Produkt krajowy brutto (PKB)-wartość

rynkowa wszystkich dóbr i usług finalnych

wytworzony w kraju w danym
okresie=Y=Pkb
Y=C+I+G+NX
C=Konsumpcja=wydatki gospodarstw
domowych na dobra i usługi z wyjątkiem
zakupu nowych domów i mieszkań
I=Inwestycje=wydatki na zakup maszyn i
urządzeń, budynków i budowli oraz zapasów,
a także zakup nowych mieszkań i domów
przez gospodarstwa domowe.
G=Wydatki publiczne=wydatki na zakup
dóbr i usług przez instytucje rządowe i
samorządowe.
NX=eksport netto=X-M=różnica między
sumą wydatków poniesionych przez
podmioty zagraniczne na dobra i usługi
wytworzone w kraju(eksport) a sumą
wydatków poniesionych przez podmioty
krajowe na dobra i usługi wytworzone za
granicą (import)
X=eksport
M=import
płatności transferowe-płatności niezwiązane
z zakupem dobra lub usługi
PKB(per capita)- wartość produktu
krajowego brutto danego kraju podzielona
przez liczbę mieszkańców, traktowana jako
miara dochodu narodowego przypadająca na
jednego mieszkańca.
Realny PKB-wartość produkcji dóbr i usług
w danej gospodarce skorygowana o efekt
zmiany cen.
PKB w cenach stałych-wartość PKB
obliczona przy użyciu cen właściwych dla
wybranego roku bazowego czyli
skorygowana o efekt inflacji
PKB w cenach bieżących lub rynkowych-
wartość PKB obliczona przez pomnożenie
wielkości produkcji dóbr i usług przez ich
ceny w roku sprawozdawczym
Nominalny PKB-wartość produkcji dóbr i
usług w cenach bieżących
Deflator PKB-miernik poziomu cen,
obliczany jako stosunek nominalnego PKB do
realnego PKB pomnożony przez 100
 Deflator PKB=Nominalny PKB * 100
Realny PKB
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)-miara ogólnego
poziomu cen płaconych przez przeciętnego
konsument
Stopa inflacji-procentowa zmiana wskaźnika
cen w stosunku do poprzedniego okresu

Stopa inflacji w roku2=

100* CPI w roku 2-CPI w roku 1
CPI w roku 1
Producer Price Index (PPI) Wskaźnik cen
dóbr produkcyjnych-miara wartości
koszyka dóbr i usług kupowanych przez
przedsiębiorstwa

kwota w dzisiejszym pieniądzu=z

z=kwota w pieniądzu z roku T *dzisiejszy poziom cen

Poziom cen w roku T
indeksacja-automatyczne korygowanie
pewnej kwoty ze względu na inflację na mocy
obowiązujących przepisów lub umowy
Nominalna stopa procentowa-stopa
procentowa, według której naliczane są
odsetki, nieskorygowana o wpływ inflacji
Realna stopa procentowa-stopa procentowa
skorygowana o wpływ inflacji
Trend wzrostu=GDPt2-GDPt1 *100
GDPt1
Gdzie
GDPt2-Pkb w okresie t2
GDPt1-PKB we wcześniejszym okresie t1
Produkcyjność-przeciętna ilość dóbr i usług,
które pracownik jest w stanie wytworzyć w
jednostce czasu
Inwestycje brutto-łączne wydatki na kapitał
rzeczowy w danym kraju w pewnym okresie
inwestycje netto-inwestycje brutto
pomniejszone o wydatki na odtworzenie
istniejącego kapitału rzeczowego
kapitał rzeczowy-narzędzia, maszyny i
urządzenia oraz budynki i budowle
wykorzystywane do wytwarzania dóbr i usług
Zasoby naturalne-wszystkie
wykorzystywane do produkcji dóbr i usług
zasoby, których źródłem jest przyroda, takie
jak ziemia, woda czy surowce mineralne
Wiedza technologiczna-wiedza
społeczeństwa dotycząca najlepszych metod
wytwarzania dóbr i usług
Y=f(K,L)
Gdzie
K-Kapitał
L-Praca
Y-PKB
MPL=ΔY
ΔL
MPL=produkt krańcowy pracy

