Pangalan: Dr.

Jose Protacio Mercado Rizal Alonzo y Realonda

Sagisag Panulat: Dimasalang, Laong Laan P. Jacinto

Kapanganakan: Petsa: Hunyo 19, 1861

Lugar: Calamba, Laguna

Kamatayan: Petsa: Disyembre 30, 1896

Lugar: Bagumbayan

(Rizal Park ngayon Maynila)

Pamilya: Ama: Don Francisco Mercado Rizal

Ina: Doña Teodora Alonzo y Quintos Rizal (1827-1911)

Mga Kapatid: Saturnina (1850-1913)

Paciano (1851- 1930)

Narcisa (1852- 1939)

Olimpia (1855-1887)

Lucia (1857-1919)

Maria (1859- 1945)

 Conception (1862- 1865)

Josefa (1865- 1945)

Trinidad (1868- 1951)

Soledad (1870- 1929)

Pag ibig:

1. Segunda Katigbak (Unang nagpatibok ng puso ni Dr. Rizal)

2. Leonor Rivera (Naging kasintahan ni Dr. Rizal mula 1880- 1891)

3. O Sei- San (Haponesa, nagging malapit sa puso ni Dr. Rizal)

4. Nelli Bousted (Mula sa France, hindi nagkatuluyan dahil sa relihiyon at

pagtutol ng ina ng dalaga)

5. Josepine Bracken (Mestisang ingles at Irish, nagging kataling-puso ni

Rizal)

Pag-aaral:

Elementarya: Biñan, Laguna

Secondarya: Ateneo De Manila

Kolehiyo: Ateneo Municipal De Manila

Kurso: Bachiller en Artes/Agham ng pagsasaka

Pamantasan ng Sto. Tomas

Kurso: Filosofiya y Letras/Medicina

Universidad Central De Madrid

Kurso: Medicina
 NOLI ME TANGERE EL FIIIBUSTERISMO

Mula sa salitang latin na Mula sa salitang filibustero na

nangangahulugang “huwag mo nangangahulugang “taong kalaban

akong salingin”hinango sa bibliya sa ng mga prayle o ng relihiyong

ebanghelyo ni San Juan 20:13-17 katolika romana”’

Sinimulang isulat sa Madrid, Spain Sinimulang isinulat noong 1890 sa

noong 1884, ipinagpatuloy sa Paris, London, England at natapos sa

France at natapos sa Berlin, Brussels, Belgium noong 1891

Germany noong Pebrero 1887.

Inihahandog sa Inang-bayan Inihahandog kina GOMBURZA

Ang kasaysayang nakapalood sa Naniwala Si Rizal na biktima lamang

aklat na Uncle Tom’s Cabin ni Hariet ng kasakiman at kawalang

Beecher Stowe, na naglalahad ng katarungan ag tatlong paring martir

mga paghihirap ng aliping negro sa na sina Padre Mariano Gomez,

kalupitan ng mga amerikanong puti Padre Jose Burgos, Padre Jacinto

ang nagbigay ng ideya sa ating Zamora. Pinanbintangan ang mga

bayan. Nakita ni Rizal ang ito, kasama ang isang sarhento La

pagkakatulad sa kaapibang Madrid, na namuno sap ag aalsa sa

dinaranas ng mga Pilipio sa ilalim ng Cavite noong Enero 1872 at

mgs pamamalakad ng mga Kastila. nahatulan ng bitay sa pamamagitan

ng garrote noong Pedrero ng taong

din yon.

Nobelang Panlipunan Nobelang Pulitikal

Sumasailalim sa kalagayang Paghahari ng kasakiman mula sa

panlipunan ng mga mamayang mga taong may matataas na

Pilipino sa panahon ng mga kastila. katungkulan sa pamahalaan at

Inilalarawan ditto ang mga pang- impluwensiya ng mga prayle di

aapi at pang-aabusong higit na lamang sa pangsimbahang usapin

nagpalala sa kanser ng lipunang kundi sa pagpapasyang sibil.

napakahirap hanapan ng lunas at Ipinakikita rito ang pagnanasa ng ga

lalong nagpapatindi pagkanhaw sa mamamayang makahulagpos sa

diwa ng kalayaan. pagkakagapos at makamit ang

tunag na kasarinlan maging sa

marahas na pamamaraan.

