Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 20
PHAN I. MO DAU I. LY DO CHON DE TAI Trong chuong trinh gido duc phé théng, Héa hoc 14 mét mén khoa hoc tw nhign, ngoai viée c6 vai tro quan trong trong viée rén luyén cho ngudi hoc cae ning le chung thi ban than mén Héa hoc con cé vai trd quan trong trong vige hinh thanh va phat trién cho hoe sinh cdc ning hre chuyén biét nhw nang hre nghién ctr khoa hoc, nang le thyc nghiém, nang lye van dung cac kién thite vio thuc tién cude sing... Trong ki nguyén phat trién manh mé ctia clia cudc cach mang céng nghiép mdi 4.0, ngudn lao déng chat Ivgng cao khéng chi cn c6 kién thite chuyén nganh ma doi héi cé sy’ hiéu biét cla da nganh. Ngoai ra cdc kf nang str dung kign thre dé giai quyét van dé, tao san phdm sang tao va lam vic nhém ngay cang duge dé cao. Trong khi dé, anh huéng ctia khoa hoc, cong nghé, dac biét cong nghé thong tin dan chiém wu thé trén moi mat cia ddi sng. Ti nhitng viéc don gian trong gia dinh, dén nhiing céng viéc trong cdc nha may, hang, xwéng déu it nhiéu lién quan va ting dung cdc thanh tyu céng nghé ky thuat s6 va dai hoi sy van dung kién thre téng hop cla cla khoa hoc va céng nghé. Trong ki nguyén mdi nay, con ngudi néu khéng muén bi tut hau va dao thai thi cain phai trang bi nhiing ki nang mdi. Do vay, cach gido duc va tiép can van dé thyc té cudc s6ng trong tuong lai sap toi can dug thay déi phil hop theo tu duy méi Giéo dye STEM duge xem Li mét bude di quyét ligt ciia ddi mdi pho thong hign nay. Tich hop ede mén hoe 14 digu thiét yéu trong gido due STEM 8 chuan bi cho hoe sinh c6 kién thite va ki nang lién nginh dé c6 thé séng va déi mat v6i nhing van dé phite tap cia U luc dé c6 thé canh tranh trong thi trudng lao dng toan cau. Tuy nhién, gio due STEM méi chi ditng lai 6 linh vue khoa hoe tu nhién. Trong nhing nam gan day, cde nha gido duc dé xuat rang dé cho ra mét san phim cong nghé cé thé thuong mai duge, ching ta khong chi ¢6 tich hgp cae kién thie STEM ma phai can cé tu duy thiét eu tO nghé thuat hay tham my can duoc tinh dén trong qué trinh sang tao san pham va giai quyét van dé, nghta li STEM sé tré thanh STEM + Art = STEAM. Khai niém STEAM duge chao don va ngay cang nhiéu chuong trinh STEM duoc thiét ké voi Arts dé hoc sinh khéng chi hop tac sang tao khoa hoc, ma ca sang tao khai phéng, sang tao nhan van. Thiét ké m6t s6 chi dé gido duc STEAM trong day hoc chwong su dién li héa hoc 11CB” voimong mudn nghién citu kha nang vin dung gido duc STEAM gop phan nang cao chat ltrong day hoc trong thdi dai céng nghé 4.0, Tit nhitng ly do trén, 1 mét gido vién b6 mén héa hoe, téi chon dé ti SangKienKinkNghiem.org IL. TINH CAP THIET CUA DE TAI Gido due STEAM quan trong vi nhitng ly do sau day: - Thur luc kinh té la nhan té dam bao vi tri cla mot quéc gia trén truéng quéc té. Ngay nay, khi ma tri tué da tro thanh yéu to hang du thé hién quyén lye va strc manh cla mét quéc gia, thi cdc nuéc trén thé gidi déu y thir dugc rang gido duc khéng chi la phuic loi x4 hdi, ma thu su’ la dén bay quan trong dé phat trién kinh té, phat trién xa hdi. Cach mang cOng nghiép ln thr tu dang dién ra théng qua hang loat cdc phat minh va sy phat trién nhay vot da tac déng manh mé trén nhidu linh vue va nhiéu quéc gia. Trong tuong lai cé nhigu viéc am chan tay sé khéng con nifa, dugc thay thé bang robot, nhung ciing sé co nhiing nganh nghé mdi ra déi véi ing dung moi mé cia kf thuat sé ma chung ta van chua hinh dung hét dugc, chang han nh ngh’ béc si cho robot. Trong 46, nganh céng nghiép ché tao van tiép tuc dong vai tro chi dao cho sy phat trién kinh té cla toan cau. Dy kién trong 15 ndm tdi, mirc tiéu thy hang hod toan cau sé tang gép 46i, dat 64 nghin ti USD, dn dén nhu cau vé cdc hang hod va dich vu ngay cang cao. Xuat phat tir nhitng thay ddi trong nén kinh té, cdc ky nang cla nguédi lao dong cing ddi hdi phai thay déi dé dap Ung cho phu hgp.Trong xu hudng cia c4ch mang cong nghiép 4.0, nguén lao dng chit long cao khong chi can cé kién thc chuyén nganh ma doi héi co sy hiéu biét cia lién nganh. Ngoai ra cdc ky nang str dung kién thirc dé gidi quyét van dé, tao san pham sang tao va lam viéc nhém ngay cang dugc dé cao. Trong khi dé, anh hung cla khoa hoc, cong nghé, dc biét céng nghé théng tin dan chiém uu thé trén moi mat cua ddi séng. Qua trinh day va hoc lién nganh sé tré thanh dac trung cia xu hudng gido duc tong lai, trong dé sé co nhitng nganh nghé cti mat di, va sé co nhiing nganh nghé méi ra dai, Gido duc STEM la mét hung tiép can néi bat gitip trang bi cho hoc sinh nhitng