Gastrointes*nal Kanalda

Sindirim ve Emilim

Prof. Dr. Berna Karakoyun Laçin

15 Kasım 2022
2
3

´Vücut için gerekli temel besinler 👉

karbonhidratlar, proteinler & yağlar
´Gastrointes<nal mukozadan doğal
yapılarıyla emilemezler!
´Önce sindirim işleminden
geçmeliler!
4 Sindirim nedir?
´ Besinin fiziksel & kimyasal özelliklerinin değiş4rilerek
intes4nal mukozadan emilebilir hale ge4rilme işlemi.

´ 2 çeşit sindirim;
1. Mekanik sindirim: besin küçük parçalara ayrılır; kimyasal
yapısı değiş4rilmez.
2. Kimyasal sindirim: besin (karbonhidratlar, proteinler &
yağlar) daha küçük parçalara ayrılır (monosakkaritler, amino
asitler, yağ asitleri & gliserol); sindirim enzimleri ile kimyasal
yapıları değiş4rilir.
5 Besinlerin Hidroliz ile Sindirimi
vKarbonhidratların Hidrolizi
vYağların Hidrolizi
vProteinlerin Hidrolizi

´Üç besin maddesinin sindiriminde hidroliz mekanizması aynı

´Fark → her besin <pinde reaksiyonu başlatmak için gerekli
enzimler
´Tüm sindirim enzimleri → protein yapısında
6 Kondenzasyon ve Hidroliz

Kondenzasyon

Hidroliz
7 Kondenzasyon (yoğunlaş8rma)
´ Karbonhidratlar / Proteinler:
Monosakkaritlerin / aminoasitlerin
birinden bir H+ iyonu ayrılırken,
diğerinden bir OH- iyonu ayrılır; bu
iki monosakkarit / aminoasit,
iyonların ayrıldığı uçlardan birbirine
bağlanır & H20 oluşur.
´ Yağlar: Trigliserit, 3 yağ asidi
molekülünün 1 gliserol molekülü
ile kondenzasyonundan meydana
gelir & 3 molekül H20 oluşur.
8 Hidroliz
´ Karbonhidratlar / Proteinler: Özel enzim varlığında, H20
molekülü yeniden disakkarit / protein molekülüne verilerek
monosakkaritler / aminoasitler birbirinden ayrılır.
´ Yağlar: Yağ sindirimi yapan enzimler, H20 moleküllerini yeniden
trigliserit molekülüne vererek, onu yağ asidi moleküllerine &
gliserole ayırırlar.
9 Karbonhidratların Sindirimi

´ DiyeTe bulunan 3 karbonhidrat;

1. Sakkaroz veya sükroz (şekerkamışı şekeri; disakkarit)
2. Laktoz (süTeki disakkarit)
3. Nişasta (bitkisel kaynaklı besinlerde - özellikle patates & tahıllarda-
bulunan polisakkarit)
´ Daha az miktarda → amiloz, glikojen, alkol, lak4k asit, pek4nler,
dekstrinler & etlerde az miktarda bulunan karbonhidratlar

*** İnsan sindirim sisteminde selülozu sindiren enzim bulunmadığı için

besin olarak kabul edilmez.
10
11 Karbonhidratların Ağızda Sindirimi

´Paro<s bezlerinden tükürük

içinde salgılanan a-amilaz
(pityalin) enzimi ile nişasta →
maltoz & glikoz
12

ü Nişastada 2 temel polisakkarit;

1) Amilopek4n (% 80)
2) Amiloz (% 20)

Amilopek4n
Amiloz
Dallanmış
Düz zincir
zincir yapısı
yapısı (sadece
(a 1,4 & a
a 1,4 bağları)
1,6 bağları)
13 ´ Glikojen, amilopek4n’e benzer.
α-amilaz;
´ selüloz da ⇢ b I,4 bağlarını &
´ amilopek4n & glikojende ⇢ α 1,6
bağlarını parçalayamaz.
´ Amilopek4nin α 1,4 bağlarının
α-amilaz ile hidrolizi sonucu açığa
çıkan dallanmış glikoz yapıları 👉
limit dekstrin

*** Toplam nişasta sindiriminin % 5’i

ağızda gerçekleşir.
14 Karbonhidratların Midede Sindirimi

Besinler fundusta mide salgısı ile karışmadan önce,

sindirim 1 saat devam eder.

