Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 199

T H E O R I C AE

MEDICEORVM
PLANETARVM
tx CAVSIS PHYSICIS DEDVCTAE
\

IO ALPHONSO BORELLIO
In Mdlanenll pridem, nunc vero in Pifana Academia.
Mathematicarum scientiarum Profellorc.

FERDINANDVM IL
M A G N V M H E T R V R IA E D V C E M .

FLORENTIAE, Ex TypograpbiaS.M.D. MDCLXVI

. i
/
Rj
FETU E N Y F F / J M O

FERDINANDO IL
MAGNO HETR. DVCI
f.
Recl^re magnus ille vates, ac philofo-
phus mihi dprcdiile videtur praecipu­
a m , prgitantioremque humanarum
felicitatum hiice carminibus.
Afd M// ^7 , ffMfrf
rerc/M.
Sacrum nempe ac diuinum templum sapientuni
dodfrinadiuinitati, ac aeternitati erigkur, dicatur-
que, in quo abique vlia procciiarum, ac tempeifa-
tum perturbatione immotum ii.iauii?!maierenitate,
nec interrupta felicitate pericuerat. Non d.dimiic
templum magnus iiie Galil^us prcclara fua, & ad^
mirabiii dodfrina edidit, & regali, acgloriofo no­
mini Mediceo, non in hiice infimis, ac terrenis re­
gionibus, icd in fupremo ipfo C^lo, ac Iouiaii soiio
e fundamentis erexit, atque tuargloriofidima: pro-
fapi^e dicauit, gloriamque , & nomen amphUI-
mum in illa ferena, ac beata regione perpetuo du­
raturum facnauit. Nec immerito gloriaris fapien-
^ 2. tilli-
!V
tiffime Princeps,cam tantam felicitatem maiorum
tuorum meritis adeptus fueris; A t ficutu exiguam
i .lirem aliquam gratiam merentur, qui egregia cdi-
fteia, ac tcmpfaiam fabrefacta quomodo!met ex­
ornant, expoiiunt, atque pichrris'exK^hifquc ali­
quibus ornamentis complent^ fic cgojj^^hnic Ale-
dicco templo ornatum aliquem^ quaiemcumque
aderre conatus fum , non videor otio, qua tua be­
nignitate Aruor, abufus fuiffc, nec male de te meri­
tus , quandoquidem, fi mei conatus irriti non fue­
runt, atque fpes minime decepit,tabulam huic tem­
plo non contemnendam delincalle mihi videor,
non quidem in ipfo templi vcftibulo (ab fit iacfan-
tia) led in intimo receflu, ac huiufmodi templi fa-
crario: node enim, ac contemplari externam fa­
ciem huius mundani theatri, nempe diuini artid-
cis fabricam in propatulo politam omnibus datum
c lf, & nemo ab admirabili hoc ipedfaculo arcetur,
ac remouetur; at nolle caulas, ac rationes, quibus
diuina opiheiacdormatafunt, ac exercentur, hoc
inquam, Natura sacrarium eff; Quod fi mihi for­
tuna arridt, vt nimirum rationes, & caulas phy fl­
eas motuum Mcdiceorum pcrcepidc, & declarade
contigerit, non inani ia&antia proferre potero,me
in templo Icreno, in Iouiali sede a Gali!qo edito ta­
bulam, & ornatum aliqualemcontulille i fi vero
ipc frudratus R:cro, vt Ad fcopum dcdgnatum non
pcrucnerim,icio magna quidem porius exoptari,
quam coniequi ab humana imbcciditatc pbde.
Teque, Princeps optime^ atque inciite,quaicmcum-
que meum conatum a^qui bonique coniuirurum
non dubRo, qui optime nodi, quam proftinde ia-
teat ipia veritas, quam Dijs tantum Piato concedit,
nobis autem vmbras contre^are permide; at qua-
icicumquc iiia? Rnt, non deipero, quin ciementidl-
m us, atque humanidlmus Princeps in perpetuum
gratitudinis , & obiequij monumentum recipere
non dedignetur, cui perpetuam g!oriam ,ac f^iici-
tarem exopto, & voueo. Fiorenti$ 1 0 . Oetobris.
i
* Sereniis. tua^ Ccidtudinis

<*- * 4

AD
VJ
^ I) E E C 7 ' <3 R E A /.

O FVwe 4W/fe (f?cr,


/4y we.e d;^fr;<!M(7%M & r^ear/f/r A/etVr-
cf4r/^w ex r4^//y ^ea/4A i y ^ / -
f4M;// 44/4W ^//4/^M W , ?Hf 4^f 0^
W4xrw4y ^ f;e rr/;# w , / 4 ^ 0-
Wo/^a! a^/rr ^e w a;# 4 w fJ ^ o r, r/e
^ a y p fw yfcr; ^rape a!/e^4 e^/r^r^a; ra /e rw y y e , 4,Yf 0^ .
M/aa re //^ y ^ e ; cwM/g/fKr T/;^e4r ^raw y?4 w /a^w e^r^-
y?/< ; ^ f , aper4pr^//^w ^ x / we/ r4f/a4eM
ye^Jere. & ;;a /^ /r^ r 4/?4/e 4 4 4 / re/^aa^/xw / 4 -
4 e y a /e rr^ w z /e -
y e ^ /C 4 p 4 4 Z Sfr*/!^?wa A / ^ 4 0 D ^ez/V kzrzzrz-ew yi
y ^ w y ^ /^ e , ^ar 4^/wzr4^z/z /4/?f4Me4Zaprzwa A 4r#r4xw ,
^a/?e4 /azzew o^/erzz4re c4^zwzzr, r^we / ^ 4 y # 4 Ce^rzz-
ex f4^#/w G4/z/^z ^^e/w arz^er ^e^zaear/zw f4/aw-
7zr a^eJzzxz^ vz ^^azzz^ze Te/^erzz/zzr ^arzr ^^4<^zV7a re/^ea-
pza yZrxr earzz#K%wz ^ree^zzz/z c^/?rzz4reHr^r ^ zzzwzM
^#4w^Atr/MM& worz^xr ,^ayzza4z^zz/^zze AfeJzeear/zzM
af^ere^44Zzzr, Tjn^f 4eezc/zr ^ *vr we oazz 4^erre4Z ew , ^
re^xtf?44rew, /4 ezzy^zaa/z ^eezz/4rza4z^i wz^^zezzezzaz,
4f^4zz/4zzz4, i/z ^ z , V44y^efrzAtfzave re/z^44z /z^z eazz-
wex44Z f r4&f Mtf ,y4j?4/a e/?, <vr /zae a^x/br/fM? e W44z^zzi
exezz/erzr, <^%a^ czzw a/FeM^/^ew ^ere^z^zwa, J^zezzz/^z.
wa^zze P/*Z4ezpz Eeapa/a/a, ezzz/^zze 4eerrzzzza z^^zezay^^-
W Z-
/p/? ,^ 4 r / /c r ^ c 4 /y 4 w w ,v / ^%4#i
pr/w ^w f^ c rrf^ r, /M&^^c^o/? #?fK?M 4 E/orcMf/ 4
4w /c; c//r4r//Mf. E r// ^ / / ^ r &#;/ynw-
^/op/yc^/^w MOM /M /crr/^no w rr ^r/o r/y
T/f/#N &4rcv/^c/& ^//4^4W (MforwM y?//<^or//w ^ M4W ^c-
n#0 4 4 /n;frM//&*w op//y wo / 4 4 M/W4 ////W r?<^y, ^
4 ///^ g 4 /, non /4wfM ^oc M cc/cr/-
/4 /f, ^ 4 , y ^ M , ^44 4 g r4 c///, ;#/&M4 cor-
por/y ^ A /r^ /H c ^ rr4 r/^ o /c /? ,/w c r/w %toc o^/yc///o^y^cJ
rr, (^r %<M/ C O ^ /c , / ? M4pf ^/ C4C/ / 4/ C //?
co ;M #fHfr/;,/& w /M ^y,v^v/4^^/w ^f/^/f4r/y w cw or ^ , '
T^/^/fr//M V4/<?.
f * * 2 AT 7 r AT.

j A/744/ 4*44/4*4 /4/&4 4447/4 /^-^7774 ^4/7^?/4/4#


C<t/;/74/ ^/4 4 ^ 4 4 //, ^ # 4 /4 4 7 /A/ 4 7 /4 / 7 /77 # /4 .
4 747 /77 A f 7^/774 / ^ 7 7 4 # * * .
7//4 4 //, y 4 / 4 4 4 /774/ , 47 Z//44 T 7774*4 7 4 «
4// 747/ 4 / 7/7744*744/,74/4/ 77/^7/?// / A < ^ / 4 *4 -
47/,y44/44% // Z 4 4 4 7.vA/Ar/, 77 / 77 /7 4 /4 4/,///-
44/ /2///77/ , /$/4 4/7/, /5/74/4/ ///74 /4*44/, ^ / ^ 4 / , V 4 4 74*4 /4/7
W *44f^4/ 74/744//// 7 7 7 / ^ 4 * 4 /A444/474//,y4^ Z 4 4 4 j/ ^ 744/Z4-
^ " 4 / 7 / ^ 7 / ?4 4//?7/ / 07///47F4 ^44^47,47 *44g4//4^//4774 47^/474
<//474*4 /A(47/474*4 7474*4^47 7744/4//447Z , 47 7744/4//444T4/ 7 -
a/4</4/ 44//4474//j 7*77474 //77//2^47//?/W 4W //A/Z /4g74/4*4 4 ^ 4 4 «
4/^7/ /4/74j//Z7// /474// //447/// , -P47/4/ /*K// 4/y47 *44//*///77/
4 4 4 *4 4 ^ 4 / 7 ^ 7 4^7^777, ^4<7 /4 4/y/ 7//4W 77744//%////^^77/%4/ 4%«
/77444/47, %774/ /44774/44 V//4 /747/47*7 74/ /4474/7*7 4 4 4 /4/4///
^ / /4/?y444* /%f/4/4 74477/j//, y 44*44// 744 /// /4 %47 /4/4^47/4/,
4 4 4 ^4474 /47474 4 7 47/4/47474 y4/^7W 44////4T4 #7y4/7777/4/47«
7*44//74/77 7^474 y4 4 *4 44%// ///7747/ /7*4///^// /?4 A / f4 / . C*447-
y//7 74/A/ /474 /447 47*///4,4 7 /77^//%f/Z// , y//44* /i*4g4 47 /4%4-
7/<^4 /74</*/?474*4 77774/7/7//4/H4* ,47/77/4/474777 *t//-/('4/47 /4 .
y 4 ^ / / 4 , 744/7T4//4/7/7774 ^47/774 //*W 4 ^ 7 7 ^ 4 / , 44/4/4<///77«
/74/, 444/4474/ 7-V///%%7, y*// 7474 T4////4777 7/774 7/7^477/// 744/7-
7/447/^4^y 47 4/774 744/4^/777/ , 47^474 4//y/*/^/ 4<*4/ //74 /4^4*
^ 4744/ , T*774*4 y////Z 7//4T4 7 ^ 4 / 7 7 7 7 ^ 4 ^ 7 4 / ^ 4 4 7 4 4 7 .
*- ^ ^44/,
^ 4 ^ r ^ 4 / ; /? ^ i/4 %#f ^/4/v/^/M^ 4 <^-
MMr4 #<%*^ 4 WM4 H4 y /yw , #<W /4 W<T/? , 4 f y w # .
44 ^ a w /w/#r#w 4 X^/W4 M , y? 4/yj rr ^?4
%4 f y^4 WWf^ 4 4 X ^/ 4 ^^/ ) /&Aff/ y#4/
y^V/ ^4 ^//vx^/;M/ 4 / ^ / f j/ M a , y^WW<?<^ f^C4
y?/ 4 ^yj W 4*
/^/j^c^ 4 /4 r^ /4/fy 4 #/^4 ? rfAf/M^-y, 4 C
y^w w;f 4 ^ ^ ^ ! j y<tw^, 4 /4/^ vr^-4 -
y^/A /ff ; AMt^Mv^a? V4 r/#i, 44 4 r/^ifM

r*.-: -' dP'


;^t ^ * "'

i'
3

D Mediceorum fyderum theorias rif& inqui­


rendas, & exphcandas ncccfiartb profedo
clict exada quzdam , ac omnimoda praco-
gnttioeorum m otuum , &: muitipiicis ano­
m alia, quorum equidem vedigatio,cum
nobts tam brcui tctnporeabeorum prtma
cognitione tradita a Gahlco ntiuime permtil
fa Ut,circa iplos motus vircrior contemplatio non dart vi-
detur, omnis enim noUra cognitio (cientihca, ac diicutfiua,
a (enhbus, atque experimentis oriri debet, icd iicettd ve­
rum ( it , olicndam nihilominus nobtsdidorummedtceo-
rum (ydcrumdiipoiitiones motionesque perquirere datum
cHe, paucis tantum illisobieruationibus prxeunttbus, quae
nobis vfque adhuc innotuerunt, viccenim earum, quae no­
bis defunt permultis fattiquenotiscatterorum p!an:tarum
obieruationtbus vti poiiumus,cum quibus ioutaiia fydera
inom nibusm otuum gencnbusdebent vniucriim couue-
nire; idque cx hoc primo principto, ac axiomate deduci po­
te^, naturam (cilicet ad omnia lua munia obeunda itmpii-
ciiTima femper faciUimaquc media adhibere,tandetnque
eam varteratenon deledari ,dtueritique rationibus operan-
dt.verum con Aanti femper pcrleutranoa ijidcm organis vti,
ac tnRrumenns eademque tnethodo, cum cftedus inter ie
iimtiesoperatur. Hutusreimnumera propedixerim exem ­
pla fuppeterent, verum animalium plantarumque lirudu-
ram adionesqueperpendere iansertt, in quibus caldem-*
naturales ,vttalcs, ac animadicas operationes producir, ea­
dem prorfus organa, ac motus adhtbcndo , protndeque
nunquam vtdcmusnuuram animantibus corumque partt-
bus motum cx vno m alium locum tribuete ablquc ilhs in-
ntcultstenuiiHm!S,quosnosmutculorum hbras vocam us,
A * que
4
quaequidcm, dum contrahuntur,fecum annexam trahunt
partem ,acita-H tm otus,necv!!avnquam pats motu prae­
dita eA,cutdeCnt pr^di^ac frbra:.Eodcm pado videmus^nu-
tritionem Heri mediantibus innumeris canaticuiis tenu i(H-
nus.cuiufm odi funt vena:, arteria:, vafaque !ad ea& tym-
phatica ,p!antarumque radices. Videm us vira; confcrua-
tionem in animaitbus ab eo motus pendere principio,quod
cordi inc(t,nequevi!um omnino anima! repedetur,cor­
dis, hepatis, aut !)etiisexpcrs,ve! cerebri ,a)iufq;. prinetpis
viiceris,& iic^t circa Htum tiguram ,ac magnitudinem,
prxdidorum vifccrum , qua:dam plerumque variatio con­
tingar,,nunquam tamen potHbiic eii v!!um anima! repen­
te ptaedidis membris pra:cipuifq; organis deHitntum, quod
ian^odendtt euidcntifHm^, naturam, neque nouiHe, neque
poflc animantium fundiones edere Hne prxdidis inHru-
m entis, ac Huc communiHrmis iHis rationibus, quibus in-
Htumentaipia operantur^ Hinc deducitur,quod H nobis
ex temotiiHmo quodam climate animafaliquod ducctetuc
antea a no(Ms'ocu!is,nunquam vifum, poHemus tamen ne
dum veroftmditer, fed certo quoque pra:dicere, ipfum cot
perpetub palpitans habiturum, mufculos motui inferuien-
tics,} hepar, ccrcbru m , aHafque partes.
Cum igitur, & Hvgtniana Luna circa Saturnum, & me-
dicea fydbra etreaiouem ab occidente in orientem voiuan-
tur, Hcur & Luna noRra circa Terram, & planetae primarii
circa Solem ab Occidetc paritet in Orientem vo!uuntur,&
medicea fydera tanto breuiori tempore fuam teuointionem
abfoluant.quo viciniora funt Ioui,$cutplanet$ primari;ci­
tius pcrHciunt fuam .quoSoii pcoximioncs,&iadetcrmina^
tim omnes tam primarjj,quam fecuodatij planet^cttcainH-
gnesmundi g!obos getaaur,So!eth:ividei)cet Saturnum io-
uem.ac Terram, Hatucndum proiedo videtur,taiium erran­
tium (yderum motus,iuxtavniuerfa!em,c6munemq;om­
nibus reguHabfo!ui,quando certam ratumquecf!,vt oRcn-
dimus,non varijs natura organis, fedtjfdem Hmiies ededus
fundionef^pctH cetc, ac opetati. id autem ncceHartum
" tan-
tantum videtur qu<S ad generata qua-d5 tpe<^at fymptoma-
tamon vero quo ad pecuiiares menfuras huiufmodi motuu,
atquerationumoperadi;verum h^ciiiisconucnire fudician
Quod tunc maiori eutdentia confirmabimus,cum ex fuis
phycos cautis in di^sparuis pianctis huiufmodi agedi nor­
mas, aci nftrumenta net efiario reperiri,deducemus; interint
nobts fatis fuperque tif,ex ceterorum piancrarum anaiogiis
iptos coiicgifle, inter quos,6c medteea tydera ede debet
nii difetiminis.
/Aw yr
V/.
*T \m ratum pcrfped!umque et^,ex incidis corporibus per
J . arthetem diffuHsquxdam fpiendtda efte, Soiem videii-
cctcastcraqucinerrantia fydera, quaedam autem opaca, ac
iumen ab iptis mutuantia, quae communiter pianctae appei-
iantur; hi autem tunt in dupitei differentia ,aiii entm pri­
marii dicuntur, a!ij fecundari; ;prtmarij appeitantur iiii,
qui Soiem , fecundari), qui primarium pianctam immedia­
te orcum eunt, cuius virtute perduros circa ipfum Soiem
torqueri ncceiie fir ; Huiufmodi funt quatuor Medtceae
Stcitae.qure circa iouisgiobum immediati feruntur, eiuP
demque generis eft Luna Saturni, qux omnes vna cum pri­
mariis pianetis quibus circumuoiuuntur, circa Soiem per
Zodiacum agitantur. Pratrerea manifefiume^quaemiibet
tine primarium , (iu^fccundarium pianctam aiiquem in-
Hgnem mundi giobum quafi virtutis fontem circumdare,
q u iita co s# rin g 't, atquecong!utinat,vtabipfo nuiio pa-
^fo abfirahi pofhnt, ted ipfum quocumque contendentem
perpetu scont:nuifq;orbibuscoganturconfequi; videmus
enim Saturnum, ioucm , M artem , Venerem ,atq; Alcrcu-
:ium Soiem tpfum,m^dteea tydera iouem,Hugcoianumq;
fydus Saturnum circumire, non fccus, ac circa teiiuris gio­
bum Luna ipfareuoiuitur.
Omn;bus praeterea planctiscommunc per Zodiacum iter
con- .
X

eonuenit ab Oceafq ad Ortam, in quo, 6 non ctrcuhmter;


faitem motu iitr ptoximo gradruntur; drdr tamen orbes
non Soiem , vei aiiquem giobum pro centro habent,itd
pun^um paruum ab tpfis dicantem ; ideoque eornm eir*
cuitusappeiiatur eccentrici. RutiusomnespianetTtres ha­
bent perredos , quorum prima diertut refhtutionisin eo­
dem Gtu vniuerG ,fcu mundani ipati;, quacqu dem rc/pc-
c^u Uxorum ^derum eontiderari io<et; & ha: omnes per-
hciunrur circa Zonam quamdam a nobis Zodiacum,Rue R-
gnorum circu uni nuntupatam , aiia verbanom aiix ,qua:
a iuprenuabRde, hocch aptm^ootbrspianera;d$o!c, v^i
a Terra ren.oriRrn o inrounrtunur, donec ad eundenr io-
cumregrcdiatur. H ?c autem anomatia: periodusiaom ni-
busvniucrGmtardior eR, quam motus periodicus rcAitu-
tionisfubipRs iyderibus rncrrantrbus<ex quo deducitur, di­
dam abRdis irneam (ubrpRsiixisnonRabriem permanere,
fedeotinno icnitifEmoq;moru ab Gecrdcnread Orientem
defcrri;ai]aeriaiztitud)n!S periodus inucnitur^qua median­
te pianets: nunc ad Boream , nunc ad Mcrrdrem ab Eciiptt-
c a , hoc eR ab tpRus Soiis itinere declinant: hanc perrodum
breuiori tempore abioiur,quam reihtutionem Rib eadem
Exastciia perfprcuumcR , vnde indicaturpianeta: nodos
Exos non cnc,iedotra cactt eorum iyderum motus ordinem
conunuo retrocedcrciorbi6 autem pianetarij Eciypticxquc
inciinatto Rxa iupponrrur, & rmmutahihs.
Et iicct meum non iit rnRrrutunidpeciartm dc E unae mo­
tibus prrtradare,cum idram abunde ptaetbtennrmaiores
noRn,tamen,tum ob eorum Gnulitumncm cum toutaiium
iyderum reuoiunoaibus,tum quia,mR eorum notrtra pra:-
cedercr, nunquam cxaReiih percipi poiient, rderreo nccci-
darruni exiRrmaurbccU.ter ra memortani rcuocarc tuuiti-
Fr^.t. tudin?m,ac varietatem motuum ipRusLun^: Intelirgaruf
dgrturTeiie giobum iptius rerrae.quaEramiupponirurhe
dum^n piano Ecirptrca: cothruta, m quo erramboi coiio-
catur, verum etiam in centro rpRus Zodraci,circuioqc<
irgnorum,deicrrbatut aurem circa i erram erreuius A B ^ O
occcmricusrpti fciiuri,eurusceartuGhuius veroecccntti-
ci
7
cr planum ad Ecltpttcxm ita inclinetur, vt fccetiplam in
linea rcd : B T U, pars autem B A D tendat ad Boream, 3 c
fuper planum lubtedum eleuetur,contra autem pars B P D,
ad AuBrum vergat, & fu b eodem p!ano lubicdo deprimi
inteiligatur.reda igitur iinea A P, quattranlit pet duo cen­
tra Terra: fcilicet,& orbitx Luna: C , tincaabGdumappel­
latur,punRum A Eccentrici Apogeum, P veroperigeum ,
punda B , & Dj communes ipBus Eccentrici , & Eclipticae
inter fcdiones vocantur. Nodi,D afccndesad Polum A rdi-
tum B ad Antardicum delcendens, tandemque punda A ,
& P Hmltcs nuncupatur,litus Icilicct, vbi latitudo^ maxtma
ett, qua:tn Luna quinque gtadus non excedit.
Vt autem de motibus diOeramus, fcicndumcB bipartito*
polle dtBrtbui.ai); enim Bant Luna:proprii in luo eccentri-
to , alij autem a lolari motu pendentes; quodfpcdat ad m o­
tus proprtos, primo loco ncccHceB,vt motum tllum con­
fideremus ,qut abloluitur rclpcdu Btus ipiius vniucrli, hic
autem eB Lunse tranfrtus a pundo A lub determinata ali­
qua fixa sreila, v. g. lub Cancri principio fecundum ordi­
nem lignorum ab Occafu ad O rrum , donec tntegrum ab-
foluat circulum A B P D A.redeatque ad idem puodum a
quo dilceslit, hoc eB ad inittum iplius Cancri; hic autem
Lunae motus dicitur motus relhtutionis, ac intra dtes
h 7-4 ^ abloluitur; led quoniam Apogcum A non im ­
mobiliter perBucratinb eodem pundo Bgnifcri,fedlucceB-
fiue lento motu progreditur, ita vt vno die nihtl amplius
quam m.6.ablbluathinceB quod poB integra Lun^ reBitu-
tioncni lub eodem puudo hgniferr,ip(a Luna non adhuc
regreditur ad Apogcum Ecccntrici a quodilccsBr,cum In-
rertm Apogcum iplum ex A,tn HitprogrcBumtresgradus,
ideoquenlud ntfi poB quinque inregrasforme alias horas
nequit attingere. H^c autem Lunaeorcurnuolutioappel-
iaturcurlusanomahac,Gue inaequalitatis,ac mtradte^aya
abloluitur,ac tali nomine nuncupatur, quia
eiustaotas in Apogeo A , tardillimus apparet,contra vetd
ydociBanus m Pctigco P , ac in intcrmcdtjs iocts P , & B
rnc-
%
trcdioctis! Anom alia 'ergo circuitus quadrifariam diuidi
potcfbah A etenim ad B tarduserih fedcrefcens vfq;ad mc-
dioctitatcm vcrfus B , motus a B aa Ppariter a mcdtocritate
incrcfcens,contra veroa Pm D vcloximnunutus,tandem-
que a D , ad A mediocris im minutus.
AdeR etiam tertius circuitus iatitudinis ^ quia N odoa-
iccndenteD initium fumir progrcdiente Luna per A B P
quoufquc ad eumdcm Nodum reuerratur,dquodiiccs6r*
hic aurem latitudinis motus velocior eR motu petiodtco
reipcRu Zodiaci longcque concitatior circuitu. A oom aiia,
exquoiam patet Nodii D minime fixum,&inimobilem per
manere,verum retrogrado ciericurfucotra ordinem figno*
rum ab Ortu Icilicer ad O ccalum ; tardior autc eR talis mo*
tio.qua motus Apogci icilitct m. ? (togulis diebus,quod ia*.
ex hoc fatis fuperque conRat,quia Luna m quouts tigni-
feri punRo, nunc latitudinem habere Scptcntronaicm ani-
maduertimus,nunc aurem Meridionalem,ac tandem quan­
doque nullam , fed fub eadem Ecliptica reperiri; abfoluttur
ergo etreuirus latitudinisa Nodo D adeudem D tpario die­
rum 17. h. 5.5. i6. iRi autem funt motus Lunae proprtji &
fuiotbis cccentrici.
Iam fupereR vt motus, & apparentias a Sole in eadem
Luna produRas confideremus,prout ipfe iu diuerGs Eccli-
pttcalocis reperitur.
Rurfus ergoconcipiatur Lunain A ,d u m S o l verfaturin
punRoS,cum Terra Tintcr ambos planctas media cR,tunc
fciltcct,quando oppofitio, feupfentiunium celebratur, in-
tegtamq; fuam periodum Luna abfoluat labens per totum
circuitum A B O A , hoc enim remporc quia Sol in puRo
eodem Ribilis non apparet, tcd in L totum tere Zodiaci fi-
gnum abfbluiQeconfptcitur,nondum Luna locum Soli op -
pofirum h erit confequura , fed dciictct toto arcu A E*
quaproptcr.vt ad fecundam oppofitionem, fcu plendu-
uium pcrucniat , ncceRc e R , vt percurrat arcum A E^
proindeque ab vno, ad alterum plenilunium intercipiun­
tur dics2<?.h. 1 2.44. i . hic autem curtus uicnRtuus, vcHy-
aodicusappeiiatur. Ex
9
P x dtuerfa Solis conRitut!one duac/aHae anomalia:, lea
an;cqualttates,in Lunae itinere oriuntur, quae quidem ita
contingunt: m enleiiio, quoSynodt, hoc cR nouiiunia, 3 C
plentiunia proxime Runt in AbRdmn linea A P, tunc Lunae
curfui praeter lupradidam inaequaiitatem alia additur,ob
quam Luna ipia tardiort curlu per A B , quamconueniat
anomaliae, contra vero per B P velociori progreditur,
ideoq; circa hncm lemicirculi,atque in lequenti nouitunio
dtdae inaequalitates ita compenlantur, vt lemiperioduseo'
dem tempore abloluatur, ac prius, proindeqnc proRaph^-
telis angulus, icilicct C B T hoc menle augetur grad. 2. m.
30. euadttq; grad. 7. m. 30. idipium accidit inter nouilu*
ruum , & plenilunium ,(edtamen inuerloordine.
Detnde intelltgatur Sol in E. itaut hnca Ablidum Eccen-
trici A P.cum Synodum linea B T Q^redos angulos con-
Rituat, videlicer dato, quod nouiiunia, & plenilunia cele­
brentur in B ,& D , Lunares ve oquadraturaein Apogeo,3 c
Bcccntrict Pcrigeo A , <!c P. tunc toto illo menle propria
Luna: anomalia nullam prorsus altcrarionem patietur, &
nihd augebitur proRaph$rcRs propria,IcdicetangulusCBr,
qui quinque gradus non excedit.
Concipiatur denique,solarem lineam L T , nimirum no-
uilunii, ac plenilunii incidere inter lineam AbGd.s Eccen-
trict A P,& diRanrias medias,Rt videlicet Luna Rlcnsm O ,
plena autem in E, tunciplcnilnuio E ad O oblctuatur fe­
cunda menRrua anomalta, minor quidem maxima illa, de
-qua egimus tn princpto.qute eidem tamen regula diRri*
buitur hoc cR ab ApogcomenRruo E (quod tamen lemper
Apogeo EcceutrictpropinqutRtmum cR )n cu a synodica
retardatione Luna aRtcitur vlqi ad quadratutam, & ex hac
vlque ad Perigeum menRtum O noua cclcritate iunaos
m otnsaugetut. Hic autem notandum eil, quod , beet ali­
qua pars'Ecccntrict , cui naturahterconucntt retardatio,
incidat m aliqua meutlruai anomalia patte , cuimottonis
celemas competit, nihilominus motus ille, qui retardari
debebat,tanta: velocitati; recipit merementum, quantum
B nona
noua requirit anomaltd , & lic in c?teris omnibus lo d s ;
Quoniam igitur huiulmodi synodicaanomaha non Habilis
perieuerar , led diuerfis anni temporibus alreratur.itaut
nunc maxtma, modo nulla, quandoque vero m cdiorrs
iit , idcosynodtca temporaria luit appellata; & haec laris di-
Ra lint quoad synodicam temporariam anomaliam motus
longitudinisipuusLunx-
Adcdetiam airera synodica latitudinis in$qua!itas, quae
quidem ita contingit: m cnfeiiio,quoiincaSynodum ,no*
u!iunijiciiicet,acplcniiunii caditinlimites A , & P nimi­
rum inloca illa,inquibus lunaris Orbis ab Eclipticae pla­
no maxime didat, tunc roto illo menle nullo paRo latitu­
dines variantur, (edmanentmco datu, qui conuenttpro-
priocurfui lunaris O rbis, cuius maxima latitudo quinque
gradus non excedit; quando vcrb solans linea, hoc ed ple­
nilunia, & nouilunia incidunt in Nodis B , & D , tunc qui­
dem in toto ilio menle latitudines maius lolito rccipmnt
incrementum,Eccentrici videlicet inclinatio luper Eclipti­
cae planum, ita magis dilatatuc, atque extollitur, vt cum
prius quinque tantum graduum Ipatium occuparer, nunc
quinque g rad u s,& m . 1 8 . comprehendat; quando au­
tem praedica linea in diRorum Ipatiotum medio incidit,
inter Nodos fcilicet, Lim itclquc, tunc vtrorumque par-
ticepsed, & ita luoares latitudines variantur; id autem nou
htin Copulis, hoc ed in pienilunijs.&nouiiunijs, verum
eper reliquum ambitum, obleruarurqucpMcipue in Qua­
draturis , ac ORanguiis, ex quo colligitur, quod oh hu­
iulmodi synodicam temporaneam anomaiiam ,nedum lu­
naris orbitae planum librati debet, dum nunc magis, nunc
minus le Icadmouet, amouctque,verum etiam ncccllecd,
vt cius Nodi D, quodammodo vacitlent,ac m otule-
-tanturirtegulsri.
Nunc ad vitimam lunarem anomaliam gradum lacia­
mus cuius Tycho fu itau R or, quae quidem a nonnulhs sy­
nodica perpetua nuncupatur, naec autem tah ordine proce­
dit ; quolibet tempote ia innans Otbis lemicitcuio polrro
ad
adparfes 'plenihmii Istter vnatn , & alteram quadraturam
Luna tertiam quamdam motus irregularitatem adipi-
icitur, quae in prima quadratura ab omnimoda pri uatione
incipiens, vique ad pieniiunium fucceHiue accelcratur,dc
ex hocdeincepsfefe retardans, tandem extinguitur in fe
eunda quadratura; haec autem anomaiia praecipui obferui
tur in oR anguhs, nimirum 43. gradibus d plenilunijs , &
nouilunijs, atque huiufmodi peruenir proflaphaere^s vf-
que ad m. 40. fc. j o . ; in his vero locis aiteratur pariter luna-
rts latitudo. Quapropter, vt huiufmodi varietati T ycho
fatis&ccrct, librationem quamdam plani lunaris Orbis in-
troduxtt.eiufque polos moueri Aatuitper cuiufdam parui
ctrculi peripheriam , qua polorum circumlatione lunares
Nodi vltiocitroquedilatantur.
Quod aurem dtRum efl de femicirculo verfus plenilu­
nium , de oppoRto quoque debet intelligi, ita vt a fecunda
quadratura ad nouilunium continui Lunz motus celeritas
incrcfcat; contra vero Anouilunto, vfque ad primam qua­
draturam pauiatim decrefcat,quoufque penitus extingua-
tu r, pariterque producitur irregularitas in moru lunaris la­
titudinis,ac tllius Nodotum eo prorfus modo, quohrin fu-
periori fem icirculo, vtiant fuperi^s mfinuauimus.
lRi autem funt motus omnes, quibus,Lunam ipfam mo^
uert, huc vfqueafironomt obferuarunt. Qui motus,iicet
pnm oqutdcm afpeRuincredtbilcs videantur,non tamen
in dubium debent viio paRo rcuocari, nifi fenfus ipfos, at­
que experientias negare velimus, quae nobis proculdubio
ottcndunr, arque iuadent, ita naturam operari, quamuis
talium eRcRuumcauRe, vique adhuc non innotefeant.

y V/#
V oniam , quemadmodum diRum eR, Medicea fyde-
ra immediati ctrca louisglobum reuoluuntur.dt-
u o n s qutdctn abcodtdaatt)S,fcd femper fecuudutn ligno-
B a tum
tum ordinem ,ab Occidente, fciHcetid Orienfem in pro-
prijsorbibus.aut Epicyc!ts,(imulquc cum louis globo bpi-
cycli iplt circa Solem per Zodiacum aguntur duodecim
circiter annorum (patto,hinc rreseorumdem M edictorum
planctarum theoria: Oriuntur, quarum prima i!ia eR, quae
contingit circaglobunr ip R u slcu i$,& quam ,Rqutsin eo­
dem louiali gtoboverfaretur, obieruatet, videretquein^-
qualitates omnes pracdrRorum planetarum, tam cuca lati­
tudines , quam longitudines,praucreaqucphaies illis (imii-
lim as,quasnobisinlcrradegentibus Luna exhtbet,ple­
nas fcilicer,lilentes,& c.
Secunda verotheoaa ilia cR, qua: varias declarat appa­
rentias, quas Aiediceafydera exhibetent relpeRu Sol s, hoc
cR , h alpteientium oculi degerentin iplo Sole -
Verum, qmanosiouialcs iatellitesconfpicimus, eorum-
que motus non ex Ioue qutdem, neque ex ip(o solari glo­
b o, fied tantum ex T erra huius ncRrar luperhcie,a qua li­
ni ul cum luo fy Remate iuppirer.modo magis.modo minus
tem ouetur, cum interdum in mediocri ab ea diRantia (it
conRitutus, ac modo ex vaa, modo ex altera parte ipfam
intueatur, hinc cR , quod pr$ter ante diRas anomalias de­
bent iouialcs plancta circa eatum motus has quoque vicif-
iitudincs,ac irregularitates habere, de quibus omnibus
theori js tripartito diRributis inferius agendum eR .
2 ): 7 * y r, f.v 7^/2
. C<<^ 7 ^ ^

TlXthcorijsM edieeorum 'planetarum ,quas admirabilis


a ^ Galileuscalamocomm cndauit,condat, Prim ilouis
fatcllitis lemidiametrum eHe quinque lcmidiametros cor-
porisipRuslouis,&duat circiter ternas partas,jSecundum
vero^oRo radios iouiales,& duasprexnue tertas partes
occupare, Tertium quatuordccim,& Quartum tandem 24-
&duas tertias Nunc igitur ad maiorem perlpicuitatem
J% i.iQ teiligatut circulus A IU? D , cuius centrum C , ac in eius
pe:b
pcripberia vnam ex Mediceis fydetibus fub Zodiaco cir-
cun^agaturrdetndeverbntiouts giobus in piano pr^ediAi
otbisdtRans tamen j centtd C ; Quoniam igitur fupponi-
.Atusocuium in tptb iou e,q u iin anhere tranfpicuo, & in -
uiHbiiiconRttutusimmense dicata tyderibus inerranttbus
At,vt levere non quieticerc, ied circa Soiem torquert mini­
me aduerrat ,idctrco exiRimat, iouem ip(um in quo verta­
tur,eHe centtum vniuerincum ergoptanetam quemitbet
^tediceumt ub Zodiaco a D in A B Pab,O ccaiu,vidciicct
ad Ortum peripteiar circumagi, primo ioco tempus agno-
jcitrcRitutionts tiitus pianetj:,quoiciiicct tempore vna-
quacqueMedtcea steiia ad uxum idem fydus regreditur, i
quo dticeilit^ hoc autem abiotuiturfer^a Primo iouiait fa-
teiiiteipatiodterum naturaiium r .h . rs.m .2 7 .;a S e c u n -
do veto dterum j.h . r 3 .n 1 .1 3 . , a Tertio dierum 7. h . m .
43 ,ac deniquea Quarto,& vitimodierum t6. b.!4. m.27.
in hoc autem periodico curiu animaduertendum ck,
quod iicct corpus iouis in proptioothe circa Soiem iera-
tu r,tam en ,vt iupra dixim us,ob maximum inerrantium
fyderuminteruaiium iem pcrprxdidum corpus ioutsitL*
vniucrR ccntrocoiiocatum ccnietur, proindeque vt Medi-
ccuspianctapoiitus in A poR integram reuotutionem re­
deat tn&acanadem iixam steiiam, iatiseR,diametrum orbis
di<Rt Plancta: A P per totum curtum iouis iemper libi ipR
gqmdiRarc , vr tnferius deciarabtmus.
t Proanomaitxcutfusintciiigentia vocabimusmaximam
d'Rantiam 2 ^ Aium m am Abtidcm.vci Apoioutam, pun-
R u m A ApoLoutum 2j! P intimam AbRdetn,pun<Rum
P PenLouium mediaque tandem B , & Dintct fummatn>
& inRmam AbRdem medias tongitudmes. Quoniam
vero AbRdishneaA Pnon ietnperRabtits, hcccR RbiipR
pa atieia conieruatur, fcd ienttRimo curiu ab Occatu ad
Ottum, ex A ad B progredtrur, hinc eR, qued ab Bccentrici
centro C longo tcmpor:sinteruaiio,circacotpus iouiscir-
ceiiusquidam dcicribitur y ioutahsautem piancta: curtus i
iuo Apolouio A computatus, donec ad eum dem Apoio*
uturn
T4
aium regrediatur,drcitur carfusanoma!tz, feu tn?qua!itat!s
ad diHindioncm periodici carius quoad Reiias Rxas, vei
mundani Rtus, vocatur quoque curtus inzquahtatis, q u ii
motus Mediceiab Apoiouio A vique ad B mediam iongi-
tudinem eR tardusincrefcens, R non tcfpcdu centri C cir-
ca quod vaifbrmi, zqhabiiique motu reuoiuirur.faitctn re-
fpcdu ocuii in Iouc poRti: a B ad Periiouium P eR medio­
cris crcicens, inde vique ad D veiox diminutus, & tandem
a i)ad AcRmediocrisdiminutus. Quoniam igitur, vtante
inHnuauimus Apoiouium A reuera Rxum non manet, hoc
cRiinca AbRdis APnonfem perRbi ipRzquidiRar,nec ien^-
per ca(dcmRxasintuefur,cum pauiuiumin anteriora pro­
grediatur fecundum Rgnorun, ordinem, fequitur,quod ,
poRquam fydus integrum periodicum curtum abfoiuit ,ac
te te iubcadent Rxa ReiiareRituir.non adhuctottus anoma-
h z circuitus pcraduseR, verum requiritur paruum iiiud
temporisfpattum.quo iciitceriydusipium Apoioutum at-
fcquitur,quod iam in antertora progreRum e R ; hzc autem
potiiltma ratio eR,ob quam circuitusanomaiiz tardior cua-
dit periodica circuiatione.
AdeR etiam tertia iatttudinis periodus,quz quide eorum-
de Mediceoruiydcrum propria eR, vt aure hzc inreiiigatur,
oportet, vt prius Rabtiiatur Ecccnrrici tnc!tnario,eiusl^odi
progreRus, ac qutbush$c nominibus Rnr appetianda.
Primum igitur cum pianum orbis iouis tmmobtiitcrad
Bciipticam inciinctur,adii)ud iciitccrpianum, qui perccn-
tra Soits, noRriquc Ieiiu ris gtobi perrran<it,cumque iiiius
inciinariomcnfureturabangutogr. r m 9. qutboreaitLi-
ntitcreipictt R g n u m ^ g r.7 . reipedutamen Mediceorum
pianctarum iptemetorbtsiouis AmgcturotBcio heirprtez,
ad quem orbem iouts comparati eorum przciput otbes
A B P D magis, minus ve incitnanrur. Supponamus tgttur.
orbem vnitt$Medtc$ Stcii$ A B P O Eciiprtcz, hoccR io-
uisorbitz pianum tecare in reda B D quz tranteat per cen­
trum giobt iouiaits,pars autem (uperior B AD.ita vergat ad
Botcarn, vtfupcr pianum iubtedum G B H eieucturi con-
trA
I?
tH vctA patsB P D ad AuArum tendat hoc eA fub codeoa
fubiedo ptano deprimatur; tunc igitur Nodu n , feu inter-
tcifionem DappcHabituus afcendentem, qui taneNodus
Lunae,^retpondcbit, puodtum A e titb o re a h sL in e s. ii
Nodus dctcendens Amitis Lunae (y ac tandem P.ctit auAra^
iis L im es.
Concipiatur deinde Nodus D tenti tUmo. retrogradoque
motu cieri contra ordinem Agnorum refpecfu fyderum n-
errantium, ex quo tcquttur, quod) progrediente fydere
Medicco a Nodo D per A B P quoufque rursus reuertatut
in D ,ciuscur(us breuionabioiuetur tem pore,quim eur-
ius periodicus, tonge que breuiori quam curtusanomati^;
ideoque periodus haec non totum Lun$,verum etiam c$te-
risomnibusptanetisaiAmitabitur; haeautem tres periodi
?d Medicca tydctaptopriefpcdant, hoceA ab eorum m o­
tibus in proptioEccontrtco pendent Amutcum varietati-*
busab Apogeo, permutatoque Nodoprodndiis.
Ad funt quoque duxatixinxquatitates, qux ex diuerfo
Bcceuttici (itu reipedu botisoriuntur.quas, vtctareexpti-
ccmus, neceAe eA, vt auimoconcipiamus, iouem cum to­
to eius fyAeatated prima iituanone in i ad fecundam con-
Airutioncm tn L gradum tacere, & ob maiorem facilita­
tem , mtnimum dium Apoiouij motumcnca fouem diiU-
amutarepoAumus,vt nimirum Abiidumtinea A Pfcmper
,Cb!ipAxquidiAet;inprim acrgocoAitutionc fbtaris irnea
1 b tranGbit per pun&a P ,& A ,proind equ cabocn to in
lo u e pofito confpicctur Pteninicdiceum Aettx prope A ,
ipia iciiicet videbitur prorsus itiuminata,ted iuxta pun-
^u m P , tict Nouimediceum , nimtrum ocutus tn ioue
partem ptanetutx ittuminatam totique obuertam non vi­
debit , fed contra potitam,& obicuram ,cum vero Ae)ta
deoniundione cum Sote in P vertus O pro.nouetur, ap-
, pareb ttateata, donecin D dtcotom i, hoccA dimidtum fui
aUciiUuitratio !endat,aD vcrovfquead \ parstu m nota
obfcuram excedet, ideoque gibba coniptcietur: Hoc idem
cuam, iuuerio tamen otdinc,contingit per alterum femicit-
cutuua
cti!um A P D ; Quottesdemum M edicetsinPinteriedts
profpcdus So!is tmpeditur obfetuatorcs ex toue faep^
Soicm eciipfatum "idercnt; confri vero quoties in A pra:-
dida iouiatia fydera immerguntur in cono vmbr$ Iouis,to­
ties foiari iuminc prtuarentur. Circa autem fecundam
tonRitutioncm in L : cum abfidum iinea A P propemo-
dum 6t paraiieiafoiari iincae i S, hincett quod (b!aris iinea
S H Lnonampiiustrandbit per A P , fed cumipfa angu­
ium S L PconRituer,ideoquefecabit epicyciumpianetu-
iaeinpundisG H ; quapropter iouiaiium fydcrutn Pieni-
mcdicca non ampiius in A ccicbrabunrur, vt in prtma con-
Ritutione, iedin G , Nouimedicca vero? non vti prius in P,
fedin H . Synod ca ergo periodus ab vnofcii cet Pienime-
diceoad aircrum non periodico morui, fiueanomaiiaco
acqualiserit, fcdiongiorirem poreahfb'ucrur, quoniam ,
poOquam Medtcea Rciia (uum periodicum curfum abfoi-
uir,hoceRfubeadem fixareucrfaeR, vt fecundum Pleni-
mediceum aficquatur,tantum morae interponendum eR,
quantum tempons requirituradabfofuendum arcum A s j,
quantum tcibcctfynodicum pundum , Rue Aphciium G
virtute motus iouis progrefium cOe reipicitur; huiufmo^
di autem fynodica periodus non dtfetepat a tempore men-
Aruo noArae Lunae * quod in paruis iouiaiibus pianctis mui-
toparum anticipat; iouis enim Aphciium per integrum
annum tantummodo fignuni vnum Zodiaci progtedttur.
Hic vero notandum e R , periodteas iouiaiium (ateiiitum
tabuias, nobisaGaideotradtras, synodicascHe, congruen­
tes mcnRtuismotibus noRra: Lunae, non autem periodicas
ptadidorum iouiaiium fyderutn; quoniam verosynodica:
periodi cxccRusiuprapenoutcum a:quaiiseR motui Iouis
In Zodiaco .tgttur nos ex tiits hos cognofcere poRumus,
Aatuentcs,motum synodteum Pruni Medceicompicridte-
bus naturaitbus t , h n m.*S. fec.30. Secundi D. 3. h. n .m .
17. Tcrtij D.7. h Quarti D. t6. h. t6. ha vr motus
pctiodtcusPtim iRtD. t h. tS.m . 27. Secundi D. 3-h n .
m. *3 T crtijD .7. h .3.ai.42.Q uattitandetn,& vitim ) O.
:d.h. t4.m .: 7*
C^. r .
1^ Otum nunc Synodicum duae alia: conSequuntur in a-
j \ ( L qualitates tam quoad iongitudinem ,quam quoad
latitudinem, quapanter synodicae nuncupantur; alta tcnt-
potariaeG,alia perpetua . OiGcremusigiturprimo loco de
temporana longitudinis fynodica inaequalitate,quae hac ra*
tione procedit: eo tempore, quo bynodi ,hocc(l PtcniAle-
dicea,acN ouiM ediccaGuntin luteaAbGdum A P , vt in
conlittutiombus 1 , & R , tunc praeter propriam ^{q u alita­
tem Superius expohum Mediceorum tyderu.it curtut re­
cens additur inaequalitas; ita vtpcr arcuut A B ab .A p o io -
u oEcccntrict Aphchoquc computato,qut in 1 communis
e S h in R vero contraponitur, pr^didaGclla longe tardius
citcumuoluatuc, quam requirat cintdcm sydcrts curSus
propriae anomalia:, per arcum vero m B P adeo progreditur
concitatior, vtptopc Semicirculi Gnem in NouiMedtceo
collitutionis 1 tn PleniMcdicco vero io R inatquahtates
pt{didae omnimode compenlentur,ita vt aud:e velocita­
t e s ^ tarditates abloiuanrurcodcnt tettipore, quoinaltc-
rata iynodtea perioduscom pietur; 3t dentum proGaphgrc-
Gs angulo; videlicet C B 1 , vei C B R illud fuperaddetur,
quod noua importat (ynodica ingqualitas. Idem autem
contingit, dum Heiia tranGt a pun&o P per D in A , led or-
dtne tamen priori conrrarto.
intdligaturiam luppircrGm ulcum SuoSyGcmatein Nf
ita vtSolatiShncab N transeat per medi$ iongirudintspun-
R a B ) & D ,t n q m b u s Geat Plcnimcdicea,dc Nouimedt-
cca,contingantautem quadraturae in A p o lo u io A .d c iU
PcrilouioPciUidetnhccenriiCinam in tali tynodico pro-
gredu nulla aderit alteratiopropri{anomjii{eiuSmodi bc-
centtici,neque vel mintnium augebitur prodaphaercGs aut
imminuctur.Sedmaiicbitabtque vtlaalter^ttonceo protius
tnodo) ac Si pt{di^a lynodica penodus uon adeliet.
C Trani
fs
Tranfcat denique folarislinea M S L intet lineam Abft-
d u m ,^ medias Eccentrici longitudines, vtihconfliturio-
nibus ! , , & Meuenire folet ,tunc Plenimediceum contin­
get in G , Nouimcdiceum in H en conditutione L .c o n -
tryin M ,(emper aurem Apheiiumanomaharfynodfcae^rR
in pundoG .quod Apolouio A , propinquius efhcx inde-
que fecunda refnlrat fynodica anotnilia minor prxdiAA
maximi in conditurione I expofita , & debitis tamen regu-
iisdiflributa vtfcilicetab Aphelio G fynodica incipiar re­
tardatio , vfquc ad mediam iongitudinem , deinde vero
fiat incrementum velocitatis vfquc ad Perihelium A,quod
in hoc fitu Lerit Nouimcdiceum, in M vero Plenimedice-
um . Hicautem antrtiaduertcndUm'ed,quodihpoitione
ptim ^aicttsUPin H:u L velox motus competeretob Ec-
ccntricum, atramen retardatur propter synodicam inxqua-
litatcm, proflaphcr^fis verdEcccntrici A P in H addenda
cflctmcdtostcHa: m otui, at rcfpc&u fynodici curfus fub-
trahi debet d medio curfu, eodemque prorsus modo in alijs
cafibus. Quoniam igttur in vnoquolib^tMediceordm Ec-
ccntrici difpofitio rcfpcctu Sol s fuccedtu^immutatur, pri­
mo ob motnni linea: AbGdis\\ P, quae vere non femper fl-
bi xquidtdat,licet hoc tardidimo Hat motu,deinde vero ob
curfum pr$cipue louis.cum modo vna. modo aiia pars Ec-
tentrici dirigatur ad Sotem Sita vt duodecim annorum
fpatio. quo luppitct circa Solem agitur, neceflc fit, vt om ­
nes ida? configurationes abfoiuantur , prdindeque aiiquis
annus aderit, quo cum Apheiium propi dixerim perpetuo
coh$rcat cum Apolonio alicuius Mcdlcci syderis, ientpet
proflaphacrcfts maior folito apparebit. coque anno . quo
Aphchum incidit in medias Ecccnrrici longitudines, pro-
flaphxrefcs erunt (tmplices, & inalterara:. Qttoniam igi*
tnr talis noua svnodica anomalia fit flatutis quibufdain
temporibus, non verofem per.idciicd temporaria potetit
nuncupari.
AdtRetiam tertia varietatis anomalia, qux quidem fem­
per perfeuetat , idtoque perpetua potent nuncupari; hxe
autem
aotem hutuAnodicU; inquolibetYynodicocurluin M?di-
cct.planet^ orbis lemicirculo polito versus Apheltum !y-
nodicum uue Picnimediceum ab vna adaiteram quadratu­
ram Medicei lyderiscurlustettiaquadammotusvarietate
alteratur,qu$ ab vna ad aliam quadraturam perdurat, stell^
quecurfum m Plenimedtceoreddit velociotcm , id autem
magtsperlpicuum chin O Rm gulis.fciiicet gradib.45.an­
te,&poA Pienim edicca,& Nouintcdicea.

^ Ynodica tandem latitudinis anomalia repentur, qua


t j medianre periodicus pr$diRg latitudinis curlus non­
nullam patituraiterationem; in iliis emm iynodicis reuo-
lutionibus,in qutbuslblaris itnea, hoc ell Plennncdicea,^
Nouimedicca mcidunt in hmites A , & P tn tlla Icilicct lo-
ca,vbi Medicei orbis ab iouiaiis Eclipticx plano S E B FO
mattime declinant, tunc enim tota illa periodo nullo paRo
vanantur latitudtnes, ledrem anenttnillollatu* quem re-
qutrttpropriuscurlusctuldem Mediccnquando^utem fo­
latis Itnea, Plenimedicealciltcet, ac Noutmcdicea cadunt
in N odtsB,& D tunctotatllareuoluttone loiito magis lati­
tudines augentur ntmirumjnciinatio Eccentrici A B P D ,
luperlouiaiemEcltpticam S B E D F magi$ditatatur;cum
randem Plcnimedtceorum, Nuuimediccorumquc Itnea ca­
dit inter Nodos, Litnitclque,tuocab vlquc participatnr,id-
eoque diRorum planetarum conlueta: latuudtncs aiter3 tio-
nc quadam atHctuntur,quod nunquam Noutmcdiceis, Ple-
nimediceilque acctcidit, led Quadraturis, & O aR n gu lis,
protndeque vtrtutchutulmodtlynodtcxpcrpctux, rempo-
rane$que anom alixplanum orbtsdtR .e$tcU xA BPL) vi­
detur nunc magts,nuncmmus iibrart, le ieadmonendo, re-*
mouendoqucabioutaits hcbpttcx plano, eiulquenodt B ,
&D tttubare,luum que motum retrogradum conluctun
irtegulatum ciliccre vtdcnrur.
C a Hi
to
Hi funt motos omnes, quibus iauialia (ydera praedita
fune, quique ab octdo in loue potito obferuan dcbcrcar,tt
iiiic mortaies degere Rugentur.

.Z)f 7 * y^Ar .

