2.

Zadania praktyczne rozwi zywane z u yciem komputera 185

97.3.
Utwórz zestawienie zawieraj ce dla ka dego roku w latach 1945–2014 minimaln
i maksymaln miesi czn stop bezrobocia odnotowan w tych latach.
Dla otrzymanego zestawienia sporz d wykres liniowy. Pami taj o prawid owym i czytelnym
opisie wykresu.

97.4.
Znajd najd u szy nierosn cy ci g miesi cznych stóp bezrobocia w kolejnych miesi cach
w latach 1945–2014. Podaj miesi c i rok pocz tkowy oraz miesi c i rok ko cowy znalezione-
go ci gu oraz jego d ugo .

Przyk ad
Dla pliku zawieraj cego nast puj ce dane:

d ugo najd u szego nierosn cego ci gu stóp bezrobocia wynosi 10 (ci g liczb: 14,40; 13,60;
13,20; 13,10; 13,00; 13,00; 13,00; 12,90; 12,80; 12,50). Miesi c i rok pocz tku ci gu to IV
2003. Miesi c i rok ko ca ci gu to I 2004.

97.5.
Podaj liczb lat, w których stopa bezrobocia w ka dym miesi cu by a wi ksza od stopy bez-
robocia w tym samym miesi cu roku poprzedniego.

2.4. Bazy danych

Zadanie 98.
Wi zka zada Dziennik ocen
Dane s trzy pliki tekstowe: , i , w któ-
rych zapisano oceny wystawiane uczniom w pewnym technikum informatycznym w okresie
od 1.09.2014 r. do 18.12.2014 r.
Pierwszy wiersz ka dego z plików jest wierszem nag ówkowym, a kolumny w wierszach roz-
dzielone s znakami tabulacji.
Plik o nazwie zawiera informacje dotycz ce uczniów szko y. W ka dym
wierszu znajduje si : identyfikator ucznia ( ), jego imi ( ), nazwisko (
) oraz oznaczenie klasy za pomoc rzymskiej liczby i litery ( ).

Przyk ad
186 Egzamin maturalny. Informatyka. Poziom rozszerzony. Zbiór zada

Plik zawiera identyfikator przedmiotu ( ) oraz nazw

przedmiotu ( ).

Przyk ad

W pliku zapisane s w ka dym wierszu: identyfikator oceny ( ),

data wystawienia oceny ( ), identyfikator ucznia ( ), identyfikator przedmio-
tu ( ) oraz ocena ( ).

Przyk ad

Korzystaj c z danych zawartych w tych plikach oraz z dost pnych narz dzi informatycznych,
wykonaj poni sze polecenia. Ka d odpowied umie w pliku , poprzedzaj c
j numerem odpowiedniego zadania.

98.1.
Imiona dziewcz t w zestawieniu ko cz si na liter „a”. Podaj klasy, w których ponad 50%
wszystkich uczniów to dziewcz ta.

98.2.
Podaj daty, kiedy w szkole wystawiono wi cej ni 10 jedynek jednego dnia.

98.3.
Podaj, z dok adno ci do dwóch miejsc po przecinku, rednie ocen z j zyka polskiego dla
ka dej klasy czwartej.

98.4.
Podaj zestawienie zawieraj ce dla ka dego przedmiotu liczb pi tek wystawionych w kolej-
nych miesi cach od wrze nia do grudnia cznie we wszystkich klasach.

98.5.
Podaj zestawienie imion i nazwisk uczniów klasy II A, którzy nie otrzymali adnej oceny
z przedmiotu sieci komputerowe.

Komentarz do zadania
Przedstawiamy rozwi zanie zadania za pomoc programu Access z pakietu MS Officce 2010
oraz w j zyku SQL.
Kluczami g ównymi (PRIMARY KEY) w tabelach , ,
b d odpowiednio kolumny , oraz , to one jed-
 2. Zadania praktyczne rozwi zywane z u yciem komputera 187

noznacznie identyfikuj rekordy w tabelach. Tabele po czone s relacjami typu jeden do wie-
lu:

98.1.
Aby wyszuka klasy, w których ponad 50% wszystkich uczniów to dziewcz ta, skorzystamy
z informacji zawartych w tabeli Uczniowie. Utworzymy kwerendy pomocnicze, za pomoc
których wyznaczymy liczb dziewcz t (kryterium w kolumnie : Like ”*a”) w klasach
(liczymy liczb identyfikatorów uczniów) oraz liczb wszystkich uczniów w klasach.

W kolejnej kwerendzie dla ka dej klasy obliczymy wyra enie , przy

czym wyra enie to powinno by wi ksze od 0,5.

Zapytanie w j zyku SQL:

SELECT Klasa
FROM Uczniowie
GROUP BY Klasa
HAVING SUM(CASE WHEN Imie LIKE “%a” THEN 1 ELSE 0 END) >COUNT(*) / 2
188 Egzamin maturalny. Informatyka. Poziom rozszerzony. Zbiór zada

98.2.
Chc c wyszuka daty, kiedy w szkole wystawiono wi cej ni 10 jedynek jednego dnia, odfil-
trujemy spo ród wszystkich ocen jedynki, a nast pnie pos u ymy si funkcjami agreguj cymi
(policzymy dla ka dej daty liczby jedynek i odfiltrujemy te dni, w których liczba jedynek
przekroczy a 10).
Warunek na ocen zosta za o ony za pomoc klauzuli WHERE. Klauzula GROUP BY
umo liwia podzia wierszy na kategorie na podstawie warto ci w kolumnie i skorzysta-
nie z funkcji grupuj cej ( ) dla ró nych ocen. Dalej klauzul HAVING ograniczamy
zestawienie do takiego, w którym liczba jedynek jest wi ksza od 10.

