‫
‬

‫‪1‬‬ ‫ا‬
‫ا  اا ‪1 .........................................................................‬‬
‫أ آ ‪8 ............................................................................‬‬
‫ا  ‪14 ................................................................................‬‬
‫اون ‪17 ............................................................................‬‬
‫ا  ‪24 ................................................................................‬‬
‫ا ‪29 ..............................................................................‬‬
‫ ‪37 .................................................................‬‬ ‫ت او ا‬
‫ا‪ #$‬و  ا"!  دی ‪38 .................................................................‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا ﻥ ‪42 ....................................................................‬‬
‫ت او ارة‬
‫ا‪ #$‬و  ا‪( $‬رة ا ﻥ ‪45 ..........................................................‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا‪( $‬رة اوی ‪49 ..........................................................‬‬
‫ ا ‬ ‫ت او ا‬
‫ا‪ #$‬و  ا ﻥ ا*) ‪52 .............................................................‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا*) ‪53 .......................................................................‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا‪#‬ب ‪54 .......................................................................‬‬
‫ا‪ #$‬و  اوي ا*) ‪54..............................................................‬‬
‫‪ #1‬ت ‪ #‬و  ا‪ 1‬ق ا‪./$‬ل ) ‪56 .............................................. ( Rxo‬‬
‫ ا‬
‫ا;‪ :‬ا‪ $‬ﺱ‪59 ....................................................................... 8‬‬
‫ا;‪ :‬ا‪60 ......................................................................... )$‬‬
‫ا;‪ :‬ا=;< ‪60 .........................................................................‬‬
‫@ﺡ? ت !  ﺡل ‪ .‬ت ا‪ #$‬و  ا! ‪62 ........................................‬‬
‫د< ‪ .‬ت آ وذررد ‪64...............................................................‬‬
‫ﺝول ‪ .‬ت آ ‪$C‬ﺝ وأ‪65................................................... CD‬‬
‫ى ‪ #‬س ا‪ . $‬ت ‪66 .......................................................................‬‬
‫‪67..............................................................‬‬ ‫‪ 81H‬ﺽ; ‪ C$‬ا‬
‫ا‪ $‬در ‪.........................................................................................‬‬
‫‪68‬‬
 ‫‬
‫ه‪ SS‬ا‪ .SS$‬‬ ‫أن ا‪ XSS‬ت أو ا‪WSS$$‬ات ا‪HSS‬ی ا ‪(SS SS‬ﺙ !‪ * USSC‬ﺱ ‪ S‬ت ا ‪S‬‬
‫وا‪ X‬ذی وا [‪ Z‬ا‪ Y $‬وا‪ #$‬و  ‪ ،‬وأن _ ا=وري ﺝا ً أن ی‪ ]C‬ا ﺝ ﺏ‪`S‬‬
‫ا‪ X‬ت وا" ر *< ا"ﺱ ‪$‬ار ﺏراﺱ ‪ .X‬ا‪ . $‬ت ‪.‬‬

‫ا‪SSb‬ي ﺏ‪ SS‬ا"ﻥ ‪ S‬ء ‪ _SS‬ا;‪ SS SSX‬ا ‪ S‬وی‪ c‬ا‪b‬ی‪ SS‬ا‪ X$‬ﺡ‪SS‬‬ ‫‪SS‬أ !‪ SSC$‬ا ‪S‬‬
‫وا‪ 1$‬و ‪ ZS‬ا‪ SD‬ن ا;‪ SX‬ا‪ S; $‬واﺏ‪ S‬وا‪ SDCH$‬ﺏ‪ 8X S‬و ‪ ZS‬ا"ﺏ‪ S‬ر ا‪ X‬ر‪Se‬‬
‫ا‪X;$‬رة ﺏ‪ S‬اء او ا‪ S/‬ز و ‪S‬ى ﻥ ‪ S‬ح ه‪ `S‬ا‪ ً S1 SC$‬ﺏ‪SH‬ة ا ‪S‬ﺝ ‪S‬‬
‫ا‪b‬ي ‪.‬‬ ‫‪ #1‬ت ا‬

‫و‪ SS‬ه‪SS‬ا ا ‪ SS‬ا‪ 8.SS‬ﻥ‪.SSX _SS‬ا ً ‪SS H‬ا ً ‪C.SS‬ك ا‪ .SS $‬ت ‪ #‬ﺏ‪ <SS‬ا‪h‬ﻥ‪SS‬اع‬
‫ا‪ _SS SSXC H$‬ا‪HSS‬ر وا‪ S $‬رف !‪ SS SC‬ﺡ‪SS#‬ل ﺝ‪SS‬ب ا‪SS‬اق ﺡ‪W ]SS :SS‬ی‪WSS‬‬
‫آ‪ <$! X‬ا"ﺝ‪W‬ة ﺏ‪ C l‬ﺡ‪C XC H C#‬ی _ ا‪ . $‬ت ‪.‬‬

‫ﻥ‪  < l‬ا ی أن ین ها ا ‪ S‬ا‪ $‬اﺽ‪SX ZS‬ا ً ‪S‬ى ا ‪S‬ﺝ_ ‪ S‬ا*‪ZS‬‬
‫ا‪SSb‬ي وان‬ ‫ا;‪ SSX‬وأ!‪ ]Y S 1‬ا‪h‬ﺱ ﺱ‪ SS‬ت ‪ SS‬آ‪ SSX‬ا‪SSh‬اف !‪ S C$! USSC‬ت ا ‪S‬‬
‫ین ‪X‬ا ً  ‪ Z$‬ا"ﺥ  ﺹ ت ا و ذات ا@* ‪.‬‬

‫‪ ...‬وا ً‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪1 -‬‬
2 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

"‫اﺕ‬$‫ ا‬%‫ ا‬
Spontaneous Potential ( SP )

S o H S‫ اﺱ‬S ‫ ت ا‬.S $‫اع ا‬S‫ _ أول أﻥ‬Y #C ‫ا  اا أو ا‬  ‫
ی‬
. 1X‫ا ! ت ا‬
<S ‫ ذة‬SX‫ ا‬S/‫ ا‬S#1‫ ا"ﻥ‬pH[S S SY$‫ ا‬S‫_ ا ﺡ‬S S $‫م ها ا‬H .‫
ی‬
. ( Sandstone ) C ‫ ذة < ا;  ا‬X‫ ا‬#1‫ ( وا"ﻥ‬Shale ) < .‫ة ا‬H‫ﺹ‬
_SS1* _SS‫< ﺏ‬SS‫ ا; ﺹ‬SS1‫ ا‬SS ‫ق ا‬SS ‫ س‬S * USSC! ‫ ز‬S  ‫< ا‬SS$! ‫أ‬SS SS$ ‫
ی‬
‫ة‬WSS‫ﺝ‬h‫ ا‬S‫ و‬، |1.S‫ ا‬USC! oS‫{ ﺙ ﺏ‬S1* ‫ ﻥ‬S‫ وا‬Sb‫< ا‬S‫ك داﺥ‬S; {S1* $‫ه‬S‫أﺡ‬
. |1.‫ ا‬UC! {1* ‫و" یﺝ‬ $‫_  ا‬1#‫ ا‬o‫ا;ی ی‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪3 -‬‬

‫ه ا‪. ( mv ) o C$‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬

‫ا ‪ S‬ا‪S‬ا ه‪ -|5| +) S‬أو ‪ -|10|+‬أو‪ -|15|+‬أو ‪( -|20|+‬‬ ‫
أن ری ت‬

‫وی‪ S ! <$ .SS‬دة ً ‪ S #‬س آ‪ SS SS‬ا‪ S $!h‬ق ا‪ C;=SS‬و ‪ S #‬س ﺹ‪ SS /SS‬ا‪ S $!h‬ق‬
‫اة‪.‬‬

‫!‪: UC‬‬ ‫
 ‪* $‬اءات ق ا  ا ا‪$‬‬

‫‪ -1‬ﻥ‪ X‬ذی ا‪H‬ر ) و"  ‪: (   . UC! $‬‬
‫ ‪H‬ر ذات ا‪ X‬ذی ا  ی‪(S‬دي ;‪ S S‬ا‪C‬ـ‪S‬ـ ) ‪ ( SP‬إ‪ US‬ﺝ‪ S‬ﺥ‪ 8S‬ا ‪<S‬‬
‫ا‪h‬ﺱ ﺱ ) ‪ ( Sand Base Line‬ذات ا‰ رة ا‪.  .‬‬
‫أ  ﺡ  آن ا‪H‬ر ذات ﻥ‪ X‬ذی ردی‪ ) b‬اﺡ ا‪ UC! Y‬ﻥ‪ _  ! .‬ا‪ Dh‬ن(‬
‫ﺱف ی ‪ ŠS‬ﻥ;‪ S‬ﺥ‪ 8S‬ا‪ < .S‬ا‪h‬ﺱ ﺱ‪( Shale Base Line ) S‬‬ ‫‪l‬ن ; ا‪$‬‬
‫ذات ا‰ رة ا‪$‬ﺝ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ا[ط ا‪h‬ﺱ ﺱ ‪ S‬ﺹ‪S* ;S‬اءة ه‪S‬ا ا‪ S $‬ه‪ S‬ﻥ!‪ S‬ا‪.S‬ا‪ <Y‬ا‪$‬ﺝ‪S‬دة ‪S‬‬
‫ا ی‪ c‬وی‪ _$‬ا;‪S‬ل !‪ USC‬أﺡ‪ _.S‬ا ‪ ŒY S‬ﺏ ‪S# .S‬اءة ‪ S‬ا‪C‬ـ‪S‬ـ ) ‪S ( SP‬‬
‫ﺡ  وﺝد ق ﺏ_ ‪C‬ﺡ ا‪ _1‬ا‪H .$‬م  ا;‪ X‬و ‪C‬ﺡ ء ا ی_ ‪.‬‬
‫‪ S 8S#‬ﺡ ‪ S‬وﺝ‪S‬د ﺱ‪S‬ا‪ <Y‬ﺡ‪ SX‬ﺹ‪ S C CS‬ر اﺏ‪Y S‬‬ ‫ی‪ < . _$‬ها ا‪$‬‬
‫ ا ی‪ " ً @$ c‬ی‪H .S‬م ‪ S‬ا ‪ S‬وی‪ c‬ا‪SX;$‬رة ﺏ‪.S‬ا‪ <Y‬ذات *ا!‪ S‬ﻥ‪ S1X‬أو‬
‫أ‪ D‬ن ذات * !ة ‪C ) ;C‬ﺡ !  ( ‪.‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪: ( SP‬‬ ‫
ا‪Y‬‬

‫‪; .1‬ی ا‪ #1‬ت ا‪ X‬ذة ‪.‬‬

‫‪ pH[ .2‬ا;ود ﺏ_ ا‪ #1‬ت ا‪ X‬ذة ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺡ‪ .‬ب ﺡ ] ا‪  < .‬ا‪ #1‬ت ا‪ X‬ذة ‪.‬‬
‫‪ .4‬ی‪H .SS‬م ﺏ‪ SSX <[SS‬ﺝ‪SS‬ا ً ‪ SSC$! SS‬ا‪ =SS$‬ه ة ا‪ SS! SS#1‬رﺱ‪ ]SS‬ا‪ZD S #$‬‬
‫ا‪. * 1‬‬
‫‪ .5‬ای د ‪ #‬و  ا‪ $‬ء ا‪. $$‬‬
4 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

< .SS‫ ا‬8SS‫ ﺥ‬U$.SS‫ا ی‬SS‫ ا‬SS ‫ ا‬SS; _SS$‫ ی‬USSC! SS$‫ وه‬8SS‫ ك ﺥ‬SS‫ ه‬SS‫
یﺝ‬
( + ) S‫ ﺝ‬S $‫اءة ا‬S* ‫ن‬S ( Shale ) < .S‫ر ا‬HS‫ ﺹ‬S ‫ ﺡ‬X : ‫ﺱ ﺱ‬h‫ا‬
‫ر‬HS‫ أن ﺹ‬S‫ ذ‬S‫ ( وی‬Shale Base Line ) S‫ﺱ ﺱ‬h‫ < ا‬.S‫ ا‬8S‫ ` ﺥ‬S  ‫أي ﺏ‬
. X‫ ا‬U‫ ذی  إ‬X‫ ذة و* < ﻥ‬X‫ ﻥ‬e < .‫ا‬
: S‫ﺱ ﺱ‬h‫< ا‬S ‫ ا‬8S‫ ﺥ‬U$.‫ ر ; ا  اا ی‬.‫ ی‬UC! $‫ وه‬8‫وآ یﺝ ﺥ‬
‫ ( أي‬S‫  ) ـ‬S‫ ﺱ‬S $‫اءة ا‬SS* ‫ن‬S ( Sandstone ) SSC ‫ر ا‬HSS‫ ا‬SS ‫ ﺡ‬SX
SC ‫ر ا‬HS‫ أن ﺹ‬S‫ ذ‬S‫ ( وی‬Sand Base Line ) S‫ﺱ ﺱ‬h‫< ا‬S ‫ ا‬8‫ﺏ  ` ﺥ‬
: <[‫  ا‬$‫ ذة آ‬X‫ﻥ‬

; ‫ن‬l ( Compact Rocks ) ‫ة‬C‫ ا‬.C‫ر ا‬HC . ‫وآ ا; ل ﺏ‬
UC! ‫ ذة ا; وی‬X‫ر ا‬H‫ ( وا‬Shale Base Line ) ;‫ ( ی Š ﻥ‬SP ) ‫ــ‬C‫ا‬
. ( Sand Base Line ) ;‫ ( ی Š ﻥ‬SP ) ‫ــ‬C‫ا‬ ; ‫ن‬l ‫ أو ء‬8X‫ﻥ‬

‫; ى‬$‫ وا‬$.‫ ا‬CC* ‫ ت‬#1‫ أ م ا‬$H‫ ( أن ی‬SP ) ‫ــ‬C‫ا‬ ;$ _$‫
ی‬

. ‫ ز‬/‫ ووﺝــد ا‬C ‫ـ‬.‫ا‬

Y ‫ق ا  اﺏ‬X   ‫ ه ﻥ‬Y #C ‫ا  اا أو ا‬  ‫ات‬/ ‫
أن ا‬

.(Rmf , Rw) _‫ﺡ ﺏ‬C$‫و* ت  ا‬XC   ‫ وا ی_ ﻥ‬b‫ ا‬c‫ﺝد ﺏ_  ی‬$‫ا‬
SSX‫ ن ﺡ‬SD‫ ا‬ZSS <S$‫ و" ی‬CSS‫ ﺹ‬SX‫ ن ﺡ‬SD‫ ا‬ZS <SS$‫ ( ی‬SP ) ‫ـ‬S‫ـ‬C‫ ا‬S ‫
ان‬
. ‫رة ﺏ اء‬X;$‫ ا‬c‫ ا وی‬Z <$‫ وآ أی= ً " ی‬8X ‫ ﺏ‬DCH
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪5 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪ _ ( SP‬ﺥ‪ 8‬ا‪ < .‬ا‪h‬ﺱ ﺱ ‪:‬‬ ‫
أ ‪ UC! C‬اﻥ;اف‬

‫‪Rmf = Rw‬‬
‫‪ ! 1‬ن ) ‪ @ ( Rmf = Rw‬ین ه ك‬
‫اﻥ;اف ﺱ { أو ﺝ{ _ ﺥ‪ 8‬ا‪ < .‬ا‪h‬ﺱ ﺱ ‪.‬‬

‫‪Rmf > Rw‬‬

‫‪ 2‬أ ! ن ) ‪l ( Rmf > Rw‬ن ﺥ‪8‬‬
‫ا  اا ﺱ Š ی‪ .‬ر ﺥ‪ 8‬ا‪ < .‬ا‪h‬ﺱ ﺱ‬
‫) اﻥ;اف ﺱ { ( ‪.‬‬

‫‪Rmf >> Rw‬‬

‫‪ 3‬ﺡ‪  $‬وز ‪ Rw $* Rmf‬آا ً ‪l‬ن‬
‫ا‪C‬ــ ) ‪ ( SP‬ین أآ وها ین‬ ‫اﻥ;اف‬
‫ ‪ Sandstone‬ا‪ $.‬ا‪ _  H‬ا‪ < .‬وا; < ‪ $C‬ء ‪.‬‬

‫‪Rmf < Rw‬‬

‫‪ ! 4‬ن ) ‪l ( Rmf < Rw‬ن ﺥ‪8‬‬
‫ا  اا ﺱ Š ی‪ _$‬ﺥ‪ 8‬ا‪ < .‬ا‪h‬ﺱ ﺱ‬
‫) اﻥ;اف ﺝ{ ( ‪.‬‬

‫
اا < ا  (ﺙ !‪ < UC‬وأ‪ .‬ع ; ا  اا ه ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺱ‪ $‬ا‪ ) #1‬ا ی_ ( ‪ :‬ی‪l <#‬ﺙ ; ا  اا و*اءŠ آ‪ $C‬آ ن‬
‫ﺱ‪ $‬ا‪. <C* #1‬‬
‫‪ # .2‬و  ا‪ : #1‬آ‪ $C‬زادت ‪ #‬و  ا‪ ) #1‬ﺡ وی !‪ UC‬ﻥ‪l C* ( 8X‬ﺙ‬
‫; ا  اا وین ا"ﻥ;اف ﺱ  ً ‪.‬‬
‫‪l .3‬ﺙ ا"ﺥ اق ‪ :‬آ‪ $C‬ازداد ‪#‬ار ا"ﺥ اق ‪ _1‬ا;‪l X‬ن ا"ﻥ;اف‬
‫‪ ;$‬ا  اا ین ﺏ " ` ا‪. { .‬‬
‫‪ .4‬آ‪ $‬ا‪ < .‬ی‪W‬ی _ *اءة ; ا  اا وین ا"ﻥ;اف ﺝ{‬
‫أآ ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻥ‪ X‬ذی ا‪ : #1‬آ‪ $C‬زادت ﻥ‪ X‬ذی ا‪l C* #1‬ﺙ ; ا  اا وین‬
‫ا"ﻥ;اف ﺏ " ` ا‪ { .‬وا ﺹ;| ‪.‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪6 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪ # ( SP‬ﺏ< ا‪ #1‬ت ا‪H‬ی ا‪ H$‬ــــ‪  XC‬ا‪b‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬
‫) ‪ <#; ( Zb-123‬ا‪W‬ﺏ ‪ * -‬ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬

‫ا‪ : 8 9‬ﺏ‪$‬ـ ان ا‪ Z1#$‬ا ـﺝ  یــ_ ا‪W‬ﺏــ هــ ‪ #D‬ت  * ﺏ_ ﺹ‪H‬ة ا‪ .‬ـ<‬
‫) ‪ ( Shale‬وﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪. ( Sandstone ) C‬ف ﻥ@ﺡ˜ _ ﺥ@ل *اءة ;‬
‫) ‪ ( SP‬اذا آ ن ﺏ " ` ا‪$‬ﺝ{ ا ی ‪ e #D‬ﻥ‪ X‬ذة ) ا‪ ( < .‬واذا آ ن ﺏ " `‬
‫ا‪ { .‬ی ‪ #D‬ﻥ‪ X‬ذة ) ا;  ا ‪ ( C‬آ‪  _ $‬ا[< ا!‪. UC‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  – ‪7‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪ # ( SP‬ﺏ< ا‪ #1‬ت ا‪H‬ی ا‪ H$‬ــــ‪  XC‬ا‪b‬ـــ‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬
‫) ‪ <#; ( Ru -275‬ا ‪ C‬ا ﺏ ‪:‬‬

‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪8 -‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫‪ 1‬ﻥ@ﺡ˜ _ ﺥ@ل ا[< ! ا‪ ( 2295 – 2286 ) )$‬م ان ﺱ‪C‬ك ; ا  اا‬
‫‪ #‬ﺏ< ه` ا‪ #1‬ی Š ﺏ " ` ا‪  ) { .‬ا ً !_ ‪ ( Shale Base Line‬وها ی ان‬
‫ا‪H‬ة ذات ﻥ‪ X‬ذی ﺝة ‪.‬‬

‫‪SP‬‬ ‫‪ 2‬ﻥ@ﺡ˜ _ ﺥ@ل ا[< ! ا‪ ( 2324 – 2321 ) )$‬م ان ﺱ‪C‬ك ا‪$ ;$‬‬
‫‪ #‬ﺏ< هـــــــــــ` ا‪ #1‬ی Š ﺏ " ` ا‪$‬ﺝ{ وهــــــــــا ی ان ا‪H‬ة ذات ﻥ‪ X‬ذی ردی‪b‬ـ‬
‫) ‪. ( Limestone compact‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪8 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪9 -‬‬

‫ أ‪ @A‬آ‬
‫) ‪Gamma Ray Log ( GR‬‬

‫أ‪ S‬آ ‪ _S S‬ا‪ .S $‬ت ا"‪ ! S‬وا ‪ USC! <S$ S‬أﺱ‪ S‬س *‪ S‬س‬ ‫
ی ‬
‫ا‪ [SS‬ط ا"‪ ! SS‬ا‪ SS1‬ا‪$‬ﺝ‪SS‬د ‪ SS‬ا‪HSS‬ر ﺡ‪ :SS‬ی‪SS#‬م ه‪SS‬ا ا‪ S $‬ﺏ ;‪.SS‬‬
‫أ آ ا درة _ ا‪ $‬دن ا‪ [$‬ا‪$‬ﺝدة  آ‪ {S‬ﺹ‪HS‬ر ا‪ S#1‬ت ﺡ‪:S‬‬
‫ی‪#‬م ;‪ .‬او آ ‪ c‬ﺏ  ‪ #‬ط ﺝ‪WS‬ء ‪ _S‬ا‪ S‬آ ‪ S‬ا‪$‬ﺙ‪ S‬ﺡ‪S‬ل ا ی‪ cS‬ا‪Sb‬ي‬
‫وا‪ _1 * H$‬ا;‪ X‬و‪ < UC! < .‬ﻥ= ت < وﺡة ز  ‪.‬‬
10 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

S <‫ﺥ‬S‫ ع و‬S"‫ ا‬USC! S C‫ ﺏ‬#‫ ﺏ‬WS$  S1‫ ا‬S [S ‫
ه  ﺙ@ﺙ ! ﺹ‬
: ‫ر وه‬H‫آ{  دن ا‬
. ( Potassium ) ‫ ا ﺱم‬.1
. ( Uranium ) ‫ اراﻥم‬.2
. ( Thorium ) ‫ اریم‬.3
‫@ق‬D S ‫م ﺏ‬SS# :SS‫ ﺡ‬SS1‫ ا‬SS  ‫اری‬# S ‫م أﺱ‬SS‫[ ﺏ‬SS$‫ ا‬SS‫` ا ﺹ‬SS‫ ه‬WSS$ 

. # . ‫ آ{ ذري‬U‫ أن < إ‬U‫ ت [ إ‬b‫ی‬W‫ﺝ‬
SS SS‫ یﺝ‬:SS‫ ﺡ‬SS‫رﺽ‬h‫[ة ا‬SS#‫ ا‬SS ً ‫[ را‬SS ‫ أﻥ‬SS‫م أآ‬SS‫ ا ﺱ‬SS! SS ‫
ی‬
_S1‫ ا‬8/=S‫ ی‬S!‫اد و‬S$‫ * ا‬S‫ ﺏ‬S‫ رﻥ‬# S ! {.S‫ ( ﺏ‬Clay ) _S1‫{ ا‬S‫آ‬
S ‫  ی‬S  ‫ ً وﺏ‬SD [S ‫ دة‬S < .S‫ ا‬S ‫ا ی‬S ( Shale ) < .‫ ا‬U‫ی ;ل إ‬
S ! ‫اءات‬S* S1‫ ی‬:S‫ < ﺡ‬.S‫) ا‬D  ‫  ;ی‬$$‫< ا‬Y ‫_ اﺱ‬ $‫ها ا‬
. ‫ ت‬#1‫ ﺏ< ه` ا‬#
SCC* .S‫ ﻥ‬ZS ‫ر‬SC $‫ن ا‬C.‫ ﺏرة !  _ ا‬cl   ‫ ( ا‬Sand ) ‫أ ا ل‬
USC! < ‫ ا‬c‫  آŠ ا ی‬C‫{ ااﺥ‬Y‫[ ا   _ ا[ا‬$‫اد ا‬$‫ﺝا ً _ ا‬
. D ‫  دن‬UC! Y‫[ وذ م أﺡ ا‬$‫ دة ا‬$‫ _ ا‬c?‫ ( ﻥ‬clean ) Š‫أﻥ‬
( Calcium skeleton ) _S ‫ن‬S ‫ ( ی‬Limestone CaCO3 ) ‫ي‬S ‫ ا‬S ;‫ا‬
S ‫م ا‬.S ‫ ت ا‬S‫ آ رﺏﻥ‬U‫ وا;ارة  ;ل إ‬8/=C ‫ﺡ ء و!  ض‬h‫ ی ا‬#‫ﺏ‬
. D ‫  دن‬UC! Y‫ ا" ع وذ م أﺡ ا‬UC!  C‫ ﺏم * ﺏ‬W$ 
SS SC! ‫ رف‬S $‫ر ا‬HSS‫اع ا‬SS‫ﻥ‬h ! SS"‫ ا‬SS X‫  ا‬S ‫ول ا‬SS ‫| ا‬SS‫
یﺽ‬
: ‫ * ﺝب ااق‬1‫ ا‬Z‫ا ﺏ‬

Rock ‫ة‬8LM‫ا‬ Ratio activity  @AI‫@  ا‬9‫ا‬

Shale High
Sandstone Low
Limestone Low `‫_  ; ا‬1‫و| !  ! وﺝد ا‬
Anhydrite Low ً ‫< ﺝا‬C*

. Z1# 8‫ ( ﺏ[< ﺥ‬GR ) ‫ــ‬C‫ا‬ ]‫
یﺱ‬

_ SS‫ هﺱ‬SSS SS‫ ی‬h‫ول ا‬SSS ‫ ا‬SSS ‫ات‬SS‫ وﺡ‬SSS‫ه‬ SS $‫ا ا‬SS‫ س ه‬SS* ‫ة‬SS‫
وﺡ‬
. ( API ) ‫ س‬.‫و‬
S $‫ا ا‬S‫ﺥ< ه‬S‫ ( وی‬0 --------- 150 ) _S‫ ﺏ‬S ‫ آ‬S‫ أ‬S ‫ری ت‬S ‫
أن‬
. Y ‫ی‬W‫ ﺏ ت ا و‬.;‫_ ا‬$‫ﺽ‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪11 -‬‬

‫ا" ع _ ‪  "  .‬ى ) ‪ ( 25 – 15‬ﺱ] ‪S; _S‬ر ا ی‪cS‬‬ ‫
ی‪ #‬س ا‪$‬‬
‫ا‪b‬ي وی ‪ . $‬ا` !‪ UC‬ازن ا! ‪ C‬ی_ ‪.‬‬
‫ا‪C‬ــ ) ‪:  ( GR‬‬ ‫
ی‪H .‬م‬
‫ا ‪SSS‬ف !‪ USSSC‬ا‪ HSSS‬ری وأ* ‪ SSS‬ا ‪ SSS |;SSS‬ا‪SSS C )SSS$‬ی‪ _X‬ا‪SSS X$‬ح‬ ‫‪.1‬‬
‫وا‪. _1$‬‬
‫;ی وﺝد ا ﺹ ا‪  [$‬ا‪H‬ة ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫‪;  SP‬ی اﺡات ا‪ X‬ذة ‪.‬‬ ‫ای< ا" < ‪$‬‬ ‫‪.3‬‬
‫اﺡ ‪ .‬ب ﺡ ] ا‪. ( Shale ) < .‬‬ ‫‪.4‬‬
‫
ﻥ@ﺡ‪ ˜SS‬أی‪ SS ً =SS‬ا‪HSS‬ر ا; وی‪ USSC! SS‬ﻥ‪ 8SSX‬أو ‪ S‬ء اﻥ‪ SXH‬ض ‪SS‬ی ‪SS* SS‬اءة‬
‫ا‪C‬ــ ) ‪ ( GR‬وذ ?  ه` ا‪H‬ر _ ا‪ $‬دن ا‪. 1‬‬
‫
[ ا  وی_ اﺱﺏ ذات ا‪ ;$‬ى ا‪ C .‬ا‪ U‬ا ! !  ﻥ?‪S‬ا ً  آ‪WS‬‬
‫ا ﺹ‪ SS‬ا‪ SS [SS$‬ا"‪ S D‬ن وا‪ . < .SS‬ﺏ‪ [SS S $‬ا  ‪ S‬وی_ ا?‪ SSX‬آ  ‪ S C‬ت‬
‫وا‪ .SSC‬ت وا‪SS‬و ی‪ o‬وا‪SSH $‬ات ا‪ SS! SS SSC* USS‬ا ﺱ‪SS‬م وﺏ  ‪  S‬ا‪USS‬‬
‫ا ! وا‪. bD‬‬
‫ا آ ا‪ U‬ا‪ _S$‬ی‪WS‬داد ا"‪ S‬ع ) ا‪S ;$‬ى ا‪( S1‬‬ ‫
أﻥ;اف ;‬
‫‪. ( SP‬‬ ‫وا‪ U‬ا‪ .‬ر ی‪ p#‬ا" ع ) [ ﺏŠ ‪;$‬‬
‫ا  اا وذ‪" S‬آ ‪ S$‬ل ا‪ S C$‬ت‬ ‫أ آ ) ‪Z ( GR‬‬ ‫
ی‪W‬ل‬
‫ﺡ‪ :‬ی‪#‬م ﺏ !‪ 1‬ء ﻥ‪ X‬ا‪C.‬ك ‪#‬ی ً ‪.‬‬
‫
ی‪W‬ل ها ا  ز  ا©ﺏ ر ا‪ 1$‬وا©ﺏ ر ا‪. 1 /‬‬
 12 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

: ‫ ا ﺏ‬C ‫< ا‬#; ( Ru - 317 ) b‫ (  ﺏ‬GR ) ‫اـ‬ _! C#‫
 ل ﺡ‬

: 8 9‫ا‬
‫ه‬ $‫( م ﻥ  ان *اءات ا‬2384-2382) )$‫ ( ! ا‬GR ) ‫ك اـ‬C‫ _ ﺥ@ل @ﺡ? ﺱ‬1
. [$‫ ا ﺹ ا‬UC! < .‫{ أﺡ اء ا‬.‫ ( وها ﺏ‬Shale ) < .‫ ت ا‬#D <‫ ﺏ‬# $* UC!‫أ‬
_ $* <*‫اءة أ‬#‫( م ن ا‬2382-2380.5) )$‫ ( ! ا‬Limestone shally ) ‫ة‬H‫ ﺹ‬2
! ‫ة‬H‫[  ه` ا‬$‫ ا ﺹ ا‬C# ‫ ( وذ‬GR )  ( Shale ) ‫ة‬H‫*اءة ﺹ‬
. < .‫ة ا‬H‫ رﻥ  ﺏ‬#
$* <*‫اءة أ‬#‫( م ن ا‬2412.3-2410) )$‫ ( ! ا‬Limestone argillaceous ) ‫ة‬H‫ ﺹ‬3
. ( GR )  ( Limestone shally ) ‫ة‬H‫ ( وﺹ‬Shale ) ‫ة‬H‫_ *اءة ﺹ‬
" GR ‫( م ﻥ@ﺡ˜ *اءات‬2412.3-2410) )$‫ ( !ــــ ا‬Limestone porous ) ‫ة‬H‫ ﺹ‬4
. [$‫ة _ ا ﺹ ا‬H‫ر ا!@` و ذ ﻥ?  ا‬H‫ ( واي ا*< _ ا‬16 API ) ‫ وز‬
Shale (GR) > Limestone shally (GR) > Limestone argillaceous (GR) > Limestone porous (GR)
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪13 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( GR‬ا‪ b‬زﺏ ‪ <#; 123‬ا‪W‬ﺏ ‪ * -‬ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫اــ ) ‪( GR‬‬ ‫‪ 1‬ﺹ‪H‬ة ا‪ ! ( Shale ) < .‬ا‪ (3366-3364) )$‬م ی‪#‬أ *اءات !  ‬
‫وذ "ﺡ ا‪ UC! Y‬ا ﺹ ا‪ [$‬آ‪  $‬ا[< أ!@` ‪.‬‬
‫) ‪. ( GR‬‬ ‫‪ 2‬ﺹ‪H‬ة ) ‪ ! ( Sandstone‬ا‪ (3364-3357) )$‬م ن ا‪#‬اءة وا‪ bD‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪14 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪15 -‬‬

‫ ‪ 8Q‬ا‪8P‬‬
‫) ‪Caliper Log ( CAL‬‬

‫*‪  1‬ی‪ c‬ا‪. b‬‬ ‫ها ا‪$‬‬ ‫
ی‪#‬‬

‫ه ا‪h‬ﻥŒ ) ‪. ( Inch‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬

‫ﺏ_ ) ‪ 16‬ــ ‪ ( 6‬أﻥŒ ‪.‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬

‫!‪ UC‬ا ی‪ c‬ا‪ X$‬ح ‪.‬‬ ‫
ی ‪ $‬ها ا‪$‬‬

‫ا‪ )D $‬ا  ی;ث  ‪( Caving ) c‬‬ ‫
ی;د ها ا‪$‬‬
‫وآ ا‪. (Mud Cake) _1‬‬

‫اـ ) ‪; UC! ( CAL‬ی‬ ‫
ی‪ _$‬ا ف _ ﺥ@ل‬

‫!‪ )$‬أرﺱ ء ا‪ 1‬ﻥ وذ ‪h‬ﻥŠ ی‪#‬أ داﺥ< ا‪ 1‬ﻥ ﺏ[<‬
‫ﺥ‪. ]# . 8‬‬

‫
 ا‪ )D $‬ا‪ $‬ﻥ _ ا;  ا ‪(Sandstone) C‬‬

‫أي ا‪ )D $‬ا  ن ﺹ‪H‬ره ذات ‪  .‬وﻥ‪ X‬ذی ﺝة‬
‫*اءات أو‪ _ ¬D‬ا‪ #1‬ت ا‪ /‬ﻥ‪ X‬ذة وی‪W‬ى ا‪{.‬‬ ‫ی‪#‬أ ا‪$‬‬
‫ ذ إ‪ U‬ن آ ا‪ # _1‬ﺏ< ا‪ #1‬ت ا ‪ C‬ا‪ X‬ذة ﺱ{ ‪ _D‬ا;‪USC! SX‬‬
‫ﺝار ا‪  b‬ه` ا‪ )D $‬ﺏ‪ {.‬ﺡل | ‪ <Y .‬ا;‪. X‬‬

‫
*‪SS‬اءة ‪ S‬اـ ‪SS ( CAL ) S‬ن ! ‪ SS SS‬ا‪ )D S $‬ا ‪SS SS‬ن ﺡ وی‪USSC! SS‬‬
‫ا‪ ( Shale ) < .‬وذ ﺏ‪ {.‬ﺡل ­‪ S‬هة ا‪S‬م وﺡ‪S‬ل ا ‪ S$ cS‬ی‪{.S‬‬
‫زی دة  *‪  1‬ی‪ c‬ا‪. b‬‬

‫
‪ SS‬ا‪HSS‬ر ا‪CSS‬ة ) ‪ <SS ( Compact Rocks‬ا‪HSS‬ر ا‪ .SSC‬ا‪CSS‬ة‬

‫)‪SS (Limestone compact‬ن *‪ SS1‬ا ی‪ cSS‬ﺙ ﺏ‪ oSS‬وﺏ‪SS‬ون ﻥ‪ SS#‬ن وذ‪SS SS‬م‬
‫ﺡل ­ هة آ ا‪ _1‬ون ه` ا‪H‬ر ذات ﻥ‪ X‬ذی و ‪ SCC*  .S‬ﺝ‪S‬ا ً ‪@S‬‬
‫ی;< | ‪ _1‬ا;‪ X‬أ م ه` ا‪H‬ر و!‪  @ ŠC‬ن ا‪ S‬ا‪ # S1‬ﺏ‪<S‬‬
‫ه` ا‪ #1‬ت   ی‪ c‬ا‪. b‬‬
‫*‪ 1‬ا‪ b‬أﺡ ‪ .‬ب ﺡ ] ا ی‪ SC1  c‬ت أ!‪ S$‬ل ا‪h‬ﺱ‪o$S‬‬ ‫
ی‪ X .‬د _‬
‫و  ­وف ا ی‪. c‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪16 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( CAL‬ا‪ b‬زﺏ ‪ 123‬ﺡ‪ <#‬ا‪W‬ﺏ ‪ * -‬ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫ا  ! ا‪ ( 3367.7 – 3366.3 ) )$‬م =)  *‪1‬‬ ‫‪ 1‬ﻥ@ﺡ˜ _ ﺥ@ل < ;‬
‫ا‪ b‬أ م ﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪ C‬وها ی وﺝد آ ‪ D‬ا م ه` ا‪ #1‬ﺏ‪ {.‬ﺡوث !‪C$‬‬
‫ا | ‪ #‬ﺏ< ه` ا‪ X #1‬ذی  ‪ $‬ی <  ‪ Z$‬ا‪$‬اد ا‪ UC! C‬ا ار وﺏ ء آ ‪. D‬‬

‫‪ ! 2‬ا‪ ( 3371 – 3367.7 ) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ ﺱ‪ 1*  Z‬ا‪ b‬أ م ﺹ‪H‬ة ا‪ < .‬وها ی‬
‫وﺝد هم أ م ه` ا‪ #1‬وها ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪17 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪18 -‬‬

‫‪Neutron Log‬‬ ‫ ا ﺕ‪8‬ون ‪:‬‬

‫‪  .‬ی‪ #‬آ‪ W‬أین اروﺝ_ ‪ S‬ا ‪S‬ی_‬ ‫اون ه‬ ‫
أن‬

‫ی‪D ®C‬ل ا  ز ﺡا )‪  (4‬و*‪ (4) `1‬أﻥŒ وی; ي !‪ UC‬ذراع ی;‪ <$‬ا‪S‬‬
‫ا‪. Z[$‬‬

‫وا ) ا‪$‬ر ( ا‪ Z[$‬ا‪H .$‬م ﺡی ً  ﺝ ز اون ه ‪:‬‬

‫‪ .1‬ا" ی‪.SS‬م ) ‪ SS! : ( Americium‬آ‪ Y S$‬ر ‪ ( Am ) `WSS‬و!‪SS‬د`‬
‫اري ) ‪. ( 95‬‬
‫‪ .2‬ای‪SSSC‬م ) ‪ SSS! : ( Beryllium‬آ‪ Y SS$‬ر ‪ ( Be ) `WSSS‬و!‪SSS‬د`‬
‫اري )‪. (4‬‬

‫
أ ‪ X‬ا‪%‬ز ‪:‬‬

‫ی‪H .‬م ر [‪ ( Radio active source ) Z‬ی‪ )C1‬ﻥ وﻥ‪ S‬ت ﺏ‪ S ! S* 1‬إ‪US‬‬
‫داﺥ< ا‪ #X #1‬ه` ا وﻥ ت ‪  * D‬و‪ l1‬ﺡآ  أذا أﺹ ‪ o‬ﺏرات ‪ .S‬وی‬
‫ ﺏ ; ] وا ‪ < C‬ذرات اروﺝ_ ‪.‬‬

