Professional Documents
Culture Documents
لایوهای نسخه نویسی دکتر ژیان
لایوهای نسخه نویسی دکتر ژیان
هوالشافی
با درود و احترام خدمت همکاران گرامی
این فایل ،صرفا مربوط به آموزش مباحث نسخه نویسی می باشد .این الیو اینستاگرامی به طور رایگان در کانال آموزشی آقای دکتر رضا
ژیان ،متخصص محترم طب داخلی ،برای عموم همکاران به اشتراک گذاشته شده است.
1
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
18 تفسیر انواع WBCها
19 آنمی
20 پالکت
21 تفسیر U.Aو UTI 7
21 درمان اسهال
22 هماچوری 8
23 درمان پیلونفریت
23 اپروچ به هایپربیلی روبینمی
23 اپروچ به ALPباالی 250
24 اپروچ به ASTو ALTباالی 250
24 اپروچ به PTT ،PTو INRباال
25 درمان کبدچرب
25 درمان Renal colic 9
25 سنگ کلیه
26 انواع شوک و درمان آن ها
27 پروتئینوری 10
28 گلوکزوری
28 کریستال ها و Castsدر U.A
28 تفسیر ESRو CRP
28 تفسیر BUNو Cr
29 تفسیر آنزیم های قلبی
29 رابدومیولیز
29 شوک آنافیالکسی
30 درمان سندرم خارج هرمی ()EPS
30 درمان کرونا (بستری و سرپایی) 11
35 درمان آریتمی های قلبی 12
37 آنتی بیوتیک تراپی 13
39 انسولین تراپی 14
40 زبان جغرافیایی
40 IBS
41 درمان قارچ در اونیکولیز
41 خشکی دهان
41 هموروئید = بواسیر
42 سوختگی درجه 1و2
42 انگل ها
42 گال و شپش سر
42 BPH
42 سرم تراپی
43 سرماخوردگی 15
2
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
43 اسپاسم عضالنی
44 درد کولیکی (درد پریود زنان یا اسپاسم های شکمی)
44 ضد تهوع ها
44 فقر آهن
45 هایپرلیپیدمی
46 آسپرین
46 اوریک اسید 16
47 حمله نقرس
47 بروسلوز (تب مالت)
48 تفسیر stool exam
48 تفسیر VBG
49 آمپول B12و B Complex 17
49 داروهای ممنوعه در بارداری
50 سکته مغزی
51 هایپرکالمی
51 هیپوکالمی
52 هیپوناترمی
52 هایپرناترمی
52 هیپوکلسمی
53 هایپرکلسمی
3
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
هر مریضی که با مشکلی در سر و صورت (سردرد ،سرگیجه ،چشم درد، الیو نسخه نویسی 1
وزوز گوش و )...آمد ،اول BPرا چک کنید. سردرد
Red flags سرگیجه این تصمیم را با کمک وجود یا عدم وجود red flagsباید بگیرید.
-1سن باال (حداقل 60 ± 5سال) Red flags سردرد (سردرد اورژانسی نیازمند )CT
-3کسی که SAHیا خونریزی مغزی یا انسفالیت می کند ،ممکن است -2ردور گردن
-4سرگیجه +پارزی /پلژی بخشی از بدن -4سردرد +پارزی /پلژی بخشی از بدن
در صورت عدم وجود ،red flagsدارو دهید: -6سردرد ناشی از تروما به سر
1- Tab Betaserc 8mg q8h در صورت عدم وجود ،red flagsدارو دهید:
سیتریزین یا پرومتازین را می توان در بیمار سرگیجه داد. اگر فرد مشکل گوارشی هم دارد ،انتخاب NSAIDتان سلکسیب باشد
4
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
در صورت Crباال ،به جای مت فورمین ،می توان انسولین ،قرص دیابت
لیناگلیپتین و ...داد .تا حدی می توان زیپتین و گلوریپا را هم داد. تشخیص دیابت توسط ← FBS ،HbA1C
بیماران روستایی معموال بلد نیستند به درستی ناشتایی را رعایت کنند .اگر بعد از 3ماه HbA1C ،چک کردید و قندهای بیمار هم با 4تا
قرص مت فورمین هم کنترل نشد ،گلی بن کالمید شروع کنید. زیاد روی عدد FBSدر آن ها حساب نکنید.
گلی بن کالمید :تا 4قرص می توان حداکثر داد .قرص های 5mg 2 نوبت FBS>126بیانگر DMاست.
دارد .هر هفته می توان در صورت نیاز 1قرص به دوز قبلی افزود .باید سعی کنید همیشه 2بار چک کنید.
نیم ساعت قبل از غذا خورده شود .عوارض زیادی دارد؛ خصوصا ← HbA1C < 5.6 نرمال
هیپوگالیسمی. ← impaired ← 5.6 < HbA1C < 6.5 رژیم غذایی +ورزش
گلی کالزید = :Diabezidاگر داشتید ،بهتر از گلی بن کالمید است ← HbA1C > 6.5 دیابت
(ریسک هیپوگالیسمی کمتر و مناسب تر در Crهای باال) .قرص های ← HbA1C < 8 رژیم غذایی +ورزش 1 +قرص یا همان قرص
30mg ،15mgو 80mgدارد .شما دوز 30mgرا یاد بگیرید .هر هایی که تا حاال می خورده را ادامه دهد.
هفته می توان در صورت نیاز 1قرص به دوز قبلی افزود .باید نیم ساعت ← HbA1C ≈ 9 رژیم غذایی +ورزش 2-3 +قرص یا افزودن قرص
نحوه دادن گلی بن کالمید و گلی کالزید :به قندهای کنترل نشده HbA1C ≈ 10 یا ← FBS>300رژیم غذایی +ورزش +انسولین
بیمار نگاه کنید و طبق آن تجویز کنید .مثال اگر قندهای 2ساعت بعد رژیم غذایی :محدودیت مصرف کربوهیدرات ،ماکارونی ،فست فود ،نان،
از ناهار خیلی کنترل نشده است ،گلی کالزید یا گلی بن کالمید را نیم میوه های خیلی شیرین
ساعت قبل ناهار دهید. همیشه با 1قرص مت فورمین 500mgدر عصر یا شب بعد از 0/5-1
ساعت بعد از عصرانه یا شام شروع کنید تا FBSفردا را کنترل کند .ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
توسط گلوکومتر ،قندهای ناشتا 2 ،ساعت بعد از صبحانه 2 ،ساعت بعد تیروئید
برای بیماری که مشکل تیروئید دارد ،باید T3 ،TSHو T4بخواهید. از ناهار و 2ساعت بعد از شام را برای یک هفته چارت کنید.
رمز metFormin :را ساعت Fourعصر بخورد ،نهایتا 0.5< normal TSH <5 Four
TSH>5 در هیپوتیروئیدی و TSH<0.5در هایپرتیروئیدی داریم.
قرص می تواند بخورد و ظرف Fourهفته در صورت لزوم ،دوزها به
هیپوتیروئیدیسم
تدریج افزایش داده شوند .اگر Cr = 1.4بود ،مت فورمین ندهید.
برای این که بفهمید که این TSHباال ،نیاز به درمان دارد یا نه ،باید به
اگر قندهای بعد از غذا کنترل نبود ،یک قرص دیگر هم می توانید اضافه
T4نگاه کنید تا ببینید که آیا مریض ساب کلینیکال است یا کلینیکال.
کنید .به فاصله هر 1هفته ،یک قرص اضافه کنید تا معده بیمار به مت
طبق کتاب 5 < normal T4 < 12 ،است ولی ترجیحا شما این بازه
فورمین عادت کند و دچار تهوع و استفراغ نشود .حداکثر 4قرص مت
را حفظ نکنید و به رِنج ای نگاه کنید که خود آزمایشگاه داده است.
فورمین در طول روز می توان به بیمار داد.
↑ TSH و ← ↓ T4هیپوتیروئیدی واقعی ← درمان :لووتیروکسین
goal های قند در دیابتی ها FBS<130 :و 2hpp BS<180
5
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
↑ TSH و T4نرمال ← نیاز به درمان فقط در شرایط خاص ← به هیپوتیروئیدی ساب کلینیکال ↑ TSH :و T4نرمال دارند .یکسری
اندیکاسیون ها برای درمان دارد؛ متخصص داخلی یا فوق غدد ارجاع دهید.
-1سن باالی 65سال
سنجش free T4برای آژمایشگاه ها سخت است؛ total T4بخواهید.
-2مشکالت قلبی
-3زن باردار دوز لووتیروکسین1.6mg/kg :
فرمول تعداد روزهایی که بیمار هیپوتیروئیدی واقعی باید قرص -4بچه های در سن رشد
-5عالمتدار بودن :پریودهای به هم ریخته و ...
لووتیروکسین 011ماکروگرم بخورد ،عبارت است از:
-6گواتر
TSH ≥ 10 -7
anti - TPO -8مثبت
توضیحات فرمول فوق :عدد 7بیانگر هفت روز هفته و عدد 100
درمان هیپوتیروئیدی ساب کلینیکال :دوز داروی آن نصف دوز
بیانگر دوز 100ماکروگرم قرص لووتیروکسین است .اگر خواستید قرص
هیپوتیروئیدی واقعی است.
50ماکروگرم به بیمار دهید ،باید در فرمول فوق به جای عدد ،100
فرمول تعداد روزهایی که بیمار هیپوتیروئیدی ساب کلینیکال
عدد 50را بگذارید.
باید قرص لووتیروکسین 011ماکروگرم بخورد ،عبارت است از:
نکته :بین قرص های ناشتای مختلف ،اولین قرصی که بیمار باید
( )÷2
بخورد ،لووتیروکسین است .مثال اول صبح ناشتا لووتیروکسین بخورد و
هر گاه درمان لووتیروکسین برای بیمار شروع کردید 6 ،هفته بعد باید
سپس 1ساعت بعد ،پنتوپرازول را ناشتا میل کند.
TSHچک کنید.
مثال :فرد هیپوتیروئید با وزن 50kgمراجعه کرده و می خواهید
-1اگر هنوز TSHباالست %50 ،به دوز لووتیروکسین بیفزایید.
لووتیروکسین تجویز کنید .50 × 1/6 = 80 .این عدد 80را باید × 7
مثال :اگر بیمار هر روز هفته 1قرص می خورد ،از این به بعد باید 1/5
روز هفته کنید .سپس حاصل را تقسیم بر دوز داروی لووتیروکسین
قرص بخورد.
( 100ماکروگرم) کنید .در این مثال ،عدد نهایی حدودا می شود .5/6
مثال :بیمار فقط روزهای فرد 1قرص می خورد و االن باید 6روز در
این عدد را به سمت 6گرد کنید .این عدد 6بیانگر آن است که 6روز
هفته 1قرص بخورد.
در هفته باید قرص لووتیروکسین 100ماکروگرم بخورد؛ یعنی هر روز 1
-2اگر TSHبه شدت پایین آمد ) (TSH<0.5و بیمار هایپرتیروئید
قرص لووتیروکسین ناشتا بخورد به جز مثال جمعه ها.
شد ،دوز لووتیروکسین را %50کم کنید.
مثال :بیمار با T4=3 ،TSH=5.5و وزن 80kgآمده است.
80 × 1/6 = 128مثال :اگر بیمار هر روز 1قرص لووتیروکسین می خورده ،از این به بعد
6
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
-4کمر درد ( B symptoms +کاهش وزن ،تب و تعریق شبانه) ← باید الیو نسخه نویسی 2
هر کسی با قرمزی و خارش چشم آمد (خصوصا کشاورزان که خشکی حداقل %6در عرض 6ماه وزن کم کنید .منظور از تعریق شبانه ،خیس
شدن بالشت از عرق است. چشم پیدا می کنند) ،قطره اشک مصنوعی دهید.
-7آیا کمردرد با راه رفتن بهتر و با خوابیدن و نشستن بدتر می شود؟ ← 2Ophth. drop artificial tear بار صبح 2 ،بار شب
اگر بیمار تا 1-2روز بعد بهتر نشد و شک به عفونت کردید اگر پاسخ «بله» باشد ،نشان دهنده درد التهابی است.
(کونژوکتیویت و ،)...می توانید قطره ABمثل قطره سولفاستامید -8آیا خشکی صبحگاهی بیش از 1ساعت دارید؟ ← اگر پاسخ «بله»
(باکتریوسید) هم دهید .ترجیحا اریترومایسین ،کلرامفنیکل و پماد باشد ،نشان دهنده درد التهابی است.
-9آیا درد شب بیمار را از خواب بیدار می کند؟ ← اگر پاسخ «بله» چشمی تتراسایکلین ندهید.
Ophth. drop Sulfacetamide 10% 1-2drops q2-3hباشد ،نشان دهنده درد التهابی است.
7
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
← ICAL به صورت Ache allبخوانید .یعنی آیا درد به همه جا پالویکس :اگر از قبل پالویکس می خورده 75mg ،دهید ولی اگر از
قبل پالویکس نمی خورده 300mg ،دهید. انتشار دارد؛ انتشار به اندام های فوقانی ،پشت ،اپی گاستر ،فک تحتانی...
وجود تهوع و استفراغ و تعریق سرد همراه با درد قفسه سینه مهم است :B .بتابلوکر :متورال ← قرص متورال 25mgدهید یا قرص 50mgرا
نصف کنید .وقتی قرص متورال می دهید ،بیمار نباید رال ریه داشته بیماران با ویژگی های مذکور را باید نگه دارید ECG ،بگیرید ،یک
باشد زیرا باعث تشدید ادم ریه می شود. ECGدیگر هم حدود یک ساعت بعد بگیرید .آزمایشات مهم را
( ACE-I :A کاپتوپریل) یا ( ARBلوزارتان) ← قرص 25mgدارند. درخواست کنید.CPK, CK-MB, Troponin (0, 6h) :
CPK و CK-MBخیلی زود باال می روند ولی Tropطول می کشد :H هپارین یا ( LMWHکِلِگزان) ←
معموال بیش از 80mgکلگزان نمی زنند. بیشتر مساوی 2/5شد ،به نفع قلبی است. اگر × 100
در بیماران کلیوی که Crباال و GFRپایین دارند ،بهتر است کلگزان
ریسک فاکتورها :باالی 40سال ،سیگاریHPL ،HTN ،DM ،
ندهید و به جایش هپارین دهید.
حتی اگر مریض typical CPنداشت ولی ریسک فاکتور داشت،
Amp Heparin 4000U IV stat, then 800-1000U IV drip
ترجیحا بیمار را در اورژانس نگه دارید .حتی اگر ECGاالنش نرمال
within 24h
هر گاه برای کسی هپارین درمانی گذاشتید ،حتما PTTچک کنید. بود 1 ،ساعت بعد مجددا نوار قلب بگیرید.
خونریزی گوارشی شدید باعث بیشتر شدن پمپاژ قلبی و افزایش CP :CP درد از کام تا ناف
می شود .اگر این خونریزی معده را کاهش دهید CP ،هم می خوابد. گاهی اوقات ممکن است بیمار با سکسکه بیاید و MIباشد.
massive GI bleedingمی تواند منجر به MIشود. رمز دکتر خوش سیرت برای درمان :ACSسو من تباه شدم = SO MN
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ TABAH
هیپوگالیسمی :S استاتین ← Tab Atorvastatin 80mg PO stat
عالئم :آژیتاسیون (پرخاشگری و ناسزاگویی) ،کاهش هوشیاری و ... :O اکسیژن ← 2-3lit/min O2 with nasal cannula
اگر بیمار DMدارد ،معیار هیپوگالیسمی BS<70 ،است. :M مورفین سولفات ← Amp M.S 3-5mg IV in severe pain
اگر بیمار DMندارد ،معیار هیپوگالیسمی BS<50 ،است. مورفین سولفات نیز در درمان ادم ریه موثر است.
Amp DW50% 1-2 vials IV stat چه زمانی serum TNGبگذاریم؟ در بیمار با ادم ریه و بیمار با
Serum DW10% 100cc/h IV infusion within 10h
CPکه فشارخون باالی 18داردserum TNG 5macro/min :
Check BS q1h + BS chart
:T ترومبولیتیک ← :SKشما ندهید .در مرکزی که PCIدارد ،نزنید .هر گاه BS≥200شد ،یکی از دو کار زیر را انجام دهید:
Serum DW10% 50cc/h IV infusion ← ASA :A اگر از قبل نمی خورده 325mg ،دهید ولی اگر می
Or serum DW5% 100cc/h IV infusion
خورده 80mg ،دهید.
8
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 3 مجددا 1ساعت بعد BSچک کنید و اگر باز هم BS≥200بود:
اگر هیپوگالیسمی ناشی از انسولین باشد ،معموال کافیست 12ساعت از هر دو دست BPچک کنید .علل:
-1آن فشارخونی برای شما مالک است که باالترین باشد. بیمار را در اورژانس نگه داریم و سپس مرخص کنیم.
