Professional Documents
Culture Documents
Hầm Thủ Thiêm 50%
Hầm Thủ Thiêm 50%
Hầm Thủ Thiêm 50%
Hà Nội – 2023
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
KHOA ĐIỆN – ĐIỆN TỬ
BỘ MÔN KỸ THUẬT ĐIỆN
ĐỀ TÀI:
THIẾT KẾ HỆ ĐIỀU KHIỂN HỆ THỐNG THÔNG GIÓ HẦM
ĐƯỜNG BỘ
Hà Nội – 2023
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
1. Thông tin chung:
- Tên đề tài: Điều khiển, giám sát hệ thống thông gió hầm đường bộ
- Nhóm Sinh viên thực hiện:
Đặng Văn Tùng
Nguyễn Tuấn Phúc
Lê Thị Tuyết
Nguyễn Văn Tuấn
- Lớp: Trang Bị Điện 2-k61
- Người hướng dẫn: TS.An Thị Hoài Thu Anh
2. Mục tiêu đề tài: Đề tài “thiết kế hệ thống giám sát,điều khiển và giám sát quạt thông gió
trong hầm” để giám sát, điều khiển lượng khí thải ở ngưỡng cho phép chống cháy nổ, và
đảm bảo sức khỏe cho người tham gia giao thông trong hầm đường bộ.
3. Tính mới và sáng tạo:
- Kết nối hệ thống điều khiển quạt cấp, quạt thải qua internet.
4.Kết quả nghiên cứu:
- Xây dựng hệ thống điều khiển và giám sát hầm đường bộ sử dụng PLC
- Điểu khiển tốc độ của các quạt thải và quạt cấp
- Xây dựng mô phỏng hệ thống điều khiển và giám sát.
- Kết nối hệ thống điều khiển quạt cấp, quạt thải qua internet.
5. Đóng góp về mặt kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo, an ninh, quốc phòng và khả năng
áp dụng của đề tài:
Sản phẩm của đề tài có khả năng triển khai thực tế, góp phần trong việc lưu thông và đảm
bảo an toàn cho người dân về việc sử dụng hầm đường bộ. Tránh gây ra tai nạn khi có hỏa
hoạn xảy ra trong hầm.
6. Công bố khoa học của sinh viên từ kết quả nghiên cứu của đề tài:
Để đưa lưu lượng khí sạch vào hầm có nhiều giải pháp, trong đó có việc không
khí tự lưu thông qua hầm do tác động của các điều kiện tự nhiên, gọi là thông gió tự
nhiên.
Các điều kiện tự nhiên tác động làm không khí lưu thông qua hầm bao gồm:
1. Chênh lệch áp suất không khí do sự chênh lệch cao độ giữa 2 cửa hầm
Ta biết rằng càng lên cao áp lực không khí càng giảm. Khi giữa 2 cửa hầm có
chênh lệch độ cao là H thì chiều cao cột thủy ngân ( cửa khí áp kế) có chênh lệch độ cao
là ∆h.
Phía cửa hầm thấp sẽ có áp suất lớn hơn và không khí sẽ chuyển động qua hầm để
lên cửa hầm cao, là nơi có áp suất nhỏ hơn.
2. Chênh lệch áp suất do chênh lệch nhiệt độ giữa trong và ngoài hầm
Khi lưu lượng không khí vào hầm và ra khỏi hầm do thông gió tự nhiên không
đảm bảo lưu lượng yêu cầu thì cần phải thông gió nhân tạo
Thông gió nhân tạo thực hiện bằng quạt đẩy gió vào hầm hay hút gió bẩn trong
hầm ra ngoài bằng các thiết bị quạt gió và dẫn gió.
Các phương pháp thông gió nhân tạo dựa trên phương pháp dẫn gió trong hầm. Có
thể phân làm thông gió dọc, thông gió ngang và thông gió hỗn hợp.
1.1.2.2.1. Thông gió dọc
Thông gió dọc là làm cho không khí chuyển động dọc theo chiều dài hầm. Khi đó
đường dẫn gió chinh là lòng hầm. Với những hầm dài, do lực cản lớn nên có thể
sử dụng các giếng đứng để chia hầm làm nhiều đoạn, trong các đoạn đó có khí
chuyển động dọc theo hầm
Các giếng đứng bố trí cấp và thoát gió xen kẽ nhau, trong đó chọn giếng sâu hơn
để thoát gió.
