UNANG SIGAW NG HIMAGSIKAN: PUGADLAWIN O BALINTAWAK?

Hanggang sa kasalukuyan, marami pa rin ang mga tanong at kontrobersya ang nasa likod ng unang sigaw
nghimagsikan. Dahil na rin ito sa kakulangan ng mga ebidensya at sa mga kuro-kurong bumabalot sa
simula ngrebolusyon. Saan nga ba naganap ang unang sigaw nang pag-aalsa, sa Balintawak o sa Pugad-
Lawin?

PanimulaAgainst (Balintawak):

Kami ang grupong naniniwalang ang Cry of the Revolution o Sigaw ngPaghihimagsik, ay naganap sa
Balintawak noong Agosto 26, 1896.

Pro (Pugad Lawin):

Kami ang grupong naniniwalang ang unang iyak o sigaw ng himagsikan ay nangyarisa Pugad Lawin. Ito
ang nagging hudyat ng rebolusyon laban sa mga Español na naganap noong Agosto 23,1896.

Unang ArgumentoBalintawak:

Sa ganap na ika-siyam ng umaga, naganap ang pagtitipon na naglalayong talakayin angusapang tungkol
sa pagsisimula ng paghihimagsik. Tumayong kalihim sa pagtitipong ito sina AndresBonifacio at Emilio
Jacinto. Subalit tutol sa paghihimagsik sina Teodoro Plata, Briccio Pantas, at PioValenzuela dahil ayon sa
kanila masyado pang maaga para magsimula ang pag-aaklas ng mga Pilipino labansa mga Espanyol. Iginiit
nila na mababahakla ang mga Pilipino dahil wala pang sapat na preparasyon ang para lumaban. Kaya
naman nagpasya si Bonifacio na kausapin ang mga Pilipinong naghihinta sa resulta ngkanilang
pagpupulong. Upang hikayatin ang mga Pilipino, ipinaalala ni Bonifacio ang mga Pilipinongwalang habas
ng piñata ng mga Espanyol sa Bagumnayan at ipinabatid din niya na bunyag na sa mgaduyahan ang
kanilang samahan na Katipunan. Tinanong din ni Bonifacio kung ano ang dapat nilang gawin.Isang
Pilipino ang nagsuhensyon na rebolusyon ang dapat gawin ng mga Pilipino. Kaya naman sabay-
sabaynilang pinagpira-piraso ang kanilang sedula na sumisimbulo sa kanilang pag-aaklas laban sa
mgamananakop.

Pugad Lawin:

Noong Agosto 19, 1896 nabuking ang katipunan, nagsimula ang hulihan, patayan at huwesde kutsilyo na
ipinagutos ni Heneral Ramon Blanco. Dahil dito noong ika-23 nang Agosto 1896 aynagpatawag ng
pagpupulong si Andres Bonifacio at dito naganap ang punitan ng sedula. Ang dokumentongsumisimbulo
ng pagkaalipin sa España. Dito nagsimula ang unang sigaw ng himagsikan at ang aming grupoay
naniniwalang ang lahat ng ito ay naganap sa Pugad Lawin. Naganap ang unang sigaw ng himagsikan
saPugad Lawin, sinasabi na sina Andres Bonifacio, Emilio Jacinto, Procopio Bonifacio, Teodoro
Plata,Agueda del Rosario ay nakarating sa Balintawak noong Agosto 19 at si Dr. Pio Valenzuela naman ay
noongAgosto 20. Noong Agosto 22, isang libong miyembro ng KKK ang nagtipon sa bukid ni Juan Ramos
naanak ni Melchora Aquino nasinasabing matatagpuan sa Pugad Lawin.

