PODSTAWOWE POJĘCIA EKONOMICZNE

Ćwiczenie 1
Rozstrzygnij, które z poniższych stwierdzeń dotyczą makroekonomii, a które mikroekonomii?
1. Trwa huśtawka cen na światowym rynku ropy naftowej. Makroekonomii
2. Obniżenie poziomu stóp procentowych w bankach zwiększy rozmiary popytu konsumpcyjnego. makro
3. Handel zagraniczny był w roku 2019 silną stroną polskiej gospodarki. Tempo wzrostu eksportu było
bardzo korzystne. makro
4. Wśród osób z wyższym wykształceniem notuje się najniższą stopę bezrobocia makro
5. Wydatki budżetu państwa w latach 2019 i 2020 nie powinny rosnąć szybciej niż po 3,2 proc. rocznie.
makro
6. Po dwóch latach stagnacyjnego wzrostu, rok 2004 był korzystny dla polskiej gospodarki. Nadeszła faza
cyklu koniunkturalnego oznaczająca przyspieszenie wzrostu w gospodarce. makro
7. Wszystkie wyprodukowane pajacyki firmy X zostały sprzedane na giełdzie zabawek. mikro
8. Komisja Europejska szacuje, że wysokość dochodów uzyskiwanych z pracy „na czarno” stanowi ok.
20% produktu krajowego brutto niektórych państw. makro
9. Wzrost ogólnego poziomu cen spowodował pogorszenie sytuacji materialnej rodzin w Polsce. makro
10. Celem rządu jest zmniejszenie w najbliższych latach bezrobocia w kraju. makro
11. Wzrost ogólnego poziomu cen spowodował spadek spożycia dóbr i usług o 5%. makro
12. W roku badanym wpływy budżetowe były o 10% większe w porównaniu z rokiem poprzednim. makro
13. Przedsiębiorstwo X sprzedało swoje produkty po obniżonej cenie. mikro
14. Na początku lat 80-tych, w wielu europejskich krajach, nastąpił gwałtowny wzrost stopy bezrobocia.
makro
15. Wyższe opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów tytoniowych ograniczy palenie. makro
16. Wzrost sumy dochodów społeczeństwa spowoduje wzrost wydatków konsumpcyjnych. makro
17. Pracownik, który otrzymał podwyżkę wynagrodzenia, prawdopodobnie zwiększy zakupy dóbr
luksusowych. mikro
18. Przedsiębiorstwo zainwestuje w zakup maszyn, jeżeli przewidywana stopa zwrotu będzie zadowalająca.
mikro

Ćwiczenie 2
Które z poniższych stwierdzeń mają charakter pozytywny, a które normatywny?
1. P / W ubiegłym miesiącu produkcja sprzedana w przemyśle zwiększyła się o 3%, a w ciągu całego
roku jej przyrost wyniósł 9% .
2. P Ponad 264 mln wydali na reklamy sprzedawcy samochodów osobowych w I półroczu 2020 r. Jest to
2 procent mniej niż w I połowie 2019 r.
3. / N Rząd powinien prowadzić politykę mającą na celu obniżenie poziomu deficytu budżetowego.
4. / N Uważam, ze system podatkowy w którym dominują podatki liniowe jest bardziej sprawiedliwy niż
ten, który jest zbudowany przede wszystkim z podatków progresywnych.
5. / N Ceny odżywek dla dzieci są za wysokie dla młodych małżeństw.
6. P / W 2019 roku stopa bezrobocia wyniosła 5,2%, a roku 2018 - 5,8% .
7. P Budżet oświaty jest niewystarczający dla utrzymania dotychczasowego poziomu edukacji młodzieży.
8. P / Pamiętamy, że w 1990 bank centralny kraju X podniósł stopę procentową na 48 godzin do poziomu
500%.
9. / N Moim zdaniem, stosowanie rozliczeń gotówkowych ogranicza kontrolę ruchu strumieni pieniądza
oraz sprzyja rozwojowi gospodarki drugiego obiegu.
10. P / Od ogólnego trendu zmian cen zbytu w budownictwie odbiegały ceny produkcji budowlano –
montażowej.
11. / N Postępy w walce z inflacją powinny zależeć od skuteczności instrumentów polityki monetarnej
będących w posiadaniu banku centralnego, który stabilność cen stawiać powinien za cel priorytetowy.
12. n / Według części pracodawców, w czasie pandemii COVID-19 obserwuje się wzrost zainteresowania
nietypowymi formami zatrudnienia i czasu pracy.
13. P / Gospodarka Polski w 1995 r. po raz pierwszy od 17 lat osiągnęła realny wzrost spożycia i
inwestycji.
14. / N Sądzę, że polityka fiskalna rządu w omawianym okresie wywierała na ogół skuteczny wpływ
ograniczający na wzrost ogólnego popytu krajowego.
15. / N Według niektórych ekonomistów głównym warunkiem poprawy perspektyw gospodarki jest
upowszechnienie pracy na własny rachunek i odpowiedzialność.
Ćwiczenie 3
Dopisz określenia do podanych definicji.
1. .......Ekonomia.................. nauka zajmująca się działalnością gospodarczą ludzi.
2. .. Ekonomia pozytywna. zajmuje się opisem faktów, okoliczności; bez ich subiektywnej oceny.
3. ..Ekonomia normatywna. zajmuje się oceną rzeczywistości gospodarczej.
4. ..Mikroekonomia.. gałąź ekonomii zajmująca się szczegółową analizą decyzji jednostek gospodarczych
dotyczących określonych towarów.
5. ...Makroekonomia zajmuje się badaniem sposobu działania gospodarki jako całości.
6. ..Potrzeba..... odczuwanie braku czegoś połączone z chęcią jego zaspokojenia.
7. .Gospodarowanie. proces podejmowania decyzji ekonomicznych w warunkach ograniczoności
zasobów.
8. ..Dobro... środek zaspokajania potrzeb ludzkich.
9. Publiczne dobro, z którego mogą korzystać wszyscy konsumenci
10. Wolne.. dobro, które nie zostało wytworzone przez człowieka.
11. Dobra komplementarne. dobra, które wzajemnie się uzupełniają.
12. .. substytucyjne. dobra, które można sobą zastępować.
13. ....Rynek... ogół warunków ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji wymiany
14. Gospodarka całokształt działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium danego kraju.
15. Koszt alternatywny wartość rozwiązania najbardziej cennego, spośród wszystkich nie wybranych przy
podejmowaniu decyzji dotyczącej alokacji zasobów
16. Czieniki produkcii . teoria ekonomii zalicza się do niech: ziemię, pracę, kapitał i technologię