kién thifc can thiét lién quan dén 4 [inh vc quan trong 1a: khoa hoc (Science), cong nghé (Technology), ky thuat (Engineering) va toan (Mathematics). Diém néi bat cla STEM [a két néi, lién hé théng tin gitra cdc Tinh vy vao trong thy té cudc séng.Trong cdc dién dan kinh té thé gidi (WEF) hang nam, cdc nha chinh tri, anh dao doanh nghiép lai ban voi nhau vé xu huéng cua nhiing nganh nghé va cac ky nang can thiét trong tuong lai. Theo do, trong thé ky 21 nay, cdc nhém nganh lién quan dén khoa hoc va cong nghé dong gép mot gid tri kinh té Ién hon so vdi b&t ky nganh nghé nao, nhu cau viéc lam trong cdc linh vc STEM ngay mét tang. Bén canh dé, thu nhap cla ngudi lao déng trong khéi nganh nay cling cao hon khéi nganh khéng lién quan dén STEM. v SangKienKinkNghiem.org 17.0% 18% m Viéc lam nhém nganh STEM 1 Vigc lam nhém nganh khéng STEM 15% 12% 9% 7.9% 6% 0% Tang truéng nam 2000 - 2010 Dykign tang trudng nam 2008 - 2018 Nguidn: Cue théng ké lao dng My (2010) Hinh 1. Sur chénh léch v8 téng truzéng viéc lam gitta nhém nganh STEM va khéng STEM toi My Do dé, muén phat trién kinh té, nang cao vi thé dat nuéc trén truéng quéc té, day hoc STEM dang la xu hung tat yéu trong thoi dai hién nay - Bén canh d6, su anh hung cila khoa hoc va céng nghé déi voi doi séng cla con ngudi ndi chung ciing tr thanh mét xu hung tét yéu khéng thé dao ngugc dugc. Ngay tir khi mét diva bé mdi sinh ra, cho dén khi di hoc va trudng thanh, tim kiém viéc lam, tir nha van, nhan vién ban hang cho dén cdc nha ngoai giao, chinh tri, tat cA d@u phai sir dung cdc tién ich tiv su’ phat trién cla khoa hoc - cong nghé, va chting ta déu cé it nhiéu tham gia vao nhiing quyét dinh lién quan dén cdc van d8 ma khoa hoc va céng nghé cé anh hung. Chang han nhu:: chung ta phan ting nhu thé nao déi vai 6 nhiém méi trudng, bién déi khi hau, cé nén ung hé cy trong bién adi gene, co sir dung bién phap thy tinh trong dng nghiém (IVF), hay phong chéng cac bénh lay ni nhur SARS, virus Zika, virus Corona (Covid - 19)... D6 [a nhéing van dé clia xa hdi nhung lién quan chat ch va mat thiét dén su phat trién bing né ctia cdc thanh tyu khoa hgc — céng nghé. Do vay, ngoai nhirng kign thtic va ky nang co’ ban trong dai séng xa héi, chung ta cdn phai giip cho hoc sinh c6 dug nhiing nang lye mang tinh chat nén tang lién nganh vé STEM dé co thé tré thanh nhitng céng dan toan cau thich tng trong thé gidi tuong lai. SangKienKinkNghiem.org - Mét xa hgi can nhéing nguéi céng dan phai cd kign thie va tu duy khoa hoc — logic, nhung cai xa h6i Ay dau chi khé khan voi nhiing sn phdm céng nghé va nhiing con robot lang Ié, v6 hén. Van la xa hdi ca loai ngudi voi nhi¢ng méi quan hé ngudi voi ngudi su dam, voi nhtrng nhu cau vé tinh than, van héa. Tham chi lic dd thi cdc nhu cau vé van hda, nghé thuat lai cng cao hon, tir dé thi gido duc STEM di phai phat trién dén viéc gidng gidi ca nghé thuat cho hoc sinh. Va ta c6 thé nghi dén chuong trinh gido duc STEAM, véi A [a nghé thuat (Arts). Voi gido duc STEAM, mé ra cho chting ta nhiing yéu cau tuyét voi cila viéc chudin bj cho mot thé hé céng dan moi, khoa hoc, ky thuat — céng nghé, logic, nghé thuat va giao tiép lan nhau, mét xa hGi loai ngudi vdi gid tri ca thdi dai, nhu triét gia Aristote da tirng ndi: “ Gido duc tri tué ma khéng gido duc con tim thi khong phai la gido duc”. IH. MUC DICH NGHIEN CUU Ap dung giao duc STEAM thiét ké mét sé cht dé day hoc trong chuong Su dién li (Héa hoc 11- CB) nhdm nang cao higu qua day va hoc mén héa hoc, phat trién nang luc cla hoc sinh dé cé thé tro thanh nhiing céng dan toan cau thich ung trong thé gidi tong lai. IV. BONG GOP MOI CUA DE TAL - Véi nhiing tiép can khdc nhau, gido duc STEM sé duc hiéu va trién khai theo nhimng céch khdc nhau. O Viét Nam, tir nam hoc 2017-2018 gido dyc STEM di dugc t6 chic thi diém & mét sé trudng hoc va tir dé dén nay, cac hinh thi’ trién khai rt da dang; tdi chura bao gid’ bat gp bai soan STEM nao giéng nhau, méi gido vién déu cé mét cach tiép cén trinh bay bai gidng rat riéng. Ban than téi, sau mot qua trinh nghién ciru, téng hgp cac tai ligu va may man tham gia cdc khéa hoc clia cdc nha gido duc trong va ngoai nuéc vé gido duc STEM, téi da 4p dung thir nghiém vao cng tac giding day, dé tai cua tdi hi vong déng gop mét hinh thir té chic gido duc STEM dem lai hiéu qua trong nha truéng. - Dé tai cla tdi cd sy Me rng STEM léng ghép thém yéu t6 Arts (STEAM): dé hoc sinh kh6ng chi hop tac séng tao khoa hoc, ma ca séng tao khai phong, sang tao nhan van; hoc sinh durgc khuyén khich van dung 6c sang tao