Amilaz ak4vitesi mide salgısının asit özelliği ile

baskılanır (pH<4,0).

Mide salgısıyla tamamen karışıncaya kadar nişastanın

% 30-40’ı maltoza hidrolize olur.
15 Karbonhidratların İnce Barsakta Sindirimi
´Pankreas 👉 a-amilaz (amilopsin)
qTükürükteki a-amilaz’dan daha güçlü
´Besinler, mideden duodenuma boşaldıktan sonra 15-30 dak
içinde pankreas sindirim sıvıları ile karışır & karbonhidratlar
maltoz ve/veya glikoz polimerlerine dönüştürülür.
16 ´ Enterositlerde yer alan enzimler 👉 sakkaraz (sükraz), maltaz,
laktaz & a-dekstrinaz (izomaltaz; α 1,6 bağlarını hidrolize eder.)

´ Karbonhidrat sindirimi son ürünlerinin tümü → monosakkarit

´ Suda çözünürler & hızla portal kana emilirler.
´ Normal diyeKe nişasta çok daha fazla bulunduğu için, karbonhidrat
sindirimi son ürünleri ⇢ % 80 glikoz + % 20 fruktoz & galaktoz
17
18
19 Proteinlerin Sindirimi

´DiyeWeki proteinler → pep<t bağları ile birarada

tutulan uzun aminoasit zincirleri
20 Proteinlerin Midede Sindirimi
´ Proteinlerin sindirimi midede başlar.
´ İnakUf: pepsinojen
´ AkUf: pepsin → pH 2-3 (en akUf); pH > 5 (etkisiz)
´ Pepsinojen pepUk (esas, zimojen)
hücrelerinden, HCl (pH 0,8) paryetal (oksinUk)
hücrelerden salgılanır.

´ Pepsin, proteinleri → proteozlara, peptonlara &

az sayıda polipepUtlere dönüştürür.
21
22 ´Pepsin diğer sindirim enzimlerinden çok az etkilenen
kollajeni (albüminoid protein) sindirir.
´EWeki proteinlerin sindirilmeleri için önce kollajen lifleri
sindirilmeli!
´Toplam protein sindiriminin % 10-20’si midede gerçekleşir.
23 Proteinlerin İnce Barsakta Sindirimi
´Pankreas 👉 tripsin, kimotripsin, karboksipolipep<daz &
proelastaz
´Duodenum & jejunum
´Tripsin & kimotripsin; protein moleküllerini küçük
polipep<tlere parçalar.
´Karboksipolipep<daz; amino asitleri polipep<tlerin karboksil
ucundan ayırır.
´Proelastaz; etleri birarada tutan elas<n liflerini sindiren
elastaza dönüşür.
´Proteinlerin çoğu → dipep<t & tripep<t halinde
 Enterokinaz 👉 intes4nal epitel hücrelerin (enterosit) jrça kenarında
24
25 ´Enterositlerde yer alan enzimler 👉 aminopolipep<daz &
dipep<daz
´Protein sindirimi son ürünleri (> % 99) → amino asit
´Enterositlerden kana geçerler.
26 Yağların Sindirimi

´DiyeWeki yağlar → trigliseritler (nötral yağlar)

´Daha az miktarda → fosfolipit, kolesterol & kolesterol
esterleri
´Fosfolipitler & kolesterol esterleri yağ asidi içerir.
´Kolesterol yağ asidi içermeyen sterol bileşiği (yağların
fiziksel & kimyasal özelliklerini taşır; yağlara benzer şekilde
metabolize olur).
27 Yağların Midede Sindirimi

´Lingual lipaz: ağızdaki dilale bezlerinden salgılanıp tükürükle

yutulur & midede az miktarda trigliserit sindirir (< % 10).

