www.milliyet.com.

tr 2023| Yıl: 3 | Sayı: 25

Kıbrıs Uluslararası Üniversitesi

Bilim ve Teknoloji Merkezi

Saffet Kaya Mimarlık tarafından tasarlanan, Kıbrıs Uluslararası
Üniversitesi’nin imza binası Bilim ve Teknoloji Merkezi, fütüristik ve
dinamik tasarımıyla bilim ve teknolojinin mimariye kazandırdığı
estetiği vurguluyor. Girne Sıradağları’nı arkasına almış, Lefkoşa
sınırında gelişen bir üniversite kampüsünde yer alan, şeffaf zarf ile
sarmalanmış akıllı bir bina; iki iç avlu ve bir atriyum ile bağlantılı
dört ayrı kütleden oluşuyor. Bina kompleksi 22 sınıf, 33 araştırma
ve eğitim laboratuvarı ile idari mekanlarla birlikte yaklaşık 16.000
metrekareye yerleşiyor. Binanın iklimlendirme performansı,
bulunduğu çevresel koşullara göre tasarlanmış. Cepheler
birbirinden bağımsız olarak, bulundukları konuma ve koşullara
göre şekillenmiş. (Sayfa 16)

SÖYLEŞİ PEYZAJ
Kim Alman Deresi
Herforth Yürüyüş
Nielsen:
Parkuru
“Mimarlığın insan (Sayfa 18)

davranışlarını RETROSPEKTİF

şekillendirdiğine Arata
inanıyorum...” Isozaki
(Sayfa 12) (Sayfa 20)
TÜRKIYE Sayı: 22 | Yıl: 2
MIRASININ
PEŞINDE
Batılı ülkelerin Anadolu
kökenli kaçak eserlerin
Türkiye’ye iadesi
konusundaki yaklaşımı
aynı: “Biz sizden daha iyi
TARİH / ÖREN YERİ / MÜZE / GEZİ
koruruz.”
Sayfa 6

FOÇA’DAKI
PERS MEZARI
Eski Foça’nın merkezine
7 km uzaklıktaki 2 bin 500
yıllık mezar, hak ettiği
ilginin hasretini çekiyor.
Sayfa 10

KABARTMALAR
ONUNLA
ANLAM
KAZANDI

Kurt Bittel
Sayfa 22

ÇOCUKLAR
IÇIN
ARKEOLOJI
MERHABA
INSANLIK
Kırklareli’ndeki bir köy
okulunda öğrenciler,
“Arkeo-Çocuk” projesiyle
arkeolojiyi tanıyor;
kültürel mirası koruma
bilinci kazanıyor.
2022 arkeolojide bereketli bir yıldı. Farklı üniversitelerden 20 arkeoloji
Sayfa 29
öğrencisine hazırlattığımız en önemli keşifler listesini uzmanların
değerlendirmesine sunduk. Bathonea’da 1600 yıl sonra ilk kez gün yüzü
gören yazı takımı, 2022’nin en önemli buluşu olarak değerlendirildi.
Aizanoi’de bulunan heykeller de yılın keşiflerinden. ç 16
İÇİNDEKİLER

Yasemin Şener
Mimar
ysener@yapidergisi.com

2022’nin son günlerinde aramızdan ayrılan

Pritzker Ödüllü mimar, şehir plancısı ve
akademisyen Arata Isozaki, bulunduğu yer ve

6 9
zaman bağlamıyla ilişki kuran, değişime açık bir
Gündem: Suha Özkan: Gökyüzünde Kent yaklaşımla biçimlendirdiği ve az çizgiyle çok şey
“Müşterek Kopenhag” Düşü: Tokyo’dan Üsküdar’a ifade ettiği nitelikli mimarlık eserleriyle dünya
mimarlığına yön veren isimlerden biriydi.
Kariyeri boyunca pek çok farklı mimari yaklaşımı
yenilikçi bir dille yorumlayan Isozaki tek bir
üslup etiketiyle kategorize edilmesi imkansız
bir mimardı. High-tech’ten vernakülere, organik
mimarlıktan Brütalizm’e geniş bir yelpazede,
heterojen bir yapı skalası ortaya koyan Isozaki,
çeşitli ölçek ve tipolojilerde çok sayıda ülkede
eser bıraktı. Arata Isozaki’nin global mimarlık
ortamında iz bırakan eserlerini bu ayki
Retrospektif sayfalarımızda incelemeye aldık.

10
Dünyadan: Esbjerg Limanı
Denizcilik Sosyal Merkezi
12
Söyleşi: Söyleşi sayfalarımızda, yapıların insan
davranışlarını dönüştürme gücüne olan inançla
Kim Herforth Nielsen tam 35 yıldır insan odaklı ve yenilikçi bir mimarlık
anlayışının uygulayıcısı olan Kopenhag merkezli
global mimarlık ofisi 3XN’in kurucusu ve yaratıcı
direktörü Mimar Kim Herforth Nielsen ile, World
Architecture Festival 2022’de “Yılın En İyi Yapısı”
ödülüne layık görülen Quay Quarter Tower başta
olmak üzere farklı projeleri üzerinden mimarlık
pratiğini biçimlendiren felsefe ve
yaklaşımları konuştuk.
Saffet Kaya Mimarlık imzasını taşıyan, fütüristik
ve dinamik tasarımıyla bilim ve teknolojinin

16 Mimari: Kıbrıs Üniversitesi

18 Peyzaj: Alman Deresi mimariye kazandırdığı estetiği vurgulayan Kıbrıs
Uluslararası Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi
Bilim ve Teknoloji Merkezi Yürüyüş Parkuru yapısını Mimari sayfalarımızda inceleyebilirsiniz.
Peyzaj sayfalarımızda Onaranlar Kulübü’nün
Akkök Holding iş birliği ve Beşiktaş Belediyesi
desteğiyle “diyalog” teması kapsamında onararak
kent mobilyası tasarımları ve basketbol saha
zemin uygulamasını gerçekleştirdiği Alman Deresi
Yürüyüş Parkuru projesine yer veriyoruz.
Dünyadan bölümünde ise WERK Arkitekter ve
Snøhetta imzalı Danimarka’daki Esbjerg Limanı
Denizcilik Sosyal Merkezi yapısını ve MVRDV’nin
Çin'in Wuhan kentinde inşa edilecek olan yeni

20 22
merkez kütüphane yarışmasını kazanan
Retrospektif: Sektörden projesini ele alıyoruz.
Arata Isozaki Gündem sayfalarımızda mimarlık ortamındaki
yarışmalar, etkinlikler ve önemli gelişmelerin
yanı sıra Suha Özkan’ın “Gökyüzünde Kent Düşü:
29 Ocak 2023 Pazar - Yıl: 3 | Sayı:25 Bu ek, Tokyo’dan Üsküdar’a” başlıklı yazısını bulabilirsiniz.
Milliyet Gazetesi için Milliyet Mimarlık dergisinin dolu dolu içeriğini ay
pRchitect iletişim boyunca Turkcell Dergilik’te Milliyet ile birlikte
Promat Basım Yayın
San. ve Tic. A.Ş. tarafından okuyabilir, www.milliyet.com.tr ve
Gülce Halıcı / Editör Orhangazi Mah. hazırlanmıştır. www.yapidergisi.com web siteleri üzerinden
İlknur Özer / Editör 1673 Sok. No:3
Esenyurt/İstanbul İçeriğindeki haber, e-dergi olarak indirebilirsiniz. Ayrıca Milliyet
www.promat.com.tr
0 212 622 63 63 yorum, fotoğraf vb.'den Mimarlık’a artık Getir ve Trendyol uygulamaları
Genel Dağıtım Milliyet Gazetesi aracılılığıyla 81 ilde ulaşabilmeniz mümkün.
TURKUVAZ DAĞITIM sorumlu değildir.
PAZARLAMA A.Ş.
Keyifli okumalar dilerim...
Milliyet Mimarlık 4