MPK=ΔY
ΔK
MPK-produkt krańcowy kapitału
Y/L=f(K/L, 1)
gdzie:
Y/L-przeciętna produkcyjność pracy,
czyli wielkość produkcji na jednego
pracownika
Y/L=βf(K/L, 1),
β-stopa postępu technicznego
Y=βf(K,L,H,N)
gdzie:
Y-wielkość produkcji
K-ilość kapitału rzeczowego
L-Ilość pracy
H-Ilość kapitału ludzkiego
N-ilość zasobów naturalnych
Y/x=βf(K/x,H/x,N/x)
Y/L=βf(K/L,H/L,N/L)
efekt doganiania-zjawisko polegające
na tym, że kraje ubogie często
odznaczają się szybszym wzrostem
gospodarczym niż bogate.
Bezpośrednie inwestycje
zagraniczne-inwestycje rzeczowe, w
wypadku których właścicielem i
zarządcą jest podmiot zagraniczny
Zagraniczne inwestycje portfelowe-
inwestycje, które są finansowane z
funduszy zagranicznych, ale znajdują
się pod kontrolą podmiotów
krajowych.
Drenaż mózgów-emigracja dobrze
wykształconych pracowników do
krajów bogatych.

PKB PPP - to wartość PKB obliczana

według parytetu siły nabywczej
(Purchasing Power Parity –PPP)
Przewaga komparatywna-przewaga
uzyskana poprzez możliwość do
produkowania wyrobu po niższym
koszcie, niż jest w stanie robić to
konkurent To samo dotyczy gospodarki
światowej. Każdy kraj powinien
produkować i eksportować te dobra,
które wytwarza najbardziej efektywnie w
porównaniu z innymi krajami.
Bezrobocie-liczba osób w wieku
produkcyjnym , które są chętne i
zdolne do podjęcia pracy przy
aktualnie obowiązujących stawkach
płac ale nie mają zatrudnienia.