vé cc mén nghé thust, cdc kién thie x8 hdi va nhdn van dé tao ra mét s4n phdm mdi, c6 gid tri vay nghiia hon. SangKienKinkNghiem.org PHAN II. NOI DUNG 1. CO SG LY LUAN CUA DE TAL LL. Khai nigm giéo duc STEM LLL. Thugt ngit STEM STEM 1A thudt ngit viét tit cita cdc tir Science (Khoa hoc), Technology (Céng nghé), Engineering (Ki thudt) va Mathematics (Todn hoc), thudng duge sit dung khi ban dén ede chinh sch phat trién vé Khoa hoc, Cong nghé, Ki thuat va Todn hoc ctta moi quéc gia. (Khoa hoe (Science) trong gido due & My duge hiéu la cde mén khoa hoe ty nhién) Hién nay, thuat ngir STEM duc ding trong nhiéu ngiy canh khdc nhau, vi du nhu: giéo duc STEM, nguén nhan luc trong finh vue STEM, hoc trong linh vue STEM, cdc nganh nghé trong linh vurc STEM, khung chong trinh day hoc STEM, nhan thie vé cdc nganh nghé STEM, STEM tich hgp... Cdc thuat ngiy di kém voi STEM gitip lam sang to y nghia cla tir STEM hon. Nhu vay, khi dé cap dén STEM, chting ta cn Iya chon cdc ti di kém vdi né dé dién dat cho chudn xac van dé lién quan dén STEM. 1.1.2. Khai niém gido duc STEM M6t trong nhiing t6 chite uy tin nhat hién nay trong lin vue gio duc khoa hoc trén thé gidi la Higp hdi cde gido vién day khoa hoc quée gia My (National Science Teachers Association — NSTA) duge thanh lap nam 1944, di dé xuat ra Khai niém gido due STEM (STEM education) véi cach dink nghia nhu sau: “Gido duc STEM la m6t cach tiép cén lién ngdnh trong qué trinh hoc, trong d6 cde khéi niém hoc thugt mang tinh nguyén téc duoc Ing ghép véi cdc bai hoc trong thé gidi thuc, 6 dé cée hoc sinh dp dung cée kién tite trong KHOA HOC, CONG M THUAT va TOAN vio trong céic bdi canh cy thé, giip két ndi gitta trudng hoe, cng ding, noi lim vige va cée 16 chite todn edu, dé te db phat wién cde néing lure trong linh vee STEM va cd thé gép phan vao canh tranh trong nén kinh té moi” (Tsupros, Kohler, & Hallinen, 2009). SangKienKinkNghiem.org | IER. STEM Fal Dow 2x BPA ‘TECHNOLOGY © ENGINEERING (MATHEMATICS Cée linh vec trong giéo duc STEM STEM dtroc hiéu trong gido duc nhu sau: Science (Khoa hoc): Gém cae kién thire vé Vat ly, Héa hoe, Sinh hoe va Khoa hoc trai dat nhaim gitip HS hiéu vé thé gidi tu nbién va van dung kién thire 46 dé gidi quyét ede van dé khoa hoc trong cudc séng hang ngay. Technology (Céng nghé): Phat trién kha nang str dung, quan ly, hiéu va danh gid cng nghé ciia HS, tao co hdi dé HS hiéu vé céng nghé duoc phat trién nbur thé nao, anh huéng eta cong nghé mdi t6i cude song. Engineering (KY thudt): Phat trién sy hiéu biét 6 HS va cach céng nghé dang phat trign théng qua quia trinh thiét ké ky thudt, tao co héi dé tich hop kign thre cia nhigu mén hoe. gitip cho nhting khdi niém Liga quan tré nén dé hiéu. Ky thuat cling cung cp cho HS hing ky nang dé van dung sing tgo co sé Khoa hge va Todn hoe trong qui trinh thiét ké cde d0i tuong, cdc hé thong hay xay dumg cde quy trinh san xuat. Maths (Todn): Phat trién 6 HS kha nang phan tich, bign luda va truyén dat § hig Tir cach dinh nghia trén, c6 3 dic diém quan trong khi noi vé gido duc STEM: - CACH TIEP CAN LIEN NGANH SangKienKinkNghiem.org - LONG GHEP VOI CAC BAI HOC TRONG THE GIOI THUC - KET NOI VOI CONG BONG TI DIA PHUONG V4 TOAN CAU 6 Viet Nam, gido due STEM duge stt dung theo mé ta wong Chuong trinh gido duc pho théng nim 2018 nhur sav: Gite due STEM Li mé hinh giéo due dia trén cach . thite Khoa hoc, cong nghé, toain hoe vao gidi quyét mot so van dé thye tin trong boi canh ey.thé. Khi néi vé yéu cau dua ¥ thtte khoa hoe dén vai hoe sinh mét cach tw ahién, Jean Jacques Rousseau da phat biéu : “Ta khong nén day tré nho khoa hoc, ma hay dé tré ném trai nd”. Cau noi don gian ma bée 16 ca triét ly va phuong phap giang day cia STEM. 1.2. Tir gido dye STEM dén gio dye STEAM Gido duc STEM khong chi g6i gon trong su lién mén gitta cic nhom kién thtte khoa hoe tr nhién ma gid day ede gido vién da cht déng léng ghép thém cae yéu t6 vé vin hoa, x4 héi, nhan van, nghé thuat... Do vay STEM duge phat trién Ién thanh STEAM véi chit A thinh thoang duge viét trong ngode don nh mét cach nhan manh. G dé, hoc sinh duge khuyén khich van dung éc sang tao vé cdc mén nghé thuat, ce kién thite vé lich str va nhan vin dé tao ra mét san pI gid tri va y nghia cho x hoi méi, co Khai nigm STEAM dutge chao dén va ngay cing nhiéu chwtong trinh STEM due thiét ké véi Arts dé hoc sinh khéng chi hop téc sang tao khoa hoc, ma ea sang tao khai phong, sang tao nhan van. STEM + Arts a xu thé tat yeu khach quan cua chuong trinh gido duc vi né dim bio phat trign toan dién cho hoe