‫_‬

‫استفاده از نماهای شیشه ای به دلیل شفافیت و ارتباط بصری که با‬

‫بیرون دارد همواره مورد توجه بوده است ‪.‬‬
‫شفافیت معموال عمده ترین دلیل استفاده از نمای دوپوسته میباشد‪ ،‬زیرا‬
‫این‬
‫امکان را یه ساکنان میدهد تا ارتیاط نزدیکی با محیط بیرون از‬
‫ساختمان داشته یاشند (‪ .)۱‬عالوه بر شفافیت‪ ،‬جذابیت بصری‬
‫این نماها‪ ،‬دریافت نور طبیعی و همچنین به نمایش گذاشتن‬
‫نمایی یکپارچه از بنا از دیگر ویژگیهای این نوع نما می باشد‬

‫اما نماهای شیشه ای عامل ایجاد پدیده گلخانه ای است که باعث افزایش‬
‫بسیار زیاد حرارت در ساختمانهای اداری می شود‪ .‬در کنار این‬
‫موضوع ‪ ،‬ظهور وسایل الکترونیکی جدید از جمله رایانه ها باعث‬
‫افزایش دمای ساختمانهای اداری و آموزشی شده است‪ .‬همچنین استفاده‬
‫از سطوح شیشهای گسترده با سایه ‪ -‬اندازی ضعیف این موضوع را‬
‫تشدید کرده و باعث می شود تا‬
‫دمای هوایی داخل این ساختمانها باال رود (‪ .)۳‬همین امر‬
‫موجب افزایش مصرف انرژی جهت دستیایی یه دمای آسایش شده ‪،‬‬
‫در نتیجه هزینه های ساختمان باال می رود که الودگی محیط زیست را‬
‫نیز درپی دارد‪ .‬از دهه ‪ ، 1990‬نگرانی ها از افزایش دمای کره‬
‫زمین بیشتر شده و پی امد ان عالقه به استفاده از تهویه طبیعی و دیگر‬
‫راهبردها مانند استفاده از عناصر سایه انداز مفید می باشد‪.‬‬
‫(مهدی زاده سراج‪ ,‬دانش‪ & ,‬صنایعیان ‪ ,‬پاییز ‪)93‬‬

‫_‬
 ‫بنابراین باید به دنبال راه حلی بود تا عالوه بر بهره گیری ازمزیت‬
‫شفافیت این نوع نماها از افزایش مصرف انرژی در ساختمان‬
‫جلوگیری نمود‪ .‬یکی از این راه حل ها استفاده از نمای دو پوسته می‬
‫باشد که هدف طراحی آن صرفه جویی در مصرف انرژی و نزدیک‬
‫شدن به معماری سبز است (‪.)۲‬‬
‫کارایی نماهای دو پوسته به عوامل زیادی بستگی دارد‪ .‬این عواملی‬
‫شامل نوع و کاربری ساختمان‪ ،‬چگونگی عایق بندی نمای ساختمان‪،‬‬
‫نسبت بین سطوح شفاف و کدر پوسته داخلی‪ ،‬مکان یابی سایه اندازها‬
‫بین الیه بیرونی و درونی‪ ،‬کیفیت و ابعاد‬
‫بازشوهای نمای دو پوسته‪ ،‬تعداد جداره های الیه های درونی و‬
‫بیرونی نمای دو پوسته و ‪ . . .‬است ‪.‬‬
‫(مهدی زاده سراج‪ ,‬دانش‪ & ,‬صنایعیان ‪ ,‬پاییز ‪)93‬‬

‫_‬
‫با استفاده از عناصر سایه انداز به رنگ روشن دمای داخل نمای دو‬
‫پوسته در حدود ‪ 5/2‬درجه سانتی گراد پایین می اید ‪ ،‬زیرا مقدار بیش‬
‫تری از اشعه های خورشیدی به بیرون منعکس می شود و تاثیری در‬
‫دمای داخل نمای دو پوسته نخواهد داشت‪ .‬اما دمای داخل ساختمان به‬
‫مقدار خیلی کم افزایش پیدا خواهد کرد زیرا ‪ ،‬مقداری از اشعه های‬
‫خورشیدی به داخل منعکس می شود‪ .‬دمای داخل نمای دو پوسته در‬
‫تابستان باال میرود (‪ )۳‬و گرم شدن عناصر سایه انداز به این افزایش‬
‫دما کمک میکند‪ .‬با ایجاد بازشوهایی در پایین و باالی نمای دو پوسته‪،‬‬
‫اثر دودکشی باعث می شود هوای گرم باال رفته و از دریچه باالیی‬
‫خارج شود (‪ .)۳‬تهویه شبانه به طور قابل مالحظه ای بار سرمایش را‬
‫کاهش می دهد‪ .‬در ساختمان هایی با نمای دو پوسته استفاده از این‬
‫راهبرد به دلیل امنیت آن در شب بسیار راحت و معقول است (‪ .)۳‬اگر‬
‫راهبردهای سرمایش طبیعی برای ساختمانی با نمای دو پوسته اتخاذ‬
‫شود بار سرمایشی نسبت به ساختمانی مشابه بدون اتخاذ‬
 ‫این راهبردها یک ششم می باشد (‪.)۹‬‬
‫(مهدی زاده سراج‪ ,‬دانش‪ & ,‬صنایعیان ‪ ,‬پاییز ‪)93‬‬

