სამიზნე ცნება: კანონზომიერების აღმოჩენა მიმდევრობებში.

მიმდევრობა. მიმდევრობის მოცემა რეკურენტული წესით.

საკითხი:
არითმეტიკული პროგრესია. გეომეტრიული პროგრესია.

კომპლექსური დავალების პირობა:

კახა და ანა თამაშობენ რიცხვებით კანონზომიერების

აღმოჩენაზე. ანამ პირველმა დაასახელა რიცხვი 4, კახამ -
6, შემდეგ ანამ - 34. დაადგინე კანონზომიერება და
დაეხმარე კახას მეოთხე რიცხვის დასახელებაში.
დაასაბუთე შენი მოსაზრება და წარმოადგინე შესაბამისი
პრეზენტაცია.

თქვენს მიერ შექმნილ „პრეზენტაციაში“ ხაზგასმით წარმოაჩინეთ:

 როგორ მიხვედი შენს მიერ აღმოჩენილ კანონზომიერებამდე;
 შენი დასაბუთებული მოსაზრებები სხვა ანალოგიურ შესაძლო კანონზომიერებებზე.

უპასუხე შეკითხვას:

 შენს მიერ მოფიქრებული კანონზომიერება ერთადერთია?

პრაქტიკული რჩევები კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობისთვის:

 გაიხსენე რიცხვითი მიმდევრობები და მათი მოცემის სხვადასხვა ხერხები;

 გაითვალისწინე, რომ თუ იცი მიმდევრობის პირველი ორი წევრი, მაშინ მომდევნო
წევრების მიღების წესი შეიძლება იყოს დამოკიდებული მხოლოდ ამ მიმდევრობის
შემდგენელზე;

1
იმისათვის, რომ ადვილად გაართვა თავი დავალებას, შენ უნდა
შეგეძლოს ქვემოთ მოცემული სავარჯიშოების შესრულება:

ყურადღებით გაეცანით ქვემოთ მოცემული დავალების ამოხსნის ნიმუშს და უყურეთ

მოცემულ ვიდეოს: გადადით ბმულზე

ნიმუში N1. მიმდევრობა მოცემულია რეკურენტული წესით: და .

იპოვეთ ამ მიმდევრობის პირველი ოთხი წევრი.

ამოხსნა: საჭიროა ვიპოვნოთ ყოველი მომდევნო წევრი წინა წევრის საშუალებით:

; ;
.
პასუხი: მიმდევრობის პირველი ოთხი წევრია: ; ; ; .

ნიმუში N2. მიმდევრობა მოცემულია რეკურენტული წესით, ამასთან ერთად ცნობილია:

, და . იპოვეთ ამ მიმდევრობის პირველი წევრი.

ამოხსნა: საჭიროა ვიპოვნოთ ყოველი წინა წევრი მომდევნო წევრების საშუალებით:

ა) ; ; ; ; .

ბ) ; ; ; ; .

გ) ; ; ; ; .

პასუხი: მიმდევრობის პირველი წევრია: .

2
 სავარჯიშო N1

მიმდევრობა მოცემულია ფორმულით: .

ა) იპოვეთ ამ მიმდევრობის მე-4, მე-6, მე-9 და (k+2) -ე წევრები;
ბ) ამ მიმდევრობის მერამდენე წევრია რიცხვი 32?

სავარჯიშო N2

მიმდევრობა მოცემულია რეკურენტული წესით: და . იპოვეთ

ამ მიმდევრობის პირველი სამი წევრის ჯამი.

სავარჯიშო N3

მიმდევრობა მოცემულია რეკურენტული წესით: და

. იპოვე

სავარჯიშო N4

მიმდევრობა მოცემულია რეკურენტული წესით: და

. იპოვე

სავარჯიშო N5

იპოვეთ არითმეტიკული პროგრესიის პირველი წევრი და სხვაობა, თუ და

.

სავარჯიშო N6

11-სა და 39-ს შორის ჩასვით შვიდი რიცხვი ისე, რომ მათ მოცემულ რიცხვებთან ერთად
შეადგინონ არითმეტიკული პროგრესია.

