Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 42

Business Promotion and Service Center

Trung t©m dÞch vô vµ hç trî doanh nghiÖp

Kü n¨ng l·nh ®¹o & ®iÒu hµnh


tµi liÖu ph¸t

H¶i d¬ng, th¸ng 11 n¨m 2006


Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Môc lôc

Néi dung Trang


Néi qui kho¸ häc 3
Giíi thiÖu ph¬ng ph¸p häc CEFE 4
Tæng quan vÒ l·nh ®¹o vµ qu¶n lý 5
Kü n¨ng nhËn biÕt b¶n th©n 7
§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o 9
Kü n¨ng giao tiÕp 14
Híng dÉn c«ng viÖc- cho vµ nhËn ph¶n håi 17
Kü n¨ng nghe 20
Kü n¨ng uû th¸c c«ng viÖc 22
Kü n¨ng tæ chøc c¸c cuéc häp 27
Kü n¨ng tr×nh bµy 29
Kü n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 32
Kü n¨ng gi¶i quyÕt m©u thuÉn 34
Kü n¨ng ra quyÕt ®Þnh 37
Kü n¨ng ®éng viªn, khuyÕn khÝch 39

2
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

néi qui kho¸ häc

 Thêi gian :
 Giê häc hµng ngµy:
S¸ng :
ChiÒu :
 Yªu cÇu ®i häc ®Çy ®ñ
 Tham gia nhiÖt t×nh, cã tr¸ch nhiÖm
 TËn dông sù gióp ®ì cña c¸c gi¶ng viªn vµ häc viªn
 Thëng
 Ph¹t
 §¸nh gi¸
Hµng ngµy
Cuèi kho¸

3
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Giíi thiÖu ph¬ng ph¸p häc CEFE

CEFE lµ g× ?

Competency - based Ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng


Economies through qua sù h×nh thµnh vµ
ph¸t triÓn c¸c doanh
Formation of nghiÖp.
Enterprises

§Æc thï cña Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o CEFE


 Ph¸t huy n¨ng lùc tiÒm Èn cña mçi ngêi
 KhuyÕn khÝch tÝnh tù lËp, tù chñ vµ tù tin
 Lµ ph¬ng ph¸p häc ®a chiÒu
 LÊy häc viªn lµm trung t©m
 Gi¶ng viªn kh«ng nhåi nhÐt kiÕn thøc
 Gi¶ng viªn kh«ng bao giê quyÕt ®Þnh thay cho
häc viªn
 Cïng nhau t¹o m«i trêng häc tËp, xo¸ sù ng¨n c¸ch
 Häc tËp vÒ A.S.K (KiÕn thøc, Kü n¨ng, Hµnh vi/
th¸i ®é).
 Sö dông tiÒn thËt trong c¸c bµi tËp

4
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Tæng quan vÒ l·nh ®¹o vµ qu¶n lý

L·nh ®¹o lµ g×?


“ L·nh ®¹o lµ sù c xö cña mét c¸ nh©n khi anh ta ®ang chØ ®¹o ho¹t ®éng cña
mét nhãm ngêi ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu chung” - (Coons- 1957).
“ L·nh ®¹o lµ mét qu¸ tr×nh ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng cña nhãm cã tæ chøc ®Ó ®¹t
®Õn môc tiªu chung” (Rauch- 1984).
“L·nh ®¹o lµ mét ngêi cã kh¶ n¨ng khiÕn cho mäi ngêi lµm nh÷ng viÖc mµ hä
kh«ng muèn vµ kh«ng thÝch lµm” (Harry Truman).
Cïng víi viÖc ®Ò ra khu«n khæ ho¹t ®éng, c¸c gi¸ trÞ vµ t¹o ®éng lùc cho nh©n
viªn, ph©n bæ ng©n s¸ch vµ c¸c nguån lùc, nhiÖm vô cña ngêi l·nh ®¹o lµ x¸c
®Þnh ph¬ng híng tæng thÓ ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc lùa chän c¸c gi¶i ph¸p, ®¶m
b¶o nh÷ng nç lùc cña tæ chøc ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã träng t©m.

Chøc n¨ng qu¶n lý cña ngêi l·nh ®¹o:


- Ho¹ch ®Þnh (LËp kÕ ho¹ch) : Ph¶i x¸c ®Þnh c¸c nhiÖm vô, môc tiªu hoÆc
®Þnh híng nhê n¾m b¾t ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin tõ m«i trêng vµ kh¶ n¨ng
®¸p øng còng nh ý chÝ cña tæ chøc.
- Tæ chøc thùc hiÖn :X¸c lËp ph¹m vi tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cho c¸c
thµnh viªn, bao gåm c¶ viÖc s¾p xÕp c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó thùc
hiÖn ch¬ng tr×nh hµnh ®éng.
- ChØ ®¹o: Tham gia ý kiÕn chuyªn m«n, gi¶i quyÕt c¸c sù cè hoÆc m©u
thuÉn, ®éng viªn khuyÕn khÝch tinh thÇn cña nh©n viªn … ®Ó c«ng
viÖc ®îc tiÕn hµnh víi hiÖu qu¶ cao nhÊt vµ cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt
®Þnh bæ sung nÕu cÇn thiÕt.
- KiÓm so¸t: KiÓm tra qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc, cung cÊp c¸c th«ng
tin ph¶n håi kÞp thêi ®Ó gióp c¸c thµnh viªn ®iÒu chØnh nh÷ng sai sãt cã
thÓ x¶y ra hoÆc ph¸t huy c¸c tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ cao, chØ ®¹o ghi
nhËn c¸c sù cè hay m©u thuÉn ®Ó ph©n tÝch rót ra nh÷ng biÖn ph¸p
kh¾c phôc hoÆc ®iÒu chØnh ph¬ng híng, chiÕn lîc trong t¬ng lai.

5
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

So s¸nh ngêi l·nh ®¹o vµ Ngêi qu¶n lý


Ngêi l·nh ®¹o Ngêi qu¶n lý
 Ho¹ch ®Þnh  TriÓn khai
 S¸ng t¹o  Sao chÐp
 Ph¸t triÓn  Duy tr×
 T¹o dùng niÒm tin  KiÓm so¸t
 LËp kÕ ho¹ch dµi h¹n  LËp kÕ ho¹ch ng¾n h¹n
 §Æt nh÷ng c©u hái “C¸i g×, T¹i  §Æt nh÷ng c©u hái “B»ng c¸ch
sao” nµo, Khi nµo”
 TÇm nh×n réng  TÇm nh×n giíi h¹n
 Th¸ch thøc hiÖn tr¹ng  ChÊp nhËn hiÖn tr¹ng
 Lµ chÝnh m×nh  Lµ nh÷ng chiÕn sÜ giái

6
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng nhËn biÕt b¶n th©n

 Môc ®Ých :
 Cã nhËn thøc ®îc b¶n th©n
m×nh th× míi cã thÓ tù qu¶n
lý ®îc chÝnh m×nh
 Cã hiÓu ®îc m×nh th× míi cã
thÓ hiÓu ®îc ngêi kh¸c

Cöa sæ johari

B¹n

Cã thÓ nhËn Kh«ng thÓ nhËn


biÕt biÕt

Cã thÓ Vïng chung Vïng mï


Ngêi nhËn biÕt
kh¸c

Kh«ng thÓ Vïng mËt Vïng tèi


nhËn biÕt

 Béc lé b¶n th©n vµ cëi më ®èi víi c¸c th«ng tin ph¶n håi rÊt quan träng cho
viÖc tù nhËn biÕt vµ hoµn thiÖn b¶n th©n

C¸c kh¸i niÖm trong cöa sæ Johari

Vïng chung : Hay cßn gäi lµ vïng më, vïng c«ng khai. §©y lµ vïng quen thuéc
®èi víi b¹n vµ víi nh÷ng ngêi kh¸c. C¸c c¸ch øng xö ®îc béc lé trong vïng nµy lµ