Mop-międzynarodowa organizacja pracy

Zasób siły roboczej-całkowita liczba
pracowników w danej gospodarce, obejmująca
zarówno osoby pracujące, jak i bezrobotne
Zasób siły roboczej=
liczba osób pracujących+liczba bezrobotnych
stopa bezrobocia-procentowy udział osób
bezrobotnych w zasobie siły roboczej
Stopa bezrobocia=liczba bezrobotnych 100
zasób siły roboczej
Wskaźnik aktywności zawodowej=
zasób siły roboczej *100
liczba osób dorosłych
Współczynik aktywności zawodowej-
procentowy udział osób aktywnych
zawodowo w populacji dorosłych
Naturalna stopa bezrobocia-normalny
poziom bezrobocia, wokół którego oscyluje
faktyczna stopa bezrobocia
bezrobocie cykliczne-odchylenie stopy
bezrobocia od poziomu naturalnego
Bezrobocie frykcyjne-bezrobocie
wynikające stąd, że ludzie potrzebują czasu
na znalezienie pracy, która im najbardziej
odpowiada
bezrobocie strukturalne-bezrobocie
wynikające stąd, że liczba miejsc pracy
dostępnych na niekórych rynkach pracy jest
zbyt mała, by każdy kto chce, znalazł
zatrudnienie
Poszukiwanie pracy-proces selekcji ofert
pracy pod kątem własnych kwalifikacji i
oczekiwań
Ubezpiecznenie od bezrobocia (fundusz
pracy)-forma ubezpieczenia społecznego
zapewniająca środki na wypłatę zasiłków dla
osób, które utraciły pracę
stopień uzwiązkowienia-procentowy udział
członków związków zawodowych w ogólnej
liczbie pracowników
Negocjacje zbiorowe-proces uzgadniania
warunków zatrudnienia między związkami
zawodowymi a pracodawcami.
Strajk pasywny-przerwanie pracy
strajk włoski-powolne wykonywanie pracy
płaca minimalna=płaca graniczna
przyczyny bezrobocia naturalnego-płaca
minimalna, związki zawodowe,proces
poszukiwania pracy, płace efektywnościowe
System finansowy-zbiór instytucji, które
pomagają dopasować oszczędności jednej
osoby do planów inwestycyjnych innej osoby
rynki finansowe-instytucje finansowe, za
których pośrednictwem oszczędzający mogą
bezpośrednio przekazać pieniądze
pożyczającym
Obligacja-dłużny papier wartościowy
cena obligacji jest ujemnie skorelowana z
rentownością
pośrednicy finansowi-instytucje, do których
trafiają pieniądze oszczędzających, zanim
zostaną przekazane pożyczającym
Fundusz inwestycyjny-instytucja, która
oferuje oszczędzającym jednostki
uczestnictwa, a wpływy z ich sprzedaży
przeznacza na zakup portfela akcji i obligacji
swap ryzyka kredytowego-instrument
finansowy stanowiący ubezpieczenie
posiadacza obligacji przed ryzykiem
niewykonania zobowiązania przez
dłużnika(kontrakt cds)
rynek subprime-osoby, które ze względu na
niską wiarygodność kredytową nie były
wcześniej postrzegane przez instytucje
finansowe jako potencjalni klienci.
Oszczędności narodowe-PKB minus
konsumpcja i wydatki publiczne=S
S=I
S=Y-C-G
Oszczędności publiczne-część dochodów
podatkowych, która pozostaje państwu po
opłaceniu wydatków publicznych=T-G
oszczędności prywatne-część dochodu, która
pozostaje gospodarstwom domowym po
opłaceniu podatków i konsumpcji=Y-T-C
rynek funduszy pożyczkowych-rynek na
którym osoby oszczędzające oferują fundusze
do wykorzystania a osoby potrzebujących
środków na inwestycje zgłaszają
zapotrzebowanie na fundusze
efekt wypierania-obniżenie poziomu
inwestycji ma skutek wzrostu długu
publicznego
Finanse-dziedzina ekonomii zajmująca się
tym jak ludzie podejmują decyzje dotyczące
alokacji zasobów w czasie i jak podchodzą
do ryzyka
Wartość bieżąca-kwota, jaką należy posiadać
dziś, by przy obecnych stopach procentowych
otrzymać daną sumę pieniędzy w przyszłości
wartość przyszła-wartość, jaką osiągnie w
przyszłości dana suma pieniędzy przy
obecnych stopach procentowych
procent składany-zasada narastania sumy
pieniędzy ulokowanej np. na rachunku
bankowym, zgodnie z którą naliczone odsetki
powiększają kwotę od której są naliczane

