK52r4,MK52r4,
z.-nı B28rl5,M39/14,MK38r6, D53rl5,A46v6,MK51vl3,M73/16,K
MK38r5,MK39v4,MK50rl 5,M71/13,MK 70vl
50vl5, M72/20,MK52r6,M74/6 z.-ya (yüsuf şordı) B39v7
z.-nı (bu kez) B55v8 z.-ya (ahvâl aydur) B28v8
z.-nı (dilerler) K27vl0 z.-ya (dilerler) MK26rlO
z.-nı (dutdı) B55v9 z.-ya (duc â kıldı) B74rl2
z.-nı (esirgedi) B54v8 z.-ya (meded verdi) B54rl2

1076
 z.-ya (ol hoş keldi) B53v9
z.-ya (öğütlerler) MK27v2
z.-ya (şamedden) D52rl6,A45v5
z.-ya (teslîm kıldı) B32v9
z.-yı K52v5
z.-yı (dilerler) MK26rl 1
zülfekâr. (Far.) Hz. Muhammeddin Hz
Ali’ye hediye ettiği ucu çatallı kılıç B2r6
zülüf: (Far. zülf) saç
z. (ördi) D35r7,K35r7
z. (örendi) MK33vll
z. (örtündi) B36rl
z. (öründi) M49/19
z.-lerürj var B37v9
zünnâr (Ar.) kemer
z. (şeşer) B22vl6
z.-m (şeşdi) MK40v7

1077
ÖZEL ADLAR

DÎZÎNÎ
 A 93/8,K69rl 7,A64rl 3,M93/17,M93/2
‘Ad: Eski Arap kavimlerinden birinin adı
B9vll
'Âdı: (Ar.) eski arap kavimlerinden biri
krş. câd
Âdem: İnsan, kişi MK3vl 2
Ahrned: Hz. Muhammed’in adlarından
biri Blv5,Blv6,Klv2,Klv5
' Amud (Ar.) Bir yıldız adı B4r6
‘ Arim/'ârm/'ârmurj: Hz. Yusuf un
babasıyla buluşup görüşmesinde ortaya
çıkan devlet yöneticisi, ya da bir
hükümdar
B75r8,D71vl3,A66r5,A66rll,D72r4,B75
r4A66rl6,A66rl3,A66rl4,A65vl2,A66r7
,A66rl2,A66rl4
Arslan: İbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı B65r2,K62r7
c Arüs: Bir şehir adı B23v7
c Azrâ'îl: İnsanların canını almakla
görevli melek
B68rl4,B68vl,B68v3,B68v4,
D65v7,K65r 11 ,A59rl 6,MK63vl 7,K65r 1
4,K65r 15,K65r 16,MK64r5
B Dağar Oğh: Mısırlı Tacir
Belus: Bir şehir adı D20rl7,B21v4
Benîc Arablar: Arapların oğullan B46v9
Beşir: Hz. Yakub’un cariyelerinden
birinin oğlu
B15 v5,B66r 1 ,B72v6,B73r2,K69r 10,B73r
6,B73rl4,B73r9, B73rlO,B73rl6,
MK13vl0,MK13vl3,K63r3,A63v9,D69v
2,K68v9,M92/14,A64r4,K69r7,M93/9,M
l,K69rl3
Beşin Yusufu satm alan tacirin
kölelerinden birinin adı B15r5
Bulek: Bir şehir adı MK19rl5
Büşrâ: Yûsufu kova ile dışanya
çıkaran hizmetkârlardan biri
B15v2,M20/14,B15rl5
C
Cebrâ'ıl: Cebrail
B10vl2,B10vl5,Bllrl,Bllrl,Bllr3
,B1 lr7,Bl lv3,Bl Ivl l,B15rl3,B23v
5,D23r 15,B40r9,B43v 12,B44v7,B45
r2,B48rl0,B48rll,B48rl6,B51rl4,B
52r2,B53rlO,B52vl5,B55rl2,B55v4,
B55rlO,B56v8,B57rl4,B63vl l,B70r
9,B73vl l,B73vl2,B75rl5,B76rl4,B
78r8,M14/5,K10rl3,M14/l l,K10rl6
,K50rl,K61rl,A59v2,A59v4,A59v5,
D70v8,K70r2,M94/13,D72rl l,A66v
3,M95/7,M96/10,D73r8
D
MK13r9,MK14r9,MKl 5v8,MKl 3r6
Dağar Oğh Melik: Mısırlı Tacir
MK12rl6
Dar: îbni Yemen’in çoculanndan
birinin adı dar K62r6,A56r5,K62r7
Darra: îbni Yemen’in çoculanndan
birinin adı dar D62rl7
Dâye: Hz. Yûsufun süt annesi
B34vl 3,B34vl ,B34v3,B35r 1 ,B35vl
1 ,B66r 15,A26r 11 ,M48/8,K34r8,A26
rl6,M48/12,K34rl0,A26v2,A27rl2,D63v azgın, tanrı tanımaz anlamında
12,A57v3,A57vl,K68v2,K69rl2 kullanılmış olmalı
Degiz/Degiz: îbni Yemen’in B77r6,B77r4,K72r6,M97/l l,D73vl
çocuklarından birinin adı 4,K72r8
B64v3;MK60v5 G
Destanı kışşa-i yûsuf: Yûsuf hikayesinin