‫ﺏ¯ ه` ا وﻥ ت ا  ‪#‬ت *‪ <S  * D _ ].‬إ‪ US‬ا ‪ S‬ز و;‪ {.S‬ﺏاﺱ‪1S‬‬
‫ا‪S ( detector ) .; $‬ا ‪lS‬ن ا ‪ S‬ز ی ‪ S‬آ‪ S$ S($‬ا‪S‬روﺝ_ ا‪$‬ﺝ‪S‬د‬
‫ ا‪ #1‬وﺏ‪ $‬أن اروﺝ_ ﺝد  ا‪ ZSY‬ا‪ S ) S#1‬ء – ﻥ‪ Se – 8SX‬ز ( ا ‪S‬‬
‫ اﺝ  ‪ .‬ت ا‪H‬ر ا ‪l‬ن ا  ز ی  آ‪ #$‬س ‪  .$‬ا‪. #1‬‬

‫
ا ون ا; ﻥ در اﺝد ‪ S‬ا‪ S S1‬ی ‪ {S‬أﻥ ﺝ‪ ŠS‬وإدﺥ ‪ ŠS‬إ‪ US‬ا‪ S#1‬ت‬
‫وا‪1‬ی‪ SSSS#‬ا‪ SSSSl$‬ه‪ SSSS‬اﺱ‪H S SS‬ام ‪SSSS‬ر آ‪ S SS$‬وي داﺥ‪ <SSSS‬ا ‪ S SS‬ز ی ‪SSSS‬ن ‪_SSSS‬‬
‫) ‪ (Americium – Beryllium‬ا" ی‪.‬م ین [‪ Z‬أ ای‪C‬م ن ‪# .S‬‬
‫‪#‬م ا‪ (Americium) C‬ﺏ ‪@D‬ق ﺝ‪W‬ی‪ b‬أ‪ X‬ا ‪ ZS S;  S‬ا‪.S (Beryllium) C‬‬
‫‪@! X‬ت ﻥوی ی Œ ! ﻥ وﻥ ت ذات ‪ .  ! * D‬ﺏ‪C (22) !.‬ن ‪/ <S‬‬
‫ﺱ ! ‪ <# .‬ﺱ!  ﻥ  ‪ S‬ا ‪ S‬د ت ا‪ S*  $‬وا‪ ) S $‬آ‪ S S S$‬ا‪ SC‬رد (‬
‫وه‪1SSSS SSSS! `SSSS‬م ﺏ‪SSSS‬رات ا‪SSSS‬روﺝ_ ;ــــــــ‪SSSS‬ـ إ‪ S SS USSSS‬ی‪$.S SS‬ـــــــ‪U‬‬
‫) ‪ (Thermal Neutron‬اي ی ;‪ Š..‬ا  ز وا ‪ ]S S‬اﺹ‪ 1S‬ده ﺏاﺱ‪ 1S‬ﻥﺏ‪ S‬ت‬
‫ذرات ا‪C‬ر أو اروﺝ_ ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪19 -‬‬

‫
أﻥ اع أﺝ‪Y%‬ة  ا ﺕ‪8‬ون ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺝ ز _ ﻥع ‪ : CNL‬ی‪ #‬ﺏ‪(Compensated Neutron Log) W  S‬‬
‫أي ﺝ ‪ S‬ز ا‪SS‬ون ا‪SS$‬ض وه‪ SS‬ی; ‪SS‬ي !‪SS! USSC‬د ‪ _SS‬أﺝ‪WSS‬ة ا" ‪ S #‬ط‬
‫)‪SS! . (dual spaced detectors‬د اوﻥ‪ SS‬ت ا‪#$‬و‪ _SS SS‬ا‪SS$‬ر‬
‫‪ .‬وي أرﺏ‪ S‬أﺽ‪ S‬ف اوﻥ‪ S‬ت ا‪#$‬و‪ _S S‬أﺝ‪WS‬ة ا‪S‬ون ا‪h‬ﺥ‪S‬ى‬
‫وه` ا‪W‬ی دة ‪ S ! .S‬اﺥ ‪S‬اق اوﻥ‪ S‬ت داﺥ‪ <S‬ا‪ S#1‬ت ‪  .S$‬ت أﺏ‪. S‬‬
‫أﺝ‪W‬ة ا" ‪ #‬ط ﺽ! ﺏ‪  .$‬ت  _ ا‪$‬ر ‪ .‬ی‪ ! .S‬ه‪S‬ا ا‪S‬ع ‪_S‬‬
‫ا ‪ UC! ]$‬ا ‪ _ pCH‬ا"ﺥ @ ت ا‰ﺡ ‪  Y‬ا‪ S‬وآ‪ USC! S‬زی‪ S‬دة‬
‫!‪ )SS$‬ا;‪C :SS‬وﻥ‪ S‬ت و!‪lSS <SSC# USSC‬ﺙات ا‪ USSC! SSb‬ا‪ #‬ﺱ ‪ S‬ت وی‪_SS$‬‬
‫اﺱ ‪ $‬ل ها ا  ز  ا©ﺏ ر ا‪ X$‬ﺡ و ا‪ . 1$‬و‪ _$ e‬اﺱ ‪S Š $‬‬
‫ا"ﺏ ر ا‪(C$$‬ة ﺏ ‪ /‬ز ‪.‬‬
‫ا‪ Y‬ها ا  ز ‪:‬‬
‫أ ( ‪l‬ﺙات ا‪ UC! b‬ا‪ #‬ﺱ ت أ*< ‪ _S‬ا"ﻥ‪S‬اع ا"ﺥ‪S‬ى وﺥ ﺹ‪ S ً S‬ا"ﺏ‪ S‬ر‬
‫ا   ­وف ا ی‪ e c‬ﺝة ‪.‬‬
‫ب ( ‪ _$‬أﺱ ‪ $‬ل ها اع  ا"ﺏ ر ا‪. 1$‬‬
‫ج ( ‪ < . Z ( CNL ) < . _$‬ا  ‪.‬‬
‫د ( ;ی ا‪ #1‬ت ا; ‪ /C C‬ز ‪.‬‬
20 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

(Gamma Ray Neutrons Thermalized) W  ‫ ﺏ‬#‫ ی‬: GNT ‫ ﺝ ز _ ﻥع‬.2

‫ ر‬S‫ ا©ﺏ‬S <$ .S‫ ی‬. S ‫ آ‬S‫ وأ‬S‫ ت ا;اری‬S‫ اوﻥ‬S#‫أي أن ا  ز ی‬
. 1$‫ ا‬e‫ و‬1$‫ا‬
( Sidewall Neutron Porosity ) W  S‫ ﺏ‬S#‫ ی‬: SNP ‫ع‬S‫_ ﻥ‬S ‫ ﺝ ز‬.3
8# SC‫ ی‬. < .S ‫ ا‬S! Sb‫ ﺏ ار ا‬# C ‫أي ﺝ ز اون ا ﻥ وین‬
( neutron epithermal ) SS‫ق ا;اری‬SS ‫ ت‬S‫ اوﻥ‬8SS# ‫ ز‬S ‫ا ا‬SS‫ه‬
‫ر‬SSC‫ ا‬SS‫< ! ﺹ‬SS* _SS ‫ ت‬S ‫ ص اوﻥ‬SS ‫ﺙ ا‬lSS _SS pCH S C SS‫وذ‬
‫;; ت‬SS ‫] ا‬SS? . _‫روﺝ‬SS‫ ا‬SS 8SS# { .SS‫ ز ی‬S    ‫رون‬SS‫وا‬
S‫ﺡ‬C ، _S1‫< ا‬S#‫ﺙ ﺙ‬lS |;S ‫ آ‬S ‫رة ا‬S‫ ﺱ ت  ي ﺏ‬#‫ ا‬UC!
‫رة‬S‫ن ﺏ‬S‫  ی‬.S$‫ ب ا‬.‫ ﺡ‬. ‫ﺙ ا;ارة‬l‫ و‬b‫ ا‬1* ‫ اﺥ @ ت‬، _1‫ا‬
S‫ ﺡ‬X$‫ ر ا‬S‫ ا©ﺏ‬S 8S# ‫ ز‬S ‫< ها ا‬$ .‫ ی‬. < . ‫أو   ﺝ ز ا‬
. X;‫< ا‬Y .‫(ة ﺏ‬C$$‫ا‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪21 -‬‬

‫ا‪  .$‬ا‪HC C‬ة ﺏ[<   ‪.‬‬ ‫
ی‪#‬‬

‫ﺏ_ ) ‪ -15‬ــ ‪. ( 45‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫اون ین ﺥ  _ اﺡات وذ ‪h‬ﻥŠ ﻥ‪b .‬ی ‪.‬‬ ‫
‬
‫ ا وی‪ c‬ذات *‪#! (6) 1‬ة آ‪l‬دﻥ‪ U‬ﺡ ‪.‬‬ ‫
ی‪H .‬م ها ا‪$‬‬
‫
ی‪H .SSS‬م ه‪SSS‬ا ا‪ SSS S S $‬ا ‪ S S‬وی‪ c‬ا‪ X$‬ﺡ‪ SSS‬وا‪ SSS1$‬و‪ _SSS‬ا‪SSS#‬اءات ‪SSS‬‬
‫ا وی‪ c‬ا‪ o. 1$‬ﺏ * ا   ‪l‬ﺙ ا‪ 1‬ﻥ وا"ﺱ‪ UC! o$‬ا‪#‬اءات ‪.‬‬

‫اون آا ً  ﺡ "ت ا وی‪ c‬ا‪ b.‬وﻥ!‪ S‬وآ ‪S‬‬ ‫
 ‪l‬ﺙ *اءات‬
‫ﺱ ‪ <Y S‬ا;‪ SSX‬ودرﺝ‪ SS‬ﺡ‪SS‬ارة ا ی‪ cSS‬وی ‪ ;;SS <SS$! {SS‬ت ‪ `SS‬ا; ‪" S‬ت و‪)SS‬‬
‫ﺝاول ﺥ ﺹ أ"  ﺝ ز ) ‪ ]  ( SNL‬ا ;| ﺏ[< أو  ‪.‬‬

‫ ‪ SS SS$‬ا‪ USSC! {SSCeh‬آ‪ SS$‬ا‪SS‬روﺝ_ ا‪$‬ﺝ‪SS‬دة ‪ .SS SS‬‬ ‫
*‪SS‬اءة ا‪S $‬‬
‫ا‪H‬ة ‪.‬‬

‫
ا‪ S$‬ء وا‪ 8XSS‬ی; ی‪ S‬ن !‪ USSC‬ﻥ‪ SX‬ا‪# .SS‬ی‪ _SS ً S‬ا‪SS‬روﺝ_ ‪ " SS‬ی‪_SS$‬‬
‫‪ S C‬ز أن ی‪ WSS$‬ﺏ‪ S $‬ﺏ‪ S $‬ی‪ _SS$‬أن ی‪ WSS$‬ا‪ S/‬ز ا‪SS‬ي ی; ‪SS‬ي !‪ USSC‬ﻥ‪ .SS‬أ*‪_SS <SS‬‬
‫ا‪SS‬روﺝ_ و‪SS‬ن ا‪SS#‬اءة ‪ SS‬ا‪ S /‬ز *‪ SSCC‬وی‪ U$.SS‬أﻥ‪ S XH‬ض ا‪  .SS$‬اوﻥ‪SS‬‬
‫ﺏ‪ <X‬او ﺏ ‪l‬ﺙ ا‪ /‬ز ) ‪. ( Gas Effect‬‬

‫ا‪C‬ـ ) ‪. ( Gamma Ray‬‬ ‫اوﻥ ‪Z‬‬ ‫
 أ‪ {Ce‬ا‪h‬ﺡ ن ی‪H .‬م‬

 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪22 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( CNL‬ا‪ b‬زﺏ ‪ <#; 123‬ا‪W‬ﺏ – * ﺱ‪X‬ان‪:‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫اون‬ ‫ا‪ : 8 9‬ﻥ@ﺡ˜ ﺏرة !  _ ﺥ@ل ا[< أ!@` ان *اءات ;‬

‫‪H‬ة ا‪ ( Shale ) < .‬ن أ!‪* _ UC‬اءات ﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪( Sandstone ) C‬‬
‫وها ی ان ا‪  .$‬ا‪$‬ﺝدة  ﺹ‪H‬ة ا‪ < .‬ن أ!‪ _ UC‬ا‪  .$‬ا‪$‬ﺝدة ‬
‫ﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪ C‬وﺏ‪ ¯/‬ا? !_ ﻥ‪ X‬ذی ا‪H‬ة آ‪  _ $‬ا[< ا!@` ‪.‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪23 -‬‬

‫اـ ) ‪  ( Neutron Log‬ﺏ‪ <#; ( Ru - 317 ) b‬ا ‪C‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ا ﺏ ‪:‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫اوﻥ وها ی‬ ‫‪ ! 1‬ا‪ (2384-2382) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ *اءات !   ;‬
‫ان ا‪H‬ة ذات ‪ ( Shale )  !  .‬آ‪  _ $‬ا[< ‪.‬‬
‫‪ ! 2‬ا‪ (2412.3-2411) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ ا‪#‬اءات او‪* _ lD‬اءات ا‪;  < .‬‬
‫اوﻥ وها ی ان ا‪H‬ة ذات ‪  .‬ردی‪. ( Limestone argillaceous ) b‬‬
‫‪ SS! 3‬ا‪ ( 2385 ) )SS$‬م ﻥ@ﺡ‪SS* ˜SS‬اءات وا‪ # S $C SSbD‬ﺏ‪ S#D <SS‬ت ا‪ D/=SS$‬وﻥ@ﺡ‪˜SS‬‬
‫ا‪ #$‬و  ! ها ا‪ )$‬آ‪  $‬ا[< !@` ‪.‬‬ ‫ای= ً *اءات !  ‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪24 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪25 -‬‬

‫ ا‪Density Log : `ab‬‬

‫) ‪Formation Density Composition ( FDC‬‬
‫) ‪Compensated Density Log ( CDL‬‬

‫‪  .‬ی‪ #‬آ  ا‰ ‪S‬ون )‪(Electron Density‬‬ ‫ا  ه‬ ‫
أن‬

‫‪ C‬ی_ وی‪ _$‬إن ی‪ ! .‬ا ﺝ  ا‪ h‬ر ا  ‪:‬‬
‫;ی ا‪  .$‬ﺏ[< آ‪. $‬‬ ‫‪.1‬‬
‫[‪  pH‬دن ا‪H $‬ات ) ‪. ( Evaporate Minerals‬‬ ‫‪.2‬‬
‫;ی ا"ﻥ‪ #1‬ا; ‪ /C C‬ز ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫اآ [ ف ا‪ )D $‬ذات ا=‪/‬ط ‪ e‬ا"!  دی ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ا ف !‪ UC‬آ  اروآ رﺏﻥ ت ا‪WH$‬وﻥ داﺥ< ا‪ #1‬ت‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫‪ ]#‬ا‪ _ $‬ا ‪ C‬ا‪ C .‬وا‪ H‬ری ا‪#$‬ة ) ‪.( Schlumberger 1972‬‬ ‫‪.6‬‬
‫
ی  ها ا  ز _ ﻥع ات ا ‪ $‬س ) ‪ ( Contact Tool‬ﺡ‪ :‬ی; ي !‪USC‬‬
‫ر ﺱ‪ 8‬ا‪ h * 1‬آ ی;‪S‬ر أ‪ S‬آ ‪ S S‬ا ‪S‬ی_ ﺡ‪ :S‬ی‪S‬ن ‪S‬ر‬
‫ا‪ h‬أ اﺏ ‪ 60 - o‬أو ا‪W.‬یم ‪. 137 -‬‬
‫
أ !‪ <$‬ا ــــــــــــــــــــ ز ‪:‬‬
‫ی ‪ cl‬ﺝ ز * س ا  _ ر [‪ S" Z‬آ ‪ S‬وآ ‪* ( detector ) cS‬ی‪{S‬‬
‫_ ا‪$‬ر وأﺥ ﺏ !‪ _S‬ا‪S$‬ر ‪ .‬ا ‪ XS‬ن  ‪ S‬ن !‪ ( pad ) .S USC‬ی‪)S C‬‬
‫ﺏ ار ا‪ b‬ی‪ S#‬ا ‪ cS‬ا‪ S‬ا ‪ S‬ا‪S C SC‬ی_ ﺏ‪ S$‬ی‪ S#‬ا ‪ cS‬ا‪#‬ی‪{S‬‬
‫آ  ا ی_  ا‪ #1$‬ا‪ ;. $‬ا‪#‬ی _ ﺝار ا‪ . Sb‬ا‪ S‬آ ‪ S‬ا‪_S S#C1$‬‬
‫ا‪$‬ر ‪1‬م ‪ Z‬ا" وﻥ ت ا‪$‬ﺝدة  ا ی_ وﺏ   ‪ #X‬ا آ ﺝ‪W‬ءًا‬
‫‪ @ S  * D _SS‬وﻥ ‪ S‬ت و ‪ ZSS‬آ‪ SS <SS‬دم ‪ $ .SS‬ا‪ SS‬آ ‪ S‬ﺏ   ‪ p* S‬وی‪ U$.SS‬ه‪SS‬ا‬
‫ا‪S‬ع ﺏ‪ ¶ S‬آ‪SS# . _  SS‬ار ا‪ SS‬آ ـ‪S‬ـ ا‪SS$‬ة د‪ USSC! <SS‬آ ‪ SS‬ا" ـــــ‪SS‬ـوﻥ ت‬
‫) آ  ا ی_ ( اي ا" ا‪$‬ة ا‪ 1# C$‬ﺏاﺱ‪ 1‬ا ‪  . c‬ا‪h‬ﺝ‪W‬ة ا;ی‬
‫ا‪$‬ــــــــــــــــــــــــــــض‬ ‫ا  ــن ا‪ [$‬ف ‪W‬دوﺝ وی‪ U$.‬ا‪$‬‬ ‫‪$‬‬
‫) ‪. ( Compensated‬‬
‫
اذا آ ﻥ‪ o‬ا" وﻥ ت ذات آ  ! ‬
‫‪l‬ن ?] ا آ ‪<* _ p $‬‬
‫ا" وﻥ ت وﻥ‪ _ CC* .‬ا آ‬
‫< ا‪ U‬ا ‪ c‬و‪. < .‬‬
26 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

. ( gm / cm3 ) ‫ا  ه‬ ‫
وﺡة * س‬

. ( 1.95 ‫ ـــــــ‬2.95 ) _‫ﺏ‬ $‫
أن ری ت ها ا‬
. < 8‫ا  ﺏ[< ﺥ‬ ; ]‫
یﺱ‬
. ‫ة‬#! ( 3 8/5 ) ‫ ا  ز‬1*

