KABİL

ÇI
İR
AVDA
IN

S
 A-B Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Açıklık: Yazının herkes tarafından anlaşılır Benzetme: Bir şeyin niteliğini anlatmak için o
olmasıdır. niteliği taşıyan bir şeyi örnek olarak gösterme
işi, benzeti, teşbih.
Akıcılık: Yazının okunuşunda zorlanma
olmaması, yazının rahat okunabilmesidir. Betimleme: Tasarlama, bir şeyi sözle veya
yazıyla anlatma,
Aktüel: Güncel. Yakın zamanda gerçekleşmiş göz önünde canlandırma, tasvir.
olan.
Bezgin: Yaşama veya iş görme isteğini yitirmiş.
Anaç: Yemiş verecek durumdaki ağaç.İri, kart.
Verimli. Biçim: Şiirlerin kuruluş ve uyak düzenlerine
Yavru yetiştirecek duruma gelmiş olan hayvan. göre olan dış görünüşü, şekil.

Adaptasyon: Uyarlama. Bilinç: İnsanın kendisini ve çevresini tanıma

yeteneği, şuur.
Ağdalı: Anlaşılması güç, karmaşık.
Biyografi: Bir kimsenin hayatını konu alan
Anlatı: Hikaye etme. yazılardır.

Adapte: Uyarlanmış. Bulgu: Araştırma verilerinin çözümlenmesinden

çıkarılan bilimsel sonuç, netice.
Ahenk: Uyum,düzen.
Bağdaşmak: Uyuşmak.
Aktüel: Güncel ,edimsel.
Banal: Bayağı, sıradan,rutin.
Alafranga: Batı tarzında,Türk geleneklerine
uygun olmayan. Burjuva: İmtiyazlı,seçkin,soylu.

Alaturka: Eski Türk gelenek, görenek, töre ve Betik: Yazılı olan şey,kitap, mektup, tezkere,
hayatına uygun. pusula.

Anonim: Yazanı,yapanı, söyleyeni bilinmeyen, Biçem: Üslup,tarz,anlatım biçimi.

laedri.
Anormal: Alışılmışa ve kurala aykırı olan,
normal olmayan.
Asgari: En az, en aşağı, en düşük,en alt.
Beklenti: Gerçekleşmesi beklenen şey.
Bilinç Akışı (Edebiyatta): Kişinin aklından
geçenlerin birinci kişi ağzından
yansıtılması.

Azami: En çok, en üst, en büyük, en yüksek Basmakalıp: Özgünlüğü olmayan, değişiklik

(derece, nicelik). göstermeyen, bilineni tekrarlayan, klişe.

