Atmosfera eta klimak

ATMOSFERA ETA
KLIMAK

1
 Atmosfera eta klimak

ATMOSFERA ETA
KLIMAK
1.- Atmosfera
2.- Eguraldia
2.1.- Tenperatura
2.2.- Prezipitazioa
2.3.- Haizea
3.- Klima
4.- Klimogramak

2
 Atmosfera eta klimak

1.- Atmosfera

Atmosfera Lurra inguratzen duen gas-geruza da.

Atmosferari esker ez dira heltzen ez meteoritoak ezta

Eguzkiaren izpien erradiazioak ere.

Atmosferan gehien dauden gasak hauek dira:

- Nitrogenoa: gasik ugariena da.
- Oxigenoa: animaliek eta pertsonek bizitzeko behar duten
gasa da.
- Karbono dioxidoa: landareek bizitzeko behar dute.
- Ozonoa: Eguzki-erradiazioaz babesten gaitu.

3
 Atmosfera eta klimak

ARIKETAK

- Zer da atmosfera?

……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

- Aukeratu esaldi zuzenak:

● Litosferari esker ez dira meteoritoak heltzen.

● Atmosferari esker ez dira meteoritoak heltzen.
● Atmosferak meteoritoak pasatzen uzten du.
● Litosferari esker ez dira heltzen Eguzkiaren izpien
erradiazioak.
● Atmosferari esker ez dira heltzen Eguzkiaren izpien
erradiazioak.
● Atmosferak Eguzkiaren izpien erradiazioak heltzen uzten
du.

4
 Atmosfera eta klimak

- Lotu:

Nitrogenoa - Landareek bizitzeko behar dute.

Oxigenoa - Eguzkiaren erradiazioaz babesten

gaitu.
Karbono dioxidoa
- Animaliek eta pertsonek bizitzeko
Ozonoa behar duten gasa da.

- Gasik ugariena da.

5
 Atmosfera eta klimak

2.- Eguraldia
Eguraldia da atmosferak leku eta une zehatz batean
duen egoera.

Atmosferan aldaketa asko izaten dira bi arrazoiengatik,

batez ere:

- errotazio eta translazio-mugimenduengatik

- jasotzen duen eguzki-energiagatik
Orduaren arabera, eguraldia aldatu egiten da.

Adibidez: gaur, Sopelan, eguerdiko 12:00etan euria ari

du, zerua hodeitsu dago, ez dago haizerik eta tenperatura
17ºC da.

Eguraldia aztertu eta iragartzen duten pertsonak

meteorologoak dira.

6
 Atmosfera eta klimak

Eguraldiari buruz hitz egiten dugunean, hiru elementu

hartzen ditugu kontuan:

tenperatura

prezipitazioak

haizea

2.1.- Tenperatura

Tenperatura haizeak duen bero-kantitateari deitzen zaio.

Bero-kantitatearen arabera, hotza ala beroa egingo du.

Termometroarekin neurtzen da eta gradu zentigradutan
adierazten da ( ºC).

7
 Atmosfera eta klimak

2.2.- Prezipitazioa

Prezipitazioa hodeietatik ura jaisten denean gertatzen da.

Prezipitazioak hiru modutakoak izan daitezke:

euria

elurra

txingorra

Plubiometroarekin neurtzen da eta milimetrotan

adierazten da (mm).

8
 Atmosfera eta klimak

2.3.- Haizea

Mugitzen den airea da.

Haizea suabe dabilenean, brisa deitzen zaio.

Haizea gogor dabilenean, haizetea deitzen zaio.

Oso gogor dabilenean eta zuhaitzak botatzen dituenean,

urakana deitzen da.

Anemometroak haizearen abiadura neurtzen du eta

haize-orratzak norabidea esango digu.

9
 Atmosfera eta klimak

ARIKETAK

- Aztertu mapa hau eta galderei erantzun:

- Marraztu agertzen diren ikurrak eta esan zer den bakoitza:

● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
● ………………………………………………………………………………………
Zure ustez, zein urtarotako mapa da? Aukeratu bat:

UDA UDAZKENA

NEGUA UDABERRIA

10
 Atmosfera eta klimak

- Zergatik aukeratu duzu urtaro hori?