destanı MKlvl Gar: îbni Yemen’in çocuklarından
Deyyän: Bir yıldız adı MK3rl 1 birinin adı B65r2
Dîne: Hz. Yakup'un kızı Ğarîb: îbni Yemen’in çocuklarından
B7r9,B7rl0,B7vl3,B7rl,B7r4,B47rl4,B birinin adı B65r5
47vl,B64v3,B69r9,B75r5,M8/21,K6vl2, ĞânmElğâr Hz. Yakub’a
D6rl4,K45vll,D45vl5,K45vl5,K61v9, inanmayan, sonrdan inanan bir
A60rl0,M88/20 yönetici, hükümdar. D71vll
Duğar Oğlı: Melik Dugar, Yusufu satın Gür îbni Yemen’in çocuklarından
alan tacir. B23r5,K24r6,B14r4, birinin adı B65rl
B14vl2,K16v7, A9vl
Duğar melik: Yusufu satın alan tacir. H
B23r7
Halîl: dost (hem isim İbrahim
E peygamber hem de dost)
B9r 14,B9rl2,B20r9,B69r 15,B76r6,
Erhame’r-râhimîn: Allah’ın sıftlarmdan K8rl6,MK8r4,K8v4,MK8r6,Ml 1/20
birisi. Merhametlilerin en merhametlisi, ,D8v4,K32vl5
B40r7,B79r8 HalU zebîh dewleti: Hz. İbrahim
peygamber zamanı. B4rl5,B4vl
F Haşan: Hz. Ali’nin oğlu, Haşan
B2v2,M2/16
Ferd: îbni Yemen’in çocuklarından Haşemgîrc ali kenar: Hz. Ali B2r5
birinin adı K62rl0,MK60vl3 Hüseyin: Hz. Ali’nin oğlu, Hüseyin
Ferîd: îbni Yemen’in çocuklarından B2v6,M2/16
birinin adı B65r5
Ferîh: Bir yıldız adı MK3rl7 krş. ferruh İ
Ferruh: Bir yıldız adı B4r8 krş. ferîh
Fir'avn: Mısır hükümdarlarına verilen ad, Îblîs: şeytan MK6v9
özellikle Hz. Mûsa zamanında yaşamış îbni Duğar: Hz. Yusufu
olan hükümdar kastedilir. Metnimizde, kardeşlerinden satm alan tacir
Mİ 8/12

1079
İbni İshâk: İshak’m oğlu B40vl
İbni Yâben: (A) İbni Yaben (Hz.
Yakub’un oğlu) (kesmedim)
M40r3,Kl 8r2,A10vl2,MKl 6vl 7,M25/15
,D18v7,K18vl0,Allv4,MK17v7,D39rl2
,K39rl 2,A31 vl4,D54rl 3,K54r4,A47v7,
MK52vl 0,M75/6,D57r6.K56vl 5,A50v5,
MK55v3,M78/l,D57r7,K56vl6,A50v6,
MK55v4,M78/2,D57vl5,K57vl5,M78/2
0,D58rl2,K58r3,MK56v9,D58rlö,K58r7
,A5r21,MK56vl3,M79/8,D58v5,D58vö,
K5 8rl 6,M79/18,K58 v9,A52v4,MK57r 15
,M80/2,K58rl3,A52r7,MK57r2,M79/14,
A52rl0,MK57r5,D58v9,K58vl 7,K58vl 7
,A52vl2,D59rl0,K59rl,A52vl3,MK57v
7,D59rl3,K59r4,MK57vl0,M80/12,A52r
1 l,MK57rö,D59r7,K58vl5,A52vl0,MK5
7v4,M80/9,D59v6,A53rl0,MK58r3,M80/
18,D59vl0,K59rl7,A53rl4,MK58r7,M8
l/l,K59v9,MK58rl6,D60r3,A53v6,M81/
9,D59v7,K59r 14,A53rl 1 ,MK58r4,M80/l
9,D60r2,A53v7,M81/12,MK58v2,D60vl
6,Kö0v3,MK59r9,Dölr2,Kö0vö,A54v3,
M82/20,D61r4,K60v8,D61r9,K60vl3,A5
4v9,MK59v2,M83/6,Kö0v8,M83/l,A55r
1 ,MK59v9,M83/15,MK59vl 1,M83/15, D
61rl6,K61r3,D61vl6,K61v5,D62r6,K61
vl2,A55vl0,M84/15,Dölvl,Kölr5,A55r
3,D61v7,A55r9,MK59vl7,M83/21,Kölr
17,A55rl4,MKö0r5,M84/3,A55v3,M84/8
,D62rl 1,K61 vl 7,A55vl 5,MK60v3,D62v
9,K62rl5,A56rl4,MKölrl,Dö2vl4,K62v
2,A56v3,MKölrö,M85/l,M85/9,D63r7,K
62vl2,A5övll,MKölrl6,MK61r9,D63r4
,K62v9,A56v8,MK61rl3,M85/6,D63rl0,
K62vl5,A56vl4,MK61v2,M85/14,D63v
3, KĞ3r8,MKÖlvl2,M8Ğ/l,DĞ4rlĞ,KĞ4r4
“ o
,DĞ5rl0,A59r2,M88/3,DĞ5rl2,M88/
5,MKö3vl0,M88/9,D65rl4,A59rö,
MKö3v8,M88/7,K65v3,MK64r9,D6
5rl6,K65r3,A59r8,D66r8,D66vl6,A
ĞOvlO,AöOvlO,MK65rlO,K65vl2, A
60r2,MK64vl ,D67v8,A61 v5,MK66r
l,M89/20,MK66r3,D67vl0
Ibniyabin: İbniYabin(Hz.