Zapytanie w j zyku SQL:

SELECT Oceny.Data, Count(*)
FROM Oceny
WHERE Oceny.ocena=1
GROUP BY Oceny.Data
HAVING Count(*)>10

98.3.
Aby ustali z dok adno ci do dwóch miejsc po przecinku rednie ocen z j zyka polskiego
ka dej klasy czwartej, odfiltrujemy oceny z j zyka polskiego uczniów klas IV, a nast pnie
skorzystamy z funkcji agreguj cej rednia ( ).

Zapytanie w j zyku SQL:

SELECT Uczniowie.klasa, AVG(oceny.ocena)
FROM Oceny
JOIN Przedmioty ON Przedmioty.id_przedmiotu = Oceny.id_przedmiotu
JOIN Uczniowie ON Uczniowie.id_ucznia = Oceny.id_ucznia
WHERE Przedmioty.nazwa_przedmiotu = ‘j.polski’ AND Uczniowie.klasa LIKE ‘IV%’
GROUP BY Uczniowie.klasa
 2. Zadania praktyczne rozwi zywane z u yciem komputera 189

98.4.
W rozwi zaniu utworzymy kwerend krzy ow , w której nag ówkiem kolumny b dzie wyod-
r bniamy z daty numer miesi ca (funkcja ), za nag ówkiem wiersza — nazwa przed-
miotu. Jako warto wstawiamy ocen lub identyfikator oceny i stosujemy funkcj .
Dodatkowo nale y pami ta o klauzuli WHERE, za pomoc której odfiltrujemy same pi tki.
Widok projektu:

Zapytanie w j zyku SQL:

SELECT Przedmioty.Nazwa_przedmiotu, Month(Oceny.Data), Count(*)
FROM Oceny
JOIN Przedmioty ON Przedmioty.id_przedmiotu = Oceny.id_przedmiotu
WHERE Oceny.ocena=5
GROUP BY Przedmioty.Nazwa_przedmiotu, Month(Oceny.Data)

98.5.
Rozwi zywanie poprzedzimy utworzeniem kwerendy pomocniczej, w wyniku której otrzy-
mamy oceny uczniów ucz szczaj cych na zaj cia z przedmiotu sieci komputerowe.
Widok projektu:

Dalej, korzystaj c z wyników powy szego zapytania pomocniczego oraz tabeli Uczniowie
(z cze pomi dzy tabelami typu RIGHT JOIN), uzyskamy zestawienie uwzgl dniaj ce
wszystkie rekordy z tabeli Uczniowie, niezale nie od tego czy uczniowie maj ocen , czy nie
(pole wype nione warto ciami NULL). Kolejnym krokiem jest wybranie rekordów z warto-
ci NULL. Dodatkowo w kryterium dla pola Klasa podajemy ”II A”.
Widok projektu:
190 Egzamin maturalny. Informatyka. Poziom rozszerzony. Zbiór zada

Zapytanie w j zyku SQL:

SELECT Uczen.Imie, Uczen.Nazwisko
FROM Uczen
WHERE Uczen.Klasa = ‘II A’ AND (SELECT COUNT(*) FROM Oceny JOIN
Przedmioty ON Przedmioty.id_przedmiotu = Oceny.id_przedmiotu WHERE
Oceny.id_ucznia = Uczen.id_ucznia AND Przedmiotu.nazwa LIKE ‘sieci komp%’) = 0

Rozwi zanie

98.1.
I A, I C

98.2.
2014-11-11
2014-10-14

98.3.
Klasa rednia
IV A 3,53
IV B 3,45
IV C 3,40
IV D 3,90
IV E 3,51

98.4.
Przyk adowa poprawna odpowied :
 2. Zadania praktyczne rozwi zywane z u yciem komputera 191

Nazwa_przedmiotu 9 10 11 12
administracja bazami danych 3 13 7 1
administracja sieciowymi systemami operacyjnymi 2
biologia 8 20 9 5
chemia 18 31 31 13
diagnostyka i naprawa urzadzen techniki komputerowej 8 13 9 13
edukacja dla bezpieczenstwa 9 15 14 8
fizyka 14 21 31 9
geografia 1 1
historia 2 2
historia i spoleczenstwo - przedmiot uzupelniajacy 8 4 6 3
informatyka 33 31 34 25
j.angielski 50 85 72 50
j.niemiecki 66 106 84 53
j.polski 37 81 62 41
jezyk angielski zawodowy w branzy informatycznej 1 1 1
matematyka 32 39 48 35
podstawy przedsiebiorczosci 6 16 16 12
projektowanie i montaz lokalnych sieci komputerowych 10 11 11 6
sieci komputerowe 2
systemy baz danych 6 5 8 5
systemy operacyjne 4 19 12 9
urzadzenia techniki komputerowej 8 18 19 15
wiedza o kulturze 7 16 13 10
wiedza o spoleczenstwie 7 15 9 7
witryny i aplikacje internetowe 5 6 9 3
wychowanie fizyczne 23 39 34 15

98.5.
Imie Nazwisko
Aneta Duda
Miroslaw Gorski
Lukasz Kostoczko
Donald Krychowski
Adrian Lubaczewski
Piotr Nawrocki
Michal Nowakowski
Piotr Prusinski
Grzegorz Tomkow
Radoslaw Wojciechowski
Mariusz Wojtyra