Nalimbag sa tulong ni Dr. Maximo Sinimulang ilimbag sa isang

Viola. Ipinalimbag sa Imprenta Lette palimbagan s Ghent, Belgium noong

sa Berlin, Germany noong Marso Mayo, 1891. Kinapos ng pera si

1887. Bilang pasasalamat, ibinigay Rizal kaya’t inihinto ang

niya kay Dr. Viola ang orinihinal na pagpapalimbag nito. Sa tulong ni

manuskrito at ang pluming ginamit Vanentin Ventura,naipagpagtuloy

niya sa pagsulat ng nobelang ito.. ang paglilimbag at natapos noong

Setyembre 1891. Bilang

pasasalamat at pagtanaw ng utang

na loob ibinigay ni Rizal kay Ventura

ang orihinal namanuskrito ng

nobela, kasama ang isang

nilagdaang sipi ng aklat

Kabanata I- Isang Handaan

Kabanata II at III- Si Crisostomo Ibarra at sa Hapunan

Kabanata IV at V- Erehe at Subersibo at bituin sa karinlan

Kabanata VI- Si Kapitan Tiago

Kabanata VII at VIII- Romansa sa Balkonahe at mga alaala

Kabanata IX, X at XI- Iba’t ibang pangyayari

Ang San Diego at ang makapangyarihan

Kabanata XII at XIII- Todos Los Santos at hudyat ng Unos

Kabanata XIV at XV- Baliw o Pilosopo at ang mga sacristan

Kabanata XVI, XVII at XVIII- Si Sisa, Si Basilio at nagdurusang mga kaluluwa

Kabanata XIX- Karanasan ng Isang Guro

Kabanata XX- Pulong ng Bayan

Kabanata XXI- Kwento ng Isang Ina

Kabanata XXII at XXIII- Dilim at Liwanag at Pangingisda

Kabanata XXIV- Sa Gubat

Kabanata XXV- Sina Elias at Salome

Kabanata XXVI- Sa bahay ng Pantas

Kabanata XXVII at XXVIII- Bisperas ng Kapistahan at Kinagabihan

Kabanata XXIX at XXX- Mga sulat at araw ng Pista

Kabanata XXXI at XXXII- Sa simbahan at ang Sermun

Kabanata XXXIII at XXXIV- Ang Panghugos at Malayang Isipan

Kabanat XXXV at XXXVI- Ang Pananghalian at Reasiyon

Kabanata XXXVII at XXXVIII- Unang mga epekto at ang Gobernador Heneral

Kabanata XXXIX at XL- Ang Prusisyon at si Donya Consolacion

Kabanata XLI at XLII- Karapatang at Kapangyarihan

Dalawang Panauhin

Kabanata XLIII, XLIV at XLV- Ang mag asawang De Espardana, Mga Balak,

Ang Pangungumpisa

Kabanata XLVI- Ang mga api

Kabanata XLVII at XLVIII- Ang sabungan at Ang Dalawang Donya

Kabanata XLIX at L- Isang Talimhaga at Ang Tagapagsalita ng mga Api

Kabanata LI at LII- Ang kasaysayan ni Elias at Ang mga pagbabago

Kabanata LIII at LIV- Ang mapalad ng Baraha at ipinakilala ng umaga ang

magandang araw

Kabanata LV- Ang Sabwatan

Kabanata LVI at LVII- Ang Kapangankan at ang mga sabi-sabi

Kabanata LVIII at LIX- Silang mga nilupig at siyang dapat sisihin

Kabanata LX- Pagkamakabayan at Kapakang Pansarili

Kabanata LXI- Ang kasal ni Maria Clara

Kabanata LXII- Tugisan sa lawa

Kabanata LXIII, LXIV at LXV- Magpaliwanag si Padre Damaso, Noche Buena

at ang Katapusan
Ang “Noli Me Tanger” ay isang nobelang isinulat ni Jose Rizal na naglalahad

ng mga suliraning panlipunan at pulitikal na kinakaharap ng mga Pilipino

noong panahon ng pananakop ng Espanya.

Sa nobelang ito, sinusundan natin ang kuwento ni Juan Crisostomo Ibarra,

isang binatang mayaman na nagbabalik mula sa Europa upang magpatuloy

ng kanyang pag-aaral at magtayo ng paaralan sa kanyang bayan. Sa

kanyang pagbabalik, natuklasan ni Ibarra ang mga katiwalian ng mga prayle,

mga opisyal ng gobyerno at ilan sa mga nakapaligid sa kanya. Dito na

nagsimula ang kanyang pakikibaka para sa katwiran at hustisya para sa

kanyang mga kababayan.

Nakilala ni Ibarra si Maria Clara, isang dalagang inampon ng kanyang ama na

may malalim na ugnayan sa mga prayle. Sa pamamagitan ni Maria Clara,

nalaman ni Ibarra ang tunay na kalagayan ng kanyang ama na kinasangkutan

ng mga katiwalian at pang- aabuso ng mga prayle.

Sa gitna ng paghihiganti ni Ibarra sa mga prayle, nagsimula ang pang-aabuso

at paghahanap ng mga prayle ng paraan upang mapatahimik siya. Nang

magkaroon ng kasalang naganap sa bayan, nagtungo ang mga prayle sa

bahay ng mga mangangalakal sa nagsagawa ng paghahalughog. Dito nila

natuklasa ang mga lihan na nagpapakita ng paghihiganti ni Ibarra at itinuturo

siya bilang lider ng isang samahang nagtutulong-tulong upang patalsikin ang

mga prayle.

Sa huli, naaresto si Ibarra dahil sa paratang ng mga prayle sakanya. Sa

kanyang pagkabilanggo, nakilala niya si Elias. Isang magsasaka na mayroong

sariling paghihigante sa mga prayle. Sa kanyang pagtulong kay Elias,

natuklasan ni Ibarra ang mga lihim ng kanyang ama sa kanyang at ang

kasaysayan ng kanyang angkan.

Ang nobelang “Noli Me Tangere” ay hindi lamang isang akdang pampanitikan,

kundi isang pagpapakita rin ng mga suliraning kinakaharap ng mga Pilipino sa

panahon ng pananakop ng Espanya. Pinapakita rito ang mga pang-aabuso at

katiwalian ng mga opisyal na gobyerno at mga prayle, na nagging dahilan ng

paghihimagsik ng mga Pilipino.