. c‫ ا ی‬1* ‫و‬ ‫أ آ‬ ‫اون و‬ Z $‫ل ها ا‬W‫
ی‬
US*l‫ آ‬c‫  ی‬S‫ ﺏ‬S1;$‫ر ا‬HS‫< ا‬S‫Œ داﺥ‬S‫ ( أﻥ‬6 ) ‫ا‬S‫ﺡ‬ $‫ها ا‬ #‫
ی‬
. ‫ﺡ‬
. c‫ ( وا ی‬mud cake) _1‫ﺏ  ا‬ $‫ﺙ ها ا‬l ‫
ی‬
. 1$‫ا Š  ا©ﺏ ر ا‬H ‫_ اﺱ‬$‫ ﺡ و" ی‬X$‫ ا‬c‫ا Š  ا وی‬H ‫_ اﺱ‬$‫
ی‬
S ‫ وا‬SS !  .SS$‫ ا‬oSS‫ آ ﻥ‬S $C‫ آ‬SS ‫ ا‬S SS SSCC* ‫اءة‬SS#‫ ا‬oSS‫ آ ﻥ‬S $C‫
آ‬
. ( ‫ر‬H‫  ا‬. Z ً .! {‫ر   ﺱ‬H‫ﺹ;| ) آ  ا‬
`S‫Š ه‬S‫ﻥ‬h S‫ا ً وذ‬S‫ ﺝ‬CC* ( Shale ) < .‫ة ا‬H‫;  ﺹ‬$‫
ن *اءات ا‬
.  !  .  ‫ة ن‬H‫ا‬
SS‫ ز ﺝ‬S C .SS ‫ ق ﺏ‬S 1‫ن ا"ﻥ‬SS‫ ی‬SS! ً ‫ زا‬S $ ‫ا ً و‬SS‫ ﺝ‬SS ‫ س ا‬S* ‫ن‬SS‫
ی‬
. b‫ ﺝار ا‬UC!
. b‫ ﺝار ا‬UC! c <;‫ ﺝة ! ی‬e ‫اءة‬#‫
ون ا‬
: ‫  ا ول‬$‫{ آ   آ‬.‫ر ﺡ‬H‫ ﺏ_ أﻥاع ا‬W$ ‫
ا‬

Shale ρ = 2.3 – 2.7 gm/cm3

Sandstone ρ = 2.65 gm/cm3
Limestone ρ = 2.71 gm/cm3
Dolomite ρ = 2.83 – 2.87 gm/cm3
Anhydrite ρ = 2.98 gm/cm3
Gypsum ρ = 2.33 gm/cm3
Salt ρ = 2.08 gm/cm3
Gas ρ = reads high
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪27 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( Density Log‬ا‪ b‬زﺏ ‪ <#; 123‬ا‪W‬ﺏ –‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫* ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫ا و‬ ‫ا داد   ا      س ‬ ‫‪"#  $%" 1‬ل ا  ان  س ‬
‫داد   ا ‪6‬ر وا‪34‬ف  ذ‪ -# ./% 0‬ا ‪*+  ,‬ك  ( ' ً ‪.‬‬
‫ا و ا‪  6‬ا*  *‪9:‬ة ‪.‬‬ ‫ا آ ا‪9:‬ة    ‬ ‫‪  2‬‬
‫‪ 3‬ن ا>"=   آ ا‪9:‬ة و‪  6< ="< 4/ 6‬آ "‪  $%‬ا  أ<*‪'6  .‬‬
‫* ‪.  ,‬‬
‫=اءات وا‪  CD‬ﺹ‪9‬ة ا‪    6‬أ =اءات <   ﺹ‪9‬ة ا‪ ,‬‬ ‫‪ 4‬أ ه‪-‬ا ا‬
‫ا ون أ =اءات <   ﺹ‪9‬ة ا‪    6‬أ =اءات‬ ‫ا*  ‪ %‬ـ ان ‬
‫وا‪  CD‬ﺹ‪9‬ة ا‪  ,‬ا* وآ "‪  $%‬ال أ<" ‪.‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪28 -‬‬

‫اـ ) ‪  ( Density Log‬ﺏ‪ <#; ( Ru - 317 ) b‬ا ‪C‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ا ﺏ ‪:‬‬

‫ا  وها‬ ‫ا‪ ! : 8 9‬ا‪ (2412.3-2411) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ *اءات !   ;‬
‫ی ان ا‪H‬ة =‪ D/‬ذات ‪*  .‬ـ‪ CC‬ﺝـا ً او و  ) ‪( Limestone compact‬‬
‫ا ‪.‬‬ ‫وی‪@ _$‬ﺡ? ذ _‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪29 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪30 -‬‬

‫ا ا‪ M‬ﺕ"‬

‫) ‪Sonic Log ( ∆t‬‬

‫
أن ا‪ $‬ـــ اــــ هـــــ ـــ ‪.‬ــــ  ی‪#‬ـــ  ﺹ< ا"ﻥ ‪#‬ــــــــــ ل‬
‫) ‪$ (( ∆t ) Interval Transit Time‬ﺝ ﺹ أﻥ=‪* ! <#  D /‬م واﺡ‬
‫! رة !_ ﺝ ز أﺱ‪1‬اﻥ ا[<‬ ‫_ ا ی_ وه ‪C#‬ب ا‪ . !.‬وها ا‪$‬‬
‫‪ ŠD‬ی اوح ﺏ_ )‪  (4 -3.5‬و*‪ (3.5) `1‬أﻥŒ ‪.‬‬
‫ ) ‪(CVL) ( Continuous Velocity‬‬ ‫و‪ )C1‬أﺱ‪ $‬ء أﺥى !‪ UC‬ها ا‪$‬‬
‫‪ < .‬ا‪ !.‬ا‪ $ .$‬أو) ‪ ( Acoustic Log‬أي ا ‪ < .‬ا ‪.‬‬
‫‪ .‬ـ‪ <$‬ـ‪S‬ـآ ‪$CS‬ﺝ ‪S‬ـ‪ USC! ( BHC ) |C1‬ه‪S‬ا ا ‪ .S‬ــ< وی‪S#‬ــ ﺏ‪S‬ـŠ‬
‫) ‪ ( Bore Hole Compensated‬أي ‪ < .‬ات ا‪lS  . |;$‬ﺙ اﺥ @‪ S‬ت‬
‫*‪ 1‬ا‪ UC! b‬ا‪ #‬ﺱ ت ﺏرة أو  ‪.‬‬
‫
ی ـــن هـــــــــا ا  ز _ واﺡـــــ أو أآـــ _ ا‪$‬ــــﺱـــ@ت اـــ‬
‫) ‪ ( Sound Transmitter‬وأﺙ_ أو أآ _ ا‪ $C .$‬ت ) ‪ ( Receiver‬ی; ي‬
‫ﺝ ز ا"رﺱ ل !‪; UC‬ل ا‪ ( transducer ) * 1‬اي ی ا= ت ا‬
‫ﺏﺏﺏ ‪#‬ی ً ‪ .‬وي ) ‪ ( 20‬آ‪C‬ه‪. W‬‬
‫ا‪$‬ﺝ ت ا  ‪  <#‬ﺝ‪ Z$‬ا" ه ت داﺥ< ا‪ _ ].* ، b‬ه` ا‪$‬ﺝ ت‬
‫ ‪ <#‬ﺥ@ل ا ی_ و ‪Y ! .‬ة ا‪ U‬داﺥ< ا‪ b‬و‪ <* _ ]C .‬اﺝ‪W‬ة ا" ‪ #‬ط ‪.‬‬
‫ﻥ@ﺡ˜ _ ﺥ@ل ا[< ادﻥ‪ U‬ان ا  ز ‪ <Y‬و_ < ا  ز " ی(ﺙ !‪UC‬‬
‫ا‪ #‬ﺱ ت ‪.‬‬

‫‪ : T‬أرﺱ ل‬
‫‪]C . : R‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪31 -‬‬

‫ا ا;ی‪ :‬ﺏ;‪ :‬ی‪l‬ﺥ ﺏ? ا"!  ر ا ‪/‬ات‬ ‫
‪ ]$‬ات ا‬
‫ا ‪.‬‬ ‫ا; ﺹ‪ 1*  C‬ا‪" b‬ن ه` ا ‪/‬ات  أﺙ آ !‪* UC‬اءة ا‪$‬‬
‫
یــــــ ‪ $‬اــــ‪ _ W‬ا‪/ .$‬ق !‪ UC‬ﺱ! اﻥـــــــــــــ ‪ #‬ل ا‪$‬ﺝ ا"ﻥ=‪D /‬ـــــ‬
‫) ‪ SS! ( compressional wave‬ا‪HSS‬ر ا‪ SS# SSXC H$‬ی?‪ SS‬ﺏﺽ‪SS‬ح ‪lSS‬ﺙ‬
‫ا‪ HSS‬ری وا‪ USSC!  .SS$‬ﺱ‪ !SS‬اﻥ ‪ S#‬ل ا‪$‬ﺝ‪ SS‬ﺥ‪@SS‬ل ا‪ S$‬ذج ا‪HSS‬ی ا‪SSXC H$‬‬
‫أ! ‪ S$‬دا ً !‪ USSC‬آ‪ {S‬ا;‪ [SS‬داﺥ‪ <S‬ه‪ `SS‬ا‪HS‬ر وا‪SS$‬اد ا"ﺱ‪  $S‬أي ی ‪USSC! SS$‬‬
‫وﻥ ا‪H‬ر وآ   ‪.‬‬

‫
ا@* ﺏ_ ا‪  .$‬وا‪ X‬ذی ‪:‬‬

‫))  آ< ﺹ‪H‬ة ذات ‪  .‬ه ذات ﻥ‪ X‬ذی و_ آ< ﺹ‪H‬ة ذات ﻥ‪ X‬ذی ی { أن‬
‫ن ذات ‪((  .‬‬
‫وا‪ $‬ل !‪ UC‬ذ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ن ‪  .‬ﺹ‪H‬ة ا‪  ! ( Shale ) < .‬ﺏ‪ ( 45% ) .‬وا‪ X‬ذی‬
‫*‪ CC‬ﺝا ً < إ‪ U‬ا‪. X‬‬
‫‪ .2‬وا  ذ ‪l‬ن ا ل ذات ا; ] ا; ا‪ $‬ﺱ‪ 8‬ن ا‪ .$‬‬
‫) *‪ – CC‬ﺱ‪ ( 1‬وا‪ X‬ذی !  ‪.‬‬
‫‪ .3‬أ ا‪H‬ر ا‪ C‬ا; وی !‪ UC‬ا ‪.‬ات ) ‪l ( Fracture‬ن ا‪ .$‬‬
‫*‪ CC‬وا‪ X‬ذی !  ‪.‬‬
‫ا ‪Z‬‬ ‫
ی‪ _$‬اﺱ ‪H‬اج ا‪  .$‬ا ﻥی ) ‪ _ ( Ø s.p‬اﺱ ‪H‬ام‬
‫‪ .‬ت اون وا  ‪:‬‬
‫‪Ø s.p = Ø N - Ø S‬‬
‫وﺏ   ‪ ]#‬ا‪  .$‬ا ﻥی !‪ UC‬ا; ا‪: h‬‬
‫ ا ﻥی ‪ Ø s.p‬أ*< _ ) ‪ CC* : ( 5%‬أو ‪. C$‬‬ ‫ا‪.$‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ ا ﻥی ‪ Ø s.p‬ﺏ_ ) ‪ : ( 10% - 5%‬ﺽ‪. X‬‬ ‫ا‪.$‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ ا ﻥی ‪ Ø s.p‬ﺏ_ ) ‪ : ( 15% - 10%‬ﺱ‪. 1‬‬ ‫ا‪.$‬‬ ‫‪.3‬‬
‫ ا ﻥی ‪ Ø s.p‬ﺏ_ ) ‪ : ( 20% - 15%‬ﺝة ‪.‬‬ ‫ا‪.$‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ ا ﻥی ‪ Ø s.p‬أآ _ ) ‪ : ( 20%‬ﺝة ﺝا ً ‪.‬‬ ‫ا‪.$‬‬ ‫‪.5‬‬
‫ ‪ UC! $‬ا‪HC  .$‬ة ‪W‬داد ﺏ‪W‬ی د و"  ‪UC! $‬‬ ‫
*‪ ; $‬ا‪$‬‬
‫) ‪ ( SP‬اي ی ‪UC! $‬‬ ‫!‬ ‫ا" ل ﺏ_ ا‪ X‬ات ) ا‪ X‬ذی ( وها ا‪$‬‬
‫ا‪ X‬ذی و !‪  . UC‬ا‪H‬ة ‪.‬‬
‫ا ‪ cC H‬أﺹ@ ً‬ ‫
ا‪H‬ة ذات ا‪  .$‬ا‪ . $‬وی ‪l‬ن *‪ ; $‬ا‪$‬‬
‫أﺥ @ ً ‪ ً XXD‬أ! ‪ $‬دا ً !‪ UC‬ا‪$‬ا‪ ZY‬ا‪$‬ﺝدة  ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪32 -‬‬

‫یﺽ| ا‪  .$‬داﺥ< ا‪H‬ر ‪ X‬ﺡ  ﺹ‪H‬ر ا‪< .‬‬ ‫
أن ها ا‪$‬‬
‫ا ) ‪. ( ∆t‬‬ ‫)‪ (Shale‬ﻥ@ﺡ˜ *اءة !   ا‪$‬‬
‫أ  ﺡ  ا‪H‬ر ا; وی !‪ UC‬ء أو ﻥ‪ 8X‬ن ل ا‪#‬اءة أآ _ ) ‪( 60‬‬
‫یو ﺙ ﻥ ‪* /‬م ویل ذ !‪ UC‬أن ا‪H‬ر ا; وی !‪ UC‬ا‪$‬ا‪ ZY‬ن ‪  .‬‬
‫ﺝة ‪.‬‬
‫‪ e‬أن  ﺡ  ا‪H‬ر ا‪C‬ة ) ‪ ( Compact Rocks‬ﻥ@ﺡ˜ *اءة ا‪$‬‬
‫)‪ (∆t‬ن *‪ CC‬وها ی أن ه` ا‪H‬ر ذات ‪. CC*  .‬‬
‫
ا‪$‬وف أن ا‪H‬ر ا‪C‬ة أو ا‪ < X‬ﺹ‪H‬ة ) ‪ ( Anhydrite‬أو‬
‫ا‪H‬ر ا ی ا‪ D/=$‬ن ﺱ! ات  ﺱی وها ی أن ا‪_ W‬‬
‫)‪ (∆t‬ین *‪ <C‬ﺝا ً ‪.‬‬
‫
ﺏ¯ ا‪h‬ﺡ ن  ﺹ‪H‬ر ا‪ ( Shale ) < .‬ا  ی;< ﺏ هم ‪l‬ن ها‬
‫" ی‪#‬أ *اءة ﺹ;; أو ی‪#‬أ ) ‪ ( Back off‬وا‪  {.‬ذ ید إ‪/ U‬‬ ‫ا‪$‬‬
‫ *‪  1‬ی‪ c‬ا‪. b‬‬
‫
آ‪ $C‬آ ﻥ‪ o‬ا‪ #1‬ذات آ  !  آ‪ $C‬آ ﻥ‪ o‬ﺱ! ا‪$‬ﺝ ا أآ‬
‫وا*‪ o‬اي ‪C Š*/ .‬ﺹل إ‪ U‬ا  ز أ*< ‪.‬‬
‫ا ﻥ‪ Œ  .‬أﻥŠ آ‪ $C‬زاد ا‪ _ W‬ا@زم ﺹل ا‪$‬ﺝ ا آ ﻥ‪ o‬ا‪ #1‬ذات‬
‫‪.  !  .‬‬
‫
ا@* ﺏ_ ﺱ! ا‪$‬ﺝ ا وآ  ا‪H‬ر ‪:‬‬
‫آ  ا‪H‬ر وﺱ! ا‪$‬ﺝ ا   ﺱ{ !‪ Z ً .‬ز _ ا‪$‬ﺝ و ‪ .‬‬
‫ا‪H‬ر‬

‫آ  ‪High‬‬
‫‪Limestone , compact‬‬
‫‪Low  .‬‬
‫آ  ‪Low‬‬
‫‪Limestone , porous‬‬
‫‪High  .‬‬
‫آ  ‪Low‬‬
‫‪Sandstone‬‬
‫‪High  .‬‬
‫آ  ‪Low‬‬
‫‪Shale‬‬
‫‪High  .‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪33 -‬‬

‫ا‪  .$‬ا‪h‬و ‪HC‬ر وی ‪ UC! $‬أ اﻥ ث واﺱ @م‬ ‫
ی‪ .X‬ها ا‪$‬‬
‫ا‪$‬ﺝ و" ی‪ ]* 1‬ا‪  .$‬ا ﻥی ا‪$‬ﺝدة  ا‪H‬ر < ا ‪.‬ات أو‬
‫ا[‪#‬ق  " ی‪ 1‬ا‪  .$‬ا‪  C‬ا‪H‬ر  ن ا‪#‬اءات  ا‪H‬ر‬
‫ا ی ه ا‪  .$‬ا‪h‬و دون ﺡ‪ .‬ب ا‪  .$‬ا   _ ا‪ C$‬ت ا ;یی‬
‫آ ‰ﺡ@ل وا‰ذاﺏ ‪.‬‬
‫ه یو ﺙ ﻥ ‪* /‬م ) ‪. ( µsec / ft‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ 40‬ــ ‪. ( 140‬‬ ‫
أن ری ت *اءات ها ا‪$‬‬
‫! دة ً ‪ . Z‬ت ا‪ #$‬و  و ‪ SP‬و ‪. GR‬‬ ‫
ی‪W‬ل ها ا‪$‬‬
‫
 ‪ $‬ﺱ! ا‪$‬ﺝ ا  ا  وی_ اﺱﺏ !‪: UC‬‬
‫‪ .1‬ا‪ $‬دة ا‪H‬ی ا ) ‪. Sst , Lst , Dol. < ( Rock Matrix‬‬
‫‪ .2‬زی‪ Z‬ا‪.  .$‬‬
‫
ﻥ?ا ً "ﺥ @ف ا‪$‬اد ا‪$‬ﻥ ¾وﺱ ط ا  ‪ $‬ﺏ ا‪$‬ﺝ ت ا و‪D‬ل‬
‫ا‪l   .$‬ن ا‪ * 1‬ا < إ‪ U‬ا‪ ]C .$‬ﺏ‪l‬و* ت ‪$  XC H‬ة !‪UC‬‬
‫اﺱ‪ 8‬اي ‪ $‬ﺏŠ ِ ‪.‬‬
‫وا ول أدﻥ ` ی_ ا*‪ o‬ا@زم ﺹل ا‪$‬ﺝ ا ﺥ@ل ا‪$‬اد ا‪: XC H$‬‬

‫‪Lithology‬‬ ‫‪BHC ( ∆t ) µsec / ft‬‬

‫‪Shale‬‬ ‫‪130 – 175‬‬
‫‪Sandstone‬‬ ‫‪52.5 – 55.5‬‬
‫‪Limestone‬‬ ‫‪47.5‬‬
‫‪Dolomite‬‬ ‫‪42.5‬‬
‫‪Anhydrite‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪Gypsum‬‬ ‫‪52‬‬
‫‪Salt‬‬ ‫‪67‬‬
‫‪Gas‬‬ ‫‪∆t read high‬‬
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪34 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( Sonic Log‬ا‪ b‬زﺏ ‪ 123‬ﺡ‪ <#‬ا‪W‬ﺏ – *‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬

‫ا )‪H (∆t‬ة‬ ‫ا‪ : 8 9‬ﻥ@ﺡ˜ ﺏرة !  _ ﺥ@ل ا[< أ!@` ان *اءات‬
‫ا‪ ( Shale ) < .‬ن أ!‪* _ UC‬اءات ﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪ ( Sandstone ) C‬وها ی‬
‫ان ا‪  .$‬ا‪$‬ﺝدة  ﺹ‪H‬ة ا‪ < .‬أ!‪ _ UC‬ا‪  .$‬ا‪$‬ﺝدة  ﺹ‪H‬ة ا;  ا ‪C‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪35 -‬‬

