Professional Documents
Culture Documents
Partycypacja I Dyskurs: Łukasz M. Dominiak
Partycypacja I Dyskurs: Łukasz M. Dominiak
Partycypacja I Dyskurs: Łukasz M. Dominiak
Dominiak
Partycypacja i dyskurs
Mentalność pierwotna
w badaniach Luciena Lévy-Bruhla
NOMOS
© Copyright by Łukasz M. Dominiak & Zakład Wydawniczy Nomos
© Copyright by Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Wszelkie prawa zastrzeżone. Książka ani żadna jej część nie może być przedru-
kowywana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana me-
chanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani od-
czytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy.
Recenzje:
prof. dr hab. Anna Pałubicka
prof. dr hab. Elżbieta Tarkowska
ISBN 978-83-7688-184-3
ISBN 978-83-231-3349-0
Kraków 2015
Druk i oprawa:
TOTEM.COM.PL Sp. z o.o. Sp. komandytowa
88-100 Inowrocław, ul. Jacewska 89
tel.: +48 52 35 400 40; fax: 52 56 101 43
www.totem.com.pl
sekretariat@totem.com.pl
Rodzicom
SPIS TREŚCI
WSTĘP
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii? 11
CZĘŚĆ I
Życie. Człowiek i jego czasy 29
Wprowadzenie 31
Rozdział 1
Kryzys polityczny i utrwalanie narodu. Francja
od poł. XIX w. do poł. XX. w. 35
Rozdział 2
Lévy-Bruhl: życie i kariera naukowa (1857–1939) 55
Rozdział 3
Lévy-Bruhl: obywatel Trzeciej Republiki 75
Judaizm 75
Socjalizm i republikanizm 85
Nacjonalizm i patriotyzm 95
Podsumowanie 104
CZĘŚĆ II
Dzieło. Człowiek i jego pisarstwo 107
Rozdział 4
Biografia naukowa. Od filozofii poprzez socjologię
do antropologii 109
Friedrich Jacobi i historia filozofii 110
Auguste Comte i socjologizm 117
Socjologia moralności 125
Antropologia społeczeństw pierwotnych 139
7
CZĘŚĆ III
Mentalność pierwotna — elementy teorii 153
Rozdział 5
Mistyczny (mystique) i prelogiczny (prélogique)
charakter mentalności pierwotnej 165
Symbioza mistyczna rzeczywistości 171
Przyczynowość mistyczna — pierwotne wyobrażenie
czasoprzestrzeni 183
Partycypacja mistyczna, prawo partycypacji i pre-
logiczność 196
Zastosowania partycypacji mistycznej 204
Podsumowanie — „Pour la mentalité primitive être
c’est participer” 210
Rozdział 6
Człowiek pierwotny i jego doświadczenie 217
Tożsamość człowieka pierwotnego — dusza pier-
wotna 218
Kategoria afektywna nadnaturalności 231
KONKLUZJE
Życie uczonego i życie idei 243
8
Wykaz zastosowanych skrótów bibliograficznych
9
WSTĘP
1
Jeśli chodzi o źródła moich zainteresowań, to chciałbym w tym miejscu po-
dziękować prof. Andrzejowi Piotrowi Kowalskiemu za zwrócenie wiele lat
temu uwagi na mało znane prace antropologów francuskich i prof. Włodzi-
mierzowi Wincławskiemu za niestrudzone utwierdzanie mnie w przekonaniu,
że ich dorobek naukowy jest typowym przykładem myślenia socjologicznego.
11
Wstęp
12
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
13
Wstęp
14
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
15
Wstęp
16
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
17
Wstęp
18
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
19
Wstęp
20
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
21
Wstęp
22
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
23
Wstęp
24
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
25
Wstęp
26
Czy możliwe jest nowe spojrzenie na historię socjologii?
27
sługuje najnowsze opracowanie antropologa Fredericka Kecka
(2008) oraz wydana praca zbiorowa z serii Anamnèse, mająca na
celu rehabilitację i przywrócenie dla antropologii dokonań Lévy-
-Bruhla (Bednarz, Ravelet [éds.] 2006). Nowe spojrzenie przy-
nosi także praca belgijskiego filozofa Stanislasa Depreza (2010).
Znakiem zmiany jest także reedycja znacznej części jego
dorobku, po ponad pół wieku od poprzednich wydań (Lévy-
-Bruhl 2007a, b). W angloamerykańskim obszarze językowym, już
od czasów zdecydowanej krytyki ustaleń Lévy-Bruhla dokonanej
przez antropologów szkoły Franza Boasa (Benedict 1925, 1928) oraz
pierwszych socjologów (Park 1924; Blumer 1930), nie ma żadnych
omówień o charakterze monograficznym. Jego prace wzbudziły
zainteresowanie dopiero podczas debaty na temat racjonalności
w latach 70. XX w. Po publikacji w 1990 r. Demystifing Mentalities
Geoffreya Lloyda (1990) i jego zdecydowanie negatywnego zdania
na temat badań francuskiego badacza nie ukazała się żadna synte-
tyczna publikacja na jego temat w języku angielskim.
***
28