n*k
Kk=K0⋅(1+p100⋅k)
gdzie:
K0- kapitał początkowy
n- liczba lat oszczędzania
p- oprocentowanie w skali roku (np. gdy
mamy3%w skali roku, top=3)
k- liczba kapitalizacji w ciągu roku
Kk- kapitał zgromadzony na koniec
oszczędzania
ryzyko-prawdopodobieństwo wystąpienia
zdarzenia powodującego straty finansowe lub
inne szkody
awersja do ryzyka-niechęć do pozostawania
w stanie niepewności
dywersyfikacja-strategia ograniczania
ryzyka polegająca na zastąpienia jednego
dużego ryzyka wieloma mniejszymi i
niezależnymi od siebie źródłami ryzyka.
Ryzyko indywidualne (niesystematyczne)-
ryzyko dotyczące tylko jednego podmiotu
ekonomicznego
ryzyko zagregowane-ryzyko dotyczące w
równym stopniu wszystkich podmiotów
ekonomicznych
Analiza fundamentalna-analiza sprawozdań
finansowych i perspektyw rozwojowych
przedsiębiorstwa w celu określenia jego
wartości
hipoteza o efektywności rynku-koncepcja
zgodnie z którą cena aktywów odzwierciedla
wszystkie publiczne dostępne informacje
dotyczące ich wartościowy
efektywność informacyjna-aspekt działania
polegający na racjonalnym uwzględnieniu
wszystkich dostępnych informacji
błądzenie losowe-właściwość zmiennej
polegająca na tym, że jej wartość zmienia się
w sposób nieprzewidywalny
Wymiana barterowa-bezpośrednia wymiana
jednych dóbr i usług na inne
Podwójna zbieżność potrzeb-sytuacja, gdy
spotykają się dwie osoby, z których każda ma
na wymianę coś, czego potrzebuje ta druga
Pieniądz-zbiór aktywów, które ludzie
wykorzystują regularnie do kupowania dóbr i
usług od innych ludzi
Środek wymiany-coś, co nabywcy dają
sprzedawcom kiedy chcą od nich kupić dobra
lub usługi
Jednostka rozliczeniowa-miara służąca do
określania cen i zapisywania zobowiązań
Środek przechowywania wartości-coś, co
można wykorzystać do przeniesienia siły
nabywczej z teraźniejszości w przyszłość
Majątek-łączne zasoby środków
przechowywania wartości, w tym aktywów
pieniężnych i niepieniężnych
Płynność aktywów-łatwość, z jaką dany
składnik aktywów można zamienić na
właściwy dla danej gospodarki środek
wymiany
Pieniądz towarowy-pieniądz, który
przyjmuje postać towaru o wartości
samoistnej
Pieniądz symboliczny (przymusowy)-
pieniądz w postaci pozbawionej wartości
samoistnej, pełniący funkcje pieniądza na
mocy obowiązujących przepisów
Zasób pieniądza-ilość pieniądza krążąca w
gospodarce
gotówka-banknoty i bilon znajdujące się w
obiegu
Wkłady płatne na żądanie-środki
zgromadzone na rachunkach bankowych,
które mogą zostać uruchomione w każdej
chwili przez użycie karty kredytowej lub
wypisanie czeku
Bank centralny-instytucja odpowiedzialna za
regulowanie ilości pieniądza w gospodarce
Podaż pieniądza-ilość pieniądza dostępna w
gospodarce
Polityka pieniężna-działania banku
centralnego służące regulowaniu podaży
pieniądza
Operacje rynku otwartego-transakcje kupna
i sprzedaży aktywów niepieniężnych
zawierane przez bank centralny z instytucjami
sektora bankowego
Europejski bank centralny (EBC)-wspólny
bank centralny 18 krajów tworzących Unię
Gospodarczą i Walutową
Eurosystem-struktura złożona z EBC i
banków centralnych 18 krajów tworzących
Unię gospodarczą i walutową
Bank Angli-Bank centralny Wielkiej Brytanii
Rezerwy-wkłady przyjęte przez bank, które
nie zostały zamienione na kredyty
System bankowy oparty na rezerwie
cząstkowej-system, w którym banki
utrzymują w rezerwie tylko część depozytów
stopa rezerwy-udział rezerwy w łącznej
wartości wkładów
pasywa-zobowiązania
Mnożnik kreacji pieniądza-ilość pieniędzy
generowana przez system bankowy dzięki
zwiększeniu rezerw o jednostkę=1/R
gdzie:
R=stopa rezerwy
Bezwarunkowe operacje rynku otwartego-
transakcje sprzedaży lub zakupu aktywów
niepieniężnych od sektora bankowego,
którym nie towarzyszy zobowiązanie do
zawarcia transakcji odwrotnej w późniejszym
terminie.
Transakcja z przyrzeczeniem odkupu-
sprzedaż aktywów niepieniężnych przy której
sprzedający zobowiązuje się do ich
odkupienia po określonej cenie w ustalonym
terminie
Rynek pieniądza-rynek międzybankowych
pożyczek krótkoterminowych
Stopa refinansowa-stopa oprocentowania
pożyczek krótkoterminowych udzielanych
przez Europejski Bank Centralny bankom
strefy euro.
Stopa repo-stopa oprocentowania pożyczek
krótkoterminowych udzielanych przez Bank
Anglii bankom brytyjskim
Stopa dyskontowa-stopa oprocentowania
pożyczek krótkoterminowych udzielanych
przez Rezerwę Federalna bankom
amerykańskim
Stopa rezerwy obowiązkowej-minimalny
wymagany prawem stosunek rezerwy
utrzymywanej przez banki do depozytów.
Toksyczne wierzytelności-dłużne papiery
wartościowe (np:obligacje)i inne formy
wierzytelności zabezpieczone na kredytach
hipotecznych, które w wielu wypadkach nie
mogły zostać spłacone ze względu na
znaczny spadek wartości rynkowej
zabezpieczenia

