Filipino

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 14

Filipino 7

Filipino – Ikapitong Baitang


Ikalawang Markahan – Modyul 12: Editoryal na Nanghihikayat
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring


magkaroon ng karapatang-sipi ang sinuman sa anumang akda ng Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayunpaman, kailangan na may pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
malikom ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi
inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang
anumang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda.

Walang anumang bahagi ng nilalaman nito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa


anumang paraan nang walang pahintulot sa kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Dibisyon ng Lungsod ng Pasig.

Komite sa Pagsulat ng Modyul


Manunulat: Jay L. Penillos
Tagasuri: Adela S. Cruz at Josefina T. Salangsang
Editor: Cindy C. Macaso at Leda L. Tolentino

Tagapamahala: Ma. Evalou Concepcion A. Agustin


OIC-Schools Division Superintendent
Carolina T. Rivera EdD
OIC-Assistant Schools Division Superintendent
Victor M. Javeña EdD
Chief, School Governance and Operations Division and
OIC-Chief, Curriculum Implementation Division

Education Program Supervisors

Librada L. Agon EdD (EPP/TLE/TVL/TVE)


Liza A. Alvarez (Science/STEM/SSP)
Bernard R. Balitao (AP/HUMSS)
Joselito E. Calios (English/SPFL/GAS)
Norlyn D. Conde EdD (MAPEH/SPA/SPS/HOPE/A&D/Sports)
Wilma Q. Del Rosario (LRMS/ADM)
Ma. Teresita E. Herrera EdD (Filipino/GAS/Piling Larang)
Perlita M. Ignacio PhD (EsP)
Dulce O. Santos PhD (Kindergarten/MTB-MLE)
Teresita P. Tagulao EdD (Mathematics/ABM)

Inilimbag sa Pilipinas, Kagawaran ng Edukasyon – Pambansang Punong Rehiyon


Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig
Filipino 7
Ikalawang Markahan
Modyul 12 para sa Sariling Pagkatuto
Editoryal na Nanghihikayat
Manunulat: Jay L. Penillos
Tagasuri: Adela S. Cruz at Josefina T. Salangsang/Editor: Leda Tolentino at Cindy Macaso
Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 7 ng Modyul 12 para sa
araling Editoryal na Nanghihikayat!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang idinisenyo, nilinang at sinuri ng mga


edukador mula sa Tanggapan ng mga Paaralan ng Sangay-Lungsod Pasig na
pinamumunuan ng Nanunuparang Pinuno-Tanggapan ng Pansangay na
Tagapamanihala, Ma. Evalou Concepcion A. Agustin, sa pakikipag-ugnayan sa
Lokal na Pamahalaan ng lungsod sa pamumuno ng butihing Punong Lungsod, Kgg.
Victor Ma. Regis N. Sotto, upang matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan
ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Inaasahan na sa pamamagitan ng modyul na ito, ang mga mag-aaral ay


makauugnay sa pamamatnubay at malayang pagkatuto ng mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral
na makamit ang mga kasanayang pang-ika-21 siglo lalong-lalo na ang 5 Cs
(Communication, Collaboration, Creativity, Critical Thinking and Character) habang
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa pangunahing teksto, makikita ang pinakakatawan ng


modyul sa loob kahong ito:

Mga Tala para sa Guro

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang


mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 7 Modyul 12 ukol sa Editoryal na


Nanghihikayat!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.


Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-
aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

MGA INAASAHAN
Sa bahaging ito malalaman mo ang mga dapat mong
matutuhan pagkatapos mong makumpleto ang modyul.

PAUNANG PAGSUBOK
Dito masusukat ang dati mo nang kaalaman at mga dapat mo
pang malaman sa paksa.

BALIK-ARAL
Dito masusukat ang iyong matutuhan at naunawaan sa mga
naunang paksa.

ARALIN
Tatalakayin sa bahaging ito ang aralin batay sa kasanayang
pampagkatuto.

MGA PAGSASANAY
Sa bahaging ito, pagbibigay ng guro ng iba’t ibang pagsasanay
na dapat sagutin ng mga mag-aaral.

PAGLALAHAT
Sa bahaging ito ibunuod ang mahahalagang konsepto na dapat
bigyang-halaga.

PAGPAPAHALAGA
Sa bahaging ito ay titiyakin kung ang mga kasanayang
pampagkatuto ay naiuugnay at nailalapat sa inyong mga
pagpapahalaga.

PANAPOS NA PAGSUSULIT
Dito masusukat ang mga natutuhan ng mga mag-aaral.
MGA INAASAHAN

Kasanayang Pampagkatuto:
Naisusulat ang isang editoryal na nanghihikayat kaugnay sa akda.

