6 Machtsverbanden Voorkennis Rekenen met breuken en machten Bladzijde 58 x2 Ors; r= 10 ee ah Sx=6x+3 ox=3 Bladzijde 59 tp yge- te Ordre iY a b (Qa) eg ey Qay 4a © disalaiza- Ye 4 Hooldstuk 6 tat gems6.1 Kwadratische formules Bladzijde 60 © & Voer in y, 3 x De optie maximum geeft x =2 en y= 6, dus de top is (2,6). b Het getal voor sis negatief, daarom is de grafick cen bergparabool Bladzijde 61 © 2 Veer in y, =-04s2 + 2.6043 of[i1f2{[3]f4[s]o6]7 / i ae ee T b De optic maximum geeft x = 3,25 en y © x= "3,6 geeft y=-11,544 1,7 goeft y= 6,264 4 Voerin y, Intersect geeft x ,225, dus het maximum is 7,225. \Al en x= Macttsvabanden 25© 8 Voerin y b De optie maximum bij y, geeft x= 4 en y= 10, dus het maximum van y; is 10. € De optie minimum bij ys geeft 23,625, dus het minimum van y, is -23,625. 25 dus A(-3; -2, 23,4 dus BU-3; 23,4) 23,4= 21,15 © 2 0,049? + 969-0 # ~ 2400q=0 b © Voerin y, Zie het GR-scherm bij de opgave. De optie maximum geeft x = 1200 en y = $7600. De maximale opbrengst is $7600 euro per maand. a Intersect geeft x= 500 en y= 1900. Bij verkochte aantallen tussen 500 en 1900 is de opbrengst meer dan 38 000 euro per maand. © a -0,0089? + 32g=0 ~ 40009 =0 4g ~ 4000) = 4=0 v g=4000 ‘oer in y, =-0,008x2 + 32x met Xmin = 0 en Xmax = 4000. De optie maximum geeft x = 2000 en » = 32000. De maximale waarde van R is 32000. b 0,038x(84 x) =0 0,038r=0 v 84 4 ,038x(84 ~ x) met Xmin = 0 en Xmax = 84. De optic maximum geeft x = 42 en y= 67,032. De maximale waarde van Tis 67,032. ¢ -0,02s? +0,36x=0 = 18r=0 x(x ~ 18) ve Voer in y, =-0,02x2 + 0,36 + 0,8 met Xmin = 0 en Xmax = 18. De optie maximum geeft x=9en y= 2,42. 0 Het maximum van y is 2,42 voor x = 9. Bladazijde 62 2 R= p-q=(-24+ 160)-q =-24" + 1609 b 2g? + 160g =0 -24(q-80)=0 q=0v g=80 Voer in y =-2x? + 160x met Xmin = 0 en Xmax = 80, De optic maximum geeft » = 3200. De maximale opbrengst per dag is € 3200... 26 Hooldsuk tat gems© W=R-K -24? + 1604 — (204 + 200) = -24? + 160g ~ 204 ~ 20 Dus a= -2, b= 140 en c= -200. oer in y, ==202 + 140x~ 200. De optie maximum geeft.x = 35 en y = 2250, q=35 geeft p= -2-35 + 160= 90. De maximale winst per dag is € 2250, De bijbehorende prijs is €90,- 2g? -140q ~ 200 Bladzijde 63 @ 4 48 =x, dus de vier korte stukken afrastering in de tekening zijn samen 4x m. In totaal 10-40 = 400 m gaas, AD=200-2x Dus 0 = AB: AD = (200 ~ 2x) = 20x ~ 2x? b Voer in y, = 200x~ 237, AD = geeft 200 ~ 2x=0 200 = 2x x= 100 Xmin = 0, Xmax = 100, Ymin = 0 en Ymax = 10000 De optie maximum geeft x = 50 en y = 5000. x= 50 geeft AD = 200 - 2-50 = 100, Dus bij de afimetingen 50 bij 100 meter is de oppervlakte maximal © 8 Cd=s, dus 4B = 26 Er is 1200 