‫_‬
‫فاکتور های مختلفی در کیفیت محیط داخل موثرند که اسایش حرارتی‬
‫یکی از مهم ترین انهاست ‪ .‬چرا که بیشترشکایات و نارضایتیهای‬
‫ساکنان از محیط داخل به علت عدم تأمین آسایش حرارتی است‪.‬‬
‫تحقیقات به عمل آمده از صدها ساختمان اداری بزرگ در سراسر‬
‫جهان نشان داده است که کیفیت محیط داخلی این ساختمانها در حد‬
‫متوسط است و کارکنان زیادی از محیط کاری شان ناراضی هستند و‬
‫تعداد بسیاری هم به بیماری های ناشی از ساختمانها مبتال هستند‪ .‬این‬
‫بیماری ها بر کارایی و زمان کار کارکنان بسیار مؤثر است و‬
‫پیامدهای اقتصادی مهمی برای کشورها به دنبال دارد‪ .‬در ایران‪ ،‬نبود‬
‫استانداردهای الزم به منظور تعیین محدوده های آسایش در فضاهای‬
‫اداری‪ ،‬عالوه بر نارضایتی حرارتی و کاهش میزان بهره وری‬
‫کارکنان‪ ،‬افزایش مصرف انرژی را باعث شده است‪.‬‬
‫(انصاری منش & نصرالهی‪ ,‬چهارم)‬

‫_‬
‫در این میان در حالی که جمعیت ایران حدود یک درصد از جمعیت‬
‫جهان را تشکیل میدهد‪ ،‬حدود ‪ ۹‬درصد از نفت و فرآورده های نفتی را‬
‫مصرف می کند و این به معنای باال بودن سرانه مصرف انرژی در‬
‫ایران است(‪ .)Mahda Vinejad| | 2012-2011، 70.‬به این ترتیب‬
‫با توجه به رشد جمعیت‪ ،‬حفاظت از منابع طبیعی یکی از مهمترین‬
‫دغدغه های دولت های امروزی است (‪ et al., 2011 , 1 180‬آ‬
‫‪ .)FalZ‬رشد مصرف انرژی در جوامع امروزی عالوه بر تشدید خطر‬
‫اتمام سریع منابع فسیلی‪ ،‬جهان را نیز با تغییرات تهدید آمیزی مواجه‬
‫کرده (‪, 2012‬آ‪ )Saghaf-2013, 44‬و این در حالی است که صنعت‬
 ‫ساختمان بین ‪ ۲۵‬تا ‪ 40‬درصد از کل انرژی مصرفی در کشورهای‬
‫مختلف را به خود اختصاص داده است (‪-Moradietal ., 2012‬‬
‫تالش برای کاهش مصرف انرژی‪ ،‬انسانها را به تحقیق و مطالعه‬
‫بیشتر در پی یافتن جایگزینی مناسب برای آن از میان انرژی های‬
‫تجدید پذیر سوق داده است (‪Mahda Vinejad et al., 201, 41‬‬
‫‪ .)3a‬در واقع صرفه جویی در مصرف انرژی برای دستیابی به‬
‫انرژی پاک و محیط پایدار یکی از مهمترین جنبش ها در معماری‬
‫معاصر خصوصا معماری معاصر ایران است (‪Manda Vinejad,‬‬
‫‪ .)et al., 201 3b | 133‬از آنجا که دوران پساصنعتی باعث افزایش‬
‫تعداد کارمندان و طبیعتًا تعداد ادارات شد‪ .‬لذا میزان مصرف انرژی و‬
‫نیز ‪ -‬کیفیت محیط داخلی ادارات‪ ،‬یکی از دغدغه های اساسی طراحان‬
‫بوده و هست‪ .‬مطالعات نشان داده که نارضایتی حرارتی (از کرما یا‬
‫سرما) شایع ترین نوع شکایت در ساختمان های اداری است (‬
‫‪ , 2010,766‬آ‪ .)Van HOO‬مناسب بودن محیط داخل ساختمان از‬
‫لحاظ حرارتی‪ ،‬نه تنها آسایش را برای ساکنان فراهم می آورد‪ .‬بلکه‬
‫باعث صرفه جویی در مصرف انرژی‪ ،‬سالمت‪ ،‬باال رفتن میزان بهره‬
‫وری و نیز بهبود روحیه کارکنان خواهد شد (‪ . 2002, 53‬ا‪.)NICO‬‬
‫در واقع اقلیم و شرایط محیطی داخل و خارج تأثیرات فیزیکی و روانی‬
‫خاصی بر انسان دارند که با توجه به موقعیت گرمایشی و سرمایشی‬
‫در طراحی ساختمان مورد توجه گیرد‬
‫(انصاری منش & نصرالهی‪ ,‬چهارم)‬

