მრავლობითი რიცხვის წარმოება

მრავლობითი რიცხვის მაწარმოებელია: lar, ler

მაგარი a, ı, o, u → lar
რბილი e, i, ö, ü → ler
მაგალითად:
masa -მაგიდა defter - რვეული

masa-lar -მაგიდები defter-ler - რვეულები

kız - გოგო şoför - მძღოლი

kız-lar გოგოები şoför-ler მძღოლები

ეს Bu bu-n-lar ესენი

ეგ Şu şu-n-lar ეგენი

ის O o-n-lar ისინი

ქონებისა და უქონლობის მაწარმოებელი სუფიქსები

ქონების მაწარმოებელი სუფიქსი: -l ı4 → (-lı, -li, -lu, -lü)

çanta – çanta-lı ჩანთიანი

akıl – akıl-lı ჭკვიანი

şeker – şeker-li შაქრიანი

bulut – bulut-lu ღრუბლიანი

a,ı → lı araba-lı (მანქანიანი), kapı-lı (კარიანი)

e,i → li gölge-li(ჩრდილიანი), renk-li,(ფერიანი, ფერადი) ,
tebeşir-li (ცარციანი)
o,u → lu su-lu (წყლიანი), yağmur-lu (წვიმიანი), balkon-lu
(აივნიანი)
ö, ü → lü gül-lü (ვარდიანი), süt-lü (რძიანი), göl-lü (ტბიანი), söz-
lü (სიტყვიანი)

უქონლობის მაწარმოებელი სუფიქსები: - s ı4 z → (-sız, -siz, -suz, -süz)

akıl – akıl-sız უჭკუო

bulut – bulut-suz უღრუბლო

şeker – şeker-siz უშაქრო

a,ı → sız araba-sız (უმანქანო), kapı-sız (უკარო)

e,i → siz gölge-siz (უჩრდილო), renk-siz (უფერო) tebeşir-siz
(უცარცო)
o,u → suz su-suz (უწყლო), yağmur-suz (უწვიმო), balkon-suz
(უაივნო)
ö, ü → süz gül-süz (უვარდო), süt-süz(ურძეო) , göl-süz (უტბო),
söz-süz (უსიტყვო)
წარმომავლობის მაწარმოებელი სუფიქსები: lı, li, lu, lü

köy (სოფელი) köy-lü (სოფლელი)

şehir (ქალაქი) şehir-li (ქალაქელი)

Tiflis (თბილისი) Tiflis-li (თბილისელი)

Batum (ბათუმი) Batum-lu (ბათუმელი)

a,ı → lı Ankara-lı, Kıbrıs-lı (კვიპროსელი), bura-lı (აქაური)

e,i → li Paris-li (პარიზელი), Edirne-li (ედირნელი)
o,u → lu İstanbul-lu (სტამბოლელი), Trabzon-lu
(ტრაპიზონელი)
ö, ü → lü Ürdün-lü (იორდანიელი), köy-lü (სოფლელი)

შემასმენლობითი სუფიქსები თანხმოვანფუძიანი სახელებისთვის

დადებითი ასპექტი

e,i → im a,ı → ım ö,ü → üm o,u → um

Ben güzel-im Ben çalışkan-ım Ben müdür-üm Ben doktor-um

Sen güzel-sin Sen çalışkan-sın Sen müdür-sün Sen doktor-sun

O güzel-dir O çalışkan-dır O müdür-dür O doktor-dur

 Biz güzel-iz Biz çalışkan-ız Biz müdür-üz Biz doktor-uz

Siz güzel-siniz Siz çalışkan-sınız Siz müdür-sünüz Siz doktor-sunuz

Onlar güzel-dirler Onlar çalışkan-dırlar Onlar müdür- Onlar doktor-durlar

dürler

მე ლამაზი ვარ მე ბეჯითი ვარ მე დირექტორი მე ექიმი ვარ

ვარ
შენ ლამაზი ხარ შენ ბეჯითი ხარ შენ ექიმი ხარ
შენ დირექტორი
ის ლამაზი არის ის ბეჯითი არის ის ექიმი არის
ხარ
ჩვენ ლამაზები ჩვენ ბეჯითები ჩვენ ექიმები ვართ
ის დირექტორი
ვართ ვართ
არის თქვენ ექიმები ხართ
თქვენ ლამაზები თქვენ ბეჯითები
ჩვენ ისინი ექიმები არიან
ხართ ხართ
დირექტორები
ისინი ლამაზები ისინი ბეჯითები ვართ
არიან არიან
თქვენ
დირექტორები
ხართ