GÜNDEM

“Müşterek Kopenhag”
Kopenhag 17 Ocak tarihinde gerçekleştirilen
resmi açılış ile 2023 UNESCO Dünya Mimarlık
Başkenti etkinliklerine start verdi. Kopenhag
Belediye Binası'nda, Kopenhag'daki Dünya
Mimarlık Başkenti hamisi Danimarka
Veliaht Prensi Frederik ve UNESCO ve
UIA'dan temsilciler de dahil olmak üzere
davetli konuklarla resmi bir açılış etkinliği
düzenlendi.
Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) tarafından
bu yıl toplanması planlanan 28. Dünya
Mimarlar Kongresi’ne de ev sahipliği
yapacak olan Danimarka’nın başkenti
Kopenhag, 2023 yılı boyunca pek çok
mimarlık etkinliğine sahne olacak. “Müşterek
Kopenhag” ana temasıyla gerçekleştirilecek
300’den fazla sayıda etkinlikte tarih,
doğa, günlük yaşam gibi yaygın kentsel
sorunlar ve mimarinin şehirlerimizde daha
sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi nasıl
destekleyebileceği konuları ele alınacak.
“Müşterek Kopenhag” temasıyla farklı
topluluklar arasındaki diyalog ve yaşam
kalitesi ön plana çıkartılırken demokratik ve
sürdürülebilir bir kentsel çevre konusunda
farkındalık yaratmak hedefleniyor.
3-26 Şubat tarihleri arasında düzenlenecek
olan Kopenhag Işık Festivali, Danish
Architecture Center (DAC) tarafından 17
Şubat’ta gerçekleştirilecek DAC Mimarlık
Koşusu, kentsel dönüşüm geçiren eski
demiryolu bölgesi Jernbanebyen’de
kurulacak düşük karbon emisyonlu yedi
sürdürülebilir pavilyonda izlenebilecek
sürdürülebilirlik sergileri, 25-26 Mart
haftasonunda yine DAC tarafından
düzenlenecek olan ve halka kapalı yapıların
gezilebileceği Open House etkinliği yıl
boyunca Kopenhag’da gerçekleştirilecek
mimarlık aktivitelerinden bazıları olacak.
İlk kez 1948 yılında İsviçre’nin Lozan
kentinde düzenlenen Dünya Mimarlar
Kongresi etkinliği, o zamandan beri 1999’da
Pekin, 2002’de Berlin ve 2017’de Seul gibi
dünyanın farklı şehirlerinde gerçekleşmişti.
Kopenhag ise etkinliğin ilk İskandinav şehri
olma özelliği taşıyor. UIA 2023’ün “Kültür,
hoşgörü, yeşil alan ve hayranlık verici
mimarinin eşsiz birleşimini sunan, dünyanın
en yaşanabilir şehirlerinden biri” diye
tanımladığı Kopenhag; BIG, Henning Larsen
Architects, Gehl Architects, C.F. Møller, 3XN
gibi dünyaca ünlü mimarlık firmalarının da
merkez ofislerini barındırıyor. Sürdürülebilir
kentsel inisiyatifleri ve projeleriyle de dikkat
çeken Kopenhag 2025 yılına kadar “karbon
sıfır” hedeflerine ulaşmayı planlıyor.
2023 yılında “Sürdürülebilir Gelecek
- Kimseyi Geride Bırakma” temasıyla
düzenlenecek olan UIA Dünya Mimarlar
Kongresi’ne dünyanın dört bir yanında
10.000’in üzerinde kişinin katılması
bekleniyor.
Milliyet Mimarlık
Mimari Eleştiri’23 | Yüzleşme
Sanat ve Tasarımda
Sürdürülebilirlik
Başkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım
ve Mimarlık Fakültesi yaşayan, üreten bir
sanat ve tasarım eğitimi ortamı yaratmak
misyonuyla etkinliklerine 2023 yılında
beşincisini ekliyor. “Sanat ve Tasarımda
Sürdürülebilirlik” temasıyla hem online
hem de yüz yüze oturumlar ile hibrit
olarak düzenlenecek Uluslararası Sanat ve
Tasarım Eğitimi Sempozyumu 27-28 Nisan
tarihlerinde gerçekleşecek. Sempozyum,
kültür endüstrileri olarak adlandırılan sanat
ve tasarım eserlerinin özgün değer ve
niteliklerini muhafaza ederek üretilebilir,
çeşitlilik ile ekolojik uyum açısından
sürdürülebilir ve kültür mirası açısından
korunup gelecek kuşaklara aktarılabilir olması
için önem teşkil eden “sürdürülebilirlik”
temasını ele almayı hedefliyor. 5. Uluslararası
Sanat ve Tasarım Eğitimi Sempozyumu, bildiri
sunumlarına 30 Ocak 2023 tarihine kadar açık
olacak.
www.baskent.edu.tr
DAC tarafından organize edilen Mimari
Eleştiri Konferansı “Yüzleşme” başlığı altında
17 Şubat 2023 Cuma günü, Zorlu PSM’de
gerçekleşecek. Her sene tekrar etmesi
planlanan konferans ile alışılmışın dışına
çıkılarak, mimarlığın görünen yüzünün
ötesine bakmak ve bu incelemeyi sektördeki
değerli mimar ve akademisyenlerin katkıları
ile derinleştirmek hedefleniyor.
Mimari Eleştiri Konferansı Yürütme Kurulu,
Yeditepe Üniversitesi Mimarlık Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Ece Ceylan Baba, Norm
Mimarlık kurucu ortağı Prof. Dr. Ahmet
Tercan, Y. Mimar Heval Zeliha Yüksel ve Zoom
TPU kurucu ortağı Mimar Levent Çırpıcı ile
DAC kurucusu Aslı Sekmen’den oluşuyor.
Mimari Eleştiri Konferansı’nın en büyük
amacı, ülkemizde çoğu zaman kaçınılan
bir konu olan eleştiri kavramını, daha iyiye
ulaşma hedefiyle, üzerinde konuşulabilir ve
tartışılabilir hale getirmek. Konuşmacı ve
moderatörler, bu seneki konferansın başlığı
olan “Yüzleşme” kavramı odağında, Türkiye’de
eleştiri kültürün bu zamana dek neden
10. Uluslararası Kerpiç 2023 Konferansı
Dicle Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Kerpiç
Akademi ve Kerpiç Network tarafından
düzenlenen 10. Uluslararası Kerpiç Konferansı
KERPİÇ’2023, bu yıl 27-29 Nisan tarihleri
arasında gerçekleştirilecek. “Geleneksel Toprak
Mimariden Bilgi Edinmek” temasına ilişkin
bulgu ve bilgileri bir araya getirmeyi ve bunları
yeni nesle aktarmayı hedefleyen konferans,
katılımcılara toprak bazlı malzemenin çağdaş
inşaat teknolojisindeki ilgili stratejileri,
avantajları ve ilerlemeleri anlama fırsatı
sunuyor. Toprağın bir yapı malzemesi olarak
kullanılmasına odaklanacak olan konferansta
lisansüstü öğrenciler, akademisyenler ve
profesyoneller buluşlarını ve deneyimlerini
paylaşacak. 1978'den beri sismik tepki ve
toprak inşaatın çağdaş üretim teknikleri
6
yerleşemediğini ve mimari eleştiri kavramını
nasıl ele aldıklarını mesleki deneyimleri
üzerinden irdeleyecekler.
Mimari Eleştiri’23 sonunda, yazar Doç.
Dr. Serhan Ada bir metin kaleme alacak.
Konferansın, Ada’nın yazısıyla başlayarak, bir
akademik ve mesleki çıktı yaratması; web
sitesi, kitap, podcast dizisi gibi çeşitli mesleki
yayın ve projelerle farklı platformlarda da
devam etmesi planlanıyor.
Konferansın açılış konuşmasını mimarlık
kuramcısı ve eğitimci Aykut Köksal yapacak.
Birinci oturumda Prof. Dr. Celal Abdi Güzer,
Prof. Dr. Aydan Balamir ve Mimar Nevzat
Sayın yer alırken, ikinci oturumda Y.Mimar
Büşra Al, Mimar Emir Drahşan, Mimar Onur
Teke ve Dr.Devrim Çimen konuşmacı olacak.
Konferansın üçüncü oturumu ise Mimar
Melike Altınışık, Mimar Selva Gürdoğan,
Mimar Ömer Selçuk Baz ve Mimar Batu
Kepekçioğlu’nun katılımıyla gerçekleşecek.
Etkinlik Mimar Dr. Alireza Taghaboni’nin
kapanış konuşması ile sonlanacak.
criticism.dacistanbul.com
üzerine araştırmalar yürüten Kerpiç Network,
alçıyla stabilize edilmiş toprağa (alker) dayanan
dayanıklılık araştırmaları ve toprak malzemenin
sismik davranış araştırmalarının yanısıra toprak
malzeme ve duvarların üretim teknikleri
üzerine de ek araştırmalar yürütüyor.
Konferans kapsamında iklim değişikliğinde
toprak mimarisinden öğrenmek, yapı
malzemelerinde sürdürülebilirlik, sürdürülebilir
mimari ve sürdürülebilir şehirler, afet ve
savaş sonrası kültürel manzarayı yeniden inşa
etmek, koruma ilke ve yöntemleri üzerine
araştırmalar, miras alanı planlama ve yönetimi,
onarım ve güçlendirme stratejileri ve teknikleri,
geleneksel inşaat teknikleri gibi konularda
bildiriler sunulacak.
kerpic.org/2023/
7 Milliyet Mimarlık
Biennale College Architettura İçin Açık Çağrı
18. Venedik Mimarlık Bienali sırasında bu
yıl ilk kez düzenlenecek olan Biennale
College Architettura için lisansüstü
öğrenciler, mezunlar, kariyerinin
başındaki akademisyenler için açık çağrı
yapıldı.
25 Haziran – 22 Temmuz 2023 tarihleri
arasında gerçekleşecek olan Biennale
College Architettura, 30 yaşın altındaki
mezunlar ve lisansüstü öğrencileri
ile 35 yaşın altındaki tasarımcılar ve
akademisyenleri ağırlamaya hazırlanıyor.
Lesley Lokko küratörlüğündeki bu yılki
bienalin ana temasını şekillendiren
dekolonizasyon ve dekarbonizasyon
kavramlarının mimarlık eğitiminin
merkezine nasıl yerleştirileceğini
keşfedecek olan katılımcılar dünyaca
ünlü tasarımcılar, akademisyenler ve
politikacılardan oluşan bir kadroyla
birlikte çalışacak.
Biennale College Architettura,
bienalin ana başlığı olan “Geleceğin
Laboratuvarı”nın genel hedefini takip
ederek, mümkün olduğunca çok sayıda
Salt Araştırma Fonları 2023
Garanti BBVA tarafından kurulan
Salt’ın bilgi üretimi ve paylaşımını
desteklemek üzere 2013’ten bu yana her
yıl düzenlediği Salt Araştırma Fonları’nın
2023 başvuruları 17 Ocak Salı günü
başlıyor. Türkiye’nin iki yüzyıllık kent,
toplum ve ekonomi tarihi ile 1950 sonrası
sanat, mimarlık ve tasarım alanları odaklı
araştırma projelerini teşvik eden fonlar
ile kurumun arşiv koleksiyonları ve
araştırma projelerinin de yorumlanması
amaçlanıyor.
İki aşamada tamamlanacak başvuru
süreci sonucunda seçilen araştırma
projelerinin her birine 20.000 TL’lik fon
desteği sağlanacak. 20 Şubat Pazartesi
günü saat 18.00’e kadar süren ön
başvurular ile konu, dönem ve araştırma
alanı bakımından içeriğin uygunluğu
değerlendirilecek. Bu aşamayı geçen aday
projeler için 20 Mart Pazartesi gününe
kadar devam edecek ikinci aşamanın
yapılı çevre disiplini geçmişinden (peyzaj
mimarlığı, kentsel tasarım, iç mimarlık,
tasarım mühendisliği veya benzer yapılı
çevre uygulamaları gibi) gelen başvuru
sahiplerini teşvik etmeyi hedefliyor.
50’ye yakın katılımcı, bienalin ana
temalarını keşfederek 18. Uluslararası
Mimarlık Sergisi’ni tamamlamaya ve
zenginleştirmeye çalışacak. Süreç,
sergi kapsamında gösterilecek olan bir
belgesel ile son bulacak.
www.labiennale.org
ardından sonuçlar, 18 Nisan Salı günü
duyurulacak. Desteklenen projelerin
çıktılarıysa, Aralık ayında düzenlenecek
bir sunum programıyla kamunun
yorum ve katkılarına açılacak. Bu yılki
değerlendirme süreci Prof. Dr. Gülhan
Balsoy (İstanbul Bilgi Üniversitesi), Doç.
Dr. Ayşe Erek (Kadir Has Üniversitesi), Dr.
Bilge İmamoğlu (TED Üniversitesi), Sezin
Romi (Salt) ve Lorans Tanatar Baruh’un
(Salt) yer aldığı seçici kurul tarafından
yürütülecek.
Başvuruların, Salt Araştırma’nın
odaklandığı alanlar temel alınarak
hazırlanması gerekiyor. Mimarlık ve
tasarım araştırmalarının ise 1950’ler
sonrası Türkiye’de mimari pratikler ve
tasarım yaklaşımlarına ilişkin, basılı
kaynakların dışında kalan veya mevcut
kaynaklara özgün yaklaşımlar getiren
içeriklere yönelik olması bekleniyor.
saltonline.org
Doğal Taş Cepheler/
Planlama İlkeleri,
Projeler ve Yapılar
Bu yıl 25. yılını kutlayan, Stoneline
Yapı Ürünleri, kuruluş aşamasından bu
yana eğitim, kültür ve sanata verdiği
desteğe, yayıncılık alanındaki girişimiyle
bir yenisini daha ekledi. Şirketin sosyal
sorumluluk anlayışının bir parçası olarak
yapılandırılan Stoneline Yayınları’nın
“doğal taş üzerine uzmanlaşmış
bir yayınevi” olarak, bu alandaki
literatürü referans kitaplar aracılığıyla
zenginleştirmesi ve akademik
araştırmaları desteklemesi hedefleniyor.
Stoneline Yayınları’nın ilk kitabı olan
“Doğal Taş Cepheler / Planlama İlkeleri,
Projeler ve Yapılar” kitabı, Alman DOM
