YKV Valflerin Çalışması

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 116

YÖN KONTROL VALFLERİ

YÖN KONTROL VALFLERİ

Akışkanın Geçiş yönleri oklarla belirtilir.


2 (A ) 2 (A) 2(A) 4(B)

1 (P) 1(P) 3(R) 1(P) 3(R)

2 Yollu Valf 3 Yollu Valf 4 Yollu Valf


(Akış 1’den 2’ye) (Akış 1’den 2’ye, R kapalı) (Akış 1’den 4’e, 2’den 3’e)
YÖN KONTROL VALFLERİ

Yön Kontrol Valflerinin Harflendirilmesi

1 (P) basınç hattı

2-4 (A-B) iş (çalışma hattı)

3-5 (R-S) egzos hattı

10-12-14 (X-Y) uyarı (pilot) hattı


YÖN KONTROL VALFLERİ

Kapalı yollar yatay bir çizgi ile belirtilir.


2 (A) 2 (A) 2(A) 4(B)

1(P) 1(P) 3(T) 1(P) 3(T)

2 Yollu Valf 3 Yollu Valf 4 Yollu Valf


(1 ve 2 kapalı) (1, 2, 3 kapalı) (1, 2, 3, 4 kapalı)
YÖN KONTROL VALFLERİ
YÖN KONTROL VALFLERİ

Örneğin 3/2 bir valf; giriş, çıkış ve tank bağlantısı olmak


üzere 3 yola sahiptir. Normal konum ve çalışma konumu
(yüklü konum) olmak üzere 2 konumludur.

Her konumda akışkanın geçiş yolları anlatılır.

2 2

Çalışma konumu Normal konum


(yüklü konum)

1 3 1 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Bir valf sembolü, valfin her konumunda akış yönünü ve


kapalı yolları gösterir.

2 2

Çalışma konumu Normal konum


(yüklü konum)

1 3 1 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Bir valf sembolü, valfin her konumunda akış yönünü ve


kapalı yolları gösterir.

Çalışma konumu Normal konum


(yüklü konum)
1 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Normal konum Yüklü konum

2 2

1 3 1 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Yön Kontrol Valflerinin Harflendirilmesi

1 (P) basınç hattı

2-4 (A-B) iş (çalışma hattı)

3-5 (R-S) egzos hattı

10-12-14 (X-Y) uyarı (pilot) hattı


YÖN KONTROL VALFLERİ

Çeşitli Yön Kontrol Valfleri


2 2

4 2
1 3 1

4 2 5 1 3
4 2

1 3 5 3 4 2
1
2 5 1 3

3 1 4 2
4 2

4 2 1 3
5 1 3

5 3

1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Çeşitli Yön Kontrol Valfleri

Valfler; 2/2, 3/2, 4/2, 5/2,


3/3, 4/3, 5/3 gibi iki 2/2 valf 3/2 valf
rakamla adlandırılır.

İlk rakam valfin yol 4/2 valf 5/2 valf


(kapı) sayısını, ikinci
rakam da valfin konum
sayısını belirtir. 3/3 valf

4/3 valf

5/3 valf
YÖN KONTROL VALFLERİ

2 2
12 10 12 10

3 1 3 1

3/2 valf kullanarak tek etkili silindirin çalıştırılması


YÖN KONTROL VALFLERİ

4 2 4 2
14 12 14 12

5 1 3 5 1 3

5/2 valf kullanarak çift etkili silindirin çalıştırılması


YÖN KONTROL VALFLERİ

3/2 ve 4/2 YKV’lerinin kullanılması


YÖN KONTROL VALFLERİ

5/2 Tek bobinli valfin elemanları

4 2
7 8
9
5 3 6
(1) Selenoid (bobin)
(2) Piston 1
5
(3) Sürgü
(4) Valf gövdesi
(5) Yay dönüşü 1

(6) Çıkış delikleri 2, 4


(7) Basınç 2
(8) El kumandası
(9) Elektrik bağlantı uçları 4 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Direkt Etkili Bobinli Valfler


1’den gelen hava yayın 3 2
etkilediği poppet tarafından
tutulur. 3 1

2 nolu çıkış hattı ise 3 nolu


eksoza bağlıdır.

Bobine uyarı verildiğinde


eksoz hattı kapatılarak 1 nolu hat
2 nolu hatta açılır.

