ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI - TRƯỜNG CƠ KHÍ

Nhóm chuyên môn Kỹ thuật Hàng không và Vũ trụ

ĐỘNG CƠ HÀNG KHÔNG 1

TS. Đinh Công Trường

TS. Lê Văn Minh
Nhóm chuyên môn Kỹ thuật Hàng không và Vũ trụ
Trường Cơ khí - Đại học Bách khoa Hà Nội
Giíi thiÖu m«n häc

 C¬ së lý thuyÕt nhiÖt, khÝ ®éng, tÝnh to¸n chu trinh nhiÖt ®éng
c¬ tuabin khÝ
 Môc tiªu cña m«n häc :
- n¾m ®−îc c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt cña ®éng c¬ tuabin khÝ
- c¸c béé pphËn
Ë chñ yyÕu cña ®éng
é g c¬
- ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n chu trinh nhiÖt cña c¸c lo¹i ®éng c¬

2
Néi dung m«n häc

Chương 1: Giới thiệu chung

Chương 2: Các bộ phận của Động cơ

Chương 3: Tính toán Chu trình nhiệt lý tưởng

Chương 4: Đặc tính các bộ phận

Chương 5: Dòng qua Máy nén - Tuabin 3

Tμi liÖu tham kh¶o

1. Mattingly. Elements of Gas Turbine Propulsion. 1996.

2. Kroes & Wild. Aircraft Powerplant. Glencoe Aviation
Technology Series.1993
3. Snecma. CFM56-5B Maintenance Training Manual, Vol. 1,2
1995.
1995
4. Roger LAMOULINE. La pratique du turbofan. 2000.
5. C¸c ®Üa CD: CFM56-5B, B777, A320

4
Ch−¬ng 1 : giíi thiÖu chung
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
1.2 S− p
ph¸t triÓn cña ®éng
é g c¬ vµ m¸y
y bayy
1.3 Ьn vÞ vµ thø nguyªn
¹ lµm viÖc
1.4 Giíi h¹n Ö cña ®éng
é g c¬
1.5 C¸c th«ng sè c¬ bản cña ®éng c¬
ù ®Èy
a. Lùc y
b. SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu
c. HiÖu suÊt
1.6 C¸c th«ng sè c¬ bản cña m¸y bay ( liªn quan tíi ®éng c¬)
a. Qu·ng ®−êng bay
b. Thêi gian bay
5
c. Tèc ®é thÊt tèc
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬

S¬ l−îc lÞch sù ph¸t triÓn

 Wright’s
W i h ’ brothers
b h (1903) ®éng
® c¬
piston c¸nh qu¹t, thæi kh«ng khÝ
ra sau t¹o
t lùc
l ®Èy
®È

 Lenne Lorin (Ph¸p ,1908) : ®éng c¬ piston , cã nÐn kh«ng khÝ

tr−íc khi hßa trén
é víi nhiªn liÖu
Ö
 Von Ohain (®øc,1939) & Frank Whittle (Anh, 1941) : ®éng c¬
pph¶n lùc
ù
6
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬

a) §/c kh«ng Tuabin khÝ (Non –Air Breathing Engines):

 Rocket
 Electric propulsion system
 Nuclear propulsion system

7
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬

b) §/c Tuabin khÝ (Air Breathing Engines):

 §éng c¬ c¸nh qu¹t (Turboprop Engine).

 §éng c¬ trôc dÉn (Turboshaft Engine)
 §éng c¬ 1 luång (Turbojet Engine)
 §éng c¬ 2 luång (Turbofan Engine )

8
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
§/c c¸nh qu¹t (Turboprop Engine)

PT6A
(Pratt & Whitney)

9
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
§/c trôc dÉn (Turboshaft Engine)

T56
(Allison)

10
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
§/c ph¶n lùc 1 luång (Turbojet Engine)

J85
(General Electric)

11
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
§/c
/ ph¶n
¶ lùc 1 luång
å cã buång
å ch¸y phô

J85AB
(General Electric)

12
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬

turbojet

turbojet with AB

13
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬
§/ tuabin
§/c bi ph¶n
h¶ llùc 2 luång
l å (Turbofan
(T b f Engine)
E i )

CFM 56
(Snecma)

