Professional Documents
Culture Documents
TS en 60947-7-3
TS en 60947-7-3
TS en 60947-7-3
TURKISH STANDARD
TS EN 60947-7-3
Mart 2006
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Ön söz
− Bu standard, CENELEC tarafından kabul edilen EN 60947-7-3 (2002) standardı esas alınarak TSE
Elektrik İhtisas Grubu’na bağlı Elektroteknik ve Güvenlik Özel Daimi Komitesi’nce hazırlanmış ve TSE
Teknik Kurulu’nun 2 Mart 2006 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar
verilmiştir.
− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
İçindekiler
0 Giriş ........................................................................................................................................................ 1
1 Genel....................................................................................................................................................... 1
1.1 Kapsam ............................................................................................................................................... 1
1.2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar.......................................................................................... 2
2 Tarifler .................................................................................................................................................... 2
3 Sınıflandırma.......................................................................................................................................... 3
4 Karakteristikler ...................................................................................................................................... 3
4.1 Değiştirme elemanları ......................................................................................................................... 3
4.2 Beyan güç kaybı değeri....................................................................................................................... 3
4.3 Beyan ve sınır değerleri ...................................................................................................................... 4
5 Ürün bilgisi............................................................................................................................................. 4
5.1 İşaretleme............................................................................................................................................ 4
5.2 Ek bilgiler............................................................................................................................................. 4
5.3 Ambalâj birimi üzerindeki işaretleme .................................................................................................. 5
6 Normal işletme, montaj ve nakliye şartları ......................................................................................... 5
7 Yapılış ve performans kuralları ............................................................................................................ 5
7.1 Yapılış kuralları.................................................................................................................................... 5
7.2 Performans kuralları............................................................................................................................ 6
7.3 Elektromanyetik uyumluluk (EMU) ...................................................................................................... 7
8 Deneyler ................................................................................................................................................. 7
8.1 Deney türleri ........................................................................................................................................ 7
8.2 Genel................................................................................................................................................... 7
8.3 Mekanik karakteristiklerin doğrulanması............................................................................................. 7
8.4 Elektriksel karakteristiklerin doğrulanması.......................................................................................... 9
8.5 Isıl karakteristiklerin doğrulanması.................................................................................................... 13
8.6 EMU karakteristiklerinin doğrulanması ............................................................................................. 18
Ek A Mastarlar............................................................................................................................................... 19
Ek B (Bilgi için) PV ve PVK güç kaybı değerleri.......................................................................................... 20
Ek C Deneylerin sırası ve deney numunelerinin sayısı ............................................................................ 28
Ek ZA Atıf yapılan uluslararası standardlar ve bunlara karşılık gelenAvrupa standardları................... 29
Kaynaklar........................................................................................................................................................ 30
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
0 Giriş
Sigorta bağlantı ucu birimleri için hazırlanan bu standard, sadece bağlantı ucu birimi kurallarını kapsamayıp,
aynı zamanda IEC 60127-1 ve IEC 60127-2’ye uygun kartuş tipi değiştirme elemanlarının özelliklerini de
dikkate almaktadır. Bu iki standard arasındaki bağlantı, kartuş tipi değiştirme elemanlarına ait temel özellikler
(farklı tepki karakteristiklerine sahip 5 mm x 20 mm veya 6,3 mm x 32 mm ölçülerindeki kartuş tipi değiştirme
elemanları için beyan akımı, beyan gerilimi, en büyük gerilim düşümü, dayandığı en büyük güç tüketimi)
bağlantı uçları birimleri ile ilgili kuralların yer aldığı IEC 60947-7-1’e eklenmek (uyarlanmak) suretiyle
sağlanmaktadır. Bu suretle,”sigorta bağlantı birimleri” ürün kalitesi hakkında hüküm vermek mümkün
olmaktadır.
Sigorta bağlantı birimlerine sahip kartuş tipi değiştirme elemanları kullanıldığında, sigortalar beyan yük
altında, aşırı yük şartları altında olduğundan çok daha az ısınması önemli bir olay olarak görülmektedir.
Beyan yük, beyan akımı ile en büyük gerilim düşümünden elde edilir. Ancak, aşırı yük şartları altında güç
tüketiminde önemli ölçüde artış meydana gelmekte ve bu tüketim IEC 60127-2’ye göre sürdürülebilen en
büyük güç tüketim kaybına eşit olmaktadır.
Sanayi uygulamalarında, tekli sigorta bağlantı ucu birimleri, bağlantı uçları birimleri düzeni içinde kullanılır
veya bunların pek çoğu kendilerine özgü bir düzen oluşturur. Bu durum, aynı akım ve değiştirme elemanın
farklı ısı yayılımları meydana getirmesi anlamına gelmektedir. Bunun da ötesinde, genel amaçlı tam aralık
sigortasında (aşırı yük ve kısa devre koruması için) başka, IEC 60364-4-43’e uygun olarak aşırı yüklerin
oluşmadığı durumlarda (meselâ, güvenlik bobinleri, gösterge ışıkları veya benzeri donanım), kısa devre
koruması amacıyla bazı sigorta bağlantı ucu birimlerinin özellikle kullanılması (örneğin, kontrol devrelerinde)
dikkate alınmalıdır.
Sonuç olarak, katalogda açıklanması veya bağlantı ucu birimi üzerinde gösterilmesine ihtiyaç duyulan dört
farklı uygulama tipi bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için Ek B’ye bakılmalıdır.
1 Genel
1.1 Kapsam
Bu standard; öncelikle sanayi veya benzeri yerlerdeki, 1000 Hz’e kadar gerilimi 1000 V a.a.’ı veya 1500 V
d.a.’ı aşmayan devrelerde kullanılması amaçlanan ve en büyük kesme akım kapasitesi 1500 A olan, IEC
60127-2’ye uygun kartuş tipi değiştirme elemanlarının kabulü için rijit (som veya bükülü) ve bükülgen bakır
iletkenlerle bağlantısını sağlamak için vidalı veya vidasız tip sıkıştırma tertibatlı bağlantı ucu birimleriyle ilgili
kuralları kapsar.
Sigorta bağlantı ucu birimleri, sadece bir alet yardımı ile erişilecek mertebede olacak şekilde bu birimleri
çevreleyen mahfazalara sahip elektrik donanımına ait tesisatta kullanılması amaçlanmaktadır.
Bazı uygulamalarda, örneğin kontrol devrelerinde, sigorta bağlantı ucu birimleri kısa devre koruması olarak
tasarımlanabilir.
