Temat: Skały i surowce mineralne.

1. Skały w Polsce są różnego wieku i pochodzenia. 75 % kraju pokrywają skały pozostawione przez Lądolód Skandynawski.
Są to głównie:
a. gliny, piaski, żwiry – występujące w płn i środkowej Polsce,
b. wapienie oraz piaskowce – na wyżynach,
c. granity, bazalty, gnejsy – w górach.

2. Skały, które są wydobywane, przetwarzane, i wykorzystywane przez człowieka nazywamy surowcami mineralnymi. W Polsce wydobywa się ok. 70
rodzajów – kilka ma istotne znaczenie.

3. Podział surowców ze względu na ich rozmieszczenie w Polsce i wykorzystanie :

SUROWCE MINERALNE

METALICZNE
1)rudy miedzi (Nizina Śląska- okolice
Lubina, Polkowic), wykorzystanie:
-produkcja : urządzeń elektrycznych
(np. silników); urz. elektronicznych
(procesorów); urz. grzewczych (np. piecyki
łazienkowe; pokrywy dachowe.
2) rudy żelaza (znajdują się na Suwa-
lszczyźnie, ale nie są wydobywane).
3) rudy cynku i ołowiu (wyżyna Śląska:
koło Trzebini i Olkusza). Miedź wraz z
cynkiem tworzy mosiądź (b. odporny na
korozję – stosowany w przemyśle sto-
czniowym i maszynowym.
Rudy ołowiu – produkcja kwasu
siarkowego, rur, przewodów,
ekranów ochronnych w radiologii.
SKALNE
1) skały wapienne (wyżyna:
Krakowsko – Częstochowska,
Lubelska i Kielecka. Wykorz:
- budownictwo
2) Gipsy (Niecka Nidziańska)
- budownictwo
3) Żwiry, piaski, iły (niziny i po-
jezierza
- budownictwo, ceramika
4) granity, bazalty, marmur
(wyst. Sudety – Strzelin)
- budownictwo drogowe
- materiały dekoracyjne
ENERGETYCZNE
1) węgiel kamienny (wyżyna
Śląska (GZW), koło miasta
Bogdanka – wyżyna Lubelska
(LZW)
wyk: przetwarzanie na energię
elektryczną, przemysł chemiczny.
2) Węgiel brunatny (Bełchatów,
Konin, Bogatynia)
- wyk: przetwarzanie na energię
elektryczną
3) Gaz ziemny – (Pojezierze
Wielkopolskie, Nizina Wielko-
Polska; okolice Przemyśla i
CHEMICZNE
1) sól kamienna (koło
Inowrocławia, Kłodawa)
wyk.: przemysł spożywczy
chemiczny, posypywanie
oblodzonych dróg w zimie.
2) sól potasowa (nie wydobywa
się – okolice Zatoki Puckiej)
3) siarka – (Okręg tarnobrzeski)
wyk.: nawozy fosforanowe,
procesy ługowania rud.
Kościanka.
Wyk.: cele grzewcze, nawozy
sztuczne.
4) Ropa naftowa (okolice
Gorzowa WLKP, na płn. Od
Rozewia.
Wyk.: benzyna, olej napędowy,
opałowy, smary