BSED-FILIPINO2 BICOL UNIVERSITY COLLEGE OF EDUCATION
REAKSYONG PAPEL
Ang wikang Tagalog ay nagsisilbing pundasyon ng
pambansang wika ng Pilipinas at nagtataglay ng malalim nakahalagahang pangkasaysayan para sa mamamayang Pilipino. Hindi lamang nito tinukoy ang kakanyahan ng pagiging Pilipino, ngunit gumaganap din ng mahalagang papel para sa mga manunulat na nais na tumpak na ilarawan ang kanilang mga bayan. Ang wikang Filipino ang kadalasang paunang punto ng koneksyon kapag nakikipag-usap sa mga indibidwal na nagsasalita ng iba't ibang wika. Gayunpaman, habang umuusad ang pag-uusap, maaari itong mag-iba batay sa partikular na konteksto. Gayunpaman, lumalaki ang kilusan sa mga Pilipino upang itaguyod ang paggamit ng kanilang sariling mga wika at pangalagaan ang kanilang mga natatanging kultura. Ang isyung ito ay higit pa sa pagkakaiba ng wika ito ay isang usapin kung paano natin nakikita at tinatanggap ang magkakaibang pagkakakilanlan ng kultura sa loob ng Pilipinas.
Sa larangan ng pag-aaral at edukasyon ng wika, hindi
dapat magkaroon ng tunggalian sa pagitan ng iba't ibang wika. Bagkus, ang sariling wika ang nagsisilbing hakbang tungo sa pag-master ng Filipino at kalaunan sa iba pang mga wika, banyaga man o lokal. Mahalagang tandaan na habang maraming Pilipino ang matatas sa Ingles, ang bawat wika ay nagtataglay ng kani-kaniyang natatanging katangian, na humahantong sa ilan na magtalo na ang wika mismo ay isang ideolohiya. Habang ang isang lingua franca ay maaaring malawak na nauunawaan, ang mga katutubong wika ng tribo ay madalas na hindi pinahahalagahan. Napakahalaga ng wika dahil ito ay nagsisilbing midyum kung saan ang kaalaman ay ibinibigay sa mga mag-aaral, at ang ilang mga konsepto ay higit na mauunawaan at maibabahagi kapag ipinahayag sa Filipino. (Bienvenido L. Lumbera) Batay sa aking mga personal na obserbasyon, kapag ang mga tao mula sa iba pang lingguwistika na pinagmulan ay nagsasama-sama sa unang pagkakataon, ang wikang Filipino ay may posibilidad na gumanap ng isang makabuluhang papel sa pagpapadali ng komunikasyon. Ang paunang pagtatagpo na ito ay gumaganap bilang isang mahalagang panimulang punto para sa pagtatatag ng mga koneksyon at naglalatag ng batayan para sa pakikipag-ugnayan sa hinaharap na nalalahad sa iba pang konteksto, depende sa mga partikular na pangyayari. Mahalagang kilalanin ang paunang pulong na ito ay hindi nag- iisa, dahil ang mga indibidwal ay madalas na nagpupulong sa parehong lokasyon para sa mga susunod na pagtitipon at pakikipag-ugnayan. (Ricardo Ma. D. Nolasco)
Upang sapat na matugunan ang kasalukuyang suliranin,
kinakailangang magtatag ng isang komprehensibo at sumasaklaw sa lahat ng kilusan na nagsusulong sa malawakang paggamit ng iba't ibang wika at ang pag-aalaga ng mga natatanging kultural na pagkakakilanlan. Napakahalagang kilalanin na ang suliraning kinakaharap natin ay lumalampas lamang sa mga hadlang sa wika, dahil sinasaklaw nito ang ating pag-unawa at pakikipag-ugnayan sa iba't ibang etnikong komunidad na magkakasuwato na umiiral sa loob ng Pilipinas. Kaya naman, tungkulin natin na simulan ang isang sama-sama at pagbabagong pagsisikap na muling hubugin ang ating pag-iisip at diskarte sa mga kulturang ito, na ginagarantiyahan ang kanilang nararapat na pagkilala at tunay na paghanga. (Portia P, Padilla) Sa larangan ng pagkuha ng wika, na isang subset ng mas malawak na larangan ng edukasyon, mayroong isang symbiotic at maayos na relasyon. Sa halip na isiping ang pagkuha ng mga bagong wika bilang isang kompetisyon o isang paghahanap para sa higit na kahusayan, mas kapaki-pakinabang na ituring ang kahusayan ng isang tao sa katutubong wikang Filipino bilang isang matibay na batayan para sa paglinang ng mga kasanayan sa lingguwistika, na sumasaklaw sa parehong mga banyaga at lokal na