2 1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Direkt Etkili Bobinli Valfler


1’den gelen hava yayın 3 2
etkidiği poppet tarafından
tutulur. 3 1

2 nolu çıkış hattı ise 3 nolu


eksoza bağlıdır.

Bobine uyarı verildiğinde


eksoz hattı kapatılarak 1 nolu hat
2 nolu hatta açılır.

2 1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Bobinli Valflerin Manuel kumandası


Bakım ve arıza aramada valfin arızalı 3 2
olup olmadığını test etmemizi sağlar.
3 1
Çalışmayan bir valf manuel kumanda
ile çalışıyorsa valfte bir elektrik arızası
var demektir (bobin yanması vb. gibi).

“0 (sıfır)” pozisyonunda valf normal


konumunda olup hat kapalıdır.
0 1
Manuel uyarı butonunu 1 konumuna
getirirsek hattı açmış oluruz.

Sistemi çalıştırmadan önce manuel


2 1
kumanda SIFIR konumunda
bırakılmalıdır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Bobinli Valflerin Manuel kumandası


Bakım ve arıza aramada valfin arızalı 3 2
olup olmadığını test etmemizi sağlar.
3 1
Çalışmayan bir valf manuel kumanda
ile çalışıyorsa valfte bir elektrik arızası
var demektir (bobin yanması vb. gibi).

“0 (sıfır)” pozisyonunda valf normal


konumunda olup hat kapalıdır.
0 1
Manuel uyarı butonunu 1 konumuna
getirirsek hattı açmış oluruz.

Sistemi çalıştırmadan önce manuel


2 1
kumanda SIFIR konumunda
bırakılmalıdır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Pilot Uyarılı Valfin Çalışma Prensibi


(İçten pilot)
YÖN KONTROL VALFLERİ

Pilot Uyarılı Valfin Çalışma Prensibi


(İçten pilot)
YÖN KONTROL VALFLERİ

4/2 Bobin Kumandalı YKV

4/2-Way Solenoid Valve

4/2-YKV (tek bobinli) 4/2-YKV (çift bobinli)


YÖN KONTROL VALFLERİ

4/2 Bobin Kumandalı YKV


YÖN KONTROL VALFLERİ

4/2 Bobin Kumandalı YKV


YÖN KONTROL VALFLERİ

Pleyt Tipi Pilot Uyarılı Valfin Çalışma Prensibi


(İçten Pilot)
İçten pilotlu, pleyt tipi valflerde valf gövdesinden pleyte egsoz geçiş hattı vardır.

Bobin egsoz hattı normalde açık tutulurken uyarı esnasında kapanır.


YÖN KONTROL VALFLERİ

Pleyt Tipi Pilot Uyarılı Valfin Çalışma Prensibi


(İçten Pilot)
İçten pilotlu, pleyt tipi valflerde valf gövdesinden pleyte egsoz geçiş hattı vardır.

Bobin egsoz hattı normalde açık tutulurken uyarı esnasında kapanır.


YÖN KONTROL VALFLERİ

Pleyt Tipi Pilot Uyarılı Valfin Çalışma Prensibi


(Dıştan Pilot)
Aşağıda dıştan pilotlu yön kontrol valfinin kesiti görülmektedir.

Bu durum düşük basınçlarda bile valfin çalışabilmesini sağlar.


YÖN KONTROL VALFLERİ

NAMUR Valfler

Endüstri standartlarına uygun olup


silindir üstüne direkt monte edilebilir.

Bu standart sayesinde bozulan


valfimizin veya silindirimizin yerine başka
bir marka kullanabiliriz.

NAMUR komitesi tarafindan belirlenmiş


standartlara göre üretilir.
24mm

32mm

M5
YÖN KONTROL VALFLERİ

NAMUR Valfler
YÖN KONTROL VALFLERİ

1 2

2/2 normalde kapalı bobin kumandalı valf 1


YÖN KONTROL VALFLERİ

1 2

2/2 normalde açık bobin kumandalı valf 1


YÖN KONTROL VALFLERİ

1 2
2

3 1
3/2 normalde kapalı bobin kumandalı valf
YÖN KONTROL VALFLERİ

3 1

3 2

3/2 normalde kapalı bobin kumandalı valf


YÖN KONTROL VALFLERİ

x
2

1
2

1 2

1
2/2 normalde kapalı bobin kumandalı geri dönüşü havalı valf
YÖN KONTROL VALFLERİ

1 2 1 2

2/2 normalde kapalı bobin kumandalı geri dönüşü havalı valf


YÖN KONTROL VALFLERİ

YKV’lerinin Özellikleri

Temel olarak hava akışının açılıp


kapatılması işlevini yapar.