V^*\ Vamquamioniatium (ateditum motus taicsUnt, qua*


!cs hucufquc.dcfcrtp(!mus, nihiionunus tmpofUbde
td , ^t ex Soic obteruart eadem forma appareant, qua ab ob-
fcruatonbuscxLouccontpict debere, dtxtmus; quoniam
praxiidi motus duas habentinxquaiitatcs , quarum vna ett
phyEca, atque reaiis, ob quam Me dtccusnunc tardo, mo­
do vcioci,quandoque mediocri motu per tuum orbem fer­
tur, airera vero opttea, & apparens prout arcus d steila tran-
faRicontpiciunturdircRe, fiue obtique, varijtque modis
diAant abocu io; cum itaque ionge diuerfum GfcoMocare
ocu !u m in ip(b !ou e, qui intraMedtcci pianeta: circuium
reperttur, ac in tpto S o ic , qui extra,iongeque ab tpfo poli­
tus e(f, ideo oportet, opticam proAapha:re(im tdm m longi­
tudine, quam tn iatitudinc variari*
Et primum (opponamus rcatem Mcdlcciptanetp motum
m cius orbe A U P U vnitbrmcm , & xquabiiem , hoc cA
iptum aiquaitbus temporibus tcquaies (ui Orbis arcus per
tran(ire;tamdtco.quod tunc ex Soic in periodico Mcdicco-
rum motu uuita optica inequaiitascognolcetuf, iicct M e­
dicet Orbts (itecccntricusdciiicet reuoiuaturcirca centrum
remotum a corpore iouis;qm aob maximum inter toucm^
&Soleminreruaiiumdi<Aoramquc Planctarum Orbium
paruitatem, quorun. maximus non amplius, quam io. m*
iubtendit, eucnu , vr iincac S V , & S X , qua: a Soie dt^ios
Orbes tangentes ducuntur, medtafquc iougitudtncs deti-
niunr, interte quoad lentum (int paraiteig ideoque arcus A
V a;quahs erit V P , quoctrea ranro tempore srciia arcum
fupremum A V,quantoinfimum per trantibit, ptoindeque
nudo pado aderit proAapherciis, quod equtdem oblet ua-
2K
toribus in louefuppoGtts non contingit, quibus arcus A B
maior quadrante,tongiorique tempore transiatus,quaru
conueniat quartae parti periodi , fe k o iicn d itfu b rcAo an-
guto A i R, hoc efi quadrantis fpeciem repreientat, ac pro-
inde,a?qno tardior conipioruT. itaque quocumque ioco
inueniarur Eccentnci centrum C curiusd Picnimedicco ad
Nouimcdiceumobicruatori in Sotecondirutoinaequatita-
tisom nino expers vtderefur, quoniam ocutus non ddbrt-
g u r verum titum iouis , fcd totummodo ,afpicit dium in
iinea soiari coMocatu n , Sc m conilitutione i ,dc R tptum
inrcr A ,<St P podtum ede tudicat,in L veto inter G , & H .
St autem perpendaturmotusrotiusdemtcircu!! deiccndcn-
tis, 3 : cum atio aicendente icmicircuto comparetur, aitec
aiteto mator potcdapparcre^vf inconditutione N ,in qua
doiaris{!me.tS Ntraniit per medias longitudines B , & D ,
centrumque C cadit versus Apotouium A , cx quodupicx
apparenria cueniet, pttmb fciiicct tongitudo, teu digretHo
N Aapparebttm aiordidantiaN P:fecundddc!ta iongtori
tempore nmorent arcum D A M,quam minorem B P D
pcrtranttbit. idipfum inconduutionc L , & M ,!cdm in o-
udidcrentiaconttngere debet , modo in condttunone G
& R cum coHateraks digreitones i B , & t D vet R B*
& R D tem poraque, quibus steUa dtdos fcmicircuios
progreditur,a:quatia appareant y procutdubio pronuncia-
re itccb it, centrum C huiusmodt uccentr.ct inctderc in
iineam iotarem , fed tatnen ignorabttur , an dupra , vei
fub ioue reper^atur^inconf^^t^!t^onc N, cum vtdeaturd:-
gretiio N Am amraitcra P,ptimique!e nicircu!i tempus
iongms,quam decuttdi, aderendum profecto cd,centrum G
cadere ad partes maioris digretiioa s N A , in couftuuuone
veto L , &: A i, vbt ciuimodtdidereattat^ticet mtnores, ta­
men inapquatcs iuut,nobts mtmme datum entdtdtngucrc
an centrum C tatis EccentrtC! ioutsSot) propinqutu&tit.an
r^mfums, m m itum antpfununtta, vet extra orbem louts>
ieu foutaiem Hcitprtcam repefatur.
S i vero iupponatnus, quod pratter aequabilem motuum,
quo
!&t
.qubdidiM cdiceiperpropriosorbescircum fcrtuitur.que-
,dam phyAca reaiifque motus inaequalitas addenda A t, tunc
aiiquaproA aphxttA sexSoie poterit obferuari, idcbque
tum in conAitutione f stchae motus tardior At per A B ,
.quam perB P , tempus per (uperiorem quadrantem,proli­
xius iniumit, quam petinfettorem, (edquiaterminus con-
-tadusincertustA,atque in taiiAtu,apparet Aanonatius pia-
n eta, nec in conAitutione I nec R pratdidam ingquaiita-
tem diAinguere poterimus, ptxterquam inateubus A
& P Q fbiari.iinexcontiguis.
Circa vero conAitutioncm N cum ta!i ioco nuila adAt
fynodicatnxquaiitas, vtfupra diximus, foiummodo phy­
Aca tiiain^quaiitas remanebit, qux pcttinctadtpiam stet-
iam,vtpartterpatcbit exccAusdtgrcAtonts N A, (uper N P,
eunt tempotiscxccAu per primam digreAtonem fuptatem-
pusfecuodx,
PoAeain L, in qua Pienimediceumincidir inter Apolo-
uium A , medtamque iongitudinem B curius per arcum
C B H veiociorrcnianer(.t,quam curinsper H A Sha:au­
tem funtnoua:appatcnti3E, q u$ ex Soie m Mediccotum
longitudinibus obieruart deberent.
Remanet modo aha qu$dam optica vatictas, qu$ quide
taiis eA : Medicca (ydera, iicct d ired o , continuoque motu
ab Occafu,ad Ottum,circa lomscorpus reuoiuantur, atta­
men reipedu Soits m medio ioutaiis Orbiscoiiocati, quan­
doque dire d e progredi,quandoque vero qut:fcere,ac dem-
decurAtm tetroriumconucrtcrc videntur; vtttique autem
contrarias itineribus, nunc veioci m odoicnro.aitquando
veto.mediocti motu progrediunturpd dutem nr, qutadum
bteiia ab Occidente ad Otientem reipedu iut ccntti C tn
orbe A B P D ab A graditur per B P O, reipedu tamen boin
S poAti extra didumetreuium didi motus inter iecontra-
riantur; tUcentnt.qutAtaDpet A in D At adexttaadAm-
Aram,contra vetoin inferiori Scmicircuioa Bper P viqt^e
ad O Atinucrio ordine a AniAraioiicet ad dextram, ac td-
etreo pttmus erit ditedus, hoc ctt, fecundum Agnorum o r­
dinem,
i*
dtnem, fecnndus autem retrogradus .didoque ordini con­
trarius: rurfusinfummirare Aeiuscurfus vetocifCmuserir,
ieddiredus, Rcutiin P vetox, fed retrogradus, quoniam
huiufmodi motuum menfura, non apcradts arcubus deR-
nitur, fed ab w u m redis finibus ,qui in quadrantis princi­
pio A paTtim dnicrepantabcOrum peripherijs; deinde pro­
pe contadns B , & D sreiia apparebit Rationaria, hoc eR re-
fpedu iouis, nec vitra, nec retrorium prbRcietur, quia tan­
gens dSoie in Bduda quoad fenfum adaptaturparuaedi&i
Epicycti Peripherie, ac proinde Retia perdtdam tangentem
fbrri videb)tur,ideoque neque ioui appropinquare, neque
ab eodem rem oneri; cum aurem ab ijfdem rerminis aii-
quatMspcrdifcefterir.eius motus defuper diredus appare­
bit, iuhrerautem retrogradus, fed tamen tardidtmus,quo­
niam Rnuum differentiae in Rne quadrantis mintm$ funt.
V t autem ad iatirudinis apparentias gradum faciamus, ip-
fae m uit$ , variaeque erunt pr$ter iitas, qu$ ex iouis corpore
videbantur,quoniam iti^eedem inciinationes,quasMcdi-
cei Orbis fuperpianum Rcfipticaeiouialisexhibet, eiufque
Nodorum m otus, cum veri, ac reaiesRnt, rates, quoque
erunt tctpedu Soiis,qui <n iouiaiis Ecitpttc^ pfano coiioca-
tur,fotaque aderit h$c optica differentia,quod fciticet maxi^
timtrum digrcRtones A EexSoieiong^ mmOres,quam
ex ioue videbuntur; quoniam idem interuatiuhi A B , Rex
ioue propinqutRimo confpiciaturRonge maius;f&cuhddm
opticas regutas apparebit, quam ex Sotc S rCthotifllmo^ti
R A Earcus'(exempti gratia) maximae fatirudmis borcaiis
vnius Medtcci (yderisrefpcdu iouis eRetgr.6. idem ex So-
]e remotifRmo apparebit fub tonge acuuori anguio, qui
fotRtan eRe poRetm inor. t ;quotics veroMcdiceuspiane-
ta deget in N o d isB D n u itam , neque cx ioue nequeexSo*-
ie apparentem tatitudinem exhibebit.
Quantum vero fpedatad iatitudinis periodum, Nodorum­
que m otionem , facis ddcrimtnis mterccdct inter obferua-
tioncsfadas ex Sote, eas, qu$ Runt ex ipfo ioue;etenmi,
vtdidum cR , Nodi B , retrogrado, icaniitm oquccur-
iu
*4
iu feruntor fub stellis fixis, hic autem vnicus ex Ioue obfer*
uabitur,exSole verbaliusadcR om ninbopticus, & appa-
rens,obqucm prazdtdi Nodi retrogrado,Icntifhmoquc eur-
fu progrediuntur; quod equidem, vt petfeRe intciligantus.
concipiamus iouialc;t)Rema rranfirea conffttuuonc 1 ad
L . & quoniam in conOiturionc 1 lolaris iinea S 1 rranfit per
punda P , & A pianeta: latitudo ex Scie apparebit metidto-
nalts , dum stella fertur in inferiori arcu M P D; dum
vero fuperioretn lemicirculnm percurrit verius Pie-
nim tdiceum , eius latitudo ieprentrtonahs apparebit; m
conffitutione vero R in quia Nouimcdtccum tnctuit tu
fcptentrionalem limitem Aiatitudo per torum interiorem
arcum D A D borcaiem (e le exhibebit, cum contra
in confhtutionc 1 auRrahs conlpiceretur . deuique tu
conff tutione N cum incidat foiaris hnea . ac iplum
Nouimcdtccutn in Nodo D , ncccde cR, vt in aitero
quadrante A D inferioris fcmicircuii latitudo A D fc-
ptentrionalis appatcat,in reiiquo veto meridionalis vi­
deatur. Hac eadem varietas erit pariter obfcruabihs itt
conflitutionibus M in quibus Nodi incidunt in loca
intermedia. Quoniam igitur ex motu Io u is,& lui fyRc-
Ctattscuenit , vt solaris iinea varijs in locis bcccntncum
jMcdicciitadilpcfcat, vtfccundum fignorum ordinem tan­
tum ad vnguem m oueatur, quantum louis corpus progre­
ditur ^ hinc cif, quod foiaris hnca continui Noms admo-
uctur.proindcqueijdcm Nodi apparebunt retrograde so*
lari hnca: ficti propinquiores, ideoque praeter moiU<n re­
trogradum , qui propiie.& naturaliter competit Mcdtcei
Nodorelpedulydcrum inerrantium.adeR ha:c optica re-
tardatioomninboptica^&appatcns^qua: ex ^ole conipi-
ct debet.
Br ^ 7 *c^a
p^ffTMr*. C^p. ^ 7 7 /.
^" ^ V m ia m de Mcdiceorum sydcrum apparentijs.quaeejt
Sole confpici poRent,fatis fupetquc dt<Rum fit, nunc
cftpertra&andum deapparentijs,quasiTerra .noRroque
domicilio exhtbent- Primum tgitur recolendum cR, lo-
uem nonfecus.ac caeteros planctas orca Solem ferri, a quo
nunquam totofuo circuitu feiungitur.noRraautem Ter­
ra intra loutsorbttam po(itacR,fed tamen non fenjpcr ab
ipio a:qualitet diRat; quoties emm iuppiter Soii opponitur,
tu m fetheet Terra i tnrermediacR, toties luppueripfeno-
bis tRpropmquiRimus;contra veto quando iuppitcrcum
Sole coni ungitur, vidciicet quottes Sol inter Terram, & fo*
uem ipfum iituscR, tottcsrtaa nobtseR rem otus, vt ma­
ior diRantia Terrg a ioue propemodum fes qui aitera fit mi­
noris drRantia:. Adiunt pmterea mediocres diRantiae, quae
funtad dexteram, & adfiniRram,& huiufmodi quoque va­
rietas-appeiiatut orbts anomaira, quae quidem fecundum
Tychoncm ontur a quadam luxatione totius }pianctarii ty-
Rcmans, quod a Soic ficuti a quodam tota: centro transfer-
tur;per Pythagoricos veroraitsanomattacRquaedam fim-
plex apparentia, quae non i pianetarij fyRematis m otu, fcd
abtpla noRrorum oeniorum motione euernt.
Cum Terra tgitur iemperintra Iouisorbem degar,pa­
rum que diRet a Sole ,accidtt, quon omnes apparenttas, 6c
pertodos ina:quahtat<s, qua: cx Sole conlptccrcntur, tam
fuhcef ille, qua:ad longitudinis, quamqu$ ad latitudinis
motum pertment, nobs Terra: incohs exhibebunt, pau-
c:s tam^n vauetatibus mtplicatas, qmveonuentunt iotigto-
r t , ieu breuiori a Soic iuteruallo, aut ljteralt Terra: conlli-
tunom . Ac vt d prunrs conRuutio-nbus ordiam ur, cum
luppucr coniundfus, vel {oppoRtus bol' fuerit , runc 1 er-
ra tn eadem iorart hnea poutaertt ,ideoquc ip h en j pun-
dm u A,cti4m num A pogcum remanebit,hoc cR a Ten;a
D tem o-'
remotiRtmum, pundumque P Perihedj eR Perigeum rel-
pedunoflri;in tali autem conRitutionc omnes apparea^-
tix motus velocis, tardi, Rationarij, aut retrogradi ab Ec-
ccntrici anomalijsalterad e$dem videbuntur, tam ex noRra
Terra, qu^m ex Sole. Idem dicendum eR edidorum pla-
netarum inclinationibus, (eu latituditnbus, quibus parua
quedamaiteranocontingit; 6 enim (upponamus,lantudi-
nem periheliam P FeRe maxtmam auRralem,Iouem .au­
tem nu!!amhabereiatitud!nem; hoc cR in ptano Ecclipti-
c$coilocatu m ,in q uo(em pcr 3 o l,a c Terra reperiuntur,
tunc ram S o !i, quam ipR Terr$ latitudo P F mertdtonahs
maxima apparebit, hoc tamen diferimme, quod (ciitcet ex
Tetra inter Solem, & Iouem intercepta idem arcus P F (e (e
oRcnder tub tanto maion angulo , quanto ad anguem in-
crefcit apparens diameter iptius Iouis Pcrigei, ac diameter
B D orbis M edicei; quod equidem incrementum, cum
giobo Iouis, Medicei Eccentrtco ,eiu(que iatitudini gene-
. raiiter conueniat, nudam gignet alterationem in apparenti
lantudine, qu$ Iouis dtametro menfuratur; verum h$c ip(a
latitudo eodem protsus modo apparebit, ac (i cum e Sole
intueremur. Si vero deinde concipiamus, loucm (atts ob-
(eruabitem iatitudinem habere v. g. meridionatem, hoc eR
Terram T fuhdmem cRe , & eteuatam (uper planum per
IS d u R u m ,in quo Iouis orbis deferibitur, tunc quidem ,
(i Mediccuspianeta nuliam habuerit latitudinem in pundo
P,hoceRRfucrttidtus Nodus Pin plano iouiadsorbiscon
Ritutus , tunc Iupptter,ft ex Terra in pundo T collocata
refptciatur, meridionalem latitudinem nobtsoRendct; ex
Terraenim fupraplanum orbtsSIelcuata Radius viduus
TPinfcriorapparcbtt d ired o,& cen trali radio T F i pro-
indeque Medtceus in P habebit latitudtnem apparentem
meridionatem, etiam R rcuera Rt in (uo N o d o , & nullam
prorfus latitudtnem habeat, R cx Io u e , vel ex Sole con(pi-
ceretur. Idem cttam apparebit in (ccundaconidtuttone,
tunc (edicet,cum Mcd!cc$stel!$ iantudo seprentrtonaits
TiP.m taoreR exccduanguIiX i Kupet anguium 1 s T ,
minor
m inor IciHcet excedit latitudinis appatentis[ meridionalis
ipltus louis ftiper veram latitudinem ctuldcm; tunc enim
Hella in F fe (e exhibet in radio T p , qui interior cd centrali
radio T 3 i . In tertia vero conditutionc, licet dclla veram
habeatiatitudinemfeptentriona!em retpedu Io u ts ,& So­
lis, ex Terra tamen videbitur per radium centratem T 3 1 ;
Idcbque nullam odendet latitudinem apparentem, led prg-
cisepertranhre videbitur per centrum corporis louts. In
quirta autem conRitutione,cum Mcdicei tatitudoern.de
ipta m eridionalis,exTerra paritermeridionatisapparebit,
magno tamen cum incremento fub angulo maiort I T 4 .
A c contra in quinta conlhtutionc, 6 eadem latitudo maior
edet, quam exccdus latitudinis apparentis iplius louis lupra
veram, poOet etiam videri feptentrionalis.ted minor tamen,
quam fcuera ed. Eodemque modo intclligi poliunt vane -
tates oppohtJE,quae contingunt in Apogei parte A ,p a ri-
terquephxnomena om nia,qua: tunc accident, cum louis
latitudoleptentrionalis erit, hoced,cum Terra T deprimi
concipietur lub Eccliptica: iouiahs planum lubicAum .
Eademadunguem pha:nomcna lele oHendent Terra: in Fig.6 .
V remotidtme Icilicet a lo u c . hoc tamen dtlcrimine, quod
videlicet anguli, qui apparenres Mcdiccorum syderum la -
titudincsoHendunt, femper minores erunt,ob optteam ra-
ttonem, qua docemut, idem obicdlum, quo pnagisab ocu­
lo rem ouetur,eoiub minori angulo vidett.
Vt autem ad laterales confhtutioncs gradum faciamus
concipientes fcihcet Terram in pudo K,aut M,iecunda:,aut # S.
quarta:conlbtution<s,lciendum ell,hncam Aplicliorum.de
Apogeorutn ,tunc non coinctdere, icd vnarn ab altera 1 H-
tisrcm oueriilieniu) Terra littn K , Apogeum erit N p ro ­
cul ib Aphelio A;pariterque Perigeum O taotum ad vn-
guem dittabtt a Perinelio P, quantum Otb:s ptodaphaereds
annua rcquir!f,orc!ter gr. tt.^ tav t inprogreUuacondi-
tuttone Telluns T tu quarta Ftgura ad leptttnam ad K ,a b
oppotittone ntnuum Sohs, <S( louis ad coru.u prttna qua­
draturam Apogeutu rctroriuut ent ptogrcHum ab A in N
D 2 gr.
i 8
gr. t r .,ift t u ^ e ro K a d V ,fc i!!c e fa b eadem quadratura
adccniun#ionem Soiis,& louisreuctfcturidem Apoge-
um ab N ad A , motu dite^fo , iterumque ab hac conditu-
tionc ad fecundam quadraturam,ab V in M Apogeum an­
teibit per totidem gr. 1 1 . ah A ad Q, tandemque ab M in T
d quadratura fecunda ad oppofttionem !o u is ,& Sciis re-
trorfumreuerte^ur a Q in A . Tunc igitur cb huiufmodi
profiapharreism motus Mcdiceorum pianctarum appatet
fatis irreguiaris , quoniam motus per eorum orbes veio-
cicrcs, qudm reucra itnt, (eoifettduntper fex menfes eunt
dim idio,quo tempore Apogcum Q, retrocedit, vfque ad
N i contra autem perfexaitos menfes cum dimidio pr$di-
dfi motus tardiores,quam veri apparenr,dum Apogeum
N progreditur versus Ortum . Quapropter hcet cx jSoie
Mcdtecorum fyderum metus edent reguiares, vt dtAutn
ef^.nuncob iftarn annuam proffaph?rcftm fatis irreguiares
apparebunt ;h$c etenim tam iongitudinis,quam iatirudi-
nis motutfuasadertin^qua]iratcs;quontam non foium ade­
rit motusapparens Nodorum compofttus ex reaii retroera-
datione Nodorum louiaiium pianctarum , & rerrograda-
tione optica,quam requirit motus Iomscum fuo fyffemate,
vt iuperiuscffdeciaratum , vermn etiam aha aderit in$qua-
iitas,qua: aiiquando augebit morum rctrogadum eorum-
dem biodorunt,aiiquando veto imminuet, itaut dtre^e
progredi appareant fecundum fignorumordinem; Qua­
propter,(t ex Tciiunsconrutione rcfpedu S o itstn K ,q u g
in fecunda quadratura lo u is, ScSoiis contingit, ad confit-
tuttonem M p ima: quadraturae rranleamus, tunc adeff mo­
tus retrogradus ientifltmusnodt f ) , timui cuuiatio motus
optico panrer tento, 3 c retrogradociufdem Nodi,qui m o­
tus pendent d foue, eiufque fydematis citcumiationc , qu$
ambo videntur transfer e Nodum a D tn Z . Qttontam au­
rem tahtempote Pcrigeumdifceftirab 0 ,& p eru en it!n K ,
ergo Nodus Z videbitur fatis Pcrtgco appropinquare, pro-
indeque itf:us morus rttrogadus, hoc cd contra fignorum
ordinem nutum m modum au^us apparebit; contra autem
acon-
^9
3 conRttutibne in M ad K perigeuia R retrogradi transfer­
tur vlque ad O , ac idcirco remonebitur vlterius d Nodo Z
gr. duplo (cilicet anguli pro'taph$re(isPIR ,cum que
concipiatnm , perfuafifquc umus, Pcrigeum O in eodem
femper ioco manere , ab coque Nodus Z recedere videatur
h inced, quod tunc temporis ex'(hmabimus Nodum pra:-
dtdum reucra percurrere dtredo motu contra propriam
naturam , ab Q ccalu, ad Ortum -
bx prjedtda morus Nodorum irregularitate oriuntur va*
ria tantud:ms phaenomena, qua: quidem faris miranda funt;
potsunt erennn mendtonaies iatnudincs feptcntrionales
apparere, & e contra: magts. vei minus audar, & d im in u rx,
ptout Nodi praedidt immutabunt (Itum relpedu Tcrrte,
Quae om nes anomali^ (imul confiderara: fatis arduam red­
dunt vcfligarionemperidorum.tam !ongitudinis,quam
lat!tudtnis,proindcqucncce(si e(i, vr fatts circumfpede
procedamus,atque eos modos,dc artificia poritlimus feliga-
mus, quae predtdas periodos nobis podunt demonffrare.de
qutbusagcm usfuoloco. Conciudo tandem ,quodcxTer­
ra non folum videri debent veri ac realcsMediccorum fy-
derum motus,corumque verxram longitudinis, quam la-
titudtnisanomattae, (ed til^ quoque,qu$ apparent ex Sole*
ac i erra, quamuts eorum pars maior opttea (it, & apparens
tantum; promdeque, cum iam iatts dctlarauerimus vanos
motus reaits, & apparentes, quos vcrohmilircr habere de­
bent Medicea (\dcra,tam fupcreff, vtoflcndam , predidos
morus reaies taies eifc, vt certa uatu r$ neccifitatc ex luis phy-
ficts cauhs otiantur .
Jpc CtYfwfrA^rfw, ^

*T) OHquam generaliter declarauimus varias, ac muiripli-


J t ccsm-xqualttates motuum Vlcdtccorum planctarum,
n cede e d , vt exade exp(tccmus, qua hguta, & quomodo
tutpouta,&coiiocaca p,a:uidt Fianctasctrcumuoluantur *
Ac, -
.?*>
A c, vt altius ex ordiar,primo loco fuppono, C$Iosipfos,ve!
omnino inanes,ve! fa!rema:therea fubdanriadutdidima re­
pletos, qux tonge rarior (It, quam aer hic noder TcHuris
giobum circum ambiens; hoc autemob lenfatidima recen-
tiorum experimenta qu$ iam abfque vha repugnantia,hed*
rationeque omnes recipiunt, & amptcRuntur.
Certum etiam e d , erraticas omnes dedas Htas ede in di-
uerds locis praediAz ethereg duid$ regionis ,tbique arquili-
bratas narare,vt ita dixerim,etrea aiiquod indgne munda­
num corpus, circa Sokm videlicet, Terram, iouem,ve! bd-
turnum.
Maniledum quoqueed,pr$di&os p!anetaseadcm indgnia
corporacifcumdare,pcrpefuiiquecircuttscircaip<Jtorque-
ri nec, vnquam ab incepto lemei,itinere deuiare, neque ni­
mis icfeadmouentes , amoucntciqueprgdictum deiererc
circuitum , aut a pr^dtda lemita aberrare.
Compertum ed pariter ex vetudioribus, recentioribulq;-
obletuationibus horum rcuoiuttonum pr$Cife centrum
non ede corpusj illud circa quod reuoluunrur, fed ex vna
parte magis,quam ex oppodraeteuari iplos planctas,eccen-
tricum quemdam circuitum formantes, qui repertus tan­
dem ed non circularis, fcd dmiiis cliipli^
Odcndunt denique obieruationes, lineam abddumpra:-
didt Ecccntrici dxamnon ede, Icu potius non lemper libi
ipli acquidtdarc^ ideoque non lemper eadem lixa lydera in­
tueri, fed motu laus ieoto trasferri lecundum itgaorum or­
dinem^
Omnium primusexidir Io: Klepcrus, qui fortunato autu
contra anttquorum philolophorum, adronomorumque
fententtam orbes perfede circuiaresa C?lo exuiare tudiuin
quorum vtcem motus per clhplim introduxtt, td autem m
Marus orbe veriheart eutdetidimedemondr^uu ex Iych o -
nis obferuationtbus; demde vero hoc tdem neceilano con
tingerem Mercuno anrmaduertit, m Soie vero non adeo
cuidentereiuldcm Ecchpticam dgu am probari podc,hcer
iplam plancas omnibus attribuat perlualus a rationibus
qui-
qu!hufdamphyf!c:sadmodum ingeniofis, licet infirmis.
Opinto haur adeoeruduis omnibus pfacuir, vt fumata aui -
dirareadmida fuerit,pr$ctpueque BuiiiaidusdodiiHmus,ac
fanttgerattflitnus Aflronomus fum ntopereeam perfccir,
quamuts ipfecxaitis puncipijsdeduxerit, ex aiiifque eie-
mentiscompofuertrprgdtdantcihpticam figurant, proitt-
deque non aitcnu.ttfbrrafle.erir, brcutrerca,quga Buiiiaido
afferuntur,enumerare, vr detndc,quontodo talis eliiptica
doRr na verificctur,offcndt pofHr.
Coepiatur ergo conus fcatcnus,cuius vertex A,ba(is ve- frg.p*
foctreutustuperdtauictfu BC.axts autem ALtrtanguium
P' r ajum perpendtcuiarectrcuiobafis A B C ,ita vtangutus
A i C fit acutus rcftquus vero obtuius: ducatur poflea reda
E K hac tege f ubtendens anguiti verticts, vt in partes aequa­
les dtutdaturin pundo X a hnca reda V T , qua: fir $quaiis
redae R K , paraiieia vero bafi B C.&cetque axtm in pundo
Z ;h in c fcqutturttianguium M X Zcfletfbfceltum , latera
fciiicet M X , & Z X erunt a:qua!ia, proptereaque triangu­
lum A E K.non ent fubconrrarium trtadguto A C B: pet
tedam demde E kfuperficicspiana exrettdarur ereda pla­
no trtanguli A B C ,qnae ut cont fedione clitplim gignet
i L R K , cuius axis rranfuerfus erit E KyCtcontugatusO
centrum X , vnus ex focis, feu poiisM cadens in axim coni,
funtpra iraque X H aquah X M ^ airer ellipfis fbcuserit H,
quo fuppoliro ailumtt tpfemer Butliaidus dolent ede in p&-
d o f l , plannam vero sequabdi cii;rt tttotu circa axutt coni
A M i peretreuk-sperpetuoccqutdtflantcscrrcuio bahsco-
ni B C , qut Circuit aequantespotfUttr ituncupart ,pundUtH
vero M , liue potius torus axts appefiabuar centrum motus
aquai.s;quon!am autcut ptoprtumeff mdtusaeqVtabihscifl
tu lau s, vt ipletemportbus aequalibus angulos ad centrum
sequalcspcrtranleat,tlbvero anguli adcenrrutn fimdibui
etreumferentits iufiilunr, fed tamen ptoportionahbus eo-
tutn radtis, ergo cum deget pianctam pundo Edeltgnans
ci cuiunt, cutusicmtdtameterS Eeius motus ertt tardtfli-
ntus, cum minimus fithutulmodtcncninseotnm omnium
aqm
quia Aelia propria periodo defctibuntur.cum vero Aelia
perucnier ad pundum Y defcrtbetque in cono c r c u n ic -
rentiam circuli FG .quae tranGt per focum M , motus etus
crir velox , quomam talts circutus maior eA, percurrens
aurem aliorum circulorum periphenas ,quou(quead ma­
ximam pertingar ad K,ibt eius motus vctocidimuscrtr,quo­
niam maximtcircuii PKperipheriam deteritur,quo ioco
plancta po!o H propmquiAtmuseA,quare ab Apheho E ad
Pcrihcltum K , srella percurret innumerascrcuiorum peri-
pbcriaslucccAiueincretcentes.proindcqueidem motus x -
quabihs , qut remportbui aqualibus trantir etrea axint
A t aquales angulos, atiertt Utpticaecucutctentia E & k vc-
locttatis augmenta iemper tupra nunimum incrcfcctta,qug
camdem rationem habebun: inter f$,ac prodictorum circu­
lorum radii (upranimtmum.Quamuis autem ilullialdusin
deducenda,ex bac hypothefuphyiira, & optica gquatioiie A
medio motu aliquid o au M er.vtScth u s Vuardus ^dnota-
utt, negari tamen non poteA,illud emspnmum inuentum
mirabile nonene,ingemofmn,ac laudedignu. Vcrumenim-
ucro duas opponunt tpfi difficultates A tlropUiloloptu,qua­
rti prima cA,talcscuiufuisplanet^ conos elfc Adittos, uico-
que pcrcipt non poAe, quo pado ttella circa fuperAciem
quamdam conicam rcuoluatur, qu$ nulhbi cxiAtt m vni*
uerto: fecunda vero, videri prortus a veritate alienum,mo­
tus omnes beti etrea vnum pundmn vnamque lineam,
motus a:qualis,qu^AtaAtinfoco Af , hocem m pundufu
etttodimAbitc,& imaginatione Adum in iplo atthere, nui-
lamque prorfusvtrtutent ac facultatem habens, ideoque
nulla penitus adetf ratto, qua plancta torqueri debeat circa
praedidum pundum , lineamque cmmcrrcarn conifanti
adeo lege, contra vero circa maximum globum ipuusfo*
lisin pundo H collocatum irregularttcr moueri debeat,
quahprgCipuus finis Aelia: fit,non Solem <p)um citcumt-
tc,ted pundum illud imaginartum atque p.jarathcum.nul-
lamquc polfidens pettedionem , faculratcmque; St htec
equtdem ditlicultas tcucra adeo cdicax elle Videtur, vr $grc
tohi queat. Quoad
Quoad primam crederem ego nedum rem ouet!. & heri'
latis pohe, (ed aliquod etiam natur^ arcanum forCtan con-
tincn); ac pomum quidem concipiamus, pianetamipfum
duobustieri m otibus, circuiari vno aiio %ero pet lineans
red am , oltendemus ea hi ice duobus motibus tanquam
elemedtis, polle motum ellipticum relultarc; intelhga-
musigMMrSoicmin Hpianetam vero pnm um in E Aphe-
lio , habet autem duos motus, orbicuiarcm altetum circa
Solem.alterum vero redum oblique fadum ab E verius
P ,(in tau tcm talip ad o ptqdidi motus commenlurabiles
inter le, vtcum plancta ex E delcriplerit lemicirculum.dc-
buentparitcr motu redo ex Epcrucniread P;inlequentt
vero lemicirculo redeat iterum planeta es P in E : fuppo-
nereenam debemus,planum circularis motus E D lemper
aequabiliter inclinari linea: motus redi E P * cx quo fcqui-
turltdlam latam perredam lineam , pcrtranlire tnnume-
rorum circulorum peripherias lemper (ibi iplis gquidtUaa-
tium^c liinterlm etreuians motus ellet a:quabilis,(i IcihceC
temporibus $quahbus ad centra $qualcs angulos pertran-
Hret.elhpticamddcriberetperiphetiam E U K, vtiupcnus
iam d id u m cd , hic autem videmus* quomodo licet teahs
conus in vntuerlo non fupponatut, fieri tamen poteU ciuf-
modi motus ellipticuseo prorlus modo,quo hetet,li talem
lolidum conum admttreremus.
Prxdidasautem duarum motionum hypotheles eUc poC<
Ubiles,primo poted oliendi planetarum ommum exemplo,
qui iptras propemodum delcribunr, nunquam vero exadas^
cuculi pcnpheriasi tales autem fpirx tanopanrcrinclinan-)
turad planum orbis ipiius plancta:,quantam pollulat incli­
natio , ex qua latitudo ip(a dependet.
Quoniam planum solans vertiginis euidcntiiUm^ in d i-,
natur plano Echpticg, li igitur vetutn cller id, quod *cntit
Klcperus.d raditsnempe lolanbus,dum reuolumuur.pr^n-:
lari quodam m odo, & etrea Solem rapi erranna lydcra , nc*
ceilanum protcdoeHer,planeta!n perctrculu.n L Q aiiol^
que iph parallelos citcuuitetri; li enitn concipiamus Quietu
t ia
!n punRo H circulor paraHeitmd K ^ p ro priafu a vertigine
deicribentem , in vt eiuldcm vettigm saxisengatur verti­
ginis piano L Q ,foiarcs radi)per pianum ciuid^m Circuit
L Q ^aiiorum que huic a:quidiAantium iercntur. & rapti
ab ns radijs pianctz per idem pianum incedent, & quoniam
interim Oeiia quoque proprium exercet motum ex?E in P*
& ex P in E , cogetur percurrere medo circuiuan P K *
modo L & i t a d e c a e t e n s ; quoniam autem in n uiioeo­
rum motatur aitquo iiatuto tempore ( morus cmm per
E P continuus fupponitur) Ergo debent circumietn pet in­
numerorum circuiorum pcnphenas inatquaies inter ie ,
d quibus diffotniis vtiociras men(uratut,quam circa So-
iem habet piancta ; ac propterea videmus, nedum ex noc
capite eiuimodi motum non cHeimpoCihiicm.iedeiic po­
ti usrationabiicui, ac veriiruuiem , tu fi ajue ipii occurrerent
repugnantia:.
Hic autem notandum cft, qnod, iicet ioiariscorporisre-
Ooiutio contingat iempereodem Rtu,citeuii tamcnacqui-
diRantes,quos liiius radii dcicribunt,dum ipie circa pro­
prium axim torquetui, perpetuo incidunt m eodem piano
reipedu mundani iitus.acipatij, ideoque, vtviae ciiipticae
adiucrEspianetisdcfcriptae (aiuatipoiiint,nihiiaiiud ne-
ceHeerinniS Aphciiosind ueriisa ^oicdniant iscoiiocare
diucriiiquc (itibus (iciiati Caeii, atque Zodiaci, ita vtAphe-
li) imcaexSoieadpianetam duda magis mmuiue mciine-
turpiano vertiginis eiuidem 5 oiis,dem dcvnieuique iplo-*
rum motum tribuere per irneam tedatn tantum iuper pia-
nosoians vertiginis incimata, quanium praicise iuihcit ad
cHipiim iotmandam , quae vi.icuiquc pianetarum debet
competere iimui cum iuis.petiodts, aiutque omnibus cit-
cumhantijs, qua: m eotum monbus ooicruautur.
Supcteii nunc reiiqua dirheutas , an ))ciiieet ticti po(^
iit , vi pianeta moucatur citca tocum eiitptis, une pumfium
zquaiitatis, dum So! in rciiquo ib e o , teu poio collocaturi
& iane durum videtur, dtmcomp enenhu le.piaoetam u-
ue pioptia, & natiua virtute, huc externa ahquafatuitate
cir-
circumducatur, pof!e circa pundum iiium aquaiiraris na!'
iam virtutem , aut enritaremhabenrcm m oueri.abeoque
ath ei, hoc autem pracipuc cumciturcx veiocitatcm aqua-
!im orus ipAus pianeta,qtra inhuiufmodi hypotheA au­
geri deberet prxcifeea proportione # qua d:Aantia ab axe
cont per focum c d u d a , fcu eadem ratione qua femidtame-
rt' aquautrumc<rcu!orumcrefcunt,hoc autem nuito pa-
d o Arrr pof!et,nam aut pia neta: motusper chcumfercuttas
trreuiorum aequantium efHcitur a propria virtute in ipfo
met p)anetaex'A ente,aurabaitquaextetna& cuttateim -
peiiente; in prrmo cafu pianeta ve!octtas temper vnifor-
mis, Ab tpAaquaiiseiied' beret; in fecundo vero cafu ve*
iocitas^pLanera imminui deberet, quo magis femidiametri,
& peTipher:ac!rcuiorum?quantiu naugentur, vr inferius
oRendetur. H:fcedecauAs cogimur reiinquere ptadidam
hyp oth ettm ,& fi fieri potei!,autaiiam veritimihorem in-
uenire,aut porius oAcndcre^eamdem viam ethpttcam reti­
neri potlein ipfis ptanetis, fcd Armioribus fundamentis in­
nixam phyficifque rationibus magis conformem , quod
quidem# vt cxcquamur, quadam Lemmata pramittend^
funt.

jr.

ab vnocxpoiiseiiipA s reda e!eue:ur perpendicuiarts


adaxim vfquc ad fedtonem, abinctdenrtaautcmduca-
tur iinea reda contingens eiiipAm quouique (ecet duas ad
axim maiorem perpendreuiares ab ctus rermmis d n d as,
trun^taies perpendicuiares aquates portiontbuscontctmL*
naiibus pAusaxis, vtqueadpta i:d u u p o tu n .
Lnei!ipA<\ \LP,cuiusaxism jtot A P -dter vero p o io
m m S ,(h ic a b ^poHoniodiciturpundu n co noararionts)
ducautuxapuudrs P S # d ;A rc d a a d a x im \ Pperpendtcu*
^ ^ Lues#
lares, quales tunt A E , S B , P D , & ^ pondo P, in qood in­
cidit perpendicularis^ polo S.ducatur reda linea BL) Etan-*
gcnselliptim.eademque producatur,quoutque occurrat
perpendicularibus in D , & E : dico iam ,P b zqualem etle
P S, aliamque portionem axis A 5 aqualem fuacontermi-
nalipcrpendtculari A E . Producatur (angens B D quout-
que axi occurrat in pundo F, & a centro C ducatur re­
da C M perpendicularis ad eumdeni axim , qua tecet
tedionem in pundo M , tangentem vero in G ; quo-
rtiam ab eodem elltpEs pundo B ducirur B S ordinatim
t. ad axint appheata , ac tangens B F , qua eidem axt oc-
/rop. currit in F , ergo A F ad F P tamdem{ratiorctp haber,
^6 . q u am {A S,ad S P ; verum vt A Fad F P . ira A E ad P b
ab hitee etenim parallelis inter te duo timilia edotmantut
triangula A E F , & P D F , ergo A E ad P D erit, vr A S, ad
SP .D ein d cqu on iam rcttan guium cxA E in P D zq ualceA
prop. quarta parti F igu ra.q u ad etcrib itu rad m aio rem axim ,
4 3 4 4 - pariterquercdangulum A SP aq u alecR q u artap arti eiut^
dem Figura;ergojedanguium ex A E in P D equale erit
redangulo A & P ; tunt autem h?c rcdangula timilia inter
te,cu m eorumdem latera Bntdirede proportionalia, vt
didum eR .quapropter larera homologa A E, & A S erunt
aqu alia, pariterque latera P D , & P b acqualiatuntintertc,
quod, & c.

yltd cm manentibus quaiibet alia reda ad axim perpen-


i , dicuiarisvfquead tangentem cduda aqualis ertt redio
linea ex polo dudae ad concurtnm tedronis, eiutdemque
perpendicularis; vocetur illa radius polaris.
%%ro. In eodem diagrammate procedentis iemmatis ducatur
qualibet reda C G perpendicularis ad axim, quo tedionem
diRceet in M , tangentem autem in G , iungatnrque polaris
radtus,
F7
radiusS M:dico,SjAieqt!a!em eOe C]G^atquehocvenEca*
riinquibus!ibetethp(is)ocis.
Producatur ordinatimappticata M C vfque ad fedio-
nem in X : quoniam ex prccedenti iemmare reda A E$-
quaiiseE red? A S , parircrque earum quadrata aequaha
Emt; ergo quadrarum ipEus A E , adquadrarumredae B E
eamdem habebit proportionem, quam quadratum redae
A S ad quadratum ipGus B E ; quomatn autem A S ad
B E , cE vt C S ad G B ( funtenim redaeiine^S B , G C , &
A E inter (e tquidiEantes)erit quadratum C S , ad qua-
dratum G B,vtquadratum redae A S,ad quadrarum red{
B E , Euevt quadratum rede A E ad quadrarum rcd$ B E;
verum vt quadratum cx E A , ad quadratum ex E B , itaeE'
redanguium X ,G M ad quadratum redae G B ; ergotam*
quadratum ex C S , quam redanguium X G M earr.dem ?*
Habebtr proportione n ad quadrarum redg G }B ; ideo- prop.
que redanguium X G M a:qidak erit quadrato ex C S ; ad- 16.
ditoauremcomuniter quadrato exC M , erit fumma duo­
rum quadratorum re d ? fc ih c c tS C , & C , hoccE qua­
dratum fotummodorede S M,aquate redanguto X G AI
Emui cum quadrato iphus G M,ioti iciiicet quadrato cx
C G , promdeque reda S M aequahserit C G ,q uod , 6cc. ^

T N EttipE po!arium radiortrm incrementa fupra mini-


mum radium camdem habent rationem , qaam Enus
verE,ieu portiones axis maioris & d i a perpendicutaribus
eadenttbus a radtorum concurEr cum ip(a tedione.
in codcmfchemate ducantur quihbct duo radiipoiaresp^.to-
S M , & S T , & a pundis M , & f cadanr perpendicuiares
ad axim G M C ; & M T H , qu^ Enusvertos P C , & P H
ab(cmdanr:dico,quod excetius radii potaris S M iupra mt-
nim um radtum S Pad exceBum TadiiST Erpra eumdem
mmimum S P , eamdem habebit proportionem , quam
P C ad P H. Ducatur rct^a D iparaiieiaaxi P A , quae (ecct
redas )
redas G C , & W H tn pundis K . & L ; quoniam in trian-
gutisN D L . & G D K limitibus iorer ic ( coquia N L ,
& G H paratteta: irinr, cum ambae perpcndicutaresexeant
a.i axim P A ) G Kad L N cd vr K D ,ad D Lidcit v r C P .
ad P H ; per temma aurem prscedens radius $ M squatis eil
ip iiG C , radmsvcrb S T iq u a !)sc P 'p iiN H ;p a rh e rq u e
per primum temma S Ps^uattscitspii P D .tm oetiam ipiis
C K ,& H L^iiauietarur tgttur* x acquatibus squates partas,
i d e i t S P a b ^ M . & P D . a u t C K a C Gremanebirexcei^
fiisradijS fupraS P squatis rrdacK G codem que mo­
do exceftus radij ST iu p ra mtnimum S P,rcmanebitsqua-
tisred$ N L . proindeque exceiius radij SM ^iupra radium
S P, adexceCum radij S T fupracumdem S Pcam dtm ha-
bt b t proportionem, quam K G , ad L N , eamdemtcrir-
t e t , quam K D ad D L , icu C P, ad P H quod^ & c.

Q i a duobus potis eiufdcm ettrpiis duo radij ducantur ad


J t idcmiHiuspundumcxceCus maioris radrj, fupra ra^
dium mediocrem inter m axim um , & minimum aequatis
, ctit defedui minoris radii ab eodem mediocri.
* 7 %'i t* In vndecima Rguralunt duo eltipiis poti F^& S, a qurbns
coniungunturad idem pundum iedionisT duo radii po­
tares S T m aior, & T F m inor, a termino autem M rnrno-
tis lemiaxis C M ducantur duo aiijradti S M . & F M ,
tunc quidem radij S M . & FM procuidubioeruntsquatea
( iuntenim S C . & FCpoiorutndiAantizaccnrroa:qua-
tes inrerie. angutiquefunt redr ex vtraque parrecomunis
lateris M C ) dico iam primo radtu S M mediocrem tile in-
ter maximum i A , dtmintmum S D ; quoniam duo radij
M j. S M. & M F funt acqmtcsaxi maiori P A,critexceOusdi-
Ranti? maioris S A iupra S M . iiue C A squatis dele­
as. dui iptiusS Pdiilanosminimarab eadem S M . htunc verd
oftendendum eii.exccftum reds ^ T iupra redam S M.
Squatem eCe detedut ipfius F I ab eadem S M . Quoniam
duo radij S T , dt T .f frmuifumptifuntaMuaitsaxr marori
PA,
P A , duplo fcititet re<3 %$ Mr; eccetTuscrgo re<3 z S T iupra
S AI gquaiisettt defcdut tpfius F T ab eadem ret^a S M .

CO R 0 ^ ^ tR. V ^

^ I deinde tonGdercmusnoa radios, fcd eorum excefius


^ fupra mintmum.patttet verum ent id quod tam in pro-
potioonc dctnonttrammus, hoc cif, ii 1 tttbus radifsS T ,
S M , & F Tcom unttcr auferatur dicantia minima b P , if4
vt exceHus radu S T iupra $ P tquaiis Rt ipR L N , & excef-
fusradij S M iupra S P iit aequaits red { K G , tamdemque
F T minus P S fit ^quahsO Q^ tunc qutdem cxccRusipuus
L N fu p t a G K a cq u a h sc ritd e tc^ u i^ Q ^ sG K ,

Q I circa po!os eiufdem eitipRs Rant duocircuiares m otus


ambo ab eodem gradu tarditatis inctptcntcs, ac in eo­
rum aitero vdoettateseadem rattonc tncrctcanr qua radi)
poiares augentur , in attero vcroccicritatcs contrario or*
dineaugmetumfumant, hoc eR quo magis potares radi)
dccrefcunt,co magts vctocitates crefcant, incrementa ve-
ioettatum erunt squatia ijfdem gtadtbus,eadem periodo,
aequatibufquc temporibus au&a.
ineademetitpR A B P iupponamusquodmotuscirca-* Prg.ta.
poiutnFaugcnm ciptatabaxis maturis termtno Aeadcm
rattonequactongatur poiares radij F A, F T, F M, F B, F P,
motus quoque aitus circa potum b, ictttcet inctptens ab
eodem iupremo termino A , codcmque tarditatis gradu
quoccpuatius, eadem proportione incrcfcat, qua decur­
tantur radt; poiares 3 A , b T , b M , S B , & b P , dico iam
quod augmenta velocitatum Kquabaerunt,exccdenrtale
fcgradtbusaequat<bus,ac eademprortus periodo. Quo­
niam tn ctttpfi radtt F M , & S M , atquales (unt,cum du­
cantur a tcrmtno axts mtnorts etuidem ctlipRs, & medio-
ctes quoque Rn: tuter m aum uat taututa b A , & mini­
mum

mum S P , F A taofnm elongari debet, vt ad pfpdiRam
mediocritatem perueniar,quantum decurtari S A ^verun^
in praedidis progreiUbus aequalis au d ion is, & imminutio- ,
nis ^quaies gradu^ yeldcitatis! adquifunthr (upra mini­
mum , 3 quo amb$coeperunt,ergo celeritates radiorum
S M , PM sequateseruntinteri^, acmediocres^inret^ia^i-
mamminimamque vciocitarem, quoniam autens^prihci-
pm motus in A celeritasaadi) F A e& tninor e l mediocrii
celeritate tpiius F M quoadunguem velocitas radij AS mi­
nor edveiocitate S M,G in ptriuCjue motibus (bpponantue
duo traniitus pera&ia praediCiis^auobusradijs temporibus'
aequalibus, tta vt P r , & ^ i ade^mtno A pertingant ad T
ibtceierirasradi^Fy tanto miinoteUt medtocti ceieritate
F M , quanto veiocitas radtj S T minor eli eadem medio­
cri veloctratcSM; quoniam exceilus huius, & iiiius defe-
Rusd radto mediocri, d quibus menfurantur augmenta gra­
duum nouteceicrttath, (unraequates inter (et ergo gradus
velocitatis in vrrifquc motionibus acquiiiri in puhtfioT
inrer (epariter aequaies erunt; principia enim in termino A
eamdem habebant tarditatem, ite ambobus motibas ^ ac id­
circo temporibus $quaiibu$ ecquales ccieriratts gradus ac­
quirentur,rum vero idem dicendum (itdecun&isaiijsei-
iipits pundts,verum proteAo erir,amborum motuum cele­
ritates aequales eOe, adau^a(quetb(dem;gradtbus, atque
pettodis,quodiopuserat;&c. u< ' ^ ^ irq' <
-* t ! : t .. ^ "

duo mobilia in orbem lata ^ircadhb Centra moneri c$^


a j perinreodem tarditatis gradu,ac temporibus aequali­
bus gradusceleritaosacqutranr^quaicsyaltcru eadem pro­
portione ,qua radit producuntur,alterum verb eadem ra-
f o n c , acmcniura^quaradi) decurtantur, (tntque maximi
cadit jequalesinrer (e,pariterque minimi inrer (eaequales,
ittnera abeisdelcripta erunt omnino fim i)ia,& aequalia, ira
ytiipritnum clitpiim dcicnpferit circa pfoptiutn polum ^
t.t;. .i (e
4'
fecundam quoque elHpdm i!!i Cmilem.&zqualem deli­
neabit.
,Sintduomobitfa A ,& B, quorum atrerum A feratur circa F<g.!
centrum F , aiterum vero B etrea centrum H , amboque in­
cipiant eodem tarditatis gradu in rerminis A , & B gquali-
butque temporibus acquirant aquales gradus maioriscele-
ritans, ita tamen vt mobiie A velocitatis incrementum fu-
fciptat eadem proportione, qua elongantur illius radij F A*
F I , F M , dc F P . mobiie vero B, proprias amplificet veio-
citates inuerfo ordm e, eadem fcilicet proportione, qua de­
curtantur radij H B , H L , H D , d c H E ; fupponamus au­
tem mobiie A iuo motu eltipfim deferibere A M P circa
proprium p o iu m F , ilrquc A Paxis mator huius cttiplis.
paruerque iupponamus radios m axim os, qui fint exempli
gratia F P .d c H B acquaies eOe inter fe , ficuti minimos
quoqueradios[F A & H Einterfeitidem$quates;aio mobi­
lem B pariter deitgnaturum eiiipCm B D E fim ile, & aequa*
icm ipfi primae .quoniam ambo mobiiia motus initium fu-
muntab A ,& B,eodem tarditatis gradu,gquaiibufque tem*
potibus ambo aequaies maioris ceietitatis gradus adipifeun-
tur ;'ergo maxtmi veiocitatis gradus temporibus aequaii-
bus acquifitt, ficuti etiam mediocres gradus inter maximos
& minrmos erunt aequaies inter fe , dc quoniam eorum al­
terum velocitatem auget, fecundum proportionem incre­
menti radii F A ,aiiud vero imminutionis radii!H B ,e rg o
cum ambo ad mediocrem ceieriratem perucncrint inter ma
ximam, dc minimam, tdm incrementum minoris radij F A.
quamdccremcntuntmaioris H B medtocritatcm inter ma­
ximum , dc minimum radium adepti erunt;cum autem tant
radi) maximi F P , dc H B , quam minimi F A , dc H E aequa­
les Gnt, rad)! enam mediocres,qui fint exempti grana F vi,
dc H D iorerfe erunt ^quates; quontam autem A M P fup-
ponuur ethpiis,cutus maior axis A P, potus vero F , fi ahus
potus Sreperiatur.iunganturquc radij S f ,S M ( ex lem­
mate prgccdentr) increfccntcs celeritatis gradus acquiliri
periodo augmenti tadtotum, qui etrea polum F teuot uu n-
F tur
4*
tur,xqua!es erant edentat!: gradibus increlcentibus acqui-
Gtis pcriododecrementi radiorum , qui torquentur etrea
polum S ; fcd ex hypotheGceleritatlsmcielcenres geadus
acquiGri periodo decremem!, radiorum ctrca potum H .
aequa lesfunrceleri ratis gradtbus aeqmUtts crdcenrtbus pe­
riodo latorum tadiottuh ctrca poluMujp; ergo tncrefcentes
gradus celeritatis acquiGti periodo decrementi raatorum,
quiagunturcircapoium H.aequalescruntgradtbus velos
citatis acqui(itis periodo deeremenri radiorum;qut torq u6 *
tur circa polum S; quoniam veto ambo ceperunt ab eos
dem tarditans gradu in B * 3 c A. , ac temporibus aequalibus
zquales celeritatis geadus adipifeuntur ^udcirco angutos
aequales percurrunt B H L J & A S T , iuntque m axim tra-
dt) H B, & S A aequales inter fc, quemadmodum tadtj quo­
que H L , & S T funr parirer zqu ales, teimporibus enim
aequalibus aequabter decreuerunt; ergo praedidarum figu­
rarum altera debite aLtcti fupetpoAta pundum B; con­
gruet pundo A ) pundum vero L ipd T ;ac ita de caercris;
proindcquebguraEiD B E, & A M P;6 bi mutubcongruent;
atqueidcircoD m ^ erii dlipGs&tmits, & acquaUs clbpH
A M P . Quod erat. 3cc. -
( *fv -- - * t^
Z 3 g r/ r A f.
' ' '^! ^t '** n' n
l^iciicaalterum peiorum alicufus ellipGs mobile renol^
uatur ^eodcmquecemporeotusaxistmaior-rocqoeacur
cbtacumdem potum to eodem elltpits plano,At vet^useaf-
dem partes, ad quas fertur ptaedidum-mobile^linea a nambi-
lidefcripra in VniucrG fparto eilipiisuon ent^edeurua qug
daminHexaadinBannodTMnt. j , ! , , u ,
SitelbpGs A B cum saxism aiorA B ,po!u sS,percu r­
rat autent mobile ellipticam itoeam A B P ita tam en, vt
dum mobile fertur per eHipitm,axisquoque A P (imulcuag
integra ellipG torqueatdr citcacumdem polum S, ac in eo­
dem plano , m quo cllipGs prcdida-Gta sd,+ta vt eodem
tempore, quo mobde integram,Muoiptioacm abioluu, 5c
4?
reuettiturih A , axis B AipefnehtefadAtum , dico tam#
lineam defcripcaiti a pt^dido mobili in Spatio mundano cl-
lipAm non eAe, fed lineam quamdam mHexam,atque com
tortam qualis c (i A D E X ; quoniam eodem tempore,quo
mobile defeendens ab A percurrit aroum A B , 6 axis A B
Rmul cum lua ellipAqutcfceret, profc&o mobile praecise
perucniRetadpundumBremotum-a polo per Ipatium ia
B S ; led quia eodem tempore pradidus axis A S tendit
adcaldcm partes, incidttque lupra lineam S G , tunc ne-
ccQ ecR,vt etiam pundum Beiuldem ellipAs anterius Ut
progrcQum versus Dangulo quidem B S D aquali angulo
A S C , ac idcirco mobiic apparebit in D, cum dcicripierit
curuunntct A D incidens extra eilipAm A B P.PantcEpoR-
quam per E) tranfieritque diRantiam minimam per totum
eilipAs arcum P C , cum axim longo anteierit interuallo,
vique ad Atum & F Ipatio anguli A ^ F, mobde pariter dt-
dans apparebit a pundo G pcrangulnm G S H?quaicm ao-
guio A S F .idcoque ntobiic non apparebit in G , ied in H,
-brquoulque latitudo G m m inor eft amplitudine ellipAs
^if B,pundum H cadet intra ellipAm P G A , cum prius ex­
tra appareret in D . Denique poRquam axisb F percurrent
totum anguium FSX ,eod em q u e temporeReila pertran-
Acrit propria eilipAsreAduum arcam G A redieritque ite­
rum ad maximam diRantiam a polo, mobile non erit in A#
fed in X , tdeoquc extra eilipAm A B P;quapropterneceile
e R , vc prius eilipAm letet;ac pnmum tter A D tn pundo
i ; ergo patet., &c.
i <
; L F A f Af O C 7 ^ ^

mobile iter deicribat ellipticum circa pundum aliquod


^ tanquam potum ,eiulquc celeritas augeaturcademra-
ttone, qua decurtantur radit polares, deinde vero imminua­
tur eadem proportione, qua ijdem radi; producuntur,ab-
loluaturque periodus mteger reuolunonis miuon tetn-
pote, quam.At d iu d , quo peragitur incrementum .«^dc-
f i cre-
44
crementum pudiRotaBMadiorem I mobile ih (patio mun­
dano deicttbct iincam quamdam curuuam in Ic iplam con­
tortam ad indat nodi, led tamen apparebit transtatum pet
cllipdm , non quidem lixam , led mobilem, circa cumdctn
polum , ac versus caldem partes. !
Circa pundum S tamquam polum reuoiuatur mobile A
eltiptico motu .incipiens d futnma tarditate, ex qua conti­
nue acceleratur illius motuseadem ratione, qua radii pola­
res decurtantur, integerque circuitus hutulmodi mobilis
circa centrum S, & reipedu mundani Urus abloluatur rem*
porc R,pctiodus vero totius dcctcmenti incipiens ab A S
maxima didantia i polo per minimam ttandcns.demdeque
rurlusjncrelcens,quoulque redeat ad maximam didantiam
A qua dilcedit,abloluatur tempore maiori V , iam dico, iter
dc&riptumtn VniucrdIpatioAmobilc Acuruum futurum
ede, atque con to rtu m , quale e d A i B E H X .l e d tamen
per mobilem cllipUm appariturum , cuius axisd litu A S*
pcrcurrataddtumS X . Quoniam tempus teuolutionisre-
tpe^ulpatij mundani minus ed tempore periodico incre­
menti , & decrementi radiotum , ergo eorum medietas,
aliaequc partes proportionales erunt pariter in$quales, pro-
indeque cum mobile medietatem rcuolutionis pertralicrit
ab A vlquead P, radiorum polarium incrementum adhuc
perdurabit aliquo temporis interuailo v(que ad E , ibique
erit minima polaris didantia S E , hacc autem ptoduda in
dircAumfecercHipdm A B P in L , St K ; ergo linea a mo­
bile delcripta progredietur procul A puuclo.P,acextra !c-
mieltipdm A B P , pundum vero Ecadet intra ciliptim
A P K , eo quod S K m aior cd , quam S P , & quam S E ;
podca,quia tempusquod requiritur ad percurrendum cir-
culatiter Ipatium ab indmo litu E vique ad oppolitum F
conditum in eadem rcciahncaE S F minus ed tempore,
quo abloiuitur periodus omnium incrementorum ra­
diorum, A minimo IcilicctS E , vlque ad maximum S X ,
ergo vt mobile pcrucniat ad terminum X,alio quoque tem-
pot^opuietit.idcoquc ptaMhttuM pun^utnX .quatenus
magis
4?
magis remotum abS*qaam f i t t S vatde recedetAprima
cttipti, atque 4 tinea, quam ab initio dcfcripUt mobite;qua*
propter nccefie erir, vt prius (e deceor in atiquo pun^o ve-
iu tiin l-
Detnde quoniam eadem tinea curui A i B E H K deteri-
biturcum mobite torquetur reuera circa ettiptim A Ptran-
statam circa potum S .c u m q u * mobite temper fitumetlc
debeat in vn ico to co , hinc eti quod cum nos pcrfuaG ii­
mus, quod vbicumque mobite maxime remouetur a potis
ibi repertarur terminus maioris axts ittius ettipHs ,quam
concipimus Amobite defignari, neque obteruemus con­
to rtam tineam a mobite proprio itinere tn mundano (pa-
tio deteriptam,meminimus tantum ittius primi conceptus,
ac idcirco cenfemus * totam ettspiim e tocoad totum tran­
sferri* A (itu (citicet A P ad (itum E X circa cius potum Sy
quod, & c.

cx/z/xy rrccxrwrtxrzwr xr^rrw MfxhrwrwM


cZ/^rrrxx^ w ^r/err^/x, re<?ry#f
M Z/^cxw x^Zaw fPMM*<Zow. Cx^ X /.