Matapos mong mapag-aralan ang modyul na ito, inaasahang matatamo mo


ang sumusunod na layuning pampagkatuto:
a. Naiisa-isa ang mga hakbangin sa pagbuo ng isang editoryal na
nanghihikayat.
b. Natutukoy ang tamang panuntunan sa pagsulat ng editoryal.
c. Nakabubuo ng isang editoryal na nanghihikayat na may kaugnay
sa akda.

PAUNANG PAGSUBOK

Sa bahaging ito ng modyul, susukatin muna natin ang lawak ng iyong


kaalaman tungkol sa paksang tatalakayin. Alamin natin ang iyong
kakayahan sa pagsagot ng paunang pagsubok. Huwag kang mag-alala kung
iniisip mong mali ang iyong sagot sa bahaging ito sapagkat sinusukat
lamang nito ang dati mo nang alam.

Panuto: Punan ng angkop na pahayag o salitang nanghihikayat ang linya


upang makabuo ng mga pangungusap na nanghihikayat. Piliin ang sagot
mula sa kahon at isulat sa inyong sagutang papel.

Ito na Naniniwala Tama Tunay Tara


akong

1._____________na mahalaga ang ating pagkakaisa para magtagumpay ang ating


hangarin.
2._____________may pag-asa ang lahat para magbago.
3._____________! Lahat tayo ay puwedeng magbago tungo sa kabutihan.
4._____________ sumama tayong mga kabataan para makatulong sa mga
nangangailangan.
5.____________ang simula ng isang mas magandang mundo!
BALIK-ARAL

Sa bahaging ito ay muli nating babalikan ang huling aralin na atin nang
natalakay upang masukat ang iyong kakayahan sa pamamagitan ng pagsagot
sa mga inihandang katanungan.

Panuto: Ayusin ang mga salita ayon sa tindi o digri ng kahulugan. Lagyan ng
titik A,B,C hanggang D ang mga patlang: A para sa pinakamababaw at D sa
pinakamatinding digri o intensidad. Gamiting gabay ang pangungusap kung
saan nagamit ang salitang may salungguhit.

_____1. Ang galit na naramdaman ni Jesie sa kanyang kapatid ay agad na nawala


dahil nanaig ang pagmamahal niya rito.

_____2. Poot ang naghari sa kanyang kalooban nang Makita ang pumatay sa
kanyang ama.

_____3. Muhi ang nadama ko nang makaharap ko ang taong nagnakaw ng aking
alahas.

_____4. Inis ang nangibabaw sa aking puso nang makita ko ang mali nitang
ginawa sa anak.

ARALIN
Basahin at Unawain:
Sa araling ito, bubuksan natin ang ating aralin sa wika at gramatika. Ito ay
ang Pagsulat ng Editoryal o Pangulong-Tudling.

Editoryal- ay tinatawag ding pangulong-tudling ay bahagi ng pahayagang


nagsasaad ng mapanuring pananaw o kuro-kuro ng pahayagan tungkol sa isang
isyu. Itinuturing itong tinig ng pahayagan dahil dito mababasa ang paninindigan
nila ukol sa isang napapanahong isyu. Ito rin ay naglalayong magbigay-kaalaman,
magpakahulugan, humikayat, at kung minsa’y lumibang sa mambabasa.

Tatlong Bahagi ng Editoryal o Pangulong-Tudling

Panimula- Dito binabangit ang isyu o balitang tatalakayin.


Katawan- Sa bahaging ito ipinahahayag ang opinyon o kuro-kuro ng patnugot.
Maaaring ilahad ito sa pamamagitan ng paglalarawan, gayundin ang pro(pagpanig)
o con (pagsalungat) sa isyung tinatalakay.
Wakas- Dito ipinahahayag ang bahaging panghihikayat o paglagom upang mabuo
sa isipan ng mambabasa ang pananaw na nais ikintal ng editoryal.