Publishers yayınevi iş birliğiyle, Türkçe
ve Almanca iki dilde hazırlandı ve eş
zamanlı olarak Türkiye’de basılarak
yayımlandı. Mimar ve Editör Konstantin
Krüger tarafından kalem alınan kitap;
Philipp Meuser (Prof., Mimar), Hermann
Graser (Alman Doğal Taş Birliği, DNV
Başkanı) ve Tobias Nöfer’in (Mimar)
metinleri ile zenginleştirildi.
Kitapta, teori ve pratiğe yönelik
bilgilendirici metinlerin yanı sıra
uluslararası alanda faaliyet gösteren
mimarlık ofislerinin seçilmiş projeleri
Editor Krüger tarafından irdelenerek
detay çizimleri, fotoğraflar ve tasarım
ilkelerini açıklayan metinler eşliğinde
sunuluyor. Aralarında İstanbul, İzmir
ve Muğla’nın da yer aldığı 15 farklı
dünya şehrinden seçilmiş 23 proje
içinde Türkiye’den EAA-Emre Arolat
Architecture, Atelier Han Tümertekin,
Erginoğlu&Çalışlar, Teğet Mimarlık,
DDA-Dilekçi Mimarlık’ın
projeleri de yer alıyor.
www.stoneline.com.tr
Milliyet Mimarlık
İstanbul merkezli kolektif mimari oluşum BAB Architects’in kurucuları İç Mimar Hüseyin Beş ve Mimar İrem Arıbaş
ile ulusal ve uluslararası birçok TV, radyo ve Youtube stüdyosunun tasarım ve uygulamasını üstlendikleri “Broadcast
Design” projeleri hakkında konuştuk.
Broadcast Design ne tür dinamiklerle
işleyen, nasıl bir tasarım alanı?
Bir yayın stüdyosunun bütünsel kurgusunu
kapsayan Broadcast Design; mimari tasarımın,
ışık tasarımının, akustik tasarımın ve grafik
tasarımın belirli bir iş akışı içerisinde birlikte
harmanlanmasından oluşuyor. Yayın
yapılabilecek görsel öğelerin tasarımının ve
mimarlığın yanısıra teknoloji, sinema, mekanik
ve mekatronik gibi birçok farklı disiplinin bir
arada kurgulanıyor.
Broadcast Design’ın teknolojik
ve tasarımsal açıdan diğer mekan
tipolojilerinden farlılıkları hangileri?
Bir TV stüdyosu çok sayıda teknik ekibin,
haber merkezinin, onlarca insanın kamera
arkasında harıl harıl çalıştığı, ancak sizin sakince
evinizin konforunda anlatılanları dinlediğiniz
bir pencereden iletişim kurduğunuz yerdir,
yerlerin tümüdür. Dünyadaki en güçlü şeydir
ekran ve arkada kurguladığınız yer sizin
gücünüzü, sizi, izleyenlere verdiğiniz değeri
temsil eder. Kimi zaman o kadar güçlü mesajlar
verirsiniz ki milyonlarca insanı ilgilendirir.
Marka kimliğine de bağlı olarak, TV yayını
stüdyo tasarımı, izleyicileri uyandıracak ve
8
BAB Architects:
“Broadcast Design
milyonlarca
insanı etkileyen
çok disiplinli bir
organizma...”
onların ilgisini çekecek, ekrana toplayacak
güçte, nitelikte olmalıdır. Bazen bu işin bir
şov olduğunu unutsak da aslında yaptığımız
iş bir şovun parçasıdır. Bu sebeple Broadcast
Design çok önemli bir alandır ve çok disiplinli
bir organizmadır. Bu organizma grafik, ışık ve
mimari öğeleri içinde barındırır ve bu öğelerle
oluşturulan konsept çerçevesinde doğru mesajı
vermeyi hedefler.
BAB Architects olarak Broadcast
Design alanında ne tür çalışmalar
yapıyorsunuz?
Yayın ve marka tasarımı, hibrit kullanım alanları, Tasarımın farklı alanlarında da
haber odaları Broadcast Design portföyümüzü üretimleriniz bulunuyor mu?
tanımlayan üç çalışma kategorisi. Her alanın Mimari çözüm gerektiren her konuda
farklı talepleri ve tasarım zorlukları bulunsa tasarım üretebiliyoruz, daha çok “fit-out” ofis
da aynı yaratıcı süreçleri ve aynı amaçlanan tasarımları, televizyon dekorları, konferans
sonucu paylaşıyorlar. Marka ile son izleyici salonları ve özel yalıtımlı-akustik zorunluluğu olan
arasında bir kalite algısı oluşturmanın alanlarda uzmanlıklarımız bulunuyor. Bizce, mimari
hedeflendiği Broadcast Design alanında ve yapı alanındaki çözüm üretme fikri prensipte
bugüne kadar pek çok ulusal ve uluslararası aynı. Bu sebeple mimarlığı ilgilendiren her alan
projenin tasarım ve uygulama süreçlerini bizim geliştirmek üzere sorumlu olduğumuz
gerçekleştirdik. TRT'nin yurtiçi ve yurtdışı alandır. Farklı disiplinlerde ve farklı disiplinler ile
stüdyoları, DW (Deutsche Welle) Stüdyoları, birlikte çalışmakta hiç zorlanmıyoruz. Bu sayede
QMC/ Katar Radyo Stüdyoları, Anadolu Ajansı geniş bir spektrumda hizmet verebiliyoruz. Her
Merkez Binası Çok Amaçlı Yayın Stüdyosu / zaman önceliğimiz müşterimize-iş verenimize
AAtölye gibi stüdyolar bunlardan bazıları. deneyimlerimiz ve hayal gücümüz ile değer katmak
Tasarlanan stüdyoların imalatlarını da ve geriye bıraktığımız iş ile gurur duyabilmektir.
kendi atölyelerimizde üretiyor ve yerinde
uyguluyoruz. Örneğin, TRT World’ün Londra
için tasarladığımız ve yerinde uygulamasını
yaptığımız 3 farklı set tasarım (News, Nexus,
RoundTable) konseptine sahip stüdyosu bizim
için tasarım evresinde çok keyif aldığımız bir
süreç oldu. Aynı zamanda en ufak planlamasına
kadar Türkiye şantiye dinamiklerinden çok
farklı çalışan yurtdışı işleyişinde bu tasarımı
inşa etmek ve bu süreci ustaca yönetebilmek
de bir o kadar verimli ve heyecanlı bir
deneyimdi.
9 Milliyet Mimarlık
Gökyüzünde Kent Düşü: Tokyo’dan Üsküdar’a
Suha Özkan Hon. F AIA
suhaozkan@yahoo.com
Yaş 23, 1968 Paris devrimini yaşamış,
onu “Gerçekçi ol, en olmayacağı iste!”
değerlerine adamış gençlerdik. Ortamımız
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, hayalimiz
ve geleceğimiz mimarlıktı. Aradığımız,
sanayileşme ötesi mimarlığın ne olacağıydı.
Archigram ile Londra’dan, Metabolism grubu
ile Japonya’dan esin dolu, yüreklendirici
sinyalleri ütopik projelerle almaktaydık.
ODTÜ Kütüphanesi’nin olağanüstü
çağdaş ve her yayın organına açık varlığı
bizi bilgilendiriyordu. Bir bakıma çağcıl
mimarlığın süreli yayınlarını izlerken bizi
bilgilendirmeleri gereken hocalarımızın en az
yarım yüzyıl ilerisindeydik.
Rahmetli Aptullah Kuran yönetimindeki,
yüksek lisans derecesi bitirme projesi için
verdiği ve benim de büyük heyecanla
kabul ettiğim konu “Üsküdar Meydanı’nın
Geleceği”ydi. Benim varsayımlarım,
o günkü (1968) Üsküdar Meydanı ve
çevresine dokunulmadan yaşayacak,
çağ ötesi “Gökyüzünde Yeni Bir Üsküdar”
önerecektim. İkisi birlikte sembiyotik
kentsel varlık olacak, tarihi Üsküdar “Yeni
Üsküdar”ın altında toprağa bağlı yaşayan bir
“Bellek Parkı” olacaktı. Esin kaynağım Arata
Isozaki’nin “Gökyüzünde Tokyo” önerisiydi.
Aradaki fark; ben gerçekçi olmak uğruna
yapı katlarını konsol değil köprü biçimde
yapmış, her katı ön-gerilimli devasa kirişler
olarak düşünmüştüm. Gerçekte onun da
benzer bir başka projesi vardı. Aralarında
Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nden
gelen konuk jüri üyesi, rahmetli Feridun
Akozan’ın yüksek sesli telkini ile önerim “tarihi
Floransa Tren İstasyonu (Yarışma Projesi) 2002
çevreye saygısızlık” olarak değerlendirilmiş
ve ben çakmıştım. Sonunda Columbia ve
Pratt Institute gibi burslu kabul edildiğim
iki üniversiteyi tepmek zorunda kalmış,
Bodrum’a tatile çıkmıştım. Orada Dekan’dan
aldığım “Projeni yeniden getir, yeniden
değerlendirelim, bursun yanmasın” telgrafı
beni sadece öfkelendirmişti. Benim
bildiğim ODTÜ o değildi. 23 yaşındaydım.
Beklentim projemin tasarım tutarlılığı
açısından değerlendirilmesiydi. Olmadı.
Benim geleceğe olan saygımı anlamak
istememişlerdi.
Kendi geleceğim için bir yığın beklentim
olsa da o yıllardaki ütopistlerle yakın dost
olacağım hiç aklıma gelmezdi. Bu öncül
mimarların arasında, Londra’dan Peter Cook
(d.1936), Japonya’dan Kisho Kurokawa
(1934-2007), Fumihiko Maki (d.1928) ve Arata
Isozaki (1931-2022) vardı.
Isozaki ile dostluğumuz Los Angeles’ta
Museum of Contemporary Arts’ı (MOCA)
gezdirmesi ile başlamıştı. O yapıda biraz Luis
Barragan’ın ama daha çok da Barragan’dan
daha az formel olan Ricardo Legorreta’nın
etkilerini izlemişti. Daha sonra Barselona’daki
Caixa Kültür Merkezi ve Forum projesi
oldukça duyarlı tarihi bir ortamda çok hafif
bir cam örtü ve onu taşıyan bir ağacı anıştıran
taşıma sistemi ile beni çok etkilemişti. Mies
van der Rohe’nin unutulmayan Barselona
Pavyonu yapısının karşısında Avrupa’nın en
duyarlı yapıları arasında yer alıyor. Hayatında
beğendiği “orada olmazsa burada olsun”
dediği bir öneri de Floransa’da yarışmaya
sunup kazanamadığı projenin en azından
ikonik unsurlarını Katar’da tasarladığı kongre
merkezinde kullanmasıydı; ki projeyi bilenler
açısından ilginçtir.
Kendisini 1998 Aga Khan Mimarlık Ödülleri
jürisinde yakından tanıdım. Doğrudan
onun “Gökyüzündeki Tokyo” projesinin beni
30 yıl önce ne denli etkilediğine ve nasıl
cezalandırıldığıma dair anımı paylaştım. O da
ilginç bir biçimde “O projeden dolayı ben de
epey azar işittim” diyerek beni teselli etse de
o öneri, izleyen yıllarda Katar’da önüne açılan
bambaşka bir fırsatın vesilesi oldu.
1990’lı yılların sonunda, önceki Katar Emiri
Şeyh Hamad al-Thani’ye mimarlık işlerinden
sorumlu Şeyh Saud al-Thani (1966-2014)
aracılığı ile danışmanlık yapıyordum. O zaman
Gökyüzünde Tokyo
otuzlu yaşlarının başında olan genç Saud
çok meraklı olduğu mimarlık konularında
benden bilgi ve kitaplar istiyor, işleri için ağız
yokluyor, mimarlar seçiyordu. O söyleşiler
sonunda Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Jean
Nouvel Katar’da birçok iş aldılar ve nitelikli
yapılar geçekleştirdiler.
Şeyh Saud’la buluşmalarımız biraz çağdaş
mimarlık etkileşimleri gibi oluyordu. Bu
sohbetlerden birinde ütopyacılığın çok
önemli bir mimarlık düşüncesi kaynağı
olduğunu ve Rönesans’tan bu yana birçok erk
ve güç sahibi insanın belirli düşler peşinde
koştuğunu anlattım. Zamanımızın Archigram,
Yona Friedman ve Metabolistler gibi düşünce
üreten yaratıcı mimarlarından söz ettim.
Gösterdiğim örneklerden “Gökyüzündeki
Tokyo” projesi onun çok ilgisini çekti ve
amcası Emir’e gösterdi. Emir, Isozaki’nin
projesini çok beğenip onu Katar Ulusal
Kütüphanesi olarak tasarlamasını istedi.
Elbette reddedilecek bir öneri değildi.
Isozaki de çok mutluydu. Hep benim
önayak olduğumu sandı. Oysa sadece bir
rastlantıydı. Proje uygulama aşamasına
değin geldi. Uygulama başladı ama olmadı.
O gökteki Tokyo ve derin konsollar bir
kütüphane için uygun değildi.
Kendisinin aldığı ve büyük bir ölçekte
gerçekleşmekte olan dört Orta Asya
üniversite yerleşkelerinde mimar olarak
seçilmesinde katkım oldu. Bu sadece benim
ona olan sevgim ve takdirimden ötürü değil,
Orta Asya’da olagelen Japon hayranlığından
da kaynaklandı.
Arata Isozaki, Japonların kendilerine
ilk adları ile hitabı bile kurala bağladığı
ortamda, benden sevgi gereği kendisine
“İso” dememi istemişti. Bu benden 14 yaş
daha büyük biri tarafından verilen elbette
büyük bir onurdu.
Arata Isozaki 28 Aralık 2022’de Naha
Okinawa’da vefat etti. “Ağacın İzinde”
internet sitesi Isozaki’yi anarken “Hiroşima ve
Nagazaki'ye nükleer bomba atıldığı zaman
14 yaşındaydı” diyerek kendisinin şu sözlerine
yer veriyor: "Dünyayı anlamaya başlayabilecek
yaştayken memleketim yakıldı. Hiroşima'da
patlama merkezine yakın bir yerde büyüdüm.
Her yer harabeye dönmüştü. Benim mimariyle
ilgili ilk deneyimim mimarlık yoksunluğuydu;
bina yoktu, şehir bile yoktu.”
Suha Özkan, Arata Isozaki ile
Milliyet Mimarlık 10

