WIOSNA LUDU 1848

W końcowych latach 40, w Europie panował niespokój, do walki szykowali się rewolucjoniści
różnych opcji, liberałowie, demokraci, socjaliści.

1. Zwolennicy idei narodowej, wierzyli w możliwość zjednania Włoch i Niemiec, albo co najmniej
rozszerzenie swobód w Polsce i na Węgrzech.

walczyli o zjednoczenie kraju (Włochy, Niemcy)

o wyzwolenie kraju spod obcej okupacji (pn. Włochy, Węgry

2. @Liberałowie mieli nadzieje, że rozpowszechnić się prawa obywatelskie.

o zniesienie pozostałości ustroju feud. m.in.
– pańsczyżny
– chłopstwo który istniał w Rosji

3. @Radykalni demokraci, liczyli się na ustanowienie republik, na poprawę losu

najuboższych czyli los proletariatów, na upodmiotowienie warstw.
o ustrój republ. (Francja, częściowo Niemcy)
o konstytucję (Niemcy, Prusy, monarchia habsburska)

Decyzją kongresu wiedeńskiego w Italii nadal utrzymano rozbicie.

@Ruch liberalny określano we włoszech jako risorgimento, w którym skupiał młodych
romantyków.

Działali oni za pośrednictwem tajnej organizacji, pod nazwą karbonariuszy, zwanych zakonami
węgla.

Rewolucje w 1820, 1830 i 1831 który stanęli na czele nie dały rezultatów.
Ich działalność była skierowana przeciwko absolutyzmowi i klerowi, zwłaszcza rządom
Habsburgów którzy przez namiestnika podporządkowali sobie Włochów/ sprawowali władzę nad
Włochami

@ już w roku 1820 1830 1831 pod ich wpływem wybuchało rewolucję we włoszech
Ich rewolucje zostały stłumione przez Francję Ludwika Napoleona i Austrię, która starała się
utrzymać swe wpływy na półwyspie Apenińskim.
na skutkiem tego,
1. Wenecja i Mediolan były częścią Cesarstwa Austriackiego
2. zaś królestwo obojga sycylii było rządzone przez władców z dynastii Burbonów, czyli
paktycznie należało do Francji.

RESORGIMENTO - Młode włochy

1831 r. Giuseppe Mazzini założył radykalny ruch Młode Włochy, który dążył do zjednoczenia
państwa poprzez powstanie ludowe i powołanie liberalnej republiki. Do organizacji wstępowało
wielu ludzi,
@ według szacunku, w 1833 liczyła co najmniej 60 tys członków.
W 1833 r. Młode Włochy próbowały wywołać rewolucję w Piemoncie należącym do Sardynii, ale
konspiracja spotkała się z krwawymi represjami, sam Mazzini zmuszony był uciec do Szwajcarii.
Dopiero w okresie wiony ludu, czyli w 1848 roku, włosi dostrzegali swą szanse.
@ 1848, w Palermo, organizowali powstanie przeciw Ferdynandowi II Burbonowi, który
ostatecznie nie przyjął konstytucji o charakterze liberalnym.
18 marca, 1848 roku, Włosi organizowali powstanie w Mediolanie, stolicy należącej do Austrii.
powstanie okazał się bardzo groźnym dla rządu austriackiego, gdyż Feldmarszałek Redetzky
wycofał się z Wenecji.

układ siły we Włoszech, zmienił sie gwałtownie gdy Piemont wypowiedził wojnę rządowi Austrii.
Piemont na fali powodzeń rewolucjanistów, w 1848 stanął na czele antyaustriackiej koalicji.
Król Karol Albert podejmował walki z Austriakami, lecz podjął decyzję raczej pod presją czasu i
okoliczności.