v ^ V m iam (atis dectarauerinous fundamenta (irufiurae


motus e!tiptici,ac proprietatum ciutmodi motioni­
bus competmnutn iamtupereti, vtad appiicationemde-
icendamus,o&cndenres,ex h isq u ^in abtirado pronun-
ciauimus, quomodo 6cn podint motus eiiiptici iniptis
ptancus, prxfcrttmquc in Mediccis;deduccmusautem h$c
om tuatxfuts phiBctscaufis, aedentque demonBrabimus
non totum cfte podibtte, ted verotimite,& propne.dtxctim
neccBarium* Naturam iptamtatipaAooocrari. r
Pnmumauremquatritur, qua neceBitatcptanetamut!-
quam deterant circuios ab ip(is (emet deteriptos ^aut (e(e
remouentes a gtobo quem circumeunt percurrentes mun­
danum ipanum pe: ditMtia ioca^aut te admouentes * quo-
ntque
4%
ufque centrali gtobo vaianfutyquem circumeunt y ho4
autem docemur Natura iuminetrtbus modis pode fatuari,
primo G ptanctxatiquo vincuto corporeo attigentur prz*
di<^o ccntraiicorpori,quaiiseGct v. g funis feu rota fotida,
qutesoli ipGatttgara nunquam permitteret pianetam abeo
magis remoucrt,quam concedat iongitudo praedicta funis,
feu rotae fotid$ radtj: (ccundo 6 cum aliquibus fuppona*
mus arthcreacu auram habere circa ^otem quoddam quaG
conhniutn determinat^ conGGeufi3e,ac raritatis, veiuti
occant aqua, in cuius aethetts externa iuperficie pianer^
corpusinnarctvetuanautsin aquanodra; & ticetarduum
vrdeatur,corpus (otidum atque denfum, vt eff ptaneta, pof-
ie d fuptema ranffimaque ^thcFea regtonc fubfientari.mub
ns tamen modrsreddr pofter venGmihs e^ulmodtct^c<^us^
pom o tupponcnd<o,quod virtus quaG magneaica.quaeiuf^
modi ptaneta nititur leipfum totan corpore admoucre- ,
dum ipfein przdida innatat fuperGcie augeatur non fecun­
dum grauitatis ieges, hoc cfb quo magis augtnenratujr pars
denfa,acmateriatts, eo magts ratis conatus fefe mouendi
vcrtusSotem pariter augeatur cutus rei, vet ex eo deducere
poGumus argumentum, quod acctptentes pitam ferream
intus cauam,ae aeie ptenam confpinemus ipfam maxtmo
impetmatqueenergta ad magnetem appropinquate,quod
qutdenr non conrmger pifat marmorea:autaurca:, ticer gra-
uifiima:: fecundo impoiHbtte non eff virtutem magneti-
catn per quam ptaneta conatur boli fefeadmouere debitio­
rem efie,ac minoris cnergi$, quam virtusctufdemiupremi
aetheris, ita vt non ex maiori copta matetta: iphus ptanetae*
fed cx maiort, & mtnort iacuttaic magnetica etufntodt ef­
fectum prouemce ccnieatur,ac idcirco rmpoifibite non ef-
iet corpus plancta: in fuprema regtone tetheris innatare
vetuti tn quodam oceano,qut cum poflitditformem habe-
xe dcnGtate,poterunt tn diuertis profunditatibus dtdaBtqf-
que ab tpfo boie a!tj,atque ait) piaDetiBinnatare,eodemque
m odoio diuerGs a ioue diiiatijs quatuor Mcdtcci ptaneras,
quodquiuem mutus exemphs poliet confitmati yacpraecr-
-i.., pue
.47
pue experimento va Asnartim oleo laxi repleti , partim ve­
ro fpirttu tartar! vini, aliilquc Amthbus, in quo immittun­
tur globuli vurci acrc pleni, ita aptati, vt in qualibet luper-
Atie praediolorum hquorum ahquis globulus iupernatet,
reliqui vero nvqu quan .
Supponendum uuoqueedet vltimumeonAnium vniuf-
cumlque ex pr$oh<fhs oceanis $rhereis Aguram habere non '
quidem exa-Ae fphericam , led gtbbam magis ex vnaparte,
quam e x 3 lia, talique pado trotus plamt^ lupernatantis
pollet Ic (c cccentricum exhtbcre; verum enim vero q u o ­
niam ex htfce duobus modis primus obleruationibus ex
fenluiplo petitis tan ial'itatis, eumcitur, lecundus vero
multisdiiAcultaobus implicatur, ideuco cogimur eos am­
bos delcrcre, & vtdere an certiori, facilior: modo faluati
poHinr eiu'mod) apparenti^ ahlque abfurda illa colefiis,
fubdanti$ folidttare, & prgdxAis oceanis $thereis, hoc
autem conlequenur fupponcntesid,qubd videtur non
poHe negari, quod Iciiicet planetgquemdam habeant na*
turalcm appetitum ie voiendtcu n mundano globo,quen
circumeunt, quodque reuera contendant omni conatu tpS
appropinquare , planetae videheet lo h , Vledicea vero ly-
d eralo u i. Certum eAinluper quod motus circularis mo-
bthtmpetum tribuit le remouendi aceotro ciubnodtreuo-
lutioms, quemadmodum experimur in rotaedeu fundae gy­
r o , quo iapts acquint tmpetum rcccdcnd: a centro (uae
reuolutionts;lupponamusig turplanctam nitiSoh ipuap-
propmquare,quontaminterim ob circularem motum im ­
petum acquirit fe le amouendi ab eodem centro tblari,
htne eA,quod dum aequaleseuadunt vnes contraria: (aiiera
enim ab altera compenlatur^ neque vteintor, neque rem o­
rior Aeri poteHab tploSok vltracettun ,^c determinatum
fpatium , ideoque piaueta libtatus apparebit, & lupcma*,
tan s.
Predida autem aHertio conArmati poterit fequenti expe
tim ento: lirmatur etteuius ligneus A B C , cui dtameter
aptetur paritet linea A ii cius veto centroD aptetur axicu­
lus
4*
iu s. (eu vtrga D E p!ano ctreu!! A B C cre<3 a ,a c eiden;
centro D apponatur portio atiqua magnetts F,cutus potus
meridionatis rcfpiciat punRum A)deinde hjcc omnia tta
compoGta innatent in aqua Stagni R S , in G autem adiit,
portioatiqua firberis fupra quam (itgiobutus aiiquis fer*
reus i, pouit autem httiufmodi (uber frmut cum ferreo gto-
bu!o fuppoAto tibere natare in ipfa aqua,dc:ndc vero fuber
pta:didum G admoueatur magneti F , quoufquc tncidet in
fphxram adiuitatisctufdem magnetis,vfque fctttcetad eum
htum.cx quo ipfc ferreus gtobutus inopit tente appropin­
quari ipu magneti, tunc vero manu Orizontaiiter cir-
cumgiretur extremum puntfum h ipftus irgm.vt ntmtrum
a femidtametro A D transferatur fiibcrG fimutcum ferreo
gtobuto fuppofito: fupponamus autem quoddrrreus gto­
butus I innatans moueri podit tempore vnius m nuti fccun
di horari; exG in H appropinquans magnett F, fed eodeta
tempore feratur pt{dt&us gtobutus ferreus per ircum H L,
qui motus circuiarts adeo veiox fieri potcd, vr tempore
vnius fecundi minuti impcHat mobiie innatans i per tan­
gentem H K , vt exigit naturacircutaris motus pcrfpatium
L K , & remotionem edictat zquatem tpfr G H , idcoque^
eodem tempore t- m. fec. cum magneti appropinquatio
G H (it aequatis remotioni L K o r tx e x verttginetircuiaris
motus; hinc erit quod didantia, fcuradtus D K erit aequatis
femidtametro D G ; cum autem ferreusgtobutus innatans
I temporibus tnfcquentibus, immo omnibus tempons in-
danttbusperfcucrct in eodem conatu, hoc c(t eodem mo­
do appropiuqutt magnett F, freutt idem etreuiarts motus
pariter perfeuerat tn eadem deputtrone, htnt fequetur,
quod per tntcgrumctrcuuum innatans terreus gtobutus t
$quatiterfcmperdtdabtta magnete, & a centro Didcoque
defertbet etreuti periphetiam abfque viia deuiatione, hoc
autem fequetur cttam A gtobutus tnnatans nuttt fofido
torpori attigetur, autabexternafacutrate retineatur, fed
Ruat per mtdtum ttquidum,quod nutto pado tmpedut
ptxdfRt corporn appropiuquattoncm ipA magaetr, ac ceu-
49
tro D; icd muito faciiius hoc experiri poteftabique magne­
t e ,^ nimirum virga iignea A B non (itdircRa, icd inHexa
in D, vr nimirum duo radi) A D, & D B anguium obtuium
cfHc<ant circa inhmum punctum D ,atque axicuius b D#
aoguios deinceps acutos E D A , & E D Beffdrmec. Po-
iteaexcaueturcanaits directus, & icuigatus in radio A D ,
Vt ineopiiagrauisGdeicendere poiht pei canaiem incii-
narum ab A , ad D . St poRca conuertatur horizonratuec
machina A B rcu o iu to ax icu io E D ,d u m p iiaG incanati-
cuiodeicendit verius D ,atquc huiuimodi vertiginis veio-
citasita moderetur, vt aequaii viexpeiiatpiiam G verius A,
aciiianititur naturaii ponderedefeendere per canaiem D
verius centrum , tunc profecto aequatts vinbus contrartjs
in tota reuoiuttonc per arcum G K,ptia aeque recedere con-
iptettur a centro tuae tcuoiunonis D . Qua propter ii eodem
modoconctpiamus in (pano zthcrco pianetam i, qui natu-
ratem habear initindum appropinquand, Soii D. iimuique
in orbem feratur cuca idem ioiarecentrum taii ccieritate,
quae iuiHciar ad remoucndum pianetam praeetsdtantum,
quantum ipfe in vnoquoque initanti Sotiappropinquarcc
duhtum profecto non c it, quod hiice duobus moubus
contranjsicfeinuicemcompenianttbus itciia l, nequead-
moueb)tur, neque remouebitur ab tpio Soie D marort ipa-
tto, quam icmidtameter D G , tdeoque itbrara, & innatans
apparebit, aut retenta ab aiiquo Armo vincuio, quamuis ii*
ta iit in aethere fhudtinmo nuiitque rct innuatur, & a nuiia
iubiienretur;inc autem omntacuentrc poiient iine tntei-
ir<^uai!bus,veiangciicts facuitanbus,(ed vutbus Natura: id
iumniodoudeoqueabiquctiiaditiicuitate pianctae po ient
perieucrantcr Soiem tpfum, vei ioucm etreu n ambuiare,
n^que poRent rem oueri, vei a iennta aberrare, quamuts
a:thcr iit RmdiRimum,
fecundo ioco debemus conRderarc, qua virtute piane-
taecuca boiem agantur, veietrea iouetn, noc citau viseiuP
mod! iitabintrmieco ,ac naturaii pnnctpio.an ab externo,
& vtoiento, aut ab ambobus; iiaute<n hoc pnucquum in-
G ter-
1

fo
ternum eR.quacrituranGfanimAMcum.vtprincipium mo^
tus animalium', an naturale veluti propenGo corporum
grauium addefeendeudum , Icu appetitus, quo magnec
lcrroappropmqmrar ; Aveco pr^dicfavircuseanerna eG,
quaErtruran pendeat ab ^uteHigenms.lcu mentibus ange­
licis, an vero GtGmiiis motui proicAnrutn. Muiai ad ani­
mam intdligentialuecofugiunr, "elmti ad (aeram anchora ,
vrmotuum planetarum raboocsreddantxitMltmphcesnon
lunc, veluti lapidis de(cenlus,lcdmaximo artificio perA-
ciuntur; concipetc enim nequeunt ,quoavodop(aRBtapet
iiquidum zther polGtconGanti tege moucri per citcuium
ecccntricum abique vlla deu!ationc,tanciiquc artiGcioGa
anomalis,quae in cius circuitu obleniantur, cum contra
talem Anem facillime conlequamut fupponcntcs,tbi du^
cem adeHc nedum oculatum , verum enamintcMigentemit
qui iplumducatplanctam debito itinere abtque vlla ttans-
grcfltone. Verum enim vero licet huiulmodi aOcrtio a ple-
rilque admittatur , tamen nutlus prorlus reperitur qui ia
dubium reuocet, quod, GpoAibilecAet motionum plane­
tarum caufas afUgnare mere naturales, conAigiendum non
cUctad animam,(eu intcHigennam, quemadmodum ne­
mo ( vt rcor) Gbi fuadebir, morum, quo grauia tendunt ad
ipfam Terram linea omnium breuidtma, pendere abani-
m a, aliaue intclligentia.qua: propriam iedem habeat ia
laxis, ac deorlum im pellat; poGibileenim e& ,ac minoti
quidem labore, atquedilpendio, vtnarurae uhuodiconie-
quatur Anem ;niediantc aliqua Auiplici natutah facultate,
quggrauitas appellatur.
Quoniam vero praecipua ratio ob quam ad intelligentias
confugiunt in motibusplancrarumexeo petitur,<;uia Ici-
liceteorum curlus lolertia nimia, & artiR co peraguntur,
ita vt veriAmile non videatur facultate aiiqua naturali Am-
plici, ac c$ca planetas non lotum fuipendi abique vlla titu­
batione in tethere Ruido, verum etiam per ecccntricum
citcumuolui,tmmb(quod magis niiradumcG)perellipAm,
aut lineam elliptica: ptopuotewcorum Apogca in aotci io?
ra
?' .
M progredi, nodos antem in poAeriora Arma, ac Aabiii ie-
g e ,a c methodo,tandemquc in tanta circuitum vartetata-
tenunquam vaciitare. Si igitur nosoRenderimushgc om ­
nia ed&cipofTe ab vnaAmpiici naturaiique virtute, itu^ in­
ferna , Aue externa, nihii nobis opus crtt confugere ad aiias
machinas.
Primum autem ienfus ipie videtur oAendere, quod in
motibus tircutarfbus orbis ex interna. naturaitque virtute,
aut ab externa, ac vioienta iUi, qui per matores etreuios per"
aguntur (eadem tamen mottua v i ) (emper iiiis tardiores
funt. qui circa minores tircuios rcuoiuuntur: itd graucati-
^oodcorpus penduium proprias eAictt ciciliationes circa
Ane AsipenAoniscentrum; hae aurem procul dubio Auntab
iorrinfeco, ac naturali principio, ictticer a grautrate praedi-,
d i penduli, quod Iponte ,ac per ie abtque aiia vt externa
impeitente proprias efHcit vibrationes; hic autem videmus
quod dum pendutum przdidum vitrocuroque percurrit,
A Alum .q a o Aaipenditur,prodi*catur. (tatim eius motus
tardior cuadtr, ii vero contra decurterur.fhtim velocior tit;
ergom circuitibus d vi ndturaii peradis neccAe eA. vt
produdo gy to mobtie circuitu abibiuar maiori tempore.de
C conuer!o;<! vero vtamuraiiqua virtute exrerna impcHen-
te gyrando ibiicet przdidum penduium per aiicuius Circuit
penphcnam , vtdem us.quod ii poAqua-n tatis im-puifua
penduto impreifus fuit, Aium ipium producatur. R cu cui-
tus ampiiAcentur, motus retardatur. A vero decurtetur A-
ium ,c)rcuuusquereAringanrar,acccicrarur Idem contin­
git tn parua tibradentati horoiogii, in qua ibient aptati duo
pondera zquaiiter re nota ab etusaxt.paritcrque hic vide-
mus.quod eadem virtus ctuidem praemontispondefis naio-
ri veiocitate itbruia gytar.omneiqueaiiasroras.cu n ponde
t^przdida propinquiora Atnt centro proprue reuoiutioms,
& d co n u erlo ; quapropter etreuiares m.^tus. ieupropoa,
ieu extranea virtutc peradi, quotidcumque circuttus a n-
piiAcatur, ob Annidunetri prodtudlone tongiort abioiuuu-
tut teiupote , 4 t c contra. Si igitur lupponamus pianctz
C x cor-
ts
corpus V! inrrinfeca crrca^olem torquer!, feucirCa fouem,
fcu potius circumgyrari abimpulfu folariu radiorum , dum
ijlim ul cum folari vertigine circumferuntur ,ac idipfum
contingar in Ioue, nutia adcritdifUcuirasin retardanda pla-
nera; velocitate ;quoficfcumqueenim remotior erit a Sole
defettber circulum ampliorem,ptolndcquc rctardabtrur^
contra verd cum Sob vicinior GenanguGtorcm circulum
deGgnabir, ac idcirco Ger concitatior. Quamquam autem
alicui videatur fatis probata huiuGnodi propoGtto ex pra:-
di^iscxperimentis, h^c tamen non fuGiciunt, neque carent
fallac js; quapropter ncceOe eG vt fubtiliort indagine idtp-
fum perpendamus, ac primum aio. verum non cGe, idem
mobtlcfcmperab eadem virtute motiua intriieca transla­
tum ) ac modo peteurteos maiorem ctrculi peripheriam*
modo vero minorem ,ptr minorem circulum concttatio-
x: motu ocri .quam per maiorem; progreditur enim ea­
dem velocitate per ambos circulos inaiquales, hoc cft tem­
poribus $quahbus aqualia fpatia pertranGt, vt G vetbi gra­
tia idem mobile B latum ab intrinieco fui pxmcipio fempe:
Abi ipG vniform i.m odd feratur pet citculi peripheriam
B C.cuiusradius A B ,m o d d vero per circumferentiam
B E .cuius tcnudiameter B i ) , talfum erit, idenr mobile
aqualibus temporibus maius fpattum pcrtranGre per cir­
cumferentiam B E , quam pcrtranleat per circumferentiam
B C ;h o c autem probatur ratione habentepto fundamen­
to lumen iplum naturale, atqueexpetientia.
Ac primum qu dem,cum fupponamus,moricem facul­
tatem mobilis B conGantcm clle,neque vnquani augeri,
neque diminui, nectRariumprofedidcG, vteiulmodi fa-
cuiras temporibus aqualibus (patia pcttanleat arqualia; va­
ria autem dircRro, leu inclinatio, aut curuttas dnGorum
motuum nullam alteration^m afferunt praedic^ motnei
facultati,neque etus vntform! operationi ,ideG celeritati;
ergotcmportbusxqualibus idem mobile Biertur atquali-
bus velocitatibus, ideoque p^ rtranGbit acquaha fpatia B C ^
& B h.Vctum quidem ecq u od arcus B B tmnot ctit,quam
vt
13
vt(tm iH sR tarcn iB C ,q u od & i!tfef angulus ad centrum
B L) Had angulum B A C eanrdetn rcdprocam rationem
habebir.quam habet radh prgdic^ortmr circulorum,hoc eA
eru vt A B,ad B 1 ),quoniam faRo angulo B D F aequali an­
guli B A C ,m c u s B C , & B F erunt Umilcs inter (e,cum
autem tdt m arens B C , & B B Rcr arquales, habebunt ad
comuncm arcum B Feandem proportionem; cBautcm ar­
cus B C ad hbi timUcm arcum B F . v t radius A B ,ad ra­
dam. B D ; vr ceto arcus E B ad arcum F B, ira efi anguh S
t D B ad angulum F D B , leu ad angulum B A C ;igiru r
angulus F. L B ,ad angtdumB A C habebit eamdem ratio­
n e m , quan ratttus A B ad radium D B .
Fxpetimentum veroaputHmun, adhancvertatcm com
probandam erit huiufm odr: lumatur funependuium B ,
ccntro.Ruclauo A (ulpenfum.tiatquccMantia B D minor
longitudine tih A B ; in i) autem alms hgatur clatrus, Rat-
que angulus C A B aequalis angulo B D F: deinde pendut-
lum ttanslcratut ad Rtum A C , eique permittatur defeen-
lus versus Rtum A B horizonti perpendicularem, dubium
prottRo noneOin luocafupct arcum B C in Rtu A B pen­
dulum acquthutiie cctturn aliquem velocitatis gtadum*
quo tertut per circcmitrentianidclcriptam breuiort pendu­
lo BO,expericnMaconRar>quud arcus tranlaRusBG iub-
tendit angulum ad centrum C D B, qui ad angulum B A C
iubdupltcatam reciprocam proportionem Ivbet c a , quam
pendulorum longttudmcsiubt nt interle, hoced Acia 1 B
medta ptopotttonah mter A B, & B i ) expericnt,a*iuquatn,
oMcndtt, quod angulus C D Bhabcuit ad angulum B A C*
Rc^ ad angulum B D Fcam d en, rationem, quam habet i B
an D B.Hoc expenmenro iuppohro demondrart debe: ve-
loettatem penduh A B aqualem eRe velocitati pendu-
B D B ; quomam circulorum periphenx.teuarcunim i-
1 s camdem rt ionem habent, quam femidiametrt A B^
D Bcergo arcus B C ad arcum B F , eft vt A B ,a d D B*
ateus vrto G B ad ateum F D camdem habebat propor-
bouctn ^ quam i B > ad B D ^ jttgo ateus C B ad G B , clt
S4
vt A B ad I B ; deinde ver5 quontam tempora'ofci!!at!o-
nutnpcr arcus C B , & B G iubdupiam habent rationem
ciustquamhabsntpenduiorum iogitudines inter ie(vtego
aitbi demonRraui,ac experientia ipta teBatur) ergo fpatium
C Bad ipatium G B camdem habebit tationen!, quam ha­
bent rcmpora.qubus prodidi tranAtusd penduioperagun-
tnr;iedcumtcmporatunt prop<ottiona!ta ipattjs traniadis
ceieritatcs xquates tunt inter te; ergoceicritas peaduit A B
sequaitse^ccieritattpendutt B D .
iiii aurem qntvtm etuimodt dcmonAtattonisnon per­
cipiunt puterent iaitem fuaderi ab eiufmodi experimento ?
Supponatur funependuium A B quadrupium pendati
D B , permiMMurquf prrtrsvttpiumpenduium etreaam­
bo centra A ,& D teratur, hoc et^a C per B in G , d caG in
C , acnamcrenturquatuorolctHationes, quz tierifuppo*
nantor ipatto duorum icrupuiorom iccurtdorum horae
ptcccis^dctndcabiarocituo Diibcr permittatur excurfus
ipApendakrpercttcumicrentiamiemtdtattncthA B , repe-
hturcntmquod m m. tcc. notariis pratdtdum penduium
peragit tres (oiummodooicMationcs. Tandem repoitro
tiauo DipAqne aittgato A io, ita vt perutuiom B D hmc inc^
de teratur per etreumterentiam Circuit B G * inueoiemut
quod in i. m.(bc.przdt&nm peduium !ex oiciiiattotres etA-
cict, ied penduium A B circa centrum A eodem tempore
tres ex iiits peragebar; ergo tempore quo penduium matus
vntamefKctt oitii ationem, penduium mtnus duasperagtr;
ideoque tempore quo matus penduium (emioittUattonem
eiTicttper arcum B C ,n ttn u s penduium ttttedietatemiurs
oictiiartonts per arcum B G medtctjte praxiuRt remporrs
abioiuet; penduiorutn ergo natura exigttquacttmque ccie-
rttate agitentur vt tempus oicMationts penduit A B , ou*
pium At tcntports ofciii^ttontspenduii^D B , qatoriftcum-
que hutusiongitttdo quarta parstucrit ionginsdrutsiMtusJ
Habemus autem incompoAtis vtbratiohibua quattuor (c*
mtoiciiiattoncs C B , & quatuor icmtoicriiattones B G ,
hoc cA habemus duasoicBiattoucs peaduh maiotts A B, dc
duas
1*
duasofUMatione* penduli B O * at duacofcittariones pca-
dicuti maiorts peragantur t. m. fec., & 20. m. ter., fciiicet
duobus tertiis temporis 2.m. fec. ,cum rati tempore ipfum
4 tes teerhet oferhattones, & duaeotctHattoncs minoris pen-
dtdi D B peragantur tertia parte eiufdem temporis* cum
ipfum (exies o(cii!aret;ergo tempus quod infumit in per­
currendo arcu BGpenduium minus, cftpra:cise medietas
tempons coniumpti in percurrendo arcu maioris circuii
BCproindequc.cam dcm proportionem habebit ipatium
G B ad (patium G B , quam habet tempus rranGtus per
C B* ad tempus tranGrus per G B; verum cum tempora Gnt
proportionaiia (patiis peraAis, ceteriratcs funt e^dem ; er­
go tcmportbus ^quatibus $qua!ia (patia pcrtranGbunt j
Hinc deducitur, quod cum virrusmotiuatntrtnfcca cR
cuiushbet mobiiis ,(empcrquc pcrfcucratctuidcm roboris*
neccGc c(t, vtciusceichtas perpetuo Grvniformis, ideoque
temporibus arquahbus acquatia tranGgaripatia inquatibet
iinea,& cuiushbet Ggura;, pr^diAum mobite ferri conetur,
ptoindequc.ticerpcndutum ctrcuituc (emtdiamcter pro­
ducatur, vet decurtetur, numquamtamenpoGibiiceG.vt
ceieritas viiam hibeat aherationem * (cd iempet tempori-
bus$qua!ibns$quatia fpatia pertranGbit. Quoniam igitur
nos in planctarum motua(en(u ipiodocemur, phyGcam
quamdam ineGc,ac reptem motus inyqua!'tarem, quod ici-
iicetrcucra tcmponbusatquaiibus non traoGgunt xquaiia
fpatia ipGus tinca:, aut femita per quam feruntur, cogimur
atiam rationem diR a inacquaiitatis veihgare * tueoque no-
ceilc et}, vtconcedamus motticcm vim ipGus piancta non
fempet eamdem perteuerare, fcd modo augeri, modo
autem imminui,autopus cR vt conGigtamus au cauiam ah*
quam externam, ob quam vnitbrmis curfus ptaoetae natu-
wtiter tpGconucnicasaccctcretur, ac retardetur.
Quantum autem ad prtm am .cum videamus,catrfum
tuiuslibcrptanetanunquam acceterari* ntG cum boii ap­
propinquat, ac eomagis, quo magis vicinior Gn contra ve­
ro cum remotior euadit,progrediatur inucrio otdroe ( phy-
Gc.d
!<?
6 c6 en!w proprium motum retardat ratione exceifuum
praididarum remotionum) hoc fuppoiitotanquam raro*
atque perfpcdo dici poifet, quod cumSoi Htveiuticor,
fenions vitalts motricis virtutis planetarum, quo magis
ipii pianctz ciuimodi fonti apprcximanrur co maiorem
energiam,ac vim abipioiuicrpiant,ac iortianrur maiorem
virtutem motriccm ,ideoqucfint apti ad percurrenda ioca
Soi! proptnqua maiort impetu, ac teierirarc per proprius
erbes, quam percurrant ioca ab ipio Soic magis remota.
Sed antequam ad iecuodum nrodum deiccndamus a!i^
qua promittenda funt,& primo iocooifendetur,quod qu:-
libe t vaff a machiiia corporea in medio Huido natans penii-
iis.&Tquihbrarairavron ninoindiiiercns Rtad motum ia-
tcraiem , poterit a quacumque porentra nnpeiienre iicet
P^-r^ puitiia moveritraiucrtabrer. Supponainr tphora vaiia
in medio fluido H S natans, ira atquibrata, vr tndtffercns iit
ad motum iateraiem veriusR.,vciS,tunc quidem ii auie*
ranrur omnia impedimenta externa, & pr^ctpue deniitas
ffutdi,in quofph$ra natat,atque(uperticniatqu$itbetpo­
tentia mottua. vteifatotnus P in motu conihtutus ab R
veriusS, vt offendat sphgram ad paites P,dicoquodvaifa
fpbcraM.necenariOimpcileturveriusS. Quoniam ip!n-
ra M tn quiete conRuuta iupponitut non habere inchna-
rienem, neque tepugnanttam ad motum traniuertaiem
verius S, igitur tanta eiieius inchoatio ad motum verius
S , quanta cfietusrciiifentta; ii ergo addatur potentia im*
pci<cns P ,qu^!ndiuit)b)iisnon eih ted quanta; necedario
fuperabit rehiientiam, qu$nuiiius roboris cii, & propterea
corpustngensM remoucbituraiuaprimauaquiete,tmpei-
icturque veriusS.
Atquontamadr^ui recentiores, abfque vila rarione, fed
1 7 propria audoritate affirmant non poile corpus magnum M.
teu.oueriaiuaqurereacorpuicuio minrmo P, deeepti, vt
iutpicor a vuigan proprietate itbr$ radiorutn atquaitum , tn
quammus pondusuoti ntouer contrapoittum tnatus pon-
duS) &.hmc reguiarngencraiem deducunt, non atntnad-
uet-
utrtens diicrimen inter hanc. & H!am operationem .de-
moniiranda eii iaiiitas huius aiierti hac ratione. Quia cor-
puicuiumPiupponiturnoniners,dciiabiie.ied in morsa
conihtntum, cumque morus concipi nequeat, quin aiiqua
veiocitate eiHciatur.tgitur aiiqua veiocitas tribus debet cor-
puicuio P , iit iiia V B .& (upponatur, quod inertia corpo*
rts M , ad motum acquirendum ad potentiam motiuatn
torpuicuii{P eamdem proportionem habeat .quam mo-
iescorporea M .ad mo!em P .& hat veiocitas V B ad veio-
citatem X . vt moies M . ad P , ictiicet vt inertia. & reiiiien-
tia M ad potentiam impuiuuam P , tunc ii iupponatur mo­
ies M moueri versus R. cum veiocttateXt erunt iam duae
potentia, quae motsbus contrarijsie mutuo impeiiunr.de
quia ex mechansos momentum porcnt<$ unpuiiiug P com­
ponitur nedum ex gradu fux virtutis motiuae, ied ettam ex
velocitate V B . qua mouetur. impeUit mobiie M . pa-
rirerque momentum ipiius M . componttur ex gradu fua:
reiiiientice, & ex veiocitate X. qua mouetur contra P , iunt-
que proporttones po;ennarum, & vciocitatutn caedem , &
recproce igttur momentum vtrtutis P cum veiocitate V B
xquatur praeis^ momento reiiiientia M cum veiocitate X,
& ideo vna aiteram non (uperabit, ied aquatis viribus am*
bo quiei^ent. hsnc iequttur. ii vetociras qua mobiie M fer-
tur verius H, mmoreiiet, quam X,tunc quidem potentia
Pcum veiootate V Bneceiiarso iuperaret reiiiicntiam M,
cum veioettate mmon qujm X , & ideo neceilario machi­
na M ttansierretur verius S;hoc autem euidentius iequitur.
ii veioctras rciiiicntia M iupponatur nedum diminuta, ied
prorius ind!U)(tbii!S,& nuiia . quandoquidem quteicens
ommnoabique vita veiocitate ponitur; tgttur momentum
potcnnacotpuicuh P.cum veioestate V B muitb ntagis
iupetabtt reiidentsam maentna M nuiia veiocitate contra-
na adcci$; quapropter nccciiartd machioa vaiia M . a quo-
tmnquccorpuicuioimpeilente Premouebitut 4 iua quie­
te, 3ttmpeiicfurver(usS .
Oitcnucte modo debemus, quod quodiibet corpus in
H motu
ta
moruconMutum,natdm ef^ex fui natura cadam veioci-
tateferti. Condat hoc experientia in proieAts,in quibus
poR rcceflirm mouentis dereiiAo mobiii in itu iiiiertatt
petfeuerat in eadem motus dircAione, & muito ciatius m
penduiiscorporibus. & natantibus, qutbus a quocumque
impuifu exiguo, & debiii agitatio imprimitur petfeuerans
in mobiii etiam remoto,& ociantc corpore impeiiente.
Hic tamen qu$n (oier, quid Gt ,*& qua ratione hutufmodi
impuiiusimprimatur,& retineatur;huic inflantia(ic tef-
ponderefoico : fupponaturiignum fupernatans inquiete
conflitutum.parirerque adGt corpus aiiud in motu con-
Ritutum, hcc quidem G dum mouetut t fiendit iigrtum fu^
pernatans, & quiefcens.quod indiRercnscRadmotum ia-
teraiem, nemo fane miratur,Gcomprehenfum,aut aitquo
inRrumeto traAum, aut tmpuif um a corpore moto transfe­
ratur ^ & eadem veiocitatemoueatur,qu 3, monens fertur,
hic iam nihii aiiud imprimi in lignum, feunauicuiam vide­
mus prarter motum ipfum de nouo fupcraddttum; hic ve­
ro motus ex fui natura nihii aiiud eft.quam migratio a io-
co ad iocum ,& ,vt taiis, natuseOtransferre iignum per
tantum fparium in tanto tempore; ergoiicct viterius non
inOet, &cum eofocictatemnon ineat corpus primo mo-
uens, porerir quidem nauicuia iuxta motusnattuam ,quam
iam aAu haber.moueri per tantum fpatium in tanto tempo-
rc;eRenimiexNaturae. vt motusnii ahud6t,quam m o­
rus, ideR migratio, qua: taiis noneRcr,Gperfc exinguerc-
tur abique viiacontrariareGRcntia; neque hic metaphora
iiia vfurpata a Caflendofpuicra quidem, fedmiiustppoG*
ta ) iocum habet, quando m quit, nauicuiam tyrocinio
quodam aOueReri adniotumexcrccndutn^dumimpdiitut
dm oum te, quaR iignum doAnn^, & difeipiina: capax ef-
fet; potius ergo dicendum, motum ex fin uatuta modum
cRc tantumntodo faciieacquiGbiiem, quandoquidem iie-
rinon poteR, vt,quod aAu mouctur,dum oneud-t cor­
pus ipdtRetcns ad motum, id patitet fecum non transferat,
quae trausiatto cum cius naturae 6ty vt perpetuo exerceri
- - ' pofL
?p
pofHt, dummodo impedimentum, ve!cauta deRruens non
adueniat, tcquitur, quod qudtbet motus i quotibct prioci-
pio pendens eius naturae (it, vt potiit connnuari, & exerce­
ri , teiheet vt tempore fequenti potHt percurrere aequate
fpanum tempore aequate priori;
Tettio toco dico, quod motus eiutdem machinae M , ti*
cet principio tardus^ & intenti bitis tit, poterit tamen augeri
quoufqueeadem pernicitate teratur, quo potentia Pim -
petitt, dummodo vetocitasimpcttenns temper eadem tit
Supponatur V B vctociras impcHenris P , & tn pttma tem-
ponsparttcniatranstcratur machina M /cum parua, & in-
tenfibiti veiootaie C D , feceturquc V A ^quatis C D , &
qu a in tecunda remports paYticuta mobite M non contra- Tjg.ry.
ponttdr. nec repugnat vetoettan tmpettenrts P , cum Rar ad
eatdem partes, &proptereapotenna P irnpcHetmach)nam
M cum excettu tu^ veiocitatts tupra vetoettatem C D , ided
energia compotita ex potentia motiua P, & veiocitarc A By
minor ertrea vittate, qua in prima pafttcuta temporis inv-
puttt machmam M , &rrdeotuperaddcturvetoctrasDf ati-
quanto minOr quam C <3; & quia praecedens vetocitas C D
ex tm naruru prrfeuerit in mobite M , igitut in tecunda
patticuta ttmports moucbitur macbidacum mregra veto*
cibare C F : rurtus fc&a A B , xquati O Fibtcrno momento
temporis mobtte M impdMtttr noUo volOcitat s'gradu tu-
peradduo F H minbri quidem quam D Ps vade rotatis ve*
iocitas, quae in tertia patttcuPa temporise^rcetnra mobite,
erit C H ,& ticin rettquistubtcqucnribuStemponbus tem-
per veiocuas augetur tiCemon a-qdatibusmcrenicnris, vn*
dt poterit coaceruart ^etocitas C L , vt Nndem tit prorius
^quatisvetootati-V B ,q u $ compettt potentiae impettend
T ;d co tam quod m tati'(taru vetocifas M perpetito pertna*
ncbtt, neque vttertuSaugebttur; quOhmm potentt^ P veto*
citas VB,^quatis^Rvetoctratr^C L , ergotanta perntcMatc^%t7'
ntachtna M tugtr, quanta porenrn ttnputtiua P eam tnte-
quttur; iguurccRatomntnotmpuUus, ticutt (iqntsgtadtO
exempto tugieuustuguiumpetat, & squati veiocitaretiie
H x tu-
do
fugiat, hic vero le&etur, manifedum cd,*nunqnamp!a-
gam ei indidurum , itaque veiocitas iiia fum n:aqu$ ma­
china: M podremoimpreda cd,erit omnium maxima, nec
viretius augebitur, iteet podmodum continue potentia P
fubiequatur mobiieM , partemque eius podicam contm-
get quidem, non autem percutiet ampiius; quate motus
ipdus M , fi fuerit citcuiaris, potem repetitis rcuoiutioni-
bus perpetuo continuari.
Suppoiuimus tn prt podrione, corpus impeiiens P per-
Ftg.17. petuo eadem veiocitateV D vrgere,& ptomoueren otum
ipha:r$ M , quod non videtur heri pode, nam, inet corpus
P , antequam tncidat in M , veiocirare maxima V E teratur,
tam en, podquam cogitur mouen timui cum tarda ma*
chinaM , cedabitiiiapixcedens maxtma veiocitaspotien­
da ergo etihuiutmodi didicuitas, dcciarando, qua ratione
hypothetis propodtionis verihcaripofht: conciptatur er­
go, corputcuium Pctie vnum exijsinnumcrabiiibuscom-
poncntibusHuiduo), aquam tciiicet,veiaerem, vei ignem,
&om oesiiieparticui$ iimuiconcipiantur ierriab R , ver-
fusS eadem vciocitate V B, veiuti contingit in aqua ducn-
te, vei vento ^tunc quidem prini$ particu!^ P tneidentes in
tuperdciem giobiM , tdicientes primum impuiiuni rcti-
Jiant hinc inde ad iatera, podea tubtequantur nou$ gu tu){
eadem veiocirate V B denuo impeiientes machinam M , &
fic iemper vt contingitin rotis moletrinarum, & m ah;s (i-
miiibusmachinis^ tunequidem quoiibetinftaim tempo­
ris particui$aque?,vci aerex eadem vciocitate impetierenr,
&vrgerent m obiieM t & quia omnes patticuiattuntciu^
dem virtutis, qua: fucccihue aitera poti aiteram m eodem
loco machinam impellit, & proptcrca $quiuaientcr conci­
pitur, & vfurparur vna potentia P , iuccediue m.pdiens
machinam M eadem virtute,& eadem vciocitate V E .
His deciaratis patet, Soicmetie centrum ty dematis pia-
ncrarij, 5 c citca axem proprium vetti, vt odendunr rcuoJu-
tiot!esmacu[afum eius;&.intaii vertigineioiari radq tius
cdicacilCnu poteruntprolcdo pr$niarc,& impeiiete cor­
pora t
<n
pota planetaria: quandoquidem, R !ux fubRantia corporea
cRdtRulaalolartcorporeadinRarventi alicuius perpetut,
debctet ralts lubRantia radtola rcuolui quoque circulartter,
frcuttlblarecorpusroratur,& tunc quidem nedum poRi-
b i!e , fed etiam ncceRartd ab ijfdcm radtjs corporeis trans­
latis impeihdeberentglobt planetarum aequilibrati, & na*
tantesinauracae)cR!aetherea;atlicet ab aitqutbushoc non
admittarur,ponaturque lux quid incorporeum, dubnaduna
tamen noneR, vim. & energtam ahquam habere mottuam^
cum videamus terrena corpora abttldcmradttsiucidtscom-
m o u c ri,& agitari.dum moucnrparticulas vegetabtitum
feparandoeas.&poRm odum fubleuandocum rciiquis va­
poribus , & exhalationibus* Videmus quoque, Hores plan­
tarum tnotu localt cieri ab ijfdem radijslolartbus, vt vrdere
cR in Rottbus pratenRbus; talis ergo facultas motiuaradio-
rumfbtartum quantumuis d cb iiis,& puGlla lupponatur,
potis ertr,ex vi demooRrattonisadducta:,impellere, & m o -
uere corpora planetarum, eo quod globi planctarum fune
etiam penlilcs, & atqutlibrati in anhere lluidtfUmo, nec in-
clinatonctu,aut repugnantiam naturalem habent ad mo­
tum tranlucrla!em;etgoaqua!tbet virtute motiua impel­
lente poterunt m oucri; quare radij lolates.quam tum uis
debtlcslupponantur, impellere poterunteorpora planeta­
ru m ; & licet huittlmodi virtus moUua initio patuum , &
intcn&bilem motum planetts imprimere poRe videatur in
progteilutamcn motus ad tnltgnem celeritatem augeripo-
t e t t t , 3 c ratio eR, quia fuppomtur, quod quoitbct tempo-
rts tnRanti radt; lolaresrcuolutt impellunt planeras , parum
tamen, & tnienlibilttcr, & taltsvelocttatts gradus tntnimus
noncxtlnguitur,led remanet imprcHus,vt motus natura
exigit; hutc luccedu lecundus impullus debtliRitnus eo-
rumdem radiorum <olartum,qut tmpetum ptanctxdupium
teddit: tdiplum tertius impullus factt: idtplutn quartus, c^-
tertque ait; inlcqucntes, qutbus medtantibus tandem ad
maxtmamiilam veloettatemdeuenitur,quam imprimere
poRuuttadtj loiareslimui eum Sole m o tb e m a d t . Huius
autem
autem re! innum era, vtird dixerim jexem pia fuppeterentf
quorum nos breuiratis gratia vnumtantum (eitgtmus :con-
cipiatur vaAiiHma nauis in piaciditKmo mari innatans .d u ­
bium noncA ,quod (iipfa tcnuiOtmotraharur capiiio. aut
idebitiAimaaura venti impeiiatur.moueri poterit ex vnoin
aiium iocum ; quamuis aurem initio ttic morus adeo At de-
biiisatque tardus, vt nequeat obieruari, nautfque protnde
ipiaquiefccre videatur, patet tamen vnum quem que ex mi-
nimisiiiistmpuiAbus imprimi inipia naut, ibique imprefi
fum tnanere.acAmui cum feric omntum impuAuum in*
fequentium vim tandem producere, qua: demque conipi-
cua Aat, ac manifeAa promdeque obieruabiiem reddat m o ­
tum praedicta nanis; (i iguur hoc videmus contingere va-
AtAtm ocotpori.quod vtpoAttm oueri,diu!dcrc d eb et, 3c
huctM ucagirarcparresrantamohs aqucar.easexvno ioco
transierendo in aiium , tmmb iuperare reputfus,& aArietus
aqua: circum iabentis, quanto magis !d eontingete deberet
(i nauis prxdtda mnataret non tn aqua , qua: corpus (atts
conAAcns.ac tenax eft.ted m m anitqm duTirno.ac Aui-
dtAimo, nuiituique tenacttaris,quai'scA.Hthcr:ptc , nemo
cA ,quin onvtdeat , quod a v t motrice tncomparabittrer
debitiori, quam fit tenaertas muhebris r apiih, vet debituH-
m$aurae venti, poAet procuidubio pra:dicia nautse tocoad
iocum m oueri. Non tgttur perdt(itctte,ac incomptehen-
Cbtie exiAtmetur ,cauiam motricem producere poAe etfe-
^ u m teipia ma orem , hoc ei} dcbfhAtmam vim mouere
immeniam reAAcnttam poAe, cum hoc emeent ptaaEcdeng
demon Arano ; ied ab urdtus, & paradoxum vtderi a)'cui
poAct,A vis nedum debih s.ied tardtAtmo motu prxdtta
impnmerct in mobtte ingentem ccientatem ccnttes.ac mti-
itesmaiorem dia , qua ipfamet im peiiit, eoprorius m o to ,
ac (i p:gra vis timacis, (tue tcAudtnts producere poAet un*
)ctum tu)m !nis;nih)iom )nusego demonAraut m meo ti-
)ei'o de nAus v t, & energta, tn aitquo cafu nedum podibt-
cm eHe.ledneceiianum etuim od! cRe<Aum;at pracicntun-
Anuto uemvnAtationcs addu^$, ianstactunt vuacum e ruc­
tato
6J
rato experimento nani: ab cxiH afHatu impu!fa:, quo me­
diante , vei lumine tpfo naturae fuademur, quod radtj fola-
resquamtumlibet .infirmam virtutem habeant, fecum ta­
men rapere potuerunt, atque in otbem trahere pianetarum
corporaaequiitbratainauhereHuidifUmo. Pariterradiimo-
tim , quos luppiter dtffundir,fuaque vertigine circa pro-
pttum axem in orbem agit, quamuis debiliflimae fupponan-
tur taeuitatis , porerunt tamen fecum circufariter rapete
quaruor Medicea !ydefainzthercAuidi(Emo.
Hunc fupeteA.vt offendamus, quomodo, & qua ratio­
ne monua facultas, que in Sole, ve! inlouerepcritur.cum
fit perpetuo ciufdcm gradus, &ftbiipfivniA)rmis,pofnt ta­
men mocfo maiorem, modo minorem celcriratcm tribue­
re etdem p!aner$, prou t ipfe magis, minufue appropinquat#
ve! remouctur a Sole, ve! ioue; hoc autem faciUimo nego­
tio abfblueturcjcahquibus principiis mechanicis, qm bre-
uitcrtcccnfebimus. Prtmum ergo fupponendum e(t,cor-
puscuiusitber planetg, quamuis indifferens ad quemlibet
morum tran!uerfa)em,iocatumque in Huiditlimo xthere,
tamen vt ab aliqua potentia poffit a quiete remoueri, 3c
gradum ahquem ccierttatisadipifci .oportet, vt i!ia poten­
tia fit ouanta, non autem indtuifibilis; hoc autem idcirco
fuenit ,quta quodfibct corpus quiefeens aliquo paRorefi-
Attdltpotenrt^dquamoueri debet, tahs autem retiffentia
gquaitsefle debet potentia: motuci, immocaahqcantu-
ium tutt!mior, hoc autem verum vntuerfalitereA, ab-
Arahcndod vatijsfituationibus,atque diffantijs, quas habe­
re poreffmchdctp(um,ac potentia d centro rcuofuttonis,
qua propter 6 concipiamusfibram, aut veRem A B C vo
iubdemetreacentrum feu fulcimeurnm S , eademque po­
tentia fit to termino A , fed vna, & eadem rehRentta modo
in R, nmao tu (J ponatut, tta vt dtAantia d fulcimento B S
minor fit,quam t^b*dubtum noncR, qntn potentia fita in
A mdigeat mtnott vt, ad hbrantlam, mouendamque refi-
Remtam tn B , ca.quaindiger, ad hbtandam mouendam­
que refriteariamhtam in maion dtAantia ( J , quandoqui­
dem
<?4
dem relidenda eiufdem m o b ilisin B , & !n C eam d em h a-
bcr proportionem, quam didantia B S ad C S .
Sumo etiam ex mechanica difciplina, quod, dum ali­
cuius potcntiaeaAionem, motionemue confideramus, fu-
pta aliquam refidentiam ! non fbium refpicerc oportet po­
tenti^ gradum! (ed etiam velocitates,!quibus potentia, ac
reddentia mouentur: fitigiturD velocitas porenti^ A,<Sc
E dt velocitas reddenti? B , & demum Ffit velocitas red­
denti? C , certeexambobuscomponitur momentum, due
energia,qua &potentia, & reddentia operantur! ita vt gra­
dus potenng A debeat dmul cum fua celeritate aequate
immo aliquantulum excedere gradum reddenti? mobilis
Bfum ptx paritercum propria celeritate E, 5t tunc prolcdd
eorum momenta fcfeinuicem aequabunt, cum proportio
potentia: A ad reddennam B eadem reciproce fuetit, ac
proportio E celeritatis ipfius B , ad Dceleritatem atterrus
A : pariterque, vtmomentum ipfius A,?qucturmomento
C , oportet, vt potentia A ad reddennam C eamdem
proportionem habeat, quam velocirasF, adveiocitatem
D ; quoniam igitur momentum mobilis BxquateeB mo­
mento A , pariterque momentum eiuidem A x q u a le m o -
mento ipfius C , necefle c d , vt relidentia B ad potentiam
A fit, vt velocitas D ad velocitatem E , atque vt potentia
A ! ad rcfidentiam C! ita velocitas F ad velocitatem D; igi-
turex?qualitatepcrturbara, vtreiidentiaeiufdem mobitis
B ! ad fuamreddennam in C , ita erit Fccieritas ipfius C
ad E ceieritatcm ipfius B ; fed refiffentia eiufdem mobifis in
B, ad reddennam in C eamdem rationem habet, quam di-
dantia BSaddidantiam C S ; crgoccieritasF , quamoueri
debet idem mobiie in C , vt aequet momentum ipfius A , ad
celeritatem E, quam debet habere in B, erit, vt B S ,a d ( J S
ptoindeque menfura velocitatis, quam requirit in ^ , erit
B S, menfuta vero eiufdem mobilis in B e t it C S .
Hoc fuppofito concipiatur, folarc, vel louiale corpus
A S torqueri circa proprium ctnttum S, globus veroeiuf-
dem planct? modo fit propinquum Soli ia B , m odoverd
temo-
't
semotum ia C , quantam vis,'qua Sol operatur, mouetque
planetam , A fuorum radiorum potentia menluratur ,q u i
iemper ijdcm , dteiuldem energiae funt, dtacclcritatc pro*
priz vertiginis, quae pariter manet inaiterata,ac ex ambo­
bus hilce eius momentum com ponitur,cum debeat hoc
momentum aequari duabus rc(iRcntijs eiuldcm planets ia
B , & in C.neccCccH, vtcontra minorem planetae rcGRcn-
tiam in Bmatori opereturctHcatia,idcoqucip(um maioti
celeritate eonuertat,ca ,q u a vtitur contra maiorem tcli-
flcntiam eiuldcm planetae liti in maiori dillantiaC , quem
proinde tardiori motu torquebit ea ptopottione, quam re-
ctproc^ habent reMentt{,leudiHantiae, vtdidum eH.
Declarato tgttur quomodo pianetae motus in diucrlis di-
Aantijs collocati Aglobo mundano, quem circumambit,
mpueri potclf diucrlis ccietttatibus reciproce proportiona­
libus eiuldcm diliantiis, iam fupereU demonOrandum,quo­
modo^ & qua necelfitate plancta; le lc adm oucnt,rem o-
uentque a globo,quem circumeunt, vt a S o lc , 5 c loue,;
hoc autem lecundum eritclcmentum, quo componitur cl-
iipttcusplanetaemotus. Vt eiuldcm appropinquationis, &
remotionis caulam redderet Kepletus, commentus eAvna
planera: facem amteam S o li, oppohtam autem inimicam,
quemadmodum habet magnespartem,qu$ferrum allicir,
altam vero,quae propellit;quod quidem com m entum,
quantumltbctingcniotum,nequaquam aptari poQe vide­
tur planetarum apparenrijs,ac idcirco cogimur ipfum de­
terere, pradettim, cum alijs modispotiit Natura ciufmodi
ededfusoperari. Videmus cunRa antmalia perpetuam ha­
bere pulfationem in corde, hoc cd perennem quamdam
^dolcm ,acdiadolcm ,quxpartterobferuatur in atterijs:
umth modo partes omnes antmahsquamdam habent tqo-
ti nemperi(falticam,quadt)atantur,6ccottflnnguntur,ita
vt podtbtic videatur, planetas talem habere agttatiohcn,
qua medtante appropmquent,atque dtlcedant A ptoptio
vttali fonte,circa quem cientur in orbem,.proindcquccxcr*
ceant pullationem tpit cordi quodam modo hmilern.
V etum , fi huiutmodi bpieratibbes) cmti (jntanimsBteay,
alichi non arriterint , tupperudt alia exen^pia naturatiutU
operationum in quibus tcm (pici mus e f edus timiiesdcarca
hecCtYifareprddudosj taiis bft RYncpchHuiOruth OpCratiot,
qua per horas integras db^n^invStfrceRdis propriis hucfl-
)ucoliptHationibUs,perpeVnbquedutardntiu imped'mentu
tctardantiaomninb remouercntorf (ed (at'seHtanimaduer^
tere aliam natnralemopetationem tn asisfm ilew optrariO*
F^gip. ni planctarum : aptetur cylindtuslignettS A B,ita vt perperi
/dicutaritcr inniatet f&pt:aqua: libetlamG D tn v?ti<R S, it^
t'r, cum ralis cyiindrus arquilibrartAlpnaqu^. par^G Bd$*
mergatur, pars vero'A D cmergatfupra ttbMtaW-ikproquk
dem iitu cyiindrus manebit immiobiliis: IhbteuetUrdeinde
idem cylindtus A B^actransfbratbrin B t a m E P ,v t paiS
<fmergens Iit E D ,^pa!ath eH,diAumvyMndrumrn'ta)i^tu
eieuatum manfurum non eHb,fed defeendendo fe fein aqua
ipfa demerfurum; quoniam verd deficehfus cuiuslibet grA*
'uis omnibus infantibus temporis, quo iptum deteendit.
afert i)!i nouos, ac nouos impetus ^ac velbchatis gradus^
vitra iiium ,qui tuo ponderi conuehit t ergd , cum pr^di-
dus cyiindrus perueniet ad ftum A B, ibi non manebit im­
m obilis, ted deerfum impeiletut i celeritatis gradtbus ia
prxcedenti deteentu acquiftis,perducatutque verbi gra­
tia vfque ad pUnAutn G ; quoniam autem aquae pondus
jfemper eiufmodi dettenfui n aioti proportione re M it, ac
nititur in contrarium ,v t lignum fcilicettuRum propellat,
Thincef quod tucccfiue cfrnguuntur 1111 gradus^ mobile
acquiliti in ptxccdcnti detccnfu.quoutqucextindisom -
n ib u :, vis premens aqu? circumfuf{ mt!pitopePaH,hocef
'repcliere furtum cylindrum ex G versus iibellam aqu$ C D;
quoniam veto eo tempore, quo ateentus perdurat praedi-
'Aus cyiindrus conunu^acquirtt noUos ceteri'aris gradus,at
Impetus furfum ateendendi; ergo,cum perueniet ad fitum
^ A , ob gradus celeritatis iamacquitltos ibi non B fc t,fe d
adhuc furfum ateendet , quoutqueredcarad tuum E F ,e x
quo deinde qidctn Mtiombus (upetius ailatis tutius deteen-
det ,alccndetque, quoufque poR, varias fui dcnaetCones#
A em eriionesm aneatim m obilisinlituA B fibi conbatu-
rah, hicantem notandum e&,quod (i penitus auferri podenc
impedimcntacaul^que accidentales, quaeconttnue im mi­
nuunt, atque debilitant pr^didasoiciUationcs afccnluum
atquejdelccniuum, quz praecipue pendente* tenacitate, <$c
cmpuleptia pattium ipiius aquae, A cx impunibus eiuldem
Circumlabentisiplum cyhndrum .proculdubio olcillatio-
nes. pt^didae non lolum ad longum tempus perdurarent,
verum etiam perpetua forent; Videmus enim funependu-
fum plumbeum , quodijidcmcauGs.propnos peragit, itus
tedttuique, eos continuate per multas horas tn acre.cpm
contra in aqua pauciUimiao^cillationibus etus motus extin-
guatur^ exgo ii pta:dictus cylindtus ipnatatet inhuididimo,
aethere, auferretur penituscaufadiminutionis illius aicen-
fuum , atque dciceiiiuum .ideoquc taiis motus deberet ef^
icpprpctuus, dummodo non adeBent aliae caulae ipium tc-
tatdanteS;.
Quonianahocad rem , dequaagim us,.piutim um con­
fert, oportet, vtaproprijsfundamentisdcciateinusratior
nem, ac neceflitatem talisoperatiopis, ac prxtcte^ mdice*
mus varietates, quae in ptaedida operatione cpntipgejre pof-
funt raptetur ligneus cylindrus h om o g cp eu sF G .vrp cr- De/v-
pendicularircr innatet iupra aquae} libellam A C , htque^/M.&u-
aqu$ grauttas in ipecie dupla gtau tatis Ciuidem cylindri ^
cumque ex Atchimede tunc quipicat cylindrus G F , cum! t.
ntolcs aquas aequalis iolidodcmeriparquegrauitcf.ac vpi-^rty.y.
norium iolidunp; igitur tunc quiclcpt, & itet aequilibrium,
cum pars demeria Y G lemillis tuent totius eyiuidp G F /
pottcaaterm inisG, 3 c F ducantur duae red^ hnegintcriCL
parallcig A D , B G legantes aqu,elibql,lamin A ,
ducanturque aboccurl^t^u^A, <3^ Gduar ali/e \ B , & C DF/g.20.
paraUclaeipliG F , atque patalielogrammi B J , latus B G
Cecetur tn partescquales? in O), i?, ducanturqpc
Fi. M, 1 bi, K O , L !? patafl^lic G.F,iecanies aquae iibclla it
A C , m V , X , 4 , a , 3 tmteltigaatuf inteiceptacpatallel^
i a AB,
A B , H M ,'& c . eBe Btuationes eiufdem cyiindri lignet
G F , vt nimirum in A B totus cmincjr fupra aquam , & in
6tu C D totusdeprimatur, in iocis vero intermediis magis*
ac magis immergatur. Oftendcndum cB, quod grauitas
qiufdemcyiindriab A ad Y fuccefHud minuitur,quouique
ihYprorfusextinguatur, & in d e vfqucad C p rxu aictvis
repui(iua,(eu!euitas, quae magisac magis augetur, quo
magis deprimeturcyiindrus verius C ,eruntque grauitates
aequaies icuttatibus, qua; squeab trtcrm edioiocoG Fdi-
fiant: ducatur reda iineaA F , quztecer omnes paraiieias
ip(i A B in pundis Q , R , S , T , E . Quoniam in trianguio
A D E red aG F paraiieia bafi D E bi?ariam iccatur in Y i
reda A C ig ttu r reiiqu; omnes eidem ba(i paraiieix bifa­
riam ab eadem iccantur, proptereaque V H iemtfFs erit
H XIiem iiH s I R ,& ncreiiquxom nes : abfeindantur
poPcaportioncscytindrorum Q M , R N , atque ad dantur
portiones O S, P Tf, C E homogenex eidem eyiiodro G F,
manifefium eR ,cyiindrutn H (^acquiiibrari, & quiefeere ,
quia eius natur$ ciicxh yp oth cu , vteius fpecihca grauitas
femifEs iit aquae grauitate: eadem ratione equiitbrati confi­
dent ciiindri R 1 , S K , T L , & E D . PoBeain Etu A B gra­
uitas abfoiuta cyiindti cii totaiis, nec protfusimminuta;
igitur vt cius dcicenfus prohibeatur fuOineri debet d vi
contraria przcife xquaii grauitati eiufdem cyiindti A B :
fccusautem in iitu M H,nam eius portio H Q_xquiiibta:urt
vtdidum cA.cum ipfa aqua;apponiturautemfupra confi­
dentem cyiindrum H Q^ a!ia portio Q M : igitur, ne de-
mergatur, (udincri, atque fu (pendi debet cyiindrica portio
Q M d facuitateei xq u aii. Hac porto ratione fimpiicem
contadum , nuiiam autem ptefEoncm (ubicdus cybndtus
H Q. patietur, fed quanta cR vis iiia, qua detinetur cyiin*
drus H M , ne demergatur, tanta cO cius grauitas; iguur
meniurahuiuimodigtauitatiserit Q M , minor,quam A B .
20. Pan rattone tn (itu I N portiocyiindn i R aequilibrata con­
fidet, 3 t rcpoEta {eminente portione N R , vt prohibeatur
demetdo tonus cyiiadtt i fuAiacri debet d virtute aequat
1! grau itatiN P , & h^cenfgrauiras eius in ta!i6tu:'cR vcr&
R N mmor,ouam Q M , Sc Q M minor,qu^m A B;igitur,d3
cytindrusdcmergitur tuccRiud.eiusgrauifas minuitur,quo-
ufqueom nino cxtinguatur in Gtu?quitibri F G; hoc profc-
Aocontingtt propterea quod (unt duae virtutes contrariae,
quae tin ut operantur,fctiicetgrauitas cytindri prementis,
q u z frmpr r ehttdem menfurae eR, & reputfus dependens i
grauttatcipRustiuidi, qui in Gtu A BnuH uscR,cum aqua
c fu o to c o non repebatur ;tn R tu verb H portio aqua:
V H d iuo toco cxputfa aequatur ponden portioniscyiindri
H Q , ideoque ^ totati grauitate cyttndrt H M aufrrt aqua
grauirarem portionis H Q, & ideoreRduagrauitas Q M vi-
gebitprem etquc, & Rcin tetiquis. Tandem tn GtuC F#
tum vis, & rcputbo ipttus aqua: aequatispropemodum Gt
totati grauttati ipGus G F.nutta portio reGduaerit, ac protn-
de nuttam grauitateat cytindrus in tah Gtu habebit.
PoR c^,quia:nG tuO Kcyiindrusvhratcrm m um ^qui^
librij demergitur, patet, quodintati GtunonconGRet,< 5&
jfartum ab aqua repettetur, & (iquidem addatur portio c y ­
lindrica O S , tunc quidem cytindrus S K quiefcct, & aequi*
librabitur; cumque ex Archimede cytindrus O K tanta vi
furtum feratur, quanta cRgrauitas cytindrvO S in tah Gtu^rop.6.
eum retinentis,igttut vis,qualurtum fertur,feuleuitascy­
lindri K O , ?quatur pondert cytindri O S ; fcd quia dtRan*r
tia e F N , & FO aequatcsfadefuerunt, atque A terminis F ,
N , O , paraticla: ducuntur, iguur R N aequatis erit O S;qua­
propter tcuitascyiindri O K yquaiis critgrauttati cytindri
N i . PoRmodum in Gtu L P eadem ratione oRendcrue
cius leutras aequatis cyhndro P 1 , feugramtati Q A 1 ipGus
cy.ind riH M J Tandem in Gtu C D v b t omnino cyhndrus
dem ergitur, leuitas, teu vis,qua furfum im peiliturxqua-
tur grauitati iupcrpoGti cyhndri C E aequatisipG A B ; pa­
tet igitur, quod & Gtu imermedto G F , poRquam grauitas
premens omnino dc(ijt,lucccRiuc magis ac magis teuttas,
ieu visrepetiens augetur,dc infuper tcuitates, atque graui-
tates xqucatnatctm edio Gtu teccdcatcsmtcric tum $qua-
iM . Eo-

