Liniowe modele decyzyjne

Sytuacja decyzyjna - przykład

Mały zakład wytwarza dwa produkty A i B, których ceny zbytu
wynoszą odpowiednio 3 $/szt. oraz 4 $/szt.
Należy opracować dzienny plan produkcji zakładu tak, aby
wartość produkcji liczona w cenach zbytu była możliwie największa.
Produkcja jest limitowana głównie przez dwa czynniki: dostępny
czas pracy maszyn i surowiec podstawowy.
Dzienny limit czasu pracy maszyn wynosi 500 minut. Sztuka
wyrobu A wymaga 1 minuty czasu pracy maszyn, natomiast sztuka
wyrobu B - 2 minut. Na wyprodukowanie sztuki wyrobu A zużywa się 1
kg surowca specjalnego. Również sztuka wyrobu B wymaga 1 kg tego
surowca.
Umowy z producentem surowca podstawowego wskazują, że
każdego dnia zakład będzie miał do dyspozycji 350 kg tego surowca
(bezpieczny poziom).
Zakład jest zainteresowany takim programem dziennej
produkcji, przy którym osiągał będzie zysk minimum 600 $. Jednostkowy
zysk ze sztuki wyrobu A wynosi 2 $/szt., a ze sztuki wyrobu B – 1 $/szt.
Model decyzyjny
1. Lista zmiennych decyzyjnych:

x1 - dzienna produkcja wyrobu A [szt.]

x2 - dzienna produkcja wyrobu B [szt.]
2. Funkcja celu: (wartość produkcji w cenach zbytu)

F(x) = F(x1,x2,) = 3x1 + 4x2 → max [$]

3. Ograniczenia: (warunki określające zbiór planów dopuszczalnych)

(maszyny) x1 + 2x2 ≤ 500 [min]

(surowiec) x1 + x2 ≤ 350 [kg]
(min. poziom zysku) 2x1 + x2 ≥ 600 [$]

4. Warunki brzegowe: (warunki dotyczące zmiennych decyzyjnych)

x1 ≥ 0 [szt.] x1, x2  C
x2 ≥ 0 [szt.]
Postać ogólna modelu decyzyjnego (1)

1. Lista n zmiennych decyzyjnych:

x1 – zmienna decyzyjna nr 1 [j.m.]

x2 – zmienna decyzyjna nr 2 [j.m.]
.
.
.
xn – zmienna decyzyjna nr n [j.m.]

2. Funkcja celu:

F(x) = F(x1,x2,…, xn) = c1x1 + c2x2 + … + cnxn → max (lub min) [j.m.]
Postać ogólna modelu decyzyjnego (2)

3. Ograniczenia:

(ograniczenie nr 1) a x + a12x2 + … + a1nxn ≤ b1 [j.m.]

. . 11 1
. .
. .
(ograniczenie nr k) a x + ak2x2 + … + aknxn = bk [j.m.]
. . k1 1
. .
. .
(ograniczenie nr m) am1x1 + am2x2 + … + amnxn ≥ bm [j.m.]

4. Warunki brzegowe:

x1 ≥ 0 x2 ≥ 0 … xn ≥ 0
Ilustracja graficzna zbioru decyzji dopuszczalnych
x2

600

min. zysk
400

surowiec

200 maszyny

x
200 400 600 x1
Metoda graficzna
x2
F → max

300
G[150,200]
w: F = 1150

w: F = 1050
200
rozwiązanie
w: F = 900 optymalne

100 C A = (300,0)
B = (350,0)
C = (250,100)

A B
100 200 300 x1
Rozwiązanie optymalne
1. Formalny zapis decyzji optymalnej:

x1opt = 250 x2opt = 100 F(x1opt; x2opt) = 1150

2. Najlepsza dzienna decyzja produkcyjna:

➢ produkować 250 szt. wyrobu A

➢ produkować 100 szt. wyrobu A

➢ maksymalna wartość produkcji wyniesie 1150 $

➢ fundusz czasu pracy maszyn (max. 500 minut) nie zostanie w pełni
wykorzystany (codziennie wolne 50 minut)
➢ zasób surowca (350 kg) będzie wykorzystany w pełni
➢ minimalny żądany poziom zysku został osiągnięty dokładnie na
żądanym poziomie
Warianty rozwiązań zadania PL (1)
x2
zadanie sprzeczne

X=

x1
Warianty rozwiązań zadania PL (2)
x2
brak skończonego
G
rozwiązanie zadania PL

x1
 Warianty rozwiązań zadania PL (3)
x2
jednoznaczne optymalne
rozwiązanie zadania PL

A
X

x1
 Warianty rozwiązań zadania PL (4)
x2
niejednoznaczne optymalne
rozwiązanie zadania PL

x1