DÜNYADAN

Esbjerg Limanı Denizcilik Sosyal Merkezi

Danimarka’da bulunan WERK Arkitekter ve
Snøhetta imzalı Esbjerg Limanı Denizcilik
Sosyal Merkezi; etkinlik, katılım ve öğrenmeyi
teşvik eden sosyal alanlar ve eğitim
mekanlarını içeriyor.
Esbjerg Limanı Denizcilik Sosyal Merkezi
tasarımı yarışmasını kazanan ‘’The Lantern’’
isimli ahşap yapı, su sporları kulüpleri ve
limanın diğer ziyaretçileri için bir buluşma
noktası olarak tasarlanmış. Dairesel yapı,
ziyaretçilerini sert hava koşullarından korurken,
büyük pencereler ve amfi tiyatro merdivenleri
engin bir deniz manzarası sunuyor.
Projenin tasarımında Danimarka’nın batı
kıyısını aydınlatan benzersiz bir destinasyon
yaratılıp buranın bir deniz feneri gibi
ziyaretçilere yol göstermesi amaçlanmış.
Binanın hacmi ve ahşap cephesi ziyaretçilerini
kuvvetli rüzgarlardan koruyup sert hava
koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmış.
Beton temel tasarlanırken suyun çevredeki
barajı aşabileceği durumlar göz önünde
bulundurulmuş.
Teknelerin geometrisi ve işçiliğinden ilham
alınarak tasarlanan yaklaşık 2.800 metrekare
büyüklüğündeki bina, Esbjerg Limanı’nın
denizcilik geleneğini selamlıyor. Denizden
yansıyan ışığın dalgalanan görüntüsü,
cephedeki ritmi oluşturan dikey ahşap
elemanlara esin kaynağı olmuş. Aynı ritim,
güneş panellerinin bir kuşak halinde entegre
edildiği çatıda da devam ediyor.
11
MVRDV’den Wuhan’a Kitap Kanyonu
MVRDV, Çin'in Wuhan kentindeki yeni
merkez kütüphane için açılan yarışmayı
kazandı. Tamamlandığında Çin'in en büyük
kütüphanelerinden biri olacak olan 140.000
metrekarelik proje, geleneksel ve geleneksel
olmayan işlevleri çeşitli çalışma, okuma,
oturma odaları ve stüdyo alanlarıyla bir araya
getiriyor. Bina, içindeki yaşamı sergileyen
üç büyük açıklık ile çevresiyle ilişki kurarak
merak uyandırıyor. İki nehrin birleştiği noktada
"100 göl şehri"nin konumunu metheden
bu karakteristik, üç yüzeyli ve akışkan form,
Wuhan için yeni ve farkedilir bir kent simgesi
olmaya aday.
Wuhan’ın Merkezi İş Bölgesi’ndeki Baofeng
üst geçidinin yanında, oldukça görünür bir
konumda bulunan Wuhan Kütüphanesi,
literatür, bilgi hizmetleri, bilimsel ve teknolojik
inovasyon ile araştırmayı entegre edecek.
Yeni kütüphane, Wuhan’ın kamu bilgi hizmeti
sistemini iyileştirip okuma, öğrenme, iletişim
ve inovasyon ihtiyaçlarını karşılarken şehrin
kentsel ekonomisini geliştirecek.
Milliyet Mimarlık
Bina konsepti, tasarım ilhamını Wuhan’ın
coğrafyasından alıyor ve nehirlerin
biçimlendirici gücünü sadece bina formunda
değil, aynı zamanda iç mekan karakterinde,
mekansal niteliklerinde ve malzemelerinde
de öne çıkarıyor. Bina formu, farklı gözlem
noktalarından şehir manzarasına bakan üç
dramatik penceresiyle, çevredeki binaların
farklı yüksekliklerine atıfta bulunuyor. Her
açıklık ayrı bir manzaraya hitap ediyor: Üç
pencereden en uzun olanı merkezi işyeri
bölgesinin silüetine; alçak, geniş pencere,
karşısındaki parkın panoramik manzarasına
bakıyor. Uzun, kıvrımlı bir pencere ise bitişikteki
plazayı kucaklayarak, yoldan geçenlere
içerideki hayata anlık görüşler sunuyor.
İç mekan konsepti, Wuhan’ın nehirlerin
birleştiği noktada, şehir manzarasıyla
çevrelenmiş halini pekiştiriyor. Kitaplardan
oluşan kademeli teraslar ile zemin katta
bulunan ve ziyaretçilerin gün boyu keyifle
kullanabilecekleri, geniş kamusal alan, bir
kanyonun heykelsi hatlarını çağrıştırıyor.
Milliyet Mimarlık 12

SÖYLEŞİ

Kim Herforth Nielsen:

“Mimarlığın insan davranışlarını
şekillendirdiğine inanıyorum...”