Yakup’un oğlu)
ibni yâmen: İbni Yâmen(Hz.
Yakup’un oğlu) M26/18
İbni yemen: İbni Yemen (Hz.
Yakup’un oğlu)
B18vl4,B56rl3,B59rl3,B59rl2,B60
v4,B60v8,B60vl4,Bölrl l,Bölvl,Bö
lr2,BĞ2rl,BĞlv4,Bölv7,BĞ2r2,BĞ2r
5,Bö2rl4,B62rl5,B62rlö,Bö2v2,Bö
3rl2,B63rl5,B63vl,Bö3vö,Bö4r5,B
63vl3,B63vl5,B64rl0,B64rl5,Bö4v
11 ,B65rl 0,B64vö,B65rl 5,Bö5v9,Bö
5vö,B65v 12,Bö6rö,B67vl ö,B68r2,B
ö8r4,Bö8rö,B69r 1 ,B70v4,B69vl 0
İbni Yemin: İbni Yemen B19vö (Hz.
Yakup’un oğlu)
ibni Yemin: İbni Yemin (Hz.
Yakup’un oğlu)
İbrahim: Hz. İbrahim
Bövl0,B9rl2,A12rö,B20r9,Bö9rl5,
B75rö,K2v9
İshâk: ishak peygamber
B8rl2,B19v7,B76rö,Dör3,Köv2,MK
5v9,M8/9,K18vll,
D30vl 5,A22vl ö,M44/12,D72r3
İsma'ıl: İsmail peygamber
B6vlO,K54rö,D54rl 5,A47v9,
İsrâ‘11: Hz. Yakup peygamberin
lâkabı
B6r6,B47vl5,B63vll,B67v4,B68rl5,B6
9r9,
B70r 13,B70r 11 ,B73rl 5,B75 vl 6,K46v2,
D61rl4,K61rl,MK59v7,M83/l l,D65v8,
K65rl 2,A59vl ,A64vl 5,M94/14,A66vl
isrâ'îl’ullâh: Hz. Yakup peygamberin
lâkabı B69rl l,D66vl,K66r5,MK64vl 1
K aleyhisselam kıssası M2/1
Kâbus: Bir yıldız adı B4r5
Kalak: Bir yıldız adı B4r7
Kan: İbni Yemen’in çocukanndan birinin
adı B64vl4,MK60v6
Kanzafer Kanzafer, Hz. Yûsuf un
vezirliğini yaptığı hükümdar.
B29vl,B29vl2,B29vl4,B28vll,B29rl3,
B29v3,B29vl0,B31 vl4,B35vl 5,B55vl 1,
MK27r6,D29r2,K29r6,D29r6,K29r 10,A2
lr4,MK27vl l,A21r6,K31rl7,A23vl,K35
r5,A27rl6,D42r9,K42r9,A34vl4,D53vll
,A47r4
Karğa bin Jälut: Yusuf u köle pazarından
satm almaya gelen zengin bir kimse
D26r4,K26r8,A18vll
Karğa Bint Tâbiyün: Yusuf u köle
pazarından satm almaya gelen zengin bir
kimse M36/1
Karğa ibni Tâlut: Yusufu köle
pazarından satm almaya gelen zengin bir
kimse B26r9,B25vl
Katfîr (Ar.) Yusufun vezirlik yaptığı
ülkenin hükümdarının adı
M41/1 ,M41/17,M41/21,M42/9,M42/2,M
45/8,M49/17,M55/14,M5 8/4
Kayğu: îbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı B64vl4,B65r6
1081
Kayır İbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı K62r3
Kazğa Bin Tahıt Yusufu köle
pazarından satm almaya gelen
zengin bir kimse D25rl4,K25vl
Kelîmu’llâh: Hz. Musa’nm şöhretli
adı D74vl ,K72vl2,A68vl4,M98/12
Kışşa-i yüsuf‘aleyhi’sselâm: Yûsuf
Kılış: Hz. Yûsuf u döven habeşli
kişi. MK17r5
Kurut îbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı B64vl3
Kurt İbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı K62r2,MK60v5
Kul: İbni Yemen’in çocularmdan
birinin adı B65r6, K62rl l,MK60vl4
Kuyu: İbni Yemen’in çocularmdan
birinin adı D62rl4
M
Mâlik Dağar: Yûsufu satm alan tacir
M34/19,M35/14,M44/3
Mâlik Duğar: Yûsufu satm alan tacir
M19/9,M19/14,M19/20,M20/17,
M24/1 ,M31/4,M32/10 ,M34/17
Melik Bin Duğar Yûsuf u
kardeşlerinden satm alan tacir B14r3
Melik Dağar Yûsufu kardeşlerinden
satm alan tacir
MK12vl4,MK12vl7,MK13r5,M19/
18,MK13r 10,MK13r 11 ,MK13 vl 3,M
Kİ 5vl6,MKl 6v7,MKl 9r 12,MK20v
1 1,MK20v13,MK21v8,MK22v9,M
K22vl 3,MK22vl 5,MK23rl 3,MK23
vl2,MK28r4,MK29rll
Melik Duğar. Yûsuf u kardeşlerinden
satın alan tacir
B14v3,B14vll,B14vl5,B15rl,B15v5,Bl
6rl,
B17vl 1 ,B 18v4,B20vl 5,B2 lr3,B21r9,B2
İri 6,B24r4,D24r2,B24vl 0,B25rl0,B3 lr4
,D13vl5,K13vll,K13vl2,D14r8,K14r5„
A6v 15,M19/19,A6v 16,A6v6,K 14v8,A7v
l,K14vl4,A7vl l,D20rl,K22r8,A23r7
Melik ibni Dağar: Yûsuf u satm alan tacir
MK12rl5
Melik ibni Duğar. Yûsufu satm alan tacir
K13rlO
Melik Reyyân: Mısır hükümdarı. Reyyân
kelimesi metnimizde bir fazla
hükümdarın bir unvanı gibi
kullanılmıştır.