ისინი
დირექტორები
არიან

შემასმენლობითი სუფიქსები

ხმოვანფუძიანი სახელებისთვის

სუფიქსები იგივეა, რაც თანხმოვანფუძიან სახელებთან, ოღონდ y ჩნდება იქ,

სადაც ორი ხმოვანი იყრის თავს.

Ben anne-y-im Ben baba-y-ım Ben Gürcü-y-üm Ben Batumlu-y-um

Sen anne-sin Sen baba-sın Sen Gürcü-sün Sen Batumlu-sun

O anne-dir O baba-dır O Gürcü-dür O Batumlu-dur

Biz anne-y-iz Biz baba-y-ız Biz Gürcü-y-üz Biz Batumlu-y-uz

Siz anne-siniz Siz baba-sınız Siz Gürcü-sünüz Siz Batumlu-sunuz

Onlar anne-dirler Onlar baba-dırlar Onlar Gürcü-dür-ler Onlar Batumlu-durlar

მე დედა ვარ მე მამა ვარ მე ქართველი ვარ მე ბათუმელი ვარ

შენ დედა ხარ შენ მამა ხარ შენ ქართველი ხარ შენ ბათუმელი ხარ

ის დედა არის ის მამა არის ის ქართველი არის ის ბათუმელი არის

ჩვენ დედები ჩვენ მამები ვართ ჩვენ ქართველები ჩვენ ბათუმელები

ვართ ვართ ვართ
თქვენ მამები
თქვენ დედები ხართ თქვენ ქართველები თქვენ ბათუმელები
ხართ ხართ ხართ
ისინი მამები
ისინი დედები არიან ისინი ქართველები ისინი ბათუმელები
არიან არიან არიან

ყრუ თანხმოვნები: f, s, t, k, ç, ş, h, p → -t ı 4 r ❑→(-tır, -tir, -tur, -tür)

Kardeş-tir (ძმა არის), arkadaş-tır (მეგობარი არის), Türk-tür (თურქი არის), Rus-tur
(რუსი არის)

ყრუ თანხმოვნებს ვიმახსოვრებთ ამ სიტყვებით: Fıstıkçı Şahap - თხილის

გამყიდველი შაჰაფი

Yoldaş თანამგზავრი dost - მეგობარი mühendis - ინჟინერი Türk- თურქი

avukat -ადვოკატი kazak - ყაზაყი arnavut - ალბანელი

Kardeş ძმა, და Arkadaş მეგობარი Türk თურქი Rus რუსი

Ben kardeş-im Ben arkadaş-ım Ben Türk-üm Ben Rus-um

Sen kardeş-sin Sen arkadaş-sın Sen Türk-sün Sen Rus-sun

O kardeş-tir O arkadaş-tır O Türk-tür O Rus-tur

Biz kardeş-iz Biz arkadaş-ız Biz Türk-üz Biz Rus-uz

Siz kardeş-siniz Siz arkadaş-sınız Siz Türk-sünüz Siz Rus-sunuz

Onlar kardeş-tirler Onlar arkadaş-tırlar Onlar Türk-tür-ler Onlar Rus-turlar

კითხვითი ასპექტი

კითხვითი ასპექტი იწარმოება კითხვითი ნაწილაკის mı4 → (mı, mi, mu, mü)
მეშვეობით. კითხვითი ნაწილაკი იწერება ცალკე და მას დაერთვის
შემასმენლობითი სუფიქსები.

e,i → mi
a,ı → mı
ö,ü → mü
o,u → mu

e,i → mi

Ben güzel-im მე ლამაზი ვარ Ben güzel mi-y-im? მე ლამაზი ვარ?

