Kaartsimbole

Topografiese kaarte gebruik drie soorte tekens en simbole:

Natuurlike en Geboude kenmerke

Geboude kenmerke – Mense bou dit.

Natuurlike kenmerke – Dit is deel van die fisiese omgewing.

Voorstelling van hoogte

 Kontoere
 Driehoeksbakens
 Hoogtepunte
 Hoogtemerke
Kontoerlyne

Wat is ‘n kontoerlyn?

Kontoerlyne is lyne wat plekke wat op dieselfde hoogte geleë

is, verbind.

Eienskappe van kontoerlyne

• Kontoerlyne is denkbeeldige
lyne.

• Kontoerlyne word voorgestel

as 'n bruin lyn op 'n 1: 50 000
topografiese kaart.

• Die hoogte word altyd aangedui in meter.

• As die landskap steil is, is die kontoerlyne naby mekaar.

• As die landskap geleidelik is, is die kontoerlyne ver

uitmekaar.

• As die helling gelyk is, is die kontoerlyne eweredig

gespasieer.
Kontoerinterval

• Die verskil tussen twee kontoerlyne wat langs mekaar lê.

• Op topografiese kaarte is dit gewoonlik 5m, 20m of 100m.

Kontoerpatrone

Steil, geleidelike en konkawe hellings

 Landvorme

Riviervallei Uitloper Koppie Rif

• Word voorgestel • Word voorgestel • Landvorm wat bo die • ‘n Lang, smal
deur ‘n V-vormige deur ‘n V-vormige omringende terrein verhewe
kontoerpatroon. kontoerpatroon. uitstaan. landformasie met
• Die V’s wys in die • Die V’s wys in die • Het ‘n duidelike kruin. skuins kante.
rigting van rigting van
toenemende dalende hoogte.
hoogte.
Riviervallei

Uitloper

Koppie

Rif
1:10 000 Ortofotokaarte

Soorte lugfoto’s
 Kenmerke van vertikale lugfoto’s

• Die kamera se as is vertikaal tot die grond (90˚-hoek).

• Toon ‘n boaansig van die landskap.
• Word gewoonlik in swart en wit geneem om koste te
bespaar.
• Die vertikale lugfoto het ‘n groter skaal as die topografiese
kaart.
• Vertikale lugfoto’s help om groot en ontoeganklike gebiede
te karteer.

Kenmerke van ortofotokaarte

• Ortofoto’s word uit vertikale lugfoto’s geskep.

• Ortofotokaarte word gemaak deur kaartinligting by die
ortofoto’s te voeg.
• Kontoerlyne word gesuperponeer om ‘n gevoel te verkry
van die hoogte van die landskap.
• ‘n Kombinasie van ‘n kaart en ‘n foto.
• Dit het ‘n groter skaal as ‘n topografiese kaart – 1:10 000.
 Afstand
Omskakeling van cm na km

Om cm na km om te skakel, moet jy deur 100 000 deel (1 km = 100 000 cm)

Omskakeling van afstand op die 1:50 000 topografiese kaart en die 1:10 000
ortofotokaart:
Bereken die lengte van die landingstrook (in km & m) vanaf P na Q op die
Topografiese & Ortofotokaart.

3 cm
P Q

Topografiese kaart – 1:50 000

Ortofotokaart – 1:10 000

Verwysingsnomering
 Köordinate

Köo rdin
ate
 Inligting vanaf kaarte en foto’s

Grondgebruiksones

Swaarnywerheidsones

Ligtenywerheidsones

Sentralesakekern
Sentralesakekern

• In die stadkern.
• Hoogste
grondwaardes.
• Mees toeganklikste.
• Hoogste
gebouedigtheid.
• Hoogste geboue.

Ligtenywerheidsone

• Buite die sakekern geleë.

• Montering van verwerkte goedere
soos voertuigdele of masjinerie.
• Minder besoedeling.
• Gewoonlik naby vervoernetwerke.
• Maklike toegang na die SSK waar
goedere bemark word.

Swaarnywerheidsone
• Aangetref in die buitewyke van
die stad waar grond die
goedkoopste is.
• Naby hoof pad- en
spoornetwerke vir vervoer van
roumateriale en vervaardigde
produkte.
• Lae-inkomste behuising is dikwels
naby geleë.
• Baie lug- en geraasbesoedeling.

Inligting vanaf kaarte en foto’s

Grondgebruiksones

• Residensieel (lae en of hoë digtheid)

• Nywerheid (swaar/ligte)
• Sake- en kleinhandelsentrums
• Groen stroke/ buffersones
• Beskermde natuurreservate
• Landbougrond

Nedersettingspatrone

Faktore wat nedersettingspatrone beïnvloed:

 Landelike nedersettings

Word gekenmerk deur:

• Kleiner, met minder inwoners.

• Huise is gewoonlik wydverspreid.
• Gewoonlik in ‘n lineêre of
sirkelvormige patroon.
• Kernnedersettings kan ook
gevorm word naby skaars bronne
soos water of nader aan
werksgeleenthede.

Stedelike nedersettings

Word gekenmerk deur:

• Wissel vanaf informele sektore en uitgespreide townships

tot hoëdigtheid-voorstede.
• Informele sektore en townships word gekenmerk deur lae-
inkomste-groepe en swak infrastruktuur.
• Hoëdigtheid-voorstede word gekenmerk deur hoë inkomste
en hoëdiens-infrastruktuur (vervoerstelsels, skole, mediese
en ontspanningsgeriewe).