@wreszcie, Piemot rozpoczął wojnę z Austrią, która została przez Włochów nazwana świętą wojną.
– Poparła ją bezpośrednio Toskania.
–
@- popularny papież Pius IX, z mocnym naciskiem, orzekł, iż jako głowa kościoła, nie może brać
udziału w walce zbrojnej.
1. bitwa pod Custozą 1848
jednak wojna nie przebiegła pomyślenie dla Włochów.
Pod Custozą 24-27 lipca 1848, Karol Albert został pokonany przez Redetzkiego.
2. bitwa pod Novarą 1849
1849, Karol Albert, mianował Wojciecha Chrzanowskiego dowódcą wojsk piemonckich.
1849 pod Novarą, Austriacy pobili Chrzanowskiego.
Redetzky pokonał armie liczniejszą od swojej.

Rzymskiej republika
kolejnym ważnym krokiem który Włosi pozwolili sobie, to było powstanie repulika Rzymska.
Włoscy demokraci, wściekli na monarchów, powetowali niepowodzenia w Państwie
Kościelnym, i 9 lutego 1849 ogłaszali powstanie rzymskiej republiki demokratycznej.
@W wyniku tego papież Pius IX musiał opuścić Rzym i udać się na wygnanie do Gaety na
terytorium Królestwa Obojga Sycylii.
Rzymscy republikanie dostali wsparcie ze strony toskańskich demokratów.
Wiosną 1849 roku, Zgromadzenie Konstytucyjne Republiki Rzymskiej, powoływał triumwirat z
Mazinim na czele.
@w rzymie po około 2000 lat przywrócono republikańskie rząd który upadło przez
Oktawiana(mam na mysl, że upłynęło 2000 lat)

międzyczasie w Sycylii Papież Pius przekonywał Ludwika Napoleona do interwencji, i

przywrócenia władzy ziemskiej.
katolicy w całej europie wzywali do udzielenia mu pomocy.
@Napoleon kierował Nicolasa Oudinota, by oblegac Rzym i końcu zajmował go, jednak dowócy
Mazzini i Garibaldi ratowali się ucieć.

w roku 1849 wraz z abdykacją Wiktora Emanuela I Resorgimento zakończył się.

Wenecja która była jedną z ostatnich twierdz wiosny Ludów została zdobyta przez Radeczkiego.
Na Tybr wrócił papież, i z nim stary system rządów również wrócił na półwyspie Apenińskim.
(jednak w moim zdaniem, I Resorgimento odniosł półwiczny sukces.)
Mimo nacisku Austriaków w Toskanii, i Sardynii panowało liberalna konstytucja.
zjednoczenia ziem włoskich

STATUT ALBERTYŃSKI

drugim ważnym skutkiem Resorgimento było przyjęcie statutu Albertyńskiego przez

Alberta.
Statut został zapoczątkowany podczas resorgimento
przewidywał szerokie kompetencje monarchy, począwszy od zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi,
poprzez mianowanie i powoływanie ministrów, po moc rozwiązywania izb parlamentu
@ ale miał także częściowo charakter liberalny, bo precyzował równość obywatela przed prawem

Wojna krymska ożywiała nadzieje Włochów i Niemców, dwóch narodów podejmujących

próby zjednoczenia.
Nowym premierem został Camillo Cavour.
Cavour próbował także zjednoczyć wszystkich pragnących zjednoczenia Włoch bez względu
na poglądy.
w 1853 zerwał stosunki z Austrią, przeprowadził konfiskatę majątków klasztornych, co
pozwoliło zwiększyć armię.
Miał on świadomość, że bez sojusznika z zewnątrz, Włosi nie mają szans w walce z Austrią.
Cavour znalazł sojusznika w cesarzu Napoleonie
traktat w Plombieres 1858
1858 doszło do traktatu w Plombieres
na mocy którego, Francja i Sardynia miały wspólnie uderzyć na Austrię. Skutkiem miało być
powstanie królestwa północnowłoskiego.
Ceną za poparcie Napoleona III dla Sardynii, było odstąpienie na rzecz Francji Nicei, oraz
Sabaudii.

