TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH – MARKETING

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

MÔN HỌC
TƯ TƯỞNG
HỒ CHÍ MINH

GIẢNG VIÊN: ThS.HOÀNG THỊ MỸ NHÂN

 CHƯƠNG II
CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
NỘI DUNG CHÍNH
1. Cơ sở hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh

2. Quá trình hình thành và phát

triển tư tưởng Hồ Chí Minh

3. Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh

 1. CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

• Thực tiễn VN cuối TK19 đầu TK20

Cơ sở thực
• Thực tiễn thế giới cuối TK19 đầu
tiễn TK20

• Giá trị truyền thống tốt đẹp của

Cơ sở lý dân tộc
luận • Tinh hoa văn hóa nhân loại
• Chủ nghĩa Mác-Lênin

• Phẩm chất HCM

Nhân tố chủ
• Tài năng hoạt động, tổng kết
quan HCM thực tiễn phát triển lý luận
1.1. Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn VN cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
Phong trào Cần Vương (1885 – 1896)

Ba Đình Bãi Sậy

Hương khê
Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913)

Hoàng Hoa Thám

Phan Bội Châu
(1867 – 1940)
Phan Chu Trinh
(1872 – 1926)
 Toàn thể Thực dân
dân tộc Pháp
Xã hội Việt Nam xâm lược
Các phong
thuộc địa nửa trào yêu nước
Địa chủ
phong kiến Nông dân
phong
Việt Nam
kiến

Công nhân Tư sản

Hồ Chí Minh Khủng hoảng

ra đi tìm đường đường lối
cứu nước
cứu nước
Thực tiễn thế giới cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918)

 Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
 “Đánh giặc lên ba hiềm còn muộn
Cưỡi chín tầng mây giận chưa cao”
 “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu
nước. Đó là một truyền thống quý báu
của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc
bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó
kết thành một làn sóng vô cùng mạnh
mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy
hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ
bán nước và lũ cướp nước”.
 “Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.
“Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”.
“Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng”.
“Chồng ta áo rách ta thương
Chồng người áo gấm xông hương mặc người”
“Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”
+ Tinh hoa văn hóa phương Đông

Nho Phật
giáo giáo
Lão
giáo
Khổng tử
- Kế thừa và đổi mới tư tưởng dùng nhân
trị, đức trị để quản lý xã hội.
- Công bằng, bác ái, nhân, nghĩa, trí,
dũng, tín, liêm được coi trọng để có thể
đi đến một thế giới đại đồng với hòa
bình, không có chiến tranh.
- Kế thừa, đổi mới, phát triển tinh thần
trong đạo đức của Nho giáo->Tu dưỡng,
rèn luyện đạo đức của con người; trong
công tác xây dựng Đảng về đạo đức.
 Kế thừa,
phát triển tư
Khuyên
tưởng từ bi,
Đề cao con người
vị tha, yêu
quyền bình sống hoà
thương con
đẳng của đồng, gắn
người,
con người bó với đất
khuyến khích
và chân lý nước của
làm việc Đạo Phật
thiện, chống
lại điều ác
“Chẳng có họa nào lớn hơn là không biết đủ,
chẳng có lỗi nào lớn hơn là muốn được”
 Khuyên con
người nên Người khuyên
sống gắn bó Kế thừa phát cán bộ, đảng
với thiên triển tư tưởng viên ít lòng
nhiên, hoà thoát mọi ràng tham muốn về
đồng với thiên buộc của vòng vật chất; thực
nhiên, hơn danh lợi trong hiện cần kiệm
nữa phải biết Lão giáo liêm chính, chí
bảo vệ môi công vô tư…
trường sống
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải
luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.
“Mọi người sinh ra đều bình đẳng, họ được tạo hóa ban cho một
số quyền tất yếu bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống,
quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.
Các nhà khai sáng Phương Tây
 Ta vào thăm Bác gặp Lênin
Trán rộng yêu thương dõi mắt nhìn
Người đến cùng ta ngồi với Bác
Như hình với bóng một anh linh

K.Max F.Engels V.I.Lenin

- Cơ sở lý luận quyết định bước phát
triển mới về chất trong tư tưởng Hồ Chí
Minh, khiến Người vượt hẳn lên phía
trước so với những người yêu nước
cùng thời.
- Giải quyết được cuộc khủng hoảng
đường lối cứu nước và người lãnh đạo
cách mạng ở Việt Nam đầu thế kỷ XX
 “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa
nhiều nhưng chủ nghĩa chân chính
nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất
là chủ nghĩa Lênin”
- Chủ nghĩa Mác - Lênin là thế giới
quan, phương pháp luận trong nhận
thức và hoạt động cách mạng
- Chủ nghĩa Mác - Lênin là tiền đề lý
luận quan trọng nhất, có vai trò
quyết định bản chất tư tưởng Hồ
Chí Minh.
 “Học thuyết Khổng Tử có ưu điểm là sự tu
dưỡng đạo đức cá nhân. Tôn giáo Jesus có ưu
điểm là lòng nhân ái cao cả. Chủ nghĩa Mác
có ưu điểm là phương pháp làm việc biện
chứng. Chủ nghĩa Tôn Dật Tiên có ưu điểm là
chính sách của nó phù hợp với điều kiện nước
ta. Khổng Tử, Jesus, Mác, Tôn Dật Tiên chẳng
phải đã có những ưu điểm chung đó sao? Họ
đều muốn “mưu hạnh phúc cho loài người
mưu phúc lợi cho xã hội”.
Phẩm chất Hồ Chí Minh