´Gastrik lipaz: mide fundusunda pep<k (esas) hücrelerinden

salgılanan, aside dayanıklı enzim. Trigliseritlerden orta & kısa
zincirli yağ asitlerini ayırır.
28 Yağların İnce Barsakta Sindirimi
´ Yağ sindiriminde ı ̇lk adım → yağ
taneciklerinin çok küçük globüllere
ayrılarak, suda erir özellikteki sindirim
enzimlerinin bu yüzeylere etki etmelerini
sağlamak (yağların emülsiyon haline
ge4rilmesi) ⇢ yüzey alanı x 1000 ↑
´ Emülsiyon işleminin çoğu duedonumda
safra salgısı yardımı ile gerçekleşir.
´ Safra → safra tuzlan + lesi4n (fosfolipit) ⇢
emülsiyon olayında çok önemli!
 ´ Safra tuzları & lesi4n ince barsağın karışprıcı hareketleriyle yağ
29
damlacıklarının parçalanmasını sağlarlar (deterjan etkisi)
´ Suda erir özellikteki pankrea4k lipaz yağ damlacıklarının sadece
yüzeyinde etkili! (kolipaz; lipazın lipit su yüzeyinde kalıcılığına yardımcı)
´ Deterjan etkisi yağ sindiriminde çok önemli!
´ DiyeTeki trigliseritlerin çoğu, pankrea4k lipaz tarajndan serbest yağ
asitleri ile 2-monogliseritlere parçalanırlar.
´ İnce barsak epitel hücrelerinde az miktarda bulunan enterik lipaz →
önemsiz
30 Miçel Oluşumu
´ Trigliseritlerin hidrolizi geri dönüşümlü --- sindirilen yağların yakınında
monogliserit & serbest yağ asi4 birikimi sindirimi durdurur.
´ Safra tuzları → monogliseritleri & serbest yağ asitlerini sindirilen
yağların yanından hızla uzaklaşprır.
´ Safra tuzları, yüksek konsantrasyonda olduklarında miçeller oluştururlar.
´ Safra tuzu → sterol çekirdek (yağda erir) + polar grup (suda erir)
31

Safra tuzlarının;
´ Sterol çekirdekleri miçelin
ortasında küçük yağ damlacığını
oluştururlar.
´ (-) yüklü polar gruplar ise
miçelden dışa doğru uzanırlar ⇢
tüm miçelin sindirim sıvılarında
çözünür hale gelmesini sağlarlar.
´ Monogliseritler & serbest yağ
asitleri önce miçellerin merkezi
lipid bölümünde çözünürler.
32 Kolesterol Esterleri ve Fosfolipitlerin Sindirimi
´DiyeWeki kolesterolün çoğu, serbest kolesterolün bir mol
yağ asidi ile birleşmesinden oluşan kolesterol esterleri
şeklinde bulunur.
´Fosfolipitler de moleküllerinde yağ asidi zincirleri taşırlar.
´Kolesterol esterleri & fosfolipitler, pankreas salgısındaki 2
farklı lipaz enzimi ile serbest yağ asitlerine hidrolize olurlar.
´Kolesterol ester hidrolaz → kolesterol esterini hidrolize eder.
´Fosfolipaz A2 → fosfolipidi hidrolize eder.
33 GastrointesLnal Kanalda Emilim
´ Barsaklardan emilmesi gereken günlük sıvı
miktarı → alınan sıvı (yaklaşık 1,5 L) + çeşitli
gastrointes4nal salgılar (yaklaşık 7 L)
´ Günlük toplam 8-9 L sıvının büyük bölümü
(yaklaşık 1,5 litresi hariç) ince barsaktan
emilir.
Mide de emilim çok zayıf, çünkü;
´ Villus yok
´ Epitel hücreleri arasında sıkı bağlanplar
mevcut
´ Ancak, yağda eriyebilen alkol gibi maddeler
ile aspirin gibi ilaçlar az miktarda emilebilir.
 ´ Kerckring kıvrımları, villuslar & mikrovilluslar barsak mukozasının
34 emilim yüzeyini 1000 kat ↑ (yaklaşık 250 m2)