Basit bir açma-kapama işlevinden, debi ve


basıncın oransal kontrolü gereken yerlerde
kullanılır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

YKV’lerinin Seçilmesi

Bir valfin seçimi aşağıdaki özelliklere bağlıdır

Türü (pnömatik, hidrolik, buhar)


Tasarım şekli (hat tipi, pleyt tipi)
Kumanda şekli (bobinli, pilot uyarılı)
Yol ve konum sayısı (2/2, 5/2)
Valfin normal konumu (NA, NK)
Bağlantı ölçüsü (M5,1/8”,1/4”)
Uygulama (akım, gerilim)
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valf Türü

Valf türü; valfin tasarımıyla


ilgilidir ve valfin kullanım
yerine nasıl takılacağını
belirtir (bağlantı plakalı,
manifold bağlantı, hat tipi,
valf adası vb.).
Manifold Bağlantı plakalı

Hat tipi Valf adası (valve island)


YÖN KONTROL VALFLERİ

Tasarım

Tasarım; valfin sürgülü,


oturmalı, plakalı (plate) vb.
gibi çalışma prensibiyle ilgili
bilgi verir.

Sürgülü

oturmalı plakalı
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler

Kirliliğe karşı duyarlı değildir.

Konum ve yol sayısı az olan valflere uygulanır.

Sızdırmazlık oranı yüksektir.


YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler

Diyafram Diyafram
boşluğu

Kirliliğe karşı duyarlı değildir.


Konum ve yol sayısı az olan valflere uygulanır.
Sızdırmazlık oranı yüksektir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler

Kirliliğe karşı duyarlı değildir. 3

Konum ve yol sayısı az olan


valflere uygulanır.
2

Sızdırmazlık oranı yüksektir.

1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler

Kirliliğe karşı duyarlı değildir. 3

Konum ve yol sayısı az olan


valflere uygulanır.
2

Sızdırmazlık oranı yüksektir.

1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler

Kirliliğe karşı duyarlı değildir. 3

Konum ve yol sayısı az olan


valflere uygulanır.
2

Sızdırmazlık oranı yüksektir.

1
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler


12

Kirliliğe karşı duyarlı değildir.

Konum ve yol sayısı az olan


valflere uygulanır.

Sızdırmazlık oranı yüksektir.


1 2
YÖN KONTROL VALFLERİ

Oturmalı (poppet) Valfler


12

Kirliliğe karşı duyarlı değildir.

Konum ve yol sayısı az olan


valflere uygulanır.

Sızdırmazlık oranı yüksektir.


1 2
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

El kumandası
Bobin
Kirliliğe karşı duyarlıdır.

Sürgü
Her tür valfe uygulanabilir.

Sızıntı oranı yüksektir.

Yay

O-Ring
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler
Boşluk Boğum

Sürgülü valflerde sürgü


Sızdımazlık elemanlı alüminyum sürgü
boğumu ve sürgü boşluğu adı
verilen 2 kısım vardır.

Sürgü boğumu valf


gövdesindeki deliğe, sürgü Sızdımazlık elemanı olmayan alüminyum sürgü
boşluğu gövdedeki hava
kanalına bağlandığında yön
kontrolü yapılır.

Çelik sürgü
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2
14 12

1
5 3

14 12

5 4 1 2 3

Sürgünün sola hareketiyle 1’den gelen hava 2’den çıkarken 4’ten


dönen hava 5’ten egzoz edilir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2
14 12

1
5 3

14 12

5 4 1 2 3

Sürgünün sağa hareketiyle 1’den gelen hava 4’ten çıkarken 2’den


dönen hava 3’ten egzoz edilir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2
14 12

5 1 3

14 5 4 1 2 3 12

Sürgünün sola hareketiyle 1’den gelen hava 2’den çıkarken 4’ten dönen hava
5’ten egzoz edilir.