‫اـ ) ‪  ( Sonic Log‬ﺏ‪ <#; ( Ru - 317 ) b‬ا ‪C‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫ا ﺏ ‪:‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫ا وها ی ان‬ ‫‪ ! 1‬ا‪ (2384-2382) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ *اءات !   ;‬
‫ا‪H‬ة ذات ‪ ( Shale )  !  .‬آ‪  _ $‬ا[< ا!@` ‪.‬‬
‫ا وها ی‬ ‫‪ ! 2‬ا‪ (2412.3-2411) )$‬م ﻥ@ﺡ˜ *اءات وا‪;  bD‬‬
‫ان ا‪H‬ة ذات ‪  .‬ردی‪. ( Limestone argillaceous ) b‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪36 -‬‬
37 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

 ‫ت او ا‬
|.SS $‫ ق ا‬S 1C SS!‫ ا‬SS ‫ و‬#$‫] ا‬SS* ‫ ب‬.SS‫ض ﺡ‬SS/ ‫ ت‬.SS $‫` ا‬SS‫رت ه‬SSD

. (Rt ##;‫ و  ا‬#$‫| )ا‬. $‫ ا‬e ‫ ق‬1C !‫ و  ا‬#$‫( وا‬Rxo)
.S‫ ب ﻥ‬.S‫ﻥ ﺥ<  ﺡ‬h ‫ ﺝ ا©ﺏ ر‬C$!  ‫ ﺝًا‬$ (Rxo & Rt) ]* ‫
أن‬
. _‫  ا ی‬Y $‫ ا‬Z[ ‫ا‬
‫@ل‬SS‫_ ﺥ‬SS Y S‫ ر آﺏ‬S ‫ ل‬S‫ إرﺱ‬USSC! S‫ أﺱ ﺱ‬SS$  ‫ ت‬.SS $‫` ا‬SS‫< ه‬SS$! ‫أ‬SS ‫
أن‬
‫ق‬S < .S S‫ ی ] ﺏ ذ‬:‫ ﺡ‬،b‫ ا‬c‫ب _  ی‬# ‫رض وﺏ‬h‫| ا‬1‫ ﺱ‬UC! _1*
SSS  <[SSS‫ ﺏ‬SSS!‫ ا‬SSS ‫ و‬#$‫ ا‬USSSC! <SSS;‫ ﻥن اوم ﻥ‬SS* ‫ام‬H SS‫ Œ وﺏ ﺱ‬SS‫ ا‬SSS ‫ا‬
. $$‫ ء أ‬$‫_ وا‬1‫  آ< _ ا‬Y ‫ آﺏ‬C‫وی[ ط  ه` ا;  اﺝ ﺹ‬
Y SS‫ ر اﺏ‬SS ‫ أن ا‬SS‫ ه‬SSC$‫` ا‬SS‫ ه‬SS SS‫ﺱ ﺱ‬h‫ وا‬SS$$‫ ت ا‬SS‫_ ا" اﺽ‬SS

pY SSSH‫< ا‬S S‫ ﺙ‬$ ‫ ( و‬Homogeneous ) ‫ ﻥ‬S S 8SSS‫ وﺱ‬SSS .SSS‫< ی‬SSS‫ﺱ‬$‫ا‬
Y S‫ ر اﺏ‬S ‫ط ا‬S1‫< ﺥ‬S ‫ ن‬S ŠSC!‫ ( ذو ا اد ;ود وف و‬Isotropic )
‫ة‬SSS; SSSY‫ ف دوا‬SSS‫_ أﻥ‬SSS! ‫ رة‬SSS!‫ ً و‬SSS$?  ‫ن‬SSS‫_ ﺱ‬SSS1#‫_ ا‬SSS‫ ﺏ‬.SSS‫ي ی‬SSS‫ا‬
( Current lines ) ‫ ر‬S ‫ط ا‬S1‫ ﺥ‬USC! S‫دی‬$! ‫ن‬S ( Equipotential )  ‫ا‬
SSC‫ ﺙ‬$ $‫ ا‬SSe‫ ( و‬Heterogeneous ) .SS‫ﻥ‬ SSe ‫ ط‬S ‫وﺱ‬h‫ن ا‬SS‫ آ‬SS ‫ ﺡ‬SS S ‫أ‬
. $?  e‫ و‬Y‫ وي ا  ![ا‬. ‫ط‬1‫ ( ن ﺥ‬Anisotropic )
: ‫
أﻥ اع ت او ا‬
_SS cSSC H SS‫ ت وه‬S#1C SS!‫ ا‬SS ‫ و‬#$‫ س ا‬S* ‫ة‬WSS‫_ أﺝ‬SS SSXC H ‫اع‬SS‫ ك أﻥ‬S‫ه‬
{S1*‫ ( و‬current electrode ) ‫ ر‬S ‫{ ا‬S1* _S‫ ( ﺏ‬Spacing )  .S$‫ أ ا‬:‫ﺡ‬
. ( potential electrode )  ‫ا‬
. S$‫ ا‬S#1‫< ا‬S‫ ر داﺥ‬S C :S;‫) ا‬S$! ‫ ب زاد‬1*h‫  ﺏ_ ه` ا‬.$‫ زادت ا‬$C‫آ‬
: !‫ و  ا‬#$‫ ت ا‬. ‫ﻥاع‬h ً 11H ` ‫یﺽ| ا[< أدﻥ‬
Normal Log
1 Conventional Resistivity Log
Lateral Log
LateroLog 7 ( LL7 )
LateroLog 3 ( LL3 )
LateroLog LateroLog 8 ( LL8 )
2 Focusing Electrode
Dual LateroLog LLs
(DLL) LLd
Spherical Focused Log ( SFL )
Micro Log ( ML )
MicroLatero Log( MLL )
3 Micro Resistivity Logs
Proximity Log ( PL )
Micro SFL ( MSFL )
DIL
Dual induction LateroLog 8 MIL
4 Induction Logs
SFLU
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪38 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪39 -‬‬

‫‪ .1‬ا ا‪  I‬دي ‪Normal Log :‬‬

‫ا"!  دي ‪:‬‬ ‫• ه ك ﻥ! ن _ ا‪$‬‬

‫‪ -1‬ا ا‪  I‬دي ا‪8 M‬ة أو ا‪: s‬‬
‫)‪(Short Normal or shallow Log‬‬
‫
ن ا‪  .$‬ﺏ_ *‪ 1‬ا  ر وا  ‪ 16‬اﻥŒ ‪.‬‬
‫ﺏ[< ﺥ‪. < 8‬‬ ‫
یﺱ] ها ا‪$‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ 20‬ــــــــــ ‪ ( 0.2‬و ) ‪ 2000‬ـــــــــ ‪ ( 20‬وی‪S‬ن‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫‪ #‬و  ا‪ 1C #1‬ق ا"ﻥ ‪. ( Ri )  #‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫
 ‪ SS$‬د*‪SS* SS‬اءة ه‪SS‬ا ا‪ SS1* (1) : USSC! S $‬ا ی‪ cSS‬ا‪ # (2) SSb‬و ‪_SSD SS‬‬
‫ا;‪ (3) X‬ﺱ‪ $‬اﺡة ا‪H‬ی ‪.‬‬
‫ !‪ = C$‬ه ة ا©ﺏ ر ‪.‬‬ ‫
ی‪H .‬م ها ا‪$‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪b‬ی ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬

‫‪ -2‬ا ا‪  I‬دی ا‪ Q‬ی أو ا@  ‪:‬‬

‫) ‪( Long normal or Deep Log‬‬
‫
ن ا‪  .$‬ﺏ_ *‪ 1‬ا  ر وا  ‪ 64‬اﻥŒ ‪.‬‬
‫ﺏ[< ﺥ‪. Z1# 8‬‬ ‫
یﺱ] ها ا‪$‬‬
‫ﺏ‪ ( 0.2 ------- 20 ) _SSS‬و ) ‪( 20 ------- 2000‬‬ ‫
أن ‪SS‬ری ت ه‪SSS‬ا ا‪SS $‬‬
‫وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا;‪ #1C ##‬ا‪C /‬ﺙ ﺏا| ا‪. ( Rt ) _1‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫
ﺥ< *اءاŠ  ا;‪ .‬ﺏ ت ا و‪W‬ی ‪. Y‬‬
‫ا"!  دي ا‪ S#‬وا‪1‬ی‪ <S‬ه‪ )S$! S‬ا;‪ S C :S‬ر داﺥ‪<S‬‬‫
ا"ﺥ @ف ﺏ_ ا‪$‬‬
‫ا ی_ ‪.‬‬
‫
ﻥ@ﺡ˜  ﺹ‪H‬ر ا‪ < .‬اﻥ‪ XH‬ض  *‪S‬اءة ه‪S‬ا ا‪ S $‬ﺏ‪S;C <[S‬ظ وآ‪S‬‬
‫ﺏ ‪HC .‬ر ا; وی !‪ UC‬ا‪ $‬ء ا‪. ( Saline Water ) | $‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪40 -‬‬

‫
ا‪HSS‬ر ا; وی‪ USSC! SS‬ا‪ 8XSS‬ﻥ@ﺡ‪SS* ˜SS‬اءة ا‪ SS ! S $‬أو ! ‪ SS‬ﺝ‪SS‬ا وآ‪SS‬‬
‫ا; ل ﺏ ‪HC .‬ر ا; وی !‪ UC‬ا‪ $‬ء اب ) ‪. ( Fresh Water‬‬
‫! ‪.‬‬ ‫أ  ﺡ  ا‪H‬ر ا‪C‬ة ) ‪ ( Compact Rocks‬ن *اءة ا‪$‬‬
‫
!‪ SSS‬ی‪SSS#‬أ ا‪ SSS SSS $‬ا‪SSS‬ورة ا‪ e‬ری ‪ SSS$‬ا ﻥ‪U$.SSS ( 20 - 2000 ) SSS‬‬
‫ا‪SS#‬اءة )‪ (Back off‬وه‪ `SS‬ا; ‪ <SS; SS‬ﺏ‪SS‬رة ‪SS SS SSD‬ی_ ا‪[SS$‬ف‬
‫وﺥ ﺹ ً ! ذه ب وﺡة )‪ . ( MB1‬و‪ ً  e‬ی;ث ذ ‪ #‬ﺏ‪ <S‬ا‪ S#1‬ت ا‪S$$‬‬
‫ا; وی !‪ UC‬هروآ رﺏﻥ ت ‪.‬‬
‫
أ !‪ <$‬هی_ ا‪: _. $‬‬
‫ی ]   ر آﺏ ‪ Y‬ذو ‪S‬ة ﺙ ﺏ ‪ S‬ﺥ‪@S‬ل أ*‪ S1‬ب ا ‪ S‬ر ﺏ‪ _S‬ا‪ A _S1#‬و ‪ B‬داﺥ‪<S‬‬
‫ا ی ت ا‪ SXC H$‬ﺥ‪@S‬ل ‪ _SD‬ا;‪ SX‬وی‪ S#‬س ‪S‬ق ا ‪ S‬ا‪ _S Œ S‬اﻥ ‪ S#‬ل ا ‪ S‬رات‬
‫ﺏﺱ ‪ D‬أ*‪ 1‬ب ا  ‪ M‬و ‪. N‬‬
‫ی ;‪SS‬ك ا‪ S1#‬ن ‪ A‬و ‪ M‬داﺥ‪ <SS‬ا ی‪ cSS‬ا‪SSb‬ي ﺏﺱ‪ D S‬آ‪ ، <SS‬ﺏ‪ S$‬ی‪ ZSS#‬ا‪ S1#‬ن‬
‫ا©ﺥان ‪ N‬و ‪;  . UC! B‬دة _ *‪ Z‬ا‪ UC! b‬ﺱ‪ |1S‬ا‪h‬رض  ‪S‬ی_ دا‪SY‬ة‬
‫‪. #C/‬‬
‫ی  ﺱ‪SS# {SS‬ار ‪SS‬ق ا ‪ SS‬ا‪ S #$‬س ‪D‬دی ‪ ZSS ً S‬ا‪ #$‬و ‪ SS‬ا!‪ ].SS C SS‬أو ا ‪SS‬ی_‬
‫ﺏﺱ ‪ D‬ا‪ $‬د ‪:‬‬
‫‪iR‬‬
‫‪V =+‬‬
‫)‪4π ( Am‬‬ ‫ﺡ‪ :‬أن ‪:‬‬
‫‪ : V‬ق ا  ) ‪ ( o‬ا‪ #$‬س ﺏ_ أ*‪ 1‬ب ا  ‪.‬‬
‫‪# : i‬ار ا  ر ) أ  ( ‪.‬‬
‫‪ : R‬ا‪ #$‬و  ا! ‪ C‬ی_ ) اوم‪. (  .‬‬
‫‪ : AM‬ا‪  .$‬ﺏ_ *‪ 1‬ا  ر وا  ‪.‬‬

‫ی_ ا[< ‪  Z1#‬زی‪ Z‬ا"*‪ 1‬ب  ﺝ ز * س ا‪ #$‬و  ا! ا"!  دی‬

‫ ا وی‪ c‬ا‪b‬ی ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬
 41 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

<#; ( Zb- 44 ) b‫ (  ا‬Short Normal Log ) ‫ــ‬C‫ا‬ _! C#‫
 ل ﺡ‬

: ‫ان‬X‫ * ﺱ‬- ‫ﺏ‬W‫ا‬

\
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  – ‪42‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪43 -‬‬

‫‪ .2‬ا اﻥ" ‪Lateral Log :‬‬

‫
ن ا‪  .$‬ﺏ_ *‪ {1‬ا  ر ‪ A‬و  ‪ c‬ا‪  .$‬ﺏ_ *‪ S1‬ا ‪( M - N ) S‬‬
‫آة ‪ #‬رﻥ ﺏ ‪ . $‬ت ا"!  دي ‪ .S‬وي ا‪S* 18)  .S$‬م و ‪ 8‬اﻥ‪ (ŒS‬و‪_S! N S‬‬
‫‪ M‬ﺏ;ود ) ‪* 10‬م و ‪ 50‬اﻥŒ ( ‪.‬‬
‫
آ‪ $C‬آ ﻥ‪ o‬ا‪ (AO)  .$‬آة آ‪ $C‬آ ﻥ‪  . o‬اﺥ اق ا  ر اﺏ‪ Y S‬داﺥ‪<S‬‬
‫ا ‪SS‬ی_ اﺏ‪ SS‬ﺏ  ‪ ` S‬ا‪ S 1‬ق ‪ SSe‬ا‪ SS# |.SS $‬ﺏ‪ SS‬ا‪ #$‬و ‪ SS‬ا!‪ SS‬ا;‪SS##‬‬
‫‪ C‬ی_ ) ‪. ( Rt‬‬

‫ی_ ا[< ‪  Z1#‬زی‪ Z‬ا"*‪ 1‬ب  ﺝ ز * س ا‪ #$‬و  ا! ا ﻥ‬

‫
ﺏ‪S‬رة ! ‪ S SS‬ن ا‪ #$‬و ‪ SS‬ا!‪ S‬ا? هی‪( Apparent Resistivity ) SS‬‬
‫ا‪ #$‬ﺱ‪ S‬ﺏ‪lS‬ي ﻥ‪S‬ع ‪ _S‬ا‪h‬ﺝ‪WS‬ة أ!‪ ( Normal or Lateral Log ) `@S‬ﺱ‪S‬ق  ‪lS‬ﺙ‬
‫ﺏ ‪ #$‬و  ا! وا‪h‬ﺏ د اﺱ < ا‪h‬وﺱ‪ S‬ط ا ‪ 8S; S‬ﺏ  ‪ S‬ز ا‪WS$‬ل ‪ S#C‬س‬
‫< ا‪ 1‬ق ا‪ |. $‬وا‪ 1‬ق ‪ e‬ا‪ |. $‬وا‪ #1‬ت ا‪ $‬ورة و ی‪ cS‬ا‪ Sb‬ﺡ‪:S‬‬
‫أن ﺝار ا‪ ]? S Se Sb‬اﺏ ‪S‬اء ‪ _S‬ا‪h‬ﺱ‪ <XS‬ﺏ  ‪ ` S‬ا‪ USC!h‬وی; ‪S‬ي !‪ USC‬ﺝ‪ S‬ت‬
‫و‪ SX‬ت ﺏ‪ SSC$! {.S‬ا;‪ SX‬ا‪ SS h‬ا‪S‬ي ی‪(S‬ﺙ !‪ S$* USSC‬و ‪SS#‬ار ا‪ #$‬و ‪ S‬ا!‪SS‬‬
‫ا;‪ ##‬ا‪ #$‬ﺱ ‪.‬‬
‫ا ‪* <$ .‬ا!   ;| ا‪ #$‬و  ا! ا‪ #$‬ﺱ  ;| ‪l‬ﺙ ا‪. $.‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫
ﺥ< *اءاŠ  ا;‪ .‬ﺏ ت ا و‪W‬ی ‪. Y‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا;‪ #1C ##‬ا‪C /‬ﺙ ﺏا| ا‪. ( Rt ) _1‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪b‬ی ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪44 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪45 -‬‬

‫ت او ارة أو ا‪8‬آ‪Y‬ة‬

‫‪Focusing Electrode Logs‬‬

‫
"ﺡ?‪ S S‬أن ﺏ‪ ¯SSS‬ا‪ .SSS $‬ت ا‪ .SSS‬ﺏ‪ S S <SSS #‬ا‪ #$‬و ‪ SSS‬ا!‪ SSS‬ا"! ‪ S S‬دي‬
‫وا ‪ S S‬ﻥ  ‪lSSS‬ﺙ ﺏ‪ ¯SSS‬ا ﺝ‪ S S‬ت ا‪ $‬اﺝ‪SSS‬ة !‪ SSS‬ﺝ‪SSS‬ار ا‪ SSSb‬إﺽ‪  S S‬إ‪lSSS USSS‬ﺙ‬
‫ا ی ت ا‪ $‬ورة ‪ #1C‬ا‪$‬اد * س ‪ #‬و ‪ S‬ا!‪SD S S‬رت ه‪ `S‬ا!‪S‬‬
‫_ ا‪ . $‬ت ا  ‪ _ <C#‬ه` ا ‪l‬ﺙات _ ﺥ@ل ﺝ< ا  ر اﺏ ‪ Y‬ی ‪$‬آ‪ W‬‬
‫ﻥ‪ SS1#‬أو ‪ SS#1‬واﺡ‪SS‬ة ‪ ،‬وی‪ _SS$‬ا‪1.SS‬ة !‪ )SS$! USSC‬ا  ‪ S‬ر ‪ _SS‬ﺥ‪@SS‬ل اﺥ  ‪ S‬ر ﻥ‪SS‬ع‬
‫ﺥ ص _ ا‪ 1*h‬ب ‪. Electrodes‬‬
‫
أه] ا‪ Y‬وﺥ ‪ pY‬ا‪ . $‬ت ا‪( $‬رة ‪:‬‬
‫)‪H .S (1‬م ‪ S#‬س *‪ ]S‬ا‪ #$‬و ‪ S‬ا!‪ S‬ا;‪ ( Rt ) S##‬وا‪ #$‬و ‪ S‬ا!‪ S1C S‬ق‬
‫ا‪ ( Rxo ) |. $‬وا‪ #$‬و  ا! ‪ 1C‬ق ا"ﻥ ‪( Ri )  #‬‬
‫)‪ *  X (2‬س ا‪ #$‬و  ا! ‪ C‬ی ت ﺥﺹ ً  ا;‪" S‬ت ا ‪S S‬ن ‪S‬‬
‫ﻥ‪ ( Rt / Rmc ) .‬آة ﺝًا  ﺡ "ت ا ی ت ذات ا‪ #$‬و  ا  ‪.‬‬
‫)‪ C$!  $ (3‬ا ‪ W$‬ﺏ_ ا‪ #1‬ت ا*‪ S#‬ا ‪ S‬ی‪ _S$‬أن ‪ S SX H‬ا‪ .S $‬ت‬
‫ا"!  دي ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ی‪ _$‬ا ;]  !‪ C$‬ا"ﺥ اق ا  ر اﺏ ‪ Y‬ﺱاء آ‪ S‬ن ) ﺽ‪ <;S‬أو ﺱ‪8S‬‬
‫‪.‬‬ ‫أو !‪ ( )$‬وا! ‪ $‬دا !‪ D UC‬ا‪$‬‬

