16/10/2017

Κύτταρο εγκεφάλου

Σύσπαση κυττάρου
Δυναμικό ενέργειας
Κυτταρικές Λειτουργίες και Άσκηση Χημικές διεργασίες
Μηχανικά φαινόμενα
Μάθημα 3ο Χειμερινό εξάμηνο 2017 3o Έτος

Κ. Δίπλα, Επικ. Καθηγ.

ΤΕΦΑΑ Σερρών Α.Π.Θ.

Νευρομυϊκή Σύναψη
Νευρομυϊκή σύναψη
ΚΝΣ – Ερέθισμα  Όταν το νεύρο έρχεται κοντά στο
μυ δημιουργείται η νευρομυϊκή
Μυϊκή ίνα σύναψη
Νευρική ίνα
 Το μήνυμα παραδίδεται με τη
βοήθεια του νευροδιαβιβαστή
(π.χ. ακετυλoχολίνη (Ach) στο
σκελετικό μυ)

κινητικός νευρώνας + μυικές ίνες

= λειτουργική μονάδα μυός ->

κινητική μονάδα

Κατώφλι διέγερσης
Νευρομυϊκή Σύναψη
 Όταν η ώση φτάσει στη σύναψη, γίνεται απελευθέρωση Όταν η διέγερση είναι μικρότερη
από το «κατώφλι», δεν επιτυγχάνεται
της Ach η οποία φτάνει στη μυϊκή ίνα. σύσπαση
 Με τη συγκέντρωση αρκετής ποσότητας Ach η μυϊκή ίνα
«πυροδοτεί» - συσπάται.

1
 16/10/2017

Μήνυμα
Δράση της Ach για Μετάδοση ηλεκτρικού σήματος
σύσπαση
ηρεμία κυττάρου Δυναμικό ενέργειας
(χημικά Με την είσοδο + φορτίων
φαινόμενα) Ηρεμία
Να+ Κ+ Να+ Ca++

+ + + + + + +
Ach στους
- - - - - - - - - - - ++ + + +- - - - - - -
υποδοχείς
Να + Κ+
Κλειστά κανάλια Να+
Το κύτταρο είναι αρνητικά φορτισμένο στην ηρεμία Εκπόλωση
+30mV
Σύσπαση
Είσοδος Να+ στο
Άνοιγμα καναλιών Να+
κύτταρο

ACh στους υποδοχείς της μεμβράνης του μυικού κυττάρου

Άνοιγμα καναλιών/διόδων Να+ Na+
-75mV
Ηρεμία

Δυναμικό Ενέργειας – Συστολή

Ηλεκτρομηχανική ζεύξη (E-C coupling)
Σκελετική Μυϊκή ίνα
Να+ L-type
Νευρική ίνα Ca2+
Ach

+ ++- - - - -
Κ+ Ca2+
ΣΔ

Επαναπόλωση Χάλαση κυττάρου

+30mV
Επαναπόλωση
Εκπόλωση

Ca2+ Μυοσίνη
K+ Ακτίνη
ΣΔ = σαρκοπλασματικό δίκτυο
-75mV
Δυναμικό ενέργειας σε σκελετικό κύτταρο

Σύσπαση κυττάρου
Διολίσθηση (Θεωρία των συρόμενων νηματίων)

μυοσίνη Σαρκομέριο Ηρεμία

Ίνα σε ηρεμία

μυοσίνη

Σύσπαση

Ίνα σε σύσπαση

Video 2 muscle structure and function Figure 16-74c,d Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

2
 16/10/2017

Οι πρωταγωνιστές της μυϊκής συστολής

Μυοσίνη ακτίνη Τροπονίνη

Τροπομυοσίνη

Ακτίνη

Τροπομυοσίνη

Τροπονίνη

Figure 16-78a Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Τα μοριακά φαινόμενα της

κυτταρικής συστολής

Όταν η συγκέντρωση Ca2+ είναι χαμηλή

Ακτίνη Τροπονίνη
Κεφαλές μυοσίνης
Τροπομυοσίνη

Μυοσίνη

Η τροπομυοσίνη “μπλοκάρει” τη θέση προσκόλλησης της ακτίνης και

προλαμβάνει τις γέφυρες της μυοσίνης => μυς σε ηρεμία
Figure 16-55a,b Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Κάτοψη Κάτοψη
Μυς σε ηρεμία συγκέντρωση Ca2+ αυξάνεται
συγκέντρωση Ca2+ είναι χαμηλή
Τροπονίνη
Τροπομυοσίνη Τροπομυοσίνη C