Poitre mo antmaduerMndum ecq u o d hutuEnod! grauita-
tes diminutae, & icuitatcs auRa componuntur ex duobus
ciementis perpetuo operanttbus, iciiicerab inregragraui-
ratccyiindri G F, qu$ iiemperetuidem mct.furgcR, atque
adcbtnprogreEu motus quoJa-nodo parai.ictogrammum
A B G D gtgniti rdiquum.vero eiemerttum edicuttas, ieu
xo. repuiEoaqua,qu$ proieRbcreicira tcrmtno A iucteiEue,,
vique ad baEm D E , eEFctrque trianguium A D E ; hoc
autem conitar, qua motes aquggquahs H V $que poode-
rat.accybndrus H Q ,& E onreiiquis; quare vts, qua aqua
exiuo iocoexpuMa repeiitr cyiindrum demerium, ^qua^
turcyiindtoH Q ; tgtturab A viquead intermedium Erum,
C F vtsrepuiEoagquaruripEs H Q , i A , & G F ,q u x iuat
diderentig tuter gtauitatem abioiutam. eiuidpm cyiiudtt,
G F ,& g ra u itatc s,q u g in hiice ioci$cxctccntut;e contra
ab intermedio Eru G F t vique ad D C tota vis repubiua
pquaiiscit aggregato grauitatis eiuidemcyitndn G F , <5c le­
vitatum G ^i, P i , C G , qu^ ibidem exeteentur. ^
- Ex hac immutabili operadi Natutg icgededucttur,quod
quotieCcumquc idetu mobtic i duobus contrariis virrbus
impeiiitut,quarum airera A B Et tempet 6bi tpE vnifbrttttA
anaioga ipii grauitati cytindri iupertus expoEtt, rcbqua ve­
ro D E continue decrckat^quafibus decrementis, & iup-
ponantur c$dcm virescontratte nuiio tempore otiari, iem-
pcrqucmotnicabiUaimpcih,ab hac vero repeiit, & tniupec
in Etu. vei tempore G F tmermedio natum operationu-a;
contrarias vires co^quari contingat, tunc quidem ab iut tio<,
motus A , vique ad inrermedtum Etutn G Fvispr?m cus
A B , Q M , R N , EtcceiEueiatminucrur, quoutqupm ^
cxttnguatur, & inde vique ad Cvtsrepeiicns G 5 , P i , C 6
iuccpdtue augetur, & iniuper remportbus {qqaitbus ^ F.,
F G g q u e ab intermedio Eturent^tts^ vrrrusaomptttpcuS)
aquaturrcpciictiti vtrtutiG 5 ; u entnt compieaturparaiie*
iogrammum E D , & rrtanguium A B EnVt prtps, a4qu&
gquaies rcRar ime$ A F , dt F E tn innumeras {quates partt-
cuias dtutdautur, atque ab mterkRrombus ducantur parai-
icig
!e!? abfcfndcMes par^tttrfogrammum, & tnangdtum, pro*
fed o rcd$ tineg parattetg ip l A B component paraiteto-
grammi fupcrlciem , & dcignabunt camdcm vim vnifbr-
ibem deprimentem * & deontra bmnes parattetg bafi trian-
putum A 1 ) E reprefentabunt, atque vires fucceUdedimiv
ttutas repeticnres. Hidctati vt tempore B M poAfubtra-
dionem repettentisvirtutis, qug delgnatur ab innumeris
patattetis, fcititMt atriangdto A H Q , retinquaturvispra:-
mensdeftgnataa trapezio A B M Q^patiterquein fecundo
f6htpore \1 N imminutio menfurarur ab innumeris parata
Pe!is trapezium H Q R I eiHcietttibns, & tunc rcftdug vires^
qnaso^'erari poffunt, impettendo mObitedeorfum^eter-
thinabum urit^nduo trapezio Q M N R , & tertio tempo­
re N Frcfidug vtres prasmentes p o l imminutionem d ei-
gnabunrnr ab innumeris parattetas triangutnm N R F effi­
cient bus, proindequefn fine terti) temporis in fv is d a *
prim ensom n)nocxtinguetur,& exinde preuatere incipit
Vis<tbMtrariarepu!6ua . Quarto enim tempore F O visete-
ttans , & repettens, menfurarur ab innumeris parattetis
trapezium F G K S componentibus;contra vero vis pre­
mens menfuratur 4 paratteiogrammo G 0 ,q u o d m in u sel
dido trapeziongitur ttiangutum P O S erit exce(fus,& men-
iu ta,q u a visctcuans. feu repettens,excedit vtm deprimen­
tem , ideoque dido tempore mobite furtum repetterur ab
Svcrfu sF;8m itirer quinto tempore O P exceftus vututis
tepotfiuatfupradeprimentemerirtrapcaiumS O P I,a q u o
pariter furfumrepeititur mobite. tdemprorfus dtcendum
de infequcnttbus temporibus vtque ad textum P C ,q u o
mobite^urfum impcttttur ab cxcettu facutradsrcpettentis
jfupracomprimentem virtutem ,quimcnturatura trapezto
i* T E C . Hic autem animaduertendum e l , quod trapezia
ttqueremotaabintermcdioHtuFayquaiiaiunt inter fe ,v t
! u n t Q j ^ , 3 t O T ; quapropter vtres contraruc.qua: ope­
rantur temporibus xquatibus aeque remotis ab mtermedio,
hoc e l prim o, & iejtto tempore aequates ctunb & Cc dc cg
m is :
His
7t
Hts dec!arat!s recoiendum efH d,quod muhoties tnC-
nuanimus , quod nimirum , quotiefcumquc mobiic aii-
quod a quacumque virtute motiuaimpeiiitur, in ipfo mo­
rus exercitio neceiic eif, vt acquirar determinatum ceictita*
cis gradum, qui ita indeiebiiis remanet in :pfb m obiii, vt
tametf! virtus impeiiens remoueatur, & cedet viterior cius
impuifus, attamen iiie ceicritatis gradus (emet acqmGtus
poted mobiic zquabiiiccieriratefemporciniinito moucre
per fpatium im m enfum ;fi igitur concipiamus,virtutem
motricem omnibus initantibus temporis tnfequcntis no-
uos veiocitatis gradus mobiii Superaddere, qui gradus, vt
didum iam t R , remanent indeiebiies, neccde e d , vt cpicri-
tas ipfius mobilis iemper magis ,ac magis augeatur, quan­
doquidem gradibus ceicritatis praecedentibus, atq ue tnde-
tebi!'rer perieuerantibps,adduntur fc;nper noui gradus:
oequeintcred,anvism ot!ua femper Rbi ipfigquahs Bt,
vei potius imminuatur, dummodo omnibus initantibus
temporibus, quoimpuMus perBuerar, imprimantur noui
ceicritatis gradus,quorum quiiibet (it indeiebiiis,3cquamt
uis iemper additi gradus procedentibus edent mmorcsjcm-
per tamen vciocitas augeri deberet, ac tandem in Rne tem­
poris mobiie iam habebit cckritatemcompoiitam ex in-
uumeiisceicritatis gradibus faitemdccrciccntibus,a quibus
idipfum transfertur.
Hoc (uppoiito incipiet mobiic d termino Adefcendere
impubumdmotiua&cuirateB Q ^hoccRabcxccfiufacui-
y(?.^o.tat)s prementis fupra repeiientem; iupponamus autem
quod pnmotempore mtnuti tertti vnius hora: B ^ , ac ia
exercitio motus ipiius mobtiis acquiratur vnus graduscc-
ieritatisF^,quograduidem mobiiepertranicatipatmm A
Q . Secundo deinde tempore M N primo a:quaii i viim-
pciienrc M B tmprimatureidem mobiitceicritas # ,qua?
minor Rt cciettratc proprer decrementum Rbi aiiaru.a
d contrario impetu,rranfibitque mobiic fpattum bo-
deni modo tertio tempore N Facqutrat mobiic vitimam
^detitatem a ^ minorem td e riu te ^ e , tranieat autem fpa?
tium
73
d am R F ; ergo iapfpM &o coaRnio F quamnis prorfus cjw
ringuatur impellens v is, eiulque^excellus fupra vim repul-
B u am , mobile tamen non quielcct, quoniam iam conce­
pit ex praecedenti motu impetum FAfede mouendt ab F
versus B , qui impetus vigens otiolus eRe non potcR, ideo-
(que neceRario viterius impellet mobile ab F versus B. Prs-
tered,quiaquarto tempore F O vis contraria repulliua in­
cipit operari repellendo mobile furfum .ac eiuimodi vis
menfuratur i triangulo F O S , quae a:qualis eR virtuti pre-
menti R N F, neccOe crit,vt duobus aequalibus temporibus,
tertio fcilicer.& q u arto,op eren tu r duz vites contrariae,
fed ramen squales iarer le,verum squales,facultates tempor
-ribus aequalibus debent imprimere tpR mobili aequales gra­
dus celcritaris ; ergo, quantum celeritatis auget fuptema
visR N F ,tan tu m d etrah it v isF O Sscrgo quarto tempq;
re celeritas d etraR acrich *, ac proinde in principio tertt;
temporis, & in Rnc quarti celeritatis gradus erunt aequales
hoc cR eorum vnuiquifquc aequalis erit ipR F # : at squales
gradus^ceieritatisahzquaiibus viribus prouenrentes tem-
potibus squalibus debet impellere iptum mobile persqua*
lia (paria i ergo /pati a R F ^ & F S sqnaliacrunt inter fc. Ea­
dem ratione oRcndctur (patium S i' peradum quinto tem­
pore a:quale /patio Q R perado fecundo tempore, ac ita
decaetcns, G piut!cs exttcerinh ergo tandem in lexto tempo­
re P C idem mobile percurret Ipatium Y* B aequale (patio
A Q peradum primo tempore B M ! quapropter lpatia.A F,
& F B temporibus aequalibus squali celeritate ab squalibus
virtutibus mottuis perada! erunt prorius xqualia inter (e;
& quoniam tandem lpatia pcraRattiiminuuntur, ac pcruc-
niuntadiudiuiGbiicinpund;o B ,vtaq u tcte in A motum
iacoharunt,pariterquc tmpetus^ & celetitas F h omnino
extinguitur,qu$ tempore F C decrcfcit ab \ ad F pcrucniens
ad:ndiuiGbile;;ergoncccRceR, vt termino B-m<sipiat lc*
ennda periodum, rutlufque incipiant incrementa, celerita­
tes , Ipattaqucperada i;ldem rationibus luperius addq^is,
rspctcnrurque eadem periodo , pctcurt€ndo temporibus.
K * ^ aequa-
*74
Wqua]'busgquaRa)^atb;quapropt*r^attt<pF<BppCnroa*'
* Quod vcrbprxdidrinzquaics vires B Q . & M R tcm-
poribus^quatibusmobiii non imprimantcequaics coierita*
tisgradus,mirumnon otit .quoniam tama pro&^oeAcq-
ieritas.quam fucceAtu^mobiieadquirin quanta eA energia
impuifuumfuperuenientium.qm maiorcseHenon.poOunt
6cuitatibusjmoucntibos,a quibus producuptur : vetum
eiuimodi motricss virtutes fucceAiuidecrcicunt ordinatis
imminutionibus,prout impetus conrraMj-icpcMcntcs crc-
Acunt;ergonecc& cA.vt gradus ccieritaris.qui imprimun-
turinipfbmobilbeodcm ordinedccreicanr^Hic autem ani-
maduertendum efi, pr^di&amimminutiontm Aeri quoad
additos gradus , non vero quoad^oraiem ccicritatcm mo-
bi!i imprcOam, quae cum ea gradibus^prgccdenribus com­
ponatur, manentibus indetebititer in ipio m obiii, Amui
eum nouis'gradibus imminatis^hinctcfuitat toraLis gta-
dusecieritatts ArcccArue mcrcicens,quamuiscinfmodi aug­
mentum non At vnMorme. hooeAnop proecdar aequahbus
incrementis, ied (tmptr minoribus, ac minoribus.
i

6<*f. JT7 /.
TL n^Eritbmihi videntur meiioris notaephiio^ophi iauda-
Prwa. repteciarumiHud ArMoteiiscfHatum+dumpcrpcn.
rv an/- derct quanta ioierria, &4apientiaanimaiium munia cmcc-
nrai. rentur* veiuti ciborum digeAio^chyti,ianguinis, ijpirituum-
queeiaboratio; horum diAtibutio^per-dcbita ioca,propa­
gatio ipeciei, qu{ omnia Aunt ob cestos Anes ium m o, &
arcano quidem attiAcio ,& ratiocinio edixit phiiojfophus,
ncceBarium non e d e , vt animaAica &cuitasinteUigcns,&:
architcAonica, mtniAeria eeequatur in quaiibet animatis
parte, verum futAcere^vteopadoproptias edat operatio­
nes , quo fiunt in ben t , ac lapicntcr ordinata repubiica, ia
qua opus non eA, vt princeps iupremuique iegisiaror, ma-
giAtatufquc, aciudiecs omnibus iniocismiaiArcat^oope-
tCB;
'71
nentur anownta.qu^ ab eis przUrripta tbht, ted^tutHcit* vt
disponant vbiqut media, ac inOtumenta tanto ordine,ac
ptudentia,vrper te potEnt operari, ac inceptum tcruare
ordineannoa igitur timilcqmdpiam diccmu: deadmitabili
ordine , quo C$lorunt machina mouetar * & dirigitur.
Dubium protedo non cR.qnin hic fiimmum admirandum*
queartiheinm detegatur inpianetarum motu, cum tit h?c
para ptatzipua mundanz reipubiic{ miro ordine ditpohta ,
ac elaborata ab inAnita lapientia diuina architedi, non ta­
men nectOawium videtur ,vtintcliigentiatum mentes Au&
animae vbiqnecas edant motiones. quasiplepr^tctipRt, ac.
Vtlta dicam , mahueirdutntcrant Acllarutn globos, cuna
contra potwritdiuinnsartitex res omnes tam miro artih-
cio ordinare ,a c ditponere, vt deinde mediante generali
Cone uria parercntdiuinis-legibus, abtque vila titubatione,
atque deurratione; id autem mthi videtur protedo dignius
itinmraiapienth; maius cniurartiiicium,& ingenium re­
quiritur rn cAntlrudrone machina te monentis,quam iner­
tis, vtiluti A duo cAent architedi, quorum alter machinam
AitpothitRt vatiisTOtisimpuiAsd vi ponderis prementis ta-
liattiAcio, vttempora dehgnatet. curtum Solis, Lun$que
0 tenderet, organifque muueis varias ediceret lymphomats,
miaqnetimilia;aiterins vero machina eadem psortuspre-
Rarernon tpotlte , tedopera,de labore mini Arorum, qui
Amnibus momentis propriis manibus horas dehgnarent
CurtumqueSolis; & Luna: promonerent, lon o,& voqe
canerent * nemo protedo erit, qui attiheium primi architt-
d i (apiehtia * & tblertia pncellere non lateatur,& ti nos
certo teiremus, architedum reuera eltc tapientitHmum, &
peAjpicacitHmum.iniurla protedo ipfumadiccremus,re­
putantes iliius machmam adeo inertem, vt continua mint-
Rrorumindigetetatndentia,& impulfu, neque poAet per
!e operari; eodem igitur pado,cum fupponamus , hoc
pulcherrimum Mundi opiliciam ab optimo, maximo, ta-
^pientitEmoque fabrefadum fuitlc artince, ac aliunde con-
Aet. tali tadii&ria, planctarum,motus dilpoai
K A po^
potuiRe, vtper & fpRoperarenmr, vtdfMciicginm * mcm-
' dibHe prorfus videtur, 8c abfurdunti, diuinum architc<Aum
operari voiuifie minus artificiose , vidciicet.conRtuendo
pianetas p^dagogo indigentes om ninoinertes,qui mini*
Rrorum manibus torqueri citcaproprios orbes-deberent.
Vetum Rciufmodi ratiocinium dodioribus non artiferit,
:n o n isfu m , qui mordicas meam lentendam fuRinere ve-
. iim , fcd fatis mihi erit indicaHe ( intra iimites ratiocinii na-
turaiispetfiRcndo) facHem,ac!pofHbiiem modum ordinan-
- di pianetatum vertigines cum manibus artificiis qui inipG*
obferuantur.
at. Concipiatur iraque fbtarisgiobusin S ,qut conuertatur
circa proprium axim ab OccafuinO ttum . deinde vero cor­
pus vnius piaaetzin A,qui naturaiiinRinduconetur dire^
d o motu appropinquare ipfi S o ii, quemadmodum vide­
mus. omnia grauianaturatem habere inRindum{appropin-
quandi Teiiuri noRra:, impuifa fciiicet A v i grauitatis Rbi
connaturaiis, & quemadmodum quoque videmus,ferrum
direde moueri vetsus magnerem;idcoque non erit impof-
fibiie. vt corpus p!anet$ habeat facuitaremquamdam Rmi-
icm magnetic^ facultati, qua mediante admoneatur ipR
foiatigiobo.ac rcuera, cum videamus pianetam nunquam
deferere, neque remoneri a confinio Soiisjvitra fpatium
quoddam determinatum ,id fatis fuperque videtur oRcn-
dere, ipfum a fimiii magnecica virtute detineri, qua: poReA
percipi non poteR, nifi pariter concipiamus, pianetam na-
ruraiem quemdam inRindum habete ,fe fcvniendi, & ad-
mouendi ipR Soii,hocautcm primum eritdem entum ,cx
quo componi dcberreuointioeccentricaplanetarum.
Secundo iocofupponamus. pta^iidum pianetam a ver­
tigine foiarium radiorum in orbem ferti circa Soicm per
tircuioru periphetias ab Occafuad Ortum y & quoniam vt
dictum eR motus circularis naturaiiter quemdam impri­
mit impetum ipR mobiii. quo mediante d centro remoue-
rur, atque expeiiitur. veiuti in funda ac rota obiernate iicet
ergo, dum ptatdidus pianeta citcuiaritet rotatur, rcmouc^
bitut
. 77
bifOt 4 teMfO,%oH&5rPrs*ete$ raii^repuiRo m a < o riv e ifg .n
minori cfHcicturimpctu. prout pianetaacircumdu^Ho erit
m agis, vei minus veiox; verum hcc tanto vciocior eA , vt
fuperius inHnuauimus, quanto magis pianera Soii propin­
quor ciHcirur; ergo,cum iiie deget in altiAimotac remoti^
nm o ioco A,in&rmiAjmaetitetaimodi visimpetuiue.iefe
a Soie remouendi y at, poAquam idem piancta Soii appror
pinquaueririn pun3 pB,cum tiustircniarisreuo!utio vc^
iocior Ht,maiori imperurcpcitcruraSoie versus A:eadem
ratione, poAquam perucncrir ad punRum C , maiori vi
rcmouebitur a Soie, & maioriiterum in'pun&o D , maxi-
maaorem in p u n R o E , proindcquehicaderunrduom o-
tus diredi inter fe contrarii airer perpetuus, ac vnifbrmis^
quo pianera A impuitus 4 propria magqcrica virrure 6b*
eonnaturaii ieie fucceAiue admouer Aaiari corpori, aiteir
verodiAbrmis, & continui decreicens, quo pianera 4 pum-
R o E expeitirur 4 Soie vi motus circuiaris praecipue in E ,
mediocriter in C , & infeoAbHitcrfn A yergo, vr ha<Aenus
dcmonRrauimus, cx compoiirione diAorum motuum e&
icitu r vis quaedam, & impetus compoRtus, ex quo pendet
perioduscclcri ratis acquiRtae4p!aneta,quaearemptiiRmo
termino A vique ad propinquiiRmum E augetur ea pro*
portion e,q ua diOaotiaedccreicunt, Supponamusmodb,
vim appropinquandi Soii aequaiem eiTe virtuti, qua i Soie
semouttur, quod quidem continget in intermedio pun&o
. C ; Rigiturconciperemm, Natur^au<Aorenaabinitiocoii-
docaAe pianetam in pundto C , ibi protego motiua virtus
premens, qua Soii appropinquatipfcpianeta, fuiiletpr:e-
cisea:quaiistcpuiRua:virtuti,qua 4 Soiercm ouctut,quae­
que oritur ex vertiginccircuiari C G L , ergo pianeta mra-
ii Atu perpetuo maneret,ierreturque per circumterentiana
eircuii C G L N circa centrum (oiare Sy tatis aotem motus
.vniformis eAet, temporibus tciticct a:quaiibus arcus fui
citeuii jzquaies pertranfirct: hoc autem necetlarium eAet,
quia virtuspianefzpremens non poAetfupetare virtutem
contrariam tepeiientem, neque ab ip(a vinci ppilet; ha^
enim
r

- enim virtufestcquiM iam fuppofuim bs^oiddeque, Medt


plancta C Htus At in a:thetefluidifHndo,ac nullam habente
sefiAentiam,nunquim tamen titubare poliat, neque amo-
ueri a circuli peripheria C G L N , fed ea conflantia in tali
motu pctfcucraret, at A otbi folido inniteretur, fiu& in
fphacritbotcano innataret, qudtiiam vero virtutes omnes
motrices perpetuo operari fUpponuntut^ eodemque mo­
do, nulla adcA ratio^ ob quatH eiufmodi feuolutio langue-
icat, fiuiab inc;ptocurfudcM anideoqucneceQc efiet,vt
perpetuA proprios abfolueretcMcuitus circa Solem .
F ^ .aa. Suppdnamusdcinde, diuindm fapientiam ob eius altif!!-
m os, &ihctutabilcshncsdecreuinc, motum planctarum
circa Solem eccchtticum edicere, ac dghr$ non circularis,
iled ellipticae, tunc nihil aliud heccnaritim iuifiet.qua fitm-
moconapendioab initio erCarc iocareqOcpianetaht tion
in p u n d o C , (ed in tcm otifiim op u n d o A , hoc enim ra­
tione iponte fua futifequitur reuolutio eCceRtrica, 5 c ellip­
tica ciufdcm planeta; circa Solem , quoniam, vt didum eA,
virtus mottua planet^ in A componitur ex circulat! impui-
fu , & gradu virtutis, prementis vnifotm is, & ex gradu vir­
tuti repellentis indrmidimac; ergoob exccfium prementis
virtutis fupra repeilentem debet Soli appropinquari, ided-
que omnibus infcqucnfis temporis inAantibus praedidus
pianeta in fua circulari vertigine iemper magis, ac magis fe
Soli admouebit; ergo impoflibilc cA,pfanctac corpus pet
determinatum tempus exempli gratia A Bmoueri pereatA-
dem circularem peripheriam A R , fed oportet,ipfum trah-
iire ex vno maiori circulo ad m inorem, quoUiquc peru&-
niat in F . Eadem ratione in circulo B F fequenti tempdde
B C vis premens continue pr$ualens, licet minori ekccdu,
virtuti repellenti planctam ad Solem continue appellet',id
coque in F fuum motum non poteriteontinuare percirtu-
lum F X , verum opus erit ipfum transferri per alidis dred-
y^ .22 . los minores, & minores, donec perueniat ad tCrmindtd G
circuli C G mediocriter remoti ab ipfo Sole; ^honidth llu-
tcm , vt didum cfL ia defceufi* A C pianeta acquirit notRR,
ac
7?
at nouos celeritatis gradus,gut in iplo indelcbilirer rema­
nent,qqam uis virtus premenspenituseuanuetit ^&ad ni­
hilum redama Ut, proindcqqe,operari nequeat, tamen cc
icriratisgradusindflbcnfu acquiliti virtutem repciientem
cxpcdcnt, idpoquc plaaeta in G non HOetur,fed continua*
to progrclluad Solem magis appropinquabitur;quapropter
non monebitur pet circumfetentiam G T , led per altas mi­
nores, ita vtin Une temporis C D plancta perueniatin H *
indeque, cum adhuc vigeat pars aliqua im ptefis virtutis
acquilits indclqenfu A C ; (c je lento tamen progreHu ma­
gis Soli adm onebit, ideoquenon percurret periphetiatp
H V .,led aliasip fa minores, minorcfquc#quoulque peni­
tus cxtinRo omni impetu, idcoquc omni appropinquatio­
ne , plancta perueoiat ad Perthclium P , hic autem ob in­
gentem celeritatem planctae per minimum circulum vis
maxima repellens operari incipiat,idcoque tempore E D
plancta rur(us progrediatur peraltos citculos m atores,at*
que,paaiorcs, ita yt iterum pcrucniat in N , deinde ajd O , at
redeat tandem ad iupjemum.terminum A . Hic autem ty
demonOtatis palam e li, ne dum angulos H S P# A P S M
aequales ede debere# verum etiam remotiones S H , & S M
paritet; squales inter ictidcm quc prorfus continget in G#
A N .& F .& O . * ; '
Olicndendum mpdo e H i t e r pltncts A F G H P circu-,F^. 23
lu m n o n en c, ledellipiim : tcponatutorbiseHjpticusE O
Kplanctisd Bulliaidotributus^in cuius fbco N pon turSol,
circa vero reliquum polum M (upponit motum squalita-
t i s p e r h e i v t nipairum circuli omnes squantes, per quos
fertur piancta dclcribantur circa coni axi m.cdudum per A)-
cum M , & tunc quidem femidiametti eorumdent insqua*
iium citculoru lunt omnino squalesradi;s polatibus*M &
M Y#M 0 , M R # < 5cauiaplancta velocitasaugcturtildena
incrementis, quibus circumferentis squantium circulo­
rum crefcunt, h s vero proportionales funt paedidis radiis
polaribus.igttur d lumma tarditate planetx aphcliain E fuc-
ttcHiac acceleratur plancts motus iifdcm incrementis# qui-
'? o
buspr$di^irad!ipolareye!ongantur* ' ' * Mf.
N os autem oftendimus,eumdem ptanetam reuolu!cir­
ca Soicm Sin ciusorbe A G P , non ciroa vanum , 3 cE 6ti-
tium pun^um a:quatitatis'Ii fedcirca corpus Sotis S,often^
'dimusque a fumma ta^ditateplanetd; aphetia in A con ti-
Ttud prqceflu acceterari, prout'magis radij potares S F ,S
G , &C. decurtantur, vetuti exigunt vecUs teges ex cauSs
phil?cis pendentes, (cilicct ex approximatione ptanerc ad
Soiem , &exrcputfu a vertigine radiorum fotarium pen­
dente, vt nimirum plancta: veiocitatcs reciproce propor­
tionales fintpcripheriis circulorum , quospertraniir, fcu
tadijscireu!orumeorum dem,qua: funtdittantix potaresi
SoiefuccctHue dccreiccntes: infuper in vtraquepohtionc
C<!p.X incrementatadiorum potarium M E, M Y , M O in Buttiat-
di f^dtcntiS,vel ddcfCmenta radiorum S A ,X ^ F ,^ G in no*
Rra politione proportionalia funt finibus veriis anguto-
f u m , tquosptanet$ motus fubtendit in fu o o rb c. Prztcrea
an v^aquepofitione eiufdem piancta: cceentricitam h&X,
& S Vcadem om nino ett, idcoquc minima diftantla pota-:
Ms M E in Buttiiatdi lententia aquatis crirptaoctasdiPantiac
periheiia N K , fclticetnolira periheli$ S P; cumque maxi­
ma polarisdiAantiaM'K aquaiis6t ditlantia apheti$ N E ,
igitur M Kerita:quaiisS A , quandoquidem idem piancta
camdcm aphetiam di&antiam habet,camdemqucperihc-
iiam : Infuper fumma tarditas eiufdem ptaneta: aphetia in
E , & A tvn aicead cm prorfuscritin yttaquepofiriones^fi-
miiiterque periheiia maxima vctocitasvna,&;eadem erit;
Pohremb vno codemquc determinato temporis initanti
idem ptancta ia Bultiaidi pofitionc reperitur in Y , in noftra
vo ro in F, igitartuncdiifantiardSoieN Y , & S F$quales
erunt pariterquegquates remotiones punt^orum Y , <St Fab
Aphciio E, vet A^ Idem dicendum e&, quando ptaneta id
atioinRanti temporisfubfequentiscontbtuiturin 0 ,6 cG ^
& ficdcrctiquis,&quiain EUipG E O Kiifdcm incrcmen-
f g - * 3 , tis augentur radi; potares M E , M Y , M O , ac decrcfcun^
radij ioiates N E, N Y , N O , his vero $quatcs funt radii fo.
iares
a*
ia res S A* S F* S G ; ergoiifdem incrementis augcnfut Bu(.
haidi radij poiares M E, M Y , M O , & ii(dem temporibus,
ac minuuntur radii (oiarcsS A , S F , S G ; quapropter e(H-
cientur duo motus, circa duo centra M ,& S , qui ab eodem
tarditatisgraduinAphciijsE# & A in itiu m tum an t, & in LA va'
vtroque motu temportbus aequaiibus acquiruntur $quaics 4.
gradus veiocitatum, nimirumin Y , & F , nec non in O , &
G , atque in primo motu veiocitates crcfcunt.eadem pro*
portione,jqua poiares radii eiongarur, in fecundo vero ea
proportione, qua radij poiares minuuntur.(untque maxi­
m i r a d i j M K ? & S A^quaies, parirerqueminimi M E ,S P
inter (e acquaies; igitur iuncra E^ O K ^ & A G Pom n iho LAw#
^quaiia, & (imiita m tcriecrunr; cumque primum E O S
ellipticum prteoficnfum a Buiiiaido tueris ent quoquc vid dc C*p.
eiutdem plaoet? A G P xq u o q u eefiip d s^ q u aiis, & (tmiiis
E O K ;;q u a p (o p te r& c , ^
Opus cii ergo itera pianetadefcriptumcccentricum ede "
S o ii, nec circuiarc, (cd eiiipticutn; hoc autem (equitur, "
dummodo redi iinca periodusex A in E abfoiuatur eodem
tem pore,quoabioiuitur medietas reuoiutionis A G P ; vt
autem idailcqaamur, niiaiiud neceGec((,nifi,vt}(uppona*
muspra;didum motum rediiineum pendere d magnetita
inipeiiente virtuteex A vct(us& & motum circuiarem pia*
netz cuca S p ie m ;& quoniam perada vnica reuoiutione
rurfus mcipiunt przuaicrec^dcm cau(a:,cum ftabjies,ac
perpetua: (int, necedatio renouabitur periodus fecunda Fi*
iipus, acisa perpetuo, tdcoquc m otuspiaactx repetitis cir*
cuitibuspercanabtt. , , !

^ .
c ^ .^ r / y / .
: - b- „ . ..
Otiquam caufasexpoiuimus, ob quas pianctac cicti dc-
A bempeypccetMricos orbes non exade circuiares, ied
dtitpucos^amiupercAdcciaraadum.cur eiufmadt ciiipfcs
Rabiics non pcrmattcatM in eodem 6tu mundam (pattj, (cd
L (en-
Muc&BaafBr mbttBH&iHoMm Hgndnthi ordld
nem - Quoniam odendimusyprkdi^um ellipticum mcw
mmcxduobus ctementiscompon^ ex metu teibeet redi^
lineo , quo plancta approximator centro proprii *ctrcub
\ jTUS , ^cd.cbculari redobM ioaei^qu^ dum planctam^
^cqptudMtjbcum RrmnlanwuetatiqttcpepeUttd centro fid
* ^ orbis, Mpcfbqnitur m otos dicct&M appropinquationis, as
mmqtioni&planctae a Sole vna cumvemt^ae^qua reuoluL*
tur circa proprium orbem ; quotnefcumqnc igitur cieculA#
ristcuoiurionis periodus A C P A eodem praetsd ablolub
tur tempore, quo per&citue rcdiiiiperu cutius d fumma d h
3 4 < # f ^ a A athipiMDamR,qMOBique redeat ad eatndcm fm
eremum Rttttq A , tun eq uidem , vniam oflcndimus^ab
bfccduobus motibus.Cmut vdltisde/cribctur perit*<^a E b
ipGs A C P H A,pttctereaqae lineaahbdum P A fixe per^
fcuerabit in eodem vniuerU ittu , hoccd RrbpnuAo X RcH
Z^w<t S.lati otbi$4 verum , Aconcipiamtaa periodumappropinqua*
p en is, ac remotionis ab A , ad i*, ad A tardiorem ede ,ab 4
ibtuique proiiaiori tempore, quim integra peragatur reoob
iutio A C P A , tunc quidem ncecHe e d , p*riod'6um mo*
tum stipticum non ede, itaeamqutabddis It Aam aaobis
lem don maneTeifub^adcmbxaXsquomanxvtodeudimus#
cum periodus integra: rcuofutionis bteuion abfoluatuc
tempore, quam periodus totius produ&io&is?dtcuttatio-
nifque polarium radiorum,profe&o mobile dcfctibtc ira
iplb mundano fpatiocuruam quamdam Imeamunieiptaov
contortam ad indar nodi ,.led ramen prydi^o^ naotm
nobis fefe ellipticum cxhibebtt, cuius axist Rt ptctgsti-
C<rpr afus versus caldcm partes periodici m otus; quoniam autem
demonOrauimus, periodum decMmenb,<5^increnl^bti ra­
diorum polarium eumdem cde,ac periodus rcdilinca ap­
propinquationis , & remotionis a polo ptaedidac Elbpfrs;
ergo neccdarid axis eiuidem EHipfis apparentis mouetidey
bet fecundum ftgnorum ordi nc m, v t patet exuppo Gro fichei
mate, ^i fupponamus circalarcmxeuoiutionem A C P
breuiori tempore abfoiui, qudna m otn src^u si fumma did
Ran-

a
S*
Itantia A ,v fq n e a d minimam E,}tuncquidem .cum plane-
taperueneritin P,poAquam tranAft praecisi femicircnlum,
ac in eadem linea abAdum P S A X iitus eA, nondum pro
dudus erit plancta ad,infimum litum 0 ,h oceA hon adhuc
vicini fUmus Soli S fadtuscrit; ergo ibidem pcruonietaH-
quantb poA , quo temporepiancraperfeuerians in circulart
reuoiutione,arcum aliquem . vr P D ,pertranAbit; igitut
vitra abAdis iinoam A S P.fciiicet iw punR o DeAicietdt
maximd propinquus S o lis . Sim iiim odo^ quoniam in ^ f
quensciteuiatisienuperiodu: bteuiori tempore abfolukuu
quam foiarium radiorum incrementum, hoc e&rbrhM re*
motioni* pianctz ex E ad A ; ergo cu fn plancta ii puncto D
prOgrcHusfuerk pet integruth lemickculunifD H i , hOn-^
dum attinget luatmam altitudinem A .verum adeam pet*
ueniet poActius.quo tempore plahcta drtum feretdt pe?
aliqoam fuicwquM partem vfqne #d F^ptoindequeiciiin
abioductor pehqdus appropinquationi*, &? rfhiotioaiSdb
A i n E . vlq u ead A ,etk ab A d is lloea F & eA^ima^
ginariusaxi* EMipfisdplanetadpfcriptae^fubA^aZtrahWla^
ta^ ideoquepcogreAaBtitperto*hkPl^AAhm
rcrvrlarishat motor abAdis plandtt. Mhii ^fddbpuseA ^
quam fupponere periodum acceAis ^ r?€HHhHT
Sole pauluium tardiorempefiodo fua;Circu!ati^tekohwFO*
n is . o n iiilo n <lo< i r 'j oqrm) nt-tboe o b ^
- M uitisantem nm dii^dio^^etrp6tbAd?cM h^8c-M de^
fus periodus pt^di^aoiieUfari^vvMigibe.qehthmaMhah^
dcciarabifhus AmplkAoresi Sti^H ioff*f^ti!,
cipiantur. iuppoaamuc lptimo^dkos hirculo* 8 G r ^ E P
inaequales interfe, primum autem fecundo minbtehti' aCl
per eorum periphetia^teiricoMcip^a^HlhombbiMaeq^a-
itbus ceieritaabus^qu$ Auk v^rBttdnf#Ef,6c SJprdchkfubioi
dobf mobilia ^quaiibu^wlockanbv^e^rcumducta^envpo^
iibusaequalibus arquaha perdurichripaba, Sdqubniihlpii-
mrns circulus, cuius centrum A mioOreA (ecdndo^Cutus
centrum D , erit inte^aiMuspctiph^hOMmot hUlQyclt-
cum fcrcaua, acprop;cre 4 r A ia uudericfrcUlofuhiamus^
L a peri-
34
pcripheriam aqualem inlcgrte circumferenti^ m aiorisdA
culi, neccBc erit, v rin te g r{B C B alius addatur arcus, qui
^At exempli gratia B L ; ergo tempore, quo alterum mobile
Ccictttatc S percurrercitcumferentiam E F b, Alterumcele*
ritate R t {quali celeritati S pr{tcr integram peripheriam
BC BpertranA bitquoqucarcum B JL. Deinde,quoniam
vis, & energia motusci Aularis repellendi, rcmouendtque
m ob ileaetn tro , pendet non ex maiori minoriue circuli
peripheria;per quam per agitur ciulmodircuplutto, leo ex
peledtate ^quamobi^e;pe^eamci^cumfertut!,&quia velo­
citates Re&Slupponuntur{qualcs,cugoapprcpinquaNO'
nes, St remotionesipliug mobilis Acentri A., & D tempori"
busgqpalibiMt pera&s tntetie aquales ernut; iPrztcrcAdr
concipiamus in ijldem mobilibus duas alias virtutes pre­
mentes versus centra A* & D , qu{ prorfus {quales Ant vir­
atibus expellentibus. iam d i^ is, cuenipnt profcAdolcilla-
!ipt;estempptibusatqualibus,peraA{,ieuapptoptnquatios
ap*! rcmptionelqud ^centris {quales interie; Ant.igitur
mendtr{CW^odioR:illaMooum,pqb^'M^ G H, & L K , ac
* poAremq fupponamps.codcm teutporeabfoluicirpularem
periodum citcaccatrum D , ac etiam perAci periodum di"
te^umoicillationis ex i m K . ad i , dc quoniam eodem
tqmpotc abfpluitw pullationis periodusd G i n H , a d G ,
ctgo eodem tempore abAoluitur ofcillatio redtlinca G Fi
G ^ ^ cu ^ u u p ,cyp u larisB .F E^vernOt tcmpotcbuiUs <3 r-
^ a r i ? teupiuiiot? is aliud mobile drea centtum tA pratter.
integram pctiphcriam, percurrit etiam arcum B L ;ctgo<
periodus direda AG pes H ad G t ^ r d w r t& quam circulus
pcrtpdicusA G B * a !: t . .
t Secundus vcfO naodustabs eUet: fupponamos circulos
B C ,& & f zquales intctle,fcdceictiutKm R vertiginisper
circum fbtcnttam B C maiorem eHe cclerltatcS, qua mobi-
ictficrtur per pchphstiam E B ; & quoniatp* vt dldum eA *
qudcelcritasR maior cA impetu S , e o vehcmentiuscircu-
iaris vertigo B C repellet mobile; etgarwmporibus {quali*
bustcpulGoncs B G ,K E i erunt ptopotttonalcs celcritati-
t f bus
proportionatibusR, & S fient ofcittationum periodi G H
G , & i K ipiane temporibus a:quaiibusr nequeunt enim
perada fpatiaproportionaiia efieceteriranbus^nifrcum
tempora tatiunt motuum aequatia funt interfe ; fi igitur*
pertodusdireda i K i per agatdr eodem tempore , qu6 ab-
ioiuiturreuoiutio E F E ^ periodus quoque rtditihea'G H*
G eodem remporc fiet, quo peragitur rcuoiutio E F E : ve^
Futb etreuitus per B C B breuiori abfotuirur tempore ^
quamcitcuitns E F E ( cum enim fpatia perada xqua!ia
Etnt, tempora prardidorum tranfituum funt rcciptoce pro*
porrionatia ceteritatibus ) ergo tempus rcuoiutionis per
B C B a d tempus rcuotutionis pcrE F E , feu ad tempus di-
reditranfitusG H Gcri r . vtceicritasS. adcelcriratem R '/
proindeque periodus rcditincaG H G tardior erit) q u im
periodus circutaris B C B .
fertiu s modus tatis effer: onatnr, idem mobiie
dadem-vetocirate R percurrere em B C B) codem qucfrg.aS.
tempore quo abfotuitur pettodus reditinea G H G e x v c -'
locitare repetiente i t , &'F&atia premente ei aequati refut-
tatfsitunc, fr concipiatur mobite ab rnitio non in*G frtum,
fcdfupcrius in N , OatqucG H aequatist! N , procuidubio
tempus ofeittarionis i G in H ,& ab H in C breuiuserit tem
porcofciHationisN O N tcerum circularisperiodus B C B
iam p erad a fupponebatur eodem tempore, quo direda
ofcittarioG H Gabfotucbatur; ergo breuioriremporeper-
Bcitur circularis pertodus B C B , quim periodus rcdilinea^
N O N . ;* ' -- - t ^ '
En iguur tres modos, quibus periodus vertiginis circuia-
riscitca centrum SottSytcu^poft eHipfrsceietiorjefbci poreff^'
quAm periodus ofcillattonisdiredx appropinquationis fci-
Ecct, ac remotionis ab eodem p o io .
Supponamus m odo, Diuinuru Architedum decreuifTe
tMipft cuiusiibct ptanctx A G P ciufquc axi A P tribuere
vertiginem quamdam urca potum fotaremS, fecundum
ordinem Egnotum,intciiigatut effc C^G circulus interme*
dius
diusconAimtiunsbuiufmodj EiH pAs.^Km bpotefatang^
" Aiorcm reddere circuium C G , ac ipfi reiinquere eamdem
ceieritatem^quam habebatanteeius rcAridioncni.indequc
delctibcfftdt&amcMipiim. SecundoabiqucvHa diminu^
tioqectrcvh mediocria GG^aotincrem ento cius ceierita-.
ti:eompc,ndioftus latis ptaf^pianetam in principio coHoca-
tqpa^M qrp a Soicrcm ouus.iaciendo sidciieet Apheiium
npn in A ^ cd in M ; tunc enim periodus eircuiaris veiecios
Aeret , bteuiorique tempore ab^olueretur, quam periodus
dire<^usoiciiiationis M N M ,&perconiequcnsiiucaabfi-
F^.ap.d is P $ ^ iumpiq fapibtatc transierri poHct iccudum Jgn o*
rpm o^dipsm abXadiZiCum vero^onOaorer maneant eae-;
dem caui^ , deber tpiis periodus motus absidis perpetui
^ctfeucfarc;patct igitur quomodo abique ambagibus&cii-
l{tnis n^cdiis poilibiic erat Iptaaetis tribuere motum ne­
dum eccentricum .icd hgurxctiam eUtpncaE.tandemque
eArcere^ vt ab Adis iinea vn itb rtn i'& continuo cur/utor-
^ qucrptur.in orbem iecundum Agnorum ordinem . q ao 4
* <trat,&c. . i.
Id autem, quod generahrerdi^um e A de planetarum ec-(
ceptricitate iocunt procedo habere debet in pianetis etiam
J^cdiceis ,d c qurbus agimus, quorum vnuiquiiquc non
prgciiccircalouem agitur. ied cccentrica reuolunone.dO
cilipticadincaque Abttdisreuoiuitnrab Occaiu.adiQttumt
vt obieruayur m a!i;s plancti?, aoproptetea, nccedbeA (Vt
eorum ccicfitates eje Ioueobicruaw, nedum iaxquaics ap-
Mrcanr, hoc e A opticam anopnaAam fum antur, ied tcuerd
unrinitquaies, hoccActrca Perijouium habeant quamdam^
pbyAcam.ac reatem ccieritate.mitCotiKS vetddtca-Apojo*
uiumvctam,&phyiicamtatdhaMm<<;). *

. ''^TH!bO!Ui:/.un)Un . ?* ; -
u; uti.-id tb h '.-

^ i *
-M tth n ''-". -i:',. . ,''^ i. .3 '.' -nt ru:* <
T T Y c u fq n c finisddclarauimus.quam inatqualitatem ibr-
j H ' !ih debeant Medicea (Vddfa^dum peribdkd tvuol-
uuntor, ho&tA circaloueiy), eaijqudbAendimuscierS debe*^
sepercccenrricos, & ellipticos orbes-ecktltatibus tcUffd
m ^qaalibus, tardioribus icilicet m Apojourjs, vcioc^on^
hM in Pcrifouija tandemque linedm eor^ih abiidum trat^a
ErrUdcberetfccundbmiigndrbmOrdinemfha: autem met*
tiones omnes nafueales^^ pfapria! cedferi dedent, ac pctib*
dtk$ ipforum l^derum iouiailum^apereA modo, vt motunri
eoniidetenius.quoeatdvm SteHaEcircaSoiemaguntuf, 8e
quam anomaliam ciufmodi periodus lynodica 'eifddtn In-*
poraddar.' t r ni
- Er p^m & quis MetHcei planetae dunqnam Iouem retin*
quunr, ledciecs iplum agu ntu r,ipieverbd apd ectm ab*
notum (patio ptppriam pertodum circa Solem abloiuit.
dUrl^entrempbrisfpdtib coguntur circa (olaneeorpustb*
tari d Iouerapti*. Ptarrerca norandum e^, Mcdiccos plane­
tas non ierricitca Solem Hxd alligatos in Iouisatmoiph^ra,
quaii (erruminati cladilqde firm ttM lent inquadam lolida
rota.fcd iibere,aclblutepercurrcre arthera dmdiUlmum*
aeque ab alio C?rcu!od01rtcr4 , prs^rrqu$madirlutd ma^
gneticzanaioga^cumigitu^tbiUti,atr bberi penGleiqUc
ti (int in Auidt^Hmo aethere, p roferoim pollibile vidctdrP
camdem illam (blarem virtutem,quae tanti roboris, dc ener­
giae cA,^tingentes globos Ionis rcliquomnlquc planeta­
rum m ouert valeat,inertem ioutilemqueede deb^w j ac - 1
duiliusrobbtl^lapuUihs glebulis Medtceis,E iTnim vide*
mus, q u o d , qd mtb magis luppiter, ali jquu primahrplanc*
naSolit admoucmur! tanto maiott reali. eeieiitaic d (olari
vistute rotantur^ qfuis credet Mediceos globule^ * q&i piri^
terloluti, ac penfiksiiti funtIn aethete Huido,nooCbmmo*
ueri^dt impelli ad ItrAtrdliorum planetarum ataiw i ^dle-
3$
ritatecum So!i'appropinquant? Siue enim hoc contingat
ex 30 , quod Soi proximus roborat, augctquc motriccm
planctarum virtutem , vel quod fadij solares eius vertigine
circum dudi, vcRts ratione, vt di&um cfi,maiorem plane-
tisaRerunt velocitatem, certe non poterunt {Mediccd f/d^
ranon fubijci vniuetfali Naturae legi, qua plancta: omndS
Soli proqinqui maorem virtutem motriccm adipilcuntun
^ u concitatiori cu rfu 4 soiari vertigine torquentur; qua-*
propter*cum Medicea Jiydera circa ioucm agantur; & c ir­
ca Soiem ,neccH ecR*vt duabus viubus motricibus mo^
ueantur,quarumaiteraedicat proprios circuitus cirda [o*
uem,altera vero vertiginem ctrcaSoiem temperat. Si au­
tem ciuimodimotficcs vittutespendeot* vt veronmilecRb
a vertigine lo u is*& Solis circa ptopnos attcs,nccei!e pro^
erit* vt in dtuerlis a SolP.diRapttis, vclutt conttngic
in veRe * & in libra* motus Mediccorum iydetum Hias iu-
beant velocitatis aiterationes * quas cajeris omnibusplanc-
tis tribuere poteR m aior, fcu minor diRandaabtpio Sole,.,

C<<^.

' i .
motus aliquis retardatus fuctit eadem proportione *
quaipiecontinuatur,iictm otusCm ilisprimoliccttat-
dtor.
Idem mobile percurrat fpatia A B , B C * C D * 5 c D E
temporibus a:quabbus ipli T ; Rtque cius celeritas V : po-
f^.^o.Rcd*dum progreditur per Ipatium A B *iupcruentat rctat-
dauoF.ita vt mobile ioiummodo pcrtranieat lpatium i^ L)<
Rmiii modo dum percurrit ipau.utn C B ^ retardatus a Q *
petcjuttatipatium 1 ^ AI * & d tuora H in motu per C H) pro-s
ueniattraoiitusN A I, ac ita deuteris: Rtdcinde mora Fad-
G * vt A B , ad 8 <C* & mora G ad H , vt B C ad C n * <Sc iic
de tstettsiaid , motum K L O quamuis tardiorem, tamen
a;; * tu
Sp
in omnibus (uis partibus Gmiiem fututum motui per AB E.
Quoniam motus pet A B , & B C tiunt eodem tempore T *
& ambo retardantur ab F , & G , eadem proportione^
qunn habet A B , ad B G ; ergo quod fubtrahttuc i fpatifs
A B , B C eodem tempore T ,crtt vt A B, ad B C .qu are
fpattum R. L ad L Mreiiduum fchtcct tpiius A Bpoii retar-
dattonctn ad -dtcrius B C rcGduum eamdem habebit ratto*
nem quam A B ad B C , fcu vt mora F ad moram G , fiunt
autem utes motusper K L , & L M, tifdcrn ceietitartbus ac
tempore T^ergo motus per K L M iimtiis omntno erit mo­
tui per A B.G, eodemque modo offendetur motum per
J \ O iinniem futurum motu! per A b , quod cr tt, &c.
. Hmceitcttut, quod Uprimus motus pet A E vmtormis,
& aquabtbs eBet, pariter motus retardatus eiiet vtntormis ^
& xquaiiS, ii die aeccieratus,iBc quoque eadem ratione ac*
ccictatus; G itie diBotans, primo iciitcct acceieratus, dein­
de vero retardatus, taiisctiamcritific , cum iemper eadem
ratione fiant, quam celeritates habuetint.

C]*! in Circuit, ieueiiipGsquadranteducanturquxUberrc*


da: iincae vnt axtum a;qmd!iijntcs,fecantc(quc rrii-
quum axim,cBictent duo quadriiatera,quorum axt pro-
pmquiusad magts remotum, maiorem habebirproportio-
nem,quambaGsiihusadhums baiiminreiiquoax! fum-
ptis.
' t>it quadrmsctrcuii ,fiu i eiitpGs A F L comprehenfus
cutoa A F ,& a duobus axibus A G,5t F L , tnquoducan
turduae red^e irneae B.Vi, & C N paraUciae axt A L , quar
ieceut teitquuui axun tn M , N ; dico , qutdrhatcrum
A B ,Vi L ad quadtiiaterum B C N M maioretn pro*
portionem habere , quam batis L M , ad baGm M N *
Ducatur a p u n d oG tcd aC Hparaiicia F L iccans B M
A L tu R , & H .btapundo B ad H extendatur cuma B H
taiiicge.vt fciiicet quahbdhncarcdaD b O pataiiefa baG
M GH,
po
C H , fecanshguramB C ,d!u!datur^ B R ,in E , eadetn
rar'one,qu3m habentbaicsie:iicetEO adED .G niH R ad
J t - R C ent (cxgeometria iuisuiGbiiium) totum triangu um
H B R ad trtanguium B C R^vr baGs R H ad R C , feu vt
L M , a d M N . Pr$tetedmanth:Gum cG,curuam B O H
cadere intra quadniaterum B A H R , quoniam in triangu­
lo turuiiineoB C R delinente in acumen B , re^a D E mi­
n o re t,q u a m C R ;efiau tem C R ? a d R H, v tD E a d B O ;
ergo etiam E O m inor erit, qu^m R H ,ac idcirco m in or,
q u d m E G .q u at $qua!'seBipG R H in paratieiogrammo
R G ^quapropter punctum O cadit intra quadriiaterum
A B R H s ac idem dicetur de quoiibet aiio pumAo curuae
B O H; ergo tora cadi t intra quadriiaterum A R R Hptoan-
dequetrianguium B R H minus erit quadriiatero A B R H,
patiterque totum quadriiaterum A B \ i L maius erit qua-
dtiiateto H B M L Deinde,quoniam paraieitogrammum
R L ad pataicMogrammum R NeiuidemaititudaniseG, vt
baG sL M ,ad M N , vt etiam eBtrianguium H R R a d trian­
gulum B C R ; etgo totum quadtiiaterum B H L M, ad to­
tum quadriiaterum B C N M.eamdem habebir proportio­
nem *quam baGs L M ,ad baiim M N , &c. verum quadri­
iaterum maius A B M L ad idem quadriiaterum B G N M
maiorem rationem habet , qudm quadriiaterum minus
H B M L ; ergo quadriiaterum A B M L ad quadriiaterum
B C N M matorem rationem habebit, quam baK&L M , ad
MN.
Si vero proportio ipGus L M a d M b?erit maioris ina:J
quaiitatis,& Gnt taicsparticuiaeiaris paruae,dub!um non eA
quin exceiius proportionis quadriiaterorum iupra propor­
tionem baGum minimus cnt,ideoque ii ijidem quadriiate-
risin$quaiibus addemus ^quaiespartes,fucceBiue immir
nuemus eorum proportionem, ideoque non erit impoGt-
biie,vt quadriiaterum A B M L (imui cum partibus additis
ad quadriiaterum B C M N Gmuicumiildempaitibus,ha*
bearcamdcm propottionem ,quam baGs L M ,a d M N#
hoc autem contingere poterit quoad icuiumin toto qua-
dtan-
p*
dranttdprogfefKr', vSi difFetentia etufmodi proportionum
perccptibiits noncrit.

^ I idemmobiie injequaUbus ceieritatibus duas pertran-


feat zquaies redas tineas comprchcnlas a redis tineis
tquidiffanribus ititer fe, ad quas diuerfimode ihctinentur,&:
perjdirediones redarum inreruaiia parateiiarum determi­
nantium mobttc retardetur fecundum pioporriohem eo-
rumdem intefuaiiorum, modificati motus Bmiies erunt
inaitcratis motionibus. '
fdetA nhobtie per redasiineas A B ) & B C inter fe Tqua-
!es,&icon!prehendentibasparai!eits A E,B D .K C .d iu er-
fimod^ incittiata^rransferatur in^quatibus velocitatibus,
iciiicet fpatium A B peragatur maiori rempore T , affpa-
tium B C percurrafurtempore rdinori R : retardedtur po j
dea didi rbotus i repuifibus fadis per diredionem E D C *
fciiiPet dum mobife fertur ab A ad B ) 6c d B ad C , frarnerur
dusm otusd tardiori moturcdte!inca:AE) qd?femperfi-
biipfi equidifiantet incedat perdiredionem E D C ; mora
verd E F , qug infertur motui per A B, ad moram D i,q u a
afficitur motus per B C,ca<hdcm proportionem Mbtrat-;
quam E O , ad D C , ducaniurqhe F G , f H pataMc!$ A E^
B D;cumque retardari mortis per A B^& B C proiixiori-
bus temporibus perfici debeant, fuppdnarur, redtpore V
m aiori, quam T.perfici modMcarbm tranfirum per A Bs
pariterque tempore Z maiori, quam R , compieatur tranfi-
rus modiEcatusper B C.offendendum eff, tempus V ad
Zeamdem proportionem habere, quim tethpus Tad Rs
fic enim modificati motus (imifes erunt prioribus in atte­
raris motionibus. Quoniam motus per A B , & B C inter
paraiiefas A E B K C intercipiuntur ,ifcet fint diucrE-
mode inciinati ad eandem ditedionem E DC#tamen re­
ferri , & confidcraripotiunt in eadent reda tinea E D C ,
quandoquidem eadem reda iinea A E , femper iibi ipd
.. f&o. t . '" a q u i-
gquidiftanter translata,Amu! eum mobile,dum percurrit li-
neam AB,deAgnat quoque eodem curium lineatu E D te­
pore T.pantcrque,dum fertur (imul cum mobile per 13 C,
deAgnat lineam D G tempore R ;& q u ra E Feflmora, quae
infertur motui per A 13, nec non D i eft mora motus per
B C , erunt F D aec non GIreAdui motus motx iub-
tradtonem: erat autem mora E Fad morant D 1, vt tranft-
tu sE D ad D C ;igitu F ototus F D reAduus, ad rcAdunm
m otum !C erit) vt m otaadm oram ,& petmutando mo­
tus FD ad E 1) crit,vt morus1 C ,a d C D ; verum, vt F D
ad D E yita eA G B ad 13A ; ( cum At redae lineae d tribus pa­
rallelis A E ^ G F , B O ,d itied 3) ergo G Bertt ipatium per-
adumabeodem mobtli retardato tempore T , propterci
quod tunc Iblummodbcelentatcs lient Ipatiispropotttoua-
lcs,cum tranAtusgqualibus temporibus AuntrAmili mo­
d o , vt 1 C ad C D , ita erit H C ,ad C B ^ ptoptcrcaque ipa*
tium HCretardatum peradum erit tempore RtAent ver o
proportiones H C ,ad C B,dc G Bad 13 A eaedem inter^ le^
cum Gmilcs Antijldem propottiontbus F D ad D E,atque
IC ,ad C D ^fu n tq u c antecedentes A B, 5t B C zquales in­
ter iesigiturlpatiaBG, it H Csquaba inter Ic erunt ;qua-
ptopterab!;ldcm vclocitatibusreirgnansaequalialpatiaper-
curtentutBG tempore T C vero tcm porcR,ied,cum
integrum ipatium A BpctcurrendumeAeaem n odtAca-
ra velocitate, necclleeA,vt ipatium G Bad A B At,vttcm-
pusTadV,lc^^icet v tH C ,a d C B ,ic u (cariem rattone)
vttcmpusRad Z ; igitur tempus T ad V eamdem propor­
tionem habebit, quam tempus R ad Z ,& permutando, vt
tempus T ,ad R, tta erit tempus V quo percurritur Ipatium
A B velocuatc modtRcata ad tempus Z ,q u o pcrRcnuripa­
tium B C modiAcata pariter velocitate ; quapropter modi­
ficati motus per A B , & B C ab inaequalibus tuotrs, leu im­
pedimentis proportionalibus iphs E D , & D Ceihcicntur
temporibus V , & Zptoportionaiibustcmponbus i , & R^
quibus inaltcran motus cAecicbantur,ideoqm: mod.Acati
m otus, & rcRaenati Amiles omnino erunt pnonbus inalte­
rans mouohibus,quod cta t^ c.
I mobi!e reuoiuarur per circumferentiam circo!! y fea
^ eUipAs A Fcircacentrum L , ac Amui centrum L* cum
fuocitcuio fetatur in orbemcircacentrum S,ac ta!is m otusf/.^jx.
circa ^ tarditatem conferat motui per A B Fy fecundum
proportionem diAantiarum A S t B S , C S , B. S , dcc. quo-
ufquc in mediocri diAantia S F mora penitus extinguatur;
aio, motum mora affedum per A B F Amiieu), 3c vnifbt-
mem eAc priori motiui abfqucv!)ofenAbtii errore.
Secentur arcus mmiati quoad fenfu.n A B , B C y C D
D E y& E F ygquaies inter fe, ac extendantur re&g iineg
B M , C N y D O , & cztcrx paraHeie axt A L yqu$ fecent
rciiquum axim L Fin punctis M y N , 0 , P y & quoniam
morg, quzrerardant motum ipAus mobiiis per arcum A F,
fupponebantur proporrionaies onuubusdiAantij: d cenrro
S . vfque ad perrpheriam A B F, A nos concipiamus diAan-
ttas omnes,iicct dudtas d centroH vfque ad circumferen­
dam A F yvt paraUctas mter (Cy & ipA A L , fumptts ifiis om­
nibus,quxmciduntina:cum AB.quadriiattrum ctAcic-
muscomprehenfumd duabus paraHeiis A L , & B M vfque
adSciongatum ; quoniam autem oAenfum cA,quadrt!a
rerum A BM L producum vique ad Sad quadtifaterum
B C H M,paritu vlqucadSciongatum camdetn rationem
habere poOc,quam habet baAs L M ad M N , abfquc fen-
Abiii errore ytum obex guitatemarcuum A B , B C , C D,
&c ra!es mora; paruae Ant y ac taiiaquadtAatera produdtx
Ant aggregata drffanriarum omnium ab S vfque ad A Ftqu$
qutdcm mcnAtrantomncsgradus retardationum dccrefce-
rium; ergofumma mora um ,feu retardationumomntnm
ipAusmobitrs,dumpcfcurru arcum A B,adfu!nmam mo­
ratum omnium tmfdemtdum percurtitarcum D C. camde
rationem habcbit,quoad ienfum.quam habet L M,ad MN;
&quoniam,vtdidumeA.ctufmodi mora non Auntrefpc-
^tu centri L , fcd rcfpedu centri S yattamen exeteeotur per
94
circumferentiam A B P , quam nunquam mobile derciin-
quit; ergo perrakmcircumiferentiam A B F mobi!e retar-
datur refpcRu centri S .h o c cff rcputfac , & retardationes
Eunt per diredionem F L , & fecundum proportionem re-
da: L M , ad N M ; fed iicct arcus A B , & B C fint xquaies
inter fe,diucrfimOdetamen funt incimati refpcdu centri
ipfius S .& refpcduparaiteiarum A L , B M ) C N ; ergoii-
cetarcusC Bftta:quaicsarcdiB A .& m oraipfiusM N mi-
not Et mora L M .tamen ex prarcedenti iemmate eiufmct-
di retardatio M N difiribura per totum arcum B C obiique
difpofitum cOicicr modificatum motumper B C omnino
fimiiem quoad fenfum e i, qui d maion mora L M, apptica-
ta tamen arcui B A dired^oppoftto, producituf, ae proin­
de vitimaretardatio P F , quamuis minima rcf^cdu cen­
tri S * fufHcit tamen ad m oram , & modum motui mbbi-
!is inferendum pet arcum E F , tantum dd vngueth , qudU-
tum modificatus fuerat per arcum A B ; & quOniam maxi­
ma obiiquiras arcus E Fcft in caufa , vt pofbt fubtendi d
finu verfo P F ( arcus enim E F refpedd centri S non
occupat maiorem fpatium. qudm P F ) ac idcd parua iiia
mora eumdem producere debet ctfedum in E F,quem m o ­
ra L M producit in A B;crgo mobiie per arcum A B F vni-
formircr modificabitur ab inarquafibus moris L M, & M N
decrefcentibus rcfpcdu centri S.hoc cfi motus per A B F per
omnes fuas partes eadem proportione modificabitur, mo­
raque afiicietur i)'a fciiicetvniformitat^, qua: propria cra!t
mobilis antequam retarda tetur, quod erat, & c.