Not - Bu standard, IEC 60127-2’deki kuralları sağlamayan tipte kartuş değiştirme elemanlarını kabul etme
amacıyla kullanılan sigorta bağlantı ucu birimleri için bir kılavuz olarak kullanılabilir.
Bu standardın amacı, bağlantı ucu birimleri ile standard hale getirilmiş değiştirme elemanları arasında
uyumluluğu sağlamak için sigorta bağlantı ucu birimlerinin mekanik, elektriksel ve ısıl karakteristikleri ile ilgili
güvenlik kurallarını ve deney metotlarını vermektir.
Bu standard:
- İletkenlere düzenlerle tespit edilmesi istenen sigorta bağlantı ucu birimleri, örneğin çabuk bağlanan
bağlantı uçları veya sarmalı bağlantılar, vb.,
- Yalıtkana sokulan keskin ağızlı veya sivri uçlu aletler vasıtasıyla iletkenlerle doğrudan temas sağlayan
sigorta bağlantı ucu birimleri, örneğin yalıtkanı çıkarılan bağlantılar, vb.,
için bir kılavuz gibi kullanılabilir.
1
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Bu standardda uygulanabildiği yerlerde, “bağlantı ucu” terimi yerine, “sıkıştırma tertibatı” terimi kullanılmıştır.
Bu husus, IEC 60947-1’e atıfta bulunulması durumunda dikkate alınmalıdır.
IEC 60947-1 (1995) Low - voltage switchgear and TS EN 60947-1 Alçak gerilim anahtarlama düzeni
Amendment 1 (2000) controlgear - (1996 ) ve kontrol düzeni için kurallar -
Amendment 2 (2001) Part 1: General rules Bölüm 1: Genel kurallar
IEC 60947-7-1 (2002) Low - voltage switchgear and TS EN 60947-7-1 Alçak Gerilim Anahtarlama Düzeni
controlgear - ve Kontrol Düzeni-Bölüm 7-1:
Part 7-1: Ancillary equipment Yardımcı Donanım-Bakır İletkenler
– Teminal blocks for copper İçin Bağlantı Ucu Birimleri -
conductors
ISO 3 (1973) Preferred numbers – Series of TS 299- Standard Sayılar-Standard Sayı
preferred numbers Serileri -
ISO 4046 Paper, board, pulp and TS ISO 4046 Kağıt, karton, hamur ve ilgili
(1978) related terms - Vocabulary terimler - Sözlük
2 Tarifler
Bu standardın amacı bakımından, aşağıdaki tariflerle birlikte IEC 60947-7-1’de verilen tarifler uygulanır.
Not - Sigorta taşıyıcısı, bağlantı ucu birimi tabanı ile mekanik olarak eşleştirilebilir.
1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. ∗ işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak basılan Türk Standardlarıdır.
2
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
2.4.1 PV1 aşırı yük durumunda, IEC 60127-2’de verilen devam ettirilen en büyük güç kaybına eşit güç
kaybı.
2.4.2 PV2 anma yük durumunda, anma değerlerden, örneğin IEC 60127-2’ye uygun olarak en büyük gerilim
düşmesi ve beyan akımı, hesaplanan güç kaybı değerine eşit güç kaybı.
Not - Sigorta bağlantı ucu birimlerinin, herhangi karşılıklı ısıl etkileşimi güvenli bir şekilde önleyen aralıklarla
yan yana monte edilmesi, ayrıca ayrı bir düzenleme olarak kabul edilir.
Not - Bu standarda kastedilen ek fonksiyonlar, güç kayıplarından dolayı, sigorta bağlantı ucu biriminin
fonksiyonuna ısıl olarak etki eden bütün bileşenleri içermektedir.
3 Sınıflandırma
Sigorta bağlantı ucu birimleri ile ilgili sınıflandırma, aşağıdakiler gibi yapılır:
a) Sigorta taşıyıcısı ayrı olan sigorta bağlama ucu birimi, örneğin vidalı tip veya sokulup çıkarılabilen tip
(örneğin, fiş gibi),
b) Mekanik olarak eşleşmeli sigorta taşıyıcısı olan bağlama ucu birimi, örneğin menteşeli tip.
4 Karakteristikler
4.1 Değiştirme elemanları
Değiştirme elemanları IEC 60127-2’ye uygun olmalıdır.
3
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Madde 8.4.5’e göre sıcaklık artış deneyi için belirtilen iletken kesiti, beyan kesme kapasitesi aralığında
olmalıdır.
5 Ürün bilgisi
5.1 İşaretleme
Bir sigorta bağlantı ucu birimi, aşağıdaki bilgileri ihtiva edecek biçimde dayanıklı ve okunaklı olarak
işaretlenmelidir:
b) İmalâtçıdan veya kataloğundan ilgili bilgileri elde etmek için bağlantı ucu biriminin tanıtımına izin veren
bir tip referansı,
c) Elektrik çarpmasına karşı koruma sağlamanın gerekli olması durumunda, Madde 7.1.8’e göre enerji akış
yönü, örneğin hat yük işaretlemesi veya
5.2 Ek bilgiler
Uygulanabilmesi durumunda, aşağıdaki bilgiler, örneğin imalâtçının veri föylerinde veya kataloglarında veya
ambalâjının üzerinde, imalâtçı tarafından belirtilmelidir:
b) Beyan kesit,
c) IEC 60647-7-1 Çizelge 2’den farklı olması durumunda, aynı anda bağlanabilen iletken sayısı da dâhil,
beyan bağlama kapasitesi,
d) Uygun olması durumunda, bağlantı ucu birimi tabanının ve sigorta taşıyıcısının beyan yalıtım gerilimi,
e) Çalışma gerilimi veya çalışma gerilimi aralığı, ilk önce değiştirme elemanı veya ek bileşenler (örneğin,
aydınlatmalı göstergeler) tarafından belirlenen,
Not - Beyan yalıtım gerilimi veya çalışma geriliminin sigorta bağlantı ucu birimi üzerine ayrıca işaretlenmesi
durumunda, bu değer sadece sigorta bağlantı ucu birimi üzerine işaretlenebilir, örneğin, 250 V/4 kV
veya 250/4 kV,
g) İmalâtçı tarafından aşağıdaki durumlar için açıklanan, değiştirme elemanına ait güç kaybı beyan değeri
(PV) ve beyan akımı;
4
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
h) Değiştirme elemanına ait en büyük güç kaybı beyan değeri (PVK) ve beyan akımı;
Ortam sıcaklığı 23 0C’dan farklı ise, bu durum fonksiyona göre hesaba katılmalıdır. Ek B’de verilen güç
harcama eğrilerine bakılmalıdır.