اگر هیپوگالیسمی ناشی از دارو (قرص گلی بن کالمید ،گلی کالزید و -2فشار دو دست نباید بیش از 15mmHgمتفاوت باشد وگرنه مسائلی
از قبیل دایسکشن و ...مطرح شده و نیاز به بررسی های قلبی دارد. )...باشد ،شما موظف اید 48-72ساعت بیمار را بستری کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ برای فشار گرفتن ،حداقل 15-30minsبیمار باید نشسته باشد ،غذا،
هایپرتیروئیدی
چای و قهوه نخورده باشد و اندازه کاف فشارسنج باید مناسب باشد.
← TSH<0.5 همین را یاد بگیرید .به رِنج آزمایشگاهی توجه نکنید.
BP Pre HTN Stage I Stage II HTN crisis
SBP 120 140 160 180 در هایپرتیروئیدی ،هم T4مهم است و هم .T3به رِنج آزمایشگاهی
DBP 80 90 100 110
مرحله 120/80 :Pre HTNتا 139/89 این دو توجه کنید.
9
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
بهترین دارو ،دسته Aاست .ترجیحا با لوزارتان 25mgیا کاپتوپریل برخالف دیابت ،نیاز نیست که یک داروی فشارخون را به حداکثر دوز
خود برسانید و سپس داروی بعدی را شروع کنید. 25mgدهید .بهتر است داروهای دسته Aرا به صورت divided
دهید .یعنی مثال لوزارتان 25mgرا نصف صبح و نصف شب بخورد .مثال :اگر بیمار با لوزارتان 50mgکنترل نشد ،نیازی نیست که حتما
لوزارتان را به 100mgکه Max doseاست ،برسانید و در صورت یک هفته بعد مجددا بیمار مراجعه کند و BPبگیرید .اگر BPکنترل
عدم کنترل مجدد ،داروی دیگری را اضافه کنید بلکه همان زمان که نشد ،دوز لوزارتان را به 50mgبرسانید.
دارید لوزارتان 50mgمی دهید ،آملودیپین 5mgهم بدهید. والزارتان خطر کنسر را باالتر می برد.
آملودیپین 5mg ،یک بار HSو حداکثر 10mgدر شب می توان داد Max dose .آملودیپین10mg :
Max dose تریامترن اچ100mg : کنتراندیکاسیون آملودیپین :ادم اندام تحتانی ،ادم ریه
تریامترن اچ به نظر دکتر ژیان بهترین دیورتیک است زیرا نگهدارنده Kدوز لوزارتان %50 ،50mgتاثیر دارو را می گذارد.
دوز متورال %50 ،50mgتاثیر دارو را می گذارد. است .سایر دیورتیک ها با الکترولیت ها تا حدودی بازی می کنند.
دوز آملودیپین %50 ،5mgتاثیر دارو را می گذارد. « اچ» در تریامترن اچ همان «هیدروکلروتیازید» است.
دوز تریامترن اچ %50 ،50mg/25mgتاثیر دارو را می گذارد. Tab Triamterene - H 50mg/25mg PO daily
با نصف قرص در روز شروع کنید .ترجیحا در شب ندهید زیرا مدر است.
مثال :برای بیمار با ،BP=165/100داروهای زیر را شروع کنید:
در کسانی که ARB ،ACE-Iو دیورتیک می دهید ،هر از چند گاهی
Tab Losartan 25mg ½ PO BD
Tab Triamterene - H 50mg/25mg ½ daily الکترولیت ها را چک کنید.
در درمان stage IIبه باال در ،HTNمی توانید بتابلوکر هم دهید .درمان (BP≥180/110) HTN crisis
چه DBP≥110باشد و چه SBP≥180باشد ،کریز HTNاست. سعی کنید به صورت dividedدر شبانه روز دهید.
کنتراندیکاسیون بتابلوکر :تنگی نفس شبانه و رال ریوی ،HR<60 ،رمز :اگر فشارخون باالی 810بود ،به 881زنگ بزنید.
(تزریقی) و چه زمانی نیاز به کاپتوپریل زیرزبانی می باشد؟ Tab Metoral 50mg ½ BD
Tab Bisoprolol (Concor) 5mg ½ BD
رمزEMERGENCY :
داروهای (ACE-I, ARB) Aو ( Bبتابلوکر) ← BD
← Eye :E در معاینه ته چشم بیمار ،HTNادم پاپی دیده شود. داروهای (CCB) Cو ( Dدیورتیک) ← daily
CCB را با دیورتیک همزمان ندهید .سایر داروها را می توانید به Mental :M و مغز ← بیمار HTNبا مشکل مغزی مثل ،CVA
:ER ادم ریه ← بیمار HTNبا ارتوپنه بیاید و در سمع ریه fine رمز :اگر بیمار Diuretic ،و CCBرا با هم می خورد D.C ،کنید.
( crackleغل غل) بشنویم.
11
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
:G شبیه یک نیمه قلب است .از هر بیمار HTNباید ECGبگیرید .درمان :vitiligoکرم هیدروکورتیزون BD
اگر ST-T changeیا تروپونین مثبت دارد ،باید درمان تزریقی بگیرد .کرم های کورتون دار پوست را تیره تر می کند.
:Gency جنسی ← اگر بیمار HTNبا اولیگوری و کاهش حجم ادرار ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
= G6PDD فاویسم
آمد BUN ،و Crدرخواست کنید.
داروهای ممنوعه در G6PD
اگر هیچ کدام از مسائل فوق مطرح نبود ،کاپتوپریل زیرزبانی 25mg
بگذارید .اگر تا نیم الی 1ساعت بعد به درمان پاسخ نداد ،می توانید یک :G گلی بن کالمید
کاپتوپریل زیرزبانی دیگر بگذارید .حدود 6ساعت در اورژانس تحت نظر AB :6 های موثر در بیماری های ادراری -جنسی :کوتریموکسازول،
فلوروکینولون ها ،نالیدیکسیک اسید و نیتروفورانتوئین بگیرید و سپس بیمار را به منزل بفرستید.
هر 5دقیقه فشارخون چک شود .اگر کنترل نشد ،هر 5دقیقه باید لیست داروهای ممنوعه زیادی دارد .ترجیحا به متخصص بسپارید.
5macro/minبه دوز سرم TNGبیفزایید .اگر دوز سرم TNGبه به جای استامینوفن در بیماران فاویسم NSAID ،دهید .مثال برای تب
می توانید شربت ایبوپروفن یا شیاف دیکلوفناک دهید. 20macro/minرسید ولی همچنان BPکنترل نشد ،هر 20دقیقه
در بیمار فاویسم که سرفه می کند ،دیفن هیدرامین ندهید بلکه باید 20macro/kgبه دوز سرم TNGبیفزایید .یعنی:
مثال :بیمار با BP=210/110آمده است .تا زمانی سرم TNGدهید آب فراوان بنوشد ،پیاده روی کند و ورزش کند و فیبر بخورد.
DDx لکه های سفید یا کم رنگ پوستی ،vitiligo :پیتریازیس با 2مکانیسم هم باعث بهبود یبوست و هم بهبود اسهال می شود:
-1پسیلیوم در یبوست ،آب را از روده جذب می کند و به مدفوع می دهد. آلبا و درماتوفیت
-2پسیلیوم در اسهال ،آب اسهال را می گیرد و مدفوع را سفت می کند. لکه سفید +پوسته ریزی +خارش ← قارچ
درمان قارچ :شامپوی سلنیوم سولفاید یا کتوکنازول هر روز روی آن شربت الکتولوز و شربت منیزیوم ) (MOMهم برای درمان یبوست
مناسب اند؛ 1-2قاشق هر 8ساعت بخورد و 1لیوان آب بعدش بنوشد. ناحیه از پوست بماند و بعد از 5-10minsآبکشی کند تا 1هفته.
11
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
بیماران روستایی معموال مشکالت تغذیه ای دارند .اگر با شکایت ضعف حمله آسم
آمدند و در شرح حال و معاینه به مسئله خاصی برنخوردید ،شربت ب عالئم :سرفه +ویز جنرالیزه +تنگی نفس +خلط فراوان
رمز دکتر خوش سیرت :اُ صبا! بیوه ای که عطر زده ،پری عمه من است. کمپلکس معموال به آن ها دهید .ارزان هم هست.
عطرSpray Atrovent 4puffs q20mins × 3 : عالئم :تندرنس روی سینوس ها PND ،و کیپ شدن بینی
Amp Hydrocortisone 100-200mg IV shoot AB های موثر در سینوزیت :آموکسی سیلین ،کوآموکسی کالو و
عمه :آمینوفیلین آزیترومایسین
آموکسی سیلین choiceاول است ولی مقاومت به آن باال رفته استSerum Aminophylline 250mg in 250cc DW5% within .
25-30mins
طبق تجربه دکتر ژیان ،آزیترومایسین شرکت های ایرانی چندان موثر
ویال های آمینوفیلین 10cc ،و بزرگ است.
نیست .کوآموکسی کالو بهتر اثر دارد ولی شاید کمی معده را اذیت کند.
من :منیزیوم ← در شرایط عدم پاسخ مناسب به سایر داروها دهید.
Tab Azithromycin 500mg daily for 7 days
خطرناک است و حتما باید مانیتور شود زیرا ممکن است آریتمی دهد.
Tab Co-Amoxiclav 625mg PO TDS for 7 days
Amp MgSo4 50% 4cc in 50-100cc N.S within 50mins در سینوزیت ،قطره فنیل افرین برای کیپ شدن بینی بنویسید .حتی
بیوه :بتا آگونیست ← IVفقط اپی نفرین در ایران داریم .اگر مریض
کسانی که در اثر سینوزیت دچار کیپ شدن گوش می شوند ،این قطره
با هیچ کدام از داروهای مذکور جواب نمی داد و داشت expireمی را اگر داخل بینی بریزند ،هم بینی و هم گوش شان باز می شود.
شد ،نصف ویال اپی نفرین 1:1000را در سرنگ بکشید و به عضله Nasal drop Phenylephrine for 3 days N = 1
خارجی ران بزنید .اگر طی 1-2minsبهتر نشد ،نصف دیگر را بزنید. قطره فنیل افرین را در بیمارانی که خیلی BPباالیی دارند ،ندهید.
آمپول اپی نفرین 1cc ← 0:0111و کوچک شست و شوی سینوس ها با سرم را عمال کسی انجام نمی دهد.
برای درمان سردرد در بیمار سینوزیت استامینوفن ندهید زیرا مجاری را آمپول اپی نفرین 10cc ← 0:01111و بزرگ
درمان :COPD exacerbationدرمان آن مشابه کریز آسم است. کیپ می کند NSAID .دهید؛ ایبوپروفن (ژلوفن) و ...
برای بیماران ،COPDاکسیژن با نازال کانوال 3lit/minدهید. سینوزیت مزمن :دائما سرفه می کنند PND ،دارند ،سردرد و
ترشحات بینی دارند .به این ها ،یک اسپری کورتون دار هم تا 1ماه ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بدهید .اگر بهتر نشد ،شب هم می تواند بزند.
ترشحات واژن
1-2پاف در هر سوراخ بینی ،صبح ها Nasal spray Rhinocort N = 1
عالئم :ترشحات واژن سفید پنیری (کاندیدا) یا بی رنگ تا زرد
بعضی ها زیاد بین سفید و بی رنگ تمایزی قائل نمی شوند .پس شما
12
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 4 اگر بیمار گفت که ترشحاتش سفید مثل پنیر است :کاندیدا
زونا اگر بیمار گفت که ترشحاتش سفید مثل آب یا زرد است :تریکوموناس
درمان تریکوموناس:
تاول های پوستی دردناک در زمینه اریتماتو در مسیر یک درماتوم در
افرادی که معموال سابقه ابتال به آبله مرغان را دارند. Tab Metronidazole 500mg PO stat N = 4
باید همسر بیمار را نیز درمان کنید و همین دوز را به او هم دهید.
رمز« :زونا» شبیه واژه «سونا» است .سون روز هم درمان می خواهد.
درمان کاندیدا:
طول درمان 1 :هفته
Cap Fluconazole 150mg PO stat N = I
س :استروئید (کورتون) ← بعضی جاها گفته می شود ندهید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
Tab Prednisolone 50mg ½ q12h + Tab Prednisolone رینیت آلرژیک
13
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
اگر به بیمار Vit Dدهید ولی Caندهید ،هیچ فایده ای ندارد .به همه NG tube بگذارید و با 300ccنرمال سالین یا رینگر یا آب لوله
کشی ،شست و شوی معده دهید .اگر مایعی که از شست و شوی معده بیمارانی که پرل Vit Dدادید ،باید قرص کلسیم کربنات روزانه دهید.
برگشت ،خونی نبود ،نمی توان گفت که upperنیست زیرا ممکن است Tab CaCO3 1-2 PO همراه با پرل ویتامین دی میل شود.
منشا خونریزی بعد از معده باشد و دیگر هم نیاز به شست و شوی در :Vit D>30روزانه یک قرص Ca-Dبخورد؛ این قرص حاوی
مجدد نیست ولی اگر مایع برگشتی ،خونی بود ،تا زمان clearشدن 500mgکلسیم کربنات و 200-400واحد ویتامین دی است .انسان
ترشحات باید 300-500ccسرم بریزید .این کار کمک می کند به باید به طور طبیعی 3فنجان ماست در طول شبانه روز بخورد .به ازای
کسی که قرار است با اندوسکوپی زخم را ببندد؛ اگر فیلد کثیف باشد، هر فنجان ماستی که در طول روز نمی خورد ،یک قرص Ca-Dباید
نمی تواند زخم را ببیند و ببندد. بخورد .برند ( seven seasهفت دریا) calcicare ،و Eurho vital
NG در مریض unstableو tiltمثبت بگذارید وگرنه الزم نیست. خیلی خوب اند.
کنید .اگر فشار Maxنسبت به فشار در حالت دراز کشیده بیش از
2 تا IVبا آنژیوکت خاکستری بگیرید؛ یکی برای سرم و یکی برای خون.
نشان داد ،برایش 4واحد خون رزرو کنید و 2واحد را بزنید .حدود 2
روز طول می کشد تا Hbسطح واقعی خود را نشان دهد .برای خون
حتما 1lit/hسرم نرمال سالین دهید .اگر نرمال سالین نبود ،رینگر
دهید .اگر بیمار مشکل قلبی داشت ،محدودیت در تجویز نرمال سالین
14
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 5 DKA
توصیه به استفاده از گوش پاک کن نکنید. از DDxهای شکم حاد است.
:D دکستروز (قند) خون> ← 250چک BSسرم بر BSگلوکومتری اگر با اتوسکوپ دیدید که موم دور پرده گوش را گرفته ،قطره گلیسرین
فنیکه را دهید تا موم های درون گوش که سفت شده را ،نرم کند و بعد ارجح است.
از 3روز به متخصص ENTارجاع دهید تا شست و شو دهد. :K کتون ادرار در 3 ،U.Aپالس باشد.
3قطره 3 ،بار در روز ،تا 3روز Otic (Ear) drop Phenol Glycerin
:A اسیدوز ← VBGبگیرید .اگر pH<7.3یا HCO3<18بود،
درمان التهاب ،قرمزی و خارش مجرای گوش:
اسیدوز است.
Otic (ear) drop Oticept 1-2قطره 3 ،بار در روز
بیمار DKAباید سریعا به ICUمنتقل شود.
Oticept هم کورتون و هم استیک اسید دارد.
رمز درمان DKAبه روش دکتر خوش سیرت :اسکی = SKI
اوتیت گوش میانی
:S سرم ← DKAنوعی شوک هیپوولمیک است .با تجویز سرم ،هم
عالئم :سنگین شدن ،درد گوش همراه با تب ،عالئم سرماخوردگی،
قند پایین تر می آید و هم اسیدوز بهتر می شود 1lit/h .نرمال سالین
آبریزش بینی ،سرفه و کاهش شنوایی ،پرده گوش بالج در معاینه
دهید و اگر مشکل قلبی داشت 500cc/h ،با سمع ریه دهید.
درمان :مشابه درمان سینوزیت
:K پتاسیم ← اگر K<3.3باشد ،نباید انسولین دهید.
Tab CoAmoxiclav 625mg q8h until 6days N = 20
20cc KCl 15% in each 1lit of serum اگر K<3.3باشد:
Or Tab Azithromycin 500mg PO daily until 6 days
Or Cap Amoxicillin 500mg PO q8h اگر 3.5<K<4.5باشد10cc KCl 15% in each 1lit of serum :
Nasal drop Phenylephrine اگر 4.5<K<5.3باشد 2 5cc KCl 15% in each 1lit of serum :قطره ،هر 12ساعت ،تا 3روز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
:I انسولین ← 0.1U/kgانسولین رگوالر به صورت IV shootو گل مژه (هوردئولوم)
کمپرس گرم +ماساژ +لوسیون تتراسایکلین +شستن مژه با شامپو بچه 0.1U/kg/h IV dripدهید.
