13.11.

2023

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

SNT 211
İstanbul:Tarih,Sanat ve Toplum

BOUKOLEON SARAYI

Ad/Soyad : Emre ÖRS

Numara : 040200802
Eğitmen :Öğr. Gör. Dr. Çiğdem Özkan Aygün

Sayfa | 1
 13.11.2023

İÇİNDEKİLER

1. Giriş ………………………………………………………………..1

2. Tarihçe……………………………………………………………..2

3. Konum………………………………………………………...…...3

4. Mimarisi ve Tasarımı……………………………………………..4

5. Sonuç……………………………………………………………….5

6. Kaynakça…………………………………………………………..6

Sayfa | 2
 13.11.2023

GİRİŞ

Boukoleon Sarayı, İstanbul Boğazı'nın kıyısında yer alan tarihi bir

saraydır. Bu saray, Bizans İmparatorluğu döneminde pek çok
hükümdara ev sahipliği yapmış ve görkemli anılara tanıklık etmiştir.
Tarih boyunca çeşitli dönemlerde kullanılan bu yapı, Bizans sanatının
ve mimarisinin önemli bir örneğidir.
Bugün Boukoleon Sarayı'nın kalıntıları, İstanbul'un zengin tarihini
anlamak isteyenler için önemli bir araştırma konusudur. Ancak zamanla
büyük ölçüde kaybolmuş olsa da, bu sarayın kalıntıları, mimari zarafeti
ve geçmişin yankılarıyla hala büyüleyici bir etki bırakmaktadır. Sarayın
bulunduğu konum, Marmara Denizi kıyısındaki muazzam manzarasıyla
dikkat çekmektedir.

Sayfa | 3
 13.11.2023

TARİHÇE

Boukoleon Sarayı, İstanbul'un zengin tarihine

ışık tutan önemli bir Bizans dönemi
yapılarından biridir. İlk olarak Hormisdas
olarak bilinen saray, I. Justinian döneminde
Boukoleon adını almıştır. Bu adın kökeni,
sarayın önündeki küçük limanda bulunan aslan
ve boğa heykellerine atıfta bulunarak ortaya
çıkmıştır.
Saray, 5. yüzyılda II. Theodosius tarafından
sahil surlarının üzerine inşa edilmiştir. Ancak, Boukoleon özellikle 10.
yüzyılda süslenmiş ve güçlendirilmiştir. VII. Konstantin
Prophyrogennetos'un dönemindeki süslemeler ve Nikephoros Phokas
dönemindeki güçlendirmeler, sarayın estetik zenginliğini artırmıştır.
Boukoleon Sarayı, zaman içinde çeşitli amaçlar için kullanılmıştır.
1081'den sonra imparatorun ikametgahı olmaktan çıkmasına rağmen,
devlet toplantıları, diplomatik görüşmeler, zafer törenleri ve dini
buluşmalar gibi önemli olaylara ev sahipliği yapmıştır.
Boukoleon Sarayı, Bizans İmparatorluğu'nun zengin mirasını yansıtan,
tarihî ve kültürel öneme sahip bir yapı olarak günümüze ulaşmıştır.

Sayfa | 4
 13.11.2023

KONUM

Boukoleon Sarayı, İstanbul'un tarihi yarımadasında, Sarayburnu'nun

güneydoğu ucunda, Marmara Denizi kıyısında konumlanmıştır. Bu
stratejik konum, sarayın hem deniz hem de kara yoluyla kolayca
erişilebilir olmasını sağlamıştır.
Sarayburnu, Topkapı Sarayı'nın
karşısında yer alır ve tarihi
Yedikule Hisarı'nın yakınında
bulunur. Bu bölge, Bizans
İmparatorluğu döneminde önemli
politik ve kültürel faaliyetlere ev
sahipliği yapmıştır. Boukoleon
Sarayı'nın Marmara Denizi'ne bu kadar yakın bir konumda olması, hem
deniz trafiği hem de savunma amaçlarıyla stratejik bir avantaj
sağlamıştır.
Boukoleon Sarayı'nın bu benzersiz konumu, tarihi ve kültürel
zenginlikleriyle birleşerek, İstanbul'un tarihî dokusunu oluşturan
önemli yapılarından biri haline gelmiştir. Günümüzde, bu alan
ziyaretçilere Bizans İmparatorluğu'nun görkemli geçmişine dair bir
pencere açmaktadır.