K71vl0,M98/4,D74r9,K72r2
Melik taymus: Zûleyhâ’nm babasmm adı
D26vll,K27r9
Melikzâde |aymus: Zûleyhâ’nm babasmm
adı B26rl6
Mercan: Hz. Yûsufun M98/15
Merhâ: Hz. Musa’un Yusuf peygamberin
tabutunu suyun içinden çıkarmak isterken
kaşılaştığı kadmm adı B77vl6
Meşâlim: (Ar.) Hz. Yusufun oğlu
B56r4,B57v3,B57vll,B63v5,B63v9,B64
rl,B64r7,B63vl4,A47rl4,MK52v2,A48v
13,M75/21,A54vl0,MK59vl,A54vl3,M
83/9,M83/17,A68v7
Meyyân: (Ar.) Bir yıldız adı B4r3
Mezrun îbni Yemen’in çocuklarından
birinin adı A56r9
Muhammed: Hz.Muhammed peygamber
B3v9,B3vl3,B3vl3,B3vl5,B4rl
Muhîş: (Ar.) Bir yıldız adı B4r6
Musa: Hz. Musa peygamber
m.-ğaK72vl3
Muş' ab Oğh Velîd: Hükümdar
Reyyan’m oğlu B77r5,B77r6
Muş'ab oğh: Hükümdar Reyyan’m
oğlu A68r9
Mus'ab oğhvelîd: Hükümdar
Reyyan’m oğlu K72r8,M97/13
Muş'ab oğlı velîd: Hükümdar
Reyyan’m oğlu D73vl4
Muş'ab Oğh velid: Hükümdar
Reyyanm oğh B77r6,A68r9
Mûsî kelîm: Hz. Musa Peygamber
B77vl3,B78rl,K72vl5
Muşjafa: Mustafa, Hz.
Muhammed’in adlarında biri.
A69rll
Muştafî: Mustafa, Hz.
Muhammed’in adlarından biri.
D75r3
Muş|afî: Mustafa, Hz.
Muhammed’in adlarından biri. Blv7
N
NehrüTuyün: Bir yer adı B76vl 1
Nemrûd: Hz. İbrahim’i ateşe atan
hükümdar B69rl5,K66r9,D66v6
Nemrûd-ı cahil: nemrutB9rl2
Ö
'Ömer Hz. Ömer Kİv8
' Ömer hat|âb oğh: Hz. Ömer B2rl
 p Rühu’l emîn: Cebrail’in adı
Peyk-i cebrâ'îl: Cebrail, haber getirip
götüren melek
A66rl 3,Kİ 0r9,K46v4,A39v6,K46v5,K46
vl0,A39vll,A39v7,K49v2,A42v7,K50r5
,A43rl l,K51rl l,K53r4,A46v3,A61r8,A6
4vl4,K71v2,A67v2
Peyk-i lıazret Cebrail, haber getirip
götüren melek
B3vl 3,B lOvl 3,B52r 11 ,B78r4,A44v3,K7
3r2,A69r6,A69r9
P Şıddîk-ı Şähibğän sadakat sahibi
Rähil: Hz. Yusuf un annesinin adı
B66rl2,Al lr4,MK17r8,MK17r9,MK17r
17,K63rl4
Râhile: Hz. Yusuf un annesinin adı
D63v9,MK61vl8
Rahîmü’r rahmândur Allah’ın
sıfatlarından biri. K39r2
Rävil: Yusufun kardeşlerinden birinin
adı
B7vl0,B7vl2,B15vll,MK6v7,D15rl,
B57rl l,B62rl4,B62rl5,B62vl4
Reyyân: hükümdar adı
B44r9,B48v4,B49r 10,B5 İr 15,B50vl 6,B7
4v8,B74vl0,B74vl4,B74vl6,B75r4,B76
vl5,B77rl,B77r2,B77v9,MK41v3,K42vl
5,A35v5,MK41v5,M59/2,A36r8,MK42r5
,D48rl0,MK46vl2,D48v2,MK47r7,MK4
8r 1 ,K70v 16,A66r7,A67v7,K72r4,A68r5,
M97/9,K72r5,A68r6,M97/10,D73v7,A68
r4,D73vl0,D74rl7,K72vl0,A68vl2,M98
/8
Reyyân: Bir yıldız adı B4r4
1083
B60v7,D39v6,MK37v9,B40rl 1,M54
/10,A52vl6
S
Şäbit oğh nu'mân: Hz. Osman B2v8
Sabit: Bir yıldız adı B4r5
Sara: Hz. İbrahim Peygamberin
karısı özeladB76r6
Şârih: Bir yıldız adı B4r7
Seläm Oğh ‘Abdullah: özel ad
B78r9
Blv7
Ş
Şehrü’l emîn: En güvedir kimse
K7İVİ7
Şem'ün: Hz. Yakup’un oğlu
