CУЧАСНА ПОЛЬСЬКА МОВА (ЛЕКСИКА.

ФРАЗЕОЛОГІЯ)

ZAJĘCIE PRAKTYCZNE 10
LEKSYKA DIALEKTALNA, ŻARGONY I SLANG

PLAN

1. Odpowiedzi na pytania teoretyczne dotyczące treści wykładu № 5.

2. Wykonanie zadań praktycznych.
3. Zalecana literatura.

1. ODPOWIEDZI NA PYTANIA TEORETYCZNE DOTYCZĄCE

TREŚCI WYKŁADU № 5
1. Co to jest żargon?.
2. Co to jest slang?.
3. Co to jest dialektyzm?.
4. Czym różni się dialektyzm od regionalizmów?.
5. Jak można rozumieć termin „gwara miejska”?.

2. WYKONANIE ZADAŃ PRAKTYCZNYCH

Zadanie 1. W podanym tekście wskaż wyrazy ograniczone

środowiskowo, następnie zastąp je wyrazami o zabarwieniu neutralnym, np.
matma – matematyka:
Po ostatniej lekcji matmy miałam koszmarny mętlik w łepetynie, a to
wszystko przez naszego belfra. Medytowałam potem w chałupie nad zadaniem, aż
mnie mózgownica rozbolała. Próbowałam naciągnąć fatra, żeby mi pomógł, ale
zaczął się migać, aż wreszcie mnie spławił. Na jutro – murowana cwaja!
***
− I co dostałeś z polaka?
− Goła, a ty?
− Trzy na szynach.
 − A Jurek ma piąchę!
− Co chcesz, to kowal, on zawsze wychodzi na gieroja.
− On się wybiera na polibudę, dlatego tak kuje nieprzytomnie
[Моклиця 2018, 93].

Zadanie 2. Korzystając z podanego słownictwa, ułóżcie dialog między

mieszkanką Krakowa i jej znajomą z Warszawy.
Warszawa Kraków
kurki (grzyby) liszki
jeżyny ostrężyny
brukiew karpiel
włoszczyzna jarzyna
napoleonka kremówka
kawka kawusia
chlebek chlebuś
zdrożeć podrożeć
stanieć potanieć [Iwanowa 2021, 56].

Zadanie 3. Podpiszcie odpowiednie element rysunku, używając wyrazów

z gwary podhalańskiej:
juhas, turnia, ciupaga, watra, siklawa, oscypek

[Iwanowa 2021, 57]

 Zadanie 4. Wyjaśnijcie na czym oparty jest dowcip słowny podanych
wyrazów środowiskowych.
Np. anglica ‘nauczycielka języka angielskiego’ – dowcip słowny
zbudowany na podstawie skojarzenia z nazwami samic zwierząt na -ica: lwica,
tygrysica itd.
artykuły sekstylne ‘damska bielizna’
beton ‘student podchodzący do zaliczenia bez wcześniejszego
przygotowania’
betonowe koło ratunkowe ‘pogrążające pytanie’
cegła ‘kilkusetstronicowy podręcznik’
dola ‘stypendium’
dzień ostateczny ‘sesja’
dzikunat ‘dziekanat’
histeryk ‘historyk’
instalacja ‘budowa ciała’
kędzierzawy ‘łysy’
odebrać fax ‘iść do toalety’
spadochroniarz ‘student powtarzający rok, pojawiający się jako nowy w
grupie studenckiej’
szczypiorek ‘nowy student’
kwas ‘student chemii’ [Моклиця 2018, 94].

3. ZALECANA LITERATURA
1. Кононенко І. Українська та польська мови: контрастивне
дослідження. Варшава, 2012. C. 245−252.
2. Моклиця А. В. Лексикологія сучасної польської мови: Навчально-
методичні матеріали до курсу. Луцьк: СНУ імені Лесі Українки, вид. 2-е.,
2018. C. 93−94.
3. Iwanowa M, Iwanowa-Chmiel T. Język polski. Lwów, 2021. S. 53−55.