ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.

HCM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
KHOA KHOA HỌC & ỨNG DỤNG

BÁO CÁO
BÀI TẬP LỚN MÔN GIẢI TÍCH 1

ĐỀ TÀI 03:
THÀNH LẬP PHƯƠNG TRÌNH VI PHÂN LOGISTIC
Giảng viên hướng dẫn : Nguyễn Thị Xuân Anh

Nhóm thực hiện: 06

Lớp: L20 (CQ_HK231)

1
 DANH SÁCH THÀNH VIÊN
Họ và đệm Tên MSSV Ghi chú
Nguyễn Quốc Duy 2310496
Dương Huỳnh Hiếu 2310937
Đào Thành Long 2311891
Võ Lê Huyền Như 2312544
Ngô Đức Mạnh 2312028
Trịnh Gia Phúc 2312725

2
 NỘI DUNG ĐỀ
One model for the growth of a population is based on the assumption that the population grows
at a rate proportional to the size of the population. That is a reasonable assumption for a
population of bacteria or animals under ideal conditions (unlimited environment, ade- quate
nutrition, absence of predators, immunity from disease).
Let's identify and name the variables in this model:
t = time (the independent variable)
P = the number of individuals in the population (the dependent variable)
The rate of growth of the population is the derivative dP/dt. So our assumption that the rate of
growth of the population is proportional to the population size is written as the equation
dP
=kP
dt
where k is the proportionality constant. Equation 1 is our first model for population growth; it is
a differential equation because it contains an unknown function P and its derivative dP/dt.
Having formulated a model, let's look at its consequences. If we rule out a population of 0, then
P(t) > 0 for all t. So, if k > 0, then Equation 1 shows that P'(t) > 0 for all t. This means that the
population is always increasing. In fact, as P(t) increases, Equation 1 shows that dP/dt becomes
larger. In other words, the growth rate increases as the popula- tion increases.
Equation 1 asks us to find a function whose derivative is a constant multiple of itself. We know
from Chapter 3 that exponential functions have that property. In fact, if we let P(t) = Cekt, then
P'(t) = C(kekt) = kP(t)
Thus any exponential function of the form P(t) = Cekt is a solution of Equation 1. In Sec- tion 9.4
we will see that there is no other solution.
Allowing C to vary through all the real numbers, we get the family of solutions P(t) = Cekt whose
graphs are shown in Figure 1. But populations have only positive values and so we are interested
only in the solutions with C > 0. And we are probably con-cerned only with values of t greater
than the initial time t = 0. Figure 2 shows the physically meaningful solutions. Putting t = 0, we
get P(0)= Cek(0), so the constant C turns out to be the initial population, P(0).
Equation 1 is appropriate for modeling population growth under ideal conditions, but we have to
recognize that a more realistic model must reflect the fact that a given environ-ment has limited
resources. Many populations start by increasing in an exponential man-ner, but the population
levels off when it approaches its carrying capacity K (or decreases toward K if it ever exceeds
K). For a model to take into account both trends, we make two assumptions:
dP
≈ kP if P is small (Initially, the growth rate is proportional to P.)
dt
dP
< 0 if P > K (P decreases if it ever exceeds K.)
dt
A simple expression that incorporates both assumptions is given by the equation.
dP
dt (
=kP 1− )P
K
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

3
 MỤC LỤC
I. Biên dịch:...........................................................................................................6
II. Cơ sở lý thuyết:..................................................................................................8
III. Chứng minh công thức:....................................................................................9
IV. Tổng kết:...........................................................................................................10

4
 BIÊN DỊCH
Một mô hình cho sự phát triển của quần thể dựa trên giả định rằng quần thể phát triển với tốc độ
tỷ lệ với kích thước của quần thể. Đó là một giả định hợp lý cho một quần thể vi khuẩn hoặc
động vật trong điều kiện lý tưởng (môi trường không giới hạn, dinh dưỡng đầy đủ, không có loài
thiên địch, không có bệnh tật).
Hãy xác định và đặt tên cho các biến trong mô hình này.
t = thời gian (biến độc lập).
P = số lượng cá thể trong quần thể (biến phụ thuộc).
Tốc độ tăng trưởng của quần thể là đạo hàm dP/dt. Vì vậy, giả định của chúng ta rằng tốc độ tăng
trưởng của quần thể tỷ lệ thuận với kích thước quần thể được viết dưới dạng phương trình:
dP
=kP
dt
Trong đó k là hằng số tỷ lệ. Phương trình 1 là mô hình đầu tiên của chúng ta về sự phát triển
quần thể: nó là một phương trình vi phân vì nó chứa một hàm số chưa biết P và đạo hàm của nó
dP/dt.
Sau khi xây dựng mô hình, hãy xem xét các hệ quả của nó. Nếu chúng ta loại trừ trường hợp số
lượng cá thể của quần thể là 0, thì P(t) > 0 cho với tất cả các t. Vì vậy, nếu k > 0, thì Phương
trình 1 cho thấy rằng P'(t) > 0 với tất cả các t. Điều này có nghĩa là quần thể luôn luôn tăng lên.
Trên thực tế, khi P(t) tăng lên, Phương trình 1 cho thấy rằng diidt trở nên lớn hơn. Nói cách
khác, tốc độ tăng trưởng tăng lên khi quần thể tăng lên.
Phương trình 1 yêu cầu chúng ta tim một hàm số có đạo hàm là một bội số không đổi của chính
nó. Chúng ta biết từ Chương 3 rằng các hàm số mũ có tính chất đó. Trên thực tế, nếu chúng ta
đặt P(t) = Cekt, thì
P'(t) = C(kekt) = kP(t)
Do đó, bất kỳ hàm số mũ nào có dạng P(t) = Cekt là một giải pháp của Phương trình 1. Trong
Phần 94, chúng ta sẽ thấy rằng không có giải pháp nào khác.
Cho phép C thay đổi qua tất cả các số thực, chúng ta thu được họ các giải pháp P(t) = Cekt có đồ
thị được hiển thị trong Hình 1 Nhưng các quần thể chỉ có giá trị dương và vì vậy chúng tôi chỉ
quan tâm đến các giải pháp có C > 0. Và chúng ta có lẽ chỉ quan tâm đến các giá trị của tiền hơn
thời gian ban đầu t = 0. Hình 2 cho thấy các giải pháp có ý nghĩa vật lý. Đặt t = 0, chúng ta thu
được P(0)= Cek(0), vì vậy hằng số C hóa ra là quần thể ban đầu, P(0).
Phương trình 1 phù hợp để mô hình sự phát triển quần thể trong điều kiện lý tưởng, nhưng chúng
ta phải nhận ra rằng một mô hình thực tế hơn phải phản ánh thực tế rằng một môi trường nhất
định có tài nguyên hạn chế. Nhiều quần thể bắt đầu tăng lên theo cấp số nhân, nhưng mức độ
quần thể sẽ ổn định khi nó tiếp cận khả năng mang K (hoặc giảm xuống K nếu nó vượt quá K).
Để một mô hình tính đến cả hai xu hướng, chúng tôi đưa ra hai giả định