(enterocyte)

Mikrovilluslar içinde paralel uzanan ak2n filamentleri, mikrovillusları hareket

e9rerek, ince barsaktaki sıvının yeni bölümleriyle sürekli karşılaşmalarını sağlarlar.
35
36 İnce Barsakta Emilim

´İnce barsaktan günde birkaç yüz gr karbonhidrat, 100 gr

yağ, 50-100 gr amino asit, 50-100 gr iyon & 7-8 L su emilir.
´Normal ince barsak emilim kapasitesi çok daha fazla!
37 Suyun Emilimi
´Kimus yeterince sulandığında, su villuslardan kana ozmoz
yoluyla emilir.
´Diğer taralan, özellikle mideden duedonuma
hiperozmo<k çözel<ler geç<ğinde su plazmadan kimusa
geçer --- dakikalar içinde kimus plazma ile izoozmo<k hale
ge<rilir.
38 Sodyum İyonların Emilimi
´20-30 gr/gün sodyum ince barsak salgılarına salgılanır.
´Ayrıca, besinler ile 5-8 gr/gün sodyum alınır.
´Böylece sodyumun feçesle kaybını önlemek için
gastrointes<nal sistemden günde 25-35 gr sodyum emilir
(vücuWa bulunan tüm sodyumun 1/7 si)
´Feçesle günlük sodyum kaybı = < % 0,5
´Ağır diyarede vücudun sodyum yedekleri birkaç saat
içinde ölümcül düzeye inebilir.
39 ´Hücre zarının bazolateral taranndan
hücrelerarası alana sodyumun ak<f
taşınması ile hücre içi sodyum
konsantrasyonu → 50 mEq/L
´Kimus sodyum konsantrasyonu →
142 mEq/L (plazmadakine eşit)
´Böylece, sodyum epitel hücrelerin
nrçamsı kenarlarından hücrelerin
sitoplazmalarına taşınır.
´Sodyumun bir kısmı klorür iyonlarıyla
beraber taşınır. Sodyumun, pozi<f
elektriksel yükleri nega<f yüklü klorür
iyonlarını da pasif olarak “sürükler”.
40
´Sodyum, ayrıca bazı özel taşıyıcı
proteinlerle, nrçamsı kenar zarından
birlikte de taşınır;
1. Sodyum-glikoz birlikte taşıyıcısı
2. Sodyum-amino asit birlikte taşıyıcısı
3. Sodyum-hidrojen değiş<ricisi
´Bu taşıyıcılar, glikoz & amino asitlerin
sekonder ak<f emilimini de sağlarlar;
bunun için enerji kaynakları
bazolateral membrandaki ak<f Na+-
K+ ATPaz pompasıdır.
41 Suyun Ozmozu