Mga Uri ng Editoryal o Pangulong -Tudling

1.Nagpapabatid- Ipinaliliwanag o nililinaw ang isang isyu sa hangaring higit na


maunawaan ang balita o pangyayari.
Halimbawa: >Ano ang nilalaman ng isang memorandum?
> Paano isinasagawa ang pagpaplano ng pamilya?
2. Nagpapakahulugan- Binibigyang-kahulugan ang isang pangyayari o
kasalukuyang kalagayan sang-ayon sa paningin o pananaw ng pahayagan.
Halimbawa: > Ano ang kahulugan at ibubunga ng isang bagong
memorandum ng pinalabas ng punong-guro?
>Ano ang kabutihang maidudulot ng pagpaplano ng pamilya?
3. Namumuna- Isang hayagang panunuri ngunit di naman pagbatikos tungkol sa
isang mainit na isyu. May layunin itong magmungkahi sang-ayon sa
paninindigan ng pahayagan.
Halimbawa: >Ang Diborsyo: Makabubuti Ba o Makapipinsala?
>Ang Aborsyon, Dapat Bang Bigyang Ligalisasyon?
4. Nanghihikayat- Mabisang nanghihikayat sa mga mambabasa upang sumang-
ayon sa isyung pinapanigan o pinaninindigan ng pahayagan.
Halimbawa: > Itaguyod ang Proyekto ng Punong-guro. Panukalang Batas
Laban sa Diborsyo, Suportahan.
5.Nagpaparangal o Nagbibigay-puri- Nag-uukol ng papuri o karangalan sa isang
tao o kapisanang nakagawa ng kahanga-hanga.
Halimbawa: > Mga Pumpon ng Mga Bulaklak Para sa Bagong Kampeon
Sergio Osmena Sr., Kapurihan ng Cebu.
6. Nanlilibang- Nahahawig ito sa sanaysay na impormal. Tumatalakay ito sa
anumang panig ng buhay, kaya’t madalas na nakawiwili ang paksa,
nakalilibang sa mambabasa, o nakapagbabalik ng masasaya o maging
sentimental na alaala.
Halimbawa: >Bagong moda sa kasuotan mga lalaking nakahikaw.
7. Nagpapahalaga sa natatanging araw- Tinatalakay nito ang mga pambansang
pagdiriwang gaya ng Pasko, Mahal na Araw, Todos Los Santos, Bagong
Taon, at iba pa.

Mga Tuntuning Dapat Sundin sa Pagsulat ng Editoryal o Pangulong Tudling


1. Magkaroon ng kawili-wiling panimulang maikli lamang upang maakit ang
atensyon ng mambabasa.
2. Buoin ang katawan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga katibayan sa
paraang maayos at malinaw.
3. Iwasan ang pagbibigay ng pangkalahatang patakaran. Sa halip,
a. Gumamit ng mga halimbawa at paglalarawan upang pagtibayin ang
simula;
b. Gumamit ng paghahambing at pag-iiba-iba;
c. Gumamit ng magkakatulad na kalagayan; at
d. Banggitin ang pinagmulan ng mga inilalahad na kalagayan.
4. Tapusin nang naaangkop. Bigyan ng mahusay na pagwawakas.
5. Tandaang ang pinakamahalagang bahagi ay ang panimula at ang wakas.
6. Huwag mangaral o magsesermon (no preaching). Ilahad lamang ang mga
patunay at katwiran at hayaan ang mambabasang gumawa ng sariling
pagpapasiya.
7. Sundin ang lahat ng simulain sa mabisang pagsulat-kaisahan (unity), linaw
(clarity), pagkakaugnay-ugnay (coherence), at diin(emphasis).

Ilang Halimbawa ng mga Pahayag at Salitang Nanghihikayat na Maaring


gamitin sa Pagbuo ng Editoryal na Nanghihikayat

▪ Tunay ▪ Tara…
▪ Talaga ▪ Ito na…
▪ Ngayon na! ▪ Tumpak
▪ Totoo/Tama ▪ Siyempre
▪ pero/subalit ▪ Sama na…
▪ Naniniwala akong… ▪ Siguradong…
▪ Kitang-kita mong… ▪ Kaya natin ito
▪ Kaya mong maging bahagi ng…

MGA PAGSASANAY

Pagsasanay 1.
Panuto: Tukuyin ang tamang panuntunan sa pagsulat ng editoryal. Isulat ang
TAMA kung ang pahayag ay nagsasaad ng tamang panuntunan at MALI
naman kung wala o hindi kabilang sa panuntunan ang isinasaad ng
pahayag. Isulat sa sagutang papel ang sagot.

________1. Nailahad sa malinaw na paraan ang panimula, gitna, at wakas ng


editoryal upang mabigyang-diin ang isyung pinapaksa nito.
________2. Ito ay dapat magkaroon ng kawi-wiling simulang makaaakit sa mga
mambabasa.
________3. Gumamit ito ng mga salitang makasasakit sa damdamin ng tinutuligsa
upang matuto sila.
_________4. Taglay nito ang paninindigan o paniniwalaan ng pahayagan ukol sa
isang napapanahong isyu.
_________5. Nakapaglalahad ng mga katibayan para sa isyung tinatalakay.
Pagsasanay 2.
Panuto: Tukuyin kung anong bahagi o uri ng editoryal ang isinasaad ng bawat
pahayag at piliin ang letra sa loob ng kahon. Isulat sa patlang ang
tamang sagot.