Ακτίνη Τροπονίνη Ακτίνη

Ca2+

Μυοσίνη Μυοσίνη

3
 16/10/2017

Κάτοψη
συγκέντρωση Ca2+ αυξάνεται

Τροπονίνη
Τώρα μπορεί να πραγματοποιηθεί η διολίσθηση….
Τροπομυοσίνη

Ακτίνη Τροπονίνη
Ca2+
Ακτίνη
Τροπομυοσίνη

Μυοσίνη Μυοσίνη

Η τροπονίνη αλλάζει το σχήμα της και η τροπομυοσίνη μετακινείται

Ένωση Μυοσίνης με ακτίνη => σύσπαση

Μέχρι εδώ…. Δαπάνη ενέργειας

 μυς σε ηρεμία
 Η τροπομυοσίνη «μπλοκάρει» τη θέση προσκόλλησης της
ακτίνης και προλαμβάνει τις γέφυρες της μυοσίνης
 συγκέντρωση Ca2+ αυξάνεται
Σε κάθε διολίσθηση έχουμε δαπάνη
 Η τροπονίνη αλλάζει το σχήμα της και η τροπομυοσίνη
μετακινείται ενός ATP
 Ένωση Μυοσίνης με ακτίνη => Διολίσθηση

Video
ATP spent for contraction
Video 2 muscle structure and function Actin myosin

Ακτίνη Τροπονίνη Τροπονίνη

Ακτίνη

Τροπομυοσίνη Τροπομυοσίνη

Μυοσίνη Μυοσίνη

Η Μυοσίνη έχει προσκολημμένα την ADP & Pi.

Γίνεται τώρα απελευθέρωση του Pi.

4
 16/10/2017

Το Ασβέστιο Ca2+

Συνδέεται με την Τροπονίνη C

Αλλάζει τη διαμόρφωση της
Τροπονίνη Τροπονίνης C
Ακτίνη

Μετακινεί την Τροπονίνη (l & T)

Τροπομυοσίνη
Συστολή
Μυοσίνη Μετακινείται η
ATP
τροπομυοσίνη
Αποκαλύπτεται η σύνδεση
ακτίνης μυοσίνης
Καθώς η κεφαλή της μυοσίνης κάμπτεται, τραβά την ακτίνη
MOVIE ATP SPENT PER CONTRACTION & ACTION MYOSIN
http://www.sci.sdsu.edu/movies/actin_myosin_gif.html

Μικρά αλλά σημαντικά … Πιο εξελιγμένη ....... παρουσίαση των πρωτεϊνών που συμμετέχουν στη σύσπαση

Κάθε εγκάρσια γέφυρα παράγει μόνο μικρή

ποσότητα δύναμης.
Ηρεμία Ca2+ + 10-7 Μ
Η διολίσθηση των γεφυρών
 Ξεκινά όταν [Ca2+ ]i είναι 10-5 Μ
 Συνεχίζει μέχρι να πέσει κάτω από 10-7Μ.
Όσο Ca2+ >10-7 Μ η διολίσθηση συνεχίζεται.
Ένα μόριο ATP υδρολύεται σε κάθε κύκλο (κάθε
κάμψη μυοσίνης).

Figure 16-76 Molecular Biology of the Cell (© Garland Science 2008)

Φυσιολογική κατάσταση Φυσιολογική κατάσταση

Γήρανση- Ασθένεια Προπόνηση
Γήρανση- Ασθένεια
10-5 10-5
Ίση απελευθέρωση Ca2+ Ίση ή μεγαλύτερη απελευθέρωση Ca2+
Μικρότερη απελευθέρωση Ca2+

Ca2+ Ca2+

Μεγαλύτερη συστολή –
γρηγορότεη σύσπαση/χάλαση
Μικρότερη συστολή – Μικρότερη συστολή –
αργή σύσπαση/χάλαση αργή σύσπαση/χάλαση

5
 16/10/2017

Νευρομυϊκές ασθένειες
 Στο ΚΝΣ
 Στη νευρομυϊκή σύναψη
 Στις συσταλτές πρωτεΐνες