7.1.2 Montaj
Bağlantı ucu birimleri, bir ray veya bir montaj yüzeyine güvenli biçimde tutturulmasını sağlayan düzenlerle
donatılmalıdır.
Yalıtma aralıkları ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları, sigorta bağlantı ucu biriminin normal kullanım için
monte edildiği (örneğin sigorta taşıyıcısı) ve 3 veya 6 numaralı mastarların, Çizelge A.1’e uygun olarak
bağlantı ucu birimi tabanına sokulu olduğu durumda kontrol edilmelidir.
a) Fonksiyonel yalıtım:
5
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
b) Temel yalıtım:
Bu kurala uygunluk ölçme ile kontrol edilir. IEC 60947-1, Madde 8.3.3.4 uygulanır.
Sigorta taşıyıcısının gerilimli bölümlerine parmak değme güvenliği, imalâtçı tarafından başkaca
belirtilmedikçe, değiştirme elemanının değiştirilmesi sırasında sağlanmalıdır. Parmak değme güvenliği,
sigorta taşıyıcısı ve değiştirme elemanı enerjisiz duruma gelinceye kadar sürdürülmelidir.
Doğrulama, Madde 8.4.3’e uygun olarak, normal kullanımdaki gibi mastarlar vasıtasıyla bir araya getirilen
sigorta bağlantı ucu birimi üzerinde anî darbe gerilim deneyi ve güç frekanslı dayanma deneyi ile
yapılmalıdır.
7.2.2.4 Yaşlandırmadan sonra elektriksel performans (sadece vidasız tip sigorta bağlantı ucu
birimleri için)
Sigorta bağlantı ucu birimleri, Madde 8.4.7’ye uygun 192 çevrimden oluşan yaşlandırma deneyine
dayanmalıdır.
6
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Bu metotta, sigorta taşıyıcısındaki harekete geçirme elemanlarının yüzeyindeki 85 0C sıcaklık ve IEC 60216-
1’e uygun olarak imalâtçı tarafından belirtilen yalıtkan malzemenin bağıl sıcaklık indisi (BSİ) aşılmamalıdır.
Kısa devre koruması amacıyla tasarımlanan bağlantı ucu birimleri için Madde 8.5.2.2’ye uygun deneyler
uygulanmaz.
Genellikle, izin verilen sürekli en büyük sıcaklık, elektriksel özelliği göz önünde bulundurularak 20 000 saati
esas alan, IEC 60216-1’e uygun bir BSİ değeri ile tanımlanabilir.
7.2.3.2 Sağlamlık
Sigorta bağlantı ucu birimleri, normal kullanımda oluşabilen zorlamalara karşı yeterince dayanıklı olmalıdır.
Bu kurala uygunluk, Madde 8.5.4’te belirtildiği gibi, IEC 60695-2-2’ye göre iğne alev deneyi ile kontrol
edilmelidir.
8 Deneyler
8.1 Deney türleri
IEC 60947-7-1 Madde 8.1 aynen uygulanır.
8.2 Genel
IEC 60947-7-1 Madde 8.2 aşağıdaki değişiklikle uygulanır.
8.3.1 Genel
Mekanik karakteristiklerin doğrulanması aşağıdaki deneyleri içerir:
- Sigorta bağlantı ucu biriminin, kendi mesnedi üzerine takılması (Madde 8.3.2),
- Sigorta bağlantı ucu birimindeki sıkıştırma tertibatlarının mekanik dayanımı (Madde 8.3.3),
- Sigorta bağlantı ucu birimleri ile değiştirme elemanı arasındaki uyumluluk (Madde 8.3.4),
- Bağlantı ucu birimi tabanı ile sigorta taşıyıcısı arasındaki bağlantının mekanik dayanımı (Madde 8.3.5).
IEC 60947-1, Madde 8.2.4.2’deki deney, vidasız-tip sıkıştırma tertibatlarına aynen uygulanır.
Deney, imalâtçı talimatlarına göre uygun mesnet üzerine normal kullanımdaki gibi monte edilen beş adet
sigorta bağlantı ucu biriminde iki adet sıkıştırma tertibatı üzerinde gerçekleştirilmelidir.
7
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Diş çapı 2,8 mm’ye kadar olan (2,8 mm dâhil) vida - tipli sıkıştırma tertibatları için, sıkma döndürme momenti,
IEC 60947-7-1, Çizelge C.1’de belirtilen veya imalâtçı tarafından belirlenen döndürme momentinin % 110’u
(hangisi daha büyük ise) olmalıdır.
Beyan kesitli rijit iletkenler beş kez bağlanmalı ve beş kez çıkarılmalıdır.
8.3.3.2 Bir sigorta bağlantı ucu birimi iletkeninin hasarlanması ve rastgele gevşemesi deneyi
(bükülgenlik deneyi)
IEC 60947-7-1, Madde 8.3.3.2 aynen uygulanır.
8.3.4 Sigorta bağlantı ucu birimleri ile değiştirme elemanı arasındaki uyumluluk
Çizelge A.1’e uygun olarak 1 numaralı veya 4 numaralı en büyük mastar, sigorta taşıyıcısına 10 kere
sokulup çıkarılmalıdır.
Mastarın her sokuluşundan sonra, sigorta taşıyıcısı normal çalışmada olduğu gibi, bağlantı ucu biriminin
tabanına bağlanmalıdır. Vida tipli sigorta taşıyıcılarına sahip sigorta bağlantı ucu birimlerinin olması
durumunda, sigorta taşıyıcıları, Çizelge 1’de belirtilen değerlerin üçte ikisine eşit bir döndürme momenti ile
bağlanmalıdır.
Nm N
Gözle görülebilen bir hasar veya bölümlerde gevşeme gözlemlenmemelidir. Çizelge A.1’e göre 2 numaralı
veya 5 numaralı en küçük mastarın, en elverişsiz konumda sigorta taşıyıcısından düşmesi önlenmelidir.
2 numaralı veya 5 numaralı en küçük mastar, daha sonra, sigorta bağlantı ucu birimine sokulmalı ve Madde
8.4.4’e göre kontak direnci ölçülmelidir.
Kontak direncinin ortalama değeri 10 mΩ’u aşmamalıdır. Her bir ölçme değeri 15 mΩ’u aşmamalıdır.
