1

Myit Masin Hkyen Lajang Let Yesu Hkristu Hpe Hkaptau Hkalum La GaLuka
3: 4-6 Nam mali kata e jahtau ai nsen gaw; Dai Madu a lam lajang da mu, Shi a lam masun ni hpe-
shading mu: Hkaraw hkamwam shagu kaput lu na rai nga ai; bum hte kawng shagu hpe daw kau lu
na rainga ai, magaw ai lam ni hpe shading lu na rai nga ai, machyawk marawk re ai lam ni hpe
shara lu na rainga ai; shaloi ahkrang ashan yawng gaw, Karai Kasang a hkye hkrang la ai lam mu
lu na mara ai. (Esia40:3-5; Mahte 3:3; Marku 1:3; Yawhan 1:23).
Ga Hpaw
Madu Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum la ai Hkristmas shata de bai du dep shang wa lu saga
ai. KaraiKasang a chyeju mu mada shangun ai gaw, Karai Kasang a matu sakse tai na matu re.
Karai Kasang ahpung shingkang a matu grau nna asak hkrung na matu re. Ya dai ni Yesu du sa
wa ai Hkristmas hpehkap tau hkalum na matu hkyen lajang ai shaloi mung, Karai Kasang lajang da
ya ai chyeju mahkrun hpeatsawm chyena ai hte chyeju hte hpring ai asak hkrung lam hkam la lu na
matu hkyen lajang ra ga ai.
Israela ni a labau hta Karai Kasang hkyen lajang shangun ai lam
Yehowa Israela amyu ni a myit masin hpe hkyen lajang shangun ai lam hte, jaw ya na chyeju ni
hpe
Pru19:4-6
hta mu lu ga ai. Israela amyu ni Egutu kaw nna pru wa ai hpang, shata 3 ngu na hta langai yashani
e, Sina nam mali de du ma ai. Sina bum man e but nga ai aten, Moshe hpe Karai Kasang bum
ntsade shaga la nna, Israela ni hpe lam lahkawng tsun shangun ai re.
(1) langai ngu na gaw, " Egutu masha nihpe ngai galaw ai hte, kalang a singkaw hte nanhte hpe
hpai wa nna, ngai hpang de nanhte hpe woi la masade ai gaw, nanhte mu manit dai" ngu ai ga re.
Egutu e mayam tai nga ai kaw na lawt wa ai, ya Sina nammali du hkra Hpara-U hkawhkam a ali
ama ni a hpyen hte, kaga hpyen amyu myu kaw na shim lum aihku woi lakawn wa ai gaw ngai
Yehowa re. Nanhte a n gun lagaw, atsawm marai hte n re. Kaga amyukaba ni a jaw e n re. Hpara
shaje ni a jaw e n re. Ngai Yehowa Karai Kasang she chyeju jaw let hkyemawai la ai re. Dai
chyeju hpe ya nanhte mu lu, chye la lu manit dai, matut nna mung nahte hpe mau hpachyeju ni hte
lakawn la na re, ngu Israela amyu sha ni yawng hpe tsun shangun ai re.
(2) lahkawng ngu nagaw, "Dai re ai majaw, nanhte nye a ga teng teng madat nna, nye a ga shaka
hkan myit yang gaw, mashaamyu nlang hte hta na nanhte nye a Sali wunli tai na
marin dai. Kaning rai nme law, lamu ga ting nye arai nga li ai: nanhte gaw nye a matu
hkinjawng mungdan hte chyoi pra ai amyu tai na marin dai. Ga ndai hte gaw, Israela kashu kasha
ni hpe nang tsun na ga rai nga ai, ngu wu ai". Sali wunli tai na ngu aigaw nanhte ngai hte sha seng
ai, nye a masha, amyu ni re. Nye chyeju hkam la na ni re. Nye a darumagam hpung shingkang hte
mai kaja ai tsaw ra myit hpe shadan shadawng na ni re. Yu maya shinggyimmasha hku hkrung na
matu n re. Tinang kam ai hku myit machyu let hkrung na matu n re ngu tsun ai lamrai nga ai.
Bai nna, hkinjawng mungdan ngu ai gaw yu maya shinggyim masha n rai, chyoi pra san seng aihte
Karai Kasang a man hta sit shang ai hkin jawng, Karai Kasang sharawng awng ai lam hpe shadan-
shadawng ai dat kasa, Karai Kasang hte shinggyim masha ni a lapran htinglu htinglai ya ai
masha/mungdan tai na matu ngu ai re. Bai nna, chyoi pra ai amyu ngu ai gaw, Karai Kasang a yaw
shada da ailam ndai mungkan hta dik tup wa na matu, Karai Kasang a hpung shingkang a matu
tinang hkum hpe sanda let mai kaja ia lam hku asak hkrung ai ngu ai lachyum rai nga ai. Mungkan
marin marit lam n hkan ai,tara maigan ni zawn asak n hkrung ai, sha Karai a hpung shingkang a
matu asak hkrung na ngu myitshajin da ai sak hkrung lam hpe tsun ai re.Lahta na hku ap nawng
asak hkrung let Karai Kasang a sali wunli tai na matu yaw shada ai lam rai nga ai.Kashu kasha ban
 2