m hekwerk beschikbaar, dus. AB + BC+ CD= 1200 2e+BC+x= 1200 BC= 1200-3 Dit geeft 0 = AB- BC = 2x- (1200 ~ 3x) = 2400x ~ 6x? b Voer in y, = 2400x~ 6x. De optie maximum geeft x = 200. Dus 4B = 2-200 = 400 m, BC = 1200 ~ 3-200 = 600 m en CD = 200 m. © 2 omirek doosje = 50 geeft 2 lengte + 2-breedte = 50 2: lengte +2x= 50 Dit geoft /= ++ =(25—x)-x°5 25, Ymin=0 en Ymax = 900 De optie maximum geeft.x = 125. De breedte van het doogje is 12,5 em, de lengte van het doosie is 25 ~ 12, Het oorspronkelijke stuk karton heeft de afimetingen 22,5 bij 22,5 em, 2,5 em. nr gers Macttsvabenden 276.2 Grafieken veranderen Bladzijde 65 0) oT @ 8 Voor x=1 is, rr b De punten (0, 0) en (1, 1) lig € Van de graficken y, =x? en en op elk van deze grafieken. x ligt geen enkel punt onder de x-as. Voor x =2i8.y) = Voor x= 3is'y, Steeds geldt y. > a 7 A De grafiek van y, ontstaat door de grafiek van y, 5 omhoog te verschuiven. @ a x=3 gee y, = 54 en x=5 geeft y= 54. Voor x= 3 krig je y; =2-3° en voor Dus in beide gevalien dezelfe berekening. b Dan moet je x=8 nemen, want x=8 geeft yy =2(8 ~ 5)'=2-3° krijg je yy = 2-(5— 2) = 2-3). Bladzijde 66 @ 2 y=-Se- 2 +5 y=-S0e 43) 46 y=-5e— 77 b y=4@e+5)5+7 y=4x5—10 Bladzijde 67 © 2 y= Sera 4146-5 er 4p +7 b y=(@-4- 6 +6= (x10) +6 © y= 4+ 24 6=-(x— 4) +8 d y=3(r- 4-5) +8 +6=3x—9)'+ 14 © y=-2(e- 444) + 6+6=-205 + 12 f y=-2(0- 4-4-6 + 6=-20-8)? y=S(r-8)°— A304 4) 46 y=2(x-$- 3)? =2(x- 87 =S(r=2= IP 48 7=-See— 3) +1 (e+ 8)5+6=3 = (r+ 8) +3 y=-@-7-8 Hooldstak 6Bladzijde 68 Oa , e Het punt van symmetrie is (-2, b y a y gees De top is (1,4). De top is (5, -3). De top is (3,~4). De top is (-2, ~3). nr gers Macttsvebanden 29Oa Oa » y=0.5 ya 05t+ 20418 De top is (-2, 18). De top is ( De top is (5, 8), De top is (0, 7). De top is (8 0). Het punt van de symmetrie is (8, 12). De top is (100, 0). De top is (-0,15; -0,3). ae ance =3(8-2)+5=34-645=30-1 c (6.29, Het punt van re) De top is (0,1). b ™ a De top is (-3, 2), Het punt van Bladzijde 69 geeft y= 0, x=3 geeft y= 1 enx=4 geeft b x=2 geeft y=0,.1=3 geeft y=3 enx=4 geeft ¢ De uitkomsten bij b zijn 3 keer de uitkomsten bij a Hooldstak 6 ~10). symmetrie is (-6,~12). i) symmetric is (I, 0.Bladzijde 70 Ba y=kary y=5(h(r+ 1) = 0+ DF De formule van de beeldgratick is y= 2!