Aşk Hep Yeni Başlar Bertolt Brecht

Aşk H ep Y e n i B aşlar
BERTOLT BRECHT
Ş iir le r i seçen
TURGAY FİŞEKÇİ
ADAM ŞİİR KLASİKLERİ

ADAM $İİR KLASİKLERİ
BertoLt Brecht - Aşk Hep Yeni Başlar
©
Adam Yayıncılık ve Matbaacılık A.Ş.
Küçükparmakkapı Sokak No: 17 Beyoğlu 80060 İstanbul
Birinci Basım : Ekim 2003
915
ISBN-975-618-789-6
Y a z ı: M r s. E aves, 10.5 p u n to
K a ğ ıt : 9 0 g r / m 2 L u x C r e a m
D iz g i: A d a m Y a y ın la r ı
G ra filc T a s a r ım : U la ş E rya vu z
B a s k ı- c ilt : O h a n M a tb a a c ılık
Ayazağa M ah. D ereboyu Sokak Zağra İş M erkezi
A Blok M aslak-İstan b ul T el: 0212 2 7 6 34 2 0
Aşk H ep Y en i Başlar
BERTOLT BRECHT
â
< /III
İÇİNDEKİL ER
B e rt o İt B r e elit (Turgay Fişekçi) II
Ç a ğ c ıl S ö y le n l ’j
Konuk 18
Sone ig
G ö lle r d e ve Irm a k lard a Y ü z m e k 20
M a rıe A . ’y ı A n ım s a m a 22
Y o k s u l B . B . Ü s tü n e 24
Ö r t İ z le r in i 27
B u A d a m ı N e Z a m a n G ö rs e m 29
Ç o k A k ıllı O lm a k İstem e 31
S e v g ilile r 32
P o rtak al Satın A lır k e n 33
E r ik A ğ a c ı 34
Ç ay P iş ir ir k e n G azete O k u m a k 35
B ir G ü n G e le c e k 36
B ir Y a p r a k G ö n d e r 37
V e r m e k M u tlu lu ğ u 38
K ir a z H ır s ız ı 39
B u D ü n y a n ın T a d ı 4O
B e la lın ın T ü r k ü s ü 41
M a m a n ın T ü r k ü s ü 43
N an a’n m T ü rkü sü 45
D üğm e T ü rkü sü 48
E ld e k i B ir K u ş D alıa K u ş tu r
D a ld a k i İk i B aykuştan T ü r k ü s ü 53
L o k m a n H e k im in Y e D e d iğ i Para T ü r k ü s ü 54
Z u lü m le r Y a ğ m u r G ib i Y a ğ m a y a Başlayınca 57
M o sk o va lı İş ç ile rin 2 7 N isan I 935 ’te
B ü y ü k M e tro y a Sa h ip O lu ş la r ı 59
H e r Y ı l E y lü ld e O k u lla r A ç ılır k e n 63
İlk S o n e 64.
O n B ir in c i S o n e 65
S o ru la r 66
K a ç ış ım ın İk in c i Y ı l ı 67
V ed a 68
İyi Y o ld a ş M .S . 69
Â ş ık D u l’u n Şark ısı 7i
Sabah A kşam O k u n m a s ı İç in 73
R ahat B ir A ra b a d a G id e r k e n 74
B anyo 75
K ita p la r ın Y a k ılm a sı 76
D o ğacaklara 77
O y u n Y a z a r ın ın Şarkısı 81
T iy a tro , D ü şle r Evi 85
K o lt u k D e ğ n e k le r i 87
Sevgili Ç a ğ rılm a y ın ca 88
D u yu m sa d ığ ın H e r Şeye 89
A rd e n s Sed V ir e n s 90
B ir P r o le te r A n n e n in
Savaşa G id e n Ç o c u k la r ın a S ö y le d ik le ri 9i
A lm a n y a Ü stü n e 92
I N o lu S o n e 93
19 N o lu S o n e 94
Y ü k s e k Ses 95
is tiy o ru m G id e y im S evd iğ im le 96
O k u m u ş B ir is ç i S o ru y o r 97
"İyi A d a m ’A B ir ik i S o ru 99
S ü r g ü n S ü re s in ce D ü şü n c e le r 10 0
K a rd e ş im B ir P ilo ttu 10 2
B e k ley e ceğ im S e n i 10 3
G e n e r a lim T a n k ın ız N e G ü ç lü 10 4
V ılta v a ’n ın T ü r k ü s ü 10 5
E s in ti Şarkısı 10 6
E r in K a r ıs ı N e A ld ı A c e p ? 108
K a y ıp L istesi no
Ö ğ r e n m e n in Ö vg ü sü III
19 4 0 113
T aş S ö y led i m i lig
A sk er T ü r k ü s ü 116
H e r Şey D e ğ iş iy o r II7
G ü ç Z a m a n la r 118
M eta D iy e N iy e D e n ir ? 119
H o lly w o o d 131
B ir A lm a n A n n e s in in Şarkısı 122
C h a p lin ’ in K o m iL B ir F ilm i 124
S a h ip lik T ü r k ü s ü 125
V ah V a h T ü rkü sü 12 6
Y a r g ıç A z d a k ’ a Ö v g ü 128
A lg ıla m a 129
Y e n i B ir Ev 13 0
Zaaf 13 i
A ş k Ş a rk ıla rı 132
L astik D e ğ iş im i 135
Ç a m la r 136
B u Y a z G ö k y ü zü *37
S e vin çler 138
E skisi G ib i (II) *39
H a lk ın E km eği 14 0
İLK DİZELER DİZİNİ *43
BER TO LT BRECH T
Y a r a ttığ ı ep ik tiy atro k u ra m ıy la y ir m in c i y ü z y ılın

ö n d e g e le n tiyatro a d a m la rın d a n b ir i o larak ta n ın a n
B e r to lt B r e c h t’ in r 8 9 8 ’ de d o ğ d u ğ u A u g s b u rg , doğa
g ü ze llik le riy le d o lu gü n e y A lm a n y a 'd a b u lu n m a s ın a
k a rşın daha 19. yü zyıld a b ir sanayi m e rk e zi de o lm u ştu .
Babası k e n tin kâğıt fa b rik a sın ın y ö n e ticisiy d i. K e n t ve
çevresin d ek i d o ğa g ü ze llik le ri g e n ç B re ch t i 11e d e n li
çektiyse, iç in d e y etiştiği b u rju v a yaşam b iç im i de o d e n
li itic i g e liy o rd u . D ah a lise y ılla r ın d a to p lu m sa l d ü zen e
b a şk ald ırarak zam an zam an avarelik çizg isin e d e k u z a
n an b ir yaşam sü rm eye b aşlad ı. Ö ğ r e n im y ılla rı o n a
y aln ızca m u h a lif o lm ay ı ö ğ retti. D ah a lise y ılla r ın d a b a
ba e v in d e n ayrılarak tu ttu ğ u b ir çatı o d a sın d a , h e r şeye
karşı çık a n a n a rş is t-n ih ilis t b ir anlayışla b ild iğ in c e y a
şam aya h aşlad ı.
İlk ş iiri o n beş yaşın dayk en o k u d u ğ u lis e n in ö ğ r e n
ci ga zetesin d e y a y ım la n d ı. E lin iz d e k i k ita b ın ilk ş iiri
o la n 19 14 ta rih li, yani o za n ın l 6 yaşın da yazd ığı " Ç a ğ -
cıl S ö y le n ” ş iirin e b a k ıld ığ ın d a , ço cu k yaşta d eğil de o l
g u n b ir o z a n ın şiiriy le k a rşıla ştığ ım ız o rta d a d ır.
B r e c h t, liseyi b itir ip tıp ö ğ r e n im i g ö r m e k ü zere
M ü n ih ’ e g e lm e s in d e n kısa b ir sü re so n ra askere a lın d ı.
G ö re v y e r i o la n A u g s b u r g ’daki askeri h astan ed e g ö r d ü
ğü d eh şet sa h n e le ri ü z e rin d e silin m e z iz le r b ıra k tı.
A r d ın d a n k e n d in i savaş s o n ra s ın ın kaos o rta m ın d a
b u ld u . Sanat çe v re le rin d e k i tartışm a la ra k a tıld ı. Sokak
tiy a tro la rın d a g ita r çald ı, b ira h a n e le r d e savaştan d ö n
m üş y o rg u n a sk erlere ş iir le r in i o k u d u , ilk o y u n u Baal’i
yazdı.
B r e c h t’ in b u d ö n e m ş iirle rin d e d o ğa ö ylesin e ö n e
çıkar ki, in san d o ğ a n ın sırad an b ir p a rç a s ıd ır ancak.
" G ö lle r d e ve Irm a k la rd a Y ü z m e k ” ş iirin d e in sa n ı su ile
ö zd eşleştirm e k te , d o ğa d a k i b ir su tan esi g ib i g ö r m e k te
d ir. S a n k i T a n r ı ’ n ın u n u ttu ğ u in sa n la r d oğayla b ir le
ş irle r.
B u d ö n e m ş iirle rd e to p lu m d ış ı tavır h ep ö n d e d ir .
1 9 2 7 ’ de yay ım la n a n ilk ş iir kitabı Hauspostiüe (E v V a a z la
rı) a d ın d a n başlayarak alaycı b ir a n a rşizm le d o lu d u r.
T a n r ı, h a lk, vatan, aşk g ib i to p lu m d ü z e n in in tem el
k a vram ların ı, to p lu m d ış ı b ir bakışla, h iç b ir sakınm a
d uym adan ele a lır. H a lk ı iyi olm aya ça ğıra n ila h ile r,
ö lü m e g id e n askere sö y le n en y u rtse ve rlik şark ıla rı, g ö
n ü l k ır g ın la r ın a se sle n e n bayağı aşk şa rk ıla rı, B r e c h t’in
ş iir le r in d e g e rçe k y ü zleriy le g ö r ü n ü r le r .
Bu ş iir le r in to p lu m d ış ı k a h r a m a n la r ı, b u r ju v a
d ü n y a s ın ın a h lak a n la yışın a karşı çıksalar da, d ün yayı,
yaşam ın ta d ın ın sın ırsızca çık a rıla ca ğı b ir y e r olarak
g ö r m e k te d ir le r. A s k e r le r , d e n iz c ile r , k o rsa n la r, sokak
k a d ın la rı, s e rü v e n c ile r b u d ü n y a n ın k a h r a m a n la r ıd ır
la r. B u ş iirle rd e k i sö zcü k d a ğarcığı, so k a H a rm sö zcü k
le riy le d o lu d u r . Bu dönem ş iir le r in d e n b ir i o lan ,
F ra n ço is V i l l o n ’u n "L e Pauvre F ra n ço is V i l l o n ” ( Y o k
sul F ra n ço is V illo n ) a d lı ş iir in in etkisiyle y azd ığı 19 2 2
ta r ih li "Y o k s u l B . B . Ü s t ü n e ” a d lı k e n d in i a n la ttığ ı şi
ird e de aldırm azdık iç in d e b u rju v a to p lu ın u n u n ü z e
rin d e patlayacak d e p r e m le ri b e k le r.
B u d ö n e m ş iir le r in in ö zü n d e k i b a şk ald ırı ve k u r a l-
tam m azîığ a k a rşın b iç im d e eski şiirle k ö k lü b a ğ lar k u
ra r. P e k ço k şiir, gelen ek sel b ir b iç im o lan " B a la d ” ta r
zın d a y a z ılm ış tır. " S o n e ” de B r e c h t’ in sık sık b a şv u rd u
ğ u b ir başka g e len ek sel ta rzd ır.
Ö z e l b ir şiir d ili de lıe m e n ayrım san ır: B u d ild e
Teurai ve Incil’ d e k i a n la tım b iç im le r i, sokak ş a r k ıc ıla rı
n ın , so y ta rıla rın p an ay ırlard a sö y le d ik le ri ş a rk ıla rın ,
halk o y u n la r ın d a k i k a n to la rın e tk ileri dikkat çe k er.
19 2 B e r lin ’ e taşın m ası B r e c lıt ’in ş iirin e b ü y ü k
ken t h a vasın ı so ktu . N ih ilis t-a n a rş is t B re ch t, sosyalist
d ü ş ü n c e le r in etkisi altın a g ir d i. B u d ö n e m ş iirle rin d e
gelen ek sel söyleyişten ko p u ş g ö z le n ir. D il, Ö ğretici, y u
k a rd a n bakan b ir k o n u şm a d ilid ir . B ir ö ğ r e tm e n g ib i
ba şk ala rın a b ilg i ve ö ğü t v e ric id ir.
1 9 2 8 ’ de Uç Kuruşluk Opera a d lı o y u n u n u n B e r lin ’ de
sah n e len m e si B r e c h t’ e o y u n y azarı o la ra k b ü y ü k b ir ü n
k a z a n d ırd ı. A y n ı y ıl b ir başka o y u n u , Mahagony Kentinin
Yükselip ve Düşüşü’ n ü de yazdı.
19 3 2 ’ de M aksim G o r k i’n in ro m a n ın d a n u y arlad ığı
Ana s a h n e le n d i. Tak-Tik’ i yazdı.
I 933 ’te H it le r ’in ik tid a ra gelm esiyle B r e c h t ’ in o n
beş yıl sü re ce k sü rg ü n yaşam ı b aşlad ı. B u süre iç in d e
y a y ım la n a b ile n tek ş iir k ita b ı 1 9 3 9 ’ da Svendborger Gedichte
(S v e n d b o rg Ş iir le r i) o ld u . S v e n d b o rg , B r e c h t ’in A l
m a n y a ’y ı te r k ettikten so n ra y e rle ştiğ i D a n im a r k a ’ da b ir
kıyı kasabasıdır. B u kitaptaki ş iirle ri baştan sona b ir s i
yasal ş iirle r to p la m ıd ır.
O k u l y ılla r ın d a başlayan L a tin o z a n la rın a sevgisi
n in yan ı sıra B re ch t, b u d ö n e m d e U zak D o ğ u , ö z e llik
le de Ç in ş iir in i in c e le d i. Ç in ş iir in in etkisi, b ir y a n
dan a n la tım ın ı so n d e re ce y a lın la ş tırır k e n , öte y an d a n
zekâ k ıv ılc ım la r ın ın daha y o ğ u n k u lla n ılm a s ın a yol a ç
tı. Zekâ ü z e r in e k u rd u ğ u p e k ço k ş iir in in tem e l ö z e lli-
ği, o k u rd a b e k le n m e d ik b ir şaşk ın lık y a ra tm a sıd ır. B u
yad ırgatm a, o k u ru b ir b ilg iy e g ö tü r m e k ya da u yarm ak
am acı taşır.
B r e c h t g ü n c e l siyasal k o ş u lla rın da etkisiyle ş iir in i o
d e n li y a lın la ş tırd ı ki k im i ş iir le r i, o y u n la r ın ın m ü z ik
le r in i yap an, K u r t W e ill, H an s E isler, P a u l D essau g ib i
b e ste cile r ta r a fın d a n b e ste le n e re k b ü y ü k y a y g ın lık kaza
n a n m arşlara d ö n ü ş tü .
Siyaset d ışı, g ü n lü k bayata ilişk in ş iir le r in d e ise şa
şılacak b ir k o n u ç e şitliliğ i g ö r ü ld ü . İn s a n i ö z e llik le r in
ö n e ç ık tığ ı lir ik ş iir le r d ir b u n la r .
B re ch t, D a n im a r k a ’ da k a ld ığ ı y ılla r iç in d e Üçüncü
Reich 'm Korku ve Sefaleti, Carrar Ananın Silahları, Galile’nin
Yaşamı, Sezuan’m iyi insanı g ib i ü n lü o y u n la r ın ı da yazd ı.
19 3 9 dan so n ra s ü rg ü n yaşam ı daha da gü çleşti.
K ıs a say ıla b ilecek s ü re le rle k a ld ığ ı İsveç, F in la n d iy a ve
S o v ye tler B ir l iğ i’ n d e n s o n r a A B D ’y e g e ld i. B u ra sı
B r e c h t ’in m u tlu o la b ile c e ğ i b ir y e r d e ğ ild i. O y u n la r ı
b e ğ e n ilm e d i, g e ç in e b ilm e k iç in y azd ığ ı p e k ço k sen aryo
g e ri çe v rild i. K e n d in i " g a r ip ” ve y a ln ız h issetti. 1 9 4 4 ’ te
Şvayk Hitler’e Karşı ve Kafkas Tebeşir Dairesi a d lı ü n lü o y u n
la r ın ı b itir d i. B ir y a n d a n da uzaktaki y u r d u n u n a cısın ı
d u y d u ğ u ş iirle r yazdı.
Savaş so n rasın d a B re clıt, ancak 1 9 4 8 ’ de B e r lin ’ e
d ö n e b ild i. D ö n d ü ğ ü ü lk e, o n beş y ıl ö n c e terk etm ek
z o r u n d a k a ld ığ ı ü lk e d e n ço k fa rk lıy d ı. H e r şey altü st o l
m u ştu . S a n k i "y en i b ir ülkede y e n i b ir bayata” başlam ış
g ib iy d i. K u r d u ğ u Berliner Ensemble to p lu lu ğ u ile o y u n
la r ın ı, k e n d i g e liş tird iğ i e p ik tiyatro k u ra m ın a uygu n
o larak sah n e lem e o la n a ğ ı b u ld u . Ö lü m ü n e d e k g eçen
sekiz y ıld a y in e p e k ço k şiir y azd ı. B u n la r ın b ü y ü k ç o
ğ u n lu ğ u g ü n lü k iz le n im le r d e n yola çıkılarak yazılm ış
lir ik ş iir le r d ir . A r a la r ın d a k im i p arlak aşk ş iir le r i ö ze l
lik le dikk at ç e k ic id ir . Y a n ı sıra izlen im ci, b ir re ssam ın
açık havada çiz d iğ i k ü çü k d e se n le ri a n d ıra n kısa, yalın,
ve y o ğ u n ş iirle r yazdı.
B r e c lıt ’ in ş iir le r in e to p lu c a b a k ıld ığ ın d a , yaşadığı
çağın , u m u tla u m u ts u z lu ğ u n , eskiyle y e n in in , b ire y s e l
le to p lu m sa lın sü rek li çatıştığı, in sa n la r ın ko la ylık la y o k
o lu p g id e b ild ik le r i acım asız b ir d ü n y a n ın ta n ık lığ ın ı
yap m ış b ir sa n a tç ın ın d ün yası g ö r ü lü r .
B r e c h t, san atlard an b e k le n tis in i şu s ö zle rle ö ze tler:
" B ü tü n san atlar en ü s tü n sanat o lan yaşama san a tın a
h iz m e t e d er. ”
Turgay Fişekçi
Ç A Ğ -C IL S Ö Y L E N
A k şam savaş a lan ın a çö k tü ğ ü n d e

