Professional Documents
Culture Documents
Werkstuk
Werkstuk
Het paard
In dit artikel vind je handige informatie over paarden voor je spreekbeurt. Een paard is
een zoogdier en wordt gezien als een ‘edel dier’. Dit betekent dat we bij het paard de
termen 'hoofd', 'mond' en 'benen' gebruiken. Het paard is van veel meiden, maar ook
jongens, het lievelingsdier. Je klasgenootjes zullen het te gek vinden om nog meer
informatie te ontvangen over het paard!
Er bestaan wel meer dan 200 paardenrassen. Verschillen in rassen kun je zien aan de
bouw en de kleur van een paard.
Doordat paarden vroeger op de steppe leefden moesten zij een manier vinden om
niet telkens door roofdieren te worden aangevallen. Ze hebben zich daarom
aangeleerd om staand te slapen. Het paard zit dan in een lichte slaap en kan zo niet
door de benen zakken. Hierdoor is het altijd op zijn hoede voor gevaar en kan het
vluchten als het nodig is.
Voortplanting en geboorte
Merries zijn om de drie tot vier weken vruchtbaar. Ze zijn het sterkst vruchtbaar in de
maanden februari en augustus. Bij kleinschalige paardenhouders vindt het
dekken meestal plaats op een natuurlijke manier, dit gebeurt via dekking door de
hengst. De zwangerschap duurt elf maanden. De geboorte van een veulen gaat
meestal erg snel. Vaak kijkt er iemand op afstand mee om zeker te weten dat de
geboorte goed verloopt. Het veulentje drinkt na de geboorte melk van de moeder.
Deze melk beschermt het veulen tegen ziekten. Het veulentje blijft na de geboorte vijf
tot zes maanden bij zijn moeder.
Het is belangrijk dat een paard genoeg beweging krijgt, door bijvoorbeeld met hem te
gaan rijden. Daarnaast is het voor de huid belangrijk dat het paard regelmatig wordt
geborsteld. Een paard kan kreupel worden zodra er steentjes of andere kleine
voorwerpen in zijn hoeven terecht komen, en daarom is het belangrijk om dit
regelmatig te controleren. Tot slot is het goed om jaarlijks het gebit te laten
controleren door een paardentandarts.
Het paard in het wild
Een paard is een kuddedier. In het wild leven paarden samen met hun soortgenoten.
Het is veiliger om in een groep te zijn, zo zijn ze moeilijke prooien voor roofdieren. De
grootte van deze kuddes verschilt, het kunnen drie tot vier paarden zijn maar dit kan
ook uitlopen tot een groep van honderden paarden.
Leuke weetjes
Paarden kunnen wel 35 liter water per dag drinken
Paarden kunnen geen adem halen door hun mond
Paarden slapen staand zodat ze op tijd weg kunnen zijn voor roofdieren
Paarden hebben darmen van 25 meter
Geschiedenis
Paarden bestaan al heel wat jaren, ong. 70 miljoen jaar, dus heel wat langer dan de mens.
De 1e paardachtigen werden ontdekt in Noord-Amerika. Ze waren ongeveer 30 cm. (kleine
hond) en leefden in de bossen.Dat 1e paard wordt EOHIPPUS genoemd, = paard van de
dageraad.
Later ontstonden grotere dieren die meer op de huidige paarden/pony’s lijken.
Het 1e echte paard (equis)verscheen 250.00 jaar geleden, daar stammen de ezels paarden en
zebra’s van af.
Omdat mensen tegelijkertijd en op verschillende plaatsen gingen fokken ontstonden er vele
paardenrassen en paardentypen. Hierover laterDe mens heeft het paard gebruikt voor: voedsel
(paardenbiefstuk)
Werk (boerderij)
Strijd (in het leger)
Vervoer (later auto’s)
Jacht
Ontspanning en sport
Rassen
Er zijn op de wereld meer dan 200 erkende rassen (bij een stamboekregister ingeschreven)
Elk ras heeft zo zijn eigen kenmerken: bouw, stokmaat, kleur.Naast de rassen zijn er ook
bepaalde types van paarden: Jachtpaarden, rijpaarden, pony’s zijn ook types paarden.
Bekendste ponyrassen :
Fjord: uit Noorwegen, werd door boeren als trekpaard gebruikt. Vacht is blond en heeft
rechtopstaande manen. Schofthoogte 1.40 m (ZAZOU, SPIRIT)
Dartmoor: uit Zuid-Engeland, leeft in wild en op de heide. Rustig en vriendelijk.
Schofthoogte 1.20-1.25
Exmoor: Leeft in Engeland bij de Dartmoor , een van de oudste ponyrassen. Schofthoogte
1.22-1.25 mtr
Shetlandpony: van de Shetlanderlanden voor Schotland. Werd vroeger gebruikt als lastpony,
in de mijnen. Geschikt voor kleinere kinderen.
schofthoogte 1.02-1.07
Welsh Mountain pony: sterk oud ras. Zelfs de Romeinen fokten hier al mee.
Geschikt voor rijpony voor kinderen.