7
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

nh÷ng g× mµ b¶n th©n b¹n vµ nh÷ng ngêi kh¸c quanh b¹n ®Òu quen thuéc hoÆc
biÕt ®Õn. VÝ dô nh sù duyªn d¸ng, x· giao, sù cÇu kú v.v... ®Òu thuéc vïng nµy.
Vïng mËt : Hay cßn gäi lµ vïng kÝn. Vïng nµy lµ n¬i ngêi ta gi÷ nh÷ng ®iÒu bÝ
mËt vÒ b¶n th©n m×nh nhng ngêi kh¸c l¹i kh«ng thÓ biÕt ®îc. BÝ mËt ®îc gi÷ ë
®©y v× sî nh÷ng ngêi kh¸c biÕt. BÝ mËt nµy cã thÓ liªn quan ®Õn t×nh c¶m,
th¸i ®é vµ nh÷ng c¸ch øng xö...
Vïng mï : Hay cßn gäi lµ vïng ng¹t. §©y lµ vïng vÒ b¶n th©n m×nh nhng chÝnh
m×nh l¹i kh«ng thÓ nhËn biÕt ®îc mµ ngêi kh¸c cã thÓ biÕt ®îc. Vïng nµy vÉn
cßn khã thÊy ®èi víi b¹n v× nh÷ng ngêi thÊy ®îc vïng nµy muèn nãi cho b¹n biÕt
nhng l¹i sî mÊt lßng b¹n.
Vïng tèi : §©y lµ vïng trong ®ã c¶ b¶n th©n b¹n vµ nh÷ng ngêi xung quanh ®Òu
kh«ng nhËn biÕt ®îc nhng trong vïng nµy cã nhiÒu kh¶ n¨ng vµ n¨ng khiÕu cha
®îc biÕt ®Õn hoÆc cha ®îc ph¸t hiÖn. NhiÒu ngêi thÝch gäi vïng nµy lµ vïng t-
¬ng lai, vïng cha ®îc ph¸t hiÖn hoÆc ®¬n gi¶n lµ vïng cha ®îc biÕt ®Õn.
Cöa sæ Johari cã nhiÒu t¸c dông. T¸c dông thø nhÊt xÐt ®Õn viÖc t¹o ra mét
kh«ng khÝ hoµ hîp Êm ¸p, b¹n cµng tù béc lé m×nh víi nh÷ng ngêi kh¸c, ngêi kh¸c
cµng trao ®æi nhiÒu h¬n, do vËy, nh÷ng trë ng¹i c¸ nh©n vµ nh÷ng h¹n chÕ x·
héi ®îc ph¸ vì. T¬ng tù, khi b¹n tù béc lé m×nh, b¹n cã thÓ nhËn ®îc th«ng tin
ph¶n håi. T¸c dông kh¸c nãi ®Õn quan hÖ c¸ nh©n - b¹n cµng biÕt nhiÒu vÒ ngêi
kh¸c, b¹n cµng hiÓu hä vµ biÕt ®îc nh÷ng ®iÓm yÕu, ®iÓm m¹nh, nh÷ng mong
muèn vµ nh÷ng ®éng c¬ lµm viÖc g× ®ã cña hä ... §iÒu nµy còng ®óng víi c¸ch
c xö vµ nhËn thøc cña ngêi kh¸c ®èi víi b¹n.
Sù hiÓu kü vÒ kh¸i niÖm Cöa sæ Johari gióp cho c¸c häc viªn cã thÓ sö dông nh
lêi chØ dÉn ®Ó h×nh thµnh c¸c chiÕn lîc riªng chuÈn bÞ tiÕn vµo c¸c giíi kh¸c
nhau nãi trªn. §èi víi chñ c¸c nhµ b¨ng, c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i béc lé
m×nh h¬n n÷a ®Ó cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ tèt h¬n khi xÐt vÒ c¸c ®Æc ®iÓm kinh
doanh vµ qu¶n lý. Cßn ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh th× c¸c nhµ doanh nghiÖp
cµng nªn cè g¾ng gi÷ cho vïng më cµng nhá cµng tèt.
Ngoµi ra, Cöa sæ Johari cßn cã thÓ sö dông trong chiÕn lîc ®µm ph¸n. Th«ng tin
chÝnh lµ søc m¹nh. B¹n cµng biÕt nhiÒu vÒ nhu cÇu, chiÕn lîc vµ vïng kÝn cña
phÝa kh¸c nh c¸c nhµ cung cÊp vµ c¸c chñ nî th× kh¶ n¨ng, t thÕ ®µm ph¸n cña
b¹n ®i ®Õn thµnh c«ng cµng m¹nh h¬n.

8
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o

H·y ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o hiÖu qu¶ cña b¹n b»ng c¸ch tr¶ lêi nh÷ng c©u hái
sau vµ ®¸nh dÊu lùa chän gÇn nhÊt víi kinh nghiÖm cña m×nh. H·y trung thùc
khi tr¶ lêi. Céng ®iÓm l¹i vµ xem b¶ng ph©n tÝch ë phÇn cuèi nh÷ng c©u hái
nµy. H·y sö dông nh÷ng c©u tr¶ lêi ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng lÜnh vùc cÇn c¶i thiÖn.
Lùa chän:
1- Kh«ng bao giê
2- ThØnh tho¶ng
3- Thêng xuyªn
4- Lu«n lu«n
1. B¹n lê ®i c¸c khuyÕt ®iÓm cña thµnh viªn vµ tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò
quan träng h¬n

1 2 3 4
2. B¹n chÊp nhËn phª b×nh vµ lu«n ph¶n øng tÝch cùc víi nã.

1 2 3 4
3. B¹n cã th¸i ®é tho¶i m¸i víi c«ng viÖc vµ lu«n gi÷ b×nh tÜnh khi lµm viÖc víi
ngêi kh¸c

1 2 3 4
4. B¹n hoµn toµn yªn t©m vµ tù tin vµo c«ng viÖc b¹n ®ang ®¶m nhËn

1 2 3 4
5. B¹n lu«n ph©n biÖt râ rµng gi÷a quan hÖ c¸ nh©n vµ quan hÖ c«ng viÖc

1 2 3 4

9
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

6. B¹n cho ®ã lµ c«ng tr¹ng cña c¶ nhãm khi ®¹t ®îc n¨ng suÊt cao

1 2 3 4
7. B¹n ®îc xem lµ ngêi chÝnh trùc, c«ng b»ng vµ kh«ng bao giê thiªn vÞ.

1 2 3 4
8. B¹n truyÒn c¶m gi¸c an t©m vµ tÜnh t¹i ®Õn c¶ nhãm

1 2 3 4
9. B¹n thÓ hiÖn c¶m gi¸c th©n thiÖn vµ quan t©m ®Õn vÊn ®Ò cña ngêi kh¸c.

1 2 3 4
10. B¹n lu«n t«n träng cÊp díi khi lµm viÖc trùc tiÕp víi hä

1 2 3 4
11. B¹n ®èi xö víi cÊp díi cïng mét c¸ch ®èi xö nh víi cÊp trªn

1 2 3 4
12. B¹n tr¸nh thÓ hiÖn c¸ch c xö nh mét “ngêi trªn” vµ ®èi xö b×nh ®¼ng víi ngêi
kh¸c

1 2 3 4
13. B¹n tù thÓ hiÖn lµ mét ngêi giao tiÕp tuyÖt vêi vµ cã thÓ ®éng viªn nhãm

1 2 3 4
14. B¹n tham gia mét c¸ch tËn t×nh ®Ó gióp nhãm ®¹t ®îc môc tiªu.

10
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

1 2 3 4
15. B¹n c¶m thÊy ®îc t«n träng vµ c¶ nhãm nghÜ tèt vÒ b¹n

1 2 3 4
16. B¹n kh«ng thÓ hiÖn sù thiªn vÞ vÒ tr×nh ®é, kh¶ n¨ng hay giíi tÝnh.

1 2 3 4
17. B¹n chÊp nhËn ý kiÕn cña ngêi kh¸c, thËm chÝ khi chóng kh¸c h¼n ý cña b¹n

1 2 3 4
18. B¹n lu«n tá ra c«ng b»ng vµ kh«ng thiªn vÞ trong viÖc khen thëng vµ ®Ò b¹t

1 2 3 4
19. B¹n nç lùc gióp nhãm g¾n kÕt víi nhau trong giai ®o¹n khñng ho¶ng.

1 2 3 4
20. B¹n lùa chän gi÷a tèc ®é vµ sù hoµn h¶o, tuú thuéc vµo tõng t×nh huèng

1 2 3 4
21. B¹n chØ tham gia vµo nh÷ng t×nh huèng thùc sù cÇn can thiÖp

1 2 3 4
22. B¹n thÓ hiÖn kiÕn thøc s©u s¾c vÒ lÜnh vùc chuyªn m«n cña b¹n

1 2 3 4
23. B¹n lµm viÖc tèt h¬n nh©n viªn nªn ph¶i t¹m thêi thay thÕ hä.

11
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

1 2 3 4
24. B¹n ph©n biÖt râ rµng gi÷a tÝnh khÈn cÊp vµ møc ®é quan träng

1 2 3 4
25. B¹n Ýt tËp trung vµo nh÷ng chi tiÕt nhá mµ dµnh phÇn lín thêi gian cho
nh÷ng vÊn ®Ò quan träng.

1 2 3 4
26. B¹n lu«n tù thÓ hiÖn lµ mét ngêi s¸ng t¹o, cã khuynh híng thay ®æi theo
chiÒu híng tèt h¬n

1 2 3 4
27. B¹n khuyÕn khÝch tÝnh s¸ng t¹o vµ ®æi míi ®Ó mäi ngêi c¶m thÊy tù do khi
®Ò xuÊt ý tëng

1 2 3 4
28. B¹n chän ®óng ngêi cho c«ng viÖc cña nhãm

1 2 3 4
29. B¹n sö dông tèt nhÊt nguån tµi chÝnh trong quyÒn h¹n cho phÐp cña b¹n.

1 2 3 4
30. B¹n ®¶m b¶o r»ng viÖc ®µo t¹o vµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®îc thùc hiÖn
tèt

1 2 3 4
31. B¹n thùc hiÖn nhiÖm vô rÊt tèt vµ chøng tá lµ m×nh ®¸ng tin cËy.
12
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

1 2 3 4
32. B¹n lµ ngêi ®¹i diÖn cña nhãm rÊt tèt vµ b¹n lu«n khuyÕn khÝch nh÷ng ngêi
kh¸c tin vµo ®iÒu ®ã.