Ilościowa teoria pieniądza-teoria, zgodnie z

którą ilość pieniądza w obiegu decyduje o
poziomie cen, a tempo wzrostu ilości
pieniądza- o stopie inflacji
Zmienne nominalne-zmienne wyrażane w
jednostkach realnych
Zmienne realne-zmienne wyrażane w
jednostkach fizycznych
Klasyczna dychotomia-teoretyczny podział
zmiennych ekonomicznych na normalne i
realne
Płaca realna-stawka wynagrodzenia
skorygowana o stopę inflacji, obliczana jako
stosunek wynagrodzenia do ceny
Neutralność pieniądza-brak wpływu zmian
podaży pieniądza na zmienne realne
Szybkość obiegu pieniądza-częstotliwość, z
jaką jednostka pieniądza jest używana do
rozliczania transakcji
V=P*Y
M
gdzie:
V-szybkość obiegu pieniądza
Y-nominalne Pkb M-Ilość pieniądza w obiegu
P-poziom cen (deflator PKB)
Równanie ilościowe(M*V=P*Y)-równanie
obrazujące związek między ilością pieniądza
w obiegu szybkością obiegu pieniądza i
wartością pieniężną dóbr i usług
wytworzonych przez daną gospodarkę
Podatek inflacyjny-dochód uzyskany przez
państwo w wyniku dodrukowania pieniądza
Efekt Fishera-zjawisko polegające na tym,
że zmiana stopy inflacji prowadzi do
identycznej wyrażonej w punktach
nominalnej stopy procentowej
koszt zdartych zelówek-wartość zasobów
marnotrawionych przez ludzi, którzy ze
względu na inflację zmniejszają trzymaną w
domu ilość pieniędzy
koszt transakcyjny-koszt alternatywny
przeprowadzenia transakcji na dowolnym
rynku
koszty zmieniania jadłospisów-koszty
zmiany cen.
Arbitralna redystrybucja dóbr-
Nieefektywne przekazywanie dóbr od
dłużników do wierzycieli(dłużnik oddaje
realnie mniej pieniędzy w związku z inflacją)
Podatki podczas inflacji-są jeszcze bardziej
niesprawiedliwe ponieważ są naliczane od
nominalnego zysku a nie realnego
Bilans handlu zagranicznego-różnica
między wartością eksportu i importu danego
kraju inaczej eksport netto
Nadwyżka handlowa-nadwyżka eksportu
nad importem
Deficyt handlowy-nadwyżka importu nad
eksportem
Zrównoważony bilans handlowy-sytuacja,
w której eksport i import mają jednakową
wartość
Odpływy kapitałowe netto-różnica między
wartością zagranicznych aktywów
kapitałowych zakupionych przez podmioty
krajowe a wartością krajowych aktywów
kapitałowych zakupionych przez podmioty
zagraniczne
gospodarka otwarta jest powiązana dwoma
rynkami-dóbr i usług oraz kapitałowym