Sürgü ve kovan birbirine hassas olarak alıştırılmıştır. Çalışma boşluğundan


içeri giren hava, sürgünün aerodinamik olarak yataklanmasını sağlar. Böylece
sürtünme kuvveti azalır. Sürgü ve kovan genelde çelikten ve aynı malzemeden
yapılır. Böylece ısıl genleşmelerin önüne geçilmiştir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2
14 12

5 1 3

14 5 4 1 2 3 12

Sürgünün sağa hareketiyle 1’den gelen hava 4’ten çıkarken 2’den dönen hava
3’ten egzoz edilir.

Sürgü ve kovan birbirine hassas olarak alıştırılmıştır. Çalışma boşluğundan


içeri giren hava, sürgünün aerodinamik olarak yataklanmasını sağlar. Böylece
sürtünme kuvveti azalır. Sürgü ve kovan genelde çelikten ve aynı malzemeden
yapılır. Böylece ısıl genleşmelerin önüne geçilmiştir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

Boğum
Boşluk

Sürgü Sürgü
kovanı
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valf Sürgüleri
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valf Sürgüleri
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valf Sürgüleri
(çelik sürgüler)

Minimum 200 milyon çevrim sayısı

Yağlı veya yağsız havaya uygun

Hassas sızdırmazlık elemanlarına


gerek duyulmayan yapı

Hızlı cevap süresi

Geniş iç portlar sayesinde yüksek debi


miktarı
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valf Sürgüleri
(çelik sürgüler)
Çelik ya da paslanmaz çelik

Sürgü 58-62 HRc gibi yüksek sertlik

Sürgü ve kovan aynı malzemeden


yapıldığı için genleşme sorunu yok

Yüzey kalitesi nedeniyle


sızdırmazlık elemanı kullanılmaz

Kanallardan giren hava, spool etrafında


anlık oluşan kaçakla spool’u hava rulmanı
gibi ortada merkezler. Bu sayede metal
metale temas ortadan kaldırılmış olur.

Sürgü kovanı İki metal arasında sürtünmesiz bir


ortam yaratılır. Bu şekilde çalışma ömrü
artarken çalışma hızı yükselir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler
4 2
4 2
14 12

5 1 3

14 12

5 1 3

Sürgünün sola hareketiyle 1’den gelen hava 2’den çıkarken 4’ten dönen hava
5’ten egzoz edilir.

Sızdırmazlık elemanları sabit olup sürgü hareketlidir. O-Halkaların ömrü daha


uzundur.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler
4 2
4 2
14 12

5 1 3

14 12

5 1 3

Sürgünün sağa hareketiyle 1’den gelen hava 4’ten çıkarken 2’den dönen hava
3’ten egzoz edilir.c

Sızdırmazlık elemanları sabit olup sürgü hareketlidir. O-Halkaların ömrü daha


uzundur.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

5/2 Standart sürgü

5/3 Kapalı merkez

5/3 Açık merkez

5/3 Basınçlı merkez

Tanımlama işaretleri
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

14 12 14 12
5 4 1 2 3 5 4 1 2 3
4 2 4 2

5 13 5 1 3

4 2
14 12
5 13 5 4 1 2 3
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2

5 1 3

14 12

5 4 1 2 3

Tüm kapılar kapalıdır. Kapalı merkez valf, silindir vb. alıcıları belirli konumlarda
durdurmak amacıyla kullanılır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Tüm kapılar kapalıdır. Kapalı merkez valf, silindir vb. alıcıları belirli konumlarda
durdurmak amacıyla kullanılır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2

5 1 3

14 12

5 4 1 2 3

Merkez konumda çıkış hatları egzoza bağlıdır. Bu konumda silindir, motor gibi
elemanların elle hareket ettirilmesi mümkündür. Ortalarda silindire dur komutu
verilse dahi silindirin hızından dolayı hemen durmaz.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Merkez konumda çıkış hatları egzoza bağlıdır. Bu konumda silindir, motor gibi
elemanların elle hareket ettirilmesi mümkündür. Ortalarda silindire dur komutu
verilse dahi silindirin hızından dolayı hemen durmaz.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Sürgülü valfler