sinh. Tuy ahién. cho dén nay, STEAM chwa due dinh nghia trén khia canh Inat. STEM van la dinh nghia duy nhat va trén cac van ban chinh sach van sit dung thuat ngit STEM. Va cho dén tin 2019, Ha vién MY méi gidi thigu 2 dao luat méi quan trong lién quan dén STEAM. Do dé, trong dé tai nay, cdc co sé ly Iwan téi van ding ch yeu trén nén ting STEM. 1.3. Tinh phap ly ciia gitio due STEMén gio due SEEM Mf la nude dau tién khéi xudng giéo due STEM. Trong mét bai dién vin tai nha tring nim 2009 vé eli dé “Gido due dé ddi méi”, Téng théng Barack Obama di tuyén bé: “Hay tai kh’ing dinh va kim manh mé hon nia vai trd cia mde My 4éi véi cde phat minh khoa hoc va cOng nghé tén thé giGi. Hay xem gido duc STEM Ia wu tién hang dau eta nude M¥ trong thap nién t6i”. Con tai Viet Nam, ngay 4 thang 5 nm 2017, Thi tuéng Chinh pha ban hanh Chi thi sé 16/CT-TTg vé vige ting curing nang Ine tip cn cude cich mang céng nghiép lan thir tr, trong dé cé nhiing giai phdp va nhiém vu thie diy gido duc STEM tai Vigt Nam, Mot trong cite giai phap la “Thay déi manh mé ede chinh sich, noi dung, phueong phdp gido duc va day nghé nam tao ra nguén nhén luc 66 Kha nang tiép nhdn cée xu thé céng nghé san xudt méi, trong dé can tép trung vao 7 SangKienKinkNghiem.org thic day dao tao vé khoa hoc, cong nghé, ki thudt va toén hoc (STEM), ngoai ngit, tin hoc trong chwong trinh gido duc phé théng...”. Chi thj cing giao nhiém vu cho BO Gido duc va Dao tao: “Thic day trién khai gido due vé khoa hoc, cong nghé, ky thudt va todin hoc (STEM) trong chiong trinh gido duc phé thong; t6 chite tht diém tai mt sé irwéng phé thong ngay tie nam hoc 2017 ~ 2018...”. V6i vige ban hanh Chi thi trén, Viét Nam chinh thite ban hnh chinh sach thie day gido duc STEM trong chuong trinh gido duc phé thang. Diéu nay sé tac d6ng 1én t6i viée dinh hinh chuong trinh giao duc phé théng mdi. 1.4, Muc tiéu cua giao duc STEMM.-tiéu-cén-gido-du-cén, Mita ioe STEM dtl ng be i ‘rat men nang, dc tht STEM Laem | Phiten ei STEM, Diag eb suit Mue tiéu gido duc STEM Mue tiéu giao due STEM khéng nhim dao tao ngay ra nhitng nha khoa hoc hay dé tao ra cdc san phdm cé tinh thong mai, canh tranh, ma nham tao ra nhiing con ngudi twong lai, c6 diy du phim chit, nang le, ban Hinh dé thich nghi véi cude séng hién dai. Giéo-duo-STEM-ciing-gitip-ode-om-phit-trién-of0 - Phat trién cée nang lwe dae thit cia ede mén hoc thuge vé STEM cho hoc sinh: Dé 1a nhiing kién thite, ky nang lién quan dén cdc mén hoc Khoa hoc, Céng nghé, Ky thuat va Toan hoc. Hoc sinh biét lién két cdc kién thite Khoa hoc, Toan hoc dé giai quyét cdc thye tign. Hoc sinh biét str dung, quan ly va truy cap Céng nghé. Hoe sinh biét vé quy trinh thiét ké va ché tgo ra cae san phim. SangKienKinkNghiem.org - Phar trién ede nding luc cét Idi cho hoc sinh:Gido due STEM nham chuan bi cho hoe sinh nhiing co héi cting nh thach thite trong nén kinh té canh tranh toan cdu ctia thé ky 21. Ngoai cdc nang luc dac tha ciia cde mon hoe, khi trién khai_ cde dy in hgc tap STEM, hoe sinh hgp tée véi nhau, chit dong va ty hye thyc hién cde nhigm vu hoc; duge lam quen hoat déng cé tinh chat nghién cttw khoa hge; cde hoat dng néu trén g6p phan tich cue vao hinh thanh va phat trién phim chat, ning lue chung cho hoe sinh. = Dinh Ineéng nghé nghiép cho hoe sinh: Hssng-nghiép-Li-gitip-hoe-sinb-ti te-nginkaghé tai-va duced éciing nh nine} eée-hoat-ding-thue-hinh-teii-nghiGm-Théng qua cde hoat déng STEM, kién thite sé duge van dung, hoc sinh méi dé dang nhan thite va hinh dung duge cong viée cu thé cita mét nghé nio dé, thay duoc déng gép cia nginh nghé dé cho x4 héi, thdy duoc ede nang khiéu cia ban than va dam mé cia minh trong dé. Vi du théng qua mét chi d8 STEM, hoc sinh c6 thé tim hiéu duoc mite luong hién nay cla nganh nghé lién quan 1a bao nhiéu, céng viée 46 ddi hoi phai cé nhig k¥ ning va kién thite gi, ti dé hinh dung ra dutge néu theo nghé nghiép dé trong twong lai thi cin chuan bi gi. Ngoai ra, c6 nhiing nganh nghé thie té chira xuat hién trong théi diém hién tai, nhung théng qua cdc hoat déng hoc thie hanh STEM sang tao, hoc sinh c6 thé thay ban than cé thé phat trién nén mét hoat d6ng cng viée gi dé méi trong tuong lai. Trén thé gidi c6 7 trong top 10 nganh nghé c6 tc dé ting truéng nhat trong linh vue ki thudt va 4 7 nganh nghé déu cé lién quan dén gido due STEM crag eet) 31% = Nha héa Poel Dd a erg Cae cong viée cé dé tang trwéng cao nhat SangKienKinkNghiem.org Té chite tt gido due STEM 6 truvyng phé thong, hoe sinh sé duge trai nghiém trong cfc linh ve STEM, éanh gid