WLL/ LEMBARAN KERJA BIO TING 4 KSSM / BAB 13

Name: Class: Date: Checked by

Worksheet 13.2 Sistem Urinari

Worksheet 13.3 Isu kesihatan berkaitan dengan sistem urinari

13.2 Sistem urinari

Struktur dan Fungsi Ginjal
1. Ginjal dibahagi kepada dua bahagian iaitu k............ dan m................
2. Fungsi utama ginjal ialah untuk perkumuhan dan pengosmokawalaturan.
3. Sebagai organ perkumuhan, ia akan menyingkirkan bahan kumuh yang toksik (sebatian bernitrogen) seperti urea,
asid urik, ammonia dan kreatinina.

Padankan bahagian utama yang terdapat pada ginjal dan cirinya.

Sistem urinari merupakan sistem yang amat penting dalam homeostasis.

Senaraikan fungsi-fungsi bagi sistem urinary.
1.

2.

3.

4.

5.

Skruktur nefron dan tubul pengumpul

1
 WLL/ LEMBARAN KERJA BIO TING 4 KSSM / BAB 13

1. Setiap ginjal terdiri daripada berjuta-juta unit n.............

2. Setiap nefron terdiri daripada:
a. Kapsul Bowman yang mengandungi gumpalan kapilari darah iaitu g......................
b. Tubul renal - terdiri dari 3 bahagian iaitu Tubul berlingkar p....................... (dalam korteks), Liku H......... (dalam
medula) dan Tubul berlingkar d............... (dalam korteks).
c. Tubul berlingkar distal bersambung ke duktus pengumpul menghala ke pelvis. Air kencing yang dihasilkan akan
disalurkan dari duktus pengumpul ke dalam u.................

Labelkan struktur nefronIV-Z] dan salur darah[P-U] pada rajah di bawah

Pembetukan urin
Huraikan bagaimana pembentukan air kencing berlaku.
Pembentukan air kencing melalui tiga peringkat iaitu proses u…………………………… , p…………………… s………… dan
r……………….

Proses Ultraturasan [V]

1. Arteri renal membawa darah yang masih bertekanan tinggi dari jantung masuk ke dalam ginjal. Darah
memasuki glomerulus melalui arteriol a...............yang lebih b.................diameternya dan keluar dari
glomerulus melalui arteriol e.............yang lebih k.............diameternya.
2. Perbezaan diameter ini mewujudkan suatu rintangan yang tinggi dalam glomerulus dan menghasilkan tekanan
yang tinggi terhadap pengaliran darah. Maka, terbentuk suatu t................ h..........yang tinggi dalam
glomerulus.
3. Tekanan hidrostatik tinggi ini memaksa sebahagian besar bahan terlarut dalam darah seperti u........ air, g....... ,
garam dan asid amino dalam glomerulus terturas k................. ke dalam ruang kapsul Bowman. Bahan terturas
ini dipanggil h...........t................... g......................
4. Proses turasan yang terhasil akibat tekanan ini dipanggil u................
5. Komponen bermolekul besar seperti sel darah merah, p................ dan p............. p.............. tiada dalam turasan
glomerulus kerana tidak dapat menembusi liang glomerulus. Kehadiran I....................pada glomerulus
menambah lagi ketelapannya.
6. Hasil turasan glomerulus dihantar ke tubul renal untuk proses penyerapan...................
2
 WLL/ LEMBARAN KERJA BIO TING 4 KSSM / BAB 13

Proses penyerapan semula [ W,X,Y]

Tubul renal Bahan yang diserap semula

Tubul berlingkar (a) Hasil turasan glomerulus dari proses ultraturasan yang akan bergerak di
proksimal [ W] sepanjang tubul renal akan d............... s.......... ke dalam kapilari darah kecuali
bahan-bahan kumuh.
(b) S........(100%) g.............dan asid amino diserap semula ke dalam kapilari darah
secara pengangkutan aktif
(c) Ion natrium (Na+)dipam ke dalam kapilari darah melalui pengangkutan a.........
(d) Ion klorida(Cl-) pula meresap secara p................
(e) Proses penyerapan semula ini pengakibatkan kepekatan bahan terlarut dalam
kapilari darah akan m.................... manakala kepekatan bahan terlarut dalam
tubul renal akan b...............
(f) Disebabkan perbezaan kepekatan ini maka air akan diserap semula ke dalam
kapilari darah secara o………………..
Liku Henle [X] (a) Sebahagian ion Na+ diserap semula melalui pengangkutan aktif
(b) Ion klorida(Cl-) pula meresap secara p.................
(c) Air diserap semula secara osmosis
(d)
Tubul berlingkar distal (a) Lebih banyak ion Na+ diserap semula melalui pengangkutan aktif.
[ Y] (b) Lebih banyak ion kloridaf Cl- pula meresap secara p.............
(c) Lebih banyak air diserap semula secara o............
(d) Jumlah air dan garam yang diserap semula bergantung kepada keperluan badan
dan dikawalatur oleh hormon ADH dan a...................