´En fazla paraselüler yol & daha az

transselüler yol ile gerçekleşir.
42 Aldosteron’un sodyum emilimi üzerine etkisi

´Kişi dehidrate olduğunda adrenal korteksten aldosteron salgısı ↑

´1-3 saat içinde ince barsak epitel hücrelerinde sodyum emilimini
↑ --- su, klorür iyonları vs emiliminde sekonder areş
´Aldosteronun bu etkisi özellikle kolonda önemli --- feçesle NaCl
kaybına izin vermez
*** Kişi dehidrate olduğunda vücuWaki su & tuzu korumaya çalışan
aldosteronun böbrek tübüllerindeki etkisi ile aynı
43 Klorür İyonlarının Emilimi
´ İnce barsağın üst kısmında pasif difüzyonla gerçekleşir.
´ Sodyum iyonlarının epitel yoluyla emilimi, kimusta elektronega4flik,
epitel hücreleri ile paraselüler alan arasında ise elektropozi4flik meydana
ge4rir.
´ Klorür iyonları bu elektriksel fark boyunca sodyum iyonlarını izlerler.
44 Bikarbonat İyonlarının Emilimi
´ Hem pankreas salgısı hem de safra ile duedonuma çok fazla miktarda
bikarbonat iyonu geçer.
´ Bikarbonat iyonları dolaylı yolla emilir: sodyum iyonları emildiğinde fazla
miktarda hidrojen iyonu da sodyumla değişerek lümene salgılanır ---
bikarbonatla birleşerek H2CO3 oluştururlar --- su & karbondioksit
oluşturmak üzere ayrışır.
´ Su, kimusla birlikte barsak lümeninde kalır; karbondioksit kolayca kana
geçerek ekspirasyonla akciğerlerden aplır.
45 Kalsiyum İyonlarının Emilimi

´Özellikle duodenumdan kana ak<f

olarak emilir.
´Emilimi kontrol eden faktörler 👉
para<roid hormon & D vitamini
´Para<roid hormonu D vitaminini
ak<ve eder --- ak<f D vitamini
kalsiyum emilimini ↑
46 Demir İyonlarının Emilimi

´Normal koşullarda besin ile alınan demirin % 3-6'sı emilir.

´Barsaktaki emilimi 3 faktör taranndan düzenlenir;
1. Besinle alınan demir miktarı
2. VücuWaki demir depolarının durumu
3. Kemik iliğinde eritropoe<n durumu
47

Ø Besinlerle alınan demirin çoğu ferrik (Fe+3) form şeklindedir, ancak ferroz (Fe+2) form
halinde emilir.
Ø Mide salgıları demiri eri2r ve Fe+3, redüktaz ak2vitesi sayesinde Fe+2 ye indirgenir.
Ø Demir emiliminin hemen hemen tamamı duodenumda gerçekleşir.
Ø Fe+2 nin enterositlere taşınması divalan metal taşıyıcısı 1 (DMT1) taraKndan gerçekleşir.
Ø Fe+2 nin bazolateral taşıyıcısı ferropor2n (FP) ile demir enterositlerden taşınır, portal
kana geçerek transferrine bağlanır.
48 Potasyum, Magnezyum ve Fosfat Emilimi

´İnce barsaktan kana ak<f olarak emilirler.

´Tek değerli iyonlar çok miktarda & kolay emilirler.
´Çil değerli iyonlar normalde çok az miktarda emilirler.
´Örn, kalsiyum iyonlarının en fazla emilimi normal sodyum
emiliminin 1/50’si kadar
49 Karbonhidratların Emilimi