1 2 3 4

Ph©n tÝch

B¹n ®· hoµn thµnh b¶ng tù ®¸nh gi¸, h·y céng tæng sè ®iÓm vµ kiÓm tra n¨ng
lùc cña m×nh b»ng c¸ch ®äc nh÷ng ®¸nh gi¸ t¬ng øng díi ®©y. Dï b¹n ®· ®¹t ®îc
møc ®é thµnh c«ng víi t c¸ch lµ ngêi l·nh ®¹o ë møc nµo ®i ch¨ng n÷a th× còng
h·y nhí r»ng vÉn lu«n cã nh÷ng lÜnh vùc cÇn ph¶i nç lùc c¶i thiÖn. H·y x¸c
®Þnh nh÷ng ®iÓm yÕu nhÊt vµ tham kh¶o nh÷ng híng dÉn phï hîp nh»m t×m ra
lêi khuyªn thùc tÕ gióp b¹n ph¸t triÓn vµ n©ng cao kü n¨ng l·nh ®¹o cña m×nh.
Tõ 32- 64 : B¹n cã thÓ mÊt quyÒn l·nh ®¹o. H·y sö dông c¬ héi nµy ®Ó t×m
hiÓu nh÷ng sai lÇm vµ c¶i thiÖn n¨ng lùc cña m×nh.
Tõ 64- 95 : Kü n¨ng l·nh ®¹o cña b¹n nh×n chung lµ tèt nhng nÕu ®îc c¶i thiÖn sÏ
tèt h¬n nhiÒu. H·y ph¸t triÓn nh÷ng lÜnh vùc mµ b¹n cha ®¹t ®îc ®iÓm cao.
Tõ 96 –128 : B¹n lµ mét ngêi l·nh ®¹o tµi ba. H·y tiÕp tôc ph¸t huy vµ hoµn
thiÖn tèt h¬n n÷a nh÷ng kü n¨ng l·nh ®¹o cña m×nh.

13
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng giao tiÕp


Kh¸i niÖm

Giao tiÕp lµ sù trao ®æi th«ng


tin hai chiÒu gi÷a hai ®èi tîng.
Th«ng tin ph¶i ®îc hai bªn hiÓu
râ vµ chÝnh x¸c.

C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn giao tiÕp


NhËn thøc c¸ nh©n
Lµ sù nhËn thøc vÒ thÕ giíi xung quanh th«ng qua l¨ng kÝnh c¸ nh©n. mçi ngêi
nh×n nhËn thÕ giíi xung quanh hoµn toµn kh¸c nhau tuú thuéc vµo gi¸ trÞ, niÒm
tin, kinh nghiÖm sèng, nÒn t¶ng gi¸o dô, nÒn t¶ng v¨n ho¸ … cña hä.
NhËn thøc c¸ nh©n sÏ ¶nh hëng ®Õn c¸ch mét ngêi hiÓu th«ng ®iÖp mµ hä nhËn
®îc.
Tr¹ng th¸i c¶m xóc
Sù vui vÎ, buån b·, giËn d÷, bùc béi … ®Òu cã mét t¸c ®éng ®Õn c¶ ngêi göi vµ
ngêi nhËn th«ng ®iÖp. Khi mét ngêi ë trong mét tr¹ng th¸i c¶m xóc tÝch cùc, hä
cã khuynh híng tiÕp nhËn th«ng ®iÖp tÝch cùc h¬n nh÷ng ngêi cã c¶m xóc tiªu
cùc.
VÝ dô
Th«ng ®iÖp “Bµi tr×nh bµy cña anh cã mét sè ®iÓm cha hîp lý”
Ngêi cã tr¹ng th¸i c¶m xóc tÝch cùc sÏ tr¶ lêi “VËy µ, anh cã thÓ chØ râ cho t«i
biÕt ®îc kh«ng”
Ngêi cã c¶m xóc tiªu cùc cã thÓ ph¶n øng “Anh th× lóc nµo còng chª t«i c¶.
Bèi c¶nh
Bao gåm: ®Þa ®iÓm, kh«ng gian, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, tiÕng ån, sù s¾p xÕp …
C¸c yÕu tè nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn sè lîng trao ®æi trong giao tiÕp (nãi nhiÒu hay
Ýt), møc ®é tho¶i m¸i khi giao tiÕp, møc ®é chÝnh x¸ch cña viÖc hiÓu th«ng
®iÖp.

14
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

H×nh thøc giao tiÕp

 Giao tiÕp b»ng lêi nãi


- Trùc diÖn
- §iÖn tho¹i

 Giao tiÕp b»ng v¨n viÕt


 Ng«n ng÷ kh«ng lêi

Lùa chän h×nh thøc giao tiÕp thÝch hîp


KÕt hîp nhiÒu h×nh thøc giao tiÕp

Ng«n ng÷ kh«ng lêi

NÐt mÆt Kho¶ng c¸ch

M¾t
Th©n thÓ
nh×n

Im lÆng
§iÖu bé cö chØ

Giäng nãi
D¸ng vÎ bÒ
ngoµi

15
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Giao tiÕp trùc diÖn

o BÒ ngoµi : ¨n mÆc gän


gµng, phï hîp.
o Hµnh vi : LÞch sù, tù tin, ¸nh
m¾t, ®i ®øng …
o Nãi : Ng¾n gän, cô thÓ, râ
rµng, dÔ hiÓu vµ thuyÕt
phôc
o Giäng nãi
o TËp trung : Sù l¾ng nghe

C¸c kªnh giao tiÕp trong tæ chøc


Trªn xuèng : Th«ng tin ®i tõ trªn xuèng, thêng lµ tõ c¸c cÊp qu¶n lý xuèng nh©n
viªn.
Díi lªn : Th«ng tin ®i tõ díi lªn, thêng tõ nh©n viªn lªn cÊp qu¶n lý hay tõ qu¶n lý
cÊp thÊp lªn qu¶n lý cÊp cao.
Hµng ngang: th«ng tin trao ®æi gi÷a c¸c thµnh viªn cïng cÊp ®é. C¸c kªnh giao
tiÕp nµy thêng xuÊt hiÖn trong c¸c c«ng ty/ tæ chøc cã s¬ ®å tæ chøc theo d¹ng
t«n ti trËt tù, cã nhiÒu tÇng qu¶n lý.
Kh«ng chÝnh thøc- vît cÊp hoÆc theo ®êng xÐo, trong nh÷ng t×nh huèng khÈn
cÊp.
NÕu chØ sö dông mét kªnh th«ng tin, th«ng tin ë n¬i lµm viÖc sÏ rÊt chËm vµ
kh«ng linh ho¹t.

16
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Híng dÉn c«ng viÖc - Cho vµ nhËn


th«ng tin ph¶n håi

I- Híng dÉn c«ng viÖc


C¸c lo¹i híng dÉn c«ng viÖc
- Híng dÉn trùc tiÕp (nªu râ viÖc g×, ai, khi nµo, ë ®©u, thÕ nµo). Sö dông
híng dÉn trùc tiÕp cho nh÷ng c«ng viÖc quan träng hoÆc cho nh©n viªn
cha cã kinh nghiÖm trong c«ng viÖc, cÇn mét sù híng dÉn chi tiÕt vµ cô
thÓ.
- Híng dÉn ®iÒu kiÖn (cho biÕt kÕt qu¶ mong ®îi vµ th«ng tin liªn quan,
sau ®ã ngêi nhËn viÖc sÏ tù quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c«ng viÖc nh thÕ
nµo). Híng dÉn ®iÒu kiÖn sö dông cho nh÷ng c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn
thêng xuyªn vµ nh©n viªn cã kinh nghiÖm trong c«ng viÖc.
C¸c bíc híng dÉn c«ng viÖc
 Lµm râ môc tiªu c«ng viÖc
 §a ra lý do thùc hiÖn c«ng viÖc
 Híng dÉn
 Yªu cÇu nh©n viªn lÆp l¹i híng dÉn
 Minh ho¹ nÕu c«ng viÖc liªn quan ®Õn m¸y mãc thiÕt bÞ
 Lªn kÕ ho¹ch theo dâi vµ ph¶n håi.
Kü n¨ng híng dÉn c«ng viÖc
 X¸c lËp môc tiªu cô thÓ
 Tr×nh bµy râ rµng
 Sö dông ng«n ng÷ h×nh thÓ
 L¾ng nghe
 KhuyÕn khÝch ®Æt c©u hái
 Cho ph¶n håi.

II- Cho vµ nhËn ph¶n håi


Kh¸i niÖm
Ph¶n håi lµ sù tr¶ lêi cña ngêi nhËn ®èi víi th«ng ®iÖp cña ngêi göi.
C¸c lo¹i ph¶n håi
Khen : Khen ngîi vÒ nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, x¸c nhËn nh÷ng g× nh©n viªn ®·
lµm ®îc.