Proses rembesan [ Y]
a) Rembesan bermaksud bahan-bahan kumuh dari k............... d........... memasuki tubul berlingkar d............ dan
d........... p................ Proses ini berlawanan dengan penyerapan semula. Ia berlaku kerana bahan buangan dalam
darah yang tidak terturas pada peringkat awalnya semasa proses u..............
2) Bahan kumuh bernitrogen seperti u............. , ion ammonium(NH4*), kreatinina, ion hidrogen(H+) dan ion
kalium(K+) dirembes keluar dari kapilari darah ke dalam tubul b............d......... melalui proses p..............a..........
3) Dadah, a............ dan bahan toksik akan dirembes keluar melalui r........... r.............
Dalam tubul pengumpul,a......... k................ terbentuk dan ia mengandungi 96% air, 2.5% bahan kumuh
bernitrogen dan 1.5% garam dan unsur surih.
4) Oleh itu proses renbesan ini bukan sekadar mengeluarkan bahan kumuh dan sisa toksik, malah ia juga penting
untuk mengawal atur aras i...... dalam darah sekaligus mengekalkan t...........o.......... pada tahap yang normal.
1)

Penghasilan air kencing [ Z]

1) Apabila hasil rembesan atau bendalir renal sampai di duktus pengumpul kebanyakan a..... dan g............ telah
diserap semula ke dalam aliran darah.
2) Sampai sahaja di duktus pengumpul, bendalir renal yang masih tertinggal disebut a........ k............Kemudian ia
menuruni duktus pengumpul mengalir ke ureter, pundi kencing, uretra dan akhirnya dikumuhkan keluar dari
badan.
3) Air kencing yang dikumuhkan biasanya mengandungi air, urea, garam (NaCl), k..................... dan juga asid urik.

3
 WLL/ LEMBARAN KERJA BIO TING 4 KSSM / BAB 13

Mekanisme homeostasis dan suapbalik negatif dalam pengosmokawalaturan

1. Pengosmokawalaturan ialah proses mengawalatur air dan garam dalam badan supaya tekanan osmosis darah
dapat dikekalkan pada julat normal.
2. Kandungan air dan garam dalam badan sentiasa berubah-ubah bergantung kepada pengambilan
makanan, minuman, perubahan cuaca dan aktiviti seharian.

Lengkapkan jadual rumusan pengosmokawalaturan pada dua keadaan berbeza iaitu pada hari panas dan hari
hujan.

Berikut adalah tanda-tanda bagi seseorang pesakit yang mengalami kerosakan ginjal atau ginjal gagal
berfungsi.
o Oedema dan letih
o Darah mengandungi urea,garam, air dan toksik yang banyak
o Tekanan osmosis da rah tinggi atau kurang darijulat normal.
Oleh kerana kebanyakan tisu penderma tidak sepadan dengan tisu ginjal pesakit ini, maka pesakit ini dinasihatkan
oleh doktor supava menggunakan mengunakan Mesin hemodilisis untuk mengeluarkan air, urea,bahan toksik dan
garam berlebihan.
Dengan menggunakan maklumat di atas dan rajah berikut, huraikan bagaimana mesin hemodialisis berfungsi.
Jawapan:
1. Bila ginjal rosak, tubul renal tidak dapat menyingkirkan
air, garam dan urea menyebabkan bahan ini berkumpul
dalam darah dan tekanan osmosis darah m..............
2. Darah dari arteri pesakit dipam berulang-ulang kali ke
dalam mesin hemodialisis yang terdiri dari tubul dialisis
(bersifat t.......... m...............) dan dikelilingi oleh
bendalir dialisis (glukosa, asid amino, garam mineral dan
air) kepekatannya s........ dengan kepekatan plasma darah.
3. Arah aliran darah dan bendalir dialisis adalah b................ ,
Kepekatan urea dan garam yang lebih tinggi dalam darah
dari bendalir dialisis (kepekatan rendah), menyebabkan
bahan ini meresap menerusi tubul telap memilih ke dalam
bendalir dialisis.
4 . Sel-sel darah dan p........... p........ tidak boleh meresap keluar.
Urea dan g............... berlebihan disingkirkan dan tekanan osmosis darah kembali ke julat normal. Darah kembali
ke tangan yang sama melalui vena.
5. Heparin digunakan untuk mengelak p................darah semasa proses hemodialisis.
6. Setiap rawatan hemodilisis mengambil masa sekurang-kurang 4 jam, biasanya 3 kali seminggu.
4
 WLL/ LEMBARAN KERJA BIO TING 4 KSSM / BAB 13

Pendermaan dan Pemindahan Ginjal

Selain cara di atas, pendermaan ginjal boleh dijalankan dengan cara menerima ginjal dari penderma yang sihat. Tisu
ginjal penderma mestilah sepadan dengan tisu ginjal penerima supaya boleh diterima oleh sistem keimunan badan
penerima.

13.3 Isu kesihatan berkaitan sistem urinari

1. Sistem urinari merupakan sistem organ dalam tubuh badan yang berfungsi untuk m................. darah daripada
b........... t............ dan menghasilkan b....... k........, iaitu air kencing. Kegagalan ginjal boleh berlaku akibat dari
penyakit, j................. b................ dan kemalangan.
2. Penyakit utama yang boleh menyebabkan kegagalan ginjal adalah d............m....... dan t.......d........t.........
3. B............ k.............. juga merupakan satu daripada masalah berkaitan dengan ginjal. Batu karang adalah ketulan
keras yang terdiri daripada asid urik, kalsium oksalat atau hablur kalsium fosfat.
4. Masalah batu karang boleh menyebabkan masalah jangkitan sistem urinari disebabkan pesakit terhalang dari
membuang semua air kencing dengan sempurna . Apabila ureter tersumbat oleh batu karang, air kencing akan
tersekat.
5. Antara rawatan yang boleh diambil ialah melalui pembedahan atau memecahkan batu karang dengan rawatan
laser dan disyorkan untuk meminum air yang banyak bagi mengurangkan risiko jangkitan.

Bio~lnfo:
Tanda-tanda penyakit batu karang
• Sakit ketika membuang air kecil
• Air kencing kotor atau berwarna coklat
• Air kencing berbau agak kuat
• Sakit pinggang
• Air kencing bercampur darah
• Sakit bahagian kemaluan dan pelvis
• Rasa tergesa-gesa untuk membuang air kecil
Komplikasi yang lebih serius akan mengakibatkan kerosakan buah pinggang.