Dita e Clirimit të Tiranës, e njohur edhe si 17 Nëntori, është një ngjarje e

rëndësishme në historinë e Shqipërisë. Në 17 nëntor 1944, forcat partizane

shqiptare, të udhëhuara nga Fronti Nacional Çlirimtar, arritën të çlironin Tiranën
nga trupat naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore.

. Clirimi i Tiranës" nënkupton ngjarjen e çlirimit të kryeqytetit shqiptar, Tiranë,

nga trupat naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky ngjarje ndodhi në datën 17
nëntor 1944. Forcat partizane shqiptare, të udhëhuara nga forcat e Frontit
Nacional Çlirimtar (Lëvizja Antifashiste Nacional-Çlirimtare - LANÇ), udhëhoqën
operacionet e luftës për të shpëtuar vendin nga okupimi nazist dhe pushtuesit
fashistë.

Në 17 nëntor 1944, forcat partizane arritën të çlironin Tiranën nga trupat

gjermane. Ky moment shënon një kthesë të rëndësishme në historinë e
Shqipërisë, pasi vendi po lironte veten nga pushtuesit e huaj dhe zhvillonte
proceset drejt pavarësisë së plotë.

Pas çlirimit të Tiranës, forcat partizane vazhduan luftën për të çliruar pjesët e tjera
të Shqipërisë nga okupimi. Në fund të vitit 1944 dhe fillim të vitit 1945, Shqipëria
ishte e liruar nga forcat e okupimit dhe vendi shpalli pavarësinë e tij më 17 shkurt
1945. Çlirimi i Tiranës dhe i vendit nga okupacioni është një ngjarje e rëndësishme
në historinë kombëtare shqiptare dhe festohet çdo vit më 17 nëntor si Dita e
Pavarësisë në Shqipëri

Disa momente dhe aspekte të rëndësishme të kësaj ngjarjeje përfshijnë:

Lufta për Çlirim: Forcat partizane shqiptare, në bashkëpunim me aleatët e tyre,

luftuan kundër trupave gjermane për të çliruar Tiranën dhe territorin shqiptar.

Kontributi i Frontit Nacional Çlirimtar (FNC): FNC ishte një organizatë e përbërë
kryesisht nga partizanët komunistë shqiptarë, e cila luajti një rol kyç në luftën
kundër pushtuesve gjermanë dhe bashkëpunëtorëve të tyre shqiptarë.
Pavarësia dhe Dita e Pavarësisë: Pas çlirimit të Tiranës, Shqipëria nisi një periudhë
tranzicioni drejt krijimit të një qeverie të re dhe pavarësisë së plotë. Data 17
nëntor është shpallur Dita e Pavarësisë në Shqipëri dhe festohet vjetërsisht për të
nderuar ngjarjen e çlirimit.

Ndarja e Medaljes "Urdhri i 17 Nëntorit": Për nder të kësaj ngjarjeje, Shqipëria ka

ndarë një medalje të quajtur "Urdhri i 17 Nëntorit" për ata që kanë dhënë
kontribut të jashtëzakonshëm në luftën kundër nazistëve dhe për lirinë e vendit

Pas çlirimit të Tiranës, forcat partizane vazhduan luftën për të çliruar pjesët e tjera
të Shqipërisë nga okupimi. Në fund të vitit 1944 dhe fillim të vitit 1945, Shqipëria
ishte e liruar nga forcat e okupimit dhe vendi shpalli pavarësinë e tij më 17 shkurt
1945. Çlirimi i Tiranës dhe i vendit nga okupacioni është një ngjarje e rëndësishme
në historinë kombëtare shqiptare dhe festohet çdo vit më 17 nëntor si Dita e
Pavarësisë në Shqipëri

