Professional Documents
Culture Documents
Testi I Gjuhes Shqipe
Testi I Gjuhes Shqipe
Testi I Gjuhes Shqipe
Qeveria shqiptare e informon Lidhjen e Kombeve nëprillin e vitit 1921 se në Kosovë ishin vrarë
2.000 shqiptarë, që nga fillimi i po atij viti; kursekatër muaj më vonë, kreu i Bashkësisë Islame
në Bosnje, Reiu ul-ulema Çausheviq, i tha njëdiplomati se që nga nëntori i vitit 1918,
në rrethin e Prishtinës ishin vrarë 5.000 veta. Sa përshifrat e përgjithshme, një dokument i
hartuar nga Komiteti i Kosovës, më 1921, llogariste sederi atëherë ishin vrarë 12.371 veta, ishin
burgosur 22.110 veta dhe ishin djegur përafërsisht6.000 shtëpi.
Një ndër metodat e spastrimit etnik, shkombëtarizimit dhe sllavizimit të Kosovës, ishteedhe
kolonizimi i Kosovës me elementin sllav dhe shpërngulja e shqiptarëve nga vendlindja etyre.
Kolonizimi si metodë përfide filloi të mistifikohet dhe të kamuflohet me zbatimin e njërësnga
metodat borgjeze me reformë agrare, e cila propagandohej si masë përparimtare e që në tëvërtetë
fsheh qëllimin e borgjezisë serbomadhe - kolonizimin e Kosovës dhe shkombëtarizimin epopull-
sisë shqiptare, e cila ishte në shumicë absolute. Pra, borgjezia bënte përpjekje që tarrallojë sa më
tepër popullsinë shqiptare, sidomos në ato treva ku shqiptarët jetonin në numër të madh dhe
Kosova ishte rajoni me popullsi më të dendur në tërë Mbretërinë jugosllave.Ekzistonte një
program i gjerë i kolonizimit, i vendosjes së folësve të sllavishtes në viset ebanuara me shqiptarë.
1.2. Qëllimi i kolonizimit dhe i reformës agrare
Përveç kësaj, ajo politikë bënte përpjekje që ta rrallojë sa më tepër popullsinëshqiptare dhe në
ato treva homogjene dhe vendbanime të banuara plotësisht me popullatëshqiptare të vendoste
kolonë, pra në ato krahina, ku shqiptarët jetonin në numër të madh, si dhesynohej të kolonizohen
ato treva të pastra etnike shqiptare siç ishin: Drenica, Llapi, Llapusha,pjesë të Rrafshit të
Dukagjinit, të Kosovës etj, dhe të thyhej homogjeniteti nacional i atyrevendbanimeve e trevave
në fjalë.Organet shtetërore dëshironin që nën maskën e reformës agrare dhe të kolonizimit
tërealizonin politikën për shtypjen brutale të popullsisë shqiptare, konfiskimit të tokës
sëfshatarëve shqiptarë, të nxiste tendencën e shpërnguljes së saj në Turqi e në Shqipëri dhe
tërealizonin idenë e nacionalizimit dhe të serbizimit të Kosovës. Me këtë, politika
hegjemoniste jugosllave, duke e konsideruar se popullata shqiptare homogjene autoktone, e cila
jeton në numërtë madh dhe vështirë mund të asimilohet për shkak të kulturës dhe gjuhës tjetër
nga ajo sllave,ajo gjeti metodën e terrorit, të dhunës, të marrjes së tokës dhe të shpërnguljes me
dhunë tëpopullatës shqiptare jashtë atdheut të tyre, dhe me këtë të fitojë sipërfaqe të mëdha toke
tëpunueshme, në të të vendosë një numër të madh të kolonëve.
Kosovë, duke u premtuar tokë më bollëk, shtëpi, vegla bujqësore, lehtësi tatimore, kredi etj.
Mekëtë shtypi borgjez synonte që në radhët e popullsisë shqiptare të krijojë një gjendje tensioni
tëvazhdueshëm, i cili duhej të ndikonte në shtimin e mëtejshëm të shpërnguljes. Në shumicën
egazetave, sidomos në ato beogradase, botoheshin artikuj shpifës, tendenciozë, duke e paraqitur
shpërnguljen si “dëshirë” të popullatës “myslimane”, ndërsa kolonizimi arsyetohej për tokën e
lirë dhe interesat që kishte shteti për t‟i kolonizuar këto treva me elementin e krishterë nga
aspekti i mbrojtjesSipas shënimeve statistikore Kosova në krahasim me viset tjera si Vojvodina,
Sllavonia,Serbia etj., ishte shumë më e dendur me popullsi bujqësore. Kështu që nuk ka pasur
kurrfarë arsye ekonomike e sociale, siç mundohet të arsyetohet nga disa “shkencëtarë” që të
plotësohet me popullsi nga viset tjera.