(+ 1). b y=0,6(r-2)°-4 1] vert tein tetar y= 1(0,60—2)°— 4) = 0,15(°—2)°—1 De formule van de beeldgrafiek is y= 0,15(—2)° ~ @ay-03e YL vening 5,.6) 3+ 5)? +6 yy (0.36 + 5) +6) = 0,9 +592 +18 De formule van y; is yy = 0,9 + 5) + 18, -26e+ 3) +5 De top van de grafiek van 9 is (-3, 5). © yaad “| sensi 2-7) ¥p=-3-2)'-3 Vy = 6-¥, = 63x —2)8— 3) =—18(4 2) — 18 De formule van y is y,~-18(x~ 2)$ ~ 18. Het punt van symmetrie is (2,~18). @a y=-0.120 versiine 45) Y=HO120—4P +5 “Lor tet crt Y= 40,12(¢ ~ 4 + 5 = 0480 ~ 4)? +20 De formule van de beeldgrafick is,» = -0,48(x~ 4)? + 20, De top is (4, 20). b y=3t-4-8 “| venting 5.2 y= H(vt5)— 4) 8 +2= 30+ 1-6 STGe ny 6) = 120+ 1 +24 De formule van de beeldgrafiek is y=-12(x + 1)? + 24. De top is (-1, 24) © palit 3h +8 “| vet etn or? YH 2c + 3p +8 vesting 20) Y= =3(e—8) +3) +16 +20=-3x 5) +36 De formule van de beeldgrafiek is y=-3(x~ 5) + 36. Het punt van symmetre is (5, 36). 3(r +3) +16 @ # ij spiegeten inde x-as nem je van de y-cobrinaten het tegengestelde. Dat is hetzelfdeals herschalen in de verticale richting met factor ~ 1 Dus herschalen in vertical richting met factor-I Komt op hetzelfde neer als spiegelen inde x-as. b y=3x-1P-6 [mio nom y=-Ba-1P-6) B(x 1 +6 De formule van de beeldgraiek is y nr gers Macttsvabanden 96.3 Rekenen met machten en wortels adziide 72 @ # Voerin y twee oplossingen, Voer in y Intersect geeft x 2234, © De vergelijking x*= ~ 30 heeft geen oplossingen. Voer in ¥, Voer in y, = 30. Intersect geeft x De vergelijking x? ©® Arend en Bert hebben beiden gelijk. Bladzijde 74 a xh xa 18 x x= 180 = 191,56 ber 1 Yet=28 x= 55 = 0,67 x= 28 x= 28) = 148,16 82 Hooldsuk tat gems@ 4 x= 950 geeft v= 15,6-950" = 481 De snethefd is 481 knvwur. b Los op 15,6x° = 333 x5 = 22.76 x= 22,16 Dus 518 meter. 518 @ Stel de inhoud van de container van 4500 euro ism Dan geldt 1500-(,5)" = 4500 niet negatief word, b \R=3=S geeft x-3=25, dus x=28 3=5 geeft x =8, dus.x= 64 3 en dit klopt, dus x = 5 is een oplossing Er zijn geen oplossingen. ¢ 3Vk+1=7 Controle: 3/4 + 1 =7 en dit klopt, dus x= 4 is een oplossing, d 2+ Vr=9 ve 1-49 _ Controle: 2+ y49= 9 en dit klopt, dus x = 49 is een oplossing. = 146,41 Controle: 5 +3 146,41 = 41,3 en dit klopt, dus x= 146,41 is een oplossing Macttsvabenden 39” =-8 en dit lop, dus x= 6} is en oplossing. (6 en dit klopt, dus x= -29,5 is een oplossing. ~7en dit klopt, dus. a Het scheelt 11,2V18 11.24: b Los op 11,2i= 45 ve=4o2 1216 Dus ongeveer 16 ton 35.6 97,38, dus los op HL2Ve 1s 45 2445? = 6 18,3 em, 7,38 Dus ongeveer 6 ton, Los op 2,1 1,8 + 32) = 58 VI8CT4 32 1,8(H + 32 HY: Dus het wintergetal van Hellman is ongeveer 392, € H=428 geek D= 2,1 V1,828 +32) = 608 Los op 11.2yix= 60.4 ea5 4 3=29 Dus ongeveer 29 ton Hooldstak 6 255 is een oplossing.Bladzijde 78 @a N=4yr-2 ie SA — 5 wea2sci yc B=02-Yt-3 1 125B3+3 e P=0,125(¢+5)° 0125+ 5) =P. }00000)"5 (0.2)! 15(0,2x)!