Kirişlerde Yayılı Yükler 1

Kirişler genellikle, eksenlerine dik olan yükler ile yüklenmiş ve çeşitli şekillerde mesnetlenmiş, eğilmeye zorlanan prizmatik çubuklardır.

Kirişlerde yükleme ve mesnet tipleri

Basit

Ankastre
}
} Statikçe belirli kirişler Statikçe belirsiz kirişler
 Kirişlerde Yayılı Yükler 2

Kirişlerde yayılı yükler

Kirişler, tekil kuvvet ve tekil moment ile yüklenmiş olabilecekleri gibi yayılı yükler ile de yüklenmiş olabilirler.
Denge denklemleri yazılırken yayılı kuvvetler yerine onların statikçe eşdeğerleri göz önüne alınır.
Yayılı yükün eşdeğeri olan tekil kuvvetin şiddeti yayılı yükün alanına eşittir.
Tesir çizgisi de yayılı yükün oluşturduğu şeklin geometrik merkezinden geçer.
Bu yapılan işlem statik açısından geçerli bir işlemdir.

Yayılı yükün statikçe eşdeğeri

R = Alan = q0 L
q0

≡
L L/2

R = Alan = q0 L/2
q0

≡
L L/3
 Kirişlerde Yayılı Yükler 3

L/3
R1 = Alan1 = (q − q ) L/2
1 2

q1 R2 = Alan2 = q L
2

q2

≡
L L/2

q = f (x)
dR = Diferansiyel Alan
dR = q dx R = Bütün Alan
R = ∫ q dx
q q

≡
... x ... x dx
_
... x

dR = q dx → R = ∫ q dx

_ _ ∫ x q dx
Varignon teoreminden: R ( x ) = q dx (x) → x = –––––––
R
 Kirişlerde Yayılı Yükler 4

Örnek Problem 1 2.4 kN/m

Şekildeki gibi yüklenmiş ve mesnetlenmiş olan kirişin A ve
B mesnetlerindeki tepki kuvvetlerinin şiddetlerini bulunuz.
q0 = 2.4 kN/m RA = ? RB = ?

A B
Yükleme düşey olduğu için mesnet tepkileri de düşeydir.
0.9 m 1.5 m 1.2 m

R1 R3
R2 R1 = q0 L1/2 = 2.4 (0.9)/2 = 1080 N
R2 = q0 L2 = 2.4 (1.5) = 3600 N
R3 = q0 L3/2 = 2.4 (1.2)/2 = 1440 N
A B
0.3 0.75 m 0.75 m 0.4 ΣMB = 0
m m
0.9 m 1.5 m 1.2 m R1 (1.8) − RA (1.5) + R2 (0.75) − R3 (0.4) = 0
RA RB
RA = 2712 N

+ ΣF = 0 → − R1 + RA − R2 + RB − R3 = 0 → RB = 3408 N
→
 Kirişlerde Yayılı Yükler 5

Örnek Problem 2 1m 1.5 m 1.5 m 1m

Şekildeki gibi yüklenmiş ve mesnetlenmiş olan kirişin
50 kN
A mesnedindeki tepki kuvvetinin ve tepki momentinin
şiddetlerini bulunuz.
A B
q1 = 24 kN/m RA = ? A
q2 = 60 kN/m MA = ? 40 kN·m
24 kN/m 60 kN/m
Yükleme düşey olduğu için mesnet tepkileri de düşeydir.

R1 = q1 L = 24 (2.5) = 60 kN
1m 1.5 m 1.5 m 1m R2 = (q2 − q1) L/2 = (60 − 24) (2.5)/2 = 45 kN
50 kN
MA ΣMA = 0

A 12.5 = 0
MA + 40 + R1 (3.75) − 50 (4) + R2 (––––)
A B 3
R1
40 kN·m MA = – 252.5 kN·m
60 kN/m
RA 24 kN/m
R2 2.5 m
____ Yön belirtir. Şekildeki yöndedir.
3 + ΣF = 0

→
1.25 m − RA + R1 − 50 + R2 = 0 RA = 55 kN
 Kirişlerde Yayılı Yükler 6

Örnek Problem 3 q
Şekildeki gibi simetrik ve parabolik bir yük ile yüklenmiş ve q0
mesnetlenmiş olan kirişin A mesnedindeki tepki kuvveti RA nın ve
tepki momenti MA nın şiddetlerini bulunuz.
q = q0 − k x 2 RA = ? MA = ?

Yükleme düşey olduğu için mesnet tepkileri de düşeydir.

x

q A
l/2 l/2

R
q = q0 − k x 2
x = l/2
q=0
} 4 q0
k = ––––
l2
→
l
4
q = q0 (1 − ––2 x2)

MA l/2
x → 4
R = ∫ q dx R = 2 ∫ q0 (1 − ––2 x2) dx
A 0 l
2
l/2 l/2 R = –– q0 l
3
RA
2 l 1
+ ΣF = 0 → RA − R = 0 RA = –– q0 l ΣMA = 0 → MA − R –– = 0 MA = –– q0 l 2
→

3 2 3
 Kirişlerde Yayılı Yükler 7

Örnek Problem 4 q 4 kN
q = q0 + k x 2
Şekildeki gibi yüklenmiş ve mesnetlenmiş
olan kirişin A ve B mesnetlerindeki tepkileri 6 kN/m
0.5 m
bulunuz. 2 kN/m

q = q0 + k x 2 A=? Bx = ? A B x
q0 = 2 kN/m By = ?

}
0.6 m 1.4 m 0.4 m 0.6 m
q = 2 + k x2 6 = 2 + k 22
2 q
x = 2 m iken: k = 1 kN/m3 → q = 2 + x y
_ q = 2 + x2
q = 6 kN/m x R 4 kN

2m 6 kN/m
0.5 m
R = ∫ q dx → R = ∫ (2 + x2) dx 2 kN/m
0
A B
Bx x
R = 6.67 kN A By

0.6 m 1.8 m 0.6 m

2m
2
_ ∫ x q dx _ ∫ x (2 + x ) dx
0
x = ––––––– → x = ––––––––––––– ΣFx = 0 → Bx − 4 = 0 Bx = 4 kN
R R
_ _
x = 1.2 m ΣMB = 0 → − A (1.8) + R (2.4 − x ) + 4 (0.5) = 0 A = 5.56 kN

ΣFy = 0 → A − R + By = 0 By = 1.11 kN