Yapıların insan
davranışlarını dönüştürme
gücüne olan inançla tam
35 yıldır insan odaklı ve
yenilikçi bir mimarlık
anlayışının uygulayıcısı
olan Kopenhag merkezli
global mimarlık ofisi
3XN’in kurucusu ve yaratıcı
direktörü Mimar Kim
Herforth Nielsen ile, World
Architecture Festival
2022’de “Yılın En İyi Yapısı”
ödülüne layık görülen
Quay Quarter Tower başta
olmak üzere farklı projeleri
üzerinden mimarlık
pratiğini biçimlendiren
felsefe ve yaklaşımları 3XN yolculuğu nasıl başladı ve 3XN'nin felsefesi, binaların parçalarının
konuştuk. gelişti? Her şeyin başında ne tür bir toplamından daha fazlası olduğu ve
mimarlık pratiği için yola çıktınız? sürekli olarak tasarım, işlev ve bağlamın
Kim Herforth Nielsen 3XN’i 1986'da bir sentezini sağlamaya çalıştığı inancına
Aarhus, Danimarka'da iki ortağımla birlikte dayanmaktadır. Tüm projelerimiz enerjisini
kurdum. Amacımız sosyal ve insancıl ve amacını, insanların hayatlarını ve içinde
mimariyi keşfetmek ve uygulamaktı. Daha yaşadığımız dünyayı zenginleştirme
sonra buradaki enerji, yetenek ve fırsatlardan taahhüdümüzden alır. Mimarlığın insan
yararlanmak için stüdyoyu Kopenhag'a davranışlarını şekillendirdiğine inanıyorum.
taşıdık. Stüdyo zamanla çok daha uluslararası Binalarımızın içinde ve çevresinde çalışan
hale geldi ve takip ettiğimiz projelerin veya yaşayan insanların hayatlarını
kapsamı, ölçeği ve çeşitliliği genişledi. iyileştirmenin yollarını keşfetmeye
2007 yılında çevre dostu malzemeler ve devam ediyoruz. İnsanları mimarlığımızın
süreçler üzerine araştırmalar yapabilmek için kalbine yerleştiriyoruz ve bu her projeye
inovasyon birimimiz olan GXN'i kurduk. yaklaşımımızın özüdür.
13
İskandinav dünyasının bir parçası
olmak sizin için nasıl bir önem
taşıyor?
KHN Çok önemli olduğunu söyleyebilirim.
Bizimki, yarışma kültürüne alışkın insanları
mücadeleye sürükleyen bir ortam. Kamu
komisyonları veya özel komisyonlar için
olsun, burada her zaman rekabet ediyoruz.
Bu da bizi daha iyisini yapmaya itiyor. Ayrıca
Danimarkalılar ve İskandinavlar olarak güçlü
bir endüstriyel tasarım geleneğine sahibiz
ve bu bir aidiyet duygusu yaratıyor. Nasıl
ki Poul Henningsen'in PH lambası gibi iyi
tasarlanmış nesneler her evde bulunabiliyorsa
mekan kalitesine gösterilen özen de
İskandinav ülkelerindeki bir başka sabittir.
3XN'in tasarımlarında çarpıcı olan, tipolojik
inovasyona harcanan çaba ve şehre gösterilen
özendir. Mimari de bir bakıma bundan yola
çıkıyor. Bu bir sonuçtur ve asla bir lütuf değildir.
Kural olarak, tasarlarken içeriden başlayıp
dışarıya doğru hareket ederiz. Cephe her
zaman binanın içinde olanları yansıtır. Cephe
inanılmaz derecede önemlidir, ancak binanın
içinde olup bitenlerle bağlantılı olması gerekir.
İkincisi, mimarinin kendi bağlamına tepki
vermesi esastır, çünkü bir proje her zaman yerel
tarihten ve ihtiyaçlardan beslenir. Sidney'de
inşa ettiğimiz gökdelen New York'ta olsaydı
aynı olamazdı.
Yapılar ve kullanıcı davranışları
arasındaki ilişkiye önem veren
mimari yaklaşımınızı hangi
yöntemlerle uyguluyorsunuz?
KHN Her şey 2007 yılında, mekanların
kullanımında maksimum esneklik ve dinamizm
elde etmek ve bireysel büyüme süreçlerini
sosyal açıdan da teşvik etmek için öğrencileri
dahil ettiğimiz Kopenhag'daki Ørestad
Koleji ile başladı. Bu deneyim o kadar ilham
vericiydi ki, o zamandan beri, aralarında bazı
psikologların da bulunduğu uzmanlarımızın,
bina sakinleri ile mimarlıkla olan ilişkileri
hakkında röportajlar yapmalarını, inşaatı
tamamlandıktan sonra bile, binaların ömrünü
yakından takip edebilmelerini sağlıyoruz. Bu
şekilde her yeni çalışma bir öncekinden daha
iyi sonuçlanıyor. Bu yöntemi ofis binalarında da
uyguluyoruz.
Kendi içinizde yarattığınız Ar-Ge
birimi GXN çatısı altında uzun
bir süredir yeni teknolojiler ve
malzemeler üzerine araştırma
ve deneyler yapıyorsunuz. GXN
projelerinizi nasıl besliyor?
KHN Araştırma yaklaşımımız, mimarimiz
için büyük önem taşıyor, estetik ve işlevsellik
sınırlarını zorlamamıza olanak tanıyor.
Her proje, bilgi birikimimizi sürekli olarak
geliştirmemize olanak tanıyan önceki
çalışmaların omuzlarında duruyor. Projeden
projeye öğrendikçe, bu öğrenmeyi mimarimize
ve pratiğimize kalıcı değer katmak için farklı
biçimlerde uyguluyoruz.
Bugün tüm projelerimiz GXN'in paha
biçilmez önerilerine dayanıyor. Projelerimizde
insan davranışlarını değerlendiren mimari
psikoloğun yaptığı araştırmalar da GXN’in
kapsamında, yeni malzemeler geliştirmek de.
Yakın tarihli bir örnek vaka olarak İsviçre'nin
Lozan kentindeki Olimpiyat Evi'nden
söz edebilirim. Uluslararası Olimpiyat
Komitesi’nin yeni genel merkezi; yeşil çatısı,
yağmur suyunun yeniden kullanımı ve hatta
görünmeyecek şekilde yerleştirilmiş fotovoltaik
panelleri sayesinde en katı sürdürülebilirlik
sertifikalarından üçüne layık görüldü. Ve
yaşanabilirlik açısından da, bina davranış
çalışmalarımızdan faydalandı. Olimpik halka
şeklindeki merdivenler bir topluluk duygusu
yaratıyor. Neredeyse yapısal kısıtlamalardan
arınmış iç mekanlar özellikle esnek şekilde
tasarlandı; etkileşimi ve iletişimi desteklemesi
sağlandı.
Milliyet Mimarlık
Ørestad Koleji, Danimarka
Geçmiş yıllardan da bir örnek vereyim:
Mumbai'de çok katlı bir konut projesi
tasarlamakla görevlendirildiğimizde merkezi
klima burada standart olmadığı için, anlaşılır
şekilde birimlerdeki ısı kazancı konusunda
endişeliydik. GXN, kuleyi tasarlarken güneş
ısısı kazancını gerçek zamanlı olarak analiz
etmemizi sağlayan bir yazılım geliştirdi.
Buna ek olarak, her köşede yatay "yaprak
şeklindeki" güneş kanopilerinden derin dikey
kanatlara geçiş yapan cepheyi tasarlamak için
tasarım ekibiyle birlikte çalıştılar; bu da güneş
radyasyonunun dairelere doğrudan girmesini
önemli ölçüde azalttı.
Dünyanın pek çok ülkesinde aynı
anda projeler yürüten sizinki kadar
büyük mimarlık ofislerinin tasarımda
yaratıcılığı ve tazeliği koruyabilmesi
hiç de kolay değil. Bunu nasıl
başarıyorsunuz? Ofisinizde yeni
fikirler nasıl ortaya çıkıyor ve genç
yetenekleri nasıl keşfediyorsunuz?
KHN 3XN 35 yaşında, tasarımcılarımızın
ortalama yaşı ise 30. Yani stüdyoyu
kurduğumuzda henüz doğmamışlardı!
Tazeliğimizi sağlayan onlar. Kendi payımıza
kapsayıcı olmaya çalışıyoruz. Herkes katkıda
bulunabilir ve dinlenir, herkesin söz hakkı
vardır. Stüdyoda tuttuğumuz 1.400 maket
ilham kaynağı oluyor, her zaman geriye dönüp
yapılanlara bakıyoruz. Ardından çalışma
grubunda adeta bir fikir pinponu oynanır, çok
konuşulur. Herkes birbirinin fikrine saygı duyar
ve kimsenin moralini bozmamak için çaba
gösterirler. Bir fikri öldürürseniz, tüm ihtimalleri
öldürmüşsünüz demektir. Ama ona gelişme
fırsatı verirseniz, onun iyi yanları diğerleriyle
birlikte başka bir parlak fikre yol açacaktır. Biz
böyle çalışıyoruz.
Sidney’de tasarladığınız ve World
Architecture Festival 2022’de “Yılın
Milliyet Mimarlık
En İyi Yapısı” ödülüne layık görülen
Quay Quarter Tower hakkında
konuşalım isterim.
KHN 1976’da inşa edilen, kullanım ömrünün
sonuna yaklaşan AMP Center’ın yıkılıp
yeniden yapılması yerine, daha iddialı bir
hedefe ulaşmak için yola çıktık: Mevcut
binanın mümkün olduğunca çoğunu yeniden
kullandık. Sidney Opera Binası’nın yakınında
bulunan 206 metrelik ofis kulesi, bir topluluk
duygusu yaratan, “iş birliği, sağlık, esenlik” gibi
kavramlara odaklanan, dikey bir köy olarak
tasarlandı.
Üst üste dizilmiş, beş farklı yöne bakan
hacimden oluşan yapıda, mevcut kulenin ileri
dönüşümünü içeren radikal bir sürdürülebilirlik
stratejisi kullanıldı. Yığılmış atriyum serisi,
olağanüstü manzaralara sahip sosyal bir
omurga oluştururken aynı zamanda gün
ışığının her katta derinlemesine girmesine izin
veriyor.
Yapının inşasında orijinal binanın kirişleri,
kolonları ve plakaları başta olmak üzere
%65’inden fazlasını ve orijinal çekirdeğin
%95’ini koruyarak 12.000 tonluk (Sydney ve
Melbourne arasındaki 35.000 uçuşa eşdeğer
miktarda) karbon tasarrufu sağladık.
Sadece bir ofis kulesinden ibaret
olmayan Quay Quarter Tower
aynı zamanda Sidney’in günlük
yaşantısına kamusal alanlarıyla da
katılıyor. Yapı, kullanıcılarının ve
çevresindekilerinin davranışlarını
nasıl dönüştürüyor?
KHN Quay Quarter Tower ile "yüksek
bina"yı hem "dıştan içe" hem de "içten dışa"
tasarlayarak yeniden tanımladık. Opera
binasının ve limanın önemli manzaralarını
sahamızdan engelleyebilecek mevcut bir tarihi
binanın yarattığı zorluğun üstesinden gelmek
için kuleyi, kule yükseldikçe yön değiştiren
bir dizi hareketli cam hacim olarak tasarladık.
Mimarinin davranışı şekillendirdiği felsefemizin
bir ifadesi olarak, bu değişen hacimler içinde
çok katlı bir avlu koleksiyonu yarattık. Bu
Quay Quarter Tower, Sidney
geniş, açık alanlar, hem şehir genelinde hem
de avlu ve çalışma alanlarının kendi içinde
dramatik dikey ve yatay görüntülere izin
veriyor. Çalışanlar diğer meslektaşlarının
neler yaptığını görebiliyor, daha kolay iletişim
kurabiliyor. Bu tasarımın amacı iş birliğini ve
topluluğu teşvik etmekti. Ayrıca podyumda,
perakende satış mağazaları ve restoranlar,
binada ve daha geniş mahalledeki çalışanlar
ve yaşayanlar için kamusal olanaklar sunuyor.
Yapı, bölgedeki yaşamı sürdürülebilir kılmak
ve onu canlandırmak için binanın ve kentsel
çevrenin mevcut altyapısını kullanıyor ve daha
önce yorgun olan bir bölgeye yeni bir hayat
veriyor.
Mimari tasarım yarışmaları 3XN
için önemli bir proje üretme kanalı.
Yarışma projelerinde nasıl bir
yaklaşım benimsiyorsunuz?
KHN Çok fazla yarışma projesi yapıyoruz,
bence bu bizi her zaman taze ve meraklı tutuyor.
Her daim yarışmalar üzerinde çalışan 3 veya
4 ekibimiz var. Ortağım Jan Ammundsen ve
ben stüdyonun ortasında oturuyoruz ve her
ekiple sürekli iletişim halindeyiz. Çok açık ve
herkesi fikirlerini paylaşmaya teşvik eden bir
ortam yarattık; bu pozitif çalışma kültürü en
yaratıcı fikirlerle sonuçlanıyor. Yapıcı eleştiriyi
memnuniyetle karşılasak da, personeli asla
bir fikri küçümsememeye, bunun yerine en iyi
önerilere ve çözümlere odaklanmaya teşvik
ediyorum. Grup ilk fikirler hakkında olumsuz
konuştuğunda bunun onu "öldürdüğünü" ve
sürecin daha sonra, gerçekten değerli olabileceği
zaman ona geri dönmemizi engellediğini
keşfettik. Çözüm bulmak için hala inanılmaz
derecede önemli olduğuna inandığım birçok
fiziksel maket üretiyoruz. Bu şekilde bir
sonraki yarışma için de bilgi ve deneyimimizi
geliştirmeye çalışıyoruz.
Sizce şu anda mimarlık üretiminde
çözülmesi gereken en zorlayıcı
problemler hangileri?
KHN Problemler her zaman ilgimi çekiyor,
14
bizi daha yaratıcı mimarlar haline getirdiklerini
düşünüyorum. Şu anda mimarlar olarak
vermemiz gereken en önemli mücadele,
kentlerin daha yaşanabilir ve gerçekten
sürdürülebilir hale getirilmesi. Ayrıca kaynakların
sorumlu kullanımı da çok önemli bir sorumluluk.
Topluma ve çevreye karşı sorumlu olan binalara
ihtiyacımız var. İhtiyacımız olmayan tek şey ise
bencil binalar.
Gelecekte nasıl yaşayacağımıza dair kurgu
ve düşünceler, yeni vizyonlar ve malzemeler
tasarımlarımıza üretimlerimize yardımcı olacak
teknolojiler ve bu teknolojilerin sunduğu
olanaklar beni her zaman heyecanlandırıyor.
Daha iyi araçlar her zaman daha yeni olanaklar
sağlar. Aynı zamanda, sadece formuyla var
olmayan, anlamlı ve topluluğuna hizmet eden bir
mimarlık yaratmamız gerekiyor.
Yeşil bina standartlarının ve bu alanda
yapılan uygulamaların çevresel
sürdürülebilirlik için yeterli olduğunu
düşünüyor musunuz?
KHN İlgili standartların ve spesifikasyonların
bazılarının optimal olmadığını düşünüyorum.
Sürdürülebilirlik bütüncül olarak ele alınmalıdır.
Ahşap gibi bazı doğal yapı malzemeleri
diğerlerinden daha "yeşil" olabilir. Ama
sürdürülebilirlik konusu sadece malzeme
ile ilgili değil. Binaların daha sonra -ve nasıl-
sökülüp geri dönüştürülebileceği veya yapının
ölçeği de sürdürülebilirlikle ilgilidir. Yapıları
mümkün olduğunca sürdürülebilir inşa etmek
için yapabileceğiniz birçok şey var.
3XN olarak projelerimizde yapıların işlevsel,
estetik ve geri dönüştürülebilir olmasını
sağlıyoruz. Binanın enerji verimli olduğunu,
sürdürülebilir malzemelerden yapıldığını
ve daha fazlasını gösteren diyagramlar
oluşturuyoruz. Her yarışma için yaptığımız
birşey bu. Her proje için yaklaşık 200 sayfalık
bir kitapçık oluşturuyoruz. Neyse ki iyi bir
rekorumuz var ve katıldığımız yarışmaların
yaklaşık yüzde 50'sini kazanıyoruz. Bu
çok önemli çünkü her projeye çok yatırım
yapıyoruz.
15
Mimarinin kullanıcı davranışları
üzerinde büyük etkisi olduğuna
inanıyorsunuz. Bu etkileşim için yapısal
ölçekte verebileceğiniz örnekler
hangileri?
KHN İki yıl önce bazı binalarımızı analiz etmesi
ve değerlendirmesi için bir mimari psikolog
ile çalışmaya başladık. Bazı yapılarımızda üç
ay zaman geçirdi; oradaki insanlarla görüştü
ve binalarda ne tür davranışlar sergilediklerini
gözlemleyip analiz etti. Sonuçta elde ettiğimiz
veriler çok isabetliydi. Görünüşe göre yapılar,
aslında bizim tasarlarken düşündüğümüz şekilde
işlev görüyorlardı.
Merdivenler, projelerde sıklıkla kullandığımız bir
mimari unsurdur. Doğru yere, binanın merkezine
koyarsanız ve onu çekici hale getirirseniz,
insanlar gerçekten üzerinde yürümek ister,
o zaman etkileşim için bir katalizörünüz
olur. Örneğin, Saxo Bank binası altı kat
yüksekliğindedir ve insanlar merdiveni kullanırlar
çünkü ancak o zaman kuruluşlarında neler olup
bittiğini görebilirler. Aynı zamanda, merdivende
biriyle karşılaştığınızda, birbirinizle koridorda
karşılaştığınızdan daha fazla etkileşime girme
eğilimindesiniz. Koridorlardan nefret ediyorum,
bu yüzden onlardan kaçınmaya çalışıyoruz!
Merdivenler kullanıcı davranışları açısından
önemli bir etkileşim alanıdır. Yapı içerisinde
katalitik bir rol oynarlar: Bir merdivenden
yukarı veya aşağı doğru hareket etmek, kişinin
hızını otomatik olarak yavaşlatır. Çevrenizde
olup bitenleri daha yoğun bir şekilde algılar
ve insanlarla, sadece bir koridorda ilerlediğiniz
zamandan daha kolay sohbete girersiniz -en
azından merdivenler açık bir hacimdeyken.
Koridorlardan kaçınarak ve geniş alanlar
oluşturarak binalarda bir açıklık duygusu
yaratıyoruz. Örneğin, Deloitte danışmanlık
firmasının ofis tasarımında, çeşitli katları birbirine
bağlayan kısa merdivenlerin olduğu büyük
bir atriyum ve her katta insanların buluşup
birbirleriyle iletişim kurabilecekleri küçük bir ada
tasarladık. Aynı zamanda merdiven boşluğunu
bir sanat eseri gibi kullandık. Merdivenlerin alt
yüzeyleri, yavaş yavaş değişen ve hiçbir zaman
tam olarak aynı görünüme sahip olmayan farklı
renklerde aydınlatılmıştı. Bu şekilde, çalışanlar ve
bina arasında güçlü bağlar kuruldu.
Ørestad'daki ortaokul örneğinde ise ilk fikir,
ortada açık bir daire bırakarak yukarı doğru
kıvrılan bumerang şeklindeki alanlarla ilgiliydi.
Bunun mantıksal sonucu, çeşitli seviyeleri
birbirine bağlayan merkezi bir merdiven alanıydı.
Diğer binalarda da genellikle açık bir avlu
bulunur. Bununla birlikte, merdivenlerin diğer
boşluklarla etkileşime girme ve onları bağlama
biçimine ve ışığı emme veya belirli yönlere
saptırma biçimlerine bağlı olarak oldukça farklı
merdiven boşlukları ortaya çıkar.
Bir mekandaki kullanıcı davranışlarını
değiştirmek için bir proje tasarlamanız
gerekse, çalışma yönteminiz nasıl
olurdu?
KHN Söylemesi zor, çünkü daha fazla ayrıntıya
ihtiyacım var ama örneğin tasarladığımız
Swedbank binası 45.000 metrekare, iki bin
beş yüz kişilik bir iş yeri. Aslında İsveç'teki en
büyük açık alan ofis binası. Burada müşteri
bize açıklık ve sağlamlık değerlerini yansıtan
bir öğrenme ortamı istediğini söyledi. Biz
de binanın formunu iki “W”nun bir araya
gelmesiyle, beş atrium ve bunların hepsini
birleştiren ortada bir sokakla oluşturduk.
Binada aslında koridorlar yok ve herkes
çevresini ve birbirini görüyor, ancak çalışma
alanlarında çeşitlilik var. İnsanlar küçük
adalarda oturuyorlar, bu yüzden büyük bir
alan olsa da, ortasında bir cadde olan birçok
plazanın bir araya gelmesi gibi.
Yapılarda açık alan kullanımları ne
tür davranışları teşvik ediyor veya
başka ne gibi faydalar sağlıyor?
KHN Elbette mekansal çeşitlilik olmalı,
sessizlik için gidebileceğiniz yerler olmalı.
Ancak ana fikir, daha açık kaynaklı bir ortam
elde edebilmeniz ve böylece bilgiyi daha
kolay şekilde paylaşabilmenizdir. Mesela
bizimki gibi bir organizasyonda biz mimarız,
birlikte çalışmak zorundayız. Bunun sebebi bir
Milliyet Mimarlık
Saxo Bank Headquarter, Kopenhag
fikrin bir uçtan çıkıp domino etkisi ile ofiste
dolaşması. Her zaman yarışmalar yaparız ve
genellikle bir yarışmadan diğerine akan iyi bir
fikir görürsünüz. Hiçbir şeyi paylaşmadığınız
bir alanda buna sahip olamazsınız.
Sizce çevrimiçi kaynaklar ve medya
mimariyi nasıl etkiliyor?
KHN Çevrimiçi kaynaklardaki ve medyadaki
muazzam gelişimin artıları ve eksileri var.
Mimarlık hakkında çok fazla bilgi "meslekten
olmayan insanlarla" paylaşılabiliyor. Bunun
mimarlığın günlük yaşam için önemine dair
gelişmiş bir anlayışı beslediğini düşünüyor ve
takdir ediyorum. Dünyada mimarlık, birçok
bağlamda ve birden fazla medyada haber
değeri olan bir konu haline geldi.
Ancak öte yandan yine çevrimiçi ortamlarda
ve medyada mimarlık bazen magazinsel bir
nesne haline gelebiliyor. Mimarlık fiziksel
ortamlar yarattığı için her zaman çok dikkatli
olmalıyız ve bu sorumluluğu ciddiye almalıyız.
Mesleğiniz dışında nelerle
ilgileniyorsunuz ve bu ilgi alanlarınız
işinizi nasıl etkiliyor?
KHN Sanat, resim, heykel, performans
sanatları, film ve yemek, hepsi bana ilham
veriyor. Tüm bu alanlar duyularımızı ve
yaratıcılığımızı besliyor. Danimarka’da yaratıcı
topluluklar her zaman birbirine yakın ve
iş birlikçi bir anlayışla üretir. Mimarlar da
birbirlerine ilham verir, örneğin. Yaratıcılık
paylaşılabilen birşeydir ve birbirinden beslenir.
Genç tasarımcılara ve öğrencilere ne
tür tavsiyelerde bulunursunuz?
KHN Henüz gençken çok fazla seyahat
ettim ve aslında beni mimar olmaya iten şey
de buydu. Genç tasarımcıların farklı stil ve
uygulama yöntemlerini takdir etmelerinin ve
kendilerini farklı kültürlere kaptırmalarının
paha biçilmez olduğunu düşünüyorum.
Tasarım haftalarına, konferanslara, onları yeni
ve farklı fikirlerle tanıştırabilecek her türlü
etkinliğe katılmalarını öneriyorum.
Milliyet Mimarlık 16