D ü şm a n la r y e n ilm iş ti
T e lg r a f t e lle r in in tın ıla r ı
H a b e ri uzaklara taşıdı
D ü n y a n ın b ir u cu n d a için için y an d ı
B ir haykırış, gö k k u b b e d e p arçala n arak
B ir çığ lık , ç ılg ın a ğızla rd an taşan
V e e srik g ö ğ ü aşan.
B in d u d a k ile n çle soldu
B in y u m ru k , vahşi b ir Ö fkeyle sık ıld ı.
D ü n y a n ın b ir başka u c u n d a 17
B ir sevinç, gö k k u b b e d e p a rça la n a ra k
B ü y ü k b ir sevinç, b ir eğlen ce , b ir ç ılg ın lık
R ahat b ir so lu k la n m a , gferinme
B in d u d ak eski b ir du ayı sö yled i
B in el in a n ç la b irle ş ti.
G e c e n in geç saa tlerin d e

S a y ıyo rd u te lg r a f te lle ri
Savaş a la n ın d a k alan ö lü le r i —
O zam a n d o st ve d ü şm a n sessizleşti.
Y a ln ız a n alar ağlad ı
H e r ik i yan d a.
Çeviren: Turgay Fişekçi
KONUK
K a d ın s o ru y o r peşpeşe, g e c e le ri n e r d e y a ttığ ın ı
E rk e k v e riy o r ça b u k ça b u k y e d i yılın, h e sa b ın ı
B ir tavuk k e s ild iğ in i d u y u yo r b a h çed e
B iliy o r, b ir İk in cisi y o k evde
S o fra d a b ira z c ık y ed i etten

K a d m "alsa n a ” d iy o r, O : " d o y d u m ”
N e rd e y d in d ü n g e lm e d e n ö n c e ? — G izli!
N e r d e n g e liy o rsu n p e k i? ■ B ir ö n c e k i ken tten !
K a lk ıy o r aceleyle, u ç u p gitti zam an

G ü lü m se y ere k kad ın a: H o şça kal d iy o r, — Y a se n ?
D ü şü y o r k a d ın ın e li yavaşça e lin d e n
B a k ıy o r p a b u ç la r ın d a k i yab a n cı to zla ra e rk e ğ in in .

SONE
E sk id en b e r i a lışk ın ım p e n c e re d e
S u y u n ya da o r m a n ın u ğ u ltu su n a
Ç a b u ca k u y u d u m böylece
Y a t ıp k a ld ım o n u n u z u n saçların d a
O a cılı ge ce d en ço k şey k a lm a d ı aklım d a

B ira z d iz in d e n , a zıcık b o y n u n d a n
S a b u n ko k u su siyah saçların da
V e o n u n iç in ku laktan d u y d u k la rım
Y ü z ü çabuk u n u tu lu r d e m işle rd i
in c e b ir şey o ld u ğ u n d a n ü stü n d e
*9
Y a z ılm a m ış b o ş b ir kâğıt g ib i
Y ü z ü p ek gü lm ez d e m iş le rd i
Ç a b u k u n u tu la c a ğ ın ı b ilir k e n d isi de
A n ım s a m a z k im o ld u ğ u n u b e lk i, okusa b u ş iir i

GÖLLERDE VE IRMAKLARDA YÜZMEK
i.
S o lg u n yazda, rü zg â rla r y u karlard a

Y a ln ız u lu a ğaçların y ap rak la rın d a g e zin irk e n
İrm aklara u z a n m a lı in sa n ya da k ü ç ü k g ö lle re
Sazan b a lık la rın a yuva o la n sazlar g ib i.
G ö vd e h a fifle r suda. K o l h a fifç e
S u d a n çık ıp g ö k yü zü n e u za n d ığ ın d a
E sin tisiyle sallar o n u k ü çü k b ir rü zgâr
K a h v e re n g i b ir dal sanarak.
20
2.
Ö ğ le n le r i gö k yü zü so n su z b ir s e r in lik sun ar
K ır la n g ıç la r g e ld iğ in d e in sa n g ö z le r in i kap ar.
Ç a m u r sıcak tır. K a b a r c ık la r çık tığ ın d a
B ilir in san : İç in d e b ir b a lık yü zm ü ştü r
G ö v d e m , b a ld ırla rım ve k ım ıld a m a y a n k o lu m
Sessizce y atıy o ru z suda,
Y a ln ız s erin b a lık la r y ü zü p g e çtiğ in d e iç im iz d e n
D u y u m s u y o ru m g ü n e ş in k ü ç ü k g ö l ü z e r in d e ış ıd ığ ın ı.
3 -
A k şa m la rı divan lara tem b e lce u z a n ıld ığ m d a

B ö y lece b ü tü n o rg a n la r d ağlanm ış
İn san h e r şeyi y a p m a lıd ır, saygısızca, d e d ik o d u y la
M avi ırm ak la ra savurarak g ü çlü san cıyı.
E n iyisi akşama dek dayan m ak tır
Ç ü n k ü so n ra so lg u n g ö k b alığı g e lece k
K ö t ü ve o b u r ırm a k ve ç a lıla r ın ü stü n e.
B ü tü n n e s n e le r, size n a sıl da y a ra rlı h e p si.
4-
K u şk u su z in san sırtü stü u z a n m a lıd ır

A lış tığ ı g ib i. K e n d in i b ırakarak,
in s a n y ü zem ez, hayır, y aln ızca yapar
in sa n a ait m o lo z s ü r ü le r i o ld u ğ u n d a ,
in s a n gö ğe b a k m a lı ve yaşlı b ir ka d ın
O n u k o lla rın d a taşıyo rm u ş g ib i b ıra k m a lı
K e n d in i, b ü y ü k e n trik a la r o lm a d a n . T a n r ı
A k ş a m la rı k e n d i ırm a ğ ın d a y ü zer gib i.

M A R T E A . ’Y I A N I M S A M A .
i.
E y lü ld e m avi L ir g ü n d ü
G e n ç b ir e rik ağa cın ın a ltın d a sessiz
S a rd ım o n u , so lg u n b ir aşktı
K o lla r ım d a tatlı b ir düş
V e ü stü m ü zd e gü ze l yaz g ö ğ ü
B ir b u lu t v a rd ı uzakta
Ö y le s in e beyaz ve öylesin e yukard a
S o n ra b a k tım , sanki b iç yo k tu
Z.
A y la r g e çti o g ü n d e n so n ra
Şöyle ya da b ö y le sessiz
E rik a ğ a ç la r ın ın b e p s i ke sild i
S o ra rsa n , aşka n e o ld u
A n ım sa y a m ıy o ru m d e rim '
A m a b ilir im n e d ü ş ü n d ü ğ ü n ü
Y ü z ü n ü u n u ttu m g e rçe k te n
T e k b ild iğ im , o n u ö p tü ğ ü m o zam an
3 -
Ö p tü ğ ü m ü de u n u tu rd u m
O lm a sa y d ı o b u lu t
A n ıy o r u m bâlâ ve h ep anacağım
B em beyaz ve u zak
E r ik ağaçları b e lk i yin e çiçe k açar
B e lk i o k a d ın ın şim d i yed i ço cu ğ u v a rd ır
O b u lu t y aln ızca b ir dakika g ö r ü n d ü
B a şım ı k a ld ırd ığ ım d a u çu p g itm işti.
33
YOKSUL B. B. ÜSTÜNE
B e n , B e r to lt B rech t,. K a r a o r m a n la r ’ dan

K e n tle r e taşım ış a n n e m b e n i ra h m in d e
Bu y ü z d e n so ğu ğu o rm a n la r ın
B e n ö le n e d ek kalacak içim d e
A sfa ltk e n tte evim d e g ib iy im . B aştan b e ri

D o n a tılm ış ım b ü tü n ö lü m n e sn e le riy le
G a zete lerle, tü tü n le ve alko lle
G ü ven siz, te m b e l ama so n u çta m u tlu
İn san la rla d o stu m . H e rk es g ib i

Sırad a n b ir şapka b aşım d ak i
N e ga rip k o k u lu h ayvan lar d e rim
S o n ra da ö n e m li d e ğil, b e n de ö yleyim
4
Ö ğ le d e n ö n c e şezlo n g la rım d a
İki k a d ın la b irlik te o tu ru ru m
S e yred erim o n la rı kayıtsızca
İşte d e rim , gü ve n ilm e z b ir adam
A kşam a d o ğ r u to p la r ım e rk e k le ri
" B e y e fe n d i” d e riz b ir b ir im iz e
A y a k la rı m a sam ın ü z e r in d e
D a lıa iyi o laca k d e rle r, so rm a m , n e zam a n ?
S a b a h ın a laca k a ra n lığ ın d a ısla n ır çam lar

A ğ a ç la r ın b ö c e k le r i ku şlar ötm eye b aşlar
T a m o saatlerde so n k a d e h im i iç e rim kentte
F ır la tır ım iz m a r itim i, d a larım te d ir g in b ir uykuya
1
O tu rd u k , biz u ç a rı kuşak
Y ık ılm a z san ıla n evlerde
(M a n h a tta n ’daki g ö k d e le n le ri b iz k u rd u k
ve A tla n tik ’i e ğ le n d ir e n in ce a n te n le ri)
B u k e n tle rd e n kalacak o lan : iç le r in d e n g eçen rüzgâr!

M u tlu o lu r evleri y iy en ler: B o şa ltırla r
B iliy o ru z , g e çici o ld u ğ u m u z u
B iz d e n so n ra g e le ce k le r, anılm aya d e ğ e r olm ayacak.
U m a r ım y a k ın d a d e p r e m le r başlayınca
A c ıd a n p u r o içe m ez d u ru m a g e lm e m
B e n B e rto lt B re c lıt, iC a ra o rm a n la r’d a n
A n a s ın ın k a rn ın d a gelm iş asfalt k e n tle re .

ÖRT İZLERİNİ
A y r ıl a rk a d a şla rın d a n istasyonda

S a b ah ley in g it k e n te , ilik le n m iş ce k etin le
B ir dam ara ve b ir arkad aşın çalarsa k a p ın ı:
A ç , ah, açm a
Y in e de
Ö r t iz le rin i!
R astlarsan a n a -b a b a n a H a m b u r g ya da başka b ir y erd e

T ü r ü g it y a b a n cı b ir i g ib i, y o k o l k ö şed e, ta n ım a
Sana a rm a ğa n la rı o la n şapkayla gizle y ü z ü n ü
G ö ste r, ah, g ö sterm e y ü z ü n ü
Y in e de
O r t iz le rin i!
işte b u rad a , ye şu eti! Ç e k in m e !

G it rastgele b ir eve y ağ m u r yağ ın ca , o tu r b ir sandalyeye
A m a ço k kalm a! Ş a p k an ı da u n u tm a !
S ö y lü y o ru m sana:
O r t iz le rin i!
N e sö yled iysen , b ir daha sö ylem e

D ü ş ü n c e le r in i b ir başkasın da b u lu rsa n : T a n ım a .
K im se y e im z a n ı ya da re s m in i ve rm em işsen
K im s e n in y a n ın d a b u lu n m a m ış ve kim seyle
ko n u şm am ışsan
N asıl y ak ala y ab ilirle r seni!
Ö r t iz le rin i!
D ik k a t, ö lü m ü d ü ş ü n d ü ğ ü n d e
M eza r taşın o lm a s ın y a ttığ ın y e r i b e lir te n
Ü z e rin d e b ir yazıyla sen i ele v e re n
Ö lü m ta r ih in le s e n i açığa çıkaran
B ir kez daha:
O r t iz le rin i!
(B u d n r b a n a ö ğ r e tile n )

BU A D A M I NE ZAM AN G Ö R SEM
B u adam ı
N e zam an gö rsem
içm e m iş
O ta n ıd ığ ım gü lü şü yle
E ler şey d ü zele ce k d e rim
B a k a r, güzel g ü n le r g e liy o r
G eçm iş zam an
G eri döndü
Sevgi y in e başlayacak
Y a k ın d a
H e r şey eskisi g ib i olacak
B u adam la ne zam an ko n u şsam

Y e m e ğ in i yem iş ve gitm iyo rsa
Şapkasın ı çıkarm am ış
B e n im le k o n u şu y o rsa
S a n ırım , h e r şey iyileşecek
A lıştığ ım ız zam a n la r geçti
B ir in san la
K o n u ş u la b ilir , d in le r o
Sevgi y e n id e n başlar
H e r şey eskisi g ib i o lu r
Y a ğ m u r göğe g e ri d ö n e r m i?
Y a ra
A r t ık acınıasa da
A c ır yara y eri.

Ç O K AKILLI OLMAK İSTEME
Ç o k a k ıllı o lm a k istem e:
B u d e n li akıl gerekm ez, kavram aya
B ir ’ in İliç 'te n ço k o ld u ğ u n u .
H esap lara g irm e gü ven le:

O n u n b ir ic ik y a rd ım cısı
A r t ık h iç kim sesiz.
Y a ln ız c a cesa re tin e gü ven m e:

H a y a tla rın ı k u rta r ırla r
Ç o ğ u n lu k la y e te rli cesareti o la n la r.

SEVGİLİLER
Bak! G ö k te yay gib i u ça n şu tu rn a la ra

U ç a r la r k e n b ir yaşam dan b ir başkasına
B u lu tla r da b ir lik te g id iy o r o n la rla .
B u lu t ve tu r n a la r
İkisi de aynı y ü kseklik ve ayn ı telaş iç in d e
Y e r le r in d e d u ra m a d a n
Y a n yana, k ısacık u ç tu k la r ı o gü ze l g ö ğ ü
ikiye b ö lü y o rla r.
H e r b ir i ö b ü r ü n ü n sa lm ış ın d a n başka b ir şey
gö rm ed en
A y n ı rü zg â rı d u y u yo r.
Ş im d i yan yan a yatan b u çifti
R ü zgâr b o şlu k ta öylece s ü rü k le y e b ilir.
B u u y u m b o zu lm a d ık ça
U z u n sü re kim se o n la r ı ayıram az
Y a ğ m u r la r d a n ve k u rş u n la r ın v ız ıld a d ığ ı
H e r y e r d e n u z a k la şa b ilirle r
G ü n e ş in ve ayın a ltın d a k ü ç ü c ü k h a re k e tle rle
B ir b ir le r in e sevdalı, u ça rla r so n su za.
H e y sizler, n e r e y e ? — H iç b ir y e r e . — N e r e d e n ? — H e r
yerd en .
S o ru y o r s u n u z , n e z a m a n d ır b ir lik te s in iz ?
Ç o k o lm a d ı. — N e zam an a yrılaca k sın ız? — H e m e n .
İşte b ö y le b ir a n lık b ir lik te lik tir , seven ler iç in sevda.

(.Mahagony Kentinin Yükselip ve Düşüşü’n d e n )
PORTAKAL SATIN ALIRKEN
S o u th a m p to n sokağı b o y u n ca çö ken
sarı sisin iç in d e n
b ir d e n b ir e la m b a lı b ir rrıeyva arabası çıktı
ve k e se k â ğ ıtla rım p arm aklayan
yaşlı b ir pasaklı.
A r a d ığ ın ı b ir d e n b ir e b u la n b ir i g ib i
şaşıp d o n a k a ld ım .
H e p p o rta k a l o ls u n is te r d in han i!
A v u ç la rım a sıcağı h o h la d ım
ve a ra ştırd ım c e p le rim i.
T u ta r k e n e lim d e b o z u k p a ra la rı sıkı sıkı

fiy atın a b a k tım ve
d ü zen siz ra ka m la rı g ö r d ü m
b ir gazete k â ğıd ın a k ö m ü r le yazılı,
b u ara h a fifte n ıslık ç a ld ığ ım ı b ile fa rk e ttim ,
ve b ir an d a b a k tım acı ge rçe k apaçık ö n ü m d e y d i:
B u k e n tte sen y o k s u n ki!
Çevirenler: A. Kadir-Gülen Fındıklı

ERİK AĞACI
A v lu d a k i e r ik ağacı L ir k ü çü k b ir k ü çü k ,
b e n z e m iy o r d o ğ r u d ü rü st b ir ağaca b ile .
A m a g e n e d e p arm ak lık la çe v rili d ö rt yanı,
k o r u n s u n diye g ü ve n lik iç in d e .
B ü y ü y e m iy o r, zavallıcık,
bü y ü m ey i isterd i tab ii.
Ç o k az g ö r ü y o r gü n e şi,
yapacak b ir şey y o k artık,
E r ik ağacı e rik v e rm iy o r b iç.