Pangalawang ArgumentoBalintawak:

Ayon pa rin kay Guillermo Masangkay, bumalik si Bonifacio sa Session Hall kung saan anglahat ng pinuno
ay naroon at sinabi ang naging desisyon ng mga Pilipino. Ang desisyon nila aymaghimagsik sa mga
Espanyol sa lalong medaling panahon at pinunit nila ang kanilang mga sedula. Itinuloyni Bonifacio ang
pagsisimula ng kanilang paghihimagsik para sa kapakanan ng ating bayan, ito ay naganapnoong Agosto
26, 1896 sa ganap na ika-lima ng hapon. Si Bonifacio at ang mga katipunero ay naghanda sa pagsisimula
ng pag-aaklas, pati na rin ang mga kalalakihan ay nakahanda sa anumang pag-atake ng mgaguwardiya
sibil.

Pugad Lawin:

Taong 1896 napagdesisyunan ng National Historical Commission of the Philippines (NHCP)na naganap
ang unang sigaw ng himagsikan sa Pugad Lawin noong Agosto 23,1896. Ito ay ibinase nila samga tala ni
Dr. Pio Valenzuela. Noong Agosto 23, sa bahay ni Juan Ramos sa Pugad Lawin ay nagkaroon ng pag-uusap
at palitan ng kaalaman kasama ang isang libong miyembro ng KKK kanilang pinagdiskusyunankung sa
Agosto 29 ba magaganap ang rebulsyon laban sa Español.

Pangatlong ArgumentoBalintawak:

Ignigiit ng aming pangkat na ang 1896 Philippine Revolution ay naganap sa Balintawak. Isang
pagpapatunay rito ang impormasyong mula kay Guillermo Masangkay. Nakasaad dito ang mga pangalan
ngmga miyempro ng katipunan, ang petsa at oras, mga pahayag ni Bonifacio, pati na rin ang suot niyang
damit,at ang kanyang salakot. Ito ay masasabing isang matibay ng ebidensya dahil sa kanyang mga
narinig at

natuklasan. Ayon kay Pio Valenzuela ng “The Cry of Pugad

Lawin,” ang

mga katipunero ay nagkita-kita atnagkaron ng debate at pagtalakay sa paghihimagsik, at sinabi niyang

nadoon ang mga miyembro ngkatipunan at naganap ito sa bahay ni Juan Ramos, anak ni Melchora
Aquino noong Agosto 23, 1896. Ngunit,iyon lamang ang kanyang ebidensya na sa Pugad Lawin nga
naganap ang Philippine Revolution noong1896. Ang pahayag ni Valenzuela ay naimpluwensyahan lamang
ni by Teodoro Agoncillo.

Pugad Lawin:

Noong Agosto 23 ang lahat ay sumang-ayon sa nangyari noong Agosto 29 na lalaban angmga indio,
kabilang na rito sina Enrique Cipriciano, Alfonso Pacheco, Tomas Remigio, Sinforoso San Pedrongunit
hindi ito sinang-ayunan ni Teodoro Plata, Vicio Panta at Pio Valenzuela sa kadahilanang masyado paitong
maaga. Iginit nila na kailangan nang sapat na preparasyoin at pagpaplano bago magsimula ang
isanghimagsikaan. Dagdag pa nila ang kakulangan ng mga Pilipino sa mga kagamitan kagaya ng mga
armas.

KonklusyonBalintawak:

Ang layunin ng katipunan at ni Andres Bonifacio ay makalaya ang mga Pilipino sa mgaEspanyol, maging
isang malayang bansa ang Pilipinas, at ang pagkakaisa ng mga Pilipino upang ipaglabanang kanilang mga
karapatan. Kaya naman para sa amin, mas kilala ang Sigaw sa Balintawak dahil sa mgaebidensya at
impormasyon galing sa mga taong sangkot sa rebolusyon noong 1896 at mas maramingnaniniwala na sa
balintawak naganap ang naging mitsa ng rebolusyon.
Pugad Lawin:

Ang mga tala na nabanggit ay galing lahat kay Pio Valenzuela at ayon kay Juan Ramos. Angdahilan kung
bakit ang sigaw ng himagsikan ay hindi kilala ay sa kadahilang wala sa mapa ang Pugad Lawinngunit ito
ay nasa baryo na katabi ng Balintawak. Kinompirma ni Ramos na ito ang mga naganap sa PugadLawin.