* =, .2n'* 0.2e= (isy “(is)* = 0,92yH85 Dus x= 0,92ys Macttsvabenden 98@ ko 120" R q=2ISRSS Dus q = 2,758, P= Sqr? } saya = 5,56 +2, TERS) 4=275R Sygms. aesseypr2 65 ROT Dus P=5,65-R 7, 47 6(L+7) 6+ 42 A=(6L+42)) © O= 8a? geeft 8a? = 0 123 +045VL Dus ¢=3 + 0,452. eee = (aie-K)* =04P, sis amet O= (ail: )°K = 04%. pk Cees anadipt Dus 0= 3,780 Dus q = 0,78P, Bladzijde 79 @ a f=} geek 0,16(-0,5¢ + 2,5"? = + €0,5¢+ 2,5) = 1,5625 “05+ 2,5 = 1,28 -0,5¢=-1,25 5 ‘Na 2,5 uur is nog een kwart van de maag gevuld. b f=0 geeft 0,16(-0,51 + 2,5 =0 -0,51 + 2,5 Na 5 uur is de maag leg. 396 Hooldsuk 8 nant gest0,16(-0,5¢ + 2, 0,16(-0,5¢ + 2,57 y= 6.257 “051423 = 65h -0,5¢=-2,5 + VO25°) “0,51 -2,5+2,5\F 1-5-5 Dusa=5enb=5 @a 1-750" 7,5G°5 = L Dus a= 0,00032 en b = 4. b G= 4000 geeft L = 7,5 4000" = 60 De levensverwachting is 60 jaar. © L=34 gett G= 0,00032-34* = 428 Het gemiddelde gewicht is 428 kg, dG = 300 geeft H = 280-3005 = 67 en L = 7,530" = 31 De gemiddelde hartslag is 67 slagen per minuut en de levensverwachting is 31 jaar. 67 slagen per minuut = 67 60 24+ 365 = 35215200 slagen per jaar Aantal hartslagen in gehele leven is dus 31 -35215200~ 1,1 miljard € H=900 geeft 28065 = 900 G95 3.21 G=3.21...7 = 0,0093... G=0,0093... geeft L = 7,5 -0,0093...0°5 = 2,33, De levensverwachting is 2,33... jaar = 2 jaar en 4 maanden. ‘Aantal hartslagen in gehele leven is 24 -900- 60-24 365 = £ G=60 geeft L = 7,5- 60°25 en H = 280- 60°25 ‘Aantal hartslagen in gehele leven is 7,5 - 60°25- 280 60-%25-60- 24-365 ~ 1,1 miljard, Lis de levensverwachting in jaren, dus 365 -24~ 60-1 is de levensverwachting in minuten. His het aantal hartslagen per minut. Dus 365 24-60: Lis het aantal hartslagen gedurende het hele leven. Als dit voor elk zoogdier gelijk is, dan moet LH constant in, Er geldt L+H = 7,5+G°25-280- G25 = 2100-G? = 2100-1 = 2100. Dus is L- inderdaad constant en het is getijk aan 2100. 1 miljard. 6.4 Gebroken formules Bladzijde 81 @a3s—02 2a=15 a=7} jadzijde 82 _ Or? x=2+1) x= 2e+2 2 Macttsvabenden 372v=3 2 2v-6=30e+1) 2x3 = 2-09 2v-6= 3x43 2x-3= 18% 0.20=3 x=15 15-028 =20 x+8 02x = 20 x+8 0.2 20=0 0.2x= 20 x= 100 S+x 18 2x-1~ 25 (S+x)-2! 125 + 25x -1be==143 x=2 09 0 0 18 6x — 18 12+ 12000 q 12g + 12000 = 13,25 12g + 12000 = 13,254 =1,25q=~12000 4 = 9600 Dus voor q = 9600 Los op 8 Hooldeuk 6meat 100 , 200 _ 1008 ab ab b +3 803x~10) | 50 3x-10 "3x10 380_ 40 _ 380 _ 40x _ 380~ 40x a e # P ae) at Oxy 10y 4 _ $0000: = 9 — 990¢¢ —4)= 3000" ~ 12000 350700 _ 350x700 _ 350x~700 ee a? Isdx__ 150 xo 4 ae 4) 4 x x? £ 89(34 5) 240 MOE age 2B, AO 240 xe = e 1 x ax +25-100 _ , 4 2500, , 500 Se 3x ¥ nr gers Macttsvabenden 99500 5 25, = 200 +25r= 18-59 io 25, dus A Sa? + 10a 2a uaF tts a (= A)g=44 0 Hooldsuk 8 nant gestfeta 120 4 ) k= |x4— (je) Keats(4-fx- 1) K=atxchx+3) wade nr gers Macttsvabenden 44200-"sp = 280001 ~p) 4200 - Sp = 28000 ~ 28000p 27995p = 23800 p= 0.85 Dus 85% van de markt wordt bereikt. © p= 0,90 gett K = 41955 en p=0,95 gett K 83905 41955 ° 2000 Dus Matthijs heeft getijk De gehele markt betekent p= 1 4200 - § p= maakt de noemer van oe gelijk aan 0 en dat kan niet. Als p heel dicht bij | is, wordt K heel groot, bijvoorbeeld p = 0,99 geeft K= 419505, De Ster zal moeten aangeven dat dit dus niet haalbaar is, maar het is wel willekeurig dicht te benaderen, Dat brengt de nodige kosten met zich mee 4200 = Sp ek=~P I=p K(1 =p) = 4200 ~ 5p K~ Kp = 4200 5p Sp ~ Kp = 4200- K (5 K)p=4200-K 4200-K 3-K 4200 en b= 5. Dus 6.5 Formules met machten alt= 16 16 rary a = 1437 Dus y= 1437x181, Tsox" 7 mo 0-450 Voer in y= 180°4* en y» = 900. Intersect geeft x= 1,16, dus Dus y= 1801, seo} ca a= gis = 686 6.86. oo} 50-8"= 600 ‘Voer in y, = 50-8* en y, = 600. Intersect geett x= 1,19. Dus n= 1,19. 2 Hooldsuk tat gemsap -1ghss = ee a aso} 78 ao 25 goeft A= 1,7657...-25!* = 638. 1,7657p' 1,7657p'"= A pi = 0,564 (0,5664)15 p= 0.85605 Arh 0.733495 Dus p= 0,733.49, Bladzijde 90 @a Maan Voor n= 100 is M = 34000. Dus a= 150000. b n= 10 geeft M = 150000- 10°? = 71.465 Dus 4.000 100% = 52.4% minder 71.465 71.465 © 4 De lange zie is em, dus de korte zie is $x em. Dus de opperviakte A is © A=Re Bx, dus. a Macttsvabanden 48Bladzijde 91 De snetheid is 2,20 ms, dat is 7,92 km/uur De ‘Aludux’ deed er dus ae = 2,525... uur over. 792 Dat is 2 uur en 32 minuten, 320 _ b p=3P=40 Los op }-35,5v3 > 40 ofwvel 4,43750* > 40. Voer in y= 44375x° en y= 40. p= aasroe o 25 Intersect geeft x = 2,08 Bij gemiddelde snelheden groter dan 2,08 m/s. a Bladzijde 92 a G=ak® } 2 02.08 2,03 en G= 670] 40" © 2.03 b sor Ra R= V725 = 1,94 De rompomvang is 1,94 m, ¢ Noem de kleinste rompomvang x, dan is de andere rompomvang 1,2 Rx geek G=800 R= 12x goeft G = 80-(1,21)? = 80+ 1,728x° = 1,728 -80x? Dus het gewicht is 1,728 keer zo groot d_ Noem het kleinste gewicht y, dan is het andere gewicht 2y: G=y geet 80" G=2y geett 80R? = 2y RB » R vi Dus de rompomvang is {2 ~ 1,26 keer 70 groot. 80 4 Hooldeuk tat gems(a)! R= 02326) Dus R = 0.2326. @ a 2meter=20 dm, dus /=20 80 20-4 = 80 kg, dus g= 359 = 004 d= 0,0005-0,04-20= 3,2 De doorbuiging is 3,2 mm, b 0,0005g-254=2,5 195,3125¢=2,5 0.0128 Het totale gewicht van de stenen is 0,0128 - 2500 = 32 ke. © 0,005 -0,05: I= 2,2 0,0000259" = 2,2 88000 1= {88000 18172 De Iengte is ongeveer 17,2 dm = 172 em. d= 0.000025" 0,0000251* = d Bladzijde 93 @ a Bij Toniss Bij Lex is S= Dus Lex heeft de hoogste score. Voer in y) Je ziet x= 9 geeft y, = 375. Eline heeft 9 partijen gewonnen, In de tabel kun je zien dat x= 6 geeft