Aşamalı durum: Bir olayın veya durumun
giderek değişmesi.
Azımsamak: Bir şeyin umulduğundan az olduğu
yargısına varmak.
Anekdot: Küçük hikayecik.
Beden dili: Duygu ve düşüncelerin yüz ifadesi,
beden duruşu vb. yollarla anlatıldığı iletişim
biçimi, vücut dili.
Bilinç Akışı: Kahramanın düşüncelerinin art
arda ve düzensiz bir biçimde
verildiği teknik.
 Sınavlarda Cıkabilecek
.
C-C-D
. Kavramlar
Çelişki: Sözlerin veya davranışların birbirini
tutmaması, tenakuz, paradoks.
Çağdaş: Aynı anda yaşayan. Çağın şartlarına
uygun yaşayan.
Çevirmen: Bir yazıyı veya konuşmayı bir dilden
başka bir dile çeviren kimse, çevirici, dilmaç,
tercüman, mütercim.
Çağrışım: Hatırlatma.
Çeşni: Çeşit,tat, hoşa giden özellikler.
Çalakalem: Gelişigüzel, durmadan yazarak.
Çetrefil: Karışıklığı dolayısıyla, anlaşılması veya
sonuca bağlanması güç.
Çağrışım: Bir düşünce, görüntü vb.nin bir
başkasını hatırlatması.
Çığır açıcı: Bir alanda yeni bir yol,yeni bir
yöntem başlatmak.
Çıkarım: Belli önermelerin kabul edilen veya
gerçek olan doğruluklarından, yanlışlıklarından,
başka önermelerin kabul edilen veya gerçek olan
doğruluklarını, yanlışlıklarını çıkarma, istidlal.
Dağarcık: Bellek,bilgi.
Duyarlılık: Hassasiyet.
Diyalog: Karşılıklı konuşma.
Devinim: Hareket.
Dingin: Durgun,hareketsiz,sakin.
Didaktik: Öğretici.
Dikte etmek: Bir düşünceyi zorla kabul ettirmek. cümledeki yargıyı değiştirmeden, kendi
Duyuş: Seziş. Sezme işi.
Doğallık: Yapmacıksız, gösterişsiz.
Dejenere: Yozlaşmış, aslını koruyamamış.
Diksiyon: Kurallara uygun güzel konuşma.
Dramatik: Acıklı, içinde gerilim ve çatışma
bulunan olay.
Doğaüstü: Doğa yasalarına
uymayan,tabiatüstü.
Duruluk: Gereksiz sözcüklere yer vermeme. En
kısa yoldan aktarma.
Duyarlılık: Duyum ve duyguları algılayabilme
yeteneği, hassaslık, hassasiyet.
Duyu: İnsanların ve hayvanların, dış dünyanın
uyaranlarını görme,işitme,koklama,
dokunma ve tatma organlarıyla algılama
yeteneği, duyum.
Düş: Gerçekleşmesi istenen şey, umut. Gerçek
olmayan şey, imge, hayal.
Düşünsel: Düşünce ile ilgili, düşünce sonucu
ortaya çıkan, düşünceye dayanan,
fikrî.
Düzyazı: Şiir olmayan söz ve yazı, nesir,
mensur, inşa.
Deneme: Herhangi bir konuda yeni ve kişisel
görüşlerle bezenmiş bir anlatım içinde sunulan
düzyazı türü.
Dinleti: Bir topluluğa bir şeyler
anlatmak,konser.
Doğaçlama: İrticalen,metne bağlı kalmadan
içinden geldiği gibi konuşma.
Doğrudan Anlatım: Başkasına ait bir sözün hiç
değiştirilmeden aktarılması
demiştir.
Dolaylı Anlatım: Başkasından alınan sözün,
sözcüklerimizle aktarılması.
Dipnot düşmek: Eklemek,
açıklama yapmak.
Duayen: Alanının uzmanı, işinin erbabı.
 E-F-G Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Ebru: Kağıt süslemeciliğinde kitre, kola vb.
yapıştırıcılarla yoğunlaştırılmış su
üzerine, neft yağı ile sulandırılmış yağlı boya
damlatılarak yapılan ve kağıda
geçirilen süs.
Eleştiri: Bir edebiyat veya sanat eserini her
yönüyle anlaşılmasını sağlamak ve
değerlendirmek amacıyla yazılan yazı türü,
tenkit, kritik.
Eleştirmen: Eleştiri yazıları yazan kimse,
eleştirmeci, tenkitçi, münekkit.
Evrensel: Bütün insanlığı ilgilendiren,
alemşümul, cihanşümul, üniversal.