Bekendste paardenrassen:
Lipizzaner: uit Spanje en Slovenië (lipizza) Meeste volwassen lipizzaners zijn wit en de
veulens zijn zwart. Schofthoogte:1.53-1.60
Pinto: bontgekleurd paardenras, door indianen in Noord-Amerika gebruikt, donkere vacht met
lichtere vlekken of zwart-witte pinto’s Schofthoogte 1.45-1.60
Hannoveraan: goede springpaarden, een Duits ras.
Holsteiner: oudste Duitse volbloedras, landbouwpaard. Nu spring en dressuur. Schofthoogte
1.63-1.75
Fries: een trots en vriendelijk koudbloed paard uit Friesland. Rij- en rijtuigpaard. Friezen zijn
altijd gitzwart. Schofthoogte 1.55Haflinger: Oostenrijk soms tot pony’s gerekend ivm grootte.
Geliefd bij kinderen Meestal palomino met blonde manen. Schofthoogte: 1.35-1.45 m.
Warm- en koudbloeden
Koudbloeden zijn eigenlijk de werkpaarden, zij zijn heel rustig en zien er vaak ook groter en
zwaarder uit, bijv. de Fries, Haflinger
Warmbloeden zien er fijner uit en zijn minder zwaar. Zij zijn veel sneller dan de koudbloeden,
bijv. de Hannoveraan. Lipizzaner.
lesopschool
P
o
s
t
e
d
b
y
Spreekbeurt door Lonneke Stiebolt
1. Inleiding
2. Geschiedenis van het paard
3. Rassen
4. Uiterlijk van het paard
5. Benaderen van een paard/pony
6. De verzorging
7. Het rijden
8. Leuke weetjes
1. Inleiding
Ik doe mijn spreekbeurt over paarden en pony’s omdat ik zelf op ponyrijden zit en het hele
lieve dieren vind. Zoals jullie misschien al weten na al mijn verhalen.
Als ik klaar ben met mijn verhaal mogen jullie vragen stellen.
Object 1
Een paardenfamilie bestaat niet alleen uit vader/moeder/kind. Paarden leven in een grote
groep, dat noem je een kudde, ze blijven bij elkaar. In een kudde leven jonge en oude paarden
Moeder paard =merrie
Vader paard= hengst of ruin (gecastreerde hengst)
Het jong noemt men een veulen, is nog geen jaar oud.
Er is 1 leider in de kudde, soms moeten ze vechten om uit te maken wie de baas is.
2. Geschiedenis
Paarden bestaan al heel wat jaren, ong. 70 miljoen jaar, dus heel wat langer dan de mens.
De 1e paardachtigen werden ontdekt in Noord-Amerika. Ze waren ongeveer 30 cm. (kleine
hond) en leefden in de bossen.
Object 2
Object 3
3. Rassen
Er zijn op de wereld meer dan 200 erkende rassen (bij een stamboekregister ingeschreven)
Elk ras heeft zo zijn eigen kenmerken: bouw, stokmaat, kleur.
Object 4
Naast de rassen zijn er ook bepaalde types van paarden: Jachtpaarden, rijpaarden, pony’s zijn
ook types paarden.
Bekendste ponyrassen :
Fjord: uit Noorwegen, werd door boeren als trekpaard gebruikt. Vacht is blond en heeft
rechtopstaande manen. Schofthoogte 1.40 m (ZAZOU, SPIRIT)
Dartmoor: uit Zuid-Engeland, leeft in wild en op de heide. Rustig en vriendelijk.
Schofthoogte 1.20-1.25
Exmoor: Leeft in Engeland bij de Dartmoor , een van de oudste ponyrassen. Schofthoogte
1.22-1.25 mtr
Shetlandpony: van de Shetlanderlanden voor Schotland. Werd vroeger gebruikt als lastpony,
in de mijnen. Geschikt voor kleinere kinderen.
schofthoogte 1.02-1.07
Welsh Mountain pony: sterk oud ras. Zelfs de Romeinen fokten hier al mee.
Geschikt voor rijpony voor kinderen.
Bekendste paardenrassen:
Lipizzaner: uit Spanje en Slovenië (lipizza) Meeste volwassen lipizzaners zijn wit en de
veulens zijn zwart. Schofthoogte:1.53-1.60
Pinto: bontgekleurd paardenras, door indianen in Noord-Amerika gebruikt, donkere vacht met
lichtere vlekken of zwart-witte pinto’s Schofthoogte 1.45-1.60
Hannoveraan: goede springpaarden, een Duits ras.
Holsteiner: oudste Duitse volbloedras, landbouwpaard. Nu spring en dressuur. Schofthoogte
1.63-1.75
Fries: een trots en vriendelijk koudbloed paard uit Friesland. Rij- en rijtuigpaard. Friezen zijn
altijd gitzwart. Schofthoogte 1.55
Object 5
Haflinger: Oostenrijk soms tot pony’s gerekend ivm grootte. Geliefd bij kinderen Meestal
palomino met blonde manen. Schofthoogte: 1.35-1.45 m.
