Angloamerika

Severno od reke Rio Grande prevlast su imali Angloamerikanci, pa

se taj region naziva odatle Angloamerika. Sama Angloamerika
obuhvata prostor od oko 19,8 miliona km2 i 350 miliona
stanovnika. Najisturenije
tačke Angloamerike jesu:
 Rt Marčinski 71ᵒ50’ sgš
 Rt Marijato 7ᵒ12’ sgš
 Rt Vels 170ᵒ zgd
 Rt Rajs 55ᵒ zgd
Odavde se vidi da se Angloamerika nalazi na
severnoj, odnosno zapadnoj polulopti. U
Angloameriku spada i Grenland.
Obala Angloamerike vrlo je razuđena, pogotovo
na severu i severozapadu, druga je po
razuđenosti posle Evrope.
Od poluostrva se izdvajaju Aljaska, Labrador i Florida.
Od zaliva se izdvajaju Aljaski, Kalifornijski i Hadsonov zaliv.
Od ostrva se izdvajaju Kanadski arhipelag i
Aleutska ostrva.
Od visoravni se izdvajaju Kolumbijska, Veliki basen
i Kolorado.
Od pustinja se izdvajaju Velika slana, pustinja
Mojave (ili Mohave) i Dolina Smrti.
U Angloamerici izdvajaju se tri osnovne reljefne
celine
1. Kordiljerski venac venačnih planina
2. Apalačke gromadne planine
3. Nizije i visoke ravnice između njih
Najstariji deo kopna je Kanadski štit.
U Angloamerici zastupljeni su svi tipovi klime. Glavni klimatski činioci jesu reljef, morske
struje i meridijanski pravac kontinenta.
Visoke planine na zapadnom i istočnom obodu i niski centralni delovi kontinenta
omogućavaju prodor vazdušnih masa. Visoki planinski venci na zapadu sprečavaju dalji
prodor vlažne klime sa Tihog okeana ka središtu kontinenta.Tokom leta, hladna
Labradorska i Kalifornijska struja snižavaju temperaturu, a tokom zime topla Golfska i
Aljaska struja povećavaju temperaturu i količinu padavina.
Na najsevernijem delu kontinenta vlada klima tundre. Zima je duga i surova sa polarnim
noćima, a tokom kratkog leta temperature su blizu nule.Najveći deo kontinenta ima
umerenu klimu, kod koje se razlikuje okeanski i kontinentalni tip. Okeanska vlada na
zapadu kontinenta, ima mnogo padavina i toplo je. Kontinentalna klima vlada u
unutrašnjosti kontinenta.Na prostoru do obala Meksičkog zaliva vlada umerena klima
koje odlikuje vruće leto i padavine ravnomerno raspoređene tokom godine. Zima je
blaga.
Tokom izuzetno vrelih dana, na ravnicama istočno od Stenovitih planina često se javljaju
razorni vazdušni vrtlozi – tornado. Južni i najuži deo Angloamerike ime tropsku, žarku
klimu.
Angloamerika bogata je vodama. Rečna mreža je dobro, ali neravnomerno razvijena.
Najviše reka pripada upravo slivovima Atlanskog i Severnog ledenog okeana. Najduža
reka atlantskog sliva jeste Misisipi sa Misurijem. Izdvaja se i grupa od pet velikih jezera.
Zahvaljujući klimatskoj raznolikosti, u Angloamerici javljaju se različite prirodne zone –
od polarnih do žarkih pustinja. Klima
se smenjuje od polarnih pustinja, ka
tundrama, tajgama, stepama –
preriajam, polupustinjama,
pustinjama itd.
Prirodna sredina Angloamerike vrlo
je izmenjena tokom godina. Radi
očuvanja prirode osnovani su
razičiti nacionalni parkovi i rezervati
(npr Yellowstone).
 Političkogeografske odlike