Nco=NX
gdzie:
Nco-odpływy kapitałowe netto
NX-eksport netto
S=I+NCO gdzie s to oszczędności narodowe
Nominalny kurs walutowy-kurs, po którym
można wymienić walutę jednego kraju na
walutę innego
Aprecjacja waluty-wzrost wartości waluty
mierzonej ilością waluty obcej, którą można
za nią kupić
Deprecjacja waluty-spadek wartości waluty
mierzonej ilością obcej, którą można za nią
kupić
Realny kurs walutowy-stosunek wymiany
dóbr i usług wytworzonych w jednym kraju
na dobra i usługi wytworzone w innym kraju
RKS=nominalny kurs walutowy*cena krajowa
Cena zagraniczna
RKS=e*P
P*
gdzie P-wskaźnik cen krajowy
e-nominalny kurs walutowy
P*-wskaźnik cen zagranicznego koszyka
Teoria parytetu siły nabywczej-teoria kursu
walutowego, zgodnie z którą ilość dóbr, jaką
można kupić za jednostkę danej waluty, powinna
być jednakowa we wszystkich krajach
Arbitraż-transakcje handlowe polegające na
wykorzystywaniu różnicy w cenie dobra na
poszczególnych rynkach w celu osiągnięcia zysku
Wspólny obszar walutowy-obszar geograficzny
obejmujący jeden lub więcej krajów, w którym
używa się jednej waluty
Polityka handlowa-działania państwa, które
wywierają bezpośredni wpływ na ilość dóbr i
usług eksportowanych lub importowanych przez
dany kraj
Ucieczka netto-nagły, znaczny spadek popytu na
aktywa dostępne w danym kraju
Recesja-okres spadku dochodów realnych i
rosnącego bezrobocia, zgodnie z definicją
statystyczną recesja występuje wtedy, gdy w
dwóch kolejnych kwartałach tempo wzrostu
gospodarczego jest ujemne
Kryzys-głęboka, długotrwała recesja
Cykl koniunkturalny-wahania tempa wzrostu
gospodarczego wokół trendu długookresowego
Szereg czasowy-uporządkowany chronologicznie
ciąg obserwacji dotyczących wartości pewnej
zmiennej w kolejnych okresach
Szczyt-punkt, w którym aktywność gospodarcza
osiąga maksymalny pułap i zaczyna spadać
Dno-punkt, w którym aktywność gospodarcza
spada do pewnego poziomu po czym zaczyna
wzrastać
Regres-zjawisko polegające na tym, że produkcja
realna obniża się w porównaniu z poprzednim
okresem
Amplituda-różnica między szczytem a dnem
cyklu koniukturalnego
Trend-kierunek przebiegu szeregu czasowego w
ujęciu czasowym
Zmienna stacjonarna-zmienna, która w długim
okresie cechuje się stałą średnią
Zmienna niestacjonarna-zmienna, która w
długim okresie cechuje się malejąca lub rosnącą
średnią
Trend deterministyczny-trend, który niezależnie
od analizowanego przedziału czasu jest stały,
czyli wzrostowy albo spadkowy
Trend stochastyczny-trend, w ramach którego
wartość zmiennej w kolejnych okresach zmienia
się w sposób losowy
Wahania łączne-równoległe wahania par
zmiennych
Zmienna procykliczna-zmienna, która jest
dodatnio skorelowana z PKB
Zmienna antycykliczna-zmienna, która jest
ujemnie skorelowana z PKB
OECD-Organizacja Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju
wskaźnik wyprzedzający-wskaźnik, który może
posłużyć do przepowiadania zmian koniunktury
wskaźnik opóźniony-wskaźnik, którego wartość
zmienia się w następstwie zmiany koniunktury
wskaźnik zbieżny-wskaźnik, który
odzwierciedla aktualny stan koniunktury

Cykle Kitchina-trwające 3-4 lata (średnio

co 3,5 roku), związane ze zmianami
zapasów, cen hurtowych, jak również z
rozliczaniem operacji bankowych

•Cykle Jugrala-trwające 8-10 lat,

związane ze zmianami wydatków
inwestycyjnych, Produktu Narodowego
Brutto, inflacją i bezrobociem

Cykle Kuznesta- trwające od 15-23 lat,

•

związane z akumulacją czynników

wytwórczych w długim okresie
(inwestycje, budownictwo, migracje)

•Cykle Kondratiewa trwające 40-60 lat,

związane z odkryciami lub ważnymi
innowacjami technicznymi oraz procesem
ich rozprzestrzeniania się (elektryczność,
silnik parowy, koleje, komputery, Internet)
Lepkość cen-przedsiębiorstwom bardzo
trudno korygować ceny
sekuratyzacja aktywów-skomplikownae
operacje banków przed 2007
Pełne zatrudnienie-sytuacja, w której
wszyscy ludzie chętni do podjęcia
zatrudnienia przy aktualnym rynkowym
poziomie płac są w stanie znaleźć pracę
•Wydatki, oszczędności lub inwestycje