duge su phi hop, ning khiéu, sé thich ctia ban than voi nghe nghiép thudc linh vue STEM. Thue hién tot giao duc STEM 6 trung pho théng eiing la cach thite thu hit hoc sinh theo hoc, la chon ede nginh nghé thude linh vue STEM, cde nganh nghé cé nhu céu cao vé nguén nhan tue trong cudc céch mang céng nghiép ln thir tu. 1.5.Cae buée trién khai day va hoc theo dinh hwéng gio duc STEAM¥e-t4i buetirho tin hard § thong, hoe sink 15.1, Lya chon cht dé STEM 15.1.1. Chi dé STEM Chi dé day hoe STEM trong trudng trung hoc (goi tat la chit dé STEM) 1a chit dé duge thiét ké dya trén van dé thc tién két hop véi chudn kién thite, kv nang ctia cée mén khoa hoc trong chuong trinh phd thong. Trong qué trinh day hoc, GV 16 chite cho HS lam vige nhém, sie dung céng eu truyén théng va hién dai, cong cu todn hoe dé tao ra sin pham cé tinh ing dung thee té, phat trién ky nang va ne duy ctia hoe sinh. Nhiing img dung dé cé thé a: Sita chua/dura mudi — Vi sinh vat — Quy trinh lam sita chua/mudi dua; Thude tir sau — Phan tmg héa hoe — Quy trinh xi li dur luong thude trir sau; Hoa chat — Phan tmg héa hoc — Quy trinh xt li chat thai: ‘Rau an toan — Héa sinh — Quy trinh trong rau an toan; 15.1.2. Chi dé STEM can dam bao cac tiéu chi: ‘Kién thite thude linh vee STEM Bestia dais ‘STEMHoat dng — Thue SangKienKinkNghiem.org Cha dé STEM hung t6i giai quyét cdc van dé trong thu tign-Van-dung ieidn-thite sTuMad “eae ceda dd shore tide chink le a + Chit dé STEM phai huéng téi vige HS van dung cae kién thie trong linh vite STEM dé gidi quyét vin in dés-Tiéu-ohi-niy-ahlim- dim bio-theo-ding tink thin-gido due STEM, qua dé pa is nang y € - Cha 48 STEM dinh huéng hoat dong - thye hanh--Dinh-hudng-hanh-dong— 15.1.3. Phan loai chi dé STEM: SangKienKinkNghiem.org 5.1.3.1. Duca trén cde linh vec STEM tham gia gidi quyét vin dé: - Chi dé STEM dy dit: Trong mot chit dé thite ciia ca bon linh vue S, T, E, M dé giai quyét ¢ sinh c6 co héi van dung kién in dé. - Chi dé STEM Ihuyét: Trong mét chit dé hoc sinh vin dung kién thite it nhat hai trong bon linh vue STEM dé giai quyét 1.5.1.3.2. Dica trén pham vi kién thite dé gidi quyét vdn dé STEM: - Chi dé STEM co ban: due xay dung trén co sé kién thite thude pham vi cdc mén hoc Khoa hoc, Céng nghé, Ky thuat va Toan hoc trong chuong trinh gido duc phé théng. Cac san pham cia chu dé STEM nay thong don gian, bam sat ndi dung sach giéo khoa va thing duoe xy dung trén trén co sé cde néi dung thue hanb, thi nghiém trong chong trinh giao dye phé thong. - Cini dé STEM mo réng.: co nhing kien thite nim ngoai chuong trinh gio duc phé théng va sach gio khoa. Nhiing kién thite dé hoe sinh phai tr tim hiéu vafa nghién ciru tir tii ligu chuyén nganh, San pham STEM cta loai hinh nay cé d6 phirc tap cao hon. 1.5.1.3.3. Dua vao mue dich day hoe: - Chi dé STEM day hoc kién thie moi: duge xy dung trén co sé két noi kien thite ctia nhiéu mén hoc khac nhau ma hoc sinh chwra dirac hoc (hode direc hoc mot phan). Hoc sinh sé vita giai quyét duge vin dé va vira linh hi duoc tri thire méi. - Chti dé STEM day hoc van dung: duoc xay dung trén co sé nhitng kién thite hoe sinh 44 duoc hoc. Cha dé STEM dang nay sé béi duéng cho hoe sinh nang hire vin dung ly thuyét vio thu tin. Kién thite ly thuyét dure cing cd va khie sau 1.5.2. Xdc di.5.2. Xdc dng trén co so nhiing kién thitc hoc ag trén-co-sve-trén-co-s nhdng-kidn-ditehee Sau khi chon chai dé cia bai hoc, can xc dinh van dé can gidi quyét dé giao cho hge sinh thye hign sao cho khi giai quyét van dé dé, hoc sinh phai hoe duoc nhing kién thite, ki nang can day trong chwrong trinh mén hoc d& duge lua chon (déi véi STEM kién tao) hode van dung nhiing kién thite, ky nding 43 biét (d6i véi STEM van dung) dé xay dumg bai hoe. Theo nhiing vi du néu trén, nhigm vu giao cho hoe sinh the hién trong cée bai hoe cé thé la: Xay dung quy trinh lm stra chua/mudi dua; Xay dung quy trinh xir li du hrong thuée trit sau trong rau/qua: Xay dung quy trinh xi li héa chat 6 nhiém trong nuée thai; Quy tinh tréng rau an toan... Trong qué trinh nay, viée thir nghiém ché tao trude cic nguyén mau co thé h6 tro rat tt qua trinh xy dung chu dé. Qua qué trinh xAy dung, gido vién cé thé hinh dung cdc khé khiin hoc sinh e6 thé gap phai, cée co hi van dung kién thite dé gidi quyét van dé cing niu xdc dinh duge dung din cac tiéu chi cia sin pham trong muc L5.bude-5. 