17
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Phª : chØ ra nh÷ng thiÕu sãt trong c«ng viÖc vµ ®Ò nghÞ söa ch÷a. Lêi phª
kh«ng ph¶i lµ mét sù chØ trÝch.
C¸c bíc cho ph¶n håi:
- Nh¾c l¹i môc tiªu cô thÓ : gióp nh©n viªn nhí l¹i môc tiªu c«ng viÖc ®·
®ång ý tríc ®ã ®ång thêi x¸c lËp tiªu chuÈn c«ng viÖc cho qu¸ tr×nh ph¶n
håi.
- §a ra c¸c chøng cø: Ph¶n håi ph¶i dùa trªn c¸c chøng cø mµ ngêi qu¶n lý
quan s¸t ®îc trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña nh©n viªn. C¸c kiÓu ph¶n håi
nh “Cã th¸i ®é lµm viÖc tèt/ kh«ng tèt…”, “C«ng viÖc ®· hoµn thµnh
xuÊt s¾c …” sÏ lµm cho nh©n viªn nghÜ hä bÞ ph¶n håi ¸p ®Æt.
- Khen/ phª : Lu«n khen tríc råi míi phª.
- X¸c nhËn nh÷ng ph¶n håi: Sau khi cho ph¶n håi, ngêi qu¶n lý ®Ò nghÞ
nh©n viªn x¸c nhËn nh÷ng ph¶n håi. ViÖc nµy gióp cho nh©n viªn lµm râ
vÒ c¸c ý kiÕn ph¶n håi, biÕt ®îc c«ng viÖc hä hoµn thµnh ë møc ®é nµo,
nh÷ng ®iÓm g× lµm tèt, nh÷ng ®iÓm g× cÇn c¶i thiÖn.
Khi cho ph¶n håi, ngêi qu¶n lý cÇn chó ý:
- Nh÷ng hµnh vi thiÕu sãt cña nh©n viªn ph¶i cã chøng cø.
- Nªu c¶m xóc cña m×nh vÒ nh÷ng hµnh vi thiÕu sãt ®ã. ChØ lµ c¶m xóc
vÒ hµnh vi chø kh«ng ph¶i cÈm xóc vÒ con ngêi nh©n viªn. VÝ dô “T«i
c¶m thÊy kh«ng hµi lßng vÒ viÖc b¹n ®i trÔ 2 lÇn trong 1 tuÇn nh vËy”..
- Sau khi cho ph¶n håi, ngêi qu¶n lý nªn t¹m dõng 30 gi©y ®Ó nh©n viªn cã
thêi gian suy ngÉm vÒ ph¶n håi vµ ®a ra c©u hái nÕu cã.
- Hái nh©n viªn c¸c th«ng tin vÒ hµnh vi thiÕu sãt ®ã. VÝ dô “Anh cã thÓ
cho t«i biÕt râ h¬n vÒ viÖc ….”, tr¸nh sö dông c©u hái “T¹i sao” v× sÏ
lµm cho nh©n viªn c¶m thÊy bÞ tra vÊn.
- Ph¶i lµm cho nh©n viªn cã kÕ ho¹ch cam kÕt thay ®æi hµnh vi cña hä.
- Nªn nhí : Ph¶n håi vÒ hµnh vi, kh«ng vÒ con ngêi.
NhËn ph¶n håi:
- L¾ng nghe : L¾ng nghe mäi th«ng tin mét c¸ch cÈn thËn, tÝch cùc (®Çy
®ñ chi tiÕt, hoµn chØnh, ghi nhËn tríc khi ®¸nh gi¸ th«ng tin …).
- §Æt c©u hái lµm râ.
- Ghi nhËn ph¶n håi.
- Ghi nhËn nh÷ng ®iÓm hîp lý.
- Ra thêi h¹n ®Ó kiÓm tra ph¶n håi : §Ò nghÞ mét thêi h¹n ®Ó kiÓm tra
ph¶n håi trong trêng hîp b¹n muèn kiÓm tra tÝnh chÝnh x¸c cña ph¶n håi.

18
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Mét sè lu ý khi ®a ra ph¶n håi:

NhËn ý kiÕn ph¶n håi Cho ý kiÕn ph¶n håi

- Hái l¹i ®Ó lµm râ ý kiÕn ngêi ph¶n håi. - §a ra ý kiÕn ph¶n håi ®óng lóc, cµng sím
cµng tèt.

- §îi ®Õn khi ý kiÕn ph¶n håi ®· ®a ra - ý kiÕn ph¶n håi nªn tËp trung vµo 2 ®Õn

xong, tãm t¾t nh÷ng ý chÝnh ®Ó ch¾c 3 ®iÒu mµ th«i, bëi v× con ngêi mçi lÇn

ch¾n lµ m×nh ®· hiÓu râ ý kiÕn ngêi chØ cã thÓ tiÕp thu ®îc mét lîng th«ng

ph¶n håi. tin nh thÕ.

- §õng g©y khã kh¨n cho ngêi ph¶n håi - H·y ®a ra nh÷ng nhËn xÐt cô thÓ.

b»ng c¸c th¸i ®é ph¶n øng tiªu cùc.

- Lu«n nhí r»ng ý kiÕn ph¶n håi chØ ph¶n - H·y khen ngîi tríc khi chª ®iÒu g× ®ã.

¸nh nhËn thøc cña ngêi ®ã chø cha ph¶i Mét ngêi cho dï cã kÐm ®Õn ®©u vÉn

hoµn toµn vµ lu«n lu«n ®óng. H·y s½n cã ®iÓm nµo ®ã ®¸ng ®Ó khen.

sµng l¾ng nghe ý kiÕn ph¶n håi cña ng-


êi kh¸c ®ång thêi biÕt b×nh tÜnh c©n
nh¾c c¸c ý kiÕn ®ã.
- H·y cho ý kiÕn ph¶n håi mang tÝnh chÊt
- C¸m ¬n ngêi ®· cho ý kiÕn ph¶n håi ®Ó x©y dùng. §õng chØ trÝch h¹ nhôc ngêi
khuyÕn khÝch ngêi ®ã nh÷ng lÇn sau kh¸c.
hoÆc khuyÕn khÝch ngêi kh¸c ph¶n
håi.

19
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng nghe
1- L¾ng nghe b»ng ®«i m¾t cña m×nh
Còng nh viÖc l¾ng nghe b»ng ®«i tai - h·y biÕt l¾ng nghe b»ng ®«i m¾t. Hµnh
®éng cã ý nghÜ nhiÒu h¬n lµ lêi nãi. B¹n h·y cè g¾ng nhí l¹i th«ng ®iÖp ®· ®îc
chuyÓn t¶i nh thÕ nµo b»ng ng«n ng÷ cö chØ.
2- L¾ng nghe cã sù c¶m th«ng : lµ ph¶n ¸nh l¹i nh÷ng ®iÒu m×nh
nghe, quan s¸t vµ c¶m nhËn ®îc tõ ngêi nãi.
Mét ngêi l¾ng nghe tèt lµ ngêi biÕt chñ ®éng tham gia. L¾ng nghe cã sù c¶m
th«ng cßn lµ sù l¾ng nghe cã ®¸p øng ph¶n håi nh»m cñng cè l¹i th«ng tin vµo
thêi ®iÓm cÇn thiÕt. §iÒu nµy gióp ngêi nãi chó ý ®Õn c¶m xóc, ®iÖu bé cña
hä vµ lµm hä ®îc hiÓu. VÝ dô: T«i thÊy b¹n rÊt vui/ rÊt hµi lßng… hoÆc B¹n
thÊt väng l¾m ph¶i kh«ng? v.v.
3- §¸nh gi¸ b»ng c¸ch hái c¸c c©u hái nh:
- C« Êy lÊy th«ng tin nµy tõ ®©u ?
- §©y lµ ý kiÕn cña riªng c« Êy hay ®©y lµ thùc tÕ ?
- Anh Êy cã thùc sù nghÜ nh anh Êy ®ang nãi kh«ng ?
- T¹i sao anh Êy l¹i nãi nh÷ng ®iÒu nµy ?
4- Tiªn lîng nh÷ng g× ngêi nãi ®ang muèn nãi. Cè g¾ng ®o¸n ý chÝnh cña
ngêi nãi tiÕp sau ®ã lµ g× ?
- Ngêi nµy ®ang muèn nãi g× ®©y ?
- Anh Êy muèn m×nh hiÓu c¸i g× ®©y ?
- Ngêi nµy muèn m×nh lµm g× ®©y ?
NÕu viÖc dù ®o¸n cña b¹n lµ ®óng th× b¹n th¾ng lîi råi ®Êy. NÕu dù ®o¸n cña
b¹n lµ sai, b¹n cã thÓ so s¸nh nh÷ng g× b¹n ®o¸n víi thùc tÕ quan ®iÓm cña ng êi
kia vµ b¹n b¸m vµo môc tiªu. TiÕn tr×nh nµy lµ mét kü thuËt l¾ng nghe b»ng so
s¸nh vµ tù b¹n.
5- Lµm s¸ng tá ®iÒu nghe ®îc
§Æt c©u hái cho ngêi nãi ®Ó ch¾c ch¾n lµ m×nh hiÓu ®óng ý cña hä, vÝ dô
nh "cã ph¶i anh/ chÞ muèn nãi r»ng …"

20
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Liªn hÖ nh÷ng g× mµ ngêi nãi ®· nãi trong mèi liªn hÖ víi nh÷ng g× ngêi ta ®ang
nãi. Mét ngêi l¾ng nghe giái thêng xuyªn lµm s¸ng tá nh÷ng g× võa nãi víi nh÷ng
g× ®· nãi. VÝ dô " Tha «ng, «ng võa nãi r»ng ..."
6- Nãi l¹i ®iÒu m×nh nghe
Nãi l¹i ®iÒu m×nh nghe b»ng lêi nãi cña m×nh ®Ó thÓ hiÖn lµ m×nh hiÓu. §iÒu
nµy t¹o c¬ héi cho ngêi nãi yªn t©m vÒ th«ng tin ®îc ph¸t ra vµ nÕu m×nh hiÓu
nhÇm th× ngêi nãi sÏ biÕt ®Ó söa l¹i. VÝ dô "Theo t«i hiÓu th× anh./ chÞ cho
r»ng …".
7- KhuyÕn khÝch ngêi nãi
ThÓ hiÖn cho ngêi nãi biÕt lµ m×nh ®ang l¾ng nghe b»ng th¸i ®é, tõ ng÷, cö
chØ phô ho¹ thÝch hîp nh gËt ®Çu, thÕ µ, råi sao n÷a, t«i hiÓu …
8- Suy ngÉm vÒ ý nghÜa cña nh÷ng g× b¹n ®· nghe thÊy hoÆc kh«ng
nghe thÊy. Thêng th× ngêi ta kh«ng nãi nh÷ng g× ngêi ta muèn nãi vµ nh÷ng g×
mét ngêi kh«ng nãi l¹i cã thÓ quan träng h¬n nh÷ng g× hä ®ang nãi. Mét ngêi
l¾ng nghe tèt sö dông thêi gian trèng trong mét cuéc th¶o luËn ®Ó suy ngÉm mµ
kh«ng bá lì bÊt cø phÇn nµo cña phÇn héi tho¹i.
Nh÷ng ®iÒu nªn vµ kh«ng nªn khi l¾ng nghe ngêi kh¸c