8.3.5 Bağlantı ucu birimi tabanı ile sigorta taşıyıcısı arasındaki bağlantının mekanik
dayanımı
Sigorta taşıyıcısı, deneyden önce ve sonra bağlantı ucu biriminin tabanında sımsıkı kalmalı ve normal
kullanımını bozmaya yönelik değişiklikler görülmemelidir.
8.3.5.2 Vidalı ve süngü tipindeki sigorta taşıyıcılarına uygulanan çekip çıkarma deneyi
Çizelge A.1’e uygun, 1 numaralı veya 4 numaralı en büyük mastar ile donatılan sigorta taşıyıcısı, bağlantı
ucu birimi tabanına sokulmalıdır.
8
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Vidalı tip sigorta taşıyıcıları, Çizelge 1’de belirtilen değerin üçte ikisine eşit bir döndürme momenti ile
sıkılmalıdır.
Sigorta taşıyıcısı, daha sonra 1 dakika için Çizelge 1’de belirtilen eksenel çekme kuvvetine maruz
bırakılmalıdır.
Sigorta taşıyıcısı, deneyden önce ve sonra bağlantı ucu biriminin tabanında sımsıkı kalmalı ve normal
kullanımını bozmaya yönelik değişiklikler görülmemelidir.
8.3.5.3 Fiş tipi veya menteşeli tip sigorta taşıyıcıları üzerindeki harekete geçirme kuvvetleri
Sigorta taşıyıcısı, Çizelge A.1’e göre 1 numaralı veya 4 numaralı en büyük mastarla birlikte, bağlantı ucu
birimi tabanına sokulmalı ve bağlantı ucu tabanından çekilerek veya döndürülerek çıkarılmalıdır.
Uygun ölçme düzenleriyle, harekete geçirme kuvvetleri ölçülmelidir. Bu deney 10 kere yapılmalıdır.
Her bir ölçme değeri, imalâtçı tarafından belirtilen sınır değerler içinde olmalıdır.
Sigorta taşıyıcısı, deneyden önce ve sonra bağlantı ucu biriminin tabanında sımsıkı kalmalı ve normal
kullanımını bozmaya yönelik değişiklikler görülmemelidir.
Deney sırasında ve deneyden sonra sigorta taşıyıcısı bağlantı ucu birimi tabanında sımsıkı kalmalı ve
normal kullanımını bozmaya yönelik değişiklikler görülmemelidir.
Deney geriliminin değeri, IEC 60947-1, Çizelge 12A’da (IEC 60947-1, Madde 8.3.3.4.1, Bend 3) b) i))
belirtildiği gibi olmalıdır.
8.4.3.2.2 Deney A
Çizelge A.1’e uygun olarak, 3 numaralı veya 6 numaralı mastar, sigorta bağlantı ucu biriminin boyutuna bağlı
olarak normal kullanımda olduğu gibi, düzgün bir şekilde sokulmalıdır. Varsa, göstergeler deney sırasında
çıkarılmalı veya bağlantıları ayrılmalıdır.
Göz önünde bulundurulan sigorta taşıyıcısına ait beyan anî darbe dayanım gerilimi, Ua. darbe’ye uygun anî
darbe dayanım gerilimi ve sigorta taşıyıcısının beyan yalıtım gerilimine karşılık gelen güç frekanslı dayanma
deney gerilimi, sırasıyla her bir sigorta bağlantı ucu biriminin kontak elemanları arasına uygulanmalıdır.
9
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
8.4.3.2.3 Deney B
Çizelge A.1’e uygun olarak, 1 numaralı veya 4 numaralı mastar, sigorta bağlantı ucu biriminin boyutuna bağlı
olarak normal kullanımda olduğu gibi, düzgün bir şekilde sokulmalıdır.
Bağlantı ucu birimi tabanına ait beyan anî darbe dayanım gerilimi, Ua. darbe’ye uygun anî darbe dayanım
gerilimi ve bağlantı ucu birimi tabanının beyan yalıtım gerilimine karşılık gelen güç frekanslı dayanma deney
gerilimi, sırasıyla;
- Aynı tip ve boyuttaki bitişik sigorta bağlantı ucu birimlerinin gerilimli bölümleri arasına,
- Farklı kutuptaki gerilimli bölümler arasına,
- Birbirine bağlanan gerilimli bölümler ile mesnet arasına
uygulanmalıdır.
Not - Darbe üretecinin çıkış empedansı 500 Ω’u aşmamalıdır. Deney donanımın açıklaması için, IEC
61180-1 ve IEC 61180-2’ye bakınız. Bu deneyler sırasında, atlama veya hasar verici boşalma
olmamalıdır. Bir delinme gerilimine yol açmayan korona ve benzeri olaylar dikkate alınmaz.
Kontak direnci, sigorta bağlantı ucu biriminin, Çizelge A.1’e göre 2 numaralı veya 5 numaralı mastarla
donatılmasından sonra ölçülmelidir.
Vida tipli sigorta taşıyıcısı olan sigorta bağlantı ucu birimlerinde, taşıyıcı Çizelge 1’de belirtilen değerin üçte
ikisine eşit bir döndürme momenti ile normal kullanımda olduğu gibi monte edilmelidir.
Fişli tip veya menteşeli tipte sigorta taşıyıcıları olan sigorta bağlantı ucu elemanları, normal kullanımda
olduğu gibi monte edilmeli ve bu şartta deneye tabî tutulmalıdır.
8.4.4.2.1 Genel
Kontak direnci normal olarak, Şekil 1’e uygun olarak ölçülen gerilim düşmesinden hesaplanır.
10
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
11
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
İletkenler, diş çapı 2,8 mm’ye (2,8 mm dâhil) kadar olan vidalı tip sıkıştırma tertibatı için IEC 60947-1,
Çizelge 4’te ve ayrı ayrı IEC 60947-7-1, Çizelge C.1’e uygun veya uygulanabildiğinde imalâtçı tarafından
belirtilen daha büyük bir değerdeki bir döndürme momentiyle sıkılmalıdır.
Deney tek fazlı a.a akımla yapılmalı ve sıcaklık sabit bir değere erişinceye kadar devam edilmelidir.
Merkezdeki sigorta bağlantı ucu biriminin iletken sıkıştırma tertibatında, Madde 7.2.3.3’e uygun sıcaklık artış
sınır değerleri aşılmamalıdır.
