VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM

VIỆN SINH HỌC NHIỆT ĐỚI

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ

THỰC VẬT TRONG CÔNG TÁC NHÂN GIỐNG
CHẤT LƯỢNG CAO

TS. Đỗ Đăng Giáp

Phòng CNTB Thực vật – Viện SHNĐ
Đt: 0985558589; email: dodanggiap@gmail.com

Hà Nội, 2023
Tissue Culture (Được hiểu là: Vi nhân giống – Micropropagation hay Nuôi cấy
in vitro - In vitro culture) là kỹ thuật: kiểm soát sự sinh trưởng và phát triển
của tế bào, mô, cơ quan, hạt hoặc những bộ phần khác nhau của thực vật trong
điều kiện vô trùng và môi trường giàu dinh dưỡng.
Qui trình vi nhân giống
Nhân giống vô tính các cây trồng thường trải qua các bước sau:
Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng
Tạo thể nhân giống in vitro
Nhân giống in vitro
Tái sinh thành cây hoàn chỉnh in vitro
Chuyển cây ra vườn ươm để thuần hóa
Nhân giống ex vitro
Tạo cây con bầu đất.
Ưu điểm của vi nhân giống
 Đưa ra sản phẩm nhanh hơn: Từ một cây ưu việt bất kỳ đều có thể tạo ra một quần thể có độ
đồng đều cao với số lượng không hạn chế.
 Nhân nhanh với hệ số nhân giống cao.
 Sản phẩm cây giống đồng nhất:
 Tiết kiệm không gian
 Nâng cao chất lượng cây giống: Nuôi cấy mô là một phương pháp hữu hiệu để loại trừ virus,
nấm khuẩn khỏi các cây giống đã nhiễm bệnh. Cây giống sạch bệnh tạo ra bằng cấy mô thường tăng
năng suất 15 - 30% so với giống gốc.
 Khả năng tiếp thị sản phẩm tốt hơn và nhanh hơn.
 Lợi thế về vận chuyển.
 Sản xuất quanh năm.
Hạn chế của vi nhân giống
 Hạn chế về chủng loại sản phẩm.
 Chi phí sản xuất cao?
 Hiện tượng sản phẩm bị biến đổi kiểu hình.
Phòng TNTĐ phía Nam về CNTB thực vật - Viện SHNĐ
Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao

Đề tài phối hợp với Sở KHCN Tp. HCM 2018-2020: Xác

định và bảo tồn giống hồ tiêu (Pipernigrum l.) sạch
bệnh virus cho vùng Đông Nam Bộ
Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao
Đề tài hợp tác vởi Sở KHCN Tp HCM 2016-2018: Xây
dựng qui trình sản xuất sinh khốii cây lan gấm
(Anoectochilus formosanus) sử dụng hợp chất hữu cơ
bằng kỹ thuật bioreactor
Hệ thống nuôi cấy quang
tự dưỡng
- Đề tài cấp tài trợ, các nhà
khoa học thuộc Phòng Công
Nghệ Tế Bào Thực Vật - Viện
Sinh học nhiệt đới (Viện Hàn
lâm KH&CN Việt Nam) đã
thành công trong việc xây
dựng mô hình sản xuất cây
diệp hạ châu đắng thông qua
viêc sử dụng phương pháp
nuôi cấy mô quang tự dưỡng
bơm khí trực tiếp
 Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao

Xây dựng quy trình vi nhân giống cây tỏi Lý Sơn và ứng dụng
trong thực tiễn sản xuất
Đề tài Sở KHCN Tp HCM năm 2016-2018
Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao

Đề tài hợp tác vởi Sở KHCN Tp HCM 2018-2020

Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao

Cây xạ đen (Ehretia asperula Zoll. & Mor.)