C<y. j r r / .

^ Atis fuperius infinuatum c fi, fynodum iineam . feu fb^


iarem , qux per centra fo u is. & Sofis trdnGt, vndiqut
circumfcttiiecando Mcdiceotum eiitpfes * dum lupptteh
iuum
p?
Inum annum (nobisduodecennem) com p!et;H isp on tis
lacild coodandiucrds temporibus ellipticum orbem cuiu^
liber Medicei varias conditutioncshabcrepode reipeduli-
nea: !yn od ic$, cumque moruy lo u is, idcoque translatio
iam di<dae linea: (ynodicae tarda valde iit , compleaturque
anno fouiati; & e contra motusptopriusanomaliqMedh'
ccotum velocidimus dr, quandoquidem omnium piget?
rimus diebus 1 6. horis r6. circiter com pletur, abfque ibn-
librherrorc lupponi poterit, lineam lynodicam cuiuslibet
Medicei in vnaeius.reuoluttooetn.eodem.Htu Habilem pet
manere, ita vt aliquandoiam drda iynodica:lineT) & ellip#
lis Mediceimaior axis HbLmutubcongruantt iicilicct No<i
uim edicea, & Pfenimediceahant in A p o jo u io ^ P c r iio -
u io ; atque huiufmodi conditutio vocetur abddisiynoda-L
lis - Altera conditu tio det tunc* cum iam di&a linea iyno-
dica perpendicularis ed ad maiorem axim ellipds Medicei,
tcilicetcum indidantijs medias ab A poiouiodunt Noui-
medicea. & Plenimcd<cea; & talis conditutio abddisdico-
toma: appelletur. Tertia tandem conditutio intermedia-#
dicetur,critque illa,in qud lynodica linea inter Apoiouium*
&longttndinem mediam incidtt in qualibetcx hiicecon-
ditutionibus. Videndum m o d o cd , quanfa*&rquallsdc
lynodica anomalia, dcquoordinc procedar;Quonram ve­
ro do&tinac ordo exigit, vt a dmpliciotibus, & facilioribus
inchoem us, pnm ode abfidis dicotoma: condrturioneage?
m us,odeodcm ulque*eius anomaliam lynodicam ne mi?
nimumquidem perturbare, & alterare ordinem , dilpod*
tionemque anomali^ propriae Medrcer, led edici tardiori
quidem m oru, tanta tamen regula, & methodo, ac d Mer^
dicci motusproptius careret fuperaddita lynodica anoma­
lia .
Edo igitur orbis ellipticus alicuius Medicei A Q P ! ^
cuius axts maioedt A P , minor vero & 0 , centrum globi
louis dt in e iu sp o lo G , extenioque axi minore K O vique
ad Solem St iicuti etianaQ GKSaeqm dldans K O , erit
proinde S N Q linea lynodica, quoniam exidenteMediceo
in Q
/
p<$
in QAet Pient hiediceum , in N vero N ouim cdicenm . At
in Apojouto A . & Perijouto PRentmax tn?digre(Hones,
retpc^u ad maximam Medicei ceicrtratcm, tn fuo orbe,
At,vtin wnotntegto tynodicocuritt iineasoiarts S N Qper-
manerceenieaturm eadem dttpoGnone, & dtredtonecum
fc d a Q N , quoad lentum, inquam, iicef-aitqutntttpcc
ab eadem coincidentia n.mouearuti. in tait igitur conRtru-
tione.vtciaciusm c cxpticetn, Angamus, iouts giobum G
cumeiiipfi Medicet A K Pmtnime etrea SotcnrS reuoiui,
fcdinvno determinaro fpattj mundant ioco tmmobtittec
com m orati, tunc qurdem d rotatts tadtjs poiartbus G A ,
G B,&c^ a vertigme toniatisgiobtctcca centrum G,nCccA
far oReiia Mcdtcea reuoiuer tur etrea ctus eihpAm, inse*
quati tamen ve'octrare, iuxra anomaiia: eiitptica: ex gen*
riam. PoRntodum Angamus, Mtdtceum mintmcrcuoi-
ni circa iouts giobum , ted tantummodo rransAtri limui
cum iouecircaSoicm per circumferenti A G P ; tunc qui*
dem conditura Retia tn Pictumediceo K , qu a duogtobi
Iduis fciiicct G , & Medrcct KpcnAies, & acquthbratt int
aethere AutdiRimoponuntur; neccRe cR , vraradnsfdiari-
bus ambo gbdbi circa ^otennotm rur, vt vedts natutaexi-^
gtc, (ciiiccr %quia radius S K tonator eR radto S G , tardius
mouebttur Rota K , quam gtobus ioui aits G . & proptered
iiia non aRequeturomnipoexcurfum iouiai s gtobt, ted
atiquantupeftrpedjbitd K vique ad M ; econr ati Mcdi-i
ceaRettattta tntctiigatur in Nouimed c<ro (R , quia radius
SO n tin orcR rad iob G , neccHatto Reiinta O ceicrtnsmo-
utbitur, quam iouiaits gtobns G , tdeoque at.quanttsper
promoucbtturabO vfqufe ad L , fcit,ccr (tcunonm ordi,i
nem Rgnorum.abjOccatuad O rtuto, Acutr econtra io fu*
premo Rtu K Rcita retroccRcrat contra ordinem tignorum
a K , ad M, hoc,rnquam .n^ccRimofcquiturptoprercautas
aiiata^. Modo componanrua.dtdiiMo motus, vtreucra^.
ambosexcquttur Natura, ficiitcecA^t morus anomaitarRci*
laem otbeeiitptico A K Pcitca loutsgiobum , partterque-*
luppttcr cum adiunda ciiipA Mcdtco ettea boiem reuoiua-
tur,
97
tu r. quia h$ du$ cauf$ permanentes, & tmmutabiies funt *
quambet fuum effcdum producit, fcihcet periodus ano-
maita: circa iouem dependens ab immurabdi fette radio­
rum poiartunt G A ,G H ,& c . perpetuo anomaiiae perio­
dum eodem tenore perficiet, nmtfiterqucrcitqua caufa,
fcdicetreuoiutto iouts,5c deiiacctrca Soicm perfeuerans,ea­
dem varietate producet,tn Pienimediceonimiruru in K,fiet
fetnper retroccflio K M ,& in Nouimedtcco (J fiet prom o­
tio antetiusO L;hoc,inquam,fequeturneceiiatio,quia Me-
dfCeusnonedaiiixus,vrciauusin peripheria rotae A K P,fed
cd penfiiis, & om ntno foiutus,!iberequeinacriaere dutdttli-
m o fertur, ne dum circa iouem G, ied etiam citca Soiem S,
proindeqvim pqfUbiie prorfus videtur,vt vn ueriaii Natu­
rae )cgi notubiciatur,qug precipit,vr omnes planetae in $the-
te iiuido penduii,quo magis 4 Soic recedunt.tardius itinera
fua peragant; quare fatendum ed, Medice; motum A K P .
retardari in Apojouio K,acceierari vero in P eri;o u io O .
§i igitur hoc vcrum ed ,fctiicetfid uo efferu s femper ab
ijfdem perieuerantibuscaufis pendeatesconfequuntur; igi­
tur duo motus,anomaiiae tcdicet.RL retardationis timui per­
petuo in motu medioertreperiridebent com m ixti,& tm-
piicati, nimirum periodicus motus anomaiiae versus Pie-
nimcdiceum K exercebttur quidem led m o ra ,& rardttate
affedus, retroceflionc fc ii:c c tX M ,& e c o n tr 4 curfuspe-
riodicus in Nouimediceo O merMacabttur iane a puiiiia
promotione stefi^ ab O versus L; His politis fupponamus,
Medtceum fuzanomait^ periodum incipere ab Apojouio
A p c rK viqucad P ; & quia in tota hac)fcmipcriodo di-
dantia Mcdicei 4 Soie mator ed mediocri difiantia-.
S G , quandoquidem femieUtpfi^ A K P recedit a 3 o)c v i­
tra axtm P A , & quo magis dtdantta Medicci 4 So!e au­
getur, eo magis tcaits eius yeiocitas circa Soictn minuitur, Frg.
vtdemonfirarum c fi; quare in tota iemieitipSs A K P M e -
dtccus tanto tardtuscietur (upramedtocritatcm,quanto di-
dautiaSK. tupetatmediocrem d d h n tiam S G . Recorde­
mur poftcd,Medicet motum fecundum ptdmetn fignornm
N ftett
9!
fieri ah A versAsK P,pariterque motns circa Sotem. Ama!
cum ioue fecundum Agnorum ordinem peragi, io hoc, in­
quam,motu Mediccusatiquantuium retirdatur, vtdictunn
tA,fciitcetttanAtussteHa:ab A versus Krcmoram patitur,
eiqueobA(iitur,acrttrorsumrepci)itur, fed interim Mcdi-
ccusnoa aueUiturfeparaturque ab etuseUipA A K P; nam
in ea tettnetura vtrtute magneti anaioga ; igitur huiufmodi
retardatio, & retradto versus Occafam obAabtt motui Me-
dicei versus Ortum in fuo proprioorbe; (opponamus tam ,
quod in motu per quadrantem A KretroeeOcnt Medtcrus
per arcum K M . itavr fi fuerit exempti graria quarrus Me-
diceus, qut 6 fotummodo circa iouem, non-autem circa
Sotcm rcuo! neretur,percurreret quadrantem A K diebus 4*
H. ^ m. 30. fed fuperucnientc tmpedimento retardante
per arcum K.M,vtdi&unaeR, vtperAciarextremam parti­
culam abMad K , requireretur tempus aiiquod , ponamus^
requiri H. r. m. 17., igitur compoArus motus retardatus
atque modi Acatus ab A ad K etAccrctur diebos4.H.4. m-47*
Jctbic prccipud antmaduerrendum eA ,quod, iteetin A di­
cantia ASoic At mediocris, in puncto vero iv maxima, non
inde (equitur, vt prope terminum A retardatio At nutta , &
continuis incrcmcntisaugtatutvfque ad lupremam diAan-
tiamK;, quia, vtintemmate quarto offenfumeA,Medicer
C^.i$.motusvmibrmitcrretardatur, &modiAcaturprope termi­
num A, ac in K. ,nec varietasintercediranimaduerfionedt-
gna; A igitur motus proprius circa iouem per A K. vnitbr*
mi repuifu, (eu retnora modtAcatur, hairebit tatis motus
camdcm inacquatitatcm feu anomaliam , qua Ecccntrito
auteHipA A K Pcom petit, hoc fotum difcriminetntcrce-
dente, quod huiufmodi ntmirumcompoAtusmotus a)i-
quanto tardtoreA,(ongiottque tempore completur,quam,
MediceoettipAm proprio motu percurrente,coperar, A ctr-
ca Sotem minime ageretur.Hic iam notandum e(i,morum,
& periodum anomatiar modtAcara: Medicci ex daobus
ciementis componi ex motu nempe proprio in eihpii ,
prout iotumpiodb circa ioucm fettur, atque ex retardatto^
ne-
1

pp
ac i motu annuo iouiaii dependente; & quta numquatn
contingit, vt \ nus motus fofitarius abiquc aiterius mifcci*
ia obfcruetur, cum numquam luppitcr cefietd rcuoiutione
circa Sofem , proptcred nos taii pr^iudtcio tenemur, ac per-
fttademunhmuimodi motam modificatum proprium Gbi-
queeonnaturaiemefie,ac Mcdiceo com petere,nequevm
quam prxtudicium conuinci pofiet,nifi vnaex his caufrs
ieu dem entis, modificatum motum componentibus, tol­
leretur, & A reiiquafegregarctur; attamen nome non funt
huiutmod! mixtura: motuum in Natura; fxpe enim fxpius,
nedum dux ,fcd etiam trc s,& piurescaufx diuerfimode
mouentes fimuioperantur in eodem fu b ie R o ,q u x ,R ia-
tucrint,reputabitur iiie motus vnicus,ac hmpicx.iicet f um-
ntopetecompotitus fuerit.
bed vJterius procedendo, dico, quod continuato Medi­
co motu a K , ad PcfHcictur modthcatio tanta prxeise*
quanta in quadrante A K ; quiaduda quaitbet rcdaiinca
B L) paraiitia maiori axi A P.qux ciiiptim in duobus pun-
dts H. & D mtcriccet,dux diffantix a Soie $ B, & S D repu­
tari pofiunt inter feparaMeix, etuntque xquaies inter fc, &
ideo tardttates, inde fluentes, motumque pctiodicum ftx-
nantes, eruntinter fexquaks, & , cum non potlitafHgnari
ditfantiaaSoie in quadrante A K, quin aiiaei xquafis tnte-
itquo quadrante K B repetiatur; hinc fcquitur,vt omnes di-
Aantix a So fc, qux in arcu A K afHgnari poffunt fimui
fumptgfintxquaicsomntbusremotionibusa Soie, quxin
arcu K P reperiri poflint: fed quot, & quaies funt remotio­
nes, tot partter, & tates funt gradus tarditatis in ambobus
quadrantibus refuftantcs;ig!tur m orxom nes,qnx in qua­
drante A KeRici potiunt, xquafcs funt ijs tarditattbus, quae
in rchquo quadrante K Phunt; ^qu^ igitur p rx c ise ,& ea­
dem periodo motus Medicci modihcabuur in quadrante
A K , acin quadrante K P : vetum tamcnefl, quod arcus
A Q, vfquead Pfentmcdiccum n.aiorefiatcu Q_P,ideoque
m otgin eo fad^ oiutiusperfcucrabunt, quatn tn itio, f:d
ncu:t$ prxeipuum, & proptutu Mcdtcei nertodum aiteranr,
N a. vt
! 0O
vtin prarcedmtthus lemmatibus b^enGim cf! ;qn^pt-opt^
habebimus periodum compotita n , fcu modtticatam tar­
dam versus Apojouium A. velocem versus Pcniouium P,
quia &RtS angulis B G A , & 1 ) C P $quahbus inter (e ia
centro ellipGs habemus duas proGaph^erefes m ipfo loue
G , vnamphyGc$, & realistardttatisvcrsus Apojbu'um ,al-
teram optic$, & apparentis; contra in Periiouto, cum an­
gulus D G P maior Gt anguio D G P exceflu proBaph^reCs
C D G . Patctigiturexdidis, motumanomah^ m ifbtn i-
ter retardari, & eodem ordine ac periodo abfoiui, quo effi­
ceretur foiitarius motus Medicet, & folummodo circa lo-
uem, non autem circa Soiem ageretur.
Accedamus iam ad inoriores arcus, (cilicet So!i vicinlo-
fes. vt eff P O; aio, periodum motus rerardati.feu modiGca-
ti per arcum P O c&e prarcis^ Gmilem, aequalem, codcm-
que tempore tranlgrcffam, & eadem periodo velocitatis.ac
eRitla, quiinarcuRPpta:ccGit, quoniam reda R O bifa­
riam in G fecatur, diGantia 4 Sole S O $que d e fie t a me*
d io criS C , ac maior diffanriaS Kcamdem fuperat; igitur
ex iuperius didis, quanto Mcdiceus m K tardior eff,tanto in
O erit celerior medroert motu, qui diGanri^SC comperti;
igitur Mediceus.dum integtum arcum P O motu retrogra­
do ttanGgit d P, versus O , repelletur circa Solem motu ac­
celerato, dtdiredoabOccafuadOrtum , obminotem di-
Gantiam d Sole, precise, quantum motus diredus a K ad P
retardatusfuerat;aam vtrobtque motusetunt intet (e $quat
fes, fcilicet in fuperiori parte K proprio Mediceimotutab
Occafu,ad Ortum dR ad P fado obGabatContrano mlu re*
tardatioi P versus K,cum maior d Sole diftantian R ratio­
ne vedis tardiorem eum efficiebar, qudm medtocris motus
exigebar, at in inferiori arcu P O d P versus O , fcilicet ab
Ortu ad Occafum rerund!iur,ff{naturquc a motu contra­
rio ab O versus PdredoJupcrantcque mediocre ceterira*-
te circa Solem, ob vedem diminutam S O; quapropter,G th
retrogrado rranGtu PO repuilus velocitatis mdioris ciica
Solem fuerit O L, aeccGario Aicdiccus pcrtraaGbitfolum-
mo^
1

TOt
rnodb arcam P t ; vrvet&ardtnt P O perfidi^ te^uiritnc
tempus prorsus zquaic ei, quod in arcu K. Plnfumptum
cHi^quaptoprcr motus retardati, arque modificati 1( P , 3e
P (^temporibus ptaneaequatfbus perficientur: duda pofl-
modum quaiibet reda tinea D i paratteta axi minori K O )
qug eUipmu fecctin pundis D , & i , atque maiorem axim
ia b , ertt D b aequatis b i , proindeque excedus didanti^ i
Sole S D aequatis cor defedui minoris didantiae S t ab ea­
dem mediocri dttlantia S Ei quapropter retardatio circa So­
lem ( ratione vedts maioris S D ) gquatis pr$cis^ erit acce-
letationi ( ratione minorts vedis S 1) fupra medioc em ve­
locitatem; cumque hoc vcribcctur in reliquis omnibus
pundis oppobtisettipfis; ergo gradus omnes rctardatioms
iupra mediocritatem, per arcum K P fad i, a:q nates erunt
gradibus ommbus vetocitatis fupra camdcm mediocrem,
qui edictentur per arcum P O , eo quod omnes maiores di-
ltanti$ timut fumpt<E, S K , S Q , S D mediocres diflantias
tantum fupcrant.quantum omnes diflantia: S O, S M, S 1 ab
ijfdcm mediocrtbusdeficiunt; igitur gradusomnesretarda-
tionis,quibunt per arcum K. P,cxetcenturquoqu^perar-
cum P O ; quapTopterinduobusarcubusKP, & POgra-
dusgquatcs retardationum exercentur eodem ordine, fre­
quentia , & tempore,hi veroreputfus appticanturproprijs
monbus Medicci in arcubusetttpfis K P , & P O ^quatibus,
& bmiiibus inter (e, & atquaitbus temportbus tranfgrefUs,
iuntque vniformitcedifpofiti refpedu Sotis, fcihcet eadem
obbquiratceumrefpiciunt; ig tur periodus modificata pee
arcum K P, omeino a:quatis, fimitis, & aquati tempoM
bet,ac motus modificatus per arcum POablbtmtur.
Tandem modificatus motus in arcuO Ai;fdcm de cau­
lis fimitis ptane.&aquatisetit motut modiiicato per arcum
A K,proindequc in inferiori femiettipn PO A, motusvoi-
iotmnttrctardatusprtmariam periodum Mcdtcci refpedu
louis omnino non atterat, & initio fu.upto a maxima velo­
citate tn Pp ruenietad mediocrem vcfocuatem in M, &
taau-m maximam tatditatcm m A eilequetut; atque hzc
ex
!O t
*xph yK cainsqua!ifafc,& optica eompofita,eritp!an$ ea^
d em , qtite in femiciiiph (upcriore; & quoniam duo tranfi-
tus per tcmiciiipfes A k P , P O A , ftcet Gnt retardatio &
modificati gquaitbus tamen temporibus, & veiocitatutn
incremcntts,aut decrementis,arquejin fimiiibus difpofitio-
cib u s, &diOantusa fouc fiunt, certi cenferi debet, petio*
dum modificatam, vnitot!m tcr,& regulariter procedere,
cou autem perturbate, iicctcxducbus eiemcntiscompo*
natur,vtdtdum eff, ncmpeexnictuanomaiiz,steH3e com ­
petenti , prout circa ioucm circumducitur, & ex tetarda-
tione,quaecx motu circaSotcm origincmducir.
bx dicftsfaciiccoifigitur ,qnod fi So! non versus N , fed
Fjrg.^.versm oppotitam partem Q congrueretur, vt nimirum
i^ouim coiccumellctinQ, & Picnimediectim m N,eadem
p eriod u s,& ordo retardationis vnitorm is,& $qua)is Heri
deberet,fciiicetfupcriorcspetfemicHipGm P N A edent
pares, acquaks, eodem ordine, & periodo, ac fiunt retarda­
tiones permHmamfemieHiptim A Q_P,proptercaquod di-
O antizaSoieexdcm pianceiIenr,sodcmque mododifpo-
fitx ,c u m hoc vnicodifctimine, quod prius incipiebant ab
Apujouio A , modo a Perijcuio P initium fumunt; antea in
prim o, & quarto quadrante cihpfis motus tardus fuerat, at
in fecundo,& tertio quadrante modificatus motus vcfo x,
m odo in prim o, & quarto quadrante vefox ctbcitur, in rc-
iiquis tatdus, at cum femper curfus veioces inter ie compa-
tati, atque tardi inter fe fintaequaies, exi Mentibus nimirum
diMantqsaSoie ijfdem perpetuo, fituatiombus, ac difpoM-
tionibus ijfdem , ncccOario in vtroque cafu periodus m o;
diRcata eadem omnino ctir.

D#
^y/;C^W //af<f^%/ W^r##
C ^ . Z ^ //.

T ) R o ahfidis fynodalis conRitutione inteiiigatur idem or-


d. bis eitipticus Medicet A M P O , atque hnca foiaris
S P A , fcu tynodorum, cum maiori eilipftsaxi A Pconue-
niar. ira vt Apojouium , & Pitnimediceum in A cottue-
niant.pariterque Periiouium,6r Nonimcdiceumin Pcoin- F ^ .36 .
cidapt. ORendcndum cR , tunc temporis motum Me­
dicet m odificatum ,non vt antea nm phccm ,& tnaltcra-
tum ,fcd tardilHmum ede in Apojouio , celerrimum ia
Perijouio tnulro magis, quam in praecedenti conRituriooe
abfidis dicoromar apparebat, vtnimirum tum phy dea. tum
optica proRaphgreds valde augeatur , at periodus integra
eodem terme remporecompiebitur, ac procedens-Sccentur
in maiori axi tcclg G Q , 5 c G N $qualcs femiaxi minori etu^
deelitpds,proindequedtRatia G A a loue,paloque ellipfis,
ad Apojouium,tanto tiaioreR mediocri diRantia G Q .vcl
G N . quanto diRantij G P eadem mediocri minor c R : m ai
nifeRutn eR etiam,quod diRantia a Sole S A fitperat medio­
crem diRantiam SG eodem exccffu, quo minimadtRantia
S P , ab eadem mediocri S G deficit; cumque Mediceus
qu ttenusin eethere Ruido circa Solem voluitttr, fubiciatur
tarditatibus, atque ceicritatibus, quas maior, vei minordi-
RantiadSo!ecRieit,ncceR!aridin Apojouio A Medicet tar-
d)tasmenfurabiturabcxeeRudiRanti$ S A,atque in Perijo­
uio P velocitas eius menfurabitur a dcfe<Ru diRauttg S P ab
eadem medioert S G . Atque hic notandum eR, quod in
quadrante fuperioti A M tarditas, qua Mcdiccus aUcttut
in proiixa tHa diRantia a So!e, tanto maior erit tarditate,qug
iu procedenti conRitutionc abftdis d<cotom$ habebat ,
quando Apheiiontn Qerat,quanto diRantia S A maior cR
diRantia S & cconuerso Mcuicei vetoettasin P minor
ctit vciocitate, qua in diRantia S N pr$ccdentis conRttutio-
T04
nisafticicbatur,quandoquidem extRente G P minore qu 3 tn
G Q , fcu C N , crtt diRantia^ P maior diRantia S N ; igitur
in hoccafuReilain P,m agisaSolcre^cditquim inpundo
Nconiundtonis alrerius c^psdtcotomie. His politis, (up-
ponamus, Mediceumab ApA)Ou!o^Acurfuminthoare vbi
Soiiopponitur, & primo moueatur eo elemento velocira-
tis, qu$ei competir, quatenus (olummodocirca louem R?d-
tur.naniicR um cR , huiu(noJ) motum duplicttermodtR-
caripoRe,primo mcdtocri retardatione, vtindeoriatttrtm-
petus modtficatus. qui (it verbi gratia E,& competat dtRan-
ti^ S Q conOitutioms ahRdis dicotom $;cum hac inquam
mediocri tarditate tempore rpercurrat fpatium A M^'Sc-
cundo modo modihcart potcO, iam dldum primunlperio-
dtei morus cementum maiori terardatione iuxta exigen­
tiam maxim$ diRantiae S A conRitutionis f/hod!c$,vnde re*
(ultabit velocitas modificata R , minor quam E , cum qua-#
Rclla idemfpatium A M , tempore X percutrat; proculdu-
btomodificatavelocitasR tanto languidior, &tardtorer.t
modificata velocitate E , quantA illa mota hanc retardatio­
ne (uperat; nempe quanto diRantiaS AmaiorcRdiRanria
S Q; quando vero duabus inatqualibus velocitatibus R ,& E
idem fpatium A M ttanRgitur,oportet, vt velocitates reci­
proce proportionales Rnt tcmponbus, quibus ttanRtus
tiunt, ftquidem ambo motus per A M vniformttcr creR
centesd fun.ma tarditate in A fupponantur; igitur vt velo­
citas R , ad velocitatem E , tta erit tempus T , ad tempus X,
ac proinde tempus X maiorcrit tempore T , & in pradtclo
matort tempore Medrcea Rcllapercurttt arcum A M :arin
procedenti dtcotomaconRitutioneeum pertranfibat mtno-
ri tempore T ; ergo in fynodicaconfhtutionc motus per ar­
cum A M tantAtardiuserit motu conRitutionisdtcotomo,
quanto tempus X fuptrat tempus T .
PoRea, quia motus per inferiorem arcum M P refpeRu
F/f.gd.SolisrctrograduscRabM ad P , ab Ortu fctltcet ad Occa-
fum,(cd interim Mediccusicrturcirca Solem abOccaiu.ad
Ortum,fctliccta P versus Ai,; & quia diRantia A P nnnor cR
di-
^ ^veUKutstcrafurnqudni exigit vpebs m ^ o ; b <^r C itieo
jutmimodiiwciocuasaFvuersus M opppnitur 6cobQarrer
teogrado motui ab Mt uetsus F t at quia.d^appaa S o !e $ F
m ato red dicantia bt M .oportetj. vt vatocitps steiiatin P
yorsus€i.oirca:Spiem ratione! ved n , mi oorHt veiocitate^
tiuM etn n eiiz io' N conituupe. vt^i wrum ^n bac synodi-
tacandtMutidHercpuMu&eiu(detHtStcii<cdcbibor3 S iint, $C
jnm aseiiicaces!eis#quim copititupone dicptom t-N edir
ciebantur i cum tguut repuiius.& cbntranitentiadcu rcr
A $nanom otas stcHj&abM ad PtorptdiQrGbatquciangub 6
dior,nccc&ecd vt orotusmodtiicatus,qui remanet, dc quo
mouctur per Ai P tvciocioriittarduate moderata * qua ip
dtcMomaconRitutioncideaa Medtccustprcbatar-ii) * tr
*r'HasdcdacatiAOUto,?ubd motus perarcum M Fj, vique
ad Ptrijouium petedpartter Jupiici ratione modtficaritprir
imo adhibjta m ^ io cei n tor a^ &qenitentia, Atesis.,i i
drthntiaSN^poitea minopt,dc itagU'diori ^epujiu^& obr
dtacuio ^vt exigit,veiAis.diitantiaS P uiaibr,qtniu!^t N ! qui
rcpuifasin$qua&^omfj[b,:Rpjgrcp3ntuf cotitranaiutaiciR
propriam veioctcaMm-r quaMedieeuspuca touem m oucci
dcb:rct,,rciuitabu modiucata ydacitas. % eopfbtuttonidt-
cotomae competens, uttnot veio^itate muddtcata Y ,q u a:
^nodtea: coaibturtoni conucntat ;dupponatut-modb< stei-
iam an dtcototnacoadituttonq pqrcurrerq.preuat Ai P vc-
icw tate atquqttga^pORe.V^fdddu iyuudtca cootHtdSr
tione idem eibpiis ipariutUtM F.ppruuvaturyemebatc
tempore Z n g itu r id^m ipadum ^i PstraqtigifMf ab-eodem
M ediceo mdteot^ata condit uttQUQ ^a^du^ata vciocitatc
^ *.&. tempore V,atque in iynodicacon^uuttone cum pet-
currtt vctocttatc modiiicata V ,*tempore Z ; protndcqub
cruutom m nb veiocitates propottipuaies teutpot^bus reci­
proce, quaodaqutde&tfrJnbtqs.tu^rynt&rnitter.Cfcfcejt-
xes; quapropter ncutt-yeio^ttA^,mpdtdca^,^ maior c d w o -
iddicata vciocuate R(ttta t^npu^ Vmdioyient tempore !&;
yatet igim e, quod cMSPt McUg perAuMtAU Cpnibtunoac
L ' O iyno.
T*(M
P*hsSibri ^efbcttateth^diftcdita
& m mori tcmpote ^qufim in cottftimtioac d c c c m ^ :atta*
m enptidsatcus A M tranftgebAMit'minori vefocrtateCU
qudm E , & tempore X m aiori, quam T .q u o d ia d ic o to t
maconfiitutiOnerequ<rcbatur;er^o incooditutidncfyno^
dica arcu: A M percurritur mmima vefocitate ii. / & proii^
xo tempore X * at arcus M' P pctdgitur maititna vetoctMM
Y , & minimo tetnporeZ-; t^uapyoptdrpytioduaaniotnaitta
in hac cOnfMtatione^dodiea erit ntu(*d m agi: dRbtm ia^
& irreguiaM ,qu^m anbmaiia tonfbtutiontsdicotomaB:
quae, obfui (impiicitatem , 3 c ordinem, Mcdicci proprta &
namraiis exidrmabatur, feu potius ei tribuebatur; atramea
aitera anomaiia fytiodiPt^ qwae enormi dtdbrmitatc aibei-
tur,vtnou a,& (uperaddha amomaha concipitur,& vfut*
pat u r, qu± maior* p tofb pharreb phy tica ,^copt*ca meMfu-
ratur.
Si pofimodum animaduettamu:,exceHum temporis X
lupratcm pu:T*qua!cm &r6cfiecacenaite*)poris V fupta
tempus Z ,edquod meofurantur d retardabouibussteiiaB^
&quant6di8antR S A^HpetutdiAatwiam^^5tanto rerar*
datto fynodica fuprema <fbperat fbptumamtutardationcm
dicoromam. pariterquOquantb diAautiaS P fupcrardtOan-
tiam S N , Mntd retardatio inbma fynodica dencit ab inh-
ma retardatione ditxrtoaha ^ uiique estccsi!us^i A fupm-t
S Q , tquaiisexceHui S^P^iapraSN^qu^eaoenus,dcdeA>
f^as compatati ad maximam dHtaMiam fiouisd Soiepu-
fiiiii,& ihfenfibifcsfunt ;igAut-otCtffustempohs X fupra
tempus Tproxtm ^ fequaiis eAvxeedui temporis V fupra
tempus Z ) quapropter duo exWtma rempotaJC, dtZfimad
fumpeafere zquabaetaM duobn: remporfbusintermedids
T ,& V;fed tempore T V transferebatur Mediccusab Apo-
jouio A^ad Perijouium P iadicotoota ton#'tutione;ag^
tui ^quaii tempore X Z in hac fynoUkudWtfhtuttone Mq*
, dtceus pcrtranhbitfemieiiipfim A M P^tqaaproptc^ht&t
.anomaiia fynodicabr vald^dibbrmi^aibiioMinds tnteget
ttaobcu: ^quaitfcre tempore pttficietu^ci'qao^drco*omar
to a-
'o ?
non^iaMionisperiodustranSgebabM. ^
^nFacik poRmodum percipituy ob eafdem rationes * quod
in tranCtu Medicet per iemieiliplim P H A dcnuo repetat
damdcm inzqualem anomaliam, quam iu precedenri (e*
rtaieiiipR exercuerat; du^ia enim qualibet rccia lmca B H
parallela axi minori ,caniun<Rifque iolaribus radiis B S , dc
H S, erunt hi zquales intetie, dc ideo retardationes, & velo­
citates mndihcat{,qu{ in hiice iocis exerceatur,, erunt pia-
ac squales interis , habiles nimirum ad percurrenda ipatin
tquaiia temporibus ^qualibuaperareuseUipUs vniformitet
ad 3oiecn inchoatos, & proptere4 aeceni? cih vtjn tota ie^
micilipli P H A*m otuaom m i)o Rmilis,^quahs ,dceodcm
tempore hap, ac tn iiemiellipR A B P;dtifttcnttM noo in
h oc, quodiniem ielliph A B P arerm inoiuM m attr ditant
pctwm turadmaxm M m velocitatem tn P ,a t in (emiellipH
P H A contrario otdtne proceditur, d m axim aeaim velo-
citare ia P,dccM iccndo,tpt*u*wtut)ad iummam tardita­
tem in A,proindequeioptim a&wielhpRphy:ltc^dcopti-
ta ptoAaph^rchs iemper tubttahidebet d mediocriimagina
rio *iio motu cooRitutionisdicotomae; at in fecunda (cari?
eliipli eadem proRaphztcHs motui medio imaginatio ad^
dcndacR^
Vocatur quoque axis Cnodics coaRitutio, quoties
tiiomum P in ilenim edtceoconRituitur, atque Apoio-
m um AitoNouitnesdiceo tncidit io baepanoet conlhtu-
tionc anomalia erit omnino lim ilis, & eadem inpquahtate
atfcda^ ijtdcm temportbus p erara, ac in aitera iyuodica
conthtutionc hadenus exp ilata contingebat , quando
Pl<oimediceum*& Apotou'umcotmcidebant ; hoc autem
Rscde odendi poteR, quiadiRaotia Med:cci P a Aoie i Iciii-
c e rb P , m odo m inotetitdiRannaSN conihtuttontsdtco-
t e m s , & ideo itclia in P minus retardabitur reipcdn Solis,
quam m N , ptoindeque mottts veiox ptopnus Medicet te-
ipct^uioms per arcum P O minus retardabitur, quam in
dtcotom aconfhtutionciaN ; & quotictcumque idem mo­
tus mmusretardatur^ tuueuioditicatus v d o u o r tenraner^
O x tgi*
ro 8
icitur motus per a r c u r b ^ ^ ^ e l^ b r e r ^ : qui thconfH-a
putione^ieotoma efUciebara-r, ^{nobte^sa breuiort rem-
pacepfapreroau (36 ftpe#ids^X )W i!^, (cPi^t-iuxt^ difk^
rcnnarntdifiantiarum SP^dcS W&rquOniim petiddeeii, H*
prorsius mdMs per P<? retardeAtriiniPlrwimcdiceo.aci^
Nr^uimediceo, dumtnodd repuifus, & tarditatesa:qtia)c9
finrinter fc; igitur curu Pienimedieenm cfHeietur in P,.eris
modfhcatus motus per P O $ q u a !is,:& vnifbrmis eodem"
que tempore pcraAus> acoompetiswMemartui P O,ou<rw
hJouimcdiceum ceiebMtur M 'P ; digerant fbluinthodd itr
hoc,quod in pfra:(ienticon#huttoRe motuspropriu^netleti
PadO eRdireduSabO ctaktadO rtutn-* repulfus vero, 6c
retardatio contrario ordine efhcirur ab Ortu ad Occa-
funit at.prius,quando-PcoBfHtucbatur inN ouim cdtccoi
motus RcH$ per arcum P O retrogradas erat^retardabasuri
que non i mora * 4 cd d diteAa velo&itatesauda^irca Sohmi
abO ceata <ad O hum y iraqaedu vtcoquecafu^qo^ serar*
datur, quiaicm pfrea m tra , qu? a So!e pendere ipii
{quaiisefl^ femperqueexadaerso motui propsio Medicer
contranttitur, proindeque eadem planemodthcatione, &
tarditate eum afhcier. '
Procedendo poflmodum ad infimum arcum (& A , hie
pariterminimadinanua^ A,ratione VL^iscivcaSoicm , af^
fert velocitatem tantb maiorem mediocri, quamodiSiantia
^SoleS A m m o r S O , rdcdveiocifUmecircauNferetur
Mcdiccus circa Solem ab Occafu ad Orrum, (cihcet ab A
xersus O , & hoc grandt impetu contraponitur mediocti
motui retregrado Ocllulae per arcum O A , aqu o nunquam
difcedtr, iguur in taiicafu motus mo i&a(u&per arcum
O A vatd& tctardabttUrs cumque taiis retardatio meniurc*
7 -tur Adcfcdudiftant $ S Aadt&amiaMCdtocriS O^ &!ptius*
quando PicnimedrcoOin Acekbraba<ur;-setardattoabcx*
ccilu difiant)$ S A fupra mediocrem ddfantiam S G men-
furabatur, cmn itledefcdus $quaiis (tr huic exccHui, neccf-
fanorcpuHup, & retardationes ^quaitscrur-rinterie, qu$
applicatae etdem motui per arcum O A?qui eidem Mcdioeo
' <^ circa
M)?
cRca hmdm com petit, feqnitur^ vt io vtrbquecafu motusr
modifrcatus fi t .ptgcisc $quabs vnifbrmi anontaii^, & co-*
detn uenTporeitranfa<Rus, proptcrcaquodiieroper cxced usj
arque{defedpsdtRadtaruQi dSoicinreipcduad mediocres
dtOantias dicotomasiunt exdem, &ide6mccetncnta, & de* 't
crementagraduum tarditatis eruot omninointerie atquaiia
in omnibus iocis corrcipondcnttbus; quapropter dubitan-*
dum non c ii, quin in qualibet poirrioneduatum concitu*
tionutn Abbdisiynodtc?, iiuc Pienintedkcum ,aat N oui*
Uncdtccum: in Apoiouto conUituatur, iemper morus modi*
Acanonca&edus MeJtcei^odem m odo; eadem pro^aphg^
teiteodenique tempore ediciatur. Tandem ^quia nedum
in conilttutionc Abtidisdicotomat, fed etiam in ii)a A bli-
dis iynodte^ primum eiementum motus proprij Medtcei
in citipii retardatur, ncc vmquam taii retardatione denuda:-
tum a nob:srcpcr)r! poteii,. cum numquam Iuppitcr cctfet
ab eius metu circa Solem ; periuaii erimus, motum fim-
piiciorcn), & minHsatteratum,nnnu$qucirrcguiarcmin­
ter omnes, qui m ipiis Mediceis apparent. eilc propnutn, &
connatcraiem earumdem stellarum in iua elltpfi, cumque
is in conflitutionc dtcotoma contingat ) facile periuade-
mur ;.atiomaLiam illam modt^earam Hmplicitlimam , &
& propriam; atquenaturaiem eOeeiufdetn Mcdicci .cum ­
que poHmodum videamus,in fynodicaconOitmione m o­
tum Uunt tnltgni aifedium aheratione; putamus nouum
q u id in etle,& iupcraddttum prim ;u$iiiiiim p!ici anoma-
itx conthtutionts dicotom ^ & h^c omnia declarart debuc*
ranr. '
** f' *

f: *
T )O n q ad m dua: prxcipua:confhturiones ^nodictz Abr
JL iiotsarquedicoroma: expolita: fuerint,facileinaepct-
,Optentur varietates tn coidiituriotiibusintetmedijs fubfe-
cuturat; hae-autem quadruplicem varietatem admittunt,
. prout
no
prout Mtdieci eMp(Sstiu6quc axts maior diuerRmod^rt!-
tuatur .quae vt turtur pertlpiarMur,iupponatm! Soi in-S^
Iupprtet vctbm G.qucm McdiceieiltpGs ambiat A \i' PR^
huius Apojomum (ir A# Perijourum P ; cumque lihcalo-
^ ^ ! . ,i a r i s S G inter axtm maiorem A P ,& d :apoiu m M Rintcr^
cipitur,tunc rei Pienimediccutn B inptim o eH:p(i$ qua­
drante A M c3 #itunur,vt in prima Ggwa, Nouimedictum
vetb D itucm o quadtante P R , & h$c ctitprima conRttu-
sio intermedia. Ecoatta , permanente adhuc foiari Unca
M cod cm G tu SG ,p o tcA ,in q u am ,So i in parte adueria B
coilocari, tunequetn pundo B Nouimedrccum eGicietun
in D vero Pienimvdtceum,atque h$c erit fircu nda conRi-
tuno intermedia. PoBmodum irnea ibiarisSG.iecetiecun-
dum quadrantem M P, & quartum A R in P.& E; Equidem
Nouimediccum hatm Fin (C€uadoquadtaote*& Ficnimc-
diccum in quarro quadtante E,erit hzc tettia conBitutio in­
termedia; Sed tranlpoGto Soie versu* E,vtnimirum ibidem
Nouimedtccu celebretur,atquo Pienimediceumin F,habe­
bimus quartam intermedram conditutioaem , & in h ifc e
omnibusconibtutionibusfemper Apojouium iy nodicum
eritpundum B,veiE,qu od propinquiu scd Apojouio ei-
iipGs A,atque omnes habebuntduas mzquaiitates, primam
iiiam nimirum propriam Mcdicci,quatenus reuoluitutcit-
ea lo u em , atteram retardationis, qu$ i motu annuo iouia-
tidependet; qua femperin PienimedtccorVciNouimedi-
c c o B v c tE .q u o d A poiouio proximus elt.inirium ium it;
vcrumtamcnhuiulmodt inpcrucoicnstctardatio.ieu mo-
dificatroiempcr minor eR ca,q u z conBitutioniablidis sy-
nodtcz conuenir, maior vero rlla, qua:con&itutioois Abti-
dtsdicotom z.propriaeB. H^comma in primo cata tan­
tummodo oBendemus, ex quo retiqua patebunt; fiat ergo
diR ntia Ga aqualis G A ,& diRantia G m , aequalis G M ,
partterquedtRantia G p aqualis G P, & tandem difiantia
G r squalis C R ; mauiteRum c ii, quod diRantia a Sole Sa
aequahs ent diRantiz Aphelia cotbtuuonts synodica S G
&di&MMtA S m etu aq u aiis diRamiac Apheiiz conRttutio-
*rt ^
tdtdicotom-x S G M & econtridiRantM dpzqualis erA
diRantiac PetihelizconRitutioois^ynodica:, & denique di*
RanttaSrzquahsffitdiRantiaE Perihefiae conRirutionis di*
co fo m ?; hinc facile percipitur quod dtRantia S B minor cA
diR antiaSa.m aior vero dicantia S m ( proptereaquod,ia
e!!ip6,G A maior eR* quam G B ,a t G M minor eR eadem
G B ) proindeque retardatio* quam motui Medicci in arca
B Fcon&rt dicantia S B , tanto minor eR tarditate a diRan-
tia S a conRitutionis synodica: dependente, quantum S B i % * * *
minoreR S a * paritetque retardatio dependens i longitudi­
ne ved isS B , tanto matoreR tarditate produda a diRanti*
B m conRitutionis dicotoma:, quantum S B maior eR S ma
eum igitur mora* & repuifiotn B minor fit retardatione
tonRiratioois fynodicae. & maior illa * quae dicotomae
tonRttutioni conuenir, deducitur, quod motus tardita­
te moderatus a B vfquead F velocior iit.qu am in fyno-
dica conRitutione, fcd tardior quam ia confututione dico^
torna. !dem prorsusinteHigidcber in reiiquis quadranti­
bus, vt nimirum motus modificatus per totam hanc men-
RtaamMediceameonRrtutionem minori iuaequalitatisaf*
Rciaturanomaiia, quam iaconRttutione fynodica, maiori
vero* quam in dicotoma conRitutione alteratus fuerat; at­
tamen quiaanomaiia conRitutionisdicofom a, vtpore Rm-
pUcior * minufque aiterata .ccnfetur veluti propria, dcpe­
riodica Medicci pfanctz.propteredm hac intermedia con"
Ritutionciacile perfuademur, tifam in?quahtatem,dico^
toma: periodo fuperaddttam , eRe nouam anomaliam -
Adnorandus quoque cR RtuseUtpfisdn quo huit^modi no-
uaproRaphgrefis fynodica appifeatur ;oatn ;in primo qua­
drante B F proRaph*refis femper eR ablatiua , retatdaa-
qoe motum Medicci, fed , eum appheetur arcui M f , ia
quo ex fui natura motus Mcdtcei velox cR, fcihcct a medto-
critatecrcfcensdndc Rt* vttardita* coilata minuat p r o p r ia
eeletttatem, arcui M F competentem. far* modo in rer^
aio quadrante D E anomalia menRruaMedioei celeritatem
af^tMliquamanotutpct aacum fK JE^ tardo** fui natum.
Idem
Tm
Idem contmgh ih reiiqurs omnibos <$rSadrahtrbus ^!iat raM
contiitutionum^qu^nctn fndigenr protrxiorr ex^oiitrony^
cum taris tuperque patcane; quamobrem ab eifdem caut^
In quatuor omnibus conRiturionibusaberari debet curtus
modificatus cuiuslibet Medrcci, minus^ quAmin iynodrea
conRitutione< & m agis,quam indicotoma; verum tamen
eR .quod temporum (patiad Plenimedrccisad Nouimedir-
cca non erunt prorsus inter te aqu alia; quotictcumque
enim in ttafitu ab vna ad aliam tynodum intercipitur Apo*
jouium marori tempt^rcabtbluerur v.g*in primo caturetn*
pusa Plenimediceo B ,a d Nouimedicerrm Dbreurus erit
ipatio tcnrpotiSa Nouimcdicco i) ad Ptcnimcdiccum B^
proptereaquod arcus eltipus B F L) miner cR,quam arcus
D A B , & tn rllo motus pro-prios Medicei velox cR prop&
Perijouium P, ted tardruscirca Apoiouium Atquaproptcr
ab hisduabuscautis primum temporisintcruaUumbrcuias
cedditurtecundo. idemcRoiudrcium inrclrqnrsaliis caA-
bus. , . .... .............. t . .' - e '

^/W /rre. C^.dT/dT. , "

# ^ V m praeter aoomaiiam menRruam temporariam ^ tu*


btjciantur Medicer mcnRrua: quoque anomaha per-
ptr u a , cui nomen varretatrs tribui (edet, perquirenda: pa-
rtter tunt phytic$cauta huius inaquahtatrs ,qu$ crus natu­
ra cR , vt in omnibus menRruis reuolutionibus^ abique
-vlla exceptione temper Mcdrcci curtum aitetet, atque pet-
-turbet; in tupcriorr enim temicircuio versus Picnrmcdi*
ceum steiia curius acceleratur i prima quadratura vtquead
Plenim cdiceum ,& rnde retardatur vique ad tccundam qua­
draturam ,Aqua dtnudcetcriorhtquouiquc ad Mourtne-
ceum perucniat, & tandem rursus retardatur^nuouique
primam quadraturami attingat , tedditunque conrprcua
. hurulmodr in^qualitasin locis ihtermedirs.rotcr quadratn-
ras^ tynodos. M odo vt cau&Jauius ct&dus^pxrtcipiatur
f denuo
rr?
den^#ad pcnduW & veAis proptietates redeundum 'M
igitur !ibra A B horizontaiirer conuertibiiiscitcaccntrum
S , & in oquahbusd centrodiffantijs duo^quatiapondera-^
G N ,& H O (u(pendantur,cxper!etiamagi(train h oro )o giisi% 4 p ;
ex rotis dentatis compofttisin qutbus apponi foiet huiuf^
modi tibra horizonfaiiter conuertibiiis,videmus,quod vic­
tus mortua prementis aheuius pondetts perpetuis oiciiia-
tiomtms horizontaiibus hincindecitcacentrum S vertit ii-
bram A B,6untquehuiufmodiofcittationestitdctnfea)per
tem poribus: it poifea in duabus pariter tquaiibusdiRantijs
S A ) & S B maioribus duo pondera $quatia N ,& O fuipen-
dantur, efHcicnturconuerfiones etuidem iibtas tardiorcs.it-
C^tViftustOOttua iibrarn ctrcnmagitansfit femper eadem ,
hoc,inquam,accidit, quia centrum grauitatis duorum porr-
detum G , & A incidit in pundfo C intermedio iutcr G ; &
A , &proin8i?'amboTufpcnta cenicri dcbcnrex pun&o C .
remota iciiicetacenrtoS,m iagsquam pondusG N fufpen- ,
fum inerat, non iecusduo pondera H , & B fufpendunruc
ex eorum centrograuitatis D , quod magisa centro S recc-
dit.quam pondus H O,quapropter oquatia pondera iuipen-
dunturtn diffanitisaequatibus S C ,& S D,&qu$!ibet carunt
mator ci! veAc S C ,vei S H, eadem yero virtus motiua !om
gtort vegetanto tardius mouer, quam bteuiori vc<3 c,quan^
rum rcctproce dicantia S G mtnor Bdiifantia SC-Tranipo*
firis pofieapoderibus A ,& B tn punc! s iE, & F cetto Vicinio
ribusqudm G ,& H ,& oquerem otis a centro S, refuitabunt
Vertigines ciufmodi iibr$ veiociorcs ^ quam in procedenti
caiu.quia centrorum grauttatum carum !, & Ldihantiaci,
centro Seruntminores,quam diiiantio S C ,& S D;proptea
reaque eadem virtus mottua vc^em minorem S i maiori
cfficacu circumaget, quam maiorem vc^em S C prout di
Aantia S C maior ei! dt&amia' S f . His drcMratis inteiiiga
tbr rota A E F B.iO cutuscenrro iitcorpu^graucaiiqudd
G , quod reuoiuaturtrum annexa rota pCr circumferentiam
circui B G E circa centrum b , Ctque motus centri G 3 B
YCtsusE, ponatutque poitea iu citcumfetcntia rotae naui^
* J? cula.
"4
t u ia , ieuvasaH quodR V p te n u n n q u a . !nqua natetp!!t
iignca A . fitquc primo vas in toto rcmotiRimo rotaedcen-
tro S . in eadem reda tinea 5 G A ; tupponaturque rota. &
Vas R V prorius omni pondere carere .quod het.R machi­
na vniuerfa tuper aquam Ragnanrem mnatct;fupponatur
pariter vedis, ieu t b raS G A reuotuta ab eadem vtrture
m otiua, & primo abtata pt!a tignea A e nauicuta & rcpoR-
tam G .tam didavirtusm otiua impeiiet graueG A vede
S G per circumferentia B h certa. & determinata quada ve-
iot!tate;atpo(tm odum transiatograui A e io c o G a d vas
V R,m quo innatat tutpcnduurque in cRrcmo vedis S G Ay
tunequidem centrum comums grauitatis corporum G ,6 c
A cadet in H tnter G . & A interceptum, entque ta!e puu-
d um futpcnRonis amborum corporum G , & A , ( neque
enim vaus V R vtta ratio habenda c R , cum nuihus graui-
tatis tuppoCtum fuerit) ambo igitur modofutpendentur ia
4i.maioridiRantiaS H ,quam prius in Gfutpcnfafucranr;tcd
eadem virtus motiua marori vede S H , tardius impeitit
grauta A , & G , quam minori vede S G pro menfura defe-
dusdiRantiaeSG.d diRantiaSH5 igitur quando in extre­
mitate vedis reponitur graue A , rransiatio corporis G tar­
dior cihcitur: at quoticicumquc ttansiatio corporis Gd B
verius E retardatur, neceRc eR , vt cius RRcmatis, fcu totae
tu i aHigitur retardetur quoque motus circa centrum S ;
proindeque vah R V rota: athxo tarditas aiiqua inferetur, i
qua prim$ua eius vciocitas moram ahquam patietur: a t­
tamen in eodem inRanti,in quo motus vafis retardatur,noa
poteritimminut vciocitas contenti Ruidi, & natantis cor*
pons A ,q u ia non adiguntur iph rota:; neceReeR tgitur,
dum motus corporis G ,& vaiis R V retardatur,vt corpus A
foiutum , & natans retineat f uam , quam prius conceperat,
veiocitatcm.eamque exerceat, &proptereaantrortum aii-
qu^ntuium excurret ab A versus R ,v t promde Hat quae­
dam anticipatio corporis A tefp^du centri rotae G.PoRmo-
dum Rvas V R rotetur quoque circa G per fcmtcircuium
B A E , Rratcred ccuttum G ietatnt per circumferentiam
BE.
B E , tunc motus corporis C retardatut fucccAIue incipien­
do d termino B , prout magis vas a termino B recedit, &
prout magis difhntia S A augetur vna cum veRc S H- Hinc
A t, vt pod diiccdum corporis A a termino B aiiqua etus an­
ticipatio Hat versus K , & prout magis recedit d centro S ,
femper m agis.ac magis anticipatio iiia cretcer.quoutque
mainma e x c ia tu r , quando ad cxtremitatemre&aeSG A
perucncnt,& hincexcurrendo vique ad EdenuofucceAr-
u& decurtatur vedis $ H , proindeque motus centri G vna
cum rora , & vaie circa S iucceiliuC acceierabttur, prout
centrum grauitatis H magis centro S appropinquatur, ied
quando morus corporis G cum rota.de vaie acceieratur*
non poterir eodem inAanti noua iiia velocitas conferri fo-
!uro, & natanti corpori K , in quo pra^edens tarditas ei im*
prci^adhuc viget; igitur aiiquantisper rettotfiam remane­
bit , nec poterir pari padit, 3 t sequaii curfu, vaAs, & rorat
veiocitatem maiorem adaquare , atque hoc de cau(a cor­
pus natans K versus R retrocedet, vt nimirum cum vas ad
Eperuencrit.corpusnatansdenuoredituatutin A .v b i ab
initto conditurus fuerat.
Rem oto deinceps vaie ab extremo Atu rota: A.repoAto-
que in iocnm propinquulimum centro S , in quo denuo
m obiiePiupernatet, procuidubio centrumcomunisgra-
nitatis corporum G. & P in iocum intermedium I , inter G ,
& P in cid ctiatq u e in I iuipenia inteiiigi debenr duograuia
G , de P ; modo cum vcRis S 1 minor At quim S H , neccdc
tihvt eadem motma virtus, qu$ vernginem rotxcircaccn-
trum S cdictebat, ceicrtuseam icnpeiiat,prout H S maior
cdqu m S i .a c proinde reuoiutio corports G cumadixa
rota velocior, quam antea erttaB versus E : proindeque
vas A V maiori vciocitaterepciietur ab M versus F .ath u -
iuitnodi veioettas retrotium non iubito, fed pederentun
Bmdo.denatanticorport P tm prim ttm ;igiturcjrpusPob
veiocitatem prtusimp eda:n. qua n retinet, recurret con­
tra motum vaiis, iaheet versus V , & proptcreA A P vetsus
i . transietetut, de propterea reipedu centri G apparebit ve*
P a io-
ioctoreius motus retrogradus ab P versus M , & propter
ta(dem caulas fuperius expolitas velocttas iiia irinum tu­
met a termino E . & maxima ctHcietur tn !oco P , & poli-
moduna decrclcendoomntno extinguetur in termino B .
F ^ 4 I. Hts dcciaratis inteiiigatur giobus iouts eHe G , qui circa
Soicm Spcrcircuium B EteraturaBvetsusE,iutpciiatur-
que i vi radiorum lolarium io n gitu d in eved isSG : adeti
pottea circa iouem rora im magnana B A E P , per quam
fertur vnus Medtceorum dtrede in lupeTiori temicircuto
B A E.retrogradeperinfetiorem E P B: ratumquoquccft,
Iouis fateiirrem in Picnimediceum A conlbtutum ntouvri
^uca Soitm ^ vn acum toue, 5 cquta eadem VMtusioians
mouct vtrumque pianctam, Iouem tciiicet, dc Medtceum,
funtqueambo penduti in^therc HmdiBimo; tgitur erunt
vetuti lulptnli tn pundo H vedts intermedio,quod centro
coniunisgrauitatts corrctpondet, Rproptcrca eadem v<s
foiar s tmpetter ambos gtobos ptancra ios ea velocitate,qu{
iongirudtnivedtsSH competit; quaproprer touiscorpus
G in hacconMitutionc tanto tardius m oucbirur, quam an­
tea, quantum tongitudovcdtuSGm inor e t v e d e ^ H ;led
quottes retardatur motus louts non potent eodem initanti
corpus Medicei A m sthere natantis retardati, po p tetea,
quod non adigttur vetuti ciauusin fua rota circa iouem ,
proptercaque vigente adhuc pnttina ctus veiocitate perto-
dtcacircatoutsglobum excurret anteriusaliquanrilpcr ab
A ad K , eo quia nutuimodi excurlus lecundum ordtnem ti-
^ gnorum ctbettur ab A versus O , tgtrur rc pedu touts G
Alcdtceus A nouam velocitatem acqutrct in fupretno ctus
Pienimediceo, & proprer rationes pauio ante expolitas,
hacc vciocitas incipere debet a termino B quadratura, per
duccturque ad futnmam velocttatcm ad Picmmcdtecum
A , & mdc denuo retardabitur, quouique ad (ecundtm
quadraturam E omatno pereat erulmodi acquilita veio*
Citas .
JExiRentepoHeaiouiaH fatellitein N ouim cdiceoP, cen*
t:um commuuis grauuauscius & iouis erit tn pundo i,m ?
tec
ter G t & P intercepto, !ded SoH viciniusc^icietut, quAta
jG ,& ideoeadem (o)aris virtus, qu^ ambos pianetasetreum-
ducir.taie centrum grautratis transferet a B versus H vn i
eum ioue maiori tamen vd ccttite, quam antea, ptour vc-
jd isG S s & H $ maiores vcR cS [ ; attamen Mcdtccusm P
penduius in aethere Buidtfiimo non cogitur nouam ceieri-
-tatem obiecundare ^fed a tarditatis gradu proprio, & pertp-
dico.quo priusadicicbarur, aitquanrisp^r retrortum rema­
nebit versus L,haec autem rettocctRo motum retrogradum
augerab F. versus M , & prom ie rclpcdu iouis vere Medi­
cet vdocitasauRaerit (en(ibi'uncreuiento pet ipatium P L
ab hac,inquam,necc(ntatesteHu!atn Noutmediceoccienus
quAm antea mouebtrur, & infuper taiisceieritas tncipictd
fecunda quadratura E , & maxamum inctcmentum fufei-
pier in N ouim ediceoP,& A nem fortteturan prtma qua­
dratura B .
Sed obirieffbrtaKeqtiifptam, me repugnanda protuiide,
cum cautae phyfica: varietattS! feu tynodicae anomaita: per-
petug Medtceorum m inim ecoivrerc videantur cum ratto-
ntbus addudts cap rd. & ty. pro fynodica temporaria aoo-
maha; abt enim odcndtmusLouts adedam in Picnimcdtceo
propd Apojouium ratione v e d s proiixioris ^ non adequi
przcase motum touiaiisgiobi, fcu centri fui ftdematis, dc
ideo repedate, 3c reata quadam tarditate adict, hic vero con­
tra deduximus,meddem Pientmedtceiseamd. ntsteiiamin
fuo epteteio non rc p d ii; fed anterius prom oucri) ceienuf-
que ferrt, quam idemmet giohus toutaits progreditur, qu$
quidem motiones vtdentur omnino contraria:, & tibi mu­
tuo repugnantes ;v t autem hutufmodt tetupuius toiiatut
contidcrandum e(f,nouum non ede inadtonom ia timui
co nponere motus interfecontranos Adiuerds cautis pen­
dentes ; qui iaiuari foient commmiicendo varios circuios*
qui motum pianetzregutent.dc moderentur, <Sc iteerm o­
tus reiuirans ex varus etreuttua n hypothetibus (it vaidi
com m ixtus, & tnuoiurus, vnteus tamen, & fimptex appa­
ret, & iudacatur; & nihiloaainui afitunoau^d ioietua, ac
dexte-
'" 3
dexteritate folent (Ingul! motus ab alijs feiungi, $c perferu^
tari vn 3 cum fuis periodis, atque men furis. Sic ia noRta
Luna cum plenilunium prope eius Apogeum celebratur,
tunc quidem vera, & reairrarditate Luna mouetur in fupe*
riorifemicirculo fui o rb is,& nihilominus verum eR , vt
Thycoob(eruauit,quod eadem Lunaineodem fupremo
fcmicirculo vera, & reati celeritate fertur: hic iam funt duo
cRedusomnino inter fe contrarij, vrpotc vera retardatio,
& vera eiufdem Lunae acceieratio, feiiteet repedafio, <St
promotio Cmul&femel in Luna verificantur ,c x quibus
porrofubfequitur motus apparensfunarisgfobr in talicon-
Ritutione , non tardus , vt anomaha menRtua tempo -
taria exig it, neque velox, vt perpetua anomalia poRular*
ied ex vtrifque commixtus,&contemperatus;hoc,inquam,
non impedit,quinfoiertia aRronomicapofHnt huiufmodi
contrarii efferus diRingui ,atquccaufae contraria eos pro*
ducentes afHgnari. Sic pariter in cafu noRro, ltcet louisaf-
fecla in fuperiori orbis femicirculo rcah tarditate adiciatur,
v t exigit fynodica temporaria anomalia , pariterque cius
motuspromotionem.&celeritatemaliquam fortiatur,iu-
xta leges anomalia: varietatis, nihilominus apparens m o­
tus erit ex his contrarijs com m ixtus, fi, inquam,contrari;
motus apparentem plancta: progrefUoncm confhtuentcs
funrveri,&rca!esefiR:dus inter feconrrarij, mirum alicui
videri non debet,quod a caufisphyfrcis contrariis pendeat,
ac proinde fi proiixitas radii folarisin Plcnimcdiceo ratio*
nc vedis tardutsimpellit Mediccum ,qudm Iouisglobum ,
neccffario vera tarditate afHcietut M cdiccus,& quia aliun­
de motustpfiusmet globi iouialis circa Solem aliquantu*
lum retardatur, vrin poRrcmo hoc capite oRenfum eR,ne*
ccRario fyRema, fcu rota annexa epicicli stella: Medicta: re­
tardabitur quoque, runc vero Mediceusin yh ete Rutdo
penfilis, & uon aiHxus veluo dauus in ta!: rota, ieu ^R c-
mate, non poteritomnino obfccundare, & obedite morae,
ac retardationi ipRus globi iouialis, & tdeo anterius ali­
quantulum promouebitur. Quare iicctduo cRcdus con-
trM'?tar(Hfat!s*Mte!entat!s!n eodem Medlteo fimulcom^
culceantur , nihilominus vere producuntur a duabus
taufis diuerfis, quarum vna alterius cxtRenttam non tollt^
& propterea fimuldcfemel agendo poAuntdentque com -
xnixtum.atque contemperatum motum Medicet cfHcere^
non (ecus,ac no Ara: Luna: motus comixtus ex vera celerita­
te, ac tarditate produettur AdiuctRscaufis,(eu hypotefibus;
quapropter vttio quispiam non vertcr.in Mediccis huiuf^
modieAcRuscoatrariosddiucrGs caufis phyficis produci
poOe.