Sen güzel-sin Sen güzel mi-sin? შენ ლამაზი ხარ?

O güzel-dir O güzel mi (dir)? ის ლამაზი არის?

Biz güzel-iz Biz güzel mi-y-iz? ჩვენ ლამაზები ვართ?

Siz güzel-siniz Siz güzel mi-siniz? თქვენ ლამაზები ხართ?

Onlar güzel-dirler Onlar güzel mi-dirler?

 Onlar güzel-ler mi? ისინი ლამაზები არიან?

a,ı → mı

Ben çalışkan-ım მე ბეჯითი ვარ Ben çalışkan mı-y-ım? მე ბეჯითი ვარ?

Sen çalışkan-sın Sen çalışkan mı-sın?

O çalışkan-dır O çalışkan mı(dır)?

Biz çalışkan-ız Biz çalışkan mı-y-ız?

Siz çalışkan-sınız Siz çalışkan mı-sınız?

Onlar çalışkan-dırlar Onlar çalışkan mıdırlar?

Onlar çalışkan-lar mı?

ö,ü → mü

Ben müdür-üm მე დირექტორი ვარ. Ben müdür mü-y-üm? მე დირექტორი

ვარ?
Sen müdür-sün
Sen müdür mü-sün?
O müdür-dür
O müdür mü(dür)?
Biz müdür-üz
Biz müdür mü-y-üz?
Siz müdür-sünüz
Siz müdür mü-sünüz?
Onlar müdür-dürler
Onlar müdür mü-dürler?

Onlar müdür-ler mi?

 o,u → mu

Ben doktor-um მე ექიმი ვარ Ben doktor mu-y-um მე ექიმი ვარ?

Sen doktor-sun Sen doktor mu-sun

O doktor-dur O doktor mu-(dur)

Biz doktor-uz Biz doktor mu-y-uz

Siz doktor-sunuz Siz doktor mu-sunuz

Onlar doktor-durlar Onlar doktor mu-durlar

Onlar doktor-lar mı?

უარყოფითი ასპექტი

değil -არა

მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი

Ben teyze değil-im მე Biz teyze değil-iz ჩვენ დეიდები არ

დეიდა არ ვარ ვართ

Sen teyze değil-sin შენ Siz teyze değil-siniz თქვენ დეიდები

დეიდა არ ხარ არ ხართ

O teyze değil(dir) ის Onlar teyze değil-dir-ler (değil-ler) ისინი

დეიდა არ არის დეიდები არ არიან

Ben doktor-um ben doktor değil-im

კითხვით-უარყოფითი ასპექტი

Ben müdür-üm ben müdür mü-y-üm ben müdür değil-im

Ben müdür değil miyim

მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი

Ben teyze değil mi-y-im? მე დეიდა არ Biz teyze değil mi-y-iz? ჩვენ დეიდები
ვარ? არ ვართ?

Sen teyze değil mi-sin? შენ დეიდა არ Siz teyze değil mi-siniz? თქვენ
ხარ? დეიდები არ ხართ?

O teyze değil mi (değil mi-dir)? ის Onlar teyze değil mi-dir-ler (değil-ler

დეიდა არ არის? mi)? ისინი დეიდები არ არიან?

ადგილობითი ბრუნვა

-da

-de ში, ზე

-ta

-te

a, ı, o, u → da araba-da (მანქანაში) , tahta-da (დაფაზე), okul-da (სკოლაში), yol-da

(გზაში), kapı-da (კარზე)

e, i, ö, ü →de ev-de(სახლში), göl-de (ტბაზე), gün-de (დღეში) İzmir’de(იზმირში)

ყრუ თანხმოვნები: F, s, t, k, ç, ş, h, p → ta, te Fıstıkçı Şahap - თხილის

გამყიდველი შაჰაფი a ı o u ---ta e i ö ü----te

var - არის
yok - არ არის

Okul-da öğrenci var okul-da öğrenci yok

Bahçe-de köpek var. Bahçe-de köpek yok.