Na prostoru Angloamerike pre dolaska Evropljana živeli su različiti narodi, uglavnom

mongoloidnog porekla – Inuiti, Indijanci i Vikinzi. Oni su bili manje-više plemenski
organizovani. Veruje se da ih je bilo oko 1,5 milion pre dolaska kolonizatora.
Na početku XVI veka Španci iz Meksika osvojili su Floridu i formirano je prvo trajno
naselje San Augustin 1565. godine. Ubrzo nakon toga započinje se sa kolonizacijom
severnog prostora. Pijemontski deo kolonizovali su Englezi, Francuzi i Holanđani. Prvo
englesko naselje formirano je 1607. godine u Virdžiniji pod imenom Džejmstaun.
Francuzi su zauzeli teritoriju oko reke Sen Lorens i Velikih jezera – Kvebek i Montreal.
Nakon toga su zauzeli dolinu Misisipija i region na istoku i nazvali ga Luizijana po kralju
Luju. Ovaj region obuhvatao je područje do Stenovitih planina.
Vremenom su britanska područja prerasla u 13 kolonija u pravcu sever-jug. Englezi su
posle određenog vremenskog perioda preuzeli Luizijanu.
Izbio je Američki rat za nezavisnost (1775-1783) u kom su 13 kolonija tražile
samostalnost od Velike Britanije. Završen je mirom u Versaju 1783. kojim je SAD postala
nezavisna država.
Značajni datumi:
 4.7.1776. doneta Deklaracija o nezavisnosti
 1777. Francuska ulazi u rat
 1779. Španija ulazi u rat
 1780. Holandija ulazi u rat
1803. godine Francuzi su prodali deo između Misisipija i Apalača
SADu.
Teksas je 1845. godine izvojevao samostalnost od Meksika i
postao nova država.
Zbog nesuglasica između kolonija (koje su se delile na
demokratski sever i robovlasnički jug) došlo je do građanskog
rata u SAD koji je izbio 1861. godine. Istakao se Abraham Linkoln
koji je bio predsednik od 1861. do 1865. godine kada je ubijen u pozorištu. Godine 1863.
ukinuto je ropstvo, godine 1867. su crnci dobili državljanstvo, a već 1870. godine i pravo
glasa u SAD.
Godine 1867. Amerika je kupila Aljasku od Rusije za 7,2 miliona dolara.
Godine 1898. došlo je do Američko-španskog rata u kom je Amerika dobila Filipine,
Guati i Havaje.
Kanada se za to vreme razvijala pod britanskom krunom. Bila je podeljena na gornju –
Ontario i donju – Kvebek. Nezavisnost je dobila 1931. godine. Pripada Krunskim
zemljama Komonvelta (Videti lekciju Južna Amerika) i parlamentarna je monarhija.

Stanovništvo
Trenutno u Angloamerici živi oko 350 miliona stanovnika. Pregled broja stanovnika kroz
godine dat je u tablici ispod.
Godina Broj stanovnika (u milionima) Udeo u svetskom stanovništvu
1900 81 5%
1950 170 7%
2000 313 5,2%
2012 350 5%
Za porast broja stanovnika zaslužno je njihovo doseljavanje kao i prirodni priraštaj.
Gustina naseljenosti iznosi prosečno oko 18,3 st/km2. Od toga, u SAD je prosečna
gustina oko 34 st/km2, a u Kanadi čak 3,5st/km2. Prirodni priraštaj iznosi 6 ‰.
U SAD je postojalo 5 faza doseljavanja
1. Do 1900 – iz Zapadne, Srednje i Severne Evrope u Ameriku. Dovođenje crnačkih
robova iz Afrike
2. 1900-1925 – Iz Poljske, Italije i Rusije, oko 17 miliona
3. 1926-1950 – uvedene kvote, oštra migraciona politika
4. 1950-1980 – migracije u posleratnom periodu
5. Kraj 1980ih – migracije prouzrokovane padom socijalističkog sistema
U Kanadi se izdvajaju tri migraciona perioda
1. 1901-1911 – povećan broj stanovništva za dva miliona
2. 1950-1960 – povećan broj stanovništva za 4 miliona
3. 1990te – povećan broj stanovništva za milion