GAWAING PAGKATUTO SA ARALING PANLIPUNAN 5

Pangalan:
Antas: 5 Kwarter: 2 Linggo: 4 .

Gamit ang SMILE Packet na ito ikaw ay inaasahang:

Nasusuri ang epekto ng mga patakarang kolonyal na
ipinatupad ng Espanya sa bansa ayon sa:
a. Patakarang pang-ekonomiya (Halimbawa: Pagbubuwis,
Sistemang Bandala, Kalakalang Galyon, Monopolyo sa Tabako,
Royal Company, Sapilitang Paggawa at iba pa)
b. Patakarang pampolitika (Pamahalaang kolonyal) AP5PLP-li-10
Ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1. natatalakay ang pagpapatupad ng tribute, cedula personal,
bandala at iba pang buwis sa katutubo bilang isang patakaran sa
panahong kolonyal;
2. nasusuri ang mabuti at di-mabuting epekto ng pagtugon ng
mga Pilipino sa pagpapatupad ng mga tributo, cedula personal,
bandala at iba pang buwis sa panahong kolonyal; at
3. naipahahayag ang sariling kaisipan sa pamamagitan ng
pagsulat ng reaksyon sa mga buwis noong panahong kolonyal.
 Aralin Panlipunan,IkaIawang Markahan, modyul 3, Linggo 6
Noong panahong kolonyal, ang mga Pilipino ay nakaranas ng
matinding hirap, gutom pagdurusa, hinagpis, sakit, takot, pagbubuwis
ng buhay at diskriminasyon sa loob ng maraming taon. Sila ay
sapilitang pinagtatrabaho at inilalayo sa pamilya upang
pagtrabahuhin. Pinagbabayad din sila ng tributo o buwis dahil ito
ang pangunahing patakarang ipinatupad ng mga Espanyol. Simbolo
ng pagkilala sa kapangyarihan ng hari ng Espanya ang pagbabayad
ng buwis. Ang sinumang hindi magbayad na tulisan, sila ay
pinaparusahan o pinapatay. Mas lalong naging pahirap sa katutubo
ang pagpapatupad ng sistemang ito dahil sa halip na ibili ng
kanilang pagkain, ito ay napupunta na lamang sa kanilang tributo.
Kailangan nilang magtrabaho ng doble upang makabayad ng
buwis. Nagkaroon din ng pamahalaan ng bandala, ito ay ang
taonang quota sa pamamagitan ng pagbabayad ng produkto sa mga
lalawigan na kailangan nilang ibenta sa pamahalaan noong panahon
ng kolonya.

Sa paglipas ng maraming taon o panahon, ang pagbabayad

ng buwis ay nabago, naging organisado at mas makatarungan. Sa
kasalukuyang panahon, ang pagbabayad ng buwis ay patuloy na
umiiral at isinasagawa ng mga Pilipino. Bawat taon, ang buwis ang
nagsisilbing ambag ng mga Pilipino na nagtatrabaho sa bansang
Pilipinas. Ito rin ang naging daan upang makalikom ang bansa
ng sapat na salapi upang magamit sa pampublikong
pangangailangan o gastusin.
GAWAIN 1
HANAP-SALITA
Panuto: Gamit ang kahon ng mga titik hanapin at bilugan ang limang
(5) salita na tinatalakay o tinitukoy sa ibaba ng kahon.
T B M F M R N D T K M A F H
R K A P A N G Y A R I H A N
I L V N N K A L B B R P B N
B M R F D K I W T U S C Y T
U V K Z P A B M B H E P J S
T H L K H S L V H B N H A M
O P F M U X T A T U A V L V
A K T A M P A L L W R K P D
T B L K P F L V W I Y H K R
C E D U L A P E R S O N A L
P A G A L S A M L C P V I S
T I N A N G G A P S A P T E

1. Isang kapirasong papel na katumbas ng pagkakakilanlan

bilang mamamayan sa isang lalawigan. Ang bawat mamamayan na
may 18 edad pataas ay kailangang magbayad nito. Kung wala siya
nito maari siyang mabintangang tulisan.

2. Isang buwis na kailangang lumikom ng pondo mula sa

kolonya upang matustusan ang pangangailangan ng mga Espanyol.
3. Taonang quota ng produkto sa mga lalawigan na kailangan nilang
ibenta sa pamahalaan noong panahon ng kolonya.

4. Ito ang tawag sa mga tao na hindi nagbabayad ng buwis.

5. Tawag sa kakayahan ng pinakamataas na tao o nilalang na may

maaaring mamuno sa sambayanan.
GAWAIN 2
Panuto: Ang bawat sistema ng pagbubuwis ay may mga kaukulang naging
epekto sa mamamayan. Isulat ang epekto nito sa kanan.

SISTEMA NG EPEKTO
PAGBUBUWIS
Mabuting Epekto Di Mabuting Epekto

TRIBUTO

CEDULA PERSONAL

BANDALA

GAWAIN 3:

Panuto: Sumulat ng isang reaksyong papel sa loob ng kahon.

Gawing gabay ang tanong sa ibaba.

Kung ikaw ay nabuhay sa panahong kolonyal, bilang isang Pilipino

tututol ka ba sa sistemang tributo, cedula personal at bandala?
 RUBRIK PARA SA GAWAIN 3
NAPAKAHUSAY MAHUSAY PAGHUSAYAN PA
KRAYTIRYA (5) (3) (1)

NILALAMAN
Wasto ang lahat ng
impormasyon

PRESENTASYON
Malikhaing nailahad ang
nilalaman ng talata/sulat

ORGANISASYON
Malinaw at
organisado ang
paglalahad ng
kaisipan

K-12 Most Essential Learning Competencies(MELCs)(AP5Quarter3-Week

1) Araling Panlipunan, Pilipinas Bilang Isang Bansa (Batayang
Aklat) Ikalimang Baitang p.151-153
Araling Panlipunan, Ikatlong Markahan, Modyul1: Tugon ng mga
Pilipino sa Kolonyalismong Espanyol

Pagbuo ng Pilipinas Bilang Nasyon ( Batay sa K-12 Kurikulum)

https://mediko.ph.gamot>tabako
https://www.flicker.com>nccaofficial
H.m.wikipedia.org

Araling Panlipunan 5 Pilipinas Bilang Isang Bansa pp.183-184

Ang Lahing Pilipino sa Nagbabagong 5 Panahon pp.134
Ang lahing Pilipino sa Ikatlong Milenyo 5 pp.120

(Para sa guro, magulang at kaagapay sa pagtuturo)

GAWAIN 1: GAWAIN 2:
1. cedula personal (iba-iba ang sagot ng mga bata)
2. Tributo o buwis
3. bandala
4. Tulisan
5. kapangyarihan

GAWAIN 3 :

(Ang iskor ay nakadepende sa sagot ng mga bata.)

Inihanda ni:
JUDY C. PURISIMA
MT-1
Salvacion Elementary School
Caramoan South District