MİMARİ

Uluslararası Kıbrıs
Üniversitesi Bilim ve
Teknoloji Merkezi
Mimari Tasarım
Saffet Kaya
Enerji Sistemi Konsept Danışmanı
Harald N.Røstvik
Mekanik Konsept Danışmanı
Max Fordham
Mekanik Mühendisi
Mustafa Dağbaşı
Elektrik Mühendisi
Gürcan Kara
Çelik Strüktür Mühendisi Uluğ Cam
Toplam İnşaat Alanı 16.091 m2

Saffet Kaya Mimarlık Saffet Kaya, Mimar

tarafından tasarlanan,
Uluslararası Kıbrıs
Girne Sıradağları’nı arkasına almış, Lefkoşa
Üniversitesi’nin imza sınırında gelişen bir üniversite kampüsünde
binası Bilim ve Teknoloji yer alan, şeffaf zarf ile sarmalanmış akıllı bir
bina; iki iç avlu ve bir atriyum ile bağlantılı
Merkezi, fütüristik dört ayrı kütleden oluşuyor. Bina kompleksi
22 sınıf, 33 araştırma ve eğitim laboratuvarı
ve dinamik kütlesiyle ile idari mekanlarla birlikte yaklaşık 16.000
bilim ve teknolojinin metrekareye yerleşiyor.
Binanın iklimlendirme performansı,
mimariye kazandırdığı bulunduğu çevresel koşullara göre
tasarlanmış. Cepheler birbirinden bağımsız
estetiği vurguluyor. olarak, bulundukları konuma ve koşullara
göre şekillenmiş. Cephelerdeki kontrollü
açıklıklardan gelen doğal hava, içerdeki
termal bacalar sayesinde akım yaratarak pasif
havalandırma yapıyor ve enerji tasarrufu
sağlanıyor.
Mimari tasarımda, bilim ve teknolojinin,
mimariye getirdiği estetik vurgulanmış.
Strüktürü, mekanik kanalları, panellerin
kablolalarını, malzemelerin tektoniğini teşhir
ederek sistemin nasıl çalıştığını gizlemeden,
sanat ve bilimin iç içe geçmesini kutlayan bir
bakış açısı ortaya konmuş.
17 Milliyet Mimarlık
Milliyet Mimarlık 18

PEYZAJ

Alman Deresi
Yürüyüş Parkuru
Proje Yürütücüsü
Onaranlar Kulübü
Proje Yöneticisi
Ufuk Emin Akengin, Aytekin Gezici
Üretim ve Şantiye Yöneticisi
Cansu Gaytancıoğlu
Proje Asistanları
Hera Akçay, Mervan Önen Kemal Atlıoğlu
Mobilya Tasarımları
Kemal Atlıoğlu
Zemin Grafik Tasarımı ve Görsel İletişim
Uğur Acil
Mobilya Üretimleri
Karakalem Design
Saha Zemin Boyama
Bilgili İnşaat
Onaranlar Kulübü, Fotoğraflar
Flashbang Productions
Akkök Holding iş Uğur Acil

birliği ve Beşiktaş
Belediyesi desteğiyle
Onaranlar Kulübü, Alman Deresi Topluluk “İstanbul’a ikinci kez kamusal alan projesi
Alman Deresi Yürüyüş ve Hareket Alanı Projesi kapsamında, Akkök kazandırdığımız için çok mutluyuz. Özellikle
Parkuru’ndaki Holding iş birliği ve Beşiktaş Belediyesi’nin yerel yönetim ve köklü bir holdingin
desteğiyle insanların düşünce, hayal, doğa, projenin gerçekleşmesindeki özverisi bizleri
basketbol sahası ve kent, çevre ve kendileriyle olan diyaloğuna süreç boyunca çok motive etti. Alman
dikkat çeken bir yaklaşım ortaya koyarak Deresi Topluluk ve Hareket Alanı projesinin
çevresini “diyalog” “iyi bir dünya için iyi bir diyalog” önermesini Türkiye’de bu tarz iş birlikleri kurarak kolektif
temasıyla onararak kamusal alanda çevre, hareket, ilham ve bilinçle hareket etme adına önemli bir ilham
umut kesişiminde buluşturdu. Paylaşılan olacağını düşünüyoruz” açıklamasında
kent mobilyası en büyük ortak alanlar olan parkların, kent bulundu.
ile kurulan diyalog için önemli bir zemin Onaranlar Kulübü, herkesi daha mutlu ve
tasarımlarını ve oluşturduğunu ifade eden Onaranlar Kulübü, sürdürülebilir kent ve topluluklar yaratma
basketbol saha uzun yıllar yürüyüş parkuru ve çeşitli spor amacıyla kamusal alanda yarattıkları
aktiviteleri için imkan sağlayan Alman Deresi hikayelerin bir parçası olmaya, diyalog
zemin uygulamasını Yürüyüş Parkuru’ndaki basketbol sahasını kurmaya, birbirine ilham olmaya davet ediyor!
onarıp, insanların kendisiyle olduğu kadar
gerçekleştirdi. çevresiyle de diyaloğunu ve sosyal aktivitesini
geliştirecek topluluk alanları oluşturdu.
Parkın ziyaretçilerinin keyifli vakit
geçirebileceği şekilde yeniden yorumlanan
alandaki basketbol sahası zemin tasarımında
illüstrasyon sanatçısı Uğur Acil, topluluk
alanındaki mobilya tasarımlarında ise
kulübün tasarım ekibinden Kemal Atlıoğlu
görev aldı. Alman Deresi Topluluk ve Hareket
Alanı, iki aylık tasarım ve 20 günlük uygulama
süresi sonunda 1 Ekim 2022 tarihinde
kullanıma açıldı.
Kulübün kurucularından Ufuk Emin Akengin
19 Milliyet Mimarlık
Milliyet Mimarlık 20