Erek: Gerçekleştirmek için tasarlanan ve erişmek
istenilen şey, amaç, gaye, maksat, hedef.
Etkileyicilik: Yazarın, okuyucu üzerinde olumlu
bir etki bırakmasıdır.
Estetik: Sanatta ortaya konulan güzellik.
Empoze: Zorla kabul ettirme.
Entübasyon : Yapay solunum.
Etik: Ahlaki, ahlakla ilgili.
Edimsel: Hareketli,fiili.
Eğreti: Geçici,sınırlı.
Endişe: Tasa, kaygı.
Ego: Ben.
Fantastik: Gerçekte var olmayan, hayalî.
Fantezi: Sonsuz hayal.
Fonetik: Ses bilgisi.
Fenomen: Olay,olgu.
Filyasyon:Türevi, eş değeri.
Gerçeküstü: Gerçeği aşan, gerçeğin üstündeki
gerçek, sürrealite.
Göreceli: Kesin olmayan, kişiden kişiye
değişebilen.
Gözlem: Bir nesnenin, olayın veya bir gerçeğin,
niteliklerinin bilinmesi amacıyla, dikkatli ve
planlı olarak ele alınıp incelenmesi, müşahede.
Güncel: O gün yada yakın zaman aralığında
geçen her şey.
Güdüm: 1. Yönetme işi, idare. 2. Bilişimde, bir
olaylar dizisini, bir süreci veya bir aracı
yöneltme ve düzenlemeyle ilgili işlevlerin
bütünü.
Görece: Kişiden kişiye değişebilme durumu.
Gelişigüzel: Baştan savma.Rastgele.
Gerçekleşmemiş Beklenti: Bir olay ya da
durumun beklenildiği biçimde sonuçlanmaması,
beklentinin gerçekleşmemesi.
Günaşırı: İki günde bir şekilde.
Görece: Bir şeye göre olan, varlığı başka bir
şeyin varlığına bağlı olan, kesin olmayıp kişiden
kişiye, zamandan zamana, yerden yere
değişebilen.
Görüş: Bir olay, varlık veya düşünce üzerinde
varılan yargı, fikir.
Güdü: Bilinçli veya bilinçsiz olarak davranışı
doğuran, sürekliliğini sağlayan ve ona yön veren
herhangi bir güç, saik.
Geri Dönüş: Yazarın, anlattıklarının şimdiki
zamanından ayrılarak geçmişe
gitmesi.
H-I-İ-J-K-L Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Hayıflanmak: Acınmak, üzülmek, yerinmek,
esef etmek.
İçtenlik: Yapmacıksız,içten geldiği gibi anlatma.
İmbik: Damıtmaya yarayan, damıtma işinde
kullanılan araç, damıtıcı.
İmge: Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi
özlenen şey, düş, hayal, imaj, hülya.
İnandırıcılık: Anlatılanların doğru olduğuna
inanılmasının sağlanması.
İrdelemek: Bir konunun incelenmesi ve
eleştirilmesi gereken bütün yönlerini birer birer
incelemek, araştırmak, tetkik ve tetebbu etmek,
mütalaa etmek.
İroni: Söylenen sözün tersini kastederek kişiyle
veya olayla alay etme.
İzlenim: Bir olayın duyular yolu ile insan
üzerinde bıraktığı etki, intiba, imaj.
İkilem: Çatışma,iki durumdan birini seçme
zorunluluğu.İkirciklik.
İndirgeme: Bir işi daha kolay kısa ve yalın hale
getirme.
Jest: Herhangi bir şeyi açıklamak için genellikle
el, kol ve baş ile yapılan içgüdüsel veya iradeli
hareket.
Karakter: Bir eserde duygu, tutku ve düşünce
yönlerinden ele alınan kimse.
Kaygı: Üzüntü, endişe duyulan düşünce, tasa.
Kesit: Ayırıcı özellikleriyle belirlenen süreç,
bölüm.
Köken: Bir şeyin çıktığı, dayandığı temel,biçim,
neden veya yer, menşe.
Kuram: Belirli bir konudaki düşüncelerin,
görüşlerin bütünü.
Kurgu: Uygulamaya geçmeyen yalnız bilmek ve
açıklamak amacını güden düşünce.
Kültür: Bir topluma özgü düşünce ve sanat
eserlerinin tümü.
Kinaye: Düşünüleni dolaylı olarak anlatan üstü
kapalı, sitemli söz.
Kadirşinas: Değerbilir.
Kanıksamak: Alışmak.