´Karbonhidratlar monosakkaritler halinde ak<f taşımayla

emilirler.
´Çok az miktarda disakkarit emilmekle birlikte,
polisakkaritler hiç emilmezler.
´Emilen monosakkaritlerin → % 80’i glikoz + % 20’si fruktoz
& galaktoz
50 Glikozun emilimi
´ Sodyumun ince barsak epitel hücrelerinin
bazolateral membranlarından kana ak4f
taşınması (Na+-K+-ATPaz) → hücre içi
sodyum miktarını ↓
´ Hücre içinde sodyumun azalması, glikozun
sodyum ile birlikte ince barsak lümeninden
hücre içine sürüklenmesine neden olur
(sekonder ak4f taşıma).
´ Glikoz enterosit içinde iken diğer transport
proteinleri ve enzimler, glikozun bazolateral
membranı aşarak paraselüler alana doğru
kolaylaşprılmış difüzyonuna oradan da kana
geçişine yol açar.
51 Diğer Monosakkaritlerin Emilimi
´ Galaktoz da glikoz gibi aynı taşıyıcı protein
ile taşınır (SGLT 1).
´ Fruktoz ise kolaylaşprılmış difüzyon ile
taşınır (GLUT 5).
´ Fruktoz sodyum ile birlikte taşınmadığı için
toplam taşınma hızı glikoz veya galaktozun
ancak yarısı kadardır.
´ Taşınma hızları: galaktoz > glikoz > fruktoz
´ Glikoz, galaktoz & fruktoz bazolateral
membrandan kolaylaşprılmış difüzyon ile
(GLUT-2) ekstrasellüler sıvıya geçerler.
SGLT1
GLUT5
53 Proteinlerin Emilimi
´ Pep.t ya da amino asit moleküllerinin
çoğu taşıyıcı protein aracılığı ile sodyum
ile birlikte taşınır (sekonder ak.f taşıma).
´ Birkaç amino asit ise sodyumdan bağımsız
olarak özel zar proteini ile taşınır
(kolaylaşKrılmış difüzyon).
´ Az sayıda dipep.t veya tripep.t Nrça
kenar membranlarından hidrojen bağımlı
sekonder ak.f taşıma ile emilir (PepT1).
´ İnce barsak epitel hücrelerinin lümen
taraNndaki zarında amino asit veya pep.t
taşıyan en az 5 protein .pi tanımlanmışKr.
´ Aminoasitlerin bazolateral membrandan
çıkışı basit difüzyon veya kolaylaşKrılmış
difüzyon ile olur.
54 Yağların Emilimi

´ Monogliserit ve serbest yağ asitleri miçellerin merkezindeki lipit

bölümünde erirler. Miçellerin dış yüzeyleri de elektriksel yüklü
oldukları için kimusta çözünmüş durumda bulunurlar.
´ Monogliserit ve serbest yağ asitleri bu şekilde, ince barsak
hücrelerinin jrçamsı kenarının mikrovilluslarının yüzeyine taşınırlar.
´ Hareket eden, çalkalanan milkrovilluslar arasındaki boşluklara
girerek hücre yüzeyi ile temas eden monogliserit ve yağ asitleri
miçelin dışına difüze olarak derhal epitel zardan geçerler.
´ Geride kalan miçeller, tekrar kimusa dönerek monogliserit ve yağ
asitlerini absorbe eder ve bunların epitel hücrelerine taşınmasına
tekrar tekrar aracılık ederler.
55
´Safra tuzu miçelleri monogliserit & serbest yağ asitlerinde
olduğu gibi serbest kolesterol & fosfolipitlerin de
taşınmalarına aracılık ederler.
´Bol miktarda safra tuzu miçelleri bulunduğunda, yağların
yaklaşık % 97’si, bulunmadığında ise % 40-50 kadarı emilir.
 ´Serbest yağ asitleri ve monogliseritler epitel hücrelerine
56
girdikten sonra, düz endoplazmik re<kulum taranndan tutularak
yeniden trigliseritleri oluşturmak için kullanılırlar & epitel
hücresinin bazal membranından şilomikronlar (trigliserit +
kolesterol + fosfolipit + apolipoprotein) halinde serbestlenirler.
57

´Şilomikronlar epitel hücresi

tabanından inters<syel sıvıya
ekzositoz yoluyla geç<kten sonra
villusların ortasında yer alan lakteal
kanala girerler & buradan torasik
kanal yoluyla kana karışırlar.
59

´Kısa & orta zincirli yağ asitlerinin (örn, tereyağ) az bir

kısmı doğrudan emilerek portal kana geçer.
´Kısa ve uzun zincirli yağ asitlerinin emilimindeki bu farkın
nedeni, kısa zincirli yağ asitlerinin suda daha çok erir
olmaları ve endoplazmik re<kulumda tekrar trigliseritlere
dönüşmemeleridir.
60