B8rl6,B8rl4,B17vl,B57r7,B60r6,B
59vl ,B69r4,B69r 10,D 16v6,Kl 6v5,K
57v6,A51rl5,D66rl l,D66rl7,K66r4
,A60rl l,A60rl l,MK64vlO,M88/21
Tâğı oğh firğavn: Firavun’un oğlu,
azgm A68r9
Tağan Melik Duğar, Hz. Yüsuf u
kardeşlerinden satm alan. K5r6
Tagînii) Oğh: Firavun’un oğlu, azgm
B77r6
Tağînig Oğh Fir'avn: Firavun’un
oğlu, azgm M97/13
Tâlut Oğh Taymus: Züleyha’nın
babası K27vl4
Tannan: Kudüs Hükümdarı
MK19vl2
Tarîk: Bir yıldız adı MK3rl5,B4r3
Tavus: Cebrail kastedihnektedir.B10vl3
Taymus: Zûleyhâ’nm babası
B28rl4,M38/7
Taymus İbni Tâlus: Zûleyhâ’nm babası
B28r2,D27vlO
Taymus ibni Tâlus: Zûleyhâ’nm babası
M39/18
U 68 vl 3,B70v3,B71 v6,B73 v 1 ,B73 v9,
cUlemâ-i Şehîd: Şehit olan alimler B2v5
Ü 4vl5,B75v3,B75vl4,B76r6,B75vl 1,
Ümmû Râhil: Hz. Yûsufun annseinin
adı B19r7
Yehûdâ: Hz. Yûsufun ağabeylerinden
birinin adı.
K8r2,K8v6,MK7vl5,K8v8,K8vlO,A47vl
l,A48r3,D66rll,D66r8,B8vl4,B9r4,B9v
4,B9r6,B10r4,B13vl6,B16r9,B56vl,B57
r9,B62rl l,B62rl3,B67rl0,B67rl l,B67vl
,B67r3,B67rl3,B68r2,B69rl,B69r4,B71r
14,D8r8,K8r8,MK7vl3,Mll/10,K9r7,A5
3v5M81 /7,K64r8, A58r 12,M87/6,D64v6,
K64r 11 ,MK62vl 5, A58v3,A59r2,K64vl 6
,A60r2B8vl4,B9r4,B9v4,B9r6,B 10r4,B 1
3vl 6,B 16r9,B56vl ,B57r9,B62rl 1 ,B62r 1
3,B67rl0,B67rll,B67vl,B67r3,B67rl3,
B68r2,B69rl ,B69r4,B7 lrl4,D8r8,K8r8,
MK7vl 3,Mİ 1/10,K9r7,A53v5,M81/7,K6
4r8,A58rl2,M87/6,D64v6,K64rll,MK62
vl 5,A58v3,A59r2,K64vl 6,A60r2
Yackûb: Hz.Yakup Peygamber
K5vl3,B4rlO,B3rl l,B5vlO,B5vl2,
B5vl 6,B6r 10,B6v6,B7r9,B6vl 6,B7r
2,B7rl2,B8rl l,B8rl2,B9vl,Bl lvl6,
B12r2,B12r4,B12r5,B12rl0,Kl lv7,
B13r2,B 12v6,B 16r5,B 18r8,B 18vl 3,
B20r 12,B 19v5,B26v8,B47v7,B48rl,
B57r8,B60rl,B60rl l,B60vl,B61r2,
B68v3,B68v5,B68r7,B68r9,B69v3,B
B73vl3,B73vl5,B74v4,B74v5,B74v
3, B74vl l,B75rl0,B75v7,B74vl4,B7
K4r8,M5/9,M9/6,D6v5,MK6rl 1,D6
v4,MK6rlO,MK8r9,Dl lv2,A4vl,Dl
2v5,K12v2,D17rl2,D18v8,K18vll,
Al 9r 10,MK25r7,MK34r 17,MK36v8
,M60/l 5,K44r5,D45vl 3,MK44rvl,
M63/12,D45vl6,MK44vl0,A47vl0,
D57v6,K57r 14,D57v7,K57r 15,A5 İr
7 ,K57v4,D58r7,K57vl 7,MK56v6,M
K56v4,D61r 14,K63r 16,D64r4,K64v
15,K64vl7,MK64v3,D66vl,MK64v
11 ,K66rl3,A60v4,MK65r3,M89/19,
A61v4,K69r4,D69v8,K68vl5,D70rl
2,A64r6,K69r 12,K69vl 3,A64vl 2,K
70r3,K70r 15,D71 r8,K70v5,K70v9,K
70v 14,D71 vl 2,K70vl,A66r 1,A66r 1
5,D72rl 7,A66v9,M95/l 3,D72v2,A6
6v7,M95/20
Yûnus: Yunus Peygamber K23vl5
Yûsuf Yusuf peygamber
B3r8,B3r9,B4vl2,B4vl6,B5r6,B3rl
l,B3v2,B3v9,B5v6,B6r4,K5vl l,B6v
7,B7rl6,B7v2,B7v6,B8r3,B8r4,B8rl
5,B8rl6,B8v2,B8vl5,B10r6,B10rl3,
B10v7,B10vl,Bl lr4,Bl lr8,Bl lvl,B
1 lvl5,Bl lrl3,Bl lrl4,Bl 1v2,B12v3
,B 11 v 10,B 11 v 12,B 15r6,B 15r 11 ,B 16r3,B