5
dP
≈ kP nếu P nhỏ (Ban đầu , tốc độ tăng trưởng tỉ lệ thuận với P).
dt
dP
< 0 nếu P > k (giảm nếu nó vượt quá K).
dt
Một biểu thức đơn giản kết hợp cả hai giả định được đưa ra bởi phương trình dP/dt <0 nếu P > k
(giảm nếu nó vượt quá K).
Một biểu thức đơn giản kết hợp cả hai giả định được đưa ra bởi phương trình:
dP
dt (
=kP 1−
P
K )

6
 CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1. Phương trình vi phân tách biến:
Dạng: f ( x ) dx + g ( y ) dy=0
Cách giải: Tích phân 2 vế ta được

∫ f ( x ) dx +∫ g ( y ) dy=C
2. Các dạng có thể đưa về phương trình vi phân tách biến:
 Dạng 1: f 1 ( x ) g 1 ( x ) dx+ f 2 ( x ) g2 ( x ) dy =0
Cách giải: Có thể đưa về phương trình tách biến
 Nếu g1 ( y )=0 tại y=b, thì y=b là một nghiệm riêng.
 Nếu f 2 ( x )=0 tại x=a , thì x=a là một nghiệm riêng.
 Nếu f 2 ( x ) g 1 ( y ) ≠ 0, chia 2 vế cho f 2 ( x ) g 1 ( y ) ≠ 0

f 1 (x ) g 2 ( y)
Phương trình tách biến dx + dy=0
f 2 (x ) g 1 ( y)
 Dạng 2: y ' =f (ax +by + c), b ≠ 0, a ≠ 0
Cách giải:
Đặt u=ax +by +c ⟹ u' =a+b y ' ⟹u '=a+b . f (u)
 Nếu a+ b . f ( u )=0 , giải tìm u. Kiểm tra có phải là nghiệm
 Nếu a+ b . f (u)≠ 0, chia 2 vế cho a+ b . f ( u )
du
⟹ =dx
a+b . f ( u )
Đây là phương trình tách biến (biến u riêng, biến x riêng).

7
 CHỨNG MINH CÔNG THỨC
dp P
=kP (1− )
dt L
 P(t) là số cá trong khoảng thời gian đó.
'
 P (t) là tốc độ tăng trưởng của số cá trong thời gian.
 L là giới hạn số lượng cá trong hồ.
 k là hằng số tỉ lệ.
dp P
=kP (1− )
dt L

dp
⇔ =kdt
P
(1− )
L

dp
⇔∫ =∫ kdt
P
(1− )
L

1
1 L
⇔∫ + dp=∫ kdt
P P
1−
L

1 1
⇔∫ + dp=∫ kdt
P −(P−L)

1 1
⇔∫ − dp=∫ kdt
P P−L

⇔ ln |P−L
P
|=kt +C 1

P kt
⇔ =C 2 e
P−L

P−L −kt
⇔ =C 3 e
P
−kt
⇔ P (1−C 3 e )=L

8
 L
⇔ P (t)= −kt
1−C 3 e

L
⇔ P (t)= −kt
1+C 0 e

TỔNG KẾT
1. Hiểu rõ hơn về phương trình vi phân: lợi ích và hạn chế của phương trình vi phân.
2. Hiểu được cách tính toán và xử lí phương trình vi phân logistic.
3. Có tinh thần đoàn kết làm việc nhóm và có trách nhiệm về thời gian.
4. Có thêm nhiều kiến thức kĩ năng về powerpoint, world, thuyết trình,...
5. Thời gian của các thành viên hạn chế .
6. Khó khăn trong việc giải phương trình và để tất cả các thành viên đều hiểu được nội
dung.