Nªn Kh«ng nªn


- Tá ra thÝch thó, quan t©m - C·i l¹i hoÆc tranh luËn
- HiÓu ngêi ®ang nãi - KÕt luËn qu¸ véi vµng
- Tá th¸i ®é ®ång c¶m - C¾t ngang
- §¬n gi¶n ho¸ vÊn ®Ò nÕu cã thÓ - §a ra nhËn xÐt qu¸ véi vµng hoÆc
- L¾ng nghe nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tríc khi nghe hÕt c©u chuyÖn.
®Õn vÊn ®Ò. - §a ra lêi khuyªn khi ngêi ta kh«ng
- Gióp ngêi nãi liªn hÖ víi vÊn ®Ò yªu cÇu
ngêi ®ã ®ang gÆp ph¶i víi nguyªn - §Ó cho nh÷ng c¶m xóc cña ngêi nãi
nh©n cña vÊn ®Ò. t¸c ®éng qu¸ m¹nh ®Õn t×nh c¶m
- KhuyÕn khÝch ngêi nãi ph¸t triÓn cña m×nh.
kh¶ n¨ng vµ ®éng lùc tù gi¶i quyÕt - Lu«n nh×n ®ång hå
vÊn ®Ò cña chÝnh hä.

21
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- Gi÷ im lÆng khi cÇn thiÕt.


Kü n¨ng uû th¸c c«ng viÖc
Kh¸i niÖm
ñy th¸c lµ giao cho ngêi kh¸c tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc
thay cho m×nh.
Nh vËy, uû th¸c bao gåm : Giao viÖc + giao tr¸ch nhiÖm g¾n liÒn víi viÖc Êy+
giao quyÒn h¹n cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn viÖc Êy.
NÕu thiÕu 2 thµnh tè sau sÏ dÉn ®Õn uû th¸c kh«ng thµnh c«ng do cã thÓ:
- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng thÊy tr¸ch nhiÖm ph¶i thùc hiÖn cho tèt,
chØ lµm cho xong viÖc, hoÆc:
- Ngêi thùc hiÖn kh«ng cã quyÒn h¹n, vÝ dô quyÒn sö dông mét nguån lùc
nµo ®ã, khi thùc hiÖn c«ng viÖc gÆp trë ng¹i, kh«ng hoµn thµnh nh ý
muèn.
Lîi Ých cña viÖc uû th¸c:
§èi víi nh©n viªn :
- Do c«ng viÖc uû th¸c lµ c«ng viÖc cña cÊp trªn vµ thêng ®ßi hái kiÕn
thøc vµ kü n¨ng cao h¬n … ®Ó lµm viÖc ®ã, nh©n viªn sÏ ®îc cÊp trªn h-
íng dÉn, d×u d¾t vµ hä trë nªn thµnh th¹o.
- Khi uû th¸c, cÊp trªn khuyÕn khÝch, ®éng viªn ngêi nhËn uû th¸c .. do ®ã
nh©n viªn c¶m thÊy tù tin h¬n.
- C«ng viÖc ®îc uû th¸c cã tÝnh chÊt míi mÎ, dÔ dµng t¹o høng thó cho
nh©n viªn.
§èi víi ngêi qu¶n lý:
- C«ng viÖc ®îc chia sÎ víi cÊp díi, do ®ã cÊp trªn cã thªm thêi gian ®Ó
chuyªn t©m vµo nh÷ng viÖc cßn l¹i vµ chÊt lîng c«ng viÖc sÏ ®îc t¨ng lªn.
- Nh©n viªn cã thªm hiÓu biÕt vµ tay nghÒ sÏ ®ãng gãp nhiÒu h¬n cho
c«ng viÖc cña ngêi qu¶n lý, gióp cho c«ng viÖc cña ngêi qu¶n lý trë nªn
dÔ dµng ®¹t hiÖu qu¶.

22
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- Th«ng qua tiÕp xóc, trao ®æi, híng dÉn, ®éng viªn … mèi quan hÖ gi÷a
ngêi qu¶n lý vµ nh©n viªn ®îc cñng cè, ngêi qu¶n lý cã thªm nh÷ng nh©n
viªn t©m ®¾c, cïng nhau thùc hiÖn c«ng viÖc chung mét c¸ch hoµn h¶o.
§èi víi doanh nghiÖp :
- Lu«n lu«n cã ®éi ngò kÕ thõa trong c«ng viÖc.
- C«ng viÖc cña toµn doanh nghiÖp kh«ng bÞ ®×nh trÖ khi cã mét vµi c¸n
bé qu¶n lý bÞ bËn rén ®ét xuÊt.
- M«i trêng lµm viÖc trong doanh nghiÖp lu«n th©n thiÖn, tr¸nh ®îc hiÖn
tîng “gi÷ kÏ, gi÷ miÕng” víi nhau.
Sù kh¸c nhau gi÷a uû th¸c vµ ph©n c«ng:
- Uû th¸c lµ yªu cÇu ngêi kh¸c thùc hiÖn c«ng viÖc thuéc ph¹m vi tr¸ch
nhiÖm cña m×nh.
- Ph©n c«ng lµ yªu cÇu nh©n viªn cÊp díi thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc thuéc
ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cu¶ hä.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña tæ chøc, sau mét thêi gian thêng xuyªn ®¶m nhËn
nh÷ng c«ng viÖc uû th¸c, ngêi ®îc uû th¸c sÏ trë nªn thµnh th¹o víi nh÷ng c«ng
viÖc ®ã vµ lóc Êy ngêi uû th¸c cã thÓ sÏ chuyÓn h¼n nh÷ng c«ng viÖc tríc ®©y
vÉn uû th¸c cho ngêi ®îc uû th¸c vµ nh÷ng c«ng viÖc ®ã sÏ trë thµnh nh÷ng c«ng
viÖc do chøc vô qui ®Þnh, tõ ®ã vÒ sau hä ®îc ph©n c«ng ®Ó thùc hiÖn.
Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n.
Khi uû th¸c c«ng viÖc, ngêi uû th¸c sÏ ph¶i bµn giao cho ngêi ®îc uû th¸c:
- M¶ng tr¸ch nhiÖm g¾n víi c«ng viÖc ®îc uû th¸c: Ngêi ®îc uû th¸c sÏ ph¶i
biÕt gi¶i tr×nh víi ngêi ñy th¸c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc
®· nhËn thùc hiÖn. VÝ dô: C¸ch hä thùc hiÖn c«ng viÖc, lý dä hä cÇn sö
dông nh÷ng nguån lùc nµo ®ã …
- M¶ng quyÒn h¹n g¾n víi c«ng viÖc uû th¸c: cã nghÜa lµ ngêi ®îc uû th¸c sÏ
®îc quyÒn sö dông nh÷ng nguån lùc mµ ngêi uû th¸c sÏ ph¶i sö dông ®Ó thùc
hiÖn nÕu nh hä kh«ng uû th¸c c«ng viÖc ®ã. VÝ dô : tiÒn b¹c, ph¬ng tiÖn
lµm viÖc, nh©n c«ng …

23
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Qui tr×nh uû th¸c c«ng viÖc

1. X¸c ®Þnh môc tiªu uû th¸c (chuÈn bÞ)


2. Chän viÖc
3. Chän ngêi

4. Thùc hiÖn uû th¸c (thùc hiÖn)

5. Th«ng b¸o víi nh÷ng ngêi cã liªn


quan

6. Rót kinh nghiÖm (Ph¶n håi)

X¸c ®Þnh môc tiªu uû th¸c


Lý do uû th¸c
- Gi¶m t¶i cho ngêi qu¶n lý
- Ph¸t triÓn kü n¨ng vµ kiÕn thøc cho cÊp díi
- C¶i thiÖn mèi quan hÖ trong doanh nghiÖp
- Cñng cè lßng tù tin cho cÊp díi
- T¨ng cêng sù g¾n bã víi doanh nghiÖp
Tuú tõng lîi Ých m×nh muèn mµ ngêi qu¶n lý x¸c ®Þnh môc tiªu uû th¸c c«ng
viÖc.

Chän viÖc ®Ó uû th¸c


C«ng viÖc ®îc uû th¸c ph¶i phï hîp víi môc tiªu uû th¸c. vÝ dô: §Ó ph¸t triÓn kü
n¨ng míi cho nh©n viªn th× c«ng viÖc ®îc uû th¸c ph¶i lµ mét c«ng viÖc ®ßi hái
møc ®é kü n¨ng cao h¬n møc kü n¨ng hiÖn cã cña nh©n viªn. §Ó gi¶m t¶i c«ng
viÖc cho ngêi qu¶n lý th× c«ng viÖc uû th¸c ph¶i lµ c«ng viÖc ®¬n gi¶n, kh«ng
qu¸ khã kh¨n ®Ó nh©n viªn thùc hiÖn tèt mµ ngêi qu¶n lý còng kh«ng mÊt nhiÒu
thêi gian híng dÉn, gi¶i thÝch …
Tuy nhiªn, mét sè c«ng viÖc kh«ng ®îc phÐp uû th¸c v× tÝnh chÊt quan träng vµ
cã rñi ro cao (c«ng viÖc cã tÝnh chÊt néi bé mµ mét cÊp thÈm quyÒn nµo ®ã míi
®îc biÕt hoÆc c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh©n sù nh kû luËt,
khen thëng hoÆc c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn an toµn lao ®éng).