/ rr/<yw4 . C 4 p. JT 4 T.

^ OAquamojnneseaufas inzqualitatum.qu^inreuolu^
JT tiontbuslongitudtnis Mediceorum iniunt fatis aperti
( ut fallor J ex poiuimus,remanent modo admirabiles ope-
xationes Natur$ tn eorum latitudinibus.lndicabimus itaque
primo loco neceflttatcm qua globi Mediceorum non ineo-
dem piano etlipticz iouiaiis , fed inclinati fupra ipfum cir­
cumfero debeant; & facdisintelligcnti? gratia, fuppon atutjl% ^2
Iouts globus in G . Sol in S^ atque per S ,& G ducantur teR^
lin c z R Z , & B D perpendiculares ad lineam fb larem SG ,
fintque hg omnes in vno plano conAitut{, quod perpendir
culare Ct ad eciiptic? ioutalis planum E O F per S G du-
R u m . MantfcAumeA.quod virtusradiorumfolatium.qug
globum Iouts circa Solem circumducet. eum non impellit
per fuperheiem aliquam conicam . aut aliam curuam , fed
perAmphctllimam pianam iuperheiemper centrum Solis
extenfam. Hocque ncceflitate quadam accidit fi confide-
tetur, quod vts.de energia morus circulariscirca axem ali­
quem. expellere nititut mobile rotatum a centro versus pc-
riphertam per omnium breutfUmum intetuallum eoru.n.
quiafUgnaripoflunt, hinefit, vtfiabinitio mobtlepercir-
culum aiiquem minorem circumductus futflct abeo ma*
gtsac magis rgccdcret, quoufquc ad maxtmum circulum
per-
pfrucnirerfquftandcm tn vnW p!aho extRtM ' 4
Hocfuppoftto tcpcfo idqood multoricsinculcaram e R '
quod nimirum Medicci pr^terrettoluticnctn circa globum'
Io n is, patiuntur qtioque vertiginem circa folarc corpuy,
cbmplentque reuofutioncrr ^ feu annum iouialctu fimul
cum Ione; fi,inquam,hoc verum eR,nedum probabtle.fed
neceRarium videtur, vtTf&&usco:nmtyn'S,atque vniuerfa-
iisab vna, & eadem caufa pendeat; proindeque vt ratutn
perfpcdumquc affumipoteR, qaodeadem tlla virtus,quae
giobum Iouis in p c llit, & circumagit tn piano echpttcae
icutans, vim quoque inierat ttansferatque planetas Medi-
ceds circa So 'cm , licet thtetea parftcularcs carum reuolu-
tienes perficiant circa IcUttii . Quaptopter eiuim od'ver­
tigines circa axem R Zefhccntur,cuius poti R n tR ,& Z fc d
ilia eadem virtus,quacimpellit Mediccos, ac reuoldtt circa
axem RZ^cogaf qubque,necc 0 ccR;4 d tfHcidndai;par(iculi-
reseorum reuolutionestn eodem plano, ictlicetcirta axtm
B D parallelum ipfiR Z ; igitur ab eadem coni dfuni virtute
motiua Medicei circa polos B D circun lerrt debent, ac
proinde tcuolutiohes, fcu circumdu&tones Medttcatum
circa lo u cm , quarum vna Ht H K , paral!el$ erunt piano
ecclipt ica: iouialis B O S , Supponatur modo vna ex Mcdi-
ccisflcH isinH , nimirum extra planum ecliptica: iouia'is
S O B , fupponaturque pariter ( vt alibi dtRum eit, Rellam
hanc nullam aliam inclinationem natutalcm habere, uec
impetum alium pr^ter illum vnicum ,fc Aimirutn/mouen*
di diredH versus centrum Io u isG , quii iuqdam,o<otusdt-
ieRus per lineam H G perpetuo ab ea exerceatur: poRca'
quia vcrtigocirca axem B D Rcllae H ctrcularem motum
confert, qui,inquam,nedum expellendi, & remoucndl Rei-'
lam H 4 centro facultatum haber, federiamnititut camre-'
moucrea plano mtnoris circuli H K , quem dctcriptdrus
fuerat,atqubversftsmaximum c rculum B F imperti;;qubd
aurem exfuppoRtiscaufis huiufmodieRbdusilubiequt de­
beant, dneminemdubium rruocatur, quod:c:am , atque
i multis fenlauscxperiimcatisconRluutur^ ii entrn io pun-
d o intermedio Ealicuius axis B D alligetut Alum P E, cuius
$xtremo P tonnedatur pila aliqua grauis; hoc, inquam, li­
cet At inclinatum oblique ad axim B D , vt nimirum angu-P(? 4?
ius P E B At acutus, &: digitis poAca axis B D citcumuerta-
tur, dcfcrtbetprimoptlaP circulum minorem P N ,fe d ib i
nooqurefcctjem perqueperm atores ctrculos circumdu-
d a , tandem in piano circuli maximi A C conAAet; Amiii-
ter A globus aliquis A B C D madidus vndrque At, agatur
poReavcttiginecirca polos B f ) , videbimus aquae guttulas
ex P excurrere lpiraliter,quoufque ad circulum maximum f ^ 4 4
A Cpertingant.ibiquepcrAAent, nonlecusMedicejtstei-
laH circa axim B D rotatjtfucceiliue m agis,ac magis ad
pundum E maximi circuli reuoiunonis appropinquabitur;
cumquetranslatioab H ad E fada At ab impetu, & veloci-Bt^. 4 *
tate circularis motus,quofertur stella H per circulum H K ,
poAtoquodttaAtusdidusab H a d E Aateodemteporc.quo
quartapat^reuolutmntsstellae H in iuo orbe perActtur.ma-
ni&Aum eli,quod cotem pore,quo stella quadrantem Ati
citculi H PpertranAtobtraufuerlalcm motum genitum ab
im pulfuvcrtiginis,nonquidem in P , nec in E,Icd potius iu
Otraollata erif,!n eodem mmirum plano ecliptica: iouia-
lis.exiAet tamen in extremitate redae C O.quae quidem
pcrpendicularitereleuataeRadredam H G, nec non per­
pendicularis erit ad planum per redas H G , B D, & E S du-
dum .proindcquccxtahtranfuerlali motu ab H ad E iu
quadrante periodi stella: petucniet illa ad N odum , tcu fc-
dionem O , arcus mmitum H O ab ea ^eictipti, & plani ro*
uialts eclipticae E O F .
Praeterea aduettendumeA id quod multoties inAnuaui-
mus,impoAtbrle ntm.rum e r l^ v t interatur motus aheui
naturali corpori, quin Amul impetus, & velocitas ei non
imprimatur, haec autemcius naturae eA , vtin eodem moto
corporctmprctlarc naneat,aquapoHmodu;n vlteriuspro-
ntoucti illud poteA; & quia ex hypothclt stella H nuiiant
aliam naturalem mclinatronemhabet niA appropmquandt
ccntto lours G iig u u rc x (tti natura indifferens ent ad mo-
Q tum
f
tta
imm tranfuetfaiem ab H versAs E J carebitque nimbum
quaiibct inclinatione* vci repugnantia; huic indiferentiae
nouamotiua virtus fuperuenit,qu$eam impeihtab H ver*
sus E , pendens nimirum d circuiari vertigine circa axim
B D ; cumque huiufnodi tranfherfaiisimpuifioin omni­
bus infantibus icquentis temporis vigeat* & operetur* &
aiiunde quoiibet temporis infanti* quo viget motus tran-
fuerfaiis, imprimitur f cii$ H gradus aiiquis nouo velocita­
t is , & impetus, qui ex fui natura perfeuerans e f ; igitur
quando feiia tranfuerfaii motu ab H ad E peruenit* tot
^^-4^'gradus impetus acquifjffe reperierur * quot p raeferu n t
impuiftones omnibus infantibus temporis, quo precedcns
motus perdurauit; at feiia in E retinens fupradidum impe^
tum im ptcfum fefem ouendi versus M* videtur im poftbi-
ie , vt iners, & otiofaibi remaneat, ac proinde i mpeiietur
viterius versus M , vt penduio contingit; at quia tranf]gre&
fo termino E vertigocircuiaris circa axim B D incipit con*
trarionifu retardare, atqueimpedire excurfum fciiatab E
in M , eo quod huiufmodi vettigo vim habet repeiiendi
fteiiam retrotfum versas maximum circuium E O F;ade­
runt igitur iam duaecontrariac virtutes* prima quidem inA-
gnis imprefa ^ motu procedenti H E , fecunda veto ei con*
ttarta*qua:repetiit feliam versus maximum circuium E O
F; ab hac, inquam, continuata repuKione* &conttaniten-
ria, fuccefrue primus iiie maximus impetus pr$conceptus*
mouendi fe ab E versus M, magis, ac magis debilitatur,vn-
d e f t , vreodem ord in e,& tempore veiocitasitiaab E ver*
sus M debiiitetur, quo antei in tranfrtu ab H ad E incre­
mentum fumpferat: fed aequaii ferme tempore feiia in fuo
orbe tranfigit fecundum quadrantem fui epicicti; tgitur in
Ane didi ttm porisfeiiain L perueniet remota ab F fpatio
aquali E M, vei potius H E , proindeque steiia perueniet ad
terminum extremum L,diametri H G JL, fui orbts; prop-
rereaque motus inde refuirans fados erit in fcmicircuio
maximoH N L*cuiusdiam eteref H G L . Confitutapof^
modum feiia in L , propter eafdem rationes iuperius ex^
poAr
n ?
politas, dcnu6 circularis vertigo eam impellet verius ma­
ximum circufum E O F ,& d u m ratis motus celebratur in
quolibet initanti temporis n ou i, & noui gradus vetocitatii
stelia: im prim untur, ( ficenim exigit motus natura) qui,
inquam,gradusimprefli indelebiles,podqudm stella a d F
peruenit,motum eius continuare podunt ve rsu sK ; cum-
quetalis impetus fuccefUue minuatur , & debilitetur a vi
circularis motus , repellentis stellam versus maximum-*
circulum F O E , minuetur quidem decrementis, $quali-
bus antca&is augm entis, quoufque stella in K perdudta
$qud remota ab F ,q u ^ m L , feu f patio aquali H E , at­
que in tali tempore, 8ctranHtupercurretstclla lubiequen-
tem fem icircuium , redu&aque tandem erit in H .com ple­
ta nimirum periodo circuli maximi H O L H ,cuiu s dia­
meter ed H G L ; cumque aliunde huiufmodi caufx perpe­
tuo perfeuerent , necede ed , vt inclinatio plani cpicycll
H O L fupra iouialis ecliptica: planum E O F iemper per*
maneat.fciliectangulus H G E maxima: inclinationis huius
orbis fit perpetuo ciufdem meniurtemuilaenim ratio aded,
qua talisindinatio varietur,proindeque remanebiteiuldetn
menfura:, & infupet Nodus O , panterque limes botealis H
dabitis permanebit fub eifdcm stellis hxts.
Suppofuimus facilitatis gratia.periodum circularem stcl-
!$ in mo epicyclo eodem tempore pra:cis6complctam fuif-F/^.^.2
fe,quoperiodustranluerfalisab H a d M .& in d c a d H pcr-
ficcrctur^ modo fupponatur, periodum tranfuerfalem com­
pleri minori tempore,quam perficiatur circuiaris periodus,
& tunc (ane fummacuidcntia,&faciiitate fatis fit motui re­
trogrado Nodorum, & Limitum. Quoniam tempore quo
stella fpatium H E percurrit vfquc ad maximum circulum,
nondum prxeise primum quadrantem fui otbis petfecidc,
fuppomtur, fcd deficit adhuc particula aliqua veiuti O N ;
igitu r, antcqudm quadtantem abfoluat, stella circulum
maximum E N F attinget, proindcque.podquam stella
integrum quadrantem H O trandjt .necedario pra:tcrgrcf-
fa erit teraunum E .promotaque aliquantulum vetsus M .
Q^ x fcilt^
fciiicervltra fe&ionem N fu! orbis H N L cum m axim odr-
cuio E N F;quarein Rnedidi temporispoR tranfitum qua­
drantis H O, Nodus ve! interfe&o N didorum pianorum
rettorfum relinquetur fpatio nimirum O N ; idcoque exi-
Rimabimus,Nodum N vet^b retrorinm excutrifleabO ad*
N .fciiicetabO rtu ad Occafum'. Idbm prorsbs in fubfe-
^uentibusquadrantibuScontinget; quapropter in Rne pe-
rtodi steiia non ampiibs in maximadigrefEonc H exiRcr,fed
particuiam fecundi periodi tranfuerfaiis pertran(ibir,erit-
queconRiturainterm ccH oiocointerH ,&E, fciiicer m ui-
to prius Limitem boreaiiRimum H rciiquiifc, apparebit y
tranfiRequein V ,& proptbrea Limes rettbceRiRe videbit
tur fpatio! V H ,fed acqub Nodi retrocedunt', acLfm ites,
igitur atquaii fpatio Nodi retrocefHRe videntur; infuper
quia tranfuerfaiis periodus H E M H perfeueranter efHcitur
i;fdcm temporibus, minoribus tamen ijs, quibus circuiarcs
periodi petficidntur; igitur necefieeR, vt inciinatio orbis
H O fuprapianum E O S ediiptica: iouiaiisinuariabiiisper­
duret, Kiiicet anguius H G Efem per idem erit,n ec vm-
quam creficct, vei minuetur, & hinc habemus modum fa-
ciUimumeuidentiRimumqucfatuandi, nedum inciinatio-
nem conRantcm piani orbis Mcdicci fupra iouiaiem ecii-
pticam,fed etiam motus retrogrados fuorum N odorum ,
& Lim itum . H xc omnia,inquam ,deduda funt ex duo­
bus principi;sfaciiiimis,& euidentifEmis,qui nonviden-
rurin dubium reuocaripoRe, a virtute nithirum qua steiia
adtouem nititur accedere, & natura motus circuiaris ex-
peiiendi pianctam versus circuium maximum fuaereuolu^
tionis.
PoRrcmo ioco animaduertendum cR quod Rinprinci-
F(^.42.pio creationis mundi Medicea Retia H conRituta fuiHbrin
pundoEeiufdem piani cciiptica: iouiaiis nuiio p ad op o-
tniRetinpoRherumabeodem piano iouiaiis cciipticaidi-
fcederc.fed ibidem perpetuo abfque viia iatitudine circum-
duda fuiRet. E contra fi fuptema , ac diuina fapientia ar-
chitcdonica decreuiQch Rtum eciiptic^ iouiaiis inclinatum*
pra:-
pradiAgdcHdi tribuere ^ vtnimirum mod6 ad A.udrum ia
L , modo ad Boream in H digredererur, nuiia aiia machina
adhibita pOtuidet quidem ^ciiiim e hoc edicere, (i tantum­
modo ab initio pofuidet Mediceum in H in aiiqua,inqu^my
didantia ipianoiouialiseclipticzE N S,ac demum vt N o ­
di orbis di&i Medicei motu rcttbgrado conuer ferentur, ita
vt progredu temporisiatitudines variam [itum acquirerent
relpeclu Ipatij mundani, (eu cadi deiiati, poterat inquam
hoc ed ici,(i Mediceum pofuidet in debito (itu, &didantia
a loue, atque ab eius ecliptica, in qua periodus approximi-
tionis, atque remotionis per H E M , & vicidim ab M ad H
breuiop tempord aidoiueretur, quam reuoiutio eiufdem
M edicciln tuo orbe circa louem compictur. Et hac ratio­
ne faci i !i mej $c abfque ambagi mus h ui ufmodi motus atque
varietates Mediceoium edici potuident-
Motus hic Nodoium retrogradus Mcdiceorum quoii-
bettempore, 5cdturcfpe^ulouis, & Soiis veridcatur,&:
hacdecaufa vocatur motus latitudinis periodicus, cuius
pr$cifa menfura obieruabiiisquidemedetex centro louis,
at confpe&a cx Soie, vei ex nodra Terra lubijcitur omnibus
iiiis varietatibus, & prodaphgredbusopticis,qug alibi ex^
poiitz funt, nec debent hic denuo repeti.
.De
Jf Jf/.

* r) R zter periodicam reuolutionem Latitudinis iam ex-


J T potitam, patiuntur Medicei nouam varietatem in Cut-
lu Latitudinis eorum , qu$ de nouo aduenit, atque cuane*
icit in qualibet (ynodo,ieucur(u mendruo a Pienimcdicco
fciiicet primo ad fubfequentem,lubijciturque ciufmodi le-
g ib iis:in Nouimcdiceis ac Picmmediceis nuiiam varie­
tatem patiuntut Latitudinis, ied egdem inalteratae rema­
n en t,q u z ex cur(u periodico Latitudmis pendent; difee-
dente vero Mediteo i linea loiari, nempe a Nouimcdiceis,
& Picnimcdiccisydatimci fuperadditur noua Latitudinis
varietas fynodica ,quae confpicua , & maxima redditur in
quadraturis a Soie, ace tamen hxc regula vniucrialis e(t,
quandoquidem in aiiquibuslynodicis periodis nii prorsus
latitudines aiteranrur,atque hoc cucnit, quando Nodi in
quadraturas incidunt, & Limites in Nouimediceis, ac Pic-
nimcdiccis collocantur; H vero Nodi in ip 6 itnea foiari in­
cidunt* tunc Latitudines in tota periodo fynodica vaide au­
gentur.
Et quoad primam conRitutionem inteiiigatur Iuppitec
in G , & orbis aiicuius Mcdicei D E B F , cuius Limites E ,
f(g- 4 S'& F in iinca lolariconBituantur, Icilicctin Plenimediceis,
& Nouimediceis A , & C , tunc quidem Nodi B , & D ext-
Bcntc in quadraturis. ORcndcndum eB, maximam borca-
Icm latitudinem A E. vel AuBralem C F nit prorsus excrc-
iccrc fupra eam , quae periodico curfui com petit, ncc part-
Cjp.t9.tet alterari Latitudines in totamenBrua rcuoiutione. Et
primo recolenda lunt ea , quae attulimus circa variationem
perpetuam longitudinis , quod nimirum dum Medicetts
per iemicirculum fupremum D E Bciusepicycli ferrur,mo­
tus giobi Iouisver^retardetur* proindeque M eJiceus no-
uum tealis vciocitatisincrcmentumacquirit,quod maxi­
mum erit in flcoim ed iccoE , & extinguiturin quadratura
B- His politis, dico, Mcdicei Latitudinem in femicitculo
luperiori D E B minimam eBe, Icilicetangulum A G E non
excedere inclinationem propriam ,& naturalem piani or­
bis Medicei fupra pianum eclipticae iouiaiis i quoniam
C<rp ao.in tali Btu motus Mcdicci ex duobus elementis compo­
nitur , ab itnpuhu fciliccttraniuerfali, quem vertigo cir­
ca Solent, & louem eOtcit , quatenus nititur propelle­
re stellam Mcdiccam , versus planum maximi Circuit
D A BCineciipticaiouiaii exigentis,&in(uper ex motu
eiufdcm stella:,perinnumerabiles circulos ecliptica: ioma-
li parallelos; igitur quoceletius Bella rotatur circa toucm,
& Solem , eo vehementius versus eclipticam iouialetn-,
tranfuerlali motu impclietur : at quanto vehementius
impellitur, co magisplano ecliptica: iouiaiis approximatur;
**7
igitur quia in femitircufo fupremo D E B quo magis Rciia
ad Pienimediceum Eacccdir, eo ccicrius rotamr circa io-
uem ,v t didlum cfi , procuidubio ibidem maiori vi Mcdi-Cap. tp.
cea fieiia impeiierur versusiouiaiiseciipric^pianum D A B,
proindequc Larirudo maxima A E va!d& imminuta erir in
taiiE tu. Eadem iegeinreiiquis iociscoiiateraiibus fetui-
circuii D E B , Larirudo proportionaiiter dccrefcet; qua­
propter inrcger femicircuius & E B) magis, quam quoir-
bet aiio tempore ,piano eciiptica: D A B proximus eiHcie-
t u r , idemque de iafcriori fcmicircuio B F I ) piane aiHr-
m an d u m eR .
in fecunda vero conRitutione,cum fciiicct Nodi in iinea
foiari C A cxifiu nr,arqueL im itesH , 6c i inquadraturis B,
& i) transferuntur,oRendendumeft, maximas LatiradincsE^.4d.
B t , 5c D H , 6cincitnationem orbis fupra iouiaiem eciipti-
caminfigni incremento audameffe magis quam m pr$ce<
denti conRitione; quoniamin integro fcmicircuio A i C .
& pracipuein quadratura Ltcuoiutio Medicei circa iouem
retardatur, prout exigit anomaiia varietatia, feu fynoJica
perpetua, fed quo tardius Reiia rotatur circa iouis giobum,
eo ianguidiusimpeiiitur Reiia tranfuerfaiimotu versus ma-Cgp.zo;
xim umcircuium A B C in piano iouiaiis eciiptic$ conRi-
tutum ; verum qudtnagfs iente,actorpidepianetaimpei-
lirur versus iouiaiem eciipticam, tanto minus ad eam ap­
proximatur * proindeque maiori diRantia ab eodem re­
monebitur ; quapropter huiufmodi remotio ? fcu maxi­
ma Latitudo B i , maior edacictur maxima Latitudine A
H ,quam iiabu tR diain Pienrmcdiceo prima: conRitutio^
nis, idcoque tnciinano orbis fupra pianum iomaiis ccir-
p r ic a , (edicet anguius I G B fiaperabit anguiu m A G E
eiufdcm prim^ conRirutionis, nonfecus in tota periodo
Latitudo Medtcei manifcRum incrementum fufeipier; 3 c
quoniamin rota periodo Laritudinisptrmg conRiturionis
vaide imminurg fiant digrcfliones ieu Laritudtncs, Et vt
prsiudicioquodam trtbuaturiimufhaodi Latitudo immtnu-
ta periodicae pianet$ reuoiutioni, & proinde cenfemus, in
iiia coniUtuttone, quando Nodi in quadraturis rxtRont,
tunc
nS
tunc Latitudines propus ina Iteratas permanete i A b eodem
prxiudicio fubfequitur, vtin fecunda conduutione, cum
Nodi in Nouimediccis.ac Plenimediceis collocantur, no*
ua, & fupct abundans dilatatio inclinationi B G I , iupra in­
clinationem priotis constitutionis A G Ecenfeatur noua
variatio iantudiois fynodica- Praeterea notandum eftin fe­
cunda conflitutiottc latitudinem maximam, atque orbts in­
clinationem lupra ecliptica: iouiaiis planum, vere, <Sc reali-
ter augeri, & dilatari adeo vt ii G 1 maior Gt anguio C G Fi
quapropter pljanutn orbis Gell$ Mediceas [libratione qua­
dam magis, ac miuus inclinabitur, atque Re&eturfuprapla-
nutat muiahs eclipticx.
PoGrcmq .fumatur tertia conGitutio intermedia inter
duas expolitas, in qua nimirum Nodt R , & L inter foiarcta
lineam A G, & quadraturas B D incidant, tuncprofecfopa-
tet, inclinationem M G O, & latitudines ampliores fore, &:
magis altcratas. quam in prima conlhtutionc, minus vero,
quam infecunda, ptout magts vel minus ab extremis fupe-
riusenarratis receditur.
profcRo funteauf^, nedum in^qualitatum motus
Mediceotum, quoad longitudinem,fed etiam illa:, qu$ $d
Latitudinem pertinent, tam periodicae., quam temporariae,
fcu fynodicq, qua; omnes delumptae funt ex prmcipijs fa­
cillimis, & obui;s, nedum poflibilibus, quae ab inftgniori-
bus aGronomts, & philpfophis admittuntur ; quapropter
concludere licet,non omnino improbabile e(le,vt Natura
ijfdcm cauGs, ac medijsfupercnartatos cS^dus producat;
non auGm tamen affirmare, hoc ita fe habere; feto enim in
exhauflum e fle Natura: thefautum, camquc non carere at-
tiGcijs arcanis reconditilque , quibus huiufmodi eifcdus
abfolui poflunt, fed G eius mGiturum mfpexerimus, dum
femper medijs facillimis GmpliciGImis, & o bu ijs operatur,
temerarium fortafle non erit fufpicari, a cauGs fuperius
enarratis produci potuiflc anomalias Mediceotum, atque
ha:c retineri praeter rationem non ertt, quoufquc a fubli-
miori aliquo ingenio, & faelicioti ventas propaletur, vel
nugae, & fallacia: mea: detegantur. DE
MEDICEQRVM ORGANICA,
.*-*-*. * "
. ET PRACTICA A ST R O N O M IA
L IB E R SECV N D V S.

: ^<iri C^P. 7 . ,
,t *
OMquam varietates Mediccorum In prace-
denti libro eoniidcrauimus iuxti analo­
giam , quam habqnt cum yeiiquis vulgatis
planctis, atque vtexiguntcauia > & necefE-
tates phy iica, debr^ptmodo ad praxini redu­
c i & teperiri in c$io ipfo, vt conj^ct^Qarura
-tum titeoricisconfenfus; hocautem exigit, vtpynis; d^eja-
rentur modi atque induOtia^quijbus inaquabtatcsJMctli-:
ceorum in c^io repetiti vaieant.
E tprim d quia finis ailronomiedcognoicere m otus, &
reuoiutiones c^effium corporum eorumque conflttutio-
ncs^& Urus pr<netitos.,atqueHitutos pra$noHe,cumque
hac omnia minimd haberi poHint abique ihucRigationc
mo:uum mediorum , hincefl , quod maiores noflri ini­
tium ailronomica inquihtionis fumpierunt ab ijfdem mo­
tibus medijs;igitut hi paritet in A^ediccisdnobis primo io-
cotnquirendi iunt-
Habent pianeta M edicei, vt didum cil, quatuor pro-
ptias periodos, primam rc8itutioais(ub,eifdemileiitsiixis
Zodiaci, fecunda anomatia in fuoorbeeiiiptico,tertiam !a-
titudinis,& quarta iynodica refpcdme ad Solem ,qua men-
Rrua Mcdicca nuncupari potefb ad inAar mcnfltua iqnaris.
Inter omnes periodos menRrua euidentior en ,$c magis
„ R no-
npnt;sj&nCbtise.xpof)g,&idf6 primo loco quxfttafttif^
jUa!i)c^ primo inpetiqorr ^yunfdehi stdllatnm , (5c ftcuti
bntiqui aUronomi 'Chaldcfali mMio numftrUtTm ^cnrfum
Lun^Q tis.rqdjm r,&im D erfcde^rc^crifrunt, & poflmo-
duhi fucceRb tcm^poHsitAgw^c ma^is dosfc^oirtelunt,
iic pariter periodi menHrug Mediceorum adhuc ad perfe­
ctionem opratani redactae hpn (unr,neque hoc mirum ali-
cui videri debet ,fi m tm incrit, periodos lunares poR tot
iiccnla adhuc ad ncceRariam praeciftpncnon perueniH eJi-
cet in ea tnfudartrtquamplptimi miagni Viri^ atque curtus
lunares faedius dccct nantur ,6rcon!picui Cnt, quam ina:-
qualitatcs Mcdiceoru.Huiufmcdi itaque mentes Mediceo-
rnmnon fuht atquates mterfe,fed Ccutfa:ras,vcl mentis
lunaris aliquando diebus fere 30. com pletur, aliquando
diebus 29. cum quadrante , non Iccus Mcdicei altquan-
do citibs * aliquando tetius tuam menRruam periodum
abtbtuunf; hinc patet neceUitas decernendi mediocrem
curtum inter excedentes, 3 c detreientea mentes , vel quia,
vt antiqui ccntebanr , naturales , & proprii motus pla­
nctarum aequabiles,& medi; funt,vel rates hnguntur^c tup-
ponuntur, vt adhibi tis proRaph$re6bus phytic s, aut opti­
cis, veros morus, ideti e o s, qut in c$lo ipto apparent, elicere
poRImus; eadem de caufa io periodo reitirutionis, & ano­
malia: medi; motus inter excedentes , & diminutos repetiti
debent.

.EMWVF*/w

V ^V on iam , vtdi<3ume8,planctx Mcdicei nedum cir-


ca Ioucm,led etiam circa Solttn feruntur ab tpiomet
loue rapti, vrpotc a centro eotumdem otbium, ideo necc&
tc cR.vt pertodns Mcdiccorum conRet ex vna integra reuo*
lutionc Mcdicei in fuo otbe, & ex illo arcu, quem interitn
per ambulat linea fblaris, quas per centrum louis extendi­
tur , & cfHcit Aphehum fy nodteum; modo fi praedtdi duo
m o-

<
*3'.
motus Medicet in tuo orbe, & illius, qui i Ioue interitu
percurritur. temper bdent vntfbrmcs,icdicetdierent eadem
scquabth veioctrate,edent protedo omnes mentes Mcdt-
cei aequales inter te , & omnes squalibus temporibus abtol-
ncrentur; at quia tum petiodus deilat Mediceae in tuo orbe,
cum translatio lo u isin tuo ecccntrico fiunt yelocitatibus
inarquahbus, ( modo enim tarde, modo celeriter excur­
runt ^h inefit, vtduabus de cautis Mcdicei mentesingqua.
les reddantur, dcdidbrmes; nam quando centrum Io u isG
lento curtu mouetur in Aphelio tui eccentrici per arcum
G g,certeeotem pore,q uosteH a Medicea percurrit inte*
grum tuum orbetn A B P A , paruntpromouebirur A p h e - ^ .4 $ .
lium , fcilicer ab A ad D , ob tardttarem motus Io u is ,&
sdebcitodeiiaM edicea Aphelium D aC equcrur,& hgced
prima cauta,quare mentis Medtccus breuis edicitur. Econ-
rraquandoluppitcredpcriheiius.idedrepetitur in intima
abtide tui eccentrici F , runc vclocttlime mouetur per ac­
tum f f,q u t maior eti, quam G g , 6c ideo eodem tempore,
quo Medtcca integrum orbem H 1 H cotnplct,mu!t6 remo-
atus transferetur Aphei<um ,excurrerque rorum arcutn ab
H ad K ;!g itn rtard tu s,& m aio ri tempore Mcdi^cus cum
ad eq u etu r,& id ed m haccontiitutione meatis Mediccus
prolixior ertr. Si potlea contiderctur motus Mcdicei in tuo
cccentricouslan&tardtus mouetur circa Apoiouium A,qua
ad partes Pcrijout; P; igitur ti Pienimediccu ticri debet pro*
pe Apojouium tn A.podquam Medtccus pettran,(it integru ^
orbem A B P A,nonaQcquetur Aphclium, fcupunRu Pie- *
nimcdicei,quodtntcrtm trastatunijcH vtquead D, ntti pott-
quam ipte motu tardo,quo mtuo Apojouio mouetur,ibide
fetatur, & ideo mentis Medtccusin taltcatu proiixus crtt.Fx
oppotito ti mentis tntttutn tumat tn Pcrtjouio P podquam
Medtceusjntegrumfuum orbem P C A Ppertrantijt , atle-
querur locum Piemmedicciiutcrim vfqucad Btransiatuua
cuitlimc,tcii<cetcum ea velocitate,qua Medtccusin taii (itu
lut orbis ntouetuuquare tatis metis Medtccus breuisedteie-
fur.Modo ti ng dugcaui; timui,coni ungantur,ideti,tl luppi-
R a ter
- t jS ! ^ inp.eoiHi -sS.sd n nut nt ' :L M ?t*:-tn
ier in P^ftheito ? , i&?Medicetis intApoiouio t futorbisfue^
Tint^ refuitabitmehHs Mcdiceusmaxtme omnium proir*
x u s ,& cxaduerso condiruto io h e in A p h ciio G , & Medi-
Ceo in Pediouio P,tunc mends Mediecusomnium brcuif-
iimtis ciHcictui . Adedpbdmod^mtertiajcaufa q u a vi7
fiat pertodum mendfuam^ ebraimdem M ediccoM m ) qme
piofeRo pdnder ex prodaphacre Aorbis annui ^ quia; fciitcet
ex mbrd annuo Soiis varias configurationes Teiiusnodra
^ io r r itu r refpeRiu^ad Soiem, & Iouctmac proindejrcfpeRtJt
Teiiuri&diucrfimododifpodtaEefHcitur aiius mends M edii
ceusapparens ad dificfcntiam veri menfisad Soiem relati;
m od b in ttiiigatu rT erraiaT . vbietRcirurconfignratio-fe-
candteqbadratutztouis ad Soiem , po(hnodum(ad vitan-
datb Rgurarconfudonem) intciiigatur iocusTcrtarcde
vr nimirum reptefentemr conditutio prima: quadraturae
loui^, & Sbiis * confurget in fecunda quadratura Picnimc-
diceumappatensin M , inquo-radius vifuaiise T errad u -
Rusper Iouem pertingit, pariterffue Ptcnimediceum appa-r
rcns in prtma quadraturaertt in N , igitur ab ida ad han^
condi turionem Ptenimediceum apparens percurret artum
Btg.^o-M A N graduum a x ., & proptcrcd quoudieantenus pro­
monetur; quare podqudm Mediceus integrum orbem
M B P M percurrit t non adhuc menicm apparentem pcrA*
cict, quia interim apparens Pienimedrceum ttansfdttmr.ab'
F jy ^ n M ad Q, 6c tdeocxpeRandumeA quoufqnepertraafeat ar­
cum M Q j vtaOt-quatur Pienimediceum^Btecins tranfpo-
fitum in quapropter ex hac ternacaufa tcirtpus men-
druutb proifxuis enf ? & ccontra dprim aiouts* & SoHs
quadratura, cum Terraconopttur ede^X ad fecundam
F 'g $vquadraturam, quando caraRe e T Tertam defignamus^oc*
bis prodaphxreds motu retrograda transfert* Picnimedi?
ceum apparens ab N , a d M , & id eo tu n c temporis Medi-
'ceusanrequam integrumorbem pcrRcrat^aflcqueturappa^
rensPicnmcdiceum Yquodtnterim tetreceibtabN ad Y f
qua <^e cauta mendruum tempus brcuLus ctHcierur * t um*^
que haec tcrtiacaufa pertodum mendruam aiterans factio
fegre-
Fegregarlpb^r,<pir?nobi mus exth?oTlca foulsquanta i!e
ciuy proRapnaereRs, remanet tahtummodo inquRcndi
pertOdus menRrua vera in rcfpc&uad Sotcm, & ab hac rur-
§us^jcit& iegregari poreR inaequatitas, qu? i maiori ve! i
minori'vctocitate Iouts pendet; ttaque, 0 cognita edet pe­
riodus anotoaM^r Mediceorum, taciti negotio repdriretur
curfus fynodicus medius, ieh mehRs Medicem medius in­
ter maiores , & minores; ied hcetcoghitio periodi anoma­
lia: non prxiupponatur, poterit nihi!ominuspr$terproptet
aRequi periodusmenRrua media eorumdem, ii iciticet ob-
feruenturpturesperiodimchitrnarijstemporibus, quando
Iuppiter Rationarius eii, quando fciticetmenRsMediceus
non atteratur a motu lopis, veia proRapti3cre(iorb!S,in re­
liquis veto temporibus non eRdtHicitcduas Hlasintequa-
lirates motus lo u is, & proRaphcreiis orb:s diRinguere, dc
iegregareabipits menirbus Mediccis, vddeexobferuatio-
nibuscotfigerentur Medicet mcniespro!ixi,& breues, inter
quos mediocres feccrni pORcnt,& cum ijs rabutar Mediceo-
tum motuum fynodicorum eiRci poRcnh fcd quia dtiicilli-
*n^ ( vr poRed dicemus) hututmodrobieruationes pratetse#
& abfque.errore haberi potiunt, proptereaaliarationene-
gotium peragendum e#.
-DC .

IcollocaticRcmustn gtobo fouis, vtinri-aorbem Lun?


poiin famus,'quoties Mcdicei in-conum v^librz ioura-
iistnctdunt^cclipies earumconipicerentus,econtra quo-
ticicumquetnterponercnrurinferbcutosobferiMroruin.dc
^SotcmyCumdcm,vel eius partem obtenebrarent non iccus,
acAcit n o R raLu n a,fed & rh hoc dtfcrithtdcyquod obicu-
rat'0 Sotis e fler fere momentanea, cum Medrcet (intCxties
'cbparan ad vaRitatem gtobr ictuiaiis, qmz esdiras it miorma
cRerquod non videtur crediStte,apex coni Vmbroiicutuslr*
bet Mcdtceothm ioats iii pethetetn non attmgcret; fcd tun*
tum
tum eius pcnumbra, quz maculam infacrx Tomsamplio^
rem ip(o dilco Aiedicei et?r^cre poifet, tranfcurrcrent ra­
meo przdidae vm belix diicum integrum Iouis: infupcc
m or^, (eu tempora rrandruum Mediceorum in cono vm-
b r z , vcivm beltaindifco Iouis modo proiixiora, modo
breuiora edent, quatenus,trantitusob variam Latitudinem
JMcdiceorumheretve! per centrum,aut per axim coni vm -
bro(r,\et iateraiuercxcurrcrent;variareturque poded mora
pro varia veiocitatc Mediceorum, in his cclipirbus hxc, in­
quam,coniprcipoOent cxg io b o Io u is; arexnoM raTerra,
qu$ non intra, (ed extra orbes Mediceorum in magna di-
Oantia ponitur prxtcr duo genera eclipdum iam expodta-
tum ad(nntdu$ aliae diuerfx occultationes, vna quando in
fuprcma,& podica Iouis facie condituti ab opacitate corpo­
ris iouiaiis occuitantur viiui n od ro; altera vero ht non ab
opacitate, fed a (plcndidis radijs iouialibus, quando nimi­
rum Medicei interponuntur m tcrIouem ,& oculosnodros,
&tuncdfuigentid!m is radijs iouialibus pariter rnuidbilcs
redduntur; vocabimus aute dillindionisgratia hanc occul­
tationem anteriore (rue anticam,iHa veropodicam. Smgu-
lare hoc habent M cdicei, quod inquaiibetmcndruarcuo-
lutionc quatuor hi(cc cctipfrbus fubr)duntur,ab hac tamen
lege eximitur quartus Mediceus remotidrmus,quiaIrquan-
do obiuam maximam LatitudinemnuHo padocclipfatur.
Vtiie tamen erit cxaRe dcciarare proprietates didarum
eciipdum cum omnrbus varietatibus earum , & quibus
modis obferuari queant, & quas nam commoda ex ers o b ­
tineri podint, pro inquifrtione mediarum pcriodoruth
carumdcmdeiiarum.
Et vtclariusmeexplicem,!(rtglobus Io u isC ,So l vcr6in
jpjig. $I*S, cuius radijsS A , b B ,o b maximam Iouis a boie didah-
tiam reputari podunt paralleli mter (e; & quia corpus Io ­
uis opacus cd,necedario in parte cius podica cr.abttur co ­
nus vmbrofus A C D Bipodca quia orbes Mcdi.ccoruMpa-
^um ab ecliptica rouiali S C declinant, cdque globds Iouis
inCgnis vaditatrsrarefpeduadM ediceos,quiillt m axim i
pto^
.propinqui; fim f, t#c& n c cfflee il, vt in omnibus Pteoime-
diceis nctisc ptgdidxinc.idant in conum vm brxiouiaiis*
excepta ^Uatta aiiquandcr^yt didum c(f, quaccb inftgncm
latitudinem cBicitticnirhcdiccUm uoncciipttcom; dico
ia m,quod rcipeditt^ad Terram ttoOramtaics ecirpies, non
iehpctapparenr, neque vnifbrmcs, neque vniucrfaiesfunt;
quta quando Tctta T ponitur in cadent diredione iineae
ioiarts b G , quod accidit in coniundtontbus, &oppo(itio-
ntbus io u is, & S o h s , tunc radius vtfuaits T G in eadem di-
redioncconflttuiturcum ra d io fo !a rtS G ,& ftcuttSol co­
num vm btxiouiaiis A C D Bnon videt; ita quoque ocu­
lis roHrisoceuitatur;quaproprcr tunc temporis videri non
poterunt Mcdicci ecitpfatt in vmbram iouiaiem : at quottes
iinca ioiarts S O ponitur ad dextram, vei icttam noffrx i cl-
luris G T tunc profcdbconfptcuum erit iatus B D coni vm-
b ro h ,& id e o viitbiies erunt, vclingrdlus, vel exitus ran-
tummodo Mcdtccotum i dido cono vm brofo. Infuper
quando anguius T G $ prodaphgrcfts orbis non efl vaide
ac utus tunc ternus,& quartus Mcdtccus efficient ingrcflum
in vntbramparitetque exitum vtfibiies in locis 1 K , & C D ,
iied ^rtm us,&leccndusM cdiceus (olummodo ingrcOumf%.s
in vm bram , vei tantummodo exitum habebunt in iocis F*
& H ; ratio huius difcriminiseO, quia portiones E t .& P 2.
atobtsoccuitanrurinpoOica parte Iouts,nec confpict pol­
iunt a tetrteoiis. Inftgnem hanc proprietatem habent hu-
iufn cdi ceiipfes,quod incidentix, veicmcrftones Mcdi-
ceo tu m a b v u b ra Iouis funt ferd momentaneae, quando­
quidem paruttascarumde ffeiiarum ,& veiocitas motuum
carum facit, vt fere tn momento difparcant;cflent igitur
hocnonttncprxdtdx cciipfes vtii)fftm x,& apttfltma: pro
inqutfitione motuum periodtcoturrt rarumdem steilaru m;
q uiavtdtdum ettprim q& tecundt Mcdieei videri non pof-
iuntingrcflusm vmbram ,& in.mcdtat^ poO exitus,ideo
determinari non p"te(t tempus, in quo axem coni vmbro-
ii perttngunr. Pr$terea non efl faciic nofle velocitates qui­
bus Mcdtcctconum vmbrolunt percurrunt, quia fere h m-
per
per Latitudinem aliquam habent, & ideo non per axetn
conum vmbrofum interfeeant, vnde (patia tranfada in
ipRscclipftbus erunt ih$qualia, prouttranRtus m agis, vel
minus recedunt ab axe, coni vpibroR , prgtcrquamquod
certa fciti non poteR quantitas arcus D Ccom prehenC in
cono vtpbrolb.niR praecedat exadacognitiodiRantlaeC A
d id i arcus d centro Iouis, hoc autem fupponir certam co­
gnitionem femidiamctri orbis M cdicei. & menfuram ec-
centricitatiscius,quarum fecunda prorfus ignoratur, pri­
ma veto incerta efi; quare tranRtus per arcum C D tempo­
re eciipiis non ducet cos in certam cognitionem curfus pe­
riodici ,,nih adhibeantur circumiiantig i n t i u s exponen-
JFig.$3 .dg,
ProinteiiigentiaeclipRupi fecundi generis intclligantur
MediceiinterpoRtiinter S o lcm S , & lo u c m G , ccrtd radij
foiarqsS G incidentes in Mediccos D, K , H, F cfUcicnt vm-
b ellasvcp s, vel faltem penumbrasin eadem diredionedi-
fpefitas radiorum fblarium,&:idcbconi vmbroR Mediceo-
rum D A i, K N , H O , & c erunt paralieii inter fe , & radijs
ioiaribus, quapropter in tranCtu Mcdicei a C ad D creatuc
vmbra, vei penun.bra in lucidafacie louis,quB moucbitur
ah ad Q_.P, O , N ,& c percurrendo veiarcumcircuii m a­
ximi D O A , vei minoris circuii, quando Latitudinem ali­
quam haben his pbRtis.RocuhnoRrieum terraTponun-
tur in cadem iinea folariS G,runc vmbra Medicci confpi-
cuancn ent,quia radi; vifualcs, & tuminoR,&eonfequen-
terdiredto vmbr$ cuiuslibet Medtceorum collocantur iu
eadem diredione, & propterca vmbeiia in iacie lo u iso c ­
cultabitur abeadem Rella Medicca, quae vmbram cihcit.ln-
,tedigaturpoRea Terratem otaa ltncafolari S G , ve! quia
Lautudo tpRusmct louis ( vt m hoc altera Rgura conlpid-
rur)eR in caufavtradij vduales, &radij fo!ares angulum
efHciantin centro 1 uis, & tunc vmbrae Mcdiceorum viR-
bilesctunt in facte ibuiali, quia Terra T , & Sol S in eo­
dem plano ccliptic^ exiRunt, atluppitcrG ob eius Lati­
tudinem fubleuatut ab eodem plano edtpticB folatis, &
'3 7
Meo radius vifualisTG, & folatis S G efHden: angulumf^.$ 4.
T G S , 6c (iquidem Mediceus in M ponatur, procreatur
cius vmbra in C ,& radius vifualisT Mprodudus in D , fe­
tabit radium folaremS M, & cum eo anguium eRicict, 5c
proprercA videbimus Bellam M eleuatam fupra eius vm-
bramC, & quando ob acutiem anguiiD MCduocirctlli
-D,&CH:fe mutuo fecant,C tamen valde exiguinonfunf,
con(picereturvmbraCnonctrcularis,fedfalcata-
. Aliter continget in reliquis temporibus exceptis Iouis
acronichijsi; (i enim inteHigatur iinea ioiaris S G ad de­
xtram,vei RniRramTeUutis T,fcilicet quando edicitur ali-
quis angulus T GS proRaphareUs orbis, tunc radijiumi-F(^.;$J
noti louem tangentes lint S B , & S A ,at radij vifualrs tan-
- gentes eumdem globum Rnt T V, & T M, arcus B V,&
A M a:qualeserunt arcui fubtenfo ab angulo T G S , fup-
ponamus modo, Mediceutn tn R, apparebit ille ex Terta in
V , & ideoRringet dtfcum iouis,necdem de videri poterit
in ipiendidafacic Iouis, & Rcpcrfeuerabir dum percurrit
arcum R. E , & cum primum ad E perueoerit, repente crea­
bitur, icu potius confpicietut cius vmbra in B In interiore
parte diici iouialis,rem otaAconGnio V , poRed talis vm-
Dclia percurret ioca Q .P .O ,N ,M , & hic quidem difparcbit
in confinio difei iouiabs, licet reueraperfeuerettranfitus
eiutdem vm brx per arcum M A, qui ex Terra T non eR vi*
libihs. Hmc coiligirur, quod iicdt Mediceus percurrar ar­
cum E t fui orbis vniformi velocitate , nihilominus cius
vmbra confpicictur ex Terra T percurrens arcum B P O M
velocitate tamen di#ormi;nam tn primo arcu B Q^qui obii-
quuseR ad b olem S.fed diredus, leu minus obhquus ad
Terram T .apparebit eius motus vclocitlimus, icd tardtor
in fequenti arcu O P , 5c multo tardior in altero arcu P O ,
& tandem in poRrcmiscircumletentijsO N , iSc N Mcurfus
erunt omnium rardtfUmi, & Ratiouarij; igitur li quts cxcur-
fu vm brx in difcoiouiali deducere vellet velocitatem m o­
tus Medtcct in luo orbe valde dcoperctur.
Huuifmom ecitplcs Koma; pruno ab BcccHeotdUmo
S ta f:
!j8
CaAmiobbferuatas, &poAn^odumi F!orent'te opiim is,
atque ingentibns tcickopijsin dubium ab aitqutbusreuo-
caras fuiAe, audio, qui ccnfent nigrkantt^ maeutas eum
ipfo!oue reuoiutas obieruatoribusrnipofutiky ^aodqui­
dem mirum fUer, nam iteer ego ob vi(us debtitrarem vide­
re easnon potuerim, aii^do^t viri,&acutt(Timo vi(u pra:-
dirrinau a berenitHmi Magni Ducis easconfpexerunr iji^
dem temporibus, & iocis, qoos caicuius mthi dcirgnaue-
rar,'qubd nbtifem c!, ied muitooesexpertentta ttrmproba*
'tum eA ; imo ijdem obkruarunr maculas in dtko iouis
cxiAenrcs dtfferre Atu, & figura ab vmbris a Mcdkeis pro­
crearis, qu^ quidem vaide exiies erant; ar beer ampihudo
ta!is micuixvmbrofac excederer diametrum Medtcei vm-
bram procreanrts inter ioucm ,& bokm tnterceptt, non in*
de deduci poteA, macuiam rorundam obieruatam vmbram
Medicci non tutAe; nam pofiro quod vertex coni vmbrofi
non perueniret,neque attingerer tuper Aciem iouts, poAet
nihiiom inusindtkoiouiaii gigni vmbraquidem dtiuta.de
rotunda, cuius diameter iuperaret diametrum Medicet,
vmbram generantis-Hoc quidem apud optteos certum eA ,
comprobatutque experientia t fi paruus giobuius M Aio re­
nui fufpenius exponatur radtjs Soiis 5 , atque papyrus G tn
JF(g.$6.parteeiusaduerfa vmbram giobuiicxciptar, remoueatur-
quepapyrus a giobuio vitra apicem coni vmbrofi R ab in­
tegro dtkofbiari geniti, tunc qutdemconfptcitur in papy­
ro O, vmbra quidem fecundarta H I circuiatts non vaidi
obicura, ied diiuta,cuius diamercr H i maior cA diametro
C D eiufdem giobuii M , quiantmirum radt; penumbram,
ieufecundaria vmbram termtnantes, vt tunt gtobum M
tangentes A D, & HC , dccu Aart fe mutuo (ecant tn pundo
FinterSoiem S.& piiam M poAto; quate,ab Fdtuergentds,
fpatium H i vmbrofum gignent ampitorem qutdemquam
C D; & Aquidem vmbeU$conipeRae in dtico touiaiis hutus
natut$ cOcnt,poQet profedo hoc veriheart tn quarto Medt-
ceo,atin printonon videtur crcdtbiie,nam vaide exiitsef-
fc deberet prunus Mediccus, vt apex eius coni vmbroii io^
ucm
ucm non attingerer,jfciticcrciu: diameter m !oor cHc debe­
ret,quAm vna parsducenteGmadiametri iouis.jquod qui­
dem repugpatexpetientiasocuiari; fi poffea fubfequenrcs
obferuattones hasconieduras redarguent, amote veritatis
etiam propria fententia refeih, & repudiari debet, quod
phdofophico candore libennfUme faciemus. Inrerim (i
vertigo glpbi iouiaiiscqm macuiis ei adherentibus horn
decftpfP!P3b(ipiuitur* vt obfcruaHe ait ExceiienttfUmus
C a u n iu s, ppterqnt fane vmbr$ Mcdiceorucu diOingui d
macuiis ioutaiibus ex tempore tranfitus cuiusiibct carum
in expofirafacie iouis; nam primi Medicei vmbra percurrit
quadrantem diametri iouts d centro etus ru. 3$ horariis
proxim e; terna vero hor.o. m. 39. at macuia iopiaiis m. 50.
fere, ac protnde tranfitps vmbcHan a prima ffeiia genitas ce-
ipnocertriouiaii macuia hora? qpadrantefere^ tertii yero
tardior eadem hotg fexrante fet^,digerentia faae coafpicua,
^cpetceprtbiii.
Redaur reuoiutiones Mediceorum in fuprema. & poffi-
ca facie gtobi iouiaiis, vbi ninurum Medicei nobts occui-
rpntur ab opacitate corporis iouiaits, pariterque atig , q qc
cRrcmnturtn facie iouisd oobisconfpcAa,occuitanturquc
q op g bo pacitate,iedafp ien d ote vuitusioutaiis;iu htfce
duabusoccuiratjonibus principia^ & fines rcuera Runt tem­
poribus determinatis,edentque earum obferuationes vti-
M im x , cum ex cis motuum periodicorum certa:, & indu-
bhata: menfurae haberi poffeot, niti infigmdefedfu fabora-
ttn t; (cii<cerquodnoucxa^dtdm guirurinioum ,& fipis,
proindeque medium dichs occufrationis, proprereaquod
ddeus iomahs ob fur iumtnts viuacitatcm non offendit eius
confinium tornatum, & rcrmtnatum, irradiatur enim ca-
piitino quodam fpfcndido,ita vt confinium etreumferen-
ttasciusoccuftetar^eiuiqucdiametcr ddatetur,atque etus
tircumferentiapon perferecrtcufarts appareat ;tahs ergo
coroaarad'p(aefttn cauta vrtngretlusatquecxtrus Medt-
teo<um tnfra, yet tupradifeumiopisminnneconfpicu
pbrciuabtiesliat ^m^ottcs.ajutmr grattabteui tetefeopio
. * " g g trium
t4 o
tftum cubitorum initium occultationis aiicuius Medice
obfetuaui,& quando iam occuitata prorsus Vtdcbatur )um-
pro maiori tciefcopio fex cubitorum eadem Mcdicea vaid&
didabati Iouism argine,neque adhucpod femihoram ad
cius contadum peruencrat, tumque fumpto iongiort teie*
fcopio quindecim cubnorum denubapparuiteade Medi-
ceaa dtfco iouiati remota, neque pod vigintiqutnque m i­
nuta prima horaria cius diicum ingrefla ed. Intuper cir-'
cumdanriteaiiqux huius experimentiminime negitgi de­
bent: videbatur icihcet figura Medicei in contadudifci
Iouis non vt circei) us maiorem circuium dedar Iouis con­
tingens, fedediciebat extuberandam quamdam* fcu verru­
cam iatiori bad praeditam, in acumen definente ac formam
papiHae,autmonticuii praefeferentem, & taiis figura diu per-
feuerauit. Hinc coiligitur quod ingentia telcfcopia nuper
reperta nequeunt omnino capiilitium radiofum deilatum
Iouis & Mediceorum abradere, a quibus iam dida verruca#
fcu excrefcctia difei Iouis creabatur, & dellarumvct$ figurg
circuiarcs tegebantur, &confudebantur,contundtsnimi-
rum excrefcentis radiolis Iouis, & M edicei; vnde fufpicarp
licet, in taii obferuatione nondum Medtceum ad conta­
gi um locis pcrucniOe, fed ab eo afiquantuium diditrfley
cum primo taiis extuberantia confpeda cd , quod coni)ci-
tut ex mora diuturna in taii 6 tu ; nam muitotiespcrfeuerat
tn. horaria ;&fiqm dem toto hoc tempore ingredus tota­
les , autexitus Medicei a perimetro Iouis fierent,ampiiores
edent diici Mcdiceotu, qu^m fenfat{efpcrienti? odendunt;
nam primi Medtcei diameter edet maior decima odauai
parte diametri iouiaiis,& tamen vifu iudice minor ed,quam '
rrigefima pars diametri Iouia!is,fi ntmmum iocb debito dat
taiis comparatio, fctiicet quando prop& iouem confiiht; tbi
entm ad indat exiitflimi pundi confpicitur, & tunc quidem
vera cius magnitudo offenditur, ficun rcliquzom nes dcl-
Im nodu crintbus tadiofisaudae, podea in ciaritate crepu-
fcuii dimtnntam, & veram earum magnitudinem oden--
dunt. Sitpatitct Medicei tcicscopio vid a Ione remoti
*4*
incrementa fcnfibiliaa fplendtda corona iuierpiunt, qua
demum fpoliantur,prope fulgenttdtmum louisdiitum cou-
dituti. Deducitur ergo ex didis, quod cum non podit om ­
nino capillitium radiolum a virtute tcleicopi; reiecari,iem-
per dubtrari poted, an occultatio Medicet fada adhuc (if,5c
ideo ignoratur momentmn , quando centrum di(ci dellae
Mediceae limbum diici louisattingtt,quareambigU!tas pau­
corum niinurorum nuiiomodo euitari poted, quae maxi­
m e perturbat , atque impedtt inquiiitionem anomahae
motuum velocidimorum ,quaics iunt teuoiutiones Medi-
ceorum .
a
a , ve/