planowane-zamierzone lub pożądane

efekty działań podejmowanych przez
przedsiębiorstwa i gospodarstwa
domowe
Wydatki, oszczędności lub inwestycje
rzeczywiste-faktyczne efekty działań
podjętych przez przedsiębiorstwa i
gospodarstwa domowe
Wydatki autonomiczne-wydatki, które
nie zależą od wielkości
dochodu/produkcji
Luka deflacyjna lub produktowa-
dodatnia różnica między wielkością
produkcji zapewniającą pełne
zatrudnienie a wydatkami rzeczywistymi
odpowiadającym tej wielkością
Luka inflacyjna-ujemna różnica między
wielkością produkcji zapewniającą pełne
zatrudnienie a wydatkami rzeczywistymi
odpowiadającymi tej wielkości
E=C+I+G+NX(wydatki planowane)
Efekt mnożnikowy-dodatkowe zmiany
zagregowanego popytu występujące
wtedy, gdy ekspansywna polityka fiskalna
prowadzi do wzrostu dochodów, a tym
samym również wydatków
konsumpcyjnych
efekt akceleratora inwestycyjnego-
inwestycje publiczne pobudzają popyt na
dobra inwestycyjne
Krańcowa skłonność do konsumpcji-
odsetek dodatkowego dochodu, który
gospodarstwo domowe przeznacza na
konsumpcję.=MPC
Krańcowa skłonność do oszczędzania-
odsetek dodatkowego dochodu, który
gospodarstwo domowe przeznacza na
oszczędności=MPS
MPC+MPS=1
dochód narodowy-zarobki pracowników
+dochód przedsiębiorstw
Krańcowa skłonność do
opodatkowania-odsetek dodatkowego
dochodu, który zabiera państwo
Krańcowa skłonność do importu-
odsetek dodatkowego dochodu
przeznaczonego na import
Krańcowa skłonność do odpływu-
suma wszystkich odpływów dodatkowego
dochodu
Mnożnik=1
MPW
Planowane S+T+M=Planowane I+G+X
Realna podaż pieniądza-stosunek
nominalnej podaży pieniądza do poziomu
cen (M/P); określa ilość dóbr, którą
możemy kupić przy danym zasobie
pieniądza
gdzie:
m- nominalna podaż pieniądza
P-ceny
Pułapka płynności-państwo nie jest w
stanie wygenerować bodźców do
wyciągnięcia gospodarki z recesji
Krzywa IS-inwestycje oszczędności
Krzywa LM-płynność podaż pieniądza
Prawo Okuna-prawo opierające się na
spostrzeżeniu, że w celu utrzymania
stopy bezrobocia na stałym poziomie
realny PKB musi rosnąć w tempie
zbliżonym do Potencjalnego PKB
Poziom cen-średnia cena wszystkich
dóbr i usług wytwarzanych w danej
gospodarce mierzona za pomocą
wskaźnika cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI) lub deflatora PKB
Model zagregowanego popytu i
zagregowanej podaży-model
wykorzystywany przez większość
ekonomistów do objaśniania
krótkookresowych wahań aktywności
gospodarczej wokół trendu
długookresowego
Krzywa zagregowanego popytu-
krzywa określająca całkowitą ilość dóbr i
usług, którą gospodarstwa domowe,
przedsiębiorstwa, oraz instytucje rządowe
i samorządowe chcą nabyć przy danym
poziomie cen.
Krzywa zagregowanej podaży-krzywa
określająca ilość dóbr i usług
wytwarzanych przez przedsiębiorstwa
przy danym poziomie cen
Naturalny poziom produkcji-wielkość
produkcji, przy której wszystkie dostępne
czynniki produkcji (ziemia, praca, kapitał i
wiedza technologiczna) są w pełni
wykorzystywane, a stopa bezrobocia
utrzymuje się na poziomie naturalnym
klasyczna dychotomia-ceny zmieniają
się nominalnie natomiast ceny realne są
stałe
Stagflacja-okres spadku produkcji i
wzrostu cen
Teoria preferencji płynności-teoria,
zgodnie z którą stopa procentowa dąży
do poziomu zapewniającego zrównanie
podaży i popytu na pieniądz,