4 2

5 1 3

14 12

5 4 1 2 3

Basınç hattı çıkış hatlarına bağlanır. Silindirin her iki tarafındaki alan farklı
olduğu için silindir kesinlikle ileri hareket eder. Silindirden çıkan hava diğer
tarafa gönderildiği için hız artarken itme kuvveti azalır. Kuvvetin gerekli olmadığı
hızın artması istene uygulamalarda tercih nedenidir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Silindirin her iki tarafındaki alan farklı olduğu için ileri hareket eder. Silindirden
çıkan hava diğer tarafa gönderildiği için hız artar, itme kuvveti azalır. Kuvvetin
gerekli olmadığı hızın artması istenen uygulamalarda tercih edilir.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Plaka Tipi Valfler

2 4 2 4

1 3 1 3

2 3 4 1 2 3 4 1

Bu tip vaflerin kullanım alanı oldukça azdır. Sızıntı problemlerinin olması ve


yüksek basınçlarda sorun çıkarması nedeniyle pek tercih edilmez.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Plaka Tipi Valfler

Bu tip vaflerin kullanım alanı oldukça azdır. Sızıntı problemlerinin olması ve


yüksek basınçlarda sorun çıkarması nedeniyle pek tercih edilmez.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türleri
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türü

Valfin konum değiştirme şekline


valfin kumanda şekli adı verilir. Basma Shrouded Mantar Çevirme
Kumanda türleri; el, mekanik, Butonlu Button Butonlu Butonlu
elektrik ve birleşik kumandalı
olabilir.

Şalter Acil Anahtar Anahtar Pimli Makaralı


Tipi Stop Kilitlemeli Çalıştırmalı

Tek Yön Pilotlu Bobin ve Hava


Makaralı (Hava uyarılı) Uyarılı
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türleri
(Pilot uyarılı)
2
12 10

3 1

12 1 2

Şekildeki pilot uyarılı YKV, sıradan pilot uyarılı valflere göre farklıdır. Dikkat
edilecek olursa alanlarla oynayarak sürgünün yay kullanılmadan geri konuma
gelmesi sağlanır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türleri
(Pilot uyarılı)
2
12 10

3 1

12 1 2

Şekildeki pilot uyarılı YKV, sıradan pilot uyarılı valflere göre farklıdır. Dikkat
edilecek olursa alanlarla oynayarak sürgünün yay kullanılmadan geri konuma
gelmesi sağlanır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türleri
(Pilot boşaltmalı)

2
12 10

3
3 1

Şekildeki YKV’de pilot uyarısı boşaltmalı tiptir. Sürgünün diğer tarafındaki basınç
boşaltıldığında sürgünün hareket ederek konum değiştirmesi sağlanır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Kumanda Türleri
(Pilot boşaltmalı)

2
12 10

3
3 1

Şekildeki YKV’de pilot uyarısı boşaltmalı tiptir. Sürgünün diğer tarafındaki basınç
boşaltıldığında sürgünün hareket ederek konum değiştirmesi sağlanır.
YÖN KONTROL VALFLERİ

Valfin Normal Konumu

Valfler konumlarına göre; normalde açık ve normalde kapalı olmak üzere


ikiye ayrılır.

2 2

1 1

Normalde kapalı valf Normalde açık valf


YÖN KONTROL VALFLERİ

Bağlantı Ölçüsü

Bir yön kontrol valfinin tanımlanmasında


valfin bağlantı ölçüleri belirtilmelidir.

R3/8
M5 R1/2
R1/ 8
R1/4

R1 R3/4
YÖN KONTROL VALFLERİ

Bağlantı Ölçüsü

R3/8
M5 R1/2
R1/ 8
R1/4
Valfin bağlantı ölçüsü
debi geçirgenliğini
belirler.
R1 R3/4

R1
R3/4
Valf R1/2
3
ölçüsü R1/8
R /4
R1/8
M5

250 1250 2500 4250 6000 10000


750
Akış l/dak
YÖN KONTROL VALFLERİ

KASET Valfler (Valf Adası)

Polymer alaşımlı gövde Bobin manuel kumanda seçeneği

Multipole ve Fieldbus Etiket montajı

LED sinyalleri

Valf birim montajı

Yüksek hava geçirgenliği

Her valf adasında 32 bobin

IP65 koruma

Extra özellikler

DIN ray bağlantı

Alt pleyt Otomatik rekor bağlantısı Panel bağlantı seçeneği


YÖN KONTROL VALFLERİ

• LED sinyalleri
YÖN KONTROL VALFLERİ

Tekli kullanım
Valf adası harici kullanıma uygun

You might also like