W styczniu 1859 Wiktor Emanuel II szykował się do wojny, w kwietniu granicę przekroczyli
Austriacy, którzy rozpoczęli wojnę.
Wtedy Cavour sięgnął po sojusz z Francuzami, którzy dzięki kolei bardzo szybki dotarli na front.
bitwa pod Magentą
bitwa pod Solferino
Piemont odnosił zwycięstwo nad Austriakami, i odzyskał Milan.
Traktat w Villafranca 1859
Napoleon III nie spodziewał się tak szybkiego sukcesu więc rozpoczął rozmowy pokojowe z
Franciszkiem Józefem w Villafranca.
Włosi się oburzyli, Cavour podał do dymisji.
traktak w Zurychu
traktat w Villafranca zostało potwierdzony w Zurychu.
Na mocy późniejszego Traktatu w Zurychu terytorium Lombardii zostało przekazane przez
Francję Piemontowi w zamian za Sabaudię.

II Resorgimento - środkowo włoski

Sytuacja we Włoszech rozwija się w sposób nieprzewidzianych. W państwach środkowo

włoskich, pod wpływem agitacji Garibaldiego, wybuchali powstania.
Napoleon nie był zadowolony tym obrotem sprawy, jednak wyrażał zgody na
przeprowadzenie plebiscytu.
Wyniki były oczywiste, wszyscy chcieli zjednoczenia. Protesty papieża na wiele się nie zdały.
Pozostał otwarta sprawa południa, gdzie władzę sprawuje Franciszek II. Przeciwko niemu
wybucha powstanie, wsparte przez Gribaldiego.

W 1860 doszło do przyłączenia Królestwa Obojga Sycylii.

Giuseppe Garibaldi przygotował wyprawę tysiąca.

Król Sycylii Franciszek II zlekceważył wyprawę.

1860 Bitwa pod Milazzo
W bitwie pod Calatafimi i Milazzo Garibaldi wygrał.

Nie konsultował jej z rządem piemonckim.

W obawie przed rewolucyjnymi zapędami Garibaldiego, królestwo Piemont wysłał wojska na
Neapol od północy.
@Pod Teano doszło do spotkania Garibaldiego z królem, którego uznał królem i pozdrowił go.
Wiktor Emanuel II wjechał do Neapolu - Królestwo Obojga Sycyli zostało włączony do Piemontu.

1861, Cavour zwołuje pierwszy parlament.

Parlament proklamuje powstanie Królestwa Włoskiego.
1861, Wiktor Emanuel II, przyjmuje tytuł króla Włoch.
pierwszym premierem został Cavour, obowiązującą konstytucją Włoch staje się konstytucja
Sardynii, tak samo jak prawo.
1861 idea risorgimento urzeczywistnił się, jednak poza granicami znajduje się Rzym,
ochraniany przez korpus wojska francuskiego.
urzeczywistnił się
Włosi maksymalnie wykorzystują koniunkturę międzynarodową.
poza państwem pozostało Veneto i Lazio.
1866, dzięki zwycięstwom Prus, Włochy otrzymują Wenecje.
Pozostawało zdobyć Rzym. Podczas konfliktu prusko-francuskiego stało się to możliwe.
1870 włosi zajmują zbrojnie Rzym.
1870 proces zjednoczenia się dopełnił. Stolicę w 1871 przeniesiono do Rzymu.

Państwo i gospodarka rozwija się w sposób zrównoważony. Liberałowie stają się najważniejszą siłą
polityczną. Laicyzacja natomiast pogarszała stosunki między państwem a papiestwem.
Po zdobyczy rzymu, zaczęto myśleć również o dalszych dawnych ziemiach włoskich, jak Tyrol.
Włosi zażądali ich zgodnie z programem o nazwie irredentyzm.

jednak Wewnątrz Włoch nadal trwał poważny spór między włochami.