G e l de e rik ağacı o ld u ğ u n a in a n .
A m a g e n e de b ir e r ik ağacı o,
b e lli y a p ra k la rın d a n .
Çevirenler: A. K a dir-G ü len Fındıklı

ÇAY PİŞİRİRKEN GAZETE OKUMAK
G azete o k u ru m sabahleyin ,
g ü n lü k ta sa rıla rın ı o k u ru m P a p a n ın ,
k ra lla rın , b a n k a c ıla rın ta sa rıla rın ı,
p e tro l b a b a la rın ın ta sa rıla rın ı o k u ru m .
B ir yan dan da bakarım , çayın suyu

ağzına kadar d o lu kapta
ilk in n asıl b u la n ır ,
so n ra n asıl başlar kaynam aya,
so n ra d u r u lu r da n asıl
taşar kabın a ğzın d a n ,
s ö n d ü rü r ateşi.
Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezirci

bir gun gelecek
B ir g ü n ge lece k , zam an b izim olacak, b izim .

B ü tü n d ü ş ü n ü r le r in i okuyacağız bütün, ça ğ la rın .
B ü tü n u sta la rın b ü tü n ta b lo la r ın ı g ö rece ğ iz.
B ü tü n m askaralara k ırıla ca ğ ız g ü lm e k te n .
A rk a d a ş o laca ğız b ü tü n k a d ın la rla .
V e b ü tü n in sa n lara
ö ğ rete ceğ iz g e rçe ğ i.

B İR Y A P R A K G Ö N D E R
B ir y ap rak g ö n d e r b an a.
B ir k o r u lu k ta n k o p a rılm ış o lsu n ,
b iç d eğilse e vin d en y a rım saat ö te d e n .
Sen oraya dek y ü r ü r g ü ç le n irs in ,
bense kalkar teşekkü r e d e rim sana
o gü zel yap rak iç in .
Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezim
37
VERMEK M UTLULUĞU
E n b ü y ü k m u tlu lu k ne:
V e r m e k grilen e lle rle ,
su n m ak gü zel a rm a ğa n la r
k a h ro lm u ş, e zilm işle re .
D o lu e lle r in i b o şa ltın ca
sevin en in s a n ın y ü z ü n d e n
daha gü zel olam az
h iç b ir gü l.
S e v in d irm e z in sa n ı h iç b ir şey
h erk ese y a rd ım e tm e k kadar.
V e r d iğ im şey b ile
tu tam az y e r in i sev in cim in !

KİRAZ HIRSIZI
B ir sabalı, h o r o z la r ö tm ed e n ,
b iri ıslıkla u y a n d ır d ı b e n i,
k a lk tım g ittim p en cerey e .
Şafak b a h çe yi d o ld u r d u d o ld u ra ca k .
B ir de b a k tım , b e n im kiraz ağacında
b ir gen ç adam , y am alı p a n to lo n lu ,
b iz im k irazları to p lu y o r d u ,
am an b ir k e y ifli b ir k e y ifli.
G ö r ü n c e b e n i başıyla b ir selam v e rd i şöyle.
İk i eliyle k o p a rıp k o p a rıp d a llard an
k o y u y o rd u ce b in e k irazları.
N e d e n so n ra , y ata ğım d a yd ım ge n e.
İs lığ ın ı d u y u y o rd u m o n u n , ta tlı ta tlı.
Çeviren: A . Kadh
B U D Ü N Y A N IN T A D I
i.
S o ğ u k b ir y e l e siy o rd u d ö rt b ir yan da.
G e ld in iz dünyaya b ir gü n , m in n a c ık tın ız ,
ü şü y o rd u n u z ve ç ırılç ıp la k tın ız .
S o n ra b ir k a d ın sa rd ıy d ı sizi k u n d a ğa .
3.
N e ça ğıra n vard ı sizi, n e g ö r m e k isteyen .
K im s e de çık m am ıştı arabayla aram aya sizi.
Y o k t u b u r da tek k işi sizi tan ıy an .
S o n ra b ir adam tu ttu g ü ze l b ir havada e lin iz d e n .
3
H iç b ir b o r c u y o k size d ü n y a n ın .
G itm e k isterse n iz p a ça n ızd a n kim se tu tm a z.
B ir ç o k in sa n sizi h iç u m u rsa m azk e n ,
b ir ç o k ço cu k ağlayacak a rd ın ızd a n .
4
S o ğ u k b ir y e lin estiğ i b u d ü n yad an
g ö ç ü p g id e ce k sin iz b ir g ü n h e p in iz k ır ık d ö k ü k ,
a n la rsın ız n e kadar sev erm işsin iz dün yayı
ik i avuç to p r a k ü z e r in iz e d ö k ü lü rk e n .

B E L A L IN IN T Ü R K Ü S Ü
i.
M ACK : G eçm iş g ü n le r, a rtık uzak b ize

B e ra b erce y aşard ık o ve b e n
Y ö n e t e n başla, çalışan gövde
B e la lıs ı b e n , o da serm aye.
T ü r lü s ü var, b iz im k i b ö y le.
M ü şteri g e ld i m i yatağım d an fırla r
Şö yle b ir k a d e h atıp k e n d im i to p la r
V iz ita s o n u p arayı a lır, "B ey im ,
Y e n id e n g e lin , b e k le r iz ,” d e rim ;
Ç ifte k u m ru y d u k tam y a rım sene,
Y u v a o ld u b iz e b u k â rh a n e.
JEN N Y : G e çm iş g ü n le r, a rtık uzak b ize

K a z a n c ım ın h e p s in i o y erd i.
P ara az gelse b ir k ö te k atar
D o n u n a k a d a r satarım d e rd i.
D o n u m ha varm ış h a yo k m u ş k im tak ar
B e n im de g ü n o lu r , k ıza rd ı kafam ,
N e san ıy o rsu n , d e rd im , k e n d in i b e adam .
C o ş a r tekm e tokat g ir iş ir d i o da.
H a sta n elik o lu r d u m sc>nunda.
M u tlu yaşad ık tam y a rım sen e.
Y u va o ld u b iz e o kâ rlıa n e.
3-
İK İS İ : G e çm iş g ü n le r a rtık u zak bize-

M ACK : T a t lı g e lir şim d i d ü şü n ce si,
JEN N Y : G ü n d ü z vakit v a rd ı an cak aşka;
M ACK : Ö y le ya m ü şteriye gecesi
JEN N Y : G ü n ü n b ir in d e b a ktım gebeyim
M ACK : A ltta b e n yattım k i in citm ey ey im ;
JE N N Y : E z ilir diye k ü çü k b ir şey o lu r da;
M ACK : Y a tıy o r şim d i n a z lım k u b u rd a
B ö y le ce g e çti tam y a rım sen e
Y u v a o ld u b iz e o k a rh an e.
Çeviren: Tuncay Çavdar

(Üç Kuruşluk Opera'dan)
M A M A N IN T U R K U S U
S u lara y u r d u m u vay,
V u r d u m u y d u d o lu n ay ,
K a lm azm ış d e rle r a,
K ız la r ın d iz in d e bağ!
V e M e c n u n ki s ır f yakışık,
L eylâ o y ü zd en m iş âşık!
Ş ık tır şık tır şıktır şık !..
E sk id e n m iş b ö y le aşk,
G ö z ü n ü n ü stü n d e kaş,
Y e t t i b itti b u tıraş!
A şk y o k a rtık beleşe!
Y a p r a k tu tm ayan m eşe
G itsin b ızaristan a!
E n kesm e y o l L e y lâ 'n ın ım k o y n u n a
D o lu b ir k e sed ir g ü n a lıı bo yn u n a !
M ü z ik tir sik k e n in sedası,
P a ra d ır aşkın gıd ası.
II
N eye y arar d o lu n a y
V u r s a da vu rm asa da suya,
Talim , ettikten so n ra alay
Y a ğ s ız k u ru fasu lyeye?
K ız âfetm iş, o ğ la n yalabık,
ik i çıp lak b ir ham am a yaraşık!
Ş ık tır şık tır şık tır ş ık !..
E sk id e n m iş öyle aşk,
G ö z ü n ü n ü stü n d e kaş,
Y e t t i a rtık b u tıraş!
A ç k e n L e y lâ 'n ım m k a rn ı
ip le r m i M e c n u n u n a h ım ?
S e vsin le r k ira z d u d a k la rın ı,
A m a d ü şü n m e k z o r u n d a y â rım !
H a tır h a tır k a ş ın ırk e n d ö r t b ir yan ı,
C a n ın a yetm iş b ik e z s a m a n lığ ın seyran ı.
M ü z ik tir s ik k e n in sedası,
P a ra d ır aşk ın gıd a sı.
Çeviren: Can Yücel

(TAK-TÎK'd&n)
N A N A ’N IN T U R K U S U
O n y e d im d e , baylar s a p n ,
D ü ştü m salm a salm a
Pazar m e y d a n ın a
A şk ın .
S ö k tü m işin ra c o n u n u ,
Y ü r ü ttü m b u o y u n u
T aş basarak b a ğrım a.
Y in e de z o r u n u tm a k a m a ...
(E, b iz de in sa n ız, m a lü m a!)
K u r t u ld u m îıep si geçip gitti de,
A şk da gitti, n ed a m eti d e ...
D ü n akşam d ö k tü ğ ü m gözyaşlar n e rd e
N e rd e , o g e çe n kış d ü şe n kar n e r d e ?
II
D ah a k o lay g e lir, balcın,

P işip k a şarlan d ığın d a
Pazar m eyd an ın d a
A şk ın
A şk d iye b a ld ır bacak
A şk ad ın a m eşk satm ak.
B ö yle zo rla n a z o rla n a
K a lp de k alp laşır a m a ...
(K a lp o y u n cak d e ğ il, m alû m a!)
K u r t u ld u m h e p si geçip gitti de,
A şk da g itti, n e d a m e ti d e ...
D ü n akşam d ö k tü ğ ü m gözyaşlar n e r d e ?
46
N e rd e , o g e çe n kış d ü şe n kar n e r d e ?
III
S ö z ü m yaban a atm ayın,

P ü r ö fö s ö r o lsan da
P azar m e yd an ın d a
A şk ın ,
A ş k ı m arka çe virm ek
Ö lü m ü n e b ir m eslek.
A n la d ım an lam asın a,
K o llu y o r u m k e n d im i a m a ..,
( G e n ç lik daim d e ğil, m a lû m a!)
K u r t u ld u m lıe p s i geçip gitti de,
A şk da gitti, n e d a m e ti d e ...
D ü n akşam d ö k tü ğ ü m gözyaşlar n e r d e ?
N e r d e , o g e çe n kış d ü şen ka r n e r d e ?

(TAK-TİK’ den)
DÜĞM E TÜ RKÜ SÜ
B ir h e r if g e ld i leylâ m ı leylâ,
B a şla d ı lâfa d eli de d e li:
Şu k ız var ya, d e d i, dü n ya gü ze li,
İşte b e n o n a y a n g ın ım , abla.
O da b e n i seviyor m u acaba?
B akm a sen , d e d im , b e n im d em em e!
K o p a r ıp g ö m le ğ in d e n b ir d ü ğ m e,
S o ra lım b i, d e d im , k ö r ta lib in e !
F altaş’ o l, aç g ö z le r in i de:
D e lik li y a n g e lirse üste,
H iç b o şu n a vakit kaybetm e!
V o lt a n ı al sıçan d eliğin e !
D ü ğ m e d e n n e çıkarsa, k ısm etin e!
A ttım d ü ğ m ey i, d e d im : Y o k şansın,
Sen b u k ızı tavlayam ıyacaksm !
M e c n u n : Ş ike var b u n d a d em ez mi!
A ltta n da, ü stte n de d e lik b u düğm e
E lb et, d e d im , iki y a n d a n da d e lik li
N ’ a p a lım o ğ lu m , b u işler böyle!
G ü lm e m iş ta lih , g ü lm ü y o r yü zü n e!
S e n b u n u te z e ld e n b i b e lle de,
B a şın g ir m e s in b o ş u n a derde!
S e n bedava aşka asla ö ze n m e,
S a rılm a k istersen , asıl kesen e!
II
B ir h e r if g e ld i, b e lli, enayi,
A n la ttı kekeleye kekeleye:
M ira s kalm ış b a b a sın d a n epiyi,
M e ra k e d iy o rm u ş acep ağ’beyı
D ü rü s t d a vran ır m ıym ış o n a d iy e?
B ir sebep var m ı, d e d im , p ir e le n m e y e ? ..
K o p a r ıp g ö m le ğ in d e n b ir d ü ğ m e,
S o ra lım b i, d e d im , k ö r talih in e!
F altaş’ o l, aç g ö z le r in i de:
D e lik li y a n ı ge lirse üste,
B il ki, b ir m a lm gö zü a ğ ’b e y in
V e sen kazığı çoktaan y em işin ! ^
A ç a lım , g ö r e lim n e ise fâlin !
A ttım d ü ğ m ey i, d e d im : Y o k şan sın,
S e n b u m e ra k tan k u rtu lam azsın !
K avat: Ş ike var b u işte, d em ez mi!
A ltta n da, ü stten de d e lik b u d ü ğ m e !..
E lb et, d e d im , ik i y a n d a n da d e lik li,
N ’ ap alım , o ğlu m b u işler böyle!
G ü lm e m iş ta lih , g ü lm ü y o r yü zü n e!
G en iş tu t g ö n lü n ü ve y e d iğ in
K a z ığ ın ü stü n d e sakin sakin
O tu r ki, k e m a l-a fiy e tle yesin
P a ra !a r’ m o ito ğ lu ağ’b eyin !
m
B ir l ıe r if ge ld i, m a f-p e riş a n ,
K o rlctu m h e r if in su ra tın d a n .
D e d i ki: N a m ıssız b ir ko d a m a n
T ü y ü m tüsüm y o ld u s ırtım d a n ,
N e k o y u n u m k a ld ı, n e evim b a rla m .
Y a r a n o lu r m u , arasam h a k k ım ?
D e d im ki: B u iş k a rışık g ib im e .
K o p a r ıp m in ta n ın d a n b ir d ü ğ m e,
S o ra lım b i, d e d im , k ö r talih in e !
F altaş’ ol, aç g ö z le r in i de;
D e lik li yanı ge lirse üste,
S akın h a k k ın ın ü stü n e düşm e!
G id e r s in yoksa ökü z c e n n e tin e !..
B ak şim d i d ü ğ m e n in ettiğin e!
A ttım d ü ğ m eyi, d ed im : Y o k şansın,
A ltı- ü s t ü sen b ir ço ban sın !
B İ R K A Ç Y A R D I M C I d ü ğ m e n in ü stü n e b irlik te e ğ il
d ik te n so n ra , b a şla rım kaldırarak:
Şaka d e ğ il, şike var b u işte!

A ltın d a da d e lik var, üstte d e !..
M AD AM K O R N A M O N T IS :
E lb et, d e d im , ik i y a n ı da delik,
B u d ü ğ m e sizlik d e ğil, b iz lik !..
B a h tın a küs, b a tm ış o la n b ahtına!
H a k v e r ilir m iym iş e lin ırgatın a!
S en is te d iğ in kadar yat altın a,
A ğ a b in ip g id e ce k a tın a !..

(TAK-TİK’ den)
ELDEKİ BİR KUŞ DAHA KUŞTUR
DALDAKİ İKİ BAYKUŞTAN
TÜRKÜSÜ
B ir adam va rd ı b ir zaman.,
H a li b e te r hayvan d an .
D ayan , d e d ile r , dayan!
D a y a n d ı, d a y an d ı adam .
S a b rın s o n u selâm et!
A m a sıkıysa sabret!
T a n r ı razı o ls u n B aşbu ğdan!
G a y rı a n la d ı k i adam :
E ld e k i b ir kuş daba k u ştu r
D a ld a k i ik i baykuştan .
II
D e rk e n sabır taşı çatladı,

A d a m bastı m ı sana feryadı!
P ek o lu rm u ş uysal a tın çiftesi,
B i de bet o lu y o r ki sesi!
M e cb u r, k o ştu la r y an m a ,
N e le r vaat e ttiler, sorm a!
T a n r ı razı o lsu n B aşbuğdan!
G a y rı a n la d ı k i adam :
E ld e k i b ir kuş daba ku ştu r
D a ld a k i ik i baykuştan .
53
III
B ir adam v a rd ı b ir zam an,

H a li b e te r h ayvand an .
A r t ık b a ğ ın ı so rm ad an
Ü z ü m tık m ıy o r adam .
Ç e k iy o r uyku yu so n ra
O su ra , osura, o s u ra !..
T a n r ı razı o ls u n Başbuğdan!
G ayrı a n la d ı ki adam :
E ld e k i b ir kuş daba ku ştu r
D a ld a k i ik i baykuştan.
(TAK-TİK'den)
L O K M A N H E K İM İN Y E D E D İĞ İ P A K A
TÜ RKÜ SÜ
"N e bayağ şey şu p a ra !”