C¨n cø vµo :
- Lý do uû th¸c

24
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- TÇm quan träng vµ tÝnh cÊp b¸ch

TÇm quan träng

Cã thÓ uû th¸c Kh«ng nªn uû th¸c

Xem xÐt l¹i nh÷ng Cã thÓ uû th¸c


c«ng viÖc nµy

TÝnh cÊp b¸ch


- C¸c tiªu chuÈn chung

Chän ngêi uû th¸c


Tiªu chuÈn chän:
- N¨ng lùc
- Kinh nghiÖm
- Híng ph¸t triÓn
- Së thÝch
- Thêi gian cßn r¶nh rçi.
Chó ý :
- Nh÷ng yÕu tè trªn kh«ng xuÊt hiÖn cïng mét lóc ë mét ngêi vµo mét
thêi ®iÓm.
- Ngêi qu¶n lý cÇn dùa vµo môc tiªu ®Ó u tiªn chän ngêi vµ ph¶i gi¶i
thÝch tÇm quan träng cña viÖc ñy th¸c cho ngêi ®îc chän biÕt ®Ó
“®¶ th«ng t tëng”, nÕu kh«ng, nh©n viªn sÏ kh«ng thÊy ®îc lîi Ých
vµ kh«ng cè g¾ng hoµn thµnh c«ng viÖc uû th¸c mét c¸ch tèt nhÊt.

Thùc hiÖn viÖc uû th¸c


Ngêi qu¶n lý vµ nh©nh viªn ph¶i thùc hiÖn 5 viÖc cÇn lµm trong khi uû th¸c:
- Gi¶i thÝch tÇm quan träng cña viÖc uû th¸c
- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ c«ng viÖc
- X¸c lËp ph¹m vi tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n
- Tho¶ thuËn qui tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc vµ b¸o c¸o
- Tho¶ thuËn tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ vµ ph¶n håi

25
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Ngêi qu¶n lý quyÕt ®Þnh 3 néi dung ®Çu. 2 c«ng viÖc cßn l¹i do 2 bªn thèng
nhÊt. Ngêi qu¶n lý kh«ng ®îc ¸p ®Æt c¸ch thøc thùc hiÖn c«ng viÖc v× ®iÒu ®ã
cã thÓ:
- KhiÕn nh©n viªn c¶m thÊy häc cha ®îc hoµn toµn tin tëng lµ cã ®ñ
kh¶ n¨ng lµm viÖc.
- Kh«ng gióp Ých cho viÖc ph¸t triÓn kü n¨ng tù quyÕt ®Þnh vµ tù chÞu
tr¸ch nhiÖm cña nh©n viªn.

Th«ng b¸o víi nh÷ng ngêi cã liªn quan


Néi dung cÇn th«ng b¸o :
- Tªn ngêi ®îc uû th¸c
- C«ng viÖc ®· ®îc uû th¸c
- Tr¸ch nhiÖm cña ngêi ®îc uû th¸c
- QuyÒn h¹n cña ngêi ®îc uû th¸c
- Yªu cÇu hç trî/ gióp ®ì.
ViÖc th«ng b¸o ®Õn nh÷ng ngêi cã liªn quan sÏ gióp nh©n viªn nhËn uû th¸c cã
®îc sù hç trî cña nh÷ng ngêi nµy khi thùc hiÖn viÖc uû th¸c.

§¸nh gi¸ vµ ph¶n håi


Sau khi c«ng viÖc uû th¸c ®· ®îc thùc hiÖn xong, ngêi qu¶n lý cÇn:
- gióp nh©n viªn thÊy ®îc møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña hä so víi
nh÷ng g× ®· thèng nhÊt tríc khi hä thùc hiÖn uû th¸c.
- Cho ph¶n håi vÒ c¸ch mµ nh©n viªn ®· kh¾c phôc c¸c khã kh¨n hä ®·
gÆp khi thùc hiÖn c«ng viÖc uû th¸c. §iÒu nµy sÏ gióp nh©n viªn thªm
tù tin vµo n¨ng lùc gi¶i quyÕt khã kh¨n/ vÊn ®Ò cña m×nh.

§¸nh gi¸ nªn tËp trung vµo:


- KÕt qu¶ c«ng viÖc
- ViÖc sö dông nguån lùc
- C¸c khã kh¨n vµ c¸ch kh¾c phôc.

26
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng tæ chøc c¸c cuéc häp

C¸c vai trß trong cuéc häp


Vai trß cña ngêi chñ to¹: KiÓm so¸t, ®iÒu hµnh cuéc häp ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc
®Ých cña nã.
Ngêi chñ täa cÇn:
- §¶m b¶o cuéc häp diÔn ra theo ®óng c¸c thñ tôc.
- §¶m b¶o cuéc häp ®Ò cËp ®Çy ®ñ c¸c néi dung trong ch¬ng tr×nh.
- T¹o c¬ héi cho mäi ngêi tham gia ®ãng gãp ý kiÕn.
- Dù ®o¸n c¸c kh¶ n¨ng/ xung ®ét cã thÓ x¶y ra vµ t×m c¸ch hoµ gi¶i.
- Sö dông c¸c c«ng cô cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vµ ra quyÕt
®Þnh mét c¸ch hiÖu qu¶.
Vai trß cña ngêi tham dù:
- ChuÈn bÞ
- L¾ng nghe
- §ãng gãp ý kiÕn
Vai trß cña th ký/ ngêi viÕt biªn b¶n : ghi chÐp ý kiÕn, quyÕt ®Þnh hay hµnh
®éng ®· ®îc th«ng qua trong cuéc häp.
Ngêi th ký cÇn:
- Ghi néi dung chÝnh x¸c, ng¾n gän.
- Kh«ng chen vµo chÝnh kiÕn cña m×nh.
- Nªu râ tªn ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn.
- KÌm thêi gian thùc hiÖn (nÕu cã)
- Göi b¶n sao biªn b¶n cuéc häp cho nh÷ng ngêi tham dù trong kho¶ng thêi
gian sím nhÊt.

c¸c bíc cña mét cuéc häp thµnh c«ng


A. ChuÈn bÞ
 Môc ®Ých, néi dung cuéc häp ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o, so¹n th¶o râ rµng.
 Thu xÕp ®Þa ®iÓm vµ thêi gian häp hîp lý.
27
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

 Mêi c¸c thµnh phÇn dù häp tríc Ýt nhÊt 2 ngµy (tuú tõng cuéc häp).
 ChuÈn bÞ c¸c trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ.
 Ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn nÕu cã (hËu cÇn, trang trÝ …).
 §Õn tríc giê häp ®Ó xem l¹i c¸ch bè trÝ chç ngåi vµ s½n sµng chµo ®ãn mäi
ngêi.
B. TiÕn hµnh cuéc häp
 Giíi thiÖu môc ®Ých, thµnh phÇn tham dù vµ ch¬ng tr×nh
 TiÕn hµnh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nh ®· dù ®Þnh
 Sö dông tèi ®a nh÷ng kü n¨ng khuyÕn khÝch tham gia céng ®ång, bao qu¸t,
l¾ng nghe, ph©n tÝch vµ tæng hîp
 B×nh tÜnh vµ kiªn nhÉn khi cã t×nh huèng khã kh¨n x¶y ra, vËn dông c¸ch
øng xö phï hîp
 Tæ chøc trß ch¬i ®Ó th gi·n nÕu cuéc häp kÐo dµi vµ thµnh viªn cã vÎ mÖt
mái
 Ghi chÐp l¹i c¸c ý kiÕn ph¸t biÓu cña thµnh viªn còng nh mäi kiÕn nghÞ hay
th¾c m¾c cña hä
 Gi¶i ®¸p c¸c th¾c m¾c theo kh¶ n¨ng cña m×nh vµ høa göi cho ngêi cã thÈm
quyÒn c¸c vÊn ®Ò vît ngoµi quyÒn h¹n
 Tãm t¾t néi dung ®· bµn b¹c trong cuéc häp vµ kh¼ng ®Þnh l¹i cho mäi ngêi
ghi nhí
 Chµo t¹m biÖt mäi ngêi vµ kh«ng quªn c¸m ¬n hä
C. Sau cuéc häp

 S¾p xÕp kiÓm tra l¹i giÊy tê, tµi liÖu cña m×nh, xem l¹i phßng häp vµ lµ ng-
êi ra vÒ cuèi cïng

 Göi, tr×nh c¸c vÊn ®Ò cha gi¶i quyÕt ®îc trong cuéc häp cho ngêi cã thÈm
quyÒn ®Ó tr¶ lêi cho thµnh viªn cµng sím cµng tèt

 §èi chiÕu viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong cuéc häp víi thùc tÕ ®Ó cã híng bæ
sung hoÆc ®iÒu chØnh nÕu cã.