3
 სავარჯიშო N7

არითმეტიკული პროგრესიის პირველი წევრია 4, ხოლო მეექვსე და მეთერთმეტე

წევრების ჯამია 53. იპოვეთ ამ მიმდევრობის პირველი 25 წევრის ჯამი.

სავარჯიშო N8

ზაზამ დათვალა ყველა კენტი რიცხვის ჯამი, რომელიც არ იყოფა 5-ზე და ნაკლებია
130-ზე. იპოვეთ ზაზას მიერ მიღებული რიცხვი.

სავარჯიშო N9

იპოვეთ გეომეტრიული პროგრესიის პირველი წევრი, თუ და პროგრესიის

მნიშვნელია .

სავარჯიშო N10

რიცხვები 3, x და 3 x + 12 ჰქმნიან გეომეტრიულ პროგრესიას. იპოვნეთ x.

სავარჯიშო N11

გეომეტრიული პროგრესიის მეორე წევრი 10-ით მეტია პირველზე, ხოლო მესამე წევრი
30-ით მეტია მეორეზე. იპოვე ეს რიცხვები.

სავარჯიშო N12

დალუქულ კოლბაში ეტევა 1500-მდე ბაქტერია. თავდაპირველად

კოლბაში არის ერთი ბაქტერია და ყოველ ერთ წამში ბაქტერიების
რაოდენობა ორმაგდება. რამდენ წამში იქნება კოლბაში ბაქტერიების
მაქსიმალური რაოდენობა?

4
 სავარჯიშო N13

კვადრატები განლაგებულია ნახაზზე მოცემული წესით: პირველი

ფენა იყოს ცენტრში ლურჯი კვარატი, მეორე ფენა - ირგვლივ თეთრი
კვადრატები, მესამე - ირგვლივ ლურჯი კვადრატები და ასე შემდეგ.
რამდენი კვადრატი იქნება მე-5 ფენაში? რამდენი კვადრატი იქნება მე-
8 ფენაში? სულ რამდენი ლურჯი კვადრატი იქნება პირველიდან მეათე
ფენის ჩათვლით? დაადგინე ფენებში კვადრატების რაოდენობის
კანონზომიერება.

სავარჯიშო N14

მიხეილი და თამარი რაღაც წესით ჰქმნიან საკუთარ მიმდევრობას. ორივემ ჩამოწერა

თავისი მიმდევრობის პირველი სამ-სამი წევრი:
მიხეილი: 1; 2; 3; ........
თამარი: 1; 2; 4; ........
ა) მოიფიქრეთ თითოეული მიმდევრობის შედგენის
წესი და ჩაწერეთ მიხეილისა და თამარის მიერ სავარაუდოდ
მოფიქრებული მიმდევრობების მომდევნო სამ-სამი წევრი.
ბ) მოიფიქრეთ თითოეული ამ მიმდევრობის
გაგრძელების სხვა რამდენიმე ვარიანტი (მინიმუმ ორი
მაინც).

5
პასუხები:

სავარჯიშო N1

ა) ბ)

სავარჯიშო N2

სავარჯიშო N3

სავარჯიშო N4

სავარჯიშო N5

სავარჯიშო N6

6
 სავარჯიშო N7

სავარჯიშო N8

სავარჯიშო N9

სავარჯიშო N10

ან

სავარჯიშო N11

სავარჯიშო N12

დრო დაახლოებით უდრის 9,5 წამს.

სავარჯიშო N13

7
 სავარჯიშო N14

ა) დავუშვათ მიხეილმა მოიფიქრა არითმეტიკული პროგრესია, მაშინ მისი მიმდევრობის

მომდევნო სამი წევრი იქნება: 4; 5; 6.
დავუშვათ თამარმა მოიფიქრა გეომეტრიული პროგრესია, მაშინ მისი მიმდევრობის
მომდევნო სამი წევრი იქნება: 8; 16; 32.