D iy e n zü p p e le re bakm a!
D ü n y a lığ ın o lm ad ık ça , d ü n y a -â le m kapkara.
O tatlı yü zü yle sana b i de g ü ld ü m ü y d ü ama,
G ü lü c ü k le r açar y ü z ü n d e ossaat!
iç e r in b o y a n m ışk e n kasvete, gam a,
D ü şle re d o n a n ır b ir d e n hayat!
K a sk atı k e silm işi c a n la n d ırır g ü n ışığı,
M u ra d ın a e r d ir ir k ırk y ıl evde k a lm ışlığ ı.
T o z p e m b e y e b ü r ü n ü r d e rk e n u fu k ,
B a cala r da tü tm eye b a şla d ı, bak!
E şy an ın re n g i, şek li b i ka lem d e d e ğişir.
K a lp d aha h ız lı atar, g ö z le r in k e sk in leşir.
G ü n d e üç ö ğ ü n şö len
V e daim b a yram lık u r b a n .
U rb ayı g iy e n i so rarsan ,
O da y ep y en i b ir in sa n .
II
Paraya b u r u n kıvıran, şaşk ın ın
A k lın a şaşayım b ih a k k ın .
Ç ö l vahayı yer b itir ir ,
K u ru m a y a g ö rs ü n n e h ir .
C a n d e rd in e d ü şer herkes,
G ö z ü başka bişey g ö rm ez.
(B u kadar k ö p ek leşm e m iştik e sk id en ,
T u ta r d ık k e n d im iz i açlıktan g e b e rm e zk e n .)
D ü n y a k i am an sız b ir çark,
N e sevgi, n e saygı, n e aşk!
D o st d o s tu n u b ir kaşık suda boğacak!
B acalar da tü tm ez o ld u , bak!
B ir k in , b ir n e fre t, b ir soğukluk!
B u so ğuğa d ayan ır m ı m u tlu lu k!
A ğ a la r k a ld ık ta n so n ra yaya,
K a lk a r ırg atla r süvari olm aya.
Parasız beş para etm ez dünya!
III
C ü c e le ş ir n e varsa soylu , n e varsa yüce!

B ir k o ca m ışlık g e lir tazeye, gence!
Y a lın a y a k , başı kabak, aç k a rn ın a
Y ü c e liğ in lâ fı b ile a ğır g e lir insana!
Ö d ü ko p m u ş b iç a r e n in , k o rk u d a n d ö n m ü ş tersi,
D iş le ri v u ru r k e n b ir b ir in e , k im d in le r ahlâk d ersi!
L âk in b e y z a d e n in e lin e h e le b i to p lu p ara ge çsin ,
G ö s te r ir sana h e m e n n e m e n e şey o ld u ğ u n u e rd e m in !
G ö z le r in e fe r g e lir , z ih n in e b ir küşayiş.
Y o la g e lir ip te n k azık tan kaçm ış.
B acalar da tü tm eye b aşlad ı bak!
B ö y le b ö y le b e rd u ş la r in s a n - ı k â m il olacak!
V e dün yad a y e n id e n saltanat
K u r a c a k m u k ad d esat ve m aneviyat!
K a lp daha h ız lı, g ö z le r daha keskin!
H is le r in daha in c e , d ü ş ü n c e n daha d erin !
V e yayalar y e n id e n yaya, a tlıla r atlı olacak!
O zam an işte hak
Y e r li y e r in i bulacak!

(TAK-TİK’ d e n )
ZULÜMLER YAĞMUR GİBİ YAĞMAYA
BAŞLAYINCA
P ayd o stan so n ra gişeye ö n e m li b ir m e k tu p g e tire n b ir i

gibi:
G işe ço k ta n k a p a lıd ır.
Y a k la şa n b ir sel fe la k e ti karşısın d a k e n ti u yarm ak
isteyen b ir i g ib i:
A m a başka b ir d ild e k o n u ş a n . K im s e an lam ayacaktır
onu.
D ö r t k ez k e n d isin e b ir şey v e rile n b ir k ap ıyı
b e ş in c i kez çalan b ir d ile n c i g ib i:
B e şin c i kez aç k a lır.
Y a r a s ın d a n kan b o ş a n a n ve d o k to ru b e k ley e n b ir i g ib i:
K a n d u rm az, h ep b o ş a n ır.
B iz de ortaya çık ıy o r ve b ize y ap ıla n z u lü m le ri h a b er

veriyo ru z.
ilk kez a rk a d a şla rım ızın yavaş yavaş k a tle d ild iğ in i

b ild ird iğ im iz d e
çığ lık la r g ö k le re ağdı.
Y ü z kişiyd i k a tle d ile n . A m a b in k işi k a tle d ild iğ in d e
ve ö lü m le r in s o n u g e lm e d iğ in d e b ir sessizlik k a p lad ı
o rta lığ ı.
Z u lü m le r y ağ m u r g ib i yağm aya b aşlayın ca
" d u r ! ” d iyen o lm az artık,
C in a y e tle r üst üs te yığılm a ya başlayınca g ö r ü lm e z

o lu v e r ir le r .
Ç e k ile n a cılar dayan ılm az o lu n c a du yu lm az a rtık b iç
b ir çığlık .
Ç ığ lık la r da yaz y a ğ m u ru g ib i yağar.
58
M O S K O V A L I İ Ş Ç İ L E R İ N 3 7 N İ S A N 1 9 3 5 ’T E
B Ü Y Ü K M E T R O Y A S A H İP O L U Ş L A R I
D u y d u k ki: Seksen b in işçi

yap m ış m e tro y u , b ir ç o ğ u g ü n lü k iş le r in d e n so n ra,
ço ğ u n lu k la g e ce le ri sabah lara dek.
O yıl b o y u n ca b e p d e lik a n lıla r ın ve k ız la r ın gü le
oynaya
tü n e lle r d e n çık tık la rı g ö rü lü rm ü ş
h arca b atm ış te r iç in d e k i iş g iy s ile r in i g ö s te re re k
g u ru rla .
A şılm ış b ü tü n e n g e lle r —
y e ra ltı su ları, ç o k k a tlı y a p ıla rın b a sın cı,
dayanıksız b ü y ü k to p ra k y ığ ın la r ı —.
S ü sle m ek iç in k a çın ılm a m ış h iç b ir çabadan ,
e n iy i m e rm e r g e tirilm iş u zak lard an , e n gü zel ağaçlar
işlen m iş ö ze n e b e ze n e .
G ü z e lim v a g o n la r âdeta çıt çık a rm ad a n kaym aya
ba şla m ışlar
g ü n g ib i a y d ın lık tü n e lle rd e :
T itiz m ü ş te rile r iç in h e r şeyin en iyisi.
Ş im d i, d e m iry o lu en ü s tü n p la n la ra u y u la ra k
y a p ıld ık ta n so n ra ,
sa h ip le ri g e ld i o n u g ö rm e y e ve b in m ey e .
O in sa n la rd ı o n la r, o n u ya p a n la rd ı.
B in le r c e s i o ra d a yd ı, d o la şıy o rla r
ve in c e liy o rla rd ı dev istasyo n ları.
T r e n le r le b ü y ü k kalab a lık la r g e ç iy o rd u b u ara,
y ü z le ri istasyonlara d ö n ü k —
e rk e k le r, k a d ın la r, ç o cu k la r ve k ır sak allılar —
sevin çten p ır ıl p ır ıld ı y ü z le r i, tiy atro d a y m ışlar g ib i,
çü n k ü fa rk lı y a p ılm ış tı istasy o n la rın h ep si,
h ep si başka taştan, başka b içim d e ;
ışık da h e r s e fe rin d e g e liy o r d u başka kayn aktan .
S evin çli b ir itiş kakışla arkaya itiliy o r d u h e r tre n e
b in e n ,
çü n k ü istasyo n lar e n iyi
g ö r ü le b iliy o r d u ö n d e k i y e r le r d e n .
Ç o c u k la r yu k a rı k a ld ır ılıy o r d u h e r istasyonda.
Y o lc u la r h e r fırsatta d ışarı taşıp
sev in çli b ir titiz lik le in c e liy o r la r d ı b it ir ile n işi,
s ü tu n la rı e lliy o rla r ve p a rla k lık la rın a b a k ıy o rla rd ı,
ayak b u r u n la r ın ı sü rtü y o rla rd ı taş döşem eye
an lam ak iç in taşla rın d ü zgü n ce y e r le r in e o tu ru p
o tu rm a d ığ ın ı.
S o n ra va go n lara d o lu şu p y e n id e n
duvar k a p la m a la rın ı in ce le y ip p a rm a k la rın ı
s ü rü y o rla r d ı cam lara.
E rk ek ler ve k a d ın la r işaret e d iy o rla rd ı d u rm a d a n —
d o ğ r u o lu p o lm a d ığ ın d a bira2 duraksayarak
ça lıştık la rı y e rle ri:
E lle r in in iz in i taşıy o rd u taşlar.
H e r yüz g ö r ü le b iliy o r d u açıkça,
çü n k ü ç o k ış ık v a rd ı,
la m b a ço k tu , g ö r d ü ğ ü m h e rb a n g i b ir d e m iry o lu n d a n
ç o k d aha fazla.
T ü n e lle r de a p a y d ın lık tı,
k a ra n lık ta kalm am ıştı e m e ğ in b ir karışı b ile .
V e tek b ir y ıl iç in d e y a p ılm ıştı tü m b u n la r ,
ve d ü n yad a başka b iç b ir d e m iry o lu y a p ım ın d a
b u kadar ç o k iş ç i çalışm am ıştı.
V e dü n yad a başka b iç b ir d e m ir y o lu n u n b u ka d a r ço k
s a b ib i o lm am ıştı.
Ç ü n k ü b u y a p ı h arik ası, b u n c a k e n tte b u n c a za m a n d ır
k e n d in d e n ö n c e k i h iç b ir y a p ın ın g ö r m e d iğ i şeyi
Tapının işçUeriydiyapınm sahipleri.

E m e ğ in tü m m e y v a la rm m e m ek d ö k e n le re d üştüğü
n e r e d e g ö r ü lm ü ş tü ?
B ir y a p ıd a n , o n u y a p a n la rın k o v u lm a d ık la rı
n e re d e g ö r ü lm ü ş tü ?
O n la r ı va g o n la rım ız a g id e rk e n g ö rd ü ğ ü m ü z d e ,
k e n d i e se rle ri o la n va go n lard a ,
h e m e n anım sadık:
K la s ik y a za rla rın b ir va k itler h o p o tu ru p h o p kalkarak
ö n c e d e n g ö r d ü k le r i o b ü y ü k tab lo b u y d u .
62
HER YIL EYLÜLDE OKULLAR AÇILIRKEN
H e r y ıl E y lü ld e o k u lla r a çılırk e n ,
k a d ın la r k ırta s iy e cile rin ö n ü n d e d in e lir le r ,
k e n tin k e n a r m a lıa lle le rin d e k i,
kitap ve d e fte r a lırla r ç o cu k la rın a .
U m u tsu zca a ra rla r so n k u ru ş la rın ı
y ırtık p ır tık el ça n ta ların d a .
S ö y le n ir d u r u r la r ve d e rle r:
" B ilg i n e d e n b u kadar p a h a lı? ”
H iç h a b e r le r i y o k tu r
n e kadar yararsız o ld u ğ u n d a n
ço cu k la rın a v e r ile n b ilg in in ,
n e k ad ar b o k ta n .
Çevirenler; A. Kadir-Gülen Fındıklı

İLK SONE
B ir zam an lar S E N ve B E N ’ e b ö lü n ü n c e
S e n in O R D A , b e n im B U R D A y ataklarım ız
T e k b ir sö zcü k tü k a ra rla ştırd ığ ım ız
"San a D o k u n u y o r u m ” a n la m ın a g e len .
S evin ç ve rm ez in san a b u k o n u şm a la r
Ç ü n k ü d o k u n m a n ın y eri d o ld u ru lm a z
H iç d e ğ il "o " e lim iz d e n alın am az
V e b ir c e n n e t g ib i Öylece k o r u n u r .
G e r e k li o ld u ğ u n d a b u r d a d e ğ ild i
B u rd a o ld u ğ u n d a g e re k li d e ğ ild i
B u rd a d e ğ ild i ya, gitm iş de d e ğ ild i.
Y a b a n c ıla r o ld u ğ u n d a çevrem izd e

S ık sık k u lla n d ık b u sö zcü ğü . H e m e n c e
A n la r d ık ki, u y g u n d u k b ir b ir im iz e .

ON BİRİNCİ SONE
S e n i b u y a b a n cı ü lk eye g ö n d e rirk e n
E n k a lın p a n to lo n la r ı (g ü zelim ) b a cak ların a
iy i ö rü lm ü ş ç o ra p la r ı ayaklarına
Ç o k so ğu k k ışla rı d ü ş ü n e re k a ra d ım .
G ö ğ s ü n , k a lça la rın
V e s ır tın iç in sa f y ü n a rad ım
S evd iğ im o şeyler ısın sın
B a n a da b ira z sıcak lık kalsın .
B u kez s e n i sevgiyle b e n g iy d ir d im
B a zen (ço k seyrek) so y d u ğ u m g ib i
(O y sa n e ç o k iste rd im )
Y in e de g iy d irm e m sana so y u y o ru m g ib i g e lsin .

H e r y e r in iyice ö r tü n d ü diye d ü ş ü n d ü m ş im d i
İyice ö r tü n d ü , ü şü tm e m esi iç in .

SO RU LAR
N e g iy d iğ in i yaz bana! S ıca k tu tu y o r m u ?

U y u d u ğ u n yeri yaz bana! Y u m u ş a k m ı?
N a sıl g ö r ü n d ü ğ ü n ü yaz bana! Y ü z ü n aynı m ı?
N e y i ö z le d iğ in i yaz bana! K o lu m u m u ?
N asıl o ld u ğ u n u yaz bana! R alıat m ı?

Sana n e le r y a p tık la rın ı yaz bana! C e s a r e tin y etti m i?
N e y a p tığ ım yaz bana! iy i şeyler m i?
N e le r d ü ş ü n d ü ğ ü n ü yaz bana! B e n i m i?
S o r u la r d ır sana b ü t ü n v e re b ild iğ im
V e g e len y a n ıtla rı k a b u ll e nm eliy im
Y o r g u n s a n , u zatam am sana e lim i.
Y a da açsan sen i b esle y em e m

S a n k i b u dü n yad a h iç y o k m u şu m
U n u tm u şu m g ib i se n i.

K A Ç IŞ IM IN İK İN C İ Y IL I
K a ç ış ım ın ik in c i y ılın d a
B ir gazeted e, y a b a n cı b ir d ild e
U y r u ğ u m u y itir d iğ im i o k u d u m .
İsm im i ö b ü r iy ile r in ve k ö tü le rin y a n ın d a o k u d u ğu m d a
N e b ir h ü zü n , n e de sevinç d u y d u m .
K a ç a n la r ın yazgısı
D a h a k ö tü g ö z ü k m ü y o r b an a
K a la n la r d a n .
67
VEDA
K u c a k lıy o ru z b ir b ir im iz i.
B e n im e lle rim z e n g in ku m aşa d e ğ iy o r,
se n in k ile rse abaya.
K u ca k la şm a m ız telaşlı;
sen g id iy o rsu n iy i b ir yem eğe,
b e n im p e şim d e ce lla d ın ad am la rı.
H avadan su d an söz e d iyo ru z
ve s ü re n d o stlu ğ u m u zd a n .
İyi ki başka b ir şeyd en söz etm ed ik,
yoksa ço k tatsız o lu r d u .

İ Y İ Y O L D A Ş M .S .*
B ir ö ğ re tm e n o la ra k g e ld im size,
b ır a k a b ilird im sizi b ir ö ğ r e tm e n o larak .
A m a b e n de ö ğ r e n d iğ im iç in , k a ld ım .
B ıra k m a d ım sizi
D a n im a rk a d a m ın ın a ltın d a b ir sığm a k b u lm a k iç in
k a ça rk e n b ile .
V e siz,
k e n d in iz d e n b ir in i
b a n a v e rd in iz
gitm e si iç in b e n im le b irlik te .
B ü tü n s ö y le d ik le rim i
in c e le sin diye,
d ü zeltsin diye b u n d a n b ö y le
h e r satırı.
Savaşçılar o k u lu n d a e ğ itild in sen
baskıya karşı.
*19 3 2 ’de vW da hizmetçi rolünü oynayan Margarete Steffin. 1942

veremden ölene dek Brecht ailesinin bir parçası olarak kalmıştır.
O g ü n d e n b u yana dayan ağım o ld u b e n im o —
Sa ğlığı b o z u k am a
k e y fi y e r in d e ,
b e n im ta ra fım d a n b ile ayartılam az.
Ç o ğ u kez
k e n d im ç iz e rim g ü le re k b ir sa tırın ü s tü n ü
o n u n n e d iy e c e ğ in i sezip .
B aşk aların a k a rşı s a v u n u rd u am a b e n i,

hastayken b ile
kalkıp y ata ğın d an
sizîere anlatm aya çalışm ış
d id a k tik o y u n la r ın y a r a r ın ı,
yo U ğ ra ş tığ ım ı b iliy o r çü n k ü
h iz m e t etm ek iç in sizin davanıza.
Çevirenler: A. Kadir-Gülen fındıklı

ÂŞIK DUL’UN ŞARKISI
A lı, b iliy o r u m , h iç b ir zam an açıklayam am

T it r e d iğ im i eli b a n a d e ğ d iğ in d e
A h n e le r o ld u ban a
D u a e d iy o ru m b e n i baştan çık a rsın diye
A h yüz at çekse g ü n a h a sü rü k le ye m e zd i b e n i
O n u arzu lam asayd ım b u d e n li
N e kadar karşı koysam da aşka

S o n u n d a b ü tü n arzu m aşktı
B iliy o r d u m o n a evet d e d iğ im an
D o n u m a k ad ar so yu lacağım ı
S an k i b e n im d e rd im u m u ru n d a y m ış g ib i
K u şk u d a y ım , o b e n im d e n g im m i
G e r ç e k te n seviyor m u ?
V a r ım y o ğ u m e riy ip g ittiğ in d e
B e n i silkip atacak m ı
A h b iliy o r u m n e d e n , o n d a n b ö y le k a çtığ ım ı
B eş p a ra lık a k lım olsaydı
O n a k e n d im i asla v e rm ezd im
H e m e n k o v a rd ım
H e r nasılsa y a n ım a yaklaştığın da
A lı B ir c e h e n n e m o lu p gitse
( O n u a rzu lam asayd ım b u d e n li keşke.)