#^*\Voniam motusin$qualcsMediceorumin iuiseMipd-


bus non ex lo u e, ied ex Terra obieruant ur, non pois
fumus aliter eorum anomalias pcricrutari, nidattidcio pa­
runt diucrio ab e o ,q u o anomalias Venerts.arqueM ercu-
ri; inquirim us; horum enim orbes boicmctrcuatdantes
habentquoque Terram exrra politam,a qua iaheobieruap-<
tur motus inxqualcs metiendo non arcus ,q u o Venus ^at­
que Mercunus percurrit,ied dnus eorumdem artuum ,
iciiicet didantias abipio Sole^eo igitur difdcultas redada
c d , vt menfurcnrurprjrctse dnus ,teu digredtones latera-^
ies Mediceorum adiico louis; ied vique ad noiira tempo-
rd(quod ictam )organo aliquo artidcioiodimend non iunt
d n u s, i neque maxtmat digrctdones Mediceorum^b tpio
!ouc,acprotndergnoranturmcniura: przcide iemidiamc-
rrorum orbtti Mediceorum. Difdcultas oritur ex eo, quod
noa podmtrorganoaliqaoadronom ico, coniuctoiuucct
iextante ,a u t quadrante mettri huiufmodi digretitones,
quaodoqtiidcm adhtbtroteieicopionon aurem ocu tshbe- <
rls videri podunt.Hacdccauia maiores nodri viiusiudteio,
a t ?ittmationi deterunt,comparando ntmirum dtda^tia$
Mcdiccotum coilatcraies tuxta viiusapparenuam m en-;
iuran.
*4*
tandoquotces dMcas touiaHs in didis didantiis.inMrcipitS-
ru r; at quanta iit incertitudo hutus ocuiaris^Oi mationjs at
gumento ed opinionum ditcrepa^ria circa magnitudmcs
orbium Mcdiccorum ;aiijcnini icmidtamctrumorbts pri­
mi Medicei quinque iemidiamettosdiici louiscum dqo-
bus tertijs continere* aiij fex ,atij tepfemaiunt,^cin ^cmi-
diametro quarti Mediceidticrcpant ia^.ad *8. (emediatne*
tros drici ioutaiis, itaque in negotio tanti nipmeoti, vbters
rorcentetimam partem vnius iemidtametridiici ioutaiis*
excedere non deberet, vt cxade.reperiretur,ecccntricitas
& anomalia in tantainccrtitudine nuiio pado teperiti *aq
determinat) poOunt.
d Percepttbanc dtfHcuitarcm magnastlietGaUieus*quat&,
Vt vttaretexcogit^ui^okbecrtmuma^tiGQjsnttt.dtgnumia-
ne tagaci cate, & ingenio tanti viri, at tuis temponbus, quan­
do reiescopia ad eam periedionem non pcruetletant, ad
quam hitcctemportbus redada tunt,nuiiamfcre vuitratem
exiuoinuentoconkqucpotuit, Pendet Gaiiict artdiciunx
ab vtiii faiiacia nodn,vtfus ,qnam operaepscujumtertt expo*
nete, vt cndriucradaiiquid potCmus tdocent optices pra;-
ccptorcs, dtdanttam obtedorum vidbiiium npn vrderi pec
ie, feiiteet non ab ipio teniu viius, ted ab aitqua jfubi)uuoti
&cuitate, iudrcio,& ratiocinio quodam perctpi;iam Gaii-s
quod vidbiie obicdum duobus ocuiis contpiciaturjyavt
duo axes vtfuaics conuemant* & te mutuo iecentineodctn
ob itd o viGbiit ,tunctn pr$dtdoconcurtu concipitur piaoa
atiquaiupcrdcics ad quam perpendicularis dtaxixjcqm ui
n is, iiue reda inter duos oculos eduda/vocarique poterit
taie pianum vidonem termtnans* quia nimirum pedum
cbiedum in quoinrertecantur duo axes yifuaies,ied etiam
reliqua vidbilia collateralia, atquoenam propinquiora, 6c
remotiora in tamd<da iuperdoe piana collocata, yciuti.
dcptdacenicntur viiu iudite, & propterva dtei poteA. taii^,
iuperdoes vtdonis tetmcpatrtx. Hmutmodt operapo pen^
det ex contuetudine aequidta ab initio vita:, & operationi^
(enduua:, quando Natura ducc* mldndn quodan) .ieligi^
imis
'4?
IthUt m edtbfcm , & perferiorem modum percipiendi ima­
gines vifibtMumotHcRorum; fcincet fi vno modorepre-
-fenUmrtmagoconfufa.aboverdctartfCme, St diRtnAxE-
Natura diAante, hanc Equim ur, tiiam fugimu&^& eie-
A io tsbs op^tationts perR-Atoiis ex ionga confuetudiue
- ntdiisnonaduertenubus/acqutfira^Aa cR quafi connath-
raits. Htspofitis.cum tmago etufdcm obteAi dtiiin Atfiim^
debncctur, St pingatur in vtroqucocuio, finrquepartespt-
Aatiiiae V\ rsusaxim Vtfuaieciarrorcs, & d RmAi nes, quin i
i i x , quae^pryiiAisax busrecedant,dit, vtquotiesopta-
mus vifionem didnnAam , St ciar^m^dtrigamus duos axes
yepsus tdem obieAum vifibde, & qma piAuta: ex vtuinuc-
*terat<nud)tantur,acte&runmrcxnaocuium. nequaeaitbh
qudm in toncurfu axtum dua: piAurje eiuidem obicd i
adxquaA f?bi mutuocongruunn Scapte (uperponuntur.ita
vt vnapars vniusfupcraiiamaiteriusfibicorrefpondentem
duperpufitaex duabuspiAurrs vnica dtfhnAtiiinu dcimeata
edormerur^htnepercipttur, quarcobieAum vtfibtie in di-
A o pia no tenninarorc viuonts apparet vnicum, & Rnguia-
re^iicet duabus piAuris reprefentetur; pariterque deduci­
tur, quod reitqua obieAa vihbtiiaconRitutaantevcipoR
piatium ,vbt vtfio terminatur, non finguiaria* fed dupiica-
* ta appareant i & coHocata cenieautur ta eadem fupethere,
'Vtfionem terminante.
Hts ftrppofins confpiciarur iam deTtrro ocnio A Iouis
ReMa i Miescopto C & , pofiei apeteo ocuio fimfiro B diri­
gatur axis^duaits B E* Vtinterfecctrehquunuxim A E per
tfiescopmm traduAum m punA oE . atqucperpunA unE
extendaturreticuium, Vei raRcHumaiiquod F G perpendi-
cuiaread comunemaxtmocuforam E M , patet ex dtA)S,
in pfano F G terminan vifionem . St ideo omnia obieAa,
qugduobusocuiisconfptciuntur, vifu iudicecoiiocantur
in d iA o p ia n o F G ; StquiadexterocuiusA videt iitiiam te-
iefeopto auAamfn E , atque EniRcr ocuius B rcticuium,
autradeiium FG confptcit, extRtmabu, diicum iou:sau-
Rm u occupate fnterihttum tetteuii, aut taticiii, Sc idcd
*4 4
aaenturari potent diameferditici !ou!a!is E refpediui ad
ampiitudincm reticuli, teu raOeiii F C ; quapropter 6 inte­
grum mteruaHum F C fubdiuRum fuerit in vigintisquaiia
fpatia, (tue intertitia, apparebit diameter Iouisteletcopio
auda vigeRma parte rettcnli:poRea quta teletcopio nedum
di(cusiouisE,fedM edicei H , 0 , L , N vn acu m fu isd i-
% % 5 7 *R3 "tij AdifcoiouialiEeadcm proportione augentur, & re-
prefentantur in piano F G , vbi vitus terminatur, & auxilio
airerius oculi menfurari poilunt d!(tanri$ eorumdem Me-
diccorum in eodem raR clloaiim b o vel centro Io u is , 3 c
viterius Rtus, & inclinationes eorumdem Mcdtccorum
pracisereperiri & dciineari poQunt, vt poReAdicemus. -
Hoc inuentumdicet pulchrum & elegans, non caret fuis
diRiculratibus,quas vriie erit reccnfere,vt ijs medeia ah*
quaadhibeatur- Prim olococum huiufmodiexperitnen-
tum teleicopio Heri debear,atque teiefeoptj imperfedio lo-
uis difeum omnino tornatum abfque omni capRiitio radto-
lo non reprclcntct; igitur non habemus prxeitam mentu-
cam difei iouialjs,cum femper vero maior appareat,& ideo
nec diRanttse Mcditeorum ab illo in rcticuio fupradido
menfurari poRunt; coquoddiRantia Medtccorum mentu-
ranturdiametrodilci louisnon vcra.ted acuta,& turgida;
huic autem vitio mederi potlumus adhibito teletcopio per-
fc d iR im o ,& v aR a longitudinis, vt funtea, quahticepo-
Rremis annts eiaboratafuerunt: & tnluper R dtgreRioncs
M cditeorum ,& orbium diametri non meniurantur dia­
metro fo u isa u # a ,& ignota: magnitudinis,ted Amentuta
ipRutmer taRdh* autrctjcuh, a qua orbes Mcditeorum in­
ter fccomparatt dimetiri poRunt in ret]pedu adeettumdi-
fciiouiahs,vtpo(tcad<tcm us. Secundo iocoadeR motus
continuus fouis diurnus ab Ortu ad Occatum,& acqualt ce­
leritate eiusimagopcrtclefcopium vita mouctur per reti­
culum , vndeeius diteus nunquam quieteit, & ideo maxi-
mafolettiacitifUme, & in tranRtu per reticulum dimetiri
debet, quod quidem facile noneR. AdcR poReA trem or,
& palpitatio quadam continua, quam aer vaporotus, pro­
ducit
!4?
ducitinHlaimaginelouiaH pertelelicopium reprcfentata
hoc autem accidit etiam c$lo fereno, & claro, quando Iup-
piter parum ab horizonte diRat; huiuimodi autem paiptta*
tiom odoaugetm odom inuit diitantias Mcdiceoruma di-
Ico Iouis. & hac de caufaoblcruatio diRicilis redditur.Huic
vitiooccurritur,(iobieruationcsAantc$lo puro,dc (ereno,
& in notabiti altitudine Iouis lupra horizontem. Tertia dif-
Acultas oritur ex varis ipRs tcle(copij,qut minimas refra-
Rioncs aliq uas producu nt, a q utbus adfcaio j eri nes radioia
Io u is, 6c Mediceorum, modo ad dextram , modo adl$uam
fursum , aut deorsum porriguntur, quae omnia prxcilam
menfuramdiRantiarumimpedtunr.eo m agis.quod egrd
poteR hx& ,& abfqucviia vacillatione retinert pupilla ocu*
Ii in eodem (itu centraii, (eu in axi tclelcopij; nam lemotis
alijs cauRsmcceRitas relpirandi nedum diiatat thoracem,at* *
qucconR ringit, icd confequentcr caput, atque oculum
m odofubieuat, modo deprimit. Euitaturhaec diihcultas,
iiobieruatio liat commode fedeudo innixo capnc, atque
pupilla ocuii in axi ientisocularis tclefcopij collocata. Po-
AremaditiicultaseR,quod no<Ru, dum oblcruationcs fiunt,
videri nequeunt interRitta reticuli ,feuraRcHi F G ,& vt vi­
deri pollint ,apponidebcttranluer(imluccrna aliqu a, quae
iiluRrct hlamenta pra:dida, fed occultetur, impedtaturque
eius lpleador,nc cculis obferuatoris occurrat; tuuc quidem
dimetiri, & obferuari poterunt fpatia reneuh, fed taits illur
Aratio duo aliaincommodaaAert,primoitnpcditalpc^Ium
puiillarum Actiarum , vt funt Medicem; Iccundo reprefen-
ratfilaipla admodum craHa, &au<Aa ab cxcrclcentia qua­
dam radiofa, & huius ditHcultatts medela vnica cR vilus
acum en,atqueperfetbo. Hasoinncs diihculratcsrecenfui
nonvt contemnerem ,atque refellerem huiufmodi (aga-
CilAmuminucntum, led vtobletuatores monerem, vtcau-
, dclu nma tnduRtia procedant,prout tanti momenti ne^
gotium exigtt.
id iplum p' a:Rari potcR platclaro artificio nuper aHngc*
RiohAiUioGhriRianoHugcruo editum (licet multo ptius
T idi-
T4 <*
idipfum mihi Dominus Candidus Buonus Fiorentinus
communicauerit) adaptatur in tubo optico prope lentem
ocutarem tneiufque fbcotenuiRtmum Aium xncum * dc
tum A teicfcopio 'uminofum aitquod obiedum confpicia-
tut, veiuti eR Luna, aut iupptter, reprefentatur in diico
^)iendidoReii$ iinea quaedam vmbrofa diRtnda, & termi­
nata, genita ab aeneo h io : hutuimodi iinea transfertur m o­
to, velcitcumuoiuto tcicficopto. vt fecet per centrum. vel
contingat dikum iouis, perpendicuiartique At ad iineam
motus diurni. quam centrum iouis percurrit. ppRca bte-
uifCmOt & ccierrimo aiiquo fnnependuio pcretusoiciiia-
tionesdimetitur tempus, dum fupra fiium vmbrofum ttan-
Atdifcuslouis: demum fequentes ofeiiiationes numetan-
tur.quoufque Reiia Mcdtcca ioui propinquior pertingat ad
camdem Aii vm bram .codcm quem odo procedtturin reii-
quisM cdiccis; exempii gratia A fuerit iinea motus diurni
Iouis A F,adaptetur Aii aenei vmbra in R S petpcndtcuiari-
ter fupet A F . tunc Axo manente teiefeopio, atque ocuio
38.confpicientis difeus Iouis cum Mcdiceis annexis moucbi-
turab F versus A , & poAto quod terminus B petueniatad
vmbtofam iineam R S . dum penduium decem oiciiiatto-
nes petAcit, & centtum G offendat R S in quinqueofeiiia-
tionibus, poRea Reiia Medicea D eum iinea D Cpataiieia
ad R S offendat eamdem vmbroiam iineam poR dccvtn-<
aiias penduii ofeiiiationes, !& denique reda iinea F E ,qu%
per Medicca EttanAt, occurrat etdem iine? vntbrofatfKS
poRvigintieiufdempenduit ofeiiiationes; igitur tranfttus
femidiametri iouis BGcfHcttur tempore qutnqueofctiia-
tionum penduii; quapropter diRantta C G ad G B eamdem
propottionem habebtt quam S3.ad 3 .. & dtRantia F G ad
B G erit v t ; 3. ad 3.: poReA repetiri debet aaguius F G E vt
inttianguio G F E redanguio in Finnotcfcat ptopottio E
G ad G F : haec autem exempii gtatia ponatur cRc, vt 40., ad
g 3 , & Ac fe habebtt D G ad G C :ie d quaitum parttum B G
etat 3.) tepetta fuit G F 3 3 .; igitur earumdem parttum di-
RantiaG Eerit,4^.. & coaicqucntet in diRantia G E conti­
nent ut
'4 7
B?fur 0A 0 lemidiametr! Tonis,pariterque quaiiu partiii dia*
merer iouiseRqu)nque,er!td!Raria D G i7.& p a rslcp tim a .
HaccartiRciola operatio quibusdam cttam virijs, atque
difbcuitatibus taborat; pnmo quia Rii anet iinea vmbrota-,
R S videri nequit, niti teielcoptum dirigatur dire Ae versus
obicAum atiquod lucidum, & Iptendidum veiuti cR Luna,
aut iuppitersatR dirigatur versus Retias minutiliimas, vc
funr M edicea, taiis itnea vmbrofaothnmO inutiibtits eR#
Excepto iiio momento in quo Reituta iineam vmbrofam
perrranRt,& proinde, R veHemusante vei (poRoccurluna
Rtumciuldem tinea vm broia, 6t eius diRanttam d Reiiuta
rhenlurare, deberet quidem Rtum $neum abatiquaiucer-
t)a, vei iaternaittuRrari, quod lane incommodum e R ,iic e t
non vnicdm Rium , iedcraticuiaaneaim pto tubutbacco-
m odetur. Secundo diRicite m axim i eR abradere cnnes ra­
diolos difci iouiaiis; nili enim hoc liat, ignorabitur prorsus
momentum temporis, quando eius margo contingit ii­
neam v nbrOlam: poRcd ocuius conlpictcntis in eodem li­
tu Rabiiis retineri debet, ne vacittando confundantur, &
perturbenturtranlitusdtlci iou<s,& Mediceorumper eam-
dem vmbram R S : poRmodumangutus F G F diRiciiiimd
ntenlurari pofeR,iic6t craticutaRiorum vtam ur;propterei
quod , niRiiiuRratetur, noncUctviUbitis, nccoRenderct
itteiinationem anguii F G B, pr$'cipu6 li ocuti pupiiia im ,
eodem litu ientis ocuiaris Rabtiis maneat, nec ab vndad
aiiutn iocum transferatur. A m b o h a t artificia, R debitis
cauttontbus in vfum redigantur, taris cxaA6 oRendent, ne­
dum dtgredioncs, led etiam motus ano nattas, iatitndi-
nes Mcdtceorum R tamen dvirtstnduRrtjsviluacutim m o
prjfd tts, optim is, & iongtoribusrcielcoptjs pattenter, &
iumma ditigentia, 6c cautione Rant.
Sed antequam vtterius procedamus, oRendenda eR pra-
xisaccuratiormenfurandidiRanta Medtceorum a iduetn
reticuiolupertusexpoRro^ Extendantur primo tenutRima
Rta A b , & G D ad anguios reAos te lecantta t u i , & in di-
Rantijs {quaiibus a IcAtoae i extendantur bina & btna Rtx-.
T 2 squi-
!4 S
acqnidifiantia ipfis A B . & C D , vt funtG L , H M ;G H , &
K AI. difponaturque tcticu!um in debita diffantia,vtdtfcus
^%-!9-Iouis tetefcopioaudusconfpiciatur inter has iineas para!-
ictas, itavt eius centrum iconfpiciatur motu diurno ferti
per dircRionem hti A B; hoc autem facite heri porerir, tic^t
difeus iouis incremento corona: radiohe auRusjfuerit; nam
tue fuHicict.vtextremifares ciu sC , & D praciseinrranfcur-
iu tangant iineas G L,6c H M parai!eias,& xque remotas ab
A B ; tunc enim certum e(t. centrum cius i femper in hio
A Bcoiiocari; perueniatiam in fitu E C F D , vt nimirum
extremitates E , & F contingant duas paraiicias ipfi C D , &
aeque ab ipfarecedcntes, patet, quod centrum iouis I praeci­
se tranfit per C D , fcificer pcrcomunem feRionemreRa-
xum A B , & C D ; runc quidem confideretur diarcBio
Medicet P , non quidem d confinio iouis faiiaci E . feti
ab eius cenrro I , qu$ menfura perhibetur ab ipforcricu-
i o ; fi pofiea fumarur eiufdcm Medicei digrcfiio oppofita
versus Q , runc quidem, fiinRrumcntum offendet i Q_, &
i Parquaics inter fe, crunr quoque d;grc#!ones eiufdena
Medicei a centro iouisacquaies, & infupcthabcbirur men-
furadiametri PQorbiseiufdem M edicei,quym en fura,li­
tet non perhibeatur in pattibus difei iouiatis F E , fufHcit ta­
men, vt per fe, & rcfpeRu ccnrri iouiaiis i habeatur in parti­
bus ipfius fiii; nam fi pofimodum diameter PQ augetur,
ve] minuitur,atque digreHiones maxim$ I P,& i Q^in$qua-
icsreperiuntur, htec fufHcient ad inquirendam cecentnci-
Satcm, iocuni Apojoui;, & cius anomaitam. Poterit quo­
que diameter P Q orbis vtuus Mcdicci comparari cum dia-
metto R S aiterius Medicei, offendetque infirumentum ip-
fum intercapedines P R , 6c Q S , fi fuerint aequaies vei ina:-
quaies, ex qutbus thcoric$ Mediccotum deduci pofiunr,
dummodo, quoties menfura: fumuntur, centrum iouis in­
cidat in punRum ireticu ii, quod vt rite hat, animaducr-
tendumcff,ocub pupiHamco!iocari debere in punRointer^
m edio,(cuaxi ientisocu!aris,&tciefcopii, tunc em m eri.
aes adfciti) vnifortui ampUtudruc am biunt, & compic-
Run-
149
duntur louis peripheriam, at (i ocu!tis v!tra axim ad iatus
lentisocularisappittytur, tunc quidem cxvna parte veiuti
F fptcndoridcaduentittus tanta copia mu!tipltcatur,vt lup-
piter non appatcat circulans, fed oblongus, & exporrcRus.
F th z c m o n u d lc , inuttie non erit.

C^. *

T )O d q u a m difFcultates omnes propofuimus.quacinqut-


JT Gtionem pctiodtcorum motuum Mc-tceorum impc-
dtunt, & tndudrias, atque attiGcta.quibustnqmrt debeant
rctuhm us,rciiquum c d m o d 6 ,v t praximcarumdcm do­
ceam u s^ quia,vtdiRumeR,nultus penodteorum motuuna
prgctse haberi poted, ntG prxccdat cognitio periodi ano-
maltg , fci licet motus inxquahs Gcllg in tuo ecccntnco;
propterea primo reperiri debet Grus lincg abGdts, & con-
jequenter poGtio Apojoui), vt tnde tempus reuolurionis
Medicci in fuo eccentrico eliciatur; Hoc autem adequi non
podum us, niG ca tempora, & conftiturioncseligamus , in
quibus motus anomal!g,leuioxqualitatts dilcrctus omnt-
no G t, nec implicetur, aut confundatur cum reliquts inae-
qualitatibus M ediccorum ;igitur,vthoc adequam ur,eli­
gere dcbemusconditutiones tllas, quando ingqttalitas fy-
nodica, leu mcnflrua nulla ed, quod veriGcaturfblumodo,
cum delta louised darionaria, & apparet terricolis per plo­
res dtes dabt)isfubi;sdem dcllis Gxts;tuncplane nec pro-
daphgreGs orbis annui, ncc motus louis tn Zodiaco alte­
rat, aut perturbat curium inaequalitatis M cdiceorum .dc
protndetunctem porisicnGbiiis,&ob(eruabtiiserit.
Hts poGtis, G veitmus Gtum lincg abGdts orbis alicuius^S?*^
Medicet reperire; lupponatur orbis cllipticuseins A N P X ,
in cuius poio G Gt luppner , linea abGdum Gt A P ,& A
Apoiomum ,tntelligaturque Terra in T ,tu n c oprim o, &
per magno tdeicopioiam dido reticulo, fen radello.vcl
&ltsgncism toco lentis oculatts aditus cum omnibus can­
tio^
'IO
tionibusfupcrius reTatiS accurati ob^eruentur duae aquate*
digrcEiones ciufdem Mediccid centro !ouis, vr funt G F ,
& G E . & poEto, quod aequalibus temporibus intcrfhtia^.
F G , & G E ah eodem Mediceo percurrantur *dtco,quod
tunc linea abEdts A Perit in diredumconftitutacum linea
Plenimcdicei G T , propterci, quod red a lineae G F ; &
G EinterfeaquaiCs percurruntur temporibus aqualibus;
ergo arcus ciufdem orbts, quibus correfpondent, paritet
inter fe aquales erunt,fcdnufquam ciufdem cihpfis arcus
aequales temporibus aqualibus percurruntur, niE quando
arcus translati aeque mouetur i linea abltdum; ergo puncta
ellipEs B,& C aq u d recedunt a linea didaabEdti.oromdeq;
.^o.fcdoarcu C B bifariam in A . erit redta linea A G T ilia,q u a
quaerebatur. Sed ex hoc non inde innorcfcir.an pundu A fit
A pojouium , vel Perijouium , quod vt difhnguatur. con-
Edcrari debent duo ahj tranfitus aqu6;rcm ot!d centro io -
u i s G , qui inter f e , & prioribus Ent aequales, fed exiEcnte
Ecllain parte oppoEtaecccntrici.vriuhtH E, & H fubten-
denres arcus K O , & L R., vel potius G F , & E G fubften-
dentes arcus P L , 5 c K P , ht quoque tranfitus fient tempo­
ribus aequalibus inter (e proxim i, & id c6 p u n d a K ,& L
erunt aeque remota i linea abfidum; & Equidem contingat
quod tranfitus emfdern Mediccid K , a d L.veifper duo ar­
tu s O K , & L R. minori tempore abfoluatur,quam ciuf­
dem tranfitus a B ad C , runc neccEario pundum A erit
Apojouium ; & P Pcnjoutum . His peradis expedetur
quoufque denuo peruentat eadem Eella Mcdtcea versus
Picntm ediceum,&fecundo obferuentur duo aqualia in-
terEitia F I , & H E aeque remota d centro louts G , fhbren-
dentia arcus Q B , & C M . f i tum cont<nga',digrc(Konem
Fittan E gi tempore aiiquanttfper brcm ori.quam percur­
ritur interurium H E, tuncconnciemns,Apojouium trans-
iatum anterius cEe in rcfpedu ad lineam fynodum T G ,
q u a fupponiturExafubEclhs,Exis, cum iuppirer Rationa-
rius Etj ergoperfuadert debemus, Apojouium A antertus
translatum cAe fecundum ordinem lignorum, & tdeo con^
Ea-
M'
Aabit, anomaliae periodum tanto prolixius periodo reAitu-
tionis Aeri tub Aellts Axis, quantum cAipatium translatio- .
ais Apojouij A.
Expendendae- poAei funt eaedem oblcruariones in fubAp-
qucnttbus Plenimediceis, ac Nouimediceisapparentibus#
iumendo lempcr ealdcm digrefEones G F , & G E , v e i F i ,
& H E , d u m velocitas tranutus per G F cre(cit,& tuperat
veiocitatem pcrG E , vei tranAtus i F veiocior eA ,quam
per E H , Agnum e rit, nondum Apojoutum A au Noui*
meditcum pcrueniAe,ted tum demum eum aQequetur,
quando primo tranAtus aequaicsG F , 5cG E ,n c c non F i #
& H Fdenuotemporibusaequalibusinter AcAeri contingat;
attamen A tranAtus.qui in Plenimcdtccomodoobteruaa-
tur, velociores Atcrintijs, qui in Nouimcdieco Aunt,tum
dubitandum non e R , A pojouium integrum Aemicirculum
iui orbis pcrcurriAe, & intermedio tempore numeratis om ­
nibus Plenimediceis {trautaRis deduct poteR proxim i pe­
riodus anomaliae, diuidendo fcilicet Aemicirculum in tor
partes {quales, quot fuerunt Plcnimedicea, Icu reuolutio-
nes mcnAruae , & A ill{ partes addantur tjfdcm periodis in­
tegris , tclultabit pertodusanomali{ mediae quaeAta:.
Huiulmodiobferuationcs Aeri poQent,modo Iuppiter
Aationarius permanerer ;arqm a talis conAitutio cito eu?*
nelcit, oportet minorem multitudinem Plenimcdiceotum
ium ere, icilicet non omnia illa , quae in tcmicirculo ano^
m ali^.tcd ea tantummodo, qux tn eius quadrante Aunr,
in quo velocitates tn prgdiRis interAitiis{qualibus RrccclB-
aecrcicunrab Ala maxtma tarditate,quae m ApojouioAt#
atramen in hilce incrementis diuer AAcantur inter Ac cele ri-
tates per G F , & G E maiori di#erent'a,ita vr in tranRtp
Apoiom j ab A ad N , (etheet a Plennnediceo ad quadratu­
ram lequcntem, feu ad maxtmam dtgrcAtonem orientalem
tranAtus per G F lemper celeriorem minorique tempore
ablolucrur, quam tranAtus per C E,eamquc maiori excef*
iu Arperabir,& tum demum maxime inter Ac diAcrentes
erunt diRae velocitates,cum Apojouium A pra;cisc qua-
drani
drantem vnum pertranitjt; 5 c hinc poterimus inquirere pe^
tiodum anomaiix m edix, ficuti fupra innuimus ;& iicec
qutes,&(iatio iouisrranfadatuerir.antcqudm Apojouium
Mcdicei quadrantem pertraniterit, poMimus tamen cur­
ium medium anomaiig proxim i perferutari; quandoqui­
dem primae iiix periodi, Uter fuerint inccrtx * non poiiunt
tamen vaidd d veroabberrare t iit v. g. error commiiius
vniusgradus, tunccoaceruatispiuribusreuoiutionibus, vt
nonaginta, omnes errores iimui fumpti vnum quadrantem
tonficient; quare erroriam maximus redditus non poifet
nos!aterc,fed ciarius.& muito faciiius pofici oAendemus,
qua ratione periodus media anomaiis, iicet craifa mincrua
adinuenta, pofHtpofied emendati, & ad prxeifam menfu-
ram redigi.
Aiia ratione, & faciliori potetir linea abfidum Medt-
ceotum, & periodus anomaiig rcpcriridciiicet ea methodo,
qua aifronomi cccenrricitatem V eneris, atque Mercuri)
pcrquiiietunt t debent igitur fumi maximae digrciTiones
Mediceorutn abipfo Ioue fumma diiigentia, & pr^ciuone,
ntcnfurando (duobus artihcijs fupra expoiitis) duas maxi­
mas remotiones eiutdem Mcdicei orientatem, & occidcn-
taiem Acentro io u is,v rfu n tX G ,& N G . Hoc pariterfie-
tidebet, dum Iuppttcr fiationariusc(i. & ii forte iam dt<^ae
digrefKoncs maxim$$quaiesinterfefuerinr ( negiedts tem­
poribus in quibus taiesdigrefBoncsabfoiuuntur) tunc eii-
cicmus iineam abitdum eOc A P, & in iinca Picnimcdtceo-
ru m , & Noutmcdiceorum coincidcre: poiied, vt fetamus
num A poiouium in Nouim ediceo, veiin Pientoacdicco
coiiocetur, vfurpari debent dux paruxdigrefnones a io u e ,
vt in prxcedenti methodo tradidimus, vei potiusexpedan-
dus ed iccundus curfus fynodicus. in quo demunt dinten-
ftsdigrefltonibus maximis, quxnon crunr,vtantea, inter
fexquaies, fiquidem occidcntaits digtcHto X G diminuta.
&ottentaitsG N auda fuerit fupra mediocritatem prxee-
dentem.dubttandum nonefi, in prxcedenti ntcnfe Apojo-
uiutnpa Pientmcdtcco extitiffe. a quotnfequcntim cnfe
dncef^
di(ccHeritcont!nuatomofu teCundumordtnem Agnorum;
& repetitis obleruationibus in lubfcquentibus menlibus
femper maiori decremento digrcCto maxima G X dimi­
nuetur, & maiori incremento G N elongabitur, quoufque
demum hanr inter fe maxime differentes, 3 cin$quales, 6c
in hac conditutione linea abiidum quadrantem percur-
tiOeextdimandum e ff,& poflmodum denuocrcfcetdidan-
tia G X ;& m ia u e tu rd iR a n (ia G N ,& quandodenuo ma­
xima: digrefliones coilateraies fiunt $quaies,certi erim us;
Apojouium pcrcurridc integrum (cmicirculum. Hinc iam
perquiri poliunt periodi medi) anomalia: non fecus,ac fu<^
pra expolitum futt^
. Praetereafaciihm^eccentricitasorbiscuiusiiber Medicei
reperiri poterit) quandoquiclem maximis dtgreflionibus^g.60^
G X , & G N exillenttbus ^qualibus inter fe habebimus le-
midiametrum eccentrtci %feu axem mtnorem eiiipG s,at
quandodigrc(nonesGA..< 3cG P acqu iru n t omnium ma­
ximam differentiam inequaiitatis inter fe, Icilicet cum ex-
ceUus vntus fupra aireram maximus eft omnium, qui in to-j
toperiodocontingunt.tunc quidem certum erit ^lineam
abhdum A P pcrpcndtcularem eOe ad lineam fynodicam
T G , feu ad lineam N outm edicei,& Picntmcdtcei appa­
rentis, & tunefumptisduabusmaximis digredionbus, fci
licet G A maiore, & C P mtnorc , habebimus maiorem
axtm ellipfeos: diuifa vero axi A P bifariam in Z , erit Z
centrum eU(plis,atqueGZciuscccenM icitas,d qua facile
erui porefl (pectes cUtpGs, quae cuilibet Medicco perttnet,
& confcquenter anomalta eius. Modus ille inuentendi ec-
centttcitatcm , nedum tacths e(l,6c expeditus, fcdhorfan
fingutarts, nec aliter reperirt poted.
Dcueniopodmodum.ad tertium modum inquirendi po­
litionem abudum orbtum M ediccotum ,^ periodum anot-
maita:; is vero perhibetur, fi adnotenrur ioiumutodo tem­
pora, in quibus a^qua dclla Medicea ab apparenti Pieni-
mediceoad N ouim edtccum peruenu.&abtilo ad ilium ,
negledts maximtsdigtcGioatOus.aut partialibus,dummo-
Y do
!

' t l .......................... !
do obfertistibnes fiant, quan^d Inspirer (iationarius exi-
ftit; fupponatur ergo, quod stetta Medicca percutrar femi-
Jt%.docircutum A N Pa Ptcnimediceo apparenti, ad Nouime*
diceum in tanto tempore,in quanto percurrit praecisi rcti-
quum femicircutum P X A d Nhu'mediceo a Sequentem
Ptenimediceum apparentem , & tunc neceUano tinea ablt-
dum cum tmca (ynodica apparentt eotncdet: poffmodum.
vt pateat an Apojouium in Ptentmediceo apparenti. vcf
Noui mediceo reperiatur, adhibenda funt digreHiones par-
tiates aeque remotae a Ptenimedicco. vt ftiperius expofitum
fuit; poffea confideratis (ubfcquennbus confittuttonibus,
fi forte Apojouium mPientmedtceo A exttterir,obfcrua-
tur ttanfitus d Ptentmediceo apparente ad Nouimedi-
- ccumprottxioritemporefieri.quamfubfequenstranfitus i
d Nouimcdiceoad poffremum Pienimcdiceum tum Apo* !
;ou:um Aantcnusfecundtim ordinem Cgnorum tranfijf-
fc,conc!udemus. & ftc in Mediceis menftbus fequentibua
iemper motus defeendentis fcmicircuti tardior erit, qudm
in menfe praM:edenri, & econtra in fcmicircuto afeendente
tranfitus vciocior erit, atque incrementum velocitatis pri­
mi tranfitus, & decrementum ttecundi femper m agis.at
magis augebitur , quoufque Apojoutum A ad quadratu­
ram perueniat, & tunc max: mus erit exccfTus temporis fu^
pra medtocrem, quo differunt tranCtus fcmictrcut' defccn-
dentisabafcendente, d Piemmedtccofciiicetad Nouime-
diceum apparentem, &ccontra maxtmuserirtemporisde-
fedtus a mediocritate, quo peteurntur fcmictrcut us afeen-
densdNouimediceo ad Ptenimediccum apparentem ;at-
qochoc crirtertium arti fictum, quocurfitm medium ano-
mafiae venaripoCumus;quarecxhts ttibus,fi accutate 6c
fummadiiigcntia obferuentur, non dubito, quin potHnt
cxaRe anomalia: medij motus acqutri.
His pcraRis poterunt emendari, & ad cxaRam prxeifio-
nem reduci rciiqu$ periodt reAturtonum,dc tynodteorum,
atque mRufmct anomatiae hac rationctfumantur duaetebp-
fese*MMcm Medicet omnino tater fc Rnnies, & max-mt
4 ^:
dMantfs,ita vt ab vna adalteram tempusaiiquomm anno­
rum intercedat,& in vtraque eciipR Mediceus in epdcm io*
coiuieccentrici exiRat,atque maioris 6ciiitatis gratia rdm
in iiia , quim in iRa Iuppiter Rationarius R t, & , R Reri poi-
Rt,eiusiatitudoRt omnino eadem * paritcrque in vtraque
Iuppiter Rt in Ratione occidentaii, vei ambae Rntoricnta-
ie s: tu n c, quia ingreRus, vei t merRo Medicei 4 cono vm-
brofo Iouis eR fer^ momentanea) cognitum erit pr$cis&
temporis intetuaiium ab vna ad aiteram eciipRmt (quodad
tquaiitatcm teduci debet foiito artificio aRronomico, quo
diesnaturaiescotriguntur) igitur habebimus datam muiti-
nem petiodorum menRruorum vn i cum muititudidine
periodorum anomaiiae iuntque tam h i, qudm iiii in tegri,
& quia hadenus tempora periodica m cnRrua,& anoma-
Iiae,iicet nonexada habebamus,coaccruatis omnibus pe­
riodis, quae in interiedo tempore interctpi poni:nt, con-
Babu, an caicuin sC $io,& obfcruationibusreioondeat, &:
Rquidem dtRcniusaiiquis reperiatur, tum praenabiti medi;
motus corrigendi iunt, redigendtque ad om nim odam , &
exadam praeciRoncm , & confequenter elicietur motus
Apojouij, & abRdis.eruenturque radices, feu epoch$ e qui­
bus mediante caicuio ioca Mcdiceorum aRignaripoRunt
in quoiibet tempore prxtetito, vei tututo.

T k T On m inus, qudm eccentricitatis & anomaiix Medi­


i s ceorum inqutRtto, dtRiciics & abRruiae iunt Latitu-
o<num apparentes conRuuuones, & earum perodt, dc qui­
bus modo agendum eR, ied primo iococontidcrari debent
hypotheies variae,quae iatitudin.bus Medtceotum appi cari
puHunt,cxperiendumquc,,ancuat obletuatiombus,& cum
C-eioconut-mant.
ttpnm biupponipoRunt omnes quatuor Mcdiceorum
otbcsm v a o ,& eodem plano iacere, itavtvaasiu peraitc-
V ^ tum
tum non inclinetur. Secundo ctrca btuattonem didipla'
ni cotutmis orbium Mediceorum plura ccmni nilci pol­
iunt ^aut enim in eodem plano ecliptica touialis iaeer, vel
iupponitur eidem ecliptica louialisincltnatum; & bhoc
verum eb, quatitur, an talis inclinatio br Habilis vniformis,
& perpetua, vc) potius variabilis. Vlrcriusdubirar! poreb,
an pianum comune orbium Mediceorum femperequidi-
bet piano ccliptic$ lolaris, & n rrena, & runc beti poteb, vt
eadem peripheria icu iacies orbis Mediceorum perpetuo
relpietat, & dirigatur ad Solem : ve! fupponi potelt, quod
diametri otbium Mediceomm ienper bti ipbsparaiieli
mancanr ? ollendcmus igitur, fer^ omnes has politiones or.
dini Natura eiufque conlueris operandi modis in reiiquis
planetisrc fragari,paritetque caulis phybeis fuperius expob-
tis,atque etiam obleruatioaibus in C a lo habitis omnino re­
pugnare.
Sed anrequam hac omnia bngiHatim in examen reuoce^
m us, expticarc erit operapretium, & exemptis exponere
ftg^i.fupradi& as hypothefes. Sit igitur So! in S, & orbis, in quo
rcuoiuitur centrum Iouis, itt I G K L , qui iecct planum
tciipnc$ folatis & terrebrisl P KQ_in re6fa linea 1 S K ,an-
guius inctinationis corumdem planorum fupponatur inua-
riabilis, bcuti experimenta maiorum docent, & quoniam
orbes, fcuepicycli Mediceorum A B C D d Ioue eorum
centro nunquam feparantur, propterea ttasferentut vnd
cum louepercircumferentiam iouia!is ecliptic^ 1 G K L .
Iam prima hypothebs explicanda pontr, A B C D lemper
y ^ j 5a.in plano ecliptica iouialis I G K L , licet transferatur vna
cum Ioue per rora cius eclipticam; in hac inqua hypotheb
debent apparentia Latitudinum Mediceorum conbderari:
Sit centtum Iouis in fuo Nodo afeendente ! veldetcen-
denteK,fcilicetin ledione orbis Iouis, & nobra ecliptica,
itu^ penus centrum Iouis ponatur in ltmite boreah C , vei
a u b tin o L ; & quta Terra T in plano echprtcalblaris duaa
habitudines, & lituationcs habere poterit pro vanahtuano-
ne Iouis, & Solis, Icilieet ccatriiybetuatis plane tati; cuca-.
T erram ; aut enim per Terta T tranAt eadem !tnea redtuJ
IS K.qu^ communis Scdio cRcciipticaciouiaits, &Soiat:s,
ve! iateraiirer conRttuitur: in primo caSu, quia Terra, &
Soiin comuni Scdione vtriufque cciipticae ponnnrur, exi-
Rcntamboin p!anorouia!isec!tpttca:,in quopartrer Sempet
luppitereiuique iySiemaccnRituuntur, ac protnderadius
viiuaiis iacebtt quoque in pianoeciipnca:iouta!ts, &com-
fequenter in piano A B C D : Sed ex opricis quando radius
viiuaiis iacer in piano orbis A B C D , idem circuius vtii-
cea reda abocuio conipicietur; quatt inrai conRitutione
Aiedtcci, dumreuotuunturper A B C D,etHciunreurSumf(^dJi-
apparentem per irneam redam . qu$ per centrum diSciio-
uts tranAbit, eritque via ninerts Mcdtceorum in Limirtbus
paraiiciaadpianumeciipticxSoiaris, in Nodis verbincit-
cara anguiomeiinarionis orbis touis iupra eciipricam Sbia-
re m . bt vero irnea 1 S K cbmunts (edionis eclipticarum
Ata Suerit in parte RniRra Terra: V , quia Scmicircuius i Q K
cc!tpticacSoiariseicuatur Supra (emicircuium iL K c c iip ti-
c z iouiaiis, Ah vr radius viiuaiis V I , V G , V K , & V L Su­
blimis quoque fitadpianumeciiptic^iouiaiisl M L,proin-
dequec'euatus quoque ertr Supra ptanum orbis Medicco^
runi A B C D ^ quaredidus orbtsnon amp!tusiineareda ^
Sed ciiipAs apparebit, cuius partes viciniores versus B de-
preH ions,& cum Latitudine auRraii conipicietur,&tcon-
rra partcsoppoHt^ versus D ctunr Subieuataecum Latitudi­
ne boreaii teipediue adcciipticam iouiaiem. SipoR^aM-
cea Solaris!. b R Sita Suerit ad dextram Terra: X,qura i!!a (i-
xnuitum iemicitcuioSoiariseciipticae IP K.deprimirurin-
fta Semicircuiumecitpttct iouiaiis i G K , erit quoque vi-
fuatis radius X i , X G , X .K , XLdepreRusinAaean dem
iouiaiem eciipricam, 5 t proinde in&a ptanum orbis Medi
teorum A B C D , & tunc didus orbis ciiipAm rcprefenra-
bit, cuius inAma pars Beieuara,& cum Latitudine borcati
tonfpicictur, pars vcrboppoAta D cum Lattrudine auRrati.
Patet quod,ex Rcnte iouein L im itcsG ,an gu iu sX G S in
RtuactoutcomaJumuseR omnium, qm eSHci poQunr.i ra­
dio
'18
dio vifuali ex T erra X d u d o cum iemtdiamefro B G orbis
^lediceorum ; qualilcumque tgitur iit diRantia , & habi-
tudo Telluris reipediue ad Solem, & Ionem ob proRaph$-
xelim otbis annuam, minmturborealts latirudo in Noui-
snedicosB, quo magis diRantia IouisaTcrra a u g e t u r ^
hse quidem iunt varietates, quz in appolita lententia ob-
(cruan deberent.
Sit fecundo loco planum orbis A B C D lernper zqui-
F(^.6a.diRans planocchpric? lolaris 1 P K Q , ponarurquc luppi-
ter m Nodo ateendente 1 , & quia Terra lernperin eodem
plano eclipticz lolaris tacet, in quo modo collocatur orbis
A B C D ; igttur ipfe lineam redtam reprelentabit, pariter-
queiter Mediceorum, per centrum Iouis rranliens, rectum
erit; quapropttrin.Nouim ediceisB, aut PlemmcdiceisD
nullam Latitudinem habebunt; at in maximis dtgreRloni-
b u sA , & C Latitudinesabeclipticaiouialicruntm ligncs,
quarum meniurz erunt arcus A N. & O C.critque Latitu­
do partisdcxtrzCboreal!S! 5c liniRrz A auRrahs. Trans-
y^g.64.!ato poRea loue cum luo lyRcmate tn Limite borcali G
producatur planum X G S ad ambas eclipticas perpendicu­
lare, lecabnlane duo plana parallela 1 P K* & A B C tn dua­
bus rcdtsltnets B D ,& SX in tcr leparaHelis;cumquepun-
Rum X infra Iouis eclipticam, & mira planum A B C po­
natur, ncceRarto radius viiualis X G depreQus erit intra pia-
num orbis A B C , & proinde inferiorpars B Nouimcdicci
altior erit * habebirque Latitudinem borcalcm. Contraria
poRea apparentia eRicietur in iimite aullrali L . Htc Rmi-
litcrmaxtmusangulus X G S Latitudinis eRicicturin iouis
acrontchijs, in reliquis vero locis minuetur.
In hac hypotheu aur idem terminus B diamerri B D
yig.6s.lernper dirigitur vetsus Solem <n rota reuoiutione orbis
6J.64. Mcdiceotum per ecbpticam iouu lem , vel diameter B D
lernper libi iplizquidiRat; exemptum primi calus habetur
in noRra Luna,qu$ in lua reuoluttone eamdem taciem ma­
culatam ad Terram dirig't; li ergo lupponatut, punctum B
orbis Mcdiccotum lernper ad Soicm dirigi, cllicieniut duo
m o-
)
motus teales orbis A B C D ctrea planum eclipticas iouia^
lis, quia in Nodo alcendente i dtameter A C perpendicula-
risad ttneam foiarcm 1 ScHinclinatusad vi3tn louts N O ,
ira vt terminus A Latitudinem auGralemrelpedu iouta!<s
ecliptica-, & B borcale n habeat, tcd tn Limite bonati Q
hutultiiodi inclinatio euanelcit^cutu punAa A , & C eclip­
tica iouiatis circumfcrenttam contingant, & poftea in (e-
tundo Nodo Kdcnuo diameter A C ad eclipticam iouia-
Icm inclinatur, fed litu m uetio, quta in K terminus A ma­
ximam Latitudinem b o rca te m ,& C u^ralemhabebit, &
tandem in reliquo Limite Ld^nuddtamercr A C in e c lip -
ticalouialicoeflendttur; qnarepatet,d!amettt;m A C v n a
tum etus orbe rcheAi cnca diametrum B D , eleuando, de
deprimendo terminos A & h refpeA.ue ad etlipticam io-
uialem . Praeterea adefi altus motus inclinarton s,qutadia­
meter B D in LimiteGtnclinatur ad planum ecliptica io -
uialis, cutn terminus B Nouimedicei cleuctur versus Bo­
ream ,dc D versus Aufhunt depnm afur,artn N o d tsK ,d c
I eadem diameter B Dcongruit cum plano eclipdcae iouia-
lis,6 t poGmodumin LtmiteaudraM L denuo tncbnatur,
fed contrario m odo, ac in Limtte G difjponebatur;ergo
circa dtametrum A CcHicitur noua conuerlto diametri
B D vna cum orbe Mcd!ceoruni,(ubtcuando,dc deprimen­
do terminos B , & D ; & huiuftnodi circumducito vocarur
inclinatio, fcdpra-cedensappeiiatur reflexio, qua: nondi^-
feruntabfjs,qu2s Ptolomcusepicychs Veneris,atque Mer-
t "fij rnbuir,qui cumd recentioribus atronom is proptet
torum ablurdttatcm re jciantur, non videntur mMtd^etS
rectpi debere St poltmodum fupponatur dtameter B D
fcm perlibi ipH a:qutdthare,dum reuoluiturpeeiouiatcm
teliptteam, debent quoque admitti ijdem duo motusrche-
x to n is,& incltnationts, non tamen realcs in rclpcd uad
celtpttcam ioutalcm, (ed apparentes.
in nofira hypothcfi , qujecoiform ts eA motibus reli­
quorum pianetarum, & ex cauGs phyGcts deducttur,de-
tetmtnamnaus , plana orbium Mcdiceoruat certam , ac
llr-
Aabiltm inclinationem (upra planum ecliptica: iouislis ha­
bere,qua:a!tefadonc!M aliquam patiuntur in cutiu mcn*
dtuo, quotiesd Plcnimediceis, & Nouimediccisrecedunt.
iarerf v*p, ^ w .
C<y. ^ 7 /.
Q Imon Matius, & alii conRitutoscOe orbes Mediceoruna
^ in eodem plano perfuaH funt hoc potiflimum argu^
m ento, quia nimirum Mediceiin maximisaloucdtgref^
iionibus fetnper in vna & eadem reda linea per centrum
Iouis extenta col!ocantur;atcgo,(i vtmarguntentipetcipto,
nihilcertiexeodeduci poflc arbitror,quandoquidem duo
vel piuraplana adtnuicem inclinata poduntqutdem le mu­
tuo tccate in eodem reda linca;igitur pari modopodunt pia
paotbium Med ccorum tc mutuo letare in reda linea, qu$
per centtum Iouis ttanht, ita vt talis commun,s fedto per
maximas digtefliones a Iouecx(edatur,&: tunc,quoties Me-
diceitncomuni dtda planorum hdtone extUetcnt in vna
reda linea tum centro iouis confpicerentur,& tamen iemi-
titcult fuprcmi,& intimi vario modo polsct ad inutce inclw
nari.Secudo!oco aduetto,hadenusobicruatu non futile di­
ligenter, an Medicei in maximis a loue digrcHtontbus fem-
per in vna reda linea per centrum Iouis eduda collocen­
tur, neque patuit modus inquirendi accurate an in maximis
digrelHonibus Mcdtcei in iouiali ecliptica repertantur, au
pottusabeaahquanrispcr dehedant,& recedant. Hoc de­
ducitur ex eo, quod oblcruationcs ablquc vila machma,lcd
mera vilusgdttnatione^da:fuerunt, & inlupertelelcopia
ptattetttisannis,qutbus M edicetobferuabantur,parua, 5c
impetfedaerant, comparata cum ijs, quaehticevittnnsanr
nis elaborata fuerunt, led litus, & dt/poiittones Mcdicco-
rum paruis,& i mpcrfe(bs telelcopt js oblcruat$ ertores nou
contemnendos tnducunt, eo magis, 0 vifusiudtcto, &$Rt-
mationi liandum c fl; quapropter fulpeda; oaxoino erunt
pbfcruationcspra:tcttta:; h oc, inquam , protero ab expe*
aiem
!<ft
tientia edoRus; nam multottes paruo aiiquotelefcopio
duo Medicet vtdebantur in eodem rcRa iinea cum centro
Io u isp o 6 ti,afp o R e 3 ,adh)bitio maiore, & perferiore te.
!efcop io,n otab i!i differentia i re&itndme aberrare vift
fu n t: rursus quando teiefeopio fatis perfero (cptem fere
cubitorum duo Medicet in direRum cum centro fouisap*
parebant, nednm m ihi.fed etiam piurrbusadRantibus.iif-
que viiu acutiffimo poi!entibus:extenfodcindc Hio tenuif-
ftmo,aut Xiiqua reguia iignea direRa.in commoda diRantia,
& fitu conffitnta, vt aitero ocuto aperto, Mcdicei cum cen-
tro lou is teicfcopiovifi conferri poRentcum fiti, veiiegu -
ix direRtotie , tunc quidem fenfibitis aiiqua differentia,
&difcrepantia reperiebatar, quz quidem ab ipfovifu abs­
que Aio, vei reguta non apparebat. PoRmodum qnod M c­
dicei in maximis digreffionibus ab foue perpetuo careant
Laritadine& in via,feuedipticaiouiaHexiRaur,cert^ fcio,
difeemi non poRe a fimpHci vifd ,fed requiruntur artificia
rnferius exp! icanda, quz cu m haReous ignota, vei ad pra-
xi m ted aRa non f uetint, i ute metito fufpeRas eRc ve teru m
obferuattones cenfeo, proindeque certe pronuntiari non
potcR M cdiceosin maximis d toue digretHonibus om ni
LatitudinecaruiRe, & pr$ciseta eciiptica iouiaii extitiRe^
jEtft hoc, in q uam , incertum cA , muito minus affirmari
poterit, quatuor orbes Mediceorum ia vn o , &: itreodem
pianocoHocari.
St igirur prxteritz obferuationesinfulcientes, & incera­
ta: iurcmcritbcenferidebent, eritoperxprztium exaRiori-
bus, & accutatioribusobferuaTiOnibus veritatem inquire*
te',oAendercque,quod orbes Medtceorumin vn o ,& eo­
dem piano minime iacearit.
Pruna ergo mea obferuatio habita eR noRe feq trenti diei
t 4 - .\uguRi huius anni t 6 6 ;^ hor. S. at. p. m. FiOTentix*
TuncprofeRo videbatur tertius Medicetis fere in vna rcRa
ifncacum primo, &r fecundo ,CraRtque primus, & tertius
ocodentaiesd foue, fecundus vero orientatis, & tunc pro*
pemodum ternus Medice usa difeo iouts tnferton egrefbt s
X fuc-
fuerat; diAabarquc ^ Mouima^iceo aj^arcnte gr.4. m. t ^
facundus recedebat i Pjpnimpdicep apparate gr. t^ i. m.
i 3 .;f^ p rio iu $d i^ b a ta ^ p ttin ie d t< ;c p g f 7a. p1. Ita­
que oaines infetipri parte cotum cpicyclorum,degcbaot;7
potiatur etgo dtfcus i o u i s l ;& ec ltp titia to u ia l^ M Q ,;^
qu,ae^tepft tntcitlgantur in eodem Plano osbps didorunti
M ediceqrum , Arque ptimpsin rV* lecupdustn tertius
in CtinteHigatur poOea f erraiu I iub^m isiupta planum
CCbpttcar iouialts.^t lupra plaqum orb.lscommuQis Medt-
ceornm.-St liooteleuadp vduaituadii ^ Ifupracooitpunc
planum iam di^om fttparuatPthAominuscdjmpogtbtle^
vtplanum A I B Cconlpiciatutabocujo i n l ,v t b n e a re-
^a ( quodcAici potcAratitucpmodb,q^andotOculusI ex-
tinjBct tn eodem plano 1 Q C ) edictent igitur tres Medi­
cet cum centro Iouistrapeztum^cuius angulus, vel Aelia
G vtcttiior,& dircdaor ocqlo erit,quam delice A . & B f
igiturncceOarfo AellaC magis depreAainAa lineam. M O .
Vb* vi,Bo terminatur , appatebit ^ quam teliqtM&du&Rel-
lae A & B ; cumque Aelia A in E^dnAella B;in F appareant
y^.g^jconlpicictur Aelia C io pundo inferiojri G depretio versus.
Meridiem, &, intra redam E F ; quapropter tres Acila: E , F^
& G trtagulutn aitquod, licet obtuitangulum efFMmabunh
numquam.verolineam redam ,vta nobis reperta fuit. Hinc
de.duc.itur . mitume tunc collocatas Etidhm vno plano, ied
debuerat Aelia C cum plano fui orbis iubleuarjt, & radto
T l appropinquatialtquanrq magis.qujm plapum dudm n
pet A B f , quandoqutdem vt Aelia G n o n tn^Gtfed (0 H
minus mctfd)onalisappareat, & in dttedum cum scliquis,
duabus. E . $t F , fituart deberet nodet ocul us, in eodem pia*
no per ite Has A B C ttad u d ot at planum I A BcadttinftA.
planum I M O ; ergo necctfario Refla,(^lubicuaridebcf lu*
pra planum A B I ; cumque abter b ?e iam dtda appa^emt
tia faluad nequeat . concedendum e f f , ternam Aeliam Q
nequaquam in eodem iaecte plano pes Adias A , & B &L
ccntrum louisextcnfo.
Fulica node fequenti 6 . Odobtis ciuRtcmaani bor-7 -p-
!<??
m?ad!M(Auf quod reda !!nda pef primum^ & quartum Me*
tMceum extenfa,proxime per centrum fouistranfibandiBa'
'bartunc primus Mediceus A. gr.46. m. ^4. abapparenti
NouimediceO versus Occidentem, & quartus D diEabatabfig.gg.
CodemNouiniedicctygr.ts.m.so., quaredua:dciia:A,&
D rduera nob erantih dirednm poftrce cum cenrro iouis
I , (ed triangulum efficiebant; igitur fi Bella A apparaitin-.
pundo E ecliptica: ioutaiis,vbi vifio MediccOrum rcrmina-
fur, debuerat Bella D apparerein Kmagismeridionalis,&
infra redam iineam I E; fic enim trtangulum i E K effof
maretur, licet vaideobtufum, & taiis figura, & conBitutio
vldMfdtbuetat vifualt radioT I fupra planum I A Dele*
Uato, efTetqueomninoimpofltbile, v<Be!la DiWpuudd L
IMbtimi&rb&minusmeridionaii a reda Elappareret. nb
fi oculus T in ptauoeiufdem trianguii t AlD cxritiBet:
cBquc Bella A deprcQa infra radium T l ex hypothefi; igi­
tur deberer radius T D elcuari, & confcquenter (telia D ,
ideoque non conBituebatur in eodem plano per A ,
dudo, Briltcerin planoorbts primi Medicei.
PoBmodum node fubfequentifciliccr dici 7 hor.6. p cof.
tepertj quartum Mediceum boreaiem fupra redam iineam
per fecundum Mediceum, & centrum lotiis extenfam; 3c
quia tunc diEantia fecundi Medtcci B ab Apojouio appa ^ ' ^ 7*
tenti eratgr.2!3 , & m .!$ ,&dtBantia quarti erat gr.at6.
th )2., igiturprox mz duat Bell$ B,' & D in eodeni femi^
diametro f B D , fctiicet in vna reda bnea conftitutx fuif^
fentr fi duce Bella: B & D in vno plano pofif^bflent; hxc
autem reda linea a radio vifualiT I cohfpeda obliqueap^-
parere debuerat in vifus terminatore M O inpundts F, &
K, quae cum Centro Iouis 1tn vna reda lineadifponidebuc*
rant; & protnde pundum K , fctiicet (itus (fella D mcrtdio*
naliorfuSBCt contra !enfdmob!cruatiOni$;adhoc igitur, vt
Bella D-apparcat minus mcrtd onahs, ideB fupra redam
iineam 1 P K , fublcuati debet Bella D fupra p anum fubie-
dum i B O.tta vt vifuahs radius T 1 tmntfs incltnatusad or^
bemMcdtceiD, quamadotbem MedicciBconfpicatel-
X ^ iipGm
CpHm e^bfmatam aborb? 1*^ O magis coanguAttntn-^.^
quam fifuiflerineodempianoD B O ; icd quandoeiitp&s
circa eumdem axem maiorem condringttur, omncsotdi-
patimadaxem maiorem appiicatac, eademprt portione di*
/r minuuntur, quaminoraxis.deere.icir ;igtturOiiiantia fleitae
viise L ab ceitprica ioutaii M 0 ' mtnor erit, quam dt&antia
jpHus K , ^ proptetea apparebtriiia fupra redam iineam
I F. PoRcm pluria tsaiijs obieruatit-nibus e a d e m verir
tatem conhtmarnquaproprerdubttandumnoueAindiuer-
^splanis, &adtmuicem parum tnchnans dciias Mcdicca^
oitcumducix
Vrpoilcacerrireddamur an Medkcorum maxtmci Io­
ne digtcflioncs fianricmper io eadem iouialiechpnca M Q*
organum laris commodum txcogitaiie vrdeot, emus ra<-
tnen vius ioppocir inuenrioncm anguli, quem echpttca io-
uialis ciBcit, cum circulo parallelo i louc in eius n^otu
diutnoabOrruad Occafum defMipto, qui angulusauge-
tu r. minuitur, &aliquandopenitusexringuirur; igitur6t
circulus $quinodialisG BF,& porrioechptic^iblarJsCBA*
quasiecct a:quinodialem in B,iirque locusloutsl,habeat-
<Fig.63.que latitudinem boream, vel auOrinam ,ita. vr duda irnea
I A perpendiculari ad ctiipticam, iirpundum A locus edi-
pticusiouis,& I A arcus LatHodiniseiusr-fumptopoOca
pundo C in (eptimo gradu <$p xvcljb. vbl Nodi Ionis re-
periuntur,& coniupdoarcu maximt circuli I C , qui iecet
&quinodiaiem in B* hic&neeritorbts ieu ecliptica io urar
Iis,po<iea a p^ndo IducarutarcusI H circuiiminorrs $qui*
diilanriszquinodiaii G F. Profcdbmotmsdrurausiout&in
circumferentia minoriscirculiHI edicierur x atque natu­
ralis eius motus in arcui C . Quaeritur modo inciiaatio an­
guli H i C ; ducatur a pundo,I arcus I F maximi ctrculi
perpendicularisad ;quinotialtm G F , cum iecans tn B *
& htc erit declinatioiouts.veiotiBFerit eius redaaicen-
Ho, vei didantia ab Aquinodto B : podea a pundo I duca­
tur arcus circuli maximi I G perpcndtcuiatisadIF, & ab
eodem pundo I in pianoeiuRiem maximi citcuit IG duca­
tur
!<?? .
,eatat'tfs&a IL e itm tangEos; b$ceadem reda continget na!-
notem circulum i H cxcientcnttsiphatricispoReadpundo^
^quinodtj Beieuetur arcus B O circuli maximi pcrpcndi*ftg.6 S.
cutarisadeciipticam A G .q u o u iq u e viam-lo u is iecct in
D ; 3 c quia ex pundis D iumptis in naaximo circuio
I C cadunt duo normaies arcus maximorum circuiorum
B L) & i A iupra maximum circuium A C , qui cum prio-
tiarcu anguium acutum cihctt,& dati iunt arcus A C , &
B C ,Icd tcttd tR an tiiE iiocoIou is eclip tico,& ab gquino-
d io ad Nodum iouialem , & datur pariter I A iciticcc
Latitudo iouis i igitur ex iphatricis mnorefcet quanti­
tas ateus B D , proindequemtrianguio C B t) datis duo­
bus iatcttbus C B , & B R circa anguium reduna B eli­
ciemus anguium C D B t quapropter nttrtanguio (phatrreo
D B E habebimus anguium E D B ,& latu s R B, 3 c tandem
anguium D B E iciiicetexceBiamredi anguii D B C iupra
anguium G B Cinclinationisfoianseciiptica:iupra equino,
diaiem ,e x quibus daris eiicitur quantitaaiatctis E B ,q u i
additus, vel ablatus ab afcenGone reda iouiah B^F, dabit
arcum E F ptoptetea in triangulo 1 E F data erunt latera
L F , & F t^ c itc a anguium redum F,proindequeinnote-
icet aoguius F I L i bic vero abiatus ab anguio redo F I G
dabiranguium E i G , qui quyebatut; quandoquidem-in
plano circuhi. C%duda circulum tangente I N i angulus
L I N {qualis erit a n g u lo G d C ,q m id c m e rit,a c angu­
lus H .iG ,cu m reda i LErcom m um s tangens minorem
circuium HLbtm aioEcm l G - '. i . ( f <
5 i vero luppirer in fuotNodoconAitutus (uiflet, tunc qui­
dem iaciiiusangpiusmuiahs ecitpticg, & paraHcii in motu
diurnodeicripti repenn poterit, poittoenim louislocoin
A 7. gB in Nbdorlcdicct aicendente vel % *Jb N o d o d e fc e t t - ^ .^
dente-habcbmiHseiusdedmatidnrm A F, ciofque redam
a&etaConem.vei dttlantiam B E i proximo ALquinodio-*&
tu n cin trranguioB F A ex doobus datisiatfn&uscircarc-
d um anguium Feitcituranguius F A B h d u s a Meridiano
4um5ibptic4.iolarii.hutc veroaddaturanguius B A B meti*.
natic^
nationis, nempe orbisloais E AfnprAccUpUdamfoiarem,
dabit anguiuaa E A PfaCum abeciipttca touiaii cum meri­
ti diano.&confcqucnterinnO tefcetanguiusG A E c o m p ie -
mentum vnius red t, fpiiicet inclinatio iouiafis' cciipticre
cumparalieiocircuio tunccctnporisdfouctMnfaCo.eAqtie
taiisangaiusgtjo mn^-- & h ic animadnertendumeA,qucfd
pauioante , quam luppiter Modum aAequatur, tdeA inter
Soiihtium prsccdens & Modum 'iouiaiis eciiptica A di
ptBcise tangitcircuium paraiicium A q u ato ri, quem motu
diurno tunc temporis luppiter deferibit, & proptercd via
motus diurni ioutscritindtrc&um cum iouiai: eciiptica, &
hoc vtiic ctit expofuiAe, cum inAgncs, com moditates taiis
conAituttoaRerat.
Hisdetiaratis praeparetur magnus circuias Hgneus A €
F tj.7 0 .B D , cuius,diameter A B,quamduoruni cubitorum,minor
non Ar: in eoadaptenturpiuratenuifUma Alg inter fe paral-
ieia, vtiunt A B ^ pofted abfemdatur circumferentia B D ,
quz fubtendat anguium ad centrum B 1 D sequaiem angu­
lo H I C praecognito inciinauonis motusdiurni Iouiseiu 4L
que cciipticaa: ducatur poAea Aium C 1 D traduCum per
centrum !, atque aiia ei paraiieia: aptetur poAeacircuius
A B D ad horizontem perpendicuiaris, &cxpoAtus direde
F ^ .7 0 ocuioobferuatotis,& prop&oriAcium remotum teiefeopij,
quo Iuppitcrobferuatur; & rueaptato circuio, attero ocu<-
Jp apctto confpicicntur Aiedicciinrer fiia pradiCi circuii
cxcuprcv, cumque motus aturnus ioais ve)oc<iAmus Arab
Ortu ad Occafum ,in hons34. proxim i ^poterit circuius fi-
tqati, ita vtcentrum Iours! tn traofcuriu motusdiurni lem-
per pet Aium A i B incedat ab A vfque a d !, quod Lctie ^Ae*
quitqr reuoiuendo fummadextetitare fursum,autdcotsum
^ diamettum A B , tunc conipicienturneduna Iuppacr, icd
* etiam quatuot Mqdtcei in Aium G D oRendcte, quodeo-
dem tempons inflanti eueniC, cum fuppirer interfcCto-
nem Aiotuniiattingit^ hoc,inquam,eueniet quottefeum-
que Mcdicci Latitudine prorsus carentes in eciiptica iouiai i
cxiAunt, & ideo in vna linea reCacum centro lom n vecutm
A quar-
(i quartus Mcdicensiv.g. dcciinauerit i diametro C D vef-
sus A t dicem us, iHam ede Latitudinem eius ieptentriona*
iep ?, & dede reiiqutsH ocjfane artideto caute & ioierrer
nqhtbi^toiactieexperiripeted, an Mcdtceiinniaximisd io-
uedigtedionibus! condituantur in vnica irnea rc&a iq via^
iouis^, ieu incciiptica iouiaii e^renia ,.vt praedcccdorcsna^
duopinati iunt,quodpotr6iaiium ede cxtdtmo, ab ai^
quibus mciscb(etuationibuspcrfuafus,& pr^cipud fequCti
no<fiediei jo.A ugudi huius anni tddy quado tetttus Medi"
c<eus eratin maximaoccidcntaiidigreidoue a ioue remotus
a Ptemtuedtceo apparente gr^ ayt.m . at^& quartus Medi^
Mus erat tu maxtma digredione orientait remotus ab eos
dent Pienimcdeogr. n 6 . m. rx &apparuitredra irnea pec
tertiam, & quartamdeiiam edu^ainciinataad vtam motus
diurni centri iouis A B,eratquc anguiustneiinattouis A i G
pauiom iuusgr. 2S. verum ed tamen, quod quartus qua-
draturamtranderat, ieu terminum maximae dtgredioniSy
& proinde eius decimano meridiana aud:a pauiA mator
vnogradu edepotcrat ,itaque, iicerdtminnetetur viquead
gr. t8. nibiiominusinmaxitnisdigredtonibus deiiae pra^
diR^deciinabantpiufquam duo gradusiiouiaii ectipttca,
quandoquidem tunc temporis ex caicuio iinca motus
dturni ABediciebatcum eciiptica iomaii anguium gr. t3-
m. n , quare tum terttus, tum quartus Mediccus io ma­
ximis digrediontbusvatde recedebant ab eciipttca iouiait
deciinandoad Boream m parteocctdentaii, dc ad Audrurn
in parte ortentaii. .
Hoc eodem indrumeoto commode menfurari poduut
particuiates Lautudiaes Mediceotum in quolibet utu epi-
cycii.