‫_‬

‫ا‪.‬ا‪ .‬آسایشں حرارتی‬

‫آسایش حرارتی در استاندارد ‪ )ASHRAE 55 )2010‬چنیرن تعریف‬
‫میشود‪" :‬شرایط ذهنی که رضایتمندی از محیط حرارتی را‬
 ‫بیان میکند‪ ".‬بنابراین آسایش حرارتی دارای ابعاد مختلف فیزیکی و‬
‫روان شناختی است‪ .‬به این معنا که عوامل متعددی در آن مؤثرند (‬
‫‪ .)Manda Vinejad & MatOOT, 2012, 37‬آسایش حرارتی با‬
‫‪ 4‬فاکتور قابل کنترل دمای هوا دمای متوسط تشعشعی‪،‬‬
‫سرعت نسبی هوا و فشار بخار مرتبط است (‪, 1973, 314‬‬
‫‪ .)Fanger‬این فاکتورها‪ ،‬فاکتورهای تشکیل دهنده محیط حرارتی اند و‬
‫در کنار آنها آسایش فرد با ‪ ۳‬فاکتور دیگر تحت تأثیر قرار می گیرد‪:‬‬
‫میزان فعالیت‪ .‬میزان لباس و انتظارات شخصی (‪Van Hoof ,‬‬
‫(‪765 ,2010‬‬
‫(انصاری منش & نصرالهی‪ ,‬چهارم)‬

‫_‬
‫محمد حسن زربخش (مقام مسئول در وزارت نیرو) درباره وضعیت‬
‫مصرف برق و انرِژ ی در ساختمان های دولتی کشور ‪ ،‬گفت ‪ :‬هم‬
‫اکنون حدود ‪ ۹‬درصد از برق مصرفی در بخش عمومی و ‪ ۳‬درصد‬
‫آن در ادارات دولتی مصرف می شود‪.‬‬
‫این مقام مسئول با اشاره به کمبود حدود ‪ ۳۰۰۰‬مگاواتی برق برای‬
‫تابستان سال جاری‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬بر این اساسں یکی از سناریوه ها‬
‫برای تامین برق تابستان پیش روی کاهش مصرف برقی در ساختمان‬
‫های دولتی است‪.‬‬
‫مدیر اموزش سازمان بهره وری انرژی ایران با اعالم اینکه کاهش‬
‫مصرف انرژی در دستگاه هاگ دولتی تا حد استاندارد از طریق‬
‫اجرای راهکارهای بی هزینه و کم هزینٔه مدیریت مصرف‪ ،‬آموزش‬
‫عمومی و فرهنگ بهینه سازی قابل مدیریت است‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬عالوه‬
‫بر این طرح مدیریت مصرف انرژی در ادارات دولتی یکی از برنامه‬
‫های کلیدی وزارت نیرو است‬
‫وی با تاکید بر اینکه براساس مطالعات انجام شده حدود ‪ ۶۳۰۰‬میلیون‬
‫کیلووات ساعت انرژی الکتریکی در ‪ .‬ساختمانهای دستگاه های دولتی‬
‫مصرف می شود‪ ،‬تاکید کرد‪ :‬این میزان مصرف معادل سه درصد از‬
‫کل مصرف برق کشور است‬
‫این مقام مسئول در پایان با اشاره به وجود پتانسیل صرفه جوالی ‪۲۰‬‬
‫درصدی در مصرف برق و انرژی ساختمان های دولتی‪ ،‬خاطرنشان‬
‫کرد‪ :‬این میزان صرفه جویی در مصرف برق معادل ‪ ۱۵۱‬میلیارد‬
‫تومان در سال ارزش ریالی دارد‪.‬‬