wika. Napakahalagang kilalanin na ang pagyakap sa mga karagdagang wika ay hindi nakakasira o nakakabawas sa kahalagahan ng wikang Filipino. Sa pamamagitan ng pagpapalawak ng linguistic repertoire ng isang tao, hindi lamang pinahuhusay ng mga indibidwal ang kanilang kakayahang makipag-usap nang epektibo sa iba't ibang kultura, ngunit pinalalalim din ang kanilang pag-unawa at pagpapahalaga sa kanilang sariling wika. Ang pagkilala sa pagkakaugnay at pagtutulungan ng mga wika ay nagpapaunlad ng isang holistic na diskarte sa pagkuha at edukasyon ng wika, na nagtataguyod ng pakiramdam ng pagkakaisa at pagkakaisa sa loob ng magkakaibang lipunan. Dahil dito, ang pagsasama-sama ng maraming wika sa loob ng kurikulum na pang-edukasyon ay maaaring magsilbi bilang isang katalista para sa pagpapalitan ng kultura, pagpapaunlad ng paggalang sa isa't isa at pag-unawa sa mga indibidwal mula sa iba't ibang lingguwistika na pinagmulan. Sa magkaugnay na mundong ito, ang kakayahang mag-navigate nang walang putol sa pagitan ng mga wika ay naging lalong mahalaga, dahil binibigyang-daan nito ang mga indibidwal na tulay ang mga puwang at bumuo ng makabuluhang koneksyon sa iba. Samakatuwid, sa halip na isipin ang pagkuha ng wika bilang isang mapagkumpitensyang pagsisikap, kinakailangang tingnan ito bilang isang pakikipagtulungan at pagpapayaman na paglalakbay na nag-aambag sa personal na pag-unlad, pagpapahalaga sa kultura, at pandaigdigang pagkakaugnay. (victor paz) Malaking bilang ng mga Pilipino ang nagtataglay ng kakayahang makipag-usap nang mabisa sa Ingles. Sa karamihan ng mga kaso, kapag nakikipag-usap sa mga indibidwal na nagsasalita ng iba't ibang mga wika, ang wikang Filipino ay nangunguna bilang pangunahing paraan ng koneksyon. Gayunpaman, ang dinamika ng wika ay maaaring magbago depende sa partikular na sitwasyon. Kapansin-pansin, mayroong lumalagong kilusan sa loob ng pamayanang Pilipino na naglalayong hikayatin ang paggamit ng kanilang mga katutubong wika at ang pangangalaga sa kanilang natatanging kultural na pamana. Ang kilusang ito ay nagsasaliksik nang mas malalim kaysa sa pagkakaiba-iba lamang ng wika; tinutuklas nito ang mga larangan ng persepsyon at tinatanggap ang magkakaibang pagkakakilanlang kultural sa loob ng Pilipinas. (Eulalio R Guieb III)
Ang wika ay nagtataglay ng mga natatanging katangian na
kadalasang nagiging tatak ng ideolohiya. Sa loob ng larangan ng wika, nakatagpo tayo ng hanay ng magkakaibang anyo at pagkakaiba-iba. Kapansin-pansin, ang mga pagkakaiba-iba na ito ay tila hindi naiimpluwensyahan ng mga panlabas na salik tulad ng mga pamantayan sa lipunan, lokasyong heograpikal, background sa edukasyon, mga gawain sa trabaho, edad, kasarian, o pamana ng etniko. Dahil dito, lumilitaw ang malawak na hanay ng pagkakaiba-iba ng linggwistika na umiiral sa loob ng ating wika. Ang ganitong pagkakaiba-iba ay masalimuot na pinagsama-sama sa loob ng ating wika, isang patunay ng mga pagkakaiba sa pagitan ng mga indibidwal at ng kanilang mga natatanging paraan ng pagpapahayag ng kanilang mga sarili ayon sa wika. (Pamela Constantino) Ang terminong "lingua franca" ay tumutukoy sa isang salita o wika na pangkalahatang nauunawaan at ginagamit para sa mga layunin ng komunikasyon, lalo na kapag ang mga indibidwal ay nagsasalita ng iba't ibang katutubong wika o diyalekto. Sa wikang Ingles, ang konseptong ito ay tinutukoy din bilang isang tulay na wika, karaniwang wika, wikang pangkalakalan, pantulong na wika, wikang pangsasakyan, o wikang pang-ugnay. Isipin ang isang senaryo kung saan ang dalawang indibidwal, na nagsasalita ng magkaibang katutubong wika, ay nagtatangkang makipag-usap nang walang ibinahaging wika. Ang resulta ay isang nakakabigo at madalas na walang saysay na pagpapalitan, na may mga maling interpretasyon at hindi pagkakaunawaan. Gayunpaman, sa