" *'
*T)R!m usom nium Gaii!eusanno td tt. quando !uppttee
JE JLamudiac prorsus carebat, obieruautt Medtceos ia
quO:
*<$#
quobber ioco foorum orbium femper in eadem KneaMt3 a
extitiQ c.qux per centrum iouis extendcb tnr. PoRea io:
BaptiRa Hodierna anno 16 5 4 ., quando iuppitet prope No­
dum pariter Latitudine carebat. vhRt*M cd'ceos in iupe-
riori parre Coorum orbium feprentrionaiem Laritudtnem
habere. Nosparirer anno praeterito cxiRenre ioue propi
Modum deicendcntcmadnotautmus.Mediceosin iuperio-
xi parte tuorum orbium nonfcptcnrnonaiem. icd meridio^
naiem Latitudinem habuiRc.
infuperGaiiieus, quando happiter decimabat dnoRra-t
ecitprica verius Boream , a n , Mediceos in tuperiori partem
fuorumepicyciorum ntendionaiem Latitudinem habuiRe#
& econrra in iouis Latitudmc auRrina Mediccornm Latitu
dinestn tuprema parte otbiumboreaicsreperiit. Nos$Ra-
teanniptarreriti a Iunio mente, quando iouis Latitudoauf-
traiisfmt vidimus Mcdiceorum LatitudtnesauRrinasiniu-
periori parte epkyciorum , at arRate currentis anni i mente
Iunio. iicet iouis meridiana Latitudo vatde excreuem, ni-
hiiommus Medtceorum Latitudines in Riptemis temicir-
cuiis otbium teptcntrionaiesextircrant, & tandem mente
Ot^obrtsiam dt<Rae Latitudines Mcdiceorum vaidA dimi­
nuta: iunt vt die tertia Odobrtshor. 8. m. i f . p. m. primus
Medtceus occuitatus fuent in poRica parte dtici iouis,nem­
pe vetsus cius Plcntmcdiceum apparentem, ciutque in -
gretius in iimbo diici ioataiis fadus fuerit pauium intra
medium, teu centrum iouis,dcproindeauRrinam Latitudi­
nem procuidubiohabutt in fuprema parte (m eptcycn.fttit-
quetatisingrcHus obteruarus accurate, nedum a me , fcd
abamrciseuamadRanttbus. Non fetus nodudtet ri.etuf-
demmenRs contpcximus prunum McdtccumegreRumab
anterior! difeo toutait poR Nouimcdtceum. eratque in di-
teAumpoRtuscum extremo Limire nigrtotisXon^ verius
centrum Iouis. quyqutdem Liciaextepduur tn iuperiori,
& boreai: parte dttei ioms vitraccntrum;ex quo coiiigitur.
finR&Latituutncm primi Medicet tcprcnrrionaiem . dum
R cliaia inAma parte fui cptcycit excurreret, Jc tamen per
totam aettatem e!us Latitudo tn Nouim edice!s'fuit meri-
dionaiis, ficuti adhuc experitur in tribus reiiquis Mediceis;
quapropter ab anno praterito tripiici modo variatae# La­
titudo primi M fdtcci; nam ab initio habutt in iuperiorife-
tmcircuio eius orbis meridiana Latitudinem , in $Rate hu-
iusanni ibidem Latitudofuitfeptentrionaiis,&:po#rem o
menie O dobtis denuo meridionalis fada c# eius Latitudo
in eadem fuprema parte versus Pienimediceum.
D eduoturpr$tereaexhisobferuationibus, quod N odi
primi Medicet, & pianum fui orbts non praecisd ponitur ia
ijictemiociS)Vbi coiiocantur N o d i,& piana rciiquorutn
Mcdtceorum; quandoquidem m cnleO dobrisreiiqut om ­
nes M edicet, excepto prim o, Latitudinem meridtonaiem
perieuerantet retinuerunt in inferiori parte iuotum epicy-
ciorum .
PoRmodum circa quantitatem Latitudinum Mediceo-
rum tnitgnes varietatesobferuataeiunt; nam Hodierna an­
no t6^$. rcperijtmaximam Latitudinem quam Medicet ia
Synodts vaide audiam *fctlicet iuperantem iemidiametrum
ddcH ouiaiis,vf nimirum node dieip. AuguRt eiuidem
anni t6ss.tranfterit quartus Mediceus prope conum vm -
brae iouiaiis, nec eciipiim paRus fuertt; & deinde nodu diei
20. Septembris etuidem anni idem quartus Mediceus tran-
ftitin Nouimedtceo infra diicum iom s , nec prorsus to*
utatem margtnem rctigit, ac promdecius mcrtdiana.Lati-
tudo tunc tempotis fuperauit iouts temtdtjmcrrum. R e ­
fert tdem audor ) icvidtHeduos Mediceosinfigm dtRantia
interie diferetos tn );scom undtonibus,inqu)bus motus
erant interie conttarij^ fciiicct vnusdiredus , airer retro­
gradus, & praecipue terti;. &quatti tntercapcdodifctiouis
femtdiametrum fenfibtiitet fuperabat. Nobtsautem aiiter
conttgtt anno ptaefenti tn coniundionibus quarti, & tertt),
dum vnus diredus aiter veto retrogradus ietebatut; v<A
enim funt tam propinqui y vt inter eos ne quidem integta
icmidtametervniusRdiuiae ntetponi poterat. Sed magis
admiranda fuit obictuatio veipemna t4* O dobrts hutus
i Y anni
i *70
anni confpc&a quidem ab amicis v!(u acutilHmo proditis ^
qui aderant, dum ego cbferuarem cgreRum terti; Medicei ,
&iogrclfum quarti in conum vmbrae iouiatis; illius egreg­
ius apparuit aita aquiia versus occidentem gr. praecife ^
& aitcrius ingteHus euenit aita aquila gr 4^. m. $4.; led au-
tcquim quartus Mediceus occultaretur V ixdiRingui,&di-
icerni poterantdua:Re!lu!a:dida:ob maximam earum vicir
nitate,nihilominus ianr. didi amici adOantcsacutidimo vi lu
donati anima duerterunt perucrlum litum carumde Hcliaru
tefpcdiu^ ad centrum touis,nam ternus Mediceus ob inge*
tcmcius magnitudinem exade di(bnguiturd quarto e x ilii
fim oM ediceorum , & apparuit tertius infra quartum con*
Ritutus in litu inuerlo ( quem efHcit telefcoptum duabus
lentibus pratparatum) quapropter JLatitudo ieptentrionalis
tertij Medicei luperauit Laritudinem quarti, licet ambo fe-
xezqualiter diRarentd Plcnimedrceoapparente. Deduci­
tur ergo ex tali obferuatione , planum orbis quarti Mcdicei
in fuperiori eiushemicyclodepreHum fuiHcinfra hemicy-
clum fupremum rertij,&ideoapparcnrcm eliiplim geni­
tam ab orbe quarti Medicei magis coanguRaram fuiRe*
quam cHiplim tertij ; & hic forlan magis recedebat a luo
N o d o , qudm quartus. Ex his omnibuslicct inferre, non
haberi adhuc hypothelim . qua: latisfaciar hilce omnibus
varietatibus ^ qua: in Latitudinibus Mediceotum obfer-
nantur.

JPar e* er
7 JT.

Vamquam premambus non habeamus Mediceotum


obicruattoncs continuatas in {integra louis reuolur
tioneper Zodiacum, conabimur tamen e x paucisobfcrua-
tionibus hucutquc habitis,inueRigare praeterpropter incli­
nationes orbium Mcdiceorumfupta planum eclipticae io-
uialis, & progtcflum N odorum , ted pnus ollendemus,
quamexad^ obfetuationes hypothclibus nolfns coaptem
turi
*7*
(ur; vtque darius procedamus: At Soi in S , & orbis feuFrg^t
cciiprica iouiaiis L I K.ponaturq; in Agno Y gtobus iouis i,
quemambiatorbusaiicuius\dedicei A D B C , q u i fecct
eciipricam iouiaiemin reda iinea D C , itautfcmicircuius
D B G Aipremuseieueturiuprapianumeciipticz iouiaiis,
deciinando versus Boream, atque oppoAtus femidreuius
C A D dedinet versus AuRruditqueD Nodus afccndens.G
de(ccndcns,B Limes boreus,& A LtmesauRraiis,& redaii-
nea ioiaris S 1 tranfeat per N versus Limitem auRrinum; in*
tciiigaturiam Terra inT iubiim istupraplanuedipdcaio*
uratis versus Borea;vndc Latitudo Iouis erit auRrma;& hzc
erit conRiturio Iouis,ciufque fyRematis dte 20. Septembris
anno 16$$ quandoSoiin: 3 :Ioui opponebatur, & Latitu­
do iouiaiis auRrina ex Terra vtla fub anguio Y T I erat gr. t.
m .ij. Vidittunc Hodierna quartam Reiiam inN ouim edi-
ceo A habentem auRraiem Latitudinem M A , quz tanta^
fuit, vt quartus Mediceus A extra, & infra difeum Iouis I
tranAerit, neque eius marginemtetigit; quapropter meri­
diana Latitudo M A maior fuit (emidiametto io u is; icd
fuppoAto femidiametro I A orbts quarti Medicci non ex­
cedere 27. aut 2$. iemidiametros diici Iouis,maxima digref*
Ao M A non excedet duos gradus cum dim idio, A metian­
tur inorbe A B C D ; & q u iah $c iatitudo maximaeR om ­
nium, quzhadenusobteruats fuerint no inani probabiiita-
cc iupponerc poi!umus,tunc Limitem auRunum A in iinea
foiari S I incidiRe, ieriteet in Nouim ediceo. iL c tam en f^ .7t
animaduertendum eR, radium vifuatem T M Ieicuari fu-
pra pianum eciipticz iouiahs S D C N , & ideo minus obii-
quusertt. icd potius magis ditede, & in proipedu videbit
diamett um B A,quam radius ioiarts SI,proindequeangu­
lus I T A maior e<it anguio i S A ; quapropter apparens
maxima Latitudo iicitz quarta: maior ent vera cius Latitu­
dine, iciiicct ea, quzedicitur teipedu Soiis;itaque, A nobis
terricoiisapparuitmaxima LatitudoM A iub anguio I T
A duorum graduum cum dimidio, eriteamuito mtnorre-
fpedu^oAs,co qubdaoguius Y f I Latitudinis meridiona^
Y ^ iis
'7 *
!is Iouis erat gr.i. m .j j . , & adhuc minor fuit anguius T I S
fcihcetm .t^. huius vero anguiiquantitateminuiturobfi-
quitas diametri B A ; quapropter radius i A tunc temporis
Aibtendere debuerat anguium ad Soietn i S A pauto maio-
remduobusgradtbus. Liis pohtisdebuetanrquatti Medi­
cet Nodi D , & C coliocari in maximis digrcHtombus i
Iou e.
Tranfeamus modo ad conAttuttonem anni praetetiti
1664 iunij,quando Iuppttererat in ^b. 5t Soi in quare
Terra intercipiebatur in V ; & quia tunc iouis Latitudo au-
Arina minima, 3 c m&ntibUiseraf, minimum quoque eieua-
ta erit Terra V fupra pianum ccUpncx touiatis; & quia tunc
quartus Mcdiceus H in Noutmedicco boreaie Latitudinem
T ^ .7 ^ habebat, neceiie e A e rg o , vt punAum H Nouimedicei in
iemicitcuio borcaii D B Ccadat; & quia Latitudo H N in
N uimcdiceo trientem maximae Latitudinis, quam in N o-
uimcdiceoeadcmAeiia habuit anno td5$.non lupcrabat,
coquodAciiTin H fi'$ inAafaictam vmbrofam fouis di-
Aanua a centro eius versus Botcam pars terna proxime ie-
midiametriiouialisfuit; igitur pund^um H non in Limite^
Boreaii B , (ed prop^ Nodum cecidit; hoc enim iequitur
exeo.quodinciinariootbisD B C fupra pianumecitpticae
iouiaits ponitur Aabifis,&propterea quoties AcHainpunr
R o B reperitur, eius Latitudo ab cciipttca iouiaiicritttipia
Latitudinis H N . (JonAat igitur Nouimedtceum H inct-
diiie inter Limitem boreum B , & vnum cxduobus Nodts;
at non adhuc innotefeit, an Nodus vicinior Nouimedicco
H fit defccndens C , vt fubtcquenres obteruationes oAcn-
d eruot. PoAmodum prxfenu anno !66y. per totam aeAa-
tem iuppiter in ^com m oratuseAcum fenfibiii Latitudi­
ne auRrah peruenitque ad SofisoppoAttonem tp Augutti*
& tunc temporis pantetque ante & pofi per totam aeitatem
Mcdicei, & praectpue quartus in Nouimediceo N non qui-
dem babutt Latitudinem feptentrionaiem ,vtt anno prote­
rito, fcdmendionaiem. Hmccoihgitur Nommediceum
N non ampitus in botcaii iemiurcuio D B C ; ied in auAta-
ii
T7?
ii C A D perueniA e,& hacdecauia Latitudo iu Nouime-
diccisauArai)sconfpcdlaeA,6c boreaiisin Picnimediceis,
protndequeabanno prateritoadpr$(eutcm Nodus defcen-
d cnsC d trcd e transiatus erit,ita vt radius viiuaiis V H 1
trantegcrirarcuma puuAo H a d G ,& tempore internae*
dio acciderit praeis^ tranAius Nodi deicendenti&C perra F/g.yjJ
dium viiuaiem X I . Et hic notandum eit,q u o d ttanAtus
Nodi C , tribut non debet reaii motui eiuidem Nodi, quan­
doquidem maxima pars huius motus eA merd apparis, pro-
dutda nimirum a motu iouis in Zodiaco; quandoquidem
A fupponatur dtameter D C per Nodos eduda permanere
proxtme Ab) ipA paraiieia, fuerttquearcus H C gr. ao^cum
lignum, Zodtaci integrum iuppiter tranlegerita Capri*
cornoad Aquarium ,erit anguius K?S jb^m aior anguio
H L C ,& tdeo exiAcnte re^a iinea I H paraiieia Tb S ,e rit
anguius H 1 G maior anguio H i C , & coniequenter ra­
dius viiuaiis X G i traniijt integrum arcum H G , iicet re-
ucra iinea Nodorum D C Abi ipit paraiieia permanHAet.fci-
Aeetcircagiobum louiscircum dudanonfuiAet-
Sed non videtur, negari polle motus aiiquisretrogradUA
linea N odorum ,iicet tatdiinmus;nam anno 165$. iine^
Nodorum D G , exiArnteiouem in Ariete, perpcndicuia-
fiserat ad radium (oiarem ^ i Y ;igitur A iiia (empet AbiipAfr^.ytJ
paraiieia extmiietanno praetento, loue in ;Capricornopo Frg 7a.
A to , iincj ibians S 1 dn perpenJ cuians pariter eAe debue­
rat ad iineam (oiarem annt !6d^. per Arietem, & Libram
cdu&am ; quare iinea Nodorum L> C in Capncotno coin-
cidete debuerat cum radio loiari S i O : at fuit vaidd incli­
nata, eAL-citquc angui utn H i C;igitur iinea Nodorum prae­
ter apparentem eius morum dtreclum dependentem atran*
Atu iou's per Zodtacum habebit quoque proptium , dc pe-
cuitarem m otun; hic vero retrogradus - Oe debet iuxti ana­
logiam cum reitquispianctis;tg!tur ioannis 9 Nodus O
percurntcircum&rentiam O C b D, qua: minoreAmtegr^
orbis peripnena,dcconAabit cum denuo iuppiter ad A fC -
tem petuenetihan iinea Nodorum D C denuo Aat petpen-
dicu^
'7 4
diculatisadfolarem radium S Y J
PoteA quoque obletuatio huius anni comparari cum ve-
tuAa obleruatione Galtlei, ex quaeumcitur, lineam N odo­
rum D C non lempcr Abi lpiigquidiAare; ait enim anno
t6i t -A Februario vique ad Iuoiutn vidilse Mediceos per li-
. neam praecise redam traduci qua: per ccntt urn diici Iouis
extendebatur; igitur dubitandum non cA, tunc temporis 11-
ncam Nodorum D C extenfam fuiQem eadem ditedione
radi; folatis, & v ilu a lisS l^ P , vbi tunciuppitcrrepcrieba-
tur, & poRquam quater Zodiacum percurrit, & infuper A-
y^-73,gna leptem , tandem modo ad Aquarium iuppiter perdu^
dus cA, vbi Amilitet linea Nodorum D C tere coincidit
cum radio iolati, & vlfuali; duda ergo reda linea O H pa-
taliela ad iolarem radium Tb $ erit angulus H I C a:qua-
lis angulo Jb S se poptereaque non poterit linea Nodorum
D C permanere m eodem iitu parallelo , quem habebat an­
no i d u . & ab illo AiudiAat per arcum H C ; cumque m o­
tus Nodorum fupponaturretrogadus, vtdidum cA,opor-r
ter,vtd p u n d oH p crM D viq u cad C translata At pra:terin-
tegras teuolutiones, quastortaile in ptasdido tempore per-
ttanAjt; quare dubitandum non cA , lineam Nodorum inu
!. eodem Rtu Abi parailelo non permanere .
Fictietiam poteR, vt in d e c e m a n m sa t6 $ i.a d t6 6 s.li­
nea Nodorum iemci vel pluries circa loucm reuolutaluc-
xibquod in obduro m anebu, quoulque lericsobieruatio-
num veritatem patefaciat, licet noc ctcdibile At, vtego
f(g.7^.exiAim o. HadcnusconAdctauimusAtumacronicum i o ­
uis, Icilicet cius conAitutiones m oppoAtionc ^ohsded non
etit lupetuacaneum varietates, quas otbisannui anomalia
aAcrt vna cum inctemento Latitudinis Iouis adnotare .
D id u m cA , quod abaunoi66i.adgiiat<:n! pta:lentisauni
tadius viiuaiis tranht ab H ad G compichendeullo delccn-
dentem Nodum C; notandum m odoeR, radium vilualcm
propter otbis anomaliam menie O dobris ad AniAram rc-
' ipeduSolisconA itui, vtin Atu Z i , tuneque Noutmedi-
§cum tettogtade ttaasiatutn etit a pundo C vetsus H , Icili-
ect
cetN od o C appropiaquau!^ & h 'ac pbttdiomhi edcaudt,
quare Latttudinesin Nouimediceis, & Picnimediceisiunt
m u!r6m agisdim rnura,quJm antea. Vitcriustacdi nego­
tio Nodus C prtnn Mcdtcei propinquior ede pored termi­
no G . q u in i fint Nodi teik^uorum M cdtccotum , 3 c ideo
radius vtiuaiisZ i nedum Nodum Cdcfcendcnrem adequi
potuit, fcd etiamtranfgredi y 6c ideo in Nouimedtceis eius
Latitudopotuitedeieptentrionaiis, vt apparuit dtes. & 1t .
ORobrishuiusannbpfopterea Latitudo ioutsaudraiism i Pig
xim eau^a edicit, vttadius v ifu a iis X iv e iZ id te ie u a tu s 7^
fupra pianum eeiiptica:iouiaiis,&:prnpteredLatirud nesia
Nouimediccisapparenrer edici podenr meridionaies in trt-
bus pianetuiis remotioribus, iicet radius vi(uaii&pcr N o ­
dum Ctraducatur, vtfupenusexpoGrum fuit. Sth o cin -
quam verum edet, probabtiitet dicipodet, nondum Noui-
mediceum ad Nodum deicendentetn C peruemdb, iicet
quoad apparentia pradidum terminu traigredum fuide,vi­
deatur. H ac omnia, ni &iior*cxobiefuationibuslcqucn-
tium temporum venRcati debere, conijcio.

Voniam Medieeorum Latirudines d pluribus cauds


aiterantur, augentur, atque diminuuntur,non pote­
runt certa methodo repenn ,ntti more adronomico dngu-
ia c a u ia Aceteris ieparanmconiiderentur^ tnimiru abaiijs
non pctrurbat$ podint ttneeram Lanrudinem a iedepeden-
temodendere, cumque Latitudo ipiius iom s,vtinnu mus,
ieniibiiiteraiteret apparentem incitnationem orbis cums-
libet Medtceorum iupra ecitpttcam iouiaiem,paritcrque
eorumdtm Latitudines dtmmutas a u d a s,& perturbabas
nobts repted ntet, debtt primo ioco hac cauiaconiudonis
emtart, tdeoque obieruationes Latitudinum Mediceor .tn
tunc Acri debent, quando iupptter caret omni Latitudine,
ponitutque in ems N od o, icidcct cum etus centrum praei-
i* 7 <$
se in eciiptica foiari incidit; & quia Terra in ptano eiufdem
eciiptica: ioiarisiacet, tuncinciinatioorbium Mcdiceorum
eorumque ver^ Latitudines refpediue ad Solem erunt quo-
queapparentescx Terra noRra,vbivifusdegit.infupcr,quia
profiaphgrefts orbis annua transfert apparenter Nodos or­
biti Mediceorum m odbdiredo motu, modo retrogrado,&
velocitate inequaii.nunqua veracoRituno,& fituscotudem
Nodorumobteruaripoterit, niftiiiisaiticuiis tem porum ,
quandoproHaphicreCsorbis nec ante, nec retro transfert
Nodos apparenti quidem , & optica transiationc ; quando­
quidem qu$rimus verum (itum Nodorum refpediue ad
Soiem , & fpatium mundanum , qui quidem vnicus & de­
terminatus eft, non vanus, &inconifans; quare tunc tem-
potis Nodorum confiitutiofinccra apparebit, quando T er­
r a ^ radtus vifuaiis in eadem reda iinea extendetur cum fo-
iariradio, quod quide euenit in articuiis oppofitionum Io-
u is ,& S o !is ; quaproprertempuscommodifnmum adob-
feruandas veras Latitudinem Mcd!ccotum,&inciinationes
corum dem orbium critin oppofitiontbus io u is, & S o iis,
quando etiam iuppitcrm cciipttcafoiari& terteffrinuiiam
prorsus Latitudinem habet,& tunc certi cornus,quod Lati­
tudines Medtceorum apparentes funt vera:abfquc viia ai-
tcrationc.
Prztered iinea Nodorum orbium Mcdiceorum trescon-
Ritutiones habere poteR, prima erit, quando in eadem re­
d a iinea coincidunthnea folatis vifuaiis, & Nodorum . Se­
cunda, quandoeademiinea NodorumpcrpendicuiatiseR
ad radtum foiarem,& vifuaicm , & in maxunis dtgrcfHoni-
busMcdiceorum incidit. Tertiavt-roconfhtutioeHicimt
in locis intermedijs. in prima confhtutione motus tran-
fuerfaies Mcdiceorum apparenter efhcienturin vnalinea^,
teda percentrum dtfei louis cxtenfa, & inciinata ad pla-
num eciipticz toutali^ cuique taiis inciinatio pctpetua, 6c
Rabilis. Dupitci modoefhcipoteRobfetuatio hutuscon-
Ritutionis; Prtm bciiculo iigncofiiisparaiiciisinterfedo,
& ab aiijs obliquis, icd ptaxognofei debet pr$cis^ Rtus
eciip-
**77
M liptica iouiaiis, q u 3 haberi poteA repetto anguioab
cciiptita iouiaih cum paraHcio motus diurni Iouis, vt fupra
txpoAtum fu it, & tunc tigncus circuius rite dilponi debet ,
vtvnadiredfio Aiorum motum diurnum Iouis oAcndat,re­
liqua vero Aia fecundum directionem cciiptitaciouiaiisdi-
iponantur, q u x v. g. At E Finreipe& uadvcrticaiem cir-F(% .7;.
cuium A B ;& tuc A AterintMcdicei in obiiquo Atu H I,in-
Aedti debet machina Aiaris, vrperdigreAionesiareraiesH I
incedant, & intaiicaiu conijciemus, anguium F G lcO t^
menAtram pr^cifam inciinattonis orbis Mcdicci lupra-,
eciipticam iouiaiem. Viterius, non conAderato diurno
motu Louis, expetetur eius rranArus per meridianum A 8,
& tunc^quiaftciiean guius cdipticBfdiaris C D eum m e - f^ .y ^
ridiano A Breperitun&aiiundecoRatquantitas anguli in*
ciinationiseciipticz iouiaiis EFfupraeciipticam (oiarem;
ergo difponi poreA Aium E F vr praecise in dire&ione^
eciipticz iouiaiis incidat itio nempe articuio temporis,qua-
do centrum Iouis in meridiano exiAit, tunc A per centrum
G dirigatur Aium H Icoincidenscum M ediceis, h:nc inde
dlouetransiatis, obAruenrurquc digreAtones, dum cen­
trum Iouis in comunt tedioneG exiAit ,c)icictnus pariter
inciinationem otbis Medicci iupra eciipticam iouiaiem ,
atque Latttudinem, quam habent in maximis digredtoni-
btt: AIoue.
In (ecundocafu,quando nimirum iiuca Nodorum per-
pendicuiartseAad radium folarcm atque vifuatem ,quiara­
dius vi AraiiseAincitnarus ad pianum orbis Medicet, iicet
perpendteuiaris At ad tincam N od orum , nccedarib orbts
Mcdicei,non vt iinea ruAa, led vt ciiipRs E M N F O maxi­
m i diiatatacon!picietur,&: intaii via cutuaE M F motus
Medicei etHcietur, eritque in iuprema medietate orbts La
titudo borcaiis vei au Anna pro vatia radi; vifuaiis Atu ario-Ftg. 76.
ne,edicieturque Latitudo omnium maxima in Nouimedi-
ccisJR., & Pienimediccis N quia nimirum menfuraturab
axe mtnorieiitp(cos,qu3maioreAon!niutn ordinate appii-
catatum ad axem maiorem ? & viterius cx proportione,
Z quam
'7 *
quam habent maximae digremones iaterales ad maximam
Latitudinem in Synodis eheiemus anguium inclinationi?
otbis Medicei iupra eclipticam iouiaiem . Hic vero notan­
dum ed ,digrcAtones maximas Reti in eadem iouiaii eciip-
tica E, & F,nec viiam Latitudinem habere, vt in priori con-
Oitutione. Alodus vero obieruandi Latitudines non dtA*ert
abeo, quem in procedenti cafuexpofuim us. ;
yy. In tertio caiu cum iinea Nodorum inter digredtones
maximas, & Synodosincidit, Agura; quam delcribunt M e­
dicet infutsrcuoJuttontbus, ertt pariter eilipAs, fedangu-
Aiorpra:cedenti, in qua axts minor deftcieraliquawsper i
minori axi eilipAs in prarccdcnti condirutione efformata:.
ex quo At, vt Latuudincs Mediceotum in Nouitn edieeis,3 c
Pienimediceis N , R. minores reddantur ijs, qua:in fecunda
conditutionc apparebant. Pr$terea maximo digredrones
y?.M , & O, vei axts maior M O eliipds nonprateis^ tn eciipd-
ca iouiaii E R vt in fecunda confhtutionc, nec m Atu maxi­
me inciinato H i , veiuti in prima reperiebatur, (cd incidet
intravtramqueiineamt & ideo inclinatio vita in maximis
digreiAonibusminorcritver^ inclinatione orbis Medicei
fupraeciipttcam iouiaiem. Moduspodmodumobfcruan-
di podremam hanc conditutionem non dtAert a fupertus
expodto .
. Aptidimaianeenentobferuandi tcm pora.quandolup-
piter c!l acronicus, & abfque vlla Latitudine, vt vera: Lati­
tudines Mediceorum obieruarentur, at quia rato contin­
gunt huiuhnodi c6moditates,potcrunt obieruari,licet Iup -
piter aiiquam Latitudinem habear, dummodo fuerit oppo-
Atus Soii, &tunc exapparentibus maxim-sinci.nationibus
orbis Medicei tupra cchpticam iouiaiem , poterit fubtrahit
vel addi diifercntiaiiia, qua: a iouiaii Latitudine pendet, 6c
Ac pariter ioca N odorum , 3 c eorum pertod, perquiri poR
iunr, dummodo pra: manibus habeamus obieruationes La<!
titudinum Mediceorumfa<fiasin vna integra rcuolutiontL#
Iouis in Zodiaco, vei faltem fope repetantur in praedtda peJ
r i o d o q uae oblcruationes caute, & accurate a vtris peritis
fadae^
:7*
fa d x .ttd id u m e R , dabuntpfiecis^ motum N o d o ru m , &
periodum Latitudinis Mcdieeorum * & i;d e m poRei pof-
^fentdenuo corrigi ,& iimitari more ARronom ico fumptis
"pluribus periodts carumdpm reuoiutionum .
His p^aehabitis poRet quoque perfcrutari, an praeter pro­
priam periodu Latitudinis in Mediceisimmifceatur varietas
aliqua menRrua,pra:cipue in Quadraturis? & O ran tib u s.
Ex his, qua: fatis prolixe expofitafunt, quilibet animad-
uerterepoterit.quim diRicilis, & laboriofa fit inquiiitio
theoricarum Mediceorum; requirerentur enim exaR$ ob-
feruationescontinuatg per plures annos fumtua diligentia
habitae, quae cum minimd i me cfhei polRatob actatemu,
atqueobgt^ciiem , dcinhrmam corporis conRitutiouem ,
non dubito, quin poRhcri $qui bonique confulant h$c mea
monita. & animaduetfiones, quibus mediantibus poterunt
iam didas theorias reperire, prolata face,oRenfaque via,qua
incedendum Ut, oRenRfqueiditHcultatibus om nibus, qua:
huiufmodi inquifitionem impediunt, &:infupet quomodo
poRinteuitari.

Z a. Di-
INDEX CAPITVM
L I B R I P RI MI .
t<
?yoyw;aw i J6/.
Ca^a^ 7. y%dyreoyayM y^dyyaw wo^ay /?wyfyy y^? dy&yyy
Moy/^ay cayyyoyawp/aayyaraw. ^
Ca^. 77. Dy 71&yoyyyp/aay^ayaw ca/gayoraw^ay ^ryywaay
y^/?ay A a a a . y; $.
Ca^.777. Dy7Ayoy^y/Mydyfyoyaw^/aayyayaw. /Iu .
Cap VH D f 7oaya/yaay y^yyaw yf/yoryy, yaa y^* yg/b 7oayy
toy/?ory o^/yraar/ ^ ^
Ca^.H T)r yaodyyyy ya/yaa/yya^ay /oagyFadyayy M -
dyyyoyaw. / I ly .
Ca^.P?. Py^Tfdyyyoyawyyaodyya^^adyayyyafaaa^-
taty. /:y j
Ca^.PY7. DyZ&yoy^yyMydyyywaay^/aayfayawy^y^7a5o*
/yy. /I 2 0 .
Ca^. P^777.Dy yn/yaaMaf/^ay 7oa/a/yaywy5f?3yyaw,yaa w
yaa M? 7yyya^o/fa^y o^/yyaayy. /I 2$J
Ca^.VJf. py yoyn/M^fyoMt yyyya^yyyoyaw, ^7 yFy^yyfoyaya
oy^yay??, /!7yd/fyoyaya yy&raw wcy/^ay yyy/yy-
ayyayyaat. / 2$J
Ca^ ^ . Py^wa ya ad yaay/?y^aadavy yJ^yyraw //aay/a-
yawy^yy. /J;y.
TyyyMyyw. Sya3 cao yyr^o/y; yF/q/?y yy^a y/yay-
yay ^yypyadaa/ayyy ad a^r/w v/^ay ad_/y<%o-
yyyw, a^ yayydyafya aa/ycy dayayay Raya yy<?a
yoa^yajycy yMp/?w, yaoa/^ay y?ryy daay ad
aayw wayoyy<M ^yyyyadyya/ayyya^ #;ay /yywy-
yyyyda^Fay, yyaay fa/yy^yyyyadyya/ayyy ayaa/yy
/oyfyoay%ay yoa^yywyaa/y^ay y^//ay a^ryy i/yay
adpy<ydy<f?ayM/?o/aM. /^ 3 ^
SyyavdyyyM. /y/dyw ynaVfH/^ay ya//y^y a/ya ryy
iS:
(a a ^ a a w pc^&F/cafaya! ^ a c aF fa^gca-
f^a? cFa^?a,yyaa//y cy^f yy^Tp 7/aca cy j&o/o Fac-
#4? aF coacay^w yc^/oaM, c/a/Fywya? pyyyca-
F(ca7ay/c ; vccr7ar 7Fa yaF/ay po/ay/y t y! 36 ,
FcryvaM. Va *#%/* ^o/F^/aw raF/oyiaa! cacyc-
n wta^a yapya ww/waw yaF/aw ya##Fca? Fa*
' 4*at fa7(oacw, ^aaw/taay tatyf /ca poy^foaci
aAMMa^oy7^/c<9/ apf^ca^/ca/ar/^ar CaFca3/-
bai a raF/oya^a coacatya caw 7p/a/?Aoae.y? 3y<
^aay/aya. 3/ a Fao^ay po/a cja/Fta^ cFyyfy Fao
raFy Facaatay aF fFcw 7F7ay pa^?a#a cATf^ac
wa7oy/y r,!t/y yapya yaFf/^w w^F/ocycat cafff
w aw aaw , ^* w/ayata a? ay aa//i cy7yFc/c^?a7
McaoyayaF^aFcaFcwwcFyofyy. yi 33*
j^gM ^aw, & ca*ca p<Mn Ma/^c^a cFTpA y?aa(
Fao c/yca/aw a707ac aF coFcwgyaFa ^ayF7fa-
#ac^aa7M, ac 7a coyaa? a/fero vf/o;;fa?M
caFew yaf/oar wcyc/caa7 ^ yaa raF^po/ayca
aagea^ay, (a a/7cyo cc/cyF^afM coa^yayvo orFe-
a? aagwcafaw /aw aaf, Fcc e/? yab waghpo-
7ayy^ yaFy Ff cy;/caaf, cb wag7y vc/oc77a7cy cyc*
'tt yMaf,*acyca!fa%awAM//afata cyaa7 pyaa7/a ^
y/FcwgyaF7Faj caFca ^ay/oFo ! ^aaA^a/^ac ^
f*t3yor/Fwaa<f7<T. ''' 3
iSyA'A#/a. 57 Fao a)oF#Fa /a oyFe^a TFfa chva Fao
ccafyawoacyycapcyw^ coFcay fayFy^y^a gya-
Fa ,ac /rwpoyyFay pyaa//Fayg^aFay rc7fy/Ca7/i
ayya/raa^^yaa/yy ^a^MrawcaFcca pyopoy7/o-
a c , yaa raFy ^yoFacaa/ay, a^tyaa? vcyb ca-
pyopoy^FoFc, ^aayaF^pybFacaarar ,/?af-
yac wax7w7 ^Fy/yr^a/M /af;yyc.pF^fcy^ac
Mfaw r/a:^y ^ jryaa/M,/#/ayya aF c/y F^/ry/p7a
yyaa7 oa;a;aoy wF7a <^yayaa//a,77a M /? py7-
M *ia cF^yTa Fc/cy/p/cy/7 c7yca pyopy/aw po*
/a w yccaaFaw ^ aoyac c F ^ w /F/^w//c<a ^ ^
py* 4 &m & F a M ^ . f 40.'
S%%*-
33*
wc^//y yo^ywy^#
MHi4AT/y WJ/Oy^Oyy^M^y tKHpFfMpO-
/vw 4H #0&W #F^g/^ /F^CO, ^fVy^*vy4/Few
jp ^ y ^ 4F y # 4 i/v ^ y /vyF/J?aw mto^z/f,
4 MO^/# F^y(p^4 %OM
fy^,yyFc^y^4 y^F^M ;wy?^4aF ^ 4 y TVo-
J/.
O^FjMMW . S; woM^ #^yy ^(/<fW^4(
c/yM 4//yaoF ^4wy#<iw
Cf^n/4/ 4agM^4y M^(M y4^0VF , y#4 Ff-
C^y^4H/#y yjFy^O^y^; wro ^W/F!W4-
^ y f4^wyv-<yp^aa4,y#4 yFcm y^Fy ^roJ^-
MH^y ,4P/o/44^#yy4y^wo^ w/^r<! yt#o-
Z^^owi w;oor/ jkw^oyy, y # F n *^ F a t f, yMO
^ r4 ^ ^ 4 y iBtrtwfvfMW, ^ /?y^.
F^?oyaw r^F/oyw^, w o ^ ^ y^4^a wH^F<y-
no F(/?y^^y /;c?4W y^w Fd w j?Hy?
yjM aF M.%r7VoF/,y#<if4fMf'?
j? jy # ^ pey #Fy^w,
, y^F MO^^WWM WW^W^O/^M, 4C
vey^y^F^p^y^y. y 4 ?,
C^p.XZ. T y o ^ # ^ ^ y ?^ /< M q /o p & /f4 4 /?p f'M H e
7!ff(/?4y/4 <?F W^^F^C^F^ CfMHty/Mfg-
F^w ay^ww ^M?F/^oy#w^Fyy4w ,y^^<yy^?
., y^p^f4 4^ w Fc/^y^^, HM&M w //-
, WM^^F^MMy^F^W. . , y^4S.
C ^ .Z /Z .D c j!g a ^ , o r ^ w y/4^ 4 -
y ^. , /7 4 ^
C ^ .X /7/.T3? MH/4 wo;#; a ^ F / ; y ^7 ^ ^ r /y oy^/y
y:st;
C j^ iyF^y^F^w Fp^?w
dfy^/rw gnoMg/MM. y^ gy.
C<^.^H Z.^Mw4f4 aMy^r /4 <?F^/fF^wF^wy^aoF/MM
.MfFfMoy# wy^Fyy^M 4^aw4/Mw. ^88.
P ^ n w a . ^ w o ^ j^ g W ir ^ r & y w y ^ w fM -
F<w
Zzzz/Jzcz/zz/^zzw o./zzzzzg^zor. y ! X g;
^zrac^zzzzz. $z zzz fw g / z ,y z z z ?%%?/?! y z z g ^ r g w Z t^
^zzzgzzZzzr yvp/z& Z zr^7g /nzz<t f zzz g a zzzzw z y ^ z -
^z/?gzz/zzy/HrgzzZ^^f ^z/zyzzarw g x z w ,z % !fz z & f
f: Jzzo yzzg4rz/gZzrg! y g o z z z w gjvz p rop h zyK zzz gz^
Z7?ggzz zzw oZK w g/orzw /;g& z6zZ p yop ofZ zozyzw ,
^M 4 W ^ g / z zR/^Z <&ZZZZZZ% g^W ZZ! ziz//^#o g x z
/ZZFHpZZZ. ^S p ;
y z r Z z & w . Sz z'</zw *% o M e zm zy H g M # zfz/ zrzZ g Z z-
^zzz z/zzgz pz^Zrg^/zgZ g y # g / zz zv<%;z ^ zw g z zo/zz-
yrz^ zM / gz g rz<?/; /zzzzrz <zyg/W//7jw t z^zzz zzzZzz*
-L . < y z , g ^ yzzgz 4 ;z z z z y ? w o ^ zzzf/zvzNZMr, ^ p z r <#*
y z J ^ z z z z rzz9gzH W zzzZzrzzg^g p g y g F z/ g rzzw <&.
fzw zagzzZZH zzz zwo^z/z z*zZgr4zzzzr /zzazz^zzwz
* proporZzoHZMzorHwz/rmzMZzrztgygzw^wfozM.
ySzgZz woZzzz /?wz/zz z r a w z zzzg/Zzrg/zz woZzozzz-
' ^az^ y^91<
^ zzg y Z zzw . Sz woAz/c rzzzo/zzgZzzr p z r c zrzzzw ^ w zz-
Z zgw czzzz</z,/zw pFzp/zz ^ 4 F , zzzzg zzzzzrzzaz L ?
- g z ^ w zz/ zzzzZ y # w Z. zaw yw ozzrzzz/oycrgZzzrzz^
or&tzn zzrzg zzMZraz^ S , g z Zg/zz M oZ^z zzrzg ^
Zgz*4/ZgZzw z o ^ y g Z woZzzz p z r ^4 R f y^zzzzz^
z/^WprOpO^ZZOMZW^^ZMZZgyzZW y4 S ,R y , C $ .
D & *z yHOzz/yazz zzz wz^/zozrz ^z/?gzzZM & F
Mwrg^zMZZ/*; zyZzzzgggZzzz*; g zo , MyOZw/z w o r g
g ^ z ^ ? g w ^ z y ^ 4 R F ^ ? w z / c w ,^ y * v z z z / v z w z w ^ .
/z p zvorz woZzzz g ^ z z z vRoyzzz/y^z/z z r r g r z .
C g p . ^ F Z .D z y ^ z^ zfzo zzzw ^ / zo ^ / zg gzzow g/zg, zzz/?z zorvm z
g& /?4 gw /zazg pzzyzzz^zzzz/grzz y^ zr/ Z g<4 /z-
M Zgw y ^ M O ^ g w . y!
C g p Xj^VJ.DzZ^Z^ZZZOZ-gW y^HO^ZZg gCOWg//g , Z Z Z W g ^
4.v w , g fy zzz y^ co^ zzM /zMzg y?^z wzzZzzg zozz-
grggzzZ . yjlO^<
C g p .^ L ^ Z / Z .D z sJ3^fz<4zzzow w j% fZM <#fg4#om g#g, ya z/ zz
zoZzw z<^zg g M ^ / z coz?/7z^zzwcz f o % Z " % ; ; . y ! * op#
C gp^/^.
oHowo/M p*rp*^4 J^*^/t*or^w J
V4r/*/4^* . /I H2.J
Cqp.jyJT. Dc wt/w<!t*0M*wor4;%*%^^/ttor^My&.
pr4 p/d^HWCfAp^C<* /OHM/M. /I H 9 .
Cop.X^RD* TMyM(4t*%#*^0<#fM J^^/cco-

L fB R f SB C F N D / C ^P /y'^.
Cop.A' JVo/^t wt^tot prrM^tot p/<*Mtf4r#B3.i%?<#fK?-
pr/^ ^ *r*. /I 1 ^9.'
Cjp.77. JF^rroH ^r ,
per/o^t wM/frttp /%c%M*or#Mt tmp/ttjct^r.pl n o.
C^p777. y it.n .
Cop. 7 pl rgftc#* ^ 7 *^/t*or#w ^(gr^bvtt 4 ^^to^v#^
torpor* /ozMM***/iff4r*pg0Mf. /I 1 4 1 .
Cop.H ggonM^o /tvM 4 ^ /t * *tf*Mtr/tt ^f*4/t*oraw
f*p*rtr*po^&. yL 149.
Cqp.^7. D*Mrt*y^t* 4ppof&*/i#w ^ /4^ ^ / a * *
J^*^t*or#w^^y a*r<*ptr/o^t/^/aor*pq^Ht.yi I S$*
Cqp.^7 7 . Or^*j /Mt^/ttor^w <90^7Mt*r* f no, *o^*w
w. ' / 1 160 .
C<*p.7Y77.D* v<!r/*tJt/^Mj tv ^R^ttfor^w /o^t-
o%/ifrauM * y^ 167 .
Cop.VJf. <&Vwo/7r4 ^po^t/? *A? M ^ t p&%^tM
pb^aowtA! MM* Horror /gffw^KM
ttor^w /^^rt poy*. yi 1 yo,'
C*p,Jf. jgoowo^o /%*Jit*or#M,<*;%#* toraw-
^twptr/o^to^/trtMr/y^M^^ / - 173 *
Imprimatur icruati; feruandis V. de Bardis V. Gen. Flor^

Dic Februari)

Adm Reu. Pater L'danusCo!aneiliSocietati; IefuCon-


iultor S OiScijFlorentia? videat,&rcferat^

fr 7 *0/7^/ de C^?drooe F/ore^r/rto H r. Ge^rr.


A .p ^ y F / o r .

a. Martij*

Ego Lidanus Colaneiiu; Societatis fe(u Coniultor S. OC


Bcqex commiBioneReuerendiRimi P.lnqutCtoris Flo­
rentia: recognoui praeicnte; duo; Ltbro: de ABrono-
mia loanni; AiphonR Botelli, & nihil inueni, quod 6-
dci Sanda? Ecclciiae Catholicae, bunii que moribus re-
pugnet.

Die to.M artij !<S66.

Stante pracdidaatteilatione Imprimatur Florentia? J.

Fr. /ord^v^ d C^^eo


O^M-y F/or. de Mundaro, (g%Tf.

Gio: Federighi Senatore, & Auditore di S. A. S.


. -'' ^ ^ . . -f .

3t v ^ . 4[
r*ta*!od.Lxp:n' .hin 3 ^ A!"r.r *t!li )HV ^iMtui bt
^ f}Wt.h4!.3
. !M<u^^ ima 4 * /nain' n!3 & l ! {f
wbM 3 a ^ -HvsaiUtr iq! <i'Hf;*!:Mf* t M
^ A <!* G / t^ ** S tv
BT*.'U!'.^. S t U * ) a^?
ab a 'i r 4 m . .t t-p 3 4) *) ;
un .t^rMtHttRMt 0 (
rsttti) <HMi:t, <; ; 13 ^ufbt{{aa!aatp <f
n< M tM x? 1 1 41 t^doAatC^t
*^a-?)n!rr[4PHn,t:,(. ^^ m Brhattbattat^ t(
3in n.tBig' 3 ] t y3 f]&<) t34')ts[ t'^.
^ n .n t a t ^ u h a ^ tt t u c.^tonh
^.#t 74t ! t{
,t.4p t6 4t ; {* C'*b4b{!!tM H <t^
. W! ih^V -1* i {3 'ttfMUttp 3 01:
(t tt
3a v-4*.' t<.!.p t^.t d)'3 ^ m t 3 Ufi i* *t
^W tstrth : ! t!! .h)!u<0 r 4f
. , *'M w.)s!; ; { w * n^dfivtttant ^ 44
si' r <31 t t ^)n=i4)! te^tp
^t i* 4 ! ' ttH 4 )
.4 t t - 6 ^ 3) 4 !
fttr:<i:<t ! 4 ! 3 4 ?u'3
tWtbta^t 4 * " ! .i,H'3 ttH):.i) !i
b^ ** m;<!?at n *9
! ^7 ^oS tw^fa^OKrw
^Mj?or ioraa an/r^a r e la t e .

Pag ver fi Pag verfi


a ! :o TeHuri:conRitutione ! ! ay pro (fatqueeim celeratas V)
30 a9 tuta <9 aeuohttinaauna ieg ( iedjinequaitbna teiot
3) tiufdean cHiptieaan ritatibu! )
93 ! habeat autem pa a eod-mturin
;g 7 omittantur (npetuacaneavet- a 3 efieadeaat
ba ( & a centro Ca &C. ) vf< 93 y D S, &c<
que (in G) toy yy maauaerat
3! 3 & G K paraff. tay a7 hac de
;o nnntmamSf. tao ; a facuftarena
3$ ir quationgaaatur ta ; y variumGtum '
4t !7 aio mobile aad a9 exi&antan
4! 9' ptopeduerim tyt !9 iocumNoutmedieei
47 94 pariter hgnea a ;t a9 probxiuseait
yo <3 Anoaaaaiaia t99 ta periodi menfhug
^7 t antmaduertentes 994 3t euiusradi;
4a 9! neattid* demergatur 99; ;a at quia, vt
yo 9 q"ia moier 9 }t t 9 feeundariaaat
a! pr^CE,quat 99 iouia!j
yr a; ancapactauobiie 94 ' a9 quoaVenm
79 9 Diuini. 949 ! mehorem de
y ! aa &anetcftabi!c$ ! 4 4 ! VgeCmapart
a4 quam fummo aa fed auRa
ad hac etaim tyd aa ieanper^bi
yp ad iaacipaet 9)9 a4 BtCreipeRiaab *
a7 ptogrtdietur 9O0 ta iaaeadean
3 o a! eceentticiM* ada a aaa eadem
94 9a aeentria ! 7t 3? fed pouua
V
* ^
E 3 ^ E
E T V
\ X z
f c /H \ J L y
y }D

M— g ^ B P L ' ^ CA
^ 4 ^jp & ^ i.
^O
1 ' ^

1-3

\)K^ \
F L

z ^

B L,
t
*
^ yf

You might also like