Hệ thống lọc bụi tĩnh điện được lắp đặt tại mỗi tháp thông gió có chức năng làm
sạch bụi và khói trong đường hầm, đảm bảo tầm nhìn tốt cho lái xe và cải thiện môi
trường xung quanh đường hầm. Yêu cầu tỷ lệ luồng không khí xử lý là 500m3/s,
hiệu suất thu bụi hơn 80%. Các thiết bị điều khiển tự động, thiết bị phụ trọ, thiết bị
cung cấp khí vận hành (máy nén khí), máy biến điện áp một chiều, hệ thống cáp
điện động lực.
Quạt hút được đặt bên trong tháp thông gió và kết nối với phần cuối của đường hầm
với hai phía Đông và Tây, qua ống dẫn khí bằng bê tông. Quạt hút có chức năng
điều khiển góc mở cánh quạt bằng thủy lực để điều chỉnh lưu lượng dòng không khí
nhằm hạn chế tối đa điện năng tiêu thụ với sự kết hợp của yêu cầu về tầm nhìn và
nồng độ khí CO trong hầm dựa trên cảm biến tầm nhìn ( cảm biến VI) và cảm biến
khí CO. Mỗi góc của ống dẫn không khí đều có cánh dẫn dòng để giảm thiểu sụt áp
dòng không khí. Trước mỗi điểm thải khí thải trong hệ thống thông gió được lắp đặt
bộ phận giảm thanh nhằm đạt độ ồn trong phạm vi yêu cầu xung quanh tháp thông
gió.
Quạt hút có thể thay đổi góc mở của cánh quạt để điều tiết lưu lượng dòng khí trong
tháp kết hợp với yêu cầu về tầm nhìn, nồng độ khí CO trong hầm dựa trên Cảm
biến tầm nhìn (VI) và Cảm biến khí CO. Bộ phận điều chỉnh góc mở cánh quạt bao
Quạt đẩy được lắp đặt trong đường hầm để hỗ trợ quá trình hoạt động của quạt hút
qua việc điều chỉnh tốc độ luồng khí trong đường hầm. Quạt đẩy hoạt động nhờ
động cơ hai chiều 3 pha với nút điều chỉnh để hạn chế tối đa sự thoát khí và ngắn
mạch từ lối thoát đường hầm. Cảm biến tốc độ dòng khí được sử dụng để điều
khiển động cơ 3 pha. Trong trường hợp xảy ra cháy quạt đẩy sẽ được sử dụng để
hút khói ra khỏi đường hầm nhờ bộ lọc bụi tĩnh điện được lắp đặt trong hệ thống
này, quạt hút sẽ được dừng hoạt động nhờ van gió có gắn động cơ (Moto Damper)
để cô lập tháp thông gió với đường hầm và khói sẽ được đẩy ra ngoài qua lối vào
hầm hoặc lối thoát.
Quạt đẩy được lắp đặt trên đỉnh đường hầm để hỗ trợ hoạt động của quạt hút qua
việc điều chỉnh tốc độ dòng khí trong đường hầm bằng cách thay đổi số lượng cặp
quạt phản lực chạy trong hầm.
Có tổng cộng 12 chiếc quạt đẩy được lắp trong hầm, mỗi lối đi có 6 quạt. Trong
trường hợp xảy ra cháy nổ, quạt phản lực có thể chạy đảo chiều để giải phóng khói
bụi theo hướng cửa hầm
Cửa chắn gió được lắp đặt ở sau cửa hút và trước bộ lọc bụi tĩnh điện. Bao gồm
nhiều cánh chắn gió bằng thép có thể đóng mở từ 0-90 o , được thiết kế đủ lực cơ khí với
tốc độ không khí 30m/s.
Cảm biến tầm nhìn (VI), cảm biến mức đo Carbon Monoxide (CO) và tốc độ gió
(AV) được lắp đặt ở hai bên đường hầm để cung cấp thông số cho tủ điều khiển thông
gió chính điều chỉnh quạt hút và quạt đẩy thích hợp đạt được chất lượng không khí tốt và
tiết kiệm năng lượng.