— İntes<nal hücreler küçük lipoprotein par<külleri de

oluştururlar → VLDL (very low density lipoproteins), besinlerle
alınan kolesterol ün kanda temel taşınma yolu
— VLDL, şilomikronlardan farklı olarak daha fazla kolesterol ve
protein ile az miktarda trigliserit taşır.
— Özellikle açlık durumunda endojen lipidlerin enterositlerden
lenf içine taşınmalarından sorumlular.
61 Vitaminlerin Emilimi
´ Vitamin B12 dışında suda eriyen vitaminlerin tümü barsak
mukoza hücrelerine pasif difüzyonla alınırlar.
´ Yağda eriyen vitaminlerin (A, D, E & K) emilimi yağ emilimi
koşullarında gerçekleşir.
Vitamin B12 emilimi:
´ Pasif & akUf taşınım
´ AkUf emilim → ileum
´ İntrinsik faktör (IF), vitamin B12 ile kompleks oluşturarak Ca++
& Mg++ katyonları eşliğinde ileumdan emilmesini sağlar.
´ IFB12 kompleksinden vitamin B12 hücreye geçerken, IF
emilmeyerek lümende kalır.
´ Vitamin B12 daha sonra portal ven yoluyla karaciğere ileUlir.
62 Kalın Barsakta Emilim

´Günde, yaklaşık 1500 mI kimus ileoçekal kapaktan kalın barsağa

geçer.
´Kimustaki su & elektrolitlerin çoğu kolonda emilir; 100 ml'den
daha az sıvı & yaklaşık 1-5 mEq Na+ & Cl- iyonu dışkıyla
kaybedilir.
´Kolonun proksimal yarısı → emilim
distal yarısı → depolama
63
64 Elektrolit ve Suyun Emilim ve Salgılanması
´Kalın barsakta ak<f sodyum
emilimi gerçekleşir.
´Sodyum emiliminden doğan
elektriksel potansiyel de klorür
emilimine yol açar.
´Aldosteron sodyum taşıma
yeteneğini ↑↑
65
´ İnce barsağın distal bölümü ile kalın
barsak mukozasından bikarbonat
iyonları klorür iyonları ile değiş4rilerek
salgılanır.
´ Bikarbonat iyonları kolondaki
bakteriyel etkinliğin asit özellikli son
ürünlerini nötralize eder.
´ Sodyum & klorür iyonlarının emilimi
kalın barsak mukozasında ozmo4k fark
meydana ge4rerek, suyun da
emilimine yol açar.
66 ´Kalın barsaktan günde 5-8 litrelik sıvı & elektrolit
emilebilir.
´İleoçekal kapak veya kalın barsak sekresyonu yoluyla, kalın
barsağa giren toplam miktar bu miktarı aşeğında fazlalık
dışkıda ortaya çıkar (diyare).
´Kolera veya diğer bakteriyel toksinler sıklıkla terminal
ileumdaki kriptalardan & kalın barsaktan günde 10 L veya
daha fazla sıvı salgısına yol açarlar ⇢ ciddi & bazen
ölümcül diyare
67 Kolonda Bakteri Etkinliği
´Ç̧ok sayıda bakteri, özellikle kolon basilleri az miktarda
selüloz sindirebilirler; bu yolla günde vücuda az da olsa
kalori sağlanır.
´Bakteri etkinliği sonucu oluşan diğer maddeler: K vitamini,
B12 vitamini, <yamin, riboflavin & çeşitli gazlar (CO2,
hidrojen gazı & metan)
68 Dışkının Bileşimi
´Normal dışkının ¾’ü su & ¼’ü kae madde
´Bileşimi → % 30 ölü bakteri, % 10-20 yağ, % 10-20
inorganik madde, % 2-3 protein & % 30 sindirilmemiş
maddeler, safra pigmen< & dökülmüş epitel hücreler
´Rengi → bilirübinden gelen sterkobilin & ürobilin
´Kokusu → bakteri etkinliği ile oluşan ürünler (kolondaki
bakteri florası & yenilen besinlerin <pine bağlı değişir).
69 Teşekkürler!
70

w Bu sunumdaki görseller ders sunum materyali

dışında başka bir amaç için kullanılmamış6r.

w The visuals in this presenta<on were not used

for any purpose other than the course
presenta<on material.