Ćwiczenie 4
Zdecyduj, jaki charakter mają poniższe pary dóbr.
Pary dóbr Dobra Dobra Dobra
substytucyjne komplementarne niezależne
jabłko, pomarańcza +
groch, fasola +
herbata, cukier +
masło orzechowe, dżem +
kurczak, ryba +
płatki kukurydziane, radio +
buty, sznurowadła +
Zupa i telefon +
Dom i samochód +
Mieszkanie i czynsz +
Student i wykład +
Bułka i chleb +
Stół i wybielacz +
Żarówka i energia +
Samochód i opony +
Ćwiczenie 5
Uzupełnij zdania wpisując odpowiednie nazwisko z ramki
Adam Smith David Ricardo John Maynard Keynes Milton Friedman

1. Milton Friedman jeden z twórców monetaryzmu, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii za badania
nad analizy konsumpcji, historii i teorii monetarnej i złożoności polityki stabilizacyjnej.
2. John Maynard Keynes jeden z najwybitniejszych ekonomistów angielskich XX wieku. Twórca teorii
interwencjonizmu państwowego (państwo powinno być regulatorem rynku)
3. David Ricardo twórca: teorii przewagi komparatywnej, teorii renty gruntowej, teorii ilościowa pieniądza oraz
teorii płac.
4. .. Adam Smith uważany za ojca ekonomii klasycznej. Jego dzieło "Badania nad naturą i przyczynami
bogactwa narodów", opublikowane w 1776 roku było pierwszą systematyczną pracą w dziedzinie ekonomii;
najczęściej kojarzony z pojęciem "niewidzialnej ręki rynku".

Ćwiczenie 6
W poniższej tabeli umieszczono hierarchie potrzeb wg Maslowa. Dopasuj do poniżej podanych grup potrzeby:
akceptacji, mieszkania, miłości, potwierdzenia własnej wartości, pożywienia, prestiżu, prokreacji,
przyjaźni, przynależności do grupy, rozwijania siebie, rozwijania zdolności, rozwoju duchowego, rozwoju
zainteresowań, sukcesu, szacunku, ubrania się, zabezpieczenia przed bezrobociem, zabezpieczenia przed
chorobą, zabezpieczenia przed niezdolnością do pracy, snu, stabilności, wolności od strachu,
1. Potrzeby fizjologiczne mieszkania, pożywienia, ubrania się, prokreacji, snu,
2. Potrzeby bezpieczeństwa zabezpieczenia przed bezrobociem, zabezpieczenia przed
chorobą, zabezpieczenia przed niezdolnością do pracy, wolności
od strachu, stabilności,
3. Potrzeby przynależności i miłości miłości, przyjaźni, przynależności do grupy, rozwoju duchowego,
rozwoju zainteresowań,
4. Potrzeby szacunku akceptacji, prestiżu, potwierdzenia własnej wartości, szacunku
5. Potrzeby samorealizacji rozwijania siebie, rozwijania zdolności, sukcesu,