RETROSPEKTİF

Arata Isozaki
Çok az mimar, geçtiğimiz günlerde 91 yaşında
hayata gözlerini yuman Japon mimar Arata
Isozaki kadar çok yönlü ve kalıcı olabilmeyi
başarabildi. High-tech’ten vernakülere,
organik mimarlıktan Brütalizm’e geniş bir
yelpazede, heterojen bir yapı skalası ortaya
koyan mimar, çeşitli ölçek ve tipolojilerde
çok sayıda ülkede eser bıraktı. Sürekli
bir arayış içinde olan, yeni fikirler ortaya
koymaktan korkmayan mimarisi, sadece
mimarlık alanında değil, felsefe, tarih, teori
ve kültüre yönelik derinlemesine bir anlayışa
dayanıyordu.
Kariyeri boyunca pek çok farklı mimari
yaklaşımı yenilikçi bir dille yorumlayan Isozaki
tek bir üslup etiketiyle kategorize edilmesi
imkansız bir mimardı.
1931 yılında Japonya’nın Ōita kentinde
doğan Isozaki, II. Dünya Savaşı’nın yıkıcı
olaylarının ardından ülkesinin yeniden
yapılaşma ortamında kariyerine başladı.
2022’nin son günlerinde Mimar olmasının yanı sıra aynı zamanda bir
Arata Isozaki