“Normal işletme şartları” (IEC 60947-1, Madde 6.1.1’e uygun olarak en fazla 40 0C) altında kullanılması
amaçlanan sigorta bağlantı ucu birimleri için, PVC yalıtımlı iletkenler kullanılmalıdır.
İmalâtçı, “40 0C’un üstünde en ağır işletme şartları” (IEC 60947-1, Madde 6.1.1’deki Not 1) olarak belirttiği
sigorta bağlantı ucu birimleri için, ısıya dayanıklı yalıtılmış veya yalıtılmamış iletkenler kullanılmalıdır.
Sigorta bağlantı ucu birimleri, ilk olarak (20 ± 2) 0C’luk bir sıcaklıkta tutulan bir ısıtma dolabına yerleştirilir ve
daha sonra kontak direnci deneyinin doğrulanması işlemine tâbi tutulur.
İletkenlerle birlikte deney düzeneğinin tamamı, kontak direnci deneyi tamamlanıncaya kadar hareket
ettirilmemelidir.
Sigorta bağlantı ucu birimleri, aşağıda ifade edildiği biçimde 192 sıcaklık çevrime tâbi tutulur.
Isıtma dolabının sıcaklığı, IEC 60947-1, Madde 8.3.3.3.1’e göre 40 0C’a veya “en ağır işletme şartları” için
imalâtçı tarafından belirtilen sıcaklık değerine yükseltilir.
Sigorta bağlantı ucu birimleri, sonra yaklaşık 30 0C sıcaklığa kadar soğutulur, cebrî soğutmaya müsaade
edilir; sigorta bağlantı birimleri yaklaşık 10 dakika bu sıcaklıkta tutulur ve gerilim düşümü ölçmesi için
gerekirse, (20 ± 5) 0C’luk bir sıcaklığa soğutulmasına müsaade edilir.
Not - Yol göstermesi bakımından, ısıtma dolabının, ısıtma ve soğutma hızı ile ilgili olarak yaklaşık 1,5
°C/dakikalık bir değer esas olarak alınabilir.
Her bir bağlantı ucundaki kontak direnci, her 24 sıcaklık çevriminden sonra ve 192 sıcaklık çevrimi
tamamlandıktan sonra Madde 8.4.4’e uygun olarak belirlenir. Kontak direnci, her seferinde (20 ± 5) 0C
sıcaklıkta belirlenir.
Her halükârda kontak direnci 15 mΩ’u veya 24. çevrimden sonra ölçülen değerin 1,5 katına eşit olan değeri
(hangisi daha küçükse) aşmamalıdır.
Sigorta bağlantı ucu birimlerinden biri bu deneye dayanamadığı takdirde, deney ikinci bir sigorta bağlantı ucu
birimi takımı üzerinde tekrarlanır, bu durumda tüm birimler, tekrarlanan deneyde olumlu sonuç vermelidir.
Ayrıca, Madde 8.3.3.3’e göre çekme çıkarma deneyi yapılmalıdır.
12
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
8.5.1 Genel
Isıl karakteristiklerin doğrulanması aşağıdaki deneyleri içerir:
8.5.2.2 Aşırı yük ve kısa devre koruması ile ilgili deney düzeni
13
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Kablaj, Şekil 3’te görüldüğü gibi, merkezdeki sigorta bağlantı ucu biriminin güç kaybı, ayrı akım kaynakları
vasıtasıyla bir diğerinden bağımsız olarak yerleştirilebilen dıştaki sigorta bağlantı ucu birimlerine karşı olacak
şekilde yapılmalıdır.
Sigorta bağlantı ucu birimleri, Çizelge 2’ye uygun olarak en büyük güç kaybı PV1 ve PV2 olan yapay
değiştirme elemanları ile donatılmalıdır.
Kablaj, Şekil 2’de gösterildiği şekilde yapılmalıdır. Beş sigorta bağlantı ucu biriminin hepsi, Çizelge 2’ye
uygun olarak, PV2 güç kaybına sahip yapay değiştirme elemanı ile donatılmış olmalıdır.
14
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Şekil 4 - Kısa devre koruması ile ilgili birleşik düzenleme için deney düzeni
a) Uzunluk: 1 m,
- 6,3 A’e kadar (6,3 A dâhil) tasarımlanan ve deney akımı 6,3 A olan sigorta bağlantı ucu birimleri için
1 mm2,
- 6,3 A’in üzerinde, 10 A’ya kadar (10 A dâhil) tasarımlanan ve deney akımı 10 A olan sigorta
bağlantı ucu birimleri için 1,5 mm2,
- 10 A’nın üzerinde, 16 A’ya kadar (16 A dâhil) tasarımlanan ve deney akımı 16 A olan sigorta
bağlantı ucu birimleri için 2,5 mm2,
c) Yalıtım: Siyah
İletkenler, diş çapı 2,8 mm’ye (2,8 mm dâhil) kadar olan vidalı tip sıkıştırma tertibatı için IEC 60947-1,
Çizelge 4’te ve ayrı ayrı IEC 60947-7-1, Çizelge C.1’e uygun veya uygulanabildiğinde imalâtçı tarafından
belirtilen daha büyük bir değerdeki bir döndürme momentiyle sıkılmalıdır.
Bir ısıl çift veya sıcaklık üzerinde önemli etkisi olmayan başka bir ölçme metodu, deneyden geçirilen
bölümün sıcaklığının ölçülmesinde kullanılmalıdır.
Uçtaki başlık malzemesi: Nikel kaplı pirinç, nikel kaplamanın kalınlığı en az 2 µm’dir.
15
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Deneyden geçirilen sigorta bağlantı ucu birimleri ile ilgili akımlar, Madde 8.5.2.2 ve Madde 8.5.2.3’deki deney
düzenlerine uyularak erişilen, Çizelge 2’ye uygun en büyük PV1 ve/veya PV2 güç kaybı elde edilecek şekilde
ayarlanmalıdır. Beyan değerler, tüm deney süresince sabit kalmalıdır.
En az 5 dakikalık zaman aralıkları ile peş peşe yapılan üç okumada fazla sıcaklık artışı görülmediği taktirde,
sıcaklık dengesine erişilmektedir. Ortam sıcaklığında belirlenen ölçme sonuçları, Ek B’de gösterilen örneğe
karşılık gelen güç harcama eğrileri vasıtasıyla 23 0C referans sıcaklığa göre düzeltilmelidir.
8.5.3 Sağlamlık
Sigorta bağlantı ucu birimleri, normal kullanımda ortaya çıkması muhtemel olan ısıl ve mekanik zorlamalara
karşı dayanıklı olmalıdır. Bunun ötesinde Madde 8.5.2’deki kurallar göz önünde bulundurulmalıdır.