İşlevsel: İşlevle ilgili, fonksiyonel, bir nesne veya Kanı: İnanç,düşünce, kanaat.
bir kimsenin iş görme
yetisini ifade etmek Katiyet: Kesinlik.

İçerik: Bir şeyin içerisinde bulunanların Kitle: İnsan topluluğu

tümü,muhteva.
Lakırtı: Söz, laf.
İnisiyatif: Öncecilik, üstünlük, karar verme
yetkisi. Lafazan: Geveze.

İstikrar: Aynı kararda, biçimde sürme, Literatür: Edebiyat

kararlılık
Lağvetmek: Ortadan kaldırmak
İvedi: Acele.
Lirik: Çok etkili,coşkun, genellikle kişisel
İlinti: İlgi, ilişki. duyguları dile getiren.

İtina: Özen Liyakat: Bir kimsenin, kendisine iş

verilmeye uygunluk, yaraşırlık
İma: Dolaylı, üstü kapalı anlatma. durumu.

İçgüdü: Doğuştan gelen. .

M-N-O-Ö Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Mistik: Aklın erişemediği şey, gizemsel.
Mütevazı: Alçak gönüllü
Meşakkat: Güçlük.
Monoton: Tekdüze.
Mizah: Gülmece.
Mütemadiyen: Ara vermeden, sürekli olarak.
Müzakere: Bir konuyla ilgili fikir alışverişinde
bulunma, oylaşma.
Mübalağa (Söz sanatı): Sözlükte abartı, abartma
anlamına gelen bu kelime edebiyatımızda sözün
etkisini güçlendirmek için bir şeyi olduğundan
daha çok ya da olduğundan daha az göstermek
anlamına gelen söz sanatıdır.
Metinler Arasılık: Bir yazarın, başka bir yazarın
metninden aldığı parçaları kendi
metninin içinde eriterek yeniden yazması.
Nitelik: Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu
başka şeylerden ayıran özellik, vasıf, keyfiyet.
Nesnel: Objektif, yorumsuz, herkesçe aynı kabul
edilen
Nicelik: Sayılabilen ölçülebilen,azlık,çokluk.
Nükte: İnce anlamlı, düşündürücü ve şakalı
söz,espri.
Olgu:Edebi eserlerde olayı geliştiren davranış, iş.
Olasılık: Bir şeyin olabilmesi durumu, olabilirlik,
ihtimal .
Orijinal: Özgün, taklit olmayan.
Onay: Uygun bulma, tasdik, icazet, izin.
Otokontrol: Öz denetim, daha önemli bir amaca
ulaşabilmek için kişinin tepkilerini,
davranışlarını veya başka amaca yönelme
eğilimini denetleyip kısıtlaması.
Ölçüt: Bir yargıya varmak veya değer vermek
için başvurulan ilke, kıstas, mısdak, kriter.
Öz eleştiri: Bir kişinin kendi davranışları üzerine
yönelttiği eleştiri, otokritik.
Özgünlük: Başkasına benzememe, ayırt
edilebilme.
Özlülük: Az sözle, çok şey anlatma.
Özümlemek: Herhangi bir şeyi öz malı
durumuna getirmek, benliğine yerleştirmek.
Özümsemek: Herhangi bir şeyi öz malı
durumuna getirmek, benliğine yerleştirmek.
Özveri: Bir amaç uğruna veya gerçekleştirilmesi
istenen herhangi bir şey için
kendi çıkarlarından vazgeçme, fedakarlık.
Ön Yargı(Cümlesi): Olay veya konu
gerçekleşmeden söylenen olumlu ya da olumsuz
yargı içeren cümleler, peşin hüküm, peşin fikir.
Özgeci: Kişisel yarar gözetmeksizinçalışan
(kimse) ,diğerkam.
Ödün: Uzlaşmaya varabilmek için hak, istek
veya savlarının bir bölümünden vazgeçme,
ödünleme, taviz.
Öykünmek: Taklit etmek.
Örtülü Anlam: Cümlede açık olarak
