Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą w Warszawie ul.

Włoska 5, 02-675 Warszawa

Rok szkolny 2022/2023
BIOLOGIA

KLASA III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE 4-LETNIE, POZIOM PODSTAWOWY (PP)

PRACA KONTROLNA NR 2
Genetyka klasyczna.
Termin przesłania - do 31 grudnia 2022 r.
NAZWISKO

Liczba punktów …………../ 25 p.

Ocena…………………………………….
IMIĘ Podpis nauczyciela

………………………………………………..

OŚWIADCZENIE
Oświadczam, że pracę kontrolną
wykonałem/am samodzielnie.
podpis ucznia………..…………………………………

Zadanie 1. (0 - 4 pkt.)
1.1. Określ, czy opisy dotyczą fenotypu czy genotypu.
Opis Genotyp czy fenotyp

1. Zapis alleli pojedynczego genu

2. Widoczna cecha organizmu.

3. Zestaw wszystkich genów w organizmie.

4. Zależy m.in. od czynników środowiska i trybu życia.

Zadanie 2. (0 – 4 pkt.)
Mendel skrzyżował czyste linie grochu o kwiatach białych i nasionach gładkich z roślinami
o kwiatach czerwonych i nasionach pomarszczonych. W F1 otrzymał wszystkie rośliny
o kwiatach czerwonych i nasionach gładkich. Następnie skrzyżował rośliny z F1 i otrzymał
w F2 rośliny we wszystkich możliwych kombinacjach badanych genów w stosunku 9:3:3:1.
Rozwiąż zadanie według poniższych punktów.
2.1. Wypisz dane i wykonaj dwie krzyżówki przedstawiające przebieg doświadczenia
Mendla z wykorzystaniem szachownicy Punnet’a.
Dane:

Strona 1 z 5
Krzyżówka 1. Napisz genotypy krzyżowanych osobników.

Krzyżówka 2. Napisz genotypy krzyżowanych osobników.

2.2. Rozpisz stosunek fenotypowy i genotypowy w pokoleniu F2.

2.3. Sformułuj treść II prawa Mendla.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3. (0 - 3 pkt.)
Chorobę Huntingtona wywołuje dominujący allel H. Symptom tej choroby pojawia się
dopiero w średnim wieku. Zapadają na nią osoby o genotypie Hh /zarodki HH nie przeżywają.
Osoba Hh może mieć dzieci zanim rozwinie się choroba.
Przedstaw, jakie jest prawdopodobieństwo, że dzieci takiej osoby /Hh/ z partnerem
o genotypie hh zapadną na tą chorobę.
Rozwiąż zadanie według poniższych punktów.
3.1. Wypisz dane i podaj genotypy rodziców oraz gamet pod względem badanej cechy.
Dane:

Genotypy rodziców:
Genotypy gamet rodziców:
3.2. Wykonaj krzyżówkę z wykorzystaniem szachownicy Punnet’a.

Strona 2 z 5
3.3. Oblicz prawdopodobieństwo i podaj pełną odpowiedź:

Zadanie 4. (0 - 4 pkt.)
Dziewczynka o prawidłowej krzepliwości krwi ma brata, który choruje na hemofilię. Ich
rodzice nie są chorzy. Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że dziewczynka jest
nosicielką hemofilii.
Rozwiąż zadanie według poniższych punktów.
4.1. Wypisz dane i podaj genotypy rodziców i gamet pod względem badanej cechy.
Dane:

Genotypy rodziców:
Genotypy gamet rodziców:
4.2. Wykonaj krzyżówkę i określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że dziewczynka jest
nosicielką hemofilii.

F1

4.3. Odpowiedź ………………..………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 5. (0 - 4 pkt.)
Pewien daltonista poślubił prawidłowo rozróżniającą barwy kobietę. Oblicz
prawdopodobieństwo urodzenia się dziewczynki prawidłowo rozróżniającej barwy
w powyższym małżeństwie. Rozwiąż zadanie według poniższych punktów.
5.1. Wypisz dane i podaj genotypy rodziców i gamet pod względem badanej cechy.
Dane:

Genotypy rodziców:

Genotypy gamet rodziców:

Strona 3 z 5
5.2. Szachownica Punneta:

F1

5.3. Prawdopodobieństwo urodzenia dziewczynki prawidłowo rozróżniającej barwy ……..

Zadanie 6. (0 - 2 pkt.)
W tabeli przedstawiono dane dotyczące częstości zachodzenia crossing-over pomiędzy trójką
(C, X, Y) genów występujących w obrębie jednego chromosomu.
gen Częstość crossing-over
C-Y 19
X-Y 12
C-X 9
6.1. Na podstawie analizy powyższych danych ustal i podpisz na rysunku poniżej kolejność
ułożenia wszystkich wymienionych genów. Odpowiedź uzasadnij.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
6.2. Wyjaśnij, na czym polega zjawisko crossing-over i jakie jest jego znaczenie.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7. (0 - 4 pkt.)
Skreśl niewłaściwe wyrazy tak, by podane zdania zawierały prawdziwe informacje.
A. Chromosomy homologiczne zawierają te same /różne zestawy genów.
B. Geny znajdujące się na jednym chromosomie nazywamy genami
sprzężonymi/siostrzanymi.
C. Geny leżące na różnych chromosomach są dziedziczone zależnie/niezależnie od
siebie.
D. Geny sprzężone mogą zostać rozdzielone do różnych gamet podczas
zapłodnienia/crossing-over.

Strona 4 z 5
 Kryterium oceniania
NORMY PROCENTOWE PUNKTY STOPIEŃ
100% 25 celujący
99% - 86% 24-22 bardzo dobry
85% - 71% 21- 18 dobry
70% - 56% 17-14 dostateczny
55% - 40% 13-10 dopuszczający
39% - 0 % 9-0 niedostateczny

Strona 5 z 5