Opht. Cream Tetracycline 1% q12h تمام کشت ها را برای بیمار DKAبفرستید زیرا ممکن است عفونت
اگر طی 1هفته بهتر نشد ،باید به چشم پزشک مراجعه کند.
باعث رفتن فرد به DKAشده باشد؛ B.C × 2, U.A, U.C, S.E,
15
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
= ACLS CPR احیای قلبی -ریوی پیشرفته بالغین تشنج
Amp Diazepam 0.2mg/kg slow IV within 2mins or IMاگر فردی در خیابان نیاز به CPRبه روش BLSداشت و شما میلی
اگر کسی اولین بار است تشنج می کند ،همین یک دیازپام کافیست.
به تنفس دادن نداشتید ،همان chest compressionای که انجام
می دهید ،تا حدودی به بیمار نفس هم می دهد .اگر دو نفر بودید، اگر دوباره تشنج رخ داد ،نصف دیازپام مجددا بزنید.
← Pressure on chest :P 3. Drop Nystatin 20drops N = 1دائما ماساژ قفسه سینه دهید.
4. Vial Lidocaine 2% 1cc N = 1
← Rate of Pulse :R سریعا بیمار را به مانیتور وصل کنید؛ تاکی
نیستاتین به صورت پودر است .کمی آب ولرم در آن بریزید و هم بزنید
کاردی ) (PR>100و برادی کاردی ) (PR<60را تعیین کنید .در هر
و سپس با قطره چکان 20 ،قطره از آن را درون محلول ترکیبی بریزید.
دو صورت باید chest compressionدهید.
-2ژل گیاهی ملیسان = ( Melissanاز گیاه بادرنجبویه) :هم برای
هر 2دقیقه یکبار ،نبض کاروتید را چک کنید.
آفت دهان خوب است .ملیسان برای تبخال هم خیلی عالی است.
هر 3-5دقیقه آمپول آدرنالین (اپی نفرین) 1:1000بزنید.
رمز :ملیسان ،لیس زدن را آسان می کند.
اپی نفرین ← 1:1000ویال کوچک و 1cc
آفت با رژیم غذایی گرم ،استرس و میوه هایی مثل موز بدتر می شود.
اپی نفرین ← 1:10000ویال بزرگ و 10cc
درمان تبخال
اپی نفرین 1:1000باید با 9ccآب مقطر یا نرمال سالین رقیق شود.
1. Tab Aciclovir 400mg q8h for 7 days
برای برادی کاردی ،آسیستول و PEAهمین اقدامات فوق کافیست.
2. Gel Melissan N = 1
تا 45دقیقه این کار را بکنید و اگر برنگشت ،ختم CPRرا اعالم کنید.
16
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
نحوه 2 :chest compressionتا انگشت باالتر از گزیفوئید ،دست برای تاکی کاردی 3 ،بار شوک دهید (همه شوک ها به جز :)VF
ها را در هم قفل کنید و عمود بر قفسه سینه بیمار ماساژ را شروع کنید. شوک اول ← ،100jسینکرنیزه
حدودا 2اینچ باید chestبیمار فرو رود و recoilشود. شوک دوم ← ،150jسینکرنیزه
در ACLSتاکی کاردی ها 2 ،تا کار اضافه تر نسبت به ACLSبرادی شوک سوم به بعد ← ،200jسینکرنیزه
کاردی ها داریم :شوک و آمیودارون. معموال گفته می شود شوک سوم به بعد تاثیر چندانی ندارد.
آمیودارون :در شوک دوم 2 ،تا آمپول آمیودارون 150mgرا به تاکی آریتمی هایی که باعث LOCمی شوند:
صورت IV shootتزریق کنید .در شوک سوم فقط 1آمپول آمیودارون unstable PSVT -0
Chest compression انجام دهید ،هر 3-5minsاپی نفرین بزنید .انتوباسیون را در هر مریضی که پالس کاروتید ندارد ،در نظر بگیرید.
شوک اول را 100jبدهید و بالفاصله 2دقیقه chest compressionتا قبل از انتوباسیون با ماسک اکسیژن و رزو بگ می توانید به او
اکسیژن برسانید. را ادامه دهید .اگر نبض کاروتید برنگشت ،شوک بعدی 150jدهید و
بالفاصله 2دقیقه chest compressionرا ادامه دهید .اگر نبض بیشتر از 8تا آمبو در طی 1دقیقه نزنید ← .این گونه بشمارید:
،1007 ،1006 ،1005 ،1004 ،1003 ،1002 ،1001آمبو،1001 ، کاروتید برنگشت ،شوک بعدی 200jدهید و بالفاصله 2دقیقه chest
،1007 ،1006 ،1005 ،1004 ،1003 ،1002آمبو... ، compressionرا ادامه دهید.
unstable AF -2
VT -3
بعد ،سیکل کبدی releaseگلیکوژن آغاز می شود و آزمایش FBSبه 2-3 ← HbA1C ≈ 9 قرص
شروع کنید ،ممکن است تهوع و استفراغ دهد .بیمار باید طی 1هفته :D دتمیر (انسولین) ← آلترناتیوNPH + Regular :
آتی با گلوکومتر chart BS ،پر کند :قند ناشتا 2 ،ساعت بعد از ناهار :M ،مت فورمین
2ساعت بعد از عصرانه 2 ،ساعت بعد از شام .اگر این قندها کنترل نشد ،تفسیر WBC
4000 < normal WBC < 10,000 دومین مت فورمین را باید اضافه کنید.
در مت فورمین Cr>1.4 ،نباید باشد و در GFR< 45هم احتیاط لکوسیتوزWBC>10,000 :
شود .حداکثر 4تا قرص مت فورمین می توان داد .در الغری هم موثر نوتروفیلیPMN>80% :
DDx های لکوسیتوز با ارجحیت :PMNعفونت ها (خصوصا است؛ پس به کسانی که مثل مته الغرند و Cr>1.4ندهید.
باکتریال) ،تروما ،جراحی ،CVA ،MI ،سوختگی ،برق گرفتگی ،زیر رژیم غذایی توصیه شده ،کم کربوهیدرات و پروتئینی است .فرد از میوه
آوار ،آرتریت ها ( ،RAلوپوس و ،)...کورتون،کوشینگ های شیرین مثل خربزه ،انگور ،هندوانه و ...کمتر استفاده کند.
ماکارونی ،نان ،برنج و ...را محدود کند .به متخصص تغذیه مراجعه کند .لنفوسیتوزlymph>50% :
اگر 100 ≤ FBS < 126بود ،بیمار در مرحله پره دیابت است .می لنفوسیت نرمال :حدودا بین %20-40
توانید این آزمایش را مجددا تکرار کنید یا HbA1Cچک کنید.
DDx های لکوسیتوز با ارجحیت :lymphبدخیمی ها مثل لنفوم
توصیه ها در پره دیابت :همانند دیابتی ها حداقل 3روز در هفته
ها و ( ...توجه به ،)B symptomsسرماخوردگی ،اسهال های ویروسی
پیاده روی تند به مدت 30-45minsداشته باشد ،رژیم پر
لکوپنیWBC<4000 :
کربوهیدرات خود را متعادل کند .به یکسری از این ها باید 1مت
B DDx های لکوپنی :بدخیمی ها مثل لنفوم و ( ...توجه به
فورمین دهید :.افراد زیر 60سال ،زنان با سابقه ماکروزومی و تخمدان
،)symptomsسرماخوردگی ،اسهال های ویروسی ،کووید19-
نیگریکانس، آکانتوزیس و )(PCOS کیستیک پلی
نوتروپنیPMN<1000 :
.6<HbA1C<6.5
18
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
DDx های نوتروپنی :کمبود فولیک اسید و ،B12داروها مثل Hb پایین ← چک رتیک LDH ،bili (T, D) ،و هاپتوگلوبولین
رمز :بله ← بیلی روبین ،ال دی اچ ،هاپتوگلوبولین کوتریموکسازول و داروهای شیمی درمانی ،عفونت ها مثل تیفوئید
آزمایشگاه های ما ،هاپتوگلوبولین را چک نمی کنند. 3 تا کار برای نوتروپنی ) (PMN<1000بکنید:
-2بیماری های کبدی ← AST, ALT, ALP, PT, PTT, INR, Alb, DDx های RBCباالی 6میلیون:
) ← Bili (T, Dچک هپاتیت ،ویلسون ،هموکروماتوز و ...توسط متخصص :R ارتفاع
-3بیماری های تیروئید ← ← TSH, T4, T3عالئم هیپوتیروئیدی Blood :B زیاد ← پلی سایتمی ورا ،سیگاری ها
سولفات هر 8ساعت ← ابتدا با یک کپسول شروع کنید 1 ،هفته بعد که میزان Hbنرمال در مردان14-18 :
معده عادت کرد ،کپسول بعدی را هم اضافه کنید و مجددا 1هفته بعد، میزان Hbنرمال در زنان12-16 :
کپسول سوم را اضافه کنید .بهتر است با معده خالی بخورد ولی اگر
DDx های Hbباال در مردان و زنان :ارتفاع زیاد ،پلی سایتمی ورا،
نتوانست تحمل کند ،با غذا میل کند .حداقل 6ماه باید میل کند .فِرودین،
سیگاری ها و COPD
یک داروی خارجی خوب است و BDبدهید.
تعریف آنمی Hb<14 :در مردان و Hb<12در زنان غیرباردار
-2تاالسمی ← فولیک اسید 1mgروزانه دهید .به هماتولوژیست ارجاع
bili کبدی = کونژوگه = مستقیم = direct
دهید .بسیاری از تاالسمی ها ،فقر آهن هم دارندFe, TIBC, Ferritin . bili غیرکبدی = غیرکونژوگه = مستقیم = indirect
در همه بیماری های کبدی bili ،کونژوگه و در بیماری های غیرکبدی ،هم چک کنید.
19
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
پالکت جهت افتراق فقر آهن از تاالسمی
ببرد زیرا Pltهمانند ،Ferritinیک واکنش دهنده فاز حاد است. زیر 20شد ← به اگر منتزر باالی 13بود ← نسبت × 100
آنمی فقر آهن در سن باالی 40در مردان و بعد از یائسگی در زنان نیاز نفع فقر آهن
به کولونوسکوپی دارد. Ferritin یک واکنش دهنده فاز حاد است و هر التهابی ،سطح آن را
آنمی فقر آهن قبل از سن یائسگی به پریود نسبت داده می شود؛ البته باال می برد.
به شرطی که فرد خونریزی های زیادی داشته باشد. همه آزمایشات مربوط به آنمی:
CBC diff, retic, PBS, AST, ALT, ALP, PT, PTT, INR,طحال و پالکت متضاد همند .کوچک شدن طحال باعث افزایش پالکت
Alb, bili (T, D), B12 level, folic acid, Fe, Ferritin,
ها می شود و بالعکس.
TIBC, TSH, T3, T4
علل Plt<150,000
-1آیا بای /پان سایتوپنی است؟ یعنی آیا WBCیا Hbپایین است؟
-2اگر فقط Pltبه طور ایزوله پایین بود ← PBSدرخواست کنید .اگر
برطرف می شود).
21
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
Or Powder Fosfomycin 3g N = 5 الیو نسخه نویسی 7
خانم باردار هر شب قبل خواب یک دوز را در آب حل و میل کند. تفسیر U/Aو UTI
نیتروفورانتوئین را فقط در سیستیت می توان داد .در زن باردار هم می موارد مهم شامل ،blood ،RBC ،WBC :پروتئین ،گلوکز
توان داد. urine WBC ≥ 5 و/یا urine RBC ≥ 3در UTIمهم است.
سیپروفلوکساسین ،تاوانکس و کوتریموکسازول را نباید در زن باردار داد. هر مریضی که با WBCیا RBCباال در U/Aآمد؛
به جای آن می توان نیتروفورانتوئین ،سفالکسین ،آموکسی سیلین داد.
:I شاید مریض از درد «آی آی» کند .پس اول بپرسید که عالئم ادراری
باکتریوری بدون عالمت
دارد یا نه؛ درد پهلو ،سوزش ادرار ،درد هیپوگاستر یا سوپراپوبیک.
:T قدم بعدی ،بررسی تب و Temperatureبیمار است .اگر تب و بیمار با urine WBC ≥ 5و /یا urine RBC ≥ 3در U/Aآمده
ولی عالمتی ندارد. تهوع و استفراغ داشت( Upper UTI ،پیلونفریت) می شود .اگر بیمار
این افراد نیازی به کشت و درمان ندارند. تب و تهوع و استفراغ نداشت( lower UTI ،سیستیت) مطرح است.
وقتی به تشخیص پیلونفریت رسیدید ،قدم بعدی + U/Cآنتی بیوگرام اندیکاسیون های درمان باکتریوری بی عالمت
کلیه ،نفروستومی در حالب و جراحی پروستات (چه قرار است تحت تراپی 5-7روزه است.
اولین نوبت سیستیت نیازی به U/Cندارد مگر این که سیستیت های دستکاری قرار بگیرد و چه قبال قرار گرفته است).
اگر تب و تهوع و استفراغ درد فالنک داشت upper ،است و 10-14 داشتند ،آنتی بیوتیک بدهید.
روز ABمی خواهد U/C .هم درخواست کنید. حدودا 1هفته آنتی بیوتیک تراپی کنید.
اگر درد سوپراپوبیک دارد ولی تب و تهوع و استفراغ نداردlower ، درمان اسهال های آمیبی :مترونیدازول
است و 5-7روز ABمی خواهد .شما بیمار را با همان سیستیت درمان تبصره :هر کسی که تب و اسهال خونی دارد ،نباید ضد اسهال به او
می کنید .نیاز به U/Cنیست مگر در سیستیت های مکرر. دهید .دیفنوکسیالت ،لوپرامید و ...قدغن است .در عوض می توانید به
آن ها قرص بیسموت دهید .بیسموت هم خاصیت آنتی بیوتیکی و هم پس از پایان درمان آنتی بیوتیکی 10-14 ،UTIروز بعد باید مجددا
U/Aدهید .این کار را زمانی می کنید که بیمار پیلونفریت یا سیستیت خاصیت ضد اسهال دارد .بیسموت اسهال مریض را میوت می کند.
های مکرر داشته و مجبور به انجام U/Cشده اید.
Tab Bismuth 120mg N = 28 1-2عدد ،هر 6ساعت
اگر 10-14روز بعد از پایان درمان آنتی بیوتیکی ،UTIهماچوری در
تبصره :مریض زیر 70سال که اسهال طول کشیده ندارد ،تب و اسهال
U/Aگزارش شد ،باید به آن اپروچ کنید.
خونی هم ندارد ،می توانید مایعات و لوپرامید یا دیفنوکسیالت هر 8
-1اول UTIرا R/Oکنید.
ساعت یا تا موقعی که اسهال دارد ،بدهید.
-2اگر UTIنبود ،وارد مبحث «هماچوری بی عالمت» شوید.
اگر اسهال طول کشیده با هیچ کدام از موارد فوق بهبود نیافت ،به
-3آیا هموگلوبینوری /میوگلوبینوری است یا RBCخالص؟
متخصصین داخلی یا فوق تخصص های گوارش ارجاع دهید.
هموگلوبینوری ناشی از همولیز RBCها و میوگلوبینوری ها ناشی از زیر
اسهالی که حداقل 1ماه ادامه داشته باشد ،باید کولونوسکوپی شود.
آوار ماندن بیمار در زلزله ها ،گرمازدگی ،سرمازدگی ،برق گرفتگی ،جراحی
در افراد مسن یا بستری که مدتی یبوست داشتند و سپس دچار اسهال
ها و هر چیزی که باعث لیز سلول های عضالنی (رابدومیولیز) شود ،است.
می شوند TR ،کنید تا جسم سفت fecal imapactionبه دستتان
blood مثبت و ← urine RBC<3هموگلوبینوری یا میوگلوبینوری
بخورد .انما یا دستکاری آن الزم است.
blood مثبت و ← urine RBC ≥ 3هماچوری
هر چیزی که رنگ ادرار را قرمز کند blood ،را مثبت می کند.
به اورولوژیست جهت سیستوسکوپی به علت احتمال باالی کنسر مثانه و ...
22
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
-6هماچوری ایزوله +سن زیر 40سال و غیرسیگاری ← ارجاع به برای کسی که هایپربیلی روبینمی با Hbنرمال دارد ← قدم بعدی این
است که آیا bili T ≤ 5است یا bili T > 5؟ نفرولوژیست جهت بررسی گلومرولونفریت ها و سندروم های نفریتیک
میرند ولی نوع 2با فنوباربیتال درمان می شوند. SIRS مثبت یعنی vital signsمثبت:
ارجاع دهید به متخصص گوارش .آن ها هم درمان خاصی ندارند. T>38 -3یا T<36
است .در اینجا چون ASTو ALTباالتر از 250اند ،پس اپروچ صرفا بیلی روبین
به ASTو ALTباالست. برای بررسی بیلی روبین ،ببینید که آیا سایر تست های کبدی نرمال
مثال :مریض با ALT = 70 ،AST = 100و ALP = 400آمده است یا نه .آیا بیلی روبین به طور ایزوله باالست یا نه؟
است .در اینجا چون ALPباالتر از 250است ،اپروچ به ALPباالست. ← Total bili ≥ 1.5 غیرنرمال بوده و نیازمند بررسی است.
