NỘI DUNG DUNG THUYẾT TRÌNH KTCT NHÓM 1 DƯỢC B K48

Phân tích nội dung, tác động của quy luật cung – cầu? Liên hệ thực tế ở VN hiện
nay

1. Khái niệm

- Cung : là lượng hàng hoá, dịch vụ đang lưu chuyển hay có khả năng đưa ra thi trường
và được thị trường chấp nhận, tuỳ thuộc vào:
 khả năng sản xuất
 khả năng xuất nhập khẩu
 khả năng sử dụng lực lượng dự trữ;
 sự dự đoán của những người sx cung ứng, sự điều tiết của Nhà nước và sự tác
động của giá cả (tác động của qui luật giá trị)
 Cung do sản xuất quyết định, nhưng cung không phải lúc nào cũng đồng nhất
với khối lượng sản xuất

VD :
+ Năm 2022 Việt Nam sản xuất trên 42tr tấn gạo và xuất khẩu được 7.13tr tấn gạo
+ Theo Tổng cục Hải quan, Việt Nam xuất khẩu dầu thô sang 8 thị trường chính
trong 6 tháng đầu năm 2023, Thái Lan và Australia là hai thị trường xuất khẩu lớn
nhất với lần lượt 550.931 tấn và 500.689 tấn.

- Cầu : là lượng hàng hóa, dịch vụ cần thiết để đáp ứng nhu cầu có khả năng thanh toán
của xã hội, tùy thuộc vào :
 thu nhập xã hội
 quan niệm, thị hiếu, sở thích tiêu dùng
 chính sách tiêu dùng của Nhà nước
 sự tác động của giá cả hàng hóa (tác động của quy luật giá trị)
 khả năng xuất nhập khẩu…

 Cầu bị ảnh hưởng bởi giá cả hàng hoá

VD :
+ Nhu cầu mua khẩu trang y tế, nước khử khuẩn tăng cao trong đợt covid-19 vừa
qua
+ Cơ sở thu mua nông sản cần nhập nông sản từ nhà vườn

- Quy luật cung : Nếu các điều kiện khác được giữ nguyên, lượng cung về một loại
hàng hoá điển hình sẽ tăng lên khi mức giá của chính hàng hoá đó tăng lên và ngược
lại.
 - Quy luật cầu : Nếu các điều kiện khác được giữ nguyên, không thay đổi, lượng cầu
về một loại hàng hoá điển hình sẽ tăng lên khi mức giá của chính hàng hoá này hạ
xuống và ngược lại

 QUY LUẬT CUNG – CẦU : qui luật kinh tế điều tiết quan hệ giữa cung ( bên bán ) và
cầu ( bên mua) hàng hoá trên thị trường. Qui luật này đòi hỏi cung và cầu phải có sự
thống nhất với nhau

2. Nội dung quy luật cung – cầu

- Trên thị trường, cung và cầu có mối quan hệ hữu cơ với nhau, thường xuyên tác động
lẫn nhau và ảnh hưởng đến giá cả
- Quy luật cung cầu là quy luật kinh tế điều tiết quan hệ giữa cung và cầu hàng hoá trên
thị trường
- Quy luật cung – cầu đòi hỏi phải có sự thống nhất với nhau, nếu không có sự thống
nhất thì sẽ có các nhân tố xuất hiện điều tiết chúng
 Cầu thúc đẩy, xác định cung về khối lượng và cơ cấu hàng hoá. Cầu luôn giữ
vai trò quyết định
VD :Ngày nay nhu cầu về thời trang của nhiều người trẻ ngày càng tăng cao
nhằm để bắt kịp xu hướng, sự phát triển của xã hội. Vì thế nhiều nhãn hàng
nếu muốn bán được sản phẩm phải tăng sản xuất, thiết kế nhiều mẫu mã để
đáp ứng nhu cầu hiện nay.
 Cung sẽ chịu ảnh hưởng, phụ thuộc cầu nhưng cũng có sự kích thích và tác
động đối với cầu
VD : Khi đợt trung thu qua thì lượng bánh còn nhiều thì các cửa hàng đồng
loạt đưa ra các chương trình giảm giá như mua 1 tặng 1 hoặc mua 1 tặng 2
nhằm để thu hút người mua sản phẩm.
 Cung và cầu luôn biến động nhưng cũng luôn xoay quanh trạng thái cân
bằng. Cụ thể như sau
Cung > cầu ---- giá cả < giá trị

 Hoạt động sản xuất hàng hóa tràn lan ra thị trường → số lượng
hàng hóa vượt mức nhu cầu của người tiêu dùng.
 Giá cả hàng hóa giảm.

Cung = cầu ---- giá cả = giá trị

 Hàng hóa sản xuất ra = nhu cầu của người tiêu dùng
 Giá cả hàng hóa ở mức ổn định, thuận mua vừa bán.
 Thị trường ở trạng thái cân bằng và ổn định.