Ćwiczenie 7
W polskim systemie podatkowym występują różne podatki, m. in:
podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od nieruchomości, podatek dochodowy od osób prawnych,
podatek tonażowy (podatek dla armatorów), podatek od środków transportu, podatek od czynności
cywilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn, podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy,
podatek od gier hazardowych, podatek rolny, podatek leśny, podatek od wydobycia niektórych kopalin.
1) Który podatek zapłaci:

1. Pan Tadeusz kupując artykuły spożywcze w supermarkecie. VAT

2. Pan Grzegorz, rolnik z Mazur. rolny
3. Pani Anna, właścicielka od pół wieku lasu w Bieszczadach. leśny
4. Pani Beata, właścicielka domku jednorodzinnego w Krakowie. podatek od nieruchomości
5. Przedsiębiorstwo przewozowe posiadające autobusy. podatek od środków transportu
6. Przedsiębiorstwo wydobywające ropę naftową. podatek od wydobycia niektórych kopalin.
7. Pan Mariusz, zwycięzca loterii pieniężnej podatek od gier hazardowych, podatek dochodowy od osób
fizycznych,
8. Pani Zosia, nauczycielka matematyki w liceum. podatek dochodowy od osób fizycznych,
9. Spółka z o.o. produkująca meble kuchenne. podatek dochodowy od osób prawnych,
10. Pan Alfred kupujący alkohol i papierosy. podatek akcyzowy,

2) Przyporządkuj podatki do odpowiedniego rodzaju

PODATKI BEZPOŚREDNIE PODATKI POŚREDNIE
Vat, akcyzowy, hazardowy,

Ćwiczenie 8
Rozstrzygnij, które stwierdzenie jest prawdziwe (P), a które fałszywe (F).
1. P / Przykładem dobra publicznego jest powietrze.
2. / F Mikroekonomia zajmuje się badaniem powiązań danej gospodarki z gospodarką światową.
3. P / Dobro, które nie jest wynikiem działalności gospodarczej ludzi nazywamy dobrem wolnym.
4. / F Dobro rzadkie to dobro, które produkowane jest tylko przez jedno przedsiębiorstwo w kraju.
5. / F Gospodarka centralnie planowana to taka, w której decyzje dotyczące struktury konsumpcji
gospodarstw domowych podejmowane są przez przedsiębiorstwa państwowe.
6. / F Kapitałem są wyłącznie środki pieniężne wykorzystywane w działalności gospodarczej.
7. P / Dobra obejmują: produkty i usługi.
8. P / Ekonomia jest nauką o procesach gospodarczych.
9. F Państwowe szkolnictwo podstawowe jest przykładem dobra wolnego.
10. P Całokształt działań państwa, których celem jest wpływanie na gospodarkę to polityka gospodarcza.
11. / F Alokacyjna funkcja państwa polega na niwelowaniu zbyt dużych i nieakceptowanych społecznie
różnic dochodowych i majątkowych.
12. / F Podatki pośrednie to podatki od dochodu.
13. / F Podatek VAT jest przykładem podatku bezpośredniego.
14. F / wartość najgorszej z możliwych korzyści utraconej w wyniku określonego wyboru to koszt
alternatywny.
15. / F Zaletą gospodarki centralnie planowanej jest tendencja do racjonalnego wykorzystywania zasobów
gospodarczych.
16. P / A. Maslow twierdził, że realizacja potrzeb wyższego rzędu jest możliwa tylko po uprzednim
zrealizowaniu potrzeb podstawowych.
17. P / Proces gospodarowania składa się z produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji.
18. P / Wadą gospodarki rynkowej jest tendencja do powstawania dużych różnic dochodowych i
majątkowych

Ćwiczenie 9
Uzupełnij tabelę wpisując podstawowe cechy gospodarki nakazowo-rozdzielczej i gospodarki rynkowej.

CECHA gospodarka nakazowo-rozdzielcza gospodarka rynkowa

dominująca własność państwo prywatna
sposób ustalania cen państwo rynek
sposób regulacji procesów państwo rynek
gospodarczych
konkurencja brak wysoka
swoboda prowadzenia działalności brak wysoka
gospodarczej
sposób podejmowania decyzji Narzucane z góry samodzielnie
ekonomicznych
elastyczność gospodarki w zakresie mała Duża
reakcji na potrzeby rynku
główny cel działania przedsiębiorstw Wykonania planu Zysk, rozwój
wydajność pracy niska wysoka