teorisyen, kent plancısı ve öğretim görevlisi
aramızdan ayrılan olan Isozaki’nin mimarlığa ilgisi çocukluk
Pritzker Ödüllü mimar, yıllarında yaşadığı trajik olaylara dayanıyordu.
II. Dünya Savaşı’nı yaşayan ve Hiroşima’nın
şehir plancısı ve yok ettiği patlamanın merkezine yakın bir
yerde büyüyen Isozaki, mimarlıkla ilk kez
akademisyen kentlerin tamamen harabeye döndüğü,
Arata Isozaki, yapıların yerle bir olduğu sıfır noktasında
tanıştı. Bir kentin sıfırdan mimarlık yoluyla
bulunduğu yer ve nasıl inşa edilebileceğine dair teoriler üreten
Isozaki’nin mimari yaklaşımını kuşkusuz,
zaman bağlamıyla aldığı mimarlık eğitiminden sonra yanında
ilişki kuran, değişime çalıştığı Kenzo Tange’nin fikirleri de oldukça
etkiledi. Kentle ilgili çalışmalarından en
açık bir yaklaşımla bilineni, 1962 yılında Tokyo’nun Shinjuku
bölgesi için ürettiği, dönemin metabolizm
biçimlendirdiği ve az akımından etkilenen ve kentin metamorfozu
çizgiyle çok şey ifade fikrine dayanan “Havadaki Şehir” projesiydi.
Hayli fütüristik olan bu proje, savaş
ettiği nitelikli mimarlık sonrası yıkılan Japon kentlerinin yeniden
planlanmasına çözüm arar nitelikteydi.
eserleriyle dünya Her zaman küresel bir bakış açısına sahip
mimarlığına yön veren olan Isozaki, ülkesi dışında da projeler inşa
eden ilk Japon mimarlardan biriydi: “Dünyayı
isimlerden biriydi. kendi gözlerimle görmek istedim, bu yüzden
otuz yaşına girmeden en az on kez dünyayı
dolaştım. İnsanların hayatlarını farklı yerlerde
hissetmek istedim. Japonya içinde sıklıkla
gezdim. Bunun yanı sıra İslam dünyasını,
Çin’in dağlık bölgelerindeki köyleri,
Güneydoğu Asya’yı ve Amerika’nın metropol
şehirlerini dolaştım. Bunları yapmak için hep
bir fırsat yakalamaya çalıştım ve bu sayede
“Mimarlık nedir?” diye sorgulamaya devam
ettim.”
Bulunduğu yerle ve zamanla ilişkilenen,
ihtiyaca göre ve değişime açık bir yaklaşımla
şekillendirdiği yapıları geometrik olarak
sade ve basit gibi görünse de teorilerle
doluydu. Her yapının kendi bağlamından
doğan spesifik çözümleri olduğunu ileri
süren mimar, her zaman mimarlığın sadece
bina tasarlamaktan öte, derin bir teorisinin
olduğuna inandı. “Seslerin arasında boşluklar,
sessizlikler vardır. Nesneler arasında da
boşluklar vardır. Tek başına zaman ve mekan
yoktur, “Ma” (boşluk) vardır. Mekan önemlidir
ancak mekanlar arasındaki boşluk daha
önemlidir” diyen Isozaki, bu cümleleriyle
mimarlık anlayışını özetliyordu.
7. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Japon mimarlık
tarihindeki önemli olayları, binaları ve
kültürel bağlamları ile örnekleyerek ele
aldığı “Japan-ness in Architecture” isimli
kitabıyla geniş kitlelere ulaştıran Arata Isozaki
2019 yılında 46. Pritzker Ödülü’ne layık
görüldü. Ödül jürisi, mimarı şu kelimelerle
tanımlıyordu: “Mimarlık tarihi ve teorisi
konusunda geniş bilgi birikimine sahip
olan ve Avangard bir yaklaşımı benimseyen
Isozaki, hiçbir zaman yalnızca statükoyu
kopya etmedi, onun anlamlı bir mimarlık
arayışı bugüne kadar hep binalarına yansıdı.
O, mimarlıkta stilistik kategorilere meydan
okuyan, sürekli gelişen, her zaman taze ve
canlı bir anlayış benimsedi.”
21
Çağdaş Sanat
Müzesi, Los Angeles
Arata Isozaki Çağdaş Sanat Müzesi'ni 1987
yılında, Los Angeles'ta teraslı bir avlu etrafında
çözümlemiş.
Bu postmodern yapının tüm hacimleri altın
oran ve ying-yang felsefesinin pozitif ve
negatif mekan kompozisyonuyla kurgulanmış.
Müzenin büyük bir kısmı ise sokak kotunun
altında konumlandırılmış.
Müze, cephelerinde kullanılan kırmızı kumtaşı
malzeme ile birlikte Bunker Hill bölgesinin
çelik ve cam cepheli yüksek katlı yapılarıyla
adeta kontrast yaratıyor. Yapının tamamı, soyut
geometrik formlarla biçimlendirilmiş.
Avlunun etrafına yerleştirilen sanat galerileri ve
diğer mekanlar lineer veya piramit formlu tepe
pencereleriyle aydınlatılmış.
Yapının yarım silindir şeklindeki çatısıyla dikkat
çeken kısmı ise yönetim birimlerine ve ofis
mekanlarına ev sahipliği yapıyor.
Mito Sanat Kulesi, Mito
Titanyum panellerden oluşan üçlü spiral
formuyla DNA sarmalını andıran, 100 metre
yüksekliğindeki Mito Sanat Kulesi, Japonya’nın
Mito kentinin kuruluşunun 100. yılını
simgeliyor. 1990 yılında Isozaki tarafından,
tetrahedronların (düzgün dörtyüzlü)
kompozisyonuyla oluşturulan anıtsal seyir
kulesi, 680 kişilik bir konser salonu, tiyatro,
modern sanat galerisi, iki katlı konferans
salonu, kafe ve müze satış birimi gibi
mekanları bünyesinde barındıran Mito Sanat
Kompleksi’nin bir parçası. Isozaki’nin sürekli
gelişen, yenilikçi mimari arayışının bir ürünü
olan bu sembolik kule, diğer metallere göre
daha hafif, korozyon ve hava koşullarına karşı
oldukça dirençli olan titanyum malzemesinden
yapıldı. Titanyumun binalarda yeni yeni
kullanılmaya başlandığı yıllarda oluşturulan
yapı, taşıyıcı sistemi, strüktürel özellikleri,
formu ve malzeme kullanımıyla dikkat çekiyor.
Katar Ulusal Kongre
Merkezi, Doha
Isozaki’nin Katar kültüründe önemli yeri olan
ve yedinci cennetin sonunu simgelediğine
inanılan kutsal Sidra ağaçlarından ilham aldığı
çarpıcı görünümlü ikonik yapı, Katar’ın Doha
kentinde bulunuyor. 2011 yılında tamamlanan
yapının en dikkat çekici kısmı kuşkusuz
cephesinde bulunan iç içe geçmiş ağaç
görünümlü taşıyıcı elemanları. İnsanların ağaç
dalları altında toplandığı bir bilgi ve öğrenme
mekanı yaratma metaforuyla oluşturulan
bu sembolik taşıyıcılar aynı zamanda teras
çatının kanopi şeklinde dışarı doğru uzayan
döşemesini destekliyor. Sergiler, tiyatrolar,
konferanslar, kongreler, yerel ve uluslararası
müzik ve sanat festivalleri ve çeşitli gösterilere
ev sahipliği yapan bu çok amaçlı merkez, 4 bin
kişilik konferans salonu, dokuz sergi salonu,
üç oditoryum ve çok sayıda esnek toplanma
mekanına sahip.
Nara 100. Yıl Salonu, Nara
Japonya’nın Nara kentinde bulunan
Isozaki’nin tasarladığı çok amaçlı salon,
kentin tarihi ızgara planı boyunca uzanan
devasa büyüklükte bir elipsten oluşuyor. 1992
yılında kentin kuruluşunun 100. yılı anısına
açılan, aralarında Hans Hollein, Tadao Ando,
Mario Botta, James Stirling, Richard Meier
gibi önemli mimarların proje önerilerinin de
bulunduğu uluslararası bir yarışmayı kazanan
Isozaki’nin önerisi, 1999 yılında uygulandı.
Isozaki, gri seramik ve çinko kaplı bu devasa
kıvrımlı yapıda, Japonya'da tarihi ve kültürel
açıdan oldukça önemli bir yere sahip, aynı
zamanda ilk başkent olan Nara kentinin ünlü
Todaiji tapınaklarının çatısından esinlendi.
İç mekanları çeşitli etkinliklere, kongre ve
konferanslara uyum sağlayacak şekilde çok
yönlü olarak tasarlanan yapının cam konser
salonu, binanın prekast beton kabuğunun
içine kristal bir kutu şeklinde yerleştirildi.
Milliyet Mimarlık
Gunma Modern Sanat
Müzesi, Gunma
Japonya’nın Gunma Bölgesi’nde yer alan
Modern Sanat Müzesi, mimarın “Ma” felsefesiyle
bütünleştirdiği “boşluk” kavramını en iyi
yansıtan örneklerinden. Yapımı 1974 yılında
tamamlanan müzeye daha sonraki yıllarda,
orijinal geometrik yapısı bozulmadan, restoran
ve çağdaş sanat galerisi gibi mekanlar eklenmiş.
Küp formundaki yapı, ana dikdörtgen bir omurga
ve iki çıkıntı koldan oluşuyor. Bu küp sistemi
yapının lobi ve galeri gibi iç mekanlarından,
küpün saf geometrisini boşluğa aksettiren
yansıtma havuzu gibi dış mekanlarına kadar
uzanıyor. Müzenin kübik çerçevesi iç mekanları
Gunma-no-mori Park’ın peyzajından ayırarak,
insanları bulundukları yerden soyutlayıp sanata
döndürüyor. Isozaki, müze yapılarının ilki olan bu
minimalist tasarımda müzenin kendisini nötralize
ederek, mimarlığın sanat eserlerinin önüne
geçmesini engellemiş.
Ark Nova, Paris
2011’de Japonya’da büyük bir yıkıma ve
can kaybına sebep olan deprem ve tsunami
felaketinden iki yıl sonra, Isozaki’nin sanatçı
Anish Kapoor ile birlikte, felaketten etkilenen
bölgelerde kurulmak üzere tasarladığı,
dünyanın ilk şişme ve mobil konser salonu
Ark Nova, Kapoor'un Paris'te gerçekleştirdiği
sergide bulunan Leviathan heykel serisinden
ilham alıyor. Konser salonu yapıldığı yıl,
müziğin ve sanatın insanlara zor zamanlarda
bile umut vadeden gücünden yararlanarak,
bölge insanının yaşadığı kötü olayları
atlatmasına yardımcı olabilmek ve bölgenin bir
an önce normale dönmesini sağlamak amacıyla
kuruldu. Plastik, esnek membrandan yapılmış
olan strüktürü, çabucak sökülüp takılabilecek
şekilde tasarlandı. Dev balon 2 saat içinde
şişirilerek 500 ila 700 kişi kapasiteli bir konser
salonuna ve aynı zamanda bir sanat objesine
dönüşüyor.
Milliyet Mimarlık
SEKTÖRDEN
Geleceği Kazanmak İçin Dış Cephe Isı Yalıtımı
Türkiye’nin lider dış cephe ısı yalıtım markası
Dalmaçyalı, 9-15 Ocak Enerji Verimliliği
Haftası dolayısıyla ısı yalıtımının iklim krizi ile
mücadelede acil önlemler arasında yer aldığına
dikkat çekti. Betek Boya Genel Müdürü Tayfun
Küçükoğlu, “Binalar dünya genelinde karbon
salımının yaklaşık yüzde 37’sinden sorumlu.
Enerji tüketiminde yüzde 60’a varan oranda
tasarruf imkanı veren dış cephe ısı yalıtımı,
Banyo Tasarımlarında İnovatif Çözümler
Sunduğu akıllı çözümler ve farklı tarzlara
hitap eden ürünleriyle dünyanın önde
gelen markaları arasında yer alan Roca,
banyo deneyimini iyileştiren tasarımlara
imza atıyor. Roca’nın yenilikçi çözümleri
arasında yer alan Stonex® malzeme ile
üretilen duş tekneleri ve küvet modelleri,
banyo alanlarına hem çekicilik hem
işlevsellik katıyor.
Roca’nın inovatif çözümlerinden Stonex®
malzeme, yüksek kaliteli reçine ve
minerallerin eşsiz birleşimi ile elde ediliyor.
Roca’ya patentli Stonex® formülü ile
üretilen küvetler ve Terran Duş Tekneleri,
banyo alanlarında fonksiyonel bir
küresel ısınmanın önüne geçecek enerji
verimliliği çalışmalarında en yüksek etkiye en
ekonomik yatırım ile ulaşmanın yollarından
biridir” dedi.
Dünya genelinde, geleceğimizi korumak
adına tüm ülkelerden küresel sıcaklık artışını
2 derecenin altında tutarak 1,5 dereceyle
sınırlandırma hedefine uygun çalışmaların
yapılması beklendiğini söyleyen Küçükoğlu;
çözüm olarak dikkat çekiyor. Kullanıcının
montaj esnasında istediği ölçüde
keserek boyutlandırabildiği Terran
Duş Tekneleri’nin çerçeveli, çerçevesiz,
dikdörtgen, kare ve açılı modelleri de
bulunuyor. Beyaz, arduaz, siyah, inci,
onyx, bej ve kahve olmak üzere yedi farklı
renk seçeneğine sahip Stonex® Terran
duş tekneleri; farklı tasarım ve farklı
renkleriyle, estetik banyolara hayat veriyor.
Çeşitli mekanlardaki farklı özelliklere
ve boyutlara sahip banyolara rahatlıkla
uygulanabilen Terran Duş Teknesi, oteller
ve renovasyon projeleri için de ideal bir
seçenek olarak öne çıkıyor. Doğadaki
taş ve kaya yüzeylerinden ilham alan
Stonex®, reçine ve doğal mineral bileşimi
ile dokulu kaplaması sayesinde doğallık
hissi uyandırırken, üretimi sırasında ortaya
çıkan pürüzlü yapı ürünlerine kaymazlık
özelliği kazandırıyor. Güvenli olduğu
kadar konforlu bir kullanıma da sahip
olan Stonex®, yüksek kaliteli reçine ve
mineral bileşimi ile her zaman sıcaklığını
koruduğundan banyo öncesinde zeminin
ısıtılmasına ihtiyaç duyulmuyor. Darbelere,
kimyasal ürünlere ve UV ışınlarına karşı
üst düzey dayanıklılığa sahip Stonex®, bu
yönüyle uzun yıllar orijinal rengini koruyor.
www.roca.com.tr
22
“Bu hedefe ulaşabilmek adına Avrupa Birliği,
2030 yılına kadar karbon emisyonlarının 1990
yılı seviyelerine göre yüzde 55 azaltılmayı
hedefleyen Fit for 55 programını deklare etti. Bu
noktada sınırlı ve sorunlu enerji kaynaklarının
en doğru ve en verimli şekilde kullanımı büyük
önem taşıyor” diye konuştu.
2003’ten bu yana Betek çatısı faaliyet gösteren
Dalmaçyalı markasıyla ısı yalıtımı ve enerji
verimliliği bilincinin gelişmesine katkıda
bulunduklarını aktaran Betek Boya Genel
Müdürü Tayfun Küçükoğlu, küresel ısınmanın ve
sebep olduğu iklim krizinin önüne geçebilmek
için tüm dünyanın gösterdiği mücadelede en
önemli yöntemlerden birinin dış cephe ısı yalıtımı
olduğunu belirtti. Küçükoğlu “Karbon nötr bir
dünyaya ulaşmak için çalışmak zorundayız.
Dünyayı kurtarmanın başka çaresi yok. Çünkü bu
hedeflere ulaşamazsak bugün kazandıklarımızın
gelecekte bir faydası olmayacak. Hedef, 2050’de
karbon nötr bir Avrupa kıtasına ulaşmak.
2050 yılına kadar dünyada konut sayısı ikiye
katlanacak ve bugün var olan konutların yüzde
90’ı 2050 yılında da olacak. Yani dünyadaki bütün
konutların enerji verimli üretilmesi, eskilerin
de enerji verimli hale dönüştürülmesi lazım. Bu
sebeple ülkelerin iklim krizinin önüne geçmeye
çalışırken ısı yalıtımı konusunda ciddi adımlar
atması gerekiyor” dedi.
www.dalmacyali.com.tr
TV’de Göz Sağlığı
Sertifikasyonu
Samsung, 2023 model Neo QLED ve Lifestyle
TV serileri ile Almanya merkezli bağımsız
mühendislik ve sertifikasyon kuruluşu Verband
Deutscher Elektrotechniker (VDE) tarafından göz
koruma sertifikasına layık görüldü. Sertifikayla
birlikte, Samsung’un tüketici odaklı ürün
tasarımı ve teknolojileri konusundaki çalışmaları
bir kez daha teyit edilmiş oldu.
Sertifika, Samsung TV’lerin kullanıcılara
sunduğu “göz koruma” modu dikkate alınarak
verildi. Göz koruma modu, TV izleme deneyimi
için daha uzun vakit ayıran kullanıcılar için en
iyi izleme deneyimini sunuyor. Işıklanma ve
renk sıcaklığını dengeleyerek, doğal dış mekan
ışığına eşdeğer bir izleme ortamı sağlıyor.
samsung.com
23
AAD Estetiği Tasarımla Buluşturuyor
Doctor B olarak da bilinen dünyaca ünlü
estetik, plastik ve rekonstrüktif cerrahi
uzmanı Op. Dr. Bülent Cihantimur’un
Zorlu Center, Quasar İstanbul ve Bursa’da
bulunan hastanelerinin tasarımlarını
üstlenen AAD Architects, insana
yapılan mucizevi estetik dokunuşu
hikayelendirerek mimariye aktarıyor.
İlk etapta Zorlu Center’da, sonrasında ise
Quasar İstanbul’da açılan Doctor B Estetik
Hastaneleri’nin tasarımcısı AAD Architects,
sadece bir hastane mekanı olmaktan
öte insana dokunan, içindeyken farklı
hissettiren, davetkar mekanlar yaratıyor.
Sağlık mekanlarının tasarımlarında
her zaman özgün, sıradışı ve sanat
odaklı bir yaklaşımla hareket eden AAD
Architects kurucusu Mimar Ayşegül Güner,
“sorgulayan, düşünen ve düşündüren
Geberit ile Banyoda Işıltılı Yansımalar
İsviçreli sıhhi tesisat markası Geberit’in tüm
alanı yumuşak bir şekilde aydınlatan banyo
serisi ONE, sadeliği zarafete dönüştürüyor.
Danimanka’nın dünyaca ünlü Hygge
felsefesinin izinden giden Geberit’in ONE
banyo serisi, zamansız görünümüyle
kullanıcı alışkanlıklarına yenilikçi bir
bakış kazandırıyor. Serinin günün farklı
saat dilimlerine özel sezgisel aydınlatma
sağlayan aynası, banyoyu yeni bir deneyim
mekanlar” olarak tanımladığı Doctor B
Estetik Hastaneleri’nde öncelikli hikaye
olarak insana duyulan saygı, hayranlık ve
merak duygularına odaklanmış.
Doctor B hastanelerinin tasarımında Op.
Dr. Bülent Cihantimur’un mesleği olan
estetik cerrahinin insan bedeninde ve
ruhunda yaratabileceği değişikliklerden
yola çıktıklarını aktaran Mimar Ayşegül
Güner “Doctor B, öyle büyük bir fark
yaratıyor ki, yaptıkları insanın doğasına
bir başkaldırı gibi” sözleriyle vurguladığı
bu estetik değişikliklerin yapılan
tasarım ile birleşmesini ve buluşmasını
hedeflediklerini vurguluyor ve ekliyor:
“Doctor B Estetik Hastaneleri’nde insana
yapılan dokunuşu, bizler de benzeri bir
hikaye ile mimariye uyarlamaya çalıştık."
aadarc.com
alanı haline getiriyor.
ONE serisindeki mevcut aynalı dolaplarda
yer alan aydınlatma teknolojisi, kullanıcısına
istediği modda çalıştırma özgürlüğü
sunarak ferah bir ortam yaratıyor. Tamamen
duvara entegre yapısıyla banyoyla
bütünleşen aynalı dolap, ışığı sayesinde
Hygge felsefesinin izinden gidiyor. Yalnızca
gölgesiz gerçek bir ayna görüntüsüne sahip
olmayan ComfortLight, farklı ihtiyaçlara göre
geliştirilen ışık kaynaklarıyla tasarlandığı
için tüm banyoyu aydınlatıyor. Otomatik ışık
kontrolünün sürekli kısılabilir tasarımı sezgisel
olmasının yanı sıra kullanım açısından
da kolaylık sağlıyor. Işığın gücünü farklı
aydınlatma konseptleriyle çeşitlendiren aynalı
dolap; gece için yönlendirme ışığı, rahatlama
için mum ışığı, günlük kullanım için standart
ışık ve her ayrıntıyı görmeye yarayan çalışma
ışığı ile farklı ihtiyaçlara cevap veriyor.
www.geberit.com.tr
Milliyet Mimarlık
Türkiye’nin İlk Moxy
Oteli’ni Designist
Tasarlıyor!
Marriot International’ın dinamik, cesur ve
genç markası Moxy, Beyoğlu’ndaki tarihi
Afrika Han’da Venue International tarafından
hayata geçiriliyor. 2024’te açılması planlanan,
168 odalı Türkiye’nin ilk Moxy Oteli, Aslı
Arıkan Dayıoğlu liderliğindeki Designist
tarafından tasarlanıyor.
Standart otel konseptlerinden çok farklı
bir tasarım çizgisine sahip olan Marriott
International bünyesindeki Moxy Hotels
zincirinin Türkiye’deki ilk oteli Moxy Afrika
Han’ın yeni nesil turistleri hedefleyen
eğlenceli, dinamik ve şık bir yaşam tarzı
sunması ve Beyoğlu’nun dinamik karakteriyle
özdeşleşmesi hedefleniyor. Minimal oda
tasarımının sıra dışı genel mekan tasarımıyla
dengelendiği markada, Grab&go konsepti
uygulanıyor. Kullanıcıyı genel mekanda
sosyalleşmeye teşvik eden yapıda, lobi, bar,
retail alanları bir arada akışkan bir şekilde
kurgulanıyor. Gece/gündüz tüm buluşmalara
ev sahipliği yapacak genel mekanın
Beyoğlu’nun ruhunu taşıması amaçlanıyor.
Designist, yapıya kimlik veren mimari
elementleri zekice kullanarak, Moxy’nin
enerjik, eğlenceli, endüstriyel konseptini
mekanın tarihiyle bütünleştirmeyi planlıyor.
15 yıldır çeşitli büyük zincirlerin otel
tasarımına imza atmış olan Aslı Arıkan
Dayıoğlu ve ekibi, tarihi yapının teknik
olarak zorlayıcı olduğunu, fakat bunun
yeni teknikler geliştirmek için bir avantaj
olduğunu belirtiyor. Tarihi yapı olmasının
getirdiği zorunlulukların en iyi şekilde
üstesinden geleceklerini ve bu konuda
çok heyecanlı olduklarını belirten İç Mimar
Aslı Arıkan Dayıoğlu, projenin bulunduğu
bölgenin tarihine saygı gösteren ve çevresine
katma değer katan bir merkez olarak hayata
geçeceğine inanıyor.
www.designist.com.tr