ბაღში ძაღლი არის. ბაღში ძაღლი არ არის.

კითხვითი წინადადება

Masa-da defter var Masa-da defter yok

Masa-da defter var mı? Masa-da defter yok mu?

რაოდენობითი რიცხვითი სახელი

თურქული თვლის სისტემა ათობითია. ყოველი ათეული იწყება წინა

ათეულზე ერთეულის დართვით:

Bir - ერთი Altı - ექვსი 10+1=11 (on bir)

Iki - ორი Yedi - შვიდი 20+1=21 (yirmi bir)

Üç - სამი Sekiz - რვა 30+1=31 (otuz bir)

Dört - ოთხი Dokuz - ცხრა

Beş - ხუთი On - ათი

10 on 60 altmış 1000 bin

20 yirmi 70 yetmiş 1000 000 milyon
30 otuz 80 seksen 1000 000 000 milyar
 40 kırk 90 doksan
50 elli 100 yüz

15 – on beş 145 – yüz kırk beş 1214 – bin iki yüz on dört

28 – yirmi sekiz 315 – üç yüz on beş 2327 – iki bin üç yüz yirmi yedi

34 – otuz dört 890 – sekiz yüz doksan 3742 – üç bin yedi yüz kırk iki

49 – kırk dokuz 567 – beş yüz altmış 4535 – dört bin beş yüz otuz beş
yedi
53 – elli üç 7986 – yedi bin dokuz yüz seksen
500- beş yüz altı

რთული რიცხვითი სახელის შემადგენელი ნაწილები იწერება ცალ-

ცალკე. მაგ: 1532 - bin beş yüz otuz iki, 2345 - iki bin üç yüz kırk beş.

რიგობითი რიცხვითი სახელი

რიგობითი რიცხვითი სახელი იწარმოება შემდეგნაირად:

ა) ხმოვანზე დაბოლოებული ფუძეებისათვის -ncı4 → (-ncı, -nci, -ncu, -ncü)

სუფიქსის დართვით: iki-nci (მეორე), altı-ncı (მეექვსე), yedi-nci (მეშვიდე)...
ბ) თანხმოვანზე დაბოლოებული ფუძეებისთვის -ı 4ncı 4 → (-ıncı, -inci, -uncu, -
üncü) სუფიქსის დართვით: bir-inci (პირველი), üç-üncü (მესამე), dörd-üncü
(მეოთხე), beş-inci (მეხუთე).....

დაესმის კითხვა kaç-ıncı? მერამდენე?

თანხმოვანფუძიანებს: e,i ---inci, a,ı -----ıncı, o,u ----- uncu, ö,ü --- üncü
ხმოვანფუძიანებს: e,i ---nci, a,ı -----ncı, o,u ----- ncu, ö,ü --- ncü

დაურთეთ რიგითი რიცხვითი სახელის მაწარმოებელი სუფიქსები:

bir- on bir- Otuz-

iki- on iki- otuz yedi-

üç- on üç- kırk-

dört- on dört- kırk beş-

beş- on beş- elli-

altı- on altı- elli yedi-

yedi- on yedi- elli sekiz-

sekiz- on sekiz- altmış

dokuz – on dokuz altmış bir-

on- yirmi- yüz-

განყოფითი რიცხვითი სახელები

განყოფითი რიცხვითი სახელი იწარმოება რაოდენობითის ფუძეზე - a 2 r →(-ar, -

er) (თანხმოვანფუძიანთათვის) და - şa4 r →(-şar, -şer) (ხმოვანფუძიანთათვის
სუფიქსების დართვით. დაესმის კითხვა: kaçar? რამდენ-რამდენი?