هایپربیلی روبینمی :directهرگاه حداقل %15بیلی روبین توتال ،از اپروچ به ALPباالی 251
برای درک راحت تر ALP ،را مثل کوه آلپ در نظر بگیرید .قدم بعدی نوع directباشد.
این است که ببینید جای پای این بیماری روی برف کوه آلپ کبد هست
هایپربیلی روبینمی indirect
یا نه؟ منظور از جای پا همون گاما جی تی ) (γGT = GGTمخفف
اگر مریضی bili T ≥ 1.5بود و ارجحیت با indirectبود ،باید به
گاما گلوتامیل ترانسفراز است .اگر γGTمثبت باشد ،نشان می دهد که
هموگلوبین نگاه کنید .چون همولیزها (شامل ،DIC ،ITP ،TTP
منشا ALPباال کبدی است و اگر منفی باشد ،نشان می دهد که منشا
لوپوس ،HUS ،پره اکالمپسی ،دریچه مصنوعی قلبی و )...بیشترین
این ALPاز استخوان ها ،روده ها یا ...است.
علتی است که باعث افزایش بیلی روبین indirectمی شود .سپس باید
مثال توده های متاستاتیک استخوانی می توانند ALPرا افزایش دهند.
وارد مسیر اپروچ Hbشوید ،رتیک چک کنید و ببینید که آیا لیز دارید
خیلی از بیماری های گوارشی مثل سلیا ک و ALP ...را باال می برند.
یا نه.
23
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
اگر γGTمثبت بود و منشا کبدی بود ،حاال باید خودتان با یک دوربین ...بنویسید :ادرار 24ساعته از نظر حجم Cr ،و پروتئین ← .حجم به شما
بروید جای پاهای روی کوه را ببینید .این دوربین همان سونوگرافی کمک می کند که آیا مریض پلی اوریک است یا آنوریک .اگر مریض باالی
است .سنگ ،تومور و ...با سونوگرافی قابل رویت است .اگر سونوگرافی 3لیتر حجم ادرار داشته باشد ،پلی اوریک است ولی اگر زیر 1لیتر باشد،
آنوریک است .حجم ادرار بین 1-3لیتر خوب است Cr .ادرار نشان می نرمال بود ،باید اما و اگر بیاورید؛ یعنی AMAچک کنید.
← ↑ γGT ← ↑ ALP سونوگرافی نرمال ← چک ( AMAآنتی دهد که آیا مریض ادرارش را خوب جمع کرده یا نه .یعنی مثال مریض
همه ادرارش را در ظرف نریخته است .شما از روی Crمی توانید مچ او را میتوکندریال آنتی بادی) ← ...
بگیرید .هر مریضی باید 20cc/kgکراتینین در ادرار دفع کند .اگر Cr AMA -1مثبت ← بیوپسی کبد
ادرار مریض در این حدود باشد ،یعنی ادرار را درست جمع کرده است ولی AMA -2منفی ← MRCP
اگر کمتر از این مقدار محاسبه شده ،در آزمایش گزارش شود ،یعنی خوب تبصره :همزمان با 2 ،AMAآزمایش دیگر هم درخواست کنید:
جمع نکرده است .البته به طور دقیق تر این مقدار در زنان 15-20cc/kg HAV-Ab, P-ANCA
و در مردان 20-25cc/kgاست .ادرار 24ساعته باید این گونه باشد که هپاتیت Aهم می تواند الگوی کلستاتیک دهد و ALPرا باال ببرد.
صبح که بیمار از خواب بیدار شد ،اولین ادرار صبجگاهی اش را دور بریزد P-ANCA را برای بررسی PSCدرخواست کنید.
و ادرارهای بعدی را تا فردا در ظرف مخصوص ادرار بریزد .اولین ادرار اپروچ به ASTو ALTباالی 251
پایان نامه دکتر ژیان :از هر 100نفری که ASTو ALTباالیی دارند صبحگاهی فردا را هم مجددا در همین ظرف بریزد و سپس بیاید.
و با تشخیص کبد چرب تحت درمان اند 15 ،نفر علت بیماری شان کبد اگر هم ASTو ALTو هم ALPباالی 250بودند ،هر دو اپروچ را
همزمان انجام دهید. چرب نیست بلکه هپاتیت ها ،هموکروماتوز ،سلیاک ،ویلسون و ...است.
گاهی ASTو ALTباال هستند ولی به 250نمی رسند .اآلن مقاالت در این موارد باید یکسری آزمایش درخواست کنید:
می گویند که برای این ها هم همه آزمایشات را بخواهید .زیرا هپاتیت AST, ALT, ALP, PT, PTT, INR, Alb, HBs-Ag, HCV-
Ab, Fe (serum Iron), TIBC, Ferritin, AEA, AGA, anti-
ها و ...هم می توانند چنین حالتی را ایجاد کنند .بیشتر توصیه به رژیم
& TTG, ASMA, ANA, anti-LKM, 24h urine Cu
و ورزش می شود. volume & Cr, Serum Ceruloplasmin, α1- anti trypsin
تست های هموکروماتوز Fe (serum Iron), TIBC, Ferritin :معموال وقتی ASTو ALTتا 4-5برابر حد نرمال نباشد ،برایمان
چندان مهم نیست و بیشتر ALPکه 4-5برابر حد نرمال باشد را تست های سلیاک :آنتی اندومزیال آنتی بادی ) ،(AEAآنتی
بررسی می کنیم. گلیادین آنتی بادی )anti-TTG ،(AGA
تست های هپاتیت اتوایمیون :آنتی اِسموس ماسِل آنتی بادی اپروچ به PTو PTTو INRباال
فرض کنید بیمار سابقه مصرف دارویی خاصی مثل وارفارین و داروهای ) (ASMAو ANAو anti-LKM
ضدانعقاد دیگر را ندارد. تست های ویلسون :مس ادرار 24ساعته و سرولوپالسمین سرم
در اولین قدم از آزمایشگاه بخواهید که در صورت باال بودن هر کدام،
هر گاه ادرار 24ساعته خواستید ،باید از نظر حجم و Crنیز چک کنید.
PT mixing testیا PTT mixing testیا هر دو را انجام دهد.
فرض کنید می خواهید ادرار 24ساعته از نظر پروتئینوری بگیرید .باید
24
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
پس اگر PTیا PTTیا هر دو بدون هیچ علت خاصی باال بود ،الیو نسخه نویسی 9
اگر PTTاولیه باال بود و بعد از انجام ،mixing testبیش از %30از -4کپسول تامسولوسین ← 0.4mgشل کننده مجرای ادراری است .هم
مقدار اولیه کم شده بود ،یعنی یکی از فاکتورهای انعقادی بیمار مشکل به مردان و هم به زنان می توان داد.
دارد .به هماتولوژیست ارجاع دهید .مثال ممکن است فاکتور -5 8 ،7 ،5 ،2ضد درد ← آمپول کتوروالک را در سرم بیمار بریزید.
معموال رنال کولیک ها ،برخالف پیلونفریت ها تب ندارند .تب ناشی از درمان کبد چرب
رنال کولیک نهایتا در حد 38درجه است. سایر تست های کبدی باید نرمال باشند.
( 140mg dailyخار مریم) 3 Cap Livergolتا DDxلرز زیاد ) :(shakingاندوکاردیت ،پیلونفریت و ماالریا بعد ناهار
4. Cap Tamsulosin 0.4mg PO stat رژیم الغری و ورزش توصیه می شود.
5. Amp ondansetron 4mg IV or Amp Plasil 10mg IV
مریض سرپایی با سنگ کلیه
در این شرایط ،باید یکسری راهکارهای درمانی مزمن ارائه دهید.
25
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
-1توصیه به مصرف لبنیات ← زیرا اکثر سنگ ها از جنس کلسیم اگزاالت :S سرم نرمال سالین و سمع قلب و ریه ← به صورت 20cc/kgیا
.1lit/hاگر بیمار مشکل قلبی داشت ،کمتر سرم دهید؛ مثال حدود اند .لذا اگر کلسیم از راه GIبرسد ،با اگزاالت ترکیب شده و از راه مدفوع
.500cc/hاگر نرمال سالین نداشتید ،رینگر و رینگرالکتات هم می دفع می گردد و وارد خون نمی شود.
توان داد .سمع قلب و ریه کنید تا وارد ادم ریه نشود یا تامپوناد و پلورال -2قرص کلسیم کربنات را بیشتر برای پوکی استخوان می دهند .قرص
افیوژن های ماسیو نیز مد نظرتان باشد .بیمار باید حین سمع با دهان کلسیم سیترات باعث لیز شدن سنگ ادراری می شود .روزی 1عدد می
نفس بکشد .شاید یک عکس پرتابل کمک کننده باشد .در تامپوناد ،به تواند مصرف کند .می توانید 30تا برایش نسخه کنید.
JVPسمت راست گردن بیمار که پالس می زند ،توجه کنید. Tab Calcium citrate N = 30 روزی 1عدد
-3قرص هیدروکلروتیازید :در بیماران HTNهم می دهند .سنگ را لیز :O تجویز اُکسیژن ← افرادی که در شوک اند ،خونرسانی به بافت ها
کم می شود و اکسیژن کمی به بافت ها می رسد .حتی اگر در پالس می کند .قرص های 25mgو 50mgدارد .ترجیحا 25mgصبح ها دهید
اکسی متری ،سطح اکسیژن بیمار خوب باشد .مثال 3-5lit/minمی که ادرار بیمار را در شب اذیت نکند .اگر فشار بیمار پایین بود ،ندهید .اگر
توان اکسیژن داد. مریض فشار باال نیست ،می توانید همان قرص 25mgرا نصف دهید.
:K Tab Hydrochlorothiazide 25mg N = 30کله پایین ،پاها باال ← پوزیشن ترندلنبرگ صبح ها 1عدد
Drip Dopamine 5macro/kg/min سپسیس و عفونت شدید ،مشکالت قلبی مثل ،MIهیپوولمی مثل
اگر بیمار به دوز 5ماکروگرم وازوپرسور پاسخ نداد ،می توانید 10 خونریزی معده شدید و ...باشد.
ماکروگرم دهید .اگر باز هم فشار مریض باال نیامد ،باید به آمبولی ریه و اگر DBP<60و SBP<90باشد ،یعنی بیمار در شوک است .پس
تامپوناد شک کنید .لذا سریعا درخواست اکوکاردیوگرافی کنید. مثال هم فشار 80/70و هم فشار 100/50بیانگر شوک اند.
دریپ ممکن است مریض را تاکی کارد کند .دریپ را قطع نکنید بلکه درمان
میزان آن را کم کنید. رمزSHOCK :
ابتدا 2تا IVبا آنژیوکت های خاکستری بگیرید.
26
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 11 فشار 01/61بدتر است یا فشار 011/01؟
زیرا ( MAPفشار متوسط شریانی) مهم است .برای فشار ،100/40در ،U.Aدفع آلبومین آنالیز شده و نشان داده می شوند.
MAPحدودا 60و برای فشار MAP ،90/60حدودا 70می شود .معموال پروتئینوری به صورت «پالس» گزارش می شود.
MAPدر 100/40پایین تر است و لذا پروگنوز بدتر است .پایین بودن Alb<30 در ادرار 24ساعته ← عدم آلبومینوری
Alb>30 در ادرار 24ساعته ← وجود آلبومینوری فشار دیاستولیک یعنی هیپوپرفیوژن خیلی خطرناک تر است.
مراحل درمان شوک سپتیک مشابه همان مراحل درمان کلی انواع
داشته باشد.
شوک هاست .تزریق هیدروکورتیزون هم بالمانع است.
WBC<5 ،RBC<2 و Glu -در U.Aنرمال است.
T≥38 ،PR≥90 ،RR≥20 ← SIRS یا WBC≥12000 ،T≤36
2 بار U.Aدهید .اگر هر دو بار پروتئینوری داشت ،بار سوم ادرار 24
یا .WBC≤4000
ساعته درخواست دهید .هدف از سنجش پروتئینوری در ادرار 24
اگر حداقل 2تا از موارد فوق وجود داشته باشند SIRS ،مثبت است.
ساعته ،مشخص شدن کمیت پروتئینوری است؛ بیمار چقدر پروتئین
اگر SIRSمثبت شد AB ،دهید و sepsis work-upکنید.
دفع می کند.
Amp Meropenem 1g IV TDS
علل پروتئینوری :سندروم نفروتیک ،سندروم نفریتیک ،مولتیپل
Amp Vancomycin 1g IV stat, then BD
میلوما ،نفروپاتی ها DM ،و ... S.C ،S.E ،U.C ،U.A ،B.C × 2 :Sepsis work-up و CXR
27
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
اگر ESRفردی باال بود و هر چه R/Oکردید (اعم از عفونت و ،)...باز گلوکزوری
هم به چیزی نرسیدید 3 ،گروه می توانند ESRهای باال داشته باشند؛ وقتی گلوکز در ادرار مثبت است ،یعنی serum BS > 180است.
-1زن باردار اگر قند خون را به زیر 180بیاورید ،گلوکز ادرار هم منفی می شود.
-2زن ها
گلوکز در U.Aزنان باردار مثبت می شود .با این وجود ،باز هم باید
-3مسن ها
work-upدیابت را برای زن باردار انجام دهید (چک ،FBS
DDx های ،TB :ESR>100آرتریت ژاینت ،استئومیلیت ،بدخیمی
HbA1Cو .)...در غیر این صورت ،ممکن است کودک ماکروزوم یا
های خونی مثل لنفوم ها
همراه با سایر عوارض متولد شود.
CRP اختصاصی تر از ESRاست و نیازمند بررسی های بیشتر است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در افراد چاق و افراد مسن ممکن است CRPباال باشد.
کریستال ها در U.A
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هر کریستالی که در U.Aذکر شد ،اهمیتی ندارد؛ کریستال های
تفسیر BUNو Cr
اگزاالت ،اورات ،فسفات و ← . ...فقط 2تا کریستال را باید به
رمز :اگر کلمه های BUNو Crرا پشت سر هم بنویسید ،می شود
نفرولوژیست ارجاع دهید :کریستال های اوریک اسیدی و سیستین
( BUNCrبانکر) بر وزن تانکر .وقتی مریضی را با BUNو Crباال کریستال های اوریک اسیدی در U.Aممکن است بیانگر سنگ ادراری
می آورند ،اول به تانکر وی (یعنی همان مثانه اش) توجه کنید .شاید اوریک اسیدی باشند.
است .سابقه ای از CKDو دیالیز نمی دهد ولی BPHداشته و آنتی فقط کست هیالن نیاز به بررسی ندارد .هر کستی به غیر از کست هیالن
هیستامین ،آنتی سایکوتیک و آنتی کولینرژیک هم می خورده است که (مثل ،RBC cast ،muddy brown casts ،Broad casts
مجرای ادرار را تنگ تر می کنند .در این شرایط مثانه را لمس کنید .اگر WBC castو )...دیدید ،به نفرولوژیست ارجاع دهید.
مثانه بومبه بود ،سریعا سوند نالتون بگذارید .اگر مریض مشکل پست کست گرانولر نیاز به ارجاع به نفرولوژیست دارد و شاید ناشی از ،CKD
رنال نداشت و تانکرش (مثانه اش) سالم بود ،قدم بعدی این است که AKIو ...باشد.
یک تانکر آب ( 1lit/hسرم نرمال سالین) به او بدهید تا پره رنال رد ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تعیین ESRنرمال بر اساس سن و جنس
شود و باید دید که آیا ظرف 1ساعت BUN ،و Crنرمال می شوند یا
در یکسری افراد ESR ،به طور طبیعی باالست .به عبارت highدر
نه .در بیماری که مشکل قلبی دارد 500cc/h ،نرمال سالین دهید.
کنار عدد ESRکه آزمایشگاه بر اساس کیت خود می زند ،توجه نکنید.
سمع ریه فراموش نشود .اگر بعد از 1ساعت همچنان BUNو Crباال
باالترین حد نرمال ESRدر مردان = ÷ 2سن
بود ،این فرد مشکل کلیوی دارد و باید بررسی هایی مثل سونوگرافی و
مثال :مرد 80ساله ،حداکثر می تواند ESR = 40نرمال داشته باشد.
...انجام دهد.
باالترین حد نرمال ESRدر زنان = ( ÷ 2سن )10 +
،BUN/Cr>20 مخاطات خشک ،تعریق زیربغل ← علت :پره رنال
مثال :زن 80ساله ،حداکثر می تواند ESR = 45نرمال داشته باشد.