Sigorta bağlantı ucu birimi, uygulanabilmesi durumunda, Madde 8.5.2.2.1 veya Madde 8.5.2.3.1’e uygun ayrı
düzenleme için deneye tabî tutulmalıdır. Çizelge 2’ye uygun olarak, yapay değiştirme elemanına karşılık
gelen ilgili beyan akımı, deney düzeninden geçirilmelidir (aşağıdaki örneklere bakınız). Deney 186 saatlik
periyot boyunca sürekli olarak yapılmalıdır.
Örnek 1: Bir aşırı yük kısa devre koruması bulunan, PV‘si 2,5 W olarak açıklanan, 5 mm x 20 mm’lik
değiştirme elemanı için: 6,3 A ve 2,5 W’lık güç kaybı olan kullanılır.
16
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Örnek 2: Yalnızca bir aşırı yük kısa devre koruması bulunan PV’si 2,5 W olarak açıklanan 5 mm x 20 mm
değiştirme elemanı için; 6,3 A ve 1 W’lık güç kabı olan kullanılır.
Deneyden sonra, sigorta bağlantı ucu biriminde normal kullanımdaki gibi, fonksiyonunda azalmaya yönelik
değişiklikler görülmemelidir. Aşağıdaki kurallar karşılanmalıdır:
Deney odası, yeterli hava beslemesini sağlamak için, pratik olarak hava akımı oluşturmayan boyutlara sahip
olmalıdır.
Deneyden önce, sigorta bağlantı ucu birimleri, sıcaklığı 15 °C ilâ 35 °C arasında ve bağıl nemi % 45 ilâ % 75
arasında bulunan bir ortamda 24 saat bekletilir.
Bu ön şartlandırmadan sonra, sigorta bağlantı ucu birimleri; kendisine ait uygun mesnet üzerine monte
edilmeli ve bir yan yalıtım duvarının, alta yerleştirilen plakaya paralel olmasını sağlamak amacıyla, uygun
düzenlerle tespit edilmelidir (Şekil 5).
İletkenler bağlanmaz.
Tek katlı kâğıt mendil (ISO 4046, Madde 6.86’ya göre gramajı 12 g/m2 ilâ 30 g/m2 arasında olan) ile kaplı
yaklaşık 10 mm kalınlığındaki çam ağacı tahtasından yapılan bu plâka, bağlantı ucu biriminin (200 ± 5) mm
altında bir uzaklıkta konumlandırılır.
IEC 60695-2-2, Şekil 1a)’ya uygun olarak ayarlanan deney alevi, yan yalıtım duvarına 450’lik bir açıyla
yönlendirilmelidir.
Alevin ucu, değiştirme elemanının bulunduğu alandaki yalıtım duvarıyla temas etmelidir (Şekil 6).
Alev, 10 saniye süreyle uygulanır. Yalıtım duvarları < 1 mm ve/veya alanı < 100 mm2 ise, alev 5 saniye
süreyle uygulanır.
Yanma süresi; alevin çekildiği andan, bağlantı ucu birimindeki alevlerin veya kızarıklığın sönmesine kadar
olan zaman aralığını gösterir.
Tutuşma hâlinde yanma süresi < 30 s ise, sigorta bağlantı ucu birimlerinin deneyde olumlu sonuç verdiği
kabul edilir.
Ayrıca, çam ağacından yapılmış tahtanın üzerindeki kâğıt mendil, sigorta bağlantı ucu biriminden düşen
yanan veya kor haldeki parçacıklardan tutuşmamalıdır.
17
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
18
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Ek A
Mastarlar
En +0 ,1 b
5 x 20 2 +0 , 04 0
4,2 ± 0,1 50 2,5
Pirinç
küçük 19,46 0 5,0 −0, 01
Cam veya
0 +0 , 01 +0 ,1 Pirinç uç
3 - 20,54 −0 , 04 5,3 0 4,2 6,2 0 - başlıklar
b seramik
tüp
En 0 +0 , 01 +0 ,1 a
4 32,64 −0 , 04 6,45 0 5,5 ± 0,1 60 - Çelik
büyük
En +0 , 04 0 +0 ,1 b
5 30,96 0 6,25 −0 , 01
5,5 ± 0,1 60 6
Pirinç
6,3 x 32 küçük
Cam veya
0 +0 , 01 +0 ,1 Pirinç uç
6 - 32,64 −0 , 04 6,45 0 5,5 8,3 0 - başlıklar
b seramik
tüp
Not - Bütün deney mastarları erimeksizin fonksiyonlarını yerine getirmelidir.
a
Sertleştirilmiştir.
b
Bakır muhtevası % 58’den % 70’e kadardır.
Mastarlar veya pirinçten yapılan bölümleri, 8 µm kalınlığında nikel ve 4,5 µm kalınlığında altın ile
kaplanmalıdır.
19
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Ek B
(Bilgi için)
PV ve PVK güç kaybı değerleri
B.1 Sigorta bağlantı ucu birimleri ile ilgili PV ve PVK beyan güç kaybı değerlerinin
incelenmesi
Yalnızca kısa devre koruması olanlar için beyan güç kaybı PVK‘nın incelenmesi, aşırı yükün ortaya çıkma
ihtimali bulunmayan devrelerde kullanılan sigorta bağlantı ucu birimlerinin, sadece PV2 beyan şartları altında
kartuş tipi değiştirme elemanlarına ait en yüksek güç kaybı ile yüklenmesi durumunda göz önünde
bulundurulur.
Kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük beyan güç kaybı değeri PV1‘e, kısa devre olayında sigorta
bağlantı ucu biriminin beyan güç kaybı PVK’nın tahsisi gerekmektedir. Çünkü sadece, devam ettirilen en
büyük güç kaybı değeri PV1, aşırı yük şartları altında kartuş tipi değiştirme elemanları için IEC 60127-2’de
tarif edilmektedir.
Bir koordinat sisteminde X eksenine paralel olarak yapay değiştirme elemanına ait en büyük güç kaybı (PV1)
seviyesinde yardımcı bir çizgi çizilir.
Ayrıca yalnızca kısa devre koruması olanlar ile ilgili deney yapılması durumunda, (PV2) yardımcı çizgisi
yerine Çizelge 2’ye göre ilişkilendirilen PV2 değeri için, X eksenine paralel olarak bir (PV1) yardımcı çizgisi
çizilir.