Bir-er - ერთ-ერთი, iki-şer - ორ-ორი, üç-er - სამ- სამი, altı-şar - ექვს-ექვსი, dokuz-ar
-ცხრა-ცხრა

თანხმოვანფუძიანებს: e,i,ö,ü ---er, a,ı,o,u ---ar

ხმოვანფუძიანებს: e,i,ö,ü ---şer, a,ı,o,u ---şar

დაურთეთ განყოფითი რიცხვითი სახელის მაწარმოებელი სუფიქსები:

bir- on bir- Otuz-

iki- on iki- otuz yedi-

 üç- on üç- kırk-

dört- on dört- kırk beş-

beş- on beş- elli-

altı- on altı- elli yedi-

yedi- on yedi- elli sekiz-

sekiz- on sekiz- altmış

dokuz – on dokuz altmış bir-

on- yirmi- yüz-

შენიშვნა: რთული რაოდენობითი რიცხვითი სახელებიდან რიგობითი და განყოფითი

რიცხვითი სახელების წარმოებისას მაწარმოებელი დაერთვის ბოლო ციფრს. მაგ: on
beş→on beşinci, on beşer; iki yüz otuz altı → iki yüz otuz altıncı, iki yüz otuz altışar.

პროცენტის ნიშნი

%4 yüz-de dört %5 yüz-de beş

პროცენტის ნიშანი % (yüzde) წინ უსწრებს რიცხვით სახელს %10 (yüzde on).

%7 yüzde yedi (შვიდი პროცენტი), %5 yüzde beş (ხუთი პროცენტი), %50 yüzde elli
(ორმოცდაათი პროცენტი)

დაწერეთ სიტყვიერად:

%10, %2, %9, %8, %5, %30, %25, %40, %15, %100;

%14 %70 %90

კუთვნილებითი კატეგორია
 თურქულ ენაში კუთვნილება გამოიხატება სახელის ფუძეზე
კუთვნილებითი სუფიქსების დართვით.
კუთვნილებითი სუფიქსები თანხმოვანფუძიანი სახელებისთვის

მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი

I. -ı 4m→(-ım, -im, -um, -üm) ჩემი -ı 4 mı 4 z →(-ımız, -imiz, -umuz, -ümüz) ჩვენი

II. -ı 4 n →(-ın, -in, -un, -ün) შენი -ı 4 nı 4 z →(-ınız, -iniz, -unuz, -ünüz) თქვენი

III. -ı 4 →(-ı, -i, -u, -ü) მისი -la 2 r ı2 → (-ları, -leri) მათი

კუთვნილება შეიძლება გამოიხატოს აგრეთვე კუთვნილებითი

ნაცვალსახელების საშუალებით: benim (ჩემი), senin(შენი), onun (მისი), bizim
(ჩვენი), sizin (თქვენი), onların (მათი)

e, i ----im o, u ----- um

a, ı --- ım ö, ü ----- üm

a, ı, o, u ----- ları

e, i, ö, ü ----- leri

e,i ---im a,ı -----ım

(Benim) defter-im ჩემი რვეული (Benim) kitab-ım ჩემი წიგნი

(Senin) defter-in შენი რვეული (Senin) kitab-ın შენი წიგნი

(Onun) defter-i მისი რვეული (Onun) kitab-ı მისი წიგნი

(Bizim) defter-imiz ჩვენი რვეული (Bizim) kitab-ımız ჩვენი წიგნი

(Sizin) defter-iniz თქვენი რვეული (Sizin) kitab-ınız თქვენი წიგნი

(Onların) defter-leri მათი რვეული, (Onların) kitap-ları მათი წიგნი,

მათი რვეულები მათი წიგნები

o,u--- um ö,ü ---- üm

(Benim) okul-um ჩემი სკოლა (Benim) gül-üm ჩემი ვარდი

(Senin) okul-un შენი სკოლა (Senin) gül-ün შენი ვარდი

(Onun) okul-u მისი სკოლა (Onun) gül-ü მისი ვარდი

(Bizim) okul-umuz ჩვენი სკოლა (Bizim) gül-ümüz ჩვენი ვარდი

(Sizin) okul-unuz თქვენი სკოლა (Sizin) gül-ünüz თქვენი ვარდი

(Onların) okul-ları მათი სკოლა, მათი (Onların) gül-leri მათი ვარდი,

სკოლები მათი ვარდები

გამჟღერება
რამდენიმე ყრუ თანხმოვანზე დაბოლოებული მრავალმარცვლიანი
სახელი მჟღერდება: p→b, ç→c, t→d, k→ğ. P t k ç