28
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng tr×nh bµy

C¸c bíc tr×nh bµy hiÖu qu¶


- X¸c ®Þnh môc tiªu : B¹n muèn ®¹t ®îc ®iÒu g× sau khi tr×nh bµy xong.
- T×m hiÓu ngêi nghe : Ngêi nghe lµ ai (®é tuæi, tr×nh ®é häc vÇn, nÒn
t¶ng v¨n ho¸, møc ®é quen thuéc víi chñ ®Ò tr×nh bµy…)
- LËp dµn ý
- Tr×nh bµy
- T×m ph¶n håi vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c : §Æt c©u hái ®Ó xem ngêi nghe cã
th¾c m¾c hay c©u hái nµo kh«ng?
- Tãm t¾t vµ kÕt luËn

Bè côc bµi tr×nh bµy


Më ®Çu: Nªu c¶m xóc vÒ chñ ®Ò nh»m g©y sù chó ý cho ngêi nghe vµ tãm t¾t
c¸c ý chÝnh/ néi dung sÏ ®îc tr×nh bµy.
VÝ dô : Chóng ta thêng ch¸n n¶n, mÖt mái víi nh÷ng cuéc häp dµi mµ kh«ng gi¶i
quyÕt ®îc nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra. “VËy lµm thÕ nµo ®Ó cã mét cuéc häp hiÖu
qu¶” lµ chñ ®Ò mµ t«i sÏ tr×nh bµy hom nay. PhÇn tr×nh bµy cña t«i gåm cã 3
néi dung chÝnh …
Néi dung :
ý chÝnh 1- ý phô 1- ý phô 2 …
kÕt nèi
ý chÝnh 2- ý phô 1- ý phô 2 …
kÕt nèi
ý chÝnh 3- ý phô 1- ý phô 2 …
KÕt thóc : Tãm t¾t c¸c ý chÝnh ®· tr×nh bµy, kh¬i gîi t×nh c¶m, kªu gäi hµnh
®éng tõ ngêi nghe.
VÝ dô: T«i võa tr×nh bµy c¸c nguyªn t¾c vµ c«ng cô ®Ó cã mét cuéc häp hiÖu
qu¶. Häp nh thÕ nµo ®Ó kh«ng l·ng phÝ thêi gian cã lÏ lµ ®iÒu mong ®îi nhÊt
cña c¸c b¹n. Hy väng phÇn tr×nh bµy nµy sÏ gióp c¸c b¹n cã nh÷ng cuéc häp hiÖu
qu¶ h¬n.

29
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Mét sè ®iÒu nªn vµ kh«ng nªn khi tr×nh bµy :

Nªn Kh«ng nªn


 ChuÈn bÞ dµn ý cho bµi nãi cña  Sö dông qu¸ nhiÒu thuËt ng÷
m×nh hay tõ chuyªn m«n
 Nãi to râ rµng, cã søc thuyÕt  Quay lng l¹i víi ngêi nghe khi
phôc ®ang nãi.
 Giao tiÕp b»ng m¾t víi ngêi  Kh«ng nh×n vµo ngêi nghe khi
nghe ®ang nãi.
 Nãi ng¾n gän, tËp trung vµo chñ  Võa nãi võa lµm mét viÖc g×
®Ò ®ã.
 Liªn hÖ kinh nghiÖm s½n cã cña  ChØ nh×n vµo mét ngêi trong
ngêi nghe suèt thêi gian nãi.
 Sö dông gi¸o cô trùc quan khi  Di chuyÓn liªn tôc.
cÇn thiÕt.  T¹o nh÷ng ®éng t¸c thõa.
 S¾p xÕp tµi liÖu sao cho dÔ  ¨n mÆc lÌo loÑt
t×m, dÔ thÊy.  B¾t chíc phong c¸ch cña ai ®ã,
 Lµm quen víi ®Þa ®iÓm vµ t¹o sù gîng g¹o, kh«ng tù nhiªn.
trang thiÕt bÞ tríc khi tr×nh bµy.  Nãi nhá, ®Òu ®Òu, …
 L¾ng nghe ý kiÕn ph¶n håi cña
ngêi nghe.
 T¹o sù hµi híc, vui vÎ.
 T¹o c¬ héi cho mäi ngêi cïng
tham gia
 Thë s©u, th gi·n, mØm cêi tríc
khi tr×nh bµy.

Xö lý c¸c t×nh huèng trong cuéc häp


T×nh huèng 1: Häp hÕt giê nhng môc ®Ých cha ®¹t
- Nh¾c nhë mäi ngêi vÒ môc ®Ých cuéc häp vµ thêi gian cßn l¹i.
- §a ra nh÷ng c©u hái híng mäi ngêi vµo môc tiªu.
- Chän nh÷ng ý kiÕn næi bËt võa th¶o luËn vµ yªu cÇu mäi ngêi th¶o luËn
s©u h¬n.
T×nh huèng 2: Ngêi dù häp ®Õn muén

30
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- NhÊn m¹nh giê giÊc trong ch¬ng tr×nh häp.


- Thëng cho nh÷ng ngêi ®Õn sím.
- Ph¹t nh÷ng ngêi ®Õn muén.
- Giao cho nh÷ng ngêi hay ®Õn muén mét nhiÖm vô quan träng trong cuéc
häp.
T×nh huèng 3 : Ngêi dù häp kh«ng ®äc th«ng tin tríc
- Cho mäi ngêi thêi gian ®äc th«ng tin b»ng c¸ch kÐo dµi thêi gian cuéc häp.
- Th«ng tin göi ®i tríc ph¶i ng¾n gän.
- Tãm lîc th«ng tin tríc khi b¾t ®Çu cuéc häp.
T×nh huèng 4 : Ngêi dù häp chØ gãp ý cho qua chuyÖn
- §Æt yªu cÇu cô thÓ ®èi víi ngêi häp
- Yªu cÇu ngêi häp tr×nh bµy mét néi dung nµo ®ã trong cuéc häp.
T×nh huèng 5: Ngêi häp dÔ bÞ kÝch ®éng
- Giao cho ngêi dù häp mét nhiÖm vô nµo ®ã trong cuéc häp
- Ngåi bªn c¹nh ngêi dù häp vµ ra hiÖu khi thÊy ngêi nµy cã dÊu hiÖu muèn
chØ trÝch ý kiÕn.
T×nh huèng 6: Ngêi dù häp nãi qu¸ nhiÒu
- Yªu cÇu ph¸t biÓu ng¾n gän, khÐo lÐo c¾t ngang khi thÊy ®· ®ñ ý.
- Ngåi bªn c¹nh ngêi dù häp vµ ra hiÖu khi thÊy ngêi nµy cã dÊu hiÖu muèn
nãi.
- XÕp ngêi nµy ngåi bªn c¹nh ngêi hay chØ trÝch
- Giao cho ngêi nµy mét nhiÖm vô nµo ®ã trong cuéc häp.
T×nh huèng 7 : Ngêi dù häp kh«ng tËp trung
- Giao cho ngêi nµy tr×nh bµy mét néi dung nµo ®ã trong cuéc häp.
- XÕp ngêi nµy ngåi gÇn nh÷ng ngêi tÝch cùc.
- Giao cho ngêi nµy viÕt biªn b¶n cuéc häp.
T×nh huèng 8 : §¶ kÝch ý kiÕn lÉn nhau
- Ghi ý kiÕn cña mäi ngêi lªn b¶ng
- Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p ®Ó ph©n tÝch c¸c ý kiÕn.

31
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

32
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò

Kh¸i niÖm:
VÊn ®Ò lµ t×nh tr¹ng khã
kh¨n/ kho¶ng c¸ch gi÷a thùc tÕ
®ang x¶y ra so víi c¸i mµ lÏ ra
ph¶i x¶y ra.
VÝ dô : vÞ trÝ hiÖn t¹i cña
mét ngêi so víi vÞ trÝ mµ lÏ ra
anh ta ®ang ë ®ã.

Qui tr×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò

TËp trung vµo kÕt qu¶ KÕt qu¶ mong ®îi


KÕt qu¶ thùc tÕ

Ph©n tÝch vÊn ®Ò Nguyªn nh©n chÝnh g©y ra vÊn ®Ò?

Hai ph¬ng ph¸p :


§a ra c¸c gi¶i ph¸p - T vÊn : T×m ngêi ®· tõng gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò t¬ng tù
- S¸ng t¹o : §a ra nhiÒu gi¶i ph¸p.

Gi¶i ph¸p nµo tèi u nhÊt?


Lùa chän gi¶i ph¸p

Nh÷ng rñi ro nµo cã thÓ x¶y ra?


Chóng ta cã thÓ gi¶m ®îc rñi ro ®ã
kh«ng?
NghÜ vÒ hËu qu¶ Thùc hiÖn gi¶i ph¸p ®ã nh thÕ nµo
(thêi gian, ai …?).

Nh÷ng sai lÇm thêng gÆp khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò


 Cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tríc khi ph©n tÝch cÆn kÏ

33
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

 Ph©n tÝch qu¸ chung chung, kh«ng x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®îc nguyªn
nh©n.
 Gi¶i ph¸p kh«ng kh¶ thi.
 Kh«ng cã kÕ ho¹ch cho viÖc thùc hiÖn gi¶i ph¸p
 ThiÕu sù cam kÕt.

34
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng gi¶i quyÕt m©u thuÉn/ xung ®ét

Kh¸i niÖm
Xung ®ét lµ hµnh vi cña mét c¸ nh©n, mét nhãm hay tæ chøc lµm c¶n trë c¸
nh©n, nhãm hay tæ chøc kh¸c ®¹t ®îc môc tiªu mong ®îi.
C¸c d¹ng xung ®ét :
- C¸ nh©n : C¸ nh©n víi c¸ nh©n
- Nhãm : Nhãm víi nhãm/ tæ chøc
- Bªn trong : Gi÷a c¸ nh©n hoÆc nhãm trong tæ chøc.
- Bªn ngoµi : C¸ nh©n/ nhãm trong tæ chøc ®èi víi c¸ nh©n/ nhãm bªn
ngoµi tæ chøc.
Quan niÖm vÒ m©u thuÉn/ xung ®ét

Cò Míi
- Cã thÓ tr¸nh ®îc - Kh«ng thÓ tr¸nh ®îc
- Do nh÷ng sai lÇm trong qu¶n lý. - XuÊt hiÖn do nhiÒu nguyªn
- Lu«n g©y ra hËu qu¶ xÊu. nh©n
- Nªn bÞ lo¹i bá - Cã thÓ cã ¶nh hëng tÝch cùc
hoÆc tiªu cùc.
- Nªn qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn

Lîi Ých cña m©u thuÉn/ xung ®ét


- Thóc ®Èy ý kiÕn, tÝnh s¸ng t¹o, sù ham thÝch.
- Thóc ®Èy gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Buéc mäi ngêi lµm râ quan ®iÓm cña hä vµ t×m ph¬ng ph¸p tiÕp
cËn míi.
- T¹o c¬ héi cho mäi ngêi kiÓm tra kh¶ n¨ng cña hä.