S A B A H A K Ş Â M O K U N M A S I İÇ İN
S e vd iğ im
S ö y lü y o r
B e n siz o lam ayacağın ı
B u yüzden
K e n d im e dikkat e d iy o ru m
Y o l d a y ü r ü r k e n ö n ü m e b a k ıy o ru m
V e k o r k u y o ru m b e r yağ m u r d a m lasın d an
S a n k i b e n i ezecek m iş g ib i.

R A H A T B İR A R A B A D A G İD E R K E N
R ahat b ir arabada g id e rk e n
Y a ğ m u r lu b ir k ö y y o lu n d a
G e c e n in iç in d e g iy s ile ri d ö k ü le n b ir in i g ö r d ü k
E l etti, d u r u p k e n d is in i a lalım diye.
K a p a lı b ir y e rd e y d ik ve y e r im iz va rd ı am a ge çip g ittik
H a y ır d e d im s ık ın tılı
K im s e y i alam ayız
B ir g ü n g e çti b e lk i a rad an
B ir d e n k o rk tu m sesim d e n
B u d a vran ışım d an ve b u
D ünyadan.

BANYO
C. JV.*
Y ılla r ö n c e g ö s te rm iş tim sana

S a b ah ları n asıl yık a n a ca ğın ı
iç in d e buz p a r ç a c ık la r ın ın yü zd ü ğ ü
O b a k ır kü vette.
G ö z le r in açık, y ü z ü n ü suya d a ld ırd ığ ın d a
V e sert havluya k u ru la n ır ,
D u va rd a k i kâğıttan re p lik le r in i o k u rk e n sö ylem iştim :
B u n u k e n d in iç in y ap ıy o rsu n
K u s u rs u z y a p .
Ş im d i s e n in h ap iste o ld u ğ u n u d u y d u m
Sana yazd ığım m e k tu p la r
Y a n ıts ız k a ld ı. S e n i s o rd u ğ u m arkadaşlar
Sessiz. S e n in iç in b ir şey yap am am .
S e n in sabah ın n asıl o lu r ? H âlâ k e n d in iç in
b ir şey yapacak m ıs ın ?
U m u t ve so ru m lu lu k la
Ö r n e k , iyi şeyler.
. * Şiirin başındaki C.N. Karileri tiyatro oyuncusu Carola Neher’dir. Ü ç

K u r u ş l u k O p e r a da Polly’i oynadıktan sonra Sovyetler B irliği’ne gitti. Orada
oyuncu olarak çalıştı. Troçkist olmakla suçlandığı bir daya sonucu on yıla
mahkum oldu. Nerede ve nasıl öldüğü anlaşılamadı.
KİTAPLARIN YAKILMASI
İk tid a r e m re ttiğ in d e , z a ra rlı b ilg ile r le d o lu k ita p la r

O r t a lık ye rd e y ak ılaca k diye. H e r y erd e
S ü r ü d a vran ışları z o r la n d ı. K ita p la rla d o lu arabalar
O d u n y ığ ın la r ın a d o ğ r u ta ş ın d ı. B u lu n d u g ö z d e n
düşm ü ş
B ir şair, e n iy is in d e n . Y a k ıla ca k la r liste si in c e le n d i,
O n u n k ita p la rın ın u n u tu lm u ş o lm a s ın d a n k o rk u la ra k .
Ş a ir k o ştu yazı m asasın a ö fkeyle ve b ir
M e k tu p yazd ı ik tid a ra :
Y a k ın b e n i! Y a z d ı k a le m i u ça rcasın a, y a k ın b e n i!
B a n a b u n u yap m ayın ! Y o k e d in b e n i! K ita p la rım d a
H e r zam an g e rçe ğ i y a zm a d ım m ı? Ş im d i ise b a n a
B ir y ala n cı g ib i d a vran ıy o rsu n u z! S ize e m re d iy o ru m :
Y a k ın b e n i!

DOĞACAKLARA
G e r ç e k te n k a ra n lık b ir d ö n e m d e yaşıyorum !
iy im s e r b ir sö zcü k a p tallık . K ır ış ık s ız b ir alın
D u ya rsızlık . G ü le n le r e
U r k ü n ç h a b e r le r
H e n ü z u laşm am ış.
N e d ö n em !
A ğ a ç la r d a n söz e tm ek b ile suç
Ç ü n k ü b ir su sk u n lu k b u n c a haksızlığa karşı.
O ra d a , sessizce ca d d eyi ge çe n e
D o s tla r ı artık
U la ş a b ilir le r m i?
D o ğ ru , b e n e k m e ğ im i k a z a n a b iliy o ru m
A m a in a n ın , b u y aln ızca b ir ra stlan tı. H iç b ir
K e y fim e bakm a hakkı verm ez b a n a .
R astlan tıyla k u rtu lm u ş u m (Ş a n sım olm asa
Ş im d i y itm iştim .)
Y e iç sen! K e y fin e bak! d iy o rla r

N asıl yiyip iç e b ilir im , y e d ik le r im i
A ç la r ın e lin d e n elm ışsam ve
B ir b a rd a k suyum., b ir susuzda yoksa?
A m a y in e de yiyip iç iy o ru m .
B ilg e o lm ay ı is te rd im .
Eski k ita p la rd a yazar, b ilgeliğin , n e o ld u ğ u :
U zak kalm ak d ü n y a n ın kavgasın dan ve kısa ö m r ü n ü
K o rk u s u z c a g e ç irm e k
Ş id d e tte n uzak
K ö tü lü ğ e iy ilik le k a rşılık v e rm e k
İste k lerin i g e rçe k le ştirem e y ip u n u tm a k
B ilg e lik sayılıyor.
B e n b u n la r ı yapam am :
G e rç e k te n , k a ra n lık b ir d ö n e m d e yaşıyo ru m !
78
II
D ü z e n b o z u lm u ş tu k e n tle re g e ld iğ im d e
A ç lık k o l g e ziy o rd u .
A y a k la n a n in sa n la r ın araşm a karıştım
O n la r la b irlik te ö fk e le n d im .
İşte b ö y le g e çti y ery ü zü n d e
B an a v e rile n ö m rü m .
Y e m e ğ im i savaşlar a rasın d a y e d im
K a t ille r arasın da u y u d u m
A şka ö n e m v e rm e d im
D o ğ a y ı sabırsızca seyrettim
işte bö yle geçti y ery ü zü n d e
B an a v e rile n ö m rü m . 79
Y o lla r b ataklığa g id iy o r d u b e n im zam a n ım d a

K o n u ş m a k b e n i k a sap la rın e lin e d ü ş ü rd ü .
Ç o k az şey y a p a b ild im . A m a h ü k m e d e n le r
S a n ır ım , b e n siz daha g ü v e n d e y d ile r,
işte b ö y le g e çti y e ry ü zü n d e
B an a v e rile n ö m ü r .
G ü ç le r azdı. H e d e f
Ç o k uzakta
A ç ık ç a g ö r ü lü y o rd u , b e n im iç in
U la şılm a z olsa da.
İşte b ö y le g e çti y e ry ü zü n d e
B an a v e r ile n ö m ü r .
III
S izler, siz y ü k selecek sin iz

B iz le r i yu tan tu fa n ın iç in d e n .
D ü şü n ü n
B iz le r in z a y ıflık la rın d a n söz e d e rk e n
Y a ş a m a d ığ ın ız
K a r a n lık d ö n e m le r i de.
A ya k k ab ıd a n daha ç o k ü lk e d e ğ iş tire re k y ü r ü d ü k
S ı n ı f savaşların ın iç in d e n , u m u tsu zd u k
Y a ln ız c a h a k sız lık va r, b a şk a ld ırı y o k k e n .
gQ Ş u n u da b iliy o ru z ;
A lça k lığ a karşı k in
G e r e r yüz h a tla r ın ı.
H aksızlığa karşı ö fk e
K ıs ık la ş tır ır sesi. A h , b iz
D o s tlu ğ u n t o p r a ğ ın ı h a zırlam a k istey en ler
B iz dost o lam a d ık .
A m a sizler, o g ü n le r g e lin c e
İn s a n ın in sa n a y a r d ım c ı o ld u ğ u
A n ı n b izi
H o ş g ö rü y le .

OYUN YAZARININ ŞARKISI
B e n b ir o y u n y azarıyım .
G ö r d ü k le r im i g ö s te r irim , in sa n p a z a rın d a n
G ö r d ü k le r im i, in sa n ca d a vra n a n la rı
G ö s te r ir im b e n , b e n o y u n yazarı.
N a sıl p la n la rla b ir b ir in i sıkıştırm aya ça lışa n ları

Y a da c o p la rla ya da p arayla
N a sıl sokakta d u r u p b e k lerk e n
N a sıl b ir b ir in i d ü şü rm eye k a z ır la n a n la rı
U m u t d o lu o lm ayı
N a sıl sözleşip b u lu ş tu k la r ın ı
N a sıl b ir b ir le r in i d arağacm a g ö n d e r d ik le r in i
N a sıl se v d ik le rin i
N asıl yağm ayı sa v u n d u k la rın ı
N a sıl y em e k y e d ik le r in i
G ö s te rir im .
S ö z cü k le r b ir b ir in e sesle n ir yazarken b e n .
A n n e o ğ lu n a n e söyler
M ü te a h k it, a ltın d a k ile re n e b u y u r u r
K a d ın adam a n e yan ıt v e rir
B ü tü n sakte sö zcü k le rle , b ü tü n y u k a rd a n b a k a n la rı
Y a lv a rıc ıla rı, y an lış a n la şıla n la rı
Y a la n c ıla r ı, b ilg is iz le r i
G ü z e lle r i, g ö n ü l k ır ıc ıla r ı
H e p s in i yaza rım b e n .
G ö r ü r ü m kard a yavaşça y ü rü y e n i
G ö r ü r ü m yaklaşan d e p r e m i
G ö r ü r ü m d a ğ la rı, o rta sın d a n g e ç e n y o lu n k ıy ısın d a
d u ru ş u n u
V e ırm a k la rı g ö r ü r ü m , y ata ğın d an taşan.

K a rd a şap kaları b a şla rın d a o la n la r ı
D e p re m d e iç c e p le r in d e p a ra la rı o la n la r ı
D a ğla ra ç ık a n la rı taşıtlarla
V e p o lis le re h ü k m e d e n d e li ırm a k la rı
D ile g e tir ir im b e n .
A k tarm a ya ç a lışır ım g ö r d ü k le r im i
O k u r u m başka h a lk la rın o y u n la r ın ı ve başka z am a n la rın
S o n ra d a n y a zd ığ ım b ir çift Oyun
D e n e n d i d u r u m a g ö r e , te k n ik ve iz b ıra k tı b e n d e
N e işim e yarayacağı.
Ö ğ r e n ir im başkaca, geçip I n g ilte r e ’ d en
B ü yü k feo d a l b e y le rin z e n g in lik le r in in ö lç ü s ü n ü .
D ü nyaya h izm et etm eyi, b üyüyü p ge lişm ey i
Ö ğ r e n ir im Isp a n y o l a h la k ın ı
H in t lile r i gü ze l d u y g u la rın u sta la rın ı
V e Ç in lile r i, h a n g isi a ileyi a n la tır
V e k e n tle rin re n k li şık s a lo n la r ın ı.
V e ça ğım öyle h ız lı d eğişti fci
G ö z le r im le g ö r d ü ğ ü m k e n tle r ve evler, ik i y ıl ö n c e
a y r ılırk e n
B ir g e zid e n b ir başka ken te g e ri g e ld iğ im d e .
V e b ü y ü k b ir k itle iç in d e k i in sa n d ak i d e ğ işik liğ i
g ö r ü rs ü n ü z ,
B irk aç y ıld a. B e n g ö rd ü m .
F a b rik a k a p ısın d a b e k ley e n iş ç ile r i — kap ı ço k yüksekti
A m a filiz n ç v e rd iğ in d e b ü k ü lm e k z o ru n d a y d ı.
K e n d im e de sö yled im :
H e r şey d eğişti, yaln ız sen in z a m a n ın iç in .
V e r d im b e r sah neyi başat u n su ru n a

V e d a ğ la n d ı h e r fab rik a avlusun da o n u n yılı
V e h e r od ad a
S ığ ır ç o b a n la r ın ın y a p tık la rı g ib i d a ğla n d ı,
ta n ın a b ilm e si iç in .
V e sö y le n ece k c ü m le le r de
O n la r ı da v e rd im başat u n s u ru n a , h ik m e t g ib i
s ö y le n e b ils in le r
G e lip g e çici in sa n la r a lg ıla sın la r
B ir daha h iç u n u tm a y aca k la rı b iç im d e .
İşçi tu lu m lu k a d ın n e sö y le d i
E ğ ilip b ild ir ile r ü s tü n e , b u y ıl iç in d e
V e b o rs a c ıla r s ek re te rle riy le n asıl k o n u ş tu la r
E n se le r in d e k i şapkalarla
G ö re v im i y a p tım , ge lip g e ç ic iliğ in i g ö s te rd im
O n la r ın d ö n e m in in .
H e r şeye b ir şa şırtıcılık v e rd im .
B ir a n n e n in ç o c u ğ u n u gö ğ sü n e b a stır ış ın ı b ile
O la ğ a n ü stü b ir şey g ib i d ö k tü m kâğıd a.
H iç k im s e n in g ö r m e d iğ i b ir şey g ib i su n d u m
K a p a lı b ir k a p ı ö n ü n d e ü şü m ey i b ile .

T İY A T R O , D Ü ŞLE R EVİ
Ç o k d e ğ e rlid ir tiyatro , d ü şler ü r e te n

B ir sah ne o larak . O y u n c u d e ğ e rlid ir
K e n d in d e n g e ç m e n in satıcıla rı olarak. S iz le rin
M ask eli e v lerin izd e k rala d ö n ü ş e re k ve ortaya ko yarak
T e h lik e y e d ü şm e d e n kah ram an ca h a re k e tle ri. T u tk u y la
K a vray ıp ya da duygudaşlıkla k e n d ile r in e ge len
in sa n la rla m u tlu g ö n ü l ş e n liğ in d e , u n u ta ra k
B ir kaçak, g ü n le r in g ü ç lü k le rin i.
T ü r lü tü r lü söylem leri k a rış tırır, iş in i b ile n elle riy le
B ö y lece iç d ü n yam ız h a re k e tle n ir. A y r ıc a y a ra rla n d ırır
sizi
G e r ç e k d ü n y a n ın o la y la rın d a n . Ş u da var ki
T r a fik g ü rü ltü s ü n e k a rşın ku lağa s esle n e b ilm ek
G ü ç tü r ve m id e si b o ş k e n , k e n d is in in te rk e ttiğ i
V e p e k az ta n ıd ığ ı s iz le rin tahta d ü n y ala rın a
g ir e b ilm e k .
V e s o n u n d a te k m e le n ir de s iz le rin e v le rin d e n ,
K ü ç ü k in sa n la r ın te k ra rın ı ta n ır o ve K r a l ’d a n
D a h a ç o k d e ğ il d ü n ya d aha ç o k d eğil ve
G e r ç e k hayatta y ö n ü n ü b u la b ile n ç o k d e ğ il.
E lb ette d e ğ e r lid ir b u eylem , g ü n a h s ız d ır
A lç a lm a n ın y a n ın d a
V e d u r a ğ a n lığ ı h a y a tla rım ız ın , sö yleyin , b ize
D ü şle re h o ş g e ld in iz d e y in . N a sıl d a y a n ılır
D ü ş le r o lm a d a n ? O y u n c u la r , tiy a tro n u z b ir
E v d ir, o ra d a in sa n la r sık ıcı ve tek d ü ze yaşam a
D ayan m ayı ö ğ r e n ir le r ye vazgeçm eyi b ü y ü k
İşle rd e n ve k e n d i k e n d ile riy le duygudaş o lm ayı.
S izler yan lış b ir dü n ya g ö r d ü ğ ü n ü z d e , dikkatsizce
B ir b ir in e k a rıştırıp g ö r d ü ğ ü n ü z d ü şle ri, fark lı
isteklerle
Y a da k o rk u d a n ö ld ü ğ ü n ü z d e , ü z ü lü r
O yuncu.
Çeviren: turgay Fişekçi

K O L T U K DEĞNEKLERİ
B ü y ü k d o k to r u n k a p ısın ı çalan a d ek
Y e d i y ıl çektim b u d erd i
S o rd u : B u k o ltu k d e ğ n e k le ri de n e ?
Y a n ıtla d ım : T u tm u y o r b a cak larım .
B u b ir ta n sık d e ğ il d e d i
G e l, d o st o l, d e n e
S e n i basta e d e n b u k o ltu k d e ğ n e k le ri
Y ü r ü , düş, sü rü n y erlerd e!
G ü le r e k b ir canavar g ib i
A lıp g ü ze lim k o ltu k d e ğ n e k le rim i
K ır d ı sırtım d a
S o n ra da g ü le re k yaktı ateşte
Ş im d i iy ileştim , y ü r ü y o ru m
B ir gü lü ş iy ile ştird i b e n i
Y a ln ız c a arada b ir o d u n g ö rü n c e
B irk aç saat k ö tü y ü r ü y o ru m .