tulong ng isang lingua franca, ang mga hadlang na ito ay gumuho, na nagiging daan para sa epektibong komunikasyon at ang pagbuo ng makabuluhang mga koneksyon. Sa konklusyon, hindi maaaring maliitin ang kapangyarihan ng isang lingua franca. Sa Pilipinas, pinapayagan tayo ng Tagalog na magsama-sama bilang isang bansa, habang ang Ingles ang nagsisilbing pandikit na nagbubuklod sa atin sa iba pang bahagi ng mundo. Ang mga wikang ito ay lumalampas sa mga salita lamang, nagpapatibay ng koneksyon, pag-unawa, at paglago. Sa loob man ng ating sariling mga hangganan o sa isang pandaigdigang saklaw, ang lingua franca ay nagsisilbing tulay na nagbubuklod sa mga indibidwal, na nagbibigay-daan sa atin na makipag-usap nang epektibo at yakapin ang mayamang tapiserya ng pagkakaiba-iba ng tao. Sa magandang kapuluan ng Pilipinas, ang wikang nagbubuklod sa ating lahat ay walang iba kundi ang Tagalog, na kilala rin bilang Filipino. Ang linguistic gem na ito ay nagsisilbing aming lingua franca, na nagpapahintulot sa amin na kumonekta at makipag-usap nang epektibo sa aming mga kababayan. Sa isang pandaigdigang saklaw, gayunpaman, ibang wika ang nasa gitna ng entablado bilang pinakahuling lingua franca – Ingles. Ang wikang unibersal na ito ay naging tulay na walang kahirap-hirap na nag-uugnay sa mga tao mula sa lahat ng sulok ng mundo. Ang kagandahan ng lingua franca ay namamalagi hindi lamang sa pagiging praktikal nito kundi pati na rin sa mga pintuan na binubuksan nito para sa personal na paglago at pagpapalitan ng kultura. Sa pamamagitan ng midyum ng isang karaniwang wika, maaari nating suriin ang kalaliman ng panitikan, pilosopiya, at sining, pagpapalawak ng ating pananaw at pagkakaroon ng pananaw sa iba't ibang pananaw. Ito ay nagsisilbing isang gateway sa mga kayamanan ng kaalaman at pag-unawa, na nagbibigay-daan sa amin upang tuklasin ang malawak na tapestry ng karanasan ng tao. Ang kahalagahan ng isang karaniwang wika sa pagpapaunlad ng wastong komunikasyon at pagtatatag ng isang tunay na koneksyon sa pagitan ng mga indibidwal ay hindi maaaring palakihin. Kapag nakakapag-usap tayo sa iisang wika, namumulaklak ang malalim na pag-unawa, na nagbibigay-daan sa atin na malayang ipahayag ang ating mga iniisip, emosyon, at ideya. Ang kapangyarihan ng lingua franca ay nakasalalay sa kakayahang malampasan ang mga hadlang at mapadali ang tuluy-tuloy na pakikipag-ugnayan, anuman ang mga kultural na pinagmulan o mga hangganan ng heograpiya. (Consuelo Paz) Ang kahalagahan ng wika ay nakasalalay sa papel nito bilang isang paraan ng pagtuturo at komunikasyon. Sa pamamagitan ng wika natututo at naiintindihan ng mga mag- aaral ang iba't ibang asignatura. Ang paggamit ng wikang Filipino sa edukasyon ay nagbibigay-daan para sa mas malalim na pag-unawa at mas mahusay na pagbabahagi ng ilang mga ideya at konsepto. Sa larangan ng pag-aaral ng wika, mahalagang kilalanin na hindi dapat magkaroon ng anumang kompetisyon o tunggalian sa pagitan ng iba't ibang wika. Sa halip, ang sariling wika ay dapat tingnan bilang isang hakbang tungo sa pag-master ng Filipino at kasunod na iba pang mga wika, maging banyaga o lokal. Kapansin-pansin na sa kabila ng katatasan ng maraming Pilipino sa Ingles, ang bawat wika ay nagtataglay ng kani- kaniyang natatanging katangian, na humahantong sa ilan na magtalo na ang wika mismo ay isang ideolohiya. Habang ang isang lingua franca ay maaaring malawak na nauunawaan, ang mga katutubong wika ng tribo ay kadalasang hindi nakakatanggap ng pagkilalang nararapat sa kanila. Samakatuwid, ang wika ay mayroong napakalaking kahalagahan dahil ito ang nagsisilbing midyum kung saan ang kaalaman ay ibinibigay sa mga mag-aaral, at ang ilang abstract na konsepto ay higit na mauunawaan at maibabahagi kapag ipinahayag sa Filipino. (Agustin L, Arcenas)