Warm- en koudbloeden
Koudbloeden zijn eigenlijk de werkpaarden, zij zijn heel rustig en zien er vaak ook groter en
zwaarder uit, bijv. de Fries, Haflinger
Warmbloeden zien er fijner uit en zijn minder zwaar. Zij zijn veel sneller dan de koudbloeden,
bijv. de Hannoveraan. Lipizzaner.
Object 6
Oren: voorzichtig mee omgaan, een paard kan beter horen dan een mens, heeft dus een hekel
aan harde en schelle geluiden, nooit schreeuwen tegen je paard.
De ogen: Paarden zien alles om zich heen, behalve voor en achter hem. Ga dus nooit achter
een paard staan, hij kan schrikken. Benader hem zijwaarts.
Een mens ziet alleen wat voor hem is.
Manen: de haren op de hals van een paard en het vel is de vacht
Schouders: zorgen voor kracht
Hoeven, de hoeven bestaan uit hetzelfde materiaal als onze vingernagels
Een hoefijzer zit aan de hoeven: dit om de hoeven(voeten) van het paard te beschermen als
het op de weg gaat stappen. De hoefsmid controleert regelmatig de hoeven/hoefijzers van het
paard
Hoefijzer laten zien met nagels
Staart om lastige vliegen weg te meppen
Het gebit: aan de tanden kan men zien hoe oud een paard is, hij heeft snijtanden en 12 kiezen.
Als hij 5 is, stopt hij met wisselen en heeft hij zijn definitieve gebit.
Schofthoogte meten
Als je wilt weten hoe groot een paard is, dan moet je zijn schofthoogte meten. De schoft is het
hoogste punt van een paard, daar gaat de hals van het paard over in de rug.
Kleuren:
De hoofdkleuren zijn zwart, donkerbruin, lichtbruin, voskleurig en grijs.
Tijdens het 1e jaar begint de kleur van het lichaam te veranderen, de zgn. echte kleur
verschijnt pas in het 2e jaar. Als men twijfelt over de echte kleur kijkt men naar de manen,
staart, de haren van de neus.
Aftekeningen:
Aftekeningen zijn kenmerken om het paard te herkennen. Voornamelijk op lichaam, hoofd en
benen. Bij geen aftekeningen is het paard eenkleurig.
Verschillende soorten blessen laten zien.
Stervormige bol
Blaarkop
Maanoog
Smalle bles
Sneb
Brede bles
Een paard praat door middel van lichaamstaal (oren, geluiden, gezichtsuitdrukking)
Chagrijnig/boos: oren plat naar achteren en dichtgeknepen neusgaten
Bang: grote wijd opengesperde ogen en uitgezette neusgaten3
Rustig: rustige ogen & oren om zich heen kijkend.
Snuffelen doet hij om contact te maken.
Bij opwinding kan hij gaan snuiven als een soort draak.
Bij tevreden en ontspanning maakt hij zachte proestende, briesende geluidjes.
Met de achterbenen licht bokken is eveneens een dreigmiddel en betekent voorzichtig vriend
kom niet te dichtbij. Wanneer paarden elkaar echt mogen, zie je dat ze elkaar regelmatig
krauwen in de manen of rug van een ander.
Bijzondere/grappige weetjes
Het grootste paard: de shire: 1.80 en sommige groter dan 2 m., weegt meer dan 1000 kilo
Het kleinste paardje is de Falabella 37,5 cm. , meestal 70 cm. In Amerika als huisdier
Een veulen kan binnen het uur lopen
Er komt een paard bij de dokter. Zegt hij: “O, ik zie het al, schimmel”
Wat is groen en rijdt op een paard : een spruiter
Een hoefijzer altijd met de open kant naar boven ophangen zodat het geluk erin kan vallen.
Verschillende benamingen van paarden
Er zijn natuurlijk verschillende soorten geslachten en leeftijden van paarden. Deze hebben
allemaal een andere naam. Hieronder volgt een lijstje met de benamingen.
Pony: De kleinere rassen die heel bekend en geliefd zijn. Deze zijn minder dan 1,5 meter groot al
Kuddedieren
Paarden zijn kuddedieren. Dit betekent dat ze in de natuur met andere paarden leven. Dat is
maar goed ook, want veel paarden worden onhandelbaar als ze alleen moeten leven. In een
kudde is er altijd duidelijk iemand de baas. Meestal is dat een oudere, ervaren merrie. Een kudde
bestaat meestal uit ongeveer twaalf volwassen merries met hun veulens en een paar hengsten.
De meeste hengsten komen in een hengstenkudde terecht.
Nieuwsgierige beesten
Wanneer paarden een bedreiging zien, zullen ze meestal schrikken en vluchten. Als ze niet
kunnen vluchten, kunnen ze zichzelf verdedigen. Paarden zijn wel erg nieuwsgierig. Als ze
schrikken, willen ze vaak eerst weten wat er aan de hand is voordat ze op de vlucht slaan. Als ze
er dan achter komen dat het niet gevaarlijk is, vluchten ze niet.
Paarden slapen nooit heel lang, maar juist heel vaak een paar minuutjes