2 SangKienKinkNghiem.org 15.3. Xée di.5.3. Xac dan pham trong thir nghinh-m-Xée-dan-phamtrong tht-agh Mye tiéu hoc tip 6 day la nhimg kién thite, ky nang, thai d6 va quan trong hon ca ki nang lye duge hinh thanh sau hoat dong STEAM ctia hge sinh. 15.4. Phan tich ede noi dung STEAM lign quan chi dé La nhiing kién thite trong chi dé di dua ra lién quan dén tinh sit dung kién thite kKhoa hoc nao dé giai quyét, str dung céng cu gi dé tao ra cCong nghé, ky nang gi dé thue hién quy trinh ky thuat va tinh toan nhting théng sé hay phan tich sé ligu nhu thé nao trong toan hoc, dic biét la mang tinh nghé thudt va nhan van trong cach giai quyet van dé do. 15.5. Du kién sin pham, xay dumg tigu chi eta san pham/giai phap giai quyét van dé Sau khi da xée dinh van dé cin giai quyét/sin pham can ché tao, can xée dil 1 tiéu chi cia giai phap/sin phim. Nhimg tigu chi nay 1a cin ett quan trong dé dé xuit gi thuyét khoa hoe/giai phap gidi quyé mau san pham. Déi voi cdc vi du néu trén, tigu chi cé the Li: Quy trink sin xuat sita chua/muéi dita véi tigu chi cu thé cua san phim (46 ngot. d6 chua, dinh du6ng...); Quy trinh xi i dur luong thuée trir sau véi tigu chi cu thé (loai thude trir sau, dé "sach" sau xit li); Quy trinh tréng rau sach voi tiéu chi cu thé ("sach" cai gi so véi rau trong thong thuong)... dung bé tiéu chi dinh hung cho san pham, tuy nhién san pham khé: phai la dau ra cia hoat dong STEAM, ma dau ra 6 day a qué trinh tim tdi, nghién su chi sin phim nén duge phan ra thinh tinh khoa hoc, ky thudt, tham my, tinh an toan va tinh nan van, 15.6. Xay dung bé céu hei dinh huéng chu d? STEAM La cdc edu hdi di tir khdi quat 4én cu thé cia vin dé can giai quyét, durge dat ra cho hge sinh dé ggi ¥ hoe sinh hinh thinh KIEN THUC NEN, dé xuat gidi ph nhiém vu nhim dat duge mue tigu da dat ra, BO cau héi nay rat quan trong véi chit dé STEAM phat trign nang Ive sing tao, dinh huéng wong lai, trong qua trinh day va hoe, gido vign can thuong xuyén dit cfu héi dinh huéng hode e6 the thiét ké b6 cu hi théng qua phiéu hoe tap. 1.5.7. Thiét ké tién trinh t6 chite hoat déng day hoc STEAM Bude nay thé hign 13 dur kién vige t6 chtte day hoe chit d&. BE thye hign vige nay cn Lam rd: Cho dé cé nhimg hoat déng nao, timg hoat déng dé thure hién vai ird gi trong vige dat due muc tiéu toan bai? Tién trinh t6 chite hoat déng day hoc duoc thiét ké theo cde phuong phap va Ki thuat day hoc tich cue. Méi hoat déng duoc thiét ké r6 rang vé muc dich, ndi dung va san pham hoc tap ma hoc sinh phai hoan thanh. Cac hoat déng d6 06 thé duge t6 chite ca 6 trong va ngoai lop hoc (6 truémg, 6 nha va cong dong). Ung véi méi hoat déng, gido vién cdn thute hién cdc cng vige sau: SangKienKinkNghiem.org - Xée dinh nme tiéu hoat déng. - Xay dung cae ndi dung hoc duéi dang céc wr liu hoc tap: phiéu hoc tip, théng tin. ~ Chuan bj phuong tién, thiét bi day hoc cho hoat dong. ~ Dur kién ngudn nhan, vat Iue dé 16 chite hoat dong. - Lap ké hoach té chtie hoat dng day hoe: Cé thé dp dung nhiéu each thie t6 chife hoat dng hoc tap: hoat dag ed nbn, hoat dng nhom, hoat dong theo tram, - Xay dung céng cu danh gid mue tigu hoat dng: Méi hoat dong giéo vién déu can cé cng cu dénh gid twong img. Cong cu dénh gia cé thé 18 mot cau hei, mét bai tip hode mét nhiém vu edn thye hién va phiéu tiéu chi dinh gid hoat déng do (rubric). - Du kién théi gian cho mdi hoat déng. Viée thiét ké cdc hoat déng cé thé tham khao cdc quy trinh t6 chite hoat déng STEAM 6 muc 1.6. 15.8. Tong két va danh gia hoat dong STEAM, mé réng cha dé MO6t bude khéng thé thiéu trong mét bai hoc STEAM Ia tng két lai van di nit ra nhing wu nhuge diém cia quy trinh va sin phim, tir dé tim ra hudng khic phue va cai tién. Cudi cing, sau méi mét hoat déng hay mét bai hoc STEAM, gio vién sé la ngudi dnh gid lai hoat dong day va hoc sao cho phii hop va dua vao tiéu chi la muc tigu da dat ra dé danh gid theo thang diém duge quy woe trong lép hoc. G day cé thé mé rong chi dé, dat ra vin dé tir cha dé da thuc hién dé giai quyét mét van dé vi mé hon, 1.6.Quy trinh té_chire thuc hién gido duc STEAMG6ng-th-thire-hién-gido-duc STEAM 1.6.1. Quy trinh thi. Quy trinh thihikQuy-trinh Cau tric bai hoc STEAM thuéng duoc phong theo quy trinh thiét ké ki thudt: Shulman (2006) lap ludn rang quy trinh thiét ké ki thuat co thé tré think mot chién luge sur pham, hé tro hinh thanh céc théi quen tr duy ki thuat. Quy trinh thiét ké Ki thuat mé ta cach ma cdc ki su dung dé giai quyét van dé, bat dau bang dat cau hoi, hinh dung cac giai phap, thiét ké ké hoach, tao va kiém tra m6 hinh va sau dé thu hign cai tién. nhiing bai hoc can tich hop cac k¥ nang van dung kién thtte khoa hoc vao gidi quyét cdc van dé mang tinh ky thuat va céng nghé, thong thudng gido