SEVGİLİ ÇAĞRILMAYINCA
B a rd a k la r y ıkan m am ış
Ç a rş a fla r düz
G ü lü m se y iş duygusuz
D u d a k la r d o y g u n
P a b u çla rd a n e n b ü y ü ğ ü
S a n d a lyed e b ir kitap
P a n to lo n la r y ü n
Z iy a re t b e k le n m iy o r b u g ü n .
Çeviren: Turgay Fişekç
88
D U Y U M S A D IĞ IN H E R ŞE Y E
D u y u m s a d ığ ın İler şeye
E n k ü çü k ö n e m i ve r.
S ö y le m işti sen siz yaşayam ayacağını

U n u tm a b u n u , y e n id e n rastlarsan o n a
T a n ıy a c a k tır sen i.
B a n a b ir iy ilik yap, b u kadar ço k sevm e b e n i
S o n kez sev ild iğim d e

D u y m a m ıştım en k ü çü k b ir sevinç b ile .

A R D E N S SE D V IR E N S
N e g ü ze l, b u ateşte
S o ğ u k kü le d ö n ü şm ey e n
K ız k a rd e ş, bak, sevgilim sin
Y a n a yan a tü k e n m ey e n
P ek ço ğ u y itip g itti
K a b ın a sığm ayıp taşan
K ızk a rd e ş, sen i tu tm a lı
Y a n a yan a tü k e n m ey e n
S e n i kaçıracak b ir at
Y o k t u savaş a la n ın d a
B u n d a n dikkatle d ö vü şm en
Y a n a yana tü k e n m ey e n

BİR PROLETER ANNENİN SAVAŞA GİDEN
ÇOCUKLARINA SÖYLEDİKLERİ
E fe n d ile r in iz in k a n lı g ö r e v in i
Y e r in e ge tirm e y e g ittiğ in iz şu an d a
Ö n ü n ü z d e d ü ş m a n ın to p la rı
A r d ın ız d a y ü z b a ş ın ın taban cası
Size sö y le y ece ğim i u n u tm a y ın
E fe n d in iz in b o z g u n u s iz in b o z g u n u n u z d e ğ ild ir
O n la r ın u tk u la r ı da s izin olm ayacağı g ib i.

ALMANYA ÜSTÜNE
S iz d o st B avyera o rm a n la r ı, siz b ü y ü k k e n tle r

Ç a m la rla k a p lı R h ö n , sen g ö lg e li K a r a o r m a n
Siz k a la b ilirs in iz .
T b ü r in g e n ’in k ız ıl b a y ırla rı, d ü z g ü n fu n d a lık la r ı

M a rk ’m
Siz kara k e n tle r i R u h r ’u n , d e m ir kayıklarla dolaşan
N e d e n k a lm ıy o rs u n u z ?
S e n de ç o k k e n tli B e r lin
A ltın d a ve ü stü n d e a sfa ltla rın ın , k a la b ilirs in .
V e siz
H a n sa lim a n la r ı k a lın , ve Sakso n yalar
B ir b ir in e geçm iş k e n tle r k a im , ve siz Silezya k e n tle ri
Ü s tle r i d u m an la ö rtü lü , D o ğ u y a ba ka n , k a lın siz de.
Y a ln ız c a g e n e ra l b o z u n tu la rı ve n azi v a lile r i
Y a ln ız fa b r ik a tö r le r ve b o rsa cıla r
Y a ln ız c a to p r a k sa h ip le ri ve devlet y a n lıla r ı
o rta d a n y o k o lm a lıla r
G ö k , y er ve rü zg âr
V e in s a n la r ın y a ra ttık la rı
K a la b ilir le r am a
S ö m ü r ü c ü le r
K a la m a z.
iN O LU SO N E
A r t ık savaştayız, y o lu m u z z o rlu
S e n , b e n im le b u y o lu paylaşan
D a r ve g e n işi, yokuş ve in işi
ik im iz de ö ğ r e n e n ve ö ğ re te n
ik im iz de ayn ı h e d e fe ko şan
B ild iğ im i sen de b il: B u h e d e f b ir
Y o l y a ln ızca . B u y o ld a b ir i d ü şer
Ö b ü r ü o n u o rd a b ıra kırsa
Y a ln ız d ü ş ü n e re k sona varm ayı

Y it e r b u h e d e f, ta n ın m a z o lu r!
S o n u n d a ko şm aktan soluksuz, k a n ter
iç in d e g ri b ir y o k lu ğ a v a rılır.
Y o l u n b a şın d a b u n u sö ylem eyi
G ö re v v e rd im ş iir p e r ile r in e .

19 N O L U S O N E
Y a ln ız c a b e n d e n kaçm a y ete r
B oş sö zle r de etsen duym ak istiy o ru m sen i
S a ğ ır o lsan g ö n lü m s ö z le rin i ister
D ils iz o ls a n g ö r d ü ğ ü n ü .
K ö r o lsan , sen i g ö r m e k is te rd im
S en y an ım d a y o l g ö ste rici o ld u n :
U z u n y o lu n dalıa y a rısı b ile a şılm a d ı
B ir d ü şü n iç in d e yaşa d ığım ız k a ra n lığ ı
" B ıra k b e n i y a r a lıy ım ” d ö şen de boşa

G ö re v d e n d ö n ü lm e z , yaln ızca e r te le n ir
Başka b ir yerd e d e ğil, y aln ızca " b u r d a ”
B ilir s in ö zg ü r d e ğ ild ir g e re k s in ile n kim se

G ö n lü m b e r şeyd en ö n c e sen i ister
B iz de d iy e b ilir im , b e n y e r in e

YÜKSEK SES
G ü n d e p e k ç o k kez
Y ü k s e k sesle o k u n a n savaş h a b e r le r in i d in liy o r u m .
T a m an layacakken h e r şeyi, b a k ıy o ru m dü n yad ayım .
B u y ü zd en
Eve d ö n e n d e n iz c in in yaşlı a n n e s in d e n ricası
U ykuya d alan a dek
Ü z e r in e b ir ko vad an su d ö k m esi.
95
İSTİYORUM GİDEYİM SEVDİĞİMLE
İstiy o ru m g id e y im sevd iğim le.

İstiy o ru m b o ş v e re y im s o n u n e olacak.
İstiy o ru m d ü şü n m e y ey im iy i m i, k ö tü m ü .
İstiy o ru m b ilm e y e y im b e n i seviyor m u .
İstiy o ru m g id e y im sevd iğim le.
Çeviren: Haşan Kunyazıcı

(Sezuan’m iyi Insani’n d a n )
OKUMUŞ BİR İŞÇİ SORUYOR
Y e d i k a p ılı T e b ş e h rin i k u ra n k im ?
K ita p la r y aln ız k r a lla rın a d ın ı yazar.
Y o k s a kayaları taşıyan k ra lla r m ı?
B ir de B a b il va rm ış b o y u n a y ık ıla n ,
k im yap m ış B a b il’i b e r s e fe r in d e ?
Y a p ı iş ç ile r i h a n g i e v in d e o tu rm u şla r
a ltın la r iç in d e y ü zen L im a ’n ın ?
N e o ld u la r d e rs in d u v a rcıla r Ç in Ş e d d i b itin c e ?
Y ü c e R o m a ’ da zafer a n ıtı n e kadar ço k ?
K im le r d ir acaba bu a n ıtla r ı d ik e n ?
Sezar k im le r i y e n d i de k a zan d ı b u z a fe r le r i?
Y o k m u y d u saraylard an başka o tu ra ca k y e r
d ille r e destan o lm u ş k o ca B iz a n s ’ta?
A tla n tid ’ de, o m asallar d iy a rın d a b ile ,
b o ğ u lu r k e n in sa n la r u lu y a n d e n izd e b ir gece yarısı,
b a ğ ırıp im d a t is te d ile r d i k ö le le r in d e n .
H in d is ta n ’ ı n asıl a id iyd i tüysüz İs k e n d e r?
T e k b a şın a m ı a id iyd i o ra y ı?
N a sıl y e n d iy d i G a ly a lıla rı S e za r?
B ir a h ç ı o ls u n y o k m u y d u y a n ın d a o n u n ?
İsp a n ya lı F ilip ağlad ı d e rle r
b a tın c a tek m il filo s u .
O n d a n başkası acaba ağlam ad ı m ı?
Y e d iy i! Savaşını İk in c i F re d e r ik kazan m ış h a ?
Y o k m u y d u o n d a n başka ka zan an ?
K ita p la r ın h e r sayfasında b ir zafer yazılı.
A m a p iş ir e n k im le r zafer a şın ı?
H e r ad ım d a f ır t d e m iş fırla m ış b ir b ü y ü k adam ,
işte b ir sü rü o lay sana.
V e b ir sü rü so ru .
A m a ö d eyen k im le r h a rc a n a n p a r a la rı?
İşte b ir sü rü o lay sâna

V e b ir sü rü so rü .
Çeviren: A. Kadir
nR
İY İ A D A M ”A B İR İK İ S O R U
A n la d ık iy isin ,
am a n e d e n iy i?
S e n i kim se satın alam az,
eve d ü şen y ıld ır ım
satın a lın ır m ı k i?
A n la d ık d e d iğ in d ed ik ,
am a d e d iğ in n e ?
D o ğ ru s u n , sö y le rsin iç in d e k in i,
am a iç in d e k i n e ?
E sirg em e zsin g ö z ü n ü b u d a k ta n ,
am a k im e k a rşı?
D o lu s u n b ilg e lik le ,
am a yararı k im e ?
G ö ze tm e z sin k e n d i ç ık a rın ı,
g ö z e ttiğ in k im in k i?
D o s tlu ğ u n a d iy ecek yo k,
am a d o s tla r ın iy i m i?
Ş im d i b iz i iy i d in le :
D ü şm a m m ız s ın sen b iz im .
D ik e ce ğ iz s e n i b ir d u v a rın d ib in e .
A m a m a d em b ir sü rü iy i y ö n ü n var,
d ik e ce ğiz d ib in e iyi b ir d u v a rın .
iy i tü fe k le r d e n çıkan iyi k u rş u n la rla vu ra ca ğız sen i,
s o n r a g ö m e ce ğ iz iy i b ir k ü re k le iy i b ir to p rağ a.
S Ü R G Ü N S Ü R E S İN C E D Ü Ş Ü N C E L E R
Ç iv i çakm a duvara,
ce k e tin i is k e m le n in ü stü n e at g itsin ,
y ar m g e r i d ö n e c e k s in n a sıl olsa,
d e ğ e r m i uğraşm aya d ö r t g ü n iç in .
B ıra k , sulam a a rtık fid a n ı.

N e diye başka ağaç d ik e ce k sin ?
B u ra d a n g id e ce k sin uça uça
o daba b ir karış b ü y ü m e d e n .
in d ir y ü z ü n e k asketin i g e çe rk e n in san lar!

N e diye ö ğ re n e ce k s in b ir y a b a n cı d ili?
S e n i b u r a d a n ça ğıra ca k h a b e r
y a z ılı ge lece k k e n d i d ilin d e .
T a v a n d a n k ir e ç d ö k ü lü r g ib i
(en g el o lm a , ko d ö k ü lsü n !)
yık ıla cak z u lm ü n d u varı,
adalete k a rşı sın ırd a
d ik ile n o duvar yıkılacak.
B a k duvara ça k tığ ın çiviye.
D ö n ü ş var m ı, n e zam a n ?
B ilm e k ister m isin ,
h e r g ü n n e le r ge çe r iç in d e n ?
G ü n le r d ir çabalarsın ,
d e rsin k u rtu la ca ğ ım .
D u rm a d a n o d a n d a yazarsın:
B ü m e k ister m isin ,
s o n u n e d ir b u ç a b a n ın ?
Ş u kestan e ağacına bak,
şu a vlu n u n k ö şe sin d e d u ra n .
B a k şu fid an a ,
ğ ü ğ ü m le su taşıd ığın !

K A R D E Ş İM B İR P İ L O T T U
B ir p ilo ttu kard eşim .

G ü z e l b ir g ü n d e e m ri g e ld i.
H a zır etti ça n ta sın ı,
gü n e y e d o ğ ru k o y u ld u yola.
B ir fa tih ti k a rd eşim .
Y e r im iz yo k tu yaşam aya.
T o p r a k la r ele g e çirm e k ti
ö te d e n b e ri h ayalim iz.
K a r d e ş im in fe th e ttiğ i y er şim d i
G u a d a rra m a d a ğ la rın d a.
B o y u tam b ir seksen,
d e rin liğ i b ir e lli.
Çevirenler: A, Kadir~Asım Bezirci

B E K L E Y E C E Ğ İM SEN İ
Savaşa g itm e k m i istersin , git asker,

g id e n in b ir daha g e lm e d iğ i
k a n lı, k u d u rg a n savaşa.
B u ra d a o la ca ğ ım g e r i d ö n e rse n ,
y e şe re n karaağaçlar a ltın d a b e k ley e ceğ im sen i,
b e k ley e ceğ im çıp la k ağaçlar a ltın d a,
d ö n ü n c e y e d e k en s o n asker,
b e k ley e ceğ im sen i d ab a da çok.
S e n g e ri g e lin c e savaştan
g ö rem e y ece k sin k a p ıd a başka çizm e.
Y a n ım d a k i yastık h e p boş kalacak.
D o k u n m a m ış olacak d u d ağ ım a başka du d ak.
B ıra k tığ ım g ib i d iy ecek sin h e r şey,
sen g e ri g e lin c e savaştan,
sen g e ri g e lin c e.
Çevirenler: A. Kadir-Asm Bezirci

G E N E R A L İM T A N K IN IZ N E G Ü Ç L Ü
T a n k ın ız n e g ü çlü , g e n e ra lim ,
siler s ü p ü r ü r b ir o rm a n ı,
yüz in sa n ı e ze r g e çe r.
A m a b ir k u su rcü ğ u var:
İster b ir sü rü cü .
B o m b a r d ım a n u ç a ğ ın ız n e g ü çlü , g e n e ra lim ,
fır tın a d a n tez g id e r, fild e n z o r lu -
A m a b ir k u su rc u ğ u var:
U sta ister yapacak.
İn san d e d iğ in n ic e iş le r g ö r ü r , g e n e ra lim ,
b ilir u çm a sın ı, ö ld ü r m e s in i, in sa n d e d iğ in .
A m a b ir k u su rcu ğ u var:
B ilir d ü ş ü n m e s in i de.
Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezii

V IL T A V A ’N IN T Ü R K Ü S Ü
V ilta v a ’n ın su la rı ça kılları sü rü k le r.
Ü ç im p a r a to r g ö m m ü ş b u P ra g d e n e n şe h ir.
B ü y ü k le r g ö ç e r b ig ü n , a lır y e r in k ü ç ü k le r.
U z u n sürse de gece, g ü n b iz e g ü lece k tir.
H e rşe y b i d e ğişm ed e. B ıra k p ir e n s -m ir e n s le r

P ila n la r m d ü z sü n le r, ç ö p lü k le r in eşm ede
H in t h o r o z la r ı g ib i kasım kasım gezsin ler!
D ü z ü le c e k o n la r da! H e rşe y b i d e ğ iş m e d e ...
V ilta v a ’ n m su ları ça k ılla rı sü rü k le r.

U ç im p a r a to r g ö m m ü ş b u P ra g d e n e n şe h ir.
B ü y ü k le r g ö ç e r b ig ü n , a lır y e r in k ü çü k le r.
U z u n sürse de gece, g ü n b ize g ü le ce k tir.

(Şvayk Hitler'e Harp’ dan)
E S İN T İ Ş A R K IS I
Ç a b u k sevgilim , koş b a n a y ü r e ğ im in k o n u ğ u
S e n d e n g ü ze li y o k b an a
A m a k o lla rın a a ld ığ ın d a b e n i
A c e le y i b ıra k
S o n b a h a rd a e r ik le r i b ir d ü şü n
B a lın d a n çatlam ış o lg u n e r ik le r i
N a sıl da k o rk a rla r fırtın a d a n
H a f if e s in tile r i severler
Ö y le h a f if ki duyam az in sa n
Y u m u ş a k b ir b e şik g ib i e rik le r
D a ld a n ayrılm ak
Y e r d e o lm a k is te rle r
A h , b a lta cı a rtık yete r
B ıra k b a lta cı, b ir filiz b ıra k!
Ş a ra b ın ı b ir n efeste içm e
B e n i b ö y le ayaküstü ö p m e
S o n b a h a rd a e rik le ri b ir d ü şü n
B a lın d a n çatlam ış o lg u n e r ik le r i
N asıl da k o rk a rla r fırtın a d a n
H a f if e s in tile r i severler
Ö y le b a f i f ki duyam az in sa n
Y u m u ş a k b ir b e şik g ib i e rik le r
D a ld a n ayrılm ak
Y e r d e o lm a k is te rle r

(Şvayk Bitlere Karşı’dun)
E R İN K A R IS I N E A L D I A C E P ?
E r in karısı n e a ld ı acep ?
P ra g ’ dan , b u y ald ız k e n tte n ?
Y a ld ız lı c ü m le le r le am a,
B ir d ü z in e ço ra p , ip in c in e ,
P r a g ’ d a n d iz in e d izin e!
E r in karısı n e a ld ı a cep ?
L e h is ta n ’ d a n , L e h is ta n ’ d a n ?
K e te n g ö y n e k le r k i b ir d ü z in e ,
işlem e si b işey d eğil, işlem esi,
A lla h o lu r s u n b e z in e ...
E r in karısı n e a ld ı a cep ?
N o rv e ç k o y a k la rın d a n ?
O s lo ’ d a n b ir k ü rk ki okşasan,
O k ş a rs ın d ü z ü n e d ü z ü n e ,
Ü s tü n d e g e zin e g e z in e ...
E r in ka rısı n e a ld ı acep,
H o lla n d ’ m R o tte r d a n k ın d a n ?
Ş ifo n e n ta rile r ki d ü zin e,
P a zarları çıksan yo la,
B a k a rla r g ö z ü n e g ö z ü n e ...
E r in k a rısı n e a ld ı acep,
F e le m e n k ’ten , F ele m en k *te n ?
N aşı in c e , n aşı in ce b ir te n te n e
F e le m e n k ’te n d e ğil, san ki fele k ten ,
H a yır d esen , in a n m a z la r sözü ne!
E rin karısı n e a ld ı acep ?