28
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
چه موقع کسی که BUNو Crباال دارد را سریعا به دیالیز در گذشته BUN>150 ،و Cr>10را به دیالیز می بردند .االن هم
گاهی این کار را می کنند و کسی اشکال نمی گیرد. اورژانسی بفرستید و چه موقع کسی که BUNو Crباال دارد را
رابدومیولیز معموال CPKی باالی ( 1000حتی تا 10هزار) می دهد. انواع بیماران با BUNو Crباال
در صورت فشارهای پایین و دهیدراتاسیون ← تجویز حدود 2lit/h
-0اورژانسی (شالدون گذاری +دیالیز اورژانس) ← اندیکاسیون ها:
سرم نرمال سالین
الف) ← confusionخواب آلوده و پرت و پال گویی
در صورت عدم دهیدراتاسیون ← تجویز حدود 2lit/hسرم هاف سالین
ب) آستریکسی یا هر گونه تیک
به قدری مایع دهید که حداقل 100cc/hادرار داشته باشد.
پ) تهوع و استفراغ مقاوم به درمان
تجویز بیکربنات و مانیتول در محدوده عمل متخصص داخلی است.
ت) هر نوع خونریزی (مثل ،GI bleedingاپیستاکسی ،هموپتیزی و )...
چک 3تا یون در شرایط CPKباالCa, P, K :
ث) پریکاردیال افیوژن (صدای قلبی مافل یا فریکشن راب) یا ادم ریه
در رابدومیولیز K ،خون بیمار باال می رود و اگر درمان نکنید ،با )(fine crackles
هایپرکالمی می میرد. ج) هایپرکالمی مقاوم به درمان ← K>6.5
در رابدومیولیز P ،خون باال می رود و عالئمی مثل خارش و ...ایجاد می چ) اسیدوز مقاوم به درمان بیکربنات ← pH<7.3در VBG
کند که چندان مهم نیست. -2غیر اورژانسی (سوندگذاری +سرم تراپی ← )... +مریضی که
در رابدومیولیز Ca ،خون کم می شود ،تشنج می کند و می میرد. اندیکاسیون های دیالیز اورژانس را نداشته باشد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شوک آنافیالکسی
تفسیر تروپونین( CPK ،کراتین فسفوکیناز) و CK-MB
مسیر درمانی مشترک در تمام شوک ها
مریضی که با مشکل قلبی CP ،از کام تا ناف در فرد باالی 35-40
-1دو تا IVبا آنژیوکت های بزرگ
سال ،تنگی نفس ،گردن درد ،شکم درد ،دارای ریسک فاکتور و ...بیاید،
-2تجویز نرمال سالین
تروپونین حداقل 6ساعت طول می کشد که باال رود .باید CK-MBرا
-3اکسیژن تراپی 3-5lit/min
تقسیم بر CPKکنید و ضربدر 100نمایید؛
-4پوزیشن ← اگر BPپایین بود ،ترندلنبرگ و اگر تنگی نفس داشت،
-1اگر عدد حاصل ≥ 2/5شد ← شک بیشتر به مسائل قلبی
semi siitingمناسب است.
این بیماران را نگه دارید 6 .ساعت بعد تروپونین چک کنید و هر 1
-5تجویز هیدروکورتیزون ← 100-200mg IV stat
ساعت ECGبگیرید.
درمان اختصاصی شوک آنافیالکسی
-2اگر عدد حاصل < 2/5بود ولی مقدار CK-MBو CPKباال بود ←
-6تزریق نصف ویال اپی نفرین 1:1000به اندازه 1ccدر عضله خارجی
شک به مسائل عضالنی مانند رابدومیولیز (تصادف ،زیر آوار ماندن و ،)...
ران ← اگر بعد از 2-3minsبهتر نشد ،نصفه دیگر را تزریق کنید .اگر
گرمازدگی ،برق گرفتگی و هر چیزی که باعث انقباض ناگهانی عضله شود.
گاهی یادتان نبود و 1ویال کامل زدید ،عیبی ندارد.
29
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 11 اپی نفرین های 1:10000بزرگ اند و 10ccاند و IVباید بزنید.
-7در سایر شوک ها ،دریپ نوراپی نفرین می گذاشتیم ولی در شوک رمدسیویر WHO :می گوید که خودشان تاثیر خاصی از آن ندیده اند
آنافیالکسی دریپ اپی نفرین می گذاریم :همان .5macro/min
ولی بعضی مراکز در کشورهای مختلف ذکر کردند که تاثیراتی داشته
ممکن است شوک آنافیالکسی به دنبال تزریق سفتریاکسون و پنی
است .لذا تجویز آن را بر عهده خود پزشک و آن مراکز گذاشته است.
سیلین رخ دهد.
فاوی پیراویر :حرفی از آن در WHOاصال نشد .به زن باردار ندهید.
بیمار با شوک آنافیالکسی را حداقل 6-12ساعت باید نگه دارید
ایورمکتین و هیدروکسی کلروکین :مورد تایید WHOنیستند.
توصیه دکتر ژیان :حتی اگر خواستید آمپول ب کمپلکس هم در
حتی عوارض هیدروکسی کلروکین مثل اسهال و استفراغ به حدی است
منزل به کسی بزنید ،یک آمپول اپی نفرین 1:1000هم بخرید.
که می تواند حال مریض را بدتر هم کند.
درمان EPS
پروتکل دکتر ژیان (طبق ،WHOدانشگاه ییل امریکا و وزارتخانه)
خاطره دکتر ژیان :مریضی به اورژانس بوعلی آمد که درد شدید فک و
در پنومونی CURB-65 ،داریم .اگر بیمار حداقل 2تا از این معیارها را
دهان و گردن و کج شدن سر به یک سمت داشت و داد می زد و ادعا
داشته باشد ،بستری می شود.
می کرد که زبانش هم بزرگ شده است و طب اورژانس شک به شوک
آنافیالکسی داشت .به اپی نفرین عضالنی جواب نداده است .هنوز درد و
احساس تنگی نفس داشته است .دکتر ژیان بزرگی زبان را در معاینه
است .آمپول های آن 5mgاست .اگر جواب نداد ،نصف دیگر آمپول را
درباره کووید 19-هم معیارهای فوق صادق اند .حداقل 1معیار باید نیز تزریق کنید.
مثبت باشد تا بتوان مریض را بستری کرد. به خیلی ها که هالوپریدول می زنید ،اکستراپیرامیدال می شوند .لذا
منظور از اوره باال در معیار ،CURB-65همان End organ failure آمپول هالوبای می زنند.
است .یعنی مریض به علت پنومونی دچار نارسایی کلیه (افزایش BUN
31
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
منظور از Bدر معیار ،CURB-65صرفا BP≤90/60نیست .بعضی درمان کووید 00-در بیماران بستری
8mg دگزامتازون دهید .هر آمپول دگزامتازون 4 ،میلی گرمی است. ) (tilt+یا BP = 100-110دارند ،نیز در این دسته اند.
5-10روز بدهید. تست :Tiltفشار خون را در حالت خوابیده بگیرید .سپس 2-3mins
Amp Dexamethasone 8mg IV daily for 5-10days بنشیند و پاهایش از لبه تخت آویزان باشند و مجددا فشارخون بگیرید.
SBPباید بیش از 20mmHgافت کند .شما در بالین همان کورتون در دیابتی ها باعث باال رفتن BSمی شود ولی عیبی ندارد و
برایش انسولین رگوالر طبق پروتکل می گذارید .تجویز کورتون در 10mmHgرا هم می توانید در نظر بگیرید.
دیابت کنتراندیکه نیست و با انسولین قابل تنظیم است. در کووید ،19-سن بیش از 60سال را می توان سن باال فرض کرد.
ریسک فاکتورها :سن باال ،DM ،مشکل قلبی ،مشکل کلیه ،مشکل -2ضد انعقاد
فشارخون ،افراد چاق ،هر نوع بیماری زمینه ای مثل مصرف کورتون در الف) در بیمار بدون مشکل کلیوی ← تجویز کلگزان )(Clexane
تجویز کلگزان بر هپارین ارجح است. PR>110 را باال و جدی فرض کنید.
تا زمانی که بیمار بستری است ،کلگزان دهید. در بیمار سن باال ریسک نکنید .اگر کمی هم عالمتدار بود ،بستری کنید.
در بیماران کلیوی که Crباال دارند ،کلگزان کنتراندیکه است. اگر O2 Sat <95%بود ،بستری کنید.
درگیری ریه در CTمهم است و اگر همراه با آن ،مریض هر کدام از در صورت پالکت زیر 50هزار ،ضد انعقاد ندهید.
قانون کلی :هر چیزی که می خواهید SCتزریق کنید ،با پالکت زیر معیارهای CURB-65را داشت ،بستری کنید.
50هزار نمی توانید دهید. بی دلیل همه را CTنکنید .هر کسی که CURB-65داشت راCT ،
و بستری کنید .پس همین CURB-65می شود اندیکاسیون های فرضا مریضی 10روز در بیمارستان بستری بوده و کلگزان دریافت
نموده است .اگر حین ترخیص هنوز D-dimerهای باالی 1000دارد، CTریه در بیماران کووید.19-
می توانید تا 30روز ،آپیکسابان 10mgدهید. منفی شدن PCRیا عدم درگیری ریه در CTرد کننده کووید19-
-3رمدسیویر نیست.
از بین اعداد مختلف ،O2 Satپایین تری عددی که در طول روز ابتدا 2تا آمپول را در سرم نرمال سالین بریزید .اگر نرمال سالین
نداشتید ،می توانید در هاف سالین و دکستروز سالین و ...هم بریزید. detectکردید ،مهم است.
31
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
Amp Actemra 400mg in N.S IV slow, then 400mg IV Amp Remdesivir 100mg II in 300cc serum N.S IV within
in N.S 12h later 30mins in first day, then I in 300cc N.S daily for 5 days.
رمدسیویر هم می توان همانند کورتون 5-10روز داد ولی تاثیر چندانی کنتراندیکاسیون های اکتمرا :پالکت زیر 50هزار ،لکوپنی خصوصا
نوتروپنی ) ،(PMN<500عفونت های باکتریایی و قارچی فعال در تجویز 10روزه ندارد و عوارضش زیاد می شود.
در مداسکیپ AST ،یا ALTبیش از 5برابر حد نرمال (مثال در رمدسیویر BSرا باال نمی برد.
هپاتیت) هم جزو کنتراندیکاسیون های اکتمرا در نظر گرفته شده است. رمدسیویر را می توان در زن باردار داد.
در بیمارانی که مشکالت کبدی و کلیوی دارند ،رمدسیویر محدودیت رمز :اکتمرا باعث اکتیو شدن عفونت ها می شود.
دارد؛ یعنی باید adjustکنید و با دوز کمتر دهید.
دوز EUAاکتمرا طبق :FDA
در 5( ALT or AST > 200برابر حد نرمال) و GFR<30دارند،
8mg/kg IV; not to exceed 800mg/dose.
May administer 1 additional IV infusion 8h after first اصال رمدسیویر ندهید.
infusion if clinical signs / symptoms worsen or رمز :رمدسیویر را در بیماری های severeکبدی و کلیوی ندهید.
unimproved
-0اکسیژن
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابتدا nasalبدهید .اگر بعد از 1-2باز هم O2 Sat<94%بود ،با درمان بیماران سرپایی کووید00-
اگر بعد از 3-4ساعت باز هم O2 Sat<94%بود ،باید WHO Mask withتجویز ایورمکتین را تایید نمی کند.
رِسیژِن (اینترفرون بتا) ،تب باال می دهد .تاثیری دیده نشده است. reserve bagدهید.
معموال یک روز در میان به مدت 3-5روز می دهند و دوز 2میلیون اگر بعد از 3-4ساعت باز هم O2 Sat<94%بود ،باید بیمار را به
واحدی دارد .فقط در بیماران سرپایی می دهند. ICUببرند و روی دستگاه BIPAPبگذارند و با فشار مثبت به او
فاوی پیراویر هم خوردنش سخت است و هم تاثیر خاصی ندارد 8 .تا اکسیژن دهند.
صبح و 8تا شب در 24ساعت اول باید بخورد و از روز دوم به بعد 3 ،تا -5اکتمرا )(Tocilizumab
صبح و 3تا شب باید بخورد . بعضی جاها گفته می شود که اکتمرا را همراه با رمدسیویر دهید.
در پروتکل های خارجی گفته می شود همراه با رمدسیویر 2 ،دوز اکتمرا توصیه می شود اصال هیدروکسی کلروکین ندهید زیرا به قدری تهوع و
استفراغ می دهد که مریض را دهیدره و بدتر می کند. هم بزنید؛ به فاصله 12ساعت در سرم بزنید.
در پروتکل ایرانی گفته می شود که اگر بیمار فاکتورهای التهابی خیلی ویتامین های B, C, Dو زینک تاثیر خاصی ندارند.
Pearl Vit D 50000 N = I باالیی داشته باشد ( CRPباال ،لنفوپنی و ،)...تزریق گردد.
Eff Vit C 500mg PO BD به نظر دکتر ژیان ،اگر مریض مشکل مالی نداشته باشد و بتواند تهیه
WHO توصیه تغذیه ای خاصی برای بیماران کووید 19-از جمله
کند ،بسیار کمک کننده هست.
مصرف لبنیات Vit C ،و ...ندارد.
قبال می گفتند برای تجویز اکتمرا IL-6 ،چک کنید ولی االن نیاز نیست.
32
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
عالئم بیماران سرپایی کووید :00-سرفه ،تهوع ،استفراغ ،تب ،تنگی درمان عالمتی سردرد :دیفن هیدرامین ،استامینوفن ،ناپروکسن
درمان عالمتی بی خوابی :اگزازپام ،مالتونین نفس ،دل درد و آبریزش بینی
درمان عالمتی سرفه :آنتی هیستامین (دیفن هیدرامین ،درمان عالمتی اسهال :لوپرامید ،دیفنوکسیالت
دکسترومتورفان ،اکسپکتورانت) یا داروهای گیاهی (شربت لیموعسل و درمان عالمتی افسردگی :فلوکسیتین
درمان عالمتی اضطراب :کلرودیازپوکساید 5mgشب ها دمنوش آویشن) ،مونته لوکاست
برای بیماران سرپایی آزمایش نمی خواهیم .اگر خواستید ،اشکالی ندارد. بخور آب گرم برای سرفه موثر است.
کورتون در مریضی که بستری نکردید ،ندهید .البته کورتون استنشاقی درخواست آزمایشات مختص بیماران بستری شده کووید 19-است.
آزمایشات بیماران بستری باید روزانه باشد. مثل فلوتیکازون را می توان به مریض سرپایی که سرفه دارد ،داد.
آزمایشات قبل از تجویز رمدسیویر باید آماده شوند. در بیمارستان کورتون را در نبوالیزر به بیمار ندهید.
برای سرفه های زیاد ،اسپری های کورتون دار دهید؛ مثل :فلوتیکازونCBC diff, BUN, Cr, FBS, AST, ALT, ALP, PT, PTT, ،
INR, D-dimer, CRP, ESR, Ferritin, LDH
اسپری سیمبیکورت و اسپری سِروفلو (حاوی فلوتیکازون و سالمترول)،
علت درخواست :CBC diffمشخص کردن لنفوپنی و
اسپری بودزوناید ← 2پاف صبح و اگر خواستید 2 ،پاف هم شب بزنید.
ترومبوسیتوپنی ← در پالکت زیر 50هزار ،خیلی از داروهای SCرا
درمان عالمتی خلط زیاد :قرص جوشان -N( NACاستیل
نمی توانید بزنید و اکتمرا ،کلگزان ،هپارین و ...در این شرایط قابل
سیستئین) روزانه
تزریق نیستند .در لنفوپنی که lymph<1000است ،یعنی بیماری
درمان عالمتی گرفتگی بینی :پسودوافدرین (مثل قطره فنیل افرین است).
شدید است و اگر ریسک فاکتور هم داشته باشد ،باید بستری شود.
درمان عالمتی تهوع و استفراغ و دل درد :آنتی هیستامین ها مثل
بعضی بیماران هم Hbپایین داشته و نیاز به خون دارند.
شربت دیفن هیدرامین 5ccهر 8ساعت یا قرص پالزیل یا آمپول
علت درخواست BUNو :Crاگر باال باشد ،باید GFRحساب کنید
اندانسترون در صورت تهوع شدید یا پنتوپرازول برای دل درد
و اگر GFR<30بود ،نمی تواند رمدسیویر بزند.
درمان عالمتی تب :استامینوفن ،استاژل ،ناپروکسن
علت درخواست :AST, ALT, ALPتعیین امکان تزریق رمدسیویر
اگر خواستید ناپروکسن دهید ،همراه با آن فاموتیدین هم در فرد باالی
علت درخواست :FBSتعیین امکان تزریق کورتون (در صورت
50سال دهید تا GI bleedingنکند.
دیابتی بودن :شروع انسولین طبق پروتکل انسولین رگوالر بر اساس
Tab Naproxen 500mg PO q12h
هر 6ساعت) Tab Famotidine 40mg PO q12h
علت درخواست :PT, PTT, INRاگر PTT>80شود و INR درمان عالمتی گلودرد :آنتی هیستامین ها مثل دیفن هیدرامین
باال رود ،ضد انعقادها مثل کلگزان و ضد انعقاد نمی توانید دهید. آتورواستاتین ،ASA ،کلشی سین و ABها نقشی در درمان سرپایی
کووید 19-ندارند.