söylenmediği halde, cümlenin anlamından veya
cümledeki bazı ifadelerden çıkarılabilen anlam.
Öneri (Cümlesi): Bir sorunu çözmek, bir amaca
ulaşmak için öne sürülen görüş ve düşünceleri
içeren cümleler.
Öngörü: Bir işin ilerisini kestirme veya bir işin
nasıl bir yol alacağını önceden anlayabilme ve
ona göre davranma.
Önsezi: Hiçbir belirti yokken bir şeyin olacağını
sezme, içe doğma, hissikablelvuku, altıncı duyu,
altıncı his.
Özdeş: Her türlü nitelik bakımından eşit olan.
P-R-S-Ş Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Palas Pandıras: Gereği gibi derlenip
toparlanmaya veya hazırlanmaya vakit
bulamadan
Palazlanmak: 1. Gelişmek, iri duruma gelmek,
büyümek 2. Varlığı artmak, zenginleşmek.
Polemik: 1. Ağız kavgası, sert tartışma 2. Kalem
savaşı
Payanda: Dayanak, destek.
Pişmanlık(Cümlesi): Bir kişinin yaptığı bir işten,
söylediği bir sözden veya kendisini sorumlu
hissettiği herhangi bir durumdan dolayı
duyduğu üzüntü.
Pay: Birden fazla kişi arasında bölüşülmüş bir
bütünden, bu kişilerin her birine düşen bölüm,
hisse.
Eşit bölüm.
Ticari bir işlemde zarar tehlikesine karşı ayrılan
para, marj.
Bayağı kesirlerden birinin eşit parçalardan kaç
tane aldığını gösteren sayı.
Realite: Gerçeklik.
Rastgele: Gelişigüzel şekilde.
Refleks: Tepki.
Retorik: Güzel söz söyleme, hitabet sanatı.
Rıza: Razı olma, isteme, istek.
Riya: İkiyüzlü
Süreğen: Sürüp giden.
Saptamak: Bir şeyi belirgin kılmak, tespit etmek.
Sav: İddia, savunulan düşünce.
Sağduyu: Doğru, akla uygun yargılar verme
yeteneği, aklıselim, hissiselim.
Salt: İçine, kendisine yabancı hiçbir şey
karışmamış, arı. Yalnızca. Duru.
Sentez: Yalından karmaşık olana, külliden
cüziye, zorunludan olasıya, ilkeden onun
uygulanmasına, genel yasadan bireysel duruma,
nedenden etkiye, öncülden varılan sonuca giden
düşünme biçimi, bireşim, terkip.
Sezgi: Sezme yeteneği, feraset. Açık bir kanıt
olmaksızın, olmuş veya olacak
bir şeyi anlamak, kestirmek, hissetmek.
Söz Dağarcığı: Bir dilde kullanılan veya bir
kimsenin bildiği, kullandığı sözlerin bütünü, söz
varlığı, vokabüler, kelime hazinesi.
Süreç: Devam eden zaman. Birbirini takip eden
olaylar dizisi.
Simge: Duyularla ifade edilemeyen bir şeyi
belirten somut nesne veya işaret, rumuz, timsal,
sembol.
Sitem(Cümlesi): Bir kimsenin yaptığı bir
hareketten dolayı duyulan üzüntünün,
kırgınlığın dile getirilmesi.
Şaşırma(Cümlesi): Beklenmeyen bir durum
karşısında ne yapacağını, nasıl davranacağını
bilememe, hayrete düşme anlamı taşıyan
cümleler.
Salık vermek: Öğüt vermek, tavsiye etmek.
Şematik: Bir edebiyat eserinin,bir tasarının
planı, biçimi.
T-U-Ü-V Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Tekdüzelik: Tekdüze olma durumu, yeknesaklık, Umar: Çare.
biteviyelik, monotonluk.
Unsur: Öge
Tema: Öğretici veya edebî bir eserde işlenen
konu, düşünce, görüş. Umarsız: Çaresiz, çıkar yolu olmayan .