hte ban dai hpe tsun ginlen let Karai Kasang a masha, dinghku, amyu tai nga na matuKarai Kasang
yaw shada da ai lam rai nga ai.
Israela ni Babulon de bawng bai dung ra mat ai shaloi mung, Israela nkau mi, tsinyam tsin damhte
myit htum myit chyum lam lapran kaw na, Yehowa hpe kam hpa manoi ai hte hkye la na chyeju
hpeala, hpyi nem sit shang ma ai re. Shaloi Yehowa gaw Myithoi Esaia hku nna (Esaia 40:1-5) Shi
Israela amatu mau hpa chyeju galaw na re, Yehowa gaw shi a ga shaka hpe shadik na re ngu n gun
atsam jaw wuai. Ngai gaw nanhte a Karai Kasang, nanhte gaw nye a myu" ngu ai ga shaka hpe
shadik na re. Rai tim daichyeju a matu myit masin hpe hkyen lajang ra ai. Hkawhkam hkawm sa
wa ai nam mali hkrun lam hta, shawng kaw hkawm sa yak shangun mai ai, lam ntsa na adaw
achyen ahkyep alep maza mala ni(debris), pat shingdang/hkum shingdang nga ai arai ni (obstruc-
tions), lam ntsa na nhkun/ga talawk ni(potholes), ju shingna ni /dingbai dingna shabyin mai ai lam
ni (hazards) hpe shi a shawng e hkawm ai aliama ni jasan jaseng ra ai zawn, Yehowa a chyeju a
matu myit masin hpe hkyen lajang ra ai. Meshia amatu myit masin hkyen lajang da ra ai ngu mat-
sun ai lam rai nga ai. Shaloi Israeal hte tara mai gan niyawng, Yehowa a hpung shingkang dan pru
ai hpe mu lu na mara ai, mau hpa chyeju hkam la lu na maraai, ngu matsun shadum ai lam re.
Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum na matu hkyen lajang ra ai lam
Luka 3:3 hta Hkalup Sara Yawhan gaw, Myihtoi Esaia 40:1-5 hpe bai madi madun nna, yubak
hpematsat ai sha n rai, kabai tawn kau da let, Yesu Hkristu shanu mai ai myit masin ni rai hkra
hkyen lajangra ai lam shadum da ai re. Tinang a shut hpyit ai yubak mara ni hpe myit dum nna
myit malai lu ai hte, Karai Karai kaw hpyi nem let Yesu Hkristu hpe hkap tau hkalum la ra ai.
Karai Kasang a man hta nse nsare ai, matsat shabat re ai lam ni; sawt ai tsaw ra myit ni; mara gyit
hkang da hkat ai lam ni; ja gumhpraw, arawng aya, hpaji ni hta machyu let myit tsaw myit dap ai
lam ni yawng a matu myit malai ai hte, KaraiKasang a man hta hpyi nem ai hte sit shang ra ai.
Nang hpam lu sha hte Karai Kasang hpan da ya ai hkumhkrang hpe jahten shaza ai lam ni; nang
hpam lu sha dut garan ai hte masha ni hpe jahten shaza ai lam ni;masu magaw kaling kachyit hte
akyu tam, ahkaw ahkang tam, alu tam ai lam ni; shinggyim masha hpekam nna tinang/dinghku/
amyu a shawng lam gaw gap ai lam ni; shawa a akyu a matu galaw masu nnatinang a dinghku,
jinghku akyu a matu gaw gap la ai ni; lachyen ginhka myi man lata let shagrau shatsawla hkat ai
lam ni; n kung n kyang, gawng kya ai shawa ni a shingma hta mam ting sha nna arawng aya htesut
hpaga tam la ai ni; shut ai ni shada in-group n gun mahkawng la nna, tengman lam tsun let mai ka-
jalam gaw gap ai ni hpe jawm dip shagrit ai myit jasat ni; Karai Kasang a hpung shingkang a matu
n re aisha, nawku hpung kata shada myi man tam shagrau la hkat ai lai ladat ni; nawku daw jau ai
aten hta KaraiKasang hpe nawku daw jau shagrau let mungga madung dat na malai, lak san aten la
nna tinang a lamtsun shagrau chyeju shakawng ai lam ni; shada lachyen ginhka, dip ga-myet,
shagrit hkat ai lam ni; KaraiKasang a mungga hte n htan shai ai htunghkying lai len ni hpe shagrau
shatsaw ai lam ni; etc., a matuKarai Kasang kaw mara hpyi nem sit shang let, Yesu Hkristu hpe
hkap tau hkalum la ra ga ai. Shaloi sheYesu shanu ai myit masin, asak hkrung lam lu la na ga ai.
Yesu mung shawng nnan na mungga hta, "Karai Kasang a mungdan du wa magang ra ai myitmalai
mu" (Marku 1:15) ngu nna myit malai ai myit masin hta she Karai Kasang a up hkang ai lam,
chyoi pra ai Wenyi shanu ai lam, Karai Kasang a chyeju hta nga pra lu ai lam grin nga na re ngu,
matsun da ngaai. Mahte 25:1-13 hta sumsing lamu a mungdan a lam sang lang dan ai shaloi, la
nnan hpe hkap bawp lana pru sa wa ai mahkawn marai 10 hte, ga shadawn tawn nna sang lang dan
da ai hpe mu lu ga ai. Shanhtehta na myit n su ai marai 5 gaw pyengdin sha lang nna tinang a matu
sau n lang ai. Myit su ai 5 gaw pyengdin hte rau tau ni hta sau mung bang lang ma ai. Ya la nnan
hpe naw la nga ra ai majaw, shanhtenlang yup shamwi rai nna yup pyaw mat ma ai. Yup tung
hpawa e la nnan wa du ra ai, shi hpe hkap bawp
 3