33
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
علت درخواست :D-dimerالتهاب را نشان می دهد .میزان آن تا ...نرمال بود ،می تواند استرازنیکا بزند .این کار را در استرالیا می کنند.
زیر 500نرمال است .اگر باالی 500رود ،نشان دهنده انعقادپذیری زیاد اگر بعد از تزریق استرازنیکا دیدید که چند روز بعد ،سردرد شدید،
اختالالت بینایی ،اختالالت تعادلی و ...دارید ،مجددا CBC diffو و التهاب بیمار است .در بیمارانی که D-dimer>500دارند ،باید ضد
PT, PTT, INRچک کنید که مختل نباشد. انعقاد برایشان شروع شود .همچنین می توان با ،D-dimerفالوآپ هم
کرد .مریضی که دیروز دی دایمر 1500داشته ولی امروز 1000شده ،گفته می شود سینوفارم در موج دلتا ایمنی چندانی نمی دهد و می
توانید یک دوز دیگر هم بزنید. نشان می دهد که التهابش کمتر شده است.
همچنین می توانید با بررسی روزانه واکنش دهنده های فاز حاد مثل توصیه می شود دوز دوم استرازنیکا را 8هفته بعد از دوز اول و
سینوفارم را 28روز بعد از دوز اول بزنید. CRP ،ESRو فریتین ،سطح التهاب را فالوآپ کنید.
در بیمار سرپایی که لنفوپنی و واکنش دهنده های فاز حاد باال داشته بهترین واکسن موجود در ایران ،استرازنیکا و بعد از آن سینوفارم است.
باشد ،باید حواستان باشد که ممکن است بدحال شود و اگر ریسک CDC می گوید هر کسی که 28روز از دوز واکسن اش گذشته ،می
تواند واکسن دیگری را با هر دوزی بزند. فاکتوری مثل چاقی ،سن باال DM ،و ...دارد ،بهتر است بستری شود.
کسی که بین دو دوز واکسن به کووید 19-مبتال می شود ،نشان می علت درخواست :LDHنشان دهنده التهاب است.
دهد که آن واکسن برایش موثر نبوده است .این واکسن ها زیر %50 تلفن گویای :0001پاسخگوی سواالت دارویی
برای کرونای دلتا ایمنی می دهد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گفته می شود استرازنیکا را زیر 40سال نزنید ولی کسانی هم که زدند،
مالک های ترخیص بیمار
دچار مشکل خاصی نشدند .بهتر است زیر 40سال سینوفارم بزنند.
بر اساس حال عمومی ،سطح اکسیژن ) ،(O2 Sat > 94%عدم وجود
بعضی واکسن ها فلج صورت هم داده اند !
تب در 3روز اخیر تصمیم به ترخیص بگیرید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
واکسن در کووید00-
بزند .اگر کووید 19-شدید باشد 6-8 ،هفته بعد باید واکسن بزند.
دیگری بزنید.
PT, PTT, INRچک کند که اگر پالکت ها و تست های انعقادی ...
34
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 12
عالئم تاکی آریتمی ها ،CP :تپش قلب ،تهوع ،استفراغ ،تنگی نفس،
آریتمی PSVT
رمز مخصوص دکتر ژیان PSVT :شبیه واژه «پست فطرت» است.
انگار که یک نفر به طور منظم دارد به شما فقط همین یک کلمه ناسزا را آریتمی VT
می گوید .موج Pمثل پاره آجر است .اگر نوار قلب Pنداشته باشد ،رمز :در PSVTانگار QRSها را با پونز چسبانده اند و نمی گذارند که
wideشوند .حاال اگر این پونزها نباشند VT ،می ماند که عین انگار کسی پاره آجر را برداشته است .کسی که در دستش پاره آجر دارد و
PSVTاست ولی QRSها wideاند. به طور منظم یک ناسزا را می گوید ،خطرناک است و نیاز به درمان دارد.
گاهی تشخیص PSVTاز rapid AFدشوار است؛ باید یک کاغذ
بردارید .چند تا موج Rمتوالی را روی آن عالمت بزنید .بعد کاغذ را
کمی جلوتر ببرید و با QRSهای دیگر تطبیق دهید و ببینید آیا این ها
در همان فاصله های عالمت گذاری شده ،هستند یا نه .اگر منطبق
ریتم هایی که Pدارند ،درمان شان ،همان رفع علل زمینه ای است.
آریتمی فلوتر )(Flutter
مثال :در سینوس تاکی کاردی ،باید اکسیژن دهید ،مشکل تیروئید و
مشابه PSVTاست ( Pندارد و QRSها منظم اند) ولی دندان اره
آنمی و ...را برطرف کنید.
) (saw toothدارد.
آریتمی AF
35
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
Amp Amiodarone 150mg slow IM within 10mins درمان تاکی آریتمی ها
رمز :آمیودارون ،آمیوآروم است .آرام تزریق کنید.
-1آیا HR>100است؟ بله
بعد از این کار ،اعالم می کنید که بیمار را جهت ادامه پروتکل -2آیا SBP<100است؟
آمیودارون به CCUببرند. الف) بله ← 100jشوک دهید (همکار بیهوشی با پروپوفول 6-7ccیا
میدازوالم IV ،5mgبیمار را sedateکند) و کد 99اعالم کنید .بعد از در ریتم های دهلیزی ،بیمار با آمیودارون 200mgو در ریتم های
بطنی ،بیمار با آمیودارون 400mgترخیص خواهد شد. دادن شوک ،باید نبض کاروتید را چک کنید که ببینید CPRرا باید شروع
کنید یا نه .اگر نبض نداشت CPR ،را باید شروع کنید و شوک دهید .اگر VF ها unstableاند .قلب دارد سر جای خود می لرزد و اصال نمی
تواند فشارخون در عروق ایجاد کند. به شوک 100jجواب نداد 150j ،و سپس 200jشوک دهید .باید به
قدری شوک دهید که ریتم بشکند و فشارخون باال بیاید .همه شوک ها باید درمان PSVT
دارند را ،شما روی QRSهایش شوک را رها می کنید تا این QRSها -3وراپامیل ← در صورت پاسخ ندادن PSVTبه دو درمان فوق،
را سینک و غرق کنید .حاال VFکه QRSندارد ،چیزی هم برای غرق وراپامیل بزنید .همچنین اگر ،AFفلوتر و VTبه آمیودارون جواب نداد
کردن ندارد .پس در VFباید از اول 200jآسینکرنیزه باید شوک یا آمیودارون نداشتید ،می توانید وراپامیل بزنید.
دهید .اصال اگر شوک دادید و دیدید که دستگاه شوک تان کار نمی Amp Verapamil 5mg IV within 2mins, if not
responded, repeat the dose 15mins later
کند ،بدانید که باید آسینک می دادید .زیرا دستگاه شوک اصال QRS
رمز :در درمان آدم پست فطرت ) ،(PSVTاول یقه اش را بگیرید
ای را detectنمی کند که بخواهد شوک را روی آن رها کند.
(ماساژ کاروتید) ،سپس با او نوز به نوز شوید (آدنوزین) و بدانید که
ب) خیر ← نیازی به شوک و کد 99نیست .دارو دهید ) .(A-Aبرای
خیلی ورپریده است (وراپامیل).
درمان تاکی آریتمی های ،stableبا باید آدنوزین بزنید یا آمیودارون.
-4آمیودارون ← اگر PSVTبه هیچ دارویی جواب نداد ،می توانید
درمان ← PSVTآمپول آدنوزین 6mg
آمیودارون بزنید.
رمز :با آدم پست فطرت ) (PSVTباید نوز تو نوز (آدنوزین) شوید.
تبصره :هر گاه آمیودارون نداشتید ،می توانید به جایش وراپامیل بزنید.
باید از باالترین قسمت رگ دستی که به قلب نزدیک است IV ،بگیرند،
تبصره :هر گاه وراپامیل نداشتید ،می توانید به جایش آمیودارون بزنید.
دست را باال نگه دارند ،آدنوزین را شوت کنند و 10ccآب مقطر هم
تبصره :اگر نه آمیودارون داشتید و نه وراپامیل ،دیگوکسین بزنید.
بالفاصله بعد از آن بزنند .اگر HRاز حدود 160-180به حدود -120
دیگوکسین
110رسید ،یعنی rateشکسته شده است .اگر شکسته نشد ،دفعه بعد
آمپول های 0/5میلی گرمی دارد .تا 1.5mgمی توان داد .آرام بزنید. 12mgآدنوزین را شوت کنید و بعد آب مقطر بزنید.
اولین بار 0.5mgدهید .اگر پاسخ نداد 6 ،ساعت بعد 0.25mgدهید
کنتراندیکاسیون آدنوزین :آسم و بیماری های تنفسی
و اگر باز هم جواب نداد 6 ،ساعت بعد هم 0.25mgدهید
درمان ،AFفلوتر و ← VTآمیودارون
36
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
Amp Digoxin 0.5mg IV within 10-30minsالیو نسخه نویسی 13
If not responded, Amp Dig 0.25mg IV within 10mins,
بدن انسان را 3قسمت کنید :سر و گردن ،قفسه سینه و شکم.
6h later. If not responded, repeat the dose 6h later,
again.سر و گردن :شامل گوش ها ،بینی ،دهان
شکم :کلیه ها ،کبد و کیسه صفرا ،روده ها ،مثانه ،مجرای ادراری و رحم رمز :دیگوکسین ،نفروتوکسین است.
یک خط بین قفسه سینه و شکم فرض کنید (یا همان دیافراگم را در برادی آریتمی
نظر بگیرید) .از دیافراگم به باال ،آزیترومایسین جواب می دهد و از اگر HRمریض پایین است و حدود 30-40تاست ،چنان چه فشارخون
دیافراگم به پایین ،سیپروفلوکساسین جواب می دهد. خوبی ندارد ،باید بفرستید pace makerبگذارند ولی اگر فشارخون
در برادی آریتمی ها ،علت را بررسی و درمان کنید ،inf. MI :مصرف
اگر احساس کردید شرایط بحرانی است AB ،را به جای 1هفته -14 ،اندیکاسیون های تجویز ونکومایسین در بیماران بستری
Amp Vancomycin 1g IV BD 10روز دهید .مثال به پنومونی طول کشیده می توان 10روز
اگر می خواهید آزیترومایسین را اثربخش تر و قوی تر کنید ،پنومونی شدید ← می توانید ونکومایسین را به مروپنم یا به ترکیب
سفتریاکسون ،آمپول های 500mgو 1gدارد .می توان 1-2بار در -2مریضی که قرار است به دستگاه ونتیالتور متصل شود.
-3بیمار با بثورات پوستی (شک به عفونت های )g+ روز داد .حداکثر 2gمی توان روزانه داد.
اگر آزیترومایسین ندارید ،کوآموکسی کالو برای عفونت های گوش -4 ،وجود accessهای داخل خون بیمار مثل شالدون ،پورت ،حتی
نفروستومی و ← ...زیرا راهی است که استاف و استرپ از روی پوست بینی ،سینوس ها و لوزه ها دهید.
برای عفونت ریه هم می توان کوآموکسی کالو داد ولی داکسی سایکلین مترونیدازول
Tab Doxycycline 100mg PO BD for 7 daysاگر مریضی که عفونت روده ای به صورت دل درد و تندرنس شدید و
اسهال چرب (شک به آمیب) دارد ،در کنار سیپروفلوکساسین، هر ABای که دادید ،اولین دوز 2تا با هم بخورد.
مترونیدازول هم دهید تا بی هوازی ها را پوشش دهد. مریض بدحال با پنومونی شدید :طبق CURB-65بستری شود و
در بیمار بستری ،چون مروپنم می تواند بی هوازی ها را نیز پوشش سفتریاکسون +آزیترومایسین دریافت نماید.
دهد ،نیازی به مترونیدازول نیست. سفتریاکسون IMنزنید .زیرا درد شدید و شوک ایجاد می کند.
در عفونت های دندان ،تا قبل از این که بیمار به دندانپزشک مراجعه مریض با پیلونفریت یا عفونت شکمی شدید:
نماید ،باید قرص مترونیدازول و کوآموکسی کالو یا آزیترومایسین دهید. Amp Ciprofloxacin 400mg IV BD for 10-14 days
قرص های سیپروفلوکساسین 250mg :و 500mg
کلیندامایسین
آمپول های سیپروفلوکساسین 200mg :و 400mg
قرص های کلیندامایسین300mg :
چه ABای همه چیز را در مریض بستری پوشش می دهد؟
مریض با عفونت پای دیابتی را باید بستری کنید.
Amp Meropenem 1g IV TDS
رمز :باید عفونت پای دیابتی را با سپر ،کلین کنید .یعنی باید به بیمار
رمز :حرف Mدر مروپنم ،شبیه عدد 3انگلیسی است که دوران شده
سیپروفلوکساسین و کلیندامایسین تزریقی دهید.
است .پس مروپنم را باید 1بار در روز دهید.
Amp Clindamycin 600mg IV TDS
Amp Ciprofloxacin 400mg IV BD آمپول های مروپنم و سفتریاکسون 500mg :و 1g
خوراکی
بیشتر برای عفونت های تنفسی است ولی برای عفونت های گوارشی هم
انسولین رگوالر ،شفاف است ولی NPHشیری رنگ و کدر است. مترونیدازول ،مروپنم و ونکومایسین را با نصف دوز بگذارید.
نکته :ماکرولیدها ،سفالوسپورین ها ،پنی سیلین ها و داکسی سایکلین اول باید با سرنگ انسولین ،رگوالر را بکشید .سپس NPHرا بکشید.
دوز انسولین برای هر بیمار0.3/kg : برای بیماران کلیوی نیازی به adjustندارد.
تبصره :هر مریضی که به پنی سیلین حساسیت دارد ،به سفازولین ،انسولین NPHو رگوالر را باید BDزد.
انسولین صبح :دو سوم ← دو سوم + NPHیک سوم رگوالر سفالکسین ،سفتریاکسون و مروپنم هم حساسیت دارد.
امروزه گفته می شود که رگوالر را TDSدهید ولی شما همین طور که
محاسبات کنترل نشده بود ،می توانید حدودا 2واحد به NPHشبانه باید 24واحد انسولین (رگوالر )NPH +بگیرد .حال از این 24واحد،
از آن 16واحد صبح ،دو سوم (حدودا 11واحد) NPHو یک سوم بعد از این که FBSبه زیر 130رسید ،به ترتیب سراغ قندهای زیاد
سایر زمان های شبانه روز بروید و تنظیم کنید. (حدودا 5واحد) را رگوالر بزنید .از آن 8واحد شب ،نصف ( 4واحد) را
ترجیحا به عنوان پزشک عمومی انسولین را شروع کنید و ارجاع دهید NPHو نصف ( 4واحد) را رگوالر بزنید.
به متخصص داخلی. انسولین رگوالر نه نیاز به مخلوط کردن دارد و نه نیاز به تکان دادن.
قبل از کشیدن انسولین ،NPHباید آن را بین دو دست خود بغلتانید .انسولین های شیشه ای را ترجیحا در یخچال یا حتی محیط آزاد نگه
داریدPen .ها نیازی به یخچال ندارند. انواع سرنگ های انسولین در بازار 100 :واحدی و 50واحدی
سرنگ انسولین 51واحدی :با خط های کوچک مدرج شده است و به مریض توصیه کنید که حتما قبل از خواب 1 ،لیوان شیر بخورد زیرا
NPHبرخالف النتوس باعث افت قند قابل توجه می شود. هر 10تا خط کوچک می شود یک خط بزرگ .مجموعا 5خط بزرگ
دارد .با این سرنگ ،عین همان اعدادی که محاسبه کردید را ،از ویال ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درمان زبان جغرافیایی
انسولین می کشید.
دهان شویه
مثال :در مثال فوق ،برای صبح باید ابتدا 5خط کوچک رگوالر و سپس
در صورت سوزش دهان ← غرغره کردن شربت دیفن هیدرامین
11خط کوچک NPHکشیده شود .برای شب باید ابتدا 4خط کوچک
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رگوالر و سپس 4خط کوچک NPHکشیده شود.
سندروم روده تحریک پذیر = IBS
سرنگ انسولین 011واحدی :هر خط این سرنگ 2 ،برابر حالت عادی
باید در این بیماران حتما یک روده سالم داشته باشید .یعنی اگر می
خواهید به یک مریض مارک IBSبزنید ،باید حتما کولونوسکوپی شده است .پس باید نصف میزان محاسبه شده از هر انسولین بکشید.