16r2,B 16r8,B 16vl 1 ,B 17r7,B 18r 1 ,B 18v 1
1 ,B 17v5,B 19v 11 ,B20r3,B20r5,B 19v 1 ,B2
lrl,B22rl5,B22vll,D21vl5,B23rl,B21v
10,B21 vl 3,B22v4,B22v5,B23r 13,B23r 12
,B23r 1 2,B23v2,B23v6,B23vl 2,B23v 15,
B24r2,B24r5,D23rl3,D23rl4,D23vl3,D2
3 vl 4,D24r 1 ,B24r7,B24r 10,D23r 16,D23v
6,D23v 17,D24r4,B24v8,B24v 13,B25r 11,
B26r 1 ,B26rl 0,B26v8,B27v2,B29vl 6,B3
lr8,B31rl0,B31v2,B31vl0,B31vl6,B32r
10,B32vl4,B33rll,B33v3,B33v7,B33vl
0,B33vl3,B36rl3,B36r7,B36r9,B36v4,B
36v5,B36vl 3,B37r3,B37r9,B37r 13,B38r
5,B38r4,B38vl3,B39rl,B39r5,B38r9,B3
9rl0,B39v9,B40r5,B39rl4,B39v7,B40vl
3,B40vl4,B40vl6,B41r9,B41rl3,B41r7,
B41v8,B42vl,B42v2,B43r6,B43r8,B42v
16,B43v5,B44r3,B44r8,B44rl3,B44vl2,
B44vl6,B45r7,B44v2,B45r8,B45r9,B46r
5, B46r6,B46r9,B46vl 1 ,B47r3,B45vl 3,B
46rl,B46v5,B46v7,B48rl4,B49vl2,B49v
6, B50rl,B50rl0,B50rl5,B50vl2,B51r9,
B5 İri 6,B52rl2,B51 vl4,B53rl 1 ,B53r2,B
53v7,B53vl2,B53vl5,B54r2,B52vl2,B5
3r5,B54r6,B54rl0,B54rll,B54v8,B55r6,
B55vl2,B54vl4,B55r8,B55r2,B56v9,B5
6vl4,B56vl6,B58r5,B58v9,B57rl3,B58r
1 l,B58vl,B58v3,B58vl5,B59r3,B59vl 1,
B59rll,B59v2,B60v9,B60vl5,B61r9,B6
1 r 1 3,B6 İrl 5,B61 v2,B61 v3,B61 v4,B61 v5
,B61vl3,B62v4,D60vl4,B63r7,B63v3,D
60vl5,B63rl3,B63vl,B64r8,B64rl4,B64
v5,B65r9,B65r 11 ,B64v9,B65v7,B65v3,B
65v9,B65vl 6,B66r 1 ,B66v2,B66r7 ,B66v5
,B66v7,B67r7,B67v7,B67v9,B67vl 1 ,B6
6vl5,B70r3,B70rl0,B70rll,B70v9,B70r
1085
5,B70v8,B70vl3,B71r3,B71r5,B71r
9,B71rll,B71r7,B71vl7,B72r5,B72r
7,B71v2,B71v12,B71v13,B71v14,B
72rl l,B72v3,B72v5,K69rl0,B73v2,
B73v3,B74rl,B74r7,B74rl4,B74rl0,
B74vl0,B75r3,B75v5,B75v3,B76r8,
B76rl4,B76v3,B76v7,B76vl3,B76v
16,B76v 16,D3r3,K3r7,MK3r 1 ,D4v9
,MK4v7,D6rl3,D7r8,K7v6,K9v9,Dl
0r5,MK9v5,K8v9,M14/3,D10rl2,Dl
0vl,A3rl3,MK9vl7,M14/17,D10vl
3, Dİ lv4,Dl lv6,Kl lrl6,K14v2,A7r
I l,K14rl4,A7v5,K14v6,A7rl5,K15r
7,A7vl6,MK14rl0,M21/9,A8vl0,D
16vlO,Kl 6v9,A9v3,MKl 5vlO,M23/
16,Kİ 7r5,A9vl 5,Dİ 7r7,MKl 7r2,Al
lrl5,K20rl5,A13r9,MK19r8,M28/l
6 JC20vl 4,Al 3vl 0,D21r2,MK20r6,K
22r2,MK20v7,A15r5,K22rl3,K22v7
,K22vl6,A15vl4,MK21v3,MK21vl
4,K23v3,K23vl0,Al 6v9,MK22rl 3,
M33/9,A16vl 1 ,MK22r3,M34/l 5,D2
6r5,MK24v2,MK25 v 14,M42/13,A2
2vl 5,M44/11 ,K31 vl 7,A24r2,K32rl,
MK3 lrlO,MK31r8,K32v7,K32v7,A
24vl2,A24vl 2,K32vl 5,A25r7,MK3
lv6,MK31rl2,M46/14,K33r8,A25rl
4,K35r 13,A27v8,M50/2,K35rl 5,D3
5vlO,M51/l l,MK35r8,K37r4,A29v6
,MK35v9,K37v6,A30r8,K37vl3,A3
0rl5,MK36vl4,MK36v9,M53/10,M
K3 8r8,M54/21 ,K40r 1 ,K40v 1 ,K40v7
,D41r8,K41rl0,MK39vl2,M56/14,D
41r9,K41rl l,A35v8,M59/l l,K43r9,
A36rl0,K43v8,M60/9,M60/10,K43v
II,A36v9,MK42v5,M60/18,D44r2,
K44rl,A36vl0,D44r3,A36v3,MK43