A. Editoryal o Pangulong-Tudling B. Katawan ng editoryal


C. Panimula ng editoryal D. Uri ng editoryal: Nagpapabatid
E. Wakas ng editoryal

________1. Dito ipinapahayag ang opinyon o kuro-kuro ng patnugot. Maaring


ilahad ito sa pamamagitan ng paglalarawan, gayundin ang pro
(pagpanig), o con (pagsalungat) sa isyung tinatalakay.
________2. Bahagi ng pahaygang nagsasaad ng mapanuring pananaw o kuro-kuro
ng pahayagan tungkol sa isang isyu.
________3. Dito binabanggit ang isyu o balitang tatalakayin.
________4. Dito ipinapahayag ang bahaging panghihikayat o paglagom upang
mabuo sa isipan ng mambabasa ang pananaw na nais ikintal ng
editorial.
________5. Ipinaliliwanag o nililinaw ang isang isyu sa hangaring higit na
maunawaan ang balita o pangyayari.

Pagsasanay 3.
Panuto: Kilalanin at isulat sa patlang ang mga pahayag o salitang
nanghihikayat sa sumusunod na mga pangungusap.

___________ 1. Naniniwala akong may magagawa ang bawat isa sa atin upang
maging makabuluhan ang buhay natin sa mundo.

___________2. Tama! Lahat tayo’y may magagawa kung nanaisin natin

___________3. Tara, sama na!

___________4. Ngayon na. Kung ipagpapabukas pa natin ang pagtulong ay baka


huli na.

___________5. Kaya natin ito basta tayo’y sama-sama.


PAGLALAHAT

Panuto: Bumuo ng isang editoryal na nanghihikayat gamit ang mga


sumusunod na pahayag sa pagbuo ng pangungusap upang makumbinsi mo ang
mga kabataan upang gawin ang makakaya para sa pagtulong sa sinumang
nangangailangan.
“Ano ang kabuluhan ng buhay ko?”
Pamagat

1.Kaya mong maging bahagi ng


_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
2. Ngayon na
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
3. Talaga
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Siguradong
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5.Tara
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

PAGPAPAHALAGA
Panuto: Ilahad ang damdaming namayani sa iyo matapos ang talakayin ang
wastong pagbuo ng editorial o pangulong tudling at alituntunin nito.

Nakadama ako ng __________________________________________________________


Natuklasan ko na ang pagbabalita ay _______________________________________
Mula ngayon ay _____________________________________________________________
PANAPOS NA PAGSUSULIT
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng editoryal ang isinasaad ng bawat pahayag.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
1. Nahahawig ito sa sanaysay na impormal tumatalakay sa panig ng buhay
madalas na kawiliwili ang paksa.
a. Nagpapabatid b. Nanghihikayat c. Nanlilibang
2. Nag-uukol ng papuri o karangalan sa isang taong may kahahanga-hangang
nagawa.
a. Nagpapakahulugan b. Nagpaparangal c. Namumuna

3. Isang hayagang panunuri ngunit di naman pagabatikos sa mainit na isyu.


a. Namumuna b. Nagbibigay puri c. Nanlilibang
4. Ipinaliliwanag ang isang isyu sa hangaring higit na maunawaan ang balita o
pangyayari.
a. Nagpaparangal b. Nagpapakahulugan c. Nagpapabatid
5. Mabisa sa mga mambabasa upang sumang-ayon sa isyung pinapanigan o
pinaninindigan ng pahayagan.
a. Namumuna b.Nanghihikayat c. Nagpapabatid
SUSI SA PAGWAWASTO

5. Kaya natin 5.B


4. Ngayon na 4.C
4.A 3. Tara 3.C
3.C 2. Tama! 2.B
1. Naniniwala 1.C
2.D Pagsasanay 3 Panapos na Pagsusulit
1.B 5. D
Balik-Aral 4. E
3. C
Ito na 5. 2. A
Tara 4. 1. B
Tama 3. Pagsasanay 2
Naniniwala akong 2.
Tunay 1. 5. TAMA
4. TAMA
Paunang Pagsubok 3. MALI
2. TAMA
1. TAMA
Pagsasanay 1

Sanggunian
Aklat:
Julian, Ailene Baisa, Lontoc,Nestor S.,Jose,Carmela Esguerra, Dayag,Alma M.
Ikalwang Edisyon PINAGYAMANG PLUMA,QuezonCity.Phoenix Publishing
House,Inc.2017

Internet:
https://iamcarlitorobin.wordpress.com/2011/10/05/ang-makulay-na-mundo-ng-
dula/

https://www.scribd.com/upload-
document?archive_doc=357510955&escape=false&metadata=%7B%22context%22
%3A%22archive_view_restricted%22%2C%22page%22%3A%22read%22%2C%22ac
tion%22%3A%22download%22%2C%22logged_in%22%3Atrue%2C%22platform%2
2%3A%22web%22%7D

You might also like