vién soan bai hoc dua trén quy trinh thiét ké ky thudt. Quy trinh nay bit dau tir viée hoc sinh néu ra cdc van dé, sau dé dé xuat cae gidi phap dua trén tri tréng trong va kién thite di hoc. Tiép theo hoe sinh phai xay dung mét ké hoach dé cé thé trién 4 SangKienKinkNghiem.org khai ¥ tuéng. Sau khi da c6 ké hoach chi tiét, hoc sinh bit tay vao vi tuéng vi c the hién y vige vn dung va rén luyén cde k¥ nang thye hanh, thiét ké. San pham tao ra sé duoc kiém tra va danh gid, Neu phat hién su cé hoac chwa hoan thién, hoc sinh c6 thé diéu chinh hode gia cé lai. Cudi cling, hoe sinh sé ¢6 co hdi chia sé thanh qua cia minh vdi ban bé hoe cng déng. Dua trén phan hdi ctia cong dong, cdc van dé mdi lai nay sinh va quy trinh lai tigp tue lap lai. Viée day hoc theo quy tinh thiét ké ky thuat khong chi gidp hoc sinh thuc han nhiing ky ning giéng nhu nhiing ky str thue thy trong ede bé phan Lim nghién citu va phat trign san phim, ma quan trong hon dé 1A gitip cho hoe sinh cam thay nr tin hon vao ban than khi tr minh cé thé giai quyét dwoc nhimg van de thay vi trong cho vao mét giai phap cd sin tir ede gido vién"’. Cu thé: hoc sinh due yéu cau thiét ké, ché tao, vin hanh thir nghiém va tdi uu héa mét san pham phuc vu cho yéu cau ctia déi séng. Dé thue hién duoc cae nhiém vu do, hoe sinh co the duge huéng din théng qua van ban, video... hode dudi su huéng din truc tiép cia gido vin. Voi su dinh hudng, hé tro cua gido vién, hoc sinh sé dat ra cdc van dé ban than gap phai, cé thé 1a tim hiéu nguyén li hoat déng ciia san phim, cde bute ché tao... va tim cach giai quyét. Trong qua trinh tim cach giai quyét sé co ning y twong nay sinh, gidi phap méi. Qua trinh “thiét ké - thir nghiém — diéu chinh” duge van hanh lién tue. Theo quy trinh nay. hoe sinh thute hién theo cae bude sau: 1.6.1.1. Déi v6i khdi mdm non Quy trinh gim 3 buGe: Gido vién dua ra béi canh van dé cing cac bé kham pha, sau 46 tao dung va tién hanh cai thién. 1. Kham pha 4.khémohs Quy trinh kithust “~~ 2. Ta0 dung ‘mm non 1 khémahs 1.6.1.2. Déi voi khéi tiéu hoc Quy trinh gém 7 bude nhu sau: 1. Vin dé 2.¥ tuéng SangKignKinhNehiem org 6. cuithien N\ s 6. Caithién, SangKienKinkNghiem.org 1. van a8 2. ¥tudng a. kehoach — 5. Kigmtra 7. Chia sé 1. Vin do 2. ¥ twang 3. KE hoach 7.Chia sé 4. Tao dime Yo A 4, Tao dyng 16 1.32. D6i véi khdi trung hoc Quy trinh twong ty khéi tiéu hoc, nhung cé thém bude Khio sat: 1. Vin 48 —— 2. Khao sat 3. ¥ tudng 4. KE hoach 4. Kéhoach 7. Cai thién oan 5. Tao dying 7. Githign 5. Tac dumg. S 7 4. Chia sé 8. Chia SangKienKinkNghiem.org 17 Bue 1: Dat mot van dé - hode mot yéu cau thiét ké va chuyé gino nhiém vu: + Trong céc bai hoc STEAM, hoe sinh due dat trade ede nhiém vu thie tién: siti quyét mot tinh hudng hose tim hiéu, cAi tién mot tmg dung ki thudt nio d6.Van d2 STEAM duoc Iya chon gin véi ting dung ctia kién thite can day, ¢6 ign quan t6i cae van dé xa hoi, kinh té, méi trudng; thudng gin véi ca nhin hoe sinh, béi canh dia phuong hay van dé néi bat, thoi swt. Cac van dé nay phai tha vi, hap dan dé cae nhom ty nay sinh nhu cau giai quyét van dé, tiép nhén nhigm vu mang tinh thiét ke theo cach tw nhién. Thong thuong. khi sia quyét cae van dé STEAM, hoe sinh img dung duoe ngay trong cude sng, hay hé try vui choi, gidi tri. Vi du: Gido vién cung cap théng tin vé thue phim (gid, cha, nem chua, bin, bank pho. banh cudn, banh su sé, banh duc...) cd chita han the (cé tinh kiem) tir thoi su, lam cde nhém ty nay sinh va tiép nhan nhiém vu “cach phat hién han the trong gid, cha, trong dé cd nhigm vu ché tao chat chi thi do pH tir nguén nguyén ligu thién nhién”. Thue hién nhiém vu nay. hoc sinh can phai thu thap duge théng tin, phan tich duge tinh huéng, gidi thich duvoe tng dung ki thuft, tir dé xuat hién ede edu hoi hode xie dinh duge van dé can giai quyet. + Sau khi dat van de, yéu cau hoe sinh tim hiéu kién thie mi Tir vin dé can gidi quyét kém theo san pham phai hoan thanh véi cdc tiéu chi cu thé, hoe sinh cin phai nghién etu vé kién thife e6 lién quan can sir dung trong viée gidi quyét van dé, thiét ké san pham. Dé 1a nhiing kien thite, ki nang da biét hay can day cho hoe sinh trong chvong trinh gio duc phé théng. Hoat déng nay bao gom: nghién citu tai ligu khoa hoc (bao gom sach gido khoa); quan sat/thye 18 SangKienKinkNghiem.org hién cae thi nghiém, thye hanh; giai cdc bai tap/tinh huéng cé lién quan dé nam ving kién thite, ki nang Bude 2: Khao sit: Khi dura ra mét van dé thi gido vién huéng hoe sinh khéo sat, diéu tra xem van 48 dé 6 phai Li nhu ciwgiai phap edn