Tài năng hoạt động, tổng kết thực

tiễn phát triển lý luận
Yếu tố khách
quan Tư tưởng
Hồ Chí
Minh
Nhân tố chủ
quan
Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát
triển, hoàn thiện, soi đường cho sự
nghiệp cách mạng VN 1941 - 1969

Vượt qua thử thách, giữ vững

đường lối, phương pháp cách
mạng VN đúng đắn, sáng tạo 1930 - 1941

Hình thành những nội

dung cơ bản tư tưởng về
CMVN 1920 – 1930

Dần dần hình thành tư

tưởng cứu nước, giải
phóng dân tộc theo con 1911 - 1920
đường CMVS

Hình thành tư tưởng

yêu nước và chí hướng
cứu nước Trước 5/6/1911
2.1. Trước 5/6/1911: Hình thành tư tưởng
yêu nước và chí hướng cứu nước

Sông Lam – Núi Hồng Hoàng Trù quê mẹ

và làng Sen quê cha
 Thân sinh Thân mẫu
Nguyễn Sinh Sắc Hoàng Thị Loan
(1862 – 1929) (1868 1901)
Bà Nguyễn Thị Thanh Ông Nguyễn Sinh Khiêm
(1884 - 1954) (1888 – 1950)

Tg
Nguyễn Sinh Cung lúc Nguyễn Tất Thành khi Nguyễn Tất Thành tham
còn nhỏ thường được học tại trường Quốc gia phong trào chống
nghe cha và các bạn học Huế thuế Trung Kỳ (1908)
của ông bàn về thế sự
2.2. Từ 1911-1920: Dần dần hình thành tư tưởng
cứu nước, giải phóng dân tộc theo con đường
CMVS

5/6/1911
 Pháp Mỹ Anh Liên Xô Trung Quốc
(1911) (1913) (1913 - 1917) (1923 - 1924) (1924 - 1930)
Bước nhận thức mới về quyền tự do, dân chủ
của Nhân dân
 Khẳng định CN Mác- Lênin

Mức độ

Dự Đại hội Tua

Đọc luận cương của Lênin

Vào Đảng XH Pháp. Gửi yêu sách 8 điểm

Lập hội người VN yêu nước

6/1911 1917 1919 7/1920 12/1920 Thời gian

2.3. Từ năm 1921 – đầu năm 1930: Hình thành
những nội dung cơ bản tư tưởng về CMVN

Báo “Người cùng khổ” (1922) Bìa cuốn “Bản án chế độ thực dân Pháp” (1925)
Bìa cuốn Bản án chế độ
thực dân Pháp (1925)
 “Là quả trứng từ
đó nở ra con chim
non cộng sản”
Hội VNCMTN (6/1925)

Cộng sản đoàn (2/1925)

Tâm tâm xã (1923)

 CN Mác – Lênin đã thâm nhập vào VN

Đường kách mệnh

Bản án chế độ TD Pháp

Viết cho báo Sự thật, TC thư tín QT

Trưởng tiểu ban NC TĐ, Người cùng khổ

Hội liên hiệp thuộc địa

1920 1921 1922 1923 1925 1927 1929 Thời gian
Hội nghị thành lập Đảng 1930
2.4. Từ đầu năm 1930 – đầu năm 1941: Vượt
qua thử thách, giữ vững đường lối, phương
pháp cách mạng VN đúng đắn, sáng tạo
28/1/1941, Hồ Chí Minh về nước
2.5. Từ năm 1941 – năm 1969: Tư tưởng Hồ
Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn thiện, soi
đường cho sự nghiệp cách mạng VN
 Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập
sáng ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Đình,
khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa
Từ 1946 đến 1954, HCM lãnh đạo cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp
 Từ 1954 đến 1969, lãnh đạo nhân dân tiến
hành 2 nhiệm vụ cách mạng ở 2 miền đất nước

1 2 3 4 5
3.1. Đối với cách mạng VN
Đưa cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam
đến thắng lợi và bắt đầu xây dựng một xã hội
mới trên đất nước ta

Nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho Đảng

Cộng sản Việt Nam và cách mạng Việt Nam
 Tìm thấy con đường cứu nước: CMVS
 Thành lập ĐCSVN
 Lập nước VN Dân chủ cộng hòa
 Mở ra thời đại mới cho dân tộc VN: Độc
lập dân tộc gắn liền với CNXH
 Xây dựng XH mới trên các lĩnh vực: Chính
trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
 Xây dựng Đảng Cộng sản cầm quyền trong
sạch, vững mạnh.
 Xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân.
 Xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc gắn với
đoàn kết quốc tế…
 Mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh.
 Giúp Đảng nhận thức đúng những vấn đề
lớn liên quan đến độc lập dân tộc, phát triển
KT-XH, tiến tới XHCN…
 Là nền tảng vững chắc để Đảng đưa ra
đường lối CM đúng đắn…
3.2.Đối với sự phát triển tiến bộ của
nhân loại

Góp phần mở ra cho các dân tộc thuộc

địa con đường giải phóng dân tộc gắn
với sự tiến bộ xã hội

Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh

vì độc lập dân tộc, dân chủ, hòa bình,
hợp tác và phát triển trên thế giới
 HCM là sản phẩm của dân tộc, thời đại, của
nhân loại tiến bộ, anh hùng GPDT.
 Cống hiến lý luận về cách mạng giải phóng
dân tộc.
 Góp phần bổ sung, phát triển kho tàng lý
luận CNM-LN…
 HCM là người VN đầu tiên khẳng định hợp tác
quốc tế là xu thế tất yếu của thời đại…
 HCM chủ trương hòa bình, hữu nghị, hợp tác
lâu dài giữa các nước vì mục tiêu cao đẹp.
“Làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ và không
gây thù oán với một ai”