TA ortam sıcaklığı (23 0C’luk referans sıcaklığı), Madde 7.2.3.1’e uygun erişilebilen parçaların 85 0C’luk en
büyük yüzey sıcaklığı ve yalıtkan malzemenin beyan sıcaklık indisi (BSİ) X ekseni üzerinde işaretlenir.
Deney sırasında Madde 8.5.2’ye uygun olarak ∆TS1 = TS1 – TA sıcaklık artışı ölçülür. TS1 = yedek olarak
seçilen bir TA ortam sıcaklığında (örneğin çizimlerde TA = 23 0C’dir) ölçülen, erişilebilen bölümlerde ölçülen
en yüksek sıcaklıktır.
Erişilebilen parçalar için izin verilen en yüksek sıcaklıkta (85 0C) izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı T1
aşılmamalıdır. Sigorta bağlantı ucu birimlerinin kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tarif edilen tam güçte
çalışması durumunda, T1 sıcaklığı, erişilen parçaların izin verilen en yüksek sıcaklığından (85 0C), ölçülen
∆TS1 değerinin çıkarılması ile hesaplanır.
T1’den geçen düşey bir çizginin, yedek olarak seçilen PV1 çizgisini kestiği X1 noktası ile X ekseni üzerindeki
85 0C noktasından geçen bir çizgi çizilir. Bu çizginin altında kalan alan, erişilen bölümlerde izin verilen en
yüksek sıcaklığın (85 0C) aşılmayacağı çalışma şartlarını tanımlamaktadır.
Yalıtkan malzemenin incelenen en büyük yüzey sıcaklığı (TS2) ile karşılaştırma yapılmak suretiyle devam
edilir.
yalıtkan malzemenin ölçülen en yüksek yüzey sıcaklığı TS2’den elde edilir. BSİ değeri, yalıtkan malzemeye ve
TA ortam sıcaklığına bağlıdır. X ekseni üzerindeki BSİ değeri ile yedek çizgi üzerindeki T2 (X2 noktasında
kesen) arasındaki düz çizgi, yalıtkan malzemenin izin verilen en yüksek sıcaklığının altında aşılmayacak
çalışma şartlarını tanımlamaktadır.
20
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
B.3 Değerlendirme
Örnekte kalın tip çizgilerle sınırlandırılan alanın altı, sigorta bağlantı ucu birimine monte edilen kartuş tipi
değiştirme elemanına ait devam ettirilen en yüksek güç kaybının (IEC 60127-1’e göre) kabul edilen
değerlerinin yer aldığı alanı belirlemektedir.
Sınır çizgilerini doğru olarak belirleme deneyinde, TS2 için BSİ değerine mümkün olduğunca yakın yüzey
sıcaklıklarının ve TS1 için 85 0C‘in elde edildiği bir yapay değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
kullanılır. Çizelge 2’de tanımlanan yapay değiştirme elemanlarını bulmak amacıyla birden fazla deney
yapılması gerekebilir.
Sınır çizgilerinden birisinin 23 0C‘un ötesinde (referans sıcaklık), yedek çizgiyi (PV1) kesmesi durumunda,
deney daha sonra en büyük güç kaybının en az olduğu bir başka yapay değiştirme elemanı ile tekrarlanır.
23 0C referans sıcaklığı ile sınır çizgilerinin kesişmesi, yedek çizginin (PV1) üst tarafında, ancak uzakta
olması durumunda, uygulanabilmesi halinde, sigorta bağlantı ucu biriminin, en yüksek güç kaybına sahip bir
başka yapay değiştirme elemanına ait kuralları karşılayıp karşılamadığı kontrol edilebilir.
B.4 Örnekler
B.4.1 Örnek 1 – Uygulama alanı: Yalnızca kısa devre koruması olan (PVK)
21
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Açıklama:
PV1 Aşırı yük şartlarında, kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
PV2 Beyan şartlarında kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
BSİ Bağıl sıcaklık indisi
TA Ortam sıcaklığı
TS = TA + ∆ TS1 (erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık)
∆ TS1 Erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık artışı
TS = TA + ∆ TS2 (yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık)
∆ TS2 Yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık artışı
PVK Yalnızca kısa devre koruması olan (Madde 4.2.2)
T1 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, erişilen bölümlerde izin verilen en yüksek sıcaklığın (85 0C) aşılmayacağı
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
T2 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, yalıtım bölümlerinde izin verilen en yüksek sıcaklığın (BSİ) aşılmayacağı bir
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
Şekil B.1 – Ayrı düzenleme ile ilgili yalnızca kısa devre koruması olan durum için güç kaybı azalma eğrisi
22
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Açıklama:
PV1 Aşırı yük şartlarında, kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
PV2 Beyan şartlarında kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
BSİ Bağıl sıcaklık indisi
TA Ortam sıcaklığı
TS1 = TA + ∆ TS1 (erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık)
∆ TS1 Erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık artışı
TS2 = TA + ∆ TS2 (yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık)
∆ TS2 Yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık artışı
PVK Yalnızca kısa devre koruması olan (Madde 4.2.2)
T1 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, erişilen bölümlerde izin verilen en yüksek sıcaklığın (85 0C) aşılmayacağı
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
T2 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, yalıtım bölümlerinde izin verilen en yüksek sıcaklığın (BSİ) aşılmayacağı bir
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
Şekil B.2 – Bir birleşik düzenleme ile ilgili yalnızca kısa devre koruması olan durum için
güç kaybı azalma eğrisi
23
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Kısa devre koruması olması durumunda, araştırılarak belirlenen PVK = 4,2 W (ayrı düzenlemede) ve PVK =
2,9 W (birleşik düzenlemede) beyan güç kaybı değerine sahip bir sigorta bağlantı ucu biriminde, IEC 60127-
2’ye uygun 5 mm x 20 mm ölçülerinde kartuş tipi değiştirme elemanlarının1 kullanılması uygundur.
Çizelge B.1 – Yalnızca kısa devre korumasının olması halinde güç kaybı azalma eğrilerinden elde edilen
sonuçlar
Uygulama alanı
Düzenleme Kısa devre koruması olmayan Aşırı yük kısa devre koruması olan
En büyük TA Beyan değerler En büyük TA Beyan değerler
Ayrı 27 0C 4 W/6,3 A - -
- -
Birleşik 37 0C 4 W/6,3 A
1
Standard hale getirilmemiş kartuş tipi değiştirme elemanlarının kullanıldığı yerlerde, değiştirme elemanının
güç kaybı, bağlantı ucu biriminin PV ve/veya PVK beyan değerini (referans sıcaklık 23 0C) aşmamalıdır.