باشد و سالم باشد .باید IBDرا رد کنید که به IBSبرسید. مثال :در مثال فوق ،برای صبح باید ابتدا حدود 3خط کوچک رگوالر و
حدود 5خط کوچک NPHبکشید .برای شب باید ابتدا 2خط کوچک بیمار با اختالل مزاجی می آید؛ یبوست های مکرر که به اسهال تغییر
می یابد یا بالعکس ،همراه با دل درد و تغییر قوام مدفوع می آید .هم رگوالر و سپس 2خط کوچک NPHکشیده شود.
IBSو هم IBDممکن است با این تابلو بیایند. بهترین زمان تزریق :نیم ساعت قبل از وعده غذایی شام یا صبحانه
بیمار باید هر روز قند ناشتا ،قند 2ساعت بعد از صبحانه ،قند 2ساعت
اولین هدف ،کاهش دادن FBSاست .تا FBSبه زیر 130نیامد ،به
یبوست را تبدیل به اسهال و با مکانیسم دیگر اسهال را تبدیل به در اونیکولیز می توانید قرص کتوکنازول دهید .برای ناخن های دست
تا 3ماه و برای ناخن های پا تا 5-6ماه دهید. یبوست می کند .کارش جذب آب است .اگر فرد یبوست داشته باشد،
Tab Ketoconazole 200mg daily آب را از روده می گیرد و به مدفوع سفت می دهد و اگر فرد اسهال
داشته باشد ،آب را از اسهال می گیرد و آن را تبدیل به یبوست می ایتراکنازول از کتوکنازول بهتر با عوارض کمتر است .اگر داشتید ،بدهید.
Cap Itraconazole 100mg II daily کندbox .های پسیلیوم7 ،تایی است؛ در نسخه مضربی از 7بنویسید.
Powder Psyllium N = 7تربینافین هم می توان داد.
Tab Terbinafine 250mg daily هر روز باید یک ساشه را در آب یا آبمیوه بریزد و میل کند.
قرص گریزئوفولوین :قرص های ریز 125mgدارد .هر 6ساعت باید
تا 3بار در روز هم می توان پسیلیوم را داد.
خورده شود .ارزان هم هست.
-2بیوتیک ها
Tab Griseofulvin 125mg q6h
منظور هم آنتی بیوتیک هاست و هم پروبیوتیک ها.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خشکی دهان لبنیات پروبیوتیکی مثل ماست هست.
41
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
در صورت داشتن یبوست و اسهال ،باید درمان گردد .زیرا هم اسهال و گال و شپش سر
شامپوی پرمترین را به سر و حتی بدن (در صورت درگیری) می مالد. هم یبوست می توانند باعث هموروئید شوند.
10minصبر می کند تا کف باقی بماند و سپس می شورد. اگر گرید هموروئید باال بود ،ارجاع دهید به فوق کولورکتال که حلقه
کاالمین -دی سوختگی های درجه 1و 2را شما درمان کنید .بیش از آن را اعزام
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
کنید به سوانح و سوختگی.
BPH
پیرمردها شکایت می کنند که ادرارشان خوب بیرون نمی آید. سوختگی درجه :0قرمزی
کسی در طول شبانه روز هم باید قند دریافت کند و هم نمک. صبح و یکی را شب همراه با غذا بجود و تا 3شبانه روز این کار را بکند؛
گاهی نیاز است که به جای ،half salineنرمال سالین بگذارید .اگر یعنی 6تا آلبندازول را هر 12ساعت بخورد.
Naبیمار در رِنج نرمال ( )135-145است ،همان half salineرا به زن باردار و به اطفال زیر 6سال نمی توان آلبندازول داد.
بگذارید ولی اگر Na<135است ،نرمال سالین دهید. مبندازول را می توان به اطفال باالی 2سال داد .ارجح است.
باید حداقل 3بار S.Eبرای 3روز متوالی در شک به انگل ها داد یا این حتی اگر مریض دیابتی باشد ،باز هم باید سرم قندی برایش بگذارید.
سرم 1/3 2/3منسوخ شده و نمی شود داد .اگر ناچار شدید ،بدهید. که خود مریض بگوید که کرم دفع کرده است.
42
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
نصفش را در یک باسن و نصف دیگر را در باسن دیگر تزریق نمایید. الیو نسخه نویسی 15
Tab Robaxin 500mg q6h
سرماخوردگی
-2قرص باکلوفن
درمان عالمتی آبریزش بینی :ضد احتقان ها
خوب جواب می دهد ولی خطرناک است و در دوزهای باال تشنج می
-0قطره فنیل افرین 0.25mg :و 0.5mgدارد 1-2 .قطره ،صبح و شب
دهد .تاثیرش خیلی بیشتر از روباکسین است .بهتر است بیمار نصف
در بینی بچکاند .ترجیحا 0.25mgرا دهید .تا 3روز بیشتر نباید دهید زیرا
قرص هر 8ساعت میل کند .باید 2-3روز بگذرد تا بتوانید نصف قرص
بیش از 3روز ،مخاط را ملتهب می کند و بینی کیپ می شود .اگر کسی به
را تبدیل به یک قرص کامل کنید.
دنبال سرماخوردگی احساس کیپ شدن گوش هم کند ،این قطره خوب
قرص های باکلوفن 10mg ،5mg :و 25mg
است ؛ قطره را در بینی می ریزید ،شیپور استاش باز شده ،ترشحات تخلیه
آمپول های باکلوفن 10mg/20ml ،10mg/5ml :و 50MCG
گشته و گوش ها باز می شوند.
Tab Baclofen 10mg ½ q8h
-2شربت پسودوافدرین .5cc q6-8h :کمی خواب آور است و تا
قانون :وقتی پزشک یک دارو را می نویسد ولی دوزش را نمی نویسد،
حدودی impotencyهم می دهد که مهم نیست زیرا طوالنی مدت
داروخانه باید کمترین دوز را به بیمار دهد.
استفاده نمی شود.
-3آمپول های آنتی هیستامین مثل کلروفنیرامین و NSAIDs
-3شربت دیفن هیدرامین کامپاند .5cc q6-8h :بخش «کامپاند»،
آمپول کتوروالک خوب جواب می دهد .هم IMو هم IVمی توان زد
آمونیوم کلرید دارد که آن هم ضد احتقان است .خود دیفن هیدرامین هم
یا داخل سرم ریخت و انفوزیون کرد.
ضد سرفه است .آنتی هیستامین ها باعث باز کردن بینی نمی شوند.
آمپول های کتوروالک 30mg/ml ،10mg/ml :و 60mg/ml
-0قطره ( NaClنمک طعام) :خوب است .برای اطفال هم می دهند .تا
قرص کتوروالک10mg :
3بار در روز می تواند استفاده کند .قوی نیست اما عوارضش کمتر است.
نورولوژیست ها می گویند که کتوروالک IMباعث موارد زیادی از فلج
شربت های ضد سرفه
عصب سیاتیک شده است.
-0شربت دیفن هیدرامین .5cc q8h :ترجیحا شربت دیفن هیدرامین آمپول پیروکسیکام ) :(Piroxicamفقط IMزده می شود.
-2شربت اکسپکتورانت .5cc q6-8h :حاوی ضد احتقان هم هست .کپسول پیروکسیکام10mg :
این شربت متشکل از کلرفنیرامین (آنتی هیستامین) ،فنیل پروپانول آمین شیاف پیروکسیکام20mg :
شیاف دیکلوفناک 50mg :و 100mg ← 100mgبهتر است. (ضد احتقان سمپاتومیمتیک) و گایافنزین (روان کننده خلط) است.
کرم پیروکسیکام ،کرم دیکلوفناک و کرم دِمو ) (Demoداریم. -3شربت گایافنزین :ضد سرفه و خلط آور است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هر جایی درد داشت و عضله اسپاسم کرد و خواستید که اثر کرم ضد
اسپاسم های عضالنی
اسپاسم بیشتر شود ،چند تا قرص زیرزبانی نیتروگلیسرین را سوزن
-0متاکاربامول = روباکسین
بزنید و مایع داخل شان را روی کرم بچکانید و سپس روی آن موضع ...
آمپول های بزرگ 10ccدارد.
43
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
...بمالید تا نفوذ کرم به درون پوست بیشتر و تاثیرش 2-3برابر شود .خود شربت4mg/5ml :
جمع بندی طالیی :ضد تهوع ها ،ضد اسپاسم ها ،آنتی قرص هیوسین ،آمپول دی سیکلومین
هیستامین ها (به جز نسل )2و NSAIDsهمگی q6-8hباید آمپول هیوسین را می توان SC ،IMو IVزد.
ساعت با معده خالی بهتر است خورده شود .بیمار از االن تا حدود 7-10 -0متوکلوپرامید = = Metoclopramideپالزیل = Plasil
روز بعد 1قرص می خورد .اگر معده عادت کرد 1 ،قرص دیگر اضافه کنید. عارضه :اکستراپیرامیدل و دیستونی گردن
مجددا روزی 2قرص به مدت حدود 10روز می خورید و هر گاه معده تان درمان :بیپریدین
عادت کرد ،می کنید روزی 3قرص .عین قرص مت فورمین است. می توانید قرص پالزیل را هر 8ساعت دهید.
-2قرص /کپسول فروس فومارات ) 2 :(Ferrous Fumarateبار آمپول پالزیل را می توان IMو IVزد.
در روز است .کمتر در بازار پیدا می شود. 10mg :Soft gel cap
مریض آنمی را به متخصص داخلی یا فوق خون ارجاع دهید. آمپول10mg/2ml :
سایر داروها مثل سیدرال ،فیفول ،فِرودین ،هماتینیک و ...گران هستند 4mg/ml (15ml) :Oral drop
و عمال برای مناطق طرحی قابل تجویز نیستند. -2اندانسترون = = Ondansetronدمیترون = Demitron
44
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
بیمار دیابتی زیر 40سال +دارای ریسک فاکتورهای مذکور ← تجویز هایپرلیپیدمی
کلسترول حاصل جمع HDL + LDLاست ،LDL .کلسترول بد و بیمار دیابتی زیر 40سال +فاقد ریسک فاکتور ← عدم نیاز به دارو
در 2گروه از افراد ،بدون دیدن عدد ،LDLآتورواستاتین ،HDLکلسترول خوب است.
40mgرا شروع کنید: از بین آزمایشات مذکور ،فقط به اعداد LDLو TGتوجه کنید .اصال
-2بیمار با مشکالت قلبی :آنژیو MI ،و ... LDL>190 را باید در همه افراد درمان کنید.
TG بسیار وابسته به رژیم غذایی و ورزش است. -1بیماران قلبی ← سابقه آنژیو MI ،و ...
-2ریسک فاکتورهای قلبی ← سیگار ،HTN ،DM ،آلبومینوری بیش از TG وابسته به DMو مشکالت تیروئید است و تا این دو بیماری
درمان نشوند TG ،اصالح نمی شود .پس متفورمین و لووتیروکسین به 30mgدر ادرار 24ساعته (پروتئین مثبت در U.Aیعنی دفع آلبومین
نوعی باعث بهبود TGهم می شوند. حداقل ،)300mgسابقه مرگ زودرس والدین در اثر بیماری قلبی (پدر زیر
کسی که TG>500دارد %100 ،درمان می خواهد؛ جم فیبروزیل و 55سال و مادر زیر 65سال) BMI ،باال و ...
فنوفیبرات 3 .ماه بعد آزمایش دهید .اگر TG<500شد ،می توان دارو در 2اندیکاسیون فوق LDL ،باید به زیر 70برسد.
را قطع کرد وگرنه باید دوز را یک قرص یک قرص بیشتر نمود. همیشه آتورواستاتین را ابتدا با دوز کم ) (20mgشروع کنید یا به جای
آن رزوواستاتین 10mgشروع کنید 3 .ماه بعد آزمایش دهید .اگر در داروهای کاهنده LDLبیشتر Tabو داروهای کاهنده TGبیشتر
Capهستند. افراد فاقد اندیکاسیون LDL ،به زیر 190رسید یا در افراد دارای
اندیکاسیون LDL ،به زیر 70رسید ،یعنی همین دوز خوب است و -0جم فیبروزیل
ادامه دهید .اگر به هدف مطلوب نرسیدید ،این بار دوز دارو را 2برابر حداکثر 2تا قرص صبح و 2تا قرص شب می توان داد.
گفته می شود آن هایی که ریسک فاکتور ندارند ،اگر طی 2آزمایش قرص 450mg :و 600mg
Cap Gemfibrozil 300mg q12h متوالی LDLخوب باشد ،می توانید قرص را قطع کنید ولی بهتر است
2 Rosuvastatin برابر قوی تر از Atorvastatinاست .یعنی قرص کپسول 100mg ،67mg :و 200mg
،HTNآلبومینوری بیش از 30mgدر ادرار 24ساعته ،سابقه مرگ ... اندیکاسیون های مذکور ← تجویز 80mgآتورواستاتین
45
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
...زودرس والدین در اثر بیماری قلبی (پدر زیر 55سال و مادر زیر 65الیو نسخه نویسی 16
آسپیرین = ASA
والدین در اثر بیماری قلبی (پدر زیر 55سال و مادر زیر 65سال)،
اگر در سونوگرافی کلیه ،سنگ دیدید ،باید ادرار 24ساعته درخواست BMIباال و )...باید ASAبگیرد.
کنید تا جنس سنگ را تعیین کنند؛ ادرار 24ساعته از نظر حجم،Cr ، در سنین باال حتما ASAرا همراه با یک PPIدهید زیرا ASAنوعی
،Caاگزاالت ،اوریک اسید ،سیترات NSAIDبوده و باعث خونریزی گوارشی می شود.
ASA باعث تشدید آسم می شود .در افراد با پولیپ بینی هم ندهید .هدف از درمان :آوردن اوریک اسید بیمار به زیر 6
درمان :آلوپورینول که قرص های 100mgو 300mgدارد که روزانه پالویکس 75mgدهید .پالویکس عوارض گوارشی کمتری دارد.
می دهید 1 .ماه بعد اوریک اسید چک می کنید .اگر اوریک اسید به زیر بیمار با مشکل قلبی تثبیت شده ،بدون توجه به سن ASA ،دهید.
6نرسیده بود ،مجددا 1قرص دیگر بیفزایید و 1ماه بعد اوریک اسید قرص های ( 81mg :ASAبهترین نوع) 80mg ،و 100mg
چک کنید .تا 800mgهم می توان در روز داد ولی معموال تا 300mg زنان باردار دیابتی از هفته 12به بعد باید ASAبخورند تا ریسک پره
جواب است .هر گاه به زیر 6رسید ،باید 6ماه آلوپورینول را ادامه داده و اکالمپسی کم شود.
46
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
در دیابتی ها ،کورتون ندهید بلکه NSAIDیا کلشی سین دهید. ...اگر همچنان بعد از 6ماه ،اوریک اسید زیر 6بود ،می توانید قطع کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
Tab Allopurinol 100mg daily N = 30
بروسلوز = تب مالت
بیمار را به متخصص داخلی یا فوق روماتولوژی ارجاع دهید.
عالئم :بدن درد ،کمر درد ،تب ،گر گرفتگی ،ضعف و خستگی
درمان حمله نقرس
منشا :لبنیات محلی آلوده ،دام آلوده
بیمار با مفصل متورم شست پا می آید به نحوی که اصال نمی گذارد به
تست wrightدهید .اگر مثبت شد ،دارو دهید.
آن دست بزنید.
عدد تست Wrightدر سطح شهری باالی 1/160مثبت است؛ یعنی
قرص های کلشی سین 1mg :و 500mcg
1/320و 1/640و ...مثبت است.
روز اول باید هر 6ساعت ،یک قرص کلشی سین 1mgبخورد.
عدد تست Wrightدر سطح روستایی باالی 1/320مثبت است؛ یعنی
روز دوم و سوم باید هر 8ساعت ،یک قرص کلشی سین 1mgبخورد.
1/640و ...مثبت است.
روز چهارم و پنجم و ششم باید هر 12ساعت ،یک قرص کلشی سین
اگر بیمار عالمتدار بود و رایت منفی شد (یعنی 1/80و کمتر در سطح
1mgبخورد.
شهری و 1/160و کمتر در سطح روستایی) ،کومبس رایت بخواهید.
روز هفتم و هشتم و نهم و دهم باید روزی یک قرص کلشی سین 1mg
اگر عدد کومبس رایت بزرگتر مساوی با عدد رایت شد (مثال هر دو در
بخورد.
سطح روستایی 1/160شدند یا کومبس رایت 1/320و رایت 1/160
Tab Colchicine 1mg N = 20
شد) ،مثبت محسوب می شود و باید درمان شود. عارضه :اسهال ← ضد اسهال :لوپرامید ،دیفنوکسیالت
اگر مریض همچنان درد داشت ،می تواند همراه با کلشی سین ،قرص طبق پروتکل بومی همان منطقه عمل کنید .ممکن است در یک
منطقه ،باالی 1/80را مثبت در نظر بگیرند. پردنیزولون 5mgهر 12ساعت هم بخورد.