thiét? Trude dé ngudi ta dia gidi quyét van 8 nay nhu thé nao rdi? Buée 3:¥ tong: Dua trén kién thire da hoc va tri trong tuong, hoc sinh dé xuat cdc ¥ tong. Gido vign khuyén khich hoc sinh dé xuat nhiéu phong an thiét ké san phim. Dau tién, cdc nhém phac thao ban vé ki thudt nhdm cu thé ede ¥ tng, phuong an thiét ke. Gido vién khuyén khich cdc nhém ty do phac thao ban vé va khong nén nbn xét hay dnb gid ban vé cia cdc nhém khée nham trinh trudng hop han ché tinh sang tao ciia cde nhém. Sau dé, cde nhém lan hrot thuyét trinh vé ban vé thiét ké san pham. Phan thuyét trin can lam 16 co cau san pham, vat ligu du kién str dung... Cae nhom con lai phan bién, chi ra wu diém va nhuge diém cua tig ban vé thiét ké. Trong bude nay, hoc sinh cé nhieu co héi dé rén luyén va phat trién nang lye ng6n ngit va giao tiep. Cudi cing, gido vién t6 chite cdc nhém thao luan, thong nhat ban vé thiét ké t6i wu, phi hop véi nguén hye: kinh phi, dung cu, vat ligu, ning lute cdc nhom. Buse 4: Ké hoach: Sau khi cdc nhém chon mét ¥ tuéng ti wu nhat, bude nay lén ké hoach chi tiét ché tao sin phim: - Phdc hoa so dé cau tao chi tiét ~ Phan cng céng vige va thoi gian thu hign Buse 5: Tao dung: __ Trong hoat dong nay, giéo vién sé t6 chtke mot khodng thoi gian dé hoc sinh ¢6 the tién_hanh_ché tao mau_theo_ban_thiét_két n6i wu di_chon_& bude 3 va theo ké hoach chi tiét & bude 4. -___Trong bude nay, hoe sinh ¢6 nhiéu co hdi rén Iuyén va phat trién te duy ki thuat, nang luc thuc hanh, hinh thanh va phat trign cac ki nang gia cng vat ligu co ban nhu: str dung cua may hay cua cam tay, cat got bang dao kéo... Gido vién can quan li, nhc nhé cde nhém tuan thi céc quy tée an toan. Buée 6: Kiém tra, vin hanh thir nghiém va dénh gid san phim: __ Cfc nhém can thir nghiém mau thiét ké cia minh va thu thap sé ligu. Co thé tién hin | hay nhiéu [an tht nghiém, phu thuéc vio dinh dang so ligu, dit ligu sé 19 SangKienKinkNghiem.org thu thap. Sau dé ede ddi cn phan tich sé ligu va dinh gié miu thir nghiém theo cae tiéu chi d3 dé ra. Néu sin phim hoat déng én dinh, pha hop voi dur doan thi cée nhém tiga hanh viét bao céo, chuan bi thu hién bao cao san phim. ___Néu san phim hoat déng kh6ng én dinh, két qua khong phi hop voi du doan thi nhém can tiép tue bude 7 va quay lai theo vong 4, 5, 6 dén khi sin phim én dinh. Buse 7: Cai thign: Sau bude 6, néu san pham chua én dinh, thi cdn cai thién san pham dén khi hoan chinh. Buée 8: Chia sé: Cac nhom cé thé tinh bay sé ligu cia minh tude toan lép va sau dé xac dinh nhom nao dat két qua tt nhat. Dau tién, gido vién t6 chte cho cdc nhém lan luot bao edo ve sin phim. Yéu cau ede nhém trinh bay duoc qua trinh gia céng, ché tao, dic biét néu dirae cde khé Khan trong qué trinh thyc hién va lim 1 duge cae giai phip dé gidi quyét cdc kho khin tén, Gido vién can khuyén khich va huéng din cde nhém phoi hop thuyét minh vé6i vén hanh san pham dé minh hoa, khich Ié cde nhém huy déng nhiéu hoe sinh tham gia thuyét trinh. Sau dé, gido vién t6 chtte cdc nhém phan bién, gdp ¥ vé san pham, phan trinh bay eta ede nhom. Cuéi cing, gido vién t6 chute cdc nhém danh gid bao cao sin pham théng qua cac tiéu chi dnh gid. Va cin ett vao str quan sat hoat déng cia cdc nhém, két qua danh gid cia cdc nhém va cla gido vién dé két lun vé hoat déng. Dua vao dé, gido vién khen thuong déi véi nhom hoat déng tot. Trong quy trinh thiét ké ki thuat, cdc nhém hoe sinh thir nghiém céc ¥ tuéng dua trén nghién ctu cia minh, str dung nhiéu cach tiép can khdc nhau, mic sai 1am, chap nhan va hoe tit sai lam, va thit lai. Su tp trang ciia hoe sinh 1a phat trién cae gii phap. Tién trinh bai hoc STEAM rink dén 06 nhiéu dap dn diing va coi se that bai nhue lé: mét phan edn thiét wrong hoc tép. Mot cau héi nghién eitu dat ra, ¢6 thé dé xuat nhiéu gid thuyét khoa hoc; mét van dé cn giai quyét, 06 thé dé xudt ahién phiong 4n, va lua chon phurong én téi un. Trong céc gia thuyét kitoa hoe, chi c6 mot gia thuyét diing. Nguoe lai, ede phuong an giai quyét vin dé déu kha thi, chi khac nhau ¢ mite d6 tdi wu khi giai quyét vin d&, bai hoc STEAM khéng cé cfu tra loi dung duy nbét. Diu dé dinh hudng viée dinh gid trong cde bai hoc STEAM cin dim bio di su vao qué trinh chtt khéng chi dua trén két qua. Tiéu chi nay cho thay vai trd quan trong cua ning luc gidi quyét van dé va sing tao trong day hoc STEAM. Diéu tha vi la cde chwong trinh giéo due STEAM gitp hoc sinh duoc trai nghiém qua céc cam xiie ca that bai ciing nhw thanh céng trong qua trinh hoc tap. 20 SangKienKinkNghiem.org

You might also like