p →b ç→c k→ğ t→d

kitap წიგნი ağaç ხე bebek ბავშვი sepet კალათი

Benim kitab-ım Benim ağac-ım Benim bebeğ-im Benim seped-im

Senin kitab-ın Senin ağac-ın Senin bebeğ-in Senin seped-in

Onun kitab-ı Onun ağac-ı Onun bebeğ-i Onun seped-i

Bizim kitab-ımız Bizim ağac-ımız Bizim bebeğ-imiz Bizim seped-imiz

Sizin kitab-ınız Sizin ağac-ınız Sizin bebeğ-iniz Sizin seped-iniz

Onların kitap-ları Onların ağaç-ları Onların bebek-leri Onların sepet-leri

ჩემი წიგნი ჩემი ხე ჩემი ბავშვი ჩემი კალათა

შენი წიგნი შენი ხე შენი ბავშვი შენი კალათა

 მისი წიგნი მისი ხე მისი ბავშვი მისი კალათა

ჩვენი წიგნი ჩვენი ხე ჩვენი ბავშვი ჩვენი კალათა

თქვენი წიგნი თქვენი ხე თქვენი ბავშვი თქვენი კალათა

მათი წიგნი (ები) მათი ხე (ები) მათი ბავშვი (ები) მათი კალათა (ები)

შენიშვნა: ერთმარცვლიანი სახელები არ მჟღერდება. მაგალითად: saç (თმა) – saç-ım

(ჩემი თმა), dost (მეგობარი) - dost-um ( ჩემი მეგობარი), at (ცხენი) – at-ım (ჩემი ცხენი)

სავარჯიშო
1. დაურთეთ კუთვნილებითი სუფიქსები:

Çocuk (ბავშვი), dolap (კარადა), kanat (ფრთა), mektup (წერილი), kardeş (ძმა, და),
müdür (დირექტორი)

კუთვნილებითი სუფიქსები ხმოვანფუძიანი სახელებისათვის:

მხოლობითი რიცხვი მრავლობითი რიცხვი

I. -m ჩემი -m ı4 z → (-mız, -miz, -muz, -

II. -n შენი müz) ჩვენი
III. - s ı →(-sı, -si, -su, -sü) მისი -n ı 4 z → (-nız, -niz, -nuz, -nüz)
4

თქვენი
la r ı → (-ları, -leri) მათი
2 2

e,i a,ı o,u ö,ü

(Benim) kedi-m (Benim) masa-m (Benim) avlu-m (Benim) ütü-m

(Senin) kedi-n (Senin) masa-n (Senin) avlu-n (Senin) ütü-n
 (Onun) kedi-si (Onun) masa-sı (Onun) avlu-su (Onun) ütü-sü
(Bizim) kedi-miz (Bizim) masa-mız (Bizim) avlu-muz (Bizim) ütü-müz
(Sizin) kedi-niz (Sizin) masa-nız (Sizin) avlu-nuz (Sizin) ütü-nüz
(Onların) kedi- Onların masa-ları (Onların) avlu- (Onların) ütü-leri
leri ları

e,i

(Benim) defter-im ჩემი რვეული (Benim) kedi-m ჩემი კატა

(Senin) defter-in შენი რვეული
(Onun) defter-i მისი რვეული
(Bizim) defter-imiz ჩვენი რვეული
(Sizin) defter-iniz თქვენი რვეული
(Onların) defter-leri მათი რვეული,
მათი რვეულები
(Senin) kedi-n შენი კატა
(Onun) kedi-si მისი კატა
(Bizim) kedi-miz ჩვენი კატა
(Sizin) kedi-niz თქვენი კატა
(Onların) kedi-leri მათი კატა,
მათი კატები