Daha yüksek ortam sıcaklıklarının söz konusu olması durumunda, izin verilen en büyük güç kaybı, güç
kaybını azaltma eğrilerinden elde edilmelidir.
24
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
B.4.2 Örnek 2 – Uygulama alanı: aşırı yük kısa devre koruması olan
Açıklama:
PV1 Aşırı yük şartlarında, kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
PV2 Beyan şartlarında kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
BSİ Bağıl sıcaklık indisi
TA Ortam sıcaklığı
TS1 = TA + ∆ TS1 (erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık)
∆ TS1 Erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık artışı
TS2 TA + ∆ TS2 (yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık)
∆ TS2 Yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık artışı
PV Aşırı yük ve kısa devre korumasının olması (Madde 4.2.1)
T1 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, erişilen bölümlerde izin verilen en yüksek sıcaklığın (85 0C) aşılmayacağı
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
T2 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, yalıtım bölümlerinde izin verilen en yüksek sıcaklığın (BSİ) aşılmayacağı bir
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
Şekil B.3 – Bir ayrı düzenleme ile ilgili aşırı yük kısa devre koruması olan durum için güç kaybı azalma eğrisi
25
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Açıklama:
PV1 Aşırı yük şartlarında, kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
PV2 Beyan şartlarında kartuş tipi değiştirme elemanının en büyük güç kaybı
BSİ Bağıl sıcaklık indisi
TA Ortam sıcaklığı
TS1 = TA + ∆ TS1 (erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık)
∆ TS1 Erişilebilen yalıtkan malzeme yüzeyinde ölçülen sıcaklık artışı
TS2 = TA + ∆ TS2 (yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık)
∆ TS2 Yalıtkan malzeme yüzeyinin en sıcak noktasında ölçülen sıcaklık artışı
PV Aşırı yük ve kısa devre korumasının olması (Madde 4.2.1)
T1 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, erişilen bölümlerde izin verilen en yüksek sıcaklığın (85 0C) aşılmayacağı
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
T2 Sigorta bağlantı ucu biriminin, kullanılan yapay değiştirme elemanı ile tanımlanan tam yükle
çalışması durumunda, yalıtım bölümlerinde izin verilen en yüksek sıcaklığın (BSİ) aşılmayacağı bir
sıcaklıkta izin verilen en yüksek ortam sıcaklığı
Şekil B.4 – Bir birleşik düzenleme ile ilgili aşırı yük kısa devre koruması olan durum için
güç kaybı azalma eğrisi
26
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Aşırı yük kısa devre koruması olması durumunda, araştırılarak belirlenen PVK = 4,2 W (ayrı düzenlemede) ve
PVK = 2,9 W (birleşik düzenlemede) beyan güç kaybı değerine sahip bir sigorta bağlantı ucu biriminde, IEC
60127-2’ye uygun 5 mm x 20 mm ölçülerinde kartuş tipi değiştirme elemanlarının1 kullanılması uygundur.
Çizelge B.2 – Aşırı kısa devre korumasının olması halinde güç kaybı azalma eğrilerinden elde edilen
sonuçlar
Uygulama alanı
Düzenleme Kısa devre koruması olmayan Aşırı yük kısa devre koruması olan
En büyük TA Beyan değerler En büyük TA Beyan değerler
Birleşik - - 30 0C 1,6W/1,0 A
1
Standard hale getirilmemiş kartuş tipi değiştirme elemanlarının kullanıldığı yerlerde, değiştirme elemanının
güç kaybı, bağlantı ucu biriminin PV ve/veya PVK beyan değerini (referans sıcaklık 23 0C) aşmamalıdır. Daha
yüksek ortam sıcaklıklarının söz konusu olması durumunda, izin verilen en büyük güç kaybı, güç kaybını
azaltma eğrilerinden elde edilmelidir.
27
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Ek C
Deneylerin sırası ve deney numunelerinin sayısı
Uygun
Deney Deney numune
Deney no. Deney olduğu
grubu sayısı
Madde no.
1 1.1 1 İşaretleme 5.1
2 2.1 5 Yalıtma aralıkları ve kaçak yolu uzunlukları 7.13
28
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Ek ZA
Atıf yapılan uluslararası standardlar ve bunlara karşılık gelen
Avrupa standardları
Bu standardda ve/veya dokümanda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya
dokümanlara atıf yapılmaktadır. Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde
verilmiştir. Tarih belirtilen atıflarda daha sonra yapılan tâdil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da
tâdil veya revizyon yapılması şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standardın tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili
standardın en son baskısı kullanılır (düzeltmeleri dâhil).
Not - Bir uluslararası standard genel değişikliklerle değiştirildiği zaman, bu durum (mod) ile gösterilir, ilgili
EN/HD uygulanır.
IEC 60127-2 1989 Miniature fuses – Part 2: Cartridge fuse links EN 60127-2 1991
+ corr. March 1990
IEC 60695-2-2 1991 Fire hazard testing – Part 2: Test methods – EN 60695-2-2 1994
Section 2: Needle – flame test
A1 1994 A1 1995
IEC 6060947-1 1999 Low - voltage switchgear and controlgear - EN 6060947-1 1999
(mod) Part 1: General rules + corr. October 1999
A1 2000 A1 2000
A2 2001 A2 2001
IEC 60947-7-1 2002 Low - voltage switchgear and controlgear - EN 60947-7-1 2002
Part 7-1: Ancillary equipment – Teminal blocks for
copper conductors
29
ICS 29.120.99; 29.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 60947-7-3/Mart 2006
Kaynaklar
- IEC 60127-6: 1994, Miniature fuses – Part 6: Fuse – holders for miniature cartridge fuse-links
- IEC 60364-4-43: 2001, Electrical installations of buildings – Part 4: Protection for safety – Chapter 43:
Protection against overcurrent
Amendment 1 (1997)
- IEC 60715: 1981, Dimensions of low - voltage switchgear and controlgear - Standardized mounting on
rails for mechanical support of electrical devices in switchgear and controlgear installations
Amendment 1 (1995)
- IEC 61180-1: 1992, High – voltage test techniques for low – voltage equipment – Part 1: Definitions, test
and procedure requirements
- IEC 61180-2: 1994, High – voltage test techniques for low – voltage equipment – Part 2: Test equipment
30