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

- Zergatik gertatzen dira aldaketak atmosferan?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

- Egin ariketa hau:

https://www.educaplay.com/es/recursoseducativos/
2638640/eguraldia.htm

- Idatzi zelako eguraldia egiten duen une honetan:

Eguzkia Hodeiak Euria

Haizea Tenperatura

11
 Atmosfera eta klimak

- Koloreztatu karratu bakoitza dagokion elementuaren

kolorearekin:

PREZIPITAZIOAK - TENPERATURA - HAIZEA

TERMOMETROA BEROA

BRISA ELURRA ANEMOMETROA

HOTZA URAKANA

TXINGORRA PLUBIOMETROA

HAIZETEA EURIA AIREA

12
 Atmosfera eta klimak

- Zer dira meteorologoak?

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

13
 Atmosfera eta klimak

3.- Klima
Klima atmosferak leku batean askotan izaten duen
egoera da.

Adibidez: Bilboko klima ozeanikoa dela esaten da;

orokorrean tenperaturak epelak izaten direlako: ez oso hotzak
neguan eta ez oso beroak udan.

Kliman eragina duten faktoreak hauek dira:

● Poloekiko distantzia: poloetatik hurbilago dauden

zonaldeetan tenperaturak hotzagoak dira eta euri
gutxiago egiten du urrunago daudenetan baino.

14
 Atmosfera eta klimak

● Altitudea: Gailurretan edo mendiguneetan tenperatura

baxuak izaten dituzte, eta baita prezipitazio ugariagoak
ere.

● Itsasoarekiko distantzia: Itsasotik hurbilen dauden

zonaldeetako tenperaturak epelagoak dira, euri gehiago
egiten du eta haize gehiago ibiltzen da.

ARIKETAK

15
 Atmosfera eta klimak

- Zer da klima?

……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

- Nolako klima egingo du hurrengo herrialdeetan, kliman

eragina duten faktoreak kontuan hartuta:

Bilatu Interneten herri hauek non dauden eta zein

altitudetan:

Alaska:
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

Tunez:
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………

Sanxenxo:…………...
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

16
 Atmosfera eta klimak

……………………………………………………

4.- Klimograma

Leku batean hilabete bakoitzean egin duen batez besteko

prezipitazioa eta tenperatura jasotzen ditu.

-Gorriz, Kieveko tenperatura adierazten da

- Urdinez, Kieveko batez besteko prezipitazioak adierazten
dira: euriteak, elurteak…
-Behean agertzen diren maiuskulak hilabeteak dira:
U: urtarrila
O: otsaila
M: martxoa
A: apirila...

17
 Atmosfera eta klimak

Adibidez, urtarrilean -5 ºC egin zuen eta 16 mm ur erori

zen.

ARIKETAK

- Zein hiru hilabetetan egiten du euri gehien Kieven?

………………………………………………………………………………………………

- Zein da hilabeterik hotzena Kieven?

………………………………………………………………………………………………

- Zein da hilabeterik beroena Kieven?

………………………………………………………………………………………………

18
 Atmosfera eta klimak

- Hona hemen Marseillako klimograma bat:

- Hilabeterik beroenean, zenbat gradu egiten du?

……………………………………………………………………………………………………

- Hilabeterik hotzenean, zenbat gradu egiten du?

………………………………………………………………………………………………

- Euri gehien egiten duen hilabetean, batez beste zenbateko

prezipitazioa egon da?
………………………………………………………………………………………………

- Euri gutxien egiten duen hilabetean, batez beste zenbateko

prezipitazioa egon da?
………………………………………………………………………………………………

19
 Atmosfera eta klimak

- Hona hemen Bilboko klimograma bat:

- Zein dira hilabeterik euritsuenak Bilbon? (3 idatzi)

………………………………………………………………………………………………

- Zein hiru hilabetetan egiten du euri gutxien Bilbon?

………………………………………………………………………………………………

- Zein da hilabeterik hotzena Bilbon?

………………………………………………………………………………………………

- Zein da hilabeterik beroena Bilbon?

………………………………………………………………………………………………

- Zure ustez, zein da hilabeterik egokiena Bilbora oporretan

joateko? Zergatik?
………………………………………………………………………………………………

20
 Atmosfera eta klimak

………………………………………………………………………………………………

- Hona hemen Albaceteko klimograma bat:

- Zein hilabetetan egiten du euri gutxien?

………………………………………………………………………………………………

- Zein hilabetetan egiten du euri gehien?

………………………………………………………………………………………………

- Zein da hilabeterik beroena?

………………………………………………………………………………………………
- Bilboko eta Albaceteko klimogramak konparatzen baditugu,
non egiten du euri gehien?
………………………………………………………………………………………………

21
 Atmosfera eta klimak

-Bilboko eta Albaceteko klimogramak konparatzen baditugu,

non joango zinateke gehiagotan igerilekura?
………………………………………………………………………………………………

22