‫ ه ‪:‬‬ ‫
أﻥ اع ات ارة إ‪ w‬ﻥ‬

‫‪1‬ات ارة اﻥ  ‪Laterologs ( LL ) :‬‬
‫و‪ ].#‬ﺏوره إ‪: U‬‬
‫)أ( ) ‪: Laterolog 7 ( LL7‬‬
‫
ی ‪SS‬ن ه‪SS‬ا ا‪ {SS1* _SS S $‬آ‪WSS‬ي )‪ ZSS (AO‬ﺙ@ﺙ‪ SS‬أزواج ‪ _SS‬ا‪ S1*h‬ب‬
‫) ‪ ( M1, M2‬و ) ‪( M′1, M′2‬و ) ‪S ( A1, A2‬ن ‪ S‬ﺏ‪ ­ S <[S‬ﺡ‪S‬ل‬
‫ا‪ {S1#‬ا‪$‬آ‪WSS‬ي )‪ (AO‬و‪ ZS 8SS‬ﺏ‪ =SS‬ا‪ ¯SS‬ﺏﺱ‪ D S‬أﺱ‪@SS‬ك *‪SS‬ة وی‪] S‬‬
‫إرﺱ‪ S‬ل ‪ S‬ر آﺏ‪ Y S‬ﺙ ﺏ‪ oS‬ا‪[S‬ة ) ‪ _S ( Io‬ﺥ‪@S‬ل ا‪ (AO) {S1#‬آ‪ S$‬وی‪S ] S‬ی<‬
‫ا  ر ﺏ ﺱ ‪H‬ام ا‪ 1*h‬ب ا‪ (A1, A2) $‬ﺏ;‪:‬‬
‫ی; ˜ !‪ UC‬ق ﺝ ﺏ_ أ*‪ 1‬ب ا‪$‬ا*‬
‫)‪ (M′1, M′2‬و )‪< (M1, M2‬‬
‫إ‪ $* U‬ﺙ ﺏ  ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪46 -‬‬

‫
ی‪ * _$‬س  *‪ p‬ق ا  ﺏ_ اﺡ أ*‪ 1‬ب ا‪$‬ا* و*‪ {1‬أﺥ ‪USC! o‬‬
‫ﺱ‪ |1‬ا‪h‬رض ﺏ‪  .$‬ﺏة ﺡ‪ :‬ی ‪ $‬ها ا  *‪ UC! p‬ﺥ‪ pY S‬ا ‪S‬ی_ وﺏ‪ S$‬أن‬
‫ق ا  ﺏ_ )‪ (M1, M2‬و )‪ (M′1, M′2‬ی‪ _$‬ﺝ‪ .S ŠSC‬وی ‪ ،XSC‬أي اﻥ‪" ŠS‬‬
‫یﺝ‪ S S SSS‬ر آﺏ‪ (AO) _SSS Y S S‬ی‪ .SSS‬داﺥ‪  <SSS‬ی‪ cSSS‬ا‪ SSSb‬ﺏ‪(M1, M2) _SSS‬‬
‫و )‪ (M′1, M′2‬و!‪ ŠSSC‬ی ‪ {SS‬إرﺱ ‪ S‬ل  ‪ S‬ر آﺏ ‪ (AO) _SS Y S‬ﺏ‪ <[SS‬أ‪ SS#‬داﺥ‪<SS‬‬
‫ﻥ‪  ً .‬ن < ; ا ‪ S‬ر ﺱ‪S‬ن‬ ‫ا ی_ ﺏ;‪ :‬إذا آ ن اﺱ‪ 8‬ا‪ $‬ر Š ا  ر‬
‫ ­ًا ‪  ،‬ﺡ_ إذا آ ن ه ك أي اﺽ‪1S‬اب ‪ S‬ﺱ‪ S‬ا ‪ S‬ر ﻥ  ‪ S‬اﺝ‪ S‬اآ‪{S‬‬
‫‪e‬ی داﺥ< ا ی_ آ ﺱ ت ا‪ S1‬أو ا‪.S‬ا‪ <Y‬ا‪l S1‬ﻥ‪ S‬ﺱ‪( S‬ﺙ !‪ USC‬ا‪<[S‬‬
‫ا ‪ ;$ Y‬ا  ر ‪.‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا;‪ #1C ##‬ا‪C /‬ﺙ ﺏا| ا‪. ( Rt ) _1‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫
ﺥ< *اءاŠ  ا;‪ .‬ﺏ ت ا و‪W‬ی ‪. Y‬‬
‫‪ $‬ز " ‪ #‬ط وﺡات ‪  .‬ﻥ;‪   X‬ﺏ‪ Z‬ﺝي ذو ‪ #‬و ‪S‬‬ ‫
*اءة ها ا‪$‬‬
‫!  ‪.‬‬
‫
ی‪ <SS$‬ا‪ SS S $‬ا ‪ S‬وی‪ c‬ا‪SSX;$‬رة ﺏ‪ SDl‬ن ﺡ‪ SS; SSX‬وی‪ <SS$‬أی‪ ً =SS‬ﺏ ‪SS‬دة‬
‫!  ‪ Z‬ا"‪ D‬ن ا‪$‬ﺹ‪ C‬ﺝا ً ‪.‬‬

‫)ب( ) ‪: Laterolog 3 ( LL3‬‬

‫أ!@` ‪ ،‬ﺡ‪ :‬ی; ي !‪ {1* UC‬آ‪W‬ي )‪(AO‬‬ ‫[ ﺏ ‪$C‬‬ ‫
ین ها ا‪$‬‬
‫وﺙ@ﺙ أزواج _ ا‪ 1*h‬ب ز! ﺏ[<  ­ ﺡل ا‪ {1#‬ا‪$‬آ‪W‬ي ‪.‬‬
‫
ی ‪ ] S‬إرﺱ ‪ S‬ل ا  ‪ S‬ر اﺏ ‪ Y S‬أ‪ S #‬داﺥ‪ <SS‬ا ‪SS‬ی_ ﺏ‪ <[SS‬ا*‪، LL7 S _SS <SS‬‬
‫ﺏ‪ {.S‬ﻥ‪ SS#‬ن ﺱ‪ $SS‬ا‪  .SS$‬ا‪ (O1, O2=12″) CC=SS$‬ﺏ;‪SS :SS‬ن *‪SS‬ة ‪WSS$‬‬
‫!‪$‬دی ً آة ﺝًا ‪#‬م ﺏ  ف !‪ UC‬ا ﺏ‪ S‬ت ا‪$‬دی‪ S‬وﺏ‪<[S‬‬ ‫و;‪ <C‬ا‪$‬‬
‫‪ $ LL7‬ﺝ< هــــــا‬ ‫أ=< _‬
‫*‪ <C‬ا ‪l‬ﺙ ﺏ  ﺝ ت ا‪ $‬اﺝة‬ ‫ا‪$‬‬
‫!‪ UC‬ﺝار ا‪. b‬‬
‫
ی‪ #‬ا‪ #$‬و  ا;‪ #1C ##‬ا‪C /‬ﺙ‬
‫ﺏا| ا‪. ( Rt ) _1‬‬
‫ﺏ_‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫) ‪ ( 0.2 - 2000‬و ) ‪ ( 20 - 2000‬وین‬
‫ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬
‫ه أوم ‪.  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪47 -‬‬

‫
ﺥ< *اءاŠ  ا;‪ .‬ﺏ ت ا و‪W‬ی ‪. Y‬‬

‫ﺡ‪S‬ة‬ ‫أ آ‬ ‫ ;ی ﺹ‪ H‬ری ا ی_ ﺏ "ﺱ  ﻥ ﺏ‪$‬‬ ‫
أه‪ $‬ها ا‪$‬‬
‫اوﻥ ‪.‬‬ ‫أ آ وا‪$‬‬ ‫أو ﺏ‪$‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا; وی !‪ UC‬ﺱا‪ <Y‬ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬

‫)ج( ) ‪: Laterolog 8 ( LL8‬‬

‫
ین ها اع _ ا‪ . $‬ت [ ﺏ ً إ‪ _S ( LL7 ) S U‬ا ﺡ‪ S‬ا آ‪، S‬‬
‫!ا أن ﺱ‪ $‬ا‪ .S$‬ﺡ ا‪[S CC=S$‬ی; ا ‪ S‬ر )‪ (O1, O2= 14″ ) (Io‬وا‪ .S$‬‬
‫ﺏ_ ا‪ 1*h‬ب ا‪. (A1, A2) < 40″ $‬‬
‫ها ا زی‪ Z‬أو ا { ﺝ< ها ا‪ S $‬ذي أه‪ S$‬آ‪S‬ة ‪ WS$ S‬و‪<SX‬‬
‫ا ﺏ ت ا‪$‬دی أ‪ LL7 _S <=S‬و ‪ LL3‬ﺏ‪ {.S‬أن !‪ )S$‬اﺥ ‪S‬اق ا ‪ S‬ر أ‪S#‬‬
‫داﺥ‪ <SS‬ا ‪SS‬ی_ *‪ <SSC‬آ‪ S $‬اﻥ‪ ŠSS‬ﺱ‪l SS‬ﺙ ﺏ‪ <[SS‬واﺽ‪ |SS‬ﺏﺱ‪ SS‬ا‪ SSb‬وأ‪ S D‬ن ا;‪SSX‬‬
‫‪ _SS! @=SS‬ذ‪  SS‬ﻥ‪ ŠSS‬ﺏ ‰ ‪ S‬ن إﻥ‪WSS‬ال ه‪SS‬ا ا‪ ZSS S $‬ﺏ‪ SS#‬ا‪ .SS $‬ت ‪S <SS‬‬
‫ا;‪. Dual induction log :‬‬
‫‪ #‬و  ا‪ 1C #1‬ق ا"ﻥ ‪. ( Ri )  #‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫) ‪. ( LLs‬‬ ‫) ‪ ( SFL‬و‬ ‫) ‪ ( DLL‬و‬ ‫
ی‪Z ً  e <$ .‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪b‬ی ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺹ‪. C‬‬ ‫
ی‪ <$‬ا‪$‬‬

‫)د( ) ‪: Dual laterolog ( DLL‬‬

‫
‪ SS‬ﺝ‪ ZSS$‬ا‪ .SS $‬ت ا ﻥ‪ SS‬ا‪ .SS‬ﺏ‪ S #‬ن ا ‪ S‬ر ی‪ SS .SS‬داﺥ‪ <SS‬ا ی‪ cSS‬ا‪SSb‬‬
‫ﺏ  ‪ ` S‬ا‪ S1‬ق ا‪ |.SS $‬وا‪ S1‬ق ‪lSS SSe‬ﺙ ﺏا‪ |SS‬ا‪ _SS1‬وﺏ  ‪   S‬ﻥ‪ ŠSS‬ﺱ‪l SS‬ﺙ‬
‫ﺏ` ا‪h‬وﺱ ط ‪ $‬وی [` < ; ا  ر ﻥ  ‪ S$ ، S S‬د!‪ oS‬ا; ﺝ‪S‬‬
‫اي ی‪#‬م ﺏ‪ #‬س ا‪ #$‬و  ا! ‪; #1‬دة ‪. 8#‬‬ ‫إ‪ U‬اﺥ اع ها ا‪$‬‬
‫
‪ SS‬ه‪SS‬ا ا‪SS‬ع ‪ _SS‬ا‪ .SS $‬ت  ‪ S‬ن ا‪  .SS$‬ﺏ‪ _SS‬ا‪ S 1*h‬ب ﺱ ‪ S‬ن ‪ SS‬ﺏ‪1‬ی‪SS#‬‬
‫ﺏ;‪ :‬ین !‪ )$‬اﺥ اق ا  ر اآ ‪ $‬ه !‪. LL7 .  ŠC‬‬
‫‪ DLL‬ه‪:‬‬ ‫
_ ا‪Y‬‬
‫)‪ (1‬ﺡ‪ .‬ب ا‪ #$‬و  ا! ) ‪ ( Rt‬و ) ‪. ( Ri‬‬
‫)‪ _ (2‬ﺡود ا‪ #1‬ت وا‪ =$‬ه ة ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪48 -‬‬

‫
رﺱ] ‪ 81H‬ﺝ ز ) ‪ # ( DLL‬س ا‪ #$‬و  ا! ‪ #1C‬ت‬

‫  وی‪ c‬ذات أ*‪ 1‬ر ﺏ_ ) ‪#! ( 5 – 16‬ة ‪.‬‬ ‫
ی‪W _$‬ی< ا‪$‬‬
‫;‪@C‬ت د*‪ #1C #‬ت ا*‪  #‬ا‪ Z1#$‬ا ﺝ ‪.‬‬ ‫
ی‪ 1‬ا‪$‬‬
‫
ا‪ S $‬ی ‪ {SS‬أن ی‪SS‬ن ‪$‬آ‪ SS WSS‬ا ی‪ cSS‬ﺏاﺱ‪SS ( centralizer ) 1SS‬‬
‫ﻥ;< !‪* UC‬اءات ﺝة وﺹ;; ‪.‬‬
‫ا‪ U‬ﻥ!_ ه‪: $‬‬ ‫
ی‪ ].#‬ها ا‪$‬‬
‫ )‪: Deep laterolog (LLd‬‬
‫
‪ [SS‬ﺏŠ ‪ SS‬آ‪ ( LL7 ) S $ ŠSS‬و‪ _SS‬ا‪SSX‬ق ‪ SS‬أﺽ ‪  S‬زوج ‪ _SS‬ا‪ S 1*h‬ب‬
‫ا‪$‬ﺝ !‪ D UC‬ا‪ {1#‬ا‪$‬ﺱ< ‪  C‬ر ) ‪ ! . ، ( Ao‬ه` ا"ﺽ  !‪ UC‬ﺝ‪ŠS‬‬
‫ا  ر ا‪  . U‬ت أآ داﺥ< ا‪. #1‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا! ا;‪. ( Rt ) ##‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫) ‪. ( LLs‬‬ ‫
!‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع أآ _ !‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ D‬ن ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪ <$‬ا‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪49 -‬‬

‫ ) ‪: Shallow Laterolog ( LLs‬‬

‫) ‪ ( LL7‬أی= ً و_ ا  ر ا‪$‬ﺱ< _ ا"*‪ 1‬ب )‪ (A1′ , A1‬یﺝ‪ZS‬‬ ‫
ی[Š‬
‫ا‪ U‬ا"*‪ 1‬ب )‪ $ (A2′ , A2‬ی < !‪ )$‬ا;‪ <C* :‬اي ﺽ‪ _$‬ا‪ #1$‬ا‪W/$‬وة ‪_S‬‬
‫ا‪. #1‬‬
‫‪ #‬و  ا‪ 1C #1‬ق ا"ﻥ ‪. ( Ri )  #‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫) ‪. ( LLd‬‬ ‫
!‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع أ*< _ !‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫!‪ UC‬ا‪ #1$‬ا‪l $‬ﺙة ﺏا| ‪. X; _D‬‬ ‫
 ‪* $‬اءة ا‪$‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ D‬ن ﺡ‪. ; X‬‬ ‫
ی‪ <$‬ا‪$‬‬

‫‪ 2‬ات ارة آ‪8‬وی ً‬

‫) ‪Spherical Focused Log ( SFL‬‬
‫اﻥŠ ُ یﺱ< ا  ر ‪ Z‬ا" ه ت ﺏ‪S‬رة ‪ .S‬وی ‪ S$‬ی‪ŠS1‬‬ ‫
أن ‪W‬ة ها ا‪$‬‬
‫ا[< اوي و ا[< ا‪ ( sheet ) ;X‬آ‪ $‬ه ا; ل  ا‪ . $‬ت ا‪ .‬ﺏ‪#‬‬
‫‪  ،‬ذا اﺝت أﺝ‪ .‬م ‪e‬ی‪ S S‬ا ‪S‬ی_ ا ‪S‬ﺝ ‪ <S‬اﺱ‪ S‬ت ‪ S‬ن ‪ <S‬ا ‪ S‬ر‬
‫ﺱ‪ _SS! / SS‬ا‪ <[SS‬ا‪SS‬وي ا‪ SS h‬ا‪SS‬ي ی ‪ {SSC1‬إﺝ‪SS‬اء ﺏ‪ ¯SS‬ا ‪ ;;SS‬ت ا@ز ‪SS‬‬
‫"ﺱ  دة ا[< اوي ا‪h‬ﺹ‪ . C‬وﺏ‪ {.‬ا زی‪ Z‬ا‪S‬وي ‪[S‬ة ا ‪ S‬ر ‪ S‬ن ‪lS‬ﺙات‬
‫ ی‪ c‬ا‪ S; <S USC! Sb‬ا ‪ S‬ر ﺱ‪ S‬ن *‪ SCC‬أو و ‪ S S‬ﺡ ‪ S‬آ‪S‬ن *‪S1‬‬
‫ا‪ ( d = 16″ ) b‬و_ _ ا‪ _$$‬أن ی ‪l‬ﺙ < ا‪ ;$‬ﺏ‪ Dl‬ن ا;‪. X‬‬
‫ا‪ #$‬و  ا! ‪ 1C‬ق ا‪. ( Rxo ) |. $‬‬ ‫
ی‪#‬‬
‫) ‪. ( LLd‬‬ ‫
!‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع أ*< _ !‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع‬
‫ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬ ‫
وﺡة * س ها ا‪$‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ا )‪. (sonic log‬‬ ‫
ی‪W‬ل ! دة ‪Z‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺡ‪ ; X‬وی‪ <$‬ﺡ ‪ ZS U‬ا"‪ SD‬ن‬ ‫
ی‪ <$‬ا‪$‬‬
‫ا‪$‬ﺹ‪ C‬ﺝا ً ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪50 -‬‬

‫اـ ) ‪  ( Dual Laterolog Log‬ﺏ‪( Ru - 317 ) b‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫;‪ <#‬ا ‪ C‬ا ﺏ ‪:‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫‪ 1‬ﻥ@ﺡ˜ ان ‪ ! ( LLd , LLs ) .‬ا‪$‬ـ) ) ‪ (2413.5-2412.2‬م ی‪#‬أن *اءة ! ‬
‫ا ی‪#‬أ *] !  ‪  .$C‬وها ی وﺝد هروآ رﺏﻥ ت  ه` ا"!‪ $‬ق‬ ‫وان‬
‫آ‪  _ $‬ا[< ا!@` ‪.‬‬
‫‪ 2‬ﻥ@ﺡ˜ ان ‪ ! ( LLd , LLs ) .‬ا‪$‬ـ) ) ‪ (2403-2390‬م ی‪#‬أن *] وا‪ bD‬وها‬
‫ی !م وﺝد هروآ رﺏﻥ ت  ه` ا"!‪ $‬ق آ‪  _ $‬ا[< ا!@` ‪.‬‬
‫‪ Microlaterolog‬او ‪ MSFL‬ﺡ‪:‬‬ ‫‪ # 3‬س *‪ ( Rxo ) $‬ﻥ‪#‬م ﺏ‪l‬ﻥ‪W‬ال‬
‫ین *اءات ه` ا‪ . $‬ت او‪ LLs & LLd . _ lD‬ﺏرة !  وی‪1‬‬
‫*] ا‪ #$‬و   ا‪ #1$‬ا‪ ;. $‬ا| ‪ _D‬ا;‪. X‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪51 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪52 -‬‬