1.4. Kolonët
Kolonët të ashtuquajtur vullnetarë, çetnikë, optantë, etj., vinin gati nga të gjitha viset
eJugosllavisë borgjeze, si nga Mali i Zi, Hercegovina, Bosna, Dalmacia, Lika, Korduni,
Bania,Serbia Jugore, Vojvodina, etj. Mirëpo, kishte kolonë të ardhur edhe nga disa shtete të
jashtme singa Rusia, Italia, Hungaria, Shqipëria, Amerika, etj. Atyre pushteti u jepte prona të
mëdha të tokës, sipërfaqja më e madhe e marrë nga pronarët shqiptarë, duke i detyruar ata që të
shpërngulen ose të bëhen shërbëtorë “të agallarëve” të rinj, duke ua punuar tokën dhe duke e
paguar edhe tatimin për atë tokë. Pushteti, kolonët i vendoste edhe në shtëpitë e fshatarëvevendas
shqiptarë dhe të atyre të shpërngulur. Kolonëve, përveç tokës se dhënë falas, pushtetidisave ua
ndërtonte edhe shtëpitë, si dhe u jepte ndihmë në material ndërtimor, vegla pune, kredi,i lironte
nga tatimet shtetërore për 10 vjet dhe nga ato komunale për 5 vjet, kurse të drejtën eplotë si
pronarë - me të drejtë për të shitur atë - do ta merrni pas dhjetë vjetësh, transportin falastë tyre, të
materialit ndërtimor, veglave të punës, bagëtive etj. deri të vendi i vendosjes etj. Uformuan
Kooperativat agrare nga të cilat kolonët merrnin kredi pa kamatë, material ndërtimordhe ndihma
të tjera.Në mesin e kolonëve të ardhur, që shteti u kishte dhënë tokë, përveç fshatarëve
bujqkishte edhe tregtarë, pensionistë, oficerë, xhandarë, nëpunës, ish ushtarë të frontit të
Selanikut, që quheshin vullnetarë dhe “sollunci”, etj. Në shumë anë ata zuan vendet e ish
bejlerëve dheagallarëve.
Për t‟i nxitur dhe për t‟i tërhequr kolonët që të vijnë dhe të vendosen në Kosovë, makineria
propaganduese serbe përdorte në forma të ndryshme propagandën se në Kosovë katokë më
bollëk, shtëpi të lira etj
sunduese ndaj shqiptarëve dhe vendeve të tyre kishte filluar edhe gjatë periudhave më tëhershme
historike. Për ta nxitur shpërnguljen, pushteti borgjez i ngacmonte shqiptarët edhe nëndjenjat e
tyre kombëtare e fetare, si në rrënimin e xhamive, varrezave, etj.Ultranacionalistët serbë, duke
filluar nga Garashanini, Klubi Kulturor serb, Konventafamëkeqe për shpërngulje e vitit 1938, me
mbarimin e Luftës së Dytë Botërore, vazhduanpërpjekjet për realizimin e planeve, si p.sh.
Elaborati i ri i Vasa Çubrilloviqit i titulluar “Problemi i pakicave në Jugosllavi”
Ai pushtetin e ri e “mëson” se përveç spastrimit nga ana eushtrisë gjatë operacioneve, duhet
zbatuar edhe metoda të tjera në mënyrë që pakicat kombëtaretë detyrohen të shpërngulen, të
krijohen për ta kampe përqëndrimi, ndërsa pasuria e tyre tëkonfiskohet.Qëllimi i qarqeve
sunduese, sidomos atyre policore, ishte që në radhë të parë t‟i detyrojën që të shpërngulen
personat e fshatit me autoritet, të pasurit, paria e fshatit, sidomos poseduesit etapisë, sepse pas
tyre do të shkonin të tjerët.
Veprimtari Praktike
Tema: Shqiptaret ne Jugosllavi e Greqi ne periudhen
midis dy Lufterave Boterore
Lenda: Histori
Klasa: XI/C
Burimet:
Historia e popullit shqiptar , vell. III (periudha e pavarsise, 28 nentor 1912 –
7 prill 1939), Toena: 2007. f. 449-450,473,477-482, f.483,486-487: f. 488-
491, f.500-508
Fjalori enciklpedik shqiptar, Vell. I, II, Tirane, Kristalina – KH, 2008. Zer I
per Camerine dhe kosoven.