06.11.

2023

Konsekwencje nieprzestrzegania kodeksów:

Bardziej humanistyczne - kodeks bez sankcji.
Jakie środki do osiągnięcia wysokiego poziomu moralności:
- minimalizacja stygmatyzacji sprawcy (dążenie do przekonania
sprawcy naruszenia normy moralnej o trafność krytyki i przyjęcie
przez niego innego stanowiska)

7.4 Psycholog dba o dobre imię zawodu, jednak nie za cenę ukrywania
błędów czy naruszeń standardów etycznych. Psycholog reaguje na
odstępstwa od zasad etyki zawodowej ze strony innych psychologów.
Krytyczna ocena pracy i działalności innego psychologa nie powinna
jednak mieć charakteru deprecjonującego osobę.

Różni się w zależności od rodzaju terapii:

- Gestalt - powiadomić Komisje Etyki PTPG
- Towarzystwo Psychoterapii - próbujemy wpłynąć na postępowanie
kolegi, a jeżeli się nie da to przekazujemy sprawę
- Psychoterapeuty Centrum Terapii Poznawczo- Behawioralnej -
dobro klient apowyżej lojalności wobec kolegi; gwarantujemy
bezpieczenstwo klienta , zgodnie z odpowiednimi regulacjami
prawnymi i zasadami etyki

Co jeżeli został naruszony kodeks?

Kiedy to jest potrzebne i nie jest donosicielstwem? W przypadku

problemów etycznych o mniejszej intensywności moralnej nie będzie
konieczne informowanie o każdym przypadku ich przekroczenia
przełożonych, choć celowe jest podejmowanie jakichś innych działań
(zwrócenie uwagi, szczera rozmowa, próba przekonania). Jeżeli
natomiast jest to problem o dużej intensywności, dotyka istotnego
nakazu bądź zakazu etycznego, wówczas ktoś nie powinien wahać się -
trzeba powiadomić o sprawie przełożonego danej osoby.
- do bezpośredniego przełożonego
- z zachowaniem maksymalnej dyskrecji (spotkanie w cztery oczy)
- przedstawiamy czyn rzeczowo, bez sugestii - przełożony sam
ocenia stopień naruszenia norm
- działanie to powinno być w interesie ogółu - a nie dla zemsty,
rozmiar przewinienia powinien być istotny

Etyka zawodowa psychologa według PTP

Po raz pierwszy w Polsce - 24.4.1971 - kodeks liczył 37 punktów ujętych w
cztery części:
- zasady ogólne
- działalność badawcza
- działalność praktyczna
- działalność dydaktyczna
1986 - rozpoczęta praca nad nowym - kierowała Irena Heszen- Niejodek ;
w 1988 nowa wersja, ale ze zastrzeżeniem “nie jest to postać ostateczna”
- kodeks ten miał 49 punktów w 4 częściach:
- zasady ogólne
- psycholog jako praktyk
- psycholog jako badacz
- psycholog jako nauczyciel i popularyzator
Trzecie - w 1991- Walne Zgromadzenie PTP - 51 artykułów.
Prace nad nowym w 2013; w listopadzie 2015 roku Walne Zgromadzenie
Delegatów PTP zdecydowało, że powinien powstać nowy tekst
dotychczasowego kodeksu; wrzesień 2017 - zaproponowano część
aspiracyjną kodeksu; 2018 - konsultacje projektu; w 2019 - wznowiono
prace nad nowym kodeksem; do końca czerwca - ukonstytuowany jego
obecny skład, zaś same prace zintensyfikowały się po przerwie
wakacyjnej.

Główne założenia kodeksu etyczno- zawodowego psychologa:

- ingerencje w sposób istneinia drugiego człowieka jako
indywidualnej i niepowtarzalnej całości , ingerencję, której skutki
mogą być nieodwracalne
- naczelna wartość dla psychologa - dobro drugiego człowieka (cel:
niesienie pomocy innej osobie)
- relacje psycholog - klient mają niesymetryczny charakter

4. Korporacje zawodowe i ich etyka. Opinia społeczna na temat

zawodów zaufania publicznego. Cechy zawodu zaufania społecznego

Fundamentalna zasada jakiejkolwiek etyki:

Traktować wszystkich ludzi jako unikalne i wartościowe osoby

Czego dotyczyć mogą zagrożenia etyczne, związane z wykonaniem

zawodu:
- naruszenie prawa do fizycznej i psychicznej nietykalności oraz
poczucia zagrożenia i odczuwania dyskomfortu psychicznego
osoby
- naruszania takich dóbr, jak godności, prywatności , poufności,
autonomii, dyskrecji
- naruszenie systemu wartości i światopoglądu
 - szkody fizycznej, psychologicznej, emocjonalnej, duchowej
Źródło problemów etycznych:
- kompetencje ( też umiejętność manipulowania)
- położenia (to usługobiorca a nie specjalista cierpi i szuka
pomocy)
- treści relacji ( emocje, przeżycia, doświadczenia, wspomnienia
klienta stanowią główny temat rozmowy)

Jakie prawa narusza diagnozowanie i orzekanie:

- prywatności i intymności
- tajemnicy osobistej, tajemnicy korespondencji, dyskrecji
- poufność, dyskrecji
- informacji (o celu i przebiegu badania)
- autonomii (przeciwieństwem jest paternalizm - najogólniej
nawiązuje do postaci ojca rodziny, który zdając sobie sprawę z
tego, że małe dzieci nie są zdolne do świadomych i
uzasadnionych wyborów, troszczy się o ich dobro bez
uwzględniania ich zdania w tej sprawie)
Paternalizm może być radykalny i umiarkowany. Radykalny - nie pytamy,
bo nie musimy; umiarkowany - możemy porozmawiać, ale i tak
decydujemy; kiedy jest nieświadomy pacjent.

Jakie prawa narusza pomaganie i psychoterapia:

- prywatność i intymność
- poufność
- informacji i wyboru
- samodecydowanie i autonomię

Czego ludzie oczekują w kontakcie z psychologiem:

- indywidualizacji
- akceptowanie
- życzliwe zrozumienie
- utrzymanie sekretu
- chcą mieć prawo na podejmowanie własnych wyborów i decyzji

1948 - powszechna deklaracja praw człowieka (ONZ)

4 podstawowe wartości, którymi powinni się kierować psycholodzy:

- szacunek do praw i godności osób
godność (dignitas hominis) - godność osobowa (przyrodzona) a
godność osobista (cecha stopniowalna ;poczucie dumy, szacunek
innych; to co wypracowuje i to co mogę utracić)
- kompetentna troska o dobrostan osób
- uczciwość zawodowa i naukowa odpowiedzialność