a,ı

(Benim) kitab-ım ჩემი წიგნი (Benim) masa-m ჩემი მაგიდა

(Senin) kitab-ın შენი წიგნი (Senin) masa-n შენი მაგიდა
(Onun) kitab-ı მისი წიგნი
(Onun) masa-sı მისი მაგიდა
(Bizim) kitab-ımız ჩვენი წიგნი
(Sizin) kitab-ınız თქვენი წიგნი (Bizim) masa-mız ჩვენი
(Onların) kitap-ları მათი წიგნი, მათი მაგიდა
წიგნები (Sizin) masa-nız თქვენი
მაგიდა
(Onların) masa-ları მათი
მაგიდა, მათი მაგიდები

o,u
(Benim) okul-um ჩემი სკოლა
(Senin) okul-un შენი სკოლა
(Onun) okul-u მისი სკოლა
(Bizim) okul-umuz ჩვენი სკოლა
(Sizin) okul-unuz თქვენი სკოლა
(Onların) okul-ları მათი სკოლა, მათი
სკოლები
(Benim) avlu-m ჩემი ეზო
(Senin) avlu-n შენი ეზო
(Onun) avlu-su მისი ეზო
(Bizim) avlu-muz ჩვენი ეზო
(Sizin) avlu-nuz თქვენი ეზო
(Onların) avlu-ları მათი ეზო,
მათი ეზოები

ö,ü

(Benim) gül-üm ჩემი ვარდი (Benim) ütü-m ჩემი უთო

(Senin) gül-ün შენი ვარდი
(Onun) gül-ü მისი ვარდი
(Bizim) gül-ümüz ჩვენი ვარდი
(Sizin) gül-ünüz თქვენი ვარდი
(Onların) gül-leri მათი ვარდი,
მათი ვარდები
(Senin) ütü-n შენი უთო
(Onun) ütü-sü მისი უთო
(Bizim) ütü-müz ჩვენი უთო
(Sizin) ütü-nüz თქვენი უთო
(Onların) ütü-leri მათი უთო,
მათი უთოები

სავარჯიშო
1. დაურთეთ კუთვნილებითი სუფიქსები:
anne (დედა), baba (მამა), köprü (ხიდი), vazo (ვაზა), garson (ოფიციატი), arkadaş
(ამხანაგი)
2. შეავსეთ შესაბამისი პირის კუთვნილებითი სუფიქსებით და თარგმნეთ
ქართულად:
(Senin) okul...... büyük mü?
(Sizin) anne...... çok güzeldir.
(Onların) top....... yeni.
(Bizim) avlu..... çok geniştir.
(Benim) dost..... öğretmendir.
(Onun) baba...... çok gençtir.
(Benim) defter..... nerede?
(Sizin) saç......... çok güzel.
(Bizim) balkon........ çok büyük.
(Senin) arkadaş..... mühendis midir?
(Onun) kardeş..... doktordur.
(Onların) öğretmen....... Batumludur.

აწმყო-განსაზღვრული დრო (Şimdiki Zaman)

გამოხატავს მოქმედებას, რომელიც საუბრის მომენტში ხდება. დროის ნიშანი

დაერთვის ზმნის შესაბამისი სახის ფუძეს. იწარმოება შემდეგნაირად:

იმისათვის, რომ ვაწარმოოთ აწმყო განსაზღვრული დრო, ზმნის საწყის ფორმას უნდა
ჩამოვაცილოთ მასდარის (საწყისის) ნიშანი: mak, mek და დავურთოთ ქვემოთ
მოცემული სუფიქსები:

ზმნის ფუძე + ı 4yor +პირის ნიშანი – (თანხმოვნის შემდეგ)

ზმნის ფუძე + yor +პირის ნიშანი – (ხმოვნის შემდეგ)