Sayfa | 5
 13.11.2023

MİMARİSİ VE TASARIMI

Boukoleon Sarayı, Bizans

İmparatorluğu'nun önemli yapılarından
biridir ve tarihi ve mimari zenginliği ile
dikkat çeker. Saray, 300 metre
uzunluğundaki bir cepheye sahiptir ve
anıtsal bir merdivenle iki ana bölüme
ayrılır. Doğu kısmı günümüzde kısmen
ayakta kalırken, batı kısmı 1873'teki
demiryolu inşaatında zarar görmüştür.
Saray, deniz seviyesinden yaklaşık 13,5
metre yükseklikte surların üzerinde yer
alır.
Doğu kısmında bulunan Justinianus
Dönemi eklemesi, kolonadlı bir bölüm
içerir ve Theofilos döneminde restore
edilip VII. Konstantinos tarafından
genişletilen bir dizi mermer söveli
pencereye sahiptir. Batı kısmında ise
günümüzde hala ayakta olan üç pencere ve bir balkona ait konsollar
görülür. Sarayın içinde çapraz tonozlu bir sarnıç bulunur, bu sarnıcın
altında İyon sütunları yer alır ve 9. yüzyılda inşa edilmiş olabilir.
Saraya üç kapıdan girilir, bunlardan biri Küçük Kapı'dır. Diğer kapılar
Küçük Kapı ve İmparatorluk Sarayı İskele Kapısı olarak bilinir. Sarayın
sahil tarafında bulunan anıtsal merdiven, İskele Kapısı'na açılır ve
imparatorluk iskelesi ile saray arasında bağlantı sağlar. Küçük Kapı da
denize açılan kapılardan biridir ve üzerinde İmparator Justinianus'a ait
monogramlar bulunur.

Sayfa | 6
 13.11.2023

SONUÇ

Özetle, Boukoleon Sarayı, Bizans

İmparatorluğu'nun zengin kültürel
mirasını ve ihtişamını yansıtan kilit bir
yapıdır. Tarihi önemi, sarayın stratejik
konumu, özgün mimarisi ve
tasarımındaki estetik detaylar,
imparatorluk döneminin sadece
gösterişli bir sarayı olmanın ötesinde,
politik, sosyal ve kültürel arenada
oynadığı önemli rolü vurgular.

Harabe durumundaki mevcut hali, koruma endişelerini beraberinde

getirse de, Boukoleon Sarayı'nın varlığı, bilim dünyası, tarihçiler ve
meraklılar için unutulmaz bir geçmişi canlı tutarak, insanlık tarihindeki
büyük bir dönemi hatırlatmaya devam eder.

Sayfa | 7
 13.11.2023

KAYNAKÇA

1 - ) Bardill, Jonathan. Brickstamps of Constantinople, V.1, Oxford University

Press, 2004, s.147

2 - ) Bent, Theodore. Byzantine Palaces , The English Historical Review, Vol. 2,

No. 7 (Jul., 1887), 466-481, Published by Oxford University Press.

3 - ) Kazhdan, Alexandre. “Boukoleon” The Oxford Dictionary of Byzantium.

Ed. Alexander P.Kazhdan. Oxford University Press, 1991

4 - ) Magdalino, Paul (2011). “Court and Capital in Byzantium”. In Duindam,

Jeroen; Artan, Tülay; Kunt, Metin (eds.). Royal Courts in Dynastic States and
Empires: A Global Perspective. Vol. 1. Brill

5 - ) Müller-Wiener, Wolfgang (2002). İstanbul’un Tarihsel Topografyası.

İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 225.

6 - )https://www.arkeolojisanat.com/shop/blog/bukoleon-sarayindaki-kazilarda-
yeni-kesif-yapilan-kazilarda-saraydan-kacis-dehlizi-kesfedildi_3_1349116

Sayfa | 8