‫ ا ‬ ‫ت او ا‬

‫‪Micro Resistivity Logs‬‬

‫
‪D‬رت ه` ا‪ . $‬ت  ‪ #‬ا‪ #$‬و  ا! ‪ 1C‬ق ا‪( Rxo ) |. $‬‬
‫ﺏ ‰ﺽ  إ‪; U‬ی ا‪ #1‬ت ا‪ X‬ذة ﺏ[< ‪#‬ی ﺏﺱ ‪ D‬ا ;ي !_ اﺝ آ‬
‫ا‪. _1‬‬
‫‪ .‬ت ا‪ #$‬و  ا! ا*‪ #‬ه ‪:‬‬ ‫
ه ك أرﺏ أﻥاع _‬
‫ ا اﻥ" ا | ) ‪: Micro laterolog ( MLL‬‬
‫
ی ‪ clS‬ا‪ _S S $‬وﺱ‪ S‬دة ﺏ@ﺱ‪ !  S‬ز‪USC! )S C ( insulting pad ) S‬‬
‫ﺝار ا‪ b‬وی; ي !‪ USC‬ﻥ‪ SX‬ا‪ S1*h‬ب ا‪$‬ﺝ‪S‬دة ‪ S ( LL7 ) S S‬ك *‪{S1‬‬
‫آ‪WS‬ي ) ‪ ( AO‬وﺙ‪@S‬ث أزواج ‪ _S‬ا‪ S1*h‬ب ﺡ‪ ، ŠS‬ی‪ ] S‬إرﺱ‪ S‬ل ا ‪ S‬ر ‪ _S‬ا‪{S1#‬‬
‫ا‪$‬آ‪W‬ي !‪ ( A1, A2 ) S‬وی‪S‬ل ﺏ‪ _S‬ا‪ S1*h‬ب ) ‪ S ( M1 , M2‬ی ‪ <S#‬ا ‪ S‬ر‬
‫ﺏ[< ﺡ‪  W‬داﺥ< ا ی_‪.‬‬

‫ا‪ #$‬و  ا! ‪ 1C‬ق ا‪. ( Rxo ) |. $‬‬ ‫‪#‬‬ ‫
ﺹ‪ ]$‬ها ا‪$‬‬
‫
وﺡة * ﺱŠ ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫
" ی ‪l‬ﺙ ﺏ ‪ 1‬ق ا‪ /‬ا‪  ! < ;$‬وز` ) ‪ ( 10 – 7‬ﺱ] ‪.‬‬
‫
" ‪ {.‬ا ا‪ 1‬أﺙا ً !‪S* USC‬اءة ‪ ( MLL ) S‬ان ‪ S  ]S‬وز ﺱ‪$S‬‬
‫) ‪. ( PL‬‬ ‫)‪ (1.8‬ﺱ] و ﺡ   وزه ی‪H .‬م‬
‫) ‪ ( MLL‬ﺽ‪ _$‬ا‪;$‬ودی ت ا  ‪:‬‬ ‫
ی‪<$‬‬
‫‪ )$! (1‬ا"ﺡ @ل أآ _ ) ‪ ( 10‬ﺱ] ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺱ‪ $‬ا ا‪ 1‬أﺹ‪ (1 ) _ /‬ﺱ] ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪53 -‬‬

‫
‪ S‬ﺹ‪HS‬ر ا‪ ( Shale ) < .S‬ﻥ@ﺡ‪ ˜S‬اﻥ‪ SXH‬ض ‪S* S‬اءة ه‪S‬ا ا‪ S $‬وآ‪S‬‬
‫ا; ل ﺏ ‪HC .‬ر ا; وی !‪ UC‬ء ‪ ( Saline Water ) ;C‬وی‪S‬ل ذ‪USC! S‬‬
‫*‪ # C‬و  ا ی_ ‪.‬‬
‫
ا  ﺡ ‪ S‬ا‪HS‬ر ا‪@S ( Compact Rocks ) CS‬ﺡ˜ زی‪ S‬دة ‪S* S‬اءة‬
‫وذ ‪W‬ی دة ا‪ #$‬و  ‪.‬‬ ‫ها ا‪$‬‬
‫
ﻥ@ﺡ˜ *اءات !   ا‪ )D $‬ا‪ 1X‬ﺱاء آ ﻥ‪ oS‬ا‪HS‬ة ) ‪( Sandstone‬‬
‫او ) ‪. ( Limestone‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ D‬ن ا;‪ X‬ا‪$‬ﺹ‪. C‬‬ ‫
ی‪ <$‬ا‪$‬‬

‫ ا ا | ) ‪: Microlog ( ML‬‬

‫*ی] ی ن _ وﺱ دة ﺏ@ﺱ‪ S1  S‬ﺏ‪S‬راع ی@ ‪ S‬ﺝ‪S‬ار ا‪) Sb‬وﺝ‪ŠS‬‬ ‫
‬
‫ا ی_ أو آ ا‪ (_1‬ی‪ <$‬هرو ً ‪C$‬ءة ﺏ ‪W‬ی‪ oS‬آ‪l S‬ﺥ‪ S‬ا‪ <[S‬ا‪=S$‬ط‬
‫ ‪#‬س ﺝ‪S‬ار ا‪ Sb‬و‪ S $C‬ﺙ@ﺙ‪ S‬أ*‪ S1‬ب !‪ <S USC‬أزرار !‪ S‬وﺝ‪ ŠS‬اﺱ‪ S‬دة !‪USC‬‬
‫ﺥ‪ ، ]# . 8‬ا‪  .S$‬ﺏ‪ {S1* _S‬و‪Ç‬ﺥ‪ (2.5 cm) S‬وی‪D _S! _S$‬ی‪ )S‬ه‪ `S‬ا"*‪ S1‬ب‬
‫‪ < .SS‬ا‪ #$‬و ‪ SS‬ا!‪ SS‬ا*‪Ç SS _C .SS USSC! SS#‬ن واﺡ‪ . SS‬ی‪SS‬ن ا‪ SS;$‬ا"ول‬
‫!‪ < UC‬ﺥ‪ < 8‬وا ﻥ !‪ < UC‬ﺥ‪. Z1# 8‬‬
‫ا‪ ;$‬ا"ول ین !‪ )$‬ا;‪ :‬ی‪ .S‬وي ) ‪ ( 1.5‬اﻥ‪ ŒS‬و!‪ )S$‬ا;‪ S;$C :S‬ا‪ S‬ﻥ‬
‫)‪ (4.0‬اﻥŒ وﺏ   ین ا ﻥ أ!‪ ً S; )$‬وأ*‪lS <S‬ﺙا ً ﺏ ‪ #$‬و ‪ S‬اا‪SC SbD‬‬
‫ا‪. 1‬‬

‫ا‪ #$‬و  ا! ‪ 1C‬ق ا‪. ( Rxo ) |. $‬‬ ‫
ی‪#‬‬

‫
وﺡة ا‪ #‬س ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪54 -‬‬

‫) ‪  ( ML‬اﺡة ا‪ X‬ذی وا‪ _CX  .$‬ﺏ‪S S$‬‬ ‫
*اءة ا‪$ _;$‬‬
‫اﺡة ا‪ C .‬ن *اءة ا‪ 1 _;$‬ﺏ‪ _#‬ووا‪. _bD‬‬
‫) ‪ ( ML‬دال وﺹ‪ X‬ﺝ ‪ XC‬ذی ‪.‬‬ ‫
ی ‬
‫) ‪ ( ML‬ﺽ‪ _$‬ا‪;$‬ودی ت ا  ‪:‬‬ ‫
ی‪<$‬‬
‫ ‪l‬ﺙ ﺏ‪.(Rt) $#‬‬ ‫‪ )$! -1‬ا"ﺡ @ل أآ _ ) ‪ ( 10‬ﺱ] وإ" ‪#‬اءة ها ا‪$‬‬
‫‪ -2‬ﺱ‪ $‬ا ا‪ 1‬أﺹ‪ _ /‬أو ی‪ .‬وي ) ‪ ( 1.5‬ﺱ] ‪.‬‬
‫‪ # -3‬و  ا‪ 1‬ق ا‪./$‬ل و ‪ #‬و  ا ا‪ 1‬أﺹ‪. ( 15 ) _ /‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ D‬ن ا;‪ X‬ا‪$‬ﺹ‪. C‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬

‫ ا ا‪8‬ب )‪: Proximity log ( PL‬‬

‫ا‪#‬ب ‪ #‬س ) ‪. ( Rxo‬‬ ‫
ﺹ‪]$‬‬
‫
ﺝ ‪ S‬ز ا‪SS#‬ب ‪ PL‬ی‪ MLL Š[SS‬ﺏ ﺱ ‪  S‬ء أن ا‪ S 1*h‬ب داﺥ‪ <SS‬اﺱ ‪ S‬دة ا@ﺱ ‪ S‬‬
‫اآ _ ‪. MLL‬‬ ‫ﺏ[< أوﺱ‪ $ Z‬ﺝ< !‪ )$‬ا"ﺱ ‪@1‬ع ا ا‪$‬‬
‫
ی‪ 1‬ا  ز *اءات ﺝة اــ ) ‪ ( Rxo‬أذا ] ی_ ﺱ‪ $‬ا ا‪ S1‬اآ‪_S S‬‬
‫واﺡ اﻥŒ ‪.‬‬
‫
ی‪H .‬م ها اع _ ا‪ . $‬ت ! ین !‪ )$‬اآ ‪ .‬ح را| ‪ _D‬ا;‪ X‬اآ‪S‬‬
‫_ ‪ 50‬ﺱ] ‪.‬‬
‫
أن !‪ )SS$‬ا"ﺱ‪@1 S‬ع اآ‪ SS‬ﺏ ‪SS .SS‬ا ا‪ S S $‬ن !‪ )SS$‬ا‪WSS/‬و داﺥ‪ <SS‬ا‪ S#1‬ت‬
‫@ "ن ا‪#‬اءة ﺡ‪l  b‬ﺙ ﺏ ‪ #$‬و  ا! ا;‪. ( Rt ) ##‬‬ ‫ی { أن " ین ﺽ; ً‬
‫
وﺡة ا‪ #‬س ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ D‬ن ا;‪ X‬ا‪$‬ﺹ‪. C‬‬ ‫
ی‪H .‬م ا‪$‬‬

‫ ا ا‪8b‬وي ا | ‪Micro SFL (MSFL) :‬‬

‫
ﺹ‪ ]$‬ها ا  ز  ی¯ أﺝ‪W‬ة * س ) ‪. ( MLL , ML , PL‬‬
‫ا‪C‬ـ ‪. SFL‬‬ ‫
_ ا ﺡ ا‪ Y$‬ی[Š‬
‫
وﺡة ا‪ #‬س ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬
‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪55 -‬‬

‫
ن ا‪ 1*h‬ب اﺏ ‪  Y‬اـ ) ‪ ( MSFL‬ﺽ! داﺥ< ﺡ[` ‪. D 1‬‬

‫
ی‪ )C _$‬ها ا  ز ‪ S‬أﺱ‪ <XS‬ﺝ‪ S‬ز ‪ S! DLL‬ا ‪ S# < .S‬س ) ‪S ( Rxo‬‬
‫‪Ç‬ن واﺡ ‪.‬‬
‫;‪@C‬ت د*‪ #1C #‬ت ا*‪  #‬ا‪ Z1#$‬ا ﺝ ‪.‬‬ ‫
ی‪ 1‬ا‪$‬‬
‫ن ﺽ;‪* C‬ی _ ﺝار ا‪. b‬‬ ‫
*اءات ها ا‪$‬‬
‫  وی‪ c‬ذات أ*‪ 1‬ر ﺏ_ ) ‪#! ( 5 – 16‬ة ‪.‬‬ ‫
ی‪W _$‬ی< ا‪$‬‬
‫
ی‪SS‬ن !‪ )SS$‬ا"ﺥ ‪SS‬اق داﺥ‪ <SS‬ا‪  .SS$ SS#1‬ﺏ‪ ¯SS‬ا"ﻥ ‪ S‬ت و"  ‪lSS‬ﺙ ﺏ ‪SS‬‬
‫ا‪ ! 1‬ا‪ #‬ﺱ ت ‪.‬‬
‫
ا‪ S $‬ی ‪ {SS‬أن ی‪SS‬ن ‪$‬آ‪ SS WSS‬ا ی‪ cSS‬ﺏاﺱ‪SS ( centralizer ) 1SS‬‬
‫ﻥ;< !‪* UC‬اءات ﺝة وﺹ;; ‪.‬‬
‫) ‪. ( DLL‬‬ ‫ﺡ` أو ‪Z‬‬ ‫
ی‪ _$‬أﻥ‪W‬ال ها ا‪$‬‬
‫ﺏ‪ $‬ی‪: C‬‬ ‫ز ها ا‪$‬‬ ‫
ی‪$‬‬
‫إ  ﻥ اﺱ ‪H‬ا Š ‪ Z‬ا‪ . $‬ت ا‪h‬ﺥى ﺥ ﺹ ‪ _ DLL‬ﻥع ‪. LLD‬‬ ‫أ‪-‬‬
‫ی‪ SS1‬اﺱ ‪ S‬ﺏ د*‪ SS ( Rxo ) ]SS# SS#‬ا‪ S 1‬ق ا‪ S $ |.SS $‬آ ‪ S‬ن ﺱ‪$SS‬‬ ‫ب‪-‬‬
‫ا ا‪ 1‬و" ی[ ط !‪@ ً #$‬آ ‪ .‬ح ﺏ‪#‬ر ی[ ‪. PL _.; ŠD‬‬
‫‪ C‬ف !‪ UC‬اروآ رﺏﻥ ت ا‪; $‬آ ‪.‬‬ ‫ت‪-‬‬
‫‪ Caliper‬وﺱ‪ $‬آ ا‪. _1‬‬ ‫ ;| * ﺱ ت‬ ‫ث‪-‬‬
‫‪W DLL‬ودﻥ ﺏ‪ C$‬ت !_ ‪#‬ار ا"ﺡ @ل ا ﻥ ‪.‬‬ ‫ی‪H .‬م ‪Z‬‬ ‫ج‪-‬‬
‫ و‪ ]#‬ا‪ #1$‬ا‪l $‬ﺙة ﺏا| ‪ _D‬ا;‪ ! X‬اﺱ ‪H‬ا Š ‪. (DLL) Z‬‬ ‫ح‪-‬‬
56 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

: ( Rxo ) ‫ل‬./$‫ ق ا‬1‫ و  ا‬# ‫ ت‬#1

. ‫ ذة‬X‫ ا‬#1‫ ا"ﻥ‬UC! ‫• ا ف‬
. X?‫   ا  وی_ ا‬.$‫• _ ا‬
. ( Rm ) _1‫ و  ا‬# _ •
<SS‫ ( د‬Rt ) ZSS ً SS‫ رﻥ‬# ( Rxo ) ‫ط‬SS ( Rt ) ]SS* ZSS ( Rxo ) ]SS* SS‫ رﻥ‬# •
. ‫ هروآ رﺏﻥ ت ;آ‬UC!
. ً * ( Rmf ) _1‫ و  را| ا‬# _ •
( hmc ) 1‫ ا ا‬$‫• _ ﺱ‬
.( Rt ) ‫ ( و‬Rxo ) ]* ‫ام‬H ‫ﺱ‬l‫ ( ﺏ‬Sw ) Y $‫ ا‬Z[ ‫• _ ا‬
{.SSSSS‫  ﺏ‬.SSSSS$‫ ت ا‬.SSSSS ‫ @ل و‬S SSS‫{ ا"ﺡ‬.SSSSS‫ ( ﺏ‬Rt ) ‫ ت‬.SSSSS |;SSSSS •
. ‫اروآ رﺏﻥ ت‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪57 -‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪58 -‬‬

‫ ا‬
‫‪Induction Log‬‬

‫
ه ﻥع _ ا‪ . $‬ت ا  ی‪ #‬ا‪ #$‬و  ا!  ا©ﺏ ر ا‪X;$‬رة ﺏ ‪ Dh‬ن‬

‫‪ e‬ﺹ‪ C‬ﺡ‪; :‬ي !‪ UC‬ﻥ‪ _ .‬ا‪ 8X‬ا‪ H‬م )‪ ( oil – base mud‬و‪ $‬ز‬
‫ه` ا‪ . $‬ت ﺏ ‪l  CC#‬ﺙات هﺱ  ی‪ c‬ا‪ b‬وا‪ 1‬ق ا‪ |. $‬وا ی ت‬
‫ا‪ 1;$‬إ‪ U‬ا*< ی‪. _$‬‬
‫‪ XC _ Y‬ت ﺱ‪ ( Transmitter coils) C‬و ‪ XC‬ت‬ ‫
ی ن ﻥ? م ا‪$‬‬
‫ی‪ _$‬أن ﻥ ` ی ن _‬ ‫‪ ( Receiver coils) $C .‬و ﻥ‪ <$! ]X‬ا‪$‬‬
‫‪ cC‬واﺡ ﺱ< وأﺥ ‪. <# .‬‬
‫ی ] إرﺱ ل  ر  وب ﺏ دد !  )‪ ( 20 KHz‬ﺙ ﺏ‪ o‬ا[ة _ ‪ cC‬ا‰رﺱ ل إ‪U‬‬
‫داﺥ< ا ی_ ا ﺝ وﺏ‪ {.‬ذ  ﻥŠ ﺱ ن ل ‪  .D /‬وب ی‬
‫ﺏور`  رات ﺙ ﻥی دا‪Y‬ی ﺡل ﺝ ز ا‪ #‬س وﻥ     ن ه` ا  رات‬
‫" ً ‪ ً .D /‬داﺥ< ا ی_ ی‪ UC! <$‬ﺡ‪ :‬إ رة )‪ ( signals‬إ‪U‬‬ ‫ﺱ ‪cCH‬‬
‫‪ cC‬ا‪  $  <# .$‬ﺏ[< أﺱ ﺱ !‪ UC‬ﺹ‪ C‬ا ی_ ‪ ،‬وی‪ _$‬أن ی ‪l‬ﺙ‬
‫ﺏ‪ Dl‬ن ا;‪ X‬ﺏ[< *‪ ، <C‬و!‪  ŠC‬ﻥŠ ی‪ $* #‬ا‪ #$‬و  ا;‪( Rt ) ##‬‬ ‫ها ا‪$‬‬
‫ﺏ[<   ﻥ   م ‪l‬ﺙه ﺏ  ا‪. 1‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪59 -‬‬

‫ذو  ‪Y‬ة !‪ ! C$‬ین  ی‪ c‬ا‪ bC $ b‬ﺏ‪ ! ZY $‬زل‬ ‫
ین ها ا‪$‬‬
‫ﺱ‪ <$‬ﺏ[< ﺝ ﺝا ً  ا©ﺏ ر ا; وی‬ ‫آ‪l‬ن ین ﻥ‪ 8X‬أو ‪ e‬ز ‪ ،‬آ‪ $‬أن ا‪$‬‬
‫!‪ _D UC‬ﺡ‪! X‬ب )ط أن ین ا‪ _1‬ذو ‪C‬ﺡ  ﺱ أي ‪ o.‬ذات ‪C‬ﺡ‬
‫!  ) ‪ ( not too salty‬و ا ی ت ذات ا‪ #$‬و  ا! ا‪ $‬ﺱ وا©ﺏ ر‬
‫ذات ا‪ 1*h‬ر ‪ e‬آة ‪.‬‬