Nguyªn nh©n m©u thuÉn/ xung ®ét


 VÊn ®Ò trao ®æi th«ng tin.
 Kh¸c nhau vÒ gi¸ trÞ
- C¸ nh©n

35
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- NghÒ nghiÖp
- §Þa ph¬ng/ quèc gia/ tÝn ngìng
 Mèi quan t©m
- ý tëng/ niÒm tin kh¸c nhau
- Quan t©m vÒ kÕt qu¶
 Con ngêi
- Nh©n c¸ch
- T×nh c¶m
- Nh÷ng xung ®ét trong qu¸ khø

Ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt m©u thuÉn


1, Tho¶ hiÖp
- Mong muèn t×m kiÕm gi¶i ph¸p phï hîp cho c¶ 2 bªn
- T¹o dùng mèi quan hÖ l©u dµi
- Môc tiªu lµ häc hái, thö nghiÖm
- TËp hîp sù hiÓu biÕt cña mäi ngêi vµo vÊn ®Ò
- T¹o ra t©m huyÕt.
2, Ðp buéc
- VÊn ®Ò cÇn ®îc gi¶i quyÕt nhanh chãng
- Khi biÕt ch¾c m×nh ®óng
- VÊn ®Ò n¶y sinh ®ét xuÊt, kh«ng l©u dµi
- B¶o vÖ nguyÖn väng chÝnh ®¸ng
- Ph¬ng ph¸p thuyÕt phôc ngêi kh¸c (Bá phiÕu, Hái ý kiÕn ngêi thø
ba -chuyªn gia, cÊp trªn …)
- DÉn chøng b»ng tµi liÖu, v¨n b¶n.

3, LÈn tr¸nh

- GÆp vÊn ®Ò kh«ng quan träng


- VÊn ®Ò Ýt liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña m×nh

36
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- HËu qu¶ tiªu cùc cña viÖc cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lín h¬n lîi
Ých cña nã.
- Khi cÇn lµm b×nh tÜnh l¹i ®èi t¸c
- Khi cÇn thu thËp thªm th«ng tin.
- Khi ngêi kh¸c cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tèt h¬n

4, Nhîng bé
- B¹n c¶m thÊy b¹n cha ch¾c ch¾n ®óng
- Khi vÊn ®Ò quan träng ®èi víi hä h¬n lµ ®èi víi b¹n.
- Khi cÇn gi÷ hoµ khÝ phôc vô cho c«ng viÖc sau ®ã quan träng h¬n
- Khi tiÕp tôc ®Êu tranh sÏ cã h¹i cho b¹n
- Khi vÊn ®Ò kh«ng thÓ bÞ lo¹i bá.
- Khi cÇn cho cÊp díi häc hái kinh nghiÖm.

5, Hoµ gi¶i
- VÊn ®Ò t¬ng ®èi quan träng nhng hËu qu¶ cña viÖc kh«ng nhîng
bé cßn tÖ h¹i h¬n.
- Khi hai bªn ®Òu kh¨ng kh¨ng víi môc tiªu cña m×nh
- Khi cÇn ®¹t ®îc gi¶i ph¸p t¹m thêi.
- Khi thêi gian lµ quan träng.
- §«i khi ®ã lµ gi¶i ph¸p cuèi cïng.

37
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng ra quyÕt ®Þnh

Ra quyÕt ®Þnh
- Lùa chän mét gi¶i ph¸p hîp lý nhÊt cho vÊn ®Ò ®· x¸c ®Þnh.
- S¶n phÈm thêng xuyªn vµ quan träng nhÊt cña ngêi l·nh ®¹o.
- Th«ng tin vµ xö lý th«ng tin
- TÝnh khoa häc vµ nghÖ thuËt.

Qui tr×nh ra quyÕt ®Þnh

Bíc 1: X¸c ®Þnh vÊn ®Ò cÇn ra quyÕt ®Þnh.


Bíc 2 : X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ¶nh hëng
Bíc 3 : Thu thËp th«ng tin
Bíc 4 : §a ra c¸c ph¬ng ¸n
Bíc 5 : §¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n
Bíc 6 : Lùa chän ph¬ng ¸n tèi u vµ ra quyÕt ®Þnh.

M« h×nh ra quyÕt ®Þnh


M« h×nh 1 : Ngêi l·nh ®¹o hoµn toµn ®éc lËp ra quyÕt ®Þnh.

M« h×nh 2 : Ngêi l·nh ®¹o yªu cÇu cÊp díi thu thËp vµ cung cÊp th«ng
tin sau ®ã ®éc lËp ra quyÕt ®Þnh.

M« h×nh 3 : Ngêi l·nh ®¹o tham kh¶o ý kiÕn cña tõng c¸ nh©n riªng lÎ sau
®ã ra quyÕt ®Þnh.

M« h×nh 4 : Ngêi l·nh ®¹o trao ®æi víi tËp thÓ sau ®ã ra quyÕt ®Þnh.

M« h×nh 5 : Ngêi l·nh ®¹o bµn b¹c víi tËp thÓ sau ®ã ra quyÕt ®Þnh dùa
trªn ý kiÕn ®a sè.

Mét sè vÊn ®Ò khi ra quyÕt ®Þnh


- Tª liÖt do qu¸ sa ®µ vµo ph©n tÝch.
- Sî ra quyÕt ®Þnh sai
- T©m lý cÇu toµn
38
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- Qu¸ tin vµo kinh nghiÖm


- ThiÕu th«ng tin
- TÇm nh×n h¹n hÑp.
- ¶nh hëng cña xu thÕ trong qu¸ khø.

39
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

Kü n¨ng ®éng viªn khuyÕn khÝch

Kh¸i niÖm
§éng viªn khuyÕn khÝch lµ qu¸ tr×nh lµm cho mäi ngêi nhiÖt t×nh h¬n vµ høng
thó h¬n, qua ®ã ®Æt hiÖu qu¶ cao h¬n.
ThuyÕt ®éng viªn
- HÖ thèng cÊp bËc nhu cÇu cña MASLOW
- Gi¶ thuyÕt X vµ Y cña Dougla Mc. Gregor

HÖ thèng cÊp bËc nhu cÇu cña MASLOW

Hoµn
thiÖn

Tù träng

Hoµ nhËp

An toµn

Nhu cÇu thiÕt yÕu

Gi¶ thuyÕt X vµ Y
Gi¶ thuyÕt X
- B¶n chÊt con ngêi lµ kh«ng thÝch lµm viÖc
- Muèn ®îc ngêi kh¸c chØ b¶o cho lµm g×, muèn trèn tr¸nh tr¸ch
nhiÖm, Ýt cã tham väng vµ muèn sù an toµn lµ trªn hÕt.
V× vËy
- Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm

40
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- Giao viÖc râ rµng


- Gi¸m s¸t chÆt chÏ

Gi¶ thuyÕt Y

- B¶n chÊt con ngêi lµ siªng n¨ng, thÝch lµm viÖc


- Con ngêi muèn tù m×nh ®Þnh híng vµ kiÓm so¸t b¶n th©n ®Ó ®¹t
môc tiªu mµ hä mong muèn (Hä ®Æt vÊn ®Ò : “T«i muèn c¸i g×”
chø kh«ng ph¶i “T«i lµm nh thÕ nµo”)

V× vËy
- Trao quyÒn
- §éng viªn
- KhuyÕn khÝch
- Ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña hä.

BiÖn ph¸p khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm viÖc


- §èi xö víi mäi ngêi c«ng b»ng
- NghÖ thuËt khen, chª.
- §Ò ra môc tiªu thÝch hîp cho b¶n th©n vµ ngêi kh¸c.
- L«i kÐo mäi ngêi tham gia trong viÖc ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh khã
kh¨n.
- Ph¶n håi cho mäi ngêi biÕt hä ®ang lµm viÖc nh thÕ nµo.
- TËp trung vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò/ m©u thuÉn h¬n lµ khiÓn tr¸ch
- Lu«n l¾ng nghe mäi ngêi, hiÓu vµ ®¸nh gi¸ ®óng ý kiÕn cña hä.

BiÖn ph¸p khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm viÖc


- Quan t©m ®Õn tõng c¸ nh©n, nh÷ng ngêi lµm viÖc díi quyÒn.
- KiÒm chÕ nãng giËn
- S½n sµng l¾ng nghe ý kiÕn míi, ngay c¶ khi kh¸c víi ý kiÕn cña
m×nh.

41
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)
Kho¸ tËp huÊn “Kü n¨ng l·nh ®¹o vµ ®iÒu hµnh”

- Giao phã c«ng viÖc cho mäi ngêi nÕu cÇn thiÕt.
- §õng lµm mäi ngêi lo l¾ng, ho¶ng sî.
- §õng sî ph¶i thõa nhËn m×nh sai khi ngêi kh¸c ®óng.
- Lµm viÖc khoa häc, cã hÖ thèng.
- Hç trî mäi ngêi khi cÇn thiÕt.

42
§îc biªn so¹n bëi Trung t©m DÞch vô vµ Hç trî Doanh nghiÖp (BPSC)

You might also like