Wielu mieszkańców nie czuło się w pełni Włochami.
Nie udało się zlikwidować podziału ekonomicznego między południem i północną.

Norwegia
(1848, odbyły się pierwsze wybory powszechne w znaczniu nowoczesnym) (również
próby aneksowania na rzecz Belgii i Luksemburgu zakończyły się niepowodzeniem.)
(1848 król duński Fryderyk VII zdecydował się na formalne włączenie księstw
Szlezwik i Holsztyn do Danii. problem polega na tym, że na tym terenie, zamieszkiwało
wiele ludów Germańskich, więc automatycznie decyzja ta wywołała wiele sporów
wśród mieszkańców, co w końcu doprowadziło do wojny.)

Katalonia
@Katalonia - niepodległość w XIX wieku, wraz z rozwojem nacjonalizmu tworzy się świadomość
katalońska. w tej mierze, Enric Prat de la Riba odgrywał ogromną rolę. wydał liczne manifesty
polityczne przekonujące do zwiększenia autonomii Katalonii 1914 Mancomunitat de Catalunya
zwołał zgromadzenie radców 4 prowincji katalońskich praca i literatura również ożywiły
odrodzenie Katalonii(moim zdaniem to też brzmi dziwny. (Trochę tak)) 1880 – Valentin Almirall
zaczynał wydawać prasę katalońską Jocs florals – konkursy kwiatowe poetyckie katalońskie i
okcytańskie 1931 po raz czwarty powstawała Republika Katalońska z flagą (cztery czerwone pasy
na żółtym tle), jednak funkcjonowała tylko 4 dni.

Katalonia XVIII podczas wojny hiszpańsko-francuskiej, Katalonia była okupowana przez wojska
napoleońskie. W Katalonii powstał niezależny rząd podporządkowany Francji, ale Katalończycy się
burzyli Po Napoleonie Katalonia wraca do Hiszpanii

@Katalonia w późnym średniowieczu doszło do zawarcia unii personalnej między Hrabstwem

Barcelony a Królestwem Aragonii. w czasach panowania królestwa Hiszpanii, Katalonia mogła
zakosztować wolności i autonomii. był organ samorządny i własne prawo w ramach Korony
Aragonii jednak czasami Katalonia stawała się przedmiotem sporu między mocarstwami. podczas
wojny o sukcesję hiszpańską, Katalonia walczyła przeciw Filipowi V Burbonowi i opowiedziała się
po stronie Habsburgów. 1716 po zdobyciu Barcelony, doszło do dekretu de Nueva Planta. czyli
zmieniono organizację terytorialną i Fueros wolności jej municypiów w konsekwencji autonomia
Katalonii została w dużym stopniu osłabiona i zmniejszona.
1894 dzięki pomocy Sabiny Arana Goiri'a Baskowie mieli swoją własną flagę zwany Ikurrina.
wkrótce Ikurrina stała się flagą Basków, niemal symbolem ich żądania niepodległości. wraz z
rozwojem nacjonalizmu w roku następnym 1895 – powołana została Nacjonalistyczna Partia
Basków 1902 – Arana zaczyna mówić o walce o autonomię zamiast o niepodległości (~realizm)
1939 gdy wybuchła wojna domowa w Hiszpanii, Baskowie opowiedzieli się po stronie rządu
ludowego za uzyskanie autonomii. Skutki wojny domowej dały się Baskom we znaki. Na
terytorium Kraju Basków została ustanowiona armia okupacyjna, zabroniono wszelkiego rodzaju
publikacji, nawet rozmowy w języku baskijskim. podczas panowania Franco, hiszpańskie
bezwzględne represje nad Baskami spowodowały ruch nacjonalistyczny przeciw Hiszpanom. w
roku 1959 zostało założony ETA(Euskadi Ta Askatasuna) i przyjęto Ikurrinę.