 Những kết quả của Viện SHNĐ có thể hợp tác và chuyển giao

Lan thạch hộc

Dendrobium offcinale
Kimura et Migo
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRÊN CÂY CHUỐI
Lợi ích của trồng chuối già lùn bằng cây giống cấy mô

 Theo tổng kết của các nhà khoa học và thực tế sản xuất ở một số địa phương có diện
tích trồng chuối tập trung lớn như Đồng Nai, Lâm Đồng và thành phố Hồ Chí Minh thì
trồng chuối nuôi cấy mô sạch bệnh có khả năng làm tăng năng suất từ 15% - 20%.
 Ưu thế lớn nhất mang giá trị kinh tế cao là chuối ra hoa đồng nhất, buồng chuối đồng
đều, chất lượng đồng hạng, thu hoạch đồng loạt, năng suất rất cao (khoảng 40-60
tấn/ha).
 Chi phí cho 01ha chuối trồng bằng chồi tương đương với chi phí trồng bằng cây giống
cấy mô nhưng lãi thu được thấp hơn rất nhiều (khoảng 18-25 triệu đồng/ha) so với trồng
bằng cây giống cấy mô (khoảng 50-100 triệu đồng/ha) và cây giống ít bị chết.
Những thành quả công tác nhân giống chuối cấy mô chất lượng cao của Phòng Công nghệ tế bào thực vật – ITB- VAST
Những thành quả công tác nhân giống chuối cấy mô chất lượng cao của Phòng Công nghệ tế bào thực vật – ITB- VAST

 Năm 1976 Công ty Pan Viet (Đài Loan) đầu tư đưa vào sản xuất cây giống cấy mô
chuối tại Việt Nam (Tại Viện Sinh học nhiệt đời – VAST).
 Trong những năm vừa qua Phòng Công nghệ tế bào thực vật - Viện Sinh Học Nhiệt
Đới đã cung cấp cho thị trường cây giống chuối hàng trăm ngàn cây giống mỗi năm với
những giống như: chuối già laba; chuối già cavendish Nam mỹ; chuối già hương; chuối
xiêm (sứ) đen; chuối xiêm (sứ) trắng;
 Việc xây dựng quy trình sản xuất cây giống in vitro chuối già xuất khẩu chất lượng
cao đã góp phần tạo chuỗi giá trị nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, tiến đến hình
thành nhiều sản phẩm cuối cùng mang tính thương mại cao.
Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già Philippines

(Williams Cavendish)
Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già Laba – Đà lạt

Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già Cavendish Đài loan

(Grand Nain Cavendish)
Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già Philippines

(Williams Cavendish)
Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già cao Việt Nam – Trung Quốc

(Williams Cavendish)
Các loại chuối già giống cấy mô trong phổ biến

Chuối già Thân xanh kháng bện Panama

Những thành quả công tác nhân giống chuối cấy mô chất lượng cao của Phòng Công nghệ tế bào thực vật – ITB- VAST

 Năm 1976 Công ty Pan Viet (Đài Loan) đầu tư đưa vào sản xuất cây giống cấy mô chuối tại Việt Nam
(Tại Viện Sinh học nhiệt đời – VAST).
 Năm 2011 – 2015 “Xây dựng mô hình nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô và trồng thâm canh chuối già
lùn tại tỉnh Bình Thuận” thuộc Chương trình “Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ
phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và miền núi giai đoạn 2011 – 2015”;
 Năm 2014 – 2017: Cung cấp cây giống CÔNG TY CP NÔNG NGHIỆP U&I;
 Đề tài Sở KHCN tỉnh Sơn La năm 2018: "Xây dựng mô hình trồng mới giống chuối tiêu Cavendish (Dole
Philippine CS) bằng phương pháp nuôi cấy mô theo tiêu chuẩn VietGAP trên địa bàn huyện Yên Châu, tỉnh Sơn
La“;
 Năm 2014 – Nay: Cung cấp cây giống Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ tỉnh Bến
Tre;
 Năm 2018 – 2020: Cung cấp cây giống CTCP NÔNG NGHIỆP QUỐC TẾ HOÀNG ANH GIA LAI;
Xin Cám ơn