SOSYAL BİLGİLER 6.

SINIF ÇALIŞMA KAĞIDI

Sosyal Rollerimiz

1- Meslekler: Toplumlar uygarlaştıkça çeşitli meslekler oluşmuştur. Her meslek aynı zamanda bir

görev dağılımı anlamına gelir. Toplumların ve ülkelerin ilerlemesi için her bireyin mesleğini en iyi ve

en düzgün şekilde yapması gerekir.

1.A. - Öğretmen: En önemli sosyal rollerin başında öğretmenlik geliyor. Öğretmenler eğitim ve

öğretimden sorumludur. Çocukların topluma faydalı birer fert olmalarını sağlar.Eğitim, matematik,

fen, edebiyat gibi temel dersleri kapsar. Öğretim ise, saygı, sorumluluk ve toplumsal kuralları içerir.

1.B. - Polis: Toplumun güvenliğinden sorumludur. Suçla ve suçlularla mücadele eden polisler,

toplumsal huzuru sağlar.

1.E. - Bilim İnsanları: Bilim insanları yaptıkları deneylerle insanlığın gelişmesini sağlar. Buldukları ilaç

ve aşılarla hastalıklara karşı önlem almamızı kolaylaştırırlar.

Türklerin Ana Yurdu T

Türklerin ilk anayurdu Orta Asya yani Türkistan’dır.

● Türkistan Türklerin yaşadığı ülke anlamına gelmektedir.

● Türkler, doğuda Kingan Dağları, batıda Hazar Denizi, güneyde Hindukuş Dağları ve Karanlık Dağları,

kuzeyde ise Altay Dağları ve Sibirya’ya kadar uzanan coğrafi alanda devletler kurarak yaşamıştır.

● Orta Asya sert karasal iklimin yaşandığı, geniş bozkırların olduğu bir coğrafyadır.

● Coğrafi özellikten dolayı bozkır kültürü gelişmiştir.

● Türk toplulukları konargöçer bir yaşam sürmüşlerdir.

● Türkler, yazın su ve otlak alanların bol olduğu yaylaklarda, kışın ise hayvanları için daha elverişli olan

kışlaklarda yaşarlardı.

● Türklerin, en önemli geçim kaynağı hayvancılıktır.

● Türkler atı evcilleştiren ilk milletlerdendir. Türkler sürekli at üzerinde oldukları için ve sürekli savaş

halinde oldukları için atlarını rahatlıkla evcilleştirmişlerdir.

● Türkler dokumacılık, madencilik, ticaret ve tarımla da uğraşmışlardır.

Kut Nedir?

Kut, sözlükte farklı anlamaları barındırmakta olan bir kelimedir. Köken olarak Eski Türklerden

gelmektedir. İlk ve bilinen anlamı Eski Türklerde ülkeyi yönetme yetkisinin hükümdar ve ailesine bağlı
 olması geleneği olarak kabul edilmektedir. Ayrıca kelime anlamı olarak mut ve mutluluk anlamlarına

gelmektedir.

Kut, bir diğer anlamıyla ülke yönetiminde sahip olunan güç, liderlik, yaratıcılık ve yetenek anlamlarına

gelmektedir. Saadet baht ve mutluluk anlamlarına gelmektedir. Yetkilerin Tanrı tarafından verilmiş

olması hem adaleti sağlama noktasında itici bir mekanizma oluşturmakta hem de hükümdarı

kutsallaştırmaktadır.

Töre: Yazısız hukuk kurallarına töre denilir. Yazılı değildir.

 Kağan dahil herkes uymak zorundadır.
 Zamanın şartlarına göre kurultay tarafından değiştirilebilir.
 Törenin değiştirilemez hükümleri; iyilik, eşitlik, adalet ve insaniliktir.

Hak, Sorumluluk ve Özgürlükler

Sahip olduğumuz hak, sorumluluk ve özgürlükleri bilmek için öncelikle bu sözcüklerin ne anlama

geldiğini ve neler ile sınırlı olduğunu bilmek gerekir. O halde;

Hak: İnsanların belirli sınırlar ve kurallar çerçevesinde bir işi yapma ile ilgili olan tüm yetkisine denir.

Özgürlük: Belirli sınırlar ile diğer insanlarının özgürlüklerini kısıtlamadan kişinin dilediği işi

yapabilmesine denir.

Sorumluluk: Kişilerinin yaptığı tüm eylemler sonucunda yapılan eylemleri sonuçları ile beraber

değerlendirerek sonuca katlanmasıdır.

Bireyler yaşadıkları duruma ve olaya karşı kendilerine tanımlanan tüm hak, özgürlük ve

sorumlulukları kullanmakla yükümlüdür.

Bu bağlamda her bireyin sahip olduğu haklar şunlardır;

1) Yaşam Hakkı: Bir insanın en temel insani hakkıdır. Kişiye verilen diğer hakların kullanılması ise

doğrudan bu hakkın kişilerde bulunmasına bağlıdır.

2) Kişinin Dokunulmazlığı Hakkı: Yasalarla beraber kişinin dokunulmazlığı hakkında anayasamızda pek

çok kanun yer almaktadır.

 3) Sağlık Hakkı: Her insan sağlıkla ilgili bir sıkıntı yaşadığında tedavi edilme hakkına sahiptir.