y, =222 en x=8 geeft yy = 323, ‘Omdat 323 ~ 222 = 101 heeft Nova 8 partijen gewonnen (en Finn 6). Macttsvabenden 48Dus 3,0 més. 18,47 18,47 © v=26 geelh w= F559 ga97a 2B! n= 8, v= 2,6 en y= 23,17 gett P= | +23,17-2,6° = 50,9 Dus 50,9 watt per roeier. d Los op he 1,79 Zijn lengte ligt tussen 1,79 m en 2,08 m, 6 Hooldsuk nant gest13-175 Haar gewicht ligt tussen 76,6 en 77,9 kg, € Dezelfile BMI, dus B = B. Dit geeft m-f? = 1,3m-h®5 delen door m geeft W2=13-h25 —_vermenigvuldigen met h gocft WS=1,3 ha 13? = 1,69 Dus voor / = 1,69 is B = By voor elke waarde van m. £ Lange mensen, dat ziin mensen die langer zijn dan 1,69 m. In vraag d is te zien dat de grens voor overgewicht dan hoger komt te liggen. Kleine mensen, dat ziin mensen die Kleiner zijn dan 1,69 m. Neem bijvoorbeeld f= 1,60. 1,60 en B=25 geeft m= 25- 1,607 = 64 1,60 en By = 25 geeft 1,3m- 1,607 = 25 35 __ 6, 1,3-1,6075 Dus voor kleine mensen komt de grens van overgewicht lager te liggen. Conelusie: de beweringen I en 4 zijn juist. Diagnostische toets Bladzijde 96 © Voer in y, = 0,018x(126 — x) 0,0189(126 ~ 4) =0 q=0v q=126 Neem Xmin = 0 en Xmax = 126. De optie maximum geeft x ~ 63 en y Het maximum van F is 71,442. 1,442. © Eris 144 m gas beschikbaar, dus 44 4:2x-+3-AB= 144 3:AB~ 144 ~8y AB=-Sx +48 Dit geeft O= AB-AD ‘oer in y, =-S}x? + 96x. Sat 48) -20 = Sha? + 96 ‘Neem Ximin = 0 en Xmax = 18. De optie maximum geeft x= 9 en y= 432. De grootste mogelijke opperviakte is 432 m? y=4ort 1-2) 41-5 De formule van de beeldgrafiek is y=4(x ~ 1) 4. nr gers Macttsvabanden 47is 2a +8 De top is (2, 1). Het punt van symmetie is (4, 5). b Kk 2 Kasse str ey De top is (1,2). © y= 140-2)'-5 vert bersshing factor 4 y= Alli (e=2)') — AL versctuiving (-3,-16) y= 6(x +32) 20-16 De formule van de beeldgrafiek is y = 6(x + 1)'~ 36. De top is (-1, -36). (x= 2) = 20 Oa w-5223 b LixS-91 = 68 Tx'=28 Hx8= 159 a al x= vx=-4 14 18 x= 1,56 b 7 Y= 48 18 48 Hooldeuk 6| 4 = 5 en dat klopt, dus x= 5} is en oplossing Controle: S=8-2y: © 3-2yk= ye- 12 -3yr=-15 24 en dit klopt, dus x ~24 is een oplossing. vees 5 Controle: 3 ~225 = 12 en dit klopt, dus x = 25 is een oplossing. © 2 F=0,125\p-5 b 5=0.4R~7) 0,408 ~ 7)? (R-7) = 255 Dus R=7+1,58V5. x-3 2 y a+ 7 Tex ~ 3) = 2(2x + 1) 2-1 Ix -21=4x+2 3x=9(x-1) 3x=23 3x=9x-9 x=% 6x=-9 5 _2Qx+1) +5 _4or+20+5 _ 4or+25 Qx+1 Okt +1 2x1 5 100 80 _100x 80 _ 100x~80 x oe 2 2026 4q+5 39-1 =Gt4q +5) 39-1 =4Gq+ 5G 3q-4Gq=5G+1 (@B-4G)q=5G+1 Macttsvebandenanos 7s a 2 Toe Dus t= 0,400 @ 2 11,73 geok G = 13,4: 1,73°= 69,38 Dus Rutger woog ongeveer 69 kg Dus Rutger was ongeveer 134 em lang. © G=134P BAh=G nae =i I-Vn G 1504246 Dus /= 042-6. 80 Hooldsuk tat gems