r8,A37vl2,MK43vl,M62/5,K45r5,M64/l
1, D47vl5,A41rl2,K48vl2,MK47rl6,M6
7/15,A42v5,MK48rl 5,K50r 1 ,K50r6,A43
rl2,D50r8,MK48vl0,K50rl4,M86/4,D50
v5,K50v3,D50vl 7,K50vl 2,A44r2,M70/5
,D51 v3,K5 lrl6,A44v9,MK50r3,M71/3,
K50vl4,A44r5,MK49vl,M71/6,D51vl5,
K51 vl 1 ,A45r5,A45r5,MK50rl 5,MK50rl
5,M71/13,M71/13,D5 lr6,MK49v7,K52r9
,A45v4,M72/7,MK50vl5,MK50vl6,M72
/10,MK5 İr 10,K52vl 5,A46rl2,M73/l 0,D
53rl 0,D53v8,K53rl4,A46vl 5,M74/4,K5
3v5,A46v5,MK51vl2,K54rl6,A48r2,MK
53r5,A48r3,D54vl0,K54v2,A48r7,D55rl
1 ,K54v6,A48r9,D55rl 3,K55r 15,A48v9,
MK53 v 10,M75/l 9,D55 vl4,A49r 11 ,A49r
15, M76/8,A49v9,MK54vl 2,MK54vl 0,D
57v5,A50vl2,K57vl6,K58r8,A52r2,M79
/9,D58r4,K58rl2,A52r6,M79/13,MK57v
2, MK58v3,A54rl ,MK58vl 1 ,M82/2,D60r
16,K60r3,D60v9,K60r 13,A54r 10,MK59r
2,M82/10,M82/l 5,A54rl 5,MK59r7,K60v
10,D61r6,D61v2,K61r6,A55r4,MK59vl2
,K6 İrl 6,A55rl 3,M84/7,M84/2,A57r2,M
85/20,A57rl6,MK61vl5,A57rl5,D65rl,
A58r6,K64vl 3,A59rl,MK65r7,A6 lr6,A6
lr9,M89/15,A61v8,D67vl3,D68rll,A62r
9,MK66r6,M91/8,D68vl4,K68rl,A62vl
3, M91/13,M92/4,K67vl5,M91/12,K68vl
7,D69vl 5 ,K69r5,A64r3,M93/7,D70vl 6,
K70r9,D72rl7,K71rl4,A67rl3,D73rl3,A
68rl l,K72rl 1,M97/16,M97/16
Z K36vl 7,K38r6,K38rl 5,A30vl 6,MK
Züleyhä: Züleyha
B26rl6,B26v9,B26v5,B26v6,B26vl0,B2
6vl4,B27v6,B28vl ,B27r4,B27rl 0,B27vl
5,B28v7,B27r6,B27r7,B27v2,B28vl6,B2
9v2,B30r4,B29r 12,B29r 14,B30r 1 ,B3
2vl0,B32vl2,B32vl6,B33v6,B33r6,
B33v4,B33r4,B33v8,B34r8,B34rl ,B
34rl l,B34rl5,B34vl,B34v9,B33vl2
,B35vl l,B36rl5,B36rl,B36r9,B36v
3,B36v5,B36vl5,B37rl,B37r5,B37r
13,B38vl5,B39r3,B39r5,B38r9,B38
v9,B39rl0,B39v8,B39v9,B40rl,B39
vl,B39v3,B40v8,B40v8,B40vl4,B4
0vl5,B41rl,B41r3,B41r5,B40vl2,B
42r6,B42v8,B42vl4,B43rl0,B43v2,
B42rl0,B50rl5,B50rl3,B53rl,B53v
6,B53vl4,B53vl6,B53vl l,B53vl2,
B54r8,B54rl6,B54rl l,B54vlO,B55r
6,B55rl3,B55rl4,B55vl0,B55vl4,B
54v 12,B54v 16,B55r9,B55r 15,B55r 1
6,B56rl,B74rl2,B74rl4,B74rl5,B74
v3,K70vl2,B74rl l,B74v2,B77rlO,K
26v3,A19r7,M37/14,A19rl 1,M37/1
8,K26v8,Al 9rl 2,K26v7,Al 9v6,K27
r3,A19v8,M38/12,K27v2,M39/13,K
28r 10,K28v2,K29r5,D29r3,K29r7,A
2 İrl ,MK27v3,MK27v8,M41/l 8,D2
9r8,K29rl2,M42/2,D29v5,K32r8,A2
4rl 3,MK3 İrl ,K33r7,A25rl 3,K33rl
2,A25v2,M47/9,MK32r3,MK32r4,D
33vl ,K33v2,A25v9,MK32r7,K33v9,
A25vl 6,K34r8,MK32vl 2,K35r3,A2
7rl4,K35rl5,A27vl0,D35rl7,MK34
r4,K35vl0,MK34rl4,A28vl4,K36v
1 ,K36r9,A28v5,D37vl 3,K37vl 2,M
K36rl6,D38rl4,K38rl3,A30vl4,M
37r6,D38v5,K38v4,M53/17,D39v6,
K39v8,A32rl0,D40v6,D40v7,K40v
8,K40vl2,A33rl2,K40vl6,D40v2,K
40v4,A33r6,M56/9,D41r3,K41r5,A3
3v6,MK39v7,K41r3,A33v5,MK40v2,M
K40r 15,K43rl 2,A36r4,D48v4,K48v3,A4