Tất cả cảm biến lắp với tủ điều khiển chất lượng không khí do nhà sẳn xuất cảm
biến cung cấp. Số liệu đầu ra của mỗi cảm biến sẽ được gửi về tủ điều khiển qua mạch
vòng (4-20)mA hiển thị theo tín hiệu analog. Các tín hiệu này là dữ liệu đầu vào đến
chương trình chất lượng không khí và đầu ra là một chế độ vận hành chuỗi cho nhiều
quạt hút và quạt đẩy dưới các tình huống khác nhau trong hầm. Ngoài điều khiển bật- tắt
quạt, nấc điều khiển góc độ cánh quạt của quạt hút cũng được điều khiển cho thích hợp
với điều kiện thực tế của chất lượng không khí trong hầm.
Cảm biến đo chất lượng không khí được sử dụng để điều khiển số lượng quạt đẩy
hoạt động và công suất của quạt hút.
1.2.2.5.1. Thiết bị chỉ báo tầm nhìn – VI (Visibility Indicator)
Trong hầm đường bộ, hệ thống quạt JetFan có vai trò vận chuyển không khí trong
hầm, giữ chất lượng không khí ở mức cho phép. Việc lựa chọn động cơ quạt được tính
dựa trên các thông số liên quan đến khí thải trong hầm, không khí bị ô nhiễm do việc đốt
cháy nhiên liệu của động cơ của phương tiện giao thông gây ra khí CO, CO2. Vì vậy,
công việc đầu tiên là xác định lượng khí thải của phương tiện là cần thiết để căn cứ lựa
chọn động cơ.
828\*
MERGEFORMAT (.)
Trong đó:
12212\*
MERGEFORMAT (.)
16216\*
MERGEFORMAT (.)
Ta chọn động cơ 37kW theo catalog hãng ABB với các thông số: 37kW, 380V, 71,3A,
1476 vòng/phút, , Cos
Thông số Giá trị
Công suất 37kW
Điện áp 380V
Dòng điện 71,3A
Tốc độ 1476 vòng/phút
Số cực (p) 4
Tần số 50Hz
Hiệu suất 0,927
Bảng 2. 4: Bảng thông số động cơ 37kW
- So sánh hai động cơ ta thấy động cơ 4 cực có công suất nhỏ hơn nên sẽ có hiệu
quả kinh tế cao hơn.
17217\*
MERGEFORMAT (.)
19219\*
MERGEFORMAT (.)
Vậy động cơ thỏa mãn điều kiện mômen khởi động.
STT Thông số kỹ thuật Giá trị Đơn vị
1 Công suất định mức 37 kW
2 Tốc độ định mức 1476 Rpm
3 Hệ số mômen định mức Mđm 239 Nm
4 Hệ số công suất định mức 0,85
5 Dòng điện định mức Iđm 71,3 A
6 Điện áp định mức 380 V
7 Mômen quán tính 0,350 Kgm2
8 Hiệu suất động cơ 0,927
9 Số cực (p) 4
Bảng 2. 5: Thông số kỹ thuật của động cơ lựa chọn
Tính chọn động cơ quạt hút
2.1.1.2.
a. Thể tích hầm
Thể tích hầm dìm: chiều dài 370,8m; rộng 33,3m; cao 8,9m
21221\*
MERGEFORMAT (.)
+ Hướng Quận 1: dài 400m; rộng 33,7m; cao 10,2m
22222\*
MERGEFORMAT (.)
Tổng thể tích hầm là: 357149,8(m3)
Áp dụng tiêu chuẩn Singapore “Standard SS CP 13:1999” để tính lưu lượng gió quạt hút.
b. Lưu lượng gió quạt hút
23223\*
MERGEFORMAT (.)
Trong đó:
ACH là số lần trao đổi khí trong 1h
Theo số liệu hầm Thủ Thiêm có 4 quạt hút.