Tab Prednisolone 5mg N = 20درمان :داکسی سایکلین +ریفامپین تا 6-8هفته هر 12ساعت 1عدد
Cap Doxyxycline 100mg PO BD N = 112 اگر کلشی سین ندارید NSAID ،دهید .تا زمانی که درد از بین رود،
Cap Rifampin 300mg PO TDS N = 168
می تواند ناپروکسن یا ایندومتاسین استفاده کند.
به جای ریفامپین ،آمپول استرپتومایسین 1gروزانه تا 3هفته بزنید.
Tab Naproxen 500mg PO TDS
در اطفال زیر 8سال :داکسی سایکلین نمی توان داد بلکه باید
Tab Indomethacin 75mg II PO BD
کوتریموکسازول داد. یعنی 150mgصبح و 150mgشب ایندومتاسین میل کند.
برای افراد مسن که NSAIDمی دهید ،قرص پنتوپرازول 40mgپیگیری :تست رایت تا 2سال مثبت باقی می ماند .حال عمومی بیمار
از جمله کمردرد و از بین رفتن تب مهم است .درد عضالنی ممکن است صبح ها دهید تا خونریزی گوارشی نکنند.
دیرتر بهبود یابد .در فالوآپ می توان از تست 2MEاستفاده کرد. اگر نه کلشی سین و نه پردنیزولون داشتید ،آمپول کورتون دهید.
) Amp Methyl prednisolone (Solumedrol, Depomedrolتست :2MEاگر مثبت شود ،نیاز به درمان مجدد (همان داروها تا 3
40mg daily IM for 3 days
ماه بعد) دارد .اگر 2MEکمتر مساوی رایت بود ،یعنی مثبت است.
Or Amp Triamcinolone 40mg q12h for 6 days
2ME Or Amp Dexamethasone 8mg daily IM for 3 daysزیر 1/40منفی محسوب می شود.
47
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
مثال :رایت بیمار در سطح روستایی 1/320است .اگر 2ماه بعد7.35 < normal pH < 7.45 ،
مثال HCO3 = 30 ،pH = 7.50 :و PCO2 = 60است .اعداد
2MEهم 1/320یا 1/160بود ،مثبت محسوب می شود .یعنی بیمار
HCO3و PCO2را روی نمودار بگذارید .چون pHقلیایی است ،پس
بهبود نیافته است .حاال یا همان داکسی سایکلین +ریفامپین را تا 3ماه
نمودار آلکالوز متابولیک را اصل قرار می دهیم که ±اسیدوز تنفسی است.
بعد ادامه دهید یا ارجاع به متخصص داخلی دهید.
چه بیماری هایی آلکالوز متابولیک می دهند؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تهوع و استفراغ ← ضد تهوع +سرم S.E
WBC = 0-1 نرمال است و 2به باال ،مثبت محسوب می شود که اسهال شدید ← ضد اسهال + AB /سرم
بیانگر اسهال التهابی است.
ادرار زیاد ← قطع دیورتیک +تجویز سرم
ترشحات زیاد چست تیوب ← کالمپ کردن چست تیوب علل اسهال التهابی :دیسانتری ،باکتریال IBD ،و ...
اگر S.Eمثبت بود S.C ،دهید که شاید شیگال و ...در بیاید .اگر S.Cترشحات زیاد ← NGکالمپ کردن NG
منفی شد ،شاید IBDبوده و نیاز به ارجاع به فوق گوارش داشته باشد .هیپوکالمی ← تجویز پتاسیم
پارازیت ها و اسهال های ویروسی باعث مثبت شدن WBCدر مدفوع هایپرکلسمی ← درمان مربوطه
رمز :آلکالوز متابولیک یعنی مریض الکی دارد الس ) (lossمی کند از نمی شوند.
رمز :هر کسی که اسیدوز متابولیکش شب می زند باال ،الکل خورده ،دم ( HCO3 بیکربنات) نرمال 24است و CO2نرمال هم 40است.
است.
48
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
الیو نسخه نویسی 17 چه بیماری هایی آلکالوز تنفسی می دهند؟
آمپول :B12تزریق به صورت SC ،IMیا IV drip کسی که آلکالوز تنفسی دارد ،تند تند نفس می کشد.
-1بیماری های تنفسی ← پنومونی ،امبولی ،پنوموتوراکس ،امفیزم ،آمپول B12اگر در سرم ریخته شود ،آن را قرمز می کند.
رمز :آمپول B12را می توان از 82راه مختلف تزریق کرد. کووید ،19-ادم ریه ،پلورال افیوژن و CXR ← ...بخواهید.
HCO3و PCO2را روی نمودار بگذارید .چون pHاسیدی است ،داروهای گروه Xبارداری
پس نمودار اسیدوز تنفسی را اصل قرار می دهیم که ±آلکالوز -1وارفارین ← اصال ندهید ) .(Xوارفارین باعث warو جنگ می شود.
-2ایزوترتینوئین (راکوتان) ← مشتق Vit Aبرای درمان اکنه پوستی متابولیک است.
انگار که در دستگاه تنفس چنین فردی ،اسید ریخته اند .هر لحظه -4ضد انگل ها ← مبندازول ،آلبندازول
سریعا ویزیت یا مشاوره بیهوشی بزنید زیرا هر لحظه ممکن است نیاز به MTX -6
اکثر داروهای ضد صرع (والپروات سدیم ،فنوباربیتال و D )...اند .ندهید. انتوباسیون باشد pH<7.25 .نیاز به انتوباسیون دارد.
مثال HCO3 = 20 ،pH = 7.30 :و PCO2 = 60است .اعداد داروی ضد انعقاد مناسب برای بارداری ،هپارین است.
HCO3و PCO2را روی نمودار بگذارید pH .اسیدی است و هم بنزودیازپین ها مثل دیازپام ،لورازپام ،کلرودیازپوکساید ← Dاند.
اسیدوز تنفسی و هم اسیدوز متابولیک داریم .پس علل هر دو را در نظر زن باردار نباید برای درد گوارشی قرص Clidinium - Cبخورد .آن
:T تتراسایکلین ها
:E اریترومایسین
49
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
...داروهایی مثل ،serum TNGالبتالول و . ...ما همه این کارها را می آزیترومایسین جزو گروه Bاست و می توان داد.
کنیم تا خونریزی در مغز رخ ندهد .ولی اگر خونریزی اتفاق افتاد و بیمار استاتین ها منع مطلق ندارند ولی نباید بدهید.
CVAهموراژیک کرد ،دیگر حق ندارید فشارخون را پایین بیاورید مگر ترجیحا باید ABاز دسته پنی سیلین ها و سفالوسپورین ها بدهید.
این که SBP>180یا DBP>130باشد. نیتروفورانتوئین در عفونت های ادراری بارداری مناسب است.
MI و CVAرا سریعا اعزام کنید. افتراق توسطspiral brain CT W/O Contrast :
CVA ایسکمیک تا 12ساعت در brain CTمشخص نمی شود .پس در CVAایسکمیک 4/5 ،ساعت وقت برای آلتپالز زدن هست.
اگر بیمار عالئم CVAدارد ولی چیزی در brain CTندیدید ،درمان CVAایسکمیک :استاتین + (2-3lit/min) O2 +سرم
TNGیا البتالول در ،BP>220/130ترومبولیتیک )،ASA ،(rtPA ردکننده CVAنیست .لذا بسیاری از CVAهای ایسکمیک را به
Serum TNG 5macro/min IV infusion. CVA هموراژیک بالفاصله در brain CTدیده می شود .برای
If not responded until 5 mins later, serum TNG نوروسرجن ویزیت بزنید.
10macro/min IV infusion.
در CVAهموراژیک کار خاصی به عنوان پزشک عمومی نمی توانید
If not responded until 5mins later, serum TNG
بکنید .خونریزی در مغز باعث افزایش فشار ICPمی شود .پس
15macro/min IV infusion.
حواستان باشد که چیزهایی که باعث افزایش فشار و افزایش خونریزی If not responded until 5mins later, serum TNG
15macro/min IV infusion. مریض می شود ،ندهید .مثال سرم ،وارفارین ،هپارین و ASAندهید.
If not responded until 5mins later, serum TNG
مانیتول به کسی داده می شود که سریعا قرار است به اتاق عمل ببرند و
20macro/min IV infusion.
If not responded until 20mins later, serum TNG اتاق عمل هم آماده است.
40macro/min IV infusion. مانیتول یک خنجر دو لبه است؛ از یک طرف فشار را پایین می آورد و
If not responded until 20mins later, serum TNG
از طرفی ،بعدش سریعا فشار را می برد باال.
60macro/min IV infusion.
If not responded until 20mins later, serum TNG نیازی به تجویز کورتون نیست .جواب نمی دهد.
80macro/min IV infusion. اگر بیمار به ونتیالتور وصل بود ،باید RRرا باال ببرید و کمی
If not responded until 20mins later, serum TNG
هایپرونتیله کنید .هایپرونتیالسیون به تعدیل فشار ICPکمک می کند.
100macro/min IV infusion.
اکثر اوقات HTNباعث ایجاد CVAهموراژیک می شود.
خالصه100 ← 80 ← 60 ← 40 ← 20 ← 15 ← 10 ← 5 :
در اورژانس های فشارخون که BPخیلی باال می رود و end organ
تا زمانی serum TNGتزریق شود که فشارخون روی 160/100
failureرخ می دهد ،سعی می کنیم BPرا سریعا پایین بیاوریم؛ با ...
بماند.
51
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
:G گلوکز +انسولین البتالول معموال در کنترل HTNدر choice ،CVAاست.
Amp DW50% IV shoot + 10units insulin Regular from Amp Labetalol 20mg slow IV within 2-3mins
another IV line اگر با البتالول فشار پایین نیامد ،هر 10minsمی توانید تا 100دقیقه
تکرار کنید .یعنی 10تا آمپول به فاصله هر 10دقیقه می توانید بزنید .اگر قند بیمار باالی 250بود (بیمار خودش دیابتی بود) ،نیازی به
تزریق گلوکز نیست و همان 10واحد انسولین رگوالر کافیست. آتورواستاتین را 40-80mgدر CVAایسکمیک و 80mgدر MIدهید.
Powder Kayoxalate 30g + 30cc water/lactulose PO stat تزریق rtPAحتما ویزیت بزنید.
اگر بیمار CVAایسکمیک یا ،MIاز قبل ASAمی خورده 80mg ،اسهال باعث دفع پتاسیم می شود.
:E ادرار آور مثل الزیکس دهید ولی اگر سابقه مصرف ASAندارد 325mg ،دهید.
Amp Lasix 40mg IV stat اگر بیمار CVAایسکمیک یا ،MIاز قبل پالویکس می خورده،
اگر با اقدامات فوق پتاسیم پایین نیامد ،الزیکس دهید تا Kاز طریق
75mgدهید ولی اگر سابقه مصرف پالویکس ندارد 300mg ،دهید.
ادرار دفع شود.
در بیمار CVAایسکمیک برخالف بیمار ،MIآمپول ACE-I ،M.S
چک Kهر 2-4ساعت انجام شود.
،/ ARBبتابلوکر و هپارین نمی دهیم.
همیشه یون ها را دو بار تکرار کنید .گاهی آزمایشگاه اشتباه می کند.
هپارین را قبال در CVAایسکمیک می دادند ولی االن نمی دهند.
اگر بار دوم هم آزمایش تغییرات یونی را تایید کرد ،درمان بگذارید.
اگر بیمار برای خوردن قرص ها هوشیار نبود NG ،بگذارید و گاواژ کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ هیپوکالمی )(K<3.5
پتاسیم
ECG بگیرید.
رنج نرمال3/5-5 :
K<3 حتما درمان می خواهد .در موارد ،3<K<3.5اگر ECGموج
هایپرکالمی )(K>5
T flatداشت ،درمان بگذارید. تنها یونی که عالئم CNSنمی دهد ،پتاسیم است.
← 5<K<6 فقط ECGبگیرید .اگر تغییرات نواری ) (T tallداشت ،قانون :حتما 20cc KCl 15%را در حداقل 1لیتر سرم نرمال سالین
بریزید و در عرض حداقل 1ساعت تزریق کنید .اگر حجم سرم از 1 درمان کنید وگرنه نیازی به درمان ندارد.
لیتر بیشتر شود یا مدت تزریق به 2ساعت برسد ،چه بهتر! طبیعتا باید K>6 درمان می خواهد.
10cc KCl %15را در حداقل 500ccسرم نرمال سالین بریزید و رمز درمان هایپرکالمیECG :
حداقل طی نیم ساعت دهید. در همه بیماران هایپرکالمی باید ECGبگیرید.
1- 20cc KCl 15% in 1lit serum N.S IV infusion within 1h :G گلوکونات کلسیم
2- 10cc KCl 15% in 500cc serum N.S IV infusion
within 30mins Amp Gluconate calcium 10% I slow IV within 10mins
ترجیحا KClرا در سرم دکستروز نریزید زیرا دکستروز باعث ترشح 1-2 بار می توان تکرار کرد .باعث ایجاد محافظت قلبی می گردد.
انسولین می شود و مجددا Kرا پایین می آورد. هر آمپولی که حاوی یون (مثل کلسیم و )...است را ،حداقل طی
51
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
مریض هیپوناترمی مثل خیک آب است .فقط اجازه دارد 4فنجان آب سدیم
در طول روز بنوشد .نهایتا تا 1لیتر در عرض 24ساعت می تواند مایع رنج نرمال135-145 :
عالئم :کاهش هوشیاری ،گیجی و منگی و کانفیوژن ،تشنج ،تهوع و هایپرناترمی )(Na>145
یعنی مریض دهیدره است و نیاز به مایع دارد. استفراغ زیاد ،آتاکسی
عالئم هیپوناترمی مثل عالئم مسمومیت با الکل است .یعنی مریض با عالئم :پارستزی ،پارزی ،کانفیوژن و ...
عالئم هایپرناترمی مثل عالئم CVAهموراژیک است. تهوع ،استفراغ ،گیجی ،آتاکسی و تلو تلو خوردن و ...می آید.
اگر 120<Na<135بود و بیمار عالئمی مثل تهوع ،استفراغ ،اگر 145<Na<160بود و بیمار عالمت داشت ،درمان نیاز دارد.
اگر Na>160بود و بیمار عالمت داشت یا نداشت ،درمان نیاز دارد. کانفیوژن ،آتاکسی و ...داشت ،درمان کنید.
فرمول :وزن بیمار را × 1/53کنید .حاصل هر چه شد ،به همان میزان اگر 120<Na<135بود و بیمار عالمت نداشت ،درمان نیاز ندارد.
cc/hبه او سرم DW5%دهید یا می توانید NGدهید و آب خالص اگر Na<120بود ،چه با عالمت و چه بی عالمت ،باید درمان کنید.
برایش گاواژ کنید .سرم half salineچندان خوب نیست. فرمول :وزن بیمار را تقسیم بر 3کنید .به این میزان برای بیمار ،سرم
استاد ژیان می گویند « »× 1/53ولی منابع می گویند «.»× 1/35 سالین %3بگذارید.
اگر سالین %3نداشتید ولی سالین %5داشتید ،وزن بیمار را تقسیم بر مثال :بیمار 60kgبا هایپرناترمی آمده است .حدودا 90ccدر ساعت
به او سرم DW5%دهید .در 24ساعت حدودا می شود .2160cc 5کنید و به همان میزان در عرض 1ساعت به بیمار انفوزیون کنید.
مثال :فردی 60kgبا هیپوناترمی آمده است .برای درمان 20cc ،سرم Na را با قند بیمار اصالح کنید .در ،Na<135اول BSرا چک کنید.
اگر ،100<BS<200بود 2 ،تا (در واقع )1/6به عدد Naبیفزایید. سالین %3در عرض 1ساعت انفوزیون وریدی نمایید.
مثال :بیمار با BS=300و Na=133آمده است .چون قندخون 300 هر 3ساعت Naرا چک کنید.
است ،پس باید 2بار 2تایی به عدد Naبیفزایید .یعنی Naواقعی نباید در عرض 24ساعت Na ،را بیش از 8-10mEqباال بیاورید.
بیمار 137 ،است .پس بیمار اصال هیپوناترمی نداشته است. حتی اگر عالئم بیمار برطرف نشده باشد ← .اگر Naرا بیشتر از این
میزان باال ببرید ،شرایط بیمار شبیه شرایط هایپرناترمی شده و ریسک کلسیم
سالین %3شروع کنید .هر 3ساعت Naرا چک کنید .هر گاه در طی عالئم :کانفیوژن ،تشنج ،اسپاسم دست ها ،شوستوک ،تروسو،
هیپوناترمی یعنی مایع در بدن فرد زیاد است .همه سرم های قبلی
52
مدرس :دکتر رضا ژیان نویسنده :کیوان محمدزاده
عالمت تروسو :اگر کاف فشارسنج را حدود 1-3minsدور دست بیمار
اگر Ca<7بود و حتی اگر بیمار بی عالمت بود ،نیاز به درمان دارد.
انفوزیون کنند .حدودا 10ساعت طول می کشد که این سرم تمام شود.
هایپرکلسمی
53