la na pru mu, nga nna garu ai shaloi, shanhte nlang rawt nna tinang a pyengdin hpe lajang ma ai.
Myit nsu ai ni mahtang pyengdin si mat wa ai majaw, nanhte a sau hta na karan jaw mi ngu nna
myit su ai ni hpehpyi ma ai. Myit su ai ni mahtang htan nna, anhte nanhte a matu n law dam nhten;
dut ai ni kaw sa nna, nanhte a matu mari la na grau mai nga ai ngu htan mu ai. Shanhte mari la
na sa wa ai laman e, la nnan sadu wa ai hte, chyip chyip rai nga ai ni gaw, hkungran ai poi de shi
hte rau shang lu ma ai rai nna, daichying hka la da ma ai. Dai hpang myit n su ai mahkawn ni
mung du wa nna, Madu e, anhte hpe hpaw lami ngu hpyi mu ai. Shi mahtang ' ngai nanhte hpe n
chye made ai' ngu wu ai, ngu nna atsawm chyip chyiprai la nnan, Yesu hpe la let hkap tau hkalum
ra ai lam tsun sharin da nga ai. Shanhte hku nna myit ai gaw, jahpan hta lawm sai, Yesu hpe mung
sa ala nga sai, Yesu hte hkrum na shara kaw shara mung lu ai, ngumyit dik ai re. Rai tim shanhte a
myit masin hta Yesu a matu chyip chyip kup kup hkyen lajang ai lam ngalaw ai. Dai majaw la
nnan gaw, nanhte a myit masin hta nye matu shara n nga ai majaw, nye a myitmasin hta mung nan-
hte a matu shara n nga ai ngu masat nna "nanhte hpe ngai n chye" ngu nna ningdangai lam rai nga
ai.
Ga Hpungdim
Karai Kasang gaw shinggan shingni hpe n yu ai, myit masin hpe yu ai Karai Kasang re.
KaraiKasang shanu ai, Karai Kasang sharawng awng ai, Karai Kasang bungli galaw ai, Karai
Kasang a hpungshingkang shadan dan ai asak hkrung lam lu la na matu myit masin hpe hkyen la-
jang let Yesu Hkristu hpehkap tau hkalum la ra ai. Dai hku nna myit masin hkyen lajang ai lam
n nga yang, Hkristmas kade lang, kade ning shang lawm tim n galai shai na re, Yesu jaw ya ai
"asak hte hpring tsup ai" chyeju kum hpa n luna re. Dai majaw Yesu shanu na matu dingbai
dingna, ju shingna, maza bala, awu asin rai nga ai lam niyawng hpe la kabai kau lu hkra chyoi pra
ai Wenyi a daru magam hpung shingkang hpe kam hpa manoimanat let Yesu hpe hkap tau hkalum
la ra ga ai. Shaloi, teng sha, Yesu anhte langai hkrai a asak hkrunglam, anhte a dinghku ni a asak
hkrung lam, anhte amyu sha ni a sak hkrung lam hta rau shanu nga letchyeju hte hpring ai asak
hkrung lam hkam la lu shangun na re. To God be the glory!

Ginlen shalai ai,

Lahpai Awng Li (Professor, MIT)

MIT, Insein, Yangon.