Cung < cầu ---- giá cả > giá trị

  Hoạt động sản xuất cung ứng hàng hóa không đủ để đáp ứng được
nhu cầu của người tiêu dùng.
 Giá cả hàng hóa tăng.

 hai yếu tố cung – cầu luôn gắn kết chặt chẽ và chi phối lẫn nhau trong nền kinh tế

Một số yếu tố ảnh hưởng đến cung – cầu

- Giá cả hàng hoá và dịch vụ :
Giá cả hàng hóa và dịch vụ là yếu tố quan trọng quyết định đến chi tiêu của người
tiêu dùng, do vậy, nó sẽ ảnh hưởng mạnh tới cầu hàng hóa. Giá hàng hóa càng cao thì
cầu càng giảm và ngược lại.

- Thu nhập của người tiêu dùng

Thu nhập của người tiêu dùng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến cầu quan
trọng nhất trong một khoảng thời gian nào đó. Bởi vì thu nhập tỉ lệ thuận với nhu cầu
tiêu dùng và khả năng chi trả, mua sắm của người tiêu dùng. Khi thu nhập tăng lên thì
nhu cầu mua sắm tăng, khi thu nhập giảm thì ngược lại, nhu cầu hàng hóa sẽ giảm.

- Chất lượng hàng hoá

Lựa chọn mua một mặt hàng nào đó, người tiêu dùng rất coi trọng yếu tố chất lượng
cho dù đó là mặt hàng đắt hay rẻ

- Chính sách của chính phủ

Chính phủ là chủ thể tham gia vào nền kinh tế nhằm sử dụng các công cụ tài chính
kinh tế để điều tiết nền kinh tế vĩ mô. Các chính sách của chính phủ như thuế giá trị
gia tăng, thuế thu nhập sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và giá cả hàng hoá, từ đó
sẽ ảnh hưởng gián tiếp tới cung cầu

- Kỳ vọng thị trường

Kỳ vọng của người tiêu dùng về giá cả hàng hóa trong tương lai cũng là một trong
những yếu tố ảnh hưởng đến cung.Nếu giá cả một mặt hàng nào đó được dự kiến là sẽ
giảm trong tương lai gần, có thể người tiêu dùng sẽ ít mua loại hàng đó hơn. Hoặc
nếu giá một loại hàng hóa nào đó dự kiến tăng trong thời gian tới, người tiêu dùng sẽ
có xu hướng mua nhiều loại hàng đó hơn.Giả sử dự kiến tháng tới giá xăng sẽ tăng
lên, thì người dân sẽ ùn ùn đi mua xăng, khiến cho cung tăng lên.

- Tâm lý, tập quán và thị hiếu của người tiêu dùng
 Tâm lý thích hàng hóa rẻ, đẹp, ưa chuộng các loại hàng hóa nào đó ảnh hưởng tới
quyết định tiêu dùng, do vậy, nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới cầu.Theo những nghiên
cứu của lĩnh vực tâm lý học thì thói quen, thị hiếu của người tiêu dùng là vô cùng
phức tạp và khó hiểu. Điều này là một trong những vấn đề nan giải, gây khó khăn cho
các nhà kinh tế học khi phân tích sự ảnh hưởng của nó tới cầu.

- Dân số
Dân số chính là lực lượng tiêu thụ các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ.Dân số càng
đông, người tiêu dùng hàng hóa càng cao, nhu cầu của thị trường ngày càng phát
triển, số lượng người mua hàng tăng và cầu hàng hóa cũng có chiều hướng tăng theo.

- Cơ hội sinh lời

Yếu tố sinh lời ảnh hưởng lớn nhất đến lượng cung hàng. Nếu một sản phẩm nào đó
có tiềm năng và cơ hội sinh lời cao, các nhà sản xuất sẽ tăng lượng sản xuất, mở ra
cánh cửa mới cho việc phân phối.

3. Tác động của quy luật cung cầu

- Yêu cầu :
+ Đòi hỏi cung và cầu hàng hoá phải luôn phù hợp với nhau về số lượng, chất lượng, giá
cả, không gian, thời gian …. Nếu không giá cả hàng hoá sẽ biến đổi đến khi cung và cầu
bằng nhau
VD :
+ Đòi hỏi các chủ thể kinh tế phải luôn quan tâm đến mối quan hệ tương quan cung – cầu
từ đó có thể đưa ra những quyết định đúng đắn
 Doanh nghiệp xác định kế hoạch sản xuất với số lượng và chất lượng thích hợp
 Nhà nước đưa ra chính sách, biện pháp kích thích sự phát triển kinh tế
 Người tiêu dùng có thể quyết định tiêu dùng
VD :
- Tác động
 Quy luật cung - cầu có tác dụng điều tiết quan hệ giữa sản xuất và lưu thông
hàng hoá
( Khi giá cả thị trường biến động người sản xuất biết được tình hình cung cầu của từng
loại hàng hoá biết được hàng hoá nào đang có lợi nhuận cao hàng hoá nào đang thua lỗ
nếu cung bằng cầu thì hàng hoá có giá cả bằng giá trị thì sản xuất của họ được tiếp tục vì
phù hợp với yêu cầu của xã hội ) => Cung = cầu giá cả = giá trị
Cung < cầu giá cả > giá trị ( nếu cung nhỏ hơn cầu trong tình trạng khan hiếm hàng hoá
giá cả lớn hơn giá trị thì người sản xuất sẽ có nhiều lợi nhuận nên mở rộng quy mô sản
xuất cung ứng thêm hàng hoá ra thị trường
Nếu cung > cầu ở tình trạng dư thừa hàng hoá tồn ứ buộc giảm giá thì giá cả < giá trị thì
dẫn đến việc người sản xuất ít lợi nhuận hơn or ko có lợi nhuận vì vậy cần phải thu hẹp
 mô hình sản xuất lại or chuyển đổi quy mô sản xuất thì dẫn đến quy mô ngành sẽ bị thu
hẹp lại
 làm biến đổi cơ cấu và dung lượng thị trường, quyết định giá cả thị trường
( giải thích )
 Nhìn chung ta thấy được rằng ở đâu có thị trường thì ở đó quy luật cung - cầu tồn tại và
hoạt động một cách khách quan. Nếu nhận thức được chúng thì có thể vận dụng để tác
động đến hoạt động sản xuất, kinh doanh theo hướng có lợi cho quá trình sản xuất