‫وه ‪:‬‬ ‫ل ا‬ ‫ی‪H .‬م ﺡ  ً ‬ ‫
یﺝ ﻥع واﺡ _ ها ا‪$‬‬

‫) ‪Dual Induction Laterolog ( DIL‬‬

‫) ‪ # ( DIL‬س ‪ Rxo‬و ‪$ Rt‬ی ت وأ!‪ $‬ق واﺱ _ اآ ‪ .‬ح‬ ‫
ﺹ‪]$‬‬
‫را| ‪ _D‬ا;‪ X‬داﺥ< ا ی_ ‪.‬‬

‫) ‪#! ( 37/8‬ة ‪.‬‬ ‫
*‪ 1‬ا‪$‬‬

‫
ی‪H .‬م   ی‪#! ( 61/2 ) c‬ة آ; أدﻥ‪. U‬‬

‫) ‪ ( SP‬و ) ‪ ( GR‬أو ‪ Z‬أﺡه‪. $‬‬ ‫‪Z‬‬ ‫
! دة ً ی‪W‬ل ها ا‪$‬‬

‫_‪:‬‬ ‫
ی ن ها ا‪$‬‬

‫  ا ا ﺱ} ) ‪: ( ILm‬‬

‫‪ #‬و  ا‪ #1$‬ا"ﻥ ‪. ( Ri )  #‬‬ ‫
ی‪#‬‬

‫) ‪. ( LL8‬‬ ‫
[ ﺏŠ ‪$‬‬

‫ﺏ_ ) ‪ ( 0.2 - 2000‬وین ا ‪ e ].#‬ری ‪. $‬‬ ‫
أن ری ت ها ا‪$‬‬

‫
وﺡة ا‪ #‬س ه أوم ‪. ( ohm . m )  .‬‬

‫
أن ﺝ ز ‪ ILm‬ی‪ 30 )$ { .‬اﻥŒ داﺥ< ا‪ #1‬ت ‪.‬‬

‫
ی ‪l‬ﺙ ‪ ILm‬ﺏ‪ <Y .‬ا;‪  X‬ا©ﺏ ر ذات ا‪ 1*h‬ر اة أآ _ ﺝ ز ‪ILd‬‬
‫وأی= ﺏ ©ﺏ ر ا‪(C$$‬ة ﺏ‪ ;C _1‬آ‪ $‬ﺡ˜  ﺏ‪ b‬زﺏ ‪ ! 172‬ﺡ‪ X‬ﺏ‪_1‬‬
‫] ی‪#‬أ ‪.‬‬ ‫‪l ;C‬ن ها ا‪$‬‬

‫) ‪ )$! Š ( ILm‬ا;‪ . :‬وي ‪#‬ی ً ﻥ‪ c‬ا‪ )$  .$‬ا;‪:‬‬ ‫
‬

‫) ‪. ( ILd‬‬

‫ ا وی‪ c‬ا‪X;$‬رة ﺏ‪ Dl‬ن ﺡ‪! X‬ـﺏ ‪.‬‬ ‫
‪ pH‬ها ا‪$‬‬

60 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

: ( ILd ) | @‫  ا ا‬

. ( Rt ) #1C ##;‫ و  ا‬#$‫ا‬ #‫
ی‬

. $ ‫ ری‬e ].# ‫ ( وین ا‬0.2 - 2000 ) _‫ﺏ‬ $‫
أن ری ت ها ا‬
. ( ohm . m )  . ‫ س ه أوم‬#‫
وﺡة ا‬
. ‫ ت‬#1‫ اﻥŒ داﺥ< ا‬65 )$ { .‫ ی‬ILd ‫
أن ﺝ ز‬
( Shale ) ‫ة‬HSS‫< ﺹ‬SS SSX;‫_ ا‬SSD |SS‫< ﺏا‬SSC#‫ﺙ ا‬lSS ‫ ذات ا‬ZD S #$‫ ا‬SS

( ILd , ILm ) _.S $‫_ ا‬S‫ ﺏ‬S!  ‫ن ا‬S‫ ( ی‬Limestone compact ) ‫ة‬HS‫وﺹ‬
. <C*
SS SSS; USSSC! `‫ﺙ‬lSSS ‫_ زاد‬SSS1‫| ا‬SSS‫ﺙة ﺏا‬lSSS $‫ ا‬SSS#1$‫ ا‬SSS1* ‫ زاد‬SS$C‫
آ‬
. ( ILd ) ; UC! ً ‫< ﺝا‬C* `‫ﺙ‬l ‫ ین‬$‫( ﺏ‬ILm)
_‫ی‬SSSS ‫ ء ا‬S SS SSSS ‫ و‬# _SSSS SSSS‫ أآ‬SSSSX;‫_ ا‬SSSSD |SSSS‫ را‬SSSS ‫ و‬# ‫ن‬SSSS SSSS!

: C‫ ( ی;< ی‬Rmf > Rw )
. $* <*‫أ أ‬#‫ ( ﺱف ی‬ILd ) ; .1
. $* UC!‫أ أ‬#‫ ( ﺱف ی‬LL ) ; .2
. ( ILd , LL ) _‫أ ﺏ‬#‫ ( ﺱف ی‬ILm ) ; .3
_SD |S‫ را‬S ‫ و‬#$ ‫ وی‬.S S ‫ و‬# ‫ی_ ذو‬S ‫ ء‬S UC! Z1#$‫
 ﺡ  اﺡ اء ا‬
. ‫; ت ا@ﺙ‬$‫ ﺏ) ا‬1  ‫ ه` ا;  ﺱف‬X X;‫ا‬
. ‫ !ـﺏ‬X‫ ن ﺡ‬Dl‫رة ﺏ‬X;$‫ ا‬c‫ ا وی‬ $‫ ها ا‬pH

: ( SFLU ) Xs‫  ا ا‬

. ( Rxo ) ;. $‫ ا‬#1$‫ و  ا‬# #‫
ی‬
. $ ‫ ری‬e ].# ‫ ( وین ا‬0.2 - 2000 ) _‫ﺏ‬ $‫
أن ری ت ها ا‬
. ( ohm . m )  . ‫ س ه أوم‬#‫
وﺡة ا‬
. ‫ !ـﺏ‬X‫ ن ﺡ‬Dl‫رة ﺏ‬X;$‫ ا‬c‫ ا وی‬ $‫ ها ا‬pH

‫ ( وذ‬LLs & LLd ) . _ UC!‫ ً أ‬$Y‫ ( ﻥ@ﺡ˜ *اءاŠ دا‬SFLU ) ‫
ان‬
 ‫ه ﺝد‬ ! ‫ه‬ $‫_ ء !ب وها ا‬D ‫م ه‬H .$‫_ ا‬1‫ــ{ ان ا‬.‫ﺏ‬
. ( DLL )
 ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪61 -‬‬

‫ا‪C‬ــ ) ‪  ( Induction Log‬ا‪ b‬زﺏ ‪ <#; 123‬ا‪W‬ﺏ ‪-‬‬ ‫
 ل ﺡ‪_! C#‬‬

‫* ﺱ‪X‬ان ‪:‬‬

‫ا‪: 8 9‬‬
‫‪ 1‬ﻥ@ﺡ˜ ان ‪ ! ( ILD , ILM ) .‬ا‪$‬ـ) ) ‪ (3362-3357‬م و )‪ (3367.5-3366‬م‬
‫‪ SP‬ی  ﺏ " ` ا‪ { .‬أ ` ا‪ #1‬ت ا‪ X‬ذة ) ‪( Sandstone‬‬ ‫ی‪#‬أن *اءة !  وان‬
‫وها ی وﺝد هروآ رﺏﻥ ت  ه` ا"!‪ $‬ق آ‪  _ $‬ا[< ا!@` ‪.‬‬

‫‪ " 2‬یﺝ هروآ رﺏﻥ ت  ﺹ‪H‬ة ا‪ ( Shale ) < .‬وذ "ن ا‪ X‬ذی *‪ CC‬ﺝا ً <‬
‫ا" ‬ ‫‪ #‬ﺏ< ه` ا‪ #1‬ی‪#‬أ *] وا‪ bD‬و" یﺝ اﻥ‪ X‬ل  ا‪$‬‬ ‫إ‪ U‬ا‪ X‬وﻥ@ﺡ˜ ا‪$‬‬
‫ﺡ "ت ﻥ درة او  ذة ی;< اﻥ‪ X‬ل ﺱ { اذا آ ن ا ‪  /‬ﺹ‪ X‬ت ا‪ < .‬ﺏ " ` ا"‪. #‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪62 -‬‬

‫‪:‬‬ ‫
ﺡ€ت  ﺡ ل ت او ا‬

‫‪ .‬ت ا‪ #$‬و  ا! ا  ‪H .‬م  * س ا‪ #$‬و  < ﻥ‪ 1‬ق ‪:‬‬ ‫‪ 1‬أﻥاع‬

‫ا ‪Q‬ق ا‪I‬ﻥ" ) ‪ ( Ri‬ا ‪Q‬ق ا„ ‪ 8‬ا ث ) ‪( Rt‬‬ ‫ا ‪Q‬ق ا ث ) ‪( Rxo‬‬
‫ا"!  دي ا‪1‬ی<‬ ‫ا"!  دي ا‪#‬‬ ‫یوك‬
‫"ال‬ ‫"وك ‪8 -‬‬ ‫یو"وك‬
‫ا;‪ :‬ا‪)$‬‬ ‫ا‪ 8C.$‬آوی‬ ‫ﺏوآ‪ $.‬‬
‫"وك ا‪)$‬‬ ‫ا;‪ :‬ا‪ $‬ﺱ‪8‬‬ ‫ا‪ 8C.$‬یوآوی‬
‫"وك – ‪3‬‬ ‫"وك ا=;<‬ ‫ا ﻥ ا*)‬
‫"وك – ‪7‬‬ ‫ا;‪ :‬ا=;<‬

‫‪ .‬ت ا‪ #$‬و  ه أوم ‪.  .‬‬ ‫‪ 2‬وﺡة * س آ<‬

‫‪ .‬ت ا‪ #$‬و  ‪:‬‬ ‫‪ 3‬ی‪ X .‬د _‬
‫‪; .1‬ی ا"ﻥ‪ #1‬ا; ‪C C‬روآ رﺏﻥ ت إذ  ‪ /‬ی ‪ #‬و  ا ی_ ‪ /‬یا ً‬
‫واﺱ ً  ‪H‬ر ا‪ W$  C‬ﺏ‪ #$‬و  !  ‪ ،‬وآ ا; ل ‪ Z‬ا‪H‬ر‬
‫ذات ا‪  .$‬ا‪ [$‬ﺏ ‪ ` $‬اﺏ او ا‪ 8X‬او ا‪ /‬ز ‪ .‬ا ا‪ _ < .‬ﺝ ﻥ{‬
‫اﺥ وا‪H‬ر ذات ا‪  .$‬ا[ ﺏ ‪ ` $‬ا‪  ; $‬ﻥ  ‪ W$‬ﺏ‪ #$‬و ‬
‫وا‪ ) bD‬ﺹ‪. (  ! C‬‬
‫;ی ‪ .‬ى ‪ $‬س ء – ﻥ‪. 8X‬‬ ‫‪.2‬‬
‫;ی ا‪h‬ﻥ‪ #1‬ا‪ X‬ذة و‪ ]#‬اﺡات ا‪.$$‬‬ ‫‪.3‬‬
‫* س ‪ #‬و  ا‪H‬ة ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ا ف !‪ UC‬ا‪$‬ا‪ ZY‬ا‪$‬ﺝدة  ا‪ Z1#$‬ا ﺝ ‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫ا‪ =$‬ه ة ‪.‬‬ ‫‪.6‬‬
‫‪ _ 4‬ا‪ ( Log ) 81H$‬ا‪ #$‬و  ﻥ@ﺡ˜ أن ه  ﺙ@ﺙ ‪ 11H‬ت ‪ <$‬ا‪ #$‬و ‬
‫ا‪ #$‬وا‪ #$‬و  ا=;‪ C‬و ‪ #‬و  ا‪ #1$‬ا‪. ;. $‬‬
‫‪ 81H _ 5‬ا‪ #$‬و  ﻥ@ﺡ˜ أن ا‪;$‬ر ا‪ .‬ی‪ <$‬ا‪ #$‬و ت و ‪].# ].#‬‬
‫‪ e‬ری ‪ 2000 ) $‬ــ ‪ . ( 0.2‬أ ا‪;$‬ر ا دي ‪ <$‬ا‪ )$‬و ‪].# ].#‬‬
‫ا!  دي ‪.‬‬
‫‪ 6‬أن ا‪ 1‬ق ا‪C$‬ث أ  ] ﺏ ‪ C .‬ﺝ ‪h‬ﻥŠ یل !‪ UC‬أن ا‪ #1‬ﻥ‪ X‬ذة ‪.‬‬
‫‪ #‬و  وا‪ bD‬ا‬ ‫‪ 7‬ا‪ #$‬و  ه ! ا ﺹ‪$  : C‬ﺹ@ت ا ة ‬
‫ا‪$‬ﺹ@ت ادی‪ #  b‬و  !  ‪.‬‬
‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ  ‪63 -‬‬

‫‪! 8‬ة !ا < (ﺙ !‪ UC‬ا‪ #$‬و  ‪HC‬ر  ا ی_ ‪:‬‬
‫ا‪H‬ر ا  ردی‪ b‬ا ﺹ< و ‪ #‬و  !  ‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ا یروآ رﺏﻥ ت ردی‪ b‬ا ﺹ< و ‪ #‬و  !  ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ء ا ی_ أذا آ ن |  ن ا ﺹ‪ C‬ﺝة وا‪ #$‬و  وا‪. bD‬‬ ‫‪.3‬‬
‫ء ا ی_ أذا آ ن !ب  ن ا ﺹ‪ C‬ردی‪ b‬وا‪ #$‬و  !  ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫‪ .‬ت ا‪ #$‬و  آ " ‪:‬‬ ‫‪ W$ 9‬ا‪H‬ر _ ﺥ@ل *اءات‬
‫ن *اءات ; ت ا‪ #$‬و   ﺹ‪H‬ر ) ‪ CC* ( Shale‬واﻥ‪ X‬ل‬ ‫‪.1‬‬
‫ا‪ ;$‬ت *‪. <C‬‬
‫ین اﻥ‪ X‬ل *‪  <C‬ﺹ‪H‬ر ) ‪ ( Limestone‬وی| اﻥ‪ X‬ل آ أذا‬ ‫‪.2‬‬
‫آ ﻥ‪ o‬ا‪H‬ة ﻥ‪ X‬ذة و| ا‪#‬اءات !  أذا آ ﻥ‪ o‬ا‪H‬ر =‪D/‬‬
‫)‪. (Limestone compact‬‬
‫ ﺹ‪H‬ة ) ‪ ( Sandstone‬ن ; ت ا‪ #$‬و   !ة و*اءات‬ ‫‪.3‬‬
‫ﺱ‪ 1‬و| *اءات !   ﺡ  وﺝد اروآ رﺏﻥ ت ‪.‬‬
‫ن *اءات ; ت ا‪ #$‬و   ﺹ‪H‬ر ) ‪  ! ( Anhydrite‬واﻥ‪ X‬ل‬ ‫‪.4‬‬
‫ا‪ ;$‬ت ‪ #‬رب ‪.‬‬
‫ ‪ 81H‬ی_ ا‪ 1‬ق ا‪C$‬ث ) ‪ ( Rxo‬وا‪ 1‬ق ا"ﻥ ‪ ( Ri )  #‬وا‪1‬ـــــــ ق ا‪/‬‬
‫‪C‬ث ) ‪: ( Rt‬‬
65 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

 SOME OPEN HOLE TOOL SPECIFICATION

SCHLUMBERGER & DRESSER ATLAS* :

Logging Device Outside Diameter Minimum Hole Size

Induction Electric Log 3 7/8 " 5 3/8"
Induction Electric Log* 3 7/8 " 5 3/4"
Dual Laterolog 3 5/8" 4 3/4"
Dual Induction LL8 3 3/8" 4 7/8"
Dual Induction* 3 5/8" 5 3/4"
LL7* 3 3/8" 5 3/4"
LL3* 3 3/8" 5 3/4"
Micro laterolog 5 1/2" 6 1/2"
Micro-Laterolog* 5 1/2" 6 1/2"
Proximity log 5 1/2" 6 1/2"
Proximity log* 5 3/4" 6 3/4"
BHC Sonic Log 3 5/8" 5 1/8"
BHC Acoustic log* 4 1/4" 6
CAL Caliper Log 4" 5 1/2"
CAL Caliper Log* 4 5/8" 6
FDC Density Log 4 5/8" 6
Compact Density Log* 4 3/4" 6
CNL Neutron Log 3 3/8" 4 7/8"
CNL Neutron Log* 3 5/8" 4 1/2"
SP Log 4" 5 1/2"
Dip meter Log 4" 5 1/2"
Dip meter Log* 4" 5 1/2"
 66 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

 Measurement Range: Spontaneous Potential ( mv )

- 20 +

Gamma Ray ( API )

0 150

Caliper ( in )
0 16

Neutron
45 -15

Density ( gm / cm3 )
1.95 2.95

Sonic ∆t (µsec / ft )
140 40

Resistivity (ohm.m )
0.2 20

20 2000
67 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

 WELL LOGGING SETUP

68 -  ‫أﺱﺱ ت ات   ﺝ‬

: ‫در‬M‫ ا‬
c($‫اد – ا‬/‫ ﺝ_ – ﺝ  ﺏ‬C 1X‫ا©ﺏ ر ا‬ ‫ آ ب أﺱ ﺱ ت ﺝ‬.1
. _.‫ آ‬. ‫ر‬Ç . ‫ﺝرج ﺏ اﺱت & [ ر‬
‫ هﺱ‬C‫ زی – آ‬/‫ _ ا و وا‬$‫] ا‬#  ‫ < ا©ﺏ ر‬. ‫@ت‬C; ‫ آ ب‬.2
. ‫ ن‬.‫ان ان ای‬1‫– أ!اد أﻥ‬
.  ‫ (ی ﺡ‬.‫م – د‬C‫ ا‬C‫اد – آ‬/‫ي – ﺝ  ﺏ‬b‫ا‬ ‫ات ا‬.X ‫ آ ب‬.3
]C! ].* – ‫م‬C‫ ا‬C‫ آ‬- ‫ ﺝ  اة‬- Ë‫ أ  ل ا‬.‫ي – أ‬b‫ا‬ ‫ ا‬.4
. ‫رض‬h‫ا‬
. ‫ – اة‬1X‫ ; ﺽات  ا ری ا‬.5
. ‫ ا ب‬8X‫ _ – آ ﻥ‬$‫–  ا‬ ‫ وﺡة ا‬.6
. ‫ ل‬$[‫ ا‬8X‫ ; ﺽات آ ﻥ‬.7
: ‫ ( @ﺏ ر‬Composite ) ‫آ‬$‫ @ت ا‬.‫ ا‬.8
( Zb – 44 , Zb – 123 , Ru – 275 , Ru – 317 )
‫] ا ﺝ‬.* – ‫ ﺝﺝ أ*م‬/ ]‫ي – ﺝ ﺱ] ! ای‬b‫ا‬ ‫ ری ا‬# .9
.‫ ا ب‬8X‫– آ ﻥ‬
www.welllogging.com  XC H o‫ اﻥ ﻥ‬Z*‫ ا‬. 10
- Spontaneous Potential + pdf
- gamma ray log + pdf
- caliper log + pdf
- neutron log + pdf
- density log + pdf
- Sonic Log + pdf
- resistivity logs + pdf
- well logging image
 2010 / 2 / 13 U‫ إ‬2009 / 6 / 20 _

Geology_m@yahoo.com