Agimi i 17 Nëntorit 1944 në Tiranë Tablo punuar nga piktori B. Sejdini më 1957
Forcat e Brigadave që luftonin në kryeqytet i vazhduan pandërprerë sulmet e tyre
për asgjësimin e armikut të rrethuar dhe në mëngjesin e 16 nëntorit u hodhën në
sulmin përfundimtar për çlirimin e Tiranës. Si rrjedhojë forcat e Brigadës 1
pushtuan Shtëpinë e Oficerëve, Sahatin, Teatrin, etj. Forcat e Brigadës VIII
përparuan në Rrugën e Kavajës dhe u bashkuan me krahun e djathtë të Brigadës I,
duke e ngushtuar edhe më shumë unazën e rrethimit të armikut në qendër të
kryeqytetit. Armiku qëndronte me egërsi në ndërtesat e Ministrive, të Bankës, të
Bashkisë dhe tek hotel «London» (sot Muzeu Historik Kombëtar). Luftimet vijuan
shumë të ashpra gjatë gjithë ditës. Natën, duke u gdhirë 17 nëntori, komanda
gjermane nuk shikonte asnjë mundësi shpëtimi. Ndërkohë që ishin krijuar të
gjitha kushtet për të asgjësuar ose për të kapur rob këto forca, gjermanët, duke
përfituar nga errësira e natës, dolën nga rrethimi dhe u grumbulluan në fushën e
Aviacionit. Që këtej, pasi u organizuan për marshim, lëvizën drejt Vorës për në
Shkodër. Forcat e fundit gjermane që u tërhoqën nga Tirana u goditën në rrugën
Tiranë – Vorë – Laç. Në mëngjesin e 17 nëntorit të vitit 1944, pas 19 ditë e netë
lufte të ashpër e të pandërprerë, kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana, u çlirua.
Operacioni mësymës për çlirimin e Tiranës u përgatit dhe u zhvillua në kuadrin e
mësymjes së përgjithshme të UNÇSH-së për çlirimin e plotë të Shqipërisë. Ai ishte
vijimi dhe kulmi i mësymjes së përgjithshme. Çlirimi i kryeqytetit pati rëndësi të
madhe politike e ushtarake. Ai kurorëzoi fitoren e Luftës Antifashiste
Nacionalçlirimtare; i shkaktoi humbje të mëdha, e vonoi tërheqjen e forcave
gjermane. Njësitë e Korparmatës 1 realizuan me sukses detyrën që u ngarkoi
Shtabi i Përgjithshëm i UNÇSH. Lufta për çlirimin e Tiranës ishte operacioni më i
madh i shkallës operativo-strategjike i zhvilluar nga UNÇSH. Hapësira e
operacionit – 4000 km2 Kohëzgjatja – 2 muaj, 19 ditë radhazi për çlirimin e
kryeqytetit. Të rënë – 127 veta Të plagosur – 290 veta Humbjet e armikut 3000 të
vrarë dhe shumë të plagosur, 300 robër, 25 topa, 4 tanke, 100 mitralozë, 200
automjete, 250 karro me materiale të ndryshme, etj. Armiku nuk zbatoi dot planin
e tij për shkatërrimin e Tiranës. Pjesëmarrja e drejtpërdrejtë e popullit, nga të
moshuarit e deri te fëmijët, ishte e madhe, në forma e mënyra të ndryshme. Për
realizimin e drejtimit të operacionit, përdorim të gjerë gjeti ndërlidhja me radio, si
dhe mënyrat e tjera, si takimet me shtabet vartëse, me lajmëtarë etj. Nëpërmjet
kësaj veprimtarie drejtuese u arrit që të ndihmohen drejtpërdrejt e në kohë
shtabet e instancave vartëse, të cilat morën dhe zbatuan masa të efektshme,
veçanërisht për njohjen e armikut, organizimin e luftimit, manovrimin e forcave,
drejtimin e tyre etj. Në mënyrë krijuese u zbatua parimi i manovrimit dhe i
përqendrimit të forcave që erdhi duke u rritur shkallë – shkallë, të cilat në fazën
përfundimtare arritën në 11 brigada, çka siguroi vijimësinë e pandërprerë të
operacionit deri në fitore. U përcaktuan me saktësi sektorët dhe pikat më
nevralgjike të sistemit të mbrojtjes armike, nga asgjësimi i të cilave u bë e mundur
fitorja e betejës.