4) Eğitim Görme ve Öğrenim Hakkı: Her kişinin eğitim ve öğretim alma hakkı bulunur.

5) Konut dokunulmazlığı Hakkı

6) Toplantı düzenleme hakkı

7) Çalışma Hakkı: Kişilerin yaşamlarını devam ettirmesi için çalışma hakları bulunur. Çalışma hakları ile

beraber işçi olarak da farklı hakları bulunur.

8) Haberleşme özgürlüğü

9) Özel yaşamın gizliliği

10) Yerleşme ve seyahat özgürlüğü

11) Seçme ve Seçilme Hakkı: hem bir hak hem de bir vatandaşlık görevi olarak karşımıza çıkar.

12) Tüketici Hakları: Tüketicilerin aldıkları ve tükettikleri ürünlere karşı kullanabilecekleri haklardır.

Tüketici hakları ile ilgili pek çok içerik mevcuttur. Özellikle Tüketici hakları, özel bir yasayla güvence

altına alınmıştır.

Kültürümüzü oluşturan unsurlar

1. Gelenek ve Ritüeller: Gelenekler ve ritüeller, toplumun birlik ve beraberlik duygusunu

güçlendiren temel unsurlardır. Özel günler, bayramlar, düğünler ve diğer geleneksel etkinlikler,
insanları bir araya getirir ve toplumun kültürel kimliğini paylaşmalarını sağlar.

2. Dil ve İletişim: Ortak bir dil, insanların birbiriyle iletişim kurmasını ve fikirlerini paylaşmasını
sağlar. Dil, kültürel değerleri, hikayeleri ve bilgileri kuşaktan kuşağa aktarmak için kullanılır. Aynı
dili konuşan insanlar, daha güçlü bir topluluk oluşturur.

3. Toplumsal Dayanışma: İnsanların yardımlaşma, dayanışma ve diğerlerine karşı duyarlılık gösterme

isteği, birlik ve beraberliği güçlendiren önemli bir faktördür. Toplumsal dayanışma, acil
 durumlarda veya zor zamanlarda insanların birbirine destek olmasını ve toplumun daha güçlü bir
şekilde bir arada kalmasını sağlar.

Bu unsurlar, bir toplumun birlik ve beraberliğini destekleyen kültürel değerlerin sadece birkaç
örneğidir. Her toplum kendi kültürel özelliklerine sahiptir ve bu özellikler, insanların birbirleriyle olan
bağlarını güçlendiren önemli temel taşlardır.

Ayrımcılık

Ayrımcılık, bir kişiye ya da gruba, belli özelliklerinden dolayı önyargılı davranmaya denir. Bu davranış,
pozitif ya da negatif yönde olabilir. Ancak, ayrımcılık dendiğinde genellikle negatif anlam anlaşılır.

Kalıp yargı, toplumun belirli bir kesiminde kabul gören ve değiştirilmesi zor olan bir düşünce
sistemidir. Hakkında yorum yapılan konu için tek bir düşünce geçerlidir ve diğer düşünceler kesinlikle
kabul edilemez.

Ön yargı, bir konu veya durum hakkında önceden bir yargıya varmak anlamına gelmektedir. Gerekli
bilgi edinmeden ya da araştırma yapmadan, yetersiz, duygusal ve içsel kanıtlara dayandırılarak
oluşturulan kalıp yargılardır. İnsanların diğer insanlar ya da gruplar hakkındaki duygu, düşünce ve
davranışlarından oluşur.

Dilekçenin özellikleri

 Çizgisiz beyaz kâğıda yazılmalıdır.

 Bilgisayar yazıcısı, daktilo veya tükenmez/dolma kalemle yazılabilir.
 Dilekçenin başlangıcına konu bölümü açılarak 1 satırda dilekçenin içeriği hakkında bilgi verilir. Bu
sayede dilekçenin yollandığı kurum içinde ilgili birime daha hızlı ulaşması sağlanır.
 Sorun hangi kurumu ilgilendiriyorsa ona hitap edilerek başlanmalıdır. Bu sebeple dilekçenin
yollanacağı muhatap kurum belirtilmelidir.
 Tarih belirtilmelidir.
 İmza ve/veya kaşe olmalıdır.
 Dilekçe eki varsa mutlaka dilekçe sonunda ekler kısmı olmalıdır.
6. SINIF SOSYAL BİLGİLER ÇALIŞMA SORULARI

1. Rol nedir? Kısaca açıklayınız. Doğuştan kazılan rollere örnekler veriniz.

2. Türklerin ana yurdu neresidir ve bitki örtüsü nasıldır?

3. Haklarımıza ve sorumluluklarımıza örnekler veriniz.

4. Sosyal rollerimiz nelerdir?

5. Türklerin yaşam şekli nasıldı? Türkler atları neden evcilleştirmiştir?

6. Ayrımcılık nedir?

7. Dilekçede neler vardır? Dilekçe yazarken nelere dikkat ederiz?

8. Ön yargı ve kalıp yargı nedir?

9. Türklerde kut inancı ve töre nedir?

10. Kültürü oluşturan ögeler ve unsurlar nelerdir?

Sınavlarınızda başarılar dilerim 