Işık k e n ti P a r is ’te n ?
K o m ş u la r g e b e r s in le r h a setin d en !
Ö y le b ir ro p , ro p , ro p ro p g e ld i ki,
D ö n d ü le r e te k le r in in se sin e!..
E rin ka rısı n e a ld ı acep,

A fr ik a ’ n ın T ır a b lu s ’ u n d a n ? _
109
B ir g e rd a n lık , b ir b ü yü ,
K o r u m a k iç in B eya zla rı h ep
S iy a h la rın k â b u s u n d a n !..
E r in k a rısı n e a ld ı acep,
K o s k o c a Rus s ite p le r in d e n ?
S o n y o lla d ığ ı, s o n h e d iy e,
O da k e n d i y o lla m a m ıştı,
B ir m ek tu p g e ld i ö ld ü d iy e ...
O e r in karısı n e o ld u a cep ?

(Şvayk Hitler’e Karşı’ dan)
K A Y IP L İS T E S İ
K a ç a r k e n b a ta n b ir g e m id e n , b in d ik batm akta o la n b ir
başkasın a —
G ö r ü n ü m y in e ayn ı — n o t a ld ım
B ir kâğıt p a r ç a s ın ın ü z e r in e a d la r ın ı
H iç de fazla o lm ayan .
Margarette Stejjin. K ü ç ü k ö ğ r e tm e n , işçi s ın ıfın d a n
Ö ğ r e n im in o rta sın d a b itk in kaçıştan
E riy ip gitti ve ö ld ü yü zü .
T e r k e tti b e n i, karşı çıkışlar
P ek ço k b ilg i, y en i arayışlarla
Walter Benjamin de. A şıla m a y a n sın ırd a
Y o r g u n iz le n m e k te n , u z a n d ı to p ra ğ a .
no
Ç o k o lm a m ıştı u yku d an kalkalı.
V e sü re k li yaşam sev in çlisi
Karl Koch, ta rtışm a la rın ustası
S a k ın arak p is k o k u la r ın d a n R o m a ’ n m ,
A tla ta ra k s a ld ır ıla r ın ı S S ’le r in .
V e ç o k ta n d ır h a b e r a la m a d ığ ım
R essam CasparNeher. H iç olm azsa o n u n a d ın ı
S ile b ils e y d im b u lis te d e n .
B u n la r ö le n le r . Ö b ü r le r i
U za k laştıla r b e n d e n a d ın a lüks d e n e n
H a y atın p is lik le r i iç in .

Ö Ğ R E N M E N İN Ö V G Ü S Ü
E n b a sit o la iıı ö ğren ! H a n i şu

V a k ti şaati g e le n le r iç in
H iç b ir zam an geç d e ğ ild ir bu!
A b c ’yi ö ğ re n , y e te rli değilse de, y in e
Ö ğ r e n sen! Ş evkin k ırılm a sın !
G ir iş işe! H e r şeyi b ilm e k zo ru n d a sın !
Y ö n e t im i k e n d i e lin e alm ak zo ru n d a sın .
Y o k s u lla r y u r d u n d a k i adam , ö ğren !

H a p is h a n e d e k i adam , ö ğren !
M u tfa k tak i k a d ın , ö ğren !
B a b a lık , Öğren!
Y ö n e t im i k e n d i e lin e alm ak z o ru n d a sın .
Y e r s iz y u rtsu z avare, ara b u l o ku lu !
S o ğ u k ta n b u z k e sen , b ilg i e d in k e n d in e !
A t p e n ç e n i kitaba, a çlık tan ö le n : B ir sila h tır o.
S o rm a k ta n u ta n m a , yoldaş!
E tki a ltın d a kalm a
K e n d in araştır!
S e n k e n d in b ilm iy o rs a n b ir şeyi
B itti b ilm iy o rs u n d e m e k tir.
G ö z d e n g e ç ir h esab ı
K e n d in ö d e ye cek sin .
H e r k a lem e p a rm a k bas
S o r b a ka lım : N a sıl çık m ış?
Çeviren: Haşan Kuruyazıcı

1940
VI
K ü ç ü k o ğ lu m so ru y o r bana: M a tem a tik ö ğ re n e y im m i?

N e iç in , d e m ek g e liy o r iç im d e n , ik i p a rça e k m eğ in b ir
ta n e d e n ço k o ld u ğ u n u
B ö y le de a n la rs ın sen.
K ü ç ü k o ğ lu m so ru y o r ban a: F ran sızca ö ğ r e n e y im m i?
N e iç in , d e m e k g e liy o r iç im d e n . O d evlet çö k ü y o r.
Sen
K a r n ın ı u ğ u ştu r e lin le y a ln ız, b ira z da in le
A n la r la r d e r d in i
K ü ç ü k o ğ lu m so ru y o r b a n a : T a r iîı ö ğ re n e y im m i?
N e iç in , d e m ek g e liy o r iç im d e n . B a şın ı to p rağ a
sokm ayı ö ğ re n
B ö y lece hayatta k a lırs ın b e lk i.
E vet, ö ğ r e n m a te m a tiğ i, d iy o ru m
Ö ğ r e n F ra n sız ca ’yı, ö ğ r e n tarih i!
vn
Beyaz b a d a n a lı d u v arın ö n ü n d e
K a ra b o y a lı asker b a vu lu d ik ilir iç i y azılarla d o lu .
Ü s tü n d e p ip o la rla b a k ır tab la lar va rd ır
Ç i n p e rd e s i, k u şk u lu la rın re sm i işlen m iş,
Y u k a r ıd a n d o ğ ru sarkar. M a sk ele r de o ra d a d ır.
Y a ta ğ ın y an ıb a şın d a da
A l t ı la m b a lı k ü ç ü k radyo d u r u r .
Sabah, e rk e n d e n
D ü ğ m e y i ç e v iririm , d ü ş m a n la r ım ın
Z a fe r h a b e r le r in i d in le r im .
Çeviren: Hasan Kuruyazıcı

114
TAŞ SÖ YLED İ Mİ
T a ş sö y le d i m i y e re d ü şe ceğ im diye
Havaya fırla ttığ ın d a
in a n o n a.
Su sö y le d i m i ıs la n ırs ın diye
Suya g ir d iğ in d e
İn a n o n a .
Y a v u k lu n yazdı m ı g e lece ğ im diye
in a n m a o n a . B ir
D o ğ a k u ra lı y o k b u n d a .
Çeviren; Haşan Kuruyazıa
TI5
ASKER TURKUSU
İçki, m e yh a n ec i, çabuk, tez tu t elin i!

A lm a b ir savaşçın ın va k tin i.
D a h a im p a r a to ru iç in dövü şecek.
M e m e n , k a d ın , çabuk, tez tu t e lin i!

D a h a M oravya ü s tü n e at sü recek .
A t k o z u n u , arkadaş, tez tu t e lin i!

A sk e r y a zıy o rla r, yetişecek.
116
E t d u a n ı, p ap az, çabuk, tez tu t elin i!
D a h a im p a r a to r iç in ö lece k .
Çeviren: Hasan Kuruyazıcı

H E R Ş E Y D E Ğ İŞ İY O R
H e r şey d e ğ işiy o r. Y e n i baştan

B a şla y ab ilirsin son so lu ğ u n la .
A m a o la n o ld u b ir ke re . Şaraba
K a ttığ ın suyu
A r t ık ayıram azsın .
O la n o ld u b ir k e re . Şaraba
K a ttığ ın suyu
A r t ık a yıram azsın , ama
H e r şey d e ğ işiy o r. Y e n i baştan
Başlıyab il irs in so n so lu ğ u n la .
Çeviren: Haşan Kuruyazıcı

G U Ç ZAM AN LAR
Y a z ı m asam ın y a n ın d a d u rm u ş
B a h çe d ek i b ö ğ ü r tle n e b a k ıy o ru m p e n c e r e d e n
Ü s tü n d e k ır m ız ı, kara b ir şeyler seçiy o ru m
A u g s b u r g 'd a ç o cu k lu ğ u m d a k i b ö ğ ü r tle n i
H a tırlıy o ru m b ir d e n .
D akik alarca d ü ş ü n ü y o ru m
C id d i cid d i, masaya g id ip
G ö z lü ğ ü m ü alayım m ı diye,
K ır m ız ı d a lcıkla rd a kara b ö ğ ü r tle n le r i g ö r m e k iç in
y e n id e n .
Çeviren: Hasan Kuruya&a

M E T A D ÎY E N İY E D E N İR ?
N e h r in çatalağzm d a p ir in ç var,
Y u k a r ı ille r d e de p ir in c e ihtiyaç var.
B e k lete cek sin ki p ir in c i am barda
Pahaya b in s in y u k a rd a.
V e daha da az p ir in ç geçsin e lin e y e d e k ç in in ,
Y a n i p ir in ç ban a d aha da u cu z gelsin !
H e m p ir in ç n e d ir sa h id e n ?
P ir in ç m i? N e b ile y im b e n ?
S ö y lesin varsa b i b ile n !
P ir in ç n e d ir b ilm e m , am a
F iy a tın s o r, s ö yleyim h e m e n .
K ış ge ld i m i giyim lâzım .
P a m u ğ u g ü zd e n to p la r, am bara k a p a tırım ,
S o ğ u k bastıktan so n ra çık a rırım ortaya,
K i giyim b in s in pahaya.
İp lik h a n e le rd e ü c r e t yüksek tu tu lm u ş yoksa,
V e p a m u k d o lu p iy a sa ...
H e m p a m u k n e d ir sa h id e n ?
P a m u k m u ? N e b ile y im b e n ?
S ö y le s in varsa b i b ile n !
P a m u k n e d ir b ilm e m , am a
F iy a tın so r, sö yleyim h e m e n .
Ç o k y em e k y iy o r in sa n ,
F iy a tın ın y ü k se lm esi o n d a n .
G e r ç i y iyecek de in sa n e lin d e n çıkm a,
Y e m e ğ i p iş ir e n m a liye ti d ü ş ü rü y o r fila n ,
A m a y em e ğ i y iy en fiy a tın ı y ü k se ltiy o r y e m e ğ in .
Piyasada da in sa n az z â te n ...
H e m in sa n n e d ir s a k id e n ?
İn san m ı? N e b ile y im b e n ?
S ö y lesin varsa b i b ile n ?
İn san n e d ir b ilm e m , am a
F iy a tın s o r, sö yleyim h e m e n .

(k a ra rd a n )
H OLLYW OOD
H e r sabah, e k m e ğ im i kazanm aya

G id e r im pazara, y a la n la rın satın a lın a cağ ı yere.
U m u t d o lu
S u n a rım k e n d im i s a tıcıla rın arasın da.

B İR A L M A N A N N E S İN İN Ş A R K IS I
O ğ lu m , sana çiz m e le r
V e k a h v eren gi g ö m le k ti arm a ğa n ım :
B ilm iy o rd u m , şim d i b ild iğ im i
B ir ic iğ im in a sılacağın ı.
O ğ lu m , e lin i g ö rm ü ş tü m
H itle r selam ıyla kalkan .
B ilm iy o rd u m o n u n se la m ın ın
E lle r in çü rü m e s i o ld u ğ u n u .
O ğ lu m , s e n i d u y u y o ru m
K a h ra m a n b ir ırk tan söz e d işin i
122
B ilm iy o rd u m , s e z in le m iy o rd u m , g ö r m ü y o rd u m :
İşkence u şa ğın ı b e k le d iğ im .
O ğ lu m g ö r d ü m sen i y ü r ü rk e n
H it le r ’in a rd ın d a
B ilm iy o rd u m k im i iş a r e tle d iğ in i
H iç g e ri d ö n m e y e ce k o la n ı.
O ğ lu m b a n a d e r d in k i A lm a n y a
D a lıa da ta n ın m ış olacak.
B ilm iy o rd u m ta n ın a ca ğ ın ı
K ü lle r ve k a n lı taşlarla
G ö r d ü m s e n i k a h v eren g i g ö m le ğ in le
G e r i d ö n ü ş ü o lm ay a n g id iş in i
B ilm iy o r d u m , şim d i b ild iğ im i
S ır tm d a k in in ö lü m g ö m le ğ i o ld u ğ u n u .
123
C H A P L I N ’ÎN K O M İ K B İ R F İL M İ
S a in t-M ic h e l B u lv a rın d a h ir b istro y a

Y a ğ m u r lu b ir so n b a h a r akşam ın da g e n ç b ir ressam
g ird i
B irk aç ka d eh yu v arlad ık ta n so n ra
A n la tm a y a b aşlad ı, aylak b ila r d o o y u n c u la rın a
B ir zam a n la r sevgilisi o la n o yu m u şa k k a d ım :
" Ç a b u k b e y le r, ” d e d i, "y alv arırım şu e lin iz d e k i
te b e şiri
B an a v e r in ," S o n ra d iz çö kü p titre y e n e lle rle
Y it ik g ü n le r in k a d ın ın ın p o r tr e s in i çizm eyi d e n e d i
A m a h ep ç iz d iğ in i silip y e n id e n b a şlıy o r
S o n ra yin e d u r u p , y in e ç iz iy o r, iç in i çe k iy o rd u :
"D a h a d ü n ç iz e b iliy o r d u m .”
O n a ça rp ıp s e n d e ley en m ü ş te rile r k ü fr e d iy o r d u
S in ir le n e n p a tr o n o n u yak asın d an tu tu p d ış a rı attı
O , k a ld ır ım ın ü z e r in d e b a ş ın ı sallayarak
H â lâ teb e şiriy le b ir y ü z ü n ç iz g ile r in i a rıy o rd u .

S A H İP L İK T Ü R K Ü S Ü
Y a ln ız , T e b e ş ir D a ir e si’ n in ö y kü sü n ü d in le y e n le r,
Şu eski tü rk ü y ü de e tsin le r ezber:
S a h ip lik iç in bişeye, o n a y a ra rlı o lm ak gerek!
B e b eğe iyi b a k a n a n a n ın d ır bebek!
A ra b a A l i ’n in s e , m e n z ile vaktin d e gid ecek!
V e b u vadi b iz im se , o n u iyi su lu y o ru z dem ek!

(Kafkas Tebeşir Dairesi’n d e n )
125
VAH VAH TÜ R K Ü SÜ
O r t y ü z ü n ü h e m şire , çek b ıç a ğ ın ı b ira d e r, ç o k ço k

b e rb a t b ir zam an .
S o y lu la r ka n a ğlıy o r, ayaktakım ı m e m n u n b a ya tın d a n .
S ır tı k a lın la rı atalım a ra m ızd a n d iy o r k e n t h alki.
S e r f lis te le r in i y ırtın a lı d iy o rla r, y ık m a lı b ü tü n
k o n ak ları,
E fe n d ile r in b u r n u s ü rtü ld ü m adem . G ü n g ö r m e d ik le r
g ü n e çıktı.
F ild iş i k u tu la r k ır ıld ı. Susam tah ta la rın a b it li yataklar
y a p ıld ı
A ç la r ın a m b a rla rı var gayrı, d ile n c ile r in gü m ü ş
k a ş ık la rı.
Ş A V A — V a h , vah., vah, vah!
A Z D A K — N e rd e s in , g e n e ra l? K u r , lü tfe n , k u r o eski
d ü zen i!
E fe n d in in yavru su ta n ın m a z o ld u . H a n ’fe n d in in o ğlu ,
h iz m e tç in in o ğlu .
M a b e y in ci a h ırd a y atıy o r, taşlarda yatan lar a rtık p u fla
yataklarda kekâh.
H a m la c ıla rın g e m ile r i var şim d i; g e lin d iy o r eski
sah ip, y o k d iy o rla r, aahh!
E fe n d i ç a ğ ırıy o r uşağı; bas git d iy o r uşak y o lu n a , işim
b e n im y o lu n d a .
Ş A V A — V a h , vah, vah, vah!
A Z D A K — N e rd e s in , g e n e ra l? K u r , lü tfe n , k u r o eski
d ü zen i!

(Kafkas Tebeşir Dairesi n d en )
Y A R G I Ç A Z D A K ’A Ö V G Ü
B ü y ü k le r d id iş irk e n , ayak tak ım ı ralıattı.

A z d a k ’ m saati b e lk i b u kısa e ş r e f saatti.
G ü rc ista n y o lla r ın d a s ü rte rk e n b ile terazisi,
B iliy o r d u A z d a k k im k im le , k im k im in kestan esi.
Z e n g in d e n d evşirip fıkaraya ve rirk e n ,

M ü b r ü de b ir gö zyaşıyd ı d ö k tü ğ ü ,
N am ıssız d ü rü st y a rg ıç sevap diye g e ç irir k e n
Z e n g in le r e , d ik iliy o rd u fık a ra n m sö k ü ğ ü .
G id iy o r s a n k ö y ü n ağasına, g it b ir keskin b altaylan ,

N e I n c il’ n e n , n e T e v r a t’ta n , n e g ü ze lim K u r a n ’lan!
H â lâ m u cize ç a ğ ın ın b itm e d iğ in e in a n ıy o rs a n ,
G it A li ağaya, A z d a k ’ m baltasıylan !