sformułowana przez Johna Maynarda
Keynesa
Efekt wypierania-osłabienie
zagregowanego popytu związane z
ograniczeniem wydatków inwestycyjnych
na skutek wzrostu stopy procentowej
spowodowanego ekspansywną polityką
fiskalną
Automatyczne mechanizmy
stabilizujące-zmiany, które zachodzą w
sferze polityki fiskalnej bez
podejmowania przez rządzących żadnych
szczególnych działań, pobudzając
zagregowany popyt, gdy gospodarka
popada w recesję
Równowaga budżetowa-sytuacja, w
której dochody państwa z tytułu podatków
i odsetek są równe wydatkom państwa,
łącznie z kosztami obsługi zadłużenia
Krzywa Phillipsa-krzywa obrazująca
krótkookresową odwrotną zależność
między inflacją a bezrobociem
Hipoteza naturalnej stopy bezrobocia-
koncepcja, według której w długim
okresie stopa bezrobocia zawsze
powraca do swojego naturalnego
poziomu, niezależnie od stopy inflacji
Wstrząs podażowy-zdarzenie, które ma
bezpośredni wpływ na koszty produkcji
oraz ceny dóbr i usług, powodując
przesunięcie krzywej zagregowanej
podaży, a tym samym także krzywej
Phillipsa
Współczynnik poświęcenia-wskaźnik
określający procentowy spadek produkcji
związany z obniżeniem inflacji o 1 punkt
procentowy
teoria racjonalnych oczekiwań-
koncepcja, zgodnie z którą ludzie,
formułując swoje przewidywania,
wykorzystują w optymalny sposób
wszelkie dostępne informacje, w tym
również dotyczące polityki państwa
Stopa bezrobocia=
Naturalna stopa bezrobocia-a(Inflacja
rzeczywista-Inflacja oczekiwana)
Teoria adaptacyjnych oczekiwań-
koncepcja, według której ludzie i
organizacje formułują oczekiwania
inflacyjne na podstawie historycznych
wskaźników inflacji
Rynkowe instrumenty polityki
podażowej-instrumenty służące
uwolnieniu rynków w celu poprawy
efektywności alokacji zasobów dzięki
bardziej skutecznym sygnałom cenowym
Interwencyjne instrumenty polityki
podażowej-instrumenty służące
poprawie funkcjonowania rynków za
pomocą inwestycji w sferze infrastruktury,
edukacji i badań naukowych
Wspólny obszar walutowy-obszar
geograficzny, na którym funkcję środka
wymiany pełni jedna waluta
Unia gospodarcza i walutowa-unia
walutowa krajów europejskich, w której
funkcję wspólnej waluty pełni euro
Jednolity Rynek Europejski SEM-
znajdująca się wciąż w fazie realizacji
koncepcja wprowadzenia swobodnego
przepływu siły roboczej, kapitału,
towarów i usług na obszarze wszystkich
krajów UE
Optymalny obszar walutowy-grupa
krajów, dla których optymalnym
rozwiązaniem jest przyjęcie wspólnej
waluty i utworzenie unii walutowej
Wstrząs asymetryczny-zdarzenie,
wywierające odmienny wpływ na
zagregowany popyt lub zagregowaną
podaż w poszczególnych krajach
Biedniejsze kraje strefy euro-PIIGS
Federalizm fiskalny-integracja polityki
fiskalnej w ramach grupy państw oparta
na wspólnym budżecie wspólnym
systemie podatkowym i transferze
środków budżetowych między krajami
Federalizm fiskalny-integracja polityki
fiskalnej w ramach grupy państw, oparta
na wspólnym budżecie, wspólnym
systemie podatkowym i transferze
środków budżetowych między krajami
deficyt strukturalny-deficyt budżetowy,
który jest niezależny od cyklicznych
wahań koniunktury
Deficyt cykliczny-deficyt budżetowy
wynikający z zakłóceń w zakresie
dochodów i wydatków budżetowych
związanych z ,,normalnymi” wahaniami
koniunktury