Thông số kỹ thuật
SIMATIC S7-1200, CPU 1212C,
COMPACT CPU, AC/DC/RLY,
ONBOARD I/O:
8 DI 24V DC; 6 DO RELAY 2A;
2 AI 0 - 10V DC,
POWER SUPPLY: AC
85 - 264 V AC AT 47 - 63 HZ,
PROGRAM/DATA MEMORY: 50 KB
MANUFACTURE : SIEMENS
ORIGIN : CN
Thông số kỹ thuật
Khoảng cách đo 100m
Độ chính xác của phép đo 2%
Khả năng đo 0% -100% tỉ lệ truyền
Thời gian phản hồi 10s
Đầu ra analog 4-20mA
Đầu ra số RS232, RS422, RS485
Nguồn cấp 9-36VDC
Nhiệt độ hoạt động -40oC – 60oC
Khối lượng 17kg
Bảng 3. 3: Thông số kĩ thuật thiết bị chỉ báo tầm nhìn
3.4.2. Thiết bị đo nồng độ CO
Cảm biến CO là cảm biến đo nồng độ không khí CO ( Carbon Monoxide). Có
phạm vi đo: 0-300 ppm nhằm mục đích giám sát nồng độ khí CO ở những khu vực có
nồng độ CO cao. Để kiểm soát thông gió và giám sát nồng độ CO, NO… trong hầm
Thông số kỹ thuật
Dải đo tốc độ gió 0 – 60 m/s
Độ phân giải 0,01 m/s
Ngưỡng bắt đầu đo 0,01 m/s
Trong chương này nhóm đã thực hiện việc thiết kế, thi công bảng điện bố trí thiết bị,
hoàn thành mô hình sản phẩm có tính thẩm mỹ. Đã xây dựng được mô hình điều khiển
giám sát hệ động cơ biến tần, đã truyền thông đa điểm giữa các thiết bị. Đã điều khiển
được hoạt động theo từng Notch với hiệu suất tưng ứng của động cơ. Đồng thời đã giám
sát chất lượng điện năng thông qua app điện thoại và còn có khả năng điểu khiển thiết bị
từ xa theo thời gian thực. Tuy nhiên, mô hình thực tế vẫn còn gặp phải một số vấn đề như
trang thiết bị chưa đồng bộ gây khó khăn trong việc lắp đặt hệ thống, giao diện giao
tiếp người dùng cần cải thiện sinh động hơn.
[2] Bùi Đình Tiếu, Giáo trình Truyền động điện, NXB Giáo dục, 2005.
[3] Nguyễn Thế Phùng, Nguyễn Quốc Hùng, Giáo trình Thiết kế hầm giao thông, NXB
Giao thông vận tải, 2007.
[4] TS. Nguyễn Quốc Hùng, Giáo trình " Thiết kế công trình hầm giao thông", NXB
Giao thông vận tải.
[6] “Thông tư số 32/2015/TT-BTC của Bộ công thương về quy định hệ thống điện phân
phối”.
[7] “Thông tư số 10/2021/TT-BTNMT của Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, Quy định kỹ
thuật quan trắc môi trường và quản lý thông tin, dữ liệu quan trắc chất lượng môi
trường”.
[8] Trần Kim Cương, Nghiên cứu khảo sát, đánh giá hệ thống thông gió hầm Thủ Thiêm
vượt sông Sài Gòn, Luận văn Thạc sĩ kỹ thuật, Hà Nội: Trường Đại học Bách khoa
Hà Nội, 2014.
[9] Đỗ Thụy Đằng, “Tài liệu "Thông gió các hầm dài của đường ôtô",” 2010.
PHỤ LỤC
1. Tiêu chuẩn TCVN 6785:2015 về phương tiện giao thông đường bộ - Khí thải gây ô
nhiễm từ ô tô theo nhiên liệu dùng cho động cơ.
2. Tiêu chuẩn TCVN 7357:2010 về phương tiện giao thông đường bộ - Khí thải gây ô
nhiễm từ mô tô.
3. Tiêu chuẩn TCVN 4527:1988 về ô nhiễm và phóng hỏa
4. Các bản vẽ
- Sơ đồ mạch động lực của hệ thống thông gió hầm Thủ Thiêm
- Code chương trình mô phỏng