(Kafkas Tebeşir Dairesi n d e n )
A L G IL A M A
G eri döndüğüm de
S a çlarım h e n ü z aklaşm am ıştı
S e v in çliy d im .
A rk a m ız d a d a ğla rın em eğ i d u r u r
Ö n ü m ü z d e o va ların em eği
IÜ9
Y E N İ B İR E V
O n beş y ıllık s ü r g ü n d e n g e r i d ö n ü n c e
G ü z e l b ir eve ta şın d ım .
N o m a sk ele rim ve sahne ç iz im le r im
K u şk u y la b a k tıla r astığım y e re .
Y ık ın tıla r d a n geçerken
B a n a b u evin sağladığı
G ü n lü k a y rıca lık la rı an ım sayacağım .
U m a rım sa b rım ı ö lçm e z, k a b ir so ru la rıy la
iç in d e o tu ra n b in le r c e in sa n .
H â lâ d o la b ın ü z e r in d e a çılm a d a n d u r u y o r
İç in d e elya zm ala rım la
B avu lu m .
Çeviren; Turgay Fişekçi

ZAAF
S e n in h iç yo k tu
B e n im b ir tane:
S e viy o rd u m .
Çeviren: Turgay F işe k ç i
131
A Ş K Ş A R K IL A R I
S e n d e n a y rıld ığ ım d a
O gü zel g ü n ü n s o n u n d a
A ç ılın c a g ö z le r im
N e ço k sev in çli in sa n varm ış d ed im ,
işte o akşam d an so n ra
Sen b ilir s in ya
D a lıa gü ze l d u d ak la rım
Ç e k ir g e g ib i çevik b a cak larım
132
B e n b ö y le o la lı b e ri
D a h a yeşil ağaç, fid a n ve tarla
D a h a b ir g ü ze l suyun s e r in liğ i
B a şım d an aşağı b o şaltın ca
2
B e n i s e v in d ird iğ in d e
B azen d ü şü n ü rü m ;
S im d i ö lü v erse m
M u tlu k a lırım
S o n su za k ad ar.
S o n ra yaşlanıp
B en i d üşü ndü ğün de
T ıp k ı b u g ü n k ü gib i g ö r ü n ü r ü m sana
B ir sevd iceğin o lu r
H e n ü z g e n cecik .
133
3
K ü ç ü c ü k d ald a ved i gü l
A ltıs ın ı rü zg âr a lır
A m a b ir i k a lır
B u la yım diye o n u .
Y e d i kez çağıracağım sen i

A ltıs ın d a g elm e
A m a söz ver y e d in c is in e
T e k sö zü m le gel.
134
B ir dal ve rd i b a n a sevgili
Ü z e rin d e sarı yap raklarla
Y ı l d e d iğ in g e çe r g id e ı
A şk ise k e p y e n i başlar
Çeviren; Turgay Fişekçi

L A S T İK D E Ğ İŞİM İ
Y o l k e n a r ın d a o tu ru y o ru m
S ü r ü c ü lastik d e ğ iştiriy o r
H o ş n u t d e ğ ilim g e ld iğ im y e r d e n
G ittiğ im yere de b a y ılm ıy o ru m .
N e d e n Öyleyse b u sab ırsızlık
B e k le rk e n la stiğin d e ğ işm esin i?
135
ÇAM LAR
G ü n doğm adan'
B a k ırd a n d ı çam lar
Ö y le c e g ö r d ü m o n la rı
Y a r ım yü zy ıl ö n ce
ik i dü n ya savaşın dan ö n ce
G e n ç g ö z le rle .

BU YA Z G Ö K YÜ ZÜ
G ö lü n ü s tü n d e n , yüksekte b ir b o m b a rd ım a n u ça ğı
g e çiy o r
K a y ık la r d a k ile r b a şla rın ı yu k a rı k a ld ırm ış
Ç o c u k la r , k a d ın la r ve b ir yaşlı.
U zaktan yem e d o ğ r u g a g a la rın ı açm ış
Y a v r u sığ ırcık la ra b e n z iy o r la r .
137
SEVİNÇLER
S a b a h la n p e n c e r e d e n ilk bakış
E ski b ir kitabı y e n id e n b u lu ş
C o ş k u n yüz
K a r , değişm esi m e v sim le rin
G azete
K öpek
D iy a lek tik
D u ş, yü zm ek
Eski m ü zik
R ahat ayakkabı
K a vram a k
Y e n i m ü z ik
Y a zm a k , to p rağ a b irşe y le r d ik m ek
G ezm ek
Şarkı sö ylem ek
D o s tlu k gö sterm ek .

E S K İS İ G İB İ (II)
S e n in d e r d in b e n im d i
B e n im k i sen in
S e n in b ir sev in cin o lm ad ı m ı
B e n im de yo ktu .
G9
HALKIN EKMEĞİ
H a lk ın e k m e ğ id ir adalet
K im i zam an b o ld u r , k im i zam an az
T a d ı k im i zam an g ü z e ld ir, k im i zam a n k ö tü
E k m e k a2 o lu n c a a çlık h ü k ü m sü re r
E k m e k k ö tü o lu n c a m u tsu zlu k .
K ö t ü adalete son!
Sevgisiz p iş ir ilm iş , b ilg isiz y o ğ u ru lm u ş!
T a ts ız a d a le tin k a b u ğ u g r id ir!
Bayat adalet, ço k geç gelir!
E k m e k b o l ve gü zelse
Y e m e k a rtık la rı hoşg'Ö rülebilir.
H e r şey aynı anda bo llaşam az.
A d a le tin em eğiyle b e sle n e n
E m e k g e r ç e k le ş tir e b ilir
B o llu ğ u n g e liş in i.
G ü n lü k ek m ek n asıl gerekliyse
A d a le t de h e r g ü n g e re k li.
Evet, g ü n d e p e k ço k kez g e re k li.
S ab ah tan akşam a ça lışırk e n , e ğ le n irk e n
Ç a lış m a k e ğ le n c e d ir de.
Z o r a n la rd a ya da sevin çliyk en
H a lk g e re k s in ir, b o l ve iy ile ş tiric i
A d a le tin g ü n lü k ek m eğ in e .
A d a le tin e k m eğ i b n d e n li ö n e m liy se
D o s tla r , o n u k im p iş ir m e li?
A s d ekm eği k im p iş ir iy o r ?
A s ıl e k m eğ i p iş ir e n h a lk
A d a le t e k m e ğ in i de
P iş ir m e li
B o l, iy ile ş tirici, g ü n lü k .

bos
İLK DİZELER DİZİNİ
A K , b iliy o r u m , h iç b ir zam an açı H ayam artı 71
A k şam savaş a la n ın d a çö k tü ğ ü n d e *7
A k şam a d o ğ r u to p la rım erk e k le ri 25
A k şam la rı d ivan lara tem b elce u zan ıld ığ ırıd a 21
A n la d ık iy isin 99
A r tık savaştayız, y o lu m u z z o r lu 93
A sfa ltk e n tte evim d e g ib iy im . B aştan b e r i 24
A v lu d a k i e r ik ağacı b ir k ü çü k b ir k ü çü k 34
A y la r geçti o g ü n d e n so n ra 22
A y r ıl ark a d a şla rın d a n istasyo n d a 27
Bak! G ö k te yay g ib i u ça n şu tu rn a la ra 32
B a rd a k la r yık a n m a m ış 88
B e n b ir o y u n y azarıyım 8l
B e n , B e rto lt B re ch t, B L araorm an lar’ dan 24
B e n i s e v in d ird iğ in d e 133
Beyaz b a d a n a lı d u v arın ö n ü n d e 114
B ir adam vard ı b ir zam an 52
B ir adam v a rd ı b ir zam an 53
B ir dal v e rd i b a n a sevgili 134
B ir g ü n ge lece k , zam an b izim olacak, b izim 36
B ir h e r if g e ld i, b e lli, enayi 4,9
B ir h e r if g e ld i leylâ m ı leylâ 48
B ir h e r if ge ld i, m a f-p e riş a n 50
B ir ö ğ r e tm e n o larak g e ld im size 69
B ir p ilo ttu ka rd eşim 102
B ir sabah, h o r o z la r ö tm e d e n gg
B ir yap rak g ö n d e r bana gy
B ir zam a n la r S E N ve B E N ’ e b ö lü n ü n c e 64
B u ad am ı 29
B u k e n tle rd e n kalacak o lan : iç le r in d e n g e çe n 26
B ü y ü k d o k to r u n k a p ısın ı çalan a dek 87
B ü y ü k le r d id iş irk e n , ayak ta k ım ı ra b a ttı 128
C ü c e le ş ir n e varsa so ylu , n e varsa y ü ce 56
Ç a b u k sevgilim , koş b a n a y ü r e ğ im in k o n u ğ u 10 6
Ç iv i çakm a duvara IOO
Ç o k a k ıllı o lm a k istem e 31
Ç o k d e ğ e r lid ir tiy a tro , d ü şle r ü r e te n 85
D a h a kolay g e lir, b a k ın 46
D e r k e n sabır taşı ça tla d ı 53
D u y d u k ki: Seksen b in işçi 59
D u y u m s a d ığ ın h e r şeye 89
D ü z e n b o zu lm u ş tu k e n tle re g e ld iğ im d e 79
E fe n d ile r in iz in k a n lı g ö r e v in i 91
E n basit o la n ı ö ğren ! H a n i şu III
E n b ü y ü k m u tlu lu k n e 38
E r in karısı n e a ld ı acep 10 8
E sk id e n b e r i a lış k ın ım p e n c e re d e 19
E y lü ld e m avi b ir g ü n d ü 22
G azete o k u ru m sabah leyin 35
G eçm iş g ü n le r, a rtık uzak b ize 41
G e rçe k te n k a ra n lık b ir d ö n e m d e y a şıy o ru m 77
G eri döndüğüm de 12 9
G ö lü n ü s tü n d e n , yüksekte b ir b o m b a rd ım a n 137
G ü n D oğm adan 13 6
G ü n d e p ek ç o k kez 95
H a lk ın e k m e ğ id ir a d alet 14 O -
H e r sabah, e k m e ğ im i kazanm aya 12 i
H e r şey d e ğ iş iy o r. Y e n i baştan 117
H e r yıl E y lü ld e o k u lla r a çılırk e n 63
H iç b ir b o r c u yok size d ü n y a n ın 40
İçki, m e yh an eci, çabuk, tez tu t e lin i I l6
İk tid a r e m re ttiğ in d e , z a ra rlı b ilg ile r le 76
İn san la rla d o stu m . H erkes g ib i . 24
İstiy o ru m g id e y im sevd iğim le 96
K a ç a r k e n b a ta n b ir g e m id e n , b in d ik batm akta no
K a ç ış ım ın ik in c i y ılın d a 67
K a d ın s o ru y o r peşpeşe, ge ce le ri n e rd e y a ttığ ım 18
K u c a k lıy o ru z b ir b ir im iz i 68
K u şk u su z in sa n s ırtü stü u z a n m a lıd ır 21
K ü ç ü c ü k d a ld a y e d i g ü l 134
K ü ç ü k o ğ lu m so ru y o r bana: M a te m a tik ... 113
"N e bayağ şey şu p ara 54
N e ça ğ ıra n v a r d ı sizi, n e g ö r m e k istey en 40
N e g iy d iğ in i yaz bana! S ıca k tu tu y o r m u 66
N e g ü ze l, b u ateşte 90
N e h rin çatalağzm da p ir in ç var 119
N eye y arar d o lu n ay 44
O ğ lu m , sana çiz m e le r 122
O n beş y ıllık s ü r g ü n d e n g e ri d ö n ü n c e 130
O n y e d im d e , baylar sayın 45
O tu r d u k , b iz u ç a rı kuşak 26
Ö ğ le d e n ö n c e ş e z lo n g la rım d a 25
Ö ğ le n le r i g ö k yü zü so n su z b ir s e r in lik su n ar 20
Ö p tü ğ ü m ü , de u n u tu r d u m
33
O r t y ü z ü n ü h e m ş ire , çek b ıç a ğ ın ı b ira d e r 126
Paraya b u r u n kıv ıra n şaşk ın ın
55
P aydo stan so n ra gişeye ö n e m li b ir m ektu p
57
R ahat b ir arabada g id e rk e n
74
S a b ah ın a la ca k a ra n lığ ın d a ısla n ır çam lar
35
S a b ah ları p e n c e r e d e n ilk bakış 138
S a in t-M ic h e l B u lv a rın d a b ir bistro ya
12 4
Savaşa g itm e k m i istersin , git asker 10 3
S e n d e n a y rıld ığ ım d a 133
S e n i b u y a b a n cı ü lk eye g ö n d e r ir k e n
65
S e n in d e rd in b e n im d i
139
S e n in h iç yoktu
131
S evd iğ im
73
Siz d ost B avyera o rm a n la r ı, siz b ü y ü k k e n tle r 93
S iz le r, siz yü k se lece k sin iz 80
S o ğ u k b ir y e l e siy o rd u d ö rt b ir yan d a 40
S o ğ u k b ir y e lin estiği b u d ü n yad an 40
S o lg u n yazda, rü zg â r la r yu k a rla rd a 20
S o u th a m p to n sokağı b o y u n ca çö k e n 33
S ö zü m yab an a a tm ayın 47
Su lara v u rd u m u vay 43
T a n k ın ız n e g ü çlü , g e n e ra lim 10 4
T a ş sö y le d i m i y ere d ü şe ceğ im diye US
U m a r ım y a k ın d a d e p r e m le r başlayın ca 26
V ilta v a ’ n ın s u la rı ça k ılla rı sü rü k le r 10 5
Y a ln ız , T e b e ş ir D a ir e si’n in Ö yküsünü d in le y e n le r 135
Y a ln ız c a b e n d e n k a çm a y ete r 94
Y a z ı m a sam ın y a n ın d a d u rm u ş II8
Y e d i k a p ılı T e b ş e h rin i k u ra n k im 97
Y ılla r ö n c e g ö ste rm iştim sana 75
Y o l k e n a r ın d a o tu ru y o r u m 135

Aşk Hep Yeni Başlar Bertolt Brecht

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aşk Hep Yeni Başlar Bertolt Brecht

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Aşk H ep Y e n i B aşlar

ADAM ŞİİR KLASİKLERİ

Birinci Basım : Ekim 2003

Y a r a ttığ ı ep ik tiy atro k u ra m ıy la y ir m in c i y ü z y ılın

A k şam savaş a lan ın a çö k tü ğ ü n d e

G e c e n in geç saa tlerin d e

S o fra d a b ira z c ık y ed i etten

K a lk ıy o r aceleyle, u ç u p gitti zam an

Çeviren: Turgay Fişekçi

O a cılı ge ce d en ço k şey k a lm a d ı aklım d a

Çeviren: Turgay Fişekçi

S o lg u n yazda, rü zg â rla r y u karlard a

A k şa m la rı divan lara tem b e lce u z a n ıld ığ m d a

K u şk u su z in san sırtü stü u z a n m a lıd ır

Çeviren: Turgay Fişekçi

Çeviren: Turgay Fişekçi

B e n , B e r to lt B rech t,. K a r a o r m a n la r ’ dan

A sfa ltk e n tte evim d e g ib iy im . B aştan b e ri

İn san la rla d o stu m . H e rk es g ib i

S a b a h ın a laca k a ra n lığ ın d a ısla n ır çam lar

B u k e n tle rd e n kalacak o lan : iç le r in d e n g eçen rüzgâr!

Çeviren: Turgay Fişekçi

A y r ıl a rk a d a şla rın d a n istasyonda

R astlarsan a n a -b a b a n a H a m b u r g ya da başka b ir y erd e

işte b u rad a , ye şu eti! Ç e k in m e !

N e sö yled iysen , b ir daha sö ylem e

Çeviren: Turgay Fişekçi

B u adam la ne zam an ko n u şsam

Çeviren: Turgay Fişekçi

H esap lara g irm e gü ven le:

Y a ln ız c a cesa re tin e gü ven m e:

Çeviren: Turgay Fişekçi

Bak! G ö k te yay gib i u ça n şu tu rn a la ra

Çeviren: Turgay Fişekçi

T u ta r k e n e lim d e b o z u k p a ra la rı sıkı sıkı

Çevirenler: A. Kadir-Gülen Fındıklı

E r ik ağacı e rik v e rm iy o r b iç.

Çevirenler: A. K a dir-G ü len Fındıklı

B ir yan dan da bakarım , çayın suyu

Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezirci

B ir g ü n ge lece k , zam an b izim olacak, b izim .

Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezirci

Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezim

Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezirci

Çevirenler: A. Kadir-Asım Bezirci

M ACK : G eçm iş g ü n le r, a rtık uzak b ize

JEN N Y : G e çm iş g ü n le r, a rtık uzak b ize

İK İS İ : G e çm iş g ü n le r a rtık u zak bize-

Çeviren: Tuncay Çavdar

Çeviren: Can Yücel

D ah a k o lay g e lir, balcın,

S ö z ü m yaban a atm ayın,

Çeviren: Can Yücel

Şaka d e ğ il, şike var b u işte!

Çeviren: Can Yücel

D e rk e n sabır taşı çatladı,

B ir adam v a rd ı b ir zam an,

"N e bayağ şey şu p a ra !”

C ü c e le ş ir n e varsa soylu , n e varsa yüce!

Çeviren: Can Yücel

P ayd o stan so n ra gişeye ö n e m li b ir m e k tu p g e tire n b ir i

B iz de ortaya çık ıy o r ve b ize y ap ıla n z u lü m le ri h a b er

ilk kez a rk a d a şla rım ızın yavaş yavaş k a tle d ild iğ in i

C in a y e tle r üst üs te yığılm a ya başlayınca g ö r ü lm e z