დადებითი ფორმა

მაგალითად: bilmek ცოდნა

e,i → i içmek -დალევა girmek -შესვლა, inmek ჩასვლა, sevmek-სიყვარული

gelmek მოსვლა silmek წაშლა itmek ხელის კვრა

Ben bil-i4-yor-um მე ვიცი Biz bil-i4-yor-uz ჩვენ ვიცით

Sen bil-i4-yor-sun შენ იცი Siz bil-i4-yor-sunuz თქვენ იცით

O bil-i4-yor მან იცის Onlar bil-i4-yor-lar მათ იციან

a,ı →ı

Almak-ყიდვა, აღება bakmak ყურება, açmak -გაღება yapmak კეთება, satmak გაყიდვა,
kalmak დარჩენა,yazmak წერა kalkmak ადგომა
 Ben al-ı-yor-um მე ვყიდულობ (ვიღებ) Biz al-ı-yor-uz ჩვენ ვყიდულობთ

Sen al-ı-yor-sun შენ ყიდულობ Siz al-ı-yor-sunuz თქვენ ყიდულობთ

O al-ı-yor ის ყიდულობს Onlar al-ı-yor-lar ისინი ყიდულობენ

o,u → u

Durmak-გაჩერება, დგომა susmak გაჩუმება, bulmak პოვნა, uçmak ფრენა, unutmak

დავიწყება sormak კითხვის დასმა, koşmak სირბილი

Ben dur-u-yor-um მე ვდგავარ Biz dur-u-yor-uz ჩვენ ვდგავართ

Sen dur-u-yor-sun შენ დგახარ Siz dur-u-yor-sunuz თქვენ დგახართ

O dur-u-yor ის დგას Onlar dur-u-yor-lar ისინი დგანან

ö, ü → ü

Görmek-დანახვა gülmek სიცილი, yüzmek ცურვა, sürmek ტარება, dönmek

დაბრუნება, göçmek გადასახლება düşünmek ფიქრი küsmek გაბუტვა

Ben gör-ü-yor-um მე ვხედავ Biz gör-ü -yor-uz ჩვენ ვხედავთ

Sen gör-ü -yor-sun შენ ხედავ Siz gör-ü -yor-sunuz თქვენ ხედავთ

O gör-ü –yor ის ხედავს Onlar gör-ü-yor-lar ისინი ხედავენ

ხელობის მაწარმოებელი სუფიქსები ( -cı 4)

ხელობის მაწარმოებელია:
 -cı 4 →(-cı, -ci, -cu, -cü) მჟღერ თანხოვანფუძიანი და ხმოვანფუძიანი
სახელებისთვის.

-çı 4 →(-çı, -çi, -çu, -çü) ყრუ თანხმოვანფუძიანი სახელებისთვის (fıstıkçı

Şahap).

ამ სუფიქსით იწარმოება ხელობის, პროფესიის გამომხატველი სახელები:

balık (თევზი) → balıkçı (მეთევზე)

kömür (ნახშირი) → kömürcü (მენახშირე)
demir (რკინა) → demirci (მჭედელი)
deniz (ზღვა) → denizci (მეზღვაური)

სავარჯიშო:
დაურთეთ პროფესიის მაწარმოებელი სუფიქსები:
e,i –ci, a,ı ---cı, o,u ---- cu, ö,ü -----cü

fıstıkçı şahap -------- e,i –çi, a,ı ---çı, o,u ---- çu, ö,ü -----çü

Uçak თვითმფრინავი Tarih ისტორია Çöp ნაგავი

Top ზარბაზანი Edebiyat Kira ქირა

ლიტერატურა
Ekmek პური Şarap ღვინო
Diş კბილი
Fırın საცხობი Şaka ხუმრობა
Gazete გაზეთი
Fizik ფიზიკა Kömür ნახშირი
Yol გზა
Kimya ქიმია Bilet ბილეთი
Gözlük სათვალე
Matematik მათემატიკა Posta ფოსტა
Çiçek ყვავილი
Savaş ბრძოლა Demir რკინა
Süt რძე
Deniz ზღვა