4. Ý nghĩa của quy luật cung cầu

+ Đối với cá nhân
- Khi cầu vượt cung, tức là giá cả đang cao người dùng sẽ có xu hướng giảm mua sắm.
- Khi cung vượt cầu, tức là giá cả đang thấp nên người dùng sẽ mua sắm nhiều hơn.

+ Đối với nhà sản xuất:

- Khi cầu vượt cung, nghĩa là giá cả hàng hóa đang cao hơn giá trị thực tế, nhà sản xuất sẽ
tăng cường sản xuất để tăng lợi nhuận.
- Khi cung vượt cầu, lúc này giá cả hàng hóa thấp hơn giá trị thực tế nên sản xuất sẽ thu
hẹp sản xuất để tối ưu chi phí.

+ Đối với nhà nước :

- Khi cầu vượt cung, nhà nước sẽ xả kho dự trữ quốc gia để điều tiết thị trường.
- Khi cung vượt cầu, nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp nhằm kích cầu thị trường

5. Liên hệ thực tế Việt Nam

- Trước đầu năm 2019 VN là một nước đang phát triển, có nền kinh tế phát triển mạnh mẽ,
GDP đầu người tăng, sản xuất, dịch vụ phát triển, hàng hoá sản xuất ra đáp ứng đủ nhu
cầu của người tiêu dùng
- Tuy nhiên 2019 – gần cuối năm 2022 dịch covid – 19 được phát hiện và bùng phát mạnh
mẽ ở khắp nơi trên thế giới trong đó có VN. Dịch bệnh đã gián một đòn nặng nề vào kinh
tế VN và thế giới lúc bấy giờ buộc VN phải đóng cửa KT với thế giới.
 Nguồn cung gián đoạn làm cản trở sản xuất, đứt gãy chuỗi cung ứng làm cho sản
xuất bị gián đoạn. Dẫn đến một số ngành bị ảnh hưởng nặng nề điển hình trong đó
là các ngành dịch vụ và du lịch.
 Sản xuất bị trì hoãn, chi phí nhập khẩu thì cao => thiếu hụt hàng hoá trầm trọng
VD : khẩu trang, nước sát khuẩn, ….
 Cầu < cung
- Nếu như giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19 nổi lên câu chuyện nguồn cung bị hạn
chế, cầu giảm và các công ty trì hoãn đầu tư. thì từ đầu năm 2022 đến nay, nhờ có vacine
phòng Covid-19 được phủ rộng, người dân trên toàn cầu gần như đã vượt qua được thời
kỳ đen tối nhất của đại dịch Covid-19. Tại ngưỡng này, đang có sự chuyển biến tích cực
hơn trong tương quan cung - cầu trên thị trường kinh tế ổn định trở lại và từng bước phát
triển rõ rệt.

VD :

KHỦNG HOẢNG THỪA TRÁI CÂY TƯƠI Ở VN

- Khi câu chuyện nông sản bị ùn ứ tại các cửa khẩu xuất hàng sang Trung Quốc chưa được
giải quyết dứt điểm, Trung Quốc lại ra thông báo tạm ngưng nhập khẩu trái thanh long
của Việt Nam trong 4 tuần tới do lô hàng thanh long và bao bì nhập khẩu từ Việt Nam
cho kết quả dương tính với SARS-CoV-2. Trái thanh long đang rơi vào cảnh dội chợ
không có đầu ra. Nguồn cung dư -> nhu cầu ít -> thương lái ép giá người dân làm cho lợi
nhuận giảm -> thu lỗi nặng nề.

GIÁ HOA TĂNG CAO DỊP LỄ 20/10

- 20/10 là ngày phụ nữ VN, phái nam có xu hướng mua hoa để tặng cho các bạn nữ dẫn
đến cầu > cung làm cho giá hoa tăng cao.