Terim: Bir bilim, sanat, meslek dalıyla veya bir Uzantı: Bazı nesnelerin herhangi bir yerinde
konu ile ilgili özel ve belirli bir görülen uzamış bölüm.
kavramı karşılayan kelime.
Uyuşmak: 1. Soğuk, basınç vb. yüzünden
Tip: Hikaye, roman, tiyatro gibi uzun anlatıma vücudun bir yerinde, duygu ve hareket geçici
dayalı edebî eserlerde kişi kadrosu içinde yer olarak azalmak. 2.Her konuda birbirine
alan ve belli bir düşüncenin, topluluğun uymak, imtizaç etmek.
zihniyetini ve ideolojinin temsilciliğini yüklenen
kişi. Üstünkörü: İnceliklerine inmeden, özen
göstermeden,
Tutarlılık: Anlatılanların birbirini tutması, gelişigüzel, şöyle bir, baştan savma,
birbiriyle çelişmemesi. eğreti,öylesine, üstten.

Tutku: Güçlü istek ve eğilimin yöneldiği amaç. Üslup: Sanatçının görüş, duyuş, anlayış ve
anlatıştaki özelliği veya
Tutum: Tutulan yol, davranış. bir türün, bir çağın kendine özgü anlatış biçimi,
biçem, tarz, stil.
Tasarı: Proje, plan.
Virtüöz: Herhangi bir müzik aracını büyük
Tinsel: Ruhi,manevi. ustalıkla çalabilen sanatçı.

Tecrübe: Deneyim. Varsayım(Cümlesi): Gerçekte var olmayan bir

Teori: Kuram.
Tahmin(Cümlesi): Bir olayın veya durumun
yönü, şekli, zamanı veya sonucu hakkında bazı
bilgi ve deneyimlere dayanılarak yapılan
kestirmeler.
Tasarı(Cümlesi): Tasarlanan, zihinde kurulan,
proje hâlindeki olguları, eylemleri dile getiren
yargılar, proje, plan.
Tenkit: Eleştirme, eleştiri.
durumun varmış gibi kabul edilmesi.
Veri: Bilgi, data, bir araştırmanın, bir done,
tartışmanın, bir muhakemenin temel olan ana
ögesi.
Verimli: Verimi iyi ve bol olan, bitek,
randımanlı, mahsuldar, mümbit, müsmir,
verimkâr.
Varoluşsal: Varoluşun özden önce geldiğini ve
özü sürekli olarak yarattığını ileri süren öğreti,
egzistansiyalizm.

Tecelli: Belirme, görünme, ortaya çıkma, zuhur

etme, meydana çıkma.
 Y-Z Sınavlarda Cıkabilecek
.
Kavramlar
Yalınlık: Açık, süsten ve zorlamadan uzak, Zanaat: El ustalığı isteyen işler.
kolayca anlaşılabilen anlatım, sadelik.
Zahmet: Güçlük.
Yapıt: Bir emek sonucunda ortaya konulan
ürün, eser. Zamir: Kişi, gösterme, soru ve belirsizlik
kavramları vererek varlıkların yerini tutan söz.
Yazım: Bir dilin belli kurallarla yazıya
geçirilmesi, imla. Zanaat: El ustalığı isteyen işler.

Yazın: Olay, duygu, düşünce ve hayallerin dil Zarar: Bir şeyin, bir olayın yol açtığı çıkar
aracılığı ile biçimlendirilmesi sanatı. kaybı veya olumsuz,kötü sonuç.

Yazınsal: Edebi. Zekâ: İnsanın düşünme, akıl yürütme

yeteneğinin tümü.
Yeğlemek: Diğerlerinden daha üstün görüp bir
şeye yönelmek, yeğ tutmak, tercih etmek. Zeki: Anlama, kavrama yeteneği olan, zekâsı
olan, zeyrek.
Yeti: Bir işi yapabilme gücü.
Zerdali: Küçük kayısı
Yetkin: Gerekli seviyeye ulaşmış, mükemmel.

Yorum: Bir yazının veya bir sözün, anlaşılması

güç yönlerini açıklayarak
aydınlığa kavuşturma, tefsir.

Yadsımak: İnkar etmek, yabancı kalma.

Yetke: Otorite.

Yoğunluk:Yazıda birçok anlamın bir arada

olması.

Yaratı:Eser, yapıt

Yadırgamak: Kendine yabancı gelen bir

kimseye, duruma veya
şeye alışamamak, ısınamamak.

Yakınma(Cümlesi): Bir durumdan duyulan

rahatsızlığı ifade eden cümleler

Yergi: Bir kimseyi, bir toplumu, bir düşünceyi,

bir nesneyi, bir göreneği yermek için yazılmış
yazı veya söylenmiş söz, hicviye, hiciv