14
1.1 Ph©n lo¹i c¸c lo¹i ®éng c¬

turbojet

turbofan

15
1.2 Sù ph¸t triÓn cña §C & MB
3 tiªu chÝ kü thuËt:
i) KhÝ ®éng häc : L / D

16
1.2 Sù ph¸t triÓn cña §C & MB
ii) C«ng suÊt vµ hiÖu suÊt cña ®éng c¬

17
1.2 Sù ph¸t triÓn cña §C & MB
iii) Tèc ®é m¸y bay

18
1.3 §¬n vÞ vµ thø nguyªn

Sö dông hai hÖ ®o : ANH vµ SI

HÖ ®o Lùc gc Khèi ChiÒu dµi Thêi gian

l−îng
SI tÝnh 1 kg m s
ANH Lbf tÝ h
tÝnh lb
lbm ft s

gc = 32,174
32 174 ft . lb (lbf.s2)
lbm / (lbf

19
1.4 Giíi h¹n lµm viÖc cña ®éng c¬
Theo ®é cao H vµ sè Mach
 Giíi h¹n
h : lùc
lù n©ng,
© nhiÖt
hiÖt ®é,
®é t¶i träng
t khÝ ®éng
®é

20
1.4 Giíi h¹n lµm viÖc cña ®éng c¬
Theo ®é cao H vµ sè Mach

 Th«ngg sè chuÈn ®o ë mùc

ù n−íc biÓn

21
1.5 §Æc tÝnh kü thuËt cña §CMB

a) Lùc ®Èy F . . .
(m 0  m f )Ve  m 0 V0
F  ( Pe  P0 ) Ae
gc
 Lùc ®Èy cã Ých cña ®éng c¬ T = F ( 1 - oh - o® )

b) SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu S

S = mf / F

 SuÊt tiªu hao nhiªn liÖu cã Ých TSFC

22
1.5 §Æc tÝnh kü thuËt cña §CMB
F,S = f ( kÕt cÊu, H ,M)

23
1.5 §Æc tÝnh kü thuËt cña §CMB

c) HiÖu suÊt
 HiÖu suÊt nhiÖt T = Wra (đéng c¬) / Q
Wra : biÕn thiªn ®éngg n¨ngg

 HiÖu suÊt lùc ®Èy p = Wmb / Wra ((đéng

é g c¬))
khi mf  mo & Pe = Po  p = 2 / (Ve/Vo + 1)
Bµi tËp1-1 (p30)

 HiÖu suÊt chung  = T .p

F,S,  = f ( kÕt cÊu, H ,M)
24
1.5 §Æc tÝnh kü thuËt cña §CMB

Bµi tËp

25
1.5 §Æc tÝnh kü thuËt cña §CMB

Bµi tËp

26
1.6 Th«ng sè KT cña MB liªn quan §C
a) Ph−¬ng tr×nh ®Æc tr−ng ( chÕ ®é bay b»ng)

b) Ph−¬ng tr×nh Lùc n©ng vµ lùc c¶n

L = nW = CLqSw
D = CDqSw ( biÓu diÔn CD theo CL)
27
1.6 Th«ng sè KT cña MB liªn quan §C
c) Tèc ®é thÊt tèc

Vstall = SQRT (2. gc.W/. CLmax.Sw)

 VTO = 1,2 Vstall

 VLD = 1,15 Vstall

d) L−îng tiªu hao nhiªn liÖu

28
Ch­¬ng 2 : C¸c bé phËn ®ctbK
2.1 èng hót
a. èng hót d­íi ©m
b. èng hót trªn ©m
2.2 M¸y nÐn
a. M¸y nÐn li t©m
b. M¸y nÐn däc trôc
2.3 Buång ch¸y
2.4 Tuabin
2.5 èng ®Èy
a. èng ®Èy héi tô
b. èng ®Èy héi tô - ph©n k× 1
2.1 èng hót
a. èng hót d­íi ©m

2
2.1 èng hót
b. èng hót trªn ©m

3
2.2 M¸y nÐn
a. M¸y nÐn li t©m

- 3 b« phËn chÝnh : b¸nh c«ng t¸c, èng gom ( buång xo¾n),

c¸nh h­íng
- TØ sè nÐn : 1:4, 1:5…
4
2.2 M¸y nÐn
a. M¸y nÐn däc trôc

- 1 tÇng : rotor, stato

- TØ sè nÐn : 1,1 – 1,8
5
2.3 Buång ch¸y

- f = 1/30 – 1/60

6
2.3 Buång ch¸y
3 lo¹i buång ch¸y c¬ b¶n:

7
2.4 Tuabin
tuabin däc trôc:

- 3/4 n¨ng l­îng ch¸y dïng dÉn ®éng m¸y nÐn

8
2.4 Tuabin
tuabin däc trôc cã hai lo¹i:
- Tuabin xung lùc
- Tuabin ph¶n lùc

9
2.5 èng ®Èy
a) èng ®Èy héi tô:

10
2.5 èng ®Èy
b) èng ®Èy héi tô – ph©n k×:

11
Ch­¬ng 3 : TÝnh CTN lý t­ëng
3.1 Môc ®Ých tÝnh to¸n Chu tr×nh nhiÖt (CTN)
3.2 Mét sè kh¸i niÖm nghÜa c¬ b¶n
a. NhiÖt ®é tæng TT, ¸p suÊt tæng PT, tØ sè τ, Π
b. Hai tr­êng hîp ®Æc biÖt
c. VÞ trÝ c¸c mÆt c¾t, b¶ng kÝ hiÖu
3.3 Th«ng sè ®Çu vµo
3.4 C¸c b­íc tÝnh to¸n CTN
3.5 Gi¶ thiÕt cña CTN lý t­ëng
3.6 TÝnh to¸n CTN lý t­ëng
a. §«ng c¬ ph¶n lùc 1 luång
b. §éng c¬ ph¶n lùc 2 luång 1
3.2 Mét sè kh¸I niÖm c¬ b¶n
a. nhiÖt ®é tæng, ¸p suÊt tæng,

2
3.2 Mét sè kh¸I niÖm c¬ b¶n
b. tr­êng hîp ®Æc biÖt

Dßng tù do

Dßng ph¶n øng

3
3.2 Mét sè kh¸I niÖm c¬ b¶n
c. VÞ trÝ mÆt c¾t, b¶ng kÝ hiÖu

4
3.2 Mét sè kh¸I niÖm c¬ b¶n
c. VÞ trÝ mÆt c¾t, b¶ng kÝ hiÖu

5
3.3 Th«ng sè ®Çu vµo

6
3.5 Gi¶ thiÕt cña CTN lý t­ëng
1. Qu¸ tr×nh nÐn + gi·n në : ®¼ng entropi

2. Qu¸ tr×nh ch¸y : ®¼ng ¸p

3.

4. Cp = constant

5. P9 = P0
8
3.6 TÝnh to¸n CTN Turbojet
3.6 TÝnh to¸n CTN Turbojet
3.6 TÝnh to¸n CTN Turbojet
3.6 TÝnh to¸n CTN Turbojet
Ch­¬ng 4 : ĐẶC TÝNH C¸C bé phËn

4.1 èng hót

4.2 M¸y nÐn
4.3 Tuabin
4.4 Buång ch¸y
4.5 èng ®Èy

1
4.1 èng hót

2
4.2 M¸y nÐn

3
4.2 M¸y nÐn

4
4.3 Tuabin

5
4.3 Tuabin

6
4.4 Buång ch¸y

7
4.5 èng ®Èy

8
Ch­¬ng 5: Dßng qua m¸y nÐn - tuabin

5.1 Ph­¬ng tr×nh Euler

5.2 Dßng qua m¸y nÐn
a. Dßng 2D
b. Tam gi¸c vËn tèc
c. Th«ng sè c¬ b¶n
d. LÆp tÇng
5.3 Dßng qua turbine

1
5.1 PT Euler

angular mometum:

Momen xo¾n (applied torque):

C«ng suÊt (Input Power):

***Euler pump equation. 2

5.1 PT Euler

¸p dông NhiÖt §LH ®Þnh luËt 1:

***Euler turbine equation. 3

5.2 Dßng qua M¸y nÐn

4
5.2 Dßng qua M¸y nÐn

5
5.2 Dßng qua M¸y nÐn

6
5.2 Dßng qua M¸y nÐn

7
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
a) Dßng 2D qua d·y c¸nh:

8
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
a) Dßng 2D qua d·y c¸nh:

9
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
b) Tam gi¸c vËn tèc

10
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
b) Tam gi¸c vËn tèc

11
5.2 Dßng qua M¸y nÐn

12
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- HiÖu suÊt tÇng

13
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- §é ph¶n Lùc

14
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- Profils c¸nh

15
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- HÖ sè t¶i träng tÇng

16
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
d) §iÒu kiÖn lÆp tÇng

17
5.2 Dßng qua M¸y nÐn
e) Qui tr×nh thiÕt kÕ

18
5.3 Dßng qua Tuabin
a) TÇng tuabin

19
5.3 Dßng qua Tuabin
a) TÇng tuabin

20
5.3 Dßng qua Tuabin
b) Tam gi¸c vËn tèc

21
5.3 Dßng qua Tuabin
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- HiÖu suÊt tÇng

- HÖ sè t¶i träng tÇng

22
5.3 Dßng qua Tuabin
c) Th«ng sè c¬ b¶n
- §é ph¶n lùc

- Profils c¸nh

23
5.3 Dßng qua Tuabin
e) Qui tr×nh thiÕt kÕ

24