1 v8,M67/6,K5 lr5,A44vl 5,K51 vl 0,A45r
4,M71/12,MK50r 16 ,K51 v 13,A45r7,K51
vl 5,A45r9,MK50vl 0,K52r9,A45v4,K52r
14,A45r9,K52v7,A46r3,D52v4,K52rl2,
A46r9,A46rl 3,MK51 v6,K53r2,D53rl 1 ,D
53v6,K53rl4,M74/4,A47r3,A47r7,M74/l
2,M73/18,A47rll,D54rl,D71r8,K70vl,A
65rl5
Zülfekär Bir yıldız adı. B4r4

1087
 ÖZET

Tezin adı “ Ali, Kıssa-i Yusuf (H630/M.1233) înceleme-Metin-Dizin”<Y\r.

Bu çalışma, giriş, inceleme bölümü, metin bölümü ve dizin bölümünden
oluşmaktadır.
Girişte Yusuf ve Züleyha hikâyesinin kutsal kitaplarda yer alan biçimlerine,
Arap, Fars ve Türk edebiyatında yazılan Yusuf ve Züleyha hikâyelerine yer
verilmiştir. Ayrıca Türk edebiyatmda Yusuf ve Züleyha hikâyesinin klâsik
edebiyatımıza nasıl yansıdığına dair görüş sunulmuştur. Yine bu bölümde ^4/z'nin
Kıssa-i Yusuf adlı eserinin nüshaları, eserin kimin ve nerede yazdığı ve eserle ilgili
bilgi verilmiştir. Ayrıca eser üzerinde yapılan çalışmalar ve eserle ilgili
değerlendirmeler sunulmuştur.
İnceleme bölümünde, karşılaştımalı olarak ortaya konan metnin imla, ses ve
şekil bilgisine dair bilgiler sunulmuştur.
Metin bölümü, biri matbu beşi yazma nüshalardan karşılaştırmalı olarak
hazırlağımız metin kısımdan oluşmaktadır.
Dizin bölümü, karşılaştırmalı olarak hazırladığımız metnin alfabetik ve
ayrıntılı bir gramer dizininden oluşmaktadır. Dizin bölümünden sonra, metin
içerisinde geçen özel adların dizini verilmiştir. Ayrıca kutsal kitaplarda geçen ve
metin içerisinde yer alan ayetlere de yer verilmiştir.
Son olarak çalışmadan çıkardığımız sonuçlar yer almaktadır.
 SUMMARY

Name of the thesis is Ali, Kıssa-i Yusuf (1233) Examination-Text-Index.

This examination includes the introduction, examination part, text part and
the index.
In introduction, the forms of the stoıy of Yusuf ve Züleyha in holy books and
the forms in Arabic, Farsian and Turkish languages take place. And the subject how
the story of Yusuf ve Züleyha occures in our classical literatüre is discussed. Again
in this part the copies of work of Ali, Kıssa-i Yusuf, is detected where the copy has
written and by whom it has written and the other examinations about the book
Kıssa-i Yusuf.
In examination part the text has detected grammatically, phonetic and formed
comparatively.
Text part indudes the text we have formed from five copies by
comparatitively.
Index part indudes the index of the text we have prepared alphabetically and
detailed. After indext the narnes take place in the text and some verses take place in
text are given in another index.
Finally the results we have got are given in conclusion.